Linux

Απαγορεύεται η καθ’ οιονδήποτε τρόπο αναπαραγωγή, μεταπώληση, διανομή και εν γένει εκμετάλλευση του εντύπου, άνευ της αδείας της εκδότριας εταιρείας.

Σας μπερδεύει η ορολογία; Μην ανησυχείτε, περιγράφουμε τα πάντα πολύ απλά.

Εύκολο στην κατανόηση Σαφείς οδηγίες, βήμα προς βήμα, σας διευκολύνουν να μάθετε.

Η συμμετοχή στην επανάσταση του Linux είναι πλέον απλή υπόθεση. Μάθετε πώς να εγκαταστήσετε το λειτουργικό σύστημα, εξερευνήστε την επιφάνεια εργασίας και εκτελέστε εκπληκτικές εφαρμογές. Αυτό το πρώτο πλήρως εικονογραφημένο εγχειρίδιο σάς μαθαίνει να αναρριχηθείτε στο δέντρο καταλόγων του Linux, να περιηγηθείτε με τον Περιηγητή αρχείων και πολλά περισσότερα. Τα ευκολονόητα μαθήματα σάς καθοδηγούν στην επαγγελματική σουίτα OpenOffice και στις εφαρμογές πολυμέσων που σας επιτρέπουν να απολαύσετε τον ιστό, μουσικά κομμάτια, βίντεο και γραφικά. Τα τελευταία κεφάλαια παρουσιάζουν τον τρόπο χρήσης του κελύφους του Linux για άμεση επικοινωνία με τον πυρήνα, την καρδιά του λειτουργικού συστήματος, ώστε να έχετε τον απόλυτο έλεγχο του συστήματος Linux.

Εικονογραφημένο

LINUX

Γραμμένο σε απλά ελληνικά

m i k e

m c g r a t h

Linux

Μια ματιά στο εσωτερικό

Δεν σας λέμε πώς θα το κάνετε, σας δείχνουμε πώς θα το κάνετε.

COMPUTER steps

Έγχρωμο Το βιβλίο είναι έγχρωμο για να διευκολύνει τον αναγνώστη και το μάτι.

Τα εικονίδια αυτά σας διευκολύνουν περισσότερο

ΑΠΛΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΥΚΟΛΟ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ

Όπου συναντάτε ένα από αυτά τα εικονίδια γνωρίζετε ότι πρόκειται για μία χρήσιμη συμβουλή για να αυξήσετε τις γνώσεις σας, για να θυμηθείτε κάτι ή να προφυλαχτείτε από πιθανούς κινδύνους.

“

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ

Οι απλές εξηγήσεις και οι πρακτικές χρήσεις αξίζουν χειροκρότημα.

Computer Active Αναφορά σε αυτή τη σειρά

”

20

ΑΓΓΛΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ Linux by Mike Mcgrath Copyright © 2011 by Computer Step Reprinted under an exclusive licence agreement from the Publisher: In Easy Steps, 5c Southfield Road, Southam, Warwickshire, CV47 0FB United Kingdom

Notice of Liability Every effort has been made to ensure that this book contains accurate and current information. However, Computer Step and the author shall not be liable for any loss or damage suffered by readers as a result of any information contained herein. Trademarks Microsoft® and Windows® are registered trademarks of Microsoft Corporation. All other trademarks are acknowledged as belonging to their respective companies. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ Συντονισμός: Λάμπρος Γαλάνης Μετάφραση: Wordshop (Κώστας Τσιλιγκίρης) Επιμέλεια: Kώστας Ζαφειρακόπουλος Καλλιτεχνική επιμέλεια / προσαρμογή: Βαρβάρα Βεντούρη, Αγγελική Τσάγκαρη Screenshots: Avatar.gr Διόρθωση κειμένων: Παναγιώτης Παπασλιώτης © Copyright 2011, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΘΝΟΣ Α.Ε.

Σημείωμα Ευθύνης Έχει καταβληθεί κάθε προσπάθεια για να διασφαλιστεί ότι αυτό το βιβλίο περιέχει ακριβείς και επίκαιρες πληροφορίες. Ωστόσο, η Computer Step και ο συγγραφέας δεν φέρουν ευθύνη για οποιαδήποτε απώλεια ή ζημία υποστούν οι αναγνώστες ως αποτέλεσμα οιονδήποτε πληροφοριών που περιέχονται στο βιβλίο. Εμπορικά Σήματα Τα σήματα Microsoft® και Windows® είναι εμπορικά σήματα καταχωρηθέντα της Microsoft Corporation. Όλα τα άλλα εμπορικά σήματα ανήκουν στους νόμιμους δικαιούχους. Aπαγορεύεται κατά τον N. 2121/1993 και κατά τη Διεθνή Σύμβαση της Bέρνης (που έχει κυρωθεί με τον N. 100/1975) η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή -ολική, μερική, περιληπτική- η κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου του βιβλίου με οποιοδήποτε μέσο και τρόπο, μηχανικό ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, άνευ προηγούμενης έγγραφης άδειας του εκδότη.

Περιεχόμενα

1

Ξεκινώντας

2

Εξερεύνηση της επιφάνειας εργασίας

Παρουσίαση του Linux Επιλογή μιας διανομής Linux Αξιολόγηση υλικού Δημιουργία χώρου για το Linux Έναρξη της εγκατάστασης Δημιουργία κατατμήσεων στο δίσκο Δημιουργία λογαριασμού χρήστη Ολοκλήρωση της εγκατάστασης Περίληψη

Προσαρμογή της γραμμής εργασιών Εκτέλεση εφαρμογών Αλλαγή ανάλυσης οθόνης Επιλογή φόντου Προσαρμογή των παραθύρων Ενεργοποίηση των ήχων συστήματος Χρήση πολλαπλών επιφανειών εργασίας Λήψη βοήθειας Περίληψη

3

Περιήγηση του συστήματος αρχείων Συνάντηση με το δέντρο καταλόγων Αναγνώριση των καταλόγων Πλοήγηση με τον Περιηγητή αρχείων Χειρισμός αρχείων Δημιουργία συντομεύσεων Εντοπισμός αρχείων Κατανόηση των δικαιωμάτων Περίληψη

7 8 10 12 14 16 18 20 22 24

25 26 28 30 32 34 36 38 40 42

43 44 46 50 52 54 56 58 60

4

Εκτέλεση εφαρμογών γραφείου

5

Εκτέλεση εφαρμογών πολυμέσων

6

Εντολές στο κέλυφος

7

Δημιουργία εγγράφων Εξαγωγή εγγράφων Δημιουργία λογιστικών φύλλων Δημιουργία παρουσιάσεων Δημιουργία πινάκων και γραφημάτων Δημιουργία βάσεων δεδομένων Έρευνα δεδομένων πίνακα Αποστολή και ανάγνωση μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Περίληψη

Περιήγηση στον ιστό Ηλεκτρονικά μηνύματα Τηλεφωνία μέσω του Διαδικτύου Παρακολούθηση βίντεο Αναπαραγωγή μουσικής Εγγραφή δίσκων Δημιουργία γραφικών Προσθήκη περισσότερων εφαρμογών Περίληψη

61 62 64 66 68 70 72 74 76 78

79 80 82 84 86 88 90 92 94 96

97

Άνοιγμα του τερματικού Αλλαγή σε υπερχρήστη Προσαρμογή της γραμμής εντολών του κελύφους Αλλαγή του επιπέδου εκτέλεσης Αποκάλυψη των μεταβλητών κελύφους Άνοιγμα εφαρμογών από το κέλυφος Περιήγηση στη γραμμή εντολών Εργασίες σε καταλόγους Περίληψη

98 100 102 104 106 108 110 112 114

Χειρισμός αρχείων στο κέλυφος

115

Διαχείριση αρχείων Εξέταση ιδιοτήτων αρχείων Σύγκριση αρχείων Εύρεση αρχείων Ανάγνωση αρχείων κειμένου Δημιουργία και επεξεργασία αρχείων κειμένου Διαχείριση περιεχομένου κειμένου Αντιστοίχιση μοτίβων κειμένου Περίληψη

116 118 120 122 124 126 128 130 132

8

Εκτέλεση εργασιών στο κέλυφος Χειρισμός αρχειοθηκών Δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας Εξέταση συστημάτων αρχείων Έλεγχος διεργασιών Εργασία με λογαριασμούς Ρύθμιση δικαιωμάτων πρόσβασης Εγκατάσταση πακέτων Λήψη ημερομηνίας και ώρας Περίληψη

9

Δικτύωση με το κέλυφος Σύνδεση σε δίκτυο Επικοινωνία στο δίκτυο Μεταφορά αρχείων Εναλλαγή κονσόλων κελύφους Αποστολή μηνυμάτων δικτύου Εκτύπωση από το κέλυφος Υπολογισμός εκφράσεων Δέσμες ενεργειών για το κέλυφος Περίληψη

10

Αναφορές εντολών Σύμβολα Εντολές από A - C Εντολές από D - F Εντολές από F - I Εντολές από J - L Εντολές από M - N Εντολές από P Εντολές από R Εντολές από S Εντολές από T Εντολές από U - V Εντολές από W - Z

Ευρετήριο

133 134 136 138 140 142 144 146 148 150

151 152 154 156 158 160 162 164 166 168

169 170 171 173 175 177 178 179 180 181 183 185 186

187

Ξέρετε κάτι; Ο τροχός υπάρχει για πάρα πολλά χρόνια, και όποιος “ανακαλύπτει” το νέο τροχό θεωρείται τουλάχιστον τρελός. Φαίνεται ότι ο “κύκλος” είναι απλώς το καλύτερο σχήμα για έναν τροχό. Μπορεί να είναι βαρετό, αλλά συνήθως κυλά καλύτερα από το τετράγωνο και η “μόδα” δεν έχει καμία σχέση. Linus Torvalds, δημιουργός του πυρήνα Linux

1

Ξεκινώντας

Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζεται το λειτουργικό σύστημα Linux και περιγράφεται μια τυπική διαδικασία εγκατάστασης.

8

Παρουσίαση του Linux

10

Επιλογή μιας διανομής Linux

12

Αξιολόγηση υλικού

14

Δημιουργία χώρου για το Linux

16

Έναρξη της εγκατάστασης

18

Δημιουργία κατατμήσεων στον δίσκο

20

Δημιουργία λογαριασμού χρήστη

22

Ολοκλήρωση της εγκατάστασης

24

Περίληψη

Ξεκινώντας

Παρουσίαση του Linux Το Linux είναι ένα λειτουργικό σύστημα υπολογιστή το οποίο εκτελείται σε διάφορες πλατφόρμες υλικού συμπεριλαμβανομένου του δημοφιλούς συστήματος της Intel που βρίσκεται στους περισσότερους προσωπικούς υπολογιστές. Πρόκειται για μια σύγχρονη παραλλαγή του ισχυρού λειτουργικού συστήματος Unix το οποίο πρωτοπαρουσιάστηκε το 1969. Τα τελευταία χρόνια η δημοτικότητα του Linux έχει αυξηθεί εντυπωσιακά καθώς οι χρήστες υπολογιστή ανακαλύπτουν τα πολλά του πλεονεκτήματα:

8

Το όνομα Linux προφέρεται "λίνουξ" και όχι "λάινουξ".

Πολλοί διακομιστές ιστού έχουν διαμόρφωση "LAMP" – μια συντομογραφία για τα Linux, Apache, MySQL, PHP.

●

Το Linux κυκλοφορεί υπό την Γενική δημόσια άδεια χρήσης της GNU, η οποία εξασφαλίζει τη δωρεάν διάθεση για όλους τους χρήστες. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να χρεώσει για αυτό το λειτουργικό σύστημα, συνεπώς δεν θα χρειαστεί ποτέ να πληρώσετε γι' αυτό. Είναι διαθέσιμο για δωρεάν λήψη από το Διαδίκτυο, αλλά ενδεχομένως να χρειαστεί να πληρώσετε μια χρέωση διανομής εάν προτιμάτε ένα αντίγραφο σε δίσκο CD/DVD

●

Η πρόσβαση στον πηγαίο κώδικα του Linux είναι απεριόριστη, ενώ επίσης επιτρέπεται και η μεταβολή του. Το γεγονός αυτό έχει επιτρέψει σε χιλιάδες προγραμματιστές σε όλο τον κόσμο να προσαρμόσουν τον κώδικα προκειμένου να βελτιώσουν την απόδοση

●

Το Linux είναι πραγματικά ένα λειτουργικό σύστημα πολλαπλών χρηστών, πολλαπλών εργασιών, το οποίο επιτρέπει σε πολλούς χρήστες να εργάζονται ταυτόχρονα με πολλαπλές εφαρμογές χωρίς να αντιμετωπίζουν προβλήματα διαχείρισης. Πολλοί διακομιστές ιστού στον κόσμο χρησιμοποιούν το Linux για αυτόν ακριβός το λόγο

●

Το Linux είναι ένα εξαιρετικά σταθερό λειτουργικό σύστημα. Η συνεχής λειτουργία για περισσότερο από ένα χρόνο είναι σύνηθες φαινόμενο. Υπάρχει η δυνατότητα αναβάθμισης "σε λειτουργία" συνεπώς η επανεκκίνηση απαιτείται για την προσθήκη υλικού

●

Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός ποιοτικών εφαρμογών, διαθέσιμων για εκτέλεση στην πλατφόρμα του Linux. Οι δυνατότητες των εφαρμογών αυτών είναι εφάμιλλες των εμπορικών εφαρμογών που εκτελούνται σε άλλα λειτουργικά συστήματα αλλά, όπως και το Linux, οι εφαρμογές του διατίθενται δωρεάν. Για παράδειγμα, η δωρεάν σουίτα προγραμμάτων OpenOffice προσφέρει παρόμοια λειτουργικότητα με την σουίτα προγραμμάτων Microsoft Office

●

Με το λογισμικό ανοικτού κώδικα ένας διαχειριστής μπορεί να γνωρίζει ακριβώς τις δυνατότητες ενός προγράμματος καθώς και τους κινδύνους για την ασφάλεια που ενέχει. Μια εφαρμογή ανοικτού κώδικα δεν έχει τη δυνατότητα μυστικής συλλογής πληροφοριών σχετικά με τον χρήστη ή αποστολής απόρρητων πληροφοριών σε τρίτους

…συνέχεια Η εξέλιξη του Linux Το 1983 ένας οραματιστής προγραμματιστής με το όνομα Richard Stallman ξεκίνησε ένα κίνημα με το όνομα GNU Project. Η φιλοσοφία του ήταν ότι το λογισμικό θα πρέπει να είναι απελευθερωμένο από περιορισμούς ενάντια στην αντιγραφή ή την τροποποίηση, προκειμένου να είναι δυνατή η δημιουργία καλύτερων και αποδοτικότερων προγραμμάτων. Το κίνημα αυτό ενέπνευσε προγραμματιστές σε όλο τον κόσμο να δημιουργήσουν προγράμματα με βάση την αποδοτικότητα και όχι το οικονομικό κίνητρο. Μέχρι το 1991 το GNU Project είχε δημιουργήσει πολλά εργαλεία λογισμικού συμπεριλαμβανομένου του μεταγλωττιστή GNU C Compiler τον οποίον έγγραψε ο ίδιος ο Stallman. Τότε, πολλά από αυτά τα εργαλεία είχαν ενσωματωθεί σε ένα λειτουργικό σύστημα συμβατό με το Unix από έναν 21χρονο φοιτητή στο πανεπιστήμιο του Ελσίνκι. Το όνομά του ήταν Linus Torvalds και το όνομα του λειτουργικού συστήματος ήταν Linux (LINUs - uniX).

Οι προγραμματιστές αγάπησαν το Linux και σύντομα ανακάλυψαν ορισμένες εκπληκτικές χρήσεις του. Το Απρίλιο του 1996, ερευνητές στο Los Alamos National Laboratory χρησιμοποίησαν το Linux για τη λειτουργία 68 υπολογιστών ως ένας ενιαίος παράλληλης λειτουργίας υπολογιστής για την προσομοίωση ατομικών ωστικών κυμάτων. Με 150.000 δολάρια, αυτός ο υπερυπολογιστής κόστιζε το ένα δέκατο της τιμής ενός εμπορικού υπολογιστή παρόμοιων δυνατοτήτων. Πέτυχε τη μέγιστη ταχύτητα των 19 δισεκατομμυρίων υπολογισμών ανά δευτερόλεπτο, καταλαμβάνοντας την 315η θέση στους ισχυρότερους υπερυπολογιστές του κόσμου. Αποδείχθηκε επίσης ανθεκτικός. Ακόμη και μετά από τρεις μήνες δεν απαιτήθηκε η επανεκκίνησή του. Η δημοτικότητα του Linux συνέχισε να αυξάνεται ως λειτουργικό σύστημα βασιζόμενο σε περιβάλλον κειμένου, ενώ τα Windows έγιναν το επικρατέστερο λειτουργικό σύστημα γραφικού περιβάλλοντος. Αναγνωρίζοντας ότι οι περισσότεροι χρήστες υπολογιστών θέλουν την άνεση του ποντικιού ενός γραφικού περιβάλλοντος, το στρατόπεδο του Linux άρχισε να αναπτύσσει ένα σύστημα συγκρίσιμο με την επιφάνεια εργασίας των Windows. Από μερικούς φανατικούς το 1991 στα σημερινά εκατομμύρια χρηστών, το Linux έχει πλέον ωριμάσει. Το σημερινό κομψό περιβάλλον K Desktop Environment (KDE) και το περιβάλλον Gnome προσφέρουν πλέον ένα φιλικό προς τον χρήστη εναλλακτικό περιβάλλον για τους χρήστες των Windows. Linux για τους προσωπικούς υπολογιστές!

9

Το Linux διατέθηκε για λήψη από το Διαδίκτυο ώστε άλλοι προγραμματιστές να μπορούσαν να δοκιμάσουν και να εκτελέσουν αλλαγές στον πηγαίο κώδικα και να τον επιστρέψουν στον Linus Torvalds. Μετά από μια περίοδο ενθουσιώδους ανάπτυξης, το Linux 1.0 κυκλοφόρησε παγκοσμίως υπό τη Γενική δημόσια άδεια χρήσης GNU, η οποία εξασφάλιζε τη δωρεάν διάθεση του λειτουργικού.

Ο όρος "GNU" είναι μία επαναλαμβανόμενη συντομογραφία της πρότασης "GNU’s Not Unix".

Ξεκινώντας

Επιλογή μιας διανομής Linux Στην καρδιά του Linux βρίσκεται ένα σύνολο δοκιμασμένου και ελεγμένου κώδικα με το όνομα "kernel" ή πυρήνας. Ο πυρήνας παρέχει στο λειτουργικό σύστημα τη βασική του λειτουργικότητα, όπως περίπου ο κινητήρας σε ένα αυτοκίνητο. Αναλαμβάνει τις βασικές λειτουργίες, όπως την υποβοήθηση άλλων προγραμμάτων στην πρόσβαση στο υλικό και το διαμερισμό του χρόνου του επεξεργαστή μεταξύ διαφόρων προγραμμάτων.

10

Οι διανομές openSUSE, PCLinuxOS και Ubuntu διατίθενται σε έκδοση "live" που σας επιτρέπει να εκτελέσετε το Linux από έναν δίσκο, ώστε να τις δοκιμάσετε χωρίς να εγκαταστήσετε το Linux στον σκληρό σας δίσκο.

Εκτός από τον πυρήνα, το Linux περιέχει έναν αριθμό προγραμμάτων σε επίπεδο συστήματος, όπως οι υπηρεσίες για τη διαχείριση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τη σύνδεση με τον ιστό και το χειρισμό της εκκίνησης. Μπορείτε να θεωρήσετε τα προγράμματα αυτά ως το σασμάν και το σασί του αυτοκινήτου. Χωρίς αυτά ο κινητήρας είναι άχρηστος. Οι διανομές του Linux γενικά περιλαμβάνουν έναν μεγάλο αριθμό προγραμμάτων σε επίπεδο χρήστη, τις εφαρμογές για καθημερινή χρήση. Για παράδειγμα, προγράμματα περιήγησης του ιστού, προγράμματα επεξεργασίας κειμένου, προγράμματα επεξεργασίας γραφικών, προγράμματα αναπαραγωγής πολυμέσων κ.λπ. Αυτά αποτελούν τις λεπτομέρειες σε ένα αυτοκίνητο που εξασφαλίζουν ένα ευχάριστο ταξίδι, ελαστικά με λευκό τοίχωμα και σαλόνι από μαλακό δέρμα. Όλα αυτά τα συστατικά συνδυάζονται σε μεγάλη ποικιλία πακέτων διανομών Linux, γνωστές και με το αγγλικό όνομα "distros". Όπως ακριβώς όλα τα εξαρτήματα ενός αυτοκινήτου συνδυάζονται για να δημιουργήσουν ένα πλήρες αυτοκίνητο. Όπως ακριβώς υπάρχουν πολλές μάρκες και μοντέλα αυτοκινήτων έτσι υπάρχουν και πολλές διανομές Linux για να επιλέξετε. Οι πιο γνωστές διανομές είναι οι RedHat, SuSE, PCLinuxOS και Ubuntu. Κάθε διανομή διαθέτει το δικό της πρόγραμμα εγκατάστασης και μοναδικές προεπιλεγμένες διαμορφώσεις ανάλογα με το τι θεωρείται στη διανομή η καλύτερη διάταξη. Η ιδανική διανομή για εσάς εξαρτάται από τις προσωπικές σας προτιμήσεις και από τον τρόπο που θέλετε να χρησιμοποιήσετε το Linux. Παρακάτω περιγράφονται οι δημοφιλέστερες διανομές, προκειμένου να μπορέσετε να επιλέξετε.

RedHat Fedora Μια από τις πλέον διαφημισμένες διανομές Linux περιλαμβάνει τη γραμμή προϊόντων RedHat Enterprise Linux και την μη υποστηριζόμενη δωρεάν διανομή Fedora Core που αναπτύσσεται από την κοινότητα και αποτελεί βάση δοκιμής για το RedHat Enterprise Linux. Υπέρ: Χρησιμοποιείται ευρέως, εξαιρετική κοινότητα υποστήριξης, πρωτοποριακή. Κατά: Περιορισμένη διάρκεια ζωής προϊόντος της δωρεάν έκδοσης, κακή υποστήριξη πολυμέσων. Δωρεάν λήψη στη διεύθυνση http://www.fedoraproject.org.

…συνέχεια Novell SUSE Η ανοικτή διανομή openSUSE βασίζεται στην κοινότητα, υποστηρίζεται από τη Novell και είναι άλλη μια διανομή η οποία εστιάζει στους προσωπικούς υπολογιστές και έχει λάβει θετικά σχόλια για το πρόγραμμα εγκατάστασης και τα εργαλεία διαμόρφωσης YaST. Το υλικό τεκμηρίωσης, που συνοδεύει το συσκευασμένο προϊόν, έχει χαρακτηριστεί ως το πληρέστερο, εξαντλητικότερο και μακράν εύχρηστο. Η διανομή αυτή αποτελεί τη βάση για τα βραβευμένα προϊόντα της Novell SUSE Linux Enterprise. Υπέρ: Προσοχή στη λεπτομέρεια, εύχρηστα εργαλεία διαμόρφωσης YaST Κατά: Τεράστια διανομή – περιλαμβάνει πάνω από 1.500 πακέτα Δωρεάν λήψη στη διεύθυνση http://www.opensuse.org.

PCLinuxOS

Ubuntu Αυτή η εξελιγμένη διανομή κοινότητας περιλαμβάνει το δημοφιλές πρόγραμμα διαχείρισης περιβάλλοντος εργασίας Gnome. Έχει το πλεονέκτημα του σταθερού κύκλου κυκλοφορίας ανά έξι μήνες και την καθορισμένη διάρκεια ζωής του προϊόντος 18 μηνών. Το Ubuntu παρέχει εξαιρετικό υλικό τεκμηρίωσης και προσφέρει δωρεάν δίσκους CD με δωρεάν αποστολή οπουδήποτε στον κόσμο. Δεν περιλαμβάνει αποκωδικοποιητές πολυμέσων του εμπορίου, για συμμόρφωση με τις νομικές απαιτήσεις, αλλά παρέχει μια δυνατότητα εγκατάστασής τους με ένα κλικ σε πρώτη ζήτηση. Κατά τη συγγραφή του βιβλίου η έκδοση αυτή θεωρείται ως η πλέον δημοφιλής διανομή Linux, και γι' αυτό χρησιμοποιείται στη συνέχεια του βιβλίου για την περιγραφή πολλών χαρακτηριστικών του λειτουργικού συστήματος Linux. Υπέρ: Μεγάλη κοινότητα προγραμματιστών και χρηστών, σταθερός κύκλος κυκλοφορίας. Κατά: Ο προεπιλεγμένος συνδυασμός χρωμάτων βασίζεται στο καφέ – αλλά αυτό αλλάζει εύκολα. Δωρεάν λήψη στη διεύθυνση http://ubuntulinux.org.

11

Μια ρετουσαρισμένη έκδοση της κοινότητας που βασίζεται στη διανομή Mandriva Linux, και η οποία χρησιμοποιεί το περιβάλλον εργασίας KDE για τη διαχείριση του γραφικού περιβάλλοντος χρήστη. Το σλόγκαν "ριζικά απλό" περιγράφει το στόχο παροχής της πλέον φιλικής προς τον χρήστη διανομής για χρήστες που προέρχονται από το λειτουργικό σύστημα Windows. Η δημοτικότητα της διανομής PCLinuxOS αυξάνεται συνεχώς λόγω της άμεσης οικειότητας και την υποστήριξη πολλών μορφών πολυμέσων με την εγκατάσταση – συμπεριλαμβανομένων των μορφών MP3, Quicktime και wmv της Microsoft. Υπέρ: Φιλικό προς τον χρήστη περιβάλλον, καλή εγγενής υποστήριξη πολυμέσων. Κατά: Μικρότερη κοινότητα από ό,τι σε άλλες καθιερωμένες διανομές. Δωρεάν λήψη στη διεύθυνση http://www.pclinuxos.com.

Ξεκινώντας

Αξιολόγηση υλικού Προτού εγκαταστήσετε το Linux σε κάποιον υπολογιστή, είναι απαραίτητο να αξιολογήσετε τις προδιαγραφές του υλικού για την καταλληλότητά τους. Στον παρακάτω πίνακα προτείνονται οι ελάχιστες προδιαγραφές για τον επεξεργαστή, τη μνήμη και τον σκληρό δίσκο (HD). Στοιχείο υλικού

Προτεινόμενη ελάχιστη προδιαγραφή

Ταχύτητα επεξεργαστή

300Mhz – καλύτερα 1,0 Ghz+

Μέγεθος μνήμης RAM

128Mb – καλύτερα 256Mb+

Χωρητικότητα σκληρού

5Gb – καλύτερα 10Gb+

Είναι εύκολο να ανακαλύψετε τον επεξεργαστή, τα στοιχεία της μνήμης RAM και τη χωρητικότητα του σκληρού δίσκου εάν τα Windows είναι ήδη εγκατεστημένα στον υπολογιστή σας:

12

1 2

3 Εάν χρησιμοποιείτε Windows XP, οι ρυθμίσεις βρίσκονται στην καρτέλα "Γενικά" στο παράθυρο διαλόγου "Σύστημα".

❙ ❙ ❙

Κάντε κλικ στο κουμπί Έναρξη και, στη συνέχεια, επιλέξτε το στοιχείο μενού "Πίνακας Ελέγχου" για να ανοίξει το παράθυρο φακέλου "Πίνακας Ελέγχου"

Στον Πίνακα Ελέγχου, κάντε κλικ στο εικονίδιο "Σύστημα" για να ανοίξετε το παράθυρο "Σύστημα" στα Windows Vista (το παράθυρο διαλόγου "Σύστημα" στα Windows XP) Σημειώστε τις τιμές Επεξεργαστή και μνήμης RAM και συγκρίνετέ τις με τις ελάχιστες απαιτήσεις στον παραπάνω πίνακα

…συνέχεια

4

5 6

❙ ❙ ❙

Κάντε κλικ στο κουμπί "Έναρξη" και, έπειτα, επιλέξτε "Υπολογιστής" ("Ο υπολογιστής μου" στα Windows XP) για να ανοίξετε το παράθυρο φακέλου "Υπολογιστής"

Στο παράθυρο "Υπολογιστής" επιλέξτε το μενού "Προβολή", "Λεπτομέρειες"

Συγκρίνετε τις τιμές "Συνολικό μέγεθος" και "Ελεύθερος χώρος" με τις ελάχιστες απαιτήσεις στον πίνακα απέναντι.

13

Θα πρέπει επίσης να εξεταστεί και το υλικό που χρησιμοποιείται για τη σύνδεση με το Διαδίκτυο. Η σύνδεση μέσω κάρτας PCI ethernet ή με ελεγκτή ethernet της μητρικής πλακέτας υποστηρίζεται πολύ καλά στο Linux και ουσιαστικά το σύνολο του υλικού αυτού του τύπου είναι κατάλληλο. Δυστυχώς τα μόντεμ παρουσιάζουν κάποια προβλήματα. Πολλοί υπολογιστές διαθέτουν ένα εσωτερικό PCI μόντεμ που λειτουργεί μόνο με λογισμικό των Windows. Αυτά τα "winmodem" είναι ακατάλληλα για τη σύνδεση με το Διαδίκτυο μέσα από το Linux. Εάν διαθέτετε εσωτερικό μόντεμ και ανακαλύψετε ότι είναι ακατάλληλο στο Linux, το πιθανότερο είναι να πρέπει να το αντικαταστήσετε με διαφορετική συσκευή προτού συνδεθείτε με το Διαδίκτυο. Συνήθως η ευκολότερη λύση είναι η σύνδεση ενός εξωτερικού μόντεμ μέσω της παραδοσιακής σειριακής θύρας RS232.

Εάν πραγματικά σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε ένα winmodem στο Linux, επισκεφθείτε τη διεύθυνση www.linmodems.org για πολλές χρήσιμες συμβουλές.

Ξεκινώντας

Δημιουργία χώρου για το Linux

14

Ένα λειτουργικό σύστημα εγκαθίσταται σε μια περιοχή του σκληρού δίσκου που ονομάζεται "κατάτμηση". Όταν τα Windows είναι το μοναδικό εγκατεστημένο λειτουργικό σύστημα, η κατάτμησή τους θα καταλαμβάνει κανονικά ολόκληρο τον σκληρό δίσκο. Για την εγκατάσταση του Linux σε μια τέτοια περίπτωση υπάρχουν τρεις πιθανές επιλογές:

Η αλλαγή μεγέθους κατατμήσεων είναι μια επικίνδυνη διαδικασία, κατά την οποία μπορεί να συμβεί, και συχνά συμβαίνει, απώλεια δεδομένων, ακόμη και σε περιπτώσεις έμπειρων χρηστών. Προτού επιχειρήσετε αυτή τη λειτουργία, δημιουργήστε ένα αντίγραφο ασφαλείας των περιεχομένων της κατάτμησης.

1

❙

2

❙

3

❙

Διαγραφή της κατάτμησης των Windows – και αντικατάστασή του με κατατμήσεις του Linux που καταλαμβάνουν ολόκληρο τον σκληρό δίσκο. Η επιλογή αυτή διαγράφει το λειτουργικό σύστημα των Windows μαζί με όλες τις εφαρμογές και τα αρχεία δεδομένων. Δημιουργεί έναν αποκλειστικό υπολογιστή Linux ο οποίος ξεκινά αυτόματα το Linux με την ενεργοποίησή τους.

Μείωση του μεγέθους της κατάτμησης των Windows – ώστε να μην καταλαμβάνει πλέον ολόκληρο τον σκληρό δίσκο και δημιουργία κατατμήσεων Linux στον ελεύθερο χώρο που θα προκύψει. Η επιλογή αυτή διατηρεί το λειτουργικό σύστημα των Windows, τις εφαρμογές και τα αρχεία δεδομένων. Δημιουργεί έναν υπολογιστή "διπλής εκκίνησης" που επιτρέπει στον χρήστη να επιλέξει εάν θα εκκινήσει το Linux ή τα Windows κάθε φορά που ανάβει τον υπολογιστή.

Προσθήκη δεύτερου σκληρού δίσκο στο σύστημα – η επιλογή αυτή επιτρέπει στις κατατμήσεις του Linux να καταλαμβάνουν ολόκληρο τον δεύτερο δίσκο και διατηρεί το λειτουργικό σύστημα των Windows, τις εφαρμογές και τα αρχεία δεδομένων στον πρώτο δίσκο. Δημιουργεί επίσης έναν υπολογιστή διπλής εκκίνησης που επιτρέπει στον χρήστη να επιλέξει εάν θα εκκινήσει το Linux ή τα Windows κάθε φορά που ανάβει τον υπολογιστή.

Η επιλογή εγκατάστασης πρόσθετου σκληρού δίσκου για το Linux είναι μια δημοφιλής επιλογή για πολλούς χρήστες, καθώς συχνά αναβαθμίζουν τον αρχικό τους σκληρό δίσκο με κάποιον μεγαλύτερο και συνεπώς έχουν τον αρχικό σκληρό διαθέσιμο. Διαθέτει επίσης αρκετά πλεονεκτήματα σε σχέση με τις υπόλοιπες επιλογές:

• • • • •

Ο ελεύθερος χώρος στον δίσκο των Windows δεν μειώνεται Εξαλείφεται ο κίνδυνος απώλειας δεδομένων λόγω αλλαγής του μεγέθους της κατάτμησης Διατηρείται το οικείο λειτουργικό σύστημα των Windows Διαχωρίζονται διακριτά τα δύο λειτουργικά συστήματα Η βλάβη του δίσκου θα καταστρέψει το ένα μόνο λειτουργικό σύστημα

…συνέχεια Προσθήκη δεύτερου σκληρού δίσκου Οι περισσότεροι σύγχρονοι υπολογιστές μπορούν να δεχθούν έως και τέσσερις συσκευές EIDE (Enhanced Integrated Device Electronics), όπως σκληρούς δίσκους και μονάδες CD /DVD αλλά συνήθως πωλούνται με μόλις δύο, έναν σκληρό δίσκο και μία μονάδα CD. Αυτό σημαίνει ότι μπορείτε να προσθέσετε μία ή δύο περισσότερες μονάδες απλώς συνδέοντάς τις στο υπάρχον σύστημα. Ο πρώτος σκληρός δίσκος σε ένα σύστημα είναι γνωστός ως "Master" ή κύριος σκληρός δίσκος και ο δεύτερος δίσκος ονομάζεται "Slave" ή δευτερεύων σκληρός δίσκος. Ένας βραχυκυκλωτής ή "τζάμπερ" συνδέει δύο μικρές ακίδες για να καθοριστεί εάν ο δίσκος θα χρησιμοποιείται ως δίσκος Master (MA) ή ως δίσκος Slave (SL). Στο επάνω μέρος κάθε σκληρού δίσκου συνήθως υπάρχει ένα διάγραμμα που παρουσιάζει τις ακίδες που πρέπει να συνδεθούν σε κάθε περίπτωση.

❙

2

❙

3

4

5

❙ ❙ ❙

Βεβαιωθείτε ότι ο βραχυκυκλωτής στον αρχικό δίσκο έχει ρύθμιση Master, και ρυθμίστε τον βραχυκυκλωτή στον δεύτερο δίσκο σε Slave

15

1

Master

Συνδέστε το πλατύ καλώδιο δεδομένων στον σκληρό δίσκο Master, με το βύσμα στο άκρο του καλωδίου, όχι με το βύσμα στο μέσο του καλωδίου

Τώρα συνδέστε το καλώδιο δεδομένων με τον σκληρό δίσκο Slave, τοποθετώντας το βύσμα στο μέσο του καλωδίου

Εάν δεν θέλετε να παρέμβετε στο εσωτερικό του κουτιού του υπολογιστή σας, μπορείτε να αναθέσετε την εργασία εγκατάστασης δεύτερου σκληρού δίσκου σε κάποιο κατάστημα υπολογιστών, με μια μικρή χρέωση.

Slave Βραχυκυκλωτής

Βραχυκυκλωτής

Συνδέστε τα καλώδια ρεύματος στους δύο δίσκους και κλείστε το κουτί του υπολογιστή

Εκκινήστε τον υπολογιστή και ελέγξτε ότι ανιχνεύονται και οι δύο δίσ κοι από το σύστημα. Εάν ο δεύτερος δίσκος δεν ανιχνεύεται, αλλάξτε τις ρυθμίσεις του BIOS σε "auto-seek" (αυτόματη αναζήτηση) κατά την εκκίνηση.

Ξεκινώντας

Έναρξη της εγκατάστασηs Εάν επιλέξετε την εγκατάσταση του Linux στον ίδιο σκληρό δίσκο με τα Windows, καλό είναι να εκτελέσετε εκκαθάριση του δίσκου προτού ξεκινήσετε την εγκατάσταση. Κάντε κλικ στο κουμπί "Έναρξη" και, έπειτα, επιλέξτε "Υπολογιστής" ("Ο υπολογιστής μου" στα Windows XP) για να ανοίξετε το παράθυρο φακέλου "Υπολογιστής"

2

Κάντε δεξί κλικ στο εικονίδιο του σκληρού δίσκου και επιλέξετε "Ιδιότητες" από το μενού περιβάλλοντος για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Ιδιότητες"

3

Επιλέξτε την καρτέλα "Εργαλεία" στο παράθυρο διαλόγου "Ιδιότητες" και κάντε κλικ στο κουμπί "Άμεσος έλεγχος" για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Εξέταση δίσκων"

4

Στο παράθυρο διαλόγου "Εξέταση δίσκων", ενεργοποιήστε και τις δύο επιλογές και κάντε κλικ στο κουμπί "Έναρξη" για τον προγραμματισμό ελέγχου του δίσκου – ενδεχομένως να απαιτείται η επανεκκίνηση του υπολογιστή σας για την εκτέλεση του προγραμματισμένου ελέγχου

16

Η διαδικασία αυτή δεν απαιτείται εάν το Linux πρόκειται να αντικαταστήσει τα Windows ή εάν πρόκειται να εγκατασταθεί σε δεύτερο σκληρό δίσκο.

❙ ❙ ❙ ❙

1

5 Δημιουργήστε αντίγραφο ασφαλείας της κατάτμησης των Windows προτού εγκαταστήσετε το Linux. Πιθανόν να μην το χρειαστείτε αλλά είναι μια λογική προφύλαξη για την ασφάλεια σημαντικών δεδομένων.

❙

Όταν ολοκληρωθεί ο έλεγχος του δίσκου, κάντε κλικ στο κουμπί "Ανασυγκρότηση" στο παράθυρο διαλόγου "Ιδιότητες" για την τακτοποίηση του συστήματος αρχείων – μόλις η ανασυγκρότηση ανακατατάξει τα αρχεία στον σκληρό δίσκο, είστε έτοιμοι να εγκαταστήσετε το Linux

…συνέχεια

6

❙

Κατεβάστε τη διανομή Linux που προτιμάτε και εγγράψτε τη ως είδωλο συστήματος αρχείων σε έναν κενό δίσκο CD. Για παράδειγμα, προμηθευτείτε το Ubuntu από τη διεύθυνση www.ubuntu.com/download – ή δώστε παραγγελία για έναν δωρεάν δίσκο CD από τη διεύθυνση www.ubuntu.com

Οι εγκαταστάσεις του Linux ξεκινούν με την εκκίνηση του υπολογιστή από τον δίσκο CD. Για να γίνει αυτό απαιτούνται ρυθμίσεις του BIOS (Basic Input/Output System) του υπολογιστή ώστε να αναζητούνται εντολές εκκίνησης από τη μονάδα CD προτού χρησιμοποιηθούν οι εντολές του σκληρού δίσκου. Εάν ο υπολογιστής σας εκτελεί εκκίνηση πρώτα από τον σκληρό δίσκο, θα πρέπει να αλλάξετε τις ρυθμίσεις του BIOS.

07

08

10 11

❙ ❙ ❙ ❙

12

❙

13

❙

Ανοίξτε το βοηθητικό πρόγραμμα ρύθμισης του BIOS (συνήθως με το πάτημα του πλήκτρου Delete αμέσως μετά τον έλεγχο της μνήμης κατά την εκκίνηση του υπολογιστή) και εντοπίστε τη σειρά συσκευών εκκίνησης στα προηγμένα χαρακτηριστικά του BIOS

https://wiki.ubuntu.com/ BurningIsoHowto.

Ορίστε τη μονάδα CD ως την Πρώτη συσκευή εκκίνησης και τον σκληρό δίσκο ως τη Δεύτερη συσκευή εκκίνησης, αποθηκεύστε τις ρυθμίσεις και βγείτε από το πρόγραμμα ρύθμισης του BIOS

17

09

❙

Βοήθεια σχετικά με την εγγραφή ενός ειδώλου συστήματος αρχείων μπορείτε να βρείτε στη διεύθυνση

Τοποθετήστε τον δίσκο CD με τη διανομή του Linux στη μονάδα CD και επανεκκινήστε τον υπολογιστή για να δείτε μια οθόνη φόρτωσης εκκίνησης από τον δίσκο CD Πατήστε F2 και επιλέξτε γλώσσα Ελληνικά

Επιλέξτε την επιλογή μενού "Check CD for Defects" (Έλεγχος CD για ελαττώματα" για να εκτελέσετε έναν έλεγχο της ακεραιότητας του δίσκου CD. Θα πρέπει να εκτελέσετε τον έλεγχο αυτό για να είστε βέβαιοι ότι δεν υπάρχουν σφάλματα στον δίσκο CD

Όταν ο έλεγχος του δίσκου ολοκληρωθεί χωρίς σφάλματα, επιλέξτε την επιλογή μενού "Start or Install Ubuntu" (Εκκίνηση ή εγκατάσταση του Linux). Το Linux θα φορτωθεί ολόκληρο στη μνήμη RAM και θα εμφανιστεί μια λειτουργική επιφάνεια εργασίας χωρίς να μεταβληθεί κάτι στον σκληρό δίσκο

Κάντε κλικ στο εικονίδιο "Install" (Εγκατάσταση) που εμφανίζεται στην επιφάνεια εργασίας για να ξεκινήσετε τη διαδικασία εγκατάστασης του Linux στον σκληρό δίσκο

Όπως το Ubuntu, πολλές διανομές Linux διαθέτουν έναν δίσκο "Live CD" που σας επιτρέπει αρχικά να δοκιμάσετε το Linux χωρίς να εγκαταστήσετε κάτι στον σκληρό σας δίσκο.

Ξεκινώντας

Δημιουργία κατατμήσεων στον δίσκο Το πρόγραμμα εγκατάστασης του Linux ξεκινά ζητώντας σας να επιλέξετε τη γλώσσα που προτιμάτε να χρησιμοποιήσετε κατά τη διάρκεια της διαδικασίας εγκατάστασης, την τοποθεσία σας και τη διάταξη του πληκτρολογίου, προτού συνεχίσετε στη δημιουργία κατατμήσεων του σκληρού δίσκου. Η εργασία αυτή προετοιμάζει τον δίσκο με τη δημιουργία μιας κατάτμησης για το λειτουργικό σύστημα Linux και μια κατάτμηση swap (εικονικής μνήμης) για δυναμικές διεργασίες.

1

❙

2

❙

3

❙

Εάν θέλετε να χρησιμοποιήσετε ολόκληρο τον σκληρό δίσκο για το Linux, αποδεχτείτε την προεπιλεγμένη επιλογή – δημιουργία μιας μικρής κατάτμησης swap και άλλη μία κατάτμηση που καταλαμβάνει τον υπόλοιπο δίσκο

18

Η προεπιλεγμένη επιλογή κατάτμησης θα αντικαταστήσει οτιδήποτε υπάρχει στον σκληρό δίσκο.

Εναλλακτικά, επιλέξτε "Ορίστε τα διαμερίσματα χειροκίνητα" και να κάνετε κλικ στο κουμπί Μπροστά για την εκκίνηση του παραθύρου διαλόγου προετοιμασίας τμημάτων

Ο διαχωρισμός του λειτουργικού συστήματος και των αρχείων χρήστη επιτρέπει την επανεγκατάσταση του Linux με παράλληλη διατήρηση των δεδομένων των χρηστών.

Επιλέξτε το στοιχείο "ελεύθερος χώρος" και κάντε κλικ στο κουμπί "Νέο διαμέρισμα" για να ανοίξει το παράθυρο διαλόγου "Δημιουργία κατάτμησης"

…συνέχεια

4

❙

Καθορίστε μια Πρωτεύουσα κατάτμηση 100 ΜΒ τύπου "ext3" με σημείο επαφής "/boot" – η κατάτμηση αυτή θα περιέχει τον πυρήνα του σύστηματος Linux. Κάντε κλικ στο OK για να ενημερώσετε τις ρυθμίσεις "Προετοιμασία τμημάτων"

Το σύστημα αρχείων ext3 "τρίτη επέκταση" είναι το προτιμώμενο σύστημα αρχείων σε πολλές διανομές του Linux.

❙

6

❙

Επιλέξτε τον ελεύθερο χώρο που απομένει και κάντε κλικ στο κουμπί "Νέο διαμέρισμα" και πάλι και καθορίστε μια κατάτμηση ως χώρο εικονικής μνήμης, με μέγεθος περίπου διπλάσιο από το μέγεθος της μνήμης RAM που έχετε εγκαταστήσει στον υπολογιστή και κάντε κλικ στο OK για να ενημερώσετε τις ρυθμίσεις "Προετοιμασία τμημάτων"

19

5

Επιλέξτε τον υπόλοιπο ελεύθερο χώρο που απομένει και κάντε κλικ στο κουμπί "Νέο διαμέρισμα" άλλη μία φορά και καθορίστε άλλη μία κατάτμηση που θα καταλαμβάνει όλον τον υπόλοιπο χώρο στον δίσκο. Η κατάτμηση αυτή θα πρέπει επίσης να είναι τύπου "ext3" αλλά με σημείο επαφής "/" – για να περιέχει όλα τα αρχεία που δημιουργούνται από τον χρήστη. Οι ρυθμίσεις του πίνακα κατατμήσεων θα πρέπει να μοιάζει περίπου με την παρακάτω εικόνα:

Σε ένα σύστημα με περισσότερους από έναν σκληρούς δίσκους, ο δεύτερος δίσκος αναγνωρίζεται ως hdb, ο τρίτος ως hdc κ.λπ.

Ξεκινώντας

Δημιουργία λογαριασμού χρήστη

20

Όταν είστε ικανοποιημένοι με τις ρυθμίσεις του πίνακα κατατμήσεων, στη συνέχεια το πρόγραμμα εγκατάστασης αναζητεί κατατμήσεις των Windows και προτείνει την εισαγωγή εγγράφων και ρυθμίσεων από τα Windows στο σύστημα Linux. Σε μια τέτοια περίπτωση πρέπει να δημιουργήσετε έναν λογαριασμό χρήστη Linux, εισάγοντας όνομα χρήστη, όνομα εισόδου και κωδικό, στον οποίο λογαριασμό θα εισαχθούν τα έγγραφα και οι ρυθμίσεις. Εάν δεν υπάρχουν κατατμήσεις των Windows, τότε δεν θα υπάρχει, βέβαια, κάτι για εισαγωγή:

Σημειώστε το ακριβές όνομα χρήστη και τον κωδικό που έχετε εισαγάγει, ώστε να τα θυμηθείτε εύκολα αργότερα.

1

2 3 4

❙ ❙ ❙ ❙

Εισαγάγετε τα στοιχεία χρήστη για την εισαγωγή, εάν χρειάζεται, και κάντε κλικ στο κουμπί Forward για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου δημιουργίας του προεπιλεγμένου λογαριασμού χρήστη

Πληκτρολογήστε το πραγματικό σας όνομα στο επάνω πλαίσιο κειμένου – για παράδειγμα "Δημήτρης Παπαδόπουλος"

Στο επόμενο πλαίσιο κειμένου πληκτρολογήστε ένα σύντομο όνομα εισόδου με πεζούς λατινικούς χαρακτήρες για τον χρήστη – όπως "user1"

Τώρα πληκτρολογήστε έναν κωδικό που θα απαιτείται κάθε φορά ο χρήστης αυτός θα θέλει να εισέλθει στο σύστημα Linux

…συνέχεια

5

❙

Επιλέξτε ένα όνομα για την μοναδική ταυτοποίηση του συγκεκριμένου υπολογιστή όταν συνδέεται σε ένα δίκτυο και πληκτρολογήστε το στο τελικό πλαίσιο κειμένου – για παράδειγμα "user1-desktop"

Επιλέξτε έναν απλό κωδικό για την οικιακή χρήση. Θα απαιτείται συχνότερα από ό,τι μπορεί να νομίζετε αυτή τη στιγμή.

21

Μέχρι αυτό το σημείο στη διαδικασία εγκατάστασης δεν έχουν γίνει πραγματικές αλλαγές στο σύστημα. Απλώς εισαγάγετε ρυθμίσεις διαμόρφωσης που θα χρησιμοποιηθούν για την κατάτμηση του σκληρού δίσκου και την εγκατάσταση του Linux με έναν προεπιλεγμένο λογαριασμό χρήστη.

6

❙

7

❙

Βεβαιωθείτε τώρα ότι όλες οι περιφερειακές συσκευές που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν από το Linux είναι συνδεδεμένες στον υπολογιστή και ενεργοποιημένες. Παραδείγματα τέτοιων συσκευών είναι ο εκτυπωτής, ο σαρωτής και η σύνδεση στο Διαδίκτυο. Έτσι εξασφαλίζεται η αναγνώρισή τους και η προσαρμογή του συστήματος κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης

Πατήστε το κουμπί Forward για να συνεχίσετε

Αργότερα μπορείτε να προσθέσετε περισσότερους χρήστες, καθώς και να τροποποιήσετε τους κωδικούς.

Ξεκινώντας

Ολοκλήρωση της εγκατάστασης

22

Λίγο πριν ξεκινήσει η εγκατάσταση, το πρόγραμμα εγκατάστασης εμφανίζει μια περίληψη των ρυθμίσεων διαμόρφωσης, επιτρέποντας έναν τελικό έλεγχο πριν την εγκατάσταση. Εάν απαιτούνται αλλαγές, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το κουμπί Back (Πίσω) για να επιστρέψετε στο κατάλληλο παράθυρο διαλόγου όπου μπορείτε να διορθώσετε τη διαμόρφωση.

1 Ελέγξτε την περίληψη πολύ προσεκτικά προτού συνεχίσετε. Το επόμενο βήμα θα διαμορφώσει τον σκληρό δίσκο και θα εφαρμόσει τις επιλογές σας.

❙

Όταν είστε πλήρως ικανοποιημένοι με την περίληψη, κάντε κλικ στο κουμπί "Εγκατάσταση" για την κατάτμηση του σκληρού δίσκου και την εγκατάσταση του συστήματος Linux

…συνέχεια

❙

3

❙

4

❙

Αφότου ολοκληρωθεί η εγκατάσταση, εμφανίζεται ένα παράθυρο διαλόγου που σας συμβουλεύει ότι απαιτείται η επανεκκίνηση του υπολογιστή – κάντε κλικ στο κουμπί "Επανεκκίνηση τώρα"

23

2

Σύντομα ένα μήνυμα θα σας ζητήσει να αφαιρέσετε τον δίσκο CD ώστε το σύστημα να ξεκινήσει από τα αρχεία που έχουν εγκατασταθεί στον σκληρό δίσκο – αφαιρέστε τον δίσκο CD και πατήστε το πλήκτρο Enter

Όταν το σύστημα επανεκκινηθεί, θα σας ζητήσει να εισέλθετε. Εισαγάγετε το όνομα χρήστη και τον κωδικό που δημιουργήθηκαν κατά τη διαδικασία εγκατάστασης για να φορτώσετε το νέο υπολογιστή Linux

Η ταχύτητα εγκατάστασης θα εξαρτάται από το σύστημά σας. Στο σύστημά μας απαιτήθηκαν περίπου είκοσι λεπτά.

Ξεκινώντας

24

Περίληψη ●

Το Linux είναι ένα δωρεάν, σταθερό, πολλαπλών χρηστών λειτουργικό σύστημα που προέρχεται από το ισχυρό λειτουργικό σύστημα Unix

●

Το όνομα "Linux" συνδυάζει γράμματα από το μικρό όνομα του δημιουργού του, Linus Torvalds, και το γράμμα "x" στη λέξη Unix

●

Τόσο το KDE όσο και το Gnome αποτελούν φιλικά προς τον χρήστη γραφικά περιβάλλοντα, που παρέχουν την ίδια άνεση του ποντικιού με την επιφάνεια εργασίας των Windows

●

Ο πυρήνας παρέχει τη βασική λειτουργικότητα του Linux

●

Οι διανομές περιλαμβάνουν τον πυρήνα, προγράμματα σε επίπεδο συστήματος και δωρεάν προγράμματα επιπέδου χρήστη σε διάφορους συνδυασμούς

●

Η διανομή Ubuntu χρησιμοποιεί τη διαχείριση επιφάνειας εργασίας Gnome και είναι αρκετά δημοφιλής

●

Οι ελάχιστες απαιτήσεις υλικού για την εκτέλεση του Linux είναι ταχύτητα επεξεργαστή 300Mhz, μνήμη RAM 128Mb και σκληρός δίσκος 5Gb, αλλά υψηλότερες προδιαγραφές έχουν καλύτερες επιδόσεις

●

Μπορείτε εύκολα να προσθέσετε ένα δεύτερο σκληρό δίσκο σε έναν υπολογιστή ώστε να υπάρχει η δυνατότητα διπλής εκκίνησης σε Linux ή Windows

●

Προτού εγκαταστήσετε το Linux μαζί με τα Windows, συνιστάται ο έλεγχος του δίσκου για σφάλματα και η ανασυγκρότησή του

●

Συχνά είναι δυνατόν να κατεβάσετε μια διανομή Linux από το Διαδίκτυο και να την εγγράψετε ως είδωλο συστήματος αρχείων σε έναν δίσκο CD εγκατάστασης

●

Για την εκκίνηση από δίσκο CD ίσως να απαιτείται η αλλαγή της σειράς συσκευών εκκίνησης με τη χρήση του προγράμματος ρύθμισης του BIOS

●

Το πρόγραμμα εγκατάστασης του Linux, από προεπιλογή, δημιουργεί μια μικρή κατάτμηση εικονικής μνήμης και μια δεύτερη κατάτμηση που καταλαμβάνει τον υπόλοιπο χώρο στον σκληρό δίσκο

●

Η δημιουργία μιας προσαρμοσμένης κατάτμησης για τα δεδομένα των χρηστών επιτρέπει την επανεγκατάσταση του Linux αργότερα, χωρίς να επηρεαστούν τα αποθηκευμένα αρχεία των χρηστών

●

Το όνομα και ο κωδικός του λογαριασμού χρήστη που δημιουργούνται κατά την εγκατάσταση απαιτούνται για την είσοδο στην επιφάνεια εργασίας του Linux

2

Εξερεύνηση της επιφάνειας εργασίας

Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζεται ο τρόπος προσαρμογής της επιφάνειας εργασίας του Linux στις προτιμήσεις σας.

26

Προσαρμογή της γραμμής εργασιών

28

Εκτέλεση εφαρμογών

30

Αλλαγή ανάλυσης οθόνης

32

Επιλογή φόντου

34

Προσαρμογή των παραθύρων

36

Ενεργοποίηση των ήχων συστήματος

38

Χρήση πολλαπλών επιφανειών εργασίας

40

Λήψη βοήθειας

42

Περίληψη

Εξερεύνηση της επιφάνειας εργασίας

Προσαρμογή της γραμμής εργασιών

26

Μετά από την εκκίνηση του Linux και την είσοδο του ονόματος χρήστη και του κωδικού που δημιουργήθηκαν κατά την εγκατάσταση, θα εμφανιστεί η νέα επιφάνεια εργασίας του Linux.

Η προεπιλεγμένη επιφάνεια εργασίας του Ubuntu διαθέτει έναν πίνακα εφαρμογών στη γραμμή εργασιών στην κορυφή της οθόνης και έναν δεύτερο πίνακα εφαρμογών στο κάτω τμήμα της οθόνης. Τα στοιχεία σε αυτούς τους πίνακες εφαρμογών μπορούν να ενωθούν σε μια ενιαία γραμμή εργασιών στην πιο συμβατική θέση στο κάτω τμήμα της οθόνης.

1 Κάντε δεξί κλικ στη γραμμή εργασιών και επιλέξτε "Ιδιότητες", και έπειτα ενεργοποιήστε την επιλογή "Αυτόματη απόκρυψη" στην καρτέλα "Γενικά" του παραθύρου διαλόγου "Ιδιότητες" ώστε να αποκρύπτεται η γραμμή εργασιών όταν δεν χρησιμοποιείται.

2

3

❙ ❙ ❙

Κάντε κλικ στη γραμμή εργασιών και διατηρήστε το κουμπί του ποντικιού πατημένο ενώ σύρετε τη γραμμή εργασιών στο κάτω τμήμα της οθόνης Κάντε δεξί κλικ στη γραμμή εργασιών και επιλέξτε "Προσθήκη στον πίνακα εφαρμογών" από το μενού περιβάλλοντος, για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Προσθήκη στον πίνακα εφαρμογών" που χρησιμοποιείται για την προσθήκη στοιχείων στους πίνακες εφαρμογών της επιφάνειας εργασίας Κάντε κλικ στο εικονίδιο "Εμφάνιση Επιφάνειας Εργασίας" και έπειτα στο κουμπί "Προσθήκη" για να προσθέσετε ένα κουμπί "Εμφάνιση επιφάνειας εργασίας" στη γραμμή εργασιών, διπλασιάζοντας το κουμπί στα αριστερά του δευτερεύοντος πίνακα εφαρμογών

…συνέχεια

Το στοιχείο "Λίστα παραθύρων" δεν γίνεται αντιληπτό, έως ότου ανοιχθεί κάποιο παράθυρο, αλλά χωρίς αυτό ένα ελαχιστοποιημένο παράθυρο θα μοιάζει να εξαφανίζεται εντελώς!

4

6

7

❙ ❙ ❙

Τώρα προσθέστε στη γραμμή εργασιών τα κουμπιά Λίστα παραθύρων, Εφαρμογή εναλλαγής χώρων εργασίας και Απορρίμματα, διπλασιάζοντας τα υπόλοιπα στοιχεία στον δευτερεύοντα πίνακα εφαρμογών

27

5

❙

Κάντε δεξί κλικ στον δευτερεύοντα πίνακα εφαρμογών και επιλέξτε "Αφαίρεση αυτού του πίνακα εφαρμογών" από το μενού περιβάλλοντος για να διαγράψετε τον πίνακα εφαρμογών Κάντε δεξί κλικ στο κουμπί "Εμφάνιση επιφάνειας εργασίας" που έχει προστεθεί στη γραμμή εργασιών και επιλέξτε "Μετακίνηση" από το μενού περιβάλλοντος και μετακινήστε το στη θέση που θέλετε Επαναλάβετε το προηγούμενο βήμα για κάθε ένα από τα στοιχεία της γραμμής εργασιών, έως ότου είστε ικανοποιημένοι με τη διάταξη της γραμμής εργασιών

Λίστα παραθύρων

Εφαρμογή εναλλαγής χώρων εργασίας

Απορρίμματα

Εμφάνιση επιφάνειας εργασίας

Μπορείτε να προσθέσετε πρόσθετους πίνακες εφαρμογών ανά πάσα στιγμή. Κάντε δεξί κλικ στη γραμμή εργασιών και επιλέξτε "Νέος πίνακας εφαρμογών" από το μενού περιβάλλοντος.

Εξερεύνηση της επιφάνειας εργασίας

Εκτέλεση εφαρμογών Οι εφαρμογές εκτελούνται από την επιφάνεια εργασίας του Linux με τη χρήση ενός μενού "Εφαρμογές" ενώ μπορείτε εύκολα να προσθέσετε εκκινητές εφαρμογών στη γραμμή εργασιών και στην επιφάνεια εργασίας για εφαρμογές που χρησιμοποιούνται συχνά.

1

Κάντε κλικ στο κουμπί "Εφαρμογές", στα αριστερά της γραμμής εργασιών, και τοποθετήστε τον δείκτη του ποντικιού στο στοιχείο "Βοηθήματα" για να ανοίξετε το μενού

Στο μενού "Βοηθήματα", επιλέξτε το στοιχείο "Επεξεργαστής κειμένου" για να ανοίξετε τον επεξεργαστή κειμένου

28

2

❙ ❙

3 Τα μενού που εμφανίζονται εδώ προέρχονται από τη διανομή Ubuntu. Τα μενού σε άλλες διανομές ενδεχομένως να διαφέρουν.

❙

Κάντε δεξί κλικ στο στοιχείο "Επεξεργαστής κειμένου" στο μενού "Βοηθήματα" και επιλέξτε "Προσθήκη του εκκινητή στον πίνακα εφαρμογών" από το μενού περιβάλλοντος για να δημιουργήσετε ένα κουμπί εκκινητή στη γραμμή εργασιών

…συνέχεια

4

❙

5

❙

6

❙

Κάντε κλικ στον νέο εκκινητή που έχει προστεθεί στη γραμμή εργασιών για να ανοίξετε τον επεξεργαστή κειμένου

Κάντε δεξί κλικ στο στοιχείο "Επεξεργαστής κειμένου" στο μενού "Βοηθήματα" και επιλέξτε "Προσθήκη του εκκινητή στην επιφάνεια εργασίας" από το μενού περιβάλλοντος για να δημιουργήσετε ένα κουμπί εκκινητή στην επιφάνεια εργασίας Κάντε κλικ στο νέο εικονίδιο συντόμευσης εκκινητή που έχει προστεθεί στην επιφάνεια εργασίας για να ανοίξετε τον επεξεργαστή κειμένου

7

❙

8

❙

29

Μπορείτε επίσης να δημιουργήσετε ένα εικονίδιο εκκινητή στην επιφάνεια εργασίας για κάθε εφαρμογή, εάν γνωρίζετε το ακριβές όνομά της. Σε αυτήν την περίπτωση ο Επεξεργαστής κειμένου για την επιφάνεια εργασίας Gnome έχει όνομα "gedit".

Κάντε δεξί κλικ σε οποιοδήποτε σημείο της επιφάνειας εργασίας και επιλέξτε "Δημιουργία εκκινητή" από το μενού περιβάλλοντος που εμφανίζεται

Πληκτρολογήστε ένα όνομα και την εντολή gedit στα κατάλληλα πεδία εισαγωγής στο παράθυρο διαλόγου "Δημιουργία εκκινητή" και πατήστε το κουμπί "Εντάξει" για να δημιουργήσετε τον εκκινητή στην επιφάνεια εργασίας

Μπορείτε επίσης να εκτελέσετε εφαρμογές από τη γραμμή εντολών. Ανατρέξτε στη σελίδα 108 για λεπτομέρειες.

Εξερεύνηση της επιφάνειας εργασίας

Αλλαγή ανάλυσης οθόνης Πολλά χαρακτηριστικά του συστήματος Linux είναι δυνατόν να προσαρμοστούν στις προτιμήσεις σας με τη χρήση του μενού Σύστημα, Προτιμήσεις από τη γραμμή εργασιών. Η διαδικασία εγκατάστασης πρέπει να έχει επιλέξει μια ανάλυση οθόνης κατάλληλη για την οθόνη σας, αλλά μπορείτε εύκολα να την αλλάξετε εάν προτιμάτε μια εναλλακτική ανάλυση.

❙

2

❙

3

❙

Κάντε κλικ στο κουμπί "Σύστημα" στη γραμμή εργασιών και τοποθετήστε τον δείκτη ποντικιού επάνω στο στοιχείο "Προτιμήσεις" για να ανοίξετε αυτό το μενού

Στο μενού "Προτιμήσεις", επιλέξτε το στοιχείο "Οθόνη" για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις οθόνης"

30

1

Παρατηρήστε το στοιχείο "Εμφάνιση" σε αυτό το μενού. Θα χρησιμοποιηθεί σε παραδείγματα αργότερα σε αυτό το κεφάλαιο για την προσαρμογή της επιφάνειας εργασίας και χαρακτηριστικών του παραθύρου.

Στο παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις οθόνης", κάντε κλικ στο κουμπί με βέλος στα δεξιά της τρέχουσας ρύθμισης "Ανάλυση" για να εμφανιστεί μια λίστα εναλλακτικών αναλύσεων

…συνέχεια

Το εύρος εναλλακτικών αναλύσεων που προσφέρονται καθορίζονται από τις αναλύσεις που μπορεί να υποστηρίξει η κάρτα γραφικών του συστήματός σας.

4

❙

Επιλέξτε την προτιμώμενη ανάλυση από τη λίστα εναλλακτικών τιμών και κάντε κλικ στο κουμπί "Εφαρμογή" για να αλλάξετε την οθόνη στη νέα ανάλυση

31

5

❙

Μετά από την αλλαγή της ανάλυσης της οθόνης, εμφανίζεται ένα παράθυρο διαλόγου που περιέχει ένα μήνυμα αντίστροφης μέτρησης. Εάν σας αρέσει η νέα εμφάνιση, κάντε κλικ στο κουμπί "Διατήρηση αυτών των ρυθμίσεων" προκειμένου το σύστημα να μην επιστρέψει στην προηγούμενη ανάλυση όταν λήξει η αντίστροφη μέτρηση

Ενεργοποιήστε την επιλογή στο παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις οθόνης" ώστε να χρησιμοποιείται η επιλεγμένη ανάλυση σε κάθε εκκίνηση του συστήματος.

Μια από τις πρώτες αλλαγές που πολλοί θέλουν να εκτελέσουν στη νέα επιφάνεια εργασίας του Linux είναι η εγκατάσταση ενός προσαρμοσμένου φόντου της επιφάνειας εργασίας από την επιλογή δωρεάν εικόνων "ταπετσαρίας" που είναι διαθέσιμες στο Διαδίκτυο.

Το παράδειγμα αυτό χρησιμοποιεί τη σύνδεση Διαδικτύου που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης. Εάν δεν διαθέτετε σύνδεση με το Διαδίκτυο, μπορείτε να αντιγράψετε μια ταπετσαρία από αφαιρούμενα μέσα αποθήκευσης, όπως ένας δίσκος CD.

1

❙

2

❙

32

Εξερεύνηση της επιφάνειας εργασίας

Επιλογή φόντου

3

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις επιλογές "Στυλ" στο παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις εμφάνισης" προκειμένου να επεκτείνετε μια εικόνα ώστε να καταλαμβάνει ολόκληρη την οθόνη. Όμως είναι προτιμότερο να χρησιμοποιήσετε μια εικόνα που αντιστοιχεί στο μέγεθος της επιφάνειας εργασίας, ώστε να αποφεύγονται οι παραμορφώσεις.

4

❙

❙

Επιλέξτε "Εφαρμογές", "Διαδίκτυο", "Firefox Web Browser" και πληκτρολογήστε "desktop wallpaper" (ταπετσαρία επιφάνειας εργασίας) στο πεδίο αναζήτησης και πατήστε Enter Από τα αποτελέσματα αναζήτησης, βρείτε μια εικόνα ταπετσαρίας που ταιριάζει στην ανάλυση της οθόνης σας, κάντε δεξί κλικ στην εικόνα και επιλέξτε "Αποθήκευση εικόνας ως...” από το μενού περιβάλλοντος του προγράμματος περιήγησης

Χρησιμοποιήστε το κουμπί με βέλος στο πεδίο "Αποθήκευση στον φάκελο" για να ορίσετε τη θέση του φακέλου "Εικόνες" και κάντε κλικ στο κουμπί "Αποθήκευση"

Κάντε δεξί κλικ σε οποιοδήποτε σημείο της επιφάνειας εργασίας και επιλέξτε "Αλλαγή παρασκηνίου επιφάνειας εργασίας" από το μενού περιβάλλοντος για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις εμφάνισης"

…συνέχεια

Προσέξτε ότι η έκδοση μικρογραφίας του τρέχοντος φόντου της επιφάνειας εργασίας τονίζεται με ένα περίγραμμα.

5

6

❙ ❙

33

Το παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις εμφάνισης" περιέχει εκδόσεις μικρογραφίας των δυνατών εικόνων ταπετσαρίας της επιφάνειας εργασίας. Στο παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις εμφάνισης", κάντε κλικ στο κουμπί "Προσθήκη" για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Προσθήκη ταπετσαρίας"

Στο παράθυρο διαλόγου "Προσθήκη ταπετσαρίας" επιλέξτε τον φάκελο "Εικόνες" στο πεδίο τοποθεσίες και επιλέξτε την ταπετσαρία σας και κάντε κλικ στο κουμπί "Άνοιγμα". Το φόντο της επιφάνειας εργασίας αλλάζει αμέσως στην επιλεγμένη εικόνα ταπετσαρίας και μια έκδοση μικρογραφίας προστίθεται στο παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις εμφάνισης"

Το φόντο τέρμα αριστερά στο παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις εμφάνισης" δεν αποτελεί εικόνα. Αντιπροσωπεύει την επιλογή ενιαίου χρώματος και μπορεί να τροποποιηθεί με τα κουμπιά "Χρώματα" του παραθύρου διαλόγου. Μην αφαιρέσετε αυτήν την ταπετσαρία ενιαίου χρώματος.

Εξερεύνηση της επιφάνειας εργασίας

34

Προσαρμογή των παραθύρων Το παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις εμφάνισης", που παρουσιάστηκε στο προηγούμενο παράδειγμα, σας επιτρέπει να επιλέξετε την ακριβή εμφάνιση των παραθύρων που θέλετε.

1

❙

2

❙

Μπορείτε να λάβετε περισσότερα θέματα από το Διαδίκτυο και να τα προσθέσετε στην επιλογή θεμάτων με τη χρήση του κουμπιού "Εγκατάσταση". Δοκιμάστε τον ιστότοπο www.gnomelook.org για περισσότερα θέματα.

3

4

❙ ❙

Ανοίξτε το παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις εμφάνισης" όπως πριν ή από τη γραμμή εργασιών με τα μενού "Σύστημα", "Προτιμήσεις", "Εμφάνιση", και έπειτα επιλέξτε την καρτέλα "Θέμα"

Κάντε κλικ σε κάποια μικρογραφία προεγκατεστημένου θέματος για να αλλάξετε αμέσως όλα τα χειριστήρια, χρώματα, περιθώρια παραθύρων, εικονίδια και δείκτες σε αυτά που καθορίζονται από το θέμα

Κάντε κλικ στο θέμα "Human" για να επιστρέψετε στο προεπιλεγμένο θέμα του Ubuntu

Τώρα κάντε κλικ στο κουμπί "Προσαρμογή" για να ξεκινήσετε με τη δημιουργία του δικού σας θέματος στο παράθυρο διαλόγου "Προσαρμογή θέματος"

…συνέχεια

5

❙

6

❙

Στο παράθυρο διαλόγου "Προσαρμογή θέματος", κάντε κλικ στην επιλογή "Industrial" στην καρτέλα "Έλεγχοι". Η εμφάνιση του παραθύρου αλλάζει αμέσως στις νέες ρυθμίσεις

Κάντε κλικ στην καρτέλα "Χρώματα" και έπειτα στο κουμπί "Παρασκήνιο" για τα "Επιλεγμένα αντικείμενα" για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Επιλογή χρώματος", και επιλέξτε κόκκινο

35

7

8

9

❙ ❙ ❙

Κάντε κλικ στο κουμπί "Εντάξει" για να εφαρμόσετε το χρώμα στα παράθυρα και κλείστε το παράθυρο διαλόγου "Επιλογή χρώματος"

Στο παράθυρο διαλόγου "Προσαρμογή θέματος", κάντε κλικ στο κουμπί "Κλείσιμο" για να κλείσετε αυτό το παράθυρο διαλόγου

Στο παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις εμφάνισης" κάντε κλικ στο κουμπί "Αποθήκευση ως" και δώστε ένα όνομα στο νέο θέμα "Red Industrial" στο παράθυρο διαλόγου "Αποθήκευση Θέματος ως". Στην καρτέλα "Θέμα" θα προστεθεί μια μικρογραφία αυτού του θέματος και θα μπορείτε να την επιλέξετε ανά πάσα στιγμή

Μπορείτε να προσαρμόσετε τα θέματά σας επιλέγοντας επιλογές σε άλλες καρτέλες.

Εξερεύνηση της επιφάνειας εργασίας

Ενεργοποίηση των ήχων συστήματος

36

Εάν επιθυμείτε να ακούτε ηχητικές επιβεβαιώσεις όταν εργάζεστε στην επιφάνεια εργασίας του Linux, μπορείτε να ενεργοποιήσετε τους ήχους συστήματος από το παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις ήχου".

Μπορείτε να ελέγξετε τις συσκευές ήχου στο σύστημά σας χρησιμοποιώντας τα κουμπιά "Δοκιμή" στην καρτέλα "Συσκευές" του παραθύρου διαλόγου "Προτιμήσεις ήχου".

1

❙

2

❙

3

❙

Στη γραμμή εργασιών, επιλέξτε "Σύστημα", "Προτιμήσεις" και "Ήχος", για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις ήχου"

Στο παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις ήχου", κάντε κλικ στην καρτέλα "Ήχοι" και βεβαιωθείτε ότι έχουν ενεργοποιηθεί και οι δύο επιλογές "Ενεργοποίηση λογισμικού μίξης ήχου λογισμικού" και "Αναπαραγωγή ήχων συστήματος"

Στην καρτέλα "Ήχοι", κάντε κλικ στο κουμπί με βέλος σε κάποιο από τα γεγονότα συστήματος για να εμφανίσετε μια λίστα δυνατών ήχων

…συνέχεια

❙

5

❙

6

❙

7

❙

8

❙

Από τη λίστα ήχων που θα εμφανιστεί, επιλέξτε έναν κατάλληλο ήχο για αυτό το γεγονός. Η λίστα εξαφανίζεται, το όνομα του ήχου προστίθεται και ενεργοποιείται το κουμπί αναπαραγωγής

Κάντε κλικ στο κουμπί αναπαραγωγής για να ακούσετε τον επιλεγμένο ήχο

Κάντε κλικ στο κουμπί με βέλος σε ένα άλλο γεγονός συστήματος, αλλά αυτή τη φορά επιλέξτε "Επιλογή αρχείου ήχου..." για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Επιλογή αρχείου ήχου". Επιλέξτε κάποιο αρχείο ήχου στο σύστημά σας

37

4

Κάντε κλικ στο κουμπί αναπαραγωγής για να ακούσετε το επιλεγμένο αρχείο ήχου

Εάν είναι απαραίτητο, μπορείτε να ρυθμίσετε την ένταση με τη χρήση του ρυθμιστικού έντασης στη γραμμή εργασιών. Απλά κάντε κλικ στο κουμπί έντασης και μετακινήστε το ρυθμιστικό

Αφότου επιλέξετε έναν ήχο για κάθε γεγονός συστήματος που εμφανίζεται, μπορείτε να απενεργοποιήσετε όλους τους ήχους οποιαδήποτε στιγμή καταργώντας την επιλογή "Αναπαραγωγή ήχων συστήματος", ενώ μπορείτε να τους ενεργοποιήσετε και πάλι αργότερα με την ίδια επιλογή.

Εξερεύνηση της επιφάνειας εργασίας

Χρήση πολλαπλών επιφανειών εργασίας Ένα εκπληκτικό χαρακτηριστικό των επιφανειών εργασίας του Linux που δεν υπάρχει στα Windows είναι η δυνατότητα υποστήριξης πολλαπλών "εικονικών" επιφανειών εργασίας. Η δυνατότητα αυτή σάς επιτρέπει να ανοίξετε εφαρμογές σε διαφορετικές επιφάνειες εργασίας και να εναλλάσσετε μεταξύ αυτών των εκτελούμενων εφαρμογών με ευκολία. Το πρόγραμμα εγκατάστασης του Ubuntu παρέχει δύο εικονικές επιφάνειες εργασίας, οι οποίες αναπαριστώνται στη γραμμή εργασιών ως ένα απλό σύνολο δύο τετράγωνων κουμπιών. Αυτό το σύνολο είναι η "αλλαγή χώρων εργασίας" που αντιπροσωπεύει την προεπιλεγμένη επιφάνεια εργασίας στο αριστερό κουμπί και τη δεύτερη επιφάνεια εργασίας στο δεξιό κουμπί. Με κλικ σε αυτά τα κουμπιά εναλλάσσετε τις επιφάνειες εργασίας.

38

Τα κουμπιά αλλαγής χώρων εργασίας εμφανίζουν ένα εικονίδιο της εφαρμογής που εκτελείται στη συγκεκριμένη επιφάνεια εργασίας όταν το μέγεθος του παραθύρου είναι σε πλήρη οθόνη. Διαφορετικά αναπαρίσταται το μέγεθος και η θέση κάθε παραθύρου. Μπορείτε να προσθέσετε χώρους εργασίας, μέχρι συνολικά 36, αλλά οι τέσσερις εικονικές επιφάνειες εργασίας είναι συνήθως αρκετές για τις περισσότερες περιπτώσεις.

Εάν θέλετε να υπάρχουν ονόματα στα κουμπιά αλλαγής, αλλάξτε τα ονόματα των χώρων εργασίας και ενεργοποιήστε την επιλογή "Προβολή ονομάτων χώρων εργασίας στον εναλλάκτη" από το παράθυρο διαλόγου προτιμήσεων.

1

❙

2

❙

Κάντε δεξί κλικ στην αλλαγή χώρων εργασίας και επιλέξτε το στοιχείο "Προτιμήσεις" από το μενού περιβάλλοντος, για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις αλλαγής χώρων εργασίας" Στο παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις αλλαγής χώρων εργασίας", χρησιμοποιήστε το κουμπί με βέλος στο πεδίο "Χώροι εργασίας" για να αυξήσετε τον αριθμό χώρων εργασίας σε τέσσερις

…συνέχεια

3

❙

4

❙ ❙

6

❙

7

❙

8

❙

Ανοίξτε το πρόγραμμα περιήγησης Firefox από το μενού "Εφαρμογές", "Διαδίκτυο", και μεγιστοποιήστε το στην πρώτη επιφάνεια εργασίας και, έπειτα, κάντε κλικ στο επόμενο κουμπί στην αλλαγή

Τώρα ανοίξτε τα προγράμματα "Επεξεργαστής κειμένου" και "Λογιστικό φύλλο" του OpenOffice από το μενού "Εφαρμογές", "Γραφείο" στη δεύτερη και στην τρίτη επιφάνεια εργασίας αντίστοιχα

Λεπτομερή περιγραφή για κάθε πρόγραμμα της σουίτας OpenOffice μπορείτε να βρείτε στο κεφάλαιο τέσσερα.

Στο παράθυρο λογιστικού φύλλου επιλέξτε το μενού "Αρχείο", "Δημιουργία", "Σχέδιο" για να ανοίξετε το πρόγραμμα "Εφαρμογή σχεδίαση OpenOffice"

39

5

Κάντε κλικ στο κουμπί "Κλείσιμο" για να κλείσετε το παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις αλλαγής χώρων εργασίας". Η αλλαγή χώρων εργασίας στη γραμμή εργασιών διαθέτει πλέον τέσσερα κουμπιά

Κάντε δεξί κλικ στη γραμμή τίτλου του παραθύρου Draw και επιλέξτε "Μετακίνηση στον χώρο εργασίας δεξιά", και στείλτε το παράθυρο στην τέταρτη επιφάνεια εργασίας

Τώρα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την αλλαγή χώρων εργασίας για τη γρήγορη αλλαγή μεταξύ αυτών των ανοικτών εφαρμογών χωρίς να απαιτείται η σμίκρυνση και η μεγέθυνση των παραθύρων τους

Εναλλακτικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το μενού "Μετακίνηση σε άλλο χώρο εργασίας" για να καθορίσετε έναν αριθμό επιφάνειας εργασίας για τη μετακίνηση της εφαρμογής.

Μπορείτε να ζητήσετε βοήθεια για εφαρμογές και οποιοδήποτε στοιχείο της επιφάνειας εργασίας από την αναζήτηση βοήθειας του Gnome. Για παράδειγμα, μπορείτε να ανακαλύψετε τον τρόπο ρύθμιση των εφέ επιφάνειας εργασίας:

Σε αυτήν την περίπτωση το Ubuntu παρέχει επίσης ένα κουμπί στη γραμμή εργασιών για το άνοιγμα της αναζήτησης βοήθειας.

1

❙

2

❙

3

❙

4

❙

Στη γραμμή εργασιών, επιλέξτε "Σύστημα" και έπειτα "Βοήθεια και Υποστήριξη", για να ανοίξετε την αναζήτηση βοήθειας του Gnome

Από τη λίστα Common Questions "Συχνές ερωτήσεις" επιλέξτε το στοιχείο "Enabling desktop effects" (Ενεργοποίηση εφέ επιφάνειας εργασίας)

40

Εξερεύνηση της επιφάνειας εργασίας

Λήψη βοήθειας

Μπορείτε επίσης να αναζητήσετε βοήθεια κάνοντας κλικ στο μενού "Βοήθεια" στη γραμμή εργαλείων κάθε εφαρμογής.

Από το μενού "Visual Effects" (Οπτικά εφέ) που εμφανίζεται, επιλέξτε "Configuring visual effects" (Ρύθμιση οπτικών εφέ)

Τώρα ακολουθήστε τις οδηγίες βοήθειας επιλέγοντας "Σύστημα", "Προτιμήσεις", "Εμφάνιση", "Visual Effects", "Normal", προσπαθώντας να ενεργοποιήσετε τα τυπικά εφέ επιφάνειας εργασίας

…συνέχεια

5 6

❙ ❙

Εάν σας ζητηθεί κωδικός πρόσβασης, εισαγάγετε τον κωδικό χρήστη και πατήστε το Enter για να συνεχίσετε

Ενδεχομένως να εμφανιστεί ένα παράθυρο διαλόγου που θα σας ενημερώνει ότι απαιτείται ειδικό πρόγραμμα οδήγησης προκειμένου η κάρτα γραφικών να εκτελέσει τα εφέ επιφάνειας εργασίας. Εάν αποδέχεστε κάτι τέτοιο, επιλέξτε "Ενεργοποίηση προγράμματος οδήγησης" για τη λήψη και την εγκατάσταση του προγράμματος οδήγησης

Η αναζήτηση βοήθειας ανοίγει επίσης οποιαδήποτε στιγμή με το πάτημα του πλήκτρου F1.

41

7

8

❙ ❙

Εκτελέστε επανεκκίνηση του υπολογιστή προκειμένου η κάρτα γραφικών να χρησιμοποιήσει το νέο πρόγραμμα οδήγησης. Τα παράθυρα πλέον ανοίγουν με τρισδιάστατα εφέ και στις πλευρές τους υπάρχει ένα εφέ σκίασης

Για να δείτε ακόμη περισσότερα εντυπωσιακά τρισδιάστατα εφέ παραθύρων, επιλέξτε "Σύστημα", "Προτιμήσεις", "Εμφάνιση", "Visual Effects", "Extra", για να ενεργοποιήσετε προηγμένα εφέ επιφάνειας εργασίας

Τα ενισχυμένα εφέ επιφάνειας εργασίας απαιτούν ταχεία κάρτα γραφικών. Επιλέξτε "Normal" ή "None" στην καρτέλα "Visual Effects" για να μειώσετε το επίπεδο εφέ.

Εξερεύνηση της επιφάνειας εργασίας

42

Περίληψη ●

Υπάρχει η δυνατότητα μετακίνησης της γραμμής εργασιών και άλλων πινάκων εφαρμογών από την αρχική τους θέση σε οποιαδήποτε πλευρά της οθόνης

●

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το παράθυρο διαλόγου "Προσθήκη στον πίνακα εφαρμογών" για την προσθήκη προγραμμάτων, κουμπιών, εκκινητών και άλλων στοιχείων σε οποιοδήποτε πίνακα εφαρμογών

●

Μπορείτε να ανοίξετε εφαρμογές από το μενού "Εφαρμογές" της γραμμής εργασιών ή από εκκινητή στην επιφάνεια εργασίας ή στον πίνακα εφαρμογών

●

Το μενού "Σύστημα", "Προτιμήσεις" σάς επιτρέπει να προσαρμόσετε εύκολα πολλά χαρακτηριστικά του συστήματος Linux

●

Μπορείτε να αλλάξετε την ανάλυση της οθόνης χρησιμοποιώντας το παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις οθόνης"

●

Το παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις εμφάνισης" ανοίγει από το μενού περιβάλλοντος της επιφάνειας εργασίας ή από το μενού "Σύστημα", "Προτιμήσεις"

●

Τα φόντα της επιφάνειας εργασίας επιλέγονται με τη χρήση της καρτέλας "Παρασκήνιο" στο παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις εμφάνισης"

●

Τα χαρακτηριστικά παραθύρου προσαρμόζονται με τη χρήση της καρτέλας "Θέμα" στο παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις εμφάνισης"

●

Το παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις ήχου" ανοίγει από το μενού "Σύστημα", "Προτιμήσεις" για την ανάθεση ήχων γεγονότων συστήματος

●

Μπορείτε να ρυθμίσετε την ένταση ήχου με τη χρήση του ελέγχου έντασης της γραμμής εργασιών

●

Η Αλλαγή χώρων εργασίας στη γραμμή εργασιών σάς επιτρέπει να αλλάζετε γρήγορα μεταξύ εφαρμογών σε πολλαπλές εικονικές επιφάνειες εργασίας

●

Η αναζήτηση βοήθειας ανοίγει από το μενού "Σύστημα", "Βοήθεια και Υποστήριξη" ή κάνοντας κλικ στο κουμπί βοήθειας στη γραμμή εργασιών

●

Βοήθεια για μεμονωμένες εφαρμογές μπορεί να βρεθεί στο μενού Βοήθεια της γραμμής εργαλείων τους

●

Μπορείτε να ρυθμίσετε δισδιάστατα και τρισδιάστατα εφέ επιφάνειας εργασίας από την καρτέλα "Visual Effects" του παραθύρου διαλόγου "Προτιμήσεις εμφάνισης" αλλά ενδεχομένως να απαιτείται η εγκατάσταση συγκεκριμένων προγραμμάτων οδήγησης γραφικών

3

Περιήγηση του συστήματος αρχείων

Στο κεφάλαιο αυτό περιγράφεται το σύστημα αρχείων του Linux και εξηγείται η δομή καταλόγων.

44

Συνάντηση με το δέντρο καταλόγων

46

Αναγνώριση των καταλόγων

50

Πλοήγηση με τον Περιηγητή αρχείων

52

Χειρισμός αρχείων

54

Δημιουργία συντομεύσεων

56

Εντοπισμός αρχείων

58

Κατανόηση των δικαιωμάτων

60

Περίληψη

Περιήγηση του συστήματος αρχείων

Συνάντηση με το δέντρο καταλόγων

44

Κατά τη μετάβαση από τα Windows, ο νέος χρήστης του Linux πρέπει να γνωρίζει ορισμένες διαφορές μεταξύ των δύο λειτουργικών συστημάτων:

Για περισσότερα σχετικά με τα δικαιώματα πρόσβασης, ανατρέξτε στη σελίδα 58.

●

Στο Linux υπάρχει διάκριση πεζών και κεφαλαίων – στα Windows όχι. Για παράδειγμα, ένα αρχείο με όνομα readme.txt και ένα αρχείο με όνομα README.txt θεωρούνται δύο διαφορετικά αρχεία στο Linux, αλλά δεν υπάρχει καμία διάκριση στα Windows

●

Οι κατάλογοι και τα αρχεία του Linux διαθέτουν δικαιώματα ιδιοκτησίας τα οποία περιορίζουν την πρόσβαση στον ιδιοκτήτη ή σε μια ομάδα. Οι κατάλογοι και τα αρχεία των Windows γενικά έχουν ελεύθερη πρόσβαση

●

Το Linux αναπτύχθηκε από την αρχή ως ένα λειτουργικό σύστημα δικτύου πολλαπλών χρηστών. Τα Windows εξελίχθηκαν από το DOS ως ένα λειτουργικό σύστημα ενός χρήστη που προορίζεται για οικιακή χρήση

●

Οι χρήστες ενός υπολογιστή Linux δεν μπορούν να μεταβάλουν ρυθμίσεις του συστήματος, μόνο ο υπερχρήστης "root" έχει αυτό το δικαίωμα. Οι χρήστες υπολογιστή Windows έχουν κάθε δικαίωμα να αλλάξουν τα πάντα

●

Οι κατατμήσεις του Linux δημιουργούνται με τη χρήση του συστήματος αρχείων Ext3. Οι κατατμήσεις των Windows χρησιμοποιούν τα συστήματα αρχείων FAT, FAT32 ή NTFS

●

Τα ονόματα διαδρομής στο Linux περιέχουν χαρακτήρες καθέτων. Τα ονόματα διαδρομής στα Windows περιέχουν χαρακτήρες ανάποδων καθέτων. Για παράδειγμα, μια διαδρομή στο Linux είναι /usr/bin και μια διαδρομή στα Windows είναι C:\mysql\bin

●

Το Linux δεν διαθέτει γράμματα μονάδας. Τα Windows συνήθως χρησιμοποιούν το C: για τη μονάδα σκληρού δίσκου, το D: για τη μονάδα CD, το E: για μια εξωτερική μονάδα κ.λπ.

Η έλλειψη γραμμάτων μονάδας στο Linux υποδεικνύει την, πιθανότατα, μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ του Linux και των Windows, τον τρόπο διευθέτησης των δομών καταλόγων. Στο Linux τα πάντα περιέχονται σε ένα ενιαίο ιεραρχικό σύστημα, ξεκινώντας με τον "ριζικό" κατάλογο, που συμβολίζεται από μία κάθετο "/". Η εγκατάσταση του Linux δημιουργεί έναν αριθμό βασικών υποκαταλόγων εντός του ριζικού καταλόγου. Κάθε ένας από αυτούς, με τη σειρά του, περιέχει τη δική του δομή υποκαταλόγων, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα "δέντρο" καταλόγων. Ο "ριζικός" κατάλογος αποτελεί τη ρίζα του δέντρου.

…συνέχεια Τα περιεχόμενα των περιφερειακών μονάδων εμφανίζονται στο δέντρο στον κατάλογο στον οποίο "φορτώνονται" από το Linux, δημιουργώντας μια ενοποιημένη δομή. Στην παρακάτω εικόνα φαίνεται μια τυπική πρότυπη δομή καταλόγων σε ένα σύστημα αρχείων Linux. Όλοι οι κατάλογοι είναι υποκατάλογοι του βασικού ριζικού καταλόγου "/".

/dev /bin

/lib /sbin

/boot

/proc /initrd

/mnt

/etc

/var

/usr

/opt

/tmp

45

/home

/root

/ Ο σκοπός κάθε πρότυπου καταλόγου του Linux περιγράφεται στις επόμενες σελίδες του κεφαλαίου.

Μη συγχέετε τον κατάλογο /root (τον αρχικό κατάλογο του υπερχρήστη root) με τον ριζικό κατάλογο / του συστήματος αρχείων.

Περιήγηση του συστήματος αρχείων

Αναγνώριση των καταλόγων /bin Περιέχει μικρά εκτελέσιμα προγράμματα (δυαδικής μορφής) που συχνά θεωρούνται αναπόσπαστα μέρη του ίδιου του λειτουργικού συστήματος, αλλά αυτό δεν είναι εντελώς αλήθεια. Για παράδειγμα, όταν πληκτρολογείτε την εντολή ls στη γραμμή εντολών, για την εμφάνιση των περιεχομένων ενός καταλόγου, το Linux εκτελεί το πρόγραμμα ls που βρίσκεται στον κατάλογο /bin. Ο κατάλογος αυτό είναι περίπου αντίστοιχος του καταλόγου C:\Windows στα Windows.

/sbin

46

Περιέχει εκτελέσιμα προγράμματα του συστήματος (δυαδικής μορφής) που χρησιμοποιούνται μόνο από τον υπερχρήστη root και από το Linux κατά την εκκίνηση του συστήματος ή κατά την εκτέλεση εργασιών ανάκτησης του συστήματος. Για παράδειγμα, το πρόγραμμα clock που διατηρεί την ώρα του συστήματος κατά τη διάρκεια λειτουργίας του Linux βρίσκεται στον κατάλογο /sbin. Ο κατάλογος αυτός είναι περίπου αντίστοιχος του καταλόγου C:\Windows\system στα Windows.

/lib Περιέχει αρχεία βιβλιοθηκών δυαδικής μορφής τα οποία χρησιμοποιούνται από εκτελέσιμα αρχεία στους καταλόγους /bin και /sbin. Αυτές οι κοινές βιβλιοθήκες είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την εκκίνηση του συστήματος και την εκτέλεση εντολών εντός του ριζικού συστήματος αρχείων. Είναι περίπου αντίστοιχες με τις βιβλιοθήκες DLL στα Windows αλλά δεν βρίσκονται διάσπαρτες στο σύστημα. Η ύπαρξη ενός συγκεκριμένου καταλόγου για βιβλιοθήκες υποστήριξης εξαλείφει το κοινό πρόβλημα στα Windows όπου λόγω της εγκατάστασης πολλαπλών βιβλιοθηκών, το σύστημα δεν μπορεί να ξεχωρίσει ποια βιβλιοθήκη πρέπει να χρησιμοποιήσει.

/dev Περιέχει ειδικές καταχωρίσεις του συστήματος αρχείων που αντιπροσωπεύουν συσκευές οι οποίες συνδέονται στο σύστημα. Οι καταχωρίσεις αυτές επιτρέπουν σε προγράμματα να αποκτήσουν πρόσβαση στα προγράμματα οδήγησης των συσκευών, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την ορθή λειτουργία του συστήματος, αν και τα ίδια τα αρχεία των προγραμμάτων οδήγησης βρίσκονται σε άλλο σημείο. Για παράδειγμα, συνήθως η καταχώριση /dev/fd0 αντιπροσωπεύει τη μονάδα δισκέτας και η καταχώριση /dev/cdrom0 αντιπροσωπεύει τη μονάδα CD.

…συνέχεια /boot Περιέχει τον πυρήνα του Linux, την καρδιά του λειτουργικού συστήματος. Πολλοί εσφαλμένα χρησιμοποιούν τον όρο "λειτουργικό σύστημα" για να αναφέρονται στο περιβάλλον του Linux αλλά, για να είμαστε ακριβείς, το λειτουργικό σύστημα είναι ο πυρήνας. Είναι το πρόγραμμα που ελέγχει την πρόσβαση στο σύνολο των συσκευών υλικού που υποστηρίζει ο υπολογιστής σας και επιτρέπει την ταυτόχρονη εκτέλεση πολλαπλών προγραμμάτων και την κοινή χρήση του υλικού. Συνήθως το πρόγραμμα αυτό ονομάζεται "vmlinuz". Προγράμματα που συμπληρώνουν τον πυρήνα βρίσκονται στους καταλόγους /bin και /sbin.

/etc

/proc Περιέχει ειδικά αρχεία τα οποία μεταδίδουν πληροφορίες από και προς τον πυρήνα. Η ιεραρχία των "εικονικών" αρχείων σε αυτόν τον κατάλογο αντιπροσωπεύει την τρέχουσα κατάσταση του πυρήνα, επιτρέποντας σε εφαρμογές και χρήστες να έχουν μια ιδέα για την άποψη του πυρήνα για το σύστημα. Για παράδειγμα, στη γραμμή εντολών πληκτρολογήστε more /proc/cpuinfo για να δείτε πληροφορίες σχετικά με τον ή τους επεξεργαστές του υπολογιστή. Αντιστοίχως, πληκτρολογώντας την εντολή more /proc/meminfo αποκαλύπτονται πληροφορίες σχετικά με την τρέχουσα χρήση της μνήμης από το σύστημα. Αντίθετα από τα αρχεία δυαδικής μορφής και τα αρχεία κειμένου, τα περισσότερο εικονικά αρχεία εμφανίζονται με μηδενικό μέγεθος και η χρονική τους σφραγίδα είναι η τρέχουσα ημερομηνία και ώρα. Αυτό σημαίνει ότι συνεχώς ενημερώνονται.

47

Περιέχει αρχεία διαμόρφωσης του συστήματος που αποθηκεύουν πληροφορίες για τα πάντα, από τους κωδικούς χρηστών και την αρχικοποίηση του συστήματος έως τις ρυθμίσεις ανάλυσης οθόνης. Όλα τα αρχεία αυτά είναι αρχεία απλού κειμένου και μπορείτε να τα προβάλετε με οποιοδήποτε πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου, όπως το KEdit. Δεν πρέπει να υπάρχουν αρχεία δυαδικής μορφής σε αυτόν τον κατάλογο. Ελέγχουν όλες τις ρυθμίσεις διαμόρφωσης που δεν είναι αφορούν κάποιον συγκεκριμένο χρήστη. Τα αρχεία σε αυτόν τον κατάλογο είναι περίπου αντίστοιχα με το συνδυασμό των αρχείων .ini και των καταχωρήσεων του Μητρώου που υπάρχει στο λειτουργικό σύστημα Windows.

Περιήγηση του συστήματος αρχείων

…συνέχεια /mnt Περιέχει υποκαταλόγους που δρουν ως πύλες προς προσωρινά φορτωμένα συστήματα αρχείων. Πρόκειται για την προεπιλεγμένη θέση όπου οι περισσότερες διανομές προσαρτούν φορτωμένα συστήματα αρχείων στο δέντρο καταλόγων του Linux. Τυπικά, κατά τη φόρτωση περιφερειακών μονάδων, ο κατάλογος /mnt/cdrom σάς επιτρέπει να αποκτήσετε πρόσβαση σε έναν δίσκο CD-ROM που έχει τοποθετηθεί στη μονάδα CD. Στα συστήματα διπλής εκκίνησης με τα Windows, ο κατάλογος /mnt/windows εμφανίζει αρχεία στην κατάτμηση των Windows αν και η πρόσβαση μπορεί να είναι περιορισμένη σε συστήματα αρχείων NTFS.

48

/usr Περιέχει υποκαταλόγους στους οποίους αποθηκεύονται προγράμματα με δυνατότητα εκτέλεσης από οποιονδήποτε χρήστη του συστήματος. Τέτοια προγράμματα είναι για παράδειγμα παιχνίδια, επεξεργαστές κειμένου και προγράμματα αναπαραγωγής πολυμέσων. Ο κατάλογος αυτός είναι περίπου αντίστοιχος με τον κατάλογο C:\Program Files στα Windows. Ο υποκατάλογος /usr/local προορίζεται για χρήση από το διαχειριστή του συστήματος, κατά τη διάρκεια τοπικής εγκατάστασης λογισμικού, ώστε να μην αντικατασταθεί κατά την αναβάθμιση του λογισμικού του συστήματος.

/var Περιέχει αρχεία μεταβλητών δεδομένων, τα οποία αποθηκεύουν πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση του συστήματος, ιδίως καταγραφές της δραστηριότητας του συστήματος. Ο διαχειριστής του συστήματος (υπερχρήστης root) μπορεί να πληκτρολογήσει την παρακάτω εντολή σε μια γραμμή εντολών για να δει το αρχείο των μηνυμάτων δραστηριότητας του συστήματος: more /var/log/messages

/home Περιέχει έναν υποκατάλογο για κάθε λογαριασμό χρήστη, για την αποθήκευση προσωπικών αρχείων δεδομένων. Εάν υπάρχει λογαριασμός χρήστη με το όνομα "fred", θα υπάρχει έναν κατάλογος /home/fred στον οποίο αυτός ο χρήστης μπορεί να αποθηκεύσει προσωπικά αρχεία. Οι υπόλοιποι χρήστες δεν μπορούν να αποθηκεύσουν αρχεία σε αυτόν τον κατάλογο. Σε αυτόν τον κατάλογο αποθηκεύετε όλα τα έγγραφα εργασίας, τις εικόνες και τα αρχεία πολυμέσων, και είναι περίπου αντίστοιχος του φακέλου Τα έγγραφά μου στο λειτουργικό σύστημα Windows.

…συνέχεια /tmp Περιέχει, όπως θα περιμένατε, προσωρινά αρχεία τα οποία δημιουργούνται από προγράμματα που εκτελούνται. Τα περισσότερα διαγράφονται όταν κλείνει το πρόγραμμα, αλλά ορισμένα παραμένουν. Θα πρέπει να τα διαγράψετε. Ο κατάλογος αυτός είναι περίπου αντίστοιχος με τον κατάλογο C:\Windows\Temp στα Windows.

/root Αυτός είναι ο αρχικός κατάλογος του λογαριασμού του υπερχρήστη root. Για λόγους ασφαλείας, οι απλοί χρήστες δεν έχουν δικαίωμα πρόσβασης σε αυτόν τον κατάλογο. Εάν εισέλθετε στο Linux ως χρήστης root και ανοίξετε τον αρχικό κατάλογο του λογαριασμού, θα οδηγηθείτε στον κατάλογο /root αντί για κάποιον υποκατάλογο του καταλόγου /home, όπως οι κανονικοί χρήστες.

/initrd

/opt Αρχικά δεν περιέχει τίποτα, αλλά αυτός ο κατάλογος παρέχει μια ειδική περιοχή για την εγκατάσταση πακέτων λογισμικού μεγάλων στατικών εφαρμογών. Ένα πακέτο που τοποθετεί αρχεία στον κατάλογο /opt δημιουργεί έναν υποκατάλογο με το ίδιο όνομα όπως το πακέτο. Αυτός ο υποκατάλογος περιέχει αρχεία που διαφορετικά θα ήταν διάσπαρτα στο σύστημα αρχείων, παρέχοντας στο διαχειριστή του συστήματος έναν εύκολο τρόπο για τον καθορισμό του ρόλου κάθε αρχείου. Για παράδειγμα, εάν το όνομα ενός συγκεκριμένου πακέτου λογισμικού είναι "example" στον κατάλογο /opt, τότε όλα τα αρχεία θα τοποθετηθούν εντός των υποκαταλόγων του καταλόγου /opt/example , αρχεία δυαδικής μορφής στον κατάλογο /opt/example/ bin, αρχεία βοήθειας στον κατάλογο /opt/example/man κ.λπ. Η κατάργηση της εφαρμογής μπορεί να γίνει εύκολα με τη διαγραφή του καταλόγου /opt/example, μαζί με όλους του υποκαταλόγους και τα αρχεία.

49

Περιέχει μόνο ένα αρχείο κειμένου που προειδοποιεί ότι αυτός ο κατάλογος δεν πρέπει να διαγραφεί. Χρησιμοποιείται κατά τη διαδικασία εκκίνησης για το φόρτωμα του ίδιου του συστήματος αρχείων του Linux. Εάν διαγράψετε αυτόν τον κατάλογο, ο υπολογιστή δεν θα μπορεί να εκκινήσει το Linux. Αντιθέτως θα παρουσιάσει ένα μήνυμα σφάλματος "kernel panic" ή "πανικός στον πυρήνα".

Περιήγηση του συστήματος αρχείων

Πλοήγηση με τον Περιηγητή αρχείων

50

Μπορείτε να προβάλετε με γραφικό τρόπο τους τυπικούς υποκαταλόγους του Linux ανοίγοντας την εφαρμογή "Περιηγητής αρχείων" στη ριζική τοποθεσία / του συστήματος. Στο Ubuntu, μπορείτε να ανοίξετε το πρόγραμμα αυτό χρησιμοποιώντας το κουμπί "Τοποθεσίες" στη γραμμή εργασιών το οποίο εμφανίζει συχνά χρησιμοποιούμενες τοποθεσίες στο μενού του.

Εκτός από τους πρότυπους καταλόγους, η διανομή Ubuntu διαθέτει τους καταλόγους media, sys και srv. Άλλες διανομές ενδέχεται να διαφέρουν.

1

❙

2

❙

Κάντε κλικ στο κουμπί "Τοποθεσίες" στη γραμμή εργασιών, και επιλέξτε το στοιχείο μενού "Υπολογιστής" για να ανοίξετε τον "Περιηγητή αρχείων", ο οποίος εμφανίζει τα περιεχόμενα του συστήματος Στον Περιηγητή αρχείων κάντε κλικ στο εικονίδιο "Σύστημα αρχείων" για να μεταβείτε στην τοποθεσία / στη ρίζα του συστήματος αρχείων, όπου εμφανίζονται οι τυπικοί υποκατάλογοι

…συνέχεια Μπορείτε να περιηγηθείτε μέσα στο σύστημα αρχείων στον Περιηγητή αρχείων κάνοντας κλικ σε έναν φάκελο στο δεξιό τμήμα του παραθύρου, ή κάνοντας κλικ σε μια τοποθεσία στον πίνακα περιήγησης, ή πληκτρολογώντας μια διεύθυνση καταλόγου στο πεδίο τοποθεσίας και πατώντας το πλήκτρο Enter.

3

4

❙ ❙

Κάντε κλικ στο εικονίδιο home στον Περιηγητή αρχείων για να μεταβείτε στον κατάλογο /home. Σε αυτό το σημείο θα υπάρχει ένας φάκελος που θα φέρει το όνομα του χρήστη που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης Κάντε κλικ στον φάκελο με το όνομα χρήστη για να δείτε τα περιεχόμενα του αρχικού καταλόγου αυτού του χρήστη

Προσέξτε ότι ο Περιηγητής αρχείων εμφανίζει το όνομα του τρέχοντος προβαλλόμενου καταλόγου στη γραμμή τίτλου.

51

5

6

7

❙ ❙ ❙

Στη γραμμή εργαλείων του Περιηγητή αρχείων, κάντε κλικ στο βέλος Πάνω δύο φορές για να επιστρέψετε πίσω στη ριζική τοποθεσία /

Κάντε κλικ στον φάκελο χρήστη στον πίνακα περιήγησης για να μεταβείτε στον αρχικό του κατάλογο άλλη μια φορά, και επιστρέψτε και πάλι στον κατάλογο /

Στη γραμμή εργαλείων του Περιηγητή αρχείων, κάντε κλικ στο κουμπί για να εμφανιστεί το πεδίο τοποθεσίας και πληκτρολογήστε τη διεύθυνση του αρχικού καταλόγου του χρήστη (στο παράδειγμα / home/mike) και πατήστε το Enter για να μεταβείτε στον αρχικό κατάλογο αυτού του χρήστη για άλλη μια φορά

Μπορείτε να αποκτήσετε γρήγορη πρόσβαση στους φακέλους του αρχικού καταλόγου του τρέχοντος χρήστη από το μενού "Τοποθεσίες" της γραμμής εργασιών.

Περιήγηση του συστήματος αρχείων

Χειρισμός αρχείων Όλα τα αρχεία δεδομένων που δημιουργείτε στο Linux πρέπει να αποθηκεύονται μόνο στον αρχικό σας κατάλογο ή σε υποκαταλόγους του. Μπορείτε να τα βρείτε οποιαδήποτε στιγμή με τη χρήση του Περιηγητή αρχείων ενώ είναι επίσης εύκολο να τα αντιγράψετε, να τα μετακινήσετε, να τα μετονομάστε ή να τα διαγράψετε.

1

2

3

52

4

❙ ❙ ❙ ❙

Επιλέξτε "Εφαρμογές", "Βοηθήματα", "Επεξεργαστής κειμένου" για να ανοίξετε έναν απλό επεξεργαστή κειμένου, έπειτα πληκτρολογήστε μερικό κείμενο και κάντε κλικ στο κουμπί "Αποθήκευση" στη γραμμή εργαλείων (ή επιλέξτε το μενού "Αρχείο", "Αποθήκευση") Στο παράθυρο διαλόγου "Αποθήκευση ως" επιλέξτε τον φάκελο "Έγγραφα" του χρήστη και πληκτρολογήστε ένα όνομα για το έγγραφο κειμένου, όπως "sample.txt", και κάντε κλικ στο κουμπί "Αποθήκευση" Στη γραμμή εργασιών επιλέξτε "Τοποθεσίες", "Έγγραφα" για να ανοίξετε τον φάκελο "Έγγραφα" εντός του αρχικού καταλόγου σας και εντοπίστε το αποθηκευμένο αρχείο κειμένου Κάντε δεξί κλικ στο εικονίδιο του αρχείου και επιλέξτε "Αντιγραφή" από το μενού περιβάλλοντος, για να αντιγράψετε αυτό το αρχείο στο πρόχειρο

Οι κατάλογοι μπορεί να περιέχουν κρυφά αρχεία. Επιλέξτε το μενού "Προβολή", "Εμφάνιση κρυφών αρχείων" στον Περιηγητή αρχείων για να εμφανιστούν και τα κρυφά αρχεία.

5

❙

Μεταβείτε στον φάκελο "Δημόσιο" εντός του αρχικού καταλόγου του χρήστη, έπειτα κάντε δεξί κλικ και επιλέξτε "Επικόλληση αρχείων στον φάκελο" από το μενού περιβάλλοντος, για να αποθέσετε ένα αντίγραφο του αρχείου

…συνέχεια

06

07

09

10

❙ ❙ ❙ ❙

Ανοίξτε τον φάκελο "Δημόσιο", κάντε δεξί κλικ στο αντιγραμμένο αρχείο και επιλέξτε "Μετονομασία" από το μενού περιβάλλοντος για να τονιστεί το όνομα του αρχείου και να είναι έτοιμο για αλλαγή

Τώρα πληκτρολογήστε ένα νέο όνομα αρχείου, όπως "open.txt" και πατήστε το Enter για να μετονομάσετε το αρχείο

Μπορείτε να κάνετε δεξί κλικ στον Περιηγητή αρχείων και να επιλέξετε "Δημιουργία φακέλου" από το μενού περιβάλλοντος για την προσθήκη ενός νέου καταλόγου. Να θυμάστε όμως ότι η ενέργεια αυτή πρέπει να εκτελείται εντός της ιεραρχίας του αρχικού καταλόγου σας.

53

08

❙

Κάντε δεξί κλικ στο μετονομασμένο αρχείο και επιλέξτε "Αποκοπή" από το μενού περιβάλλοντος

Επιστρέψτε στον φάκελο "Έγγραφα", κάντε δεξί κλικ στο παράθυρο του Περιηγητή αρχείων και επιλέξτε "Επικόλληση" από το μενού περιβάλλοντος, για να αποθέσετε το μετονομασμένο αρχείο

Σύρατε το δείκτη του ποντικιού με πατημένο το αριστερό κουμπί πάνω από τα δύο αρχεία, κάντε δεξί κλικ και επιλέξτε "Μεταφορά στα απορρίμματα", για να διαγράψετε τα αρχεία

Μπορείτε να ανακτήσετε διαγραμμένα αρχεία αργότερα, κάνοντας κλικ στο εικονίδιο απορριμμάτων στη γραμμή εργασιών ή στο εικονίδιο "Απορρίμματα" στο παράθυρο πλοήγησης του Περιηγητή αρχείων.

Περιήγηση του συστήματος αρχείων

54

Δημιουργία συντομεύσεων Συχνά είναι βολικό να δημιουργήσετε συντομεύσεις στην επιφάνεια εργασίας προς εφαρμογές και αρχεία που χρησιμοποιείτε συχνά. Οι συντομεύσεις εκτέλεσης στην επιφάνεια εργασίας δημιουργούνται με τη μεταφορά του εικονιδίου από το μενού "Εφαρμογές" επάνω στην επιφάνεια εργασίας. Οι συντομεύσεις προς αρχεία, εφαρμογές και διευθύνσεις URL δημιουργούνται με τη χρήση του παραθύρου διαλόγου "Δημιουργία εκκινητή":

Μπορείτε να κάνετε κλικ στο κουμπί εικονιδίου στο παράθυρο διαλόγου "Δημιουργία εκκινητή" για να επιλέξετε ένα κατάλληλο εικονίδιο για τη συντόμευση.

1

❙

2

❙

3

❙

4

❙

Κάντε δεξί κλικ σε οποιοδήποτε σημείο της επιφάνειας εργασίας και επιλέξτε "Δημιουργία εκκινητή" από το μενού περιβάλλοντος, για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Δημιουργία εκκινητή"

Στο παράθυρο διαλόγου "Δημιουργία εκκινητή" εισαγάγετε ένα όνομα συντόμευσης και μια εντολή εφαρμογής, όπως gimp και επιλέξτε "Εντάξει". Στην επιφάνεια εργασίας θα εμφανιστεί ένα εικονίδιο συντόμευσης που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για την εκκίνηση της εφαρμογής

Επεξεργαστής εικόνας

sample.txt

Ανοίξτε άλλο ένα παράθυρο διαλόγου "Δημιουργία εκκινητή" και αλλάξτε το πεδίο "Τύπος" σε "Τοποθεσία". Το πεδίο "Εντολή" αλλάζει αυτόματα σε πεδίο "Τοποθεσία".

Εισαγάγετε ένα "Όνομα", έπειτα τη διεύθυνση συστήματος ενός αρχείου στο πεδίο "Τοποθεσία", όπως /home/mike/Έγγραφα/sample.txt – στη συνέχεια θα εμφανιστεί στην επιφάνεια εργασίας ένα εικονίδιο συντόμευσης το οποίο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να εκκινήσετε τον Επεξεργαστή κειμένου, που εμφανίζει το αρχείο αυτό

…συνέχεια

5

❙

Επαναλάβετε το βήμα 3, εισαγάγετε ένα όνομα συντόμευσης και πληκτρολογήστε μια διεύθυνση URL στο πεδίο "Τοποθεσία". Θα εμφανιστεί στην επιφάνεια εργασίας ένα εικονίδιο συντόμευσης που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να ανοίξετε το πρόγραμμα περιήγησης το οποίο εμφανίζει αυτή την ιστοσελίδα

55

Αυτές οι συντομεύσεις αποθηκεύουν τη διαδρομή προς τον στόχο εφαρμογή, αρχείο ή διεύθυνση URL. Μπορείτε να τις μεταφέρετε και να τις αποθέσετε μέσα στο παράθυρο του Επεξεργαστή κειμένου για να δείτε τα δεδομένα της διαδρομής. Μπορείτε να δημιουργήσετε μια συντόμευση προς ένα τοπικό αρχείο ως σύνδεσμο, που αποτελεί απλώς αναφορά στον στόχο. Αποθέτοντας έναν σύνδεσμο στον Επεξεργαστή κειμένου θα ανοίξει το αρχείο στόχος.

6

7

❙ ❙

Ανοίξτε τον "Περιηγητή αρχείων" στον αρχικό κατάλογο, κάντε δεξί κλικ σε ένα αρχείο κειμένου και επιλέξτε "Δημιουργία συνδέσμου" από το μενού περιβάλλοντος. Στον κατάλογο θα εμφανιστεί ένα εικονίδιο συντόμευσης με ένα βέλος που υποδεικνύει ότι είναι σύνδεσμος

Μεταφέρατε το εικονίδιο συνδέσμου από τον "Περιηγητή αρχείων" και αποθέστε το στην επιφάνεια εργασίας για να δημιουργήσετε μια συντόμευση την οποία μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να ανοίξετε τον "Επεξεργαστή κειμένου" και να εμφανιστεί το αρχείο στόχος

Χρειάζεται προσοχή για τη διατήρηση των συνδέσμων, καθώς αλλαγές στο αρχείο στόχο, όπως η μετονομασία ή η μετακίνησή του, θα αφήσει τους συνδέσμους "ορφανούς", και δεν θα καταδεικνύουν πλέον το σωστό αρχείο στόχο. Μπορείτε να διαγράψετε συντομεύσεις και συνδέσμους με τον ίδιο τρόπο όπως αρχεία.

Σύνδεσμος στο sample.txt

Περιήγηση του συστήματος αρχείων

Εντοπισμός αρχείων Είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε ότι πολλοί κατάλογοι στο Linux περιέχουν κρυφούς υποκαταλόγους και κρυφά αρχεία που περιέχουν δεδομένα διαμόρφωσης. Τα αρχεία αυτά είναι παρόμοια με τα αρχεία συστήματος που αποκρύπτονται από προεπιλογή στο λειτουργικό σύστημα των Windows. Στο Linux το όνομα κάθε κρυφού καταλόγου και αρχείου πάντα ξεκινά με μια τελεία.

56

1 2

Κάντε δεξί κλικ στο παράθυρο "Περιηγητής αρχείων" και επιλέξτε "Στοίχιση αντικειμένων" από το μενού περιβάλλοντος, για να επιλέξετε τον τρόπο στοίχισης των περιεχομένων.

❙ ❙

Ανοίξτε τον Περιηγητή αρχείων στον αρχικό κατάλογό σας

Επιλέξτε "Προβολή", "Εμφάνιση κρυφών αρχείων" για να δείτε όλα τα περιεχόμενα

…συνέχεια Ο ευκολότερος τρόπος εύρεσης ενός αρχείου στο σύστημα αρχείων είναι με το παράθυρο διαλόγου "Αναζήτηση για αρχεία", που μπορείτε να ανοίξετε από το μενού "Τοποθεσίες". Το παράθυρο αυτό προσφέρει τρεις τρόπους αναζήτησης για ένα αρχείο. Με το όνομα, με το περιεχόμενο ή με τις ιδιότητες. Για την επιτάχυνση της διαδικασίας αναζήτησης, μπορείτε να καθορίσετε σε ποια δομή καταλόγων θέλετε να εκτελεστεί η αναζήτηση, διαφορετικά η αναζήτηση εκτελείται σε ολόκληρο το σύστημα αρχείων. Ο χαρακτήρας μπαλαντέρ * είναι συχνά χρήσιμος όταν θέλετε να βρείτε όλα τα αρχεία γνωστού ονόματος, ανεξάρτητα από την επέκταση του αρχείου.

❙

4

❙

Στη γραμμή εργασιών, επιλέξτε "Τοποθεσίες", "Αναζήτηση για αρχεία", για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Αναζήτηση για αρχεία", και βεβαιωθείτε ότι το πεδίο "Αναζήτηση στον φάκελο" έχει ρυθμιστεί στον αρχικό κατάλογό σας

57

3

Μια αναζήτηση κανονικά δεν περιλαμβάνει κρυφά αρχεία.

Στο παράθυρο διαλόγου "Αναζήτηση για αρχεία" δώστε ένα όνομα αρχείου ή τμήμα του ονόματος ή έναν χαρακτήρα μπαλαντέρ στο πεδίο "Όνομα περιέχει", και κάντε κλικ στο κουμπί "Εύρεση" για να εκτελέσετε την αναζήτηση

Μπορείτε να κάνετε κλικ στο κουμπί με βέλος στο πεδίο "Αναζήτηση στον φάκελο" για να επιλέξετε διαφορετικό σημείο εκκίνησης για την αναζήτηση. Επιλέξτε το στοιχείο "Σύστημα αρχείων" εάν θέλετε να εκτελέσετε την αναζήτηση σε ολόκληρο το σύστημα.

Περιήγηση του συστήματος αρχείων

Κατανόηση των δικαιωμάτων Στο Linux κάθε αρχείο και κατάλογος διαθέτουν έναν "ιδιοκτήτη". Γενικά πρόκειται για το χρήστη που το δημιούργησε. Ο ιδιοκτήτης έχει πλήρη δικαιώματα ανάγνωσης του αρχείου, εγγραφής στο αρχείο και εκτέλεσης του αρχείου (εάν είναι εκτελέσιμο). Ο ιδιοκτήτης μπορεί επίσης να ορίσει δικαιώματα για να καθορίσει εάν άλλοι χρήστες μπορούν να διαβάσουν, να γράψουν ή να εκτελέσουν το αρχείο. Η πρόσβαση στο αρχείο μπορεί να περιοριστεί στον ιδιοκτήτη ή σε μια "ομάδα" της οποίας ο ιδιοκτήτης είναι μέλος, ή σε οποιονδήποτε χρήστη του συστήματος. Οι ρυθμίσεις δικαιωμάτων ενός αρχείου βρίσκονται στην καρτέλα "Δικαιώματα" του παραθύρου διαλόγου "Ιδιότητες":

1

58

2

Η ενεργοποίηση σε αυτό το σημείο της επιλογής να επιτρέπεται η εκτέλεση του αρχείου ως πρόγραμμα επιτρέπει την εκτέλεσή του από τον ιδιοκτήτη, την ομάδα και τους άλλους.

❙ ❙

Κάντε δεξί κλικ σε ένα αρχείο και επιλέξτε το στοιχείο "Ιδιότητες" από το μενού περιβάλλοντος, για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Ιδιότητες"

Κάντε κλικ στην καρτέλα "Δικαιώματα" για να δείτε τις τρέχουσες ρυθμίσεις

…συνέχεια Συνήθως ο ιδιοκτήτης, η ομάδα και οι άλλοι θα έχουν τουλάχιστον το δικαίωμα ανάγνωσης του αρχείου. Εάν είστε ο ιδιοκτήτης του αρχείου, ο "Ιδιοκτήτης" θα έχει δικαίωμα εγγραφής και εκτέλεσης του αρχείου, εάν είναι εκτελέσιμο. Ως ιδιοκτήτης του αρχείου μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα κουμπιά με βέλη για να τροποποιήσετε τα δικαιώματα πρόσβασης αυτού του αρχείου.

3

❙

Κάντε κλικ στο κουμπί με βέλος στο πεδίο "Άλλοι" και επιλέξτε "Κανένα" για να περιορίσετε την πρόσβαση μόνο στον ιδιοκτήτη και τα μέλη της ομάδας

Όταν δημιουργείται έναν λογαριασμό χρήστη, δημιουργείται επίσης μια ομάδα με το ίδιο όνομα, της οποίας ο χρήστης είναι μέλος.

59 Εάν χρειάζεται να αλλάξετε δικαιώματα σε αρχεία των οποίων δεν είστε ιδιοκτήτης, χρειάζεστε κατάσταση υπερχρήστη root. Ανατρέξτε στη σελίδα 144 για λεπτομέρειες.

Περιήγηση του συστήματος αρχείων

60

Περίληψη ●

Το σύστημα αρχείων του Linux αποτελείται από έναν αριθμό πρότυπων καταλόγων διατεταγμένων ιεραρχικά κάτω από το ριζικό κατάλογο /

●

Τα αρχεία δεδομένων που δημιουργούνται από έναν χρήστη θα πρέπει να αποθηκεύονται αποκλειστικά στη δομή καταλόγων /home, στον αρχικό κατάλογο του χρήστη

●

Ο χρήστης μπορεί να περιηγηθεί με γραφικό τρόπο στο σύστημα αρχείων χρησιμοποιώντας την εφαρμογή "Περιηγητής αρχείων"

●

Με τον περιηγητή αρχείων μπορείτε να αντιγράψετε, μετακινήσετε, μετονομάσετε και διαγράψετε μεμονωμένα αρχεία

●

Οι συντομεύσεις εκτέλεσης στην επιφάνεια εργασίας δημιουργούνται εύκολα με τη μεταφορά ενός στοιχείου από το μενού "Εφαρμογές" επάνω στην επιφάνεια εργασίας

●

Το παράθυρο διαλόγου "Δημιουργία εκκινητή" δημιουργεί συντομεύσεις προς εφαρμογές, αρχεία και διευθύνσεις URL

●

Μια συντόμευση σε τοπικό αρχείο μπορεί να δημιουργηθεί ως σύνδεσμος, που αποτελεί ουσιαστικά αναφορά προς το αρχείο στόχο

●

Πρέπει να προσέχετε τους ορφανούς συνδέσμους, κατά τη μετακίνηση ή μετονομασία του αρχείου στόχου

●

Θα πρέπει να αναγνωρίσετε ότι πολλοί κατάλογοι στο Linux περιέχουν κρυφούς υποκαταλόγους και αρχεία

●

Τα κρυφά αρχεία και οι κατάλογοι διαθέτουν ονόματα που πάντα ξεκινούν με μια τελεία .

●

Το μενού "Προβολή", "Εμφάνιση κρυφών αρχείων" στον Περιηγητή αρχείων επιτρέπει την εμφάνιση όλων των περιεχομένων, συμπεριλαμβανομένων των κρυφών

●

Μπορείτε να εντοπίσετε γρήγορα αρχεία με τη χρήση του παραθύρου διαλόγου "Αναζήτηση για αρχεία" προκειμένου να αναζητήσετε αρχεία με το όνομα, το περιεχόμενο ή τις ιδιότητες

●

Ο καθορισμός μιας δομής καταλόγων για την αναζήτηση στο πεδίο "Αναζήτηση στον φάκελο" επιταχύνει την αναζήτηση

●

Ο ιδιοκτήτης ενός αρχείου μπορεί να καθορίσει δικαιώματα πρόσβασης που επιτρέπουν στον ιδιοκτήτη, σε ομάδα και σε άλλους να διαβάσουν, να γράψουν και να εκτελέσουν το αρχείο

4

Εκτέλεση εφαρμογών γραφείου

Σε αυτό το κεφάλαιο περιγράφεται ο τρόπος εκτέλεσης συνηθισμένων εργασιών γραφείου στο Linux.

62

Δημιουργία εγγράφων

64

Εξαγωγή εγγράφων

66

Δημιουργία λογιστικών φύλλων

68

Δημιουργία παρουσιάσεων

70

Δημιουργία πινάκων και γραφημάτων

72

Δημιουργία βάσεων δεδομένων

74

Έρευνα δεδομένων πίνακα

76

Αποστολή και ανάγνωση μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου

78

Περίληψη

Εκτέλεση εφαρμογών γραφείου

Δημιουργία εγγράφων Η σουίτα OpenOffice που περιλαμβάνετε στις περισσότερες διανομές του Linux περιέχει ένα σύνολο εργαλείων γραφείου, παρόμοια με αυτά του Microsoft Office – προγράμματα επεξεργασίας κειμένου, λογιστικών φύλλων και παρουσιάσεων, μαζί με ένα πρόγραμμα για τη δημιουργία πινάκων, γραφημάτων και διαγραμμάτων, καθώς και ένα ειδικευμένο πρόγραμμα βάσης δεδομένων. Εάν γνωρίζετε το Microsoft Office θα νοιώσετε αμέσως σαν στο σπίτι σας με τα αντίστοιχα προγράμματα του OpenOffice. Το σημαντικότερο είναι ότι το OpenOffice περιέχει φίλτρα αρχείων που επιτρέπουν την εργασία με τυπικά προγράμματα του Microsoft Office όπως τα Word, Excel και PowerPoint. Μπορείτε να αποθηκεύσετε τα αρχεία σε μορφές αρχείων Microsoft Office, καθώς και σε μορφές του OpenOffice, και μπορείτε να εισαγάγετε αντικείμενα (αντικείμενα OLE, πρόσθετα, βίντεο, εφαρμογές applet, γραφήματα) εντός ενός αρχείου με τον ίδιο τρόπο όπως στο Microsoft Word.

1

❙

2

❙

62

Το OpenOffice βασίζεται σε κώδικα από την εφαρμογή StarOffice της Sun MicroSystems. Η Sun απελευθέρωσε τον κώδικα στους προγραμματιστές μέσω της κοινότητας ανοικτού κώδικα, συνεπώς το OpenOffice δεν έχει περιορισμούς άδειας χρήσης.

Υπάρχουν εκδόσεις του OpenOffice για Linux, Mac και Windows. Όλες είναι διαθέσιμες για δωρεάν λήψη στη διεύθυνση www.openoffice.org.

Επιλέξτε "Εφαρμογές", "Γραφείο", "Επεξεργαστής κειμένου" για να ανοίξετε το OpenOffice Writer με ένα νέο κενό έγγραφο, έτοιμο να δεχθεί το περιεχόμενό σας

Πληκτρολογήστε κάτι στο νέο έγγραφο

…συνέχεια

3

4

6

❙ ❙

Επιλέξτε το μενού "Επεξεργασία", "Επιλογή όλων" (ή πατήστε Ctrl+A) για να επιλέξετε όλο το περιεχόμενο και επιλέξτε μια γραμματοσειρά από την αναπτυσσόμενη λίστα στη γραμμή εργαλείων Επιλέξτε το κείμενο της επικεφαλίδας και χρησιμοποιήστε τα κουμπιά της γραμμής εργαλείων για να τροποποιήσετε το ύψος, την πυκνότητα και το χρώμα της γραμματοσειράς

Παρατηρήστε ότι η γραμμή εργαλείων κειμένων αλλάζει αυτόματα στη γραμμή εργαλείων γραφικών όταν επιλέγετε κάποιο γραφικό.

63

5

❙ ❙

Επιλέξτε το μενού "Εισαγωγή", "Εικόνα", "Από αρχείο" για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Εισαγωγή εικόνας" και επιλέξτε ένα αρχείο εικόνας για να το προσθέσετε στο αρχείο στην τρέχουσα θέση του δρομέα Κάντε κλικ στην εικόνα και σύρετέ την επάνω στο σώμα του κειμένου και αποθέστε την για να δείτε το κείμενο να τυλίγεται αυτόματα γύρω από την εικόνα

Κάντε διπλό κλικ στο γραφικό για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Εικόνα" όπου μπορείτε να ρυθμίσετε την απόσταση διαγραμμάτωσης αναδίπλωσης, και πολλά άλλα.

Εκτέλεση εφαρμογών γραφείου

Εξαγωγή εγγράφων Κατά την αποθήκευση εγγράφων από τον επεξεργαστή κειμένου του OpenOffice, η προεπιλεγμένη μορφή αρχείου που χρησιμοποιείται είναι η "Έγγραφο κειμένου OpenDocument (.odt)". Υπάρχουν, ωστόσο, πολλές διαθέσιμες εναλλακτικές μορφές αρχείου, ώστε τα έγγραφά σας να είναι συμβατά με το Microsoft Office.

1

2

Επιλέξτε "Αρχείο", "Αποθήκευση" (ή πατήστε Ctrl+S) για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Αποθήκευση" και πληκτρολογήστε ένα όνομα εγγράφου στο πεδίο "Όνομα" Κάντε κλικ στο κουμπί τύπου αρχείου με το βέλος για να ανοίξει μια λίστα με τις πιθανές μορφές για την αποθήκευση του αρχείου. Επιλέξτε τη μορφή με το όνομα "Microsoft Word 97/2000/XP" Επιλέξτε μια τοποθεσία για αποθήκευση στο παράθυρο "Τοποθεσίες" και κάντε κλικ στο κουμπί "Αποθήκευση"

64

3

❙ ❙ ❙

Στο παράθυρο διαλόγου "Αποθήκευση" δεν χρειάζεται να περιλάβετε επέκταση αρχείου στο πεδίο "Όνομα". Θα προστεθεί αυτόματα.

4

❙

Εάν εμφανιστεί ένα παράθυρο διαλόγου προειδοποίησης, επιλέξτε το κουμπί "Ναι" για να επιβεβαιώσετε ότι θέλετε να αποθηκεύσετε με τη χρήση της μορφής αρχείου .doc. Στη συνέχεια, το αρχείο αποθηκεύεται στην επιλεγμένη τοποθεσία

…συνέχεια Ένα πραγματικό πλεονέκτημα στο OpenOffice είναι η ενσωματωμένη υποστήριξη της μορφής Portable Document Format. Μπορείτε να δημιουργήσετε εκδόσεις ανάγνωσης μόνο των εγγράφων σας στη δημοφιλή μορφή PDF χωρίς πρόσθετο λογισμικό και χωρίς πρόσθετο κόστος. Η μορφή PDF διατηρεί το στυλ και το περιεχόμενο του αρχικού εγγράφου σε ένα συμπιεσμένο αρχείο που μεταφέρεται εύκολα σε δίκτυα και το Διαδίκτυο.

5 6

❙ ❙

Επιλέξτε "Αρχείο", "Εξαγωγή ως PDF" για να δημιουργήσετε μια έκδοση PDF του εγγράφου, με το ίδιο όνομα αρχείου και την επέκταση .pdf

Αντιγράψτε τα έγγραφα που δημιουργήσατε με το OpenOffice στο Linux σε ένα σύστημα Windows για σύγκριση

65 Η μη επεξεργάσιμη έκδοση PDF διατηρεί ακριβώς την εμφάνιση αλλά η επεξεργάσιμη έκδοση DOC ενδεχομένως να αντικαταστήσει κάποια γραμματοσειρά εάν η αρχική γραμματοσειρά δεν έχει εγκατασταθεί στα Windows. Το σημαντικότερο είναι ότι και οι δύο εκδόσεις διατηρούν τα χρώματα και τη μορφοποίηση.

Εκτέλεση εφαρμογών γραφείου

Δημιουργία λογιστικών φύλλων Το πρόγραμμα λογιστικών φύλλων που αποτελεί τμήμα της δωρεάν σουίτας OpenOffice παρέχει τη δυνατότητα εκτέλεσης υπολογισμών σε καταχωρήσεις δεδομένων με τη χρήση δεδομένων τύπων. Επιτρέπει επίσης την αποθήκευση των λογιστικών φύλλων σε μορφή συμβατή με το Microsoft Excel (.xls).

1

2

66

3

Μπορείτε γρήγορα να δείτε το άθροισμα όλων των τιμών σε μια σειρά ή σε μια στήλη κάνοντας κλικ στα γκρι κουμπιά επικεφαλίδας – όπως αυτό με την ένδειξη "5".

4

5

❙ ❙ ❙

❙ ❙

Επιλέξτε "Εφαρμογές", "Γραφείο", "Λογιστικό Φύλλο" για να ανοίξετε το OpenOffice Calc με ένα νέο κενό λογιστικό φύλλο, έτοιμο να δεχθεί τα δεδομένα σας

Εισαγάγετε ορισμένες επικεφαλίδες γραμμών και στηλών και χρησιμοποιήστε το κουμπί χρώματος στη γραμμή εργαλείων για να τονίσετε το σκοπό τους

Τονίστε όλα τα κελιά που θα περιέχουν δεδομένα και κάντε δεξί κλικ και επιλέξτε "Μορφοποίηση κελιών" από το μενού περιβάλλοντος

Επιλέξτε την κατηγορία "Νόμισμα" στο παράθυρο διαλόγου "Μορφή κελιών" και πατήστε το κουμπί OK για να εφαρμόσετε την επιλογή

Εισαγάγετε αριθμητικές τιμές σε όλα τα κελιά σε κάθε γραμμή εβδομάδας και σε κάθε στήλη ημέρας. Κάθε τιμή αντιμετωπίζεται ως χρηματική ποσότητα

…συνέχεια

❙

07

❙

08

❙

09

❙

10

❙

11

❙

Σύρατε το ποντίκι πάνω από κάθε κελί ημέρας σε μια σειρά και στο κελί "Σύνολο", και κάντε κλικ στον χαρακτήρα ∑ στη γραμμή εργαλείων. Στο πεδίο τύπου θα εμφανιστεί ένας τύπος SUM και στο κελί "Σύνολο" εμφανίζεται το άθροισμα της σειράς

Επαναλάβετε το προηγούμενο βήμα για κάθε σειρά και κάθε στήλη

Στο κελί "Μέσος όρος" πληκτρολογήστε "=AV" στο τέλος της σειράς και πατήστε Enter, έπειτα σύρατε τον δείκτη κατά μήκος των κελιών ημέρας σε αυτή τη σειρά και πατήστε και πάλι το Enter, τοποθετώντας το μέσο όρο της σειράς στο κελί "Μέσος όρος"

67

06

Επαναλάβετε το προηγούμενο βήμα για κάθε σειρά και κάθε στήλη

Επιλέξτε "Αρχείο", "Αποθήκευση" (ή πατήστε Ctrl+S) για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Αποθήκευση" και πληκτρολογήστε ένα όνομα λογιστικού φύλλου στο πεδίο "Όνομα"

Κάντε κλικ στο κουμπί τύπου αρχείου με το βέλος για να ανοίξετε μια λίστα με τις πιθανές μορφές αποθήκευσης του λογιστικού φύλλου. Αποδεχθείτε την προεπιλεγμένη μορφή .ods ή επιλέξτε τη μορφή με όνομα "Microsoft Excel 97/2000/XP" για να χρησιμοποιήσετε τη μορφή .xls

Μπορείτε να επιλέξετε χρώμα κελιού, γραμματοσειρά και πολλά άλλα στο παράθυρο διαλόγου "Μορφή κελιών", όπως τα κελιά με έγχρωμο φόντο στο συγκεκριμένο παράδειγμα.

Εκτέλεση εφαρμογών γραφείου

Δημιουργία παρουσιάσεων Το πρόγραμμα παρουσιάσεων που αποτελεί τμήμα της δωρεάν σουίτας OpenOffice παρέχει τη δυνατότητα εύκολης παραγωγής εξαιρετικών προβολών διαφανειών. Επιτρέπει επίσης την αποθήκευση των παρουσιάσεων σε μορφή συμβατή με το Microsoft PowerPoint (.ppt).

1 Πατήστε F7 για να εκτελέσετε ορθογραφικό έλεγχο σε οποιοδήποτε πρόγραμμα του OpenOffice.

2

68

3

4

Ο "Αυτόματος πιλότος παρουσίασης" σάς επιτρέπει επίσης να επιλέξετε μεταξύ διαφόρων εφέ μετάβασης.

❙

❙ ❙ ❙

Επιλέξτε "Εφαρμογές", "Γραφείο", "Παρουσιάσεις" για να ανοίξετε τον Αυτόματο πιλότο παρουσίασης για το πρόγραμμα Impress

Στο παράθυρο διαλόγου "Αυτόματος πιλότος παρουσίασης", επιλέξτε τη δημιουργία "Κενής παρουσίασης" και κάντε κλικ στο κουμπί "Επόμενο"

Επιλέξτε ένα σχέδιο διαφάνειας, όπως το "Subtle Accents", και κάντε κλικ στο κουμπί "Επόμενο" και, έπειτα, κάντε κλικ στο κουμπί "Δημιουργία" για να ανοίξετε το παράθυρο διαφάνειας

Επιλέξτε "Μορφή", "Διάταξη διαφάνειας" και επιλέξτε μια διάταξη από τις προσφερόμενες επιλογές, για παράδειγμα "Τίτλος, 2 κείμενα"

…συνέχεια

05

06 07

09

10

11

❙ ❙ ❙

❙ ❙ ❙

Κάντε κλικ στη διαφάνεια, στο σημείο που λέει "Κάντε κλικ εδώ για την εισαγωγή τίτλου", για να ενεργοποιήσετε την περιοχή, η οποία προετοιμάζεται για τη λήψη περιεχομένου και, έπειτα πληκτρολογήστε έναν τίτλο για τη διαφάνεια

Πατήστε Enter ή κάντε κλικ στο κουμπί του ποντικιού, για να αλλάξετε διαφάνεια.

Κάντε κλικ στο αριστερό τετράγωνο κειμένου όπου λέει "Κάντε κλικ εδώ για την εισαγωγή διάρθρωσης" και πληκτρολογήστε μερικό κείμενο Κάντε κλικ στο δεξιό τετράγωνο κειμένου και, έπειτα, επιλέξτε "Εισαγωγή", "Εικόνα", "Από αρχείο" για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Εισαγωγή εικόνας" Επιλέξτε μια κατάλληλη εικόνα για να προσθέσετε στη διαφάνεια και χρησιμοποιήστε τις λαβές αλλαγής μεγέθους γύρω από την εικόνα για να προσαρμόσετε την εικόνα ώστε να ταιριάζει μέσα στο τετράγωνο κειμένου

Επιλέξτε "Εισαγωγή", "Διαφάνεια" για να προσθέσετε περισσότερες διαφάνειες, έπειτα επιλέξτε "Διαφάνεια 1" στο παράθυρο "Διαφάνειες" και πατήστε F5 για να εκτελέσετε την παρουσίαση Επιλέξτε "Αρχείο", "Αποθήκευση" (ή πατήστε Ctrl+S) για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Αποθήκευση" και πληκτρολογήστε ένα όνομα παρουσίασης στο πεδίο "Όνομα" Κάντε κλικ στο κουμπί τύπου αρχείου με το βέλος για να ανοίξετε μια λίστα με τις δυνατές μορφές. Μπορείτε να αποδεχθείτε την προεπιλεγμένη μορφή .odp ή να επιλέξετε "Microsoft Powerpoint 97/2000/XP"

69

08

❙

Μπορείτε να επιλέξετε "Παρουσίαση οθόνης", "Ρυθμίσεις παρουσίασης οθόνης" και αλλάξτε τον τύπο σε "Αυτόματα" ώστε οι διαφάνειες να αλλάζουν αυτόματα σε καθορισμένο χρονικό διάστημα.

Εκτέλεση εφαρμογών γραφείου

Δημιουργία πινάκων και γραφημάτων Η σουίτα OpenOffice περιλαμβάνει ένα ολοκληρωμένο εργαλείο σχεδιασμού το οποίο ανοίγει από οποιοδήποτε πρόγραμμα του OpenOffice για τη γρήγορη δημιουργία σχεδίων, πινάκων, διαγραμμάτων και γραφημάτων.

1 Κάντε κλικ στα κουμπιά με βέλη στη γραμμή εργαλείων αντικειμένων για να δείτε τα διάφορα προκαθορισμένα αντικείμενα.

2

70

3

4 5 6 Μπορείτε να αποθηκεύσετε τα σχέδια στην εγγενή μορφή Σχέδιο OpenDocument (.odg) ή να το εξάγετε σε διάφορες μορφές εικόνας, όπως .png, gif και .svg.

❙ ❙ ❙ ❙ ❙ ❙

Μέσα από οποιοδήποτε πρόγραμμα του OpenOffice επιλέξτε "Αρχείο", "Δημιουργία", "Σχέδιο" για να ανοίξετε το πρόγραμμα Draw Κάντε κλικ στο κουμπί με βέλος δίπλα στο εικονίδιο ορθογωνίου στη γραμμή εργαλείων αντικειμένων, και επιλέξτε το στρογγυλεμένο ορθογώνιο αντικείμενο από τις διαθέσιμες επιλογές Σύρατε το ποντίκι στην περιοχή σχεδιασμού για να δημιουργήσετε ένα ορθογώνιο, έπειτα πατήστε Ctrl+C,Ctrl+V πέντε φορές για αντιγραφή και επικόλληση, δημιουργώντας πέντε ακόμη ορθογώνια, το ένα επάνω στο άλλο Σύρατε τα ορθογώνια σε ξεχωριστές περιοχές και κάντε κλικ στο κουμπί Σύνδεση στη γραμμή εργαλείων αντικειμένων Κάντε κλικ σε ένα ορθογώνιο, έπειτα σύρετέ το σε ένα άλλο ορθογώνιο για να δημιουργήσετε γραμμές σύνδεσης Τώρα κάντε κλικ στο κουμπί κάθε ορθογώνιο

Κείμενο και δημιουργήστε μια ετικέτα σε

…συνέχεια

❙

08

❙

09

❙

10

❙

Κάντε κλικ στο κουμπί Διάγραμμα στην τυπική γραμμή εργαλείων για να προσθέσετε ένα προεπιλεγμένο ραβδόγραμμα στην περιοχή σχεδιασμού. Η γραμμή εργαλείων αντικειμένων αντικαθίσταται από μια γραμμή εργαλείων μορφοποίησης

Στο μενού μορφοποίησης κάντε κλικ στο κουμπί "Δεδομένα διαγράμματος", τροποποιήστε τις προεπιλεγμένες τιμές στο παράθυρο διαλόγου "Data Table" που εμφανίζεται και έπειτα κλείστε το παράθυρο διαλόγου

Μπορείτε να ανοίξετε τη γραμμή εργαλείων "Μορφοποίηση" από το μενού "Προβολή", "Γραμμές εργαλείων", "Μορφοποίηση".

Κάντε κλικ στο κουμπί για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Chart Type" (Τύπος γραφήματος) και επιλέξτε Line (Γραμμή) και "Points and Lines" (Σημεία και γραμμές)

71

07

Κάντε κλικ στο κουμπί OK για να κλείσετε το παράθυρο διαλόγου "Chart Type" και να εφαρμόσετε το επιλεγμένο στυλ γραμμής

Για να εισαγάγετε ένα υπάρχον διάγραμμα σε ένα έγγραφο, χρησιμοποιήστε το μενού "Εισαγωγή", "Αντικείμενο", "Αντικείμενο OLE". Για την εισαγωγή του προεπιλεγμένου επεξεργάσιμου διαγράμματος, χρησιμοποιήστε το μενού "Εισαγωγή", "Αντικείμενο", "Διάγραμμα".

Εκτέλεση εφαρμογών γραφείου

Δημιουργία βάσεων δεδομένων Η σουίτα OpenOffice περιλαμβάνει ένα χρήσιμο πρόγραμμα βάσης δεδομένων που επιτρέπει την αποθήκευση δεδομένων σε οργανωμένους πίνακες και την επιλεκτική ανάκτησή τους με τη χρήση ερωτημάτων.

1

2 3

❙ ❙

72

Επιλέξτε την τοποθεσία της βάσης δεδομένων με προσοχή, καθώς δεν είναι εύκολο να την επαναφορτώσετε αργότερα. Μπορείτε να δημιουργήσετε έναν φάκελο για βάσεις δεδομένων στον αρχικό κατάλογό σας για την αποθήκευση όλων των βάσεων δεδομένων.

❙

Η επιλογή "εγγραφής" της βάσης δεδομένων την καθιστά προσβάσιμη στη σουίτα OpenOffice. Δεν γίνεται εξωτερική εγγραφή.

4

❙

5

❙

Επιλέξτε "Εφαρμογές", "Γραφείο", "Βάση δεδομένων" για να ανοίξετε τον Αυτόματο πιλότο βάσης δεδομένων για το πρόγραμμα Base

Στον αυτόματο πιλότο βάσης δεδομένων επιλέξτε "Δημιουργία μιας νέας βάσης δεδομένων" και κάντε κλικ στο κουμπί "Επόμενο"

Τώρα επιλέξτε "Ναι, να γίνει καταχώριση της βάσης δεδομένων", "Άνοιγμα της βάσης δεδομένων για επεξεργασία" και "Δημιουργία πινάκων χρησιμοποιώντας τον αυτόματο πιλότο πίνακα" και, έπειτα, κάντε κλικ στο κουμπί "Ολοκλήρωση" για να κλείσετε το παράθυρο διαλόγου "Αυτόματος πιλότος βάσης δεδομένων"

Στο παράθυρο διαλόγου "Αποθήκευση" που εμφανίζεται, επιλέξτε τοποθεσία και όνομα για τη βάση δεδομένων, κάντε κλικ στο κουμπί "Αποθήκευση" για να αποθηκεύσετε τη βάση δεδομένων που έχετε δημιουργήσει και να κλείσετε το παράθυρο διαλόγου "Αποθήκευση"

Μετά από μια στιγμή εμφανίζεται το παράθυρο διαλόγου "Αυτόματος πιλότος για πίνακες" και το παράθυρο διαχείρισης έργου. Στον αυτόματο πιλότο για πίνακες επιλέξτε την κατηγορία "Επαγγελματικός" και το δείγμα πινάκων "Υπάλληλοι" από την αναπτυσσόμενη λίστα

…συνέχεια

6

❙

Από τη λίστα "Διαθέσιμα πεδία" κάντε διπλό κλικ στα "Όνομα", "Επώνυμο", "Τμήμα" και "Τηλεφωνικός Αριθμός" για να επιλέξετε αυτά τα πεδία και κάντε κλικ στο κουμπί "Επόμενο" (όχι ακόμη στο "Τέλος")

Μπορείτε επίσης να ανοίξετε τον Αυτόματο πιλότο βάσης δεδομένων από οποιοδήποτε πρόγραμμα του OpenOffice επιλέγοντας "Αρχείο", "Δημιουργία", "Βάση δεδομένων".

7

9

❙

Απλώς πατήστε και πάλι το κουμπί "Επόμενο" για να συνεχίσετε και επιλέξτε "Δημιουργία πρωτεύοντος κλειδιού", "Αυτόματη προσθήκη πρωτεύοντος κλειδιού" και "Αυτόματη τιμή" και κάντε κλικ στο κουμπί "Επόμενο"

73

8

❙ ❙

Δεχθείτε το προτεινόμενο όνομα πίνακα ή εισαγάγετε το δικό σας, επιλέξτε "Άμεση εισαγωγή δεδομένων" και, έπειτα, κάντε κλικ στο κουμπί "Τέλος" για να αποθηκεύσετε τον πίνακα που έχετε δημιουργήσει και να κλείσετε το παράθυρο διαλόγου "Αυτόματος πιλότος για πίνακες" Μετά από λίγο εμφανίζεται ένα παράθυρο δεδομένων πίνακα με στήλες για κάθε πεδίο που έχετε επιλέξει στον αυτόματο πιλότο για πίνακες. Εισαγάγετε όνομα και αριθμό τηλεφώνου για κάθε υπάλληλο, και επιλέξτε "Αρχείο", "Αποθήκευση" (ή πατήστε Ctrl+S) για να αποθηκεύσετε τα δεδομένα

Το πεδίο ID του πίνακα αριθμεί αυτόματα κάθε σειρά. Δεν πρέπει να αλλάξετε την τιμή του.

Εκτέλεση εφαρμογών γραφείου

Έρευνα δεδομένων πίνακα

74

Υπάρχει δυνατότητα εκτέλεσης ερωτημάτων στις βάσεις δεδομένων του OpenOffice για την επιλογή δεδομένων με τη χρήση της Structured Query Language (SQL) ή, για όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με τη γλώσσα SQL, υπάρχει ένας αυτόματος πιλότος για ερωτήματα, για την επιλογή δεδομένων.

Στα ερωτήματα βάσεων δεδομένων υπάρχει διαχωρισμός πεζών-κεφαλαίων – φροντίστε να πληκτρολογήσετε "Σουλτάνα" και όχι "σουλτάνα" και "Λογιστήριο" και όχι "λογιστήριο".

1

❙

2

❙

3

❙

4

5

❙ ❙

Επιλέξτε "Εφαρμογές", "Γραφείο", "Βάση δεδομένων", για να ανοίξετε τον αυτόματο πιλότο βάσης δεδομένων για το πρόγραμμα Base, ή κάντε κλικ στο μενού "Αρχείο", "Άνοιγμα" από οποιοδήποτε πρόγραμμα του OpenOffice και επιλέξτε τη βάση δεδομένων Στο παράθυρο διαλόγου "Αυτόματος πιλότος βάσης δεδομένων", επιλέξτε "Άνοιγμα ενός υπάρχοντος αρχείου βάσης δεδομένων" και επιλέξτε τη βάση δεδομένων από την προηγούμενη σελίδα στην αναπτυσσόμενη λίστα και πατήστε "Ολοκλήρωση" Μετά από λίγο ανοίγει ένα παράθυρο διαχείρισης έργου που περιέχει τρία παράθυρα με τίτλους "Βάση δεδομένων", "Εργασίες" και "Φόρμες". Στο παράθυρο "Βάση δεδομένων" επιλέξτε το εικονίδιο "Ερωτήματα"

Στο παράθυρο "Εργασίες", κάντε διπλό κλικ στην επιλογή "Χρήση αυτόματου πιλότου για τη δημιουργία ερωτήματος..." για να ανοίξετε τον Αυτόματο πιλότο για ερωτήματα Στο πρώτο βήμα στον αυτόματο πιλότο για ερωτήματα απαιτείται η επιλογή των πεδίων που θέλετε να ανακτήσετε από τον πίνακα. Για παράδειγμα, εάν θέλετε να ανακτήσετε τον τηλεφωνικό αριθμό για τον Παναγιώτη από το τμήμα Ιnternet – επιλέξτε τα πεδία "Όνομα", "Τμήμα" και "Τηλεφωνικός Αριθμός" και κάντε κλικ στην επιλογή "Συνθήκες εύρεσης" στο παράθυρο "Βήματα"

…συνέχεια

6

7

❙ ❙

Ορίστε την πρώτη συνθήκη εύρεσης στην αναπτυσσόμενη λίστα "Πεδία" σε Υπάλληλοι.Όνομα και πληκτρολογήστε "Παναγιώτης" στο πεδίο "Τιμή"

Για να εξαιρέσετε υπαλλήλους με αυτό το Όνομα σε άλλα τμήματα, ρυθμίστε τη δεύτερη συνθήκη εύρεσης στα Πεδία σε "Υπάλληλοι.Τμήμα" και "Internet" στο πεδίο "Τιμή"

Μετά τη δημιουργία του, μπορείτε να κάνετε διπλό κλικ σε μια καταχώριση ερωτήματος στο παράθυρο Ερωτήματα της διαχείρισης έργου για την εκτέλεση αυτού του ερωτήματος.

9

❙

❙

75

8

Επιλέξτε "Προεπισκόπηση" στο παράθυρο "Βήματα" και δώστε ένα όνομα στο ερώτημα "Αριθμός του Παναγιώτη από το τμήμα Internet", και κάντε κλικ στο κουμπί "Τέλος" για την εκτέλεση του ερωτήματος

Μετά από λίγο εμφανίζεται ένα παράθυρο που εμφανίζει τα ανακτημένα δεδομένα και η καταχώριση ερωτήματος προστίθεται στο παράθυρο "Ερωτήματα" στο παράθυρο διαχείρισης έργου. Κάντε διπλό κλικ στην καταχώριση του ερωτήματος για να το εκτελέσετε και πάλι

Μπορείτε να κάνετε δεξί κλικ σε μια καταχώριση ερωτήματος και να επιλέξετε "Επεξεργασία σε προβολή SQL" από το μενού περιβάλλοντος, για να τελειοποιήσετε ένα ερώτημα.

Εκτέλεση εφαρμογών γραφείου

Αποστολή & ανάγνωση μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Πολλές διανομές του Linux περιλαμβάνουν τη δημοφιλή εφαρμογή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Evolution. Στο Ubuntu μπορείτε να το ανοίξετε από ένα εικονίδιο στον πίνακα εφαρμογών ή από το μενού "Εφαρμογές", "Διαδίκτυο", "Evolution Mail".

1

❙

2

❙

3

❙

Για να ελέγξετε τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, κάντε κλικ στο κουμπί "Αποστολή/Λήψη" στη γραμμή εργαλείων του Evolution ή επιλέξτε το μενού "Αρχείο", "Αποστολή/Λήψη" ή πατήστε το πλήκτρο F9. Το πρώτο μήνυμα που θα λάβετε είναι ένας χαιρετισμός από την ομάδα του Evolution

76

Ο διακομιστής POP (Post Office Protocol) χειρίζεται τα εισερχόμενα μηνύματα και ο διακομιστής SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) χειρίζεται τα εξερχόμενα μηνύματα.

Την πρώτη φορά που θα ανοίξει το Evolution ο Βοηθός ρύθμισης του Evolution ζητά πληροφορίες για τη δημιουργία ενός προεπιλεγμένου λογαριασμού. Συνήθως θα χρειαστεί να δώσετε το όνομα των διακομιστών ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της υπηρεσίας παροχής Διαδικτύου (POP και SMTP), καθώς και τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και τον κωδικό πρόσβασης. Όταν ολοκληρωθεί αυτή η διαδικασία και διαθέτετε σύνδεση στο Διαδίκτυο, μπορείτε να ξεκινήσετε την αποστολή και τη λήψη μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Το Evolution είναι επίσης μια χρήσιμη προσωπική ατζέντα όπου μπορείτε να αποθηκεύσετε επαφές, συναντήσεις, υπενθυμίσεις και σημειώσεις.

Για να γράψετε ένα μήνυμα κάντε κλικ στο κουμπί "Νέο" στη γραμμή εργαλείων και επιλέξτε "Μήνυμα Αλληλογραφίας" ή επιλέξτε το μενού "Αρχείο", "Νέο", "Μήνυμα Αλληλογραφίας" ή πατήστε τα πλήκτρα Ctrl+N. Ανοίγει ένα παράθυρο "Συγγραφή νέου μηνύματος" όπου μπορείτε να πληκτρολογήσετε το μήνυμά σας Στο πεδίο "Από", επιλέξτε τον λογαριασμό για την αποστολή του μηνύματος

…συνέχεια

04 05 06 07 08

09

11

❙ ❙ ❙

Στο πεδίο "Υπογραφή", επιλέξτε "Αυτόματη δημιουργία" για να προσθέσετε αυτόματα το όνομά σας στο τέλος του μηνύματος Στο πεδίο "Προς", πληκτρολογήστε τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προς την οποία στέλνετε το μήνυμα Στο πεδίο "Θέμα", πληκτρολογήστε ένα σύντομο τίτλο για το μήνυμα

Τώρα πληκτρολογήστε το μήνυμά σας στο κεντρικό παράθυρο

Για να προσθέσετε μια επισύναψη, πατήστε το κουμπί "Επισύναψη" στη γραμμή εργαλείων για να ανοίξει το παράθυρο διαλόγου "Εισαγωγή συνημμένου" και, στη συνέχεια, μεταβείτε στο αρχείο και πατήστε το κουμπί "Επισύναψη" Για να προσθέσετε emoticon (φατσούλες) ώστε να δώσετε έμφαση στο μήνυμά σας, επιλέξτε "Insert" (Εισαγωγή), "Emoticon" και επιλέξτε μια έννοια από το υπομενού Ελέγξτε το μήνυμα για ορθογραφικά σφάλματα με το μενού "Επεξεργασία", "Έλεγχος ορθογραφίας" ή πατήστε το πλήκτρο F7 Για την αποστολή του μηνύματος επιλέξτε "File", "Αποστολή" ή κάντε κλικ στο κουμπί "Αποστολή" στη γραμμή εργαλείων ή πατήστε τα πλήκτρα Ctrl+Enter

Το μενού "Επεξεργασία", "Προτιμήσεις" στο κεντρικό παράθυρο του Evolution σάς επιτρέπει να αλλάξετε τον λογαριασμό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ανάλογα με τις προτιμήσεις σας. Στην καρτέλα "Ταυτότητα" επιλέξτε "Προσθήκη νέας υπογραφής" για να δημιουργήσετε μια προσαρμοσμένη υπογραφή για τα μηνύματά σας.

77

10

❙ ❙ ❙ ❙ ❙

Εκτέλεση εφαρμογών γραφείου

78

Περίληψη ●

Η σουίτα OpenOffice διαθέτει φίλτρα που της επιτρέπουν να εργάζεται με έγγραφα δημιουργημένα από τη σουίτα Microsoft Office

●

Το OpenOffice Writer είναι ένα πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου με δυνατότητα δημιουργίας εγγράφων συμβατών με το Microsoft Word

●

Τα έγγραφα στο OpenOffice Writer έχουν τη δυνατότητα ενσωμάτωσης αντικειμένων OLE, προσθέτων, βίντεο, εφαρμογών applet και διαγραμμάτων

●

Το OpenOffice Writer έχει τη δυνατότητα εξαγωγής εγγράφων στη δημοφιλή μορφή Portable Document Format (PDF)

●

Το OpenOffice Calc είναι ένα πρόγραμμα λογιστικών φύλλων με δυνατότητα δημιουργίας λογιστικών φύλλων συμβατών με το Microsoft Excel

●

Τα λογιστικά φύλλα στο OpenOffice Calc δέχονται τύπους για την εκτέλεση αυτόματων υπολογισμών με τη χρήση τιμών δεδομένων κελιών

●

Το OpenOffice Impress είναι ένα πρόγραμμα παρουσιάσεων με δυνατότητα δημιουργίας προβολών διαφανειών συμβατών με το Microsoft PowerPoint

●

Οι διαφάνειες στο OpenOffice Impress δημιουργούνται από πρότυπα και μπορούν να περιέχουν εφέ μετάβασης και αυτόματο χρονισμό προώθησης

●

Το πρόγραμμα OpenOffice Draw μπορεί να δημιουργήσει γρήγορα διαγράμματα, γραφήματα και άλλα γραφικά, σε διάφορες μορφές αρχείων

●

Μπορείτε να ανοίξετε το OpenOffice Draw από το μενού "Αρχείο", "Δημιουργία", "Σχέδιο" σε οποιοδήποτε παράθυρο του OpenOffice

●

Το OpenOffice Base είναι ένα πρόγραμμα βάσης δεδομένων που επιτρέπει την αποθήκευση δεδομένων σε οργανωμένους πίνακες με δυνατότητα επιλεκτικής αναζήτησης

●

Τα ερωτήματα της βάσης δεδομένων δημιουργούνται στο OpenOffice Base με τη χρήση της γλώσσας Structured Query Language (SQL) ή με τη χρήση του Αυτόματου πιλότου για ερωτήματα

●

Το Evolution είναι ένα πρόγραμμα ηλεκτρονικής αλληλογραφίας με δυνατότητα αποστολής και λήψης μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μέσω μιας υπηρεσίας παροχής Διαδικτύου

●

Εκτός από τα μηνύματα, το Evolution είναι επίσης προσωπική ατζέντα με δυνατότητα αποθήκευσης επαφών, συναντήσεων, υπενθυμίσεων και σημειώσεων

5

Εκτέλεση εφαρμογών πολυμέσων

Στο κεφάλαιο αυτό περιγράφεται ο τρόπος εκτέλεσης εργασιών με διάφορα αρχεία πολυμέσων.

80

Περιήγηση στον ιστό

82

Ηλεκτρονικά μηνύματα

84

Τηλεφωνία μέσω του Διαδικτύου

86

Παρακολούθηση βίντεο

88

Αναπαραγωγή μουσικής

90

Εγγραφή δίσκων

92

Δημιουργία γραφικών

94

Προσθήκη περισσότερων εφαρμογών

96

Περίληψη

Εκτέλεση εφαρμογών πολυμέσων

Περιήγηση στον ιστό Οι περισσότερες διανομές του Linux περιλαμβάνουν το πρόγραμμα Mozilla Firefox περιήγησης στον ιστό, ανοικτού κώδικα. Αυτός το δημοφιλές δωρεάν πρόγραμμα περιήγησης είναι διαθέσιμο για διάφορες πλατφόρμες και είναι εξαιρετικά προσαρμόσιμο. Έχει αναπτυχθεί από την κοινότητα ανοικτού κώδικα από τον πηγαίο κώδικα του αρχικού προγράμματος περιήγησης της Netscape και αποτελεί ένα προϊόν με αυστηρή εφαρμογή των προτύπων.

1 2

Με σύνδεση στο Διαδίκτυο, στο Ubuntu επιλέξτε "Εφαρμογές", "Διαδίκτυο", "Firefox Web Browser", για να ανοίξετε το πρόγραμμα περιήγησης Πληκτρολογήστε τη διεύθυνση URL http://www.babelfish.yahoo.com στο πεδίο τοποθεσίας και, έπειτα, πατήστε το Enter για να ανοίξετε αυτήν την ιστοσελίδα στο παράθυρο περιήγησης Πληκτρολογήστε μια φράση στην περιοχή κειμένου, επιλέξτε μια γλώσσα προς μετάφραση και κάντε κλικ στο κουμπί Translate για να μεταφράσετε τη φράση σας

80

3

❙ ❙ ❙

Μπορείτε να κάνετε κλικ στο κουμπί "Χρήση θέματος" στο παράθυρο διαλόγου "Πρόσθετα" για να χρησιμοποιήσετε ένα εγκατεστημένο θέμα ή το κουμπί "Απεγκατάσταση" για να καταργήσετε το θέμα.

4

❙

Για την προσαρμογή των κουμπιών του προγράμματος περιήγησης, επιλέξτε το μενού "Εργαλεία", "Πρόσθετα", επιλέξτε το εικονίδιο "Θέματα" και επιλέξτε "Λήψη θεμάτων" και εγκαταστήστε ένα θέμα της επιλογής σας, όπως το "Blue Ice"

…συνέχεια

5

❙

6

❙

Τώρα επιλέξτε το εικονίδιο "Επεκτάσεις" στο παράθυρο διαλόγου "Πρόσθετα" και επιλέξτε "Λήψη επεκτάσεων". Στη λίστα που θα εμφανιστεί αναζητήστε τον όρο "Console2" και εγκαταστήστε αυτήν την επέκταση

Επιλέξτε το μενού "Επεξεργασία", "Προτιμήσεις" και επιλέξτε το εικονίδιο "Περιεχόμενο" στο παράθυρο διαλόγου "Προτιμήσεις" που εμφανίζεται. Βεβαιωθείτε ότι το JavaScript είναι ενεργοποιημένο, για την εκτέλεση δεσμών ενεργειών ιστοσελίδων

Ορισμένες ιστοσελίδες ενδεχομένως να μη λειτουργούν σωστά αν δεν έχετε ενεργοποιήσει το JavaScript στις προτιμήσεις του προγράμματος περιήγησης.

81

7

8

❙ ❙

Επανεκκινήστε το Firefox για να ενεργοποιήσετε το θέμα και την επέκταση και επιλέξτε "Εργαλεία", "Κονσόλα σφαλμάτων" για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Κονσόλα". Το παράθυρο αυτό περιλαμβάνει μια δυνατότητα ανάπτυξης JavaScript που προστέθηκε από την επέκταση Console2

Πληκτρολογήστε alert(“Hello το όνομά σας ”) στο πεδίο εισαγωγής και επιλέξτε Evaluate για να δείτε να εμφανίζεται ένα παράθυρο διαλόγου με το όνομά σας

Μπορείτε να ανακαλύψετε πώς να δημιουργήσετε τα δικά σας προσαρμοσμένα αρχεία JavaScript με το βιβλίο "JavaScript σε εύκολα βήματα".

Εκτέλεση εφαρμογών πολυμέσων

Ηλεκτρονικά μηνύματα Οι διανομές του Linux συνήθως περιλαμβάνουν μια εφαρμογή άμεσων μηνυμάτων ανεξαρτήτως πλατφόρμας με το όνομα Pidgin, η οποία σας επιτρέπει να συνδεθείτε ταυτόχρονα σε πολλαπλούς λογαριασμούς άμεσων μηνυμάτων. Αυτό σημαίνει ότι μπορείτε να συζητήσετε με φίλους μέσω AIM, ICQ, MSN Messenger, IRC και πολλά άλλα.

1

2

82

3

Μπορείτε να καταχωρίσετε έναν λογαριασμό MSN (συμπεριλαμβανομένου του ταχυδρομείου Hotmail) ηλεκτρονικά στη διεύθυνση registernet.passport.com.

❙ ❙ ❙

4

❙

5

❙

6

❙

Επιλέξτε "Εφαρμογές", "Διαδίκτυο", "Αποστολέας μηνυμάτων διαδικτύου Pidgin" για να ανοίξετε την εφαρμογή Pidgin

Όταν εμφανιστεί το παράθυρο διαλόγου "Λογαριασμοί", που σας ενημερώνει ότι δεν έχουν διαμορφωθεί λογαριασμοί άμεσων μηνυμάτων, κάντε κλικ στο κουμπί "Προσθήκη" Στο παράθυρο διαλόγου "Προσθήκη λογαριασμού", επιλέξτε ένα "Πρωτόκολλο" και εισαγάγετε τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ως "Όνομα χρήστη" και τον "Κωδικό"

Επιλέξτε "Προσθήκη" για να δημιουργήσετε τον λογαριασμό άμεσων μηνυμάτων και θα εμφανιστεί ένα παράθυρο "Λίστα φίλων". Επιλέξτε το μενού "Φίλοι", "Προσθήκη φίλου" για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Προσθήκη φίλου"

Στο παράθυρο διαλόγου "Προσθήκη φίλου" επιλέξτε τον λογαριασμό άμεσων μηνυμάτων για συνομιλία, και εισαγάγετε τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του φίλου ως όνομα και δώστε ψευδώνυμο και ομάδα

Κάντε κλικ στο κουμπί "Προσθήκη" για να προσθέσετε τις λεπτομέρειες σύνδεσης του φίλου σας στη λίστα φίλων. Στο παράθυρο "Λίστα φίλων" προστίθεται ένα στοιχείο για αυτόν το φίλο

…συνέχεια

7

❙

9

❙

Κατά την πρώτη επαφή θα πρέπει και οι δύο να συμφωνήσετε για τη συνομιλία

Μόλις συμφωνήσετε, ανοίγει ένα παράθυρο συζήτησης. Πληκτρολογήστε το μήνυμά σας στο πεδίο κειμένου στο κάτω τμήμα αυτού του παραθύρου και πατήστε Enter για να το στείλετε στο φίλο σας

83

❙

8

Κάντε διπλό κλικ σε ένα στοιχείο φίλου στο παράθυρο "Λίστα φίλων" για να δοκιμάσετε την έναρξη μιας συνομιλίας

Με το κλείσιμο του παραθύρου "Λίστα φίλων" δεν κλείνει και το πρόγραμμα Pidgin. Κάντε δεξί κλικ στο εικονίδιο στη γραμμή εργασιών και επιλέξτε "Έξοδος" για να το κλείσετε ή κάντε κλικ στο εικονίδιο για να ανοίξετε και πάλι τη "Λίστα φίλων".

Κάντε κλικ στο κουμπί "Εισαγωγή" και επιλέξτε ένα κατάλληλο εικονίδιο Smiley από τη λίστα, για να βελτιώσετε τα μηνύματά σας.

Εκτέλεση εφαρμογών πολυμέσων

Τηλεφωνία μέσω του Διαδικτύου Η εφαρμογή "Τηλεφωνία με λογισμικό Ekiga" χρησιμοποιεί το πρωτόκολλο SIP (Session Initiation Protocol) για να επιτρέψει την δωρεάν ηχητική επικοινωνία μέσω μιας σύνδεσης Διαδικτύου, ένα "τηλέφωνο SIP". Περιλαμβάνεται σε ορισμένες διανομές του Linux και υπάρχει επίσης μια έκδοση του Ekiga για χρήστες των Windows. Ο κάθε χρήστης, ανεξάρτητα από την πλατφόρμα, θα πρέπει αρχικά να εγγραφεί σε μια δωρεάν διεύθυνση SIP η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πραγματοποίηση τηλεφωνικών κλήσεων μέσω του Διαδικτύου.

❙

2

❙

3

❙

84

1

Μπορείτε να βρείτε το Ekiga στο Διαδίκτυο στη διεύθυνση www.ekiga.net.

Επιλέξτε "Εφαρμογές", "Διαδίκτυο", "Τηλεφωνία με λογισμικό Ekiga" για να ανοίξετε το Ekiga. Θα χαιρετηθείτε από το παράθυρο διαλόγου "Βοηθός Ρύθμισης Ekiga"

Η διαμόρφωση είναι μια διαδικασία 10 βημάτων τα οποία αλλάζετε με το πάτημα του κουμπιού "Μπροστά". Εισαγάγετε το όνομά σας όταν σας ζητηθεί και συνεχίστε στο σημαντικό τρίτο βήμα

Με σύνδεση στο Διαδίκτυο, κάντε κλικ στον υπερσύνδεσμο προς τη διεύθυνση ekiga.net και συμπληρώστε τη φόρμα για να λάβετε διεύθυνση SIP. Εισαγάγετε το όνομα χρήστη και τον κωδικό πρόσβασης στα πεδία του παραθύρου διαλόγου

…συνέχεια

04

❙

05

❙

❙ ❙

Προχωρήστε στα υπόλοιπα παράθυρα διαλόγου, αποδεχόμενοι τις προεπιλεγμένες συστάσεις διαμόρφωσης ή πραγματοποιώντας αλλαγές όπου είναι απαραίτητο. Οι προεπιλογές είναι επαρκείς για τις περισσότερες περιπτώσεις

Θα πρέπει να εγγράψετε τη διεύθυνση SIP προτού τη χρησιμοποιήσετε. και το Ekiga θα σας στείλει ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για το σκοπό αυτό. Ανοίξτε το μήνυμα και κάντε κλικ στο σύνδεσμο εκεί για την εγγραφή

06

Συνδέστε ένα μικρόφωνο στον υπολογιστή σας και βεβαιωθείτε ότι λειτουργεί

07

Πληκτρολογήστε τη διεύθυνση SIP που θέλετε να καλέσετε στο πεδίο διεύθυνσης URL του Ekiga

09

10

❙ ❙ ❙

85

08

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εφαρμογή "Εγγραφή ήχου" στο μενού "Ήχος & βίντεο" για να δοκιμάσετε το μικρόφωνο.

Κάντε κλικ στο κουμπί ή επιλέξτε το μενού "Κλήση", "Κλήση" (ή πατήστε Ctrl+O) για να πραγματοποιήσετε την κλήση. Μετά από μια μικρή παύση θα ακούσετε τον ήχο κλήσης και θα ζητηθεί από τον χρήστη που καλείτε να δεχθεί την κλήση Μόλις συνδεθείτε, μπορείτε να συζητάτε κανονικά. Η διάρκεια της κλήσης εμφανίζεται δυναμικά στην γραμμή κατάστασης

Όταν ολοκληρώσετε την κλήση, κάντε κλικ στο κουμπί ή επιλέξτε το μενού "Κλήση", "Αποσύνδεση" (ή πατήστε Ctrl+D). Η εφαρμογή διακόπτη την κλήση και συνεχίζει στην κατάσταση ετοιμότητας

Με το κλείσιμο του παραθύρου Ekiga δεν κλείνει και η εφαρμογή. Κάντε δεξί κλικ στο εικονίδιο στη γραμμή εργασιών και επιλέξτε "Έξοδος" για να το κλείσετε ή κάντε κλικ στο εικονίδιο για να ανοίξετε και πάλι τη "Λίστα φίλων".

Εκτέλεση εφαρμογών πολυμέσων

Παρακολούθηση βίντεο

86

Η υποστήριξη για την αναπαραγωγή αρχείων βίντεο διαφέρει στις διάφορες διανομές του Linux καθώς τα περισσότερες αρχεία βίντεο χρησιμοποιούν ιδιωτικές μορφές, αντίθετα προς την ιδέα του δωρεάν λογισμικού. Κατά συνέπεια, η διανομή Ubuntu δεν παραδίδεται με τους απαιτούμενους αποκωδικοποιητές για την αναπαραγωγή πολλών δημοφιλών μορφών βίντεο. Όμως, παρέχει μια δυνατότητα εγκατάστασης σε πρώτη ζήτηση η οποία πραγματοποιεί την εγκατάσταση των αποκωδικοποιητών για την αναπαραγωγή ιδιωτικών μορφών, εάν συμφωνείτε. Η δυνατότητα αυτή ξεκινά αυτόματα όταν επιχειρείτε την αναπαραγωγή ενός αρχείου ιδιωτικής μορφής στην εφαρμογή αναπαραγωγής ταινιών Totem.

1

❙

2

❙

3

❙

Επιλέξτε "Εφαρμογές", "Ήχος & βίντεο", "Αναπαραγωγή ταινιών" για να ανοίξετε το παράθυρο "Αναπαραγωγή ταινιών"

Στην αναπαραγωγή ταινιών επιλέξτε το μενού "Ταινία", "Άνοιγμα" και επιλέξτε ένα αρχείο βίντεο σε ιδιωτική μορφή, όπως MPG ή WMV. Θα εμφανιστεί ένα παράθυρο διαλόγου για την αναζήτηση πακέτων αποκωδικοποιητών πολυμέσων. Επιλέξτε "Αναζήτηση"

Η διαδικασία αυτή είναι απαραίτητη κατά την εγγραφή για να ξεπεράσετε την αμφιβολία άδειας χρήσης. Αυτό μάλλον θα διορθωθεί στο μέλλον.

Στο παράθυρο διαλόγου "Εγκατάσταση αποκωδικοποιητών πολυμέσων" επιλέξτε τα δύο πακέτα GStreamer για εγκατάσταση και βεβαιωθείτε ότι διαθέτετε σύνδεση Διαδικτύου και κάντε κλικ στο κουμπί "Εγκατάσταση"

…συνέχεια

4

❙

Εμφανίζεται ένα παράθυρο διαλόγου που ζητά να επιβεβαιώσετε ότι έχετε δικαίωμα εγκατάστασης των αποκωδικοποιητών. Κάντε κλικ στο κουμπί "Επιβεβαίωση" εάν θέλετε να συνεχίσετε

87 Ο αποκωδικοποιητής είναι λογισμικό συμπίεσηςαποσυμπίεσης που επεξεργάζεται ψηφιακές ροές δεδομένων.

Οι αποκωδικοποιητές πολυμέσων λαμβάνονται από το Διαδίκτυο και πραγματοποιείται εγκατάσταση στο σύστημά σας. Όταν ολοκληρωθεί η εγκατάσταση, έχει προστεθεί υποστήριξη για την ιδιωτική μορφή βίντεο, συνεπώς η αναπαραγωγή ταινιών ξεκινά την αναπαραγωγή του επιλεγμένου αρχείου βίντεο.

Εκτέλεση εφαρμογών πολυμέσων

Αναπαραγωγή μουσικής Η "Αναπαραγωγή μουσικής" είναι καταπληκτική για την αναπαραγωγή αρχείων μουσικής και αποτελεί επίσης συλλέκτη podcast, και ραδιοδέκτη μέσω Διαδικτύου.

1

❙

2

❙

Επιλέξτε "Μουσική" στο παράθυρο "Βιβλιοθήκη", κάντε δεξί κλικ στο παράθυρο κομματιών και επιλέξτε "Εισαγωγή φακέλου" από το μενού περιβάλλοντος. Επιλέξτε το φάκελο "Μουσική" στο παράθυρο "Τοποθεσίες" για να εισαγάγετε τα περιεχόμενά του στην Αναπαραγωγή μουσικής

88

Ο φάκελος "Μουσική" βρίσκεται στον αρχικό κατάλογο για την αποθήκευση αρχείων μουσικής.

Επιλέξτε "Εφαρμογές", "Ήχος & βίντεο", "Αναπαραγωγή μουσικής" για να ανοίξετε την εφαρμογή Rhythmbox

Κάντε δεξί κλικ σε ένα κομμάτι και επιλέξτε "Κατάργηση" για να το διαγράψετε από τη λίστα αναπαραγωγής.

3

4

❙ ❙

Κάντε διπλό κλικ σε κάποιο κομμάτι για να ξεκινήστε την αναπαραγωγή του κομματιού. Όταν ολοκληρωθεί, ξεκινά αυτόματα η αναπαραγωγή του επόμενου κομματιού Επιλέξτε "Φορητές εκπομπές" στο παράθυρο "Βιβλιοθήκη", κάντε δεξί κλικ στο παράθυρο "Ροές" και επιλέξτε "Νέα ροή φορητής εκπομπής" για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Νέα ροή φορητής εκπομπής". Πληκτρολογήστε τη διεύθυνση URL μιας ροής, όπως http://rss.cnn.com/services/ podcasting/newscast/rss.xml

…συνέχεια

5

6

8

❙ ❙

Με σύνδεση στο Διαδίκτυο, φορτώνεται η φορητή εκπομπή από τη ροή στον υπολογιστή σας. Με την ολοκλήρωση, κάντε διπλό κλικ σε αυτήν στο παράθυρο "Ροές" για να ξεκινήσετε την αναπαραγωγή Επιλέξτε "Ραδιόφωνο" στο παράθυρο "Βιβλιοθήκη" και κάντε διπλό κλικ σε έναν από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς για να ξεκινήσετε ακρόαση

Μπορείτε να προσθέσετε ραδιοφωνικούς σταθμούς κάνοντας κλικ στο κουμπί "Δημιουργία ενός νέου σταθμού διαδικτυακού ραδιοφώνου" και εισάγοντας μια διεύθυνση URL. Χρησιμοποιήστε μια μηχανή αναζήτησης για να βρείτε διευθύνσεις URL για ραδιοσταθμούς Διαδικτύου και φορητές εκπομπές.

89

7

❙ ❙

Τοποθετήστε ένα δίσκο CD μουσικής στη θήκη της μονάδας. Η Αναπαραγωγή μουσικής το εντοπίζει, προσθέτοντας ένα μενού "Συσκευές" κάτω από το μενού "Λίστες αναπαραγωγής" Μετά από λίγο εμφανίζεται ο τίτλος του CD στο μενού "Συσκευές". Κάντε διπλό κλικ στον τίτλο για να ξεκινήσει η αναπαραγωγή του πρώτου κομματιού

Μπορείτε επίσης να κάνετε δεξί κλικ σε ένα εικονίδιο αρχείου μουσικής και να επιλέξετε "Άνοιγμα με Αναπαραγωγή μουσικής" για την αναπαραγωγή του.

Εκτέλεση εφαρμογών πολυμέσων

Εγγραφή δίσκων Οι διανομές του Linux περιλαμβάνουν εφαρμογές για την εύκολη εξαγωγή αρχείων ήχου από μουσικά CD και την εγγραφή αρχείων σε κενούς δίσκους CD/DVD. Η "Εφαρμογή εξαγωγής ήχου" αποθηκεύει τα εξαχθέντα αρχεία ήχου στην ανοικτή μορφή OGG από προεπιλογή, την οποία μπορείτε να αναπαραγάγετε με την "Αναπαραγωγή μουσικής". ¨Το πρόγραμμα Serpentine στη συνέχεια μπορεί να γράψει διάφορα αρχεία OGG σε έναν κενό δίσκο CD ως αρχεία ήχου, δημιουργώντας ένα δίσκο CD μουσικής σύνθεσης.

1

❙

2

❙

90

Δεν μπορούν όλα τα προγράμματα αναπαραγωγής να δεχθούν αρχεία OGG χωρίς την εγκατάσταση προσθέτων. Μπορείτε να προμηθευτείτε πρόσθετο για το Windows Media Player από τη διεύθυνση www.wmplugins.com.

Από προεπιλογή, η εφαρμογή εξαγωγής ήχου αποθηκεύει τα εξαγμένα αρχεία στο φάκελο "Μουσική" εντός του αρχικού καταλόγου.

3 4

5

❙ ❙ ❙

Τοποθετήστε ένα δίσκο CD μουσικής στη θήκη της μονάδας και επιλέξτε "Εφαρμογές", "Ήχος & βίντεο", "Εφαρμογή εξαγωγής ήχου από μουσικό CD". Η εφαρμογή αναγνωρίζει το δίσκο CD και εμφανίζει όλα τα κομμάτια

Επιλέξτε ένα ή περισσότερα κομμάτια για εξαγωγή και κάντε κλικ στο κουμπί "Εξαγωγή". Εμφανίζεται ένα εικονίδιο δίπλα στο κομμάτι που εξάγεται και εγγράφεται το αρχείο OGG

Τώρα επιλέξτε "Εφαρμογές", "Ήχος & βίντεο", "Brasero" για να ανοίξετε την εφαρμογή Brasero και επιλέξτε εργασία ήχου Χρησιμοποιήστε το κουμπί "Προσθήκη" στη γραμμή εργαλείων της εφαρμογής Brasero για να συμπεριλάβετε τα εξαχθέντα κομμάτια στη λίστα αρχείων προς εγγραφή Τοποθετήστε έναν κενό δίσκο CD στη θήκη της μονάδας και κάντε κλικ στο κουμπί "Εγγραφή" (Burn) στη κάτω δεξιά γωνία για να ξεκινήσετε την εγγραφή των επιλεγμένων αρχείων OGG στο δίσκο CD, σε μορφή αρχείων ήχου

…συνέχεια

Ο δίσκος CD ήχου εγγράφεται με όλα τα επιλεγμένα μουσικά κομμάτια και μπορείτε να το αναπαράγετε σε οποιαδήποτε συσκευή αναπαραγωγής CD.

Για την εγγραφή ενός ειδώλου δίσκου, απλώς κάντε δεξί κλικ στο αρχείο ISO και επιλέξτε "Εγγραφή δίσκου" από το μενού περιβάλλοντος.

Μπορείτε να γράψετε κανονικά αρχεία δεδομένων σε έναν δίσκο χρησιμοποιώντας τον ειδικό φάκελο δημιουργίας CD/DVD, στον οποίο μπορείτε να επικολλήσετε ή να αποθέσετε αρχεία προς αντιγραφή.

7

❙ ❙

91

6

Επιλέξτε "Τοποθεσίες", "Δημιουργία CD/DVD" για να ανοίξετε ένα παράθυρο Περιηγητή αρχείων σε ειδική τοποθεσία φακέλου

Επικολλήστε ή αποθέστε αρχεία που πρέπει να αντιγραφούν στο φάκελο δημιουργίας CD/DVD και κάντε κλικ στο κουμπί "Εγγραφή στο Δίσκο"

Στον Περιηγητή αρχείων, ο φάκελο Δημιουργία CD/ DVD ανοίγει από το μενού "Μετάβαση".

Εκτέλεση εφαρμογών πολυμέσων

Δημιουργία γραφικών Η κύρια εφαρμογή επεξεργασίας εικόνας στο Linux είναι το GIMP (GNU Image Manipulation Program), λογισμικό ανοικτού κώδικα που περιλαμβάνει περισσότερα από 220 πρόσθετα σε μια τυπική εγκατάσταση. Τα πρόσθετα αυτά παρέχουν στο GIMP πολλές από τις δυνατότητες του Adobe Photoshop αλλά δεν παρέχουν εγγενή υποστήριξη για χρώματα CMYK.

92

Το GIMP μπορεί να διαβάσει πολλούς τύπους αρχείων εικόνας, συμπεριλαμβανομένων των αρχείων PSD που δημιουργούνται από το Photoshop.

Το GIMP είναι εξαιρετικά προσαρμόσιμο και έχει ισχυρή υποστήριξη αρχείων script αλλά έχει παράξενη εμφάνιση, τοποθετώντας τα εργαλεία σε ένα διαφορετικό παράθυρο από την εικόνα πάνω στην οποία εργάζεστε. Το GIMP μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εύκολη δημιουργία ελκυστικών γραφικών ιστοσελίδας:

1

❙

2

❙

3

❙

4

❙

5

❙

6

❙

Επιλέξτε "Εφαρμογές", "Γραφικά", "GIMP Image Editor" για να ανοίξετε το παράθυρο εργαλειοθήκης του GIMP, έπειτα επιλέξτε το μενού "Αρχείο", "Νέο" για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Δημιουργία νέας εικόνας" Στο παράθυρο διαλόγου "Δημιουργία νέας εικόνας", ρυθμίστε το Πλάτος σε 100, ρυθμίστε το Ύψος σε 40 και (στις "Προχωρημένες ρυθμίσεις") αλλάξτε τη ρύθμιση "Γέμισμα με" σε "Διαφάνεια" και, έπειτα, κάντε κλικ στο "Εντάξει" για να ανοίξετε ένα νέο παράθυρο εικόνας με αυτές τις προδιαγραφές

Στο παράθυρο εικόνας επιλέξτε το μενού "Προβολή", "Μεγέθυνση" και επιλέξτε 800% και, στη συνέχεια, σύρατε τη γωνία του παραθύρου για να το μεγαλώσετε, ώστε να είναι ορατή ολόκληρη η περιοχή της εικόνας

Επιλέξτε το "Εργαλείο ορθογώνιας επιλογής" και σύρατε τον δείκτη του ποντικιού στο παράθυρο εικόνας από τις συντεταγμένες X:0, Y:0 έως X:80,Y:30, επιλέγοντας μια ορθογώνια περιοχή πλάτους 80 και ύψους 30

Στο παράθυρο εικόνας, επιλέξτε το μενού "Επιλογή", "Rounded Rectangle" (Στρογγυλεμένο ορθογώνιο), στρογγυλεύοντας τις γωνίες της επιλογής με ακτίνα 50%

Κάντε κλικ σε κάθε μπλοκ χρώματος στο παράθυρο εργαλειοθήκης, ορίστε το προσκήνιο σε #F35F28 και το παρασκήνιο σε #F5D087

…συνέχεια

07

08

❙ ❙ ❙

10

❙

11

❙

12

13

14

❙ ❙ ❙

Στο παράθυρο εικόνας, επιλέξτε το μενού "Φίλτρα", "Φως και σκιά", "Drop Shadow" για να εμφανιστεί το παράθυρο διαλόγου Drop Shadow (Πτώση σκιάς). Ορίστε τις δύο ρυθμίσεις Offset (Μετατόπιση) σε 4, τη ρύθμιση Blur radius (Ακτίνα θόλωσης) σε 10, τη ρύθμιση "Χρώμα" στην τιμή του χρώματος προσκήνιου, τη ρύθμιση Opacity (Αδιαφάνεια) σε 80, και καταργήστε την επιλογή Resizing (Αλλαγή μεγέθους)

Τα βέλη στους κανόνες του παραθύρου εικόνας υποδεικνύουν τις συντεταγμένες.

Επιλέξτε το "Εργαλείο ορθογώνιας επιλογής" άλλη μια φορά και σύρατε τον δείκτη από τις συντεταγμένες X:2,Y:2 έως X:78,Y:24 για να επιλέξετε μια περιοχή και, έπειτα, επιλέξτε το μενού "Επιλογή", "Rounded Rectangle", στρογγυλεύοντας και πάλι τις γωνίες όπως πριν Επιλέξτε το "Εργαλείο μείξης" και στη συνέχεια σύρατε τον δείκτη επάνω στην επιλεγμένη περιοχή από επάνω προς τα κάτω, εφαρμόζοντας ένα γραμμικό σταδιακό γέμισμα από το χρώμα προσκήνιου μέχρι το χρώμα παρασκήνιου

93

09

Επιλέξτε το "Εργαλείο κουβά γεμίσματος" και, έπειτα, κάντε κλικ μέσα στην επιλεγμένη περιοχή στο παράθυρο εικόνας, γεμίζοντας την περιοχή με το χρώμα προσκήνιου

Τώρα ρυθμίστε το χρώμα προσκήνιου σε #FFFFFF και, στη συνέχεια, επιλέξτε το "Εργαλείο κειμένου" και κάντε κλικ στην επιλεγμένη περιοχή. Πληκτρολογήστε "Web 2.0" στο παράθυρο "Επεξεργαστής κειμένου" και κάντε κλικ στο κουμπί "Κλείσιμο" Στο παράθυρο εργαλειοθήκης, ρυθμίστε το μέγεθος κειμένου σε 17 και χρησιμοποιήστε τα πλήκτρα με βέλη του πληκτρολογίου για να κεντράρετε το κείμενο επάνω στην εικόνα Στο παράθυρο εικόνας, επιλέξτε "Αρχείο", "Αποθήκευση" και δώστε στην εικόνα το όνομα "button.png". Κάντε κλικ στο κουμπί "Αποθήκευση" και αποδεχθείτε την προτροπή "Συγχώνευση Ορατών Στρωμάτων" κατά την εξαγωγή Κάντε δεξί κλικ στο εικονίδιο του αποθηκευμένου αρχείου εικόνας και επιλέξτε 'Άνοιγμα με "Firefox Web Browser"' για να δείτε πώς φαίνεται

Τα αποτελέσματα ορισμένων προσθέτων του GIMP είναι λιγότερο προβλέψιμα από ότι αυτών του Photoshop για τους έμπειρους χρήστες.

Εκτέλεση εφαρμογών πολυμέσων

Προσθήκη περισσότερων εφαρμογών Οι διανομές του Linux συνήθως περιλαμβάνουν τις εφαρμογές γραφείου και πολυμέσων που χρειάζονται οι περισσότεροι, αλλά υπάρχουν κυριολεκτικά χιλιάδες άλλες δωρεάν εφαρμογές που μπορείτε να εγκαταστήσετε μέσω της σύνδεσης με το Διαδίκτυο. Η επιφάνεια εργασίας του Ubuntu διευκολύνει πραγματικά την επέκταση του συστήματός σας από τη γραμμή εργασιών:

1

Επιλέξτε "Εφαρμογές", "Προσθαφαίρεση" για να ανοίξετε το παράθυρο διαλόγου "Προσθαφαίρεση εφαρμογών" Επιλέξτε μια κατηγορία από το αριστερό πλαίσιο, π.χ. "Γραφικά". Στο επάνω δεξιό πλαίσιο εμφανίζονται όλα τα διαθέσιμα προγράμματα γραφικών, εμφανίζοντας επιλεγμένα κουτάκια για τα προγράμματα που είναι ήδη εγκατεστημένα

94

2

❙ ❙

Η δυνατότητα "Προσθαφαίρεση εφαρμογών" είναι γνωστή επίσης ως Synaptic Package Manager (Διαχείριση πακέτων). Είναι ένα φιλικό προς τον χρήστη γραφικό περιβάλλον του εργαλείου της γραμμής εντολών Advanced Packaging Tool (APT). Για περισσότερες λεπτομέρειες ανατρέξτε στη σελίδα 146.

3 4

5

❙ ❙ ❙

Κάντε κλικ σε κάποια εφαρμογή για να δείτε μια περιγραφή αυτού του προγράμματος στο κάτω δεξιό πλαίσιο Κυλίστε τη λίστα προς τα κάτω και επιλέξτε το κουτί δίπλα σε ένα πρόγραμμα για να το σημειώσετε για εγκατάσταση, π.χ. το πρόγραμμα "Inkscape vector graphics". Το κουμπί "Εφαρμογή αλλαγών" ενεργοποιείται Κάντε κλικ στο κουμπί "Εφαρμογή αλλαγών" για να ζητήσετε την εγκατάσταση. Εμφανίζεται ένα παράθυρο διαλόγου που δίνει την επιλογή εφαρμογής ή ακύρωσης

…συνέχεια

6

❙ ❙

8

❙

Δώστε τον κωδικό χρήστη εάν εμφανιστεί ένα παράθυρο διαλόγου που το ζητά και θα ξεκινήσει η λήψη της εφαρμογής

Μπορείτε να καταργήσετε εφαρμογές απλώς με την κατάργηση της επιλογής των κουτιών στα προγράμματα της "Προσθαφαίρεσης" και, έπειτα, με κλικ στο κουμπί "Εφαρμογή αλλαγών".

95

7

Κάντε κλικ στο κουμπί "Εφαρμογή" για να ξεκινήσετε τη διαδικασία εγκατάστασης της επιλεγμένης εφαρμογής μέσω του Διαδικτύου

9

❙

Όταν ολοκληρωθεί, ένα άλλο παράθυρο διαλόγου επιβεβαιώνει τα προγράμματα των οποίων η εγκατάσταση ολοκληρώθηκε. Κάντε κλικ στο κουμπί "Κλείσιμο"

Επιλέξτε "Εφαρμογές", "Γραφικά" για να δείτε ότι έχει προστεθεί ένα στοιχείο μενού για την εκκίνηση του προγράμματος Inkscape

Το Inkscape είναι ένα εξαιρετικό δωρεάν πρόγραμμα γραφικών διανυσμάτων αντίστοιχο του Adobe Illustrator. Μπορεί ακόμη και να αποθηκεύσει αρχεία σε μορφή AI.

Εκτέλεση εφαρμογών πολυμέσων

96

Περίληψη ●

Το πρόγραμμα περιήγησης Mozilla Firefox περιλαμβάνεται στις περισσότερες διανομές του Linux και επεκτείνεται και προσαρμόζεται εύκολα

●

Η ταυτόχρονη αποστολή άμεσων μηνυμάτων σε πολλαπλούς λογαριασμούς είναι δυνατή με τον "Αποστολέα μηνυμάτων διαδικτύου Pidgin"

●

Η εφαρμογή "Τηλεφωνία με λογισμικό Ekiga" επιτρέπει δωρεάν τηλεφωνικές κλήσεις μέσω του Διαδικτύου σε χρήστες που διαθέτουν διεύθυνση SIP

●

Οι διανομές Linux που περιλαμβάνουν μόνο δωρεάν λογισμικό ανοικτού κώδικα δεν περιλαμβάνουν ιδιωτικούς αποκωδικοποιητές για την αναπαραγωγή πολυμέσων

●

Η διανομή Ubuntu διαθέτει ένα χαρακτηριστικό εγκατάστασης σε πρώτη ζήτηση που εκτελεί την εγκατάσταση ιδιωτικών αποκωδικοποιητών πολυμέσων όταν ζητηθεί

●

Η Αναπαραγωγή ταινιών έχει τη δυνατότητα αναπαραγωγής όλων των τύπων αρχείων μορφής βίντεο όταν έχουν εγκατασταθεί οι κατάλληλοι αποκωδικοποιητές

●

Με την εφαρμογή Rhythmbox μπορείτε να εκτελέσετε αναπαραγωγή αρχείων μουσικής σε διάφορες μορφές αρχείων

●

Το Rhythmbox είναι επίσης ένας χρήσιμος συλλέκτης φορητών εκπομπών (podcast) καθώς και ραδιοφωνικός δέκτης μέσω Διαδικτύου

●

Οι δίσκοι CD ήχου αναπαράγονται μέσω της εφαρμογής Rhythmbox

●

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την "Εφαρμογή εξαγωγής ήχου" για την εξαγωγή αρχείων από δίσκους CD ήχου και την αποθήκευση στο σύστημά σας σε αρχεία μορφής OGG

●

Η εφαρμογή Serpentine μπορεί να εγγράψει εξαγμένα αρχεία OGG σε έναν κενό δίσκο CD ως αρχεία ήχου με δυνατότητα αναπαραγωγής σε κάθε συσκευή CD

●

Μπορείτε να εγγράψετε αρχεία δεδομένων σε έναν κενό δίσκο χρησιμοποιώντας τον ειδικό φάκελο Εγγραφή CD/DVD

●

Το GIMP είναι το κύριο λογισμικό επεξεργασίας εικόνας στο Linux και μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε για τη δημιουργία ελκυστικών γραφικών

●

Μπορείτε να προσθέσετε πολλές επιπλέον δωρεάν εφαρμογές στο σύστημα Linux χρησιμοποιώντας τη δυνατότητα "Προσθαφαίρεση εφαρμογών"

6

Εντολές στο κέλυφος

Σε αυτό το κεφάλαιο παρουσιάζεται το κέλυφος (shell) του Linux και επιδεικνύονται ορισμένες βασικές εντολές κελύφους.

98

Άνοιγμα του τερματικού

100

Αλλαγή σε υπερχρήστη

102

Προσαρμογή της γραμμής εντολών του κελύφους

104

Αλλαγή του επιπέδου εκτέλεσης

106

Αποκάλυψη των μεταβλητών κελύφους

108

Άνοιγμα εφαρμογών από το κέλυφος

110

Περιήγηση στη γραμμή εντολών

112

Εργασίες σε καταλόγους

114

Περίληψη

Εντολές στο κέλυφος

Άνοιγμα του τερματικού Στην καρδιά του λειτουργικού συστήματος Linux βρίσκεται μια κεντρική σειρά εντολών μηχανής που είναι γνωστή ως ο "πυρήνας". Πρόκειται για ένα τεχνικό πρόγραμμα το οποίο δεν είναι φιλικό προς τον χρήστη, καθώς έχει σχεδιαστεί κυρίως για την επικοινωνία με τα ηλεκτρονικά εξαρτήματα. Ένα "κέλυφος" του Linux είναι ένα χαρακτηριστικό που επιτρέπει στον χρήστη να επικοινωνήσει απευθείας με τον πυρήνα σε μορφή αναγνωρίσιμη από τον άνθρωπο. Μεταφράζει οδηγίες της γραμμής εντολών προκειμένου να είναι δυνατή η επεξεργασία τους.

Οι επιλογές δεν είναι τυποποιημένες. Η ίδια επιλογή μπορεί να έχει διαφορετικές σημασίες σε διαφορετικές εντολές.

Οι περισσότερες διανομές Linux περιλαμβάνουν διάφορα προγράμματα κελύφους που προσφέρουν διαφορετικές δυνατότητες. Το προεπιλεγμένο πρόγραμμα κελύφους του Linux, ωστόσο, είναι το Bourne Again SHell (BASH), που πρόκειται για μια αναβαθμισμένη έκδοση του αρχικού κελύφους Bourne που υπήρχε στο λειτουργικό σύστημα Unix.

98

Το κέλυφος μπορεί να καταλάβει ένα μεγάλο αριθμό εντολών, με κάθε μία εντολή να διαθέτει έναν αριθμό "επιλογών" οι οποίες καθορίζονται (προαιρετικά) για την τροποποίηση της συμπεριφορά της. Συνήθως μπροστά σε κάθε επιλογή τοποθετείται μία παύλα. Πολλές εντολές επίσης δέχονται "ορίσματα" που παρέχουν δεδομένα προς χρήση από την εντολή. Η τυπική σύνταξη μιας εντολής κελύφους μοιάζει κάπως έτσι: εντολή -επιλογή όρισμα Οι εντολές κελύφους εκτελούνται στη γραμμή εντολών σε λειτουργία περιβάλλοντος κειμένου ή σε μια γραμμή εντολών σε παράθυρο τερματικού σε ένα γραφικό περιβάλλον εργασίας.

1

❙

Ανοίξτε ένα παράθυρο τερματικού κελύφους (στην επιφάνεια εργασίας Ubuntu, επιλέξτε "Εφαρμογές", "Βοηθήματα", "Τερματικό")

Όταν ανοίξει το παράθυρο τερματικού κελύφους, εμφανίζει την προεπιλεγμένη γραμμή εντολών του bash και τοποθετεί το δρομέα μετά τη γραμμή, έτοιμο να δεχθεί μια εντολή. Η προεπιλεγμένη γραμμή εντολών αποτελείται από το όνομα του τρέχοντος χρήστη και το όνομα τομέα του υπολογιστή, διαχωρισμένα από έναν χαρακτήρα "@". Η ένδειξη αυτή εμφανίζεται επίσης στη γραμμή τίτλου του παραθύρου του τερματικού από προεπιλογή.

…συνέχεια Μπορείτε να επιβεβαιώσετε τον τρέχοντα χρήστη και το όνομα τομέα οποιαδήποτε στιγμή με τις εντολές whoami και hostname.

2 3

❙ ❙

Πληκτρολογήστε την εντολή whoami στη γραμμή εντολών και πατήστε Enter Τώρα πληκτρολογήστε την εντολή hostname και πατήστε και πάλι Enter

Οι εντολές χρησιμοποιούν μόνο πεζούς χαρακτήρες. Η εντολή δεν αναγνωρίζεται εάν γραφτεί με κεφαλαίους χαρακτήρες.

4

❙

5

❙

6

❙

99

Ορισμένες εντολές καλούν μεμονωμένα προγράμματα που βρίσκονται στο σύστημά σας. Π.χ. η εντολή clear που διαγράφει το περιεχόμενο του τερματικού. Άλλες πάλι είναι "ενσωματωμένες" εντολές μέσα στο ίδιο το κέλυφος, όπως η εντολή exit η οποία τερματίζει το κέλυφος και κλείνει το παράθυρο τερματικού. Μπορείτε να μάθετε εάν μια εντολή είναι ενσωματωμένη χρησιμοποιώντας την εντολή type και το όνομα της εντολής ως όρισμα. Πληκτρολογήστε clear και πατήστε το Enter για να διαγράψετε το προηγούμενο περιεχόμενο, έπειτα πληκτρολογήστε type clear και πατήστε Enter και πάλι, για να ανακαλύψετε την τοποθεσία της προγράμματος της εντολής clear Τώρα πληκτρολογήστε type exit και πατήστε Enter για να ανακαλύψετε ότι η εντολή exit είναι μια ενσωματωμένη οδηγία του κελύφους

Πληκτρολογήστε την εντολή exit και πατήστε Enter για να τερματίσετε το κέλυφος, κλείνοντας ταυτόχρονα το παράθυρο τερματικού του κελύφους

Πληκτρολογήστε το όρισμα --help (δύο παύλες και η λέξη "help") μετά από οποιαδήποτε εντολή και πατήστε Enter για να δείτε μια λίστα επιλογών για αυτήν την εντολή.

Εντολές στο κέλυφος

Αλλαγή σε υπερχρήστη Ένας κανονικός χρήστης μπορεί να εκτελέσει πολλές εντολές του κελύφους αλλά ορισμένες είναι διαθέσιμες μόνο στον προνομιούχο "υπερχρήστη" root. Αυτές οι περιορισμένες εντολές συνήθως εκτελούν λειτουργίες διαχείρισης του συστήματος, τις οποίες οι κανονικοί χρήστες δεν πρέπει να έχουν το δικαίωμα να εκτελούν σε ένα περιβάλλον πολλαπλών χρηστών. Για παράδειγμα, ο υπερχρήστης μπορεί να χρησιμοποιήσει την εντολή reboot για να εκτελέσει άμεσα επανεκκίνηση του συστήματος. Είναι προφανές ότι δεν πρέπει να επιτρέπεται η πρόσβαση σε αυτήν την εντολή σε κανονικούς χρήστες σε ένα περιβάλλον πολλαπλών χρηστών. Σε ένα τυπικό οικιακό σύστημα Linux, ο χρήστης που δημιουργήθηκε κατά την εγκατάσταση έχει πρόσβαση στην εντολή sudo που επιτρέπει την εκτέλεση εντολών σαν ο χρήστης να ήταν υπερχρήστης. Όταν η εντολή sudo ζητήσει κωδικό πρόσβασης, χρειάζεται ο κωδικός πρόσβασης του χρήστη, και όχι ο κωδικός του υπερχρήστη root.

1

100

2

3

❙ ❙ ❙

Στη γραμμή εντολών του κελύφους, πληκτρολογήστε την εντολή reboot για να επιχειρήσετε επανεκκίνηση του συστήματος Καθώς το κέλυφος σας ενημερώνει ότι η πρόσβαση στην εντολή reboot επιτρέπεται μόνο στον υπερχρήστη root, πληκτρολογήστε την εντολή sudo reboot Πληκτρολογήστε τον κωδικό πρόσβασης του χρήστη, ο οποίος δημιουργήθηκε κατά την εγκατάσταση, και πατήστε Enter για άμεση επανεκκίνηση του συστήματός σας

Το κέλυφος δεν εμφανίζει χαρακτήρες κατά την εισαγωγή κωδικών πρόσβασης. Όταν ο λογαριασμός του υπερχρήστη root είναι κλειδωμένος από προεπιλογή, μπορείτε να τον ενεργοποιήσετε παρέχοντας έναν κωδικό πρόσβασης για τον χρήστη root με την εντολή passwd.

4

❙

Στη γραμμή εντολών, πληκτρολογήστε την εντολή sudo passwd root και εισαγάγετε έναν κωδικό της επιλογής σας για τον υπερχρήστη root

…συνέχεια

Τώρα που ο λογαριασμός του υπερχρήστη root έχει ενεργοποιηθεί, μπορείτε να εισέλθετε ως root χρησιμοποιώντας την εντολή su με την επιλογή -l. Όταν ένας κανονικός χρήστης εισέρχεται στο κέλυφος, ο κατάλογος εργασίας είναι από προεπιλογή ο αρχικός κατάλογος του χρήστη. Όταν εισέρχεται ο υπερχρήστης με την εντολή su -l, ο κατάλογος εργασίας είναι ο κατάλογος /root.

Ένας χρήστης με πρόσβαση στο sudo μπορεί να ενεργοποιήσει ή να απενεργοποιήσει τον λογαριασμό υπερχρήστη root με την εντολή sudo passwd -l root.

Η εντολή pwd εμφανίζει τον τρέχοντα κατάλογο εργασίας και η εντολή logname αποκαλύπτει το όνομα του χρήστη ο οποίος ξεκίνησε τη συνεδρία του κελύφους.

5

7

Πληκτρολογήστε την εντολή pwd για να εμφανίσετε τον τρέχοντα κατάλογο εργασίας και στη συνέχεια εισέλθετε ως υπερχρήστης root και εισαγάγετε την εντολή pwd άλλη μια φορά για να δείτε τη νέα τοποθεσία

101

6

❙ ❙ ❙

Χρησιμοποιήστε την εντολή logname για να δείτε το όνομα του χρήστη που ξεκίνησε τη συνεδρία του κελύφους

Βγείτε από τον λογαριασμό του υπερχρήστη root εισάγοντας την εντολή exit, για να συνεχίσετε με την κατάσταση κανονικού χρήστη, πίσω στον αρχικό κατάλογο του χρήστη

Από τη γραμμή εντολής root μπορείτε να έχετε πρόσβαση σε οποιοδήποτε αρχείο ή πρόγραμμα στο σύστημα, με δυνατότητα να προκαλέσετε πραγματική καταστροφή! Να εισέρχεστε ως root όταν είναι απολύτως απαραίτητο.

Εντολές στο κέλυφος

Προσαρμογή της γραμμής εντολών του κελύφους Κάθε φορά που κάποιος χρήστης εισέρχεται σε ένα κέλυφος, το Linux αναζητεί ένα κρυφό αρχείο διαμόρφωσης με το όνομα ".bashrc" το οποίο βρίσκεται στον αρχικό κατάλογο του χρήστη. Το αρχείο αυτό καθορίζει τη συμπεριφορά του κελύφους και μπορείτε να το τροποποιήσετε για να προσαρμόσετε το κέλυφος στις δικές σας προτιμήσεις. Μπορείτε να επεξεργαστείτε αυτό το αρχείο για να προσαρμόσετε την εμφάνιση της γραμμής εντολών του κελύφους στο στυλ και το χρώμα της αρεσκείας σας.

1 2 3

❙ ❙ ❙

Ανοίξτε τον Περιηγητή αρχείων στον κατάλογο /home (στην επιφάνεια εργασίας του Ubuntu, επιλέξτε "Τοποθεσίες", "Αρχικός κατάλογος")

Στον Περιηγητή αρχείων, επιλέξτε "Προβολή", "Εμφάνιση κρυφών αρχείων" για να εμφανιστούν τα κρυφά αρχεία στον κατάλογο /home

Κάντε δεξί κλικ στο εικονίδιο του αρχείου .bashrc και επιλέξτε 'Άνοιγμα με "Επεξεργαστής κειμένου"' από το μενού περιβάλλοντος

102

Το αρχείο .bashrc περιέχει οδηγίες διαμόρφωσης και σχόλια. Οι γραμμές σχολίων ξεκινούν με το χαρακτήρα της δίεσης "#", ο οποίος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την απενεργοποίηση οδηγιών. Για παράδειγμα, την εντολή που εμφανίζει το όνομα χρήστη και τον τομέα του υπολογιστή ως τον τίτλο του του παραθύρου του τερματικού κελύφους.

4

Τα ονόματα αρχείου των κρυφών αρχείων ξεκινούν με μία τελεία.

5

❙ ❙

Κυλίστε το αρχείο .bashrc προς τα κάτω για να βρείτε τη γραμμή που ξεκινά με PROMPT_COMMAND= και εισαγάγετε έναν χαρακτήρα δίεσης # στην αρχή της γραμμής

Αποθηκεύστε το αρχείο για να υλοποιηθεί η αλλαγή και επιλέξτε "Εφαρμογές", "Βοηθήματα", "Τερματικό" για να ανοίξετε ένα παράθυρο κελύφους με την προεπιλεγμένη γραμμή τίτλου "Τερματικό"

…συνέχεια Η εμφάνιση της γραμμής εντολών καθορίζεται από μια μεταβλητή κελύφους με το όνομα "PS1", η οποία αποθηκεύει τη μορφή της γραμμής εντολών. Στη μεταβλητή αυτή εκχωρείται μια τιμή από το αρχείο .bashrc για τον ορισμό της εμφάνισης, συνεπώς μπορείτε να αλλάξετε τη δήλωση εκχώρησης για να μεταβάλλετε τη γραμμή εντολών.

❙

7

❙

8

❙

9

❙

Κυλίστε το αρχείο .bashrc προς τα κάτω για να βρείτε τη δήλωση case μετά από τη γραμμή σχολίου # set a fancy prompt και εισαγάγετε έναν χαρακτήρα δίεσης # στην αρχή κάθε γραμμής για να μετατρέψετε σε σχόλιο ολόκληρη τη δήλωση, από το case έως το esac

Βρείτε τη δήλωση που έχει μετατραπεί σε σχόλιο πριν από την οποία υπάρχει το σχόλιο # Comment in the above και αφαιρέστε τον χαρακτήρα δίεσης # από την από κάτω γραμμή

Μπορείτε να αλλάξετε το χρώμα της γραμμής εντολών σε μαύρο (30m), κόκκινο (31m), πράσινο (32m), κίτρινο (33m), μπλε (34m) ματζέντα (35m), κυανό (36m) ή λευκό (37m).

Αποθηκεύστε το αρχείο για να υλοποιηθεί η αλλαγή και επιλέξτε "Εφαρμογές", "Βοηθήματα", "Τερματικό" για να ανοίξετε ένα παράθυρο κελύφους με μια γραμμή εντολών πράσινου χρώματος

Αντικαταστήστε τη γραμμή που δημιουργεί μια πράσινη γραμμή εντολών με τη γραμμή PS1=“\[\033[01;34m\]user> \e[0m”, αποθηκεύστε το αρχείο και ανοίξτε ένα παράθυρο τερματικού με την προσαρμοσμένη γραμμή εντολών

103

6

Η δήλωση εκχώρησης πρέπει να αντιγραφεί ακριβώς όπως εμφανίζεται εδώ, χωρίς πρόσθετα κενά.

Εντολές στο κέλυφος

Αλλαγή του επιπέδου εκτέλεσης Το λειτουργικό σύστημα Linux μπορεί να υπάρχει σε οποιαδήποτε από τις διάφορες αριθμημένες καταστάσεις "επίπεδα εκτέλεσης". Κάθε αριθμός επιπέδου εκτέλεσης περιγράφει το επίπεδο υπηρεσιών που έχουν αρχικοποιηθεί και εκτελούνται:

104

Επίπεδο εκτέλεσης

Τα περισσότερα συστήματα Linux λειτουργούν στο επίπεδο 3 ή στο επίπεδο 5.

Περιγραφή

0

ΔΙΑΚΟΠΗ – σε αυτό το επίπεδο το σύστημα βρίσκεται σε διαδικασία απενεργοποίησης

1

ΕΝΑΣ ΧΡΗΣΤΗΣ – κάτι παραπάνω από μια απλή κονσόλα με σχεδόν όλες τις υπόλοιπες υπηρεσίες απενεργοποιημένες. Συνήθως χρησιμοποιείται για εργασίες συντήρησης, όπως ανάκτηση από επιθέσεις χάκερ ή επισκευή κατεστραμμένου δίσκου

2

ΒΑΣΙΚO ΠΟΛΛΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ – σε αυτό το επίπεδο εκτελούνται οι περισσότερες υπηρεσίες, εκτός από τις υπηρεσίες που επιτρέπουν τις συνδέσεις δικτύου

3

ΠΛΗΡΕΣ ΠΟΛΛΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ – ξεκινά τις ενεργοποιημένες υπηρεσίες σε λειτουργία περιβάλλοντος κειμένου αλλά δεν ξεκινά το διακομιστή X-windows για την εκτέλεση των επιφανειών εργασίας του γραφικού περιβάλλοντος χρήστη

4

ΟΡΙΣΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ – δεν διαθέτει συμβατικό ορισμό αλλά υπάρχει δυνατότητα προσαρμογής από τον χρήστη

5

ΠΛΗΡΕΣ ΠΟΛΛΑΠΛΩΝ ΧΡΗΣΤΩΝ ΜΕ ΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ – ξεκινά όλες τις ενεργοποιημένες υπηρεσίες συμπεριλαμβανομένου του διακομιστή X-windows για την εκτέλεση επιφανειών εργασίας του γραφικού περιβάλλοντος χρήστη. Συνήθως αυτό είναι το προεπιλεγμένο επίπεδο για τις περισσότερες εγκαταστάσεις Linux ενός χρήστη

6

ΕΠΑΝΕΚΚΙΝΗΣΗ – σε αυτό το επίπεδο εκτέλεσης το σύστημα βρίσκεται στη διαδικασία επανεκκίνησης

Από την ενεργοποίηση του συστήματός σας, η διαδικασία εκκίνησης του Linux αρχικά ξεκινά βασικές υπηρεσίες για την επίτευξη του πρώτου επιπέδου εκτέλεσης και, στη συνέχεια, ξεκινά πρόσθετες υπηρεσίες για να συνεχίσει την άνοδο σε διαδοχικά επίπεδα εκτέλεσης. Τέλος, όταν φορτωθεί η επιφάνεια εργασίας του γραφικού περιβάλλοντος χρήστη, το λειτουργικό σύστημα βρίσκεται στο επίπεδο εκτέλεσης πέντε. Η διαδικασία εκκίνησης καλεί το πρόγραμμα init για τον καθορισμό κάθε επιπέδου εκτέλεσης και ο υπερχρήστης root μπορεί επίσης να καλέσει αυτό το πρόγραμμα για τη μη αυτόματη εναλλαγή μεταξύ των επιπέδων εκτέλεσης. Μπορείτε να δείτε οποιαδήποτε στιγμή το τρέχον επίπεδο εκτέλεσης με τη χρήση της εντολής who -r.

…συνέχεια Πολλά συστήματα Linux, όπως αυτά που λειτουργούν ως διακομιστές ιστού, βρίσκονται πάντα στο επίπεδο εκτέλεσης τρία – χωρίς επιφάνεια εργασίας.

1

2 3 4 5

Ανοίξτε ένα παράθυρο κελύφους στην επιφάνεια εργασίας και, έπειτα, χρησιμοποιήστε την εντολή su για να εισέλθετε ως υπερχρήστης root, όπως περιγράφεται στη σελίδα 101 Πληκτρολογήστε την εντολή init 1 για να αλλάξετε το επίπεδο εκτέλεσης σε περιβάλλον κειμένου ενός χρήστη Περιμένετε μέχρι να σας ζητηθεί κωδικός και εισαγάγετε τον κωδικό του υπερχρήστη root για να μεταβείτε στη γραμμή εντολών root Στη γραμμή εντολών root πληκτρολογήστε την εντολή who -r για να δείτε λεπτομέρειες για το επίπεδο εκτέλεσης Τώρα εισαγάγετε την εντολή init 5 για να επιστρέψετε στην επιφάνεια εργασίας του γραφικού περιβάλλοντος, στο επίπεδο εκτέλεσης πέντε

Η καταχώριση της εντολής init 0 θα σβήσει απότομα το σύστημα. Μια φιλικότερη απενεργοποίηση επιτυγχάνεται με τη χρήση της εντολής shutdown με ένα αριθμητικό όρισμα μετά την επιλογή -h, το οποίο καθορίζει τον αριθμό των λεπτών μετά τα οποία το σύστημα θα απενεργοποιηθεί. Εκπέμπεται ένα μήνυμα σε όλο το σύστημα, επιτρέποντας στους χρήστες να ολοκληρώσουν τις εργασίες τους πριν την απενεργοποίηση.

6

❙

Προσέξτε ότι η γραμμή εντολών root που φαίνεται εδώ έχει προσαρμοστεί με την επεξεργασία του κρυφού αρχείου .bashrc στον κατάλογο /root, όπως περιγράφεται στη σελίδα 103.

Στη γραμμή εντολών root, πληκτρολογήστε την εντολή shutdown -h +3 για να απενεργοποιήσετε το σύστημα σε τρία λεπτά

105

❙ ❙ ❙ ❙ ❙

Μόλις δοθεί η εντολή shutdown -h το σύστημα θα απενεργοποιηθεί μετά από την καθορισμένη καθυστέρηση, εκτός εάν ακυρωθεί από τον χρήστη root με την εντολή shutdown -c.

Εντολές στο κέλυφος

Αποκάλυψη των μεταβλητών κελύφους Μπορείτε να εμφανίσετε πληροφορίες στο κέλυφος με τη χρήση της εντολής echo. Στην απλή της μορφή, η εντολή αυτή τυπώνει κάθε όρισμα που παρέχεται στην εντολή. Κάτι τέτοιο δεν είναι πολύ χρήσιμο αλλά η εντολή echo μπορεί επίσης να τυπώσει τιμές που είναι αποθηκευμένες στο σύστημα σε "μεταβλητές" του κελύφους.

Δεν πρέπει να υπάρχουν κενά γύρω από το χαρακτήρα = στη δήλωση εκχώρησης.

Μια μεταβλητή κελύφους δημιουργείται σε μια γραμμή εντολών με μια δήλωση που καθορίζει ένα όνομα μεταβλητής της επιλογής σας, παραδοσιακά με κεφαλαία γράμματα, και την εκχώρηση μιας τιμής. Η τιμής της μπορεί να ανακτηθεί με την τοποθέτηση στην αρχή του ονόματός της ενός χαρακτήρα δολαρίου "$".

1

❙

Σε μια γραμμή εντολών κελύφους, εισαγάγετε την επόμενη δήλωση για να δημιουργήσετε μια μεταβλητή με το όνομα "BODY", όπου αποθηκεύεται μια αριθμητική τιμή BODY=98.6

Οι μεταβλητές κελύφους δέχονται επίσης τιμές κειμένου αλλά στην καταχώριση θα πρέπει ολόκληρο το κείμενο να περικλείεται μεταξύ διπλών εισαγωγικών.

106

2 3 4 Μπορείτε να ανακαλύψετε περισσότερα σχετικά με μια εντολή από τη σελίδα εγχειριδίου (manual) – πληκτρολογήστε man και το όνομα της εντολής ως το όρισμα.

5

❙ ❙ ❙ ❙

Πληκτρολογήστε την παρακάτω δήλωση για να δημιουργήσετε μια μεταβλητή με το όνομα "SCALE", αποθηκεύοντας κείμενο SCALE=" βαθμοί Φαρενάιτ"

Τώρα πληκτρολογήστε την εντολή echo $BODY για να ανακτήσετε την αποθηκευμένη αριθμητική τιμή

Παρομοίως, πληκτρολογήστε την εντολή echo $SCALE για να ανακτήσετε το αποθηκευμένο κείμενο

Πληκτρολογήστε την εντολή echo $BODY $SCALE για να ανακτήσετε ταυτόχρονα και τις δύο τιμές

…συνέχεια Κάθε ορισμένη από τον χρήστη μεταβλητή παραμένει διαθέσιμη για ανάκληση στην τρέχουσα συνεδρία του κελύφους αλλά υπάρχει η δυνατότητα κατάργησης με την εντολή unset.

6

❙

Πληκτρολογήστε την επόμενη εντολή για να διαγράψετε και τις δύο προηγουμένως ορισμένες μεταβλητές unset BODY SCALE

Μπορείτε να εμφανίσετε μια λίστα με βασικές "μεταβλητές περιβάλλοντος" που αποθηκεύουν πληροφορίες του συστήματος με τη χρήση της εντολής env και μπορείτε να δείτε την τιμή της κάθε μίας με την εντολή echo. Η σημαντικότερη μεταβλητή περιβάλλοντος είναι η μεταβλητή $PATH που αποθηκεύει μια λίστα καταλόγων στους οποίους αναζητούνται τα προγράμματα όταν ζητηθούν. Για παράδειγμα, όταν δίνεται την εντολή clear το κέλυφος ανακτά την τιμή $PATH και εξετάζει κάθε αναφερόμενο κατάλογο, έως ότου εντοπίσει το πρόγραμμα clear, το οποίο βρίσκεται στον κατάλογο /usr/bin. Προσωρινά μπορείτε να προσθέσετε επιπλέον καταλόγους στη λίστα $PATH ώστε να περιλαμβάνονται επίσης στην αναζήτηση.

8

9

❙ ❙ ❙

Εισαγάγετε την εντολή echo $PATH για να δείτε μια λίστα των τυπικών καταλόγων αναζήτησης Τώρα πληκτρολογήστε μια δήλωση για την προσωρινή προσάρτηση ενός αρχικού καταλόγου στη λίστα των τυπικών καταλόγων PATH=$PATH:/ home/mike Πληκτρολογήστε την εντολή echo $PATH άλλη μια φορά, για να επιβεβαιώσετε ότι ο αρχικός κατάλογος έχει προστεθεί στη λίστα

107

7

Μπορείτε να προσαρτήσετε έναν κατάλογο στη μεταβλητή PATH κάθε φορά που ξεκινά μια συνεδρία κελύφους προσθέτοντας τη δήλωση στο κρυφό αρχείο .bashrc που χρησιμοποιήθηκε για την προσαρμογή της γραμμής εντολής στη σελίδα 102.

Εντολές στο κέλυφος

Άνοιγμα εφαρμογών από το κέλυφος Μπορείτε να ανοίξετε εφαρμογές από το παράθυρο κελύφους, εάν γνωρίζετε τη σωστή εντολή για την εφαρμογή. Η εντολή αυτή δεν είναι πάντα προφανής, αλλά μπορείτε να την ανακαλύψετε εξετάζοντας το παράθυρο διαλόγου "Ιδιότητες" της εφαρμογής.

108

1

2 3

❙

❙ ❙

Βρείτε έναν επεξεργαστή κειμένου στο μενού έναρξης (στο Ubuntu επιλέξτε "Εφαρμογές", "Βοηθήματα", "Επεξεργαστής κειμένου"), πατήστε και συγκρατήστε το αριστερό κουμπί του ποντικιού και μεταφέρετε το στοιχείο επάνω στην επιφάνεια εργασίας για να δημιουργήσετε μια συντόμευση

Κάντε δεξί κλικ στη συντόμευση και επιλέξτε "Ιδιότητες" από το μενού περιβάλλοντος

Όταν εμφανιστεί το παράθυρο διαλόγου "Ιδιότητες", επιλέξτε την καρτέλα "Βασικό" για να δείτε την εντολή εκτέλεσης. Σε αυτήν την περίπτωση είναι η gedit αλλά, άλλα προγράμματα επεξεργασίας θα έχουν τη δική τους εντολή

Ο όρος %U δεν αποτελεί τμήμα της εντολής. Απλώς υποδεικνύει ότι η εντολή μπορεί να δεχθεί μια διεύθυνση URL ως όρισμά της.

4

❙

Σε ένα παράθυρο κελύφους, πληκτρολογήστε την εντολή εκτέλεσης στη γραμμή εντολών και πατήστε Enter για να ανοίξετε την εφαρμογή

Προαιρετικά, οι εντολές που ανοίγουν εφαρμογές από το κέλυφος μπορούν να δεχθούν ένα όρισμα για τον καθορισμό της θέσης ενός αρχείου το οποίο πρέπει να ανοίξει η εφαρμογή με την εκτέλεσή της.

…συνέχεια

5

6 7

❙ ❙ ❙

Επιλέξτε "Εφαρμογές", "Ήχος & βίντεο", "Αναπαραγωγή ταινιών" και, στη συνέχεια, συγκρατώντας πατημένο το αριστερό κουμπί του ποντικιού, σύρετε το στοιχείο της αναπαραγωγής ταινιών επάνω στην επιφάνεια εργασίας για να δημιουργήσετε μια συντόμευση

Κάντε δεξί κλικ στη συντόμευση και επιλέξτε "Ιδιότητες"

Όταν εμφανιστεί το παράθυρο διαλόγου "Ιδιότητες", επιλέξτε την καρτέλα "Βασικό" για να δείτε ότι η εντολή εκτέλεσης είναι totem

Ποτέ μην εκτελείτε μια εφαρμογή από το κέλυφος όταν έχετε εισέλθει ως root, εκτός κι αν έχετε συγκεκριμένο σκοπό.

Σε ένα παράθυρο κελύφους, πληκτρολογήστε totem /home/mike/ trailer.mov (ή τη διαδρομή του δικού σας αρχείου βίντεο) για να εκτελέσετε την εφαρμογή "Αναπαραγωγή ταινιών" η οποία θα παίξει το συγκεκριμένο αρχείο βίντεο

109

8

❙

Οι εφαρμογές που εκτελούνται από το κέλυφος τερματίζονται όταν το τελειώνει η συνεδρία του κελύφους. Κλείστε το παράθυρο κελύφους για να δείτε να κλείνει η εφαρμογή.

Εντολές στο κέλυφος

Περιήγηση στη γραμμή εντολών Όταν ένας χρήστης ξεκινά μια συνεδρία κελύφους, βρίσκεται, από προεπιλογή, στον αρχικό τους κατάλογο του συστήματος αρχείων του Linux. Ο χρήστης μπορεί να μεταβεί σε οποιοδήποτε κατάλογο στον οποίο έχει δικαίωμα πρόσβασης, δηλώνοντας την απόλυτη διεύθυνσή του ως όρισμα στην εντολή cd. Παρομοίως, ο χρήστης μπορεί να επιστρέψει στον αρχικό κατάλογο δηλώνοντας την απόλυτη διεύθυνση ως όρισμα στην εντολή cd ή χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο περισπωμένης με την εντολή cd ~. Για συντομότερες μετακινήσεις στην ιεραρχία, η εντολή cd .. μετακινεί τον χρήστη κατά ένα επίπεδο στον γονικό κατάλογο του τρέχοντος καταλόγου. Με τη δήλωση απλώς του ονόματος ενός άμεσου υποκαταλόγου ως όρισμα στην εντολή cd μετακινήστε προς τα κάτω κατά ένα επίπεδο σε αυτόν τον υποκατάλογο.

1 2 110

3 4 5 Θα πρέπει να υπάρχει κενό διάστημα μεταξύ της εντολής και του ορίσματός της.

❙ ❙ ❙ ❙ ❙

Ανοίξτε ένα παράθυρο κελύφους και εισαγάγετε την εντολή pwd στη γραμμή εντολών για να εμφανιστεί ο τρέχων κατάλογος εργασίας Εισαγάγετε τη συνδυασμένη εντολή cd /etc ; pwd για να μεταβείτε στον κατάλογο /etc και να το επιβεβαιώσετε ως τον κατάλογο εργασίας Στη συνέχεια εισαγάγετε τη συνδυασμένη εντολή cd ~ ; pwd για να επιστρέψετε στον αρχικό κατάλογο και να επιβεβαιώσετε την τοποθεσία Πληκτρολογήστε τη συνδυασμένη εντολή cd .. ; pwd για να μεταβείτε στον γονικό κατάλογο και να επιβεβαιώσετε την τοποθεσία Τώρα πληκτρολογήστε τη συνδυασμένη εντολή cd mike ; pwd για να μεταβείτε στον ονομαστικό υποκατάλογο και να το επιβεβαιώσετε

…συνέχεια Μπορείτε να αποκαλύψετε τα περιεχόμενα του τρέχοντος καταλόγου με τη χρήση της εντολής ls για την προβολή μιας λίστας των αρχείων και των άμεσων υποκαταλόγων. Πρόκειται για μια ολοκληρωμένη εντολή με πολλές χρήσιμες επιλογές:

●

Χρησιμοποιήστε την επιλογή -a για να δείτε όλα τα περιεχόμενα του καταλόγου, συμπεριλαμβανομένων των κρυφών αρχείων και υποκαταλόγων

●

Χρησιμοποιήστε την επιλογή -l για να δείτε την εμφάνιση κάθε στοιχείου σε εκτενή μορφή, συμπεριλαμβανομένων των ονομάτων χρήστη και ομάδας ιδιοκτησίας

●

Χρησιμοποιήστε την επιλογή -t για την ταξινόμηση των περιεχομένων κατά το χρόνο δημιουργίας ή τελευταίας τροποποίησης

●

Χρησιμοποιήστε την επιλογή -o για να κρύψετε τα στοιχεία ομάδας ιδιοκτησίας

●

Χρησιμοποιήστε την επιλογή -g για να κρύψετε τα στοιχεία χρήστη ιδιοκτήτη

Τα ονόματα καταλόγου που περιέχουν κενά πρέπει να περικλείονται εντός εισαγωγικών όταν δίνονται ως όρισμα εντολής, για να αποφύγετε την περικοπή του ονόματος.

Υπάρχει δυνατότητα συνδυασμού των επιλογών για την παραγωγή μιας σύνθετης επιλογής όπου εφαρμόζεται κάθε παράμετρος.

7 8

❙ ❙ ❙

111

6

Πληκτρολογήστε την εντολή cd "My Documents" για να μεταβείτε σε έναν άμεσο υποκατάλογο το όνομα του οποίου περιέχει ένα κενό διάστημα Έπειτα πληκτρολογήστε την εντολή ls για να εμφανίσετε το περιεχόμενό του

Τέλος εισαγάγετε την εντολή ls -altog για την εμφάνιση όλων των περιεχομένων, συμπεριλαμβανομένων των κρυμμένων αρχείων, σε εκτενή μορφή, ταξινομημένα κατά χρόνο τροποποίησης, αλλά χωρίς τις λεπτομέρειες χρήστη και ομάδας ιδιοκτησίας

Όλες οι απόλυτες διευθύνσεις καταλόγου ξεκινούν με έναν χαρακτήρα "/", καθώς προέρχονται από τη ριζική τοποθεσία /.

Εντολές στο κέλυφος

Εργασίες σε καταλόγους Μερικές φορές είναι χρήσιμο να μπορείτε να εξαγάγετε το όνομα ενός αρχείου, προγράμματος ή καταλόγου από το τέλος μιας διεύθυνσης διαδρομής με τη χρήση της εντολής basename. Αντίστοιχα μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εντολή dirname για να αφαιρέσετε το τελευταίο τμήμα της διεύθυνσης διαδρομής προς ένα αρχείο, αφήνοντας μόνο τη διαδρομή προς το γονικό κατάλογο.

Οι εντολές basename και dirname απλώς επεξεργάζονται στη συμβολοσειρά της διαδρομής, δεν πραγματοποιούν κάποια ενέργεια.

Μπορείτε να δημιουργήσετε έναν νέο κατάλογο στον τρέχοντα κατάλογο εργασίας καθορίζοντας το όνομα καταλόγου της επιλογής σας ως όρισμα στην εντολή mkdir. Εναλλακτικά, μπορείτε να δημιουργήσετε έναν νέο κατάλογο σε κάποια άλλη τοποθεσία καθορίζοντας ως όρισμα την πλήρη διαδρομή.

1

112

2 3 4 5

❙ ❙ ❙ ❙ ❙

Για να ανακαλύψετε την τοποθεσία του προγράμματος bash που είναι το προεπιλεγμένο κέλυφος, πληκτρολογήστε την εντολή echo $SHELL στη γραμμή εντολών Δώστε την εντολή basename $SHELL για να εξαγάγετε το όνομα του προγράμματος από τη διεύθυνση διαδρομής Δώστε την εντολή dirname $SHELL για να εξαγάγετε το γονικό κατάλογο του προγράμματος bash από τη διαδρομή Εισαγάγετε την εντολή mkdir Sub1 για να δημιουργήσετε έναν νέο κατάλογο με το όνομα "Sub1" στον τρέχοντα κατάλογο εργασίας Τώρα εισαγάγετε την εντολή mkdir /home/mike/Folder/Sub2 για να δημιουργήσετε έναν νέο κατάλογο με το όνομα "Sub2" χρησιμοποιώντας απόλυτη διεύθυνση διαδρομής

…συνέχεια Μπορείτε να καταργήσετε καταλόγους στο κέλυφος χρησιμοποιώντας την εντολή rmdir. Η εντολή αυτή δέχεται το όνομα καταλόγου και καταργεί αυτόματα έναν κενό κατάλογο, αλλά θα σας προειδοποιήσει εάν ο κατάλογος δεν είναι κενός και περιέχει αρχεία. Η αναγκαστική διαγραφή αρχείων ένα προς ένα μπορεί να παρέχει ένα επίπεδο ασφάλειας, αλλά είναι εξαιρετικά κουραστική. Υπάρχει μια έξυπνη εναλλακτική λύση με τη χρήση της επαναληπτικής διαδραστικής επιλογής -ri της εντολής rm. Η εντολή αυτή εισέρχεται στον κατάλογο και εξετάζει κάθε αρχείο, ζητώντας την επιβεβαίωσή σας προτού διαγράψει κάθε αρχείο. Όταν διαγραφούν όλα τα αρχεία, σας ρωτά εάν θέλετε να διαγράψετε τον κατάλογο.

6 7

9

Ανοίξτε τον Επεξεργαστή κειμένου χρησιμοποιώντας την εντολή gedit και δημιουργήστε τρία αρχεία κειμένου στον κατάλογο "Sub2"

Δώστε την εντολή rmdir Sub1 για να διαγράψετε τον κενό κατάλογο "Sub1"

Τώρα δώστε την εντολή rmdir Sub2 για να επιχειρήσετε τη διαγραφή του μη κενού καταλόγου "Sub2"

113

8

❙ ❙ ❙ ❙

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια επιλογή -v τόσο με την εντολή rmdir όσο και με την εντολή rm για την προβολή περισσότερων πληροφοριών, που περιγράφουν τι συμβαίνει.

Εισαγάγετε την εντολή rm -ri Sub2 για να διαγράψετε διαδραστικά τα αρχεία εντός του καταλόγου "Sub2" και να διαγράψετε τον ίδιο τον κατάλογο, απαντώντας "y" (yes [ναι]) σε κάθε ερώτηση.

Εάν νοιώθετε τολμηροί και είστε απολύτως βέβαιοι ότι ο κατάλογος δεν περιέχει κάτι που θα χάσετε, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εντολή rm με μόνο την επιλογή -r για την άμεση διαγραφή ενός καταλόγου και ολόκληρων των περιεχομένων τους. Να τη χρησιμοποιείτε με προσοχή!

Εντολές στο κέλυφος

114

Περίληψη ●

Η εντολή whoami δηλώνει το όνομα χρήστη και η εντολή hostname δηλώνει το όνομα τομέα του υπολογιστή

●

Μπορείτε να διαγράψετε τα περιεχόμενα του παράθυρου του κελύφους με την εντολή clear και να τερματίσετε μια συνεδρία κελύφους με την εντολή exit

●

Μια εντολή sudo εκτελεί εντολές σαν ο χρήστης να είναι ο υπερχρήστης root, αλλά μπορείτε να μεταβείτε στον λογαριασμό root με τη χρήση της εντολής su

●

Η εντολή pwd εμφανίζει τον τρέχοντα κατάλογο εργασίας

●

Με την έναρξη της συνεδρίας κελύφους, το πρόγραμμα bash διαβάζει το αρχείο .bashrc του χρήστη, το οποίο μπορείτε να τροποποιήσετε για την προσαρμογή του κελύφους

●

Ο υπερχρήστης root μπορεί να αλλάξει το επίπεδο εκτέλεσης του συστήματος με την εντολή init

●

Οι μεταβλητές κελύφους υπάρχουν κατά τη διάρκεια της συνεδρίας του κελύφους και οι τιμές τους ανακτώνται με την τοποθέτηση στην αρχή του ονόματος του χαρακτήρα "$"

●

Οι μεταβλητές περιβάλλοντος, όπως η $PATH αποθηκεύουν πληροφορίες του συστήματος

●

Η καρτέλα "Εκκινητής" του παραθύρου διαλόγου "Ιδιότητες" μιας εφαρμογής περιέχει την εντολή για την εκκίνηση αυτής της εφαρμογής από το κέλυφος

●

Η περιήγηση στο σύστημα αρχείων με την εντολή cd πραγματοποιείται τόσο με απόλυτες όσο και με σχετικές διευθύνσεις

●

Ο χαρακτήρας περισπωμένης "~" αποτελεί ψευδώνυμο για τον αρχικό κατάλογο του χρήστη

●

Μπορείτε να δείτε τα περιεχόμενα ενός καταλόγου με διάφορες μορφές, χρησιμοποιώντας τις διαθέσιμες επιλογές της εντολής ls

●

Η εντολή basename επιστρέφει το τελευταίο τμήμα μιας διεύθυνσης, ενώ η εντολή dirname επιστρέφει μόνο το πρώτο τμήμα

●

Μπορείτε να δημιουργήσετε νέους καταλόγους με την εντολή mkdir

●

Η εντολή rmdir διαγράφει μόνο κενούς καταλόγους

●

Μπορείτε να διαγράψετε μη κενούς καταλόγους με την εντολή rm, της οποίας η επιλογή -ri ζητά την επιβεβαίωση πριν τη διαγραφή κάθε αρχείου

7

Χειρισμός αρχείων στο κέλυφος

Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζεται ο τρόπος εργασίας με αρχεία από τη γραμμή εντολών στο κέλυφος του Linux.

116

Διαχείριση αρχείων

118

Εξέταση ιδιοτήτων αρχείων

120

Σύγκριση αρχείων

122

Εύρεση Αρχείων

124

Ανάγνωση αρχείων κειμένου

126

Δημιουργία και επεξεργασία αρχείων κειμένου

128

Διαχείριση περιεχομένου κειμένου

130

Αντιστοίχιση μοτίβων κειμένου

132

Περίληψη

Χειρισμός αρχείων στο κέλυφος

Διαχείριση αρχείων Η εντολή mv του κελύφους σάς επιτρέπει να μετακινήσετε εύκολα αρχεία στο σύστημα Linux μέσα από τη γραμμή εντολών. Η εντολή αυτή απαιτεί δύο ορίσματα που δηλώνουν το όνομα του αρχείου που θα μετακινηθεί και τον προορισμό στον οποίο θα μετακινηθεί. Το ενδιαφέρον είναι ότι η εντολή mv χρησιμοποιείται επίσης για τη μετονομασία ενός αρχείου, δηλώνοντας ως ορίσματα το τρέχον όνομα του αρχείου και το νέο όνομά του. Εάν επιθυμείτε να αντιγράψετε, αντί να μετακινήσετε, ένα αρχείο σε νέα τοποθεσία, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εντολή cp. Η εντολή αυτή μπορεί να δεχθεί ένα ή περισσότερα αρχεία για αντιγραφή ως ορίσματα, δηλώνοντας τον προορισμό ως το τελικό όρισμα.

1

116

2

3

4 5 Χρησιμοποιήστε την επιλογή -i με την εντολή mv για να εμφανίζεται μια προειδοποίηση πριν την αντικατάσταση ενός αρχείου με το ίδιο όνομα.

❙ ❙ ❙ ❙ ❙

Ανοίξτε ένα παράθυρο τερματικού του κελύφους και εισαγάγετε την εντολή ls για να δείτε τα περιεχόμενα του αρχικού καταλόγου σας Δώστε την εντολή mv για τη μετονομασία ενός υπάρχοντος αρχείου, π.χ. από "alpha.txt" σε "zebra.txt" με τη δήλωση mv alpha.txt zebra.txt και μια εντολή ls για να επιβεβαιώσετε την αλλαγή ονόματος Εισαγάγετε mv zebra.txt Docs για να μετακινήσετε το μετονομασμένο αρχείο σε έναν υποκατάλογο Docs και δώστε την εντολή ls για να βεβαιωθείτε ότι το αρχείο έχει μεταφερθεί Εισαγάγετε cp some.txt Docs για να αντιγράψετε ένα αρχείο με όνομα "some.txt" προς τον ίδιο υποκατάλογο Χρησιμοποιήστε μια εντολή ls με το όνομα του υποκαταλόγου ως όρισμα, για να δείτε τα περιεχόμενά του και να επιβεβαιώσετε ότι ένα αρχείο μεταφέρθηκε και ένα αρχείο αντιγράφηκε σε αυτήν την τοποθεσία

…συνέχεια Η εντολή rm χρησιμοποιείται για τη διαγραφή ενός ή περισσότερων αρχείων τα ονόματα των οποίων παρέχονται ως ορίσματα. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε τον χαρακτήρα μπαλαντέρ * για τη διαγραφή όλων των αρχείων σε έναν κατάλογο, εάν είστε απόλυτα βέβαιοι ότι δεν χρειάζεστε κάτι. Μπορείτε να δημιουργήσετε ισχυρούς συνδέσμους, που καταδεικνύουν μια διεύθυνση συστήματος ενός αρχείου, και ασθενείς (συμβολικούς) συνδέσμους, αποθηκεύοντας τη διαδρομή προς ένα αρχείο, με την εντολή ln. Από προεπιλογή η εντολή δημιουργεί έναν ισχυρό σύνδεσμο προς το αρχείο το όνομα του οποίου δίνεται ως όρισμα. Χρησιμοποιήστε την επιλογή -s για να δημιουργήσετε έναν συμβολικό σύνδεσμο. Η εντολή readlink χρησιμοποιείται για την ανακάλυψη του στόχου στον οποίο είναι στραμμένος ένας συμβολικός σύνδεσμος.

06 07

09 10

Εισαγάγετε rm Docs/zebra.txt για να διαγράψετε ένα αρχείο σε έναν υποκατάλογο και την εντολή ls Docs για να επιβεβαιώσετε τη διαγραφή του αρχείου Εισαγάγετε ln Docs/some.txt hardlink για να δημιουργήσετε έναν ισχυρό σύνδεσμο με το όνομα "hardlink" προς ένα αρχείο στον υποκατάλογο

117

08

❙ ❙ ❙ ❙ ❙

Ο χαρακτήρας μπαλαντέρ * σημαίνει "όλα" και πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή.

Τώρα εισαγάγετε την εντολή ln -s Docs/some.txt softlink για να δημιουργήσετε έναν ασθενή σύνδεσμο με το όνομα "softlink" προς το ίδιο αρχείο Εισαγάγετε μια εντολή ls για να δείτε ότι και οι δύο σύνδεσμοι έχουν δημιουργηθεί στον αρχικό κατάλογο Εισαγάγετε την εντολή readlink softlink για να δείτε το στόχο προς τον οποίο δείχνει ο ασθενής σύνδεσμος

Μπορείτε να βρείτε περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τους ισχυρούς και τους συμβολικούς συνδέσμους στη σελίδα 55.

Χειρισμός αρχείων στο κέλυφος

Εξέταση ιδιοτήτων αρχείων Το κέλυφος του Linux παρέχει πολλές εντολές που χρησιμοποιούνται για την εξέταση των ιδιοτήτων ενός αρχείου. Η πιο ολοκληρωμένη είναι η εντολή stat που εμφανίζει κάθε σημαντική ιδιότητα εντός αρχείου που δίνεται ως όρισμα της εντολής. Εάν θέλετε να ανακαλύψετε το μέγεθος αρχείου, χρησιμοποιήστε την εντολή χρήσης του δίσκου du με την επιλογή -b για τη μέτρηση του αριθμού των byte.

Χρησιμοποιήστε την εντολή wc με την επιλογή -m για να δείτε απλώς το συνολικό πλήθος λέξεων.

Χρησιμοποιήστε την εντολή wc μέτρησης λέξεων για να ανακαλύψετε γρήγορα πόσες γραμμές, byte και λέξεις περιέχει ένα αρχείο κειμένου ή να εκτιμήσετε τι τύπος αρχείου είναι με την εντολή file.

1 2

118

3 4

❙ ❙ ❙ ❙

Εισαγάγετε stat Docs/some.txt για να ανακαλύψετε τις ιδιότητες ενός αρχείου με το όνομα "some.txt" σε έναν υποκατάλογο Docs

Εισαγάγετε du -b Docs/some.txt για να ανακαλύψετε το μέγεθος αυτού του αρχείου σε μονάδες byte

Εισαγάγετε wc Docs/some.txt για να ανακαλύψετε τον αριθμό γραμμών, τον αριθμό byte και τον αριθμό λέξεων αυτού του αρχείου

Τώρα εισαγάγετε τις εντολές file Docs/some.txt και file tux για να ανακαλύψετε τους τύπους αρχείου των δύο αρχείων

…συνέχεια Η εντολή touch εισάγει ορισμένες ενδιαφέρουσες δυνατότητες, καθώς μπορεί να αλλάξει τη χρονική σφραγίδα των ιδιοτήτων τελευταίας πρόσβασης και τελευταίας τροποποίησης ενός αρχείου. Εάν χρησιμοποιηθεί μόνη της απλώς ενημερώνει αυτές τις ιδιότητες στην τρέχουσα ώρα αλλά εάν χρησιμοποιηθεί με την επιλογή -d σας επιτρέπει να καθορίσετε μια ημερομηνία με διάφορες μορφές. Καθορίστε έναν αριθμό ημέρας και έναν αριθμό μήνα για να ρυθμίσετε τις χρονικές σφραγίδες στα μεσάνυχτα αυτής της ημέρας του τρέχοντος έτους ή καθορίστε μια πλήρη ημερομηνία, συμπεριλαμβανομένου του έτους και της ώρας.

5

6

8

❙ ❙ ❙

Εισαγάγετε touch -d "02/21" more.txt για να ενημερώσετε τις χρονικές σφραγίδες ενός αρχείου με το όνομα "more.txt" σε αυτήν την ημερομηνία του τρέχοντος έτους

Εισαγάγετε μια εντολή stat more.txt για να επιβεβαιώσετε ότι έχουν μεταβληθεί οι χρονικές σφραγίδες

Τώρα εισαγάγετε touch -d “06/15/2012 12:00” more.txt για να ενημερώσετε τις χρονικές σφραγίδες στην συγκεκριμένη ημερομηνία και ώρα του καθορισμένου έτους

Εισαγάγετε μια εντολή stat more.txt για να επιβεβαιώσετε και πάλι ότι έχουν μεταβληθεί οι χρονικές σφραγίδες

119

7

❙

Οι αριθμοί ημερομηνίας που παρέχονται ως όρισμα στην εντολή touch πρέπει να περικλείονται από εισαγωγικά.

Χειρισμός αρχείων στο κέλυφος

Σύγκριση αρχείων Το κέλυφος παρέχει διάφορους τρόπους για τη σύγκριση δύο αρχείων. Μπορείτε να ελέγξετε εάν δύο αρχεία είναι πανομοιότυπα με την εντολή cmp. Εάν είναι πραγματικά ίδια, η εντολή δεν αναφέρει κάτι, αλλά εάν διαφέρουν, αναφέρει τη θέση της πρώτης διαφοράς.

Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε την εντολή cmp για τη σύγκριση δυαδικών αρχείων, όπως εικόνες.

Μπορείτε να συγκρίνετε αρχεία κειμένου γραμμή προς γραμμή με την εντολή comm. Η έξοδός της είναι ελαφρώς ασυνήθιστη, καθώς δημιουργεί τρεις στήλες για την υπόδειξη γραμμών που ταιριάζουν σε κάθε αρχείο:

●

Στήλη 1 – γραμμές που υπάρχουν στο πρώτο αρχείο, αλλά όχι στο δεύτερο

●

Στήλη 2 – γραμμές που υπάρχουν στο δεύτερο αρχείο, αλλά όχι στο πρώτο

●

Στήλη 3 – γραμμές που υπάρχουν και στα δύο αρχεία

120

1

2

3

❙ ❙ ❙

Χρησιμοποιήστε τον επεξεργαστή κειμένου για να δημιουργήσετε ένα αρχείο με όνομα abc.txt, με τρεις γραμμές "Alpha", "Bravo" και "Charlie", και ένα αρχείο με όνομα acd.txt με τρεις γραμμές "Alpha", "Charlie" και "Delta". Αποθηκεύστε τα αρχεία στον αρχικό κατάλογό σας

Ανοίξτε ένα παράθυρο τερματικού του κελύφους και εισαγάγετε την εντολή cmp abc.txt acd.txt για να ανακαλύψετε που εμφανίζεται η πρώτη διαφορά μεταξύ αυτών των δύο αρχείων

Εισαγάγετε comm abc.txt acd.txt για να δείτε μια σύγκριση γραμμή προς γραμμή

Η εντολή comm διαθέτει επιλογές για τον περιορισμό της εξόδου στήλης. Η επιλογή -12 κρύβει τις δύο πρώτες στήλες για την εμφάνιση μόνο των γραμμών που είναι κοινές στα δύο αρχεία. Η γραμμή "Beta" είναι μοναδική για το πρώτο αρχείο, η γραμμή "Delta" είναι μοναδική για το δεύτερο αρχείο και οι γραμμές "Alpha" και "Charlie" είναι κοινές στα δύο αρχεία.

…συνέχεια Η εντολή diff προσφέρει μια εναλλακτική επιλογή αντί της εντολής comm για τη σύγκριση αρχείων κειμένου. Και αυτή η εντολή συγκρίνει γραμμή προς γραμμή και παράγει μια λεπτομερή αναφορά που εμφανίζει τυχόν μοναδικές γραμμές. Μπορείτε επίσης να τη χρησιμοποιήσετε για τη σύγκριση δύο καταλόγων ώστε να ανακαλύψετε μοναδικά αρχεία. Μπορείτε επίσης να συγκρίνετε αρχεία με τη χρήση των αριθμών checksum για την επαλήθευση της ακεραιότητάς τους. Οι αριθμοί checksum απαντώνται συχνά σε σελίδες λήψης αρχείων στο Διαδίκτυο ώστε ο χρήστης να μπορεί να επιβεβαιώσει ότι ένα ληφθέν αρχείο είναι ακέραιο, συνήθως ο αριθμός checksum δημιουργείται με τη χρήση του αλγόριθμου md5. Η εντολή md5sum παράγει έναν αριθμό checksum 32-byte για το αρχείο που καθορίζεται ως όρισμα και θα πρέπει να είναι ο ίδιος με τον αριθμό που δηλώνετε στην προέλευση, εάν το αρχείο είναι πραγματικά ακέραιο. Μπορείτε να δημιουργήσετε έναν εναλλακτικό αριθμό checksum με περίπου τον ίδιο τρόπο με την εντολή cksum. Η εντολή αυτή δημιουργεί μια τιμή CRC (Cyclic Redundancy Check) και περιλαμβάνει στην έξοδο το μέγεθος του αρχείου σε byte.

5

6

❙ ❙ ❙

121

4

Εισαγάγετε μια εντολή diff abc.txt acd.txt για να ανακαλύψετε αυτές τις γραμμές που είναι μοναδικές σε κάθε αρχείο

Τώρα εισαγάγετε md5sum abc.txt για να δημιουργήσετε έναν αριθμό checksum για αυτό το αρχείο

Παρόμοια, εισαγάγετε cksum abc.txt για να δημιουργήσετε άλλον έναν αριθμό checksum για αυτό το αρχείο

Μπορείτε να εισαγάγετε την εντολή "man diff" για να μάθετε περισσότερα σχετικά με την έξοδο της diff από τη σελίδα εγχειριδίου.

Χειρισμός αρχείων στο κέλυφος

Εύρεση αρχείων Ο εντοπισμός ενός αρχείου στο σύστημά σας επιτυγχάνεται από τη γραμμή εντολών του κελύφους με τη χρήση της εντολής find. Πρόκειται για μια εξαιρετικά ισχυρή εντολή, με πάνω από πενήντα δυνατές επιλογές, αλλά έχει ασυνήθιστη σύνταξη. Πιθανόν η πλέον χρησιμοποιούμενη μοιάζει κάπως έτσι: find ΌνομαΚαταλόγου -type f ΌνομαΑρχείου

Χρησιμοποιήστε τον χαρακτήρα μπαλαντέρ * με το όνομα αρχείου όταν γνωρίζετε το όνομα αλλά όχι την επέκταση.

Το όνομα καταλόγου καθορίζει το σημείο εκκίνησης στην ιεραρχία από το οποίο θα ξεκινήσει η αναζήτηση. Εάν γνωρίζετε ότι το αρχείο υπάρχει κάπου στη δομή του αρχικού καταλόγου σας, μπορείτε να ξεκινήσετε την αναζήτηση εκεί ( ~ ). Εναλλακτικά, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εντολή su -l για να έχετε κατάσταση υπερχρήστη root και, στη συνέχεια εκτελέστε αναζήτηση σε ολόκληρο το σύστημα αρχείων ξεκινώντας από το κορυφαίο ριζικό κατάλογο ( / ). Σε αυτήν την περίπτωση, η επιλογή -type f καθορίζει ότι η αναζήτηση αφορά αρχείο, που υποδεικνύεται από το γράμμα "f". Η επιλογή -name εκτελεί την αναζήτηση ανά όνομα, αναζητώντας το καθορισμένο όνομα αρχείου.

122

1 2 3

Μπορείτε να ανακαλέσετε την τελευταία εντολή που εισαγάγατε πατώντας το πλήκτρο με το βέλος προς τα επάνω.

4

❙ ❙ ❙ ❙

Εισαγάγετε find ~ -type f -name some.txt για να αναζητήσετε όλα τα αρχεία με όνομα some.txt εντός της δομής του αρχικού καταλόγου σας Αναλάβετε κατάσταση υπερχρήστη root με μια εντολή su -l και εισαγάγετε τον κωδικό του root Από τη γραμμή εντολών root, εισαγάγετε find / -type f -name starburst* για να αναζητήσετε ολόκληρο το σύστημα αρχείων για οποιοδήποτε αρχείο το όνομα του οποίου ξεκινά με τη συμβολοσειρά "starburst" Δώστε την εντολή exit για να επιστρέψετε στην κατάσταση κανονικού χρήστη

…συνέχεια Από προεπιλογή η εντολή find αναφέρει μόνο την τοποθεσία των πραγματικών αρχείων αλλά μπορείτε να συμπεριλάβετε και τους συμβολικούς συνδέσμους στην αναφορά προσθέτοντας την επιλογή -L ως πρώτο όρισμα.

5

6

❙ ❙

Εισαγάγετε find ~ -type f -name some.txt για να αναζητήσετε την πραγματική τοποθεσία ενός αρχείου με όνομα some.txt

Τώρα επαναλάβετε την εντολή προσθέτοντας μια επιλογή -L για την αναφορά επίσης συνδέσμων προς το αρχείο

123

Εκτός από την αναζήτηση για αρχεία, η επιλογή -type μπορεί να καθορίσει την αναζήτηση για καταλόγους, που υποδεικνύονται με το γράμμα "d". Κατά την αναζήτηση μεγάλων δομών καταλόγων, με πολλά επίπεδα υποκαταλόγων, ορισμένες φορές θέλετε να περιορίσετε το βάθος της αναζήτησης με την επιλογή -maxdepth της εντολής find. Η επιλογή αυτή δέχεται έναν ακέραιο αριθμό ως όρισμα, για τον καθορισμό των επιπέδων για αναζήτηση.

7

❙

Εισαγάγετε find /usr -maxdepth 1 -type d για να αναφέρετε μόνο τους καταλόγους που βρίσκονται εντός του καταλόγου /usr

Ο κατάλογος /usr διαθέτει πολλά επίπεδα. Αφαιρέστε την επιλογή -maxdepth 1 από την εντολή στο βήμα 7 και εκτελέστε την εντολή και πάλι για να δείτε όλους τους καταλόγους.

Χειρισμός αρχείων στο κέλυφος

Ανάγνωση αρχείων κειμένου Ο απλούστερος τρόπος για να δείτε ένα αρχείο κειμένου στο κέλυφος είναι με την εντολή cat. Απλώς δηλώστε ένα ή περισσότερα αρχεία για προβολή ως ορίσματα και θα προβάλλει τα περιεχόμενά τους, συνδέοντας το κείμενο.

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μια επιλογή -n με την εντολή cat για την αρίθμηση κάθε γραμμής στην τυπική έξοδο.

Η προβολή ενός ή δύο μικρών αρχείων κειμένου χωρούν εύκολα σε ένα παράθυρο ώστε να δείτε ολόκληρο το κείμενο. Τα μεγαλύτερα αρχεία, ωστόσο, υπερβαίνουν το χώρο σε ένα παράθυρο ώστε να μπορείτε να δείτε το τελευταίο τμήμα του κειμένου. Η λύση είναι να στείλετε τη ροή κειμένου στην εντολή less μέσω του τελεστή αγωγού "|". Αυτό σημαίνει ότι το κείμενο προβάλλεται μία οθόνη κάθε φορά, ξεκινώντας από την αρχή.

1

Στη γραμμή εντολών του κελύφους, εισαγάγετε cat quote.txt για να προβάλετε το περιεχόμενο ενός αρχείου κειμένου με όνομα "quote.txt" Εισαγάγετε cat quote1.txt quote2.txt για να προβάλετε το περιεχόμενο δύο αρχείων κειμένου στην οθόνη, συνδεδεμένων

124

2

❙ ❙

3 Η δυνατότητα "less" προσφέρει πολλές εκπληκτικές επιλογές. Πατήστε το πλήκτρο H κατά τη λειτουργία less για να τις δείτε όλες.

❙

Τώρα πληκτρολογήστε cat ballad.txt | less και πατήστε Enter για να προβάλετε τα περιεχόμενα του αρχείου σε λειτουργία less, κατά την οποία μια ένδειξη ":" εμφανίζεται κάτω από το κείμενο του περιεχομένου όπου μπορείτε να εισαγάγετε ειδικές εντολές της λειτουργίας less για την επιλεκτική προβολή κειμένου

…συνέχεια

4 5

❙ ❙

Χρησιμοποιήστε τα πλήκτρα Page Up και Page Down για να κυλίσετε το κείμενο στη λειτουργία less Πατήστε το πλήκτρο > για να μεταβείτε στο τέλος του κειμένου και πατήστε το πλήκτρο Q για να εξέλθετε από τη λειτουργία less και να επιστρέψετε στην κανονική γραμμή εντολών

Η εντολή head σας επιτρέπει να προεπισκοπήσετε τις πρώτες δέκα γραμμές ενός αρχείου κειμένου και η συμπληρωματική εντολή tail σας επιτρέπει να προεπισκοπήσετε τις τελευταίες δέκα γραμμές. Εξαιρετικός τρόπος για να μεταβείτε στο τέλος ενός μεγάλου αρχείου καταγραφής. Μπορείτε επίσης να προβάλετε κείμενο με πρόσθετους αριθμούς γραμμών χρησιμοποιώντας την εντολή nl αρίθμησης γραμμών που παρέχει χρήσιμο έλεγχο της αρίθμησης. Η επιλογή -v καθορίζει έναν ακέραιο για την έναρξη της αρίθμησης και η επιλογή -b t αριθμεί μόνο μη κενές γραμμές.

6

Εισαγάγετε την εντολή tail ballad.txt για να προβάλετε τις τελευταίες δέκα γραμμές κειμένου εντός του αρχείου

125

7

❙ ❙

Τώρα εισαγάγετε nl -v 0 -b t ballad.txt | head για να δείτε τις πρώτες δέκα γραμμές του κειμένου, αριθμημένες ξεκινώντας από το 0 και με αρίθμηση μόνο των μη κενών γραμμών

Η τεχνική αγωγού του κελύφους επιτρέπει την ανακατεύθυνση της εξόδου οποιασδήποτε εντολής ως είσοδο για μια άλλη εντολή.

Χειρισμός αρχείων στο κέλυφος

Δημιουργία και επεξεργασία αρχείων κειμένου Το κλασικό πρόγραμμα κελύφους του Linux για τη δημιουργία και την επεξεργασία αρχείων κειμένου είναι η συμπαγής εφαρμογή vi που υπάρχει επίσης σε συστήματα Unix.

126

1

❙

Πληκτρολογήστε vi στη γραμμή εντολών του κελύφους και πατήστε Enter για να ανοίξετε τον επεξεργαστή κειμένου στο παράθυρο του κελύφους

Ο επεξεργαστής vi εμφανίζει έναν χαρακτήρα περισπωμένης στην αρχή κάθε κενής γραμμής. Αρχικά δεν μπορείτε να εισαγάγετε κείμενο καθώς το vi ανοίγει σε "λειτουργία εντολής" όπου επιχειρεί να μεταφράσει ο,τιδήποτε πληκτρολογείτε σε εντολή.

2 3 Ο επεξεργαστής vi δεν διαθέτει αυτόματη αναδίπλωση λέξεων στο τέλος της γραμμής. Θα αναδιπλώσει το κείμενο στο μέσο της λέξης, εκτός εάν πατήσετε Enter για τη μη αυτόματη αναδίπλωση μιας λέξης.

❙ ❙

Πατήστε το πλήκτρο Insert για να μεταβείτε σε "λειτουργία εισαγωγής" όπου μπορείτε να εισαγάγετε κείμενο Στη λειτουργία εισαγωγής, πληκτρολογήστε ορισμένο κείμενο στον επεξεργαστή vi. Η αρχική πληροφοριακή οθόνη χάνεται μόλις αρχίσετε την πληκτρολόγηση

Υπάρχει ένας αριθμός ειδικών συνδυασμών πλήκτρων που αναφέρονται στις σελίδες man του vi, οι οποίοι συνδυασμοί σας επιτρέπουν να περιηγηθείτε σε διάφορες θέσεις στο κείμενο αλλά οι πιο πρόσφατες διανομές του Linux χρησιμοποιούν την ενισχυμένη έκδοση vim που σας επιτρέπει να χρησιμοποιήσετε τα πλήκτρα με βέλη του πληκτρολογίου σας για τον σκοπό αυτό.

…συνέχεια

4

5

6

7 8

❙ ❙ ❙ ❙ ❙

Για να αποθηκεύσετε το κείμενό σας σε αρχείο, αρχικά πατήστε το πλήκτρο Esc για να εξέλθετε από τη "λειτουργία εισαγωγής", αλλάζοντας το vi σε "λειτουργία εντολής" Πληκτρολογήστε άνω και κάτω τελεία ":" για να ξεκινήσετε μια εντολή vi. Ο χαρακτήρας άνω και κάτω τελείας εμφανίζεται στην κάτω αριστερή γωνία του επεξεργαστή. Τώρα πληκτρολογήστε ένα πεζό "w" (από το "write" που σημαίνει εγγραφή) ακολουθούμενο από ένα κενό διάστημα και ένα όνομα για το αρχείο κειμένου, όπως simple.txt Πατήστε το πλήκτρο Enter για την εγγραφή του αρχείου, από προεπιλογή στον αρχικό κατάλογό σας Πληκτρολογήστε την εντολή vi ":q" και πατήστε Enter για να κλείσετε το vi και να επιστρέψετε στην κανονική γραμμή εντολών.

Η χρήση του vi απαιτεί εξάσκηση. Ορισμένες διανομές, όπως η Ubuntu, περιλαμβάνουν άλλους επεξεργαστές κειμένου. Δοκιμάστε να πληκτρολογήστε "nano" στη γραμμή εντολών για να εκτελέσετε έναν εναλλακτικό επεξεργαστή κειμένου.

127

Μπορείτε να εκτελέσετε το vi και να ανοίξετε ένα αρχείο για επεξεργασία με μία μόνο ενέργεια, πληκτρολογώντας "vi" στη γραμμή εντολών, ακολουθούμενο από ένα κενό διάστημα και το όνομα του αρχείου.

9

❙

Στη γραμμή εντολών του κελύφους, εισαγάγετε την εντολή vi simple.txt για να ανοίξετε και πάλι το αρχείο κειμένου στον επεξεργαστή vi

Για την επεξεργασία ενός αρχείου που έχετε ανοίξει στο vi πρέπει πρώτα να πατήσετε το πλήκτρο Insert για να μεταβείτε στη λειτουργία εισαγωγής.

Χειρισμός αρχείων στο κέλυφος

Διαχείριση περιεχομένου κειμένου Οι εντολές cut και paste του κελύφους ενδεχομένως να μην κάνουν αυτό που θα περιμένατε. Χρησιμοποιούνται για την εργασία με κείμενο ταξινομημένο σε στήλες, οριοθετημένο από έναν αόρατο χαρακτήρα στηλοθέτη. Κάθε στήλη του κειμένου είναι γνωστή ως "πεδίο" και η εντολή cut μπορεί να καθορίσει μια επιλογή που ορίζει ποιο πεδίο θα εμφανιστεί. Για παράδειγμα, η επιλογή -f3 επιλέγει την τρίτη στήλη από τα αριστερά.

Χρησιμοποιήστε την επιλογή -T με την εντολή cat για να εμφανίσετε τους αόρατους χαρακτήρες στηλοθέτη ως "^I" στην τυπική έξοδο.

Η εντολή paste είναι το αντίστροφο της εντολής cut, συνδυάζοντας στήλες από πολλαπλά αρχεία για οριζόντια προβολή.

1 2

128

3 4

❙ ❙ ❙ ❙

Δημιουργήστε δύο αρχεία κειμένου με τα ονόματα "nums.txt" και "veg.txt", κάθε ένα με δύο στήλες κειμένου, διαχωρισμένες με χαρακτήρες στηλοθέτη Εισαγάγετε cat nums.txt veg.txt για την προβολή των περιεχομένων των αρχείων κατακόρυφα, το ένα πάνω από το άλλο Τώρα εισαγάγετε paste nums.txt veg.txt για την προβολή των περιεχομένων των αρχείων οριζοντίως, δίπλα δίπλα Εισαγάγετε cut -f2 veg.txt για την προβολή των περιεχομένων από τη δεύτερη στήλης ενός αρχείου

Μπορείτε να καθορίσετε πολλαπλά πεδία ως μια λίστα διαχωρισμένη με κόμματα, όπως -f1,3 ή ως περιοχή, όπως -f2-4.

Μπορείτε εύκολα να εκτελέσετε απλές μετατροπές κειμένου στέλνοντας με αγωγό μια ροή κειμένου στην εντολή tr. Η εντολή αυτή χρειάζεται δύο ορίσματα για να καθορίσετε τι να αλλάξετε και με ποιον τρόπο πρέπει να αλλαχθεί. Για παράδειγμα, η εντολή tr a “*” αλλάζει όλες τις εμφανίσεις του γράμματος "a", αντικαθιστώντας

…συνέχεια κάθε ένα με έναν αστερίσκο στην τυπική έξοδο. Συνήθως η εντολή tr χρησιμοποιείται για τη μετατροπή πεζών-κεφαλαίων στην έξοδο. Η εντολή sort είναι συνήθως χρήσιμη στο τέλος ενός αγωγού για την αλφαβητική εμφάνιση των γραμμών κειμένου. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την ταξινόμηση γραμμών αριθμητικών, εάν χρησιμοποιηθεί η επιλογή -n. Η εντολή tee χρησιμοποιείται συχνά σε έναν αγωγό που καταλήγει στην εντολή sort για την εγγραφή της ροής κειμένου ως αρχείο προτού ταξινομηθεί. Το όνομα του αρχείου καθορίζεται από το όρισμα που δίνεται στην εντολή tee και δημιουργείται στον τρέχοντα κατάλογο.

5

6

8

❙ ❙ ❙

Εισαγάγετε cat quote.txt ; cat quote.txt | tr “a-z” “A-Z” για την εμφάνιση των περιεχομένων ενός αρχείου με όνομα "quote.txt", τόσο στην αρχική μορφή του και μετά από μετατροπή σε κεφαλαία

Εισαγάγετε cut -f2 veg.txt | sort για να εμφανίσετε τα περιεχόμενα μιας δεύτερης στήλης, ταξινομημένης αλφαβητικά

129

7

❙

Να θυμάστε ότι η ακολουθία χαρακτήρων που καθορίζεται στην εντολή tr πρέπει να περικλείεται σε εισαγωγικά.

Τώρα εισαγάγετε cut -f2 veg.txt | veg-col2.txt | sort για την αποθήκευση μιας δεύτερης στήλης ως αρχείο κειμένου πριν από την εμφάνιση της αλφαβητικής ταξινόμησης στην τυπική έξοδο

Τέλος, εισαγάγετε cat veg-col2.txt για να προβάλετε την αποθηκευμένη στήλη

Χρησιμοποιήστε την επιλογή -a με την εντολή tee για την προσθήκη κειμένου σε ένα αρχείο, αντί να αντικαταστήσετε το προηγούμενο κείμενο.

Χειρισμός αρχείων στο κέλυφος

Αντιστοίχιση μοτίβων κειμένου Η εντολή grep είναι μια από τις χρησιμότερες εντολές. Έχει πολλές δυνατές επιλογές αλλά σκοπός της είναι απλώς η εμφάνιση όλων των γραμμών από ένα αρχείο κειμένου που περιέχουν μια καθορισμένη συμβολοσειρά ή μοτίβο. Μια απλή εντολή grep μπορεί να καθορίζει μια συμβολοσειρά για αναζήτηση ως το πρώτο όρισμα και το όνομα αρχείου ως το δεύτερο όρισμα.

❙

Στη γραμμή εντολών του κελύφους, εισαγάγετε grep only ballad.txt για να προβάλετε όλες τις γραμμές σε αυτό το αρχείο κειμένου που περιέχουν τη λέξη "only"

130

1

Παρατηρήστε ότι η παραπάνω έξοδος διαθέτει δύο διπλές γραμμές. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εντολή sort για να αλλάξετε τη σειρά των γραμμών, ώστε οι διπλές γραμμές να εμφανίζονται διαδοχικά και μπορείτε να αφαιρέσετε τις διπλές διαδοχικές γραμμές με την εντολή uniq. Αυτό σημαίνει ότι η έξοδος από την εντολή grep μπορεί να μεταδοθεί με αγωγό σε μια εντολή sort ώστε οι διπλές γραμμές να γίνουν διαδοχικές και έπειτα να περάσει στην uniq ώστε να παραμείνουν μόνο μοναδικές γραμμές.

Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε στην εντολή grep κανονικές εκφράσεις. Για παράδειγμα, η εντολή grep [Y] ballad.txt θα εξάγει όλες τις γραμμές που διαθέτουν ένα κεφαλαίο Y. Ανατρέξτε στη σελίδα εγχειριδίου της grep για περισσότερα στοιχεία σχετικά με τις κανονικές εκφράσεις.

2

❙

Εισαγάγετε grep only ballad.txt | sort | uniq για να εμφανίσετε όλες τις μοναδικές γραμμές σε αυτό το αρχείο κειμένου που περιέχουν τη λέξη "only"

…συνέχεια Η εντολή look είναι χρήσιμη για την ταχεία εξαγωγή όλων των γραμμών κειμένου από ένα αρχείο που ξεκινούν με ένα συγκεκριμένο πρόθεμα.

3

❙

Εισαγάγετε look Imagine ballad.txt για να δείτε μια λίστα γραμμών που ξεκινούν με τη λέξη "Imagine" από αυτό το αρχείο κειμένου

4 5

❙ ❙

131

Το πρόγραμμα aspell είναι ένα ισχυρό πρόγραμμα ορθογραφικού ελέγχου που διαθέτει την επιλογή -c, που σας επιτρέπει να ελέγξετε ένα αρχείο διαδραστικά για ορθογραφικά λάθη. Το πρόγραμμα αυτό τονίζει πιθανά σφάλματα και προτείνει εναλλακτικές λέξεις που μπορείτε να επιλέξετε για αντικατάσταση ή να αγνοήσετε, κάθε τονισμένη λέξη τη φορά.

Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε την εντολή look με ένα όρισμα συμβολοσειράς για να δείτε μια λίστα λέξεων που ξεκινούν με αυτήν τη συμβολοσειρά, προερχόμενες από ένα επεξεργάσιμο αρχείο λεξικού που κανονικά βρίσκεται στον κατάλογο /usr/share/dict/words.

Εισαγάγετε aspell ballad.txt για να ξεκινήσετε τον ορθογραφικό έλεγχο για αυτό το αρχείο κειμένου Πληκτρολογήστε τον αριθμό δίπλα σε μια προτεινόμενη αντικατάσταση για να αντικατασταθεί αμέσως η τονισμένη λέξη με αυτή

Πατήστε το πλήκτρο I για να αγνοήσετε μια λέξη, το πλήκτρο R για να πληκτρολογήσετε τη δική σας αντικατάσταση ή το πλήκτρο X για να εξέλθετε από τον ορθογραφικό έλεγχο aspell.

Χειρισμός αρχείων στο κέλυφος

132

Περίληψη ●

Μπορείτε να μεταφέρετε ή να μετονομάσετε αρχεία με την εντολή mv, να τα αντιγράψετε με την εντολή cp και να τα διαγράψετε με την εντολή rm

●

Οι ισχυροί και οι ασθενείς σύνδεσμοι δημιουργούνται με την εντολή ln αλλά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εντολή readlink μόνο με συμβολικούς συνδέσμους

●

Η εντολή stat εμφανίζει όλες τις ιδιότητες ενός αρχείου, η εντολή du εμφανίζει το μέγεθος του αρχείου και η εντολή file εμφανίζει τον τύπο του αρχείου

●

Μπορείτε να τροποποιήσετε τις χρονικές σφραγίδες ενός αρχείου με την εντολή touch ενώ η εντολή wc αναφέρει το σύνολο λέξεων ενός αρχείου κειμένου

●

Μπορείτε να συγκρίνετε αρχεία με τις εντολές cmp, comm και diff

●

Οι τιμές checksum δημιουργούνται από τις εντολές cksum και md5sum

●

Η εντολή find χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό ενός αρχείου στο σύστημα Linux

●

Μπορείτε να προβάλετε τα περιεχόμενα ενός ή περισσοτέρων αρχείων με την εντολή cat και να αριθμήσετε τις γραμμές με την εντολή nl

●

Η εντολή less επιτρέπει την προβολή μεγάλων αρχείων κειμένου μία οθόνη τη φορά, με δυνατότητα προς τα εμπρός ή προς τα πίσω

●

Ενώ η εντολή head προβάλλει τις πρώτες δέκα γραμμές ενός αρχείου, η εντολή tail προβάλλει τις τελευταίες δέκα

●

Ο επεξεργαστής κειμένου vi χρησιμοποιείται για τη δημιουργία και την επεξεργασία αρχείων κειμένου στο κέλυφος

●

Μπορείτε να επιλέξετε μεμονωμένες στήλες με την εντολή cut και να τις συνδυάσετε στην τυπική έξοδο με την εντολή paste

●

Ο αγωγός του κελύφους ανακατευθύνει την έξοδο από μια εντολή για να χρησιμοποιηθεί ως είσοδος για μια άλλη εντολή και συχνά περιλαμβάνει μια εντολή tee για την εγγραφή της εξόδου σε ένα αρχείο

●

Μπορείτε να τροποποιήσετε την έξοδο με την εντολή tr και να την ταξινομήσετε αλφαβητικά ή αριθμητικά με την εντολή sort

●

Η εντολή grep αναζητεί αρχεία κειμένου για μια συγκεκριμένη συμβολοσειρά και η εντολή look μπορεί να βρει γραμμές που ξεκινούν με ένα δεδομένο γράμμα

●

Μπορείτε να εκτελέσετε ορθογραφικό έλεγχο με την εντολή aspell

8

Εκτέλεση εργασιών στο κέλυφος

Σε αυτό το κεφάλαιο ο τρόπος εκτέλεσης πολλών καθημερινών εργασιών στο κέλυφος του Linux.

134

Χειρισμός αρχειοθηκών

136

Δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας

138

Εξέταση συστημάτων αρχείων

140

Έλεγχος διεργασιών

142

Εργασία με λογαριασμούς

144

Ρύθμιση δικαιωμάτων πρόσβασης

146

Εγκατάσταση πακέτων

148

Λήψη ημερομηνίας και ώρας

150

Περίληψη

Εκτέλεση εργασιών στο κέλυφος

Χειρισμός αρχειοθηκών Το παραδοσιακό εργαλείο συμπίεσης αρχείων GNU zip στο Linux χρησιμοποιεί την εντολή gzip για τη συμπίεση ενός ή περισσοτέρων αρχείων, δηλωμένων ως ορισμάτων, σε μία αρχειοθήκη, προσθέτοντας την επέκταση αρχείου ".gz" και αντικαθιστώντας τα αρχικά αρχεία. Αντίστοιχα, η εντολή gunzip χρησιμοποιείται για την εξαγωγή αρχείων από μια αρχειοθήκη που δημιουργήθηκε με το gzip, αντικαθιστώντας τη συμπιεσμένη αρχειοθήκη.

1

2

3 134

4

Το μέγεθος αρχείου μιας αρχειοθήκης bzip2 είναι μικρότερο από τις αρχειοθήκες gzip και zip. Παρατηρήστε το μέγεθος των αρχειοθηκών σε αυτά τα παραδείγματα.

❙ ❙ ❙ ❙

Σε μια γραμμή εντολών του κελύφους, δώστε την εντολή du -b ele* για να μάθετε το μέγεθος σε byte τυχόν τοπικών αρχείων των οποίων το όνομα ξεκινά με "ele". Στο συγκεκριμένο παράδειγμα υπάρχει ένα μόνο αρχείο με το όνομα elegy.txt Εισαγάγετε gzip elegy.txt για να δημιουργήσετε μια συμπιεσμένη αρχειοθήκη αυτού του αρχείου, με το ίδιο όνομα και την προσθήκη της επέκτασης αρχείου ".gz" Χρησιμοποιήστε και πάλι την εντολή du -b ele* για να συγκρίνετε το μέγεθος αρχείου της συμπιεσμένης με το gzip αρχειοθήκης με το αρχικό αρχείο Εισαγάγετε gunzip elegy.txt.gz για να εξαγάγετε το αρχικό αρχείο, φροντίζοντας να προσθέσετε την επέκταση αρχείου ".gz"

Το πιο σύγχρονο εργαλείο συμπίεσης bzip2 πετυχαίνει καλύτερη συμπίεση από το gzip αλλά η χρήση του δεν είναι τόσο διαδεδομένη. Η διακίνηση αρχειοθηκών bzip2 μπορεί να μην τύχη θερμής υποδοχής. Λειτουργεί όπως ακριβώς και το εργαλείο gzip, αλλά προσθέτει την επέκταση αρχείου ".bz2" και διαθέτει ένα συνοδευτικό αποσυμπιεστή bunzip2.

5

6

❙ ❙

Δώστε την εντολή du -b ele* για να μάθετε το μέγεθος σε byte τυχόν τοπικών αρχείων των οποίων το όνομα ξεκινά με "ele". Στο συγκεκριμένο παράδειγμα υπάρχει ένα μόνο αρχείο με το όνομα elegy.txt Εισαγάγετε bzip2 elegy.txt για να δημιουργήσετε μια συμπιεσμένη αρχειοθήκη αυτού του αρχείου, με το ίδιο όνομα και την προσθήκη της επέκτασης αρχείου ".bz2"

…συνέχεια

07 08

❙ ❙

Χρησιμοποιήστε και πάλι την εντολή du -b ele* για να συγκρίνετε το μέγεθος αρχείου της συμπιεσμένης με το bzip2 αρχειοθήκης με το αρχικό αρχείο Εισαγάγετε bunzip2 elegy.txt.bz2 για να εξαγάγετε το αρχικό αρχείο, φροντίζοντας να προσθέσετε την επέκταση αρχείου ".bz2"

Η εντολή zip απαιτεί το όνομα της αρχειοθήκης ως το πρώτο όρισμα, ακολουθούμενο από τη λίστα των αρχείων που θα συμπεριληφθούν σε αυτήν την αρχειοθήκη.

09 10 11 12

❙ ❙ ❙ ❙

135

Οι συμπιεσμένες αρχειοθήκες που δημιουργούνται σε συστήματα Windows χρησιμοποιούν τη μορφή συμπίεσης zip. Μπορείτε να εξαγάγετε το περιεχόμενό τους στο Linux με την εντολή unzip και να δημιουργήσετε αρχειοθήκες στο Linux για διακίνηση σε χρήστες Windows με την εντολή zip. Αντίθετα από τις εντολές gunzip και bunzip2, η εντολή unzip δεν διαγράφει το αρχείο της αρχειοθήκης μετά από την εξαγωγή. Εισαγάγετε zip elegy.zip elegy.txt για να καθορίσετε το όνομα αρχειοθήκης και το αρχείο που θα πρέπει να περιέχει σε συμπιεσμένη μορφή Δώστε άλλη μια εντολή du -b ele* για να συγκρίνετε τα μεγέθη αρχείων

Εισαγάγετε unzip elegy.zip για να εξαγάγετε τα περιεχόμενα της αρχειοθήκης zip Όταν σας ζητηθεί, επιλέξτε "r" και, στη συνέχεια, μετονομάστε το εξαχθέν αρχείο σε elegy-unzipped, ώστε να διαφέρει από το αρχικό

Χρησιμοποιήστε μια επιλογή -c με τις εντολές gunzip, bunzip2 ή unzip για την προβολή του περιεχομένου συμπιεσμένων αρχείων κειμένου στην τυπική έξοδο.

Εκτέλεση εργασιών στο κέλυφος

Δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας Το Linux παρέχει πολλά εργαλεία για την αρχειοθέτηση των δεδομένων σας και τη δημιουργία αντιγράφου ασφαλείας του συστήματος σε μονάδα ταινίας, σε δίσκο CD, σε απομακρυσμένο υπολογιστή ή σε άλλη τοποθεσία.

136

Ο χρήστη πρέπει να έχει δικαίωμα πρόσβασης στην τοποθεσία του αντιγράφου ασφαλείας. Εάν δεν υπάρχει το δικαίωμα, χρησιμοποιήστε την εντολήs u για να αποκτήσετε κατάσταση root προτού δημιουργήσετε το αντίγραφο ασφαλείας.

Η εντολή cpio χρησιμοποιείται για την αντιγραφή της εξόδου σε μια αρχειοθήκη ή την αντιγραφή της εισόδου από μια αρχειοθήκη. Θα πρέπει πάντα να περιλαμβάνει είτε μια επιλογή εισόδου -i είτε μια επιλογή εξόδου -o για να καθορίζεται η κατεύθυνση ροής των δεδομένων. Μια ροή δεδομένων εξόδου από το cpio είναι δυνατόν να αποσταλεί σε ένα αρχείο αρχειοθήκης με τη χρήση του τελεστή ανακατεύθυνσης >. Παρομοίως, είναι δυνατόν να ανακτηθεί μια ροή εισόδου από μια αρχειοθήκη χρησιμοποιώντας τον τελεστή /dev/hda5 Εισαγάγετε rm * ; ls για να διαγράψετε όλα τα αρχεία στον τρέχοντα κατάλογο και να επιβεβαιώσετε ότι είναι πλέον κενός Επαναφέρετε όλα τα αρχεία με είσοδο από την τοποθεσία αντιγράφου ασφαλείας με την εντολή cpio -i < /dev/hda5 Δώστε άλλη μια εντολή ls για να επιβεβαιώσετε την επαναφορά των αρχείων

Η εντολή tar αρχειοθήκης ταινίας είναι ένα εναλλακτικό βοηθητικό πρόγραμμα αντιγράφων ασφαλείας με την επιλογή -cf για τη δημιουργία αρχείων και την επιλογή -xf για την εξαγωγή αρχείων.

6

❙

Δώστε μια εντολή ls για να προβάλετε τα αρχεία του τρέχοντος καταλόγου και, έπειτα, δημιουργήστε αντίγραφο ασφαλείας όλων των αρχείων σε μια διαφορετική κατάτμηση του δίσκου με την εντολή tar -cf /dev/hda5 *

…συνέχεια

07 08 09

❙ ❙ ❙

Εισαγάγετε rm * ; ls για να διαγράψετε όλα τα αρχεία στον τρέχοντα κατάλογο και να επιβεβαιώσετε ότι είναι πλέον κενός Επαναφέρετε όλα τα αρχεία με εξαγωγή από την τοποθεσία αντιγράφου ασφαλείας με την εντολή tar -xf /dev/hda5 Δώστε άλλη μια εντολή ls για να επιβεβαιώσετε την επαναφορά των αρχείων

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εντολή cpio - it ή tar -tf για να ανακτήσετε έναν πίνακα περιεχομένων από μια αρχειοθήκη αντιγράφου ασφαλείας.

137

Η εντολή tar μπορεί να δεχθεί μια επιλογή -z που καλεί τα εργαλεία gzip και gunzip για την εργασία με συμπιεσμένες αρχειοθήκες "tarball".

10 11 12

❙ ❙ ❙

Εισαγάγετε την εντολή tar -czf backup.tar.gz * για να δημιουργήσετε μια αρχειοθήκη tarball όλων των αρχείων στον τρέχοντα κατάλογο Μεταφέρετε την αρχειοθήκη tarball σε διαφορετικό κατάλογο και εξαγάγετε όλα τα αρχειοθετημένα αρχεία με την εντολή tar -xzf backup.tar.gz Χρησιμοποιήστε και πάλι την εντολή ls για να επιβεβαιώσετε την εξαγωγή των αρχείων

Ένα αρχείο tarball είναι μια συμπιεσμένη αρχειοθήκη tar και συνήθως διαθέτει επέκταση αρχείου .tar.gz ή .tgz. Τα αρχεία tarball χρησιμοποιούνται συχνά σε πακέτα πηγαίου κώδικα.

Εκτέλεση εργασιών στο κέλυφος

Εξέταση συστημάτων αρχείων Ένα σύστημα Linux μπορεί να εκτείνεται σε πολλαπλούς σκληρούς δίσκους και σε πολλές κατατμήσεις δίσκου. Κάθε κατάτμηση αντιπροσωπεύεται από ένα ειδικό αρχείο στον κατάλογο /dev. Συνήθως το /dev/hda1 αντιπροσωπεύει την πρώτη κατάτμηση στον κύριο σκληρό δίσκο.

Χρησιμοποιήστε την εντολή cat /etc/fstab για να δείτε τις ρυθμίσεις του συστήματος αρχείων.

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας εγκατάστασης, τα λειτουργικά συστήματα διαμορφώνουν κάθε κατάτμηση με την εγγραφή ενός "συστήματος αρχείων" σε αυτές, στο οποίο είναι δυνατή η αποθήκευση και ανάκτηση αρχείων. Παρόμοια, οι δίσκοι πολυμέσων είναι διαμορφωμένοι με το δικό τους σύστημα αρχείων για την αποθήκευση δεδομένων. Η εντολή df εμφανίζει τον τρόπο χρήσης των συστημάτων αρχείων, υποδεικνύοντας το διαθέσιμο χώρο. Παρέχει μια επιλογή -h ώστε η έξοδος να είναι πιο κατανοητή και μια επιλογή -T για την εμφάνιση των τύπων συστήματος αρχείων.

1

Τοποθετήστε ένα δίσκο στη μονάδα CD/DVD και κλείστε τη θήκη

Στη γραμμή εντολών του κελύφους, εισαγάγετε την εντολή df -hT για να ανακαλύψετε τον τρόπο χρήσης του συστήματος αρχείων

138

2

❙ ❙

Η εντολή για την κατάργηση της φόρτωσης ενός συστήματος αρχείων είναι umount, όχι unmount.

Τα συστήματα αρχείων σκληρού δίσκου /dev/hda1 και /dev/hda2 φορτώνονται αυτόματα στο δέντρο αρχείων του Linux κατά τη διάρκεια της εκκίνησης, ώστε να είναι άμεσα διαθέσιμα. Το σύστημα αρχείων της μονάδας πολυμέσων /dev/hdc φορτώνεται αυτόματα όταν ένας δίσκος εισάγεται στη θήκη της μονάδας. Εναλλακτικά, μπορείτε να το φορτώσετε μη αυτόματα με την εντολή mount /dev/hdc και να καταργήσετε τη φόρτωση με την εντολή umount /dev/hdc. Συνήθως, μπορείτε να βρείτε μια περιγραφή των συστημάτων αρχείων και τον τρόπο που συνήθως φορτώνονται στο αρχείο /etc/fstab. Όταν η περιγραφή περιέχει την επιλογή user (όπως η περιγραφή /dev/hdc udf,iso9660 user,noauto) η φόρτωση και η κατάργηση της φόρτωσης του συστήματος αρχείων μπορεί να εκτελεστεί μη αυτόματα από οποιοδήποτε χρήστη. Τα υπόλοιπα συστήματα αρχείων είναι δυνατόν να φορτωθούν και να καταργηθούν μη αυτόματα από τον υπερχρήστη root.

…συνέχεια Ένας από τους κύριους λόγους κατάργησης της φόρτωσης ενός συστήματος αρχείων είναι η εκτέλεση εργασιών συντήρησης στο σύστημα χωρίς να υπάρχει ο κίνδυνος καταστροφής αρχείων. Για παράδειγμα, ο χρήστης root μπορεί να εκτελέσει την εντολή fsck για την έλεγχο του συστήματος αρχείων ώστε να ελεγχθεί η ακεραιότητα και να εντοπιστούν σφάλματα. Πρόκειται για το ίδιο πρόγραμμα ελέγχου συστήματος αρχείων που χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της διαδικασίας εκκίνησης, πριν από τις διαδικασίες φόρτωσης. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται σε φορτωμένες συσκευές. Η εντολή df διαθέτει την επιλογή -t που εμφανίζει μόνο τα συστήματα αρχείων του τύπου που καθορίζεται ως όρισμα της επιλογής. Για παράδειγμα, το προεπιλεγμένο σύστημα αρχείων πολλών διανομών Linux ονομάζεται "ext3".

3 4

6 7 8

Χρησιμοποιήστε την εντολή su για να αναλάβετε κατάσταση υπερχρήστη και δώστε την εντολή init 1 για να θέσετε το σύστημα σε κατάσταση συντήρησης

Δώστε την εντολή df -ht ext3 για να δείτε μόνο τα συστήματα αρχείων σκληρού δίσκου

Τώρα εισαγάγετε umount /dev/hda2 για την κατάργηση της φόρτωσης του συστήματος αρχείων στην κατάτμηση που περιέχει τους καταλόγους του /home

Δώστε την εντολή fsck /dev/hda2 για να ελέγξετε το σύστημα αρχείων για σφάλματα

Φορτώστε και πάλι το σύστημα αρχείων χρησιμοποιώντας την εντολή mount /dev/hda2

Εισαγάγετε την εντολή init 5 για να επανέλθετε στην επιφάνεια εργασίας του γραφικού περιβάλλοντος χρήστη

Η επιλογή df -T (με κεφαλαίο) εμφανίζει τους τύπους των συστημάτων αρχείων, ενώ η επιλογή df -t (με μικρό) καθορίζει τους τύπους συστημάτων αρχείων που θα εμφανιστούν.

139

5

❙ ❙ ❙ ❙ ❙ ❙

Τα συστήματα αρχείων που περιγράφονται στο αρχείο /etc/fstab με επιλογή noauto δεν φορτώνονται αυτόματα κατά τη διαδικασία εκκίνησης. Ο υπερχρήστης root μπορεί να τροποποιήσει το αρχείο /etc/fstab για να αφαιρέσει τις επιλογές noauto ώστε αυτά τα συστήματα αρχείων να φορτώνονται αυτόματα κατά την επόμενη διαδικασία εκκίνησης.

Εκτέλεση εργασιών στο κέλυφος

Έλεγχος διεργασιών

Κάθε αριθμός PID ανατίθεται δυναμικά από το λειτουργικό σύστημα κατά την εκκίνηση μιας διεργασίας, για να αναγνωρίζετε η παρουσία της συγκεκριμένης διεργασίας.

Το σύστημα Linux εκτελεί πολλές διεργασίες σε κάθε στιγμή, που αντιστοιχούν σε ανοικτές εφαρμογές, εργασίες του κελύφους και υπηρεσίες παρασκηνίου. Κάθε διεργασία διαθέτει έναν μοναδικό αριθμό ταυτοποίησης διεργασίας (PID). Μπορείτε να δείτε μια λίστα όλων των τρεχουσών διεργασιών με την εντολή ps και την επιλογή -e ή να δείτε τις διεργασίες για έναν συγκεκριμένο χρήστη με την επιλογή -u και το όνομα χρήστη. Επιπλέον, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τον τροποποιητή -H για να εμφανίσετε την ιεραρχία των διεργασιών. Ο ιδιοκτήτης της διεργασίας και ο υπερχρήστης root μπορούν να τερματίσουν μια διεργασία δηλώνοντας τον αριθμό PID ως όρισμα σε μια εντολή kill.

1

140

2

3 4

5 Για να ανακαλύψετε εάν ένας συγκεκριμένος χρήστης εκτελεί μια συγκεκριμένη εφαρμογή, μεταφέρετε με αγωγό την έξοδο της εντολής ps -u στην εντολή grep. Για παράδειγμα, ps -u dave | grep ftp.

❙ ❙ ❙ ❙ ❙

Εισαγάγετε την εντολή ps -u andy για να δείτε όλες τις εκτελούμενες διεργασίες για το χρήστη με όνομα "andy". Η τελευταία διεργασία έχει αριθμό PID 20749 και εκτελεί τον επεξεργαστή κειμένου vi Εισαγάγετε την εντολή ps -u dave -H για να δείτε όλες τις εκτελούμενες διεργασίες ιεραρχικά για το χρήστη με όνομα "dave". Η τελευταία διεργασία έχει αριθμό PID 21116 και εκτελεί το διαδραστικό βοηθητικό πρόγραμμα μεταφοράς αρχείων ftp Λάβετε κατάσταση υπερχρήστη root εισάγοντας την εντολή su και τον κωδικό χρήστη root Τώρα χρησιμοποιήστε την εντολή kill 21116 για να τερματίσετε τη διεργασία ftp, επαναφέροντας το τερματικό του χρήστη στη γραμμή εντολών του κελύφους Εισαγάγετε μια εντολή exit για να επιστρέψετε στην κατάσταση χρήστη

…συνέχεια Μπορείτε να προβάλετε μια συνοπτική περίληψη της τρέχουσας διεργασίας κελύφους κάθε συνδεδεμένου χρήστη με την εντολή w και την επιλογή -s ή να καθορίσετε ένα όνομα χρήστη μετά την επιλογή -s για να δείτε μόνο τις τρέχουσες διεργασίες του χρήστη. Η περίληψη ξεκινά με μια επικεφαλίδα που εμφανίζει την τρέχουσα ώρα, τη χρονική διάρκεια λειτουργίας του συστήματος και τον συνολικό αριθμό των χρηστών. Επίσης παρέχει λεπτομέρειες του φόρτου συστήματος επί 1 λεπτό, 5 λεπτά και 15 λεπτά, ο μέσος όρος αριθμού διεργασιών έτοιμων για εκτέλεση σε αυτή τη χρονική περίοδο. Μπορείτε να κρύψετε ολόκληρη την επικεφαλίδα με την προσθήκη της επιλογής -h στην εντολή w ή να την εμφανίσετε χωρίς πληροφορίες διεργασιών με την εντολή uptime.

Το x-session-manager είναι η διεργασία που παρέχει το γραφικό περιβάλλον χρήστη στο Linux.

Οι πληροφορίες διεργασίας εμφανίζουν το όνομα χρήστη μαζί με τον αριθμό κονσόλας (tty) ή τον αριθμό τερματικού (pts), το χρόνο αδράνειας και για τι χρησιμοποιείται η διεργασία.

❙

7

❙

8

❙

Εισαγάγετε την εντολή w -s για να δείτε μια πλήρη περίληψη διεργασιών. Προσέξτε ότι ο χρήστης με όνομα "dave" εκτελεί μια κονσόλα επιφάνειας εργασίας σε μια διεργασία και το βοηθητικό πρόγραμμα μεταφοράς αρχείων ftp σε μια διεργασία εντός ενός παραθύρου τερματικού κελύφους

141

6

Τώρα εισαγάγετε w -sh andy για να μόνο τις τρέχουσες διεργασίες του χρήστη με όνομα "andy", κρύβοντας τις πληροφορίες της επικεφαλίδας της περίληψης. Ο χρήστης αυτός εκτελεί μια κονσόλα επιφάνειας εργασίας σε μια διεργασία και τον επεξεργαστή κειμένου vi σε μια διεργασία εντός ενός παραθύρου τερματικού κελύφους Δώστε μια εντολή uptime για να δείτε την επικεφαλίδα της περίληψης

Στη γραμμή εντολών μπορείτε να εισαγάγετε την εντολή top για να δείτε τις πλέον ενεργές δραστηριότητες. Πατήστε το πλήκτρο Q για έξοδο.

Εκτέλεση εργασιών στο κέλυφος

Εργασία με λογαριασμούς Η διαχείριση των λογαριασμών χρηστών εκτελείται από τον υπερχρήστη ο οποίος μπορεί να εισάγει την εντολή useradd ακολουθούμενη από ένα όνομα χρήστη για τη δημιουργία ενός νέου χρήστη. Ο υπερχρήστης μπορεί να τροποποιήσει τους λογαριασμούς χρηστών με την εντολή usermod ή να τους διαγράψει με την εντολή userdel.

Ποτέ μην αλλάζετε κάποια ιδιότητα του λογαριασμού χρήστη root.

Ο κωδικός εισόδου ενός χρήστη τροποποιείται με την εντολή passwd και οι λεπτομέρειες προσωπικών στοιχείων μεταβάλλονται με την εντολή chfn. Ο κάθε χρήστης μπορεί να χρησιμοποιήσει αυτές τις εντολές για να αλλάξουν τα δικά τους στοιχεία, ή ο χρήστης root μπορεί να καθορίσει ένα όνομα χρήστη για να αλλάξει τα στοιχεία οποιουδήποτε χρήστη. Η εντολή finger εμφανίζει τα προσωπικά στοιχεία ενός καθορισμένου χρήστη.

1

2 142

3 4 5 Οι λεπτομέρειες προσωπικών στοιχείων του χρήστη είναι συνήθως εκτενέστερες από ότι οι σύντομες λεπτομέρειες σε αυτό το παράδειγμα. Εδώ έχουν απλοποιηθεί για συντομία.

❙ ❙ ❙ ❙ ❙

Εισαγάγετε την εντολή su και τον κωδικό του root για να λάβετε κατάσταση υπερχρήστη root και δώστε την εντολή useradd tony για να δημιουργήσετε έναν νέο χρήστη με το όνομα "tony" Εισαγάγετε την εντολή usermod -l toni tony για να μετονομάσετε το χρήστη με όνομα "tony" σε "toni" Τώρα εισαγάγετε την εντολή passwd toni και ορίστε έναν κωδικό εισόδου για αυτόν το χρήστη Δώστε την εντολή chfn toni και εισαγάγετε προσωπικά στοιχεία για αυτόν το χρήστη Εισαγάγετε μια εντολή exit για να επιστρέψετε σε κατάσταση χρήστη και δώστε την εντολή finger toni για να δείτε τα στοιχεία αυτού του χρήστη

…συνέχεια Ορίζεται μια ομάδα για τους λογαριασμούς χρηστών των οποίων τα δικαιώματα μπορούν να τροποποιηθούν ταυτόχρονα. Για παράδειγμα, ο υπερχρήστης root μπορεί να αποδώσει σε μια ομάδα δικαίωμα πρόσβασης σε ένα προηγουμένως μη προσβάσιμο αρχείο. Όλοι οι χρήστες μέλη αυτής της ομάδας θα έχουν δικαίωμα πρόσβασης Κάθε χρήστης μπορεί να ανακαλύψει σε ποιες ομάδες ανήκει με την εντολή groups και ο υπερχρήστης root μπορεί να καθορίσει ένα όνομα χρήστη ως όρισμα για να δει τις ομάδες στις οποίες είναι μέλος ο συγκεκριμένος χρήστης. Ο root μπορεί επίσης να χρησιμοποιήσει την εντολή groupadd για να καθορίσει το όνομα μιας νέας ομάδας ή groupmod -n για να αλλάξει το όνομα μιας υπάρχουσας ομάδας ή groupdel για να διαγράψει μια καθορισμένη ομάδα. Η προσθήκη ενός χρήστη σε μια υπάρχουσα ομάδα πραγματοποιείται με την επιλογή -G της εντολής usermod, δηλώνοντας ως ορίσματα το όνομα ομάδας και το όνομα χρήστη.

06

08 09 10

Σε γραμμή εντολών root, εισαγάγετε την εντολή groups toni για να ανακαλύψετε ότι ο συγκεκριμένος χρήστης είναι μέλος μόνο της ομάδας με όνομα "tony", η οποία δημιουργήθηκε με τη δημιουργία του λογαριασμού χρήστη

143

07

❙ ❙ ❙ ❙ ❙

Εισαγάγετε την εντολή groupmod -n toni tony για να αλλάξετε το όνομα της ομάδας ώστε να ταιριάζει με το τροποποιημένο όνομα εισόδου Δώστε την εντολή groupadd board για να δημιουργήσετε μια νέα ομάδα με όνομα "board" Τώρα εισαγάγετε την εντολή usermod -G board toni ώστε ο χρήστης να γίνει μέλος της νέας ομάδας Εισαγάγετε groups toni για να δείτε όλες τις ομάδες στις οποίες είναι τώρα μέλος ο χρήστης αυτός

Οι πληροφορίες ομάδων συνήθως αποθηκεύονται στο αρχείο /etc/group που περιέχει όλα τα ονόματα ομάδων μαζί με λίστες των χρηστών που ανήκουν σε κάθε ομάδα, διαχωρισμένων με κόμματα.

Εκτέλεση εργασιών στο κέλυφος

Ρύθμιση δικαιωμάτων πρόσβασης Η εντολή ls -l εκτενής λίστας αποκαλύπτει τα δικαιώματα πρόσβασης κάθε στοιχείου στον τρέχοντα κατάλογο ως συμβολοσειρά δέκα χαρακτήρων στην αρχή κάθε γραμμής. Ο πρώτος χαρακτήρας είναι ένα d για κατάλογο ή μια παύλα για αρχείο. Ο χαρακτήρας αυτός ακολουθείται με τη σειρά από τα δικαιώματα ανάγνωσης, εγγραφής και εκτέλεσης για το χρήστη ιδιοκτήτη, την ομάδα ιδιοκτησίας και τους άλλους χρήστες. Οι χαρακτήρες r, w και x εμφανίζονται για τα δικαιώματα που έχουν οριστεί, διαφορετικά εμφανίζεται μια παύλα. Στην παρακάτω λίστα, ένα αρχείο δέσμης ενεργειών μπορεί να αναγνωστεί και να εκτελεστεί από τον καθένα και ο ιδιοκτήτης (αυτός ο χρήστης) μπορεί επίσης να γράψει σε αυτό. Ο ιδιοκτήτης μπορεί να διαβάσει και να γράψει σε μια σημείωση κειμένου αλλά οι υπόλοιποι μπορούν μόνο να την διαβάσουν. Για τα υπόλοιπα τρία άλλα αρχεία κειμένου έχουν δικαίωμα ανάγνωσης και εγγραφής μόνο για τους αντίστοιχους ιδιοκτήτες, συνεπώς ο συγκεκριμένος χρήστης δεν έχει πρόσβαση σε αυτά.

144

Για περισσότερα σχετικά με τα δικαιώματα πρόσβασης, ανατρέξτε στη σελίδα 58.

Κάθε σετ δικαιωμάτων περιγράφεται αριθμητικά με την αντιστοιχία ανάγνωση = 4, εγγραφή = 2 και εκτέλεση = 1. Για παράδειγμα, μια τιμή 7 περιγράφει πλήρη δικαιώματα ανάγνωσης, εγγραφής και εκτέλεσης (4 + 2 + 1), η τιμή 6 περιγράφει δικαιώματα ανάγνωσης και εγγραφής (4 + 2) κ.λπ. Μπορείτε να αλλάξετε τα δικαιώματα στη γραμμή εντολών του κελύφους με την εντολή chmod, δηλώνοντας τις τιμές δικαιωμάτων και το όνομα του αρχείου ως ορίσματα. Για παράδειγμα, η εντολή chmod 777 myfile ορίζει πλήρη δικαιώματα για ένα αρχείο με το όνομα "myfile" στον τρέχοντα φάκελο. Εάν θέλετε να αλλάξετε δικαιώματα όταν δεν είστε ιδιοκτήτης, θα πρέπει αρχικά να αναλάβετε κατάσταση υπερχρήστη root με την εντολή su.

…συνέχεια Η εντολή chgrp μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη μεταβολή της ομάδας ιδιοκτησίας ενός αρχείου, δηλώνοντας το όνομα ομάδας και το όνομα αρχείου ως ορίσματα. Παρομοίως, η εντολή chown με ορίσματα ένα όνομα χρήστη και το όνομα αρχείου, χρησιμοποιήται για την αλλαγή του χρήστη ιδιοκτήτη.

1

2 3 4

6

Εισαγάγετε την εντολή su και τον κωδικό του root για να λάβετε κατάσταση υπερχρήστη root, ώστε να αλλάξετε τα δικαιώματα πρόσβασης των αρχείων που ανήκουν σε άλλους χρήστες Δώστε την εντολή chmod 644 mikes-text για να επιτρέπεται στον καθένα να διαβάζει αυτό το αρχείο Εισαγάγετε chmod 640 daves-text για να επιτρέπεται μόνο στην ομάδα και στον ιδιοκτήτη, να διαβάζουν αυτό το αρχείο

Μην αποκτήσετε τη συνήθεια να ρυθμίζετε τα πάντα με δικαιώματα 777. Χρησιμοποιήστε τα δικαιώματα πρόσβασης με σύνεση, ώστε να διατηρείτε χρήσιμους περιορισμούς.

Τώρα εισαγάγετε chgrp board daves-text για να αλλάξετε την ομάδα που θα έχει πρόσβαση σε αυτό το αρχείο Εισαγάγετε chown linda andys-text για να αλλάξετε τον ιδιοκτήτη αυτού του αρχείου, ώστε να μπορεί αυτός ο χρήστης να το διαβάσει και να το αλλάξει. Εισαγάγετε την εντολή exit για να μεταβείτε σε κατάσταση χρήστη Δώστε μια εντολή ls -l για να δείτε τις αλλαγές και διαβάστε τα αρχεία όπου προηγουμένως η πρόσβαση ήταν απαγορευμένη

145

5

❙ ❙ ❙ ❙ ❙ ❙

Εκτέλεση εργασιών στο κέλυφος

Εγκατάσταση πακέτων Το εργαλείο Advanced Packaging Tool (APT) είναι ένα εργαλείο γραμμής εντολών που αυτοματοποιεί τη διαδικασία ανάκτησης, ρύθμισης και εγκατάστασης πακέτων λογισμικού. Βασίζεται σε αποθετήρια δεδομένων για τον εντοπισμό λογισμικού και την επίλυση εξαρτήσεων, ώστε το πακέτο εγκατάστασης να περιλαμβάνει τυχόν βιβλιοθήκες που απαιτούνται από την εφαρμογή.

Το Synaptic Package Manager είναι ένα φιλικό προς το χρήστη γραφικό περιβάλλον του εργαλείου Advanced Packaging Tool (APT). Για περισσότερες λεπτομέρειες ανατρέξτε στη σελίδα 94.

Η εντολή apt-get του APT έχει διάφορες επιλογές για τη διαχείριση των πακέτων. Είναι χρήσιμο αρχικά να εκτελέσετε μια εντολή apt-get update, ώστε να ενημερώσετε τη λίστα των διαθέσιμων πακέτων του αποθετηρίου, προτού δώσετε την εντολή apt-get install. Μόλις εγκατασταθεί, μπορείτε να αναβαθμίσετε ένα πακέτο στην τελευταία έκδοση με την εντολή apt-get upgrade ή να το καταργήσετε δίνοντας την εντολή apt-get remove.

1

146

2

3

❙ ❙ ❙

Εισαγάγετε την εντολή su και τον κωδικό εισόδου root για να αναλάβετε κατάσταση υπερχρήστη προκειμένου να εγκαταστήσετε πακέτα

Δώστε μια εντολή apt-get update για να βεβαιωθείτε ότι η λίστα πακέτων είναι ενημερωμένη

Τώρα δώστε μια εντολή apt-get install για την εγκατάσταση ενός πακέτου, όπως το πρόγραμμα Gnome FTP client (gftp)

Η εντολή apt-get remove διατηρεί τα αρχεία διαμόρφωσης. Χρησιμοποιήστε apt-get --purge remove για ολοκληρωτική κατάργηση.

4

❙

Προσέξτε τα ονόματα και το μέγεθος των πακέτων που θα εγκατασταθούν, και πατήστε Y και Enter εάν θέλετε να συνεχίσετε

…συνέχεια

Η εντολή apt-cache search είναι χρήσιμη για τον εντοπισμό ονομάτων πακέτων.

Μετά τη λήψη, την αποσυμπίεση και την προετοιμασία των πακέτων, η εγκατάσταση ολοκληρώνεται και η εφαρμογή είναι έτοιμη προς εκτέλεση.

5

❙

147

Πληκτρολογήστε exit και πατήστε Enter, για να επιστρέψετε σε κατάσταση κανονικού χρήστη και, στη συνέχεια, δώστε την εντολή gftp για να εκτελέσετε την εφαρμογή

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εντολή man aptget για να δείτε το πλήρες εύρος επιλογών.

6

❙

Κλείστε την εφαρμογή και εκτελέστε την και πάλι χρησιμοποιώντας το στοιχείο που προστέθηκε στο μενού "Εφαρμογές", "Διαδίκτυο"

Εκτέλεση εργασιών στο κέλυφος

Λήψη ημερομηνίας και ώρας Η εντολή date εμφανίζει την ημερομηνία, την ώρα και τη ζώνη ώρας για την τρέχουσα τοπική ρύθμιση. Προαιρετικά, η έξοδος από την εντολή date μπορεί να μορφοποιηθεί με διάφορους τρόπους, προσθέτοντας προσδιοριστικά μορφοποίησης ως ορίσματα, όπως τα κοινά προσδιοριστικά ημερομηνίας σε αυτόν τον πίνακα:

148

Μπορείτε να εισαγάγετε man date για να ανακαλύψετε το πλήρες εύρος των προσδιοριστικών μορφοποίησης ημερομηνίας.

Μπορείτε να συνδυάσετε προσδιοριστικά μορφοποίησης. Για παράδειγμα, η εντολή date +%H:%M έχει το ίδιο αποτέλεσμα με την εντολή date +%R.

Προσδιοριστικό μορφής

Προσδιοριστικό μορφής

%A

Πλήρες όνομα ημέρας

%a

Σύντομο όνομα ημέρας

%B

Πλήρες όνομα μήνα

%b

Σύντομο όνομα μήνα

%D

Ημερομηνία με τη μορφή ΜΜ/ΗΗ/ΕΕ

%F

Ημερομηνία με τη μορφή ΕΕ-ΜΜ-ΗΗ

%H

Ώρες (0-23)

%I

Ώρες (1-12)

%M

Λεπτά (0-59)

%S

Δευτερόλεπτα (0-60)

%R

Ώρα ως ΩΩ:ΛΛ

%T

Ώρα ως ΩΩ:ΛΛ:ΔΔ

%Y

Έτος

%Z

Ζώνη ώρας

❙ ❙ ❙ ❙

1

Στη γραμμή εντολών του κελύφους, εισαγάγετε την εντολή date για να δείτε την ημερομηνία, την ώρα και τη ζώνη ώρας στις τοπικές ρυθμίσεις σας

2

Εισαγάγετε date +%A για να δείτε το πλήρες όνομα της ημέρας

3

Τώρα εισαγάγετε date +%D για να δείτε την ημερομηνία με αριθμητική μορφή

4

Εισαγάγετε date +%T για να δείτε την τρέχουσα ώρα

…συνέχεια Η εντολή cal εμφανίζει ένα ημερολόγιο του τρέχοντος μηνός και τονίζει την τρέχουσα ημέρα. Μπορεί επίσης να δεχθεί ως όρισμα ένα έτος για να εμφανίσει το ημερολόγιο για ολόκληρο το έτος.

5 6

❙ ❙

Εισαγάγετε μια εντολή cal για να δείτε το ημερολόγιο αυτού του μήνα

Τώρα εισαγάγετε cal 2010 για να δείτε ένα ημερολόγιο για ολόκληρο το έτος

149 Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε την εντολή cal -3 για να δείτε ένα ημερολόγιο τριών μηνών, όπου φαίνεται ο τρέχων, ο προηγούμενος και ο επόμενο μήνας.

Εκτέλεση εργασιών στο κέλυφος

150

Περίληψη ●

Μπορείτε να συμπιέσετε αρχεία με τα προγράμματα gzip, bzip2 ή zip και να τα αποσυμπιέσετε με τα αντίστοιχα προγράμματα gunzip, bunzip2 ή unzip

●

Μπορείτε να δημιουργήσετε αρχειοθήκες αντιγράφων ασφαλείας με τη χρήση της εντολής cpio ροής δεδομένων ή της δημοφιλούς εντολής tar

●

Η εντολή df εμφανίζει τον ελεύθερο χώρο των συστημάτων αρχείων που φορτώνονται στο δέντρο του Linux

●

Τα συστήματα αρχείων μπορούν να προσαρμοστούν μη αυτόματα στο δέντρο με την εντολή mount και να αποσπαστούν με την εντολή umount

●

Η εντολή fsck ελέγχει την ακεραιότητα ενός καθορισμένου συστήματος αρχείων

●

Κάθε διεργασία διαθέτει ένα μοναδικό αναγνωριστικό διεργασίας (PID), το οποίο εμφανίζεται με την εντολή ps και ο τερματισμός της είναι δυνατός με την εντολή kill

●

Η εντολή w παρουσιάζει μια συνοπτική περίληψη των τρεχουσών διεργασιών κελύφους και η εντολή uptime εμφανίζει μόνο την επικεφαλίδα της προηγούμενης εντολής

●

Οι λογαριασμοί χρήστη δημιουργούνται και τροποποιούνται από τον υπερχρήστη root με τις εντολές useradd, userdel και usermod

●

Οι κωδικοί εισόδου τροποποιούνται με την εντολή passwd και τα προσωπικά στοιχεία που εμφανίζονται με την εντολή finger τροποποιούνται με την εντολή chfn

●

Οι λογαριασμοί ομάδων δημιουργούνται και τροποποιούνται από το χρήστη root με τις εντολές groupadd, groupdel και groupmod

●

Τα δικαιώματα πρόσβασης τροποποιούνται με την εντολή chmod ενώ η ιδιοκτησία αλλάζει με τις εντολές chown και chgrp

●

Η λίστα διαθέσιμων πακέτων του εργαλείου Advanced Packaging Tool (APT) ενημερώνεται με την εντολή apt-get update

●

Μπορείτε να εγκαταστήσετε πακέτα από τη γραμμή εντολών με την εντολή apt-get install και να τα καταργήσετε με την εντολή apt-get remove

●

Η εντολή date διαθέτει πολλά προσδιοριστικά μορφοποίησης για την έξοδο στοιχείων ημερομηνίας και η εντολή cal εμφανίζει χρήσιμα ημερολόγια

9

Δικτύωση με το κέλυφος

Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζεται ο τρόπος εκτέλεσης εργασιών δικτύου από το κέλυφος του Linux και γίνεται μια εισαγωγή στη δημιουργία δεσμών ενεργειών.

152

Σύνδεση σε δίκτυο

154

Επικοινωνία στο δίκτυο

156

Μεταφορά αρχείων

158

Εναλλαγή κονσολών κελύφους

160

Αποστολή μηνυμάτων δικτύου

162

Εκτύπωση από το κέλυφος

164

Υπολογισμός εκφράσεων

166

Δέσμες ενεργειών για το κέλυφος

168

Περίληψη

Δικτύωση με το κέλυφος

Σύνδεση σε δίκτυο Όπως κάθε οίκημα σε ένα δρόμο έχει τη δική του μοναδική διεύθυνση, όπου καταλήγει το ταχυδρομείο για απευθείας επικοινωνία, έτσι και κάθε υπολογιστής σε ένα δίκτυο έχει ένα μοναδικό αριθμό, γνωστό ως διεύθυνση IP (Πρωτόκολλο Internet), η οποία χρησιμοποιείται για την απευθείας επικοινωνία με έναν συγκεκριμένο υπολογιστή.

Προσθέστε την επιλογή -a σε μια εντολή host για να δείτε όλες τις πληροφορίες για έναν υπολογιστή.

Μπορείτε να ανακαλύψετε τη διεύθυνση IP ενός υπολογιστή πίσω από τη διεύθυνση ιστού δηλώνοντας τη διεύθυνση URL ως όρισμα στην εντολή host. Σε ορισμένες περιπτώσεις, για ιστότοπους μεγάλης κλίμακας, η εντολή αυτή μπορεί να αποκαλύψει πολλαπλές διευθύνσεις IP.

❙

Στη γραμμή εντολών του κελύφους, εισαγάγετε host www.google.com για να ανακαλύψετε τη διεύθυνση IP για αυτή τη διεύθυνση URL

152

1

Στο Linux μπορείτε να ανακαλύψετε τη διεύθυνση IP του δικού σας υπολογιστή δίνοντας την εντολή ifconfig για να εμφανιστεί η διαμόρφωση της διεπαφής δικτύου. Εάν ο υπολογιστής σας διαθέτει πολλαπλές συνδέσεις δικτύου, κάθε μία εμφανίζεται ξεχωριστά.

Η εντολή ifconfig εμφανίζει μόνο την κατάσταση ενεργών διεπαφών. Προσθέστε την επιλογή -a για να συμπεριλάβετε ανενεργές διεπαφές.

Μπορείτε να δώσετε το όνομα της συσκευής σύνδεσης ως όρισμα στην εντολή ifconfig για να δείτε μια μεμονωμένη αναφορά. Συνήθως, εάν ο υπολογιστής σας συνδέεται στο δίκτυο μέσω μιας κάρτας ethernet, η συσκευή θα ονομάζεται "eth0". Εάν συνδέεται σε ασύρματο δίκτυο, θα ονομάζεται "ra0".

2

❙

Εάν η σύνδεση στο δίκτυο πραγματοποιείται μέσω ενός καλωδίου που συνδέεται στον υπολογιστή σας, δώστε την εντολή ifconfig eth0. Εάν η σύνδεση δικτύου είναι ασύρματη, δώστε την εντολή ifconfig ra0. Διαφορετικά δώστε μια απλή εντολή ifconfig για να ανακαλύψετε τη διεύθυνση IP του υπολογιστή σας.

…συνέχεια

Η διεπαφή loopback είναι χρήσιμη για τη δοκιμή εφαρμογών δικτύου τοπικά, πριν από την πραγματική ανάπτυξη.

Ο υπολογιστής στο συγκεκριμένο παράδειγμα διαθέτει σύνδεση στο δίκτυο μέσω διεπαφής ethernet με διεύθυνση IP 192.168.0.101.

153

Η βασικότερη δοκιμή για να διαπιστώσετε εάν υπάρχει πρόσβαση σε κάποιον υπολογιστή του δικτύου είναι η αποστολή μικροσκοπικών πακέτων δεδομένων στη διεύθυνση IP με τη χρήση της εντολής ping. Η εντολή αυτή συνεχίζει την αποστολή πακέτων δοκιμής, έως ότου διακόψετε τη λειτουργία της, αλλά μπορείτε να περιορίσετε τον αριθμό πακέτων προσθέτοντας μια επιλογή -c που θα δηλώνει το συνολικό αριθμό πακέτων προς αποστολή.

3

❙

Εισαγάγετε την εντολή ping -c 3 64.233.183.104 για να στείλετε τρία πακέτα σε αυτή τη διεύθυνση IP, για να δείτε εάν έχετε πρόσβαση

Η διεύθυνση IP που χρησιμοποιείται εδώ είναι μία από αυτές της διεύθυνσης URL της Google, η οποία αποκαλύφθηκε από την εντολή host στο πρώτο βήμα.

Δικτύωση με το κέλυφος

Επικοινωνία στο δίκτυο Το πρόγραμμα telnet σας επιτρέπει να συνδεθείτε σε έναν απομακρυσμένο υπολογιστή όπου διαθέτετε λογαριασμό. Ορισμένα συστήματα υπολογιστών ανοικτά προς την κοινότητα επιτρέπουν την ανώνυμη πρόσβαση telnet. Όπως αυτό του δικτύου Seattle Community Network.

1

154

2

Πατήστε Enter μετά την είσοδο έως ότου φτάσετε στο κύριο μενού. Έπειτα χρησιμοποιήστε τις επιλογές του μενού για εξερεύνηση.

❙ ❙

Εισαγάγετε την εντολή telnet για να ανοίξετε τη διαδραστική διεπαφή telnet

Τώρα πληκτρολογήστε open scn.org για να συνδεθείτε στο δίκτυο Seattle Community Network, και εισέλθετε ως visitor (επισκέπτης)

…συνέχεια Τυπικά με το telnet ο απομακρυσμένος υπολογιστής θα χρησιμοποιεί ένα λειτουργικό σύστημα βασισμένο σε Unix, όπως το Linux, συνεπώς θα αναγνωρίζει εντολές κελύφους bash για την περιήγηση, όπως cd, ls, pwd κ.λπ. Η αποσύνδεση από τον απομακρυσμένο υπολογιστή ενδεχομένως να χρειάζεται λίγη προσπάθεια, καθώς εξαρτάται από την εντολή αποσύνδεσης που χρησιμοποιείται. Εάν δεν είστε σίγουροι, δοκιμάστε "quit", "end", "exit", "close", "stop", "logout" και "logoff". Το telnet είναι ένα αρκετά παλαιό πρόγραμμα και δυστυχώς τα δεδομένα που μεταδίδονται μέσω του telnet αποστέλλονται μόνο σε μορφή απλού κειμένου. Συνεπώς είναι εύκολο να κλαπούν κωδικοί πρόσβασης και πληροφορίες. Μια ασφαλέστερη εναλλακτική λύση παρέχεται από την εντολή ssh ασφαλούς κελύφους. Η εντολή ssh κρυπτογραφεί όλα τα δεδομένα που διακινούνται στο δίκτυο, συμπεριλαμβανομένου του ονόματος χρήστη και του κωδικού πρόσβασης που χρειάζεστε για να συνδεθείτε στον απομακρυσμένο υπολογιστή. Μπορεί επίσης να πραγματοποιήσει εξεζητημένες ασφαλείς εισόδους με τη χρήση δημοσίων κλειδιών για τον έλεγχο ταυτότητας χρήστη. Μετά την είσοδο, το ssh σας επιτρέπει να εκτελέσετε εντολές στον απομακρυσμένο υπολογιστή.

❙

4

❙

155

3

Για να συνδεθείτε σε έναν απομακρυσμένο υπολογιστή με το όνομα "example.com" όπου διατηρείτε λογαριασμό, εισαγάγετε την εντολή ssh example.com. Την πρώτη φορά που θα συνδεθείτε θα σας ζητηθεί να επιβεβαιώσετε ότι θέλετε να προσθέσετε αυτόν το διακομιστή στη λίστα γνωστών υπολογιστών πληκτρολογώντας "yes" (ναι)

Τώρα εισαγάγετε τον κωδικό εισόδου για τον απομακρυσμένο υπολογιστή και θα βρεθείτε στη γραμμή εντολών για αυτόν τον υπολογιστή, όπου μπορείτε να δώσετε εντολές κανονικά

Η εντολή ssh εισέρχεται στον απομακρυσμένο υπολογιστή με το όνομα χρήστη του τοπικού υπολογιστή. Για να καθορίσετε διαφορετικό όνομα χρήστη, εισαγάγετε ssh -l όνομαχρήστη@

Δικτύωση με το κέλυφος

Μεταφορά αρχείων Μπορείτε να στείλετε αρχεία μέσω δικτύου, χρησιμοποιώντας το File Transfer Protocol (πρωτόκολλο μεταφοράς αρχείων). Η εντολή ftp εκκινεί τη διαδραστική κονσόλα Ftp όπου μπορείτε να δώσετε την εντολή open για να καθορίσετε όνομα υπολογιστή ή μια διεύθυνση IP, για σύνδεση στο σύστημά σας. Εάν ο συνδεδεμένος υπολογιστής διαθέτει λειτουργικό σύστημα βασισμένο στο Unix, θα αναγνωρίζει εντολές κελύφους bash για την περιήγηση, όπως cd, ls, pwd κ.λπ. Η κονσόλα Ftp αναγνωρίζει τις εντολές put και mput για τη μεταφορά ενός ή πολλαπλών αρχείων από τον υπολογιστή σας στον συνδεδεμένο υπολογιστή. Παρόμοια, οι εντολές get και mget χρησιμοποιούνται για τη μεταφορά ενός ή πολλαπλών αρχείων από τον συνδεδεμένο υπολογιστή στον δικό σας υπολογιστή. Τέλος, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εντολή exit για να κλείσετε την κονσόλα Ftp.

1

156

2 3

❙ ❙ ❙

Στη γραμμή εντολών του κελύφους, εισαγάγετε την εντολή ftp για να ξεκινήσετε τη διαδραστική κονσόλα Ftp

Σε μια γραμμή εντολών της κονσόλας Ftp, δώστε μια εντολή open καθορίζοντας το όνομα τομέα του υπολογιστή που θα συνδεθείτε

Όταν σας ζητηθεί, εισαγάγετε το όνομα χρήστη και τον κωδικό για είσοδο στο συνδεδεμένο σύστημα υπολογιστή

Όταν εισέλθετε σε ένα απομακρυσμένο σύστημα, πληκτρολογήστε help ή ? για να δείτε μια λίστα των εντολών που δέχεται.

4

❙

Εισαγάγετε mkdir temp για να δημιουργήσετε έναν νέο κατάλογο με όνομα "temp" στον απομακρυσμένο υπολογιστή και δώστε cd temp για να μεταβείτε σε αυτόν τον κατάλογο

…συνέχεια

5

❙

Για να μεταφέρετε ένα αρχείο με όνομα "books.txt" από τον τρέχοντα τοπικό κατάλογο στον νέο απομακρυσμένο κατάλογο, εισαγάγετε put books.txt

Οι εντολές mget και mput δέχονται μια λίστα αρχείων διαχωρισμένων με κενά διαστήματα ως ορίσματα.

6 7

9

Εισαγάγετε rename books.txt morebooks.txt για να μετονομάσετε το αρχείο

Τώρα εισαγάγετε get morebooks.txt για να μεταφέρετε το μετονομασμένο αρχείο από το συνδεδεμένο σύστημα στον τοπικό υπολογιστή

157

8

❙ ❙ ❙ ❙

Εισαγάγετε μια εντολή quit για να κλείσετε την κονσόλα Ftp

Εισαγάγετε cat morebooks.txt για να εμφανίσετε τα περιεχόμενα του μεταφερμένου αρχείου στην τυπική έξοδο

Η εντολή get αντικαθιστά τυχόν αρχείο με το ίδιο όνομα στον τρέχοντα κατάλογο χωρίς προειδοποίηση!

Δικτύωση με το κέλυφος

Εναλλαγή κονσολών κελύφους Το Unix, από το οποίο προέρχεται το Linux, είχε εμφανιστεί πολύ πριν γίνουν δημοφιλή τα γραφικά περιβάλλοντα. Ήταν μια πλατφόρμα βασισμένη σε κείμενο που χρησιμοποιούσε μόνο πληκτρολόγιο ως συσκευή εισόδου και μια απλή οθόνη ως συσκευή εξόδου. Ο όρος "κονσόλα" περιγράφει τον συνδυασμό μιας συσκευής εισόδου (πληκτρολόγιο) και μιας συσκευής εξόδου (οθόνη). Το Linux υποστηρίζει την ιδέα των "εικονικών κονσολών" που επιτρέπουν την ενεργό προβολή πολλών συνεδριών κελύφους σε πλήρη οθόνη. Μπορείτε να εναλλάξετε αυτές τις συνεδρίες με τη χρήση ειδικών συνδυασμών πλήκτρων. Αυτό είναι χρήσιμο όταν εργάζεστε με πολλαπλά προγράμματα κελύφους. Οι περισσότερες εγκαταστάσεις Linux παρέχουν επτά εικονικές κονσόλες από προεπιλογή, αν και κανονική βλέπετε μόνο την έβδομη. Αυτή είναι η κονσόλα στην οποία το X Window System εκτελεί τη γραφική επιφάνεια εργασίας. Οι εικονικές κονσόλες με αριθμούς 1 έως 6 δεν υποστηρίζουν γραφικά. Αντιθέτως, έχουν προσαρμοστεί για να επιτρέπουν την εκτέλεση εντολών και προγραμμάτων κελύφους.

158

Για να ανοίξετε μια συγκεκριμένη εικονική κονσόλα από τη γραφική επιφάνεια εργασίας, κρατήστε πατημένα τα πλήκτρα Ctrl+Alt με το ένα χέρι και πατήστε ένα από τα πλήκτρα F1 έως F6 με το άλλο χέρι. Το F1 ανοίγει την εικονική κονσόλα αριθμός ένα, το F2 ανοίγει την εικονική κονσόλα αριθμός δύο κ.λπ. Εισαγάγετε το όνομα χρήστη και τον κωδικό για να εισέλθετε στην κονσόλα. Για να επιστρέψετε στην γραφική επιφάνεια εργασίας, πατήστε οποιαδήποτε στιγμή Ctrl+Alt+F7. Χρησιμοποιήστε την εντολή who για να ανακαλύψετε ποιες από τις έξι εικονικές κονσόλες κειμένου χρησιμοποιούνται. Στο στιγμιότυπο παρακάτω, ο χρήστης έχει εισέλθει στις εικονικές κονσόλες ένα (tty1), δύο (tty2) και τρία (tty3). Κάθε κονσόλα μπορεί να εκτελεί διαφορετικά προγράμματα κελύφους ή διαφορετικές παρουσίες του ίδιου προγράμματος.

Σε αυτό το παράδειγμα, η κονσόλα tty7 εκτελεί τη γραφική επιφάνεια εργασίας και ο χρήστης έχει ανοίξει ένα παράθυρο τερματικού κελύφους στο pts/0.

…συνέχεια

❙

2

❙

3

❙

4 5

❙ ❙

Πατήστε Ctrl+Alt+F1 για να ανοίξετε την εικονική κονσόλα αριθμός ένα, εισέλθετε και δώστε την εντολή vi για να ξεκινήσετε τον επεξεργαστή κειμένου

Πατήστε Ctrl+Alt+F2 για να ανοίξετε την εικονική κονσόλα αριθμός δύο, εισέλθετε και δώστε την εντολή man vi για να δείτε τη σελίδα εγχειριδίου του vi

Πατήστε Ctrl+Alt+F3 για να ανοίξετε την εικονική κονσόλα αριθμός τρία, εισέλθετε και δώστε την εντολή ftp για να ξεκινήσετε το πρόγραμμα Ftp

Κλείστε και τις τρεις εφαρμογές και εισαγάγετε την εντολή exit σε κάθε γραμμή εντολών για να εξέλθετε από κάθε κονσόλα

Εισαγάγετε Ctrl+Alt+F7 για να επιστρέψετε στην επιφάνεια εργασίας και εισαγάγετε who στο τερματικό για να επιβεβαιώσετε ότι οι κονσόλες έχουν κλείσει

159

1

Για να κλείσετε το vi πληκτρολογήστε :q και για να κλείσετε το man πληκτρολογήστε q. Για να κλείσετε το πρόγραμμα Ftp πληκτρολογήστε exit στη γραμμή εντολών ftp, ή απλώς πατήστε Ctrl+C.

Δικτύωση με το κέλυφος

Αποστολή μηνυμάτων δικτύου Η εντολή mesg ελέγχει εάν μηνύματα μπορούν να φτάσουν στο τερματικό κελύφους. Η επιλογή y επιτρέπει μηνύματα και η επιλογή n αποτρέπει τα μηνύματα. Όταν δεν χρησιμοποιείται με κάποια από αυτές τις επιλογές, η εντολή mesg αναφέρει εάν τη συγκεκριμένη στιγμή επιτρέπονται τα μηνύματα. Μπορείτε να στείλετε ένα μήνυμα σε κάποιον άλλο συνδεδεμένο χρήστη στο σύστημα με την εντολή write, με όρισμα το όνομα του χρήστη. Όταν δώσετε μια εντολή write το κέλυφος μεταβαίνει σε λειτουργία εγγραφής ώστε να μπορείτε να πληκτρολογήσετε το μήνυμά σας. Όταν ολοκληρωθεί, μπορείτε απλώς να πατήσετε Ctrl+D για να σημειώσετε το τέλος, στέλνοντάς το στον καθορισμένο χρήστη.

1

Πατήστε Ctrl+Alt+F1 για να ανοίξετε την εικονική κονσόλα ένα και συνδεθείτε Δώστε την εντολή mesg για να ανακαλύψετε εάν επιτρέπονται μηνύματα. Εάν δεν επιτρέπονται, δώστε mesg y ώστε να επιτρέπονται τα μηνύματα

160

2

❙ ❙

3

4 Το παράδειγμα αυτό προσομοιώνει την αποστολή μηνυμάτων σε ένα περιβάλλον πολλαπλών χρηστών για την παρουσίαση των εντολών mesg και write.

5

❙ ❙ ❙

Πατήστε Ctrl+Alt+F2 για να ανοίξετε την εικονική κονσόλα δύο και εισέλθετε ως διαφορετικός χρήστης

Δώστε την εντολή mesg για να ανακαλύψετε εάν επιτρέπονται μηνύματα. Εάν δεν επιτρέπονται, δώστε mesg y ώστε να επιτρέπονται τα μηνύματα

Εισαγάγετε μια εντολή write, καθορίζοντας το όνομα χρήστη που συνδέθηκε στο βήμα ένα, ανοίγοντας τη λειτουργία εγγραφής για τη σύσταση ενός μηνύματος για αποστολή στον καθορισμένο χρήστη

…συνέχεια

6

❙

7

❙

Πληκτρολογήστε το μήνυμα και πατήστε Ctrl+D για να το στείλετε προς το χρήστη

Πατήστε Ctrl+Alt+F1 για να επιστρέψετε στην κονσόλα ένα και να δείτε ότι το μήνυμα έχει ληφθεί

8

9

❙ ❙

161

Παρατηρήστε ότι η επικεφαλίδα του μηνύματος δηλώνει από ποια κονσόλα προέρχεται το μήνυμα. Εάν ο χρήστης είναι συνδεδεμένος σε περισσότερες από μία κονσόλες, η εντολή write στέλνει, από προεπιλογή, το μήνυμα στην κονσόλα με το λιγότερο χρόνο αδράνειας με την ελπίδα ότι ο χρήστης θα βρίσκεται εκεί. Εναλλακτικά, μπορείτε να καθορίσετε μια συγκεκριμένη κονσόλα για αποστολή του μηνύματος ως όρισμα στην εντολή write. Δώστε μια εντολή who για να ανακαλύψετε ότι ο αποστολέας του μηνύματος είναι επίσης συνδεδεμένος στην κονσόλα τρία και στείλτε μια απάντηση εκεί

Ο υπερχρήστης root μπορεί να στείλει μήνυμα σε οποιονδήποτε χρήστη, ακόμη κι όταν έχουν απενεργοποιήσει τα μηνύματα. Πατήστε Ctrl+Alt+F3 για να ανοίξετε την εικονική κονσόλα τρία και να δείτε ότι η απάντηση έχει φτάσει σε αυτήν την κονσόλα

Δικτύωση με το κέλυφος

Εκτύπωση από το κέλυφος Η εντολή lpr δέχεται ως όρισμα ένα όνομα αρχείου ή μια διαδρομή για τον καθορισμό μιας εργασίας εκτύπωσης και την αποστολή του καθορισμένου αρχείου στον εκτυπωτή. Κάθε εργασία τοποθετείται σε μια ουρά αναμένοντας μετάδοση στον εκτυπωτή. Όταν η εργασία φτάσει στην αρχή της ουράς, τα δεδομένα του αρχείου αποστέλλονται στον εκτυπωτή και εκτυπώνονται. Μπορείτε να εξετάσετε εργασίες στην ουρά εκτύπωσης με την εντολή lpq. Σε κάθε εργασία ανατίθεται ένας αριθμός εργασίας. Μπορείτε να αφαιρέσετε μια εργασία από την ουρά, προτού αποσταλεί στον εκτυπωτή, χρησιμοποιώντας την εντολή lprm μαζί με τον αριθμό εργασίας.

1

2

162

3

Μια εργασία εκτύπωσης μπορεί να διαγραφεί από την ουρά εκτύπωσης μόνο από τον ιδιοκτήτη της ή από τον υπερχρήστη root.

❙ ❙ ❙

Στη γραμμή εντολών κελύφους, εισαγάγετε lpr hi-res.jpg για να δημιουργήσετε μια εργασία εκτύπωσης, για την εκτύπωση ενός μεγάλου αρχείου εικόνας με όνομα "hi-res.jpg" Εισαγάγετε lpr ballad.txt για να δημιουργήσετε άλλη μια εργασία εκτύπωσης, για την εκτύπωση του καθορισμένου αρχείου κειμένου Δώστε μια εντολή lpq για να δείτε την τρέχουσα ουρά εκτύπωσης

Η ουρά εκτύπωσης αποκαλύπτει ότι ο εκτυπωτής εκτυπώνει την εργασία αριθμός δύο, το μεγάλο αρχείο εικόνας.

4

❙

Προτού ολοκληρωθεί η εργασία εκτύπωσης αριθμός δύο, δώστε την εντολή lprm 2 για να αφαιρέσετε αυτήν την εργασία από την ουρά.

Ο εκτυπωτής σταματά την εργασία χωρίς να ολοκληρώσει την εκτύπωση και συνεχίζει με την έναρξη εκτύπωσης της επόμενης εργασίας στην ουρά. Το αρχείο κειμένου είναι η εργασία αριθμός τρία.

…συνέχεια Η εκτύπωση από τη γραμμή εντολών του κελύφους δεν περιορίζεται στην απλή εκτύπωση αρχείων. Μπορείτε να τοποθετήσετε δεδομένα στην ουρά εκτύπωσης με τη χρήση της εντολής lpr μαζί με τον χαρακτήρα αγωγού |.

5

6

❙ ❙

Δώστε την εντολή ls -l /etc | lpr για να εκτυπώσετε μια λίστα των περιεχομένων του καταλόγου /etc, ανακατευθύνοντας τα αποτελέσματα της εντολής ls στην εντολή lpr Κατά την εκτύπωση του περιεχομένου του καταλόγου, δώστε την εντολή lpq για να δείτε την ουρά εκτύπωσης. Θα δηλώνεται η προέλευση εκτύπωσης ως ανακατεύθυνση από την τυπική είσοδο

Όταν είναι διαθέσιμοι περισσότεροι από ένας εκτυπωτές, χρησιμοποιήστε την εντολή lpr -P για να καθορίσετε τον εκτυπωτή που θα εκτυπώσει την εργασία.

163

Η δυνατότητα εκτύπωσης στο Linux παρέχεται από το Common Unix Printing System (CUPS - Κοινό σύστημα εκτύπωσης Unix). Το σύστημα παρέχει μια ουρά εκτύπωσης, η οποία αποθηκεύει προσωρινά δεδομένα σε μορφή που αναγνωρίζει ο εκτυπωτής, και έναν προγραμματιστή, που στέλνει τα αποθηκευμένα δεδομένα στον εκτυπωτή όταν είναι έτοιμος να τα δεχθεί. Η εντολή lpstat διαθέτει μεμονωμένες επιλογές που παρέχουν πληροφορίες κατάστασης του CUPS σχετικά με τον προγραμματιστή, την ουρά και τον ή τους εκτυπωτές.

7

❙

Δώστε την εντολή lpstat -t για την εμφάνιση όλων των πληροφοριών κατάστασης

Μπορείτε να δείτε την κατάσταση των δοχείων μελανιού του εκτυπωτή με την εντολή lpstat. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα η στάθμη μελανιού βρίσκεται χαμηλά.

Δικτύωση με το κέλυφος

Υπολογισμός εκφράσεων Η εντολή expr σας επιτρέπει να εκτελέσετε απλούς μαθηματικούς υπολογισμούς στη γραμμή εντολών του κελύφους. Αναγνωρίζει όλους τους συνηθισμένους αριθμητικούς τελεστές, αλλά αυτοί που έχουν διαφορετικό νόημα στο κέλυφος πρέπει να διαθέτουν μπροστά έναν χαρακτήρα διαφυγής ανάποδης καθέτου \. Για παράδειγμα, ο χαρακτήρας μπαλαντέρ * θα πρέπει να διαθέτει χαρακτήρα διαφυγής για τον πολλαπλασιασμό.

Οι αριθμητικοί τελεστές είναι + πρόσθεση, - αφαίρεση, * πολλαπλασιασμός, / διαίρεση και % υπόλοιπο διαίρεσης.

Κάθε όρισμα πρέπει να διαχωρίζεται με κενό διάστημα και μπορείτε να χρησιμοποιήσετε παρενθέσεις για να καθορίσετε προτεραιότητα πράξεων σε μεγάλες εκφράσεις. Αλλά κάθε χαρακτήρας παρένθεσης χρειάζεται χαρακτήρα διαφυγής. Η εντολή expr μπορεί επίσης να εκτελέσει πράξεις άλγεβρας του μπουλ που επιστρέφουν τιμή αληθή (1) ή ψευδή (0) ως απάντηση, καθώς και να εκτελέσει απλούς χειρισμούς συμβολοσειρών με τις συναρτήσεις length, substr και index.

1

164

2 3 4

Μπορείτε να ανοίξετε γρήγορα μια αριθμομηχανή από το γραφικό παράθυρο τερματικού με την εντολή xcalc.

5

❙ ❙ ❙ ❙ ❙

Στη γραμμή εντολών του κελύφους, εισαγάγετε expr 7 + 3 για την εκτέλεση πρόσθεσης και expr 7 \* 3 για την εκτέλεση πολλαπλασιασμού Εισαγάγετε expr 7 \* \( 3 + 1 \) για τον υπολογισμό μιας σύνθετης έκφρασης και expr 7 = 3 για την εκτέλεση ενός υπολογισμού ισότητας του μπουλ Δώστε την εντολή expr length “Linux in easy steps” για να ανακαλύψετε το μήκος της καθορισμένης συμβολοσειράς Δώστε την εντολή expr substr “Linux in easy steps” 7 13 για να εξάγετε μια υποσειρά της καθορισμένης συμβολοσειράς Δώστε την εντολή expr index “Linux in easy steps” “x” για να ανακαλύψετε τη θέση του πρώτου "x" στη συμβολοσειρά

…συνέχεια Το αποτέλεσμα του υπολογισμού μιας έκφρασης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκτέλεση μιας συγκεκριμένης ενέργειας με τη δήλωση if-then-else. Η δήλωση αυτή διαθέτει τρία ξεχωριστά μέρη που καθορίζουν μια έκφραση δοκιμής, την ενέργεια που θα εκτελεστεί όταν η δοκιμή είναι αληθής και την ενέργεια που θα εκτελεστεί όταν είναι ψευδής. Η λέξη-κλειδί if ξεκινά τη δήλωση και ακολουθείται από την έκφραση δοκιμής εντός ενός ζεύγους αγκυλών [ ]. Κάθε τμήμα ολόκληρης της δήλωσης πρέπει να διαχωρίζεται από το επόμενο με κενό διάστημα, ώστε να μπορεί το κέλυφος να υπολογίσει την έκφραση. Η λέξη-κλειδί then ξεκινά το δεύτερο μέρος της δήλωσης, καθορίζοντας τις εντολές που θα εκτελεστούν όταν η δοκιμή είναι αληθής. Παρομοίως, η λέξη-κλειδί else ξεκινά το τρίτο μέρος της δήλωσης, καθορίζοντας τις εντολές προς εκτέλεση όταν η δοκιμή είναι ψευδής. Τέλος, η λέξη-κλειδί fi πρέπει να προστεθεί για να σημειωθεί το τέλος της δήλωσης. Μπορείτε να πληκτρολογήσετε το πρώτο μέρος της δήλωσης και να πατήστε Enter για να σας ζητηθεί να εισαγάγετε την υπόλοιπη δήλωση, ή να πληκτρολογήσετε ολόκληρη τη δήλωση, διαχωρίζοντας κάθε μέρος με ένα ελληνικό ερωτηματικό.

07 08 09 10

❙ ❙ ❙ ❙ ❙

165

06

Πρέπει να αφήσετε ένα κενό διάστημα μετά τη λέξη-κλειδί if για να αποφύγετε τα σφάλματα. Αφήστε επίσης κενό διάστημα μετά την αγκύλη [ και πριν από την αγκύλη ] για να αποφύγετε την πρόκληση σφάλματος.

Πληκτρολογήστε if [ `expr 7 % 2` = 0 ] για να ελέγξετε εάν το υπόλοιπο της διαίρεσης του επτά με το δύο είναι μηδέν και πατήστε Enter Στη γραμμή της δήλωσης, εισαγάγετε then echo " Άρτιος αριθμός"

Τώρα εισαγάγετε else echo "Περιττός αριθμός"

Πληκτρολογήστε fi και πατήστε Enter για την εκτέλεση της κατάλληλης ενέργειας Εκτελέστε μια παρόμοια δοκιμή σε μια συνεχόμενη δήλωση πληκτρολογώντας if [ `expr 8 % 2` = 0 ]; then echo άρτιος; else echo περιττός; fi και πατήστε Enter για να εκτελέσετε την κατάλληλη ενέργεια

Οι τελεστές ανάποδου τόνου ` περικλείουν την έκφραση expr 7 % 2 ώστε η ενέργεια να εκτελεστεί πριν από τον υπολογισμό της έκφρασης δοκιμής. Σε αυτήν την περίπτωση, η έκφραση αντικαθίσταται με το υπόλοιπο ένα, μετατρέποντας την έκφραση σε if [ 1 = 0 ].

Δικτύωση με το κέλυφος

Δέσμες ενεργειών για το κέλυφος Τις μεγάλες ρουτίνες κελύφους, όπως αυτές στην προηγούμενη σελίδα, μπορείτε να τις αποθηκεύσετε σε μια δέσμη ενεργειών (script) του κελύφους για εκτέλεση όταν θέλετε. Οι δέσμες ενεργειών του κελύφους είναι αρχεία απλού κειμένου που ξεκινούν την πρώτη τους γραμμή με #!/bin/bash, καθορίζοντας την τοποθεσία του προγράμματος bash και συνήθως διαθέτουν επέκταση αρχείου .sh.

Εισαγάγετε RANDOM=1 και έπειτα echo $RANDOM τρεις φορές για να δείτε το μοτίβο. Επαναλάβετε τις εντολές για να δείτε το μοτίβο να επαναλαμβάνεται.

Όταν το αρχείο δέσμης ενεργειών κελύφους διαθέτει δικαίωμα πρόσβασης για "εκτέλεση", μπορείτε να το εκτελέσετε οποιαδήποτε στιγμή τοποθετώντας πριν από το όνομά του τους χαρακτήρες τελείας και καθέτου ./ στη γραμμή εντολών του κελύφους. Μια δέσμη ενεργειών, ενδεχομένως, να χρησιμοποιεί τη μεταβλητή κελύφους $RANDOM η οποία παράγει έναν ακέραιο αριθμό από 0 έως 32.767, κάθε φορά που καλείται. Οι αριθμοί αυτοί δεν είναι, ωστόσο, πραγματικά τυχαίοι καθώς κάθε ακολουθία δημιουργείται με το ίδιο σημείο εκκίνησης (φύτρο). Για να εξασφαλίσετε διαφορετικές ακολουθίες, είναι απαραίτητο να καθορίζετε διαφορετικά φύτρα.

166

Μια λύση είναι να εξάγετε μια δυναμική τιμή από την τρέχουσα ώρα με τη χρήση της εντολής date +%s και να αποδώσετε τον τρέχοντα αριθμό δευτερολέπτων που έχουν παρέλθει από 00:00:00 GMT 1 Ιανουαρίου 1970. Με τη χρήση αυτού του φύτρου, η μεταβλητή $RANDOM έχει καλύτερη παραγωγή τυχαίων αριθμών. Μπορείτε να εκτελέσετε αριθμητικές πράξεις σε μεταβλητές του κελύφους, όπως η $RANDOM, περιλαμβάνοντας την εντολή let σε μια δέσμη ενεργειών.

1 2 Δεν πρέπει να τοποθετήσετε κενά διαστήματα γύρω από τον χαρακτήρα = στις καταχωρίσεις.

3 4

5

❙ ❙ ❙ ❙ ❙

Ανοίξτε οποιοδήποτε επεξεργαστή απλού κειμένου και ξεκινήστε ένα νέο αρχείο με τη γραμμή #!/bin/bash Σε μια νέα γραμμή, πληκτρολογήστε μια γραμμή για την παροχή φύτρου στη μεταβλητή $RANDOM RANDOM=`date +%s` Προσθέστε μια γραμμή για την εκχώρηση μιας τιμής από 1 έως 20 σε μια μεταβλητή let NUM=( $RANDOM % 20 + 1 ) Στην επόμενη γραμμή πληκτρολογήστε μια οδηγία για τον καθαρισμό του παραθύρου clear

Προσθέστε αυτές τις γραμμές για έξοδο κειμένου για το χρήστη echo "Έχω επιλέξει έναν αριθμό μεταξύ 1 και 20" echo "Μπορείτε να μαντέψετε ποιος είναι;"

…συνέχεια

06 07

08

10

11

❙ ❙ ❙ ❙

Τώρα προσθέστε μια γραμμή για την ανάγνωση της απάντησης του χρήστη σε μια μεταβλητή read GUESS

Πληκτρολογήστε ακριβώς τις παρακάτω γραμμές για να αξιολογήστε εάν η απάντηση του χρήστη ταιριάζει με τον δημιουργημένο αριθμό και να δώσετε μια ανάλογη απάντηση σε κάθε λανθασμένη απόπειρα while [ $GUESS -ne $NUM ] do if [ $GUESS -gt $NUM ] then echo “Όχι, δοκιμάστε έναν μικρότερο... ” else echo “Όχι, δοκιμάστε έναν μεγαλύτερο... ” fi read GUESS done

Η δήλωση while-do είναι ένας βρόχος που χρησιμοποιεί τον τελεστή σύγκρισης -ne (όχι ίσο) και έναν τελεστή σύγκρισης -gt (μεγαλύτερο από). Άλλοι τελεστές σύγκρισης του κελύφους bash είναι -eq (ίσο) και -lt (μικρότερο από).

Προσθέστε μια γραμμή για να επιβεβαιώσετε τη σωστή απάντηση echo “Ναι, ο αριθμός είναι $NUM”

167

09

❙ ❙

Αποθηκεύστε τη δέσμη ενεργειών ως guess.sh στον αρχικό κατάλογο

Στη γραμμή εντολών του κελύφους αλλάξτε τα δικαιώματα πρόσβασης ώστε η δέσμη ενεργειών να είναι εκτελέσιμη από τον ιδιοκτήτη με την εντολή chmod 711 guess.sh

Εισαγάγετε ./guess.sh για να εκτελέσετε τη δέσμη ενεργειών

Να θυμάστε ότι οι χαρακτήρες αγκύλης είναι τελεστές. Θα πρέπει να υπάρχουν κενά διαστήματα γύρω τους για να αποφύγετε τα σφάλματα.

Δικτύωση με το κέλυφος

168

Περίληψη ●

Μπορείτε να ανακαλύψετε τη διεύθυνση IP μιας διεύθυνσης URL με την εντολή host και τη διεύθυνση του δικού σας υπολογιστή με την εντολή ifconfig

●

Μπορείτε να δοκιμάσετε μια σύνδεση δικτύου με την εντολή ping

●

Το πρόγραμμα telnet και το πρόγραμμα ssh σας επιτρέπουν να συνδεθείτε σε έναν απομακρυσμένο υπολογιστή όπου διαθέτετε λογαριασμό

●

Μπορείτε να μεταφέρετε αρχεία μέσω του δικτύου χρησιμοποιώντας το διαδραστικό πρόγραμμα Ftp το οποίο εκτελείται με την εντολή ftp

●

Η εντολή who εμφανίζει μια λίστα ονομάτων χρήστη, κονσολών και τερματικών σε χρήση

●

Οι συνδυασμοί πλήκτρων Ctrl+Alt+F1-7 εναλλάσουν κονσόλες

●

Η εντολή mesg καθορίζει εάν άλλοι χρήστες μπορούν να στείλουν μήνυμα σε εσάς και η εντολή write μπορεί να στείλει ένα μήνυμα από εσάς προς έναν άλλο χρήστη

●

Οι εργασίες εκτύπωσης δημιουργούνται με την εντολή lpr και αφαιρούνται με την εντολή lprm

●

Μπορείτε να εμφανίσετε την τρέχουσα ουρά εκτύπωσης με την εντολή lpq και η κατάσταση του συστήματος CUPS εμφανίζεται με την εντολή lpstat

●

Ο υπολογισμός των εκφράσεων στη γραμμή εντολών κελύφους γίνεται με την εντολή expr, η οποία μπορεί επίσης να εκτελέσει απλές εργασίες συμβολοσειρών με τη χρήση των συναρτήσεων length, substr και index

●

Μια δήλωση if-then-else υπολογίζει μια έκφραση δοκιμής και στη συνέχεια εκτελεί την κατάλληλη ενέργεια

●

Οι δέσμες ενεργειών του κελύφους bash είναι αρχεία απλού κειμένου των οποίων η πρώτη γραμμή είναι #!/bin/bash και συνήθως διαθέτουν επέκταση αρχείου .sh

●

Μπορείτε να εκτελέσετε μια δέσμη ενεργειών στη γραμμή εντολών του κελύφους τοποθετώντας μπροστά από το όνομά της τους χαρακτήρες τελείας και καθέτου ./

●

Η μεταβλητή κελύφους $RANDOM δημιουργεί μια ακολουθία ψευδοτυχαίων αριθμών και μπορεί να δεχθεί φύτρο από την εντολή date +%s για την παραγωγή πιο τυχαίων ακολουθιών

10

Αναφορές εντολών

Στο κεφάλαιο αυτό παρέχεται ένας αλφαβητικός κατάλογος των δημοφιλών εντολών, επιλογών και λέξεων-κλειδιών του κελύφους

170

Σύμβολα

171

Εντολές από A - C

173

Εντολές από D - F

175

Εντολές από F - I

177

Εντολές από J - L

178

Εντολές από M - N

179

Εντολές από P

180

Εντολές από R

181

Εντολές από S

183

Εντολές από T

185

Εντολές από U - V

186

Εντολές από W - Z

Αναφορές εντολών

Σύμβολα


κατεύθυνση της εξόδου από μια εντολή σε ένα αρχείο π.χ.: ls > ls.txt

>>

προσθήκη της εξόδου από μια εντολή σε ένα αρχείο π.χ.: date >> ls.txt

Μπορείτε να εκτελέσετε πολλαπλές ενέργειες με τη σύνδεση διαφόρων εντολών μαζί με το σύμβολο |, για να δημιουργήσετε έναν "αγωγό".

|

ανακατεύθυνση (αγωγός) της τυπικής εξόδου από μια εντολή στην τυπική είσοδο μιας άλλης π.χ.: echo sunny day | tr “a-z” “A-Z” στέλνει την έξοδο της εντολής echo στην εντολή tr για μετατροπή σε κεφαλαία

;

συνδυασμός εντολών π.χ.: ls ; date

\

διαφυγή του επόμενου ειδικού χαρακτήρα

170

π.χ.: echo Prompt\>

Οι εντολές και οι επιλογές που αναφέρονται σε αυτό το κεφάλαιο παρέχουν ένα καλό σημείο αναφοράς για κοινές εργασίες, αλλά δεν αποτελούν εκτενή λίστα. Μπορείτε να ανατρέξετε στις σελίδες man για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με οποιαδήποτε εντολή ή να χρησιμοποιήσετε την επιλογή --help.

./

εκτέλεση μιας δέσμης ενεργειών στον τρέχοντα κατάλογο

..

γονικός κατάλογος

./script.sh

π.χ.: cd .. ~

π.χ.: cd ~ $

πρόθεμα μεταβλητής για την ανάκτηση της αποθηκευμένης τιμής π.χ.: echo $VAR

^C

(Ctrl+C) τερματισμός μιας εκτελούμενης διεργασίας π.χ.: ping google.com ^C

^Z

Ο χαρακτήρας ^ αντιπροσωπεύει το πλήκτρο Ctrl, έτσι το ^D αντιπροσωπεύει το πάτημα των πλήκτρων Ctrl+D.

ψευδώνυμο για τον αρχικό κατάλογο χρήστη

(Ctrl+Z) διακοπή μιας εκτελούμενης διεργασίας π.χ.: ftp ^Z

^D

(Ctrl+D) Σημάδι τέλους δεδομένων π.χ.: write ΌνομαΧρήστη Μήνυμα ^D

Εντολές από A - C alias

δημιουργεί ένα ψευδώνυμο εντολής π.χ.: alias HOME="cd ~"

apt-get

προσθήκη ή κατάργηση ενός πακέτου, ενημέρωση της διαθέσιμης λίστας π.χ.: apt-get install gftp π.χ.: apt-get remove gftp π.χ.: apt-get update

aspell

διαδραστικός ορθογραφικός έλεγχος π.χ.: aspell -c some.txt

awk

αντιστοίχηση δεδομένων σε ένα αρχείο με μια κανονική έκφραση π.χ.: awk “{ print $2 }” some.txt - εμφανίζει τη δεύτερη λέξη κάθε γραμμής

basename

εκτύπωση του τελευταίου τμήματος μιας διαδρομής αρχείου π.χ.: basename /home/user/some.txt

bg

εκτέλεση μιας σταματημένης εργασίας στο παρασκήνιο π.χ.: bg %2

171

bunzip2

αποσυμπίεση ενός αρχείου από μορφή zip π.χ.: bunzip2 some.txt.bz2

bzip2

συμπίεση ενός αρχείου σε μορφή zip π.χ.: bzip2 some.txt

cal

προβολή ενός μηνιαίου ημερολογίου επιλογή -3 για την προβολή 3 μηνών επιλογή έτους για την εμφάνιση 12 μηνών π.χ.: cal π.χ.: cal 2010

cat

εμφανίζει το περιεχόμενο κείμενο ενός ή περισσοτέρων αρχείων π.χ.: cat some.txt more.txt

cd

Οι εντολές με την ένδειξη "(ως root)" πρέπει να εκτελούνται από τον υπερχρήστη root.

αλλαγή του καταλόγου εργασίας π.χ.: cd /home/user π.χ.: cd ~

chfn

αλλαγή των προσωπικών στοιχείων που εμφανίζονται με την εντολή finger π.χ.: chfn -f ΌνομαFinger

chsh

αλλαγή του προγράμματος εισόδου κελύφους

(ως root)

π.χ.: chsh -s ΌνομαΧρήστη /bin/ksh

…συνεχίζεται στην άλλη σελίδα

Αναφορές εντολών

…συνέχεια chgrp

αλλαγή της ομάδας ιδιοκτησίας ενός αρχείου

(ως root)

π.χ.: chgrp ΌνομαΟμάδας /home/user/some.txt

chmod

αλλαγή των δικαιωμάτων πρόσβασης ενός αρχείου ή καταλόγου για τον χρήστη, την ομάδα και τους άλλους, όπου Ανάγνωση = 4, Εγγραφή = 2 και Εκτέλεση = 1 π.χ.: chmod 640 some.txt

Η αλλαγή ιδιοκτησίας αρχείων και καταλόγων τροποποιεί και τα δικαιώματα πρόσβασης.

chown

αλλαγή ιδιοκτησίας ενός αρχείου ή καταλόγου

(ως root)

π.χ.: chown ΌνομαΧρήστη /home/user/some.txt π.χ.: chown :ΌνομαΟμάδας /home/user/Dir

cksum

εκτύπωση ενός αριθμού CRC checksum και τη μέτρησης byte π.χ.: cksum some.txt

clear

διαγραφή της προηγούμενης εξόδου από την οθόνη του κελύφους π.χ.: clear

cmp

σύγκριση αρχείων κειμένου ή δυαδικών αρχείων, byte προς byte

172

π.χ.: cmp some.txt more.txt comm

σύγκριση αρχείων κειμένου, γραμμή προς γραμμή π.χ.: comm some.txt more.txt

cp

αντιγραφή ενός ή περισσοτέρων αρχείων σε άλλη τοποθεσία π.χ.: cp some.txt more.txt /tmp

crontab

Μπορείτε να ρυθμίσετε εργασίες crontab για την εκτέλεση τακτικών εργασιών που εκτελούνται κάθε ημέρα, εβδομάδα ή μήνα.

εκτέλεση μιας επαναλαμβανόμενης εργασίας σε καθορισμένο χρονικό διάστημα επιλογή -l για την προβολή του αρχείου crontab επιλογή -e για την επεξεργασία του αρχείου crontab επιλογή -r για τη διαγραφή του αρχείου crontab π.χ.: crontab -l

csplit

διαχωρισμός ενός αρχείου σε καθορισμένες εκφράσεις για την παραγωγή ξεχωριστών αρχείων με ονόματα xx00, xx01 κ.λπ. π.χ.: csplit some.txt "/Part 1/" "/Part 2/" "Part 3/"

cut

λήψη αρχείων από ένα αρχείο ανά στήλη ή οριοθετημένο πεδίο επιλογή -c για καθορισμό του αριθμού στήλης επιλογή -d για τον καθορισμό οριοθέτη πεδίου επιλογή -f για τον καθορισμό αριθμού πεδίου π.χ.: cut -c 5-7 columns.txt π.χ.: cut -d, -f 5 commafields.txt

Εντολές από D - F date

προβολή της ημερομηνίας και της ώρας με όρισμα "+%D" για την αριθμητική προβολή της ημερομηνίας με όρισμα "+%T" για την προβολή της ώρας ως ωω:λλ:δδ π.χ.: date π.χ.: date "+%T"

dc

άνοιγμα της αριθμομηχανής γραμμής εντολών τελεστής p για την εκτύπωση του αποτελέσματος τελεστής c για μηδενισμό της στοίβας υπολογισμού τελεστής q για έξοδο από την αριθμομηχανή

π.χ.: dc 64*p 24 df

προβολή ελεύθερου χώρου συστήματος αρχείων επιλογή -m για προβολή μεγεθών σε Mb, αντί Kb

Η σύνταξη που απαιτείται από την αριθμομηχανή είναι ασυνήθιστη. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εντολή man dc για να ανοίξετε τη σελίδα εγχειριδίου και να μάθετε περισσότερους τελεστές της dc.

π.χ.: df -m diff

σύγκριση δύο αρχείων κειμένου, γραμμή προς γραμμή

173

π.χ.: diff some.txt more.txt diff3

σύγκριση τριών αρχείων κειμένου, γραμμή προς γραμμή π.χ.: diff3 some.txt more.txt next.txt

dir

εμφάνιση περιεχομένων καταλόγου π.χ.: dir

dircolors

εμφάνιση ρυθμίσεων χρωμάτων για την εντολή ls π.χ.: dircolors

dirname

εκτύπωση του πρώτου τμήματος μιας διαδρομής αρχείου π.χ.: dirname /home/user/some.txt

du

εμφάνιση χρήσης του δίσκου από καταλόγους ή αρχεία επιλογή -h για την προβολή αναγνωρίσιμων μονάδων π.χ.: du -h some.txt π.χ.: du -h /home/user

echo

Μπορείτε να αντιγράψετε τη βάση δεδομένων χρωμάτων της εντολής ls σε ένα αρχείο στον αρχικό κατάλογο με την εντολή dircolors p > αρχείο για επεξεργασία. Αλλάξτε μια γραμμή στο αρχείο .bashrc με τη δήλωση dircolors -b αρχείο για να χρησιμοποιείτε αυτά τα χρώματα στο κέλυφος.

προβολή της εισόδου στην τυπική έξοδο π.χ.: echo $SHELL

ed

άνοιγμα ενός αρχείου σε επεξεργαστή κειμένου ανά γραμμή π.χ.: ed some.txt

…συνεχίζεται στην άλλη σελίδα

Αναφορές εντολών

…συνέχεια egrep

αντιστοίχηση μιας καθορισμένης συμβολοσειράς ή κανονικής έκφρασης με τη χρήση εκτεταμένης έκδοσης του grep π.χ.: egrep Συμβολοσειρά some.txt

eject

άνοιγμα της θήκης της μονάδας cd/dvd η επιλογή -t κλείνει μια ανοικτή θήκη π.χ.: eject

env

προβολή των μεταβλητών περιβάλλοντος π.χ.: env

eval

δημιουργία μιας εντολής από ορίσματα π.χ.: LSHOME="eval cd ~ ; ls -l"

exit

έξοδος από το κέλυφος ή από το σύστημα π.χ.: exit

174

expand

Η μεταβλητή περιβάλλοντος PS1 αποθηκεύει τη μορφή και το χρώμα της γραμμής εντολών.

μετατροπή χαρακτήρων στυλοθέτη σε κενά διαστήματα, και εγγραφή στην τυπική έξοδο π.χ.: expand -t 3 tabs.txt

export

ορισμός μιας μεταβλητής περιβάλλοντος π.χ.: export PS1=Prompt\>

expr

υπολογισμός μιας έκφρασης π.χ.: expr 7 \* 3

Στο παράδειγμα της expr, ο χαρακτήρας * πρέπει να διαθέτει χαρακτήρα διαφυγής για τον πολλαπλασιασμό. Διαφορετικά θα θεωρηθεί χαρακτήρας μπαλαντέρ *.

factor

προβολή πρώτων παραγόντων ενός συγκεκριμένου αριθμού π.χ.: factor 26

fdformat

μορφοποίηση δισκέτας χαμηλού επιπέδου π.χ.: fdformat /dev/fd0

fdisk

διαχείριση των κατατμήσεων του σκληρού δίσκου

(ως root)

π.χ.: fdisk /dev/hda

fg

εκτέλεση μιας σταματημένης εργασίας στο προσκήνιο π.χ.: fg %2

file

εμφάνιση του τύπου αρχείου π.χ.: file some.txt

find

εύρεση ενός αρχείου σε συγκεκριμένη ιεραρχία καταλόγων π.χ.: find ~ -name "some*"

Εντολές από F - I finger

προβάλλει προσωπικά στοιχεία χρήστη π.χ.: finger ΌνομαΧρήστη

fmt

μορφοποίηση κειμένου παραγράφου στην τυπική έξοδο επιλογή -u για ομοιόμορφα διαστήματα λέξεων π.χ.: fmt -u para.txt

fold

αναδίπλωση κειμένου τυπικής εξόδου σε καθορισμένο πλάτος π.χ.: fold -w 10 para.txt

for

εκτέλεση βρόχου π.χ.: for X in 1 2 3 do echo $X done

free

προβολή του ελεύθερου χώρου στον δίσκο σε μονάδες Mb

Το ψευδώνυμο ~ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εύρεση ενός αρχείου σε ολόκληρο τον αρχικό κατάλογο. Να θυμάστε όμως να κλείσετε το όνομα αρχείου σε εισαγωγικά όταν χρησιμοποιείτε την εντολή find.

π.χ.: free -m έλεγχος και προαιρετικά επισκευή του συστήματος αρχείων

(ως root)

π.χ.: fsck

ftp

διαδραστική μεταφορά αρχείων μέσω του πρωτοκόλλου File Transfer Protocol π.χ.: ftp ΔιεύθυνσηURLΔιακομιστήΙστού [Connected] Name: ΌνομαΧρήστη Password: ΚωδικόςΧρήστη put ΌνομαΑρχείου get ΌνομαΑρχείου quit

grep

175

fsck

Το όνομα χρήστη και ο κωδικός μεταδίδονται ως απλό κείμενο με το ftp. Η εντολή sftp παρέχει καλύτερη ασφάλεια.

εύρεση μιας καθορισμένη συμβολοσειράς ή κανονικής έκφρασης π.χ.: grep Συμβολοσειρά some.txt

groups

προβολή ονομάτων ομάδων στις οποίες ανήκει ο χρήστης π.χ.: groups ΌνομαΧρήστη

groupadd (ως root)

δημιουργία νέας ομάδας επιλογή -f για να ελεγχθεί ότι η ομάδα δεν υπάρχει ήδη π.χ.: groupadd -f ΌνομαΟμάδας

groupdel

διαγραφή υπάρχουσας ομάδας

(ως root)

π.χ.: groupdel ΌνομαΟμάδας

groupmod

αλλαγή του ονόματος μιας υπάρχουσας ομάδας

(ως root)

π.χ.: groupmod -n ΝέοΌνομα ΠαλαιόΌνομα

…συνεχίζεται στην άλλη σελίδα

Αναφορές εντολών

…συνέχεια gunzip

αποσυμπίεση ενός αρχείου από μορφή gzip π.χ.: gunzip some.txt.gz

Τα συμπιεσμένα αρχεία με την κοινή επέκταση .zip αποσυμπιέζονται και με την εντολή gunzip.

gzip

συμπίεση ενός αρχείου σε μορφή gzip π.χ.: gzip some.txt

hash

προβολή των εντολών που έχουν αναφερθεί σε αυτή τη συνεδρία κελύφους π.χ.: hash

head

έξοδος των πρώτων δέκα γραμμών ενός αρχείου επιλογή -n για τον καθορισμό διαφορετικού αριθμού γραμμών π.χ.: head -n 4 some.txt

history

προβολή ιστορικού εντολών σε αυτή τη συνεδρία κελύφους π.χ.: history

hostname

προβολή του ονόματος του κεντρικού υπολογιστή π.χ.: hostname

176

id

προβολή αριθμών ταυτότητας χρήστη και ομάδας π.χ.: id όνομα χρήστη ή ομάδας

if

εκτέλεση μιας δοκιμής συνθήκης π.χ.: if [ $NUM -gt 5 ] then echo "Μεγαλύτερο" else echo "Μικρότερο" fi

Πρέπει να υπάρχει χώρος γύρω από τις αγκύλες στη δήλωση if. ifconfig

προβολή της διαμόρφωσης διεπαφής δικτύου π.χ.: ifconfig

init (ως root)

αλλαγή του επιπέδου εκτέλεσης του συστήματος επίπεδο 1 για την κονσόλα εργασιών συντήρησης επίπεδο 5 για την κανονική επιφάνεια εργασίας π.χ.: init 1

info

εμφάνιση της σελίδας βοήθειας για μια εντολή πατήστε το πλήκτρο Q για επιστροφή στη γραμμή εντολών π.χ.: info ls

install

αντιγραφή αρχείων, ρύθμιση ιδιοκτησίας και δικαιωμάτων επιλογή -o (ως root) για τον καθορισμό ιδιοκτησίας π.χ.: install ΑρχείαΠροέλευση /usr π.χ.: sudo install -o ΑρχείαΠροέλευσης ΌνομαΧρήστη /usr

Εντολές από J - L jobs

εμφανίζει την κατάσταση όλων των εργασιών π.χ.: jobs

kill

τερματισμός μιας εργασίας με τον αριθμό, ή μιας διεργασίας με τον αριθμό PID π.χ.: kill %2 π.χ.: kill 10436

last

προβολή του ιστορικού εισόδου σε χρονολογική σειρά π.χ.: last

less

προβολή περιεχομένου σελίδα προς σελίδα, χρησιμοποιήστε τα πλήκτρα Page Down και Page Up για μετακίνηση πατήστε το πλήκτρο Q, για επιστροφή στη γραμμή εντολών

Μπορείτε να προβάλετε τα μεγάλα αρχεία τόσο με την εντολή more όσο και με την εντολή less, αλλά μόνο η less επιτρέπει την κίνηση προς τα πίσω.

π.χ.: less long.txt ln

δημιουργία ισχυρού συνδέσμου σε ένα αρχείο επιλογή -s για τη δημιουργία συμβολικού συνδέσμου π.χ.: ln ~/some.txt π.χ.: ln -s ~/more.txt είσοδος και έξοδος σε ένα κέλυφος χαμηλού επιπέδου

logout

π.χ.: login ΌνομαΧρήστη

logname

εμφάνιση του ονόματος εισόδου του χρήστη π.χ.: logname

look

προβολή μιας λίστας λέξεων που αντιστοιχούν σε ένα δεδομένων πρόθεμα π.χ.: look Πρόθεμα

lpr

αποστολή αρχείου στον εκτυπωτή π.χ.: lpr some.txt

lprm

αφαίρεση εργασίας εκτύπωσης από την ουρά του εκτυπωτή π.χ.: lprm 3

lpq

προβολή της ουράς εκτύπωσης και την κατάστασης του εκτυπωτή π.χ.: lpq

ls

προβολή των περιεχομένων του τρέχοντος καταλόγου επιλογή -a για τη συμπερίληψη κρυφών αρχείων επιλογή -l για τη συμπερίληψη δικαιωμάτων πρόσβασης επιλογή -t για την χρονική ταξινόμηση της λίστας π.χ.: ls π.χ.: ls -alt

Συνήθως δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσετε τις εντολές login και logout σε ένα παράθυρο τερματικού στην γραφική επιφάνεια εργασίας.

177

login

Αναφορές εντολών

Εντολές από M - N man

εμφάνιση της σελίδας βοήθειας για μια εντολή πατήστε το πλήκτρο Q για επιστροφή στη γραμμή εντολών π.χ.: man ls

md5sum

παραγωγής ενός αριθμού MD5 checksum επιλογή -c για την επαλήθευση ενός αρχείου με έναν αριθμό checksum π.χ.: md5sum some.txt > SUM π.χ.: md5sum -c SUM

mesg

Οι επιλογές για την εντολή mesg δεν διαθέτουν παύλα. Είναι απλώς y ή n.

ανακαλύπτετε εάν έχει ενεργοποιηθεί η πρόσβαση εγγραφής στο τερματικό σας επιλογή n για απενεργοποίηση της πρόσβασης εγγραφής επιλογή y για την ενεργοποίηση της πρόσβασης εγγραφής π.χ.: mesg π.χ.: mesg n

mkdir

δημιουργία νέου καταλόγου π.χ.: mkdir ΌνομαΚαταλόγου

more

προβολή περιεχομένου, μία οθόνη τη φορά

178

π.χ.: more long.txt mount

φόρτωση ενός συστήματος αρχείων επιλογή -l για την προβολή όλων των φορτωμένων συστημάτων αρχείων π.χ.: mount -l π.χ.: mount /dev/cd

mt

έλεγχος μονάδας μαγνητικής ταινίας επιλογή -f για τον ορισμό φορτωμένης συσκευής στις εργασίες περιλαμβάνονται: status, rewind, erase, offline και eod (μετακίνηση στο τέλος των δεδομένων) π.χ.: mt -f /dev/tape eod

mv

μετακίνηση ή μετονομασία αρχείου ή καταλόγου π.χ.: mv some.txt /tmp π.χ.: mv some.txt old.some.txt π.χ.: mv Documents Docs

nice

Το εύρος της nice είναι μεταξύ του 20 και του μείον 20. Προσέξτε τις δύο παύλες στο όρισμα.

εκτέλεση ενός προγράμματος με όρισμα καθορισμένο επίπεδο προτεραιότητας στην περιοχή -20 (υψηλό) έως 20 (χαμηλό) π.χ.: nice --20 ftp

nl

αρίθμηση των γραμμών κειμένου στην τυπική έξοδο π.χ.: nl some.txt

Εντολές από P passwd

αλλαγή κωδικού χρήστη π.χ.: passwd Αλλαγή κωδικού για τον (τρέχοντα) χρήστη UNIX:

paste

επικόλληση κειμένου ως στήλες στην τυπική έξοδο π.χ.: paste nums.txt names.txt

ping

έλεγχος εάν υπάρχει επικοινωνία με απομακρυσμένο υπολογιστή με την αποστολή μικρών πακέτων δεδομένων και την αναμονή απόκρισης επιλογή -c για τον καθορισμό του αριθμού αποστολών π.χ.: ping google.com π.χ.: ping -c 3 google.com

pr

Η εντολή ping μπορεί να δεχθεί διευθύνσεις URL ή διευθύνσεις IP. Για παράδειγμα χρησιμοποιήστε google.com ή τη διεύθυνση IP 64.233.167.99.

προετοιμασία περιεχομένου κειμένου για εκτύπωση η προεπιλεγμένη μορφή παρέχει επικεφαλίδα με ημερομηνία, διαδρομή αρχείου, αριθμό σελίδας και σελιδοποίηση ανά 66 γραμμές επιλογή -n για την αρίθμηση κάθε γραμμής κειμένου επιλογή -h για τον καθορισμό επικεφαλίδας

179

π.χ.: pr some.txt π.χ.: pr -n -h "Το αρχείο μου" some.txt printenv

προβολή των μεταβλητών περιβάλλοντος π.χ.: printenv

printf

εκτύπωση μορφοποιημένης συμβολοσειράς στην τυπική έξοδο με την αντικατάσταση ορισμάτων διαφόρων τύπων δεδομένων %s για τη μορφοποίηση ενός ορίσματος συμβολοσειράς %d για τη μορφοποίηση ενός ορίσματος ακεραίου %f για τη μορφοποίηση ενός ορίσματος δεκαδικού αριθμού %c για τη μορφοποίηση ορίσματος ενός χαρακτήρα \n για την προσθήκη χαρακτήρας νέας γραμμής

π.χ.: printf “Ο χρήστης %s είναι %d χρονών \n” Dave 13 Ο χρήστης Dave είναι 13 χρονών π.χ.: printf “Το αντικείμενο %c κοστίζει $%0.2F \n” X 3 Το αντικείμενο X κοστίζει $3.00

ps

προβολή της κατάστασης διεργασιών π.χ.: ps

pwd

εκτύπωση του καταλόγου εργασίας π.χ.: pwd /home/user

Η εντολή printf προσομοιώνει τη συνάρτηση printf() που υπάρχει στη γλώσσα προγραμματισμού C.

Αναφορές εντολών

Εντολές από R rcp

απομακρυσμένη αντιγραφή αρχείων μεταξύ δύο υπολογιστών π.χ.: rcp some.txt host2:/home/user/some.txt – αντιγράφει ένα τοπικό αρχείο στον απομακρυσμένο υπολογιστή "host2"

read

ανάγνωση μιας γραμμής από την τυπική είσοδο

180

π.χ.: read NAME Άγιος Βασίλης echo "Διάβασα το όνομα $NAME" Διάβασα το όνομα Άγιος Βασίλης

reboot

απενεργοποίηση και επανεκκίνηση του συστήματος

(ως root)

π.χ.: reboot

renice

αλλάξτε το επίπεδο προτεραιότητας μιας διεργασίας με αριθμό PID που εκτελείται ήδη με όρισμα συγκεκριμένο επίπεδο προτεραιότητας στην περιοχή -20 (υψηλό) έως 20 (χαμηλό) – οι κανονικοί χρήστες μπορούν μόνο να μειώσουν την προτεραιότητα – ο υπερχρήστης root μπορεί επίσης να αυξήσει την προτεραιότητα

Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εντολή ps για να λάβετε τον αριθμό PID (αριθμός ταυτότητας διεργασίας) για να καθορίσετε τη διεργασία που θα μεταβληθεί με την εντολή renice.

π.χ.: renice 5 23402 23402: παλαιά προτεραιότητα 0, νέα προτεραιότητα 5

(ως root) rm

Πάντα να χρησιμοποιείτε την επιλογή -i με την εντολή rm -r για την αναδρομική διαγραφή περιεχομένων καταλόγου με μεμονωμένες αιτήσεις επιβεβαίωσης, για να αποφύγετε την ακούσια διαγραφή απαραίτητων αρχείων.

π.χ.: renice -3 23402 23402: παλαιά προτεραιότητα 5, νέα προτεραιότητα -3

κατάργηση αρχείων ή αναδρομική διαγραφή καταλόγων επιλογή -i για ερώτηση πριν από τη διαγραφή κάθε αρχείου επιλογή -r για τη διαγραφή ενός καταλόγου και των περιεχομένων του π.χ.: rm some.txt π.χ.: rm -ri ΌνομαΚαταλόγου

rmdir

κατάργηση ενός κενού καταλόγου – χρησιμοποιήστε την εντολή rm για τη διαγραφή μη κενών καταλόγων π.χ.: rmdir ΌνομαΚαταλόγου

rsync

απομακρυσμένη αντιγραφή αρχείων μεταξύ υπολογιστών π.χ.: rsync some.txt host2:/home/user/some.txt – αντιγράφει ένα τοπικό αρχείο στον απομακρυσμένο υπολογιστή "host2"

Εντολές από S scp

ασφαλής αντιγραφή αρχείων μεταξύ δύο υπολογιστών – κρυπτογράφηση της μετάδοσης και αίτηση κωδικών όπου απαιτείται (αντίθετα από την εντολή rcp) π.χ.: scp some.txt host2:/home/user/some.txt – αντιγράφει ένα τοπικό αρχείο στον απομακρυσμένο υπολογιστή "host2"

sdiff

σύγκριση δίπλα δίπλα στην τυπική έξοδο υποδεικνύοντας διαφορές γραμμής μεταξύ των δύο αρχείων π.χ.: sdiff some.txt more.txt chalk | cheese ίδιο ίδιο μοναδικό < > μοναδικό

sed

Εκτός από τη σύγκριση sdiff, μπορείτε να συγκρίνετε αρχεία με τις εντολές diff, diff3, και comm.

αντιστοίχηση δεδομένων σε ένα αρχείο με μια κανονική έκφραση π.χ.: sed “{ print $2 }” some.txt – εμφανίζει τη δεύτερη λέξη κάθε γραμμής

seq

181

εκτύπωση μιας ακολουθίας αριθμών σε μια δεδομένη περιοχή επιλογή -w για την προσθήκη αρχικών μηδενικών επιλογή -s για τον καθορισμό διαχωριστικού π.χ.: seq -w -s \| 4 12 04|05|06|07|08|09|10|11|12

sftp

ασφαλής μεταφορά αρχείων μέσω του πρωτοκόλλου File Transfer π.χ.: sftp ΔιεύθυνσηURLΔιακομιστήΙστού [Connected] Name: ΌνομαΧρήστη Password: ΚωδικόςΧρήστη put ΌνομαΑρχείου get ΌνομαΑρχείου quit

shopt

εμφάνιση των ρυθμίσεων συμπεριφοράς του κελύφους π.χ.: shopt

shutdown (ως root)

απενεργοποιεί ή επανεκκινεί το σύστημα σε καθορισμένο χρόνο επιλογή -h για άμεση απενεργοποίηση ή μετά από ορισμένα λεπτά επιλογή -c για την ακύρωση μιας προγραμματισμένης απενεργοποίησης επιλογή -r για επανεκκίνηση π.χ.: shutdown -h 0 π.χ.: shutdown -h +5 π.χ.: shutdown -r

Ο χρήστης root μπορεί να δώσει την εντολή shutdown χωρίς επιλογές για να θέσει το σύστημα άμεσα σε επίπεδο λειτουργίας ένα – λειτουργία συντήρησης ενός χρήστη.

…συνεχίζεται στην άλλη σελίδα

Αναφορές εντολών

…συνέχεια sleep

παύση για καθορισμένο αριθμό δευτερολέπτων π.χ.: sleep 3 – παύση για τρία δευτερόλεπτα

sort

προβάλλει γραμμές κειμένου ταξινομημένες αλφαβητικά π.χ.: sort some.txt Alpha Bravo Charlie – με αρχική σειρά Charlie, Bravo, Alpha

split

διαχωρισμός ενός αρχείου σε τμήματα καθορισμένου μεγέθους επιλογή -l για τον καθορισμό γραμμών ανά αρχείο εξόδου

182

π.χ.: split -l 1 some.txt – δημιουργεί αρχεία με ονόματα xaa, xab, xac, κ.λπ. με κάθε ένα να περιέχει μία γραμμή από το αρχείο προέλευσης

Η εντολή sum δημιουργεί μόνο έναν σύντομο αριθμό checksum που μπορεί να μην είναι μοναδικός για αυτό το αρχείο! Η εντολή cksum παράγει έναν μεγαλύτερο αριθμό checksum, αλλά ο αριθμός checksum των 32 byte που δημιουργείται από την εντολή md5sum είναι μακράν καλύτερος.

ssh

ασφαλής είσοδος κελύφους σε απομακρυσμένο υπολογιστή όπου ήδη διατηρείτε λογαριασμό επιλογή -l για τον καθορισμό του ονόματος χρήστη στον απομακρυσμένο υπολογιστή εάν διαφέρει από το τοπικό όνομα χρήστη π.χ.: ssh -l ΌνομαΑπομακρυσμένοΧρήστη ΔιεύθυσνηURLΑπομακρυσμένουΔιακομιστή

stat

προβολή στατιστικών στοιχείων αρχείου όπου περιγράφεται το μέγεθος σε byte, τα δικαιώματα πρόσβασης, η τελευταία τροποποίηση και πολλά άλλα π.χ.: stat some.txt

su

αλλαγή του χρήστη σε root ή σε καθορισμένο όνομα χρήστη π.χ.: su π.χ.: su ΌνομαΧρήστη

sum

εκτύπωση ενός αριθμού checksum και του μεγέθους block π.χ.: sum some.txt

Ένα κέλυφος root σε αναστολή επανέρχεται με τη χρήση της εντολής fg και του αριθμού εργασίας του, που προέρχεται από τη λίστα της εντολής jobs. Για την εργασία με αριθμό ένα χρησιμοποιήστε την εντολή fg %1 για τη συνέχιση του κελύφους root.

suspend

αναστολή της λειτουργίας του τρέχοντος κελύφους – επιστρέφει στο κέλυφος χρήστης από το κέλυφος root π.χ.: suspend

sync

εκκένωση όλων των ενδιάμεσων μνημών συστήματος αρχείων στον δίσκο – χρησιμοποιείται για να βεβαιωθεί ότι δεν παραμένει κάτι στη μνήμη πριν από την εκτέλεση μιας επικίνδυνης εργασίας

π.χ.: sync

Εντολές από T tac

προβολή του περιεχομένου κειμένου ενός ή περισσοτέρων αρχείων, με αντίστροφη σειρά γραμμών π.χ.: tac some.txt more.txt

tail

έξοδος των τελευταίων δέκα γραμμών ενός αρχείου επιλογή -n για τον καθορισμό διαφορετικού αριθμού γραμμών π.χ.: tail -n 4 some.txt

tar

δημιουργία, ενημέρωση, ή εξαγωγή από συμπιεσμένη αρχειοθήκη ταινίας – συχνά συμπιεσμένη με gzip επιλογή -c για τη δημιουργία μιας νέας αρχειοθήκης επιλογή -z για συμπίεση με gzip ή αποσυμπίεση με gunzip επιλογή -u για την ενημέρωση μιας υπάρχουσας αρχειοθήκης επιλογή -x για την εξαγωγή αρχείων από την αρχειοθήκη επιλογή -v για την προβολή αναλυτικών μηνυμάτων επιλογή -f για τη χρήση του αρχείου αρχειοθήκης

Η εντολή tar μπορεί να χρησιμοποιήσει εναλλακτικά το πρόγραμμα bzip2 για συμπίεση, με τη χρήση της επιλογής -j αντί της επιλογής-z.

π.χ.: tar -czvf archive.tar.gz Folder/ π.χ.: tar -uzvf archive.tar.gz some.txt π.χ.: tar -xzvf archive.tar.gz tee

π.χ.: sort cba.txt | tee sorted.txt π.χ.: sort zyx.txt | tee -a sorted.txt test

υπολογισμός μιας έκφρασης άλγεβρας του μπουλ και επιστροφή του αποτελέσματος ως αληθές (0) ή ψευδές (1) στη μεταβλητή $? προαιρετικά επιτρέπει το ψευδώνυμο [ ] όρισμα -d για τη δοκιμή φακέλου όρισμα -f για τη δοκιμή αρχείου όρισμα = για τη δοκιμή ισότητας συμβολοσειρών όρισμα != για τη δοκιμή ανισότητας συμβολοσειρών όρισμα -eq για τη δοκιμή αριθμητικής ισότητας όρισμα -ne για δοκιμή αριθμητικής ανισότητας όρισμα -lt για δοκιμή μικρότερου αριθμού όρισμα -gt για δοκιμή μεγαλύτερου αριθμού

183

εκτύπωση τόσο στην τυπική έξοδο όσο και σε ένα αρχείο επιλογή -a για την προσθήκη στο αρχείο και όχι την αντικατάστασή του

Όταν χρησιμοποιείτε το ψευδώνυμο [ ] για την εκτέλεση δοκιμών, κάθε αγκύλη πρέπει να περικλείεται από κενά διαστήματα. Οι γειτονικοί χαρακτήρες θα δημιουργούσαν συμβολοσειρά με αποτέλεσμα την πρόκληση σφάλματος.

π.χ.: test -d some.txt echo $? 1 π.χ.: [ 5 -gt 3 ] echo $? 0

…συνεχίζεται στην άλλη σελίδα

Αναφορές εντολών

…συνέχεια time

εκτέλεση ενός προγράμματος και χρονομέτρηση της χρήσης πόρων του συστήματος π.χ.: time ΌνομαΠρογράμματος

times

προβολή του χρόνου λειτουργίας του κελύφους και του συστήματος π.χ.: times

touch

δημιουργία νέου κενού αρχείου ή ενημέρωση της χρονικής σφραγίδας ενός υπάρχοντος αρχείου π.χ.: touch ΌνομαΑρχείου

top

184

Η εντολή tr μεταφράζει σύνολα χαρακτήρων. Καθορίστε μια αντικατάσταση με τον ίδιο αριθμό χαρακτήρων.

προβολή όλων των διεργασιών που εκτελούνται στο σύστημα επιλογή -p για την παρακολούθηση συγκεκριμένου αριθμού PID π.χ.: top π.χ.: top -p ΑριθμόςPID

tr

μετάφραση ενός συνόλου χαρακτήρων σε ένα άλλο π.χ.: echo sunny day | tr "a-z" "A-Z" SUNNY DAY π.χ.: echo happy frog | tr "frog" "toad" happy toad

tty

εκτύπωση του ονόματος της συσκευής τερματικού που σχετίζεται με το τρέχον κέλυφος π.χ.: tty /dev/pts/0

type

καθορισμός του τύπου μιας εντολής π.χ.: type echo echo is a shell builtin

umask

Οι νέοι κατάλογοι που δημιουργούνται με την προεπιλεγμένη μάσκα 0022 επιτρέπουν στον χρήστη πλήρη δικαιώματα και σε όλους τους υπόλοιπους δικαιώματα ανάγνωσης και εκτέλεσης.

εκτυπώνει ή ορίζει την τιμή μάσκας χρήστη που καθορίζει τα δικαιώματα για τα νέα αρχεία – η προεπιλεγμένη τιμή μάσκας 0022 επιτρέπει στον χρήστη δικαιώματα ανάγνωσης και εγγραφής και ανάγνωσης στους υπόλοιπους – η μάσκα 0002 επιτρέπει δικαιώματα ανάγνωσης και εγγραφής στην ομάδα και ανάγνωσης στους υπόλοιπους – η μάσκα 0077 επιτρέπει στον χρήστη δικαιώματα ανάγνωσης και εγγραφής και κανένα δικαίωμα για τους υπόλοιπους π.χ.: umask 0022 π.χ.: umask 0077

Εντολές από U - V umount

κατάργηση της φόρτωσης ενός συστήματος αρχείων π.χ.: umount /dev/cd

unalias

κατάργηση ενός ψευδωνύμου π.χ.: unalias Ψευδώνυμο

uname

προβολή πληροφοριών του συστήματος επιλογή -a για την προβολή όλων των πληροφοριών επιλογή -n για την προβολή του ονόματος κεντρικού υπολογιστή επιλογή -r για την προβολή της έκδοσης πυρήνα

Η εντολή για την κατάργηση της φόρτωσης ενός συστήματος αρχείων είναι umount – χωρίς "n" μετά το "u".

π.χ.: uname -a unexpand

μετατροπή κενών διαστημάτων σε χαρακτήρες στυλοθέτη και εγγραφή στην τυπική έξοδο π.χ.: unexpand spaces.txt

uptime

εμφάνιση του χρόνου λειτουργίας του συστήματος π.χ.: uptime

uniq

κατάργηση όλων των διπλότυπων γραμμών εισόδου και διατήρηση μόνο μίας

unzip

185

π.χ.: uniq repeat.txt εξαγωγή συμπιεσμένων αρχείων από μια αρχειοθήκη zip π.χ.: unzip archive.zip useradd

προσθήκη ενός λογαριασμού χρήστη

(ως root)

π.χ.: useradd ΌνομαΧρήστη

userdel

διαγραφή ενός λογαριασμού χρήστη

(ως root)

π.χ.: userdel ΌνομαΧρήστη

usermod (ως root)

τροποποίηση ενός λογαριασμού χρήστη επιλογή -p για αλλαγή του κωδικού του χρήστη π.χ.: usermod -p ΝέοςΚωδικός ΌνομαΧρήστη

users

προβολή των ονομάτων των χρηστών που βρίσκονται συνδεδεμένοι τη συγκεκριμένη στιγμή π.χ.: users

vdir

εκτενέστερη εμφάνιση περιεχομένων καταλόγου π.χ.: vdir

vi

εκκίνηση του επεξεργαστή κειμένου vi – δώστε ένα όνομα αρχείου για να ανοίξει κατά την εκκίνηση π.χ.: vi π.χ.: vi ΌνομαΑρχείου

Με το vi, πατήστε Insert για να εισέλθετε σε λειτουργία εισαγωγής και Esc για να βγείτε από τη λειτουργία αυτή. Πληκτρολογήστε : w και πατήστε Enter για εγγραφή του αρχείου και :q για έξοδο.

Αναφορές εντολών

Εντολές από W - Z w

προβολή των τρεχουσών διεργασιών για κάθε συνδεδεμένο χρήστη π.χ.: w

watch

εκτέλεση μιας εντολής σε τακτικά διαστήματα επιλογή -n για τον καθορισμό του αριθμού δευτερολέπτων καθυστέρησης π.χ.: watch -n 1 date “+%T”

wc

Εάν η λήψη από τον Ιστό αποτύχει λόγω προβλημάτων στο δίκτυο, η εντολή wget θα συνεχίσει τις προσπάθειες έως ότου ανακτηθεί ολόκληρο το αρχείο.

προβολή πλήθους λέξεων, πλήθους γραμμών και πλήθους byte π.χ.: wc some.txt

wget

λήψη μιας ιστοσελίδας και αποθήκευση ενός τοπικού αντιγράφου π.χ.: wget http://www.ineasysteps.com

whereis

προβάλλει τις τοποθεσίες προέλευσης και εγχειριδίου (man) μιας εντολής π.χ.: whereis ls

which

προβολή της τοποθεσίας αρχείου προέλευσης ενός προγράμματος π.χ.: which ftp

186

whoami

προβολή του ονόματος του τρέχοντος ενεργού χρήστη π.χ.: whoami

write

αποστολή ενός μηνύματος σε έναν άλλο συνδεδεμένο χρήστη π.χ.: write ΌνομαΧρήστη Μήνυμα ^D

xcalc

εκκίνηση μιας γραφικής αριθμομηχανής από το παράθυρο κελύφους π.χ.: xcalc

zcat

Αντίθετα από τις εντολές gzip και bzip2, η εντολή zip δεν διαγράφει τα αρχικά αρχεία.

έξοδος συμπιεσμένου κειμένου στην τυπική έξοδο π.χ.: zcat some.txt.gz

zip

δημιουργία μιας συμπιεσμένης αρχειοθήκης σε μορφή zip π.χ.: zip archive.zip ΌνομαΑρχείου ΌνομαΑρχείου

Ευρετήριο A Advanced Packaging Tool (APT)

P 94, 146

B Bourne Again SHell (BASH)

PCLinuxOS Post Office Protocol (POP)

R 98 RedHat Fedora

C Checksum Common Unix Printing System (CUPS) Cyclic Redundancy Check (CRC)

121 163 121

Simple Mail Transfer Protocol (SMTP) Structured Query Language (SQL) Synaptic Package Manager

137

U 82 Ubuntu

N

11

W 11 Winmodem

O OpenOffice 62 Base, πρόγραμμα βάσης δεδομένων 72, 74 Calc, πρόγραμμα λογιστικού φύλλου 66 Draw, διαγράμματα και γραφήματα 70 Impress, πρόγραμμα παρουσιάσεων 68 Writer, επεξεργαστής κειμένου 62, 64 Συμβατότητα με το Microsoft Office 62, 64

13

187

92

M

Novell SUSE

76 74 94, 146

T Tarball

MSN Messenger

10

S

G GNU Image Manipulation Program (GIMP)

11 76

Ευρετήριο

188

A Αλλαγή χώρων εργασίας Ανάγνωση αρχείων κειμένου Αναζήτηση για αρχεία Ανάλυση οθόνης Ανάλυση Αναπαραγωγή μουσικής Αναπαραγωγή CD Αναπαραγωγή ραδιοφώνου Αναπαραγωγή φορητών εκπομπών Αναστολή μιας εκτελούμενης διεργασίας, Ctrl+Z Ανασυγκρότηση του σκληρού δίσκου Άνοιγμα εφαρμογών από το κέλυφος Ανταλλαγή άμεσων μηνυμάτων Αντίγραφα ασφαλείας Αντιγραφή και επικόλληση Αντιστοίχιση μοτίβων κειμένου Αξιολόγηση υλικού Απεγκατάσταση πακέτων Αποθήκευση αρχείου Αποκωδικοποιητές πολυμέσων Αποκωδικοποιητές Απορρίμματα, κουμπί Αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων Αρχεία δεδομένων Αρχεία διαμόρφωσης Αρχείο βιβλιοθήκης Αρχείο διαμόρφωσης bashrc Αρχείο Ανάγνωση Ανακατεύθυνση Αντιγραφή Αριθμημένες γραμμές Δημιουργία Διαγραφή Δικαιώματα Επεξεργασία Εύρεση Ιδιότητες Μετακίνηση Μετονομασία Σύγκριση Σύνδεσμος με Αρχειοθήκες

Γ 27, 38 124 57 30 30 88 89 89 88 170 16 108 82 136 52 130 12 95, 146 52 87 87 27 76 48 47 46 102 124 125 116 125 126 117 58 126 122 118 116 116 120 117 134

Β Βάσεις δεδομένων Βίντεο Βοήθεια, λήψη

72 86 40

Γενική δημόσια άδεια χρήσης GNU Γράμματα μονάδας Γραμμή εντολών κελύφους, προσαρμογή Γραμμή εντολών Γραμμή εντολών Γραμμή εργασιών Γραφήματα Γραφήματα Γραφικά Γραφικό περιβάλλον χρήστη

9 44 102 102 98 26 70 70 92 104

Δ Δέντρο καταλόγων Δέσμες ενεργειών Δευτερεύων σκληρός δίσκος (slave) Δημιουργία αρχείου κειμένου Δημιουργία νέου καταλόγου Δήλωση if-then-else Διαγράμματα Διαγραφή αρχείων Διαγραφή καταλόγου Διαδρομή Διάκριση πεζών-κεφαλαίων Διανομή Διάστημα Διάταξη διπλής εκκίνησης Διεργασίες Διεύθυνση πρωτοκόλλου internet (IP) Δικαίωμα ανάγνωσης Δικαίωμα εγγραφής Δικαίωμα εκτέλεσης Δικαιώματα άλλων Δικαιώματα ιδιοκτήτη Δικαιώματα ομάδας Δικαιώματα πρόσβασης Δικαιώματα Δίκτυο

44 166 15 52 112 165, 176 70 53 113 44 44 10 164 14 140 152 58, 144 58, 144 58, 144 59 44, 58 58 59, 144 58, 144 152, 154

Ε Εμφάνιση παραθύρου Εγγραφή CD Εγγραφή DVD Εγγραφή δίσκων Εγκατάσταση προγραμμάτων Εγκατάσταση του Linux Εικονικά αρχεία Εικονικές επιφάνειες εργασίας

34 90 90 90 146 16 47 38

Εντολή file 118, 174 Εντολή find 122, 174 Εντολή finger (στοιχεία χρήστη) 142, 175 Εντολή fmt (μορφοποίηση κειμένου) 175 Εντολή fold 175 Εντολή for (βρόχος) 175 Εντολή free 175 Εντολή fsck (έλεγχος συστήματος αρχείων) 139, 175 Εντολή ftp 156, 175 Εντολή get 156 Εντολή grep (λήψη κανονικής έκφρασης) 130, 175 Εντολή groupadd 143, 175 Εντολή groupdel 143, 175 Εντολή groupmod 143, 175 Εντολή groups 143, 175 Εντολή gunzip (αποσυμπίεση) 134, 176 Εντολή gzip (συμπίεση) 134, 176 Εντολή hash 176 Εντολή head (του αρχείου) 125, 176 Εντολή history 176 Εντολή host 152 Εντολή hostname 99, 176 Εντολή id 176 Εντολή ifconfig (διαμόρφωση διεπαφής) 176 Εντολή ifconfig 152 Εντολή info 176 Εντολή init 176 Εντολή install 176 Εντολή jobs 177 Εντολή kill 177 Εντολή last 177 Εντολή less 124, 177 Εντολή let 166 Εντολή ln (σύνδεσμος) 117, 177 Εντολή logname 101, 177 Εντολή look (για αντιστοιχίες) 131 Εντολή look 177 Εντολή lpq (ουρά γραμμής εκτυπωτή) 162, 177 Εντολή lpr (γραμμή εκτυπωτή) 162, 177 Εντολή lprm (κατάργηση γραμμής εκτυπωτή) 162, 177 Εντολή lpstat (κατάσταση γραμμής εκτυπωτή) 163 Εντολή ls (λίστα) 111, 144, 177 Εντολή man (εγχειρίδιο) 106, 178 Εντολή md5sum 121, 178 Εντολή mesg 160, 178 Εντολή mget 156 Εντολή mkdir (δημιουργία καταλόγου) 112, 178 Εντολή more 178 Εντολή mount (συστήματος αρχείου) 138, 178 Εντολή mput 156 Εντολή mt (μαγνητική ταινία) 178 Εντολή mv (μετακίνηση) 116, 178 Εντολή nice 178 Εντολή nl (αριθμοί γραμμών) 125, 178

189

Εικονική κονσόλα 158 Εκκινητής 29 Εκτέλεση δέσμης ενεργειών, ./ 166 Εκτελέσιμα προγράμματα 46 Εκτύπωση 162 Εκφράσεις 164 Έλεγχος έντασης ήχου 37 Ενσωματωμένες εντολές 99 Εντολές login, logout 177 Εντολή alias 171 Εντολή apt-get 146, 171 Εντολή aspell 171 Εντολή awk 171 Εντολή basename 112, 171 Εντολή bg 171 Εντολή bunzip2 (αποσυμπίεση) 134, 171 Εντολή bzip2 (συμπίεση) 134, 171 Εντολή cal (ημερολόγιο) 149, 171 Εντολή cat (συγκόλληση) 124, 171 Εντολή cd (αλλαγή καταλόγου) 110, 171 Εντολή chgrp (αλλαγή ομάδας) 145, 172 Εντολή chmod (αλλαγή τρόπου πρόσβασης) 144, 172 Εντολή chown (αλλαγή ιδιοκτήτη) 145, 172 Εντολή chsh (αλλαγή κελύφους) 171 Εντολή cksum (checksum) 172 Εντολή clear 99, 172 Εντολή cmp (σύγκριση των byte) 120, 172 Εντολή comm (σύγκριση γραμμών) 120, 172 Εντολή cp (αντιγραφή) 116, 172 Εντολή cpio (αντιγραφή εισόδου/εξόδου) 136 Εντολή crontab (χρονοδιάγραμμα) 172 Εντολή csplit 172 Εντολή cut 128, 172 Εντολή date 148, 166, 173 Εντολή dc (αριθμομηχανή) 173 Εντολή df (ελεύθερος δίσκος) 138 Εντολή df (προβολή συστήματος αρχείων) 173 Εντολή diff (διαφορά γραμμών) 121 Εντολή diff, diff3 (διαφορά γραμμών) 173 Εντολή dir (περιεχόμενα καταλόγου) 173 Εντολή dircolors 173 Εντολή dirname 112, 173 Εντολή du (χρήση του δίσκου) 118, 173 Εντολή echo 106, 173 Εντολή ed (επεξεργαστής) 173 Εντολή egrep (εκτεταμένη grep) 174 Εντολή eject 174 Εντολή env (περιβάλλον) 107, 174 Εντολή eval (υπολογισμός) 174 Εντολή exit 99, 156, 174 Εντολή expand 174 Εντολή export 174 Εντολή expr (έκφραση) 164, 174 Εντολή factor 174 Εντολή fdformat (μορφοποίηση δισκέτας) 174 Εντολή fg (προσκήνιο) 174

Ευρετήριο

190

Εντολή open 156 Εντολή passwd 100, 142, 179 Εντολή paste 128, 179 Εντολή ping 153, 179 Εντολή pr (προετοιμασία κειμένου) 179 Εντολή printenv (περιβάλλον) 179 Εντολή printf (μορφοποίηση κειμένου) 179 Εντολή ps (διεργασίες) 140, 179 Εντολή put 156 Εντολή pwd (εκτύπωση καταλόγου εργασίας) 101, 179 Εντολή rcp (απομακρυσμένη αντιγραφή) 180 Εντολή read (εισόδου) 180 Εντολή readlink 117 Εντολή reboot 100, 180 Εντολή renice 180 Εντολή rm (κατάργηση) 113, 180 Εντολή rmdir (κατάργηση κενού καταλόγου) 113, 180 Εντολή rsync (απομακρυσμένος συγχρονισμός) 180 Εντολή scp (ασφαλής αντιγραφή) 181 Εντολή sdiff (σύγκριση δίπλα δίπλα) 181 Εντολή sed (επεξεργαστής ροής) 181 Εντολή seq (ακολουθία) 181 Εντολή sftp (ασφαλές ftp) 181 Εντολή shopt (επιλογές κελύφους) 181 Εντολή shutdown 105, 181 Εντολή sleep 182 Εντολή sort 129, 182 Εντολή split 182 Εντολή ssh (ασφαλές κέλυφος) 155, 182 Εντολή stat (κατάσταση συστήματος) 118 Εντολή stat (στατιστικά) 182 Εντολή su (εναλλαγή χρήστη) 101, 182 Εντολή sudo (εναλλαγή χρήστη και εκτέλεση) 100 Εντολή sum 182 Εντολή suspend 182 Εντολή sync (εκκένωση συστήματος αρχείων) 182 Εντολή tac (αντίστροφη cat) 183 Εντολή tail (του αρχείου) 125, 183 Εντολή tar 136, 183 Εντολή tee (προς stdout και αρχείο) 129, 183 Εντολή test 183 Εντολή time 184 Εντολή times (uptime) 184 Εντολή top 184 Εντολή touch (χρονικής σφραγίδας) 119, 184 Εντολή tr (μετάφραση) 128, 184 Εντολή tty (τερματικό) 184 Εντολή type (εντολής) 99, 184 Εντολή umask 184 Εντολή umount (συστήματος αρχείων) 138, 185 Εντολή unalias 185 Εντολή uname 185 Εντολή unexpand 185

Εντολή uniq (μοναδική γραμμή) 130, 185 Εντολή unset (μεταβλητή) 107 Εντολή unzip (αποσυμπίεση) 135, 185 Εντολή uptime 141, 185 Εντολή useradd 142, 185 Εντολή userdel 142, 185 Εντολή usermod 142, 185 Εντολή users 185 Εντολή vdir (εκτενή περιεχόμενα καταλόγου) 185 Εντολή w (ποιος είναι συνδεδεμένος) 141, 186 Εντολή watch 186 Εντολή wc (πλήθος λέξεων) 118, 186 Εντολή wget (ιστοσελίδα) 186 Εντολή whereis 186 Εντολή which 186 Εντολή who (ποιος είναι συνδεδεμένος) 104, 158 Εντολή whoami (ενεργός χρήστης) 99 Εντολή whoami 186 Εντολή write 160, 186 Εντολή zcat (συμπιεσμένο κείμενο) 186 Εντολή zip (συμπίεση) 135, 186 Εντοπισμός αρχείων 122 Εξαγωγή αρχείων 90 Εξαγωγή εγγράφων 64 Εξέταση δίσκων 16 Επεξεργασία αρχείων κειμένου 126 Επεξεργασία εικόνας 92 Επεξεργαστής εικόνας gimp 54 Επεξεργαστής κειμένου 28, 52 Επικόλληση 53 Επιλογές, για εντολές 98 Επιλογή chfn (αλλαγή στοιχείων) 142, 171 Επίπεδο εκτέλεσης 104 Επιφάνεια εργασίας 26 Εκκινητής 29 Εφέ 40 Παρασκήνιο 32 Πολλαπλός 38 Συντομεύσεις 54 Έργο GNU 9 Εύρεση αρχείων 57, 122 Εφαρμογές, μενού 28 Εφέ παραθύρου 41

Η Ηλεκτρονική μετάδοση αρχείων Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο Ήχοι συστήματος

156 76 36

Θ Θέμα, παράθυρα

34

Ι Ιδιότητες αρχείου Ισχυροί σύνδεσμοι

Λ 118 117

Κ 130 46 47 46 47 48 49 46 48 49 47 46 49 48 48 46 47 46 47 48 49 48 49 47 49 46 49 48 48 112 113 18 44 19 14, 18 98 141 81 158 158 50 56 102 15 100 20, 100

27 20, 142 142 66

Μ Μέγεθος μνήμης RAM Μεταβλητές κελύφους Μεταβλητές περιβάλλοντος Μεταβλητές Μεταβλητή PATH Μεταβλητή κελύφους RANDOM Μετακίνηση αρχείων Μετακίνηση στοιχείων πίνακα εφαρμογών Μετάφραση Babel Fish Μήνυμα σφάλματος kernel panic Μηνύματα δικτύου Μηνύματα, διαδικτυακά Μονάδα fdisk (μορφοποίηση δίσκου) Μορφή Έγγραφο κειμένου OpenDocument (.odt) Μορφή Λογιστικό φύλλο OpenDocument (.ods) Μορφή Παρουσίαση OpenDocument (.odp) Μορφή Σχέδιο OpenDocument (.odg) Μοτίβα κειμένου Μορφή Φορητού Εγγράφου (PDF) Μπαλαντέρ, *

12 106 107 106 107 166 53 27 80 49 160 82 174 64 67 69 70 130 65 117

Ο Ορφανοί σύνδεσμοι

55

Π Πακέτα Παρουσιάσεις Περιβάλλον εργασίας Gnome Περιβάλλον εργασίας K (KDE) Περιήγηση Γραμμή εντολών Περιηγητής αρχείων Πίνακες εφαρμογών Προβολή διαφανειών Πρόγραμμα aspell Πρόγραμμα init Πρόγραμμα telnet Πρόγραμμα άμεσων μηνυμάτων Pidgin

146 68 9 9 50 110 50 27 68 131 104 154 82

191

Κανονικές εκφράσεις Κατάλογος bin Κατάλογος boot Κατάλογος dev Κατάλογος etc Κατάλογος home Κατάλογος initrd Κατάλογος lib Κατάλογος mnt Κατάλογος opt Κατάλογος proc Κατάλογος sbin Κατάλογος tmp Κατάλογος usr Κατάλογος var Κατάλογος /bin /boot /dev /etc /home /initrd /lib 46 /mnt /opt /proc /root /sbin /tmp /usr /var Δημιουργία Διαγραφή Κατατμήσεις δίσκου Κατατμήσεις Κατάτμηση εικονικής μνήμης (swap) Κατάτμηση του σκληρού δίσκου Κέλυφος Κονσόλα (tty) Κονσόλα JavaScript Κονσόλα κελύφους Κονσόλες Κουμπί τοποθεσίες Κρυφά αρχεία .bashrc Κύριος σκληρός δίσκος (master) Κωδικός root Κωδικός

Λίστα παραθύρων Λογαριασμοί χρήστη Λογαριασμοί Λογιστικά φύλλα

Ευρετήριο

192

Πρόγραμμα Αναπαραγωγή ταινιών 86 Πρόγραμμα αναπαραγωγής μουσικής Rythmbox 88 Πρόγραμμα δημιουργίας CD Serpentine 90 Πρόγραμμα διανυσματικών γραφικών Inkscape 95 Πρόγραμμα εξαγωγής αρχείων ήχου CD 90 Πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου vi 126, 185 Πρόγραμμα επεξεργασίας κειμένου 62 Πρόγραμμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Evolution 76 Πρόγραμμα περιήγησης Firefox 80 Πρόγραμμα περιήγησης 80 Αρχείο 50 Ιστός 80 Πρόγραμμα τηλεφωνίας με λογισμικό Ekiga 84 Πρόθεμα μεταβλητών, $ 170 Προσαρμοσμένη γραμμή εντολών κελύφους 102 Προσθήκη δεύτερου σκληρού δίσκου 15 Προσθήκη προγραμμάτων 94 Προσθήκη στον πίνακα εφαρμογών, μενού 26 Προσωρινά αρχεία 49 Προτιμήσεις εμφάνισης, παράθυρο διαλόγου 32, 34 Προτιμήσεις ήχου, παράθυρο διαλόγου 36 Προτιμήσεις, μενού 30 Πρωτεύον κλειδί 73 Πρωτόκολλο μεταφοράς αρχείων (FTP) 156 Πυρήνας 10, 47, 98

Ρ Ραδιόφωνο μέσω Διαδικτύου Ριζικός κατάλογος Ρυθμίσεις BIOS (Βασικό σύστημα εισόδου/εξόδου) Ρυθμίσεις διαμόρφωσης

19 45 138 70

Τ Ταπετσαρία, παράθυρο διαλόγου Ταχύτητα επεξεργαστή Τελεστές ανακατεύθυνσης, < > Τελεστής αγωγός, | Τελεστής διαφυγής, \ Τελεστής προσθήκης, Τελεστής συνδυασμού, ; Τερματικό Τερματισμός μιας εκτελούμενης διεργασίας, Ctrl+C Τηλεφωνία, διαδικτυακή Τηλέφωνο SIP

33 12 136, 170 124, 163, 170 170 170 170 98, 141 170 84 84

Υ Υπερχρήστης root Υπερχρήστης Υποκατάλογοι

44, 49 100 44

Φ 89 49 17 22

Σ Σειρά συσκευών εκκίνησης Σημάδι τέλους δεδομένων, Ctrl+D Σημεία επαφής Σουίτα προγραμμάτων OpenOffice Συμβολικοί σύνδεσμοι Συμπίεση αρχείων Σύγκριση αρχείων Συζήτηση Συνάρτηση index Συνάρτηση length Συνάρτηση substr Σύνδεσμοι, ισχυροί και συμβολικοί Συντομεύσεις Συσκευές

Σύστημα αρχείων ext3 Σύστημα αρχείων Συστήματα αρχείων Σχέδια

17 170 19 8 117 134 120 82 164 164 164 117 29, 54 46

Φόντο, επιφάνεια εργασίας Φορτωμένα συστήματα αρχείων

32 48

Χ Χαρακτήρας διαφυγής ανάποδη κάθετος \ Χρονική σφραγίδα Χρώμα, παράθυρο διαλόγου Χωρητικότητα σκληρού

164 119 35 12

Ψ Ψευδώνυμο αρχικού καταλόγου, ~ Ψευδώνυμο γονικού καταλόγου, ..

110, 170 110

Ω Ώρα

148

Απαγορεύεται η καθ’ οιονδήποτε τρόπο αναπαραγωγή, μεταπώληση, διανομή και εν γένει εκμετάλλευση του εντύπου, άνευ της αδείας της εκδότριας εταιρείας.

Σας μπερδεύει η ορολογία; Μην ανησυχείτε, περιγράφουμε τα πάντα πολύ απλά.

Εύκολο στην κατανόηση Σαφείς οδηγίες, βήμα προς βήμα, σας διευκολύνουν να μάθετε.

Η συμμετοχή στην επανάσταση του Linux είναι πλέον απλή υπόθεση. Μάθετε πώς να εγκαταστήσετε το λειτουργικό σύστημα, εξερευνήστε την επιφάνεια εργασίας και εκτελέστε εκπληκτικές εφαρμογές. Αυτό το πρώτο πλήρως εικονογραφημένο εγχειρίδιο σάς μαθαίνει να αναρριχηθείτε στο δέντρο καταλόγων του Linux, να περιηγηθείτε με τον Περιηγητή αρχείων και πολλά περισσότερα. Τα ευκολονόητα μαθήματα σάς καθοδηγούν στην επαγγελματική σουίτα OpenOffice και στις εφαρμογές πολυμέσων που σας επιτρέπουν να απολαύσετε τον ιστό, μουσικά κομμάτια, βίντεο και γραφικά. Τα τελευταία κεφάλαια παρουσιάζουν τον τρόπο χρήσης του κελύφους του Linux για άμεση επικοινωνία με τον πυρήνα, την καρδιά του λειτουργικού συστήματος, ώστε να έχετε τον απόλυτο έλεγχο του συστήματος Linux.

Εικονογραφημένο

LINUX

Γραμμένο σε απλά ελληνικά

m i k e

m c g r a t h

Linux

Μια ματιά στο εσωτερικό

Δεν σας λέμε πώς θα το κάνετε, σας δείχνουμε πώς θα το κάνετε.

COMPUTER steps

Έγχρωμο Το βιβλίο είναι έγχρωμο για να διευκολύνει τον αναγνώστη και το μάτι.

Τα εικονίδια αυτά σας διευκολύνουν περισσότερο

ΑΠΛΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΕΥΚΟΛΟ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ

Όπου συναντάτε ένα από αυτά τα εικονίδια γνωρίζετε ότι πρόκειται για μία χρήσιμη συμβουλή για να αυξήσετε τις γνώσεις σας, για να θυμηθείτε κάτι ή να προφυλαχτείτε από πιθανούς κινδύνους.

“

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟ

Οι απλές εξηγήσεις και οι πρακτικές χρήσεις αξίζουν χειροκρότημα.

Computer Active Αναφορά σε αυτή τη σειρά

”

20