SCRIPTORUM CLASSICORUM BIBLIOTHECA OXONIENSIS
ΟΧΟΝΙΙ
Ε TYPO G RA P H EO C LA R EN DO N IANO
PLATONIS OPERA TOMUS Ι ...
96 downloads
817 Views
7MB Size
Report
This content was uploaded by our users and we assume good faith they have the permission to share this book. If you own the copyright to this book and it is wrongfully on our website, we offer a simple DMCA procedure to remove your content from our site. Start by pressing the button below!
Report copyright / DMCA form
SCRIPTORUM CLASSICORUM BIBLIOTHECA OXONIENSIS
ΟΧΟΝΙΙ
Ε TYPO G RA P H EO C LA R EN DO N IANO
PLATONIS OPERA TOMUS Ι TETRALOGIAS Ι-Π CONTINENS INSUNT EUTHYPHRO APOLOGIA CRiτO THEAETETUS CRATYLUS SOPHISTA
PHAEDO POLiτiCUS
R E C OGNO V E RUNT B R EVIQUE
ΑDΝΟΤΑΠΟΝΕ
C RJ τ i C A
I N S T RUXERUNT
Ε. Α. DUKE
W. F. HICKEN D. Β. ROBINSON ]. C. G. STRACHAN
W. S. Μ. NICOLL
ΟΧΟΝΙΙ
Ε TYPOGRAPHEO CLARENDONIANO
Oxford Universitγ Press, Greαt Clαrendon Street, Oxford ΟΧ2 6DP Oxford Universitγ Press is α depαrtment of the Universitγ of Oxford. It furthers the Universitγ's objective of excellence in reseαrch, scholαrship, αnd educαtion by publishing worldwide in Oxford New York Aucklαnd Cαpe Town Dαr es Sα/ααm Hong Kong Kαrαchi Κuα/α Lumpur Mαdrid Melbourne Mexico Citγ Nαirobi New Delhi Shαnghαi Tαipei Toronto With offices in Argentinα Austriα Brazil Chile Czech Republic Frαnce Greece Guαtemαlα Hungαry Itαly ]αpαn South Κοreα Po/αnd Portugαl Singαpore Switzerlαnd Thαilαnd Turkey Ukrαine Vietnαm Oxford is α registered trαde mαrk of Oxford University Press in the UK αnd in certαin other countries Published in the United Stαtes by Oxford Universitγ Press Inc., New York
© Oxford Universitγ Press 1995 ΑΙ/ rights reserved. Νο pαrt of this publicαtion mαy be reproduced, stored in α retrievαl system, or trαnsmitted, in αny form or by αny meαns, without the prior permission in writing of Oxford University Press. Within the UK, exaptions αre αllowed in respect of αny fαir deαling for the purpose of reseαrch or privαte study, or critιcism or review, as permitted under the Copyright, Designs αnd Pαtents Act, 1988, or in the case of reprogrαphic reproduction in αccordαnce with the terms of the licences issued by the Copyright Licensing Agency. Enquiries concerning reproduction outside these terms αnd in other countries shou/d be sent to the Rights Depαrtment, Oxford Universitγ Press, αt the αddress αbove British Librαry Cαtαloguing in Publicαtion Dαtα Dαtα αvαi/αble Librαry of Congress Cαtα/oging in Publication Dαtα Plαtonis operα Ι recogιιoverunt brevique αdnotαtione critιcα instruxerunt Ε. Α. Duke .. {et α/.] (Scriptorum c/assicorum bibliothecα Oxoniensis) text in Greek; prefαce in Lαtin. Contents: Ι. Tetrαlogias 1-ΙΙ contιnens. Ι. Duke, Ε. Α. li. Title ΠΙ. Series. ΡΑ4279,Α2 1993 184-dc20 93-3754 ISBN 0-19-814569-1 7 9 10 8
Pnnted and bound in Great Bntain on acid-free paper by Antony Rowe Ltd, Chippenham, Wiltshire
PRAEFAT I O
DrALOGI qui in hoc uolumine continentur omnes testi monio codicum ad tres familias pertinentium nituntur. familiae hae sunt:
FAMILIA β (1) Cod. Bodl. MS Ε. D. Clarke 39 ( Β) (AD 895). de hoc codice iam notissimo longius disserere superuacuum est. manu Ioannis Calligraphi, scribae satis diligentis, Arethae iussu perfectus, codicum omnium qui tetralogias 1-VI exhi bent uetustissimus est. lectiones eius, quas cum alii tum praecipue Burnet atque Schanz peruulgauerunt, nos ipsi, ubicumque opus erat, denuo scrutati sumus, siue editione τ. w. Allen phototypice reddita1 freti siue interdum codice ipso inspecto. nonnumquam autem accidit ut de textu codicis ambigatur, quippe cum madore pessime affectus sit. his in locis persaepe textum ita refecerunt manus recentiores (b ) ut scripturam Ioannis non iam legere pos simus. de Β2 uide quae infra scripsimus. (2) Cod. Tub. gr. Mb 14 ( C) (saec. ΧΙ). dialogorum qui in hoc uolumine continentur tantum Euthyphronem, CnΊ:onem, Phaedonem exhibet. cum codice Β artissimo uinculo coniunctus est; non tamen de Β pendere uidetur. contuli mus et inspeximus. (3) Cod. Ven. gr. 185 (D) ( saec. ΧΙΙ). tetr. 1-IV, ClrΊ:o phontem, &mpublr'cam ( usque ad 6Ι2 e) continet. hic codex 1 Plato, Codex Oxoniensis Clarkianus 39 phototypice editus. praefatus est τ w. Allen (Leiden, Ι 899) · ν
PRAEFAτ iO quoque, etsi arta affinitate cum Β deuinctus, tamen, ut nobis uidetur, a Β non deriuatus est. cum autem multo minore cura quam Β scriptus sit ut passim foedis eπoribus atque mendis scateat, idcirco quotiens (1) procul dubio aliunde patet Platonis textus sincerus atque ( 2) facile intellegitur cur scήba codicis D haeserit, errores istos manifestos commemorare noluimus, ne apparatum lec tionibus nullius momenti oneremus. codex D in manibus Bessarionis olim fuerat unde in bibliothecam Marcianam peruenit (Munus no. 419).2 contulimus et inspeximus. nexus autem quibus tres illi codices inter se coniunguntur uix expedire possis. quod raro accidit ut textum corrumpat Β, sanum praebeant CD (uel soli uel cum τ), Bumet spreuit CD tamquam apographos codicis Β3 et Nicoll quondam in eadem sententia fuit.4 nunc tamen potius adducimur ut credamus BCD stemmate triplici a communi fonte deperdito ( β) defluxisse. itaque CD, ut opinamur, non propter lectiones singulares quae in alterutro in ueniuntur magni aestimare debemus; saepe enim a mera incuria ortae sunt. at licet uitia scήbarum qui CD exara uerunt curam loannis manifestiorem reddant, non idcirco CD neglegere oportet. quotiens enim CD cum Β consen tiunt ueήsimile est nos textum fontis illius antiquioris ante oculos habere. at quamquam fortasse par est fateri neque C neque D a Β ortum esse, frustra, ut uidetur, quaeremus utrum quiuis unus ex his a fonte ipso, ceteri a hyparche2 codίcem D fuίsse ίnter lίbros Bessarionίs prίmus uίdίt et nobίscum communίcauίt uίr doctissίmus Ε. Μίοnί. 3 Plotonis Opera ed.J. Bumet, uol. Ι (Oxford, Ι9οο) praef., de testίmonίo D ίn Symposio nuper ίdem fere ίudίcat C. Brockmann ( Dic Handschnfllichc Ubcrliiferung von Plotons Symposιum (Wiesbaden, Ι 992) ). quί autem nostro quίdem ίudίcίο, etsί doctίssίme argumentatur, tamen non ualet opίnίonem suam pro certo probare. uide D. J Murphy, Bryn Mawr C/assical Revιcw, 4.6 (Ι993). pp. 43Ι-2. 4 Gnomon 37 (Ι965). 755·
vi
PRAEFAτiO typo quodam posteriore orti sint. nam si quando duo e tribus libris in errore manifesto deprehenduntur dum tertius codex uitio intactus manet, licet aut contamina tionem, quam dicunt, aut uarias lectiones in fonte com muni ortas suspicari. quae cum ita sint, cauendum est ne nimis creduli speremus textum codicis β e lectionibus com munibus duorum tantum codicum semper restitui posse. FAMILIA
Τ
Cod. Ven. app. cl. 4.1 (τ) solus alteram familiam ducit. ceteri enim codices permulti qui in hac familia numerantur omnes ab eo deriuati sunt. antiqua pars codicis Τ tetr. I VIII. 2 (usque ad 389 d 7) continet. codicem diu uiri docti saeculo ΧΙ-ΧΙΙ exaratum esse putauerunt; nunc tamen constat Τ manu Ephraim Monachi saec. Χ medio de scriptum esse.5 cum igitur, si fieri potest, auctoritatem etiam maiorem nunc habeat, nos codicem ipsum totum denuo contulimus. itaque cum lectiones quas Schanz, Burnet, alii diuulgauerunt hic illic correximus, tum manus corrigentium quae passim in codice uersantur fortasse ali quanto melius distinguere potuimus. de Τ2 vide infra. FAMILIA
δ
(χ) Cod. Vind. suppl. gr. 7 (W) (saec. ΧΙ). tetr. I-VIII. 3 con tinet, omisso Alc. Π, non tamen constanter ordine tetra logico.6 prima manus saepe correctiones et uarias lectiones scripsit uel in margine uel in textu supra uersum. aliae quoque manus complures7 recentioris aetatis hic illic 5 Α. Diller, C/ass Phιl 75 ( 198ο), pp 322-4; Β L Fonkich, Vzzantijski; 41 (r98o), 213 Cf R. Barbour, Greek Literaty Hands AD. 4ΟΟ ι6οο (Oxford, 1981), p 14. 6 in w dialogorum ordo est: 1-IV Ι, ν 2, νι 2, 3· 4· νπ. Ι, 2, 3· νι Ι , ν 4, 3, Ι, IV 4, 3, VII. 4· manus recentior (saec Xll) addidit Vlll . Ι , 2, 3 7 de manibus uide R Hensel, Vzndι"ctae P/atonicae (Berlin, Ι 9ο6), pp. μ52 sunt quoque aliae quas Hensel praetermisit. in nostra tamen editione emendatores illos recentioris aetatis inter se distinguere supersedimus. vremennιk,
vii
P R A EFATIO coπectiones adnotationesque scripserunt quas fere omnes, cum minimi pretiί esse uideantur, laudare omisimus. codicem contulimus et inspeximus. (2 ) Cod. Vat. Pal. gr. 173 (Ρ) (saec. Χ-ΧΙ). dialogorum qui ίη hoc uolumine continentur Apologiam et Phaedonem integros, ceterorum modo excerpta praebet. quae excerpta, etsί ίnterdum satίs longa (ut Theaetetz), interdum tamen paraphrases breues sunt (ut Cπ'toni's) et nullius pretii. Ρ uero fortasse uetustissimus est eorum codicum qui familiae δ sunt assignandi. constat saltem inter omnes neque Ρ de W, neque W de Ρ deriuatum esse. contulimus et in speximus. (3) Cod. Vat. gr. 22 5 (V)8 (?saec Xll).9 textus huius codicis, ut iamdudum uiderat F. C. Conybeare,10 ίη tetra logia prima non multum differt ab eo quem ante oculos habuit ίnterpres ille uetus qui nonnullos dialogos ίη linguam Armeniacam transtulit (uide (8) infra). Burnet tamen V omnino neglexίt tamquam apographum foede interpolatum.11 quam opinionem fortasse idcirco amplexus est quod credidίt errores illos omnes qui ίη V et uersione Armeniaca (Arm.) communes existant, ίη W quoque ίηueηίή posse. at licet sane eorum multos ίη W in ueniamus, alii tamen sunt qui tantum ίη V et Arm. reperiuntur neque ullo modo casu simul fιeri possunt. quare si uersione Armeniaca editoribus iure abutendum est, codicem V quoque uix neglegere licet. nos uero censemus neutrum esse spernendum.12 denique quod ad V attinet, animaduertendum est textum eius, etsi ίη tetra logia prima cum familia δ congruat, tamen ίη ceteris fere 8 nunc sequimur Schanz, Berti, Carlini, al qui siglo V utuntur olim siglo Δ Nicoll usus est Bekker secutus. 9 Carlίni, Studίsulkz tradιzίone antίco e medιevale del Fedone (Rome, 197 2 ), p. 187, Ω. 41 1 ° CR 3 ( r 889), 340-3; AJP ΧΙΙ (r 8 φ ), 202, XVI ( r 89 5 ), 300-25 11 Burnet, vol. Ι praef 12 CQ NS r6 ( 1966), 70-4.
viiί
P RA EFAτiO omnibus dialogis a Β deriuatum esse.13 V contulimus et inspeximus. (4) Cod. Parisinus gr. 1813 (Q)14 (saec XIII). hic codex, e dialogis qui in hoc uolumine contίnentur, Phaedonem et Cratylum praebet. diu quasi nullius pretii neglegebatur.15 textum Phaedonis contulit Ε. Duke, qua ex investigatione prima adducta est ut iudicaret eum esse testem primarium, etsi cum contaminatione tum coniecturis deformatum. re uera enim apparet Q in Phaedone propiorem esse codici Ρ quam W, ita tamen ut iure dubitares affirmare eum a Ρ deriuatum esse, cum non solum uacet erroribus nonnullis codicis Ρ, sed etiam lectiones interdum praebeat quae in codicibus aliis familiae δ inueniuntur (quod fortasse hyp archetypum uariis lectionibus ditatum testatur). textum Cratylz' contulit W. S. Μ. Nicoll. hic quoque satis constat Q (usque ad Steph. p. 435 uel 436) in familia δ numerari debere, quippe cum multas lectiones codicis W ostendat. (monendum autem est in fine dialogi uincula quae W et Q constrinxerint aut omnino soluta aut certe admodum laxata esse. tales enim lectiones communes, quales antea W et Q saepe soli praebebant, frustra post Steph. p. 435 requires. itaque, etsi euenit ut additamentum illud quod praebet W (437 e) desit in Q, non tamen ex hac re licet concludere additamentum illud uel recentioris esse aetatis uel defuisse in δ.) hoc in dialogo, quamquam W textum 13 de Gorgza uide L Α Post, The f'atican P/oto and ι'ts Re/otions (Middle town, Conn., 1934), p 56. 14 siglo G laudat Bekker 15 Post ( op cit , p. 83) asseuerauit fontem codicis incertum esse addidit tamen Q uulgo inter W et eius apographos numeran solere. uide tamen quae admonet Carlini (tetr. IV ed & tr. Α. Carlini (τurin, 1964), p 27 et n 54) Schanz olim iudicauerat Q in Phaedone et Cratylo apographum esse codicis D Q nuper denuo inuestigauerunt et haudquaquam aspernendum iudicauerunt Ε Α. Duke in Phaedone (RHT 21 (1991). 243-56) et D.J. Murphy in Charmιde, Phaedro, Hιpporcho, Λlcιbιade //, Lachete (Mnemosyne, 43 (1990), 334-8, ibid 45 (1992), 3 12-32); ibid. 47 (1994), 1 -π). De Cratylo uide Murphy et Nicoll (Mnemosyne, 4-6 (1993), 458-τ:!) ιχ
P RA EFAτ iO ίntegrum contίnet, Ρ tantum excerpta mίnima praebet, S fragmentum exiguum. quare difficilimum est affinitates codicis Q minute perscrutari. affirmare tamen possumus Q in Cratylo errores multos codicis W non ostendere, lec tiones paucas communίter cum S solo praebere, unam lec tionem habere quae fortasse lucem aliquam codicis Ρ textui infundere possit (436 d 6 λόγον εlναι βτw: λόγον Q (sed corr. ut vid. m. Ι ) : εlναι λόγον Ρ). itaque in Cratylo uerisimile est codicem Q ab eodem fonte intra familiam δ deriuatum esse atque in Phaedone. in Cratylo quoque textus quem praebet Q non solum, ut uidetur, contaminatione affectus est, sed etiam lectiones hic illic exhibet quae e coniectura ortae uidentur. quae cum ita sint, difficile est perpendere locos illos paucos in quibus Q uel solus ueram lectionem praebet uel-quod nonnumquam, sed raro, fιt cum papyris aut cum testimoniis antiquis consentit. nostro quidem iudicio eae lectiones plerumque tales esse uidentur quales libenter iudicares coniectura satis facili restitutas esse uel casu ortas potius quam fιdeliter conseruatas, denique cum accedat quod in Q multa inueniuntur quae neglegentiam et incuriam testantur scribae (quae omnia commemorare in apparatu supersedimus), manifestum est oportere codicem non sine multa cautela in textu re stituendo adhibere. in Phaedone enim, cum iam satis multos testes habeamus in familia δ, Q ipse, ut par est, pauca tantum ad textum constituendum confert. non tamen neglegendus est, cum non solum lucem aliquam inferat nexibus illis qui intra familiam δ existunt, sed etiam non nullas lectiones communiter cum singulis codicibus Ρ, S, V, etc. praebeat, quae, nisi testimonium codicis Q haberemus, nil nisi lectiones singulares codicum illorum putarentur. in Cratylo autem, cum testimonium familiae δ in W fere solo antea niteretur, nouus testis fortasse aliquanto maioris momenti esse debet, nam etsi pleraeque nouae lectiones quas praebet Q uel incuria uel coniectura ortae sunt, tamen χ
P RA EFAτiO fortasse non sine ratione licet suspίcaή nonnullas e lec tίonibus codicis W, quae non ίη Q quoque inueniantur, meros esse errores W ipsius-nίsi forte idcirco in Q non apparent quod contaminatione coπectae sunt. (5 ) Cod. Par. suppl. gr. 668 (816-'codex Minae') (saec. ΧΙ). continet CπΊonem, Phaedonem (inίt.-6o a 9· 1 0 6 e 8fin.), Cratylum (403 a 3-404 b 4). textus huius codicis erroribus orthographicis aliisque ineptiis late foedatus est, quas fere omnes, ut par est, commemorare noluimus. at quamquam S procul dubio a scriba satis ίnerudito descriptus est, non tamen idcirco eius testimonium spernere debemus. perspίcuum enim est tertίam familiam saepe non una uoce loqui. itaque licet concludere eam deductam esse a fonte qui multis ίη locis duas uel plures lectίones simul praeberet; quare nullum, ut opinamur, codicem neglegere possumus qui talibus ίη tenebris lucem aliquam afferre possit. contulimus et inspeximus. (6) Β2 (saec. ΙΧ fin.). opere loannis Calligraphi perfecto codex Β uenit in manus correctoris fere cum loanne aequalis.17 hic scriba, uel potius διοp θω τήs, codicem coπexit non ex eodem exemplari quo loannes usus erat, sed e codice familίae δ. itaque euenit ut, etsi modicum tantum auxilίum affert, Β> tamen antiquitate saltem prae stet ceteris testibus familiae δ. (7) Τ, (?saec. Χ fin.).inter coπectores codicis Τ quidam uetus coπector nonnumquam distingui potest cuius lectiones saepe cum textu familiae δ consentiunt. cum 16
siglo Wl laudat Post; siglo S laudat Carlini re uera uix pro certo asseuerare possumus omnes lectiones siglo Β' in app crit. laudatas iure uni soli correctori tribuendas esse fieή enim potest ut agatur potius cum pluribus correctoribus Ioannis fere aequalibus (id quod opinatus est Allen ) at cum, etiamsi Allen in re incertissima recte iudicauit, uerisimile sit omnes admonitu Arethae ipsius operam nauauisse (uide Carlini, Studι su/la tradizιone antica e medιeva/e de/ Fedone (Rome, 1972), p 1 53-4 η. 7) supersedimus laborem cum periculosum tum uix fructuosum tentare illas manus inter se sirnillirnas discernendi 17
.
χί
P RA EFAτiO πuπc codex Τ ipse saeculo Χ potius quam saec. XII assigπaπdus sit ( uide quae supra scripsimus), fieri potest ut etiam Τ2 uetustior sit quam w. etsi de foπtibus huius maπus πihil certi proferre possumus, hoc tameπ dicere ausimus, οmπίπο abesse iπdicia quibus Τ2 a W aut ab ullo alio codice peπdere arguatur. accedit quod ίπ Cntone saJtem Τ2 Jectίoπem sίπgularem (5 3 e Ι ) praebet quae ex errore aπtiquo maπifesto orta est. moπeπdum tameπ est, quod iam Schaπz admoπuerat, perdifficile esse correctores diuersos codicis τ recte discemere. quare quamquam codicem ipsum diligeπter, quoad potuit, deπuo iπspexit Nicoll, forsaπ iπterdum maπus Τ2 cum maπibus receπti oribus ( t) coπfuπdatur. forsan etiam hic quoque ποπ de uπa sola maπu uetere agatur. (8) uersio Armeπiaca ( Arm.). coπtiπet Euthyphronem et Apologiam. uersioπem fortasse coπfecit Gregorius Magister ( ob. ros8). fιeri autem potest ut etiam prioris aetatis opus sit. 18 de auctoritate huius uersioπis uide quae supra scripsimus (3 ) . ualde dolemus quod Nico11 textum uersioπis ίπ bibliotheca moπasterii Armeπiaci apud Veπetos coπ seruatum ipse iπspicere ποπ potuit.19 ποs igitur, colla tioπibus uiri docti F. C. Coπybeare20 πίtί coacti, eas taπtum lectioπes commemorauimus quas ptocul dubio, ut uidetur, uersioπi attribuere licet. (9) Aristippus (Λ). aππο IIS6 uel paulo post Phaedonem Latiπe reddidit Heπricus Aristippus, qui exemplar Graecum taπta fιde secutus est ut textus eius saepe pro certo restitui possit. procul dubio igitur affirmare pos sumus exemplar illud iπter familiam δ ducendum esse. 18 Μ. Leroy, ΑΙΡΗΟ (Brussels), 1935, pp 283 sqq , uersioηem saec VI tribuit S S. Arevsatjaη, Classιcal Aπnenιan translatιons ofPlato's works ( Plato and his Age, ed. Kessidi (Moscow, 1979), 269-77) 19 CQ Ns 16 (1966), 71 η 1, Scnptonum, 32 (1978), 258 η 3 20 AJ P 12 (χ8φ), 193-2 Ι ο, 16 (1895), 300-25 de uersioηe Armeηiaca Euthyphronis scripsit R Solari, Istitut Lombard (Reηd Lett ) 103 (1969), 477-99 iηcertum est utrum codicem ipsum iηspexerit ηecηe
χίί
PRA E F AτiO quod ad hunc testem attinet nitimur editione L. Minio Paluello. 21 (10) Cod. νen. gr. 5ΙΙ ( saec. XIV). de hoc Apologi'ae fragmento uide quae scripsit NicolJ, Scnptoπum, 32 (1978), 258. continet 17 a 1-18 a 5 ( άρετή). lnter tot testes familiae δ locum primum iure sibi uindicat codex notissimus W. nempe ίη Theaeteto, Sophista, Politιco, praeter excerpta codicis Ρ et lectiones paucas a 82 et Τ2 oblatas, W solus memoriam familiae δ nobis tradit. his igitur ίη dialogis nihil fere de nexibus quibus familia con iungitur concludere licet. ίη Cratylo accedit cum Q tum etiam frustulum ίη S conservatum. dolendum est quod ίη parte dialogi quam exhibet S omnino caremus testimonio codicis Ρ. ίη Euthyphrone atque Apologia memoria familiae magna ex parte nititur quattuor testibus, WΡνArm. quod ad Apologiam attinet familia δ duas ίη partes scinditur. duos enim hyparchetypos fingere possumus, primum qui fontem codicum W et Ρ se praebuit, alterum unde ν et Arm. orti sunt. ίη Euthyphrone quoque fιeri potest ut eisdem affinitatibus testes inter se implicentur. ίη Cπtone de familia δ codices habemus tres qui dialogum praebent integrum-WVS. qui uero, ut probabiliter ostendit Ε. Berti,22 de uno eodemque fonte annotationibus correc tionibusque praedito stemmate triplici orti sunt. suspicatur quoque Berti nexum esse qualemcumque inter S et Τ2 cui nonnullos errores communes acceptos referas. fatetur tamen contaminationem tantum ίη Cπtonis codicibus ualere ut nexus inter testes confusi atque perturbati sint neque iam liquido discerni possint. re uera enim si quis ν et S ίη Cπtone nil esse nisi apographos codicis W pertinaciter asseuerare uelit, difficile sit eorum auctoritatem ita 21 Plato LatιnZΙS, !Ι Phaedo interprete Henrico Aristippo, ed L. Minio Paluello adiuuante Η J Drossart Lulofs (London, 1950). 22 Stud Class. e Onent 15 ( 1966), 2 10-20
χίίί
P RA EFAτiO defendere ut omnis dubitatio tollatur. in Phaedone denique opem praestat tota cohors testium familiae δ quos in stemmate, sicut depinximus, iure instruxit uir doctissimus Α. Carlini23 ( affinitatem autem codicis Q nos ipsi in dicavimus). δ
ζ
�
ν
�
θ
Ρ
�
w
Q
S
Λ
ex eo stemmate patet totam familiam, etsi, ut aliis in dia logis, communibus erroribus coniuncta sit, tamen in duas partes diuisam esse. quae diuisio, quippe cum manifesta sit, ne contaminatione quidem celari potest. cum autem divi siones minutiores inuestigandae sunt, tum uero magno pere obstat contaminatio ne ueritatem eruas. hoc saltem nobis quidem persuasum est, cauendum esse ne nimium pondus stemmati tribuatur. nam in ueritate quaerenda iudicium ipsius editoris in lectionibus singulis probandis multo magis ualet quam auctoritas illa quam codices propter locum in stemmate assignatum sibi postulare uidentur. tres illas familias inter se comparare atque necessitudines earum introspicere res perdifficilis est. summa autem 23 Α. Carlini, Studι sulla tradιzione antica e medιevale del Fedone (Rome, 1972), Ρ 193. XIV
PRA E F AΎIO
difficultas inest in eo quod necessitudines quibus hyparchetypi βΤδ inter se coniuncti sunt haudquaquam immutabiles esse uidentur. nam etsi forte in Apologia licet credere δ propius cum β quam cum Τ esse deuinctum, non idcirco concludere debemus eandem inter βδ neces situdinem in omnibus dialogis existere. nam in Phaedone, ut monet Carlini, familia quam ducit δ fortasse neque cum β neque cum Τ arte coniuncta est, sed potius recta linea ab archetypo ipso defluxit, et in nonnullis aliis dialogis, ut Euthyphrone uel Cπtone, omnino non liquet de affinitatibus eius iudicare, cum errores nunc cum β nunc cum Τ com munes exhibeat. sunt denique dialogi in quibus δ magis ad Τ quam ad β accedere uidetur.24 quantum autem ad βΤ attinet, iampridem omnibus notum est eos interdum arte inter se esse deuinctos, interdum longius disiunctos. at qua de causa fιant tales uicissitudines quis pro certo dicere possit? fortasse non sine ratione monet uir doctissimus Ε. R. Dodds accidere posse ut in dialogis qui saepe legantur codices propter contaminationem propius ad se accedere uideantur, in eis tamen qui rarius in manibus uersentur contaminatio minor fiat.25 itaque euenire potest ut codices, qui re uera aut nulla aut minima cognatione inter se adnexi sunt, tamen speciem quandam propinquae affinitatis praebeant. constat igitur alias in aliis dialogis necessitudines inter codices existere. quod tamen ipsum fortasse non impediret quin in singulis dialogis codicum affinitates exquireremus atque inde aliquam utilίtatem caperemus. id autem magis obstat quod interdum etiam medio ίη dialogo codicum necessitudines mutari possunt. in Polztico enim uidemus codicem Τ, qui usque ad Steph. p. 287 a W satis remotus 24 e.g tetr IV (ed. et tr Carlini, Turin, 1964, p 24); Meno (ed. R. S. Bluck, Cambridge, 1961, p. 13 5 ). 25 Gorgias, ed Ε. R Dodds (Oxford, 19 5 9). p. 38 at uide quae scnpsit Nicoll in CQ NS 2 5 (197 5), 47 χν
PRA E F AτiO esset, post hunc locum ad W propius accedere. quod fit, ut uidetur, non propter contaminationem, sed potius quia post ρ. 287 codex τ a nouo fonte deriuatur.26 alia sunt praeterea quae huius modi uarietates testantur. quorum in exemplum initium Cratylι" sumere licet. ibi enim WQ contra consuetudinem suam nonnullis in locis textum pleniorem produnt quam Τ. exempla sunt:
383 b 3 όμολογεϊ] όμολογεϊ αvτψ γε τούτψ ονομα εlναι WB2: όμολογεϊ αvτό γε τοϋτο ονομα εlναι Q 385 b Ι δοκεϊ] δοκεϊ. τί γιip aν ιϊλλο τιs Φαίη WQ 385 c 5 σμικpιi ο iί] σμικpότεpα OVK aλη θij WQ 386 c 9 έτέpοv] έτέpοv ήμώ ν WQ 386 d 5 πονηp οi] πονηpοi ιϊνθp ωπο ι WQ 389 c 1 1 ξύλον] το ξύλον δεϊ τιθέναι WQ haec, ut opinamur, etsi fortasse falsa sunt, uix tamen meros errores uocare oportet. nonne concludemus igitur memor iam quam prodant codices WQ hic saltem lectionibus a nouo quodam fonte deriuatis nescio quo modo esse ditatam?27 quare patet necessitudines inter codicum familias satis implicatas esse nec semper easdem manere. itaque, ut uerum fateamur, inuestigatio earum haud multos fructus editori praebet. accedit quod passim lectiones inuenimus quae, quamquam in una tantum familia uel etiam in uno codice solo reperiuntur, tamen procul dubio antiquae sunt, cum apud Eusebium, Stobaeum, lambli chum, alios ueteres auctores citentur, aut in papyrorum fragmentis casu conseruentur. itaque cauendum est ne consensioni quarumuis duarum e tribus illis familiis nimium confιdamus in ueritate quaerenda. fieri enim potest ut quaeuis duae familiae, siue contaminatione inter se affectae sint siue alias ob causas, eandem lectionem 26 CQ NS 25 (1975), 4 1-7 contra autem G J Boter censet W potius inde ab eo loco a nouo fonte deriuaή ( Codιί:esmanuscrψι'1, 13 (1987), 144-55) 27 idem fortasse testatur Crat 437 d 1 0 sqq , locus in W solo conseruatus. χνι
PRA E F AΠO inferiorem ostendant; ita una tantum familia ueritatem sola conseruare potest. codicum testimonium saepe confirmat testimonium uel papyrorum uel auctorum Platonem citantium. his quoque debentur permultae lectiones quas nusquam in codicibus primariis inuenies. hi testes certe nonnumquam contra codicum testimonium ipsius Platonis uerba conseruant. monendum tamen est, ubicumque textus nostro iudicio in dubium uocaή non possit, nos de testimonio cum papyrorum tum auctorum illorum textum Platonicum con firmantium, ut par est, silere. papyros omnes inuestigauimus quae adhuc notae sunt. monere tamen uelimus eπores papyrorum manifestos qui nihil ad textum constituendum conferant silentio nos praeterire. permultos illos auctores qui Platonem citant diligenter quoad potuimus inuestigauimus. in quibus auctoήbus laudandis iterum monendum est nos uariationes omnes praetermittere quae nostro iudicio nihil ad textum con stituendum conferant. hoc loco quoque praemonendum est quod supra diximus, nos et de locis et de auctoribus ipsis silere ubicumque textum satis certum modό confir ment. quare ex ingenti locorum copia superest modicus tantum aceruus. de cetera turba codίcum Platonίcorum28 necesse est pauca dicere. neque enim defuerunt qui aliquantum auctoritatis nonnullis ex eίs interdum tribueήnt. non hic oportet longius disserere de omnibus rationibus argument isque quibus uiri docti codicum istorum auctoritatem fulcire conati sunt-frustra, ut opinamur-neque in animo habemus necessitudines eorum multiplices particulatim 28 Post, op. cit , pp 65-92, Ν G Wilson, Ά List of Plato Manuscripts', Scnptoπum, 16 ( 1962), 386-95, The P/ato Manuscnpts. Α New Index,prepared by the P/ato Mrcrofilm Project ofthe Ya/e Universrty Lrbrary under the Direction of R S Brumbaugh and R Wel/s (New Haνen et London, 1968)
xvii
PRA E F AτiO exponere. hac enim in editione praeparanda nobis erat pro positum ( 1) ea examinare quae in defensione codicis cuiusque auctoritatis uiri docti proposuerunt, ( 2 ) eos codices omnino ignotos inspicere qui spem fructus alicuius praebere uidebantur, (3) exquirere fontes earum lectionum quas Burnet hic illic in editione sua nulli nisi 'recc.', 'al.', 'uulg.' tribuit, (4) ubicumque de textu Platonico ambigebatur codices recentiores inspicere si quam opem adferre possent. ( quo consilio eos codices inprimis scrutari curauimus qui saepe coniecturas exhibere solent. quo in numero sunt Paris. 18ο8, Coislin. 1 55 , Vind. phil. gr. 2 1, Ven. gr. 184, Ven. gr. 186, Laur. 85 . 6, Gud. 44, aliique nonnulli.) quae cum animo intendissemus, non necesse habuimus omnes codices illos recentioris aetatis totos conferre. itaque quamquam permultos codices inspeximus ipsi, col lationibus quoque quas Stallbaum, Bekker, Schanz, alii confecerunt caute sane nec sine iudicio usi sumus. quae, etsi certe uitiis non carent, haud tamen omnino con temnendae sunt. ex eis enim apparet maior pars lectionum quae post litteras renatas uulgo notae erant. praeterea e tot codicibus recentioribus a Bekker, Stallbaum, aliis laudatis saepe conici potest quibus in familiis codicum recentiorum eae lectiones ortae sint. Bekker uero et Stallbaum ipsi anti quissimum fontem cuiusque lectionis indagare uix pot erant cum non satis compertum haberent quomodo codices Platonici inter se connexi essent. nunc tamen, de affinitatibus codicum recentiorum melius edocti, ope edi tionum Bekker et Stallbaum ad caput ipsum unde emanant tales lectiones saepe facilius procedere possumus. etsi igitur non omnes codices cum puluisculo excussimus, hoc tamen dicere ausimus, nos nullum codicem inuenisse praeter eos de quibus supra disputauerimus cui ueram et propriam auctoritatem tribuere liceat. nam cum in codicibus recentioribus multae lectiones reperiantur quae textum in locis difficilioribus fortasse sanare possunt, χνιι ι
PRA E FAτiO omnes tamen, nostra quidem opinione, e coniectura uirorum doctorum ortae sunt. restat ut rationes exponamus quas in nostro apparatu critico constituendo secuti sumus. in primis, ut clarius appareat quanta auctoritate lectio quaeque nitatur, fontes illos deperditos βδ cίtare maluimus potius quam singulos codices BCD et WPQSVΛArm.B2T2• hoc tamen monere uelimus, cum lectionem aliquam codici β tribuamus, non licere concludere eandem lectionem in omnibus tribus illis posteris BCD inuenιrι. hoc enim tantum dicimus, lectionem illam iure codici β tribuendam esse, etsi forte unus uel plures e posteris eam deformauerint. eandem rationem de δ quoque secuti sumus.29 at, ne forte nimis licentiae nobis arrogare uideamur, quotiens lectio fontis illius deperditi non patet, tum lectiones omnes codicum posterorum, etsi manifeste ineptae sunt, singillatim citamus. quare quales lapsus codicum singulorum Burnet interdum citat in editione sua, raro tantum in nostra edi tione inuenias. praeterea si quae lectiones siue in codice aliquo singulo siue in familia singula inueniuntur, quae neque ipsae uerae sunt neque lectorem ad ueritatem ducere possunt, eas omnes, dummodo ueritas procul dubio aliunde eluceat, foras eicere non dubitauimus. quid enim prodest lectori ante oculos habere aceruum ineptiarum quae manifesto e scribarum imbecillitate ortae sunt? denique uarietates orthographicas, accentus, uerborum falsas diuisiones, uarietates quas codices exhibere solent in sermone ίnter personas distribuendo, alia similia, haec fere omnia silentio praetermisimus nisi forte aliquid maioris momenti subesse suspicati sumus. talibus enim in rebus, de quίbus Plato ίpse procul dubίo uel nihil uel perpauca 29 quia textus Graecus Aristippi non semper restitui potest neque uersionem Armeniacam potuimus inspicere ipsi idcirco nisi ei testes nominatim laudantur nihil de eorum textu concludere licet nisi quod lectioni quam δ attribuimus repugnare non uidentur χα
PR A E F AτiO indicauerat, codicum auctoritas minimum ualet et scήbas uidemus munus ipsius editoris sustinentes. quare tales uari ationes coniecturarum loco habendae sunt. nos ipsi in rebus orthographicis plerumque Bumet secuti sumus, nisi quod interpunctionem clariorem reddere interdum conati sumus.30 exponendum est denique quomodo inter nos opus dis pertiueήmus. Theaetetι· codices ceterosque testes inuesti gauit, textum apparatumque criticum constituit sola W. F. Hicken, cuius mortem ante hoc uolumen impressum ualde dolemus. quod attinet ad ceteros dialogos, auctores illos posteriores qui textum Platonis in suis operibus laudant excussit Ε. Α. Duke, in codicibus inuestigandis atque conferendis primas partes W. S. Μ. Nicoll suscepit. quo tamen in labore plurimum adiuuerunt cum Ε. Α. Duke quae codices nonnullos Lutetiae Parisiorum inspexit tum praecipue D. Β. Robinson qui non solum S contulit sed etiam complures alios codices inuestigauit atque lectiones multas quae in photographiis parum certae uidebantur e codicibus ipsίs confιrmauit. ίη textu Platonίco constituendo sic egimus: Euthyphronem, Apologιam Socratis, Crιίonem Nicoll suscepit; Phaedonem suscepit J. C. G. Strachan; Sophistam atque Politicum sumpsit D. Β. Robinson (etsi Nicoll nonnihil in Sophista contulit ) . Cratylum Nicoll atque Ε. Α. Duke communiter susceperunt. at quamquam rem totam sic diuisimus tamen, ut par erat, persaepe de locis difficilioribus inter nos consultabamus. itaque unusquisque 30 in uocis Ι!στιlέστί accentu, re cum a grammaticis tum a philosophis multum disputata, Burnet grammaticorum παλαιών, ut dicit Eustathius (ad Il 88ο. 2 2), normam secutus est. monendum est nec nos nec etiam Burnet, ubi Ι!στι scήbitur, semper sensum quem dicunt existentialem uelle significari (uide Bumet, Plato's Phaedo (Oxford, Ι ψ Ι), ad 74 b 2); saepe enim i!στι emphatice ponunt editores (έπαγγΕλτικώs, uide schol. Τ ad Il
ΧΧΙΙΙ 157 et 549) de hac re fortasse certius iudicabunt posteri Plato ipse
accentus scήpsit nullos; in prosae orationis papyris perraro inueniuntur, 'they [i.e accents] were not regularly added untιl the beginning of the tenth century' (L D Reynolds and Ν G Wilson, Scπbes and Scholars', Oxford, 1991• p 9) χχ
PR A E F AτiO nostrum in parte sua edenda ita suo iudicio utebatur ut non neglegeret sententias ceterorum. rem enim potius consociatis uiribus aggredi maluimus quam copiis separ atim agentibus. hoc loco praetermittere non possumus quanta benefιcia aliis multis debeamus. in primis, ut aequum est, gratiam referimus Uniuersitatibus nostris-Edinburgh, Hull, Otago, Oxford-quae cum pecunia tum aliis in rebus nobis auxilio erant. deinde memores sumus bibliothecariorum illorum in Anglia, Austria, Gallia, Germania, Hispania, Italia, ciuitate Vaticana qui non solum codicum in suis bibliothecis depositorum imagines nobis suppeditauerunt et codices ipsos nobis praesentibus commodauerunt sed etiam consilio et humanitate saepe plurimum adiuuerunt. denique munifιcentiae fundamenti Wolfsoniani debemus quod codices multos in Austria, Gallia, Germania, ltalia inspicere poteramus. postremo nobis haudquaquam reticendum est quantam opem attulerint amici permulti in testimonio codicum hic illic inuestigando uel confirmando, in lumine locis difficilioribus adhibendo, in plagulis legendis, aliis in rebus minime neglegendis. his omnibus, quos numerare uix possumus, gratias libentissime agimus. Ε. Α.
D.
W. F. Η. W. S. Μ. Ν.
xxi
D.
Β. R.
J. C.
G. S.
DIALOGO RVM O RDO
TOMV S Ι ED . S T EPH.
T E TR ALOGΙΑ Ι
Ι, pp. 2 -1 6 Ι, pQ._ Ι?-4 2 Ι, pp. 43-54 Ι, pp. 5 7 -ΙΙ8
EVTHYPHRO APOLOGIA SOCRATIS CRITO PHAEDO
T E TRALOGIA ΙΙ
Ι, pp. Ι, pp. Ι, pp. Π, pp.
CRATYLVS THEAETETVS SOPHISTA POLr τrcvs
383-440 1{2 -2 1 0 2 1 6-268 2 5 7 -3ΙΙ
TOMV S ΙΙ T E TR ALO G I A ΙΙΙ
ΠΙ, pp. 1 26-166 Π, pp. ΙΙ-6 7 ΠΙ, pp. 1 7 2-223 ΠΙ, pp. 2 2 7 -2 79
PARMENIDES PHILEBVS SYMPOSIVM PHAEDRVS
T E TR ALOGΙΑ IV ALCIBIADES Ι
Π, pp. Π, pp. Π, pp. Ι, pp.
ALCIBIADES ΙΙ HIPPARCHVS AMATORES
1 03-135 1 38-1 5 1 2 2 5 -232 132-139
TOMV S ΙΙΙ TETR ALOGIA V
Ι, pp. 1 2 1 -131
THEAGES ΧΧ\11
D I ALOGORVM OR DO ll, pp. 1 5 3-1 7 6 ll, pp. 1 78-201 11, pp. 203-223
CHARMIDES LACHES LYSIS
TETRALOGΙΑ V I
Ι, pp. 2 7 1 -30 7
EVT HYDEMVS PROTAGORAS
I, pp. 30 9 -362
GORGIAS
Ι, pp.44 7 - 5 2 7
ll, pp.7 0-100
ΜΕΝΟ
TETRALOGΙΑ V I I
111, pp. 281 -304
HIPPIAS MAIOR HIPPIAS MINOR
Ι, pp. 363-37 6
10
Ι, pp. 5 30- 54 2
ll, pp. 234-2 49
MENEXENVS
TOMVS IV TETRALOG I A V I I I
111, pp. 406-μ ο 11, pp.32]-62 1 111, pp. 1 7 -10 5
CLITOPHO RESPVBLICA TIMAEVS
III, pp. 106-1 2 1
CRiτiAS
TOMVS V TETRALOG I A ΙΧ
11, pp. 313-321
MINOS
ll, pp. 62 4-969 ll, pp. 973-99 2 ΠΙ, pp. 309-363
LEGES EPINOMIS EPISTVLAE
111, pp. 4ΙΙ-μ 6
DEF INΠIONES ΝΟΤΗΕΥΟΜΕΝΟΙ
111, pp. 37 2-37 5
DE IVSTO
III, pp. 37 6-3 7 9 III, pp. 380-386
DE VIRT V T E DEMODOCVS
xxiv
D IALOGORVM ORDO
ΠΙ, ΡΡ· 38 7-39 1 ΙΙΙ, pp. 3 9 2 -406 ΠΙ, pp. 364-37 2
SISYPHVS ERYXIAS AXIOCHVS
xxv
CO M PE NDIVM AUCTO RVM ΕΤ O PE RVM
Auctores et opera qui vel in apparatu critico vel in indice locorum inveniuntur cum editionibus e quibus laudantur. Codicum sigla quae interdum citantur ea sunt quae in singulis edd. usitantur. par. resp. schol.
in paraphrasi respicit, respiciunt scholion, scholia
Alb. Alex.
Anec. Bk. Anec. Oxon. Anec. Par. Antonin.
Apostol.
Albinus, Epitome, ed. Ρ. ιouis, (ιutetiae Parisiorum, 1945) Alexander Aphrodisiensis, in Aristotelis Topιcorum lιbros Octo Commentana, ed. Μ. Wallies (Berolini, 1891) Anecdota Graeca, ed. Ι. Bekker (Bero lini, J814-21) Anecdota Oxoniensιa, ed. ]. A.Cramer (Οχοηίί, 1835-7) Anecdota Parisιensιa, ed. J. Α. Cramer (Oxonii, 1839-41) Μ. Aurelius Antoninus, τιi εls έαυτόν, denuo ed. Α. S. ι. Farquharson (Oxonii, 1968) Apostolius Mantissa Proverbιorum ι 71 ( C01pus Paroemιographorum Graec orum), ed. Ε. ι. V. ιeutsch et F. W. Schneidewin (Gottingae, 1839), ii. 755 =
XXVI
AUC TORVM Aristides, Opera, ί, ed. F. W. Lenz et C. Α. Behr (Lugduni Batavorum, 1976), ίί, ed. Β. Keil (Berolini, 1898) Ar. Met. Aristoteles, Metaphysica, ed. W. D. Ross (Oxonii, 1924) Athen. Athenaeus, Deipnosophistae, ed. G. Kaibel (Lipsiae, 1887-90) Athenagoras, Legatio et de Resurrectιone, Athenag. ed. W. R. Schoedel (Oxonii, 1972) Berl. Anonymer Kommentar zu Platons τheaetet, ed. Η. Diels et W. Schubart (Berolini, 1905) Chrys. Ioannes Chrysostom, Opera, PG 47 (Lutetiae Parisiorum, 1863) Clem. Clemens Alexandrinus, Stromata, ed. Ο. Staehlin et L. Fruechtel (Berolini, 19602) id. Protreptιcus, ed. Ο. Staehlin et Clem. Protr. U. Treu (Berolini, 1972) Cyrillus Alexandrinus, Contra /uliiznum, Cyr. PG 76. 490 (Lutetiae Parisiorum, 1863) Damasc. Damascius ad loc. Damasc. in Parm. Damascius, Dubztatιones et solutzones zn P!atonis Parmenzdem, ed. C. Α. Ruelle (Lutetiae Parisiorum, 1889) Damasc. zn Phaed τhe Greek Commentaries on Plato's Phaedo, vol. ίί: Damascius, ed. L. G. Westerink (Amstelodami, 1977) Demetr. Demetrius on Style, ed. W. R. Roberts (Cantabrigiae, 1902) Diog. La. Diogenes Laertius, Vztae Phi!osophorum, ed. Η. S. Long (Oxonii, 1964) Elias zn Cat. Elias, In Aristotelis Categoπas Com mentaria, ed. Α. Busse (Berolini, 1900) Aristid.
xxvii
C O MP E N D IVM Ps.- Elias Epiphan.
Epist. Socr.
Et. Mag. Eus. Eust.
Pseudo-Elias, In PorphynϊEisagogrm, ed. L. G. Westeήnk ( Amstelodami, Ι 96 7) Epiphanius, Panan'on ( = Adv. Haer eses), ί, ed. Κ. Holl ( Lipsiae, Ι 9 Ι 5), ίί, ed. Κ. Holl, denuo ed. J. Dummer (Berolini, Ι 980), ίίί, ed. Κ. Holl ( Lip siae, Ι 9333) Epistulae Socraticorum, ed. R. Hercher ( Epistolographi Graecι; Lutetiae Paris iorum, Ι8 73) Etymologi'cum Magnum, ed. Τ. Gaisford ( Oxonii, Ι 848) Eusebius, Praeparatι'o Evange/ιca, ed. Κ. Mras (Berolini, Ι 9 5 4) Eustathius, Commentan'a ad Homen· Odysseam, ed. G. Stallbaum ( Lipsiae, Ι82 5)
Galenus, De Plact'tis Hippocratis et Plato nis, ed. Ρ. De Lacy (Berolini, Ι 978-8ο) Gregorius Nyssenus, De Mortuis Epitome, ed. Α. Carlini, Anna/i de/la
Galen. Greg.
Scuo/o Nonna/e Supen'ore dι' Pisa, 3 4
( Ι 96 5). 85-6
Hermias
Hermias, In Platonis Phaedrum Scho/ι'a, ed. Ρ. Couvreur ( Lutetiae Parisίorum,
Herod.
Herodianus, ed. U. v. Wilamowitz Moellendorff, Heπnes, 35 (Ι 900) , 5 44 Hesychius, Lexι'con, ί-ίί α-ο, ed. Κ. Μ. Latte (Hauniae, Ι 953-66), i-v, ed. Μ. Schmidt ( lenae, Ι8 58-68) Hierocles, /n Caπnen Aureum, ed. F. W. Α. Mullach (Hildesίae, Ι8 7 Ι) Iamblichi Fragmenta, ed. J. Μ. Dillon ( Lugd. Bat. Ι 973)
Ι 9Ο Ι)
Hesych.
Hier. lambl.
in Πm.
χχvίίί
AU C T O RV M Iambl.
Protr.
Iambl.
Vit.Pytlι.
Ιuι Method. Niceph. οι
Iamblichus, Protrepticus, ed. Η. Pistelli ( Lipsiae, ι888) id. De Vito Pythagoπca, ed. L. Deubner, denuo ed. U. Klein ( Stutgardiae, 1975) Iulianus, Orationes, ed. J. Bidez et aι ( Lutetiae Parisiorum, 1932-64) Methodius, De Resurrectιone, ed. G. Ν. Bonwetsch ( Lipsiae, 1917) Nicephorus Gregoras, In Synesιϊ De lnsomnιϊs, PG 149· 521-642 ( Lutetiae Parisiorum, ι865) Olympiodorus ad loc. ( Mc corrector aequalis codicis Μ) Olympiodorus, Commentory on the First Alcibiades oJ Plato, denuo ed. L. G. Westerink ( Amstelodami, 1982) id. In Platonis Goφam Commentoπa, ed. L. G. Westerink ( Lipsiae, 1970) =
in. ΑΙc.
οι
01. in. Gorg. in Phaed
οι
The
Greek
Phaedo,
Orig. Orion PG Philop. Philop.
in de Gen.
et Cοπ.
Phot.
Commentoπ"es
on
Plato's
νοι i: Olympιodorus, ed. L. G. Westerink ( Amstelodami, 1967) Origenes, Contra Celsum, ed. Μ. Borret ( Lutetiae Parisiorum, 1967-9) Orion, Etymologιcon, ed. F. G. Sturz ( Lipsiae, 1920) Patrologiae cursus completus series Graeca ed. J. Ρ. Migne ( Lutetiae Parisiorum, ι857-1912) Philoponus, De Aetemitote Mundι; ed. Η. Rabe ( Lipsiae, Ι 899) id. in Aristotelis de Generat1one et Corrup hone Commentoπa, ed. Η. Vίtelli (Berolini, Ι 897) Photius, Lexιcon, ed. S. Α. Naber ( Lug duni Batavorum, ι864-5); Α-Δ, ed. C. Theodoridis (Berolini, 1982) xxix
COM P EN DIVM Phryn. Phryn. Pr.Soph Plot. Enn. Plut. Pollux Porph.
Prisc. Procl. Procl. ιn Alc. Procl. ιn Crat. Procl. ιn Parm. Procl. ιn REmp. Procl. ιn Πm. Procl. τheoLPlat.
Schol. Hermog.
Schol. Par.
Die Ekloge des Phrynιchus, ed. Ε. Fischer (Berolini et Novi Eboraci, Ι974) Phrynichus, Praeparatιo Sophistιca, ed. ι Borries (Lipsiae, Ι9ΙΙ) Plotinus, Opera, ed. Ρ. Henry et H. R. Schwyzer (Oxonii, Ι964-83) Plutarchus, Moralia, ed. Μ. Pohlenz et al. (ιipsiae, Ι925-67) Pollux, Onomartιcon, ed. Ε. Bethe (ιipsiae, Ι9ΟΟ) Porphyrius, De Abstιnentιa, ed. J. Bouf fortique et Μ. Patillon (ιutetiae Parisiorum, 1977-9) Priscianus, ed. Μ. Hertz, Grammatιeι· Latιnι, II-III (ιipsiae, Ι855-9) Proclus ad loc. Proclus, In PlatonisAlcιbιadem, ed. ι. G. Westerink (Amstelodami, Ι954) id. In Platonis Cratylum, ed. G. Pasquali (ιipsiae, Ι9ο8) id. In Platonis Parmenιdem, ed. V. Cousin (ιutetiae Parisiorum, r864) id. In Platonis REmpublιcam, ed. W. Kroll (ιipsiae, I899-I9or) id. In Platonis Πmaeum, ed. Ε. Diehl (Lipsiae, 1903-6) id. τheologιa Platonιca, ed. Η. D. Saffrey et ι. G. Westerink (ιutetiae Paris iorum, Ι968-88) Scholιa ιn Hermogenem, ed. C. Walz, Rhetores Graecι, iv-vii (Stutgardiae, Ι832-6) Scholia ίη Platonem apud cod. Paris. 1045. An. Par. 399-400. χχχ
AUC TORVM Schol. Plat. Sel. �xt. Emp. Simpl. in Cat. Simpl. ιn Epict. Simpl. ιn Phys. Stob.
Suda Them.
Theod.
Thom. Mag.
Tim. Lex.
Vorsokr.
Scholia ιn Platonem, ed. W. C. Greene ( Haverfordiae, 1938) Seleucus Alexandrinus, ed. Ε. Duke ( diss. Oxon., 1969) Sextus Empiricus, Adversus Physicos, ed. R. G. Bury, ίίί (Londini, 1953) Simplicius, ln Aristotelis Categoπas, ed. C. Kalbfleisch (Berolini, 1907) id. ln Epιctetum, ed. F. Duebner (Lutetiae Parisiorum, 1877) id. ln Aristotelis Physιca, ed. Η. Diels (Berolini, 1882-95) Stobaeus, Anthologιum, ed. C. Wachs muth et Ο. Hense (Berolini, Ι8841912) Suidae Lexιcon, ed. Α. Adler (Lipsiae, 1928-38) Themistius, Orationes, ed. Η. Schenkl, G. Downey, et Α. F. Norman (Lipsiae, 1965-74) Theodoretus, Έλλη νικών θεp απευ τικi] παθημάτω ν, ed. Ρ. Canivet (Lutetiae Parisiorum, 1958) Thomas Magister, Ecloga Vocum Attιc arum, ed. F. Ritschl (Halis Saxonum, 1832) Timaeus, Lexιcon Vocum Platonicarum, ed. C. F. Hermann, Platonis Dialogι; vi (Lipsiae, 1892) Die Fragmente der Vorsokratiker, ed. Η. Diels et W. Kranz (Berolini, 195126
)
χχχί
ΕΥΘΥΦΡΩΝ
SIGLA CODICU M
FAMILIA
Β c D FAMILIA
τ FAMILIA
Ι β Cod. Bodl. MS Ε. D. Clarke 39 Cod. Tub. gr. Mb 14 Cod. Ven. gr. 185
ΙΙ τ Cod. Ven. app. cl. 4· Ι
saec. Χ
ΙΙΙ δ
w
Cod. Vιnd. suppl. gr. 7 Cod. Vat. gr. 225 Arm. Versio Armeniaca
ν
Ρ
anno 895 saec. ΧΙ saec. XII
Cod. Vat. Pal. gr. Ι73 (excerpta perpauca) vetus coπector codicis Β ( sed vid. praef. p. χί η. Ι?) vetus coπector codicis τ (sed vid. praef. p. χίί)
saec. ΧΙ saec. XII? ποπ post saec. ΧΙ confecta saec. Χ-ΧΙ saec. ΙΧ fin. saec. Χ fin.?
PAPYRI
π
Ρ. Soc. Ital. (vol. XIV) Ι392
(Pack> Ι386): 2 a-c
saec. Ι-11 p. Chr.
ΤΕSτΙ ΜΟ ΝΙΑ
de auctoribus Platonem citantibus et de locis excerptorum singu lorum vide Compendium Auctorum et lndicem Locorum. CODICES
RECENτiORES
codd. recentiores interdum nominatim laudantur; de quibus vide indices a Post et Wilson confectas (cf. Praef. p. xvii η. 28). in Euthyphronis apparatu β = hyparchetypus BCD ( sed 5a2rob io desunt in C); δ= hyparchetypus WV Arm. (quoad licet exemplar Graecum versionis Arm. restituere). quotiens lectiones codicis Ρ adducuntur, separatim siglo Ρ laudantur; correctores Β2 Τ> cum δ consentientes separatim commemorare supersedimus.
2
ΕΥΘΥΦΡΩΝ
ΕΥΘΥΦΡΩΝ
St. Ι
Σ ΩΚΡΑΤΗΣ
p. 2
ΕΥΘ. η νεώτερον, ιfJ Σώκpατεs, γέγονεν, δτι σv τas έν a Λvκείιp καταλιπwν διατpιβds ένθάδε νϋν διατpίβειs πεpi τiJν τοϋ βασιλέωs στοάν; ού γάp που καi σοί γε δ ίκη τιs οδσα τυγχάνει πpos τον βασιλέα w σπεp έμο ί. ΣΩ. Ούτοι δη Ά θηναϊοί γε, ιfJ ΕύθύΦpων, δίκην αύτiJν 5 καλοϋσιν, ιiλλa γpαφήν. ΕΥΘ. η Φfιs; γpαφην σέ τιs, ώ s ί!οικε, γέγpαπτα ι · ού b γdp έκεϊνό γε καταγνώσομαι, ώ s σv ί!τεpον. ΣΩ. Οιi γdp οδν. ΕΥΘ. Άλλα σε aλλοs; 5 m. mνν � ΕΥΘ. ηs o v τo s; ΣΩ. Οιiδ ' αιίτοs πάνυ τι γιγνώσκω, ιfJ ΕιίθύΦpων, τον άνδρα · νέοs γάρ τίs μ οι φαίνεται και aγνώs · ονομά ζουσι μέντοι αιίτόν, ώs έγψμαι, Μέλητον. ί!στι δε των δήμων Πιτθεύs, εϊ τινα νι[> ί!χειs Πιτθέα Μέλητον, ο[ον τετανό- 1 0 τριχα καi οιί πάνυ ειίγένειον, έπίγρυπον δέ. ΕΥΘ. Οιίκ έννοω, ιfJ Σώκρατεs · ιiλλa δη τίνα γραΦήν c σε γέγραπται; ΣΩ. 'Ήντινα; οιίκ ιiγεννή, ί!μοιγε δοκεϊ· το γaρ νέον όντα τοσοϋτον πpάγμα έγνωκέναι οιί Φαϋλόν έστιν. έκεϊνοs γάρ, ws φη σιν, οlδε τίνα τρόπον οί νέοι διαφθείρονται καi τίνεs οί διαΦθείpοντεs αιίτούs. καi κινδυνεύει σοΦόs τιs 5
a 3 yε βδ, Π ut vid. om. Τ a 5 ΕύθύΦpωv βΤ, Wac (sic constanter βΤ et usque ad 1 1 a 7 W): ΕύθύΦpον VB', corr. ras. in W, Π ut vid. (sic 2 b 7 Π, fere semper V, constanter post 1 1 a 7 W, 6 c 4 Eus.) b 2 yε om D, prT (corr. Τ ipse) συ βδ Π: σύ yε Τ b 4 άλλοs] lτεpos Π b 1 0 ante vιp add. έν V c 2 έμοιyε βΤ, Π ut vid ώs έμοιyε δ ..
3
Π Λ Α Τ Ω ΝΟΣ
2c
d
3
5
b
5
c
5
εlναι, καi Πjν έμην άμαθίαν κατιδwν ώι; διαΦθείροντοι; τovs ήλικιώταs αύτοϋ, lρχεται καrηγορήσων μου wσπερ προς μητέρα προς Πjν πόλιν. καi Φαίνεταί μοι τών πολιτικών μόνοι; aρχεσθαι ορθώ s · ορθώς γάρ έστι τών νέων πρώτον έπιμεληθήναι δπωι; lσονται δτι aριστοι, wσπερ γεωργον άγαθον τών νέων φυτών είκοι; πρώτον έπι μεληθήναι, μετa δε τοϋτο καi τών aλλων. καi δη καi Μέλητος ϊσωι; πρώτον μεν ήμaι; έκκαθαίρει τοvι; τών νέων τas βλa.σταs διαΦθείρονταs, ω, φησιν · επειτα μετα τοvτο δήλον δτι τών πρεσβυτέρων έπιμελη θεiι; πλείστων καi μεγίστων άγαθών αϊτιοs τιΊ πόλει γενήσεται, wι; γε το είκοι; συμβήναι έκ τοιαύτης άρχήι; άρξαμένψ. ΕΥΘ. Βουλοίμην aν, ι1J Σώκρατει;, άλλ' ορρωδώ μη τούναντίον γένητα ι ·_ άτεχνώ ι; γάρ μοι δοκεϊ άΦ' έστίαι; aρχεσθαι κακουργεϊν την πόλιν, έπιχειρών άδικεϊν σέ. καί μοι λέγε, τί και ποιοvντά σέ φησι διαΦθείρειν τοvς νέους; ΣΩ. 'Ατοπα, ι1J θαυμάσιε, ώ s οϋτω γ' άκοϋσαι. φησi γάρ με ποιηΠjν εlναι θεών, καi ώ ι; καινοvι; ποιοϋντα θεούς, τovs δ ' άρχαίουι; ού νομίζοντα, έγράι/ιατο τούτων αύτών έ!νεκα, wι; φησιν. ΕΥΘ. Μανθάνω, ι1J Σώκρατει; · δτι δη σv το δαιμόνιον Φiι> σαυτψ έκάστοτε γίγνεσθαι. ώs ούν καινοτομοϋντόs σου περi τa θεϊα γέγραπται ταύτην Πjν γραΦήν, καi ώι; δ ιαβαλών δη lρχεται είs το δικαστήριον, είδws δτι εύδιάβολα τa τοιαϋτα προs τοvι; πολλούς. καi έμοϋ γάρ το ι, δταν τι λέγω έν τt7 έκκλησί9- περi τών θείων, προλέγω ν αύτοϊs τa μέλλοντα, καταγελώσιν ώs μαινομένου · καίτοι ούδεν δτι ούκ άληθει; εϊρηκα ών προεϊπον, άλλ' δμωι; Φ θονοϋσιν ήμϊν π6.σι τοϊs τοιούτοιs. άλλ' ούδεν αύτών χρη φροντίζειν, άλλ' όμόσε lέναι. ΣΩ. Ώ Φίλε ΕύθύΦρων, άλλα το μεν καταγελασθήναι ϊσωι; ούδεν πρaγμα. Αθηναίοιι; γάρ τοι, ώι; έμοi δοκεϊ, ού c 7 ώσπεp Τδ ώς β c 8 πpός' om. V b 2 με ποιη-njv εlrι.αι βδ Stob ποιη-njν εlναί με τ b 8 διαβαλών Ven. 1 84. διαβαλωv βτv, corr. ras. in W. διαβάλλων WB'T' ..
4
ΕΥΘΥΦΡΩΝ
σΦόδpα μέλει άν τινα δεινον οίωνται εlναι, μη μέντοι διδασκαλικον τiJι; αύτου σοΦίαι;· ον δ ' aν και άλλους οίωνται ποιεϊν τοιούτους, θυμοϋνται, είτ' οδν Φ θόνφ ώ ι; σv λέγει ι;, είτε δι' άλλο τι. ΕΥΘ. Τούτου οδν πέpι δπωι; ποτε πpοι; έμε έχουσιν, ού πάνυ έπιθυμω πειpαθήναι. ΣΩ. '1σωι; γαp σv μεν δοκεϊι; σπάνιον σεαυτον παpέχειν καi διδάσκειν ούκ έθέλειν τijν σεαυτοϋ σοΦίαν· έγw δ ε Φοβοϋμαι μ η ύπο Φιλανθpωπίαι; δοκw αύτοϊι; δτιπεp έχω έκκεχυμένωι; παντi άνδpi λέγειν, ού μόνον άνευ μισθοϋ, άλλα καi πpοστιθεiι; aν ήδέωι; εί τίι; μου έθέλοι άκούειν. εί μεν οδν, Ο νυνδη έλεγαν, μέλλοιέν μου καταγελιiν, w σπεp συ Φfιι; σαυτοϋ, οvδεν αν εϊη άηδει; παίζονται; και γελwνται; έν τψ δικαστηpίφ δ ιαγαγεϊν · εί δε σπουδά σονται, τοϋτ' ήδη δπυ άποβήσεται άδηλον πλην ύμϊν τοϊι; μάντεσιν. ΕΥΘ. :Αλλ' ίσωι; ούδεν έσται, ώ Σώκpατει;, πpιiγμα, άλλα σύ τε κατα νοϋν άγωνιiί τijν δίκην, οlμαι δε καi έμε τijν έμήν. ΣΩ. 'Έστιν δε δη σοί, ώ ΕύθύΦpων, τίι; ή δίκη; Φεύγειι; αύτiJν 1j διώκειι;; ΕΥΘ. Διώκω. ΣΩ. Τίνα; ΕΥΘ. ·Όν διώκων αδ δοκw μαίνεσθαι. ΣΩ. rί δέ; πετόμενόν τινα διώκειι;; ΕΥΘ. Πολλοϋ γε δεϊ πέτεσθαι, δι; γε τυγχάνει wν εδ μάλα πpεσβύτηι;. ΣΩ. rίι; οότοι;; ΕΥΘ. ·ο έμοι; πατijp. ΣΩ. ·ο σόι;, ώ βέλτιστε; ΕΥΘ. Πάνυ μεν οδν. ΣΩ. 'Έστιν δε τί το έγκλημα καi τίνοι; ή δίκη; ΕΥΘ. Φόνου, ώ Σώκpατει;. d 9 έθέλοι βδ: έθέλει τ e 2 διάyειν δ (sed γα sv ut vid. w ipse) a 3 yε δεi β'ΓV: yε καi δεί W σπουδάσονται Τδ: σπουδάζοντα� β
5
3c
d
5
ΙΟ e
5
ΙΟ
4
5
ΙΟ
4a
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
ΣΩ. Ήράκλει5. ή που, JJ ΕύθύΦρων, άγνοεϊται υπο τιiιν πολλιiιν δπrι ποτε όρθιiι5 έχει · ού γιiρ οlμαί γε τού έπι b τυχόντο5 όρθιiι5 αύτο πpάξαι, άλλιi πόρρω που ήδη σοΦία5 έλαύνοντο5. ΕΥΘ. Πόρρω μέντοι νη Δία, dJ Σιiικρατε5. ΣΩ. 'Έστιν δε δη τιiιν οίκείων τι5 ό τεθνεw5 ύπο τού σού 5 πατρό5; η δijλa δή; ού γιiρ άν που ύπέρ γε άλλοτρίου έπεξ'fίσθα Φόνου αύτψ . ΕΥΘ. Γελοίον, dJ Σώκρατε5, δτι οϊει τι διαφέρειν είτε άλλότριο5 είτε οίκείο5 ό τεθνεώ5, άλλ' ού τούτο μόνον δεϊν Φυλάττειν, είτε έν δίκrι έκτεινεν ό κτείνα5 εϊτε μή, και εί Ιο μεν έν δίκrι, έάν, εί δε μή, έπεξιέναι, έάνπερ ό κτείνα5 c συνέστιό5 σοι και όμοτpάπεζο5 ύ · ίσον γιiρ το μίασμα γίγνεται έιiν συν'fί5 τψ τοιούτψ συνειδw5 και μη άΦοσιοϊ5 σεαυτόν τε και έκείνον τ'fί δίκrι έπεξιών. έπει δ γε άπο θανwν πελάτη5 τι5 ήν έμό5, και ώ5 έγεωργούμεν έν τ'fί 5 Νάξψ, έθήτευεν έκεϊ παρ ' ήμϊν. παροινήσα5 οδν και όργισθει5 τιiιν οίκετιiιν τινι τιiιν ήμετέρων άποσΦάττει αύτόν. ό οδν πατηρ σvνδήσα5 τοv5 πόδα5 και τιi5 χεϊρα5 αύτού, καταβαλwν εί5 τάφρον τινά, πέμπει δεύρο άνδρα πεvσόμενον τού έξηγητού δτι χρείη ποιεϊν. έν δε τούτψ τψ d χρόνψ τού δεδεμένου ώλιγώρει τε και ή μέλει ώ5 άνδροΦό νοv και ούδεν δν πράγμα εί και άποθάνοι, δπερ οδν και έπq.θεν· ύπο γιiρ λιμού και p ίγοv5 και τιiιν δεσμιiιν άποθνiJ σκει πριν τον άγγελον παριi τού έξηγητού άΦικέσ5 θαι. ταύτα δη οδν και άγανακτεϊ δ τε πατηρ και οί άλλοι οίκείοι, δτι έγw ύπερ τού άνδροφόνου τψ πατρι Φόνου έπ εξέρχομαι, ούτε άποκτείναντι, W5 Φασιν έκεϊνοι, οίίτ' εί δτι μάλιστα άπέκτεινεν, άνδροφόνοv γε όντο5 τού άποθανόν ΤΟ5, ού δεϊν φροντίζειν ύπερ τού τοιούτοv-άνόσιον γιiρ
a Ι 2 έπιτvχόvτο� β: έπιτvχόvτο� εlvαι Τδ b Ι όpθώ� secl. b 5 που ύπέp γε άλλοτpίου Bumet ήδη om. W et ut vid. Iulian. Τ. πού γε ύπ€p άλλοτpίου β: που ύπ€p άλλοτpίου γε V: ποτε ύπ€p άλλοτpίου γε W c 9 ότι] τί Suda χpείη BD, Suda (codd plerique). ΧΡiι CΤδ, Suda (S) d 5 ταύτα prB, CDTδ; ταύrrι corr fort Β ipse
6
4e
ΕΥΘΥΦΡΩΝ
εlναι το υον πατpi Φόνου επεξιέναι-κακώς είδότες, ιΙι Σώκpατες, το θείον ώς έχει τού όσίου τε πέpι καi τού άνο σίου. ΣΩ. Συ δε δη πpος Δ ιός, ιΙι ΕύθύΦpων, ούτωσi άκpιβώς οϊει επίστασθαι πεpi τών θείω ν δπτι έχει, καi τών όσίων τε καi άνοσίων, ι.ϊιστε τούτων ούτω πpαχθέντων ώ ς σiι λέγεις, ού Φοβfι δικαζόμενος τψ πατpi δπως μ η αδ σiι άνόσιον πpιiγμα τυγχάνυς πpάττων; ΕΥΘ. Ούδεν γap ιϊν μου σφελος εϊη, ιΙι Σώκpατες, ούδέ τψ άν διαΦέpοι ΕύθύΦpων τών πολλών άνθpώπων, εί μη τd τοιαύτα πάντα άκpιβώς είδείην. ΣΩ. :4p ' οδν μοι, ιΙι θαυμάσιε ΕύθύΦpων, κpάτιστόν εστι μαθητfι σψ γενέσθαι, καi πpο τής γpαφής τής πpος Μέλητον αύτd ταύτα πpοκαλεϊσθαι αύτόν, λέγοντα δτι ί!γωγε καi έν τψ έμπροσθεν χpόνψ τd θεία πεpi πολλού εποιούμην είδέναι, καi νύν, επειδή με έκείνος αύτοσχεδιά ζοντά φησι καi καινοτομούντα πεpi τών θείων εξαμαpτά νειν, μαθητής δη γέγονα σός- "καi εί μέν, ιΙι Μέλητε, " Φαίην ιϊν, 'Έύθύφpονα όμολογείς σοΦον εlναι τd τοιαύτα, όpθώς νομίζει ν καi έμε ήγού καi μη δικάζου εί δε μ ή, έκείνψ τψ διδασκάλψ λάχε δίκην πpότεpον η έμοί, ώ ς τοiις πpεσβυτέpους διαΦθείpοντι, έμέ τε κ a i τον αύτού πατέpα, εμε μεν διδάσκοντι, εκείνον δε νουθετούντί τε κai κολάζοντι "-καi άν μή μοι πείθηται μη δε άΦίυ τής δ ίκης ή άντ' εμού γpάφηται σέ, αύτd ταύτα λέγειν έν τψ δικασ τηpίψ α πpουκαλούμην αύτόν; ΕΥΘ. Nai μd Δία, ιΙι Σώκpατες, εί ιϊpα εμε έπιχειpή σειε γpάΦεσθαι, εϋpοιμ' ιϊν, ώς οlμαι, δπτι σαθpός έστιν, κai πολv άν ήμϊν πpότεpον πεpi εκείνου λόγος εγένετο έν τψ δικαστηpίψ η πεpi έμού.
e
5
5
5
b
·
e 9 aν Τ om βδ μου Heusde. μοι βΤδ a 2 τοιαύτα . . . ούδε perίerunt in C a 9 post ι1J add ψίλε ν b 2 ante όpθώ� add. καi βΤδ: punctis not fort. m. r in Par. r 8o8 καi έμε Τδ : έμε β b 5-6 διδάσκονη . . νουθετούνη . . . . κολάζονη ν. δι δάσκοντα . . νουθετούντα . . . κολάζοντα βτw b 5 τε om. τ b 9 έμf. Τ: με βδ c 2 έγένετο β: γένοιτο Τδ ΙΟ b ΙΟ
7
5
c
5c
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
5
d
5
10
e
5
6
5
ΣΩ. Καi έγώ τοι, ώ Φίλε έταϊρε, ταύτα γιγνώσκων μαθητiJ) έπιθvμώ γενέσθαι σό), είδώ) δτι καi άλλο) πού τι) καi ό Μέλητο) ούτο) σε μεν ούδε δοκεϊ όράν, έμε δε οϋτω) όξέω) καi fιf:!.δίω) κατεϊδεν wστε άσεβεία) έγρά ψατο. νύν ούν προ) Διος λέγε μοι δ νvνδ1) σαΦώ) είδέναι δ ιισχvρίζοv, ποϊόν τι το εύσεβε) Φiι) εlναι καi το άσεβε) καi περi Φόνοv καi περi τών άλλων; ή ού ταύτόν έστιν έν πάσυ πράξει το δσιον αύτο αύτιp, καi το άνόσιον αύ τού μεν όσίοv παντο) έναντίον, αύτο δε αύτιp δμοιον καi έχον μίαν τινιi ίδέαν κατιi τiJν άνοσιότητα πάν δτιπερ άν μέλλυ ανοσιον ειναι; ΕΥΘ. Πάντω) δήποv, ώ Σώκρατε). ΣΩ. Λέγε δή, τί Φiι) εlναι ΤΟ δσιον καi τί το άνόσιον ; ΕΥΘ. Λέγω τοίνvν δτι το μεν δσιόν έστιν δπερ έγw νύν ποιώ, τιp άδικοϋντι ή περi Φόνου) ή περi ίερών κλοπιiς 1j τι άλλο τών τοιούτων έξαμαρτάνοντι έπεξιέναι, έάντε πατiJρ ών τυγχάνυ έάντε μήτηρ έάντε άλλο) όστισοϋν, το δε μη έπεξιέναι άνόσιον · έπεί, ώ Σώκρατε), θέασαι ώ) μέγα σοι έρώ τεκμήριον τοϋ νόμου δτι οϋτως έχει-δ καi άλλοις 7jδη εlπον, δτι ταύτα όρθώ) liν είη οϋτω γιγνόμενα, μ1) έπιτρέπειν τιjJ άσεβοϋντι μηδ ' liν όστισοϋν τυγχάνυ ών· αύτοi γιiρ οί άνθρωπο ι τυγχάνοvσι νομίζοντε) τον Δία τών θεών άριστον καi δ ικαιότατον, καi τοϋτον όμολογοϋσι τον αύτού πατέρα δijσαι δτι τοv) ύεί) κατέπινεν ούκ έν δίκυ, κάκεϊνόν γε αύ τον αύτοϋ πατέρα έκτεμεϊν δι' ετερα τοιαϋτα · έμοi δε χαλεπαίνοvσιν δτι τιp πατρi έπεξέρχομαι άδικοϋντι, καi οϋτω) αύτοi αύτοί) τιi έναντία λέγοvσι περί τε τών θεών καi περi έμοϋ. ΣΩ. �ρά γε, ώ ΕύθύΦρων, τοϋτ' έστιν ού ενεκα τiJv γραψiJν Φ εύγω, δτι τιi τοιαϋτα έπειδάν τι) περi τών θεών '
'
.
c 7 post όξέως add. άτεχνώs Τ: post μέν (c 6) inserit Richards c 8 vυvδη] vύv Τ (sed c 9 δη supra τι τ) d 4 άvοσιότητα τν, Wsv et γp. in mg (cf. Procl. in Ροπn. 986)· μη όσιότητα Arm.: όσιότητα βW a 7 ού €νεκα V, Wsv, Τ d 7 κai τί το δ, cοπ. Τ ipse: κai το β, prT in mg, Eus.(ND): ού οϋvεκα βτw, Eus.(IO)
8
ΕΥΘΥΦΡΩΝ
λέγΊJ, δvσχεpwι; πω ι; άποδέχομαι; διο δή, ώι; έοικε, Φήσει τίι; με έξαμαpτάνειν. νύν οδν εί καi σοi ταύτα σvνδοκεί τψ εδ είδότι πεpi τιiιν τοιούτων, άνάγκη δή, ώι; έοικε, καi ήμϊν σvγχωpείν. τί γdp καi Φήσομεν, οϊ γε καi αvτοi όμο λογούμεν πεpi αvτwν μηδ€ν είδέναι; άλλά μοι είπ€ πpοι; Φιλίοv, σv ώι; aληθιiιι; ήγfι ταύτα οϋτωι; γεγονέναι; ΕΥΘ. Καi έτι γε τούτων θαvμασιώτεpα, ιΙι Σώκpατει;, α οί πολλοi OVK ϊσασιν. ΣΩ. Και πόλεμον άpα ήγfι συ εlναι τψ οντι έν τοίι; θεοϊι; πpοι; aλλήλοvι;, καi έχθpαι; γε δ εινdι; καi μάχαι; καi άλλα το ιαύτα πολλά, ο[α λέγεταί τε ύπο τwν ποιητιiιν, καi ύπο τιiιν d.γαθιiιν γpαΦέων τά τε άλλα ίεpd ήμϊν καταπεποίκιλται, καi δη καi τοίι; μεγάλοι ένθα καi αlδώ>. έγw οδν τούτιp διαΦέpομαι τψ ποιητfj. είπω σο ι δπy; ΕΥΘ. Πάνυ γε. e 3 Ο'Πω� d Ι έμειvεv Ρ ut vid., ν d 6 ante τij� add. τό Ρ W: δείξαι δπω� βτv a 4 έλαττοv Τδ: έλάττοvι β a 6 ούδε βτv: ού W: ούδεv Naber a 9 έpξαvτα V: θέpξαvτα β, Wac: θ' f.pξavτa ΒΌ cοπ. nesc. in W: στέpξαvτα Τ, γp. Β, γp. W: pέξαvτα schol. Τ, schol. Par. Ι Ο45, Stob. (ΙΙΙ 67Ι et 672), Apostolius b Ι έθέλει vεικείv Bumet: έθέλει vεικεgιv schol. Τ: έθ€λειv είκειv schol. Par. Ι045: έθέλειv είπείv δ: έθέλειs είπείv β ( vικέειv in mg m. rec. in C) Τ, Stob. (111 67Ι et 672), Apostolius
18
ΕΥΘΥΦΡΩΝ ΣΩ. Ού δοκεi μοι εlναι "ϊνα δέο� ένθα καi αίδώ� "· πολλοi γάρ μοι δοκούσι καi νόσου� καi πενία� καi άλλα πολλιi τοιαύτα δεδιότε� δεδιέναι μέν, αίδεiσθαι δε μηδεν ταύτα α δεδίασιν· ού καi σοi δοκεi; ΕΥΘ. Πάνυ γε. ΣΩ. :4.λλ' ί'να γε αίδω� ένθα καi δέο� εlναι · έπεi έστιν δστι� αίδούμενό� τι πράγμα καi αίσχυνόμενο� ού πεΦόβηταί τε καi δέδοικεν llμα δόξαν πονηρία�; ΕΥΘ. Δέδοικε μεν οδν. ΣΩ. Ούκ άρ ' όρθώ� έχει λέγειν "ϊνα γιiρ δέο� ένθα καi αίδώ�, " άλλ' ϊνα μεν αίδω� ένθα καi δέο�, ού μέντοι ϊνα γε δέο� πανταχού αίδώ�· έπi πλέον γιiρ ο[μαι δέο� αίδού�. μόριον γιiρ αίδω� δέου� ώ σπερ άριθμού περιττόν, ώ στε ούχ ϊναπερ άριθμο� ένθα καi περιττόν, ϊνα δε περιττον ένθα καi άριθμό�. €'Π'[J γάρ που νύν γε; ΕΥΘ. Πάνυ γε. ΣΩ. Το τοιούτον τοίνυν καi έκεi λέγων ήρώτων· &.ρα ϊνα δίκαιον ένθα καi δσιον; ή ϊνα μεν όσιον ένθα καi δίκαιον, ϊνα δε δίκαιον ού πανταχού όσιον· μόριον γιiρ τού δικαίου το όσιον; οϋτω Φώμεν ή ιϊλλω� σοι δοκει; ΕΥΘ. Οϋκ, άλλ' οϋτω. Φαίνrι γάp μοι όρθώ� λέγειν. ΣΩ. ·Όρα δη το μετιi τούτο. εί γιiρ μέρο� το όσιον τού δικαίου, δεi δη ήμά�, ώ� έοικεν, έξευρεϊν το ποiον μέpο� ιiν εϊη τού δικαίου το όσιον. εί μεν οδν σύ με ή ρώτα� τι τών νυνδή, ο[ον ποϊον μέρο� έστiν άριθμού το άρτιον καi τί� wν τυγχάνει ούτο� ό άριθμό�, εlπον ιiν ότι δ� ιiν μη σκαληνο� iJ άλλ' Ισοσκελή�· ή ού δοκεϊ σο ι; ΕΥΘ. 'Έμοιγε. ΣΩ. Πειρώ δη καi σv eμe οϋτω διδάξαι το ποϊον μέρο� τού δικαίου όσιόν eστιν, ϊνα καi Μελήτφ λέγωμεν μηκέθ' ήμιi� άδικεiν μηδε άσεβεία� γράΦεσθαι, ώ� ίκανώ� ήδη παριi σού μεμαθηκότα� τά τε εύσεβη καi όσια καi τιi μή. ΕΥΘ. Τούτο τοίνυν έμοιγε δοκεi, ιlJ Σώκρατε�, το c4
ϊva γε] γε ϊva C: γε ϊva γε V, Stob. (S) ( ϊνα γε Stob. MC)
12b
5
10
c
5
10
d
5
10
e
5
12e
13
5
10
b
5
10
c
Π Λ ΑΤ Ω Ν Ο Σ
μέpοs τού δικαίου εlναι εύσεβέs τε καi δσιον, το πεpι ΠJν των θεων θεpαπείαν, το δε πεpι rην των άνθpιi>πων το λοιπόν εlναι τού δικαίου μέpοs. ΣΩ. Και καλωs γέ μοι, ώ ΕύθύΦpων, Φαίνrι λέγειν · άλλιi σμικpού τινοs €τι ένδεήs είμι. ΠJν γαp θεpαπείαν οϋπω συνίημι ijντινα όνομάζειs. ού γάp που λέγει, ώ Σώκpατε5. ΣΩ. Έμποpικη άpα τι!; ιϊν εϊη, ώ ΕύθύΦpων, τέχνη ή όσιότη5 θεοί5 καi άνθpώποι5 παp' άλλήλων. ΕΥΘ. Έμποpική, εί οϋτω5 fίδιόν σοι όνομάζειν. ΣΩ. 11λλ' ούδεν fίδιον έμοιγε, εί μη τυγχάνει άλη θε!i ον. φpάσον δέ μοι, τί!; ή ωφελία τοί!; θεοί!; τυγχάνει οδσα άπο τwν δώpων ών παp. ήμwν λαμβάνουσιν; α μεν γιip διδόασι παντi δηλον· ούδεν γιip ήμϊν έστιν άγαθον δτι aν μη έκεϊνο ι δwσιν. α δε πap · ήμwν λαμβάνουσιν, τί ωφελοϋνται; η τοσοϋτον αύτών πλεονεκτοϋμεν κατιi την έμποpίαν, ώστε πάντα τιi άγαθιi παp' αύτwν λαμβάνομεν, έκεϊνοι δε παp' i]μwν οvδέν; ΕΥΘ. 11λλ' οϊει, ώ Σώκpατες, τοvς θεοvς ωφελεϊσθαι άπο τούτων α παp ' ήμwν λαμβάνουσιν;
e
d 5 post χαμαi add ποτ< in mg τ 9 711 γχάνοι W a Ι έστιν ήμίv Τ
23
d 9 yε τ om βδ
ιο
d
5
10
e
5
10
15
5
15a
ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΣΩ. �λλα τί δήποτ' ά ν είη ταύτα, ι1J ΕύθύΦpων, τα παp ήμών δώpα τοϊs θεοϊς; ΕΥΘ. rί δ' οίει άλλο ή τιμή τε και γέpα καί, δπεp έγw άpτι Ελεγον, χάpις; ΣΩ. Κεχαpισμένον apα έστίν, JJ ΕvθϋΦpων, το δσιον, άλλ' οvχι ώΦέλιμον οvδε Φίλον τοϊς θεοϊς; ΕΥΘ. Οlμαι €γωγε πάντων γε μάλιστα Φίλον. ΣΩ. Τούτο ap' έστιν αδ, ώs eοικε, το δσιον, το τοϊς θεοϊς Φίλον. ΕΥΘ. Μάλιστά γε. ΣΩ. Θαυμάσrι οδν ταύτα λέγων έάν σοι οί λόγοι Φαίνωνται μiJ μένοντεs άλλα βαδίζοντες, και έμε αtτιάσrι τον Δαίδαλον βαδίζονταs αύτοvs ποιεϊν, αύτοs ών πολύ γε τεχνικώτεpος τού Δαιδάλου και κύκλφ πεpιιόντα ποιών; ή ούκ αlσθάνrι δτι ό λόγοs ήμϊν πεpιελθwν πάλιν εls ταύτον fίκει; μέμνησαι γάp που δτι έν τψ eμπpοσθεν τό τε δσιον καi το θεοΦιλ€ς ού ταύτον ήμίν έΦάνη, άλλ' Ετεpα άλλήλων· ή ού μέμνησαι; ΕΥΘ. 'Έγωγε. ΣΩ. Νύν οδν ούκ έννοείς δτι το τοίs θεοίς Φίλον Φiιs δσιον είναι; τούτο δ' άλλο τι ή θεοΦιλεs γίγνεται; ή ού; ΕΥΘ. Πάνυ γε. ΣΩ. Οvκούν ή apτι ού καλώs ώμολογούμεν, ή εl τότε καλώs, νύν ούκ όpθώs τιθέμεθα. ΕΥΘ. 'Έοικεν. ΣΩ. Έξ άpχής apα ήμϊν πάλιν σκεπτέον τί έστι το δσιον, ώς έγw πpiν άν μάθω έκwν ε{ναι ούκ άποδειλιάσω. άλλα μή με άτιμάσrι ς, άλλα παντi τpόπφ πpοσσχwν τον νούν δτι μάλιστα νύν είπε τiJν άλήθειαν· οlσθα γαp ε'ίπεp τις aλλος άνθpώπων, καi ούκ άΦετέος εl ωσπεp ό Πpωτεvς
•
10
b
5
10
c
5
10
d
a 10 γiρα] δώρα W (sed in mg γρ. καi έργα m. Ι ) b 9 γΕ om. b 10 πφιιόντας Ann . : ΠΕριόντας (sίc) eX -όντα CΟΠ, Τ Τ ipse C Ι έμπροσθεν βδ: πρόσθΕν Τ C 3 ού βδ. ούδe τ c 8 ώμολογοvμΕV Β'Τ': όμολογοvμεν βΤδ c ΙΙ το d Ι προσσχwν Vιnd. phil. 8ο: προσχwν Τ: προσiχων om. τ βδ
ΕΥΘΥΦΡΩΝ
πρiν ιiν εϊ7171ς. εί γdρ μη fίδησθα σαφώς τό τε δσιον καi το άνόσιον, ούκ ί!στιν δπω ς άν ποτε έπεχείρησας ύπερ άνδρος θητος ιϊνδρα πρεσβύτην πατέρα διωκάθειν Φόνοv, άλλα. καi τοvς θεοvς ιiν έδεισας παρακινδvνεύειν μη ούκ όρθώς αύτο ποιήσοις, καi τοvς άνθρώποvς fισχύνθης · νύν δε εδ οlδα δτι σαφώς οϊει είδέναι τό τε δσιον καi μή · είπε οδν, ώ βέλτιστε ΕύθύΦρων, καi μη άποκρύιfιΊJ δτι αύτο ήγij. ΕΥΘ. Είς αδθις τοίνvν, ώ Σώκρατες · νύν γdρ σπεύδω ποι, καί μοι wρα άπιέναι. ΣΩ. Ο[α ποιείς, ώ έταίρε. άπ' έλπίδος με καταβαλων μεγάλης άπέρχυ 1jν εlχον, ώς παρd σού μαθων τά τε δσια καi μη καi rfJς προς Μέλητον γραψής άπαλλάξομαι, ένδει ξάμενος έκείνψ δτι σοφος ήδη παρ ' ΕύθύΦρονος τd θεία γέγονα και οτι οvκετι υπ αγνοίας αtίτο σχεδιάζω οtίδε καινοτομώ περi αύτά, καi δη καi τον άλλον βίον δτι άμεινον βιωσοίμην. d 8 αύτο] αύτd W et fort. prD ipse)
e 4 ποι] που τ (sed ι supra υ τ
15d 5
e
5
16
ΑΠΟΛΟΓΙΑ Σ Ω ΚΡΑΤΟΥΣ
S I G LA C O D I C U M FAMILIA
Β
D FAMILIA
τ FAMI LIA
w
β Cod. Bodl. MS Ε. D. Clarke 39 aηηο 895 Cod. Veη. gr. Ι85 saec. XII
11 τ Cod. Veη. app. cl. 4· 1
saec. Χ
ΙΙΙ δ Cod. Vίηd. suppl. gr . 7 Cod. Vat. Pal. gr. 173 Cod. Vat. gr. 225 Versio Armeηiaca
saec. ΧΙ saec. Χ-ΧΙ saec. Xll? Arm. ηοη post saec. ΧΙ coηfecta Veη. 5 Ι Ι Cod. Veη. gr. 5 Ι Ι ( 1 7 a i-1 8 a 5) saec. XIV Β' vetus coπector codicis Β ( sed vid. prae( p. χί η. 17) saec. ΙΧ fiη. vetus corrector codicis Τ (sed vid. prae( p. χίί) saec. Χ fiη.? Ρ ν
PAPYRI
ΠΙ
Pap. Berol. Ιηv. 2 Ι 2 Ι Ο ίη ΖΡΕ vol. 42 ( 1 9 8 1 ) ab Α. Vassiliadis vulgat.: 25 b-c; 28 b Pap. Berol. Ιηv. 13291 (Pack' 1387) iη lJP vol. 4 ( 1 950) a W. Schubart vulgat. ( ex eodem volumiηe quo ΠΙ): 40 b-41 c
saec. Ι-11 p. Chr.
saec. Ι-11 p. Chr.
ΤΕSτΙ ΜΟ ΝΙΑ
de auctoribus Platoηem citaηtibus et de locis excerptorum siηgu lorum vide Compeηdium Auctorum et Iηdicem Locorum. CODICES
RECE N T IORES
codd. receηtiores iηterdum ηomiηatim laudaηtur; de quibus vide iηdices a Post et Wilsoη coηfectas (c( Prae( p. xvii η. 28). bt maηus receηtiores ίη ΒΤ. ίη Apologiae apparatu β hyparchetypus BD; δ hyparchetypus WPV Veη. 5 1 1 Arm. (quoad licet exemplar Graecum versioηis Arm. restituere); coπectores Β' Τ' cum δ coηseηtieηtes separatim commemorare supersedimus. =
=
=
ΑΠΟΛΟΓΙΑ
Σ ΩΚΡΑ Τ Ο Υ Σ
St. Ι p.
"Οτι μ€ν ύμείς, ιΙ.ι άνδρες 'Α θηναίοι, πεπόνθατε ύπο τών a έμών κατηγόρων, ούκ οlδ α · έγw δ ' οδν καi αύτος ύπ' αύτών ολίγου έμαυτού έπελαθόμην, οϋτω πιθανώς έλεγαν. καίτοι ιiλη θές γε ώς €πος εlπείν ούδ€ν εlρήκασιν. μάλιστα δ€ αύτών εν έθαύμασα τών πολλών ιf.ιν έψεύσαντο, τούτο έν 5 ήδη έξετάσεω> Τδ: ίiξεω> β WΡτ' (nisi fort. t): ταυτησi γοϋv V a 5 ώ ιivδpε> βδ: ώ ιivδpε> 11θηvαίοι τ
ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΣΩ ΚΡΑΤΟΥΣ
23b
τψ εμψ όνόματι, έμε παράδειγμα ποιούμενος) ώ σπερ ιiν ( εί) είποι δτι 'Όδτος ύμών, ι1ι άνθρωποι, σοΦώτατός έστιν, δστις ώσπερ Σωκράτης έγνωκεν ότι ούδενος άξιός έστι τfι άληθείg. προς σοΦίαν. " ταύτ' οδν έγw μεν έτι καl νύν περιιwν ζητώ καl έρευνώ κατd τ6ν θεον καl τών άστών καl ξένων άν τινα οίωμαι σοΦον εlναι · καl έπειδάν μοι μη δοκij, τψ θεψ βοηθών Jνδείκνυμαι δτι ούκ έστι σοφός. καl ύπο ταύτης τfις άσχολίας ούτε τι τών τfι ς πόλεως πράξαί μοι σχολη γέγονεν άξιον λόγου ούτε τών οίκείων, άλλ' έν πενίg. μυρίg. είμl διd την τού θεού λατρείαν. Προς δε τούτοις οί νέο ι μοι έπακολουθούντες, οlς μάλιστα σχολή έστιν, οί τών πλουσιωτάτων, αύτόματοι, χαίρουσιν άκοvοντες έξεταζομένων τών άνθρώπων, καl αύτοl πολλάκις έμε μιμούνται, εlτα έπιχειpούσιν άλλους έξετάζειν · κάπειτα οlμαι εύρίσκουσι πολλην άΦθονίαν οίομένων μεν είδέναι τι άνθρώπων, είδότων δε όλίγα ή ούδέν. έντεύθεν οδν οί ύπ' αύτών έξεταζόμενοι έμοl όργί ζονται, άλλ' ούχ αύτοϊς, καl λέγουσιν ώς Σωκράτης τίς έστι μιαρώτατος καl διαφθείρει τοvς νέους· καl έπειδάν τις αύτοvς έρωτ(!. δτι ποιών καl δτι διδάσκων, έχουσι μεν ούδεν είπεϊν άλλ' άγνοούσιν, ίνα δε μη δοκώσιν άπορεϊν, τd κατιi πάντων τών ΦιλοσοΦούντων πρόχειρα ταύτα λέγουσιν, δτι "τιi μετέωρα καl τd ύπο γής " καl "θεοvς μη νομί ζειν " καl "τον ήττω λόγον κρείττω ποιεϊν. " τd γιiρ άλη θή οίομαι ούκ ιiν έθέλοιεν λέγειν, δτι κατάδηλοι γίγνονται προσποιούμενοι μεν είδέναι, είδότες δε ούδέν. ιϊτε οδν οlμαι Φιλότιμοι όντες καl σΦοδροl καl πολλοί, καl συντεταμένως καl πιθανώς λέγοντες περl έμού, έμπεπλή κασιν ύμών τιi ιΙιτα καl πάλαι καl σφοδρώς διαβάλλοντες.
b
b Ι έμi βδ: έμΕ δi Τ ποιούμενοs παράδειγμα ν Arm. b 2 εί add. m. rec. in Laur. 85.6 b 5 ζητώ βδ: έπιζητώ Τ ( έπι ρunctis not. nesc.) b 6 ξένων βδ: τών ξένων τ μη om. ν Arm. c 4 έξετα ζομένων βδ: έξελεγχομένων τ c 7 άνθpώπων βδ: τών άνθpώπων τ όλίγα βδ: ή όλίγα Τ (ή ρuncto not. nesc.) d Ι άλλ' ούχ αύτοis βW: άλλ' ούκ αύτοis Ρ, m. incert. in W: ούχ αύτοis Τ d Ι-2 έστι τιs W et d 7 ποιεί τ fort. Arm d 9 είδέναι τι Arm. ut vid. e 2 ξυντεταμένωs Escor. Υ· Ι Ι 3 : ξυντεταγμένωs βΤδ e 3 πάλαι και βτwp: πάλαι και νϋν ν σ4>οδpα ώs Β' 37
5
c
5
d
5
e
23e
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
έ κ τούτων καi Μέλητόs μοι έπέθετο καi ·�νυτοs καi 5 Λύκων, Μέλητοs μεν ύπερ τών ποιητών άχθόμενοs,
·�νυτοs δε ύπερ τών δημιουργών καi τών πολιτικών,
24 Λύκων δε ύπερ τών pητόρων· ιϊιστε, δπερ aρχόμενοs έγω έ'λεγον, θαυμάζοιμ' άν εί olόs τ' είην έγι.Ιι ύμών ταύτην την διαβολην έξελ.έσθαι έν οίίτωs όλίγψ χρόνψ οίίτω πολλην γεγονυίαν. ταϋτ' έ'στιν ύμίν, ώ άνδρεs 'Αθηναίοι, τaληθή, 5 καi ύμάs ούτε μέγα ούτε σμικρον aποκρυιfιάμενοs έγω λέγω ούδ' ύποστειλάμενοs. καίτοι οlδα σχεδον δτι τούτοιs αύτο ίs aπεχθάνομαι, δ καi τεκμήριον δτι aληθή λέγω καi ότι αίίτη έστiν ή διαβολη ή έμη καi τιi αίτια ταϋτά έστιν. b καi έάντε νϋν έάντε αύθιs ζητήσητε ταϋτα, οίίτωs εύρήσετε. Περi μεν ούν ών οί πρώτοί μου κατήγοροι κατηγόρουν αίίτη έστω ίκανη aπολογία προs vμάs· προs δε Μέλητον 5 τον aγαθόν τε και φιλόπολιν, ιϊιs φησι, και τovs vστέρουs μετιi ταϋτα πειράσομαι aπολογήσασθαι. αύθιs γιiρ δή, ώ σπερ έτέρων τούτων όντων κατηγόρων, λάβωμεν αύ την τούτων aντωμοσίαν. έχει δέ πωs ώδε· Σωκράτη φησiν aδι κείν τούs τε νέουs διαΦ θείροντα καi θεοvs οϋs ή πόλιs c νομίζει ού νομίζοντα, έτερα δε δαιμόνια καινά. το μεν δη έγκλημα τοιοϋτόν έστιν· τούτου δε τοϋ έγκλήματοs έν έκαστον έξετάσωμεν. Φησi γιiρ δη τovs νέουs aδικείν με διαΦθείροντα. εγω 5 δέ γε, ώ άνδρεs 'Α θηναίοι, aδικείν φημι Μέλητον, δτι
σπουδij χαριεντίζεται, pf!.δίωs είs aγώνα καθιστιis aνθρώ πουs, περi πραγμάτων προ σποιούμενοs σπουδάζειν καi
e 6 καi τών πολιτικών secl Cobet (sed cf. Dίog. La. 11 39) a 6-7 τούτοις αύτοίς Heίndorf: αύτοίς τού τοις Arm.: τοίς αύτοί> βΊ'WΡV a 7 άληθή βWΡ: τάληθή Τ: κai άληθή V b 4 έστω Τδ: έστiν β άπολογία βδ: ή άπολογία Τ b 6 άπολογήσασθαι τ. άπολογείσθαι βδ b 5 τε om. τ b 7 τούτων έτipων Τ c 5 yε om. Τ c 6 άγώνα ΒΤ: άγώvας δ: άγώvα * D c 7 προσποιούμενος ΤΡ: πpοσποιουμ.ivους βWV
a Ι έyω άpχόμ.ενος τ
ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ
κήδεσθαι ών ούδεν τούτφ πώποτε έμiλησεν· ώ� δε τούτο ούτω� έχει, πειpάσομαι καi ύμίν έπιδείξαι. Καί μοι δεύpο, ώ Μiλητε, είπ€ · άλλο τι ή πεpi πλείστου ποιij δπω� ώ� βiλτιστοι οί νεώτεpοι έσονται; 'Έγωγε. 'Ίθι δή νυν είπε τούτοι�, τί� αύτοv� βελτίου� ποιεί; δήλον γap δτι οlσθα, μiλον γι σοι. τον μεν γap διαΦθείpοντα έξευpών, ώ� Φfι�, έμ€, είσάγει� τουτο ισi καi κατηγοpεί� · τον δε δη βελτίου� ποιούντα ίθι είπε καi μήνυσαν αύτοί� τί� έστιν. -όpιj.�, ώ Μiλητε, δτι σιγιj.� καi ούκ έχει� είπείν; καίτοι ούκ αίσχpόν σοι δοκεί εlναι καi ίκανον τεκμήpιον ο δ δη έγw Μγω, δτι σοι ούδεν μεμiληκεν; άλλ' είπ€, ώγαθi, τί� αύτοv� άμείνου� ποιεί; Οί νόμοι. :.4λλ' ού τούτο έpωτώ, ώ βiλτιστε, άλλα τί� άνθpωπο�, δστι� πpώτον καi αύτο τούτο οlδε, τοv� νόμου�; Οότοι, ώ Σώκpατε�, οί δικασταί. Πώ� λlγει�, ώ Μiλητε; οί'δε τοv� νlου� παιδεύειν οlοί τ€ είσι καi βελτίου� ποιείν; Μάλιστα. Πότεpον ιϊπαντε�, ή οί μεν αύτών, οί δ' οϋ; i1παντε�. Εδ γε νη την 'Ήpαν Μγει� καi πολλην άΦ θονίαν τών ώΦελούντων. τί δε δή; οί'δε οί άκpοαταi βελτίου� ποιούσιν ή οϋ; Καi οότοι. rί δ€, οί βουλευταί; Καi οί βουλευταί. :.4λλ' άpα, ώ Μέλητε, μη οί έν τij έκκλησίq., οί έκκλησιασταί, διαΦ θείpουσι τοv� νεωτipου�; ή κάκείνοι βελτίου� ποιούσιν ιϊπαντε�; Κάκείνοι. c 8 πώποτε τούτψ τ c Ι Ο πλείστου Τ: πολλού βδ e 5 ποιεiv Τδ: ποιούσιv β e ΙΟ οίδε οί βδ, cοπ. fort. τ ipse: οί δε prT
39
24c
χο
d
5
χο
e
5
χο
25
5
25a Ιο
b
5
c
5
ΙΟ
d
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
Πάντες άpα, ώ ς έοικεν, � θηναίοι καλοuς κάγαθοuς ποιοϋσι πλην έμοϋ, έγι.Ιι δε μόνος διαφθείρω. ούτω λέγεις; Πάνυ σΦόδpα ταϋτα λέγω. Πολλήν γέ μου κατέγνωκας δυστυχίαν. καί μοι άπό κpιναι · ή και πεpι ίππου ς ούτω σοι δοκεί έχειν; οί μεν βελτίους ποιοϋντες αυτοuς πάντες άνθρωποι εlναι, ε[ς δέ τις ό διαΦθείpων; ή τουναντίον τούτου πιiν ε[ς μέν τις ό βελτίου ς ο[ός τ' ώ ν ποιείν ή πάνυ όλίγοι, οί ίππικοί, οί δε πολλοί, έάνπεp συνωσι καi χpωνται ίπποις, διαΦ θείpουσιν; ουχ ούτως έχει, ώ Μέλητε, καi πεpi ίππων καi των άλλων άπάντων ζψων; πάντως δήπου, έάντε συ καi ·�νυτος ου Φfιτε έάντε Φfιτε · πολλη γap α.ν τις ευδαιμονία εϊη πεpι τοu ς νέους εί εlς μεν μόνος αυτοuς διαΦθείpει, οί δ' άλλοι ώΦελοϋσιν. άλλα γάp, ώ Μέλητε, ίκανως έπιδείκνυσαι ότι ουδεπώποτε έΦpόντισας των νέων, και σαφως άποΦαίνεις την σαυτοϋ άμέλειαν, ότι ουδέν σοι μεμέληκεν πεpi ών έμε είσάγεις. 'Έτι δε ήμίν είπέ, ώ πpος Διος Μέλητε, πότεpόν έστιν ο ίκείν άμεινον έν πολίταις χpηστοίς ή πονηpοίς; ώ τάν, άπόκpιναι · ουδεν γάp τοι χαλεπον έpωτω. ουχ οί μεν πονηpοi κακόν τι έpγάζονται τοuς άει έγγυτάτω αύτων όντας, οί δ' άγαθοi άγαθόν τι; Πάνυ γε. 'Έστιν οδν όστις βούλεται ύπο των συνόντων βλάπτεσθαι μaλλον ή ώΦελεϊσθαι; άποκpίνου, ώ άγαθέ · καi γdp ό νόμος κελεύει άποκpίνεσθαι. έσθ' όστις βούλεται βλάπτε σθαι; ου δήτα. Φέpε δή, πότεpον έμε είσάγεις δεϋpο ώς διαΦθείpοντα τοu ς νέους και πονηpοτέpους ποιοϋντα έκόντα ή άκοντα; b Ι ιiπαντε5 Τ a Ι 2 άτvχίαν Τ ( δυσ ίn mg Τ ίpse} c 2 σαώ5 άποψαίνΕι5 βΤ: ] αψώς άπ[ ΠΙ· b 6 ού βδ. μη τ άποψαίvει5 ( -αίvηι W) σαφώς δ c 5 ήμίv είπέ] είπε ήμίv V. εiπέ μοι Arm . c 8 πονηpοl κακόν τι βΡV: πovηpol κακόν άεί τι W: πovηpol άεl κακόν τι τ d 2 άποκpίvου βΤ (sed Ε supra ου scr. τ ipse}: άπόκpιναι δ d 7 νέους Τ: νεωτέpου5 βδ
ΑΠΟΛΟΓΙΑ ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ
'Εκόντα έγωγε. τί δήτα, ώ Μέλητε; τοσούτον συ έμού σοΦώτεpοs εl τηλικούτου όντοs τηλικόσδε ών, w στε συ μεν έγνωκαs ότι οί μεν κακοι κακόν τι έpγάζονται άει τουs μάλιστα πλησίον έαυτών, οί δε άγαθοι άγαθόν, έγω δε δη είs τοσούτον άμαθίαs ijκω wστε και τούτ' άγνοώ, ότι έάν τινα μοχθηpον ποιή σω τών συνόντων, κινδυνεύσω κακόν τι λαβεϊν ύπ' αύτού, wστε τούτο (το ) τοσούτον κακόν έκwν πο ιώ, ώs ΦiJs σύ; ταύτα έγώ σοι ού πείθομαι, ώ Μέλητε, οlμαι δε ούδε ιϊλλον άνθpώπων ούδένα · άλλ' η ού δια Φθείpω ή, εί διαΦθείpω, ιϊκων, ω στε σύ γε κατ' άμΦότεpα ψεύδy. εί δε ιϊκων διαΦθείpω, τών τοιούτων άμαpτημάτων ού δεύpο νόμοs είσάγειν έστίν, άλλa ίδί� λαβόντα διδά σκειν και νουθετεϊν · δήλον γdp ότι έdν μάθω, παύσομαι ό γε ιϊκων ποιώ. συ δε συγγενέσθαι μέν μοι και διδάξαι εφυγεs και ούκ ήθέλη σαs, δεύpο δε είσάγειs, ο[ νόμοs έστιν είσάγειν τουs κολάσεωs δεομένουs άλλ' ού μαθή σεωs. :Αλλa γάp, ώ ιϊνδpεs :Α θηναϊοι, τούτο μεν δήλον ήδη έστιν ούγω έλεγον, ότι Μελήτψ τούτων ούτε μέγα ούτε σμικpον πώποτε έμέλησεν. όμω s δε δη λέγε ήμϊν, πώs με ΦiJs διαΦθείpειν, ώ Μέλητε, τουs νεωτέpουs; ή δήλον δη δτι, κατd την γpαφην ην έγpάψω, θεουs διδάσκοντα μη νομίζειν οϋs ή πόλιs νομίζει, έτεpα δε δαιμόνια καινά; ού ταύτα λέγειs δτι διδάσκων διαΦθείpω; Πάνυ μ€ν οvν σΦόδpα ταύτα λέγω. Πpos αύτών τοίνυν, ώ Μέλητε, τούτων τών θεών ών νύν ό λόγοs έστίν, είπε ετι σαΦέστεpον και έμοι και τοϊs άνδpά σιν τουτοισί· έγw γdp ού δύναμαι μαθεϊν πότεpον λέγειs d 9 δήτα βδ: δή ποτε Τ σύ βδ: εύ Τ e Ι post άyαθόν add. τι Τ Arm. e 4 ύπ' Τ: άπ' βδ το Par. Ι 8Ιο: om. βΤδ a Ι εί om. Ven. Ι86 a 2 post τοιούτων add. καΙ άκουσίων βΤδ: a 9-bi δήλον ήδη έστiν DT et fort. Β: ήδη δήλόν έστιν secl. Cobet b Ι ούyω D'ΓWP: δ έyιiJ V: Β incert. τούτων edd. δ: δήλον b vulgo (qui falso Β tribuunt): τούτψ βΤδ b 3-4 δήλον δη ότι βδ: c Ι τουτοισί Τδ, corr ut vid. Β ipse τούτοιs prB, D δήλονότι Τ
25d
ΙΟ e
5
26
5
b
5
c
26c
ΠΛΑΤ Ω Ν Ο Σ
διδάσκειν μ ε νομίζειν εlναί τινα5 θεού5-καi αύτο5 άρα νομίζω εlναι θεοv5 καi ούκ είμi το παράπαν άθεο5 ούδε ταύτυ άδικw -ού μέντοι οϋσπεp γε ή πόλι5, άλλιi έτέρου5, 5 καi τούτ' έστιν δ μοι έγκαλεί5, δτι έτέρου5, ή παντάπασί με Φi/5 ούτε αύτον νομίζειν θεοv5 τού5 τε άλλου5 ταύτα διδά σκειν. Ταύτα λέγω, ώ5 το παράπαν ού νομίζει5 θεού5. d Ώ θαυμάσιε Μέλητε, fνα τί ταύτα λέγει5; ούδε ήλιον ούδε σελήνηv άρα νομίζω θεοv5 εlναι, ώσπερ οί άλλοι άνθρωποι; Μα Δ ί� ώ άνδρε5 δ ικασταί, έπεi τον μεν ήλιον λίθον 5 φησiν εlναι, ΠJν δε σελήνηv γήν. 11ναξαγόρου ο ίει κατηγορείν, ώ Φίλε Μέλητε; καi οϋτω καταΦρονεί5 τωνδε καi οίει αύτοv5 άπείρου5 γραμμάτων εlναι ώ στε ούκ είδέναι δτι τιi 11ναξαγόρου βιβλία τού Κλαζομενίου γέμει τούτων των λόγων; καi δη καi οί νέοι Ι Ο ταύτα παρ ' Εμού μανθάνουσιν, a eξεστιν ένίοτε εί Πάνυ e πολλού δραχμή5 έκ τή5 όρχήστρα5 πριαμένοι5 Σωκράτου5 καταγελaν, έιiν προσποιήται έαυτού εlναι, άλλω5 τε καi οϋτω5 άτοπα όντα; άλλ� ώ προ5 Διό5, ούτω σί σοι δοκw; ούδένα νομίζω θεον εlναι; Ού μέντοι μιi Δ ία ούδ' όπω στιούν. 5 'i1πιστό5 γ' εl, ώ Μέλητε, καi ταύτα μέντοι, ώ5 έμοi δοκεί5, σαυτιp . έμοi γιiρ δοκεί ούτοσί, ώ άνδρε5 11θηvαίοι, πάνυ εlναι ύβρισ7iJ5 καi άκόλαστο5, καi άτεχνw5 ΠJν γραφην ταύτην ϋβρει τινi καi άκολασίι;ι καi νεότητι 27 γράψασθαι. έοικεν γιiρ ώσπερ αίνιγμα συντιθέντι δια πειpωμένψ " 'Α ρ α γνώ σεται Σωκράτη5 ό σοΦο5 δη έμοίί χαριεντιζομένου καi έναντί' έμαυτψ λέγοντο5, ή έξα πατήσω αύτον καi τοv5 άλλου5 τοv5 ιiκούοντα5; " οδτο5 5 γιiρ έμοi φαίνεται τιi έναντία λέγειν αύτο5 έαυτιp έν η'j d Ι ίνα om. τ e 4 ούδένα νομίζω βWΡ: ούδένα *Ομίζειν τ ( νομ- corr. fort. Τ'): ώς ούδένα νομίζω ν e 7 γιip βδ: μεν γιip Τ e 9 ταύτη ν om. WP a Ι post σvντιθέντι add ή Τ (punctis not. nesc.): add. καi ν Arm a 2 δη om. Τ a 4-5 ούτος λέγειν] ούτος . . . λέγων νat. gr. Ι029: οϋτως . . . λέγων Arm .
.
ΑΠΟΛΟΓΙΑ Σ Ω ΚΡΑΤΟΥΣ
27a
γpαΦfι w σπεp ά ν ε ί είποι · " � δ ικεϊ Σωκpάτης θεους ού νομίζων, άλλα θεους νομίζων. " καίτοι τούτό έστι παί ζοντας. ΣυνεπισκέΦασθε δή, ώ άνδpες, fι μοι Φαίνεται ταύτα λέγειν· συ δε ήμϊν άπόκpιναι, ώ Μέλητε. ύμεϊς δέ, δπεp 1 0 κατ' άpχας ύμaς παprιτη σάμην, μέμνησθέ μοι μη θοpυβεϊν b έαν έν τψ είωθότι τpόπψ τοvς λόγους ποιwμαι. nΕστιν δστις άνθpώπων, ώ Μέλητε, άνθpώπεια μεν νομίζει πpάγματ' εlναι, άνθpώπους δε ού νομίζει; άπο κpινέσθω, ώ άνδpες, καi μη άλλα καi άλλα θοpvβείτω · 5 έσθ' δστις ί'πποvς μεν ού νομίζει, ίππικα δε πpάγματα; ή αύλητας μεν ού νομίζει εlναι, αύλητικα δε πpάγματα; ούκ έστιν, ώ ιϊpιστε άνδpwν· εί μη σv βοvλει άποκpίνασθαι, έγw σοi λέγω καi τοϊς άλλοις τοvτοισί. άλλα το έπi τοvτψ γε άπόκpιναι· έσθ' δστις δαιμόνια μεν νομίζει πpάγματ' c εlναι, δαίμονας δε ού νομίζει; Ούκ έστιν. Ώς ώνησας δτι μόγις άπεκpίνω vπο τοvτωνι αναγκα ζόμενος. ούκούν δαιμόνια μεν Φfις με καi νομίζειν καi 5 διδάσκειν, είτ' οδν καινα είτε παλαιά, άλλ' οδν δαιμόνιά γε νομίζω κατα τον σον λόγον, καi ταύτα καi διωμόσω έν τfι άντιγpαφfι. εί δε δαιμόνια νομίζω, καi δαίμονας δήπου πολλη άνάγκη νομίζειν μέ έστιν· ούχ ούτω ς έχει; έχει δή · τίθημι γάp σε όμολογούντα, έπειδη ούκ άποκpίνrι. τους δε 1 0 δαίμονας ούχi 1jτοι θεούς γε ήγοvμεθα ή θεwν παϊδας; ΦiJς d ή οϋJ· Πάνυ γε. Ούκούν εϊπεp δαίμονας ήγούμαι, ώς συ Φfις, εί μεν θεοί τινές είσιν οί δαίμονες, τούτ' άν εϊη δ έγώ φημί σε αίνίτ- 5 τεσθαι καi χαpιεντίζεσθαι, θεους ούχ ήγοvμενον Φάναι με θεους αδ ήγεϊσθαι πάλιν, έπειδήπεp γε δαίμονας ήγούμαι · εί δ' αδ οί δαίμονες θεwν παϊδές είσιν νό θοι τινες ή έκ a 9 δή] δε Τ (η sv Τ vel Τ') μοι] έμοi Τ ( έ punctis not. nesc.) b 8 άποκpίνασθαι Dδ: άποκpίνεσθαι τ (Β incert.) d Ι ήγούμεθα βδ: ήγούμεθα εlναι τ d 6 με τ. έμe βδ
43
27d ro e
5
28
5
b
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
νυμφων ή έκ τινων άλλων Jι ν δ η καi λέγονται, τίs ιϊν άνθpωπων θεων μεν παϊδαs ήγοϊτο εlναι, θεοvs δε μή; όμοίωs γdp ιϊν άτοπον είη wσπεp aν εί τιs ϊππων μεν παϊδαs ήγοϊτο ή καi όνων, τovs ήμιόνουs, ϊππουs δε καi όνοvs μη ήγοϊτο εlναι. άλλ', Jι Μέλητε, οιίκ έστιν δπωs σv ταύτα οιίχi άποπειpώμενοs ήμών έγpάψω την γpαψην ταύτην ή άπορών δτι έγκαλοϊs έμοi άληθes άδίκημα· δπωs δε σύ τινα πείθοιs aν καi σμικpον νούν έχοντα άνθpώπων, ώs τού αιίτού έστιν καi δαιμόνια καi θεϊα ήγεϊσθαι, καi αδ τού αιίτού μήτε δαίμοναs μήτε θεοvs μήτε ήρωαs, οιίδεμία μηχανή eστιν. :Αλλd γάp, Jι άνδρεs :Α θηναϊοι, ώs μeν eyw οιίκ άδικω κατd την Μελήτοv γpαΦήν, ού πολλήs μοι δοκεϊ εlναι άπολογίαs, άλλα ίκανd καi ταύτα · δ δε καi €ν τοϊs έμπροσθεν έλεγον, δτι πολλή μοι άπέχθεια γέγονεν καi προs πολλούs, εδ ϊστε δτι άληθέs έστιν. καi τούτ' έστιν δ €μ€ αίρήσει, eάνπερ αίpfi, οιί Μέλητοs οιίδε ':Ανvτοs ιiλλ' ή τών πολλών διαβολή τε καi Φ θόνοs. ιϊ δη πολλοvs καi άλλοvs καi άγαθοvs άνδραs fίpηκεν, οlμαι δε καi αίρήσει · οιίδeν δε δεινόν μη €ν έμοi στfί. 'Ίσωs δ ' aν οδν εϊποι τιs, 'Έlτ' οιίκ αίσχύν'!J, ώ Σώκρα τεs, τοιούτον Επιτήδευμα €πιτη δεύσαs έξ ού κινδvνεύειs νvνi άποθανεϊν; " εyω δε τούτφ ιϊν δίκαιον λόγον άντεί ποιμι, δτι 'Όιί καλωs λέγειs, Jι άνθρωπε, εί οίει δεϊν κίνδvνον ύπολογίζεσθαι τού ζήν ή τεθνάναι άνδρα δτοv τι καi σμικρον σφελόs eστιν, ιiλλ' οιίκ eκεϊνο μόνον σκοπεϊν δταν πpάΠ'!J, πότερον δίκαια ή άδικα πράττει, καi άνδpοs d 9 άν WPB'T': om. βτv Arm. e Ι wσπεp άν δ wσπεp β: post wσπεp ras. in Τ ubi Τ' scr. άν εί τιs e 2 ή secl. Forster τotls ήμιόνουs secl. Baumlein e 4 ταύτα secl. Schanz e 7 τού αύτού Ven. 1 84: ού τού αύτού βΤδ: ού τού αύτού secl. Rieckher post αύτού add. άνδpοs τ a Ι τού αύτού secl. Hirschig a 7 αipήσει βδ: αίρει τ a 9 πολλοtls καi άλλοvs καi] πολλοtls καi άλλοvs Ρ: καi άλλοvs πολλοtls κai Arm b Ι aipήσει b aίpήσει Τ αipήσειν βδ b 3 δ ' aν βδ άν Τ Eus Stob. b 5 άν δίκαιον βΤδ Stob δίκαιον άν Antonin Eus b 6 ού βδ ΠΙ Antonin Aristid Eus Stob om τ b 9 πότερο ν Τ Antonin. Aristid Eus Stob πότεpα βδ
44
Α Π Ο Λ Ο Γ Ι Α Σ Ω ΚΡ Α Τ Ο Υ Σ
28c
αγαθού εpγα η κακού. Φαύλοι yap αν τψ yε σψ λόγψ εlεν c τών ήμιθέων δ σο ι έν Tpoίf!o τετελευτήκασιν οϊ τε άλλοι καi ό τής Θέτιδος ύός, δ ς τοσούτον τού κινδύνου κατεΦpόνησεν τταpιi το αίσχpόν τι ύττομεϊναι wστε, έπειδη εlττεν ή μήτηp αύτι[ι ττpοθυμουμένψ 'Έκτοpα άττοκτεϊναι, θεος οιJσα, 5 ούτωσί ττως, ώς έγώ ο lμαι· ' Ώ τταϊ, εί τιμωρήσεις Πατpόκλψ τι[ι έταίpψ τον Φόνον καi 'Έκτοpα άποκτενεϊς, αύτος άττοθανij -αύτίκα γάp το ι, ' φησί, 'μεθ' 'Έκτοpα ττότμος έτοϊμος'-ό δε τούτ' άκούσας τού μεν θανάτου καi τού κινδύνου ώλιγώpησε, ττολv δε μιiλλον δείσας το ζήν ιο κακος ων και τοϊς Φίλοι> μη τιμωpεϊν, :Α.ύτίκα, , Φτισί, d 'τεθναίην, δίκην έττιθεiς τι[ι άδικούντι, ί'να μη ένθάδε μένω καταγέλαστος τταpιi νηυσi κοpωνίσιν άχθος άpούpης. ' μη αύτον οίε ι φpοντίσαι θανάτου καi κινδύνου; " Οϋτω γιip έχει ώ άνδpες Άθηναϊοι τfj άληθείψ οδ άν τις 5 έαυτον τάζυ ήγησάμενος βέλτιστον εlναι η ύττ' άpχοντος ταχθij, ένταύθα δεϊ, ώς έμοi δοκεϊ, μένοντα κινδυνεύειν, μη δεν ύττολογιζόμενον μήτε θάνατον μήτε άλλο μη δεν πpο τού αίσχpού. έγώ οδν δεινιi άν είην είpγασμένος, ώ άνδpες Ά θηναϊοι, εί δτε μέν με οί άpχοντες έταπον, οϋς ύμεϊς e εϊλεσθε άpχειν μου, καi έν Ποτειδαίf!ο καi έν Άμφιπόλει καi έπi Δηλίψ, τότε μεν οδ έκεϊνοι έταπον έμενον ώ σπεp καi άλλος τις καi έκινδύνευον άττοθανεϊν, τού δε θεού τάτ τοντος, ώς έγώ ψήθην τε καi ύττέλαβον, ΦιλοσοΦούντά με 5 δεϊν ζην καi έζετάζοντα έμαυτον καi τοvς άλλους, ένταύθα δε Φοβηθεiς η θάνατον η άλλ' ότιούν ττpιiγμα λίττοιμι τήν 29 τάζιν. δεινόν τάν είη, καi ώς άληθώ ς τότ' άν με δικαίως είσάγο ι τις είς δικαστήριον, δτι ού νομίζω θεοvς εlναι aπειθών τfj μαντείf!ο καi δεδιώς θάνατον καi οίόμενος σο φος εlναι ούκ ών. το γάp τοι θάνατον δεδιέναι, ώ 5 c 4 τό μη αίσχpόv Aristid. c 9 ταύτα β d 2 δίκην βδ Eus. τηv δίκην τ e 3 τότε μev βΤδ Stob. καi άλλοθι 'ΠΟV Eus e 6 δεϊv ζήv] δεϊ ζήv Eus. διαζήv Stob post καi' add. τότε in mg Τ a 1 rf>οβηθεi�] εί rf>οβηθεi� Stob ij ' om. Eus. λίποιμι βWV Eus., Stob (Md Α) λείποιμι ΤΡ, Stob (Br ) a 2 τιϊv βδ: μέvτ" ιϊv Τ Eus . ιϊv Stob.
45
29a
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
ίiνδpεs, ούδεν άλλο έστιν ή δοκείν σοΦον εlναι μ η όντα · δοκείν γιip είδέναι έστιν α ούκ ο[δεν. οlδε μεν γιip ούδειs τον θάνατον ούδ' εi τυγχάνει τψ άνθpώπφ πάντων μέγι στον δν των άγαθων, δεδίασι δ' ώs εδ εiδότεs δτι μέγιστον b των κακων έστι. και τούτο πωs ούκ άμαθία έστιν αϋτη ή έπονείδιστοs, ή τού οίεσθαι είδέναι α ούκ οlδεν; έγι.Ιι δ: t1J ίiνδpεs, τούτφ και Ενταύθα ίσωs διαΦέpω των πολλων άνθpώπων, και εί δή τφ σοΦώτεpόs του Φαίην εlναι, τούτφ 5 ίiν, δτι ούκ είδωs ίκανωs πεpι των έν ·�ιδοv οϋτω και ο ϊομαι ούκ είδέναι· το δε άδικείν και άπειθεϊν τψ βελτίονι και θεψ και άνθpώπφ, δτι κακόν και αίσχpόν έστιν οlδα. πpο οδν των κακων ών ο[δα δτι κακά έστιν, α μη οlδα εί και άγαθα. όντα τυγχάνει ούδέποτε ΦοfJήσομαι ούδε c Φεύξομαι · ω στε ούδ' εϊ με νύν ύμεϊs άΦίετε l1νύτφ άπιστή σαντεs, δs εφη ή την άpχην ού δεϊν έμε δεύpο είσελθεϊν ή, έπειδη είσήλθον, ούχ οlόν τ' εlναι το μη άποκτείναί με, λέγων πpos ύμάs ώs, εi διαΦεvξοίμην, ήδη αν ύμων οί ύεϊs 5 έπιτη δεύοντεs α Σωκpάτηs διδάσκει πάντεs παντάπασι δ ιαΦθαpήσονται-εϊ μοι πpos ταύτα είποιτε · " Ώ Σώκpα τεs, νύν μεν 11νύτφ ού πεισόμεθα άλλ' άΦίεμέν σε, έπι τούτφ μέντοι, εφ · ψτε μηκέτι έν ταύτrι η'j ζητήσει δια τpίβειν μη δε Φ ιλοσοΦεϊν · έιiν δε άλψs έτι τούτο πpάττων, d άπο θανij "-εί οδν με, δπεp εlπον, έπι τούτοιs άΦίοιτε, εϊποιμ' aν ύμϊν δτι " Έγω ύμάs, t1J άνδpεs 11θηναϊοι, άσπάζομαι μεν και Φιλω, πείσομαι δε μάλλον τψ θεψ ή ύμϊν, και €ωσπεp aν έμπνέω και olόs τε ώ, ού μη παύσω5 μαι Φιλοσοφων και ύμϊν παpακελεvόμενόs τε και ενδει κνύμενοs δτφ aν άει έντυγχάνω ύμων, λέγων οlάπεp εϊω θα, δτι ' Ώ άριστε άν δpω ν, 11θηναίοs ων, πόλεωs τijs
μεγίστηs και εύδοκιμωτάτηs εis σοΦίαν και iσχύν,
b Ι καi a 7 ούκ βΤδ Plut. Eus Stob . μiJ in mg τ τούτο βτwJ>V Stob. καίτοι Eus. καi Arm. αύτη ή om. Arm. ίσως post πολλων transp. Eus. b 3 τούτψ sec\ Schanz b 6 ante άπειθεϊν add. το sv Τ b 8-9 εi καi Eus. Stob.: εi βΤδ b 9 Φοβηθήσομαι WP, Eus. (ΒΟΝ) c 4 άν secl. Cobet d 3 πείθομαι Eus. c 7 πειθόμεθα Baumann d 2 ώ om. β .
ΑΠΟΛΟΓΙΑ Σ Ω ΚΡΑΤΟΥΣ
29d
χρημάτων μεν ούκ αίσχύνυ έπιμελούμενοι; δπωι; σοι έ!σται ώι; πλεϊστα, και δόξηι; και τιμijι;, φρονήσεωι; δε και e άληθείαι; και τijι; ψυχijι; δπωι; ώι; βελτίστη έ!σται ούκ έπιμελfι ούδε Φροντίζειι;; ' και έάν τιι; ύμwν άμφισβητfι και Φiι έπιμελεϊσθαι, ούκ εύθvι; άΦήσω αύτον ούδ' άπειμι, άλλ' έρήσομαι αύτον και έξετάσω και έλέγξω, και έάν μοι μη 5 δοκfι κεκτijσθαι άρετήν, Φάναι δέ, όνειδιω δτι τιi πλείστου 30 άξια περι έλαχίστου ποιεϊται, τιi δε Φαυλότερα περι πλείονοι;. ταύτα και νεωτέριp και πρεσβυτέριp δτιp άν έντυγχάνω ποιήσω, και ξένιp και άστψ, μάλλον δε τοϊι; άστοϊι;, δσιp μου έγγυτέρω έστε γένει. ταύτα γιiρ κελεύει ό 5 θεό ι;, εδ ίστε, και έγw οίομαι ούδέν πω ύμϊν μεϊζον άγαθον γενέσθαι έν τfι πόλει ή τijν έμην τψ θεψ ύπηρεσίαν. ούδεν γιiρ άλλο πράπων έγw περιέρχομαι ή πείθων ύμwν και νεωτέρουι; και πρεσβυτέρου καi άναισχυντίαs καi τού μη eθέλειν λέγειν πρόs ύμιi.s τοι αύτα ο[' aν ύμϊν μεν ηδιστα ή ν άκούειν-θρηνούντόs τέ μου c
a 6 δ' έτι WP: δέ τι τν: Β incert. a 8 pιj.δια Τ pιj.διοv ίi Β' c 5 γοϋv Τ οδv βδ c 4 με DΤδ: om. Β b 5 που Τ: om Βδ c 6 post έyέvετο add. έμ€ τεθvάvαι τ δη βδ είs τ d 2 καi τόδε om Τ d 3 ώ άvδpεs Βδ ώ άvδpεs 11θηvαϊοι Τ D eras. d 7 μη Τ Arm.. om. βWPV d 8 o[a -fίδιστ' ιϊv Τ μεν Τ. om. βδ τέ om. Τ, eras. nesc in Β .
ss
.
.
Α Π Ο Λ Ο Γ Ι Α Σ Ω ΚΡ Α Τ Ο Υ Σ
καi όδυρομένου καi άλλα ποιούντοs καi λέγοντοs πολλα καi άνάξια έμού, ώs έγώ φημι, ο[α δη καi εϊθισθε ύμείs τών άλλων άκούειν. άλλ' ούτε τότε ψήθην δείν ένεκα τού κινδύνου πριiξαι ούδεν άνελεύθερον, ούτε νύν μοι μεταμέλει οϋτωs άπολογησαμένφ, άλλα πολv μιiλλον αίρούμαι ώδε άπολογησάμενοs τεθνάναι ή έκείνωs ζήν. ούτε γαρ έν δίκυ ούτ' έν πολέμψ οϋτ' έμε ούτ' άλλον ούδένα δεί τούτο μηχανιiσθαι, όπωs άποΦεύξ�ται πιiν ποιών θάνατον. καi γαρ έν ταίs μάχαιs πολλάκιs δήλον γίγνεται ότι τό γε άποθανεϊν άν τιs έκΦύγοι και οπλα άΦειs και έΦ ' ίκετείαν τραπόμενοs τών διωκόντων· καi άλλαι μηχαναi πολλαί είσιν έν έκάστοιs τοίs κινδύνοιs ιί.ίστε διαΦεύγειν θάνατον, έάν τιs τολμQ. πιiν ποιείν καi λέγειν. άλλα μη ού τούτ' ύ χαλεπόν, ώ άνδρεs, θάνατον έκφυγεϊν, άλλα πολv χαλ επώτερον πονηρίαν· θιiττον γαρ θανάτου θεί. καi νύν έγw μεν άτε βραδvs ών καi πρεσβύτηs ύπο τού βραδυτέροv έάλων, οί δ' έμοi κατήγοροι δ.τε δεινοi καi όξείs lίντεs ύπο τού θάττονοs, τήs κακίαs. καi νύν έγw μεν άπειμι ύΦ' ύμών θανάτου δίκην όΦλών, ο ι5τοι δ' ύπο τήs άληθείαs ώΦληκότεs μοχθηρίαν καi άδικίαν. καi έγώ τε τψ τιμήματι έμμένω καi ο ι5τοι. ταύτα μέν που ίσω s οϋτωs καi έδει σχειν, και οιμαι αυτα μετριωs εχειν. Το δε δη μετα τούτο έπιθvμώ ύμίν χρη σμψδήσαι, ώ καταφηφισάμενοί μου · καi γάρ είμι ήδη ένταύθα έν ψ μάλιστα άνθρωποι χρησμψδούσιν, όταν μέλλωσιν άποθα νείσθαι. φημi γάρ, ώ άνδρεs οϊ έμε άπεκτόνατε, τιμωρίαν ύμίν ijξειν εύθvs μετα τον έμον θάνατον πολv χαλεπωτέραν νη Δία ή οϊαν έμε άπεκτόνατε · νύν γαρ τούτο είργασθε ..
...
�
'
...
,
38d e
5
39
5
b
5
"
a Ι μηχανήσασθαι Stob. a 3 ιiv] pιfov ιiv ν Ann . ύπεκΦύyοι Stob. a 5 διαΦυyεϊv Stob. a 7 ιfJ ιivδpε� βWV Stob.: ιfJ b 4 vύv βδ: ό.vδpε� :4θηvαϊοι ΤΡ b 3 δ ' έμοi βδ: δ€ μου Τ vϋv δη Τ ύΦ' ύμώv δ: ά Φ ' ύμώv Β (sed fort. ά ex ύ coπectum), Τ: om. D b 6 έyώ τε pr Laur. 85. 1 2 · i!yωyε βΤδ b 7 μεν οδv *** που Τ ούτω� om. τ (add. in mg τ ipse) κai' om. ν Arm. c 4 οί με άποκτεvεϊτε Τ c 6 άπεκτείvατε Τ είρyασθε Τ: εiρyάσασθε βδ 59
c
5
39c
d
5
ro e
5 40
5
b
5
Π Λ ΑΤ Ω Ν Ο Σ
οίόμενοι μεν άπαλλάξεσθαι τού διδόναι έλεγχον τού βίου, το δε ύμίν πολv έναντίον άποβήσεται, ώ� έγώ ψημι. πλείου� έσονται ύμά� οί έλέγχοντε�, οϋ� νύν έγι!ι κατείχαν, ύμεί� δε ούκ fι σθάνεσθε · καi χαλεπώτεροι έσονται δσφ νεώτεροί είσιν, καi ύμεί� μάλλον άγανακτήσετε. εί γdρ οίεσθε άποκτείνοντε� άνθρώπου� έπισχfισειν τού όνειδίζειν τινd ύμίν δτι ούκ όρθω� ζήτε, ού καλω� διανοείσθε · ού γάρ έσθ' αϋτη ή άπαλλαγη ούτε πάνυ δυνατ7) ούτε καλή, άλλ' έκείνη καi καλλίστη καi pιj.στη, μη τοiί� άλλου� κολούειν άλλ' έαυτον παρασκευάζειν δπω� έσται ώ� βέλτιστο�. ταύτα μεν οόν ύμίν τοί� καταψηφισαμένοι� μαντευσάμενο� άπαλλάττομαι. Τοί� δε άποψηφισαμένοι� ήδέω� ιiν διαλεχθείην ύπερ τού γεγονότα� τουτουt πράγματα�, έν ψ οί άρχοντε� άσχολίαν άγουσι καi ούπω έρχομαι ο[ έλθόντα με δεί τεθνάναι. άλλά μοι, ι1J άνδρε�, παραμείνατε τοσούτον χρόνον· ούδεν γdρ κωλύει διαμυθολογήσαι προ� άλλήλου� εω� έξεστιν. ύμϊν γαρ ώ� Φίλοι� σόσιν έπιδείξαι έθέλω το νυνί μοι συμβεβη κο� τί ποτε νοεί. έμοi γάρ, ι1J άνδpε� δ ικασταί-ύμά� γdρ δικαστd� καλwν όρθω� ιiν καλοίην θαυμάσιόν τι γέγονεν. ή γdρ είωθυ ίά μοι μαντικη ή τού δαιμονίου έν μεν τψ πρόσθεν χpόνφ παντi πάνυ πυκνη άεi ήν καi πάνυ έπi σμικpοί� έναντιουμένη, εϊ τι μέλλοιμι μiJ όρθω� πράξειν. νυνi δε συμβέβηκέ μοι δ.περ όράτε καi αύτοί, ταυτi α γε δη οίηθείη άν τι� καi νομίζεται έσχατα κακwν εlναι · έμοi δε ούτε έξιόντι έωθεν οίκοθεν ήναντιώθη το τού θεού σημείον, ούτε ήνίκα άνέβαινον ένταυθοί έπi το δ ικαστήριον, οίίτε έν τψ λόγφ ούδαμού μέλλοντί τι έpείν. καίτοι έν άλλοι� λόγοι� πολλαχού δή με έπέσχε λέγοντα μεταξύ · νύν δε ούδαμού περi ταύτη ν την πpάξιν οϋτ' έν έργφ ούδενi οϋτ' έν λόγφ ήναντίωταί μοι. τί οόν αίτιον c 7 μεν Hermann: μ€ βWΡ: Υ€ V: om. Τ (et eras. nesc. in Β) d 5 ού καλώs Τ: ούκ όpθώs βδ a :ι τίποτ"έννοείΤ a 4-5 ή rού δαιμονίου secl. Schleiermacher b 2 έvταvθοί Τ: έvταvθi βWΡ: έvταϋθα V b 5 ταύ-rην Τ: αύ-njv βδ b 6 ήναvτιώθη Τ
6ο
ΑΠΟΛΟΓΙΑ Σ Ω ΚΡΑΤ Ο Υ Σ
40b
εlναι ύπολαμβάνω; έγw ύμϊν έpώ . κινδυνεύει γάp μοι το συμβεβηκος τοϋτο άγαθον γεγονέναι, καi ούκ έσθ' όπως ήμεϊι; όpθώι; ύπολαμβάνομεν, όσοι οίόμεθα κακον εlναι το c τεθνάναι. μέγα μοι τεκμήριον τούτου γέγονεν· ού γdp έσθ' όπωι; ούκ ήναντιώθη άν μοι το είωθος σημεϊον, εί μή τι έμελλαν έγw άγαθον πpάξειν. Έννοήσωμεν δε καi rfίδε ώι; πολλη έλπίι; έστιν άγαθον 5 αύτο εlναι. δυοϊν γdp θάτεpόν έστιν το τεθνάναι · ή γdp ο{ον μη δεν ε[ναι μηδ€ αίσθησιν μηδεμίαν μη δενοι; έχειν τον τεθνεώτα, ή κατd τd λεγόμενα μεταβολή τις τυγχάνει οδσα καi μετοίκησιι; rfi φυχfι τοϋ τόπου τοϋ ένθένδε είι; άλλον τόπον. καi είτε δη μη δεμία αίσθησίι; έστιν, άλλ' ο{ον χο ύπνοι;, έπειδάν τιι; καθεύδων μη δ' όναp μηδ€ν όpιj., θαυμα- d σιον κέpδοι; άν είη ό θάνατοι;· έγw γdp ιϊν οlμαι, εί τινα έκλεξάμενον δέοι ταύτην την νύκτα έν fι ούτω κατέδαpθεν ι:ίί στε μη δ€ όναp ίδεϊν, καi τdι; άλλαι; νύκται; τε καi ήμέpαι; τdι; τοίJ βίου τοϋ έαυτοϋ άντιπαpαθέντα ταύτn rfi νυκτi 5 δέοι σκεΦάμενον είπεϊν πόσαι; άμεινον καi ήδιον ήμέpαι; καi νύκται; ταύτηι; rήι; νυκτοι; βεβίωκεν έν τιp έαυτοϋ βίψ, οlμαι άν μη ότι ίδιώτην τινά, άλλα τον μέγαν βασιλέα εύαpιθμήτουι; aν εύpεiν αύτον ταύται; πpοι; τdι; άλλαι; e ήμέpαι; καi νύκτας· εί οδν τοιοϋτον ό θάνατόι; έστιν, κέpδοι; έγωγε λέγω · καi γdp ούδ€ν πλείων ό πάι; χpόνοι; Φαίνεται ούτω δη εlναι ή μία νύξ. εί δ' αδ ο{ον άποδημήσαί έστιν ό θάνατος ένθένδε είι; άλλον τόπον, καi άληθή έστιν τd λεγό- 5 μενα, ώς άpα έκεϊ είσιν Ιiπαντει; οί τεθνεώτει;, τί μεϊζον c 2 τούτου βδ· τούτο Τ c 3 ήvαντιώθη ιiv] ιiv ήvαvτιώθη Π2 c 4 έyω om. Π2 c 9 τού τόπου βΤδ, Eus. pleήque, Stob.: [ έ] κ [τ6]v[ου] Π2 τού ' om. Stob. c χο δη Τ, Eus. pleήque: om. βδ Π2 Stob., Eus.(DN) d 2 ό βδ Π2 Stob.: om. Τ, Eus. ut vid. (sed locus in codd. Eus. corruptus) yιip ιiv] yιip Stob. et fort. Π2: yιip δη Schanz d 4 μηδε βΤδ, Eus.(O): μη δεν Stob., Eus.(IN; def. Β): [μηδ]εν Π2 d 5 τιis om. Stob., Eus.(BN) d 6 δέοι] εί δέοι Eus. όπ6σαs τ. Eus.(l) e 3 Ι!yωyε βδ Π2 Eus.: έyώ Τ Ε Stob.: έyω Τ πλεϊοv Eus. Stob.: πλείω Π2 e 4 δη om. Eus. εί δ'] εi τ' Stob. e 6 εlσιv ιiπαvτεs βδ Eus. Stob.: είσι πάvτεs Τ Π2 61
40e
Π Λ ΑΤ Ω Ν Ο Σ
άγαθiίν τούτου εϊη άν, JJ άνδpεs δικασταί; ε ί γάp τιs άΦι-
41 κόμενοs είs ':Αιδου, άπαλλαγειs τουτωνι τιiιν Φασκόντων
δ ικαστιiιν εlναι, εύpήσει τotls ώs άλη θιiιs δικαστάs, οίπεp και λέγονται έκεϊ δικάζειν, Μίνωs τε και 'Ραδάμανθυs και Αίακοs και Τpιπτόλεμοs και άλλοι δσοι των ήμιθέων 5 δ ίκαιοι έγένοντο έν τψ έαυτιiιν βίφ, άpα Φαύλη άν είη ή άποδημία; ή αδ Όpφεϊ συγγενέσθαι και Μουσαίψ και Ήσιόδφ και Όμήpψ έπι πόσφ άν τιs δέξαιτ' άν ύμιiιν; έγω μiν γdp πολλάκιs έθέλω τεθνάναι εί ταϋτ' έστιν άληθή. b έπει έμο ιγε και αύτψ θαυμαστη άν εϊη ή διατpιβη αύτόθι, όπότε έντύχοιμι Παλαμήδει και Αϊαντι τψ Τελαμιiινοs και εϊ τιs άλλοs τιiιν παλαιιiιν διd κpίσιν άδικο ν τέθνηκεν, άντι παpαβάλλοντι τd έμαυτοϋ πάθη πpiίs τd έκείνων-ώs έγw 5 ο lμαι, ούκ άν άηδεs είη -και δη και 1"0 μέγιστον, TOVS έκεϊ εξετάζοντα και έpευνιiιντα wσπεp τotls ένταϋθα διάγειν, τίs αύτιiιν σοΦόs έστιν και τίs οίεται μέν, έστιν δ' ού. έπι πόσψ δ' άν τιs, JJ άνδpεs δικασταί, δέξαιτο έξετάσαι τον έπι c Τpο ίαν άγαγόντα την πολλfιν στpατιdν ή 'Οδυσσέα ή ΣίσυΦον ή άλλουs μυpίουs άν τιs είποι και άνδpαs και γυναίκαs, ols διαλέγεσθαι έκεϊ και συνεϊναι και έξετάζειν άμήχανον άν είη εύδαιμονίαs; πάντωs ού δήπου τούτου γε 5 ένεκα οί έκεϊ άποκτείνου σι · τά τε γdp άλλα εύδαιμονέ στεpοί είσιν οί έκεϊ των ένθάδε, και ήδη τον λοιπόν χpόνον ά θάνατοί είσιν, είπεp γε τd λεγόμενα άληθή έστίν. :Αλλa και ύμas χpή, JJ άνδpεs δικασταί, εύέλπιδαs εlναι πpiί s τον θάνατον, και εν τι τοϋτο διανοεϊσθαι άληθέs, δτι d ούκ έστιν άνδpι άγαθψ κακόν ούδiν ούτε ζιiιντι ούτε τελευτήσαντι, ούδε άμελεϊται ύπiί θειiιν τd τούτου πpά γματα · ούδε τd έμd νϋν άπiί τοϋ αύτομάτου γέγονεν, άλλά e 7 άν βWV Eus.: αμ Π:z: om. ΤΡ Stob. a Ι τουτωνi Τ. τούτων βδ Π:z Eus. Stob. a :z ώs ΤΒ' Π:z Stob , Eus plerique. om. βδ, Eus (DN) a 7 δέξaιτ' ιiν] δέξαιτο Procl., Eus.(BN) a 8 έθέλω Τ Eus.: θέλω κai δη κai Τ Eus.: κai εi] είπεp Eus. b 5 άηδηs Τ βδ b 6 τίs τ Arm. Eus.: τίs άν βδ c Ι άγαγόντα Τ· άγοντα δη βδ c 3 o[s διαλέγεθαι έκεϊ Τ: o[s δια [λέγεσθαι . . . ] Π:z: o[s έκεϊ βδ διαλέγεσθαι βδ c 5 άποκτείνουσι WV άποκτενούσι(ν} βΤΡ
ΑΠΟΛΟΓΙΑ Σ Ω Κ ΡΑΤΟΥΣ
μοι δήλόν έστι τούτο, δτι ήδη τεθνάναι καi άπηλλάχθαι πραγμάτων βέλτιον ήν μοι. διιi τούτο καi έμε ούδαμού άπέτρεψεν το σημείον, καi έγωγε τοίι; καταψηφισαμένοιι; μου καi τοίι; κατηγόροιι; ού πάνυ χαλεπαίνω. καίτοι ού ταύτrι rfi διανοί9- κατεψηφίζοντό μου καi κατηγόρουν, άλλ' οίόμενοι βλάπτειν· τούτο αύτοίι; άξιον μέμφεσθαι. τοσόνδε μέντοι αύτι.ϋν δέομαι · τοvι; ύείι; μου, έπειδιiν ήβήσωσι, τιμωρήσασθε, ώ άνδρες, ταύτιi ταύτα λυπούντει; δ.περ έγw ύμιiι; έλύπουν, έιiν ύμίν δοκι.ϋσιν ή χρημάτων ή άλλου του πρότερον έπιμελεϊσθαι ή άρετήι;, καi έιiν δοκι.ϋσί τι ε{ναι μηδεν όντες, όνειδίζετε αύτοίι; ώ σπερ έγw ύμίν, δτι ούκ Επιμελούνται ών δεί, καi οίονταί τι ε{ναι όντες ούδενοι; άξιοι. καi έιiν ταύτα ποιήτε, δίκαια πεπονθwι; έγι.tι έσομαι ύΦ' ύμι.ϋν αύτόι; τε καi οί ύείι;. άλλα γιiρ ήδη ώρα άπιέναι, έμοi μεν άποθανουμένψ, ύμίν δε βιωσομένοιι; · όπότεροι δε ήμών έρχονται έπi άμεινον πριiγμα, άδηλον παντi πλην ή τψ θεψ. d 5 τούτο βδ. ταυτi τ e Ι βλάπτειν βλάπτειν βWΡ: βλάπτειν τι Τ et fort. Απn. πλην εί βWΡ: πλην δη ν
.
. . e 2 TOV� om. ν
a 4 πλην ή 'ΓΒ' Stob.:
41d
5
e
5
42
5
ΚΡΙΤΩΝ
S I G LA C O D I C U M
FAMILIA
Β C D
FAMI LIA
τ
Ρ
Β• τ·
β aηηο 895 saec. ΧΙ saec. ΧΠ
Il Τ
Cod. Veη. app. cl. 4·
FAM I LIA
W S V
Ι
Cod. Bodl. MS Ε. D. Clarke 39 Cod. Tub. gr. Mb 14 Cod. Veη. gr. 1 8 5
Ι
saec. Χ
ΠΙ δ
Cod. Vιηd. supρl. gr. 7 Cod. Par. suρpl. gr. 668 Cod. Vat. gr. 225 Cod. Vat. Pal. gr. 173 (excerpta ρerρauca) vetus coπector codicis Β (sed vid. ρraef. p. χί η. 17) vetus coπector codicis τ (sed vid. ρraef. ρ. χίί)
saec. ΧΙ saec. ΧΙ saec. ΧΙΙ? saec. Χ-ΧΙ saec. ΙΧ fιη. saec. Χ fiη.?
ΤΕSτΙΜΟΝΙΑ
de auctoribus Platoηem citaηtibus et de locis excerptorum siηgu lorum vide Comρeηdium Auctorum et Iηdicem Locorum. CODICES
RECE Nτi O R E S
codd. receηtiores iηterdum ηomiηatim laudaηtur; de quibus vide iηdices a Post et Wilsoη coηfectas (cf. Praef. ρ. xvii η. 28). b
=
maηus receηtiores ίη Β.
ίη CnΊonis aρρaratu β hyρarchetyρus BCD; δ hyρarchetypus WSV. quotieηs lectioηes codicis Ρ adducuηtur, seρaratim siglo Ρ laudaηtur. correctores Β• τ• cum δ coηseηtieηtes seρaratim com memorare supersedimus. =
-
66
ΚΡΙΤΩΝ
Σ ΩΚΡΑΤΗΣ
ΚΡΙΤΩΝ
St. Ι
p. 43 ΣΩ. rί τηνικάδε άΦϊξαι,
ιL Κρίτων; ή ov πρψ έτι έστίν; a
ΚΡ. Πάνυ μ€ν οδν.
ΣΩ. Πηνίκα μάλιστα;
ΚΡ. 'Όρθροs βαθύs.
ό τού δεσμωτηρίου 5 Φύλαξ ύπακούσαι. ΚΡ. Συνήθηs ήδη μοί έσην, ιL Σώκρατεs, διιi το πολλάκιs δεϋρο φοιτάν, καί η καi εvεργέτηται ύπ' έμού. ΣΩ. 'Αρτι δ€ ήκειs ή πάλαι; zo ΚΡ. Έπιεικώs πάλαι. ΣΩ. Εlτα πώ s OVK εvθus έπήγειpάs με, άλλιi σιγfl b παρακάθησαι; ΚΡ. Ov μιi τον Δ ία, ιL Σώκρατεs, οvδ' aν avτos ή θελον έν τοσαύτy τε άγρυπνίg. καi λύπυ εlναι, άλλιi καi σοϋ πάλαι θαυμάζω αίσθανόμενοs ώs ήδέωs καθεύδειs· καi 5 έπίτηδέs σε ούκ ήγειpον ίνα ώs ήδιστα διάγυs. καi πολ λάκιs μ€ν δή σε καi πρότερον έν παντi τψ βίφ ηvδαιμόνισα τοϋ τρόπου, πολu δε μάλιστα έν 7fl νϋν παρεστώσυ συμ Φορ ίj., ώs pg.δίωs αvτην και πρ q. ωs Φέρειs. ΣΩ. Καi γιiρ ι'ίν, ιL Κρίτων, πλημμελ€s εiη άγανακτείν z o τηλικοϋτον όντα εί δεί ήδη τελευτάν. ΚΡ. Καi άλλοι, ιL Σώκρατεs, τηλικοϋτοι έν τοιαύταιs c συμφοραίs άλίσκονται, άλλ' οvδ€ν αvτous έπιλύεται ή ήλι κία το μη ovχi άγανακτείν 7fl παρούσυ τϋχυ · ΣΩ. 'Έση ταϋτα. άλλιi τί δη ούτω πρψ άΦϊξαι; ΣΩ. Θαυμάζω δπωs ή θέλη σέ σοι
a Ι έη Τ: om. βδ (ήθελΕ σοι cοπ. ras. ) c 2 αύτοί� τ
a 5 ήθέλησέ σοι] ή θελέ� ο{ ut vid. τ b 4 άγpvmιίq. τε δ b 8 νvνi δ
43c
5
d
5
44
5
10 b
ΠΛΑΤ Ω Ν Ο Σ
ΚΡ . Αγγελίαν, ιfJ Σώκρατες, φέρων χαλεπήν, ο ύ σοί, ώς έμοi Φαίνεται, άλλ' έμοi καi τοiς σοiς έπιτηδείοις πάσιν καi χαλεπην καi βαρεiαν, 7}ν έγώ, ώς έμοi δοκw, έν τοiς βαρύτατ' aν ένέγκαιμι. ΣΩ. τίνα ταύτην; ή το πλο iον άΦiκται έκ Δήλου, ού δει άΦικομένου τεθνάναι με; ΚΡ. Ούτοι δη άΦiκται, άλλα δοκεϊν μέν μοι ήξει τήμερον έξ ών άπαγγέλλουσιν ήκοντές τινες άπο Σουνίου καi καταλιπόντες έκεi αύτό. δηλον οδν έκ τούτων των άγγέλων δτι ήξει τήμερον, καi άνάγκη δη είς αϋριον εσται, ιfJ Σώκρατες, τον βίον σε τελευτάν. ΣΩ. Αλλ', ιfJ Κρίτων, τύχ[J άγαθfι, εί ταύrrι τοϊς θεοiς Φίλον, ταύrrι €στω · ού μέντοι οlμαι ήξειν αύτο τήμερον. ΚΡ. Πόθεν τοvτο τεκμαίρrι; ΣΩ. 'Εγώ σοι έρw. τfι γάρ που ύστεραίg. δεi με άποθνfισκειν ή fι aν ελθrι το πλοϊον. ΚΡ. Φασί γέ το ι δη oi τούτων κύριοι. ΣΩ. Ού τοίνυν τής έπιούσης ήμέρας οlμαι αύτο ήξειν άλλα τής έτέρας. τεκμαίρομαι δε εκ τινος ένυπνίου δ έώρακα όλίγον πρότερον ταύτης τής νυκτός · καi κινδυ νεύεις έν καιριj> τινι ούκ έγεiραί με. ΚΡ. Ήν δε δη τί το ένύπνιον; ΣΩ. Έδόκει τίς μοι γυνη προσελθοvσα καλη καi εvειδής, λευκα iμάτια €χουσα, καλέ σαι με καi είπεϊν · " Ώ Σώκρατες, ήματί κεν τριτάτψ Φθίην έρίβωλον ϊκοιο.
5
"
ΚΡ. Ώς άτοπον το ένύπνιον, ιfJ Σώκρατες. ΣΩ. Έναργες μεν οδν, ώς γέ μοι δοκεi, ιfJ Κρίτων. ΚΡ. Λίαν γε, ώς €οικεν. άλλ', ιfJ δαιμόνιε Σώκρατες, €τι c 5 χαλΕπιjν ΤΒ': χαλΕπιjν κai βαpΕίαν βδ
d 2 δοκΕίν .
ijξΕι
Buttmann. δοκΕίν . . . ijξE, corr. nesc. in W: το κai πρότερον S b 4 δε Τ: om. βδ 74
ΚΡΙΤΩΝ
48c
άΦιέντων 'Αθηναίων ή ού δίκαιον· και έaν μεν Φαίνηται δίκαιον, πειρώμεθα, εί δε μή, έώμεν. as- δε συ ι\έγειs- τιis σκέψειs- περί τε άναλώσεωs- χρημάτων και δόξηs- και παίδων τροψήs-, μη ώs- άληθώs- ταύτα, JJ Κρίτων, σκέμ ματα ύ τών pQ-δίωs- άποκτεινύντων και άναβιωσκομένων γ' άν, εί ο[οί τ' ήσαν, ούδενι ξvν νιjι, τούτων τών πολλών. ήμίν δ� έπειδη ό λόγοs- οϋτωs- αίρεί, μη ούδεν άλλο σκεπτέον ύ ή δπερ νυνδη έλέγομεν, πότερον δίκαια πράξο μεν και χρήματα τελούντεs- τούτοιs- τοίs- έμε έ.νθένδε έξάξουσιν και χάριταs-, και αύτοι έξάγοντέs- τε και έξαγόμενοι, ή η'j άληθείQ- άδικήσομεν πάντα ταύτα ποιούντεs- · κιiν Φαινώμεθα άδικα αύτιi έργαζόμενοι, μη ού δέrι ύπολογίζεσθαι οϋτ' εί άποθν'flσκειν δεί παραμένονταs και ήσυχίαν άγονταs-, ούτε άλλο ότιούν πάσχειν προ τού άδικείν. ΚΡ. Καλώs- μέν μοι δοκείs- λέγειν, JJ Σώκρατεs-· δρα δε τί δρώμεν. ΣΩ. Σκοπώμεν, JJ άγαθέ, κοινij, και εϊ πτι έχειs- άντι λέγειν έμού λέγοντοs-, άντίλεγε, καί σοι πείσομαι· εί δε μ ή, παύσαι ήδη, JJ μακάριε, πολλάκιs- μοι λέγων τον αύτον λόγον, ώs- χρη ένθένδε άκόντων 'Α θηναίων έμε άπιέναι · ώs έγw περi πολλού ποιούμαι πείσαs- σε ταύτα πράττειν, άλλιi μη άκοντοs-. δρα δε δη rήs- σκέψεωs- τijν άρχην έάν σοι ίκανώs- λέγηται, καi πειpώ άποκρίνεσθαι το έρωτώμενον fι lίv μάλιστα οϊrι. ΚΡ. Άλλιi πειpάσομαι. ΣΩ. Ούδεvι τpόπφ φαμεν έκόνταs- άδικητέον εlναι, ή τινi μ€ν άδικητέον τρόπφ τιvι δ€ ού; ή ούδαμώs- τό γε άδικείν ούτε άγαθόν ούτε καλόν, ώs- πολλάκιs- ήμϊν και έν
c
c 3 χρημάτων άναλώσεως Τ e 4 πείσας V (coniecerat Buttmann): πείσαί βWS: πείσαι Τ σε] με W (σε in mg nesc.) ταύτα e 5 ιiκοντας πράττειν post άκοντος (e 5) Meiser (et legit πείσαί) W (ο supra α' W ipse) a 6 ούτε άγαθον ούτε καλόν βΤ: ούτε καλόν ούτε άγαθόν δ Eus. 75
5
d
5
e
5 49
5
49a
10
b
5
10 c
5
10 d
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
τψ έμπροσθεν χρόνψ ώμολογή θη; ή πιϊσαι ήμϊν έκεϊναι αί πρόσθεν όμολογίαι έν ταϊσδε ταϊs όλίγαιs ήμέραιs έκκεχυ μέναι είσίν, καi πάλαι, ώ Κρίτων, άρα τηλικοίδε ιϊνδρεs προs άλλήλουs σπουδij διαλεγόμενοι έλάθομεν ήμιϊs αύτοvs παίδων ούδεν διαΦέροντεs; ή παντοs μιϊλλον οϋτωs έχει ωσπερ τότε έλέγετο ήμϊν · εϊτε φασιν οί πολλοι είτε μή, καi είτε δεϊ ήμιϊs έτι τώνδε χαλεπώτερα πάσχειν είτε καi πρq.ότερα, δμωs τό γι: άδικεϊν τψ άδικούντι καi κακόν καi αίσχρον τυγχάνει δν παντi τρόπψ; φαμ€ν ή ού; ΚΡ. Φαμέν. ΣΩ. Ούδαμώs άρα δεϊ άδικεϊν. ΚΡ. Ού δijτα. ΣΩ. Ούδε άδικούμενον άρα άνταδικεϊν, ώs οί πολλοi οίονται, έπειδή γι: ούδαμώs δεϊ άδικεϊν. ΚΡ. Ού φαίνεται. ΣΩ. rί δε δή; κακουργεϊν δεϊ, ώ Κρίτων, ή ού; ΚΡ. Ού δεϊ δήπου, ώ Σώκρατεs. ΣΩ. Τί δέ; άντικακουργεϊν κακώs πάσχοντα, ώs οί πολλοί Φασιν, δίκαιον ή ού δίκαιον; ΚΡ. Ούδαμώs. ΣΩ. Το γάρ που κακώs ποιεϊν άνθρώπουs τού άδικεϊν ούδ€ν διαφέρει. ΚΡ. Άληθij λέγειs. ΣΩ. Ούτε άρα άνταδικεϊν δεϊ ούτε κακώs ποιεϊν ούδένα άνθρώπων, ούδ' aν ότιούν πάσχτι ύπ' αύτών. καi δρα; ώ Κρίτων, ταύτα καθομολογών, δπωs μiJ παρa δόξαν όμο λογfί s · οlδα γdρ δτι όλίγοιs τισi ταύτα καi δοκεϊ καi δόξει. o [s οδν ούτω δέδοκται καi o[s μή, τούτοιs ούκ έστι κοινiJ βουλή, άλλα άνάγκη τούτουs άλλήλων καταΦρονεϊν
a 7 πρόσθεν δ post ώμολογήθη add. δπερ κai άρτι έλέγετο ( έγένετο νΙ sν τ) βΤδ, Eus.(IO): om. Eus.(BN) (secl. Burges) a 8 έμ προσθεν δ a 9 post τηλικοίδε add. γέροντεs βτws Eus.: post ιiνδρεs V: secl. Jacobs b 2 έλέγετο ήμiν βδ Eus.: ήμiν έλέγετο Τ c 1 1 πάσχrι βΤδ c 9 άληθή βΤδ Stob. Orig.: καλώs Eus (-χει WV) Stob. Orig.: πάσχrι τιs Eus. κai βΤδ Stob.. άλλ' Eus. d Ι καθομολογών βδ Eus. Stob. όμολογών τ
ΚΡΙΤΩ Ν
49d
όρωντας τα άλλήλων βουλεύματα. σκόπει δη οδν καi σv εδ μάλα πότερον κοινωνείς καi συνδοκεί σο ι καi άρχωμεθα έντεϋθεν βουλευόμενοι, ώς ούδέποτε όρθως έχοντος ούτε τοϋ άδικείν ούτε τοϋ άνταδικείν ούτε κακως πάσχοντα άμύνεσθαι άντιδρωντα κακως, ή άΦίστασαι καi ού κοινω νείς τής άρχijς; έμοi μεν γαρ καi πάλαι οϋτω καi νϋν έτι δοκεϊ, σοi δε εϊ πrι aλλυ δέδοκται, λέγε καi δίδασκε. εί δ ' έμμένεις τοίς πρόσθε, το μετα τοϋτο aκουε. ΚΡ. :Αλλ' έμμένω τε καi συνδοκεί μοι · άλλα λέγε. ΣΩ. Λέγω δη αδ το μετα τοϋτο, μaλλον δ' έρωτω · πότερον α aν τις όμολογήσυ τφ δίκαια όντα ποιητέον ή έξαπατητέον; ΚΡ. Ποιητέον. ΣΩ. Έκ τούτων δη aθρει. άπιόντες ένθένδε ήμεϊς μη πείσαντες τήν πόλιν πότερον κακως τινας ποιοϋμεν, καi ταϋτα οϋς fjκιστα δεϊ, 1j ού; καi έμμένομεν οlς ώμολογή σαμεν δικαίοις οδσιν ή οϋ; ΚΡ. Ούκ έχω, ώ Σώκρατες, άποκρίνασθαι προς δ έρωτι}.ς· ού γαρ έννοω. ΣΩ. :Αλλ' ώδε σκόπει. εί μέλλουσιν ήμϊν ένθένδε είτε άποδιδράσκειν, εϊθ' δπως δεί όνομά σαι τούτο, έλθόντες ο ί νόμοι καi το κοινον τής πόλεω ς έπιστάντες έροιντο · "Είπέ μοι, ώ Σωκρατες, τί έν νψ έχεις ποιείν; ιϊλλο τι ή τούτφ τιp έργφ ψ έπιχειpείς διανοiί τούς τε νόμους ήμιiς άπολέσαι καi σύμπασαν τήν πόλιν το σον μέρος; ή δοκεί σοι ο[όν τε έτι έκείνην τήν πόλιν εlναι καi μη άνατετράΦ θαι, έν fι άν αί γενόμεναι δίκαι μη δεν ίσχύω σιν άλλα ύπο ίδιωτων άκυροί τε γίγνωνται καi διαΦθείρωνται; " τί έροϋμεν, ώ Κρίτων, προς ταϋτα καi aλλα το ιαϋτα; πολλα γαρ άν τις έχοι,
5
d 5 τιi άλλήλωv βδ Eus. Stob.: άλλήλωv τιi Τ δη otJv βδ Eus.: otJv d 7 έvτεϋθεv βΤ Eus. Οήg.: έvθεvδε δ δη Τ Οήg. e :ι σοι δε] και σοι δε Eus. d 8 κακώs βΤδ Οήg.: τού κακώs Eus. b 3 av om. β b 4 lσχύουσιv ut vid. D b 5 γίγvωvται . . . διαΦθείpωvται Τ: γίγvοvται . . . διαΦθείpωvται V: γίγvοvται . . . διαΦθεί pοvται βWS 77
e
5
50
5
b
5
50b
c
5
ΙΟ d
5
e
5
51
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
aλλωs τε και pήτωρ, είπείν ύπερ τούτου τοϋ νόμου άπολ λυμένου δs τds δίκαs τds δικασθείσαs προστάττει κυρίαs εlναι. η εροϋμεv προs αύτοvs δτι " Ήδίκει γdρ ήμάs ή πόλιs και ούκ όρθώs την δίκην έκρινεν; " ταϋτα ή τί έροϋμεν; ΚΡ. Ταϋτα νη Δ ία, ώ Σώκρατεs. ΣΩ. rί οδν άν είπωσιν οί νόμοι · " Ώ Σώκρατεs, ή και ταϋτα ώμολόγητο ήμίν τε και σοί, ή έμμενεϊν ταίs δίκαιs αls άν ή πόλιs δικάζυ; " εί οδν αύτών θαυμάζοιμεν λεγόντων, ίσωs άν είποιεν δτι " Ώ Σώκρατεs, μη θαύμαζε τd λεγόμενα, άλλ' άποκρίνου, έπειδ?) και είω θαs χρfισθαι τψ έρωτάν τε και άποκρίνεσθαι. Φέρε γάρ, τί έγκαλών ήμίν και τfι πόλει έπιχειρείs ήμάs άπολλύναι; ού πρώτον μέν σε έγεννήσαμεν ήμείs, και δι' ήμών έλαβε την μητέρα σου ό πα τηρ και έΦύτευσέν σε; Φράσον οδν, τούτοιs ήμών, τοίs νόμοιs τοίs περι τovs γάμουs, μέμΦυ τι ώs ού καλώs έχου σιν; " 'Όύ μέμφομαι, " Φαίην άν. " �λλd τοίs πεpι την του γενομένου τpοΦήν τε και παιδείαν έν iι και συ έπαιδεύ θηs; ή ού καλώs προσέταττον ήμών οί έπι τούτψ τεταγμέ νοι νόμοι, παραγγέλλοντεs τφ πατρι τψ σψ σε έν μουσικfι και γυμναστικfι παιδεύειν; " "Καλώs, " Φαίην άν. 'Έlεν. έπειδη δε έγένου τε καi έξετράφηs καi έπαιδεύθηs, έχοιs άν είπείν πρώτον μεν ώs ούχi ήμέτεροs ήσθα καi έκγονοs καi δοϋλοs, αύτόs τε καi οί σοi πρόγονοι; καi εί τοϋθ' οϋτωs έχει, ιlρ' έξ ίσου ο ϊει εlναι σοi το δίκαιον καi ήμίν, καi δ.ττ' άν ήμείs σε έπιχειpώμεν ποιείν, καi σοi ταϋτα άντιποιείν οίει δίκαιον εlναι; ή προs μεν άρα σοι τον πατέρα ούκ έξ ίσου ήν το δίκαιον καi προs δεσπότην, εί σο ι ων έτύγχανεν, ώστε δ.περ πάσχοιs ταϋτα καi άντιποιείν, ούτε κακώs άκούοντα άντιλέγειν ούτε τvπτόμενον άντι τύπτειν ούτε άλλα τοιαϋτα πολλά · προs δε την πατρίδα c Ι ήδιιάpμακον δ a 6 έyw BCWPSVΛ: om. DTQ a 7 των πολιτών secl. Bamberg: Φλειασίων secl. Schaefer τι om. Q (add. sv m. ι), S b 1 άyyεϊλαι βΤ: άπαyyεiλαι WPSV: άπαγγελ ;ι.** Q ήν βδ: ή Τ a 5 οι1ν βW, cοπ. Q, VΛ: om. τΡ, prQ, S Plut. a 8 πέμπουσιν βΤ Plut.: πέμπουσι κατ' έτο� δ a 1 1 ποτε Θησεiί� δ 88
ΦΑΙΔΩΝ
58b
ηϋξαντο ώ� λέγεται τότε, εί σωθείεν, εκαστου έτου� θεωpίαν άπάξειν εί� Δήλον · 1jν δη άεi καi νύν έτι έξ έκείνου κατ' ένια υ τον τιp θειp πέμπουσιν. έπειδιiν οδν άpξωνται τή� θεωpία�, νόμο� έστiν αύτοί� έν τιp χpόνψ τούτψ καθαpεύειν τήν πόλιν καi δημοσίιι- μηδένα άποκτεινύναι, πpiν άν εί� Δήλόν τε άΦίκηται το πλοίον καi πάλιν δεύpο · τούτο δ' ένίοτε έν πολλφ χpόνψ γίγνεται, όταν τύχωσιν άνεμοι άπολαβόντε� αύτού�. άpχη δ' έστi τη� θεωpία� έπειδιiν ό ίεpεv� τού �πόλλωνο� στέι/Jrι τήν πpύμναν τού πλοίου · τούτο δ' έτvχεν, ώ σπεp λέγω, r[ι πpοτεpαίιι- τή� δίκη� γεγονό�. διιi ταύτα καi πολv� χpόνο� έγένετο τιp Σωκpάτει έν τιp δεσμωτηpίψ ό μεταξv τή� δίκη� τε καi τού θανάτου. ΕΧ. rί δε δη τιi πεpi αύτον τον θάνατον, ώ Φαίδων; τί ήν τιi λεχθέντα καi πpαχθέντα, καi τίνε� οί παpαγενόμενοι των έπιτηδείων τιp άνδpί; ή ούκ είων οί άpχοντε� παpείναι, άλλ' έpημο� έτελεύτα Φίλων; ΦΑΙΔ. Ούδαμw�, άλλιi παpήσάν τινε�, καi πολλοί γε. ΕΧ. Ταύτα δη πάντα πpοθυμή θητι ώ� σαφέστατα ήμίν άπαγγεϊλαι, εί μ ή τί� σοι άσχολία τυγχάνει οδσα. ΦΑΙΔ. �λλιi σχολάζω γε καi πειpάσομαι ύμίν διηγή σασθαι· καi γιip το μεμνήσθαι Σωκpάτου� καi αύτον λέγοντα καi άλλου άκούοντα έμοιγε άεi πάντων 1jδιστον. ΕΧ. �λλιi μήν, ώ Φαίδων, καi τοv� άκουσομένου� γε τοιούτου� έτέpοv� έχει�· άλλιi πειpw ώ� άν δύνrι άκpιβέ στατα διεξελθείν πάντα. ΦΑΙΔ. Καi μην έγωγε θαυμάσια έπαθον παpαγενόμενο�. ούτε γιip ώ� θανάτψ παpόντα με άνδpο� έπιτηδείου έλεο� είσfιει · εύδαίμων γάp μοι ό άνηp έΦαίνετο, ώ Έχέ κpατε�, καi τού τpόπου καi τύ'Jν λόγων, ώ� άδεω� καi b 7 τε om. τ c 6-7 τί ή ν μτ: τίνα ή ν δ c 7 λεχθέντα ή πpαχθέντα Β' d Ι άλλιi παpήσάν ηνες Echecrati trib. jiTδ d 4 γε μδ: τε Τ d 8 έτlpοvς jiTQS: έταίpοvς WP Qsv, VΛ d 9 διελθείν Τ e 3 ό άντ)p TQS: άντ)p jiWPV έΦαίνετο jiT: έΦαίvετο ε{ναι δ e 4 τώv λ6γωv τWΡ, corr. fort. Q m. Ι, VΛΒ': τού λόγου μ, Tsv, prQ, S ,
5
c
5
d
5
e
58e 5
59
5
ιο b
5
ιο
c
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
γενναίω3 έτελεύτα, w στε μοι έκείνον παρίστασθαι μ η δ ' εί3 �ιδου ίόντα άνευ θεία3 μοίpα3 ίέναι, άλλα και έκεϊσε άΦικόμενον εδ πpάξειν είπεp Τι3 ΠώΠΟΤε και άλλο3• διd δij ταύτα ούδεν πάνυ μοι έλεινον είσfιει, ώ3 είκο3 ιiν δόξειεν εlναι παρόντι πένθει, ούτε αδ ήδονij ώ3 έν Φιλοσοφίq, ήμών οντων w σπερ είώθεμεν-και γap οί λόγοι ΤΟιούτοί τινε3 ή σαν-άλλ' άτεχνώ3 άτοπόν τί μοι πάθο3 παρήν καί τι3 άήθη3 κpaσι3 άπό τε τή3 ήδονή3 συγκεκpαμένη όμού και άπο τή3 λύπη3, ένθυμουμένφ δτι αύτίκα έκείνο3 έμελλε τελευτaν. και πάντε3 οί παρόντε3 σχεδόν τι ούτω διε κείμεθα, τοτε μεν γελώντε3, ένίοτε δε δακpύοντε3, εl3 δε ήμών και διαΦερόντω3, Άπολλόδωpο3-οlσθα γάp που τον άνδρα και τον τρόπον αύτού. ΕΧ. Πώ3 γap ov; ΦΑΙΔ. Έκείνό3 τε τοίνυν παντάπασιν οϋτω3 εlχεν, και αύτο3 έγωγε έτεταpάγμην και οί άλλοι. ΕΧ. 'Έτvχον δέ, ώ Φαίδων, τίνε3 παpαγενόμενοι; ΦΑΙΔ. Οότό3 τε δij ό Άπολλόδωρο3 τών έπιχωpίων παpiJν και Κpιτόβουλο3 και ό πατijρ αύτοϋ και έτι Έpμο γένη3 και Έπιγένη3 και Αίσχίνη3 και Άντισθένη3· ήν δε και ΚτήσιΠΠ03 ό ΠαιανιεV3 και ΜενέξενΟ3 και άλλοι τινε3 τών έπιχωρίι.ι.ν. Πλάτων δε οlμαι ήσθένει. ΕΧ. Ξένοι δέ τινε3 παρiJσαν; ΦΑΙΔ. Ναί, Σιμμία3 γε ό Θηβαίο3 και Κέβη3 και Φαιδώνδη3 και Μεγαpόθεν Εύκλείδη3 τε και Τερψίων. ΕΧ. η δέ; ΆρίστιΠΠ03 και ΚλεόμβpοΤΟ3 παρεγένοντο; ΦΑΙΔ. Ού δητα · έν Αίγίνυ γdp έλέγοντο εlναι. ΕΧ. 'Άλλο3 δέ τι3 πaρiJν; e 5 μοι CTS. έμοιγ(€) DWP, Q ut vid.: μοί Ύ€ ν evanuit Β €ΚHVOV παpίστασθαι prT: έκ€ίνο παpίστασθαι β: παpίστασθαι έκ€ίνοv W, prQ, νΛ et transp. signis Τ: παpίστασθαι έκ€ίνο Ρ, corr. ras. in Q, S a 7 άπο om. Τ a 9 τοτε τpQS, ?Λ: ότε β: το W: ποτ€ ν b 7 Κpιτ6βοvλο� τν: b 4 αύτο� . . 66 e 5 καθαpώ� desunt in D ό Κpιτ6βοvλο� βWPQS αύτού βΤ Procl.. αύτού Κρίτων δ c 1 γ€ βWPV: τ€ Q: τέ γ€ Τ: om. S c 2 Φαιδώvδη� ΤQΛΒ': Φαιδωvίδη� βWΡSνΝ .
ΦΑΙΔΩΝ ΦΑΙΔ. Σχεδόν τι οlμαι τούτου� παpαγενέσθαι. ΕΧ. rί ο!Jν δή; τίνε� Φiι� ήσαν οί λόγοι; ΦΑΙΔ . 'Εγώ σοι έξ άf!XiJ� πάντα πειpάσομαι διηγήσα
σθαι. άεi γιip δη και τιi� πpόσθεν ήμέpα� είώθεμεν Φοιτάν και έγw και οί άλλοι παpιi τον Σωκpάτη, συλλεγόμεvοι έωθεν εί� το δικαστήpιον έν φ και ή δίκη έγένετο . πλη σίον γιip ήν τού δεσμωτηpίου. πεpιεμένομεν οδν έκάστοτε έω� άνοιχθείη το δεσμωτήpιον, διατpίβοντε� μετ' άλλήλων, άνεψγετο γιip ού πpψ · έπειδη δε άνοιχθείη, είσfιμεν παpιi τον Σωκpάτη και τιi πολλιi διημεpεύομεν μετ' αύτού. και δη και τότε πpφαίτεpον συνελέγημεν· τfι γιip πpοτεpαίf!. έπειδη έξήλθομεν έκ τού δεσμωτηpίου έσπέpα�, έπυθόμεθα ότι το πλοίον έκ Δήλου άΦιγμένον είη. παpηγγεί λαμεν οδν άλλήλοι� ijκειν ώ� πpφαίτατα εί� το είωθό�. και ijκομεν και ήμίν έξελθwν ό θυpωpό�, δσπεp είώθει ύπα κούειν, εlπεν πεpιμένειν και μη πpότεpον παpιέναι έω� ιiν αύτο� κελεύσυ · '�ύουσι γάp, η εφη, 'Όί ένδεκα Σωκpάτη και παpαγγέλλουσιν δπω� ιiν τfιδε τfι ήμέpf!. τελευτι;.. η ού πολύν δ' ο!Jν χpόνον έπισχwν ήκεν και έκέλευεν ήμά� είσιέ ναι. είσιόντε� οδν κατελαμβάνομεν τον μεν Σωκpάτη άpτι λελυμένον, την δε Ξανθίππην-γιγνώσκει� γάp-έχουσάν τε το παιδίον αύτού και παpακαθημένην. ώ� οδν εlδεν ήμά� ή Ξανθίππη, άνηυφήμησέ ΤΕ και τοιαύτ' άττα εlπεν, ο[α δη είώθασιν αί γυναίκε�, δτι " Ώ Σώκpατε�, ύστατο ν δή σε πpοσεpούσι νύν οί έπιτήδειοι και σύ τούτου�. η και ό Σωκpάτη� βλέΦα� εί� τον Κpίτωνα, " Ώ Κpίτων, η εφη, "άπαγέτω τι� αύτην οίκαδε. η Και έκείνην μεν άπήγόν τινε� τών τού Κpίτωνο� βοώ σάν ΤΕ και κοπτομένην· ό δε Σωκpάτη� άνακαθιζόμενο� εί� την d 6 ΕίσfιμΕν βδ: ?ίμΕν τ d 8 προτΕpαίq. Hermann· προτΕpαίq. e 4 όσπΕp βΤ: όση> δ ήμέpq. βΤδ: προτέp q. ήμέpq. Verdenius e 7 ΤΕλΕvτ� TQ: τΕλΕvτησυ βWPSV e 5 έπιμένΕΙν τ e 8 έκέλΕvΕν ΒΤ: έκέλΕvσΕν Cδ a Ι ΕίσιόντΕ> TQV: ΕiσΕλθόντΕ> a 9 ά]πήγόν CWPSΛb: evanuit Β a 8 αύτι)ν β: ταύτην Τδ 106 e 7 ΦαίνΕται desunt in S b 1-2 Ei> την κλίνην βΤ, Wsv: έπi την κλίνην δ: iκ τ?> κλίνη> Hermias .
.
.
59c
d
5
e
5
60
5
b
60b
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
κλίνην συνέκαμιfιέ τε ΤΟ σκέλος και έξέτριιfιε τfi χειρί, και τρίβων άμα, Ώς άτοπον, εφη, ώ άνδρες, έοικέ τι εlναι τοϋτο δ καλοϋσιν οί άνθρωποι ή δ ύ · ώς θαυμασίως πέΦυκε 5 προς ΤΟ δοκοϋν έναντίον εlναι, το λυπηρόν, το άμα μεν αύτw μη έθέλειν παραγίγνεσθαι τψ άνθρώπφ, έιiν δέ τις διώκrι το έτερον και λαμβάνrι, σχεδόν τι άναγκάζεσθαι άει λαμβάνειν και το έτερον, ώ σπερ έκ μιάς κορυψής ήμμένω c δύ' όντε. καί μοι δοκει, εφη, εί ένενόησεν αύτιi Αίσωπος, μϋθον άν συνθεiναι ώς ό θεος βουλόμενος αύτιi διαλλάξαι πολεμοϋντα, έπειδη ούκ έδύνατο, συνήιfιεν είς ταύτον αύτοiς τιiς κορυφάς, και διιi ταϋτα ψ άν το έτερον παρα5 γένηται έπακολουθεi ύστερον καi το έτερον. ώ σπερ οδν καi αύτψ μοι έοικεν· έπειδη ύπο τοϋ δεσμοϋ ήν έν τψ σκέλει το άλγεινόν, ή κειν δη Φαίνεται έπακολουθοϋν το ήδύ. Ό οδν Κέβης ύπολαβών, Νη τον Δ ία, ώ Σώκρατες, εφη, εδ γ' έποίη σας άναμνήσας με. περi γάρ τοι τών ποιημάτων d ών πεποίηκας έντείνας τοvς τοϋ Αίσώπου λόγους και το είς τον :4πόλλω προοίμιον και άλλοι τινές με ήδη ήροντο, άτιiρ και Εύηνος πpψην, δτι ποτ€ διανοη θείς, έπειδη δεϋpο ήλθες, έποίη σας αύτά, πρότερον ούδeν πώποτε ποιήσας. εί 5 οδν τί σοι μέλει τού έχειν έμe Εύήνφ άποκpίνασθαι δταν με αδθις έρωτq.-εδ ο lδα γιiρ δτι έpή σεται-είπe τί χpη λέγειν. Λέγε τοίνυν, εφη, αυτφ, ώ Κέβης, τάληθή, δτι ούκ έκείνφ βουλόμενος ούδε τοiς ποιήμασιν αύτοϋ άντίτεχνος e εlναι έποίη σα ταϋτα -fίδη γιiρ ώ ς ού prj.διον είη-άλλ' ένυπνίων τινών άποπειρώμενος τί λέγει, και άΦοσιούμενος b :1 έτpιψε τ b 3 έοικέ ΤΙ βΤ: έοικεv δ Stob. b 5 το ίί.μα βΊ"WΡ, prV: τιp ίί.μα Q, cοπ. V, Β'Τ' Stob. b 7 άvαγκάζεσθαι άεi Τ Stob.: άεi άvαγκάζεσθαι WΛ: άvαγκάζεσθαι βΡ, cοπ. Q, V: άvαγκάζεσθαι καi prQ b 8 ήμμέvω Τ Stob.: συvημμέvω βδ: άvημμέvαι c 4 αύτοί� βδ: αύτώv TQ Stob. Them. in paraphr. c 7 άλγειv6v βδ: άλγεϊv Τ Stob., Damasc. c 6 σκέλει πp6τεpοv δ d 5 άποκpίvεσθαι TQ d 6 έpωτι[. et Simplic. in paraphr. βΤ: έpηται δ e Ι ώ � ού Τδ: ώ � ότι ού β XPiJ βΤ: χμή με δ e :;ι λέγει PQV: λέγειν βτwΛ: λέγοι t
ΦΑΙΔΩΝ
εl άpα πολλάκις ταύτην την μοvσικήν μοι έπιτάττοι ποιεϊν. ήν γap δη σ.ττα τοιάδε· πολλάκις μοι φο ιτών το αύτο ένύπνιον έν τψ παpελθόντι βίψ, άλλοτ' έν άλλrι όψει Φαινόμενον, τa αύτa δε λέγον, " Ώ Σώκpατες, " εφη, "μουσικην ποίει καi έpγάζου. " καi έγw έν γε τψ πpό σθεν χpόνψ δπεp έπpαττον τούτο ύπελάμβανον αύτό μοι παpακελεύεσθαί τε καi έπικελεύειν, wσπεp οί τοϊς θέουσι διακελευόμενοι, καi έμοi ούτω το ένύπνιον δπεp έπpαττον τούτο έπικελε'ύειν, μουσικην ποιείν, ώς ΦιλοσοΦίας μεν ούσης μεγίστης μουσικfις, έμού δε τούτο πpάττοντος. νύν δ ' έπειδη η τε δίκη έγένετο καi ή τού θεού έοpτη διεκώλυέ με άποθνfισκειν, έδοξε χpfιναι, εl άpα πολλάκις μοι πpοστάττοι το ένύπvιον ταύτην την δημώδη μουσικην ποιεϊν, μη άπειθijσαι αύτψ άλλα ποιεϊν · άσΦαλέστεpον γdp εlναι μη άπιέναι πpiν άΦοσιώσασθαι ποιήσαντα ποιήματα πειθόμενον τψ ένυπνίψ. ούτω δη πpώτον μεν εlς τον θεον έποίησα oJ ήν ή παpούσα θυσία · μετd δε τον θεόν, έννοή σας ότι τον ποιητην δέοι, είπεp μέλλοι ποιητη ς εlναι, ποιεϊν μύθους άλλ' ού λόγους, καi αύτος ούκ ή μυθολογικός, διd ταύτα δη οϋς πpοχείpους εlχον μύθους καi ήπιστάμηv, τοiις Αlσώποv, τούτων έποίησα ο[ς πpώτοις ένέτvχον. ταύτα οδν, ώ Κέβης, Εύήνψ φpάζε, καi έppώσθαι καί, άν σωφpονfι, έμε διώκειν ώς τάχιστα. άπειμι δέ, ώς έοικε, rήμεpον· κελεύουσι γdp 'Αθηναίοι. Και ό Σιμμίας, Οlον παpακελεύy, εφη, τούτο, ώ Σώκpατες, Εύήνψ. πολλa γdp ήδη έντετύχηκα τψ άνδpί· σχεδον οδν έξ ών έγw fίσθημαι ούδ' όπωστιούν σοι έκwν ειναι πεισεται. Τί δέ; ή δ' δς, ού φιλόσοφος Εύηνος; '
'
e 3 άρα om. β έπιτά7'1"ε< W a 8 εlvαι βΤ: εlvα ; έvόμιζοv δ b Ι πpiv βΤ: πpότεpοv πpiv άv δ ποι1jματα δ: ποιηματα καi βΤ (sed και punctis not. fort. Τ ipse) πειθόμεvοv βΤδ: πιθ6μεvοv Bumet b 6 δη δ: om. βΤ μvθοv� καi ήπιστάμηv β: καi ήπιστάμηv μvθου� Τδ b 7 τοvτωv Τ: τούτου� βδ b 9 ώ� τάχιστα βδ: θά7'Ι"ΟV paraphr. Epist. Socr.: om. τ c 4 σοι βδ: άv σοι τ 93
60e
5
61
5
b
5
c
5
61c
ΙΟ
d
5
ΙΟ
e
5
62
5
ΠΛΑΤ Ω Ν Ο Σ
'Έμοιγε δοκεϊ, εφη ό Σιμμία�. Έθελήσει τοίνυν καi Εϋηνο� καi πά� δτψ άξίω� τούτου τού πράγματο� μέτεστιν. ού μέντοι ίσω� βιάσεται αύτόν· ο ύ γάρ Φασι θεμιτόν εlναι. Καi aμα λέγων ταύτα καθήκε τd σκέλη eπi την γήν, καi καθεζόμενο� οϋτω� ήδη τd λοιπd διελέγετο. 'Ήρετο οδν αύτον ό Κέβη� · Πώ� τούτο λέγει�, ιfJ Σώκρατε�, το μη θεμιτόν εlναι έαυτον βιάζεσθαι, eθέλειν δ' αν τψ άποθνflσκοντι τον ΦιλόσοΦον επεσθαι; τί δέ, ιfJ Κέβη�; ούκ άκηκόατε σύ τε καi Σιμμία� περi τών τοιούτων Φιλολάψ συγγεγονότε�; Ούδέν γε σαΦέ�, ιfJ Σώκρατε�. ifλλd μην καi εγω εξ άκοή� περi αύτών λέγω . α μεν οδν τυγχάνω άκηκοw� Φ θόνο� ούδεi� λέγειν. καi γdρ ίσω� καi μάλιστα πρέπει μέλλοντα eκεϊσε άποδημείν διασκοπείν τε καi μυθολογείν περi τή� άποδημία� τή� εκεί, ποίαν τινd αύ71)ν οίόμεθα εlναι · τί γdρ άν τι� καi ποιοί άλλο eν τψ μέχρι ήλίου δυσμών χρόνψ; Κατd τί δη οδν ποτε ού Φασι θεμιτόν εlναι αύτον έαυτον άποκτεινύναι, ιfJ Σώκρατε�; ήδη γdρ έγωγε, δπερ νυνδη σv ήρου, καi Φιλολάου ήκουσα, δτε παρ' ήμϊν διυτάτο, ήδη δε καi άλλων τινών, ώ� ού δέοι τούτο ποιείν· σαφε� δε περi αύτών ούδενο� πώποτε ούδεν άκήκοα. ifλλd προθυμεϊσθαι χρή, εφη . τάχα γdρ άν καi άκού σαι�. ίσω� μέντοι θαυμαστόν σοι Φανείται εί τούτο μόνον τών άλλων άπάντων άπλούν eστιν, καi ούδέποτε τυγχάνει τψ άνθρώπψ, wσπερ καi τ&:λλα, έστιν δτε καi ο[� βέλτιον τεθνάναι ή ζήν, ο[� δε βέλτιον τεθνάναι, θαυμαστόν ϊσω� σοι Φαίνεται εί τούτοι� τοί� άνθρώποι� μη δσιον αύτοv� έαυτοv� εύ ποιείν, άλλα άλλον δεί περιμένειν εύεργέτην. c 8 τοίvυv €Φη κai δ c 9 μέvτοι βΤ 01.: μέvτοι γε δ d Ι σκέλη βΤ 01.: σκέλη άπο τήs κλίvηs δ d 8 σαΦέs Τδ: σαΦώs β e 5 δη otlv ΒΤ: otlv δη Cδ e 6 vύv δη ΒΤ: δη vύv Cδ a 4 βέλτιοv (δv) Heindorf a 6 δσιοv βΤ: δσιόv έστιv δ 94
ΦΑΙΔΩΝ
Kai ό Κέβηs ήpέμα έπιγελάσαs, '1rrω Ζεύs, έφη, rfj αύτοϋ Φωνfί είπών. Kai γap άν δόξειεν, έφη ό Σωκpάτηs, ο11τω γ' εlνaι άλογον· ού μέντοι άλι\' ίσωs γ' έχει τινd λόγον. ό μiν οδν έν άποppήτοιs λεγόμενοs πεpi αύτών λόγοs, ώ s έν τινι φpoυpQ. έσμεν οί άνθpωποι κai ού δεϊ δη έαυτον έκ ταύτηs λύειν otiδ' άποδιδpάσκειν, μέγαs τέ τίs μοι Φαίνεται κai ού fιq. διοs διιδεϊν· ού μέντοι άλλα τόδε γέ μ οι δοκεί, ώ Κέβηs, εδ λέγεσθαι, το θεοvs εlναι ήμών τov s έπιμελουμένουs κai ήμάs τovs άνθpώπουs iν των κτημάτων τοίs θεο ίs εlναι. ή σοi ού δοκεί οϋτωs; vΕμοιγε, φησiν ό Κέβηs. Ούκοϋν, ή δ' os, κai σv άν των σαυτοϋ κτημάτων εί τι αύτο έαυτο άποκτεινύοι, μη σημήναντόs σου ότι βούλει αύτο τεθνάναι, χαλεπαίνοιs άν αύτιjι καί, εϊ τινα έχοιs τιμωpίαν, τιμωpοίο άν; Πάνυ γ: έφη. '1σωs τοίνυν ταύ7"[1 ούκ άλογον μη πpότεpον αυτον άποκτεινύναι δείν, πpiν άνάγκην τινd ό θεοs έπιπέμι/ιrι, wσπεp καi την νϋν ήμίν παpοϋσαν. :Αλλ' είκόs, έφη ό Κέβηs, τοϋτό γε φαίνεται. δ μέντοι νυνδη έλεγεs, το τovs ΦιλοσόΦουs pQ-δίωs άν έθέλειν άποθνύσκειν, έοικεν τοϋτο, ώ Σώκpατεs, άτόπψ, εϊπεp δ νυνδη έλέγομεν εύλόγωs έχει, το θεόν τε εlναι τον έπιμε λούμενον ήμιiJν καi ήμάs έκείνου κτήματα εlναι. το γdp μη άγανακτεϊν τovs φpονιμωτάτουs έκ ταύτηs τήs θεpαπείαs άπιόνταs, έν fι έπιστατοϋσιν αύτιiJν οίπεp άpιστοί εlσιν των όντων έπιστάται, θεοί, ούκ έχει λόγον· ού γάp που αύτόs γε a 8 iττω Wsv, schol. τw, ΟΙ. Gοη:: et Phoed: iττι ώ β: iττιώ Q: iττιω Τ: ίττίω Ρ: ειττίω W: έν τώ ώ V: είττίω vel iττίω Λ Ζεv� ΒΤ, ΟΙ. Gοη:: et b 2 y' βΤ: om. δ Phoed: Ζεϋ Cδ: Δεύ� Rennie (ad Ar. Aclι. 9n) ( ού . . . λόγον om. Q) b 4 έσμεν βτwpQVΛ Clem. Procl. b 10 φησiν β: εφη Τδ Ps.-Eiias: έσμεν πάντε� Β' c I κτημάτων βδ, cf. lul. paraphr.: om. τ c 2 άποκτιννύει WPV c 7 ό θεό� Τδ: θεό� β c 8 παpούσαν ήμίν δ d 6 που BWPQV OI.: πω CΤΛ
95
62a
b
5
10 c
5
10 d
5
62d
e
5
63
5
ιο b
5
c
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
αύτού οϊεται άμεινον έπιμελήσεσθαι έλεύθερο� γενόμενο�. άλλ' άνόητο� μεν άνθρωπο� τάχ' άν οίηθείη ταύτα, Φευκτέον εlναι άπο τού δεσπότου, και ούκ αν λογίζοιτο δτι ού δεϊ άπό γε τού άγαθού Φεύγειν άλλ' δτι μάλιστα παρα μένειν, διο άλογίστω� aν Φεύγοι · ό δε νοϋν έχων επιθυμοϊ που aν άεi εlναι παρd τιp αύτού βελτίονι. καίτοι οϋτω�, ώ Σώκρατε�, τούναντίον εlναι είκο� ή δ νυνδη έλέγετο τοv� μεν γdρ φρονίμου� άγανακτεϊν άποθνfισκοντα� πρέπει, τοv� δε άφρονα� χαίρειν. �κούσα� οόν ό Σωκράτη� ήσθiJναί τέ μοι έδοξε rfi τού Κέβητο� πραγματείrι-, καi έπιβλέψα� εί� ήμά�, �εί τοι, έφη, Κέβη� λόγου� τινa� άνερευνQ., καi ού πάνυ εύθέω� έθέλει πείθεσθαι δτι άν τι� είΠΊJ. Και ό Σιμμία�, �λλa μήν, έφη, ώ Σώκρατε�, νύν γέ δοκεϊ τί μοι κai αύτιp λέγειν Κέβη�· τί γaρ άν βουλόμενοι άνδρε� σοΦοi ώ� άληθω� δεσπότα� άμείνου� αύτων Φεύ γοιεν καi prι-δίω� άπαλλάττοιντο αύτwν; καί μοι δοκεϊ Κέβη� εί� σε τείνειν τον λόγον, δτι οϋτω prι-δίω� φέρει� καi ήμά� άπολείπων καi άρχοντα� άγαθού�, ώ� αύτο� όμολογεϊ�, θεού�. Δ ίκαια, έφη, λέγετε · οlμαι γaρ ύμά� λέγειν δτι χρή με προ� ταύτα άπολογήσασθαι ωσπερ έν δικαστηρίψ. Πάνυ μεν οδν, έφη ό Σιμμία�. Φέρε δή, ή δ' δ�, πειραθω πιθανώτερον προ� ύμά� άπολογήσασθαι ή προ� τοv� δικαστά�. έγω γάρ, έφη, ώ Σιμμία τε καi Κέβη�, εί μεν μη ψμην 1jξειν πρwτον μεν παρd θεοv� άλλου� σοΦού� τε καi άγαθού�, έπειτα καi παρ' άνθρώπου� τετελευτηκότα� άμείνου� των ένθάδε, ήδίκουν άν ούκ άγανακτων τιp θανάτψ . νύν δε εδ ίστε δτι παρ' άνδρα� τε έλπίζω άΦίξεσθαι άγαθού�-καi τούτο μεν ·
d 7 έπιμελήσεσθαι βδ 01.: έπιμελεϊσθαι Τ a � Κέβηs Τ: ό Κέβηs β, Tsv, δ a 4-5 yε δοκεϊ τί μοι τv: yέ μοι δοκεϊ τι β: τε δοκεϊ τί μοι WPQΛ b � πpos ταύτα om. Τ b 4 πιθαvώτεpοv πpos ύμάs β 01.: πpos ύμάs πιθαvώτεpοv Τδ b 7 καi' om. Τ b 9 δτι om. Stob. (sed add. sv Τ' vel τ), Stob.
ΦΑΙΔΩΝ
63c
ούκ άν πάνυ διισχυρισαίμην-ότι μέντοι παρd θεοvς δεσπότας πάνυ άγαθοvς ηξειν, εJ ίστε ότι είπερ τι άλλο τών τοιούτων διισχυρισαίμην άν καi τούτο. ώ στε διd ταύτα ούχ όμοίως άγανακτώ, άλλ' εϋελπίς είμι εlναί τι τοϊς τετελευτηκόσι καί, ώσπερ γε καi πάλαι λέγεται, πολv άμεινον τοίς άγαθοϊς ή τοϊς κακοϊς. τί οδν, εφη ό Σιμμίας, ώ Σώκρατες; αύτο ς έχων την διάνοιαν ταύτη ν έν νψ έχεις άπιέναι, ή κάν ήμϊν μεταδοίη ς; κοινόν γaρ δη ί!μοιγε δοκεί καi ήμϊν εlναι άγαθον τούτο, καi άμα σοι ή άπολογία ί!σται, έdν άπερ λέγεις ήμάς πείσrις. :Αλλa πειράσομαι, εφη. πρώτον δε Κρίτωνα τόνδε σκεψώμεθα τί έστιν δ βούλεσθαί μοι δοκεί πάλαι είπείν. Τί δέ, ώ Σώκρατες, εφη ό Κρίτων, ιϊλλο γε ή πάλαι μοι λέγει ό μέλλων σοι δώ σειν το φάρμακον ότι χρή σοι φράζειν ώς έλάχιστα διαλέγεσθαι; φησi γdρ θερμαίνεσθαι μάλλον διαλεγομένους, δεϊν δε ούδεν τοιούτον προσΦέρειν τψ Φαρμάκψ · εί δε μή, ένίοτε άναγκάζεσθαι καi δiς καi τρiς πίνειν τούς τι τοιούτον ποιούντας. Και ό Σωκράτης, 'Έα, εφη, χαίρειν αύτόν· άλλα μόνον το έαυτού παρασκευαζέτω ώς καi δiς δ ώ σων, έdν δε δέrι, καi τρίς. :Αλλa σχεδόν μέν τι fίδη, εφη ό Κρίτων· άλλά μοι πάλαι πράγματα παρέχει. 'Έα αύτόν, εφη. άλλ' ύμϊν δη τοϊς δικασταϊς βούλομαι ήδη τον λόγον άποδούναι, ώς μοι φαίνεται είκότως άνηρ τψ όντι έν Φ ιλοσοΦίιι. διατρίψας τον βίον θαρρεϊν μέλλων άποθανεϊσθαι καi εύελπις εlναι έκεί μέγιστα οίσεσθαι c 8 αύτος έχων c 2 ότι βδ: f* Τ: το Stob., corr. fort. Q m. χ, t βΤ: πότεpον αύτος ούτως exωv δ d 2 ή om. β έσται δ: έστίν βΤ d 4 πειpάσομαί yε δ d 6 δέ om. β d 7 σοι om. WΛ d 8 Φpάζειν Τδ: Φpοντίζειν β d 9 μάλλον ΒΤ: πάλιν C: μάλλον τοuς δ e 6 μέν τι 'fPQ Phot.: μέντοι βWV, ?Λh e 6-7 πάλαι πpάγματα Βδ: πpάγματα C: πpάγματα πάλαι Τ e ΙΟ θαppεiv τv: θαppεi βWΡQΛ e 9 ήδη βWΡVΛ 01.: om. TQ 1
97
5
d
5
e
5
ΙΟ
64
64a
ΠΛΑΤ Ω Ν Ο Σ
άγαθd. έπειδdν τελευτήσrι. πώ5 ιi ν οδν δ η τού θ ' οϋτω5 έχοι, ώ Σιμμία τε και Κέβη5, έγw πειpάσομαι Φpάσαι.
Κινδυνεύουσι γd.p δσοι τvγχάνουσιν όpθώ5 άπτόμενοι
5 ΦιλοσοΦίαs λεληθέναι TOV5 άλλου!; δτι οvδεν άλλο αvτοι
10
b
5
c
5
10
d
έπιτηδεύουσιν ή άποθνΊ7 σκειν τε και τεθνάναι. εί οδν τούτο άληθέs, άτοπον δήπου ιiν είη πpοθυμεϊσθαι μεν έν παντι τιjJ βίψ μηδεν άλλο ή τούτο, ηκοντοs δε δη αvτού άγανακτεϊν δ πάλαι πpουθυμούντό τε και έπετήδευον. Και ό Σιμμίαs γελάσα5, Νη τον Δ ία, εφη, ώ Σώκpατεs, ού πάνυ γέ με νυνδη γελασείοντα έποίησαs γελάσαι. οlμαι γd.p ιiν τovs πολλοv!; αvτο τούτο άκούσανταs δοκεϊν εδ πάνυ είpήσθαι είs τovs ΦιλοσοΦούνταs-και συμφάναι ιiν τovs μεν παp' ήμϊν άνθpώπουs και πάνυ-δτι τιjJ όντι οί ΦιλοσοΦούντεs θανατώσι, και σΦά5 γε ov λελήθασιν δτι άξιοί είσιν τούτο πάσχειν. Και άληθή γ' ιiν λέγοιεν, ώ Σιμμία, πλήν γε τού σΦά5 μη λεληθέναι. λέληθεν γd.p αvτovs ύ τε θανατώσι και ύ άξιοί είσιν θανάτου και οίου θανάτου οί ώ5 άληθώ5 Φιλό σοΦοι. εϊπωμεν γάp, εφη, πpο5 ήμάs αvτού5, χαίpειν είπόντε!; έκείνοι!;• ήγούμεθά τι τον θάνατον εlναι; Πάνυ γε, εφη ύπολαβwν ό Σιμμία5. �pα μη άλλο τι ή τi]ν τi]5 ιfιυχή5 άπο τού σώματο5 άπαλλαγήν; και εlναι τούτο το τεθνάναι, χωpι5 μεν άπο τή5 ιfιυχή5 άπαλλαγεν αvτο καθ' αύτο το σώμα γεγονέναι, χωpι5 δε την ιfιυχην άπο τού σώματοs άπαλλαγεϊσαν αvτi]ν καθ' αύτi]ν εlναι; ι!pα μη άλλο τι ύ ό θάνατο5 ή τούτο; Οϋκ, άλλα τούτο, εφη. Σκέιfιαι δή, ώγαθέ, έdν άpα και σοι συνδοκfi Ιiπεp έμοί· έκ γd.p τούτων μάλλον οlμαι ήμά5 είσεσθαι πεpι ι!Jν σκοπούμεν. Φαίνεταί σοι φιλοσόφου άνδpο5 εlναι έσπου-
b :z ιiν βΤ: ιiν δη δ c 5 το βτwΡQ Iambl.: om. V Method. Epiphan. άπο βΤδ Iambl. ΟΙ. Epiphan.: om. Method. c 7 άπο βδ: om. Τ Iambl. Method. Epiphan. c 8 ?ί ό θάνατοs Ί'WV: ?ί c 10 iμοί βΤ: καΙ iμοί δ θάνατοs βΡQ (sed ras. post ?ί in Β)
ΦΑΙΔΩΝ
δακέναι περi ταS' ήδοναS' καλουμέναS' ταS' τοιάσδε, οlον σιτίων καi ποτών; ·Ήκιστά γε, ιlJ ΣώκρατεS', εφη ό ΣιμμίαS'. η δε ταS' τών άΦροδισίων; ΟύδαμώS'. η δε ταS' aλλαS' τας περi ΤΟ σώμα θεραπείαS'; δοκεί σοι έντίμουS' ήγεϊσθαι ό τοιοϋτοS'; οlον ίματίων δ ιαφερόντων κτήσειS' καi ύποδημάτων καi TOVS' άλλουS' καλλωπισμοvS' τovS' περi το σώμα πότερον τιμaν δοκεί σοι ή άτιμάζειν, καθ' δ σον μη πολλη άνάγκη μετέχειν αύτών; �τιμάζειν έμοιγε δοκεϊ, εφη, σ γε ώS' άληθώS' φιλό σοφος'. Ούκοϋν δλωS' δοκεί σοι, έφη, ή τοϋ τοιούτου πραγμα τεία ού περi το σώμα εlναι, άλλα καθ' όσον δύναται άΦεστάναι αύτοϋ, προS' δε την φυχην τετράΦθαι; 'Έμοιγε. Ίιρ ' οδν πρώτον μεν έν τοίS' τοιούτοιS' δήλόS' έστιν ό ΦιλόσοΦοS' άπολύων δτι μάλιστα την Φυχην άπο τήS' τοϋ σώματοS' κοινωνίαS' διαφερόντως' τών άλλων άνθρώπων; Φαίνεται. Καi δοκεί γέ που, ιlJ Σιμμία, τοίS' πολλοίS' άνθρώποιS' ψ μηδεν ήδv τών τοιούτων μηδε μετέχει αύτών ούκ άξιον εlναι ζήν, άλλ' έγγύS' τι τείνειν τοϋ τεθνάναι ό μηδεν φροντίζων τών ήδονών αϊ δια τοϋ σώματός είσιν. Πάνυ μεν οδν άληθή λέγειS'. η δε δη περi αύτην την τήS' φρονή σεωS' κτήσιν; πότερον έμπόδιον το σώμα ή οϋ, έάν τιS' αύτο έν τfι ζητήσει κοινωνον συμπαραλαμβάνrι; οlον το τοιόνδε λέγω · ιlρα έχει άλή θειάν τινα όΦιS' τε καi άκοη τοίS' άνθρώποιS', ή τά γε d 4 αιτίων τ, Wsv, Β' Greg.: σίτων βWPQV Iambl. και βW: ΤΕ και d Ι Ι δοκεi σοι βΤ: σοι δοκεi δ d 5 γε om. β 'fPQVB' Iambl. a 4 γέ ποv Τδ lambl.: γε δήποv β a 5 μετέχει V lambl.: μετέχειν βτWΡQΛ b Ι οlον το τοι6νδε λέγω βΤδ Iambl.: λέγω δε το [τοι6νδε Πχ b :z όψι� βΤδ Iambl.: ή όψι� Πχ ΟΙ. 99
64d
5
χο
e
5
65
5
χο b
65b
5
10
c
5
10 d
5
χο
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
τοιαύτα καi οί ποιηταi ήμϊν άεi θpυλούσιν, δτι οϋτ' άκούο μεν άκpιβες ούδεν ούτε όpώμεν; καίτοι εί α�ται τών πεpi το σώμα αίσθήσεων μη άκpιβεϊς είσιν μη δε σαΦεϊς, σχολϋ αϊ γε άλλαι · πάσα ι γάp που τούτων Φαυλότεpαί είσιν. ή σοi ού δοκούσιν; Πάνυ μεν οδν, εφη. Πότε οδν, ή δ ' δς, ή Φυχη τijς άληθείας δ.πτεται; δταν μεν γιip μετιi τού σώματος έπιχειpiί τι σκοπεϊν, δηλον δτι τότε έξαπατιiται ύπ' αύτού. �ληθη λέγεις. �p' οδν οvκ έν τιp λογίζεσθαι είπεp που άλλοθι κατά δηλον αύτϋ γίγνεταί τι τών όντων; Ναί. Λογίζεται δέ γέ που τότε κάλλιστα, δταν αύτην τούτων μηδεν παpαλυπϋ, μήτε άκοη μήτε όφις μήτε άλγηδων μηδέ τις ήδονή, άλλ' δτι μάλιστα αύτη καθ' αύτην γίγνηται έώσα χαίpειν το σώμα, καi καθ' δσον δύναται μη κοινω νούσα αύτιjJ μηδ ' άπτομένη όpέγηται τού όντος. ΜΕστι ταύτα. Οvκούν καi ένταύθα ή τού ΦιλοσόΦου Φvχη μάλιστα άτιμάζει το σώμα καi Φεύγει άπ' αύτού, ζητεϊ δε αι/τη καθ' αύτην γίγνεσθαι; Φαίνεται. τί δε δη τιi τοιάδε, � Σιμμία; φαμέν τι εlναι δίκαιον αvτο ή οvδέν; Φαμεν μέντοι νη Δ ία. Καi καλόν γέ τι καi άγαθόν; Πώς δ ' οϋ; 'Ήδη οδν πώποτέ τι τών το ιούτων τοϊς όΦθαλμοϊς εlδες; Ούδαμώς, ή δ ' δς. b 3 ήμϊν άεi βδ: άεl ήμϊν Τ Iambl. ΟΙ. c 5-6 μηδ€ν τούτων αύτι)ν δ c 7 μηδ€ β Iambl.: μήτε Τδ: ούτε Greg. d 6 μέvτοι β: τοι Τδ ΟΙ. d 7 καλόν βδ: ού καλόν Τ: αιJ καλόν Heindorf e Ficino yέ τι βWVΛ: om. TPQ d 9 ήδη Τδ: τί δη β, corr. nesc. in Q τι om. Q ΙΟΟ
65d
ΦΑΙΔΩΝ
�λλ' ιϊλλrι τινi αlσθήσει τών διd τού σώματος έΦήΦω αύτών; λέγω δε πεpi πάντων, οlον μεγέθους πέpι, ύγιείας, lσχύος, καi τών άλλων ένi λόγψ άπάντων τijς ούσίας δ τυγχάνει eκαστον όν· dpα διd τού σώματος αύτών το e άληθέστατον θεωpεϊται, ή ώδε έχει · δς άν μάλιστα ήμών καi άκpιβέστατα παpασκευάσηται αύτο eκαστον δ ια νοη θήναι πεpi οό σκοπεϊ, οότος άν έγγύτατα ϊοι τού γνώναι ���
Πάνυ μεν οδν. �p' οδν έκεϊνος άν τούτο ποιήσειε καθαpώτατα δστις δτι μάλιστα αύτfί τf1 διανοίq. ϊοι έΦ ' εκαστον, μήτε την αφιν παpατιθέμενος έν τψ δ ιανοεϊσθαι μήτε τινd άλλη ν αίσθησιν έΦέλκων μηδεμίαν μετd τού λογισμού, άλλ' αύτfj καθ' αύrην εlλικpινεϊ τfj δ ιανοίq. χpώμενος αύτο καθ' αύτο εlλικpινες eκαστον έπιχειpοϊ θηpεύειν τών όντων, άπαλ λαγεiς δτι μάλιστα όΦθαλμών τε καi ώτων καi ώς έπος εlπεϊν σύμπαντος τού σώματος, ώς ταpάττοντος καi ούκ έώντος Πιν Φυχην κτήσασθαι άλήθειάν τε καi Φpόνησιν δταν κοινωνfι; &p ' ούχ οότός έστιν, ώ Σιμμία, είπεp τις καi άλλος, ό τευξόμενος τού όντος; ΨπεpΦυώς, έφη ό Σιμμίας, ώς άλη θή λέγεις, ώ Σώκpατες. Ούκούν άνάγκη, έφη, έκ πάντων τούτων παpίστασθαι δόξαν τοιάνδε τινd τοϊς γνησίως ΦιλοσόΦοις, w στε καi πpος άλλήλους τοιαύτα άττα λέγειν, δτι "Κινδυνεύει τοι ωσπεp άτpαπός τις έκΦέpειν ήμάς μετa τού λόγου έν τf1 σκέΦει, οτι, eως ιϊν το σώμα έχωμεν και συμπεφυpμένη ύ e ι-2 το άληθiστατοv αvτώv ΟΙ. e 8 μήτε βΊ'ΡQV Πι Clemo paraphro, Iambl.: μήποτε WΛ e 9 τινά βWVΛ Clemo paraphro: omo a 6 τηv άλήθειάv τε] καi τηv Φpόv[ησιv Πι ut 'fPQ ΠΙ Iambl. οι. vido a 7 καi βWΡQΛ: omo τν, /Πι, Iambl. b 2 γvησίωs βΊWΡQΛ 01.: γvησίοιs ν Iambl. Φιλοσ6Φοιs βΤδ Iambl.: Φιλοσο Φοϋσιv ΟΙ. b 3 άπα βWΡQΛΤ' Iambl.: Offio τν, Πι ut vido b 4 τιs βVΛ, W mg: omo ΊWPQ Iambl. ΟΙ. έκΦipειv ήμάs βΤ lambl. ΟΙ. (Μ'): ήμάs έκΦipειv δ ΟΙ. (Μη ώ Σώκpατεs δ a 3 άπαντα δ a 5 έμοιγε τΒ': μοίγε WP prQ, V: έμοi β, cοπ. Q δοκεi C: έδ6κει BD, cοπ. Q: om. Τδ b 2 δοκεi βΤQΛ, Wsv: a 9 έστι . . . άπιστεiv om. Τ (add. Τ' mg) om. WPV έr/>η ώ Σώκpατεs β, cοπ. fort. Q m. χ : ώ Σώκpατες f.r/>η Τ: ώ Σώκpατεs δ ,
1 20
ΦΑΙΔΩΝ
Κέβηι; έλεγε, το τών πολλών, δπωι; μη δ.μα άποθνΊ]σ κοντοι; τού άνθρώπου διασκεδάννυται ή φυχη καi αύrfj τού εlναιτούτο τέλοι; ?7. τί γdρ κωλύει γίγνεσθαι μεν αύτfιν καi συνίστασθαι άλλοθέν ποθεν καi εlναι πρiν καi είι; άνθρώ πειον σώμα άΦικέσθαι, έπειδdν δε άΦίκηται καi άπαλ λάττηται τούτου, τότε καi αύτfιν τελευτάν καi διαΦθείρεσθαι; Ev λέγειι;, έφη, ώ Σιμμία, ό Κέβηι;. φαίνεται γdρ w σπερ 7jμισυ άποδεδεiχθαι ού δει, δτι πρiν γενέσθαι ήμάι; ήν ήμών ή Φυχή, δεi δε προσαποδεiξαι δτι καi έπειδdν άποθάνωμεν ούδεν ήττον έσται ή πρiν γενέσθαι, εί μέλλει τέλοι; ή άπόδειξιι; έχειν. 11ποδέδεικται μέν, έφη, ώ Σιμμία τε καi Κέβηι;, ό Σωκράτη ι;, καi νύν, εί θέλετε συνθεiναι τούτόν τε τον λόγον είι; ταύτον καi δν προ τούτου ώμολογήσαμεν, το γίγνεσθαι πάν το ζών έκ τού τεθνεώτοι;. εί γdρ έστιν μεν ή φυχη και πρότερον, άνάγκη δε αύrfj είι; το ζην ίούσrι τε καi γιγνομένrι μηδαμόθεν άλλοθεν ή έκ θανάτου καi τού τεθνάναι γίγνεσθαι, πώι; ούκ άνάγκη αύτfιν και έπειδdν άποθάνrι εlναι, έπειδή γε δεϊ αύθιι; αύτfιν γίγνεσθαι; άποδέδεικται μεν ούν όπερ λέγετε καi νύν. δμωι; δέ μοι δοκείι; σύ τε και Σιμμίαι; ήδέωι; ιiν καi τούτον δια πραγματεύσασθαι τον λόγον έτι μάλλον, καi δεδ ιέναι το τών παίδων, μη ώι; άλη θώι; ό άνεμοι; αύτfιν έκβαίνουσαν έκ τού σώματοι; διαΦυσι'j. καi διασκεδάννυσιν, άλλω ι; τε καi όταν τύχrι τιι; μη έν νηνεμίιι- άλλ' έν μεγάλψ τινi πνεύ ματι άποθνΊ]σκων. Καi ό Κέβηι; έπιγελάσαι;, Ώι; δεδιότων, έφη, ώ Σώκρα τει;, πειpώ άναπείθειν · μάλλον δε μη ώι; ήμών δεδιότων, b 4 aμa om. βΡQ c 3 δεϊν Τ ότι β: έτι εi Τ (sed εi sν), WVΛ: έτι PQ: ] ετι [ Π3 (de antecedent. et sequent. non liquet: fort. δτ] ι έτι post κai add. ώς Q [καi) c 9 μεν om: Τδ c 5 εξειν Τ d ;ι κai βδ: τε κai έκ Τ d 3 αύπ)ν CDTb: αύτfί δ: eνanuit Β d 4 yε βδ: δε Τ sed punct. not. m. incert. αύπ)ν α.Jθις δ d 5 λiyετε Par. Ι8 Ι Ι : λiyεται βΤδ Ι2Ι
77b
5
10
c
5
d
5
e
5
77e
10 78
5
10 b
5
10 c
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
άλλ' ίσω ς ένι τις και εν ημιν παϊς όστις τd τοιαύτα Φοβεϊται. τούτον οδν πειρώ μεταπείθειν μη δεδιέναι τον θάνατον ώσπεp τd μοpμολύκεια. j4λλa χpή, εφη ό Σωκpάτης, έπc}.δειν αύτψ έκάστης ήμέpας έως άν έξεπc}.σητε. Πόθεν οδν, εφη, 6J Σώκpατες, τών τοιούτων άγαθον έπιpδον ληφόμεθα, έπειδη σύ, εφη, ήμάς άπολείπεις; Πολλη μεν ή Έλλάς, εφη, 6J Κέβης, έν fι ένεισί που άγαθοι άνδpες, πολλd δε και τd τών βαpβάpων γένη, οϋς πιiντας χpη δ ιεpευνάσθαι ζητούντας τοιούτον έπιpδόν, μήτε χpημάτων Φειδομένους μήτε πόνων, ώς ούκ έστιν είς ότι άν εύκαιρότεpον άναλίσκοιτε χpήματα. ζητεϊν δε χpη και αύτοvς μετ' άλλήλων· ίσω ς γdp άν ούδε pf!.δίως εύpοιτε μάλλον ύμών δυναμένους τούτο ποιεϊν. j4λλa ταύτα μεν δή, εφη, ύπάpξει, ό Κέβης · όθεν δε άπελίπομεν έπανέλθωμεν, εϊ σοι ήδομένιp έστίν. j4λλ,d μην ήδομένιp γε· πώς γdp ού μέλλει; Καλώς, εφη, λέγεις. Ούκούν τοιόνδε τι, ή δ' δς ό Σωκpάτης, δεί ήμάς άνεpέσθαι έαυτούς, τψ ποίιp τινi ό.pα πpο σήκει τούτο το πάθος πάσχειν, το διασκεδάννυσθαι, και ύπεp τού ποίου τινος δεδιέναι μη πάθy αύτό, καi τψ ποίιp τινi (οϋ) · και μετd τούτο αδ έπισκέΦασθαι πότεpον Φυχfι έστιν, και έκ τούτων θαppείν ή δεδιέναι ύπεp τής ήμετέpας Φυχής; j4ληθή, εφη, λέγεις. �p' οδν τψ μεν συντεθέντι τε καi συνθέτιp όντι Φύσει πpο σήκει τούτο πάσχειν, διαιpεθήναι ταύτy fιπεp e 7 πειpώ μεταπείθειv WVΛ: πειpώμεθα πείθειv βΊ'ΡQ Π3 e 10 έξεπιj.σητε t: έξαπιj.σητε Τ: έξεπιj.σηται WQ: έξιάσηται βΡVΛ, yp. a I τΟν τοιούτον δ ( τών τοιούτων corr. nesc. in W: έξιάσητε T2mg Q) a 3 έvεισί που β'ΓWΡQΛ: πολλοί εiσί που V: εiσi πάμπαv a 7 av εύκαιp6τεpοv Τ (cf. 01. Gorg.): άvαγκαι6τεpοv β, ΎΡ · Clem. a 10 ύπάpξει έφη Τδ Τ, δ (sed εύκαιp6τεpοv yp. V) b Ι άπελίπομεv βΡQ: άπελείπομεv τwv b 4 άvεpέσθαι δ, cοπ. nesc. ras. in Τ, ΟΙ. (Μ όβων βδ, add. in mg Τ' vel Τ m. χ: om. Τ Π2 lambl. rιs βΤδ lambl.: rίs τι Π2 b 8 ή λυπηθfι ή ιf>οβηθfι PQVΛB' Π2 Iambl.: καi λυπη θfι ή ιf> οβηθfι W: ή b 9 ών βΤδ Π2: ώs lambl. ιf>οβηθfι ή λυπη θii Τ: ή ιf> οβηθii β τιs οiηθείη ά'ν Π2 c 2 κακών ΤΛ Iambl.: κακόν βWPQV έση οm. δ 13 1
82e
5
83
5
b
5
c
83c
5
10
d
5
10
e
5
84
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
"Οτι Φυχfι παντοs άνθpώπου άναγκάζεται aμα τε ή σθήναι σΦόδpα ή λυπηθήναι έπί τψ και ήγεϊσθαι πεpι σ liν μάλιστα τοϋτο πάσχυ, τοϋτο έναpγέστατόν τε εlναι και άληθέστατον, ούχ οϋτωs έχον· ταϋτα δε μάλιστα όpατά · ή οϋ; Πάνυ γε. Ούκοϋν έν τούτψ τtjJ πάθει μάλιστα καταδεϊται ψυχη ύπο σώματοs; Πώs δή; "Οτι έκάστη ήδονη και λύπη wσπεp ήλον έχουσα πpο σηλοϊ αύτfιν πpos το σώμα και πpοσπεpονf!. και ποιεί σωματοειδή, δοξάζουσαν ταϋτα άληθή εlναι aπεp liν και το σώμα Φiι · έκ γap τοϋ όμοδοξεϊν τφ σώματι και τοϊs αVΤΟ ίS χαίpειν άναγκάζεται ο[μαι όμότpοπόs ΤΕ και όμό τpοΦοs γίγνεσθαι και οϊα μηδέποτε είs 'Αιδου καθαpώs άΦικέσθαι, άλλα άει τοϋ σώματοs άναπλ.f.α έξιέναι, ωστε ταχtι πάλιν πίπτειν είs άλλο σώμα και ωσπεp σπειpομένη έμΦύεσθαι, και έκ τούτων ιiμοιpοs εlναι τήs τοϋ θείου ΤΕ και καθαpοϋ και μονοειδοϋs σvνοvσίαs. Αληθέστατα, έφη, λέγειs, ό Κέβηs, JJ Σώκpατεs. Τούτων τοίνvν eνεκα, JJ Κέβηs, οί δικαίωs Φιλομαθεϊs κόσμιοί είσι και άνδpεϊοι, οtίχ ών οί πολλοι €νεκα · ή σv ο ίε ι; Oti δήτα έγωγε. c 6 σΦόδpα ή λv πη θijναι Π2 Iambl.: ή λvπηθijναι σΦόδpα βWPV, add. in mg τ• vel τ m. 1 : κai σΦόδpα λυπηθijναι Q (sed ή SV m. 1; κai ή voluit): κai λυπη θijναι σΦόδpα Λ: om. Τ δ βΤδ Iambl.: ού Π2 c 7 τούτο ' . . . άληθέστατον βΤδ Iambl.: μ [άλισ]τα δε εlναι τούτ[ο Π2 c 8 (τιi) όpατά Heindorf d 2 ύπο τού σώματοs δ d 6 κai d 8 όμότpοπόs τε κai όμότpοΦοs βΤ lambl.: όμό om. Π2 ut vid. τpοΦόs τε κai όμότροποs WPQVΛ Π2. όμοιότpοΦόs τε κai όμότpοποs d 9 μηδέποτε είs ':Αιδοv καθαpώs βΤ Iambl.: μηδέ Β': Π3 incert. ποτε καθαpώs είs ':Αιδου δ: / καθαpώs] I είs "Αιδου μ [ηδέποτε Π2: Π3 incert., fort. μηδέποτε άΦικέσθαι κα] θαpώ [s] είs [':Αιδου καθαpώs καθαpιi Heindorf d 10 τού σώματοs ά"v�πλέα β: άναπλέα τού σώματοs Τδ Π2 Iambl. e 5 ιfJ Κέβηs om. Ρ Π2 e 6 είσι €νεκα olim Hermann: €νεκά Φασιν βΤδ κai βΤ Iambl.: τέ είσι κai δ Iambl.: def. Π2 sed Φασιν vel €νεκα om. ut vid. 13 2
ΦΑΙΔΩΝ
Ού γάp άλλ' οϋτω λογίσαιτ' άν Φvχη άνδpο� Φιλο σόΦοv, καi ούκ άν οίηθείη την μεν ΦιλοσοΦίαν χpήναι έαvτiJν λύειν, λvούση� δε έκείνη�, αύτiJν παpαδιδόναι ταί� ήδοναί� καi λύπαι� έαvτiJν πάλιν αδ έγκαταδείν καi άνήνvτον έpγον πpάπειν Πηνελόπη� τινd έναντίω� ίστον μεταχειpιζομένην, άλλα γαλήνην τούτων παpασκεvά ζοvσα, έπομένη τψ λογισμψ καi άεi έν τούτψ οδσα, το άληθε� καi το θείον καi το άδόξαστον θεωμένη καi ύπ' έκείνοv τpεφομένη, ζήν τε οίεται οϋτω δείν έω� άν ζij, καi έπειδdν τελεvτήσn, εί� το σvγγενε� καi εί� το το ιοϋτον άΦικομένη άπηλλάχθαι των άνθpωπίνων κακων. έκ δη τη� τοιαύτη� τpοψή� ούδεν δεινον μη Φοβηθij, ταϋτα δ' έπιτη δεύσασα, ιΙι Σιμμία τε καi Κέβη�, δπω� μη διασπασθείσα έν τfj άπαλλαγϋ τοϋ σώματα� ύπο των άνέμων δ ιαΦvση θείσα καi διαπτομένη οίχηται καi ούδεν έτι ούδαμοϋ ?]. Σιγη οδν έγένετο ταϋτα είπόντο� τοϋ Σωκpάτοv� έπi πολvν χpόνον, καi αύτό� τε πpο� τψ είpημένψ λόγψ ήν ό Σωκpάτη�, ώ� ίδείν έΦαίνετο, καi ήμων οί πλείστοι · Κέβη� δ ε καi Σιμμία� σμικpον πpο� άλλήλω διελεγέσθην. καi ό Σωκpάτη� ίδwν αύτω ήpετο, Τί; έφη, ύμϊν τd λεχθέντα μων μη δοκεί ένδεω� λέγεσθαι; πολλd� γdp δη έτι έχει ύποΦία� καi άντιλαβά�, εί γε δή τι� αύτd μέλλει ίκανω � διεξιέναι. εί μεν οδν τι άλλο σκοπείσθον, ούδεν λέγω · εί δέ τι πεpi τούτων άποpείτον, μηδεν άποκνήσητε καi αύτοi είπείν καi διελθεϊν, εί πn ύμϊν φαίνεται βέλτιον (άν) λεχθήναι, καi αδ καi έμε σvμπαpαλαβεϊν, εϊ τι μάλλον οίεσθε μετ' έμοϋ εύποpή σειν.
84a
·
a 4 έαυτιjν βΊWΡQΛ Iambl.. αύτι)ν V Π2 αύτι) Π2 a 5 αδ om. δ έπικαταδεiν Β' a 6 Πηνελόπrι fort. legit Damasc. τινιi] τινοs Williamson a 7 μεταχεψιζομένηv V, corr. nesc. in C et Q, et sic fort. intellexit Damasc.: μεταχεψιζομέvηs βΊWΡQΛ Π2 Iambl.: μεταχεψιζομέvη Peipers a 9 το ', το' om. Π2 b Ι οίεται οίίτω δεiν β Iambl.: οίεται δεiv οίίτω Τ Π2: οίίτωs οίεται δεiν δ b 3 δη Τδ Iambl.: δε β b 4 ταύτα δ' έπιτηδεύσασα βΤδ: ταύτα γ' έπιτηδεύσασα Stephanus: secl. Ast c 6 λlγεσθαι βΤ: λελέχθαι δ c 9 τι om. ΤΛ d 1 διελθεiν βΤ: διεξελθεiν Tsv, δ d 2 civ add. Heindorf 1 33
5
b
5
c
5
d
84d
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
Και ό Σιμμίας εφη · Και μήν, ώ Σώκρατες, τάληθή σοι 5 έpω. πάλαι γαp ήμων έκάτεpος άπορων τον €τεpον
10
e
5 85
5
b
5
προωθεί και κελεύει έpέσθαι δια ΤΟ έπιθυμείν μεν άκούσαι, όκνείν δε όχλον παpέχειν, μή σοι άηδες iι δια riJν παρούσαν συμφοpάν. Καi δς άκούσας έγέλασέν τε ή ρέμα καί φησιν · Βαβαί, ώ Σιμμία · ή που χαλεπως άν τοvς άλλους άνθρώπους πείσαιμι ώς ού συμφοραν ήγούμαι riJν παρούσαν τύχην, ότε γε μηδ ' ύμάς δύναμαι πείθειν, άλλα Φοβείσθε μη δυσκολώτερόν τι νύν διάκειμαι ή έν τιjJ πρόσθεν βίψ · καί, ώ ς εοικε, των κύκνων δοκω Φαυλότερος ύμίν εlναι την μαντικήν, of έπειδdν αίσθωνται ότι δεί αύτοvς άποθανείν, q.δοντες καi έν τιjJ πρόσθεν χρόνψ, τότε δη πλείστα και κάλλιστα Ιj.δουσι, γεγη θότες ότι μέλλουσι παρα τον θεον άπιέναι ούπέp είσι θεράποντες. οί δ' άνθρωποι διd το αύτων δέος τού θανάτου και 7"ων κύκνων καταψεύδονται, καί Φασιν αύτοvς θρηνούντας τον θάνατον ύπο λύπης έξtj.δειν, και ού λογίζονται ότι ούδεν όρνεον ι'f.δει όταν πεινij 7} pιγιjJ ή τινα άλλην λύπην λυπήται, ούδε αύriJ ή τε άηδων και χελιδων και ό εποψ, α δfι Φασι δια λύπην θρηνούντα Ιj.δειν. άλλ' ούτε ταύτά μοι Φαίνεται λυπούμενα q.δειν ούτε οί κύκνοι, άλλ' δ.τε ο lμαι τού L4πόλλωνος όντες, μαντικοί τέ είσι και προειδότες τd έν ·Αιδου άγαθιi q.δουσι και τέρπονται έκείνην riJν ήμέραν διαφερόντως ή έν τιjJ έμπροσθεν χρόνψ. έγw δε καi αύτος ήγούμαι όμόδουλός τε εlναι των κύκνων και ίερος τού αύτού θεού, και ού χείρον έκείνων riJν μαντικην έχειν παριi τού δεσπότου, ούδε δυσθυμότερον αύτwν τού βίου άπαλλάπεσθαι. άλλα τούτου γ' €νεκα λέγειν τε χρη καi έρωτάν ότι άν βούλησθε, €ως άν L4 θηναίων έwσιν άνδρες €νδεκα. a 1-2 καi κάλλιστα Blomfield: καi μάλιστα βTPQV, add. nesc. in W, Stob.: om. WΛ a 7 pιγ<jι Cobet: pιγοί βΤδ Stob. b 3 καi β Stob.: τε καi Τδ Schol. in Hermog. b 4 ήγοϋμαι Τ Stob.: που b 5 τε TQ Stob.: yε βWPV οlμαι βδ b 6 χεi pον β'ΓWΡQΛ Stob.: χείpον' vel χείpω Hermann. χείpων V: ήττον Procl. b 9 ιίν om. β 1 34
ΦΑΙΔΩΝ
Καλωs, εφη, λέγειs, ό Σιμμίαs · κ α i έγω τέ σ ο ι έpω δ άποpω, κ α i α δ δδε, fι ο ύ κ άποδέχεται τd είpημένα. έμοi γap δοκεϊ, ιΙι Σώκpατεs, πεpi των τοιούτων ίσωs w σπεp καi σο i το μεν σαΦεs είδέναι έν τψ νύν βίψ ή άδύνατον εlναι ή παγχάλεπόν τι, το μέντοι αδ τd λεγόμενα πεpi αύτων μη ούχi παντi τpόπψ έλέγχειν καi μη πpοαΦίστασθαι πpiν άν πανταχϋ σκοπων άπείτm τιs, πάνυ μαλθακού εlναι άνδpόs· δεϊν γdp πεpi αύτd εν γέ τι τούτων διαπpάξα σθαι, 7j μαθεϊν δπrι έχει ή εύpεϊν ή, εί ταύτα άδύνατον, τον γούν βέλτιστον των άνθpωπίνων λόγων λαβόντα καi δυσεξελεγκτότατον, έπi τούτου όχούμενον wσπεp έπi σχεδίαs κινδυνεύοντα διαπλεύσαι τον βίον, εί μή τιs δύναιτο άσΦαλέστεpον καi άκινδυνότεpον έπi βεβαιοτέpου όχήματοs, λόγου θείου τινόs, διαποpευθijναι. καi δη καi νύν έγωγε ούκ έπαισχυνθήσομαι έpέσθαι, έπειδη καi σv ταύτα λέγειs, ούδ' έμαυτον αίτιάσομαι έν ύστέpψ χpόνψ δτι νύν ούκ εlπον α μοι δοκεϊ. έμοi γάp, ιΙι Σώκpατεs, έπειδη καi πpos έμαυτον καi πpos τόνδε σκοπω τd είpημένα, ού πάνυ φαίνεται ίκανωs είpijσθαι. Και ό Σωκpάτηs, 'Ίσωs γάp, εφη, ιΙι έταϊpε, άλη θij σοι φαίνεται · άλλα λέγε δτm δη ούχ ίκανωs. Ταύτrι €μοιγε, ή δ' δs, fι δη καi πεpi άpμονίαs άν τιs καi λύpαs τε καi χοpδων τον αύτον τούτον λόγον είποι, ώs ή μεν άpμονία άόpατον καi άσώματον καi πάγκαλόν τι καi θεϊόν έστιν έν τϋ ήpμοσμένrι λύpg,, αύτη δ ' ή λύpα καi αί χοpδαi σώματά τε καi σωματο ειδij καi σύνθετα καi γεώδη b 10 έγώ τ€ τwQν: i!γωγ€ βΡ'Γ' c 1-2 έμοi γap 'ΓWΡ, prQ, Λb έμοιγε β Ι!μοιγε γap ν έμοi cοπ. ras in Q: . . γ]αp Π3 c 4 αιJ om. TPQ, cοπ. ras. in ν, Π3 c 5 ούχi βΤ: ού δ c 9 λόγων βΊ'Qν: λόγον WΡΛ d 1 δυσεξελ- BDΊ'Q: δυσελ- CWΡVΠ3 d 3 δύναιτο BD'ΓWPQΛ: δύναται το CV. δυνατ[ . . . Π3 d 4 λό γου Heindorf: ή λόγου βΤδ: έπi λόγου Robinson d 7 μαι Τδ Π3: έμοi β δοκεϊ ΒCΤΛ: έδόκει W (sed έ fort. postea add.), ΡQν Π3 Β': λ€γει • prD ut vid. e 3 fι δη Λ: ήδη βτwQν: εi δη Ρ e 4 λόγον τούτον δ e 5 άόpατον ΤΛ: άόpατόν τι βWQν: άόpατόν a 2 σώματα βδ: σώμα Τ σύνθετα τε Ρ: άόpατόν τι vel τε Λ h βδ Π3: σύνθετά τε Τ 1 35
85b
10
c
5
d
5
e
5 86
86a
5
b
5
c
5
d
5
ΠΛΑΤ Ω Ν Ο Σ
έστi καi τοϋ θνητοϋ συγγενή. έπειδdν οδν ή κατάξrι τιs την λύpαν ή διατέμrι καi διαppήξrι τds χοpδάs, εί τιs διισχυp ίζοιτο τψ αύτψ λόγψ wσπεp σύ, ώs άνάγκη έτι ε[ναι την άpμονίαν έκείνην καi μη άπολωλέναι-ούδεμία γdp μηχανη aν είη την μεν λύpαν έτι εlναι διεppωγυιών τών χοpδών καi τds χopδds θνητοειδείs ούσαs, την δε άpμονίαν άπολωλέναι την τοϋ θείου τε καi άθανάτου όμοΦυή τε καi συγγενή, πpοτέpαν τοϋ θνητοϋ άπολο μένην-άλλa Φαίη άνάγκη έτι που ε[ναι αvτην την άpμο νίαν, καi πpότεpον τd ξύλα καi τds χopδds κατασαπήσεσθαι πpίν τι έκείνην παθείν-καi γdp οδν, J.ι Σώκpατεs, ο[μαι έγωγε καi αύτόν σε τούτο έντεθυμήσθαι, ότι τοιούτόν τι μάλιστα ύπολαμβάνομεν την Φυχfιν εlναι, w σπεp έντεταμένου τοϋ σώματοs ήμών καi συνεχομένου ύπο θεpμοi.ί καi φυχpού καi ξηpού καi ύγpοϋ καi τοιούτων τινών, κpάσιν εlναι καi άpμονίαν αύτών τούτων την Φυχfιν ήμών, έπειδdν ταϋτα καλώs καi μετpίωs κpαθfι πpos άλληλα-εί οδν τυγχάνει ή Φυχfι οδσα άpμονία τιs, δήλον ότι, όταν χαλασθfι το σιiJμα ήμιiJν άμέτpωs ή έπιταθfι ύπο νόσων καi άλλων κακιiJν, την μεν Φυχfιν άνάγκη εύθvs ύπάpχει άπολωλέναι, καίπεp οδσαν θειοτάτην, wσπεp καi αί άλλαι άpμονίαι αϊ τ' έν τοίς Φθόγγοιs καi έν τοίs τών δημιουpγw ν έpγοιs πάσι, τd δε λείΦανα τού σώματοs έκάστου πολvν χpόνον παpαμένειν, eω s aν ή κατακαυθfι ή κατασαπfι -όpα οδν πpos τοϋτον τον λόγον τί Φήσομεν, έάν τιs άξιοί κpάσιν οδσαν την Φυχfιν των έν τιp σώματι έν τψ καλουμένψ θανάτψ πpώτην άπόλλυσθαι. ΔιαβλέΦαs οδν ό Σωκpάτηs, wσπεp τα πολλα είώθει, καi μειδιάσαs, Δ ίκαια μέντοι, έφη, λέγει ό Σιμμίαs. εί οδν συγγενή] ξυμa 4 καi BC: ή Τδ Π3: ή κai D b 2 τε om. δ φυή WΡΛ b 3 άvάγκπ Baiter b 4 καi' β: τε καi Τδ c 2 μετρίως κai καλώς δ c 4 ήμώv om. τ iπιταθij τwv: ύπο ταθii β, Tmg, Wsv, PQ: ?ύποτεθfl Λ c 5 άvάγκη βΤδ: άvάγκηv cοπ. nesc. in Τ c 6 ύπάρχει V, cοπ. Q, Λ: ύπάρχειv βτWΡ, prQ d 5 λέγει ό Σιμμίαs β: λέγει Σιμμίαs c 7 iv' CTQ: αί iv BDWPV Τ: ό Σιμμίαs λέγει δ
ΦΑΙΔΩΝ
τι� ύμwν εύποpώτεpο� έμού, τί ούκ άπεκpίνατο; καi γdp ού Φαύλω� έοικεν άπτομένψ τού λόγου. δοκεί μέντοι μοι χpijναι πpο τij� άποκpίσεω� έτι πpότεpον Κέβητο� άκούσαι τί αv δ δε έγκαλεί τψ λόγψ, ϊνα χpόνου έγγενομένου βουλευσώμεθα τί έpούμεν, έπειτα άκούσαντα� ή συγχ ωpείν αύτοί� έάν τι δοκwσι πpοσι}.δειν, έdν δε μή, ούτω� ήδη ύπεpδικείν τού λόγου. άλλ' άγε, ή δ ' δ�, ι1J Κέβη�, λέγε, τί ή ν το σε αV θpιiττον; Λέγω δή, ή δ ' δ� ό Κέβη�. έμο'i γdp Φαίνεται έτι έν τψ αύτιjι ό λόγο� εlναι, καί, δπεp έν τοί� πpόσθεν έλέγομεν, ταvτον έγκλημα έχειν. δτι μεν γdp ήν ήμwν ή ι/ιυχη κα'i πpiν εί� τόδε το εlδο� έλθείν, ούκ άνατίθεμαι μη ούχ'i πάνυ χαpιέντω� καί, εl μη έπαχθέ� έστιν είπείν, πάνυ ίκανw� άποδεδείχθαι · ώ� δε κα'i άποθανόντων ήμwν έτι που έστιν, οϋ μοι δοκεί τfί δε. ώ� μεν ούκ ίσχυpότεpον κα'i πολυχpονιώτεpον ι/ιυχη σώματα�, ού συγχωpw τfi Σιμμίου άντιλήψει · δοκεί γάp μοι πιiσι τούτοι� πάνυ πολv διαΦέ pειν. τί οόν, άν Φαίη ό λόγο�, έτι άπιστεί�, έπειδη όpιj.� άποθανόντο� τού άνθpώπου τό γε άσθενέστεpον έτι όν; το δε πολυχpονιώτεpον ού δοκεί σοι άναγκαίον εlναι έτι σψ ζεσθαι έν τούτψ τψ χpόνψ; πpο� δη τούτο τόδε έπί σκεψαι, εϊ τι λέγω · είκόνο� γάp τινο�, ώ� έοικεν, κάγω ώσπεp Σιμμία� δέομαι. έμο'i γap δοκεί όμοίως λέγεσθαι ταύτα ώσπεp άν τις πεp'i άνθpώπου ύΦάντου πpεσβύτου άποθανόντος λέγοι τούτον τον λόγον, δτι ούκ άπόλωλεν ό ιiνθpωπος άλλ' έστι που σwς, τεκμήριον δε παpέχοιτο θοιμάτιον δ ήμπείχετο αύτος ύΦηνάμενος δτι έστ'i σων κα'i ούκ άπόλωλεν, κα'i εί τις άπιστοίη αύτψ, άνεpωτψη πότεpον πολυχpονιώτεpόν έστι το γένος άνθpώπου ή e 2 έπειτα Τδ. έπειτα δε β e 5 post θpάποv add. άπιστίαv παpέχει βΤδ ( παpέχειv Q), secl. Heπnann e 7 ί!μπpοσθεv δ a 2 άvατίθεμαι Damasc. in paraphr. (άvατίθεται): άvτιτίθεμαι βΤδ a 4 έστιv ΤΒ': ί!σται βWPQVΛ a 8 έπειδij β: έπε ι δ ή yε Τδ b 7 σώς cοπ. nesc. in Laur. 6ο. 6: ίσως βΤδ: Π3 incert. b 8 ήμπεί χετο BDτWPQVΛ: ήμπίσχετο CB' b 9 άπιστοίη Heindorf: άπιστώv βΤδ Π3 1 37
86d
e
5
87
5
b
5
c
87c
5
d
5
e
5 88
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
ίματίου ε ν χpείg. τε όντο!; καi φοpουμένου, άποκpιναμένου δη ότι πολv το τού άνθpώπου, οίΌιτο άποδεδεϊχθαι ότι πανΤΟ!; άpα μά:λλον Ο γε άνθpωΠΟ!; σώ!; €στιν, €πειδ'Ι] τό γε όλιγοχpονιώτεpον ούκ άπόλωλεν. το δ' οlμαι, ώ Σιμμία, ούχ ούτω!; έχει · σκόπει γdp καi σv δ. λέγω. πά!; άν ύπολά βοι ότι εϋηθε!; λέγει ό τούτο λέγων· ό γαp ύΦάντη!; οδτος πολλa κατατpίψα!; τοιαύτα ίμάτια καi ύΦηνάμενος €κείνων μεν ϋστεpο!; άπόλωλεν πολλών όντων, τού δε τελευταίου οlμαι πpότεpο!;, καi ούδέν τι μάλλον τούτου ένεκα άνθp ωπό!; €στιν ίματίου Φαυλότεpον ούδ' άσθενέ στεpον. την αύτην δε ταύτην οlμαι είκόνα δέξαιτ' άν ψυχη πpος σώμα, καί τις λέγων αύτα ταύτα πεp'ί αύτών μέτpι' άν μ οι Φαίνο ιτο λέγειν, ώ!; ή μεν ψυχiJ πολυχpόνιόν εστι, το δε σώμα άσθενέστεpον καi όλιγοχpονιώτεpον· άλλα γdp άν Φαίη έκάστην τών ψυχών πολλα σώματα κατατpίβειν, άλλω!; τε κάν πολλd έτη βιψ-εί γαp pέοι το σώμα καi άπολλύοιτο έτι ζώντος τού άνθpώπου, σ.λλ' ή ψυχiJ άει το κατατpιβόμενον άνυΦαίνοι-άναγκαϊον μεντάν είη, όπότε άπολλύοιτο ή ψυχή, το τελευταϊον υφασμα τυχεϊν αύτην έχουσαν καi τούτου μόνου πpοτέpαν άπόλλυσθαι, άπολο μένη!; δε τή!; ψυχfι!; τότ' ήδη την Φύσιν τής άσθενείας έπιδεικνύοι το σώμα καi ταχv σαπεν διοίχοιτο. ιϊιστε τούτφ τψ λόγφ οϋπω άξιον πιστεύσαντα θαppεϊν ώς έπειδαν άποθάνωμεν έτι που ήμών ή ψυχη έστιν. εί γάp τις καi πλέον έτι τψ λέγοντι ή δ. σv λέγεις συγχωpήσειεν, δοv!; αύτψ μη μόνον εν τψ πpiν καi γενέσθαι ήμά!; χpόνφ εlναι ήμών τdς ψυχά!;, άλλα μηδεν κωλύειν καi €πειδdν άποθάνωμεν €νίων έτι εlναι καi έσεσθαι κai πολλάκι!; γεν ή σεσθαι καi άποθανεϊσθαι αδθι!;-ούτω γdp αύτο Φvσει c 2 άποκpιναμiνου δ: άποκpινομiνου βΤ c 3 δη Burnet: δή c 6 πά� CDΊWP, prQ, V: πά� γiip τινο� βΊWΡVΛ Π3: δi τινο� Q c 9 ϋστφο� Τ, Wsv, VΒ'Π3: ϋστεpον βWΡQΛ Β, corr. Q d 4 πεpi τών αύτών β, corr. Q d 5 μ€ν Φυχi) d 3 ταύτην om. β β: Φvxi) μ€ν Τδ d 8 κίiν Τδ: κai εί BD: εί κai C βιιjι Τ: βιψη a Ι ήμών ή Φυχi) β: ή Φvxi) ήμών Τδ a 2 ή del. βδ Schleiermacher a 4 τii� Φvxii� β: τi)ν Φυχi)ν Τδ
ΦΑΙΔΩΝ
ίσχυρον εlναι, wστε πολλάκις γιγνομένην ψυχην άντέ χειν-δοvς δε ταύτα έκείνο μηκέτι συγχωροί, μη ov πονείν αvτην έν ταίς πολλαίς γενέσεσιν και τελευτώσάν γε έν τινι Τών θανάτων Παντάπασιν άπόλλυσθαι, ΤΟύτον δε ΤΟν θάνατον και ταύτην την δ ιάλυσιν τού σώματος η r[ι ψυχfι φέρει ολεθρον μηδένα Φαίη είδέναι-άδύνατον γαρ εlναι ότφούν αίσθέσθαι ήμών-εί δε τούτο ούτως έχει, οvδενι προσήκει θάνατον θαρρούντι μη οvκ άνοήτω ς θαρρείν, δς άν μη έχrι άποδεϊξαι δτι έστι Φυχη παντάπασιν άθάνατόν τε και άνώλεθρον· εί δε μή, άνάγκην εlναι άει τον μέλλοντα άποθανείσθαι δεδιέναι ύπερ rijς αύτού ψυχής μη έν r[ι νύν τού σώματος διαζεύξει παντάπασιν άπόληται. Πάντες οδν άκούσαντες είπόντων αvτών άηδώς διετέθημεν, ώς ύστερον έλέγομεν προς άλλήλους, δτι ύπο τού έμπροσθεν λόγου σφόδρα πεπεισμένους ήμaς πάλιν έδό κουν άναταράξαι και είς άπιστίαν καταβαλείν ov μόνον τοίς προειpημένοις λόγοις, άλλα και είς τa ύστερον μέλλοντα pηθήσεσθαι, μη οvδενος άξιοι εlμ εν κριταi ή και τa πράγματα αvτa άπιστα ύ · ΕΧ. Νη τοvς θεούς, JJ Φαίδων, συγγνώμην γε έχω ύμίν. και γaρ αvτόν με νύν άκούσαντά σου τοιούτόν τι λέγειν προς έμαυτον έπέρχεται · "Τίνι οδν έτι πιστεύσομεν λόγφ; ώς γaρ σφόδρα πιθανός ών, δν ό Σωκράτης έλεγε λόγον, νύν είς άπιστίαν καταπέπτωκεν. " θαυμαστώς γάρ μου ό λόγος οότος άντιλαμβάνεται και νύν και άεί, το άρμονίαν τινα ήμών εlναι την ψυχήν, και ω σπερ ύπέμνησέν με pηθεις δτι και αvτ om. WPVΛ d 6 τοv� λόγου� om. β Β' d 9 ΕύλαβηθώμΕν βΤ, Wsv, ΡVΛ· Εύλαβητέον WQB' a 4 άμΦισβητώσι β Stob.(MATr): άμΦισβητήσωσι Τδ a 8 et 9 δόξΕι τ. δόξrι βδ a 8 πpοθvμηθήσομαι β Stob.(B) b 4 γΕ Τδ: δε β b 2 μεν γιip δ b 5 άνοια DτWPQΛB': διάνοια BCV 1 43
90d d
5
e
91
5
b
5
91b
c
5
d
5
e
5
92
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
ϋστεpον άπολείται. παρεσκευασμένος δή, έφη, ιΙι Σιμμία τε και Κέβης, ούτωσι έρχομαι έπι τον λόγον· ύμείς μέντοι, άν έμοι πείθησθε, σμικρον φροντίσαντες Σωκράτους, τιjς δε άληθείας πολv μaλλον, έdν μέν τι ύμϊν δοκώ άληθες λέγειν, συνομολογήσατε, εl δε μή, παντι λόγψ άντιτείνετε, εύλαβούμενοι δπως μη έγιlι ύπο προ θυμίας liμα έμαυτόν τε και ύμιiς έξαπατιjσας, ώσπερ μέλιττα το κέντρον έγκαταλιπιlιν οlχήσομαι. :4λλ' lτέον, εφη. πρώτόν με ύπομνήσατε α έλέγετε, έdν μη Φαίνωμαι μεμνημένος. Σιμμίας μεν γάρ, ώς έγψμαι, άπιστεί τε και φοβείται μη ή ψυχη δμως και θειότερον καi κάλλιον δν τού σώματος προαπολλύηται έν άρμονίας είδει οόσα · Κέβης δέ μοι έδοξε τούτο μf.ν έμοi συγχωρείν, πολυχρονιώτερόν γε εlναι ιfιυχην σώματος, άλλα τόδε ιϊδηλον παντί, μη πολλa δη σώματα και πολλάκις κατατpίιfιασα ή ψυχη το τελευταίον σώμα καταλιπούσα νύν αύτη άπολλύηται, και ύ αύτο τούτο θάνατος, ιfιυχfJς όλεθρος, έπει σώμά γε άει άπολλύμενον ούδεν παύεται. &ρ α ιϊλλ' ή ταύτ' έστίν, ιΙι Σιμμία τε και Κέβης, α δεί ήμιiς έπισκοπείσθαι; Συνωμολογείτην δη ταύτ' εlναι aμφω. Πότερον οδν, εφη, πάντας τοvς έμπροσθε λόγους ούκ άποδέχεσθε, ή τοvς μέν, τοvς δ' οίί; Τοvς μέν, έΦάτην, τοvς δ ' οίί. τί οδν, ή δ ' δς, πεpi έκείνου τού λόγου λέγετε έν ψ εφαμεν την μάθησιν άνάμνησιν εlναι, και τούτου οϋτως έχοντος άναγκαίως έχειν άλλο θι πρότερον ήμών εlναι την ψυχήν, πριν έν τψ σώματι ένδεθfιναι; b 7 μev δή TQ c 2-3 λέγειν άληθέs Τ c 4 εύλαβούμ.εvοι om. β c 7 με ΒΤδ: μ.ev CD c 8 γιip om. Τ ώs πολλοί!> δοκεί άνθpώποι!;· έγw δε τοί!> δ ιd τών είκότων τa!; άποδείξει!) ποιουμένοι!; λόγοι!; σύνοιδα οδσιν άλαζόσιν, καi άν τι!; αύτοv!; μη Φυλάrrηται εδ μάλα, έξαπατώσι, καi έν γεωμετpί!f καi έν τοί!; άλλοι!; δ.πασιν. ό δε πεpi τή!> άναμvήσεω!; καi μαθήσεω!; λόγο!> δι' ύποθέσεω!) άξία!> άποδ έξασθαι είρηται. έppήθη γάp που ούτω!> ήμών ε[ναι ή ψυχη καi πρiν εί!> σώμα άΦικέσθαι, ώ σπερ αύτή έστιν ή ούσία έχουσα τήν έπωνυμίαν τήν τοϋ "δ έστιν"· έγw δε ταύτη ν, ώ!> έμαυτον πείθω, ίκανώ!> τε καi ορθώ!; άποδέδεγμαι. άνάγκη οδν μοι, ώ!; έοικε, διd ταϋτα μήτε έμαυτοϋ μήτε άλλου άποδέχεσθαι λέγοντο!; ώ!> ψυχή έστιν άρμονία. η δέ, ή δ' ό!>, ώ Σιμμία, η'} δε; δοκεί σοι άρμονί!f ή άλλυ τινi συνθέσει προσήκειν άλλω!> πω!) έχειν ή ώ!> άν έκείνα έχυ έξ ών άν συγκέηται; Ούδαμώ!>. Ούδε μην ποιείν τι, ώ!> έγψμαι, ούδέ τι πάσχειν άλλο παρ' δ. άν έκείνα ή ποιfί ή πάσχυ; Συνέφη. Ούκ άρα ήγείσθαί γε προσήκει άρμονίαν τούτων έξ ών άν σvντεθfί, άλλ' επεσθαι. Σvνεδόκει. Πολλοϋ άρα δεί έναντία γε άρμονία κινηθήναι ή Φθέγξασθαι ή τι άλλο έναντιωθήναι τοί!; αύτή!> μέρεσιν. Πολλοϋ μέντοι, έφη. η δέ; ούχ ούτω!; άρμονία πέΦυκεν εlναι έκάστη άpμονία ώ!> άν άρμοσθfί; Ού μανθάνω, έφη.
5
e
5
93
5
ΙΟ
d 4-5 Φvλάrτηται εJ μάλα, έξαπατώσι] sic interpungit Π3 (μα] jλα·): post Φvλάrτηται interpung. βΤδ d 7 ύποδέξασθαι WΛ (sed α supra ύ scr. nesc. in W) d 9 αύτ>) Mudge, et voluit coπector nesc. in W: αύτ>)� βΤδ Stob. e 2 άποδέδειyμαι VΛ Stob. e 5 τfίδε βΊWΡQ Π3: τί δε /Λ, m. rec. sv in C, Stob.: om. V a Ι άλλω� πω� βΤδ Stob.: άλλω� πεp � ιiv έκείvα βδ Stob.: έκείvα ιiv Τ a 2 έξ β'ΓΡQ Stob.: τd έξ WV a 5 ιi ΒΤδ: δ C Stob.: om. D a 6 άpμοvίq. Τ: άpμοvία QB' Stob. a 8 κιvηθήvαι ιiv Stob.
ΦΑΙΔΩΝ
'Ή ούχί, ή δ' δ�, άν μεν μάλλον άpμοσθfι καi έπi πλέον, είπεp ένδέχεται τοϋτο γίγνεσθαι, μάλλόν τε άν άpμονία είη καi πλείων, εί δ ' ήττόν τε καi έπ' έλαττον, ήττων τε καi έλάττων; Πάνυ γε. Ή οόν έστι τοϋτο πεpi ψυχήν, wστε καi κατιi το σμικpότατον μάλλον έτέpαν έτέpα� ψυχη� έπi πλέον καi μάλλον ή έπ' έλαττον καi ήττον αύτο τοϋτο εlναι, ψυχήν; Ούδ ' όπωστιοϋν, έφη. Φέpε δή, έφη, προ� Διό�· λέγεται ψυχiJ ή μεν νοϋν τε έχειν καi άpετiJν καi εlναι άγαθή, ή δε ιiνοιάν τε καi μοχθηpίαν καi εlναι κακή; καi ταϋτα άληθώ� λέγεται; :Αληθώ� μέντοι. Τών οόν θεμένων ψvχiJν άpμονίαν εlναι τί τι� Φήσει ταϋτα όντα εlναι έν ταϊ� ψυχαϊ�, τήν τε άpετiJν κai τiJν κακίαν; πότεpον άpμονίαν αό τινα ιiλλην κai άναpμοστίαν; κai τiJν μεν ήpμόσθαι, τiJν άγαθήν, καi έχειν έν αύτfι άpμονίg. οϋστι ιiλλην άpμονίαν, τiJν δε άνάpμοστον αύτήν τε εlναι κai ούκ έχειν έν αύτfι ιϊλλην; Ούκ έχω έγωγ� έφη ό Σιμμία�, είπεϊν· δηλον δ ' ότι τοιαϋτ' ιiττ' άν λέγοι ό έκεϊνο ύποθέμενο�. :Αλλιi πpοωμολόγηται, έφη, μηδεν μάλλον μηδ ' ήττον έτέpaν έτέpa� ψυχiJν ψυχη� εlνaι, τοϋτο δ ' έστι το όμολόγημα, μη δεν μάλλον μη δ ' έπi πλέον μηδ ' ήττον μηδ ' έπ' έλαττον έτέpαν έτέpα� άpμονίαν άpμονία� εlναι. ή γάp; lliνν � Την δέ γε μηδεν μάλλον μηδε ήττον άpμονίαν οόσαν μήτε μάλλον μήτε ήττον ήpμόσθαι· έστιν οίJτω�; b 2 ijrrωv β'fWPQV Stob.: ήrrov Λ, m. rec. in D b Ι ιϊv om. Τ b 5 ή τ. Wsv, PV Damasc.: 7j QB': Εί βWΛ Stob. b 6 μάλλον' secl. Heusde ψvχηv Stob. b 7 έπ' om. WΛ b 9 εφη β c 3 θφ,έStob. Ι. 336: om. Τδ Stob. Ι. 3ΙΟ ΤΕ β Stob.: om. Τδ vωv β: τιθψlvωv Τδ Stob. τί� τί δ c 5 πότφοv βδ: πότΕpα Τ Stob. α.J τιvα βWVΛ Stob.: τιva α.J ΤΡ: τιva Q c 9 έyωyΕ Φησiv Stob. ώ Σιμμία β c ΙΟ ιirr' om. ΡΛ d 4 άpμοvία� βΤδΠ3 Stob: secl. Schmidt d 7 μήτΕ . . . μήτΕ Stallbaum: μηδ€ . . . μηδ€ βΤδ Stob. 1 47
93a
b
5
Ιο
c
5
Ιο
d
5
93d
Ιο
e
5
Ιο
94
5
ΙΟ
b
ΦΑΙΔΩΝ
'Έστιν. Ή δε μήτε μιiλλον μήτε ήττον ήρμοσμένη έστιν δτι πλέον ή έλαττον άρμονίαs μετέχει, ή το ίσον; Το ίσον. Ούκοϋν ψvX'iJ έπειδη ούδεν μιiλλον ούδ' ήττον άλλη άλληs αύτο τοϋτο, ψυχή, έστίν, ούδε δη μιiλλον ούδε ήττον ηρμοσται; Οϋτω. Τοϋτο δέ γε πεπονθυϊα ούδεν πλέον άναρμοστίαs ούδε άρμονίαs μετέχοι άν; Ού γdρ οδν. Τοϋτο δ' αδ πεπονθυϊα &.ρ' άν τι πλέον κακίαs ή άρετήs μετέχο ι έτέρα έτέραs, εϊπερ ή μεν κακία άναρμοστία, ή δε άρετfι άρμονία είη; Ούδ εν πλέον. Μιiλλον δ έ γέ που, ιΙι Σιμμία, κατd τον ορθον λόγον κακίαs ούδεμία ψvχη μεθέξει, είπερ άρμονία έστίν · άρμονία γdρ δήπου παντελώ s αύτο τοϋτο οδσα, άρμονία, άναρμοστίαs οϋποτ' άν μετάσχοι. Ού μέντοι. Ούδέ γε δήπου ψυχή, οδσα παντελώ s ψυχή, κακίαs. Πώs γdρ έκ γε τών προ ειρημένων; Έκ τούτου άρα τοϋ λόγου ήμϊν πιiσαι ψυχα 'i πάντων ζψων όμοίωs άγαθα 'i έσονται, είπερ όμοίωs ψυχα 'i πεΦύ κασιν αύτο τοϋτο, ψυχαί, εlναι. 'Έμοιγε δοκεϊ, εφη, ιΙι Σώκρατεs. Ή κα 'i καλώs δοκεϊ, ή δ' δs, οϋτω λέγεσθαι, κα 'i πάσχειν αν ταvτα ό λόγοs εί ορθη ή ύπόθεσιs ήν, το ψυχfιν άρμονίαν ' ειναι; Ούδ ' όπωστιοϋν, εφη. d 9 ή Τδ: εi β Stob. d 1 2 έπειδ>) om. Stob. ούδεv Bekker a 9 ψvχai secl. Heindorf Τ Stob.: τούτο το βδ εlναι ψvχαί Stob. om. βΤδ
e Ι ούδε' ] a 10 τούτο b Ι ιiv Stob.:
ΦΑΙΔΩΝ
τί δέ; ή δ ' δς· τών έν άνθρώπψ πάντων έσθ' δτι άλλο λέγεις άρχειν 7j ψυχη ν άλλως τε καi Φρόνιμον; Ούκ έγωγε. Πότερον συγχωροϋσαν τοϊς κατd το σώμα πάθε σι ν 7j καi έναντιουμένην; λέγω δε το τοιόνδε, οlον καύματος ένόντος καi δίιfιους έπi τούναντίον eλκειν, το μη πίνειν, καi πείνηι; ένούσηι; έπi το μη έσθίειν, καi άλλα μυρία που όρώμεν έναντιουμένην την ιfιυχην τοϊς κατd το σώμα · 7j οϋ; Πάνυ μεν οδν. Ούκοϋν αδ ώμολογήσαμεν έν τοϊι; πρόσθεν μήποτ' aν αύτήν, άρμονίαν γε οδσαν, έναντία ίj.δειν ο[ι; έπιτείνοιτο καi χαλψτο καi ψάλλοιτο καi άλλο ότιοϋν πάθοι; πάσχοι έκεϊνα έξ ιfιν τυγχάνοι οδσα, άλλ' eπεσθαι έκείνοιι; καi οϋποτ' aν ήγεμονεύειν; Ώμολογήσαμεν, f!Φη · πώι; γdρ ού; τί οδν; νϋν ού πιiν τούναντίον ήμϊν φαίνεται έργαζο μένη, ήγεμονεύουσά τε έκείνων πάντων έξ ιfιν φησί τιι; αύτην είναι, καi έναντιουμένη όλίγου πάντα διd παντοι; τοϋ βίου καi δεσπόζουσα πάνται; τρόπους, τd μεν χαλεπώ τερον κολάζουσα καi μετ' άλγηδόνων, τά τε κατd την γυμναστικην καi την lατpικήν, τd δε πρQ.ότερον, καi τd μεν άπειλοϋσα, τd δε νουθετοϋσα, ταϊς έπιθυμίαιι; καi όργαϊς καi Φόβοις ώι; άλλη οδσα άλλψ πράγματι δ ιαλεγομένη; ο[όν που καi 'Όμηροι; έν ΌδυσσείQ. πεποίηκεν, ού λέγει τον 'Οδυσσέα ·
στfιθοι; δε πλήξας κραδίην ήνίπαπε μύθψ · τέτλαθι δή, κραδίη · καi κύντερον άλλο ποτ' έτληι;. b 7 πάθΕσιν βΤΡQ (sed cf. ad b 8): παθήμασιν WV Stob. 1j καi om. β b 8 έναντιουμένην τwνΛ Stob.: έναντιουμένηv παθήμασιν β, Tmg, PQ ο[ον Τδ Stob.: ώs Εί Β: ώσΕi CD b 9 το BDτPQV Stob.: τού CW b ΙΟ που μυpία CQ Stob. όpώμΕν βΤδ: c 3-4 μήποτ' έpούμΕV Stob. c 3 πpόσθΕV βΤ Stob.: ψπpοσθΕV δ ιϊν αύτ!jν Τδ: μήποτΕ ταύτην β Stob. c 5 καi ψάλλοιτο om. Q ψάλλοιτο Stob.: ψάλλωτο Τ· πάλλοιτο βWΡVΛ c 6 τυγχάνοι Τ: τυγχάνει βδ Stob. c 9 νύν om. WΛ φαίνΕται ήμίν PV Stob. d 3 τε βΤ Stob.: δε δ d 4 την om. δ 1 49
94b
5
10 c
5
10 d
5
e
94e
5
95
5
b
5
c
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
rlp' οίει αύτον ταύτα ποιijσαι δ ιανοούμενον ώι; άpμονίαι; αύτijι; ούσηι; καi οϊαι; άγεσθαι ύπο τι.ϋν τού σώματο ι; παθη μάτων, άλλ' ούχ οϊαι; άγειν τε ταvτα καi δεσπόζειν, καi οϋσηι; αvτijι; πολv θειοτέpου τινοι; πpάγματοι; ή καθ' άpμονίαν; Νη Δ ία, tfJ Σώκpατει;, έμοιγε δοκεϊ. Ούκ άρα, tfJ άριστε, ήμϊν ούδαμfι καλι.ϋι; έχει Φυχην άρμονίαν τινιi Φάναι εlναι · οϋτε γιiρ άν, ώι; έοικεν, Όμήρψ θείψ ποιητfι όμολογοϊμεν οϋτε αvτοi ήμϊν αύτοϊι;. 'Έχει οϋτωι;, εφη. Εlεν δή, ή δ ' δι; ό Σωκράτηι;, τιi μεν Άρμονίαι; ήμϊν τijι; Θηβαϊκijι; ϊλεά πωι;, ώι; έοικε, μετpίωι; γέγονεν· τί δε δη τιi Κάδμου, εφη, tfJ Κέβηι;, πι.ϋι; ίλασόμεθα καi τίνι λόγψ; Σύ μοι δοκεϊι;, εφη ό Κέβηι;, έξευρήσειν· τουτονi γούν τον λόγον τον προι; τijν άρμονίαν θαυμαστι.ϋι; μοι εlπει; ώι; παριi δόξαν. Σιμμίου γιiρ λέγονται; δτε ήπόρει, πάνυ έθαύμαζον εϊ τι έξει τιι; χρήσασθαι τψ λόγψ αύτού · πάνυ ούν μοι άτόπωι; εδσξεν εvθvι; την πρώτην εφσδον ού δέξασθαι τού σού λόγου. ταύτιi δη ούκ liν θαυμάσαιμι καi τον τοv Κάδμου λόγον εί πάθοι. Ώγαθέ, εφη ό Σωκράτηι;, μη μέγα λέγε, μή τιι; ήμϊν βασκανία περιτρέΦrι τον λόγον τον μέλλοντα εσεσθαι. άλλιi δη ταvτα μεν τψ θεψ μελήσει, ήμεϊι; δε Όμηρικι.ϋι; έγγvι; ίόντει; πειpώμεθα εί άρα τι λέγειι;. έστι δε δη το κεφάλαιον ών ζητεϊι; · άξιοϊι; έπιδειχθijναι ήμι.ϋν τijν Φυχην άνώλεθρόν τε καi άθάνατον ούσαν, εί φιλόσοφοι; άνηρ μέλλων άποθανεϊσθαι, θαρρι.ϋν τε καi ήγούμενοι; άπο θανων έκεϊ εύ πράξειν διαφερόντωι; ή εί έν άλλψ βίψ βιοvι; έτελεύτα, μη άνόητόν τε καi ήλίθιον θάρpοι; θαρρήσει. το δε άποΦαίνειν δτι ίσχυρόν τί έστιν ή Φυχη καi θεοειδει; καi e 5 πpάyματος om. Τ Stob. e 7 έμοιyε βWΡQΛ Stob.: έμοi Τ: ούκ f.μοιyε V a 3 έχει τwνΛ Stob.: έχειν β, Tsv, PQ a 7 τοvτονi β: τούτον Τδ a 9 δτε βτWPQV: δτι Λ: δ yε Linde b Ι χpήσθαι τ οδν Τδ: μεν οt1ν β b 5 ήμϊν Par. r oo r : ήμών βΤδ Damasc. b 6 f.σεσθαι βΤ: λέyεσθαι δ · pηθήσεσθαι Platt c 4 άνόνητόν WΛ
ΦΑΙΔΩΝ
ή ν έτι πρότερον, πρiν ήμιi!> άνθρώπου!; γενέσθαι, ούδεν κωλύειν Φi/!> πάντα ταϋτα μηνύειν άθανασίαν μiν μ ή, δτι δε πολυχρόνιόν τέ έστιν Φυχη καi ήν που πρότερον άμή χανον δσον ΧΡόνον καi ijδει τε καi έπραττεν πολλa άττα · άλλα γαρ ούδέν τι μιiλλον ήν άθάνατον, άλλα καi αύτο το εί!; άνθρώπου σώμα έλθεϊν άρχη ήν αύτfj όλέθρου, ώ σπερ νόσο!;· καi ταλαιπωρουμένη τε δη τοϋτον τον βίον ζψη καi τελευτώσά γε έν τψ καλουμένψ θανάτψ άπολλύοιτο. διαψέρειν δε δη Φiι!> ούδεν είτε άπαξ εί!; σώμα έρχεται είτε πολλάκι!;, πρό!> γε το εκαστον ήμών ψοβεϊσθαι · προσήκει γαρ ψοβεϊσθαι, εί μη άνόητο!; είη, τψ μη είδότι μηδε έχοντι λόγον διδόναι ώ!> άθάνατόν έστι. τοιαϋτ' άττα έστίν, οlμαι, ώ Κέβη!>, δ. λέγει!>' καi έξεπίτηδε!> πολλάκι!; άνα λαμβάνω, ϊνα μή τι διαψύγτι ήμιi!>, εί τέ τι βούλει, προσθfιi> ή άψέλτιi> · Και ό Κέβη!>, l4λλ' ούδεν έγωγε έν τψ παρόντι, έφη, ούτε άψελείν ούτε προσθείναι δέομαι · έστι δε ταύτα δ. λέγω. Ό οδν Σωκράτη!> συχνον χρόνον έπισχwν και προς έαυτόν τι σκεΦάμενος, Ού ψαϋλον πριiγμα, έψη, ώ Κέβης, ζητεϊς · δλως γαρ δεϊ περi γενέσεως καi ψ θοριi!> την αίτίαν διαπραγματεύσασθαι. έγώ οδν σοι δίειμι πεpi αύτών, έαν βούλτι, τά γε έμα πάθη · έπειτα αν τί σοι χρή σιμο ν ψαίνηται ών ιϊν λέγω, προς την πειθώ πεpi ών δη λέγεις χpήστι. l4λλα μήν, έψη ό Κέβη!>, βούλομαί γε. »Ακουε τοίνυν ώς έpοϋντος. έγώ γάρ, έψη, ώ Κέβης, νέος wν θαυμαστώ βWΡVΛ: λέyειs TQ Stob. a 7 ύπεpήΦαvοs βΤδ Damasc. ( ύπέpφpωv schol. in τWΡ): ύπεpήφαvοv corr. m. rec. in V, Eus. Stob. Cyr. Theod Thom. Mag. a 8 εlvαι είδέvαι Τδ Eus. Cyr. Theod. Thom. Mag.: είδέvαι εlvαι Stob.: εlvαι β αίτίαs] ίστοpίαs Τ Thom. Mag. ( αίτίαs yp. τ)
95c
d
5
e
5
ro 96
5
96a b
5
c
5
d
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
έκαστον καi διιi τί άπόλλυται καi διιi τί έστι. καi πολλάκιs έμαυτον άνω κάτω μετέβαλλαν σκοπwν πρwτον τιi τοιάδε· " �ρ ' έπειδιiν το θερμον και το Φvχρον σηπεδόνα τινa λάβτJ, ιϊιs τινεs έλεγον, τότε δη τιi ζιpα συντρέΦεται; καi πότερον το αlμά έστιν ψ φρονοvμεν, η ό άηρ η το πιJρ; η τούτων μεν ούδέν, ό δ ' έγκέΦαλόs έστιν ό τιis αlσθήσειs παρέχων του ακούειν και οραν καi οσφραίνεσθαι, έκ τούτων δε γίγνοιτο μνήμη καi δόξα, έκ δε μνήμηs καi δόξηs λαβούσηs το ήρεμεϊν, κατιi ταvτα γίγνεσθαι έπιστήμην; καi α δ τούτων τιis Φ θοpιis σκοπwν, καi τιi περi τον ούpανόν τε καi την γijν πάθη, τελευτwν ούτωs έμαυτψ έδοξα πpos ταύτην την σκέΦιν άφυηs εlναι ώs ούδεν χpijμα. τεκμήριον δέ σοι έpω ίκανόν· έγω γιiρ α καi πρότερον σαΦws ήπιστάμην, ιϊιs γε έμαυτιp καi τοϊs ιiλλοιs έδόκουν, τότε ύπο ταύτηs τηs σκέΦεωs ούτω σΦόδρα έτυφλωθην, ιϊιστε άπέμαθον καi ταvτα α πpο του ψμην εlδέναι, περi aλλων τε πολλων καi διιi τί aνθρωποs αύξάνεται. τοvτο γιiρ ψμην προ τοv παντi δijλον εlναι, δτι διιi το έσθίειν καi πίνειν· έπειδιiν γιiρ έκ των σιτίων ταϊs μεν σαρξi σάρκεs προ σγένωνται, τοϊs δε οστοϊs οστά, καi ούτω κατιi τον αύτον λόγον καi τοϊs aλλοιs τιi αύτwν ο lκεϊα έκάστοιs πpοσγένηται, τότε δη τον όλίγον όγκον όντα ύστερον πολvν γεγονέναι, καi ούτω γίγνεσθαι τον σμικpον ιiνθpωπον μέγαν. οϋτωs τότε ψμην· ού δοκw σοι μετρίωs; 'Έμοιγε, εφη ό Κέβηs. ΣκέΦαι δη καi τάδ ε έτι. ψμην γιiρ ίκανws μοι δοκεϊν, όπότε τιs Φαίνοιτο ιiνθρωποs παpαστιis μέγαs σμικpψ b 2 το θεpμον καi το ύγpόν Sprengel: καi το b Ι πpwτον om. β b 3 δη βΤδ Stob. Phot. Sud.: ήδη Eus. Cyr. Φvχpον secl. Schanz b 8 κατιi ταύτα βWQVAh Eus., Stob. Ι. 339· Ι. 482 (L), Cyr.: καi ταύτα τ Stob. Ι. 482 (Ρ): καi κατιi ταύτα Λ: κατιi ταύτιi Ρ c Ι τε om. β c 5 ταύτης τής βΤQ Theod.(BLMSCV): αύτής τής WPV Eus. Cyr. Stob. Theod.(K): αύτής Cyr. c 6 άπέμαθον τwνΛ Eus. Stob. Theod.: ιiποτ(ε) έμαθον βΡQ ταύτα τwνΛΒ' Eus. Cyr.: om. βΡQ Theod. c 9 τού iσθίειν Τ d 8 yιip βΛ: yιip έyω Τ: yιip d 9 παpαστιiς άνθρωπος δ έyωyε WPQVB'
ΦΑΙΔΩΝ
96e
μείζων εlναι αύτfί τfi κεΦαλfι, καi ίππος ίππου · καi έτι γε τούτων έναργέστερα, τd δέκα μοι έδόκει τών όκτω πι\έονα εlναι διd το δύο αύτοϊς προσεϊναι, καi το δ ίπηχυ τοv πηχυαίου μεϊζον εlναι διd το ήμίσει αύτοv ύπερέχειν. Νυν δε δή, έφη ό Κέβης, τί σοι δοκεϊ περi αύτών; Πόρρω που, εφη, νiJ Δία έμε εlναι τοv οίεσθαι περi τούτων του την αίτίαν είδέναι, ός γε ούκ άποδέχομαι έμαυτού ούδε ώς έπειδdν ένί τις προσθfι εν, ή το εν 4ι προσετέθη δύο γέγονεν, (ή το προστεθέν> ' ή το προστεθεν καi 4ι προσετέθη διd την πρόσθεσιν τοv έτέρου τψ έτέρψ δύο έγένετο · θαυμάζω γιiρ εί ότε μεν έκάτερον αύτών χωρiς άλλήλων ήν, εν άρα έκάτερον ήν καi ούκ ή στην τότε δύο, έπεi δ' €πλησίασαν άλλήλοις, αύτη άρα αίτία αύτο ϊς έγένετο τοv δύο γενέσθαι, ή σύνοδος τοv πλησίον άλλήλων τεθijναι. ούδέ γε ώς έάν τις εν δ ιασχίσυ, δύναμαι έτι πεί θεσθαι ώς αύτη αδ αίτία γέγονεν, ή σχίσις, τοv δύο γεγο ιιέναι · έναντία γιiρ γίγνεται ή τότε αίτία τοv δύο γίγνεσθαι. τότε μεν γιiρ ότι συνήγετο πλησίον άλλήλων καi προσετίθετο eτερον έτέρψ, νύν δ ' ότι άπάγεται καi χωρίζεται ετερον άΦ' έτέρου. σvδέ γε δι' ότι εν γίγνεται ώς έπίσταμαι, έτι πείθω έμαυτόν, ούδ' άλλο ούδεν ένi λόγψ δι' ότι γίγνεται ή άπόλλυται ή έστι, κατιi τούτον τον τρόπον τijς μεθόδου, άλλά τιν' άλλον τρόπον αύτος είκfι Φύρω, τούτον δε ούδαμfι προσίεμαι. :Αλλ' άκούσας μέν ποτε έκ βιβλίου τινός, ώς έφη, :Αναξ αγόρου άναγιγνώσκοντος, καi λέγοντας ώ ς άρα νούς
e
ίmτου βδ: ίππφ τ e Ι αύηj βΤδ: αύτού Wyttenbach e z έναpγέστεpον VΛ e 3 το ' βΤ Π5: το τd δ πpοσεiναι Τδ: πpοσθεiναι β Πs e 4 ήμίσει 'ΓWΡQΛ Π5: ήμισυ βV Pήsc. e 7 του om V, del nesc in Q e 9 (ή το πpοστεθέν), ή το a 4 αίτία πpοστεθέν Wyttenbach, cf. Plot.: ή το πpοστεθεν βΤδ Π5 αύτοi5 β: αύτοf5 αίτία Τδ: αύτwν αίτία Sext. a 5 τού δύο δ: δύο a 6 διασχίσrι βΤQ Sext.: διχάσrι WPV β: δυοϊν Τ Sext. a 7 ώ5 αύτη αι1 βδ. ώ5 αύτη Τ: δτι ώσαύτω5 Sext. a 8 ή Hein b Ι γίγνεσθαι βΤ: γενέσθαι δ Sext. dorf: ή βΤδ Sext. b z το έτεpον WPV (sed το punct. not. in V) b 4 ένi λόγφ βδ: έν όλίγφ Τ b 5 ante γίγνεται add. ή WVΛ 1 53
5
97
5
b
5
c
97c
5
d
5
e
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
έστιν ό διακοσμώ ν τε καί: πάντων αίτιοs, ταύτn δ η rfι αίτίg. ήσθην τε καί: έδοξέ μοι τρόπον τινιi εδ έχειν το τον νούν εlναι πάντων αίτιον, καί: ήγησάμην, εί τούθ' οϋτωs έχει, τόν γε νούν κοσμούντα πάντα κοσμεϊν καί: lκαστον τιθέναι ταύτn δπυ ιiν βέλτιστα έχυ · εί οδν τιs βούλοιτο την αίτίαν εύρεϊν περί: έκάστου οπυ γίγνεται ή άπόλλυται ή eστι, τούτο δεϊν περί: αύτού εύρεϊν, οπυ βέλτιστον αύτψ έστιν ή εlναι ή άλλο ότιούν πάσχειν ή ποιεϊν · έκ δε δη τού λόγου τούτου ούδεν άλλο σκοπεϊν προσήκειν άνθρώπφ καί: περί: αύτού €κείνου καί: περί: τών άλλων άλλ' ή το άριστον καί: το βέλτιστον. άναγκαϊον δε εlναι τον αύτον τούτον καί: το χεϊρον είδένα ι · την αύτην γιiρ εlναι έπιστήμην περί: αύτών. ταύτα δη λογιζόμενοs ιi σμενοs ηύρηκέναι ψμην δ ιδά σκαλον τήs αίτίαs περί: τών όντων κατιi νούν έμαυτψ, τον 14ναξαγόραν, καί μοι Φράσειν πρώτον μεν πότερον ή γij πλατεϊά έστιν ή στρογγύλη, έπειδη δε φράσειεν, έπεκδιη γήσεσθαι την αίτίαν καί: την άνάγκην, λέγοντα το άμεινον και οτι αυτην αμεινον ην τοιαυτην ειναι· και ει εν μεσφ Φαίη εlναι αύτήν, έπεκδιηγήσεσθαι ώs άμεινον ήν αύτην έν μέσφ εlναι · καί: εί μοι ταύτα άποΦαίνοι, παρεσκευάσμην ώs ούκέτι ποθεσόμενοs αίτίαs άλλο εlδοs. καί: δη καί: περί: ήλίου ούτω παρεσκευάσμην ώσαύτωs πευσόμενοs, καί: σελήνηs καί: τών άλλων άστρων, τάχουs τε πέρι προs άλληλα καί: τροπών καί: τών άλλων παθημάτων, πij ποτε ταύτ' άμεινόν έστιν lκαστον καί: ποιεϊν καί: πάσχειν ιi πάσχει. ού γιiρ άν ποτε αύτον ψμην, Φάσκοντά γε ύπο νού αύτιi κεκοσμijσθαι, άλλην τινιi αύτοϊs αίτίαν έπενεγκεϊν ή ότι βέλτιστον αύτιi οϋτωs έχειν έστί:ν ω σπερ έχει · έκάστφ ...
98
5
n
�
,
t1
ι"
,
S'
"'
'
'
,
c 3 τε om. Τ c 2 δη βWPQ Eus.: ήδη Τ: δε V c 7 δ'Π'f/ ή τιiJv om. β Eus. d 3 €κείνου β, cοπ. nesc in Q: om. Τδ Eus. d 8-e Ι έστiv ή y'lj πλατεία δ e 3 οτι] δι' δτι Richards e + αύτηv' βΤΡQ Eus.: αύηj WVΛ a Ι άποψαίvοι TQ Eus.: άποψαίvοιτο βδ παpεσκευάσμηv βΤ Eus.: παpεσκευασάμηv δ Eust. a 2 ποθεσ6μεvο> Τ Eus.: ποθiσωv Eust.: ύποθησ6μεvο> WVΛ: ύποθ€ μεvο> βΡQΤ' a 8 αίτίαv αύτοί> WPVΛB': αύτοί> Q a 9 βiλ τιοv WPVΛ 1 54
ΦΑΙΔΩΝ
98b
οδν αυτων άποδιδόντα ΠJν αίτίαν και κοινΊ] πάσι το έκάστψ βέλτιστον ψμην και ΤΟ κοινον πάσιν έπεκδιηγή σεσθαι άγαθόν· και OVK aν άπεδόμην πολλού TaS' έλπίδαS', άλλd πάνυ σπουδΊ] λαβwν τdς βίβλουS' ώS' τάχιστα o lόS' τ' ή άνεγίγνωσκον, ϊν' ώS' τάχιστα είδείην ΤΟ βέλτιστον και το χείρον. :Α.πο δη θαυμαστijS' έλπίδοS', ώ έταϊpε, ψχόμην Φερό μ.ενοS', έπειδη προϊwν καi άναγιγνώσκων όρώ άνδρα τψ μεν νψ ούδεν χρώμενον οtίδέ τιναS' αίτίας έπαιτιώμενον είS' το διακοσμεϊν τd πράγματα, άέρας δε καi αίθέραS' καi ϋδατα αίτιώμενον καi άλλα πολλd και άτοπα. καί μοι έδοξεν όμοιότατον πεπονθέναι wσπερ ιϊν εϊ τις λέγων δτι ΣωκράτηS' πάντα δσα πράττει νψ πράττει, κάπειτα έπι χειpήσαS' λέγειν τdS' αίτίας έκάστων ών πράττω, λέγοι πρώτον μεν δτι διd ταύτα νύν ένθάδε κάθημαι, δτι σύγκει ταί μου το σώμα έξ όστών καi νεύρων, καi τd μεν όστά έστιν στεpεa και διαΦυaS' εχει χωρiS' άπ' άλλiJλων, τα δε νεύρα οlα έπιτείνεσθαι καi άνίεσθαι, περιαμπέχοντα τd όστά μετd τών σαρκών και δέρματοS' δ συνέχει αύτά · αίωρουμένων οδν τών όστών έν ταίS' αύτών συμβολαίS' χαλώντα και συντείνοντα τd νεύρα κάμπτεσθαί που ποιεί οlόν τ' εlναι έμε νύν τd μέλη, καi διd ταύτην ΠJν αίτίαν συγκαμφθεις ένθάδε κάθημαι · καi αδ περi τού διαλέγε σθαι ύμ.ϊν έτέρας τοιαύτας αίτίαS' λέγοι, Φωνάς τε και άέρας καi άκοdς καi άλλα μυρία τοιαύτα αίτιώμενοS', άμελήσας τιiς ώς άληθώς αίτίας λέγειν, δτι, έπειδη :Α θηναίοις έδοξε βέλτιον εlναι έμού καταψηφίσασθαι, διd ταύτα δη καi έμοi βέλτιον αδ δέδοκται ένθάδε καθijσθαι, καi δικαιότερον παραμένοντα ύπέχειν ΠJν δίκην Ύjν ιϊν κελεύσωσιν · έπεi νη τον κύνα, ώς έγώμαι, πάλαι άν ταύτα
b
b Ι αύτώv βWΡQΛ: αύτψ ν ut vid.: αύτόv Τ: om. Eus. b 7 έλπίb 8 (τόv) άvδpα δοs ιΙι έταipε βΛ: ιΙι έταipε έλπίδοs 'fWPQV Eus. λέγων βΤ, Wsv, VΛ Eus.: Richards c 3 όμοι6τατ6v τι WVΛ λέyοι WPQ d 3 έμβολαis WΡΛ e 3 έvθάδε ΒDΤδ Eus.(I): έvταύθα C Eus.(ON) e 4-5 ιϊv κελεύσωσιv βδ: άv κελεύωσιv Τ: κελεύοvσιv Eus.
155
5
c
5
d
5
e
5
99a
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
99
τd νεϋρα καi τd όστά ή περi Μέγαρα ή Βοιωτοv� ήν, ύπο δ όζη� φερόμενα τοϋ βελτίστου, εί μη δικαιότερον ψμην καi κάλλιον εlναι προ τοϋ Φ εύγειν τε καi άποδιδράσκειν ύπέχειν τfι πόλει δίκην 7jντιν' άν τάττn. άλλ' αίτια μεν τd τοιαϋτα καλεϊν λίαν άτοπον· εί δέ τι� λέγοι δτι άνευ τοϋ τd τοιαϋτα έχειν καi όστά καi νεϋρα καi δ σα άλλα έχω ούκ ιϊν οlό� τ' ή ποιεϊν τd δόζαντά μοι, άληθή ιϊν λέγοι · ώ� μέντοι δ ιd ταϋτα ποιώ α ποιώ, καi ταϋτα νψ πράττων, άλλ' ού τfι τοϋ βελτίστου αίρέσει, πολλη ιϊν καi μακρd pQ.θυμία είη τοϋ λόγου. το γdρ μη διελέσθαι οlόν τ' εlναι δτι άλλο μέν τί έστι το αίτιον τψ όντι, άλλο δε έκεϊνο άνευ ού το αίτιον ούκ άν ποτ' είη αίτιον· δ δή μοι φαίνονται φηλαΦώντε� οί πολλοi ω σπερ έν σκότει, άλλοτpίψ όνόματι προσχρώ μενοι, ώ� αίτιον αύτο προσαγορεύειν. διο δη καi ό μέν τι� δίνην περιτιθεi� τfι γij ύπο τοϋ ούρανοϋ μένειν δη ποιεϊ την γήν, ό δε ω σπερ καρδόπψ πλατείQ. βάθρον τον άέρα ύπερείδει · την δε τοϋ ώ� οlόν τε βέλτιστα αύτd τεθήναι δύναμιν ούτω νϋν κεϊσθαι, ταύτην ούτε ζητοϋσιν ούτε τινd οίονται δαιμονίαν ίσχvν έχειν, άλλd ήγοϋνται τούτου ':Ατλαντα άν ποτε ίσχυρότερον καi άθανατώτερον καi μάλλον άπαντα συνέχοντα έζευρεϊν, καi ώ� άληθώ� το άγαθον καi δέον συνδεϊν καi συνέχειν ούδεν οίονται. έγι.C.ι μεν ούν τή� τοιαύτη� αίτία� OΠ'fl ποτε έχει μαθητη� ότουοϋν 7jδιστ' άν γενοίμην· έπειδη δε ταύτη� έστερήθην καi ούτ' αύτο� εύρεϊν ούτε παρ' άλλου μαθεϊν οlό� τε έγενόμην, τον
5
b
5
c
5
a 6 άλλα όσα a Ι καi Τδ Eus . τε καi β πεpi Βοιωτοii> Π3 δ a 7 άληθή ιϊν λέγοι om. Τ, Π3 ut νίd. a 8 ποιώ ιϊ Τδ Π3 Eus.. ποιών ιϊ β καi ταύτη V: καi ταύτ' ιϊ Eus πpάπων Heindorf: πpάπω βΤδ Eus. b 2-3 έστι η Τ b 5 σκότει βΤ Stob. Simpl.: σκότψ Tsv, δ όνόματι TQ Stob. Simpl.: όμματι βWΡVΛ b 8 άέpα βΤΡ Eus. Stob. Simpl. άέpα κάτω WQVΛ c Ι βέλτιστα αύτιi Τ Eus. Stob. Simpl.: αύτιi βέλτιστα δ. βέλτιστον αύτιi β c 4 ':Ατλαντα ιϊν ποτε β. ιϊν ποτε ':Ατλαντα Τδ Eus. Stob. c 5 καi ώ> βΤΡQ Eus. Stob.: το δ€ καi ώ> WΛ· το δ€ ώ> V c 7 τοιαύτη> βδ Stob.· αύτή> Τ .
ΦΑΙΔΩΝ
99d
δεύτερον πλοϋν έπi την πjs αίτίαs ζήτησιν fι πεπραγμάτευμαι βούλει σοι, έφη, έπίδειξιν ποιήσωμαι, ώ Κέβηs; ΎπερΦυώs μεν οδν, έφη, ώ s βούλομαι. 'Έδοξε τοίνυν μοι, ή δ' δs, μετd ταϋτα, έπειδη άπειρήκη τιi όντα σκοπών, δεϊν εύλαβηθfιναι μη πάθοιμι όπερ οί τον ijλιον έκλείποντα θεωροϋντεs καi σκοπούμενοι πάσχουσιν· διαφθείρονται γάρ που ένιοι τιi όμματα, έιiν μη έν ϋδατι ή τινι τοιούτψ σκοπώνται την είκόνα αύτοϋ. τοιοϋτόν τι καi έγdι διενοήθην, καi έδεισα μη παντάπασι την ψυχην τυΦλωθείην βλέπων προs τd πράγματα τοίs όμμασι καi έκάστrι τών αίσθήσεων έπιχειpών ιϊπτεσθαι αύτών. έδοξε δή μοι χρήναι είs τovs λόγουs καταφυγόντα έν έκείνοιs σκοπείν τών όντων την άλήθειαν. ίσωs μεν οδν ψ είκάζω τρόπον τινd ούκ έοικεν · ού γdρ πάνυ συγχωρώ τον έν λόγοιs σκοπούμενον τd όντα έν είκόσι μ έπi χι όνα θεpμον έπάγοι, ύπεξΊ7ει ά ν ή χιwν 5 οδσα σώ!; καi άτηκτο!;; ού γαp άν άπώλετό γε, ούδ' αδ
10 b
5
c
5
ΙΟ
d
ύπομένουσα έδέξατο άν την θεpμότητα. 'Αλη θή, εφη, λέγει!;. 'Ώ!> δ' αϋτω!; οlμαι κάν εί το άψυκτον άνώλεθpον ήν, όπότε έπi το mJp ψυχpόν τι έπύει, οϋποτ' άν άπεσβέννυτο ούδ' άπώλλυτο, άλλα σών άν άπελθον ψχετο. 'Ανάγκη, εφη. Ούκοvν καi ιfιδε, εφη, άνάγκη πεpi του άθανάτου είπεϊν; εί μεν το άθάνατον καi άνώλεθpόν έστιν, άδύνατον ψυχ[j, όταν θάνατο!; έπ' αύΠJν ίυ, άπόλλυσθαι· θάνατον μεν γαp δη έκ τών πpοειpημένων ού δέξεται ούδ' έσται τεθνηκυία, w σπεp τα τpία ούκ έσται, εφαμεν, άpτιον, ούδέ γ' αδ το πεpιττόν, ούδε δη πiip ψυχpόν, ούδέ γε ή έν τψ πυpi θεpμότη!;. " Άλλα τί κωλύει, " Φαίη άν τι!;, "άpτιον μεν το πεpιττον μη γίγνεσθαι έπιόντο!; τοiί άpτίου, wσπεp ώμολόγηται, άπολομένου δε αύτοiί άντ' έκείνου άpτιον γεγονέναι; " τψ ταiίτα λέγοντι ούκ άν έχοιμεν διαμαχέσα σθαι ότι ούκ άπόλλυται · το γαp άνάpτιον ούκ άνώλεθpόν έστιν· έπεi εί τοiίτο ώμολόγητο ήμίν, pQ.δίω!> άν διεμαχόμεθα ότι έπελθόντο!; τοiί άpτίου το πεpιττον καi τα τp ία ο ίχεται άπιόντα · καi πεpi πvpo!> καi θεpμοiί καi τών άλλων ούτω!; άν διεμαχόμεθα. ή οϋ; Πάνυ μεν οδν. Ούκοiίν καi νiίν πεpi τoii άθανάτου, εί μεν ημιν όμο λογεϊται καi άνώλεθpον εlναι, ψυχη άν είη πpο!> τψ άθά νατο!; εlναι καi άνώλεθpο!>· εί δε μή, άλλου άν δέοι λόγου. a 4 έπάyοι C'fWPQ: έπάyει V Stob.: έπαyάyοι BD a 8 ώs δ' αύτωs Τδ Stob.. ώσαύτωs β ίiψυκτον βΤδ: ψυχpον Stob.: ίiι/ιυχpον Wyttenbach b I είπείν om. τ Stob. b 6 πύp β: 7'0 πύp Τδ Stob. c 1 άπολομένου BDT: άπολλυμένου δ Stob.(P): άπολλομένου Stob.(F): άπολλουμένου C c 2 διαμαχέσασθαι 'fWPV: διαμάχεσθαι βQ Stob. c 4 ώμολόγητο βWPV: ώμολοyείτο TQ c 9 άθανάτου βδ: ?Λ Stob. c 8 πάνυ μ€ν ο.Jν om. TQ θανάτου Τ Stob. ήμίν βΤ Π3 Stob.: om. δ c 10 τψ 'fWPQVB' Stob.: το β B•mg
χ 68
ΦΑΙΔΩΝ
106d
11λλ' ούδeν δεϊ, έφη, τούτου γε ένεκα · σχολfι γaρ άν τι άλλο Φθορaν μη δέχοιτο, εί τό γε ά.θάνατον ά.ίδιον δν Φθορaν δέξεται. Ό δέ γε θεος οlμαι, έφη ό Σωκράτης, καi αύτο ΤΟ τijς ζωής εlδος καi εϊ τι άλλο άθάνατόν έστιν, παρa πάντων άν όμολογη θείη μηδέποτε ά.πόλλυσθαι . Παρa πάντων μέντοι νη Δ ί', έφη, άνθρώπων τέ γε καi έτι μάλλον, ώ ς έγ b 3 δη Stob. b 2 πάντα βΤS Stob.: ταύτα WPQVΛ BDτWPS: δε CQV Stob. b 4 αύτο Heindorf: αύτον βΤδ Stob. c 1 ovv βΤ Stob.: ovv όpμ:ήσαv δ c l διιi om. Stob. c 3 τε' βΤ Stob.: δε δ c 4 μev om. Stob. c 5 καi διιi om. δ c 7 έκάστου> βΤδ: έκάστοι> Stob.(P): εκαστος Stob.(F) όδο ποιεiται βΤ, Wsv, QVΛ: εΙδοποιείται WP: όδοποιήται (sic) S: όδοποίη ται Stob.(F): ώδοποιήται Stob.(P) d 2 έλάττω δ βpαδυ τlpους τ
1 77
5
b
5
c
5
d
1 12d
5
e
5
113
5
b
5
ΠΛΑΤ Ω Ν Ο Σ
έμβάλλει, τd μεν πολv κατωτέρω ή fι έπηντλείτο, τd δ ε όλίγον · πάντα δε ύποκάτω είσρεί τής έκροής, καi ένια μεν καταντικρv fι είσρεί έξέπεσεν, ένια δε κατd το αύτο μέρος· έστι δε α παντάπασιν κύκλιp πεpιελθόντα, ή ιϊπαξ ή καi πλεονάκις περιελιχθέντα περι την γήν ωσπερ οί όΦεις, είς το δυνατόν κάτω καθέντα πάλιν έμβάλλει. δυνατόν δέ έστιν έκατέρω σε μέχρι τοϋ μέσου καθιέναι, πέpα δ' ού · άναντες γαρ άμΦοτέροις τοίς ιJεύμασι το έκατέpωθεν γίγνεται μέρος. Ta μεν οιJν δη άλλα πολλά ΤΕ καi μεγάλα καi παντοδαπd pεύματά έστι · τυγχάνει δ ' άρα όντα έν τούτοις τοίς πολλοίς τέτταρ' άττα pεύματα, ών το μεν μέγιστον καi έξωτάτω pέον πεpi κύκλιp ό καλούμενος 'Ωκεανός έστιν, τούτου δε καταντικρv καi έναντίως pέων �χέρων, δς δι' έpήμων τε τόπων pεί άλλων καi δη καi ύπό γήν pέων είς τήν λίμνην άΦικνείται τήν �χεpουσιάδα, ού αί τών τετε λευτηκότων ψυχαi τών πολλών άΦικνοϋνται καί τινας είμαpμένους χρόνους μείνασαι, αί μeν μακροτέρους, αί δε βραχυτέρους, πάλιν έκπέμπονται είς τdς τών ζψων γενέ σεις. τpίτος δε ποταμός τούτων κατd μέσον έκβάλλει, καi έγγvς τής έκβολής έκπίπτει είς τόπον μέγαν πυρi πολλιjι καόμενον, καi λίμνη ν ποιεί μείζω τής παρ ' ήμίν θαλάττης, ζέουσαν ϋδατος καi πηλοϋ· έντεϋθεν δε χωρεί κύκλιp θολερος καi πηλώδης, περιελιττόμενος δε τfj γiί άλλοσέ τε άΦικνείται καi παρ' έσχατα τής �χερουσιάδος λίμνης, ού συμμειγνύμενος τιjι ϋδατι · περιελιχθεiς δε πολλάκις ύπό γής έμβάλλει κατωτέρω τοϋ Ταρτάpου · ούτος δ ' έστiν δν έπονομάζουσιν ΠυριΦλεγέθοντα, ού καi οί pύακες άποd 3 ή fι Wyttenbach: ή εi WPS: fι TQ, Β' ut vid.: ή CD ut vid.: ήi Β ut vid.: ή VΛ. om. Stob. (in d3 et d5 accentus et spiήtus a correctoήbus varie vexati in BD) d 5 fι 'ΓΡQΛ, Β' ut vid., fort. D, Stob., W se corr. (omiserat pr. W): fι Β ut vid . ή C. ή SV ή fι Wyttenbach: cf ad d3. εiσρεϊ om. Stob. e 2 ιivαvτες γιiρ άμφοτf.ροις Τ Stob.: προς ιivαvτες γιiρ άμΦοτf.ροις ut vid. legit ΑΙ. Meteor. 356• 13: ιivαvτες γιiρ προς άμφο τf.ροις β, γρ. Τ': προς γιiρ άμφοτf.pοις δ: γιip προς άμΦ6τεpα Wmg iτf.ρωθεv Hackforth e 6 ιiττα βWΡSΛ: άπα τιi V: όντα QB': om. Τ Stob. e 8 έvαvτίως CDTQV Stob.: έvαvτίος BWPSΛ a 2 ού] ο[ Λ
ΦΑΙΔΩΝ
113b
σπάσματα άναΦυσωσιν δπrι ιϊν τύχωσι rij� γij� · τούτου δε αδ καταντικρv ό τέταρτο� έκπίπτει εί� τόπον πρωτον δεινόν τε και ίiγριον, ώ� λέγεται, χpωμα δ' έχοντα όλον οlον ό κυανό�, δ δη έπονομάζουσι Στύγιον, και την λίμνην 1jν ποιεϊ ό ποταμό� έμβάλλων, Στύγα · ό δ ' έμπεσwν ένταύθα και δεινd� δυνάμει� λαβων έν τψ ύδατι, δv� κατd rij� γij�, περιελιπόμενο� χωρεϊ έναντίο� τψ ΠυριΦλεγέ θοντι και άπαντ� έν ηj 11χερουσιάδι λίμνυ έξ έναντίας · και οtίδε το τούτου ύδωρ ούδενι μείγνυται, άλλα και οδτος κύκλψ περιελθων έμβάλλει είς τον Τάρταρον έναντίος τψ ΠυριΦλεγέθοντι · όνομα δε τούτψ έστίν, ώ� οί ποιηται λέγουσιν, Κωκυτός. Τούτων δε ούτω� πεΦυκότων, έπειδdν άΦίκωνται οί τετελευτηκότες είς τον τόπον ο[ ό δαίμων έκαστον κομίζει, πρωτον μεν διεδικάσαντο οί τε καλως και ό σίως βιώ σαντες καi οί μ ή. και οί' μεν ιϊν δόξω σι μέσω ς βεβιωκέναι, πορευθέντε� έπι τον 11χέροντα, άναβάντες α δη αύτοϊς όχήματά έστιν, έπι τούτων άΦικνοϋνται είs- την λίμνην, και έκεϊ οίκούσί τε και καθαιρόμενοι των τε άδικημάτων διδόντες δίκας άπολύονται, εϊ τίς τι ήδίκηκεν, των τε εύεργεσιων τιμdς φέρονται κατd την άξίαν έκαστο�· οί' δ ' ιϊν δόξωσιν άνιάτως έχειν διd τd μεγέθη των άμαρτη μάτων, ή ίεροσυλίαs- πολλα� και μεγάλαs- ή Φόνου� άδί κουs- καi παρανόμους πολλοvς έξειργασμένοι ή άλλα όσα τοιαύτα τυγχάνει όντα, τούτους δε ή προσήκουσα μοϊρα ρίπτει εί� τον Τάρταρον, όθεν οϋποτε έκβαίνουσιν. οί' δ ' ιϊν ίάσιμα μεν μεγάλα δε δόξωσιν ήμαρτηκέναι άμαρrήματα, b 6 O'Π'fl βΤδ: όπου Eus. Theod.: όποι Stob. b 7 αι1 Τδ Eus. Stob. Theod.: αύτού β c z ή ν S m. 1 ut vid. sv, Theod.(MSCV): om. βΤδ Eus. Stob. Theod.(ΚBL) c 4 έναντίο� BD'ΓWPQ Theod. c 5 :4χεpοιισιάδι (ΚΒLV): έναντίω� CSVΛ Eus. Stob. Theod.(MSC) c 7 έναντίο� βTPQSV: :4χεpοιισί� WΛ Eus. Stob. Theod. βΤΡQΛ Theod.(SV): έναντίω� WSV Eus. Stob. Theod.(M): έναντία d 3 or ΤΕ όσίω� καi δικαίω� βιώσαντε� Theod.(K), έναντία� (BL) Eus. d 7 τε' om. δ: γε Β' d 8 ήδίκησεν C Stob. e 3 ή' om. βΛ e 5 τοιαύτα τυγχάνει ίίντα BDT Eus. Stob.: τυγχάνει τοιαύτα όντα CWPQSΛh Theod.: τυγχάνει όντα τοιαύτα VΛ 1 79
c
5
d
5
e
5
113e
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
ο [ον προάσματος. ΕΡΜ. Ναί. ΣΩ. Ύr/>αντικον δέ γε ή κερκίs; ΕΡΜ. Πώς δ ' οϋ; ΣΩ. Ύψαντικος μεν aρα κερκίδι καλώς χρήσεται, 5 ΕΡΜ.
ΣΩ. Και
a 10 έyωy' W ut vid. Β ipse)
b 10 ού Stephanus: oιJv βΤδ (sed v punctis not. b 13 άpα βΤQ. δη άpα W
ΚΡΑΤΥΛΟΣ
388c
καλιiιs δ' έστiν ύΦαντικιiι s · διδασκαλικόs δε όνόματι, καλιiιs δ' έστi διδασκαλικιiιs. ΕΡΜ. Ναί. ΣΩ. Τψ τίνοs οδν €ργψ ό ύΦάντηs καλιiιs χρήσεται δταν τfJ κερκίδι χρήται; ΕΡΜ. Τψ τοϋ τέκτονοs. ΣΩ. Πιis δε τέκτων η ό riJν τέχνην έχων; ΕΡΜ. Ό riJν τέχνην. ΣΩ. Τψ τίνοs δε έργψ ό τρυπητiJs καλιiιs χρή σεται δταν τψ τρυπάνψ χρήται; ΕΡΜ. Τψ τοv χαλκέωs. ΣΩ. �ρ ' οδν πιis χαλκεvs η ό την τέχνην έχων; ΕΡΜ. ·ο την τέχνην. ΣΩ. Εlεν. τψ δε τίνοs έργψ ό διδασκαλικόs χρή σεται δταν τψ όνόματι χρήται; ΕΡΜ. Οuδε τοϋτ' έχω. ΣΩ. Οuδε τοϋτό γ' έχειs είπεϊν, τίs παραδίδωσιν ήμϊν τιi όνόματα ols χριiιμεθα; ΕΡΜ. Ου δήτα. ΣΩ. �ρ · ovχi ό νόμοs δοκεϊ σοι ό παραδιδοvs αvτά; ΕΡΜ. 'Έοικεν. ΣΩ. Νομοθέτου άρα €ργψ χρή σεται ό διδασκαλικόs δταν όνόματι χρήται; ΕΡΜ. Δοκεϊ μοι. ΣΩ. Νομοθέτηs δέ σοι δοκεϊ πιis εlναι άνiJρ η ό την τέχνην έχων; ΕΡΜ. Ό την τέχνην. ΣΩ. Οvκ άρα παντόs άνδρόs, ώ Έρμόγενεs, όνομα θέσθαι, άλλά τινοs όνοματουργοv · ούτοs δ ' έστίv, ώs c 6-7 όνόματι καλώς, καλώς m. rec. in Coisl. 1 5 5 c 1 2 τέκτων βΤ· τέκτων έστiν δ d 2 όταν . . . χpήται om. Τ d 5 ό τη ν d 6 χpήται prW (corr. W τέχνην om. Β: ό την τέχνην έχων Β' mg ipse) d 9 τούτο γ' βW. τούτ' TQ d 1 2 σοι Τ: σοι εlναι βδ e 4 εlναι βΤQ· ιiν εlναι w a Ι θέσθαι τ θέσθαι ταύτα w έστiν βδ 1 97
ιο
d
5
ιο
e
5
389
389a
5
b
5
ιο c
5
10
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
lοικεν, ό νομοθέτη ι;, δ ι; δ η τών δημιουργών σπανιώτατοι; έν άνθρώποιι; γίγνεται. ΕΡΜ. 'Έοικεν. ΣΩ. '1θι δή, έπίσκεψαι ποϊ βλέπων ό νομοθέτη ι; τιi ονόματα τίθετα ι · έκ τών lμπροσθεν δε άνάσκεψαι. ποϊ βλέπων ό τέκτων τi] ν κερκίδα ποιεϊ; &.ρ ' ού προι; τοιοϋτόν τι δ έπε Φύκει κερκίζειν; ΕΡΜ. Πάνυ γε. ΣΩ. τί δέ; άν καταγfι αύτψ ή κερκiι; ποιοϋντι, πότερον πάλιν ποιήσει aλλην προι; τi]ν κατεαγυϊαν βλέπων, η προι; έκεϊνο το εlδοι; προι; δπερ καi fjν κατέαξεν έποίει; ΕΡΜ. Προι; έκεϊνο, lμοιγε δοκεϊ. ΣΩ. Ούκοϋν έκεϊνο δικαιότατ' άν αύτο δ lστιν κερκiι; καλέσαιμεν; ΕΡΜ. 'Έμοιγε δοκεϊ. ΣΩ. Ούκοϋν έπειδιiν δέΊJ λεπτψ ίματίφ η παχεϊ η λινψ η έρεψ η όποιφοϋν τινι κερκίδα ποιεϊν, πάσαι; μεν δεϊ το rfιs κερκίδοs εχειν εlδοs, οί'α δ ' έκάστφ καλλίστη έπεΦύ κει, ταύτην άποδιδόναι την Φύσιν είs το εργον εκαστον; ΕΡΜ. Ναί. ΣΩ. Καi περi τών άλλων δη οργάνων ό αύτοι; τρόποι;· το Φύσει έκάστφ πεΦυκοs όργανον έξευρόντα δεϊ άποδοϋναι είι; έκεϊνο έξ οό άν ποιfι, ούχ ο[ον aν αύτοι; βουληθfι, άλλ' οΕον έπεΦύκει. το Φύσει γαρ έκάστφ, ώs εοικε, τpύπανον πεΦυκοs είs τον σίδηρον δεϊ έπίστασθαι τιθέναι. ΕΡΜ. Πάνυ γε. ΣΩ. Καi τi]ν Φύσει κερκίδα έκάστφ πεΦυκυϊαν είι; ξύλον. ΕΡΜ. 'Έστι ταϋτα. a 2 έv om. Τ a 7 έπεΦύκει TQ. πεΦύκει βW. πέΦυκε Laur. b Ι ή om. τ b 2 πάλιν ποιήσει άλληv] άλληv ποιή85 1 2 b 5 ούκοίίv . . b 7 δοκεϊ om. β b 10 δ' βΤ· δ' άν δ σει Q c 3 δη βΤ: δε δ c 5 ποιfi Τ· ποιfi το έpγον βδ c Ι Ι ξύλον βΤ: το ξύλον δ post ξύλον add. δεϊ τιθέναι δ
389d
ΣΩ. Φύσει γiiρ ήν έκάστψ είδει ύΦάσματοι;, ώι; έοικεν, έκάστη κερκίι;, καi τ&λλα οϋτωι;. ΕΡΜ. Ναι ΣΩ. 'Αρ ' ούν, ιfJ βέλτιστε, καi το έκάστψ Φύσει πεΦυκοι; ονομα τον νομοθέτην εκεινον είς τοvς φθόγγους και τaς συλλαβiiς δει eπίστασθαι τιθέναι, καi βλέποντα προς αύτο eκεινο δ έστιν ονομα, πάντα τii όνόματα ποιειν τε καi τίθεσθαι, εl μέλλει κύριοι; εlναι όνομάτων θέτηι;; εί δε μη είι; τiiι; αύτiiι; συλλαβiiι; l!καστοι; ό νομοθέτης τίθησιν, ούδεν δει τοίίτο ά (μφι) γνοειν· ούδε γiip είι; τον αύτον σίδηρον Ιiπαι; χαλκεvι; τίθησιν, τοίί αύτοίί l!νεκα ποιιiιν το αύτο οργανον· άλλ' δμ ως, l!ωι; aν την αύτiJν ίδέαν άποδιδψ, €άντε εν δij βΤQΠ: ώδfιv W d 3 πολΕί] πολΕίται Ast (sed πολΕί fort. legit Iambl )
222
405d
τfi άpμονίl!- ό μ ο π ο λ ω ν αvτιi πάντα καi κατιi θεοvς καi κατ' άνθpώπους · w σπεp ούν τον ό μ ο κέλευθον καi όμ ό κοιτι ν "άκόλουθον " καi 'Ί'iκοιτιν " έκαλέσαμεν, μεταβαλόντες άντi τού "όμο- " "ά-, " οϋτω καi " itπόλλωνα " έκαλέσαμεν δs ήν "Όμοπολων, " €τεpον λάβδα έμβαλόντεs, δτι όμώνυμον έγίγνετο τψ χαλεπψ όνόματι. δπεp καi νύν ύποπτεύοντές τινες διιi το μη όp θως σκοπεϊσθαι την δύναμιν τού όνόματος φοβούνται αvτο ώς σημαϊνον Φθοpάν τινα · το δέ, w σπεp apτι έλέγετο, πα σων εφαπτόμενον κεϊται των τού θεού δυνάμεων, ά πλ ο ύ, ά ε i β ά λ λ ο ντο ς, ά π ο λ ο ύ ο ν τ ο ς, ό μ ο π ο λ ο ύ ντ ο ς. τιiς δε "Μούσας " τε καi δλως την μουσικην άπο τού μ ω σ θα ι, ώς έοικεν, και τηs ζητή σεώς τε και ΦιλοσοΦίαs το όνομα τούτο έπωνόμασεν. Λητι.iι δε άπο rίjς πpl!-ότητος rίjς θεού, κατιi το έ θ ε λ ή μ ο ν α εlναι ών άν τις δέηται. ίσως δε ώς οί ξένοι καλούσιν-πολλοi γιip "Λη θι.iι " καλούσιν-έοικεν ούν προς το μη τpαχv τού ή θ ο υ s άλλ' 1jμερόν τε καi λ ε ϊ ο ν "Λεη θι.iι " κεκλijσθαι ύπο των τούτο καλούντων. " 'Αpτεμιs " δε (δια) το ά p τεμ ε s Φαίνεται κ αι το κόσμιον, δ ια την rίjς παρθενίας έπιθυμίαν · ίσως δε ά p ετij s ϊ σ τ ο ρ α την θεον έκάλεσεν ό καλέσας, τάχα δ ' aν καi ώs τον ά p ο το ν μ ι ση σ ά σ η ς τον άνδρος έν γυναικί· ή διιi τούτων τι ή διιi πάντα ταύτα το όνομα τούτο ό τιθέμενος έθετο τfi θεψ. ' "; ' ' " τε και' η• " •�Λ φ po δ ιτη ΕΡΜ. τι' δ ε' ο• "Λ .uιονυσος ΣΩ. Μεγάλα, ώ παϊ Ίππονίκου, έpωτQ.ς. άλλιi έστι γιip καi σπουδαίως εlpημένος ό τρόπος των όνομάτων τούτοις τοϊς θεοϊς καi παιδικως. τον μεν ούν σπουδαϊον άλλους d 4 όμοπολώv] έπισκοπώv Q et γp. W in mg αύτιi] ταύτα Ast d 7 όμο- Hermann: 6 τw· om βQ e Ι έμβαλ.όντεs pr Par. Ι 8ο8. έμβάλ.λ.οντεs βΤδ a Ι το δε W· το δε πολύ βΤQ: ΤΟ δε πολii μάλλον m. rec. in Coisl Ι 55 a 6 έπωνόμασαν δ a 7 θελ.ήμονα τ (έ sv fort. Τ'): έλεήμονα Onon ut vid. b Ι Λεηθω W: Ληθω ΒΤ Λ *θω D. Ληιθω Q: Λεητω ut vid. Procl. ΙΟ4. Ι5: Λειηθω Heindnrf b 2 διιi add. Stephanus ( ':Αpτεμιs διιi το άpτeμes paraphr. Ρ in excerptis)
2 23
5
e
406
5
b
5
c
406c
5
d
5
ro
e
407
5
b
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
τιναs- έpώτα, τον δε παιδικον ούδεν κωλύει διελθεϊν· Φιλο παίσμονεs- γαρ καi οί θεοί. δ τε γαρ Διόνυσοs- εϊη ιϊν ό δ ι δ ο v s- τον ο lν ο ν, ''Διδοίνυσοs- " έν παιδιq. καλούμενοs-· olνos- δ ', δτι ο ϊε σ θ α ι ν ο ϋ ν €χειν ποιεϊ τwν πινόντων τοvs πολλοvs- ούκ €χονταs-, 'Ό ίόνουs- " δικαιότατ' ιϊν καλοϊτο. πεpi δε Ά Φpοδίτη s- ούκ ιϊξιον Ήσιόδψ άντιλέγειν, άλλα συγχωpεϊν δτι δια την ( έκ ) τοϋ ά φ p ο ϋ γένεσιν " 'Αφρο δίτη " έκλή θη. ΕΡΜ. Άλλα μην ούδ' Ά θηνιis- Άθηναϊόs- γ' ών, ιΙι Σώκpατεs-, έπιλήσυ, ούδ' ΉΦαίστου τε καi 'Αpεωs-. ΣΩ. Ούδε είκόs- γε. ΕΡΜ. Ού γάp. Σ Ω . Ούκοϋν το μεν eτεpον όνομα αύτηs- ού χαλεπον είπεϊν δι' δ κεϊται. ΕΡΜ. Το ποϊον; ΣΩ. "Παλλάδα " που αύτη ν καλοϋμεν. ΕΡΜ. Πωs- γαρ οϋ; ΣΩ. Τοϋτο μεν τοίνυν άπο τήs- έν τοϊs- δπλοιs- οpχήσεωs ήγούμενοι τεθήναι op θws- άν, ώs- έγψμαι, ήγοίμεθα · το γάp που η αύτον ή τι ιϊλλο μετεωpίζειν η άπο τήs- γήs- η έν ταϊs- χεpσiν "πάλλει ν " τε καi "πάλλεσθαι " καi οpχεϊν καi οpχεϊσθαι καλοϋμεν. ΕΡΜ. Πάνυ μεν ούν. ΣΩ. "Παλλάδα " μεν τοίνυν ταύτυ. ΕΡΜ. Καi opθws- γε. άλλα δη το eτεpον ΠW S" λέγειs-; ΣΩ. Το τήs- Άθηνιis-; ΕΡΜ. Ναί. ΣΩ. Τοϋτο έμβpιθέστεpον, ιΙι Φίλε. έοίκασι δη καi ο ί παλαιοi την Ά θηνιiν νομίζειν ώσπερ ο ί νϋν πεpi 'Ομήρου δεινο ί. καi γαρ τούτων οί πολλοi έξηγούμενοι τον ποιητήν Φασι την Ά θηνιiν αύτον νοϋν τε καi διάνοιαν πεποιηκέναι, καi ό τιi όνόματα ποιών €οικε τοιοϋτόν τι περi αύτήsc 6 καλοίτο Hermann καλούμΕνο� βΤδ (cf. Procl. ro9. 2 5 ) e 2 1j ante άπο om δ
2 24
d
r
eκ add. Hermann a 9 'Όμηρο ν β
Κ Ρ ΑΤΥΛ Ο Σ
407b
διανοι:ίσθαι, έτι δε μι:ιζόνως λέγων θεού νόησιν ώσπι:pι:i λέγΕι δτι "ά θι:ονόα " έστiν αίίτη, τψ άλφα ξι:νικώς άντi τού ήτα χpησάμι:νος καi το ίώτα καi το σίγμα άΦι:λών. ίσως δε ού ταύηι, άλλ' ώς τιi θεία νοούσης αύτής διαφερόντως τών άλλων "Θι:ονόην " έκάλι:σι:ν. ούδεν δε άπέχει καi την έν τψ 7jθι:ι νόησιν ώς οδσαν την θεό�· ταύτη ν " Ήθονόην " μiν βούλι:σθαι πpοσι:ιπι:ϊν · παpαγαγwν δε η αύτος 1j τινι:ς ίίστι:pον έπi το κάλλιον ώς ψ ο ντο, " :4 θηνάαν " έκάλι:σαν. ΕΡΜ. Τί δε δη τον ΉΦαιστον, πfl λέγεις; ΣΩ. Ή τον γι:νναϊον τον "Φάι:ος ϊστοpα " έpωτιj.ς; ΕΡΜ. 'Έοικα. ΣΩ. Ούκούν ούτος μεν παντi δήλος "Φαϊστος " ων, το ήτα πpοσι:λκυσάμι:νος; ΕΡΜ. Κινδυνι:ύι:ι, έιiν μή 1777 σοι, ώς έοικι:ν, έτι άλλrι δόξrι. ΣΩ. :4λλ' ϊνα μij δόξrι, τον ':4pη έpώτα. ΕΡΜ. Έpωτώ. ΣΩ. Ούκούν, ι:ί μiν βούλι:ι, κατιi το α Ρ Ρ € ν Τ€ καi κατιi ΤΟ άνδpι:ίον "':4pης " aν €t7J ' Εί δ ' αδ κατa ΤΟ σκληpόν Τ€ και άμι:τάστpοΦον, σ δη "appατον " καλείται, και ταύηι αν πανταχfl πολι:μικψ θι:ψ πpέποι " 'Αpη " καλι:ϊσθαι. ΕΡΜ. Πάνυ μεν οδν. ΣΩ. 'Εκ μεν οδν τών θεών προς θεών άπαλλαγώμι:ν, ώς έγw δέδοικα πι:pi αύτών διαλέγωθαι· πι:pi δε άλλων ι!Jντινων βούλει πpόβαλλέ μοι, "οΦpα ϊδηαι ο[οι " Εύθύ φpονος "ϊπποι. " ΕΡΜ. :4λλιi ποιήσω ταύτα, έτι γι: εν έpόμι:νός σι: πι:pi Έpμού, έπι:ιδή μι: καi οϋ φησιν Κρατύλος 'Ερμογένη ι:lναι. πειpώμι:θα ούν τον " Έpμήν " σκέψασθαι τί καi νοεί το όνομα, ί'να καi ι:ίδώμι:ν ι:ί τi δδι: λέγει. b 5 Μγοι δ ά θεονόα Buttmann: ή θεονόη βδ: ηθονόη Τ b 7 ού DTQ. ούδε BW c 2 :4θηνάαν Τ: :4θηνάν βδ, corr. nesc in d 4 πανταχού δ πpέποι βQ: πpέπει τw d 6 οδν om τ d 8 ώντινων δ εϊ τινων Τ: τινών β: τινών εί b e 4 καi Τ om Τ δ δε βΤ: καi δ δε δ
2 25
5
c
5
10
d
5
e
407e
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
5
ΣΩ. Αλλιi μ η ν τούτό γ ε έοικε πεpi λόγον τι εlναι, ό " Έρμης " · το γιiρ έρ μ η ν έ α εlναι καi το άγγελον καi το κλοπικόν ΤΕ καi ΤΟ άπατηλον έν λόγοις καi ΤΟ άγοραστι κόν, περi λόγου δύναμίν έστιν πaσα αϋτη ή πραγματεία. δπερ οvν καi έν το ϊς πρόσθεν έλέγομεν, το 'Έίρειν " λόγου χρεία έστί, το δέ, οlον καi 'Όμηρος πολλαχού λέγει, "έμή σατό " φησιν, τούτο δε μηχανήσασθαί έστιν. έξ άμΦο τέρων οVν τούτων τον Τ Ο λέγειν Τ Ε καi τον λόγον μησά μενον τούτον τον θεον ώσπεpεi έπιτάττει ήμϊν ό νομοθέτης· "Ώ άνθρωποι, δς το ε ί'ρ ε ι ν ιΞ μ ή σ α τ ο, δικαίως άν καλοϊτο ύπο ύμων Ε ίρ έμ η ς " · νύν δε ήμεϊς, ώς οίόμεθα, καλλωπίζοντες το όνομα " ΈρμiJν " καλούμε-ν. ΕΡΜ. Νη τον Δία, εJ άρα μοι δοκεί Κρατύλος λέγειν το έμε μη εlναι Έρμογένη · οϋκουν εύμήχανός γέ είμι λόγου. ΣΩ. Και τό γε τον Πaνα τού Έρμού εlναι ύον διΦυiJ έχει το είκός, ώ έταίρε. ΕΡΜ. Πως δή; ΣΩ. Οlσθα δτι ό λόγος το πaν σημαίνει καi κυκλεί καi πολεί άεί, καi έστι διπλούς, άληθής τε καi ψευδής. ΕΡΜ. Πάνυ γε. ΣΩ. Ούκούν το μεν άλη θες αύτού λείον καi θείον καi άνω οίκούν έν τοίς θεοίς, το δε ψεύδος κάτω έν τοίς πολλοίς των άνθρώπων καi τpαχv καi τραγικόν· ένταύθα γιiρ πλείστοι ο ί μύθοί τε καi τιi ψεύδη έστίν, περi τον τραγικον βίον. ΕΡΜ. Πάνυ γε. ΣΩ. 'Ορθώς άρ ' (ιϊν) ό π a ν μηνύων καi ά ε i π ο λ ω ν "Πιiν αlπόλος " εϊη, διφυης Έρμού ύός, τιi μεν άνω θεν λείος, τιi δε κάτω θεν τpαχvς καi τραγοειδής. καi έστιν 1jτοι
408
5
b
5
c
s
Ιο
d
e 6 το γap δ. κai το βΤ a 6 post μ.ησάμ.ενον add. το δi λέγειν b 3 post καλούμ.εν δή iστιν εϊpειν βΤδ ( δi om. τ}. secl. Comarius add. καi ή γε Ίρις άπο τού εϊpειν έοικεν κεκλημ.ένη δτι ιϊγγελος ήν βΤδ (legit Procl. Rep. 11 2 55 ): secl Heindorf b 5 το] τον Schanz c Ι Ι ιϊν add. Stallbaum
408d
λόγος η λόγου άδΕλφος ό Πάν, Είπφ Έρμο ύ ύός €στιν· άδΕλφψ δε έοικέναι άδΕλΦον ούδεν θαυμαστόν. άλλ' δπ€p έγιtι έληον, ι1ι μακάριΕ, άπαλλαγώμΕν έκ τών θΕών. ΕΡΜ. Τών γΕ τοιούτων, ι1ι Σώκpατ€ς, €ί βούλΗ. πEpi δε τών τοιώνδ€ τί σΕ κωλύΕι διΕλ θΕίν, ο[ον ήλίου Τ€ καi σΕλήνης καi άστρων καi γijς καi αίθέρος καi άέρος καi πυpος καi ίίδατος καi ώpών καi ένιαυτού; ΣΩ. Συχνιi μέν μοι προστάττ€ις, δμως δέ, ΕίπΕρ σοι κ€χαρισμένον έσται, έθέλω. ΕΡΜ. Καi μην χαριfί. ΣΩ. η δη οδν πρώτον βούλ€ι; η wσπφ Εlπ€ς τον ηλιον διέλθωμΕν; ΕΡΜ. Πάνυ γ€. ΣΩ. 'Έοικ€ τοίνυν κατάδηλον γΗόμ€νον aν μάλλον €ί τψ Δωρικψ τις όνόματι χρι!Jτο - 'Ίϊλιον " γiip καλούσιν οί Δωpιijς- ((aλιος " οVν Είη μεν aν κατιi το ά λ ί ζ € ι ν €ίς ταύτον τοι)ς άνθρώπους έπΗδιiν άνατ€ίλrJ, Είη δ ' aν καi τψ Π€ρi την γijν ά € i € ίλ € ίν ί ώ ν, έοίκοι δ ' aν καi οτι ποικίλλΕι ίιtιν τii γιγνόμΕνα έκ τijς yijς · το δε ποικίλλΕιν καi α ί ο λ € ίν ταύτόν. ΕΡΜ. η δε ή ((σΕλήνη "; ΣΩ. Τούτο δε το δνομα Φαίν€ται τον �ναξαγόραν πιέζΕιν. ΕΡΜ. η δή; ΣΩ. 'Έοικ€ δηλούντι παλαιότ€pον δ έκΕίνος νΕωστi έληΕν, δτι ή σΕλήνη άπο τού ήλίου ΕΧΗ το Φώς. ΕΡΜ. Πώς δή; ' που ((σ€'λ ας " και' το' ((φ ως ΣΩ . το' μΕν . " ταυτον. ΕΡΜ. Ναί. ΣΩ. Νέον δέ που καi €νον ά€ί έστι πEpi την σΕλήνην ,
e
5
409
5
ΙΟ
b
'
d 7 δε τών τοιώνδε W: τών τοιώνδε β: τών τοιούτων δε Τ: δε τών τοιούτων Q κωλύει σε Τ e 5 δη ούν βΤ δ' ούν W: ούν δη Q a 4 έοικε w a 8 το όνομα Φαίνεται βΤ, ΎΡ w έοικε το όνομα WQ a ΙΙ δηλούντι Heusde (et fort voluit Β)· δηλούν η DΤδ (τί δ)
22]
5
5
409b
ΙΟ
c
5
ΙΟ d
5
e
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
τούτο το Φώ>, εϊπερ α.λη θiJ οί :4ναξαγόpειοι λέγουσιν· κύκλψ γάρ που άεi αύτη ν περιιών νέον άεi έπιβάλλει, έ'νον δε ύπάρχει το τού προτέρου μηνός. ΕΡΜ. Πάνυ γε. ΣΩ. "Σελαναίαν " δέ γε καλούσιν αύτη ν πολλοί. ΕΡΜ. Πάνυ γε. ΣΩ. 'Ότι δε σ έ λ α ς ν έ ο ν τε καi έ' ν ο ν l!χ ε ι α ε ι, '2'ελαεννεοάεια JJ μεν δικαιότατ' aν καλοίτο, συγκεκροτη μένον δε ''Σελαναία " κέκληται. ΕΡΜ. Διθυραμβώδές γε τούτο τοϋνομα, ώ Σώκρατες. άλλιi τον μi]να καi τιi άστρα πώς λέγεις; ΣΩ. Ό μεν ''μεiς " άπο τού μ ε ι ο ύ σ θ α ι είη aν ''μείης " ορθώς κεκλημένος, τιi δ ' "άστρα " l!οικε τi]ς ά σ τ ρ α π iJ ς έπωνυμίαν l!χειν. ή δε "άστpαπή, " δτι τιi ώ π α ά ν α σ τρ έ φ ε ι, "άναστρωπη JJ a ν είη, νύν δ ε "άστραπη JJ καλλωπι σθεiσα κέκληται. ΕΡΜ. η δε το πύρ καi το ϋδωρ; ΣΩ. Το "πύρ " άπορώ · καi κινδυνεύει ήτοι ή τού ΕύθύΦρονός με μούσα έπιλελοιπέναι, 7j τούτό τι παγχά λεπον εlναι. σκέψαι οδν ijν εlσάγω μηχανiJν έπi πάντα τιi τοιαύτα δ. aν άπορώ. ΕΡΜ. τίνα δή; ΣΩ. 'Εγώ σοι έρώ. άπόκριναι γάρ μοι · l!χοις aν εlπεϊν πύρ κατιi τίνα τρόπον καλείται; ΕΡΜ. Μα Δ ί' ούκ l!γωγε. ΣΩ. Σκέψαι δiJ δ έγώ ύποπτεύω περi αύτού. έννοώ γιiρ δτι πολλιi οί Έλληνες ονόματα ιϊλλως τε καi οί ύπο τοίς βαρβάροις οlκούντες παριi τών βαρβάρων εlλήΦασιν. ΕΡΜ. η οδν δή; b ΙΟ yε om. δ b Ι2 τε καi Τδ καi β c Ι σεΑαεvvεοάεια βτw ( σελλ- τ): σέλα έv vέov άεi Q σελαεvοvεοάεια Heindorf ante καλοiτο add τώv όvομάτων βW et sic corr. Τ ipse. post καλοiτο add. prT. ante καλοiτο add. τών ίivτων Q secl. Nicoll ( τώv secl Burnet) c 2 καΛείται δ c 3 yε βδ. δέ yε Τ C ΙΟ καi βδ τε καi Τ d 7 τρόπον βΤ λόγον δ d 9 γίiρ om Eus e Ι οί' om. Eus
409e ΣΩ. Εί τις ζητοί ταϋτα κατd τήν Έλληνικην Φωνην ώς είκότως κείται, άλλα μη κατ' iκείνην iξ ής το δνομα τυγχάνει ον, οlσθα δτι άποpοί aν. ΕΡΜ. Είκότως γι:. ΣΩ. "Οpα τοίνυν καi τοϋτο το δνομα το "πϋp " μ ή τι βαpβαpικον '17. τοίίτο γdp ούτε pιj.διον πpοσάψαι iστiν Έλληνικfl ΦωνiJ, Φανεpοί τ' είσiν οϋτως αύτο καλοϋντες Φpύγες σμικpόν τι παpακλίνοντες· καi τό γι: "ϋδωp " καi τdς "κύνας " καi άλλα πολλά. ΕΡΜ. 'Έστι ταύτα. ΣΩ. Ού τοίνυν δεϊ ταϋτα πpοσβιάζεσθαι, iπεi €χοι γ' άν τις είπεϊν πεpi αύτών. το μεν ούν πίίp καi το ϋδωp ταύηι άπωθοϋμαι · ό δε δη άηp άpά γι:, ώ Έpμόγενες, δτι α ϊp ε ι τd άπο τής γής, "άηp " κέκληται; η δτι ά ε i p ε ϊ; η δτι πνείίμα iξ αύτοίί γίγνεται pέοντος; οί γdp ποιηταί που τd πνεύματα "άήτας " καλοϋσιν· ίσως ούν λέγει, w σπεp άν εί εϊποι π ν ευ μ α τ ό p p ο υ ν, "άητόppουν ". τον δε αίθέpα τflδέ πτι ύπολαμβάνω · δτι ά ε i θ ε ϊ πεpi τον ά έp α pέων "άειθεηp " δικαίως άν καλοϊτο. γή δε μάλλον σημαίνει δ βούλεται iάν τις "γαία ν " όνομάσυ · γαία γdp γ ε ν ν ή τ ε ι p α aν εϊη όpθώς κεκλημένη, w ς φησιν "Ομηpος · το γap "γεγάασιν " γεγεννijσθαι λέγει. εlεν · τί ούν ήμϊν ή ν το μετd τοίίτο; ΕΡΜ. Ώpαι, ώ Σώκpατες, καi iνιαυτος καi €τος. ΣΩ. Αί μεν δη ώpαι :4ττικιστi ώς το παλαιόν pητέον, εϊπεp βούλει το είκος είδέναι · ώpαι γάp είσι διd το όpίζειν χειμώνάς τε καi θέpη καi πνεύματα καi τοvς καpποvς τοvς iκ τής γής · όpίζουσαι δε δικαίως άν "δpαι " καλοίντο. iνιαυτος δε καi €τος κινδυνεύει εν τι εlναι. το γdp τd Φυόμενα και τα γιγνόμενα εν μέpει εκαστον πpοάγον είς
b Ι δ€ δη δ: δ€ βΤ b 5 ante άητόpουv (sic) add. ή W post άητόppουv add όθεν δη βούλεται αύτοv οϋτως είτrεϊv ότι έστιv άήp βΤδ ( ό άηp Q): sec!. Heindorf b 6 pέωv secl. Schanz c Ι γεvή τειpα W c 3 γεγεvvήσθαι Β· γεγεvήσθαι Dτw: τε γεγεvήσθαι Q: fort. γεγέvvηται Burnet c 7 ώραι δ: δραι ΒΤ δρα D c 9 δpαι β: ώρα ι W: ώρα ι TQ
2 29
5
410
5
b
5
c
5
d
Π Λ ΑΤ Ω Ν Ο Σ
410d
5
e
5 411
5
b
5
c
Φ ώ � και αυτο ε ν αύτψ εξετάζον, τοvτο, ω σπερ ε ν τοϊ� πρόσθεν το τοϋ Διο� όνομα δίχα διτιρημένον οί μεν Ζήνα, οί δ€ Δ ία €κάλουν, ούτω καi €νταϋθα οί μ€ν "€νιαυτόν ", δτι ε ν έ α υ τ ψ, ο ί δε "έτο� ", δτι € τ ά ζ ε ι · ό δε δλο� λόγο� €στiν το "€ν έαυτψ €τάζον " τοϋτο προσαγορεύεσθαι Εν δν δίχα, w στε δύο όνόματα γεγονέναι, "ενιαυτό ν " τε καi "έτο� ': εξ ένο� λόγου. ΕΡΜ. :4λλα δήτα, JJ Σώκρατε�, πολv επιδίδω�. ΣΩ. Πόρρω ήδη, ο lμαι, Φαίνομαι σοΦία� €λαύνειν. ΕΡΜ. Πάνυ μ€ν οδν. ΣΩ. Τάχα μάλλον Φήσει�. ΕΡΜ. :4λλα μετα τοϋτο το εlδο� έγωγε ήδέω� ιϊν θεασαίμην ταϋτα τα καλα όνόματα τίνι ποτ€ όρθότητι κεϊται, τα περi ri'Jν άρετήν, ο[ον "Φρόνησί� " τε καi "σύνεσι� " καi "δικαιοσύνη " καi τ&:λλα τα τοιαύτα πάντα. ΣΩ. 'Εγείρει� μέν, JJ έταϊρε, ού Φαύλον γένο� όνο μάτων· δμω� δε €πειδήπερ την λεοντήν €νδέδυκα, ούκ άποδειλιατέον άλλ' €πισκεπτέον, ώ� έοικε, Φρόνησιν καi σύνεσιν καi γνώμην καi €πιστήμην καi τ&:λλα δη δ. Φiι� πάντα ταύτα τα καλα όνόματα. ΕΡΜ. Πάνυ μ€ν οδν ού δεϊ ήμά� προαποστήναι. ΣΩ. Καi μήν, νη τον κύνα, δοκώ γέ μοι ού κακώ� μαντεύεσθαι, δ καi νυνδη €νενόησα, δτι οί πάνυ παλαιοi άνθρωποι ο ί τιθέμενοι τα όνόματα παντο� μάλλον, wσπερ καi τών νύν οί πολλοi τών σοΦών ύπο τού πυκνα περιστρέ Φεσθαι ζητούντε� δπυ έχει τα όντα είλιγγιώσιν, κι'iπειτα αύτο ϊ� Φαίνεται περιφέρεσθαι τα πράγματα καi πάντω� Φέρεσθα ι · αίτιώνται δη ού το ένδον το παρα σΦίσιν πάθο� αϊτιον εlναι ταύτη� τή� δόξη�, άλλα αύτα τα πράγματα ούτω πεΦυκέναι, ούδ€ν αύτών μόνιμον εlναι ούδ€ βέβαιον, άλλα pεϊν καi Φέρεσθαι καi μεστα εlναι πάση� Φορά� καi d 4 έμπροσθεν δ e 3 ήδη βδ: δε τ e 5 έψήσει5 τ είλιγγιώσι Τδ ( ίλ- δ)
d 7 τούτο (δi) προσαγορεύεται Stallbaum οlμαι φαίνομαι β: Φαίvομαι δ: οlμαι τ b 4 ένοήσα W b 7 είλιγγιώσιν β άεi c 4 Φθορά5 W c 3 μόνιμο ν αύτών δ
23 0
ΚΡΑΤΥΛΟΣ
411c
γ€νέσ€ωs ά€ί. λέγω δε έννοήσαs πpos πάντα τιi νυνδη όνόμα τα. ΕΡΜ. Πωs δη τούτο, ώ Σωκpατ€s; ΣΩ. Ού κατ€νόησαs ί'σ ωs τιi ιϊpτι λ€γόμ€να ότι παντά πασιν ώs φφομένοιs Τ€ καi pέουσι καi γιγνομένοιs τοίs πpάγμασι τιi όνόματα έπίκΗται. ΕΡΜ. Ού πάνυ έν€θυμήθην. ΣΩ. Καi μην πpwτον μεν τούτο δ πpwτον €ίπομ€ν παντάπασιν ώs έπi τοιούτων έστίν. ΕΡΜ. Το ποίον; ΣΩ. Ή "Φpόνησιs " · Φ ο p ιi s γάp έστι καi p ο ύ ν ό η σ ι s. €ίη δ ' άν καi ό ν η σ ι ν ύπολαβ€ίν Φopιis · άλλΌδν π€pί γ€ το Φέp€σθαί έστιν. €ί δε β ούλΗ, ή "γνώμη " παντάπασιν δηλοί γ o ν ij s σκέψιν καi ν ώ μ η σ ι ν· το γιip "νωμιiν " καi το "σκοπ€ίν " ταύτόν. €ί δε βούλ€ι, αύτο ή "νόησιs " τού ν έ ο υ έστiν e σ ι s · ΤΟ δε νέα €{ναι τιi όντα σημαίνΗ γιγνόμ€να ά€t €lναι · τούτου οδν έΦί€σθαι την Φυχην μηνύ€ι το όνομα ό θέμ€νοs την "ν€ό€σιν. " ού γιip "νόησιs " το άpχαίον έκα λ€ίτο, άλλ' άντi τού ήτα €{ eδ€ι λέγΗν δύο, "νοέ€σιν. " "σωΦpοσύνη " δε σ ω τη p ία ού νυνδη έσκέμμ€θα, Φ p ο ν ή σ € ω s. καi μην η γ€ έπιστήμη μηνύ€ι ώ s φ€pομένοιs τοίs πpάγμασιν έπ ο μ έ ν η s τήs Φυxijs τήs άξίαs λόγου, καi ούτ€ άπολΗπομένηs ούτ€ πpο θ€ούση s · διο δη έμβάλλονταs δ€ί το 1- "h€πιστήμην " αύτη ν όνομάζ€ιν. "σύν€σιs " δ ' α δ οϋτω μεν δόξ€ι€ν άν ώ σπ€p συλλογισμοs €lναι, δταν δε συνιέναι λέγy, ταύτον παντάπασιν τιp έπίστασθαι συμβαίνΗ ληόμ€νον· συμποp€ύ€σθαι γιip λέγ€ι την ψυχην τοίs πpάγμασι το "συνιέναι. " άλλα μην η γ€ "σοΦία " Φopas c 5 δε β δ' δ δτ} Τ c 8 τά βΤQ: τά γάp W (unde τά γ' dubitanter Heindorf) d 5 πεpί γε BTQ: γε πεpi W ( πεpi το pεϊv γε mg γp. W ipse). γε pείv γε D d 8 ταύτόv βΤQ: ταύτόv iστιv W e Ι τό όνομα βΤQ· τά όvόματα w e 3 ειΊ έί έί W: ff τ. έ έ Q vοέεσιv Ven. app. cl. 4· 54: vεόεσι(v) βΤδ e 4 vυvδτ} iσκέμμεθα BTQ· vύv διεσκέμμεθα DW a 4l- hεπισrιjμηv Schmidt: εl (vel ε ) a 6 λέγηται Heindorf έπισrιjμηv ΒΤδ: iπισrιjμηv D (cf. 437 a 7 )
23 1
5
ιο d
5
e
412
5
b
412b
5
c
5
d
5
e
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
έΦάπτεσθαι σημαίνει. σκοτωδέστερον δε τοίίτο καi ξενι κώτεpον· άλλα δεί έκ τών ποιητων άναμιμνύσκεσθαι δτι πολλαχοίί λέγουσιν περi δτου άν τύχωσιν των άρχομένων ταχv προϊέναι "έσύθη " Φασίν. Λακωνικιfι δε άνδpi των εύδ οκίμων καi όνομα ήν "Σοίίς " · Πι ν γαp ταχεία ν όpμην οί Λακεδαιμόνιοι τοίίτο καλοίίσιν. ταύτης ούν τής Φοpaς έ π α Φ η ν σημαίνει ή σοΦία, ώς φερομένων των όντων. καi μην τό γε "άγαθόν, " τοίίτο τής Φύσεως πάσης τιfι ά γ α σ τ ιfι βούλεται το όνομα έπικείσθαι. έπειδη γαp πορεύεται τα όντα, ένι μεν ap ' αύτοίς τάχος, ένι δε βpαδυrής. έστιν ούν ού πaν το ταχv άλλα τi αύτοίί άγαστόν. τοίί θ ο ο ίί δη τιfι ά γ α σ τ ψ αϋτη ή έπωνυμία έστίν, "τάγαθόν. " "Δικαιοσύνη " δέ, δτι μεν έπi τtj τοίί δ ι κ α ί ο υ σ υ ν έ σ ε ι τοίίτο κείται το όνομα, pιfδιον συμβαλείν· αύτο δε το "δίκαιον " χαλεπό ν. καi γαρ δη καi έοικε μέχpι μέν του όμολογείσθαι παpα πολλων, έπειτα δε άμΦισβητείσθαι. δσοι γαp ήγοίίνται το πaν εlναι έν πορείq., το μεν πολv αύτοίί ύπολαμβάνουσιν τοιοίίτόν τι εlναι οlον ούδεν άλλο 7j χωpείν, δια δε τούτου παντός εlναί τι διεξιόν, δι' ού πάντα τα γιγνόμενα γίγνεσθαι . εlναι δε τάχιστο ν τοίίτο καi λεπτό τα τον. ού γαρ άν δύνασθαι άλλως δια τοίί όντος lέναι παντός, εl μη λεπτότατόν τε ήν wστε αύτο μηδεν στέγειν, καi τάχιστον wστε χpij σθαι wσπεp έστω σι τοίς άλλοις. έπεi δ' ούν έπιτpοπεύει τα άλλα πάντα δ ι α ϊό ν, τοίίτο ΤΟ όνομα έκλήθη όpθως "δίκαιον, " εύστομίας ένεκα την τοίί κάππα δύναμιν πpοσλαβόν. μέχpι μ€ν ούν ένταίίθα, δ νυνδη έλέb 5 Λακωνικιfι . . και\ούσιν (b 7) secl Heindorf b 6 Σόος Valckenaer b 7 τούτο και\ούσιν] καλούσι τούτο δ c 1 άπάσης δ c 3 άp ' βΤ: γdp δ c 4 το ταχυ secl Stallbaum c 5 άγαστόν. τού θοού Baiter (cf 422 a)· άγαστον τούτο · ού βΤδ: άγαστόν, το θοόν. τούτψ ούν Stallbaum τιfι άγαστιfι βΤ: τών άγαστών δ d 2 έν ποpείq. m. rec. in Ven. app. cl. 4· 54: έμποpεία d 4 ού] δ Par. ι 8 1 2 d 6 όντος Q εύποpία βW. εύποpίq. Τ d 7 μηδ€ β d 8 ώσπερ βΤ βτwQ: ίόντος γp. Wmg καθάπεp δ, γp. Τ' d 8-e 1 έπεi δ ' βΤ. έπειδ-r) δ e 2 όpθώς έκι\ήθη δ e 3 έι\εγον δ
23 2
Κ Ρ ΑΤΥΛΟ Σ
413a
γομεν, παρα πολλών όμολογεϊται τοϋτο εlναι το δίκαιον· έγw δέ, ιfJ Έρμόγενεs, δ.τε λιπαρiJs ιίί ν περi αύτοϋ, ταiίτα μεν πάντα διαπέπυσμαι έν άποppήτοιs, δτι ταύτό έστι το δίκαιον καi το αίτιον· δι' δ γαp γίγνεταί (τι), τοϋτ' έστι το αίτιον-καi '�ία " καλεϊν εφη τιs τοiίτο όpθώs έχειν δια ταϋτα. έπειδαν δ ' ήpέμα αύτοvs έπανερωτώ άκούσαs ταϋτα μηδεν ήττον· "Τί οvν ποτ' έστιν, JJ άριστε, δ ίκαιον, εl τοiίτο οϋτωs έχει; " δοκώ τε ήδη μακpότεpα τoii προσή κοντοs έpωτιiν καi ύπεp τα έσκαμμένα δ.λλεσθαι. ίκανώs γάp μέ Φασι πεπύσθαι καi έπιχειpοiίσιν, βουλόμενοι άποπιμπλάναι με, άλλοs άλλα ήδη λέγειν, καi ούκέτι συμ Φωνοϋσιν. ό μεν γαρ τίs φησιν τοvτο εlναι δίκαιον, τον fjλιον· τοϋτον γαp μόνον δ ι α ϊό ν τ α καi κ ά ο ντα έπιτpο πεύειν τα όντα. έπειδαν οvν τψ λέγω αύτο άσμενοs ώ s καλόν τι ιiκηκοώs, καταγελg. μου ούτοs άκούσαs καi έρωτg. εl ούδεν δίκαιον οlμαι εlναι έν τοϊs άνθpώποιs έπειδαν ό fjλιos δύΊJ. λιπαροϋντος οvν έμοϋ δτι αύ έκεϊνος λέγει, αύτο το πiip φησιν· τοiίτο δε ού pι!διόν έστιν εlδέναι. ό δε ούκ αύτο το πiip φησιν, άλλ' αύτο το θεpμον το έν τιp πυpi ένόν. ό δε τούτων μεν πάντων καταγελιiν φησιν, εlναι δε το δίκαιον δ λέγει Άναξαγόpας, νοϋν εlναι τοϋτο · αύτοκpάτοpα γαp αύτον όντα καi ούδενi μεμειγμένον πάντα φησiν αύτον κοσμεϊν τα πράγματα δια πάντων lόντα. ένταϋθα δη έγώ, ιfJ Φίλε, πολv έν πλείονι άποpίι:ιεlμi η πpiν έπιχειpfισαι μανθάνειν περi τoii δικαίου δτι ποτ' έστιν. άλλ' ούν ούπεp ί!νεκα έσκοποϋμεν, τό γε όνομα τοϋτο Φαίνεται αύτιp δια ταiίτα κεϊσθαι. a 3 ταύτό Buttmann: τούτό βΤδ a Ι το δίκαιον εlναι δ a 4 τι add Stallbaum το om. δ a 5 Δία Hennann: δι' ίi. Q: a 7 δίκαιον βΤ: το δίκαιον δ ίδία(ι) βτw €χει D a 9 ίi.λλεσθαι] πηδιϊν Simpl. b Ι πεπύσθαι cοπ. m. rec. in Ven. app. cl. 4· 54· πεπύσθαι άκηκοέναι βΤ: πεπύσθαι το δίκαιον άκηκοέναι δ: πεπύσθαι καi άκηκοέναι cοπ. fort. m. Ι in Par. Ι Β Ι Ι b Ι-2 με άποπιμπλάναι δ b 3 δίκαιον βΤ: το δίκαιον δ b 5 όντα βΤQ: όλα W ό.σμενος βτw: άσμένως Q et cοπ. fort. W ipse sv b 6 οδτος β: οδτος ό Τδ b 7 έpωτ� εί ΒΤ: έpωτ*ει * D· έpωτij. με d 2 αύτψ IJιιi εί δ c Ι δύνy β d Ι σκοπούμεν δ ταύτα βΤ: ούτω διιi ταύτα W: διιi ταύτα ούτω Q
2 33
413
5
b
5
c
5
d
413d
5
e
5
414
5
b
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
ΕΡΜ. Φαίνy μοι, ώ Σώκpατει;, ταύτα μεν άκηκοέναι του καi ούκ αύτοσχεδιάζειν. ΣΩ. η δε τάλλα; ΕΡΜ. Ού πάνυ. ΣΩ. '.:Ακουε δή · !'σωι; γdp ιϊν σε καi τd έπίλοιπα έζα πατήσαιμι ώι; ούκ άκηκοwι; λέγω. μετd γdp δικαιοσύνην τί ήμίν λείπεται; άνδpείαν οlμαι οϋπω διήλθομεν. άδικία μεν γap δήλον δτι έστiν έμπόδισμα τού διαϊόντοι;, άνδpεία δε σημαίνει ώι; έν μάχy έπονομαζομένηι; τής άνδpείαι; μάχην δ' εlναι έν τψ όντι, εϊπεp pεί, ούκ ιϊλλο τι η riJν έναντίαν pοήν-έdν οδν τις έζέλy το δέλτα τού όνόματοι; τής άνδpείαι;, αύτο μηνύει το €pγον το όνομα ή "άνpεία. " δηλον οδν δτι ού πάσy pofι ή έναντία pοη άνδpεία έστίν, άλλα τfι παpd το δίκαιον pεούσy · ού γdp liν έπyνείτο ή άνδpεία. καi το "ιϊρpεν " καi ό "άνηp " έπi παpαπλησίψ τινi τούτψ έστί, τfι ιϊ ν ω p o fι. "γυνη " δε γ ο ν ή μοι ψαίνεται βούλεσθαι εlναι. το δε "θήλυ " άπο τής θη λ ή ι; τι ψαίνεται έπωνομάσθα ι · ή δε "θηλη " άpά γε, ώ Έpμόγενει;, δτι τε θ η λ έ ν α ι ποιεί wσπεp τd άpδόμενα; ΕΡΜ. Έοικέν γε, ώ Σώκpατει;. ΣΩ. Και μην αύτό γ ε το "θάλλει ν " riJν αϋζην μ οι δοκεί άπεικάζειν riJν τών νέων, δτι ταχεία καi έζαιψνιδία γίγνεται. οlόνπεp οVν μεμίμηται τψ όvόματι, συvαpμόσαs άπο τού θ ε ίν καi ιϊ λ λ ε σ θ α ι το όνομα. άλλ' ού γdp έπι σκοπείι; με wσπεp έκτοι; δρόμου ψεpόμενον έπειδdν λείου έπιλάβωμαι · λοιπd δε ήμίν €τι συχνd τών δοκούντων σπουδαίων εlναι. ΕΡΜ. .:Αληθή λέγεις.
d 6 ού πάνυ βτ: ού πάνυ γε δ e Ι έμπόδισμα Vat gr 896 δντοs έμπόδισμα βΤ δντωs έμπόδισμα δ διαίόντοs βΤQ, prW. άεi e 3 τψ όντι βτw τιf> διαίοντι Q. τψ άεi όντοs corr nesc in W e 5 άνρεια Τ άνδρεία βW άνδρία Q δντι m. rec. in W γυνη δε] ή δε γυνη a 2 iπi βΤQ: έπεi W a 3 τούτων δ Eus b 4 λοιπa . συχνa m 2 in Ven χ 86 λοιπιi συχνa έπi βΤQ. λοιπιi συχνά έστι W έπίλοιπα . συχνa Burnet
234
414b ΣΩ.
Ών γ' έστιν εν καi "τέχνη ν " ίδεϊν δτι ποτε βούλεται
εlναι. ΕΡΜ. Πάνυ μεν οόν. ΣΩ. Ούκούν τούτό γε
έ ξ ι ν ν ο ύ σημαίνει, το μεν ταύ άΦελόντι, έμβαλόντι δε οό μεταξv τού χεϊ καi τού νύ (καi τού νύ) κai τού ήτα; ΕΡΜ. Καi μάλα γε γλίσχρωι;, ώ Σώκρατει;. ΣΩ. Ώ μακάριε, ούκ οlσθ' δτι τα πρώτα ονοματα τεθέντα κατακέχωσται ήδη ύπο τών βουλομένων τραγιpδεϊν αύτά, περιτιθέντων γράμματα καi έξαιρούντων εύστομίαι; ένεκα καi πανταχfί στρεΦόντων, καi ύπο καλλωπισμού καi ύπο χρόνου. έπεi έν τψ "κατόπτpιp " ού δοκεί σοι άτοπον εlναι το έμβεβλήσθαι το pώ; άλλα τοιαύτα οlμαι ποιούσιν οί τής μεν άληθείαι; ούδεν φροντίζοντει;, το δε στόμα πλάττοντει;, ωστ' έπεμβάλλοντει; πολλα έπi τα πρώτα όνόματα τελευτώντει; ποιούσιν μηδ ' άν ένα άνθρώπων συνείναι δτι ποτε βούλεται το όνομα . wσπερ καi την Σφίγγα άντi "Φικοι; " "σΦίγγα " καλούσιν, καi άλλα πολλά. ΕΡΜ. Ταύτα μεν έστιν οϋτωι;, ώ Σώκρατει;. ΣΩ. Εί δ' αό τις έάσει καi έντιθέναι καi έξαιρεϊν άττ' άν βούληταί τις είι; τα όνόματα, πολλη εύπορία έσται καi πάν άν παντί τις όνομα πράγματι προσαρμόσειεν. ΕΡΜ. 'Αληθή λέγεις. ΣΩ. 'Αληθή μέντοι. άλλα το μέτριον οlμαι δεϊ Φυλάττειν και το είκος σε τον σοΦον έπιστάτην. ΕΡΜ. Βουλοίμην άν. ΣΩ. Καi έγώ σοι συμβούλομαι, ώ Έρμόγενει;. άλλα μη λίαν, ώ δαιμόνιε, άκριβολογού, ''μή μ' άπογυιώσυι; μένεοι;. " c 1-2 καi τού vύ add. m. 2 in Ven. 186 c 8 iπ γιip έπιστiJμης άδελΦόν τι φαίνεται. ούδεν γιip aλλο δηλοϊ η την α μ α φ ο Ρ α ν τiί> ψυχής μετιi τών πραγμάτων, και τιi ύπο τοϋ τοιούτου πραττόμενα "συμφέροντά JJ τε και "σύμφορα JJ κεκλήσθαι άπο τοϋ συμπεpιΦέpεσθαι εοικε, το δέ γ ε "κεpδαλέον " άπα τοϋ κέρδους. "κέρδος " δε νϋ άντι τοϋ δέλτα άποδιδόντι ές το ονομα δηλοϊ δ βούλεται · το γιip άγαθον κατ' aλλον c ΙΟ και' om. c 7 καλούν Badham. καλόν βΤδ c 8 διανοίq; δ w c l l a. Heindorf: τιi βΤδ d Ι το' ] τί w (corr. fort w ipse) d 4 καλούν Burnet καλον βΤδ d 9 καλον] fort. hic quoque καλούν, cf. c 7 et d 4, Robinson τιi om. Τ e 1 ημιν ετι a Ι ώΦέλψα βΤ. ώΦέλψά τε δ a 4 πpότεpον Τ· πpοτ τέpων βδ σκοπών Τδ: f.πισκοπών β a 8 €οικε om. Β
417b
τρόπον όνομάζει. δτι γiiρ κ ερ ά ν ν υ τ α ι ές πάντα διεξιόν, ταύτην αύτού τiJν δύναμιν έπονομάζων €θετο τοϋνομα · δέλτα ( δ ') ένθεiς άντi τού νύ "κέρδος " έΦθέγξατο. ΕΡΜ. '�υσιτελούν " δε τί δή; ΣΩ. 'Έοικεν, ιfJ Έρμόγενες, ούχi καθάπερ oi κάπηλοι αύτψ χριiJνται, έαν το άνάλωμα άπολύυ, ού ταύτυ λέγειν μοι δοκεϊ το "λυσιτελούν, " άλλ' δτι τάχιστο ν δν τού όντος ϊστασθαι ούκ έQ. τα πράγματα, ούδε τέλος λαβούσαν τiJν Φοραν τού Φέρεσθαι στijναί τε καi παύσασθαι, άλλ' άεi λύει αύτijς ιϊν τι έπιχειpfι τέλος έγγίγνεσθαι, καi παρέχει ιϊπαυστον καi άθάνατον αύτijν, ταύτυ μοι δοκεϊ έπιφημίσαι το άγαθον λυσιτελούν· το γαρ τijς φοριϊς λ ύ ο ν το - " κα λ εσαι. ' "ω' Φ ε'λ ιμον " δ ε' �.ενικον 1:. τε' λ ο ς "λυσιτελ ουν τοϋνομα, ψ καi "Ομηρος πολλαχού κέχρηται, τψ "όΦέλ λειν "· €στι δε τούτο τού αϋξην ποιεϊν έπωνυμία. ΕΡΜ. Τα δε δη τούτων έναντία πιiJς €χει ήμϊν; ΣΩ. 'Όσα μεν άπόΦησιν αύτων, wς γέ μοι δοκεϊ, ούδεν δεϊ ταύτα διεξιέναι. ΕΡΜ. Ποϊα ταύτα; ΣΩ. " Ά σύμφορον " καi "άνωφελες " καi "άλυσιτελες " καi "άκερδές. " ΕΡΜ. Άληθη λέγεις. ΣΩ. Άλλα ''βλαβερόν " γε καi "ζημιιiJδες. " ΕΡΜ. Ναί. ΣΩ. Καi το μέν γε "βλαβερον " το β λ ά πτο ν το ν fι ο ύ ν είναι λέγει · το δε ''βλάπτον " αύ σημαίνει βουλόμενον ιϊπτειν· το δε aπτειν καi δεϊν ταύτόν έστι, τούτο δε πανταχού ψέγει. το β ο υ λ ό μ ε ν ο ν ούν a π τ ε ι ν fι ο ύ ν όρθότατα μεν aν εϊη ''βουλαπτερούν, " καλλωπισθεν δε καλεϊσθαί μοι Φαίνεται "βλαβερό ν. ΕΡΜ. Ποικίλα γέ σοι, ιfJ Σώκρατες, έκβαίνει τα "
b 5 δ' add Heindorf c 7 καλέσαι secl. Schanz c 9 αϋξην 'ΠΟιΕίν Nicoll. αϋξeιν καi 'Ποιeίν βΤδ: αϋξeιν κai 1rιαίνeιν (vel αϋξeιν κai 1rίονα 1rοιeίν} Heindorf. καi 'ΠΟιeίν secl. Slings d 8 ye βΤ. τε δ e 4 όpθότατον W μεν om. δ
2 39
5
c
5
d
5
ΙΟ e
5
417e
418
5
b
5
c
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
όνόματα. καi γaρ νϋν μ ο ι έδοξαι; cvσπερ τοϋ τής �θηνάας νόμου προαύλιον στομαυλήσαι, τοϋτο το δνομα προειπwν το ''βουλαπτεροϋν. " ΣΩ. Ούκ έγώ, ώ Έρμόγενες, αίτιος, ιiλλ' οί θέμενοι το δνομα. ΕΡΜ. �ληθή λέγεις· ιiλλa δη το "ζημιώδες " τί aν εϊη; ΣΩ. rί δ ' άν είη ποτ€ "ζημιώδει; "; θέασαι, ώ Έρμόγενες, ώς έγw ιiλη θή λέγω λέγων δτι προστιθέντες γράμ ματα και έξαιpοvντες σφόδρα aλλοιοvσι τaς των όνομάτων διανοίας, οiίτως !Vστε σμικρa πάνυ παραστρέΦοντες ένίοτε τιiναντία ποιεϊν σημαίνειν. οlον καi έν τιfι "δέοντι " · ένενόησα γιiρ αύτο καi ιiνεμνήσθην άρτι ιiπο τοϋδε δ έμελλόν σοι έρεϊν δτι ή μeν νέα ΦωνiJ ήμϊν ή καλiJ αiίτη και τούναντίον περιέτρεψε μηνύειν το "δέον " καi το "ζημιιiιδες, " ιiΦανίζουσα δτι νοεϊ, ή δε παλαιιi ιiμΦότερον δηλοϊ δ βούλεται τοϋνομα. ΕΡΜ. Πι.ϊις λέγεις; ΣΩ. Έγώ σοι έριiι. οlσθα δτι οί παλαιοi οί ήμέτεροι τιfι ίιiιτα καi τιfι δέλτα εδ μάλα έχριiιντο, καi ούχ fjκιστα αί γυναϊκες, αί'περ μάλιστα τiJν aρχαία ν ΦωνiJν σψ ζουσι. νϋν δε ιiντi μeν τοϋ ίιiιτα η ε{ η ήτα μεταστpέΦουσιν, ιiντi δε τοϋ δέλτα ζήτα, ώς δη μεγαλοπρεπέστερα δντα. ΕΡΜ. Πι.ϊις δή; ΣΩ. Ο[ον οί μeν ιiρχαιότατοι "ίμέραν " τήν ήμέραν έκάλουν, οί δε "έμέραν, " οί δε νiίν "ήμέραν. " ΕΡΜ. 'Έστι ταϋτα. ΣΩ. Οlσθα οδν δτι μόνον τοϋτο δηλοϊ το ιiρχαϊον δνομα την διάνοιαν τοϋ θεμένου; δτι γaρ ιiσμένοις τοϊς aνθρώποις e 7 :4θηνάαs pr Β, D · :4 θηναίαs corr. ut vid Β ipse· :4θηνάs Τδ 2 €γωγΕ β a 5 ζημιώδΕs βΤQ· το ζημιώδΕs W a 6 τrpοστιθέντΕs βΤ. τrpοστιθέντΕs ί!νιοι δ a 7 καi βΤ: 1j δ b Ι οlον βΤQ· οlόν τι W b 4 αϋτη βΤδ: αύτηi Burnet (qui αϋτηι falso tribuit Β) b 5 άμΦότΕpα WQ (sed ον sv W ipse) b 9 ijκιστα βΤ· ijκιστά γΕ δ c 6 έμέpαν] ϋστΕpον έμipαν Heindorf (cf. Procl. 41. 16) c 8 τούτων τ a
418d
ΚΡΑΤΥΛ ΟΣ
καi ίμ ε ίp ο υ σ ι ν €κ τού σκότους το Φώς €γίγνετο, ταύτn ώιιόμασαν "ίμέραν. " ΕΡΜ. Φαίνεται. ΣΩ. Νύν δέ γε τετpαγφδημένον ούδ' aν κατανοήσαις δτι βούλεται ή "ήμέpα. " καίτοι τινες οίονται, ώς δη ή ήμέρα ij μ ε p α ποιεί, διιi ταύτα ώνομάσθαι αύτ1)ν οϋτως. ΕΡΜ. Δοκεί μοι. ΣΩ. Καi τό γε "ζυγον " οlσθα δτι "δvαγον " οί παλαιοi €κάλου ν. ΕΡΜ. Πάνυ γε. ΣΩ. Καi το μέν γε "ζυγον " ούδεν δηλοί, το δε τοίν δ υ ο ίν ενεκα τής δέσεως €ς την ιi γ ω γ η ν €πωνόμασται "δυαγον " δικαίως· νύν δε "ζυγόν. " καi άλλα πάμπολλα οϋτως έχει. ΕΡΜ. Φαίνεται. ΣΩ. Κατιi ταύτα τοίνυν πρώτον μεν το "δέον " οϋτω λεγόμενον τούναντίον σημαίνει πιiσι τοίς πεpi το ιiγαθον όνόμασιν· αγαθού γap ίδέα οδσα το δέον Φαίνεται δεσμοs εlναι και κώλυμα φοpaς, ωσπεp ιiδελΦον ον τού βλα βερού. ΕΡΜ. Καi μάλα, ι1ι Σώκpατες, οϋτω Φαίνεται. ΣΩ. :Αλλ' ούκ €ιiν τψ ιipχαίφ όνόματι xpfι, δ πολv μιiλλον είκόs €στιν όpθώs κείσθαι η το νύν, ιiλλ' όμολογήσει τοίς πρόσθεν ιiγαθοίς, €ιiν ιiντi τού εl το ίώτα ιiπο διδψς, wσπεp το παλαιόν· δ ι ί ο ν γιip α δ σημαίνει, ιiλλ' ού δ έ ο ν, τιiγαθόν, δπεp δη €παινεί. καi οϋτω ούκ €ναντιούται αύτος αύτψ ό τιi όνόματα τιθέμενος, ιiλλιi "δέον " καi d 2 ίμι!pαv corr ut vid. Τ ipse: ήμι!pαv β, prT ut vid . την ήμι!pαv δ d 4-5 ή ήμι!pα ήμεpα] ήμεpα ή ήμι!pα W: ήμι!pα ή ήμέpα Q d 6 δοκεί μοι βΤ έοτι ταύτα δ d 7 γε . d ΙΟ το ' om Q d 7 δvαγοv m rec in Coisl 155 (et sic Schneider ex Et. Mag.): δvογοv βτw δvγοv Wilamowitz e Ι ένεκεν W (α sv scr. W ipse): έvεκε Q έπωvόμασαv W e 2 δvαγοv m. rec. in Coisl. 155· δvογοv βτδ δικαίωs βτ. μθι δικαίωs δ e 8 όv om β a 3 διιοv Heindorf. διοv Τ διάιοv β δαίοv δ αύ om. Τ a 4 δij β, Wsv: άεi τwQ .
.
d
5
ro e
5
χο
419
5
419a
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
"ώΦέλιμον " κ α i "λυσιτελούν " καi "κεpδαλέον " καi ' ' θ ον "αγα " '' και... ''συμ φ εpον και ευποpον το αυτο φ αινεται έτέpοις όνόμασι σημαiνον, το διακοσμούν καi διιον b πανταχού eγκεκωμιασμένον, το δε ίσχον καi δούν ψεγό μενον. καi δη καi το "ζημιwδες, " eιiν κατιi την άpχαίαν Φωνην άποδψς άντi τού ζήτα δέλτα, Φανεiταί σοι κεiσθαι το ονομα eπi τψ δ ο ύ ν τι το ίό ν, eπονομασθεν "δημιwδες. " 5 ΕΡΜ. rί δε δη "ήδονη " καi "λύπη " καi "επιθυμία " καi τιi τοιαύτα, ιb Σwκpατες; ΣΩ. Ού πάνυ χαλεπά μοι φαίνεται, ιb Έpμόγενες. η τε γιip "ήδονή, " ή προς την ο ν η σ ι ν έοικε τείνουσα πpιiξις τούτο έχειν το ονομα-το δέλτα δε έγκειται, wστε "ήδονη " c άντi "ήονής " καλεiται-η τε "λύπη " άπο της δ ι α λ ύ σ ε ω ς τού σwματος έοικεν eπωνομάσθαι 7j ν €ν τούτψ τψ π ά θ ε ι ϊσχει ΤΟ σwμα. καi η γ ε "άνία " το eμποδίζον τού ίέναι. ή δε "άλγη δwν " ξενικόν τι Φαίνεταί μοι άπο τού ά λ γ ε ι ν ο ύ 5 ώνομασμένον. "όδύνη " δ ε άπο της ε ν δ ύ σ ε ω ς τη ς λύπης κεκλημέντι έοικεν. "άχθη δwν " δε καi παντi δήλον άπει κασμένον το ονομα τψ τής φοpaς βάpει. "xαpa " δε τfJ διαχ ύ σ ε ι καi εύποpίg. τής p ο ή ς τής ψυχής έοικε κεκληd μέντι. "τέpψις " δε άπο τού τεp π ν ο ύ · το δε "τεpπνον " άπο τής διιi τής ψυχής Ε p ψ ε ω ς π ν ο iJ άπεικασθεν κέκληται, €ν δίκτι μεν ιϊν ''Εpπνουν " καλούμενον, ύπο χρόνου δε "τεpπνον " παpηγμένον. ''ευφροσύνη " δε οιJδεν πpοσδεiται 5 τού διότι pη θήναι · παντi γιip δήλον δτι άπο τού εJ τοiς πpάγμασι την ψυχην σ υ μ φ έp ε σ θ α ι τούτο έλαβε το δνομα, "εύΦεpοσύνην " τό γ ε δίκαιον· δμως δε αιJτο καλούμεν ''ειJφpοσύνην. " ούδ ' "επιθυμία " χαλεπό ν· τfJ ,
''
...
''
,
''
...
�
..
a 8 διιον W. οlον Q· δν βΤ: ίον Bekker b 3 άποδιδψς W Φαίνεται β c Ι τε βΤ: δ€ δ c 2 έπωνομασθijναι β ην] η Stallbaum: ην . . σώμα (c 3) secl. Baiter c 4 άλεγειννούν W· άλεγεινού Q c 6 et 8 κεκλημιi"l/ Heindorf. κεκλημιiνη βΤδ sed έοι κεν (c 6) Hermogeni tribuunt βτw et fort sic voluit Q d 2 epψεως βQ, corr. nesc. in W τιipψεως τw d 3 epπνουν βΤ. epπνον δ d 7 εύφεpοσύνην Bekker: εύφpοσύνην β: εύφεpοσύνη W εύΦpοσύνη Q. έΦεpωσύνη Τ: εύΦεpωσύνη τ ·
419d
γαp ε π ι τον θ υ μ ο ν ί ο ύ σ rι δυνάμει δήλον δτι τούτο έκλήθη το όνομα. 'Όυμοs " δε άπο τήs θ ύ σ ε ω s καi ζέσεωs τηs Φυχήs εχοι αν τούτο το όνομα. άλλα μην "ϊμεpόs " γε τψ μάλιστα ελκοντι την Φυχi'Jν ρ ψ έπωνομάσθη ότι yαp ίέμ ε ν ο s p ε ϊ καi έ Φ ι έμ ε ν ο s τών πpαγμάτων, καi ούτω δη έπισπι!- σΦόδpα την Φυχi'Jν δια την ε σ ι ν τη s ρ ο ή s, ιiπο ταύτηs οδν πάσηs τήs δυνάμεωs "ίμεpοs " έκλή θη. καi μijν "πόθοs " αδ καλεϊται σημαίνων ού τού παpόντοs εlναι άλλα τού ιϊλ λ ο θ ί π ο υ ό ν τ ο s καi ά π ό ν τ ο s, όθεν "πόθοι; " έπωνόμασται δs τότε, όταν παpiJ ού τιs έΦίετο, "ϊμεpοs " έκαλεϊτο άπογενομένου δε ό αύτοs ούτοι; "πόθοs " έκλήθη. "έpωs " δέ, ότι έ σ p ε ϊ έ ξ ω θ ε ν καi ούκ οίκεία έστiν ή poij αύτη τψ έχοντι άλλ' έπείσακτοs δια τών όμμάτων, δια ταύτα άπο τού έ σ p ε ϊν "έσpοs " τό γε παλαιόν έκαλεϊτοτψ γαp οδ άντi τού ώ έχpώμεθα-νύν δ ' "έpωs " κέκληται δια τijν τού ώ άντi τού οδ μεταλλαγήν. άλλα τί έτι ού λέγειs ότι σκοπώμεν; ΕΡΜ. "Δόξα " καi τα τοιαύτα πiJ σοι φαίνεται; ΣΩ. ''Δόξα " δε ήτοι τiJ δ ι ώ ξ ε ι έπωνόμασται, ή ν ή ψυχη διώκουσα το είδέναι δπrι έχει τα πpάγματα ποpεύε ται, 7} τiJ άπο τού τ ό ξ ο υ βολiJ. έοικε δε τούτιp μάλλον. ή γούν 'Όίησιs " τούτιp συμφωνεϊ. 'Όlσιν " γαp τή s ψυχήs έπi πάν πpάγμα, ο[όν έστιν eκαστον τών όντων, δηλούσrι πpοσέοικεν, wσπεp γε καi ή "βουλή " πωs τijν β ο λ ή ν, καi το ''βούλεσθαι " το έΦίεσθαι σημαίνει και το "βουλεύε σθaι πάντα ταύτα δόξrι έπόμεν' ιϊττα Φαίνεται τήs β ο λ ή ς άπεικάσματα, ώ σπερ α δ κai τούναντίοv ή
e
·
420
5
·
"·
J
a 4 post ιlvαι add. ίμέpοv ( ϊμιφοι; Q) τε και pεύματοι; βΤδ: secl. b 4 ού] σv (vel αδ) Heindoή a 8 είσpεί Τ Ast b 7 δε βΤδ: δη corr. Ven 184 b 8 το βδ: τού Τ b 9 τούτιp TQ: τούτο βW c Ι οlσιv γιip Τ': είσιv γιip Τ: οlσιv· ίσωι; γιip W: οίσειv· ίσωι; γιip Β, D ut vid.: ίση γιip Q: fort. όισιv γιip ed. anon.Jowett• c 2 πάν Τ: το βδ c 3 πω ι; Hermann: πpοι; βΤδ c 4 και ΤΟ βοvλεύεσθαι Q: και βοvλεύεσθαι βτw (quae fort. secludenda putat Schanz) c 5 δόξy βΤ. τfι δόξy δ c 6 βολήι; Τ: βοvλήι; βδ
b
5
c
5
4�c
d
5
e
5 421
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
"άβουλία " ά τ υ χ ί α δοκεί εlναι, ώς ού βαλόντος ούδε τυχόντος ού τ· έβαλλε καi δ έβούλετο καi περi ού έβου λεύετο καi ού έΦίετο. ΕΡΜ. Ταϋτα ήδη μοι δοκείς, ώ Σώκρατες, πυκνότερα έπάγειν. ΣΩ. (Είς ) τέλος γαρ ήδη θέω. "άνάγκην " δ' οJν έτι βούλομαι διαπεράναι, δτι τούτοις έξή ς έστι, καi το "έκού... 9 , σιον. '' το... μεν συν εκουσιον το ε ι κ ο ν και.. μ η αντιτυπουν άλλ', ω σπερ λέγω, ε lκ ο ν τιjι i ό ν τ ι δεδηλωμένον ιϊν είη τούτψ τιjι όνόματι, τιjι κ ατα την βούλησιν γιγνομένψ . το δε "άναγκαίον JJ καi άντίτυπον, παρ α την βούλησιν ον, το περi την άμαρτίαν aν είη καi άμαθίαν, άπείκασται δε η'j κατα τα a γ κ η πορείf!., δτι δύσπορα καi τραχέα καi λάσια όντα ίσχει τοϋ ίέναι. έντεϋθεν οδν ίσως έκλήθη "άναγκαίον, " rfJ δ ι α τοϋ άγκους άπεικασθεν πορεί9-. €ως δ ε πάρεστιν ή pώμη, μη άνιώμεν αύτήν· άλλα καi σv μη άνίει, άλλα έρώτα. ΕΡΜ. 'Ερωτώ δη τα μέγιστα καi τα κάλλιστα, τήν τε "άλήθειαν " καi το "ψεϋδος " καi το "δν " καi αύτο τοϋτο περi δ νϋν ό λόγος ήμϊν έστιν, "δνομα, " δι' δτι το όνομα έχει. ΣΩ. Μα ί ε σ θ α ι οδν καλεϊς τι; ΕΡΜ. 'Έγωγε, τό γε ζητεϊν. ΣΩ. 'Έοικε τοίνυν έκ λόγου όνόματι συγκεκροτημένψ, λέγοντας δτι τοϋτ' έστιν ο ν, ο ύ τυγχάνει ζήτημα, το 'Όνομα. " μάλλον δε ιϊν αύτο γνοίης έν αίνομαι WP Berl. (cf. Plut. Mor. 99ψ): άποκpίνομαι βΤ dι πάνυ τι τWΡ Berl.: πάνυ τι� β d 3 ένιοι τWΡ: iνίοτε β d 8 καi τεκόντε� θεό� τε βτWΡ: Ρ Berl., corr. W τεκόντε� prW: κai κατέχοντε� βΤ θεο� �erl. e � ή αύτοi ή WP: ή αύτοi βΤ a 2 οϋ�] ο[� d , β a 5 ουτοι τw. αυτοι
c
5
d
5
e
5
151
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
151a
άποpίας έμπίμπλανται νύκτας τε καi ήμέpας πολv μιiλλον
η 'κεϊναι · ταύτην δε τiJν ώδϊνα έγείpειν τε καi άποπαύειν ή
b έμη τέχνη δύναται. καi οδτοι μεν δη οϋτως. ένίοις δέ, ι1ι
5
Θεαίτητε, οϊ άν μοι μη δόξωσί πως έγκύμονες εlναι, γνοvς δτι οvδεν έμου δέονται, πάνυ εvμενwς πpομνwμαι καί, σuν θεψ είπεϊν, πάνυ ίκανwς τοπάζω ο[ς άν συγγενόμενοι οναιντο · Jιν πολλοuς μεν δη έξέδωκα Πpοδίκψ, πολλοuς δε αλλοις σοΦοϊς τε και θεσπεσίοις άνδpάσι. ταυτα δή σοι, ι1ι apιστε, ένεκα του δε έμήκυνα ύποπτεύω σε, ωσπεp και αvτος οϊει, ώδίνειν τι κυουντα ένδον. πpοσΦέpου οδν πpός με ώς πpος μαίας ύόν καi αvτόν μαιευτικόν, καi δ. ιϊν έpωτw πpο θυμου δπως ο[ός τ' ε[ οϋτως άποκpίνασθαι· καi έdν apα σκοπούμενός τι Jιν ιϊν λέγrις ήγήσωμαι είδωλον καi μη άλη θές, εlτα ύπεξαιpwμαι καi άποβάλλω, μη άγp ίαινε wσπεp αί πpωτοτόκοι πεpi τιi παιδία. πολλοi γιip 1jδη, ι1ι θαυμάσιε, πpός με οϋτω διετέθη σαν, wστε άτεχνwς δάκνειν, έπειδάν τινα λfιpον αvτwν άΦαιpwμαι, καi OVK οίονταί με εvνο ίg. τουτο ποιεϊν, πόppω οντες του είδέναι δτι οuδεiς θεός δύσνους άνθpώποις, οuδ' έγw δυσνοίg. τοιουτον οvδεν δpω, άλλά μοι ψευδός τε συγχωpfισαι καi άλη θες άΦανίσαι οvδαμως θέμις. πάλιν δη οδν έξ άpχfις, ι1ι Θεαίτητε, δτι ποτ' έστiν έπιστήμη, πειpω λέγειν· ώς δ ' οuχ ο[ός τ' ε[, μη δέποτ' εϊπrις. έιiν γιip θεός έθέλrι καi άνδpίζrι, οιος τ εσrι . ΘΕΑΙ. Α.λλιi μέντοι, ι1ι Σωκpατες, σου γε οϋτω παpα κελευομένου αίσχp όν μη ov παντi τpόπψ πpοθυμεϊσθαι δτι τις έχει λέγειν. δοκεϊ οδν μοι ό έπιστάμενός τι αίσθάνεσθαι τουτο δ έπίσταται, καi wς γε νυνi Φαίνεται, OVK aλλο τί έστιν έπιστήμη η αί'σθησις. ο
c
5
d
5
e
F ,
'
,
δε βτWΡ τε Berl δη Eus a 8 κείναι Τ έκείναι βWΡ Eus b Ι ένiοιs Berl. ένiοτε βτ- ένιοι w b 6 άΛΛοιs Berl , Β post ras., τ post ras.· ιϊλΛοvs prB, D, prT, W b 7 ύποπτεύω Τ. ύποπτεύων βW, Tsv c Ι ante ύον add. τε καi W, τε Ρ c 4 άποβάΛΛω Τ: άποβάΛω WP . ύποβάΛω Β. ύποβάΛΛω D c 6 ήδη] δη Plut c 7 δάκνειν Plut. δάκνειν ί!τοιμοι εlναι βτWΡ αύτών βWΡ Plut.· om Τ c 8 με Plut om βτWΡ, Berl. ut vid.
ΘΕΑΙΤΗΤΟΣ ΣΩ. Εύ γε καi γεvναίωs, ώ παί· χρiJ γdρ οϋτωs άπο Φαινόμενον λέγειν. άλλα φέρε δη avτo κοινfι σκεψώμεθa, γόνιμο ν η άνεμιaϊον τυγχάνει ον. aϊσθησιs, Φfιs, έπιστfιμη; ΘΕΑΙ. Νaί. ΣΩ. Κινδυνεύεις μέντοι λόγον ov Φαύλον είρηκέναι περi έπιστήμηs, άλλ' δν ελεγε καi Πρωταγόρας. τρόπον δέ τινα άλλον εί'pηκε τd avτd ταύτα. φησi γάρ που "πάντων χρημάτων μέτρον " άνθρωπο ν εlναι, "τών μεν όντων ώs έστι, τών δε μiJ όντων ώs οvκ έστιν. " άνέγνωκαs γάρ που; ΘΕΑΙ. �νέγνωκα καi πολλάκις. ΣΩ. Οvκούν οϋτω πωs λέγει, ώs ola μεν εκαστα έμοi Φαίνεται τοιαύτα μεν έστιν έμοί, οlα δε σοί, τοιαύτα δε αύ σοί· άνθρωπος δε σύ τε κάγώ; ΘΕΑΙ. Λέγει γdρ ούν οϋτω . ΣΩ. Είκοs μέντοι σοΦον άνδρα μ iJ ληρείν · έπακολουθή σωμεν ούν αvτψ. &.ρ ' OVK ένίοτε πνέοντος άνέμου τού αvτού ό μεν ήμών pιγψ, ό δ ' οϋ; καi ό μεν ήρέμα, ό δε σΦόδρα; ΘΕΑΙ. Καi μάλα. ΣΩ. Πότερον ούν τότε αvτο έΦ ' έαυτού το πνεύμα ψυχρον η ov ψυχρον Φήσομεν; η πεισόμεθα τψ Πρωτα γόρg. δτι τψ μεν pιγώντι ψυχρόν, τψ δε μiJ οϋ; ΘΕΑΙ. 'Έοικεν. ΣΩ. Οvκούν καi Φαίνεται οϋτω έκατέρψ; ΘΕΑΙ. Ναί. ΣΩ. Το δέ γε "Φαίνεται " αίσθάνεταί έστιν; ΘΕΑΙ. 'Έστιν γάρ. ΣΩ. Φαντασία ιϊρα κai αί'σθησιs ταvτον €ν τε θερμοίs καi πάσι τοίs τοιούτοιs. οlα γdρ αίσθάνεται εκαστοs, τοιαύτα έκάστψ καi κινδυνεύει εlναι. a 7 δ€' om. W b 3 pιγψ edd.: pιγοί βτw Berl. b 6 €αυτού W Berl. f.αυτο βΤ b 7 τψ om. W b 8 pιγώντι edd.: pιγούντι βτw Berl b 1 1 νai om τ b 12 αiσθάνεταί έστιν Faehse: αiσθανεται Berl : αiσθάνεσθαί έστιν βτw c 2 γιip] δ' άp' Robinson, cf. Dodds ad Eur Bacch. Ι Ι 13 ubi γιip codd., δ' άp' pap.: Badhami y' άp' loco non aptum videtur: γap Berl. nisi fort. γ' άp' voluit (vide 66. 19) 2 93
151e 5
152
5
b
5
10
c
152c 5
10
d
5
e
5
Π Λ ΑΤ Ω Ν Ο Σ ΘΕΑΙ. 'Έοικεν. ΣΩ. Αίσθη σις άpα τοίί όντος άεί έστιν καi άψεvδες ώς έπιστήμη οδσα. ΘΕΑΙ. Φαίνεται. ΣΩ. 'Ap ' οδν πpος Χαpίτων πάσσοΦό> τις ήν ό Πpωταγόpας, καi τοίίτο ήμίν μεν Ί7νίξατο τψ πολλψ συpΦετψ, το[ς δε μαθηταίς έν άποppήτφ την άλήθειαν έλεγεν; ΘΕΑΙ. Πώς δή, ώ Σώκpατες, τοίίτο λέγεις; ΣΩ. Έγω έpώ καi μάλ' ού Φαϋλον λόγον, ώς άpα eν μεν αύτο καθ' αύτο ούδέν έστιν, οt!δ' άν τι πpοσείποις όpθώς ούδ ' όποιονοίίν τι, άλλ' έιiν ώς μέγα πpοσαγοpεύτι>, καi σμικpον Φανείται, καi έιiν βαpύ, κοϋΦον, σύμπαντά τε οίίτως, ώς μηδενός όντος ένος μήτε τινος μήτε όποιουοίίν · έκ δε δη φοpιiς τε καi κινήσεως καi κpάσεως πpος άλληλα γίγνεται πάντα ιϊ δή Φαμεν εlναι, οvκ όpθώς πpοσαγοpεύοντες· Ε!στι μεν γιip ούδέποτ' ούδέν, άεi δε γίγνεται. καi πεpi τούτου πάντες έξijς οί σοΦοi πλην Παpμενίδου συμ φεpέσθων, Πpωταγόpας τε καi Ήpάκλειτος καi Έμπε δοκλijς, καi τών ποιητών οί άκpοι τij> ποιήσεως έκατέpας, κωμφδ ίας μεν Έπίχαpμος, τpαγφδίας δε "Ομηpος, (δς) είπώνΏκεανόν τε θεών γένεσιν καi μητέpα Τηθύν
πάντα είpηκεν έκγονα poijς τε καi κινήσεως · 7j ού δοκεί τοίίτο λέγειν; 10 ΘΕΑΙ. 'Έμοιγε. 153 ΣΩ. Τίς οδν άν έτι πpός γε τοσοίίτον στρατόπεδον καi στpατηγον ·Όμηpον δύναιτο άμφισβητήσας μη κατα γέλαστος γενέσθαι; d 4 post ττpοσαγοpεύrις add. τι Stob. d 5 έιiv om. Τ post βαpύ add. τι Stob. d 6 έvος om. Berl. (sed vide Berl. interpretationem 68. 47 ) e 2 έξής οί Τ (sed ης ex em.), Stob.: έξαίσιοι βW Eus.: έξαίσιοι οί Berl. e 2-3 συμφεpiσθωv prB· συμφlpεσθοv Dτw, corr. ras. in Β, Berl. Eus.: συμφlpοvται Stob. e 5 δς add. Heindorf a 2 μη βΤ Eus. Stob.: μη ού W 2 94
Θ Ε Α ΙΤ Η Τ Ο Σ
153a
ΘΕΑΙ. Ού pQ.διον, ι1J Σώκρατεs. ΣΩ. Ού γάρ, ι1J Θεαίτητε. έπεi καi τάδ ε τιjι λόγψ σημεϊα ίκανά, δτι το μεν εlναι δοκούν καi το γίγνεσθαι κίνησιs παρέχει, το δε μη εlναι καi ά.πόλλvσθαι ή σvχία · το γdρ θερμόν τε καi πϋρ, δ δη καi τdλλα γεννιj, καi έπιτρο πεύει, αύτο γεννάται έκ Φοράs καi τρίψεωs· τούτω δε κινή, σειs. η ovx αvται γενεσειs πvροs; ΘΕΑΙ. Αδται μεν ούν. ΣΩ. Καi μην τό γε τών ζψων γένοs έκ τών αύτών τούτων Φύεται. ΘΕΑΙ. Πώs δ' οϋ; ΣΩ. rί δέ; ή τών σωμάτων eξιs ούχ ύπο ή σvχίαs μεν καi ά.ργίαs διόλλvται, ύπο γυμνασίων δε καi κινή σεωs έπi το πολv σψζεται; ΘΕΑΙ. Ναί. ΣΩ. Ή δ ' έν τfι ιfιvxti eξιs ούχ ύπο μαθήσεωs μεν καi μελέτηs, κινήσεων όντων, κτιiταί τε μαθήματα καi σψζεται καi γίγνεται βελτίων, ύπο δ' ή σvχίαs, ά.μελετη σίαs τε καi ά.μαθίαs οϋσηs, ούτε τι μανθάνει α τε άν μάθυ έπιλανθάνεται; ΘΕΑΙ. Και μάλα. ΣΩ. Το μεν άρα ά.γαθον κίνησιs κατά τε ιfιυχην καi κατd σώμα, το δε τούναντίον; ΘΕΑΙ. 'Έοικεν. ΣΩ. �Ετι ούν σοι λέγω νηνεμίαs τε καi γαλήναs καi δ σα τοιαύτα, δτι αί μεν ήσvχίαι σήποvσι καi ά.πολλύασι, τd δ ' eτερα σψζει; καi έπi τούτοιs τον κολοφώνα, προ σβιβάζω "
J
,
"'
a 9 τούτω a 6 δοκούν βτw Stob.: secl. Schanz: ότιούν Badham W Berl.: τούτο βΤ Stob. a 9-Ιο κινήσει� βW: κίνησις Τ: ή κίνησι� Stob. b 6 άπόλλυται W κιιiήσεω� prW, Stob. Ι. Ι68: κινήσεων βΤ, cοπ. nesc. in W, Stob. 3 · 659 b 6-7 έπi τό πολu βW Stob. Ι. Ι68: ώ� έπi πολu τ (sed ώ� sv) : ώ� έπi τό πολu Stob. 3 · 659 b ΙΟ κινήσεων όντων βτw, Berl., schol. vet., Stob. Ι. Ι68: κινήσεων ούσών Stob. 3 · 659: κιvήσεοιν όvτοιν Buttmann c 9 post κολοΦώνα add. άναγκάζω βτw Berl.: secl. Cobet πpοσβιβάζω Cobet: πpοσβιβάζων τw Berl., schol. vet.: πpοβιβάζωv β Stob. 2 95
5
ΙΟ
b
5
ΙΟ c
5
153c
Π Λ ΑΤ Ω Ν Ο Σ
Ι Ο τijν χpvσην σειpαν ώs ούδεν άλλο η τον ηλιον ··ομηpοs d λέγει, καi δηλοί ότι εωs μεν aν ή πεpιφοpα ύ κινοvμένη
5
ΙΟ e
5
154
5
b
καi ό 7jλιοs, πάντα έστι καi σψ ζεται τα έν θεοίs τε καi άνθpώποιs, εί δε σταίη τοϋτο ωσπεp δεθέν, πάντα χpήματ' aν διαΦθαpείη καi γένοιτ' aν ΤΟ λεγόμενον άνω κάτω πάντα; ΘΕΑΙ. :4λλ' έμοιγε δοκεί, ώ Σώκpατεs, ταϋτα δηλοϋν aπεp λέγειs. ΣΩ. γπόλαβε τοίνvν, ώ άpιστε, ούτωσί· κατα τα όμματα πρώτον, δ δη καλείς χρωμα λευκόν, μη εlναι αύτο ΕΤερόν τι έξω των σων ομμάτων μη δ ' έν ΤΟίS ομμασι μη δέ τιν' αύτψ χώραν ιiποτάξυ s · ήδη γαρ aν εϊη τε δήπου έν τάξει καi μένον καi ούκ aν έν γενέσει γίγνο ιτο. ΘΕΑΙ. :4λλα πωs; ΣΩ. ·Επώμεθα τψ άpτι λόγιp, μηδeν αύτο καθ' αύτο eν δν τιθέντεs · καi ήμίν ούτω μέλαν τε καi λευκόν καi ότιοϋν άλλο χρωμα έκ τfJs προσβοληs των ομμάτων πpos τijν προσήκουσαν Φοραν Φανείται γεγενημένον, καi δ δη εκαστον εlναί φαμεν χρωμα ούτε το προσβάλλον ούτε το προσβαλλόμενον έσται, ιiλλα μεταξύ τι έκάστιp ίδιον γεγονόs · η συ διισχυρίσαιο αν ώs ο[ον σοι Φαίνεται εκαστον χρωμα, τοιοϋτον καi κυνi καi ότιpοϋν ζcpιp; ΘΕΑΙ. Μα Δ ί' ούκ έγωγε. ΣΩ. rί δέ; άλλιp ιiνθρώπιp ιlρ ' όμοιον καi σο i Φαίνεται ότιοϋν; έχειs τοϋτο ίσχυρωs, η πολv μάλλον ότι ούδε σοi αύτψ ταύτον δια το μη δέποτε όμοίωs αύτον σεαυτψ έχειν; ΘΕΑΙ. Τοϋτο μάλλόν μοι δοκεί η έκείνο. ΣΩ. Ούκοϋν εί μ€ν aλλο έλθόντος, τότε δη μεταξυ φεpομένων τiJ> μεν όψεωs πpος τών όΦ θαλμών, τής δε λευκότητας πpος τοίί συναποτίκτοντος το χp ώμα, ό μεν όΦθαλμο> apα σψεως εμπλεω> έγένετο και όpQ. δη τότε καi έγένετο ov τι όψις άλλ' όΦθαλμοs όpών, το δε συγγεννήσαν το χpώμα λευκότητοs πεpιεπλήσθη καi έγένετο ού λευκότης αό άλλα λευκόν, ε1'τε ξύλον ε1'τε λίθος ε('τε b 2 συνεκτrίτrτουσα βτw ( cf Plot Enn 5 3 ΙΟ. Ι 5) συνεκτίκτουσα Ast b 4 καi' om W καύσεις] θερμάνσΕις prW ( corr. sv fort W b 7 c Ι €κάσταις W: €κάστης βΤ c Ι όμόγονον βΤ, ipse) Wsv· όμόλογον W χρώματα τrαντοδατrαίς β τrαντοδατrαίς χρώ ματα τw c 7 δή om. w c 8 μεν om τ d 1-2 post τιi δε γεννώμενα lacunam indicat Hicken et supplevit exempli gratia €τέραν τήν κίνησιν κινούμενα : lacunam ante θάττω indicavit Cornarius οϋτω δή ( ante θάττω ) secl. Peipers d 3 καi βΤ. τε καi W -
3 00
Θ Ε Α ΙΤ Η Τ Ο Σ
156e
ότιούν συνέβη χpfιμα χpωσθfιναι τιjJ τοιούτψ χpώματι. καi τdλλα δη οϋτω, σκληpον καi θεpμον καi πάντα, τον αύτον τpόπον ύποληπτέον, αύτο μεν καθ' αύτο μηδεν εlναι, δ δη καi τότε €λέγομεν, εν δε rfJ πpos άλληλα όμιλίQ- πάντα 157 γίγνεσθαι καi παντοία απο τfιs κινήσεωs, €πεi καi το ποιουν ειναι τι και το πασχον αυτων επι ενοs νοησαι, ωs Φασιν, ούκ εlναί παγίωs. ούτε γap ποιούν εστί τι πpιν αν τιjJ πάσχοντι συνέλθτι, ούτε πάσχον πpiν άν τιjJ ποιούντι · τό 5 τέ τινι συνελθον καi ποιούν άλλψ αδ πpοσπεσον πάσχον ανεΦάνη. ωστε ες άπάντων τούτων, οπεp ες αpχfιs ελέ γομεν, ούδεν εlναι εν αύτο καθ' αύτό, αλλά τινι αει γίγνεσθαι, το δ' εlναι πανταχόθεν €ξαιpετέον, ούχ δτι ήμείs b πολλii καi άpτι ήναγκάσμεθα ύπο συνηθείαs καi ανεπιστη μοσύνηs χpfισθαι αύτιjJ. το δ' ού δεί, ώs ό τών σοΦών λόγοs, ούτε τι συγχωpείν ούτε του ούτ' €μού ούτε τόδε ούτ' εκείνο ούτε άλλο ούδεν όνομα οτι αν ίσrfJ, αλλα κατα Φύσιν 5 Φθέγγεσθαι γιyνόμενα και ποιούμενα και απολλύμενα και αλλοιούμενα · ώs €άν τί τιs στfιστι τιjJ λόyψ, εύέλεγκτοs ό τούτο ποιών. δεί δε καi κατιi μέpοs οϋτω λέγειν καi πεpi πολλών άθpοισθέντων, ψ δη άθpοίσματι άνθpωπόν τε τίθενται καi λίθον καi έκαστον ζιpόν τε καi εlδοs. ταύτα δή, c ι1 Θεαίτητε, &.p ' ήδέα δοκεϊ σοι εlναι, καi yεύοιο άν αύτιϊιν ώs αpεσκόντων; ΘΕΑΙ. Ούκ οlδα έyωyε, ι1 Σώκpατεs · καi yiip ούδε πεpi σού δύναμαι κατανοfισαι πότεpα δοκούντά σοι λέyειs 5 αύτιi 1j €μού αποπειpg.. ΣΩ. Ού μνημονεύειs, ι1 Φίλε, δτι €yw μεν ούτ' οlδα ούτε ποιούμαι τών τοιούτων ούδεν €μόν, αλλ' είμi αύτών ayoνos-, σε δε μαιεύομαι καi τούτου ένεκα €πιi-δω τε καi ..
S'
"
..
,
:ιι
..
:ιι
,
r
..
..
ι:ι
e 7 ότιούv corr. Par. 1 8 Ι Ι . δτου οδv βτw: ότψούv Par. 1 8 1 2 χρήμα corr Par. 1 8 Ι Ι χρώμα βτw· σώμα Par. 1 814: σχήμα Schanz. secl. Hein dorf a 3 αύτώv] αJ Schanz a 4 τι om. Τ a 6 κai b 4 του οϋτ' έμού] τούτο Schanz: σου οϋτ' del Richards έμού Hirschig alii alia b 8 κai' om. Τ c 1 έκαστον ante Εlδος transp. Burger c 2 σοι δοκΕί w c 3 ώς om. τ c 5 τrότΕροv W
30 1
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
157d d
παpατίθημι έκάστων τwν σοΦwν άπογεύεσθαι, έωs a ν εls φωs το σον δόγμα συνεξαγάγω εξαχθέντοs δε τότ' ήδη σκέψομαι εϊτ' άνεμιαίον είτε γόνιμον άναΦανήσεται. άλλα θαppwν καi καpτεpwν εδ καi άνδpείω s άποκpίνου li aν Φαίνηταί σοι πεpι ών αν έpωτω. ΘΕΑΙ. Έpwτα δή. ΣΩ. Λέγε τοίνυν πάλιν εϊ σοι αpεσκει το μή τι εlναι άλλα γίγνεσθαι άεi άγαθόν καi καλόν καi πάντα li άρτι διijμεν. ΘΕΑΙ. 14λλ' έμοιγε, έπειδη σού άκούω οϋτω διεξιόντοs, θαυμασίωs Φαίνεται ώs έχειν λόγον καi ύποληπτέον fιπεp διελήλυθαs. ΣΩ. Μη τοίνυν άπολίπωμεν δσον έλλείπον αύτού. λείπεται δε ένυπνίων τε πέpι καi νόσων τwν τε άλλων καi μανίαs, δσα τε παpακούειν ή παpοpaν ή τι άλλο παpαισθά νεσθαι λέγεται. οlσθα γάp που δτι έν πaσι τούτοιs όμολογουμένωs έλέγχεσθαι δοκεί δν δ.pτι διijμεν λόγον, ώs παντόs μάλλον ήμίν ψευδείs αίσθήσειs έν αύτοίs γιγνομέ ναs, καi πολλού δεί τα φαινόμενα έκάστψ ταύτα καi εlναι, άλλα πaν τούναντίον ούδεν ών Φαίνεται εlναι. ΘΕΑΙ. 14λη θέστατα λέγειs, ώ Σώκpατεs. ΣΩ. rίs δη οδν, ώ παί, λείπεται λόγοs τψ την αίσθησιν έπιστήμην τιθεμένψ καi τα φαινόμενα έκάστψ ταύτα καi ' ψ φ αινεται; ' ειναι τουτψ ΘΕΑΙ. Έγω μέν, ώ Σwκpατεs, όκνw είπείν δτι ούκ έχω τί λέγω, διότι μοι νυνδη έπέπληξαs είπόντι αύτό. έπεi ώs άληθws γε ούκ ιϊν δυναίμην άμΦισβητfισαι ώs οί μαινόμενοι 7j όνειpwττοντεs ού ψευδή δοξάζουσιν, δταν οί ·
s
ro
e
5
158
5
•
b
r
d Ι άπογΕΙ)Εσθαι τw· άπογΕύσασθαι β d 8 άγαθον κai καλόν addub. Heindorf (sed κai' delendum fuisset): legit tamen Berl. 76. 25 ut vid. d 9 διijμΕν βΤ, Wmg: διήλθομΕΥ W, Berl. in paraphras. e Ι άπολΕίπωμΕν W e 2 τών τΕ βτw Berl.: ΤΕ τών Stob. e 3 ή τι βτw Berl.: ότι Stob. e 5 ώς βτw Berl.: ώστΕ Stob. a ι post μάλλον add. άν Stob. a 2 δΕί] δΕίν Heindorf a 3 ών τw: δν β Stob. a 6 κai' om. Stob. a 7 τούτψ om. Stob ψ βτw: δ. Stob b 2 post ή add. οί β
302
Θ Ε Α ΙΤΗΤ Ο Σ
158b
μεν θεοi αύτών οϊωνται είναι, οί δε πτηνοί τε καi ώι; πετόμενοι εν τψ ϋπνψ διανοώνται. ΣΩ. 'Ap ' οδν ούδε το τοιόνδε άμφισβήrημα εννοείι; πεpi αύτών, μάλιστα δε πεpi τοϋ δναp τε καi ϋπαp; ΘΕΑΙ. Το ποίον; ΣΩ. 'Ό πολλάκιι; σε οίμαι άκηκοέναι εpωτώντων, τί ιϊν τιι; έχοι τεκμήριον άποδεϊξαι, εί τιι; έpο ιτο νϋν οϋτωι; εν τιp παpόντι πότεpον καθεύδομεν καi πάντα α διανοούμεθα ονειpώττομεν, η εγpηγόpαμέν τε καi ϋπαp άλλήλοιι; διαλεγόμεθα. ΘΕΑΙ. Καi μήν, ώ Σώκpατει;, άποpόν γε δτψ χpη επιδείξαι τεκμηpίψ · πάντα γap ω σπεp άντίστpοΦα τα αύτα παρακολουθεί. δ.. τε γιip νυνi διειλέγμεθα ούδeν κωλύει καi εν ϋπνψ δοκεϊν άλλήλοιι; διαλέγεσθα ι · καi δταν δη δναp ονείpατα δοκώμεν διηγείσθαι, άτοποι; ή όμοιόrηι; τούτων εκείνοιι;. ΣΩ. Όpf!.ι; οδν δτι τό γε άμφισβητήσαι ού χαλεπόν, δτε και πότεpόν εστιν ϋπαp η δναp άμΦισβητείται, και δη ίσου όντοι; τοϋ χpόνου δν καθεύδομεν φ εγpηγόpαμεν, εν έκατέpψ διαμάχεται ήμών ή ψυχη τιi άεi παpόντα δόγματα παντοι; μάλλον είναι άλη θή, w στε ίσον μ€ν χpόνον τάδε Φαμεν όντα είναι, ϊσον δε εκείνα, και όμοίωι; εφ· έκατέpοιι; διισχυpιζόμεθα. ΘΕΑΙ. Παντάπασι μ€ν οδν. ΣΩ. Ούκοϋν καi πεpi νόσων τε καi μανιών ό αύτοι; λόγοι;, πλην τοϋ χpόνου δτι ούχi ϊσοι;; ΘΕΑΙ. Όpθώι;. ΣΩ. η οδν; πλήθει χpόνου καi ολιγόrητι το άληθeι; όpισθήσεται; ΘΕΑΙ. Γελοϊον μεντliν εϊη πολλαχfj. b 9 €χοι om Τ c 3 χρiJ τw χρόvφ χρiJ β: χρεών Hultsch c 4 τιi αύτιi βΤ ταύτα W c 5 vvvi] vvvδiJ Cobet c 6 έv ϋπvφ Hirschig έv τιjι ϋπvφ βΤ έv τιjι έvυπvίφ W c 7 όvείρατα] ά:πα Heindorf c 9 τό γε βΤ τότε γε W d Ι όναρ ή ϋπαρ W d 9 ούχί βΤ: ούκ W 3°3
5
10 c
5
d
5
10
e
158e
5
10
159
5
10
b
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΣΩ. :Αλλά τι aλλο έχειS' σαΦ€S' iνδείξασθαι όποϊα τούτων τιiιν δοξασμάτων άληθij; ΘΕΑΙ. Οϋ μοι δοκιiι. ΣΩ. 'Εμού τοίνυν aκουε ο[α πεpi αύτιiιν ι'iν λέγοιεν οί τa άεi δοκούντα όριζόμενοι τψ δοκούντι εlναι άλη θή. λέγουσι δέ, ώS' iγw οlμαι, οϋτωS' έρωτιiιντεS' · "Ώ Θεαίτητε, δ aν ίfτερον Ί) παντάπασιν, μ ή πrί τινα δύναμιν τiJν αύτiJν ίfξει τψ έτέρφ; καi μiJ ύπολάβωμεν τfι μ€ν ταύτον εlναι δ iρωτιiιμεν τfι δε ίfτερον, άλλ' δλωS' ίfτερον. " ΘΕΑΙ. :Αδύνατον τοίνυν ταύτόν τι έχειν 7i €ν δυνάμει 7i €ν aλλφ ότφούν, δταν Ί) κομιδfι ίfτερον. ΣΩ. �ρ ' ούν ού καi άνόμοιον άναγκαϊον το το ιούτον όμολογεϊν; ΘΕΑΙ. 'Έμοιγε δοκεϊ. ΣΩ. El aρα τι συμβαίνει δμοιόν τφ γίγνεσθαι 7i &.ν όμοιον, είτε έαυτψ είτε aλλφ, όμοιούμενον μεν ταύτον Φήσομεν γίγνεσθαι, άνομοιούμενον δε ίfτερον; ΘΕΑΙ. :Ανάγκη. ΣΩ. Ούκούν πρόσθεν iλέγομεν ώS' πολλa μεν εϊη τd ποιούντα καi aπειpα, ώσαύΤωS' δέ γε Ta πάσχοντα; ΘΕΑΙ. Ναί. ΣΩ. Καi μiJν δτι γε aλλο aλλφ συμμειγνύμενον καi aλλφ ού ταύτd άλλ' ίfτερα γεννήσει; ΘΕΑΙ. Πάνυ μεν ούν. ΣΩ. Λέγωμεν δη €μέ τε καi σ€ καi τάλλα -fίδη κατd τον αύτον λόγον, Σωκράτη ύγιαίνοντα καi Σωκράτη αύ άσθενούντα · πότερο ν δμοιον τούτ' iκείνφ 7i άνόμοιον Φή σομεν; ΘΕΑΙ. �pα τον άσθενούντα Σωκράτη, δλον τούτο λέγειS' δλφ έκείνφ, τψ ύγιαίνοντι Σωκράτει; ΣΩ. Κάλλιστα ύπέλαβεS' · αύτο τούτο λέγω. ΘΕΑΙ. :Ανόμοιον δήπου. e 8 την αύτη ν ϊξη βΤ ϊξrι την δ ' αύτη ν W a 2 δταν] δτι aν Dobree· δ aν Badham a 10 πρόσθεν βΤ έν τοϊs πρόσθεν W a 1 1 δ€ γε βΤ δ€ γε κai W
ΘΕΑΙΤΗΤΟΣ
159b
ΣΩ. Καi ίiτερον άρα ούτως wσπερ άνόμοιον; ΘΕΑΙ. :Ανάγκη. ΣΩ. Καi καθεύδοντα δη καi πάντα δ. νυνδη διήλθομεν, ώσαύτως Φήσεις; ΘΕΑΙ. 'Έγωγε. ΣΩ. ·Έκαστον δη τών πεΦυκότων τι ποιεϊν, άλλο τι, δταν μεν λάβrι ύγιαίνοντα Σωκράτη, ώς έτέρψ μοι χρήσεται, δταν δε άσθενούντα, ώς έτέρψ; ΘΕΑΙ. η δ' ov μέλλει; ΣΩ. Καi ίiτερα δη εφ· έκατέρου γεννήσομεν €γώ τε ό πάσχων καi €κεϊνο το ποιούν; ΘΕΑΙ. rί μήν; ΣΩ. "Οταν δη οlνον πίνω ύγιαίνων, ήδύς μοι Φαίνεται καi γλυκύς; ΘΕΑΙ. Ναί. ΣΩ. Έγέννησε γdρ δη €κ τών προωμολογημένων τό τε ποιούν καi το πάσχον γλυκύτητά τε καi αίσθησιν, ιϊμα φερόμενα άμΦότερα, καi ή μεν αίσθησις προς τού πάσχον τος οδσα αίσθανομένην την γλώτταν άπηργάσατο, ή δε γλυκύτης προς τού οίνου περi αvτον φερομένη γλυκvν τον οlνον rfl ύγιαινούσrι γλώττrι €ποίησεν καi εlναι καi φαίνεσθαι. ΘΕΑΙ. Πάνυ μεν οδν τd πρότερα ήμϊν ούτως ώμο λόγητο. ΣΩ. ·Όταν δε άσθενούντα, ιϊλλο τι πρώτον μεν rfl άλη θείg. OV τον αvτον έλαβεν; άνομοίψ γdρ δη προσi]λ θεν. ΘΕΑΙ. Ναί. ΣΩ. ·Έτερα δη α δ €γεννη σάτην δ τε τοιούτος Σωκράτης καi ή τού οίνου πόσις, περi μεν την γλώτταν α!'σθησιν πικρότητος, περι δε τον οlνον γιγνομένην και φερομένην b ΙΟ καi f.τεpov Theaeteto trib. w c Ι καθεύδοvτα τw καθεύδοvτι β (sed α sv fort Β ipse) vυvδη Heindorf: vύv βτw c 2 Φήσομεv τ c ΙΙ δταv βΤ δταv μεν w c 12 καi βΤ ή W d 9 άλλο τι βΤ άλλο τι ή W
ΙΟ c
5
ΙΟ
15 d
5
ΙΟ e
159e
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
πικρότητα, καi τον μεν ού πικρότητα άλλα πικρόν, έμε δε 5 ούκ αίσθησιν άλλ' αίσθανόμενον; ΘΕΑΙ. Κομιδij μεν οδν. ΣΩ. Οϋκουν έγώ τε ούδεν άλλο ποτ€ γενήσομαι οϋτως
αίσθανόμενοι; · τού γιiρ άλλου άλλη αίσθησις, καi άλλοίον 160 καi άλλον ποιεί τον αίσθανόμενον · ούτ' έκείνο ΤΟ ποιούν έμ€ μήποτ' άλλιp συνελθον ταύτον γεννήσαν τοιούτον γένηται· άπο γιiρ άλλου άλλο γεννήσαν άλλοίον γενή σεται. 5 ΘΕΑΙ. 'Έστι ταύτα. ΣΩ. Ούδε μην l!γωγε έμαυτψ τοιούτοι;, έκείνό τε έαυτψ τοιούτον γενήσεται. ΘΕΑΙ. Ού γιiρ οδν. ΣΩ. :4νάγκη δέ γε έμέ Τ€ τινοι; γίγνεσθαι, δταν αίσθα ΙΟ νόμενοι; γίγνωμαι · αίσθανόμενον γάρ, μη δενός δε αίσθα b νόμενον, άδύνατον γίγνεσθαι · έκείνό τε τινi γίγνεσθαι, δταν γλυκv ή πικρόν ή τι τοιούτον γίγνηται· γλυκv γάρ, μηδενi δε γλυκv άδύνατον γενέσθαι. ΘΕΑΙ. Παντάπασι μεν οδν. ΣΩ. Λείπεται δη οlμαι ήμίν άλλήλοις, είτ' έσμέν, εlναι, 5 είτε γιγνόμεθα, γίγνεσθαι, έπείπερ ήμών ή άνάγκη τiJν ούσίαν συνδεί μέν, συνδεί δε ούδενi τών άλλων ούδ' αδ ήμίν αύτοίι;. άλλήλοιι; δη λείπεται συνδεδέσθαι. wστε είτε τιι; εlναί τι όνομάζει, τινi εlναι ή τινοι; ή πρόι; τι pητέον 10 αύτψ, είτε γίγνεσθαι · αύτο δε έΦ' αύτού τι ή δν ή γιγνό c μενον ούτε αύτψ λεκτέον οϋτ' άλλου λέγονται; άποδεκτέον, ώς ό λόγοι; δν διεληλύθαμεν σημαίνει. ΘΕΑΙ. Παντάπασι μεν οδν, ώ Σώκρατει;. ΣΩ. Ούκούν δτε δη το έμ€ ποιούν έμοί έστιν καi ούκ 5 άλλιp, έγw καi αίσθάνομαι αύτού, άλλος δ' ού; e 7 τε] γε W (sed τ supra γ W ipse) γενήσομαι Τ: γεννήσομαι βW a Ι άλλον . . . τον W: άλλον . . . το Β: άλλο . . . το D: άλλο . . τον τ a 9 τε om. β a 10 αίσθανόμενον' ] αίσθανόμενοs W (sed ν supra s W ipse), Β' b 5 δή βΤ: δε W b 10 γίγνεσθαι (γίγνεσθαι) Frei
Θ Ε ΑΙΤΗΤΟΣ
160c
ΘΕΑΙ. Πωι; γαp οϋ; ΣΩ. �ληθηι; apα έμοi
ή έμη αίσθησιι;-τψ γαp έμήι; ούσίαι; άεί έστιν-καi έγw κpιτ1}ι; κατα τον Πpωταγόpαν των τε όντων έμοi ώι; έστι, καi των μη όντων ώ ι; ούκ έστιν. ΘΕΑΙ. 'Έοικεν. Σ Ω . Πω ι; άν οδν άΦευδηι; ών καi μη πταίων rfj διανοί9πεpi τα όντα ή γιγνόμενα ούκ έπιστήμω ν άν είη ν JJνπεp αίσθητήι;; ΘΕΑΙ. Ούδαμωι; δπωι; οϋ. ΣΩ. Παγκάλωι; apα σοι είpηται δτι έπιστήμη ούκ άλλο τί έστιν ή αίσθησιι;, καi είι; ταύτον συμπέπτωκεν, κατα μeν 'Όμηpον καi Ήpάκλειτον καi πάν το τοιούτον Φύλον οίον pεύματα κινείσθαι τα πάντα, κατα δε Πpωταγόpαν τον σοΦώτατον πάντων χpημάτων άνθp ωπον μέτpον εlναι, κατα δε Θεαίτητον τούτων οϋτω ι; έχόντων αίσθησιν έπιστήμην γίγνεσθαι. ή γάp, ιfJ Θεαίτητε; φ ωμεν τούτο σον μeν εlναι οίον νεογενει; παιδίον, έμον δε μαίευμα; ή πωι; λέγει ι;,· ΘΕΑΙ. Οϋτωι; άνάγκη, ιfJ Σώκpατει;. ΣΩ. ΤοιJτο μeν δή, ώι; έοικεν, μόγιι; ποτ€ έγεννήσαμεν, δτι δή ποτε τυγχάνει ον. μετα δε τον τόκον τα άμφιδpόμια αύτού ώι; άληθωι; έν κύκλιp πεpιθpεκτέον τψ λόγιp, σκο πουμένου δοκούvτι βΤ το δοκούν τι W d 2 ταχu τw: τάχα β d 5 ύπi.p βΤ. πEpi W e Ι άγοντΕ� τw: λέγοντΕ� β τού ' om. W e 8 ούδ ' ένο� schol.. ούδΕVοs βτw ούδi. Phrynich. e 9 πιθανολογίιι- τw· πιθανολογίαι� Β: D incert. τηλικούτων τw • τούτων β a 4 άΑΑ?J δij ΟΚΕπτ ώ� EOLK ώs] άλλ' ήδη ΟΚΕπτ. ώ� έοικ άΑΑ?J ώs W a 5 λόγο� pOSt σο� (a 4) transp. Τ a 7 τfiδΕ τw: τί δi. β a 9 ΤΕίνΕι W
JIO
Θ Ε Α ΙΤ Η Τ Ο Σ
163b
ι:iκούειν δταν Φθέγγωνται, η ι:iκούειν τε καi έπίστασθαι δ. λέγοvσι; καi α& γράμματα μη έπιστάμενοι, βλέποντεs εls αύτιi πότερον ούχ όράν η έπίστασθαι είπερ όρώμεν διισχv ριούμεθα; ΘΕΑΙ. Αύτό γε, ιΙι Σώκρατεs, τοvτο αύτών, δπερ όρώμέν τε καi ι:iκούομεν, έπίστασθαι Φήσομεν· τών μεν γιiρ το σχήμα καi το χρώμα όράν τε καi έπίστασθαι, τών δε την όξύτητα καi βαρύτητα ι:iκούειν τε δ.μα καi είδέναι· δ. δε οϊ τε γραμματισταi περi αvτών καi οί έρμηνήs διδά σκοvσιν, ούτε aiσθάνεσθαι τψ όpάν η ι:iκούειν ούτε έπίστασθαι. , ΣΩ. ·� ριστά γ', ιΙι Θεαίτητε, καi ούκ άξιόν σοι προs ταvτα ι:iμΦισβητήσαι, ϊνα καi αύξάνυ. ι:iλλ' δρα δη καi τόδε άλλο προσιόν, καi σκόπει πfι αύτο διωσόμεθα. ΘΕΑΙ. Το ποϊον δή; ΣΩ. Το τοιόνδε· εί τιs Ι!ροιτο · '" Αρα δυνατον δτου τιs έπιστήμων γένοιτό ποτε, €τι Ι!χοντα μνήμην αύτοv τούτου καi σψζόμενον, τότε δτε μέμνηται μη έπίστασθαι αvτο τοvτο δ μέμνηται; " μακρολογώ δέ, ώs Ι!οικε, βουλόμενοs έρέσθαι εί μαθών τίs τι μεμνημένοs μiJ οlδε. ΘΕΑΙ. Και πώs, ιΙι Σώκρατεs; τέραs γιiρ aν εl'η δ λέγειs. ΣΩ. Μη οδν έγw ληρώ; σκόπει δέ. d.ρα το όράν OVK αiσθάνεσθαι λέγειs καi την όΦιν αl'σθησιν; ΘΕΑΙ. 'Έγωγε. ΣΩ. Οvκοvν ό lδών τι έπιστήμων έκείνου γέγονεν δ εlδεν κατιi τον άρτι λόγον; ΘΕΑΙ. Ναί. ΣΩ. τί δέ; μνήμην ού λέγειs μέντοι τι; ΘΕΑΙ. Ναί. ΣΩ. Πότερον ούδενοs η τινόs; ΘΕΑΙ. Τινοs δήπου. ΣΩ. Ούκοvν ιΙιν Ι!μαθε καi ών fίσθετο, τοιουτωνί τινων; w
b 10 καi το χpώμα om. W καi ' β. τε καi Τ c 7 πfl βΤ: πού d 2 έτι Τ ούτο> βW a 1 έχέτω] έχε έστω Madvig: έστω aut μίαv iδέαv . . γιγvομέvψ Heindorf ώς βW: ώς κai Τ 37 1
5
ιο
d
5
10 e
5
ιο
204
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
204a ΘΕΑΙ. rί δή; ΣΩ. 'Ότι ov ι'iν
ro b
5
10 c
5
ro
d
fι μέpη, το δλον άνάγκη τa πάντα μέpη εlναι. η καi το δλον έκ τών μεpών λέγειs γεγονοs ί!ν τι εlδοs ί!τεpον τών πάντων μεpών; ΘΕΑΙ. 'Έγωγε. ΣΩ. Το δε δη πάν καi το δλον πότεpον ταvτον καλεϊs η ί!τεpον έκάτεp ον; ΘΕΑΙ. 'Έχω μεν οvδεν σαΦέs, δτι δε κελεύειs πpο θύμωs άποκpίνασθαι, παpακινδυνεύων λέγω δτι ί!τεpον. ΣΩ. Ή μεν προ θυμία, ώ Θεαίτητε, όpθή · εl δε καi ή άπόκpισιs, σκεπτέον. ΘΕΑΙ. Δει γε δή. ΣΩ. Οvκοϋν διαΦέpοι aν το δλον τοϋ παντόs, ώs ό νϋν λόγοs; ΘΕΑΙ. Ναί. ΣΩ. η δε δή; τα πάντα καi το πάν εσθ' δτι διαΦέpει; οlον έπειδaν λέγωμεν ί!ν, δύο, τpία, τέτταpα, πέντε, ί!ξ, καi εαν δis τpία η τpis δύο η τέτταpά τε καi δύο η τpία καi δύο καi ί!ν, πότεpον έν πάσι τούτοιs το αύτο η ί!τεpον λέγομεν; ΘΕΑΙ. Το αvτό. ΣΩ. 'Ap ' ά'λλο τι η ί!ξ; ΘΕΑΙ. Ούδέν. ΣΩ. Οvκοϋν εφ ' έκάστηs λέξεωs πάντα εξ εlpήκαμεν; ΘΕΑΙ. Ναί. ΣΩ. Πάλιν δ ' οvδεν λέγομεν το πάν λέγοντεs; ΘΕΑΙ. :4νάγκη. ΣΩ. Ή ά'λλο τι η τa ί!ξ; ΘΕΑΙ. Ούδέν. ΣΩ. Ταvτον ά'pα εν γε τοϊs δσα εξ apιθμοϋ εστι τό τε πάν πpοσαγοpεύομεν καi τa aπαντα; b 6 γε δή W δέ γε δή βΤ b 10 δτι βΤ δτε W c Ι τε om W τρία καi βΤ· τρία τε καi W c 6 πάντα W πάντα τιi βΤ πάν τιi Turic πάν το olim Hicken εύρήκαμεν Τ c 8 πάλιν δ'] πάλιν δ€ πάν Campbell (olim πάν δ€) οιJδ€ν] oux f'ν Hermann το c 10 η πάν Schleiermacher. τιi πάντα βτw το πάν αιJτιi Wohlrab om DT d 2 προσαγορεύομεν βΤ προσαγορευόμενον W 37 2
ΘΕ ΑΙΤΗΤΟΣ
204d
ΘΕΑΙ. Φαίνεται. ΣΩ. Ώδε δη περi
αυτων λέγωμεν. ό τού πλέθρου άριθμος καi το πλέθρον ταύτόν· ή γάρ; ΘΕΑΙ. Ναί. ΣΩ. Καi ό τού σταδίου δη ώσαύτως. ΘΕΑΙ. Ναι ΣΩ. Καi μην καi ό τού στρατοπέδου γε καi το στρατό πεδον, καi πάντα τιi τοιαύτα όμοίως; ό γιiρ άριθμος πιi.ς το δν πιi.ν €καστον αύτών έστιν. ΘΕΑΙ. Ναι ΣΩ. Ό δε έκάστων &.ριθμος μών άλλο τι ή μέρη έστίν; ΘΕΑΙ. Ούδέν. ΣΩ. 'Όσα άρα έχει μέρη, έκ μερών ιϊν είη; ΘΕΑΙ. Φαίνεται. ΣΩ. Τα δέ γε πάντα μέρη το πιi.ν ε{ναι ώμολόγηται, είπερ καi ό πιi.ς &.ριθμος το πιi.ν έσται. ΘΕΑΙ. Οϋτως. ΣΩ. Το δλον άρ ' ούκ έστιν έκ μερών. πιi.ν γιiρ ιϊν εϊη τιi πάντα δν μέρη. ΘΕΑΙ. Ούκ έοικεν. ΣΩ. Μέρος δ' έσθ' δτου άλλου έστiν δπερ έστiν ή τού δλου; ΘΕΑΙ. Τού παντός γε. ΣΩ. Ανδpικώς γε, ώ Θεαίτητε, μάχy. το πιi.ν δε ούχ δταν μηδεν άπij, αύτο τούτο πιi.ν έστιν; ΘΕΑΙ. Ανάγκη. ΣΩ. 'Όλον δε ού ταύτον τούτο έσται, ov ιϊν μη δαμij μηδεν άποστατij; ov δ' ιϊν άποστατij, ούτε δλον ούτε πιi.ν, δ.μα γενόμενον έκ τού αύτού το αύτό; ΘΕΑΙ. Δοκεί μοι νύν ούδεν διαΦέρειν πιi.ν τε καi δλον. ΣΩ. Ούκούν έλέγομεν δτι ov ιϊν μέρη ύ, το δλον τε καi πιi.ν τιi πάντα μέρη έσται; d 4 πεpί βΤ τιi περί W d 9 καί' om Τ yε βΤ· τε W d ΙΟ-Ι Ι τό δν πάν] τό πάν δν Heindorf e 5 όμολογείται β a 5 aν βW aν μή Τ a 7 καί δλον βΤ καί το όλον W a 8-9 καί πάν βΤ καί τό πάν W a 9 έσται ΒΤ, corr D ipse: έστίν W, prD 373
5
χο
e
5
ΙΟ
205
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
205a
ΘΕΑΙ. Πάνυ γε. ΣΩ. Πάλιν δή, δπεp
ro b
άpτι έπεχείpουν, ούκ, είπεp ή συλλαβη μη τιi στοιχείά έστιν, άνάγκη αύτiJν μη ώς μέpη έχειν έαυτijς τιi στοιχεία, η ταύτον οδσαν αύτοίς όμοίως εκεινοις γνωστην ειναι; ΘΕΑΙ. Ούτως. ΣΩ. Ούκούν τούτο ίνα μη γένηται, €τεpον αύτι.ϊιν αύτiJν έθέμεθα; ΘΕΑΙ. Ναί. ΣΩ. rί δ'; εί μη τιi στοιχεία συλλαβής μέpη έστίν, έχεις άλλ' άπα είπείν δ. μέpη μέν έστι συλλαβής, ού μέντοι στοιχείά γ' έκείνης; ΘΕΑΙ. Ούδαμι.ϊις. εί γάp, ώ Σώκpατες, μοpι απ αύτή> συγχωpοίην, γελοίόν που τιi στοιχεία άΦέντα έπ' άλλα ίέναι. ΣΩ. Παντάπασι δή, ώ Θεαίτητε, κατιi τον νύν λόγον μία τις iδέα άμέpιστος συλλαβη ιϊν είη. ΘΕΑΙ. 'Έοικεν. ΣΩ. Μέμνησαι οδν, ώ Φίλε, δτι όλίγον έν τψ πρόσθεν άπεδεχόμεθα ήγούμενοι εδ λέγεσθαι δτι τι.ϊιν πpώτων ούκ είη λόγος έξ ών τάλλα σύγκειται, διότι αύτο καθ' αύτο €καστον είη άσύνθετον, καi ούδ€ το "εlναι " πεpi αύτού όpθι.ϊις έχοι πpοσΦέpοντα εiπείν, ούδ€ "τούτο, " ώς €τεpα καi άλλότpια λεγόμενα, καi αύτη δη ή αίτία άλογόν τε καi άγνωστον αύτο ποιοί; ΘΕΑΙ. Μέμνημαι. ΣΩ. Ή οδν ιϊλλη τις η αύτη ή αiτία τού μονοειδές τε καi άμέpιστον αύτο εlναι; έγι.Ιι μεν γιip ούχ όpι.ϊι άλλην. ΘΕΑΙ. Ού γιip οδν δη Φαίνεται. ΣΩ. Ούκούν εiς ταύτον έμπέπτωκεν ή συλλαβη εlδος έκείνψ, εί'πεp μέpη τε μη έχει καi μία έστiν iδέα; '
5
ro
c
5
ro d
5
,
..
S'
b 8 έχεις Offi. β b ΙΙ εί γap Offi. Τ b Ι Ι-12 μόpι' άrτ' αύτής W. μόρια ταύτης βΤ c 8 τούτο] το τό Buttmann: το τούτο Heindorf (cf. 202 a 3) c 9 τε βW: τι Τ c ro ποιεί corr. nesc. in W d Ι ή om. DW τού] το Bonitz τε W, prB: τι DT, corr. ras. in Β d 5 τε] γε Naber 374
Θ ΕΑΙΤΗΤΟΣ
205d
ΘΕΑΙ. Παντάπασι μεν ΣΩ. Εί μεν apα πολλa
οδν. στοιχεία ή συλλαβή έστιν καi δλον τι, μέpη δ' αύτijs ταύτα, όμοίωs αϊ τι:: συλλαβαi γνωσταi καi pηταi καi τd στοιχεία, έπι:: ίπι::p τd πάντα μέpη τψ δλψ ταύτον έψάνη. ΘΕΑΙ. Καi μάλα. ΣΩ. Εί δέ γι:: έν τι:: καi aμι::p έs, όμοίωs μεν συλλαβή, ώσαύτωs δε στοιχείον aλογόν τι:: καi aγνωστον· ή γdp αύτij αίτία ποιήσει αύτd τοιαϋτα. ΘΕΑΙ. Ούκ έχω aλλωs ι:: ίπι:: ίν. ΣΩ. Τοϋτο μεν apα μη aποδι::χ ώμι:: θα, δs ιϊν λέ.γrι συλ λαβην μεν γνωστόν καi pητόν, στοιχείον δε τούναντίον. ΘΕΑΙ. Μη γάp, ι:: ίπι::p τψ λόγψ πι:: ι θόμι:: θ α. ΣΩ. rί δ' αδ; τούναντίον λέγοντοs ιlp' ού μάλλον ιϊν aποδέξαιο έξ ών αύτοs σύνοισθα σαυτ<jι έν τfί τών γpαμ μάτων μαθήσι:: ι; ΘΕΑΙ. Το ποίον; ΣΩ. 'Ωs ούδεν aλλο μανθάνων διι::τέλι:: σ αs η τa στοιχεία έν τι:: τfί οψι::ι διαγιγνώσκι:: ι ν πι:: ι pώμι:: ν οs καi έν τfί aκοfι αύτο καθ' αύτο έκαστον, ί'να μη ή θέσιs σι:: ταpάποι λεγο μένων τι:: καi γpαψομένων. ΘΕΑΙ. 'Αλη θέστατα λέ.γι:: ι s. ΣΩ. 'Εν δε κιθαpιστοϋ τι::λ έ.ωs μι::μ αθηκέναι μών aλλο τι ήν η το τψ ψ θόγγψ έκάστψ δύνασθαι έπακολουθι:: ίν, ποίαs χopδijs ι:: ίη . δ. δη στοιχεία πάs ιϊν όμολογήσι:: ι ι:: μουσικήs λέ.γι:: σ θαι; ΘΕΑΙ. Ούδεν άλλο. ΣΩ. Ών μεν άp ' αύτοi έμπι:: ιpοι ι:: σμι:: ν στοιχείων καi συλλαβών, ι:: ί δι:: ί aπό τούτων τι:: κμαίpι:: σ θαι καi ι:: ίs τd άλλα, πολv το τών στοιχείων γένοs έναpγι:: στέpαν τι:: τijν γνώσιν έχειν ψήσομι:: ν καi κυpιωτέpαν τij s συλλαβήs πpos το λαβείν τι::Μ ωs έκαστον μάθημα, και έάν τιs Φtι e 6 τούτο] τούτου Heindorf e 7 γνωστόν W , corr ras. i n Β e t Τ a 6 τε W· om βΤ άγνωστο ν D, prB, prT e 8 -πεισόμεθα W b Ι τό om. β b 2 δ. δη τw άλλ' ή Β: α * *ή D 375
10 e
5
206
5
10 b
5
206b
χο
c
5
d
5
e
5
207
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
συλλαβην μ€ν γνω στόν, ιϊγνωστον δ€ πεΦυκέναι στοιχείον, έκόντα ή aκοντα παίζειν ήγη σόμεθ' αύτόν. ΘΕΑΙ. Κομιδfι μ€ν ούν. ΣΩ. 14λλιi δη τούτου μ€ν έτι κιϊν ιϊλλαι Φανείεν άπα δείξεις, ώς έμοi δοκεί· τό δ€ πpοκείμενον μη έπιλαθώμεθα δι' αύτιi ίδείν, δτι δή ποτε καi λέγεται τό μετd δόξης άλη θοίίς λόγον πpοσγενόμενον την τελεωτάτην έπιστήμην γεγονέναι. ΘΕΑΙ. Ούκοίίν χpη όpaν. ΣΩ. Φέpε δή, τί ΠΟΤ€ βούλεται τον λόγον ήμίν σημαίνειν; τpιwν γιip εν τί μοι δοκεί λέγειν. ΘΕΑΙ. τίνων δή; ΣΩ. Το μεν πpwτον εϊη ιϊν το την αύτού διάνοιαν εμφανiJ ποιεϊν δια ΦωνiJς μετα ρημάτων τε και όνομά των, w σπεp είς κάτοπτρον ή ϋδωp την δόξαν έκτυπούμενον είς την διιi τοίί στόματος pοήν. ή ού δοκεί σοι το τοιούτον λόγος εlναι; ΘΕΑΙ. 'Έμοιγε. τον γοvν αύτο δpwντα λέγειν φαμέν. ΣΩ. Ούκούν αύ τούτό γε πaς ποιείν δυνατός θaττον ή σχολαίτεpον, το ένδείξασθαι τί δοκεί πεpi έκάστου αύτψ, ό μη ένεός ή κωφος άπ' άpχής · καi οϋτως δσοι τι όpθόν δοξάζουσι, πάντες αύτό μετιi λόγου Φανούνται έχοντες, καi ούδαμοίί έτι όpθη δόξα χωpiς Επιστήμης γενήσεται. ΘΕΑΙ. 14λη θή. ΣΩ. Μη τοίνυν pq,δίως καταγιγνώσκωμεν το μηδεν είpηκέναι τον άποΦηνάμενον επιστήμην α νύν σκοπούμεν. ίσως γιip ό λέγων ού τούτο έλεγεν, άλλιi το έpωτηθέντα τί έ!καστον δυνατόν εlναι την άπόκpισιν διιi τwν στοιχείων άποδούναι τψ έpομένψ . ΘΕΑΙ. Οlον τί λέγεις, ιΙι Σwκpατες; ΣΩ. Οlον καi 'Ησίοδος πεpi ό.μάξης λέγει τό εκατόν δέ τε δούpαθ' ό.μάξης. JJ α έγω μ€ν ούκ ιϊν δυναίμην είπείν, c 7 τον λόγον] το λόγος Stallbaum W d 6 γούν] ούν βΤ e 5 τού άποΦηναμένου Heindorf
d 4 στόματος βΤ σώματος e Ι Φανούνται μετιi λόγου τ e 6 τί βΤ τί έστιν W
ΘΕΑΙΤΗΤΟΣ
207a
ο{μαι δε ούδε σύ · aλλ' aγαπcpμεν aν έpωτη θένΤΕ5 ότι έστiν δ.μαξα, εl l!χοιμεν εlπείν τpοχοί, άξων, ύπεpτεpία, ι'i.ντυγε5, ζυγόν. ΘΕΑΙ. Πάνυ μεν ούν. ΣΩ. Ό δέ γε ϊσω5 οϊοιτ' ιϊν ημα5, ωσπεp ιϊν το σον όνομα έpωτηθέντα5 καi ιiποκpινομένου5 κατιi συλλαβήν, γελοίου5 εlναι, όpθω5 μεν δοξάζοντα5 καi λέγοντα5 δ. λέγομεν, οίομένου5 δε γpαμματικοv5 εlναι καi l!χειν τε καi λέγειν γpαμματικω 5 τον τού Θεαιτήτου όνόμαΤΟ5 λόγον· το δ' ούκ εlναι έπιστημόνω5 ούδεν λέγειν, πpiν ιϊν διιi των στοιχείων μετα τή5 ιiλη θού5 δόξη5 έκαστον πεpαίντι τι5, όπεp καi έν τοί5 πpόσθε που έppήθη. ΘΕΑΙ. Έppήθη γάp. ΣΩ. Οϋτω τοίνυν καi πεpi άμάξη5 ήμιi5 μεν όpθiJν l!χειν δόξαν, τον δε δια των έκατον έκείνων δυνάμενον δ ιελθεϊν αύτή5 την ούσίαν, πpοσλαβόντα τούτο, λόγον τε πpοσειληφέναι rfι ιiλη θεί δόξτι καi ιiντi δοξαστικού τεχνικόν τε καi έπιστήμονα πεpi άμάξη5 ούσία5 γεγονέναι, δια στοι χείων το δλον πι;pάναντα. ΘΕΑΙ. Ούκούν εύ δοκεί σοι, ώ Σωκpατε5; ΣΩ. El σοί, ώ έταίpε, δοκεί, καi ιiποδέχτι την δια στοιχείου διέξοδον πεpi έκάστου λόγον εlναι, την δε κατα συλλαβα5 ή καi κατα μείζον l!τι ιiλογίαν, τούτό μοι λέγε, ί'ν' αύτο έπισκοπωμεν. ΘΕΑΙ. :4λλα πάνυ aποδέχομαι. ΣΩ . Πότεpον ήγούμενο5 έπιστήμονα εlναι όντινούν ότουούν, όταν το αύτο τοτε μεν τού αύτού δοκij αύτψ εlναι, τοτε δε έτέpου, ή καi δταν τού αύτού τοτε μεν έτεpον, τοτε δε €τεpον δοξάζτι; ΘΕΑΙ. Μα Δί' ούκ l!γωγε. a 6 ύπερτεpία a 5 av έρωτηθέντεs τw· άνερωτηθέντεs β Kuhn. ύτrερτηρία BW ύτrψrήρια DT a ΙΟ άτrοκρινομένουs β άποκριναμένουs τw b 2 ΤΕ om w b 9 τον] το Turic d 3 όντινούν βΤ: καi όντινούν W d 4 τότε W. δτε βΤ αύτιjJ TW · αύτο β
377
5
10 b
5
c
5
d
5
207d
Ιο e
5
208
5
Ιο b
5
ΠΛΑΤ Ω Ν Ο Σ
ΣΩ. Είτα άμνημονεis € ν τfi τών γραμμάτων μαθήσει κατ' άρχds σαυτόν τε καi τous ιϊλλουs δρώνταs αύτά; ΘΕΑΙ. 'Αρα λέγειs τήs αύτήs συλλαβήs τοτε μεν l!τερον, τοτε δε l!τερον ήγουμένουs γράμμα, καi το αύτο τοτε μεν εls την προσήκουσαν, τοτε δε εis ιϊλλην τιθένταs συλλαβήν; ΣΩ. Ταϋτα λέγω. ΘΕΑΙ. Ma Δί' ού τοίνυν άμνημονώ, ούδέ γέ πω ήγοϋμαι €πίστασθαι τous οϋτωs έχοντας. ΣΩ. Τί οδν; δταν €ν τψ τοιούτψ καιpψ "Θεαίτητον " γράφων τιs θήτα καi εl οίηταί τε δεiν γράΦειν καi γράιf;τι, καi αδ "Θεόδωρον " €πιχειpών γράΦειν ταϋ καi εl οίηταί τε δεiν γράΦειν καi γράιf;τι, &.ρ ' €πίστασθαι Φήσομεν αύτον την πρώτην τών ύμετέρων όνομάτων συλλαβήν; ΘΕΑΙ. :4λλ' άρτι wμολογή σαμεν τον οϋτωs έχοντα μήπω είδέναι. ΣΩ. Κωλύει οδν τι καi περi την δευτέρα ν συλλαβην καi τρίτην καi τετάρτην οϋτωs έχειν τον αύτόν; ΘΕΑΙ. Ούδέν γε. ΣΩ. 'Αρ ' οδν τότε την διd στοιχείου διέξοδον έχων γράψει "Θεαίτητον " μετd όρθήs δόξηs, δταν έξήs γράΦτι; ΘΕΑΙ. Δήλον δή. ΣΩ. Ούκοϋν έτι άνεπιστήμων ών, όρθd δε δοξάζων, ι:ϊιs φαμεν; ΘΕΑΙ. Ναί. ΣΩ. Λόγον γε έχων μετd όρθής δόξης. την γdρ διd τοϋ στοιχείου όδον έχων έγραΦεν, ην δη λόγον wμολο γήσαμεν. ΘΕΑΙ. :4λη θή. Σ Ω . 'Έστιν άρα, ώ έταiρε, μετd λόγου όρθη δόξα, ijν οϋπω δεi €πιστήμην καλεiν.
e 8 et a Ι οϊηται D οϊεται Βτw (sed a Ι η SV τ e 8 εl β· έ τw e 8 et a 2 γpάι/Jrι τw γpάψει β a 2 τε ipse) τε om. W b 5 ί!γpαψεv W b 8 άρα βΤ. τι W b Ι δΕ om. W έστιv W
Θ Ε Α ΙΤΗΤΟΣ
208b
ΘΕΑΙ. Κινδυνεύει. ΣΩ. 'Όναp δή, ώι;
ΙΟ
eοικεν, έπλουτήσαμεν οίη θέντει; €χειν τον άληθέστατον έπιστήμηι; λόγον. η μήπω κατη γοpώμεν; ίσωι; γdp ού τοvτό τιι; αύτον όpιείται, άλλα το λοιπον εlδοι; τών τριών, ών €ν γέ τι εφαμεν λόγον θήσεσθαι τον έπιστήμην όpιζόμενον δόξαν είναι οpθην μετd λόγου. ΘΕΑΙ. Όpθώι; ύπέμνησαι; · eτι γap εν λοιπόν. το μεν γap ήν διανοίαι; έν Φωνfι ώσπεp εi'δωλον, το δ' apτι λεχθεν διd στοιχείου όδοι; έπ'i το όλον· το δε δη τpίτον τί λέγειι;; ΣΩ. "Οπεp άν οί πολλοΊ είποιεν, το εχειν τι σημείον εiπεϊν φ τών άπάντων διαΦέpει το έpωτη θέν. ΘΕΑΙ. Ο[ον τίνα τίνοι; €χειι; μοι λόγον είπείν; ΣΩ. Οlον, εί βούλει, ήλίου πέpι ίκανον ο lμαί σοι είναι άποδέξασθαι, ότι ΤΟ λαμπpότατόν έστι τών κατd τον ούpανόν ίόντων πεp'i γijν. ΘΕΑΙ. Πάνυ μεν ούν. ΣΩ. Λαβε δη ού χάpιν είpηται. ίfστι δε όπεp δ..p τι έλέγομεν, ώι; apα την διαΦοpaν έκάστου αν λαμβάνυ> fι τών Ο..λ λων διαΦέpει, λόγον, ώι; Φασί τινει;, λήιfιυ · €ωι; δ' άν κοινου τινοι; έΦάπτυ, έκείνων πέpι σοι εσται ό λόγοι; ών αν ή κοινότηι; ?]. ΘΕΑΙ. Μανθάνω · καί μοι δοκεϊ καλώ ι; €χειν λόγον το τοιοvτον καλείν. ΣΩ. "Οι; δ' ιϊν μετ' opθijι; δόξηι; πεp'i ότουοvν των όντων την διαΦοpdν τιiιν Ο.. λ λων πpοσλάβΊJ αύτοv, έπιστήμων γεγονwι; ίfσται ούπεp πpότεpον ήν δοξαστήι;. ΘΕΑΙ. Φαμέν γε μην οϋτω. ΣΩ. Νυν δήτα, ώ Θεαίτητε, παντάπασιν eγωγε, έπειδη έγγiιι; wσπεp σκιαγpαφήματοι; γέγονα τοv λεγομένου, d 3 πεpi γήν d 2 ύποδέξασθαι W κατ' ούpανόν W Clem. d 7 διαΦέpει ίόντων W d 4 πάνυ . 209 a 2 λόγον om. β W. om. Τ σοι Τ· ίσως ών Τ έκείνον . . ψ W d 8 έκείνων post αύτο ύ w d 9 ύ τ- ήν w e 4 ιϊλλων τ όντων w e 5 ούπεp W · ού Τ ριιηχιt Campbell: post πpοσλάβτι alii e 6 μiJν Τ. νϋν W e 7 έγωγε W· γε έγιtι Τ .
379
c
5
d
5
e
5
208e
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
σvνίημι οιlδε σμικpόν· €ως δ ε d.Φειστήκη πόppωθεν, ΙΟ έΦαίνετό τί μοι λέγεσθαι. ΘΕΑΙ. Πώς τί το ύτο; 209 ΣΩ. Φpάσω, έιiν ο{ός τε γένωμαι. οpθην €γωγε €χων
5
ΙΟ b
5
ΙΟ c
5
δόξαν πεpi σού, έιiν μεν πpοσλάβω τον σον λόγον, γιγνώσκω δή σε, εi δε μή, δοξάζω μόνον. ΘΕΑΙ. Ναί. ΣΩ. Λόγος δέ γε ήν ή τή ς σή ς διαφοpότητος έpμηνεία. ΘΕΑΙ. Οϋτως. ΣΩ. 'Ηνίκ' οδν έδόξαζον μrSνο ν, ιϊλλο τι ψ τών ιϊλλων διαΦέpεις, τούτω ν οvδενος ήπτόμην τfι διανοί�; ΘΕΑΙ. Οvκ €οικε. ΣΩ. Τών κοινών τι ιϊpα δ ιενοούμην, ιfιν οvδεν συ μιiλλο ν ή τις ιϊλλος €χει. ΘΕΑΙ. :4νάγκη. ΣΩ. Φέp ε δη πpος Διός· πώς ποτε έν τψ το ιούτψ σε μιiλλον έδόξαζον η ιϊλλον όντινούν; θες γάp με διανοού μενον ώ ς €στιν οδτος Θεαίτητος, δς ιϊν fι τε ιϊνθp ωπος καi €χΊJ (; ίνα καi σφθαλμοvς καi στόμα καi οϋτω δη €ν Ι!καστον τών μελώ ν. αϋτη οδν ή διάνοια €σθ' δτι μιiλλον ποιήσει 'με Θεαίτητον η Θεόδωpον δ ιανοείσθαι, η τών λεγομένων Μvσών τον €σχατο ν; ΘΕΑΙ. rί γάp; ΣΩ. :4λλ' έιiν δη μη μόνον τον €χοντα (;ίνα καi σφθαλμοvς δ ιανοη θώ, ιiλλιi καi τον σιμόν τε καi έξ όΦ θαλμον, μiJ τι σε αv μαλλον δοξάσω η έμαvτον η δσο ι το ιούτο ι; ΘΕΑΙ. Οιlδ έν. ΣΩ. :4λλ' οι! πpότεpόν γε, οlμαι, Θεαίτητος έν έμοi δοξα σθή σεται, πp iν ιϊν ή σιμότης αϋτη τών ιϊλλων σιμοτήτω ν ιfιν έγw έώpακα διάΦοpόν τι μνημείον παp ' a Ι ϊyωyε W· έyciι τ a 3 in voce γιγvώσκω redit β a 9 €σικε τw . ϊγωγε β b 7 τώv Λεγομέvωv βτw Π3 το Λεγόμεvοv Cornarius c Ι τόv om Π3 c 2 μή τι βΤ μήτε W
Θ Ε Α ΙΤΗΤΟΣ
209c
έμοi ένσημηναμέ.νη κατάθηται-καi τάλλα οϋτω έξ ών εl σύ-ij με, καi έιiν αϋpιον aπαντήσω, ιiναμνήσει καi ποιήσει όpθιi δοξάζειν πεpi σοϋ. ΘΕΑΙ. 'Αληθέστατα. ΣΩ. Πεpi την διαφοpότητα άpα καi ή όp θiz δόξα aν εί'η έκάστου πέ.pι. ΘΕΑΙ. Φαίνεταί γε. ΣΩ. Το οδν πpοσλαβεϊν λόγον τfι όp θiJ δόξυ τί ίiν έτι είη; εl μf.ν γιip πpοσδοξάσαι λέγει fι διαΦέ.pει τι τιiιν άλλων, πάνυ γελοία γίγνεται ή έπίταξις. ΘΕΑΙ. Πως; ΣΩ. Ών όpθizν δόξαν έχομεν fι τιiιν άλλων διαφέρει, τούτων πpοσλαβεϊv κελεύει ήμ6.ς όpθizν δόξαν fι τιiιν άλλων διαΦέ.pει. καi οϋτως ή μf.ν σκυτάλης η ύπέ.pου η δτου δη λέγεται πεpιτpοπiz προς ταύτην τfιν έπίταξιν ούδf.ν άν λεγοι, τυΦλου δε παpακελευσις αν καλοϊτο δικαιότεpον· ΤΟ γάp, α έχομεν, ταϋτα πpοσλαβεϊν κελεύειν, ϊνα μάθωμεν α δοξάζομεν, πάνυ γενναίως έοικεν έσκοτωμέ.νιp. ΘΕΑΙ. El δέ. γε-τί νυνδiz ώς έpwν (έτ') έπύθου; ΣΩ. El το λόγον, ώ παϊ, πpοσλαβεϊν γνιiιναι κελεύει, άλλα μiz δοξάσαι την διαΦοpότητα, ήδυ χpημ· αν εϊη του καλλίστου τιiιν πεpi έπιστήμης λόγου. το γιip γνιiιναι έπιστήμην που λαβεϊν έστιν · ή γάp; ΘΕΑΙ. Ναί. ΣΩ. Ούκοϋν έpωτηθείς, ώς έοικε, τι εστιν έπιστήμη, άποκpινεϊται δτι δόξα όp θiz μετιi έπιστήμης διαΦοpότητος. λόγου γιip πρόσληψις τοϋτ' ίiν εϊη κατ' έκεϊνον. ΘΕΑΙ. Έοικεν. c 8-9 €{ συ βW €ίσει Τ c 9 ή μ€ Wpc. έμ€ βΤ, prW ut vid. άvαμvήσηs . ποιήσηs τ d 6 άπόταξιs β d 9 ήμάs κ€λ€ύ€ι Τ e 2 δε βΤ δε καi W e 4 δοξάζωμ€ν Τ e 6 €ί δέ y€- Badham: €ί Υ€ δη βW €ίπ€ δη Τ, Wmg ώs έpώv (έτ') έπύθου Hicken: ώs έpώv έπύθοu βτw. ώs eτ€pov ύπέθου Badham: ώs έpώv έτι ύπέθου Cornford e 9 έπιστήμηs β, Tsv, Wsv: έπιστήμηv τw
zo d
5
zo e
5
210
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
210a
b
5
ro c
5
d
ΣΩ. Καi παντάπασί γ ε εύη θες, ζητούντων ημων €πιστήμην, δόξαν Φάναι όρθην εlναι μετ' Επιστήμης είτε διαφορότητος είτε ότοvούν. ούτε ίiρα αίσθησις, ιΙι Θεαίτητε, ούτε δόξα άληθης ούτε μετ' άληθούς δόξης λόγος προσγιγνόμενος Επιστήμη ιϊν εl'η . ΘΕΑΙ. Οvκ έοικεν. ΣΩ. •Η ούν έτι κvούμέν τι καi ιlιδίνομεν, ιΙι Φίλε, πεpi Επιστήμης, η πάντα €κτετόκαμεν; ΘΕΑΙ. Καi ναi μιi Δ ί' έγωγε πλείω η δσα εlχον €ν €μαvτψ διιi σε είρηκα. ΣΩ. Οvκούν ταύτα μεν πάντα ή μαιεvτικη ήμίν τέχνη άνεμιαίά φησι γεγενijσθαι καi οvκ ίiξια τροφής; ΘΕΑΙ. Παντάπασι μεν ούν. ΣΩ. Έιiν τοίνvν ίiλλων μετιi ταύτα €γκύμων €πιχειpfις γίγνεσθαι, ιΙι Θεαίτητε, €άντε γίγνυ, βελτιόνων έσυ πλήρης δ ιιi την νύν εξέτασιν, €άντε κενι'ίς ύ>, ήττον έσυ βαρi.ις τοίς σvνούσι καi ήμερώτερος σωφρόνως οvκ οlό μενος εlδέναι α μη οlσθα. τοσούτον γιiρ μόνον ή €μη τέχνη δύναται, πλέον δε οuδέν, οuδέ τι οlδα ών οί ίiλλοι, δσοι μεγάλοι καi θαυμάσιοι ίiνδρες εlσί τε καi γεγόνασιν· την δε μαιείαν ταύτη ν €γώ τε καi ή μήτηρ €κ θεού €λάχομεν, ή μεν των γvναικων, €γw δε των νέων τε καi γενναίων καi δσοι καλοί. νύν μεν ούν άπαντητέον μοι εlς την τού βασιλέως στοιiν €πi την Μελήτοv γραφην ijν με γέ γραπται· έω θεν δέ, ιΙι Θεόδωρε, δεύρο πάλιν άπαντωμεν.
Τ β
b I μετιi δόξης άί\η θούς W b 8 aτravτa Τ b 9 κai Om. b Ι Ι τοίνvν Τ ούν τοίνvν βWΡ c 3 συvούσι τwJ> · ούσι c 4 μόvοv] xpόvov Ρ
-ΣΟΦΙΣΤΗΣ
S I G LA C O D I C U M
FAMILIA
Β
Ι
β
Cod. Bodl. MS Ε. D. Clarke 39 Cod. Ven. gr. Ι85
D
FAM r L r A
τ
π τ
Cod. Ven. app. cl. 4· Ι
FAMILIA
W Ρ Β' Τ'
anno 895 saec. ΧΙΙ
saec. Χ
ΠΙ δ
Cod. Vίnd. suppl. gr. 7 Cod. Vat. Pal. gr. Ι 73 (excerpta) vetus corrector codicis Β (sed vid. praef. p. xi n. Ι 7) vetus corrector codicis Τ (sed vid. prae( p. xii)
saec. ΧΙ saec. Χ-ΧΙ saec. ΙΧ fin. saec. Χ fin.?
PAPYRI
Π
Hibeh Pap. 2. Ι. 228 (Pack' Ι395). 223e224a, 2 24b: c( Ε. G. Turner, Rh. Mus. 98 ( 1 955), 97-8
saec. ΙΙΙ
BC
Τ ΕSτΙ ΜΟ ΝΙΑ
de auctoribus Platonem citantibus et de locis excerptorum singulorum vide Compendium Auctorum et Indicem Locorum. CODICES
RECENτiORES
codd. recentiores interdum nominatim laudantur; de quibus vide indices a Post et Wilson confectas (c( Prae( p. xvii n. 28). bdt
=
manus recentiores in BDT
in Sophistae apparatu
β
=
hyparchetypus BD
Σ ΟΦΙ Σ Τ Η Σ
ΘΕΟΔΩΡΟΣ Σ ΩΚΡΑΤΗΣ ΕΛΕΑΤΗΣ Ξ ΕΝΟΣ ΘΕ ΑΙΤΗΤΟΣ ΘΕΟ. Κατιi τiJν χθ€ς όμολογίαν, ιfJ Σώκρατες, 7jκομεν αύτοί τε κοσμίως καi τόνδε τινιi ξένον άγομεν, το μεν γένος έξ 'Ελέας, έταϊρον δε τών άμφι Παρμενίδην καi Ζήνωνα, μάλα δε άνδρα ΦιλόσοΦον. ΣΩ. �ρ · ούν, JJ Θεόδωρε, ού ξένον άλλά τινα θεον άγων κατιi τον 'Ομήρου λόγον λέληθας; δς Φrισιν άλλους τε θεοvς τοϊς άνθρώποις όπόσοι μετέχουσιν αίδοϋς δικαίας, καi δη καi τον ξένιον ούχ 7jκιστα θεον συνοπαδον γιγνόμενον ϋβρεις τε καi εύνομίας τών άνθρώπων καθοράν. τάχ' ούν aν καi σοί τις ούτος τών κρειττόνων σvνέποιτο, Φαύλους ήμάς όντας έν τοϊς λόγοι ) Τ: νύν βW aπασαν W e 4 νευστικον μ.ipos Madvig πεζό ν τέμ.νοντοs β a 2 τοίνυν βΤ: οδν w ΤΕ καi βW καi τ ό ' om. w 393
ΙΟ d
5
10
e
5
222
5
222a
ΙΟ b
5
ΙΟ c
5
ΙΟ d
Π Λ Α LΏ Ν Ο Σ
θάλαττάν που καi ποταμοvς καi λίμνας, τιi έν τούτοις ζψα θηρευσόμενος. ΘΕΑΙ. rί μήν; ΞΕ. Ό δέ γε έπi την γην καi ποταμοvς ετερους αδ τινας, πλούτου ΚαL νεότητος οlον λειμώνας aΦθόνους, Τaν τούτοις θρέμματα χειpωσόμενος. ΘΕΑΙ. Πώς λέγεις; ΞΕ. Της πεζης θήρας γίγνεσθον δύο μεγίστω τινε μέρει. ΘΕΑΙ. Ποϊον έκάτερον; ΞΕ. Το μεν τών ήμέρων, το δε τών aγρίων. ΘΕΑΙ. Εlτ' έστι τις θήρα τών ήμέρων; ΞΕ. Είπερ γέ έστιν άνθρ ωπος ήμερον ζψον. θες δε δπτι χαίρεις, είτε μη δεν τιθεiς ήμερον, είτε άλλο μεν ήμερόν τι, τον δε άνθρωπον άγριον, είτε ήμερον μεν λέγεις αδ τον aνθρωπον, aνθρώπων δε μηδεμίαν ήγij θήραν· ΤΟύτων όπότερ ' ιϊν ήγij Φίλον είρησθαί σοι, τοvτο ήμϊν διόρισαν. ΘΕΑΙ. :Αλλ' ήμάς τε ήμερον, JJ ξένε, ήγοvμαι ζψον, θήραν τε aνθρώπων εlναι λέγω. ΞΕ. Δ ιττiJν τοίνυν καi την ijμεροθηρικην είπωμεν. ΘΕΑΙ. Κατιi τί λέγοντες; ΞΕ. Την μεν λrιστικην καi aνδραποδιστικην καi τvραννικην καi σύμπασαν την πολεμικήν, εν πάντα, βίαιον θήραν, όρισάμενοι. ΘΕΑΙ. Καλώς. ΞΕ. Την δέ γε δικανικην καi δημηγορικην καi πpοσο μιλητικήν, εν αV ΤΟ σύνολον, πιθανουργικήν τινα μίαν τέχνην προ σειπόντες. ΘΕΑΙ. 'Ορθώς. ΞΕ. Της δη πιθανουργικης διττιi λέγωμεν γένη. a 9 δέ γε βΤ δ' W τήv om. W b 2 γίγvεσθοv Τ: γιγvέσθωv W: γιγvέσθω β b 5 άγpίωv . . ήμέpωv W b 6 θήρα post ήμέρωv W b 7 ίivθρωπος Heindorf . δ€ β. δη Τ: om. W b 8 τιθείς Cobet b Ι Ι δτιπερ ιiv Badham είpήσθαί σοι om. W διόpισοv τw: διοριστέοv β, Wsν c Ι ώ ξέvε -fίμεροv w c 10 έv α.J το W: έv αύτο Τ: έv αύτο D ut νid.: εvαυτο Β d 3 λέγομεv W 394
222d
Σ Ο Φ Ι Σ 'ΠΙ Σ
ΘΕΑΙ. Ποϊα; ΞΕ. Το μεν ί!τεpον iδίg., το δε δημοσίg. γιγνόμενον. 5 ΘΕΑΙ. Γίγνεσθον γιip ούν εlδος έκάτεpον. ΞΕ. Οvκούν αύ τής lδιοθηpεvτικής το μεν μισθαpνη
τικόν έστιν, το δε δωpοφοpικόν; ΘΕΑΙ. Ov μανθάνω. ΞΕ. Tfi των έpωντων θήpg. τον νούν, ώς έοικας, ούπω πpοσέσχες. ΘΕΑΙ. Τού πέpι; ΞΕ. 'Ότι τοϊς θηpεvθεϊσι πpοσέτι δωpα δ ιδόασιν. ΘΕΑΙ. 'Αλη θέστατα. ΞΕ. Τούτο μεν τοίνυν έpωτικής τέχνης έστω εlδος. ΘΕΑΙ. Πάνυ γε. ΞΕ. Τού δέ γε μισθαpνητικού το μεν πpο σομιλούν διιi χάpιτος καi παντάπασι δι' ήδονής το δέλεαp πεποιημένον καi τον μισθον πpαττόμενον τpοψην έαvτψ μόνον κολα κικήν, ώς έγψμαι, πάντες Φαϊμεν αν (η) ή δvντικήν τινα τεχνην ειναι. ΘΕΑΙ. Πως γιip οϋ; ΞΕ. Το δε έπαγγελλόμενον μεν ώς άpετής ί!νεκα τιiς όμιλίας ποιούμενον, μισθον δε νόμισμα πpαττόμενον, &pα ov τούτο το γένος έτέpψ πpοσειπεϊν άξιον όνόματι; ΘΕΑΙ. Πως γιip οϋ; ΞΕ. rίνι δη τούτψ; πειpω λέγειν. ΘΕΑΙ. Δήλον δή τον γιip σοφιστή ν μ οι δοκούμεν ανηυpηκεναι. τουτ ουν εγωγε ειπων το πpοσηκον ονομ αν ήγούμαι καλείν αvτόν. ΞΕ. Κατιi δη τον νύν, ώ Θεαίτητε, λόγον, ώς έοικεν, ή '
ΙΟ
e
5
223
.
5
·
'
�
...
'
S'
,
'
...
...
...
,,
'
�
d 8 έστιν d 7 μισθαρνητιιθειpιστικής τw Herm.: om. β καi δη καi BW· καi DT c Ι είλήχασι W: είλήιf>ασι (ν) βΤ
402
ΣΟΦΙΣΤΗΣ
227c
ΘΕΑΙ. :Αλλιi μεμάθηκα, καi συγχωρώ δύο μεv είδη καθάρσεωs, EV δε το περi τηv ψvχηv εlδοs εlvαι, τοtϊ περi το σώμα χωρis ι'ίv. ΞΕ. Πάvτωv κάλλιστα. καί μοι το μετιi τοtϊτο έπάκοvε πειpώμεvοs αδ το λεχθεv διχfi τέμvειv. ΘΕΑΙ. Καθ' όποϊ' av υφηγfι πειράσομαί σοι σvvτέμvειv. ΞΕ. Ποvηρίαv ί!τεροv άρεrήs έv ψvχfι λέγομέv τι; ΘΕΑΙ. Πώs γιiρ οϋ; ΞΕ. Καi μηv καθαρμόs γ' ήv το λείπειv μεv θάτεροv, έκβάλλειv δε δσοv av Ί7 πού τι Φλαvροv. ΘΕΑΙ. Ήv γιiρ οδv. ΞΕ. Καi ψvχήs άρα, καθ' δσοv av εύρίσκωμεv κακίαs άΦαίρεσίv τιvα, καθαρμοv αvτοv λέγοvτεs έv μέλει Φ θεγξόμεθα. ΘΕΑΙ. Και μάλα γε. ΞΕ. Δύο μεv είδη κακίαs περi ψvχfιv pητέοv. ΘΕΑΙ. Ποία; ΞΕ. Το μεv o[ov vόσοv έv σώματι, το δ ' olov αlσχοs έγγιγvόμεvοv. ΘΕΑΙ. Οvκ έμαθοv. ΞΕ. Νόσοv ίσωs καi στάσιv ov ταvτοv vεvόμικαs; ΘΕΑΙ. ΟιJδ ' αδ προs τοϋτο έχω τί χpή με άποκpίvασθαι. ΞΕ. Πότεpοv άλλο τι στάσιv ήγούμεvοs ή τι]v τοϋ Φύσει σvγγεvοϋs έκ τιvοs διαΦθοράs διαΦοpάv; ΘΕΑΙ. Οvδέv. ΞΕ. :Αλλ' αlσχοs άλλο τι πληv το rήs άμετρίαs παvταχοϋ δvσειδεs έvov γέvοs; ΘΕΑΙ. Οvδαμώs άλλο.
c ΙΟ έπάκουε πειpώμενος βτw: έπακολούθει πειpωμέvφ Badharn d 6 γ' W: om. βΤ: δε Damasc. λείπειv Heindorf: λιπεiv βτw: κατα λείπειv Damasc. d Ι3 μεν βτw Stob.: μiJv Heindorf: μη Ga\en (Ρ' ) a 5 τί βΤ: δτι W a 8 διαΦθοpάς δ ιαΦοpάv Galen a ΙΙ έvόv τ se (codd. plerique): διαΦοpάς διαΦθοpάv βτw Stob. corr.: ev δv Stob.: δv βW, Tac Ga\en
ΙΟ d
5
ΙΟ
228
5
ΙΟ b
2Ub
5
ro c
5
ro d
5
χο
ΠΛΑΤΩΝΟΣ Ξ Ε . η δέ; έ ν ψυχtί δόξας έπιθυμίαις καi θυμό ν ήδοναίς καi λόγον λύπαις καi πάντα ιiλλήλοις ταϋτα των Φλαύρως έχόντων οvκ fισθήμεθα διαΦερόμενα; ΘΕΑΙ. Καi σφόδρα γε. ΞΕ. Συγγενij γε μiJν έξ ιiνάγκης σύμπαντα γέγονεν. ΘΕΑΙ. Πως γιiρ οϋ; ΞΕ. Στάσιν άρα καi νόσον τijς ψυχijς πονηρίαν λέγον τες όρθως έροϋμεν. ΘΕΑΙ. 'Ορθότατα μεν οδν. ΞΕ. η δ '; δσ' (άν) κινήσεως μετασχόντα καi σκοπόν τινα θέμενα, πειρωμενα τούτου τυγχάνειν, καθ' έκάστην όρμiJν παράφορα αvτοϋ γίγνηται καi ιiποτυγχάνΊl, πότερον αύτιi Φήσομεν ύπο συμμετρίας τijς προς άλληλα 7j τοvναντίον ύπο ιiμετρ ίας αύτιi πάσχειν; ΘΕΑΙ. Δijλον ώς ύπο ιiμετρίας. ΞΕ. �λλιi μiJν ψυχήν γε ίσμεν άκουσαν πιiσαν πιiν ιiγνοοϋσαν. ΘΕΑΙ. Σφόδρα γε. ΞΕ. Τό γε μiJν ιiγνοείν έστιν έπ' ιiλή θειαν όρμωμένης ψυχijς, παραφόρου συνέσεως γιγνομένης, ούδεν άλλο πλην παραφροσύνη. ΘΕΑΙ. Πάνυ μεν οδν. ΞΕ. ΨυχiJν άρα ιiνόητον αίσχριiν καi άμετρον θετέον. ΘΕΑΙ. 'Έοικεν. ΞΕ. 'Έση δη δύο ταϋτα, ώς Φαίνεται, κακων έν αvry γένη, το μεν πονηρία καλούμενον ύπο των πολλων, νόσος αύτijς σαφέστατα δν. ΘΕΑΙ. Ναί. ΞΕ. Το δέ γε άγνοιαν μεν καλοϋσι, κακίαν δε αvτο έν ψυχtί μόνον γιγνόμενον οvκ έθέλουσιν όμολογείν.
b 2 έν ηj Φvxfi W b 3 ψλaύpω� βΤ, W se corr . ψαύλω� Wac c Ι δ σ' av Cobet. δσα βτw c 2 17Ειpώμενα τ Galen Stob πειpώ μεθα W. om β c 3 γίγνηται βτw Stob . γίγνεται Galen άπο τvγχάV?Ι Τ· άποτvγχάνει βW Galen Stob
ΣΟΦΙΣΤΗΣ
228e
ΘΕΑΙ. Κομιδfι συγχωpητέον, δ νυνδη λέξαντο> ήμφεγνόη σά σου, το δύο εlναι γένη κακία> έν ψυχfι, καi δειλίαν μεν καi άκολασίαν καi άδικίαν σύμπαντα ήγητέον νόσον έν ήμiν, το δε Πι> πολλη, καi παντοδαπη, άγνοία> πάθο> αlσχο> θετέον. ΞΕ. Ούκούν έν σώματί γε πεpi δύο παθήματε τούτω δύο τέχνα τινε έγενέσθην; ΘΕΑΙ. Τίvε τούτω; ΞΕ. Πεpi μεν αlσχο> γυμναστική, πεpi δε νόσον ίατρική. ΘΕΑΙ. Φαίνεσθον. ΞΕ. Ούκοϋν κai περi μεν ϋβριν καi άδικίαν κai δειλία ν ή κολαστικη πέΦυκε τεχνών μάλιστα δη πασών πpοσήκουσα δίκυ; ΘΕΑΙ. Το γοϋν είκό>, ώ> είπεiν κατd την άνθρωπίνην δόξαν. ΞΕ. η δέ; πεpi σύμπασαν ιϊγνοιαν μών ιϊλλην τινd η διδασκαλικην όρθότερον είποι τι> ιϊν; ΘΕΑΙ. Ούδεμίαν. ΞΕ. Φέpε δή δ ιδασκαλικ1]> δε &.ρ α έν μόνον γένο> Φατέον εlναι, η πλείω, δύο δέ τινε αύrfι> εlναι μεγίστω; σκόπε ι. ΘΕΑΙ. Σκοπώ. ΞΕ. Καί μοι δοκοιJμεν τfιδε ιϊν ΠΊ/ τάχιστα εύpεiν. ΘΕΑΙ. Πfι; ΞΕ. Την άγνοια ν ίδόντε> εί ΠΊ/ κατd μέσον αύrfι> τομην €χει τινά. διπλη γap αϋτη γιγνομένη δηλον δτι καi την διδασκαλικην δύο άναγκάζει μόρια €χειν, έν έΦ ' ένi γένει τών αύrfι> έκατέpιp. ΘΕΑΙ. η οδν; καταΦανέ> πfι σοι το νϋν ζητούμενον; ·
e 1 δ νυvδη τw. δν vύv δη β: δ δη νύν Stob. e 6 έν σώματί γΕ βΤ: έν γΕ τψ σώματι W: έν γΕ σώματι Stob. a 3 ΦαίνΕται Stob. a 6 δίκrι Campbell: Δίκrι Cobet: δίκη βτw Stob.: secl. Stallbaum b 2 Εlναι ' om. Stob. b 7 αύτ>j� edd : αύτ>j� βτw: αύτη Stob. b 9 γένΕι βτw: om. Stob
e
5
229
5
10 b
5
10
229c
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
c
Ξ Ε . :4γνοίας γοiίν μέγα τί μ ο ι δοκώ καi χαλεπον αφωpισμένον όpάν ε{δος, πάσι τοίς aλλοις αύτής άντί σταθμον μέpεσιν. ΘΕΑΙ. Ποίον δή; ΞΕ. Το μη κατειδότα τι δοκείν είδέναι· δι' ov κινδυνεύει πάντα δσα διανοί� σΦαλλόμεθα γίγνεσθαι πάσιν. ΘΕΑΙ. :4ληθη. ΞΕ. Καi δη καi τούτψ γε ο{μαι μόνψ τής άγνοίας άμαθίαν τοϋνομα πpοσpηθηναι. ΘΕΑΙ. Πάνυ γε. ΞΕ. η δε.δη τψ τής διδασκαλικης apα μέpει τψ τοvτο άπαλλάττοντι λεκτέον; ΘΕΑΙ. Οlμαι μεν ούν, ι1ι ξένε, το μεν aλλο δημιουpγικιiς διδασκαλίας, τοiίτο δε ένθάδε γε παιδείαν δι' ήμών κεκλησθαι. ΞΕ. Καi γιip σχεδόν, ι1ι Θεαίτητε, έν πάσιν Έλλησιν. άλλιi γιip ήμίν €τι καi τοiίτο σκεπτέον, rlp ' aτομον ήδη έστi πάν ή τινα f!χον διαίpεσιν aξίαν έπωνυμίας. ΘΕΑΙ. Ούκοiίν χpη σκοπείν. ΞΕ. Δ οκεί τοίνυν μοι καi τοiίτο €τι πrι σχίζεσθαι. ΘΕΑΙ. Κατιi τί; ΞΕ. Της έν τοίς λόγοις διδασκαλικης ή μεν τpαχυτέpα τις f!οικεν όδος εlναι, το δ ' ί!τεpον αύτής μόpιον λειότεpον. ΘΕΑΙ. Το ποίον δη τούτων έκάτεpον λέγωμεν; ΞΕ. Το μεν άpχαιοπpεπές τι πάτpιον, ιJι πpος τοvς ύείς μάλιστ' έχpώντό τε καi €τι πολλοi χpώνται τιi νiίν, δταν αύτοίς έξαμαpτάνωσί τι, τιi μεν χαλεπαίνοντες, τιi δε
5
Ιο
d
5
e
5 230
c Ι γούν W τ' οδν Stob .. δ ' ο&ν βΤ c 6 διανοί� βτw. δι' άγvοίαs Stob. c 9 άμαθίαv W Stob. άμαθία βΤ d Ι οϋν om. W Stob d 2 δι' βΤ: ύΦ' W Stob. d 5 ήμϊν Τ Stob . έν ήμίv βW ί!τι κai τούτο σκεπτ€οv βτw: καi τούτο έπισκεπτ€ον Stob. άp' άτομον W, Τ' mg: εί άτομον βΤ: έξάτομόν Stob. έστιν ήδη Stob d 6 ί!χον βΤ· ί!χει W Stob. d 8 κai βτw Stob.: κατιi Hermann e 3 λ€γωμεν βΤ: λ€γομεν W Stob e 2 μόριον αύτήs W Stob. a Ι τι om τ e 4 τό μέv om. Stob
Σ ΟΦΙΣΤΗΣ
230a
μαλθακωτέρωι; παραμvθούμενοι · το δ ' οδν σύμπαν αύτο ορθότατα εϊποι τιι; άν νοvθετητικήν. ΘΕΑΙ. 'Έστιν οϋτωι;. ΞΕ. Το δέ γε, είξασί τινει; αδ λόγον έαυτοίι; δόντει; ήγήσασθαι πάσαν άκούσιον άμαθίαν εlναι, καί; μαθείν ούδέν ποτ' άν έθέλειν τον οίόμενον εlναι σοΦον τούτων JJν οίοιτο πέρι δεινοι; εlναι, μετιi δε πολλού πόνου το νοvθετη τικον εlδοι; τijι; παιδείαι; σμικρον άνύτειν. ΘΕΑΙ. Όρθωι; γε νομίζοντει;. ΞΕ. Τψ τοι ταύτηι; τijι; δόξηι; έπι έκβολην άλλφ τρόπφ στέλλονται. ΘΕΑΙ. τίνι δή; ΞΕ. Διερωτωσιν ι1ν άν οίηταί τίς τι πέρι λέγειν λέγων μηδέν · εlθ' δ.τε πλανωμένων τιiι; δόξαι; pQ.δίωι; έξετάζοvσι, και σvνάγοντει; δη τοίι; λόγοιι; είι; ταύτον τιθέασι παρ' άλλήλαι;, τιθέντει; δε έπιδεικνύουσιν αύτιiι; αύταίς άμα περi των αύτων προι; τιi αύτιi κατιi ταύτιi έναντίας. οί δ ' όρωντει; έαυτοίι; μεν χαλεπαίνοvσι, προι; δε τοt)ι; άλλοvι; ήμερούνται, και τούτφ δη τψ τρόπψ των πεpι αύτοvς μεγάλων και σκληρω ν δ οξων άπαλλάττονται πασων άπαλλαγων άκούειν τε ήδίστην και τψ πάσχοντι βεβαιό τατα γιγνομένην. νομίζοντει; γάρ, JJ παί Φίλε, οί καθαί pοντει; αύτούι;, w σπεp οί πεp ι τιi σώματα ίατpοι νενομίκασι μη πpότεpον άν τijι; πpοσΦεpομένηι; τpοφήι; άπολαύειν δύνασθαι σωμα, πpιν άν τιi έμποδίζοντα έν αύτψ τιι; έκβάλrι, ταύτον και περι ψvχήι; διενοήθησαν έκεϊνοι, μη πρότερον αύτiJν εξειν των προσφερομένων μαθημάτων ονησιν, πpιν άν έλέγχων τιι; τον έλεγχόμενον εlι; αlσχύνην καταστijσαι;, τιiι; τοίι; μαθήμασιν έμποδίοvι; δόξαι; έξελών, καθαρόν άποΦήνrι και ταύτα ήγούμενον ίiπεp οlδεν είδέναι μόνα, πλείω δε μή. b r τtjι τοι βW Stob.: ι εlναι τον σοΦιστήν.
a Ι μev om DW a 3 τrpοσάτrτωμεv τ τrpοσάτrτομεv β· τrpοσa 6 άγpιώτεpοv β άγωμεv W a 4 yε W: om βΤ a 7 άεi om. Stob a 9 Ι!στωσαv βΤW· f.στω Burnet b Ι Φvλάττωσιv βτw· Φvλάττωμεv Schanz. Φvλαχθώσιv Heindorf b 2 τό yε βΤ· τότε W
ΣΟΦΙΣΤΗΣ
231c
ΞΕ. Εlκότωι; γε σv άπορων. άλλά τοι κάκείνον ήγείσθαι χρη νuν 7j δη σφόδρα άπορείν ΟΠΊJ ποτ€ έτι δ ια δύσεται τον λόγον· όρθη γαρ ή παροιμία, το ται; άπάσαι; μη pιj.διον εlναι διαφεύγει ν. νuν οδν καi μάλιστα έπιθετέον αύτψ. ΘΕΑΙ. Καλwι; λέγεις. ΞΕ. Πρwτον δη στάντει; οlον έξαναπνεύσωμεν, καi προς ήμάι; αύτοvι; διαλογισώμεθα δ.μα άναπαυόμενοι, Φέρε, όπόσα ήμίν ό σοΦιστiJς πέΦανται. δοκw μεν γάρ, το πρwτον ηύρέθη νέων καi πλουσίων έμμισθοι; θηρευτής. ΘΕΑΙ. Ναί. ΞΕ. Το δέ γε δεύτερον έμπορόι; τις περi τα τής ψυχής μαθήματα. ΘΕΑΙ. Πάνυ γε. ΞΕ. Τρίτον δε άρα ού περi ταύτα ταuτα κάπηλοι; άνεΦάνη; ΘΕΑΙ. Ναί, καi τέταρτόν γε αύτοπώληι; περi τα μαθήματα ήμίν {ήν) . ΞΕ. 'Ορθwι; έμνημόνευσαι;. πέμπτον δ ' έγw πειράσομαι μνημονεύειν· τής γαρ άγωνιστικήι; περi λόγους ήν τις άθλητήι;, τiJν έριστικην τέχνηv άΦωρισμένοι;. ΘΕΑΙ. Ήν γαρ οδν. ΞΕ. Τό γε μην έκτον άμΦισβητή σιμον μέν, δμω ι; δ ' έθεμεν αύτψ συγχωρήσαντει; δοξwν έμποδίων μαθήμασιν περi ψυχην καθαρτiJν αύτον εlναι. ΘΕΑΙ. Παντάπασι μεν οδν. ΞΕ. �ρ ' οδν έννοείι;, δταν έπιστήμων τις πολλwν Φαίνηται, μιάι; δε τέχνης όνόματι προσαγορεύηται, το Φάντασμα τοuτο ώι; ούκ έσθ' ύγιέι;, άλλα δήλον ώι; ό πάσχων αύτο πρόι; τινα τέχνην ού δύναται κατιδείν έκείνο αύτή ς εlι; δ πάντα τα μαθήματα ταuτα βλέπει, διό καi πολλοίς όνόμασιν άνθ' ένος τον έχοντα αύτα προσαγορεύει; d 2 μev yάp W μev yιip av βΤ. μev yιip δή Schanz d 3 καi om Them. in paraphr. d 5 δi om. Τ d 8 -ταύ-τιi βΤ et ut vid Them. in paraphr : αύ-τιi W d 9 post άvεΦάvη add. εlvαι W d Ι Ι ήv add. Heindorf a 3 Φάv-τασμα βΤ: Φάσμα W
5
d
5
ro
e
5
232
5
232a b
5
10
c
5
10 d
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΘΕΑΙ. Κινδυνεύει τούτο ταύτrι πrι μάλιστα πεΦυκέναι. ΞΕ. Μη τοίνυν ήμεϊι; γε αvτο έν τfJ ζητήσει δι' άpγίαν
πάσχωμεν, άλλ' άναλάβωμεν (εν) πρώτον τών πεpi τον σοΦιστiJν εlpημένων. εν γάp τί μοι μάλιστα κατεΦάνη αvτον μηνύον. ΘΕΑΙ. Το ποϊον; ΞΕ. �ντιλογικον αvτον έΦαμεν εlναί που. ΘΕΑΙ. Ναί. ΞΕ. η δ '; ov καi τών aλλων αvτού τούτου διδάσκαλον γίγνεσθαι; ΘΕΑΙ. η μήν; ΞΕ. Σκοπώ μεν δ ή, πεpi τίνοι; apα καί Φασιν οί τοιούτοι ποιεϊν άντιλογικούι;. ή δε σκέΦιι; ήμϊν έξ άpχiJι; έστω τfιδέ πrι. Φέpε, πεpi τών θείων, δσ' άΦανij τοϊι; πολλοϊι;, άp ' ίκανοvι; ποιούσι τούτο δpaν; ΘΕΑΙ. Λέγεται γούν δη πεpi αvτών ταύτα. ΞΕ. η δ' δσα Φανεpa γijι; τε καi οvpανού καi τών πεpi τa τοιαύτα; ΘΕΑΙ. η γάp; ΞΕ. �λλa μην έν γε ταϊι; ίδίαιι; συνουσίαιι;, οποταν γενέσεώι; τε καi οvσίαι; πέpι κατa πάντω'ν λέγηταί τι, σύνισμεν ώι; αvτο ί τε άντειπεϊν δεινοi τούι; τε aλλουι; δτι ποιούσιν liπεp αvτοi δυνατούjν w d 2 δοκεί δεiν w. δεiν δοκεί τ δεiν δοκείν β e 3 έΦεpμήνεvε W (sed 248 a 5 ιiΦεpμήνευε omnes) 43 4
Σ ΟΦΙΣΤΗΣ
246e
ΞΕ. Τούτο δε ού σώμα έμψυχον όμολογούσιν; ΘΕΑΙ. Πάνυ γε. ΞΕ. Τιθέντε� τι τών όντων ψυχήν; ΘΕΑΙ. Ναί. ΞΕ. η δέ; ψυχiJν ού τiJν μεν δικαίαν, τiJν δε
247
άδικόν
Φασιν εlναι, και την μεν φpόνιμον, την δε αφpονα; ΘΕΑΙ. η μήν; ΞΕ. :Αλλ' ού δικαιοσύνη� (ή φpονήσεω�) εξει καi παpουσίq. τοιαύτην αύτών έκάστην γίγνεσθαι, καi τών Εναντίων τi]ν Εναντίαν; ΘΕΑΙ. Ναί, καi ταύτα σύμφασιν. ΞΕ. :Αλλα μiJν τό γε δυνατόν τφ παpαγίγνεσθαι καi άπογίγνεσθαι πάντω� εlναί τι Φή σουσιν. ΘΕΑΙ. Φασi μεν οδν. ΞΕ. Οϋση� οδν δικαιοσύνης καi φpονήσεωι; καi rijι; άλληι; άpεrij� καi τών Εναντίων, καi δη καi ψυχfιι; Εν ύ ταύτα Εγγίγνεται, πότεpον όpατον και άπτον εlναί Φασί τι αύτών ή πάντα άόpατα; ΘΕΑΙ. Σχεδόν ούδεν τούτων γε όpατόν. ΞΕ. η δέ; τών τοιούτων μών σώμά τι λέγουσιν ϊσχειν; ΘΕΑΙ. Τούτο ούκέτι κατα ταύτα άποκpίνονται πάν, άλλα τiJν μεν ψυχiJν αύτi]ν δοκείν σΦίσι σώμά τι κεκrijσθαι, Φpόνησιν δε καi τών άλλων €καστον Jιν ήpώτηκαι;, αlσχύνονται το τολμάν ή μη δεν τών όντων αύτα όμολογείν ή πάντ' εlναι σώματα δ ιισχυpίζεσθαι. ΞΕ. Σαφώι; γαp ήμίν, Jι Θεαίτητε, βελτίουι; γεγόνασιν άνδpε�· Επεi τούτων ούδ' άν €ν Επαισχυνθείεν οί γε αύτών σπαρτοί τε καi αύτόχθονε�, άλλα δ ιατείνοιντ' άν πάν δ μiJ a 3 φpονίμηv Τ a 5 ή φpονήσεω� add. Cornford: δικαιοσύνη� €ξει καi (Φρονήσεω�) (del παρουσί'l-) C ampbel\ a 8 τψ corr.3 Coisl. 155, corr. Ven. 186: τψ βΤ: τό W a 10 τι βΤ: om. W b 6 τί δέ τών τοιούτων; μών . . interpunxit Hein b 3 τι Φασiν W dorf b 9 €καστα W c 3 ώ Θεαίτητε ήμίν W c 4 άνδpε� Bekker: ιiνδpε� βτw ούδ' ι'iν εν έπαισχυνθείεν Τ: ούδ' ιϊν ένεπαισχυν θείεν β: ούδ€ν ιϊν έπαισχυνθείεν W .
.
435
5
10 b
5
c
5
247c
d
5
e
5
248
5
10
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
δυνατοi ταϊς χεpσi σvμπιέζειν εlσίν, ώς apα τοϋτο ούδεν το παράπαν έστίv. ΘΕΑΙ. Σχεδον οlα διανοοϋνται λέγεις. ΞΕ. Πάλιν τοίνυν άνεpωτwμεν αύτούς· εl γάp τι καi σμικpον έθέλουσι τwν όντων συγχωpεϊν άσώματον, έξαp κεϊ. το γiip έπί τε τούτοις δ.μα καi έπ' έκείνοις δσα έχει σwμα συμφυες γεγονός, εlς δ βλέποντες άμΦότεpα εlναι λέγουσι, τοϋτο αύτοϊς pητέον. τάχ' οδν ίσως aν άποpοϊεν · εl δή τι τοιοϋτον πεπόνθασι, σκόπει, προτεινομένων ήμwν, ιlp ' έθέλοιεν aν δέχεσθαι καi όμολογεϊν τοιόνδ ' εlναι το ον. ΘΕΑΙ. Το ποϊον δή; λέγε, καi τάχα εlσόμεθα. ΞΕ. Λέγω δij το καi όποιανοϋν τινα κεκτημένον δύναμιν εϊτ' εlς το ποιεϊν ετεpον ότιοον πεΦυκος εϊτ' είς το παθεϊν και σμικpότατον ύπο τοο Φαυλοτάτου, καν εί μόνον είς δ.παξ, πάν τοϋτο οντως εlναι · τίθεμαι γάp δpον όpίζειν (δεϊν), τd οντα ώς έστιν ούκ άλλο τι πλijν δύναμις. ΘΕΑΙ. Αλλ' έπείπεp αύτοί γε ούκ έχουσιν έν τψ παρόντι τούτου βέλτιον λέγειν, δέχονται τοϋτο. ΞΕ. Καλwς· ίσως γiip aν είς ϋστεpον ήμϊν τε καi τούτοις ετεpον αν Φανείη. προς μεν οJν τούτους τοϋτο ήμϊν ένταϋθα μενέτω συνομολογη θέν. ΘΕΑΙ. Μένει. ΞΕ. Πpος δij τοvς έτέpους ί'ω μεν, τοvς των είδwν Φίλους· σv δ' ήμϊν καi τii παpd τούτων άΦεpμήνευε. ΘΕΑΙ. Ταϋτ' έσται. ΞΕ. "Γένεσιν, τijν δε ούσίαν χωρίς που διελόμενοι λέγετε; ή γάp; " ΘΕΑΙ. "Ναι " ΞΕ. "Καi σώματι μεν ημας γενέσει δι' αίσθή σεως κοινωνεϊν, διd λογισμοϋ δε ψυχfι πpος τijν οντως ούσίαν, d 3 άμΦότεpα βΤ, Wsv άμφοτέpωv W d 5 δή βΤW δέ Heindorf d 8 τιvα τw om. β e 1 είτ" είς W, Τ'. εί' τις βΤ e 3 δpov όpίζειv βτw et fort Procl.. (δεϊv) add Robinson (vide Campbelli annot ) όpίζειv secl. Ast e 7 άv βΤ om prW, sed postea add. W ipse: δη Schanz a 3 μεvεί Schanz a 4 δη βΤ. δε W
ΣΟΦΙΣΤΗΣ
248a
fίν άεi κατιi ταύτιi ώσαύτωs έχειν Φατέ, γένεσιν δε άλλοτε άλλωs. " ΘΕΑΙ. "Φαμεν γιiρ οδν. " ΞΕ. "Το δε δη κοινωνεϊν, ιΙι πάντων άριστοι, τί τούθ' ύμάs έπ' άμΦοίν λέγειν φωμεν; άρ ' ού το νυνδη παρ ' ήμwν pη θέν; " ΘΕΑΙ. "Το ποίον; " ΞΕ. "Πάθημα η ποίημα έκ δυνάμεws τινοs άπο τwν προs άλληλα συνιόντων γιγνόμενον. "-τάχ' οδν, ιΙι Θεαίτητε, αύτwν την προs ταύτα άπόκpισιν σv μεν ού κατακούειs, έγw δε ϊσωs διιi συνή θειαν. ΘΕΑΙ. rίν' οδν δη λέγουσι λόγον; ΞΕ. Ού συγχωροϋσιν ήμίν το νvνδη pη θεν προs τovs γηγενείs ούσίαs πέρι. ΘΕΑΙ. Το ποίον; ΞΕ. Ίκανον έθεμεν δρον που των οντων, δταν τιp παpiJ ή τού πάσχει ν η δράν καi προs το σμικρότατον δύναμιs; ΘΕΑΙ. Ναί. ΞΕ. Προs δη ταύτα τόδε λέγουσιν, δτι "γενέσει μεν μέτεστι τού πάσχειν καi ποιείν δυνάμεωs, " προs δε ούσίαν τούτων ούδετέρου την δύναμιν άρμόττειν Φασίν. ΘΕΑΙ. Ούκούν λέγουσί τι; ΞΕ. Προs δ γε λεκτέον ήμίν δτι δεόμεθα παρ ' αύτwν έτι πυθέσθαι σαΦέστερον εί προσομολογούσι την μεν ψυχην γιγνώσκειν, την δ' ούσίαν γιγνώσκεσθαι. ΘΕΑΙ. Φασi μην τούτό γε. ΞΕ. "η δέ; το γιγνώσκειν η το γιγνώ σκεσθαί Φατε ποίημα η πάθοs η άμφότερον; η το μεν πάθημα, το δε θάτερον; η παντάπασιν ούδέτερον ούδετέρου τούτων μεταλαμβάνειν; " ΘΕΑΙ. Δήλον ώs 'Όύδέτερον ούδετέρου "· τάναντία γιiρ άν τοίs έμπροσθεν λέγοιεν. b 4 ώμεv λέγειv Τ μf:v d 6 θάτεροv om τ
c 7 τόδε βΤ τόδε γε W
437
d 5 ή το
b
5
c
5
ro d
5
248d
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
ΞΕ. Μανθάνω · το δέ γε, ώ!; "το γιγνώσκειν είπεp έσται e ποιεϊν τι, το γιγνωσκόμενον άναγκαϊον αύ συμβαίνει
10
5
249
5
10
b
5
πάσχειν. ΠJν ούσίαν δη κατιi τον λόγον τούτον γιγνωσκο μένην ύπο τιj!; γνώσεω!;, καθ' δσον γιγνώσκεται, κατιi τοσούτον κινεϊσθαι διιi ΤΟ πάσχειν, δ δή φαμεν ούκ aν γενέσθαι πεpi το ήpεμούν. " ΘΕΑΙ. Όpθώ!;. ΞΕ. - Τί δε πpos Διόs; ώs άλη θώs κίνησιν καi ζω ην καi ψυχην καi φpόνησιν ή pq.δίωs πεισθη σόμεθα τψ παντελώs όντι μη παpεϊναι, μηδε ζήν αύτο μηδε φpονεϊν, άλλιi σεμνον καi δ.γιον, νούν ούκ έχον, άκίνητον έστοs εlναι; ΘΕΑΙ. Δεινόν μεντιϊν, ώ ξένε, λόγον συγχωpοϊμεν. ΞΕ. �λλιi νούν μεν έχειν, ζωην δε μη Φώμεν; ΘΕΑΙ. Καi πώs; ΞΕ. �λλιi ταύτα μεν άμΦότεpα ένόντ' αύτψ λέγομεν, ού μην έν ψυχfι γε Φήσομεν αύτο ί!χειν αύτά; ΘΕΑΙ. Και τίν' aν Ι!.τεpον ί!χοι τpόπον; ΞΕ. �λλιi δήτα νούν μεν καi ζωην καi ψυχην ί!χον, άκίνητον μέντοι το παράπαν ί!μψυχον ον έστάναι; ΘΕΑΙ. Πάντα ί!μοιγε ιϊλογα ταύτ' εlναι Φαίνεται. ΞΕ. Καi το κινούμενον δη καi κίνησιν συγχωpητέον ώs όντα. ΘΕΑΙ. Πώs δ' οϋ; ΞΕ. Συμβαίνει δ ' ούν, ώ Θεαίτητε, άκινήτων τε όντων (πάντων) νούν μηδενi πεpi μη δενοs εlναι μηδαμού. ΘΕΑΙ. ΚομιδiJ μεν ούν. d to μανθάνω βW μανθάνω * ras. facta in Τ τό δέ γε Τ se corr. (prT incert.). τό δε βW post τό δέ γε fort. addenda (λέγοιεν ιiν) vel (ψαίεν ιiν) (quae subaudiunt Apelt et Campbell) e 2-4 fort add. vel e 4 διά δη (δεϊ) (Madvig) vel τοσούτον (άναγκαίον) (Robinson) βΤ. κατά W a 6 ένόντα e 5 ήpεμοίίν τw· ήpεμεϊν β αύτψ Procl. Simpl.: ένόν τ' αύτιp W, Τ': ενόν ταvτιp Β: ένον ταvτιp D: €ν ον ταvτιp Τ λέγομεν β Procl. Simpl.: λέγωμεν τw a 7 αύτά έχειν αύτό Procl a 9 δήτα βτw Simpl., Procl (Μ). δη τό Procl (SP): δήτα έχον Procl.: om. βτw Simpl . έχειν Schleiermacher τό Diehl b Ι έμοιγε άλογα βτw. iμoi γελοία Simpl. (EF)· έμοιγε γελοία Simpl. (a) b 5 δ' οδν βΤ: γ' οδν W. γοίίν Simpl. b 6 πάντων add. Badham ·
Σ ΟΦΙΣΤΗΣ
249b
ΞΕ. Καi μην έιiν α& Φεpόμενα καi κινούμενα πάντ είναι συγχωpώμεν, καi τούτιp τψ λόγψ ταύτον τοϋτο έκ τών όντων έξαιpήσομεν. ΘΕΑΙ. Πώς; ΞΕ. Το κατιi ταύτιi και ω σαύτως καi πεpi το αύτο δοκεί σοι χωpiς στάσεως γενέσθαι ποτ' άν; ΘΕΑΙ. Ούδαμώς. ΞΕ. η δ '; άνευ τούτων νοϋν καθοpιj.ς όντα η γενόμενον aν καi όπουοϋν; ΘΕΑΙ. 'Ήκιστα. ΞΕ. Καi μην πpός γε τοϋτον παντi λόγψ μαχετέον, δς αν έπιστήμην η φpόνησιν η νουν αφανίζων tσχυpίζηται πεpί τινος ό7171οϋν. ΘΕΑΙ. ΣΦόδpα γε. ΞΕ. Τψ δη ΦιλοσόΦψ καi ταϋτα μάλιστα τιμώντι πιiσα, ώς ί!οικεν, ιj.νάγκη διιi ταϋτα μήτε τών €ν η καi τιi πολλιi είδη λεγόντων το πιiν έστηκος άποδέχεσθαι, τών τε α& πανταχfί το δν κινούντων μηδε το παpάπαν άκούειν, ιiλλιi κατιi τfιν τών παίδων εύχήν, δσα άκίνητα καi κεκινη μένα, το ον τε και το παν συναμΦότεpα λέγειν. ΘΕΑΙ. 'Αλη θέστατα. ΞΕ. η οVν; άp ' ούκ έπιεικώς 7jδη Φαινόμεθα πεpι ειληΦέναι τψ λόγιp το ον; ΘΕΑΙ. Πάνυ μi.ν οδν. ΞΕ. Βαβαί· (ού) μέντ' άpα, ιfJ Θεαίτητε · wς μοι δοκοϋμεν νϋν αύτοϋ γνώσεσθαι πέpι τfιν άποpίαν τής σκέψεως. ΘΕΑΙ. Πώς αιJ καi τί τοϋτ' εϊpηκας; ΞΕ. Ώ μακάpιε, ούκ έννοείς δτι νϋν έσμεν έν άγνοίg. τfj πλείσrrι πεpi αύτοϋ, Φαινόμεθα δέ τι λέγειν ήμίν αύτοις;
C Ι ποτ' τw τ6τ' β C 4 jναι: ναί W, T'sv εύρεθ>jναι βΤ
444
ΣΟΦΙΣΤΗΣ
252e
ΘΕΑΙ. ΚομιδiJ μεν οδν. ΞΕ. "Οτε δη τιi μεν €θέλει
τούτο δράν, τιi δ' οiί, σχεδόν οlον τιi γράμματα πεπονθότ' άν είη. καi γιiρ εκείνων τιi μεν άναρμοστεί που προs άλληλα, τιi δε συναρμόττει. ΘΕΑΙ. Πωs δ' οϋ; ΞΕ. Τιi δέ γε Φωνήεντα δ ιαφερόντωs των άλλων οlον δεσμόs διιi πάντων κεχωρηκεν, wστε άνευ τινόs αύτων άδύνατον άρμόττειν καi των άλλων ί!τερον έτέρψ. ΘΕΑΙ. Και μάλα γε. ΞΕ. Πάs οδν οlδεν όποία όποίοιs δυνατιi κοινωνείν, 7j τέχνη s δεί τιp μέλλοντι δράν ίκανωs αύτό; ΘΕΑΙ. Τέχνη s. ΞΕ. Ποίαs; ΘΕΑΙ. Τήs γραμματικήs. ΞΕ. η δέ; περi τovs των όξέων καi βαρέων Φθόγγουs &.ρ' ούχ οϋτωs; ό μεν τovs συγκεραννυμένουs τε καi μη τέχνην έχων γιγνωσκειν μουσικόs, ό δε μη συνιεis άμουσοs; ΘΕΑΙ. Οϋτωs. ΞΕ. Ka.i κατιi των άλλων δη τεχνων καi άτεχνιων τοιαύτα εύρή σομεν ί!τερα. ΘΕΑΙ. Πωs δ' οϋ; ΞΕ. η δ '; €πειδη καi τιi γένη προs άλληλα κατιi ταύτιi μείξεωs έχειν ώμολογήκαμεν, &.ρ' ού μετ' eπιστήμηs τινόs άναγκαίον διιi των λόγων πορεύεσθαι τον όρθω s μέλλοντα δείξειν ποία ποίοιs συμφωνεί των γενων καi ποία άλληλα ού δέχεται; καi δη καi διιi πάντων εl συνέχοντ' άττ' αϋτ' €στιν, wστε συμμείγνυσθαι δυνατιi εlναι, καi πάλιν €ν ταίs διαιρέσεσιν, εl δι' δλων ί!τερα τήs διαιpέσεωs αίτια; a 2 σvvαpμόττει βW άpμόττει Τ a 8 post όποία add. καi W δvvατιi βΤ. δύναται W, Τ se corr. a 9 δpάv βΤW: όpάv vel διοpάv Heindorfii amicus αύτό βΤ αύτά W, Τ se corr. vel Τ' b 6 άτεχvιώv βW, Τ' ut vid .. άτέχvων Τ b 9 ταύτιi Τ· τιi τοιαύτα βW an (ού) κατιi ταύτιi / (Robinson) b 10 ού βΤ. ούv W c 1 σvvέχοvτ' άττ' αϋτ' Wagner σvvέχοvτα ταύτ' βτw
445
253
5
10
b
5
10
c
253c
5
ro d
5
e
5
254
5
Π Λ ΑΤ Ω Ν Ο Σ ΘΕΑΙ. Πώs γαp ούκ έπισrήμηs δεί, και σχεδόν γε ίσω s rήs μεγίστηs; ΞΕ. Τίv' οδν αδ νίίν πpοσεpοίίμεν, ι1ι Θεαίτητε, ταύτην; η πpos Δ ιοs έλάθομεν εls τi'Jν τών έλευθέpων έμπεσόντεs επισriJμην, και κινδυνεύομεν ζητοϋντεs τον σοΦιστiJν πρότερον άνηυpηκέναι τον ΦιλόσοΦον; ΘΕΑΙ. Πώs λέγειs; ΞΕ. Το κατα γένη δ ιαιpεϊσθαι και μήτε ταύτον εlδοs €τεpον ήγήσασθαι μήτε €τεpον δν ταύτον μών ού rήs δια λεκτικijs Φήσομεν έπισrήμηs εlναι; ΘΕΑΙ. Ναί, Φήσομεν. ΞΕ. Ούκοίίν δ γε τοίίτο δυνατοs δράν μίαν lδέαν δια πολλών, ένοs έκάστου κειμένου χωpίs, πάντn διατετα μένην ίκανώs διαισθάνεται, και πολλαs έτέpαs άλλήλων ύπο μιάs έξω θεν πεpιεχομέναs, και μίαν αδ δι' δλων πολλών Εν ένι συνημμένην, και πολλαs χωpιs πάντn διωpισμέναs· τοίίτο δ ' έστιν, fι τε κοινωνεϊν €κ α στα δύναται και δΠ'[J μή, διακpίνειν κατα γένοs έπίστασθαι. ΘΕΑΙ. Παντάπασι μεν οδν. ΞΕ. �λλα μην τό γε διαλεκτικον ούκ ιϊλλφ δώσειs, ώs έγψμαι, πλην τψ καθαpώs τε και δικαίωs ΦιλοσοΦοίίντι. ΘΕΑΙ. Πώs γαp aν ιϊλλφ δοίη τιs; ΞΕ. Τον μεν δη ΦιλόσοΦον έν τοιούτφ τινι τόπφ και νίίν και έπειτα άνευpήσομεν έαν ζητώμεν, lδεϊν μεν χαλεπον έναpγώ s και τοίίτον, €τεpον μην τρόπον η τε τοίί σοΦιστοίί χαλεπότηs η τε τούτου. ΘΕΑΙ. Πώs; ΞΕ. Ό μεν άποδ ιδpάσκων εls τi'Jν τοίί μη δντοs σκοτεινότητα, τpιβfι πpοσαπτόμενοs αύrήs, δια το σκο τεινον τού τόπου κατανοijσαι χαλεπόs· ή γάp;
c 6 νύν om. τ d 2 €-rερον ήγήσασθαι βτw. ήγήσασθαι €-rερον δν Procl. €-rερον' βτw τό 1!-rερον Procl. d 8 δι δλων πολλών βτw. διιi πολλών όλων Procl. ιn Parm. 650. 37 δι άλλων πολλών Procl. d 9 iν ένi βτw, Procl (bis): έΎ ένi Apelt ιn Parm. 6 5 ο. 2 a 3 πώς om. β e 7 τον βΤ: τό W
ΣΟΦΙΣΤΗΣ
254a
'Έοικεν. δέ γε φιλόσοφοι;, τfj τού δντοι; ιiεi διd λογισμών προσκείμενοι; ίδέl!-, διd το λαμπpον αδ τή ι; χώpαι; ούδαμώι; εύπετήι; όΦθijναι · τd γdp τήι; τών πολλών φυχijι; όμματα καpτεpείν πpοι; το θείον αφοpώντα ιiδύνατα. ΘΕΑΙ. Καi ταύτα είκοι; ούχ ήττον έκείνων οϋτωι; έχειν. ΞΕ. Ούκοiίν πεpi μεν τούτου καi τάχα έπισκεΦόμεθα σαΦέστεpον, αν έτι βουλομένοιι; ήμϊν ?7 · πεpι δε του σοΦιστοiί που δijλον ώι; ούκ ιiνετέον πpiν άν ίκανώι; αύτον θεασώμεθα. ΘΕΑΙ. Καλώι; εlπει;. ΞΕ. "Οτ' οδν δη τd μεν ήμίν τών γενών ώμολόγηται κοινωνείν έθέλειν ιiλλήλοιι;, τd δε μή, καi τd μεν έπ' όλίγον, τd δ' έπi πολλά, τd δε καi διd πάντων ούδεν κωλύειν τοίι; πιiσι κεκοινωνηκέναι, το δη μετd τοiίτο συνεπισπώμεθα τψ λόγψ τfjδε σκοποiίντει;, μη πεpi πάντων τών είδών, ϊνα μη ταpαττώμεθα έν πολλοίι;, ιiλλd πpο ελόμενοι τών μεγίστων λεγομένων άττα, πpώτον μεν ποία ί!καστά έστιν, έπειτα κοινωνίας ιiλλήλων πώι; έχει δυνάμεωι;, ϊνα τό τε δν καi μη δν εί μη πάσrι σαφηνείl!- δυνάμ εθα λαβείν, ιiλλ' οδν λόγου γε ένδεείι; μηδεν γιγνώμεθα πεpi αύτών, καθ' δσον ό τpόποι; ένδέχεται τήι; νiίν σκέΦεωι;, έαν apα ήμίν πrι παpεικάθrι το μη ον λέγουσιν ώι; l!στιν δντωι; μη δν ιiθψοιι; ιiπαλλάττειν. ΘΕΑΙ. Ούκοϋν χpή. ΞΕ. Μέγιστα μην τών γενών ιϊ νυνδη διijμεν τό τε δν αύτο καi στάσιι; καi κίνησιι;. ΘΕΑΙ. Πολύ γε. ΞΕ. Καi μην τώ γε δύο φαμεν αύτοίν ιiμείκτω πpοι; ιiλλήλω. ΘΕΑΙ. ΞΕ. Ό
a χ ο εύπετ>js W: εύπετώs βΤ τών πολλών τήs Φυχήs Procl. Theol ιn Alc. . τ>js ψυχήs om Procl. ιn Ttm. b χ θεϊον βτw: άληθes d Ι παρειc 6 κai μiJ δν βΤ, Wmg: om. W Procl. (ter) d 4 τε τw· γε β καθrι Phot (nullo accentu)· παρεικασθfι βτw d 5 κai . . κai βΤ. κai ή καi ή W Ρ/αι,
447
χο
b
5
χο c
5
d
5
2Md
10
ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΘΕΑΙ. Σψόδρα γε. ΞΕ. Το δέ γε δν μεικτον άμψοϊν· έστον γaρ aμψω που. ΘΕΑΙ. Πώ� δ Όϋ; ΞΕ. Τρία δη γίγνεται ταϋτα. ΘΕΑΙ. rί μήν; ΞΕ. Ούκοϋν αύτών ί!καστον τοϊν μ€.ν δυοϊν ί!τερόν έστιν,
15 αύτό δ ' έαυτψ ταύτόν. ΘΕΑΙ. Οϋτω�. e ΞΕ. Τί ποτ�� α ι} α νυν ούτως είpήκαμεν, τό τε "ταύτόv " καi "θάτερον "; πάτερα δύο γένη τι ν€. α δ τούτω, τών μ€.ν τριών aλλω, συμμειγνυμένω μην έκείνοι� έξ άνάγκη � άεί, 5 καi περi πέντε άλλ' ού περi τριών ώ� δντων αύτών 255 σκεπτέον, η τό τε ταύτόν τοϋτο καi θάτερον ώ� έκείνων τι προσαγορεύοντες λανθάνομεν ήμάς αύτούς; ΘΕΑΙ. Ίσως. ΞΕ. :Αλλ' οϋ τι μην κίνησί� γε καi στάσις οϋθ' ί!τερον 5 ούτε ταύτόν έστι. ΘΕΑΙ. Πώς; ΞΕ. 'Ότιπερ ι:'iν κοινfί 7/'ροσείπωμεν κίνησιν καi στάσιν, τοϋτο ούδέτερον αύτοϊν οlόν τε ε{ναι. ΘΕΑΙ. rί δή; ΞΕ. Κίνησίς τε στή σεται καi στάσις αύ κινηθήσεται· 10 περi γdρ άμψότερα θάτερον όποτερονοϋν γιγνόμενον αύτοϊν άναγκάσει μεταβάλλειν αδ θάτερον έπi τούναντίον b τιjς αύτοϋ ψύσεως, aτε μετασχόν τοϋ έναντίου. ΘΕΑΙ. Κομιδfί γε. ΞΕ. Μετέχετον μην aμψω ταύτοϋ και θατέρου. ΘΕΑΙ. Νaί. ΞΕ. Μη τοίνυν λέγωμεν κίνησίν γ' εlναι ταύτόν η 5 θάτερον, μη δ' αύ στάσιν. ΘΕΑΙ. Μη γάρ. e 2 αδ α νϋν Robinson. αδ νϋν Τ α νϋν BW· av ϋν D e 3 αιJ τούτω, τών Baumann: αύτού, τών βτw· αύτώ, τών corr Laur 8 5 . 9 a 1 2 αδ βΤ· αύτιi W b 3 μετείχετον W
ΣΟΦΙΣΤΗΣ ΞΕ.
255b
:Αλλ' &ρα το δν καi το ταύτον ώ s εν τι διανοητέον
ήμίν; ΘΕΑΙ. 'Ίσωs. ΞΕ. :Αλλ' εί το
Ιό
δν καi το ταύτόν μηδεν διάφορον σημαίνετον, κίνησιν αv πάλιν καi στάσιν αμφότερα εlναι λέγοντεs άμφότεpα ο ϋτωs αύτd ταύτο ν ώs δ vτα πpοσεpοϋμεν. ΘΕΑΙ. :Αλλιi μην τοϋτό γε ιiδύνατον. ΞΕ. :Αδύνατον ιϊpα ταύτον καi το δν εν εlvαι. ΘΕΑΙ. Σχεδόν. ΞΕ. Τέταρτον δη 1tρos τοίι; τρισiν εϊδεσιν το ταύτον τιθώμεν; ΘΕΑΙ. Πάνυ μεν οvν. ΞΕ. η δέ; το θάτερον ιlρα ήμϊν λεκτέον πέμπτον; η τοϋτο καi το ον ώs δύ' ιϊττα όνόματα έΦ ' ένi γένει διανοείσθαι δεί; ΘΕΑΙ. Τάχ' ιϊν. ΞΕ. :Αλλ' οlμαί σε συγχωρείν τών όντων τd μ ε!' αύηi καθ' αύτά, τd δε πpos άλλα ιiεi; λέγεσθαι. ΘΕΑΙ. η δ ' οϋ; ΞΕ. Το δέ γ' lτερον ιiεi προs lτερον· ή γάρ; ΘΕΑΙ. Οϋτωs. ΞΕ. Ούκ aν, εϊ γε ΤΟ δν καi το θάτεpον μη πάμπολv διεφεpέτην· ιiλλ' εϊπεp θάτερον ιiμΦοίν μετείχε τοίν ι=ίδοiν wσπεp το δν, ήv aν ποτέ τι καi τών έτέpων lτεpον ο,ύ προs lτεpον· νύν δε ιiτεχνώs ήμίν δτιπερ ιϊν lτεpον '17, συμβ,i. βηκεν έξ ιiνάγκηs έτέρου τοϋτο δπερ έστiν εlναι. ΘΕΑΙ. Λέγειs καθάπεp €χει. ΞΕ. Πέμπτον δη τi]ν θατέpου Φύσιν λεκτέον έν τοίs εϊδεσιν οVσαν ols προαιpούμεθα. b 8 το ' om. W b Ι Ι διάφορον W, Τ' ut vid.: διαφέρον βΤ c 6 είδεσιν βΤ. είδεσιν εlδο� W, Τ' c 9 ό.ρα om. W c Ι5 άλλα τw: άλληλα β d Ι δέ γε W: δ' βΤ d 7 έτέpου βW Simpl.: lfτερον Τ: (προ�) lfτερον corr. Par. Ι 8 Ι Ι τούτο βΤ . τούτ' αύτο W. Tsv, Simpl. e Ι ol� Baumann· έν ο{� βτw: έν ol� (σκοπεϊν) , cf. 2 56 d Ι-2, Richards
449
c
5
ΙΟ
Ι5 d
5
e
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
255e ΘΕΑΙ. Ναί. ΞΕ. Και διd.
5
10
15
256
5
10
b
πάντων γε αυτην αυτων ψήσομεν εlναι διεληλυθυϊαν· €ν έκαστον γd.p έτεpον εlναι τών ιϊλλων ού διd. τiJν αύτού ψύσιν, ιiλλd. διd. τό μετέχειν τiJs ίδέαs τήs θατέpου. ΘΕΑΙ. Κομιδfι μεν οδν. ΞΕ. Ώδε δη λέγωμεν έπι τών πέντε καθ' €ν ιiναλαμβά νοντεs. ΘΕΑΙ. Πώs; ΞΕ. Πpώτον μεν κίνησιν, ώs έστι παντάπασιν eτεpον στάσεωs. ή πώs λέγομεν; ΘΕΑΙ. Οϋτωs. ΞΕ. Ού στάσιs ιϊp ' έστίν. ΘΕΑΙ. Ούδαμώs. ΞΕ. 'Έστι δέ γε διd. τό μετέχειν τού δντοs. ΘΕΑΙ. 'Έστιν. ΞΕ. Αδθιs δη πάλιν ή κίνησιs έτεpον ταύτού έστιν. ΘΕΑΙ. Σχεδόν. ΞΕ. Ού ταύτόν ιϊpα έστίv. ΘΕΑΙ. Ού γd.p οδν. ΞΕ. :Αλλd. μην αύτfι γ ' ή ν ταύτόν διd. τό μετέχει ν α δ πιiν ταύτού. ΘΕΑΙ. Και μάλα. ΞΕ. Την κίνησιν δη ταυτον τ εlναι και μη ταύτόν όμολογητέον και ού δυσχεpαντέον. ού γd.p δταν εϊπωμεν αύτiJν ταύτόν και μη ταύτόν, όμοίωs είpήκαμεν, άλλ' όπόταν μεν ταύτόν, διd. τiJν μέθεξιν ταύτού πpόs έαυτiJν οϋτω λέγομεν, δταν δε μη ταύτόν, διd. τiJν κοινωνίαν αδ θατέpου, δι' 7jν ιiποχωpιζομένη ταύτού γέγονεν ούκ έκείνο ιiλλ' έτεpον, ιϊι στε όpθws αδ λέγεται πάλιν ού ταύτόν. e 8 λ€γωμεν βΤ: λέyομεν W e 12 λέyομεν W: λέyωμεν βΤ a 3 έστι ταύτοίί W a 7-8 αύτfί . . 'Πάν ταύτοίί Madvig αϋrη . 'Πάντ' αύτοίί βτw· αύ 'Π'[J (pro αύτη ) Heindorf et fort. iam Ficino. ή αύτή Apelt a 8 fort ταύτοίί ('Προ� αύτό) Robinson a 10 τ' βΤ; τι W
Σ Ο Φ ΙΣΤΗΣ
256b
ΘΕΑΙ. Πάνυ μεν ΞΕ. Οvκοϋν κδ.ν
οδν. 5 ει πrι μετελάμβανεν αυτη κίνησις στάσεως, οvδεν δ.ν ίi.τοπον ήν στάσιμον αvτην πpο σαγο pεύειν; ΘΕΑΙ. Όp θότατά γε, εfπεp τών γενών συγχωpησό10 μεθα τιi μεν ιiλλήλοι τοϊ> ονόμασι τιi pήματα κεpάσy. τότε δ ' ijpμοσέν τε καi λόγο> εγένετο εύθv> ή πpώτη συμπλοκή, σχεδόν τών λόγων ό πpώτό> τε καi σμικpότατο>. ΘΕΑΙ. Πώ> ap ' Jιδε λέγει>; ΞΕ. 'Όταν εϊπτι τι> "a ν θp ω π ο > μ α ν θ ά ν ε ι, " λόγον είναι Φiι> τοϋτον ελάχιστόν τε και πpώτον; ΘΕΑΙ. "Εγωγε. ΞΕ. Δηλοϊ γιip ήδη που τότε πεpi τών όντων η γιγνο μένων η γεγονότων η μελλόντων, καi ούκ ονομάζει μόνον άλλά τι πεpαίνει, συμπλέκω ν τιi pήματα τοϊ> ονόμασι. δ ιό λέγειν τε αύτον άλλ' ού μόνον ονομάζειν εϊπομεν, καi δη καi τιp πλέγματι τούτψ το όνομα εφ θεγξάμεθα "λόγον. " ΘΕΑΙ. Όpθώ>. ΞΕ. Οϋτω δη καθάπεp τιi πράγματα τιi μεν άλλήλοι> ijpμοττεν, τιi δ ' oiJ, καi πεpi τιi τij> ΦωνiJ> α δ σημεϊα τιi μεν ούχ άpμόττει, τιi δε άpμόττοντα αύτών λόγον άπηpγάσα το. ΘΕΑΙ. Παντάπασι μεν οδν. ΞΕ. "Ετι δη σμικpον τόδε. ΘΕΑΙ. Το ποϊον; ΞΕ. Λόγον άναγκαϊον, δτανπεp ύ, τινος είναι λόγον, μη δε τινο> άδύνατον. ΘΕΑΙ. Οϋτω>. ΞΕ. Ούκοϋν καi ποιόν τινα αύτον είναι δεϊ; ΘΕΑΙ. Πώς δ ' οϋ; ΞΕ. Πpοσέχωμεν δη τον νοϋν ήμϊν αύτοϊ>. ΘΕΑΙ. Δεϊ γοϋν. ΞΕ. Λέξω τοίνυν σοι λόγον συνθεi> πpιiγμα πpάξει δι' d 2 τότι βΤ Stob. το c 6 τι καi W Stob ι ί καi Τ κ α i β W d 4 πιραίvιι τw Stob πιpαίvιι καi β καi περαίvιι Hermann d 5 τι W Stob.: τι καi βΤ ιίπομιv Stob ιίποιμιv βτw καi δη καi β Stob καi δη Τ καi δη καi καi W d 6 έΦθιγξάμεθα βτw πράγέπιΦθιγξάμιθα Stob d 8 τά πράγματα καθάπιρ W ματα βτw Stob γράμματα Hirschig e 4 δη om. Τ e 9 8ιi ι{vαι W e 13 πράγμα βΤ πράγματα W ..
5
10 d
5
e
5
10
262e
15 263
5
10
b
5
10
c
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
όνόματος και pήματος· δτου δ ' a ν ό λόγος y, σ ύ μοι Φpάζειν. ΘΕΑΙ. Ταύτ' έσται κατd δύναμιν. ΞΕ. "Θ ε α ίτη το ς κ ά θη τα ι. " μών μη μακpός ό λόγος; ΘΕΑΙ. Οϋκ, άλλα μέτριος. ΞΕ. Σον έpγον δη φpάζειν πεpι οδ τ' έστι και δτου. ΘΕΑΙ. Δήλον δτι πεpι έμού τε και έμός. ΞΕ. η δε δδ' αδ; ΘΕΑΙ. Ποίος; ΞΕ. "Θ ε α ίτη το ς, ψ νύν έγι.Ιι διαλέγομαι, πέτετα ι. " ΘΕΑΙ. Και τούτον ούδ ' aν ε[ς aλλως είποι πλην έμόν τε και πεpι έμού. ΞΕ. Ποιόν δέ γέ τινά φαμεν άναγκαίον ί!καστον εlναι τών λόγων. ΘΕΑΙ. Ναι ΞΕ. Τούτων δη ποίόν τινα έκάτεpον Φατέον εlναι; ΘΕΑΙ. Τον μεν ψευδή που, τον δε άλη θή. ΞΕ. Λέγει δε αύτών ό μεν άλη θης τd όντα ώς έστιν πεpι σού. ΘΕΑΙ. τί μήν; ΞΕ. Ό δε δη ψευδης eτεpα τών όντων. ΘΕΑΙ. Ναί. ΞΕ. Τα μη όντ' apα ώς όντα λέγει. ΘΕΑΙ. Σχεδόν. ΞΕ. 'Όντων δέ γε όντα eτεpα πεpι σού. πολλa μεν γap εφαμεν όντα πεpι eκαστον εlναί που, πολλa δε ούκ όντα. ΘΕΑΙ. Κομιδfι μεν οδν. ΞΕ. "Ον ϋστεpον δη λόγον εϊpηκα πεpι σού, πpώτον μέν, ες ών ώpισάμεθα τί ποτ' έστι λόγος, άναγκαιότατον αύτόν eνα τών βpαχυτάτων εlναι. e 15 φράζΕ w a 2 μών μη βW: μη Tac: μών τ vel T'sv (μη erasit nesc.) a 7 τί βΤ: τί� W a 10 τΕ Τ: τ' Εlναι βW b Ι Ι όντων Comarius: όντο� corr. Ven. 1 86: όντω� βτw· fort. posses scribere όντως δέ yE όντα ffτEpα (τών όντων) τrEpi σού (Robinson) b 1 2 όντα έΦαμΕν W
ΣΟΦΙΣΤΗΣ
263c
ΘΕΑΙ. Νυνδη γούν ταύτιι συνωμολογήσαμεν. ΞΕ. 'Έπειτα δέ γε τινός. 5 ΘΕΑΙ. Οϋτως. ΞΕ. El δε μη έστιν σός, ούκ άλλου γε ούδενός. ΘΕΑΙ. Πωs- γάρ; ΞΕ. Μηδενος (δέ) γε wν ούδ' aν λόγος εϊη το παράπαν· άπεΦiJναμεν γαρ οτι των άδυνάτων ήν λόγον όντα μηδενοs- ro
εlναι λόγον. ΘΕΑΙ. 'Ορθότατα. ΞΕ. Περι δη σού λεγόμενα, (λεγόμενα) μέντοι θάτερα ώς τιi αύτd. και μη όντα ώς όντα, παντάπασιν έοικεν ή τοιαύτη σύνθεσις έκ τε βημάτων γιγνομένη και όνομάτων όντως τε καi άλη θwς γίγνεσθαι λόγος ψευδής. ΘΕΑΙ. :4λη θέστατα μεν οδν. ΞΕ. rί δε δή; διάνοιά τε καi δόξα και φαντασία, μwν ούκ 7jδη δήλον δτι ταύτα τd. γένη ψευδή τε και άληθή πάνθ' ήμwν έν ταίς ψυχαίς έγγίγνεται; ΘΕΑΙ. Πws-; ΞΕ. Ώδ' εϊσrι pι'!ον, άν πρwτον λάβrιs- αύτd. τί ποτ' έστιν καi τί διαΦέρουσιν ί!καστα άλλήλων. ΘΕΑΙ. Δ ίδου μόνον. ΞΕ. Ούκούν διάνοια μεν και λόγος ταύτόν· πλην ό μεν έντος τής ψυχής προς αύτiJν διάλογος άνευ φωνής γιγνόμενος τούτ' αύτο ήμίν έπωνομάσθη, "δ ι ά νοια; " ΘΕΑΙ. Πάνυ μεν οδν. ΞΕ. Το δέ γ' άπ' έκείνης pεύμα δια τού στόματος ldν μετιi φθόγγου κέκληται λόγος; ΘΕΑΙ. :4λη θή. Ξ Ε . Και μην έν λόγοις γε αδ ϊσμεν ένονc 9 δέ add Nap Gr 340 om βτw c ro άπεΦήναμεν Τ se corr. άπεΦηνάμην βτw d r λεγόμενα add. Badham d 2 Ι!οικεν W· ώς i!οικεν βΤ d 2-3 ή τοιαύτη σύνθεσις έκ τε βημάτω ν βΤ έν τοιαύτn συνθέσει βημάτων W d 7 τιi γένη βW: γένη Τ: γε Stob d ΙΟ αύτιi w Stob. om βΤ e 4 αύ71)ν τ. αύ71)ν β Stob.: αύτόν w e 7 δέ γε βτw· δε Stob. e ro γε αύ Stob: γε αύτό βτw: αύ τόδ ' Wagner ένόν Stob: ο ν βτw
d
5
ro e
5
10
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
263e
ΘΕΑΙ. Το ποίον; ΞΕ. Φάσιν τε καi d.πόΦασιν. ΘΕΑΙ. 'Ίσμεν. ΞΕ. "Οταν οδν τούτο έν ψυχfι
κατιi διάνοιαν έγγίγνηται μετιi σιγής, πλην δόξης εχεις δτι προσείπrι ς αvτό; ΘΕΑΙ. Και πώς; ΞΕ. η δ ' δταν μη καθ' αύτο aλλa δι' αίσθήσεως παρfι 5 τι νι, το τοιούτον α δ πάθος άρ' ο[όν τε ορθώς είπείν €τερόν τι πλην φαντασίαν; ΘΕΑΙ. Οvδέν. ΞΕ. Οvκούν έπείπερ λόγος άλη θης ήν καi ψευδής, τούτων δ ' εφάνη διάνοια μεν αvτης προς έαυτην ψυχής b διάλογος, δόξα δε διανοίας d.ποτελεύτησις, "Φ α ί ν ε τ α ι " δ ε δ λέγομεν σύμμειξις αίσθή σεως καi δόξη ς, dνάγκη δη καi τούτων τιp λόγφ συγγενών δντων ψευδή γε αvτών €νια και ενιοτε ειναι. ΘΕΑΙ. Πώς δ ' οϋ; 5 ΞΕ. Κατανοείς οδν δτι πρότερον ηύρέθη ψευδης δόξα και λόγος η κατa την προσδοκίαν ην εφοβή θημεν aρτι, μη παντάπασιν dνήνυτον εργον έπιβαλλοίμεθα ζητούντες αvτό; ΘΕΑΙ. Κατανοώ. 10 ΞΕ. Μη τοίνυν μη δ' είς τιi λοιπιi dθυμώμεν. έπειδη γιiρ c πέΦανται ταύτα, τών εμπροσθεν aναμνησθώμεν κατ' εϊδη διαιρέσεων. ΘΕΑΙ. Ποίων δή; ΞΕ. Διειλόμεθα τής είδωλοποιικής εϊδη δύο, την μεν 5 είκαστικήν, την δε Φανταστικήν. ΘΕΑΙ. Ναί.
264
..
'
;
S'
καθ' αύτο Stob καθ' αύrιjv βΤW a 4 δταv βτw· δταv δόξα Stob a 5 άp' om. Stob. a 8 λόγος βΤ άι\ι\ιi βΤ Stob . άι\ι\' 1j W Stob ό ι\όγος W a 9 Φvχfις βΤ Stob rιjς Φvχfι ς W b 1 ψαίvεται βΤW ψαίνεσθαι Stob b 3 yε Schanz· τε βτw Stob . secl Heindorf. τε secl. et αJ pro αύτώv scripsit Baumann b 6 ττpότεpοv βW, T'mg ττpαόηpοv Τ Stob ·
ΣΟΦΙΣΤΗΣ
264c
ΞΕ. Καi τον σοΦιστiJν είπομεν ώι; άποροίμεν εlι; όποτέραν θήσομεν. ΘΕΑΙ. Ήν ταύτα. ΞΕ. Καi τού θ' ήμwν άπορουμένων ί!τι μείζων κατεχύθη σκοτοδινία, Φανέντοι; τού λόγου τού πάσιν άμφισβητούν τοι; ώι; οϋτε είκwν ούτε είδωλον ούτε Φάντασμ' είη το παράπαν ούδεν δια το μηδαμwι; μηδέποτε μηδαμού ψεύδος εlναι. ΘΕΑΙ. Λέγεις άλη θή. ΞΕ. Νύν δέ γ' έπειδη πέΦανται μεν λόγοι;, πέΦανται δ ' οδσα δόξα ψευδής, έγχωρεϊ δη μιμήματα των οντων εlναι καi τέχνην έκ ταύτη ς γίγνεσθαι τήι; διαθέσεως άπατη τικήν. ΘΕΑΙ. Έγχωρεϊ. ΞΕ. Καi μην δτι γ' ήν 'ό σοΦιστiJι; τούτων πότερον, διωμολογημένον ήμϊν έν τοίι; πρόσθεν ήν. ΘΈΑΙ. Ναί. ΞΕ. Πάλιν τοίνυν έπιχειpwμεν, σχίζοντει; διχfj το προτεθεν γένος, ποpεύεσθαι κατa τούπi δεξιa άεi μέρος τού τμη θέντοι;, έχόμενοι τήι; τού σοΦιστού κοινωνίας, €ω ι; aν αύτού τa κοινa πάντα περιελόντει;, την οlκείαν λιπόντει; Φύσιν έπιδείξωμεν μάλιστα μεν ήμίν αύτοίι;, έπειτα καi τοίι; έγγυτάτω γένει τήι; τοιαύτης μεθόδου πεΦυκόσιν. ΘΕΑΙ. Όρθwι;. ΞΕ. Ούκούν τότε μεν i]ρχόμεθα ποιητικην καi κτητικην τέχνην διαιpούμενοι; ΘΕΑΙ. Ναί. ΞΕ. Καi τήι; κτητικής έν θηpευτικfί και αγωνίq. καi έμπορικfί καί τισιν έν τοιούτοιι; είδεσιν έΦαντάζεθ' ήμίν; ΘΕΑΙ. Πάνυ μεν οδν. ΞΕ. Νύν δέ γ' έπειδη μιμητικη περιείληφεν αύτον τέχνη, δήλον ώι; αύτiJν riJν ποιητικην δ ίχα διαιpετέον
d 5 δή o m W d 9 δτι γ' βΤ δτ' W ίδιον οίκείαν Τ a Ι κai β. δe καi τw W, Tsv κai' β καi f.v TW
e 3 οίκείαv βW: a 7 και ' βΤ· κai f.v
10
d
5
10
e
265
5
10
265b b
5
ΙΟ c
5
ιο
d
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
πpώτην. ή γάp που μίμησις ποίησίς τίς έστιν, είδώλων μέντοι, Φαμέν, ιiλλ' ούκ αύτών έκάστων· ή γάp; ΘΕΑΙ. Παντάπασι μεν οδν. ΞΕ. Ποιητικής δη πpώτον δύ' έστω μέpη. ΘΕΑΙ. Ποίω; ΞΕ. Το μεν θείον, τό δ' ιiνθpώπινον. ΘΕΑΙ. Οϋπω μεμάθηκα. ΞΕ. Ποιητικήν, εϊπεp μεμνήμεθα τd κατ ιipχdς λεχθέντα, πάσαν εφαμεν εlναι δύναμιν ijτις ι'.iν αίτία γίγνη ται τοίς μη πpότεpον οδσιν ϋστεpον γίγνεσθαι. ΘΕΑΙ. Μεμνήμεθα. ΞΕ. Ζιpα δη πάντα θνητά, καi δη καi Φυτd δσα τ' έπi γής έκ σπερμάτων καi fιιζών Φύεται, καi δσα άψυχα έν γfl συνίσταται σώματα τηκτd καi άτηκτα, μών άλλου τινός η θεού δημιουpγούντος Φήσομεν ϋστεpον γίγνεσθαι πpότεpον ούκ όντα; η τψ τών πολλών δόγματι καi fιήματι χpώμενοιΘΕΑΙ. Ποίψ τψ; ΞΕ. Την Φύσιν αύτd γεννάν απο τινος αιτιας αύτο μάτης καi άνευ διανοίας Φυούσης; η μετd λόγου τε καi έπιστήμης θείας ιiπό θεού γιγνομένης; ΘΕΑΙ. Έγw μεν ίσως διd την ήλικίαν πολλάκις αμφότερα μεταδοξάζω · νύν μην βλέπων είς σε και ύπο λαμβάνων οϊεσθαί σε κατά γε θεόν αύτd γίγνεσθαι, ταύηι καi αύτός νενόμικα. ΞΕ. Καλώς γε, ι1ι Θεαίτητε. καi εί μέν γέ σε ήγούμεθα τών είς τον έπειτ' (αν) χpόνον άλλως πως δοξαζόντων εlναι, νύν ι'.iν τιp λόγψ μετd πειθούς ιiναγκαίας έπεb ι είδώλων βτw είδωλον Tsv b 4 έστω δύο Stob c 1 καi c 2 έν Ύ?i βτw έκ γ ij � έν Ύ?i Stob. (F): έκ δη καi W Stob. . καi βΤ c 3 συνίσταται βτw, Stob (F)· συνίστησι Stob. γij � ή γij Stob (Ρ) c 5 τιjι τών βτw. τών Stob. καi pήματι om. (Ρ') c 7 ποίψ τψ Hermann ποίψ; (ΞΕ ) τιjι βΤW ποιητών Stob. Stob. d 2 μην W· μ€ν Stob.: μη βΤ d 3 γε om. W Stob d 5 yέ post μέν om Stob. d 6 ( ιϊν) add. Burnet δοξαζόντων βτw Stob. δοξασόντων Baumann
Σ ΟΦΙΣΤΗΣ
265d
χειροϋμεν ποιείν όμολογείν · έπειδη δέ σου καταμανθάνω την Φύσιν, οτι καi άνευ τιϊιν παp. ή μ ων λόγων αύτη πpόσεισιν εφ · δ.πεp νϋν €λκεσθαι Φfις, έάσω · χpόνος γαp ΕΚ πεpιτ τοϋ γίγνοιτ' aν. άλλα θήσω τα μεν Φύσει λεγόμενα ποιείσθαι θείg. τέχνrι, τα δ' έκ τούτων ύπ' άνθp ώπων συνι στάμενα άνθpωπίνrι, καi κατα τοϋτον δη τον λόγον δύο ποιητικizς γένη, το μεν άνθpώπινον εlναι, τό δε θείον. ΘΕΑΙ. Όpθως. ΞΕ. Τέμνε δη δυοίν οίίσαιν δίχα έκατέpαν αδθις. ΘΕΑΙ. Πως; ΞΕ. Οlον τότε μεν κατα πλάτος τέμνων την ποιητικην πιiσαν, νϋν δε αδ κατα μizκος. ΘΕΑΙ. Τετμήσθω. ΞΕ. Τέπαpα μην αύτizς οϋτω τα πάντα μέpη γίγνεται, δύο μεν τα πpός ήμων, ιiνθρώπεια, δύο δ' αδ τα προς θεων, θεία. ΘΕΑΙ. Ναί. ΞΕ. Τα δέ γ' ώς έτέρως αδ διrιρημένα, μέρος μεν εν αφ · έκατέρας τizς μερίδος αύτοποιητικόν, τω δ ' tίπολοίπω σχεδόν μάι\ιστ' aν λεγοίσθην είδωλοποιικώ · Καi κατα ταϋτα δη πάλιν ή ποιητικη διχfi διαιρείται. ΘΕΑΙ. Λέγε οπrι έκατέρα αδθις. ΞΕ. 'Ημείς μέν που καi τάλλα ζψα καi έξ ών τιi πεΦυκότ' έστίν, πϋρ καi ϋδωρ καi τιi τούτων ιiδελΦά, θεοϋ γεννήματα πάντα ϊσμεν αύτα ιiπειργασμένα €καστα · η ��
ΘΕΑΙ. Οϋτως. ΞΕ. Τούτων δέ
γε εκαστων είδωλα άλλ' ούκ αύτιi παρέπεται, δαιμονίg. καi ταϋτα μηχανfι γεγονότα. ΘΕΑΙ. Ποία; a 8 α δ Τ: a 4 τιi πάvτα Τ πάvτα W: τιi β γίγvεται μipη W δύο βW a 9 αύτοποιητικόv Β: αύτό ποιητικόv D: αδ το ποιητικόv τw a ΙΟ μάλιστ· ιϊv Tmg: μάλιστα βτw b Ι δπτι Laur. έκατέpα DT: έκάτεpα BW b 2 ήμά� 8 5 6 δποι βΤ όποϊ' W Heindorf
e
5
266
5
ΙΟ b
5
266b
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
ro
Ξ Ε . Τά τε έ ν τοϊ5 ϋπνοι5 καi δσα μεθ' ήμέpαν φαντάσματα αύτοΦυή λέγεται, σκιιi μεν δταν έν τψ πυpi σκότο5 έγγίγνηται, διπλούν δε ήνίκ' άν Φw5 οίκεϊόν τε καi ιiλλότpιον περl τιi λαμπριi καi λεία εί5 εν συνελθον τfι5 έμπροσθεν είωθυία5 δψεω5 έναντίαν αϊσθησιν παρέχον εlδο5 ιiπεργάζηται. ΘΕΑΙ. Δύο γιip οδν έστι ταύτα θεία5 έργα ποιήσεω5, αύτό τε καl το παρακολουθούν εϊδωλον έκάστψ. Ξ Ε . η δε την ήμετέραν τέχνην; άp' ούκ αύτiJν μεν οίκίαν οlκοδομικij Φήσομεν ποιείν, γραφικij δέ τι ν' έτέραν, οlον όναρ άνθpώπινον έγρηγορόσιν άπειpγασμένην; ΘΕΑΙ. Πάνυ μεν οδν. ΞΕ. Ούκούν καi τάλλα οϋτω κατιi δύο διττιi έργα τfι5 ήμετέρα5 αδ ποιητικij5 πράξεω5, το μεν αύτό, φαμέν, αύτουργικij 5, το δε εϊδωλον είδωλοποιική5. ΘΕΑΙ. Νύν μιiλλον έμαθΌν, καi τίθημι δύο διχfι ποιητικij5 εϊδει· θείαν μεν καi άνθρωπίνην κατιi θάτερον τμήμα, κατιi δε θάτερον το μεν αύτιi.ιν ον, τό δε όμοιω μάτων τινιi.ιν γέννημα. ΞΕ. Tij 5 τοίνυν είδωλουργική5 άναμνησθωμεν δτι το μεν είκαστικόν, το δε Φανταστικόν έμελλεν εlναι γένο5, εi το ψεύδο5 οντω5 ον ψεύδο5 και των οντων εν τι Φανείη πεΦυκό5. ΘΕΑΙ. Ήν γιiρ οδν. ΞΕ. Ούκούν έΦάιιη τε καl διιi ταύτα δij καταpιθμήσομεν αύτw νύν άναμφισβητήτω5 εϊδη δύο; ΘΕΑΙ. Ναί. ΞΕ. Το τοίνυν Φανταστικον αδθι5 διορίζωμεν δίχα. ΘΕΑΙ. Πij;
c
5
d
5
ΙΟ e
5
267
b ! Ι Φάσμaτa w c 3 πapaσxov τ d 2 κaτα τw· και τιi β d 4 αύτουpγική� . . είδωλοποιική� Ast. αύτουpγική . . είδωλοποιική βτw: αύτουpγικfl . . είδωολοποιικfl Heindorf. αύτουpγική et mox είδωλοποιική secl. Apelt d 6 θείαν . άνθpωπίνην e 5 αύται Heindorf: θεία . . άvθpωπίνη βW· θείq. . . . άνθpωπίvrι Τ corr Laur 8 5 . 6: αύτψ βτw
ΣΟΦΙΣΤΗΣ
267a
ΞΕ. Το μεν δι' όργάνων γιγνόμενον, το δε αύτοv παρέχοντος έαυτον όργανον του ποιοvντος το φάντασμα. ΘΕΑΙ. Πώς Φfι>; ΞΕ. 'Όταν οlμαι το σον σχijμά τις τιp έαυτοv χρώμενοι; σώματι προσόμοιον ή Φωνην Φωνfι Φαίνεσθαι ποιfι, μίμησις τοvτο τη, ΦανταστικrJ> μάλιστα κέκληταί που. ΘΕΑΙ. Ναί. ΞΕ. Μιμητικον δη τοvτο αύτijι; προσειπόντει; άπονειμώμεθα · το δ' άλλο παν άΦώμεν μαλακισθέντει; και παρέντει; έτέρφ συναγαγε[ν τε είι; εν καi πρέπουσαν έπωνυμίαν άποδοvναί τιν' αύτψ. ΘΕΑΙ. Νενεμήσθω, το δε μεθείσθω. ΞΕ. Καi μην καi τοvτο έτι διπλοvν, dJ Θεαίτητε, άξιον ήγεισθαι · δι' δ. δέ, σκόπει. ΘΕΑΙ. Λέγε. ΞΕ. Τών μιμουμένων οί μεν είδότει; δ μιμοvνται τοvτο πράττουσιν, οί δ ' ούκ είδότει;. καίτοι τίνα μείζω διαίρεσιν άγνωσίαι; τε καi γνώσεως θήσομεν; ΘΕΑΙ. Ούδεμίαν. ΞΕ. Ούκοvν τό γε άρτι λεχθεν είδότων ήν μίμημα; το γaρ σον σχijμα καi σε γιγνώσκων άν τις μιμήσαιτο. ΘΕΑΙ. Πώι; δΌϋ; ΞΕ. rί δε δικαιοσύνης το σχijμα καi δλη ι; συλλήβδην άρετijι;; &.ρ ' ούκ άγνοοvντει; μέν, δοξάζοντει; δέ πrι, σΦό δρα έπιχειpοvσιν πολλοι το δοκοvν σΦίσιν τοvτο ώι; ενον αύτοις προθυμεισθαι Φαίνεσθαι ποιε[ν, δτι μάλιστα έργοιι; τε καi λόγοιι; μιμούμενοι; ΘΕΑΙ. Καi πάνυ γε πολλοί. ΞΕ. Μών οδν πάντες άποτυγχάνουσι τοv δοκειν εlναι δίκαιοι μηδαμώς όντει;; ή τούτου πjv άρα ΒΊW· τί ι!ρα D d 4-5 καΙ' et κα/3 om. Τ, add. t ταύτα πάvτα W b 7 γε om. W b ΙΟ τι Offi. Τ
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ
259c
Δηλον. δη γνωστικης μιiλλον η τij ς χειpοτεχνικης καi 1 0 δλως πρακτικης βούλει τον βασιλέα Φώμεν οίκειότερον d ει ναι; ΝΕ. ΣΩ. η μήν; ΞΕ. Ούκοϋν πορευοίμεθ' aν έξης, εί μετd ταϋτα την 7 γνωστικην διοριζοίμεθα; ΝΕ. ΣΩ. Πάνυ γε. ΞΕ. Πρόσεχε δη τον νοϋν ιϊν άρα έν αύτfι τινα διαΦυην 10 κατανοήσωμεν. ΝΕ. ΣΩ. Φράζε ποίαν. ΞΕ. Τοιάνδε. λογιστική πού τις ήμίν ήν τέχνη. e ΝΕ. ΣΩ. Ναί. ΞΕ. Τών γνωστικών γε οlμαι παντάπασι τεχνών. ΝΕ. ΣΩ. Πώς δ' οϋ; ΞΕ. Γνούσrι δη λογιστικi} την έν τοίς άριθμοίς δια- 5 Φορdν μών τι πλέον έργον δώσομεν η τd γνωσθέντα κρίναι; ΝΕ. ΣΩ. η μήν; ΞΕ. Καi μην άρχιτέκτων γε πιiς ούκ αύτος έργατικος άλλ' έργατών άρχων. 10 ΝΕ. ΣΩ. Ναί. ΞΕ. Παρεχόμενός γέ που γνώσιν άλλ' ού χειpουργίαν. ΝΕ. ΣΩ. Οϋτως. ΞΕ. Δικαίως δη μετέχειν ιϊν λέγοιτο τijς γνωστικης 260 έπιστijμης. ΝΕ. ΣΩ. Πάνυ γε. ΞΕ. Τούτφ δέ γε οlμαι προσήκει κρίναντι μη τέλος έχειν μηδ' άπηλλάχθαι, καθάπερ ό λογιστ7)ς άπήλλακτο, 5 προστάττειν δε έκάστοις τών έργατών τό γε πρόσΦορον ί!ως ιϊν άπεργάσωνται το προσταχθέν. ΝΕ. ΣΩ. ΞΕ. Της
•
τιvιi έv αύηϊ W d 10 άv om. W, qui mox καταvοήσομεv scripsit e 5 γvούσ?Ι β, διαφυηv W διαφυγηv βΤ, sed γ erasum in DT δη Τ. δ€ βW corr vel Τ vel t: γvούσι W: γvώσυ fort. Tac e 8 τί μήv βΤ· τί γάp W e 9 καi μην W: καi γιip βΤ a 5 λογιστης βΤ: λογιστικός W a 6 γε om. W
479
260a
Π Λ ΑΤ Ω Ν Ο Σ ΝΕ. ΣΩ. Όpθώι;. ΞΕ. Ούκοϋν γνωστικαi
ro
b
5
ΙΟ
c
5
d
5
μεν αϊ τε τοιαϋται σύμπασαι καi όπόσαι συνέπονται τfι λογιστικϋ, κpίσει δε καi έπιτάξει διαΦέpετον άλλήλοιν τούτω τώ γένη; ΝΕ. ΣΩ. Φαίνεσθον. ΞΕ. �p ' οδν συμπάση D· μη μεμΦθfις τ e 5 το ante τετpάποvv W: om. βΤ
49 0
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ
266e
τότ' ήδη rήs ιiνθpωπονομικfιs δηλωθείσηs τέχνηs, Φέpοντα τον πολιτικον καi βασιλικόν οlον ήνίοχον είs αύτην ένστήσαντα, παpαδοϋναι τιis rή s πόλεωs ήνίαs ώ s οίκείαs αύτψ ταύτηs οϋσηs rήs έπιστήμηs. ΝΕ. ΣΩ. Καλώs καi καθαπεpεi χpέοs ιiπέδωκάs μαι τον λόγον, πpοσθεis την έκτpοπiJν οlον τόκον καi ιiναπληpώσαs αύτόν. ΞΕ. Φέpε δη καi συνείpωμεν έπανελθόντεs έπi την ιipχiJν μέχpι rήs τελευrήs τον λόγον τοϋ όνόματοs rήs τοϋ πολιτικοϋ τέχνηs. ΝΕ. ΣΩ. Πάνυ μεν οδν. ΞΕ. Τηs γνωστικfιs τοίνυν έπιστήμηs ημιν ήν κατ ιipχιis μέpοs έπιτακτικόν· τούτου δε ιiπεικασθεν το μόριον αύτεπιτακτικον έppήθη. ζιpοτpοΦικiJ δε πάλιν αύτεπιτακτικfιs ού το (;τμικpότατον τών γενών ιiπεσχίζετο · καi ζιpοτpοΦικfιs εlδοs ιiγελαιοτpοΦικόν, ιiγελαιοτpοΦικοϋ δ' αδ πεζονομικόν· τοϋ δε πεζονομικοϋ μάλιστα ιiπετέμνετο τέχνη rιJs ιiκεpάτου Φύσεωs θρεπτική. ταύτηs δ ' αv το μέpοs ούκ έ'λαττον τpιπλοϋν συμπλέκειν άναγκαίον, aν είs ί!ν τιs αύτο όνομα συναγαγείν βουληθfι, γενέσεωs ιiμεί κτου νομευτικiJν έπιστήμην πpοσαγοpεύων. το δ ' άπο τού του τμfιμα, έπi ποίμνrι δίποδ ι μέpοs άνθpωπονομικον έ'τι λειΦθεν μόνον, τοϋτ' αvτό έστιν ήδη τα ζητη θέν, aμα βασιλικόν ταύτον κληθεν καi πολιτικόν. ΝΕ. ΣΩ. Παντάπασι μεν οvν. ΞΕ. 'Αpά γ', ώ Σώκpατεs, άληθώs ήμίν τοϋτο καθάπεp σv νϋν ε'ίp ηκαs οϋτωs έστi καi πεπpαγμένον; ΝΕ. ΣΩ. Το ποίον δή; e 9 βασιλικοv καi πολιτικοv W e π αύτιjι W. καi αύτιjι βΤ a 8 ήμίν έπιστήμης w a Ι άπέδωκας βW· άποδέδωκας τ a 9 έπιτακτικόv βΤ, D se corr : έπιτατικόv Dac: έπιστατικόv W (cf. 292 b ΙΟ) b Ι αύτεπιτακτικοv W: αύτεπίτακτον βΤ b 6 τρι πλούν βτw· τριπλού Ven Ι89 b 7 συvάγειν Τ b 7-8 άμείκτου Boeckh: μικτού βτw b 8 vομευτικijν Heindorf: vομευτικής βτw c Ι-2 Ι!τι λειΦθev τ se corr.: l!vι λειφθεv Β, Tac ut vid.: έ *Μειφθεv D: έvειληθev W
χο
267
5
b
5
c
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
267c
d
5
10
e
Ξ Ε . Το παvτάπασιv ίκαvώς εlpijσθαι το πpοτεθέv; η τοϋτ' αύτο καi μάλιστα ή ζήτησις έλλείπει, το τοv λόγοv εlpijσθaι μέv πως, ού μiJv παvτάπασί γε τελέως άπειpγά σθαι; ΝΕ. ΣΩ. Πώς εlπες; ΞΕ. Έγω vψv πειpάσομαι τοϋτ' αύτο δ διαvοοϋμαι vϋv έτι μιiλλοv δηλώσαι. ΝΕ. ΣΩ. Λέγοις av. ΞΕ. Ούκοϋv τώv vομευτικώv ήμϊv πολλώv Φαvεισώv άpτι τεχvώv μία τις ήv ή πολιτικiJ καi μιιiς τιvος άγέλης έπιμέλεια; ΝΕ. ΣΩ. Ναί. ΞΕ. Ταύτηv δέ γε διώpιζεv ό λόγος ούχ ί'ππωv εlvαι τpοφοv ούδ' άλλωv θηpίωv, άλλ' άvθpώπωv κοιvοτpοΦικηv έπιστήμηv. ΝΕ. ΣΩ. Οϋτως. ΞΕ. Το δη τώv vομέωv πάvτωv διάΦοpοv καi το τώv βασιλέωv θεασώμεθα. ΝΕ ΣΩ. Το ποϊοv; ΞΕ. Εϊ τις τώv άλλωv τψ, τέχvης άλλης δvομα έχωv, κoιvij τής άγέλης σύvτpοφος εlvαί Φrισι καi πpοσποιεϊται. ΝΕ ΣΩ. Πώς Φiι>; ΞΕ. Olov οϊ τε έμποpοι καi γεωpγοi καi σιτουpγοi πάvτες, καi πpος τούτοις γυμvασταi καi το τώv lατpώv γέvος, οlσθ' δτι τοϊς πεpi τιi άvθpώπιvα vομεϋσιv, οϋς πολιτικοvς έκαλέσαμεv, παντάπασι τψ λόγψ διαμάχοιvτ' av ούτοι σύμπαvτες, ώς σΦεϊς τή> τpοψη, έπιμελοϋvται τής άvθpωπίvης, ού μόvοv άγελαίωv άvθpώπωv άλλιi καi τής τώv άpχόvτωv αύτώv; ΝΕ. ΣΩ. Ούκοϋv όpθώς av λέγοιεv; ΞΕ. 'Ίσως. καi τοϋτο μ€v έπισκεψόμεθα, τόδε δ€ ϊσμεv, δτι βουκόλψ γε ούδεiς άμΦισβητή σει πεpi τούτωv ούδεvός, άλλ' αύτος τής άγέλης τpοφος ό βουΦοpβός, .
5
.
268
s
e 4 τψ Ven App Class. 4 54 · τιfι τ a 7 αμφισβη τή σΕι β: αμφισβητεί τw
49 2
ΤΟ
βW
e 7 τε W
om
βΤ
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ
268a
αυτοs; ίατρός, αύτοs; ο[ον νυμφευΠ,s; καi περi τοvς τών γιγνομένων τόκους καi λοχείαs; μόνος Επιστήμων Π,s; μαιευτικής. €τι τοίνυν παιοιάs; καi μουσικής εφ· δσον αύτοϋ τα θρέμματα Φύσει μετείληΦεν, ούκ άλλος κρείττων παραμυθεiσθαι καi κηλών πραύνειν, μετά τε όργάνων καi ψιλψ τψ στόματι Π, ν Π,s; αύτού ποίμνης άριστα μεταχειpιζόμενος μουσικήν. καi δη καi τών άλλων πέρι νομέων ό αύτος τρόπος. ή γάρ; ΝΕ. ΣΩ. 'Ορθότατα. ΞΕ. Πώς οδν ήμiν ό λόγος όρθος Φανείται καi άκέραιος ό περi τού βασιλέως, δταν αύτον νομέα καi τpοφον άγέλης άνθρωπίνης θώμεν μόνον €κκρ ίνοντεs; μυρίων άλλων άμΦισβητούντων; ΝΕ. ΣΩ. Ούδαμώs;. ΞΕ. Ούκούν όρθώς όλίγον €μπροσθεν έΦοβήθημεν ύποπτεύσαντες μη λέγοντες μέν τι τυγχάνοιμεν σχήμα βασιλικόν, ού μην άπειpγασμένοι γε εlμέν πω δι' άκρ ι βείαs; τον πολιτικόν, €ωs; aν τοvς περικεχυμένους αύτψ καi Π,ς συννομής αύτψ άντιποιουμένουs; περιελόντες καi χωρίσαντfς άπ' έκείνων καθαρόν μόνον αύτον άποΦήνωμεν; ΝΕ. ΣΩ. 'Ορθότατα μεν οδν. ΞΕ. Τούτο τοίνυν, ώ Σώκρατες, ημιν πο ιητέον, εί μη μέλλομεν έπi τψ τέλει καταισχϋναι τον λόγον. ΝΕ. ΣΩ. Αλλa μην ούδαμώs; τούτό γε δραστέον. ΞΕ. Πάλιν τοίνυν ες άλλης άρχής δεϊ καθ' έτέραν όδον πορευθήναί τινα. ΝΕ. ΣΩ. Ποίαν δή; ΞΕ. Σχεδόν παιδιaν €γκερασαμένους· συχνιfι γaρ μέρει δει μεγάλου μύθου προσχρήσασθαι, καi το λοιπόν δή, καθάπερ έν το[ς πρόσθεν, μέρος d.εi μέρους αφαιρουμένου ς επ· άκρον αφικνεισθαι το ζητούμενον. ούκοϋν χρή; b 9 όpθος βΤ: άκpιβiJς W λομΕν Ast. μέλλοιμΕν βτw
c 1 0 αύτον μόνον W d 9 δ ή τw δΕί β
493
d 3 μέλ-
b
5
c
5
10
d
5
e
268e
ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΝΕ. ΣΩ. Πάνυ μεν οδν. ΞΕ. 11λλa δη τιp μύθψ
5
10
269
5
b
5
c
μου πάνυ πρόσεχε τον νούν, καθάπερ οί παίδες · πάντως ov πολλα εκΦεύγεις παιδίας έτη. ΝΕ. ΣΩ. Λέγοις άν. ΞΕ. Ήν τοίνυν καl έτι έσται τιiιν πάλαι λεχθέντων πολλά τε άλλα καi δη καl το περl τi]ν 11τρέως τε καl Θυέστου λεχθείσαν έριν Φάσμα. άκήκοας γάρ που καl άπομνημονεύεις δ Φασι γενέσθαι τότε. ΝΕ. ΣΩ. Το περl τής χρυσής άρνος ίσως σημείον φράζεις. ΞΕ. Ούδαμιiις, άλλα το περi τής μεταβολής δύσειiις τε καl άνατολής ήλίου καl τιiιν άλλων άστρων, ώς άρα όθεν μεν άνατέλλει νύν είς τούτον τότε τον τόπον eδύετο, άνέ τελλε δ' ΕΚ τού εναντίου, τότε δε δη μαρτυρήσας άρα ό θεος 11τρεί μετέβαλεν αύτο eπl το νύν σχήμα. ΝΕ. ΣΩ. Λέγεται γιiρ οδν δη καl τούτο. ΞΕ. Καi μην αδ καl τήν γε βασιλείαν ην ήρξε Κρόνος πολλιiιν άκηκόαμεν. ΝΕ. ΣΩ. Πλείστων μεν οδν. ΞΕ. η δέ; το τοvς έμπροσθεν Φύεσθαι γηγενείς καl μη εξ άλλήλων γεννάσθαι; ΝΕ. ΣΩ. Και τούτο εν των πάλαι λεχθέντων. ΞΕ. Ταύτα τοίνυν έστι μεν σύμπαντα έκ ταύτού πάθους, καl προς τούτοις ί!τερα μυρία καl τούτων έτι θαυμαστότερα, διιi δε χρόνου πλή θος τιi μεν αύτιiιν άπέσβηκε, τιi δε διεσπαρμένα είρηται χωρlς ί!καστα άπ' άλλήλων. δ δ' eστiν πάσι τούτοις αίτιον το πάθος ούδεlς είρηκεν, νύν δε δη λεκτέον· είς γιiρ τi]ν τού βασιλέως άπόδειξιν πρέφει fιηθέν. e 4 πάνυ om. W e 5 παιδία� Par. 1 8 π . παιδιά� Coisl. 155, cf. d 8 παιδιά ν, sed lusum verborum voluit Plato: παιδια� nullo accentu ΒΤ: παιδιά� D: παιδεία� W: παιδιd� Campbell a 5 μετέβαλεν ΒΤ: μετέβαλλεν DW a 7 καi' om. ut vid. Procl. Κp6νο� βΤ, Procl. a 8 άκηκ6αμεν πολλών W (Ρ): ό Κpονο� W, Procl. (Ρ') b 2 το om. W c Ι δε δη βΤ· δ " l!τι δη W
494
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ
269c
ΝΕ. ΣΩ. Κάλλιστ' εlπες, καi λέγε μηδεν έλλείπων. ΞΕ. :4.κούοις άν. το γdρ πάν τόδε τοτε μεν αύτός ό θεός
συμποδηγεί πορευόμενον καi συγκυκλεί, τοτε δε άνijκεν, όταν αί περίοδοι τού προσήκοντος αύτψ μέτρον είλήΦωσιν ήδη χρόνου, το δε πάλιν αύτόματον είς τάναντία περι άγεται, ζψον δν καi φρόνησιν είληχος έκ τού συναρμόσαντος αύτο κατ' άρχάς. τούτο δε αύτψ το άνάπαλιν ίέναι διd τόδ ' έξ άνάγκης έμφυτον γέγονε. ΝΕ. ΣΩ. Δια το ποίον δή; ΞΕ. Το κατd ταύτd καi ώσαύτως έχειν άεi καi ταύτον εlναι τοίς πάντων θειοτάτοις προσήκει μόνοις, σώματος δε Φύσις ού ταύτης τijς τάξεως. δν δε ούρανον καi κόσμον έπωνομάκαμεν, πολλwν μεν καi μακαρίων παρd τού γεννήσαντος μετείληΦεν, άτdρ οδν δη κεκοινώνηκέ γε καi σώματος· όθεν αύτψ μεταβολijς άμοίριp γίγνεσθαι διd παντός άδύνατον, κατd δύναμίν γε μην ότι μάλιστα έν τψ αύτψ κατd ταύτd μίαν Φορdν κινείτα ι · διό τiJν άνακύκλησιν εϊληχεν, ότι σμικροτάτην τijς προ τού κινήσεως παράλ λαξιν. αύτο δε έαυτό στρέΦειν άεi σχεδόν ούδενi δυνατόν πλην τψ τάίν κινουμένων αδ πάντων ήγουμένιp · κινεiν δε τούτιp τοτε μεν άλλως, αδθις δε έναντίως ού θέμις. έκ πάντων δη τούτων τον κόσμον μήτε αύτόν χρη Φάναι στρέΦειν έαυτον άεί, μήθ' όλον άεi ύπο θεού στρέΦεσθαι διττdς καi έναντίας πεpιαγωγάς, μήτ' αδ δύο τινε θεw c 4 γap βτw Eus γap δη Demetr. Phal. αύτοs ό θεοs βΤ Dem. Eus : ό θεοs αύτοs W Philop. c 5 ποpευόμεvοv βτw, Eus. (1), Philop . ποpευόμεvοs Dem., Eus. (ΒΟΝ) συγκvκλεϊ βτw Dem .. συγκvκλοί Eus. d Ι είληχόs βΤ· είληψοs W Eus. d 2 άvά παλιv βτw πάλιv Eus. d 6 τοίs πάvτωv βτw, Eus. (1), Procl.: d 7 ταύτηs τij s πάvτωs τοίs Theod .. κai πάvτωs τοϊs Eus. (ΒΟΝ) βτw Eus Procl.· τijs τοιαύτηs Theod. δv δέ βτw, Eus. (1), Procl. δv d 8 μέv τw Eus. Procl.: μέv οδv δη Eus (ΒΟΝ): κai δη δv Theod. β e 4 πpό τού Robinson: αύτού βτw Eus.. obelis not. Campbell: άπο θεού Baltes e 7 post τούτψ add. τι Eus. e 9 μήτε W Eus. Philop .. μήτ' α δ βΤ άεi ύπό θεού βΤ. ύπό θεού άεi W: ύπό θεού Eus Procl Philop. a Ι δύο τιvέ βΤ τιvε δύο W Eus. Procl. Philop ·
495
5
d
5
e
5
270
270a
5
b
5
10
c
5
10
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
φpονοϋντε έαυτοϊs εναντία στpέΦειν αύτόν, άλλ' οπεp apτι εppήθη καi μόνον λοιπόν, τοτ€ μeν ύπ' aλληs συμποδη γεϊσθαι θείαs αίτίαs, το ζην πάλιν επικτώμενον καi λαμβάνοντα άθανασίαν επισκευαστfιν παpd τοϋ δημιουpγοϋ, τοτ€ δ' δταν άνεθfι, δι' έαυτοϋ αύτον ίέναι, κατd καιρόν άΦεθέντα τοιοϋτον, ωστε άνάπαλιν ποpεύεσθαι πολλαs περιόδων μυpιάδαs δια δη το μέγιστον δν καi ίσοppοπώ τατον επι σμικpοτάτου βαϊνον ποδοs ίέναι. ΝΕ. ΣΩ. Φαίνεται γοϋν δη καi μάλα είκότωs είpijσθαι πάνθ' δ σα διελήλυ θαs. ΞΕ. Λογισάμενοι δη συννοήσωμεν το πάθοs Εκ τιiιν νϋν λεχθέντων, δ πάντων εφαμεν εlναι τιiιν θαυμαστιiιν αϊτιον. ίiστι γdp οδν δη τοϋτ' αύτό. ΝΕ. ΣΩ. Το ποϊον; ΞΕ. Το τfιν τοϋ παντοs Φοpdν ΤΟΤΕ μ€ν εφ · δ. νϋν κυκλεϊται Φέpεσθαι, τοτ€ δ ' Επi τάναντία. ΝΕ. ΣΩ. Πωs δή; ΞΕ. Ταύτην τfιν μεταβολην ήγεϊσθαι δεϊ τιiιν πεpi τον ούpανον γιγνομένων τpοπιiιν πασιiιν εlναι μεγίστην καi τελεωτάτην τpοπήν. ΝΕ. ΣΩ. "EotJ ε{ναι δυνάμεωS", πότεpον έν έκείναιs ή ν ταϊs τpοπαϊS" ή έν ταϊσδε; τiJν μεν γdp τιiιν άστpων τε καi ήλίου μεταβολην δηλον ώs έν έκατέpαιS" συμπίπτει ταϊS" τpοπαϊS" γίγνεσθαι. ΞΕ. ΚαλιiιS" τψ λόγψ συμπαpηκολούθηκαs. δ δ' ήpου πεpi τοv πάντα αύτόματα γίγνεσθαι τοϊS" ιiνθpιiιποιS", 1jκιστα τη, νvν έστι καθεστηκυία> φοpάS", ιiλλ' ή ν καi TOVTO τηs ί!μπpοσθεν. τότε γdp αύτη, πpιiιτον τη, κυκλήσεωs ήpχεν έπιμελούμενοS" δληS" ό θεόS", ώS" δ' αύ κατd τόπου> ταύτον τοvτο, ύπο θειiιν dpχόντων παντfi ή ν τd τοv κόσμου μέpη διειλημμένα · καi δη καi τd ζψα κατd γένη καi ιiγέλαS" οlον νομηS" θεϊοι διειλήΦεσαν δαίμονεS", αύτάpκηS" εiS" πάντα l!κασΤΟS" έκάστοιS" ων o[S" αύΤΟS" ί!νεμεν, wστε οϋτ' άγpιον ήν ούδεν ούτε αλλήλων έδωδαί, πόλεμό> τε ούκ ένην ούδε στάσι> το παpάπαν· άλλα θ' δσα τη, τοιαύτηs έστi κατακοσμήσεωS" έπόμενα, μυpία aν ε'ίη λέγειν. το δ ' ούν τιiιν ιiνθpιiιπων λεχθεν αύτομάτου πέpι βίου διd το τοιόνδε εϊpηται. θεοS" ί!νεμεν αύτοuS" αύτοS" έπιστατιiιν, b 4 γiip βτw Eus.: γούν d έπόμενον Stallbaum έχόμενον βτw Eus b 5 τψ Τ, Eus. (10): το βW, Eus. (ΒΝ). fort. έχόμενον . . . τού Campbell b 7 €-πεσθαι τw Eus .. om. β b 9 τρόπον Eus .. λόγον βτw c Ι οϋτως . . . καi βΤ Eus: όντως . . κατii W c 2 έκόμισε βτw: έκόσμησε t c 5 δυνάμεως βΤ. δυναστείας Wt d 4 ώς δ' αύ Robinson: wς δ ' αύ Burnet ώς νύν βτw ώσαύτως δ' αύ Campbe\1. wς ήν Apelt d 5 πανηί ήν Nico\1. πάνττι βτw πάντ' ήν Stallbaum e Ι ούτε βΤ. ούδ< W
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ
271e
καθάπερ νύν άνθρωποι, ζιpον δν έτερον θειότεpον, άλλα γένη Φαυλότερα αύτών νομεύουσι · νέμονται; δε έκείνου πολιτείαί τε ούκ ήσαν ούδε κτήσειι; γυναικών καi παίδων· έκ γijι; γαρ άνεβιώσκοντο πάντει;, ούδεν μεμνημένοι τών πρόσθεν· άλλα τα μεν τοιαύτα άπijν πάντα, καρποvι; δε άΦθόνουι; εlχον άπό τε δένδρων καi πολλijι; ϋληι; άλληι;, ούχ ύπο γεωργίαι; Φυομένουι;, άλλ' αύτομάτηι; άνα διδούσηι; τήι; γijι;. γυμνοi δε καi άστρωτοι θυραυλούντει; τα πολλα ένέμοντο το γαρ τών ώρών αύτοίι; άλυπο ν έκέ κρατο, μαλακαι; δε εύναι; εlχον άναΦυομένηι; έκ γijι; πόαι; άΦθόνοv. τον δη βίον, ώ Σώκρατει;, άκούειι; μεν τον τών έπi Κρόνου · τόνδε δ ' δν λόγοι; έπi Διοι; εlναι, τον νυνί, παρων αύτοι; ijσθησα ι · κρίναι δ ' αύτοίν τον εύδαιμονέ στερον άρ' άν δύναιό τε καi έθελήσειαι;; ΝΕ. ΣΩ. Ούδαμώι;. ΞΕ. Βούλει δijτα έγώ σοι τρόπον τινα διακρ ίνω; ΝΕ. ΣΩ. Πάνυ μεν οδν. ΞΕ. Εί μεν τοίνυν οί τρόφιμοι τού Κρόνου, παρούσηι; αύτοϊι; ούτω πολλijι; σχολijι; καi δυνάμεωι; προι; το μη μόνον άνθρώποιι; άλλα καi θηρίοιι; δ ια λόγων δύνασθαι συγγίγνεσθαι, κατεχρώντο τούτοιι; σύμπασιν έπi ΦιλοσοΦίαν, μετά τε θηρίων καi μετ' άλλήλων όμιλούντει;, καi πvνθανόμενοι παρ α πάση ι; Φύσεωι; εί τινά τιι; ίδία ν δύναμιν έχουσα ijσθετό τι διάφορον τών άλλων είι; συναγυpμον φρονήσεωι;, εϋκριτον δτι τών νύν οί τότε μυpίψ προι; εύδαιμονίαν διέΦερον· εί δ ' έμπιμπλάμενοι σίτων δ.δην καi ποτών διελέγοντο προ ι; ιiλλήλουι; καi τα θηρία μύθουι; ο[οι δη καi τα νύν περi αύτών λέγονται, καi τούτο, wι; γε κατα
272
5
ο
e 6 Ι!τφοv βτw: iτέpωv Par 1814 sv e 8 κτήσΕι� βΤ, Wpc, Eus.: κτησι� (sic ut vid.) Wac a 4 αύ'τομάτη� βΤ, Eus. (Ι)· αύτο μάτου� W, Eus. (ND)· αύτομάτω� Eus. (0), Procl. b 2 όv λόγο� Ast: ώ� λόγο� βΤ Eus : ώ� ό λόγο� W Procl.. δv ώ� λόγο� Par. 18ο8 se corr . δv ό λόγο� cοπ. Laur 85. 6 c 1 ΦιλοσοΦίαv βΤ Eus.· ΦιλοσοΦίq. W Procl. c 4 flσθΕτο βτw Procl.. flσθητο Eus. c 5 μυpίω� Eus c 7 οlοι W Eus ola βΤ c 8 ώ� yE W, Tsl: ώστΕ βΤ οϋτω� γΕ Eus. .
499
b
5
10 c
5
272d d
5
e
5
273
5
b
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
την έμην δόξαν άποΦήνασθαι, καi μάλ' εϋκριτον. δμωs δ ' ο δ ν ταύτα μεν άφωμεν, έωs aν ήμϊν μηνυτήύσιν ιΞν άμιf>οτέραις οδσαν ταϊς συμπλο καϊς, μέχριπερ ιϊν πάσι τοϊς άγνοουμένοις τα δοξαζόμενα άλη θώ ς παρατιθέμενα δειχθij, δειχθέντα δέ, παραδείγματα οϋτω γιγνόμενα, ποιήσ'[/ τών στοιχείων €καστον πάντων έν πάσαις ταϊς συλλαβαϊς το μiν €τερον ώς τών άλλων €τερον δν, το δε ταύτον ώς ταύτον άεi κατα ταύτα έαυτψ προσαγορεύεσθαι. ΝΕ. ΣΩ. Παντάπασι μiν οδν. ΞΕ. Ούκοiίν τοiίτο μiν ίκανώς συνειλήιf>αμεν, δτι παραδείγματός γ' ιΞστi τότε γένεσις, όπόταν δν ταύτον ιΞν έτέρψ διεσπασμένψ δοξαζόμενον όρθώς καi συναχθiν περi έκάτερον καi συνάμι/>ω μίαν άλη θή δόξαν άποτελij; ΝΕ. ΣΩ. Φαίνεται. ΞΕ. Θαυμάζοιμεν aν οδν εi ταύτον τοiίτο ήμών ή ΨvxiJ ι/>ύσει περi τα τών πάντων !JΤοιχεϊα πεπονθυϊα τοτ€ μiν ύπ' άλη θείας περi €ν €κq.ατρι,: έν τισιν ί'σταται, τοτ€ δ€ περi άπαντα ιΞν έτέροις αδ Φέp εται, καi τα μiν αύτών άμij γέ Π'[/ τών συγκράσεων όp�ώ� δοξd ζει, μετατιθέμενα δ'' εiς τας τών πραγμάτων μ � κρας καi μiJ pg.δίους συλλαβας ταύτα ταiίτα πάλιν άγ!'ο!'ϊ; ΝΕ. ΣΩ. .Καi �αυμαστόν γε ούδέν. ΞΕ. Πώς άρα, ώ Φίλε, δύναιτο άν τις άρχόμενος άπο δόξης ψευδοϋς ιΞπί τι τής άλη θείας KrLi σμικρον μέρος άιf>ι κόμενος κτήσασθαι ι/>ρόνησιν; b 2 οδσαν Wt: ο δσιν Β: οδσι D, prT b 5 οϋτω βW. τούτων Τ b 5-6 έκαστον πάντων Τ· πάντων έκαστον βW c 6 καί βW: ώ� Τ d 2 i!ν τισιν ϊσταται Hermann. έν τι συνίσταται BW, D ut νίd. (sed fort. i!ν τι D). έν τι συνίσταται fecit νel Τ se corr νel t. i!ν τι σι συνίσταται prT ut d 8 /i.pα Stallbaum: γap βτw νid s o8
Π ΟΛΙΤΙΚΟΣ
278e
ΝΕ. ΣΩ. Σχεδόν οvδαμώς. ΞΕ. Οvκοϋν ταϋτα εί ταύτrι πέΦυκεν, οvδεν δη πλημμελοίμεν aν έγώ τε καi σv πρώτον μεν έπιχειpήσαντες δλου πράγματος ίδείν την Φύσιν έν σμικρψ κατιi μέρος aλλψ παραδείγματι, μετιi δε ταϋτα μεταβάλλοντες, έπi το τοϋ βασιλέως, μέγιστον ον, ταvτον εlδος άπ' έλατ τόνων Φέροντές ποθεν, διιi παραδείγματος έπιχειpείν αV την τών κατιi πόλιν θεραπείαν τέχνrι γνωρίζειν, ϊνα ϋπαp άντ' ονείpατος ήμίν γίγνηται; ΝΕ. ΣΩ. Πάνυ μεν οδν οpθώς. ΞΕ. Πάλιν δη τον eμπροσθε λόγον ιiναληπτέον, ώς έπειδη τψ βασιλικψ γένει της περi τιiς πόλεις έπιμελείας άμΦισβητοϋσι μυpίοι, δεί δη πάντας άποχωρίζειν τούτους καi μόνον έκείνον λείπειν· καi προς τοϋτο δη παραδείγματος εφαμεν δείν τινος ήμίν. ΝΕ. ΣΩ. Kai μάλα. ΞΕ. rί δητα παpάδειγμά τις ι'iν, eχον την αυτην πολιτικfι πραγματείαν, σμικρότατον παρα θέμενος ίκανώς aν εϋpοι το ζητούμενον; βούλει προς Δ ιός, J.ι Σώκρατες, εί μή τι πpόχειpον ί!τεpον €χομεν, άλλ' οδν τήν γε ύΦαντικην προελώμεθα; καi ταύτην, εί δοκεί, μη πάσαν; άποχρήσει γαρ rσως ή περι τα έκ τών έpίων ύΦάσμaτa · τάχα γαρ αν ήμίν καi τοϋτο το μέpος avτijς μαpτvρή σειε προαιpεθεν δ βουλόμεθα. ΝΕ. ΣΩ. rί γιip οϋ; ΞΕ. rί δητα ov, καθάπεp έν τοϊς eμπpοσθε τέμνοντες μέpη μεpών ί!καστον διrιρούμεθα, καi νϋν πεpi ύΦαντικην ταvτον τοϋτ' έδpάσαμεν, καi κατιi δύναμιν δτι μάλιστα διιi βpαχέων ταχv πάντ' έπελθόντες πάλιν ηλθομεν έπi το νϋν χρήσιμον; e 4 εί ταύτα ταύηι W e 6 τrpάγματοs Schleiennacher: τrαpαδείγματοs βτw (cf. ad 279 a 8) e 7 μεταβάλλοvτεs Cornarius. a 8 πολιμέλλοvτεs βτw a 5 τιvοs ήμiv β. ήμiv -rιvos τw τικfι Ast· πολιτικ>jv βτw πpαγματείαv τw: παpαδειγματείαv β b 2 ί!τεpοv om. τ. add tmg b 5 αύτήs om. w
5°9
5
ιο
279
5
b
5
(:
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
279c
5
ΝΕ. ΣΩ. Πώς λέγεις; ΞΕ. Αύτήν τή ν διέξοδον d.πόκρισίν σοι ποιήσομαι. ΝΕ. ΣΩ. Κάλλιστ' ε{πες. ΞΕ. 'Έστι τοίνυν πάντα ήμίν όπόσα δημιουργούμεν καi κτώμεθα, τιi μ€ν eνεκα τού ποιείν τι, τιi δε τού μη πάσχειν d.μυντήρια καi τών d.μυντηρίων τιi μ€ν d.λεξιΦάρμακα καi θεία καi aνθρ ώπινα, τιi δε προβλήματα · τών δε προ βλημάτων τιi μ€ν προς τον πόλεμον όπλίσματα, τιi δε φράγματα · καi τών φραγμάτων τιi μ€ν παραπετάσματα, τιi δε προς χειμώνας καi καύματα d.λεξητήρια· τών δε d.λεξητηρίων τιi μ€ν στεγάσματα, τιi δε σκεπάσματα · καi τών σκεπασμάτων ύποπετάσματα μ€ν άλλα, περικαλύμ ματα δε ετερα · περικαλυμμάτων δε τιi μεν όλόσχιστα, σύνθετα δε eτερα · τών δε συνθέτων τιi μ€ν τμητά, τιi δε άνευ τρήσεως συνδετά · καi τών d.τρήτων τιi μ€ν νεύρινα φυτών έκ γής, τιi δε τρίχινα · τών δε τριχίνων τιi μ€ν ύδασι καi γfl κολλητά, τιi δε αύτιi αύτοίς συνδετά. τούτοισι δη τοίς έκ τών έαυτοίς συνδουμένων έργασθείσιν d.μυντηρίοις καi σκεπάσμασι το μ€ν όνομα ίμάτια έκαλέσαμεν· τήν δε τών ίματίων μάλιστα έπιμελουμένην τέχνην, wσπερ τότε τή ν τή ς πόλεως πολιτικην είπομεν, ούτω καi νύν ταύτην προσείπωμεν d.π' αύτού τού πράγματος ίματιουργικήν; Φώμεν δ ε καi ύΦαντικήν, δσον έπi τfl τών ίματίων έργασίf!. μέγιστον ήν μόριον, μη δεν διαΦέρειν πλην ονόματι ταύτης τής ίματιουργικής, καθάπερ κd.κεί τότε τήν βασιλικην τής πολιτικής; ΝΕ. ΣΩ. Όρθότατά γε. ΞΕ. Το μετιi τούτο δη συλλογισώμεθα δτι τήν ίματίων ύΦαντικην ούτω pηθεϊσάν τις τάχ' αν ίκανώς είρήσθαι δόξειεν, μη δυνάμενος συννοείν δτι τών μ€ν έγγvς συνεργών οϋπω διώρισται, πολλών δε έτέρων συγγενών d.πεμερίσθη. ·
d
5
e
5
280
5
b
c 7 ήμίv πάντα W e 3 τούτοισι βW: τουτοισi Τ e 4 έαvτοί> ξvvδοvμέvωv W: αύτώv σvvδοvμέvοι> βΤ τικήv βτw· ύΦαvτική> Wsv
δη βΤ: δε W a 3 ύΦαva 8 σvλλογιζώμεθα W
sro
Π Ο Λ ΙΤ Ι Κ Ο Σ
280b
Ποίων, εlπέ, συγγενών; ί!σπου τοϊς λεχθεϊσιν, ώς Φαίνrι · πάλιν οδν €οικεν έπανιτέον aρχόμενον aπό τελευτijς. εl γdρ συννοεϊς τi]ν οlκειότητα, τi]ν μεν διετέμομεν aπ' αvτijς νυνδή, τi]ν τών στρωμάτων σύνθεσιν περιβολij χωρίζοντες καi ύποβολij . ΝΕ. ΣΩ. Μανθάνω. ΞΕ. Και μiJν τi]ν έκ τών λίνων και σπάρτων, και πάντων όπόσα φυτών aρτι νεϋρα κατd λόγον εϊπομεν, δημιουργίαν πάσαν aΦείλομεν · τήν τε αδ πιλητικiJν aΦωρισάμεθα και την τρήσει και f5αΦ ii χρωμένην σύνθεσιν, ής ή πλείστη σκυτοτομική. ΝΕ. ΣΩ. Πάνυ μεν οδν. ΞΕ. Και τοίνυν τi]ν τών όλοσχίστων σκεπασμάτων θεραπείαν δερματουργικiJν, καi τdς τών στεγασμάτων, δσαι τε έν οlκο δομικfj και δλrι τεκτονικfj καi έν άλλαις τέχναις pευμάτων στεκτικαι γίγνονται, συμπάσας aΦείλομεν, δ σαι τε περi τdς κλοπdς καi τdς βίg. πράgεις διακω λυτικd €ργα παρέχονται τέχναι φραγμάτων, περί τε γένεσιν έπιθηματουργίας οδσαι καi τdς τών θυρωμάτων πήgει,, γομΦωτικfίς aπονεμη θεϊσαι μόρια τέχνης · τήν τε όπλοποιικiJν aπετεμόμεθα, μεγάλης καi παντοίας τijς προβληματουργικijς τμijμα οδσαν δυνάμεως · καi δη καi τi]ν μαγευτικiJν τi]ν περi τd άλεgιφάρμακα κατ' aρχdς εvθvς διωρισάμεθα σύμπασαν, καi λελοίπαμεν, ώς δόξαιμεν aν, αvτi]ν τi]ν ζητη θεϊσαν άμυντικiJν χειμώνων, έρεοϋ προβλήματος έργαστικήν, όνομα δε ύΦαντικiJν λεχθεϊσαν. ΝΕ. ΣΩ. Έοικε γdρ οδν. ΞΕ. Αλλ' OVK εστι πω τέλεον, ιfJ παϊ, τοϋτο λ ελεγμένο ν. ΝΕ. ΣΩ. ΞΕ. Ovx
b 7 f.πανιτiον i!οικεν W b 8 τ>jν3 om W c Ι λινών β c 2 πάντων Τ πάντα βW c 4 τpήσει Τ τfί τpήσει βW d 2 τε W om βΤ κλοπάs W πλοκάs βΤ, Wsl d 4 οJσαι βWt δσαι Tac d 6 όπλοποιικ>)ν BW· όπλοποιητικ>)ν DT (sed ητ punctis notatum in η e 7 τούτο λελεγμiνον βτw. τούτο το λελειμμiνον Π2
SI I
5
10 c
5
d
5
e
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
280e ό
γιiρ έν άρχfι τής τών ίματίων έργασίας άπτόμενος
281 τούναντίον ύΦfι δράν Φαίνεται.
ΝΕ. ΣΩ. Πώς; ΞΕ. Το μεν τής ύψfίς συμπλοκή τίς έστί που. ΝΕ. ΣΩ. Ναί. ΞΕ. Το δέ γε τών συνεστώτων καi συμπεπιλημένων 5 διαλυτική. ΝΕ. ΣΩ. Το ποϊον δή; ΞΕ. Το τής τού ξαίνοντας τέχνης €ργον. η την ξαντικi'Jν τολμήσομεν ύΦαντικην και τον ξάντην ώς οντα ύΦάντην 1 0 καλεϊν; ΝΕ. ΣΩ. Ούδαμώς. ΞΕ. Καi μi'Jν τήν γε αύ στήμονας έργαστικi'Jν καi κρόκης εϊ τις ύΦαντικi'Jν προσαγορεύει, παράδοξόν τε καi b Φεϋδος ονομα λέγει. ΝΕ. ΣΩ. Πώς γιiρ οϋ; ΞΕ. rί δέ; κναΦευτικi'Jν σύμπασαν καi τiJν άκεστικi'Jν πότερα μηδεμίαν έπιμέλειαν μηδέ τινα θεpαπείαν έσθijτος 5 θώμεν, η καi ταύτας πάσας ώς ύΦαντικιiς λέξομεν; ΝΕ. ΣΩ. Ούδαμώς. ΞΕ. :Αλλιi μi'Jν τής γε θεραπείας άμφισβητήσουσιν αύται σύμπασαι καi τijς γενέσεως τijς τών ίματίων τfι τής ύΦαντικijς δυνάμει, μέγιστον μεν μέρος έκείνυ διδούσαι, 10 μεγάλα δε καi σΦίσιν αύταϊς άπονέμουσαι. ΝΕ. ΣΩ. Πάνυ γε. c ΞΕ. Προς τοίνυν ταύταις €τι τιiς τών έργαλείων δημιουργοvς τέχνας, δι' ιiιν άποτελεϊται τιi τής ύΦiJ> €ργα, δοκεϊν χρi'J τό γε συναιτίας εlναι προσποιή σεσθαι παντός 5 ύΦάσματος. ΝΕ. ΣΩ. 'Ορ θότατα. b 5 κai βΤ Π2: om W λέξομεv βΤ, Wsv: €ξομεv W lac in Π2 b 7 yε βΤ Π2. om W άμψισβητήσουσιv βΤ, Π2sν: άμψισβητοϋσιv W Π2 c 4 yε corr Coisl. 1 55. τε βτw· lacuna in Π2 συvαιτίαs βτw Π2, sed συvαιτίουs Π2sν -προσ-ποιήσεσθαι Richards· -προσ -ποιήσασθαι βτw Π2
Π Ο Λ ΙΤ Ι Κ Ο Σ
281c
ΞΕ. Πότεpοv οδv ήμϊv ό πεpι τής ύΦαvτικης λόγος, οδ πpοειλόμεθα μέpους, ίκαvwς l!σται διωpισμέvος, lιiv ap ' αύτήv τwv lπιμελειwv όπόσαι πεpι τήv lpεάv έσθητα, εlς τήv καλλίστηv και μεγίστηv πασwv τιθwμεv· 1j λέγοιμεv μεv av τι άλη θές, ού μηv σαΦέ> γε ούδε τέλεοv, πpιv av και ταύτας αύτής πάσας πεpιέλωμεv; ΝΕ. ΣΩ. Όpθwς. ΞΕ. Ούκούv μετιi ταύτα ποιητέοv δ λέγομεv, ϊv' έΦεξης ήμϊv ό λόγος ίΊJ; ΝΕ. ΣΩ. Πως δ ' οϋ; ΞΕ. Πpwτov μεv τοίvυv δύο τέχvας οϋσας πεpι πάvτα τιi δpwμεvα θεασwμεθα. ΝΕ. ΣΩ. rίvας; ΞΕ. Τηv μεv γεvέσεως οδσαv συvαίτιοv, τήv δ ' αύτήv αlτίαv. ΝΕ. ΣΩ. Πwς; ΞΕ. ..Οσαι μεv το πpάγμα αύτο μη δημιουpγούσι, ταϊς δε δημιουpγούσαις δpγαvα παpασκευάζουσιv, ιfιv μη παpαγεvομέvωv ούκ av ποτε έpγασθείη το πpοστεταγμέvον έκάστυ τwv τεχvwv, ταύτας μεv συvαιτίους, τιiς δε αύτο το πpάγμα άπεpγαζομέvας αlτίας. ΝΕ. ΣΩ. 'Έχει γούv λόγοv. ΞΕ. Μετιi τούτο δη τιiς μεv πεpί τε άτpάκτους και κεpκίδα, και όπόσα αλλα οpγαvα τή> πεpι τα άμΦιέσματα γεvέσεως κοιvωvεϊ, πάσας συvαιτίους εϊπωμεv, τιiς δε αύτιi θεpαπευούσας και δημιουpγούσας αlτίας; ΝΕ. ΣΩ. Όpθότατα. ΞΕ. Twv αlτιwv δη πλυvτικηv μεv και άκεστικηv και πάσαv τήv πεpι ταύτα θεpαπευτικήv, πολλης ούσης τής κοσμητικης, τούvταύθα αύτής μόpιοv εlκος μάλιστα πεpι λαμβάvειv όvομάζοvτας πάv τfι τέχvΊJ τfι κναΦευτικfι. c 9 εlς βΤο εlσi W: εlσιv Π2 d 2 άv' πεpιiλωμεv D: αιJ πεpιiλωμεv Βτw Π2: αιJ πεpιiλοιμεv Hermann d Σ Ι γεv€ σεως βΤ Π2: τής γεviσεως W Stobo e 9 συvαιτίους βτw: συvαι τίας Π2 (sed e 4 συvαιτίους βτw Π2 Stobo) a 4 πάν τfί β: πάvτηι Τ: παvτήι Wo Π2 non liquet ο
ο
ο
ο
51 3
ο
ο
ο
ο
d
5
ro
e
5
ro
282
282a
5
ΣΟ b
5
ΣΟ c
5
Σο d
5
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
ΝΕ. ΣΩ. Καλώς. ΞΕ. Καi μην ξαντική γε καi νηστικiJ καi πάντα αύ τιi περi την ποίη σιν αύτην τής έσθήτος ής λέγομεν μέρη, μία τίς έστι τέχνη τών ύπο πάντων λεγομένων, ή ταλασιουρ γική. ΝΕ. ΣΩ. Πώς γιiρ οίί; ΞΕ. Τής δη ταλασιουργικής δύο τμήματά έστον, καi τούτοιν έκάτερον aμα δυοϊν πεΦύκατον τέχναιν μέρη. ΝΕ. ΣΩ. Πώς; ΞΕ. Το μεν ζαντικον καi το τής κερκιστικής ijμισυ καi δσα τιi συγκείμενα άπ' άλλήλων άΦίστησι, πάν τούτο ώς €ν φράζειν τής τε ταλασιουργίας αύτής έστί που, καi (aμα) μεγάλα τινε κατιi πάντα ήμίν ή στην τέχνα, ή συγκριτική τε καi διακριτική. ΝΕ. ΣΩ. Ναί. ΞΕ. Τής τοίνυν διακριτικής 7j τε ζαντικη καi τιi νυνδη pη θέντα aπαντά έστιν· ή γιiρ έν έρίοις τε καi στήμοσι δια κριτική, κερκίδι μεν άλλον τρόπον γιγνομένη, χεpσi δε ί!τεpον, έσχεν δσα άpτίως ονόματα έppήθη. ΝΕ. ΣΩ. Πάνυ μεν ούν. ΞΕ. Αύθις δη πάλιν συγκριτικής μόριον aμα καi ταλασιουpγίας έν αύτfί γιγνόμενον λάβωμεν· δσα δε τής διακρ ιτικής ήν αύτόθι, μεθιώμεν σύμπαντα, δίχα τέμνον τες την ταλασιουpγίαν διακpιτικ<j> τε καi συγκpιτικ<j> τμήμα τι. ΝΕ. ΣΩ. Δ ιrιpήσθω. ΞΕ. Το συγκρ ιτικον τοίνυν αύ σοι καi ταλασιουpγικον aμα μόριον, ιfJ Σώκpατες, διαιpετέον, εϊπεp ίκανώς μέλ λομεν την προρpηθείσαν ύΦαντικην αίpήσειν. ΝΕ. ΣΩ. Ούκούν χpή. ΞΕ. Χpη μεν ούν· καi λέγωμέν γε αύτής το μεν εlναι στpεπτικόν, το δε συμπλεκτικόν. a 6 ξαντική . . νηστική corr. ras in Laur. 8 5 6 ξαντικήν . νηστικiJν βτw: lacuna in Π2 γε τ τε βW lacuna in Π2 b Ι δή βτw δε Π2 b 6 (ίiμα) add Robinson, cf. b 2 c 7 μεθιώμεν (νel με θώμεν) Hermann· μετίωμεν βτw
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ
282d
ΝΕ. ΣΩ. �p · ούν μανθάνω; δοκεί Stallbaum: άπωθούμενα βτwr Π3 a 5 -τε βΤ Π3 W sv: γε W: om. Ρ cum sequenti αδ excerpti breviandi causa b 4 νομίσασ' Heusde: νομίσα> βτwr b 6 διανήμαη Comarius: διανθήμαη βτwr: διανοήμαη Π3 post f.ναν-τία praebent δε βτwr: del. Robinson
555
e
5
10 309
5
b
5
c
309c 5
d
5
10 e
5
10
15
ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΝΕ. ΣΩ. Πώr; τούτ' ε{πει; αδ; ΞΕ. Την τών καλών καi δικαίων πέρι καi άγαθών καi τών τούτοις ι!ναντίων όντως οδσαν άλη θiJ δόξαν μετd βεβαιώσεως, όπόταν ι!ν ταϊι; ψυχαϊι; ι!γγίγνηται, θείαν φημi ι!ν δαιμονίφ γίγνεσθαι γένει. ΝΕ. ΣΩ. Πρέπει γούν ούτω. ΞΕ. Τον δη πολιτικον καi τον άγαθον νομο θέτην dρ' ϊσμεν δτι προσήκει μόνον δυνατόν εlναι τfi τiJr; βασιλικfιι; μούσrι τούτο αύτο ι!μποιεϊν τοϊι; ορθώς μεταλαβούσι παιδείας, oίJr; ι!λέγομεν νυνδή; ΝΕ. ΣΩ. Το γούν εlκόι;. ΞΕ. "Or; δ' ιϊν δράν γε, ιfJ Σώκρατει;, άδυνατfί το τοιούτον, μηδέποτε τοϊι; νύν ζητουμένοιι; ονόμασιν αύτον προσαγορεύωμεν. ΝΕ. ΣΩ. 'Ορ θότατα. ΞΕ. η οδν; άνδρεία ψυχη λαμβανομένη τiJr; τοιαύτης άλη θείαι; dρ ' ούχ ήμερούται καi τών δικαίων μάλιστα ούτω κοινωνεϊν ά'.ν ι!θελήσειεν, μη μεταλαβούσα δε άπα κλίνει μάλλον προς θηριώδη τινιi Φύσιν; ΝΕ. ΣΩ. Πώr; δ Όϋ; ΞΕ. η δε το τiJr; κοσμίας Φύσεωι;; dρ ' ού τούτων μεν μεταλαβον τών δοξών όντως σώφρον και φρόνιμον, ω ι; γε ι!ν πολιτείq., γίγνεται, μη κοινωνfισαν δε ών λέγομεν ι!π ονείδιστόν τινα εύη θείαι; δικαιότατα λαμβάνει φήμην; ΝΕ. ΣΩ. Πάνυ μεν οδν. ΞΕ. Ούκούν συμπλοκην καi δεσμον τούτον τοϊι; μεν κακοϊι; προς σΦάι; αύτοvι; καi τοϊι; άγαθοϊι; προς τοvι; κακοvι; μηδέποτε μόνιμον Φώμεν γίγνεσθαι, μηδέ τινα ι!πιστfιμην αύτ<jι σπουδij προς τοvι; τοιούτους ά'.ν χρfισθαί πο τε; ΝΕ. ΣΩ. Πώr; γάρ; c 7 ταίς ψυχαίς TWP Ψυχαίς β Stob e 2 άποκλιvεί Burnet e 6 φpόνιμον β. κόσμιον τw e 10 δεσμον β. σύνδεσμον τw e 1 2 ΦώμΕV γίγνεσθαι μόνιμον τ
ss6
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ
310a
ΞΕ. Τοϊς δ' εύγενέσι γενομένοις τε έξ άpχής ή θεσι θρεΦθεϊσί τε κατα Φύσιν μόνοις δια νόμων έμΦύεσθαι, καi έπi τούτοις δη τοϋτ' εlναι τέχνrι Φάpμακον, καi καθάπερ εί'πομεν τοϋτον θειότερον εlναι τον σύνδεσμον άρετής μερών Φύσει άνομοίων καi έπi τα έναντία φερομένων. ΝΕ. ΣΩ. Αληθέστατα. ΞΕ. Τοvς μην λοιπούς, δντας άνθpωπίνους δεσμούς, ύπάρχοντος τούτου τοϋ θείου σχεδόν ούδεν χαλεπον οίίτε έννοείν οίίτε έννοήσαντα άποτελεϊν. ΝΕ. ΣΩ. Πώς δή, καi τίνας; ΞΕ. Τοvς τών έπιγαμιών καi παίδων κοινωνήσεων καi τών περi τας iδίας έκδόσεις καi γάμους. οί γαρ πολλοi τα περi ταϋτα ούκ όρ θώ ς συνδοϋνται προς τήν τών παίδων γέννησιν. ΝΕ. ΣΩ. rί δή; ΞΕ. Τα μεν πλούτου καi δυνάμεων έν τοϊς τοιούτοις διώγματα τί καί τις aν ώς aξια λόγου σπουδάζοι μεμφόμενος; ΝΕ. ΣΩ. Ούδέν. ΞΕ. Μιiλλον δέ γε δίκαιον τών περi τα ή θη ποιο υμένων έπιμέλειαν τούτων πέρι λέγειν, εί' τι μη κατα τρόπον πράττουσιν. ΝΕ. ΣΩ. Είκος γαρ ούν. ΞΕ. Πράττουσι μεν δη ούδ' έξ ένος όpθοϋ λόγου, τήν έν τψ παραχρήμα διώκοντες fιq.στώνην καi τψ τοvς μεν προσομοίους αύτοίς άσπάζεσθαι, τοvς δ' άνομοίους μη στέργειν, πλείστον τfι δυσχερείq. μέρος άπονέμοντες. ΝΕ. ΣΩ. Πώς; ΞΕ. Οί μέν που κόσμιοι το σΦέτερον αύτών ήθος ζητοϋσι, καi κατα δύναμιν γαμοϋσί τε παpα τούτων καi τας έκδιδομένας παρ ' αύτών είς τοιούτους έκπέμπουσι a Ι γενομένοις τε έξ άpχής Ast· γενομένοις γ' έξ άpχής β γ' έξ άpχής γενομέvο ις TW a 4 θειότεpοv τw θειότατοv β a 5 Φύσει b Ι Ι ήθη Stallbaum: γένη βτw Stephanus Φύσεως βτw c 4 μ€v δη β μην δη w μην τ d Ι τοιούτους TW τούτους β 557
310
5
b
5
ΙΟ c
5
ro
d
310d
5
Ιο
e
5
Ιο
311
5
Ιο
ΠΛΑΤΩΝΟΣ
πάλιν· ώs δ ' αίJτωs το περi την άνδpείαν γένοs δρg., την αύτού μεταδιwκον Φύσιν, δέον ποιεϊν άμΦότερα τd γένη τούτων τούναντίον δ.παν. ΝΕ. ΣΩ. Πws, καi διd τί; ΞΕ. Δ ιότι πέΦυκεν άνδρεία Τ Ε εν πολλαϊs γενέσεσιν άμεικτοs γεννωμένη σώΦρονι Φύσει κατd μεν άρχas άκμάζειν fιώμrJ, τελευτwσα δε εξανθεϊν παντάπασι μανίαιs. ΝΕ. ΣΩ. Εlκόs. ΞΕ. Ή δε αlδούs γε αδ λίαν πλήρηs ψυΧ'iJ και ακε pαστοs τόλμηs άνδρείαs, επi δε γενεds πολλds οίlτω γεννη θείσα, νωθεστέρα Φύεσθαι τού καιρού καi άποτελευτwσα δη παντάπασιν άναπηpούσθαι. ΝΕ. ΣΩ. Και τούτ' εlκοs οίJτω συμβαίνειν. ΞΕ. Τούτουs δη τovs δεσμοvs έλεγον δτι χαλεπον ούδεν συνδεϊν ύπάρξαντοs τού περi τd καλd κάγαθd μίαν έχειν άμΦότερα τd γένη δόξαν. τούτο γdp €ν καi δλον εστi βασιλικήs συνυΦάνσεωs έργον, μη δέποτε εάν άΦίστασθαι σώΦpονα άπο των άνδρείων ή θη, συγκεpκίζοντα δε όμοδοξίαιs καi τιμαϊs καi άτιμίαιs καi δόξαιs καi όμηρειwν εκδόσεσιν εls άλλήλουs, λεϊον καi το λεγόμενον εύήτpιον ϋΦασμα συνάγοντα εξ αύτων, τas εν ταϊs πόλεσιν άpxas άεi κοινfι τούτοιs επιτρέπειν. ΝΕ. ΣΩ. Πws; ΞΕ. Ov μεν aν ένοs aρχοντοs χρεία συμβαίνrι, τον ταύτα άμΦότερα έχοντα αίρούμενον επιστάτην· ov δ' άν πλειόνων, τούτων μέροs έκατέρων συμμειγνύντα. τd μεν γdρ σωφρόνων άρχόντων ή θη σφόδρα μεν εύλαβή καi δίκαια καi σωτήρια, δpιμύτητοs δε καί τινοs lταμότητοs όξείαs καi πρακτικήs ενδεϊται. ΝΕ. ΣΩ. Δοκεϊ γούν δη καi τάδε. d ΙΙ γε ΊWΡ: τε β e Ι δε βτw· om. Ρ e 6 συvδείv ύπάpξαvτο� W: συvυπάpξαvτο� β: συvδείv ύπάpξοvτο� Τ e 8 συvυΦάvσεω� DΊWP Pollux: συvΦύσεω� Β e ΙΟ κai άτιμίαι� om. β, sed resp. Plot.
sss
Π ΟΛΙΤΙΚΟΣ
311b
ΞΕ. Τιi δ ' άνδρεϊά γε αv προς μεν το δίκαιον καi b εvλαβει; έκείνων έπιδεέστερα, το δε έν ταίι; πράξεσι ίταμον διαφερόντως ίσχει. πάντα δε καλιiιι; γίγνεσθαι τιi περi τιiι; πόλεις ίδί!!- καi δημοσί!!- τούτοιν μiJ παραγενομένοιν άμΦοίν άδύνατον. 5 ΝΕ. ΣΩ. Πως γιiρ οϋ; ΞΕ. Τούτο δη τέλος ύΦάσματος εvθυπλοκί!!- συμπλα κεν γίγνεσθαι φωμεν πολιτικής πράξεως, το τιiιν άνδρείων καi σωφρόνων άνθρώπων ήθος όπόταν όμονοί!!- καi Φιλί!! (ώστ' εlναι) κοινόν συναγαγούσα αvτιiιν τον βίον ή βασι- c λικiJ τέχνη, πάντων μεγαλοπρεπέστατον ύΦασμάτων καi άριστον άποτελέσασα, τούς τ' άλλους έν ταίι; πόλεσι πάνται; δούλους καi έλευθέρουι; άμπίσχουσα συνέχυ τούτιp τψ πλέγμα τι, καi καθ' δσον εvδαίμονι προσήκει γίγνεσθαι 5 πόλει τούτου μηδαμfι μηδεν Ελλείπουσα άρχ1} ΤΕ καi ΕΠι στατfι. (ΝΕ. ΣΩ. Κάλλιστ' εί'pηκας. ) ΣΩ. ΠΡΕΣΒ. Κάλλιστα αv τον βασιλικόν άπετέλεσας ΙΟ άνδρα ήμίν, ώ ξένε, καi τον πολιτικόν. b 2 ίταμον Ast· το μiν βτw· om. Ρ b 7 ξvμπλεκiν TW σvμπλέκειν β b 8 Φαμiν β b 7-8 fort scribendum Τούτο δη τέλος γίγνεσθαι Φώμεν πολιτικής πραξέως, ϋΦασμα εύθvπλοκίf!. σvμπλακέν, το τών άνδρείων κτλ. (Robinson) c Ι (ω στ' ε{ναι) ex c 3 transp. Praechter c 3 άποτελέσασα ωστε εlναι κοινόν c 8 (ΝΕ. ΣΩ Κάλλιστ' βτw ωστ' κοινόν secl. Ast είρηκας) add Robinson similia ( άλη θέστατά γε) desiderabat Campbell c 9-10 Socrati seniori tribuit Schleiermacher (de loquentium nominibus silent ut semper codices)
55 9
I N D E X T E S T I M O N I O RVM
non omnes auctores hic memoramus qui Platonici textus testes sunt, sed eos tantum qui in apparatu nostro laudantur. praeterea eos locos tantum memoramus quos in apparatu nostro mentione dignos iudicavimus. quotiens in apparatu 'Stob.', Έus.' etc. laudantur, facile ex hoc indice intelligi potest cum in qua parte operum suorum auctores illi Platonem citent, tum quanta pars textus Platonici quoque in loco laudetur. scholia tamen uetera Platonica, commentarius Procli in Crotylum, commentarius Berolinensis in Theoetetum, ubi textus Platonici ordinem sequuntur, hic non memorantur.
EVT H Y P H R O
3 a 6 βουλοίμην-b 3 έγpάψατο Stob. III 242 4 b Ι πόppω-b 2 έλαύvοvτος par. Julian. ΙΧ (olim VI) I 8 I a 4 c 9 πευσόμεvοv-ποιεϊv Suda χ.pή IV 820 5 d 4 άvοσιόrητα resp. Procl. ιn Ponn. 986 5 e 5 αύτοi-6 c 7 έκπλαγήστι Eus. ΙΙ 177 Ι 2 a 7 λέγω γap--c 8 άpιθμός Stob. ΠΙ 672 Ι 2 a 9 Zήva-b Ι αίδώς Stob. III 67 Ι ; Schol. Par. (I 399-400); Apostol. Π 755 APO LOGIA
Ι7 d Ι Ι8 a 5 28 b 3 28 b 3 28 b 5 28 b 6 28 c Ι 28 d 5 29 a 5
vϋv-d 3 λέξεως Schol. Hermog. lV 3 Ι 8-Ι9 δικαστοϋ-a 6 λέγειν Aristid. 45· Ι 84 ίσως--c Ι κακοϋ Stob. Ill 3 Ι 7 ί'σως-29 d 7 εϊω θα Eus. Ι Ι Ι 8 5 έγw-c Ι κακοϋ Antonin. VI I 45 ού--c Ι κακοϋ Aristid. 46. 436 Φαϋλοι-c 5 αύτψ Aristid. 46. 437 οϋτω-29 b 2 οlδεv Stob. ΠΙ 322 το γάp-b Ι έστι Plut. Io8d
s6 r
I N D E X T E S τ i M O N I O RVM 29 a 5 το γάρ-c Ι Φεύξομαι Stob. ΠΙ 96 30 a 7 ούδεv-b 4 δημοσίq. Stob. ΠΙ Ι49 30 a 9 σωμάτω v-b 4 δημοσίq. par. Iambl. Protr. ΧΙΠ 7 Ι 30 c 7 άλλιi-d 3 άτιμώσειεν Stob. Π Ι Ι S O 30 c 9 έμε-d 2 μεντδ.ν Clem. IV ίί. 8ο 30 c 9 έμε-d 6 άποκτεινύναι Theod. VIΠ 55 3Ι b 5 καi-άπέλαυον Prisc. ΧVΙΠ Ι 64 3 Ι e 2 ού γιiρ-3 2 a 3 δημοσιεύειν Aή stid. 46. 434, 46. 448; Stob. IV 397 32 b 8 άπάγειν fort. τϊm. Lex. ύπάγειν Ι 88 38 e 5 ούτε-39 b Ι θεί Stob. ΠΙ 335 40 c 5 έννοήσωμεv-41 b 7 δ' οϋ Eus. 11 1 8 8 4 0 c 5 έvνοήσωμεν-c 10 τόπον Theod. Χ Ι 3 3 4 0 c 6 δυοίν-μ a 7 Όμήρψ Stob. IV 1093 ,μ a 6 ή-a 8 άληθη Procl. ιn &mp. Ι 1 57. 8 42 a 2 άλλιi-a 5 θεψ Stob. IV 1 1 07 CRiτO
44 b 4 ώ ς άτοπον-Σώκρατες Procl. ιn 'Γi'm. Ι. 8ο 44 e 2 είπέ-προμηθfι Prisc. ΧVΙΠ 249 45 b 1 σοi δ ε-c 5 Θετταλίαν Chrys. 336-7 46 b Ι ώ Φίλε-48 a 10 έvαντίων Eus. Π 178 46 b 4 έγ ω -6 λ [ογιζομέvψ IG XIV 318 no. Ι2Ι4 (herma Socratis) 48 b 2 άλλ'-b 4 πρότερον Prisc. XVIΠ 249 49 a 4 ούδεvi-e 8 ποιητέον Eus. ΙΙ 1 8 1 4 9 b 4 δμω ς-d 5 βουλεύματα Stob. Π Ι 414 49 b 7 ούδαμώς-c 11 αύτώv Orig. VII 58 49 d 5 σκόπει-e 2 δοκεί Οήg. VII 58 51 a 7 ή οϋτως-c 3 πατρίδα Stob. ΠΙ 726 52 c 6 συ δε-53 a 7 Σώκρατες Eus. 11 183 53 c Ι όστις-54 d 1 μέρος Eus. 11 1 84 P H A ED O
58 a Ι 59 b 7 6ο b Ι 6ο b 3
ούδε-8 πέμπου σιν Plut. 572 b-c resp. Procl. ιn nm. Ι 23 ό-2 κλίνηv Hermias 33 ώ ς-c 7 ήδύ Stob. Ι 477
I N D E X T E S τi M O N I O RVM 6ο b 8 ωσπεp-ήμμέ.νω par. Them. Ι sc 6ο c 6-7 ήν-άλγεινόν par. Simpι in Epict. 38 6ο c 7 άλγεινόν resp. Damasc. Ι Ι6Ι. 5 6Ι b 9 ώι; τάχιστα resp. Epist. Soc. Ι4. 7· 620 6Ι c 9 ού-ΙΟ εlναι lemma οι in Phoed Ι. Ι 6Ι c ΙΟ καi-d Ι σκέλη lemma οι in Phaed Ι. Ι Ο 62 a 8 καi- Orig. VII 3Ι 1 10 d 3 άνd-4 Φύεσθαι Ρο!!. Ι Ι 1 1 8 Ι Ι Ι a 3-4 resp. Plot. Enn. ν 8. 4· 43-4 566
I N D E X T E S τ i M O N I O RVM b 7 άλση resp. Procι in Πm. Ι Π 141. 1 8 ; cf. τim. Lex. έδοι; a 6 τpίτοι;-1 14 c 9 μεγάλη Eus. Π 78 a 6 τpίτοι;-c 8 Πυpιφλεγέθοvτι Theod. ΧΙ 1 9 d 1 έπειδdv-e 6 έκβαίvουσι (omissis d 3 πpώτοv-4 μή ) Eus. 11 237 1 13 e 1 οϊ δ '-1 14 a 6 ΠυpιΦλεγέθοvτα Theod. ΧΙ 22 1 14 a 4 έκβάλλει-κϋμα resp. Damasc. Ι 549· 1 1 14 b 6 οϊ δε-c 2 άΦικvούμενοι Clem. ΠΙ iii 19, IV vi 37; Theod. Vlll μ 1 14 b 6 οϊ δε-c 9 μεγάλη Theod. ΧΙ 24 1 14 c 2 τούτωv-6 παpόvτι Clem. IV vi 3 7; Eus. 11 238 1 14 c 4 σωμάτων resp. Damasc. Ι 551. 5 1 14 d 1-2 par. Οήg. Ι 40 1 14 d Ι-6 resp. Οι tn Goι;g: 241 . 2 Ι 1 1 7 c-d resp. Procι ιn Remp. Ι Ι 23 111 1 13 1 13 1 13
C RATY L V S
3 8 3 a 5 κai-b 2 δ.πασιν Eus. 11 Ι3 390 d Ι τέκτονοι;-e 5 συλλαβάι; Eus. Π Ι3 394 b-395 e resp. Eus. 11 17 396 a 4 οί μεν-9 πάντων Stob. Ι 3Ι 396 b Ι δι' δν ζην par. Sel. & . 40 396 b Ι δι'-ύπάpχει par. Procl. ιn Πm. Ι 3 Ι5. 7; par. Hierocl. Ι54· Ι3 396 a-b resp. οι ιn Phaed 20. 6 396 b 3-7 resp. Plot. Enn. ν Ι. 4· 8-ΙΟ, ν Ι. 7. Theod. III 43· Procι 54· Ι 2-Ι9, 56. 24, 59· 5, Procl. In Remp. 11 269, Damasc. ιn Paπn. Π Ι34 397 b 8 έσπουδάσθαι-c 2 έτέθη Eus. Π 1 8 397 c 4 ιlp' oδv-d 8 έοικεν Philop. 636. Ι 5 397 c 8 Φαίνονται-d 2 ούpανόν Eus. Ι Ι Ι Ι, Ι30 397 c 8 Φαίνονται-d 4 έπονομάσαι Eus. Ι 37; Theod. Π η, ΠΙ 7 397 e Ι2 αύτdp-398 a 2 άνθpώπων Theod. VIII 47 398 a Ι οί-a 2 άνθpώπων οι ιn Alc Ι6. 4 398 b 9 ώι;-c 2 άνδpα Theod. VIII 47 399 c 3 ό δε-c 4 δπωπεν et par. c 5-c 6 Eus. 11 Ι 6 399 d ΙΟ olμaί-e 3 καλ.Εσαι Stob. Ι 3 0 Ι 400 b 9 το-c Ιο γpάμμα Stob. Ι 292
I N D E X T E S τ i M O N I O RVM 400 c Ι καi γap-c 6 δίδ ω σιν Clem. 111 ίίί Ι6 405 c 9-d 3 resp. Procl. in τtm. 111 Ι39 - Iamb. ιn τtm. fr. 73 406 a 7 έθελήμ.ονα Οήοn Λητώ 93 408 b 3 resp. Procl. in Remp. 11 255 409 d 9 έννοw-e 7 είκ6τως Eus. 11 Ι4 4Ι3 a 9 ύτr€p-Ιiλλεσθαι Simpl. in Phys. Ι48 414 a 3 γvν'lj -a 4 εlναι Eus. 11 Ι6 μ 8 d 7 Etym. Mag. ζvγ6ς 3 Ι Ι 42Ι b Ι μ.άσμ.α Phot. s.v. Ι 407 TH EAETETVS
Ι 4 2 d 4 άτdp-Ι43 a Ι ύτrομ.νήμ.ατα Suda άποστομ.ατίζειν Ι 3 2 2 Ι44 a 3 το γap-a 9 πλοϊα par. Them. Ι I6d η a Ι47 a 4 resp. Tim. Lex ίτrνοπλάθαι Ι47 b Ι resp. Ύim. Lex κοpοτrλάθοι Ι 5Ο c 3-c 7 resp. Plut. 999 c, f Ι 5 Ι a 5 πάσχοvσι-b Ι δ ύναται Eus. 11 Ι34 Ι5Ι c 5 πολλοi-d 3 θέμ.ι-;; Plut. 999 d 2 7 Ι 52 c Ι Φαντασία-c 3 εlναι Stob. Ι 478 Ι52 d 2 έyci.ι-I53 d 5 πάντα (a ΙΟ ή -b Ι οδν omissis) Stob. Ι Ι68 Ι 52 d 7 έκ-Ι53 a 3 γενέσθαι Eus. 11 263 Ι 53 b 5 ή-c 2 έπιλανθάνεται Stob. III 659 Ι 53 d 8 ύτr6λα,Βε-Ι54 b 6 έyένετο Stob. Ι 478 Ι 55 e 3 ά θpει-e 7 μ.έpει Clem. ν vi 33 Ι 57 e Ι μ.7)-Ι58 a 7 Φαίνεται Stob. Ι 479 Ι62 e 8 Phryn. Pr. Soph. Ι62. Ι-4 Ι66 c 7 ύς-c 9 ποιων Phot. ύηνεϊς 11 237; Suda ύηνεϊς IV 637 Ι66 c 8 resp. Tim. Lex ύηνείς Ι 87; Phot. σvηνία καi ύηνία Ι Ι 83; Suda σvηνία καi κvηνία IV 453 Ι67 e 7 resp. Phryn. Pr. Soph. Ι62 Ι 73 a I-b 3 resp. Them. 2Ι, 249 a-b Ι 73 c 6 λέγωμ.εν-Ι 77 b 7 διαΦέpειν Eus. 11 Ι Ι9 Ι 73 C 6 Αέyωμ.εν-1 ]4 a Ι [έpεvνώμ.ενος] Ciem. ν ΧΪV 98; unde Eus. 11 203 1 73 c 8 ούτοι-Ι74 a 2 συγκαθεϊσα Porph. Ι. 36. 4 Ι 73 c 9 ποv-Ι77 b 7 διαΦέpειν Iambl. Protr. XIV 72 Ι 73 d 6 κακwς-d 9 χ6ε-;; Them. 2 Ι . 262d -
-
56s
I N D E X T E S τ i M O N I O RVM Ι75 c 4 cf. Hesych. ταύ> Ι 75 d 4 resp. Them. 2 Ι . 252c, 22. η8a Ι75 e 5 πάντα-176 a Ι [λαβόντο>] , Suda άναλαμβάνειν Ι 1 73 Ι75 e 5 πάντα-1 76 a 2 βίον Ath. Ι 2 Ι b Ι75 e 6-176 a Ι resp. Them. 2 Ι . 263 d-264 a Ι76 b 8 θεο>-c 2 πεpi τούτο Stob. III 36Ι 178 c 3 resρ. τim. Lex θέρμη ΙΟΙ; Phryn. θέpμα 304 p. 92 179 a ΙΟ μετpίωS"-b 4 γίγνεσθαι Stob. Ι 480 179 c Ι πολλαχti-c 5 άληθείS' Stob. Ι 480 Ι79 d 2 πpοσιτέον-Ι8Ι a 4 τάναντία Eus. ΙΙ 263 Ι 8ο e Ι Berl. ad Ι 53 e (70. 4Ι sq.) Ι 8 Ι c 6 καί μοι-d 6 Φοpάν Stob. Ι Ι67 Ι 8 Ι d 6 resp. Alex. 3 Ι 6 Ι 8 2 a 7 τ ο μ.εν-a Ι ο λεγόμενον Simpl. i'n Cat. 2 1 1 Ι82 a 8-Ιο resp. Elias i'n Cat. 225 Ι82 a 8-9 το-τι resp. Elias z'n Cat. 230 Ι83 b 7 ούκούν-b 9 ε{ναι Stob. Ι 480 Ι94 c 5-7 resp. Suda ώpγασμ.ένο> ΙΙΙ 6Ι5; cf. τim. Lex. μ.ετpίωS' ώpγασμ.ένοS' Ι 29 Ι97 b 9 ού-d Ι βούληται (nonnullis omissis vel mutatis) Simpl. z'n Cat. 366 202 b 5 όνομ.άτων-c 5 έχειν Stob. Il 3 Ι 208 d Ι-3 resp. Clem. VIII ii 4 SOPHI STES
2 Ι 6 a 3 εταιpον-4 ΦιλόσοΦον Procl. z'n Paπn. 672 216 c 6 οί μ.iJ-ΦιλόσοΦοι Pollux ΙΧ Ι36 2Ι7 c 2 τοσόνδε-7 πpεσβύτοv Procl. Theol Plat. Ι 38 2Ι9 a 8 άλλιi-22 Ι c 4 δεδήλωται Stob. IV 408 220 c 4 κύpτοv>-5 πpοσαγοpεύειν Et. Mag. 683. 23 220 c 4 πόpκοv> Suda πόpκο> IV 176 22Ι a 3 τεpάμ.ωσιν Herod. (in Heπnes 35· 544) 223 c 9-224 a 7 par. Them. ΙΙ 92 227 b 4 διιi-5 θηpεvτικiJν par. Hermias 224 227 d 6 καθαpμ.ό>-7 Φλαύpον Damasc. z'n Phaed Ι 126 227 d Ι3 δύο-228 b Ι άλλο Galen Ι 3 Ι ο 2 2 7 d Ι 3 δύο-230 e 4 ε{ναι Stob. I l 250 228 a 7 τiJν-8 διαΦοpάν par. Galen 302
I N D E X T E S τ i M O N I O RVM 23 1 a 6 τον-8 γένΟS' Stob. 11 24 23 1 d 3 νέων-θηρευτή> et d 5-e 2 par. Them. 23. 288 a 232 e 6 σtl-233 a 4 γένο> Stob. ΙΠ 1 3 1 2 3 5 c 9 κατd-236 c 8 όpθώ> Stob. IV 412 235 d 6 μίαν-236 a 6 έναπεpγάζονται Procl. i'n Remp. Ι Ι89 237 a 8 ex Platone citat Ar . Met. Ι089 a 4, et vide Simpl. locos ad 258 c 6-259 b 6 citatos. 237 a 9 ex Parm. citat Sext. adv. Matlι. VII Ι Ι Ι 240 b 7 et b 1 2 resp. Procl. z'n Parm. 744, 8 Ι 6, 842; Damasc. z'n Parm. 11 293 240 c 3 όpι;ί>-241 a 2 γένοιτο Stob. III 449 241 a 5 άλογα καi άδιανόητα Anec. Bk. Ι 385; Pollux ΙΙ Ι 20 242 c 4 εύκόλω>-243 a 4 έπιτιμιiν Eus. Il 265 242 c 8 μύθον-e 2 συνέχεται Theod. 11 Ι7 242 d 7 '/άδε>-243 a Ι τι Simpl. z'n Phys. 50 244 b 6 τί δ έ-c 3 άπόκpισιs Procl. Theol Plat. ΙΙΙ 70 244 b 6 τί δ έ-245 e 5 πλάνην Simpl. in Phys. 89 244 d Ι4 τί δέ-245 b 3 μανθάνω Procl. Theol P/at. ΙΙΙ 70 244 e 2 εί-245 a 6 εlναι Simpl. z'n Phys. 52 244 e 3-5 ex Parm. ipso Simpl. z'n Phys. 146 245 a 1 άλλd-a 3 εlναι Procl. Theol Plat. ΙΙΙ 7 Ι 245 a 8 άμεp€>-€ν par. Procl. in Parm. Ι 105 245 d Ι 2 καi-e 2 λέγοντι Simpl. in Phys. 243 245 e 6 τotls-246 c 5 άλη θij Eus. 11 266 246 a 4 καi μ-ι)ν-b Ι όpιζόμενοι Theod. 11 Ι 8 246 a 8 είs γijν-b Ι όpιζόμενοι Clem. 11 iv Ι 5 247 e 3-4 resp. Procl. in Remp. Ι 266 248 e 7 τί-249 a 2 εlναι Simpl. z'n Phys. Ι37 248 e 7 τί-249 b 6 μηδαμού Simpl. t'n Phys. 405 249 a 6 άλλd-7 αύτά Procl. Theol P/at. ΙΙΙ 27 249 a 9 άλλa-ΙΟ έστάναι Procl. t'n τim. Ι 417 25Ι a 8 λέγομεν-c 6 άνηυpηκέναι Simpl. t'n Phys. ΙΟΟ 253 d 1 μήτε-2 ταύτον Procl. z'n Parm. 650 253 d 5 ούκούν-e Ι διωpισμένα> Procl. t'n Parm. 650 253 d 8 μίαν-9 συνημμένην par. Procl. zn Parm. 650 253 d 8 τd γdp-b I άδύνατα Procl. Theol Plat. Ι ΙΟΟ, zn τim. Ι 303, zn Alc. 37 254 d Ι παpεικάθrι Phot. s.v. ΙΙ 61 255 d 6 δτιπεp-7 εlναι Simpl. zn Cat. Ι 59
570
I N D E X T E S τ i M O N I O RVM 256 d 8 ούκούν-9 μετέχει Simpl. ι n Phys. 430 258 a ΙΙ ούκούν-b 8 τούτο Simpl. ιn Phys. 243 258 b Ι-2 resp. Procl. in Paπn. Ι Ο Ι 2, Ι072, Ι Ο74· π 84 258 c 6 οlσθα-259 b 7 έστιν Simpl. ιn Phys. Ι35 258 d 2 ού γιiρ-3 νόημα Simpl. in Phys. Ι43· 244: ex Platone probabiliter hausit, cf. ad 258 c 6-259 b 7 258 d 7 τi] ν-259 a 4 λέγομεν Simpl. ιn Phys. 238 258 e 6 μiJ-7 λέγειν Simpl. ιn Phys. Ι36 258 e 6 μ:Ι) -259 a 4 λέγομεν Simpl. ι n Phys. Ι47 260 b 7 το μεν-c ΙΟ πώς γιiρ οϋ; Stob. ΠΙ 450 26Ι d Ι Φέρε-262 e 3 οδν Stob. Π 3 Ι 263 d 6 τί-264 b 7 λόγος Stob. Ι 498 265 b 4 ποιητικής-e 7 ορθώς Stob. Ι 47 POLrτιcvs
258 d 4 dρα οδν-e 7 είδη δ ύ ο Stob. IV 420 259 b Ι άλλιi-5 προσρη θήσεται Clem. Π iv Ι8 26Ι e 5 καλώς-7 φρονήσεως Eus. Π 97 26Ι e 5 κaν-7 φρονήσεως Athen. ΠΙ 99c; Clem. Ι χ 48 26Ι e 6 πλουσιώτερος-7 φρονήσεως par. Procl. ιn Crat. 3· 8 269 a 7 καi-8 άκηκόαμεν Procl. Theol P/ot. ν 2 5 269 c 4 το-c 5 συγκυκλεί Demetr. 5 269 c 4 το-e 2 άδύνατον Philop. 2 2 8 269 c 4 το-ηο d 4 τροπή Eus. Π 69 269 d 5 το-6 μόνοις Procl. τheol P/ot. Ι 94, rn Paπn. 907 269 d 5 το-d 7 τάξεως Procl. in Paπn. π 56 269 d 5 το-e 2 άδύνατον Procl. rn τim. Ι 253. Theod. IV 43 269 e 7 έκ πάντων-ηο a 8 μυριάδας Philop. 229 2]Ι a 3 γένεσις-c 4 έμπροσθεν Eus. Π 7 Ι 2]Ι e 5 θεος-2] 2 b 3 fίσθησαι Eus. Π 1 0 2 2 7 2 b 8 εί-d 4 χρείας Eus. Ι Ι ΙΟ3 272 b ΙΟ καi-c 3 πυνθανόμενοι par. Procl. rn Crat. 28. ΙΟ 272 c 3 παριi-c 5 φρονήσεως Procl. in Crat. 28. Ι2 272 d 6 έπειδ"Ιj-273 b Ι έαυτού Eus. I l 72 2]2 e 3 τότε-e 6 έπιθυμία Philop. 624 2]2 e 3 τότε-273 a 4 άπηργάσατο Theod. IV 44 272 e 4 κυβερνήτης-οϊακος par. Procl. in Crat. 30. Ι4 272 e 4 οϊακος άΦέμενος par. Procl. tn τim. Ι 288
57 1
I N D E X T E S τ i M O N I O RVM 273 b Ι τιjv-b 2 διδαχήv Procl. Tlιeol Plat. ν 96, resp. ν 3Ι 273 b Ι τιjv-b 4 άμβλύτεpοv Procl. Tlιeol Plat. ν 57-8 273 b 4 τούτων-b 7 άΦικέσθαι Clem. III ίίί 20; Theod. IV 47 273 b 4 τούτων-c 2 έvεπεpγάζεται Philop. 624 273 b 5 το-b 5 άΦικέσθαι Plut. IOI5a 273 b 7 παpa-c Ι γίγνεται Procl. in τtm. Ι 375· Ι 2 273 b 7 παpa-c 2 ένεπεpγάζεται Plut. IOI5c; Clem. ΙΙΙ ίίί Ι9; Theod. IV 46 273 d 4 διο-e 5 είpηται Eus. ΙΙ 73 273 d 6 διαλυθεis--e 1 πάλιν Plut. I 0 1 5d; resp. Procl. in Πm. Ι Ι 74· 1 75· Ι 79 273 d 6 είs--e Ι πόντον Procl. in Crat. 47· 25, zn A/c. 34· 6; Simpl. in Plιys. π 22; resp. Plot. Ι 8. Ι3. 1 6-η 273 e Ι εφεδpοs--e 2 γιγνόμενοs- par. Philop. 6ο6 276 b 8 έπιμέλεια-e 5 άληθή Stob. IV 248 277 d Ι χαλεπόν-d 4 άγνοείν Stob. II 6 28Ι d 8 πpώτον-e 6 λόγον Stob. IV 4Ι3 291 d Ι άp' ού-292 a 4 άληθή Stob. IV 20 305 c Ι Ο τόδε-d 6 όp θώs- Stob. IV 254 306 c 3 σκοπώμεν-5 διαΦοpάv Prisc. XVIII 265 309 c 5 τιjν-c 8 γένει Stob. II Ι 63 3 Ι Ο e 8 βασιλικήs- συvυΦάνσεωs- Ρο!!. VII 33 3 Ι Ο e ΙΟ resp. Plot. IV 4· 39· 16
57 2