@"*"/ a%r-,r, efilw"-
@*,,",ł. a'/il,;orfle/
dfr*r
*
PRoGRAN{ ĆWCZEŃ
RUCHOVryCH
@
INTERSPfiR
Tytuł oryginału:
Venen
- Flfness
Spls TREŚc|
Przekład:
Barbara Tarnas Projekt okładki:
oskar Głodowski
@
Falken Verlag GmbH and CO. KG, Munich, part of Verlagsgruppe Random House GmbH Wydanie polskie:,,lnterspar"
Przedmowa
Schorzenl a żył- choroba społeczftr Czy twoje nogi są zdrowe?. I']kład ryhy Rola układu zylnego Jak dzia|ają mechanizmy transpoftowe układu
Ę|nego
lsBN 83-8938/.-'t24
Łamanie: ''EPIGRAF" 03-734 Warszawa, ul. Targowa 66 tel.670-19-54 Ofi cyna Wydawnicza,,lNTERSPAR' 00.521 Warszawa, u|. Hoża 29131 |ok,75 tel. 626 94 62, 626 94 63 tel./fax: (022) 628 85 06 E-mai : interspar@wydawnictwo. neostrada. pl Biuro handlowe: A5" Sp. z o.o. "Grupa 90.353 ŁÓdź u|. Ki|i skiego 169a, tel./fax: (04Ą67a 37 95, 679 49 29 E-mail:
[email protected] www.grupaa5.com.pl I
'l
Druk
i
oprawa: Wojskowa Drukalnia w Łodzi
Zasada funkcjonowania pomp mięśnistawowych. Znaczenie pomp mięśnistawÓw D|aczego choroby Żyłsą tak rozpowszechnione . . Jak powstają choroby żry|, , Choroby ży| i ich pftyczyny Zniszczenie zastawek zylnych Powierzchniowe zakrzepowe zapalenie zyl . . . . . Głęboka zakrzepica Ę| koncryn dolnych Zapobieganie zakrzepiq ryl koriczyn dolnych . . .
DtagnosĘka
Ultrasonografia Fotooptyczna metoda pomiaru Kt.wawe mierzenie ciśnienia Ę|nego PleĘzmografia zamknięcia światłaąriły, Flebografia . .
Sposoby leczenia
Terapia uciskowa Dzialanie terapii uciskowej Technika zakladania opatrunku
I4 14
77
L9 2I 22 23 24
26 27
28 3L
Ą)
,
.
8 11
,
33 34 34 35 37 37 39 40
Poriczochy uciskowe Leki stosowane w chorobach żył' ' Skleroterapia. . Zabiegi operacyjne Sport a niewydolnośćŻy|na ChÓd i marsz Gimnastyka w wodzie i aquajogging Jazda na rowerze Dyscypliny sportowe z piłką Sporry siłowe Specjalne przyrządy do ćwicze . . .
GimnasĘka żyl. '
4I 42 44 4>
4/ 49 50 57 51 .
\7skazÓwki do ćwiczeri ' . ' Ćwiczenia rozciągające na toz1tzewkę Cwiczenia w pozycji |eŻącej Cwiczenia w pozycji siedzącej A Cwiczenia w pozycji siedzącej z zastosowaniem akcesoriÓw pomocniczych. A Cwiczenia w pozycji stojącej Ćuriczenia w pozycji stojącej z uŻyciem akcesoriÓw pomocniczych. Cwiczenia w chodzie .
.
Hydroterapia i sauna . .
4
.
PnzeoMowA
52 52 55
)o )o 58
69 77 83 8g 91
95
Jaburzenia krąienia Ę|nego są przyc4Iną większości Lschorzeri układu krąienia; stwierdzenie to moze wy-
wołać zdumienie, ponie:waŻ o chorobach Ęłrzadko wspomina się w mediach. Choroby te pociągają za sobą wysokie koszty |eczenia i rehabilitacji, bardzo łatv'lo przechodzą w stan chroniczny i często prowadzą do inwalidzffiIa, Mimo to dolegliwości zylne wciąż: jeszcze są traktowane jako problem kosmetyczny, a nie powazna choroba. Poza tym choroby żylt oprÓcz szpecących zmianna skÓrze, Ę|akÓw i przewlekĘch owrzodzeri podudzi, w skrajnychpr,rypadkach prowadzą do groŹnej zakrzepicy Ę|nej koriczyn dolnych, do zatkania Ży| przez nrarde skrzepy. Skrzepy mogą się okazaĆ niebezpieczne d|a zycia, jeślioderwą się od ścianek iLy| i wraz ze strumieniem krwi popłyną do płuc i tam zatkają ważne naczynia (zator)' Podczas badan pacjent.Ów z dolegliwościami żył,ptzeprowadzanych w klinice dermatologicznej uniwersytetu w Tybindze, w ktorej od dziesiątkÓw lat przywiązuje się ogfomną wagę do opieki nad pacjentami z chronicznymi schorzeniami ź:ył,juz dawno stwierdzono niekorzystny wpływ braku ruchu i niewłaŚciwych form ruchu na iyły, Dlatego wspÓlnie z Irmagrd Jtinger, pracownikiem naukowym akademii sportowej, autorzy opracowali odpowiedni program ćwiczeti ruchowych. Jest on od roku 1989 wciąŻ ulepszany, podczas mniej więcej 2000 godzin zajęc z 200 pacjentami. Jego skutecznosĆ była wielokrotnie udowadniania podczas badan klinicznych _ prowadzonych czę-
ściowo we wspÓłpracy z ministerstwem zdrowia. Pacjenci o rÓŻnym stopniu zaawansowania choroby osiągali widoczne i trwałe korzyści z takiej terapii' Autofzy ksiązki przekazują w sposÓb poglądowy i przystępny konieczną wiedzę na temat pfzyczyn powstawania chorÓb ży|, Prezentują nowoczesne metody diagnozy i terapii i pokazują, 1ak za pomocą &riczen ruchowych i za1ęĆ sportowych kaŻdy z nas moŻe wpłynąć na ochronę i poprawę funkcjonowania własnego układu zylnego. Cwiczenia są odpowiednie d|akażdej grupy wiekowej i moŻna je przeprowadzaĆ bez specjalnej wiedzy i drogich SpfzętÓw. Pacjenci, ktorzy stwierdzą u siebie pojauriające się nagle dolegliwości jak bole i opuchliznę nÓg, rozgtzanie a|bo ochłodzenie ew. zaczerwienienie lub bladośćnÓg, powinni natychmiast zwrÓcić się do |ekarza, przedstawiając mu
dokładny opis dolegliwości. .$7 okresie występowania zakrzepicy ży|nejkonczyn do|nych i pożniej w okresie dalszego |eczenia trwającego niekiedy kilka rygodni, na|eżLy ściśleprzestrze9aĆ za\ecen|ekarza, Terapię ruchową mozna rozpocząĆ w takim vrypadku najwcześniej po sześciu tygodniach i tylko za zgodą |ekarza. Przy wspÓłistniejącej chorobie serca i układu krąŻenia, przy protezach _ szczegÓlnie bioder i ud - przy nadciśnieniu,zwiększonej skłonnoścido krwawieri spowodowanych chorobą a|bo lekami i we wszystkich przypadkach, kiedy u pac'enta występują inne czynniki ryzyka, w przeszłościpowodujące kłopoty ze zdrowiem, Ćwiczenia moina przeprowadzac tylko w porozumieniu z lekarzem. Autorzy ptagną, aby książka pomogła czytelnikom naleŻycie zadbać o własne zdrowie.
ScnoRzEN|A ŻYŁ - cHoRoBA sPoŁEczNA horoby żyłna|eŻą według badan światowej organizacji zdtowia do najczęstszych schorze i zna1duią się na czele wszystkich chorÓb. Z rozmaitych studiÓw, ktÓre były przepfowadzane w ubiegłych latach wynika, ze wśrÓd połowy społeczeristwa występtlją zmiany w ż:yłach ko -
f \'l
czyn dolnych.
Vedług .
oceny ekspertÓw 25_30o/o .
ludzi cierpi na ży|aki, i
Choć za|eiy to w duzej ] } obzmienia nÓg miene od wieku, ży|aki : } powstawanie ży|akÓw poja:wiają się juz u 10% ! } pzebarwienia skÓry na podudziach na skÓze, pzede wszy. 1,0-72-latkow i u 40o/o : } wypryski stkim na podudziach 7Ę1'6-|atkÓw. Tylko po- ! } przew|ekłe owzodzenie podudzia
łowa wspomnianych wy- : (Ulcus cruis) zejpacjentÓw ma niewiel- . kie dolegliwości, ktÓre mozna zbagate|izować. Następstwa chronicznych zaburzen krąż'enia iy|nego to zastoje Ży|ne, opuchlizny, zmiany skÓrne i egzemy nÓg. .s7 roku 1990 ponad 100 000 pacjentÓw ze schorzeniami żyłtrzeba było hospita|izować, Liczby te wyglądają sucho, pomaga1ą jednak uzmysłowić sobie z punktu widzenia społeczno-medycznego rozmiar nieszczęścia osÓb dotkniętych tą chorobą, ktÓre prze1ściowoa|bo na stałe staią się inwalidami' Pacienci często nie wiedzą dobrze, na )aką metodę badania i leczenia powinni się zdecydować. Niepewne oczekiwanie ptzeszka-
Czy twoi rodzice lub dziad-
} Statystycznie co druga kobieta i co czwarty męfczyzna w drugiej
potowie życia cierpi na ży|aki. > ok. 30% dorosłych osÓb cierpi na ży|aki a|bo ich następstwa. } Ludzie zradzin, w ktÓrych występująschorzenia żył,wed|e staty. styk chorują dwa razy częściej na zapa|enia fył, owzodzenia pod. udzi i tętniaki płuc niŹ osoby nieobciążone dziedzicznie. } około 2500 pacjentÓw rocznie pzechodzi pzedwcześnie na rentę z powodu do|eg|iwościżylnycha|bo innych chorÓb ztymzwiązanych. } Wciąż jeszcze umiera wie|e osÓb na zatory płucne, najstraszniej. szą komp|ikację choroby żyłpo|egającĄ na zakrzepicy kor1czyn dolnych.
kowie chorowali na żyły (ży|aki) a|bo występowały u nich przew|ekłe owaodze. nia podudzi? Tak:
10
Nie: 0
Czy często masz bo|ące
i ciężkie nogi, a wieczorem ci puchną! Tak:15 Nie: 0
Czy masz nadwagę? Tak: 5 Nie:0
Czy broje do|eg|iwości nÓg zaostrzają się w krajach o wi|gotnym i ciepłym k|ima-
cie?
Tak: 5
Czy juf od dłuższego czasu utzymuje się u ciebie rozszerzenie Żył? Tak:
dza pod1ąc w porę konieczne leczenie i moze doprowa-
dziĆ do pogłębienia się Choroby. Dlatego autorom tej ksiązki tak wazne wydaje się przekazanie podstawowych wiadomościna temat przyczyn powstawania chorÓb iył, aby kaŻdy chory wiedział, w jaki sposÓb sam, dzięki konkret-
nym działaniom _ od zmniejszenia nadwagi przez unikanie nadmiernego wysiłku i dźwigania cięzarÓw, wybÓr odpowiednich rodzajÓw ćwicze i dyscyplin spor.towych aŻ po z
