Land preparation methodology

‫روشﺷﻨﺎﺳﯽ ﻧﻈﺮي و روش ﮐﺎر اﺟﺮاﺋﯽ در‬ ‫آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺑﺰرگ ﻣﻨﻄﻘﻪاي‬ ‫دﮐﺘﺮ ﺑﯿﮋن ﺑﯿﺪآﺑﺎد‬...

Author: Dr. bijan Bidabad

59 downloads 548 Views 409KB Size Report

This content was uploaded by our users and we assume good faith they have the permission to share this book. If you own the copyright to this book and it is wrongfully on our website, we offer a simple DMCA procedure to remove your content from our site. Start by pressing the button below!
Report copyright / DMCA form

DOWNLOAD PDF

‫روشﺷﻨﺎﺳﯽ ﻧﻈﺮي و روش ﮐﺎر اﺟﺮاﺋﯽ در‬

‫آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺑﺰرگ ﻣﻨﻄﻘﻪاي‬

‫دﮐﺘﺮ ﺑﯿﮋن ﺑﯿﺪآﺑﺎد‬

‫‪PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com‬‬

PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

  

  ‫ﻣﻨﺰﻫﯽ ﺗﻮ ﻣﺎ را داﻧﺸﯽ ﻧﯿﺴﺖ ﺟﺰ آﻧﭽﻪ ﺗﻮ ﺑﻪ ﻣﺎ آﻣﻮﺧﺘﯽ ﻫﻤﺎﻧﺎ ﺗﻮﺋﯽ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺣﮑﯿﻢ‬



‫ ﺳﻮﺭﻩ ﺑﻘﺮﻩ‬٣٢ ‫ﺁﻳﻪ‬

3 PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com

‫ﺑﯿﺪآﺑﺎد‪ ،‬ﺑﯿﮋن ‪-1338‬‬

‫‪Bidabad, Bijan‬‬

‫روشﺷﻨﺎﺳﯽ ﻧﻈﺮي و روش ﮐﺎر اﺟﺮاﺋﯽ در آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري‬

‫ﺑﺰرگ ﻣﻨﻄﻘﻪاي ‪ /‬ﺑﯿﮋن ﺑﯿﺪآﺑﺎد‪ - -.‬ﺗﻬﺮان‪ :‬ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻫﻨﺮي ﮔﯿﺘﯽ‪.1384 ،‬‬ ‫ﻫﺸﺖ‪ 57 ،‬ص‪ :.‬ﺟﺪول‪ ،‬ﻧﻤﻮدار‪.‬‬

‫‪ISBN‬‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺘﻨﻮﯾﺴﯽ ﺑﺮاﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت ﻓﯿﭙﺎ‪.‬‬ ‫‪ .1‬آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ‪ .2‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري‬

‫ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﻠﯽ اﯾﺮان‬

‫روشﺷﻨﺎﺳﯽ ﻧﻈﺮي و روش ﮐﺎر اﺟﺮاﺋﯽ در آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺑﺰرگ ﻣﻨﻄﻘﻪاي‬ ‫ﺗﺄﻟﯿﻒ‪ :‬دﮐﺘﺮ ﺑﯿﮋن ﺑﯿﺪآﺑﺎد‬ ‫اﯾﻤﯿﻞ‪[email protected] :‬‬

‫وب‪http://www.geocities.com/bijan_bidabad/ :‬‬

‫ﻧﺎﺷﺮ‪ :‬اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻫﻨﺮي ﮔﯿﺘﯽ‬

‫آدرس‪ :‬خ ﺣﺎﻓﻆ‪ ،‬ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﭼﻬﺎرراه ﮐﺎﻟﺞ‪ ،‬ﮐﻮﭼﮥ ﺑﺎﻣﺸﺎد‪ ،‬پ ‪ ،12‬ﻃﺒﻘﮥ ﻫﻤﮑﻒ ﻏﺮﺑﯽ‪ ،‬ﺗﻬﺮان‪.‬‬ ‫ﺗﻠﻔﻦ‪/‬ﻓﺎﮐﺲ‪88809663 :‬‬

‫ﻧﻮﺑﺖ ﭼﺎپ‪ :‬او‪‬ل ‪1384‬‬ ‫ﺗﻌﺪاد‪ 500 :‬ﺟﻠﺪ‬

‫ﺑﻬﺎء‪:‬‬

‫ﺷﺎﺑﮏ‪:‬‬


‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬ ‫ﭘﯿﺸﮕﻔﺘﺎر ‪ ...................................................................................................................................‬ز‬ ‫روشﺷﻨﺎﺳﯽ ﻧﻈﺮي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫ﻧﻈﺮﯾﮥ آﻣﺎﯾﺶ ‪3 .............................................................................................................................‬‬ ‫روش ﮐﺎر اﺟﺮاﺋﯽ آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫ﮐﻠﯿﺎت ‪17 .....................................................................................................................................‬‬ ‫ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺑﺮرﺳﯽ ‪18 ....................................................................................................................‬‬ ‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺎر و وﻇﺎﯾﻒ ﮔﺮوهﻫﺎي ﮐﺎري ‪20 .....................................................................................‬‬ ‫وﻇﺎﯾﻒ ﮔﺮوه ﮐﺎري ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ‪ -‬ﺳﯿﺎﺳﯽ ‪21 ............................................................................‬‬ ‫وﻇﺎﯾﻒ ﮔﺮوه ﮐﺎري ﺳﺎﯾﺮ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪22 ............................................................‬‬ ‫وﻇﺎﯾﻒ ﮔﺮوه ﮐﺎري آب‪ ،‬ﺧﺎك و ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ ‪23 ................................................................‬‬ ‫وﻇﺎﯾﻒ ﮔﺮوه ﮐﺎري اﻗﺘﺼﺎد ‪24 ................................................................................................‬‬ ‫وﻇﺎﯾﻒ ﮔﺮوه ﮐﺎري ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ ‪27 .....................................................................‬‬ ‫وﻇﺎﯾﻒ ﮔﺮوه ﮐﺎري ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‪ ،‬روﺳﺘﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻋﺸﺎﯾﺮي ‪33 ......................................................‬‬ ‫وﻇﺎﯾﻒ ﮔﺮوه ﮐﺎري ﻗﻮﻣﯽ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ‪34 ..................................................................................‬‬ ‫وﻇﺎﯾﻒ ﮐﺎري ﮔﺮوه ‪36 ................................................................................................. GIS‬‬ ‫وﻇﺎﯾﻒ ﮐﺎري ﮔﺮوه زﯾﺮﺑﻨﺎﻫﺎ و ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت ‪36 ...........................................................................‬‬ ‫وﻇﺎﯾﻒ ﮐﺎري ﮔﺮوه ﺗﻠﻔﯿﻖ‪37 ..................................................................................................‬‬


‫و‬

‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬

‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :1‬روش اﺳﺘﻨﺘﺎج ‪40 ....................................................................................................‬‬ ‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :2‬راﺑﻄﮥ ﮔﺮوهﻫﺎي ﮐﺎري ‪42 ......................................................................................‬‬ ‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :3‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻣﮑﺎﻧﭙﺬﯾﺮي ‪44 ........................................................................................‬‬ ‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :4‬ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺎر ‪46 .........................................................................................................‬‬ ‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :5‬اﻓﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‪47 ...........................................................................................................‬‬ ‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :6‬ﻧﻘﺸﻪ ‪48 ..................................................................................................................‬‬ ‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :7‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﻀﺎﺋﯽ و آراﯾﺶ ﻣﮑﺎﻧﯽ ‪49 ........................................................................‬‬ ‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :8‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﺷﺘﻐﺎل ‪49 ...............................................................................................‬‬ ‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :9‬وﻗﻮع ﺗﻮﺳﻌﻪ ‪50 ......................................................................................................‬‬ ‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :10‬ﺟﻤﻌﺒﻨﺪي ‪51 ........................................................................................................‬‬ ‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :11‬ﻣﺴﺘﻨﺪات ‪55 .........................................................................................................‬‬ ‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :12‬ﻓﺮﻣﺖ ﮔﺰارﺷﺎت ‪56 .............................................................................................‬‬


‫ﭘﯿﺸﮕﻔﺘﺎر‬ ‫آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﯾﮑﯽ از روﺷﻬﺎي اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮد در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻋﻤﻠﯽ را دارد‪ .‬اﯾﻦ اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي ﻋﻤﻼً ﺳﺒﺐ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎري‬ ‫روشﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﻨﺴﺠﻤﯽ ﺑﺮاي آن ﻗﺎﺋﻞ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ .‬از ﻃﺮﻓﯽ ﺷﺮﮐﺖ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ ﻣﺸﺎور ﮔﻨﻮ ﻋﻬﺪهدار‬ ‫آﻣﺎﯾﺶ ﻣﻨﻄﻘﮥ ﮔﺎزي ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﯽ ﮔﺮدﯾﺪ و آﻗﺎي دﮐﺘﺮ ﻋﺒﺎس اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﻌﻨﻮان ﻣﺪﯾﺮ اﺟﺮاﺋﯽ ﺗﯿﻢ‬ ‫ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﺗﻼش ﺧﻮد را ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ آﻏﺎز ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺸﺎور ﻃﺮح ﺑﺎ‬ ‫ﮔﺮوه ﻣﺰﺑﻮر ﻫﻤﮑﺎري ﻧﻤﻮدم‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﺎً ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ ﺑﺰرگ و ﮔﺮوﻫﻬﺎي‬ ‫ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ آن ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽﻫﺎي ﻣﺪوﻧﯽ دارد ﺗﺎ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﮐﺎر ﻫﻤﮥ ﮔﺮوهﻫﺎ ﺑﺎ ﻫﻤﺪﯾﮕﺮ ﻫﺪف ﭘﺮوژه‬ ‫را ﻣﺤﻘﻖ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﻧﮕﺮشﻫﺎي ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﭘﺮوژة ﻣﺰﺑﻮر ﮐﻪ در ﻣﺴﺘﻨﺪات ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺮاي ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﮑﺎر ﺑﺮده ﺷﻮد‪ .‬آﻗﺎي دﮐﺘﺮ ﻋﺒﺎس اﻃﻤﯿﻨﺎن درﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﺗﺎ اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺗﺪوﯾﻦ ﮔﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي دﯾﮕﺮان را ﻣﻬﯿﺎ ﺳﺎزد‪ .‬ﻟﺬا اﯾﻦ‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺑﻄﻮر ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮔﺮدﯾﺪ‪ .‬اﻣﯿﺪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻫﻤﮑﺎران واﻗﻊ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﻧﻮاﻗﺺ و ﮐﺎﺳﺘﯽﻫﺎي ﮐﺘﺎب ﻫﻤﻪ از ﻗﺼﻮر اﯾﻨﺠﺎﻧﺐ اﺳﺖ و از ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن درﺧﻮاﺳﺖ دارد‬ ‫ﺗﺎ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت را ﮔﻮﺷﺰد ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﯿﮋن ﺑﯿﺪآﺑﺎد‬

‫‪Web: http://www.geocities.com/bijan_bidabad/‬‬

‫‪1‬‬

‫‪1‬‬

‫‪-Email: [email protected]‬‬



‫روشﺷﻨﺎﺳﯽ ﻧﻈﺮي‬ ‫آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬



‫ﻧﻈﺮﯾﮥ آﻣﺎﯾﺶ‬ ‫ﻋﻠﯽاﻟﻘﺎﻋﺪه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺴﺘﻪاي از ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‬ ‫در دورانﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺑﻬﺮهﺑﺮداري و زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﻨﮕﺎهﻫﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﻫﺎي ﻣﺴﺘﻬﻠﮏ ﺧﻮد را ﺑﺎ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت و ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت ﺟﺪﯾﺪ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ اﺛﺮات ﺗﻮﺳﻌﻪاي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﺑﺮ‬ ‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻫﻤﺠﻮار ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻫﻤﺠﻮار ﮐﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻔﻮذ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﺷﻮد‬ ‫ﻋﻠﯽاﻻﺻﻮل وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ ﺧﺎﺻﯽ دارد‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﻮزهاي از ﻓﻀﺎ‬ ‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﻫﻤﮑﻨﺶ )ﺗﻌﺎﻣﻞ( ﮔﺮهﻫﺎي اﺳﮑﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ در آن ﺣﻮزه ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ و‬ ‫اﯾﻦ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﮔﺮهﻫﺎي ﺑﯿﺮون ﺣﻮزه ﮐﻤﺘﺮﯾﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﯾﮏ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﭘﻮﯾﺎ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﺷﻮد زﯾﺮا‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺎﻣﻼت ﮔﺮهﻫﺎي درون ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ ﺑﯿﺮون آن ﻣﺮز ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽدﻫﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﯽ اﯾﻦ ﻫﻤﮑﻨﺸﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﮐﻮﺗﺎه ﻣﺪت ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ وﻟﯽ در ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪت ﺑﻪ ﺷﺪت ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻋﻮاﻣﻞ‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻫﻤﺠﻮار و ﺑﺎﻻﺧﺺ ﺧﻮد ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﻟﺬا‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﮥ ﻧﻔﻮذ ﺿﻤﻦ داﺷﺘﻦ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﮔﺮهﻫﺎي آن ﻣﺘﺄﺛﺮ‬ ‫از اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﺪﯾﺪ )‪ (boom‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ در ﮔﺮة ﻣﺮﮐﺰي رﺷﺪﯾﺎﺑﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻓﻮق از ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﯾﮏ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري را ﻣﻨﻄﻘﻪاي‬ ‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﮔﺮهﻫﺎي اﺳﮑﺎن آن ﺑﻪ ﻧﺤﻮي ﻣﺘﺄﺛﺮ از اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ در ﮔﺮه اﺻﻠﯽ ﮐﻪ‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در آن واﻗﻊ ﻣﯽﺷﻮد ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮي آﺛﺎر ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﻣﺰﺑﻮر ﺑﻄﻮر ﻣﻠﻤﻮس در آن ﻣﺸﻬﻮد ﮔﺮدد‪ .‬اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎه در‬ ‫ﺗﻄﺒﯿﻖ ﺑﺎ ﺑﺴﯿﺎري از ﻧﻈﺮﯾﺎت رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻈﺮﯾﺎت ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﻗﺮار‬ ‫ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ در ﮔﺮه اﺻﻠﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﻣﻮﺗﻮر‬ ‫رﺷﺪي در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻓﻌﺎل ﺷﻮد ﮐﻪ اﻣﻮاج ﺗﻮﺳﻌﻪاي آن ﺑﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﺳﺮاﯾﺖ ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬ﺑﺤﺚ ﻣﺤﺮك‬ ‫رﺷﺪ ﯾﺎ ﻣﻮﺗﻮر رﺷﺪ از دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎي ﻧﻈﺮﯾﺎت اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ داد و ﺳﺘﺪﻫﺎي ﺑﯿﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ‬ ‫و ﺑﯿﻦ ﺑﺨﺶﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻋﻤﯿﻘﯽ در ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي دارد و‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪان زﯾﺎدي در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﺑﻪ ﺑﺤﺚ ﻧﺸﺴﺘﻪاﻧﺪ ﮐﻪ ذﮐﺮ ﻣﻄﺎﻟﺐ آﻧﻬﺎ در اﯾﻨﺠﺎ ﺑﺎﻋﺚ اﻃﺎﻟﻪ ﮐﻼم‬



‫‪4‬‬

‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻧﻈﺮﯾﺎت ‪ P.N.Rodan‬ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ‪ big push‬ﮐﻪ از دﻫﻪ ‪ 1940‬ﻣﯿﻼدي‬

‫ﻣﻄﺮح ﺑﻮده ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻤﻮد‪ *.‬ﻧﻤﻮد ﻓﻀﺎﯾﯽ اﯾﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت اﻣﻮاج ﻣﻨﻄﻘﻪاي رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ از‬ ‫دﯾﺪﮔﺎه ﺗﺤﻠﯿﻞﮔﺮان ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﻣﻄﺮح ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫وﻗﻮع ﯾﮏ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در ﯾﮏ ﯾﺎ ﭼﻨﺪ رﺷﺘﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺳﺎﯾﺮ رﺷﺘﻪﻫﺎي‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﯽﺷﻮد ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻣﯿﺰان اﯾﻦ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎ‬ ‫ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ارﺗﺒﺎط ﭘﯿﺸﯿﻦ و ﭘﺴﯿﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎد دارد‪ .‬ﻣﻌﻤﻮﻻً اﯾﻦ‬ ‫ارﺗﺒﺎط در ﻗﺎﻟﺐ ﺟﺪاول داده‪ -‬ﺳﺘﺎﻧﺪه ﻣﻮرد ﺗﺤﻠﯿﻞ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﭘﺴﯿﻦ ﻗﻮي ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ رﺷﺪ آن ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺳﺎﯾﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي‬ ‫اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﯽﺷﻮد و ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ارﺗﺒﺎط ﭘﯿﺸﯿﻦ ﻗﻮي ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬ ‫ﺑﺨﺶﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري‬ ‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺎﻋﺚ رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي دﯾﮕﺮ ﮔﺮدد ﻋﻠﯽاﻟﻘﺎﻋﺪه آن ﺑﺨﺶ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﭘﺴﯿﻦ ﻗﻮي ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻮزﯾﻊ اﯾﻦ اﺛﺮ در ﺗﻤﺎم دوران ﺣﯿﺎت ﯾﮏ ﭘﺮوژه‬ ‫ﯾﮑﺴﺎن ﻧﯿﺴﺖ‪.‬‬ ‫در دوران ﺳﺎﺧﺖ ﺗﺤﺮﯾﮏ ﺳﺎﯾﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ ﻣﺘﻔﺎوت از دوران ﺑﻬﺮهﺑﺮداري اﺳﺖ‪ .‬در‬ ‫دوران ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز ﭘﺮوژه اﻋﻢ از ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﻧﺼﺐ ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت اﺛﺮ ﺧﺎص‬ ‫ﺧﻮد را در ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺬاﺷﺖ ﮐﻪ ﻣﺘﻔﺎوت از اﺛﺮاﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ در دوران‬ ‫ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ زﻣﺎن ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﻫﺎي ﻣﺴﺘﻬﻠﮏ ﺷﺪه ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺟﺪﯾﺪ‬ ‫ﻧﯿﺰ ﻋﻤﻠﮑﺮدي ﻣﺘﻔﺎوت از ﻟﺤﺎظ ﺗﻮﺳﻌﻪاي ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ﮐﻪ از ﻟﺤﺎظ ﮐﻠﯽ ﺑﺎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري اوﻟﯿﻪ‬ ‫در ﭼﻨﺪ دﻫﻪ ﻗﺒﻞ ﺣﺘﻤﺎً ﻣﺘﻔﺎوت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﯾﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻤﯽ ﮐﻪ در ﻧﺤﻮه ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬاري ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي دﯾﮕﺮ اﻗﺘﺼﺎدي در دوران‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﻧﻮع ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺑﮑﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در‬

‫*‬

‫ﻧﮕﺎه ﮐﻨﯿﺪ ﺑﻪ‪E.E. Hagen (1975) the economics of development, Irwin pub. ch.7 :‬‬


‫‪5‬‬


‫ﭘﺮوژه از ﻧﻮع ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎً ﻧﺼﺐ ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت و ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت آن ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﺮان ﻣﺎﻫﺮ دارد‬ ‫ﮐﻪ در ﺻﻮرت ﻋﺪم وﺟﻮد ﮐﺎرﮔﺮان ﻣﺎﻫﺮ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻫﻤﮑﻨﺸﯽ ﯾﺎ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﭘﺮوژه ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪ در دوران‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﮐﻤﺘﺮ ﻣﯽﺷﻮد و ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﭘﺮوژه از ﻧﻮﻋﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎ و ﻧﺼﺐ ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت آن ﺑﺎ ﮐﺎرﮔﺮان ﻣﺤﻠﯽ و ﻣﻨﻄﻘﻪاي اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﺴﻠﻤﺎً‬ ‫اﺛﺮات ﺗﻮﺳﻌﻪاي آن ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺳﺮاﯾﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎﯾﺪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﯿﺰ ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﺪﻧﻈﺮ از‬ ‫اﻧﻮاﻋﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑﺮاي اﺳﺘﺨﺮاج ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻌﺪﻧﯽ ﯾﺎ ذﺧﺎﯾﺮ زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﻣﻌﻤﻮﻻً در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺧﺎص‬ ‫ﺷﮑﻞ ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ ﺗﻌﺎﻣﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺻﻮرت ﺧﺎﺻﯽ ﻣﯽﭘﺬﯾﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻧﺼﺐ ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت و‬ ‫اﺳﺘﻘﺮار ﭼﻨﯿﻦ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﺰرگ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺗﺒﺪﯾﻞ‬ ‫ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ زﯾﺮا ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﺟﯿﺐ ﮐﺎرﮔﺮان و ﺳﺎﮐﻨﺎن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻤﯽرود و ﺳﻬﻢ‬ ‫ﻋﻈﯿﻢ آن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﺮﯾﺪ ﺗﺠﻬﯿﺰات و ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت و ﺳﺎﯾﺮ وﺳﺎﺋﻞ ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز از ﺧﺎرج از ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد و ﻓﻘﻂ ﺑﺨﺸﯽ از ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ﮐﺎرﮔﺮان ﻏﯿﺮﻣﺎﻫﺮ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺳﮑﻮﻧﺖ‬ ‫ﮐﺎرﮔﺮان ﻣﺎﻫﺮ ﺧﺎرج از ﻣﻨﻄﻘﻪ ﯾﺎ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻏﯿﺮﺗﺨﺼﺼﯽ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺳﺎﺧﺖ و ﺳﺎز اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان درﯾﺎﻓﺘﯽﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬از ﻃﺮف دﯾﮕﺮ درآﻣﺪ ﺣﺎﺻﻞ از ﻓﺮوش ﻣﻮاد اﺳﺘﺨﺮاج‬ ‫ﺷﺪه ﻧﯿﺰ ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎً ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺮ ﻧﻤﯽﮔﺮدد ﺑﻠﮑﻪ ﺑﻪ ﺧﺰاﻧﻪ دوﻟﺖ ﻣﺮﮐﺰي وارﯾﺰ ﻣﯽﺷﻮد ﻟﺬا ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫اﻓﺰاﯾﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ درآﻣﺪ ﺳﺎﮐﻨﯿﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﯾﮑﯽ از ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﮐﻪ در ﻃﺮح آﻣﺎﯾﺶ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري وﺟﻮد‬ ‫دارد‪ ،‬اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﻤﻠﮕﯽ از اﻣﮑﺎﻧﺎت ﭘﯿﻤﺎﻧﮑﺎران ﻋﻤﺪﺗﺎً ﺧﺎرﺟﯽ و ﯾﺎ داﺧﻠﯽ ﻋﻤﺪه‪ ،‬ﺑﻬﺮهﻣﻨﺪ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻟﺬا از ﺳﻤﺖ ﻫﺰﯾﻨﻪ‪ ،‬اﺛﺮات ﺟﺎﻧﺒﯽ زﯾﺎدي در ﻣﻨﻄﻘﻪ )ﺑﻪ ﻣﯿﺰان اﺛﺮ ﭘﺮوژه در اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻠﯽ(‪،‬‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬از ﻃﺮﻓﯽ ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ درآﻣﺪ اﯾﻦ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاريﻫﺎ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺼﺮف ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﻟﺬا‬ ‫ﮐﻤﮏ ﭼﻨﺪاﻧﯽ ﺑﻪ ﺗﺰرﯾﻖ ﻣﻨﺎﺑﻊ درآﻣﺪي در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻤﯽﮐﻨﺪ و از اﯾﻦ ﺑﺎﺑﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺤﻮﻻت‬ ‫زﯾﺎدي در اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﯾﺎ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽﻫﺎي ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﺻﻮرت ﻧﻤﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻣﯿﺰان اﺛﺮ اﯾﻦ ﭘﺮوژه در‬ ‫ﺣﺪ اﺳﺘﻔﺎده از اﻣﮑﺎﻧﺎت ﻣﺤﻠﯽ از ﮐﺎرﮔﺮان ﺳﺎده و ﺑﻮﻣﯽ و ﯾﺎ ﺑﺎﻗﯽ اﻣﮑﺎﻧﺎت در ﺣﺪ رﻓﻊ ﻧﯿﺎز‬ ‫ﺟﻤﻌﯿﺖ اﺳﮑﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻣﺮاﺣﻞ اﺟﺮاﯾﯽ و ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﭘﺮوژه ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ‬



‫‪6‬‬ ‫ﭘﺮوژه ﺑﺰرگ اﺳﺖ وﻟﯽ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪاي آن ﮐﻢ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫اﮔﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺑﻪ ﻧﻮﻋﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ درآﻣﺪﻫﺎي آن ﺑﻪ ﺧﺰاﻧﻪ ﮐﻞ ﮐﺸﻮر وارد ﺷﺪه و‬ ‫ﻫﺰﯾﻨﻪﻫﺎي ارزي آن ﺻﺮف ﺧﺮﯾﺪ ﻗﻄﻌﺎت و ﻣﺎﺷﯿﻦآﻻت و داﻧﺶ ﻓﻨﯽ ﺧﺎرﺟﯽ ﮔﺮدد در ﺧﺎرج از‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬارﺗﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻣﻨﻄﻘﮥ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ‪ .‬وﻟﯽ از ﻟﺤﺎظ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺗﻮﻟﯿﺪ در دوران ﺳﺎﺧﺖ و در‬ ‫دوران ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﻫﻤﮑﻨﺸﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪاي زﯾﺎدي ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﭼﻮن درآﻣﺪ اﯾﻦ ﺣﻮزه در داﺧﻞ‬ ‫اﯾﻦ ﺣﻮزه ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻧﻤﯽﺷﻮد ﻟﺬا ﺑﺎﯾﺪ ﺗﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻌﮥ ﺧﻮدﺟﻮش زﯾﺎدي در ﺣﻮزه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬ ‫اﺗﻔﺎق ﻧﺨﻮاﻫﺪ اﻓﺘﺎد‪ .‬و ﺗﺤﻮﻻت ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ ﺑﺰرﮔﯽ ﻧﯿﺰ در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺗﻔﺎق ﻧﺨﻮاﻫﺪ اﻓﺘﺎد و اﯾﻦ ﻣﯿﺰان‬ ‫ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﻮﻟﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﺪﯾﺪي در ﺣﻮزهﻫﺎي ﺣﻮزة ﻧﻔﻮذ ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬ ‫اﯾﻨﮑﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﺑﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﮐﺎرﺑﺮ ﻧﯿﺰ در ﺗﺤﻘﻖ اﯾﻦ روﻧﺪ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻧﺘﺸﺎر اﻣﻮاج ﺗﻮﺳﻌﻪ از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻧﯿﺮوي ﮐﺎر و ﭼﺮﺧﮥ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ارﺗﺒﺎﻃﺎت‬ ‫ﭘﺴﯿﻦ ﺑﺨﺶﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺳﺒﺐ اﺳﮑﺎن ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﮐﻤﯿﺖ‬ ‫آن ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﻋﻮاﻣﻞ زﯾﺎدي دارد ﮐﻪ ﺑﻪ ﮐﻠﯿﺎت ﺷﻤ‪‬ﻪاي از آﻧﺎن اﺷﺎره ﺷﺪ وﻟﯽ ﺷﮑﻞ ﺣﻮزه و‬ ‫ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژي و ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻮد از اﻧﺘﺸﺎر ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﮥ اﻣﻮاج ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻣﯽﮐﻨﺪ و‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﺘﺎً اﺳﮑﺎن ﺟﻤﻌﯿﺖ و رﺷﺪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي در اﺛﺮ ﭼﺮﺧﮥ رواﺑﻂ ﺑﺨﺸﯽ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و‬ ‫ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽآورد ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫ﺗﺤﻘﻖ روﻧﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﻣﻨﻄﻘﮥ ﻧﻔﻮذ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﻣﺤﻮرﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﻧﻘﺎط ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ و اﻗﻤﺎري ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﯿﺰ‬ ‫در اﯾﻦ ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﺷﮑﻞ ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﮥ ارﺷﺎدي ﺑﺮاي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﯽ در اﯾﻦ ﻣﻨﺎﻃﻖ زﻣﯿﻨﻪﻫﺎي ﺧﺎص ﺧﻮد‬ ‫را دارد و ﻫﻤﻮاره ﻧﻤﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﭼﻨﺪان ﭘﺮزﻣﯿﻨﻪ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ از ﺟﻬﺖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از ﻣﻮاﻧﻊ و‬ ‫آﺛﺎر ﻣﻨﻔﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪاي در ﺣﻮزة ﻧﻔﻮذ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺟﻬﺖدار ﻧﻤﻮدن ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﻣﻨﻄﻘﻪ از ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ‬ ‫ﮐﺎراﺋﯽﻫﺎ و ﺗﺨﺼﯿﺺ ﺑﻬﯿﻨﻪﺗﺮ از ﺑ‪‬ﻌﺪ دﯾﺪﮔﺎﻫﻬﺎي آﻣﺎﯾﺸﯽ ﺗﺎ ﺣﺪودي ﻣﯽﺗﻮان اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﮥ‬ ‫ارادي ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺠﻢ و ﻣﯿﺰان ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ و ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺳﺎﮐﻦ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﺒﺎﯾﺪ ﺧﯿﻠﯽ وﺳﯿﻊ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﮐﺎرﺑﺮي از دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎي آﻣﺎﯾﺸﯽ در ﻣﻮرد ﺣﻮزهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﯾﺴﺖ از ﻗﺒﻞ‬


‫‪7‬‬

‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫ﺗﺸﺨﯿﺺ داده ﺷﻮد ﺗﺎ راه را ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ارﺷﺎدي ﺑﺎز ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫اﯾﻦ اﺛﺮات ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﺑ‪‬ﻌﺪ ﮐﻤ‪‬ﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ و ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻠﮑﻪ از ﻟﺤﺎظ‬ ‫ﮐﯿﻔﯽ ﻧﯿﺰ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ﻫﻢ ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﻘﺪار ﻋﺮﺿﻪ و ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻧﯿﺮوي ﮐﺎر‬ ‫و ﮐﺎﻻ و ﺧﺪﻣﺎت ﺷﺪه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖﻫﺎ در زﻣﯿﻨﻪ ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ و ﮐﺎﻻﻫﺎ و‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺮﺣﺎل واﻗﻌﻪ ”‪ “big push‬اﯾﺠﺎد ﺷﺪه در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺤﻮﻻت ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫ﮔﺮدﯾﺪ ﮐﻪ از ﻟﺤﺎظ ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬از ﺑﻌﺪ اﻗﺘﺼﺎد ﻣﻨﻄﻘﻪاي اﺛﺮات رﺷﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻤﺘﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد ﮐﻪ زﻣﯿﻨﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﺎت از ﻗﺒﻞ اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ در ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد در ﻏﯿﺮ اﯾﻦ‬ ‫ﺻﻮرت ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذي ﺑﻮﺟﻮد ﻧﺨﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪ .‬ﻟﺬا ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻋﻤﻼً ﻣﻮاﻧﻊ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯿﮏ و‬ ‫ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژي ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﺗﺎ اﻣﻮاج ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﻫﻤﻪ ﺟﻬﺎت ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﮔﺴﺘﺮش ﻧﯿﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي زﯾﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎ ﺑﺎﻻﺧﺺ ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ و ارﺗﺒﺎﻃﺎت و وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي‬ ‫ﮔﺮهﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد در ﺣﻮه ﻧﻔﻮذ ﻋﻤﻼً ﻣﺤﺪوده ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ را ﻣﺸﺨﺺ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫اﻣﻮاج ﺗﻮﺳﻌﻪاي ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از ﻟﺤﺎظ ارزﺷﮕﺬاريﻫﺎي ﻏﯿﺮ اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﺜﺒﺖ ﯾﺎ ﻣﻨﻔﯽ ارزﯾﺎﺑﯽ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل آﻟﻮدﮔﯽﻫﺎي ﻧﺎﺷﯽ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي و ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ ﺧﻮد ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫از ﻟﺤﺎظ ارزشﻫﺎي ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺘﯽ ﻣﻨﻔﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎي اﻣﻮاج اﯾﻦ ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ‬ ‫ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺗﺨﺮﯾﺐ و ﺗﻐﯿﯿﺮ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﻧﻈﺎمﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺗﺒﺪﯾﻞ آﻧﻬﺎ از ﺳﻨﺘﯽ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺪرن ﺧﻮد از ﻟﺤﺎظ ﺑﺮﺧﯽ دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎ ﺑﻌﻨﻮان ﺿﺪ ارزش و ﻣﻨﻔﯽ ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﺎﻣﻼت ﯾﮏ ﭘﺮوژه از اﺑﻌﺎد ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺛﺮ ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل‬ ‫ﺗﻌﺎﻣﻼت ﭘﺮوژهاي ﮐﻪ ﺣﺘﯽ از ﻟﺤﺎظ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﺎﻟﯽ اﻗﺘﺼﺎدي و اﺛﺮات اﻗﺘﺼﺎدي در ﻣﻨﻄﻘﻪ از‬ ‫ﻫﻤﮑﻨﺸﯽ ﮐﻤﯽ ﺑﺮﺧﻮردار اﺳﺖ وﻟﯽ از ﻟﺤﺎظ ﻣﺨﺘﻠﻒ زﯾﺮ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮات ﺑﺴﺰاﯾﯽ‬ ‫ﺑﮕﺬارد‪:‬‬



‫‪8‬‬

‫‪ -1‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﺎﻻ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﮐﺎﻻ و ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ آن ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ارادي‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺑﻨﺎدر‪ ،‬راهﻫﺎ‪ ،‬راهآﻫﻦ و ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ آن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي ﺑﺎﻻ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻋﻤﻼً ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﺑﺮق‪ ،‬ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل‪ ،‬ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت و‬ ‫ﭘﺴﺖﻫﺎي ﺑﺮق ﺑﺎﯾﺪ دﭼﺎر ﺗﻮﺳﻌﻪ ارادي ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺖ اﻧﺠﺎم اﻣﻮر ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺣﻮزه ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي اﯾﺠﺎد‬ ‫ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﭘﺮوژه ﻣﺰﺑﻮر ﻧﻈﯿﺮ‪ :‬ارﺗﺒﺎﻃﺎت‪ ،‬ﺑﺎﻧﮑﺪاري‪ ،‬ﻣﺨﺎﺑﺮات‪ ،‬ﺑﯿﻤﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻟﯽ و ‪....‬‬ ‫‪ -4‬ﺑﻨﺎﺑﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻘﺎﺿﺎ ﺑﺮاي ﻧﯿﺮوي ﮐﺎر در ﺣﻮزه ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻋﻤﻼً ﻣﻬﺎﺟﺮتﻫﺎﯾﯽ اﺗﻔﺎق‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ اﻓﺘﺎد ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﻬﺎﺟﺮتﻫﺎ ﺧﻮد اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﺳﻌﻪاي‬ ‫ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﯾﯽ را در ﺑﺮ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﻃﯿﻒ وﺳﯿﻌﯽ از ﺗﻮﺳﻌﻪ ارادي در آن‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ را اﯾﺠﺎب ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬ ‫‪ -5‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي و ﺗﻮﻟﯿﺪي و اﺳﮑﺎن ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻧﺎﺷﯽ از ﭘﺮوژه ﻣﺰﺑﻮر ﺧﻮد ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫اﯾﺠﺎد ﻣﺴﺎﺋﻠﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ اﺗﺨﺎذ ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار‬ ‫ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ ﺳﺒﺐ اﻧﺠﺎم اﻣﻮر ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻌﻪ ارادي ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -6‬اﺳﮑﺎن ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺧﻮد ﺳﺒﺐ ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻗﻮﻣﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻧﯿﺰ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﻋﺎﻣﻠﯽ ﺑﺮاي ﺳﯿﺎﺳﺖﮔﺬاري در ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ارادي ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮ اﺳﺎس دﻻﺋﻞ ﻓﻮق‬ ‫ﻟﺰوﻣﺎً اﺣﺘﯿﺎج دارﯾﻢ ﺗﺎ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎ‪ ،‬ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎ‪ ،‬اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎ‪ ،‬اﻟﺰاﻣﺎت‪،‬‬ ‫ﻣﻼﺣﻈﺎت‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻮاﻧﻊ‪ ،‬ﺳﺎزﮔﺎريﻫﺎ را ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ و ﺑﺎ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار دادن ﻫﺪف ﮐﻪ‬ ‫ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﻣﻨﺘﺞ ﺷﻮد اﻗﺪام ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮي و ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺳﺎزي در ﻣﻮرد ﻣﺴﺌﻠﻪ‬ ‫ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﮐﺮده و ﭼﯿﺪﻣﺎن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ را ﺑﻬﺒﻮد دﻫﯿﻢ‪.‬‬ ‫‪ -7‬ﺑﺎ ﻋﻨﺎﯾﺖ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻣﻮارد ﻓﻮق از ﯾﮏ ﺳﻮ و ﭘﺮوﺳﻪ‪ ،‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت از ﺳﻮي‬ ‫دﯾﮕﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻃﯿﻒ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺗﻮﻟﯿﺪي و ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺟﺎﻧﺒﯽ ﭘﺮوژه داراي ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎي‬ ‫وﺳﯿﻊ و ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ و اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي آن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -8‬از دﯾﺪﮔﺎه ﺳﻼﻣﺖ اﻧﺴﺎن ﻧﯿﺰ ﺑﺪﻟﯿﻞ ﻣﺨﺎﻃﺮات آﻟﻮدﮔﯽﻫﺎي ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ و ﺧﺼﻮﺻﺎً‬ ‫ﻫﻮا‪ ،‬ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري داراي ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺑﺴﯿﺎري ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ از ﻗﺒﻞ‬


‫‪9‬‬

‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪.‬‬

‫در اﯾﻦ ارﺗﺒﺎط ﻻزم اﺳﺖ ﺗﺼﺮﯾﺢ ﺷﻮد ﮐﻪ دو ﻧﻮع ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪاي را ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻮرت ﻣﺠﺰا ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﯾﮑﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺧﻮدﺟﻮش اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺎﺷﯽ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻓﻌﺎﻻن ﺧﺼﻮﺻﯽ و‬ ‫ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ دﯾﮑﺘﻪ ﺷﺪن از ﻃﺮف ﻣﻘﺎﻣﺎت دوﻟﺘﯽ اﺳﺖ و ﻓﻘﻂ ﺑﻌﻨﻮان ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي ارﺷﺎدي ﻣﯽﺗﻮان از‬ ‫ﮐﻤﮏﻫﺎي ﺑﺨﺶ دوﻟﺘﯽ و زﻣﯿﻨﻪﺳﺎزيﻫﺎي ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬دﯾﮕﺮي ﺗﻮﺳﻌﻪ ارادي اﺳﺖ ﮐﻪ‬ ‫ﻗﺎﻋﺪﺗﺎً ﺑﺨﺶ دوﻟﺘﯽ ﺑﺎﯾﺪ در اﯾﻦ اﻣﺮ ﭘﯿﺸﻘﺪم ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﺎ اﺟﺮاي ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ زﻣﯿﻨﻪﻫﺎي ﻻزم‬ ‫را ﻓﺮاﻫﻢ آورد‪.‬‬ ‫در آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺑﺮﺧﻼف روﺷـﻬﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪرﯾـﺰي ﮐﻼﺳـﯿﮏ ﻫـﺪف ﻣـﺸﺨﺺ ﻣﻌـﯿﻦ‬ ‫ﻧﻤﯽﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺮاي رﺳﯿﺪن ﺑﻪ آن ﻫﺪف ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾـﺰي و اﻗـﺪاﻣﺎت ﻣﺘﻌﺎﻗـﺐ آن اﻧﺠـﺎم ﮔﯿـﺮد‪،‬‬ ‫ﺑﻠﮑﻪ روش آﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ ﻃﺮﯾﻖ دﯾﮕﺮي اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻠﮑﻪ روش آن ﺑﻪ اﯾﻦ ﺷﮑﻞ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣـﯽﮐﻨـﺪ‬ ‫ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ در اﺛﺮ اﺳﺘﻘﺮار ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺧﺎص ﯾﺎ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﺘﺤﻮ‪‬ل ﮐﻨﻨﺪة ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‪ ،‬روﻧﺪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي‬ ‫ﻋﺎدي و ﻃﺒﯿﻌﯽ در ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺳﺒﺐ اﻧﻌﮑﺎسﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔـﯽ ﻣـﯽﮔـﺮدد ﮐـﻪ ﺑﻌﻨـﻮان ﺑﺎزﺧﻮرﻫـﺎي‬ ‫ﭘﺮوژه ﯾﺎ ﮔﺮاﯾﺶ ﻃﺒﯿﻌﯽ روﻧﺪﻫﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷـﻮد ﮐـﻪ اﯾـﻦ آﺛـﺎر ﺑﻌﻨـﻮان ﺑﺎزﺗـﺎبﻫـﺎي ﭘـﺮوژهﻫـﺎي‬ ‫ﻣﺬﮐﻮر ﯾﺎ ﮔﺮاﯾﺶ ﻃﺒﯿﻌﯽ روﻧﺪﻫﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﯾﻦ ﺣﺮﮐﺖﻫﺎ در ﻃﻮل زﻣﺎن اﻣﮑﺎن ﺗﺨﺮﯾﺐ ﻣﺤﯿﻂ و ﺑﻬﺮهﺑﺮداري ﮐﻢ ﺑـﺎزده از‬ ‫ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻌﯽ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫـﺎي آﺗـﯽ‪ ،‬زﯾـﺮ ﻇﺮﻓﯿـﺖ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮدن از ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎ اﯾﺠﺎد ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬آﻣﺎﯾﺶ ﺑﺎ در ﻧﻈـﺮ ﮔـﺮﻓﺘﻦ ﻫﻤـﻪ‬ ‫اﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺎ ﭼﯿﺪن و ﺳﺎﻣﺎن دادن و ﺟﺎﺑﺠـﺎ ﮐـﺮدن و ﺟﻬـﺖ دادن و ﺗﺤـﺬﯾﺮ ﮐـﺮدن ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖﻫـﺎي‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﻌﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎ‪ ،‬ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎ‪ ،‬اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎ‪ ،‬اﻟﺰاﻣـﺎت‪ ،‬ﻣﻼﺣﻈـﺎت‪،‬‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎ‪ ،‬روﻧﺪﻫﺎ و ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞﻫﺎ و ﻣﻄﺎﺑﻘﺖﻫﺎ و ﺳـﺎزﮔﺎريﻫـﺎ را ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ و ﺑـﺎ ﺗﺨـﺼﯿﺺ‬ ‫ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻪ ﻣﺼﺎرف ﮐﺎراﯾﯽ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﺮزﻣﯿﻦ را ﺑﺎﻻ ﺑﺮده و ﺑﺎزﺧﻮرﻫﺎي ﻣﻨﻔﯽ را ﮐﻤﺘﺮ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬



‫‪10‬‬

‫اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎه ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﮐﺎﻣﻼً ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ وﯾﮋﮔـﯽﻫـﺎي ﺗﻌﺮﯾﻔـﯽ ﺗﻮﺳـﻌﮥ ﭘﺎﯾـﺪار ﻣـﯽﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﮐﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺣﺎل و آﯾﻨﺪه را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﺗﺄﻣﯿﻦ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ را ﺗﻬـﯽ‬ ‫ﻧﺴﺎزﯾﻢ و ﯾﺎ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ را ﺗﻀﻌﯿﻒ ﻧﻨﻤﺎﯾﯿﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻋﺒﺎرت از ﺗﻨﻈﯿﻢ راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﺳﺮزﻣﯿﻦ و‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي اﻧﺴﺎن در ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺮهوري درﺧﻮر و ﭘﺎﯾﺪار‪ ،‬از ﺟﻤﯿﻊ اﻣﮑﺎﻧﺎت اﻧﺴﺎﻧﯽ و‬ ‫ﻓﻀﺎﯾﯽ در ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻌﯿﺖ ﻣﺎدي و ﻣﻌﻨﻮي اﺟﺘﻤﺎع در ﻃﻮل زﻣﺎن ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت آﻣﺎﯾﺶ ﺣﻮزة ﻧﻔﻮذ ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در ﻣﻨﻄﻘﮥ ﺧﺎص و ﯾﺎ ﺗﺤﻮل‬ ‫دﯾﮕﺮي در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﻮال اﺻﻠﯽ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺒﯿﻨﯿﻢ اﺳﺘﻘﺮار ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﯾﮏ روﻧﺪ ﮔﺴﺘﺮدة ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ و ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ و در ﺧﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﻌﺘﯽ‪ -‬اﻗﺘﺼﺎدي‪-‬‬ ‫اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ -‬ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﺗﻮانﻫﺎي زﯾﺴﺖﻣﺤﯿﻄﯽ در ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﻣﻨﺎﻃﻖ ﭘﯿﺮاﻣﻮﻧﯽ آن را اﺷﺎﻋﻪ و‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬از ﺳﻮي دﯾﮕﺮ اﻣﮑﺎﻧﺎت‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎي )اﻗﺘﺼﺎدي‪ -‬اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ -‬ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و‬ ‫زﯾﺴﺖﻣﺤﯿﻄﯽ( ﺣﻮزة ﻧﻔﻮذ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻧﺤﻮ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي اﯾﻦ اﻗﺪاﻣﺎت‪ ،‬ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﯽ‬ ‫)ﺗﺠﻬﯿﺰ و اﺧﺘﺼﺎص( ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻄﻮر ﻣﻨﺎﺳﺐ ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ ﺷﻮد و زﻣﯿﻨﻪ ﯾﮏ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار را‬ ‫ﻓﺮاﻫﻢ ﺳﺎزد‪ .‬ﺗﻮﺳﻌﻪاي ﮐﻪ ﺑﻄﻮر ﻗﻄﻊ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﯿﺖ و ﻣﻘﯿﺎس آن ﺗﺄﺛﯿﺮي ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻣﯿﺰان در‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﮐﻠﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﻮزة ﻧﻔﻮذ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﯾﺎ ﺣﻮزة ﻧﻔﻮذ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ آﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺗﺪوﯾﻦ ﺳﻨﺪي در ﺟﻬﺖ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬ ‫وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺳﺮزﻣﯿﻦ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﻪ در اﯾﻦ روش ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎص ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد‬ ‫ﻧﻈﺮ‪ ،‬ﺿﻤﻦ ﻟﺤﺎظ ﻧﻤﻮدن آﺛﺎر و ﭘﯽآﻣﺪﻫﺎي ﺗﺤﻮﻻت ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬ﺑﺮ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ آن‪ ،‬اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﻬﯿﻪ ﺳﻨﺪي از وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟﻮد و آﯾﻨﺪه ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻧﻤﻮده و ﺑﺎ‬ ‫روشﻫﺎي اﺳﺘﻨﺘﺎﺟﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻻزم‪ ،‬ﺳﻌﯽ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ ،‬ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﻨﺎﺑﻊ در ﺣﻮزه ﻣﺰﺑﻮر ﺑﻪ ﺳﻤﺖ‬ ‫ﺗﺨﺼﯿﺺ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﺑﺎ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‪ ،‬ﺗﻮأﻣﺎً ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻬﻢﻫﺎ در ﺗﺪوﯾﻦ ﯾﮏ ﺳﻨﺪ آﻣﺎﯾﺸﯽ از دﯾﺪﮔﺎه روشﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح ذﯾﻞ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬


‫‪11‬‬

‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫‪ v‬اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎ‬ ‫‪ v‬ﺣﺎﻻت ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﮔﺰﯾﻨﻪﻫﺎ‬ ‫‪ v‬روش اﺳﺘﻨﺘﺎج‬ ‫‪ v‬ﺑﺪﺳﺖ آوردن دورﻧﻤﺎ و اراﺋﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎ‬

‫در آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‪ ،‬ﻣﻘﻮﻟﮥ »ﻓﻀﺎ« و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪيﻫﺎي ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮي آن‪،‬‬ ‫ﮐﻠﯿﺪيﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﺶ را در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻄﻮر ﮐﻠﯽ درﺑﺎرة ﻓﻀﺎ ﺑﺮداﺷﺖﻫﺎ و ﺗﻌﺎﺑﯿﺮ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ‬ ‫وﺟﻮد دارد‪ ،‬وﻟﯽ در ﻣﺠﻤﻮع ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﮐﻪ ﻓﻀﺎ در ﺑﺮﮔﯿﺮﻧﺪه و ﺣﺎﺻﻞ رواﺑﻂ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ‬ ‫اﻗﺘﺼﺎدي‪ -‬اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ -‬ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و زﯾﺴﺖﻣﺤﯿﻄﯽ ﺑﺨﺸﯽ از ﺟﺎﻣﻌﻪ در ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﺸﺨﺺ ﯾﺎ ﭘﻬﻨﮥ‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ ﯾﺎ ﮔﺴﺘﺮة ﻣﻌﯿﻨﯽ از ﺳﺮزﻣﯿﻦ اﺳﺖ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﻀﺎﯾﯽ ﻧﺤﻮة اﺳﺘﻘﺮار رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ اﻧﺴﺎن و ﻓﻀﺎ‬ ‫و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي اﻧﺴﺎن در ﻓﻀﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺳﯿﻤﺎي ﮐﻠﯽ و ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﭘﺮاﮐﻨﺶ و اﺳﮑﺎن‬ ‫ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﺗﻮزﯾﻊ اﺳﺘﻘﺮار و ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻗﺘﺼﺎدي‪ -‬ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‪ -‬زﯾﺴﺖﻣﺤﯿﻄﯽ و ﮐﻨﺶﻫﺎي ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﯿﻦ‬ ‫آﻧﻬﺎ را ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺳﺎزد‪ .‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﻀﺎﯾﯽ ﻣﺤﺪودة ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ از ﺿﺮورتﻫﺎي‬ ‫زﯾﺮ ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ و ﻧﯿﺰ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺳﺎزﻣﺎنﯾﺎﺑﯽ ﻓﻀﺎ ﻣﯽﺗﻮان ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﻨﺪيﻫﺎي‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻓﻀﺎ را درﯾﺎﻓﺖ ﺗﺎ از اﯾﻦ ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻮﺳﻌﻪ ارادي و ﻫﺪاﯾﺖ ﺷﺪه ﻓﻀﺎي ﻣﻮرد‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮاﺳﺎس ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞﻫﺎ و اﺳﺘﻌﺪادﻫﺎي آن ﻣﻤﮑﻦ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺳﯿﻤﺎي ﻣﻮﺟﻮد و وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﻓﻀﺎي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﺑﻪ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و‬ ‫ﺿﻌﻒ آن ﭘﯽﺑﺮده و در ﺟﻬﺖ ﺑﻬﮑﺮد و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد اﻗﺪام ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﺑﺎ ﺷﻨﺎﺧﺖ روﻧﺪ ﺳﺎزﻣﺎنﯾﺎﺑﯽ ﻓﻀﺎ ﻣﯽﺗﻮان درﯾﺎﻓﺖ ﮐﻪ ﺗﺤﻮﻻت ﻣﺤﺪوده ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑـﻪ ﭼﻪ‬ ‫ﺳﻤﺖ و ﺳﻮﯾﯽ ﮔﺮاﯾﺶ دارد و در ﻧﺘﯿﺠﻪ‪ ،‬در ﺗـﻮاﻓﻖ ﺑﺎ اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﻼنﺗﺮ ﮐﺸﻮر‬ ‫ﯾﺎ ﻣﻨﻄﻘﮥ ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻫﺴﺖ ﯾﺎ ﺧﯿـﺮ؟ و ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺗـﻮان ﻧﺘﯿﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﮐﻪ در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﻓﻀﺎي‬ ‫ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪﯾﻞ ﯾﺎ اﯾﺠﺎد ﯾﺎ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﺪام روﻧﺪﻫﺎ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﻣﺒﺎدرت ورزﯾﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ در ﺷﮑﻞﮔﯿﺮي ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬



‫‪12‬‬

‫‪ -1‬ﻋﻮاﻣﻞ ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﺗﺎرﯾﺨﯽ‪ :‬ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺑﻌﻼوه ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ‬ ‫ﺗﺎرﯾﺨﯽ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﻋﻮاﻣﻞ اﻧﺴﺎﻧﯽ‪ :‬ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺮوهﻫﺎي‪:‬‬ ‫‪ Ø‬ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻗﺘﺼﺎدي ‪ -‬اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬ ‫‪ Ø‬رواﺑﻂ اﻧﺴﺎن و اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢ‬ ‫‪ Ø‬وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‬ ‫‪ Ø‬ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎي ﺳﯿﺎﺳﯽ )وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺳﯿﺎﺳﯽ(‬ ‫‪ Ø‬ﺗﻐﯿﯿﺮ و ﺗﺤﻮﻻت ﻓﺮاﻣﻠّﯽ‬ ‫اﮔﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﻣﺤﺪوده و ﺣﯿﻄﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﻣﺤﻞ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔـﺬاري؛‬ ‫ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ را ﻣﺤﺪوده و ﺣﯿﻄﻪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﯿﺮات ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﭘـﺮوژهﻫـﺎي ﻋﻤﻠﯿـﺎﺗﯽ‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري و اﻓﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را زﻣﺎﻧﯽ ﺗﻌﺮﯾﻒ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﻣﺪﻧﻈﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰ ﻗـﺮار ﻣـﯽﮔﯿـﺮد ﮐـﻪ در آن‬ ‫ﻣﻘﻄﻊ اﻫﺪاف ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﻪ ﺛﻤﺮ ﺑﺮﺳﻨﺪ؛ ﻫﺪف آﻣﺎﯾﺶ ﺑﺮرﺳﯽ ﮐﻠﯿﺖ راﺑﻄﻪ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ ،‬ﻓﻀﺎ‪،‬‬ ‫در اﻓﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺛﺮ ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري و ﺗﻼش ﺑﺮاي ﯾـﺎﻓﺘﻦ راهﻫـﺎي اﺳـﺘﻔﺎده ﺑﻬﺘـﺮ و‬ ‫ﻣﻄﻠﻮبﺗﺮ از اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎ و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎ در »ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ« ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫از وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي آﻣﺎﯾﺶ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺘﻔﺎوت ﺷﺪن آن ﺑﺎ روشﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ از ﺑﺎﺑﺖ ﭘﻮﯾﺎﺗﺮ‬ ‫ﺷﺪن آن ﻣﯽﮔﺮدد‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ اﻧﻌﻄﺎف و ﭘﻮﯾﺎﯾﯽ ﻧﻈﺮي آن در ﻧﻈﺮﯾﻪﺳﺎزي ﻣﻨﻄﻘﯽ در ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ‬ ‫اﻧﺴﺎن‪ -‬ﻓﻀﺎ‪ -‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺳﻄﺢﺑﻨﺪي )ﮐﻠﯽ و ﺟﺰﺋﯽ( و ﺗﺮازﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت و‬ ‫ﺑﺴﯿﺎر ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﺑﺎ ﺧﺼﻮﺻﯿﺘﯽ ﻣﻨﻄﻘﯽ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ روﺷﻬﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﮐﻪ ﻓﻘﻂ از‬ ‫ﻧﻈﺮﯾﻪﻫﺎي رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﻗﺎﻟﺐ ﺟﺎﻣﻌﯿﺖ اﻧﺴﺎن‪ -‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ از ﺟﻤﻠﻪ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي‬ ‫آﻣﺎﯾﺶ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫از ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﻣﺘﻤﺎﯾﺰ ﮐﻨﻨﺪه دﯾﮕﺮ روش آﻣﺎﯾﺶ زاوﯾﻪ دﯾﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎ و روﻧﺪ‬ ‫ﺗﺤﻮﻻت آﻧﻬﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﻃﺮح ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت را در ﻗﻮاﻟﺐ ﻣﺘﻔﺎوت ﻗﺎﺑﻞ ﻃﺮح و‬ ‫ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬زاوﯾﻪ دﯾﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮع در ﻧﻈﺮﯾﻪﺳﺎزيﻫﺎي آﻣﺎﯾﺸﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻨﮓ و ﯾﺎ ﻓﺮاخ‬


‫‪13‬‬


‫اﻧﺘﺨﺎب ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺜﺎل اﺛﺮ ﯾﮏ ﭘﺪﯾﺪة ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﯾﺎ ﯾﮏ ﭘﺮوژة ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري )اﮔﺮ ﺗﻤﺎﻣﯽ‬ ‫ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي آن ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﯽآﻣﺪﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده آن ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب زواﯾﺎي دﯾﺪ ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮرﺳﯽ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و اﯾﻦ اﻣﮑﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮ زواﯾﺎي دﯾﯽ در ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﺑﻪ دﻟﯿﻞ وﺟﻮد‬ ‫ﺳﻄﺢﺑﻨﺪي در ﺣﯿﻦ ﺗﺤﻠﯿﻠﻬﺎي آﻣﺎﯾﺸﯽ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده و اﻋﻤﺎل اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﯿﺖ دﯾﮕﺮ در دﯾﺪﮔﺎه آﻣﺎﯾﺶ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي‪ ،‬ﻋﻤﻖ و ﺗﻌﺪد ﺟﻮاﻧﺐ ﻧﮕﺮش و‬ ‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺪﯾﺪهﻫﺎ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در آﻣﺎﯾﺶ ﮔﺎه ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت دور از ﻫﻢ و ﯾﺎ ﻣﺘﻀﺎد‬ ‫را ﺑﺎ ﻫﻢ دﯾﺪه و ﺳﻨﺠﺶ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻢ و ﯾﺎ وزن و اﻋﺘﺒﺎر و ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻮﺿﻮﻋﯽ ﭘﺪﯾﻪﻫﺎ را در ﺳﻄﻮﺣﯽ‬ ‫ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺎ اوزان و ﯾﺎ ﺟﺎﯾﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت و ﺑﺎ زواﯾﺎي دﯾﺪ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ و ﻫﺮ ﻣﻮﺿﻮع‬ ‫را در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎ وزﻧﯽ ﺧﺎص و زاوﯾﮥ دﯾﺪي ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﻧﻤﺎﺋﯿﻢ‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﺘﺎً وزنﯾﺎﺑﯽ و‬ ‫اﻋﺘﺒﺎرﺳﻨﺠﯽ و ﺟﺎﯾﮕﺎهﯾﺎﺑﯽ ﯾﮏ ﻣﻮﺿﻮع‪ ،‬وﻗﺘﯽ از زواﯾﺎ و ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻪ آن ﻧﮕﺎه ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﯿﻢ‪،‬‬ ‫از ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﭘﻮﯾﺎي روشﺷﻨﺎﺳﯽ آﻣﺎﯾﺸﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺴﯿﺎري از اﺳﺘﻨﺘﺎﺟﺎت را در ﺣﯿﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﺧﻠﻖ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬



‫روش ﮐﺎر اﺟﺮاﺋﯽ‬ ‫آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬



‫ﮐﻠﯿﺎت‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ روش ﮐﺎر اﺟﺮاﺋﯽ آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ در ﻋﻤﻞ ﻓﺮض ﮐﻨﯿـﺪ ﻣﻨﻄﻘـﻪاي در اﺛـﺮ‬ ‫اﻧﺠﺎم ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاريﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ در آﺗﯿﻪ دﭼﺎر ﺗﺤـﻮﻻت ﻋﺪﯾـﺪهاي ﻣـﯽﮔـﺮدد ﮐـﻪ اﯾـﻦ ﺗﺤـﻮﻻت‬ ‫ﻫﻤﮕﯽ ارﺗﺒﺎط اﻧﺴﺎن‪ -‬ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‪ -‬ﻓﻀﺎ را در ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ در اﻓـﻖ ﻃـﺮح دﮔﺮﮔـﻮن‬ ‫ﻣﯽﺳﺎزد‪ .‬ﻫﺪف ﻣﺎ از آﻣﺎﯾﺶ ﺣﻮزة ﻧﻔﻮذ اﯾﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﭼﯿﺪن و ﺳﺎﻣﺎن دادن و ﺟﺎﺑﺠـﺎ‬ ‫ﮐﺮدن و ﺟﻬﺖ دادن و ﺗﺤﺬﯾﺮ ﮐـﺮدن ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖﻫـﺎي ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﺳـﻌﯽ ﮐﻨـﯿﻢ ﻣﺤـﺪودﯾﺖﻫـﺎ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻫـﺎ‪،‬‬ ‫ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎ‪ ،‬ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎ‪ ،‬اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎ‪ ،‬اﻟﺰاﻣﺎت‪ ،‬ﻣﻼﺣﻈﺎت‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎ‪ ،‬روﻧﺪﻫﺎ و ﭘﺘﺎﻧـﺴﯿﻞﻫـﺎ و‬ ‫ﻣﻄﺎﺑﻘﺖﻫﺎ و ﺳﺎزﮔﺎريﻫﺎ را ﺷـﻨﺎﺧﺘﻪ و ﺑـﺎ ﺗﺨـﺼﯿﺺ ﺑﻬﺘـﺮ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﺑـﻪ ﻣـﺼﺎرف ﮐـﺎراﯾﯽ اﺳـﺘﻔﺎده از‬ ‫ﺳﺮزﻣﯿﻦ را ﺑﺎﻻ ﺑﺮده و ﺑﺎزﺧﻮرﻫﺎي ﻣﻨﻔﯽ را ﮐﻤﺘﺮ ﻧﻤﺎﯾﯿﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎ ﻫﻤﮕﯽ ﻣﺤﺼﻮر ﺑﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺑـﻮد و ﺗـﺎ ﺣـﺪ‬ ‫ﻣﻤﮑﻦ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣـﺮﺗﺒﻂ ﺑـﺎ ﻓﺮاﻣـﺮز ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﺣـﻮزه ﻧﻔـﻮذ ﻣـﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔـﺬاري ﻧﺨـﻮاﻫﯿﻢ‬ ‫ﭘﺮداﺧﺖ‪ .‬اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻌﻨﻮان اﻃﻼﻋﺎت از ﭘﯿﺶ ﻣـﺸﺨﺺ ﺷـﺪه‬ ‫و ﺑﺮوﻧﺰا ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﻟﺰاﻣﺎً ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎ ﺗﻬﯿﻪ و اﻋﻼم ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﻠﯿﻪ ﭘﯿﺶ ﻓﺮضﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ‪ ،‬اﻫﺪاف و دﯾﺪﮔﺎهﻫـﺎي اﺳـﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ و ﮐﻠﯿـﮥ‬ ‫ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺳﯿﺎﺳﯽ و اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎي ﻣﺪﻧﻈﺮ ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎ‪ ،‬ﻫﻤﮕﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻗﺒﻼً ﻫﻤﮕﯽ ﻃـﯽ ﻣـﺴﺘﻨﺪاﺗﯽ ﺑـﻪ ﺗـﯿﻢ‬ ‫ﻣﺤﻘﻘﯿﻦ ﺗﺤﻮﯾﻞ ﺷﻮد‪ ،‬در ﻏﯿﺮ اﯾﻨﺼﻮرت ﻣﺤﻘﻖ ﺑﺮ اﺳﺎس ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ و ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎي ﺧﻮد اﻗﺪام ﺑﻪ ﻃﺮح‬ ‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﻮق ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺗﻮرشﻫﺎﺋﯽ در ﻧﺘﺎﯾﺞ ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﮐﻠﯿﻪ ﺗﺤﻮﻻت آﺗﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮐﻪ ﻃـﯽ ﻃـﺮحﻫـﺎي اﻗﺘـﺼﺎدي‪ ،‬ﺷﻬﺮﺳـﺎزي‪ ،‬ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔـﺬاري‪،‬‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻧﻈﺎﻣﯽ و ﻣﺸﺎﺑﻪ آن‪ ،‬ﮐﻪ ﻗﺮار اﺳﺖ در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺗﻔﺎق ﺑﯿﺎﻓﺘﺪ و ﯾﺎ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ اﺗﻔﺎق آن ﻗﺮﯾﺐ ﺑـﻪ‬ ‫وﻗﻮع ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺎ ﺷﺮح اﺑﻌﺎد و اﻧﺪازة ﺗﺤﻮل ﺗﻮﺳﻂ ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎ ﺑﻪ ﻣﺤﻘﻖ ﮔﻮﺷﺰد ﺷـﻮد؛‬ ‫در ﻏﯿﺮ اﯾﻨﺼﻮرت ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﻣﺤﻘﻖ ﺧﻮد ﻣﺒﻨﺎي ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎي ﺑﻌﺪي ﻗﺮار ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬



‫‪18‬‬ ‫ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺑﺮرﺳﯽ‬ ‫ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻋﻤﺪه ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪:‬‬

‫ﺑﺨﺶ اول‪ :‬ﺑﺮرﺳﯽ وﺿﻌﯿﺖ ﻣﻮﺟﻮد ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري‬ ‫‪ -1-1‬ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ‪ -‬ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ‬ ‫‪ -2-1‬ﻃﺮحﻫﺎ و ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ آﻣﺎﯾﺶ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ‬ ‫‪ -3-1‬آب‪ ،‬ﺧﺎك و ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ‬ ‫‪ -4-1‬وﺿﻌﯿﺖ ”اﻗﺘﺼﺎدي“‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ و زﯾﺮﺑﻨﺎﻫﺎ‬ ‫‪ -5-1‬ﭘﺮاﮐﻨﺪﮔﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ‪ ،‬ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ‪ ،‬اﺷﺘﻐﺎل‬ ‫‪ -6-1‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‪ ،‬روﺳﺘﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪاي و زﯾﺴﺖﻣﺤﯿﻄﯽ‬ ‫‪ -7-1‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺎرز ﻗﻮﻣﯽ‪ -‬ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‪.‬‬ ‫ﺑﺨﺶ دوم‪ :‬ﺑﺮرﺳﯽ اﺑﻌﺎد اﺛﺮﮔﺬاري ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺑـﺮ ﺣـﻮزه ﻧﻔـﻮذ ﻣـﺴﺘﻘﯿﻢ ﻣﻨﻄﻘـﻪ‪ .‬ﺷـﺎﻣﻞ‬ ‫ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ روﻧﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎ و ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎ‬ ‫‪ -1-2‬اﺑﻌﺎد ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در ”ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﯽ“ و ﺗﺤﻮﻻت ﻣﻨﺘﺞ از آن‬ ‫‪ -2-2‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز اﺛﺮ ﭘﺮوژه ﮔﺎز ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﯽ در اﻓﻖ ﻃﺮح در زﻣﯿﻨﻪﻫﺎي زﯾﺮ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ‬ ‫ﻧﯿﺎزﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎ و ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎ‪:‬‬ ‫‪ -1-2-2‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ ،‬ﻧﻈﺎﻣﯽ و ژﺋﻮﭘﻮﻟﯿﺘﯿﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫‪ -2-2-2‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻃﺮحﻫﺎ و ﭘﺮوژهﻫﺎ‬ ‫‪ -3-2-2‬آب‪ ،‬ﺧﺎك و ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ‬ ‫‪ -4-2-2‬ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ و زﯾﺮﺑﻨﺎﻫﺎ‬ ‫‪ -5-2-2‬اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ ،‬ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ‪ ،‬ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ و اﺷﺘﻐﺎل‬ ‫‪ -6-2-2‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‪ ،‬روﺳﺘﺎﯾﯽ و ﻣﻨﻄﻘﻪاي‬ ‫‪ -7-2-2‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﻗﻮﻣﯽ‪.‬‬


‫‪19‬‬


‫ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪ :‬آﻣﺎﯾﺶ و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد اﺻﻼح روﻧﺪ رﺷﺪ آﺗﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑـﻪ اوﻟﻮﯾـﺖﺑﻨـﺪي ﻣـﺴﺎﺋﻞ و ﻣـﻮارد‬ ‫ﻣﻄﺮوﺣﻪ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻗﺒﻞ‬ ‫‪ -1-3‬اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪي و ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ و روي ﻫﻢ اﻧﺪازي ﻻﯾﻪﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ‬ ‫اوﻟﻮﯾﺖ از ﺳﻄﻮح زﯾﺮﯾﻦ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ‪:‬‬ ‫‪ -1-1-3‬ﻧﻘﺸﻪ ﺳﻄﺢ ﺻﻔﺮ‪ :‬ﺑﺴﺘﺮ‬ ‫‪ -2-1-3‬ﻧﻘﺸﻪ ﺳﻄﺢ ﯾﮏ‪ :‬ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫‪ -3-1-3‬ﻧﻘﺸﻪ ﺳﻄﺢ دو‪ :‬اﺳﮑﺎن‬ ‫‪ -4-1-3‬ﻧﻘﺸﻪ ﺳﻄﺢ ﺳﻪ‪ :‬زﯾﺮﺑﻨﺎ‬ ‫‪ -5-1-3‬ﻧﻘﺸﻪ ﺳﻄﺢ ﭼﻬﺎر‪ :‬اﻗﺘﺼﺎد‬ ‫‪ -6-1-3‬ﻧﻘﺸﻪ ﺳﻄﺢ ﭘﻨﺞ‪ :‬ﺟﺎﻣﻌﻪ‬ ‫‪ -7-1-3‬ﻧﻘﺸﻪ ﺳﻄﺢ ﺷﺶ‪ :‬ﺗﻮﺳﻌﻪ‬ ‫‪ -8-1-3‬ﻧﻘﺸﻪ ﺳﻄﺢ ﻫﻔﺖ‪ :‬ﭘﺎﯾﻪ‬ ‫‪ -9-1-3‬ﻧﻘﺸﻪ ﺳﻄﺢ ﻫﺸﺖ‪ :‬آﻣﺎﯾﺶ‬ ‫‪ -2-3‬ﺗﺤﻠﯿﻞ و اﺳﺘﻨﺘﺎج »روي ﻫﻢ اﻧﺪازي« و ﺗﻄﺒﯿﻖ ﺳﻨﺪﻫﺎ در ﻣﺮاﺣﻞ درج و ﺷﻤﻮل‬ ‫اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺗﻄﺒﯿﻖ ﻧﯿﺎزﻫﺎ ﺑﺎ اﻣﮑﺎﻧﺎت و ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ و ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎ و‬ ‫ﻃﺮح ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدات و ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎ‬ ‫‪ -3-3‬اراﺋﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎ و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎي ﮐﻠﯽ و در ﺣﺪ ﮐﻼن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ در ﻣﻮارد زﯾﺮ‬ ‫)و در ﺻﻮرت ﻟﺰوم‪ ،‬ﻃﺮح ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺣﻘﻮﻗﯽ و ﻗﺎﻧﻮﻧﯽ(‪:‬‬

‫‪ -1-3-3‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ‪ -‬ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ‬ ‫‪ -2-3-3‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻃﺮحﻫﺎ و ﭘﺮوژهﻫﺎ‬ ‫‪ -3-3-3‬آب‪ ،‬ﺧﺎك و ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ‬ ‫‪ -4-3-3‬اﻗﺘﺼﺎد ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ و زﯾﺮﺑﻨﺎﻫﺎ‬ ‫‪ -5-3-3‬ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺳﮑﺎن ﺟﻤﻌﯿﺖ‪ ،‬ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ و اﺷﺘﻐﺎل‬ ‫‪ -6-3-3‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‪ ،‬روﺳﺘﺎﯾﯽ و ﻣﻨﻄﻘﻪاي‬



‫‪20‬‬ ‫‪ -7-3-3‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﻗﻮﻣﯽ‬ ‫‪ -4-3‬زﻣﯿﻨﻪﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﻌﺪي‬ ‫‪ -5-3‬ﺗﻮﺻﯿﻪﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ و ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ‬ ‫ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺎر و وﻇﺎﯾﻒ ﮔﺮوهﻫﺎي ﮐﺎري‬

‫ﻫﺮ ﮔﺮوه ﮐﺎري‪ ،‬ﻓﺼﻮل ﻣﻌﯿﻦ ﺷﺪه از ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺨﺶ اول و ﺑﺨﺶ دوم ﮐﻪ در‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ را ﺑﺮ اﺳﺎس زﯾﺮ ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت آﻧﻬﺎ اﻧﺘﺨﺎب و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬ ‫روشﺷﻨﺎﺳﯽ ﻣﺘﻌﺎرف ﺑﺮرﺳﯽ‪ ،‬ﺗﺎ ﺣﺪ ﺟﺰﺋﯿﺎت ﻻزم ﮐﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺑﺨﺶ ﺳﻮم ﺑﺮاي اﺳﺘﻨﺘﺎج‬ ‫اﺳﺖ ﻣﻮرد ﻣﺪاﻗﻪ ﻗﺮار ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﭼﺎرﭼﻮب ﮐﻠﯽ ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻮارد زﯾﺮ را ﻣﻠﺤﻮظ دارﻧﺪ‪:‬‬ ‫ ﺳﻄﺢ ﮐﻼن ﻣﺴﺎﺋﻞ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻃﺮح ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ و ورود ﺑﻪ ﺟﺰﺋﯿﺎت‬‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻄﻮري ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﺑﺨﺶ ﺳﻮم ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﯾﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﺮد ﮐﻪ‬ ‫ﺗﺄﺛﯿﺮات ﻗﺎﺑﻞ اﻏﻤﺎﺿﯽ ﺑﺮ ﮐﻼن ﻣﻨﻄﻘﻪ دارد ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ ﺑﻨﺪ ﻓﻮق ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻌﻨﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ اﺑﻌﺎد ﺧﺮد ﺑﻮدن ﻣﺴﺌﻠﻪ ذﮐﺮ ﮔﺮدﯾﺪه و دﻟﯿﻞ‬‫اﻏﻤﺎض آن ﻣﻄﺮح ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ ﻫﺮ ﻓﺼﻞ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ زﯾﺮ ﻓﺼﻞﻫﺎي زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬‫‪-‬‬

‫ﻣﻘﺪﻣﻪ‪ ،‬ﮐﻠﯿﺎت و روشﻫﺎ‬

‫‪-‬‬

‫ﺑﺪﻧﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎ‬

‫‪-‬‬

‫ﺧﻼﺻﻪ‪ ،‬ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮي‪ ،‬ﻧﮑﺎت ﻣﻬﻢ و ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﻫﺎ‬

‫ ﮐﻠﯿﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎ اﻟﺰاﻣﺎً ﺑﺮ روي ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﺗﺮاﻧﺴﭙﺎرﻧﺖ و ﮐﺎﻏﺬي ﻧﻤﻮد ﺗﺼﻮﯾﺮي ﺧﻮاﻫﻨﺪ‬‫داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ ﻣﻘﯿﺎس ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ در ﭼﻨﺪ ﺳﻄﺢ ‪ 1:2,000,000‬و ‪ 1:1,000,000‬و ‪ 1:500,000‬و‬‫‪ 1:250,000‬و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮه ﻧﮕﺮش ﺑﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‬ ‫ ﺑﺨﺶ ﺳﻨﺘﺰ و اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻧﻬﺎﯾﯽ ﻣﻮﺿﻮع ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺨﺶ ﺳﻮم ﺗﻮﺳﻂ اﺷﺘﺮاك ﻧﻈﺮ و‬‫ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﻤﻪ ﮔﺮوهﻫﺎي ذﯾﺮﺑﻂ و ﺑﺼﻮرت ﺟﻤﻌﯽ اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬دﺳﺘﻮر‬


‫‪21‬‬


‫ﮐﺎر ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮيﻫﺎي ﮐﻠﯽ در ﺟﻠﺴﺎت ﺗﻠﻔﯿﻖ آﻣﺎﯾﺶ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﯾﮏ از ﮔﺮوهﻫﺎي ﮐﺎري‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮدﯾﺪ‪.‬‬ ‫‪-‬‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت و ﺟﺪاول و ﻧﻤﻮدارﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺮماﻓﺰار ‪EXCEL‬‬

‫ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ ﻓﺼﻞﺑﻨﺪي ﮔﺰارش ﺑﺮ اﺳﺎس ﺷﻤﺎرهﻫﺎي ﻣﺴﻠﺴﻞ و ﻫﺮﻣﯽ از راﺳﺖ ﺑﻪ ﭼﭗ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ زﯾﺮ‬‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬

‫ﺑﺨﺶ‬

‫‪... - 5 – 6 – 2 – 4 - 3‬‬ ‫ﻓﺼﻞ‬

‫زﯾﺮﻓﺼﻞ‬

‫ﺑﻨﺪ‬

‫زﯾﺮﺑﻨﺪ‬

‫ ﮐﻠﯿﻪ ﮔﺮوهﻫﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺷﻮراي ﺗﻠﻔﯿﻖ را در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ رﻋﺎﯾﺖ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﮐﻠﯿﺎت اﯾﻦ‬‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ در روشﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬از ﻗﺮار زﯾﺮ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫‪-‬‬

‫ﺗﺮﺳﯿﻢ وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد‬

‫‪-‬‬

‫ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ آﯾﻨﺪه در اﻓﻖ ﻃﺮح ﺑﺎ اﺣﺘﺴﺎب اﺛﺮات ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري‬

‫‪-‬‬

‫ﺗﻄﺒﯿﻖ و ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﻨﺘﺰ ﻧﻬﺎﯾﯽ‪.‬‬

‫وﻇﺎﯾﻒ ﮔﺮوه ﮐﺎري ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ‪ -‬ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫در ﺑﺨﺶ اول‪:‬‬ ‫‪-1-1‬‬

‫ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ‪ -‬ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬ ‫‪ -1-1-1‬ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ‬ ‫‪ -2-1-1‬ﺳﯿﺎﺳﯽ‬

‫در ﺑﺨﺶ دوم‪:‬‬ ‫‪ -3-1-1‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز اﺛﺮ ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در اﻓﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ در ﺣﯿﻄﻪ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺳﯿﺎﺳﯽ‪،‬‬



‫‪22‬‬

‫ﻧﻈﺎﻣﯽ و ژﺋﻮﭘﻮﻟﯿﺘﯿﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎ و ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎ‪.‬‬ ‫در ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪:‬‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﺷﻮراي ﺗﻠﻔﯿﻖ‬ ‫روش ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺨﺶ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺟﻐﺮاﻓﯿـﺎﯾﯽ‪ -‬ﺳﯿﺎﺳـﯽ‪ :‬اﯾـﻦ ﺑﺨـﺶ ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﺗﺤﻠﯿﻠـﯽ ﮐﻠﯿـﻪ ﻣـﻮارد‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ -‬ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ‪ -‬ﻧﻈﺎﻣﯽ و ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آن را ﻃﺮح و ﺑﺮرﺳﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد‪.‬‬

‫وﻇﺎﯾﻒ ﮔﺮوه ﮐﺎري ﺳﺎﯾﺮ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫در ﺑﺨﺶ اول‪:‬‬ ‫‪-2-1‬‬

‫ﻃﺮحﻫﺎ و ﭘﺮوژهﻫﺎي ﮐﻼن داﺧﻠﯽ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ آﻣﺎﯾﺶ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ‪:‬‬ ‫ﺣﺠﻢ ﮐﻠﯽ اﺛﺮات ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻃﺮحﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺼﻮب‬

‫در ﺑﺨﺶ دوم‪:‬‬ ‫‪-1-2-2‬‬

‫ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻃﺮحﻫﺎ و ﭘﺮوژهﻫﺎ در اﻓﻖ ﻃﺮح‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ اﺛﺮات ﺟﺎﻧﺒﯽ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻨﻔﯽ ﻃﺮحﻫﺎ و ﭘﺮوژهﻫﺎ‬

‫در ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪:‬‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﺷﻮراي ﺗﻠﻔﯿﻖ‬ ‫روش ﺷﻨﺎﺳﯽ‪ :‬ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮات ﻃﺮحﻫﺎ و ﭘﺮوژهﻫﺎ در ﭼﻨﺪ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﯾﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪:‬‬


‫‪23‬‬


‫‪ -1‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺟﺪاول اﺛﺮ اﺷﺘﻐﺎل و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻃﺮحﻫﺎ و ﭘﺮوژهﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻔﻮذ‪ .‬اﯾﻦ ﺟﺪاول‬ ‫ﺑﺎﯾﺪ ﻋﻠﯽاﻟﻘﺎﻋﺪه ﺑﺎ ﺟﺪول ﺑﺨﺶ اﻗﺘﺼﺎد ﺟﻤﻊﭘﺬﯾﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2‬اﺛﺮات ﻃﺮحﻫﺎ و ﭘﺮوژهﻫﺎي دﯾﮕﺮ ﺑﺮ ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ‬

‫وﻇﺎﯾﻒ ﮔﺮوه ﮐﺎري آب‪ ،‬ﺧﺎك و ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ‬ ‫در ﺑﺨﺶ اول‪:‬‬ ‫‪-1-3-1‬‬

‫ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‪ ،‬اﻗﻠﯿﻢ‪ ،‬ﻣﻨﺎﺑﻊ آب‪ ،‬ﺧﺎك‪ ،‬زﻣﯿﻦﺷﻨﺎﺳﯽ و زﻟﺰﻟﻪﺧﯿﺰي‬

‫‪-2-3-1‬‬

‫ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‪ ،‬ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ‪ ،‬ﺣﯿﺎتوﺣﺶ ﺟﺎﻧﻮري‪ ،‬زﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎ و‬ ‫ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﺷﺪه‬

‫‪-3-3-1‬‬

‫ﺑﺮرﺳﯽ آﻟﻮدﮔﯽﻫﺎي زﯾﺴﺖﻣﺤﯿﻄﯽ‬

‫‪-4-3-1‬‬

‫ﺿﻮاﺑﻂ و ﻣﻘﺮرات ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ‬

‫در ﺑﺨﺶ دوم‪:‬‬ ‫‪ -1-3-2-2‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‬ ‫‪ -2-3-2-2‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‬ ‫‪ -3-3-2-2‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز آﻟﻮدﮔﯽﻫﺎي زﯾﺴﺖﻣﺤﯿﻄﯽ‬ ‫در ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪:‬‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﺷﻮراي ﺗﻠﻔﯿﻖ‬ ‫روش ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺨﺶ ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ‪ :‬اﯾـﻦ ﺑﺨـﺶ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋـﺎت ﭘـﺮوژه ﺳـﺮﻣﺎﯾﻪﮔـﺬاري و‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﺎﯾﺮ ﻃﺮحﻫﺎ و ﭘﺮوژهﻫﺎ اﺛـﺮات زﯾـﺴﺖﻣﺤﯿﻄـﯽ آﻧﻬـﺎ را در ﻣﻨﻄﻘـﻪ ﺣـﻮزه ﻧﻔـﻮذ ارزﯾـﺎﺑﯽ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﺮد‪.‬‬



‫‪24‬‬ ‫وﻇﺎﯾﻒ ﮔﺮوه ﮐﺎري اﻗﺘﺼﺎد‬ ‫در ﺑﺨﺶ اول‪:‬‬ ‫‪-1-4-1‬‬

‫ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي‬

‫‪-2-4-1‬‬

‫ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ‬

‫‪-3-4-1‬‬

‫ﺑﺨﺶﻫﺎي زﯾﺮﺑﻨﺎﯾﯽ‬

‫روش ﮐﺎر‪ :‬ﺗﺮﺳﯿﻢ وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد از اﺑﻌﺎد ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي در زﻣﯿﻨﻪ‪:‬‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاريﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﻮﻟﯿﺪ‪ ،‬اﺷﺘﻐﺎل‬ ‫ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪارد ‪ ISIC‬ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺮوهﻫﺎي )‪ 12‬ﮔﺎﻧﻪ(‪ :‬ﮐﺸﺎورزي‪ ،‬ﻧﻔﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﻌﺪن‪ ،‬ﺻﻨﺎﯾﻊ‪ ،‬ﺑﺮق و آب و ﮔﺎز‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن‪ ،‬ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ‪ ،‬رﺳﺘﻮران و ﻫﺘﻠﺪاري‪ ،‬ﺣﻤﻞ و‬ ‫ﻧﻘﻞ و اﻧﺒﺎرداري و ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺧﺪﻣﺎت ﻣﻮﺳﺴﺎت ﻣﺎﻟﯽ و ﭘﻮﻟﯽ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺴﺘﻐﻼت و‬ ‫ﺧﺪﻣﺎت ﺣﺮﻓﻪاي و ﺗﺨﺼﺼﯽ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت ﻋﻤﻮﻣﯽ‪ ،‬ﺧﺪﻣﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﺷﺨﺼﯽ و‬ ‫ﺧﺎﻧﮕﯽ‪ .‬اﯾﻦ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي در ﺣﺪ ﺑﺨﺶﻫﺎ )‪32‬ﮔﺎﻧﻪ( در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺴﺮي اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺣﺴﺎبﻫﺎي ﻣﻠﯽ اﯾﺮان ﺻﻔﺤﺎت‬‫‪ 9-51‬ﻧﺸﺮﯾﻪ آذر ‪ 1373‬ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬رﯾﺰ ﺷﺪن در درون اﻃﻼﻋﺎت در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﺗﺎ ﺣﺪ‬ ‫ﺗﻮﻟﯿﺪات اﺳﺎﺳﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻄﺮح ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬ ‫در ﺑﺨﺶ دوم‪:‬‬ ‫‪ -1-4-2-2‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي‬ ‫‪ -2-4-2-2‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ‬ ‫‪ -3-4-2-2‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﺑﺨﺶﻫﺎي زﯾﺮﺑﻨﺎﯾﯽ‬ ‫روش ﮐﺎر‪ :‬در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ اﻗﺘﺼﺎدي و ﺟﺪول داده ﺳﺘﺎﻧﺪه و ﺑﺎ‬


‫‪25‬‬

‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪي زﯾﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﺛﺮ ﭘﺪﯾﺪ آﻣﺪن ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در دو ﻗﺴﻤﺖ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬ ‫‪ -1‬اﺛﺮي ﮐﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد‬ ‫‪ -2‬اﺛﺮي ﮐﻪ از ﻃﺮﯾﻖ اﻗﺘﺼﺎد ﮐﻞ ﮐﺸﻮر ﺑﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ وارد ﻣﯽﮔﺮدد‬

‫در ﻃﺒﻘﻪ )‪ (1‬ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﯿﺎزﻫﺎ‪ ،‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎ و ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاريﻫﺎ و ‪ ...‬ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي و ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮاﻫﺪ ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ در ﻫﺮ ﺑﺨﺶ روش ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﻃﺒﻘﻪ )‪ (2‬ﺑﺎ ﺣﻞ اﻟﮕﻮﻫﺎي داده‪ -‬ﺳﺘﺎﻧﺪه و ﺑﻬﻨﮕﺎم ﮐﺮدن ﻗﯿﻤﺘﯽ آن )ﻧﻪ ﺿﺮاﯾﺐ ﻓﻨﯽ(‬ ‫)از ﻟﺤﺎظ ارزش اﺳﻤﯽ( ﺑﺎ اﻟﻘﺎء ارﻗﺎم ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬ﺗﺤﻮﻻت اﻗﺘﺼﺎد ﮐﺸﻮر را در‬ ‫زﻣﯿﻨﻪﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ‪ ،‬اﺷﺘﻐﺎل‪ ،‬واردات و‪ ...‬ارزﯾﺎﺑﯽ ﻧﻤﻮده و ﺳﻬﻢ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺴﻬﯿﻢ‬ ‫ﺳﺎده ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪:‬‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﺷﻮراي ﺗﻠﻔﯿﻖ‬ ‫روش ﺷﻨﺎﺳﯽ در ﺑﺨﺶ اﻗﺘﺼﺎد‪:‬‬ ‫اﻟﻒ‪ -‬اﺛﺮات ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬ ‫‪ -1‬ﺗﻬﯿﻪ ﺟﺪول ﻣﯿﺰان ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﭘﺮوژه ﻃﯽ ﺳﺎلﻫﺎي ﻣﺎﺑﯿﻦ ﺳﺎل ﭘﺎﯾﻪ و ﺳﺎل اﻓﻖ‬ ‫‪ -2‬آﻣﺎده ﻧﻤﻮدن ﺟﺪول داده – ﺳﺘﺎﻧﺪه و ﯾﺎﻓﺘﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي اﺛﺮﮔﺬاري ﻣﯿﺰان‬ ‫رﯾﺎﻟﯽ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺑﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ‪ ،‬اﺷﺘﻐﺎل‪ ... ،‬ﮐﻠﯿﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎد‬ ‫‪ -3‬اﻋﻤﺎل اﻃﻼﻋﺎت ردﯾﻒ ‪ 1‬در ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ردﯾﻒ ‪ 2‬ﺟﻬﺖ ﺣﺼﻮل ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻣﯿﺰان اﺷﺘﻐﺎل‬



‫‪26‬‬ ‫و ﺗﻮﻟﯿﺪ در اﺛﺮ اﺟﺮاي ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در ﮐﻞ ﮐﺸﻮر‬

‫‪ -4‬آﻣﺎده ﺳﺎزي اﻃﻼﻋﺎت ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ در زﻣﯿﻨﻪ ﺣﺴﺎبﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪاي و ﭘﯿﺪا ﮐﺮدن‬ ‫ﺳﻬﻢ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ از ﮐﻞ ﮐﺸﻮر در زﻣﯿﻨﻪﻫﺎي اﺷﺘﻐﺎل و ﺗﻮﻟﯿﺪ‬ ‫‪ -5‬ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 3‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ردﯾﻒ ‪ 4‬ﺑﺮاي ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ‪ ،‬در ﭘﺎﯾﺎن اﯾﻦ ﺑﻨﺪ‬ ‫ﺧﻮاﻫﯿﻢ داﻧﺴﺖ در اﺛﺮ ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﭼﻪ اﺛﺮاﺗﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ اﻟﻘﺎء ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ازاﯾﻦ ﺑﺨﺶ‪:‬‬ ‫‪ Ø‬اﻓﺰاﯾﺶ اﺷﺘﻐﺎل ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ در ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ در ﺳﺎل اﻓﻖ ﻃﺮح‬ ‫‪ Ø‬اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻏﯿﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ در ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ در ﺳﺎل اﻓﻖ ﻃﺮح‬ ‫اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺤﺘﻮي اﺛﺮات ﺑﺨﺶ‪-‬ي اﺳﺖ ﮐﻪ ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در آن ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي‬ ‫ﻣﯽﺷﻮد‪ -‬ﺑﺮ ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ب‪ -‬اﺛﺮات ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬ ‫ﯾﺎﻓﺘﻦ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﻣﺒﻨﯽ ﺑﺮ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﻪ ازاء ﻫﺮ ‪ a‬رﯾﺎل ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در ﺑﺨﺶ‪ -‬ي ﮐﻪ‬ ‫ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در آن ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﯽﮔﺮدد‪ -‬ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﯿﺰان در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺷﺘﻐﺎل‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت را ﻣﯽﺗﻮان از ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺪﺳﺖ آورد ﯾﺎ از ﻧُﺮمﻫﺎ و‬ ‫ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﺟﻬﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻫﻤﯿﻨﻄﻮر ﺧﻮد ﺟﺪول داده‪ -‬ﺳﺘﺎﻧﺪه در ﺳﺘﻮن ﺑﺨﺶ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‬ ‫ﺣﺎوي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ در اﯾﻦ ﻣﻮرد ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ در ﺳﺎل‬ ‫اﻓﻖ ﻃﺮح ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﯿﺰاﻧﯽ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﭘﯿﺸﯿﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ در اﻧﺠﺎم‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﭘﺮوژه دﺧﯿﻞ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ج‪ -‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ و ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ روﻧﺪ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﻮﺟﻮد در اﺷـﺘﻐﺎل و ﺗﻮﻟﯿـﺪ ﺑﺮاﺳـﺎس روشﻫـﺎي ﭘـﯿﺶﺑﯿﻨـﯽ‬ ‫ﻣﺘﺪاول و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روﻧﺪﻫﺎ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪.‬‬


‫‪27‬‬

‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫د‪ -‬ﺟﻤﻊ اﺛﺮات ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ‬

‫ﺟﻤﻊﺑﻨﺪي ﺑﺨﺸﻬﺎي اﻟﻒ و ب و ج ﻋﻤﻼً اﺷﺘﻐﺎل و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را در اﻓﻖ‬ ‫ﻃﺮح ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫وﻇﺎﯾﻒ ﮔﺮوه ﮐﺎري ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ‬ ‫در ﺑﺨﺶ اول‪:‬‬ ‫‪-1-5-1‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ و ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‬

‫‪-2-5-1‬‬

‫ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ و اﺷﺘﻐﺎل‬

‫در ﺑﺨﺶ دوم‪:‬‬ ‫‪ -1-5-2-2‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‬ ‫‪ -2-5-2-2‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ و اﺷﺘﻐﺎل‬ ‫در ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪:‬‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﺷﻮراي ﺗﻠﻔﯿﻖ‬ ‫روش و ﻣﺮاﺣﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ :‬روش ﻣﻄﺎﻟﻌـﺎت ﺟﻤﻌﯿﺘـﯽ ﻋﻤـﺪﺗﺎً ﻣﺒﺘﻨـﯽ ﺑـﺮ اﺳـﺘﻔﺎده از اﺳـﻨﺎد و ﻣـﺪارك‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارك ﻣﯽﺗﻮان ﺗﺎ ﺣﺪودي ﺗﺼﻮﯾﺮ ﮐﻤ‪‬ﯽ وﺿﻌﯿﺖ ﻓﻌﻠـﯽ‬ ‫ﺟﻤﻌﯿﺖ را از ﻟﺤﺎظ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷـﻨﺎﺧﺘﯽ‪ ،‬اﺟﺘﻤـﺎﻋﯽ و اﻗﺘـﺼﺎدي ﺑـﻪ دﺳـﺖ داد‪ .‬ﺑﺮﺧـﯽ‬ ‫ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﮐﯿﻔﯿﺘﯽ و ﯾﺎ ﮐﻤ‪‬ﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﮐﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺣـﺼﻮل از ﻃﺮﯾـﻖ ﻣـﺪارك و اﺳـﻨﺎد ﻧﯿـﺴﺖ و ﯾـﺎ‬ ‫اﺻﻼً ﻣﺪارك و اﺳﻨﺎدي ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ وﺟﻮد ﻧﺪارد از ﻃﺮﯾـﻖ ﻣـﺼﺎﺣﺒﻪ و ﺳـﺎﯾﺮ روﺷـﻬﺎي ﺟﻤـﻊآوري‬



‫‪28‬‬

‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪ .‬ﺟﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ آﻣﺎر ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺳﺮ ﺷﻤﺎري ﻋﻤﻮﻣﯽ ﻧﻔـﻮس‬ ‫و ﻣﺴﮑﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺎ دادهﻫﺎي ﺳﺮﺷﻤﺎريﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺗﺤﻮﻻت ﺟﻤﻌﯿﺘـﯽ ﻣﻨﻄﻘـﻪ‬ ‫را در ﻃﻮل دﻫﻪﻫﺎي اﺧﯿﺮ ﻧﺸﺎن ﺧﻮاﻫﺪ داد و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ اﯾﻦ ﺗﺤﻮﻻت ﭘﺎﯾﻪاي ﺑـﺮاي‬ ‫ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺗﺤﻮﻻت آﺗﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﯾـﻦ ﭘـﯿﺶﺑﯿﻨـﯽ ﺑـﺮ اﺳـﺎس روﻧـﺪ ﺗﺤـﻮل ﺟﻤﻌﯿـﺖ و‬ ‫ﻫﻢﭼﻨﯿﻦ ﻋﻮاﻣﻞ اﺛﺮﮔﺬار ﺑﺮ اﯾﻦ ﺗﺤﻮﻻت ﺻﻮرت ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬در اﻧﺘﻬﺎ ﻣﯽﺗﻮان ﻣﯿﺰان ﺟﻤﻌﯿﺖ‪،‬‬ ‫وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي آن و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ وﺿـﻌﯿﺖ ﻓﻌﺎﻟﯿـﺖ و اﺷـﺘﻐﺎل ﺟﻤﻌﯿـﺖ را در آﯾﻨـﺪه ﭘـﯿﺶﺑﯿﻨـﯽ و ﻣـﻮرد‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار داد‪ .‬ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﻤﻌﯿﺖ در ‪ 5‬ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻧﺠﺎم ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪:‬‬ ‫اﻟﻒ‪ -‬ﮔﺮدآوري و ﺳﺎﻣﺎن ﺑﺨﺸﯽ اﻃﻼﻋﺎت‪ :‬اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ‬ ‫ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﯾﺎد‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮده و ﻣﺘﻨﻮع اﺳﺖ و از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺘﻔﺎوﺗﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻬﯿﻪ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﺧﻼﺻﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ﮔﺮدآوري و ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻫﺪاف ﻣﺨﺘﻠﻒ )اﺟﺮاﺋﯽ‪،‬‬ ‫ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ‪ ،‬ﻣﻮردي ‪ (...‬ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻬﻨﺪﺳﯿﻦ‬ ‫ﻣﺸﺎور‪ ،‬واﺣﺪﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي اﺟﺮاﺋﯽ و ﻣﺘﺨﺼﺼﯿﻦ و ﮔﺮوﻫﻬﺎي داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ و‬ ‫ﺗﺤﻘﯿﻘﺎﺗﯽ و ‪ ...‬ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ دادهﻫﺎ ﺑﺮاي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ ﺗﻮﺳﻂ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي‬ ‫آﻣﺎري ذﯾﺮﺑﻂ و ﺑﻪ وﯾﮋه ﻣﺮﮐﺰ آﻣﺎر اﯾﺮان ﺟﻤﻊآوري و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺎ ﺣﺪ‬ ‫اﻣﮑﺎن آﻣﺎر و دادهﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺟﺮاﺋﯽ و ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ آﻣﺎري‬ ‫ﺗﻬﯿﻪ و ﮔﺮدآوري ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ آﻣﺎري در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از ‪:‬‬ ‫ ﻣﺮﮐﺰ آﻣﺎر اﯾﺮان‬‫ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰي اﺳﺘﺎنﻫﺎ‬‫ ﺳﺎزﻣﺎن ﺛﺒﺖ اﺣﻮال‬‫ وزارت ﮐﺸﺎورزي و ﺟﻬﺎد ﺳﺎزﻧﺪﮔﯽ‬‫ وزارت ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ ،‬درﻣﺎن و آﻣﻮزش ﭘﺰﺷﮑﯽ‬‫‪................‬‬ ‫ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺳﺮﺷﻤﺎريﻫﺎي ﻧﻔﻮس و ﻣﺴﮑﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺳﺮﺷﻤﺎريﻫﺎي‬ ‫ﻋﺸﺎﯾﺮي و آﻣﺎرﮔﯿﺮيﻫﺎي ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﻣﺮﮐﺰ آﻣﺎر )ﺑﺎروري‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎل و ﺑﯿﮑﺎري ‪ (...‬و ﻫﻢ ﭼﻨﯿﻦ‬


‫‪29‬‬


‫آﻣﺎرﻫﺎي ﺛﺒﺘﯽ ﻣﻮﺟﻮد )ﻣﺮگ و ﻣﯿﺮ‪ ،‬زاد و وﻟﺪ‪ ،‬ﻃﻼق‪ ،‬ازدواج‪ ،‬ﺗﻌﺪاد داﻧﺶ آﻣﻮزان و‪ (...‬و ﻧﯿﺰ‬ ‫در ﺻﻮرت اﻣﮑﺎن اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﻬﺪاﺷﺖ و اﻃﻼﻋﺎت روﺳﺘﺎﺋﯽ ﺟﻬﺎد ﺳﺎزﻧﺪﮔﯽ‬ ‫ﺟﻤﻊآوري ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ب – ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﮐﺮدن و ﺑﺎزﺳﺎزي اﻃﻼﻋﺎت‪ :‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ ﻓﺎﺻﻠﮥ زﻣﺎﻧﯽ ﺷﺮﺷﻤﺎريﻫﺎ ‪ 10‬ﺳﺎﻟﻪ‬ ‫اﺳﺖ و اﻏﻠﺐ ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ از زﻣﺎن ﺟﺪﯾﺪﺗﺮﯾﻦ ﺳﺮﺷﻤﺎري ﻧﻔﻮس آﻣﺎر ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده در دﺳﺘﺮس‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد و در ﻃﯽ اﯾﻦ ﻣﺪت ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت ﺳﯿﺎﺳﯽ و ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﺋﯽ ﺗﺎﺣﺪودي ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﯿﺰ ﮐﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎ‬ ‫ﺣﺪ اﻣﮑﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻌﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ ﺑﺨﺸﯽ از اﻃﻼﻋﺎت در ﻗﺎﻟﺐ آﺧﺮﯾﻦ ﺗﻘﺴﯿﻤﺎت اراﺋﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻬﻢ در ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎي ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ و ﺗﺼﻤﯿﻢﮔﯿﺮي ﺑﺮاي‬ ‫آﯾﻨﺪه‪ ،‬روﻧﺪ ﺗﺤﻮﻻت ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ و در ﻣﻮرد ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ ،‬ﺗﻌﺪادي از ﺷﻬﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ در‬ ‫ﺳﺎﻟﻬﺎي ﻗﺒﻞ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎزﺳﺎزي ﺑﺮﺧﯽ از ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎ و ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ )ﺗﺎﺣﺪ اﻣﮑﺎن(‬ ‫ﺑﺮاي ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﯽ ﻣﺰﺑﻮر از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ و وﻗﺖ ﮔﯿﺮﺗﺮﯾﻦ ﻣﺮاﺣﻞ ﮐﺎر اﺳﺖ‪.‬‬ ‫پ – ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي دادهﻫﺎي ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه و ﺗﻤﯿﺰ ﮐﻤﺒﻮدﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‪ :‬ﭘﺲ از ﺟﻤﻊآوري‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫ﮐﺮدن و ﺑﺎزﺳﺎزي اﻃﻼﻋﺎت آﻣﺎري‪ ،‬اﯾﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺮﺗﺐ و ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﯾﺮ‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت )ﺛﺒﺘﯽ‪ ،‬ﮔﺰارﺷﺎت ﻣﻮردي ‪ (...‬ﮐﻤﺒﻮدﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ و آﻣﺎري ﻣﺸﺨﺺ ﻣﯽﺷﻮد ﮐﻪ در‬ ‫ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﻣﯽﺗﻮان ﺑﺎ ﻣﺮاﺟﻌﻪ‪ ،‬ﻣﺸﺎﻫﺪه و ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ رﻓﻊ ﮐﻤﺒﻮدﻫﺎ اﻗﺪام ﮐﺮد‪.‬‬ ‫ت – ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺮدآوري ﺷﺪه‪ :‬ﺗﻠﻔﯿﻖ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ دادهﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺮدآوري‬ ‫ﺷﺪه و ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ آﻧﻬﺎ‪ ،‬زﻣﯿﻨﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺑﺮاي ﺗﺮﺳﯿﻢ ﺳﯿﻤﺎي ﻋﻤﻮﻣﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ و‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﻤﯿﺰ ﻣﺰﯾﺖﻫﺎ‪ ،‬ﮐﻤﺒﻮدﻫﺎ و ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽآورد‪.‬‬ ‫ث – ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ وﺿﻌﯿﺖ آﯾﻨﺪه‪ :‬در اﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻗﺒﻞ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬ ‫ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎ‪ ،‬وﺿﻌﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬ﭘﺮوژهﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎي ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ و ﯾﺎ در واﻗﻊ ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺳﺎﯾﺮ‬ ‫ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ و ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪه از آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ‪ ،‬وﺿﻌﯿﺖ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ و‬ ‫اﺷﺘﻐﺎل و اﺷﺘﻐﺎل در ﺑﺨﺶﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي در ﻣﻘﺎﻃﻊ زﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻗﺪام ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﮑﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ‬



‫‪30‬‬

‫در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻟﺰوم ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﺷﺪﯾﺪ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ در ﻣﻮرد ﺗﺤﻮﻻت ﺷﺎﺧﺼﻬﺎي‬ ‫ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ ﺑﺨﺼﻮص ﻣﻬﺎﺟﺮتﻫﺎ ﺑﻪ و از ﻣﻨﻄﻘﻪ و اﺷﺘﻐﺎل و ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬ ‫دﯾﺪﮔﺎﻫﻬﺎي ﺑﺨﺶﻫﺎي دﯾﮕﺮ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﺼﺤﯿﺢ ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ روﻧﺪ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎي ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫روش ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺨﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﺑﺨﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺑﺎ درﯾﺎﻓﺖ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺨﺶﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎد و ﻃﺮحﻫﺎ و ﭘﺮوژهﻫﺎ و ﺑﺮ اﺳﺎس‬ ‫ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ اﺷﺘﻐﺎل آﻧﻬﺎ ﮐﻞ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ را در اﻓﻖ ﻃﺮح ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬ ‫اﻗﻼم ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﻣﻬﺎﺟﺮت‪ ،‬زاد و وﻟﺪ ﻣﺮگ و ﻣﯿﺮ و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎي‬ ‫ﺟﻤﻌﯿﺘﯽ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻓﺮض اﺳﮑﺎن ﺟﻤﻌﯿﺖ در ﺳﺎل اﻓﻖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﯿﺰان اﺷﺘﻐﺎل‬ ‫ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2‬روش ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ در ﺳﺎل ‪1400‬‬ ‫اﻟﻒ( ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ روﻧﺪ رﺷﺪ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋﺎت ﻗﺒﻞ از ﺷﺮوع ﻋﻤﻠﯿﺎت‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري‬ ‫ب( ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻣﯿﺰان ﻣﻬﺎﺟﺮتﻫﺎ در اﺛﺮ ﺣﺎدﺛﻪ وﻗﻮع ﭘﺮوژة ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري )ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺨﺶ اﻗﺘﺼﺎد(‬ ‫ج( ﺟﻤﻊ ﺑﺨﺶ اﻟﻒ و ب‬ ‫ﻧﻔﺮ‬

‫ج‬ ‫اﻟﻒ‬

‫ب‬

‫اﻓﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬

‫اﺛﺮ ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري‬

‫ﺳﺎل ﺻﻔﺮ‬

‫ﺳﺎل ﻣﺒﻨﺎي اﻃﻼﻋﺎت‬


‫‪31‬‬

‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫‪ -3‬ﺟﺰﺋﯿﺎت ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎي ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻣﻬﺎﺟﺮ‪:‬‬

‫اﻟﻒ‪ :‬ﺑﺮاﺳﺎس دو ﺳﻨﺎرﯾﻮ ﻣﯿﺰان اﺷﺘﻐﺎل ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت‬ ‫ﺟﺪول ‪ I/O‬ﺑﺮاي ﮐﻞ ﮐﺸﻮر ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ب‪ :‬ارﻗﺎم ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﺮاﺳﺎس ﺟﺪاول ﺣﺴﺎﺑﻬﺎي ﻣﻠﯽ ﺗﻮزﯾﻊ ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﺿﺎﻓﻪ‬ ‫ﻧﻤﻮدن ارزش اﻓﺰوده ﺟﺪﯾﺪ ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺑﻪ ارﻗﺎم آن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﻬﻢ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري از اﺷﺘﻐﺎل ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪.‬‬ ‫ج‪ :‬اﺷﺘﻐﺎل ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺑﺮ اﺛﺮ رﺷﺪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﺑﺮاي اﻓﻖ‬ ‫ﻃﺮح ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫د‪ :‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻄﺒﯿﻖ رﺷﺪ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ و اﺷﺘﻐﺎل ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﯿﺰان ﺷﺎﻏﻠﯿﻦ ﻣﺎزاد‬ ‫ﺑﺮ اﺣﺘﯿﺎج ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮزة ﻧﻔﻮذ ﺑﺮآورد ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ه‪ :‬رﻗﻢ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه در ﺑﻨﺪ د را از اﺷﺘﻐﺎل ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﮐﺴﺮ ﮐﺮده ﺗﺎ ﻣﯿﺰان‬ ‫اﺷﺘﻐﺎل ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻣﻬﺎﺟﺮﯾﻦ ﺗﺄﻣﯿﻦ ﺷﻮد ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬ ‫و‪ :‬از رﻗﻢ ﻣﻬﺎﺟﺮﯾﻦ )ﺷﺎﻏﻞ( ﺳﻬﻤﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺧﻮاﺑﮕﺎﻫﯽ و ﺳﻬﻤﯽ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻮرت داﺋﻢ در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﮑﺎن ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺮد‪ .‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﻦ ﻧﺴﺒﺖ درﺻﺪ‬ ‫ﺷﺎﻏﻠﯿﻨﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده در ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﮑﺎن ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﯾﺎﻓﺖ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽآﯾﺪ و ﺑﺎ‬ ‫ﺿﺮب آن در ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺧﺎﻧﻮار ﻣﯿﺰان ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﺟﻬﺖ اﺳﮑﺎن ﻣﺸﺨﺺ ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ز‪ :‬ﭼﻮن اﯾﻦ ﺣﺠﻢ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﻬﺎﺟﺮ ﺟﺪﯾﺪ اﺣﺘﯿﺎج ﺑﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ دارﻧﺪ را در ﻧﺴﺒﺖ‬ ‫اﺷﺘﻐﺎل ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﺿﺮب ﺗﺎ ﺷﺎﻏﻠﯿﻦ ﺟﺪﯾﺪ ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﺿﺮب در ﺑ‪‬ﻌﺪ ﺧﺎﻧﻮار ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮآورد ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫ح‪ :‬ﺟﻤﻌﯿﺖﻫﺎي ﺑﻨﺪﻫﺎي »و« و »ز« ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﻬﺎﺟﺮ و آﻣﺎده ﺑﺮاي اﺳﮑﺎن را ﻣﺸﺨﺺ‬ ‫ﻣﯽﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﻮزﯾﻊ اﺷﺘﻐﺎل ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎ ﺗﻮزﯾﻊ ﻣﯽﺷﻮد و‬ ‫وﺿﻌﯿﺖ ﻗﺒﻞ از آﻣﺎﯾﺶ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎي ﺣﻮزة ﻧﻔﻮذ ﻗﺒﻞ از ﻟﺤﺎظ اﺳﮑﺎن ﺑﺪﺳﺖ‬ ‫ﻣﯽآﯾﺪ‪.‬‬ ‫ط‪ :‬ﺑﻨﺪ »ح« را آﻣﺎﯾﺶ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ و ﻃﺮاﺣﯽ اﺳﮑﺎن ﺟﻤﻌﯿﺖ را از ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن‬



‫‪32‬‬

‫دﯾﮕﺮ ﺟﺎﺑﺠﺎ ﻣﯽﮐﻨﯿﻢ و ﭼﯿﺪﻣﺎن اﺳﮑﺎن ﺟﻤﻌﯿﺖ را ارﺷﺎدي ﺗﻐﯿﯿﺮ داده و‬ ‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﮐﺮد‪.‬‬ ‫ﺗﻮﺿﯿﺢ‪ :‬ﻧﻈﺮ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﭘﺴﯿﻦ و ﭘﯿﺸﯿﻦ ﺑﯿﻦ ﺑﺨﺸﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽﺷﻮد ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ زﯾﺎدﺗﺮ‬ ‫ﯾﮏ ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻗﯽ ﺑﺨﺶﻫﺎ را ﻧﯿﺰ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل ﺧﻮد ﺑﮑﺸﺪ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻧﻬﺎ را زﯾﺎدﺗﺮ‬ ‫ﮐﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎل ﻓﺮض ﮐﻨﯿﺪ ﭘﺮوژهاي در ﯾﮏ ﻧﻘﻄﻪ از ﮐﺸﻮر ﻗﺮار ﮔﯿﺮد‪ .‬در اﯾﻦ‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ دو دﺳﺘﻪ اﺛﺮ ﺑﺮ اﺷﺘﻐﺎل ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬ﯾﮑﯽ‬ ‫اﺷﺘﻐﺎل ﻧﺎﺷﯽ از ﺧﻮد ﭘﺮوژه و ﯾﮑﯽ ﻧﺎﺷﯽ از اﺷﺘﻐﺎل ﺳﺎﯾﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎ‪ .‬ﻟﺬا ﭘﺲ از‬ ‫ﺗﺴﻬﯿﻢ اﺷﺘﻐﺎل ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﮐﻞ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﻬﻢ اﺷﺘﻐﺎل ﻧﺎﺷﯽ از‬ ‫ﺧﻮد ﭘﺮوژه ﺑﻪ ﻣﺤﻠﯽ ﮐﻪ آن ﭘﺮوژه واﻗﻊ ﻣﯽﺷﻮد ﻣﻨﺴﻮب ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬ ‫‪ -4‬ﻧﺤﻮه ﺗﻔﮑﯿﮏ اﺛﺮات ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ و ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺮ ﺟﻤﻌﯿﺖ‬ ‫رﻗﻢ اﺛﺮ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺳﺎل اﻓﻖ ﻃﺮح ﺟﻤﻊ‬ ‫ﻣﯽﺷﻮد وﻟﯽ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻧﺎﺷﯽ از اﺛﺮات ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ‬ ‫رﺷﺪ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺑﺮ اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺣﺎدث ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و اﺛﺮات زاد و وﻟﺪ و ﻣﺮگ و ﻣﯿﺮ‬ ‫ﻧﯿﺰ در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ از ﺟﻤﻌﯿﺖ اﺛﺮ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ﻟﺬا ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﺑﺎ رﺷﺪ ﻃﺒﯿﻌﯽ از‬ ‫ﺳﺎل ﺻﻔﺮ ﺑﻪ اﻓﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﺷﺪ داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬


‫‪33‬‬


‫وﻇﺎﯾﻒ ﮔﺮوه ﮐﺎري ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‪ ،‬روﺳﺘﺎﯾﯽ‪ ،‬ﻋﺸﺎﯾﺮي‬ ‫در ﺑﺨﺶ اول‪:‬‬ ‫‪-1-6-1‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﯾﯽ اﺳﮑﺎن ﺟﻤﻌﯿﺖ‬

‫‪-2-6-1‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﯾﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي‬

‫‪-3-6-1‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﯾﯽ زﯾﺮﺑﻨﺎﻫﺎ و ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪﻫﺎ‬

‫‪-4-6-1‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﯾﯽ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ‬

‫‪-5-6-1‬‬

‫ﺟﻬﺎت ﺑﺎرز ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‪ ،‬روﺳﺘﺎﯾﯽ و ﻋﺸﺎﯾﺮي‬

‫‪-6-6-1‬‬

‫ﮐﺎرﺑﺮي ﺷﻬﺮي‬

‫در ﺑﺨﺶ دوم‪:‬‬ ‫‪ -1-6-2-2‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﯾﯽ اﺳﮑﺎن ﺟﻤﻌﯿﺖ‬



‫‪34‬‬ ‫‪ -2-6-2-2‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﯾﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي‬

‫‪ -3-6-2-2‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﯾﯽ زﯾﺮﺑﻨﺎﻫﺎ و ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت‪ ،‬ﺷﺒﮑﻪﻫﺎ‬ ‫‪ -4-6-2-2‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻀﺎﯾﯽ اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ‬ ‫‪ -5-6-2-2‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﺟﻬﺎت ﺑﺎرز ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‪ ،‬روﺳﺘﺎﯾﯽ و ﻋﺸﺎﯾﺮي‬ ‫‪ -6-6-2-2‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﺷﻬﺮكﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ‬ ‫در ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪:‬‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﺷﻮراي ﺗﻠﻔﯿﻖ‬ ‫روش ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺨﺶ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‪ -‬روﺳﺘﺎﯾﯽ‪ :‬ﮐﻠﯿﻪ ﻧﯿﺎزﻫﺎي اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺎ ﻣﺒﻨﺎ ﻗﺮار دادن اﻃﻼﻋﺎت‬ ‫ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺟﻤﻌﯿﺖ‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد و ﺳﺎﯾﺮ ﻃـﺮحﻫـﺎ و ﭘـﺮوژهﻫـﺎ ﭘـﯿﺶﺑﯿﻨـﯽ ﺧﻮاﻫـﺪ ﺷـﺪ‪ .‬روش ﻣﺤﺎﺳـﺒﻪ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﯾﺎ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﯾﺎ ﻣﻠﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫وﻇﺎﯾﻒ ﮔﺮوه ﮐﺎري ﻗﻮﻣﯽ‪ ،‬ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‬ ‫در ﺑﺨﺶ اول‪:‬‬ ‫‪-1-7-1‬‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻗﻮﻣﯽ‪ ،‬ﻧﮋادي‬ ‫وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ -‬ﻣﻨﻄﻘﻪاي و ﻣﺬﻫﺒﯽ‬ ‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺎرز ﻗﻮﻣﯽ – ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‬

‫در ﺑﺨﺶ دوم‪:‬‬ ‫‪ -1-7-2-2‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻗﻮﻣﯽ‪ ،‬ﻧﮋادي‬ ‫‪ -2-7-2-2‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻣﻨﻄﻘﻪاي و ﻣﺬﻫﺒﯽ‬


‫‪35‬‬

‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫‪ -3-7-2-2‬ﭼﺸﻢاﻧﺪاز ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺎرز ﻗﻮﻣﯽ – ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‬

‫ﺑﺮاﺳﺎس ﺳﺎﺧﺘﺎر ﮐﻠﯽ و روشﺷﻨﺎﺳﯽ ﮐﻞ ﻃﺮح ﻋﻠﯽاﻟﻘﺎﻋﺪه ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻗﻮﻣﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻣﻮارد زﯾﺮ را رﻋﺎﯾﺖ ﻧﻤﺎﯾﺪ )در ﺑﺨﺶ اول وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد‪ ،‬در ﺑﺨﺶ دوم‬ ‫ﭼﺸﻢاﻧﺪاز(‬ ‫ اراﺋﻪ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﻗﻮﻣﯽ‪ -‬ﻧﮋادي ﺷﺎﻣﻞ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ ﻧﮋادﻫﺎ و اﻗﻮام‬‫ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫ اراﺋﻪ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺷﺎﻣﻞ‪ ،‬آداب و رﺳﻮم اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ ،‬ﺳﺨﺘﯽﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻨﻦ و ‪...‬‬‫ اراﺋﻪ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺷﺎﻣﻞ‪ ،‬ﻣﺬﻫﺐ‪ ،‬زﺑﺎن‪ ،‬ﮔﻮﯾﺶ‪ ،‬اﻋﺘﻘﺎدات و ‪...‬‬‫ ﯾﺎﻓﺘﻦ اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﻃﺮح و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﻮارد ﻓﻮق در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺑﺨﺶﻫﺎي اول و دوم‬‫ ﻧﻘﺸﻪاي ﮐﺮدن اﻃﻼﻋﺎت‪ ،‬ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ و ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎي زﯾﺮ‪ :‬اﻟﺰاﻣﺎت‪،‬‬‫ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻫﺎ‪ ،‬روﻧﺪﻫﺎ‬ ‫ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺮوهﻫﺎي ﮐﺎرﻣﻨﺪان ﺧﺎرﺟﯽ‪ ،‬اﯾﻦ ﮔﺮوه ﻧﯿﺰ در ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎي ﻓﻮق ﺑﺮرﺳﯽ‬‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‪:‬‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﺷﻮراي ﺗﻠﻔﯿﻖ‬ ‫روش ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺨﺶ ﻗﻮﻣﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‪ :‬اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑـﺎ اﺳـﺘﻔﺎده از اﻃﻼﻋـﺎت ﺟﻤﻌﯿﺘـﯽ اﻣﮑـﺎن ﻋـﺪم‬ ‫ﺗﻮاﻓﻘﺎت ﻗﻮﻣﯽ ﯾﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ را ﺑﺮرﺳﯽ و ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺷﺎﻣﻞ و ﺣﺎوي‬ ‫ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬



‫‪36‬‬ ‫وﻇﺎﯾﻒ ﮐﺎري ﮔﺮوه ‪GIS‬‬

‫‪-1-8-1‬‬

‫ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻣﻮردﻧﻈﺮ‬

‫‪-2-8-1‬‬

‫ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﻻﯾﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺑﺮ اﺳﺎس درﺧﻮاﺳﺖ ﮔﺮوهﻫﺎي ﮐﺎري‬

‫‪-3-8-1‬‬

‫روي ﻫﻢاﻧﺪازي ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮ ﮔﺮوه ﺗﻠﻔﯿﻖ‬

‫‪-4-8-1‬‬

‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﮐﻠﯿﻪ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي درﺧﻮاﺳﺘﯽ در ﻣﻘﯿﺎسﻫﺎي ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه‬

‫وﻇﺎﯾﻒ ﮐﺎري ﮔﺮوه زﯾﺮﺑﻨﺎﻫﺎ و ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت‬ ‫در ﺑﺨﺶ اول‬ ‫‪ 1-9-1‬ﺷﺒﮑﻪﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ﺑﺮق‪ ،‬ﮔﺎز‪ ،‬ﻣﺨﺎﺑﺮات‪ ،‬راه )زﻣﯿﻨﯽ‪ ،‬آﺑﯽ‪ ،‬ﻫﻮاﯾﯽ‪ ،‬آﻫﻦ(‪ ،‬آﺑﺮﺳﺎﻧﯽ‪،‬‬ ‫ﻓﺎﺿﻼب‪ ،‬ﮐﺎرﮔﺎهﻫﺎي ﻣﻌﺪﻧﯽ و ﻣﺮاﮐﺰ ﺻﻨﻌﺘﯽ‬ ‫‪ 2-9-1‬ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت ﺷﺎﻣﻞ‪ :‬ﺳﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻧﯿﺮوﮔﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺎﻻﯾﺸﮕﺎهﻫﺎ‪ ،‬اﯾﺴﺘﮕﺎهﻫﺎي ﮔﺎز‪ ،‬ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺨﺎﺑﺮات و ‪..‬‬ ‫‪ 3-9-1‬ﺷﺒﮑﻪﻫﺎ و ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ‪ :‬آﻣﻮزﺷﯽ‪ ،‬ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ‬ ‫در ﺑﺨﺶ دوم‬ ‫‪ -1-9-2‬ﺷﺒﮑﻪﻫﺎ‬ ‫‪ -2-9-2‬ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت‬ ‫در ﺑﺨﺶ ﺳﻮم‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﮔﺮوه ﺗﻠﻔﯿﻖ‬ ‫ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺷﺒﮑﻪﻫﺎ و ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ‪:‬‬ ‫ﺗﺮاﺑﺮي‪ :‬راهﻫﺎي زﻣﯿﻨﯽ‪ ،‬آﻫﻦ‪ ،‬ﻫﻮاﯾﯽ و آﺑﯽ‬


‫‪37‬‬

‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‪ :‬ﭘﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺨﺎﺑﺮات‪ ،‬رادﯾﻮ‪ ،‬ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن‪ ،IT ،‬ﻣﺮاﮐﺰ ﻣﺨﺎﺑﺮات‪ ،‬رادﯾﻮ و ﺗﻠﻮﯾﺰﯾﻮن‬ ‫آب‪ :‬رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬درﯾﺎ‪ ،‬درﯾﺎﭼﻪ‪ ،‬ﺧﻮرﻫﺎ‪ ،‬آﺑﺮﺳﺎﻧﯽ‪ ،‬آﺑﯿﺎري‪ ،‬ﺳﺪﻫﺎ و ﻣﺨﺎزن‬ ‫ﺑﺮق‪ :‬ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل ﻧﯿﺮو‪ ،‬ﻧﯿﺮوﮔﺎهﻫﺎ و ﭘﺴﺖﻫﺎي ﺗﺸﺪﯾﺪ ﻓﺸﺎر‬ ‫ﻓﺎﺿﻼب‪ :‬ﺷﺒﮑﻪ دﻓﻊ ﻓﺎﺿﻼب‬ ‫ﻧﻔﺖ‪ :‬ﺧﻄﻮط اﻧﺘﻘﺎل ﻧﻔﺖ‪ ،‬ﻣﺨﺎزن و ﭘﺎﻻﯾﺸﮕﺎهﻫﺎ‬ ‫ﺷﺒﮑﻪﻫﺎ و ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ‪:‬‬ ‫آﻣﻮزﺷﯽ‪ :‬اﺑﺘﺪاﯾﯽ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ‪ ،‬ﻋﺎﻟﯽ‪ ،‬ﻓﻨﯽ و ﺣﺮﻓﻪاي و ﻓﻨﯽ ﺗﺨﺼﺼﯽ‬ ‫ﺑﻬﺪاﺷﺖ‪ :‬ﻋﻤﻮﻣﯽ و ﺗﺨﺼﺼﯽ‬

‫روش ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺨﺶ زﯾﺮﺑﻨﺎﻫﺎ و ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت‪ :‬اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺧﻄـﻮط راﻫﻨﻤـﺎ ﮐـﻪ از ﺑﺨـﺶﻫـﺎي‬ ‫اﻗﺘﺼﺎد و ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣـﯽﮔﯿـﺮد ﺑـﺮاي اﻓـﻖ ﻃـﺮح ﮐﻠﯿـﻪ ﺷـﺒﮑﻪﻫـﺎ و ﺗﺄﺳﯿـﺴﺎت را ﺑـﺮآورد و ﻃﺮاﺣـﯽ‬ ‫ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت ﺑﺨﺶﻫﺎي اﻗﺘـﺼﺎد‪ ،‬ﺟﻤﯿﻌـﺖ و اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ ﺷـﺒﯿﻪ‬ ‫ﺳﺎزي ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫وﻇﺎﯾﻒ ﮐﺎري ﮔﺮوه ﺗﻠﻔﯿﻖ‬ ‫‪-1-2‬‬

‫اﺑﻌﺎد ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﺗﺤﻮﻻت ﻣﻨﺘﺞ از آن‬

‫‪-1-3‬‬

‫اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪي و ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ و روي ﻫﻢ اﻧﺪازي ﻻﯾﻪﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ‬ ‫ﺳﻨﺪ ﺳﻄﺢ ﺻﻔﺮ‪ :‬اﯾﻦ ﺳﻨﺪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺗﺤﻤﯿﻞ‬ ‫ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ و ﺧﻮد ﻃﺒﯿﻌﺖ آﺳﯿﺐ ﻣﯽﺑﯿﻨﺪ‪.‬‬ ‫ وﺿﻌﯿﺖ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯿﮏ‬‫ وﺿﻌﯿﺖ ﺧﺎك و آب و زﻣﯿﻦ‪ ،‬زﻣﯿﻦﺷﻨﺎﺳﯽ‪ ،‬زﻟﺰﻟﻪﺧﯿﺰي و ‪...‬‬‫ ﭘﻮﺷﺶﻫﺎي ﮔﯿﺎﻫﯽ و ﺟﺎﻧﻮري‬‫‪ -‬اﻗﻠﯿﻢ و آب و ﻫﻮا‬



‫‪38‬‬

‫ﺳﻨﺪ ﺳﻄﺢ ﯾﮏ‪ :‬اﯾﻦ ﺳﻨﺪ ﺗﺤﻤﯿﻼت و اﺟﺒﺎرﻫﺎي ﺣﮑﻮﻣﺘﯽ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎي ﺣﮑﻮﻣﺖﻫﺎي‬ ‫ﺧﺎرﺟﯽ را ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‬ ‫ ﺳﯿﺎﺳﯽ– ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ‬‫ ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي ژﺋﻮﭘﻮﻟﻮﺗﯿﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ ،‬ﻧﻈﺎﻣﯽ‬‫ ﺗﺤﺬﯾﺮﻫﺎ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ‬‫ﺳﻨﺪ ﺳﻄﺢ دو‪ :‬اﺳﮑﺎن ﺟﻤﻌﯿﺖ را در اﻓﻖ ﻃﺮح ﻧﻤﺎﯾﺶ ﻣﯽدﻫﺪ‬ ‫ ﺟﻤﻌﯿﺖ‬‫ ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ‬‫ﺳﻨﺪ ﺳﻄﺢ ﺳﻪ‪ :‬زﯾﺮﺑﻨﺎﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺷﺒﮑﻪﻫﺎ و ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت‬ ‫ ﺷﺒﮑﻪﻫﺎ‬‫ ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت‬‫ﺳﻨﺪ ﺳﻄﺢ ﭼﻬﺎر‪ :‬اﻗﺘﺼﺎد‬ ‫ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي‬‫ ﺑﺨﺶﻫﺎي زﯾﺮﺑﻨﺎﯾﯽ‬‫ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ‬‫ﺳﻨﺪ ﺳﻄﺢ ﭘﻨﺞ‪ :‬وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﻗﻮﻣﯽ‪ ،‬ﻧﮋادي‪ ،‬اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪ ،‬ﻣﺬﻫﺒﯽ و ‪...‬‬ ‫ ﻗﻮﻣﯽ‬‫ ﻧﮋادي‬‫ ﻣﺬﻫﺒﯽ‬‫ﺳﻨﺪ ﺳﻄﺢ ﺷﺶ‪ :‬ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‪ ،‬روﺳﺘﺎﯾﯽ و ﻋﺸﺎﯾﺮي و‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮي زﻣﯿﻦ در زﯾﺮﺑﻨﺎﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت و ﺷﺒﮑﻪﻫﺎ‪ ،‬اﻣﮑﺎﻧﺎت ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ‪ ،‬اﺳﺘﻘﺮار ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي‬ ‫ﺗﻮﻟﯿﺪي و ‪...‬‬ ‫ﺳﻨﺪ ﺳﻄﺢ ﻫﻔﺖ‪ :‬ﺷﺎﻣﻞ روي ﻫﻢ اﻧﺪازي و ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮي ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ﻻﯾﻪﻫﺎي ﭘﯿﺸﯿﻦ‬ ‫ﺳﻨﺪ ﺳﻄﺢ ﻫﺸﺖ‪ :‬آﻣﺎﯾﺶ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﺮح و ﺗﻌﺪﯾﻞ ﻋﻮاﻣﻞ و ﺗﻐﯿﯿﺮ روﻧﺪﻫﺎ و ﺑﻬﺒﻮد ﺷﺮاﯾﻂ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ در ﺟﻬﺖ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬


‫‪39‬‬

‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫‪-2-3‬‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ و اﺳﺘﻨﺘﺎج‬

‫‪-3-3‬‬

‫اراﺋﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎ و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎدﻫﺎ )اراﺋﻪ دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ﺑﺮاي ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 1-3-3‬اﻟﯽ ‪(7-3-3‬‬

‫‪-4-3‬‬

‫زﻣﯿﻨﻪﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ﺑﻌﺪي‬



‫‪40‬‬ ‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :1‬روش اﺳﺘﻨﺘﺎج‬

‫ﺟﺪول ﺧﻼﺻﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ‪ ......‬ﺑﺨﺶ ‪ ........‬زﯾﺮﺑﺨﺶ ‪........‬‬ ‫وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد‬

‫ﻣﻮﺿﻮع‬

‫اﻓﻖ ﺑﺮرﺳﯽ‬

‫آﻣﺎﯾﺶ‬

‫ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ‬ ‫ﻧﯿﺎزﻫﺎ‬ ‫ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎ‬ ‫ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎ‬ ‫اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎ‬ ‫اﻟﺰاﻣﺎت‬ ‫ﻣﻼﺣﻀﺎت‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎ‬ ‫ﻣﻮاﻧﻊ‬ ‫ﺳﺎزﮔﺎريﻫﺎ‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‬ ‫ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮي و ﺗﺼﻤﯿﻢ‬

‫ﻫﺮ ﮔﺮوه ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ از ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ و در ﻣﻮرد ﻫﺮ ﺑﺨﺶ از‬ ‫ﺑﺨﺶﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺟﺰء ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮔﺮوه اﺳﺖ ﺑﺮﺣﺴﺐ زﯾﺮﺑﺨﺶ ﯾﺎ اﻗﻼم ﻋﻤﺪه رﯾﺰ ﺷﺪه در آن ﺑﺨﺶ‬ ‫ﺟﺪول ﻓﻮق را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺗﮑﻤﯿﻞ ﻧﻤﺎﺋﯿﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻬﯽ اﺳﺖ ﺟﺪول ﻓﻮق ﺳﻤﺒﻮﻟﯿﮏ اﺳﺖ و ﻣﻔﺎد‬ ‫آن ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺸﺮوح در ﺿﻤﺎﺋﻢ ﺟﺪول آورده ﺷﻮد‪ .‬در ردﯾﻒ آﺧﺮ ﺟﺪول‬ ‫ﻋﻠﯽاﻟﻘﺎﻋﺪه ﺳﻨﺘﺰ ﺗﻤﺎم ردﯾﻒﻫﺎ ذﮐﺮ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬روش اﺳﺘﻨﺘﺎج ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﯽ از ﻣﻮارد و‬ ‫ردﯾﻒﻫﺎي ﺟﺪول ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬


‫‪41‬‬

‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫ﺗﻌﺮﯾﻒ اﻗﻼم ردﯾﻒﻫﺎ‪:‬‬

‫‪ Ø‬ﻣﺤﺪودﯾﺖ‪ :‬ﺷﺎﻣﻞ ﮐﻠﯿﻪ ﻋﻮاﻣﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ رﺷﺪ ﺑﯿﺶ از اﻧﺪازه ﺧﺎﺻﯽ را ﺑﻪ ﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬ ‫اﺟﺎزه ﻧﻤﯽدﻫﻨﺪ‬ ‫‪ Ø‬ﻧﯿﺎزﻫﺎ‪ :‬ﻣﻮارد ﺿﺮوري ﺗﻮﺳﻌﻪ زﯾﺮﺑﺨﺶ ﻣﺰﺑﻮر ﻣﺒﺘﻨﯽ ﺑﺮ ﻫﺮ دﻟﯿﻞ ﻣﻌﻘﻮل و ﻣﻨﻄﻘﯽ‬ ‫ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ‬ ‫‪ Ø‬ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎ‪ :‬ازدﺣﺎم ﻋﻮاﻣﻞ ﯾﺎ ﺗﻘﺎﺿﺎ در ﻣﻮاﺟﻬﻪ ﺑﺎ ﻋﺮﺿﻪ ﮐﻢ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺴﺮي ﻋﺮﺿﻪ در‬ ‫زﻣﯿﻨﻪاي ﺷﻮد‬ ‫‪ Ø‬ﻇﺮﻓﯿﺖﻫﺎ‪ :‬اﺷﺎره ﺑﻪ اﺑﻌﺎد ﻗﺎﺑﻞ اﺳﺘﻔﺎده از اﻣﮑﺎﻧﺎت دارد‬ ‫‪ Ø‬اوﻟﻮﯾﺖﻫﺎ‪ :‬اﻫﻤﯿﺖ ﻣﻮﺿﻮع در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت دﯾﮕﺮ‬ ‫‪ Ø‬اﻟﺰاﻣﺎت‪ :‬اﺟﺒﺎرﻫﺎﺋﯽ ﮐﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺮ اﻧﺠﺎم ﯾﺎ ﻋﺪم اﻧﺠﺎم ﮐﺎري ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‬ ‫‪ Ø‬ﻣﻼﺣﻈﺎت‪ :‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﻨﺒﯽ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻣﻮﺿﻮع‬ ‫‪ Ø‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺖﻫﺎ‪ :‬وﺟﻮد ﺷﺮاﯾﻂ اوﻟﯿﻪ ﻻزم ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎ اﯾﺠﺎد ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ‬ ‫‪ Ø‬ﻣﻮاﻧﻊ‪ :‬وﺟﻮد ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻨﻊ ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺘﻘﺮارﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬ ‫‪ Ø‬ﺳﺎزﮔﺎريﻫﺎ‪ :‬ﻫﻤﺨﻮاﻧﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺎ ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻮاﻣﻞ‬ ‫‪ Ø‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ‪ :‬ﺳﻄﻮح ﺑﺮﺧﻮرداري ﻣﻠﯽ ﯾﺎ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ ﯾﺎ ﻣﺘﻌﺎﻟﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‪.‬‬ ‫‪ Ø‬ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮي و ﺗﺼﻤﯿﻢ‪ :‬ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻄﺒﯿﻖ ﻣﻮارد دهﮔﺎﻧﻪ ﻓﻮق ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ و ﺑﺎ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬ ‫ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ و ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺮﻓﺘﻦ در ﻣﻮرد اﺳﺘﻘﺮار ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﮑﻞ ﻣﻌﻘﻮل اﻋﻢ از ﺣﺬف‪،‬‬ ‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﯾﺎ رﻫﺎ ﻧﻤﻮدن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ‪.‬‬ ‫ﺳﺘﻮنﻫﺎي ﺟﺪول ﻧﯿﺰ ﺳﻤﺒﻮﻟﯿﮏ اﺳﺖ و ﻣﻮارد و ﻣﻮﺿـﻮﻋﺎت ﺳـﺘﻮن اول ﻣـﯽﺑﺎﯾـﺴﺖ در‬ ‫ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ Ø‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ اول وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ در ﻣﻨﻄﻘﻪ از دﯾﺪﮔﺎه ردﯾﻒﻫﺎي ﺟﺪول ﺑﺮرﺳﯽ‬ ‫ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ Ø‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ردﯾﻒﻫﺎي ﺟﺪول ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ وﺿﻊ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ در اﻓﻖ ﻃﺮح‬



‫‪42‬‬

‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم اﺛﺮات ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﻣﻄﺮح و آورده ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ Ø‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم اﻗﺪام ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﯽ ﯾﺎ ﺟﺎﺑﺠﺎﺋﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ در ﺟﻬﺖ ﭼﯿﺪﻣﺎن ﺟﺪﯾﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس‬ ‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺑﺎز از دﯾﺪﮔﺎه ﻣﻨﺘﺞ از ردﯾﻒﻫﺎ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬ ‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :2‬راﺑﻄﮥ ﮔﺮوهﻫﺎي ﮐﺎري‬ ‫‪ -1‬ﻣﺤﻮرﯾﺖ ﻣﺒﺎﺣﺚ از ﻟﺤﺎظ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺣﺠﻢ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ و اﻧﺪازهﮔﯿﺮي ﻧﯿﺎزﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻘﺎﺿﺎ‪،‬‬ ‫ﻋﺮﺿﻪ ﺑﺎ ﮔﺮوه اﻗﺘﺼﺎد ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﻮارد ﺷﺎﻣﻞ ﮐﻠﯿﺖ زﯾﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ ﺣﺴﺎبﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪاي )اﻗﻼم ﻋﻤﺪه(‬‫ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺟﺪول ‪ I/O‬در اﺛﺮ ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در اﻓﻖ ﻃﺮح‬‫ اﺷﺘﻐﺎل‬‫‪ -2‬ﮔﺮوه ﺟﻤﻌﯿﺖ اﻗﺪام ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت ﺧﻮد ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﻨﺪ ‪ 1‬ﻓﻮق ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‬ ‫‪ -3‬ﮔﺮوه آب و ﺧﺎك و ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎ اﻗﺪام ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻨﺎﻃﻖ‬ ‫ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮيﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‬ ‫‪ -4‬ﮔﺮوه ﺳﺎﯾﺮ ﻃﺮحﻫﺎ و ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ اﺛﺮ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﺆﺛﺮ را ارزﯾﺎﺑﯽ و ﺑﻪ ﮐﻠﯿﻪ ﮔﺮوهﻫﺎ‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻣﻮارد اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ آﻧﻬﺎ اراﺋﻪ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‬ ‫‪ -5‬ﮔﺮوه ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ‪ -‬ﺳﯿﺎﺳﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت ﺧﻮد ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ و ﺑﺎﯾﺪﻫﺎ و ﻧﺒﺎﯾﺪﻫﺎي‬ ‫ﻻزم را ﺑﺮرﺳﯽ و ﻣﻄﺮح ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‬ ‫‪ -6‬ﮔﺮوه ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‪ ،‬روﺳﺘﺎﯾﯽ و ﻋﺸﺎﯾﺮي ﺑﺎ درﯾﺎﻓﺖ اﻃﻼﻋﺎت از ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 1‬و ‪ 2‬اﻗﺪام‬ ‫ﺑﻪ اﻧﺠﺎم وﻇﺎﯾﻒ ﺷﺮح ﺧﺪﻣﺎت ﺧﻮد ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‬ ‫‪ -7‬ﮔﺮوه ﻗﻮﻣﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻨﺪ ‪ 2‬اراﺋﻪ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‬ ‫‪ -8‬ﮔﺮوه زﯾﺮﺑﻨﺎﻫﺎ و ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻨﺪﻫﺎي ‪ 1‬و ‪ 2‬و ‪ 6‬اﻗﺪام ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‬ ‫‪ -9‬ﮔﺮوه ‪ GIS‬ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﮔﺮوهﻫﺎ اﻗﺪام ﺑﻪ ﺗﻬﯿﻪ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز ﮔﺮوهﻫﺎ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﺪ‬


‫‪43‬‬

‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﮔﺮوهﻫﺎ در ﺳﻄﻮح اول و دوم‪:‬‬ ‫اﻗﺘﺼﺎد ﻣﺤﯿﻂزﯾﺴﺖ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ‪ -‬ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ‬

‫زﯾﺮﺑﻨﺎﻫﺎ و ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت‬

‫ﻗﻮﻣﯽ و ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‬

‫ﺳﺎﯾﺮ ﻃﺮحﻫﺎ و ﭘﺮوژهﻫﺎ‬

‫ﺟﻤﻌﯿــﺖ‬

‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‪ -‬روﺳﺘﺎﯾﯽ‬

‫ﻧﮕﺮش در ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﻫﺎ‪:‬‬ ‫)ﺣﺠﻢ(‬

‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ‬

‫ﺳﻄﺢ‬

‫اول‬

‫)اﺳﮑﺎن(‬

‫اﻧﺴﺎن‬

‫ﺳﻄﺢ‬

‫دوم‬

‫)اﺳﺘﻘﺮار در( ﻓﻀﺎ‬

‫ﺳﻄﺢ‬

‫ﺳﻮم‬

‫‪ Ø‬در ﺳﻄﺢ اول‪ :‬ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﻫﺎ ﺣﺠﻢ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي ﮐﻪ در اﺛﺮ ﭘﺮوژه ﭘﺎرس ﺟﻨﻮﺑﯽ‬ ‫در اﻓﻖ ﻃﺮح اﯾﺠﺎد ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺮآورد و ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻣﯽﮔﺮدد‬ ‫‪ Ø‬در ﺳﻄﺢ دوم‪ :‬ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﺣﺮﮐﺖﻫﺎي ﻃﺒﯿﻌﯽ و ﻣﻬﺎﺟﺮتﻫﺎ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ‬ ‫ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ‬ ‫‪ Ø‬در ﺳﻄﺢ ﺳﻮم‪ :‬اﺳﮑﺎن ﺟﻤﻌﯿﺖ و اﺳﺘﻘﺮار ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ در ﻓﻀﺎ ﻃﺮح و ﭼﯿﺪﻣﺎن آن اﻧﺠﺎم‬ ‫ﻣﯽﮔﺮدد‪.‬‬ ‫‪ Ø‬رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﮔﺮوهﻫﺎ در ﺳﻄﺢ ﺳﻮم ﺑﺮ اﺳﺎس اوﻟﻮﯾﺖﺑﻨﺪي و ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪي ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ و روي ﻫﻢ‬ ‫اﻧﺪازي ﻻﯾﻪﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﺻﻮرت ﺧﻮاﻫﺪ ﭘﺬﯾﺮﻓﺖ‪.‬‬



‫‪44‬‬ ‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :3‬اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻣﮑﺎﻧﭙﺬﯾﺮي‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮي‪:‬‬ ‫‪ -1‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﺳﮑﺎن ﺟﻤﻌﯿﺖ‬ ‫‪ -2‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﺳﮑﺎن ﺻﻨﻌﺘﯽ‬ ‫‪ -3‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﺳﮑﺎن ﮐﺸﺎورزي‬ ‫‪ -4‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‪ ،‬روﺳﺘﺎﯾﯽ و ﻋﺸﺎﯾﺮي‬ ‫‪ -5‬اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﺳﺘﻘﺮار ﺷﺒﮑﻪﻫﺎ و ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت‬

‫اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي ﻓﻮق ﻫﻤﮕﯽ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺮ اﺳﺎس ﮐﺎرﺑﺮيﻫﺎي ﮐﻼن ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺗﻌﺮﯾﻒ‬ ‫ﮔﺮدﻧﺪ و اﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮيﻫﺎي ﮐﻼن از ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎي اوﻟﯿﻪ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه و اﯾﻦ ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺸﺨﺺ‬ ‫را ﺑﺎ ﮐﻼن ﮐﺎرﺑﺮي ﻣﺸﺨﺺ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮرﺳﯽ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮي ﺑﺮاي ﻫﺮ ﯾﮏ‬ ‫از وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﻓﻮق و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮐﻼن ﮐﺎرﺑﺮي ﻣﻨﻄﻘﻪ از ﻃﺮﯾﻖ رويﻫﻢاﻧﺪازي اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬ ‫اراﺿﯽ‪ ،‬ﻟﮑﻪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ را ﺑﺎ ﮐﺎرﺑﺮيﻫﺎي ﻣﺘﻔﺎوت ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬ﻣﺠﺪداً ﮔﺮوه ﺗﻠﻔﯿﻖ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ‬ ‫ﺑﺎ اﻫﻢ ﻓﯽ اﻻﻫﻢ ﻧﻤﻮدن اراﺿﯽ ﻣﺨﺘﻠﻒ و اﯾﺮاد ﻧﮕﺮشﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ اراﺿﯽ‬ ‫در ﺑﯿﻦ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اراﺿﯽ ﻻزم ﺑﺮاي اﺳﮑﺎن ﯾﺎ اﺳﺘﻘﺮار ﯾﮏ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آن اراﺿﯽ را ﺑﻪ‬ ‫ﮐﺎرﺑﺮيﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻨﺼﻮب و ﺗﺨﺼﯿﺺ دﻫﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻣﺮﺣﻠﻪ دوم ﻃﺮاﺣﯽ ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ و‬ ‫ﭼﯿﺪﻣﺎن ﮐﺎرﺑﺮي اراﺿﯽ اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ اول ﺑﺤﺚ ﮐﺎرﺑﺮيﻫﺎي ﮐﻼن ﻣﻄﺮح ﮔﺮدﯾﺪ و در اﯾﻦ‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﮐﺎرﺑﺮيﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﺣﻮزهﻫﺎي ﮐﻼن در ﺣﻮزهﻫﺎي اراﺿﯽ رﯾﺰﺗﺮ و ﻣﺸﺨﺺﺗﺮ اراﺋﻪ‬ ‫ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺴﯿﺎري از ﮐﺎرﺑﺮيﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ از ﻟﺤﺎظ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮي اﺳﺘﻘﺮار‬ ‫آن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺘﻔﺎوت ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ ﻟﺬا ﺗﻌﯿﯿﻦ اراﺿﯽ ﺑﺮاي ﮐﺎرﺑﺮيﻫﺎﯾﯽ از اﯾﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫ﻣﺠﺰا ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﭼﻨﺪان ﭘﺮﻣﻔﻬﻮم ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﺪاول اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي اﻣﮑﺎن ﭘﺬﯾﺮي ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ زﯾﺮ‬ ‫ﻣﻄﺮح ﮔﺮدد و درﺟﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﻪ ﺳﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﭘﺮاﻫﻤﯿﺖ‪ ،‬ﻣﯿﺎناﻫﻤﯿﺖ و ﮐﻢاﻫﻤﯿﺖ ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨﺪي ﻣﯽﺷﻮد‪:‬‬


‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮي‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع‬

‫ﺳﻨﺪ‬

‫‪45‬‬ ‫ﺻﻔﺖﻫﺎي ﮐﻤ‪‬ﯽ‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ اﻫﻤﯿﺖ )اوﻟﻮﯾﺖ( ﮐﺮاﻧﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ‬

‫ﮐﺮاﻧﻪ ﺑﺎﻻ‬

‫ﺻﻔﺖﻫﺎي ﮐﯿﻔﯽ‬ ‫ﺷﺪﻧﯽ‪ /‬ﻧﺸﺪﻧﯽ‬

‫ﺧﺎك‬

‫آب‬ ‫ﺳﻨﺪ ﺳﻄﺢ ﺻﻔﺮ‬

‫زﻣﯿﻨﻪ‬

‫ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ‬ ‫ﺟﺎﻧﻮري‬

‫ﺗﻌﻠﯿﻢ‬ ‫ﻫﻮا‬

‫‪........‬‬ ‫ﺳﻨﺪ ﺳﻄﺢ ﯾﮏ‬

‫ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ -‬ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ‬

‫ﻧﻈﺎﻣﯽ‬

‫ﺗﻬﺪﯾﺪ‬ ‫‪......‬‬

‫ﺳﻨﺪ ﺳﻄﺢ دو‬

‫ﺟﻤﻌﯿﺖ‬ ‫ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ‬ ‫‪.....‬‬

‫ﺳﻨﺪ ﺳﻄﺢ ﺳﻪ‬

‫ﺷﺒﮑﻪﻫﺎ‬

‫ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت‬ ‫‪......‬‬

‫ﺳﻨﺪ ﺳﻄﺢ ﭼﻬﺎر‬

‫اﻗﺘﺼﺎد زﯾﺮﺑﻨﺎﯾﯽ‬ ‫ﺗﻮﻟﯿﺪي‬

‫ﺧﺪﻣﺎﺗﯽ‬ ‫‪.......‬‬



‫‪46‬‬ ‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻣﮑﺎنﭘﺬﯾﺮي‬ ‫ﺳﻨﺪ‬

‫ﺻﻔﺖﻫﺎي ﮐﻤ‪‬ﯽ‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ اﻫﻤﯿﺖ )اوﻟﻮﯾﺖ( ﮐﺮاﻧﻪ ﭘﺎﯾﯿﻦ‬

‫ﻣﻮﺿﻮع‬

‫ﺻﻔﺖﻫﺎي ﮐﯿﻔﯽ‬

‫ﮐﺮاﻧﻪ ﺑﺎﻻ‬

‫ﺷﺪﻧﯽ‪ /‬ﻧﺸﺪﻧﯽ‬

‫ﺳﻨﺪ ﺳﻄﺢ ﭘﻨﺞ‬

‫وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﻗﻮﻣﯽ‬

‫ﻧﻈﺎﻣﯽ‬

‫ﻣﺬﻫﺒﯽ‬ ‫‪.......‬‬

‫ﺳﻨﺪ ﺳﻄﺢ ﺷﺶ‬

‫ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي‬ ‫روﺳﺘﺎﯾﯽ‬

‫ﻋﺸﺎﯾﺮي‬ ‫‪......‬‬

‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :4‬ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺎر‬ ‫ﺗﻘﺴﯿﻢﺑﻨـﺪي ﮐـﺎر ﺑـﯿﻦ ﮔـﺮوهﻫـﺎي اﻗﺘـﺼﺎد و زﯾﺮﺑﻨـﺎﯾﯽ‪ :‬اﯾـﻦ دو ﮔـﺮوه از ﻟﺤـﺎظ ﺗﻘـﺴﯿﻢ‬ ‫ﺳﺮﻓﺼﻞﻫﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ زﯾﺮ ﻋﻤـﻞ ﻣـﯽﻧﻤﺎﯾﻨـﺪ ﺗـﺎ ﻫﻤـﻪ ﻋﻨـﺎوﯾﻦ را ﺑـﻪ ﺻـﻮرت ﭘﻮﺷـﺸﯽ در ﺑﺮﮔﯿﺮﻧـﺪ و‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻃﻼﻋﺎت اﻗﺘﺼﺎدي و ﻓﻀﺎﯾﯽ را ﻫﺮ دو در ﺗﻔﮑﯿﮏ زﯾﺮ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﺳﺮ ﻓﺼﻞﻫﺎي ﮔﺮوه اﻗﺘﺼﺎد‬

‫ﺳﺮﻓﺼﻞﻫﺎي ﮔﺮوه زﯾﺮﺑﻨﺎﻫﺎ‬

‫ﺧﺪﻣﺎت‬

‫ﮐﺸﺎورزي‬

‫ﺻﻨﻌﺖ و ﻣﻌﺪن‬

‫آﻣﻮزش و ﭘﺮورش‬

‫دام و ﻃﯿﻮر و آﺑﺰﯾﺎن‬

‫اﻧﺮژي و ﺳﻮﺧﺖ‬

‫ﺑﻬﺪاﺷﺖ و درﻣﺎن‬

‫ﺑﺎﻧﮏ و ﺑﯿﻤﻪ‬

‫راه و ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ‬

‫ﺑﻬﺰﯾﺴﺘﯽ و ﺗﺄﻣﯿﻦ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬

‫ﺗﻌﺎوﻧﯽ‬

‫ﭘﺴﺖ و ﻣﺨﺎﺑﺮات‬

‫ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ‬ ‫ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻗﯿﻤﺖ و ﻫﺰﯾﻨﻪ زﻧﺪﮔﯽ‬


‫‪47‬‬

‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻣﺴﮑﻦ و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن در ﮔﺮوه ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي و روﺳﺘﺎﯾﯽ ﺑﺮرﺳﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :5‬اﻓﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬ ‫وﯾﮋﮔﯽ ﮔﺰارشﻫﺎي ﺑﺨﺶ دوم در اﻓﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‪:‬‬ ‫ﮔﺰارﺷﺎت ﺑﺨﺶ دوم در ﺗﻤﺎم ﮔﺮوهﻫﺎ ﻋﻠﯽاﻟﻘﺎﻋﺪه ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺮرﺳﯽ ﺻﻨﻌﺖﻫﺎي‬ ‫ذﮐﺮ ﺷﺪه در ﮔﺰارش وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎل اﻓﻖ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ‬ ‫ﺗﻤﺎم ﺟﺪاوﻟﯽ ﮐﻪ در ﮔﺰارش وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮاي ﺳﺎل ﺻﻔﺮ ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺪهاﻧﺪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺮاي ﺳﺎل اﻓﻖ‬ ‫ﺗﻨﻈﯿﻢ‪ ،‬اراﺋﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﮐﻠﯿﻪ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﻫﺎ ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‬ ‫و ﻣﻨﻈﻮر از اﯾﻦ ﮔﺰارش اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺪاﻧﯿﻢ ﺑﺪون ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي آﻣﺎﯾﺶ در اﻓﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ روﻧﺪ‬ ‫ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻨﻄﻘﻪ آن ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺑﻪ ﮐﺠﺎ ﻣﯽﮐﺸﺎﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺨﺶ ﺑﻌﺪي )ﺳﻮم( ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎي‬ ‫آﻣﺎﯾﺸﯽ ﺻﻮرت ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ و ﺗﺨﺼﯿﺺﻫﺎي ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ‬ ‫اﯾﻦ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﻧﺨﻮاﻫﯿﻢ ﭘﺮداﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ آﯾﻨﺪه ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ درﮔﯿﺮ در اﯾﻦ ﻧﻮع ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺳﺎﺳﺎً‬ ‫اﮔﺮ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﻫﺎ ﻧﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻤﺎم ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎي دﯾﮕﺮ آﺳﯿﺐ ﺧﻮاﻫﻨﺪ دﯾﺪ‪ .‬ﻟﺬا‬ ‫ﻻزم اﺳﺖ ﻣﺒﻨﺎﯾﯽ ﺑﺮاي ﺳﺎزﮔﺎر ﮐﺮدن ﮐﻠﯿﻪ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﻫﺎ ﮐﻪ از رواﺑﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺑﺨﺶﻫﺎي‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻏﯿﺮاﻗﺘﺼﺎدي و اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻮﻓﻖﺗﺮﯾﻦ روش ﺑﺮاي‬ ‫ﯾﺎﻓﺘﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﺳﺎﺳﯽ ﺑﯿﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻫﻤﺎﻧﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺿﺮاﺋﺐ ﺑﯿﻦ ﺑﺨﺸﯽ‬ ‫در ﺟﺪول داده‪ -‬ﺳﺘﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺮاي اﯾﻨﮑﻪ ﮐﻼﻓﯽ ﺑﺘﻮاﻧﺪ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺤﻠﯿﻞﻫﺎ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﺟﻔﺖ وﺟﻮر ﻧﻤﺎﯾﺪ و اﯾﻦ ﭼﻔﺖ و ﺑﺴﺖ در آﯾﻨﺪه ﻧﯿﺰ از واﻗﻌﯿﺖ ﻣﻠﻤﻮس‬ ‫و آﻣﺎري در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺧﺎرج ﻧﺸﻮد از ﺟﺪاول داده ‪ -‬ﺳﺘﺎﻧﺪه ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻨﺎﺳﺐ و‬ ‫ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ رواﺑﻂ ﺑﯿﻦ ﺑﺨﺸﯽ در ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﻫﺎي آﯾﻨﺪه و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮآورد اﺷﺘﻐﺎل‪ ،‬ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري‪،‬‬ ‫ﺗﻮﻟﯿﺪ‪ ،‬ﺗﺠﺎرت‪ ،‬ﮐﺎﻻﻫﺎي واﺳﻄﻪاي و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮارد اﺳﺘﻔﺎده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ‬



‫‪48‬‬

‫ﺧﻄﺎي ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ دور ﺑﻮدن اﻓﻖ ﻃﺮح ﻫﻤـﻮاره ﺑـﺰرگ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد وﻟﯽ ﺿﺮاﺋﺐ ﻓﻨﯽ‬ ‫داده‪ -‬ﺳﺘﺎﻧﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎي ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ از ﺿﺮاﺋﺐ ﺑﺎﺛﺒﺎت ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ و در ﻃﻮل زﻣﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺄﻧﯽ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽﻫﺎ ﺑﻪ ﭼﻨﺪﮔﻮﻧﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ اﺗﻔﺎق ﺑﯿﺎﻓﺘﺪ‪.‬‬ ‫روش اول‪ :‬ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﮐﻤ‪‬ﯽ‪ :‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺪاوم روﻧﺪ ﻣﻮﺟﻮد ﺗﺎ اﻓﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و‬ ‫اﺿﺎﻓﻪ ﮐﺮدن اﺛﺮ ﯾﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ در ﺳﺎل اﻓﻖ‬ ‫روش دوم‪ :‬ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﮐﻤ‪‬ﯽ‪ :‬اﺛﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در ﻣﻨﻄﻘﻪ را ﺑﺮ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ‬ ‫ارزﯾﺎﺑﯽ ﻧﻤﻮده ﺳﭙﺲ ﺗﺪاوم روﻧﺪ آﻧﺮا در اﻓﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺪﺳﺖ آورﯾﻢ‪.‬‬ ‫روش ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﮐﯿﻔﯽ‪ :‬ﺳﻄﺮ ﺑﻨﺪي ﺣﺎﻻت ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮ ﻣﻮرد‬ ‫ﻧﻈﺮ از ﯾﮏ ﺳﻄﺮ ﺑﻪ ﺳﻄﺮ دﯾﮕﺮ در اﻓﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬

‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :6‬ﻧﻘﺸﻪ‬ ‫ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﮔﺰارش وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد )ﺷﺎﻣﻞ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎﯾﯽ ﻣﯽﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ وﺿﻌﯿﺖ‬ ‫ﺻﻨﻌﺖ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺑﺎرز و ﻣﺒﯿﻦ اراﺋﻪ ﻣﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ درج‬ ‫ﻫﺮ ﺻﻨﻌﺖ در ﯾﮏ ﻧﻘﺸﻪ ﺗﻌﺪاد ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ را زﯾﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ ﻟﺬا ﺣﺘﯽاﻟﻤﻘﺪور ﻫﺮ ﮔﺮوه ﺑﺎ‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺻﻨﻌﺖﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ و ﺧﻮاﻧﺎ ﺑﻮدن ﻧﻘﺸﻪ اﻗﺪام ﺑﻪ ادﻏﺎم ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي درون‬ ‫ﺣﻮزه ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﮔﺮوه ﮐﺎري ﺧﻮد ﻣﯽﮐﻨﺪ‬ ‫‪ -2‬ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي اراﺋﻪ ﺷﺪه در ﮔﺰارش ﺑﺨﺶ دوم ﻫﻤﺎن ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﮔﺰارش وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد و‬ ‫ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت اﻓﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﻠﯿﻪ ﺻﻨﻌﺖﻫﺎي اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه در ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﮔﺰارش‬


‫‪49‬‬


‫وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد و ﮔﺰارش اﻓﻖ ﻫﺮ دو ﺑﺎﯾﺴﺖ ﯾﮑﺴﺎن ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺮاﺣﺘﯽ ﺑﺘﻮان آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :7‬ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﻀﺎﺋﯽ و آراﯾﺶ ﻣﮑﺎﻧﯽ‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﻀﺎﯾﯽ و آراﯾﺶ ﻣﮑﺎﻧﯽ‪ :‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻧﻈﺮﯾﺎت ﻣﺨﺘﻠﻒ آﻣﺎﯾﺸﯽ دو دﯾﺪﮔﺎه اﺳﺘﺎﺗﯿﮏ و‬ ‫دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ ﻣﯽﺗﻮان در اﺳﺘﻘﺮار ﻓﻀﺎﯾﯽ اﻧﺴﺎن و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﻄﺮح ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬در دﯾﺪﮔﺎه اﺳﺘﺎﺗﯿﮏ )اﯾﺴﺘﺎ(‬ ‫ﻧﻤﻮد اﺳﺘﻘﺮار ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ و ﺟﻤﻌﯿﺖ آراﯾﺶ ﻣﮑﺎﻧﯽ اﻧﺴﺎن و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ را اراﺋﻪ ﻣﯽدﻫﺪ‪ .‬در دﯾﺪﮔﺎه‬ ‫دﯾﻨﺎﻣﯿﮏ )ﭘﻮﯾﺎ( ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﺳﺘﻘﺮار اﯾﺴﺘﺎ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ اﺳﺖ ﺑﻠﮑﻪ ﻫﻤﮑﻨﺸﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ و اﻧﺴﺎن ﻧﯿﺰ ﻣﺪﻧﻈﺮ‬ ‫ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﻀﺎﯾﯽ ﮐﻪ دﯾﺪﮔﺎﻫﯽ ﭘﻮﯾﺎ ﺑﻪ آراﯾﺶ ﻣﮑﺎﻧﯽ ﻣﯽدﻫﺪ‬ ‫ﻋﻤﻼً ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﻫﻤﮑﻨﺸﯽ اﻧﺴﺎن و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ در ﻓﻀﺎ ﻧﯿﺰ ﻣﻄﺮح ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي اراﺋﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﻀﺎﯾﯽ و آراﯾﺶ ﻣﮑﺎﻧﯽ در ﻣﺘﻦ ﮔﺰارﺷﺎت ﮐﻠﯿﻪ ﮔﺮوهﻫﺎ ﻣﻮﻇﻒ‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻮد را در ﻧﻘﺸﻪﻫﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت آراﯾﺶ ﻣﮑﺎﻧﯽ ﮔﻨﺠﺎﻧﯿﺪه و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻃﺮح‬ ‫روشﻫﺎي ﻧﻤﺎﯾﺸﯽ ﮔﺮاﻓﯿﮑﯽ از ﻗﺒﯿﻞ ﭘﯿﮑﺎنﻫﺎ و ﻓﻠﺶﻫﺎ و رﻧﮕﻬﺎ ﻫﻤﮑﻨﺸﯽ اﻧﺴﺎن و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ را در‬ ‫ﻓﻀﺎ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﻀﺎﯾﯽ ﻣﻄﺮح ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬اراﺋﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﺷﺮح اﻃﻼﻋﺎت آراﯾﺶ‬ ‫ﻣﮑﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻫﻤﮑﻨﺸﯽ ﮔﺮهﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ و ﺑﺎرز ﺑﺎﺷﺪ ﺗﮑﻤﯿﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻻزم ﺑﻪ ذﮐﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي اراﺋﻪ‪ ،‬آراﯾﺶ ﻣﮑﺎﻧﯽ دادهﻫﺎ ﻣﯽﺑﺎﯾﺴﺖ ﺳﻄﺮﺑﻨﺪي ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‬ ‫و ﯾﺎ ﺷﯿﻮهﻫﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢﻫﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ ﺗﺪوﯾﻦ و ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :8‬ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت اﺷﺘﻐﺎل‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﺷﺘﻐﺎل در دوران ﺳﺎﺧﺖ و ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‪ :‬اﺷﺘﻐﺎل در دوران ﺳﺎﺧﺖ ﺑﺮاﺳﺎس اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬



‫‪50‬‬

‫ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪ .‬ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي‬ ‫ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ در ﺟﻬﺎن ﻣﯿﺰان اﺷﺘﻐﺎل ﻧﺎﺷﯽ از ﻫﺮ واﺣﺪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬ ‫آﻣﺎره اﻧﺘﺨﺎب و ﺑﺎ درج ﻣﺒﺎﻟﻎ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯿﺰان اﺷﺘﻐﺎل در دوران‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽﮔﺮدد‪ .‬ﻟﺬا اﻃﻼﻋﺎت زﯾﺮ ﺑﺎﯾﺪ ﺟﻤﻊآوري ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ ﺗﺮﮐﯿﺐ اﻧﻮاع ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺑﺴﺘﮥ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه‬‫ﺑﺮاي ﻣﻨﻄﻘﻪ )داﺧﻞ و ﺧﺎرج ﻧﺮده ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري(‬ ‫ ﻣﯿﺰان اﺷﺘﻐﺎل ﻧﺎﺷﯽ از واﺣﺪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ‬‫ اﺑﻌﺎد ﮐﻤ‪‬ﯽ )رﯾﺎﻟﯽ‪ ،‬دﻻري و ﻇﺮﻓﯿﺘﯽ( ﭘﺮوژهﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در ﻣﻨﻄﻘﻪ‬‫ ﻣﯿﺰان اﺷﺘﻐﺎل در دوران ﺑﻬﺮهﺑﺮداري از روش ﺟﺪول داده ﺳﺘﺎﻧﺪه ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮآورد ﺧﻮاﻫﺪ‬‫ﺑﻮد‪.‬‬

‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :9‬وﻗﻮع ﺗﻮﺳﻌﻪ‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﯽ و آزﻣﻮن اﯾﻦ ﻓﺮﺿﯿﻪ ﮐﻪ آﯾﺎ وﻗﻮع ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﺑﺎﻋﺚ اﺗﻔﺎﻗﺎت ﺗﻮﺳﻌﻪاي‬ ‫اﺳﺎﺳﯽ و ﺣﺎدي در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﯾﺎ ﻧﻪ ﻋﻠﯽاﻟﻘﺎﻋﺪه ﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎي زﯾﺮ را ﺻﻮرت داد‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺟﺪول داده ﺳﺘﺎﻧﺪه و اﻧﺪازهﮔﯿﺮي اﺛﺮات ﮐﻤﯽ ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري‪ .‬اﯾﻦ‬ ‫اﻃﻼﻋﺎت در ﺑﺨﺶ اﻗﺘﺼﺎد ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري ﻣﺸﺎﺑﻪ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ‪ .‬در اﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﺎ ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ‬ ‫ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري از ﻟﺤﺎظ ﻣﯿﺰان ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري و ﻇﺮﻓﯿﺖ ﻫﺮﮐﺪام از اﯾﻦ ﻧﻘﺎط‬ ‫ﻣﯽﺗﻮان ﭘﯽﺑﺮد ﮐﻪ آﯾﺎ در ﭘﺮوژهﻫﺎي ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪاي اﯾﺠﺎد ﺷﺪه ﯾﺎ ﺧﯿﺮ‪.‬‬


‫‪51‬‬

‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :10‬ﺟﻤﻌﺒﻨﺪي‬

‫ﻫﺪف ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ‪ :‬ﺗﺨﺼﯿﺺ ﺑﻬﺘﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻣﮑﺎﻧﺎت‪ ،‬ﻧﯿﺎزﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻠﯿﺘﻬﺎ‪،‬‬ ‫اﻟﺰاﻣﺎت‪ ،‬ﻣﻮاﻧﻊ‪ ،‬ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎ‪ ،‬ﻇﺮﻓﯿﺘﻬﺎ‪ ... ،‬در اﻓﻖ ﻃﺮح و ﺑﺎ ﻣﻼﺣﻈﻪ اﺛﺮات ﭘﺮوژه‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري‪.‬‬ ‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﺑﺮرﺳﯽ وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد‬ ‫‪ -2‬ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮﮔﺬاري ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در اﻓﻖ ﻃﺮح‬ ‫‪ -3‬آﻣﺎﯾﺶ و اﺻﻼح روﻧﺪ‬ ‫ﺳﻄﻮح ﺑﺮرﺳﯽ و اوﻟﻮﯾﺖ آﻧﻬﺎ‪:‬‬ ‫ﺣﺠﻢ‬

‫)ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ(‬

‫اﺳﮑﺎن‬

‫)اﻧﺴﺎن(‬

‫اﺳﺘﻘﺮار در )ﻓﻀﺎ(‬ ‫اﺳﺘﻨﺘﺎج ‪ :‬روش ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﻨﻄﻘﯽ ﺟﺪاول آﻣﺎﯾﺶ )دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪(1‬‬ ‫ﺗﻌﺮﯾﻒ ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ :‬ﺑﺮاﺳﺎس ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻫﻤﮑﻨﺸﯽ ﮔﺮهﻫﺎ ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ‬ ‫ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ‪ :‬ﮔﺮهﻫﺎي ﻣﺘﺄﺛﺮ از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري )در ﻣﺮاﺧﻞ ﺳﺎﺧﺖ‪ ،‬ﺑﻬﺮهﺑﺮداري‪ ،‬ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻨﯽ‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﻫﺎي ﻣﺴﺘﻬﻠﮏ ﺷﺪه(‪.‬‬ ‫ﺷﺪت ﺗﺄﺛﯿﺮ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري‪ :‬ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺑﻪ ﺷﺪت ارﺗﺒﺎط ﭘﺴﯿﻦ ﺑﺨﺶ و ﻧﻮع ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي دارد‪.‬‬ ‫اﻧﺘﺸﺎر‪ :‬ﻣﻮج ﺗﻮﺳﻌﻪ از )اﻧﻮاع( ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽﺷﻮد و ﻣﻮاﻧﻊ ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﯾﮏ ﺑﺎﻋﺚ‬ ‫ﻣﺤﺪود ﺷﺪن آن ﻣﯽﺷﻮد‪.‬‬



‫‪52‬‬

‫ﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎ در ﻃﺮاﺣﯽ‪ :‬ﻋﻠﯽاﻟﻘﺎﻋﺪه ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎ از ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪ ﺳﻄﻮح ﭘﺎﺋﯿﻦﺗﺮ‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﺤﻤﯿﻞ ﻣﯽﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ از ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﻫﺪاف ﻣﯿﺎﻧﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮرد‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده ﺳﻄﻮح ﭘﺎﺋﯿﻦﺗﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت واﻗﻊ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﯽﺗﻮان ﻣﻮارد زﯾﺮ را ﺑﻌﻨﻮان اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﻬﺎي اﺧﺬ ﺷﺪه‬ ‫از ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻﺗﺮ و ﻣﺤﺪوده ﮐﻨﻨﺪه ﺗﻠﻘﯽ ﻧﻤﻮد‪:‬‬ ‫‪ -1‬اﻣﻨﯿﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪ‪ :‬ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻧﺎاﻣﻨﯽ در ﻣﻨﻄﻘﮥ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ اﻋﻢ از ﺧﺎرﺟﯽ ﯾﺎ داﺧﻠﯽ‬ ‫‪ -2‬اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﮔﺮاﯾﺶ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﺨﺶ ﺧﺎص )ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار(‪ :‬اﺳﺘﺮاﺗﮋي ﺗﻮﺳﻌﮥ‬ ‫ﺑﺨﺶﻫﺎ ﻋﻠﯽاﻟﻘﺎﻋﺪه ﺑﺎﯾﺴﺖ از ﺳﻄﺢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي ﻣﻠﯽ اﺧﺬ ﺷﻮد‪ .‬در ﺻﻮرت ﻓﻘﺪان ﭼﻨﯿﻦ‬ ‫ﺑﺮرﺳﯽ اﯾﻦ دﯾﺪﮔﺎه ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﻮﺳﻌﮥ ﭘﺎﯾﺪار و ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺑﺮ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﻣﺤﯿﻂ‬ ‫زﯾﺴﺖ و ﮐﺸﺎورزي ﻗﺮار داده ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯿﮏ‪ :‬ﺣﺮﮐﺖ اﻣﻮاج ﺗﻮﺳﻌﻪ در ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﺑﺴﺘﺮ زﯾﺮﺑﻨﺎﻫﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ از‬ ‫ﻃﺮﯾﻖ زﯾﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎي ﺷﺒﮑﻪاي ﺗﻮﺳﻌﮥ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻫﻤﺠﻮار اﺗﻔﺎق ﺧﻮاﻫﺪ اﻓﺘﺎد و ﺷﺮاﯾﻂ‬ ‫ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯿﮏ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺗﻠﻘﯽ ﺷﻮد و ﻧﮕﺰارد اﯾﻦ اﻣﻮاج در ﻫﻤﻪ‬ ‫ﺟﻬﺖ اﻧﺘﺸﺎر ﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ‪ :‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﻀﺎ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ از اﺑﻌﺎد زﯾﺮ ﺻﻮرت ﻣﯽﮔﯿﺮد‪:‬‬ ‫‪ .1‬ﺑﺴﺘﺮ‬ ‫‪ .2‬ﺳﯿﺎﺳﯽ‬ ‫‪ .3‬اﺳﮑﺎن‬ ‫‪ .4‬زﯾﺮﺑﻨﺎ‬ ‫‪ .5‬اﻗﺘﺼﺎد‬ ‫‪ .6‬ﻗﻮم‬ ‫‪ .7‬ﺗﻮﺳﻌﻪ‬ ‫‪ .8‬ﭘﺎﯾﻪ‬ ‫‪ .9‬آﻣﺎﯾﺶ‬


‫‪53‬‬

‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫ﻣﻼﺣﻈﺎت اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ‪:‬‬

‫‪ -1‬ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﻮﭘﻮﮔﺮاﻓﯽ از ﻟﺤﺎظ ﻫﻤﮕﻨﯽ ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻫﻤﮕﻨﯽ و ﺷﺪت ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎ ﻋﻤﻖ‬ ‫ﺳﺮزﻣﯿﻦ اﺻﻠﯽ‪.‬‬ ‫‪ -2‬وﺟﻪ ﻏﺎﻟﺐ زﻣﯿﻦﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﻊ ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﯿﺎﻫﯽ و ﺗﺮاﮐﻢ آﻧﻬﺎ و‬ ‫ﻣﺤﺪودﯾﺘﻬﺎي ﻋﻤﺪه ﻧﻈﯿﺮ ﮐﻤﺒﻮد آب و ﻏﯿﺮه‬ ‫‪ -3‬ﺗﺄﮐﯿﺪ و ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺘﺪوﻟﻮژﯾﮏ ﺑﻪ ﮐﻞ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺳﺎﮐﻦ در ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ در ﺳﺎل اﻓﻖ‬ ‫‪ -4‬ﺟﻮاﻧﯽ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺳﻮاد در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ و روﻧﺪﻫﺎي آﻣﻮزش‬ ‫‪ -5‬ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ اﻗﺘﺼﺎدي ﻋﻤﺪه در ﻣﻨﻄﻘﻪ رﺷﺪي و اﻣﮑﺎن رﺷﺪ ﺳﺎﯾﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ‬ ‫‪ -6‬ﮔﺴﺘﺮدﮔﯽ ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت و ﺷﺒﮑﻪﻫﺎ و ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﮔﺴﺘﺮده ﻣﻠﯽ در ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫‪ -7‬ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺷﺒﮑﻪ راهﻫﺎ و ﺣﺠﻢ ﺗﺮدد آﻧﻬﺎ‬ ‫‪ -8‬ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي راهآﻫﻦ و ﻓﺮودﮔﺎه‬ ‫‪ -9‬ﺣﺪ‪‬ت ﺗﻀﺎد ﻗﻮﻣﯽ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻐﯿﯿﺮات درآﻣﺪي ﻣﻨﻄﻘﻪ و ورود ﻣﻬﺎﺟﺮان‬ ‫داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ و ﺑﺮرﺳﯽ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮﺧﻮردﻫﺎي ﺟﺰﺋﯽ ﯾﺎ ﻋﻤﺪه‬ ‫‪ -10‬آﻟﻮدﮔﯽﻫﺎي ﺣﺮارﺗﯽ‪ ،‬ﺻﻨﻌﺘﯽ‪ ،‬ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ و ‪ ...‬ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬارﯾﻬﺎ‬ ‫‪ -11‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ از ﻟﺤﺎظ ﻫﻤﮕﻨﯽ زﯾﺮﺳﺎﺧﺘﻬﺎ‪.‬‬ ‫دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎي ﭘﺎﯾﻪ‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺮاﮐﻢ ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت و اﻣﮑﺎن ﺿﺮﺑﻪﭘﺬﯾﺮي ﻧﻈﺎﻣﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ‬ ‫آﺳﯿﺐﭘﺬﯾﺮي ﺳﺎﯾﺮ ﺧﻄﺮات اﺣﺘﻤﺎﻟﯽ‬ ‫‪ -2‬ﺗﺄﻣﯿﻦ آب و ﺳﺎﯾﺮ ﺿﺮورﯾﺎت ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫‪ -3‬ﺑﺴﺘﺮﺳﺎزي ﻻزم ﺑﺮاي زﻣﯿﻨﻪﻫﺎي رﺷﺪ در ﺻﻨﻌﺖ ﺷﺎﻣﻞ ﺑﺮ داﻧﺶﻫﺎي ﻓﻨﯽ و ﺑﺎزارﻫﺎي‬ ‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ و ﻣﺎﻟﯽ و ﺑﻮرسﻫﺎي ﺧﺮﯾﺪ و ﻓﺮوش ﮐﺎﻻ و ﺧﺪﻣﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آﻧﻬﺎ‬ ‫‪ -4‬ﻟﺰوم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺠﻢ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺳﺎﮐﻦ در اﻓﻖ ﻃﺮح و ﺗﻮﺻﯿﻪ ﺑﺮاي ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺷﻬﺮ)ﻫﺎي(‬ ‫ﺟﺪﯾﺪ‬



‫‪54‬‬

‫‪ -5‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻟﺰوم ﺗﺄﺳﯿﺲ ﺟﻨﮕﻞﻫﺎي ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﯾﺎ ﻣﻨﺎﻃﻖ زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫‪ -6‬ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻮﺳﻌﮥ ﺻﻨﺎﯾﻊ ﺧﺎص ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺰﯾﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪاي ﺗﻮﻟﯿﺪات ﻣﻨﻄﻘﻪاي‬ ‫‪ -7‬ﺳﯿﺎﺳﺘﮕﺰاري ﺣﻔﻆ وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﯽ از ﺑﺨﺶﻫﺎ ﯾﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ ﻧﻈﯿﺮ ﮐﺸﺎورزي‬ ‫و ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي از زوال آﻧﻬﺎ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ‬ ‫‪ -8‬ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﯽ ﻣﺤﻮرﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ‬ ‫‪ -9‬ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﯽ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎ و ﻣﻨﺎﻃﻘﯽ ﮐﻪ ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻫﻤﮕﻦ ﻧﯿﺴﺘﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﮔﺮهﻫﺎي ﺧﺎﺻﯽ‬ ‫ﮐﺎرﮐﺮد دارﻧﺪ و اﺻﻼح ﻣﺠﺪد ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ ﺣﺬف اﯾﻦ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻬﺎ از ﻣﺤﺪودة ﺗﻌﺮﯾﻔﯽ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻧﻔﻮذ‬ ‫دﯾﺪﮔﺎهﻫﺎي آﻣﺎﯾﺶ‪:‬‬ ‫ﮔﺰﯾﻨﻪ ‪ :1‬ﺣﺘﯽاﻟﻤﻘﺪور ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﻋﻤﻖ ﺧﺎك ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮔﺰﯾﻨﻪ از ﻟﺤﺎظ ﻓﻨﯽ‬ ‫داراي ﻣﺸﮑﻼت ﻣﺘﻌﺪدي اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﺰﯾﻨﻪ ‪ :2‬ﺣﺘﯽاﻟﻤﻘﺪور ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎ در ﺣﺎﺷﯿﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﭘﺮاﮐﻨﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﮔﺰﯾﻨﻪ ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺷﺪﻧﯽﺗﺮ‬ ‫از ﮔﺰﯾﻨﮥ اول اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﯽ ﺣﻮزهﻫﺎ‪:‬‬ ‫‪ Ø‬ﺣﻮزهﻫﺎي‪ :‬ﮐﺸﺎورزي‬ ‫‪ Ø‬ﺣﻮزهﻫﺎي‪ :‬ﺻﻨﺎﯾﻊ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري‬ ‫‪ Ø‬ﺣﻮزهﻫﺎي‪ :‬ﺗﺠﺎرت و ﺧﺪﻣﺎت‬ ‫‪ Ø‬ﺣﻮزهﻫﺎي‪ :‬ﺻﻨﻌﺘﯽ‪ -‬ﭘﺸﺘﯿﺒﺎﻧﯽ‬ ‫‪ Ø‬ﺣﻮزهﻫﺎي‪ :‬ﺳﮑﻮﻧﺘﯽ‪ ،‬آﻣﻮزﺷﯽ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ‪:‬‬ ‫‪ -1‬اﻓﺰاﯾﺶ آﻣﻮزش ﺑﺎﻻﺧﺺ ﻓﻨﯽ و ﺣﺮﻓﻪاي در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺣﻮزه ﻧﻔﻮذ ﺑﺮاي ﮐﺎﻫﺶ ﺟﺎﺑﺠﺎﯾﯽ‬


‫‪55‬‬

‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫و ﻣﻬﺎﺟﺮت ﺟﻤﻌﯿﺖ‬

‫‪ -2‬اﻣﮑﺎﻧﺴﻨﺠﯽ ﺑﺮﻗﺮاري ﺧﻄﻮط راهآﻫﻦ و اﺗﺼﺎل ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺳﺮزﻣﯿﻦ اﺻﻠﯽ و ﺑﻨﺎدر و‬ ‫ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت ﺣﻤﻞ و ﻧﻘﻞ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ‬ ‫‪ -3‬ﺗﻮﺳﻌﻪ و ﺗﺄﺳﯿﺲ ﻓﺮودﮔﺎهﻫﺎ و ﺑﻨﺎدر و ﺗﺄﺳﯿﺴﺎت ﻣﻨﻄﻘﻪاي‬ ‫‪ -4‬ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺷﺒﮑﻪ راهﻫﺎي اﺳﺘﺎﻧﯽ و ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﯽ‬ ‫‪ -5‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻃﺮحﻫﺎي آﺑﺨﯿﺰداري‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ رودﺧﺎﻧﻪ و ﺗﻐﯿﯿﺮات ﻻزم در ﻫﯿﺪروژﺋﻮﻟﻮژي‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﻨﺒﺪﻫﺎي ﻧﻤﮑﯽ و ﺳﺎزﻧﺪﻫﺎي ﺷﻮر در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﺴﯿﺮ ﻫﻨﺪﺳﯽ‬ ‫رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ‬ ‫‪ -6‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰي آﻣﻮزﺷﻬﺎي ﺗﺨﺼﺼﯽ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪.‬‬ ‫‪ -7‬ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﮔﺴﺘﺮش ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي ﺑﺮق در ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺧﻄﻮط ﺑﺮق‬ ‫‪ -8‬ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﮔﺴﺘﺮش ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي آب در ﻣﻨﻄﻘﻪ‬ ‫‪ -9‬ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﮔﺴﺘﺮش ﺷﺒﮑﻪﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ در ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻬﺎدﻫﺎي آﻣﻮزﺷﯽ‬ ‫ﺗﻮﺿﯿﺢ‪ :‬ﻫﺮ ﺑﺨﺶ و ﮔﺮوه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺗﯽ ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻮﺟﻮد و ذﯾﺮﺑﻂ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﺨﺶ ﺧﻮد را‬ ‫ﻣﻄﺮح و ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻔﻆ‪ ،‬اﺻﻼح ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ آن ﻣﻮﺿﻊ ﻣﻨﻄﻘﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :11‬ﻣﺴﺘﻨﺪات‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﺠﻠﺪات‪:‬‬ ‫‪ -1‬ﮐﻠﯿﺎت و روشﺷﻨﺎﺳﯽ‬ ‫‪ -2‬ﭘﺮوژه ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاري در ﻋﺮﺻﻪ ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ و ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺧﺎرﺟﯽ‬ ‫‪ -3‬آب‬ ‫‪ -4‬ﺧﺎك‬ ‫‪ -5‬ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ‬ ‫‪ -6‬زﯾﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎ و ﻧﻬﺎدﻫﺎ و ‪ICT‬‬

‫‪ -7‬اﻗﺘﺼﺎد‬



‫‪56‬‬ ‫‪ -8‬ﺟﻤﻌﯿﺖ و ﻧﯿﺮوي اﻧﺴﺎﻧﯽ‬ ‫‪ -9‬اﺳﮑﺎن‬ ‫‪ -10‬اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‪-‬ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ‬ ‫‪ -11‬ﮔﺰارش ﺗﻠﻔﯿﻘﯽ ﺷﻨﺎﺧﺖ وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد و ﺳﺎزﻣﺎن ﻓﻀﺎﺋﯽ‬ ‫‪ -12‬ﮔﺰارش ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ اﻓﻖ ﻃﺮاﺣﯽ‬ ‫‪ -13‬ﮔﺰارش ﺳﻨﺘﺰ آﻣﺎﯾﺶ‬ ‫‪ -14‬ﮔﺰارش ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ‬ ‫‪ -15‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪات ﺗﺼﻮﯾﺮي‬

‫دﺳﺘﻮر ﮐﺎر ‪ :12‬ﻓﺮﻣﺖ ﮔﺰارﺷﺎت‬ ‫ﻫﺮ ﮔﺰارش ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ در ﺻﻔﺤﺎت روي ﺟﻠﺪ و اول و ﺳﻮم ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪:‬‬ ‫روي ﺟﻠﺪ و ﺻﻔﺤﮥ اول‪:‬‬ ‫ﺷﻤﺎره ﮔﺰارش از ﮐﻞ ﺳﺮي ﮔﺰارﺷﺎت‬ ‫ﻫﺮ ﮔﺰارش داراي ﭼﮑﯿﺪهاي ﺣﺪاﮐﺜﺮ در ‪ 3‬ﺻﻔﺤﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﺳﺮﺑﺮگ‪:‬‬ ‫ﮔﺮوه ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰ‬

‫ﺷﻤﺎره ﮔﺰارش ﻣﻮﺿﻮع ﮔﺰارش‬

‫ﺷﻤﺎره ﺻﻔﺤﻪ‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖﻫﺎ‪:‬‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﮔﺰارﺷﺎت‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺟﺪاول‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻧﻤﻮدارﻫﺎ‬ ‫ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ‬


‫‪57‬‬

‫ﻣﺘﺪوﻟﻮژي آﻣﺎﯾﺶ ﺳﺮزﻣﯿﻦ‬ ‫اﺑﻌﺎد ﭼﺎپ‪:‬‬ ‫ﮐﺎﻏﺬ ‪A4‬‬

‫ﺣﺎﺷﯿﻪﻫﺎ )راﺳﺖ‪ ،‬ﭼﭗ‪ ،‬ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﺋﯿﻦ( ‪ 3‬ﺳﺎﻧﺘﯿﻤﺘﺮ‬ ‫ﺟﺎي ﺑﺮش )‪ (Gutter‬راﺳﺖ ‪ 1‬ﺳﺎﻧﺘﯿﻤﺘﺮ‬ ‫ﻋﺮض ﺳﺮﺑﺮگ ‪ 0/8‬ﺳﺎﻧﺘﯿﻤﺘﺮ‬ ‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﺮﺑﺮگ از ﻟﺒﮥ ﺑﺎﻻ ‪ 1/7‬ﺳﺎﻧﺘﯿﻤﺘﺮ‬ ‫ﮐﺎﻏﺬ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ ‪A3‬‬ ‫ﻓﻮﻧﺖ ﻣﺘﻦ‪ :‬ﻓﺎرﺳﯽ ‪ Bzar 13‬ﻻﺗﯿﻦ ‪Times New Roman 11‬‬ ‫ﻓﻮﻧﺖ زﯾﺮﻧﻮﯾﺲ‪ :‬ﻓﺎرﺳﯽ ‪ Bzar 11‬ﻻﺗﯿﻦ ‪Times New Roman 9‬‬

‫ﺗﯿﺘﺮﻫﺎ‪:‬‬ ‫ﻓﻮﻧﺖ ‪B Titr‬‬

‫ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪Indent‬‬

‫ﻟﻨﮕﺮ‬

‫‪Heading‬‬

‫‪16‬‬

‫‪0‬‬

‫‪0/8‬‬

‫‪1‬‬

‫‪15‬‬

‫‪0/2‬‬

‫‪1/5‬‬

‫‪2‬‬

‫‪14‬‬

‫‪0/5‬‬

‫‪2/1‬‬

‫‪3‬‬

‫‪13‬‬

‫‪1‬‬

‫‪3‬‬

‫‪4‬‬

‫‪13‬‬

‫‪1/3‬‬

‫‪3/7‬‬

‫‪5‬‬

‫‪13‬‬

‫‪1/3‬‬

‫‪4/2‬‬

‫‪6‬‬

‫‪13‬‬

‫‪1/3‬‬

‫‪4/2‬‬

‫‪7‬‬

‫ﺟﺪاول ﺑﺎ ﻓﻮﻧﺖ ‪ 13‬ﻓﺎرﺳﯽ و ‪ 11‬ﻻﺗﯿﻦ‪ ،‬اﮔﺮ ﻧﺸﺪ ‪ 12‬ﻓﺎرﺳﯽ و ‪ 10‬ﻻﺗﯿﻦ و ‪...‬‬


Land preparation methodology

Opening Preparation

Q Methodology

CISG Methodology

Survey Methodology

Survey Methodology

CISG Methodology

Survey Methodology

Fair Land, Fair Land

Fair Land, Fair Land

Fair Land, Fair Land

Proteomics Sample Preparation

Mountaineering: Training and Preparation

Preparation of Catalysts V

Preparation of Solid Catalysts

Preparation of Thin Films

Alloys: Preparation, Properties, Applications

Sample Preparation in Chromatography

Preparation for Understanding

Preparation of Organic Intermediates

The Methodology of Nonexistence

Polyester: Properties, Preparation and Applications

SPSS Data Preparation 15.0 Manual

Preparation for a Christian Life

The GRE physics test preparation

Nanocomposites: Preparation, Properties and Performance

Transaction Level Modelling Methodology

Inductive Study Methodology (Sunergos)

Linear model methodology

Methodology, Microeconomics and Keynes

Critical Economic Methodology

Land preparation methodology

Opening Preparation

Q Methodology

CISG Methodology

Survey Methodology

Survey Methodology

CISG Methodology

Survey Methodology

Fair Land, Fair Land

Fair Land, Fair Land

Fair Land, Fair Land

Proteomics Sample Preparation

Mountaineering: Training and Preparation

Preparation of Catalysts V

Preparation of Solid Catalysts

Preparation of Thin Films

Alloys: Preparation, Properties, Applications

Sample Preparation in Chromatography

Preparation for Understanding

Preparation of Organic Intermediates

The Methodology of Nonexistence

Polyester: Properties, Preparation and Applications

SPSS Data Preparation 15.0 Manual

Preparation for a Christian Life

The GRE physics test preparation

Nanocomposites: Preparation, Properties and Performance

Transaction Level Modelling Methodology

Inductive Study Methodology (Sunergos)

Linear model methodology

Methodology, Microeconomics and Keynes

Critical Economic Methodology

Recommend Documents