Tablice do obliczeń projektowo-konstrukcyjnych aparatury procesowej

Bookmarked by Kisiel 2011 Spis treści str. PRZEDMOWA...

Author: Gabriel Filipczak | Leon Troniewski | Stanisław Witczak

183 downloads 1563 Views 12MB Size Report

This content was uploaded by our users and we assume good faith they have the permission to share this book. If you own the copyright to this book and it is wrongfully on our website, we offer a simple DMCA procedure to remove your content from our site. Start by pressing the button below!
Report copyright / DMCA form

DOWNLOAD PDF

Bookmarked by Kisiel 2011

Spis

treści

str. PRZEDMOWA....................................................................................................................................... l. WIADOMOŚCI OGÓLNE.................................................................................................................. 1.1. Problematyka projektowo-konstrukcyjna................................................................................ 1.2. Kształt konstrukcyjny aparatów................................................................................................. 2. WYTYCZNE PROJEKTOWANIA I WYKONANIA ELEMENTÓW APARATUR Y... 2.1. Określenie warunków działania aparatury............................................................................ 2.2. Warunki techniczne wykonania elementów aparatury...................................................... 2.3. Powłoka obrotowa.......................................................................................................................... 2.3.1. Powłoka walcowa .................................................................................................................. 2.3.2. Element stożkowy................................................................................................................. 2.4. Dno pełne.......................................................................................................................................... 2.5. Dno sitowe........................................................................................................................................ 2.6. Połączenie kołnierzowo-śrubowe .............................................................................................. 2.6.1. Kolnierze okrągłe .................................................................................................................. 2.6.2. Uszczelki ................................................................................................................................. 2.6.3. Śruby (elementy złączne)..................................................................................................

5 7 7 lO 15 15 17 22 22 24 26 30 34 34 40 41

3. OBLICZENIA KONSTRUKCYJNE ELEMENTÓW APARATURY CIŚNIENIOWEJ. 3.1. Naprężenie dopuszczalne. Współczynnik bezpieczeństwa................................................ 3.2. Wytrzymałościowy współczynnik obliczeniowy złącza spawanego ............................... 3.3. Grubość ścianki elementu............................................................................................................ 3.4. Otwory w elementach aparatury ................................................................................................. 3.5. Wymagania i wytyczne dozoru technicznego......................................................................... 3.6. Komputerowe wspomaganie projektowania...........................................................................

43 43 45 47 50 52 80

4. CHARAKTERYSTYKA KONSTRUKCYJNA ELEMENTÓW APARATURY ............ 91 4.1 Ustawa i rozporządzenia o dozorze technicznym .................................................................. 92 4.2. Wybrane dokumenty normatywno-techniczne ....................................................................... 101 5. WYTYCZNE DOBORU MATERIAŁÓW KONSTRUKCYJNYCH .................................... 209 5.1. Wiadomości ogólne i wytyczne stosowania ........................................................................... 209 ' . ' . wytrzyma1osc10we ' . . . temperaturze ............................... . 210 52 . . W!asciwosci przy po d wyzszorreJ 5.3. Odporność korozyjna materiałów konstrukcyjnych .................................................... 213 5.4. Właściwości technologiczne materiałów ................................................................................. 218 6. KARTY MATERIAŁOWE STALOWYCH WYROBÓW HUTNICZYCH ....................... 221 7. ROZWIĄZANIA KONSTRUKCYJNE WYBRANYCH ELEMENTÓW APARATURY ......................................................................................................................................... 255 7.1. Charakterystyka konstrukcyjna ................................................................................................... 255 7.2. Przykład obliczeniowy .................................................................................................................. 272 8. LITERATURA ......................................................................................................................................... 291

PRZEDMOWA do wydania drugiego

Skrypt niniejszy stanowi w swej treści poprawione wydanie poprzedniej jego edycji i został pomyślany jako pomoc dla studentów Wydziału Mechanicznego Politechniki Opolskiej, odrabiających ćwiczenia i prace projektowe wynikające z programu studiów na kierunkach: mechanika i budowa maszyn, inżynieria środowiska, technika rolnicza i leśna. Zebrany w skrypcie materiał jest wynikiem wieloletnich doświadczeń autorów w prowadzeniu przedmiotów o charakterze projektowo-konstrukcyjnym, a jednocześnie stanowi uzupełnienie podręcznika G. Filipczaka i S. Witczaka pt. "Konstrukcja aparatury procesowej", w którym podaje się wiele informacji merytorycznych, przydatnych do zrozumienia zagadnień projektowokonstrukcyjnych, wynikających z przepisów normatywno-technicznych ujętych w niniejszym skrypcie. Zawarty w skrypcie materiał (rysunki, tablice) pochodzi z różnych źródeł i z redakcyjnych względów nie zawsze jego prezentacja jest taka jak w materiale źródłowym. W wielu przypadkach zachowano jednak oryginalną formę opisu elementów aparatury, jakkolwiek nie ujęto na ogół kompletnej ich charakterystyki zawartej w materiale źródłowym. Stąd, wszelkie wątpliwości mogą być rozstrzygnięte po uprzednim porównaniu z treścią bieżących przepisów techniczno-normatywnych. Na przedruk części wytycznych Urzędu Dozoru Technicznego (stan prawny z 1991 r.) autorzy już uprzednio otrzymali zgodę Urzędu, za co w tym miejscu składają podziękowanie. Słowa podziękowania należą się także tym wszystkim, którzy udostępnili nam i pozwolili zamieścić swoje opracowania w nadziei, że będą one stanowić cenną pomoc dydaktyczną dla studentów, w tym autorom oprogramowania komputerowego do obliczeń konstrukcyjno-wytrzymałościowych elementów aparatury, którego charakter dostosowany jest do wielu zawartych w skrypcie informacji tematycznych. Dziękujemy także tym wszystkim, którzy pomagali nam w opracowaniu i przygotowaniu skryptu do druku; szczególnie dziękujemy studentom studiów dziennych i zaocznych specjalności maszyny, urządzenia przemysłowe i ochrony .5), stawiane są w grupie wybranych typów aparatury.

a) /'

1-~ l

...... b r'

' l

......

-

;

-E l ljf

/

Rys. 1.4. Aparaty typu kolumnowego: a) rozpryskowe; b) z półkami, c) z wypełnieniem; d) ze spływającym filmem cieczy

Mimo zróżnicowanej formy konstrukcyjnej wymienione aparaty zawierają wiele powtarzalnych elementów i detali konstrukcyjnych, których sposób wykorzystania czy też rozmieszczenia decyduje o ostatecznym kształcie (postaci konstrukcyjnej) każdego prawie aparatu. Do elementów tych zalicza się m.in.: a) powłokę obrotową ograniczającąprzestrzeń aparatu, której kształt (cylindryczny, kolisty, stożkowy i in.) podyktowany jest z reguły względami technologiczno-konstrukcyjnymi; b) dno pełne (płaskie, elipsoidalne) wykorzystywane zasadniczo na zamknięcie przestrzeni wewnętrznej aparatu (powłoki) oraz tzw. dna (płyty) sitowe stanowiące z reguły wyposażenie aparatów płaszczowo-rurkowych; c) połączenia rozbieralne, najczęściej kołnierzowo-śrubowe o różnej formie geometrycznej, przeznaczone zarówno do łączenia elementów aparatu (np. dna z elementem walcowym), jak i ich przyłączenia do sieci technologicznej; d) kompensatory umożliwiające swobodne przemieszczanie się elementów aparatury; e) podparcia (zawieszenia) przeznaczone do mocowania aparatu w określonej pozycji; f) elementy wyposażenia wewnętrznego aparatów typu kolumnowego w formie wypełnie nia luźnego, względnie w postaci elementów półkowych; g) wyposażenie pomiarowo-kontrolne (króćce, włazy, wzierniki itp.). Zarazem wiele z tych elementów stanowi typową część aparatury - często znormalizowaną, na co zwraca się uwagę w rozdz. 4. Zapoznanie się więc ze sposobem ich projektowania i wykonania pozwala zarówno na odrębne ich konstruowanie, jak i kształtowanie konstrukcji całego aparatu.

15

2. WYTYCZNE PROJEKTOWANIA I WYKONANIA ELEMENTÓW APARATURY Przedstawiony poniżej (również w innych miejscach skryptu) zakres wytycznych projektowania i wykonywania elementów aparatury, ma z zasady zastosowanie do wszelkiego typu aparatów eksploatowanych pod ciśnieniem nie przekraczającym 10 MPa, w temperaturze powyżej -40 °C. Aparaty podlegające nadzorowi technicznemu powinny przy tym być zgodne z odpowiednimi dla tego dozoru warunkami wykonania.

2.1.

Określenie

warunków

działania

aparatury

Aby projektowany aparat spełniał przynależną mu funkcję użytkową, jego forma konstrukcyjna (kształt i wymiary) powinna umożliwiać realizację procesu przy określonych warunkach techniczno-technologicznych. Za najistotniejsze z tych warunków uznaje się: a) rodzaj materiału, jaki znalazł zastosowanie w konstrukcji aparatu i związany z tym rozmiar procesu korozji; b) ciśnienie, na jakie przewidzianajest eksploatacja aparatury; c) temperaturę (w tymjej zmienność), przy której użytkowane są elementy aparatury, a więc i materiał konstrukcyjny. Wynikające z tych warunków wymagania techniczne dla aparatury uwzględnia się już na etapie jej projektowania. I jakkolwiek, we wszystkich prawie przypadkach konstruowanie rozpoczyna się (często podświadomie) od wyboru rodzaju materiału, z którego wykonuje się aparat względnie jego elementy, to przed przystąpieniem do tej czynności (por. rozdz. 5) należy wyraźnie określić parametry i czynniki technologiczne bezpośrednio charakteryzujące warunki użytkowania materiału konstrukcyjnego. W szczególności istotnego znaczenia nabiera tu wytrzymałość elementów aparatury poddanych działaniu ciśnienia oraz podwyższonej temperatury. Wynikające stąd ogólne warunki techniczne są określone przez: a) ciśnienie obliczeniowe p 0 , przyjęte przez projektanta do obliczeń wytrzymałościowych aparatu lub jego elementu. Określa się je na podstawie najwyższego nadciśnienia statycznego działającego na ściankę elementu w czasie eksploatacji aparatu, bez uwzględnienia chwilowego dopuszczalnego przyrostu ciśnienia, np. podczas działania urządzeń zabezpieczających; b) ciśnienie robocze Pr , jako najwyższe nadciśnienie panujące w przestrzeni ciśnieniowej aparatu w warunkach jego działania (p,,;p 0 ) - przyjmuje się więc, że dla aparatu bezciśnieni owego, w którym panuje ciśnienie barometryczne ("'0, l MPa), ciśnienie robocze jest równe zeru; c) ciśnienie dopuszczone Pd wynikające z warunków eksploatacji aparatu ciśnieniowego, na które zezwoliły organa dozoru technicznego (pd,;p,); d) ciśnienie próbne Pp , tj. wartość nadciśnienia przy którym przeprowadza się tzw. próbę ciśnieniową aparatu (pp>p0 );

16 e) temperaturę obliczeniową t0 , o wartości przyjętej do obliczeń wytrzymałościowych aparatu a wyznaczonej na podstawie obliczeń cieplnych lub doświadczalnie. Jest to jednocześnie najwyższa temperatura jaką ścianka może mieć podczas działania aparatu. Zakłada się, że na wartość tej temperatury nie mają wpływu chwilowe jej zmiany, występujące np. przy rozruchu aparatu itp. ; f) temperaturę dopuszczalną td , przy której bezpieczne warunki eksploatacyjne aparatury są wyznaczone przez ~ozór techniczny (td:>t0 ); g) temperaturę roboczą ścianki aparatu t, ustaloną na etapie projektu konstrukcyjnego dla warunków rzeczywistej eksploatacji aparatu (t,:>t0 ). W rozumieniu warunków technicznych określa ona maksymalną wartość temperatury spowodowaną wyłącznic działaniem na ściankę aparatu zawartej w nim_substancji (np. płynu). W praktyce projektowej przyjmuje się, że obliczeniowe wartości ciśnienia i temperatury są podporządkowane wymaganiom normalizacyjnym, uwzględniającym określone stopniowanie tych wartości (tabela 2.1 ). Tabela 2.1 Nominalne parametry technologiczne a)

.

ciśnienie

obliczeniowe, MPa

0,07

0,10

0,20

0,25

0,30

0,40

0,63

2,00

2,50

3,20

4,00

5,00

6,40

8,00

10,00

12,50

16,00

20,00

25,00

32,50

40,00

50,00

63,00

70,00

80,00

>(1,00

1,60

b) temperatura obliczeniowa, o c 20

50

75

100

125

150

175

200

225

250

275

300

325

350

375

400

410

420

425

430

440

450

460

470

475

480

490

500

510

520

525

530

540

550

560

570

575

580

590

600

610

620

630

640

650

660

670

680

690

700

750

800

900

1000

W zależności od warunków eksploatacji, a ściślej obliczeniowej wartości parametrów technologicznych (tj. ciśnienia i temperatury), wszystkie aparaty można podzielić na kilka grup (klas). Najogólniej ujmując, podział ten obejmuje aparaty: - bezciśnieniowe, przeznaczone do eksploatacji przy ciśnieniu barometrycznym względnie niewiele od niego wyższym (p0 :>0,07 MPa nadciśnienia), - ciśnieniowe, działające przy nadciśnieniu powyżej 0,07 MPa. Wymagania eksploatacyjne stawiane aparaturze ciśnieniowej (p 0 >0,07 MPa) uwzględniają przy tym jej dodatkowy podział na klasy (grupy) konstrukcyjne, w zależności od wartości parametrów obliczeniowych - tabela 2.2. Jeżeli dla jednego parametru obliczeniowego (np. ciśnienia) wynika inna gmpa niż dla drugiego (tj. temperatury), aparat zalicza się do takiej dla której stawiane są wyższe wymagania (np. gdy p 0 =!,6 MPa, a t0 =320 °C to pod względem konstrukcY.i nym aparat zalicza się do grupy C). Podzial aparatury ciśnieniowej na klasy wg tabeli 2.2 nie jest obecnie obowiązujący, lecz stosowany często w praktyce konstrukcyjnej w celu usystematyzowania ogólnych wymagań

17 Tabela 2.2 Charakterystyka eksploatacyjna aparatury Grupa (klasa) aparatu

ciśnieniowej

Nominalne parametry obliczeniowe ciśnienie

p0 , MPa temperatura t0 , °C

A

0,07+1,60

-40.;.200

B

1,60+5,00

200+300

c

>5,00

D

~0,07

300+450 >450

E

~0,07

< -40

NI

II i III - kute, IV - tłoczone i kute

h

dl

a

Typ l Rys. 2.7. Dno płaskie: a) z wyobleniem; b,c) bez wyoblenia stałe i w kołnierzowo-śrubowym; d) wzmocnione żebrami

połączeniu

.

28 Tablica 2.7 Charakterystyka konstrukcyjna den

wypukłych

Charakterystyka

Ksztah dna

f/~//~~.

tz //.~

""".!".'\

~~'\_'ł

t

-. Dz

r \9n~

'/ '

l

V

~l ·oz ·i .

f. 5 MPa, względnie to> 300 °C (lub t,< -40 °C)

2. 3.

100

w p. l, lecz jeśli obliczenia wytrzymałościowokonstrukcyjne przeprowadzono przy współczynniku zb=l

50

l ,6 < Po S 5 MPa, względnie 200 < t 0 S 300 °C

4.

w p. 3, lecz jeśli obliczenia wytrzymałościowokonstrukcyjne przeprowadz0no przy współczynniku Zb=0,9

5.

0,07 < Po S 1,6 MPa, względnie to :S: 200 °C lub jeśli obliczenia wytrz)'małościowo-konstrukcyjne przeprowadzono przy współczynniku zb= 0,8

7.

obwodowego 100

niższe niż

(lub -40 S t,< -20 °C)

6.

%

50

25

25

lO

niższe niż

jak w p. 5, a obliczenia wytrzymałościowo-konstrukcyjne przeprowadzono przy współczynniku osłabienia Zb = 0,7 p 0 :S: 0,07 MPa

wg uznania konstruktora

47 a skutek (stopień) ewentualnego osłabienia ścianki elementu określa się za pomocą współ czynnika wytrzymałościowego złącza spajanego

(3-3) Czynniki obliczeniowe do jego wyznaczenia scharakteryzowano w tabeli 3.2 oraz dodatkowo w tabeli 3.3, w której wskazuje się na konieczny zakres badań głównych złączy spawanych, w zależności od warunków obciążenia elementów aparatury i założonych warunków obliczeniowych.

3.3. Grubość ścianki elementu Grubość ścianki

elementu, ustala

się

elementu,

bądź

wyrobu hutniczego przeznaczonego na wykonanic tego względem tzw. grubości obliczeniowej

g0 = f(p 0 , t 0 , parametry konstrukcyjne),

(3-4)

tj. grubości uwarunkowanej naprężeniami, pojawiającymi się w określonym układzie geomel!ycznym elementu aparatury tylko od statycznego ciśnienia obliczeniowego i temperatury obliczeniowej. Następnie wyznacza się: a) najmniejszą wymaganą grubość ścianki elementu g =go + Cz + C3 ,

b)

grubość nominalną (względnie grubość

(3-5)

wyrobu hutniczego, przeznaczonego na wykonanie tego elementu nominalną gotowego wyrobu) (3-6)

c)

rzeczywistą grubość ścianki

gotowego elementu aparatury, jako grubość wynikającą z przetwarzania materiału (wyrobu hutniczego)

najmniejszą

jego

(3-7) przy czym oczywiste jest by g,z ::>: g. Występujące we wzorach (3-5) do (3-7) wielkości C 1 , C 2 , C 3 , uwzględniają niezbędne naddatki konstrukcyjne na grubość elementu wynikające ze sposobu jego wykonania oraz warunków eksploatacyjnych. Naddatek technologiczny C 1 wskazuje na największą odchyłkę minusową grubości gotowego wyrobu hutniczego (Ci), a dodatkowo dopuszczalne ścienianie się ścianki tego wyrobu (C\;) podczas jego przetwarzania na element aparatury, tj. C 1=

C\+ Ci;.

Wartość tego

naddatku określa się na podstawie norm lub warunków technicznych wytwarzania elementów aparatury, przy czym naddatku pośredniego Ci nie uwzględnia się jedynie wówczas gdy grubość

od odchyłki hutniczej (np. po obróbce mechanicznej). Przykładowe wartości oddchyłki hutniczej dla najczęściej stosowanych wyrobów z blachy podano w tabeli 3.4. Naddatek Cz (ustalany przez projeKtanta) uwzględnia ubytek grubości ścianki elementu pod wpływem działań chemicznych i mechanicznych w trakcie jego eksploatacji. Przy znanej szybkości s ścieniania się materiału oraz założonej w projekcie długotrwałości -r aparatu C2=s 1:. Dla niektórych elementów (płomienice, ich dna, części kotłów parowych itp.) eksploatowanych w szczególnie uciążliwych warunkach, wielkość naddatku C 2 regulują elementu nie

zależy

48 szczegółowe

przepisy. W pozostałych przypadkach, celem ustalenia jego wartości można posłużyć się tabelą 3.S. Wartość naddatku C3 (ustalaną także przez jednostkę projektującą) wprowadza się ze względów konstrukcyjnych dla elementów poddanych działaniu naprężeń nie pochodzących jedynie od statycznego ciśnienia obliczeniowego (por. tab. 2.3). Dla stacjonarnej aparatury ciśnieniowej najczęściej C3=0.

Tabela 3.4 Maksymalne odchyłki minusowe blach hutniczych Materiał

Stal węglowa

Stal stopowa Zakres wykonania

Grubość

Szerokość

Odchyłka, Ci

s 6+7 8+10 11+24 26+30

2000 2000 2SOO 3000 3000

O,S 0,6 0,8 0,8 0,9

Grubość

Szerokość

Odchyłka, Ci

3 4

1000 1000 1000 l 000 i więcej powyżej l 000

0,3 0,4 0,6 0,8 0,9

mm

s~7

8+20 21+30

Tabela 3.5

Określenie naddatku eksploatacyjnego 'l Szybkość

korozji, s mm/rok

Naddatek, C2 mm

o

l S mm) zastosowanie ograniczone

("t- okres eksploatacji aparatury w latach)

ścianki

49 Sumaryczny naddatek konstrukcyjny grubości ścianki elementu C=C, +C2+C3 . Wynikająca

z powyższego

(3-8)

grubość

nominalna

gn=go+C.

(3-9)

W przypadku przeznaczenia na element konstrukcyjny gotowego wyrobu hutniczego (blacha, rura, itp ), za grubość nominalną przyjmuje się najbliższą- wynikającą z wzoru (3-6) lub (3-9) - większą wartość katalogową, zgodnie z typoszeregiem produkcji danego wyrobu. Przykładowy szereg grubości blach oraz zasadnicze wymiary rur znajdujących zastosowanie przy wytwarzaniu aparatury procesowej wskazano w tabeli 3.6. Tabela 3.6 Wyroby hutnicze przeznaczone na elementy aparatury a) blachy Materiał

Stal węglowa Stal odporna na korozję Stal platerowana blachą odporną na

Grubość,

mm

5

6

7

8

lO

12

14

16

18 20

22

24

26

28

30

3

4

5

6

7

8

9

lO

Ił

14

16

18

20

22

6

8

lO

12

16 20 24

28

12

korozję

Średnica zewnętrzna, mm

Material 20o-26,9

l

30

l 31,8o-38 l 42,4o-57 Grubość ścianki,

2,3o-4,0

l 2,6o-4,5 l

l

2,9o-6,3

l

3,2o-1 o

3,6-;-12,6

219

244,5o-273


Stal (rury ogólnodostępne)

2,9o-4,5

mm

160,8o-76,1 88,9o-101,6

108o-133 IB9,7o-1591

168,3

l

193,7

Grubość ścianki,

4o-14,2

l 4,5-;-16 l

5o-20

l

mm

5,6o-20

l

l 6,3+22,2

7,lo-25


323,9

l

355,6

l

406,4

l

Grubość ścianki,

8-;-30" l)

l

8,8+30

l

457

l

508

l

llo-30

mm !Oo-30

średnica

rury z typoszeregu (wg PN/H-74219): 20; 21,3; 25; 26,9; 30; 31,8; 33,7; 38; 42,4; 44,5; 48,3; 51; 54; 57; 60,3; 70; 76,1; 88,9; 101,6; 108; 114,3; 133; 139,7; !59; 168,3; 193,7; 219; 244,5; 273; 323,9; 355,6; 406,4; 457; 508 mm; grubość ścianki:

2; 2,3; 2,6; 2,9; 3,2; 3,6; 4; 4,5; 5; 5,6; 6,3; 7,1; 8; 8,8; 10; 14,2; 16; 17,5; 20, 22,2; 25; 28; 30 mm;

Ił;

12,5;

50

3.4. Otwory w elementach aparatury Konieczny wymiar, kształt oraz rozmieszczenie otworów w elementach aparatury, wynika nie tylko z potrzeb techniczno-konstrukcyjnych (uzyskanie określonego ukształtowania aparatu), lecz także z przesłanek wytrzymałościowych. Ograniczenia z tym związane kojarzy się zasadniczo z ogólnym osłabieniem elementu wskutek ubytku materiału, a w szczególności ze zmianą na niekorzyść stanu wytężenia ścianki w otoczeniu otworu. Istotnym zagadnieniem, wynikającym z osłabienia elementu w otoczeniu otworu, jest kontrola , rozmiarów tego osłabienia. Od strony postaci konstrukcyjnej elementów aparatury (szczególnie ciśnieniowej) są ustalone pewne zasady, które wyznaczają warunki stosowania i rozmieszczania otworów w elementach. Na niektóre najważniejsze wymagania w tym zakresie wskazuje się w tablicy 3.7. Tablica 3.7 Wymagania dla stosowania otworów w elementach aparatury Element walcowy

Dno wyoblone

Dz

ciśnieniowej

Element stożkowy

o.?t

Przy Dz2 1500 mm d S 0,35 Dz Przy Dz 0,15 g,., to za Srednic~ otworu wstawia się do wzorów (3), (4), (8), (11), (12) i {13) średnic~ d, obliczolll\ według wzoru: Ag dwd'+--11 (d"-d')

(9)

/(l •0,5m2)2 • m?

••

0:;+ $---+

(14)

-.łlinnicwiWldb.JJntj.,., ~

R)'s. 2

Rozwinirci~

powitrzchni cylindryCVItj pruchockąuj pruz tltmtntu walcowego

środek grubości

Rys. 4

Wspólczynniki obliczone według wzoru (3) i (S) nic powinny być mniejsze od 0,4 ,a wedlug wzoru (4) nie mniejsze od 0,3.

1J.S.3. Współczynnik wytrzymałościowy t" wyznacz.a si~ dla poszczególnych

2. WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE

otWOrów o średnicy d 1, ~. d3, .... z tablicy 3. Tablica).

•

o

0,5

1,0

1,5

2,0

3,0

4,0

5,0

•

1,00

0,80

0,64

0,53

0,44

0,32

0,24

0,18

Rzeczywista grubość ścianki elementu walcowego z zawalcowanymi rurami powinna wynosić co najmniej 14mrn.

3. OBLICZANIE GRUBOŚCI ŚCIANEK/ 3.1.

Obliczeniową gruboSć ścianek

elementów walcowych, dla których fJ S 2, wzorów:

należy obliczać według jednego z nast~pujących

Dla wartości pośrednich oalety stosować lnterpolacj~ ... ____L_ JD,·grz

(15)

Ko- 2,3

a ·k·_t+po

1J.S.4. Jeżeli otwory w rz~ie mają różne średnice lub różne odstępy (rys3.), to Mp6łczynnik wytrzymałościowy

(16)

mostków wzdłużnych lub obwodowych obli·

era si~ jako równy:..... + l/1

(lO)

a ·

według

tablicy 2.

Dla elementów wykonanych z rur należy ~tasować wzór ( 16). 3.2. Sprawdzenie poziomego dcmentu walcowego na dodatkowe naprężenia gnące, wywołane ci~żarem własnym oraz innymi obciążeniami. Sprawdzenie na dodatkowe napr~enia gnące polega na ustaleniu, czy spełniona jest zależność:

~ - . .~-~

(17)

Rys. 3

gdzie poszczególne naprężenia

V.'}'flOSZą ·

lJ.S.S. Dla dwóch odosobnionych otworów w elemencie walcowym wspólctyn.

(18)

niki W)'trZymałościowe z: 1, t 2 oraz z. można obUczyć ze wzorów: 1) dla mostka wzdlutncgo

P0 ·D~

(19)

(li)

(20)

b) dla mostka obwodowego 1-d

~- r-O,S~

(12)

' w

c) dla mostka skośnego 1-d

z:3 -t-0,4d

M

o·~

(13)

(21)

Ptty obliczaniu wsk.ażnika wytrzymałości należy uwzgl~ić otwory w pnekro· ju. Jeżeli nic spełniona jest zależność podana we wzorze (17), to należy drogą zmian konstrukcyjnych obniżyć o1 1ub zwiększyć gruboSC ścianki.

!

58 Ry

C[

O

~- CT § O

\

\

\

\

_\

uw[

Rys. J

--

\

1.3.7. Nieokrągłość bezwzględna elementu walcowegojest to maksymalna rótał· (2)

- -·

\

l

(l)

a najmniejsz-' średnic-'

·\

\~ \

\

-- ·--

Q

-- -

\\

t .3.6. Współczynnik bezpieczeilstwa na statecmość postaci j~ równy Dorazowi ci.Snienia krytycznego i ciśnienia obliczeniowego

Pu

p l 1\

\ \ \ 1--':'

_-t --

~.

l

l

1.3.2. OlugoSć obliczeniowa elementu walcowego bez pierścieni wzmacniających jest to dlugoSć mi~y usztywnionymi obwodami na obu końcacb (np. koblienami, wyobleniami den itp.- rys. 1).

najwi~ksz~.

~

~

o-

-fłys.3

1.3. Określenia

ca rniodzy

·'

średnica

mm mm mm

~

\

\

\

...

CI

«

C1

\

~ er

59

-ll

> --t

nu~

-r---

rm::ceJ niL Bgn

kys. 4

l

Rys. S

j_ J 1-

l

h"i

i

l

'· ~·· . ::::j:;T'• -' ""r l

' .:;a

JljJ, Podzial elementów ze wzglQdu oa grubość ścianki. Rouótnia 5ię elementy grubościenne i cienkościenne. Elementy ~to elementy walcowe, dla których

fJ:so,os

cienkościenne

pst,!)

(cz;yli

Elementy nie spelnitjące tego warunku zalicza się do gruboSciennych. IJ.9. Pod~ial elementów cienkościennych ze wtgl~u na dlugośC. Elementy cienkoScieMe dzielą sic; na krótkie, średnie i długie: Lo Ko a) elementjest królki,jeieli wartoSci wymacują na wykreD~

Dz

sie (rys. 2) punkt lei.ą,cy w polu l L

b) element jest średni, jeżeli punkt wyznaczony wartościanrl Do ' leży w polu II (rys. 2) Lo . Bo

c)e!emeotjesl dlugi,jeżeli wartości -

Dl

1 -

Dl

g,

-

D,

wyznacuj111 na wylcrc.&ie

punkt leźący w polu III (rys. 2) IJ.IO. NieokrągiOOC bezwzględna elementu, z jaką może być wykonany element

walcowy, powinna byC podana na rysunku pru~ projektanta.

2. WY.\tAGANJA KONSTRUKCYJNE

l. l. GruboSC Scianki. GruboSć ScianJd stalowego elemeDlll

walcowego p:>d.legaj.cCgo ciSn.ieniu Z.CWD~ trznemu nie powinna byC mniejsza od groboki obliczeniowej dla tego elemenru przy zalożtniu, ż:e ciSnienie obliczeniowe działa najego wewn~ powierzchni~.

2.2. Pierścienie wzmacniające, umiesxczone na elemencie walcowym w celu unniejnenia grubości jego ścianki powinny odpowiadać nastwuj-cym wymaganiom:

60 a) osie poszczególnych przekrojów poprzecznych pierścienia powinny leżei: w jednej płaszczyżnie prostopadlej do osi elementu walcowego b) moment bezwładności l poprzecznego przekroju pierścienia (zewn~· nego lub wewn~tnnego), obliczony w stosunku do a&i oboj~ej, równoleg· lej do osi elementu powinien wynosić:

(l)

i ze względu na współprac~ z elementem walcowym moment ten mote być tylko nieznacznie wi~kszy nit wypada z powytszego wzoru. c) pierścień wzmacniający zewnęltlny powinien obejmować cały obwód elementu walcowego Wn:ykłady piecicieni uwidocznione~ na rys. 7). d) pn:erwa w wewnętrznym pierścieniu wunacni.ającym jest dopuszczalna, jezeli jej długość mierzona po cięciwie luku nie przeb-acza wartości M, wymaczanej z wykresu (rys. 8). W tym przypadku pierścienie powinny być ze sobą mocno połączone poprzeczką, bądż też tastosowany zewnętnny pierścieil kompensacyjny. Jeżeli dlugoSć przerwy pierścienia (rys. 8) jest wi~ksza od wartości M, wymaczanej t wykresu, powinien być zastosowany zewnc;U'ZDY pierścieó kompensacyjny. Moment bezwładności pierścienia kompensacyjnego powinien odpowiadać wymaganiom okreilonym w p. b) dla pierścieni wzmacniaj~cycb. DługośC pierścienia l«xnpensacyjnego po· winna być taka, aby polerywał on nie tylko pn:uw~ w pierścieniu wzmacniającym, ale róvro..ież jego końcówki na długości wynoszącej co najmniej 4g, nie mniejjednak niż 50 mm. e) otwory w wewn~trmym pierścieniu wzmacniającym są dopuszczalne jeżeli moment bezwładności w najbatdziej osłabionym pnekroju pierścienia będzie spełniał wymagania p. b)

Ospoiny ciągle lub przerywane, łączące pierścieil. wzmacniający z elemen-

3.5. Zakres stosowania wykresu (rys. 2). Z wykresu sporządzonego przy zastosowaniu wzorów {4), (5), (6) i (7) oraz przy załozeniu, że .spełnione s.- wszystk.ie warunki wymienione w p. ).4. i te material Sciank.i w warunkach oblicteniowych (p 0 , t) ma następujące wlasnoSci:

~·194 MPa

E1 .. 204000 MPa

korzystać należy w nast~pujący spos6b:

L

dla danego stosunku

odbiegają

go ,a z niego szukafll\ gruboSC g0 • Jeteli wartoSć 11, i D, tylko w granicach do :t 5% od wyżej wymienionych warto&ci

można ró'Nfl.ież korzyslać

z wykresu (rys. 2),jednak otrzymaną Wartość g0 dla el 20 złl!,CZa

spawane lub zgrzewane:

2.3. Rozmieszczenie otworów w wyoblonym dzwonie stożkowym. Niedozwolone są otwory w samym wyobleniu oraz po obu stronach wyoblenia, w pasach o

'-"' ~b ·

25 g+ !S

IO l ,3 grubość den oblicza si~ według wymagań dla połączeń

' wg DT-UC-90/W0-0{19 jako kołnierza stałego, wstawe wzorach (20} i (21}, w miejsce wyrażenia (D0 - Dw- 2gs), wyrafenie (D0 ·DuJ· kolnierzowo·śrubowych

wiając

Wzory ( 1), (2) i (7) stosuje si~ gdy:

'w ł:

0,2 gO> jednak nie mniej niż 5 nun

Kw~ .5

3.3. Okr l. Jeże Uprostokąty wzmocnienia dwóch ~otWorów cxęściowo się poby· wają, a wykoomie wzmocnień oddzielnic cłla bż.dcgo otworu jest koostrukeyjnJc niernożtiwe, to nalety dla obu otworów dać wspólDe WDnOCD1c:IUc o polu pru· kroju:

DT-UC-~0,1)8.

6. WZMOCNIENIA OTWORÓW W ELEMENTACH STOŻKOWYCH Oblicz.uU.e wzmoenieli otwordw w clcmeDtach stoikowych pruprowadza si~ w taki sam s:pos6b jak w clcmeDtada walOOW)'ch.

73 eiltg dal.uy tablicy J,

WARUNKI TECHNICZNE URZĄD DOZORU TECHNICZNEGO

DOZORU TECHNICZNEGO Urqdzenia dśnieoiowe OBLICZENIA

DT-UC-90 l

W0-0/19

WYTRZYMALOŚCJOWE

Srubowe

d,.

mm

d,

mm mm

g, g g,

g,,

mm mm mm mm mm mm

rsi•rs

mm

h h, h,

mm mm mm

t,

mm

l,

mm mm

u u"

WSTĘP

1.1. Zakres stosowania. 1.1.1. Obliczenia mają zastosowanie przy projektowaniu kołnierzy okrutycho konstrukcji spelniających wymagania. obc.Sione w pkt. 2 i podlegają_cych działaniu ciSnienia.

1.1.2. Kolnierze kryzowe wg rys. (5, 6, 7, 8) urtądzeniach ciśnieniowych, dla których p~ S 2MPa i -20° C .S r,. .S 200°C.

mogą być

stosowane w

1.2 Oznaczenia Przy obliczaniu polączeil kolnienowo-śrubowych stCl'iuje s i~ oznaczeniawg0T-UC-90{W0-0/00it.ablicy l.

Tablica l

g,

g,

lsi

Symbol

5 1.S2

2

3

"·

N

N,

N

sila montaiowego naciągu śrub w połączeniu kolnierzowym sila ruchowego naciągu śrub w połączeniu kołnierzowym

N

siła

nacisku na uszczelkę wywołująca w niej

naprężenia ar

p P,

M~

N N Nmm

=n

Nazwa symbolu

Jednostka

l

s

mm

3 średnica

rdzenia śruby przy montatowym

naciągu śrub

Puł~czenia kołnierzowo-

f,

d,.

2

sila naporu płynu na połączenie kołnierzowe sila osiowa w szyjce kołnierza od ci.Snienia moment wypadkowy sil zewnętrznych przy mont.t.źowym naciągu .śrub

s

FI• Fl l'l,l!2

c,

mm' mm mm

w

mm'

a11.awae n, n,

nun

iredt1ica rdzenia Sruby przy ruchowym naciągu Stu b Srednica przekroju uszczelki okrągłej rzeczywista szerokość uszczelki szerokość czynna uszctelki gru~ uszczelki grubość cz~i walcowej szyjki kołnierza gruboSć żehra w kołnierzu żebrowanym grt10.:~ zastypcu nyjki kołnierza tebrow&nego grubosC maksymalna szyjki kołnierza grubość szyjki kołnierza w sprawdzanym przekroju (i • l, 2, .... n) promial średni sryjki kołnierza w sprawdzanym przekroju groimć kryzy kołnieru grubo!.ć to•slępcza kryzy kołnierza tebrowanego szerokosć żehrd

dlugo..k robocza poląctenia gwintowanego dlugoSć szyjki kołnierza. odleglośC rozpatrywanego przekroju szyjki k.olnierza od powierzchni kryzy środki masy pól F 1 i F2 środek masy pola F 1 + F1 pola przekroju kołnierza odległość środka masy od linii oboj~tnej odległość linii obojętnoj od rozpatzywanego przekroju szyjki kołnierza (i '"' l, 2, .... n) wskainik wytrzymałościowy szyjki kołnierza ramiona sil zewnętrznych działających na kołnierz liczba śrub w kołnierzu liczba zwojów gwintu 111 długości 11 tiłJ

ciąg

l l

2

M"

Nmm

'·

MPa

"·

MP• MPa

'"

MPa

at,.

MP•

'"

MP•

(11"'' a~,.

MPa

a1,, a~,

MP•

'··

3

moment wypadkowy sil zewnętrznych przy ruchowym naciągu śrub naprężenie ściskające w uszczelce wywołane silą

.,

MPa

l,

MPa

N..,

nól~rue §ciskające

w uszczdce wywołane silą S w szyjce kołnierza przy

montatowym naci~,gu śrub w szyjce kołnierza przy ruchowym naciągu śrub naprętenie zastępcze w kryzie kolnierza przy montaiowym naciągu Srub napn;tenie zastępae w kryzie kołnierza przy rucbowym naciągu śrub naprę!enia zastępcze w gwincie kołnierza przy montaiowym uciągu Srub naprężenia zast~Ypcze w gwincie kołnierza przy ruchowym naciągu Srub nap~tenia dopuszczalne dla maltri.tlu w temperaturze otoczenia, przy mont.t.towym napręzenie zastępcze

nac~gu śrub

D:t

o.,

mm mm

D,

mm

o.

mm mm mm mm

D, D,

""

D1 doD 1

mm

d,

mm

n, n.

dopuszczalne dla materialu w temperaturze obliczeniowej; przy ruchowym naciągu Srub średnica zewnętrzna kryzy kołnierza średnica wewnętrzni kryzy kołnierza średnica zew~trzna elementu walcowego średnica wewnętrzna elementu walcowego .średnica podtialowa. otworów pod śruby średuica średnia uszczelki średnica wewnętrzna uszczelki średnice twi4J:ane r: kołnierzem i obn:etem poduuculkę średnica.

otworów pod śruby

2

3 liczba żeber w kołnierzu żebrowanym liczba zębów po jednej stronie uszczelki

Blt-Blk

współczynnik kształtu kołnierza

BI!•Blt

współczynnik bztałtu kDłnierza

c

do wzorów upros:.u:zonycb wsp61czynnik uwzgl~iają,cy nadą,g montażowy śrub na uszczelkę pczy parunetncb obliczeniowych

b

współczynnik zabezpieczający

napr~Yi.enie zast~Ypcze

naprętenia

dakzy tablicy J.

dal$zy tablicy 1.

•

a

przed spadkiem S u skutek pełzania materiału uszczelki współczynnik wytnymJłościowy gwintu śruby siły

współczynnik wytrzymałościowy zależny

od todnju awinru

.rl.x... l

współczynniki bezpi~wa.

dla montatowego

naciwJśrub ~.x.l

współczynniki bezpieczeństwa

d1a ruchowego

naciągu śrub

1.3. Okrtślenia 1.3.1. Kołnierz zszyjq- k.olnien

składający

si'Y z:

a) byzy i szyjki, wykonany jako jednoczęściowa odkuwka lubodlew (rp;;. l), b) kryzy i szyjki, polą,c!OOych ze sobą spoiną (rys. 2 i 3),

c) layzy i szyjki, wykonany jako jednocz~iowa odkuwka i zlączona z elementem walcowym połączeniem gwintowym (rys. 4).

J.l.2. Kolnicez kryzowy • kolnica składający się z kryzy: a) luźnej, nasadzOllej na element walcowy {ry5. S l 6), b) Niej, ~j'"""'"""' woloowym ~gwintowym ('Y" 7), c} stałej, polą,~ej z elementem walcowym spoiną, (rys. 8).

1.3.3. Kołnierz żebrow~ny . kołnierz składający się z kryzy stalej przyspawanej do elementu walcowego oraz z teber wzmacniających (rys. 9). I.J..ł. Montażo\ll)' naci~g śrub- suma wszystkich osiowych sil rozciągających, powscala w śrubach przez dokręcenie nakrętek przy temperaturze otoczenia. i bez ciśnienia wewnętrznego.

1.3.5. Ruchowy nacią.g Srub - suma wszystkich osiowych sil rozciągających w srubach, po uzyskaniu naclltgu montażowego, w czasie eksploatacji przy ciśnieniu obliczeniowym i w ternpenturze obliczeniowej.

powstała

2. WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE 2.I. Ustalenia

l.l.l. Napr~żenia dopuszczalne dla poszczególnych elementów połączenia koł mcrzowo-srubowego {kryza, szyjka, Sruby) należy ustalać wg DT-UC-90/W00/00, przy czym:

temperatura obliczeniowa dla okreSlenia wartoSo:::i Jt~ i RiT )t w połącze niach nie zaiwlowanych może być skorygowana wg wykresów (rys. 10- 12), b) wspólczynnik.i bezpieczelistwa podaje tablica 2.

a)

szyjkowych, spawanych z materiałów o różnych wlasnoSciach dla ct.łego kołnierzajednakowe na~enia dopuszczalne, odpowiadające materialowi o wlasnoSciach niższych. W

kołnierzach

v..-yuzyma\ościowych, należy przyjąć

2.1.2. Szerokość uszczelki odnosi si~dokonstrukcji powierzchni uszczelniającej Uyć usuloru: wg tablicy 3.

i powinna

l. l .J. Materiał uszczelki powinien być dostosowany do maksymalnej temperatury jaką uszczelka może osiągnąć w ruchu.

2.l.4. Granica plastyczności materialu uszczelek metalowych nie powinna pne. kracuć granicy plastycmośd materialu kolnicny lub obrzeży z którymi uszczel· ki będą współpracować. 2.1.5.

Nakładki

i wykłAdziny antykorozyjne nie uwzgl~ia się w obliczeniach

Rys. 2

wytrzymałościowych.

1.1.6. Koostrukcja kołnierza żebrowanego powinna spełniać nast~pujące wyma· gania· a) żebra wzmacniające powinny być rozmieszczone symetrycznie między otworami pod śruby, a ilość żeber nie może być mniejsza od ilości otworów, b) grul;lość żeber wzmacniających powinna być mniejsza od grubości kryzy i spdniaC warunek:

g !

~~

s

2g

c) żebra wzmacniające powinny być nachylone do osi kołnierza pod kątem 45°, d) material żeber wzmacniających powinien posiadać własności wytrzymałościowe nie ni ts ze nit własności wytrzymałościowe kryzy lubelementu walcowego (szyjki). Tabłka l Wspól.~eynnilci.

Rod.J.aj 11\lletialu

'"

~Ptlł

.,

St~l w~glowa

i SIOp

IJ

1.65

SLil węr;low1 i SIOJIOWI:;;: ~ Sl.ll wo;lowa i

l

,,"

nie wytanone Mitdi i jej stopy ,l,lyminium i·

~·

1.3

EJn~fitcm płytkDW)'nl,

~

:l

~

IJrlfUem płytkowym.

e

~

,

ra~lu łNb

1.1

_.,.._

Żeliwo

uiNb

...

rucbcr.ve1o

określ~

i stopolWI t nie

ud~rooSci~

Sialiwo

..

montaiowcJO

bezpiecuilstwl

obeil~

w nonnic udllmoi.ei~

.
8fj

'•

""1 Shon(t paaikj 1S

3,47/U

DJ

'

Tablic.~~4.

R'xbaj us1.czdki

Ds •

Vl

•

6

~~~e~alowy

~

olawiu

...o B.S SS,O

4,\p

'-"'·

'"·-"'· ''·

,_".

'-"'·

"·

l wyżarwneco 1i1.1minlwn

62,0

z wyU.noaeJ mWW lub InO$~

91,5

1. łcbu

126.l

lip.,

153.0

,"..

113.0

l )p.

l.ab miękkiej 111\i

'"""""

lutali-4-6"0

(dNI u 111li nicrdzewnej lub kwasoodpomc:j

9J,.

77 ciąg

dwlszy

t~blicy

3.1. Obliczanie sil naciągu

....

Roduj uszczelki

... ... ''· '··-;·""'

MP•

)8,5

.......

Wn-:hON ubeiet:JO

"...

l .

lu• lu•

63,5

>)p.

20,5

...,,,_

·", 20,5

'

. """

' '

il

··-"

,

p.

...

2M

(2)

S•n·D,. Ua.·a,

5p" >Jp.

.'1.5

'

(3)

Du, Uu- wg tablicy 3

-

......... c,

"·'

uwl"

''·

Tabłka

2
11 Patrt. ror.po~dz.enie Ministra PrzcmY'łu z dna l9lflldnia 1988 r. w IPliYIIe wykonani• niektórych prupisów ust•wy o dozon:e techniCZDym (Dz. U. Nr 44, pot 3S l) z.micszczonc w n in. zbione j1ko poz. l.

93 l. Wytwarz:ający urządzenia techniczne jest oho'"' •
. Art. 10. qlosiC

właściwemu

:inionej dokumentacji technicznej.

, 2. Organ dozoru technicznego, wydając uprawnienia, ustala form~ ·. ~konywania dozoru technicznes.o oraz wskazuje wanmki techniczne

,lótoru technicznego, które powmny być stosowane do określonego

. ~dz"enia technicznego. ·. J. Jeżeli bezpieczetlstwo eksploatacji

urządzenia

technicznego uza-

\udnia zmianę fonny wykonywania dozoru techniczne~o, organ dozo.. ru technicznego może ustalić dla tego urządzema inną formę , wykonywania dozoru technicznego. ·• ł. Zmiany formy wykonywania dozoru technicznego, o której mowa .-w ust J, organ dozoru tploatowane tylko po wzrmaniu decyzji zezwalającej na jego eksploatację wydanej przeJ: wlasc1wy organ dowru technicznego. 2. Organ dozoru technicznego po przeprowadzeniu badail i kontroli, o których mowa w art. II, wydaje decyzj(: zezwalającą na eksplollłcję, w której ustala form~ dozoru technicznego, jaką będzie objęte

duil oraz

urządunie

Art. 13.

l. Decyzji zezwalającej na eksploatację nie wydaje się

dla uTLądzeit technicznych

znajdujących się w obrocte, jeżeli są oznaczone trwałym znakiem. 2. Oznaczeniu trwałym znakiem podlegaJą urządtenia techniczne dopuszczone do obrotu na ~lawie decyzj1 o dopuszczeniu do obrotu, wydanej przez właściwy organ dozoru techniczne~o. J. Organ dozoru technicznego może wydać decyzję, o której mowa w ust. 2, jeżeli urządzenie techniczne objęte dozorem technicznym uproszczonym jest produkowane seryjnie na podstawie tej samej dokumentacji i wedlug tej samej technologii oraz jest sprzedawane w stanie przygotowanym do eksploatacji. 4. ~inister Przemysłu określa zasady i tryb oznaczania t wałym znakiem , o którym mowa w ust. l i 2. Art. 14. l. Naprawiający urz'\dzenia techniczne objęte dozorem lechnicznym jest obowiązany pastadać uprawnienie zezwalajĄce na dokonywanie napraw urządzeń, wydane przez właściwy organ dozom technicznego. 2. Do uprawnienia, o którym mowa w ust. l, stosuje się odpowie· dniaprzepisy art. 8 ust. 2- 5. l Minister Prtemysłu, w drodze rozporządzenia 4 l, określa warunki oraz tryb wydawania uprawnień zezwalających na dokonywanie napraw urządzen technicznych. Art. 15. l. Dokonanie naprawy urządzenia technicznego obj~tego dozorem technicznym, z wyj14tkiem urządzeń technicznych, o ktorych mowa wart. 13, wymaga uprzedniego uzgodnienia z właściwym organem dozoru technicznego. 2. Wrazie naprawy urządzenia technicznego, o którym mowa w ust. l, stosuje się przepisy art. 12. Art. 16. l. Dokonanie przeróbki urządzenia technicznego wymaga uprzedniej zgody właściwego organu dorofu technicznego. 11 Płlfl za~dunie Ministr1 Przemysłu z dnił 22 1rudnia 1988 r. w sprawie tas~d

l trybu oznaczania uwalym znakiem (M.P. Nr 36, poz. 332) 41 P11n: prtyf'. 2.

ur~dzen

technicznych dopuszczonych do obroru

2. Do urządzenia technicznego poddanego przeróbce stosuje si(: przepisy art. 12. Art. 17. l. W razie nieprzestrzegania przez wytwarzającego lub eksploatującego urządzenie tecłmiczne przepisów ustawr, przel?isów lub warunków technicznych wydanych na jej podstawte, własciwy organ dozoru technicznego wydaje dycyzj(: o wstnymaniu eksploata· cji urządzenia technicznego lub wycoraniu takiego urządzenia z obrotu i wstrzymaniu jego wytwarzania . 2. Decyzję o wstrzymaniu eksploatacji urządzenia technicznego lub wycefantu urządzenia techniczne$o z obrotu wydaje właściwy organ dozoru technicmego, także w razte stwierdzenia zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego, mienia i środowiska. 3. Decyzj~ o wycofaniu urządzenia technicznego z obrotu z przyczyn określonych w usL 2, właściwy organ dozoru technicznego podaje do publicznej wiadomości w formie komunikatu w środkach masowego przekazu. 4. Ponowne dopuszczenie do eksploatacji i obrotu urządzeń, o których mowa w ust. l, następuje na zasadach określonych w art.

12 i 13. Eksploatujący urządzenie techniczne jest obowiązany zaorgan dozoru tecłmicznego o kaź dym niebezpiecznym uszkodzeniu lub nieszczęśliwym wypadku, związanym z eksploatacją tego urządzenia. Art. 19. 1. W post~powaniu przed organami dozoru technicznego stosuje się przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. 2. DecyzJe organów dozoru technicznego w sprawach określonych w art. 8 ust. 2 i 3 i art. 14 mogą być zaskarżane do sądu administra· cyjnego. 3. Przepisu art. 2 nie stosuje się do decyz}i wydawanych przez specjalistyczne organy dozoru technicznego podległe Ministrowi Obrony Narodowej. Art. 20. Minister Pl?jemysłu w zakresie dozoru technicznego, w drodze rozporządzenia , określa: t) zasady t tryb projektowania, wytwarzania materiałów i elementów przeznaczonych do budowy urządzen technicznych, wytwarzania urządzen technicznych oraz ich eksploatacji i napraw. 2) kwalifikacje, jakie powinny posiadać osob,Y projektujące, wytwarzające, obsługujące, konserwujące i naprawiaJące urządzenia techniczne.

Art. 18.

wiadomić niezwłocznie właściwy

Rozdział

3

ORGANY DOZORU TECHNICZNEGO

Art. 21. Organami dozoru technicznego są: l) Urząd Dozoru Technicznego,

2) inspektoraty dozoru technicznego, 3) specjalistyczne organy dozoru technicznego. Art. 22. l. Urząd Dozoru Technicznego jest centralnym organem

administracji paitstwowej w zakresie dozoru technicznego. 2. Urząd Dozoru Technicznego podlega Ministrowi Przemysłu. 3. Urzędem Dozoru Technicznego kieruje prezes Urzędu Dozoru Technicznego. 4. Prezes Rady Ministrów powołuje i odwołuje na wniosek Minislra Przemysłu prezesa Urzędu Dozoru Tecłmicznego. Art. 23. Do zakresu działania Urzędu Dozoru Technicznego należy:

l) nadzór i kontrola stosowania oraz przestrzegania przepisów o dozorze technicznym i norm, a także zasad z zakresu bezpieczeństwa techniki oraz nadzór nad organizowaniem i wykonywaniem dozoru technicznego. 2) koordynowanie działalności w zakresie dozoru technicznego spe· cjalistycznych organów dozoru technicznego, z wyjątkiem podJegłych Ministrowi Obrony Narodowe}. 3) inicjowanie działalności normalizacyjnej, współudział w opracowywaniu lub opracowywanie projektów norm, określających zasady i warunki bezptecznej' pracy urządzen technicznych. 4) prowadzenie ana izy przyczyn i skutków uszkodzeń ur~dzen te· cłuticznych oraz stała ocena stopnia zagrożenia stwarzanego przez te urządzenia,

5) inicjowanie przedsięwzięć oraz prac badawczych w zakresie bezpiecznej pracy urządzen technicznych oraz prowadzenie w tym zakresie badań diagnostycznych i ekspertyz, 6) inicjowanie działalnoSd mającej na celu podnoszenie zawodowych kwalifikacji projektantów, wytwórców oraz użytkowników w zakresie bezpiecznej pracy urządzen technicznych, 7) popularyzowanie zagadnien związanych z bezpiecmą pracą, urzą· dzeń technicznych oraz organizowanie doradztwa w tym zakresie, 8) współt-raca międzynarodowa w zakresie zagadnień dotyczących bezpieczneJ pracy urządzeń technicznych, Sl Patrt przyp. 2.

94 9) rozpatrywanie odwołań od decyzji inspektoratów dozoru techni-

cznego.

Art. 24. l. Organami podległymi Urz~dowi Dozoru Technicznego

są

inspektoraty dozoru technicznego.

2. Minister

Przemysłu w

porozumieniu z Ministrem - Szefem

Urzę

2) specjalistyczne organy dozoru technicznego, ich zakres działania oraz padporządkowanie. . . , 2. Organizację Urzędu Dozoru Technicznego oraz jednostki o_r~am· zacyjne !"emu podporządkowane określa statut nadany przez; Mmtstra Przemys u.

du Rady Ministrów, w drodze rozporzą,dzenia, na wniosek prezesa Urz.;du Dozoru Technicznego, tworzy 1 znosi inspektoraty dozoru

technicznego,

określając

ich terytorialny obszar

działania

oraz siedzi-

Rotdzial4

by.

3. lns~ktoratem kieruje kierownik mianowany przez prezesa Urzę du Dozoru Technicznego. Art. 25. l. Do zakresu działania inspektoratów dozoru technicznl"go

l) wykonywanie dozoru technicznego w zakresie

określonym w

art.

6, 2) wydawanie decyzji w sprawach wynikających z wykonywania dozoru technicznego, 3) kontrola przestrzegania przepisów w zakresie dozoru techniczne· go oraz norm i zasad z zakresu bezpiecznej pracy urządzeri na terenie dLiatania inspektoratu, 4) nadawanie uprawnieri zakładom do wytwarzania materiałów i ele· mentów do budowy urządzeń technicznych oraz do wytwarzania i na· praw urządzen technicznych, 5) sprawdzanie kwalifikacji osób wytwarzających materiały i ele· menty przeznaczone do budowy urządzeń technicznych, jak również wytwarz~jących, naprawiającycb, obsługująCych i konserwujących te un:ądzema,

6) upoważnianie pracowników j"ednostek gospodarki uspołecznionej do wykonywania czynności okreś onych w art 31 ust. l. 2. Inspektoraty dozoru technicznego wykonują również zadania okreSlane wart. 23 pkt. 5, 6 i 7. Art. 26. l. Urząd Dozoru Technicznego i ~ległe mu inspektora· ty dozoru technicznego wykonuj4 dozór techmczny nad urządzeniami technicznymi obj~tymi ustawą, z wyłączeniem urZĄdzeti technicznych podlegających dozorowi technicznemu specjalistycznych organów do· z:oru technicznego. 2. Prezes Urzędu Dozoru Technicznego określa warunki techniczne do:wru technicznego w zakresie projektowania, wytwarzania mate· riatow i elementów przeznaczonych do budowy urządzen technicz· nych, budowy tych urządzeń oraz ich eksploatacji i napraw, w szcze·

gólnośd dotyczące:

l) konstrukcji, 2) wykonania, 3) osprz~tu,

4) oznaczen, 5) materiałów i wyrobów przeznaczonych do budowy i na{'raw, 6) zakresu badan technicznych gotowych urządzen i matenalów, 7) rodzaju dokumentacji niezbędnej do objęcia dozorem i stwierdze·

nia

CZYNNOŚCI DOZORU TECHNICZNEGO

należy:

prawidłowości

wykonania.

8) obliczen wytrzymałościowych.

l. Specjalistyczne organy dozoru technicznego podlegają ministrom. 2. Rada Minhitrów tworzy specjalistyczne organy dozoru technicz· n~ go na wniosek właściwego mintstra, złożony w porozumieniu z Mi· nistrem Przemysłu. 3. Specjalistyczne orąany dozoru lechnicmego wykonują dozór te· dmict:ny nad urządLemami technicznr.mi o sz:c;:ególnej konstrukcji pr~;ewaczeniu lub sposobie eksploatacJi w zakresie okteslonym wart: b oraz nad innymi urządzeniami techmcznymi w toku ich eksploatacji i napraw,)eżeh znajdują się w obszarze właściwości tych organów. 4. Wlasciwi ministrowie w porozumieniu z Mimstrem Przemytu ustalają szczegółowy zakres dztalania oraz organizację specjalistycz· nych organów dozoru technicznego. Art. 28. l. Ministrowie spr~wujący nadzór nad specjalistycznymi organami dozoru technicznego wydają w porozumieniu z Ministrem Przemysłu przepisy, o których mowa wart. 20, dla urządzeń technicz. nych o szczególnej konstrukcji, sposobie eksploatacji lub przeznacze· mu, objętych dozorem technicznY.m tych organów. 2. Mmistrowie sprawujący na~zór nad specjalistycznymi organami doLOru technicznego ustalają dla urządzen technicznych, o których mowa w ust. l, warunki techniczne dozoru technicznego w zakresie określon:ym wart. 26 ust. 2. 3. Mimster Obronr Narodowej może poddać dozorowi techniczne· mu podległych speCJalistycmych organów dozoru technicznego urzą· dzenia techniczne inne niż określone w art.4 usl. 3 i 4, jeżeli urządzenia takie występują wyłącznie w jednostkach organizacyjnych resortu obrony narodoweJ lub w jednostkach wojskowych resortu , spraw wewn~lrznych. 4. Przepisy o których mowa w ust. l, wydawane przez Ministra Obro· ny Narodowej nie wymagają uzgodnienia z Ministrem Przemrsłu. Art. 29. 1. Rada Ministrów.-w drodze rozporządzenia 6 , okreSia: l) szczegółowy zakres działania Urzędu Dozoru Technicznego i in· spektoratów dozoru technicznego.

Art. 27.

właściwym

61 Pó11rz pczyp. l.

Art. 30. \. CzynnoSci z zakresu dozoru technicznego wykonują pracownicy organów dozoru technicznego na podstawie upoważnie.ma wydanego przez kierownika organu dozoru technicznego oraz legUy· macji służbowej. . . . 2. Rada Ministrów, w drodze rozporzqdzema 7l, okreśh szczegołowy tryb wykonyw~·da czynn?ści dozor.u techniczn~&?· . . 3. Ministrowie sprawujący nadz~u !lad spe_CJ~hstycznyrm organami dozoru technicznego, w porozum1enm z Mm1strem Przemysłu or~ zainteresowanymi mmistrami, określą tryb wykonywania czynnośCI przez pracowników podległych im s~cjaHstycznych organów dozom technicznego. , . . . 4. Minister Przemysłu w porozu~emu z ~~ntstrem Spraw .W.e· wnętrmych określi tryb wykonywania czynnoset przez pra?owmkow Urzędu Dozoru T echnicmego i inspektoratów dozoru techn1cznego w jednostkach organizacyjnych resortu spraw wewnętrznych. 8 l Art. 31. l. Organy dozoru techniczn~go ~agą upoważniać pra· cowników jednostek gospodarki uspołeczmoneJ do: 1) uzgadniania dokumentacji technicznej_, o któr~j· mowa wart. _7 •. :!) przeprowadzania kontroli wykonan~a okres onych l~atena!aw i elementów przeznaczonych do budowy l napraw urz
S

PRZEPISV KARNE L Kledopuszcza do eksploatacji urządzenie techniczne: l) btz otrzymania decyzji organu dozoru tecłmicznego o dopuszcze· Dio !&kiego urządzenia do eksploatacji lub obrotu, 2) wbrew decyzji organu dozoru technicznego o wstrzymaniu eks· ploltacji lub wycofaniu z obrotu urządzenia technicznego podlega karzeograniczenia wolności do lat 2lub karze grzywny. 2. Tej samej karze podlega ten, kto przerabia urządzenia techniczne kz zgody organu dozoru technicznego.

Arl36.

Na podstawie art. 4 usl. ), art. 29 usl. l i art 30 ust 2 ustawy z dnia 19 listopada 1987 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 36, poz. 202) zarządza si~. co nast~puje: Rozdział

I

RODZAJE URZĄDZEŃ TECHNICZNYCH PODLEGAJĄCVCH DOZOROWI TECHNICZNEMU

§ 1. Do.wrowi technicznemu podlegają nasl~pujące rodzaje urządzen technicznych: . 1) urządzenia ci.Snieniowe, w których są ~awarte ctec;ce lub gazy . pod ciśnieniem różnym od atmosferycznego, Jak; a) kotły parowe, przeznaczone do wytwarzania pary-~ cteczy el_lergetycznej z użyciem ciepła uzyskanego w drodze reakcJI egzotenmcznych lub z energii ełeklryczneJ, b) kotły ciecz_owe (w tym .rówr:'i~ż kotły wo?n~). prz~zn!lczon,e do podgrzewania cteczy bez zmtany Jej st~u skuptema, z uz>:~tem ctepła uzrskanego w drodze reakcji egzotenmcznych lubzenergu elektrycz-

ne~) zbiorniki ~tałe o iloczynie nadciśnienia i poj:mnc:ści wyższym 0,03 MPa /m przeznaczone do magazynow~ma Cleczy ~~~ _ga::ow albo do prowadzenia w nich procesu technologicznego pod C ISOlemem w:yi.szr.m od 0,07 MPa, w tym również stabilizatory pary oraz wynueruuki ciepła i wytwarzacze pary, tj. zbiorniki złożone z dwóch lub więcej przestrzeni oddzielonych ściankami, przeznaczone do wymiany ciepła mi~dzy przepływającymi czynnikami, d~ zbiorniki przenośne (transportowe) o pojemności powyżej 350 cm , przeznaczone do magazynowania cieczy lub gazów, zm.iemaj_ące miejsce między napełnianiem i opróżnianiem z wyłączeniem zbtorników do napojów gazowanych, e) wytwornice acetylenu stałe i _l?rzeno:Sne, przeznaczone do wytwarzania acetylenu w wyniku reakcji chemicznej mi~dzy wodą i węgli· karni wapnia, wraz ze zbiornikami służącymi do magazynowania, schładzania, osuszania i oczyszczania acetylenu oraz urządzeniami zabezpieczającymi, umieszczonymi na przewodach rozprowadzają cych albo bezpośrednio na wytwornicy, f) rurociąg• p01towe oraz ich armatura, łączące kocioł z turbiną w blokach energetycznych, 2) bezciSnieniowe zb10rniki oraz zbiorniki ciśnieniowe o ciśnieniu nie wyższym niż 0,07 MPa, przeznaczone do magazynowania mate· riałów niebezpiecznych o właściwaSciach trujących lub żrących oraz transportu tych materiałów, których przewaz Jest dopuszczony na podstawie przepisów szczególnych, 3) dżwigni20x2 mm i d,xs = e>20x2,6 mm, o podziałce t= 26 mm" Przekrój

wewnętrzny 2

rurek. m Liczba rurek

0,0846 0,0724

f wl fw2

n, szt. Wewnętrzna średnica płaszcza

Dw ,mm

Średnica koła ograni-

otwory d 1 , mm Przekrój przestrzeni 2 miedzvrurkowei fm,m czającego

0,1172 0,1002

rurek

wewnętrznych

o, 1725

0,2486 0,2127

0,3619 0,3097

0,5006 0,4283

0,6549 0,5604

769

1003

237

1801

2491

3259

600

( 700)

800

( 900)

1000

1200

1400

1600

580

680

780

880

980

1180

1380

1580

0,2016

0,2609

0,3209

0,3966

0,5649

0,7564

0,9863

L, m

F,

l

26,4

l ,5

39,7

2

52,9

(2,5)

66,1

3

79,3

4

106

(5)

132

6

!59

(7)

185

(8)

212

l) wymiary podane w nawiasach

0,2016

583

Zewnętrzna Długość

O, 1545 0,1322

421

0,1504

są

m: m,

374 472 56! 707 748 943 935 1179 1121 1415 1495 1886 1869 2358 2243 2829 2623 3301 2998 3772 niezalecane;

m, m,

F, 36,6 54,9 73,2 91,5 110 146 183 220 256 293

SIO 653 777 979 1035 1306 1294 1632 1553 1959 2071 2612 2589 3265 3106 3918 3632 4571 4151 5224

wartości

/w i

powierzchnia wymiany m, m, ,

F, 48,3 72,4 96,6 121 145 193 241 290 338 386 i m5

683 861 1024 1292 1366 1723 1707 2153 2048 2584 2731 3445 3414 4306 4097 5168 4791 6029 5475 6890

dotyczą

F,

94,5 126 !57 189 252 315 378 441 504

ciepła

F, ( m2 )

i masa

F,

m, m,

m, m,

1336 1685 1781 2247 2227 2808 2672 3370 3563 4493 4454 5617 5344 6740 6249 7864 7141 8987

rurek 020x2 mm;

~

cd. tablicy 4.3

117 !55 194 233 311 388 466 544 621 wartości

wiązki

1648 2078 2197 2771 2746 3464 3296 4156 4394 5542 5493 6927 6591 8313 7707 9698 8807 11084

f w2

i m2

-

rurek m ( kg )

F,

m, m,

m, m,

F,

F,

m, m,

N

w

226 283 339 453 565 679 792 904 dotyczą

3199 4034 3998 5043 4798 6051 6397 8068 7997 10086 9596 12103 11220 14120 12823 16137

391 469 626 782 939 1095 125!

5530 6975 6636 8370 8848 11160 11060 13950 13272 16740 15519 19524 17736 22319

rurek 020x2,6 mm

7235 512 ' 9125 8682 614 10950 11576 819 14600 14470 1023 18250 17364 1228 21900 20304 1433 25551 23204 1637 29201

cd. tablicy 4.3 c) wiązki rurek dzxs Przekrój

wewnętrzny

rurek, m2

=

025x2 mm i dzxs 0,0918 0,0816

}'.vi

jw2

Liczba rurek

n, szt. Wewnętrzna średnica płaszcza

Dw , mm

Średnica kola ograniczającego otwory d 1 ,mm Przekrój przestrzeni międzYrurkowej

O, 1313 0,1167

t=

32

0,2073 O, 1536

0,2248 0,1998

0,2788 0,2479

0,4035 0,3567

0,5635 0,5010

0,7298 0,6488

265

379

499

649

805

1165

1627

2107

600

( 700)

800

( 900)

1000

1200

1400

1600

580

680

780

880

980

1180

1380

1580

0,1987

0,2576

0,3174

0,3900

0,5588

0,7404

0,9759

0,1526

fm,m 2

025x2,6 mm, o podziałce

=

mm 1)

Zewnętrzna powierzchnia wymiany ciepła Długość

rurek

wewnętrznych

L, m

F,

l

20,8

l ,5

31,2

2

41,6

(2,5)

52,0

3

62,4

4

83,2

(5)

104

6

125

(7)

146

(8)

166


m, m, 299 382 449 572 599 763 749 954 899 1145 1198 1526 1497 1908 1797 2290 2096 2671 2396 3053

Fz 29,8 44,.6 59,5

74,4 89,3

119 149 179

l

208 238

m, m, 428 546 642 819 857 1092 1071 1364 1285 1637 1713 2183 2141 2729 2570 3275 2998 3829 3426 4366

sąniezalecane; wartości

!wt

m, m,

Fz 39,2 58,8 78,3 97,9 118 157 196 235 274 313 i m1

564 719 846 1078 1128 1437 1410 1796 1692 2156 2255 2874 2819 3593 3383 4311 3947 5030 4511 5748

Fz

76,4 102 127 153

204 255 306 357 408

F, ( m2 ) i masa wiązki rurek m (kg)

mi m,

1100 1402 1467 1769 1833 2336 2200 2804 2933 3738 3667 4673 4400 5607 5134 6542 5867 7476

m, m,

F,

94,8 126 !58 190 253 316 379 442 506

1364 1739 1819 2318 2274 2898 2729 3478 3639 4637 4548 5796 5458 6955 6368 8114 7277

9274

dotycząrurek025x2mm; wartości fw2

i m2

fz

m1

m,

m,

Fz

m,

m, m,

Fz

N

.;.

183 229 274 366 457 649 640 732

2633 3355 3291 4194 3949 5033 5266 6710 6582 8388 7899 10066 9215 11743 10532 13421

319 383 511 639 766 894 1022

4596 5857 5516 7029 7354 9372 9193 11714 11031 14057 12870 16400 14708 18743

5952 7585 7143 9102 9524 12136 11905 15170 14285 18204 16666 21239 19047 24273

413 497 662 827 992

1158 1323

dotycząrurek025x2,6mm '

--

~

'

d) wiązki rurek d,xs = 038x2,9 mm i dzxs = 038x3,6 mm, o podziałce t= 48 mm'> wewnętrzny

Przekrój rurek, m

2

f wl {w2

0,0985 0,0901

Liczba rurek n ,.szt. Wewnętrzna średnica płaszcza

Dw ,mm Średnica koła ograniczającego otwory d 1 , mm Przekrój przestrzeni międzyrurkowej fm , m2

0,1337 0,1214

O, 1717 O, 1571

rurek

wewnętrznych

0.2841 0,2599

0,4159 0,3805

0,5722 0,5235

0,7578 0,6933

283

349

511

703

931

121

163

600

( 700)

880

( 900)

1000

1200

1400

1600

580

680

780

880

980

1180

1380

1580

0,1999

0,2632

0,3151

0,3894

0,5512

0,7417

0,9543

0,1454

211

Zewnętrzna Długość

0,2107

0.2303

L, m

F,

1

14,4

1,5

21,7

2

28,9

(2,5)

36,1

3

43,3

4

57,8

(5)

72,2

6

86,6

(7)

!Ol

(8)

116

m, m, 306 373 459 559 612 745 765 932 918 1118 1225 1491 1531 1863 1837 2236 2143 2609 2449 2981

1) wymiary podane w nawiasach są niezalecane;

F, 19,4 29,2 38,9 48,6 58,3 77,8 97,2 117 136 !56

m, m, 412 502 619 753 825 1004 1031 1255 1237 1506 1650 2008 2062 2510 2474 3012 2987 3514 3299 4016

wartości

powierzchnia wymiany ciepła Fz m, m, F, F, m, m, 534 25,2 650 801 1074 37,8 50,7 975 1307 1432 1068 50,4 67,5 1300 1743 1335 1790 62,9 84,4 !625 2129 1601 2148 75,5 !Ol !950 2615 2135 2864 !Ol 135 2600 3487 2669 3580 126 169 3249 4358 4296 3203 !51 203 5230 3899 5012 3737 176 236 4549 6101 4271 5728 201 270 5199 6973

f w\ i m,

dotyczą

rurek o38x2,9 mm;

(

m2 ) i masa wiązki rurek m ( kg ) m, m, F, F, F, m, m,

62,5 83,3

104 125 167 208 250 291

,, 3" wartości

1324 1612 1766 2150 2207 2687 2649 3225 3532

4300 4415 5375 5298 6450 6!81 7524 7064 8599 f w2 i m2

m, m,

Fz

m, m,

N

VI

!22 152 !83 244 305 366 427 488

2586 3148 3232 3935

3878 4722 5171 6296 6464 7869 7757 9443 9050 11017 10343 12591

dotyczą

210 252 336

419 503 567 671

4446 5413 5336 6496 7114 8661 8893 10826 10672 12991 12450 15157 14229 17322

rurek o38x3,6 mm

278 333

444 555 667 778 889

5889 7169 7066 8602 9422 11470 11777 14337 14133

17205 16488 20072 18843 22940

cd. tablicy 4.3 e) wiązki rurek dzxs Przekrój wewnętrzny 2 rurek, m Liczba rurek

=

057x2,9 mm i dzxs 0,1132 0,1071

{w l fw2

n , szt. Wewnętrzna średnica

płaszcza

Dw ,mm

Srednica koła ograniotwory d, , mm Przekrój przestrzeni międzyrurkowej f m, m2 czającego

057x3,6 mm, o podziałce

=

0,1502 0,1421

O, 1873 0,1772

t=

70 mm

11

0,2490 0,2356

0,3354 0,3173

0,4959 0,4692

0,6441 0,6094

0,8910 0,8430

55

73

91

121

163

241

313

,, 4"

600

( 700)

880

( 900)

1000

1200

1400

1600

580

680

780

880

980

1180

1380

1580

O, 1985

0,2703

0,3272

0,3693

0,5157

0,7403

0,9052

0,1423

Zewnętrzna powierzchnia wymiany ciepła F, ( m2 ) i masa wiązki rurek m ( kg ) Długość

rurek

wewnętrznych

L, m

Fz

l

9,8

1,5

14,8

2

19,7

(2,5)

24,6

3

29,5

4

39,4

(5)

49,2

6

59, l

(7)

68,9

(8)

78,7


m, m,

215 263 322 394 429 526 536 657 644 789 858 1052 1073 1315 1287 1577 1502 1840 1716 2103

m, m,

Fz 13,1 19,6 26,1 32,7 39,2 52,3 65,3

78,4 91,5 105

285 349 427 523 569 698 712 872 854 1047 1139 1396 1424 1745 1709 2094 1993 2443 2278 2792

sąniezalecane; wartości

m, m,

Fz 16,3 24,4 32,6 40,7 48,9 65,1 81,4 97,7 114 130

] ..",., i m1

Fz

355 435 532 652 710 870 967 1087 1055 1305 1420 1740 1775 2175 2129 2610 2484 3045 2939 3480

dotyczą

32,5 43,3

54, l 65,0 86.6 108 130 152 173

mi m,

709 868 944 1157 1180 1446 1416 1735 1889 2314 2360 2892 2831 3470 3303

4049 3775 4627

rurek 057x2,9 mm;

Fz

43,8 58,3 72,9 87,5 117 146 175 204 2"

"

m, m,

954 1169 1271 1558 1589 1948 1907 2337 2343 3117 3179 3896 3814 4675 4450 5454 5086 6233

wartości fw2

m, m,

Fz

i

Fz

m, m,

Fz

m, m,

N

o-,

86,3 108 129 173 216 259 302 345

1880 2304 2350 2880 2820 3456 3750 4608 4700 5760 5639 6912 6579 8064 7519 9216

m2 dotyczą

140 168 224 280 336

392 448

3052 3740 3662 4488 4883 5985 6104 7481 7324 8977 8545 10473 9766 11969

rurek 057x3,6 mm

194 232 310 387 465 542 620

4222 5174 5086 6209 6755 8279 8444 10349 10132 12419 11821 14489 13510 16558

127

Tablica 4.4 Dwudrogowe wiązki rur stalowych w wymiennikach ciepła płaszczowo-rurkowych ze stałymi ścianami sitowymi, Dz= (159+508) mm*)

V)

" N

"'"

rza,d D i rza,d Trzeci· rza.d

Punkt zacze en/a promienm giP;cia ror ctrugteg ~d!J u ror

*)wg BN/2251-17

al

a2

Rura, dz

35

mm 15

20

45

20

25

cd. tablicy 4.6

a) wiązki U-rurek d,xs = 020x2 mm i d,xs = 020x2,6 mm, o podziałce t= 26 mm l) Przekrój

wewnętrzny

rurek m2

fwl

[w2

0,0396 0,0339

0,0738 0,0631

0,1200 0,1027

0,1759 0,1505

0,2445 0,2092

197

367

597

875

1216

600

800

1000

1200

1400

580

780

980

I 180

1380

0,4103

0,5812

0,7753

Liczba U-rurek n szt. Wewnętrzna średnica płaszcza

Dw mm Średnica koła ograniczającego otwory d 1 mm Przekrój przestrzeni międzyrurkowej /m m'

O, 1590

0,2721

Zewnętrzna powierzchnia wymiany ciepła

Długość

odcinków prostych rurek wewnętrznych

L,m

Fz

1,5

42,0

2

54,4

(2,5)

66,8

3

79,2

4

104

(5)

129

6

!53

m,

m, 595 749 771 970 946 I 19 I I 122 1412 1·1/J 1854 1827 2299 2167 2727

F, 81,3 104 127 151 197 243 289

m,

m,

1152 1449 1473 1854 1799 2264 2139 2692 .!./')0

3512 3442 4332 4094 5152

Fz 137 175 212 250 325 400 475

m,

m, 1941 2442 2479 3119 3003 3779 3541 4456 •100·1

5793 5666 7130 6728 8467

Fz

264 319 374 483 593 703

F, ( m2 )

m, mz

3740 4706 4519 5686 5298 6667 tJł).J2

8610 8400 10570 9958 12531

Fz

i masa wiązki U-rurek m (kg) m, mz

Fz

m, mz

F,

m,

m,

Fz

m,

m,

w

00

453 529 682 835 987

6417 8075 7493 9430 YtJOU

12157 I 1828 14884 13981 17594

I) wymiary podane w nawiasach sąnieza1ecane; wartości /wi i m1 dotycząrurek 020x2 mm; wartości /w2 i m2 dotycząrurek 020x2,6 mm; wartość nominalna F, jest obliczona z zewnętrznej średnicy dz rurki i całkowitej długości U-rurek (bez uwzględnienia grubości ściany sitowej)

- ~-~·---~~cd. tablicy 4.6

b) wiązki U-rurek dzxs = 025x2 mm i dzxs = 025x2,6 mm, o podziałce t= 32 mm l 0,0419 0,0814 Przekrój wewnętrzny Jwl o, 1333 0,1943 0,2733 0,0373 0,0724 jw2 0,1185 rurek, m2 O, 1727 0,2429 1

Liczba U-rurek n szt. Wewnętrzna średnica

płaszcza

Dw mm Średnica koła ograniczającego otwory d1 mm Przekrój przestrzeni miedZY111I'kowei !m m'

121

235

385

561

789

600

800

1000

1200

1400

580

780

980

1180

1380

0,2719

0,4074

0,5802

0,7648

0,1640

Zewnętrzna powierzchnia wymiany ciepła Fz (m') i masa wiązki U-rurek m ( kg)

Długość

odcinków prostych rurek

wewnętrznych

L,m

Fz

1,5

32,2

2

41,7

(2,5)

51,2

3

60,7

4

79,7

(5)

98,7

6

118

mi m,

463 590 600 765 737 939 873 1113 1147 1461 1420 1810 1698 2163

Fz

65,1 83,5 102 121 157 194 231

mi m,

937 1194 1201 1531 1468 1870 1741 2218 2259 2879 2791 3557 3324 4235

Fz III

141 171 201 262 322 383

mi m,·

1597 2035 2029 2585 2460 3135 2692 3685 3770 4804 4633 5904 5510 7022

Fz

211 255 299 387 476 564

mi m,

3036 3869 3669 4675 4302 5482 5568 7096 6849 8727 8115 10341

Fz

368 429 553 677 801

mi m,

Fz

mi m,

Fz

mi m,

5295 6747 6172 7866 7956 10139 9740 12413 11524 14686

l) wymiary podane w nawiasach sąniezalecane; wartości !w l i m1 dotycząrurek 025x2 mm; wartości !w2 i m2 dotycząrurek 025x2,6 mm; wartość nominalna Fz jest obliczona z zewnętrznej średnicy dz rurki i całkowitej długości U-rurek (bez uwzględnienia grubości ściany sitowej)

Fz

mi m,

·--------

140

Tablica 4.7 Trzydrogowe wiązki rur stalowych w wymiennikach ciepła płaszczowo-rurkowych ze stałymi ścianami sitowymi, Dw= (600-d600) mm 'l

ł

~

EL .... 11 l

t-

~

H Y-1

ll'll r,

---i -ł

trlli

LI

Ul

L

X

l. f/'

·--·

J-

0

/

l\J

l~

lx'

powierzchnia wymiany

ciepła:

przy:

*)wg BN/2251-16

!J,

\ ~~

Średnia powierzchnia wymiany ciepła:

wewnętrzna

~

~v'~

::v

d1

~

,y

a

b

Rura, dz x s mm

0,900

0,800

I 6 X l ,6

0,875

0,750

J6

X

2,0

0,900

0,800

20

X

2,0

0,870

0,740

20

X

2,6

0,920

0,840

25

X

2,0

0,896

0,792

25

X

2,6

~.

a) wiązki rurek dzxS = 0l6x 1,6 mm i dzxs = 016x2 mm, o podziałce Przekrój wewnętrzny fwl 0,0261 0,0372 0,0486 0,0229 0,0327 0,0427 rurek m2 /w2 Liczba rurek jednej 203 289 378 drogi n szt. Sumaryczna liczba 609 867 1134 rurek 3n szt. Wewnętrzna średnica

Diaszeza Dw mm Srednica kola ograniczai ącego otwory d • mm Przekrój przestrzeni miedzyrurkowej /m m2

t= 21 mm'>

0,0630 0,0554

0,0792 0,0696

0,1156 0,1016

0,1600 o, 1406

0,2098 O, 1834

490

616

899

1244

1631

1470

1848

2697

3732

4893

600

( 700)

800

( 900)

1000

1200

1400

1600

580

680

780

880

980

1180

1380

1580

0,1602

0,2104

0,2745

0,3404

0,4136

0,5884

0,7886

1,0263

Zewnętrzna powierzchnia,wymiany ciepła Fz ( m2 ) i masa wiązki rurek m (kg) Długość rurek wewnętrznych

L, m

Fz

l

30,6

1,5

45,9

2

61,2

(2,5)

76,5

3

91,8

4

122

(5)

!53

6

184

(7)

214

mi m, 347 421 520 632 693 843 866 1054 1040 1264 1386 1686 1733 2107 2079 2529 2426 2950

J) wymiary podane w nawiasach są nieza1ecane;

Fz 43,6 65,4 87,2 109 131 174 218 261 305

m\ m, 493 600 796 900 987 1200 1233 1500 1480 1800 1793 2400 2467 3000 2960 3600 3453 4200

wartości fwl

Fz 57,0 85,5 114 143 171 228 285 342 389 i m1

m• m, 645 785 968 1177 1290 1569 1613 1962 1936 2354 2581 3139 3226 3924 3871 4708 4517 5393

dotyczą rurek

Fz 73,9 III

148 185 222 296 369 443 517

mi mz 836 1017 1255 1526 1673 2034 2091 2543 2509 3052 3346 4069 4182 5086 5019 6103 5855 7121

016xJ,6 mm;

Fz

m• m,

Fz

m• m,

Fz

mi m,

Fz

mi m,

--1:>

139 186 232 279 372 464 557 650 wartości

1577 1918 2103 2558 2629 3197 3155 3836 4206 5115 5258 6394 6309 7673 7361 8952 fw2 i m2

271 339 407 542 678 813 948 dotyczą

3069 3733 3836 4666 4604 5600 6138 7465 7673 9332 9208 11198 10742 13044

469 563 750 938 1126 1312

rurek 016x2 mm

5309 6456 6371 7748 8494 10330 10618 12913 12741 15495 14865 18078

615 738 984 1230 1476 1721

6960 8465 8332 10158 11136 13534 13921 16930 16705 20316 19489 23702

cd. tablicy 4. 7

b) wiązki rurek d2 xs = 020x2 mm i d2 xs = 020x2,6 mm, o podziałce t= 26 mm 1) Przekrój wewnętrzny fwl rurek m' /w2 Liczba rurek jednej drogi n szt. Sumaryczna liczba rurek 3n szt.

0,0261 0,0224

0,0366 0,0313

0,0486 0,0416

0,0639 0,0547

0,0792 0,0677

130

182

242

318

394

390

546

726

954

600

( 700)

800

580

680

780

O, 1601

0,2132

0,2744

Wewnętrzna średnica

D mm Srednica koła ograniczającego otwory d 1 mm Przekrój przestrzeni międzyrurkowej fm m'

płaszcza

Długość

rurek

wewnętrznych

L, m

F,

l

24,5

1,5

36,8

2

49,0

(2,5)

61,3

3

73,5

4

98,0

(5)

123

6

147

(7)

171

m, m, 347 437 521 655 694 874 868 1092 1041 1310 1388 1747 1736 2184 2083 2621 2429 3058

O, 1162 0,0994

0,1616 0,1382

0,2122 0,1816

578

804

1056

1182

1734

2412

3168

( 900)

1000

1200

1400

1600

880

980

1180

1380

1580

0,3363

0,4139

0,5859

0,7812

1,0148

- Zewnętrzna powierzchnia wymiany ciepła F, ( m2 ) i masa wiązki rurek m, m, m, m, F, F, F, F, F, m, m, m, m, 486 646 849 34,3 45,6 59,9 813 1068 612 969 1274 1578 729 89,9 51,5 68,4 111 1220 1603 1986 917 1292 1698 2104 972 120 149 218 68,6 91,2 2137 2648 1626 1213 1615 2123 2630 1215 150 186 272 85,6 114 2033 2671 3310 1529 2547 1938 3156 1458 180 223 327 103 137 2439 3205 3972 1635 4208 1944 2585 3396 240 436 297 137 182 3252 4274 5295 2445 3231 4245 5260 2430 300 371 545 172 4066 5342 6619 3058 228 3877 5094 6312 2916 654 360 446 206 274 4879 6411 7973 3669 7364 4523 5943 3402 762 419 520 240 319 7479 9267 5692 4281

I) wymiary podane w nawiasach sąniezalecane; wartości fwl i m1 dotycząrurek 020x2 mm; wartości

m (kg) m, F, m,

m, m,

F,

m, m,

-""' IV

3087 3884 3858 4855 4630 5826 6173 7768 7716 9710 9260 11652 10803 13595

379 455 606 758 909 1060

!w2 i m2 dotycząrurek 020x2,6

mm

5367 6754 6440 8104 8587 10806 10733 13527 12880 16209 15027 18910

498 597 796 995 1194 1393

7049 8870 8459 10644 11278 14193 14098 17741 16917 21289 19737 24837

..

'

c)

wiązki

025x2 mm i d 2 xs = 025x2,6 mm, o podziałce t= 32 mm 1) 0,0277 f wl 0,0402 0,0537 0,0703 0,0246 0,0357 jw2 0,0477 0,0625

rurek d 2 xs

o, 1804 0,1603

•

0,2347 0,2087

155

203

254

369

521

678

240

348

465

609

762

1107

1563

2034

600

( 700)

800

( 900)

1000

1200

1400

1600

580

680

780

880

980

1180

1380

1580

0,1649

0,2139

0,2743

0,3371

0,4111

0,5873

0,7718

1,0117

Zewnętrzna powierzchnia wymiany ciepła Fz

rurek

o, 1277 0,1136

116

Wewnętrzna średnica

Dw mm Średnica kola ograniczającego otwory d mm Przekrój przestrzeni · międzyrurkowej fm m2

0,0879 0,0782

80

płaszcza

wewnętrznych

>

=

Przekrój wewnętrzny rurek, m2 Liczba rurekjednej drogi n szt. Sumaryczna liczba rurek 3n szt.

Długość

~~·-

L, m

Fz

l

18,8

1,5

28,2

2

37,7

(2,5)

47,1

3

56,5

4

75,4

(S)

94,2

6

113

(7)

132

m, m, 271 346 407 518 542 691 678 864 814 1037 1085 1383 1356 1728 1627 2074 1998 2419

l) wymiary podane w nawiasach sąniezalecane;

Fz 27,3 41 54,6 68,3 82 109 137 164 191

m, m, 393 501 590 752 786 1002 983 1253 1180 1503 1573 2004 1966 2506 2359 3007 2753 3508

wartości fwl

Fz 36,5 54,8 73 91,3 110 146 183 219 256 i m1

mt m, 525 670 788 1004 1051 1339 1314 1674 1576 2009 2102 2678 2627 3348 3153 4018 3678 4687

dotyczą rurek

Fz 47,8 71,7 95,6 120 143 191 239 287 335

mt m, 688 877 1032 1315 1376 1754 1720 2192 2065 2631 2753 3508 3441 4385 4129 5262 4817 6139

02Sx2 mm;

(

~~---·~-~'"""""""'

cd. tablicy 4.7

m2 ) i masa wiązki rurek m (kg) mt mt Fz Fz Fz m, m,

89,7 120

ISO 179 239 299 359 419

wartości fw2

1292 1646 1722 2195 2153 2743 2583 3292 3444 4389 4305 5486 5166 6584 6027 7681 i m2

174 217 261 348 434 521 608

2502 3188 3127 3985 3753 4782 5004 6376 6255 7970 7505 9564 8756 11159

dotycząrurek

307 368 491 613 736 859

025x2,6 mm

mt m,

4416 5627 5299 6752 7065 9003 8831 11254 10597 13504 12363 15755

Fz

399 479 639 798 958 1118

mt m,

5746 7322 6895 8787 9194 11716 11492 14645 13791 17574 16089 20503

144

Tablica 4.8 Czterodrogowe wiązki rur stalowych w wymiennikach ciepła płaszczowo-rurkowych ze stałymi ścianami sitowymi, Dw= (600c-1600) mm'l

liczba rurek

n1 =n4 nz= n3


wewnętrzna


ciepła:

przy:

*)wg BN/225I-I2

Rura, dz x s mm

a

b

0,900

0,800

I6

X

I ,6

0,875

0,750

I6

X

2,0

0,900

0,800

20

X

2,0

0,870

0,740

20

X

2,6

0,920

0,840

25

X

2,0

0,896

0,792

25

X

2,6

a) wiązki rurek d 2 xs = 0l6xl,6 mm i d 2 xs = 0l6x2 mm, o podziałce 0,0170 Przekrój 016xJ,6; /wl 0,0253 0,0337 wewnętrzny 0,0199 0,0276 0,0363 jw2 0,0149 016x2; /w! 0,0223 rurekjednej 0,0296 0,0175 0,0243 0,0319 drogi m2 /w2 132 262 197 Liczba rurek 01 (n4) jednej drogi, szt. !55 215 282 02 (nJ) 824' Sumaryczna liczba rurek, szt. 574 1088 Wewnętrzna średnica

l płaszcza Dw l Srednica koła ograni-

mm

czaiace~o

otwory d, mm Przekrój przestrzeni międzvrurkowei

fm

m'

Odległość przegród bocznych od osi x mm

cd. tablicy 4.8

21 mm'l 0,0448 0,0574 0,0463 0,0575 0,0393 0,0504 0,0407 0,0505 348 446 360 447 1416 1786

t=

0,0857 0,0831 0,0753 0,0730 646 2624

O, 1205 O, 1138 o, l 059 O, 1000 937 885 3644

0,1505 o, 1579 0,1323 0,1388 1170 1228 4796

666

600

( 700)

800

( 900)

1000

1200

1400

1600

580

680

780

880

980

1180

1380

1580

0,1672

0,2191

0,2838

0,3513

0,4261

0,6031

0,8063

1,0458

127

146

164

182

200

236

273

327

Zewnętrzna powierzchnia wymiany ciepła Fz ( m 2 ) i masa wiązki rurek m (kg) Długość

rurek

wewnętrznych

L,m

Fz

l

28,9

1,5

43,3

2

57,7

(2,5)

72,1

3

86,6

4

115

(5)

144

6

173

m, m,

327 397 490 596 653 794 817 993 980 1192 1306 1589 1633 1986 1960 2383

Fz

41,4 62,1 82,8 104 124 166 207 249

m, m,

469 570 703 855 938 !140 1172 !426 1407 1711 !875 2281 2344 2851 2813 3421

Fz

54,7 82,0 109 137 164 219 273 328

m, m,

619 753 929 1129 1238 1506 1548 1882 1857 2259 2476 3012 3095 3764 3714 4517

Fz

71,2 107 142 178 214 285 356 427

m, mz

806 980 1209 1470 1611 1960 2014 2450 2417 2940 3223 3919 4029 4899 4834 5879

Fz

135 180 224 269 359 449 539

m, m,

1524 1854 2032 2472 2541 3090 3049 3708 4065 4944 5081 6180 6097 7415

F,

264 330 396 528 659 791

m, m,

2986 3632 3733 4540 4479 5447 5972 7263 7465 9079 8958 10895

Fz

458 549 733 916 1099

m, m,

5184 6304 6220 7565 8293 10087 10367 12608 12441 15130

Fz

603 723 964 1205 1446

m, m,

6822 8297 8187 9956 10916 !3275 13645 16594 !6374 !9913

l) wymiary podane w nawiasach sąniezalecane; wartości /w!, fw2 dotyczą odpowiednio rurek D! (04) i n2 (n3), m1 dotyczy rurek 016xl,6 mm, m1· rurek 016x2 mm

cd. tablicy 4.8

b) wiązki rurek d2 xs = 020x2 mm i d2 xs = 020x2,6 mm, o podziałce t= 26 mm 1) 0!6xl,6; /w l

Przekrój

fwz

wewnętrzny

l

0,0169

0,0249

0,0344

0,0452

0,0575

0,0870

0,1222

o, 1523

f-~ 0,,0~ 165_-t---::'0),,~02!:=;:-'27_-ł--:0~1,,0=:291~7:---+-~0~1,,0=394;--t---? 01,,~0481:::-1-t--? 00,~0696:::---t-~O;'-'i,,0~968'--ł--..::OD,.:; • l3~J5.!.-1-ł /w2 0,0144 0,0213 0,0294 0,0387 0,0492 0,0745· 0,1045 0,1303

/w l

0!6x2;

rurek jednej drogi, m'

l--7!'i; 0,,0 1;7,:';93_t---;O:s;1,,0~265_+-_0;;-':1''0~348;-----f----;0:s;'·,0~460_t---;O;-s,056;:;-3-t-~~·OJI8;:;1:14;;----t----;:0'-;-''l:;;; 113~ 1-j-____:0~,,l~ 5il8~0---j

Liczba rurek _.:.:Jn111""""" (114)'--ł----::-:96_--t---.:..:.::.132_+-_'--117.:;_3_!----=2-=-:-29_+--2:-:=-:-80_+---:-::-:405_-+-_..-=:5.:..:--63_+--__.,:7.:..::._86--1 jednej_ drogi, szt. n2 (n3) 84 124 171 225 286 433 608 758 .liczba rurek, szt.

l p'·

D, ,mm

czające~:oła ograni·d,

mm

/m .m' ladosi

x,mm

360

512

688

908

1132

1675

2342

3088

600

( 700 )

800

( 900 )

1000

1200

1400

1600

530

680

780

880

980

1180

1380

1580

0,1696

0,2239

0,2864

0,3507

0,4296

0,6041

0,8032

1,0405

113

135

158

203

248

293

315

180 ·ciepła F, ( m

2

Długość

rurek -L

)

i masa wiązki rurek m ( k!.)

F,

F,

22,6

32,2

43,2

57,1

1,5

33,9

48,3

54,8

85,7

2

45,2

64,4

86,4

1225 1541

114

1616 2034

142

2015 2536

(2,5)

56,5

3

67,8

130

1837 2312

171

2424 3051

213

3022 3804

343

:~~;

427

~~~;

L,m

641 806

80,5

F, 808 1017 107

1139 1434

961 1210

4

161

(5) 6

136

1) wymiary podane w nawiasach

są

1922 2419

2278 2867

216

, n>rek n 1 (n.) i nz (m). m,

630

1 ii~3 8

882

:;;~~

1164

• n>rek 020•2 mm, m 2 - n>rek, ,.,n.2 6

;~~;~

cd. Tablicy 4.8

c) wiązki rurek d,xs = 025x2 mm i d,xs = 025x2,6 mm, o podziałce t= 32 mm'l Przekrój wewnętrzny

rurek jednej drogi m2

016xl,6; fwt /w2 016x2; /w! /w2

Liczba rurek jednej drogi, szt.

n1 (04) nz (n3) Sumaryczna liczba rurek, szt. Wewnętrzna średnica

lpłaszcza Dw lSrednica koła ograni-

mm

otwory d · mm Przekrój przestrzeni międzyrurkowej /m m 2 Odległość przegród bocznych od osi x mm

czającego

0,020 l 0,0177 0,0!78 0,0157 58 51

0,0280 0,0277 0,0249 0,0246 81

0,0357 0,0395 0,0317 0,0351 103

0,0457 0,0537 0,0406 0,0477 132

80

114

155

0,0647 0,0599 0,0575 0,0532 187 173

218

322

434

574

720

1064

1506

1972

600

( 700)

800

( 900)

1000

1200

1400

1600

580

680

780

880

980

1180

1380

1580

0,1756

0,2267

0,2895

0,3542

0,4318

0,6084

0,7997

1,0421

111

139

166

194

249

277

333

194

Zewnętrzna powierzchnia wymiany ciepła Długość

rurek

wewnętrznych

L,m

F,

l

17, l

1,5

25,7

2

34,2

(2,5)

42,8

3

51,4

4

68,5

(5)

85,6

6

!03

m, m, 246 314 370 471 493 628 616 755 739 942 985 1256 1232 1570 1678 1884

F, 25,3 37,9 S0,6 63,2 7S,9 101 126 152

m,

m, 364 464 546 696 728 927 910 1159 1092 1391 1455 1855 1819 2318 2183 2782

F, 34,1

s1,1 68,2 85,2 102 136 171 205

m,

m, 490 625 736 937 981 1250 1226 1562 1471 1875 1962 2500 2452 3125 2943 3750

F, 45,7 67,5 90,2 113 135 180 225 270

F, ( m2 )

m,m, 649 827 973 1240 1297 1650 1622 2066 1946 2480 2594 3306 3243 4133 3892 4959

F,

84,8 113 141 170 226 283 339

0,0879 0,0962 0,0782 0,0856 254

O, 1326 0,1281 0,1179 0,1139 383

278

370

515

i masa wiązki rurek m,

m, 1220 1555 1627 2074 2034 2592 2441 3110 3254 4147 4068 5184 4882 6221

F,

167 209 251 334 418 SOl

m (kg) m,

m,

2405 3064 3006 3830 3607 4596 4809 6129 6012 7661 7214 9193

F,

296 355 473 591 710

O, 1631 0,1783 o, 1450 O, 1585 471

m,

m,

4254 5422 5105 6506 6807 867S 8509 10843 10211 13012

F,

387 465 620 774 929

m,

m,

5571 7099 6685 8519 8913 113S9 11142 14198 13370 17038

l) wymiary podane w nawiasach sąniezalecane; wartości fwl, fw2 dotyczą odpowiednio rurek n1 (n4) i n2 (n3) m1 dotyczy rurek 02Sx2 mm, m2- rurek 02Sx2,6 mm

148

Tablica 4.9 Sześciodrogowe wiązki

rur stalowych w wymiennikach ciepła płaszczowo-rurkowych ze stałymi ścianami sitowymi, Dw= (600-d600) mm')

~

60° li

rr:;

-t-fe~~-

r-:-:e-

l

"t1

J.

li 'i

o

o

n

(o

!11

l. 11 J-1

--- A~ ---

.

1/1

"

~ :r~.

rt-...

l[::li

u

'\

~

;;,

·X ~'A.

~

ł

d1

L


wewnętrzna


ciepła:

przy:

*)wg BN/2251-13

Rura, dz mm

x

a

b

0,900

0,800

16

X

l ,6

0,875

0,750

16

X

2,0

0,900

0,800

20

X

2,0

0,870

0,740

20

X

2,6

0,920

0,840

25

X

2,0

0,896

0,792

25

X

2,6

s

«&o

'

a) wiązki rurek dzxs = 0l6xl,6 mm i dzxs = 0l6x2 mm, o podziałce 0,0122 Przekrój wewnętrmy (w l 0,0176 0,0232 0,0107 0,0155 0,0204 rurek m2 fw2 Liczba rurek jednej 95 137 180 n, szt. drogi Sumarycma liczba 570 822 1080 6n, szt. rurek Wewnętrzna średnica

Długość

rurek

0,0780 0,0685

0,1026 0,0901

235

297

436

606

797

1410

1782

2616

3636

4782

( 700)

800

( 900)

1000

1200

1400

1600

580

680

780

880

980

1180

1380

1580

o, 1681

0,2196

0,3527

0,4271

0,6050

0,8083

1,0491

0,2855

Zewnętrzna wewnętrznych

0,0561 0,0493

600

płaszcza

Dw mm Srednica koła ograniczającego otwory d 1 mm Przekrój przestrzeni międzvrurkowei fm m'

cd. tablicy 4.9

t= 21 mm 1) 0,0302 0,0382 0,0266 0,0336

L, m

Fz

l

28,6

1,5

43,0

2

57,3

(2,5)

71,6

3

85,9

4

115

(5)

143

6

172

(7)

200

mt

m, 324 394 486 592 649 789 811 986 973 1183 1297 1578 1622 1972 1946 2367 2270 2761


Fz 41,3 61,9 82,6 103 124 165 206 248 289

mt m, 468 569 702 893 935 1138 1169 1422 1403 1706 1871 2275 2339 2844 2806 3413 3274 3982

wartości fwl

powierzchnia wymiany ciepła Fz ( m2 ) i masa wiązki rurek m (kg) mt mt mi mi Fz Fz Fz Fz m, m, m, m, 615 54,3 70,8 747 922 1203 1521 81,3 106 134 1464 1850 1121 1229 1605 2028 2977 142 179 109 263 2466 1495 1951 3621 2006 2535 3721 1536 134 177 224 329 3083 4526 1868 2439 2407 3042 4466 1834 163 269 394 213 5431 2242 2927 3699 2458 3209 4056 5954 217 283 358 526 4953 7241 2989 3903 4011 5070 7443 3073 354 448 271 657 4879 6167 9051 3737 4814 6084 8931 3687 537 425 789 326 5854 7379 10862 4484 7098 10420 4302 5616 920 496 627 380 8632 12672 5232 6830

i m1

dotycząrurek

0]6x],6 mm;

wartości /w2

i m2

dotycząrurek

Fz

457 548 731 913 1096 1279

016x2 mm

mt m,

5172 6290 6207 7548 8276 10064 10344 12581 12413 15097 14482 17613

Fz

601 721 961 1201 1441 1682

mt m,

6802 8273 8163 9927 10884 13237 13605 16546 16326 19855 19047 23164

cd. tablicy 4.9 b) wiązki rurek dzxs = 020x2 mm i dzxs = 020x2,6 mm, o podziałce t= 26 mm 1) Przekrój

wewnętrzny 2

rurek, m

f wl (w2

0,0121 0,0103

0,0171 0,0146

0,0229 0,0196

0,0304 0,0260

0,0378 0,0323

60

85

114

151

360

510

684

600

( 700)

580 0,1696

Liczba rurek jednej drogi n szt. Sumaryczna liczba rurek 6n szt. Wewnętrzna średnica płaszcza

Dw _L mm Średnica koła ograniczającego otwory d; mm Przekrój przestrzeni miedzvrurkowei fm m-'

0,0559 0,0478

0,0782 0,0669

188

278

389

513

906

1128

1668

2334

3078

800

( 900)

1000

1200

1400

1600

680

780

880

980

1180

1380

1580

0,2246

0,2878

0,3515

0,431 o

0,6069

0,8061

1,0436

0,1031 0,0883

Zewnętrzna powierzchnia wymiany ciepła Fz (m') i masa wiązki rurek m (kg) Długość rurek wewnętrznych

L, m

Fz

l

22,6

1,5

33,9

2

45,2

(2,5)

56,5

3

67,8

4

90,4

(5)

113

6

136

(7)

!58

m, m, 320 403 481 605 641 806 801 1008 961 1210 1282 1613 1602 2016 1922 2419 2243 2822

l) wymiary podane w nawiasach są nieza1ecane;

Fz 32,0 48,0 64,1 80,1 96,1 128 160 192 224 wartości

m, m, 454 571 681 857 908 1142 1135 1428 1362 1714 1816 2285 2270 2856 2723 3427 3177 3997

Fz 43,0 64,4 85,9 107 129 172 215 258 301

!w I i m1

m, m, 609 766 913 1149 1218 1532 1522 1915 1826 2298 2435 3064 3044 3830 3653 4596 4261 5363

dotyczą rurek

Fz

m, m,

Fz

m, m,

Fz

m, m,

Fz

m, m,

Fz

m, m,

56,9 85,3 114 142 171 228 284 341 398

1210 1522 1613 2029 2016 2537 2419 3034 3225 4059 4032 5074 4838 6088 5644 7103

020x2 mm;

106 142 177 213 283 354 425 496

1506 !895 2028 2527 2510 3158 3012 3790 4016 5053 5020 6317 6024 7580 7027 8844

wartości /w2 i

m,

210 262 314 419 524 629 733

2969 3736 3711 4670 4454 5604 5938 7473 7423 9341 8907 11209 10392 13077

dotyczą rurek

366 440 586 733 879 1026

020x2,6 mm

5193 6535 6232 7842 8309 10456 10386 13070 12464 15684 14541 18299

483 580 773 966 1160 1353

6849 8618 8218 10342 10958 13789 13697 17237 16437 20684 19176 24132

c) wiązki rurek dzxs = 025x2 mm i dzxs = 025x2,6 mm, o podziałce t= 32 mm 1) 0,0126 Przekrój wewnętrzny fwl 0,0183 0,0249 0,0329 0,0111 0,0163 0,0222 rurek, m2 /w2 0,0292 Liczba rurek jednej 36 53 72 95 n szt. drogi Sumaryczna liczba 216 432 318 570 rurek 6n szt. Wewnętrzna średnica

D mm Srednica koła ograniczającego otwory d 1 mm Przekrój przestrzeni . międzyrurkowej /m m' rurek

0,0609 0,0543

0,0865 0,0769

120

176

250

327

720

1056

1500

1962

0,1132 0,1006

( 700)

800

( 900)

1000

1200

1400

1600

580

680

780

880

980

1180

1380

1580

0,1767

0,2287

0,3564

0,4320

0,6123

0,8030

1,0475

0,2906

Zewnętrzna powierzchni~ wymiany ciepła F2 wewnętrznych

0,0415 0,0369

600

płaszcza

Długość

cd. tablicy 4.9

L, m

fz

l

17,0

1,5

25,4

2

35,9

(2,5)

42,4

3

50,9

4

67,8

(5)

84,8

6

102

(7)

119

fil

m, 244 311 366 467 488 622 610 778 732 933 976 1244 1320 1555 1464 1866 1709 2177


fz

25,0 37,4 49,9 62,4 74,9 !00 125 !50 175

mi m, 359 458 539 687 719 916 898 1145 1078 1374 1437 1832 1797 2290 2156 2748 2515 3205

wartości fwl

fz

33,9 50,9 67,8 84,8 102 136 170 203 237 i m1

fil

m, 488 622 732 933 976 1244 1220 !555

1464 1866 1953 2486 2441 3110 2929 3217 3412 4355

dotycząrurek

fz

67,1 89,5 112 134 179 224 268 313

fil

m2 ) i masa wiązki rurek m (kg) fil

fz

m, 966 1231 1288 1643 1611 2052 1932 2462 2576 3283 3221 4104 3865 4925 4509 5746

12125x2 mm;

(

m,

84,8 113 141 170 226 283 339 396

wartości

1220 1555 1627 2074 2034 2592 2241 311 o 3254 4147 4068 5184 4882 6221 5695 7254

fw2 i m2

fz

166 207 249 332 414 497 580

fil

m,

2387 3041 2983 3802 3580 4562 4773 6083 5966 7603 7160 9124 8353 10644

dotycząrurek

fz

294 353 471 589 707 824

12125x2,6 mm

mi m,

4238 5400 5085 6480 6780 8640 8475 10800 !0170 12960 11865 15120

fz

385 462 616 770 924 1078

m, m,

5543 7063 6651 8476 8868 11301 11085 14126 13302 16952 15519 19777

1l

152

l

Tablica 4.10 Rozmieszczenie i liczba otworów (rurek) w ścianach sitowych w układzie heksagonalnym. Wymienniki ciepła płaszczowo-rurkowe, D.= (150-7-1600) mm') a) sposób rozmieszczenia otworów (rurek)

1)

nędu

Numer

dL1

"

7 6

f~

s

le-

'\

3 2

~ ~·

/

4

l:W:

-

1

-

1

-

o 2

11(9(

~

4

5

c

7

'-

3)

:t

t d1

lt./ /A

~

rzęd u

4)

~ ~l) ~

7

!(

G

s :.

X

2 1

-~

o

10

1

.z\/

v

2 3 4

s

11

7 ~

~

dL1

Numer

~

'tł ~

~

2)

d

A!'

~

"""

V'

·"

IX

'~

~

t

5)

Typ wymiennika: l) jednodrogo wy; 2) dwudrogowy; 3) trzydrogo wy; 4) sześciodrogowy z promieniowym układem przegród; 5) czterodrogowy z równoległym układem przegród *)wg BN/2251-06 i BN/2251-18

~·

jl(

153

r l

cd. tablicy 4.1 O

l

b) wymienniki ciepła o średnicy Dz= (159+508) mm')

r f;

'

Zewnętrzna średnica płaszcza Dz , mm

159

219

273

324

356

406

457

508

130

187

240

288

320

368

417

466

Srednica kręgu ogramcza1ącego

otwory d 1 , mm Liczba dróg Sumaryczna liczba otworów

l

31

26

61

52

5 6 5 2

o

9 8 7 6

o 8 7 6

5

5

Nr rzedu

o

l 2 3 4

W i zki rurek o średnicv d,=16 mm (t=21 mm' 2 l 2 l 2 2 l 2 l l

6 5 2

5 6 7 8 9 lO 11/12

109 Liczba II 10 II lO 9 6 3

98

o

l 2 3 4 5 6 7 8/9

Liczba dróg Sumaryczna liczba otworów Nr rzedu

o

l 2 3 4

l

2

19

14

5 4 3

l

7 3 2

5 617 Liczba dróg Sumaryczna liczba otworów Nr rzędu

o

l 2 3 4/5

*)wg

BN/2251-06

l

rurek o średnic l 2 l 2

37

30

61

52

w poszczególn vch rzędach o 15 o 17 o 19 12 14 14 16 16 20 13 15 15 17 17 19 12 14 14 16 16 18 15 15 17 II 13 13 lO 12 12 14 14 18 7 II II 13 13 17 12 12 4 8 8 14 5 5 9 9 13 6 6 12 9 2/0 d,=20 mm (t=26 mm) 2 l 2 l 2 l l 91

4

7 6 5 4

19

06 5 4

14

37

80

121

110 163 150 211

61

52

85

76

109

98

5 4 3

o

l

2

o 21 20 22 19 21 18 20 17 21 18 20 17 19 14 18 13 17 12 14 9 13 2/0 10/5 2

l

o 22 21 20 21 20 19 18 17 14 13 10/5 2

196 265 248

o 17 o 16 18 18 15 17 17 14 16 16 13 15 15 12 14 14 13 13 II 10 12 12 7/0 1118 II /8 2

l

2

139 126 163 150

ch rzedach II o 13 2 10 lO 12 II II II lO lO 12 9 9 II 6 6 8 3/0 3/0 7/2 Wi: zki rurek o średnic d,=38 mm (t=48 mm) l 2 l 2 2 2 l 2 l 2 l l

o-

Liczba 7 4 6 3 5 4

otworów w ooszczególn o II o II o 8 10 lO 12 12 II II 7 9 9 6 8 8 10 lO 5 7 7 9 9 6 6 8 8 5 5

30

2

138 199 184 253 236 337 318 421 400

ch rzedach 13 o 15 4 14 14 16 3 13 13 15 12 12 14 II II 13 lO 10 12 9 9 II 6 6 10 7/0 W i~ zki rurek o średnic d,=25 mm (t=32 mm) 2 l 2 2 l 2 l 2 l 2 l l

o

Liczba 9 8 7 6 5

l

otworów o 13 lO 12 II 13 10 12 9 II 6 lO 3 7 4

Wiązki

Liczba dróg Sumaryczna liczba otworów Nr rzcdu

151

2

otworów w ooszczególn o 9 o 9 o 8 10 10 6 8 5 7 7 9 9 4 6 6 8 8 5 5 7 7 4 4

o

o

12 II 12 II 8 7/2

13 14 13 12 II 10 9/6

14 13 12 II 10 9/6

2

l

2

55

48

73

64

Liczba otworów w poszczególn ch rzędach o 5 o 5 o 7 o 7 5 4 4 4 6 6 6 6 4 8 2 5 3 5 5 5 3 3 3 7 2 4 2 4 6 3/0

o

9 8 9 8 512

o

8 7

7

4

3 2

o

19

14

19

14

31

26

37

30

6

3/0

8 9 8 5/2

154

cd. tablicy 4.10 c) wymienniki ciepła o średnicy Dw= (600-d600) mm'l Wcwnr;trzna średnic płaszc:r..a Dw , mm

600

Srcdnica okręgu ograniczają-l

ccgo otwory CI

580

mm

Wiązki

Liczba dróg Sumaryczna liczba otworów Nr rzcdu

o l 2 3

4

5 6 7 8 9 10

li 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22/23

l

2

3

Sumaryczna

liczba olworów Nr rz,du

o l

2 3 4 5

6 7 8 9 lO li 12 13 14 15 16/17 18/19

Sumaryczna

liczba otworów Nr rzedu

o l

2 3 4 5

6 7 8 9

900

680

780

880

rurek o średnic d,;16 mm t-=21 mm 4 2 3 4 6 l l 2 3

6

l

2

3

4

6

649 622 609 574 570 913 882 867 834 822 1189 1152 1134 1088 1080 1531 1490 1470 1416 141 27 26 27 26 25 26 25 24 23 22 21 18 17 14 li 6

o

26 27 26 25 26 25 24 23 22 21 18 17 14 li 6

13 25 26 25 24 25 24 23 22 21 20 17 16 13 li 6

o

26 27 26 25 26 25

o

23 22 21 18 17 14 li 6

o

24 25

24 23 24 23 22 21 20 19 16 15 12 11 6

l

2

4

3

Liczba otworów w poszczcgóln ch rzcdach

o

31 32 31 32 31 30 29 30 29 28 27 26 23 22 21 18 15 12

32 31 32 31 30 29 30 29 28 27 26 23 22 21 18 15 12

5

5

15 31 30 31 30 29 28 29 28 27 26 25 22 21 20 17 15 12

5

o

32 31 32 31 30 29 30

o

28 27 26 23 22 21 18 15 12 5

o

30 29 30 29 28 27 28 27

26 25 24 21 20 19 16 15 12 5

37 36 37 36 35 36 35 34 33 32 31 30 29 28 27 26 23 22 19 16 li

o

36 37 36 35 36 35 34 33 32 31 30 29 28 27 26 23 22 19 16 li

18 35 36 35 34 35 34 33 32 31 30 29 28 27 26 25 22 21 18 16 li

rurek o średnic d,;20 mm (t-=26 mm l 2 3 6 l 2 3 4 6

o

o

31 30 29 28 27 26 23 22 19 16 li

34 35 34 33 34 33 32 31 30 29 28 27 26 25 24 21 20 17 16 li

41 42 41 40 41 40 39 40 39 38 37 36 35 34 33 32 31 28 27 24 23 20 15110

4

6

l

36 37 36 35 36 35 34 33

o

o

42 41 40 41 40 39 40 39 38 37 36 35 34 33 32 31 28 27 24 23 20

20 41 40 39 40 39 38 39 38 37 36 35 34 33 32 31 30 27 26 23 22 20

2

3

o o

42 41 40 41 40 39 40 39 38

o

40 39 38 39 38 37 38 37 36 35 34

36 35 33 34 32 33 31 32 30 31 29 28 26 27 25 24 22 23 21 20 20 15/10 15/10 15/10 15/1 4

6

421 400 390 360 360 583 558 546 512 510 769 740 726 688 684 1003 970 954 908 906

o

21 22 21 20 21 20 19 18 17 14 13 lO 5

22 21 20 21 20 19 18 17 14 13

l

2

10 5

lO 21 20 19 20 19 18 17 16 13 12 lO 5

o

22 21 20 21

o

19 18 17 14 13 lO 5

3

4

o

20 19 18 19 18 17 16 15 12 li lO 5

Wiązki

Liczba dróg

800

6

4

Wiązki

Liczba dróg

700

Liczba otworów w poszczególn ch rzedach

25 26 25 24 25 24 23 22 21 20 19 16 15 12 7

o

26 25 24 25 24 23 22 21 20 19 16 15 12 7

12 25 24 23 24 23 22 21 20 19 18 15 14 12 7

rurek o średnic 6 l 2 3

o 14 o o 33 30 29 30 28 34 29 28 29 27 33 28 27 28 26 32 29 28 29 27 33 28 27 28 26 32 o 27 26 27 25 31 26 25 o 24 30 22 25 24 25 23 31 21 24 23 24 22 30 20 19 23 22 23 21 29 22 21 22 20 28 16 21 20 21 19 25 15 12 18 17 18 16 24 17 16 17 15 23 7 14 14 14 14 20 9/0 9/0 9/0 9/0 19/1 11/4 d,;25mm t-=32 mm 2 4 6 l 4 6 l 3 o

26 25 24 25 24

o

24 23 22 23 22 21 20 19 18 17 14 13 12 7

29 30 29 28 29 28 27 26 25 24 23 22 21 18 17 14 9/0

o 16 o o 34 33 34 32 33 32 33 31 32 31 32 30 33 32 33 31 32 31 32 30 31 30 31 29 30 29 30 28 31 30 o 29 30 29 30 28 29 28 29 27 28 27 28 26 25 24 25 23 24 23 24 22 23 22 23 21 20 19 20 18 19/16 18/16 19/16 17/1 11/4 11/4 11/4 11/4 2

3

4

6

265 248 240 218 216 379 358 348 322 318 499 476 465 434 432 649 622 609 574 570 17 18 17 16 15 14 13 12 11 8

lO li 12113 14/15

*)wg BN/2251-18

o

18 17

16 15 14 13 12 li 8

8 17' 16 15 14 13 12 li lO 8

o

18

17

16

o

14 13 12 li 8

o

16 15 14 13 12 11 lO 9 8

Liczba otworów w n< szczegóJn ch rzedach

21 20 21 20 19 18 17 16 15 14 11 8

o

20 21 20 19 18 17 16 15 14 11 8

lO 19 20 19 18 17 16 15 14 13 lO 8

o

20 21 20 19

o

17 16 15 14 li 8

o

18 19 18 17 16 15 14 13 12 9 8

23 24 23 22 23 22 21 20 19 18 15 14 1116

o

24 23 22 23 22 21 20 19 18 15 14 11/6

li 23 22 21 22 21 20 19 18 17 14 13 li /6

o

o

27 26 27 26 25 26 o 25 20 24 23 19 18 22 15 13 21 14 12 18 1116 11/6 17/14 11/6 24 23 22 23 22

22 21 20 21 20 19 18 17 16

o 13 o o 26 25 26 24 27 26 27 25 26 25 26 24 25 24 25 23 26 25 26 24 25 24 25 23 24 23 o 22 23 22 23 21 22 21 22 20 21 20 21 19 18 17 18 16 17114 16/13 17/14 15/12 11/6 11/6 11/6 11/6

!55

cd. tablicy 4.1 ~ewnętrzna średnic ~aszcza Dw , mm Srednica okręJu ograniczają-l ce.l!;o otwory·,

1000 980

mm

Wiązki

Liczba dróg Sumaryczna

liczba otworów Nr rzędu

o l 2

l

4 5

6 7 8 9 lO li 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23

24 25 26 27 28 29 )0 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41/42

l

2

3

4

!

Sumaryczna liczba otworów

f

Nr rzedu

o

l 2 3 4 5 6 7 8 9 lO li 12 13 14 15 16 17 18

1400

1600

1180

1380

1580

rurek o średnic d,=l6 mm l 1=21 mm) 2 4 l 2 4 l 3 6 3 6

6

1915 1870 1848 1786 1782 277 1724 2697 2624 2616 3821 3764 3732 3644 363( Liczba otworów w poszczególn ch rzedach 45 o 22 o o 55 o 27 o o 65 o 32 o o 46 46 45 46 44 56 56 55 56 54 64 64 63 64 62 45 45 44 45 43 55 55 54 55 53 65 65 64 65 63 46 46 45 46 44 54 54 53 54 52 64 64 63 64 62 45 45 44 45 43 55 55 54 55 53 65 65 64 65 63 46 46 45 46 44 54 54 53 54 52 64 64 63 64 62 45 45 44 45 43 55 55 54 55 53 65 65 64 65 63 44 44 43 44 42 54 54 53 54 52 64 64 63 64 62 43 43 42 43 41 53 53 52 53 51 63 63 62 63 61 44 44 43 44 42 54 54 53 54 52 64 64 63 64 62 43 43 42 43 41 53 53 52 53 51 63 63 62 63 61 42 42 41 o 40 52 52 51 52 50 62 62 61 62 60 41 41 40 41 39 51 51 50 51 49 61 61 60 61 59 40 40 39 40 38 50 50 49 o 48 60 60 59 60 58 39 39 38 39 37 49 49 48 49 47 61 61 60 61 59 38 38 37 38 36 50 50 49 50 48 60 60 59 o 58 37 37 36 37 35 49 49 48 49 47 59 59 58 59 57 36 36 35 36 34 48 48 47 48 46 58 58 57 58 56 33 33 32 33 31 45 45 44 45 43 57 57 56 57 55 32 32 31 32 30 44 44 43 44 42 56 56 55 56 54 31 31 30 31 29 43 43 42 43 41 55 55 54 55 53 28 28 27 28 26 42 42 41 42 40 54 54 53 54 52 25 25 24 25 23 41 41 40 41 39 53 53 52 53 51 22 22 22 22 22 38 38 37 38 36 52 52 51 52 50 19 19 19 19 19 37 37 36 37 35 49 49 48 49 47 16 16 16 16 16 34 34 33 34 32 48 48 47 48 46 9 9 9 9 9 31 31 30 31 29 47 47 46 47 45 30 30 29 30 28 46 46 45 46 44 27 27 27 27 27 43 43 42 43 41 22 Z2 22 22 22 42 42 41 42 40 19 19 19 19 19 39 39 38 39 37 14 14 14 14 14 36 36 35 36 34 3 3 3 3 3 33 33 32 33 31 30 30 30 30 30 27 27 27 27 27 24 24 24 24 24 19 19 19 19 19 lO 10 lO lO lO

Wiązki

Liczba dróg

1200

l

2

3

4

rurek o średnic d,=20 mm (t=26 mm) 2 4 l 2 3 4 6 l 3 6

6

1237 1200 1182 1132 1128 1801 1756 1734 1676 1668 2491 2438 2412 2342 2334 Liczba otworów w noszczeoóln ch rzedach 37 o 18 o o 45 o 22 o o 53 o 26 o o 36 36 35 36 34 44 44 43 44 42 52 52 51 52 50 37 37 36 37 35 45 45 44 45 43 53 53 52 53 51 36 36 35 36 34 44 44 43 44 42 52 52 51 52 50 37 37 36 37 35 45 45 44 45 43 51 51 50 51 49 36 36 35 36 34 44 44 43 44 42 52 52 51 52 50 35 35 34 35 33 43 43 42 43 41 51 51 50 51 49 34 34 33 34 32 42 42 41 42 40 50 50 49 50 48 35 35 34 35 33 43 43 42 43 41 51 51 50 51 49 34 34 33 o 32 42 42 41 42 40 50 50 49 50 48 33 33 32 33 31 41 41 40 41 39 49 49 48 49 47 32 32 31 32 30 40 40 39 o 38 48 48 47 48 46 31 31 30 31 29 39 39 38 39 37 49 49 48 49 47 30 30 29 30 28 38 38 37 38 36 48 48 47 o 46 27 27 26 27 25 37 37 36 37 35 47 47 46 47 45 26 26 25 26 24 36 36 35 36 34 46 46 45 46 44 25 25 24 25 23 35 35 34 35 33 45 45 44 45 43 22 22 21 22 20 34 34 33 34 32 44 44 43 44 42 19 19 18 19 17 31 31 30 31 29 43 43 42 43 41

l

2

3

4

6

5005 4930 4893 4796 4782 75 o 37 o o 74 74 73 74 72 75 75 74 75 73 74 74 73 74 72 75 75 74 75 73 74 74 73 74 72 73 73 72 73 71 74 74 73 74 72 73 73 72 73 71 72 72 71 72 70 73 73 72 73 71 72 72 71 72 70 71 71 70 71 69 70 70 69 70 68 71 71 70 71 69 70 70 69 70 68 69 69 68 69 67 68 68 67 68 66 67 67 66 o 65 66 66 65 66 64 65 65 64 65 63 64 64 63 64 62 63 63 62 63 61 62 62 61 62 60 61 61 60 61 59 60 60 59 60 58 59 59 58 59 57 58 58 57 58 56 57 57 56 57 55 54 54 53 54 52 53 53 52 53 51 52 52 51 52 50 49 49 48 49 47 48 48 47 48 46 45 45 44 45 43 44 44 43 44 42 41 41 40 41 39 38 38 37 38 36 35 35 35 35 35 32 32 32 32 32 27 27 27 27 27 221!5 22115 22115 221!5 22115 l

2

3

4

6

325 3198 3168 3088 3078 61 60 59 60 59 60 59 58 59 58 57 56 57 56 55 54 53 52 51

o

60 59 60 59 60 59 58 59 58 57 56 57 56 55 54 53 52 51

30 59 58 59 58 59 58 57 58 57 56 55 56 55 54 53 52 51 50

o

60 59 60 59 60 59 58 59 58 57 56 57 56

o

54 53 52 51

o

58 57 58 57 58 57 56 57 56 55 54 55 54 53 52 51 50 49

156 cd. tablicy 4.10 Wewnętrzna średnic<J płaszcza Dw , mm

19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 13134

16 13 6

16 13 6

16 13 6

16 13 6

16 13

6

Wiązki

l

Liczba dróg Sumaryczna

liczba otworów Nr rzędu

o l

2 3 4 5 6 7 8

9 lO

11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26127

2

1400

1200

1000

4

3

30 29 26 23 20 17

30 29 26 23 20 17

29 28 25 22 20 17

30 29 26 23 20 17

28 24 21 20 17

10

10

10

10

10

27

40 39 38 35 34 31 30 27 24 19 14 7

40 39 38 35 34 31 30 27 24 19 14 7

1600 40 39 38 35 34 31 30 27 24 19 14 7

39 38 37 34 33 30 29 26 24 19 14 7

rurek o średnic d,;25 mm (t=32 mm l 2 3 4 6 3 6 l 2

38 37 36 33 32 29 28 25 24 19 14 7

4

6

50 49 48 47 44 43 42 39 38 35

49 48 47 46 43 42 41 38 37 34 31 30 26

48 47 46

50 49 48 47 44 43 42 39 38 35 32 31 26 23 18111

50 49 48 47 44 43 42 39 38 35 32 31 26 23 18111

21

42 41 40 37 36 33 32 30 31 29 26 26 23 23

18111

\8/11 18111

l

2

3

4

45

6

805 776 762 720 720 1165 1128 III O 1064 1056 162 1584 1563 1506 1500 2107 2058 2034 1972 1962 29 30 29 30 29 28 27 28 27 26 25 22 21 20 17 14 11 4

o

o

14 29 28 29 28 27 26 27 26 25 24 21 20 19 16 14 11 4

30 29 30 29 28 27 28 27 26 25 22 21 20 17 14 11 4

o

30 29 30 29 28 27

28 27 28 27 26 25 26 25 24 23 20 19 18 15 14 11 4

o

27 26 25 22 21 20 17 14 11 4

Liczba otworów w ooszcze2ółn ch rzędach

o

37 36 35 36 35 34 35 34 33 32 31 30 29 28 27 24 23 20 19 14 9

o

18 35 34 35 34 33 34 33 32 31 30 29 28 27 26 23 22 19 18 14 9

36 35 36 35 34 35 34 33 32 31 30 29 28 27 24 23 20 19 14 9

o

36 35 36 35 34 35 34 33

34 33 34 33 32 33 32 31 30 29 28 27 26 25 22 21 18 17 14 9

o

31 30 29 28 27 24 23 20 19 14 9

o

43 42 43 42 41 42 41 40 39 40 39 38 37 36 35 34 31 30 29 26 25 22 19 14 7

o

21 41 42 41 40 41 40 39 38 39 38 37 36 35 34 33 30 29 28 25 24 21 19 14 7

42 43 42 41 42 41 40 39 40 39 38 37 36 35 34 31 30 29 26 25 22 19 14 7

o

40 41 40 39 40 39 38 37 38 37 36 35 34 33 32 29 28 27 24 23 20 19 14 7

42 43 42 41 42 41 40 39 40

o

38 37 36 35 34 31 30 29 26 25 22 19 14 7

49 o 24 48 48 47 49 49 48 48 48 47 47 47 46 48 48 47 47 47 46 46 46 45 47 47 46 46 46 45 45 45 44 44 44 43 43 43 42 42 42 41 41 41 40 40 40 39 39 39 38 38 38 37 37 37 36 36 36 35 33 33 32 32 32 31 29 29 28 28 28 27 25 25 24 22 22 22 1711 17112 17112

o o

48 49 48 47 48 47 46 47 46 45 44

46 41 46 45 46 45 44 45 44 43 42 o 41 42 40 41 39 40 38 39 31 38 36 37 35 36 34 33 31 32 30 29 27 28 26 25 23 22 22 17112 17112

Wiązki rurek o średnicy d,;38 mmft=48 mm) Wewnętrzna średnic

600 Srednica okręgu o!Jra~~ S80

płaszcza

Dw , mm

700

800

900

1000

1200

1400

1600

680

780

880

980

1180

1280

1380

czającego otwÓry l 1, m

l

2

l

2

l

2

l

2

l

2

l

2

l

2

l

2

121

110

163

150

211

196

283

266

349

330

511

488

703

676

931

898

o

11

o

l

12

o

12

13 14

2 3 4

11

11

13

lO

10

9 8 5

9 8 5

12 11

15 16 15 14 13 12 11

27 28 27 28 27 26 25 26 25 24 21

33 32 31 32 31 30 31 30 29 28 27 26 25 22 21 13 1013 18117

Liczba dróg

Sumaryczna liczba otworów Nr rz~du

5

6 7 8 9 10

11

12 13

14 15116 17118

14 13 12

10

11 lO

9 6

9 6

Liczba otworów w

o

tx

o

szcze ólnvch

10

11 lO

7

7

11

11

13

13

8 3

8 3

12 9 4

12 9 4

16 15 14 13

12

18 17 16 17 16 15 12

19 20 19 18 19 18 17 16

o

17 18 17 16 17 16 15 12

20 19 18 19 18 17 16

rzędach

23 24 23 24 23 22 21 20 19 18 17 14 11 8

o

24 23 24 23 22 21 20 19 18 17 14 11

8

20

19 16 13

10/3

o

28 27 28 27 26 25 26 25 24 21 20 19 16

o

32 31 32 31 30 31 30 29 28 21 26 25 22 21 18117 12n 12n

l l' '!

Tabela 4.11

Rury stalowe bez szwu przewodowe i konstrukcyjne*> Średnica

Średnica

nominalna

zewnętrzna

Dn,mm

dz,mm

lO

15 lO

lS 3l

40

50 65 80 100 125 ISO 175 200 llS l 50 300 350 400 450 500

ID 2 12 13,5 16 17,2 lO li.J lS 269 " 30 . 318 337 38 424 44 s 48.3 SI 54 57 60,3 70 761 88,9 101 6 '108 114,3 .. 133 139 7 . ,!59 168,3 1937 "219 244.5 273 323 9 >'355 6 . 4064 457

~

Grubość ścianki

1,6

o344 0411

l

1,8

l

2,0

0,378 o410 o453 o494 o 52l o571 o632 o692 o754

2,3

2,6

2,9

o454 o493 O SS l o603 o639 o 703 o 762 o 778 o860 0938 o850 o942 l 03 rDI l 09 ll9 141

l 12 l 21 l 44 l 57 177

l 22 l 33 l 58 l 73 196 2 os· l,ll 2,53 l84

1.99 327 3,46 3 68. J 90

3,2

l

4,0

l

4,5

l

5,0 l 5,6 l 6,3 l 7,1 80 Masa jednostkowa, k lm

l l l Ol l Ił 133 l 44 172 l 89 2 14 2 27 2 42 2 77 311 3 28 3 59 3 79 4 04 4 28 4

l 21 l 46 l 59 190 2 09 2 37 2 52 2 69 l 08 347 3 65 4 00 4 23 4 50 4 78 07 93 6 49 7 73 8 76

s .s o s 5 o

.

"'· 508

36

D l 38 172 2 07 2 28 2 59 2 76 2 95 3 38 381 4 02 4 41 4 65 4 97 5 28 59 6 55 7 17 8 43 97 10,3 IH

s

!ZS

*) wymiary wg PN/H-74204

gn , mm

l

8,8 110,0 11,0 12,5 14,2 16,0 117,5120,0 22,2

-średnica

l l

l l

l l

l l

l l

l l

l l

l

i grubość zalecana;

Przykładowe

oznaczenie dla rury przy d2 xgn=406,4x8,8 mm:

kotłowej

Kl8 (wg PN/H-74252)

rura 406,4x8,8- K18- PNIH-74252 2 83 3 02 3 23 371 4 19 4 42 4 85 5 13 5 47 5 81 617 7 24

792 933 lO 7 114 12 l 14 2 149 1.7 l

4 61 4 87 34 67 6,04 6 41 6 82 8 Ol 877 lO 3 119 12 7 13 15 8 16 6 19 o 21\0

s s

s

s 07 s 35 s 95 s 89 6 55 624 6 66 7 08 7 53 8 85 9 71 II 5 132 141 15 o 17 6 18 5 21 l 22 4

6 95 743 7 91 842 9 92 lO 9 12 9 14 9 15 8 16 8 19 8 20 8 23 8 25 3 .25 9. 292 332

8 23 8 77 934 110 12 l 14 4 16 6 17 7 18 8 22 l 23 3 26 6 28 3 32 8 37 2 417 46,7

9 04 9 65 lO l 12 2 134 159 18 4 19 6 20 9 24 6 25 9 29 6 31 36 41 46 5 52 l 621 68,3

s s s

dz mm

l l

l

2~,0

104 II l 132 14 6 173 20 l 214 22 8 26 9 28 3 32 4 34 40 o 45,4 50 9 57 l 68 l 74 9 859

s

116 12 4 14 8 163 19 5 22 6 24 2 25 7 30 3 32 o 36 7 39 o 45 3 516 57 8 648 774 85 2 978 110,0

17 7 li 2 24 7 26 4 28 l 33 3 35 l 40 43 42 9 49 8 56 7 63 6 74 l 85 3 93 9 108 122 135

23 7 27 6 29 6 31 6 37 4 39 5 45 4 48,4 56 2 64 l 720 80 9 96,7 107 122

138 154

30 7 32 9 35 l 41 8 46 l 44 o 48 6 50 8 56 2 54 l 59 9 63 o 69 8 719 79 8 80 8 89 8 90 9 101 121 109 133 120 153 138 156 173 173 193

60 9 65 o 75 9 86 9 97 8 110 132 146 168 189 211

73 l 85 7 98 2 III 125 ISO 166 191 216 241

108 122 137 165 183 210

238 266

154 186 205 237 268 300

lO l 12 13,5 16 17,2 lO li,J lS 26,9 30 31,8 33,7 38 424 44 s 48,3 SI 54 57 60,3 70 761 88 9 101 6 108 114,3 133 139,7 159 168,3 193,7 l19 144,5 273

313.9 3556 4064 457 508

158 Tablica 4.12 Dna elipsoidalne stalowe

9n

'

!

~

_{&_-----~

:

Rw

~ rw /

Hz

~

He

~

i !

·-·----~------·-·-·-·-·-·-·------ -----

:

Dw Dz Rw: Dz rw2: 0,1Dz a) dna o średnicy zewnętrznej Dz= (33,5+508) mm*)

g0 , mm 3

l

4

5

l

6

8

9

l

lO

l

11

He, mm

Hz

Dz

7

l

20

25

40

masa dna, kg

mm 33,5 8,5 38 9,5 44,5 ll 57 14 76 19 89 22 108 27 133 33 159 40 194 49 219 55 273 69 324 81 '356 ·, ·.' '8~'J 406 102 457 115 508 137

0,07 0,08 0,11

Przykładowe

0,25 0,32 0,41 0,70 0,82 1,2 1,8 2,1 2,7 4,1 4,9 6,5 7,9 9,7

l

1,5 2,2 2,5 3,8 5, l 6,1 7,8 9,9 12,0

2,8 3,2 4,7 6,4 7,7 9,7 12,2 14,9

3,5 5,5 7,4 8,7 11,4 14,3 17,3

6,3 8,5 10,0 12,8 16,3 19,8

10,6 12,5 l 5,8 19,8 24,0

17,7 22,0 26,6

oznaczenie przy Dz= 356 mm, g0 = 6 mm: dno elipsoidalne 356x6- PN/M-35411 (mat. St41K)

*)wg PNIM-35411

26,3 33,1

l ''

cd. tablicy 4.12

b) dna o średnicy wewnętrznej Dw= (600+4000) mm') Poje-

Dw

Hw

mność

4

6

dna 1)

12

14

16

18

20

28

30

32

34

36

40

44

45

50

Hc~mm

l

25 dm' 600 150 28 175 45 700 800 200 67 900 225 95 250 131 1000 275 174 1100 226 1200 300 288 1300 325 1400 350 359 375 442 1500 400 536 1600 425 643 1700 1800 450 763 898 1900 475 1047 2000 500 525 1212 2100 1394 550 2200 2400 600 1810 2301 2600 650 700 2800 2873 3534 3000 750 4289 3200 800 3400 850 5145 6107 3600 900 7183 3800 950 1000 8377 4000 *)wg PN/M-35412 l) bez części walcowej

lO

8

8n,mm 22 24 26

40

mm

13 18 23

20 27 35 41 54 65 77 90 103

25

27 36 47 59 72 86 105 123 142 162 207

37 48 62 79 94 113 132 !53 177 202 230 258 266 320 352

40

45 58 75 94 l 13 135 !59 183 212 242 253 310 319 385 423 465 520 615 715

53 68 88 110 133 157 186 213 247 282 276 362 372 460 505 580 605 715 834 960

50

61 79 101 126 153 179 213 245 282 322 300 423 468 525 578 660 690 815 970 1110 1270

69 90 114 142 173 201 240 282 317 378 426 476 526 590 650 745 780 925 1090 1250 1430 1620 1860

60

70

77

!Ol 128 158 193 223 267 321 366 420 474 529 585 670 722 810 885 1025 1210 1390 1630 1830 2060 2290 2540 2840

50 masa dna, kg 85 93 112 123 134 142 156 170 175 192 209 213 233 262 245 284 308 307 335 363 353 385 417 402 438 474 460 505 550 522 570 630 582 665 720 645 730 790 740 805 870 SIO 885 960 890 970 1050 970 1060 1150 l 125 1230 1380 1330 1480 1600 1560 1700 1840 1790 1950 2110 2010 2190 2410 2270 2490 2700 2790 2900 3010 2820 3080 3340 3130 3442 3730 He ,mm 80

184 227 283 332 391 449 510 628 687 775 850 935 1035 1190 1260 1485 1725 1980 2290 2590 2910 3120 3630 4010

198 251 304 356 419 481 569 650 737 830 910 1000 1135 1275 1350 1590 1850 2150 2450 2780 3120 3500 3890 4290

270 325 388 447 545 607 672 787 885 970 1100 1210 1360 440 1700 2000 2290 2610 2990 3360 3730 4150 4580

l

60

492 580 645 694 837 940 1170 1210 1285 1445 1530 1840 2130

525 614 683 716 887 1010 1240 1280 1360 1530 1660 1950

682 721 888 1010 1120 1310 1350 1470 1700 1850 2060

70

870 976 1110 1240 1400 1560 1620 1870 2030

895 1020 1140 1275 1430 1590 1660 1910 2080

995 1140 1300 1430 1610 1770 1850 2160 2350

Ul

'D

oznaczenie przy Dw=2200 mm, gn= 14 mm: dno elipsoidalne 2200x14- PN/M-35412 (mat. ISHM)

Przykładowe

90

Tablica 4.13

Dna tłoczone o małej wypukłości•)

Dw

Hw

Rw

rw

Pojemn ość

gn,mm 4

6

8

10

12

14

16

20

18

dna 1)

600 700 800 900 1000 1100 1200 1300 1400 1500 1600 1700 1800 1900 2000 2100 2200 2400 2600 2800 3000 3200

86 98 110 115 134 146 151 163 175 194 207 211 216 236 257 270 261 274 265 279 274 288 298 312 337 350 379 392 387 400

800 900 1000 1200 1300 1400 1600 1700 1800 1900 2000 2200

80 60 80 60 80 60 80 80 100 80 100 80 100 80 !OC

1890

40

50

60

2400

2600 2800 3200

3600

4000

24

_16_

28

30

_l!

32

36

40

Hc,mm

l

40 dm' 16 24 35 45 66 86 105 131 161 208 249 286 328 395 470 510 525 570 585 635 715 775 9_40 1015 1210 1290 1535 1625 1780

mm

22

l

60

80

1_2_!!_

__!()_Q_

l

1!Q_

120

N

masa dna, k1

19 23 27 32 39

26 32 38 45 55 64 74 85 96 110 123 136 150 166 183

127 144 162 180 199 220 242

57_ 39 49 49 _g_ _11__ 60 76 88 73 ~- 1_0§_ 128 88 III 103 130 15Q_ 120 150 174 138 172 20() 156 _11.6_ 228 179 223 259 201 250 291 223 _m_ 324 248 307 360 274 ]1Q_ .W_ 302 375 435

199

264

329

405

217

288

360

254

355

32 40 49 59 72 84 97 III

69

Dw

~

107

~n

)2_8_

154 181 209 239

174 203 235 269

198 231

("- ~~-J

t--+----+:1-

_m_ 306

345 390

...315_ _ill_

425

475

_±IQ_ _lli_

395 _ill_ ~ 440 485 540 _12()_ _540 600 540 595 660 _m_ 655 730 655 720 800

Przykładowe

oznaczenie przy Dw=2000 mm, g0 = 14 mm: dno wypukle tłoczone 2000xl4- PN/M-35413 (mat. 15HM)

580

475

560

630

715

785

8]Q_

445

515

610

685

775

850

945

420

520

605

710

800

905

995

1100

395

490

605

705

830

930

1050 1155 ' 1280 ' 1390

455

565

695

815

950 11070 ! 1205 ! 1330 11470 11595 l 1740 ~ ..!.22Q.

_875

*)wg PN/M-35413; l) bez

części

895

1035

_11)~ 1220

~ .lQiQ.

1030 1100

_ _1195

_U:~o

~ _illQ _l2_li

..lm.

n<J5. _1315 1410 1510 llli. .l.ill .l2±Q.

lm. l.ill. ...!l.rr

960

_l_5l?. ~ 11820 ~ 2130 12270

~ _l70C

188

;!{)1(:

0\

o

515

650 _]')_?_ 23.Q

~:ł

_l

o. 11880 l 20Q() LmQ 12160 12290 l..2.§1Q_ 124@. lliQQ. ~

Dna

Dw

rw

Pojcmność dna 1)

4

6

8

10

2200 2400 2600 2800 3000 3200 3400 3600 3800 4000

12

14

16

18

lO

40

50

60

80 60 80 60 80 60

80

15 19 25. 38 45 55 64 75 86 117 132 149 166 184 243 203 268 223 295 266 350 415 480 555 630 710 800 890 990

,

20

mm

22

26

24

28

30

32

34

36

40

H 0 ,mm

l

60

80

14 19 24 29

26 34 42 52 64 76 88 102 118 133 151 170 188 208 229

33 42 54 66 81 96 112 128 148 167 190 213 236 261 287

188

251

314

390

205

274

345

241

322 380 435

19 25 32 39 48 56 66 76 88 100 114 126 141 156 171

64 81 100 122 147 172 200 229 261 294 333 370 410 450 495

166 195 226 259 295 332 376 420 465 510 560

455

425

405 475 550 625

*)wg PN!M-35414; l) bez części walcowej

44 56 70 85 103 122 142 163 187 210 239 266 295 326 360

51 66 82 99 121 142 165 191 218 246 279 311 345 380 420

100

90 masa dna, kg

dmJ

mm

2100

z '\-Vyobleniem *>

g0

40 600 700 800 900 1000 1100 1200 1300 1400 1500 1600 1700 1800 1900 2000

płaskie

l

110

120

140

Dw u

:r:

191 223 258 296 335 378 425 475 525 580 630

470 525 580 640 695

525 585 645 710 775

540

610

690

760

845

500

590

665

750

825

915

500

585

690

775

875

965

1017

590 675 770

690 790 900

810 925 1050

910 1045 1185 1335

1030 1175 1335 1500

1135 1295 1470 1655 1850 2060

1255 1435 1625 1830 2040 2270 2510 2760

V..·-

l-·

·-+ ~

-· --r- -· -

:g0 Powierzchnia uszczelniająca przylgi: z - zgrubna; g - gładka; w/r- występ/rowek; y/p - wypust/wpust 1) wymiary liniowe podano w mm 2) orientacyjna dla kołnierza z przylgą s- wg

grubości

Element pr 00

dz

300

350

400

ok

285 340 405 22 24 26 Średnica przylgi 212 268 320 Średnica szyjki D2 175 184 235 288 Wysokość całkowita H SS 62 70 Dl. części walcowej h1 12 16 16 Wskaźnik ~przylgą 54,7 51,8 69,7 105,5 l w. wytrz., cm ~ rowkiem mm S 1,4 1 48,8 66,6 97,3 Promień wyoblenia r 8 8 lO Wysokość przylgi f 3 3 3 ~M~as~a~,k~kg~'2~~~~--r-m~r-7-,6~-7.-3-r1~0~,8~1~6.~2 ' Grubość

h

Przyłączenie

Średnica podziałowa

00

Średnica otworów Liczba otworów Rozmiar śruby

d0 i Mi

•łączeniowy

walcowy, rura, dno itp.)

240 22 8 M20

295 355 22 26 12 12 M20 M24

450

500

600

700

800

900 1000 1200 1400 1600 1800 2000

323,9 355,6 406,4 457

508

610

711

813

914 1016 1220 1420 1620 1820 2020

Kołnierz

ok h D1 H

460 28 370 342 78 16

s2o 30 430 390 82 16

sso 32 482 444 85 16

640 34 532 490 87 16

715 34 585 546 90 16

840 36 685 650 95 18

910 102s 112s 1256 1485 36 38 40 42 48 800 905 1005 1110 1330 750 848 948 1056 1260 100 105 110 120 130 18 20 20 22 30

127,5 193,8 246,2 276,6 313,6 363,6 399,7 449,3 519,5 126,1 188,7 241,6 271,3 307,5 359,8 391,9 435,3 r 10 10 10 12 12 12 12 12 12 f4 4 4 4 4 5 s 55 m 21,1 30,8 39,6 45,6 60,1 83,4 86,8 108,6 129,6 Przy! czenie 0 0 410 470 525 585 650 770 840 950 l 050 33 30 36 36 26 30 39 39 l 12 16 16 20 20 20 24 24 28 Mi M24 M24 M27 M27 M30 M33 M33 M36 M36

W min

Przykładowe

1685 52 1530 1465 145 30

1930 58 1750 1668 160 35

2130 62 1950 1870 170 35

641,3 954,9 1157 1879 2269 2843 12 12 12 12 15 15 s s s s 55 168,8 255,5 324,9 488,1 603,7 749,1 1170 1390 1590 1820 2020 2230 42 48 48 56 56 62 28 32 36 40 44 48 M39 M45 M45 M52 M52 M56

oznaczenie przy Dn= 1200mm, dz=1220 mm: kołnierz okrągły z szyjkąr-1,6/1200/1220- St44K- PN/H-74710/04

*)wg PN/H-74710/04

2345 66 2150 2072 180 40

173 cd. tablicy 4.17 e) ciśnienie nominalne 2,5 MPa; Dn= (l O+ I 00) mm*) Element przyłączeniowy (walcowy, rura, dno itp.) ) 1

s l

Średnica nominalna

D0

Średnicazewnętrzna

dz

lO 13,5

15 17,2 20,0 21,3

Kołnierz

l

Średnica zewnętrzna

l

Grubość

Dk h

Średnica przylgi

D1

l

Średnica szyjki

Dz

Wysokość całkowita

H

35

38

Dł. części

walcowej

h1

6

6

Wskażnik

~przylgą

1~-----,;;:g-'-~-

l

L=

l

Do

3

w. mm

wyoblenia Wysokość przylgi 2 Masa, kg >

r f m

wytrz.,

cm z rowkiem

Promień

s- wg grubości elementu przyłączeniowego (walcowego, rury, dna itp.); s

~~"lir~

1

1

~. ~

~

80

o,

Kołnierz

z wpustem-p

~:~ Średnica

lO

l

l

~

wypust (y)

30 35 46 53 63 70 83 l 03 117 143 169 196 226 251 276 306 356 407 457 507 557 657 762 867 967 1067 1267 1467 1672 1872 2072

f, 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4,5 4,5 4,5 4,5 4,5 4,5 4,5 4,5 5 5 5 5 5 5 5 5 6 6 6 6 6 6

~

nominalne, MPa

0,1 + 0,63

04

15 20 25 32 40 50 65 80 100 125 150 175 200 225 250 300 350 400 450 500 600 700 800 900 1000 1200 1400 1600 1800 2000

N

Ciśnienie

nominalna,

Dn

-~

1,0 + 16,0 wpust (p)

Os

31 36 47 54 64 71 84 f04 118 144 170 197 227 252 277 307 357 408 458 508 558 658 763 868 968 1069 1269 1469 1674 1874 2074

fz 3 3

3 3 3

3 3 3 3 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 4 4 4 4 4

4 4 4 5 5 5 5 5 5

wypust (y)

wpust (p)

04

f,

Os

fz

34 39 50 57 65 75 87 109 120 149 175 203 233 259 286 312 363 421 473 523 575 675 777 882 987 1092 1292 1492 1692 1892 2092

4 4 4 4 4 4 4 4 4 4,5 4,5 4,5 4,5 4,5 4,5 4,5 4,5 5 5 5 5 5 5 5 5 6 6 6 6 6 6

35 40 51 58 66 76 88

3 3

05 l) dopuszczalna odchyłka wykonania: (04, f z) -0,5; (D s, f1t '

II o

121 150 176 204 234 260 287 313 364 422 474 524 576 676 778 883 988 1094 1294 1494 1694 1894 2094

3 3 3

3 3 _l_

3 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 3,5 4 4 4 4

4 4 4 4

5 5 5 5 5 5

178 Tabela 4.19 Materiały

stosowane do wyrobu

Przykłady zastosowania l 1

Materiał uszczelniający

Rodzaj Masa kauczukowo-grafitowa

Masa kauczukowo-grafitowa umocniona tekturą, włókniną itp. Płyta

grafitowa prasowana

Oznacz. konstr.

Czynnik

KG

para wodna kwasy żrące i ich pary dwutlenek siarki, chlorowcopochodne amoniak ili_H 3) solanka chłodnicza gazy gorące para wodna woda para wodna para wodna gazy gorące woda spirytus powietrze woda, spirytus, benzyna, oleje, powietrze zaoliwione solanka chłodnicza woda, spirytus, benzyna, oleje, zaoliwione pow. solanka chłodnicza

KGN

PG

lfgładka,karbowanaitp.)

grafitowa prasowana wzmocniona folią aluminiową

PGN

Guma z kauczuku naturalnego

ON

Guma z kauczuku syntetycznego

GS

Płyta

Guma z kauczuku

Tektura techniczna impregnowana grafitem

uszczelnień

GSP

Skóra

Sk

Korek prasowany

Ko

Filc techniczny (prasowany)

Fi

woda, oleje lekkie solanka chłodnicza woda, oleje, tlen dwutlenek węgła amoniak (N"H3) dwutlenek siarki, chlorowcopochodne woda, oleje benzyna, oleje, alkohol benzyna i oleje

Teflon (tarflen)

T

dowolny

Fibra

TIG

F

Temperatura, OC

Ciśnienie

robocze, MPa

sso

S,O

2SO

5,0

ISO

2,0

150 -15.,.+50 750 150 2SO 250 425 700

2,5 0,2 0,15 0,6 10,0 3,5 1,6 5,0

30

0,3

50

0,3

-15.,. +5

0,2

90

l 0,0

-15.,. +5 100 -15.,. +5 40 100 ISO

0,2 1,0 0,2 5,0 15,0 2,S

150

1,2

60

5,0

40

0,3

40 250

0,3 5,0

l) temperatura i ciśnienie jako dopuszczalne parametry eksploatacyjne dla atmosfery utleniajacej

179 Tablica 4.20 Uszczelki plaskie a) do kołnierzy z przylgą zgrubną•)

E E

""

o-;-+ Średnica, mm

Ciśnienie

nominalne, MPa

nomi- wewn. 0,25 0,63 1,0 nalna, uszcz., Dnom

15 20 25 32 40 50 65 80 100 125

dl 22 27 34 43 49 61 77

Ciśnienie

nominalne, MPa

1,6 2,5 4,0 nom1- wewn. 0,25 0,63 1,0 na! na, uszcz.,

Średnica zewnętrzna dz , mm

44 54 64 76 86 96 116 132 152 182 207 237 262 287 317 373 423 473 528 578

Średnica, mm

51 61 71 82 92 107 127 142 168 194 224 265 290 322 352 417 474 546 570 628

Dnom

600 700 800 900 1000 1200 1400 1600 1800 2000 2200 2400 2600 2800 3000 3200 3400 3600 3800 4000

dl 610 712 813 915 1016 1220 1420 1620 1820 2020 2220 2420 2620 2820 3020 3220 3420 3620 3820 4020

1,6

2,5

4,0

Średnica zewnętrzna dz, mm

1290 1490 1700 1900 2100 2307 2507 2707 2924 3124 3324 3524 3734 3930 4l31

679 784 890 990 1090 1307 1524 1724 1934 2138 2348 2558 2762 2972 3172 3382 3592 3804

695 810 917 1017 1124 1341 1548 1772 1972 2182 2384 2594 2794 3014 3228

734 824 911 l oli

1128 1342 1542 1762 1964 2168 2378 2588 2788

731 833 942 1042 1154 1364 1578 1798 2000 2235

747 852 974 1084 1194 1398 1618 1830

89 115 162 192 14! {ftl>' . .l 69 -:2fś 175 190 248 254 220 200 273 284 225 240 302 310 250 273 328 329 340 300 324 378 386 400 438 444 457 350 356 400 489 495 514 407 450 458 539 555 564 500 508 594 617 624 Uwaga: wymiary nieoznaczone ustala się wg typoszeregu uszczelnienia dla sąsiedniego wyższego ciśnienia Przykładowe oznaczenie uszczelki o średnicy Dn=2200 mm, grubości 2,5 mm, wykonanej

z tektury technicznej pokostowanej (TP) na ciśnienie 0,63 MPa: uszczelka płaska 0,63/2200/2,5 - TP - PN/H-74374.02 *)wg PN/H-74374.02

180 cd. tablicy 4.20

b) do kołnierzy z występami i rowkami')

M

~ 0

d1IH12\ d2(h121

Ciśnienie

Średnica

nominalna,

1,0 7 10,0

0,1; 0,25; 0,63

mm Dnom

nominalne, MPa

Średnica uszczelki, wewnętrzna,

10 15 20 25 32 40 50 65 80 100 125 150 175 200 225 250 300 350 400 450 500 600 700 800 900 1000 1200

20 25 32 39 49 56 69 86 103 123 149 176 206 231 256 286 336 381 431 481 531 631 736 841 941 1037 1237

d1

zewnętrzna,

30 35 46 53 63 70 83 103 117 143 169 196 226 251 276 306 356 407 457 507 557 657 762 867 967 1067 1267

d2

mm

wewnętrzna,

24 29 36 43 51 61 73 95 106 129 155 183 213 239 266 292 343 395 447 497 549 649 751 856 961 1062 1262

d1

zewnętrzna,

34 39 50 57 65 75 87 109 120 149 175 203 233 259 286 312 363 421 473 523 575 675 777 882 987 1092 1292

Przykładowe oznaczenie uszczelki o średnicy Dn=600 mm, grubości 2 mm, wykonanej z fibry (F) na ciśnienie I ,6 MPa: uszczelka płaska 1,6/600/2- F- PN/H-74374.03

*)wg PNIH-74374.03

d2

l

181 cd. tablicy 4.20

c) do kołnierzy z wypustami i wpustami' 1

l

-+ Średnica, mm

nominalna, Dnom

10 15 20 25 32 40 50 65 80 100 125 150 175 200 225 250 300 350 400 450 500 600 700 800 900 1000 1200

wewnętrzna

uszczelki, d, 18 22 27 34 43 49 61 77 89 115 141 169 190 220 240 273 324 356 407 458 508 610 712 813 915 1016 1220

Ciśnienie

0,1; 0,25; 0,6

nominalne, MPa 1,0 + 16,0

Średnica zewnętrzna uszczelki, d2

30 35 46 53 63 70 83 103 117 143 169 196 226 251 276 306 356 407 457 507 557 657 762 867 967 1067 1267

34 39 50 57 65 75 87 109 120 149 175 203 233 259 286 312 363 421 473 523 575 675 777 882 987 1092 1292

Przykładowe oznaczenie uszczelki o średnicy 0 0 =800 mm, grubości 2 mm, wykonanej z masy kauczukowo-grafitowej (KG) na ciśnienie 2,5 MPa: uszczelka płaska 2,5/800/2 -KG- PN/H-74374.04

*)wg PN/H-74374.04

182

Tablica 4.21 Zamocowanie rurek w płycie sitowe/) a) za pomocą spawania Charakterystyka

Ozn.

Ozn.

Charakterystyka t

l

l

g L.

-t-·

L

l

.l ~

t

l

t

·l·

l

l

l

l

:;;. o

l

l~

l

g

L ~

d=t

l

t

l

l

L.--1-.-L

l) tylko do mocowania rurek cienkościennych o średnicy dz=20, 25, 38, 57 mm Przykładowe oznaczenie: zamocowanie rurek sposobem S3- BN/2251-03 *)wg BN/2251-03 (wymagania oraz wymiary połączenia wg BN/2251-01)

+

O>

11 Il

183

cd. tablicy 4.21

b) za pomocą rozwalcowania l 1

Ozn.

Charakterystyka

~~

o

Rl

1$ .c:

11

o

l ,d.

:§

l l

1/45:/

~

l

~

~~

l

\~

dz

l ~

l . ...;.. .

g

-

c

o c l'-'-z \Q R3 .c:

w ~-

~

1 do ~

~

l

l

~

\

~

ldz

'"'

l .

l l

~" a. c·"'-

..>: C·

R5

lw"ł ;p.~

o

~

11

.c:

l

.~

l l

:\

l~ ~o~ ~ ~ Id.., ,d.

T

dz l

l

l

:(

l

l . _.__.

~

~

ldz

~

k~-

~

~~

..>:

c a.

o

g

-

"

,w

11

o

·"~

'\.

R4 .c

O>

t

'-""

~

)'3(.

~

ido l

~

g

~ ~

~

~ ~ ~

l ~g L.. .

..>:

~

A

.c

l~

~

~

l

.1- - 'O>

t

11

o

;fG

'\.

c a. · l , ,

R6 o~

;--";

?f.· s ~ "'60! 7

~ ~

l.dz

l

~..__

~

l

~

L..

-

~~

l l

20.

"'~

l

~~

l

-t- -

11

"

l l

o

l

~

o l

l

1'-5-/

O>

t

l do

~

o

-+-- . -

L

~

11

~,..,

a.

R2

O>

l ~'\

·~ o ~ 'W .c

11

t

"-

t ..>:

a

~-~

O>

t l

Charakterystyka

Ozn.

,d., l

l

~

l l

~

id z

"'

l

~

~

'\.

l . ..J._ .

g

..J

l) przy ciśnieniu działającym na płytę poniżej 8 MPa oraz przy temp. do 400 "C; sposoby R3+R6 tylko do mocowania rurek o średnicy dz=20, 25, 38, 57 mm Przykładowe

oznaczenie: zamocowanie rurek sposobem Rl- BN/2251-03

184

Tablica 4.22 Kompensatory soczewkowe

Dz 6~~· g•l

o=t5f2

\

.o

•

~

l

./

"\.

0(=30~35.

~

.~ ~.c .t ·~ p .c

l

;

l

-,

l

'polsoczewki

;-;-_

/

P

i~

Dz

I

o,

a) średnica przyłączeniowa Dz= (76-c-720) mm') Średnica Prokompen- mień przyłączemowa satora wvobL

Dz

o,

Szerokość całkowita

H

r

półso-

czewki

h

Grubość ścianki

fali

2,5

3,0

b

300 310 350 360 400

20 20 20 20 25

194

420

25

219

450

25

273

500

25

324

580

25

356

650

30

406

680

30

5,0

42,5 43 43 40+g

47 48 48 42+2g

7,0 87

436

9l

456

3,25 4,18 4,60 5,28 6,5

50+g

52+2g

7,62 10,2

488

12 74

8,72 11,18

22 36

675

24 6

725

19,54 23,24

780

30

521

780

30

22,70

60+g

618

14 98 17,84

508

122+2g

538

117

Ogólnie: H=4r+2g+2 h=2r+g b=2r+2g+2 62+2g

dw

mm 328 45 340 57 360 74 390 98

6,82

102+2g

blachy dz

kg

87 88 88 82+2g

krążka

6,0

Masa

mm 76 89 108 133 159

4,0

Średnica

g 0 , mm

29 2

620

880

30

26,3

720

1000

30

31,86

35 04

825

34 3

825

39 76

925

48 18

1045

*) wg ZN-66/003 - Śląskie Zakłady Przemysłowe, Tarnowskie Góry Przykładowe oznaczenie kompensatora soczewkowego o średnicy przyłączeniowej

Dz=508 mm i średnicy soczewki 0 1=780 mm, przy grubości ścianki g=4 mm: kompensator soczewkowy 508/780x4- wg ZN-66/003 (mat. St3S)

120 118 155 153 180 177 231 229 282 280 307 305 357 355 458 455 469

466 568 564 668 664

185

cd. tablicy 4.22

b) średnica przyłączeniowa D w= ( 600+ 2000)

mm •J

Wielkości charakterystyczne 1J

Wymiary

Temperatura,

'

Dw g"

b

D1

H

r

100

200

300

Ciśnienie dop.,

100

600

700

r--1-~ r--2--6 ~ ~

900

70

150

1000

,-L 6

~

800 _i_ 1100

80

170

90

190

100

210

110

230

_l_ 6

900

~-

~

1200

_l_ 6

r--?4

1350

f--6 r--?1200 4

ISSO

1000

~

~

f--6 1400

1600

c-l4

1750

c-l4

2000

r-s r-r;r-s r-r;-

_L 1800

2200 ---4-_2_ 6

_L 2000

2400 ---4-_2_

6

32 31 30 29 37 36 35 34 37 36 35 34 37 36 35 34 42 41 40 39 42 41 40 39 42 41 40 39 47 46 45 44 47 46 45 44 52 51 50 49

0,85 1,9 3,4 5,3 0,95 2,! 3,8 5,9 0,95 2,1 3,8 5,9 0,95 2,1 3,8 5,9 o 70 1,6 28 4,3 . 0,70 1,6 28 4,3 0,70 1,6 28 4,3 o 50 l' l 2,3 3,2 o 50 l l 23 3,2 o 55 1,2 2,1 3,4

Pa 0,70 1,6 3,0 4,5 0,80 1,8 3,2 5,0 0,80 1,8 3,2 5,0 0,80 1,8 3,2 5,0 0,60 l ,3 2,4 3,7 o 60 1,3 2,4 3,7 0,60 1,3 2,4 3,7 0,40 0,95 1,7 2,7 0,40 o 95 1,7 2,7 Q,_45 lo 1,8 2,8

± ~ht 0,55 1,2 2,2 3,4 0,60 !,3 2,4 3,7 0,60 1,3 2,4 3,7 0,60 1,3 2,4 3,7 0,45 1,0 l8 2,8 0,4S 1,0 1,8 2,8 0,45 1,0 1,8 2,8 0,30 0,75 1,3 2,0 0,30 0,75 1,3 2,0 0,35 0,75 1,4 2,1

300

Odkształcenie,

Pt ·10-5 mm

200

oc

3, l 3,0 2,7 2,4 3,1 2,9 2,7

2,4 3,1 3,0 2,7 2,5 3,0 2,9 2,6 2,4 4,1 3,9 36 3,2 3,9 3,7 3,3 3,0 3,8 3,6 3,3 3,0 5,0 4,8 4,3 3,9 5,0 4,8 4,3 3,9 4,9 4,6 4,2 3,8

mm 2,8 2,6 2,4 2,2 2,_8 2,6 2,4 2,2 2,8 2,7 2,4 2,2 2,7 26 2,3 2,1 3,7 35 3,2 2,9 3,4 33 30 2,7 34 3,2 2,9 2,7 4,5 4,2 3,8 3,5 4,5 4,2 3,8 3,5 43 4, l 3,7 3,4

Z)

2,2 2,1 l9 1,7 2,2 2 l 1,9 1,7 2,2 2,1 l 9 1,7 2,1 20 l 8 1,6 2,9 2,8 2,S 2,3 2,7 2,6 2,3 2,1 2,7 2,6 2,3 2,1 35 33 30 2,7 35 3,3 3,0 2,7 3,4 3,2 2,9 27

l) dla stali węglowych (np. St44K); 2) rozciąganie(+), ściskanie(-) Przykładowe oznaczenie kompensatora o średnicy Dw= 1200 mm,

200 300 rozprę- Masa żanm Jedn. sila reakcji, i 4 -4 pk ·10 Pk·IO 100

N/Pa kg Nim 24,0 170 162 !SS 32,0 403 384 367 1123 790 753 718 40,0 1363 1298 1238 48,0 191 26,0 !81 173 1258 34,5 451 430 410 43,5 884 840 802 52,0 1522 1450 1382 28,0 209 189 198 494 471 448 1417 37,5 46,5 966 920 877 1666 1588 1514 56,0 32,0 224 213 203 43,0 530 505 481 1570 53,5 1035 987 940 64,0 1788 1704 1624 38,0 151 !66 158 2015 50,S 394 375 358 63,0 770 734 700 7S,S 1330 1267 1208 44,5 204 186 19S S9,S 440 2400 484 461 74,0 946 902 860 89,0 1633 ISS5 1484 49,S 231 220 210 2780 66,0 548 522 498 83,0 1070 1023 973 100 1850 1760 1680 61,0 177 169 161 3630 81,0 431 382 411 101 746 831 782 122 1420 1352 1290 67,0 195 177 185 4110 89,0 461 439 419 112 902 860 820 134 1558 1483 1415 223 213 203 87,0 116 4400 529 504 481 145 1034 985 910 174 1782 1700 1620 W sp. przeliczeniowe dla stali stopowych np. l H 18N9T) g

;pt·IO przy grubości ścianki g=4 mm: kompensator soczewkowy 1200x4- BN/2252-02 (mat. St44K) ~h t *)wg BN/2252-02

Jedn. reakcja

5

pk ·10-4

3

4

2,0 2,3

6

1,6

5 1,4

1,3

1,8

1,6

l ,5

1,025

186

Tablica 4.23 Zawieszenia i podparcia aparatów 'l a)

łapy

wspornikowe l. Nomogram doboru wielkości łapy 9000 8000

118/.oo _ ~~ 9;;'Objaśnienie•

100·--· kg r--. l

60

1%

+ 9wl 1 '--._w -----

40000

lho=1,6w l

.~

3

9c- nojmniejsza_ gruł:JoSC pta~zc~a noe wymagaJqOO wzmocnoenoa ~ gc1- najmniejsza gruboŚĆploszeza H-+-t-11~,·16) z blachq wzmacniajqcq ~ 0 9w- najmniejsza gruboŚĆ blachy _28)~ wzmacniajqcej 14:24L w -zalecanowielkOŚĆ ltlpy 40u-

8

24""t: 112+121 400-

30000

-12 .10-i,. I10•10J ~'ł!1fll. 1 320 110~;;J1'+-ff-c"'i;J.n;;B:o;--~

8

8 14. 41 250

8

13+3) t-...100

14 + 4 180

13~ 31 100

6 13. 3 125

l

6- 1-2505 ł-1- 13 6 • 3+-l!1-+- (3 • 3 1

r-... -I-IHH-+---""11-....-+....... (3 • 3 ł-14 +Hi----1125 12+ 21 100

1

1- 1-- 250

lE 8 g g o gg g g g g "QJOl

8.,.......-..-N~ ....-

tOQ)O

..-.-N

Średnica proszeza aparatu Przykładowe

M.,2~:

16

14.4 16

0

lo

oznaczenie łapy wspornikowej o wielkości 125: łapa wspornikowa 125- BN/2212-02 (mat. St3S)

*)wg BN/2212-02 (łapy) i BN/2212-04 (podpory)

t=EEE ge o e ...

187

cd. tablicy 4.23 2. Sposoby mocowania a)

bezpośrednio

do

ścianki

b) za pośrednictwem blachy

aparatu

-·r

wzmacniąjaccj

-r-

I

;l

l

'IJL

2

1

iJ.l. e -·-

-·~

-1 ~

.~U!. f- --1

3

m

l

R::::

-PZ

Oz:

R:::.~

(/: d

-

f-

r-j(- ·-1

i\_

r -

:1..._

d=13 mm

3. Charakterystyka konstrukcyjna

w

wielkość łapy

80 100 125 180 250 320 400 nr części (poz.) l 2

80 100 125 180 250 320 400

H

s

mm 82 126 65 102 158 85 200 105 128 182 284 !50 250 395 210 504 270 327 407 626 340 Wyszczególnienie części nazwa

l

ołvta oodstawowa żebro

l) wg BN/2212-03

m

ermax)

60 80 100 !50 200 260 330 liczba sztuk l 2

masa, kg . (poz. l, 2) 0,8 1,6 3,2 9, l 26,0 50,0 84,0

blacha wzmacniająca') (wielkość)

80 100 125 180 250 320 400

materiał

St2S, St3SX itp. (wg PNIH-84020)

188 cd. tablicy 4.23 Wymiary Płyta

szczegółowe

Żebro

podstawowa

p/

l ;!:

r-·

ln

-·-

-

~

g

k

l

w

l

g

k

kość

mm

80 100 125 180 250 320 400

80 85 78 100 105 97 125 130 124 180 185 177 250 255 245 320 330 318 400 410 400

c

6 8 lO 14 20 24 26

masa, kg

wiei-

0,3 0,6 l ,2 3,5 10,0 19,2 32,8

80 100 125 180 250 320 400

8 !O 12 18 25 32 40

-r-

~

'T

wie!-

c,

z

p

50 65 80 110 160 200 250

75 95 120 170 240 300 380

kość

J;:;

g,

-'--

h

g,

c,

masa, kg

6 8 10 14 20 24 26

li 14 19 25 39 42 50

0,3 0,5 1,0 2,8 8,0 15,4 25,6

mm

120 !50 190 270 375 480 600

b) podpory poziomych aparatów cylindrycznych l. Odmiana A (aparaty o

r

--· --· 0'11

~·

15

(15+20)"

0+3

1+2

8+7

a)

J'

b)

8+10

a)

2J b)

@-1

V

a)

b)

a)

Y

b)

a)

u

>15

(8+12)"

b) Wartość

wymiaru m spoin 112Y' i J' podano w p. b), d), e)+g)

a) spawanie *) WQ

łukowe,

BN/2205-03

b) spawanie w

osłonie

argonu

1+3

1,5+2

4

191

cd. tablicy 4.24

b) połączenie

kołnierza

ze ścianką aparatu lub króćca

l. Kołnierz okrągły płaski (g:Sl6 mm):

4. Kołnierz okrągły płaski (g> 16, Dw>400 mm): f=O,Sg; fm;n= l O mm; w= 12 mm; m+w=g

E

Naddatek na obrobkę po spawaniu

2.

Kołnierz okrągły

Naddatek na obrobkę po spawaniu g

l

z szyjką krótką

5.

(gS:16 mm):

Kołnierz

z szyjką dostępny dla spawania od wewnątrz (Dw>400 mm, spoina Y lub U z podpawaniem)

J'

1-łxldot ek

no obrclbke g1 po spawaniu

dla .:;.1ómm- Y dla >1Bmm- U

g

3.

Kołnierz okrągły płaski

(g> 16 mm): mm;n=g: (mmin)' =6 mm; w=l2 mm; m'+w=

6.

Kołnierz

z

szyjką niedostępny

dla spawania

od wewnątrz (spoina Y lub U bez podpawania)

dla g.;16mm- Y dla >16mm- U

192

cd. tablicy 4.24 c)

połączenie kołnierza

(bez króćca) ze

ścianką

aparatu

5.

Kołnierz

wspawany w ścianę aparatu przy dostępie obustronnym: 1) w=0,7g; gmax=IO mm; bmax=3 mm;

g

b

6.

Kołnierz

naspawany na ścianę aparatu przy dostępie obustronnym: l) w1=0,5 ; w=0,7 mm;

E E l2 mm; a=g; amax=16 mm; (a+m)min=l ,S g

, 194

cd. tablicy 4.24 e)

połączenie płyty

l.

Płyta

2.

Płyta

sitowej z

płaszczem

aparatu

sitowa przyspawana do płaszcza przy dostępie obustronnym (gs;l6 mm): Wmio=0,7g; bmax=3 mm

sitowa przyspawana do płaszcza przy dostępie tylko od zewnątrz (g>l6 mm): w=g,; h=(6+10) mm; lm;n=g+6 mm; y=(30+40)' (stosuje się tylko przy środowisku koroz ·nie obo· 4.

Płyta

sitowa przyspawana do płaszcza przy obustronnym (g>16 mm): (a+m)mm=g; amin=O,Sg; amax=l6 mm dostępie

g ~·

3.

Płyta

sitowa przyspawana do płaszcza przy dostępie tylko od zewnątrz (gs;J6 mm): Wmin=0,7 ; bmax=3 mm; w'=Q,7 l

6.

Płyta

------ ---

'

----------~

sitowa wspawana w płaszcz przy dostępie obustronnym (gs;l2 mm): ; bmax~3 mm

195

cd. tablicy 4.24

Opołączenie króćca ze ścianką aparatu z pierścieniem wzmacniającym l. Króciec dospawany do ściany aparatu przy dostępie tylko od zewnątrz: ~r-0,7gl; Ymin=15°; h=(6+10) mm; a1=l/3 g2; almin=6 mm; a=l/3 g1; a=(6+12) mm; a+m=g1

t

J'lub 1/2 Y'

4. Króciec wspawany w ścianę aparatu przy dostępie obustronnym: Ymin=15°; h=(6+10) mm; w=0,7gl; a=l/3 g1; amin=6 mm; a+m=g1; (m'+w2)+[mniejsza z wartości h lub 1 i w2 =2 2

t-·

J'lub 1/2 Y'

E

2. Króciec wspawany w ścianę aparatu przy dostępie obustronnym: w=0,7gl; al=l/3 g2; almin=6 mm; Ymin=15°; a=l/3 g1; amin=6 mm; hm;n=IO mm;

5. Króciec wspawany w ścianę aparatu przy dostępie obustronnym: Ymm=l5°; h=(6+10) mm; w=0,7gl; a=l/3 g1; amm=6 mm; a+m=g 1; m'+[mniejsza z wartości h lub =2 2

3. Króciec wspawany w ścianę aparatu przy dostępie obustronnym: Ym•n=l5°; h=(6+10) mm; w=0,7gl; a=l/3 g1; am;n=6 mm; a+m=g1; (m'+w1) równa się mnie· sze · z wartości dla g

1

>

20

J' lub 1/2 Y'

J'lub 1/2 Y'

196

cd. tablicy 4.24 g) połączenie króćca ze ścianką aparatu bez pierścienia wzmacniającego l. Króciec wspawany w ścianę aparatu przy dostępie obustronnym (g:;I2 mm): w=O, 7g; w' min=g; tmin=g; bmax=3 mm; dwg 1): w=O,Ig,; Wmin=6 mm

-·t-

b

3. Króciec wspawany w ścianę aparatu przy dostępie obustronnym (g:;I2 mm): w=0,7 ; Wm;n=6 mm; m=

6. Króciec dospawany do ściany aparatu przy dostępie tylko od zewnątrz: Pmin=3 mm; a=(IO+l3) mm Y lub U

p

--------~

------1

J'

D

r 197

cd. tablicy 4.24 7. Króciec dospawany do ściany aparatu przy dostępie tylko od zewnątrz (g~l2 mm): a=6mm

9. Króciec dospawany do ściany aparatu przy dostępie tylko od zewnątrz: a= 1/3 ; amin=6 mm; h= 6c-J O

l l

g

8. Króciec dospawany do ściany aparatu przy dostępie tylko od zewnątrz (g>12 mm): a=I/3 g; amin=6 mm

g

t

a K lub ZJ

198

Tablica 4.25 Wybrane symbole graficzne aparatów, maszyn i urządzeń

przemysłu

chemicznego

a) podstawowe elementy aparatury i armatury l. Naczynie

a) pionowe b) poziome

2. Nacz nie a) pionowe b) poziome

3. Nacz nie a) pionowe b) poziome

4. N acz nie a) pionowe b) poziome

5.

bezciśnieniowe

a)

otwarte

b)

u u

bezciśnieniowe zamknięte

a)

b)

D

D b)

o

D b)

tJ

D

m 7. Zgarniacz

~

6.

10.

Mieszadło

~

~'

Bełkotka

mowa

b)

(gazowa lub parowa) a)

b)

L

Zawór (ogólnie)

Lx::J 12. Zasuwa

--w--

-ł>-9.

Przenośnik kubełkowy

a) otwarty b)

zamknięty

a)

14. Wózek, wvwrotka

-

b)

lo

o

l

5. Kruszarka walcowa 6. Kruszarka

t a) górnoosiowy

b) dolnoosiowy

stożkowa

L

201

cd. tablicy 4.25 l O. Sito

8. Gniotownik walco

askie

11. Sito obrotowe

12. Sito taśmowe

~ -----Th

a) dyzrnernbrator b) dezyntegrator

a:

Y

e) urządzenia do dozowania (napełniania i l. Waga (ogólnie) 2. Waga taśmowa

()

06

-

A

opróżniania

aparatów) 6. Dozownik łopatkowy (a) i talerzowy (b) a) ł

()

ł

......

T \,1

l ....a_~

o

4. Miernik cieczy objętościowy

- 1 i

p( l

;l

ll

tf

e~!

'l

1

l

===o---

8. Podajnik bębnowy (a) i tłokowy (b) a)

5. Dozownik materiałów sypkich (ogólnie)

}

\l~

~

ł

'

ł

7. Podajnik (dozownik) taśmowy

3. Miernik wagowy

0

b)

-

b)

_,J~

~ł

9. Podajnik wibracyjny (a) i łańcuchowy (b)

a)

\l;

~

b)

=---...

~--

l

202

cd. tablicy 4.25 f)

urządzenia

do mieszania cieczy, układów niejednorodnych i materiałów sypkich 6. Mieszalnik !opatowy z mieszadłem poziomym

l. Mieszalnik (ogólnie)

b)

a)

a) otwarty b) ciśnienwwy

łł

Y

i

2. Mieszalnik z mieszadłem pionowym (a)

i ukośnym (b) a) '

t

b)

'

ł

~ ~

3. Mieszalnik (autoklaw) z ogrzewaniem (chłodzeniem) zewnętrznym

J

--

11.

l

t::> -

...o

c

o(,

!-'

•

.!!

plostyczności l Ro2l

~

/

7,5 f-u

/ V

-

4

MJ/m 2 3

·o o c L. 1 o

2 •III

"1:J

500 • c

o=> Czas

Temperatura 600r--,---,--~---r--~--~~~

MN -;;;2"~~---+--4---+-~--~--~

OL-~L-~---L---L--~--L---~

400

450

500

Temperatura

Rys. 5.1.

Właściwości

550 ·c

200

400

soo

eoo

1ooo ·c

Temperatura

mechaniczne metali w temperaturze podwyższonej: a) charakterystyka stali; b) wpływ temperatury na przebieg pełzania stali węglowej; c) wpływ naprężenia na pełzanie stali austenitycznej; d) wytrzymałość na pełzanie (l 000 h) różnych stopów wytrzymałościowa

213

-........ 200 MN

~ o".J

Ql).

~

-;;;T

l'

150

c..,

1)0 •

~c; ~

Q)

\

~

cQ) 100

~

o~

·N

CI> L..

a. o

'c Vo. o.o oo

z

"" o.,~ ~

50

/

'o

o 200

250

300

350

t gr •404 "C 450

o

c

Temperatura

Rys. 5.2.

Wytrzymałość

stali St41K w

podwyższonej

temperaturze

Występująca

dla wyrobów hutniczych duża różnorodność niektórych właściwości wytrzymałościowych (wartości Rm , Re , Ro.2 , Rz(

0,01+0,10

(l-eJO) lat

IV- o małej odpomości 2 >

0,10+1,0

(0,1-cl) lat

V- mało trwałe3 >

do 36 dni

VI- nietrwałe 3 >

0,001 +0,01

1,0+ l o powyżej

10

poniżej

0,0204

poniżej

0,021

0,020+0, 197

0,021 +0,217

0,197+2,0

0,217+2,17

2,0+20

2,17-o-21,7

20+200

21,7+217

powyżej

200

powyżej

217

l) stosowanie stali bez zastrzeżeń, 2) na elementy mało odpowiedzialne, 3) stosować nie wolno

Wymienione czynniki wpływają nie tylko na intensywność korozji, ale mogą także prowadzić do zmiany jej charakteru, np. z korozji równomiemej na wżerową, co naturalnie komplikuje zagadnienie wyboru materiału. Wybór ten mogą istotnie ułatwić informacje zebrane w okresie eksploatacji aparatury czy innych urządzeń technologicznych. Wykorzystywanie w wielu gałęziach przemysłu różnych materiałów daje bowiem możność rejestracji oraz oceny zaistniałych przypadków uszkodzenia rozmaitych elementów konstrukcyjnych. Wymagania stawiane przy doborze różnych gatunków stali scharakteryzowano w tabeli 5.2. Dodatkowo, w tabeli 5.3, zwrócono uwagę na wybrane gatunki stali zalecane przy wytwarzaniu aparatury narażonej na działanie podwyższonych parametrów technologicznych. Działanie korozji zwiększa się znacznie ze wzrostem temperatury, co zależy w dużym stopniu także od środowiska, z którym materiał się styka. Przy korozji tworzyw metalowych istotnego znaczenia nabiera zwłaszcza tzw. korozja gazowa, charakteryzująca odporność metali na zgorzelinowanie, tj. proces utleniania w atmosferze gorącego gazu. Spowodowany tym procesem ubytek masy materialu (najczęściej powierzchniowy), zależy zarówno od temperatury ośrodka, jak i czasu. Uwzględnić przy tym należy, że dla każdego materiału stalowego jest określona pewna charakterystyczna temperatura, powyżej której utlenianie w atmosferze gazu zachodzi f1i1 tyle gwahownie (warstwa zgorzeliny złożona z tlenków żelaza nie ogranicza dyfuzji tlenu), że używanie takiego materiału do wytwarzania aparatury narażonej na korozję gazową staje się niecelowe. Stąd, w opisie właściwości stali, podawana jest często tzw. graniczna temperatura żaroodporności (tabela 5.2), określająca stan, powyżej którego rozpoczyna się intensywne zgorzelinowanie (np. dla kotłowej stali węglowej K l O temperatura ta wynosi ok. 500 °C).

216 Tabela 5.2 Stalowe materiały hutnicze i ich przeznaczenie a) stale na blachy Gatunek stali

Grubość

wyrobu, mm 2

l

St3S St3SX St4S St4SX itp. 20 35 45 itp.

Gwarantowana temperatura eksploatacji, o c')

Przeznaczenie

3 Blachy konstrukcy_" ne

4

300 do 100

18G2A

300.;.400 (ok. 500)

uniwersalne oraz blachy grube ze stali konstrukcyjnych do ogólnego przeznaczema;

do 150

400.;.450 (ok. 500)

na odpowiedzialne nośne elementy konstrukcji spawanych (zbiorniki zwykłe, ciśnieniowe itp.)

16.;.50

(ok. 400) Blachy kotłowe

St36K St41K St44K

3.;.120

20M

60+100

15HM

3.;.6 i 8+60

400 (450)

walczaki kotłowe, zbiorniki zwykłe i ciśnieniowe, wymienniki ciepła

500 (550) 550 (550)

walczaki kotłów wysokoprężnych, dna sitowe wymienników ciepła itp. walczaki, zbiorniki, dna sitowe itp.

b) stale do wyrobu rur Rury ogólnego przeznaczenia R35 R45

200

18G2A

PNIH-74219

450 (500)

na rurociągi ogólnego przeznaczenia oraz inne elementy konstrukcyjne

19G2

BN/0648-81

450

na rurociągi ogólnego przeznaczenia

wg

Rury kotłowe KIO 450.;.478 (ok. 500)

K18

16M 15HM IOH2M 12HMF

wg PNIH-74219

500 (550) 550 (575) 560.;.580 (600)

komory podgrzewaczy wody, l wymienniki ciepła, rurociągi itp. komory podgrzewaczy wody, przegrzewacze pary, wymienniki ciepła, przewody wody gorącej, rurociągi pary itp. przegrzewacze pary, wymienniki ciepła, rurociągi itp. przegrzewacze pary, przewody wody l gorącej, pary itd. przewody wody oraz pary, rurociągi oraz inne elementy aparatury

217 cd. tabeli 5.2 c) wyroby ze stali nierdzewnej i kwasoodpornej IJ l

2

1Hl3 OH13J Hl7 Hl7N2 OH17T OH18N9 1Hl8N9T 1Hl8N9 Hl8NlOT

a, b, c a, c c c a, b, c a, c a, b, c c a, b, c

3

4

600 (800)

wszelkiego typu urządzenia i aparaty, oraz różne elementy aparatury procesowej przeznaczone (głównie) do eksploatacji w temperaturze podwyższonej

urządzenia przemysłowe

700

wszelkie

550

aparaty i urządzenia wymagające dużej odporności na płyny korozyjne

d) wyroby ze stali żaroodpornej i żarowytrzymałe/l H5M

b

650

(650)

2Hl7

a

800

(800)

HIJJS

a, c

950

(950)

Hl8JS

a, c

1050

(1050)

H24JS

a

1220

(1200)

H25T

b

1100

(1100)

Hl8N9S

b

850

(850)

rury na elementy aparatury,

kotłów

l parowych itp. części

aparatury eksploatowane temperaturze części żaroodporne aparatury procesowej oraz kotłów parowych; przegrzewacze pary, kołpaki, rury pieców, itp. w

podwyższonej

części mało obciążone mechanicznie; wszelkie elementy aparatury obciążone mechanicznie części aparatury; wszelkie elementy

*) w nawiasie podano przybliżoną temperaturę żaroodporności materiału w środowisku utleniającym (w niektórych przypadkach do osiągnięcia po dodatkowej obróbce cieplnej); l) a- blachy o zakresie grubości (0,5-;-40) mm, b- rury konstrukcyjne o średnicy zewnętrznej (10,2+508) mm, c- pręty okrągłe (odkuwki) o średnicy zewnętrznej (8-;-80) mm; 2) a- blachy o zakresie grubości (8+40) mm (dla stali H25T i H 18N9S 2-;-40 mm), b- rury konstrukcyjne o średnicy (l 0,2+508) mm, c- pręty okrągłe (odkuwki) o średnicy (8-;-80) mm oraz (110-;-160) mm dla H5M, H25T, H24JS, H18N9S

Należy

jednak zwrócić uwagę na fakt, że w określonych warunkach eksploatacji aparatury stali na korozję gazową może być zróżnicowana. Zależy to m.in. od takich czynników jak: stopień mechariicznego uszkodzenia powierzchni materiału, zakres i charakter zmiany jego temperatury, a także od obecności agresywnych osadów. Z praktycznego punktu widzenia istotne jest więc wskazanie na taką najwyższą wartość temperatury, przy której zapewniony jest długotrwały okres eksploatacji danego gatunku stali (tabela 5.2). Taką graniczną (gwarantowaną) wartość temperatury eksploatacji danego wyrobu hutniczego, o ile jest ona znana, podaje się w jego kartotece materiałowej. odporność

218 Tabela 5.3 Zalecane gatunki stali dla wybranych warunków procesowych Gatunek stali

Parametry obliczeniowe

o gwarantowanej

udarności

bez gwarantowanej

udarności

-40 < ta ,;; 200 °C 0,07 < Pa,;; 2,0 MPa

ST36K, St41K, St44K; KlO, Kl8; OH13, OH18N3, 1H18N9, IH18N9T, 15HM

St2S, St3S, St3SX, St3Y, St4S, 10, 15, 20

200 2SO mm wg atestu

18 16,5 15 13,5 10,5 9,7 l wyrobu hutnicze o 18,5 17,5 16,5

416 (przy

R!, ~ Rz~10 5)

300 350 390 400 410 420 430 440 450 460 470 13,6 12,3 II, l 10,0 8,8 7,9 7,0 8,10 5,3

~ m

10,3 9,0 7,8 6,7 5,8 5,1 4,5 3,9 3,3 17,6 16,0 14,5 13,0 11,6 10,3 9,2 8,2 7,3

Rz~ 10 5

14,3 13,5 12,8 9,4 8,3 7,3 6,5 Właściwości

20 Temperatura, 'C A, W/(m·K) 52,2 6 oc,·I0 , liK (od 20 °C) Zakres temp., °C Cp, kJ/(kg·K)

";0,25

w temp. E· 10-7

40

Temr eratura, 'C

";0,25

mechaniczne

pręty ciągnione

100+250 mm 2 7 E·10· , kN/m

Rvw4 Rvws

";0,040

25

g";IOOmm

Norma gatunku: PN/H-84019 Cr Ni Cu

s

41

2

20

(ogólnego przeznaczenia)

7,0

Tern eratura, °C

węglowa

wyższej jakości

24

w temperaturze

Gatunek stali

100 50,6 li, l

5,7 5,0

fizyczne

200

300

400

500

48,3 12,1

45,4 12,9

42,5 13,5

39,5 13,9

600

100-0,045

:>0,045

Właściwości

węglowa

St44K

Norma gatunku: PN/H-84024 Cr Ni Cu Cr-Ni-Cu

p

Si

~0.22

Gatunek stali

Typ stali

Rodzaj wyrobu

:>0,30

:>0,30

Re· lO

Grubość,

mm

Nim

2

:>20

27,5

20+40

26,5

40~60

25,5

60~100

23,5

Rm·l0-

Nim

7

w temp. obniżonej

2

KM-10- 5

z

As %

%

N·m/m

l 000/Rm lecz nie

44~53

mniej

niż

N/m

7

• kN/m

2

20,9

c

N/m

7

As

2

%

20,9

20 % podwvższone

Temperatura graniczna, °C

19,1

17,5

(przy R;,t = R7110 s)

15,2

11,8 10,6 9,5 8,4 7,4 6,5 5,7 4,9 4,2 3,5 3,0 2,5 2,1

!52 m

22,9 21,1 19, l 17,4 15,8 14,2 12,7 11,3 10,0 8,6 7,5 6,4 5,4

R7110 s

16,4 14,8 13,2 11,8 10,3 9,1

7,9 6,9 5,9 5,0 4,2 3,5 2,9

14,5 12,9 11,5 10,1 8,9 7,7 6,7 5,7 4,8 4,0 3,3 2,8 2,4

Rv2-10s

Właściwości

20 Temperatura, °C A., W/(m·K) 52 6 <X: 0 ·10 , 1/K (od 20 °C) Zakres temp., °C Cp, kJ/(kg·K)

16,5

398

300 350 380 390 400 410 420 430 440 450 460 470 480 490 500 16,4 15,0 13,6 12,4 11,3 10,1 9,1 8,0 7,2 6,2 5,3 4,5 3,8

Tern eratura, °C Ruw4 Rz~ 10 4

o

R"·l0-

Przy g>60 mm wytrzymałość obniża się o 0,5·10·' Nlm 1 na każde kolejne l Omm zwiększenia rubości elementu (wyrobu hutniczego)_

E-10-

Ruw5

kN/m

2

Temp.,

200 250 300 350 400 450 500 550 600 22,5 20,5 17,5 15,5 13,5 12,0

gS60mm

2

E-10-7

4,9

Tern peratura, °C Rc·IO

2

5,9

w temperaturze -7

:>0,70

mechaniczne

w tern eraturze -20 °C -7

:>0,30

fizyczne

100

200

300

400

500

50,5 11,1

48 12,1

45 12,9

42,5 13,5

39,5 13,9

20

100~150

0,469

0,5

150~200 200~250 250~300 300~350 350~400

0,52

0,532

0,545

0,57

0,595

400+450 0,629

Charakterystyka technologiczna Żaroodporność w atmosferze utleniajll._cej do temp. , °C

Gwarantowana temperatura eksploatac· i, °C Obróbka cieplna Normalizowanie Wyżarzanie odprężające

Temp., °C 880~910 600~650

Obróbka plastyczna Formowanie na gorąco

Formowanie zimne

450 400 Temp., °C 850+1100 30 mm wstępne podgrzanie do 200 "C; - po spawaniu wyżarzanie odprężające

233

Charakterystyka ogólna wyrobu hutniczego Rodzaj wyrobu Blachy kotłowe: PN/H-92123

c

Skład

chem., %

Mn

0,]77 0,807 0,]57 7] 10 70,23 70,35

s

$0,045

$0,045

Właściwości

Grubość,

mm

Re· lO

Nim

-7

2

$20

29,5

20-c40

29,5

40-c60

29,5

60-c80

27,5

80+100

27,5

w temperaturze -20 °C 7 Rm·l0z As 2 Nim % %

43+53

Re·l0-7 N/m

2

20M

$0,30

0,257 70,40

$0,30

KM· lO-s

E·I0-7

2

2

N·mlm

6,9

kNim

Temp., o

c

Re·l0-

Nim

Tcm eratura, °C

As %

podwyższone

17,5


t (przy Re = Rz~ 10 s)

16,5

400 450 460 470 480 490 500 510 520 530 540 550 21,6 20,2 18,9 17,6 16,0 14,7 13,0 11,5 9,8 8, l

~ m

15,7 14,6 13,5 12,4

Ił, l

6,4

9,8 8,3 6,9 5,4 3,9 2,5

30,4 27,5 24,7 22,3 19,8 17,7 15,3 13,3 II ,4 9,5 7,8

Rz~w5

21,6 19,4 17,4 15,5 13,6 11,8 10,0 8,7 6,6 5,1 Właściwości

20 Temperatura, °C A, W/(m·K) 43 6 OC 0 ·10 , 1/K (od 20 °C) Zakres temp., °C Cp , kJ/(kg-K)

2

7

20,9

22,5 20,5 18,5 17,0 16,5 *) gS60mm *)przy temperaturze pow. 450 "C wartość wytrzymałości uzgadnia się przy zamówieniu wyrobu hutnicze o 18,5

$0,30

obniżonej

w temp.

200 250 300 350 400 450 500 550 600

-7 2 E·IO ,kN/m

Rvw4 Rvws R.nw4

Stal Mn-Mo

mechaniczne

24

w temperaturze Temperatura, °C

Gatunek stali

Norma gatunku: PN/H-84024 Cr Mo Ni Cu

p

Si

Typ stali

20 0,46

3,6

fizyczne

100

200

300

400

500

600

43 II, l

44 12, l

42 12,9

39 13,5

37 13,9

34 14, l

100-cl50 150-c200 200+250 250+300 300+350 350+400 400-c450 0,49 0,52 0,56 0,61 0,68 0,76 Charakterystyka technologiczna

Żaroodporność w atmosferze utleniającej do temp. , °C

Gwarantowana temperatura eksploatacji, °C Obróbka cieplna Normalizowanie Wyżarzanie odprężające

Temp., °C 880+910 610+630

Obróbka plastyczna Form. na gorąco Formowanie zimne

500 Temp., °C 850+1100 20 mm wstępne podgrzanie do 200 °C; - przy g> 15 mm odpręż.

234

Charakterystyka ogólna wyrobu hutniczego Typ stali

Gatunek stali

Stal węglowa

KlO

Rodzaj wyrobu Rury bez szwu kotłowe: PNIH-74252

c

Skład

chem.,

%

Mn 0,40+ +0,65

0,040

:>0,040

Si

Mn

O, l ?cO, l l c0,40c70,18 70,70 70,37

Właściwości

Grubość,

Re·I0-7 2

mm

Nim

30

29,5

wtem eraturze -20 "C 7 Rm·I0A; z

Nim

2

%

%

44c-57

22

50

44c-57

22

50

w temperaturze Tern~ eratura,

Re· lO

N/m

Norma gatunku: PN/M-84024 Mo Ni Cu Cr

p

O,Sc7!,1

0,47 70,6

w temp. obniżonej KM·I0-

N·mlm 6,9 6,9

5

2

E-!0-7 kN/m

2

Temp., "C

Re·I0-7 N/m

%

20,6

podwyższone·

27,5 25,5 23,5 21,6 20,6 !9,6 17,7

Temperatura graniczna, °C 482

-7

E· lO , kN/m

2

18,5

17,5

16,5

(przy ~ = R.vws)

l 5,2

400 450 460 470 480 490 500 SIO 520 530 540 550 560 570 600

Tern eratura, °C

Rvw4 R71104

A;

2

2

Rvws

:>0,25

mechaniczne

200 250 300 350 400 450 500 550 600 650 700

°C

-7

:>0,035

24,5 22,8 21,6 20,2 18,7 17,0 14,9 12,8 10,9 9,1

~ m

7,5 6,4 5,4

19, l 18,6 l 7, l 15,6 13,9 12,0 l 0,2 8,3 6,6 5,0 3,7 2,7 2,0 36,3 32,3 30,4 28,4 26,2 24,0 21,3 18,5 l 5,8 13,3 l l ,O 9,2 7,8

Rz~ 10 5

28,4 25,2 23,2 21,2 19,6 17,0 14,3 11,4 8,9 6,7 5,0 3,9 3,1

Rz/2105

26,0 22,6 !9,6 16,7 13,9 11,5 9,6 7,6 6,2 4,7 3,8 3, l 2,5 Właściwości

20 Temperatura, °C ;>._, W/(m·K) .44,2 6 OC 0 ·l0 , 1/K (od 20 °C) Zakres temp., °C Cp,

kJ/(kg·K)

0,473

100

200

300

400

500

600

43

41,3 12, l

39,5 12,9

37,2 13,5

34,3 13,9

31,4 14,1

l l' 1

20c-100

fizyczne 700

100+ ISO 200+250 350+400 400+450 450+500 500+550 550+600 0,544

0,569

0,594

0,628

0,670

0,712

0,754

Charakterystyka technologiczna Żaroodporność w atmosferze utleniającej do temp. ,

•c

Gwarantowana temperatura eksploatac ·i, °C Obróbka cieplna Normalizowanie Odpuszczanie Wyżarzanie odgę_żające

Temp., °C 9!0+940 680+730 600+650

Obróbka plastyczna Kucie, spęczanie Gięcie na gorąco Formowanie zimne

575 550 Temp., °C 1100+950 1000+850 100+300

Spawanie -wszystkimi metodami; - podgrzanie wstępne do temp. (200+ 300) °C; - po spawaniu wyżarzanie odprężające

239 Charakterystyka ogólna wyrobu hutniczego Rodzaj wyrobu Blachy kotłowe: PNIH-92123 Pręty walcowane na wyroby eksploatowane w podwyższonej temperaturze: PNIH-93015 (pręty dla energetyki: PN/H-94009; w_1tłoczki na kołnierze: BN/0663-02 p Skład c Si Mn 0,40-;chem., 0,11+ 0,17+ ś0,040 % -cO,l8 +0,70 +0,37 Właściwości

Re· lO

Rodzaj wyrobu

Nim

-7

2

Blachy cienkie 31 sl6mm Blachy grube >16mm Pręty

w tern eraturze -20 "C -7 Rm·IO z As 2 Nim % % 10 /Rm

50770

20

34,5

Norma gatunku: PNIH-84024 Cr Mo Ni Cu 0,80+ 0,40+ ś0,25 ś0,35 + 1,10 +0,60

ś0,040

mechaniczne w temp. 5

E-10- 7

2

2

KM·I0-

N·mlm

kN/m

Temp.,

•c

obniżonej

Re· l 0-7 Nim

As %

2

21

podwyższone

200 250 300 350 400 450 500 550 600

pręty

2

blachy 2 7 E-10- , kN/m

27,5 26,5 24,5 22,5 21,6 18,6 16,7


27,5 25,5 23,5 21,5 20,6 19,6 17,7

482

18,5

(przy ~ = Rzlw5)

15,5

22,8 21,6 20,2 l 8,7 17,0 14,9 12,8 10,9 9,1

~ m

18,6 17, l 15,6 13,9 12,0 10,2 8,3

7,5

6,4 5,4 4,6 4,0 3,5

6,6 5,0 3,7 2,7 2,0

1,5

1,2

1,0

32,3 30,4 28,4 26,2 24,0 21,3 l 8,5 15,8 13,3 11,0 9,2 7,8 6,7 5,8 5,0 25,2 23,2 21,2 19,6 17,0 14,3 11,4 8,9 6,7

~105

5,0 3,9 3,1

22,6 19,6 16,7 13,9 II ,5 9,6 7,6 6,2 4,7 3,8 3, l Właściwości

20 Temperatura, "C J., W/(m·K) 44,2 oc.·IO6 ,1/K (od20 "C) Zakres temp., "C Cp , kJ/(kg-K)

16,5

17,5

460 470 480 490 500 510 520 530 540 550 560 570 580 590 600

Tern> eratura, "C RV!o4

Rvw' Rzlw4 Rvws

15HM

30

Tem eratura, "C

Nim

Stal stopowa Cr-Mo

6

w temperaturze Re·!0-7

Gatunek stali

s

9

44+56

Typ stali

20 0,473

2,5 2,2 2,0

2,5

fizyczne

100

200

300

400

500

600

43

41,3 12, l

39,5 12,9

37,2 13,5

34,3 13,9

31,4 14, l

Ił, l

250+300 300+350 350+400 400+450 450+500 500.;..550 550+600 0,594 0,754 0,569 0,628 0,670 0,712 0,544 Charakterystyka technologiczna

Żaroodporność w atmosferze utleniającej do temp. , "C

Gwarantowana temperatura eksploatac'i, "C Obróbka cieplna Normalizowanie Wyżarzanie odprężające

Hartowanie

Temp., "C 910+940 650+720 900+930

Obróbka plastyczna Obróbka na gorąco Formowanie zimne

560 550 Temp., •c 1100+950 20+30

Spawanie - wszystkimi metodami; - podgrzewanie wstępne do temp. (200+300) "C; - zalecane odprężanie

, 240

Charakterystyka ogólna wyrobu hutniczego Typ stali

Gatunek stali

Stal stopowa Cr-Mo

15HM

Rodzaj wyrobu Odkuwki i pręty swobodnie kute dla energetyki: PN/H-94009 (odkuwki matrycowe: BN/1311-27) Skład

chem.,

%

c Mn 0,117 0,40+ 70,18 70,70

Si 0,177 +0,37

p

s

ś0,04

ś0,04

Norma gatunku: PN/H-84024 Cr Mo 0,407 0,80+ 7 1,10 +0,60

Właściwości mechaniczne

Grubość,

Re-10-7

mm

N/m

2

w temperaturze -20 °C -7 7 HB·I0- KM· !O-s Rm·10 As 2 2 2 N/m N·m/m % N/m 46 8 22 127+167

30

26,5 25,5

44o-SS

20

45

7,8 7,8

";s przy

25,5

44o-5S

20

45

7,8

Re·I0-7

mm

Nim

1100

-

-

-

-

Rys. 7.15. Szczyt kolumny półkowej

5

4f2_

~

9 • 1220

~ kołpakowej

.~

!L/-~

t

~

o

i

.

"'

-"' f--4-

1>_..

l

4>100

l

--. - ·

.§,

'

....

o o

_1

.......o r-~-

-

271

5

6

4

U'l N

o

....

U'l

co ID

~

1100

460

O N

10pÓiek dla dołu kolurmy wykonać z wy m. A=70 1 B= 233 24pÓh!k dla gÓry kolumny wykonać z wy m. A= 80 : B= 24 4 Zamknll'cle króćca wykonać tylko dla pierwszej pÓfkl.

4

4

75

-$-

o

380

40 380

Rys. 7.16. Półka kołpakowa z przelewem rurowym

272

7.2.

Przykład

obliczeniowy

Przykład

obejmuje obliczenia wytrzymałościowe wybranych elementów zbiornika 0,6 MPa, to= 50 °C), którego schemat konstrukcyjny przedstawiono na rys. 7.17. Elementarni tymi są: a) płaszcz zbiornika (część cylindryczna)- Dn=350 mm; b) dno płaskie z wyobleniem (dolne i górne)- Dn=350 mm; c) połączenie kołnierzowo-śrubowe główne zbiornika (wykonanie wariantowe) - Dn=350 mm; d) połączenie kołnierzowo-śrubowe króćców zbiornika oraz orurowania instalacji - Dn=40 mm (dzxg=44,5x2,9 mm), Dn=80 mm (dzxg=88,9x4,5 mm). Obliczenia przeprowadzono techniką komputerową, wykorzystując programy DT-Zbiomik i DT-Flange. Wyniki obliczeń -w formie wydruku komputerowego - zestawiono w tabeli 7.1, w której uwzględniono także arkusze obliczeniowe (por. pkt 3.6) typowych elementów projektowanego zbiornika (element walcowy, kołnierz, dno). Rezultaty obliczeń zobrazowano na rys. 7.18 (zestawienie konstrukcyjne aparatu) i rys. 7.19 ciśnieniowego (p0 =

(kołnierz główny).

6

a}

b} .----~-

'

-·-.-

--·

_j - · -

'

2a

l

/

l l

4 ...l

3

1

~--

----'D....,n_ _,

L . J!:ozwiqzanl'!__wariantowe)

. __J

g

0'1

•

~

K2 "

dJ'g

2a

K1

Rys. 7.17. Schemat odgazowywacza zbiornikowego: a) zbiornik; b) połączenie kołnierzowo śrubowe dna górnego (wariant). 1- płaszcz zbiornika, 2- dna zamykające, 3- rura dopływowa, 4- sitko stabilizujące, 5- kominek, 6- króciec zaworu bezpieczeństwa, 7- króciec odpływowy, 8- króciec odpowietrzający, 9- króciec spustowy

273

Tabela 7.1 Obliczenia konstrukcyjne elementów zbiornika POLITECHNIKA OPOLSKA Wersja Edukacyjna NAZWA KONSTRUKCJA APARATURY PROCESOWEJ POZ. NR: PO/KM-7

ZLEC. NR: SKRYPT PO. DATA: 06-11-1997

DT-ZBIORNIK v.3.0 D0104 PRZEPISY: WARUNKI TECHNICZNE DOZORU TECHNICZNEGO DT-UC-90/W0-0 OBLICZENIA WYTRZYMALOSCIOWE INSTALACJA/LOKALIZACJA: NUMER ZAMOWIENIA: ZAMAWIAJACY: NR RYSUNKU: BUDOWA I PRZEZNACZENIE:

KATEDRA INZYNIERII PROCESOWEJ 1997 KONSTRUKCJA APARATURY 7.17 INSTALACJA ODGAZOWANIA WODY (PRZYKLAD OBLICZENIOWY)

CHARAKTERYSTYKA I PARAMETRY WYSZCZEGOLNIENIE

PLASZCZ

JEDNOSTKA

MEDIUM: CISNIENIE CISNIENIE CISNIENIE CISNIENIE

RURKI

woda

ROBOCZE: OBLICZENIOWE: SPRAWDZAJACE: PROBNE: PROBA HYDRAULICZNA: PROBA PNEUMATYCZNA: CZYNNIK PROBNY: TEMPERATURA SCIANEK PODCZAS PROBY: TEMPERATURA ROBOCZA: TEMPERATURA OBLICZENIOWA: NADDATEK NA KOROZJE: DOPUSZCZALNE CISNIENIE ZEWNETRZNE: DOPUSZCZALNA OWALIZACJA: POJEMNOSC: POWIERZCHNIA WYMIANY CIEPLA: MINIMALNA TEMPERATURA METALU: PRZY CISNIENIU: WSPOLCZYNNIK ZLACZY SPAWANYCH:

MPa MPa MPa

0,6 0,6 0,6

MPa MPa

0,75

o o o

c c c

woda 20 50 50 0,1

mm MPa mm

0,65

mń3 mń2

o

c

MPa 1,0

CHARAKTERYSTYKA CZYNNIKA ROBOCZEGO: TOKSYCZNOSC: ZAPALNOSC: WYBUCHOWOSC: MAKSYMALNA TEMPERATURA: °C MINIMALNA TEMPERATURA: °C MASA APARATU PUSTEGO: MASA APARATU PODCZAS PROBY:

DOK. NR

Tablica nr 7.1

nie

nie nie 50 4

95 160

kg kg

REW. 7.

STR.

STRON

274

A·kusz ~ydruk ·aterial ~arametr Ok enko E ycja z, ior SMHrPT.ZBD W0-0191: Elementy walcowe podlegajace cisnieniu wewnetrznemu

S!st.

[l]====

Element: Rys. Nr: Poz. Nr: Srednica: po = to =

CYL INDRrCZNr

Obliczenia poprawne.

7.18

11

1

w. 0.600 50.00

Ma ter i a l:

c1

Wl as n.: HeO.Zt = według:

=

k

=

Dw = 118.18

Dz

MPa

emmw 'i+ n,ę11 l~=

2

l

mm mm mm

· SJ,st: A7kusz [l]

g

I!Oi1lmJ mm

= 370.Bil

•&~it•l

mm

iiJlifM

= k =

1.22

= •1111111

gr~=

'l.65 117.66 dn = dmax = 1BS.Oil

mm mm mm mm mm mm mm

w;mw

Wzmocnienie nie wymagane.

cZ =

mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mm mmAZ

= gokr = grzkr = hl = hZ = D= Dnz = Dnw = gz = gw = Fsp = d

MPa

Materia!: Ret =

Materia!: Ret = =

= =

lijiJłM l

=

1.957 1.090 9.77 0.87

·ydruk •aterial 1arametr Ok·enko E·ycja z, ior SMRYPT.ZBD W0-0118: Otwory w sciankach wzmocnienia otworow

X

J~

gmin gn

= = = =

Wybrana gruhosc nominalna

Element: Rys. Nr: Poz. Nr: Typ elem: po = to = Ma ter i a l: Ret =

[ll== 3

Beta Alfa go

7 ==================o

:.: Info i'' Wpisz

Dz Dw grz

=

cZ = c3 = z =

według:

X

11

dn Fl FZ F3

F4

FS Fsp Fwzm Fstr

= 117.66 = = = = = = 9.1lll = =

Mjdll

li§i.Ubl

7 ===================== 9

Info FZ Zapisz

. Otworz

:

: Zamknij

• !. Menu

·

mm mmAZ mm AZ mm AZ mm AZ mm AZ mmAZ mmAZ mm AZ

. Moniec

275 POLITECHNIKA OPOLSKA Wersja Edukacyjna NAZWA KONSTRUKCJA APARATURY PROCESOWEJ POZ. NR: PO/KM-7


OT-ZBIORNIK v.3.0 D0104 PRZEPISY: WARUNKI TECHNICZNE DOZORU TECHNICZNEGO DT-UC-90/W0-0 W0-0/01: ELEMENTY WALCOWE PODLEGAJACE CISNIENIU WEWNETRZNEMU ELEMENT: CYLINDRYCZNY RYS. NR: 7.18 POZ. NR: l ********************************************************************* WZORY OBLICZENIOWE WEDLUG W0-0/01-3.1:

po*Dw (l)

go (2.3/Alfa)*k*z-po po*Dz

( 2)

go

=

(2.3/Alfa)*k*z+po *********************************************************************

CISNIENIE OBLICZENIOWE TEMPERATURA OBLICZENIOWA

po to

MATERIAL WLASNOSCI WYTRZYMALOSCIOWE WPOLCZYNNIK BEZPIECZENSTWA NAPREZENIA DOPUSZCZALNE, k = Re0.2t/x WSPOLCZYNNIK WYTRZYMALOSCIOWY

0.600 MPa 50.00 o c

1Hl8N9T WEDLUG PN-86/H-92138 Re0.2t = 195.00 MPa WEDLUG DT-UT-90/WO-M X l. 65 k 118.18 MPa z

TECHNOLOGICZNY NADDATEK GRUBOSCI EKSPLOATACYJNY NADDATEK GRUBOSCI NADDATEK GRUBOSCI NA DODATKOWE NAPREZENIA

cl c2 c3

SREDNICA WEWNETRZNA ELEMENTU WALCOWEGO SREDNICA ZEWNETRZNĄ ELEMENTU WALCOWEGO

Dw Dz

STOSUNEK SREDNICY ZEWNETRZNEJ DO WEWNĘTRZNEJ WSPOLCZYNNIK WEDLUG TABLICY 2 W0-0/01

l.

00

0.35 mm 0.10 mm 0.00 mm

=

350.00 mm 370.00 mm

Beta Alfa

1.057 1.000

GRUBOSC OBLICZENIOWA WEDLUG WZORU (l) 0.77 mm go O. 87 mm NAJMNIEJSZA WYMAGANA GRUBOSC, g = go+c2+c3 g MINIMALNA GRUBOSC NOMINALNA, gmin = g+cl 1.22 mm gmin = PRZYJETA GRUBOSC NOMINALNA 10.00 mm gn GRUBOSC RZECZYWISTA, grz = gn-cl 9.65 mm grz = ********************************************************************* WARUNEK WYTRZYMALOSCI: grz

9.65 mm >= g = 0.87 mm WARUNEK JEST SPELNIONY. dn = 117.66 mm NAJWIEKSZY OTWOR NIE WYMAGAJACY WZMOCNIENIA MAKSYMALNA DOPUSZCZALNA SREDNICA OTWORU dmax = 185.00 mm =

===================================================================== DOK. NR

Tablica nr 7.1

REW. 7.

STR.

STRON

276 FOLITECHNIKA OPOLSKA Wersja Edukacyjna NAZWA : KONSTRUKCJA APARATURY PROCESOWEJ POZ. NR: PO/KM-7


OT-ZBIORNIK v.3.0 00104 PRZEPISY: WARUNKI TECHNICZNE DOZORU TECHNICZNEGO DT-UC-90/W0-0 W0-0/18: OTWORY W SCIANKACH I WZMOCNIENIA SCIANEK OSLABIONYCH OTWORAMI ELEMENT: PLASZCZ RYS. NR: 7.18 PO.Z. NR:

l

********************************************************************** WZORY OBLICZENIOWE WEDLUG W0-0/18: (l)

go

=

po*Dw (2. 3/Alfa) *k-po

(2)

Zrz = po*(Dw+grz-c2)/(2.3/Alfa*k*(grz-c2))

(3)

dn = min(200, 0.35*Dz, 8.l*((Dw *(grz-c2)*(1-Zrz))'(l/3)

(4)

Fstr = (d+ 2*c2)*go, POLA WZMOCNIEN Fi WG W0-0/18 RYS. 2 I 5

********************************************************************** CISNIENIE OBLICZENIOWE TEMPERATURA OBLICZENIOWA MATERIAL ELEMENTU OSLABIONEGO OTWOREM GRANICA PLASTYCZNOSCI W TEMP. OBLICZENIOWEJ WPOLCZYNNIK BEZPIECZENSTWA NAPREZENIA DOPUSZCZALNE MATERIAL KROCCA GRANICA PLASTYCZNOSCI W TEMP. OBLICZENIOWEJ MATERIAL NAKLADKI GRANICA PLASTYCZNOSCI W TEMP. OBLICZENIOWEJ SREDNICA ZEWNETRZNA SREDNICA WEWNETRZNA GRUBOSC OBLICZENIOWA GRUBOSC RZECZYWISTA EKSPLOATACYJNY NADDATEK GRUBOSCI SREDNICA OTWORU GRUBOSC OBLICZENIOWA KROCCA GRUBOSC RZECZYWISTA KROCCA WYSOKOSC KROCCA/GRANICA GLEBOKOSe WPUSZCZENIA KROCCA/GRANICA SREDNICA NAKLADKI ZEWNETRZNEJ/GRANICA SREDNICA NAKLADKI WEWNETRZNEJ/GRANICA GRUBOSC NAKLADKI ZEWNETRZNEJ GRUBOSC NAKLADKI WEWNETRZNEJ

po = to Ret = X

k = Ret = Ret = Dz = Dw = go = grz = c2 = d

gokr grzkr

hl

=

h2 = Dnz Dnw = gz gw =

0.600 MPa 50.00 °C 1Hl8N9T 195.00 MPa 1.65 MPa lH18NlOT 191.00 MPa 1H18N9T 195.00 MPa 358.00 mm 350.00 mm mm 9.65 mm 0.10 mm 80.45 mm 0.20 mm 4.15 mm 50.00/ 2. 00/ 0.00/ 0.00/ 0.00 mm 0.00 mm

mm mm mm mm

********************************************************************** WSPOLCZYNNIK NAJWIEKSZY OTWOR NIE WYMAGAJACY WZMOCNIENIA

Zrz = dn = 117.66 mm

********************************************************************** Fwzm=2*( F l Fwzm=2( kl =

+ + k2

F2*ki+ +

=

F3*k2+ F4*kl+ F5*kl+ Fsp) + 0.00)= mm'2 + + - WSPOLCZYNNIKI ki UWZGLEDNIAJACE WLASNOSCI

**********************************************************************

WARUNEK WZMOCNIENIA: d =

80.45 mm < dn = 117.66 mm WZMOCNIENIE NIE JEST WYMAGANE.

====================================================================== DOK. NR

Tablica nr 7.1

REW. 7.

STR.

STRON

277 POLITECHNIKA OPOLSKA Wersja Edukacyjna NAZWA : KONSTRUKCJA APARATURY PROCESOWEJ POZ. NR: PO/KM-7


OT-ZBIORNIK v.3.0 D0104 PRZEPISY: WARUNKI TECHNICZNE DOZORU TECHNICZNEGO DT-UC-90/W0-0 W0-0/01: ELEMENTY WALCOWE PODLEGAJACE CISNIENIU WEWNETRZNEMU ELEMENT: KROCIEC - Kl/K2 RYS. NR: 7.16 POZ. NR: 3, 7 ********************************************************************* WZORY OBLICZENIOWE WEDLUG W0-0/01-3.1:

po*Dw (l)

go

~

-~-----------------

(2.3/Alfa)*k*z-po po*Dz ( 2)

go

~

(2.3/Alfa}*k*z+po

********************************************************************* CISNIENIE OBLICZENIOWE TEMPERATURA OBLICZENIOWA

po ~ to =

MATERIAL

0.600 MPa 50.00 oc

1Hl8NlOT WEDLUG PN-85/H-74242 Re0.2t = 191.00 MPa WEDLUG PN-65/H-74242

WLASNOSCI WYTRZYMALOSCIOWE

=

WPOLCZYNNIK BEZPIECZENSTWA NAPREZENIA DOPUSZCZALNE, k = Re0.2t/x

X

WSPOLCZYNNIK WYTRZYMALOSCIOWY

z =

1.65

k = 115. 76 MPa l.

00


cl c2 = c3 =

0.45 mm 0.10 mm o.oo mm

SREDNICA WEWNETRZNA ELEMENTU WALCOWEGO SREDNICA ZEWNETRZNA ELEMENTU WALCOWEGO

Dw = Dz =

79.90 mm 88.90 mm

= = =

STOSUNEK SREDNICY ZEWNETRZNEJ DO WEWNETRZNEJ WSPOLCZYNNIK WEDLUG TABLICY 2 W0-0/01

Beta Alfa

GRUBOSC OBLICZENIOWA WEDLUG WZORU (2} NAJMNIEJSZA WYMAGANA GRUBOSC, g= go+c2+c3 MINIMALNA GRUBOSC NOMINALNA, gmin = g+cl PRZYJETA GRUBOSC NOMINALNA GRUBOSC RZECZYWISTA, grz = gn-cl

go g = gmin gn = grz

1.113 000

l.

0.20 0.30 0.75 4.50 4.05

mm mm mm mm mm

********************************************************************* WARUNEK WYTRZYMALOSCI: grz =

4.05 mm >= g = 0.30 mm WARUNEK JEST SPELNIONY. NAJWIEKSZY OTWOR NIE WYMAGAJACY WZMOCNIENIA dn = MAKSYMALNA DOPUSZCZALNA SREDNICA OTWORU dmax

31.12 mm 79.90 mm

~====================================================================

DOK. NR

Tablica nr 7.1

REW. 7.

STR.

STRON

278 FOLITECHNIKA OPOLSKA Wersja Edukacyjna NAZWA : KONSTRUKCJA APARATURY PROCESOWEJ POZ. NR: PO/KM-7


OT-ZBIORNIK v.3.0 D0104 PRZEPISY: WARUNKI TECHNICZNE DOZORU TECHNICZNEGO DT-UC-90/W0-0 W0-0/01: ELEMENTY WALCOWE PODLEGAJACE CISNIENIU WEWNETRZNEMU ELEMENT: KROCIEC - K3 RYS. NR: 7.18 'poz. NR: 6

********************************************************************* WZORY OBLICZENIOWE WEDLUG W0-0/01-3.1: po*Dw (l)

go (2.3/Alfa)*k*z-po

( 2)

go

po*Dz

=

(2.3/Alfa)*k*z+po

********************************************************************* po = to =

CISNIENIE OBLICZENIOWE TEMPERATURA OBLICZENIOWA MATERIAL

1Hl8Nl0T WEDLUG PN-85/H-74242 Re0.2t = 191.00 MPa WEDLUG PN-85/H-74242

WLASNOSCI WYTRZYMALOSCIOWE WPOLCZYNNIK BEZPIECZENSTWA NAPREZENIA DOPUSZCZALNE, k

0.600 MPa 50.00 •c

X =

= Re0.2t/x

1.65

k = 115.76 MPa

z


=

l . 00


cl c2 c3

=

0.29 mm 0.10 mm 0.00 mm

SREDNICA WEWNETRZNA ELEMENTU WALCOWEGO SREDNICA ZEWNETRZNA ELEMENTU WALCOWEGO

Dw = Dz

38.70 mm 44.50 mm

STOSUNEK SREDNICY ZEWNETRZNEJ DO WEWNETRZNEJ WSPOLCZYNNIK WEDLUG TABLICY 2 W0-0/01

Beta = Alfa

GRUBOSC OBLICZENIOWA WEDLUG WZORU (2) NAJMNIEJSZA WYMAGANA GRUBOSC, g = go+c2+c3 MINIMALNA GRUBOSC NOMINALNA, gmin = g+cl PRZYJETA GRUBOSC NOMINALNA GRUBOSC RZECZYWISTA, grz = gn-cl

go g gmin gn grz

= = = = =

1.150 1.000 0.10 0.20 0.49 2.90 2.61

mm mm mm mm mm

********************************************************************* WARUNEK WYTRZYMALOSCI: grz =

2.61 mm >= g = 0.20 mm WARUNEK JEST SPELNIONY. NAJWIEKBZY OTWOR NIE WYMAGAJACY WZMOCNIENIA dn = MAKSYMALNA DOPUSZCZALNA SREDNICA OTWORU dmax =

15.57 mm 38.70 mm

===================================================================== DOK. NR

Tablica nr 7.1

REW. 7.

STR.

STRON

279 S st.

A· kusz

.ydruk

•itterial "arametr Ok·enko E·ycja Z· ior SKRYPT.ZBD W0-0112: Okragle dna płaskie

[l 1

Element: Rys. lir: Poz. l'lr: Typ dna: po = to = Ma ter i a l:

c1 =

według:

cZ = c3 = z = Dw = rw =

!Jlasn. : Re0.2t = według:

X

=

k = 118.18

:! Info

l

mm mm

go g gmin gn

= = = =

grz =

8.33 8.43 8.98

mm mm mm Mulml mm 9.45

mm

wntw w;mw gqmBw

l(ijjNjl

.'ydruk

[l 1

Element: Rys. lir: Poz. lir: Typ dna: po = to =

"aterial 'arametr Ok enko E ycj« !J0-0112: Okragle dna płaskie

DENKO DOLNE 7.18


c1 = cZ = c3 = z= Dw = rw =

według:

!Jlasn.: ReB.Zt = według:

X

=

k

= 118 .18 w;uą;w

7

z, ior SKRHT.ZBD

11

Zh 1 0.600 50.00

Materiał:

l

mm mm mm

7 = = = = = = = = = = = = = = = = = 9 ====df FZ Zapisz Otworz ::' ,. Zamknij · : Menu Koniec

S.st. A kusz

l"=== 7

11

MPa

MiUQIM lik:= 6


11

11

mm mm mm mm mm

I'JPa

go = 8.87 mm g = 8.97 mm gmin = 9.52 mm gn = MiliUli ~~t~~~ gr z =

IIDIOJII •&Mili

pJllłM

MjpM

'L'IS

mm

ppmii

==============================B======~I

Info FZ Zapisz

Otworz

'

: Zamknij

' _ Menu

·

, Ko11iec



DT-ZBIORNIK v.3.0 D0104 PRZEPISY: WARUNKI TECHNICZNE DOZORU TECHNICZNEGO DT-UC-90/W0-0 W0-0/12: OKRAGLE DNA PLASKIE W ELEMENTACH WALCOWYCH ELEMENT: DENKO GORNE RYS.. NR: 7.18 POZ. NR: 2a TYP DNA: WEDLUG W0-0/12 - RYS. l *********************************************************************• WZOR OBLICZENIOWY WEDLUG W0-0/12-3: go=

C*(Dw-rw)*(po/kz)-(1/2)

********************************************************************* CISNIENIE OBLICZENIOWE TEMPERATURA OBLICZENIOWA

1H18N9T WEDLUG PN-86/H-92138 Re O. 2t = 195.00 MPa WEDLUG DT-UT-90/WO-M 1.65 X = k = 118.18 MPa

MATERIAL WLASNOSCI WYTRZYMALOSCIOWE WPOLCZYNNIK BEZPIECZENSTWA NAPREZENIA DOPUSZCZALNE, k

0.600 MPa 50.00 o c

po = to =

= Re0.2t/x


0.85

z =


Cl

c2 = c3 =

SREDNICA OBLICZENIOWA DNA PROMlEN WYOBLENIA

Dw rw

0.55 mm 0.10 mm 0.00 mm

=

338.00 mm 30.00 mm

c =

WSPOLCZYNNIK C GRUBOSC OBLICZENIOWA NAJMNIEJSZA WYMAGANA GRUBOSC, g = go+c2+c3 MINIMALNA GRUBOSC NOMINALNA, gmin = g+c1 PRZYJETA GRUBOSC NOMINALNA GRUBOSC RZECZYWISTA, grz = gn-cl

go g gmin gn gr z

=

= = =

0.35 8.33 8.43 8.98 10.00 9.45

mm mm mm mm mm

*********************************************************************

WARUNEK WYTRZYMALOSCI: grz =

9.45 mm

>=

g =

8.43

mm

WARUNEK JEST SPELNIONY. ********************************************************************* WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE: rw = 30.00 mm >= 30.00 mm (TAK)

=====================================================================· DOK. NR

Tablica nr 7.1

REW. 7.

STR.

STRON



OT-ZBIORNIK v.3.0 D0104 PRZEPISY: WARUNKI TECHNICZNE DOZORU TECHNICZNEGO DT-UC-90/W0-0 W0-0/12: OKRAGLE DNA PLASKIE W ELEMENTACH WALCOWYCH ELEMENT: DENKO DOLNE RYS. NR: 7.18 POZ. NR: 2b TYP DNA: WEDLOG W0-0/12 - RYS. l ********************************************************************* WZOR OBLICZENIOWY WEDLOG W0-0/12-3: go=

C*(Dw-rw)*(po/kz)A(l/2)

*********************************************************************

CISNIENIE OBLICZENIOWE TEMPERATURA OBLICZENIOWA

0.600 MPa 50.00 o c

po to =

MATERIAL WEDLOG Re0.2t = WEDLOG X = k =

WLASNOSCI WYTRZYMALOSCIOWE WPOLCZYNNIK BEZPIECZENSTWA NAPREZENIA DOPUSZCZALNE, k = Re0.2t/x WSPOLCZYNNIK WYTRZYMALOSCIOWY

z


cl c2 c3

SREDNICA OBLICZENIOWA DNA PROMlEN WYOBLENIA

Dw rw

=

0.75

=

0.55 mm 0.10 mm 0.00 mm

=

338.00 mm 30.00 mm

c =

0.35

go =

8.87 8.97 9.52 10.00 9.45

WSPOLCZYNNIK C GRUBOSC OBLICZENIOWA NAJMNIEJSZA WYMAGANA GRUBOSC, g = go+c2+c3 MINIMALNA GRUBOSC NOMINALNA, gmin = g+cl PRZYJETA GRUBOSC NOMINALNA GRUBOSC RZECZYWISTA, grz = gn-c1

1H18N9T PN-86/H-92138 195.00 MPa DT-UT-90/WO-M 1.65 118.18 MPa

g = gmin = gn grz

mm mm mm mm mm

********************************************************************* WARUNEK WYTRZYMALOS CI : grz =

9.45 mm

>=

8.97

g =

mm

WARUNEK JEST SPELNIONY. *****************Ł***************************************************

WYMAGANIA KONSTRUKCYJNE:

rw

=

30.00 mm >= 30.00 mm (TAK)

===================================================================== DOK. NR

Tablica nr 7.1

REW. 7.

STR.

STRON

282

Sis ·A kusz

M.terial Param.tr Ok .enko [;ycja .biory SKRYPT.DTF DT-uC-991W0-0119 - KOŁNIERZ KRYZOWY Element KOŁNIERZ GLOWNY SRUBY KRYZA SZYJKA Bez oznaczen 1H18N9T !lfi)iH;Iffil 1H181t9T ~ydruk

[l]

·c

to Po cZ

= =

MPa mm

Dzk Dwk Dz

= = =

mm mm mm mm mm mm

=

!J =

c1

= h =

USZCZELKA Guszez TYP Du

Te f lon (TJ

=

3 2

388.00

u = 28.00

Ucz Sim Sir

b

= = = =

18.36 12.00 2.46 1.18

'l

mm mm mm MPa MPa

~

I&J.iłii

=

: '

do

l

KRYZA MOll TAZ napr. dop. 195.15 napr. obł. 68.91 PRACA napr. dop. 15Q.fl0 napr. obł. 34.87

Q!llifi MjD@&

..

li.JIJłW

ds

Do Psi

= = = = SHUBY 163.64 132.93 115. !1!1 67.27

SZYJKA 195.45 139.76 150.00 90.31

wm•

UNU.ti

llb,= 1 l 3 ================== !l Je lnfo. F2 Zapisz ·, Otworz ., ·' Zamhij _':.' Menu > Koniec

Sis AJ kusz

~ydruk

M.ter i a l Param· tr Ok .enko E•ycja b iory SKRYPT. DTF DT-UC-9BIW0-0119 - KOŁNIERZ KRYZOWY Element KROCIEC - Kl!K2 SRUBY KRYZA SZYJKI'I Bez oznaczen 1H181t9T 1H18N9T IJUiH~ttitl [l]

MPa mm

= = = !J = c1 = h =

mm mm mm mm mm mm

Dzk Dwk Dz

Qllliłi

'~

·c

to = Po = cZ =

USZCZELKA Guszez TYP Du

= u= Ucz =

Sim Sir b

= = =

mm mm mm MPa MPa

MON TAZ napr. dop. napr. obł. PRACA napr. dop. napr. obł. Mjłi@!M

2l 3 lnfo FZ Zapisz

p-(ljO§iril

ILOSC SRUB ns ROZMIAR SHUB do ds Do Psi KRYZA 165.38 92.92 125.81 3B.85

lffiMI+i filii iM

= = = = =

SZYJKA 165.38 85.75 125.81 31.78

--

SRUBY 163.64 144.13 115.!1!1 47.8'1 łijiUifii

!l

, Otworz

''

· Zamknij

· •'. Menu

, Koniec



DT-FLANGE v. 5.0 F0104 PRZEPISY: WARUNKI TECHNICZNE DOZORU TECHNICZNEGO DT-UC-90IWO-O DT-UC-90IWO-OI19 - KOLNIERZ KRYZOWY ELEMENT: KOLNIERZ GLOWNY CISNIENIE OBLICZENIOWE 0.60 MPa Po = MASA KRYZY= 14.39 kg TEMPERATURA OBLICZENIOWA to = 50.00 'c NADDATEK NA KOROZJE 0.10 mm c2 = KRYZA SZYJKA SRUBY MATERIAL 1H18N9T 1H18N9T Bez oznaczen NORMA Re w 20'C PN-86IH-92138 PN-86IH-92138 DT-UT-90IWO-M Re w 20'C l X1 = 215.0 l 1.10 215.0 l 1.10 180.0 l 1.10 K1 = ReiX1 = 195.45 = 195.45 163.64 MPa DANE w to wg DT-UT-90IWO-M DT-UT-90IWO-M DT-UT-90IWO-M WARTOSC l X2 = ·195.0 l 1.30 172.5 l 1.50 195.0 l 1.30 K2= Re0.2t IX2 150.00 Re0.2t IX2 = 150.00 Ret /X2 = 115.00 MPa

*************************************************************************** SREDNICA ZEWN.KRYZY Dzk 490.00 mm SREDNICA WEWN.KRYZY Dwk = 359.00 mm SREDNICA ZEWN.RURY Dz 358.00 mm NOM.GRUBOSC RURY 4.00 mm gn = NADDATEK (TOLER.) 0.10 mm c1 = g = gn-c1-c2

Dw

=

3.80 mm = = 350.40 mm

Dz-2*g

* * * * * * * *

GRUBOSC KRYZY

h =

22.00 mm

n s = 12.00 ILOSC SRUB RODZAJ SRUB M20 do = 22.00 mm SREDNICA OTWOROW SREDNICA RDZENIA SRUB d s = 16.930 mm Do 445.00 mm SREDNICA PODZIALOWA DOKLADNOSC GWINTU Psi 0.75

*************************************************************************** MATERIAL USZCZELKI Teflon (T) * * NR KONSTRUKCJI USZCZELNIENIA - 2 SREDNIA SREDN.USZCZ. Du 388.00 mm * SZEROKOSC USZCZ. U = 28.00 mm * Ucz = 18.36 mm * * NACIAG RUCHOWY * 70.94 kN* P = PI*Du*Du*Pol4 = S = PI*Du*Ucz*Sir 55.05 kN • Nr = P + b*S 135. 91 kN* =

GRUBOSC USZCZELKI mm = 3 Sim = 12.00 MPa Sir 2.46 MPa = WSPOLCZYNNIK b = 1.18 WSPOLCZYNNIK C 1.20 * NACIAG MONTAZOWY * Nm1 PI*Du*Ucz*Sim = 268.56 kN Nm2 C*Nr = 163.09 kN MAX(Nm1,Nm2) = 268.56 kN Nm

*************************************************************************** * SREDNICA RDZENIA SRUB * dsm = 1.13*SQRT(Nmi(Psi*K1*ns)) = 15.26 mm dsr = 1.13*SQRT(Nri(Psi*K2*ns)) = 12.95 mm WYMAGANA SREDNICA SRUB = MAX( dsr,dsm) = 15.259 mm 490

l l

i

1/J

398

(rozwiązanie

2 Liczba sztuk

Element cylindryczny lub denko Kolnierz kryzowy On- 350 nun Nazwa części

2 l Nr kol.

rys. 7.18 PNIH-74731 Nr rysunku lub normy

1Hl8N9T IH18N9T Material

wariantowe- rys. 7.17)

rys. wykonawcze: 7.18/l; 7.18/2 PNIH-92138 przylgazrowkiem Nr normy Masa, kg Uwagi półwyrobu

Konstruował

1-'-"="-"""'-"''-..-----j Katedra Inżynierii 1-cS='"p_ra...,w_d""'zi-:1:----ł Procesowej

Masa, kg I----ł Kołnierz główny

zbiornika (p.=0,6 MPa) -14,5

Zatwierdził

Podzialka

1:5

Politechnika Opolska

Format rys

Nr rys.

7.19

A-4

291

8. LITERATURA [l] Charakterystyki stali, Instytut Metalurgii Żelaza, pr. zb., Wyd. Śląsk Katowice; Seria C: Stale konstrukcyjne stopowe, t. l Stale do ulepszania cieplnego cz.l (1975), cz.2 (1977), cz.3 (1984); Seria D: Stale do pracy w temperaturach podwyższonych i obniżonych, t. l Stale dla energetyki, cz.l (1978), cz.2 (1984) Seria E: Stale odporne na korozję, t.1 Stale wysokostopowe cz.l (1980) [2] Filipczak G., Troniewski L., Witczak S.: Materiały pomocnicze do konstrukcji i technologii wytwarzania aparatury, Cz. l, Konstrukcja aparatury (notatki autoryzowane), WSI w Opolu (1985) [3] Filipczak G., Witczak S.: Konstrukcja aparatury procesowej, Skrypt nr 175, WSI w Opolu (1995) [4] Fraas A.P.: Heat exchanger design, J. Wiley & Sons New York 1989 [5] Gontarek J., Łoźny R.: Oprogramowanie OT-Zbiornik, DT-Flange v. 5.0, BPT S.C. Opole (1995) [6] Kubasiewicz A.: Dobór tworzywa w budowie aparatury chemicznej, Wyd. Pol. Warszawskiej (1971) [7] Normy przedmiotowe z zakresu konstrukcji aparatury, Komitet Normalizacyjny Warszawa [8] Pikoń J. (red.): Atlas konstrukcji aparatury, Pol. Śląska, wyd. II (1974) [9] Pikoń J.: Podstawy konstrukcji aparatury chemicznej, PWN Warszawa 1979 [l OJ Warunki Techniczne Dozoru Technicznego, UDT Warszawa 1990: Materiały (DT-UT-90/WO-M), Wytwarzanie (DT-UT-90/WO-W), Urzadzenia ciśnieniowe (DT-UC-90- komplet), Wyd. Poligr. Bydgoszcz (1991)

Tablice do obliczeń projektowo-konstrukcyjnych aparatury procesowej

Tablice do obliczeń projektowo-konstrukcyjnych aparatury procesowej

Laboratorium aparatury procesowej: ćwiczenia laboratoryjne

Tablice do obliczeń procesowych

Tablice matematyczne

Podstawy konstrukcji aparatury chemicznej: Elementy aparatury chemicznej cz. II

Zadania z termodynamiki procesowej

Tablice cieplne z wykresami

Wymiana ciepła: tablice i wykresy

Do mieszczaństwa

Do 217

I Do

Transmisja do

Do Over

Do Over

Do Quran

Do It

I Do

Do-217

Do 335

Do Over

Do Over

I Do

DO 07

I Do

Teoria do Direito e do Estado

do robins coughtxt

TAK DALEKO DO NIEBA

Do No Harm

Do No Harm

Tablice do obliczeń projektowo-konstrukcyjnych aparatury procesowej