Legenda Aurea vulgo Historia Lombardica Dicta

Htctl JACOBI A \'0RAGI1 LEGENDA AUREA mfiO HISTORIA LOHBARDICA BICTA. AD OPTIMORUM LIBRORUM FIDEM RECENSUIT DR^ ...

Author: Iacobus a Voragine

21 downloads 1037 Views 50MB Size Report

This content was uploaded by our users and we assume good faith they have the permission to share this book. If you own the copyright to this book and it is wrongfully on our website, we offer a simple DMCA procedure to remove your content from our site. Start by pressing the button below!
Report copyright / DMCA form

DOWNLOAD PDF

Htctl JACOBI A \'0RAGI1

LEGENDA AUREA mfiO

HISTORIA

LOHBARDICA BICTA.

AD OPTIMORUM LIBRORUM FIDEM

RECENSUIT

DR^

TH. GRAESSE,

POTENTISSIMl REGIS SAXOMAE BIBLIOTHECAEIUS.

KDIIIO

CUM APPROBATIONE

SEttSW.

,

U^X V^

REV. ADMIMSTRATORIS ECCLESUSTICI PBR SUPERIOREM LUSATIAM.

LIPSIAE, IMPEiNSIS LIBRARIAE ABNOLDIANAK.

MDCCCL.

J'^J

PRAEFATIO.

53i quis iinquam medii aevi auctor opere suo gloriam atque

admirationem

et

conciliavit,

sibi

quem sanctorum

gine,

profecto Jacobus

Yora-

a

ille

compilasse conslat, per

vitas

tria fere

quod excedit saecula prae omnibus ejusdem argumenti summas consecutus est laudes. Sane quidem

scriptoribus

potissimum

inde

unde cffectum

saeculo

a

eum

qui

exstitere,

est,

ut

quam

rerum

taruni

atque

praesertim

attinet

modo

ad fabulosas, quas interdum

tradit,

opus

pro veris haberi

num

bene quod

retulit, historiolas,

dnm-

Jacobus

velit,

revera rcs

rursus

et sordibus,

ita

se habuerint, testari

re haud inutilc visum

aureum nominarunt,

nostri

quibus hucusque obductum jacebat,

lucem proferre atque, quoad

in

ejiis

emendatum atque correctum prelo submittere.

editis

locos

sed identidem se relata

Oua de

quod majores

illud,

ex tenebris

autem

tionis

in

poe-

accuralius ejus verba perpendamus, neutiquam omnia,

posse disertis verbis moneat.

tior

aevi

noster,

obscuriores

ipse

vcl

intellexil,

mythorum fabularumque

scriptorum

quum

tantum referre nec,

"eSt,

negligeretur atque fere

quo ad interpretandos plurimos medii

utaris,

pauci

accusarent,

vanitatis

Atqui recentior aetas recte

largus fons christianorum

eo lateat,

quae

atque

quodammodo

in oblivionem cederet.

baud

decimo

quinto

credulitatis

et

recensio ejus

fontibus,

diligentior existeret,

praemittere

in

nova

de

animo

erat,

vitam

etiam

auctoris

sanctorum indicem addere. nimis aucta esset,

quum

et

iis

posset,

Quo

accura-

legendarum compila-

codicibus

atque

libris

simulque etiam de

quibus Jacobus noster usus est,

larum legendarum fabularumque

monere,

hiijus

plura

liori

atque de singu-

insertarum origine pauca

et

chronologicum vitarum

At quoniam moles totius operis legendas ab

aliis

genuinae Jacobi

,

Pracfatio.

IV

no

compilationi supcraddilas.

cissem,

quam

tcxlnm,

modo

quod

lioc,

potui

qiiid

deesse viderctur, adjc-

tanlummodo

voluminc

prodit,

plcnissimum atque

emendalissiuuun,

potiori lectionis varielatc addita exhibui, reliqua altero volu-

mini rcscrvalurus. Uudc nunc sufficiet mouuisse, me manum ancloris optimc rcddilam invcnissc in cditione illa ab Eberto (Lexic. Bibliogr. T. I. p. 872. sq. nr. 10672 '^) atqnc

dcscripla

accnratius

Drcsdcnsi asscrvala.

qucm

in

notulis

(Jua

Edit.

nomine

Princ.

maximam vero opcram impeudi

con-

dcsignavi,

slilucndum atque ope optimae notae codicum ccnsui,

rcgia

bibliotbeca

publica

in

dc re tcxtum ad hnnc librum,

cmendandum

distingucndis atque

interpungendis singulis enuutiationibns pcriodisque, quarum

ncmincm

quanla adhuc fuerit confusio, et

cxlcrior hnjus

opcris

habitus

aevum,

Ut aulem

fugit.

cui debetur,

re-

ferret, retinui

antiqnam nonnullorum vocabulorum scribendi

rationcm,

ut

liic

illic

ita

voces,

quales sunt:

martir,

Nec etymologias

iuvcniantur.

illas

ydolum etc,

pcrvcrsissimas,

quibus maxime claudicat Jacobus noster, einendari necessaqunm annolalionibus secundo hujus edilionis rium duxi ,

volumini satis

saniora

inscrendis

eluceat,

quid auctor

sim, hoc tantum addo, scriplura a Jacobo nostro ficenlissimo

qni,

qna

singulas plagulas itcrum

in

allatis

doclissimoquc,

Saxon. pracsidi,

parum

me

aflerre

sibi

liceat

voluerit.

ct

ubiqtie

recenscndis locis ex sacra

plurimum dcberc

3MuIIcro, cst

fere

Inde, ne longus

viro

consistorii

magni-

catholici

bcncvolcntia atquc doctrina,

ilerumque pcrlcgcre atque,

quac

rectc se haberc vidcicnlur, corrigcrc ab inilio operis

usque ad finem non

desiil:

cui

viro bic sunnnas

gralias aninnis jubcl.

Scripsi Dresdac Kal. Novcudu".

MDCCCXKV.

me

agere

WDEX CAPITIM.

Prologus (]ap.

I.

De adventii domini De sancto Aiidiea apostolo De santto Nicolao Dc sancta Lucia virgine De sancto Tlioma apostolo De nativitatc domini nostri Jesn

-

II.

-

III.

-

IV.

-

V.

-

VI.

-

De sancta Anastasia VIII. De santto Stephano IX. De sancto Johanne aposlolo et evangelista X. De innoccntibus . . XI. De sancto Thoma cantuariensi XII. De sancto Silvestro XIII. De circuracisione domini XIV. De epiphania doraini XV. De sanclo Paulo eremita XVI. De sancto Remigio XVII. De sancto Hilario XVIII. De sancto Macario XIX. De sancto Felice

-

-

VII.

,

.

.

-

-

-

-

,

-

XX.

-

XXI.

De

.

-

XXX. De

-

XXXI.

-

-

-

-

-

13

-

-

22 29

-

33

-

39 47

-

49

-

5fi

-

2

-

(»(»

.

-

.

.

.

-

... .

.

sancto Juliano

.........

70 79 87 94 95 98

-

100

-

,102

-

103

-

-

104 108 108

-

113

-

117

-

121

-

12(i

-

....

De septuagesinia XXXII. De sexagesima XXXIII. De quinquagcsima XXXIV. Dc quadragesiina

3

-

sancto Marcello

De sancto Antonio XXII. De sancto Fabiano XXIII. De sancto Sebastiaao XXIV. De sancta Agnete virgine XXV. De sancto Vincentio XXVI. De sancto Basilio episcopo XXVII. De sancto Johanne elemosinario XXVIII. De conversione sancti Pauli apostoli XXIX. De sancta Paula ,

-

1

-

Christi secun-

diim caniem

-

pag.

-

133

-

135

-

140 146

-

148

-

149

-

151

Index capitum.

VI Cap. -

-

-

De jejunio qiiatiior temponiin De saiitto Igiiatio XXXVII. Dc purificatione beatae Mariae virginis XXXVllI. De sancto Blasio XXXIX. De samta .\galha virgine XL. De sancto Vcdasto XLI. De sancto Anianilo XLII. Dc sancto Valcntino XLIII. De sancla Juliana XLIV. De cathedra sancti Petri XLV. De sancto Malhia apostolo XLVI. De sancto Gregorio XLVII. De sancto Longino XLVIIL De saiicta Sophia ct tribus filiabus cjus XLIX. De sancto Bcnedicto L. De sancto Patricio LI. De annuntiationc dominica Lll. De sancto Timothco LIII. De passione doniini LIV, De rcsurrectione domini LV. De sancto Secundo LVI. Do sancta Maria Acgjptiaca LVII. De sancto Ainbrosio LVIII. Dc sancto Georgio LIX. De sanclo Marco evangelista LX. De sancto Marcellino papa LXI. De sancto Vilali LXII. De virgine quadam Antiochena LXIII. De sancto Pctro martire LXIV. Dc sancto Fabiano LXV. De sancto Philippo apostolo LXVI. Dc sancta Apoilonia LXVII. De sancto Jacobo apostolo LXVIII. Dc inventione sanctae crucis LXIX. De sancto Johanne ante portain latinain

pag 153

.

-

155

-

1.58

-

IfiT

-

170

-

174

-

174

-

17fi

-

177

-

178

-

183

..........

-

•

-

-

-

-

r

-

.'.

....

XXXV,

XXXVI.

-

-

LXX.

-

LXXI.

-

-

-

-

-

l)e letania

Dc

majori

ct

niinori

.

.

2ft2

-

203

-

-

204 213

-

2lfi

-

222

-

-

223 235 245

-

247

-

251 259

-

-

-

2fi5

-

.......

271 273 273 277 291 292 2»3 295 303 311 312

-

3lfi

-

318

-

327

-

337 338 34«

-

-

.

-

.

.

sancto Bonifacio martirc

LXXII. Dc adsccnsionc domini LXXIII. De sancto spirilu LXXIV^. De sancto Gordiano LXXV. De sanclo Ncrco ct Achilleo LXXVI De sancto Pancratio LXXVII. De sancto Urbano LXXVIII. I)e sancta Petronclla LXXIX. De sancto Pctro cxorcista

188

-

.....

-

-

-

341 343

-

343

-

Index capitum.

vii

....

345 346 350

-

pag. LXXX. De sancto Priino et Feliciano LXXXI. De sancto Barnaba apostolo LXXXII. De sanctis Vito et Modesto LXXXIII. De sancto Uuirico et Juiita ejus matre LXXXIV^. De sancta Marifl. virgine LXXXV. De sancto Gcrvasio et Prothasio ... LXXXVI. De nativitatc sancti Johannis baptistae LXXXVII. Dc sanctis Johanne et Paulo LXXXVIII. De sancto Leone papa ... ... -

-

LXXXIX.

-

XC. De sancto Paulo apostolo XCI. De septcm fratribus, qui fuerunl

-

368 380

-

3%

-

3!)7

-

400 403 407 407 417 419 421 430 434 439 442 443 444 447 448 452 454 455 461 461

Cap. -

-

..... .

-

-

.

....

-

-

De sanclo Petro apostolo

-

lilii

De sancta Theodora XCIII, De sancta Margareta XCIV. De sanclo Alexio XCV. De sancta Praxede X(^VI. De sancta Maria Magdalena XCVII. De sancto Apollinari XCVIII. De sancta Christina XCIX. De sancto Jacobo inajore C. De sancto Christophoro CI. De septetn dormicntibus CII. De sanctis Nazario et Celso CIII. De sancto Felice papa CIV. De sanctis Simplicio et Faustino CV. De sancta Marlha CV'I. De sanctis Abdon et Sennen CVII. De sancto Germano episcopo CVIII. De sancto Eusebio CIX. De sanctis Machabcis CX. De sancto Petro ad vincnla CXI. De sancto Slephano papa CXII. De invcntione sancli Stephani protomartiris CXIII. De sancto Dominico CXIV. De sancto Sixto CXV. De sancto Donato CXVI. De sancto Cjriaco et sociis ejus CXVII. De sancto Laurenlio martire CXVIII. De sancto Hyppolito et sociis ejus CXIX. De assumtione beatae Mariae virginis . CXX. De sancto Bemardo CXXI. De sancto Timotheo CXXII. De sancto Simphoriano CXXllI. De sancto Bartholomeo XCII.

-

-

.......

-

-

-

.

-

-

-

-

-

-

-

-

-

353 354 35(i

364 367

beatae

Felicitatis -

351

-

-

-

-

-

.

-

-

-

-

-

... .

-

465 483 484 486 488 501 504

-

527 538 539

-

540

-

Index capitum.

Tiii

Cap. CXXIV. -

De

pag, 548

sancto Augustiiio

CXXV. Dc decollatione sancti Johannis CXXVI. De sanctis Felice et Atlaucto Ds

baptistac

.

-

sanctis Saviniano et Savina

-

(^XXVII.

-

-

De sancto Lupo CXXIX. De sancto ]\Ianiertino CXXX. De sancto Aegidio CXXXI. De nativitate beatae Mariae virginis CXXXII. De sanctis (-ornelio et Cypriano CXXXIII. De sancto Lampcrto CXXXIV. De sancto Adriano cum sociis suis CXXXV. De sanctis Gorgonio et Dorotheo ... CXXXVI. De sanctis Protho et Jacincto CXXXVII. De exaltatione sanctae crucis CXXXVIII. De sancto Johanne Chrysostorao CXXXIX. De sancta Eufemia CXL. De sancto Matthaeo apostolo CXLL De sancto Mauritio et sociis suis CXLII. De sancta Juslina virgine CXLIII. De sanctis Cosma et Damiano CXLIV. De sancto Forseo cpiscopo CXLV. De sancto Michaele archangelo CXLVI. De sancto Hieronjmo CXLVII. De sancto Remigio CXLVIII. De sanclo Leodegario CXLIX. De sancto Francisco CL. De sancta Pelagia (]LI. De sancta Margarita (]L1I. De sancta Thaisi nicretrice .

-

-

-

CXXVIII.

.

-

-

-

-

-

-

'

I)e

sanctis Dionjsio, Rustico et Eleuthcrio

CLIV.

I)e

sancto Calixto

-

CLV.

-

—

-

-

-

De sancto Lconardo CLVI. De sancto Luca cvangelista CLVII. De sanclo Crisanto et Daria (]LVHI. De undecim niillil)us virginum CLIX. Dc sanctis Synione et Juda apostolis CLX. l)e sancto Uuintino CLXI. De sancto Euslachio CLXII. Dc oninibus sanctis CLXIII. Dc conimemorationc aniraarum CLXIV. De quatuor coronalis CLXV. De sancto Theodoro t (XXVI. l)c sancto Martino episcopo .

CLXVII. CLXVIII.

l)c l)e

sancto Briccio

sancta Elizabclh

,

605 611

-

.... .... ....

CLHI.

-

(i02

-

-

-

-

-

...

-

-

-

-

....

-

(»20

-

622

-

628

-

-

632 636

-

631)

-

642

-

-

653 659 660

-

674

-

676 677 680

-

(»62

-

.

-

-

(j86

-

687 692

-

-

...

-

«

56« 575 576 57» 580 582

585 595 596 597 601

-

.

....

...

-

-

.

-

-

700 701 705 711 712 718 728 739 740 741 751 752

ix

Index capituin.

De saiicta Caetilia De sancto Cleinenlc CLXXL De sancto Crisogono CLXXIL De sancta Catheiina CLXXIII. De sancto Saturnino, Pcrpetua,

pag. 771

Cap. CLXIX. -

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

De sancto Jacoho interciso CLXXV. De sancto Pastore CLXXVL De sancto Joliannc abbate CLXXVII. De sancto Mojse abbate CLXXVIII. De sancto Arsenio abbate CLXXIX. De Agathon abbate CLXXX. De sanctis Barlaam et Josaphat CLXXXI. De sancto Pclagio papa CLXXXII. De dedicationc ecclesiae

CLXXIV.

.

...

....

...

De'sancto Henrico impcratore

-

De sancta Barbara CCIII. De sancta Brigida CCIV. De sancto Gangolfo CCV. De sancto Udalrico

-

CCVI.

-

....

De decem millibus raartirum De sancto Jodoco CLXXXV. De sancto Othmaro CLXXXVI. De sancto Conrado CLXXXVII. De sancto Iljlarionc CLXXXVIIL Il^storia Caroli Magni CLXXXIX. De conceptionc beatae Mariae virginis CXC. De sancta Odilia CXCI. De nativitate sancti Udalrici episcopi CXCII. De vita sancli Galli confcssoris (iXCIII. De sancto .\rbogasto episcopo Argentinensi . CXCIV. De sancto Adelfo CXCV. De visitalione beatae virginis Mariae CXCVI. De sancta Scholastica sorore sancti Benedicti CXCVII. De sancto Riiperto CXCVIII. De sancto Floriano CXCIX. De sancto Erasmo CC. De sancto Kiliano CLXXXIII.

CCI.

-

...

CLXXXIV.

CCII.

-

78!)

-

797

-

7y7

-

803 805

-

.....

-

-

-

.,....-

-

777 788

Felicitate

et aliis sociis -

-

-

CLXX.

De sancta Affra CCVII. De sancto Oswaldo De sancta Thecla De sancta Kunegunde CCX. De sancta Dorothea CCXL De sancto Wolfgango

80(;

-

807

-

809

-

811

-

-

824 845

-

858

-

859

-

801

-

863

-

864 865 869

-

876

-

877

-

87!)

-

881

-

883 884

-

-

885 887 889

-

8})0

-

894 897

-

902

-

903

-

!)03

-

-

904 904 905 905 910

-

912

8!)8

-

CCVIII.

-

(iCIX.

-

X

liidex caplttiin.

V.ap. -

CCXII. CCXIII,

CCXIV^. -

-

-

-

-

....

Miracuhnn de saiicta KatlieriHa De sanoto Ludovico rege Fraiicoruin Lcgeiula saiicti Thoinae de Aquino

pag. 914

,

-

9|5 918 921 922 927 929 931 932 933 934 935 936 938

-

941)

-

941

-

942 942

-

943

-

944

-

945

-

,

...

-

CCXV. De sancto Marcelio Parisiensi cpiscopo CCXVI. Dc sancla Genovefa CCXVII. Dc doininica in rainis palniarum CCXVIII. De coena doinini CCXIX. De sancto Bernardino confessore CCXX. De sancto Bonaventura episcopo et confessore CCXXI. De sancto Rocho confessore De sancta Anna niatre virginis Mariae Ct-XXII. C(]XXIII. De sacralissiino corporeCliristi doniini nostri CCXXIV. De nostra doniina de pictate CCXXV. De sancto Joseph sponso virginis Mariac CCXXVI. De sancto Irenaco archipraesule Lugdu.

-

.

...

-

-

....

-

-

.

-

-

.

nensi dignissiino

-

CCXXVII. De sancto Fortunato episcopo CCXXVIII. De sancto Honorato abhate CCXXIX. De sancto Fusciano inartire

-

CCXXX.

-

De

vitatis -

CCXXXI.

-

CCXXXII.

-

CCXXXIII.

-

CCXXXIV.

dinis

.... ....

sancto Justo archiepiscopo indjtac ci-

Lugdunensis De sancta Kathcrina de Scnis

sacri or-

pracdicatorum

De

sancto

Vincentio

confessorc

sacri

pracdicatorum

ordinis

Dc sancto Aniicinundo archicpiscopo

et

martirc

De sancto Firinino cpiscopo et martirc De sancto Lazaro cpiscopo et discipulo

CCXXXV'.

.

-

!)47

-

948

-

948 949

doinini

CCXXXVI.

-

De sancta Claia CCXXXVII. De sancto Philibcrlo confcssorc CCXXXVIII. I)c sancto Ansclmo episcopo CCXXXIX. De sancto Eiigio cpiscopo CCXL. De sancta Radcgiinde rcgina Franciae CCXLI. De sancto Scrvatio cpiscopo CCXLII. De corona sancta domini

-

CCXLIII.

-

-

.

,

.

.... .... .

Vita ct convcrsatio sancli Roniani abbatis

.

-

950

-

951

-

952

-

953

-

!>54

-

!>55

-

955

liicipit prologiis

Alias

siiper lcgeiida sanctoriim.

qiiam comj)ilavit frater Ja-

lipmbartlica liystoria,

cobiis iiatione Jauiieiisis, ordinis fratnim

praedicatorum.

l iiivcrsum licet

tompus pracsenlis vitac

tenipHS deviationis

iii

,

a Deo dcviavit,

repraescntat

tcinpus

Unde

tunc

et

legitur

inccpit

a Moysc

ct duravit

ccclesla Geiicsis

primoruin parentum.

viatio

(iuatiior

Tempiis deviatior.is

liationis et percgriiiationis. qiiara scilicct

in

ilislingiiitiir

fiiit

septuagesima

a

liber,

scilicet

et duravit usqiie

Unde tunc

apcrtc

agitur.

qiio

in

poiiitur dc-

ad nativilatem Chrisli.

In

(ihristuin

sumus

Undc

ct tunc legitur

ApocaljpTcnipus

est

tempus

pugna scmper sumus.

praesciitis vitac

Et

in

,

quo pcrcgrinamur

tcmpus repraesentat ecclesia

illud

ab octava pcnthccostcii usquc ad advciilum Domiiii. guntur

iibri

agitur, pcr illud

,

quod

Regum et Machabcorum, iu quibus dc quam nostra pugna spiritualis sigiiatur. est

a uatali Domini

scilicet

simam.

Undc tunc multiplici

,

quod

est

Ic-

pugna

Tcinpus auteiu

usque ad septuagcsimam,

contiucfur sub tcmpore reconciliationis

rao

quo pcr

in

ubi plcne agitur dc mvstcrio hiijus reconciliationis.

peregrinatioiiis ct in

,

Et istud tcmpus rcpracseiitat ecclcsia

a Pascha usque ad Penthccostcn. sis,

de hac revocationc

tcmpus

est

rcconciliatioiiis

reconciliati.

quo

Et istud

Domini usquc ad nativita-

Icgitur Ysaias,, nbi

Teiupus

ct istud

usque ad Pasclia.

Teinpus rcnovationis sive revocationis

tcinpus rcpracscntat ecclcsia ab advcntu Christi.

sci-

ab Adam, post-

usque ad Mojsen

liomincs pcr prophetas ad lidem revocati sunt et reuovati.

tcm

,

rcnovationis sivc rcvocationis, recoaci-

tempus

parlim

laetitiac,

a natali usque ad octavam cpyphaniac ct usque ad septuagc

Et potest accipi hic quadruplicitcr temporum narratio. Pri-

penes quatuor teniporum disiinctiones

,

nt

hicms rcfcratur ad 1

^

-i

pniniim: tuiu.

tuor partes diei,

nox referatur ad

iit

meridies ad tertiuiu

:

vespera

quam reuovalio,

dcviatio in

aesfas ad

vor ad secuiulum:

uil

quam

Secundo pcnes qua

priinuin

in

septuagesima, al)

tamen ectiesia omuia sua ul est

ct lioc dupiici raiione.

tenet enim

errorc,

reiu et

adventum Christi omnia renovata sunt; teiupus

revocationis Apocal.

nia.

Congrue

oflicia

sua renovat.

scrvetur, priino

igiiiir

,

j)otius incipii

adventu potius

Prinio ne videatur tein-

Sccundo quoniam per

proptcr quod tempus istud :

Ecce cgo nova

facio

om

hoc tempore renovationis ecdcsia ouinia

in

Ut igitur ordo teinporis ab ccclesia distinctus

agemus dc

pus renovatioiiis

11!

in

noa seqailur ordinem

poris, sic ut et cvangelistac saepius faeiunt.

dicitur

ad secundum:

inaiie

:

Licet autem prius fuerit

quarlum.

tempore reiiovatiouis quam devialiouis,

incipere

autuiimus ad quar

tertiuiii;

Et ratio appropiuquatioiiis satis patet.

festivitatibus,

quac occurrunt infra tem-

quod teinpus rcpraesentat ccdesia ab adventu

usque ad nativitatem

douiini.

Sccundo de

illis

quae occurrunt infra

tempus quod partim continctur sub tempore rcconciiiationis sub temporc pcregrinatiouis

,

advcntu usque ad septuagesimam. infra teiupus dcviationis

,

partiiu

quod tcmpus repraesentat ccclesia ab Tertio de

illis

quae occurrunt

quod tempus rcpraescntat ecdesia a sep-

tuagcsima usquc ad Pasclia.

Quarto de

illis

,


tempus rcconciliationis quod tempus repracscntat ccclesia a pascha usquc ad octavam penthccosten.

Quinlo de

illis


tcinpus pcrcgrinalionis, quod tcmpus repracsentat ecclesia ab octava

penlhecostcn usque ad adventum.

ExpIIcit prologus.

Incipit

Lombardica hystoria.

vel

CAP.

De Advcntiis

(lomiiii

qnod quadriiplcx inortcin

ppr

1.

Domiiii.

acl\êiitu

scilicet in carncni,

:

in mciitcin

Ultiina autein scptiniana viv iinitur,

sanctorum gloria, quac dabilur

ultimo advcntu, iiiinquain

in

Hinc est etiam quod primum

iiaBitur.

agUiir ad signilicaiKliini

soptiinanas

((iialtuor

cst adventiis

ad judiciuni.

ct

saiictorum

legeiitla

nicac adventus computato

,

iii

quia terini-

responsorium primac domi-

patri

quatluor vcrsus contiact ut

pracdictos quattuor adventus dcsignct.

Quis autcni aut cui magis

gloria

Licet autcin quadruplex

convcniat, prudcns lcctor attendat.

vcntus

taineii ecclcsia specialitcr

,

judicium

vidctur mcmoriain

dc duplici

faccrc

sicul

Hinc cst etiani quod jcjunium

patct.

Nam

tionis partim nioeroris.

junium exsultalionis

ipsius lcmporis

officio

adventus partim est exsulia-

ralionc advcntiis in carncm dicitur jc-

ratione

:

in

ad

sit

scd in carncni ct ad

:

advcntus ad judicium

domini jejun

Et ad hoc innuendum ecclesia cantat tunc quacdani

ium moeroris.

cantica lactitiae: ct lioc proptcr adventuin misericordiac et exsulta-

quacdam vero dcponit,

tioiiis:

Iioc

ct

advcnicndi opportunitas

possunt:

scilicct

utilitas.

Opportunitas

Undc coactus

ideo

et tunc

est

pessiinos

iii

claniarc

Dcindc advenit lex jubeiis prius clamaret:

nondum

solummodo eruditus

cst

:

Non

in

carncni tria vidcri

adventus necessitas

ac

fuit

c(

dc dcfectu cognitionis di-

errorcs

diccre:

qua convictns

in

idololatriae

Illumina est

oculos

:

cecidit:

meos

de impotentia

cst qui implcat scd qui jubeat.

quam gratiam ad bonum ccre

,

vcnicndi attcndilur prinio ex partc hoininis

qui priino in lege naturae convictus vinac.

proptcr adventum scverac

advcntuin igitur

Circa

justitiae ct moeroris.

;

Ibi

et

clc

cuni

enim

scd iion a peccalo liheratus: nec per aliadjutus ct idco coactiis est clamare ac di-

decst qui jnbcaf

.

scd

decst

qui implcat 1

"

Opportunc

4

(

ap.

igitur filius dci adveiiit

lonvictus fuil

si

iic

De

I.

,

Doinini.

advfciitii

quum liomo dc

iguorautiia

homo

lortc aute vcnisset

Sccundo ex partc

adscriberet et ideo mediciiiac gratus noii csset.

tcmporis quoniam vcuit Ycuit

At ubi

nou antc

(juarc

pleiiitudiuciu tcinporis etc.

in

tcmporis

plcuitudo

,

Veiiit

iile

qui

tem-

pleiiitudo

omiiia teinporc.

suiit

Liberali aiitcui a tcmpoic venturi

tempore.

Multi dicuut

noudum vcnerat

per quein facta

quc ubi vcnit plciiitudo tcinporis.

Galat. VII.

Augustinus.

etc.

venil Clirislus, quia

poris, moderaiite ilio

el inipoteulia

suis mciilis salutem

,

Dciii-

iiberavit

iios

a

suinus ad illam aeter-

Tcrtio cx partc vulneris et morbi

nitatcm, ubi nulluiu cst tciiipus.

Quare cnim quaiido inurbus crat univcisalis opportu-

univcrsalis.

llndc dicit Augustinus. num fuit uiiivcrsaiem cxliiberi mcdieinam. Quod tunc magnus vcuit luedicus, quaiido pcr toluni niundum inagnus

Unde

jaccbat acgrotus.

ccclcsia

scpteni aiitiphonis

iii

quac cau-

,

latitur aute nativitcatcm domiiii, osteiullt nuiltiplicitatciu sui

ad

dci

filii

in

inorbi ct

Autem siquidcm advciitum

quemlibel pctit rcmcdium mcdici.

caruem erainus igiiorantcs sive caeci

pocnis aeteriiis

,

obligati, servi diaboli, inala pcccati consuctudiue juiicti, teiicbris luti

ptore, liberalorc

,

ignorautcs eramus tiiu

iu

cductore ct idco

ab ipso doceri indigcbamus

prima autiphoiia clamainus:

mi prodisti clc. prodesset,

si

Vciii

postulamus, cum

iii

israhcl ctc, vcni ad

prodcssct

,

si

ad doccndum

doccreiuur ct

iioii

prudcntiac. Scd parum

rcdimeremur, et idco ab ipso redimi

sccunda clamamus:

rcdimcndum nos

essemus docti

et

adona.v

dux domus

et

brachio extento.

iii

rcdempti

si

,

Sed quid

adhuc post rcdemptio-

cum

in tcrtiacla-

Vcni ad libcrandum uos, jam noli tar-

radix jcsse etc.

Scd quid prodcsset captivis

darc.

ct idco sta-

sapienlia ([uae e\ orc altissiiios viain

ncui dctiiicrcinur captivi, et ideo liberari pctimus,

maiuus:

Quia igitur

illumiiialorc et salvatorc.

,

obvo-

Idcoque indigeinus doctore, rcdem-

exsules a patria cxpulsi.

,

,

si

essent redcmpti et liberati,

scd tameii noiidum csseut ab oiuui viuculo absoluti, nt scilicct suac potcstatis cssciit cl libcrc,

prodesscl, tcnerct. in

iios

quo vcllent,

ire possciit.

redcmisset et libcrasset,

si

Et idco ab oiunibus peccati viuculis

qnarta clamamus:

domo qiii

si

clavis david ctc.

laiiicii

petimus,

cdiici

Veui

ct

educ

carccris, scdciitcs in tenebris ct uinbra morlis.

diu fucrunl in carcerc,

Paruiu igitwr adliuc viiictos

Scd quia

ut vidcaiiuis.

quo

irc

dcbcamus.

Kt idco

iii

(luiiila

de illi,

habeut oculos tcnebratos ucc clarc

dcrc possunt, idco posl absolutioacm a carcere rcstat nos cssc

minandos,

cuni

viiictos

vi-

illii-

cla-

:

("a[).

iuamus:

De

I.

adventii Doiuini.

Vcni

oricns splcndoi lutis etc.

teiiebris

umbra

et

Sed

niortis.

inimicis. penitus liberati ct illumiuati et ideo in

salvari,

Emanucl

debercmus

nisi

,

duabus sequcntibus salvari petimus

ct

dicimus

Veni ad salvaudura nos domine dcus noster. lu pri-

etc.

Undc

autem petimus salutcm gciitium.

Emanuel rex

lex gcntinm.

dicitur:

quibus Deus dederat legem.

In sccunda salutein Indaeorum, dicitur:

docti redcmpti ct ab

quid valcrct

,

Venisalva hominem qucm dc limo formasti. Item

rex gentiumetc.

ina

ct illumiua scdciitcs iu

cssciuus

sl

5

Uiidc

ct lcgifcr nostcr.

]>e utilitate adventu»^ Doiniul. autcm advcntus

Utilitas

assignatur.

Ipse

Ubi pcr ordiiicm

etc.

consolationem

IV. propler scplcni

sicut patct Luc.

testatur diccns: Spiritus domini

missum esse

ulilitates se venisse ct

super nie

divcrsiniodn

sanctis

divcrsis

a

(Ihristi

namque Dcus

sc inissum csse ad

dicit,

ad contritoruni saiiationcin, ad captivorum

,

paupcrum lil)cratio

ncm, ad indoctorum illuminationem, ad peccatorum rcinissionem, ad totius

humani

seculo isto

maligno

habet, et accipit et accepit.

mori

ad

,

abundat

nisi nasci

,

quod non habet

quod

,

,

abundat,

scilicet nasci,

laborarc ct

Itcm venit

hic

nos coelestis negotiator, accipcrc contumcliain ct darc

subire mortem

et

dare vitam,

Grcgorius autem ponit IV. utilitates sivc caiisas

Venit inter eos

prospera sperncus

,

Adam

advcrsa devitarc.

praesentis appetere,

honorcm.

haurire iguominiam et dare gloriani.

cens: studebant omnes superbi dc

appetere.

quod

ct accipit, dat

Christus iu ista luercatiira dedil

resurgere et in actcrnum rcgnare.

Accepit,

dedit renasci

In

iaborare et mori.

,

nostrae et ad tales merccs merca-

rcgioiiis

Et quia omnis mercator dat

descendit.

ille

advciitus Christi dicens:

ulilitatcs

trcs

quid

sunt mcrcimonia

Ilacc

tor

ad nicritorum retributionem.

rcdcmptionem,

gciicris

Augustinus autcm pouit

incarnatus

adventus di-

siii

stirpc geiiiti prospcra vitac

opprobria rugcre, gloriaiu doininus

opprobria aniplcctens

,

advcrsa appetcns, Ideo

gloriam fugiens.

Christus exspeclatus veniens nova docuit, docens nova rairabilia cxercuit,

mira faciens prava toleravit.

Bernardus quoque alias ponit

dicens: triplicimorbo miscrabiliter laboramus; nain et faciles suinus

ad seduceiidura Si discernere

,

debiles ad

volumus

perainus faccrc !)onum

peramur.

inter ,

operandum

bonum

dcliciinus.

et fragiles

ad resistendum.

et maluni, decipimur.

Si couainiir rcsistcrc

Xcccssarius cst prinium salvatoris adv«ntus

,

Si tem-

malo

.

su-

ut in nobis

Cap.

6 per

habitans

fidcin

iiens

nostram protcgat

nostram

ad judicium,

diio

bilia

praecedenlia judicium ponuntur quinque

signa in sole ct luna confusione sonitus

Apocal. yi.

ct stcllis ct

niaris

tciris

iii

tria.

Sigiia terri-

Luc. XXI.

,

terri-

Eruiit

prcssura gentium prac

Tria

fluctuum.

et

scillcet antece-

,

Signa antem

vehementia.

bilia, Antichristi faliacia et ignis

Circa secunduiu

vidcnda sunt

Antecedentia sunt

dentia judicium et comitantia.

ma-

nobisciim

ct

pro nobis stans fragiiitatcin

et

Haec Bernardus.

ct propiignet.

scilicet

,

adventii Domiiii.

caecitatem iiostram

illuniiiiet

intirmitatem

adjiivct

adventuin

Do

i.

signa determinantur

Sol factus cst nigcr, tanquam saccus cilicinus: et luna

facta est sicut sanguis, et stcllac cecidcrunt supcr tcrram. Sol igitur

obscurari

(licitur

quanlum ad majoris tionein

vel

,

quantum

vel

,

quia

sol

lutis

Undc

dcscendit.

abundal.

facit

,

:

sccundum

alios illc soninus crit,

illud

tinue futura

an intcrpoiatim

luuriis.

siiit

XXI:

crit

qui

pressura in

ct niarc jani

tunc

et

signa praeccdentia judiciuin. ,

non

postea dcpriiuctur.

fuit

Hicronymus autcin

XV

XL

,

quoniam non sinc munnurc

supcr niontcs clevabitur

Iiracoruin invcnit

marc

niulli

retrahcnt luiuen

confusioncm maris

scilicct

Apocal.

secundum Grcgorinm:

niaris ct fluctuum perturJ)atio.

sc

quia

quod mare cuin magno fragore peribit a

qualitatc

cubitus

vcl

Erittunctribulalio qualisnunquam

sccundum

litteram

commuui niodo

quia ignea qua-

quarto signo quod

I)c

est; vcl

XL

ct dicun-

domiiius ad (cnorciu pcccatoruni vcl

Quintum sigiium

clc.

,

quando sub-

quia igucas coinas cmittcnl vcl

pristina

Vel ad

sol ipsani

qnia nullus ipsuin

.

hct talis iniprcssio.

Matth. [XXIV]XXII1

quidam cxislimant cssc

magno

crit

scriptura conformat sc

ct

suum, ut ininimc vidcantur.

mundi

quod cliam

viilgi opinioiicin,

dc ecclesia cadciit,

videbaiilur slcliac,

iiiilio

nt vel

dicitur hic aeriuin ct stcllae vo-

sccundum

maximc hoc

El

,

quia habent siiuilitudincin stcllaruui

stcilac dicunliir caderc,

ab

,

daritatis Cliristi Jesu supcrven-

obscurus

tuiu

autcm

(]ocIuin

ioqucndi, tunc autciu

fuit

privationeni,

Vcl quantuin ad niisticam sigairicatiouem,

tur stcjlae cadcrc de coclo

tcrris lcgitur

,

erit vindicta diviiia

Christiis

jusiitiae

cantiir a substantia,

litas

id est

,

non audebit.

conlilcri audebit.

stantia

luminis

sui

quautum ad mctaphoricam locutionem, quia sccundum

Angustinum tam severa rcspiccrc

ad

homine nloricnte quasi lugcre videatur

patre familias, id est,

noii exprcssit.

nova

ct iiiaudita

in annalibus

Hc-

Scd ntrum conl*riina dic eriget

cubitus supcr altitudincm inontiiim slans in loco (|uasi

Scciinda dic tanluni desceiidct ut vix vidcri possit.

Tcrtia

Cap.

niarc ct aqua.

Quinta arborcs

bac ctiam quinta die, ul

iu

in

In hac etiam \i die

Sc\la ruent acdiUcia.

occasu solis

qualuor partes sciudentur

generalis terrae motus

homo, nuilum

,

mortuorum

loqui

sibi

comas

ct

,

resurgant. fiet

ct

stcilae:

ad campos raugientia nec

vcniciit

Quarta dccima ardcbit coclum

coelum

novum

et terra

(ihristi

nova

pravae latorcm. templi.

Daniel

XI.

Glossa:

etc.

Se-

Ipse eniin

Primo per callidam suaNitetur cnim persua-

Messiam

in

lege promissura,

Psalm.

Constituc do-

:

Glossa: id cst antichristum Icgis

Et dabunt abominationcm

Antichristus

legem Dei aufcrat.

omnes.

erit antithristi fallacia.

se esse

Quinla

et teria.

et rcsiirgcnt

dcstruet et suain statuct.

mine legislatorem super eos

ut

usquc ad oc-

solis

Tredecima morielur vivcntes, ut cum mor-

dere et ex scriptura lirmare,

Deus

vclut

spargcnt cx sc igneas

statioiianlia

oiuncs dccipere conabilur quatuor modis.

tioneirf

ibunt

et

Duodecima cadent

sioncm sive scriplurae falsae expositionem.

lcgcm

Octava

ad solum oiunia pro-

ab ortu

valcant.

cundum quod praecedit judicium,

et

in

Undecima surgent ossu

potcrunt.

quod omnia animalia

guslanlia nec bibcntia. tuis

ct

collidet

iterum tunc valde generabuntur a substautia: in hac etiaui

dic dicitur

dccima

sed tantum Deus.

illum,

ct slabunt snper sepulchra

omnia enim sidera crrantia

,

qui adeo erit magnus, ut dicitur, quod

ut iiulc morlui exirc

,

ul dicitur

,

aninial stare poterit, scd

amcntes nec mutuo

casum

fulmina

ut dicitur,

,

Dccima cxibunt horaines de cavernis

sterneutur.

non

facicm rumamenti usque ad

conlra

unaquacquc pars

et

homo sonum

alteram nescietque

nullus

ordinc suo,

iii

Septima petrae ad inviccm collidcntur

ortum concurrentia

fiel

asserunt, omnia volatilia cocli con-

scd vicinum advcntum judicis formidantia.

gusUuitia, nec bibentia,

ignea surgcnt ab

alii

Quarta ardebit

intclliget.

hcrbae dabunt rorcm sanguineum:

ct

unumquodquc genus

campis,

7

marc dabunt nigitus usque

siipcr

earum nuigilus solus Deus

ct

gregabuntur

aclvfiim Domini.

appaientcs

inarinac bolluao

(lie

ad cocium

Du

I.

in

et desola-

tcmplo Dei sedebit quasi

Secundo per niiraculorum opcrationem.

II.

Thess.II: Cujus advcntus erit secundum operationcm Satanae

in

omnibus verbis

ct

signis

ct

prodigiis

ct

')

Apocal.

mendaciis.

XIII: Fecit signa ut etiam ignem faccret de coclo in tcrram descendcre.

Glossa: Ut apostolis datus est

et

dabunt spiritum malignum

illi

1)

spiritiis

sanctus in specic ignis

in specie ignis.

Vulgala loco verboruni „i>i omiiibii« verbis''

liite, deiiide pro verbis et

juendaciis

oiTert

iii

'•

n

legit

d ncib u

Tertio per do:

s.

in o

ai

ii i

vii-

8

Cap.

noriim largilioncm.

De

I.

adveatu Dabit

Daii. XIII.

Glossa

terrani dividct gratiiito.

Quos

Danicl VIII:

iilationem.

cuiu cos, qui invicti

tcrficit,

praccedet judicium facicm

mundi iniiovatioiicm:

diluvii

asccndere quia

XV

,

poterant.

')

Sccundo

purgatione

regiones damnatorum

mittct ad

splcndorc

ct

bonos

cst in loco cmincnti cura futurum

Xcc intclligcndum

vidcrc.

(ioii-

malos

ct

undc cactcri polcrunt ciim

,

quod omncs

cst,

totum

Et crcden-

judicabit, bonos a dextris ct malos a sinistris statuct.

dum

calorcm ct

Primiim cst disccptatio ju-

Josaphat dcscciidct

in vallcm

Dcus facta

totuni

ut aiiiplius jucundcntur.

,

comitautia ante judicium crunt plura.

Judex cnim

ct

ul ainplius crucicntur,

,

splcndorcm ad rcgionem bcatorum

dicis.

Tcrtio

Quarto proptcr majo-

sccuiiduin Basilium

calorcm a

dividct

purgationem,

liominum

crit lociis purgatorii.

Nam

rem sauctorum iliuminationem.

intra illam valliculam

concludantur, quia lioc cssct pucrilc, ut dicit llicronjmiis, scd criint ibi et in locis circumjacentibus.

hominum

nierabilia millia

Et

lur.

Dainnati

Quia

ct

ctiam

vcro

clccti crunl

b^cricordiac,

qui

cssc

potcruiit

iioii

habiicrunt

acrc coiporum agHilatc.

in

suspcndcntc

di\iiia

virtulc.

•')

,

objiirgabit et tuiic

omncs supcr se

plangent, sccundum qiiod ostcndit (.hr.vsostonius sccundum

Ihaeum diccns tcm

qiicin

,

ccpli

cl gciililcs

II ci II

ri'C.

,

mortuum cxistimabant,

\uliicialo scclus suuiii .

irralioiiiibilciii

1)

•ild.

Mal-

*)

plangcnt sc Judaci vidcnlcs vivciilcm ct vivifican-

(|uasi hoiiiincm

tcs se coiiiori

gcnt sc

:

quod iniiu-

disccptabil ct cos pro opcribus nii-

cum malis

tunc judcx

parva autcm tcrra

In

cssc ])ossunt, luaxii.ic quaiido constringun-

ncccssc rucrit.

si

erit,

opcra hominum taiitum

propter raajorcm damnatorum cruciationcm.

niundi

Primo proptcr

montibus altior

cubitis

quia

proptcr

qui tunc vivi rcpericnlur,

illis

qui quidcm pracccdit

rcnovabit omiiia clcmenta,

et

sicut dicitur in hystoria scholastica,

iii-

Tcrtium quod

emittet Deus.

enim

purgabit

ad instar aquac

uiide et

Robustos quippc

:

velicmcntia,

crit igiiis

,

eiiim suo tcrrorc sub-

corporalitcr vincit.

suiit,

Ulum enim ignem

judicis.

ct

Supra quam crcdi potcst, univcrsa vasta-

Gregorius loquens de Antichristo

Itein

bit.

miiltis

iii

Quarto pcr tormcntorum

subjugabit.

avaritia

potostatcm

ois

Antichristus dcceptls doiia miilta

:

dabit ct terram suo exercitui dividct.

jugarc noa potuit,

Doiniiii.

(|ui

variis

ro

II

V

i 11

po uLMi

r t

,i

ii t

es

c s

,

i'

consurgcnPlan-

potcruiit.

Dcum

p(1i1. 'li'

ct •)

pliilosoplioruui dc

disputatioiiibiis

2) O

.ulilmil ifcniilinif"-,

iioii

pulavcrunt cssc

sluHitiam

4) l\fi.liiis Vficiil.:

dcncgaic

colcrc criK

voiimI.

roriHirc v

s

'.'iiiii

,

Post

XLVII

i'iiiPiiflalioiii' :

rirciiit.

;

si-

:

De

('ap, III.

vero milites Barenses

sancto Nicolao.

monachis

profecti qiiatuor

llluc

27 gibl astanti-

bus tumbam sancli Nicoiai aperuerunt ossaquc ejus in oleo natantia in

urbem Baream detulerunt,

— —

septimo.

anno domini millesirao octuagesimo

Vir quidam ab uno Judaeo quandam

8.

quam

alium lidejussorem habere nequiret, quod

Tenente autem

redderet.

eam

scd

lavit,

cium

et

indicitur debitori.

reservandum.

si

Juravit

eum

rus astutiae

quodam

illc,

quod plus

a multis

ei

somno currusquc

cura impctu ve-

illico

vcnit

aurum

cumquc dolum

cffudit.

vidisset et

suggereretur, ut aurura reciperet, oranino renuit, nisi qui

defunctus fucrat,

ad vitam beati Nicolai meritis rcddcretur,

rens, se, si hoc fieret, baptismura

suscepturum

Continuo qui defunctus fucrat, suscitatur

nomine baptisatur.

— —

camque

iret,

in

sua domo

bene custodieris,

mca

ultioncm

Quadara igitur vice dura

ct

ille

tibi

assc-

Cluistianum futu-

Judaeusin Christl bcati Nicolai

imagincm ejus

collocavit, cui res suas,

cum minis commcndabat hacc

ecceXicoIae, omnia bona

et

9. Quidara Judaeus videns

virtuosara potentiam in miraculis faciendis,

praecepit

Judaeus igna-

ct

necavit et plenura baculura auro fregit et

Audiens hoc Judacus concitus

quam

igitur reddiderit etiara,

Rcdlcna autem, qui fraudera fecerat,

sibi rcddidit.

bivio oppressns corruit

eum

iongius

cjua adminiculo in-

Facto juriuncnto baculum suum repetiit

deberet.

rum.

quem

baculura cavatum,

Volcns igitur facere juramentHm Judaeo baculum tradidit

digeret.

iiiens

sibi

Trahit ergo eura ad judi-

Ille

auro rainuto irapleverat, sccum detulerat, uc

in

cum

,

citius posset,

diu pecuniara Judaeus eara cxpostu-

ille

sibi reddidissc affirmat.

juramentum

summam

jurans super altare sancti Nicolai

pecuniae rautuo accepit,

vel sirailia

sibi

cum

heri

aliquo

verba dicens

custodienda committo ct nisi omuia

expetara

dc

te

verberibus

et flagcllis.

abessct, furcs advcniunt, cunctarapiunt,

soiam imaginem dcrclinquunt. Judaeus autcra rediens

et se spoliatura

videus iraaginem alloquitur talibus vel similibus ususverbis: domino Nicolae, nonnc in dorao raca') te posueram, ut res racas a latroni-

bus servares sti

?

? Igitur dira

que daranum

Cur hoc facere

noluisti et latrones quare

tormenta recipies

mcum

In tuis refrigerabo

in tuis

et

non prohibui

pro latronibus poenam lues

recompensabo tormentis

verberibus et flagellis.

et

Accipiens

furorem

;

-

sic-

meum

ergo Judacus

imaginem

dire cara vcrbcrat direque flagcllat.

stupenda.

Dividenlibus furibus, quae rapucrant, Sanctus Dei laraquam

1)

Mira res prorsus

Ed. Rec. ojiines fere i^meferuiit vos et tuiii Jegiml p r oli bu i s t s, deiiide vero ui.ile reciiiies

luislis

—

i

i

servaretis etc.

—

et

nu-

"

2b iii

Cap.

se Ycrbera recepisset,

Ecce qualiter

vestrum

scelus

ut

ita

Et

lalia loqueris ?

queui Judaeus

in

Ad

rubet!

Dci

,

— —

ris.

,

lestum

saiicli

tam condeliter

fla-

ab

ainplectitur salvato-

Quadam

Nicolai annuatiin solemnitcr celcbrabat.

,

tulit,

pitquc prae dolorc clamare ct diccrc

Et cum haec

de somno cvigilaus

,

Quod audiens

thalamo collocavit toe-

in

dilcclissiinc,

quomodo

se

aurcuni oblaturum.

——

ducitur ct scyphus heri jubctur.

,

Qui diim

fecit,

sibi

aquam

quuin vellet haurirc cum sc.\pho

dis|)aruit. fecit.

lieri

Palcr

autem ainaTe

flcns

qiii-

,

valdc placcret, ficri

praecepit.

sibi alferrct.

in

ct sc>-

ad aetatcm pcr-

igitur nascitur ct

vigautibus Itaquc ad ecclesiam sancti Nicolai jubet pater

scypho, quem priino

qiiasi

ut sibi filium a doiniuo iiu-

,

cuin adaptavit usibus ct alium aequc valentem

lcin

pucr

II. Vir

Ulium ad ccclcsiam cjus ducturum Filius

est

quem vobis

et similia diceret, statim

apcruit cl surrcxit.

oculos

dain nobilis rogavit bcatum Nicolaum

promiltcns

fili

:

in-

pcrvcnisset,

hacccinc est mcrces honoris,

Nicolac

tamdiu exhibui.

petraret,

pfitcr filio ut dct clcenio

ciim strangulavit.

pater vchemcntcr ingemuit, corpus

Sancte

habitu pcrcgrini petens

in

Cumquc ad quoddam compitum

apprehendens dâbolus puerum

illo

igi-

Properat puer, sed peregrinum non invcniens

abeuntem.

sequitur

Jabct quanlocius

sibi dari.

sjnaiu peregrino.

phum

latrones

sui littcras addisccntis

filii

Venit autem djabolus ad januain

eleemosjnam

vobis ?

et

paler pucri convivium praeparavit ct multos dericos invi-

tur vice tavit.

el

vos ira

iniraculum relerunt,

Judacus tidem

et

Vir quidain pro amore

lO.

in

li-

servus Jcsu Christi,

tulistis,

eo quid imagini fecerit, audiunt, cuncla reddunt, sicque

ad viam redeunt reclitudinis

citius

quis es tu qui nobis

iili:

ad Judaeum veniunt

illi

oinnipoteiitis

ego sum Nicolaus

ille:

pergite

inedium piiblicetur ct quilibet

queni

pro rebus suis, quas

ille

Tcrriti

gellavit.

Ecce quoniodo corpus ineum

alioquin

suspendium patiatur.

vestruin

verba ditens:

sliiiiiia

cur tain crudeliter verbe

sanguinis

cfTusione

runcta reddite quae tulistis: desaeviet,

haec vel

apparuit,

cur tormenta tot passus ?

ratus ? vet!

saucto I\icolao.

pro vobis flagellalus suin?

tani tliie

ciir

De

III.

mare

filio,

suis

Naul in

Pucr au-

cecidit et statiin

nihiloininus votuin

suum per-

Venicus igitur ad altarc sancti Nicolai cum obtulissct secun-

dum sc^phum tamquam

projectus cccidit dc altari

;

cum autem cum

clcvasset cl super altare iteruin posuisset, rursus dc allari longius est

projeclus.

Miraiilibus

omnibus ad tam graiulc spcctaculum,

ectc pucr sanus el incoluinis advcnit

primum sc^phum

suis gestans

De Snncfa

Cnp. IV.

mnnibus, narravitqiio coram omnibus, qiiod qnando

eum

statim bcatiis Xicolans afTuit et

18. Quidaiu

Adeodalum

In

terram Agarenorum.

ab Agarenis capilur

vice

aano dum

Scquenti braret

suara captionem

agat

rex.

domum

totamque

lai

pater ejus devote celo-

concutiente puer

Kt

fuit

,

quod

recolit

,

in

quidquid tuus Nicoiaus

:

vento vchcmenti

sul)ito facto

rapitur et ante fores

collocatur et magiium

quod praedictus

Aiibi legitur taraen,

de Norinandia, qui ultra mare pcrgens a Soidano

verberaretur

'-')

qui

dum

in festo sancti

in carcere iuciusus fleret et

ct

domo

Quorum suspiriorum

cum scjpho

ab ipso sacpe verberatur:

")

assisteret

gaudimn

ubi parentes agebant sollemnia,

ecclesiae,

tur et

et

niiuis extorsisset, ait rex

gaudium oranibus generatur. juvenis

Nicolai

coepitque altius suspirare.

,

Erat auteni

servitntem regis corum deputalur.

nobiscum manebis.

tu bic

,

in

sancli

parentum dolorem

et

sua ea die liebat

causam dum

et

fcstiim

—

qiiem

,

Adcodatus crgo ([uadam

scjphum pretiosum tencns regi

puer

et

obtuiit.

domo sua con-

Dei capeilam in

Sancto

Hic

vocavit.

situs juxta

illo

Sicquc pa

vir (lives meritis beati Nicolai lilium liabuit

struens onini anno festum ejus solcmnitcr celcbravit. locus

raare cociilit,

illacsum scrvavit.

ulrumque scjpliuin bcato Nicolao

tcr cjus laetus elTectus

—

29

virgine.

Liicift

capi^.

Nico-

pro sua libera-

(ione et pro laetitia, quani tuuc haberc consueverant parcntes ejus.

subito obdorraivit et evigilans in capella patris sui se invenit.

CAP.

De

jâncta Iîicia virgine.

Lucia dicitur a

aspectu

gratia

ejus

sine

decorem

1)

.iiilem

Habet etiam diffusionem sine coinquina-

sit.

.-1

11

1

p

sine aliqua corruptione

eiim.

pertransit sine nio-

deinde recte

legiinl

,

dilTusionem caritatis

2) Verba: et in cniceip — 1 h e 1'« t i oii e omilnegationem non anle vocejn: p r o. Recentissiin.ip cnnsueverant iiarentes ejus, nntifxuiores i

1472, .idJil t.Tmen

oiiiitliint eniiii

lineam

Per hoc ostenditur, quod beata virgo Lucia habuil

virginilatis

AVu: l'r.

longissimara

curvitate,

rosa dilatione.

Ed.

eniiu habct pulchriludiiicm in aspe

quiaper quaecuiique iiumundadiffusa iioncoinquinatur; rectum

incessuin

lil

Lux

luce.

quia, ut dicit Arabrosius, lucis natura haec cst, ut oinnis in

ctione,

tione,

IV.

;

iinrentfs ejus

el leguiit

:

consueverat.

30

Cap.

Dc

IV,"

Sniicta Lucia virgiue.

nliquo iminuiido amore,

siiic

roctum inccssum

intcnsioiiis in

Dcuni

sinc aliqua obliquitatc, longissimam lincam diviuac opcrationis

Yel Lucia dicitur quasi

iicgiigentiae tarditatc.

1. Lucia virgo

siiic

lucis via.

Sjracusana nobilisgcncre audiens famam sanctac

Agatliac pcr totam Siciliam

divulgari

scpulchrum cjus

,

adiil

cum

matrc sua Eutliicia annis quatuor fluxum sanguinis incurabilitcr pa-

missarum solcmnia contigit,

Intcr ipsa igitur

lientc.

gclium Icgcrelur,

Tunc Lucia matri

narratur.

Agatham

crcdc

ergo

si

:

matrc

somnus

quid a

Nam

et

petis

Igitur

dicentcm

sibi

conligeris.

rcccdentibus

cunctis

mcdio angelorum geinmis or-

in

mca Lucia,

soror

:

virgo

Dco devota,

quod ipsa potcris pracstarc contiuuo matri tuac

,

quac suis orationibus

te sanavit,

ne

?

Evigilans autcm Lucia matri

ccce per lidcm tuain sanata cst.

suae dixit: matcr niea, ccce sanata es

sum

quae leguntur,

pro cujus nomiuc

scpukhrum crcdcns

ejus

Agatham

arripuit viditquc

me

crcdis his ,

ut illud cvan-

passioiicsanassc

juxta sepulchrum in oratione exsistcntibus Luciani

ct filia

natam stantcm

si

gaudebis.

perfccla continuo sanitatc ct

dixit:

liac

scmpcr habcrc pracseiitcm

illum

passioncm

sustinuit

quo dominus inulicrcm ab

in

per ipsam ergo

:

niihi

te

dcprecor,

de caetcro nomincs spon-

sed quidquid mihi datura eras pro dotc, pauperibus elargire.

,

matcr

Cui

ait:

tege

oculos mcos ct quidquid volueris,

prius

Ad quam

facultatibus facito.

Lucia

quod moriens das

:

,

dc

idco das,

quia fcrre tccnni nou polcs: da mihi, duin vivis, ct raerccdcm habc-

Cum

bis.

crgo rcdiisscnt,

paupcrum.

ncccssitatibus

notitia pcrvenit:

sponsum spondit iiissct,

illa

cautc

lit

quotidie dislractio rcrum ct dantur ia

Intcrca

dum patrimonium

distribuitur,

requirit sponsus a nutrice dc his.

quod utiliorcm posscssioncm sponsa sua inve-

,

quani suo volcbat nominc couipararc, ct idco vidcbatur C.redidit stultus

(juanla distrahere.

anctor

csse

Vcnditis

vcndcntium.

autem omnibus

chrislianam cssc ct coiilra leges agcrc Augustorum. lur Paschasio ad sacrificia cst

,

ainplius

(]iiia

rciulam. ris,

visitarc

milii

I)

(iiii

iioii

jdolornm rcspondil:

paupcrcs hai)co

,

ct cis in

et

paupcribus

cam

Invitante igi-

sacrifuium placcns

iicccssitatibus subvciiire:

ct

mc

ipsaiu sibi Iribuo olTc

libi simili

stulto ') narrarc potc

qnid olTcram

Paschasius: ista vciba

ali-

carnale commcrcium ct coepit

crogatis sponsus trahit cain coram Paschasio coiisulari, diccns

Dco

ad Re-

,

autcm, qui principum dccrcla custodio, ista frustra pcrsc-

Rpccntior.

.nihliint

(

li

li s

t i

1

••

gj

inquiens

111 11 >,.

,

percuti

jubciit.

Hacc

rcgis spoiisuin ct spon-

doinine adolescentibus his beiiedi-

2) Rfcciiliorcs

:

f ir

t

o

r

i

I> ii s.

:

De

Cap. \.

doxtrae ct

tuac

ctionein

Abcnntc autcni apostolo

sancto TliOina apostolo. nicnlibus

eoiiiin

in

35 semcn

scinina

vitae.

nianu jnvcnis cst rcpcilns plenns dacty-

iii

painiac ranius. coinedcntibus vcro sponso ct spoiisa dc fruclibus

ii.s

ambo

cjus anibo ohdoriniunt et soiuniniu simile

ctcnim

iis

stolus bcnedixit vos

autem

biis

iis

nis integritatem

rex

snper vos bcncdictione luca

iit

quae

,

omnium regina

est

bonorum, victoria libidinum,

dc

tus oritur.

diain deputati

qui

,

Deo omuia vota

mine Dyonisius

Eos

et

,

proficiscitur et apostolus

apostolus praedicatioiii

Rcdicns

ipsuin cuin Abbaiie

moritur et die

ei

sepiilchrum

quam

cum ambilione

famulantur

ei.

Qui

me

in

,

cum

1) Recentiot'e.s addiiiit et

refpriinl

per

niinia praeparatur.

Quarta

hic honio,

:

amicus Dci est

fratcr, queni exet

omnes angeli

ct

lapidibus pretiosis mirabili-

ejus pulchritudinera admirarer, dixerunt inihi

hoc est palatium, quod Thoinas

Ifgiiiil

postmodo

paradisum diicentes quoddam mihi ostcn-

dcrunt palatium ex auro et argcnto ter fabricatum, et

iit

,

Interea (iad frater regis

rcsurrcxit et stupcfactis omnibus

,

disponebas

quo ab

populum

quac Thomas fecerat,

ct

ima rctrudit carceris

cunctisque fugicntibus dixit fratri suo

incendere

De-

universum ,

iniiuincrabilem

institit ct

autcm rcx

iii

niortnus fuerat

coriare et

3. Post

Pcr totnm autcm bicnniuin

vivos excoriatos ultricibus daret nainmis.

autem

sponsus no-

—

mirabili palatio ct copioso thesauro ac-

rcx in aliam provinciain

ad fidem convcrtit.

patitur et

episcopum ordinatur.

Abbancs ad rcgcm Indiac pervcncrunl

Ihesauruin populo clargilur.

disccns

ofFerinius

,

igitur apostolus baptisavit ct de tidc

civitati in

illi

vcro ab apostolo

,

refercnte duo

illo

Post inultum vcro tcmporis sponsa noinine Pe-

autem apostohis

rex

Haec

nos smnus angcli vobis ad cnsto-

iis:

vclamine consecrata martirinm

lagia sacro

fuit

autem corrnptio

libidinc

apostoli bcnc servaveritis monita

si

,

vestra.

diligcnter cdocuit.

cepto

De

rcatu confusio gcneratur.

angeli apparuerunt diccntes

signato

virtutuni ct fructns salu-

dc corniptionc pollutio nascitur, de polliitione autcm rea-

gigiiitur,

liaec

mc dausis

habcatis car-

')

trophaeum, expugnatio dacinonuni

fidei

gaudiorum

acternorum securitas

ct

apo-

revelantibus apostolus ad cos invobis inodo apparuit et

ineus

:

Evigilanli-

Virginitas =) soror est angelorum, possessio oninium

perpetuae.

iis

somiiia

sibi

:

jannis huc adduxit,

et dicerct

ut acternae vitae participcs sitis.

,

ct inutuo

grcditur diccns

Vidcbatur

ccriiuiit.

quod rcx geinmatus cos amplecterctur

,

1

fratri

tuo cxstruxerat

lu c t iiica m.

njijiositioiiPni

-id

vocein

2) s

a

I

Antiijiuores

u

t

i

:

s

3*

.

cumque

v iig i ni la

di

t i

:

De

Cap. V.

36 lerom: illo

janitor

uliiiaiii

iiidignum;

fetit

ei

,

vincalis rogare

rogabimus dominum, ut

,

emerc

suo postulaus indulgeri, abjectis-

fratri

ignoras

quod

,

vestciu accipcict prctio-

ut

nihil carnale

,

aposlolo

dc

Tunc apostolus

multum vobis

ail:

lleus, Ht secrcta sua vobis ostendcret.

quod

apostolus

meum.

hoc

:

tibi

mcrabilia lidei

')

Divitiae

fccisti

potestatc

in

Apostolus

mihi ct

meo

fratri

fabricet

sunt

(precibus sive)

autem vestrae ad

"siolus paupercs

dcbilcs

cumque

perlustravit

,

ut

omncs

autem se apostolus

quia dominus meus

Tunc apostolus

cst uuus in essentia

Primum

una pracccdit inquit caris,

,

ut

quae

vcl doccri.

quod non

una

memoria

didicisti

Deum

crigcns fulgur ct

apo-

iii

in

Dcum

pcrsoiiis,

crcde-

dcditque

sint in uiia csscutia trcs

iis

per-

cst in hoiuine sapicntia et dc illa ct ingeniiim.

invciiias:

,

,

siciil

cocpit cos doccrc ct duo-

Primus cst, ut ct trinus

quomodo

quia

cst,

intcllcclus,

Nani ingcnium

mcmoria,

est,

ut iiou oblivis-

didiceris, inlcllcctus, ul intclligas, (|uac ostciidi possunt

Secundum

1) Kdit. riliin.

rPCDtiovs

Amen, coruscatio de coclo

caeteros fere per lioraiu dimidiaiu sic

surgitc,

triplex excm|)lum seiisibile,

sonae.

sequi vero

,

provinciae congrcgari, quibus congrc-

dccim gradus virtutum assignare ({ui

quac

aîlcm mensciu fecit apo-

sc putarent ictu fulguris intcriisse

stolum .îoiilicavcrunt.

rcnt,

unum

Post

Exsurgcntes autcm omncs sani

venit cosquc sanavil.

innu-

scorsim starc jussit ct super eos oravit,

quam

dixit:

erit

nequiverit.

sacculi praeparata

initio

qui docti fueraut, rcspondisseut,

vcniens tam aposlolum

fortc

si

Cui

illud

Respondit apostolus:

crit.

vos anteccderc possunt

illa

illius

iulirmos

rcx:

prctio ct elecmosinis clectis comparantur.

-4.

omnes

ct

fratcrrcgis: vidi

ilwi

quod

aliud,

tibi

ei

compararc mcrui.

tui cst.

coelo ab

in

omnino non possunt.

gatis

fratris

unum hoc commune

palatia

Pixit

ct illud

,

praestitit

Credite in Cliristuin et bap-

lisamini, ut aetcrui regni participcs silis. ,

Egrcdicnti

carccre rex occurrit ct obvolutus cjus pcdibus

veniam postulabat.

palatium

terrcnum

iiihil

gestiunt, qui cupiunt habere iu coclcstibus polcstatcm?

autem

reddcns

,

Et haec dicens cu-

existimat perdidissc.

apostolum coepit,

Cui apostolus:

sam.

iVatcr tuus se

dixerunt milii:

,

manerc

ut illud a fratrc tuo possis

sc

ad carccreiu apostoli,

currit

que

quam

esscin

ejiis

vis in illo

si

te sHScilare diguetur,

pecuniam

sancto Tlioma apostolo.

dfiii'!o p

oiiijltlt 1

f

>

vivum inccndere,

et pontificeni

circa

iit

.

ut simula-

,

cgo vindicabo injurias

aiitem et Carisius aufugerunt videiitcs

scilicet

3i)

(iiiribiuiit

pontifex autem templi

,

autem corpus apostoii tulernnt

apostoli in

Joauiu

Statim(|ue sicut cera li(juefactum est.

mugitum dedcrunt

Dei mei.

longum tempus

CJnisti.

co latitas

iii

gladium apostolum transverberavit dicens:

stiani

.ieû

riostii

CC.

XX.\.

et

Post

corpus

quae olim dicebalur Rages Aledo-

rum. translatum est, Alcxandro imperatore ad Syrorum preces hoc In illa

faciente.

aulcm

quam Abagarus rcx

,

epistolam

illius civitatis

ptam accipere meruit. iiisurrexerit

Nam

manu

iilaiii

quam

ac similis salvatori

,

Isidorus

apostolo

audiendo

apostoli Thoinac me-

dicit

incrcdulus ,

,

dc vita

in libro

Thomas

:

Hic cvangelium praedicavit Parthis, Medis

fuit.

noccre, posl

salvatoris scriillain

obitu sanctoruiu sic dc isto

(ihristi

ihi

quando gens conlra civitalcm

si

hostes aut fugiuntur aut pacantur.

ritis

null.us Judaeits,

,

infans baptisatus super portam staits cpistolam

ea die tam salvatoris scriptis

legit et

et

civitate nullus haereticus

paganus potest vivere, ncc tjrannus aliquis

iiuUus

discipulu.>>

videndo

fidcli^

Persis, Hirciinis

ctBactrianis, et intraus orientalcm plagain et interna gentiuni peuetrans

praedicationem

ihi

suain

usque

ad titulum suae

quoque

sostomus

ait,

(-hrj-

quod dum Thomas ad regionera Magorum,

adorandum

qui ad Chrislum

passionis

Haec Isidorus.

Hic lanceis translixus occubuit.

perduxit.

veitcrant, devcnissct. cos

baptisavil

ci

sunt adjutorcs Udci chrislianae.

facti

CxlP.

VI.

De nativitate domini no^tri Jesii Ciiri^tl seciindnm carnem. De rj

u

ct

(I

fes

p a

r

t

ti V i

in

i

tatibus

c o n

t

i

n c

t

,

ur

partim sub tcmporc

quac eveniunt iii f ra s u b c m p o r e r c c o ik t

p c

regri naf

Dicto de festivitatibus. (|uae occurrunt

i

i

o n

iitfra

i

t

I i

cm p a

t

i

us

o n

i

,

s

s.

teinpus rcnovalioni?

40

De

Cap. VI.

iiativitate

quod incepit a Moyse tarnem

Christi in

iisque

doinini nostri Jesu Christi,

prophetis

et

duravit usquc ad adveutum

et

quod tempus rcpraeseutat ecclesia ab adveulu

,

ad nativitatem domini inclusive.

Sequitur de festivitalibus,

quae cveniunt infra tempus, quod partim continetur sub tenipore retempore peregrinationis, quod tempus re-

conciliationis, partim sub

praesentat ecclesia a nativitate usque ad septuagesimam

pra

in

prologo dictum

sicut su-

,

est.

Nativitas domini nostri Jesu Christi sccundum carnem,

dam

ajunt,

annis vel secundum

saricnscm in Octaviani

imperatoris

gaudebat, ut

toti

facta

filio

vel

secundum Eusebium Cae-

quinque millibus est

est

Romanorum imperator

Imperator a dignitatis Iionore,

niinus

et

pacem

Xam

ortum suum pax tcmporis

,

quot castra

,

Caesar a

rei publicae,

sicut nasci voluit,

ut nobis

aetcrnitatis tribuerct, sic voluit, ut nihilo-

Caesar igitur Augu-

illustraret.

stus univcrso praesidens orbi scirc voluit, civitatcs

augmcnto

ad difrcrcnliam aliorum regum

qui

primo hoc nomine insignitus.

pacem temporis

tempore

pacilice pracsi-

Octavianus a priiua impositione,

Julio Caesare, cujus fuit ncpos, Augustus ab

fuit

nougentis

autem scx millium

coniputatio

et

Dci in carnein, tanta pace univcrsus mundus

orbi unicus

Hic dictus

niillibus

suis

nt qui-

quiuque miilibus duceiilis XXVIII

a Mctliodio potius niystice quara chronice. Ve-

fuit

nicnte autem ipso

Adam VI

alios

Chronicis

annorum inventa

dcret.

ab

conipletis

quot villae

,

quot provinciac,

quot

quot homines in toto orbe cs-

omncs hoinincs

sent. etjussit, ut dicitur in hystoriis scholasticis, ut

ad urbcm, unde traliebant origincm, pcigercnt

ct

argcnteum (qui valebat deccm numinos usualcs

,

quilibet denariiiin

undc

et

denarius

dicebatur) praesidi provinciae tradens, sc subditum romano imperio

Nain

proliterctur.

et

subscriptioncm nomiiiis.

numinus

imaginein

proferebat

Dicebatur autem profcssio

(.'acsaris

et

ct descriptio,

scd diversa considcralione. Professio enini diccbatur, quia quilibet,

quando reddebat piaesidi proyinciae ccnsi caput, illiuii,

qui sic vocabatur, pouebat supcr caput

id est

suum

denarium

et proprio oic

profitcbalur, se essc subditura roinano iraperio, unde dicebatur profcssio, id est proprio ore fassio, et licbat

hoc coram omni populo.

Descriptio autem dicebatur, quia numcrus eoriim, qui censum capitis

fercbant, certo dcterininabatur nuincro et redigebatur in scriptis.

Ilacc

autcm descriplio prinio

Priina dicitur

ad Cirinum.

,

facta est

a praesidc S^riae

ut iu iisdeiu hysloriis scholasticis habetur,

Owia eniiu Judaea

iii

Ciriiio.

quaiitum

umbilico tcrrae noslrae liabila

De

Cap. VI.

nativitate douiini nostri Jesii

esse (Ucitur, provisiiin est

biiis

ea iiithoarelur

nt in

,

ina dicitur Hiiiversalis

capitum

forle priina

lum

Betlehem secum duxit

lomaeus

lem gementem.

beata virgo partein populi gaudcntein, par

vidit

Quod

qui

,

semine Abrahae acternam benc-

in

Cum

reprobata.

meritis

angelus exponens ait: pars populi gau-

sibi

Pars autem geinens est plebs Judaica,

dictioncm accipiet.

ipsum veneranl, occupavcrant

domos

Scholasticis) crat inter duas

in

sub

,

diebus

otii

vel pro

,

beata virgo ,

( ut dicitur in hjstoriis

,

filiuin

fcccrat vcl

,

Ipsa

ut

Ciirisli

fuit mirabiliter facta,

tuni ex parte

,

tuin

in hjstoriis Scholasli

in

Ex

:

hoc enim figuratum

clausa permansit. ipsara custodivil

,

floruit,

fuit ct

et pcr

suae

etc.

est.

,

quia

scilicet,

Priino

Secundo per

per virgam Aaron

,

quae sine

portam Ezechielis, quae scmper

Tertio per custodiara: testis

hoc

et

quinquc modis ostensum

per prophetiam Jesaiae VII: ecce virgo concipiet

omni Iiumano studio

tum ex parte

parte generantis ,

comc-

quod nativitas

generaiitis,

j>arte

foeni

ciijus

aiitcin

ipsa fuit virgo ante partum ct virgo post partum

liguram

pracsepio supcr

et

habctur

modi gcncrandi.

quod viigo inanens peperit,

ct

peperit

Notandum cx

,

nocte inedia dici

igitur

beata Helena postmodum Roinani detulit, a

stione bos et asinus abstinebant.

geniti

Ubi

secundum quosdam

animalia sua ibidem ligabant

suuin

quod foenuin

qui dc

ad conves-

vel

intemperie devertebant.

aiM-is

et asino

ad forum veniebant

reclinavit

qui

,

operimeiitum habens,

ideo praesepe ibi constructum crat. doininicae

qui proptcr hoc

,

quo civcs ad colloqucndum

Joseph praescpe bovi cuin

alii

a Deo

venissent et

nulluni hospitiiuu Iiabere potucrunt,

,

deverlerunt ergo in communi transitu

vcrsorium dicitur

ambo Betlehem

igitur

quia omnia hospilia

quia pauperes erant et

cis,

in

scd ipse pcr se volens illum cura pcrvigili

,

dens est populus gentilis

foenum

et in

Deo coinmissum

sua compilatione testatur, et de libro Infantiae salvalo-

in

sumptum),

,

iii

Cuin ergo Betleheiu appropinquasset (ut fratcr Bartho-

custodire.

rustici

urbe corain

in

eam sccum assumpsit

noleus thesaurum sibi a

,

aliena inanu dimittere

forte

Vel

civita-

beatae Mariae tempus pariendi

instarct et ipse dc suo reditu nescirct,

ccndum

regionum

tertia

,

Cum autem

Hetleliem profectus est.

suis

secimda

fiebat a praeside,

in civitate

Joseph autem cum esset de geuere David a Nasareth

Caesarc.

ris est

Vel pri-

quia aliae praccesserunt particulares.

,

regione a legato Caesaris

in

deiude pcr

et

prosequerentur.

eirciimstantes regiones et alii piaesides

4!

Cliristi.

virgiiiilatis

Joseph enim ex eo, quod cxslitit.

Quarto per cxpe-

42

De

Cap. VI.

sninptnin

Infaiitiae salvatoris

pariemli tempns instaret,

morcm

dubitarct,

iion

(|uarnin

inqnirens

Dcnm

de virgine nastituruiii

gercns patriae obstetriccs vocavit,

tanicn

nna vocabatnr Zcbcl

videtnr) beatae Mariae

fnissc

Josepli licet

altcra Salome.

ct

Zcbcl igitur con-

ipsam invenicns cxclamavit virgincm pe-

sidcrans

et

perisse,

Saloine autem dnin non credcret

ct

sed hoc prohare simili-

,

tamcn

tcr vellet, continuo aruit maiius cjus, jussu

racuii evidcntiam:

Romae

duodccim annis pax

rimum construxerunt

eniin fuit,

ini-

igitur Roinani tcmpluin pacis pulcher-

statuam Romuli posncrunt.

et ibi

appa-

Quinto pcr

testatnr Innocentius pa])a ter-

ut

,

sibi

aiigeli

rcntis puerura tetigit et continuo sanitateur accepit.

tius,

Ciiristi.

tnin enini (nt in conipilatione Bartlioloinaei halietnr el de

ricntiain:

lihro

nostri Jcsu

doiniui

uatlvitate

Consulentes

autem Apollinem, quantum durarct, acccperunt rcsponsum, quousque

Hoc autem audientcs dixerunt

virgo pareret. durabit.

Unde

Iinpossibile cniin crediderunt,

in foribus templi tituluin

ternnm.

Sed

fuit mirabiliter facta

convenerunt, aetcrnum

ab

Adam idem

siciit

Nam

in

id cst, divinitas

,

,

Secuiulo

Bernhar-

sicut dicitur

cadem persona aeternum antiquura

:

ler

tcinpliim funditns

Mariae Novac.

Sanctae

ex parte geniti.

dus

aeternum

in

nunc scripserunt: tcmplum pacis ac-

ipsa nocte qua virgo peperi,t,

in

corruit et ibi est raodo ecclesia

quia

ergo

:

quod unquain pareret virgo.

et

novuiu mirabili-

antiqnniu

,

est caro

id

transducta, novum, id est anima dc novo crcala.

opcra

tres mixturas vel tria

dicit,

ut talia nec facta

biliter singularia,

fidcs ct cor

humannm.

Deus

,

Itcrum, ita inira-

nec amplins facienda

siiit,

Conjuncta quippe sunt ad inviccm Dcus

fecit

ct

homo

Prima valde mirabilis

mater

,

sint.

et virgo,

quia conjuncta sunt

,

limns ct Dcus, majcstas ct inlirmitas, tanta vilitas ct tanta sublimitas.

Nihil enim

Deo sublimius

iniiins valde mirabilis.

virgo csset, qnae

A

et nihil liino vilius.

nondum

sacculo cniin

pepcrit. et

quod niatcr

essct.

humanum

fidem

liis

iiihilo-

qnod

quae virgo permansil.

Tcrlia ct prima ct sccuiida inferior, scd non niinus oniin, (|iiomodo cor

Secunda

est auditnm,

f(utis.

Miruin cst

dnobus accommodavit. Quo-

niodo credi potuit, quod Dcus hoino csset, ct quod virgo manscril,

quac pcpcrissct.

Hacc Beriiardus.

parte uiodi gcncrandi.

eo quod virgo coiucpit.

Tcrtio

Kjus eniin partns

Supia

(Miisucliuliiuin gciuiil

virgo

.

i i •(

—

iis

fnciutit.

:

si

vos persecuti fucrint

54 in

uiia tivilate,

egregius

De

VIII.

Ca|>.

— —

ia aliam.

fiigitH

Stephanuin

beatuin

sancto Stepliaao. Refcrt Aiigiistiims doctor

-t.

innumeris miraculis claruissc

ct

mor-

tuos sex suis meritis excitasse, multos a variis languoribus curasse.

Praeter hacc autem alia refert miracula

danda.

Ait enira

bantiir

inde

et

quod

,

super

ablati

digne memoriae coininen-

,

super altare heati Stephani pone-

flores

ponebantur

infiiinos

panni ctiam

,

de ejus alfari sumti et super aegros impositi multis cxstiterunt iniirmanlibus

Dei

mcdelam

in

flores

,

nain

,

impositi sunt et

illa contiiiuo

dem Hbro

,

tialis

quod

,

ait in

XXII de

libro

lumcn

civitate

Rcfcrt quoque in eo-

reccpit.

cuin quidain vir primarius civitatis

nequaquam

esset ct

infidelis

,

sicut

de altari assumti cujusdain mulieris caecae oculis

ipsi

converti vellet

,

nomine Mar-

cum tamen

,

plu-

rimuin aegrotaret, gcner suus valde hdelis ad ccclesiam sancti Ste-

phani venit ct

de ipsis floribus,

et

qui supcr altaii

erant

ad caput sui soceri flores ipsos latentcr posuit.

cum

doiiniisset

ilie

ipsum

venit et vixit

nieuin

—— lur

ct

(uim

cum

,

,

crcdcrc diccret

ct

iiiuila

ut

lioc sibi

propcravit

cxoravit.

et

ad epis-

Hic quamdiu

Chrisle accipe spiri-

refert miraculum,

,

iiifirinitatc

iliiiis

libcrationis vesti-

annulum quendam

qiii

cum chorda ad

Tuiic subito

saliite

sua

iiuda

bcncliciuin reciperet saiii-

ad ecclesiain pro-

valcrc conspicerct,

pro

quod qiiaedam

gravissima torquere-

senlirct

ut ipso aiinulo

ex virtutc nil

ut

,

sacerdos ad euin

,

baptisavit.

qucmdain Judaeum consuiuit,

Sed dum

num

eodcm

ei tribuit

accipiens

beati Stephaiii ultiiua verba ncscirel.

hic

adhibcns reincdia nullum

quodam lapidc

tomartiiis

,

orationc habiiit:

Pctronia, cuin diu

corporis cingcrctur, talis.

iii

siniilitcr in

iiouiiiic

taiul.cm

.

lamcn

cuni

3. Aliud

matrona,

giiim

Cuni aiitciu cpiscopus abcsset

hoc verbum seinpcr

,

luni

protinus ante diluculum clamavit

,

copuin mitlcrctur.

,

Super quos

bcatum Stepha-

instaiitius

insoluta chorda

cl illacso aiinulo

rc-

raanente aniiulus in tcnain prosiliit ct contiiiuo pcrfecte sanatam sc _scnsit. fcrt

— —

O. Aliud

Apud

miraculum

nobilis

matrona

vicc duin

calur, liir,

ct

in

iiamque

(uicsarcam

ininiis

ct

nam deccm

trcs feminac

malcr ab

iis

filios

,

sed nobili val-

habuissc dicitur, quoruni

fuissc pcrhibciitur.

olTenditur,

inirabile re-

Capadociac quacdam

eral, viri quidein destituta solatio

lata multitudinc filiorum,

septcm niarcs

eodcm nou

siiuilitcr

Qiiadam igitur

malcdictioncm suam

filiis

imprc-

subito autcin malcdictioncm niatris diviiia vindicta subscqui

omiics pociia simili ct horribili fcriuntur.

Nam

omiics tic-

Vlll.

(Jajj.

saucto Stepliauo.

l)e

membroriim omnium honibililer

iiioie

perciissi

siiiil

hh

.

(luapiopler

.

iiimium dolentes et eorum civium oculos non fereiites per totuni or

bem vagari

coeperuiit et

quocumque ibant

Ex

autcm duo, frater

aspectum.

baiit

his

ladia.Hypponcm vencruiil

et ipsi

in se coiiverte-

Paulus

et soror,

et Pal-

Auguslino ibidem episcopo,

quae

Ciim ergo jam quiudecira diebus

narravcrunt,

sibi contigerant,

omiiium

,

aiite

Pascha ecclesiam bcati Stcphani frequentaiites sanitatem ab ipso

cum frequens po-

multis precibus postulassent, iu ipso die Pascliae

unus ex

pulus praescns esset, vit

ante

et

sanus

cam

altare

orationc, et

raulta

cum adstantes

rei

Paulus repente cancelluin introi-

iis

et

fidc

ipsc

,

ad populum loqucrelur

fflcrabris

treniens

assisteret

,

subito surrexit autein ad

ad populum protulit

euni

quenti dic libelluni de iiarratione ejns sic

se prostravit in ,

Cum

a tremorc corporis deinceps alicnus.

,

gustinum fuisset adductus

autem

revcrcntia

exitum exspectarent

iis

recitandum promisit, Cuin

soror

et

surgens

Au-

ct se-

ibidem

illius

e

illa

omnibus

mcdio beati Stepliani

concellos intravit et statim velut obdormiens subito sana siirrcxit.

Ipsa similiter et beato

in

producilur et dc utriusque

mediuiu

quasdam

a Hicronymo ad Aiigustinura rediens

Notandum autcm

t.

,

reliquias sancti Ste-

quod bcatus Stephanus hoc

jus autein iuventio hac dic dicitur exstilisse

hoc dixisse

dicetur,

cum de

sufficiat,

quod

Christus

enira sibi

spouso

et capili

lectus

mcus caudidus,

Ad

invcntione agctur.

omnes

praesens autem

adjungantur.

,

iu

et

rubicundus, elcctus ex

quantuin ad Stephanum protoinartirem

,

tum ad turbam innocentium virginalem.

omnium martirum

siinul

adunarct,

luil.

Est enim

duni voluntate

quorura lri|)Icx

e)

noii

est,

Natus

hunc mundum tres

dc quibus comilibus dicitur in Canticis: diluillibus.

quo ad Johaunem evangelistain pretiosuni confessorcin

ecclesia

Prima

sic voluit ordinarc.

sui comitcs

sponsus sponsae ecclesiac

,

coraites adjunxit,

Cu-

scd quare festa mu-

,

duplici de causa ecclesia haec triafesta,

quae sequuntur nativitatein domini, ut Christo

—

die passus

non est, sed ea die, ut dicitur, qua ejus invenlio celebratur.

tata suiit,

Deo

miracula facta sunt.

et plura

ad qnas praedicta

pliani detulit,

sanitale

Orosius uamque

Stephauo iramciisae gratiae refcruntur.

gciiera

quidein

,

Caudidus, rubicundus

electus ex raillibus

Secunda

secundum gradus inartiiii

Christi

martirium, unuui voluntalc opcrc. tertium opcrc scd

quaii-

,

ratio est,

pt

iioii

ut sic

dignitatis

iii

ualivitas

causa

opcrc

sccun-

,

voiuiilalc.

Pri-

58

Cai).

nmin

iii

De

IX.

sancto Johaiiue apostolo et evangelista.

bealo Slepliano

scciuulum

,

boato Johannc

in

tcrlium in

,

innoccntibus.

CAP. IX.

l>e âncto Joliaiine apoi^tolo el evaiig-elista. juiiannes in((;r|nctalui Dei gratia

quac fuenint

Jiguntur IV privilegia,

praccipua Christi

cst

eum

lis

in

Per

cst.

\el

,

intcl-

lioc

Priiuuni

beato Joliannc.

Christus enim prae caeteris aposto-

dilectio.

gratia

quac

Sed

,

et alia

in

consistit in

Quantuin ad

bencriciorum exhibitione.

.quantum ad secundum

Johanucm

Pctruin.

quantum ad tertium plus

Sccundum

quia virgo a domiuo est eledus

est gratia.

In ipso cuLm fuit gratia pudicitiae virgiualis,

de uuptiis volens uubcrc a domino vocatus

et

plus

,

est caruis

iude dicitur, in quo

incorruptio,

uudc

ct

Tcrtium est sc-

fuil.

Et iude dicitur, cui donatum

crctorum revelatio.

Et

ramiharita

primuin utruraque aequahtcr dilexit, ,

phis

Etiaiu

est dilectio animi ct signi.

Una quae

est signi, duplex est.

ostensione

domino gratiosus.

quia

.

Petro ipsuin dilexissc videtur.

tis

(|uo esl gralia

vel in

dilexit et inajora dilectionis et famiiiaritatis signa ostendit.

Et inde dicitur Dei

illa,

,

a Deo iacla

vel cui donatio

est,

(lonatuin

rui

Eidcm

est.

euini

douatuiu esl, inulta secrcta et profunda uosse, sicut diviuitatc vcrbi ct

Quartum

consuinmatiouc sacculi.

ct iude dictuin

est, cui

donatio facta

doinino lunc eideni facta cs(

donata

est.

(|uando

,

rccommcndalio,

Maxiina euim donalio a

inatcr

Dei

in ejus

custodia

Ejus vitam Milctus Laodiccac cpiscopus scripsit, qiiaiu

csf.

Ysidorus

cst luatris Dci

in

libro

dc

ortu ct vita vcl obitu sanclorum patrum ab

breviavit. 1.

clcctus iibi

Johanncs apostolus post

ccclcsias

iiitclligcns

Pcnthecostcn luultas

fundavit.

fainam acccrsidim

tam latinam

niitti

cvangclista

ct

jiissit.

illc

Doinitianus

ciiiii

iii

autciii

ruptionc carnis (sxstilcrat alicnus iiec

sir

dilcctiis

divisis apostolis in

a pracdicalioiic dcsistcrct

doliiiin

igitur

csl profcctus,

impcralor

lyus

lcrvcntis olci antc por

indc cviit illacsus V' idciis

,

a doiniiio ct virgo

Asiam

.

cuin in Pathinos

a

sicut

igitur impcrator iiisiilain

.

(

or

quod iti

cx

:

De

Cap, IX.

sancto Jolianne apostolo

ubi solus degcus apocalipsini scripsit, Eodeiii aniio

siliuni relegavil,

propler sui

iiuperator

niuiiain

crudelitalem

quidquid fecerat, revocalur sicquc factuin qui

cum

injuria in insulam deportatus

occurrcntc

rcdirct,

ejns dilectrix

Cum autem

Parcntes igitur

sanctc Johannes

bencdictus

:

ingrederetnr urbein

viduac

ejus

,

qui

,

Drusiana

,

mortua

,

orphani dixcrunt

et

ecce Drusiaaam cifcrimus

,

dicens

Ecce tu venisti

o

:

quac

videam apostolum Dei

si

ci

semper ino-

tuis

tet te

Drusiana,

,

fectiouem.

domum

Ciiristus susci-

tuain et

para mihi rc-

surrexit et cocpit irc sollicita de jussionc

illa

videretur,

ita ut sibi

apostoli,

jussit feretrum de-

dominus meus Jesus

:

surge et vade in

Statiin

antequam moriar.

,

Tunc

videre non potuit.

ct te

poni et corpiis rcsolvi dicens

quod non dc inoitc, sed dc somno

S.

Altera autcm

die Cralon philosophus in

populum convocavit,

ut ostcnderet,

quomodo

cxcitasset eam.

lemncndus

vocansquc ad sc

contemtum

triplici

laudatur,

scd

contcmlu

vitiiim

dicitur,

vanus

ct ideo

et vult,

sicut

quia ex

tertio quia

contcmlus

vade

,

vcndc omnia

et

Cui Craton dixit:

si

quae habes

,

verc Dcus magister

tiuis

harum gcmmarum pretium pauperibus erogetur,

ut

rcintegrcntur feci

famam.

nuin

suam

,

tali

mcdicina vana

qui sua pauperibus elargitur, sicut dominus juveni

perfectus csse

vis

si

da pauperibus.

hominum

quia orc

sccundo

est,

ex qua morbus nequaquam curatur;

merilorius est, :

non curatur

Prinio

condcmnatur;

.illuc

hujusmodi mundi

philosophum

ratione coudemnavit.

divino judicio

easiucon-

Contigit igitur apostolum

confringi jusscrat.

facerc

transituin

mundus con-

hic

fratres prctiosissi-

distracto toto patrimonio craerc fccerat, et

omnium

Siêctu

Duos enim ditissimos juvcnes

essct.

mas gcminas

dixit

honore Epliesuin

cnin

obsecundans nos omnes alcbat tuumque piurimum desiderabat

adventuin

foro

Johannes,

quac suuin plurimnm dcsiderabat advcntuin

,

efferebatur.

nitis

ut sanctus

fiierat,

scnatu,

et a

occiilitur

est,

univcrsa turba et dicente

ei

nomine domini.

vcnit in

57

evaugelista.

et

ut ad ejus facias gloriam

,

stalimquc

philosophus

vcndcntes

prctium

oravit et

,

illi

duo juvenes crediderunt

exemplo

erogatis apostoliim sunt scculi.

Quod

in

ma-

— —

venditis

3.

omnibus

ct

gemmas

Duo insuper ct

paiiperibns

Quadani autcm dic videntes servos

suos pretiosis indumentis fulgentes conlristari cocpcrunt.

fac ut

ct factae sunt integrae sicut prius,

paupcribus erogarunt.

Juvencs honorati horum

et

est

quod cgo ad hominum

Tunc bcatus Johannes gcmmarum fragmcnta recolligens

,

,

in

uno vcro pallio se egentcs.

cuin sanctus

Johanncs advertissct.

co

58

Dc

IX.

(Jap.

isancto Joliaaae aiiostolo

qiiod facie tristes essent

eos

et

fecit

auruin

ia

evaiigelista.

et

virgas et lapides a iitlore

,

gemmas

et

deterii

iiiaris

Qui jussu apostoli

convorlit.

universos auritices et gemmarios per soptcm dios (luaerontcs revorsi

quod

sunt dicentes, sas

gcmmas

volns torras

nunquam lam purum aurum

illi

se vidisse

qnas vcndidistis,

,

dixitque

sunt,

testati

et tain prolioet redimilc

ite

iis:

qura caelormn praemia perdidistis,

estote floridi, ut marcescatis, estote divitcs teinporaliter, ut in per-

Tunc aposlolus contra

petmira mendicelis.

disputare

ostendeus,

,

quod VI

Primuin cst scriptuin

rato divitiaruin appetitu rctrahore.

homo

,

quoin Dcus elcgit.

unde re-

Sccunduin est iiatura

communia

ct

sol,

liina,

quia

communiter sua beneticia largiuntur:

quod sorvus

eriicitur

Ter-

sydera, pluvia, aor omnibus sunt

Quartum

mines omnia communia csso dobercnt. ,

de

et ,

sine divitiis nascitur ct nudus et sino divitiis morilur.

tinm est creatura, quia

cnim

,

qucin Deus reprobavit,

citavit hystoriam de divito cpidonc,

Lazaro paupere

divitias diutius coepit

quac debent nos ab immodo-

suiit,

nuiumi

fortuna.

nummi

dyaboli:

ct

sic et inter

ost

,

ho-

Dixit

quia non

possidet divitias, sed ipse a divitiis possidetur; dyaboli, quia juxta evangoliuin amator pccuniac

acquirendo dit,

quod

Maminonao.

ost

,

custodiendo tiinorcm.

scilicet

,

quod

futuro,

in

Quintiiin osl

tionc aeterna

mali

quao

,

praescnti

damnatio

cst acterna ,

iii

scilicet duplicis

boni

ost in acquisitione du-

quod

,

est elatio

et altcrius

,

,

quod

,

pracsenti

in

,

et inali in

cst in pordi-

quod

,

boni ia futuro, quod cst actorna gloria.

-4.

est gratia,

Cuiu igitur

sanctus Johannes contra divitias taliter disputarct, ccce juvenis

dam

luortuus ctrcrcbatiir

acccpcrat.

,

Vcniens igitur mater, vidua

et oranto

,

ia

noininc Dci suscitaret.

qui cuiu Hcbant,

ct cactcri,

quod hunc qnoquc

,

Flenle

,

sicut

,

apostolo diulius

igitiir

continiio rcsurroxit praoccpilquo ci

qiii-

quod uxorcin

qui triginta dios Iiabebat,

ad pcdes apostoli prociderunt rogantes Drusiaiiain

in

Scxtuin est jactura ct osten-

divitiac snnt causa jacturac

plicis inali

et

sorvus

quia habent curam ct sollicitudinem diurnam et nocturnam

cura,

ut

illis

duobus

dis-

cipulis enarrarct, quantara incurrissent pocnain ct quantam gloriam

pordidissent.

Qui niulta do gloria paradisi

(|uas vidcrat, cnarravit dicens: tes ct

palatia bilis

o miscri

daemones gralulantes. dixitque ,

,

iis,

vidi

et

(|uod perdidissent acterna

(|uae sunt gcinmis coruscantiiais fabricata

coatontiva. c(»pio.sis cpuliH rclVrla

,

de poenls inferni,

angelos vestros ncn-

,

claritatis

dcliciis plcna

.

mira

gaudiis glo

;

De

Cap. IX.

59

sancto Johanne apostolo et evangelista.

De inferno autem octo poenas

riosa permansiua.

dixit

quae

,

liits

vcrsibus continenlur

Vermes

et ignis

et tenebrae, flagellum, frigus

Daemonis aspectus, scelerum confusio. luctus.

Tunc

qui fuerat suscitatus

ille,

et

,

illi

Quibus apostolus

tur.

quos orate,

iit

csset, ait iis

Quod cum

des, dcferatis.

turam reversi essent

diebus poeiiitentiam agite,

undc

ite ct

:

Cum autem

jdolorum seditioncm

cultores

virgas et lapi-

tulistis

quam habuerant,

,

beatus Johannes per totam Asiam

Johannem ad templum Djanae trahebant cium

populo concitanles

in

cogentes

')

eum

sacrili-

Johannes hanc disjunctiouem proposuit, ut aut

ofFerre, quibus

ad invocationem Dyanae ccdesiam Christi evertcrent

ipsi

intcr

fecissent et virgae ct lapides in sui na-

omnium virtutum gratiam

,

5.

reccperunt. ,

XXX

:

ad pedes apo-

discipuli

virgae et lapides ad naturam pristinam revertantur.

Quod cum factum

praedicasset

ait

duo

ut misericordiam consequeren-

stolorum se prosternentes rogabant,

et

ydolis sacrificaret, aut ipse ad invocatiouem Christi teniplum

everteret et ipsi in Christum

credcrcnt.

ipsc

Dyauae

Huic ergo seutentiae cum

populi consensisset exeuntibus cunclis de templo oravit

major pars

apostolus ct funditus templum corruit ct Dyanae imago pciiitus com-

Aristodemus autem pontifex jdolorum

mimitaêst.

tionem

maximam

lium pararetur.

Cui

ille: si

apparebit.

ut

credam

quod

:

coram

')

,

ut

sic

piens

iis

et

signo crucis

mortuos suscitaverit tunicam suam

1)

F.d. Priiic.

vocem

i

volo ut ante

ille:

s.

,

mox

qui

Pergens

Deum omnes

i

bibit et

illc

:

cur

niihi

on em D y :

i)

Ed.

aiia e Pr.

tuiiicam

cogejiles ecclesia iii.

male

legit

:

scd

et

niiiii

Ari-

veneno

tuam

dedisti ?

pI deiiide quoijiie

Recenliores i n -ninpiins partipi

2) \it

si

Tuuc apostolus

absque dubio vere credam. Cui

acci-

nullam

laudare coeperunt. ,

petiil

dedit,

Tunc apostolus calicem

1472. iiiale oiiuttit veibii t

venenum

ut

adhuc mihi inest dubietas

tribuit.

iivo ca

liilerit pr.iefenint.

ca

dominus tuus

Et

muniens totum veneiium

se

stodemus autem dixit:

1

venenum biberc

amplius pertimescas,

omnibus venenum dedlt,

laesionem incurrit, quapropter

e

tibi

verus Deus

Cui apostolus: fac ut locutus cs.

biberunt et spiritnm exhalaverunt.

j»ost

,

ad prae-

faciam ut placeris.

,

tuum, dabo

populo sedi-

aliaui

Aristodemus ad procousulcm duos viros decapitandos

igitur

ei

tibi vis

videro

'^)

in

una pars contra

Deum

in

laesionem

in tc

alios morientes videas

et

ita ut

Cui apostolus

vis,

nullam

et si

concitavit,

:

:

Cap

fiO

De

IX.

sancto Jolianne apostolo et evangelista.

apostoliis: ut sic confusns a tua infidelitate diseedas.

Ciii

me

nuuiquid tHiiita tua

credere

eam supcr corpora defuiictorum ad

Tunc apostolus

eurrexerunt.

diceiis

apostolus

:

cum omni parentela sua

pontilicein

nomine

Christi

fecisset

eum

aliquod

Post

Q. Refert

cte

in

,

Cumquc

requisivit.

quorum

mortuus est

princeps

ipse

ci

episcopura

venit

et

de pecunia intelligeret et

ille

apostolus

juvencin illum a le

:

tam studiose recoramendavi.

tibi

anima

ilaque ad

Apostolus

cx hoc vehcineuter stuperct, dixit

quem

el forteni

dercliquit episcopuin ct factus

teiupus juvenis

autein

suum depositum

rcpeto,

bcatiis

cuidaui episcopo siib depositi norainc coinmcndavit.

latronum.

princeps

cst

honorem

qui in

.

quodam tempore apostolus quemdam juvenem pulchrum convertit et

raisit

illico

,

IV libro ecclesiaslicac hystoriae invenitur, quod

sicut in

,

mitte

proconsulem credentcs

et

baj)tisavit

beati -Johannis ccclesiam constnixerunt.

(Jlemens

ille

ct

me

Cliristi

Quod cum

nomine exsurgatis.

vos, ut iu Christi

Cui

Et apostoliis: vade

faciet.

Cui

pater san-

illc:

et in tali inonte cuin latronibus degit,

Quibus

est.

vestcm suam

auditis

scidit ct

caput suum pugnis feriens: bonum, inquit, te custodcm fratris ani-

mae

Confestim igitur sibi cquum parari jussit

dereliqui.

Uuem cum

inontem intrepidus cucurrit.

pudore nimio statim cquuin ascendit

autem

ius

oblitus

aetatis

clamitat fugientis ')

luus.

pro

Revertere,

lili

hli

quia pro

,

moriar

tc libenter

et

Jejunante igilur

Legitur quoque

in

episcopum ordinavit.

eadem hystoria

Ephesum balnea lavandi

rinthiiin hacrcticuin vidissct,

inimicus.

1)

r

occidit.

haberet, iu

66

Cap.

De

XI.

Tlioma cantuarlensi.

sancto

nam

gravissimain aegritiullnem cecidit,

pedum

poris, conlinuis tormontis, sliciilis,

febre valida, prurigine cor

inflaramatione, vermescentibus tc-

crebro anhelitu et interruptis suspiriis

intolerabili foctore,

torquebatur.

A

est allatus.

Audiens autem Judaeos mortcm suam cum gaudio ex-

medicis voro in

nobilioros juvenos

spcctare,

posuit dixilque Salouiae

gavisuros

oleo posltus

omni Judaoa colloctos

ex

sorori suao

,

in carcerc

Judaeos de morte mca

scio

:

sed potero habere multos lugentes et nobiles exsequias

,

cum

funeris, si meis volneris parere mandatis, ut, t

indc quasi mortuus

,

unctos occidas

quos

,

custodia servo

in

Habebat autcm

defloat licet invita.

cibum pomura pro se purgaret

ut sic

,

spiritum cmisero,

omnis Judaea mo

in consuetudine, ut post

omnem

comederot, cumquc gladium mann

et

tenoret tussique violonta discinderctar, circumspiciens, ne se aliquis so ipsum pcrcussurus maniim sustulit,

impediret,

scd consobrinus

Prolinus autem quasi rex mor-

ejus sustinendo doxtram impcdivit,

tuus esset, in aula regia ululatus insonuit, quo audito exsultat tipafer rauitaquc,

si

solveretur, custodibus poiiicctur.

gravius

gnovissct Herodes, mortora, mittonsque

filii

rognaturum

instituit sicque

natissiraus,

in

in originali

V

post dics

supor Malthaeum

,

ctos.

prout cuni fralrc ordinaverat, interfecit.

jsancto

gominus

quaodam

deseruit

cl

ibi

ficri

Cantuaricnsi

fortu-

Remigius autem ,

quo povin-

,

caiitiiariciDSi.

gcminus

in

vel sectus.

quod patet

in praelatione

Tliomas Cantuaricnsis dum

I. ret cl

lotione,

vcrbo ct exemplo, sectus

scilicct

,

profiindus in liumiliationo

pauperum

in aliis

XI.

Tlioma

Thoraas interpretatur abyssus id cst,

,

quod .Salome soror ojus omnos

CAP.

Dc

tulit

Salomc autem soror

quod Herodos giadio

purgabat

sc poreniit ot

propriara

Archelaura post se

occidi mandaverat. dicit

mnm

,

quam

mortuus est

rebus domesticis infelicissinius.

omnes absolvit, quos rex

ejus

exsultationem

satellites euni occidi fecit et

An-

Qiiod curaco-

,

Abjssus,

in cilicio et

podum

quia geminato praofuit,

passiono. in

curia regis Angliae consiste-

conlraria reiigioni

vidcrct,

archicpiscopo se commisit,

curiam

ipsam

a quo archi-

Cap. d>acomis

Ad

factiis.

suscepit

ri.am

De

XF.

nt

,

preces tamen

priuleiilia

,

ecclesiam prohiberet insultus,

ccssum arcliieplscopi euni Qui

limari.

licet

TJjoma caufuariensi.

sancto

praeclitiis

quem adeo rcx

pcrfectum alterum permntatur

Non solum enim

ralia cilicina

et

Subita autem in virum

caro ejus

cilicio

et jejuniis niace

cilicium pro camisia defcrebat, sed et

fcmo

usqne adpoplitem bajulabat, sanctitatcm autem suam

ita

semper bonestatis rigorc, sub decen-

subtiliter occultabat, ut salvo tia

in

ut post de-

tandem (ad) obedientiae prae-

resisteret,

leptum humeros supposuit ad portandum.

ratur.

nialignonim

,

dilexit,

catliedralcm Iionorem procnraverit suh-

in

plurimum

episcopi regis cancella

ipsiiis

qua erat

07

veslium et apparatu utensilium concordaret cum moribus singu-

Tredecim pauperum pedes quotidie curvatis genibus abluc

lorum.

bat et rcfectos datis cuilibet IV argentcis remittebat.

ad voluntatem suam

Rex autem

detrinientum ecclesiae ipsuni llectere niteba

in

tur, volens ut consuetudines,

quas contra libertatem ccclcsiac prae-

decessorcs sui habuerant, ab codem similiter firmarentur.

omnino assentire noluit,

Quadam autem

cavit.

tatus

vicc

cum

sic ipse

aliis

episcopis a rege ar-

ut eliam sibi mortis sententiani minaretur,

,

Qui dum

contra se iram rcgis et principum provo-

magJioruni viro-

rum deceptus

consiliis

Verum ex boc

videns animarum periculum imminere, se ipsum post-

modum quirit

poenitentiam

in

suspendit

gravius cruciavit ct ab

quousque a summo pontilice

,

denique rex

,

ut

viriliter contradixit et sit,

crjmis

metuens fugam raonasterio

nirent, qui

iniit

capile furera, suspendite pro-

et

fideles

et

quod

,

hoc negotiuni

ad eum in

ejus

fusis la

morteni

Senonis a papa Alexandro susceptus

poslmodum

comraendatus

Rex vero dum Romam

quac erant archiepiscopi

diffinirent,

et suorura

,

in

Fran

misisset, ut legati ve-

omnino repulsam palitur

diripuit

et tolani

et

ob

Unde omnia ejus proge-

condemnavit, ncquaquam defcrens conditioni vel sexui,

ordini vel actati. tidie exorabat.

ecclesiam

Re-

scriplo confirmaret, cui

iram contra archiepiscopura amplius concitatur.

niera exsilio

officio se

racreretnr.

Vir igitur Dei ecclesiae magis quani

Fontiniaccnsi

ciam usque devenit.

lioc in

:

sub juraraento asserunt

multi proceres conjuravcrunt.

et in

,

altaris

regis.

a curia crectam sibi bajulans crucem disces-

Et ecce duo magni proceres vcnientes

reslitui

quod verbo dixerat

exclaraanlibus irapiis contra cuni

ditorera.

sibi

assensum praebuit voto

verbolenus

Ipse autem pro rcge, et pro regno Angliae quo

Reveialur autem archiepiscopo, quod ad suara esset

rediturus

ct

ad Chrislum cum palnia

niarlirii

niigraturus

68

De

Cap. XI.

Septimo igitur ainio

a cunttis cuni

et

Per aliquos dics ante ejus inartirium juvcnis

quidam de corpore exiens

postmodum

et

niiraculose rediens ajobat.

usque ad supremuin sanctorum ordinem ductus

([uod

quandam vacuam

apostolos sedcm

quod cuidam magiio sacerdoli

quidam missain de heata

Sacerdos

servabatur.

Ann-Ioruiu

fuit et inter

pcrcunctanti autcm, cujus

vidit:

essct haec sedes, augclus rcspondit,

o-ine

cantuariensi.

exsilii redire concctlitur

siii

Ijonore snscipitur. -— S.

Thoma

sancto

vir

cclebrabat quotidie, qui arciiicpiscopo accusatus, ab eo acceret

situs

taniquam jdiota

ct

ab

iiiscius

ciliciuin

ipsuin abscondisset,

ad coiisuendiim

quod

xit

apparuit dicens

sacerdoti illa

et

,

liorain aptarct

suh lecto

hcata Maria

,

cique

dicas,

ob cujus amoreni missas dicebas, cjus cilicium, quod est

,

in tali loco, consuit,

sctam ruheain, dc qua

et

Illa igitur sihi

11'liquit.

debeiêt

ad archiepiscopum

vade

:

Cum

officio suspciiditur.

suum suere

autem beatus Thomas

Quod

dcbcat relaxare.

ille

illud consuit, ibideiu

quod intcrdictum, quod

miltit,

feceraf,

tihi

audicns ct ita invenieiis stupuit ct

fcndit

jura ecclesiae nec a rege flectitur vi vcl prcce.

ut prius,

,

ergo nullatenus

(]iim

ecce ego

ct ultia vivcrc

paratus sum igitur

mc

posset, eccc militcs rcgis arinati vcniunt

flecti

ct ubi archiepiscopus

rcns dixit:

sit,

vociferando inquirunt.

quid

,

Et

viillis ?

Quibus

non valchis.

ct

iii-

Dc-

lcrdictum rclaxans sacerdotem hoc sccretum hahcre praecepit.

illi

illc

pro dcfensione justitiae

cx partc Dei

quaeritis,

:

dixit: et

Quihus

vcnimus

,

iile

occur-

ut occidarls,

ego pro Deo

niori

ecdesiae lihcrtate.

Si

oninipotentis ct suh anatheinalc

piohiheo, ne horuni cuiquam aliqiiatenus noccatis, Deo autcni, heatac ct

Mariae

et sanclis

omnibus

me ipsum coinmendo.

et

Quibus

heafo Djonisio causain ccdesiae dictis

vcncfanduin caput gladiis

inipiorum iinpctiUir, sacra capilis corona praeciditur, ccrehrum per

pavimentum dispcrgilur

eccicsiae

dumini millcsimo

ct niartir doiniuo coiisccralur

^3. Dum

CLXXIV.

igitur clerici

anno

requiem

actcrnain incipcrcnt el pro co inissam agerciit dcfmictorum, subito, ut

angelorum

ajuiit,

iiiarliris

niissam

cliori

incipiiint,

adstantes voccs caiitantium intcrrumpunt, lactahitur justus in doiniiio,

ct cactcri dcrici prosc(|uuntur.

dum cantus mocroris

concinunt

llaec cst vcra mutatio dcxtrc excelsi,

vertitur in canticum laudis, cuin illuin, cui de-

liinctorum sufl^ragia inchoaverant

inartirum,

postmodum

hînnis lan-

dant. Revcracximiacomprobatursanctitatc pracdilus etmarlir doniini

gloriosHS,

qucm

linim (lioro

laiilo

lioiiore

adscriiisrM-iiiit.

angdi pracvcncrunt etsancloriiminar-

Passus est autcm saiiclus

isle

pro ec-

De

Cap. XI. clcsia,

ecdesia et

iii

ccrdotura crudelitas

in loco saiicto,

rcligiosoriim

et

Thoma

saucto

tcmpore sacro,

iiiter

inamis sa-

ut patientis sanctitas et persequcntium

,

Multa insuper

ostendatur.

69

cantuanensi.

suum dominus operari dignatus

pcr sanctum

et alia iniracula

enim ejus caecis visus,

est, ineritis

surdis auditus, claudis gressus, vita mortuis restituta sunf. ")Porro

aqua, qua panni conspersi ejus sanguine lavabantiir, multis

exstitit in

medelam. Quacdam dominade AngIiavariosoculosliabercobIasci\iaiii et

majorem pulchritudinemafrectabat, super quo vovens votum nudis pc-

dibus sepulchrum beatiThoniae visitavit.

Qnac cum

strata esset, surgens invenlt se penitus

excaccatam statimque poe

beatum Thomam, ut jam non varios

nitens coepit rogare

suos redderct oculos, quod tandem

tcin sibi

—

vix valuit obtinerc.

dominus

cui

aquam

ait:

nil

si

et

unquam

hiic te dcferre permittat

protinus evanescat. dera

Quidam autcm

4:.

Thomac domino

pro aqua sancti

si

Mira

autem reus

cum

sancte

Thoma adjuva

nie

graviter infirmaretur

,

sicut didicerat, cocpit

sanatio

siiae,

viit, ut alii

defluentes,

In cjus

ct

docta

clamare: et illa

dilexeral,

pro sanitatc sua

Sed cuin sanatus redircl,

coepit

animae suae forsilan non expcdirel. oravit,

continuo infirmitas ipsa rcdiret

rediit sicut prius.

pixi-

et furti

et

mortuus

cccidit

ad ejus tiunbam

ivit

Cnde iterum rediens ad sepulchrum animae

iiisus

quem saiulus Thoinas valdc

rogavit et ad libitum inipctravit. illa

aqua ipsa

quod

mendacio reperitur

in

et statini

,

,

,

,

5. Avis quacdam sciens

,

6. Quidam

quod

furti es

Pixidem continuo aperuerunt

res.

cam inscqueretur,

loqui,

cogitare

aquam simpliccm

furatus fuisti mihi, sanctus Thoma ,

vacuam invenerunt sicque serviens

cum

illusor

sed sal-

,

difficultate

suo in pixide oblulit convivanti,

reus evidcntius approbatur.

evasit.

cum magna

Iluic igitiir dicto consensit sciens

aqua nuper implesset.

nisus

in oratione pro-

aiitein

ut si ,

non essct

utilc

statiiHque inlirmilas

intcrfcctores ultio divina dcsae-

digitos dcnlibns suis friistalim discerpentes, alii -) sanic alii

paralisi dissoliiti

.

alii

ainciitcs cffecti miserabilitcr

interircnt.

1) iu.ilp

Verba yorro

iiiaefeniut faine

—

iiicdeliiiii

difflueutes.

omitlil

i:J.

Dresd. 14/2.

2)

Ed. Receiit.

70

De

Cap. XII.

sancto Silvestro.

CAP.

De

quod

Silvester dicitur a sile, id est ecclesia«,

XII.

jsancto Silvesfro. quasi lux terrae,

ost lux el lcrra,

quac instar bouae terrae

piuguedinem honae

Iiabet

operationis, nigrcdinem humiliationis et dulcedinem devotionis. ista eiiim Iria agnoscitur

dicitur

a silva et

tlieos

ros ad fidem traxit. lur viridis

teniplando

,

,

bona

terra, ut ait Palladius

,

Per

vel Siivester

quia homines silvestres et incultos ct du-

,

Vei sicut dicitur in glossario

agrestis

;

urabrosus

nemorosns.

,

agrcstis se ipsum excolendo

,

:

Silvester dici-

Viridis coclestia con-

umbrosus ab omni concu-

pisccntia rcfrigeralus, nemorosus inter arbores coeli plantatus. Ejus

legendam compilavit Euscbius Caesariensis, quam beatus Blasius septuaginta episcoporum a Ccatholicis legcndam

consilio

rat, sicut in

dccreto habetur.

nomine justa genitus aC^rino pres-

1. Silvestcr a matre re et

summe

bjtcro eruditus hospitalitatem

quidam christianissimus ab eo ob pcrsccutionem ab

in

dum

coronam assccutus estinar

praedicaret constantissiinc lidcm Christi. Putans autcni Tar-

Timothcum

qulnius praefectus vcstro

qui tamcn

Hic ') Timothcus per uiium an-

vitabatur.

aliis

Timotheus autem

exercebat.

hospitium suscipitur,

iium et III menscs praedicavit et postca tirii,

expetiit,

theum hujusmodi

iuferens divitias

tormcntorum.

mus, recognosccs.

in

et,

ad prandium invitalur. ,

stiiltc

Silvestrum ydolis

hac nocte morieris

,

velis iiolis,

Dum

eas a Sil-

crastinum diversa reciperet genera

Silvcstcr igitur

gutturc sic vcrsatur

diviliis

Sed cuin vere Tinio-

non habuisse comperit,

Cui Silvcstcr:

terna tormenta recipies

abuudassc

muitis

rainas inortis.

ei

immolare praecepil, alioquin

et

sempi-

verum Deum csse qucra

ergo comederet,

os piscis in cjus

ut luilla ratioue rcjicerc potuerit vel glulire.

vesler cuin gaudio a caicere libcralur, qui

iioii

scd ctiam a paganis niiro diligcbalur alTectu.

1) Vcrlj.i:

Timolhous —

nu.ie loco

:

iioslon

Erat eniin

iiosleji foihissc ex glossfiiuil" oJTeii

post nMiniiu.

Sil

soluin a christianis.

angelicus, scrmone nitidus, intcgor corporc, sanctus opero

T'viiic.,

coli-

carccri traditur et Tarquinius

Sicquc mcdia nocto (lcfunclus ad lumulum cum luctu ducitur et

rd.

in

commcmo

aspectu ,

)>-:il.i

coiisilio

(l'\

virgo ioiicepil. qui fclle est cibatus. spluis niortuus et sepultus

ad coelos adscendit.

derit

sancto Silvestro.

baptismus in Christi baptismate initium sanctiticationis habuit; ergo baptizatus

sed ut

est, ut sanctificaretur,

taceret, ait Constantinus: non taceret Doeth

Tunc scxtus, qui

quae proferret. vester

qua Adain formatus

quia nec se ad bibendum

,

haberet contraria.

si

,

vellcmus ut Sil-

ait:

,

sanguinem aperuerat nec

nec hominis mortui sepulturam

,

habebat, nec') serpenti data fuerat ad edendum.

Maria virgine novum Adam vicerat tit

,

vicerat

manducantem

,

Oportuit ergo ex

ut sicut serpens

idem tentator factus

,

domini

est

natum cx virgine

Adae

victor exsli-

in deserto

modo ad adoraiidum

levaretur,

quod Silvester: est auditus

jcjunante

quantuin

eum

constat ideo

,

homo ,

,

quia ab

esse superatum

fame

Ad Adam manducante

in

,

quia cst a Christo

quantum Deus

sed in

,

Ideo autem triplicitcr formain

et

homine victoriam abstincntlac

in

humanae gloriae

in

templi celsitudinem

omnes tentationes excluderet,

Saepe namque

sequitur tentatio

,

tcntatuin csse fatemur.

ut a nobis

daret.

vicit

Xos autem non

eum

in

dyabolum induceretur.

ipsiuu

dyabolum ergo

si

contemtus.

est tentatus

vincendi

modo

lapidibus facere urgeretur,

Hoc

quomodo Christus vester

:

Dei csse potest, qui a djabolo tentari potuit, ut modo

panem ex

ut qui

,

vinceretur a domino jejunante.

qui et Benjamiii, ait

superato septimus, filius

fieri,

sic a nato ex virgine vinceretur, et qui

in paradiso

Adam

Ad quem

incorrupta erat et vir-

est,

humanuin

spinarum acceperat

inaledictionem

non

Qui cum

saiictificaret.

causas hujus virginalis partus nobis exponeret.

ille

Silvester: terra, de

go

Chusi

et

si-

ita iioster

,

et tentationem

humanae

gloriac

appetitiis dominii et excellentiae comitatur.

Ideo a Christo de his

forma donctur.

Isto superato octavus,

vincitur,

ut vincendi nobis

qui et Aroel, ait: constat indiget:

lius

Quomodo

1)

quid

iteriim

ergo

,

ei

Christum

summe

quia Deus

opus

fuit

,

ut

perfectus est, et nui-

nasceretur

verbuin appeilas?

Kd. Prjnc. loco vocis fpr[)(>nli legil

:

spontp.

Sed

in

Christo?

et lioc constat.

:

De

Cap. XU.

76

snncto Silvestro.

Deiis aiitcquain haherct lilium

(liiotl

pater dici

,

vcstcr:

Quae

et

,

dum aptus

tcmporc

in

ut

,

Xcc hoc erat

iion crat.

ex eo patet, quia proplieta

ait

DcHS quoque semper patcr cnim

lilius

patre autera scmper fuit vcrhum

verhum,

,

oninem crcaturam.

ante

antc omncs colles ego parturii

ergo pater iiuiiquam

(luin

quomodo putas hoc iiomcn

sihi

ct Juhal,

qucm

nnum

essc dicas,

altissimi prodii

verho, sapientia et vir-

,

ohfuscare conjugia stu-

Dcnique ad

quem patcr

Rursus quomodo

geiiuit

potcsl,

licri

cst lioc

patitur,

;

cogeiis

ut

homo,

qui

Ad hoc

Sil-

patialur cst.

,

quoniam haec virgo

,

ut con-

sed causas virginei partus rationahililer acce-

Nec hac asscrtione ohfuscantur,

ptamus.

vir-

duos

qucm virgo

altcrum,

,

(|ui

ut

,

nos Christum non idco natuin de virgiiie dicimus

jugia condcmncmus

Hoc

Deus conjugia

dixit: constat, quia

assumtus est, sinc laesione ejus, a quo assumtus vester:

illud

cx temporc advenisse?

Nisi, ait,

colitis?

tus cst; moritur, qui vila est?

generavit.

In

eruclavit cor mcuin

ego ex ore

Rursus quomodo tentatur, qui potciis

dealis.

cxstitit,

malcdixit, quare ergo dc conjugio nalum denc-

iis

gatis hunc essc,

iilius

virtus ejus.

Seniper virtus juxta

fucrit sinc

ctc.

non dainnat nec

dici

vcrhum hoiium.

nccduin fontcs aquarum cruperant

,

tute,

crgo amoto iionus, qui

Dci verhuin

liliuin

juxta illud:

Scraper sapicntia juxta illud:

primogenita

lilios

Porro

sapientia cjus,

,

nisi

sua dcitatc ad patien-

in

quia sempcr cjus

fuit,

cst vcrhuin cjus

t^jus

quae

,

quae perierant.

eruclavit cor ineum

:

laccrct

si

Sil-

iinpcrfectionis, sed perfcctionis,

sua non erat dcilatc passihilis.

si in

ut

reliccrct

tamcii pcr passioncin,

redimcre non valehat, quia

,

Ad haec

cst.

cst gcnitus,

cst natus

vcrho relicerc poterat,

ctsi solo

iiomo licrct

tempora cx patrc

aiite

fiiius

erant

11011

potuit, cigo

iioii

palcr Christi postea dictus cst, inutahilis factus

,

sed

oriiantur coiijugia.

quae Christum pcpcrit, dc coiijugio nata

csl.

Tcntatur autem Christus, ut omnes tcntationcs dyaholi vinccrct, patilur

,

cst vcrc

Dci

Dci quoque

filius

invisihilc hoc

,

invisihilis

icin purpurciim

l»r in

iilo,

lilius

lana

in Christo

ut inortis iinpcest,

est Christiis.

ct cst visihile

hoc,

quod

sinc passione cjus

,

qui sicut

Est crgo cst

homo.

qui assum-

Nain nt praesentis purpurae rcgis uta-

potcst. ciiiin

unus

ita visibilis

hominem assumtum

cxemplo doccri

mur excmplo,

,

qiiod cst Deiis,

Pati vcro posse sil,

moritur,

ul univcrsas passioncs suhjiccrct,

rium subjugaret.

fiiit

prachuit.

quid toniuchalur

ct

huic lanac saiiguis acccdcns colo-

Ciim ergo teneretiir digilis ct torîucre?

hoc, quod legiac dignitatis color est,

De

Cap. XII. lioc

aii

laiia cxstiterat

qiioil

,

antequain piirpwra

,

ergo assimilatiir liomo, coloii piirpurae Peiis, qui (liim

fuit,

pateretur iu cruce, sed passioni

Thara

mus,

qui et

siinui

color torquetur cuin lana.

non

dixit:

,

77

sancto Silvestro.

iiiillo

iii

milii placet istud

lieret ?

Laiiac

iu

passione

siiiiiil

exeraplum

cum

dor autem ab incisionc

Arbor habens

immunis

')

ictum quideui suscipit, splen-

iiiciditur,

Sic hoinine patiente di-

existit.

Undecimus

passioni subjacuit.

vinitas nulli

quia

,

Cui cuin omnes tamen contradi-

cerent, Silvester dixil: accipe ergo aliud exeinplum. in se solis splendorein,

Deci-

subjaciiit.

qiii et

Sileon, ait:

de

si

Christo tuo prophetac ista vaticinali sunt, tantac irrisionis, passionis ct niortis

ut ariditati nostrae vitalia pocula ininistraret,

sitivit,

;

ut nos a

tentatus est,

tentatione liberaiet

daemoniim captura dimilteret

monum

El Silvcster: esurivit Chrislus, ut

causas scire velleinus.

nos reficerel

;

ligatus est,

liberarct;

tcntus est

,

irrisus est, ut nos

ut nos

ut iios a

,

ab irrisionc dae-

a nodo ligationis

maledi-

et

nos exaltaret; cxspoliatus

ctionis absolveret; humiliatus est, ut

cst,

ut nuditatem primac -) privationis indulgentia tegcrel; spinarum co-

ronam

accepit, ut florcs paradisi perditos redonaret;

pensus

concupiscentiam

cst, ut

iti

homincm ad

aceto potatus est, ut

suam nobis immortalitatem donaret;

sepulturas bencdiccrct dit in

cochim,

iit

preces credentiiiin

magna

dixit

namquc tcntis

et

sunt,

me

sciain

cujus

,

ferocissimus

1) Efl.

taurus

verba:

Judaei

in

o

r

t

in

Dei omnipolcntiam

ii

laudem Silveslri prorupe,

Zambri

qui et

,

in-

virtutem

Et ut

me ct

morietur.

iniiiiiniis

Jegit.

ncc

aestimare hiimana ratione

veniamus ad

et

facta.

Stultissiini

cum ego nomen Dci omnipo-

sulTerunt

saxa nec audirc valet

vcruin dicere comprobetis, taurus ad duni in ejus aure

Ad qucm

nomen

Silvester:

2) Rooent.

inen t o leynnt, iiiiod rectins a lit a t eiu — njierirot.

d

iii

ut

,

miror vos sapientissimos judices vcrboruin

adducatur

illico

iiinle

l'r.

(lulgentiae tll

ct

criicifixum colunt,

qiii

])ei

Ilacc Silvestro proseqiiente uiiiversi,

Sed jam ccsscnt vcrba

quaelibet creatura.

nifCrit,

:

asccii-

;

sedct a dextris

Tuiic indignatus duodeciinus

ambagibiis credere concludi.

^) mortalitatcm siiscepit,

surrcxit, ut mortuis vitam reddercl

;

tam imperator quam judices

dignatione

;

sepultus est, ut sanctorum

coeli jauuani aperirct;

exaudiat.

runt unanimitcr.

felle ct

terrain fluentem lac et uiel intro-

duceret et fontes nobis mellifluos aperiret iit

in ligno sus-

ligno genitain dainnaret;

p rae v

vldeliir.

n r

i

qiiomodo

ca io

3)

inso-

istiid

et tu

I

Ed.

n

i

s

i

ii

Tr. oinil-

78

De

Cap. XII.

hoc nomen

audiens non

')

hoc noscere niisterium,

sancto Silvestro.

Zambri

deciclisti ?

non

dixit:

qui Juclaeorum. inimicus es.

tHum

ost

Adducitur au-

tcm taurus fcrocissimus, vix a centum liominlhus fortissimis traclus,

Zamhri

al uhi

aure ejus verhum protulit

in

Omnes

giens oculosque ejicicns exspiravit.

acclamant

continuo

,

Quihus Silvester

et Silvestro insultant.

JesHS Christus non solum vivenfes

Nam

vificat.

occidere posse

et ferarum.

serpentum

monis non fuerit,

Dco scriplum

Si ergo vult, ut

cgo occidam

posse est ieonum.

credam

quod nomeu dae-

,

quod

ego vivere

et

mortuum

non

vivificare

quod

vester in nomiue Jcsu Galilei et

omnes

si

ctionis et morlis

eum

Silctsi

suscitet

:

Omnes

aurem

nomen

tauri se applicans dixit: o

nialedi-

armentum tuum mansuetus

dico: taurc, surge et ad

tibi

«im

Judaei,

judices

et

re-

omiii mansuctudine ahiil.

omnes conversi sunt

caetcri

iii

Post aliquos vero dies ydolorum ponlifices ad imperatorem

fidem.

venerunt dicciilcs: sacratissiine imperalor,

nes quolidie Silvestriim

rcspondit:

sare lacsione faciam. diluros.

ego

per

Cliristi

trcccntos homi-

,

eum ah

cumque ad eum vcneris,

tii

eum

resurrexit et

sedct ad

vivos et mortiios.

exspecta.

signiim desuper

dextiam

Tu crgo

Os aulcm

rriiic. forl.TSse lecliiis:

ci

apparuit di-

prcshiteri,

talilcr alioquaiis: ,

hic

vcntiirus

Salhaiia ciim iu hac fovea,

Postea

ii

o

ii

filo

ad

qui sunf

domiiius

criicifixus et sei)ultus

palris,

cjiis ligahis

sigillabis.

ct diio

omiii ces-

hoc faciat, cre-

se, si

Orante aulein Silvestro sanctus spiritus

noster Jcsus Chrislus de virgine iiatus

Ed.

virtutem

Promittunt pontifices

ccns: sccurus ad draco.Mcm dcscendc

tecum,

quam

Consulente super hoc Constantino

suo.

interiicit flatu

draco, qui est in fo-

ille

vea, poslquam fidem Christi recepistis, plus

1)

igitur

egredere jussu domini nostri Jesu Christi, in cujus

Statim igitur taurus surrexit et

Tunc regina,

lil,

oc-

taiirum suscitaverit, se credituros promittunt. Tiinc Silvcstcr

oratione facta ad

nomine

de

non

eum credemus. Nam

dixit

in

pennis posset volare, istud tauien non valeret perficere.

cede.

si

Cumquc Zamhri ad

potest.

suscitandum taurum a judicihus urgerctur,

Judaei,

Nam

occidit.

faciaiu;

nomen daemonis ahsque dnhio nominavit, qui viventem

poterit,

cidere potest,

vi-

vivilicare

dicat itcrum ct vivilicet,

est:

Deus enim meus

sed etiam mortuos

niortiiicat,

non

et

mu-

vehementer

non Dei nomen

:

sed nomen pessimi daemonis nominavit,

protulit,

taurus

igitur Judaei

et

nie

,

qui

est judicaie

dum

vene-

annulo crucis habente sani

el

niiditiis didicisli.

iiicoliimes

ve-

De

Cap. XIII. nietis et

panem

quem vobis paravero

,

secum

latenias

ferens

tunc

:

dens invenit duos uiagos

,

per gradns

fnerat

ut viderent,

,

morte

diiplici

Tandem beatus

conis.

tribus admonuit

a cultura daemoiiis

scilicet

,

ct

populiis a

veiieno dra

appropinquans clerum de

morti

Silvester

caritatem haberent

scilicet ut inter se

,

qui statini

romanorum

infinita conversi sunt sitque

liberatiis

si

ex draconis foctore paenc mor-

Etiam eos secum adduxit incolumes atqne sauos,

liios.

ita-

diias

alligavit et adscen-

,

eos secuti fiierant

usque ad draconem destenderent,

ciim niultiludine

CL

praedicta verba dixit et os

diacoiii ut jiissus

qiii

,

Descendit

comedetis.

,

qiie Silvester cinn duobiis presbiteris in foveain

ipsias stridentis et sibilantis

79

circumcisione domini.

,

ecciesias

snas diligcntius giibernarent et gregem a hiporum morsibus custoPost

dirent.

liaec in

domino

feliciter

obdormivit circa anniim do-

CAICXX.

mini

CAP. xin.

I>e circiimcii§ioiie domini. Circumcisionis dominicae diem qiiatuor celcbrein fatiunt et soleni-

Primuin est octava nativitalis domini, secundum iniposilio no\i

nem. t't

quartnm signaculum

salutifcri nominis, tertiuin elTusio sanguinis,

Prinuiin crgo est octava nativilalis domiiii.

circiimcisionis.

aliorum sanctorum octavae solemncs

sanctorum solemnis

>.uitti

!»'in.

Obitiis

iiastiintur

surgant

Sed

erit.

debeat habcre oetavani,

ilDinini

suiit,

qiiia ejiis nativitas

autcm sanctoruin ideo ottavas habent

ea nativitate, quae est ad

in

quod

videtur,

iion

enim

nativitas

tendebal ad mor.

quia ipsi tunc

aeternam, ut postea re-

vitain

Eadein ratione videtur,

corporibus gloriosis.

Si

magis octava dies

qiianto

qiiod

non

debcat habcre octavam nativitas beatae virginis nec beati Johaiinis baptistae,

similiter nec resurreclio domini

,

qiiia

jam

facta erat ')

ipsa resurrettio in-re. Sed notanduin. quod, sicut dicit Praepositivus.

sunt oclavae suppietionis

ut est octava nativitatis domini,

,

supplcmus, quod minus in festo factum fuerat parturientc.

1)

Undc etiam

Rpo. iegiint

:

i

11

i

p

s

n ri'

oliin

5

ur

r

in

pc

,

in

qua

scilicet ofticium de

missa consueverat cantari ad ho-

I i

o n

e.

Sed

etr.

80

De

Cap. Xlll.

norem beatae

virgiiiis

circiiincisione

vultum

:

liiuin

doniiiii,

Item

etc.

clevotiouis

Itein

baplistae.

otlavae veiie-

suiit

Paschae, Penlhccostes, beatae virginis

ratiouis, ut

beali Johanuis

,

ut cujuslibet saucti possuiit fieri octa-

,

vae.

Figuratiouis, ut suut octavae instituiae dc sauctis, quae sigui-

ficaut

octavam resurrcttiouis.

lutiferi

nominis

Nomen

os doniini uominavit. in

quo oporteat nos salvos

duiu est mel

lenit el ungit

recogitatiim

est impositio novi et sa-

nomcn novum

ei

Nomen

heri.

quod sccunduin Bernar-

,

iustar olei lucet

.

qiiod

,

pater, qiiod non est aliud sub caelo.

Nomeu, quod.

ore, melos in aure etjiibihis in corde.

iii

idcm Bernardus

situt ditit

Secundum

hodie enim impositum est

,

praedicatiiiu pascit.

.

Habuit aiitem triplex nomcu.

invocatum.

sicut ex evangelio manifest.itur, scilicet tiliusDei, Christus et Jesus.

Vocatur autem

quantum

assumtus; plici

dicit

est de

Deo Deus,

Bcrnardus

Deus humaiiitati

vos qui in pulvere

:

Christus,

iii

humanam naturam

a pcrsoiia diviiia qiiantuni ad

in qiiautuiu esl

Jesiis,

nomiue

quantum

Dei, in

iilius

homo

est

Dehoctri-

uuitus.

expergiscimini

estis,

etlaudate. Ecte domiiius venitcum salntc, venitcum unguento, vcnit

cum

gloriaueque enim sinesaliite venitJcsus ncqueChristus sinc unttione,

ncque sine gloria venit

Quantum

ipsc gloria.

Dei, siquidem ipse salus, ipsc uiictio,

filius

autera ad hot triplex iiomen, aiite passioneiu

ipsuin csse

aliquibus euiin

licet

,

sitiit

pautis

,

quo ad ralionem

noiiiiuis

,

qui ditebant

partitularitcr

tognostcbatiir csse (Jluistus.

quo ad hanc voccm Jesus,

vocaliter, quia

tum ad tertinm

ab aliquibus

,

a daemouibus,

Quantum ad setundmu

Dei.

iiliiim

ad primuiu

Naiu quantuiu

perfccte notus non erat.

cognoscebatur conjecturaliter,

quod

ab

litct noii

Post rcsurrcttionem

est sahitarc.

autcm hoc uomeii triplex clariUcatum

,

Qiiau-

Primuin iioiuen quo ad

est.

certitudinem, secuuduin qiio ad diirusionem, tcrtium quo ad iiomiuis

rationem. sibi retlc

Priinum igitur noiuen est convcniat,

sit

(ilius

Et quod hot nonieii

Dci.

Hjlarius iu libro dc triuitale:

ditit

vcre

Dei lilium unigenituin domiuum nostruiu Jesuiu Chrisluiu essc, mullis

modis toguitum

dum

profitctur,

cst.

dacinoues conlilentur, cognoscunt. Idem

cognostimus

,

euim tciu

fuit

quod

:

dc eo testatur pater, duiu de se ipse duui rcligiosi crcduul

.

dum Judaei ncgant,

est

,

uativitalc.

Christus,

uatura,

quod

potcstate,

iiitcrprclaliir

unctus oleo laeliliac prae participibus ditilur unctus, iiisinualiir,

,

duin

duiu gentiles iu passione

domiuum Deuiu nostrum Jesum Christum

nomiuc

Sccundum noiuen

Dum

apostoli praedicant

quod ipsc

.suis.

fiiit

his uiodis

professione. Ipse

iiuttus.

Pcr

lioc

au-

prophcla, pugil,

Cap.

De

XIII.

siuerdos et rex,

circiimcisione domiui.

eniin

Istae

pcrsoriae olim consuevenint

(luatuor

Fuit enim projjiieta in doctriuae eruditione

inungi.

boli debellatione

Ab hoc secundo

niiorum retributione.

a Ciuisto dicimur

bonitatis,

christianus justitiae,

rex in prae-

,

noniine denoniinauiur,

De quo nomine

Clirisliani.

pugil in d\a-

,

saierdos in patris reconcilialione

,

81

integrilatis

patientiae,

,

pudentiac, humanitatis, innocentiae, pietatis est nonien.

quomodo

defendis et vindicas

tibi

pauca subsistimt? sed etiam opere

Christianus cst

qui

iile,

Haec Augustinus.

est.

cnim cibus confortativus, impinguativus Bernardus:

toties confortaris

tantis ')

nomen

est

hoc nomen Jesus.

cibus

quoties recordaris

,

impinguat? Quid

unde

ita exercitatos

idem Bernardus

dicit

est nobis sapientia, justitia,

bum

quoque

Unde

redemptio

sanctificalio et

doloris

,

quo

in

,

;

medicina, mide

sic ait:

hil eflim ita irae

livoris vulnus

nem.

,

sanguis aspersionis

qua

in

est etiam

sapicntia

saactificatio in

Ilacc Ber-

,

est compmictio.

in

ver-

quo

est

Tcrtio est

hoc nomen Jesus mcdicina.

Ni-

impetum cohibet, superbiae tumorem sedat, sanat

restringit luxuriae fluxum

sitim temperat

,

fidei lux,

nisi

cxstinguit libidinis flam-

,

avaritac ct totius dcdecoris fugat prurigi-

Quarto est lux, unde

tam subita est

,

,

,

qui factus

nuxerunt a Jesu,

Ires rivi

est confessio

aqua cmundationis

afflictio,

mam

sic dicitur:

Secmido

?

Jesus esl fons vitae signa-

:

conversatione vel in convcrsione, redemptio in passione. Alibi

An non

reparat sensus, virtutes ro-

peccatorum absolutione

in praedicatione, juslitia in

est

,

Quid acquo menlem cogi-

?

tus, qui in quattuor rivos se diffundit in platcas.

nardns.

fons,

,

roborativus et yegetativus.

,

borat, vegetat bonos niores atquc castas fovet affectiones dicitnr fons,

est Jesus.

cibus

dicitur

Hic autem cibus multiplicem habet elTeclum

raedicina, et lux.

his sic dicit

tu istud

non nomine tantum,

Tertiimi

Hoc autem nomen Jesus secundujn Bernardum

De

castitatis,

Et

tam plurimis rebus nec

cui de

,

qnia

Augustinus:

sic dicit

ait:

nnde putas,

in toto

orbe tanta el

de praedicatione vel pracdicato Jesu, hoc

nomen, quod Paulus portabat coram gentibus tamquam lucernam

Hoc iterum nonien Jesus

super candelabrum.

unde Bernardus

:

si

scribas

Si disputes ac conferas,

Richardus dc Sancto lectabilc,

1)

,

non sapit

railii

non sapit mihi,

Victore:

est nisi

mullae suavilatis, legero

ibi

Jesum.

nisi sonuerit ibi Jesus.

Jesus est nomen dulce,

uomen confortans peccatorem

Rpcent. legunl imiiugiiat.

,

et

beatae spei.

Item

nomen deErgo Jesu

82

De

Cap. XII?. Secundo

csto mihl Jesus.

nomen

vocabis

veniias:

caccis visura

hujus nominis

meac

sanguinis mci

,

saeculorum revclatum

fine

lioc cst

nomen

,

claudis gressum

,

elTufâvit.

sublimitatis, unde Bcriiardus

carnis

Jesum,

quod dedit

,

,

Tcrtio cst multae exccllentiae et

uomen

:

salvatoris nostri

nomen a

,

,

fratris mei,

scculis absconditum

nojuen mirabile

nomen

,

sed iu

,

inefTabile

,

no-

inaestimabile, imo eo mirabilius, quo inacstimabilius, eo magis

men

gratum

Hoc autcm iiomen Jesus impositum

quo gratuitum.

,

ab aetcrno

ab angelo

,

el

potentia

a

dicitur

secundum quod

augelo et convcnit

passionis, undc Glossa supcr illud: vocabis cit:

nomen imponcs,

est.

Et tangit hic

Cum

nationcm.

natio a Joseph;

quod ab

hanc

Glossa

enim dicitur

cum

dicitur:

Roma

anni constitula a

secundum quod

;

:

nomcn

nitur

ct

ejus

nativilatis

lundcrc

capite

,

,

et

ipsum postmodum

hacc cffusio

fuit

in

rium

tcrlio in ilagcllatione, et

;

,

ct

,

di-

denomi-

tangitur denomi-

insignita

et

octavus dics colilur.

cundo

orationc

Jesum

Recte igitur in die capitis

mundi

capitali

littcra

nomcn

ejus impo-

Tcrtium

cst effusio

suum primo pro nobis

pluries

Quinquc cnim vicibus sanguincm pro nobis cumcisione

di-

quod ab angelo vel ab aeterno im-

Hodie enim sanguincm qui

coepit,

ejus

praedictam triplicem

nomcn impones

alphabeti Christus caput ecclesiac circumciditur,

sanguinis Christi.

aeterno,

impositum ab

angelo vel ab aeterno impositum

tanguntur aliae duae.

positum cst,

sic fuit

imposilum a Joseph ratione fulurac

dicilur

,

nomen ab

iioc

ci

liabitu salvandi,

a principio conceptionis

ei

ab actu salvandi

citur

ab

vel

,

Secundum quod

vcl ab actu.

convenit

salvaudi,

dicitur

Jesus

Dicitur autcm salvator tripliciter

vel ab habitu,

a potentia salvaudi,

est ci

a patrc putativo, id est a Joscpb.

enim salvator interprctatur.

cITundcre

voluit.

primo

in cir-

cffudit,

nostrae redemptionis initium

sc-

;

hacc ostcndit noslrae redcmptionis deside-

ritum, quia livore ejus sanali fuit

,

sermouem mutis,

totamque dyaboli potestatcm dc obsessis corporibus

vitam mortuis virtus

multae vlrtuositatis, unde PetrusRe-

est

ejus

surdis auditum

,

eircumclsioiie clomiui.

hacc

sumus

fuil

;

noslrae rcdcmptioiiis mc-

quarto

in crucilixione,

et

haec

nostrac rcdcmptionis pretium, tunc enim, quac non rapuit, ex-

solvebat;

quinto

in

plionis sacramentum. ravil nos per

tismus

aquam

lateris

apcrtione

et

haec

fuit

nostrac rcdem-

Inde enira exivit sanguis ct aqua, quod figul)aptismi dcbcrc mnndari.

babiturus eral cHicaciam

Qui

a sanguinc Christi.

quidcm bap-

Quartum

ct

ullimum cst signaculum circumcisionis, quod quidem Christus hodic

De

Cnp. XIII. accipere

dignalus

assumsisse ostcuderet

ipsum non corpus

\

erum

Corpus cnim nostri

ratione

Duplex enim a nobis,

,

carnc ct iulerior scilicet

,

rcprehensihilis

sit

autem

tionc, ut sit sancta,

admodum enim tur,

mcnte.

in

hahitu

monstraret.

{|nae dehet fieri

,

ne

,

sermone, ne

ct in

,

in affectionc,

cauterium

fuit

sic Christus

mauu

cisionc Christi.

Glossa

enim erat Christus.

sit

in intentione,

,

a

:

Coloss.

tamquam petra

vitiis

X

Jicutissima

Exod. IV.

et

circunicisio

cumcisi circumcisionc non

manu

circumcisi

dera

non manu

nis

id est, corporis,

nmnia

,

1) Yerlja:

non

—

,

inquam

estis in Christo et

,

,

et

cir-

hoc

cir-

quae qui-

,

scilicet cntis carnis

estis

,

,

Unde Roman. in

Estis

in exspolialione corporis car-

fit

quod est caro

eniin qiiajn

hoc

,

Caro

Coriuth. VIII.

circumcisionc legali

,

Non

I.

etc.

,

sed circumcisione Christi

ofFert:

facta,

sed circumcisione spirituali.

facta,

inquara

manifesto Judaeus est neque qui

quonun loco

manu

id est, vitiorum ct desideriorum

facta sive legalis

amputata sunt.

vitia

,

facta, id est

circumcisione legali aufertur. circumcisione

Primo

corporis carnis

ht in exspoliatione

sanguis regnum coelorum non possident

manu

sui

filii

sed divino, id est, circumcisionc spirituali.

carnalium, secuudum quod caro accipitur.

,

pctra

,

Tollit illico Se-

circumcidit carnem praeputii

et

est, depositione carnalis hominis,

cumcisione non

ut sic

Circumcisi enim estis

II.

raodo sic: circumcisi, inquam, estis circuracisione non

:

sit

uno mcmhro, ut tolum corpus sane-

in

Corinth:

I.

id cst, huraano operc;

sic

ut

Quem-

nostri, ut nos salvarct.

Dupliciter exponitur secundum Glossam.

etc.

Secundo modo

contempti-

facta in eAspolialione cariiis, scilicct circum-

phora acutissimam petram

Quae quidem

Circumci-

sit notahilis,

portare cauterium circumcisionis,

voluit

circumcisione uon

pura

ut sit

totura corpus misticum salvaretur.

circumcisione

Sccuudo^

similiter in trihus consistit, scilicet in cogita-

Haec Bernardus. Iterum ratione

recla.

in

emit-

ilii

emittit.

sccundum Bernardum

scilicet exterior in

Interior

Et ideo ut

nos spiritualiter dehere circumcidi

ut

sc

qui dicereut

,

sanguincm

sanguinem non

fantasticiuu

est circumcisio

actioue, ne

bilis.

enim non defuturos

voluit clrcumcidi et

,

proptci-

veram carucm humanam

ul

,

sed fantasticum assumsisse.

,

sio exterior consistit in tribus in

sui

scicbat

,

eorum errorcm confutaret tere.

autem domiiiHs circumcidi

Voluit

est.

Primo ratiouc

multas rationcs.

83

circumcisione domini.

inquam id csl 11:

raanifesto

Jndaeiis est

,

,

')

in

quae

,

in

circumcisi ista

,

spirituali

,

in

qua

non enim qui

in

carne est circuni-

et desiuit in Ed.

l'r,

manifesta in carne circunvcisio 6*

l^T"?, r)ree epipliania douiiiii. et ideo qua-

Epiphania domiui quadruplici decoratur miraculo druplici vocabulo nuncupatur.

Hodic enim magi Christum adoraut,

Johannes Christum baptizat

aquam

,

in

viuum Christus mutat

quinque millia hominum de quinque panibus sus esset tredecim

dierum

,

inde dicitur Epiphania ab epi

quod

,

stella

et

Je-

duce venerunt

est supra, et

phanos

ct

appari-

,

quia tunc desuper slcUa apparuit sive ipse Christus per stel-

tio,

iam

magi ad eum

Cum enim

satiat.

Eadem

mum

magls verus Dcus demonstratus

quae desuper visa cst,

,

revolutis viginti

die

attigisset, quia

habcbat

cundum Bedam: habebat

aniiis

viginli

novcm annos

in

,

ct

triginla, ut dicit

triginla annos plenos,

Tunc, inquam

clcsia asserit.

novem

anuorum

crat enim incipieus quasi

cum jam aunum

est.

triccsi-

tredecim dies

Lucas, vel se-

quod

ct

romana

Jordane baptizatus est

ec-

ob hoc

el

vocatur Theophania a theos, quod cstDeus, ct a phanos, quod est apparitio, quia tunc tota trinitas apparuit,

carne anno,

,

spiritus in

cum

1)

rr.

est

in

vinum mutavit

et

Kd. IV.

Ipt;it:

idem;

sceiuis,

iuiile.

paulo post pro

:

anuorum

in

filius

revolulo uuo

,

et

trcdecim dic-

ob hoc vocatur Bethania, a beth,

domus, quia miraculo faclo

t.iniuin

pater in voce,

Ipso iterum dic

esset triginta vel triginta unius

rum, aquam

quod

columbac specie.

in

'->)

li ii iii

domo verus Deus apparuil

rro voce

«nitat

em

:

tijneiidiiin oUVrl

praeferl

humi

)

i

t

ri

t

Eil.

f

m

Ipso simililer vel

De

Cap. XIV.

88

revoluto anno,

ilie,

duorum

Iriginta

cum

esset

(licit

Bctla et sicut dicitur in

Et ob hoc vocatur Phagiphania a phagc, quod autcni quarto miraculo

Dc hoc

ducare.

dubitatur,

tum quia

quinque palijmno, qui

illo

bucca sive mau-

cst

utrum

,

Bedae non

in originali

unius

Iriginta

ile

ilhiminans altissinius etc.

cantatur ct sic incipit:

iu niullis ecclesiis

annorum

quinque millia hominum

'),

sicut

nibus satiavit,

epiphania douiini.

die contigcrit.

liac

expresse legitur, tum

sic

quia Johannis VI, ubi de hoc miraculo agitur, dicitur: erat autem

proximum Pasclia

Ista ergo quadruplex apparitio ista die facta

ctc.

cst per stellam in pracsepio

Prima facta

est.

patris in Jordanis fluvio

convivio

secunda per vocem

,

mutationem aquae

tertia per

,

quarta per multiplicationem panum

,

praecipue hodic celcbratur

autcni apparitio

vinum

in

et ideo

in

Prima

in deserto.

ejus hjstoriam

proscquamur. Nato cnim domino tres magi Jiierosolimam venerunt, ((uorum nouiina in Hcbraeo sunt,

Appellius

graece, Galgalat, Malgalat, Sarathin,

Cujusmodi autem magi fuerint

Melchior.

secundum quod magus

tia,

magos

elTectu dictos fuisse

Herodem

illuscrunt, quia

llcrodc:

vidcns,

quod

dicil

Chrysostomus

suam rcvclarc niae spem

id est

Magus euim

illusorcs

,

a magis

vocatos. qiiibus

ad sc adducerc

eos

dicitur

ex eo scilicet quod

,

Unde

et dicitur

Magus iterum

ctc.

malclici Pharaonis dicuntur magi.

magos

lios

et

Ballhasar,'

triplcx cxstat senten

ad cum non redicrunt.

postca conversos,

sed

leficos

,

Dicunt crgo quidam hos rcges ab

illusus csset

Unde

oitur "maleficus.

,

lii

Damascus,

,

Caspar,

tripliciter dicitur.

malelicus et sapiens.

illusor,

Amerius

,

laline

Dieit

cnim

doiuinus ct

Et inde

istos fuisse

voluit

ma-

nativitatem

pro hoc pcccatoribus ve-

Xam

Iterum magus idem est ((uod sapiens.

praebere.

de di-

graphice magus licbrajce scriba, graccc philosophus, laline sapiens dicitur.

Dicuntur crgo magi

in sapienlia

magni.

magno comilatu

Jlicrosolimam.

salem vcncruul, (um

ibi

id est

,

1)

Kd. Kpc.

.1111111111;

cilius nativitatis

i'l

et

regcs cuin

sil.

Supcr hoc assignal

Prima, quoniam magi teiupus nativita-

Quia autem Jhe

suminum sacerdotium

tam egregius pucr nonnisi

Secunda, ut

unde niagi quasi

Scd quacriiur, quarc magi Jhcru-

rusalem cral civitas regalis ct ibi cral

deberet.

,

tres sapientcs

sed locum ignoravcrunl.

Christi agnovcruut,

picati sunt, ((uod

sapicntcs

dominus nalus non

Remigius quattuor ralioncs. lis

,

Venerunt crgo hi

lorum

tifdcciiii di-lMim.

in

,

sus

regia civitale nasci

dis(criicr(^ poluisscnl.

De

Gap. XIV. cum

Quarta ut

daeorum.

\am

uoluerunt.

Illi

Illi

lempus autem iguoravinms

,

Magi ergo ostenderunt Judaeis

locum.

ul Jiulaei

,

manerent, potuissent enim dicere: nos quidem nativi

locum cognovimus

tatis

crcdimus.

80

Tertia

et scribae residerent.

sapieutes lcgis

ilji

iiiexcusabiles

epiphauia domiiii.

magorum condemuaretur

studio

sic

uni proplietae crediderunt,

illi

(piaerunt

regem alienum,

venerunt de longinquo,

isti

isti

pigritia Ju-

pluribus credere

nou quaerunt proprium

isti

manserunt

ideo non

ct

tenipus et Judaei magis

in vicino,

reges fue-

Isti

runt succcssoresBalaam et ad visionem stellae venerunt, propterillam

prophetiam patris sui etc.

:

mus

molisunt ad veniendum, ponitChrysosto-

isti

super Malthaeuui asserens

in originali

exsurgethomo cx Israel

orietur stella ex Jacob et

Aliam causam, unde

quosdam

,

quidam sccretorum inspectores clegerunt dc se moriebatur,

dicere

XII, ct

,

si

quod quis

cjus aut aliquis propinquorum in cjus locum sub-

filius

stituebatur.

ipsis

ergo per singulos annos post mcnscm asccndebant

Ili

supcr montera victorialem

diebus ibidem inorantes

et tribus

') se la-

Deum ut iis illam stellam quam Balaam praeet Quadam autem vicc, scilicet in die nafalis dodixerat, ostenderet. mini, dum sic ibidem mancrcnt, stella quacdam ad eos super monvabant

orabant

,

,

lem vcnit, quae habebat formam pulchcrrimi pueri, super cujus capite crux splcndcbat,

_in tcrram Juda

Tunc

illi

quae magos allocula cst dicens:

ibidcm rcgem

potuerunt,

,

,

quoniam

quaeritis

,

ite

natum

Scd quomodo

velocius

invenictis;

tam parvo

in

tredecim diebus per tanta tcrrarum spatia ve-

scilicet in

scilicet

ab orienie nsque

mediculo mundi dicitur esse sita

gium

quem

continuo venire coeperunt.

tempore, nire

ct

in

Jhcrusalcm

dicendum est

,

;

quae

,

iii

secuudum Remi-

pucr, ad quem properabant, eos in tam brevi

talis

spatio perducere potuit.

Vcl potcst

sccundum Jeremiam, quod

dici

supcr dromedarios vcncrunt, quisuntanimaliavelocissima, quitantum currunt una dic, quantum equus in tribus.

a dromos,

quod

est cursus

et arcs

,

,

Unde

quod

dicitur

Jherosolimam venissent, interrogaverunt dicentes,

Non

Judaeorum.

est rex

interrogabant

crcdebant, sed quaerunt, ubi natus sct eos:

unde

sit,

,

1)

Ed. Rfi'.

Cum

iibi est,

an natus

ct quasi

sit

,

ergo

qui natus

quia hoc

aliquis interrogas-

hunc rcgem natuni essc, responderunl: vidimus

scitis

slellam ejus in oriente et venimus adorare .sistentes in oriente

dromcdarius

est virtus.

eum,

hoc est:

nos ex-

vidimus stellam cjus nativitatis ostensivam. Vi

Ipgiiiil

e

I

ei

;i

I)

n

11 1 11

r.

90

De

Cap. XIV.

Judaeam positam. Vei

{limus, iiuiuaui, supei

His YCr!)is

parle.

nem

et verura

regem

el

nem, cum dixenuit:

adorare cum.

lima

cum

solima

Pracccptura cnini

cum snbjungunt

,

est et oranis Jheroso-

Unde

homines

rex

snum

aura mo-

in culrainc dignilatura exsistentes levis

Secundo nc a Romanis culpari posset,

qucm Augustus non

vocarctnr,

enim ordinaverant Roraaui

,

Deus

ut nullus

Tcrtio

tia et iraperio diccrctur.

re-

(Ihrysosto-

sicut ranuim arboris in excelso positum levis ctiara

aliquis ibi

cura

venimus

:

soIusDeus ado-

nt nullus nisi

alicnigcnara expcllerent.

ctiam fama conturbat.

vel rex sine

quoniara,

,

sui

si

Sic

conslituisset.

licen-

sicut dicit Gregorius,

rege nato rcx tcrrae turbatus est, quia niuiirura altitudo ter-

dum

rena confunditur, Jhcrosolinia cura pii

Verum homi-

Verura regera,

Prirao nc Judaei regcra naluni tanquajn

illo.

vet, sic et sublimes

cocli

fuit,

verum homi-

Triplici dc cansa rex turbatus est et oranis Jhcro-

illo.

cum

ciperent et se tanquani

mns:

Verum Dcura

iu oricntali

,

,

sunt.

qni natus esl?

Sed Herodcs hoc audiens lurbatns

raretur.

id est

iu originali

verum Deum confessi

nhi est,

rex Judacorum.

ajunt:

Rcmigius

sicut dlcit

,

exsislentes in iios-

iios

vidimus stellam ejus in oriente,

regione

tra

domiui.

e|jiphriuia

illo

Oranis autem

cclsitudo coclestis apcritur.

turbata est

de causa.

triplici

secundo

gauderc nequcunt de adventu jusfi,

,

Primo quia

ini-

ut regi turbato

adularentur, pcr hoc quod se similiter turbatos ostendercnt, tcrtio,

quia sicut scse vcnlis concuticntibus nnda coiicutitur,

ad invicem certantibus populus coiiturbatur ne

runt,

Tunc ab

llcrodcs

iis,

dicit

lcmpus

non redirent.

rcgibus

ideo ex hoc tirauc-

involvercntur.

Hacc

ratio

cst

Chryso.stomi.

oraucs sacerdotcs et scribas convocaus sciscilabatur

nbi Christus nasceretur.

in Bcllchcra

et

praesenti et vcnturo rege ad invicera certantibus

scilicet

pcrturbatioiiibus

ipsi

,

sic cl

Judac

,

Cum

autcni ab

iis

didicisset,

vocatis ad se clani niagis diligcnter ab

stcllae, nt vidclicct sciret, quid faccrct, si

Dixitque

se velle adorare,

iis,

invento pucro

quem volcbat

JluMosoIiniara ingressi fuisscnt

,

occidere. stcllae

ci

quod

iis

di-

ad se magi

rcnuntiarent, sinuilans

El nola, quod cuni magi

ducatum aniiscrunt:

et

hoc

propler Ires rationcs. Prinia, ut dc loco nativitatis Christi quaererc cogcrcnlur, ut sic de ipsius orlu ccrlilicarcnlur, tani proptcr sfellac apj)arifionera

quani pcr prophefiac asscrfioncra,- sicut ct factuni

Secunda, quoniara anxilium quacrcnlcs ruerunf divinum.

Tertia

,

humanum

esf.

juste pcrderc nie-

quoniani signa inrulelibus dafa sunt sc

nindum apostoluni. sed prophctia

iidclibus

.

et

ideo sigiiiim

daliiiii

De

Cap. XIV. istis

,

adimc esseut

iliim

itifideles

debuit apparcre

iiO!i

,

Hacc

essent inter Judacos fideles.

91

epiphaiiia domini.

diim adiiiic

,

triplex ratio taiigitur in Glossa.

(iUm autem Jhcrusalem egressi fuissent, stella antecedebat cos, us-

que diim veniens staret supra, ubi crat puer, De hac

modi

trcs suiit opinioncs

fuerit,

Quidain dicunt fuisse spiritum sanctum,

dominum baptizatum

desccndit supcr

ctiam niagis in spccie stcllac.

angelus ut ipsc,

fucrit et

Sed

magis.

irratioHabiiibus

quod

tur,

rcdiit in

forma

iii

in, specic

aeris

,

immo

,

,

secundum quod

scilicct in situ,

quia

sed pendcbat in mcditullio

in

fulgorc;

quia caeteris erat splendidior,

quia splendorem

ejus iion poterat splcndor solis

;

,

meridie lucidissima apparebat

in

praccedebat magos morc viatoris lari

stclla,

aliis in tribus

crcdi-

ininistcrio

firmamcnto

proximo terrac

obfuscare

vcrius

in

sita

quod indo patct,

tamquam

,

quae pacto suo

autcm

uten-

ralione

\ero

quod

,

quod

dicunt,

,

tamquam

Alii ,

Ista

postmodum

apparuit etiam

,

gcntililius

inationali.

pracjacentcm matcriam.

non erat localitcr

Chrysostomus

Alii, ut

apparuit pastoribus

de novo crcata

fuerit stella

in originali,

qui

spccie columbae, apparucrit

iii

rationali,

Fulgcntius, diffcrebat ab

dicit

scilicet, ut ille,

pastoribus Judacis

ipsis

apparuit

tibus

qui

stella, cnjus-

Remigius

qiias ponit

,

scd qiiasi motu animali et processivo.

tangnntur in Glossa Matthaei

quac

II,

in

:

motu

,

quia

enim movebatur motu circu-

iion

,

Aliac tres difrercntiae

iiicipit

sic: liacc stelladomi-

nicae nativitatis etc. Prima iu origine, quia aliac iu niundi principio

sunt factac, haec ut sint in

gis

modo

;

secunda

in officio,

quia aliac factac sunt,

signa ct tcmpora, ut dicitur Genesisl., hacc autcm ut ma-

viam praeberct;

hacc complcto

tcrtia in dHratione

officio

suo lediit

iii

,

quia aliac

suiit

lcm stellam vidisscnt, gavisi sunt gaudio magno valde.

quod quintuplcx

quam

est stella,

isti

magi viderunt,

materialis, stclla spiritualis, slella intcUectualis stella supersubstantialis.

oricnti,

corde. sct

,

secundam

scilicct

Primam

pcrpetuae,

materiam praejacciilcm.

scilicet

,

spiritualem,

au-

scilicct stella

stella rationalis ct

materialem vidcrunt

quae est

Nisi cuim hacc stella, scilicet fidcs, in

ncquaquam ad visionem primae

,

Cum

Notandum,

fides

,

in

viderunt in

corum corde radias-

stellae venissent.

Habucrunt

cnim fidem de ejus humanitate, cumdixerunt: ubi cst qui natus est? ct

de cjus regali dignilate

cjus deitatc,

intellectualem

angclum sunl

,

cum dixerimt:

rex Judaeonun

cum dixerunt: venimus adorare eum. ,

quac moiiiti.

cst angelus

,

Tcrliam

vidcrunt in somno

.

;

et de scilicci

quando pcr

no redirenl ad Herodcm. Scd sccundum quan-

: ::

92 dam lam

De

Cap. XIV.

epiphania

dojiiini.

Giossani non angelus, sed ipse dominiis cos admoniiif.

rationalem

stilicct

.

Quinfam

sorio.

quae

,

fuit

bcata virgo

supcrsubstantialem, quac

scilicet

Christus

fuit

deriint in pracsepio, el de liac duplici dicifur: inlrantes

pucnim

veneriint

rum

cuni

dicifur sfclla.

Maria malro cjus

De sccunda

tu fundasfi.

lunam

Ecdcsiastic. XLllI:

est cocleslis liominis; gloria stellaniui, id cst

Barucli III:

autem dedcrunt lumen

sfellac

De quarfa: Ave maris

sunt efc.

ogo sum radix

gcnusDavid,

ct

visioncm primae

et stellas

species

quae

,

coeli,

De

virfutuni.

,

id

lertia

vocatac

quinta Apocal. ultim.

sfclla splcndida ct matulina.

sccundae sfellae inagi gavisi sunt,

ct

viiii-

in custodiis suis

Dc

stella.

,

donuim

Quaelibet autem ista-

clc.

prima Psalmus:

l)e

Qiiar-

viderunt in dever-

,

Propter

proptcr

vi-

sionem tcrtiac sfellac gavisi sunt gaudio, propter visionem quartae gaudio magno

stellae gavisi sunt

sunt gaudio niagno valdc dio

magno,

magno

,

Dco gaudct

qui dc

quia oo

niliii

est

proptcr \isionem quintae gavisi

,

vcl sicut dicit (ilossa:

,

majus

valdc

ct:

,

iterum invcnlis

Cuinque domuiiculam intrassent flevis

gcnibus

singuli

liaec

llic

subduntur,

ciijus cst ille

,

in

obsccuudant

sidera

tlms ct cui asfra

ct

rcges tre-

bcalum fiigmiuni, sed

ubi non Iiicenia Iiicct,

quo habitat non rex gcmmalus

cui crant pro mollibus toris

,

aurum,

o infanlia,

geniculant.

sedes Dci secunda post coeluni, coelestc palatiiim

dicif:

magnitudiuis ct supernae gloriae, ad cu-

ct scclafores sapiciitiae

incorporatus

niatrc invcnisscnt,

munera obtulerunt,

cus pannos et angeli exciibanf ct

pidant

quani de scmpcr possessis.

,

puerum cum

cl

cxclamans Augusfus

mjrrliam.

potest

quod homincs plus gaudent

gationem voluit ostcndere evangelisfa, et

cf addit

,

magno

quia dc

,

Vcl pcr horum verboium exaggre-

alius plus alius miiius gauderc.

dc. rebus pcrdifis

gaudct gau-

illc

qui est vcnim gaudium

,

,

o

stella,

sed Deus

dura pracscpia, pro

la-

quearibus aureis fuligineaculmis tecta, sed sideris obsequio dccorata.

Stupeo

,

cum video pannos

in praesepio

quid facitis niagi

,

et inlueor coclos,

auruni offertis

Ergo rex

?

ergonc Dcus est isle? Quid est iste.

curiae rcgalis frequcntia?

nus praesepium

iii

cum

,

aspicio

,

cariae

Xumquid aula

frequcnfia

libro

soc.undo do trinitatc:

facitis,

quod

Et ubi aula regia, ubi thronus. est

sfabulum

Joscpli cf INTaria?

pientes facti sunt, ul fierent sapicntcs. lariii.s

aestuo

quid facifis, lacfantem pucruin adoiatis in tugu-

rio vili, in vilibus paniiis,

iibi

,

nicndicum et super astra pracclarum. Itcm Bcrnardus

De hoc

paiil

ctiani

,

Isti

throinsi

sic dicit IIj-

virgo. sod parlus a Do — iioeseinus oniilllt

2)

Ed.

equorum

citciimdîlu

Recenl, Jegimt exspneiij, 1'riiic.

m 3)

laiilnni

Yerb.T

:

J08

De

XXII.

C.ip.

saucto FaMaiio

CAP.

De

XXI!.

Fabiauo.

(^fancto

Fabianns qnasi fa!)ricans bcatitudinom supeniam acquirens

sibi

triplici

jure

adoplionis

scilicet

,

.

id est

,

eam

,

emtionis cl debcl

lationis.

Fabianus

Romanus

civis

digendo populus convenissct

luit

jiapa

defuncto

pro

omnes mirarentur, ab

dem septem

sul)dyacoiios

Hic,

'collegerunt.

iis

papam

in

eligitur.

Hit,

iit

per omnes regiones scptem dvacouos misit

Damasus papa,

iit

ait

qui

tradidit,

omiiium

que peccata confiteretur

gesta martirum

Haymo, imperatori Philippo

Tandem

ct inter poeiiitcntes

volenti inter-

quous-

interesse pcr-

starel,

tredccimo jussu Dccii capitis

poiitificatus sui aiino

Passus est autem circa annum

marlirio coronatur.

obtruncalioiie

ait

et iis-

essc Paschac vigiliis et communicare misteriis reslitit nec,

misit.

alio

venit rei exitum

eos et ipse

Et cccc cohimba candida dcscendit super caput ejus

scire volcns.

qiiod cuui

cum

et

inter

,

domini GCLIII.

CAP. XXIII.

De

saiicto lêbaistiano.

Sebastiaiius dictus est a sequens et beatitudo est civitas

,

smnmac

civitalis

acquirens:

et

quod

ana,

ct

sursum

,

el astim

,

lioc est,

riani

raortc vitam.

,

dolore gaudium

,

quod

eam possidens

hoc quintuplici denario secundum Augustinum

regnum

,

quasi sequens beatitudincm

supcrnae gloriae,

et

pcrtate ,

esl

labore requiem

,

,

ct

pau

igiiominia glo-

Vcl dicitur Scbaslianus a basto.

Nani miles

Christus, cquus ccclesia, bastum sive sella Sebastianus, quo mcdi

ante Christus in ccclcsia militavit et de multis martiribus victoriam obtinuit.

lalus

,

Vcl Sebastiaiius interpretalur vallatus vel circumiens: val

quia sagittis

tamquam

hericius fuit circumdatus,

circumiens,

quia omncs martires circumibat el omncs conforlabat. 1.

Scbastianus vir christianissimus

,

Narboiiensis gcncrc

.

civis

De

Cap. XXIII. Dyoeletiano

Meiliolanensls erat

Maxiniiano Imperatoribus adeo carus

et

priuiae cohortis traderent et suo adspectui

ut principatuni ei

,

109

sancto Sebastlano.

chlamidem ad hoc tantum

Hic militarem

juberent seniper adstare.

ferebat, ut christianorum animas, quas in tormentis videbat dcficere,

Duni autem praeclarissimi

confortaret.

gemini fratres advcniunt,

perdulces

me

circumdat

filii,

Heu me miseram

lerabilis luctus.

inaudita miseria et into-

amitto

,

pereundi genus

et

nova miseria

,

,

est, in

mors

ut feriat; vita optatur, ut pereat; hic luctus

,

per media sequerer

violenta judicia concludercnt carcere, irnunperem

si

Novum hoc

raoritura.

meos ad mortem

filios

ultro tendeutes, quos si milii hostes auferreut

bella raptores,

Advenit

capite scissisque vestibus uberibusque osten-

soluto

et

sis ajebat: o

ad eos parentes

ipsorum animos a suo proposito revocarent.

iit

ergo mater

Marcus

viri ]\larcellianus et

Christi decoUari deberent,

pro, fide

quo carnifex rogatur,

Novus

invitatur, ut veniat.

qua natorum juventus sponte amittitur

iu

parentum miseranda cogitur seuectus

Haec dicente

vivat.

ut

,

matre pater senior manibus adducitur servorum et capitc adsperso

ad mortem ultro profi-

pulvere hujusraodi voccs dabat ad coelum: ciscentibus

filiis

valedicturus adveni

,

quae raeae sepulturae pa-

ut

raveram, filiorum sepulturis infelix expendara.

Yenite hic

ligitis ?

,

Yenite huc senes et

juvenes

mecum super

patres et prohibete,

mei

ne videam

,

flete

,

ne

filios

meos

,

ferrea pectora abjicitis

Inter

,

meos

,

quia parentes despicitis et vos

abdicatis

Haec dicentc patre adfilios

offercntes atque

horum

qui erunt

,

amicos respuitis

caruificibus spontaneos

infan-

Heu quam ,

uxores

exhibetis.

Tunc san-

hoc autem coeperunt virorura corda mollescere.

ctus Sebastianus,'qui ibi aderat, ernrapens in mediuni dixit: o tissimi milites Christi nolite per raisera

nere sempiternam.

Sed

et

di-

plorando oculi

quis vestras largas dividet possessiones ?

filios

baculus

,

mortem

plangite, accedite huc

Deficite

eorum proprios

quibus nos dimittitis,

ejulando clamantes:

tium domini

filios

gladio caedi.

veniuut conjuges adspectibus

sic

super juvenes sponte pereuntes.

patiaraini.

talia

raei

tilii

meorum viscerum lumen cur

senectutis et gerainura

for-

blandimenta coronam depo-

parentibus dixit: nolite tiraere, non se-

parabuntur a vobis, sed vadunt in coelum vobis parare sydereas mausiones.

Nara ab

exspectantes

initio

mundi haec de

decepit,

omnino certum reddidit

,

vita in se sperantes fefellit, se

praesumentcs

se

et

irrisit

ita

ut omnibiis probetur esse mentita.

haec admonet furem ut rapiat

,

iracundum ut saeviat

.

nullum Yita

mendacem

ut

De

Cap. XXIII.

110

Ipsa impcrat crimina

lailat.

,

sancto Sebastiano.

jubet facinora, snadct Injusta, liacc

autcm persecntio, quam hic patimnr, hodic excandcscit nescit, liodie exardescit et cras refrigescit ct sub

una hora excluditur.

sacviat

,

augmcutatur

Dolor antcm aetcrnns rcuovalur

ut exurat

,

,

inflannnatur ut puniat.

ergo martirii nostros jam suscitemus affcctus.

est,

viucit, victus est, ct

dum

occisns cst, ct

dnm

dnm

,

tenet

dnm

Igitur

tentus

,

dnm

torqnct, torquctnr,

insnltat, irrisus cst.

ut

.

amorc

In

enim djabolus

Ibi

se viucerc existimat, qui duui capit, captus est

dum

eva

et cras

snb una hora indncitur

,

jngulat,

beatus Seba

stianus haec cx ore proferret, subito pcr unara fere liorani a spleu-

nimio de coelo descendente iliuminatus cst et sub

dorc

eum dans

circumdatus. Juvcnis etiam apparnit juxta

semper mecum

tu

cens:

cnstodicbantnr

Zoe uxor

sum

Ghristi scrvns

et

si

scrmo

oris

cujus

dixisti,

martires rogabat,

ait;

qnam

cgo

si

,

qni apcruit os Zacha-

bcnc-

mnlicr exclamavit:

sibi postnlans indulgcri

ut liberi abircnt.

desertnros vicloriam,

san-

qnac locutus ,

es.

nbi omnia,

Vir autcm cjus hoc audicns procidit ad

scripta crant.

pcdcs sancti Scbastiani

domo

quae cx orc mco haec

,

benedicti qni omnibns,

ct

tni

iii

Vidi enim angelnm librum lencntem ante tc

crednnt.

qnac

Ad hauc vocem

') sni.

et di-

pedibus ejus provo-

Tunc Scbastianus

aperiat os cjus

mnlicr audivit et crcdidit, riae prophetae

Nicostrati,

vera snnt omnia

paccm

ei

bcatns Scbastianus hacc

qnae loqnclam amiserat,

,

veniam postulabat.

Inta uutibus

dictus

Cum antem

eris.

ct his similia praedicaret, cti

splen-

iilo

amictus et ab angelis septcm clarissimis

dore paliio candidissimo

ccpisscnt.

statimquc absolvens nuliatcuns sc

Qui dixerunt,

Tantam igitnr gratiam

ct vir-

lutem verbis sancti Scbastiani dominns contulcrat, quod non solnm Marcclliaiuim ct

Marcum

constaiitia roboravit, scd ctiam

in martirii

patrem eorum noniinc Tranqnillinum fidcm convertit, 18.

Tranquillinus aulcm morbo

zatus cst ct ipse

,

sanitatcm rcccpit.

sc addnccrct cuni

,

Policarpus

prcsbitcr

I)

ct

mox

gravissimo laborans

,

aliis

et

Cum

ad

——

nt bapti-

Romac,

rogavit Tranqnilliinnu

qni sibi sanitatcm dcdcrat.

Ht ctiam sanitatcm rcciperct,

abnegarcl

nmtrcm cum mnltis

Pracfcctns anlcni urbis

morbo gravissimo laborabat

venisseut

ct

qnos omncs Policarpus presbiter baptizavit.

,

ut

qni

ad

crgo ad enm

Scbaslianns et ipse cos rogaret,

dixit ci Scbastianns

,

ut prins jdola

confringcndi ca sibi poteslatcm tradcret et sic sanita-

Kd. IVinr.

I(>all:

t)

e o.

De

Cnp. XX[II. lein reciperel.

sui

Cul

hoc facercnt

quum

111

sancto Sebastiano.

Clironiatius praefectus diceret,

ct noii ipse

confringcrc formidant, scd et

Sebastianus

dixit

,

tiiuidi

:

quod

djabolus hac occasione cos laedcret,

si

quod Dcos suos confringe-

dicerent eos infideles esse ob hoc iaesos,

Sicque Policarpus et Sebaslianus accincti plus quam

rent.

confregerunt. Post hoc autem dixerunt Chromatio

:

CC jdola

cum nobis jdola

confringentibus sanitatem recipere dcbuisti ^) ncc recepisti

nondum

est, quia aut infidelitatem

Tunc

vasti.

,

quem

Cumque ad hoc

habebis.

venis egrcgius dixit

illc

tc

,

ut,

ambo

Dum

Cui Seba-

tain

lilius

praeclarum

,

ju-

,

sed

duo clibani acccndaii-

,

opere pater meus sanitatem non receperit,

destructo

si

dis-

ipsum integrum non

Tiburtius cjus

asscnliret,

uon patiar opus dcstrui,

:

ne paternae sanitati videar esse contrarius tur,

quo erat omnis

futura omnia praevidebat.

quamdiu hoc integrum habueris

:

in

,

pro quo pater suus plus quam ducenta pondera

auri expenderat et per

stianus

cerlum

,

abjecisti aut aliqua ydola reser-

thalamum

indicavit se habere

ciplina stellarum

servi

Deos suos

vivi concrementur.

Cui Sebastianus

igitur illa confringerentur

sic hat,

:

ut locutus cs.

angelus praefecto apparuit et sibi

,

a domino Jesu sanitatem redditam nuntiavit statimque sanus

eum

ctus cucurrit post buit ex eo,

burtius

ut ejus pedcs oscularetur.

ejus et

luille

CCCC

de cjus

fainilia

ct

ronam praecedunt,

=) ut quid vivimus?

dies lapidatus est.

Ti-

baptizati sunf.

infidclibus tenta ct diu cruciata cmisit spirilum.

audiisset Tranquillinus, prorupit et dixit:

elTe-

Qui eum prohi-

quod baptismum uondum receperat, sicque ipse

filius

Zoe autcm ab

cum

,

Quod

feminae nos ad co-

Ipse aulcm post paucos

3. Sanctus autcm Tiburtiiis super pru-

nas allatas ^) jnbetur aut incensum Diis nudis plantis incedere.

Qui

sibi

imponere aut super

istas

signum crucis faciens constantcr

super ipsas nudis ingrcssus est plantis dicens

:

videtur mihi

,

quod

super roseos flores iiicedam in nomine domini nostri Jesu Christi. Cui Fabianus praefectus dixit:

stum vos docuisse?

quis

ignorat

Cui Tiburtius: obmulesce

magicam artem Chriiiifelix

quia non es

,

dignus noraen taiu sanctum et tam mellifluum nominare. tus praefectus jussit eiun decollari. stipiti affiguntur,

1)

fuissent affixi

Verba iiec rpcexiisti desimt

Hd (juid voceui

cumque

,

posituin csf.

licet

Tunc

,

psallentes dicebant:

iu Ed. Priiic.

2) El hic

ut

quid

Rec. inale intrudunt ire verbuiu ante et Ed. Tr, inale iegat incensis loco iucensum. 3)

ira-

Marcellianus autem et Marcus ecce

loco;

jubetur

112

illi

quem ad

,

mco

seniper

Deorum injuriam hactenus Christum semper colui

se vocans dixit

habui

iraplevcrunt, ut quasi hericius viderctur

tuum

imperatori de tc inter pri-

meam

salutem :

jussil

eum

qui ita

qui in

,

eum

mc-

in

sagittis

et aestimantes illum

,

et

pro salutc tua

Romani imperii Deum

Tunc Djocletianus

a militibus sagittari,

ligari et

nos

sic

Tunc prae-

ego

Gui Scbastianus

pro statu

et

:

tu contra

et

latuisti.

semper adoravi.

dium campum

utinam tamdiu

,

Post hoc pracfectus Djocletiano

Sebastiano suggessit

Qui

etc.

per latcra transverberari et sic raartirium

fectus jussit eos lanccis

consummaverunt.

coelis cst,

sumus

cpulali

quamdiu corporis tcgimur indumento.

,

nios in palalio

unum

fratres in

deponite amentiani et vos ipsos liberate.

iiifeliccs

:

nunquam tam bene

:

esse permittas

sancto Sebastiano.

quam jiicundum habere

bomini et

qiiain

bus praefcctns Cni

De

Cap. XXIII.

mor-

abierunt, qui intra paucos dies llberatus, stans super graduni

palatii imperatores vcnienlcs de malis

Dixcrunt

durc redarguit.

quae christianis infercbant,

,

iraperatores:

islene

diu sagittis iuterfici jusscraraus?

quem

nie dorainus rcsuscitare dignatus est

guam

vos dc lualis

tor tamdiu

cum

,

quae Christi

convcniam vos

ut

,

Sebastianus,

est

ad hoc

Cui Sebastianus:

ct rcdar-

Tunc

faraulis irrogatis.

inipcra-

doncc spiritura cxhalaret, fecitquc

fustigari jussit,

corpus ejus in cloacam projici, ue a christianis pro raartire coleretur.

Sanctus autcm Sebastianus scquenli nocte sanctac Luciae apparuit

peliret, praecepit,

quod

et

et

juxta vestigia apostolorura illud se-

sibi revelavit et, ut

corpus ejus

factum

est.

Passus est autera subDyocle-

tiano et Maxiniiano iraperatoribus, qui coepcrunt circa annos domini

CLXXXVII. runi

4. Rcfert Gregorius

quod quaedam mulier

,

in

lionem ccclcsiac sancti Sebastiani ab nocte

,

qua sequcnti

viro suo se abstincrc

die ire debebat

non

iibi

,

,

aliis

invitata esset

illuc

raanc

profccla cst.

craiit rcliquiac sancli Scbastiani

dyabolus cam arripuit

,

in

ipsa

carnis voluptate stinuilata a

Facto autcra

potuit.

bescens vultura liomiiiuni quam Dci ut oratoriuni

in prinio libro dialogo-

Tuscia nupcr nupta cum ad dedica-

ct corara oinnibus

,

vcxare cocpit.

niagis eru-

Mox autem ingressa

esl,

Tuiic prcs-

biter illius ccclcsiac palliura altaris arripiens iiidc caiu opcruit, scd

dyabolus

statiin

ipsuiu prcsbitcrum

amici sui ad incantatorcs, rent.

cst

VI

Scd

Duxcrunt aulem

scxccnti ct

LXVI

Quidain autein vir.

in

eaiii

dyabolura elTuga-

niox, duiu incantarctur, judicio Dci lcgio daeiuonuin

inillia

cocpcrunt.

invasit.

ut suis incantationibus

,

id

eain ingrcssi ipsain acrius vexarc

noniine Furtunatus sanctitatc con-

;

De

Cap. XXIV. spicuus

siiis

peê percussa

tanta

haec pestis

Agnete

—

precibus caui saiiavit.

Lougobardornm

gestis

saiicta

est, ut vix

maxime Romae

3. Lcgitui' quoquc

tcmpore Gumberti regis

qnoil

,

113

\irglne.

Italia

unus alterum sufficeret sepelire, el

Papiae grassabatur. Tunc

.ac

iti

totii

visibiliter

bonus angelus multis apparuit malo angclo sequcnte ct venabulum fereuti praecipicns, ut percuteret ac

domum

aliquam

dam

caedem

divinitus revelatum est,

qnod nequaquam haec

quo facto statim cessavit Scbastiani

sancti

illa

qui

,

Et

quassatio.

Ambrosius

suut delatae.

Tunc

cui-

pestis cessarct,

Quod quidem

douec sancto Sebastiano altare Papiae construeretur. constructum cst iu ecclcsia sancti Pctri

autem

faceret. Quotiens

percutiebat, tot inde mortui cffcrebantur.

dicitur

ad vincula

a Ronia reliquiae

illuc

in praefatione sic ait:

beati martiris Sebastiaui pro confessione nominis tui, dominc vene-

sanguis effusus

rabilis,

in infirmitate

ficis

firmis

siniul et tua mirabilia

virluteni

,

nianifcstat,

el vestris studiis

quod per-

das profectum

in-

et

a prece praestas auxilium.

')

CAP. XXIV.

De Agnes

sancta Ag^nete Tirgîne. agna,

dicta est

quia mitis et humilis

taniquam agiia

.

Vel a Graeco quodam agnos, quod est pius, quia pia

fuit.

Vel Agnes ab agnoscendo,

sericors exstitit.

Veritas autem secundum Augustinum opponitur vanitati ct

agnovit. falsitati

et nii-

quia viam veritatis

quam

quia tria a se removit per virtutem,

et dubietati,

habuit.

1.

Agnes virgo prudentissima

,

ut testatur Ambrosius, qui ejus

passionein scripsit, XIII. anno aetatis suae niortem perdidit ct vitani iuvenit. inentis

Infantia

quidem computabatur

sed pukhrior

adamatur.

Quae dum a

fide.

sed erat senectus

Cui

geramas

ille

et

1) Eit.

Rec. leguiit lono vfiljoiuiu

profirit,

—

aiicti

181

Petii.

Secuiiclo prupter uih-

iiiiiriiii.

officium praelationis super universaiu ecclesiain ba-

eiiiui

ideo, sicut Petrus fuit princeps el praelatus totius ecclesiac,

biiit ct

in tribus partibus niundi,

quae diffusa est

Europa,

pter bcneficiuin

absolvendi gitationis

lociitionis et operationis:

quod

,

esse triplex beneficium aliud

Primum

clesia consequitur.

cundum poenae

quod

,

quod

vel

nos peccavimus.

in

in

scilicot co-

Deum

quod

,

in

Vel istud benelicium potest

virtute

davium peccator

est absolutiouis

in ec-

a reatu ostensio,

purgatoriae in tcmporalem conimutatio

')

Africa et

Tertio pro-

potestatem accepit ligandi atqiie

qui

,

Asia,

festuui ejus.

liborat nos a tribus generibus peccatoruin,

,

,

proximum

quia ipse

,

scilicet

anno celebrat

ita ecclesia ter in

se-

tertium

,

poenae temporalis secundum partem relaxatio. Et propterhoc triplex sanctus Petrus est triprKitcr bonorandus.

beneliciiuu

pter debitum

verbo, cxemplo et temporali subsidio

obligamur, ut ipsum

plum,

Denm

tripliciter

negaverit

si

,

tamen eum

Secunda causa

vere aspergcntes

agentes pocnitcnliam

egit;

tunc

daemonibus fatigatos

obtulerunt

illi

cti

omnes protinus

Tunc

Petri.

,

se

quod contra eum Sjmoiii

oinnes

vexatos languoribus ct

,

immensum lumen

suiit

sanati, eurrentes el osculantes vestigia san-

septem dies plus quam dccem millia homi-

fecerit consecrari et

enim

basilicam collocari

istud conlrarium fieri

,

sit

populum pervertit

1) Receiil.

,

ab

ut

est his

Theophilus princeps

omnibus

quae

,

viderclur

supcrius

civitatis

et

susceplus

,

dicta

etaudiretm. Poluit

sunt.

et toto

sed recedente Petro Sjnion magus

contra Petrum graviter incitavit,

sempi lernalis

illiiis

ibidem Petro exccl-

quod Petrus per operationem Pauli a Theophilo

populo niagnitice

cl

apparuit

ibi

intra

ita ut

sam cathcdram

iti-

civifatc illa ei obvia-

domuin suam

Xec

opere

,

quae quidcra de

induentes et caput pul-

num baptismasusceperunt, in

ore

,

quos cum Pctrus antc sc poni jussisset

,

super eos nomen doiuini invocasset ct

sicut Petrus

,

Petrus vcro eorum pocnitentiam vidcns gra-

conscnsissent.

Deo

lias

,

tertio

si

omncs de ciiiciis

,

scilicel

enim Pctriis verbum Dci praedi-

caus Antiochiam appropinquaret, verunt nudis pedibus pcrgentcs

,

Quinto propter exem-

etiam

sicut ipse vclit corde

Cum

ntis

sive orationis suiTragio, ideo

institutionis est haec,

nerario Clementis est sumta.

mago

,

honoremus.

ut nullus peccator desperet,

confiteri.

Quarto pro-

quia eiiim ipse tripliciter pavit et pascit

,

legunl.

postmodo

De

Cap. XLIV,

182

catliedra sancti Petri.

Hoc au-

vero poenitentiam agens iterum honorabiliter eiun recepit.

tem festum de incathedratione sancti Petri consuevit appellari tum epulanim bcati Petri Jiujus fesli

et

consuetudo enim

,

gister Johannes Beleth )

errantibus, quas

ipsi

,

dicuntur animae

sunt,

annis

mense Februario certo

in

parentum suorum

cas de nocle

et

autem ab animabus circum tumulos

umbras vocabant, vaslari putabant. Solebant

antiqui dicere (ut idem ait)

quod, quando

,

manes,

in inferis

,

ma-

antiqultus gentilium (ut ait

fuit

singulis

die epulas olTerre super tumulos

daemones consumcbant

fes-

hinc tertia ratio suniitur institutionis

emm

humanis corporibus

in

spiritus vero vocabant,

quando ad coelos adscendebant, umbras, quando receus erat sepultura sive quando circa tumulos errabant.

Hacc auteni consueludo

de epulis vix a christianis poluit exstirpari, quod sancti patres attendcnles et penitus hoc exstirpare volentes festum de incathedralione beati Petri

Antiochiae

unde ab

tum dc

,

quae

,

illo

fuit

Romae

,

eodem

scilicct

tum de

quae

illa,

quo

die,

fuil

talia liebant,

ab aliquibus festum epularum beati Petri

epulis adiiui

iliis

vocalur.

illa

statuerunt;

,

Quarto inslituta

reverentiam coronac derica-

est propter

Hs; notandum enim, quod juxta aliquorum traditionem corona deri-

corum

hic primo sumsit initium.

dicaret,

in

abraserunt, quod quidem

quod pro

(^hristo

scilicet capitis

Abrasio aulcm

postmodum

Pelrus Antiochiae prae-

conlumcliam fuerat irro-

in

ipsam coronam clericorum

abrasio

,

signilicat

in supcriori parle capitis

mundani

el noii

lit

Iriplici ralione,

tria

ad ornalum sunt

mabilem

vitam.

,

Hoc

signiiical

tuin habituin exterius.

llcuin

niliil

Rccent.

,

legiiiit.

dcrorniatio,

,

ct

quia caiion

for-

qiiod clcrici debcnt habere id

sigiiilicat,

est

non cxquisi-

quod

inter se el

sed immcdiate Uco debcnl uniri cl

domiiii gloriam speculari.

elevaln

.

non formabilcm

Denudatio aulom

debet essc mediuni

') revelata facie

1)

ct

sciliccl niundi-

iMunditiae conservalio,

ergo tonsura muiidam

ciiim significal

munditiam mentis inlerius

quarum duas

detonsio capillo-

sequunlur,

deformatio ct denudalio.

guia ex capillis sordes in capile aggregaiitur pilli

:

forniabilcm vitam, ad capillorum enini

detonsionem sive capilis abrasioneiu liae conservalio,

tria attenduntur,

capillorum detruncatio et formae circulalio.

assignat Dônisius in (ioelesti llierarcliia diccns

rum

honorera,

toti clero traditur in

apostolorum principi

Circa autem

gatum.

Xam dum

contumcliam nominis christiani suuunitatem ejus capitis

Gapillorum detruncalio

XLV.

Cap. ut cx

lil,

hoc dctur

De

sancto Mathia apostolo.

quod

iutelligi,

clerici otuues cogitatioues

super-

a lueute sua debeut absciudere et ad verbum Dei seuiper audi-

fluas

tum paratuni

quam ad

cxpeditum habere

et

omuia teuiporalia praeter-

ct sic

necessitatem a se penitus removere.

tigura multipiiti

Fit

,

nou debent hahere sordes

iu

Iiabet

vita

circularis uoii Iiabet

quod miuistri Dei

qui uec habct principium ucquc fiuem.

niam haec figura uuUuui augulum

Secundo quo-

quod

et siguificat,

quouiam ubi angulus

,

Et debeut habere veritateiu

sordes (ut dicit Bernardus).

qiioniam veritas augulos non

na,

autem

Primo quouiam haec figura

ratioue.

fiuem neque priucipium, per quod datur iuleiligi suiit clerici,

rici

183

,

cleibi

iu doctii-

(sicut dicit Hicionymus).

aiuat

Tertio quoniam haec figura cst oinuiuiu figuraruui puhherrima, uiide in

hanc Deus coelestes creaturas

simpIiL-issima

,

nulla cnim figura

siguilicatur,

quod

ih meiitc et exteiius

(ut dicit Augustinus) cx uiia

sola circularis figura est,

linea consistit, clauditur.

interius

Quarto quoniam haec figura est oiuniuiu figura

in conversalione.

rum

Per quod

fecit.

debent habere pulchritudiuem

clerici

Per quod significatur, quod

quae una tantuiu linea habere dcbeiit

clerici

siuipli

citatem columbarum juxta illud: et siinplices sicut columbac.

m.

CAP.

De

isancto Iflatliia apoistolo.

Mathias hebraice,

dicitur

donatus doiuino

domini vei humilis sive parvulus.

Nam

donatus a domino

ipsum de muudo elegit

LXXII

natio

doiniui

fuit

,

Parvus

promeruit.

latine

et

inter

,

qua quis

procedit ex cousideratioue sui

,

Vel dicitur a manu

lude Mathias tain,

tertia devotionis

,

quod

tertiaiu

,

esl

bonum positum pro malo,

quac per ectlesias Mathias apostolus

aftti-

secunda consideralionis, quae ,

quae procedit cx

Priinam habuit*beatus Mathias martiriuiu pa-

tiendo, secunda se ipsura despiciendo inirando.

Ambrosius), priiua est

dicit

dicitur huiuiliatus,

cognitione creatoris.

Do-

apostolos nouiinari

inter

quia veram semper humilitatem servavit.

Est autem triplex huniilifas (sicut ctionis

quando

discipulos desigiiavit.

quaudo sorle electus fuit,

vel doiialio fuit,

legitur, iu

Bedam

,

bonum

scilicet

majestatein Dei ad,

et Ihesis positio.

pro Juda.

Ejus vi-

scripsisse crcditur.

locuin Jiidae substitutus est,

sed prinio

Cap. XLV.

184 ortum in

et

De

sancto Matliia apostolo.

originem ipsins Jiidae breviter videamus.

quadam hystoria

licet

salcm nomine Ruben

apocrjplia qui

,

quod

,

fuit

nomine dictus

alio

Legitur

quidam

eniifl

vir in Jeru-

Sjmon de

est

tribu

Dan, vel secundum Hieronymum de tribu Ysaschar, qui habuit uxorcni

quae Cjborea nuncupata

,

niutuo debitum

cxsolvissent

quod perterrita cum gemitibus

quod

videbatur milii,

raperis. Cui illa

me

si

:

que dubio non spiritus phitonicus

exstitit

cum

abhorrerent occidere

enulrire,

filium

ipsum

in fiscella

nec

,

nefariam rem,

ccu puto

pliitonico

,

sed revelatio certa

,

pcperisset,

cumquc

positum mari exponunt, quem niarini

ad insulam propulcrunt

rcns liberis

ad

quae Scarioth

,

,

regina autem

ait:

o

tur sccrcto nutriri fecit et sc gravidam simulavit

peperisse mentitur gatur.

ct

solatiis tautae

si

Puerum

tandem sc

,

igi-

filium

Ipsum

igitur

sccundum magnificentiam

non post multum vcro tcmporis rcgina de

fccit,

suo temporc filium parturivit.

et

ca-

per totum regnum fauia haec cclebris divul-

genti gaudio plebs laetatur.

rege concepit

loci

pro suscepta sobole vehcmentcr cxsultat et in-

Princcps

regiam educari

illius

ne regni mei privarer successore.

,

flu-

illa igilur

ipsam aperiri praeccpit inveniens-

,

puerum elegantis formae suspirans

sublevarer sobolis

Ab

dicitur.

maris causa spatiandi processit el fiscellam a

littus

marinis fluctibus jactaii videns ibi

fuit.

parcntes pluri-

dcstructorem sui generis

vellcnt

insula Judas Scariotes appellatus est

que

qui totius gentis

,

Cui Ruben:

timuerunt, et quid de eo facerent, cogitare coeperunt,

filium

sibi

vidit,

concepisse sensero et tilium pcperero, abs-

Procedente igitur tcmpore

ctus

parerem

ncc relatu dlgnam profaris et spirilu,

inquil,

cum

igitur nocte

viro suo retulit dicens:

et suspiriis

filium flagitiosum

causa perditionis exsistcret.

nostrae

mum

Quadam

cst.

Cjborea obdormiens sonuiium

,

Cum autcm

pucri

aliquantulum jam crevisscnt, ad inviccm sacpius colludcbant ctpue-

rum rcgium Judas

crcbris molcstiis ct injuriis molestabat ct ad fle-

tum saepius provocab.at, rcgina autcm hoc molcstc fcrens

a molcstia pucri

verus reginae

teiiter occidit.

(ct

filius,

Tandcin

res panditur

sed invcmus aperilur.

vehcmenter erubuit

rit,

in

dcsistcbat.

ct

fratrem

Ob hoc capitalcm

ct

Quod Judas

suum pulalivum

et

Judam

Scd nec

ad sc non pertincre sciens ipsum crcbrius verbcravit.

filiuni

scntciitiain tiinciis cuni

sic

Judas non ut

compe-

regis latributariis

Jcrusalem aufugit seque curiae Pjlati, tunc praesidis, mancipavit

quoniam res similes

ribus

invenit

sibi

suiit

habiles)

Pylatus

Judam

suis

mo-

congrucre ct ideo cocpit ipsum valde caruin habcre.

De

XLV.

Cap.

186

sancto Mathia apostolo.

Cniversae igitur curiae Pjlati Judas praeftcitur et ad ejus iiutum

omnia disponuntur.

Quadam

qaoddam pomoerium

aspiciens

captus est,

igitur die Pjlatus de palatio suo

pomornm

illorum

,

rium Rubeu, patris Judae, sed nec Judas patrem neque Rubcn

um

patabat et Judas

aut quae patria sua fuerit

quis pater

,

captus snm desiderio, quod,

Interea

fortiter igitur

Ruben

spiritum exha-

his frustratus fuero,

si

Concitus igitur Judas in pomoerium veuit et

ambo conteudunt

velocius

insiliit et

Judam mala sua carpcntem jurgia superaddunt,

et

qua cervix

iu ea parte,

Poma

pariter et occidit.

Jam

enarravit.

die

quid acciderit,

,

uocte supervenicnte Ruben mor-

et

invenitur et subitanea morte

tuns

post jurgia

lapide percussit,

collo councctitur,

igitur sustulit et Pjlato

inclinante

mala

invenit:

Taudem Judas

surguut ad verbera et mutuis se injuriis afTeccruut.

Ruben

pcnitus

,

Pjlatus itaque accersito Juda ait: tanto illorum fructuum

ignorabat.

carpit.

fili-

quia et Ruben ipsum his mariuis fluctibus periisse

agnoscebat,

labo.

iii

desiderio

Erat autem illud pomoe-

paene deficere videretur.

ut

tanto

praeveutus esse putatur

,

tunc

Pylatus omnes facultates Rubcn Judae tradidit et (lyboream uxorem

Ruben conjugem Judae

Quadam

dedit.

graviter suspiraret et Judas vir ejus,

terrogaret,

rum

nicum

dolorcm,

qui

diligenter in-

marinis

morte praeveutum inveni, sed

me moestissimam

fluctibus

et dolori

immersi

et

virum

misere Pylatus addi-

nuptui tradidit et invilissimam

Cumque

coujugcm copulavit.

tibi in

dum Cyborea

igitur

heu infelicissima sum omniura femina-

respondit:

quia infantulum

,

meum dit

illa

die

quid haberet,

omuia de infantulo euar-

illa

rasset et Judas illa, quae sibi acciderant, retulisset, iuveutum cst,

quod Judas raatrem suam

Jesnm Christum usque

in

tanda

sit,

quam

uxorem duxerit

et

assereuda.

adiit et

patrem suum octi-

lectoris arbitrio relinquatur,

Dominus autem suum

suum

dilectus, ut

eum

dabantur,

faceret

furabatur.

quod unguentum ,

,

quae utrum

reci-

relinquenda

eura fecit discipulum et de

suum procuratorem

,

quem postmodum per-

Portabat euim loculos et ea,

quae Christo

Uolens vero tempore dominicae passiouis,

quod trecentos denarios valebat

ut illos etiam denarios

denariis vendidit,

,

licet sit potius

elegit apostolura, qui adeo sibi farailiaris exstitit el

suum proditorem.

ditum

suorum delictorum veniam imploravit. Huc-

praedicta hystoria apocrypha legitur

discipnlo in

tulit

in

Poenitentia igitur ductus suadente Cjborea douiiuum nostrum

derit.

furaretur

,

,

abiit et

non fuerat vendominara

XXX

quorum unusquisque valebat decem denarios usu-

;

186

XLV.

Cap.

ales

sancto Matliia apostolo.

trkentorum clenariorum recompensavit

unguenti

clamuuin

el

De

vel (ut ciuidam ajuut) oninium,

mam

partem furabatur

amiserat, scilicet pro

XXX

ductus retulit

poenitentia

dabanlur,

c]uae pro lihristo

pro decima parte,

et ideo

dominum

denariis,

et abiens

quam

in

delatum est

ut

os

iuquinaretur

quod

,

tam

Christi contigerat.

Dignum cnim

nera conceperant

rupta caderent et guttur

,

erat

lu hoc au-

gloriosum

ut viscera,

,

separarctur et

in

scilicet

a quo vox proditoris

,

aere

daeraoiiibus

cura

hominum

iii

coenaculo simul

quod nunicrus XII apostolorum erat

,

re-

Cum

sociaretur.

ascensionem et penthecosten aposloli

videns Petrus

essent,

os

quae proditio-

coelo ct homiiies in tcrra ofTcnderat, ab augelorura et

igitur inter

suspen-

In aere etiara interiit, ut qui angelos in

exierat, laquco artaretur.

gione

et

ne per os effunderctur, uon euim dignunl erat,

ori,

viliter

tara

tameu

vcndidit, cjuos

laquco se suspeudit

sus crepuit medius et dilTusa sunt omnia viscera ejus. tera

deci-

unguento

imrai-

nutus, quos tainen dominus in hoc numero elcgerat, ut lidem trinitatis

fratrcs

viri

;

surrexit in medio

praedicarcnt,

quattuor nuindi parlibus

in

fratrum diccns

oportct ut aliqucm loco Judae subsli-

,

tuamus, qui testctur nobiscum rcsurrcctioneiu Christi, quia doininus dixit nobis

Samaria quae

vidit,

mihi tcstcs in Jcrusalcm et in orani Judaea ct in

crilis

:

et

usquc ad ultimum terrae

:

quia tcstis nonnisi dc

ct

debct tcstimoniura fcrre, ciigeudus est unus cx his

qui uobiscum semper fucruut,

domini rairacula viderunt

ct

his,

viris,

ct cjus

doctrinara audicrunt. Et statucrunt duos dc septuaginta duobus discipulis

,

scilicct

Joscph

qui cognouiiuatus cst justus pro saiictilate

,

sua, qui fuit frater Jacobi Alphci, et Mathiara, de cujus laude sub-

quia

ticetur,

quein elegeris ex et apostolatus,

sors super

qucm Judas

Mathiam

ct

,

apostolum est clcctus.

,

,

osteiidc.

ainisit,

ct datis illis sortibus

annuiucratus est cum XI apostolis. ut ait IIicron,>inus,

non

cecidil

Et no-

cst sortibus

quia privilcgia paucorum couimunein Icgem non faciunt.

Rursus ctiam, sicut obscrvarc.

in

qui nosti corda oraniuin

duobiis uiiuin accipcre locum ininisterii hujus

quod cxcmplo hoc,

tandum, utcnduiu

douiinc

tu

his

quod

pro laudc,

sufficit ci

Kt orantes dixerunt:

dicit

Beda, doncc veniret veritas, iiguram

Vcra cnim hostia

in

passionc

fuit

iramolata,

licuit

sed in

Penthecoste consuramata et idco

in

sunt,

qua sumraus sacerdos sortc quac-

ne a legc discrcparent

rebatur.

Post

Pcnthecostcn

,

in

clectionc Mathiae sortibus usi

vero jam

veritalc

dâooucs non sortc scd discipulorum clectionc

propalala scptciu

ct aposloloriim

ora-

Cap. XLV. tioiie et luaiiiium

De

187

saacto Mathia apostolo.

CujusmotU autem

sunl.

ordinati

iiupositiotic

mus cuim illae

tcm

quod hae sojtes

Beda volunt,

et

quarum

,

qui fuit Pauli discipulus

,

tales fuerunt,

veteri lege creherrimus usus erat.

iii

quod

asscrens sihi videri,

liae

Hieronj-

sortes fuerint, duae sanctoruni patruni exstant sentcntiae,

quales

Djonisius au-

iireligiosum cxistimat hoc arhitrari,

,

sors nihil aliud fuerit nisi quidam

illa

splendor et radius divinitus super Mathiam emissus, per quem ipse Ait enim sic in libro Coe-

ostendehatur iu apostolum assumendus. Hierarchiac

lestis

vinitus cecidit

:

alii

,

autcm

tror, meain

de divina autem sorte

quae super Mathiam

thearlicum

')

quoddam donum demonstrans

theartico choro a divina electione susccplum.

apostolus

thias

insistens

Judacam

in

multa miracula

et

di-

Videntur eniui mihi

intcntioncm dicain.

et ipse

eloquia sortem nominarc illi

,

quidaiu alia dixerunt iion religiosc, sicut arhi-

vero codicihus legitur,

facicns

in

Hic

igitur iMa-

ct pracdicationi

sortcm acccpit

pace quievit.

quod patibuluni crucis

pertulit et tali inar-

Hujus corpus Roiuae

tjrio coroiiatus coelos adsccndit.

ihidciu

In nonnullis

in ecclcsia

Sanctac Mariac Majoris sub lapide porphirctico scpultum esse lur ctibidcmcaput ejus populo dcmonstratur.

dici-

In quadaiu vcro lcgenda,

quae Treveris iavcnitur, sic iiitercaetcralegitur, Mathiasdctribu Juda Betlehem

et civitatc

tus

omncm

illustri

in brevi legis et

prosapia oriundus

prophctarum

civiamque abhorrens pueriles annos

qui litteris tradi-

fuit,

scicntiaiu apprchcndit las-

morum

luaturitate viiicehat.

lu-

forinabatur quoque ejus auimus ad virtutem, ut csscl ad intclligcn-

tiam habilis

ad miscricordiaiu

,

facilis

,

in

prospcris nou clatus

Satagebal,

adversis constans et intrcpidus.

ut,

,

iii

quod jussu pracce-

perat, opere complcrct ct oris doctriuam luanuuni opcratione mou-

Hic

straret.

cum per Judaeam praedicarcl

,

caccos illumiuabat,

lc-

prosos muudabat, dacmones expellebat, claudis gressum, surdis audituin

opus

mortuis vitam restttuebat.

,

relur,

iu mullis

ine

multa diccrc,

sed gloriae.

Et

ille

:

respondit:

digrediar.

quoniam christianum esse non

Cui pontifex:

absit

,

Qui cuiu coram pontifice accusa

de objectis, quae crimina

si

ut a veritate

Igitur Mathias

libi

,

dantur induciae,

quam semel

iuvcni

1)

Recent.

providus

legiiiil Iii

,

in

sermocinatione cxpeditus.

erarcliicuia

quoddRm

doiuini

noii

vis pocnitere ?

,

corde mundus,

aniino prudens, in solvendis qiiaestionibus sacrae scripturae in cousilio

,

est criininis.

per apostasiam

,

in lege crat doctissimus

dicitis

aciitiis.

Qui cum verbuiii

—

hierar cli

ic o.

De

Cap. XLYI.

188

Dei per Jiid;ieam praetlicaret

inultos signis et prodigiis converto-

,

Uude Judaei invidentes

bat.

ergo

falsi testes

miseriint,

dum

Qui

sancto Gregorio.

quos lapides

tcstimonium

in

dam vero

Romam

et

dum

,

quae visu cunctos privabat

,

sibi

,

suasit, ut

Mathiam

ipse in medio

occiderent,

eorum

,

Matliias in

et

,

cum

illa

similitudinem

infantis

Tertia autem die se

illu-

apparens et

cum

cum quaeren-

manifestans dixit:

iis

,

Ubi dacmoncs

scd appropinquare non po-

vinciila

dulciter confortaus ostium ape-

solveus et

dum autem

Qui cgressus verbum domini praedicavit,

obstinati persisterent

num

iis

dominus autem cum multo lumine ad cum veniens ipsum dc

terra levavit et

vit,

potione plus

queui mauibus post tergum ligalis et fune collo imposito

apparentes deutibus in eum freinebaut

ruit.

toxica-

in Christi

eorum cultum evacuaret,

qiii

crudeliter afflixerunt et sic in carcere recluserunt.

terant,

Macedouiam

quam

consisteret, tribus tameii diebus

minimc invcnerunt.

ego suin

in

Gujus In qua-

mamim imponens omncs

siugulis

iiie

Djabolus autem

ininavit.

tcs

,

extensis in

subditur ibidem.

dederuut

iiomiue bibit et uullaui laesionem incurrit,

quam CCL excaecassent

sepeliri,

fecit

ct

quandam potionem

advenisset et fidem Christi praedicaret,

tam

ipsum lapides

inde Trevirim est translatum.

et

legeuda legitur, quod

alia

in

secum

illis

coelum manibus spiritum Deo reddidit corpus de Judaca

primo

,

more romauo percutitur

lapidaretur, securi

Duo

ipsuni in concilio slatueruut.

qui ipsuiu accusaveraut

,

,

quod

dixit iis: denuncio vobis,

uioxque tcrra se aperuit et cuuctos

dcscendetis,

quidain

vivi in inferillos

degluli

reliqui vero ad domiuiim sunt couversi.

CAP. Xl\I.

De

isaiicto

Oregôrio.

Gregorius dicitur a grex ct gore dicerc

gorius

,

quasi

quod

Vei

quia ipsc vigilavit sibi vationein,

praedicarc

est

t>ivc

Vcl dicitur (irc-

cgrcgorius ab cgregius ct gorc quasi cgregius prae-

dicator et doctor.

,

Grcgorius

Dco

in

lingua nostra vigilans sonat,

et grcgi.

Sibi per niunditiae conser-

Deo pcr intcrnara contemplationem

pracdicationcm; in

,

unde Gregorius quasi grcgis pracdicator.

et

libro de ordine:

haec is

tria

videt

,

grcgi per assiduam

mcrcntur Dci visionem.

Dcum

,

qiii

bene

vivit,

Aiigustiuus

beuc studet

ct

De

Cap. XLVI.

vitam scripsit Paultis Longobardonini hystoriogra-

heiic orat.

Ejiis

phiis,

Johanncs dyaconiis

qiiarn

198

sancto Gregorio.

diligentiiis

postmodHm compilavit.

1. Gregorius senatoria stirpe progenitus, cujus pater Gordianus t't

snmmum

matcr Siivia dicebatur, CHin

SHJ

adolescentia

abundarct

cogitavit

,

cura succrescerc,

tur

et

Tandcm

mente.

scptimum

construxit,

dreae apostoli

radiantibus

ad tantam perfectionem initio

sex monasteria

,

in

Siciiia

honore sancti An-

in

quo

rclictis sericis

monastico habitu tegebatur.

brevi devenit,

in

jam

posset

vili

eum ex sae-

sed in eo retinere-

,

moenia urbis sub

proprio domatc fabricavit

in

anro gemmisque

sionis

patre orbatus

intra

ct ut tu-

sub praetoris urbani habitu

si

non tantum spccie

ita ut

quae

Ubi

ut in ipso suae conver-

pcrfeclorHm numcro computari.

in

quidem perfectio ex verbis suis,

Cujus

prologo super dialogum

in

ponit, aliqualiter pprpendi potest, ubi sic dicit: iiifelix aniiuus

occupationis suae

monasterio

fuit,

pulsatus

quomodo

ei

vulnere

meminit,

qualis

mcus

aliquando in

labentia cuncta subtererant, quantum re-

bus omnibus, quae volvuiitur, eniinebat cogitare consucverat,

ipsa

religionem

et in

specie tenus deserviret, coeperunt multra contra

cUii

in

copia piurimHia

tamen haec omnia deserere

Christo famulaturum putaret,

mundo

divitiarum

Sed dum longius conversionem protraheret

se transferre. lius se

philosophiae apicem

ac reruin et

attigisset

quod ctiam

quod nulla,

,

nisi coelestia

corpore ipsa jam carnis

retcntiis

claustra contemplatione transibat, quod mortcni qHoque, quae paenc cunctis sui

poena

amabat.

iirmato

ingrcssum vitae

est, videlicet ut

Tania denique

stomacho

subsistere

districlioiic

vix

quam Graeci sjncopim vocant,

et

valerct

el

in

angelus domini

monastcrio suo, in specie

ut in-

vitalium,

patiens crebris augustiis per hora-

3.

ubi abbas praeerat,

Quadam

vice

scriptitaret,

naufragi sibi afTuit sibiquc misereri

lacrj^-

Cui cum Gregorius scx argenteos dari fccis-

mabiliter postulavit. set et abiissct,

laboris

afflixit,

incisionem

rum momenta ad exitum propinquaret.

dum quodam

praemium

corpus suuiu

eadem

die iterum rediit

pauca vero accepissc perhibuit.

seque multa perdidisse,

,

Qui cum ab co totidem argenleos

recepisset, iterum vice tertia reversus misereri sibi importunis cla-

sed Gregorius cum a procuratore sui monas-

postulabat,

nioribus tcrii

didicisset,

nihil

dandum praeter scutcllam argenteain,

mater sua cum legurainibus mittere solebat, sissc,

illam statim

abscessit.

dari praecepit,

quam

Hic autera angelus domini fuit,

in

quam

monasterio reman-

libenter accipiens laetus sicut se

ipsum postmo-

{Inin

De

Cap. XLVI.

190

—

rcvelavit.

3. Qncidain

rnm urbis Romae transicns rimos

vultu vcnustos

,

terrogat itcrum

,

nicis crroribns

tenebrarum

Cni

illins.

anglici quasi angelici

cum

provinciales

,

illi

Tunc Gregorins

Intcrrogat igitur,

illa

quia ailelnja in partibus

sumnuim pontificcm accedcns

Interroga-

Ait lucrcator:

bciie,

inqnit, Deiri

instantia

cnin innlta

ut ad iilos convertendos initterctur.

ripuissct,

Romani de

iiiter-

benc

Grcgorius:

et

dccantari opus.

illis

obtinnit,

ct

Qui inox ad prccibus vix

Cumquc jam

iter ar-

cjns absentia plnrimum perturbati papain ade-

unt et

cum

xisti,

Gregorinui dcinisisti,

taiiter alloqnuiitur:

continuo iiuntios

Pctruin ofFendisti

,

Romam

destru-

sicque papa pertcrritus ad cuni rcvo-

Cnm{[uc (ircgorins jam

destinavit.

triuin dicruin percgisset et iu

qnodam

tcris qnicsccntibns Icctitaret, locnsta et

vocainquit,

,

Rursns dc nomiiie rcgis

quod Acile diceretur,

Aelle

ingc-

csset

provincia.

Et Grcgorius:

Dciri vocantur.

In-

scd paga-

Bcne

qnia ct angdicos vullns iiabent.

,

qnod nomen liaberet

Ait mcrcator,

gendo quiescere

,

acriter

{piod

Anglici vocautur.

ille:

quia de ira snnt erucndi.

,

non

:

{|nod splcndidas facies princcps

in(|Hit,

rogat.

canduin

Qui

patria attulissct.

ilios

Cni mercator

tencntur.

iniplicati

nunc possidet.

bulnm gcntis

,

perspicuos esse vcnales.

iiitore

de {}na

,

diristiani sunt.

si

licn proii d(tlor,

vocantur

bcatus Grcgorius pcr fo-

dc Britannia, cujns incolae simili candore fnlgcnt.

respondit:

vit igitur

elie

{crnit {jnos{iam pncros forma pnlchcr-

capiliorum

,

Intcrrogat igitur mcrcatorcm

iniscens:

sancto Gregorio.

loco devertens

snpcrvenicns cuin coegit a ie-

ex considcrationc sui nominis docuit eum

deni ioco starc deberc

,

quod

iilc

iter

qnacdam cae-

in

co-

spiritu proplietico disccns statim

comitcs adhortatnr, ut vclocius dcbcant proficisci, scd supcrvciiicntibus apostolicis nuntiis rcdire compcliitnr tristaretur.

dyaconem cardinaicin beris fluvins

ordiiiavit.

-#.

alvcnm snnin cgrcssus

muros urbis inducrct Tjhcriin

de hoc plurimuin

iicet

,

Tunc papa ipsmn a monasterio suo

fluviuin

et ])luriinas

in

domos

tanluin

alistraxit

ct

sunm

Quodam tcmporc Tycxcrcvit,

cvcrfcrct.

Tnnc

nt

supcr

ctiain

pcr

mullitudo scrpcnluin cnin draconc inaguo in mare

dcsccndit, scd a flnclibns pracfocali cl ad liltus projccti totuin

a('-

rcm sna pntrcdine corrHpcrunt sicque plaga pessima, quain inguinariaiu vocanl.secntaest,

ct singulos

itautcliamcorpoiali visusagittaccoditus venirc

quosquc pcrculcrc vidcrcnlnr.

lagium papain percussit in

rdiqunm vnlgns

ct sinc

Quac

priino oinniuin Pc-

inora exstinxit, postinodnin vero ita

dcsacviil, nl sublractis hahilatoribiis doinos pln-

De

Cap. XLVI.

Sed quia ecclesia Dei sine rectore

rimas vacaas in urbe reliquerit. esse non poterat

omnis taret

Gregorium

,

Cum

elegit.

licet

omnes Deum

ut

quaquam

XC

eum

ibique tribus diebus

quaereretur in

,

descendentes

trahitur

Nam

patenter advertit.

dum

cussum coguoscite,

qua columna angelos

quod

,

,

moxque ab

ad Xarsum patritium ruinac

intus perdidi,

meae mihi

dum

sic

"•omi-

foras ad cul-

Tanto antcm me moerore per-

ut vix loqui sufficiam.

pulchrum

id est

,

in

invitus ascenderit, qui verba sua

in epistola

regiminis immcritus adsceudi.

Noemi

cavernarum

,

sumnius pontifex consecratur.

et

contemplatiouis alta describitis,

tum renovatis, quia audivi

men

habitu a

dolio super qua-

Verunitamcn dum

latuit.

apparuit,

Quod vero ad hoc honoris culmcn ait:

quodam

ascendentes quidam rcdusus aspexit,

et

Finita

columna lucida perfulgida a coelo depcndens

,

quo latitabat,

universo populo capitur,

legit,

Tandem mutato

ut iu

Qui mox svlvam expetiit

drigam de urbe educeretur. latibula requisivit

super locum

sed ne-

,

quia die noctuque portas

vigiles observabant.

quibusdam ncgotiatoribus obtinuit,

igi-

nunquam de-

ut ab orationc

sed ncquivit,

processione fugere voluit,

sollicitc

spiritum exhalarent

pestem ipsam divlna propnlsaret miseratio.

sisterent, donec

urbis propter

Cum

aduionuit.

exoraret, in tantum lues ipsa

populum admonerc,

cessavit

plebs

populum devas-

processioncm faciens litanias

fecit et

una hora homines

desaeviit, ut in

renitentem

et lues

attentius exorareut

Deum omnis congregatus populus

tur

viribus

totis

ergo benediei deberet

serraonem ad populum

,

instituit et,

191

sancto Gregorio.

sed vocate

Nolite ergo

me Mara,

mc

vocare

quia amaritudine

defleo atque ut

mc ad episcopatus ordinem coo-noscime diligitis plangite, quia et ego incessanter Deum pro me exoretis rogo. In prologo quoque

super dialogum

sic ait:

plenus snm.

Item alibi: quod

tur pervcnisse

,

si

,

,

saecularium hominum

negotia patitur

quictis speciem terrcni

quid tolero, didi,

quatior atque

ctibus

iilidor et

cum

_viso littore

tabat

I)

,

more

Recent.

attus

,

solito

iiiale

post tam

Dum

pulchram suae

Perpendo itaque,

intucor illud

,

quod porto, ecce enim nunc magis •)

in

quod perraaris flu-

navi mcntis tempestatis valide procellis

prioris vitae recolo

suspiro.

et

pulvere foedatur.

pcrpendo quid amisi.

hoc gravius

iit

ex occasione curae pastoralis animus meus

Sed quia

,

quasi post tcrgum ductis oculis

Romam

processionem cum

adhuc praedicta pestis vas-

litaniis

in.Tiii Ipjjiint et paiilo niitp

per civitatis circuitum

magni

loco adv.

mag

i

s.

De

Cnp. XLVI.

192 quodam sompcr

teinpore paschalL ordinavit, virginis,

egregius

formasse dicitur

qua imaginem beatae Mariae

quam Lucas eidem

et

ante processionem

perhibetur,

in

quae adliuc, ut ajunt, est Romac

Sancta Maria Major,

dicitur

sancto Gregorio.

rcverenter portari

ginem fugeret

ct

pracsentiani fcrre non posset

cjus

imaginem mira scrcnitas

ipsam ima-

,

sicque post in aere,

juxta imagiiiem auditae sunt voces angelorum cantan-

ut refcrtur, tiura

si

Tunc

rcmanebat.

et aeris puritas

omnia Et ecce

fecit.

tota aeris infectio et turbulentia imagini cedebat, ac

pictor

et

pcr

simillima

virgini

quac

In ecclesia,

medicus

arte

regina cocli lactare allcluja, quiaqucm meruistiportarc alieluja

:

resurrexit, sicut dicit alleluja. Statimque bcatus Gregorius,

Dcum rogamus,

quitur, adjunxit: ora pro nobis,

quod se-

Tunc bc-

alleluja,

atus Gregorius vidit supra castrum Crcscentii angclum domini

gladium crucntatum detergens Gregorius, quod pestis castrum

illa

Mellitum

et

ct

ut

Johannem cum quibusdam

Angliara misit et eos suis precibus et meritis ad fidem con-

5. Tantac etiam humilitatis beatus Grcgorius

vertit.

modo

ut sc laudare nullo

Nam

pcrmittcrct.

quara audirc dcbni indignus)

favoreni

dignus non

audirc talia

ut dignus efiiciar, ut

,

bona idco

si

epistolis

nc laudcs homincm

stialis et lanicn scriptum cst: ctsi

multum mihi

vestris

in

fui

in

exstitit,

Stcphano cpiscopo, qui

cuni in suis epistolis laudaverat, ita scripsit:

tamcn

Unde

Tandcm,

est.

qui

,

inteilcxitque

,

et sic factum cst.

cessassct,

castrum angcli dcinceps yocatum

illud

desideraverat, Augustinum, aliis in

vaginam rcmittebat

in

(ct ultra

demoa-

quamdiu

,

vivit,

orationibus vestris peto,

;

mc

dixistis

quia non sunt,

,

ideo sint, quae dixistis. Item in epistola ad

Narsum

causac ct nominis

pcr stripluras clansulas

declamationcsquc formatis, vocas, quod co

facicndo

similitudinem

ccrte fratcr

modo nos agere

:

quod

carissimc simiam leonem

Item

in cpistola

ad Anastasium

quod Vos me os domini, quod Inccrnamdi-

quod loquendo multis prodcsse multisqueposscluccrcperhibetis,

citis,

cxistimationeni xistis.

meam,

fateor, milii in

Considcro nainquc, qui suni,

signo dcprchcndo: considero antcra noii arbilror. milii

:

conspicimus, quo scabiosos catulos

saepc pardos vel tigrcs vocamus. patriarcham Antiochcnum

patritium

inlirmitas

Cum

inaximam dubitationom pcrdu-

ct nihil ,

rac

iii

cx hujusiiiodi boni

qui estis ct vos mcntiii posse

crgo cicdcrc volo,

quod

mea, cum disputarc volo, quod

citur, contradicit mihi sanctitas vcstra.

dicitis, in

Scd quacso,

bis aliquid dc lioc ccrtaminc nostro convcnial

,

ut

contradicit

laudcm nicain

si

vir sancte, noii

,

quod

di-

nodi-

De

Cap. XLVl. ita est,

citis,

sit ita,

quia

Vocabula

tliiitis.

undc

respuehat,

sonantia oninino

ijtilitatcm

193

sancto Gregorio.

jattantia vcl

ctiaiii

Alexaudriuo, qui euni universalem papam vocaverat, praefatione epistolae,

quam ad me

direxistis,

quod

altcri

puto

quia vobis sub-

Ego

ratio exigat, praebetui".

eului

sed moribus, nec honorem esse de-

,

quo fratres houorem suum perdere cognosco.

in

.

quam

phis

non quacro

Quod,

curavistis.

peto, dulcissima sanctitas vestra ultra nou faciat,

verhis prospcrari

ita scribit: i»

superhae appeilationis

verbum, univcrsalem mc papam diccntes, imprimerc

Irahitur,

patriarchac

Euiosîo

Recedant Hinc

ergo verba, quac vauitatem inflaut, caritateni vulnerant.

cst,

quod cum Johannes cpiscopus Constantinopolitanus hoc vocabuluni vanitatis

sibi

usurparct et se uuivcrsalcm papam vocari a syuodo

fraudulenter obtinuissct,

iiiter

caetera sic de fo scribit Gregorius:

canonum dccrcta

quis cst iste, qui contra statuta evaugelica, contra

novum

nouicn usurparc pracsumit,

sihi

ut velut sinc minutionc sit

Vcrbum ctiam

umis, qni appctit esse univcrsus.

jussionis

sibi

a

cocpiscopis dici nolebat, unde ait in cpistola ad Eulogium cpisco-

pum Alcxandrinum: sistis,

qui

vestra mihi caritas loquitur diccns

quod vcrhum jussionis pcto a mco auditu

sum

enim mihi fratrcs

et qui estis; loco

;

sicnt jus-

rcnioveri, quia scio,

moribus patres.

estis,

qua erat pracditus, nolcbat quod

Insnpcr ob niniiam humilitatem,

matronae sc ancillas suas diccrent. Uudc Rusticanac patriciac bensait: unum in

tuis cpistolis

poterat, saepius dicebatur enira

:

ancilla vestra

qui pcr cpiscopatus onera

,

ratione te mihi ancillam dicis ?

proprius

fui,

aliquando ad

ct ideo

me

scri-

acgre susccpi, quia. qnod scmel esse ,

et ancilla

cujus

Ego

vesfra.

omnium servus sum

factus,

qua

antc cpiscopatus susccptura

rogo pcr omnipotentem Deum, ne hoc verbum

iu scriptis tuis invcniam.

Primus

in suis cpistolis

se servum scrvorum Dei nominavit et alios noniinari iustituit.

Libros

suos,

dum adhuc

et in

aliorum comparationc suos ulhil valere acstimahat, undc Inno-

ob nimiam humilitatera

vivcret,

quod cxpositioncm

ccntio praefecto Africae sic scrihit:

vohis transraitti voluistis

vestro studio

,

cioso cupitis pahulo saginari,

puljlicari noIeJ)at

congaudemus

bcati Augustini

opuscula lcgite et ad comparatioucm

illius

,

Joh

scilicct

sed

si

deli-

compatriotac vestri

siniilaginis

nostrum fur-

furem non quaeratis, neque enim volo, dura in hac carne sum

^ ûid

dixisse

quoque

dam

in

me

contigit

quodam

,

libro de

sanctus pater nomine

ea facilc hominibus innotesci.

Gracco

in

Latinum

abbas Johaiuies

,

,

si

Legitur

translato, qiiod qui-

cum Romara ad 13

visi-

194

De

Cnp. XliVI.

tiiiida

apostolorum

mediiim

limiiia vcnisset et beatiim

rexisset;

festinavit

se

prirao

et

scd ctiain longe positis

,

nam omniuin

neccssaria niinistraret, beb.ir.igr,'ii)lii

is

vexare

oblitiis

Quein inox, qui enm ,

(|uousque aniinain

7- Vir')qiii(lam dinis nascones

cessavit.

ijiiiii

II

I

p

II

m

se resl.

flc.

De

Cap. Ll.

incarnationis

iiitione uijsterll

Cum

tisset

eam

dispoueret,

virga froiidente coiitinetur

aliter

Unde

flos.

ui flore

angelus apparuit et ipsam

,

Ibi igitur ei

Super hoc

,

do-

Invitat nos

Johannis tripudium et

Sed hic priiuo vidcndum

Aoiuit desponsari.

quod

Bernardus,

ave gratia plena

nd Mariae salutatioucm Gabrielis exemplum rcsalutationis lucrum.

necessaria

domum parentum

Bernardus.

mulieribus.

iii

Mariac ple-

erat,

tempore.

dicens:

saliitavit

minus tecum, benedicta tu

dicit

et floris

et Josepii

revelaiite,

ipsa vero iu Nasareth in

,

Nasareth internretatur

suam

exsti-

Dcus

nisi

Bethlehem, uiule oriundus

et in

nasci voluit de flore,

inatrem

virginibus

sicut in lijstoria de nativitate beatae

,

,

Mag-

resurrectionem

aliis

Josepli despoiisavit domiiio

nuptiis provisurus ivit rediit.

cum

templo

iii

et

de servaiida castitate emisisset,

votum

et

etiam nec an-

sic

,

anno aetatis suae usquc

ergo virgo l)eata a tertio

ad qnartum decimum annum

flos

Mariae

scilicet incariiatiouem virgiiii

daleiiae.

iiius

resurrectionis

et

Imo Deus utrumque angelo mediaiite nuntiat mu-

gelicus nuntius. licri,

217

annuntiatione dominlca.

est,

quare douiinus

c\ssigiiat

Beniardus tres

necessario desponsata est Maria Joscph

,

quoniam

per hoc mjsterinm a daemonibus absconditur ct a sponso

virgiiii-

ratioiies

dicens

:

comprobatur

tas

Quarta ratio

tar.

tam verecundiae quam lainae provide-

et virginis

est,

omni gradu mulieris

ab

ut

tolleretur, scilicet a coiijugatis virginibus et viduis, iii

hoc

triplici statu fuit.

logiae series texeretiir.

nardus

:

Quinta, ut viri ministcrio utcrclur; scxta

bonum comprobaretur

ut matrimonii

;

septima, ut pcr virum genea-

Dixit crgo angclus

ave gratia

:

pleiia.

Ber-

coide gratia caritatis, in ore gra-

in ventre gratia dcitatis, in

manibus gratia misericordiae

tia afFabiiitatis, in

opprobrium

unde ipsa virgo

et largitntis.

Idem:

vere plena, quiadeplenitudine ejus capiunt universi captiviredcmptio-

ncm, aegri cuiationem,

tristes

consolationem, peccatores vcniam, justi

gratiam, angeli laetitiam, deniquetota trinitas gloriam,

humanae

carnis substantiam.

hominis

filius

Dominus tccum, dominus pater tecum,

qui gcnuit, queui concipis, et dominus spiritus saiictus, dc quo coiicipis, et

dus

:

dominus

filius

quem carne tua

,

benedicta tu in mulieribus, id

scilicet eris

mater virgo

et

cst,

mater Dei.

induis

dicto

unde

dixit

pcccati

,

Rachcl:

abstulil

quoad concipientcs

iniquitatibus conccptiis

suiu

etc.

,

sicut dicit Bcrnar-

Triplici maledicto mulieres

subjcctae crant, scilicet maledicto opprobrii tes,

;

super omnes mulieres, quia

,

quoad non concipicn-

Deus opprobrium meum ,

unde psalmus

:

malcdicto supplicii

ecce ,

,

male-

enim in

quoad par-

218

De

Cap. LI.

unde Geuesis:

turieiites,

Maria l)enedicta

anuuntiatione dooiinica.

in

ditas additur et foecuiiditati

partu jucunditas.

dolore paries

revereutia pudoris

virginitati foecun-

conceptu sanctitas

in

Dicitur ergo gratia piena

propter quatuor, quae fulserunt humilitatis,

Sola autem vlrgo

ctc.

omnes mulieres, cujus

est iiiter

mente, quae fueruut devotio

iu ejus

maguitudo

,

sanctitati in

et

sicut dicit Bernardus,

,

credulitatis

Dicitur; dominus tecum, proptcr illa quatuor,

cordis.

scruut de coelo,

sicut

augelica salutatio, Dicitur etiam

:

ideiu dicit

quac

,

iii

ei ful-

iMariae sauctificatio,

suiit

spiritus saucli superveutio,

bencdicta tu

martirium

,

quac

Dci iucariiatio.

iilii

mulieribus, propter alia quatuor, quae,

sicut ibidcm dicitur, fulseruut iu ejus carue, quae scilicct fuit virgiuitatis primiceria siuc corruptioiie

scrmoue augeli

foecuuda,

Quae cum

vida et siue dolore puerpera.

siue gravediuc gra-

turbata est iu

audiisset,

Hiuc appa-

et cogitabat, qualis csset ista salutatio.

rct laus virgiuis

modestia, audit

auditu

iii

et tacet;

lu auditu laudatur

alTectu ct cogitatu.

,

affectu verecundia,

iu

dentia, quia cogitavit, qualis essct ista saiutatio.

iii

cogitatu pru-

Turbata

cst autcni

dc augeli sermoue, uou de ejus visiouc, quoniam bcata virgo angelos saepe viderat, scd uuuquam talia loqueutes audierat.

Ravennas: venerat igitur augelus blaudus

Uude quam

terribilis.

quod uon pcrturbata, tiae et discretiouis.

lcviter laetificavit visus, nimiuni turbavit au-

Quod

Beruardus.

ditus.

turbata est,

fortiludinis,

hominuin paceni

et

Ecce concipies salvatorcm, llic erit

qui est inaguus

ct parics

fiet

dcstructiouem

faciet

Deus futurus maguus

ita

fnit

et qni

,

iioii

verba sed corda praevidit,

Haec

Erat

eiiiin

coiitra iiaturani

Jesum, id est

cognosco,

iiilcrrogat

id

:

est, ine ,

(air

:

quo-

Scd

ergo solus

Super hoc Pelrus Raven-

ille

peccatorum cognitor

uon quid dixerint, sed quid

interrogaiilinm causa dissiiuilis (ledidit,

ille,

nou pro-

proposito.

dnbitat.

.

ejus.

uiagnus honio, niag-

virgo nieiite, cariic

assiguat quatuor rationes dicens

judicavit.

Quain graliam

vitac reparationcm.

Beruardus. Iloc esl:

scilicct

Zacliarias plagain taciturnilalis iiKurrit? iias

,

prudcn-

nc tiiueas

Dixil auteni xMaria ad augehim

istud, quouiain viruin

pono cognituram? Et

dixit:

populum suuin a peccatis

ct lilius altissimi vocabilur.

cccc Maria interrogat,

virgi/ialis,

ct cogitavit,

iiiium et vocabis nonicu ejus

nus doctor, niagnus piopheta.

modo

vcrecuudiae

Bernardus.

doiniiiuin.

/inortis

,

qnia salvum

magnus

fuit

quod tacuit

Ettunc augelus.coufortaus eam

Maria, iuvcnisti gratiaiu apud

Dei

Petrus

sermone

iu spccic sed iu

ille diibilavif

,

noii

seuseriiil,

sjjcs divcrsa.

pro iiahira. Hacc integre

De

Cap. Ll. ordiuem quacrit,

quae Deus

ilie

219

anniintiatione dorainica.

non possc praescribit.

tieri,

viilt

impellentibus cxcmplis non adscendit ad fidem, haec sine exempio

llle

Haec

praecnrrit ad fidem.

Xon

ceptu disputat conjugali. qiiaerit et

ordinem, nani

respondens angelus dixit ipse

tuum conceptum

conceptus

cum

caritatis,

mundum

Undc

natu-

,

Et

sciscitatur.

spiritu

sancto

Primo proptcr ostcnquod

Johannis

cst.

dc

dicitur

et

ut scilicct ostendatur,

Et hacc ratio

etc.

,

sanctus supervenict in tc, qui

ei: spiritus

verbum Dei caro factum

modum

sed

modus conceplionis

triplex sit

efficiet.

de con-

ille

de facto

hoc propter quatuor rationes.

ct

sionem cximiac caritate

partii \irgiiiis,

ergo dubitat

quo istorum concipiat,

et mirabilis,

raiis, spiritualis

de

niiratur

Dcus

dilexit

Secundo

scntentiarum.

cst Magistri

Uei

ineffabiii

sic

111:

propter ostcnsioncm gratiae absquc mcritis, ut pcr hoc, quod dici-

conceptus de spiritu sancto ostcndatur, quod

tur,

quam

nulla

hominum praecesscrunt

Tcrtio propter virtutcm

gustini.

sit

ex sola gratia,

Et liaec est ratio Au-

nicrita.

quia scilicct opcra-

opcrationis,

Am-

tione et virtutc spiritus sancti conccptus cst, et haec cst ratio

Quarto proptcr motivum

brosii.

Hugonis dc sancto Victore. turalcm

amor

cst

,

viri

Sic in virgine, inquit

,

in

conceptionis

Motivum

et

sic

mulicris

virum.

amor

spiritus sancti mirabiiia

Hoc sccundum Glos-

tibi.

exponitur: urabra a lumine et corpore objecto solet formari

virgo

,

sicut ct

purus homo

plcnitudincm divinitatis capcrc ne-

,

sed virtus altissimi obumbrai)it

quibat,

dum

tibi,

in

ea incorporca

lux divinitatis corpus snscepit humanitatis, ut sic posset

Hanc expositionem videtur tangcrc Bernardus Deus

spiritus est,

bis ')

,

solem

in

quia in cjus corde amor spiritas sancti sin-

Et virtus altissimi obumbrabit

facicbat.

ratio

cst

ad conceptioncm na-

,

amor

ct

gulariter ardebat, ideo in carne ejus

sam

ut ait

,

muliercm

hacc

et

,

ut per objectum vivilicae carnis in

nardum

nubc, lumen in testa sic

exponitur,

sancto concipies

,

quid a

mc

,

quasi dicat:

ut sibi

quaeris,

illum

in te

f|u;ie

modum

in

carne,

Secundum Ber,

quo de

spiritu

suo secretissimo consilio

mox

et tibi.

Ac

expericris? Scies, scies

quo auctore. Ego nuntiare missus

sum virginaicm conceptum, noncreare.

legunt iiul)e,

in

pati.

tempcravit se no-

tantum notum habeatur

quod

el feliciter scies, sed illo doctorc

1) Alii juiile

,

videamus verbum

ccreum in laterna.

Dei virtus Christus

obumbrando occultabit, si dicat:

,

nos vero umbra corporis sui

Deum

quia sic ait: quia

Vel obumbrabit, id est, tc a

Ifctio profecta videlur

ex seqiienlibus.

220

De

Cap. LI.

annuntiatione doiulnica. Et ecce Elizabelii cogiiata

vitiorum acstu refrigcrabit.

magniim novum

cit,

ut ostcndat lioc esse

sis

conceptus Elizabetli Mariae

Prima

est

fectio

doctrinae,

cumulus

Hieronyinus:

nuntiatur

etc.

secuiiduiu

,

quarta obscquium misericordiae.

tertia per-

Dicit enim sic

cogiiatae conccptus Mariae nuntiatur, ul

sterilis

miraculum miraculo additur, gaudio gaudium cumuletur. quia profecto docebat, ut veibum

quam

prius virgo per angelum, consilils

filii

vatoris

,

videretur amota,

si

eorum, quac in

Vel ideo potius

nunc praecursoris edocetur advcntus ipsa postinodum

scriptoribus

cogitet juvencula de obscquio

num,

einitte

aliis

fuisse

in

ore

,

iii

,

tentationcm,

doiuina

et suscipe divi-

,

apcri pcr conscii-

in

vcntic per incarnationcm,

nolo

ut

sed silentcr inspiratum

Statimque

fial

inilii

lilius

Dci

in

manu

gicinio pcr sus-

aul declamatoric prae-

incarnatum,

utcro

in

iii

aut jinagiiialorio somiiiatum,

,

pcrsonalitcr

,

angclicam

Fial milii secuiulum vcr-

pcr oblationem.

in bracliiis

aut figuralitcr sigiiilicalum

visccratum.

cst in aurc pcr

orc pcr confessioiiem,

in

Bcriiar-

inanu vcilium Dei faclum

in

Mariac autcm factuiu

Beriiardus:

tuuiii.

aliis

,

corde per lidem,

per conlrcctationem,

dicatiim,

de mira-

liat

sccunduin veibiim tiium.

inilii

aure

aliis in

memoratur.

saliitationein,

bum

profer tuum

curre per dcvotionem

,

ait: ecce ancilla domiiii, fiat :

miraculuin

Tuiic Maria expansis manibus et oculis ad coelum lcvatis

sionem.

dus

gravidam cog-

et

transitorium et amplectcre sempiternum, surge, currc,

Surge per fidem

apcri.

vcrbum

et suscipe

ct or-

atque praedicatoribus

da virgo responsiim festinanler,

Item Bernardus:

responde vcrbum

tempus

reruin

,

tam prope

duin tunc sal-

ut sic parvulo proplictac de-

,

tur locus obsequendi domino et mirabilius culo.

ubique sciret

terris

ut

,

Vel idco, ut audiens vetulam

rcscrvct veritatcm.

natam

niox divulgandum

duin

,

Vel ideo,

audlrct ab Iioinine, nc niatcr Dei a

geruiitur, rcmansisset ignara.

dinem tencns,

di-

Ciui-

Beinarduin.

secunda perfcctio scientiac,

laetitiae,

Ecce

Quatuor de

vicliium.

corporalitcr in-

conccplus cst pcr-

illiiis

fectus Deus, pcrfcctus liomo et in ipsa prima die coiiccptioiiis tanlae

sapientiac ac potentiae

Tunc surgcns Maria salulasset Joliaiiiics, iion

abiit iii

cxstitit iii

,

quantac in

moiitaiia

XXX.

ad Elizabelh

cjus ulero exsultavit.

el

aniio

fuit.

cuiii

eam

(ilossa: quia liiigua

potcrat, aniino cxsultantc salutal et suac praccursionis officium

iiidioal.

Fuit autem in cjus obseqiiio

liaiines iiasccrclur.

(|iiciu

libro jusloruiii Icgitur.

Iii

iiianibus siiis Iia(

dic

(iit

tribus mensibus,

de

lcrra

lcvavit,

donec Josicul

iii

dicitur) jicr niulla lciiipoium

!

De

Cnp, Ll.

multa operatus est,

riirricula Dciis

221

anniintiatione dominica.

quae quidani egregiis versibns

sic clcclaravit:

Salvc justa dics quae vulnera nostra coerccs

Angclus

est missus, cst passus in cruce Cliristus,

Est

Adam

Oi)

mcritum decimae cadit Aliel

factus ct codera

fratris

Ysaac supponitur

Offert Melcliiscdecli,

Est decollatus

tempore lapsus,

Cliristi

ab ense, aris,

baptista Ijeatus

Et Pctrus creptus, Jacobus sub Herodc percmptiis.

Corpora sanctorum cum

Cliristo nuilta resurgunt,

Latro dulcc tanicn per Cliristum suscipit Ainen. )8.

quidam divcs ac

Miles

Cistcrciensiuiu

monachi

nobileni

tara

magistrum,

fortc

si

nobilis sacculo abrcnuutiavit et ordinein

quia

et

iiitroivit

ncsciebat,

littcras

personam

modicum addiscere possct Sed

crubescentes

deputari dederunt ei

laicos

iiitcr

et

sub hac occasionc

inter

monachos permanerct.

nihil

omnino praetcr hacc duo vocacula: ave ]Maria,

tuisset,

hacc

cuni diu cuin mugistro fuissct et

tain avide retinuit, ut

quid agerct, ea inccssaiiter ')

Tandein moritur

>'W'n'»'î't;t.

terio cuiu aliis fratribus sepelitur et eccc supcr

ciosuni cxcrescit lilium ct quodlibct foliura: cive

Currcntcs omnes ad

habebat inscriptum. terraiu

de tumulo elTodcrunt et

cedere repererunt.

radicem

crgo

Iiiteilexerunt

,

tani lilii

niiles

quoddam

euutcs sine miseratione

Dei quotidic

salulabat

in via

Maiia

litteris

aureis

grande spectaculum

de ore

defuncti pro-

quanta devotione

illa

duo

illustravit.

castrum habebat et omnes transvirginem tanieu matrem

aliqua spoliabat,

ncc pro

et in ciini-

ejus tuniuluin spc-

verba dixerat, quem doiuinus tauti honore prodigii

3. Quidain

disccre po-

quocumquc deambularet, quid-

aliquo impcdimento

ipsa salutatione aliqua die cessarc volebat.

emergenti ab

Accidit autcm, ut qui-

dani vir religiosus ct sanctus inde trausituiu faceret et ipsuin praedictus luiles coutinuo exspoliari juberet,

praedoues,

habet secreta,

omnes de

quae perfcrat.

familia sua et castro

domini praedicarct.

quaquam

vir

autem sanctus rogavit

ipsum ad dominum suum deducant, quia ad ipsum

ut

Adductus auteiu rogavit militem congregari faceret,

Cuin autem congregati fuissent,

hic estis onines, sed aliquis adhuc deest.

nes se ibidein cssc assercrent,

1) AVii Ip^miiiI

II

m

ut

i ii

a re

l.

iis

ille

Cui

,

ut

verbura ait:

ne-

quum om-

ajcbat: diligcntcr perquirite et ali-

De

Cap. LH.

222

Tunc

qiiem iiivenietis abesso.

Pro eo igitur

adjuio

vcre

mctlium

in

ct

nobis edisseras et ob

Cui

ille

ii)sc csl,

Vir autcin

domini nostri Jcsu Christi,

quam causam huc

cum hoc

militc

ut quis

ego

cniin

qui

forniam hominis accepi

ct XIIII

sic pcrmansi.

Naiu noster princcps

me huc

qua hic suac Mariac salutationcm non dicerct,

gcntius observarem

strangularem

sanctH.

Legenda Aurea vulgo Historia Lombardica Dicta

Legenda żeglarska

Legenda o Ksiкciu Vampire

Legenda o Sw. Aleksym

Mannerheim Linja Talvisodan Legenda

Historia

Historia

Una Nueva Generacion Dicta Las Reglas

Una Historia

Historia romana

Historia 4

Historia nocturna

Gdyby... całkiem inna historia Polski: historia kontrfaktyczna

Historia del futuro Historia Del Futuro III

Historia Grecka

Historia Veridica

La Historia Masonica Ante La Historia Cientifica

Historia del futuro Historia Del Futuro I

Historia Calamitatum

Historia Hierosolymitana

Historia piekła

Historia 2

Dziwna historia

Historia Rzymska

Historia Grecka

Historia Necronomiconu

Historia 1

Historia del futuro Historia Del Futuro II

Historia Sekretna

Esta Historia

Legenda Aurea vulgo Historia Lombardica Dicta

Legenda żeglarska

Legenda o Ksiкciu Vampire

Legenda o Sw. Aleksym

Mannerheim Linja Talvisodan Legenda

Historia

Historia

Una Nueva Generacion Dicta Las Reglas

Una Historia

Historia romana

Historia 4

Historia nocturna

Gdyby... całkiem inna historia Polski: historia kontrfaktyczna

Historia del futuro Historia Del Futuro III

Historia Grecka

Historia Veridica

La Historia Masonica Ante La Historia Cientifica

Historia del futuro Historia Del Futuro I

Historia Calamitatum

Historia Hierosolymitana

Historia piekła

Historia 2

Dziwna historia

Historia Rzymska

Historia Grecka

Historia Necronomiconu

Historia 1

Historia del futuro Historia Del Futuro II

Historia Sekretna

Esta Historia

Recommend Documents