Atlas of Human Anatomy Edited by R. Putz and R. Pabst
In collaboration with Renate Putz
Translation by S. Bedoui
Volume 1 Head, Neck, Upper Limb 14th edition, newly edited
727 colour plates with 1070 figures Booklet (tables of muscles, joints and nerves)
ELSEVIER
LJR[A I N &: FISCHER
URBAN & FISCHER Munchen . Jena
Sobotta Atlas of Human Anatomy Volume 1 Head, N eck, U pper Li m b
Correspondence and feedback should be addressed to:
Elsevier G m b H , Urban & Fischer Verlag, Department for Medical Student Info rmation, Alexa nder Gattn a rzik, Karlstrafle 45, 80333 Munich, Germany e - m a i l: medizinstudi u m@e lsevier.d e
Addresses o f the editors:
Professor Dr. med. R e i n h a rd Putz Vorstand des Anatomischen I nstituts der Ludwig- Maximilian s - U n iversitat Pettenkoferstrafle 11 80336 Munchen Germany e-mail: rei
[email protected] n i -muenchen.de Professor D r. med. Reinhard Pabst Leiter der Abteilung Fu nktionelle und Angewandte Anatomie Medizinische Hochschule H a n n over Carl-Neu berg-Strafle 1 30625 H a n n over Germany e-mail: pabst .
[email protected] Bibliographic information published by Die Deutsche Bibliothek
Die Deutsche Bib liothek lists this publication in the Deutsche National bibliog rafie; detailed bibliographic data is available in the I nternet at http://dnb ddb.d e
All rights reserved 14'h edition 2006 ©2006 Elsevier G m b H , M un ic h
Urban & Fischer Verlag is a n imprint of Elsevier G m b H 0 5 0 6 0 7 0 8 09
5 4 3 2 1
All rights, including translation, are reserved N o part of this p u b lication may be reproduced, stored i n a retrieval system, or transm itted in a ny other form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, or otherwise without the prior written permission of the publisher.
The 1 4'h edition of the Sobotta Atlas consists of two volumes and a booklet conta i n i n g tables (enclosed in Volume 1): Volume 1: Head, Neck, Upper Limb Volume 2: Trunk, Viscera, Lower L i m b
Translation: Dr. med S a m m y Bedoui, H a nnover Editorial staff a t Elsevier: Dr. med. Dorothea H e n nessen Alexa nder Gattnarzik Dr. rer. nat. Andrea Richarz I llustrators: Ulrike Brugger, M u n ich; Rud iger H i m melhan, Heidelberg; Horst Run, M u n i c h; H e n riette R i ntelen, Velbern Book production: Renate Ha usdorf, Munich Com posed by: Typodata, M u n i c h Printed and bound by: A p p l , Wem d i n g Cover design: Carsten Tsc hirner, M u n i c h Printed o n N opacoat 115 g
Printed in Germany I S B N-13: 978-0-443-10348-3 I S B N - l 0: 0-443-10348-8 Current information by www.elsevier.com a nd www elsevier.de
This atlas was founded by Johannes Sobottat, former Professor of Anatomy and Director of the Anatomical Institute of the U niversity of Bonn, Germa ny, German Editions:
1" Edition: 1904-1907 J. F. Lehmanns Verlag, M unich 2nd_ll 'h Edition: 1913-1944 J. F, Leh m a n n s Ve rlag, M u nich 12'h_20'h Editi on: 1948-1993 Urban & Schwarzenberg, M u n i c h 13'h Edition: 1953, e d i t o r H Becher 14'h Edition: 1956, editor H , Becher 15'h Edition: 1957, ed itor H. Becher 16'h Edition: 1967, editor H Becher 17'h Edition: 1972, editors H. Ferner and J, Stau besand 18'h Edition: 1982, e ditors H. Ferner and J. Staubesand 19'h Edition: 1988, editor J . Staubesand 20th Edition: 1993, ed itors R. Putz and R. Pabst 21" Edition: 2000, editors R. Putz and R Pabst, U rban & Fischer Verlag,
Munich
22nd Edition: 2006, editors R. Putz and R Pabst, Elsevier G m b H, M u n i c h
Foreign Editions: Arabic Edition Modern Tec h n ical Center, Damascus C h i nese Edition (com plex characters) H o - C h i Book Publishing Co, Taiwan Chin ese Edition ( s i m plified Chi nese edition I Elsevier, Health Sci ences Asia, Singapore Croatian Edition Na klada Slap, Jastrebarsko Dutch Edition Bohn Stafleu van Loghum, Houten E n g lish Edition (with nomenclature i n Eng lish) Atlas of Human Anatomy Lippi ncott Willi a m s & Wilki ns English Edition (with nomenclature i n Latin) Atlas of Human Anatomy Elsevier GmbH, Urban & Fischer French Edition Atlas d'Anatomie Humaine Tec & Doc Lavoisier, Paris Greek Edition (with nomenclature i n Greek) Maria G, Parissianos, Ath e n s Greek E d i t i o n (with nomenclature i n Latin) Maria G. Parissia nos, Athens H u n garian Edition az ember anatomiajanak atlasza Alliter Kiadai, Bud a pest I ndonesian Edition Atlas Anatomi Manusia Penerbit Buku Kedokteran EGC, Ja karta Italian Edition Atlante d i Anatomia U mana UTET, Torino Ja panese Edition Igaku Shoin Ltd . . Tokyo Korean Edition S h i n g H e u n g MedScience, Seoul Polish Edition Atlas anatomii cztowieka U rban & Partner, Wroclaw Portuguese Ed i tion (with nomenclature i n English) Atlas de Anatomia H u mana Editora G u a n a bara Koo g a n , Rio de Janeiro Portuguese Edition (with nomencla ture in Lat i n ) Atlas de Anatomia H u m a n a Editora Guanabara Koogan, Rio de Janeiro Spanish Edition Atlas de Anatomia H u mana Editorial Med ica Pa namericana, Buenos Aires/Madrid Turkish Edition Insan Anatomisi Atlasi Beta Basim Yayim Dag itim, Ista nbul
Preface
. . . . . . .
. . • . . . . . .
.
.
.
. , ' ,
General anatomy , . .
.
"
. ,..... .
,
.
,
"
Parts and reg ions of the body . . . . . . . . Passive locomotor system . . . . . . . . . . . Active locomotor system . . . . . . . . . . . . Digestive and respiratory system . . . . . Urinary a n d gen ital system . . . . . . . . . . Su rface p rojection of i nternal orga ns . . Card i ovascular system . . . . . . . . .. Central and peripheral n e rvous system Endocrine organs . . . . . . . . . . . . . . . . . . Skin a n d a ppendages . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . .
,
.
Contents ,
'
. .. .
.
"
. . .
.
VI
.
32- 1 1 7
.
.
.
.... .... ..., .... .... . .. .
1-31
Head, Caput . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .
.
.. .. .. .. .. .. . .. .. ..
,
1-5 6-10 11-13 14 15 16-17 18-23 24-29 30 31
.
. . . . . . . . . .
.
. . . . . . . ..... ..... . . . ..
,
.... .... .... .... .... .... . . ..... . .. . . .....
,
.
.
.
.
Regions o f head a n d neck, Regiones capitis et colli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bones of the s ku ll, Ossa cra n i i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Temporoma n d i b u la r j o i nt, Articulatio temporomandibularis, and masticatory m uscles . . . . . . . . . . Facial muscles . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vessels a n d nerves of head a n d neck . . . . . . . . . . . . . . . Nose, Nasus extern us, and nasal cavity, Cavitas nasi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pa ranasal s i n uses, S i n u s paranasa les . . . . . . . . . . . . . Oral cavity, Cavitas oris, and teeth, Dentes . . . . . . . . . Palate , Palatu m . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . Tongue, L i n g ua . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , . . . Hyoi d bone, Os hyo i d e u m , and hyoidal musc les . . . . . . S u p rahyoid m uscles, M usculi s u p rahyoid e i , and external muscles of the tongue . . . . . . . . . . . . . . . . M ajor saliva ry g lands, G la n d u lae saliva riae m a jores . , Arteries and n e rves of the oral cavity . . . . . . . . . . . . . . . Vessels and nerves of the tongue . . . . .. . . . . . . . . , . . . Frontal sections through the head . . . . . . . . . . . . . . . . . ,
,
.
Neck, Collum .
. .
.
.
.
.
.
.
M u scles of the neck . . . . . . . . . . . Larynx, Larynx . . . . . . . . . . . . . . . Thyroid gland, Glandu la thyroidea Pha rynx, Pharynx . . . . . . . . . . . . . Vessels and nerves of the neck . . Sections t h ro u g h head and neck . .
.
.
.
. .
.
. . . . .
. . . . . .
32 33-61 62-69 70-73 74-85 86-88 89-91 92-101 1 02 103-104 105 1 06-108 109-112 113 114-115 116-117
, . . . . . . . . . . . .. . 1 1 8-1 56 ... ... .. ... ,.. ... .
. . . . . .
.
. . . . .
.. .. . .. ... ... ... .
.
. . . . . .
. . . . . .
.
. . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. 118-121 . 1 22-131 1 32- 1 35 . 136-141 . 142-1 53 . 154-156 .
Upper limb . . . . . . , . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 57-257
S u rface a natomy . . . . . . . . . . . . . Bones, jo ints, ligaments . . . . . . . . M u sc les of the u pper l i m b . . . . . . . . . Vessels a n d n e rves of the upper limb Sections t h rough the arm . . . . . . . . . .
.
.
.
.
.
.
.
.
.
.
. . . .
. . . .
. . . . .
. . . . .
.. . .. .. ..
.
.. . .. .. .. .
. . . . .
.
. . . .
. . . . .
. , . . .
. . . . .
. . . . .
157 158-177 1 78-213 214-251 252-257
Brain, Encephalon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258-351
Vessels of the head . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 258-261 C ranial cavity, Cavitas cra n i i , c ranial d u ra mater, D u ra mater c ra n ia lis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 262-263 .
.
.
.
.
.
C ranial base. Basis cra n i i . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C ranial nerves, Nervi cra n ia les . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Parasympathetic g a n g lia of the head . . . . . . . . . . . . . . . C ranial n e rves, topog ra phy . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . Cranial base, vessels a n d nerves . . . . . . . . . . . . . . . . . . C ra n ial d u ra mater, D u ra mater c ra n ialis, and c ranial a rachnoid mater, Arachnoidea mater c ra n ialis . . . . . Structure of the bra i n a n d b ra i n d evelopment . . . . . . Telencephalon, Tele ncephalon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . D i e ncephalon, D i encephalon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . M esencephalon, Mesencephalo n . . . . . . . . . . . . . . . . . . B ra i nstem, Tru ncus encephali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . N u c le i of the c ranial nerves . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Cerebellum, Cerebellum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Association a n d commissura l tracts . . . . . . . . . . . . . . . Internal capsule, Capsula i nterna, pyramidal tract and basa l ganglia . .. . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . Ventricular system and s u ba rachnoid space . . . . . . . . . Vessels of the b ra i n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mag netic resonance tomographic images of the bra i n . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Frontal sections t h rough the bra i n . . . . . . . . . . . . . . . . . H o rizontal sections through the b ra i n . . . . . . . . . . . . . . Sag itta l sections t h rough the bra i n . . . . . . . . . . . . . . . . Spinal cord, Med u lla spinalis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.
Eye, Organum visus . . . .
.
264-265 266-273 274-275 276-277 278-279 280-283 284 285-294 295-296 297 298-299 300-30 1 302-305 306 307-309 310-317 318-322 323-325 326-329 330-336 337-339 340-351
. . . . . . . . . . . . . . 352-378 .
Eyelids, Palpebrae, and orbit, O rbita . . . . . . . . . . . . Lacrimal appa ratus, Apparatus lacrimalis . . . . . . . Extra-ocula r muscles, M usculi externi bulbi oculi . Eyeball, Bulbus oculi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vessels of the eye . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I ris, Iris, and p u p i l, Pupilla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Lens, Lens, and ocular fundus, Fu ndus oculi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Optic nerve, N e rvus opticus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Optic tract, Tractus o pticus . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . M u scles, vessels and n e rves of the o rbit . . . . . . . . . Sections t h ro u g h the orbit . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . . .
. . . . .
. 366-367 . . 368-369 . . 370-371 . 372-376 . 377-378
352-355 356-35 7 358-361 362 363 364-365
.
.
.
Ear, Auris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 379-400
Overview . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Au ricle, Auricula . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Auricula r m uscles, Musculi a u ri c u la res . . . . . . . . . . . . External acoustic meatus, Meatus acusticus externus, and tympa n i c membrane, M e m b rana tympanica . . . Auditory ossic les, Ossicula auditoria . . . . . . . . . . . . . . . Tympanic cavity, Cavitas tympani . . . . . . . . . . . . . . . . . . Auditory tube, Tuba a uditiva . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . I ntern a l ear, Auris interna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Auditory and e q u i li brium o rgan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Auditory and e q u i librium pathway . . . . . . . . . . . . . . . . . N e rves and vessels of the ear . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C o m puted tomogra p h i c sections t h rough the ear . . . . .
Appendix
.
.
.
.
.
.
.
.
.. . .
.
.
...
.
.
.
.
..
.
.
.
379 380 381 382 383-384 385-387 388-389 390-393 394-396 397 398-399 400
. . . . 401 -41 9 .
.
I n d ex . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 401-419 .
.
.
Preface It was just over a hundre d years ago that Johan nes S obotta set out to p u b lish the fi rst edition of his Atlas of H u m a n Anatomy. S i nce then, this piece of work has evolved step by step as a re s u lt of the constant i nteraction between students, lecturers a n d edito rs . It has not o n ly b e e n the most mod ern basis fo r the com plex subject of macroscopic a natomy t h roughout many genera tions of d octors, but has a lso develo pe d i nto a lasting work of reference for both clin ical t ra i n i n g and advanced medical educa t i o n . All in all, it has become a book for a medical doctor's life. Once a g a i n , in this new edition the additional fig u res have been d rawn strictly on the basis of o ri g i na l spec i mens. The 14th edition has been p a rticula rly designed to meet the de mands of a refo rmed medical c u rriculum, emphasizing the i nte g ration of clinical medicine i nto the preclinical curriculum. Fo r this purpose, the new edition has been extended to include the followi ng feat u res: - S u rface a natomy including p rojection of i nternal o rgans (45 colo u r p hotos) - Anatomical d i a g ra m s next to i m a g i n g fig u res - I ntegration of imaging tec h n iques to a g reater extent {u ltrasound, X-ray, CT, M R I ; 119 f i g u resl - Endoscopic, i nt raoperative colour images a n d figures exem plifyi n g tec h n iques o f p u ncture a n d exa m i nation (54 figu resl - Images of patients p resenting with typical palsies - Diagra m s of the most important a rteria l va riations (93 figures) - Frequent va riations in the location of i nternal o rgans {24 figu resl - I ntegration of h i stology at low magnification of i mportant i n ternal o rg a n s ( i ntestine, liver, k i d ney, etc.1 I n o rder to i m p rove the presentation of the knowledge, the fol lowing features have been i nt roduced : - Clea r-cut a rra ngement of the chapters accord i n g to the differ ent reg i o n s of the body - Thematically corresponding figures p resented on double pages - A concise, separate booklet ( i ncluded in Volume 1) conta i n s ta b les o f m uscles, joi nts a n d n e rves, enabling t h e reader t o place it next t o a n y figure i n t h e atlas One particular aim of the new edition i s to faci litate f i n d i n g of specific structures. The SOBOTTA depi cts anatomical structures p re c isely without the rea d e r loosin g the g reater p i cture . There fore, specific didactic tools have been i m p roved and new aspects included: - Each c ha pter has been a llocated to a p a rticula r colo u r - A " m e n u bar" o n each dou ble p a g e e n s u res precise orientation within a g iven chapter - The n u mber of outlines depicting spatial orientation has been s i g nifica ntly i ncreased (270 figures) - Overviews of tota l body reg i o n s ensure genera l o ri entation - New d i a g ra m s of p a rt i c u la r m uscles cla rify their location a n d course (24 figures)
- Confusion i s kept to a m i n i m u m by o n ly depicting limbs of the right side of the body - "Compass roses" point to adjacent figures, thus facilitating following a given structure over several pages - Continuous lea d e r lines faci litate f i n d i n g of structu res - Colo u red dots at the end of leader lines i n topographic diag ra m s mark a rteries. veins, n e rves, a n d m uscles - The figures in the booklet relate d i rectly to the figures in the atlas - The larger d i mensions of the book i m p rove cla rity With the exception of d iscussions about the gene ra l concept of the atla s a n d mutual correction, the editors have worked sepa rately o n i ndivi d u a l cha pters, with the work d ivided as follows: R. Putz: General a natomy, upper limb, b ra i n , eye, ear, back, lower l i m b ; R. Pabst: Head, n e c k , thoracic a n d a b d o m i n a l walls, thoracic, abdominal a n d pelvic viscera. The inclusion of a large n u mber of new figures i s the result of the extraord i n a ry capabi lity of the following medical i llu strators : U lr i ke Brugger, Rud iger H i mmelhan a n d Horst Rurl. It is to t h e i r cred it that the classic "SOBOTTA style" has been retained. Several of the d iagrams have been generated on the computer by H en riette R i ntele n . We also g ratefully a cknowledge our clini cal colleagues for making clinical i llustrations ava ilable to u s (see picture credits]. We owe a debt o f g ratitude t o o u r col leagues from the i nstitutes for their understa n d i n g and helpfu l suggestions. D r. N. Sokolov a n d A. Buch horn have put meticu lous efforts i nto g e n e rating the specimen preparations. S. Fryk a n d G. Hoppmann have s u p p o rted us in text p rocessing. The staff of the e d itorial office of Elsevier pu blishers, i n particu lar D r. D . H e n nessen a n d A. Gattna rzik, has our s i ncere thanks. Some of the crea tive development of the work i s a result of very fruitful discussions. We would a lso like to thank R. H a u sdorf for tremendous efforts in the p roduction of the atla s. R. Putz to gether with G. Meier were responsible for the p roofreading a n d s i m plification of page design a n d legends. O u r special thanks g o to D r. U . Oste rka mp-Ba ust for generating the index, a n d all others i nvolved i n the corrections. With our j o i nt efforts, the SOBOTTA has been once more modernized both i n contents a n d deSi g n . We have included many o f t h e helpful suggestions m a d e over the years by students and colleagues, and would therefore ask all readers of t h i s edition to pass o n to u s any criticism o r sug gestions on the new format of this atlas.
M u nich and Ha nnover, September 2005 R. Putz a n d R. Pabst
Univ.-Prof. Dr. med. Reinhard Putz Born in Innsbruck/Austria 1962-1 968 Stud i ed medicine at the Leopold- Franzens- U niversity of I n nsbruck Received a doctorate 1968 1 968- 1 982 U n iversity assistant at the Institute of Anatomy at the U n iversity of I n nsbruck 1 978 Lect u rer in anatomy 1 979 Consultant fo r anatomy 1982- 1 989 C ha i r of the Anatomical I nstitute at the Albert-Ludwigs-University of Fre i b u rg since 1989 Chair of the Anatomical I nstitute at the Ludwig- Maxi m i lian s - U n iversity of M u n ich 1 992-1994 President of the E u ropean Association of Cli nical Anatom ists 1 993 Reg istration to p ractise medicine 1998-1 999 C hai rman of the Anatomical Soc iety 1999 Member of the Akademie der Natu rforscher und A.rzte ( Leopold i na] 2002 D r. h.c. of the U niversity of Constanta, R o mania 2003 Prorector I of the Ludwig - Max i m i lians-University of M u n ich
Research and fields of interest
-
Fu nctional anatomy of the passive locomotor system Evolution and f u n ctional anatomy of the vertebral col u m n Form -function-relations o f joints Applied anatomy (anatomical basics of ortho paed ics, s u rgery, radiology] Questions about the contents and organisation of the med i cal cu rriculum Development of d idactic trai n i ng programmes at u niversities
Univ.-Prof. Dr. med. Reinhard Pabst Born i n Posen, g rown u p i n Luneburg 1 965-1 970 Studied medicine at the Hannover M ed ical School, and in G lasgow/Scotland 1 970 U n iversity degree and doctorate 1 971 Registration to p ractise medicine 1971 -76 Scientific associate in the Department of Clin ical Physiology, U n iversity of Ulm 1976 Lecturer for Clin ical Physiology, U n iversity of Ulm, and new lectu reship at the Han n over Medical School 1 976-80 Senior assistant i n the Department of Functional and Applied Anatomy, Hannover Medical School 1978 Extension of the Venia leg e n d i to include anatomy 1 980-1 992 H ead of the Department of To pograph i c Anatomy and B iomechanics since 1 992 Head of the De partment of Functional and Applied Anatomy, Han nover M e d i cal School 1 986-1990 Prorector for studies and ed ucation, Hannover Medical School 1993- 1 997 Dean of the Hannover Medical School 1997-1 998 Chai rman of the Anatomical Society 1 999-2003 Prorector of Research of the Hannover M e dical School Member of the Akademie der Naturforscher u n d A.rzte ( Leopold i na] 2001
Research and fields of interest
-
Functional anatomy of lymphatic organs Proliferation and m i g rat ion of lymphocytes Development of the i ntestinal i m m u n e system Function of the pulmonary i m m u n e system Questions of a c l i n i cally orientated anatomy i n the med ical curriculum Evaluation of teac h i ng
Picture credits The editors sincerely thank all clin ical colleagues that made u L trasou n d , computed tomogra p h i c a n d mag netic resonance i ma ges a s well a s endoscopic and intraoperative pictures ava i lable: Prof. ALta ras , Centre for Radiology, U niversity of G ieflen [Fig. 1 009, 1031 , 1032) D r. B a u me i ster, Department of Radiology, U niversity of Fre i b u rg ( F i g . 1 1 57J P O D r. B u rg ka rdt, O rthopaedic CLinic, Tech n ical U n iversity of M u nich [Fig. 1 431] Prof. B ruckmann & D r. L i n n , Neuro radiology, Institute for D i a g nostic Radiology, U n iversity of M u n ich [ F i g . 662, 726 a , b, 727 a , bJ Prof. Daniel, Department of Card iology, U n iversity of ErLa ngen [ F i g . 899, 900, 901, 973J Prof. Degenhardt, BieLefeld ( F i g . 1 133, 1 1 35J Prof. Gala nski & D r. K i rch hoff, Department of Diag nostic Radiol ogy, Han nover Med ical SchooL ( F i g . 962, 964, 1 2 1 2, 1 2 1 3J Prof. Galanski & D r. Schafer, Department of Diagnostic Radiol ogy, H a n nover Med icaL School [ Fi g . 8 7 1 a, b, 927, 971, 9 9 1 , 1194, 1204, 1 207, 1209J Prof. Gebel, Department of GastroenteroLogy, H e patology a n d Endocrinology, Han nove r MedicaL S c h o o l [Fig. 2 4 2 , 1 011 , 1 026, 1027, 1 038, 1039, 1074, 1 092J Dr. Goei, RadioLogy, HeerLen , The Nether la n d s [Fig. 11 50,1 1 5 1 J [with permission from Rad ioLogy 173; 1 37- 1 4 1 : 1989J D r. Greeven , St.- Elizabet h - H ospitaL, Neuwied [Fig . 1 50, 1238J Prof. Hoffmann & PO D r. Bektas, Clinic for Abd ominal a n d Tra nspLa ntation S u rg e ry, H a n nover Med icaL School [ Fig. 1 028, 1040J Prof. H o h lfeld, C l i n i c for Pneumology, Hannover M e d i ca l SchooL [ Fi g . 929, 930J Prof. Jonas, U rology, H a n nover Med ical School [Fig. 1 102 a , b, 1 1 03J Prof. Kampik & Prof. Muller, Ophtha lmology, U niversity of M u nich [ Fig. 657J D r. Kirc h h off & D r. Weidemann, Department of Diagnostic R a d iology, H a nnover M e d ical SchooL [ Fi g . 104 1 , 1 093, 1 1 0 2 , 1196, 1 1 98, 1 2 0 0 , 1202, 1205J Prof. Kremers, Department for Restorative D e ntistry and PeriodontoLogy, U n iversity of M u n ich [Fig. 169J Prof. Kunze, von H a u n e rsches C h iLd ren's Hospita l, U n iversity of M u nich [ Fi g . 327-330J D r. Meyer, Department of Gastroenterology, Hepatology a n d Endocri noLogy, H a nnover Med ical School [ Fig. 944, 987 a , b , 992, 1 145, 1 1 46J Prof. Muller-Va h L, Neu roLogy, H a n nover Med icaL SchooL [Fig. 128 a , bJ Prof. Pfeifer, Radio logy, I n stitute for Diag nostic Radiology, U n iversity of M un i c h [ F i g . 293, 294, 3 1 0 , 312,449, 451, 769-772, 807-8 10, 1255, 1286, 1 287, 1 3 1 7, 1 3 1 8J PO D r. R a u , Department of Radiology, U n iversity of Freiburg [Fig. 9 1 2, 925, 926J
Prof. Ravelli t, formerly Institute of Anatomy, U niversity of I n n sbruck [Fig. 767J PO D r. Rieger, R a d iology, I n stitute for Diag nostic Radiology, U n iversity of M u nich [Fig. 1395 J Prof. Reich, O rofac i a l S u rgery, U niversity of Bonn (Fig. 1 1 3 a , bJ Prof. Reiser & D r. Wagner, I nstitute for Diag nostic Radiology, U niversity of M un i c h (Fig. 436 , 449, 451, 453, 571, 572, 573, 576, 577, 792J Prof. R udzki-Ja n son, Department of O rthodontics, U n iversity of M u n ich (Fig. 72, 73J D r. Scheibe, Department of S u rgery, Rosman H ospital, B re i sa c h [Fig. 1289 a-cJ Prof. Scheu mann, Clinic for Abdominal a n d Transpla ntation S u rgery, H a n n over Med icaL School (Fig. 243, 244, 245J Prof. Schillinger, Department of Gynaecology, U n iversity of Fre i b u rg (Fig. 11 34J Prof. Schliephake, O rofacial S u rgery, Gottingen (Fig. 152, 1 96, 197) Prof. Schlosser, C e n tre for GynaecoLogy, H a nnover M e d i ca l School ( F i g . 1 1 32 a , b , 1140, 114 1 , 1 1 78J Prof. Schumacher, NeuroradioLogy, Department of RadioLogy, U n iversity of Fre i b u rg (Fig. 461 a, bJ D r. Sommer & P O D r. Bauer, Radiologists, M u n ich [Fig. 662, 1290- 1292J Prof. Stotz, Paediatrics, U niversity of M u ni ch [ Fi g . 1239, 1 240J PO D r. Vogl, Radiology, U n iversity of M u n ich [Fig. 436, 453, 644, 645) Prof. Vollrath, Ear-Nose-T h roat Department, Monchengladbach (Fig. 229, 230 , 231 J Prof. Wag n e r t, Diag nostic Radiology I I , H a n nover Med ical SchooL [Fig. 952, 1064, 1065, 1069, 1072, 1 1 52J Prof. Wenz, formerly D e pa rtment of R a d iology, U niversity of Fre i b u rg [Fig. 768J Prof. Witt, D epartment of Neurosurgery, U n iversity of M u n ich [ F i g . 405J D r. Wi llfuhr, formerly Clinic for Abdom i n a l a n d Tra n s plantation Su rgery, H a n n over Medical School [Fig. 105 1) PO D r. Wi m mer, Department of Radiology, U niversity of Fre i b u rg [Fig. 799) Additional i llustration s were obta ined from the following text books : B e n n i n g hoff- O re nc k h a h n : Anatom i e, B a n d 1 [ O renckhahn D., H rs g . l . 16. Auft., Urban & Fisc her, Munchen 2003 [ Fig . 823, 824, 848, 849, 850J WeLsch , U .: Lehrbuch H istoLogie, Urban & Fischer, Munchen 2003 [Fig. 922, 1020, 1 097, 1 1 22, 1 1 23J WeLsch, U. [ H rsg .): Sobotta, Atlas H istologie, 6. Auft., U rban & Fischer, Munchen 2002 [Fig. 1037, 1085, 112 5 a, bJ Wicke, L.: Atlas d e r Rontgenanatomie, 3. Aufl., Urban & Schwarzenberg , Munchen-Wien-Ba ltimore 1 985 [ Fi g . 943 a J
S u rface
Loco motor syste m ...
�
Genera L anatomy
Planes and axes 1 Sagittal plane 2 Median sagittal plane 3 Frontal plane 4 Transverse plane
a
5
6 7
Sagittal axis Transverse axis Longitudinal axis
c
b
Fig. 1 a-c Planes a n d axes. a Sagittal pLane, Pla n u m sag ittale, sag ittal and longitudinal axes b
Transverse p la n e [= horizontal plane!. Planum t ransversale, t ransverse and sagittal axes
c Frontal plane [= coronal p lane!. Pla n u m frontale, longitudinal a n d transverse axes
Linea mediana anterior
Linea mediana posterior Linea paravertebralis
Linea sternalis ---,,.,a--;---n Linea parasternalis -+-----'-..... Linea axillaris anterior --.f--i Linea medioclavicularis ---I--j-l,,.....,
o--'-�- Linea scapularis
Linea axiliaris posterior
dlstalls
palmaris
dorsalis proximalis dlstalls
caudalis (= inferior)
fibularis
tibialis
a
b
Fig. 2 a, b O rie ntation lines of the human body and terms of d i rection and posit i o n . a VentraL view [ve n tralis. anterior! b Dorsal view [ dorsalis, posteriori
plantaris
00:1
�
Ge n e ra L a natomy
Su rface
Loco motor syste m
Parts of the human body
.rr---- caput
!------ Collum
Brach�um
Membrum superlus
Thorax
Abdomen
Anle- --+
brachium
Pelvis
Manus ---4..'1
Femur -----y.
Membrum Inlerius Crus ------oi!
Pes
--= ......
-----
Fig. 3
S u rface a natomy of t h e male.
Fig . 4
Surface a natomy of the female.
Truncus
Co ntrol systems
M eta b o l i c systems
Skin
Parts of the human body
i----- Caput
i'-;-----
Collum
Brachium
.------ Truncus. Dorsum Membrum superius
..
-\--< . . Ante- -
brachium
Manus---��
Femuf-----�_4.
Membrum
Inlerlus Crus
Pes
---......
---
.-.!!'*='--
-----
Fig . 5
Su rface a natomy of the male.
Fig. 6
S u rface anatomy of the female.
�
Gene ra l anatomy
Su rface
Regions of the human body
Regio deltoidea Regio axillaris Regio mammaria ----t--t�,... Regio brachii antenr --...... Regio cubitalis anterior, Fossa cubitalis
Regio antebrachii posterior Regio antebrachii anterior
Dorsum manus
Regio pectoralis Regio inframammaria Regio epigastrica Regio hypochondriaca Regio umbilicalis Regio abdominalis lateralis Regio inguinalis Regio pubica [Hypogastrium] Regio urogenitalis
Trigonum femoris
Regio femoris anterior Regio genus anterior Regie cruris posterior Regio cruris antenor
Fig.7
Regions of the human body, Regiones corporis.
Loco m o t o r syste m
M etabolic syste m s
Contro l syste m s
Skin
Regions of the human body
Regio parietalIs
Regio occipitalis
Regio deltoidea
Regio scapularis -----r-f-.....
�.
Regio axillaris ---...
....1--
,...-
Regio brachii posterior
Regio cubitalis posterior
Regio infrascapularis Reglo lumbafis
Regio antebrachii anterior -+-+>:1 Regio antebrachii posterior
\ ...r----l . '--.....-
Reglo sacralls
Regio analis
Regio femoris posterior ---:....-- . . .
Reglo genus posterior. Fossa popfilea Reglo suraa
Reglo cruris posterior
Regio cruris anlerlor
Fig.8
Regions of the h u man body, Regiones corporis.
005
�
Ge n e ra L a n atomy
S u rface ���
Loco motor system
Passive locomotor system
Skeleton �Ir------ Cranium --------,7-
'JId�I_----- Mandibula -------'i�::lI;
�----- Columna vertebralis ------_�;;,;.]� cervical is) -- -(Pars ��U�r-::�Y'\ - - Clavicula -------"'" �.__!HI__---- Scapula ----+--ft'r.-t'If----- Humerus;
nr-\------ Costae -
=-=-=-=-=-=-=-=-�rL����m�;
-
'-lb"!'E:--'t--- Columna vertebralis -jN'-IlJ-----I--:.....a:;n:,
(Pars lumbalis)
"r-'r----- Radius ---�. +-7.\----- Ulna ---�." �f. ..E----'\---;,..'--+--- Os coxae --""'---
..-.....,...-- 3.-4. Y
�-+-- 13.-1 7.Y
,,-,,0.-- 17 .-18. Y 7.EW 8.EW
7.EW
7.-8. EW -----l-+-lf--
20.-24.
�f-- 7.-8.Y 5.-7 Y
Y 6.M 17.-18.Y
--;'�__1- --tc::=r.......
17.-18.Y
2.-4.Y
� l_-3. Y � 9.EW
11.-����
;:=1/1"
2.-3 Y
3.-4.Y
,
9.EW---H-1-I
1 5.-2 1 .Y 5.EM
7.-8. E W
9.EW
Os Os Os Os
scaphoideum 3.-6.M lunatum 3.-6.Y trapezium 3.-8.Y trapezoideum 3.-7.Y
Os Os Os Os
pisiforme 8.-12. Y triquetrum 1 .-4.Y hamatum 2.-5.M capitatum 2.-4.M
Fig. 13 Appearance of ossification centres a n d synossification at the epiphyses of t h e upper limb ( means accord i ng to v. LANZ, 1956; EXNER, 1990; HEUCK a n d BAST, 1994].
Talus 7.EM Calcaneus 5.-6.EM Os naviculare 4.Y Os cuboideum 10. EM
Os cuneiforme mediale 2.-3.Y Os cuneiforme intermedium 3.-4.Y Os cuneiforme laterale 12.M
Fig. 1 4 Appea ra nce of ossification centres a n d synossification at the epiphyses of the lower l i m b ( m e a n s accord i ng to v . LANZ, 1956; EXNER, 1990; HEUCK a n d BAST, 1994].
M etab olic systems
Skin
C o ntrol systems
Active locomotor system
Bone joints
Fig.15 Fibrous joint, Articulatio fibrosa, exem plified by the sutures of the sku ll.
Fig.16 Cart i lag inous joint, Articulatio ca rtilaginea, exem plified by the pubic bone symphysis.
1 Synovial membrane la Synovial intima, Intima 1 b Subintimal layer, Subintima Fibrous membrane 3 A-cells (macropha ges) 4 8-cells (fibroblasts) 5 Fat cells 6 Capillary vessels with fenestration 7 Venules B lymphatics 9 Nerves 10 Collagen fibres
Fig.17 Osseous j o i nt, Articulatio ossea, exemplified by the sacru m .
2
Membrana fibrosa [Stratum fibrosum]
Capsula articularis
.t-�;::;�:4;J�:.II!!�!Il-- Labrum arllculare b
Linea epiphysialis
----I.fII...,. ..::.,c...
���=�iIii=-- (Carfllago articularls) a--\>;:;;;� ; ..�:t-- Cavilas articulans' .(..��e!!3�-- Labrum articulare
Vagina synovialis
---��
Membrana synovialis [Stratum synoviale] Membrana fibrosa [Stratum fibrosum]
a
Fig. 18 a, b Synovial joint, Art i c u latio synovialis, exemplified by the shoulder j o i nt. a Section i n the sca pular plane b Struct u re of the join t capsule • The joint cavity, Cavitas articularis, is illustrated broader to enhance visibility.
Capsula artlcularis
�
Genera l a natomy
LI ___S_u_rf_a_c_e
��
�� �
a d
g
c
Fig. 19 a-g J o i nts, J u nctu rae synovi ales. H i nge j o i nt , Articu lat i o cyl i n d r i c a b Conoid j o i nt , Articu latio conoidea c Pivot j o i nt , Articu lat i o troc h o i d e a
d Condylar j o i nt, Art i c u lat i o ovoidea e
Sad d le j o i nt , Art i c u latio se llaris
f Sphero i d al j o i nt , Articulatio sphero i d e a
g Plane j o i nt, Art i cu lat i o p lan a
ExtenSlo,
Adducho
Relroversio
Planum sagittale, Axis transversalis
Abductfo Flexio, Anteversio
Fig. 20 Sphero i d al j o i n t [ h i p joi nt)' Articulatio sphero i d e a [Articulatio coxae I.
(j)
Rolatio externa
\
Rotatio intern a
I
I
Planum Irentale, Axis sagittalis
Planum transversale, Axis longitudinalis
__
__
Passive locomotor system
Joints
a
L_o _c o m o_t _ s_t e_m o r s� y_ _
__ -L
__
__
Metabolic systems
Control systems
[J 01
Skin
Active locomotor system
Muscles 1
Stratum Ilbrosum Stratum synoviala. Pars parletaliS
Line of force of the muscle
2 Virtual lever arm
of the muscle 3 Axis of rotation of the jOint
)
Stratumsynovlale. PatS lendlnea
����i�'� IS
Vagina r
(Cavitas synovialis)
1
Vagina
landlnls
Mesolendineum Tendo Epitendineum
:3
2
Fig. 2 1 O rg a n isation princi ple of skeletal m uscles. exe m p lified by the brachial muscle. M . b rachialis.
a Musculus fusiformis
e
M usculus i ntersectus
b
Musculus biceps
f Musculus semipennatus
Fig. 22 Stru ctu re of a tendon s h eath, Vag i n a tend i n i s , exe m p lified by a finger.
M u sc u lu s biventer
d Musculus planus
g M usculus pennatus
Fig. 23 a-g Types of m uscles . a S i n g le head, para llel m uscle fibres b Double head, para llel muscle fibres c Dou ble belly, para llel muscle fibres d M u lti-head, flat m uscle e M u lti-belly m u scle with tendinous i ntersectio n s U n i pennate m uscle g B i p e n nate m u scle
c
�
��
General a n a tomy
Surface ���
Locomotor system
Passive locomotor syste m
Skeletal muscles
Mm
capitis et colli
I � I/pp. 64ft, 7011,1051, 118ft I
Mm thoracis et Mm. abdominis
I � II/pp. 52 If I
Mm.
membn superions
I � I/pp. 178ft I
M m.
membri Inferioris
I � II/pp. 306 If I
Fig . 24
Overview of the s keletal m uscles.
Metabolic systems
Control systems
Skin
Active locomotor system
Skeletal muscles
Mm nuchae et Mm. dorsi
I � II/pp. 26ft I
Mm membn superlons
I � I/pp. 178ff I
Mm. membri Inferioris
I � II/pp. 306ff I
Fig. 25
Overview of the skeleta l m uscles.
(]'3
�
Surface
General a natomy ���
Digestive system
Digestive and respiratory system
Glandulae salivariae
malores
(
Os
(
Cavltas 0"5 propria
Vestibulum oris
Aima oris --_..?'
Glandula
Pars omlls pharyngls
parottdea
'R .J----l ..-
Glandula subllngualls
•
Glandula submandlbularis
Oesophagus
Pars laryngea pharyngis
)
Pharynx
-------+
----+-.fII.Hepar --1\-+---- Gaster -\---\l Pancreas e.-....� . ---'f-tllil! �_"'E��c,:,�=-.;;-f---- Duodenum Vesica biliaris [fellea] Colon transversum Colon ascandens
Intestinum crassum
Colon descandens
Colon
Intestlnum
:::;lil-li--\---- Jelunum
tenus
_..L.-'-�"""' 4-""", -+----- Ileum '.J,:;,;,� . jj� ....:.i! �F-..L� -/--'\-.:l,
sigmoldeum Caooum --If----"' _
Appendix vermtlormls -jr----��h.....? Rectum
Canalis analis Anus Fig. 26
Overview of the digestive system.
Sinus paranasales Pars nasalis pharynglS
M.m-t---\--- Pars lary�gea pharyng's Pars oralls pharyngls
---¥.--I--- Hepar -----+-4' 'U---'+---- Gaster -----I---I1i�='�� �___+-- Vesica biliaris Splen [Lien] ----1HI-"j�q..::; _.>--/--- Colon
------\---"-��:::::J
������-+_---Ren -----+----���� ">--1---- Intestinum tenue ----I-f Tr u ncus FasciN.culaxiusl apostris Ne"�,riosubcl r::...:;�avi�us����� ���=t-,I-�-h�Ii(:--=---- Trsuperuncusior medius thorculaucocor sralaliiss ---;::'9�-hr..(l�f. Fasci s l a t e N. thoraciNcusralodingusalis Trinfuencusrior musculocutaneus N medlanus C3
.::;; """'.,.. ----nf---....::;;,.:
C4
-
--n-----,'"
C5
N.
----vii�--If
C6
---7T.¥ iiVlrP,f--1"'77'-------
--'7
Sulcus sinus sigmoidei Foramen mastoideum Porus et Meatus acusticus internus
styloideus pterygoideus, Lamina medialis Proc pterygoideus, Lamina lateral is Proc. pterygoideus, Fossa pterygoidea
Os frontale
Os sphenoidale
Os parietale
Os temporale
Os occipitale
Maxilla
Os nasale
Vomer
Os ethmoldale
Os palatinum
Bones of the sku ll, Ossa c ran i i ; medial view.
Fig. 66
Muscles
r Top o g ra p hy
Org a n areas
Secti o n s
Bones of the skull Crista frontalis
Sulcus sinus sagit alis superioris
Os
[rontale
Sutura coronalis anenoslel
Sulci
Os parletale
venosl
.•,.c.I-- Lamina Intema Lamina e)(lema
Sutura lambdoidea Os
lrontale
..
Os parietale
Fig. 67 Calva ria, Calva r i a ; internal aspect.
Os occipitale
.. 9
.. H ea d
Skeleton
S u rface
Bones of the skuLL Crista frontalis Sulcus sinus sagittalis superioris
Lamina et Foramina cribrosa Impressiones gyrorum
Os sphenoidale, Corpus
Proc clinoideus posterior
Canalis opticus
Fissura orbitalis superior Sutura sphenofrontalis Os sphenoidale, Ala minor Fossa hypophysial is Foramen rotundum
Proc. clinoideus anterior Sulcus caroticus
Lingula sphenoidalis
Sutura sphenosquamosa
Foramen lacerum
Sulcus arteriosus
Foramen ovale
Fissura petrooccipitalis
Foramen sp,nosum
Spina ossis sphenoidal is Sulcus sinus petrosi inferioris
Os temporale, Pars squamosa
Fissura petro squamosa
Sulcus nervi petrosi minoris
Porus acusticus internus
Sulcus nervi petrosi majoris
Margo superior partis petrosae
Margo superior partis petrosae
Foramen jugulare
Os temporale, Pars petrosa Sulcus sinus petrosi superioris
Canalis condylaris Foramen mastoideum Fossa subarcuata
Canalis nervi hypoglossi
Foramen jugulare Canalis nervi hypoglossi
Sulcus sinus transversi
Protuberantia occipitalis interna
Foramen magnum (Crista occipitalis internal
Os frontale
Os ethmoidale
Os temporale
Os parietale
Os sphenoidale
Os occipitale
I nternal su rface of the base of the skull, Basis c ra n i i i nterna,
Fig. 68
M u scles
Top o g ra p hy
O rg a n a re a s
Sections
Bones of the skull
Canalis opticuS
Fissura orbitalis superior
Fossa cranii anterior
Foramen rotundum
Foramen ovale
Foramen lace rum ; Fissura sphenopetrosa Fossa cranii media
Foramen spinosum
Canalis caroticus, Apertura interna
Porus acusticus internus Foramen jugulare Canalis nervi hypoglossi
Fossa cranii posterior
Foramen magnum
Fig. 69 I nternal su rface o f the base o f t h e skull, Basis c ra n i i i nterna, and foramina, Foramina .
�
Surface
H ea d
S keleton
Bones of the skull
Foramen incisivum Sutura palatina mediana
Vomer, Alae vomeris
Maxilla, Proc. palatinus Os palatinum, Proc. pyramidalis
Sutura palatina transversa Os palatinum, Lamina horizontalis
Proc pterygoideus, Lamina medialis
Foramen palatinum majus
Hamulus pterygoideus Fissura orbitalis inferior
Proc pterygoideus, Lamina lateralis
Arcus zygomaticus
Crista infratemporalis Proc. pterygoideus, Lamina medialis
Os temporale, Proc zygomaticus
Foramen ovale Tuberculum pharyngeum
Foramen lacerum Foramen spinosum
Spina ossis sphenoidal is
Tuberculum articulare
_--,l-.-".,���fJ'�--:�j�!:�l!���
CanaliculuS mastoideus
Proc. slyloideus Foramen stylo· mastoideum
Meatus acusticus externus Fossa jugularis
Proc. mastoideus Incisura mastoidea
Foramen jugulare
Canalis nervi hypoglossi
Os parietale Foramen mastoideum
Foramen magnum
Linea nuchal is superior Linea nuchalis inferior
Protuberantia occipitaliS externa
Maxilla as frontale as parietale
.. ..
as palatinum
as sphenoidale
Vomer
as temporale
Os zygomaticum
as occipitale
Fig. 70 Exte rnal s u rface of the base of the skull, Basis c ra n i i externa.
M u scles
Top o g ra p hy
O rg a n a reas
Sect i o n s
Bones of the skull Palatum durum
Foramen palatinum majus Foramina palmiantorinaa Foraovalmene spiFornaosummen Forsphenopet amen laFicersrsurousam;a
Arcus zygomaticus
Fossa infratemporalis -- Choana
�....� ...; -.,...;..
----,.:�....:.;.;..;::::I
Porus acust exterincusus
Proc.
masto ldsus
Canal Apertisurcara extotiecrus,na stylomastForoidaeummen
Condylus
occipitalis
Foramen jugulare Canalis nervi hypoglossi Foramen magnum Fig. 71 External su rface of the base of the skull, Basis cra n i i externa. and fora m ina, Fora m i na .
�
Hea d Skull,
Surface
Ske Leton
radiography
Sutura lambdoidea Sutura sagittalis
Cellulae ethmoidales Sinus frontales
Crista galli
Margo supraorbitalis Meatus nasi medius Fissura orbital is superior Os temporale, Pars petrosa
Meatus nasi superior Septum nasi
Meatus acusticus externus
Concha nasalis media
Cellulae mastoideae
Sinus maxillaris Concha nasalis inferior
Proc, mastoideus
Spina nasalis anterior Palatum durum
Ramus mandibulae
Axis, Dens Meatus nasi inferior Dens incisivus
Cavitas nasi
Corpus mandibulae
Fig. 72 Skull, C ra n i u m ; AP-telerad i o g ra p h .
* I n n o m i nate l i n e , L i n ea i n n o m i nata, a projection l i n e without a natomical correlate
Muscles
To p o g r a p h y
O rg a n
a re a s
D�5
Secti o n s
Skull, radiography
Lamina externa Diploe Lamina interna
Proc clinoideus anterior
Sutura coronalis
Proc. clinoideus posterior Fossa hypophysial is Os frontale, Pars orbitalis Sutura lambdoidea Fossa mandibularis
Sinus frontalis Cellulae ethmoidales
Cellulae mastoideae
Os nasale Sinus sphenoidal is
Meatus acusticus externus
Sinus maxillaris Caput mandibulae
Atlas, Arcus anterior
Palatum durum
Atlas, Tuberculum posterius Axis. Dens Corpus mandibulae Cartilago epiglottica Os hyoideum, Corpus
Fig. 73 Skull, C ra n i u m ; lateral telerad iograph . •
Posterior wall of the maxillary s i n u s
\ ''''''''
mBl'ldibula,a
Proc. splnosus vertebrae cervical is II Ramus mandibulae
�
H ea d
S u rface
Skeleton
Skull, development Fonticulus anterior (Sutura frontalis) Os frontale, Tuber frontale Maxil a, Proc. frontalis Os nasaIe Os sphenoidale, Ala major Septum nasi osseum ForamenDensinfraordecibitadlueus Foramen mentale
Fig. 74
�
Os lacrimale Os frontale Os parietale
Sutura coronalis Foramen supraorbitale Os temporale Os zygomaticum S k u ll, C ranium, of a neonate.
occipitale Maxil a, Os incisivum Os zygomaticum
Os
Sutura coronalis Os frontale, Tuber frontale Fonticulus sphenoidalis Os sphenoidale, Ala major Os zygomaticum Apertura piriformis Os temperale, Pars
Os ethmoidale Os sphenoidale Os nasale, Os temporale, Mandibula Os parietale, Tuber parietale Fonticulus posterior Squama occipitalis
Fonticulus mastoideus
squamo6a Fig. 75
Skull, Cra n i u m , of a neonate.
M u scles
To pog rap hy
O rg a n a rea s
Secti ons
Skull, development Sutura frontalis
Fonticulus anterior
Os frontale, Squama frontalis Sutura coronalis
----:::;"""
--+-----:-'--_--,-�t--4
Os parietale, Tuber panetale Fonticulus posterior
Sutura sagit alis Fig. 76
Os occipitale, Squama occipitalis
Skull, C ranium, of a n e onate .
..
Vomer Os frontale .. Os parietale Os occipitale, Squama occipitalis (Sutura occipitalis transversa, Var.) Fonticulus mastoideus Os temporale, Pars pel(ro';a -_--II!!':::::!\.....:...!.., Os temporale, Pars
Maxil a, Os incisivum Os occipitale, Os palatinum Os zygomaticum Os temporale Os sphenoidale Mandibula Fonticulus posterior
Os occipitale. Pars lateralis Foramen magnum
ChOana
Os sphenoidale, Proc. pterygoideus Fig. 77
Os parietate
Maxil a, Proc. palatinus S ku ll, C ra n i u m . of a neonate.
(] 4 7
,. H ea d
SkeLeton
S u rface
Frontal and ethmoidal bone
Margo parietalis
Squama frontalis, Facies externa
Tuber frontale
Facies lemporalis
Margo supraorbltalis
Proc.
Incisura
supraorbltalis
Pars
orbllahs. Facies orbltalis
Fig. 78
Lamina et Foramina cribrosa Fossa glandulae lacrimalis Margo supraorbitalis
Os frontale
Pars nasalis
Os
Spina nasalis
zygomaticus
Incisura frontalis
Glabella
Fro ntal bone, O s frontale.
Os frontale, Squama frontalis
nasa Ie
Lamina et Foramina cribrosa
...
Os ethmoidale
Incisura supraorbitalis Margo supraorbitalis Labyrinthus ethmoidalis Proc zygomaticus
Lamina perpendicularis
Fig. 79 Frontal bone. Os frontale; ethmoidal bone, O s ethmoidale, and nasal bones. Ossa nasalia.
Os nasa Ie
M u scles
Top o g ra p hy
O r g a n areas
Sect i o n s
Maxil a and paLatine bone
Proc. frontalis, Crista lacrimalis anterior
Incisura laMarcrimgaloislacrimalis Margo infraorbitalis Facies orbitalis Sulcus infraorbitalis Facies infratemporalis Foramina alveolaria Proc zygomaticus Tuber maxil ae
Foramen infraorbitale
__...:.:!o... --_
I
Fig. 8o
Maxil a, Proc. frontalis ----:-:":Sulcus lacrimalis Crista conchalis ----...Maxil a, Facies nasalis
--=-;----''----1(
Maxil a, Proc. palatinus Maxil a Os palatinum
Fig. 81
Maxi lla , Maxilla.
Margo lacrimalis
ncisura nasalis Spina nasalis anterior Juga alveolaria
Facies
anterior
Crista ethmoidalis sphEtnopalatlna Incisura
[��,��,-.--
Maxi lla, Maxi lla, a n d palatine bone,
a s palat i n u m .
-
Sinus maxillaris
OsLamipalnaatperinum.pendl
cularls
sta conchal SpinCra inasal is postiesrior Sutura palatina transversa
�
H ea d
S u rface
S keleton
Nasal ca vity
Crista
as fronlale
gal
II
Lamina et Foramina cribrosa
froSintnauslis Suturias frontonasal
----+_�
Cnsta sphenoidal Sinus sphenoidalis Fossa hypophysialis asCorsphenoi pus dale, Ala vomeris
Lamina peras petendihmoiculdaalreis, as lacrimale Canalis
Incisivus
IS
....
-
Vomer
PrLamioc.npta elartyegoiraldiseus, Spina nasalis posterior Hamulus pterygoideus as palnaathorinum,izontalis PrMaxioc.l apal, atinus Lami
Maxil a as frontale nasale as sphenoidale AS
Fig. 82 Bony nasaL septum, Septum nasi osseum.
as palatinum as ethmoidale .. Vomer .. lacrimale AS
M uscles
To pog ra phy
Organ a reas
Sect i o n s
Nasal cavity Lamina et Foramina cribrosa Concha nasalis superior Sinus sphenoidalis Foramen sphenopalatinum Os sphenoidale, Corpus ��tt..���tUJ&,t.l!A�\'--- Hiatus maxil aris Clivus Os occi p i t a I e Os palnaatperinum,pendicularis Lami PrLamioc.npta emedirygoiadliseus, Hamulus pterygoideus Os palatinum, Lamina horizontalis
Crista galli Os nasale
Concha nasalis media Concha nasalis inferior Spina nasalis anterior Canalis incisivus Proc, palMaxiatinlusa,
Fig. 83 Lateral wall of the nasal cavity, Cavitas nasi.
Os parietale Maxil a Os frontale Os nasale
Concha nasalis inferior Os sphenoidale Os occipitale palatinum Os
Sinus frontalis
Conchasupernasalioisr Os nasale lacrimalOse -
Apertura sinus sphenoidalis Sinus sphenoidalis Foramen atinum sphenopal CrOsispalta etathinmoium,dalis Concha Proc ethnasalmoidisaliinsferior,
___�
-
antnasalSpiernioiasr InCanal cislvusis
... Os ethmoidale ... Os lacrimale
••L-�4-.----
Lateral wa ll of the nasal cavity, Cavitas nasi; the m i d d le nasal concha has been removed. Fig. 84
*
from
Probe located in the passage the frontal s i n u s to the middle nasal meatus
�
S u rfa c e
H ea d
S k e Leton
Hard palate Proc .
ptsrygoldsus
{lamina
Spina
madialis
Lamina laleralis
nasalis posterior Sutura palatine
Iransversa
---7"""---
(
Sinus maxil aris
Canalis nasolacrlmalis
��•.:,.,,;q..--
Foramen
Apertura piriformis
Spina nasaliS anterior
Incislvum
Fig. 85 H a rd palate. Pa latu m d u r u m ; maxi llary s i n u s , Sinus maxillaris, and i nferior n a s a l c o n c h a , Concha nasalis inferio r.
Proc. p lerygo,d eus
Os
(
Maxil a Os palatinum Lam,na
Os sphenoidale Concha nasalis inferior
medialis
lamina lataralls
palatlnum, Proc. pyramidalis
Foramen palatinum
---r:'-L''"'''Ii
Foramen
minus
palatinum malus
Maxil a, Proc. zygomaticus
Sulci palatinl
Spinae palatlnee
Maxilla, Proc. palatlnus
(Os incisivum) Foramen incisivum Fig. 86
Sutura pala!ina mediana
H a rd palate, Palatum d u r u m .
M uscles
To pog ra p hy
O rg a n a reas
Sect i o n s
Orbit and pterygopalatine fossa Os palatinum, Proc. orbitalis Fissura orbitalis inferior Os sphenoidale, Ala major
ethmoidales lamiOs ethmoi na orbdta s Cellulae
ale, i li
Os lacrlmale
sacci lacrFossa imalis
SulUfa Fig. 87
_ Os zygomaticum
Os temporale Os palatinum Os sphenoidale
zygomaticomaxillaris
Base of the orbit, O rbita .
Maxil a .. Os lacrimale Os ethmoidale Os frontale Arcus zygomaticus
zygomaticForofaacimenale
zygomaticoalveol(Craisritsa)
Fossa inForfrataemenmporovalalise Foramen spinosum AlSpianmaja ossior, s sphenoidalis Proc. pterygoideus OsLami endicaultianrais, Fossapalnaapttperienrum,ypgopal Os palatinum, Proc. pyramidalis OsHamul Proc.sphenoi ptuserptygoidealrydegoieus,, deus Ii..::::�'----
----�
Foramina alveolaria Fig. 88
PterygopaLati ne fossa, Fossa pterygopaLatina.
�
H ea d
S u rface
S keleton
Orbit
antForearmiiusnaetetposthmoierdiualsia
Canalis opticus orFisbsuritalias superior (Sutura icofrontalis) zygomat Ala minor 1 AlFacia majes ororb, italis Os sphenoidale OsFacizygomat es orbitaiclium,s Foramenicofaciale zygomat Fissura orbitalis inferior Sulcus infraorbitalis Sutura zygomaticomaxil aris
Incisura frontalis LamiOs etnahmoiorbditalaleis, Sutura frontomaxil aris Os nasale ---ICrista lacrimalis anterior Crista lacrimalis posterior OsPropalc, oratbinitum,alis
Fig . 89 Orbit, O rbita; probe located i n the i nfra-orbital canal, Canalis i nfraorbitalis .
Os nasale Os frontale Os palatinum Os ethmoidale
(
Ala minor sp�\enOld�: FacieAls aormajbltaolirs,
--+';-;';----'-'�T>,'!tI ---.---:�r--;.
Os palatinum
Maxil a, Proc, alveolaris Dens molaris
.. Vomer .. Os zygomaticum
Maxil a
Os temporale Concha nasalis inferior Os sphenoidale .. Os lacrimale
Cellulae ethmoidaleCrs ista galli Os ethmoidale, Lamina perpendicularis Os frontale, Pars orbitalis Fissuriaororbitalis super OsPartsesquamosa mporale, _�--- Fissura orbitalis inferior Os zygomaticum inlraorbltal s Concha nasalis media zygomaticomaxil aris Concha nasalis inferior Cavitas nasi, Meatus nasi inferior Maxil a, Proc. palatinus Canalis
Sutura
Fig. 90 Fac i a l skeleto n , Viscerocra n i u m ; frontal section.
M u sc le s
To p o g ra p hy
O rg a n a reas
Sect i o n s
all 5.,15··. ,.
Orbit fSquama roiFacinnttearlenisas,
_
Os parietale Sutura sphenofrontalis Os temporale, Pars squamosa Ala minor AlFacia maes ororb, italis } Os sphenoidale Corpus ForamenSinusrosphenoi tundumdalis Canalis pterygoideus Fossa pterygopalatina Proc, pterygoideus Hamulus pterygoideus Canalis palatinus ma or �.,..---
...tr.:r.-----
j
--
zygomaticForoorabmiitanliaa Canalis infraorbitalis Sinus maxil aris
Alveoli dentales
j
Fig. 91 Orbit, Orbita ; lateral wall.
Os frontale .. Os lacrimale Os sphenoidale Os nasale
Crista lacrimalis antMaxierlioar, Crista lacrimOsalislapostcrimealrioer, Sulcus infraorbitalis Maxil a, Proc. zygomaticus
Os nasale Os palatinum Os ethmoidale
____��...L_.....
Maxil a Os temporale _ Os zygomaticum
Sutura ethmoidolacrimalis Foramen ethmoidale anterius Os ethmoidale, Lamina orbitalis Foramen ethmoidale posterius Os palatinum, Proc. orbitalis Foramen sphenopalatinum Fossa pterygopalatina
Fig . 92 Orbit, O rbita ; medial wall.
Proc. pterygoideus, Lamina lateralis Hamulus pterygoideus Maxil a, Proc. alveolaris
--
),
. '
-- �. -4
,.
.. H e a d
Skeleton
S u rface
Sphenoidal bone Apersphenoi tura sidnalusis Ala
Corpus
Crista sphenoidalis AlFacia majes ororb, italis AlFacia majes toermpor , alis
major
Margo zygomaticus
Foramen rotundum Facies maxil aris Proc pterygoideus, Lamina medialis
Crista infratemporalis Concha sphenoidalis Spina ossis sphenoidalis PrLamioc,npta elarytegoiraldiseus, Incisura pterygoidea Hamulus pterygoideus
Fig. 93 Sphenoidal bone, Os sphe noidale ; a nterior view.
Sulcus caroticus Foramen rotundum Fissurioar orbitalis super Margo squamosus
Dorsum sellae Proc, clinoideus posterior Proc. clinoideus anterior
parMariegtoalis cerAlFaciaemajebrsaolisr, -.--- Sulcus arteriosus Li n gul a sphenoi d al i s �= L �' � � ;� i � ; � f� Sulcus tubae auditivae ������� Spina ossis sphenoidalis Fossa scaphoidea Proc pterygoideus, Lamina lateralis plerygoldeus E::��'-'-��"""--
Canalis pterygoideus
Rostrum sphenoidale ProLamic. ptenraygoimedideus,alis
Incisura
Hamulus
Fig. 94 Sphenoidal bone, Os sphenoidale ; posterior view.
plerygoldea
�-'----'-.I---
M uscles
To pog ra p hy
O rg a n a reas
,057
Sect i on s
Sphenoidal and occipital bone
Ala major, Margo frontalis
MargoAlpara majietaolirs,
Fissurioar orbitalis super
(Proc clinoideus medius) Proc. clinoideus posterior Proc. clinantoideeusrior
Sulcus prechiasmaticus
....--: .. r1��....L
Ala major, Margo squamosus
Incisura jugularis Proc. jugularis Foramen magnum Sulcus sinus sigmoidei
Fossa cerebellaris
AlOsasphenoi major dale, men rForotuandum SelFossala tuhypophysi rcica, alis Foramen ovale Foramen spinosum Sulcus caroticus Lingula sphenoidalis Tuberculum jugulare Os occipitale, Pars lateralis Margo mastoideus _ _ _
....� ., r-..t§.---
---��-"""::;-
-'L------
�__-
------,��
Sulcus sinus transversi (Crista occipitalis internaj Eminentia cruciformis Protuberantia occipitalis interna Fig. 95 Occi pital bone, Os occipita le, and sphenoidal bone, Os sphenoidale.
Margo lambdoideus
�
H ea d
S u rfa c e
S keleton
Temporal bone Sulcus arteriae temporalis mediae Foveola suprameatica Crista supramastoidea Incisura parietalis (Spina suprameatica) Pars petrosa Foramen mastoideum Fissura tympanomastoidea �:!C:-':Ii;;�rt�4i
/ Margo parietalis
Pars squamosa, Facies temporalis Margo sphenoidalis Proc zygomaticus
_ _
Proc, mastoideus
Fig. 96
Rssura
TubercUlum articulare
mandlbularis, Facies perrotympanica
Fossa Fissura
Meatus acustlcus
exlernus
Temporal bone. Os temporale.
Pars squamosa
petrosquamosa
Pars pe l rosa
Pars tympalllca
Fig. 97
Tem poral bone. Os temporale. of a neonate.
artlcularis
M u sc les
To p o g ra p hy
O rg a n a reas
Sect i o n s
Temporal bone Margo parietalis Pars squamosa, Facies cerebralis partMargisopetsuperrosaeior Foramen mastoideum Margo occipitalis Sulcus sinus sigmoidei Apertura canaliculi vestibuli Proc. inlrajugularis styloideus
Sulcus arteriosus Margo
sO�lenIJidllllsFossa subarcuata
Apex partis petrosae Porus acusticus internus
Fig. 98
Te m poral bone, as temporale.
Canalis musculotubarius Margo soh,enclldallis 1
Proc. zygomaticus Tuberculum articulare Fossa mandibularis Fissura petrotympanica Meatus acusticus externus Incisura mastoidea Fig. 99
Apex petrosaepartis Canalis caroticus Fossula petrosa ��_:--_ Apertura canaliculi cochleae processus slyloidei styloideus
Tem poral bone, as temporale.
�
Head
S u rface
S ke leton
Mandible Proc coronoideus ea
a1v
ol ria
menta Ie
Basis mandibulae
Fig. 1 00
Protuberantia mentalis
Arcus Pals
alveolaris
Ramus mandibulae Angulus
mandibulae
M an d i ble, M a n dibula.
Proc coronoideus
Incisura
--.,..:.,.
mandibulae
--F-'II'"
--!,;.:.-,:'O-----'-....:
Prcc.
condylans
alveolaris ---m-
Foramen mentals Protuberantia menlalls
Corpus mandibulae Fig. 1 01
M a n d i ble, M a n d ib u la .
Fovea sublingualis Spina
Ramus mandibulae
mentalis
d a
Fossa igastric
(Tuberositas masseterica) Angulus mandibulae
Linea
mylohyoidea
Fig. 1 02
M a n d i b le , M a n d i bula .
(Tuberositas pterygoidea)
Fovea submandibularis
M uscles
To pog ra p hy
O rg a n a reas
Sect i o n s
Mandible Proe. condylarls
Collum mandibulae
�----
H ea d
S u rface ���
Skeleton
N ose/Na s a l cavity
Openings of the salivary glands
Papilla ductus parotidei ---j='-'----
Fig. 1 96 Opening of the excretory d uct of the parotid gland, Papilla d u ctus parotidei.
Lingua, Facies inferior Plica fimbriata Frenulum linguae
--;-;:.....I;� ....;-
-
--":------'''+-- Dens molaris III [serotinus]
....� ... ...:.-=. .. �
-
Plica sublingualis ---;...----..,,...;:,---:--::---"'-,
Caruncula sublingualis --+---=:---- Articulationes metacarpophalangeae
Articulationes interphalangeae manus proximales _.:>----
Articulationes interphalangeae manus distales
Fig. 276 U p p e r l i m b , M e m br u m s u p e r i u s ; overview, b o n e s a n d j o i nts.
M uscles Arm
To pog ra p hy E lbow
Forea r m
Sections Hand
Cla vicle
Tuberculum canoideum
Carpus
Extremitas acromialis
claviculae
Extremltas
sternalis Fig. 277 C lavicle, C lavicula ; superior view.
Fa�les
artlcularis Is
acromial
Extremitas acromialis
Corpus claviculae
Extremitas sternalis
-----I
Foramen nutricium
Linea
trapexoidea
Tuberculum conoideum
Sulcus musculi subclavii
01----
Impresslo ligamenti costoclavicularis
Fig. 278 Clavicle, C lavicula ; i nferior view.
Ug.
costoclavlculare Capsula
Lig. costoclaviculare
articularis
Lig. sternoclaviculare anterius
Symphysis manubriosternalis Fig. 279 Sternoclavicular j o i n t , Art i c u la t i o sternoclavi c u laris; ventral view.
Cartilago costalis II
Facies articularis sternalis
�
U pper limb
S u rfac e ���
SkeLeton
Overview
S houlder
Scapula
Angulus superior
Acromion
Incisura scapulae Margo superior
"
supraspinata Spina scapulae
\
Acromion Angulus acromfi Cavitas glenoidalis Angulus lateralis
Margo medialis
Tuberculum supraglenoidale Proc, coracoideus
_-,:---
Cavitas glenoidalis
Tuberculum infraglenoidale
Facies posterior
Margo lateralis Angulus inferior Fig. 280 Sca p u la. Sca p u la ; d o rsal view.
Facies
Fig. 281
Scapula, Sca p u l a ; latera l view,
Proc, coracoideus Incisura scapulae
60'
Planum scapulara"
Scapula
=:>t--- Margo superior
articularis claviculans
,,:"",::-:,-....,...;a+-_
...,.
Fossa subscapularis
.,
/"
.
"
.",. "
:
Facies costalis Acromion Proc coracoideus
Fig. 282 Sca p u la , Sca p u l a ; ve ntra l view.
.
\ \ J,.. /�
----"c------;----
Clavicula
Costa I Articulatio sterno clavicularis 600 Sternum
Fig. 283 S h o u lder g i rd le , C i n g u l u m pectora le ; s u perior vi ew. The a n g les refer to t h e ave rag e relations in t h e a d u lt. *
Median plane
** Sca pular plane
M uscles Arm
To p o g ra p h y E lbow
Sect i o n s
Fore a rm
Hand
Humerus Caput humeri
Sulcus intertubercularis
Collum anatomicum
Tuberculum
Cnsta tubercull
Crista tuberculi majoris
Tuberositas
deltoidea
minoris
----II!'
Corpus humeri Sulcus nervi radialis
Margo lateralis
Margo medialis
Facies anterolateral is
Facies anteromedialis
Crista supraepicondylaris lateralis Fossa radialis Epicondylus ----I[JIrl lateralis -............w Capitulum humeri
Crista supra epicondylaris medialis
-
Condylus humeri
Epicondylus medialis
Trochlea humeri
Facies posterior
Fossa olecrani ---_...:z: Sulcus nervi ulnaris
Fig_ 284 H u merus, H u merus; ventral view.
Insertions of the tendons of: 1 M. supraspinatus 2 M. infraspinatus 3 M. teres minor
o:§---- Tuberculum majus
Collum anatomicum
Trochlea humeri
Fig. 285 H u m e rus, H u m e ru s ; dorsal view.
!
Collum anatomicum Caput humeri Tuberculum majus
Fig. 286
H u m e rus, H u merus; p rox i m a l view.
.. U p p e r Li m b
S u rface
I S ke leton I
Overview
Shoulder
Shoulderjoint Articulatio acromioclavicularis, Lig, acromioclaviculare Acromion
Lig. coracoacromiale
M, supraspinatus
Proc, coracoideus
Lig, transversum scapulae supenus
Lig, coracohumerale --;.,-�:---=-_-;-_..:.._�
Tuberculum majus M
....-------- Incisura scapulae
---
Bursa subtendinea musculi subscapularis
subscapularis, Tendo ---='----.:,
Vagina tendinis intertubercularis --,:-,---"""; M. biceps brachii, Caput longum
Capsula arlicularis,
Ligg glenohumeralia: - (superius) - (medium) - (inferius)
----
m infraglenoidale
Sulcus intertubercularis
(Recessus axillaris)
Crista tuberculi minoris
Fig. 287 S h o u lder joint, Art i c u latio h u m e r i ; ventral view.
Proc, coracoideus
Spina scapulae ------'--,....:...---.--==--"7"-
Fig. 288 Shoulder joint. Articulatio h u m e r i ; the acro m i o n has been removed ; d o rsal view.
Tuberculum majus
M u sc les Arm
To p o g ra p h y E lbow
Sections
Fore a rm
Hand
Shoulderjoint Lig. acromloclavlculare
Clavicula, Extremitas acromialis
Lig. coracoacromiale
M. supraspinatus
Spina scapulae -=,==:if-- M
infraspinatus
M, teres minor M. triceps brachii, Caput longum
Capsula articularis Humerus Fig. 289 Shoulder j o i n t , Art i c u latio h u me r i ; d o rsal view.
Bursa subacromialis
Lig coracoacromiale
Acromion M
supraspinatus'
Tuberculum majus M.
infraspinatus'
M. supraspinatus
---.I.
------'=:--
M, teres minor'
Proc. coracoideus Lig. coracohumerale
Vagina tendinis intertubercularis M. biceps brachii, Caput longum M. subscapularis'
Fig. 290 Shoulder j o i nt, Art i c u latio h u m e r i ; latera l view.
Together, the m uscle tendons ma rked with rotator cuff.
•
form the so-ca lled
�
S u rface
U p per L i m b
I SkeLeton I
Overview
Shoulder
Shoulderjoint Acromion
Bursa subacromialis
Facies articularis clavicularis
M. supraspinatus
Lig. coracohumerale
""'�"";'�;.Q"",'.,;!,..o;'--- M. biceps brachii, Caput longum, Tendo
�4"'Tr*�Ir',"""�-- Labrum glenoidale
���i�i-- Cavitas glenoidalis Caput humeri
Vagina tendinis intertubercularis ----'IoU-} M
biceps brachii, Caput longum, Tendo
Scapula
(Recessus axillaris)
Fig. 291 Shoulder j o i n t , Art i c u latio humeri ; section at the level of t h e sca p u l a ; ventral view.
Lig. acromloclavlculare Acromion
M biceps brachii, Caput longum, Tendo
�..
.,.,--- Clavicula
Proc.
corElcoldeus
L'9. coracoacromlale
Cavitas glenoidal is Labrum glenoidale* M
triceps brachii, Caput longum Shoulder j o i n t , Art i c u latio h u m e r i ; lateral view. N ext to its o r i g i n at t h e s u p ra g le n o i d a l tu berc le, the tendon of t h e biceps muscle is pre d o m i n a n t ly attached to t h e g lenoid labrum.
Fig. 292
*
}
Lig trapezoideum Lig. coracoclaviculare �!!,�Q1Irr--- Lig conoideum
It forms a fibrocart i laginous collar a r o u n d the glen o id cavity
M uscles Arm
To p o g ra p hy E l b ow
Forearm
S e ct i o n s H a nd
Shoulderjoint, radiography Articulatio acromioclavicularis Acromion Caput humeri
Clavicula
Proc. coracoideus
Tuberculum majus
�-�------ Cavitas glenoidal is .,.------ Collum scapulae
Tuberculum minus
----�-
------
Sulcus intertubercularis
Tuberculum infraglenoidale Margo lateralis
Fig. 293 Shoulder j o i n t , Articulatio h u m e r i ; AP-ra d i o g ra p h .
t M. deltoideus, Pars clavicularis
Sulcus intertubercularis; M. biceps brachii, Caput longum, Tendo
Tuberculum minus
Tuberculum majus
M. deltoideus, Pars acromialis
M. coracobrachialis Labrum glenoidale
Caput humeri
Cavitas glenoidal is
Articulatio humeri, Cavitas articularis
M. subscapularis
M deltoideus, Pars spinalis
Scapula
M. infraspinatus
Fig. 294 S h o u l d e r joint, Art i c u latio h u me r i ; com puted tomog ra p h i c ICTI cross-secti o n ; t h e j o i nt cavity i s filled w i t h a i r I p ne u m o - CT] ; i nferior view.
�
U pper limb
S u r face
S keleton
Overview
S h o u ld e r
Ulna
Incisura
radialis
���::...-- Proc coronoideus ".�..,....--
Indsu ra froch
Olecranon
Proc. corono,deus
__'---- Incisura radialis
Crista musculi -�IO..:'" supinatoris
Tuberositas ulnae
Tuberositas ulnae
Proc. coronoideus Foramen
--::r---
nutrlclum
"":..L__
Facies anterior
Margo interosseus
Facies ---I posterior
Margo interosseus
Corpus --� ulnae
Margo posterior Facies medialis ---4Circumferentia articularis
10... .--=i--- Caput ulnae Proc.
Fig. 295 U l n a , U l n a ; ventral view.
stylOldeus ulnae
leans
Capul
ulnae
Proc. styloideus ulnae Facies poslerior
Fig. 296 U l n a , U l n a ; d orsa l view.
Circumferentia articularis Fig. 297 U l n a , U l n a ; rad i a l view.
M u scles Arm
To p o g r a p hy Elbow
Forearm
Sect i o n s H a nd
Radius
Caput radii, Circumferentia articularis
Caput radii, Circumferentia articularis
""""'t---
Collum radii ----l...
Collum radii
Tuberositas radii
..,.--- Caput radii Collum radii
Circumferenl l a
articularis
!II>----
Foramen nutricium Margo interosseus 1':-':---7--- Margo anterior
Facies anterior
Tuberositas radii
Fovea articularis ---�
-f----
Margo interosseus
Corpus radii
--1.1
Margo interosseus
Corpus radii ----�
Facies posterior ----I......
-
Margo posterior ----f_
Facies posterior
Facies anterior
Facies lateralis
Facies articularis carpalis
Proc. styloideus radii Fig. 298 Ra d iu s , Ra d iu s ; ventral view.
R a d i u s , Radius; ulnar view. Fig. 300
Tuberculum dorsale Radius, Rad i u s ; dorsa l view. Fig. 299 •
G rooves a n d crests for the attachment of the extensor tendons
,. U p pe r l i m b
S u rface ���
S keleton
Overview
S h o u ld e r
Elbowjoint
Epicondylus lateralis
Epicondylus medialis
Cap,tulum -.......,�
-.:::11'--- Trochlea humeri
humeri
Incisura trochlearis ----..-....-
M biceps brach,l, Tendo
Bursa "",--,....- Proc
coronoideus
Llg anulare radii Collum radii
blciP,toradlalis
--t�"pL;#;r-- Incisura rad,alis
.,..,..-- Tuberositas ulnae
Collum radi'
Olecranon
Tuberosrtas __---J�..� radii
Lig . collaterale ulnare, (Pars posterior) Lig. collaterale ulnare, (Pars anterior) Tuberositas ulnae
Ulna
-",,*-- Corpus ulnae, Facies anterior
Corpus radii, Facies anterior
Fig. 302
Fig. 301 Elbow j o i nt, Art i culatio c u b i t i ; ventral view.
Elbow j o i nt, Art i cu la t i o c u b i t i , i n 90° flexion a n d 90° s u p i n a t i o n ; m e d i a l view.
--�--- Humerus
Humerus --- �L-�, Capsula articularis, ---1'-::73� Membrana fibrosa
Epicondylus --_A.of"\ medialis Lig collaterale ulnare
Lig, collaterale radiale ----"._... Collum radii Ulna
M. biceps brachii, Tendo
Epicondylus lateral is
Capsula articularis Olecranon
Lig. collaterale radiale
=.---
-;,----- Collum radii
"'---:1--- Chorda obliqua Fig. 303 E lbow j o i n t , Art ic u la t i o c u b i t i ; ventral vi ew.
Lig. anulare radii
Fig. 304 E lbow j o i n t , Art ic u latio c u b i t i ; dorsal vi ew.
M u sc les Arm
To p o g ra p hy Elbow
Se ctions
Forearm
Hand
Junctions of the bones of the forearm ":--....,..fl---
Circumferentia --\\-�.jj1���� articularis M biceps brachii, Tendo
Incisura trochlearis
,......;.. - Chorda obliqua
Tuberositas radii
Radius
&-+-4-- Membrana
interossea antebrachii
Ulna
Facies articularis carpal is
iI.!Jj;�lt,';;�r-- Articulatio radio ulnaris distalis,
Capsula articularis
Proc. styloideus
Fig. 305
Fig. 306 J u nctions of the bones of the forea r m ; i n pronat i o n ; ventral v i e w of the ulna, d o rsal view o f the rad i us.
J u nctions of the bones of the forea rm; i n s u p i nati o n ; ve ntral view.
Membrana interossea antebrachii
-::;--...-- Tuberositas
radii .,...-- Collum radii
Proc --t,�=��.�;o;;;:=�� coronoideus Incisura trochlearis Olecranon Fig. 307 Proxi m a l rad i o - u l n a r j o i n t , Art i c u latio rad i o - u lna ris prox i m a lis; ventroprox i m a l view.
Lig. anulare radii
Articulatio radioulnaris proximalis
Facies lateralis Margo posterior Facies posterior
Ulna Facies
posterior
Fig. 308 Cross-section t h ro u g h the bones of the forea rm; d i stal view.
�
S u rface
U pper limb
���
S keleton
Overview
Shoulder
Elbow join t, sections and radiography
M brachialis N radialis
N, ulnarls
M. brachioradialis
Septum intermusculare brachii mediale M pronator teres, Caput humerale Epicondylus medialis Trochlea humeri Sulcus nervi ulnaris Lig collaterale ulnare Mm. flexores, Caput commune Proc. coronoideus
Epicondylus lateralis
Lig collaterale radiale Capitulum humeri
Lig. anulare radii
___
Ir��������
Caput radii
M. extensor carpi radialis brevis M. supinator
Lig quadratum
M, pronator teres, Caput ulnare
M biceps brachii, Tendo
1 Crista supraepicondylaris 6 Tuberositas radii 7 Proc coronoideus lateral is 8 Trochlea humeri 2 Epicondylus lateralis 9 Olecranon 3 Capitulum humeri 4 Caput radii to Epicondyl u s medialis t 1 Crista supraepicondylaris 5 Collum radii medialis Fig. 3 1 0 Elbow joi nt, Art i c u latio c u b i t i ; AP-rad iogra p h.
Fig. 309 Elbow j o i n t , Art i c u latio c u b i t i ; frontal sectio n ,
Fossa olecrani Fossa
M triceps brachii, Tendo
coronoidea
,Jtfi-fll---- V, mediana cubiti
Bursa subcutanea olecrani
A brachialis IiIll\Hll��-.t- �;��onator --f-I�I;\-'H--
�!\!li:Tr';-- N,
Cavitas articularls Ulna
Trochlea humeri
Fig. 3 1 1
A.
ulnaris
A. radialis
Elbow joint. Articulatio c u b it i ; sagittal section,
medianus Humerus Fossa olecrani Olecranon 4 Incisura trochlearis 5 Ulna 1
2 3
6 Radius 7 Collum radii 8 Caput radii 9 Proc. coronoideus 10 Fossa coronoidea
Fig. 3 1 2 Elbow j o i nt, Art i c u latio c u b i t i ; lateral rad i o g ra p h ,
M u s c les
Arm
Top o g ra p hy Elbow
Secti o n s
Forearm
Hand
Skeleton of the hand Os scaphOideu m
Os lunatum
Tuberculum assis scaphaidei
Tuberculum assis trapezii
;;:;;;Piii ; iiil----
Os trapezaideum
_ _
Os capitatum Os hamatum Hamulus assis hamati Basis assis metacarpi
Os metacarpi I
Corpus assis metacarpi Phalanx proximal is --.1-.
.._..+-
Basis phalangls
'''�k'r-- Corpus phalangls L�_�- Caput pha1angls
Phalanx distalis
Phalanx proximalis ��-- Tuberositas
phalangis distalis
Phalanx madla
Phalanx dlstalls
I II III IV V
Pollex [ D i g i t u s p r i mus] I ndex [ D i g itus secund us] D i g i t u s medius [ D i g itus terti us] D i g i t u s a n u laris [ D i g itus q u a rt us] D i g i t u s m i n i m u s [ D i g i t u s q u i nt u s]
Fig. 3 1 3
Bones of t h e h a n d , Ossa m a n us; palmar view.
�
U p per li m b
S k e leton
S u rface
Overview
Shoulder
Skeleton o f the hand
Radius Os lunatum Proc. styloideus radii Proc styloideus ulnae Os scaphoideum Os capitatum l1li::::--- Os triquetrum Tuberculum ossis trapezii Ossa carpi Os trapezium __Ill 11"'""--- Os hamatum, Hamulus ossis hamatl Os trapezoideum ----'-:"�l��i�!!tJ Os metacarpi ---�... Ossa metacarpi I-V Ossa sesamoidea ----:lIIb. Caput ossis metacarpi _h--- Os sesamoideum Phalanx proximal is -
Os sesamoideum --..'-O\-----tAl.a. Phalanx distalis _--r'.;rr
Ossa digitorum
Caput ossis metacarpi Corpus phalangis Basis phalangis Corpus phalangis Caput phalangis Phalanx distalis
Fig. 3 1 4
Bones of the h a n d , Ossa m a n u s ; palmar view.
Ulna Caput ulnae Proc. styloideus ulnae Os hamatum -------' Basis ossis metacarpi ----
Proc, styloideus radii :i£.;rf'''A'mifo!E'"'''--- Os trapezoideum
�
� iculatio metacarpo· l �!. ��alangea pollicis**
Caput ossis metacarpi -----tlfo Basis phalangis ----I�l'\
•
Phalanx proximalis Phalanx distalis
---- Phalanx media ...---- Phalanx distalis
Fig. 3 1 5
Bones of the h a n d , Ossa m a n u s ; d o rsal view. * Also: saddle j o i n t of the t h u m b • • Also : proximal phalangeal j i n t of the t h u m b
o
....t'.,. :: �-iI.......,.-���� "" � --...,1t'-'"....:
M. biceps brachii. Caput breve
V cephalica
---lr.::-O--'---...JI.::L.-f. .
N
intercosto' brachialis
N
cutaneus brachii medialis
N. medianus --IF---"-..:.....:--=+.l l
V. basilica --t+--�-"jI�""'.
M biceps brachii
M brachialis
Septum intermusculare brachii laterale
--l!I'::-:--":-::'f-:�
M. triceps brachii. Caput longum
N. cutaneus antebrachii medialis
M triceps brachii Septum intermusculare brachii mediale
Epicondylus lateralis Bursa subcutanea olecrani M. extensor carpi radialis longus
M. flexor carpi ulnaris
.I'.�l,-;.l.,Ir-R
... -ff,:.",....�
M
M extensor carpi ulnaris M. flexor carpi radialis
M. palmaris longus
cutaneus --J'.--''-ll antebrachii medialis
N
Fascia __.L__ antebrachii
-::-:--'--f-- Aponeurosis palmaris
Fig. 331
Fa scia of the flexor aspect of the upper l i m b .
M. extensor digiti minimi
Caput ulnae, Proc. styloideus ulnae Mm . extensores carpi radialiS, Tendines
Fig. 332
\1��"'- M. extensor
pollicis brevis Retinaculum musculorum extensorum M. extensor pollicis longus, Tendo
Fascia of the exte n s o r a spect of the u p p e r l i m b .
M u scles Arm
To pog ra p hy Fore a r m
S e ct i o n s
Hand
Muscles of the upper limb _.----
Acromion
M. sternocleidomastoideus
Spina scapulae ---AL':"""
M. trapezius
Fascia infraspinata
M. teres minor M. pectoralis major, Pars abdominalis M. teres major M. serratus anterior
M. triceps brachii, Caput longum
Arcus costalis
M. triceps brachii, Caput laterale
Vagina musculi recti abdominis, Lamina anterior
M. latissimus dorsi
M. obliquus extern us abdominis
M. triceps brachii, Tendo
Septum intermusculare brachii laterale
M. triceps brachii, Caput mediale Epicondylus lateralis
M. anconeus M. extensor carpi radialis longus
M. extensor digitorum
W1H"f--
M. extensor carpi radialis brevis
M. flexor carpi radialis
M. flexor pollicis longus
M. extensor digitorum, Tendines
�"II.I--- M. abductor pollicis longus \\1-... r.��- M. extensor pollicis brevis M. extensor pollicis longus, Tendo
Retinaculum musculorum extensorum
M. abductor pollicis longus, Tendo M. extensor pollicis brevis, Tendo
Mm. interossei dorsales
Fig. 333
M uscles of the u p p e r l i m b , t h e t h o rax a n d the inferior reg i o n o f t h e neck.
1 -7 T 2 6 -T 3 S I
�
U p per li m b
S u rface ���
Overview
Muscles of the upper limb
M
deltoideus ---llr+�1
:... ..+. -- M. pectoralis major
�--- M. brach,aits
M. brachloradialls ----il�-
M. eX1ensor carpi
M. flexor carpi radialis
radlaUs longus
-I-,f--- M. flexor digitorum superficialis
11/" 1--- M, flexor carpi ulnaris
Thenar --=",�""'�
---,'--- Retlnilculum
musculorum nexorum
l1l---- Hypothenar
M flexor digitorum superficial is.
Tendines
Vagina tendinis
M. flexor digitorum profundus. Tendines
1--) T 26-T 38 1
Fig. 334
M u s cles of the flexor a s pect of the u pper l i m b .
S ke leton S h o u lder
M uscles Arm
To p o g ra p hy Forea rm
Sect i o n s
Hand
Muscles
of
t h e upper limb
Acromion
M.
trapezius
M. infraspinatus
----,:,.,,....
M teres minor
M. teres major
.�-- M. triceps brachii
M. latissimus dorsi
M. anconeus
--+-��
l--- M. extensor carpi radialis longus
I: �.-¥.--- M. extensor digitorum M. extensor carpi ulnaris
--�r..�.:
ra�i1.::>--- Mm. interossei dorsales
Fig. 335
M uscles of the extensor aspect of the u p pe r limb.
1 -7 T 26-T 38 1
U p per l i m b
�
S ke let o n
Su rface .. .. ..
Overview
Shoulder
Muscles of the shoulder M M levator scapulae
7J���:t1h'"-
M. scalenus medius
M. deltoideus
������r(...'f/A.�-- M. omohyOideus,
M biceps brachii, Caput longum M. biceps brachii, Caput breve
M. scalenus anterior
Venter inferfor
--�:"'.li!!���
Mm. sternocleidomastoidei
M. coraco brachialis M. teres major
M subclavius
M. subscapularis Mm. intercostales interni
M. serratus anterior
Mm. intercostales externi M_ serratus anterior M. pectoralis minor M. latissimus dorsi M. pectoralis major
M rectus abdominis
1 -7 204, 838, 839 1
M. obllquus externus abdominls
Fig_ 336 M uscles of the arm, the thorax a n d the i nferior reg ion of the neck. I, I I , IV-VII i n d icate the corresponding ribs.
M biceps brachii
{
Caput longum Caput breve
M coracobrachialis Clavicula
---t-Proc. coracoideus
-----"'.,,-------''r-+,,
Acromion M . infraspinatus
N. suprascapularis
Lig. transversum scapulae superius
Articulatio acromioclavicularis
--...=:1m
M subscapularis --�.-;
&""':::--- S pina scapulae
Fig. 337 Should e r a n d muscles of the s h o u lder. Together, the m u scle tendons ma rked with * form the so-ca lled rotator c uff.
M uscles U pper arm
To pog ra p hy Fore a r m
Sections
Hand
Muscles of the shoulder Clavicula
M subclavius M trapezius
M. deltoideus Lig. coracoclaviculare, Lig, trapezoideum
Articulatio acromioclavicularis, Capsula articularis Acromion Bursa subacromialis (Bursa musculi coracobrachialis)
-------.!1'Ij""""�
coracoclaviculare, Lig. conoideum
--=:t:;.,;,.�
M. omohyoideus, Venter inferior
-�....-------'---.;-r--t'1iIi
_-�fj�l---::::���?jrl�
M. pectoralis minor M. biceps brachii, Caput breve
M. rhomboideus minor
M coracobrachialis
M supraspinatus Lig transversum scapulae supenus
M. deltoideus Vagina tendinis intertubercularis
M. subscapularis
M pectoralis major M. rhomboideus major
M latissimus dorsi, Tendo M. triceps brachii, Caput laterale
Margo medialis
M. biceps brachii, Caput longum M. teres major M coracobrachialis M. serratus anterior M. biceps brachii, Caput breve
M. triceps brachii, Caput longum
Fig. 338
Shoulder and m uscles of the shoulder.
* Tri a ng u lar space, Spati u m axi lla re mediale * * Q u a d ra n g u la r space, Spat ium a x i l la re laterale
M omohyoideus, Venter inferior M levator scapulae
Angulus superior
Acromion
r:;2�����!!
-W�'--7
-
M rhomboideus
Bursa subdeltoidea deltoideus
M. supraspinatus
Humerus, Collum chirurgicum
M. trapezius
.,",,�....--- Articulatio humeri,
Spina scapulae
Capsula articularis
M rhomboideus major M. infraspinatus
M. triceps brachii. Caput longum
M. triceps brachii, Caput laterale
M Angulus inferior M. latissimus dorsi M . serratus anterior
Fig. 339
Shoulder and m uscles of the shoulder.
* Triangular space, Spatium axillare mediale ••
Quadra ng u lar space, Spatium axi llare laterale
.. U p p e r li m b
S u rface .. .. �
S ke leton
Overview
ShouLder
Muscles of the shoulder Lig , coracoacromiale
Lig. acromioclaviculare
Bursa subacromialis
Lig trapezoideum Lig, coracohumerale
M supraspinatus'
M. deltoideus Acromion
Fascia pectoralis
--',1!10�
Fascia pectoralis, (Hiatus venae cephalicae) Lig. conoideum Proc. coracoideus
M. infraspinatus'
(Bursa musculi coracobrachialis) Bursa subtendinea musculi subscapularis
Capsula articularis
M coracobrachialis M. teres minor'
M. biceps brachii, Caput breve
Cavitas glenoidal is Labrum glenoidale
M.
subscapularis'
M. triceps brachii, Caput longum
I � T 2 6 -T 28 1
Fig. 340 Shoulder j o i nt, Articulatio h u m e r i ; lateral view. Tog ether, the m uscle tendons ma rked with * form the so-ca lled rotator cuff.
Lig. coracoacromiale Acromion
"",,".,.---
Proc. coracoideus
M supraspinatus
M. infraspinatus
Tuberculum majus
M. biceps brachii, Caput longum, Tendo
M. teres minor Humerus, Corpus
I � T 26-T 28 1
Fig. 341 M uscles of the so-ca lled rotator cuff; lateral view.
M uscles Arm
Top o g ra phy Forea r m
Sectio ns
Hand
Muscles of the arm M. trapezius
_ _ -,_
Clavicula
li. !-!¥�F�Plt--t7.;;-:r.:t-
M deltoideus
Fascia infraspinata
M. pectoralis major M teres major
M. biceps brachii
M. triceps brachii, Caput longum
':"::'':''':'-;F-:-T-
M. triceps brachii, Caput laterale
����.1Hf--
Septum intermusculare brachii laterale
M. brachial is
M , brachioradialis
M. triceps brachii, Caput mediale
M. triceps brachii, Tendo
----lilf.-l-, It.\'''''� ' �..-'--'�tr-
M. extensor carpi radialis longus
Olecranon Epicondylus lateralis
M. extensor carpi radialis brevis
M uscles of the arm; superficial layer; d o rsolateral view. Fig. 342
I � T 27, T 30 I
�
S u rfa ce
U p per l i m b
���
Overview
Origins and insertions of the muscles of the shoulder and the arm /' M subclavius M, sternocleidomastoideus
M, pectoralis major, Pars clavicularis
M coracobrachialis M biceps brachii,
Caput breve
Lig, costoclaviculare
M. supraspinatus M, omohyoideus, Venter inferior
M subscapularis M, biceps brachii, Caput longum M latissimus dorsi
M subscapularis
M. teres major
M pectoralis major M deltoideus M. serratus anterior
M. coracobrachialis M. brachialis ---+-
M brachioradialis ----11(�
M pronator teres, Caput humerale M. flexor carpi radialis M extensor carpi radialis longus
M brachialis, M articularis cubiti ---hr,..c.£.:.2i� M extensor carpi radialis brevis ---IM"-
M. flexor carpi ulnaris, Caput humerale M. flexor digitorum superficialis, Caput humeroulnare M. pronator teres, Caput ulnare
M. flexor carpi ulnaris, Caput ulnare
I � T 26-T 30 I
Fig. 343 O r i g i n s and i nsertions of the muscles at the clavicle , Clavic u la , t h e sca pula , Sca pula, a n d the h u merus, H u merus (as well as ulnar origins of m u lti- head m u scles!'
S ke leton Shoulder
M u sc les Arm
To pog ra p hy Forea rm
S ect i o n s
Hand
Origins and insertions of the muscles of the shoulder and the arm M omohyoideus, Venter inferior M. trapezius
M. sternocleidomastoideus
M. subclavius M. sternohyoideus M pectoralis major, Pars clavicularis
�=l�--��;;;;;�i� ����:'::1:.�;;���
M. deltoideus
M. levator scapulae M infraspinatus M supraspinatus M. rhomboideus minor
M. teres minor
'Y�f----fjHL---
M. triceps brachii, Caput longum
M. infraspinatus
4\t.._-- M. deltoideus
M rhomboideus major
M brachialis
M. teres minor
�"""--
M teres major M. latissimus dorsi (Origo scapularis, Var )
M. triceps brachii, Caput mediale
Septum intermusculare brachii mediale M triceps brachii; M articularis cubiti
Foramen nutricium
,"-,J--- M. triceps brachii, Caput laterale ----tj,i§:"
M, brachioradialis
Septum intermusculare brachii laterale
M extensor carpi radialis longus
M. triceps brachii
Epicondylus lateralis
Epicondylus medialis -------if. Mm. flexores, Caput commune
M extensor carpi radialis brevis M. extensor digitorum
M. extensor carpi ulnaris
Fig. 344 O r i g i n s a n d i nsertions of the muscles at the clavicle , Clavicula, the scapula, Sca p u la, a n d the h u merus, H u me ru s (as well as ulnar origins o f m u lti-head musclesl.
1 -7 T 26-1 3 01
�
U p per l i m b
S u rface ���
Muscles of the
S ke leton
Overview
S houlder
arm
CapUI laterale
Caput mediale
Fig. 345
Deltoid muscle, M, d eltoideus,
Fig. 346 Triceps b rachii muscle , M . triceps b ra c h i i .
M coracobrachialis
--f--llfr·f
Capul
longum
M brachialis
Fig. 347
Biceps brach i i m u scle, M . biceps brachii.
Fig. 348 Brachial and coracobrachial m u scles, M m . b rachialis et coraco brachialis.
M uscles Arm
To pog ra p hy Forea rm
Sections
Hand
Muscles of the arm
Clavicula M. subclavius Lig. coracoclaviculare M supraspinatus M. omohyoideus, Venter inferior M. coracobrachialis
Lig. transversum scapulae superius
M. deltoideus
M biceps brachii, Caput breve, Tendo M. subscapularis
M. pectoralis major, Tendo M. teres major M. biceps brachii, Caput longum, Tendo
M. triceps brachii, Caput longum M. biceps brachii, Caput longum
M. biceps brachii, Caput breve
M, triceps brachii, Caput mediale
Septum intermusculare brachii mediale
M. biceps brachii, Tendo Epicondylus medialis
M. brachioradialis
Aponeurosis musculi bicipitis brachii
M M extensor carpi radialis brevis
Fascia antebrachii
Fig. 349 M uscles of the arm; flexor aspect, superficial layer. • ••
Tri angular space, Spatium axillare mediale Quadra n g u la r space, Spatium axi llare laterale
�
S u rface
U pper l i m b
���
S ke leton
Overview
Muscles of the arm
M. M.
M.
trapezius
Clavicula
pectoralis minor
deltoide\JS
-�;..--
Vagina tendinis intertubercularis
M.
biceps brachii, Caput breve
M.
M.
subscapularis
--...J.;al
biceps brachii, Caput longum
------ Nn. digitales palmares proprii
Nn. digitales --��ml=-I\.iI1\ palmares proprll
Fig. 387
overview.
N e rves of the upper l i m b ;
1-7 T 24, T 25 1
�
U pper li m b
S u rface ���
Overview
Cutaneous innervation
C3
T1
Fig. 388
T2
T3
Segmental c utaneous i n n e rvation IdermatomesJ of the u p pe r limb.
C3
C8
T3
Fig. 389
T2
Tl
Segmental cutaneous i n n e rvation Idermatomes) of t h e upper limb.
S ke leton S h o u ld e r
M u sc le s Arm
To po graphy C u bi t a l fossa
Sec t i o n s Forearm
Hand
Cutaneous innervation
N, medianus N. ulnaris
I
c o m mu n e s Nn. Nn
palmares
R.
digrtales
N musculocutaantneus,ebraN.chicuti lataeneusralis
brN.archiadiialaliste. rN.aliscutinafeneusrior is. N. iocutr aneus brachii lN.ateaxirallisarsuper
palmaris
dlgltales palmaros
prop,,1
N n.
..o:=:�:-""....,...=-+-
N.N.cutaneus
digltales palmares proprll
Nn digltales palmares communes
mter1;ostobrachlalls
N. cutaneus antmediebrachialisi { R. antR epostriorerior R. palmaris
Fig. 390
Nn.
supraclavlculares
--=-�-----
brachll medialis
Nn. supraclaviculares ��ipect�����; oralesi 1 Nn. intercostales Rrlpectat.ecutroarleaaslneies
C utaneous nerves of the upper limb.
N. cutaneusN.brcutachianeusl postbreariochlr l laterahs inferior N. radiahs N. cutaneus antebrachli posterior ) R. antN.N.latecutmuscul erbralaaneuschioicutaneus, dorsales superiiclalis
R. communicans
ulnans
N n. dlgltales
is
1
N.
radialis
;l;;�f:����!�:::=:2= ij=�;�I§���� NN.n. Nn.tpostRr.hcutoreraioacirneiecsi' � �;I��I�:: ��opml N. radialis. N. cutaneus brachii posterior N. N. cutaneus brachii medialis N cutaneus antebrachii medialis __
rnedianus. dig ilales
palmares propril
Nn. digitales dorsales
R. dorsalis
Fig. 391
Cutaneous nerves of the u p pe r limb.
u l narls
�
U p per L i m b
S u rfa ce ���
S k e Leton
Overview
Shoulder
Musculocutaneous nerve
N.
mUSCulOGulaneus --+--:--�i-Hl:rh'Jl C5
M. coracobrachialis --+--'t,-tlr;-tl...... C6
M. biceps brachii -----l-l,...
C7 -If--- M. brachialis
C8 Tl
N. CUlaneus ---\-H-f anlebracf111 laleralls
Muscu locutaneous nerve , N . musculoc uta neus; segmental o rg a n isat i o n . Fig. 393
1 � T 24, T 25 1
M usculocutaneous nerve , N. musculocuta neus; su pplyi ng a reas. The skin b ra n c hes and the cutaneous innervation a re i llustrated in blue. Fig. 392
1. � 46, 386, T 24, T 25 1 .
M u sc les Arm
Topogra phy Cubital fossa
S e ct i o n s Fore a r m
Hand
Median nerve
C5
C6
14;------'--
C7
N ulnarls
ca
1 ""+-1--- N
Tl
medianus
M-t--- Septum intermusculare
brachii mediale
Fig. 395 M e d i a n nerve, N. medianus; segmental o rgan i sation.
1 -7 '���,,",,1-+--
Median n e rve, N, medianus; s u p ply i n g a reas, Fig. 394
T 24, T 2S
I
M, pronator teres
I � 46, 386, T 24, T 25 1
Median nerve, N , medianus; p roximal pa lsy: typical post u re. Fig. 396
�
U p per L i m b
S u rfa ce ,.. ,.. ,..
Skeleto n
Overview
S h o u ld e r
Ulnar nerve
C5
1f-----7----
C6
N. cutaneus antebrachii medi alis N. cutaneus brachii medialis
PI-----;:.-----,--;-
1+---'--f:'-il---
C7
CB
II
N. medlanus
Sept brachiumi mediinteramleusculare
Fig. 398 Ulnar nerve, N . ulnari s ; segmental o rgan isation.
1-7 T 2 4 , T 25 1
ulnarfleisxor carpi
_1--- M.
R. protundus MlNlH---
Ulnar n e rve, N. ulnaris; sup plyi n g a reas. Fig. 397
R.
superficialis
1 -7 46, 386, T 24, T 25 1
Fig. 399 Ulnar nerve, N . u lnaris; proximal palsy.
T1
M us c les Arm
Sect ions
Topography C u b i t a l fossa
Fo rearm
Hand
Radial nerve
CS
C6 N.
radial,s
C7
postcuteraioneusr brachii
....iI-----JL--- N.
M.
M.
Caputtricepslaterbralaechii,
..::J..lJ.--- M.
tCaput riceps lbrongum achii,
A-I----
tCaput ricepsmedibrachialei,
postcuteraioneusr antebrachii N.
�tf���--- R.
Radial n e rve, N. radialis; su pplyi ng a reas. Fig. 400
CB
1-7 46, 386,
superficialis
T 24, T 25
1
T1
Fig. 401 Radial n e rve, N . radialis; segmental o rg a n i sation.
1 -7 T 24, T 2s l
. . .
•
•
•
•
.. '
•
. .. . .
#
. .
Radial nerve, N. radialis; p rox i m a l palsy.
Fig. 402
�
S u rfa ce
Upper limb
���
Skelet o n
Overview
S h o u ld e r
Axil ary nerve
C5
N. axlilaris
C6
H-H--- M. deliolde\Js
C7
���ff�oIA'-_ M. leres major
1r1�M'-�W'l-__ N. culaneus brachii laleralis superior N.
CB
radialis
Tl
Fig. 404 Axi llary nerve, N . axilla ri s ; segmental o rg a n isation .
1 � T 24, T 25 1
Fig. 403 Axi llary nerve, N. axillaris; s u pp lying a reas. The axi llary n e rve passes to the d o rsal side of the arm throu g h the q u a d ra n g u la r space alo n g with the posterior c i rcu mflex humeral a rtery.
1 � 46, 386, T 24, T 25 1
Axillary n e rve, N. axillaris; palsy: d eltoid m u scle atrophy.
Fig. 405
M uscles Arm
To p o g ra p h y C u b it a l fossa
S e ct i o n s Fo re a rm
Hand
Arteries of the upper limb
a.,..--�:---"jr#-------,t----
A. circi umfantelerxaior humer A profunda brachii A, collateralis media
-r-�"'Yf---O.... ----f---
---7"-----1""---Y
__------------:----r�
A collateralis radialis
Asupercolilaotreralis brachialis ulnaris
A.
--,.......---f
A radialis A. recurrens radialis A. interossea recurrens A. interossea posterior A. radialis
It--l---'-":-:--'----
A. thoracoacromialis A axil aris A. brachialis
..""'+----- A. coliateraUs
----J'--\)ut�
•, ..----
IJlnaMs
Inferior
anterior posterior A.ulnrarecuris rens A. ulnaris A.communi interosseas
R. 111--,,-- R.
------i.. -..JE;/---';-Illl--::f----:-
.t-:-t----;--
A.antientreiorrossea A.nercomivi meditansani R, carpalis dorsalis
H-+----,:.....n-l-.....,;i---
R
Arcusprpalofumndusaris --J'-!7JfS.-"br.. A A prpolincepslicis
'�""'';-;.+il--
Arsupercusfipalciamlisaris Aa.palmdiargeitaslecommunes s
".-+t�-41t--_
Aa.palmdiargeitasleprsopriae
Fig. 406 Arteries of the upper l i m b ; overv i ew. Arteries a djacent to the elbow joint form the c u bital a nastomosis.
�
U p per li m b
S u rface ... ... ...
I S ke Leton I
Ove rview
Shoulder
Lymphatics of the axil a
Vasa Iymphatica superticialia
V. thoracoepigastrica
Nodi Iymphoi axil ardeeis (Plexus Iymphataxil aicriuss)
Papil a ia mammar Vasa Isupert ymphaticiiacalia
superIymphattiVasa ciaicliaa V. basilica Nodi Iymphoidei cubitales V. cephalica
408
Superf i c i a l lym phatics. lym ph nodes a n d vei n t ru n ks in the regions of the arm. the latera l thoracic wall and the axi lla.
Fig. 407
Ihoraco epigastricae
Vv.
M uscles Arm
To p o g ra p hy C u b it a l fossa
S ec t i o n s Forea r m
Hand
Fascia of the chest, the shoulder and the axil a
Nn. supraclaviculares intermedii Nn. supraclaviculares laterales
III
•
deltoideus, Fascia . A, thoracoacromialis, R, pectoralis M.
•
_
_ _ L-
Nn, supralesaclaviculares medi
• ---f--"....,.'----,-,,...;-.�---;:'L..,4,�
V, cephallca
Fascipecta oralis major,
>-----Ilt---'C--- • M,
Rrpect. orales anterlores
• --��-'-;7-:�
cutanei
(Nn. inlertostales)
Nodi IymphoidFasci ei axial abrreaschisuperfi iciales lRr, cutatiasneisimuslatedorralessi, Fasci a . (Nn, intepectrcostoraaleles)s. serratus anterior, Fascia .
exteoblrnus,iquusFasciabdomia nis
.,{(,!rltti:---::--';-- • M, �;,:"",-,--,":,:",'---
M,
M,
Fig. 408 Vessels a n d nerves in the regions of the upper a rm as well as the shoulder, a n d the clavi pectoral t ri a n g le. Tri g o n u m clavi pectora le.
-ijl'/----:---
407
Vagiabdomina nmuscul is i recti
2 53 409 �t++
,. U p p e r l i m b
S keleton
S u rface ���
Overview
Shoulder
Cla vipecto ra l triangle
Rele acromlale
Fasciculus posterior Fasciculus lateralis Fasciculus medialis Clavicula
•
• A. subclavia
Acromion
•
M deltoideus, . Pars clavicularis
M deltoideus, • Pars acromialis
V cephalica .
------'lI,..,.-' . ....� .. -----I-' +hl_'_J'-4'
V. subclavia
•M
subclavius
1Ii�D!��\I,l�---- Fascia clavipectoralis
--+-f-,.
+H':"';':-\-
-
Nn pectorales mediales • A. thoracoacromialis,
Rr. pectorales
pectoralis major, Pars clavicularis
• M,
•
254
t
258
408
Rete acromiale
R. deltoideus
Fig. 409 Clavi pectora l triangle . Tri g o n u m clavi pectorale .
Clavicula ----- A. subclavia
R. olavicularis A. IhoracoacromlaJls Rr, pectorales
Fig. 41 0 B ranc h i n g pattern of the th oraco-acromial a rtery, A. thoracoacro m ialis.
M. pectoralis major, Pars sternocostalis
M uscles Arm
Topogra p hy C u b i t a l fossa
Sections Forea rm
Hand
Axillary
thoraxiacoepil arisgastrica subscapularis . v.
v.
ParPls einxusfraclbraviachiculaalrisis, N inbrtearcchiostalois N. axil aris umfleaxae A.; V. circscapul
V.
N intercostobrachialis
•
•
fossa
� Nn. thoracici, � intercostialleas,terales Nn.Rr. mammar
••
N. thoracodorsalls N. NnRr. cutthoraneiaciclai, tNn.eraleinstepectrcostoraaleles,s IhoraGicu5 longus
Fig. 4 1 1
R.
Vv thoracoepigastricae
Axilla ry fossa, Fossa axillaris.
acromialis
A.
860 __
408
suprascapularis ....,, '''' ---- A . --cr.__-----"�..."ar:,."=-' ....::-
humerA. ciircpostumfelerxaior A. circumflexa ----'l"' ��:=11 i anterior humer A thoracica lateralis A. subscapularis ./ A. brachlal s profund" / ,4j ...
A.
'
A.
brachll
Fig. 4 1 2
Arteries o f t h e shoulder reg i o n.
!
2 55
•
413
.... 4 1 7
thoracica superior thoracoacromialis
�
S u rface
U p per Li m b
���
Neck
S ke leton
Overview
Shoulder
and axil ary fossa Plexus N.braphrchieanilisc.usPars supraclavicularis • A.
Pls einxusfraclbraviachiculaalrisis. Par A. thoraco- { Rr. pectorales. acromlails R. acromial s •
M
U-.l1-�-'-----;:';-;:�-- .
N. vagus [Xl 1'4I1'---;-::-;-----::-;-�T- V. brachiocephalica maststoeirdneusocleido majpector oralis RrpectantNn.Nn.. ecuttiornhiortoraearelrneiaecssciostci.ales.
deltoideus.
cephalica A. axil aris
V.
• HI....,.:-:----;-7::�_c::_- . M_
�-''--:;'o:?Ir:--,----:\-:=-t . M.
• •
carotis communis
---'.....
-
N. intercostobrachialis N. thoracodorsalis thoracica lateralis A V. thoracodorsalis N. thoracicus longus
••
A. ; v.
••
;
N. thR.orcutaciacusneus[T4)la.teN.railnistepectrcostoraalilsis, v.
256
.-t , 41 1 417
thoracoepigastrica Rr. mammari laterales •
•
414
Fig. 4 1 3 Lateral thoracic wall; infraclavicular fossa, Fossa infraclavi cula ris, and axi llary fossa, Fossa axillaris.
M u sc les Arm
Topogra p hy C u bital fossa
Sect i o n s Fore a r m
Hand
Neck and axil ary fossa
Nodi IymphoiNodidsuper ei cerfviciciaalleess etantpreroiofurendis, sternocleidomastoideus Ventomohyoi er superdeus,ior A.R.; V.supertransverficcoliaslilasi, NodicervIfyiiccmphoi al. etesprantdoeif.. super scalanteenus. rior jugularisTrsiunncusister Nodus cerNodusvicIalymphoi isprloaitfneufdndus reaeusrliiosr, Bulbusjuigulnfeariroisr. venae ParsthceroraDuctvciiccalus,uiss venosus jugulAracrus.is V. jugularis externa et Trbrouncinchomedi nalsubclis sinaaivissttueisr· •
M.
•
M.
••
scalenus medius NodilateraIylemphoi s, Nodideisupercervfiiccaliaeless
•
•
•
---,rt£.N�.Tlf-+--"""":
• M. •
•
• A.
•
• V.
•
pectoralis major.
trapezius
• M.
M.
M
Nn.latersupralesaclaviculares N. suprascapularis minpector oralis V. cephalica Nodi Iymphoiaredsei subscapul majpector oralis F--:::;;;I-�IIIE�- N. radialis cutN. muscul acineusrcumfol·exa humeri posterior • N. medianus V_ cephal iclias br a chi a • N_ ulnaris axiNodil arIyemphoi s laterdaeiles • N. cutaneus brachii medialis Nodi Iymphoidei intercostales N. thoracicus longus A.; thoracica lateralis N. intercostobrachialis • M.
Nodi Ipectymphoioradleeis
••
•
V.
"'--'1261
Fig. 4 1 4 Axillary fossa, Fossa axi llaris, and deep cervical reg i o n ; exe mpla ry i llustration o f lym phatics and lym p h nodes.
408 261
41 7
25 8
.. ..
.. U p pe r L i m b
S u rface • • •
Overv i ew
Vessels and nerves of the arm
Nn. supraclaviculares laterales . r','IJ��"i!
N. medianus
-l--���i��1
• V. basilica
_ _
radialis
A. profunda brachii
N. ulnaris
•
M triceps brachii, Caput laterale
Septum intermusculare brachii mediale
•
• M. triceps brachii, Caput longum •M
triceps brachii, Caput mediale
Fig. 446 Arm, B ra c h i u m ; t ransverse sectio n .
V. cephalica M. biceps brachii
M. brachiali s
----1I==!J
Humerus ---==::::c
V. brachialis
:.1: =1---- V. basilica
Septum intermusculare brachii mediale
Septum intermusculare brachii laterale M. triceps brachii
Fig. 447 Arm, B rac h i u m ; mag netic resonance tomogra p h i c image I M R I ) ; c ross-section at t h e level o f t h e m i d d le o f t h e a r m ; d ista l view.
M uscles Arm
To p o g ra p hy C u b i t a l fossa
Sections Fore a rm
Hand
Arm. transverse sections biceps brachii
V.
cephalica • N
M brachioradialis .
cutaneus antebrachii medialis
• V. brachialis N.
N.
medianus
radialis N.
cutaneus brachii medialis
• V. basilica
M. extensor carpi radialis longus .
• A. coliateralis ulnaris superior
Crista supraepicondylaris lateralis
Septum intermusculare brachii mediale Humerus
N.
M. triceps brachii
ulnaris
•
Fig. 448 Arm, B rach i u m ; transverse section through t h e lower t h i rd of the arm.
M . biceps brachii
A brachialis V cephalica V. basilica
M. brachialis M. brachioradialis Humerus
Ulna
M. triceps brachii
Fig. 449 Arm, Brach i u m ; magnetic resonance tomographic image I M R l i ; cross-section a t t h e level o f t h e lower t h i rd o f t h e a r m ; d ista l view.
.. U p p e r l i m b
.. ..
S ke le t o n
S u rfa ce ���
Overview
S h o u ld e r
Forearm. transverse sections Fascia antebrachii V. mediana cubiti .
N. medianus
• M. pronator teres
M . biceps brachii, Tendo . • M. flexor carpi radialis V. cephalica •
• V. basilica
M. brachloradlalis N radlalls
M extensor carpi radialis longus
.,
. .. ,.v,"��i��iii�iii����f.4m��---
---'�-\l*+1tr":"""�"" JI� •.",�4...;;e;o��
\."AIHI---rl----
· M. flexor digitorum superficialis
• M. palmaris longus
_
M supinator .
N. ulnaris
• M. flexor carpi ulnaris
M. extensor carpi radialis brevis .
Ulna
Radius, Caput radii M
Articulatio radioulnaris proximalis • M anconeus
Fig. 450 Forearm, Antebra c h i u m ; tra n sverse section at the level o f the proximal rad i o - u lnar j o i n t .
V.
basilica
V. mediana cubiti M. brachialis M. biceps, Tendo M, pronator teres V cephalica M. flexor carpi radialis M brachioradialis M. flexor digitorum superficial is
M. extensor carpi radialis longus
Ulna
M. extensor carpi radialis brevis Radius, Caput radii
M. anconeus
F i g . 451 Forearm, Antebrachiu m ; mag n etic reso nance tomographic image [ M R I ) ; cross-section a t the level o f t h e elbow j o i n t ; distal view.
M u sc les Arm
To p o g ra p hy :ubital fossa
Sect i o n s
Forearm
Hand
Forearm. transverse sections M. palmaris longus, Tendo . M. flexor digitorum superficial is
N. median us M. flexor pollicis longus .
N. radialis . M pronator teres .
• V. mediana antebrachii
•
. A ulnaris
• N. ulnaris
•
M. brachioradialis A radialis .
•
-��-:Jrc��H�i�rJ
_
M. flexor dlgltorum pr�Ofundus
Ulna M. extensor carpi radialis longus .
N. interosseus antebrachii anterior .
• M. extensor carpi ulnaris
M_ extensor carpi radialis brevis . Radius
M extensor digitorum
•
M abductor pollicis longus _
• M. extensor pollicis longus
_ M. extensor digiti minimi
interosseus antebrachii posterior
Membrana interossea
Fig. 452 Forearm, Antebra c h i u m ; t ransverse section t h rough the lower t h i rd o f the forea rm.
-+hrt+- 453 -:t:-lttt tt- 452 J
J.-'"
M. palmaris longus, Tendo M. flexor carpi radialis
M. flexor carpi ulnaris
M. flexor digitorum superficialis M brachioradialis
M. flexor digitorum profundus
M. flexor pollicis longus Radius
Ulna
Mm extensores
Membrana interossea antebrachii
Fig. 453 Fo rearm, Antebra c h i u m ; magnetic resonance tomogra p h i c i mage [ M R I I ; c ross-section at t h e level o f t h e m i dd le o f t h e forea rm; d ista l view.
�
U p p e r lim b
S ke leto n
S u rfa ce
Overview
Forearm and hand. transverse sections
M. palmaris longus, Tendo . M. flexor digitorum superficial is, Tendines'
N
medianus, R palmaris
•
flexor digitorum superficialis'
•
N. medianus M flexor carpi radialis, Tendo' • M flexor poliicis longus, Tendo' •
M
V. cephalica;
N. radialis, R
superficialis .
M. extensor pollicis brevis, Tendo'
•
N. ulnaris
• M. flexor carpi ulnaris
= = = � 4 � � � � � � ; � � � � ---1!''Jt�����;!
• M. flexor digitorum profundus' N. ulnaris, R. dorsalis
---�"'£l'".a
A radialis .
N musculocutaneus, N. cutaneus antebrachii lateralis abductor poliicis longus, Tendines' •
A. ;
M. pronator quadratus
i'i!-�r-+---- Articulatio radioulnaris distalis, ·
Recessus sacciform is
L--�-- Fascia antebrachii
Ulna
M brachioradialis, Tendo .
Mm. extenso res carpi radiales longus et brevis, Tendines'
•
• M. extensor carpi ulnaris, Tendo'
Articulatio radioulnaris distalis
• M. extensor digiti minimi'
Radius
Fascia antebrachii
extensor indicis'
•
M, extensor poliicis longus, Tendo' V. basilica .
Retinaculum musculorum extensorum
Fig. 454 Forea rm, Antebra c h i u m ; transverse section at the level o f t h e distal rad io-ulnar j o i nt. At this level. the m uscle tendons ma rked with • ru n with i n t e n d o n sheaths, Vag i nae tend i n u m.
M. palmaris longus, Tendo . Retinaculum musculorum flexorum
N
medianus '
M flexor poliicis longus, Tendo . M. flexor carpi radialis, Tendo . -_-'I> Os trapezium
M abductor poliicis longus, Tendo . ---J,-!§ M. extensor poliicis brevis, Tendo .
--�"Q:�_.:a.:l;';'.�;�t...� '''''�ff,!t!II:.!I':Ii'l.l'ti
----.-__
V. cephalica •
Hypothenar
������J-- .
• Mm. flexores digitorum, Tendines
.�In�..i;lP.f�-- Os triquetrum
"""i'---- • M. extensor carpi ulnaris, Tendo
A radialis .
Mm. extensores carpi radiales. Tendines .
• V. basilica
M. extensor poliicis longus, Tendo . extensor digitorum, Tendo
Fig. 455 Wrist, Carpus; transverse sectio n at the level of the hook of the ha mate bone, Hamu lus ossis hamati. * **
CarpaL t u n n e L uLnar ca n aL I Lo g e d e GUYON]
A. ; N ulnaris "
M uscles
S h o u ld e r
Arm
To pog ra p hy C u b i t a l fossa
Sections Forearm
Hand
Hand, transverse sections e Aa digitales palmares communes; medianus
N.
Mm. lumbricales e M. flexor pollicis brevis, Caput superficiale
e M. flexor digitorum superficialis, Tendines
e
e M abductor digiti minimi e M, opponens digiti minimi
M. flexor pollicis longus, Tendo, e Vagina tendinis M. abductor pollicis longus e ---"''--.'�''-:-A M. opponens pollicis e
Os metacarpi V
--+-#i:�;,a.
e M. flexor digitorum profundus, Tendines
Os metacarpi pollicis ---I-...!I!..-". M extensor pollicis brevis e -_-"-'011
e M. extensor digiti minimi
M. extensor pollicis longus, e Tendo, Vagina tendinis M. flexor pollicis brevis, e Caput profundum
e M, interosseus palmaris III e M, interosseus dorsalis IV
M, adductor pollicis e
Os metacarpi IV
M interosseus dorsalis I e A metacarpal is palmaris e Os metacarpi indicis M, interosseus palmaris I e M. interosseus dorsalis II e Os metacarpi I I I
Fig. 456
e M, interosseus palmaris I I interosseus dorsalis III M, extensor d'gitorum, Tendines
M etacarpus, M etacarpus ; t ra n sverse sectio n at the level of the t h i rd metacarpal bone. e M. extensor digitorum, Tendo'
Corpus phalangis
N digitalis dorsalis
• N, digitalis dorsalis
Periosteum
Mesotendineum
---'--,h4>i,.-j..Y
.uh���;::�����;;::--:;�-..!I
e M. flexor digitorum profundus, Tendo
-
_"-"'''''1---- e A digitalis palmaris propria
N, digitalis palmaris proprius
Vagina tendinum digiti
M flexor digitorum superficial is, Tendo e
Fig. 457 M id d le finger, Digitus m e d i u s [ I I I ] ; t ransverse sectio n through t h e shaft o f t h e p roximal phalanx,
•
So-called dorsal aponeurosis into which the branc h i n g te n do n of the extensor d i g itorum muscle, as well as the tendons of the i nterosseous and lumbrical muscles radiate
Periosteum
Corpus phalangis Mesotendineum
--I-J...� .s. w_
--U!�.����=:;::;;7.;'f/
N. digitalis palmaris proprius
M. flexor digitorum profundus, Tendo
S+-iMl--- e A digitalis palmaris propria
Vagina tendinum digiti e
Fig. 458 M id d le finger, Digitus m e d i u s [ I I I ] ; tra n sverse section t h ro u g h the s haft of the m i d d le phalanx.
•
So-ca lled dorsal a po n e u rosis
.... I
.. B ra i n
Blood vessels
I
C ra n i a l base
I C ra n ia l n e rves I
Pa rts o f t h e b ra i n
M e n i n g es
Arteries of the head
A.supertemporficiaalliiss { pariefrtoantlisalis A. menimedingeaa { frontalis parietalis A.ophmitha-ca { A A.suprsupratraoorchlbeitaraliiss Aa, temporaAleangul s profaurndaeis A.Ainsphenopal fraorbitalisatina A, infraorbitalis menimedingeaa A. labialis superior A. transversa faciei A. alveolaris inferior A, maxil aris A labialis inferior A. facialis A, carotis extAernthayroidea superior R
R.
A.Parcars caver otis inntosaerna,
R.
R.
supertemporficialaislis A.
I
A. basilaris
-�h:-----Jil-I
--I-------"..-:-"'l
==----r---
A.
Fig. 459
A. vertebralis
A.postaureriicoulr aris
A. pharyngea ascendens A carotis interna, Sinus caroticus External a rteries of the head.
A. vertebralis
Ventricles
To pog ra p hy
S e ct i o ns
I
S p i n a l cord
Pathways
Arteries of the head
A. callosomarginalis
--=-----'-;-:------::-:---;-:i�Y-I
vestibulocochlearis [VI IJ glossopharyngeus [IXJ vagus [XJ accessorius [XIJ hypoglossus [XI J N.
N.
N
N.
N.
Fig. 5 1 6 Anterior commissure . Commissura a nterior, and bra i nstem, Tru ncus e ncephali ; after partial removal of the basal parts of the cere b r u m ; a nterior-i nferior view.
Fornix, Corpus {(Pars
Foramina Interventrlcularla
Fornix, Columna
anterior
Commi&sura
I
Pars
lateraJes Commissura Corpus callosum, Splenium Gyrus fasciolaris
Ilbera)
(Pars tecta)
Fornix,
anterior
Pars posterior
Corpus amygdaloideum Corpus mamil are
Taenia fornlels
Pes hippocampi
1 grlseum
Striae longitudinaJes Indusium mediaJes Striae longitudinates
Fimbria hippocampi Gyrus dentatus
Fig. 5 1 7 B ot h fornices, Fornices, and a nterior commissure , Commiss u ra anteri or; viewed from the left.
... B ra i n
...
...
B lo o d vessels ... ... ...
C ra n i a l base
Overview
Forebrain
I Cra n i a l n e rves I M i d b ra i n
M e n i n g es
Parts of the bra i n
C e re b r a l tracts
H in d b ra i n
8asalganglia Sinus sagittal is superior V. thalamostriata superior Corpus callosum, Truncus Ventriculus lateralis, Pars centralis Caput nuclei caudati
Fornix, Corpus Plexus choroideus ventriculi lateralis
V. interna cerebri Thalamus
Capsula interna Capsula externa
Putamen
Capsula extrema Globi pallidi lateralis et medialis
Aa. insulares
Vv. mediae superficiales cerebri
A cerebri media, Rr. terminales
Insula Aa centrales anterolaterales Ventriculus tertius Corpus amygdaloideum
V. media profunda cerebri
Ventriculus lateral is, Cornu temporale
Hippocampus Vv inferiores cerebri
A. cerebri media, Pars sphenoidalis
Fig. 5 1 8 B lood supply of the basal ganglia; fro ntal sect i o n ; t h e a rteries a re shown o n the right a n d the vei ns o n the left; posterior view.
Nucleus caudatus, Corpus Ventriculus lateralis, Pars centralis Thalamus
Ventriculus lateral is, Cornu frontale
-�-
Nucleus caudatus, Caput
Ventriculus lateralis, Cornu occipitale
Nucleus caudatus. Cauda Ventriculus lateralis, Cornu temporale
Fig. 5 1 9 Basal ganglia and thala m u s , Thala m u s ; viewed from the left.
Ventricles
To p o g ra p hy
Sect i o n s
S p i n a l c o rd
Pathways
Diencephalon _______ Fornix, Commissura .---____ _ Corpus callosum, Splenium --Fornix, Corpus
Fornix, Colu mna
=���===�;:::=:::=���
Tela choroidea ventriculi tertii
Gyrus paraterminalis ---=��i----=-Commissura anterior
-+"'-
--= '-
----l+ -; �'--
-
Area subcallosa ----0:-:*,.-- Lamina terminalis --::'--:f-'-----::ii�
Hypothalamus -.....!.-\1r:--::-,'-,,:iiIIF:r-'--- Recessus supraopticus ---i=-'''���tc,;,..."c Recessus infundibuli
t,!:...c---- Sulcus hypothalamicus
.:..:=-�---- Commissura habenularum Recessus suprapinealis
---",;!�t;.c...�..::
Recessus pinealis Glandula pinealis
Chiasma opticum --...;:..�- Corpus mamiliare sinistrum
Commissura posterior Tectum mesencephali
Cisterna chiasmatica
Tegmentum mesencephali
A. cerebri posterior
Aqueductus mesencephali
Sinus intercavernosus
Cisterna interpeduncularis
Adenohypophysis Neurohypophysis
Velum medullare superius
A. basilaris Plexus basilaris
Fig. 520 T h i rd ventricle, Ventriculus tertius; median secti o n.
� , �
Fornix, Corpus Corpus callosum, Rostrum Columna fornicis Commissura anterior Lamina terminalis
Foramen interventriculare
Adhesio interthalamica Plexus choroideus Stria medullaris thalami Nucleus dorsomedialis
Nuclei paraventriculares
Nucleus dorsalis hypothalami
Area hypothalamica lateralis
Area hypothalamica lateralis
Nuclei preoptici Nucleus anterior hypothalami Tractus paraventriculohypophysial is Nucleus suprachiasmaticus
.....
--T---�---�-J.��
�::=;:�::::,::::::"...."
Nuclei tegmentales
Chiasma opticum N . opticus [II] A hypophysialis superior (A carotis interna, Pars cerebralis)
------;-- Nucleus posterior hypothalami ,:-__L_ Fasciculus mamillotegmentalis
_ _ _ _
--'---�---::;;;-"'-:�
Recessus supraopticus Nucleus supraopticus
Fasciculus mamillothalamicus
(Nuclei corporis mamillaris)
�
Nucleus ruber Substantia pertorala posterior
Tractus hypothalamo hypophysialis
Nucleus ventromedialis hypothalami
Adenohypophysis Nuclei tuberales et arcuati Vv. portales hypophysiales A_ hypophysialis inferior (A
Neurohypophysis
Fig. 521 Hypothalamus, Hypothalamus; overview; nucle i a re illustrated translucently ; medial view.
Tractus supra opticohypophysialis
�
B ra i n
B lo o d vessels ���
C ra n ia l base
Overview
Forebrain
I C ra n i a l n e rves I M id b rain
Meninges
H i n d b ra i n
Parts of t h e bra i n
C e rebral t racts
Thalamic nuclei Ventnculus lateralis.
Cornu Irontale
Capsula interna
b
Left cerebraL hem isphere ; viewed from the Left
c
Right cere b ra L hemisp here; mediaL view
Nuclei reticulares Nuclei anteriores
b.!...:u ... t=:��--
Nuclei mediales Nuclei mediani; Adhesio interthalamica Nuclei ventrales: Nucleus ventralis anterior; Nucleus ventralis intermedius; Nucleus ventralis posterolateralis; Nucleus ventralis posteromedial is Nucleus parafascicularis Nucleus centromedianus Nucle, dorsales:
,
Nucleus posterior; Nuclei pulvinares ( Nucle, metalhalami): Nucleus corporis geniculati lateral/s Nuoleus corporis genlculati medialis
a
H orizonta L section throug h the Left cerebraL hemisphere
Fig. 522 a-c N uclei and corticaL p roj ections of the thaLamus, ThaLa m u s. Corresponding nuclei a n d corticaL projections a re ind icated by the same coLo u r.
Fibrae corticospinales; Fibrae corticorubrales; Fibrae corticoreticulares; Fibrae corticothalamicae; Fibrae thalamoparietales
Nucleus caudatus, Corpus
Crus antenus capsulae ,nternae
(
Fig. 523 ThaLa m i c nucle i ; o b Li q u e view from posterior. Fo r coLo u r coding see Fig. 522.
Genu capsulae internae. Fibrae corticonucleares Thalamus
r;--r-""�=---- Radiationes thalami centrales
�:::-���-- Radiatianes
Radlat,ones thalam, antenores Tractus frontapantonus
thalami peste rio res
----t-;.+_ Maxilla,
1
Proe. frontalis Canalis nasolacrimal is
Fissura orbitalis inferior
Facies orbitalis Fossa pterygopalatina
Corpus maxillae
as sphenoidale, Proc pterygoideus
Pars orbltalls
{
Proc. as palatinum pyramidalis Proc. orbitalis
Fig. 625 Medial wall, Paries medialis, of the orbit, O rbita ; lateral vi ew.
Foramen zygomaticoorbitale Fissura orbital is superior . _ as zygomaticum, t----!o..._ Facies orbitalis Ala major Corpus
Maxilla
}
as sphenoidale
Fissura orbital is inferior Fissura pterygomaxillaris Maxilla, Facies orbital is Sinus maxillaris Canalis infraorbitalis
Fig. 626 Lateral wall, Paries latera lis, of the orbit, Orbita ; medial view.
� Eye
S u rfa ce
Ske leton
Eyelids
Lac r i m a l a pp a ratus
Eyelids M. occipitofrontalis. Venter frontalis
M depressor supercilii
M. corrugator supercilii
M. procerus
Os nasale M. orbicularis oculi. Pars palpebralis
Lig. palpebrale mediale M. orbicularis oculi, Pars orbital is
M. levator labii superioris alaeque nasi
M levator labii superioris alaeque nasi
M. orbicularis oculi. Pars orbitalis
M. nasalis
M. levator labii superioris
M. levator labii superioris M. zygomaticus rna/or
M zygomaticus minor
M, zygomaticus minor . -,�. M. zygomaticus -....� major M . levator anguli oris
1 -7
1 1 9, 1 20 ,
T 1 a , c, d, e
M orbicularis oris, Pars marginalis
1
Fig. 627
M depressor septi nasi
M levator anguli oris
Fac i a l m u scles. M m . fac i e i .
M levator palpebrae superioris
Fornix conjunctivae superior
M obliquus superior, Tendo Corpus adiposum orbitae
Glandula lacrimalis, Pars orbitalis Tarsus superior
(Raphe palpebral is lateralis); Lig. palpebrale laterale
Lig palpebrale mediale
--+.""",.a
--I.L._-:i;::-..:;:: .......Iilll!!!!! lii
Saccus lacrimalis
Lig palpebraIe mediale
Rima palpebrarum Fornix conjunctivae inferior
M. obliquus inferior
Fig. 628 Orbital open i n g . Aditus o rbitalis. with eyelids. Palpebrae.
M uscles of t h e eye
Eye b a ll
Optic pathway
Top o g ra p hy
Eyelids, structure
Tunica conjunctiva palpebrarum Glandulae tarsales* Facies anterior palpebrae
_
Cilia M. orbicularis oculi, Pars palpebralis Limbus anterior palpebrae
Fig, 629 U pper eyelid, Palpebra superior; photograph of a m i c roscopi c spec i m e n ; a z a n sta i n ; sag ittal sect i o n , magnified . •
Clinical t er m : MEIBOM ian glands
Glandulae tarsales Angulus oculi lateralis
Angulus oculi medialis Commissura medialis palpebrarum
Commissura lateralis palpebrarum
Rima palpebrarum
Tarsus inferior
Glandulae tarsales
Fig. 630 Eyelids, Palpebrae; t ra nslucent specimen i llustrating the excretory ductules of the tarsa l g lands; posterior view.
3i5�
� Eye
I
� �
Skeleton
S u rface
Eye l i d s
Lacrimal apparatus Septum orbitale M levator palpebrae superioris, Tendo
Tarsus superior
Pars erbltalis
Glandula
lacrl mahs
Pars palpebralis
-;;;���iit
Lig. palpebrale mediale
Ductuli excreterii (Raphe paipebralis iateralis):
L i g . !lalpebrale lateraIe
Maxilla, Proc. frontalis
Septum orbitale
Tarsus inferior Fig. 631 O rbital o p e n i n g , Aditus orbitalis, with eyelids, Pa lpebrae, a n d lacrimal gland, Gla n d u la lacrimalis.
N. lacrimalis Glandula lacrimalis. Pars orbitalis
R. communicans cum nervo zygomatico
Palpebra superior ----'�--IU
Sutura sphenozygomatica M. rectus lateralis N. opticus [II]
Palpebra inferior
Os sphenoidale, AJa major
R. communicans cum nervo zygomatico
Fissura orbltalls Inferior N.
Foramen zygomaticoorbitale
Infraerblmlls
zygomaticus
Fig. 632 I n nervation of the lacrimal gland, Glandula lacrimalis; medial view.
Lacri mal apparatus
I M u scles of t h e eye I
Eye b a ll
Optic pathway
To p o g ra p hy
Lacrimal apparatus Fornix conjunctivae superior
Papilla lacrimalis; Punctum lacrimale Plica semilunaris conjunctivae Canaliculus lacrimalis superior M orbicularis oculi
Glandula lacrimalis, Ductuli excretorii
Fornix sacci lacrimalis Caruncula lacrimalis Saccus lacrimal is
--
-
I-i-+-__
Fornix conjunctivae inferior
>+4---__
N. infraorbital is Sinus maxillaris, Tunica mucosa
Canaliculus lacrimalis inferior Papilla lacrimalis; Punctum lacrimale Concha nasalis media Ductus nasolacrimalis Plica lacrimalis Meatus nasi inferior Concha nasalis inferior
Fig. 633 Lac rimal a pparatus, Apparatus lac rimalis; the eyelids have been pu lled away fro m the eyeball; the nasolacrimal duct has been ope ned u p to the i nferio r nasal meatus.
Caruncula lacrimalis
Canaliculus lacrimalis superior Saccus lacrimalis
Fornix saccI lacrimalis
Maxilla, Proc frontalis
M orbicularis oculi Papilla lacrimal is; Punctum lacrimale Fig. 634
Canaliculus lacrimalis inferior M obliquus inferior
Ductus nasolacrimalis
Lac rimal a pparatus, Apparatus lacrimalis.
M obliquus inferior Sinus maxillaris
Ductus nasolacrimal is
Fig. 635 Lacrimal a pparatus, Appa ratus lac rimalis; the nasolacrimal duct and the nasolacrimal canal have been opened.
Eye
S ke leton
Eye l i d s
M.
obliquus inferior
mf---f-':"':J�----';----------
M
M. obliquus superior --------tlevator palpebrae superioris -------�",.;;._ if""�