ﻫﻮ
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت ﻣﻘﺪﻣﻪ و ﺣﻮاﺷﻲ ﻣÇﻔﻴﺪه و ﻛﻠﻴﺎت ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦﺗﺒﺮﻳﺰي ﺑﺎ ﻣﻨﺘﺨﺒﺎت ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻏﺰﻟﻴﺎت ﻧﮕﺎرش و ﮔ...
15 downloads
1195 Views
3MB Size
Report
This content was uploaded by our users and we assume good faith they have the permission to share this book. If you own the copyright to this book and it is wrongfully on our website, we offer a simple DMCA procedure to remove your content from our site. Start by pressing the button below!
Report copyright / DMCA form
ﻫﻮ
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت ﻣﻘﺪﻣﻪ و ﺣﻮاﺷﻲ ﻣÇﻔﻴﺪه و ﻛﻠﻴﺎت ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦﺗﺒﺮﻳﺰي ﺑﺎ ﻣﻨﺘﺨﺒﺎت ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻏﺰﻟﻴﺎت ﻧﮕﺎرش و ﮔﺮدآورده: رﺑﺎﻧﻲ ﺣﻜﻴﻢ ﺻﻤﺪاﻧﻲ و ﻋﺎرف
ﺷﻴﺦ اﺳﺪاﷲ اﻳﺰد ﮔﺸﺴﺐ ﻣﺘﺨﻠﺺ ﺑﻪ ﺷﻤﺲ ﺑﺎ ﻣﻘﺪ ﻣﻪ :دﻛﺘﺮ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﭘﺎرﻳﺰي ﺑﻪ اﻫﺘﻤﺎم ﺎﻗﻲ اﻳﺰد ﮔﺸﺴﺐ ﻋﺒﺪ ×اﻟﺒ â
ﺟﺬﺑﺎت اﻟﻬﻴﻪ )ﻣﻨﺘﺨﺒﺎت ﻛﻠﻴﺎت ﺷﻤﺲ اﻟﺪﻳﻦ ﺗﺒﺮﻳﺰي( ﻣÆﻟﻒوﮔﺮدآورﻧﺪه :ﺷﻴﺦ اﺳﺪاﷲ اﻳﺰد ﮔﺸﺴﺐ ﻣﺘﺨﻠﺺ ﺑﻪ ﺷﻤﺲ ﻧﺎﺷﺮ :اﻧﺘﺸﺎرات ﺣﻘﻴﻘﺖ; ﺗﻠﻔﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﭘﺨﺶ 5633151 ﻧﻮﺑﺖ ﭼﺎپ :اول ;1319 ,دوم)ﺑﺎ ﺗﺼﺤﻴﺢ و ﺣﺮوفﭼﻴﻨﻲ ﻣﺠﺪ د و اﻓﺰودن ﻓﻬﺮﺳﺖﻫﺎ(1378 , وﻳﺮاﺳﺘﺎران :اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦﭘﺮوﻳﻦﭘﺮﻳﺸﺎن زاده Çﻛﻮروش ﻣﻨﺼﻮري ﺗﻌﺪاد 3000 :ﺟﻠﺪ ﺻﺤﺎﻓﻲ :ﺷﺮﻛﺖ ﭼﺎپ ﺧﻮاﺟﻪ ﭼﺎپو ﻗﻴﻤﺖ 2500 :ﺗﻮﻣﺎن ﺣﻖ ﭼﺎپ ﻣﺤﻔﻮظ اﺳﺖ ﺷﺎﺑﻚ964-90907-6-2 :
ISBN:964-90907-6-2
ﺣﻜﻴﻢﺻﻤﺪاﻧﻲ و ﻋﺎرفرﺑﺎﻧﻲ ﺷﻴﺦ اﺳﺪاﷲ اﻳﺰدﮔﺸﺴﺐﻣﺘﺨﻠﺺ ﺑﻪ ﺷﻤﺲ و ﻣﻠﻘﺐ ﺑﻪ دروﻳﺶ ﻧﺎﺻﺮ ﻋﻠﻲ ﻗﺪس ﺳﺮه
ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﭼﺎپ دوم
ﻫﻔﺖ
ﻣﻘﺪﻣﺔ دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﭘﺎرﻳﺰي
ﻫﺸﺖ
ﺷﺮح ﺣﺎل ﻧﮕﺎرﻧﺪه و ﮔﺮدآورﻧﺪه ﻛﺘﺎب
دوازده
ﻣﻘﺪﻣﻪ ﭼﺎپ اول ﺑﺤﺚ در اﻃﺮاف ﻏﺰﻟﻴﺎت و ﺷﺮح اﺣﻮال ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻗﺼﻴﺪة ﮔﺮدآورﻧﺪة ﻛﺘﺎب در وﺻﻒ ﻣﻮﻟﻮي و آﺛﺎر او ﻏﺰﻟﻴﺎت
ﻫﻔﺪه ﺳﻲ و ﻧﻪ ﻫﻔﺘﺎد و ﭘﻨﺞ 1
ﺗﺮﺟﻴﻌﺎت
ê0ì
رﺑﺎﻋﻴﺎت ﻣﻨﺘﺨﺒﻪ
ê18
ﻓﻬﺮﺳﺖﻫﺎ
ê27
ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺑﺴﻤﻪ × ﻬﻴﻪ ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻲ اﺳﺖ از ﻛﻠﻴﺎتﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦﺗﺒﺮﻳﺰي ﺑﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ و ﺣﻮاﺷﻲ ﻣﻔﻴﺪه و ﻛﺘﺎب ﺟﺬﺑﺎت ا ×ﻟ ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻏﺰﻟﻴﺎتﻣﻮﻟﻮي ﻛﻪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺣﻜﻴﻢ و ﻋﺎرف ﺑﺰرﮔﻮار ﻣﺮﺣﻮم ﺷﻴﺦ اﺳﺪاﷲ اﻳﺰدﮔﺸﺴﺐ ﻣﺘﺨﻠﺺ ﺑﻪﺷﻤﺲ ﻧﮕﺎرش و ﮔﺮدآوري ﮔﺮدﻳﺪه و در ﺳﺎل 1319ﻫﺠﺮي ﺷﻤﺴﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑÇﺎ 13ì0ﻗÇﻤﺮي ﺑÇﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ /ﻣﺮﺣﻮم واﻟﺪ ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻬﺎ زﺣﻤﺖ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ ﻛﺘﺐ ﻣﻬﻢ ﻣﺨﺘﻠﻒ و ﺑﻪ دﺳﺖ آوردن ﻳﻜﺠﻠﺪ ﻛﻠﻴﺎتﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦﺗﺒﺮﻳﺰي ﺧﻄﻲ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب از ﻏﺰﻟﻴﺎت ﻣÇﻮﻻﻧﺎ ,ﺟÇﺬﺑﺎت اﻟﻬﻴﻪ را ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻧﻤﺎﻳﺪ/ اﻳﺸﺎن ﺑﺮاي اﻏﻠﺐ ﻏﺰﻟﻴﺎت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻋﻨﺎوﻳﻦ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺮﻗﻮم داﺷÇﺘﻪ اﺳﺖ و ﺿÇﻤﻨ HآﻳÇﺎت و اﺧﺒﺎر و اﺣﺎدﻳﺚ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ ﻏﺰﻟﻴﺎت را ﻣﺘﺬﻛﺮ ﮔﺮدﻳﺪه و از اﻧﺘﺨﺎب ﺑﻌﻀﻲ ﻏﺰﻟﻴﺎت اﻟﺤﺎﻗﻲ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺷﻤﺲ ﻣﺸﺮﻗﻲ و ﺷﻤﺲ ﻣﻐﺮﺑﻲ و ﺳﻠﻄﺎن وﻟﺪ ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﻮﻟﻮي و ﻏﺮﻟﻴﺎت دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻲ و ﻋﺮﺑﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و اﻧﺘﺴﺎب آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻣﺸﻜﻮك اﺳﺖ ﺧﻮدداري ﻧﻤﻮد ,و ﺑﺎ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻓﺼﻠﻲ ﺑﻪ آﺧﺮ ﻛﺘﺎب ) ﻛﻪ در اﻳﻦ ﭼﺎپ ﻳﻌﻨﻲ ﭼﺎپ دوم در ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻛﺘﺎب آورده ﺷﺪه( ﺣﻴﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ اﺷﻌﺎرﻣﻮﻻﻧﺎ ﻛﻠﻴﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ و ﻣﺤﺴﻨﺎت ﺑﺪﻳﻌﻲ و ﻟﻄﺎﻳﻒ و ﻇﺮاﻳﻒ ﺻﻮري و ﻣﻌﻨﻮي ﻏﺰﻟﻴﺎت را ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻛﺮده و ﻧﻴﺰ ﺷﺮح ﺣﺎل ﺟﺎﻣﻊ و ﻣﻔﻴﺪي از ﺑﺰرﮔﺎن ﻣﻌﺎﺻﺮ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻣﺮﻗﻮم ﻓﺮﻣﻮده اﺳﺖ ,ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﺮدآورﻧﺪة ﻛﺘﺎب ﻗﺼﻴﺪهاي در وﺻﻒ ﻣﻮﻟﻮي و آﺛﺎر او ﺳﺮوده ﻛﻪ ﻣﻄﻠﻌﺶ اﻳﻦ اﺳﺖ: ﺳﺨﻦ زﻧﻔﺲ و ﻫﻮي× ﻧﻴﺴﺖ ﻏﻴﺮ ﺑﺎد ﻫﻮا ﺳﺨﻦ ﭼﻮ ﺧﻴﺰد از دل ﺑﻪ دل ﺑﮕﻴﺮد ﺟﺎ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﭘﺲ از اﻧﺘﺸﺎر در ﻣﺪت ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻛﻤﻴﺎب ﺷﺪ و ﺑﻌﺪ از رﺣﻠﺖ ﻣﺮﺣﻮم واﻟﺪ ﺑﺮاي ﻃﺎﻟﺒﻴﻦ ﻧﺎﻳﺎب ﮔﺮدﻳﺪ و اﻫﻞ ذوق و ﻋﺮﻓﺎن و ادب از اﻏﻠﺐ ﻧﻘﺎط اﻳﺮان در ﺟﺴﺘﺠﻮي آن ﺑÇﻮدﻧﺪ ﻛÇﻪ ﻣÇﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﭼﺎپ آن ﻣﻘﺪور ﻧﺒﻮد و ﻧﺎﺷﺮﻳﻦ و ﻣÆﺳﺴﺎت ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﻫﻢ ﻛﻪ در آن زﻣﺎن ﺗÇﻘﺎﺿﺎي اﻣÇﺘﻴﺎز ﺗﺠﺪﻳﺪﭼﺎپراداﺷﺘﻨﺪﺣﺎﺿﺮﻧﺒﻮدﻧﺪاﻳﻦﻛﺎرراﺑﻪﻧﺤﻮاﺣﺴﻦاﻧﺠﺎمدﻫﻨﺪﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦﺗﺠﺪﻳﺪﻃﺒﻊآنﻣﻌﻮقﻣﺎﻧﺪ/ ﭼﻮن ﻛﻮﺗﺎﻫﻲدرﺗﺠﺪﻳﺪﻃﺒﻊاﻳﻦاﺛﺮﮔﺮاﻧﺒﻬﺎﻛﻪ ﺑﻪﺗﺼﺪﻳﻖ ارﺑﺎبﻋﻠﻢوﻣﻌﺮﻓﺖ ﮔﻨﺠﻴﻨﻪايازاﺳﺮار ﺣﻘﺎﻳﻖ و ﻋﺮﻓﺎن اﺳﺖ ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ روا ﻧﺒﻮد ﻟﺬا اﻳﻦ ﺑﻨﺪة ﻧﺎﭼﻴﺰ ﻋﺒﺪاﻟﺒﺎﻗﻲ اﻳﺰد ﮔﺸﺴﺐ ﻓﺮزﻧﺪ ﻣÆﻟﻒ ﺟﻠﻴﻞ اﻟﻘﺪر ﺑﻨﺎ ﺑﻪ وﻇﻴﻔﺔ ﺑﻨﻮت و ﺗﻘﺎﺿﺎي ارﺑﺎب ذوق ﺑﺎ اﺳﺘﻤﺪاد از روح ﭘÔﺮﻓﺘﻮح آن ﻣﺮﺣÇﻮماﻏÇﻼط ﭼﺎﭘﻲ آن را اﺻﻼح ﻧﻤﻮده و ﺑﺎ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺮح ﺣﺎل و ﮔﺮاور ﻋﻜﺲ و ﻧﻤﻮﻧﺔ ﺧﻂ واﻟﺪ ﻣﺎﺟﺪ و ﻣﻘﺪﻣﻪاي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﻠﻢ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﻣﻌﻈﻢ ﺟﻨﺎب آﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﭘﺎرﻳﺰي اﺳﺘﺎد ﻣﺤﺘﺮم داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه ,ﭼﺎپ دوم ﻛﺘﺎب ﻣﺬﻛﻮر را ﺑﻪ ﻣÆﺳﺴﺔ اﻧﺘﺸﺎرات ﺣﻘﻴﻘﺖ وا ﮔﺬار ﻧÇﻤﻮد /اﻣÇﻴﺪ اﺳﺖ ﻛÇﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎدة ﻛﺎﻣﻞ دوﺳﺘﺪاران ﻋﻠﻢ وادب و ﻃﺎﻟﺒﺎن ﻋﺮﻓﺎن و ﻛﻤﺎل واﻗﻊ ﮔﺮدد /در اﻳﻨﺠﺎ ﻻزم ﻣﻲداﻧﺪ, از ﺑﺮادر ﻣﺤﺘﺮم آﻗﺎي اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﭘﺮﻳﺸﺎنزاده ﻛﻪ در اﻣﺮ وﻳﺮاﺳﺘﺎري و ﻏﻠﻂ ﮔﻴﺮي اوراق ﭼÇﺎﭘﻲ دﻗﺖ و ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻣﺒﺬول داﺷﺘﻪاﻧﺪ ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري ﻧﻤﺎﻳﺪ/
ﻣﻘﺪﻣﻪ دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﭘﺎرﻳﺰي اﺳﺘﺎد ﺗﺎرﻳﺦ داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان
ارادت و ارﺗﺒﺎط ﻣﻦ ﺑﺎ ﻣﺮﺣﻮم اﻳﺰد ﮔﺸﺴﺐ از ﻃﺮﻳﻖ آﺛﺎر و ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي اوﺳﺖ و اﻟﺒﺘﻪ ﻳﻚ رﺷﺘﺔ ﺑﺎرﻳﻚ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺤﻜﻴﻢ اﻳﻦ ارادت ﻣﻲﺷﻮد و آن رﺷﺘﺔ ﻣﻌﻨﻮي و ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ارﺗﺒﺎط ﺑÇﺎ ﻗﻠﺐ دارد ﻧﻪ ﭼﺸﻢ/ ﻛﺴﺎن را ﻣﻬﺮ دل از دﻳﺪه ﺧﻴﺰد
و ﻛﺎن اﻟﻘﻠﺐ ﻗﺒﻞاﻟﻌﻴﻦﻳﻬﻮا@ك
دو ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺟﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺪﻣﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﻄﺮي ﺑﻪ ﻗﻠﻢ آورم :ﻧﺨﺴﺖ ارادت ﻗﻠﺒﻲ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻮم اﻳﺰد ﮔﺸﺴﺐ و دو دﻳﮕﺮ اﻟﻔﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺻﺎﺣﺐ ﻣﺜﻨﻮي و ﻛﻠﻴﺎتﺷﻤﺲ دارم و ﮔﺮﭼﻪ اﻫﻠﻴﺖ ﻣﻦ در ﻫﺮ دو ﻣﻮرد ﺑﺮاي اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﻣﻮرد ﺗﺮدﻳﺪ ﺧﻮد ﻣﺨﻠﺺ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ وﻟﻲ ﺑﻬﺮﺣﺎل ﻣﺒﺎدرت ﻬﻴﻪ ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻲ اﺳﺖ از ﻛﻠﻴﺎتﺷﻤﺲ ,ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺟﻼل اﻟﺪﻳﻦ ﺑﻠﺨﻲ/ ﺑﻪ ﺗﺤﺮﻳﺮ ﻣﻲﺷﻮد :ﺟﺬﺑﺎت ا ×ﻟ ﻇﺎﻫﺮ Gﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎ در ﺗﺎرﻳﺦ ادﺑﻴﺎت اﻳﺮاناﻳﻦاﺳﺖ ﻛﻪ آدم ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻲ از ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﻓﻲاﻟﻤﺜﻞﻳﺎ ﭘﻨﺞ ﮔﻨﺞ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻳﺎﻣﺜﻨﻮي ﻣﻮﻻﻧﺎ و ﻳﺎ ﻛﻠﻴﺎتﺳﻌﺪي ﻳﺎ ﻫﻤﻴﻦ دﻳﻮانﺷﻤﺲ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ /ﻫﻤﻪ ﺗﺼﻮر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ آدم ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﺪ و ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻓﺎل ﻧﺨﻮد ,ﻳﺎ ﻗﺮﻋﻪ اﻧﮕﺸﺖ دﺳﺖ روي ﻳﻚ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻳﺎ ﻳﻚ ﺷﻌﺮ ﻣﻲﮔﺬارد و آﻧﻬﺎ را ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﻪ ﭼﺎﭘﺨﺎﻧﻪ Çﻣﻲﺷﻮد ﻣﻨﺘﺨﺒﺎت ﻓﻼن و ﺑﺮﮔﺰﻳﺪة ﺑﻬﻤﺎن /ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ ﻛﻪ دﺳﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻲزﻧﻨﺪ ﺳﺨﺖﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎر را اﺧﺘﻴﺎر ﻛﺮدهاﻧﺪ زﻳﺮا ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آدم ﺑﺘﻮاﻧﺪ از ﻣﺠﻤﻮع ﭘﺎﻧﺼﺪ ﻏﺰل ﺣﺎﻓﻆ ﻣﺜ Âدوﻳﺴﺖ ﺗﺎ را اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﺪ و ﺑﻘﻴﻪ را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارد; ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ
ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر Çﻣﺜﻨﻮي ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر/ اﻣﻜﺎن اﻳﻦ ﻛﺎر وﻗﺘﻲ ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻛﺴﻲ داﺳﺘﺎن ﻣﻮرد ﻋﻼﻗﻪ ﻳﺎ ﻏÇﺰل ﻣÇﻮرد ﻗÇﺒﻮل ﺧÇﻮد را ﺑﺨﻮاﻫﺪ در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﻴﺎﺑﺪ و آن را ﭘﻴﺪا ﻧﻜﻨﺪ آن وﻗﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻋﺘﻘﺎدش از ﺟﻤﻊ ﻛﻨﻨﺪة ﻛﺘﺎب ﺳﻠﺐ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﺑﻠﻜﻪ اﻋﺘﻘﺎدش ﺑﻪ ﺧﻮد ﻛﺘﺎب ﻧﻴﺰ ﻣﺘﺰﻟﺰل ﻣﻲﺷﻮد و ﺧﻴﻠﻲ زود ﺑﺎ ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﺪ ﮔﻔﺖ ﺣﻴﻒ از ﭘﻮﻟﻲ ﻛﻪ در ﺑﻬﺎي اﻳﻦ ﻛﺘﺎب دادم و ﺣﻴﻒ از وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﺻﺮف ﺧﻮاﻧﺪن آن ﻛﺮدم/
ﻣﻘﺪﻣﻪ دﻛﺘﺮ ﭘﺎرﻳﺰي
ﻧﻪ
ﻣﺮﺣﻮم اﻳﺰد ﮔﺸﺴﺐ در ﺗﺪوﻳﻦ ﻣﻨﺘﺨﺒﺎتﺷﻤﺲﺗﺒﺮﻳﺰي دﭼﺎر ﺳﺨﺖﺗﺮﻳﻦ ﺗﺮدﻳﺪﻫﺎ ﺑﻮدهاﻧﺪ زﻳﺮا ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻋﺎرف آ ﮔﺎه ﺑﺮﮔﺰﻳﺪن ﻳﻚ ﻗﻄﻌﻪ از ﻣﻮﻻﻧﺎ در ﺣﻜﻢ ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ ده ﻗﻄﻌﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ آن اﺳﺖ و ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل اﻳﻦ ﻛﻪ و اﻗﻌ Hدر اﻧﺘﺨﺎب ﻗﻄﻌﻪاي ,ﻇﻠﻤﻲ ﺑﻪ اﺻﻞ اﺛﺮ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻳﺎ اﺟÇﺤﺎﻓﻲ ﺑÇﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪة اﺛﺮ او ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ ,ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻨﺪه ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺳﺨﺖﺗﺮﻳﻦ ﺗﺮدﻳﺪﻫﺎ ﺑﺸﻮد و ﺗﺎزه ﻧﻔﺲ ﺧﻮد اﻧﺘﺨﺎب ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺴﺎ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ از ﺣﻖ ﺧﻮدش ﺑﮕﺬرد زﻳﺮا دﻟﺶ ﻗÇﻄﻌﻪاي را ﻣÇﻲﭘﺴﻨﺪد ﻛÇﻪ ﺗÇﺼﻮر ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺮاي ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﻛﺘﺎﺑﺶ ﮔﻴﺮاﻳﻲ ﻳﺎ ﺟﺎذﺑﺔ در ﺧﻮر را ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ/ از ﻃﺮفدﻳﮕﺮﺑﻌﻀﻲ آﺛﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﺎرهاي ﺟﺰ اﻧﺘﺨﺎب از آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺴﺖ /ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﺷﺼﺖ ﻫﺰار ﺑﻴﺖ اﺳﺖ; ﺣﺮف اﻟﻒ ﻏﺰﻟﻴﺎتﺻﺎÄﺐ ﺑﻴﺶ از ﺗﻤﺎمﻏﺰﻟﻴﺎت ﺣﺎﻓﻆ اﺳﺖ; ﻛﻞ رﺑﺎﻋﻴﺎت ﻣÇﻮﻻﻧﺎﭼﻨﺪﺻﺪﺑﺮاﺑÇﺮ رﺑﺎﻋﻴﺎتﺧﻴﺎم اﺳﺖ; ﻏÇﺰﻟﻴﺎت دﻳÇﻮانﺷÇﻤﺲ ﺑÇﺎﻟﻎﺑﺮﺳﻪﻫﺰار و ﺳÇﻴﺼﺪوﺷﺼﺖ و ﭘÇﻨﺞﻗﻄﻌﻪ اﺳﺖﻛÇﻪ ﻣÇÇﺮﺣÇÇﻮمﻓﺮوزاﻧÇÇﻔﺮ آنﻛÇﺘﺎب را در ﭘÇﻨﺞﺷﺶ ﺟÇﻠﺪﭼﺎپﻛﺮده /ﺑÇﻨﺎﺑﺮاﻳÇﻦﺑﺮايﺧÇﻮاﻧÇﻨﺪةﻗﺮن ﺑÇﻴﺴﺘﻢ وﺑﻴﺴﺖوﻳﻜﻢ ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎرﻳﻬﺎي ﻛﻤﺒﻮدوﻗﺖ و ﺳﺨﺖﮔﻴﺮﻳﻬﺎيﻣﻌﺎشﺗﻬﻴﻪوﺗﺪوﻳﻦﻳﻚ دﻳﻮانﻛﺒﻴﺮ از ﻣﻮﻻﻧﺎ و ﺧﻮاﻧﺪنﺗﻤﺎمآنﻏﺰﻟﻴﺎتﻫﺮﮔﺰاﻣﻜﺎنﭘﺬﻳﺮﻧﻴﺴﺖ; ﻳÇﻌﻨﻲا ﮔÇﺮﻗﺮارﺑÇﺎﺷﺪروزيﻳﻚ ﻏÇﺰل ﻫÇﻢ از ﺷﻤﺲﺑﺨﻮاﻧﺪ ,ﺗﺎزهﻣﻲﺷﻮد در ﺳﺎل 3ìëﻏﺰل و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦﺳﻪﻫﺰار ﻏﺰلﺑﺎﻗﻲﻣﻲﻣﺎﻧﺪدرﺑﻮﺗﺔ اﺟﻤﺎل/ ﻳﻚ ﺷﺮط ﻣﻬﻢ در اﻳﻦ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﺣﺘﻤ Hﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮرد رﻋﺎﻳﺖ ﺑﺎﺷﺪ و آن اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻛÇﻨﻨﺪه اﻫﻠﻴﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و اﻳﻦ اﻫﻠﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺸﻜﻞﻫﺎ را ﺳﻬﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﭼÇﻮن ﻳÇﺎر اﻫÇﻞ اﺳﺖ ﻛÇﺎر ﻣﻼي ﺳﻬﻞاﺳﺖ /در ﻣﻄﺎﻟﻌﺔ دﻳﻮانﺷﻤﺲ وﻣﺜﻨﻮي ﻫﺮ ﻳﻚ ﺟﺪا ﮔﺎﻧﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ دﺳﺖ ﻣﻲﻳﺎﺑﻴﻢ ﻛﻪ روﻣﻲ در اﻳﻦ دو اﺛﺮ ﺑﺰرگ و ﺟﺎوداﻧﻲ داراي دو ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺟﺪا ﮔﺎﻧﻪ و ﻛﺎﻣ Âﻣﺘﻤﺎﻳﺰ از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ اﺳﺖ/ ﻣﻮﻟﻮي درﻣﺜﻨﻮي ﺣﻜﻴﻤﻲ اﺳﺖ روﺣﺎﻧﻲ و اﺧﻼﻗﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻛﻪ ﻛﻨﻪ روﺣﻴﺎت و ﻋﻮاﻃﻒ ﺑﺸﺮي را درﻳﺎﻓﺘﻪ ,ﺑﺮاي ﺧﻴﺮ و ﺻﻼح اﺟﺘﻤﺎع و ﻣﺤﺾ رﺳﺎﻧﺪن ﺧﻠﻘﻲ ﺑﻪ ﻗﺎف ارﺷﺎد و ﺣﻘﻴﻘﺖ دﻣÇﻲ ﻓÇﺎرغ ﻧﻤﻲﻧﺸﻴﻨﺪ ﻏﻢ اﻳﻦ و آن را دارد و ﺑﺮﺟﻬﻞ ﻋﻮام ﺣﺴﺮت ﻣﻲﺧﻮرد و ﺑﻪ زﺑﺎن ﺧﻠﻖ و در ﻟﺒﺎس ﺗﻤﺜﻴﻼت ﻋﺎﻣﻪ ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻠﻘﻲ را ﺑﻪ ذروة ﺣÇﻘﻴﻘﺖ ﺑﻜﺸÇﺎﻧﺪ ,اﻣÇﺎ در دﻳÇﻮانﺷÇﻤﺲ ﮔÇﻮﻳﻨﺪه ﺷÇﺎﻋﺮياﺳﺖ ﺳﻮﺧﺘﻪ و ﭘﺎ ك ﺑﺎﺧﺘﻪ و ﻣﺠﺬوب ,ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻣﻌﺸﻮق ﺳﭙﺮده و ﻓﻨﺎي ﺟﺴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻘﺎي ﻋﺸﻖ ﻳﺎﻓﺘﻪ, آﻧﭽﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ از ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ و آﻧﭽﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ در ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ /ﺷﻮر و ﺷﺮ و ﻏﻮﻏﺎي دروﻧﻲ را ﺑﻪ زﺑﺎن ﺷﻌﺮ ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ /ﻣﺜﻨﻮي ﭼﺮاﻏﻲ اﺳﺖ ﻓﺮا راه ﺧﻠﻖ ﻛﻪ ﻧﻮر ﻣﻲﭘﺎﺷﺪ و راه ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ /دﻳﻮانﺷﻤﺲ ﺷﻌﻠﻪاي اﺳﺖ ﻓﺮوزان و ﺧﺮﻣﻨﻲ آﺗﺶ ﻛﻪ در ﺑﻴﺎﺑﺎن اﺑﺪﻳﺖ اﻓﺮوﺧﺘﻪ ﺷﺪه ,ﺳﺮﻣﻲﻛﺸﺪ و ﺧﺮوﺷﺎن ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺮ ﮔﺮد اوﺳﺖ ﻣﻲﺳﻮزاﻧﺪ /ﻫﻴﺠﺎﻧﺎت روﺣﻲ ﻣﻮﻻﻧﺎ در اﻳﻦ اﺑﻴﺎت ﺗﺒﻠﻮر ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺻÇﺮف ﺗÇﺎﺑﻊ ﻋﺸÇﻖ و ﺟﺎذﺑﺔ اوﺳﺖ: از ﻗÇÇﻮت ﻋﺸÇÇﻖ ﻣÇﻲﻛﺸﺎﻧﻢ آن ﻳÇÇﺎر ﻛÇÇﻪ ﭼÇÇﺮخ ﺑÇﺮﻧﺘﺎﺑﺪ
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ده
از ﺳÇﻴﻨﺔ ﺧÇﻮﻳﺶ آﺗﺸﺶ را
ﺗÇﺎ ﺳÇﻴﻨﺔ ﺳÇﻨﮓ ﻣÇﻲرﺳﺎﻧﻢ
ﺑﺮاي ﺧﻮاﻧﺪن و درﻳﺎﻓﺘﻦﻣﺜﻨﻮي ﻋﻘﻞ و ذوق ﺷﺎﻳﺪ ﺗﻜﺎﻓﻮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎ ﺳﻴﺮ در دﻳﻮانﺷﻤﺲ ﻛﺎر ﻫﺮ ﻛﺲ ﻧﻴﺴﺖ/ ﺑﺠﻮﺷﻴﺪ ﺑÇﺠﻮﺷﻴﺪ ﻛÇﻪ ﻣÇﺎ ﺑÇﺤﺮ ﺷÇﻌﺎرﻳﻢ
ﺑﺠﺰ ﻋﺸﻖ ﺑÇﺠﺰ ﻋﺸÇﻖ دﮔÇﺮ ﻛÇﺎر ﻧÇﺪارﻳÇﻢ
ﺷﻤﺎ ﻣﺴﺖ ﻧﮕﺸﺘﻴﺪ وزان ﺑÇﺎده ﻧÇﺨﻮردﻳﺪ
ﭼﻪ داﻧﻴﺪ ﭼﻪ داﻧﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﺎ در ﭼﻪ ﺷﻜﺎرﻳﻢ
ا ﮔﺮ از ﻧﻈﺮ ﻋﻠﻮم ﺷﻌﺮي ﻧÇﻈﺮﻛﻨﻴﻢ دﻳÇﻮانﺷÇﻤﺲ ﻏﺚ و ﺳÇﻤﻴﻦ دارد وﻟﻲ ﻛÇﻪ را ﻳÇﺎراي ﭼÇﻨﻴﻦ ﺳﺨﻨﻲاﺳﺖ! دﻧﻴﺎي اﻣﺮوز از ﺣﺎﻟﺖ و ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻓﻠﺴﻔﻪ و ﺗﺼﻮف ﻗﺮن ﭘﻨﺠﻢ و ﺷﺸﻢ و ﻫﻔﺘﻢ دور ﻣﺎﻧﺪه و ﺷﺎﻳﺪ درك آن ﺣﺎﻻت و ادرا ﻛﺎت ﺑﺮاي ﻣﺮدم اﻣﺮوزي ﻣﺸﻜﻞ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻋﻠﺖ ﺷﺎﻳﺪ ﻛﻤﺘﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﺘﻮاﻧﺪ اﺻﻞ و ذات اﻓﻜﺎر و ﺗﺄﺛﺮات ﻣﻮﻻﻧﺎ را در دﻳﻮانﺷﻤﺲ درك ﻧﻤﺎﻳﺪ /ﻣﻮﻻﻧﺎ در دﻳﻮانﺷﻤﺲ ﺳﺮاﭘﺎ ﻫﻴﺠﺎن و وﻟﻮﻟﻪ و ﺷﻮر و ﺧﺮوش اﺳﺖ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎ و ﻗﺮﻧﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ اﺷﻌﺎر ﻣﻮﻻﻧﺎ در ﻣﺠﺎﻟﺲ ﻋﺎرﻓﺎﻧﻪ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﻪ آﻫﻨﮓ ﻫﻢ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮد و ﺣﺘﻲ در ﻗﻮﻧﻴﻪ ﺑﺎ ﺳﻤﺎع دروﻳﺸﻲ و رﻗﺺ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ ﺑﺎ ﻫﻤﺔ اﻳﻨﻬﺎ ﻣﻲﺷﻮد ﮔﻔﺖ ﻛﻪ آن ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺷﻌﺮ ﻣﻮﻻﻧﺎ را ﻫﻨﻮز ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ داﻧﺎن ﻣﺎ از ﻋﺎﻟﻢ ﻋﻠﻮي ﺑﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺳﻔﻠﻲ ﻧﻜﺸﺎﻧﺪهاﻧﺪ و از آﺳﻤﺎن ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻧﻴﺎوردهاﻧﺪ ﺑﻪ ﻗﻮل ﺧﻮد ﻣﻮﻻﻧﺎ: ﻧÇÇÇÇÇÇÇÇﺎﻟﺔ ﺳÇÇÇÇÇﺮﻧﺎ و ﺗÇÇÇÇﻬﺪﻳﺪ دﻫÇÇÇÇﻞ
ﭼÇÇÇÇﻴﺰﻛﻲ ﻣÇÇÇﺎﻧﺪ ﺑÇÇﺪان ﻧÇÇﺎﻗﻮس ﻛÇÇﻞ
ﺑﺎﻧﮓ ﮔﺮدﺷﻬﺎي ﭼﺮخ اﺳﺖ اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻠﻖ
ﻣÇÇﻲﺳﺮاﻳÇﻨﺪش ﺑÇﻪ ﻃÇﻨﺒﻮر و ﺑÇﻪ ﺣÇﻠﻖ
ﻣÇÇÇÇﺎ ﻫÇÇÇÇﻤﻪ اﺟÇÇÇÇﺰاي آدم ﺑÇÇﻮدهاﻳÇÇﻢ
در ﺑÇÇﻬﺸﺖ آن ﻟﺤÇÇﻦﻫﺎ ﺑﺸÇÇﻨﻮدهاﻳÇÇﻢ
ﮔﺮﭼÇﻪ ﺑÇﺮ ﻣÇﺎ رﻳÇﺨﺖ آب و ﮔÇﻞ ﺷﻜÇﻲ
ﻳÇÇÇÇÇÇÇﺎدﻣﺎن آﻳÇÇÇÇﺪ از آﻧÇÇÇÇﻬﺎ اﻧÇÇÇÇﺪﻛﻲ
ﻟﻴﻚ ﭼÇÇﻮن آﻣÇÇﻴﺨﺖ ﺑÇÇﺎ ﺧÇﺎ ك ﻛÇﺮب
ﻛﻲ دﻫﺪ اﻳﻦ زﻳÇﺮ و اﻳÇﻦ ﺑÇﻢ آن ﻃÇﺮب
ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺳﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ ,ﻳﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺳﻪ ﺧﺎﺻﻪ آدﻣﻴﺰاده را در ﺣﺪ ﻛﻤﺎل ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ: ﺧﺼﻠﺖ زاﻫﺪاﻧﻪ ,ﻛﻪ از ﻣﺪرﺳﻪ و ﻣﺸﻘﻴﻪ ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد و ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎﺧﻀﺮ و ﺑÇﺎﻻﺧﺮه ﺑÇﻪ ﺗÇﺪرﻳﺲ در ﻣﺪرﺳﻪ ﻗﻮﻧﻴﻪ ﺧﺎﺗﻤﻪ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ /ﺧﺼﻠﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻪ ﻛﻪ در ﻣﺜﻨﻮيﻣﻌﻨﻮي ﻇﻬﻮر ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ آن ﺣﺪ ﻛﻪ در ﺑﻄﻮن ﺣﺎﻻت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ آدﻣﻴﺰاد آن ﻧﻴﺰ ﺑﺮاي ﺗﺤﻮﻟﺎت ﻗﺮون و اﻋﺼﺎر ﻧﻔﻮذ ﭘﻴﺪا ﻣÇﻲﻛﻨﺪ /و ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻃﺒﻴﻌﺖ و ﺧﺼﻠﺖ ﻋﺎرﻓﺎﻧﺔ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻌﺪ از ﻣﻼﻗﺎت ﺑﺎ ﺷﻤﺲ ﺗﺒﺮﻳﺰي اﺳﺘﺤﺎﻟﺔ ﺑﺰرگ درﻳﺎﻓﺖ و آن ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎﻋﺚ دﻳﻮان ﻛﺒﻴﺮﺷﻤﺲ ﮔﺮدﻳﺪ ,دﻳﻮاﻧﻲ ﺑﺎ ﺷﻜﻮه و اﺷﻌﺎري ﺑﺎ ﻃﻨﻴﻦ ﻛﻪ ﺗﺎ اﻳﻦ اواﺧﺮ ﺣ ﺘﻲ× ﻃﺒﻊ ﺗﻤﺎم آن دﻳﻮان ﻧﻴﺰ ﻳﻜﺠﺎ ﺑﻪ زﺣﻤﺖ ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ /اﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ از آﻧﺠﺎ ﻃÇﺎﻟﻊ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺷﺎرة ﺷﻤﺲ ﺟﻼل اﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻠﺨﻲ از ﻛﻠﻴﻪ ﺷÃﻮن و اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻣﻜﺘﺴﺒﻪ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻴﺪ و ﭘﺸﺖ ﭘﺎ ﺑﺮ درس و ﺑﺤﺚ و ﻛﺘﺎب زد و ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﻌﺮوف ﺣ ﺘﻲ× ﺳﺮ از ﭘﺎ ﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻪ در ﻣÇﻴﺎن ﺑÇﺎزار ﺷÇﺮاب
ﻳﺎزده
ﻣﻘﺪﻣﻪ دﻛﺘﺮ ﭘﺎرﻳﺰي
ﺧﺮﻳﺪ و در دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ آﻣﺪ و ﺑﺪﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﻫﻤﺔ ﺗﻌﻴﻨﺎت ﻗﺒﻠﻲ را ﺷﻜﺴﺖ و ﻛﻨﺎر ﻧﻬﺎد و روح و اﻋﺘﺒﺎر ﺗﺎزه ﮔﺮﻓﺖ/ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺳﻮم ﻣﻮﻻﻧﺎ در دﻳﻮانﺷﻤﺲ و ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻏﺰﻟﻴﺎتﺷﻤﺲ ﻃﺎﻟﻊ و ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮد /ﻣﺮﺣﻮم اﻳﺰد ﮔﺸﺴﺐ ﻧﺴﺨﻪاي ﻗﺪﻳﻤﻲ از ﻛﻠﻴﺎت ﻣﻮﻻﻧﺎ را ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار داده ﺑﺎ اﺣﺎﻃﺔ ﻛﺎﻣﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ادب و ذوﻗﻴﺎت ﻓﺎرﺳﻲ داﺷﺘﻪ و ﺑﺎ رﺗﺒﻪ و ﻣﻘﺎﻣﻲ ﻛﻪ در ﻋﺮﻓﺎن و ﻣﻌﻨﻮﻳﺎت ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺮده ﺑﻮده اﺳﺖ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻗﻄﻌﺎت دﻟﭙﺬﻳﺮ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺎ ﺣﺪ زﻳﺎدي اﻧﺘﻈﺎر ﺧﻮاﻧﻨﺪه را ﺑﺮآورده ﻣﻲﻛﻨﺪ /ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر اﻳﻦ ﻣﻨﺘﺨﺒﺎت در ﺳﺎل 1319ﺷﻤﺴﻲ ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪه ,در ﺣﻮاﺷﻲ ﻛﺘﺎب ﺑﺴﻴﺎري از آﻳﺎت و اﺧﺒﺎر و اﺣﺎدﻳﺚ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ ﻏﺰﻟﻴﺎت را ﻣﺘﺬﻛﺮ ﮔﺮدﻳﺪه و اﺷﺎره ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲ ﻏﺰﻟﻴﺎت اﻟﺤﺎﻗﻲ ﻣﻨﺴﻮب ﺑﻪ ﺷﻤﺲ ﻣﻐﺮﺑﻲ و ﻳﺎ ﺷﻤﺲ ﻣﺸﺮﻗﻲ و ﻳﺎ ﺳﻠﻄﺎن وﻟﺪ ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﻮﻟﻮي و ﻏﺰﻟﻴﺎت دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﻛﻲ و ﻋﺮﺑﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﺷﻚ ﺧﻮد را اﻋﻼم داﺷﺘﻪ اﺳﺖ/ اﻳﻨﻚﻣﻮﺟﺐ ﺧﻮﺷﻮﻗﺘﻲاﺳﺖ ﻛﻪ آن ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮزﻧﺪاﻳﺸﺎن ÇÇﻓﺎﺿﻠﻲﺻﺎﺣﺐذوق وﺷﺎﻋﺮ ﻋﺎرف ÇÇآﻗﺎي ﻋﺒﺪاﻟﺒﺎﻗﻲ اﻳﺰدﮔﺸﺴﺐ ﺑﻪ ﭼﺎپ ﻣﺠﺪد ﻣﻲرﺳﺪ /اﻳﺸﺎن ﺑﺎ ﻛﻤﺎل دﻗﺖ اﻏﻼط ﻣﺘﻌﺪدي را ﻛﻪ در ﭼﺎپ ﻗﺒﻠﻲ ﻣﺘﺄﺳﻔﺎﻧﻪ ﭘﻴﺪا ﺷﺪه ﺑﻮد ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻛÇﺮده و ﻧﺴÇﺨﻪاي ﻣÇﻨﻘﺢ و ﻣÇﺮﺗﺐ در دﺳÇﺘﺮس ﻋﻼﻗﻪﻣﻨﺪان ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ/ ﻻزم ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺎپ ﻣﺠﺪد اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﻪ اﺟﺎزه و ﺑﻞ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﺣﻀﺮت آﻗﺎي ﺣﺎج دﻛﺘﺮ ﻧﻮرﻋﻠﻲ ﺗﺎﺑﻨﺪه )ﻣﺠﺬوﺑﻌﻠﻴﺸﺎه( آراﺳﺘﻪ و ﭘﻴﺮاﺳﺘﻪ ﺷﺪه و ﻣﻮﺟﺐ اﻓﺘﺨﺎر اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻌﻨﻮي و روﺣﺎﻧﻲ اﻳﺸﺎن ﻛﻪ ﻣﺪار ﻣﺠﻤﻊ ﻋﺮﻓﺎن ﻧﻌﻤﺖ اﻟﻠﻬﻲ ﺳﻠﻄﺎﻧﻌﻠﻴﺸﺎﻫﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺻﻮرت اﻧﻄﺒﺎع ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد; ﻓﺸﻜﺮ Gﻟﻪ ﺛﻢ ﺷﻜﺮ Gﻟﻪ/ از ﻣÆﺳﺴﻪ اﻧﺘﺸﺎراتﺣﻘﻴﻘﺖ ﻛﻪ در ﻃﺮﻳﻘﺖ ﺷﺮﻳﻌﺖ ﻧﻴﺰ ﺻﺎﺣﺐ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ اﺳﺖ ﺗﺸﻜﺮ ﻓﺮاوان ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻣﻮﺟﺒﺎت اﻧﺘﺸﺎر اﻳﻦ اﺛﺮ ﻧﻔﻴﺲ را ﻓﺮآﻫﻢ آوردهاﻧﺪ/ از ﻛﻮي رﻫÇﺰﻧﺎن ﻃÇﺒﻴﻌﺖ ﺑÇﺒﺮ ﻗÇﺪم
وزﺧﻮي رﻫﺮوان ﻃﺮﻳﻘﺖ ﻃÇﻠﺐ وﻓÇﺎ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﭘﺎرﻳﺰي
ﺷﺮح ﺣﺎل ﻧﮕﺎرﻧﺪه و ﮔﺮدآورﻧﺪة ﻛﺘﺎب
ﺣﻜﻴﻢ ﺻﻤﺪاﻧﻲ و ﻋﺎرف رﺑﺎﻧﻲ ﺷﻴﺦ اﺳﺪاﷲ اﻳﺰد ﮔﺸﺴﺐ در ﺳﺎل 1303ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي )12ì2 ﻫﺠﺮي ﺷﻤﺴﻲ( در ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎن ﺗﻮﻟﺪ ﻳﺎﻓﺘﻪ ,ﭘﺪرش ﻣﺤﻤﻮد و ﺟﺪ وي اﺳﺪاﷲ ﻧﺎم داﺷﺘﻪ ﻛﻪ او ﻧﻴﺰ ﻣﺮدي ﺻﺎﺣﺐ ﻓﻀﻴﻠﺖ و ﺷﺎﻋﺮي ﺗﻮاﻧﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ /واﻟﺪ ﺷﻴﺦ در ﺳﻦ ﭘﻨﺠﺎه ﺳÇﺎﻟﮕﻲ ﻳÇﻌﻨﻲ ﺑÇﻪ ﺳÇﺎل 1332 ﻗﻤﺮي زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ را ﺑﺪرود ﮔﻔﺖ/ ﺷﻴﺦ ﺟﻠﻴﻞ اﻟﻘﺪر ازﺷﺶ ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺗﺎ ﻫﻴﺠﺪه ﺳﺎﻟﮕﻲ در ﻣﻮﻃﻦ اﺻﻠﻲ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎن ﺑﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﻮن ادﺑﻴﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪ و ﺻﺮف و ﻧﺤﻮ و ﻣﻨﻄﻖ و ﻣﻌﺎﻧﻲ و ﺑÇﻴﺎن را ﺿÇﻤﻦ ﻓÇﻘﻪ و اﺻÇﻮل و ﻛÇﻼم در ﻧÇﺰد اﺳﺘﺎدان ﻣﻌﺮوف آن زﻣﺎن آﻣﻮﺧﺘﻪ اﺳﺖ /ﺷﻴﺦ از وﺿﻊ ﺗﺤﺼﻴﻠﻲ و ﻣﺪارج ﻋﻠﻤﻲ و اوﺻﺎف اﺳﺎﺗﻴﺪ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﻳﺎد ﻧﻤﻮده: ﻣﻼ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻼ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺎدق ﻛﻪ ﻣﺮدي ﻓﺎﺿﻞ و ادﻳﺐ ﺑÇﻮده و ﺧÇﻂ را ﻧÇﻴﻜﻮ Ç 1ﻣﺮﺣﻮم ﻣﻲﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ /ﻗﺮب دو ﺳﺎل ﻣﺮﺣﻮم ﺷﻴﺦ در ﻧﺰد وي ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن و آﻣﻮﺧﺘﻦ ﺻﺮف و ﻧﺤﻮ و ﻣﻨﻄﻖ ﮔﺬراﻧﻴﺪه اﺳﺖ/ ﻣﻼ ﻋﺒﺎس ﻛﻪ از ﻋﻠﻤﺎي ﺑﺰرگ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎن ﺑﻮده و ﺻﺎﺣﺐ ﺗﺄﻟﻴﻔﺎت ﻣﻼ ﻣﺤﻤﺪ ﺟﻮاد اﺑﻦ Ç 2ﻣﺮﺣﻮم ﺑﺴﻴﺎر اﺳﺖ/ ﻣﺮﺣﻮم ﺷﻴﺦ ,ﺷﺮح ﺑﺎبﺣﺎديﻋﺸﺮ در ﻛﻼم و ﻣﻌﺎﻟﻢاﻻﺻﻮل و ﻣﻘﺪاري ازﻗﻮاﻧﻴﻦاﻻﺻﻮل را ﻧﺰد او ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ/ ﻣﻼ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﺣﺎﺟﻲ ﻏﻔﺎر ﻛﻪ از ﻓﻘﻬﺎي ﻣﺴﻠﻢ و از ﺗﺒﺎر ﺷﻴﺦ ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ ﻋﺎﻣﻠﻲ Ç 3ﻣﺮﺣﻮم ﺣﺎﺟﻲ ﻣﻄﻮل ,ﺷﺮاﻳÇﻊ اﻻﺳÇﻼم و ﺧÇﻼﺻ ¹اﻟﺤﺴÇﺎب ﺑﻮده اﺳﺖ /ﻣﺮﺣﻮم ﺷﻴﺦ ﻣﺪﺗﻬﺎ ﻧﺰد او ﺳﻴﻮﻃﻲ ,ﻣﻐﻨﻲ , ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪه اﺳﺖ/ ﻣﻼ ﻣÇﺤﻤﺪﻋﻠﻲ آﻗÇﺎ ﺳÇﻌﻴﺪ ﻛÇﻪ از داﻧﺸÇﻤﻨﺪان و Ç êﻣﺮﺣﻮم ﺣﺎﺟﻲ ﻣﻴﺮزا ﻣﺤﻤﺪﺑﺎﻗﺮﺑﻦ ﻣﺮﺣﻮم ﺣﻜﻤﺎي ﺑﺰرگ ﺑﻮده و ﻣﻨﻈﻮﻣﺔﻣﻨﻄﻖﺳﺒﺰواري و ﺷﺮحﺗﺠﺮﻳﺪﻗﻮﺷﺠﻲ را ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻮم ﺷﻴﺦ ﺗÇﻌﻠﻴﻢ داده
ﺷﺮح ﺣﺎل ﻧﮕﺎرﻧﺪه و ﮔﺮدآورﻧﺪة ﻛﺘﺎب
ﺳﻴﺰده
اﺳﺖ/ Ç ëﻣﺮﺣﻮم ﺳﻴﺪ اﻟﻤﺠﺘﻬﺪﻳﻦ و ﻗﺪو¸ اﻟﻤﺪﻗﻘﻴﻦ آﻗﺎ ﻣﻴﺮزا ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺎﻇﻢ ﺑﺮادر ﻣÇﺮﺣÇﻮم آﻗÇﺎ ﻣÇﻴﺮزا ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺎدق )اﻣﺎم ﺟﻤﻌﻪ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎن( ﻛﻪ ﻗﺒﻮﻟﻴﺖ ﻋﺎﻣﻪ داﺷﺘﻪ ﻏﺎﻟﺒ Hﺑﻪ ﻣﺮﺣﻮم ﺷÇﻴﺦ ﻓÇﺎﺿﻞ ﺧÇﻄﺎب ﻣﻲﻧﻤﻮده اﺳﺖ و اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﻴﺦ در ﻋﻨﻔﻮان ﺟﻮاﻧﻲ ﺑﻪ ﻓﻀﻞ و داﻧﺶ ﻣﺘﺤﻠﻲ و ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻮده اﺳﺖ /در ﺳﺎل 1320ﻗﻤﺮي ﺷﻴﺦ در ﻫﻴﺠﺪه ﺳﺎﻟﮕﻲ ﻣﺤﻴﻂ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎن را ﺗﺮك و ﺑﺮاي اﺳﺘﻜﻤﺎل ﻋﻠﻮم ﻣﺘﺪاوﻟﺔ آن روز رﻫﺴﭙﺎر اﺻﻔﻬﺎن ﻛﻪ داراﻟﻌﻠﻢ اﻳﺮان ﺑﻮده ﻣﻲﮔﺮدد و ﻇﺮف ﺷﺸﻤﺎه ﺗﻮﻗﻒ ﺧÇﻮد ﻗﻮاﻧﻴﻦ اﻻﺻﻮل راﻣﺠﺪد Gﻧﺰد ﻣﺮﺣﻮم آﻳ ¹اﻟﻠﻪ اﻟﻌﻈﻤﻲ ﺣﺎج آﻗﺎ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﺮوﺟﺮدي و ﺷﺮح ﻟﻤﻌﻪ را ﻧÇﺰد ﻣﺮﺣﻮم آﻗﺎ ﺳﻴﺪ ﻋﻠﻲ ﻧﺠﻒ آﺑﺎدي و ﺷﺮح ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ را ﻧﺰد ﻣÇﺮﺣÇﻮم آﻗÇﺎ ﻣÇﻴﺮزا ﻣÇﺤﻤﺪﻋﻠﻲ ﺗÇﻮﻳﺴﺮﻛﺎﻧﻲ ﺗﻜﻤﻴﻞ و ﺿﻤﻨ Hدر ﺣﻮزة درس ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ ﺧﺎن ﻗﺸﻘﺎÄﻲ اﻋﻠﻲ اﷲ ﻣﻘﺎﻣﻪ ÇÇﺟﻬﺖ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺷﺮحﻓﺼﻮص ﻣÇﻼ اﻟﺤﻜﻢ و ﺷﻔﺎ و اﺳﻔﺎر ﺣﺎﺿﺮ ﻣﻲﺷﺪه و از ﺣﻮزه درس ﻓﻘﻪ ﻣﺮﺣﻮم آﻗﺎ ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻘﻲ ﻧﺠﻔﻲ و ﻣﺤﻤﺪ ﺗﻘﻲ ﻛﺎﺷﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻧﻤﻮده اﺳﺖ /ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎن ﻣﻌﺎودت و از آﻧﺠﺎ ﺑﻪ ﻋﺮاق ﻋﺮب ﺷﺘﺎﻓﺘﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺎه در ﻛﺎﻇﻤﻴﻦ اﻗﺎﻣﺖ و در ﻃﻮل ﺗﻮﻗﻒ ﻧﺰد ﻋﻠﻤﺎ¾ آﻧﺠﺎ از ﻗﺒﻴﻞ ﻣﺮﺣﻮم ﺳﻴﺪ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﺷﺎ ﮔﺮدان ﻣﺮﺣﻮم ﻣﻴﺮزاي ﺷﻴﺮازي ﺑﻮده و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از ﺣﻮزه درس آﻗﺎ ﻣﻴﺮزا اﺑﺮاﻫÇﻴﻢ ﺳﻠﻤﺎﺳﻲ اﺳﺘﻔﺎدهﻫﺎي ﻋﻠﻤﻲ ﻛﺮده و ﺷﺮح ﻗﺎﻧﻮﻧﭽﻪ و ﺷﺮح ﻧﻔﻴﺴﻲ را درﻃﺐ ﻧﺰد ﻣÇﺮﺣÇﻮم آﻗÇﺎ ﺳÇﻴﺪ ﻣﻮﺳﻲ ﻃﺒﻴﺐ ﻫﻤﺪاﻧﻲ ﻛﻪ از اﺣﻔﺎد ﻣﺮﺣﻮم ﻣﻴﺮﺳﻴﺪﻋﻠﻲ ﻫﻤﺪاﻧﻲ ﻋﺎرف ﻣﻌﺮوف ﺑﻮده ﺧﻮاﻧﺪه و ﺗﻠﻤﺬ ﻛﺮده اﺳﺖ /آﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﻧﺠﻒ اﺷﺮف ﻣﺴﺎﻓﺮت ﻛﺮده و در آن ﻣﻜﺎن ﻣﻘﺪس ﺑﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ و ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻋÇﻠﻮم ﭘﺮداﺧﺘﻪ و از ﺣﻮزة درس ﻣﺮﺣﻮم ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ اﺻﻄﻬﺒﺎﻧﺎﺗﻲ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺷﻬﻴﺪراﺑﻊ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﺣﻜﻤﺖ و ﻣﻌﻘﻮل و ﻓﻘﻪ و اﺻﻮل ﻧﻤﻮده و ﻛﺘﺎب ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﻼ ﺻﺪرا را ﻧﺰد اﻳﻦ اﺳﺘﺎد ﺧﻮاﻧÇﺪه و از ﻃÇﺮف اﻟﺮﺑﻮﺑﻴﻪ ﻣﺮﺣﻮم اﺻﻄﻬﺒﺎﻧﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﻟﻘﺐﺷﻤﺲاﻟﺤﻜﻤﺎ ﻣﻠﻘﺐ ﮔﺮدﻳﺪ /ﭘﺲ از آن ﺑﻪ ﻃﻬﺮان و ﺧﺮاﺳﺎن ﺷﺘﺎﻓﺘﻪ و در ﺧﺪﻣﺖ ﻣﺮﺣﻮم ﺣﺎج ﻣﻼ ﺳﻠﻄﺎن ﻣﺤﻤﺪ ﺳﻠﻄﺎﻧﻌﻠﻴﺸﺎه ﮔﻨﺎﺑﺎدي ﺻﺎﺣﺐﺗﻔﺴﻴﺮ ﺑﻴﺎن اﻟﺴﻌﺎد¸ ﺑﻪ وادي ﻋﺮﻓﺎن و ﺳﻠﻮك اﻟﻲ اﷲ ﻗﺪم ﻧﻬﺎد/ ﺷﻴﺦ ﭘﺲ از ﻓﺮاﻏﺖ از ﺗﺤﺼﻴﻞ و ا ﻛﺘﺴﺎب ﻣﻌﺎرف اﻟﻬﻲ ﺑﻪ ﻣﺴﻘﻂ اﻟﺮأس ﺧﻮد ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎن ﻣﺮاﺟﻌﺖ و در آﻧﺠﺎ ﭼﻨﺪي ﺑﻪ ﺗﺪرﻳﺲ ﺣﻜﻤﺖ و ﻓﻘﻪ و اﺻﻮل و ﻋﻠﻮم ﻋﺮﺑﻴﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪ وﻟﻲ ﺑÇﻪ ﻣÇﻼﺣﻈﺔ اﻳÇﻨﻜﻪ ﺣﻮزة ﮔﻠﭙﺎﻳﮕﺎن را ﺑﺮاي ﺧﻮد ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ و ﻣﺸﺘﺎق ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺰرﮔﻲ ﭼﻮن اﺻﻔﻬﺎن ÇÇﺑﻮد ﻛﻪ زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ او ﺑﺎ اﻓﺎﺿﻪ و اﺳﺘﻔﺎﺿﻪ ﺗﻮأم ﺑﺎﺷﺪ ÇÇﻧﺎ ﮔﺰﻳﺮ ﺗﺮك دﻳÇﺎر ﻣﺄﻟﻮف ﻛÇﺮده و در ﺳÇﺎل 1330ﻗÇﻤﺮي در ﺷÇﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن رﺣﻞ اﻗﺎﻣﺖ اﻓﻜﻨﺪ /ﭘﺲ از ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺗﻮﻗﻒ در ﺷﻬﺮ اﺻﻔﻬﺎن ﻣﺠﺪد Gﺑﻪ ﺷÇﻮق ﭘÇﺎي ﺑÇﻮﺳﻲ آﺳﺘﺎن ﻗﺪس رﺿﻮي ﺑﻪ ﺷﻬﺮ ﻣﺸﻬﺪ ﻣﺸﺮف و ﺳﭙﺲ ﺑﻪ ﺑﻴﺪﺧﺖ ﮔﻨﺎﺑﺎد ﻋﺎزم و در ﺳﺎل 13ë0ﻗﻤﺮي از ﻃﺮف ﺣﻀﺮت ﻗﻄﺐ اﻟﻌﺎرﻓﻴﻦ ﺣﺎج ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻤﺪﺣﺴﻦ ﺻﺎﻟﺢ ﻋﻠﻴﺸﺎه ﮔﻨﺎﺑﺎدي ÇÇﻃﺎب ﺛﺮاه ÇÇﻣﺄذون در
ﭼﻬﺎرده
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ارﺷﺎد و ﺑﻪ ﻟﻘﺐدروﻳﺶﻧﺎﺻﺮﻋﻠﻲ ﻣﻠﻘﺐ ﮔﺮدﻳﺪ/ ﺑﺎري ﻣﺪت ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل از ﻋﻤﺮ ﮔﺮاﻧﻤﺎﻳﺔ ﺷﻴﺦ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺘﺐ و ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻋﻠﻮم ﺳﭙﺮي ﮔÇﺮدﻳﺪ/ وﻣﻘﺎم ﺷﺎﻣﺦ ﻋﻠﻤﻲ او ﺑﻪ درﺟﻪاي رﺳﻴﺪ ﻛﻪ در رﺷﺘﺔ ﺣﻜÇﻤﺖ و ﻓÇﻨﻮن ادب داﻧﺸÇﻤﻨﺪان ﺑÇﺰرگ ﺑÇﻪ اﺳﺘﺎدي ﻣﺴﻠﻢ او اﻋﺘﺮاف داﺷﺘﻨﺪ و ﺑﻘﻴﺔ ﻋﻤﺮ را ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﻜﻤﻴﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺗﻌﻠﻴﻢ و ﺗÇﺪرﻳﺲ و ارﺷÇﺎد ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮد و ﻛﺘﺒﻲ ﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﺮح زﻳﺮ ﺗﺄﻟﻴﻒ و ﺗﺼﻨﻴﻒ ﻧﻤﻮد: Ç 1اﺳﺮاراﻟﻌﺸﻖ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺳﻮرة ﻳﻮﺳﻒ )ع( ﺑﻪ ﻧﻈﻢ ﺑﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪاي ﺑﻪ ﻧﺜﺮ و ﺗﻔﺴﻴﺮ آﻳﺎت ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﺧﻀﺮ و ﻣﻮﺳﻲ× ﺑﻪ ﻧﻈﻢ در ﺳﺎل 13ê3ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﭼﺎپ ,ﺳﭙﺲ ﻣÆﻟﻒ در ﺳﺎل 13ìë ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺜﻨﻮﻳﺎت و ﻣﻨﺘﺨﺒﻲ از ﻏﺮﻟﻴﺎت ﺧﻮد و رﺳﺎﻟﻪاي ﺑﻪ ﻧﺎم روحاﻟﻌﺮﻓﺎن ﺑﻪ آن اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮده ﻛﻪ در ﺳﺎلﻫﺎي 1338و 13ê9و 13ì0ﺷﻤﺴﻲ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻧﮕﺎرﻧﺪة اﻳﻦ ﺷﺮح ﺣﺎل ﺗÇﺠﺪﻳﺪ ﻃﺒﻊ ﮔﺮدﻳﺪ/ Ç 2ﺑﺪاﻳﻊ اﻟĤﺛﺎر ﻛﻪ در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺳﻮاﻧﺢ ﻋﻤﺮي ﻣÆﻟﻒ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ ﺑﻌﻀﻲ اﻣﻮر ﺗÇﺎرﻳﺨﻴﻪ و ادﺑﻴﻪ ذ ﻛﺮ ﺷﺪه/ Ç 3ﺑﺴﺎطاﻟﻌﺸﻖ و اﻟﻤﺤﺒ ¹رﺳﺎﻟﻪاي اﺳﺖ در ﻋﺸﻖ ,ﻓﺎرﺳﻲ اﺳﺖ/ Ç êﺗﺤﻔ¹اﻟﺴﻔﺮ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒ Hﺳﻔﺮﻧﺎﻣﺔ ﻣÆﻟﻒ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺳﺎل 1329ﻗﻤﺮي/ Ç ëﺗﻌﻠﻴﻘﺎت ﺑﺮ ﻛﺘﺎب ﻛﻔﺎﻳ¹اﻻﺻﻮل ﻣﺮﺣﻮم آﻳ¹اﷲ ﺧﺮاﺳﺎﻧﻲ ﺗﺎ ﻣﺒﺤﺚ ﻓﻮر و ﺗﺮاﺧﻲ ,ﻋﺮﺑﻲ اﺳﺖ/ Ç ìﺗﻌﺮﻳﺐ ﻛﺘﺎب اﻟﺨﻂ واﻟﺨﻄﺎﻃﻴﻦ ﻛﻪ در ﻣﺼﺮ اﺳﺖ/ Ç 7ﺟﻨ¹اﻟﻨﻔﻮس در اﺣﻜﺎم ﺻﻮم و اﺳﺮار آن ﻋﺮﺑﻲ اﺳﺖ/ اﻟﻬﻴﻪ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺘﺎب اﺳﺖ /ﻣﻨﺘﺨﺒﺎﺗﻲ اﺳﺖ از ﻏﺰﻟﻴﺎت ﻣﻮﻻﻧﺎﺟﻼل اﻟﺪﻳﻦ ﻣÇﺤﻤﺪ Ç 8ﺟﺬﺑﺎت روﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺳﻢ ﺷﻤﺲ ﺗﺒﺮﻳﺰي اﺳﺖ و در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺧﻼﺻﻪ و ﮔﻠﭽﻴﻨﻲ اﺳﺖ از ﻛﺘﺎب ﻛﻠﻴﺎت ﺷﻤﺲ ﺗﺒﺮﻳﺰي ﺑﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ و ﺣﻮاﺷﻲ ﻣﻔﻴﺪه و ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻏﺰﻟﻴﺎت /ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﺎل 1319ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪه و اﻳﻨﻚ ﻛﻪ ﺳﺎل 1377ﺷﻤﺴﻲ اﺳﺖ ﺑﺮاي ﺑﺎر دوم ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻃﺒﻊ ﮔﺮدﻳﺪ/ ﺣﻴ ﺎ¸ اﻻﻧﺴﺎن ﻓﻲﺗﺴﺒﻴﺢ اﻻﻋﻴﺎن/ × Ç9 Ç 10ﺣﻴﺎتﺟﺎوﻳﺪ ﻣﻨﺘﺨﺐ ﻣﻌﺮاج اﻟﺴﻌﺎد¸ ﻧﺮاﻗﻲ در اﺧﻼق ﺑﭽﺎپ رﺳﻴﺪه/ Ç 11دﻳﻮان اﻟﻨﺒﻮﻳ ¹ﻓﻲ اﻻﺳﺮار اﻟﺴﻠﻮﻛﻴﻪ Çﻋﺮﺑﻲ اﺳﺖ/ Ç 12رﺳﺎﻟﻪاي در ذ ﻛﺮ ﺧﻔﻲ و ﺟﻠﻲ/ Ç 13رﺷﺤﺎتاﻻﺳﺮار ﺷﺮح ﭼﻨﺪ ﺣﺪﻳﺚ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﻲ اﺳﺖ/ Ç 1êﺳﻌﺎدات اﻟﻨﺠﻔﻴﻪ ﻓﻲ ﺷﺮح اﻟﻌﺪﻟﻴﻪ ﺑﻪ ﻋﺮﺑﻲ اﺳﺖ/ Ç 1ëﺷﻤﺲاﻟﺘﻮارﻳﺦ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﺷﺮح اﺣﻮال ﻓﻘﻬﺎ و ﺣﻜﻤﺎ و ﻋﺮﻓﺎ و ﺷﻌﺮا و ادﺑﺎ /در ﺳﺎل 1331
ﺷﺮح ﺣﺎل ﻧﮕﺎرﻧﺪه و ﮔﺮدآورﻧﺪة ﻛﺘﺎب
ﭘﺎﻧﺰده
ﻗﻤﺮي ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﭼﺎپ و ﺳﭙﺲ ﻣÆﻟﻒ در ﺳﺎل 13ìëﻗﻤﺮي دورة دوم آن را ﻣﻔﺼﻞ ﺗﺮ و ﺑÇﺎ ﺗﻮﺟﻴﻬﺎت و ﺗﻌﻠﻴﻘﺎت ﻛﺎﻣﻞﺗﺮ ﻧﮕﺎﺷﺘﻪ و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از اﺷﻌﺎر ﺧﻮد ﻧﻴﺰ ﺑﻪ آن اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮده ﻛﻪ در ﺳﺎل 13êëﺷﻤﺴﻲ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﺔ ﻧﮕﺎرﻧﺪة اﻳﻦ ﺷﺮح ﺣﺎل ﺗﺠﺪﻳﺪ ﭼﺎپ ﺷﺪه اﺳﺖ/ Ç 1ìﻃﺮاÄﻒاﻟﺤﻜﻢ در ﺣﻜﻤﺖ اﻟ×ﻬﻲ و ﻃﺒﻴﻌﻲ Çﻋﺮﺑﻲ اﺳﺖ/ Ç 17ﻓﻠﺴﻔﻪﺷﺮﻋﻴﺎت رﺳﺎﻟﻪاي اﺳﺖ ﻓﺎرﺳﻲ ﭼﺎپ ﺷﺪه/ Ç 18ﻗﺒﺴﺎتاﻻﺳﺮار در ﻋﺮﻓﺎن و ﺗﺼﻮف Çﻓﺎرﺳﻲ اﺳﺖ/ Ç 19ﮔﻠﺰاراﺳﺮار در ﻋﺮﻓﺎن Çﻓﺎرﺳﻲ اﺳﺖ/ Ç 20ﮔﻠﻬﺎي ﻫﻤﻪرﻧﮓ ﻛﺸﻜﻮل ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺖ داراي ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﺘﻨﻮﻋﻪ Çﻓﺎرﺳﻲ اﺳﺖ/ Ç 21ﻟﻮاﻣﻊاﻻﻧﻮار ﻣﻨﻈﻮﻣﻪاي اﺳﺖ در ﻋﺮﻓﺎن و ﺗﺼﻮف ﺑﺎ ﺷﺮح آن/ Ç 22ﻣﺼﺎﺑﻴﺢاﻟﻌﻘﻮل در ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺣﻜﻤﻴﻪ و اﺻﻮل ﻋﻘﺎﻳﺪ و ﻧﻈﺮي در ﻋﻠﻢ اﺻﻮل ﻓﻘﻪ و اﺧﻼق/ Ç 23ﻣﻈﺎﻫﺮاﻻﻧﻮار در اﺻﻮل ﻋﻘﺎﻳﺪ و در ﺣﻘﻴﻘﺖ اﻟ×ﻬﻴﺎت ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ اﺧﺺ Çﻓﺎرﺳﻲ اﺳﺖ/ Ç 2êﻣﻌﺮﻓ ¹اﻟﺮوح ,ﻓﺎرﺳﻲ اﺳﺖ ﭼﺎپ ﺷﺪه/ Ç 2ëﻣﺠﻤﻊاﻟﻔﻴﻮﺿﺎت ﺷﺮح ﺻﻠﻮات ﻣﺤﻲاﻟﺪﻳﻦ ﻋﺮﺑﻲ اﺳﺖ/ Ç 2ìﻧﺎﻣﻪﺳﺨﻨﻮران ﺷﺮح ﺣﺎل و آﺛﺎر ﺷﻌﺮا و ادﺑﺎي اﻳﺮان ﭘﺲ از دورة ﻣﺸﺮوﻃﻴﺖ ﺗﺎ ﺳﺎل 131ì ﺷﻤﺴﻲ ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪه/ Ç 27ﻧﻮراﻻﺑﺼﺎر در ﺷﺮح ﺣﺎل ﻧﻮرﻋﻠﻴﺸﺎهاﺻﻔﻬﺎﻧﻲ و آﺛﺎر ﻧﻈﻢ و ﻧﺜﺮ او ,ﺑﻪ ﭼﺎپ رﺳﻴﺪه/ Ç 28ﻫﺪاﻳ ¹اﻻﻣﻢ در اﺛﺒﺎت ﻧﺒﻮت ﺣﻀﺮت ﻣﺤﻤﺪ )ص( و ﺣﺎلﺗﻮرا¸ و اﻧﺠﻴﻞ ﻓﻌﻠﻲ و اﺷﺎرات و ﺑﺸﺎرات آن ﻛﺘﺐ ﺑﻪ ﻧﺒﻮت آﻧﺤﻀﺮت ,ﭼﺎپ ﺷﺪه اﺳﺖ/ ﻋﻼوه ﺑﺮ آﺛﺎر ﻣﺬﻛﻮر ,ﺷﻴﺦ در ﺳﺎل 130ëﺷﻤﺴﻲ ﻣﺠﻠﻪاي ﺑﻪ ﻧﺎم ﻋﻨﻘﺎ )ﻋﻠﻤﻲ Çادﺑﻲ Çاﺧﻼﻗﻲ Ç ﻓﻠﺴﻔﻲ Çاﺟﺘﻤﺎﻋﻲ( ﺗﺄﺳﻴﺲ ﻛﺮد و ﻳﻚ ﺳﺎل ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ و ﻃﺒﻊ دوازده ﺷﻤﺎرة آن اداﻣﻪ داد /ﻣﺮﺣﻮم ﺷﻴﺦ در ﺷﺎﻋﺮيو ﺳﺨﻦ ﺳﺮاﻳﻲ ﻳﺪي ﻃﻮﻟﻲ× داﺷﺖو در اﺷﻌﺎر ﺧﻮد ﺷﻤﺲ ﺗﺨﻠﺺ ﻣﻲﻧﻤﻮد /ﻣﻘﺎﻻت و اﺷﻌﺎر ﺑﺴﻴﺎري در روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻋﺮﻓﺎن و اﺧﮕﺮ اﺻﻔﻬﺎن و ﻣﺠﻠﺔ ﻣﻌﺎرف ﺗﻬﺮان و آﻳﻨﺪه اﻳﺮان و ﻏﻴﺮه از او ﺑﻪ ﻳﺎدﮔﺎر اﺳﺖ/ ﻣﺮﺣﻮم ﺷﻴﺦ ﺑﺎ ﻛﻤﺎل ﻓﻀﻞ و ﺗﺒﺤﺮي ﻛﻪ در ﻋﻠﻮم ﻣﺨﺘﻠﻒ داﺷﺖ و اﻏﻠﺐ در ﻣﻮﻗﻊ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﻌﺎﻧﻲ و ﺑﺤﺚ در ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﺳﺤﺮ ﺑﻴﺎن ﺧﺎص داﺷﺘﻪ و ﺑﻪ ﻣﺼﺪاق ا نﻣﻦ اﻟﺒﻴﺎنﻟﺴﺤﺮ Gﻫﻤﻮاره ﻣﺠﻠﺴﻴﺎن را ﻣﺠﺬوب ﺧﻮد ﻣﻲﻧﻤﻮد ﻣﻌﺬاﻟﻚا ﻛﺜﺮ اوﻗﺎت ﺳﻜﻮت و ﺻﺒﺮ و ﺣﻮﺻﻠﻪ و آراﻣﺶ ﺧﺎﻃﺮ و ﺗﻮاﺿﻊ و ادب ﻣﻼزم ﺣﺎل او ﺑﻮد/ ﺑﺎ ﻋﻤﻮم ﻃﺒﻘﺎت ﺑﻪ وﺿﻊ ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ ﺳﻠﻮك ﻣﻲﻛﺮد و در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم ﻃﻮري ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ ﻛﻪ ا ﮔﺮ ﻛﺴﻲ
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ﺷﺎﻧﺰده
او را ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺧﺖ و دﻓﻌﺔ اول ﻣﻼﻗﺎت ﺑﻮد ,وي را ﺑﺎ دﻳﮕﺮان ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻓﺮق ﺑﮕﺬارد /ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ از ﻟﻐﻮ اﻋﺮاض داﺷﺖ ,ﺑﺮدﺑﺎري در ﻣﺼﺎÄﺐ و ﺗﺤﻤﻞ ﺷﺪاÄﺪ ﻣﺠﺒﻮل و ﻣﻔﻄﻮر او ﺑﻮد /ﻫﻴﭽﮕﺎه از درد ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻧﺪاﺷﺖ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﺎل اﺑﺘﻼ¾ ﺑﻪ درد ﭘﺎ داﺷﺖ و ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل آﻧﻲ از ﺗÇﺮوﻳﺞ ﻋÇﻠﻢ و داﻧﺶ ﻓÇﺎرغ ﻧﻨﺸﺴﺖ /اﻏﻠﺐ در ﻣﺠﺎﻟﺴﻲ ﻛﻪ ﺣﻀﻮر داﺷﺖ ,ﺑﻪ ﻗﺪري ﻣÆدب و ﺳﺎ ﻛﺖ ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ ﻛﻪ دﻳﮕﺮان ﺗﺤﺖ ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻛﻤﺎل و ادب او واﻗﻊ ﺷﺪه و ﮔﺎﻫﻲ اﺗﻔﺎق ﻣﻲاﻓﺘﺎد ﻛﻪ ﺳﻜﻮت اﻳﻦ ﻣﺮد ﺣﻖ ﻃﻮري ﻫﻤﻪ را اﺣﺎﻃﻪ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ا ﮔﺮ ﻛﺴﻲ از ﺑﻴﺮون اﻃﺎق ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ وارد ﺷﻮد ﺧﻴﺎل ﻧﻤﻲﻛﺮد اﺻ ÂÇدر اﻳÇﻦ ﺳÇﺮا ﻛﺴÇﻲ ﻫﺴﺖ/در ﻣﻜﺎﻟﻤﻪ و ﮔﻔﺘﮕﻮ دﻟﻬﺎي ﻫﻤﻪ را ﺑﻪ ﻃﺮف ﮔﻔﺘﺎر ﺧﻮد ﺟﻠﺐ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮد /در ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﺎ وي ﺑﺮاﺑﺮي ﻣﻲﻧﻤﻮد ﺑﻪ ﻗﺪري در ﺗﺸﺮﻳﺢ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮد ﻛÇﻪ ﻫÇﻤﮕﺎن از ﻋÇﺎرف و ﻋÇﺎﻣﻲ اﺳﺘﻔﺎدهو اﺳﺘﻔﺎﺿﻪ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ/ﺗﺴﻠﻲ دﻫﻨﺪةﻣﺼﻴﺒﺖزدﮔﺎنو دﻟﺴﻮز ﺑﻴﭽﺎرﮔﺎن ﺑﻮدو ﺑﻪ اﺣﻮال ﭘﺮﺳﻲ رﻧﺠﻮران ﻗﺪم رﻧﺠﻪ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮد و آﻻم ﺑﻴﻤﺎران را ﺑﺎ ﻋﻴﺎدت و ﻣﺤﺒﺖ ﺧﻮد ﺗﺴﻜﻴﻦ ﻣﻲﺑﺨﺸﻴﺪ /ﺻÇﺒﺮ و ﺷﻜﻴﺒﺎﻳﻲ درﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﺎﻣﻼﻳﻤﺎت ﭘﻴﺸﺔ او ﺑﻮد و از ﻫﻴﭻ ﺻﺪﻣﻪو رﻧﺠﻲﮔﺮﻳﺰان ﻧﺒﻮد/ﺑﺎ ﺷﺪاÄﺪ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ و ﻫÇÇﻴﭽﮕﺎه از ﺗÇﻨﮕﻲ زﻧÇﺪﮔﻲ ﺷﻜÇﺎﻳﺖ ﻧÇﺪاﺷﺖ و ﺟÇﺰ رﺿÇﺎي ﺣÇﻖ و ﺧÇﺪﻣﺖ ﺧÇﻠﻖ ﭼÇﻴﺰي را ﻣÇﻌﺘﺒﺮ ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺧﺖ /ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﻮت او ﺷﺐ ﻫﻔﺘﻢ ﻓﺮوردﻳﻦ ﺳﺎل 132ìﺷﻤﺴﻲ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﭘﻨﺠﻢ ﺟﻤﺎدي اﻻوﻟﻲ ﺳﺎل 13ììﻗﻤﺮي و ﺳﻦ ﺷﺮﻳﻔﺶ ì3ﺳﺎل ﺑﻮد /ﻣﺰار وي در ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن ﺗﺨﺖ ﻓﻮﻻد اﺻﻔﻬﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻜﻴﺔدروﻳﺶ ﻧﺎﺻﺮ ﻋﻠﻲ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ /اﺷﻌﺎر زﻳﺮ را اﻳﻦ ﻓﻘﻴﺮ ﻣﺘﺨﻠﺺ ﺑÇﻪ ﻋÇﺒﺪي ﺑÇﻪ ﻣÇﻨﺎﺳﺐ رﺣﻠﺖ آن ﻣﺮﺣﻮم ﺳﺮوده: اﺳÇÇÇÇÇÇÇÇﺪاﷲ ﻋÇÇÇÇÇÇÇÇﺎرف داﻧÇÇÇÇﺎ
آن ادﻳﺐ و ﺣﻜÇÇÇÇÇÇÇÇﻴﻢ ﺑÇÇÇÇÇÇﻲﻫﻤﺘﺎ
ﺑÇÇÇÇÇﻮد اﻳÇÇÇÇﺰد ﮔﺸﺴﺐ واﻟﻪ ﺣÇÇÇÇﻖ
ﻫÇﺪي ﻣÇÇﺘﺨﻠﺺ ﺑÇÇﻪﺷÇÇﻤﺲ و ﺷÇÇﻤﻊ × ﻫÇÇÇÇÇÇÇÇﺎدي راه ﺳÇÇÇÇﺎﻟﻜﺎن ﺻÇÇÇÇﻔﺎ
ﺳÇﻴﺼﺪو ﺷÇﺼﺖ و ﺷﺶ ﻓÇﺰون زﻫÇﺰار
ﺷﺐ ﭘÇÇÇÇÇÇÇÇﻨﺞ ﺟÇÇÇÇÇÇÇﻤﺎدي اﻻوﻟﻲ
دﻋÇÇﻮت ﺣÇÇﻖ ﺷÇÇﻨﻴﺪ و ﺷÇÇﺪ از ﺷÇﻮق
ﻣÇÇÇÇﺤﻮ در ﻋﺸÇÇÇÇﻖ ﺧÇÇÇÇﺎﻟﻖ ﻳﻜÇÇﺘﺎ
ﻛÇÇﺮد رﺣÇÇﻠﺖ از اﻳÇÇﻦ ﺳÇÇﺮاي ﻣÇÇﺠﺎز
اﻟﻤﺄوي ﺷÇÇÇÇﺪ ﻣÇÇÇÇﺨﻠﺪ ﺑÇÇﻪ ﺟÇÇﻨﺖ × در ﺑÇÇÇÇﻬﺸﺖ ﺑÇÇÇﺮﻳﻦ و ﻋÇÇﺮش ﻋÇÇﻼ
ﮔÇÇﻔﺖ ﻋÇÇﺒﺪي ﺳÇÇﻠﻴﻠﺶ اﻳÇﻦ اﺷÇﻌﺎر
ﻛﺲ ﻧÇÇÇÇﺪارد ﺑÇÇÇﻘﺎ ﺑÇÇﻪ ﻏÇÇﻴﺮ ﺧÇÇﺪا
داﺷﺖ ﻧÇÇÇÇÇÇÇÇﺎﺻﺮﻋﻠﻲ زدوﺳﺖ ﻟﻘﺐ
ﻣÇÇÇÇﺘﺼﻞ ﺷÇÇﺪ ﺑÇÇﻪ رﺣÇÇﻤﺖ ﻳÇÇﺰدان
ﺗﻬﺮان Çﻣﻬﺮﻣﺎه Ç 1377ﺟﻤﺎدي اﻟﺜﺎﻧﻲ 1419 ﻋﺒﺪاﻟﺒﺎﻗﻲ اﻳﺰد ﮔﺸﺴﺐ
ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻨﺴﻮب ﺑﻪ ﻣﻮﻻﻧﺎ
ﻫﺠﺪه
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
اول ﻣﻘﺪﻣﻪ ﭼﺎپ
ﺑﻪﻧﺎم ﻳﺰدان ﻣﻬﺮﺑﺎن ﻧﮕﺎرﻧﺪة اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻛﻪ ﺑﺮاﺳﺘﻲ ﻣﺼﺪاق اﻳﻦ رﺑﺎﻋﻲ ﻣﻨﺴﻮب ﺑﻪﻣﻮﻻﻧﺎ ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦ روﻣﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ: دﺳÇÇﺘﺎر و ﺳÇÇﺮ و ﺟÇÇﺒﺔ ﻣÇÇﻦ ﻫÇÇﺮ ﺳÇﻪ ﺑÇﻬﻢ
ﻗÇÇÇÇﻴﻤﺖ ﻛÇÇÇÇﺮدﻧﺪ ﻳﻚ درم ﭼÇÇÇÇﻴﺰي ﻛÇÇÇﻢ
ﻧﺸÇÇÇÇﻨﻴﺪﺳﺘﻲ ﺗÇÇÇÇﻮ ﻧÇÇÇÇﺎم ﻣÇÇÇÇﻦ در ﻋÇÇﺎﻟﻢ
ﻣÇÇﻦ ﻫÇÇﻴﭻﻛﺴﻢ ,زﻫÇÇﻴﭻ ﻫÇÇﻢ ﭼÇÇﻴﺰي ﻛÇﻢ
از ﻋﻨﻔﻮان ﺟﻮاﻧﻲ و ﺑﺪاﻳﺎت زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﭘﺲ از ﺗﺤﺼﻴﻞ ادﺑﻴﺎت و ﻋﻠﻮم ﻣﻨﻘﻮل و ﻣÇﻌﻘﻮل ,ﮔÇﺮﻳﺒﺎﻧﻢ ﮔﺮﻓﺘﺎرﻋﺸﻖ ﺑﻪﻳﺎﻓﺘﻦﺣﻘﺎﻳﻖ اﻣﻮر ودﻗﺎﻳﻖ ﻣﻌﺮﻓﺖﺷﺪ /دﻟﺒﺎﺧﺘﺔ ﻣﺮدانراهو ﻣﻔﺘﻮن ﻋﺎرﻓﺎنآ ﮔﺎه ﺷﺪه, ﺟﻤﻌﻲ داﻧﺎﻳﺎن و ﮔﺮوﻫﻲ از ﺑﻴﻨﺎﻳﺎن و اﻫﻞ ذوق و ﺣﺎل را ﺧﺪﻣﺖ ﻛﺮده و از اﻳﻦ ﺑﺎدة ﺻÇﺎﻓﻲ ﺑÇﻪﻣﻘﺪار ﻛﺎﻓﻲﮔﺎه ﮔﺎه ﻧﻮﺷﻴﺪه و از اﻳﻦ ﺣﻠﻮاي ﺗﻦﺗﻨﺎﻧﻲ ) ﻛﻪ ﺗﺎ ﻧﺨﻮري ﻧﺪاﻧﻲ( ﻛﺎم ﺟﺎﻧﻢ ﭼﺸﻴﺪه ,ﭘﻴﺪاﺳﺖ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ دﻟﺒﺎﺧﺘﻪ ﺑﻪﺳﺨﻨﺎن اﻫﻞ ﻣﻌﺮﻓﺖ و اﺷﻌﺎر و ﻏﺰﻟﻴﺎت آﻧﻬﺎ ﺷﻮق و ذوﻗﻲ داﺷﺘﻪ ,در ﻣﺠﺎﻟﺲ ﺣﺎل ﺑﻪﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن اﺷﻌﺎر و ﻏﺰﻟﻴﺎت ﻋÇﺮﻓﺎﻧﻲ ﮔÇﻮش اﺳÇﺘﻤﺎع داﺷÇﺘﻪ و ﺑÇﻪﻣﺼﺪاق > :اﻟÔ Öﻘ Ô ﻚ اﻟ Ô Öﻤﻮت ﻮل اﻟÖﻄ ﻴﺐ ﻣ ﻠ Ô
ﻮﻓﻴﻪ Ç 1چ< و >پ< و >ژ< را ﺑﻪﺷﻜﻞ >ج< و >ب< و >ز< ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺗﺎ آﺧﺮ ﻛﺘﺎب و اﻳﻦ در ﻣﻮﻗﻌﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻧﻘﻄﻪ ﮔﺬاردن و اﻣﺘﻴﺎز آﻧﻬﺎ از ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻣﻌﻤﻮل ﻧﺸﺪه ﺑﻮده; Ç 2آﻧﻜﻪ >دال< ﻓﺎرﺳﻲ در ﻫﻤﻪﺟﺎ ﺑﻪﺷﻜﻞ ﻣﻨﻘﻮط و >ذال< ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ در ﻗﺪﻳﻢ رﺳﻢ ﺑÇﻮده اﺳﺖ; Ç 3در ﻫﻤﻪ ﺟﺎ >ﻫﺎاﻟﻒﺧﺎﻣﻮش< ﻳﺎ >ﺧﺎﻣﺶ ﻛﻦ< ﻳﺎ >ﺧﻤﺶ< ﻳﺎ آﻧﭽﻪ ﻓﻬﻤﺎﻧﻨﺪة اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﻌﺎﻧﻲ اﺳﺖ در اﺷﻌﺎر ﻣﻮﻟﻮي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ; ﺑﻪﺣﺪي ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﺷﺪهاﺳﺖ ﻛﻪﺗﺨﻠﺺ ﻣﻮﻟﻮيﺧﺎﻣﻮش ﺑﻮده,ا ﮔﺮﭼﻪاﻳﻦ ﺧﻼف واﻗﻊاﺳﺖ/ﭼﻮنا ﮔﺮﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮدي, در زﻣﺎن ﺧﻮد ﻣﻮﻟﻮي ﻳﺎ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺨﻠﺺ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻌﺪي و اﻧﻮري و ﻏﻴﺮه ﻣﻌﺮوف ﺷﺪي ,وﻟﻲ ﺗﻘﺮﻳﺒH در ﺣﻜﻢ ﺗﺨﻠﺺ اﺳﺖ/ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪﻧﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﻠﻴﺎت اﺷﻌﺎر ﻣﻮﻟﻮي را ﺑﻴﺎﻧﺎﺗﻲ آﺳﻤﺎﻧﻲ و ﺣﻘﺎﻳﻘﻲ رﺑﺎﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺴﺖ ﻛﻪ در ﻫﺮ ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﻣÆﺛﺮ اﺳﺖ ﻧﻪ ﺣﻜﺎﻳﺖ ﺷﻌﺮ و ﺷﺎﻋﺮي و ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻧﻈﻢ اﺳﺖ /اﻳﻦ ﻣﺮد آﺳﻤﺎﻧﻲ و ﻓﻴﻠﺴﻮف رﺑﺎﻧﻲ و ﺳﻮﺧﺘﻪ از ﻋﺸﻖ ﺣﻖ و ﺣﻘﻴﻘﺖ ,ﺑﻪوﺳﻴﻠﺔ ﻧﻈﻢ ,ﺑﺪﻳﻊ ,ﻛﺎخ رﻓﻴﻊ ﻋﺸÇﻖ ﺣÇﻘﻴﻘﻲ و ﺣÇﻘﻴﻘﺖ اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ را ﺑﻨﺎ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و ﻣﻲ روح را ﻛﻪ ﭼﺸﻴﺪه ,ﺑﻪدﻳﮕﺮان ﻣﻲﭼﺸﺎﻧﺪ; ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: ﻫﻠﻪاي آﻧﻜﻪ ﺑﺨﻮردي ﻗﺪﺣﻲ ﺑÇﺎده ﻛÇﻪ ﻧÇﻮﺷﺖ
ﻫﻠﻪ ﭘﻴﺶ آ ﻛÇﻪ ﺑﮕÇﻮﻳﻢ ﺳÇﺨﻨﻲ راز ﺑÇﻪ ﮔÇﻮﺷﺖ
ﻣﻲ روح آﻣÇﺪه ﻧÇﺎدر رو Öاز آن ﻫÇﻢ ﺑÇﭽﺶ آﺧÇﺮ
ﻛﻪ ﺑﻪﻳﻚ ﺟﺮﻋﻪ ﺑﭙﺮد ﻫÇﻤﻪ ﻃÇﺮاري و ﻫÇﻮﺷﺖ
دﻫﺪ آن ﻛÇﺎن ﻣÇﻼﺣﺖ ,ﻗÇﺪﺣﻲ وﻗﺖ ﺻÇﺒﺎﺣﺖ
ﺑﻪ از آن ﺻﺪ ﻗﺪح ﺑﺎده ﻛﻪ ﺧﻮردي ﺷﺐ دوﺷﺖ
در اﻳÇÇﻨﺠﺎ اﺟÇÇﻤﺎ ÁﺑÇÇﻪﺷﺮح ﺣÇÇﺎل ﺷÇÇﻤﺲاﻟﺪﻳÇÇﻦ ﺗÇÇﺒﺮﻳﺰي ﻛÇﻪ دﻳÇﻮان ﻏÇﺰل ﺑÇﻪﻧﺎم اوﺳﺖ و ﻣﻮﻻﻧﺎﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﺮاﻳﻨﺪة اﺷﻌﺎرﺳﺖ ,ﺑﺎﻳﺪ اﺷﺎرت ﻛﺮد/
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ﺑﻴﺴﺖ و دو اﻟﺪﻳﻦ ﺗﺒﺮﻳﺰي ﺷﻤﺲ
ﺷﻤﺲ اﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻠﻚ داد ,ﻟﻘﺐ ﭘﺪرش را ﺑﻌﻀﻲ ﻋﻼ¾اﻟﺪﻳﻦ و ﺑﻌﻀﻲ ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦ ﺛﺒﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ/ﻧﺴﺐ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦﺗﺒﺮﻳﺰي را ﺑﻌﻀﻲ ﺑﻪ اﺳﻤ×ﻌﻴﻞﺑﻦ Öاﻻﻣﺎم ﺟﻌﻔﺮ اﻟﺼﺎدق ﻣﻲرﺳﺎﻧﻨﺪ /در ﻃﺮاﻳﻖاﻟÖﺤﻘﺎﻳﻖ در وﺻﻞ ﺷﺸﻢ در اﺣﻮال ﺷﺎه ﻃﺎﻫﺮ دﻛﻨﻲ از ﺗﺎرﻳﺦ ﻓﺮﺷﺘﻪ ﻧﻘﻞ ﻧﻤﻮده :ﺷﺎه ﻃﺎﻫﺮ ﺑÇﻦ ﺷﺎه رﺿﻲاﻟﺪﻳﻦ ﺑﻦ اﻟÖﻤﻮﻟﻲ× ﻣÆﻣﻦ ﺷﺎه ﺑﻦ ﻣÆﻣﻦ ﺷﺎه ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ زر دوز اﻟﻤﻠﻘﺐ ﺑﻪ ﺷﻤﺲ ﺗﺒﺮﻳﺰي ﺑﻦ ﺷﺎه ﺧﻮر ﺷﺎهﺑﻦ اﻟÖﻌﺎﻟﻢﺑﻦ ﻣﻮﻟﻲ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻣﻮﻟﻲ× ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦﺑﻦ ﺣﺴﻴﻦ ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦﺑﻦ ﻛﻴﺎﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﻮﻟﻲ× ﺣﺴﻦ اﻟÖﻌﺎﻟﻢ ﺑﻦ اﻟÖﻤﻮﻟﻲ× ﻋﻠﻲ ﺑﻦ اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﺴﻄﺮ ﺑﻦ ﻣﻮﻟﻲ× ﻧﺰار ﺑﻦ ﻣﺴﺘﻨﺼﺮ اﺣﻤﺪ ﺑﻦ ﻣﻮﻟﻲ× ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﻠﻲ ﻃﺎﻫﺮ ﺑﻦ اﻟÖﺤﺎ ﻛﻢ ﺑﻦ ﻧﺰار ﺑﻦ اﻟÖﻤﻌﺰﺑﻦ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺑﻦ ﻣﺤﻤﺪ اﻟÖﻘﺎﺳﻢ ﺑﻦ ﻋﺒﺪاﷲ اﻟÖﻤﻬﺪي ﺑﻦ اﻟﺮﺿﺎﺑﻦ اﻟﺘﻘﻲ ﻗﺎﺳﻢ ﺑﻦ اﻟÖﻮﻓﻲاﺣﻤﺪ ﺑﻦ اﻟﺮﺿﺎﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ اﺳﻤ×ﻌﻴﻞ ﺑﻦ ﺟﻌﻔﺮ اﻟﺼﺎدق)ع( /ﺑﻪﻫﺮﺣﺎل اﺻ Âﺗﺒﺮﻳﺰي و در ﻣﺠﻤﻊ اﻟÖﻔﺼﺤﺎ ﮔﻮﻳﺪ> :ﭘﺪرش از ﺑﻴﻢ ﺗﻬﻤﺖ ﻣﺨﺎﻟﻔﻴﻦ و از ﻓﺮط ﺣﺴﻦ ﺻÇﻮرت ﺗÇﺎ ﻫﻨﮕﺎم دﻣﻴﺪن ﺧﻂ ,وي را از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺪرآﻣﺪن ﻧﺨﻮاﺳﺖ; ازﻳﺮا در ﻧﺰد ﻧﺴﻮان زر دوزي ﻓﺮا ﮔﺮﻓﺖ و از آن ﭘﺲ او را ﺷﻤﺲ زر دوز ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪي :ﻣÆﻳﺪ آﻧﻜﻪ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﺎﺑﺎ ﻛﻤﺎل ﺟﻨﺪي رﺳﻴﺪه ,ﺣﻜﺎﻳﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻏﺎﻟﺐ ﻧﻘﻞ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ ﻛﻪ در آن وﻗﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ ﺧﺪﻣﺖ ﺑﺎﺑﺎ ﻛﻤﺎل ﺟﻨﺪي رﺳﻴﺪه ,ﺷÇﻴﺦ ﻓÇﺨﺮاﻟﺪﻳÇﻦ ﻋÇﺮاﻗÇﻲ ﻧÇﻴﺰ ﺑﻪﻓﺮﻣﻮدة ﺷﻴﺦ ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ زﻛﺮﻳﺎ آﻧﺠﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻫﺮ ﻓﺘﺤﻲ و ﻛﺸﻔﻲ ﻛﻪ ﺷﻴﺦ ﻓﺨﺮاﻟﺪﻳﻦ را رو ﻣﻲﻧﻤﻮد آن را ﺑﻪﻟﺒﺎس ﻧﻈﻢ و ﻧﺜﺮ آورده ,اﻇﻬﺎر ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻪﻧﻈﺮ ﺑﺎﺑﺎ ﻛﻤﺎل ﻣﻲرﺳﺎﻧﻴﺪ و ﺷﻴﺦ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ ﻫﻴﭻ اﻇﻬﺎري از آﻧﻬﺎ ﻧﻤﻲﻧﻤﻮد/ روزي ﺑﺎﺑﺎ ﻛﻤﺎل وي را ﮔﻔﺖ :ﻓﺮزﻧﺪ ,از آن اﺳﺮار و ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻛﻪ ﻓﺮزﻧﺪم ﻓÇﺨﺮاﻟﺪﻳÇﻦ ﻋÇﺮاﻗÇﻲ ﻇÇﺎﻫﺮ
ﺑﻴﺴﺖ و ﺳﻪ
ﻣﻘﺪﻣﻪ ﭼﺎپ اول
ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺮﺗﻮ ﻫﻴﭻ ﻻﻳﺢ ﻧﻤﻲﺷﻮد? ﮔﻔﺖ :ﺑﻴﺶ از آن ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲاﻓﺘﺪ اﻣﺎ ﺑﻪواﺳﻄﺔ آﻧﻜﻪ وي ﺑÇﻌﻀﻲ ﻣﺼﻄﻠﺤﺎت ورزﻳﺪه ,ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻛﻪ آﻧﻬﺎ را در ﻟﺒﺎس ﻧﻴﻜﻮ ﺟﻠﻮه دﻫﺪ وﻣﺮا آن ﻗﻮت ﻧﻴﺴﺖ/ﺑﺎﺑﺎ ﻛﻤﺎل ﻓﺮﻣﻮد ﻛﻪﺣﻖ Ç ﺳﺒﺤﺎﻧﻪ و ﺗﻌﺎﻟﻲ× Çﺗﻮ را ﻣﺼﺎﺣﺒﻲ روزيﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻌﺎرفﺣﻘﺎﻳﻖ اوﻟﻴﻦوآﺧﺮﻳﻦ را ﺑﻪﻧﺎم ﺗﻮ اﻇﻬﺎر ﻛﻨﺪ و ﻳﻨﺎﺑﻴﻊ ﺣﻜﻢ از دل وي ﺑﻪ زﺑﺎﻧﺶ ﺟﺎري ﺷﻮد و ﺑﻪﻟﺒﺎس ﺣﺮف و ﺻﻮت درآﻳﺪ ,ﻃﺮاز آن ﻟﺒﺎس ﻧﺎم ﺗﻮ ﺑﺎﺷﺪ :ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ اﻓﻼ ﻛﻲ در ﭼﻨﺪ ﻣﻮﺿﻊ از ﻣﻨﺎﻗﺐاﻟÖﻌﺎرﻓﻴﻦ رواﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ,ﺷﻤﺲ اﻟﺪﻳﻦ اﺑﺘﺪا ﻣﺮﻳﺪ ﺷﻴﺦ اﺑﻮﺑﻜﺮ زﻧÇﺒﻴﻞ ﺑÇﺎف ﻳÇﺎ ﺳﻠﻪﺑﺎف ﺗﺒﺮﻳﺰي ﺑﻮد :روزي در ﺧﺎﻧﻘﺎه ﻧﺼﺮ¸اﻟﺪﻳﻦ وزﻳﺮ اﺟﻼﺳﻲ ﻋﻈﻴﻢ ﺑﻮد و ﺷﻴﻮخ ﻋﻠﻤﺎ و ﺣﻜﻤﺎ و ﻋﺮﻓﺎ و اﻣﺮا ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻫﺮ ﻳﻜﻲ در اﻧﻮاع ﻋﻠﻮم و ﺣﻜﻢ و ﻓﻨﻮن ,ﻛﻠﻤﺎت ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ و ﺑﺤﺜﻬﺎ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ /ﻣﮕﺮ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ در ﻛﻨﺠﻲ ﻣﺮاﻗﺐ ﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد ,از ﻧÇﺎ ﮔÇﺎه
ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ
ﻣﻘﺪﻣﻪ ﭼﺎپ اول
ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و از ﺳﺮ ﻏﻴﺮت ﺑﺎﻧﮕﻲ ﺑﺮ اﻳﺸﺎن ﺑﺰد ﻛﻪ ﺗﺎ ﻛﻲ از اﻳﻦ ﺣﺪﻳﺜﻬﺎ ﻣﻲﻧﺎزﻳﺪ! ﻳﻜﻲ در ﻣﻴﺎن ﺷﻤﺎ از >ﺣﺪﺛﻨﻲ ﻗﻠÖﺒﻲ âﻋﻦ Öر ﺑﻲ :ﻣﺎ ﻋ ﺮﻓÖﻨ×ﺎ ك ﺣ ﱠﻖ ﻣ Öﻌ ﺮﻓ ﺘﻚ< و ﺑﺎ ﻳﺰﻳﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪÔ : ﺎﻧﻲ ×ﻣﺎ ا Öﻋﻈ ﻢ ﺷ â ﺤ â ﻣﻮﻻﻧﺎ از ﻫﻴﺒﺖ اﻳﻦ ﺳÆال از ﻫﻮش ﺑﺮﻓﺖ و ﭼﻮن ﺑﻪﺧﻮد آﻣﺪ ,دﺳﺖ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳÇﻦ را ﮔÇﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪﺣﺠﺮةﺧﻮد ﺑﺮد/و ﺑﻌﻀﻲدﻳﮕﺮ ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪﻛﻪ:ﻣﻮﻻﻧﺎﺟﻮاب داد ﻛﻪﺑﺎﻳﺰﻳﺪ راﺗﺸﻨﮕﻲ ازﺟﺮﻋﻪﺳﺎ ﻛﻦﺷﺪ
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ﺳﻲ
و ﻧﻮر ﺑﻪﻗﺪر روزن ﺧﺎﻧﺔ او ﺑﻮد و ﺣﻀﺮت ﻣﺼﻄﻔﻲ را اﺳﺘﺴﻘﺎي ﻋﻈﻴﻢ و ﺗﺸﻨﮕﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑÇﻮد و ﺳÇﻴﻨﺔ ﻣﺒﺎرﻛﺶ ﺑﻪﺷﺮح > :اﻟÖ ﻢ ﻧ Öﺸ ﺮ Öح< ارض اﷲ وﺳÇﻴﻊ ﮔﺸÇﺘﻪ ,ﻻﺟÇﺮم ﻫÇﻤﻴﺸﻪ دم از ﺗﺸÇﻨﮕﻲ ﻣÇﻲزد /ﻣÇﻮﻻﻧﺎ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ ﻧﻌﺮه ﺑﺰد و ﺑﻴﻔﺘﺎد /ﻣﻮﻻﻧﺎ از اﺳﺘﺮ ﻓﺮود آﻣﺪه و ﺷÇﺎ ﮔÇﺮدان را ﻓÇﺮﻣﻮد ﺗÇﺎ او را ﺑÇﺮﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﺑﻪﻣﺪرﺳﻪ ﺑﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪﺧﻮد ﺑﺎز آﻣﺪ و ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻬﺎ ﺑﺎ او در ﺧﻠﻮت ﺑﺴﺮ ﻣﻲﺑﺮد /و از ﺟﻤﻠﻪ ﺳÇﺮﮔﺬﺷﺖ ﻣﻼﻗﺎت ﻣﻮﻻﻧﺎ را ﺑﺎ ﺷﻤﺲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺤﻮ ذ ﻛﺮ ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ :ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ روزي ﺑﺎ ﻣﻮﻻﻧﺎي روﻣﻲ در ﻛﻨﺎر ﺣﻮض ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ و ﻛﺘﺎﺑﻲ ﭼÇﻨﺪ در ﻛÇﻨﺎر ﻣÇﻮﻻﻧﺎ ﺑÇﻮد /ﻣÇﻮﻻﻧﺎي ﺗÇﺒﺮﻳﺰي ﭘÇﺮﺳﻴﺪ :اﻳÇﻦ ﭼÇﻪ ﻛﺘﺎﺑﻬﺎﺳﺖ? ﻣﻮﻻﻧﺎ ﮔﻔﺖ :اﻳﻨﻬﺎ ﻗﻴﻞ و ﻗﺎل اﺳﺖ; ﺗﻮ را ﺑﻪ آن ﭼﻪ ﻛﺎر? ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺗﺒﺮﻳﺰي دﺳﺖ ﻓﺮاز ﻛﺮد ﻫﻤﻪ را در آب اﻧﺪاﺧﺖ /ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺑﻪ ﺗﺄﺳﻒ ﺗﻤﺎمﮔﻔﺖ :ﻫﻲ دروﻳﺶ ,ﭼﻪ ﻛﺮدي ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ از اﻳﻨﻬﺎ ﻓﻮاﻳﺪي ﺑﻮد ﻛﻪ از واﻟﺪ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد و دﻳﮕﺮ ﺑﺪﺳﺖ ﻧﻴﺎﻳﺪ /ﻣﻮﻻﻧﺎي ﺗÇﺒﺮﻳﺰي دﺳﺖ در آب ﻛÇﺮده ﻫÇﻤﻪ را ﺑÇﻴﺮون آورد, ﺑﻪﻃﻮري ﻛﻪ در ﻫﻴﭻ ﻳﻚ اﺛﺮي از آب ﻧﺒﻮد /ﻣﻮﻻﻧﺎ ﮔﻔﺖ :ﻳﺎ ﻟﻠÖﻌﺠﺐ ,اﻳﻦ ﭼﻪ ﺳﺮ اﺳﺖ? ﺷÇﻤﺲاﻟﺪﻳÇﻦ ﮔﻔﺖ :اﻳﻦ ذوق و ﺣﺎل اﺳﺖ; ﺗﻮ را از اﻳﻦ ﭼﻪ ﺧﺒﺮ? اﻳﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺗﺬﻛﺮهﻫﺎ ﻳﺎد ﻛﺮدهاﻧﺪ وﻟﻲ ﻣﻌﻠﻮم ﻧÇﻴﺴﺖ ﭘﺲ از ﻣÇﺼﺎﺣﺒﺖ اﻳÇﻦ دو ﻃﺎﻟﺐو ﻣﻄﻠﻮب ﭼﻪﮔﺰارش ﺑﻴﻦ آﻧﻬﺎ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎدهو ﭼﻪ ﺗﺄﺛﻴﺮﻫﺎي ﻋﻤﻴﻘﻲ ﺟﺬﺑﺔﻣﻮﻻﻧﺎ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ در ﻣﻮﻻﻧﺎي روﻣﻲ ﻧﻤﻮده ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺟﺰ او ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺖ و ﻣﻔﺎرﻗﺖ او را روا ﻧﻤﻲداﺷﺖ و ﻫﻤﺔ ﮔﺸﺎﻳﺶ ﻏﻴﺒﻲ و ﻓﺘﻮح دل را از ﭘﺮﺗﻮ دﻳﺪار و ﻫﻤﻨﺸﻴﻨﻲ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ ﻣﻲداﻧﺴﺖ /ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﭘﺲ از ﻣﻔﺎرﻗﺖ و ﻣﻬﺠﻮري ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: از ﻓÇÇﺮاق ﺷÇÇﻤﺲ دﻳÇÇﻦ اﻓÇÇﺘﺎدهام در ﺗÇﻨﮕﻨﺎ
او ﻣﺴÇÇÇÇﻴﺢ روزﮔÇÇﺎر و درد ﭼﺸÇÇﻤﻢ ﺑÇÇﻲدوا
ﮔﺮﭼﻪ درد ﻋﺸﻖ او ﺧﻮد راﺣﺖ ﺟﺎن ﻣÇﻨﺴﺖ
ﺧÇÇﻮن ﺟÇﺎﻧﻢ ﮔÇﺮ ﺑÇﺮﻳﺰد او ﺑÇﻮد ﺻÇﺪ ﺧÇﻮﻧﺒﻬﺎ
آري ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺳﺎﻟﻬﺎي دراز ﻋﻠﻮم و ﻓﻨﻮنﮔﻮﻧﺎ ﮔﻮن ﻓﺮاﻫﻢ آورد و در ﻓﻘﻪ و ﺗﻔﺴﻴﺮ و ﺣﺪﻳﺚ و ﻛﻼم و ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻳﮕﺎﻧﺔ زﻣﺎن ﺑﻮده و در ﻋﻠﻮم ادﺑﻴﻪ ﺑﻲﻧﻈﻴﺮ و ﺳﺎﻟﻬﺎ در ﻇﻞ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ و ﺳﻴﺪ ﺑﺮﻫﺎناﻟﺪﻳﻦ در ﻃﺮﻳﻘﺖ ﻗﺪم زدهو ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ در ﺷﺮﻳﻌﺖوﻃﺮﻳﻘﺖ ﺑﻪﺣﺪ ﻛﺎﻓﻲ داﺷﺘﻪو ﺑﻪزﻫﺪو ﻋﺒﺎدت ﻣﻮﻟﻊوﺳﺤﺮﺧﻴﺰ و ﺷﺐ ﺑﻴﺪار ﺑﻮده ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ را در ﻏﺰﻟﻴﺎت ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ اﺷﺎره ﻓﺮﻣﻮده ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﭘﺲ از وﺻﻞ ﺑﻪﺷﻤﺲ ﻫﻢ ﻛﺎﻣ Âداﺷﺘﻪ: اي ﺧﻮاب ﺑﻪ ﺟﺎن ﺗﻮ زﺣÇﻤﺖ ﺑÇﺒﺮي اﻣﺸﺐ
از ﺑÇÇﻬﺮ ﺧÇÇﺪا زﻳÇÇﻨﺠﺎ اﻧÇÇﺪر ﮔÇﺬري اﻣﺸﺐ
ﮔﺮ ﺧﻠﻖ ﻫﻤﻪ ﺧﻔﺘﻨﺪ ,اي دل ﺗﻮ ﺑÇﺤﻤﺪاﷲ
ﮔﺮ دوش ﻧﻤﻲﺧﻔﺘﻲ ,اﻣﺸﺐ ﺑÇﺘﺮي اﻣﺸﺐ
ﻓﻘﻂ ﭘﻴﺮ ﻋﺸﻘﻲ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ او را ﺑﻪﺟﺬﺑﻪ و ﻛﺸﺸﻲ از ﺧﻮد و اﻋﺘﺒﺎرات ﻇﺎﻫﺮي ﺑﻲﻗﻴﺪ ﺳﺎزد/ آن ﻇﻬﻮر ﻋﺸﻖ ﺣﻘﻴﻘﻲ و ﺟﻮش و ﺟﺬﺑﺔ اﻟﻬﻲ و وﺳﻌﺖ ﺧﺎﻃﺮ و اﻧﺸﺮاح ﺻﺪر و اﺣﺎﻃﻪ ﺑÇﺮ ﺣÇﻘﺎﻳﻖ و
ﺳﻲ و ﻳﻚ
ﻣﻘﺪﻣﻪ ﭼﺎپ اول
رﻳﺰش ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻏﻴﺒﻲ در ﺧﺎﻃﺮ و ﻓﺘﻮﺣﺎت ﻏﻴﺒﻴﺔ ﻗﻠﺒﻴﻪ و ﻇﻬﻮر اﻧﻮار و اﻃﻮار ﺑﺎﻃﻨﻴﻪ از ﻋÇﻨﺎﻳﺎت اﻟﻬÇﻴﻪ ﺑﻪﻣﺼﺎﺣﺒﺖ و ﻣﺠﺎﻟﺴﺖ آن ﭘﻴﺮ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻣﻌﻨﻮي رخ داده و از اﻳﻦ ﻇﺮف و ﻣﻴﻨﺎﻣﻲ وﺣﺪت و ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﻮﺷﻴﺪه: ﺷÇﻤﺲ اﻟÇÖﺤﻖ ﺗÇﺒﺮﻳﺰ ﻣÇﻦ اي ﺷÇﻬﺪ ﺷﻜÇﺮ رﻳÇﺰ ﻣÇﻦ ﺻÇÇﺪﺷﻮر و ﺷÇÇﺮ اﻓﻜÇÇﻨﺪهاي اﻧÇÇﺪردل ﺷÇÇﻴﺪاي ﻣÇﺎ ### درﻛÇÇÇÇﻮي ﺧÇÇÇÇﺮاﺑÇÇÇÇﺎت ﻣÇÇﺮا ﻋﺸÇÇﻖ ﻛﺸÇÇﺎن ﻛÇÇﺮد آن دﻟﺒÇÇÇÇﺮ ﻋÇÇÇÇﻴﺎر ﻣÇÇÇÇﺮا دﻳÇÇÇÇﺪ و ﻧﺸÇÇÇÇﺎن ﻛÇÇÇÇﺮد ﻣÇÇÇÇﻦ در ﻋÇÇÇÇﺠﺐ اﻓÇÇÇÇﺘﺎدم از آن ﻗÇÇÇÇﻄﺐ زﻣÇÇﺎﻧﻪ ﻛÇÇﺰ ﻳﻚ ﻧÇÇﻈﺮش ﺟÇﻤﻠﻪ وﺟÇﻮدم ﻫÇﻤﻪ ﺟÇﺎن ﻛÇﺮد آﻧÇÇÇÇﻬﺎ ﻛÇÇÇÇﻪ ﺑﮕÇÇÇÇﻔﺘﻨﺪ ﻛÇÇÇﻪ ﻣÇÇﺎ ﻛÇÇﺎﻣﻞ و ﻓÇÇﺮدﻳﻢ ﺳÇÇÇÇﺮﮔﺸﺘﻪ و ﺳÇÇÇÇﻮداﻳÇÇÇﻲ رﺳÇÇﻮاي ﺟÇÇﻬﺎن ﻛÇÇﺮد و ﭼﻮن ﻛﻤﺎل ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻜﻤﻞ و داراي ﺣﻘﻴﻘﺖ و ﻣﻌﺮﻓﺖ و ﺑﺼﻴﺮ ﺑﻮدن او در ﻫﻤﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎت ﺳﻠﻮك و وﺟﻮدي ﻣﻠﻜﻮﺗﻲ ﺑﻮدن و ﻣﺴﺘﻐﺮق در اﻧﻮار ﻻﻫﻮﺗﻲ ﺑﻮدن او ﺑﺮ ﻃﺎﻟﺐ ﻋﺎﺷﻖ ﻫﻮﻳﺪا ﺷﺪ ,ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ ﻫﺮدم از او ﭼﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ و ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ و ﭼﻪ ﻣﻲاﻧﺪﻳﺸﺪ و ﭼﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ: ﻣﺮا ﻋﺸﻖ ﻫﻤﻲ ﮔﻔﺖ ﻛÇﻪ اي ﺧÇﻮاﺟÇﻪ ﭼÇﻪ ﺧÇﻮاﻫÇﻲ ﭼÇÇÇÇﻪ ﺧÇÇﻮاﻫÇÇﺪ ﺳÇÇﺮ ﻣÇÇﺨﻤﻮر ﺑÇÇﻐﻴﺮ از در ﺧÇÇﻤﺎر ز ﺳÇÇÇÇﻮداي ﺧÇÇÇÇﻴﺎل ﺗÇÇÇÇﻮ ﺷÇÇÇÇﺪﺳﺘﻴﻢ ﺧÇÇÇÇﻴﺎﻟﻲ ﻛÇÇﻪ داﻧÇÇﺪ ﻛÇÇﻪ ﭼÇÇﻪ ﺑÇÇﺎﺷﻴﻢ ﻛÇÇﻪ داﻧÇÇﺪ ﮔÇﻪ دﻳÇﺪار ﻫÇÇÇÇﻤﻪ ﺷÇÇÇﻴﺸﻪ ﺷﻜﺴÇÇﺘﻴﻢ ﻛÇÇﻒ ﭘÇÇﺎي ÖﺑÇÇﺨﺴﺘﻴﻢ ﺣÇÇÇÇﺮﻳﻔﺎن ﻫÇÇÇÇﻤﻪ ﻣﺴÇÇÇÇﺘﻴﻢ ﻧÇÇÇÇﺪﻳﺪه ره ﻫÇÇﻤﻮار آن ﺟﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﻧﺎﻧﻲ دﻳﺪه ,ﭼﻮن ﻳﻌﻘﻮﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﻮي ﻳﻮﺳﻒ ﻛﻨﻌﺎﻧﻲ ﺑÇﻪﻣﺸﺎم ﺟÇﺎﻧﺶ رﺳÇﻴﺪه ,دم رﺣﻤﺎﻧﻲ او را ﺑﻪﺣﻘﻴﻘﺖ آدم و ﻋﺎﻟﻢ ﻛﺸﺎﻧﺪه ,راه ﺳﻴﺮ ﺑﻪﻋﻮاﻟﻢ ﺳﻤ×ﻮات روح و ﺟﺎن ﺑﻪ او ﻧﻤﻮده ,ﻛﺸﻒ ﺣﻘﺎﻳﻖ اﺳﺮار وﺟﻮد و ﻏﺮض از آﻓﺮﻳﻨﺶ ﻏﻴﺐ و ﺷﻬﻮد ﺑﻪﺑﺼﺮ ﺑﺼﻴﺮت او روﺷﻦ ﮔﺸﺘﻪ ,داﻧﺸﻬﺎي ﺻﻮري و ﻗﻴﻞ و ﻗﺎل در ﻧﻈﺮش ﺑﻪﻫﻴﭻ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ و ﮔﻮﻳﺪ: ﻣÇÇﻦ ﻫÇÇﻴﭻ ﻧÇÇﻤﻲداﻧÇÇﻢ! ﻣÇÇﻦ ﻫÇÇﻴﭻ ﻧÇﻤﻲداﻧÇﻢ! اﻳﻦﭼﻴﺴﺖﻛﻪﻣﻲداﻧﻢ?اﻳﻦﭼﻴﺴﺖﻛﻪﻣﻲﺧﻮاﻧÇﻢ?
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ﺳﻲ و دو
ﺗﺎ ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺪ? ﺗﺎ ﻛÇﻴﺴﺖ ﻛÇﻪ ﻣÇﻲﺧﻮاﻧÇﺪ? ﻣÇÇﻦ ﻣÇÇﺎﻧﺪه در اﻳÇﻦ وادي ,ﺳÇﺮﮔﺸﺘﻪ و ﺣÇﻴﺮاﻧÇﻢ ﺟﺰ ﻋﺸﻖ و ﻋﺎﺷﻘﻲ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﺸﻮﻗﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ درﺑﺮدارد ,ﻛﺎري ﻧﺪارد /ﻛﺎرش ﻃﺮب و ﺷﺎدﻣﺎﻧﻲ و ﺷﻮر و ﺷﻮق اﺳﺖ: ﻣÇÇﻦ ﻋÇÇﺎﺷﻖ ﺟÇÇﺎﻧﺒﺎزم ,از ﻋﺸÇÇﻖ ﻧÇÇﭙﺮﻫﻴﺰم
ﻣÇÇﻦ ﻣﺴﺖ ﺳÇÇﺮاﻧÇÇﺪازم ,از ﻋÇÇﺮﺑﺪه ﻧﮕÇﺮﻳﺰم
ﮔÇÇÇÇﻮﻳﻨﺪ رﻓÇÇÇﻴﻘﺎﻧﻢ ﻛÇÇﺰ ﻋﺸÇÇﻖ ﻧÇÇﭙﺮﻫﻴﺰي
از ﻋﺸÇÇﻖ ﺑÇÇﭙﺮﻫﻴﺰم ,ﭘﺲ ﺑÇﺎ ﭼÇﻪ درآﻣÇﻴﺰم?
ﭘÇÇﺮواﻧÇÇﺔ دﻣﺴÇÇﺎزم ,ﻣÇÇﻲﺳﻮزم و ﻣÇÇﻲﺳﺎزم
از ﺑÇÇÇﻴﺨﻮديوﻣﺴﺘﻲ ,ﻣÇÇﻲاﻓÇÇﺘﻢوﻣﻲﺧﻴﺰم
### ﻛﻪ ﺑﺮآﻧﻜﺲ ﻛﻪ ﻧÇﻪ ﻋÇﺎﺷﻖ ﺑÇﺠﺰ اﻧﻜÇﺎر ﻧÇﺪارم
ﻣﻨﻢ آن ﻋﺎﺷﻖ ﻋﺸﻘﺖ ﻛﻪ ﺟﺰ اﻳÇﻦﻛﺎر ﻧÇﺪارم
ﻫﺮ دم ﻛﻪ ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ از دﺳﺖ ﻣﻌﺸﻮق ﻣﻲﻧﻮﺷﺪ و از ﻫﺴﺘﻲ ﻣﺠﺎزي ﺑﻴﺨﻮدي دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ و ﻟﺬت ﺳﺮﻣﺴﺘﻲ و ﺑﻲﺧﺒﺮي را ﻣﻲﭼﺸﺪ ,ﺑﺎ زﺑﺎن ﻋﺸﻖ و ﻧﻴﺎز ﺑﻪﻣﻌﺸﻮق ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ: ﺑÇÇﻴﺨﻮد ﺷÇÇﺪهام ﺟÇÇﺎﻧﺎ ﺑÇÇﻴﺨﻮدﺗﺮ از اﻳÇÇﻦ ﺧÇﻮاﻫÇﻢ ﺑÇÇﺎ ﭼﺸÇﻢ ﺗÇﻮ ﻣÇﻲﮔﻮﻳﻢ ﻣÇﻦ ﻣﺴﺖ ﭼÇﻨﻴﻦ ﺧÇﻮاﻫÇﻢ ﻣÇÇﻦ ﺗÇÇﺎج ﻧÇÇﻤﻲﺧﻮاﻫÇÇﻢ ,ﻣÇÇﻦ ﺗÇÇﺨﺖ ﻧÇﻤﻲﺟﻮﻳﻢ در ﺧÇÇÇﺪﻣﺘﺖ اﻓÇÇﺘﺎدن ,ﺑÇÇﺮروي زﻣÇÇﻴﻦ ﺧÇÇﻮاﻫÇÇﻢ ﭼﻮن ﺗﺠﻠﻴﺎت ﭘﻲ در ﭘﻲ وﮔﻮﻧﺎ ﮔﻮن ﺑﺮ آﻳﻴﻨﺔ ﺿﻤﻴﺮش ﻇﺎﻫﺮ ﻣﻲﺷﻮد و ﻫﺮروز ﺟﻤﺎﻟﻲ و ﺟﻠﻮهاي ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ ,ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ: ﻫÇÇﺮ روز ﭘÇÇﺮﻳﺰادي ,زان ﻗÇÇﺼﺮ و ﺳÇÇﺮاﭘÇÇﺮده
ﻣÇÇÇÇﺎ را و ﺣÇÇÇÇﺮﻳﻔﺎن را در رﻗÇÇÇÇﺺ درآورده
ﺻÇÇﻮﻓﻲ ﺑÇÇﻪ ﻫÇÇﻮاي او ,ﭘﺸÇﻤﻴﻨﻪ ﺷﻜÇﺎﻓﻴﺪه
ﻋÇÇÇÇﺎﻟﻢ ز ﺑÇÇÇÇﺮاي او دﺳÇÇÇÇﺘﺎرﻛﺸﺎن ﻛÇÇÇﺮده
و در دل ﺧﻮد ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ: در ﺧÇÇﺎﻧﺔ دل و ﺟÇÇﺎن آن ﻛÇÇﻴﺴﺖ اﻳﺴÇﺘﺎده
ﺑÇÇﺮ ﺗÇÇﺨﺖﺷﻪ ﻛÇﻪ ﺑÇﺎﺷﺪ ﺟÇﺰﺷﺎهو ﺷÇﺎﻫﺰاده
ﭼﻮن ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻋﺸﻖ زﻧﺪه و ﺣﻴﺎت ﺟﺎوداﻧﻲ اﺑﺪي ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﺮﮔﻲ ﺑﺮاي او ﻧﻴﺴﺖ درﻳﺎﻓﺘﻪ ,ﺑﺎ ﻫﺰار وﺟﺪ و ﻃﺮب و ﺷﻮر و ﺷﻌﻒ دﺳﺘﻚ زﻧﺎن ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ: ﻣﺮده ﺑÔﺪم زﻧﺪه ﺷﺪم ﮔﺮﻳﻪ ﺑÔﺪم ﺧÇﻨﺪه ﺷÇﺪم
دوﻟﺖ ﻋﺸﻖ آﻣﺪ و ﻣÇﻦ دوﻟﺖ ﭘÇﺎﻳﻨﺪه ﺷÇﺪم
ﺳﻴﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﺧﻮﺑﻴﻬﺎي ﺑﺮوﻧﻲ و دروﻧﻲ روان ﺑﺨﺸﺶ ﻧﻤﻮده و اﺳﺮاري ﻛﻪ از ﻟﻌﻞ ﺷﻜﺮ ﺑﺎرش ﺑﺎرﻫﺎ ﺷﻨﻴﺪه ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﮔﻮﺷﻲ ﻃﺎﻗﺖ ﺷﻨﻴﺪﻧﺶ را دارد ,ﺑﺪﻳﻦ اﺑﻴﺎت اﺷﺎره ﻧﻤﻮده: ﺟÇÇﻤﺎل ﺟÇÇﺎن ﺷÇÇﻤﺲاﻟﺪﻳÇÇﻦ ﭼÇÇﻮ ﺟÇÇﺎﻧﻲ
ﭼÇÇﻪ ﺟÇÇﺎن ﮔÇÇﺮ ﺟÇﺎن ﺑÇﻮد او ﺧÇﻮد ﺟÇﻬﺎﻧﻲ
ﺳﻲ و ﺳﻪ
ﻣﻘﺪﻣﻪ ﭼﺎپ اول
ﭼÇÇÇÇÇÇﻮ دﻳÇÇÇÇﺪم ﻧÇÇÇÇﺎ ﮔÇÇÇÇﻬﺎﻧﻲ ﺧÇÇÇÇﻮﺑﻲ او
ﺷÇÇÇÇﺪم ﺑÇÇÇÇﻴﺨﻮد در آن ﺧÇÇÇÇﻮﺑﻲ زﻣÇÇÇﺎﻧﻲ
از آن اﺳÇÇÇÇﺮار ﻛÇÇÇÇﺎن ﺟÇÇÇÇﺎن و روان ﮔÇÇﻔﺖ
ﭼﮕÇÇÇÇÇÇÇﻮﻧﻪ ﺑÇÇÇÇﺎز ﺟÇÇÇÇﻮﻳﺪ ﺗÇÇÇÇﺮﺟÇÇÇÇﻤﺎﻧﻲ
ﭼﻮنﻧﻈﺮ ﻣﺮدانﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪﻃﺎﻟﺒﻴﻦ ﻣﺴﺘﻌﺪﻋﺎﺷﻖ اﻓﺘﺎد و دل ارادت ﻣﻨﺰلاو را رﺑﻮد,ا ﮔﺮ از اوﭘﺮﺳﻨﺪ ﭼﻪ از ﻣﻄﻠﻮب دﻳﺪي ﭼﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ? ﭼﻮن ﺗﻮ ﻋﺎﺷﻖ ﻧﻴﺴﺘﻲ ,ﺗﻮ ﻫﺮﮔﺎه ﻣﻔﺘﻮن و دﻟﺒÇﺎﺧﺘﺔ ﻳﻚ ﻣÇﻌﺸﻮق ﻣﺠﺎزي ﺷﻮي ,ﻫﺮﭼﻪ ﭘﺮﺳﻨﺪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﺗﻮ را ﻓﺮﻳﻔﺘﻪ و دﻟﺒﺎﺧﺘﺔ اﻳﻦ ﻣﻌﺸﻮق ﻧﻤﻮده ,ﺑﺮاﺳﺘﻲ ﺷﺮح و ﺑﻴﺎن ﻧﺘﻮاﻧﻲ ﺟﺰ اﻳﻨﻜﻪ آﻧﻬﺎ ﻧﻴﺰ ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ وادي رﺳﻴﺪه و ﺑﻪدام ﻋﺸﻖ اﺳﻴﺮ ﺷﻮﻧﺪ: ﮔﻔﺘﻨﺪ :ز ﺷÇﻤﺲاﻟÇÖﺤﻖ ﺗÇﺒﺮﻳﺰ ﭼÇﻪ دﻳÇﺪي?
ﮔÇÇﻔﺘﻴﻢ :ﻛÇÇﺰ آن ﻧÇÇﻮر ﺑÇﻪﻣﺎ اﻳÇﻦ ﻧÇﻈﺮ اﻓÇﺘﺎد
ﭼﻮن از دل ﻋÇﺎﺷﻖ ﺧÇﺒﺮي ﻧÇﻴﺴﺖ ﻛﺴÇﻲ را
اﻧﻜÇÇÇÇﺎر دل ﻋÇÇÇÇﺎﺷﻖ ﺷÇÇÇÇﻴﺪا ﻧÇÇﺘﻮان ﻛÇÇﺮد
وﻓﺎت ﻣﻮﻻﻧﺎ
رﺣﻠﺖ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﭘﻨﺠﻢ ﻣﺎه ﺟﻤﺎدي ÖاﻻÐﺧﺮ ﺳﺎل ﺷﺸﺼﺪو ﻫﻔﺘﺎد و دو اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده و ﻣﺪت زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ آن ﺷﻤﺲ ﺟﻬﺎن ﻣﻌﺮﻓﺖ و ﻋﺸﻖ 68ﺑﻮده و ﺗﺬﻛﺮهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ وﻓﺎت ﻣﻮﻻﻧﺎ را در ﺳÇﺎل 661ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ ﺳﻬﻮي ﺑﺰرگ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ و ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ /ﺑﺪو Gاﻳﻦ ﺳﻬﻮ را ﺗÇﺬﻛﺮة دوﻟﺘﺸÇﺎه
ﻧﻤﻮده و ﻣÆﻟﻒآﺗﺸﻜﺪه از او ﭘﻴﺮوي ﻛﺮده و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺻﺎﺣﺐروﺿﺎت اﻟÖﺠﻨﺎت ﺑﻪﺗﻘﻠﻴﺪ آﻧﻬﺎ ﮔÇﺮﻓﺘﺎر ﺷﺪه و اﻳﻦ ﺑﻨﺪه ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺗﺬﻛﺮة ﻣﺨﺘﺼﺮﺷﻤﺲاﻟﺘﻮارﻳﺦ را ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ ,ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻬﻮ و ﺗﻘﻠﻴﺪ ﺷﺪ و دﺳﺘﻲ ,ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺘﺐ ﻧﺎﻣﺒﺮده را درﺳﺖ ﻧﻤﻮد /ﻣﺰار ﺟﻨﺎب ﻣﻮﻟﻮي در ﺷﻬﺮ ﻗﻮﻧﻴﻪ ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺖ/ ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺷﻴﺦ ﺻﺪراﻟﺪﻳﻦ ﻗﻮﻧﻴﻮي ﺑﻨﺎ ﺑﺮ وﺻﻴﺖ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺑﺮ ﺟﻨﺎزهاش ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧﺪه و اﻫﺎﻟﻲ ﻗﻮﻧﻴﻪ از ﺧﺮد و ﺑﺰرگ ﺣﺘﻲ ﻋﻴﺴﻮﻳﺎن و ﻳﻬﻮد ﺑﺮ ﻓﻮت او اﻓﺴﻮس ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ و ﺷﻴﻮن و زاري ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ /اوﻻد ﻣﻮﻻﻧﺎ ﭼﻬﺎر ﺑﻮده :ﻳﻜﻲ ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦﻣﺤﻤﺪﻳﺎاﺣﻤﺪ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪﺳﻠﻄﺎن وﻟﺪ ﻛﻪ ﺑﻪﺳﺒﻚو ﺳﻴﺮة ﭘﺪر اﻗﺘﺪا ﻧﻤﻮدهو ﭘﺪر را ﻧﻌﻢ اﻟÖﺨﻠﻒ ﺑﻮده /رﺳﺎﻟﻪ در ﺷﺮح ﺣﺎل ﻣﻮﻟﻮي و ﻳﺎران او ﻣﻌﺮوف ﺑﻪﻣﺜﻨﻮيوﻟﺪي و وﻟﺪﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻛﻪ اﻳﻦ زﻣﺎﻧﻬﺎ ﭼﺎپ ﮔﺮدﻳﺪه و ﻣﺜﻨﻮﻳﺎت دﻳﮕﺮ دارد و ﻏﺰﻟﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪﺳﺒﻚ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻣﻨﻈﻮم ﻧﻤﻮده ﻛﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻏﺰل از آﻧﻬﺎ در ﻛﻠﻴﺎت ﺷﻤﺲ اﻟﺪﻳﻦ ﺗﺒﺮﻳﺰي ﭼﺎپ ﻫﻨﺪ اﻟﺤﺎق ﺷﺪه و ﻛﺘﺎب ﻓﻴﻪ ﻣﺎ ﻓﻴﻪ را ﻫﻢ ﮔﺮد آورﻧﺪه اوﺳﺖ; ا ﮔﺮﭼﻪ از ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﺎت ﻣﻮﻻﻧﺎﺳﺖ /رﺣﻠﺘﺶ در ﻫﻔﺘﺼﺪ و دوازده ) (712و وﻻدﺗﺶ در ﺷﺸﺼﺪ و ﺑﻴﺴﺖ )(620و ﺧﺎﻧﺪانﻣﻮﻻﻧﺎ ازﺳﻠﻄﺎن وﻟﺪ ,ﻧﺎموﻧﺸﺎﻧﺸﺎن ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪودﻳﮕﺮ ﻋﻼ¾اﻟﺪﻳﻦﻣﺤﻤﺪ Ç624 660ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻣﺸﻬﻮر در ﻗﺘﻞ ﺷﻤﺲ ﺷﺮﻳﻚ ﺑﻮده ﻳﺎ ﻣﺤﺮ ك ﻓﺘﻨﻪ ﺑﻮده و ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻗﻮﻟﻲ ﻛﻪ اﺧﻴﺮ Gآﻗﺎي دﻛﺘﺮ ﺷﻔﻖﻗﺎÄﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ ,در ﻓﺘﻨﺔ ﺷﻮرش ﻋﻮام ﻗﻮﻧﻴﻪ زﺧﻢ ﺑﺮداﺷﺘﻪ و ﻓﻮت ﻛﺮده وﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻏﻴﺒﺖو اﺳﺘﺘﺎر ﺷﻤﺲ ﻧﻴﻚ و ﺑﺪﺣﺎل او ﭘﻮﺷﻴﺪه اﺳﺖ و از ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺶ ﻫﻢ اﺛﺮي ﻧﻴﺴﺖ /و دﻳﮕﺮ ﻣﻈﻔﺮاﻟﺪﻳﻦ اﻣﻴﺮ ﻋﺎﻟﻢ و
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ﺳﻲ و ﭼﻬﺎر
او در ﺷﺸﻢ ﺟﻤﺎدي اﻻÖوﻟﻲ× 676وﻓﺎت ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﻓﺮزﻧﺪ ﭼﻬﺎرم ﻣﻮﻟﻮي ﻣﻠﻜﻪ ﺧﺎﺗﻮن ﻧﺎم داﺷﺖ ﻛﻪ در 12 رﻣﻀﺎن 691ﻓﻮت ﻧﻤﻮده اﺳﺖ /ﺳﻠﻄﺎن وﻟﺪ ﻣﻮردﺗﻮﺟﻪ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺑﻮدو در ﻧﺸﺮﻃﺮﻳﻘﺖ ﭘﺪر و وﺿﻊ آداب و اﻟﺴﻴﺎﺣ ¹دو دﺧﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﻮﻟﻮي ﻣﻨﺴﻮب داﺷﺘﻪ :ﻳﻜﻲ ﺑﻪﻧﺎم ﻋﺎرﻓﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻛﻮﺷﺶ ﻓﺮاوان ﻧﻤﻮده /در ﺑﺴﺘﺎن و دﻳﮕﺮ ﻋﺎﺑﺪه /و در رﺳﺎﻟﺔ وﻟﺪﻧﺎﻣﻪ در ﺻﻔﺤﺔ ﭘﻨﺞ ,اﻳﻦ دو دﺧﺘﺮ را اوﻻد ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﻮﻟﻮي داﻧﺴﺘﻪ و ﭼﻬﺎرﭘﺴﺮ ﻧﻴﺰ از ﺳﻠﻄﺎن وﻟﺪذ ﻛﺮ ﻧﻤﻮده :ﻋﺎرف ﭼﻠﺒﻲ ,ﻋﺎﺑﺪ ﭼﻠﺒﻲ ,زاﻫﺪ ﭼﻠﺒﻲ ,واﺟﺪ ﭼﻠﺒﻲ/ ﺧﻠﻔﺎي ﻣﻮﻻﻧﺎ
ﻣﻮﻻﻧﺎ در ﺣﻴﺎت ﺧﻮد ﺧﻼﻓﺖ را ﺑﻪ ﺷﻴﺦ ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ ﻓﺮﻳﺪون زرﻛﻮب داده ﻛﻪ در ﺳﺎل ﺷﺸﺼﺪ و ﭘﻨﺠﺎه و ﻫﻔﺖ ) (657وﻓﺎت ﻳﺎﻓﺘﻪ و دﺧﺘﺮ ﺷﻴﺦ ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ در ﻧﻜﺎح ﺳﻠﻄﺎن ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ ﺑÇﻮده و ﻣﻮﻻﻧﺎ در ﻛﻠﻴﺎت ,ﻏﺰﻟﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﺎم ﺷﻴﺦ ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ در اوﺳﺖ دارد: ﺻÇÇÇÇﻼح ﺣÇÇÇÇﻖ و دﻳÇÇÇﻦ ﻧÇÇﻤﺎﻳﺪ ﺗÇÇﻮ را
ﺟÇÇÇÇÇÇÇﻤﺎل ﺷÇÇÇÇﻬﻨﺸﺎه ﺳÇÇÇÇﻠﻄﺎن ﻣÇÇÇÇﺎ
ﭘﺲ از ﺷﻴﺦ ﺻﻼح اﻟﺪﻳﻦ ,ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺣﺴﺎم اﻟﺪﻳﻦ ﺣﺴﻦ ﭼﻠﺒﻲ را ﻛﻪ ﺑﻪ اﺑﻦ اﺧﻲ ﺗﺮك ﻧﻴﺰ ﻣﻌﺮوف ﺑﻮده ,ﺧﻼﻓﺖ داده و او ﻫﻤﺎن ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺑﻪ ﺧﻮاﻫﺶ او ﻛﺘﺎبﻣﺜﻨﻮي را ﺑﻪ رﺷﺘﺔ ﻧﻈﻢ ﻛﺸﻴﺪه; در ﻣﺜﻨﻮي ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: ﻋÇÇﻼ ﻣﻪاي ﮔﺸﺖ از ﺟÇÇÇﺬب ﺗÇÇﻮ ﭼÇÇﻮن
در ﺟÇÇÇÇﻬﺎن ﮔÇÇﺮدان ﺣﺴÇÇﺎﻣﻲ ﻧÇÇﺎﻣﻪاي
و ﺣﺴﺎماﻟﺪﻳﻦ ﭘﺲ ازوﻓﺎت ﻣﻮﻟﻮي ﺑﻪ دوازده ﺳﺎل در ﺳﺎل 683رﺣﻠﺖ ﻧﻤﻮدهو ﻣﻮﻻﻧﺎ در دﻳﻮان ﻏﺰل از او ﻳﺎد ﻓﺮﻣﻮده/ وه ﭼÇﻠﺒﻲ ز دﺳﺖ ﺗÇﻮ وز ﻟﺐ و ﭼﺸÇﻢ ﻣﺴﺖ ﺗÇﻮ
ﺻÇÇﺪ ﭼÇﻮدﻟﻢ ﺷﻜﺴﺖ ﺗÇﻮ ,وهﭼÇﻠﺒﻲ زدﺳﺖ ﺗÇﻮ
و ﭘﺲ از ﺣﺴﺎماﻟﺪﻳﻦ ,ﺧﻼﻓﺖ ﺑﻪﺳﻠﻄﺎن وﻟﺪ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ذ ﻛﺮ اﻳﺸﺎن ﮔﺬﺷﺖ/ ﻣﻌﺎﺻﺮﻳﻦ ﻣﻮﻻﻧﺎ
در ﻃﺮاﻳﻖاﻟÖﺤﻘﺎﻳﻖ ﮔﻮﻳﺪ> :اﻣﺎ ﻣﻌﺎﺻﺮﻳﻦ ﻣﻮﻻﻧﺎ از ﻋﺮﻓﺎي ﻋﻈﺎم و ﻣﺸﺎﻳﺦ ﻛﺮام در ﻛﺸﻮر روم و اﻳﺮان و ﻏﻴﺮه ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻮدهاﻧﺪ; از آن ﺟﻤﻠﻪ :ﺷﻴﺦ اوﺣﺪاﻟﺪﻳﻦ ﻛﺮﻣﺎﻧﻲ ,ﺷﻴﺦ ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ زﻛÇﺮﻳﺎ ﻣÇﻠﺘﺎﻧﻲ ,ﺷÇﻴﺦ ﻧﺠﻢاﻟﺪﻳﻦ رازي ,ﺷﻴﺦ ﺷﺮفاﻟﺪﻳﻦ ﻣﺼﻠﺢ ﺳﻌﺪي ﺷﻴﺮازي ,ﺷﻴﺦ ﻣﺤﻲاﻟﺪﻳﻦ ﻋﺮﺑﻲ ,ﺷﻴﺦ ﺻﺪراﻟﺪﻳﻦ ﻗﻮﻧﻮي ,ﺷﻴﺦ ﻣÆﻳﺪاﻟﺪﻳﻦ ﺟﻨﺪي ,ﺷﻴﺦ اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﻣﻐﺮﺑﻲ ﺷﺎذﻟﻲ ,ﺷﻴﺦ اﺑﻮاﻟÖﻌﺒﺎس ﻣﻮﺳﻲ ,ﺷﻴﺦ اﺑﻦ ﻓﺎرض ﺣﻤﻮي ﻣﺼﺮي ,ﺷﻴﺦ ﻋﺰﻳﺰاﻟﺪﻳﻦ ﻧﺴﻔﻲ ,ﺷﻴﺦ اﺑﻮاﻟÖﺤﺴﻦ ﻋﻠﻲ ﺻﻌﻴﺪي ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ اﺑﻦ ﺻﺒﺎغ, ﺷﻴﺦ ﻓﺨﺮاﻟﺪﻳﻦ ﻋﺮاﻗﻲ ,ﺷﻴﺦ ﻧÇﺠﻴﺐ اﻟﺪﻳÇﻦ ﺑÇﺰﻏﺶ ﺷÇﻴﺮازي ,ﺷÇﻴﺦ ﺑÇﺮﻫﺎن اﻟﺪﻳÇﻦ ﺗÇﺮﻣﺬي ,ﺷÇﻴﺦ
ﺳﻲ و ﭘﻨﺞ
ﻣﻘﺪﻣﻪ ﭼﺎپ اول
ﻧﻮراﻟﺪﻳﻦ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ اﺳﻔﺮاﻳﻨﻲ ,ﺷﻴﺦ ﺟﻤﺎلاﻟﺪﻳﻦ ﺟﻮرﻓﺎدﻗﺎﻧﻲ ,ﺷﻴﺦ رﺿﻲاﻟﺪﻳﻦ ﻋﻠﻲ ﻻﻻ ﻏﺰﻧﻮي, ﺷﻴﺦ ﺳﻴﻒاﻟﺪﻳﻦ ﺑﺎﺧﺮزي ,ﺷﻴﺦ ﺳﻌﺪاﻟﺪﻳﻦ ﺣﻤﻮي ,ﺷﻴﺦ اﺑﻮﻋﺒﺪاﷲ ﻣﻐﺮﺑﻲ ,ﺷﻴﺦ ﻳÇﺎﺳﻴﻦ ﻣÇﻐﺮﺑﻲ, ﺷﻴﺦ ﻋﻔﻴﻒ اﻟﺪﻳﻦ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺗﻠﻤﺴﺎﻧﻲ ,ﺷﻴﺦ اﺑﻮاﻟÖﻐﻴﺚ ﻳﻤﻨﻲ ,ﺷﻴﺦ ﻣﻮﺳﻲ× ﺳﺪراﻧﻲ ,ﺷﻴﺦ ﺳﻌﺪاﻟﺪﻳﻦ ﻓﺮﻏﺎﻧﻲ ,ﻋﻴﻦ اﻟﺰﻣﺎن ﺟÇﻤﺎل اﻟﺪﻳÇﻦ ﻛÇﻴﻠﻲ ,ﺣÇﺎج ﺑﻜÇﺘﺎش وﻟﻲ ,ﺷÇﻴﺦ ﺻÇﻼحاﻟﺪﻳÇﻦ زرﻛÇﻮب ,ﺷÇﻴﺦ ﺷﻬﺎباﻟﺪﻳﻦ ﺳﻬﺮوردي و ا ﻛﺜﺮ اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﻮاران را ﻣﻼﻗﺎت ﻓﺮﻣﻮدهدال< ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: ﺑﻪ ﻳÇﺎد ﺑÇﻮد ﻣÇﺤﻤﺪ ﻧﮕÇﺮ ﻛÇﻪ ﭼÇﻮن ﺑÇﺎﻗﻴﺴﺖ
زﺑÇÇﻌﺪ ﺷﺸÇﺼﺪ و ﭘÇﻨﺠﺎه ﺳÇﺨﺖ ﺑÇﻨﻴﺎدﺳﺖ
ﻫﻨﮕﺎم اﺷﺘﻐﺎل او ﺑﻪ ﻏﺰﻟﻴﺎت ﺗﺤﻘﻴﻘ Hروﺷﻦ اﺳﺖ و ﺗÇﺎ ﺣÇﺪود ﺷﺸÇﺼﺪ و ﭘÇﻨﺠﺎه و ﻧÇﻪ ﻏÇﺰﻟﻴﺎت ﻣﻲﺳﺮوده/ Ç 3ﻓﻴﻪ ﻣﺎ ﻓﻴﻪ ﻛﻪ در ﺗﻬﺮان ﭼﺎپ ﺳﻨﮕﻲ ﺷﺪه و ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي اﺳﺖ از ﺗﻘﺮﻳﺮات و ﺑﻴﺎﻧﺎت ﻣﻮﻻﻧﺎ در ﻣﺠﺎﻟﺲ ﻛﻪ ﭘﺴﺮ او ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ ﺟﻤﻊ ﻧﻤﻮده ,اﻳﻦ اﺛﺮ را در ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺮﻧﻬﺎي اﺧﻴﺮ ﺑﺪﺳﺖ آوردهاﻧﺪ و در ﺑﻴﻦ ﻣﺘﻘﺪﻣﺎن از ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻮﻻﻧﺎ ذ ﻛﺮي از او ﻧﺒﻮده وﻟﻲ از ﺟﻬﺖ ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ و آﻧﻜﻪ ارﺗﺒﺎط ﺑﺎﻣﺜﻨﻮي و ﻏﺰﻟﻴﺎت دارد )و ﺑﻌﻴﺪ اﺳﺖ ﺑﻴﺎﻧﺎت ﻣﺠﻠﺴﻲ ﻣﻮﻻﻧﺎ را ﺑﺎ آن ﻫﻤﻪ اﻫﻤﻴﺖ ﺿﺒﻂ ﻧﻨﻤﻮده ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺎ آﻧﻜﻪ از
ﺳﻲ و ﻫﺸﺖ
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ﺑﺴﻴﺎري ﻣﺸﺎﻳﺦ ﺑﺰرگ را ﺗﺎ ﺣﺪي ﺿﺒﻂ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ( دﻟﻴﻞ ﺻﺤﺖ و ﮔﻮاه درﺳﺘﻲ اﻧﺘﺴﺎب آن اﺳﺖ ﺑÇﻪ ﻣﻮﻻﻧﺎ/ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ 14ﺷﻬﺮﻳﻮرﻣﺎه 1318 اﺻﻔﻬﺎن ,اﺳﺪاﷲ اﻳﺰد ﮔﺸﺴﺐ
ﻏﺰﻟﻴﺎت و ﺷﺮح اﺣﻮالﻣﻮﻻﻧﺎ)ﻣﻮﻟﻮي( ﺑﺤﺚ در اﻃﺮاف و ﺧﺎﻧﻮاده و ﺧﻠﻔﺎي او
ﻏﺰﻟﻴﺎت ﻣﻮﻻﻧﺎ)ﻣﻮﻟﻮي( از ﺟﻬﺖ ﻣﻌﺎﻧﻲ و ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ ﻧﻈﺮ در ﭘﺲ از ﻧﻈﺮ دﻗﻴﻖ و ﻋﻤﻴﻖ در اﺷﻌﺎر و ﻏﺰﻟﻴﺎت و ﺗﺮاﻧﻪﻫﺎي ﺷﻴﺮﻳﻦ و دﻟﻜﺶ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﻪﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﺣﻜﻢ ﻛﺮد ﻛﻪ ﻫﺮﭼﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﺮ روﺣﺎﻧﻲ و داﻧÇﺎي رﺑÇﺎﻧﻲ ﺳÇﺮوده ﻧÇﻈﺮ ﺑÇﻪﻣﻘﺎﺻﺪ ﻋÇﺎﻟﻴﻪ ارﺷÇﺎد ﺑﻪﺣﻘﻴﻘﺖ و ﺗﺮﺑﻴﺖ و ﺗﻤﺠﻴﺪ ﭘﻴﺮان راه و ﺗﺤﺮﻳﺺ و ﺗﺤﺮﻳﺾ ﻧﻔﻮس ﺑﺮ ﺳﻠﻮك راه ﺣﻖ و ﺗﺤﺮي ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻮده /ﻧﻪ ﻓﻘﻂ اﻟﻔﺎﻇﻲ ﺷﺎﻋﺮاﻧﻪﺑﺮ زﺑﺎنراﻧﺪه و ﺑﻲﻣﻘﺼﺪي ﻋﺎﻟﻲ ﻣﻌﺸﻮﻗﻲ ﺧﻴﺎﻟﻲو ﻣﻮﻫﻮﻣﻲ را ﺑﺴﺘﺎﻳﺪﻳﺎ ﻓﻘﻂ در ﺑﻨﺪ ﺗﺮﺻﻴﻊ و ﺗﺠﻨﻴﺲ و ﺑﺎﻓﺘﻦ اﻟﻔﺎظ ﺑﺎﺷﺪ ,روﻳﻬﻢرﻓﺘﻪ در ﻫﻤﺔ اﺷﻌﺎرش دو ﺟﻨﺒﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲﺷﻮد/ ﺟﻨﺒﺔ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ
ﺷﻮر و ﺷﻮق و ﻋﺸﻖ و ﻋﺸﻘﺒﺎزي ,وﻟﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﺮ آ ﮔﺎه و ﻛﺎﻣﻞ و ﻣﺮﺑﻲ راه و ﻋﺸﻖ ﺑﻪﺻﻮرت ﻣﻠﻜﻮﺗﻲ و روﺣﺎﻧﻲ و ﺣﻘﻴﻘﺖ او /ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪﺧﻴﺎل او و ﺷﺎدي و ﺷﻌﻒ و ﺳÇﺮور و ﺑÇﻬﺠﺖ از ﻳÇﺎد او /ﻫÇﻤﺔ زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ را ﺑﺮاي او ﺧﻮاﺳﺘﻦ و از ﻏﻴﺮ او دل ﺑﺮﻳﺪن و ﻣﺠﻨﻮن و ﺷﻴﺪاي ﻣÇﺎﻧﻨﺪ ﺷÇﻤﺲاﻟﺪﻳÇﻦ ﮔﺸÇﺘﻦ/ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎغ ﺧﻨﺪان ﺑﻮدن و ﭼﺮﺧﻴﺪن و ﺷﻮرﻳﺪن و ﻛÇﻒ و دف زدن و ﻣﺴÇﺘﻲ از ﺻÇﻬﺒﺎي وﻓÇﺎي او و ﻣﺨﻤﻮري از ﺑﺎدة ﻧﺎب او و ﺧﺮﻳﺪار ﻋﺸﻖ آن ﻳﻮﺳﻒ اﻟﻬﻲ ﺑﻮدن,ا ﻛﻨﻮن ﻛﻪ از ﻧﻈﺮ او زﻳﺮ و زﺑﺮ ﺷﺪه و ﻃﻲ درﺟﺎت و ﻣﻘﺎﻣﺎﺗﻲ از دم آن ﭘﻴﺮ ﻛﺎﻣﻞ ﻣﻜﻤﻞ ﻧﻤﻮده ,در ﻋﻮاﻟﻢ ﺷﻴﻔﺘﮕﻲ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ او ﻧﺮد ﻋﺸﻖ ﻣﻲﺑﺎزد; ﺑﺴﺎط ﺷﻄﺮﻧﺞ ﭘﻬﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ;ا ﮔﺮ ﻳﻚ ﻣﻬﺮه از اﻳﻦ ﺑﺎزيآن ﻣÔﻘﺎﻣﺮ زﺑﺮدﺳﺖ ﺑﻪ ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮدارد,آن ﺣﺮﻳﻒ دﻟﺒﺎﺧﺘﺔ ﭘﺎ ﻛﺒﺎز ﻳﻜﺒﺎره ﺑﺸﻮرد و ﺑﻲﭘﺮوا ﺑﮕﻮﻳﺪ: اﻳﻦ ﻣﻬﺮه ﭼﻪ ﺷﺪ ﻧﻪ ﻛﺴﻲ او را ﺧﻮرد و ﻧﻪ ﺑﻪ ﻫﻮا رﻓﺖ ﺟﺎﻧﺎ دﻟﻲﻛﻪ ﺑﺮدي ﺑﺎز ده ﻳﺎ در دل ﺗﻨﮕﻢ درآ
ﻫﻤﻴﺸﻪ او را در ﺑﺮ ﺧﻮد ﺧﻮاﻫﺪ ,ﮔﺎه ﻣﻬﻤﺎﻧﺶ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺟﺎن و دل را ﻗﺮﺑﺎﻧﺶ ,ﮔﺎه در ﻗﺒﺎل ﻫﻤﺔ ﻋﺸﻮه و ﻧﺎز ﭼﻮن ﻣﺴﺖ ﺳﺮاﻧﺪاز اﺳﺖ و از ﺧﻮدي و ﻧﻔﺴﺎﻧﻴﺖ ﭘﺎ ك ﺑﻪﻣﻌﺸﻮق ﻧﺎز ﻧﻤﺎﻳﺪ/
ﻏﺰﻟﻴﺎت ﺑﺤﺚ در اﻃﺮاف ﻻف زﻧÇÇﻢ ﻻف ﻛÇÇﻪ ﺗÇÇﻮ راﺳﺖ ﻛÇÇﻨﻲ ﻻف ﻣÇﺮا
ﭼﻬﻞ و ﻳﻚ ﻧÇÇﺎز ﻛÇÇﻨﻢ ﻧÇÇﺎز ﻛÇÇﻪ ﻣÇÇﻦ در ﻧÇﻈﺮت ﻣÇﻌﺘﺒﺮم
آن ﺧﻴﺎل ﺟﺎنﻓﺰا را اﻣﻴﺮ ﻣÇﺠﻠﺲ و ﺳÇﺎﻗﻲ دوران ﺧÇﻮاﻧÇﺪ و ﺧÇﻮد را ﻣÇﺎﻧﻨﺪ ﭼﺸÇﻢ ﻣÇﺨﻤﻮرش ﻣﺴﺖ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ; ﻧﻴﻢ ﻣﺴﺘﻲ را ﺑﻪﺗﻤﺎم از ﺑﺎده و ﻣﺪام ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻛﻪ ﺧﺮاب ﮔﺮدد و ﺑﺎدهاي ﻣﻲﺟﻮﻳﺪ ﻛÇﻪ در ﻫﻴﭻ ﺷﺮاﺑﺨﺎﻧﻪ وﺟﻮد ﻧﺪارد و ﭘﻴﻤﺎﻧﻪ را ﻫﻢ ﮔﻢ ﻛﺮده ﺑﺎﺟﻮﻗﻪ ﺟﻮﻗﺔ ﻣﺴﺘﺎن ﺑÇﻪﺳﺮﻣﺴﺘﻲ و زﺑÇﺮدﺳﺘﻲ ﻣﺴﺖذوقو ﺣﺎلاﺳﺖو درﻋﺸﻖرﻧﺪوﭼﺎﻻ كو ازﻣﺤﺘﺴﺐﺑﻲﺑﺎ ك ﺑﻠﻜﻪ ازآن ﻣﻲ ﻛﻪﺟﺎنﻣﻮﻻﻧﺎ ازاو ﻣﺴﺖ و ﺧﺮاب اﺳﺖ ,ﺑﺮاي ﻣﺤﺘﺴﺐ و زاﻫﺪ و ﻣﻔﺘﻲ ﻫﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪاي آورده اﺳﺖ; ﮔﺎه اﻳﻦ اﺷﺘﺮ ﺣﻖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﺘﺮان ﻋﻒ ﻋﻒ آﻏﺎز ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺒﻮﺗﺮان ﺑﻘﺒﻘﻮ و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺎﺧﺘﻪﻫﺎ ﻛﻮﻛﻮﻛﻮﮔﻮﻳﻲ آﻧﻬﺎ ﻫﻢ ﺑﻪﺣﺴﺐ وﺟﻮد و ﻫﺴﺘﻲ ﺧﻮد ﻫﻤﻜﺎر ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻫﻤﻪ ﺗﺴﺒﻴﺢ ﺣﻖ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ و ﻣﺴﺖ ﺑﺎدة ﻋﺸﻘﻨﺪ; ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺎغ ﺣﻘﺎﻳﻖ اﺳﺖ ,ﺟﺎﻧﺪاران Çﺑﻮﻳﮋه اﻧﺴﺎن Çﺑﻠﺒﻼن اﻳﻦ ﮔﻠﺰارﻧﺪ; از رﺑÇﺎب وﻧÇﻲ و دف و ﭼÇﻨﮓ ,اﺳÇﺮار ﻗﺪوﺳﻲ ﻣﻲﺷﻨﻮد; ﻧﺪاي ﻋﺸﻖ از ﻫﻤﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﻠﻨﺪ اﺳﺖ ,ﮔﻮش و ﻫﻮش ﺑﺸﺮي و ﻧﺎﺳﻮﺗﻲ ا ﮔﺮ ﻧﺸﻨﻮد ﮔﻮشﻫﺎي ﺑﺎﻫﻮش ﺳﺮﻣﺴﺘﺎن ﺑﺎدة ﺣﻘﻴﻘﺖ و ﻋﺸﻖ ﻣﻲﺷﻨﻮﻧﺪ /ﻋﺸﻖ ﻣﻮﻻﻧﺎ از دﻓﺘﺮ و اوراق و ﻓﻀﺎﻳﻞ و ﻛﻤﺎﻻت ﺻﻮري ﭘﻴﺪا ﻧﺸﺪهو رﻫﺒﺮش ﻧﺒﻮده;ﻋﻘﻞ و داﻧﺶ را ﺳﻮﺧﺘﻪ و دل را ﺻﻴﺪﻛﻤﺎن اﺑﺮوﻳﻲ ﻧﻤﻮدهو آﻳﻴﻨﺔ دل را ﺻﺎﻓﻲ ﻛﺮده ,درﻣﺎن درد ﺧﻮد را از ﻃﺒﻴﺐ ﻋﺸﻖ ﺧﻮاﺳÇﺘﻪ و ﻫÇﻤﺎن درد را ﻋÇﻴﻦ درﻣÇﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ; ﺧﺎﻧﺔ دﻟﺶ از روي دﻟﺒﺮ ﻫﻤﻴﺸﻪ روﺷﻦ و ﺧﺎﻃﺮش از ﻋﺸﻖ آن ﮔﻠﺮخ ﻫÇﻤﺎره ﮔÇﻠﺸﻦ اﺳﺖ/ ﻫﺮﮔﺎه ﻳﺎر از دﻋﻮي ﻋﺸﻖ او ﮔﻮاه ﺧﻮاﻫﺪ ,رخ زرد و اﺷﻚ روان را دو ﮔﻮاه ﺻﺎدق آرد; ﺣﻴﺎت و زﻧﺪﮔﻲ اﺑﺪي از ﻣﻌﺸﻮق ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺧﺎ ك ﻋﺎﻟﻢ ﺧﺎ ﻛﻲ را ﺑﻴﺨﺘﻪ و ﮔﻮﻫﺮ ﻋﺸﻖ را ﻳﺎﻓﺘﻪ; در درﻳﺎي ﻋﺸﻖ ﻣﺴﺘﻐﺮق اﺳﺖ و ﻫﺮﭼﻪ ﺷﻨﺎ ﮔﺮي در درﻳﺎي ﻋﺸﻖ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ دÔرﻫﺎي ﺗﺎزه و ﮔﻮﻫﺮﻫﺎي ﺑﻲاﻧÇﺪازه ﺑÇﻪ ﻛÇﻒ ﻣﻲآورد; ﺑﺎ آن ﻛﻪ ﺳﻮﺧﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺎز ﻫﻢ ﻣﺸﺘﻌﻞ و آﺗﺸﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﻫﻴﭻ آب ﺧﺎﻣﻮش ﻧﻤﻲﺷﻮد; ﺑﺎ آن ﻛﻪ ﻣﺴﺖ و ﺑﻲﺧﻮد اﺳﺖ ,ﻋﺮﺑﺪه ﺟﻮ و ﺷﻮر و ﺷﺮ دارد ﺷﻴﺸﻪ و ﺟﺎم ﻣﻲﺷﻜﻨﺪ ,ﻛﻒ ﭘﺎي ﺑﺮﻫﻨﻪ ﮔﺎن از ﺧﻮرده ﺷﻴﺸﻪﻫﺎﻳﺶ ﺧﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد;او ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻛﻪ ﺧﺎﻣﻮشﺑﺎﺷﺪ ,ﺑﻪﺳﺨﻨﺶ ﻣﻲآورﻧﺪوﻳﺎر اززﺑﺎن او ﺳﺨﻦ ﻣﻲﺳﺮاﻳﺪ و ﺧﺎﻣﻮﺷﺶ ﻧﻤﻲﮔﺬارد; ﻫﺰاران ﺗﻮﺑﻪ و ﻋﻬﺪ ﺷﻜﺴﺘﻪ وﻟﻲ اﻳﻦ ﻃﺮﻓﻪ ﻛﻪ ﺟﺰ راه ﺻﺪق و ﺻﻔﺎ و ﻋﻬﺪ و وﻓﺎ ﻧﻤﻲرود; ﻫﺮ ﺷﺐ ﺣﺮﻳﻔﺎن را ﺻﺪا زده و ﺑﻪﺑﺎدة ﻧﺎب ﺻﻼ داده ,از ﺗﻤﺎم ﺷﺪن ﺑÇﺎده ﻧﻤﻲاﻧﺪﻳﺸﺪ; ﻫﺮﭼﻪ ﻣﻬﻤﺎن زﻳﺎد ﺑﺎﺷﺪ ,ﮔﻮ ﺑﺎش; ﻣﻲ ﻋﺸﻖ و ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﻲﻣﻨﺘﻬﺎﺳﺖ ,ﺑﺎ اﻳﻦ آب ﺣﻴﺎت ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭼﺮا ﻣﺮدﮔﺎﻧﻴﺪ? اي ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪﮔﺎن از راه ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺑﺸﺘﺎﺑﻴﺪ و ﺑﺮاﻧﻴﺪ ﺗﺎ از ﻛﺎروان ﻋﺸÇﻖ ﻋÇﻘﺐ ﻧÇﻤﺎﻧﻴﺪ /ﻋÇﻘﻞ ﻣÇﻠﻮل و اﻓﺴﺮده راه ﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻧﺒﺮد /ﺗﺎ ﺑﺎ ﻣﻠﻮﻻن و اﻓﺴﺮدﮔﺎن ﺳﺨﻦ ﻣﻲراﻧﻴﺪ ,ﺳﺨﺖ درﻋﺬاﺑﻴﺪ /ﭼﻮن رﻓﺘﻨﺪ در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺒﻨﺪﻳﺪ و ﺑﺮ آن ﺧﺮدﻫﺎي اﻓﺴﺮده ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺎر ﺑﺨﻨﺪﻳﺪ; ﺷﻤﺎ در ﻛﻨﺎر ﺑﺤﺮ و دﺟﻠﻪ ﭼﺮا ﺗﺸﻨﻪ ﺑﻤﺎﻧﻴﺪ;
ﭼﻬﻞ و دو
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ﺷﻤﺎ ﻛﻪ در ﺑﺎغ و ﮔﻠﺰارﻳﺪ ,از ﮔﻠﻬﺎي ﻣﻌﺮﻓﺖ و ﺷﻜﻮﻓﻪﻫﺎي ﻣﺤﺒﺖ ﺑﭽﻴﻨﻴﺪ و داﻣﻦ ﭘﺮ ﻛﻨﻴﺪ; ﻧﺸﺎﻧﺔ آﻧﻜﻪ در ﺑﺎغ رﻓﺘﻪاﻳﺪ ,ﻫﻤﻴﻦ دﺳﺘﻪ ﮔﻠﻬﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻴﺪهاﻳﺪ; ﻫﺎن ,ﻣﻦ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮ در ﺑﺎغ رﻓﺘﻢ ﮔÇﻠﻬﺎ را دﻳÇﺪم; از ﺧﺠﻠﺖ رخ رﻋﻨﺎي ﺗﻮ ﻓﺮو رﻳﺨﺘﻨﺪ; ﺳﻮﺳﻦ ﺑﻪﻫﺰار زﺑﺎن ﻧﻌﺖ ﺟﻤﺎل ﺗﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ; ﺑﺎد ﺑﺎ ﮔﻠﻬﺎ ﭘÇﻴﻐﺎم ﺗÇﺮا ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ; از دﻛﺎن ﻣﻌﺮﻓﺖ ﺗﻮ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻢ زودم ﺑﺪه و وﻋﺪه ﺑﻪﻓﺮدا ﻣﻴﻔﻜﻦ ﻛﻪ ﻣﺸﺘﺮي وﻋﺪه ﻧﻴﺴﺘﻢ وﮔﺮﻧﻪ از دﻛﺎﻧﺖ ﮔﺮوﮔﺎن ﺑﺮﻣﻲدارم; ﻫﺮﮔﺎه از آن ﻛﺎن ﻋﺴﻞ و ﺷﻜﺮ ﺧﻮاﺳﺘﻢ ا ﮔﺮ ﺑﻪﻣﻦ ﻧÇﺪﻫﻲ ﺧÇﻮد را ﺑﻪﭼﺴﺘﻲ و ﭼﺎﻻ ﻛﻲ ﺑﺮ ﻛÇﻨﺪوي ﻋﺴÇﻞ ﻣÇﻲزﻧﻢ /ﺗÇﻮ ﻛÇﺎن ﺷﻜÇﺮي ,ﭼÇﺮا روﺗÇﺮش ﻣÇﻲﻧﻤﺎﻳﻲ و ﺳÇﺮﻛﻪ ﻣﻲﻓﺮوﺷﻲ; ا ﮔﺮ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﻋﺎﻟﻢ زﻫﺮ ﺑﺒﺎرد ,ﻣﻦ ﺷﻜﺮ در ﺷﻜﺮم; ﺗﻮ ﺷﻴﺮﻳﻦ ذﻗﻦ ﺗﻠﺨﻲ ﻧﻜﻨﻲ و دﻫﻦ ﻣﺎ را ﺧﺎﻟﻲ از ﻣﻲ ﻧﻤﻲﻧﻤﺎﻳﻲ; ﻳﺎر زﻫﺪ و ﺗﻘﻮاي ﻣﺮا ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﻪرﻗﺼﻬﺎي ﻣﺴﺘﺎﻧﻪ و ﮔﻮش دادن و اﺳﺘﻤﺎع ﭼﻨﮓ و رﺑﺎب و ﭼﻐﺎﻧﻪ ﻧﻤﻮد; دﻣﺎغ را از ﻃﻠﺐ ﺑﺤﺚ و ﺑﺮﻫﺎن و دﻟﻴﻞ و ﻗﺎل و ﻗﻴﻞ آﺳﻮده ﺳﺎﺧﺘﻲ و از اﻧﻮار ﺧﻮد ﺑﺮﻫﺎن ﻧﻤﻮدي اﻳﻨﻚ ﻛﻪ ﻣﺮا ﺷﻮراﻧﻴﺪهاي ,ﻫﺮ ﺑﻨﺪيﺑﺮﭘﺎي دﻟﻢ ﻧﻬﻲ ﺑﺪراﻧﻢ; در ﺑﺘﻜﺪه و ﻣﻴﻜﺪه ﻣﻘﺼﻮدم ﺗﻮﻳﻲ اﻳﻨﻚ ﻣﻦ ﻧﻪ ﻣﺎﻫﻢ و ﻧﻪ ﭼﺮخ ﻧﻪ اﺑﺮم و ﻧﻪ رﻋﺪ ﺑﻪﺟﺎن ﺗﻮ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻋﺸﻘﻢ و ﺟﺎن و ﻋﻘﻞ ,اﻳﻦ ﺷﺎه ﺧﻮﺑﺎن و ﺟﺎﻧﺎن ﺟﻬﺎن ﻫﻤﻪ وﻋﺪهاش ﻧﻘﺪ اﺳﺖ ,او ﻗﺮص ﻣﺎه ﺗﺎﺑﻨﺪه اﺳﺖ ﻳﺎ آﻓﺘﺎب درﺧﺸﻨﺪه ,ﻧﻮر و ﻓﺮوغ او ﻧﻘﺪ اﺳﺖ و ﻧﺴﻴﻪ ﻧﻴﺴﺖ; ا ﮔﺮ ﻣﺎ ﮔﺎﻫﻲ ﮔﻠﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺑﺮاي دل ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن اﺳﺖ و ﭘﻲ ﮔﻢ ﻛﺮدن, ﻣﺤﺒﻮب و ﻣﻌﺸﻮق را ﻧﻘﺪ درﻳﺎﻓﺘﻪاﻳﻢ و ا ﻛﻨﻮن ﺑﻬﺸﺘﻲ ﺷﺪهاﻳﻢ و ﻣﻨﻜﺮﻳﻦ و ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﺎن ﻫÇﻢا ﻛÇﻨﻮن در دوزخ دوري و ﻓﺮﻗﺘﻨﺪ /ﺟﺎي ﺑﺴﻲ ﺷﮕﻔﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻏﻴﺎر در ﺣﻀﻮر ﺗﻮ ﻧﺸﺴﺘﻪاﻧﺪ وﻟﻲ دﻟﺸﺎن ﺑﻪﻋﺸﻖ ﻧﭙﻴﻮﺳﺘﻪ ,ﺑﺎﻳﺪ ﭼﺸﻢ ﺧﻮد را ﺑﻤﺎﻟﻨﺪ و ﺑﻪﺧﻮﺑﻲ در آن ﺧﻮب ﺑﻨﮕﺮﻧﺪ /ﻣﻦ ﻫﺮﮔﺎه از آن ﻳﻮﺳﻒ ﺟﺪا ﻣﺎﻧﻢ و ﺑﻪﻓﺮاق او ﻣﺒﺘﻼ ﺷﻮم ,ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻌﻘﻮب در ﺑﻴﺖ اﻻﺣﺰاﻧﻢ و ﮔﺮﻓﺘﺎر ﮔﻤﺎن ﺑﺪ و ﻧﺪﻳﻢ ﻧﺪاﻣﺖ ﮔﺮدم ﺳﺨﻨﺎن ﻧﻐﺰي ﻛﻪ در ﻋﺸﻖ و ﻋﺎﺷﻘﻲ و ﺑﻴﺎن ﺣﻘﺎﻳﻖ و ﻣﻌﺎرف ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ ﻫﻤﻪ از روي ﻣﺴﺘﻲ و ﺑﻲﺧﻮدي اﺳﺖ/ ﺧﻮب ﺧﺒﺮدار ﺑﺎش ﻛﻪ ﻻﻓﻬﺎ ﻧﭙﺮاﻧﻢ; ﭼﻮن ﺑﺎده ﺑﺎداﻧﮕﻴﺰ اﺳﺖ ﺑﻪوﻳﮋه آن ﺑﺎده ﻛﻪ ﻣﻦ از ﻧﺸﺄهاش ﻣﺴﺖ و ﺑﻲﺧﻮد و ﺧﺮاﺑﻢ; ﻣﻦ در ﭘﻴﺶ ﻣﻨﻜﺮان و اﻓﺴﺮدﮔﺎن و ﺑﻲﺧﺒﺮان از ﻋﻮاﻟﻢ ﻣﻌﻨﻲ و ذوق ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮﺳﻲ ﻛﻪ ﻧﺰد ﻓﺮﻋﻮن ﺑﻪرﺳﺎﻟﺖ رود در زﺑﺎﻧﻢ ﻋﻘﺪه و ﮔﺮﻫﻲ ﭘﻴﺪا ﺷﻮد ,از رﺷﻚ آﻧﻜﻪ ﻓﺮﻋﻮﻧﻬﺎ ﺧﺒﺮ از اﺳﺮار ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ و دروﻧﻲﻣﻦ ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ازﻋﺸﻖ دﻟﺪار ﺟﺎﻧﻲﺧﻮب رﺧﺴﺎر ,ﺗﺮو ﺗﺎزهام; ﻫﺮﮔﺎه ﺑﻮﻳﻲ ازﻋﺸﻖ ﻣﻦ ﺑﻪ ﮔﺮدون ﺑﺮﺳﺪ ,اﺧﺘﺮان از دوران ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه و ﺑﺴﻮزﻧﺪ; ﺗﻮ ﭼﻪ داﻧﻲ ﻛﻪ در ﺑﺎﻃﻦ ﺟﺎن ﺑﺎ ﭼﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﻫﻤﻨﺸﻴﻨﻢ;ﻫﻤﻪروﻳﻢﺑﻪﺟﺎﻧﺐاوﺳﺖ,ﮔﺎه ﺧﻮرﺷﻴﺪمﮔﺎهدرﻳﺎيﮔﻮﻫﺮ;ا ﮔﺮﺑﻴﻨﻲﻣﺎﻧﻨﺪزﻧﺒﻮراندر ﻧﺎﻟﻪام ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﺎﻟﻪ ﺧﺎﻧﺔ اﻧﮕﺒﻴﻦ را در دﻟﻢ ﺑﺒﻴﻦ ,ﻫﻤﺔ ﺷﻴﺮﻳﻦ زﺑﺎﻧﻲ ﻣﻦ از ﻟﺐ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺷﻜﺮﺑﺎر اوﺳﺖ; از ﻣﻦ ﭼﻪ ﭘﺮﺳﻲ ﻛﻪ در ﻣﺪت ﻋﻤﺮ ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎ دﻳﺪي? ﻫﻤﺔ ﻋﻤﺮ و ﺟﻮاﻧﻲ ﻣﻦ در ﺧﻮﺷﻲ و ﻟﺬت روﺣﺎﻧﻲ رﻓﺘﻪ; ﻣﻦ ﺣﻴﺮاﻧﻢ ﻛﻪ آن دوﺳﺖ ﻛﻪ در رخ او ﻣﺎﺗﻢ از ﺟﻨﺲ ﺟﺴﻢ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺟﺎن ﻣﻦ او ﻫﺴﺘﻢ ﻳﺎ او ﻣﻦ ,آﺗﺶ رخ او
ﭼﻬﻞ و ﺳﻪ
ﻏﺰﻟﻴﺎت ﺑﺤﺚ در اﻃﺮاف
آب زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ اﺳﺖ /اي ﻳﺎر ﺟﺎﻧﻲ ﻣﺮا ﮔﻮﻳﻲ ﭼﺮا ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺠﻨﻮﻧﻲ از ﺳﻠﺴﻠﺔ زﻟﻒ ﺧﻮد ﺑÇﭙﺮس ﻣÇﻦ ﭼÇﻪ ﻣﻲداﻧﻢ? رﻧﮓ دل ﻣﻦ رﻧﮓ ﺧﻴﺎل ﺗﻮ دارد; ﻫﺮﮔﺎه ﺗﻮ در ﻃﺮب ﺑﺎﺷﻲ ,ﻣﻦ ﻫﻢ ﻗﺮﻳﻦ ﺷﺎدي و ﻃÇﺮﺑﻢ; ﻫﺮﮔﺎه ﺗﻮ اﻧﺪوﻫﻨﺎ ك ﺑﺎﺷﻲ ,ﻣﻦ ﻫﻢ ﻗﺮﻳﻦ ﻏﻢ و اﻧﺪوﻫﻢ /ﺷﺐ ﮔﺬﺷﺘﻪ ايﺑﺖ ﺧﻮﺷﺘﺮ از ﺷﻜﺮ و ﻗﻨﺪ ﭼﻪ ﺧﻮردهاي? ﺑﻔﺮﻣﺎﺗﺎ ﺷﺐو روز ﺧﻮرا كﻣﻦ ﻫﻤﺎنﺑﺎﺷﺪ /ﻫﺮﮔﺎهﻣﺮا ﺑﻪﻏﻠﻂ اﻧﺪازي ﻛﻪ راه ﺑﺪاﻧﭽﻪ ﺧﻮردي ﻧﺒﺮم از رﻧﮓ ﺳﺮخ ﺗﻮ ﭘﻴﺪاﺳﺖ /ﻫﻤﺎن رﻧﮕﻲ ﻛﻪ از دﻳﺪﻧﺶ ﺳﺮ ﻣﻦ دﻧﮓ ﺷﺪه اﺳﺖ ,ﺧﻮاﻫﺸﻤﻨﺪم دﻣﻲ درﻧﮓ ﻓﺮﻣﺎﻳﻲ ﺗﺎ ﺳﻴﺮ در ﺗﻮ ﺑﻨﮕﺮم و دﻟﻢ روﺷﻦ ﮔﺮدد /ﺷﺘﺎب ﻣﻜﻦ ,ﺷﺘﺎب ﻣﻜﻦ ,ﺗﻨﺪ ﻣﺮو ,ﺗﻨﺪ ﻣÇﺮو, ﻗﺪري آرام ,ﻗﺪري آرام ﻛﻪ دﻟﻢ ﺳﺨﺖ ﻣﻲﻃﭙﺪ و ﺧﻮن از دو دﻳﺪهام ﻣﻲﭼﻜﺪ /ﭼﻮن ﺗﻮ آﻓﺘﺎب Öرخ از ﻧﻈﺮ ﻣﻦ دور ﺷﻮي ,ﺷﺐ ﻓﺮاق ﺟﺎﻣﺔ ﺳﻴﺎه در ﺑﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ /ﻣﻦ ﻣﻲداﻧﻢ ﮔÇﻠﻬﺎ اﻳÇﻦ ﺣﺴÇﻦ و ﻧﻜÇﻮﻳﻲ را از ﺗÇﻮ دزدﻳﺪهاﻧﺪ;ﭼﻮن اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ را ازآنﻫﺎ ﺑﭙﺮﺳﻢ ﻛﻪ اﻳﻦﻫﻤﻪ ﻧﻜﻮﻳﻲ را از ﻛﺠﺎ آوردهاﻳﺪ و از ﻛﻪ دزدﻳﺪهاﻳﺪ ,از ﻏﺎﻳﺖ ﺷﺮم ﺧﻨﺪة ﺳﺴﺘﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ از ﻛﻪ دزدﻳﺪهاﻧﺪ /ﮔﻞ ﻫﺮﭼﻪ ﻣﺴﺖ ﺑÇﺎﺷﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻦ ﺧﺮاب ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ راز آن ﻧﺮﮔﺲ ﻣﺨﻤﻮر را ﺑﺮﻣﻼ ﮔﻮﻳﺪ; ﻣﺴﺘﻲ اﺳﺖ و راﺳﺘﻲ /ا ﮔﺮ رازﻫﺎي اﻫﻞ راز را ﻣﻲﻃﻠﺒﻲ ,ﻫﻤﺎﻧﺎ در ﻣﻴﺎن ﻣﺴﺘﺎن ﺑﺮو ﺗﺎ ﺑﻲﭘﺮده از روي ﺳﺮﻣﺴﺘﻲ ﺑﻪﺗﻮ ﺑﺎزﮔﻮﻳﻨﺪ /اي ﺧﻮاﺟﻪ ,اﻳﻦ روز ﻗﻴﺎﻣﺖ واﻳﻦ ﻣﺤﺸﺮ ﺑﺰرگ و آن ﻳﺎر ﺧﻮش ﻗﺪ و ﻗﺎﻣﺖ را ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻲ? ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ روﺿﺔ دوﻟﺖ و ﺳﻌﺎدت ﻧﻤﻲﺷﺘﺎﺑﻲو ﻗﺪﺣﻲ ازاﻳﻦ ﻣﻲ درﻧﻤﻲﻛﺸﻲ?ﻋﺎﺷﻖﭼﻮن ازﻋﺸﻖ دمزﻧﺪ ,در ﻋﺎﻟﻢ و آدم آﺗﺶ اﻓﻜﻨﺪ; از ﻫﻴﺒﺖ ﻫﻴﻬﺎي او ﻋﺎﻟﻢ و آدﻣﻲ ﻧÇﻤﻲﻣﺎﻧﺪ ,دم او آﺳÇﻤﺎﻧﻬﺎ را ﺑﺸﻜÇﺎﻓﺪ; ﻣÇﺮﻳﺦ ﺧÇﻮنرﻳﺰي را ﺑﮕﺬارد ,ﻣﺸﺘﺮي دﻓﺘﺮ را ﺑﺴﻮزد; ﻣﺎه ﻣﻬﺘﺮي ﻧﻨﻤﺎﻳﺪ و از ﻏﻢ ﺑﮕﺪازد; آﺗﺶ در زﺣﻞ اﻓﺘﺪ و ﻋﻄﺎرد در وﺣﻞ ,زÔﻫﺮه را ﭼﻪ زﻫﺮه ﻛﻪ دم زﻧﺪ; ﻧﻪ آب ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ و ﻧﻪ ﺑﺎد ﻓﺮاﺷﻲ و ﻧﻪ ﺑﺎغ و ﮔﻠﺰار را ﺧﻮﺷﻲ /ﭘﻴﺮ ﻋﺸﻖ ﻣﻦ ﭼﺸﻢ و ﭼﺮاغ آﺳﻤﺎن و زﻣﻴﻦ اﺳﺖ وﻗﺘﻲ ﻓﺮﻣﻮد ﻣﻦ ﻛﻪ را ﺑﻪزاري ﺑﻜﺸﻢ ,ﺑﺎ ﻧﻴﺎزش ﮔﻔﺘﻢ :اﻳﻦ ﺑﻨﺪة ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ را; او ﻫﻢ ﻛﻤﺎن از ﻛﻤﻴﻦ ﺑﮕﺸﺎد و آﺗﺶ ﺑﻪﻫﺴﺘﻲ ﻣﻦ زد و ﺑﻴﺦ ﻛﺒﺮ و ﻛﻴﻦ و ﻫﻤﺔ ﺻﻔﺎت ﭘﺴﺖ را از وﺟﻮد ﻣﻦ ﺑﺮﻛﻨﺪ/ ﺟﻨﺒﺔ دوم
ﺗﻜﺎن دادن ﺟﺎﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﻬﺎي ﺷﻴﺮﻳﻦ از ﭼﺴﺒﻨﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﻃﺒﻴﻌﺖ و ﺣﺲ و ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮدن ﺑﻪﻋﺎﻟﻢ ﺟﺎوداﻧﻲ و اﺻﻞ اﺻﻞ ﺧﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﻋﻘﻴﺪه اﻳﻦ ﻓﻴﻠﺴﻮف اﻟﻬﻲ اﻧﺴﺎن از ﻋﺎﻟﻢ اﻋﻠﻲ× و ﻣﻘﺎم ﺷﺎﻣﺦ ﻣﻠﻜﻮت و ﻻﻫﻮت ﺑﻪ اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ آﻣﺪه و ﭼﻮن ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺮ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻳﻚ ﺟﻬﺎن ﺷﻮر و ﺷﻌﻒ ﺑﺎزﮔﺸﺖ اﻳﻦ ﻃﺎﻳﺮ ﻗﺪﺳﻲ و ﻣﺮغ ﺑﺎغ ﻣﻠﻜﻮت را ﺑﻪ آﺷﻴﺎﻧﺔ اﺻﻠﻲ و ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻫﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ و ﻫﻤﮕﻲ را ﺑﻪ اﻳﻦ ﻟﻄﻴﻔﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ /زﻫﻲ ﺑﺎغ ﻋﺎﻟﻢ ﺑﺎﻻ ﻛﻪ ﺑﺸﻜﻔﺘﻪ; زﻫﻲ ﻣﻠﻚ و ﻣﺎل و ﺟﺎه و ﺟﻼل ﻛﻪ درآن ﺟﺎﺳﺖ /ﺑﻴﺎ ﻧﺎﻇﺮ در
ﭼﻬﻞ و ﭼﻬﺎر
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ﺟﻼل و ﺟﻤﺎل ﺣﻖ ﺷﻮ ﺗﻮ از آن ﺳﻮﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻮ ﻧﻴﺴﺖ; آن ﻋﺎﻟﻢ ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ در ﺗﻮ ﻧﻬﺎن اﺳﺖ و آﺛﺎرش در ﺟﻤﺎﻟﺖﻋﻴﺎن; ﺟﺎنﺗﻮ در اﻳﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﻇﻠﻤﺎﻧﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﻌﻠﻲاﺳﺖ ﻛﻪ در ﺳﻨﮓ ﺧﺎرا ﻧﻬﺎن ﺷﺪه;ﺗﻮ ﺟﻮﻫﺮﻓﻘﺮ ﻣﻄﻠﻘﻲو ﭘﺮﺗﻮ ﺣﻘﻲ و ﻳﻮﺳﻔﻲ در ﭼﺎه ﻃﺒﻴﻌﺖ اﻓﺘﺎده;ﺗﻮ ﻃﻮﻃﻲ ﻋﻴﺴﻲ ﻧﻔﺲو ﺑﻠﺒﻞﺷﻴﺮﻳﻦ ﻧﻮاي ﻋﺎﻟﻢ ﻗﺪﺳﻲ; ﻫﻤﺎره ﻧﺪايو آواز ﻃﺒﻞ "ارﺟﻌﻲ" ﻣﻲرﺳﺪ ,ﺑﻪ ﮔﻮش ﺟﺎﻧﺖ ﺑﺸﻨﻮ اﻟﺒﺘﻪ ﺳﻤﻌ Hو ﻃﺎﻋ¹ﮔﻮﻳﻲ و ﻫﺮ دم ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻧﺪا دو ﺻﺪ ﺟﺎن ﻓﺪا ﻛﻨﻲ; ﺗﻮ ﺟﺎن ﺟﺎناﻓﺰا ﻣﻲﺑﺎﺷﻲ ,ﭼﺮا دل ﺑﻪﻏﺮﻳﺒﻲ ﻣﻲﻧﻬﻲ; ﺧﺎﻧﻪ و ﺟﺎي اﺻﻠﻲ ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻤﻮده آن ﺗﻦ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻨﺪه ﭘﻴﺮ ﻛﺎﺑﻠﻲ اﺳﺖ ﺗﻮ را اﻓﺴﻮن ﻧﻤﻮده; آﺧﺮ ﭼﺮا دﻟﺖ ﻧﻤﻲﺟﻮﺷﺪ ,ﻣﮕﺮ ﺑﺎﻧﮓ ﺷﺘﺮﺑﺎن اﻳﻦ ﻗﺎﻓﻠﻪ و آواز زﻧﮓ آﻧﻬﺎ را ﻧﻤﻲﺷﻨﻮي? ﻫﺮدم وﺣﻲ آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺳﺮ ﺟﺎﻧﻬﺎ آﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ در اﻳﻦ ﺧﺎ ك ﺗﻴﺮه اﻓﺘﺎده; اي ﺟﺎن ﺧﻮش ﮔÇﻮﻫﺮ ﺗÇﺎ ﭼÇﻨﺪ در اﻳÇﻦ ﺳÇﻔﺮ اﻗÇﺎﻣﺖ ﻧﻤﻮدهاي ﺗﻮ ﺑﺎز ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ,آﺧﺮ ﺑﻪﺻﻔﻴﺮ و ﺳﻮت ﭘﺎدﺷﺎه ﺳﻮي او ﺑﺎز ﭘﺮ; ﺗﻮ ﮔﻨﺠﻲ ﺑﻪ زﻳﺮ ﺗﻮدة ﮔﻞ ﺧﻮد را اﻧﺪودهو ﻓﺮﺳﻮدهﮔﺸﺘﻪاي /ارواحﻛﺎﻣﻞ ﻛﻪﺑﻠﺒﻼن ﻋﺎﻟﻢﺑﻘﺎﻳﻨﺪ ازﮔﻠﺸﻦ ﻋﺎﻟﻢاﺑﺪ ﻧﻌﺮهزﻧﺎنﺑﺎﻧﮓ اﻟﺼﻼ در داده ﻛﻪ ﻫﺎن ,روزﮔﺎر دي و ﺑﻬﻤﻦ ﺳﭙﺮي ﺷﺪ و ﺑﻬﺎر ﮔﻞ و ارﻏﻮان و رﻳﺤﺎن ﺿﻴﻤﺮان رﺳﻴﺪ; ﺑﻬﺎر زﻧﺪﮔﻲ آﻣﺪه دل را از ﻧﻔﺤﺎت ﻛﺒﺮﻳﺎ ﺻﻔﺎﻳﻲ دﻫﻴﺪ; ﭘﻨﺒﻪ ازﮔﻮش ﺑﺮون ﻛﻨﻴﺪ و ﺑﻪ ﻧﺪاي ﻣﺮﻏﺎن ﻗﺪس و ﺻﻔﻴﺮ آﻧﻬﺎ ﺳﻮي ﻣﻘﺎم اﺻﻠﻲ و ﺟﺎوداﻧﻲ ﺷﺘﺎﺑﻴﺪ /ﺟﻐﺪوار در ﺧﺮاﺑﺔ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﻣﺴﻜﻦ ﻣﻨﻤﺎ ,ﺑﺎزي ﺷﻮ و ﺑﻪدﺳﺖ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎه ﭘﺮواز ﻛﻦ;اي ﻋﺎﺷﻘﺎن ,ﺑﻪﺳﻮي ﻛﻮي ﺟﺎﻧﺎنو ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺗﺎﺑﺎن ﺷﺘﺎﺑﻴﺪ; ايﻛﻪ ازﺷﻮق رب اﻟﻌﻼ درﺳﺮت ﺷﻮرياﺳﺖﺑﺮﺧﻴﺰو ﻣﺴﺘﺎﻧﻪ ﺑﻪﺳﻮيآن ﺣﻀﺮتﺑﺸﺘﺎب;ايﺳﻴﻤﺮغ ﻗﺎف ﻗﺪسو ﺷﺎﻫﺒﺎزﺑﺎغ اﻧﺲ و ﻧﻐﻤﻪﺳﺮاي ﮔﻠﺸﻦ ﺗﻮﺣﻴﺪ ,ﺑﻪﺑﺎرﮔﺎه ﻋﺰ واﺻﻄﻔﺎ ﺑﺸﺘﺎب; ﺑﻴﺎ ﺑﻴﺎ ﻛﻪ ﺗﻮ ﺑﺤﺮ ﻋﺸﻖ و درﻳﺎي ﭘﺮﻣﻮج ﺷﻮر و ﺷﻮق و ﺻﻔﺎﻳﻲ /ﻣﻦ از ﻛﺠﺎ و ﻏﻢ و ﺷﺎدي اﻳﻦ ﺟﻬﺎن از ﻛﺠﺎ! ﻣﺮا ﭼﻪ ﻏﻢ ﺑﺎران و ﻧﺎودان اﺳﺖ; ﻣﺮا ﭼﻪ ﻏﻢ ﺧﺮو ﭘﺎﻻن /ﭼﺮا ﺑﻪﻋﺎﻟﻢ اﺻﻠﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﺸﺘﺎﺑﻢ; ﺗﻤﺎﺷﺎياﻳﻦ ﺧﺎ ﻛﺪان ﻣﺮا ﻟﺬﺗﻲﻧﺪﻫﺪ /ﻫﻴﭻ داﻧﻲ ﻛﻪرﺑﺎب ﺑﺎﺟﮕﺮﻫﺎي ﻛﺒﺎب ﭼﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ?ﻫﻤﺎﻧﺎ وﺻﻒاﻟﺤﺎل ﻣﺎ را ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ/ﮔﻮﻳﺪ ﻣﻦ ﭘﻮﺳﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻢ از ﮔﻮﺷﺖ ﺟﺪا ﻣﺎﻧﺪه و ﭼﻨﺒﺮش ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻣﻦ ﺷﺎخ ﺳﺒﺰي ﺑﻮدم زﻳﻦ ﻣÇﻦ ﺑﺸﻜﺴﺖ و رﻛÇﺎﺑﻢ درﻳﺪ; ﻣﺎ ﻏﺮﻳﺒﺎن ﻓﺮاﻗﻴﻢ ﺑﻪﺳﻮي ﺧﺪا ﺑﺎز ﮔﺮدﻳﻢ /در اﻳﻦ ﺟﻬﺎن آﻣﺪهام ﺗﺎ ﺗﻮ را ﻣﮋدة ﻣﻤﻠﻜﺖ آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺑﺪﻫﻢ و از ﺗﻨﮕﻨﺎي ﺣﺒﺲ ﺷﺸﺪري ﻧﺠﺎﺗﺖ دﻫﻢ; آﻣﺪهام ﺗﺎ از اﻳﻦ ﺳﺮاي ﻓÇﺎﻧﻲ دل ﺗÇﻮ را ﺗÇﻠﺦ ﻛÇﻨﻢ و ﺑﻪﻋﻨﺎﻳﺖ ﻗﻮي ﺑﻪﺟﺎﻧﺐ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺨﻮاﻧﻤﺖ /ﺗﻮ ﺷﻴﺮزادة در ﺣﺠﺎب ﺗﻦ آﻫﻮﻳﻲ ﻧﻬﺎن ﮔﺸﺘﺔ ,ﻣﻦ آﻣﺪهام ازﻳﻦ ﭘﺮده ﺗﻮ را وارﻫﺎﻧﻢ /ﺑﻬﺎرﻋﺎﺷﻘﺎن آﻣﺪه ﺗﺎ ﻫﻤﻪ اﻳﻦﺧﺎ ﻛﺪانﺑﻮﺳﺘﺎن ﮔﺮدد; ازآﺳﻤﺎن ﻧﺪاﻫﺎ ﻣﻲرﺳﺪ ﺗﺎ ﻣﺮغ ﺟﺎﻧﻬﺎ ﺑﺎل و ﭘﺮ ﮔﺸﺎﻳﺪ و ﺑﺪاﻧﺠﺎ ﭘﺮان ﮔﺮدد ,ﺳﻨﮕﻬﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔÔﻞ ﮔﺮدد و ﻫﻤﺔ ﺟﺴﻤﻬﺎ ﺟﺎن ﺷﻮد /در اﻳﻦﺟﻬﺎن آﻣﺪهام ﺗﺎ ﺳﺮ ﺑﻪﭘﺎي ﻳﺎر ﻧﻬﻢ و ﺑﺎز ﺧﺪﻣﺖ اﻳﻦ ﮔﻠﺸﻦ و ﮔﻠﺰار را از ﺳÇﺮ ﮔÇﻴﺮم; آﻣÇﺪهام ﻛÇﻪ از ﮔﺮدوﻏﺒﺎر ﻫﺴﺘﻲ ﺻﺎف ﺷﺪه وﺑﺎ ﻧﻜﻮﻛﺎري در ﭘﻲ دﻟﺪار ﺑﺮوم /ﭼﻪ دل ﺑﻪاﻳﻦﮔﻴﺘﻲ ﺑﻨﺪي ﻛﻪ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﺗﻮ
ﻏﺰﻟﻴﺎت ﺑﺤﺚ در اﻃﺮاف
ﭼﻬﻞ و ﭘﻨﺞ
ﺑﮕﺬرد وﭘﻴﺮي درآﻳﺪ/ﺑﺎغ و ﺑﺴﺘﺎنو ﻣﻠﻚو ﻣﻤﻠﻜﺖ ﻫﻤﻪ درﮔﺬر اﺳﺖ;اﺟﻞ ﭼﻮن ﭘﻞاﺳﺖ و دﻟﻬﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺎروان ﻧﺎ ﮔﻬﺎن از ﭘﻞ ﺑﮕﺬرﻧﺪ /اي ﻋﺎﺷﻘﺎن ,ﺷﻤﺎ را ﻣﮋده و ﺑﺸﺎرت ﻛﻪا ﮔﺮﭼﻪ اﻳﻦ ﺟﺴﻤﻬﺎ و ﺑﺪﻧﻬﺎي ﺷﻤﺎ ﻧﻤﺎﻧﺪ وﻟﻴﻜﻦ ﭼﻮن ﮔﺮاﻧﻲ ﺑﺪن رﻓﻊ ﺷﺪ ,دﻟﻬﺎي ﺷﻤﺎ ﺑﻪﭼﺮخ ﻣﻲﭘﺮد; دل و ﺟÇﺎن را ﺑÇﺎ آب ﻣÇﻌﺮﻓﺖ و ﺣﻜﻤﺖ از ﻏﺒﺎرﻫﺎ ﺑﺸﻮﻳﻴﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ دو ﭼﺸﻢ ﺣﺴﺮت ﺑﻪ اﻳﻦ ﺧﺎ ﻛﺪان ﻧﮕﺮان ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ /ﺟﺰ ﻋﺸﻖ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺟﺎوداﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ ,راه ﺑﻪآﺳﻤﺎن دراز اﺳﺖ /ﭘﺮ ﻋﺸﻖ را ﺑﺠﻨﺒﺎن ﻛﻪ ﭼﻮن اﻳﻦ ﭘﺮ ﮔﺸﺎده ﺷﻮد ,ﻏﻢ ﻧﺮدﺑﺎن ﻧﺨﻮاﻫﻲ داﺷﺖ /دل ﺗﻮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎم اﺳﺖ و ﺣﻮاس و ﻗﻮاي ﺗﻮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺎوداﻧﻬﺎ; آب را از ﺑﺎم ﺑﻄﻠﺐ ﻛﻪ ﻧﺎوداﻧﻬﺎ ﺑﻘﺎﻳﻲ ﻧﺪارد /ﻋﻤﺮ ﻣﺎ ﺑﻲ دﻳﺮوز و اﻣﺮوز و ﻓﺮدا ﻣﻲﮔﺬرد و دﻟﻬﺎ در ﺟÇﻬﺎن ﺟÇﺎن ﻣÇﻲرود; دﻟﻬÇﺎ ﻣÇﺎﻧﻨﺪ ﻃﻮﻃﻲﻫﺎي ﺑﻲﻗﻔﺲ در ﺑﺎغ ﺟﺎن ﺧﻮب ﮔﻔﺘﺎر و ﺷﻜﺮﺧﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ; دﺳﺘﻲ ﺑﺰن ﻛﻪ ﻋÇﻘﻞ ﺳÇﺮﻣﺴﺖ و ﺷﻴﺪا ﻣﻲرود و رﻗﺼﻲ ﻧﻤﺎ ﻛﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺟﺎﻧﺎﻧﻪ از اﻳﻦ ﻏﻮﻏﺎ ﺑﻪﻃﺮف ﻋﺎﻟﻢ اﻋﻠﻲ ﻣﻲﺷﺘﺎﺑﺪ /آﻓﺘﺎب دوﻟﺖ ﺑﺮ آﺳﻤﺎن ﻧﻮراﻓﻜﻦ ﮔﺮدﻳﺪ و آرزوي ﺟﺎﻧﻬﺎ از راه ﻧﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮآﻣﺪ /درﻫﺎي ﺑﻬﺸﺖ ﺑﺎز ﺷﺪ و ارواح ﺗﺎ ﮔﺮدن در ﺣﻮض ﻛﻮﺛﺮ اﻓﺘﺎدﻧﺪ /ﻧﺪاﻫﺎي ﺑﻴﭽﻮن ﻧﻪ از درون و ﺑﺮون و ﻧﻪ راﺳﺖ و ﭼﭗ و ﺑﺎﻻ و زﻳﺮ ,از ﺑﻲﺳﻮﻳﻲ ﺑﻠﻨﺪ اﺳﺖ و آن ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﺰرگ ﻛﻪ در ﺑﻪروي ﺧﻮد ﻣﺤﻜﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد ,دﻟﻖ و ﺟﺎﻣﺔ آدم ﭘﻮﺷﻴﺪ و از ﭘﺮده ﺑﻴﺮون آﻣﺪ /ﻧﺪاﻫﺎ از ﻋﺎﻟﻢ ﻗﺪس ﺑﻪﺟﺎﻧﻬﺎ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ در ﻋﺎﻟﻢ ﻓﺮاق و دوري ﺑﺴﺮ ﻣﻲﺑﺮﻳﺪ ,ﺑﻪﺳﻮي ﺧﺎﻧﺔ اﺻﻠﻲ ﺧﻮد ﺑﺎزآﻳﻴﺪ /اﺻﻞ زاد و ﺑﻮم ﺷﻤﺎﻫﺎ از ﻗﺎف ﻗﺮب و وﺻﺎل اﺳﺖ و ﺷﻤﺎﻫﺎ ﻋﻨﻘﺎي ﻗﺎﻓﻴﺪ; ﺑﻪ ﻛﻮه ﻗﺎف ﺑﭙﺮﻳﺪ /از اﻳﻦ آب و ﮔﻞ ﮔﻨﺪه ﭘﺎ را ﺧﻼﺻﻲ دﻫﻴﺪ و از اﻳﻦ ﻏﺮﺑﺘﺨﺎﻧﻪ ﺑﻪﺳﻮي ﺧﺎﻧﺔ ﺧﻮد روﻳﺪ /ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺧﻄﺎبو ﺧﻮاﻧﺪﻧﻬﺎي ﻟﻄﻴﻔﻲ ﻛﻪ ازﺟﺎﻧﺐﺟﻨﺎب اﻟﻬﻲ ﻣﻲرﺳﺪ ,ﭼﮕﻮﻧﻪﺟﺎن ﺑﺪانﺳﻮ ﭘﺮوازﻧﻜﻨﺪ! ﻣﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﻪﺧﺸﻜﻲ دراﻓﺘﺪ و ﺑﺎﻧﮓ ﻣﻮج درﻳﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﺶ رﺳﺪ ,ﭼﮕﻮﻧﻪ در آب ﻧﺠﻬﺪ! ﭼﺮا ﺑﺎز ﺳﻠﻄﺎﻧﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻧﺪاي ﺑﺎزﮔﺮد ﺷﻨﻮد ,ﺳﻮي آن ﺳﻠﻄﺎن ﺑﺎزﻧﮕﺮدد? ﭼﺮا ﻫﺮ ﺻﻮﻓﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ذره در ﭘﻴﺶ آﻓﺘﺎب ﺑﻪرﻗﺺ درﻧﻴﺎﻳﺪ? ﻣﺤﻮ در اﻳﻦ آﻓﺘﺎب از ﻓﻨﺎﻳﺶ ﺑﺮﻫﺎﻧﺪ و ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻪ ﺑﻘﺎي اﻟﻬﻲ ﻣﺎﻧﺪ /از اﻳﻦ آب ﺷﻮر ﺑﻪ آب زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﺳﻔﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮد /ﻫﺎن اي ﻣﺮغ ﻻﻣﻜﺎﻧﻲ ,ﺳﻮي ﻣﺴﻜﻦ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﭙﺮ; ﺑﺮو ﺑﺮو ﻛﻪ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﻪﺗﻮ ﻣﻲرﺳﻴﻢ و از ﺟﻬﺎن ﺟﺪاﻳﻲ ﺑﻪﺟﻬﺎن وﺻﺎل ﻣﻲﺷﺘﺎﺑﻴﻢ /ﺗﺎ ﻛﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻮدﻛﺎن داﻣﻦ ﺧﻮد را ﭘﺮﺳﻨﮓ و ﺳﻔﺎل ﻛﺮده و ﺑﻪﺑﺎزﻳﭽﻪ ﺧﺎ ﻛﺒﺎزي ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ! ﺑﺒﻴﻦ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻗﺎﻟﺐ ﺧﺎ ﻛﻲ ﭼﻪ در ﺟﻮال ﺗﻮ ﻛﺮده ,ﻳﻚ ﺑﺎره آن را ﺑﺸﻜﺎف و از آن ﺳﺮ ﺑﺪر ﻛﻦ /اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺧﻮاﻧﺪﻧﻬﺎي ﻏﻴﺒﻲ را ﺑﭙﺬﻳﺮ و از ﻛﻮدﻛﻲ ﺑﮕﺮﻳﺰ و ﺳﻮي ﺑﺰم ﻣﺮدان آي /ﮔﺎﻫﻲ درﺣﻘﻴﻘﺖ ﺧﻮد و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲﮔﻮﻫﺮ ذات ﺑﻪ درﻳﺎي ﺣﻴﺮت ﻣﻲاﻓﺘﻢ ﭼﻮن ﺑﻪﺑﺎﻃﻦ ذات ﺧﻮد ﻧﮕﺮم ﻧﻪ ﺷÇﺮﻗﻲ و ﻧÇﻪ ﻏÇﺮﺑﻲ و ﻧÇﻪ ﺑÇﺮي و ﻧÇﻪ ﺑÇﺤﺮي و ﻧÇﻪ از ﻋﻨﺼﺮﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻢ ﻧﻪ از ﺟﻨﺲاﺟﺮام آﺳﻤﺎﻧﻲ و ﻧﻪ از ﻋﺮش و ﻧﻪ از ﻓﺮش ﻧﻪ از ﻫﻨﺪ و ﻧﻪ از ﭼﻴﻦ ﻧﻪ از دﻧﻴﺎ ﻧﻪ از ﻋﻘﺒﻲ ﻧﻪ از ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻣﺬاﻫﺐ دﻧﻴﺎ; ﻧﺸﺎن ﻣﻦ ﺑﻲﻧﺸﺎﻧﻲ اﺳﺖ و ﻣﻜﺎن ﻣﻦ ﻻﻣﻜÇﺎﻧﻲ/
ﭼﻬﻞ و ﺷﺶ
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ﭼﻮن دوﻳﻲ را از ﺧﻮد ﺑﺮون ﻛﺮدم ,ﻫﻤﻪ ﻫﺴﺘﻲ را ﻳﻜﻲ دﻳﺪم /ﭘﺲ ﻳﻜﻲ ﺟﻮﻳﻢ و ﻳﻜﻲ ﮔﻮﻳﻢ و ﻳﻜﻲ داﻧﻢ/ اي ﻋﺠﺐ ﻣﻦ آن ﻣﺮﻏﻢ ﻛﻪ درون ﺑﻴﻀﻪ ﻫﻤﻲﭘﺮم /در درون ﺟﺴﻢ آب وﮔﻞ ﻫﻤﻪ ﻋﺸﻖ و ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﻢ /اي ﻓﺎﺿﻞ دوران و داﻧﺸﻤﻨﺪ ﻳﻮﻧﺎن ا ﮔﺮ ﺗﻮ ﺧﺪا را ﻣﻲﺧﻮاﻧﻲ ,ﻣﻦ ﻣﺮد ﺧﺪادان ﻫﺴﺘﻢ و از ذوق ﺧﺪا داﻧﻲ ﺑﺮ ﭼﺮخ ﻣﻲﭘﺮم و از ﺷﻮق ﺧﺪاﺧﻮاﻧﻲ ﻃﻮﻃﻲ ﺧﻮش اﻟﺤﺎﻧﻢ; ﻣﻦ ﻫﻤﺴﺎﻳﺔ ﻋﻴﺴﻲ و ﻋﺎﺷﻖ ﺷﻴﺪاﻳﻢ /ﺑﺮﺧﻴﺰ و اﺳﺒﻢ را زﻳﻦ ﻧﻪ Öﻛﻪ ﺳﻮي ﺳﻤﺎ ﺑﺮاﻧﻢ /ﭼﺮا دﻟﺘﻨﮓ ﺑﺎﺷﻢ ﭼﻮن ﻣﻦ ﺑﻠﺒﻞ دﺳﺘﺎنﺳﺮاي ﻋﺸﻘﻢ! ﭼﺮا در اﻳﻦ ﺣﺒﺲ ﺗﻦ ﺧﺎﻣﻮش ﺑﻤﺎﻧﻢ! ﭘﻮﺷﻴﺪه و ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻨﻢ; ﺷﻮرﻳﺪه و ﺷﻴﺪا ﻣﻨﻢ /ﻫﻤﻴﻦ و ﻫﻤﺎﻧﻢ ,اﻳÇﻨﺠﺎ و آﻧﺠﺎﻳﻢ و از ﺑﺎدة ﻋﺸﻖ اﻟﻬﻲ ﺳﺮﻣﺴﺘﻢ /ﺗﺎ ﻣﻌﺪن واﺻﻞ ﺧﻮد ﻋﺰم ﺳﻔﺮ دارم /ﺳﻴﻞ ﻣﺮا ﺑﻪدرﻳﺎ ﻣﻲﻛﺸﺪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﻛﺎن ﺳﻮي ﺧﺎﻗﺎن ﺧﻮد ﺗﺎزم; ﭼﻮ از او ﺻﺪ ﺑﻨﺪ و ﻛﻤﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺮﮔﺎه دارم /اي ﻋﺸﻖ ﻣﺮا ﺻﻼ زدي ﺑﻠﻲ ,ﺑﺴﻢاﷲ ﻣﻲآﻳﻢ;ﻫﺮﮔﺰ ازﺗﻮ ﻧﺘﺮﺳﻢﭼﻮن ازﺗﻮﺣﺬر ﻛﻨﻢ ,ﺑﻪﭼﻪرو آورم/آﺧﺮاي ﻳﺎر ﺟﻬﺎندﻳﺪهﺑﺮﮔﻮ ﻣﺎ از ﭼﻪ ﺟﻬﺎﻧﻴﻢ? ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﻮد را ﺑﺸﻨﺎﺳﻴﻢ ﭼﻪﮔﻮﻳﻴﻢ و ﭼﻪ از ﺧﻮد ﺑﺪاﻧﻴﻢ? آﻳﺎ از آﺑﻴﻢ?ﻳﺎ ازﺧﺎ ﻛﻴﻢ? آﻳﺎ از ﺟﻨﺲ ﻣﻌﺎدن و ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﻫﺴﺘﻴﻢ? آﻳﺎ ﻣﺎ ﻧﻄﻔﺔ ﺟﺴﻤﻴﻢ? ﻳﺎ آﻧﻜﻪ ﻧﻘﻄﺔ ﺟﺎﻧﻴﻢ? ﻣﺴ ﻤﻲ× ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻳﺎ اﺳﻢ? ﮔﻨﺠﻴﻢ ﻳﺎ ﻃﻠﺴﻢ? ﻋﺮﺿﻴﻢ ﻳﺎ ﺟﻮﻫﺮ? ا ﮔﺮ ﻣﺎ ﻣﻲﻣﻴﺮﻳﻢ ﻳﻘﻴﻦ ﺑﺪان ﻛﻪ ﻧﻤﻲﻣﻴﺮﻳﻢ; از ﺟﻮﻫﺮﭘﺎ ك و ﻋﺎﻟﻢ ﺷﺮاﻓﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﻴﻢ ﻧﻪ از ﻋﺎﻟﻢ ﺧﺎ ك و ﭘﺴﺖ; ﻣﺎ ﻣﺮغ ﻣﻠﻜﻮت و ﻫﻤﺎي ﺟﺒﺮوﺗﻴﻢ و از ﻋﺎﻟﻢ ﻗﺪس و ﻣﺠﻠﺲ اﻧﺴﻴﻢ/ا ﮔﺮ از ﺣﺎل و ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻦ ﭘﺮﺳﻲ ﻛﻪ ﭼﻮﻧﻢ? ﻣﻦ ﺧﺮابو ﺑﻲﺧﻮد وﻣﺴﺖ ﺟﻨﻮﻧﻢ /ﻣﺮا ز ﻛﺎف و ﻧﻮن " ﻛﻦ" ﺑﻴﺮون آوردهاﻧﺪ /ﻣﻦ از ﻋﺎﻟﻢ ﺣﺮﻛﺖ و ﺳﻜﻮن ﺑﻴﺮوﻧﻢ /ﻣﺰاج ﻣﻦ ﻣﺰاج ﻋﺸﻖ اﺳﺖ; ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﻘﻞ ﻛﻞو ذوﻓﻨﻮﻧﻢ/ا ﮔﺮ ﺑﻪﺻﻮرت از ذرهﻛﻤﺘﺮم وﻟﻲ در ﻣﻌﻨﻲ ازرويﻋﺸﻖ ازﻫﺮﭼﻪ در ﻋﺎﻟﻢ اﺳﺖ ﻓﺰونﺗﺮم/ روز و ﺷﺐ در اﻳﻦ ﻓﻜﺮم و ﺳﺨﻨﻢ ﻫﻤﻴﺸﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا از ﺣﺎل ﺧﻮد ﻏﺎﻓﻠﻢ /ﻣﻦ در اﻳﻦ ﮔﻴﺘﻲ ﺑﻪﭼﻪ ﻛﺎر آﻣﺪهام? و ﺑﻬﺮ ﭼﻪ آﻣﺪم? از ﻛﺠﺎ آﻣﺪهام? و ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﻣﻲروم? آﻳﺎﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ در دﻳﺪة ﻣﻦ ﺑﻪ اﺷﻴﺎ¾ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ? آﻳﺎ ﻛﻴﺴﺖ ﻛﻪ در ﮔﻮش ﻣﻦ آواز ﻣﻲﺷﻨﻮد و ﻛﺪاﻣﻴﻦ ﻛﺲ اﺳﺖ ﻛﻪ در دﻫﻦ ﻣﻦ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﻧﻬﺪ? ﻣﻦ ﺑﻪﺧﻮدي ﺧﻮد ﺑﻪاﻳﻦ ﮔﻴﺘﻲ ﻧﻴﺎﻣﺪهام ﻛﻪ ﺑﺎز ﺑﻪﺧﻮدي ﺧﻮد ﺑﺮﮔﺮدم /روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ دﻳﮕﺮ ﻣﺮا ﺑﻪاﻳﻨﺠﺎ آورده و ﻫﻤﺎن ﺑﺎز ﻣﺮا ﺑﻪ ﺟﺎﻳﮕﺎه و ﻣﻴﻬﻦ اﺻﻠﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮد /ﻣﻦ زاغ و زﻏﻦ ﻧﻴﺴﺘﻢ; ﻣﻦ ﻃﻮﻃﻲ ﺧﻮشاﻟﺤﺎن ﻋﺎﻟﻢ ﺟﺎﻧﻢ /ﻣﻦ ﻣﺮغ ﺑﺎغ ﻣﻠﻜﻮﺗﻢ و از ﻋﺎﻟﻢ ﺧﺎ ك ﻧﻴﺴﺘﻢ /ﭼﻨﺪ روزي از ﺑﺪن ﻣﻦ ﻗÇﻔﺴﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ و ﻣﺮغ ﺟﺎن را در آن اﺳﻴﺮ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ /اي ﻳﺎر ﺟﺎﻧﻲ و ﺟﺎن ﺟﻬﺎن ,ﻣﺮا از ﻣﻲ وﺻﻞ ﺑﭽﺸﺎن ﺗﺎ از ﺳﺮ ﻋﺮﺑﺪة ﻣﺴﺘﻲ در زﻧﺪاﻧﻬﺎ را ﺷﻜﺴﺘﻪو ازﺣﺒﺲ ﻧﺠﺎت ﻳﺎﺑﻢو ﭘﻴﺮﻫﻦ از ﺷﻮق ﺑﺪرم ﻛﻪ او در ﻣﻦاﺳﺖ و ﻣﻦ ﭼﻮن ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺑﺮاي او ﻣﻲﺑﺎﺷﻢ /اﻳﻦ ﻫﺪﻫﺪان ﻧﻔﻮس ﻛﺎﻣﻠﻪ از ﺳﻠﻴﻤﺎن ﻋﺎﻟﻢ ﻻﻫﻮت ﺑﺮاي ﺳﺎ ﻛﻨﻴﻦ ﺧﻄﺔ ﻧﺎﺳﻮت ﻧﺎﻣﻪ آوردهاﻧﺪ /ﻛﻮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ زﺑﺎن ﻣﺮﻏﺎن داﻧﺪ و ﺗﺮﺟﻤﺎﻧﻲ آن را ﺗﻮاﻧﺪ /ﻟﻚﻟﻚ ﻛﻪ ﻋÇﺎرف ﻣﺮﻏﺎن اﺳﺖ ﻣﻌﻨﻲ ﻟﻚﻟﻜﺶ ﻟﻚ اﻟﻤﻠﻚ و ﻟﻚ اﻟﺤﻤﺪ اﺳﺖ /اي ﺷﺎﻫﺰادة آزاده ,ﺗﺎ ﭼﻨﺪ اﺳﻴﺮ دوﻧﺎﻧﻲ?
ﭼﻬﻞ و ﻫﻔﺖ
ﻧﻈﺮ در اﺷﻌﺎر از ﺟﻬﺖ ادب
زﻧﻬﺎر! زﻧﻬﺎر! ﺑﻪﺟﺰ ﻋﺸﻖﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ ﻧﮕﺰﻳﻨﻲ /ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲو وزﻳﺮي ﺑﺮايﺗﻮ ﻋﺎراﺳﺖ /ﺗﻮ ﻫﻤﻪ ﺷﻬﺪو ﺷﻜﺮ وﺷﻴﺮي,در ﺳﺮﻛﻪﻣﻴﺎﻣﻴﺰ;ﺗﻮﮔﻮﻫﺮﭘﺎ كوﺟﺎنﺗﺎﺑﻨﺎ ﻛﻲ ,درﺧﺎ كﺗﻴﺮه ﭘﻨﻬﺎنﻣﺸﻮ;ﺗﻮ ﻃﻮﻃﻲو ﻃﻮﻃﻲ ﺑﭽﻪاي ﻛﻪ ازﺷﻜﺮﺳﺘﺎن ازل آﻣﺪهاي; ايﻃﺮﺑﺴﺘﺎن اﺑﺪي و ايﺷﻜﺮﺳﺘﺎن اﺣﺪي ﺗﻮ ﻃﺮب اﻧﺪر ﻃﺮﺑﻲ و ﺷﻜﺮ اﻧﺪر ﺷﻜﺮي /آﻣﺪهاي ﻛﻪ ﻫﻤﻪ را ﻣﺴﺖ ﻛﻨﻲ و ﭘﺮدة ﻣﺴﺘﺎن ﺑﺪري ,ﻣﻦ از ﻗﺼﺮ و ﺳﺮاﭘÇﺮدة ﻋÇﺎﻟﻢ ﻗﺪس ﻧﺎ ﮔﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪﻗﻌﺮ ﭼﺎه ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ اﻓﺘﺎدم ,ﻧﻪ ﻣﺎل ﻛﺴﻲ را ﺑﺮده ﺑﻮدم و ﻧÇﻪ از ﺧÇﻮان ﻛﺴÇﻲ ﻏﺎﺻﺒﺎﻧﻪ ﺧﻮرده/ا ﻛﻨﻮن در اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﻛﻪ ﭼﻮنروﺳﭙﻴﺎن ﺑﺮايﻓﺮﻳﺐ ﻧﺎداﻧﺎن ﻏﺎزهﺑﺮ رخ ﻣﻲﻧﻬﻨﺪ ,ﻋﻴﺪو ﺟﺸﻨﻲ ﻧﺪارم و ﻫﻤﻪ زﺷﺘﻲ آن ﻛﻤﭙﻴﺮك را دﻳﺪهام/اي ﻋﺎﺷﻘﺎن ﺑﻼي ﻫﺠﺮ ﻛﺸﻴﺪه و از ﻣﺤﺒﻮب ﺣﻘﻴﻘﻲ دورﻣﺎﻧﺪه /ﻫﻠﻪ ﺷﻤﺎ را ﻣﮋده دﻫﻢ و ﺷﻤﺎ را ﺑﺸﺎرت ﺑﺎد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺟﺪاﻳﻲ و ﻫﺠﺮان ﻫﻤﺎره ﭘﺎﻳﺪار ﻧÇﻴﺴﺖ/ زﻣﺎن وﺻﻞ در رﺳﺪ و ﻫﺰاران ﻋﻴﺪ ﺳﻌﻴﺪ آﻳﺪ; ﺧﺪا ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻨﺪ و ﻛﺎر ﺑﻪ ﻛﺎم ﻋﺸﺎق ﮔﺮدد; ﻛﺮﻣﺶ ﻫﻤﻪ را ﺑﻪﺧﻮد ﻛﺸﺎﻧﺪ و ﺑﻪﻣﺮاد دل ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ; دﻳﮕﺮ ﻏﻤﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪ و ﻫﻤﻪ ﺻﻔﺎ در ﺻﻔﺎ و وﻓﺎ در وﻓﺎ ﮔﺮدد /از ﺟﻬﺎن ﻏﻴﺒﻲ ﺑﻪﻋﺎﻟﻢﺧﺎ ك اﻓﺘﺎدي و ﺳﻔﺮي ﭘﻨﻬﺎن از ﺟﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﺒﺎت و ﺣﻴﻮان ﻧﻤﻮدي ﺗﺎ ﺑﻪ آدﻣﻲ رﺳﻴﺪي و در اﻳﻨﺠﺎ ﻫﻢ ﻧﻤﺎﻧﻲ /ﺑﺒﻴﻦ دﻟﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻗﻄﺮة ﺧﻮن ﺑﻴﺶ ﻧﻴﺴﺖ ,ﺑﻲﭘﺮ و ﭘﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮔﺮد ﻋﺎﻟﻢ ﻣﻲﮔﺮدد; ﺑﻨﮕﺮ در ﻧﻮر دو دﻳﺪهات ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ در اﻋﻤﺎق آﺳﻤﺎﻧﻬﺎ ﻧﻔﻮذ ﻧﻤﻮده و ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﻣﻲزﻧﺪ /از اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎ ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ ﺗﻤﺎم ﺑﻪﻧﻮر دﻫﻨﺪه آﺷﻨﺎﻳﻲ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﺎ /اي دل ﭼﺮا ﺑﺴÇﺘﺔ اﻳÇﻦ ﺧÇﺎ ﻛÇﺪاﻧÇﻲ? از اﻳÇﻦ ﺗÇﻨﮕﻨﺎي ﻋÇﺎﻟﻢ ﻇÇﻠﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪﻓﺮاﺧﻨﺎي ﻋﺎﻟﻢ ﺟﺎن ﭘﺮواز ﻛﻦ ﻛﻪ ﺗﻮ ﻣﺮغ ﺟﺎﻧﻲ; ﺗﻮ ﻣﻘﻴﻢ ﭘﺮدة راز و ﻳﺎر ﺧﻠﻮت ﻧﺎزي ,در اﻳﻦ ﻧﺸﻴﻤﻦ ﻓﺎﻧﻲ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﻗﺮارﮔﺎه ﻧﻤﺎﻳﻲ? ﺗﻮ ﻃﺎﻳﺮ ﻋﺎﻟﻢ ﻗﺪﺳﻲ و ﻧﺪﻳﻢ ﻣﺠﻠﺲ اﻧﺴﻲ ,درﻳﻎ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ از ﺣﺒﺲ ﺟﻬﺎن ﺻﻮرت ﺑﻪ ﻣﺮﻏﺰار ﻣﻌﺎﻧﻲ درﻧﻴﺎﻳﻲ /ﺑﻴﺎ و از آن ﺷﺮاﺑﻲ ﻛﻪ داﻧﻲ ﭘﻴﻤﺎﻧﻪاي ﻧﻮش و در آرزوي ﺟﻤﺎﻟﺶ ﺑﻪﺑﺰم وﺻﺎل ﺑﺸﺘﺎب /ﺣﻮاس ﭘﻨﺠﮕﺎﻧﻪ را ﻛﻪ ﺑﻪﻣﻨﺰﻟﺔ ﭘﻨﺞ ﻧﻤﺎز اﺳﺖ وﻫﻔﺖ ﻣﺮﺗﺒﺔ دل را ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺒﻊاﻟÖﻤﺜﺎﻧﻲ اﺳﺖ ,ﺑﻪﻧﻮر ﺟﺎن ﺑﺮاﻓﺮوز /ﺳﻌﺎدت و ﻧﻴﻜﺒﺨﺘﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ از اﻳﻦ ﮔﻴﺘﻲ ﻣﻄﻠﺐ ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﻴﺎﺑﻲ /ﺳﻌﺎدت و ﻧﻴﻜﺒﺨﺘﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ از ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﻣﺮدان راه و ﺑﻨﺪﮔﻲ ﺧﺪا ﻃﻠﺐ ﻧﻤﺎ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻴﺎﺑﻲ/ ﻧﻈﺮي دﻳﮕﺮ در اﺷﻌﺎر ﻣﻮﻻﻧﺎ از ﺟﻬﺖ ادب
اﺷﻌﺎر ﻣﻮﻻﻧﺎ از ﺟﻬﺖ ادب و ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ و ﻧﻮادر ﻛﻠﻤﺎت و اﺳﺘﻮاري اﺷﻌﺎر ﺳﺮﺣﺪ اﺷﻌﺎر ﻗﺪﻣﺎﺳﺖ و ﺑﻪﻣﻀﺎﻣﻴﻦ اﺷﻌﺎر ﺗﺎزي ﻫﻢ آﺷﻨﺎﺳﺖ و در ﺟﻮش و ﺟﺬﺑﻪ و ﮔﺮﻣﻲ و ﺑﻴﺎن ﻧﻜﺎت ﺑﺪﻳﻌﻪ و ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ ﺗﺎزه ﻣﻘﺎﻣﻲ ﻣﺨﺼﻮص دارد وﻟﻲ رﻧﮕﻴﻨﻲ و ﻧﻘﺎﺷﻲ زﻳﺎدي ﻛÇﻪ ﻣÇﺘﺄﺧﺮﻳﻦ و ﺑÇﻌﻀﻲ ﻣÇﺘﻮﺳﻄﻴﻦ در اﺷÇﻌﺎر ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ ,ﭼﻨﺪان در اﺷﻌﺎر ﻣﻮﻻﻧﺎ دﻳﺪه ﻧﻤﻲﺷﻮد /ﺣﺴﻨﺶ ﺣﺴﻦ ﺧﺪاداد اﺳﺖ و ﺣﺎﺟﺖ ﺑﻪﻣﺸﺎﻃﻪ ﻧﺪارد و اﻳﻦ از آن ﺟﻬﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮد را ﻋﻬﺪهدار ﺑﻴﺪارﻛﺮدن ﻧﻔﻮس ﻏﺎﻓﻠﺔ ﻋﻘﺐ اﻓﺘﺎده از ﻗﺎﻓﻠﻪﻫﺎي
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ﭼﻬﻞ و ﻫﺸﺖ
اﻟﻬﻲ و ﺗﺮﺑﻴﺖ روﺣﻲ راﻫﺮوان ﻣﻲداﻧﺪ وﻟﻲ ﺑﺎز ﻫﻢ در ﻗﻮاﻟﺐ اﻟﻔﺎظ ﺑﺴﻴﺎرﺧﻮب ﻣﺮﻏﺎن ﻣﻌﺎﻧﻲ را ﺷﻜﺎر ﻧﻤﻮده /در ﺑﻬﺎرﻳﻪﻫﺎ در ﻫﺮ ﻣﻮﻗﻊ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ وﺻﻒ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻧﻤﻮده وﻟﻴﻚ اﻏﻠﺐ از ﺣﻠﻴﻪﻫﺎي رﻧﮕﻴﻦ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ ﺧﺎﻟﻲ اﺳﺖ/ رﺑÇÇﻴﻊ آﻣÇÇﺪ رﺑÇÇﻴﻊ آﻣÇﺪ رﺑÇﻴﻊ ﺑﺲ ﺑÇﺪﻳﻊ آﻣÇﺪ
ﺷÇÇﻘﺎﻳﻘﻬﺎ و رﻳÇﺤﺎﻧﻬﺎ و ﻻﻟﺔ ﺧÇﻮش ﻋÇﺬار آﻣÇﺪ
و ﻧﻴﺰ
ايﭼﺸﻢ و ايﭼﺮاغ روان ﺷÇﻮ ﺑÇﻪﺳﻮي ﺑÇﺎغ
ﻣﮕÇÇÇÇﺬار ﺷÇÇﺎﻫﺪان ﭼÇÇﻤﻦ را در اﻧÇÇﺘﻈﺎر
ﮔÇﻮﻳﻲ ﻗÇﻴﺎﻣﺘﺴﺖ ﻛÇﻪ ﺑÇﺮﻛﺮده ﺳÇﺮ زﺧÇﺎ ك
ﭘÇÇÇﻮﺳﻴﺪﮔﺎن ﺑÇÇﻬﻤﻦ و دي ﻣÇÇﺮدﮔﺎن ﭘÇÇﺎر
ﺗﺨﻤﻲ ﻛÇﻪ ﻣÇﺮده ﺑÇﻮد ﻛÇﻨﻮن ﻳÇﺎﻓﺖ زﻧÇﺪﮔﻲ
رازي ﻛÇﻪ ﺧÇﺎ ك داﺷﺖ ﻛÇﻨﻮن ﮔﺸﺖ آﺷﻜÇﺎر
ﺷﺎﺧﻲ ﻛÇﻪ ﻣÇﻴﻮه داﺷﺖ ﻫÇﻤﻲﻧﺎزد از ﻧﺸÇﺎط
ﺑﻴﺨﻲﻛﻪ آنﻧÇﺪاﺷﺖ ﺧÇﺠﻞﻣﺎﻧﺪ و ﺷÇﺮﻣﺴﺎر
ﻟﺸﻜﺮ ﻛﺸÇﻴﺪ ﺷÇﺎخ درﺧﺖ و ﺑﺴÇﺎﺧﺖ ﺑÇﺮگ
اﺳÇÇﭙﺮ ﮔÇÇﺮﻓﺘﻪ ﻳÇÇﺎﺳﻤﻦ و ﺳÇﺒﺰه ذواﻟÇÖﻔﻘﺎر و ﻧﻴﺰ
ﻣÇÇÇﻪ دي رﻓﺖ و ﺑÇÇﻬﻤﻦ رﻓﺖ و آﻣÇÇﺪ ﻧÇÇﻮﺑﻬﺎر اي دل
ﺧÇÇﻨﺪانوﺧÇÇﺮم ﺟÇÇﻮﻳﺒﺎرايدل ﺟÇÇÇﻬﺎنﺳﺒﺰﺳﺖوﮔﻞ
ﻓÇÇﺮوﺷﺪ در زﻣÇÇﻴﻦ ﺳÇﺮﻣﺎ ﭼÇﻮ ﻗÇﺎرون و ﭼÇﻮ ﻇÇﻠﻢ او
ﺑÇÇﺮآﻣÇÇﺪ از زﻣÇÇﻴﻦ ﺳÇÇﻮﺳﻦ ﭼÇÇﻮ ﺗÇﻴﻎ آﺑÇﺪار ايدل
درﺧÇÇﺘﺎن ﻛÇÇﻒ ﺑÇÇﺮآورده ﭼÇÇﻮ ﮔÇÇﻠﻬﺎي دﻋÇÇﺎ ﮔÇﻮﻳﺎن
ﺑÇÇﻨﻔﺸﻪ ﺳÇÇﺮ ﻓÇÇﺮو ﺑÇﺮده ﭼÇﻮ ﻣÇﺮد ﺷÇﺮﻣﺴﺎر اي دل
ﻫﺮﻳﻚ از ﻣﺘﻮﺳﻄﻴﻦ و ﻣﺘﺄﺧﺮﻳﻦ ﻫﺮﮔﺎه ﺑﻬﺎرﻳﻪ و وﺻﻒ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﮔﻮﻳﻨﺪ ,رﻧﮓآﻣﻴﺰي و ﻧÇﻘﺎﺷﻲ و ﻧﺎزكﻛﺎريﻫﺎي زﻳﺎد در او ﺑﻪﺧﺮج ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﻛﻪ اﺷﻌﺎر ﺷﺨﺼﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮﻻﻧﺎ آنﻗﺪر ﭘﺎﺑﻨﺪ اﻳﻦ ﻗﺴÇﻤﺖ ﻧﺒﻮده و ﺑﻪراﺳﺘﻲ ﻫﺮﭼﻪ ﻣﺮور زﻣﺎن زﻳﺎدﺗﺮ ﺷﺪه ,دﺳﺖ ﺗﺼﻨﻊ و ﺗﻜﻠﻒ و رﻧﮓآﻣﻴﺰي ﻗﻮيﺗﺮ و زﻳﺎدﺗﺮ ﮔﺸﺘﻪ; و ﻧﻴﺰ در ﺑﻬﺎرﻳﻪ ﺑﺎز اﺷﺎره ﺑﻪﺑﻬﺎر ﺣﻘﺎﻳﻖ و ﻣﻌﺎﻧﻲ دارد: ﺑﻬﺎر آﻣÇﺪ ﺑÇﻬﺎر آﻣÇﺪ ﺑÇﻬﺎر ﺧÇﻮش ﻋÇﺬار آﻣÇﺪ
ﺧﻮشو ﺳÇﺮﺳﺒﺰ ﺷÇﺪ ﻋÇﺎﻟﻢ اوان ﻻﻟﻪزار آﻣÇﺪ
ﮔÇÇﻞازﻧﺴÇÇﺮﻳﻦﻫﻤﻲﭘﺮﺳﺪﻛﻪﭼﻮنﺑﻮديدرﻳﻦ ﻏÇÇﺮﺑﺖ
ﻫÇÇﻤﻲﮔﻮﻳﺪ ﺧÇÇﻮﺷﻢ زﻳÇÇﺮا ﺧÇÇﻮﺷﻲﻫﺎ زان دﻳÇﺎر آﻣÇﺪ
و ﻧﻴﺰ
ﺧÇÇﺮم و رﺣÇÇﻤﺖ ﻧÇÇﺜﺎر ﺷÇÇﺪ آﻣÇÇÇﺪ ﺑÇÇﻬﺎر
ﺳÇÇﻮﺳﻦ ﭼÇÇﻮ ذواﻟﻔÇÇﻘﺎر ﻋÇÇﻠﻲ آﺑÇﺪار ﺷÇﺪ
ﮔÇÇÇﻠﻨﺎر ﭘÇÇﺮ ﮔÇÇﺮه ﺷÇÇﺪ و ﺟÇÇﻮﺑﺎر ﭘÇÇﺮ زره
ﺻÇÇﺤﺮا ﭘÇÇﺮ از ﺑÇÇﻨﻔﺸﻪ و ﻛÇÇÔﻪ ﻻﻟﻪزار ﺷÇÇﺪ
اﺷﻜÇﻮﻓﻪ ﻟﺐ ﮔﺸÇﺎد ﻛÇﻪ ﻫÇﻨﮕﺎم ﺑÇﻮﺳﻪ ﮔﺸﺖ
ﺑﮕﺸÇÇﺎد ﺳÇÇﺮو دﺳﺖ ﻛÇÇﻪ وﻗﺖ ﻛÇÇﻨﺎر ﺷÇﺪ
ﭼﻬﻞ و ﻧﻪ
ﻧﻈﺮ در اﺷﻌﺎر از ﺟﻬﺖ ادب
ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺑﺎ آن ﻫﻤﻪ ﮔﻔﺘﺎر زﻳﺎد ﻫﺮﮔﺰ ﮔﺮد ﻣﺪاﺣﻲ و ﻗﺼﻴﺪهﺳﺮاﻳﻲ ﺑﺰرﮔﺎن ﻇﺎﻫﺮي ﻧﮕﺸﺘﻪ ,ﻫﺮ ﻛﻪ را ﺳﺘﻮده ﻳﺎران راﺳﺘﻲ و اﻫﻞ دل و ﺳﺰاوار ﻣﺪح و ﺛﻨﺎ ﺑﻮدهاﻧÇﺪ; ﻣÇﺎﻧﻨﺪ ﺷÇﻤﺲاﻟﺪﻳÇﻦ و ﺑÇﺮﻫﺎناﻟﺪﻳÇﻦ و ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ و ﺣﺴﺎماﻟﺪﻳﻦ ﭼﻠﭙﻲ /ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪﺳﺨﻨﺎن ﻳﺎوه و ﻫﺰل و ﻫﺠﻮ ﻟﺐ ﻧﮕﺸﻮده و ا ﮔﺮ ﻧﺎدر Gدر ﻳﻚ ﻏﺰل اﻟﻔﺎظ ﻣﺴﺘﻬﺠﻨﻲ دﻳﺪه ﺷﺪه ,ﻣﻮﻗﻊ ﻣﻘﺘﻀﻲ اﺳﺖ ﻛﺴﻲ را ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺎﻣ Âاز ﭘﻴﺮوي ﻧﻔﺲ و ﺷﻬﻮت ﻧﻔﺮت دﻫﻨﺪ ﻛﻪ اﻟﺒﺘﻪ از ﭘﻴﺮوي ﺷﻬﻮات ﺑﮕﺮﻳﺰد زﻳﺎﻧﻲ ﻧﺪارد ,ا ﮔﺮ ﺑﻪﺗﻌﺒﻴﺮي دﺳﺖ ﻳﺎزﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪه را از ﭘﻴﺮوي ﻫﻮي× و ﻫﻮس ﻣﻨﺰﺟﺮ ﺳﺎزﻧﺪ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻧﺎدر Gاﻳﻦ ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ در اﺷﻌﺎرش دﻳﺪه ﺷﺪه: اي ﻛﻪ در دﻋﻮي ﻗÇﺮﻳﻦ ﺑÇﺎﻳﺰﻳﺪي ﻳÇﻮف ﻳÇﻮف
ﻟﻴﻚ در ﻣÇﻌﻨﻲ ﻣÇﻘﺎرن ﺑÇﺎﻳﺰﻳﺪي ﻳÇﻮف ﻳÇﻮف
ﻻفﻣÇÇÇÇﺮديﻣﻲزﻧﻲدرﺣÇÇÇÇﺮبﻧﻔﺲايزن ﺻÇÇÇﻔﺖ
ﻧÇÇﻔﺲﺳﮓﻳﻚﻧﻌﺮهﺑﺮزدﭼﻮن ﺟÇÇﻬﻴﺪي ﻳÇÇﻮف ﻳÇﻮف
رﺳﺘﻤﻲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ اﻧﺪر ﺟﻨﮓ رﻳﺸÇﺎرﻳﺶ ﻧÇﻔﺲ
ﺗﻮ ﻣÇﺨﻨﺚوار ﭘÇﺎ واﭘﺲ ﻛﺸÇﻴﺪي ﻳÇﻮف ﻳÇﻮف
ﺑÇÇﻬﺮ ﺷÇﻬﻮت ﺳÇﺎﺧﺘﻲ ﺧÇﻮد را اﺳÇﻴﺮ ///ﺧÇﺮ
///را دﻳﺪي ﻛÇﺪو را ﭼÇﻮن ﻧÇﺪﻳﺪي ﻳÇﻮف ﻳÇﻮف
داﺳﺘﺎن ﻛﻨﻴﺰك و ﺧﺎﺗﻮن و ﻛﺪو را درﻣﺜﻨﻮي ﻧﻴﺰ آورده و ﻋﺬر ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﺎﻻ ذ ﻛﺮ ﺷﺪ; ﭘﺲ ﻏﺮض و ﻗﺼﺪ ﻣﻮﻻﻧﺎ از آوردن ﻣﺜﻠﻲ رﻛﻴﻚ و زﺷﺖ ,ﻧﻜﻮﻫﺶ ﻳﻚ ﺻﻔﺖ زﺷﺖ و ﺧﻮﻫﺎي ﺑﺪ اﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ آن اﺳﺖ ﻛﻪ دواي ﺗﻠﺦ ﺑﻪ ﻣﺮﻳﺾ دﻫﻨﺪ ﻛﻪ دﻓﻊ ﻣﺮض ﻧﺎ ﮔﻮار او ﺑﺸﻮد ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ در ﻣﺜﻨﻮي ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: زان ﺣÇÇﺪﻳﺚ ﺗÇÇﻠﺦ ﻣÇÇﻲﮔﻮﻳﻢ ﺗÇÇﺮا
ﺗÇÇﺎ ز ﺗÇÇﻠﺨﻴﻬﺎ ﻓÇÇﺮو ﺷÇÇﻮﻳﻢ ﺗÇÇﺮا
ﺷﺨﺺ ﺣﻠﻴﻢ و ﺧﻮﺷﺨﻮي وﻗﺘﻲ ﻻزم اﺳﺖ ﺗﻨﺪي و ﺗﻠﺨﻲ ﻛﻨﺪ و ﻟﻌÇﺒﺖ ﺷÇﻴﺮﻳﻦ ﮔÇﺎﻫﻲ ﺑÇﺎﻳﺪ ﺗÇﺮش ﻧﺸﻴﻨﺪ /وﻗﺘﻲ در وﺻﻒ دﻟﺒﺮ و ﻳﺎر ﺳﺨﻦ ﻣﻲراﻧﺪ ﭼﻮن ﻏﺮض ﻳﺎر ﻣﻌﻨﻮي اﺳﺖ ,آﻧﻘﺪر دﻗﻴﻖ در ﺧﺎل و ﺧﻂ و زﻟﻒ و ﻟﺐ و ﻋﺎرض و ﻏﺒﻐﺐ ﻧﻤﻲﺷﻮد ,ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ; ﻧÇﺮم ﻧÇﺮﻣﻚ روي و رﺧﺴÇﺎرش ﻧﮕÇﺮ
ﺧÇﻤﺎرش ﻧﮕÇﺮ ﭼﺸÇﻢ ﺑﮕﺸÇﺎ ﭼﺸÇﻢ
و ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺎر از ﻣﺠﺎز ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺧﻮاﻧﻨﺪه را ﺑﻪﺣﻘﻴﻘﺖ ارﺷﺎد ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: اﻧÇÇÇÇﺪر آ در ﺑÇÇÇÇﺎغ ﺑÇÇÇﻲﭘﺎﻳﺎن دل
ﻣÇÇÇﻴﻮة ﺷÇÇﻴﺮﻳﻦ ﺑﺴÇÇﻴﺎرش ﻧﮕÇÇﺮ
ﭼÇÇﻨﺪ ﺑÇÇﻴﻨﻲ ﺻÇﻮرت ﻧÇﻘﺶ ﺟÇﻬﺎن
ﺑÇÇﺎزﮔﺮد و ﺳÇÇﻮي اﺳÇÇﺮارش ﻧﮕÇÇﺮ
و ﻧﻴﺰ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ﭘﻨﺠﺎه اي ﻗÇÇﺪ و ﺑÇÇﺎﻻي ﺗÇÇﻮ ﺣﺴÇÇﺮت ﺳÇﺮو ﺑÇﻠﻨﺪ
ﺑÇÇﻬﺮ دل ﻣÇÇﻦ ﺑÇÇﺨﻨﺪ ﺧÇÇÇﻨﺪه ﻧÇÇﻤﻲآﻳﺪت
ايز ﺗÇﻮﻋﺎﻟﻢﺑﻪﺟﻮشﻟﻄﻒ ﻛÇﻦ ارزان ﻓÇﺮوش
ﺧÇÇﻨﺪة ﺷÇÇﻴﺮﻳﻦ ﻧÇﻮش راﺳﺖ ﺑÇﻔﺮﻣﺎ ﺑÇﭽﻨﺪ
در وﺻﻒ ﺑﺎده و ﺳﺎﻏﺮ و ﺟﺎم و ﺷﺮاب ﺑﻲاﺧﺘﻴﺎر راز ﺣﻘﻴﻘﺖ را آﺷﻜﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎري از ﺷﻌﺮاي ﻣﺘﻘﺪﻣﻴﻦ و ﻣﺘﻮﺳﻄﻴﻦ و ﻣﺘﺄﺧﺮﻳﻦ ﺑﻪ ﺗﺨﻴﻼت ﻣﺠﺎزي در وﺻﻒ ﻣﻲ ﻗﻨﺎﻋﺖ ﻧÇﻤﻲﻛﻨﺪ و ﺑÇﻪ اﻧﮕﻮر اﻓﺸﺮدة ﺧﺎم ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ ,ﺳﻴﻨﺔ او ﺷﺮاب ﺧﺎﻧﺔ ﻋﺎﻟﻢ اﺳﺖ و ﺧﻮد ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: ﻣÇﻲ اﻧﮕÇﻮرم آزﻣÇÇﻮن ﻛÇÇﻦ ﻛÇÇﻪ ﻧÇÇﻪ ﻛÇﻤﺘﺮ ز
ﮔﺮ ﻧﻬﻲ ﺗﻮ ﻟﺐ ﺧﻮد ﺑÇﺮ ﻟﺐ ﻣÇﻦ ﻣﺴﺖ ﺷÇﻮي
زﺑﺎﻧﺔ آﺗﺶ درون دﻟﺶ ﻫﻤﺎره ﺳﺮ ﺑﺮ آﺳﻤﺎن ﻛﺸﻴﺪه ﺧﻮد ﺳﻮﺧﺘﻪ و ﺳﻮزﻧﺪه اﺳﺖ /آري ,ﻣﺎ ﻫﻢ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ وﺻﻒ ﺟﻨﺒﺔ ادﺑﻲ اﺷﻌﺎر او را ﺑﻨﻤﺎﻳﻴﻢ ,ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﻲاﺧﺘﻴﺎر آﺗﺶ از ﺧﺎﻣﺔ ﻣﺎ ﻣﻲﺟﻬﺪ و دﻓﺘﺮ و ﻋﺒﺎرت را ﻣﻲﺳﻮزد و ﭼﻮن در ﻫﻤﺔ ﻓﻨﻮن ادب ﺧﺎﺻﻪ ﻋﻠﻢ ﻗﺮآن و ﺗﻔﺴﻴﺮ و ﺣﺪﻳﺚ و ﻛﻼم و ﺣﻜÇﻤﺖ داﻧﺎﻳﻲ ﺧﺒﻴﺮ و ﻣﺤﻘﻘﻲ ﺑﺼﻴﺮ ﺑﻮده ,اﺷﺎرات در ﮔﻔﺘﺎر او ﺑﻪ آﻳﺎت اﻟﻬﻲ در ﻗﺮآن و ﺑﻪاﺧﺒﺎر ﺑﺴﻴﺎر اﺳﺖ; ﺑﻪاﻏﻠﺐ آﻧﻬﺎ در زﻳﺮ ﻏﺰﻟﻴﺎت ,اﻳﻦ ﻓﻘﻴﺮ اﺷﺎره ﻧﻤﻮده و ارﺳﺎل ﻣﺜﻞ و ﻛﻨﺎﻳﺎت و اﺳﺘﻌﺎرات ﻧﻴﺰ در ﻛﻠﻤﺎﺗﺶ ﺑﻲﺷﻤﺎر اﺳﺖ /ﺑﻼﻏﺖ و ﻓﺼﺎﺣﺖ ﻛﻼﻣﺶ ﻇﺎﻫﺮ اﺳﺖ ﺑﻪﻃﻮري ﻛﻪ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺧﻮد را از ﻓﻠﺴﻔﻪ و ﻋﺮﻓﺎن و ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺗﺼﻮف ﺑﻪاﻃﻮار ﻣﺨﺘﻠﻔﻪ و اﻣﺜﺎﻟﻬﺎي ﮔﻮﻧﺎ ﮔﻮن و ﻣﻀﻤﻮﻧﻬﺎي ﺑﻜﺮ و ﺗﺎزه اﻳﺮاد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و اﻏÇﻠﺐ ﺻﻨﻌﺘﻬﺎي ﺷﻌﺮي را ﻧﻴﺰ ﻣﻬﻤﻞ ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ و رﻋﺎﻳﺖ ﻛﺮده ,ﺑﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ردﻳﻒ و ﻗﺎﻓﻴﻪﻫﺎي دﺷÇﻮار ﻃÇﺒﻊ وﻗﺎدش اﻗﺒﺎل ﻧﻤﻮده و از ﻋﻬﺪه ﺑﺮآﻣﺪه /اﻗﺴﺎم اﻟﻔﺎظ و ﻣﻌﺎﻧﻲ در ذﻫﻦ ﺗﻮاﻧﺎي او درﻧﻮردﻳﺪه و رام اﺳﺖ و او ﭘﺎدﺷﺎهﺳﺨﻦ و ﻛﻼم اﺳﺖ,ا ﻛﻨﻮن از ﻣﺤﺴﻨﺎت ﻟﻔﻈﻲو ﻣﻌﻨﻮي ﮔﻔﺘﺎرش ﺑﺮﺧﻲ ﺑﻪﻧﻤﻮﻧﻪ ﻳﺎد ﻣﻲﺷﻮد/ "ﺗﺮﺻﻴﻊ" ﻛﻪ آوردن ﻟﻔﻈﻲ اﺳﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ﻟﻔﻈﻲ ﺑﺎ اﺗﺤﺎد در وزن و ﻗﺎﻓﻴﻪ و ذوﻗﺎﻓﻴﺘﻴﻦ ﻫﻢ ﮔﻮﻳﻨﺪ: ﻗÇÇÇÇﺮاري ﻧÇÇﺪارد دل و ﺟÇÇﺎن ﻣÇÇﺎ
ﻛÇÇÇÇﻨﺎري ﻧÇÇÇÇﺪارد ﺑÇÇÇﻴﺎﺑﺎن ﻣÇÇﺎ ###
ﺗﻮ ﻣﺮا ﮔﻨﺞ رواﻧÇﻲ ﭼÇﻪ ﻛÇﻨﻢ ﺳÇﻮد و زﻳÇﺎن را
ﺗÇÇﻮﻣﺮاﺟÇÇﺎنوﺟﻬﺎﻧﻲﭼﻪ ﻛÇÇﻨﻢﺟﺎنوﺟﻬﺎنرا
"ﺳﺠﻊ" ﻛﻪ ﻛﻠﻤﺎت آﺧﺮ در وزن و روي ﻳﺎ ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎﺷﻨﺪ: ﺑÇÇﻬﺎﻧﻪ ﻛÇÇﻦ ﻛÇÇﻪ ﺑÇﺘﺎن را ﺑÇﻬﺎﻧﻪ آﻳÇﻴﻨﺴﺖ
ﺳﺘﻴﺰه ﻛﻦ ﻛÇﻪ زﺧÇﻮﺑﺎن ﺳÇﺘﻴﺰه ﺷÇﻴﺮﻳﻨﺴﺖ ### ﺑÇÇﺮاﻧÇÇﻴﺪ ﺑÇÇﺮاﻧÇÇﻴﺪ ﻛÇÇﻪ ﺗÇÇﺎ ﺑÇÇﺎز ﻧÇﻤﺎﻳﻨﺪ
ﺑÇÇﺪاﻧÇÇﻴﺪ ﺑÇÇﺪاﻧÇÇﻴﺪ ﻛÇÇﻪ در ﻋÇﻴﻦ ﻋÇﻴﺎﻧﻴﺪ
"ﺗﺠﻨﻴﺲ" ﻛﻪ ﺷﺎﻋﺮ ﻳﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه دو ﻟﻔﻆ ﻳﺎ زﻳﺎده از ﻳﻚ ﺟﻨﺲ ,ﻧﺰدﻳﻚ ﻫﻢ آرﻧﺪ ﻛﻪ ﺑÇﻪﺻﻮرت و
ﭘﻨﺠﺎه و ﻳﻚ
ﻧﻈﺮ در اﺷﻌﺎر از ﺟﻬﺖ ادب
ﺗﻠﻔﻆ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻢ و ﺑﻪﻣﻌﻨﻲ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ در ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻳﻜﻲ و ﺑﻪ ﺗﻠﻔﻆ دو ﺑﺎﺷﻨﺪ و آن ﻫﻢ ﻧﺎﻗﺺ و ﻛﺎﻣﻞ دارد: ﺗﻮ دﻳﺪي ﻫÇﻴﭻ ﻧÇﻘﺸﻲ را ﻛÇﻪ از ﻧ Çﻘﺎش ﺑﮕÇﺮﻳﺰد
ﺗﻮ دﻳﺪي ﻫﻴﭻواﻣÇﻖ را ﻛÇﻪﻋﺬريﺧﻮاﻫÇﺪاز ﻋÇﺬرا
### ﺗÇﺮازو ﮔÇﺮ ﻧÇﺪاري ﭘﺲ ﺗÇÔﺮا زو ره زﻧÇﺪ ﻫÇﺮﻛﺲ
ﻳﻜÇÇﻲ ﻗÇﻠﺒﻲ ﺑÇﻴﺎراﻳÇﺪ ﺗÇﻮ ﭘÇﻨﺪاري ﻛÇﻪ زر دارد
### ﭼÇÇÇÇﻮاﺑÇÇÇﺮوراﺑÇÇﻪﭼﻴﻦﻛﺮديﭼﻮﺻﻮرﺗﻬﺎيﭼﻴﻦ ﻛÇÇﺮدي
ﻣﺮا ﺑﻲﻋﻘﻞ و دﻳﻦ ﻛÇﺮدي ﺑÇﺮاي ﻧÇﻔﺲ ﺑÇﺪﺧﻮ را
### در ژﻧÇÇﺪه در آ ﻳﻜÇÇﺪم ﺗÇÇﺎ زﻧÇÇﺪه دﻻن ﺑÇÇﻴﻨﻲ
اﻃÇÇﻠﺲ ﺑÇﻪدراﻧÇﺪازي ﻫÇﻢ ژﻧÇﺪه ﺷÇﻮي ﺑÇﺎ ﻣÇﺎ
### ﺑﮕﺸÇÇÇﺎي دو ﭼﺸÇÇﻢ ﻏÇÇﻴﺐ دان را
ﺑÇÇﺮ ﺑÇÇﻨﺪ دو ﭼﺸÇÇﻢ ﻋÇÇﻴﺐ ﺑÇﻴﻦ را ###
ﻣﮕÇÇÇÇÇÇﺬار ﺣÇÇÇÇﻖ ﺑÇÇÇÇﺮادري را
اي ﺳÇÇÇÇÇÇÇﺎﻗﻲ روح از در ﺧÇÇÇÇﻠﻖ ###
ﺑﺮ ﺳﻴﻨﻪﻫﺎ ﺳÇﻴﻨﺎﺳÇﺘﻲ ﺑÇﺮ ﺟÇﺎﻧﻬﺎي ﺟÇﺎﻧﻔﺰا
اي ﺟÇÇﻮﻳﺒﺎر راﺳÇÇﺘﻲ از ﺟÇﻮي ﻳÇﺎر ﻣÇﺎﺳﺘﻲ ###
ز ﻫﺮ ﻛﺠﺎ ﻛﻪ دﻫÇﺪ دﺳﺖ ﺟÇﺎم ﻣÇﻲ دﺳﺖ آر
ﺑÇÇﻴﺎر ﺳÇÇﺎﻗﻲ ﺑÇÇﺎدت ﻓÇÇﺪا ﺳÇﺮ و دﺳÇﺘﺎر ###
ﻛÇﻨﻮنﺑﺮﺧÇﻴﺰ و ﮔÇﻠﺸﻦ ﺑÇﻴﻦ ﻛÇﻪ ﺑÇﻬﻤﻦ ﺑÇﺮﮔﺮﻳﺰ آﻣÇﺪ
ﺷﻜÇÇﺎﻳﺘﻬﺎ ﻫÇÇﻤﻲﻛﺮدي ﻛÇÇﻪ ﺑÇÇﻬﻤﻦ ﺑÇﺮگرﻳﺰ آﻣÇﺪ
### آندم ﻛÇÇﻪ رﻳÇÇﺤﺎن ﺗÇÇﺮا ﻣÇÇﻦ ﺟÇÇﻔﺖ ﻧÇﻴﻠﻮﻓﺮ ﻛÇﻨﻢ
ﮔÇÇﻠﺴﺘﺎﻧﻢ ﮔÇÇﻞﺳﺘﺎن ايﮔÇÇﻠﺴﺘﺎن از ايﮔÇÇÇÇﻠﺴﺘﺎن
### دل ﺧÇﻮد ﺑÇﺮ ﺗÇﻮ ﻧÇﻬﺎدم ﺑÇﺨﺪا ﻧÇﻴﻚ ﻧÇﻬﺎدم
ﭼﻮ ﺗÇﻮﻳﻲ ﺷÇﺎديو ﻋÇﻴﺪم ﭼÇﻪ ﻧﻜÇﻮﺑﺨﺖ و ﺳÇﻌﻴﺪم
### ﻋÇÇﺎﺷﻖ اﻳÇﻦ ﻣÇﻴﺮ ﺷÇﻮ ور ﻧﺸÇﻮي رو ﺑÇﻤﻴﺮ
ﺗﻨﮓﺷﻜﺮ ﺧﺮﺑﻼش ور ﻧÇﺨﺮي ﺳÇﺮﻛﻪ ﺑÇﺎش ### آﺧÇﺮ زﺑÇﻬﺮ دوﻧÇﺎن ﺗÇﺎ ﻛÇﻲ دوي ﭼÇﻮ دوﻧÇﺎن
زﺑﻬﺮ ﺳﻪ ﻧÇﺎن ﺗÇﺎ ﻛÇﻲ ﺧÇﻮري ﺳÇﻨﺎﻧﺶ آﺧﺮ
"اﻳﻬﺎم" ﻛﻪ ﻟﻔﻈﻲ را اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ دو ﻣﻌﻨﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻘﺼﻮد ﻳﻚ ﻣﻌﻨﻲ ﺑﺎﺷﺪ و ﺷﻨﻮﻧﺪه
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ﭘﻨﺠﺎه و دو
ﺗﻮﻫﻢ ﻛﻨﺪ ﻣﻌﻨﻲ دﻳﮕﺮ را: ﻃÇﺎﻟﺐ ﻣﺸÇﺘﺮي ﺷÇﺪي اي ﻣÇﻪ دﻟﺴÇﺘﺎن ﻣÇﻦ
ايﻛﻪ ﭼﻮ زﻫﺮه ﻣﻲزﻧﻲ ﭼÇﻨﮓ ﺑÇﺮآﺳÇﻤﺎن ﻣÇﻦ ###
در دو رخ آن ﺷÇÇÇÇﺎه ﻣÇÇÇﺎﺗﻢ ﻣÇÇﻲدﻫﺪ
اﺳﺐ ﻣÇÇÇÇﻦ اﺳÇÇﺘﺪ ﭘÇÇﻴﺎده ﻣÇÇﺎﻧﺪهام ###
ﻃÇÇﺮة ﭼÇﻮن ﺷﺴﺖ ﻧÇﻴﺴﺖ ﺑﺴÇÇﺘﺔ آن
ﻛÇÇﻴﺴﺖ ﻛÇÇﻪ ﻫÇÇﺮ ﺳÇﺎﻋﺖ ﭘÇﻨﺠﺎه ﺑÇﺎر ###
ﺑﻮد ﻛÇﻲ رﺳÇﺪش زﺧÇﻢ ﺗÇﻴﺮ ﭼﻮن ﺳﭙﺮش ﻣﻪ
ﻫÇÇﺮﻛﻪﺷﻮدﺻﻴﺪﻋﺸﻖﻛﻲ ﺷÇﻮداوﺻÇﻴﺪ ﻣÇﺮگ
"رد اﻟÖﻌﺠﺰ ﻋﻠﻲ اﻟﺼﺪر" ﻛﻪ ﻛﻠﻤﻪ در ﻣﺼﺮاع اول و آﺧﺮ ﻫﺮ دو درآﻳﺪ: ز ﻏÇÇﻤﺖ ﻛÇﻨﻮن دل ﻣÇﻦ ﺧÇﺒﺮ از ﺻÇﺒﺎ ﻧÇﺪارد
ز ﺻÇﺒﺎ ﻫÇﻤﻲ ﺷÇﻨﻴﺪم ﺧÇﺒﺮي ﻛÇﻪ ﻣÇﻲﭘﺮﻳﺪم ###
ﮔÇÇﻔﺘﻪ ﻣﺴÇﻴﺢ ﻣÇﺮﻳﻢ اي ﻛÇﻮر و ﻛÇﺮ ﺑÇﺮﻗﺺ آ
ﻛÇÇﻮر و ﻛÇÇﺮان ﻋÇÇﺎﻟﻢ دﻳÇﺪ از ﻣﺴÇﻴﺢ ﻣÇﺮﻫﻢ ###
ﺻﺪﮔﻮﻧﻪ ﻧﻌﻤﺖ رﻳÇﺨﺘﻲ ﺑÇﺎ ﻣÇﻴﻬﻤﺎن آﻣÇﻴﺨﺘﻲ
ﻫﺮ دوﺟﻬﺎن ﻣÇﻬﻤﺎنﺗﻮﺑﻨﺸﺴﺘﻪ ﮔÇﺮدﺧﻮان ﺗÇﻮ ###
ﺳﻴﻼب ﻋﺸÇﻖ ﺧÇﻮد را ﺑÇﺮ ﻛÇﺎر و ﺣÇﺎﺻﻠﻢ ﻧÇﻪ
ﻫÇﺮ ﺣÇﺎﺻﻠﻲ ﻛÇﻪ دارم ﺑÇﻲﺣﺎﺻﻠﺴﺖ ﺟÇﺰ ﺗÇﻮ
"ﺗﻌﺪﻳﺪ و ﺳﻴﺎﻗÖ ¹اﻻ ﻋﺪاد" ﻛﻪ ﺷﻤﺎره از اﻋﺪاد ﺑﻪﺗﺮﺗﻴﺐ ﻳﺎ ﺑﻲﺗﺮﺗﻴﺐ آرﻧﺪ و ﻟﻄﻔﻲ در ﺳﺨﻦ ﭘﺪﻳﺪ آﻳﺪ: ﺟÇÇﻮي آب و ﺟÇÇﻮي ﺷÇÇﻴﺮ و ﺟÇÇﻮي ﺧÇÇﻤﺮ واﻧﮕÇﺒﻴﻦ
ﻋÇÇﺎﺷﻘﺎ دو ﭼﺸÇÇﻢ ﺑﮕﺸÇÇﺎ ﭼÇﻬﺎر ﺟÇﻮ در ﺧÇﻮد ﺑÇﺒﻴﻦ
"ﺗﻤﺜﻴﻞ ﻳﺎ ارﺳﺎل ﻣﺜﻞ" ﻛﻪ در ﺿﻤﻦ اﺷﻌﺎر اﺷﺎره ﺑﻪ ﻣﺜﻠﻲ ﻣﺸﻬﻮر ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ: دوش آﻣÇÇﺪ ﻓÇﻴﻞ ﻣÇﺎ را ﺑÇﺎز ﻫÇﻨﺪﺳﺘﺎن ﺑÇﻪ ﻳÇﺎد
ﭘÇÇﺮدة ﺷﺐ ﻣÇÇﻲدرﻳﺪ او از ﺟÇÇﻨﻮن ﺗÇﺎ ﺑÇﺎﻣﺪاد
### اي ﻋﺎﺷﻘﺎن اي ﻋﺎﺷﻘﺎن ﻳﻚ ﻟﻮﻟﻴﻲ دﻳﻮاﻧÇﻪ ﺷÇﺪ
ﻃﺸﺘﺶﻓﺘﺎدازﺑﺎمﻣﺎ ﻧﻚﺳÇﻮيﻣﺠﻨﻮنﺧﺎﻧﻪ ﺷÇﺪ
### ﺳÇÇﺮك ﻓÇÇﺮوﻛﺶ و ﻛÇÇﻨﺞ ﺳÇÇﻼﻣﺘﻲ ﺑÇÇﻨﺸﻴﻦ
ز دﺳﺖ ﻛÇÇÇÇﻮﺗﻪ ﻧÇÇÇﺎﻳﺪ ﻫÇÇﻮاي ﺳÇÇﺮو ﺑÇÇﻠﻨﺪ
### دﻳÇÇﻮار ﮔÇÇﻮش دارد آﻫﺴÇÇﺘﻪ ﺗÇﺮ ﺳÇﺨﻦ ﮔÇﻮي
رو اي دل ﺑﮕÇÇﻴﺮ در را اي ﻋÇÇÇÇﻘﻞ ﺑÇÇÇÇﺎم ﺑÇÇﺮ Ö
###
ﭘﻨﺠﺎه و ﺳﻪ
ﻧﻈﺮ در اﺷﻌﺎر از ﺟﻬﺖ ادب
Ö ﺑÇÇﺎﻻﻣﺎﻧ¹ ﺠ ﺎ ﻟﺲ ﺷÇÇÇÇﻨﻴﺪﺳﺘﻲ ﻣ× ÇÇ
ﻣﻜÇÇÇﻦ راز ﻣÇÇﺮا اي ﺟÇÇﺎن ﻓﺴÇÇﺎﻧﻪ ###
ﻛﻪ روز ﺧÇﻮش ﻫÇﻢ از اول ﭘÇﺪﻳﺪﺳﺖ
ﺑﺰن دﺳﺘﻲ ﺑﮕÇﻮ ﻛÇﺎﻣﺮوز ﺷÇﺎدﻳﺴﺖ
"ﺗﻠﻤﻴﺢ" ﻛﻪ در ﺿﻤﻦ ﺷﻌﺮ اﺷﺎره ﺑﻪ ﻗﺼﺔ ﻣﻌﺮوف و ﻣﺸﻬﻮر ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ: ﻛÇﻪ ﺧÇﻠﻴﻞ ﻋﺸÇﻖ داﻧÇﺪ ﺑÇﻪﺻﻔﺎ زﺑÇﺎن آﺗﺶ
ﺧﻨﻚ آﻧﻜﻪ زآﺗﺶ ﺗÇﻮ ﺳÇﻤﻦ و ﮔÇﻠﺶ ﺑÇﺮوﻳﺪ ###
وان ﺗÇÇﺎج ﻣÇÇﻠﻮﻛﺎﻧﻪ ﺑÇÇﺮ ﻓÇÇﺮق ﺳÇﺮم آﻣÇﺪ
اﻣÇÇÇÇﺮوز ﺳÇÇÇÇﻠﻴﻤﺎﻧﻢ ﻛÇÇﺎﻧﮕﺸﺘﺮﻳﻢ دادي ###
ﺗﺎ آب ﺷﻮد ﭘﻴﺸﺖ ﻫﺮ ﺑÇﺤﺮ ﻛÇﻪ ﺧÇﻮن ﺑÇﺎﺷﺪ
ﺟﺎم ﻣﻲ ﻣﻮﺳﻲ ﻛﺶ ﺷﻤﺲاﻟÇÖﺤﻖ ﺗÇﺒﺮﻳﺰي ###
ﻛÇÇÇﻲ ﺑﺸﻜÇÇﻨﻤﺖ اي ﮔÇÇﻮﻫﺮ ﻣÇÇﻦ
اﺳÇÇÇÇﺤﺎق ﻣÇÇÇÇﻨﻲ ﻣÇÇﻦ واﻟﺪ ﺗÇÇﻮ ###
در ﻃÇÇÇÇﻮر درآ ﺗÇÇÇÇﺮك ﮔÇÇﻠﻪ ﻛÇÇﻦ
اي ﻣÇÇﻮﺳﻲ ﺟÇÇﺎن ﭼÇﻮﭘﺎن ﺷÇﺪهاي
"ﻣﺮاﻋﺎ¸ اﻟﻨﻈﻴﺮ" ﻛﻪ ﺟﻤﻊ ﻣﻴﺎﻧﺔ ﻣﻌﺎﻧﻲ ﻣﺘﻨﺎﺳﺒﻪ اﺳﺖ: در دﺳﺖ ﺗﻮام ﺟﺎﻧﺎ ,ﮔÇﺮ ﺗÇﻴﺮم و ﮔÇﺮ ﺷﺴÇﺘﻢ
ﭘÇﺎﺑﺴﺖ ﺗÇﻮام ﺟÇﺎﻧﺎ ,ﺳÇﺮﻣﺴﺖ ﺗÇﻮام ﺟÇﺎﻧﺎ ###
ﻣÇÇÇÇﻦ دراز ﻗÇÇÇﺒﺎ ﺑÇÇﺎ ﻫÇÇﺰار ﮔÇÇﺰ ﺳÇÇﻮدا
ﺧÇÇﻴﺎط ﻋÇÇﺎﺷﻘﺎن ﻓÇÇﺮدا روم ﺑÇÇﻪ ﺣÇÇﺠﺮة ###
ﻣﺮﻳﺦ ﭼﺸÇﻢ ارزد ﭼÇﺮاغ آن ﺟÇﻬﺎﻧﻲ را ﻣﻬﻲ
ﻋÇÇﻄﺎرد ﻣﺸÇÇﺘﺮي ﺑÇÇﺎﻳﺪ ﻣÇﺘﺎع آﺳÇﻤﺎﻧﻲ را ###
آورد آﺗﺸÇÇÇﻲ ﻛÇÇﻪ ﻧÇÇﻤﻴﺮد ﺑÇÇﻪ ﻫÇÇﻴﭻ آب
ﺑﺎز آﻣﺪ آن ﻣﻬﻲ ﻛﻪ ﻧﺪﻳﺪش ﻓÇﻠﻚ ﺑÇﻪ ﺧÇﻮاب ###
رخ ﻓÇÇﺮﺳﻮدة زردم ﻏÇÇﻢ ﺻÇﻔﺮاي ﺗÇﻮ دارد
ﺳÇﺮ ﺳÇﻮداي ﺗÇﻮ دارد دل ﻣÇﻦ راي ﺗÇﻮ دارد
"ﻃﺒﺎق و ﺗﻀﺎد" ﻛﻪ دو ﭼﻴﺰ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ را ذ ﻛﺮ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻟﻄﺎﻓﺘﻲ در ﺳﺨﻦ ﭘﺪﻳﺪ آرد: از ﺑÇÇﻲﺧﻮدي و ﻣﺴÇﺘﻲ ﻣÇﻲاﻓÇﺘﻢ و ﻣÇﻲﺧﻴﺰم
ﭘÇÇﺮواﻧÇÇﺔ دﻣﺴÇÇﺎزم ,ﻣÇﻲﺳﻮزم و ﻣÇﻲﺳﺎزم ### ﻣÇÇÇÇﻦ ﺧﺸﻚ ﻟﺒÇÇÇÇﻢ ﻣÇÇÇﻦ ﭼﺸÇÇﻢ ﺗÇÇﺮم
ﺗÇÇÇÇﺮ ﻣÇÇÇÇﻦ اﻳÇÇÇÇﻨﺴﺖ ﻣÇÇÇÇﻬﺎ ﺧﺸﻚ و
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ﭘﻨﺠﺎه و ﭼﻬﺎر ###
ﻧﻔﺴﻲ ﺳﺠﺪه و ﻃﺮب ﻧÇﻔﺴﻲ ﺟÇﻨﮓ و ﮔÇﻔﺘﮕﻮ
ﻧÇÇﻔﺴﻲﺷﺎن ﻣÇﻌﺎﻧﻘﻪ ﻧÇﻔﺴﻲ ﺷÇﺎن ﻣÇﻌﺎﺷﻘﻪ ###
ﻛﻪﺣﻠﻮا ﺳﺨﺖﺷﻴﺮﻳﻨﺴﺖوﭘﻨﻬﺎﻧﺴﺖﺣﻠﻮاﻳÇﻲ
دﻫÇÇﺎنﻋﺸﻖﻣﻲﺧﻨﺪددوﭼﺸﻢﻋﺸﻖ ﻣÇﻲﮔﺮﻳﺪ ###
ﮔﻬﻲ زاﻧﻮت ﺑﮕﺸﺎﻳﻢ ﻛﻪ ﺗﺎ از ﺟÇﺎي ﺑÇﺮﺧÇﻴﺰي
ﮔﻬﻲزاﻧﻮت ﺑﺮﺑﻨﺪم ﭼﻮ اﺷÇﺘﺮ ﺗÇﺎ ﻓÇﺮو ﺧﺴÇﺒﻲ
ﺗﺮﺻﻴﻊ و ﺳﺠﻊ و ﺗﻀﺎد
آب ﺑÇÇﺮ آﺗﺶ ﺗÇÇﻮ رﻳÇÇﺨﺘﻢ و ﺳÇÇﻮد ﻧﻜÇÇﺮد
ﺑÇÇﺮ ﺳÇÇﺮ آﺗﺶ ﺗÇÇﻮ ﺳÇÇﻮﺧﺘﻢ و دود ﻧﻜÇÇﺮد
"اﻓﺘﻨﺎن" ﻛﻪ ﺳﺨﻨﮕﻮ ﺟﻤﻊ ﻛﻨﺪ ﻣﻴﺎﻧﺔ دو ﻣﻌﻨﻲ ﻣﺘﺒﺎﻳﻦ; ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻏﺰل و ﺣﻤﺎﺳﻪ ,ﺗﻌﺰﻳﺖ و ﺗﻬﻨﻴﺖ, ﻣﺪح و ﻫﺠﺎ ,ﻓﺨﺮﻳﻪ و ﻧﺼﻴﺤﺖ و ﭘﻨﺪ و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻨﻬﺎ ﻛﻪ ﺳﺨﻦ را ﻟﻄﻔﻲ دﻫﺪ: ﻟﺐ ﺗÇﻮ ﭼÇﻮن ﺷﻜÇﺮ آﻳÇﺪ آن را ﭼÇÇﻮ ﺑﮕÇÇﻮﻳﺪ
ﻫÇÇﺮ ﻧﻜÇÇﺘﻪ ﻛÇÇﻪ از زﻫÇÇﺮ اﺟÇﻞ ﺗÇﻠﺦﺗﺮ آﻳÇﺪ
اﻓﺘﻨﺎن و زﺷﺖ و زﻳﺒﺎ اي ﻧÇÇﻮش ﻛÇÇﺮده ﻧÇÇﻴﺶ را ﺑÇﻲﺧﻮﻳﺶ ﻛÇﻦ ﺑÇﺎﺧﻮﻳﺶ را
ﺑÇÇﺎ ﺧÇÇﻮﻳﺶ ﻛÇÇﻦ ﺑÇﻲﺧﻮﻳﺶ را ﭼÇﻴﺰي ﺑÇﺪه دروﻳﺶ را
### ﺷÇÇﺎد ﺷÇÇﺪ ﺟÇÇﺎﻧﻢ ﻛÇÇﻪ ﻋﺸÇﻘﺖ وﻋÇﺪة اﺣﺴÇﺎن ﻧÇﻬﺎد
ﺳÇÇÇﺎده دل ﻣÇÇﺮدي ﻛÇÇﻪ دل در وﻋÇÇﺪة ﻣﺴÇÇﺘﺎن ﻧÇÇﻬﺎد
"ﺳÆال و ﺟﻮاب" ﻛﻪ آﻧﺮا ﻣﺮاﺟﻌﻪ ﻧﻴﺰ ﮔﻮﻳﻨﺪ: ﮔﻔﺘﺎ ﻛﻪ >:ﻛﻴﺴﺖ ﺑﺮ در< ﮔﻔﺘﻢ >:ﻛﻤﻴﻦ ﻏÇﻼﻣﺖ:ﭼÇﻪ ﻛÇﺎر داري< ﮔÇﻔﺘﻢ> :ﻣÇﻬﺎ ﺳÇﻼﻣﺖ:ﭼﻨﺪ ﺧﻮاﻧﻲ< ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ> :ﺗÇﺎ ﺑÇﺨﻮاﻧÇﻲ:ﭼﻨﺪ ﺟﻮﺷﻲ< ﮔﻔﺘﻢ ﻛÇﻪ> :ﺗÇﺎ ﻗÇﻴﺎﻣﺖ:ﻣﻦ ﻣﻲﻧﺨﻮرم< ﮔÇﻔﺖ>:ﺑÇﺮاي دل ﻣÇﻦ:ﻏﻤﺖ ﻣﺮا ﻛﺸﺖ< ﮔﻔﺘﺎ>:ﭼÇﻪ زﻫÇﺮه دارد
ﻏÇÇﻢ اﻳÇÇﻨﻘﺪر ﻧÇﺪاﻧÇﺪ ﻛÇﺎﺧﺮ ﺗÇﻮ ﻳÇﺎر ﻣÇﺎﻳﻲ:زﻫÇÇﺮ ﺧÇÇﻴﺎﻟﻲ دردﺳÇﺮﺳﺖ ﻣÇﺎ را:ﺑÇÇﺒﺮ ﺳÇﺮش را ﺗÇﻮ ذواﻟÇÖﻔﻘﺎر ﻣÇﺎﻳﻲﻣﺮﺗﺐ< ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﻮﻟﻮي ﻓﺮﻣﻮده:
ﭘﻨﺠﺎه و ﻫﻔﺖ
ﻧﻈﺮ در اﺷﻌﺎر از ﺟﻬﺖ اﻣﺜﺎل و ﺣﻜﻢ
ﻳﻜÇÇﻲ ﺧÇﺮاب و دﮔÇﺮ ﻣﺴﺖ و آن دﮔÇﺮ دﻟﺸÇﺎد
ﻧﺸﺴÇÇﺘﻪاﻳÇÇﻢ دل و ﻋﺸÇÇﻖ و ﻛÇﺎﻟﺒﺪ ﭘÇﻴﺸﺖ
ﻧﻴﺰ ﻓﺮﻣﻮده: زاﻧﻜÇÇﻪﻗﺼﺪ ﻣÆÇÇﻣﻦ و ﺗÇﺮﺳﺎ و ﻛÇﺎﻓﺮ داﺷÇﺘﻲ
زﻟﻒ ﻛÇÇﻔﺮ و روي اﻳÇÇﻤﺎن را ﭼÇÇﺮا ﺑÇﺮﺳﺎﺧﺘﻲ
دﻳﮕﺮ >ﻏﻴﺮ ﻣﺮﺗﺐ< ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻓﺮﻣﻮده: اﺣﺴÇÇÇÇﻨﺖ زﻫÇÇÇﻲ ﺷÇÇﺎﻫﺪ ﺷÇÇﺎﺑﺎش زﻫÇÇﻲ ﺑÇÇﺎده
ﻣÇÇÇÇﻦﻣﺴﺖوﺣﺮﻳﻔﻢ ﻣﺴﺖ زﻟﻒ ﺧÇÇÇﻮش او دردﺳﺖ
ﻣﻲﺗﻮان اﻳﻦ ﻣﺜﺎل را ﺑﺮاي ﺗﻘﺴﻴﻢ آورد/ "ﺗﻌﺠﺐ" ﻛﻪ در ﻛﻼم از ﭼﻴﺰي ﺗﻌﺠﺐ و ﺷﮕﻔﺘﻲ اﻇﻬﺎر ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻓﺎﻳﺪه و ﻏﺮﺿﻲ از ﻗﺒﻴﻞ ﻣﺒﺎﻟﻐﻪ در ﺣﺴﻦ ﻳﺎ ﭼﻴﺰﻫﺎي دﻳﮕﺮ: ﻳÇÇﺎرب ﭼÇﻪ ﻛﺲاﺳﺖآنﻣÇﻪ ﻳÇﺎربﭼﻪ ﻛﺲ اﺳﺖ آن ﻣÇﻪ
ﻛÇÇÇÇﺰ ﭼÇÇÇÇﻬﺮه ﺑÇÇÇÇﺰد آﺗﺶ در ﺧÇÇÇﺮﻣﻦ و در ﺧÇÇﺮﮔﻪ
### ﭼÇÇﻪ ﮔÇÇﻮﻫﺮي ﺗÇﻮ ﻛÇﻪ ﻛﺲ را ﺑÇﻪ ﻛÇﻒ ﺑÇﻬﺎي ﺗÇﻮ ﻧÇﻴﺴﺖ
ﺟÇÇﻬﺎن ﭼÇÇﻪ دارد در ﻛÇÇﻒ ﻛÇÇﻪ آن ﻋÇÇﻄﺎي ﺗÇﻮ ﻧÇﻴﺴﺖ
"اﻗﺘﺒﺎس" ﻛﻪ در ﻛﻼم آﻳﺘﻲ ﻳﺎ ﺣﺪﻳﺜﻲ ﻳﺎ ﺳﺨﻨﻲ از ﻏﻴﺮ ذ ﻛﺮ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻳﺎ ﺗﻴﻤﻨ Hﻳﺎ ﺑﺮاي ﻟﻄﺎﻓﺘﻲ در ﺳﺨﻦ و ﻏﻴﺮه: ﺐ ﻓ Çﺎ ×ذا ﻓ
ﺑÇﺪر ﻋÇﺎﻟﻢ ﺑÇﻨﺸﻴﻦ ﻣÇﺨﺴﺐ اﻣﺸﺐ ﺻﺪر ﻫﻠﻪ ###
ﺒﺮوا ﻣÇﻨ Öﻪ ×ﻳÇﺎ اÔوﻟﻲ Ö اﻻ ÖﺑÇﺼﺎر ﻓÇﺎ Öﻋﺘ Ô
ﻧÇÇÇÇﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﺧÇÇﺪا ﮔÇÇﺮ د ﻋÇÇﺎرض دﻟﺪار ### ﻏÇÇÇÇﺎر ﺟÇÇÇÇﻨﺖ ﺷÇÇÇÇﻮد ﭼÇÇﻮ ﻫﺴﺖ در او
ÇÇÇÇﻤﺎ ﻓÇÇÇﻲ اﻟÇÇÖﻐ×ﺎر ﻴﻦ ا Öذ Ôﻫ × ﺛ×ÇÇÇÇﺎ ﻧﻲ IﺛÇÇÇÇﻨ
ﻧﻈﺮي در ﮔﻔﺘﺎر ﻣﻮﻻﻧﺎ از ﺟﻬﺖ در ﺑﺮداﺷﺘﻦ اﻣﺜﺎل و ﺣﻜﻢ
ﻏﺰﻟﻴﺎت ﺑﺮﭼﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ( ﻛﻠﻴﺎت )اﻳﻨﻬﺎ ﻛﻪ ذ ﻛﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از
ﺟﺰ اﻳﻦ روزي ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮري روزيﻫﺎي ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ داري; ﻫﺮ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻛﻪ درون ﺳﻴﻨﻪداري از دﻟﺖ ﺑﻪﭼﻬﺮه رﻧﮕﺶ ﻧﻤﺎﻳﺎن اﺳﺖ; ﺿﻤﻴﺮ و ﻧﻬﺎن ﻫﺮ درﺧﺖ ﺑﺮ ﺷﺎخ و ﺑﺮﮔﺶ آﺷﻜÇﺎر اﺳﺖ; ﻫÇﻴﭻ ﻣÇﺎﻫﻴﻲ دﻳﺪهاي از درﻳﺎ ﺳﻴﺮ ﺷﻮد? ﻫﻴﭻ ﻧﻘﺸﻲ دﻳﺪهاي از ﻧﻘﺎش ﺧﻮد ﺑﮕﺮﻳﺰد? ا ﮔﺮ ﺧﻮﻛﻲ را در ﻣﺸﻚ اﻓﻜﻨﻨﺪ ﻳﺎ آدﻣﻴﺰادي را در ﺳﺮﮔﻴﻦ ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ ,ﺑﺎز ﻫﺮﻳﻚ از اﺻﻞ ﺧﻮد ﺣﻜﺎﻳﺖ ﻛﻨﻨﺪ; ﺳﮓ ﮔﺮﮔﻴﻦ اﻳﻦ درﮔﺎه از ﺷﻴﺮان ﻋﺎﻟﻢ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ; ا ﮔﺮ دﻳﮓ از زر ﺑﺎﺷﺪ ,از ﺳﻴﺎهروﻳﻲ ﻏﻢ ﻧﺪارد; در راه رﻓﻴﻖ راﻫﺮو راﻫﺪان ﻃﻠﺐ ﻛﻦ; اﻣﺮوز داﻧﻪ ﺑﻴﻔﻜﻦ ﺗﺎ ﻓﺮدا ﺑﺪروي; ﻳﻚ ﻣﺸﺖ ﮔﻨﺪم ﻧﻤﻮﻧﺔ ﺧﺮوار اﺳﺖ; ﭼﺮا ﺑﺮ ﻟﺐ ﺟﻮ ﺗﺸﻨﻪاي;ﭼﺮا ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﮔﻨﺞ ﻣﻔﻠﺴﻲ; ﭼﻮن آب روان دﻳﺪي ﻣﺮﻏﺎﺑﻲ را در آن اﻓﻜﻦ; ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﺔ ﺟÇﻐﺪ اﺳﺖ
ﭘﻨﺠﺎه و ﻫﺸﺖ
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ﻋﺮﺻﺔ ﭘﺮواز ﻫﻤﺎ ﻧﻴﺴﺖ; ﻏﻢ دﻧﻴﺎ را ﻣﺨﻮر ﻛﻪ زﻫﺮ اﺳﺖ; ا ﮔﺮ ﻣﺮدي ,ﻣﺮدان ﺧﺪا را درﻳﺎب; اي ﭘﺎ ﻛﺪﻻن ﺟﺰ ﺑﻪﺧﺪا ﻋﺸﻖ ﻣﺒﺎزﻳﺪ; ﻣﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻴﺮم ﻛﻪ ﺗﺎ ﻧﭙﺮاﻧﻨﺪم ﻧﭙﺮم;ا ﮔﺮ دﺷﻤﻦ در ﻗﻔﺎي ﻣﻦ ﺑﺪﮔﻔﺖ ,ﭘﺲ ﭼﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ! ﭼﻮن دﺷﻤﻦ اﺳﺖ; ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺟﺎم ﺟﻨﻮن ﻧﻮﺷﻴﺪه ,اﻓﺴﻮن ﻋﻘﻞ ﺑﺮاﻳﺶ ﻓﺎﻳﺪه ﻧﺪﻫﺪ;ا ﮔﺮ ﺧﻮاﻫﻲ آب ﺻﺎﻓﻲ ﺑﻨﻮﺷﻲ ,ﻟﺒﺖ را ﺑﻪﻫﺮ دÔردي آﻟﻮده ﻣﻜﻦ; ﻛﻼه ﺳﻠﻴﻤﺎن را ﺑﺮ ﺳﺮ ﻫﺮ ﻛﻠﻲ ﻧﻨﻬﻨﺪ; ﻛﻮرﻣﺎدرزاد از ﺧﻮﺑﻲ رﺧﺴﺎر ﻣﺎه ﭼﻪ ﺧﺒﺮ دارد; دو ﭼﺸﻢ ﻏﻴﺐدان ﺑﺮﮔﺸﺎ و دو ﭼﺸﻢ ﻋﻴﺐ ﺑﻴﻦ را ﺑﺮﺑﻨﺪ; آن ﻧﻘﺪ را ﺑﮕﻴﺮ و وﻋﺪه را ﺑﻪﻓﺮدا ﻣﻴﻨﺪاز; ا ﮔﺮ دﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻧﻤﻲرﺳﺪ ,آرزوﻳﺶ را از دور دارﻳﻢ; ﻧﺎ ﻛﺴﺎن را ﮔﺴﺘﺎخ ﻣﻜﻦ ,دﻧﻴﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﻮﻳﻲ اﺳﺖ از آن ﺑﮕﺬر; اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﭼﻮن ﺧﺮﻣﻦ اﺳﺖ و آن ﺟﻬﺎن ﭼﻮن آﺳﻴﺎ; ﻣﮕﺮ ﺷﺮاﺑﻲ ﻛﻪ ﺧﻮردهاي ﺻﺎف ﻧﺒﻮد ﻛﻪ رو را ﺗﺮش ﻛﺮدهاي; ﺧﻮد را از آﻻﻳﺶ و آراﻳﺶ ﭘÇﺎ ك ﻛÇﻦ ﺗÇﺎ ﻣﻘﺒﻮل آن درﮔﺎه ﺷﻮي; ﭼﻮن ﺟﻐﺪ در ﺧﺮاﺑﺔ ﺟﻬﺎن ﺟﺎﻧﮕﻴﺮ ﺗﺎ ﺑﺎز ﺷﻮي و ﺑﺮ دﺳﺖ ﺷﺎﻫﻨﺸﺎه ﭘﺮي; ﻫﺮ ﺗﺨﻤﻲ ﺑﻜﺎري ﻫﻤﺎن ﺑﺮوﻳﺪ; ﻋﺎﺷﻘﻲ از ﺧﺸﻜﻲ ﻟﺐ و رﺧﺴﺎر زرد ﭘﻴﺪاﺳﺖ; ﭼﻮن رو را زﺷﺖ ﺑﻴﻨﻲ آﻳﻨﻪ را زﻳﺮ ﺑﻐﻞ ﮔﺬار; ﺗﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻨﮓ آﺳﻴﺎﺳﺖ و اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ آب اﺳﺖ; ا ﮔﺮ از ﻏﻨﺎي ﻣﻌﺮﻓﺖ آ ﮔﻬﻲ ﻳﺎﺑﻲ, از ﻋﻨﺎي ﺟﻬﺎن اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻧﺪاري; ﻗﻮت ﻋﻘﻞ ﻛﺎﻣﻼن ﺣﻜﻤﺖ اﺳﺖ و ﻗﻮت ﻧﻔﺲ ﺣﻴﻮاﻧﻲ ﮔﻴﺎه اﺳﺖ; ﻫÇﺮ ﻣﮕﺴﻲ ﭘﺮواز ﻛﺒﻚ ﻧﺘﻮاﻧﺪ و ﻫﺮ ﮔﺪاﻳﻲ ﻫﻢراز ﺳﻠﻄﺎن ﻧﺸﻮد; ﻫﻤﺖ ﻣﻦ ﭼﻮن رﻋﺪ اﺳﺖ و ﻧﻜﺘﻪﻫﺎ ﭼﻮن اﺑﺮ ﻛﻪ ﻗﻄﺮات ﻣﻌﺮﻓﺖ از آن ﻧﺎزل ﮔﺮدد; ا ﮔﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﻮﻳﻬﺎي از آب ﺧﺎﻟﻲ ﻧﻴﺴﺖ ,ﭼﺮا ﺧﻮاﺟÇﻪ ﺗﺸÇﻨﻪ ﺑﻪﻫﺮ ﻛﻮي ﻣﻲرود; ﺑﺮاﺳﺘﻲ ﺟﺎن ﺑﺮآﺳﺘﺎن وﺻﺎل ﻣﻲرﺳﺪ; درﺧﺖ ا ﮔﺮ از ﺟﺎي ﺧﻮد ﺟﻨﺒﻴﺪي ,ﺟﻔﺎي ﺗﺒﺮ ﻧﺪﻳﺪي; آﺗﺶ و ﭘﻨﺒﻪ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺪار ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﺮ دو ﺿﺪﻧﺪ; ﺑﻪ ﻣﺎدر ﻣﺮده ,ﺷﻴﻮن ﻣﻴﺎﻣﻮز; ﻧﺎن را ﭼﻮن ﻧﺰد ﺳﮓ اﻓﻜﻨﻲ ,اول ﺑﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﭘﺲ ﻣﻲﺧﻮرد; ﻫﺰارﺷﺐ ﺑﺮاي ﻫﻮاي ﺧﻮد ﺑﺨﻔﺘﻲ ,ﻳﻚ ﺷﺐ ﺑﺮاي ﻳﺎر ﻣﺨﻮاب; ﻫﺮ ﺑﺎﻏﻲ ﭘﺮ از رﻳﺤﺎن و ﻧﺴﺮﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ و ﻫﺮ ﻣﺮدي ﺑﻪرﻳﺶ و ﺳﺒﻠﺖ ﺳﺰاوار ﻋﺰ و ﺗﻤﻜﻴﻦ ﻧﻲ; ا ﮔﺮ ﮔﺮد ﺣﻮض ﮔﺮدي ,در ﺣﻮض اﻓﺘﻲ و اﻳﻦ ﺟﺰاي ﻋﻤﻞ ﺗﻮﺳﺖ; درﻳﺎ ا ﮔﺮ ﺗﺮشروﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ,در ﻗﻌﺮ ﺧﻮد داراي ﮔﻮﻫﺮ اﺳﺖ; ﻫﻤﻪ ﻧﺎﻣﺮادﻳﻬﺎ از ﻃﻠﺐ ﻣﺮاد اﺳﺖ ,ا ﮔﺮ ﻧﺨﻮاﻫﻲ ﻫﻤﻪ ﺑﺮ ﻣﺮاد ﺗﺴﺖ; ﺗÇﻮ ﻛÇﻪ از ﺑﺎدة ﻇﺎﻫﺮ ﭼﺸﻴﺪي ,از ﺑﺎدة روح و ﺟﺎن ﻫﻢ ﺑﭽﺶ; ﻗﺼﺎب ﮔﻮﻳﺪ ﮔﺮد ران ﺑﺎ ﮔﺮدن اﺳﺖ; ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑÇﺮ ﺗÇÇÇÇﺨﺘﻪ در درﻳÇÇÇÇﺎﺳﺖ ,ﻫÇÇÇÇﻤﻴﺸﻪ ﺑÇÇÇÇﻴﻦ ﺧÇÇÇÇﻮف و رﺟÇÇﺎﺳﺖ; دل ﻣÇÇﺎﻧﻨﺪ اﺑÇÇﺮ و ﺳÇÇﻴﻨﻪﻫﺎ ﺑÇÇﺎم و زﺑﺎن ﭼﻮن ﻧﺎودان اﺳﺖ; ﻃﺒﻴﺐ ﺣﺎذق ا ﮔﺮ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎر دواي ﺗﻠﺦ دﻫﺪ ,ﻇﺎﻟﻢ ﻧﻴﺴﺖ; ﭘﺎ در ﺗﺎرﻳﻜﻲ ﻫﻢ ﻛﻔﺶ ﺧﻮد را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﺪ; ﻛﻒﻫﺎي ﺗﺮازو ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ زﺑﺎﻧﺶ راﺳﺖ ﻧﺒﻮد ﻣﺎﻳﻞ اﺳﺖ; از ﻫﻮاي ﺧﻮد ﺑﺘﺮس و از ﭘﻴﺶ آﻣﺪﺑﺎ ك ﻣﺪار; ﻫﺮ ﻛﻪ را ﺧﻮاﻫﻲ ﺷﻨﺎﺳﻲ ,ﻫﻤﻨﺸﻴﻨﺶ را ﻧﮕﺮ; ﻫﺮﭼﻪ ﺗﻮ را ﻧﺎﺧﻮش آﻳﺪ ,ﺑﺮاي دﻳﮕﺮان ﻣﭙﺴﻨﺪ; ا ﮔﺮ زاغ ﻋﺎﺷﻖ ﺳﺮﮔﻴﻦ ﺧﺮ اﺳﺖ ,ﺑﻠﺒﻞ ﻋﺎﺷﻖ ﮔﻞ رﻋﻨﺎﺳﺖ ,ﭘﻨﺪ ﺑﻪ رﻧÇﺪان ﻣﺪه و ﺑﻨﺪ ﺑﺮ ﺷﻴﺮان ﻣﻨﻪ; ﺷﻤﻊ ﭼﻮن از ﺳﻮز دل ﻣﻲﮔﺮﻳﺴﺖ ﺳﺮاﭘﺎ ﻧﻮر ﺷÇﺪ; ﺗﺸÇﻨﻪ را ﺑÇﺮ ﻟﺐ ﺟÇﻮ در
ﻧﻈﺮ در اﺷﻌﺎر از ﺟﻬﺖ اﻣﺜﺎل و ﺣﻜﻢ
ﭘﻨﺠﺎه و ﻧﻪ
ﺧﻮاب ﻧﮕﺮ و ﮔﺪا را ﺑﺮ ﺳﺮ ﮔﻨﺞ در ﺗﺐ و ﺗﺎب; ﻏﻢ و ﻏﺼﻪ در آن دﻟﻲ رود ﻛﻪ از ﻳﺎر ﺧﺎﻟﻲ اﺳﺖ; ﻛﻮري ﭘﺎ ﺑﻪ ﻛﻮزه زد ﮔﻔﺖ :ﭼﺮا ﻛﺎﺳﻪ و ﻛﻮزه را ﺳﺮ راه ﻣﻲﻧﻬﻨﺪ? ﻓﺮاش ﮔﻔﺖ ﺗﻮ ﺑﻲراﻫﻪ ﻣﻲآﻳﻲ وﮔÇﺮﻧﻪ ﻛÇﺎﺳﻪ و ﻛﻮزه ﺳﺮ راه ﻧﻴﺴﺖ; آﻧﭽﻪ در ﺑﻬﺎر ﺑﺰاﻳﺪ در ﺧÇﺰان ﺑÇﻤﻴﺮد; ﺗÇﻮ ﻛÇﻪ ﻣÇﺎﻧﻨﺪ ﻣÇﺮدهاي ﺑÇﺎﻳﺪ ﻋﺸÇﻖ ﺗÇﻮ را ﻣﺮدهﺷﻮﻳﻲ ﻛﻨﺪ; روﺑﺎه ﻟﻨﮓ ادﻋﺎي ﻋﺸﻖ ﺷﻴﺮ ﻧﻤﻮد ,ﺷÇﻴﺮ ﮔÇﻔﺖ :اﻳÇﻦﻛﺎر ﺑÇﻪدﻣﺪﻣﻪ و ﻫÇﺎي و ﻫÇﻮي درﺳﺖ ﻧﻤﻲﺷﻮد; ﻣﺎر را ا ﮔﺮ ﺷﻴﺮ دﻫﻲ ,اژدﻫﺎي آدﻣﻲ ﺧﻮار ﺷﻮد; ﻣﺮدي آن ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻣﺮدم ﻛﻨﻲ,ا ﮔﺮ ﻣﺮدي ﺑﺎ ﻧﻔﺲ ﺧﻮد ﭘﻴﻜﺎر ﻧﻤﺎ; ﮔﺎﻫﻲ در ﺟﻮي دوﺳﺖﭼﻮن آب رواﻧﻴﻢو ﮔﺎه ﭼﻮن آب در ﺳﺒﻮ ﺑﻪزﻧﺪاﻧﻴﻢ; ﻣﺎه ﻧﻮر ﻣﻲﻓﺸﺎﻧﺪ و ﺳﮓ ﺑﺎﻧﮓ و ﻋﻮﻋﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ; ﻣﻨﻌﻢ و ﺗﻮاﻧﮕﺮ ﺣﺸﻤﺘﺶ ﺑﻪزﻳﺎدﺗﻲ ﻣÇﺎل اﺳﺖ و ﺣﺸﻤﺖ ﮔﺪا و ﻓﻘﻴﺮ ﺑﻪزﻳﺎدﺗﻲ دوﺳﺖ اﺳﺖ; ﻣﻴﺎﻧﺔ ﻫﺰار ﺧÇﻢ ,ﺧÇﻢ ﺷÇﺮاب ﭘÇﻴﺪاﺳﺖ از ﻛÇﻒ و ﺟﻮﺷﻲ ﻛﻪ دارد; ﻣﻴﺎﻧﺔ ﺻﺪ ﻫﻮﺷﻴﺎر ﻳﻚ ﻣﺴﺖ ﭘﻴﺪاﺳﺖ; ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻴﺎن ﻫﺰار ﻛﺲ ﻋﺎﺷﻖ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻢ; دو ﭼﺸﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﺮاغ اﺳﺖ و ﻧﻮرش زﺑﺎن; ﻣﺮﻏﻲ ﻛﻪ ﻫﻮاي ﺗﻮ ﻧﺪارد ﻧﺎﻣﺒﺎرك ﻣﺮﻏﻲ اﺳﺖ; اﻳﻦ ﭘﺮي ﺑﻪاﻓﺴﻮن اﺳﻴﺮ ﺷﻴﺸﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد; ﻋﺸﻖ ,ﺧﻮن ﻫﻤﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن را ﻣﻲﺧﻮرد و ﻛﺎﻓﺮ ﻧﻴﺴﺖ; ﺑÇﺎزي ﺑﻪﻣﺮﻏﺎﺑﻲ ﮔﻔﺖ :ﺻﺤﺮا ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮش و ﺑﺎﺻﻔﺎﺳﺖ ,ﻣﺮﻏﺎﺑﻲ ﮔﻔﺖ :ﺧﻮﺷﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻣÇﺮا اﻳÇﻨﺠﺎ ﺧÇﻮش اﺳﺖ; ا ﮔﺮ از ﭼﺸﻢ ﻣﺮدﻣﺎن اﻓﺘﺎدي در ﻣﺮدم ﭼﺸÇﻢ ﻋÇﺎﺷﻘﺎن ﺟÇﺎ داري; در ﺧÇﺮاﺑÇﺎت ﺑÇﻪﻃﻤﻊ ﮔÇﻨﺞ ﻣﻲروي; ا ﮔﺮ ﺗﺮازو ﻧﺪاري ﺗÔﺮازو ره زﻧﻨﺪ; ﻫﺮ ﭼﺸﻤﻲ ﻧﻈﺮ ﻧﺪارد; ﻫﺮ ﺑﺤﺮي را ﻛﺪ ﻧﻴﺴﺖ; ﻫﺮ آﻫﻲ اﺛÇﺮ ﻧﺪارد; ﻫﺮ اﺑﺮي ﺑﺎران ﻧﺪارد; ﺑﻲآﺗﺶ ﺑﻮي ﻋﻮد ﺑﻠﻨﺪ ﻧﮕﺮدد; ﺳﺮ ﻛﻪ از ﻫﻮس ﺧﺎﻟﻲ اﺳﺖ ﺳÇﺮ ﻧÇﻴﺴﺖ; ﻫﺮﭼﻪ در ﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﻣﺎل ﻛﺪﺧﺪاي ﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ; ﻋﻴﺴﻲ از اﻳﻦ ﺧﺎﻧﺔ ﭘﺮﻏﻮﻏﺎ ﺣﻠﻮا ﻧﺨﻮرد; ﻣﻴﺮي ﺑﻪﺗﻠﺨﻲ ﻣﻌﺰوﻟﻲ ﻧﻤﻲارزد; ا ﮔﺮ ﻳﻚ ﺟﺎﻣﻢ ﺑﺸﻜﻨﺪ ﺻﺪ ﺟﺎم دﻳﮕﺮ ﺳﺎﻗﻲ دارد; ﻛﺴﻲ ﻛﻪ درﻳﺎي ﻋﺴﻞ دارد ﺗﻠﺦ ﻧﻤﻲﺷﻮد; ﺷﻴﺮ ﺷﺘﺮ و ﻳﻐﻤﺎي ﻋﺮب و رﻳﮓ ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺑﺮاي ﺣﺞ ﻣﻲارزد; ﺻﺒﺮ ﻛﻠﻴﺪ ﻫﺮ ﻓﺮج و ﻣﺤﻨﺖ اﺳﺖ; ﻫﺮ ﻛﺎري ﻛﻪ ﻣﻲورزي ﺑﻪﻫﻤﺎن ارزي; ﻫﺮ ﺟﻨﺴﻲ ﻣﻲﻛﺎري ﻫﻤﺎن ﺑﺮ ﻣﻲداري; ﮔﻮﻳﻨﺪ در ﺗﺮﻛﺴﺘﺎن از ﺗﺮﻛﻲ ﻳﻜﻲ از دو ﻛﻤﺎﻧﺶ ﮔﻢﺷﺪه ﺑﻪﻣﺎ ﭼﻪ ﺿﺮر دارد? ﻧﻔﺲ ﺑﻪزاﻫﺪ ﺷﺪن راﺳﺖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ; راﺳﺘﻲ را ﺗﻨﻬﺎ در ﺳﺮو ﭼﻤﻦ ﺑﺒﻴﻦ; ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺷﺘﺮ ﺑﻲﻟﻘﻤﻪ ﻣﻲﺧﺎﻳﺪ ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻪ دﻫﺎﻧﻢ ﭘﺮ اﺳﺖ; ﺑﺴﺎ دÔرﻫÇﺎ ﻛÇﻪ در ﻫﺎون روزﮔﺎر ﺷﻜﺴﺘﻪاﻳﺪ; ﺧﻮرا ك ﻫﺮ ﻣﺮﻏﻲ اﻧﺠﻴﺮ ﻧﻴﺴﺖ; دﺷﻤﻦ دﻳﺮﻳﻨﺔ ﺗﻮ ﺗÇﻦ ﺗÇﻮﺳﺖ ﻧÇﻪ ﻋÇﻤﻮ و ﺧﺎﻟﻮي ﺗﻮ; ﺑﺮﻫﻨﻪ از ﻧﺎﺑﻴﻨﺎ ﻏﻢ ﻧﺪارد; ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺧﺮ را رﻫﺎ ﻛﺮد ﻏﻢ ﭘﺎﻻن و اﻓﺴﺎرش ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ; از ﺑﺎﻧﮓ ﻃﺎس ﻣﺎه ﺑﮕﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﮔﺸﺎﻳﺪ; ﺷﻤﺸﻴﺮ ﭼﻮﺑﻲ را آن ﻫﻴﺒﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺷÇﻤﺸﻴﺮ ﭘÇﻮﻻدي راﺳﺖ; ﻛÇﺎر را آﺳﺎن ﮔﻴﺮ ﺗﺎ دﺷﻮارﻫﺎ آﺳﺎن ﺷﻮد; دﻳﺮ آﻣﺪهاي زود ﻣﺮو; ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻛﺎن ﻟﻌﻞ دارد ﺳﻮداي ﻛﻠﻮخ و ﺳﻨﮓ ﭼﺮا دارد? ﺑﻴﭽﺎره زﻣﻴﻦ ﺷﻮرهاي ﻛﻪ آب ﮔﺮم ﺑﺮ او ﻧﻤﻲﺑﺎرد; ﺑﺴﺎ از ﺑÇﺎزﻳﻬﺎي ﺧÇﻮش ,ﺑÇﻴﺪﻗﻲ ﻓÇﺮزﻳﻦ ﮔﺮدد و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ در ﺳﺎﻳﺔ ﻓﺮخ رخ ﺑﻴﺪﻗﻲ ﻛﺎر ﺷﺎه ﻛﻨﺪ; ﻓﻴﻞ ﻣﺎ را ﻫﻨﺪوﺳﺘﺎن ﺑﻪﻳﺎد آﻣﺪه; ﺑﻪﻧﻔﺲ ﻛÇﻪ دﺷﻤﻦ اﺳﺖ ﺣﻠﻮا و ﺑﺮﻳﺎن دادن ﺳﻮدي ﻧﺪﻫﺪ; ﺗﻴﺮ ﻛﻪ از ﺷﺼﺖ ﺑﻴﺮون ﺷﺪ ,ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻲ ﺳﻮد ﻧﺪﻫﺪ; ﻧﺎﻣﺔ
ﺷﺼﺖ
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ﻋﻴﺐ ﻛﺴﺎن را ﻣﻲﺧﻮاﻧﻲ و ﻧﻴﻢﺣﺮف از ﻧﺎﻣﺔ ﺧﻮد ﻧﻤﻲﺧﻮاﻧﻲ; ﻋﺎﻟﻢ ﭼﻮن ﺑﺎزي ﺷﻄﺮﻧﺞ اﺳﺖ ﺗﺎ ﻛﻪ ﺑﺒﺮد و ﻛﻪ ﺑﺒﺎزد; ﺑﺎ آب ﺣﻜﻤﺖ دل و ﺟﺎن را از ﻏﺒﺎرﻫﺎ ﺑﺸﻮﻳﻴﺪ; ﭼﻮن ﮔﺮﺑﻪ درﺧÇﻮاب اﺳﺖ ﻣÇﻮش ﮔﺴÇﺘﺎخ ﺻﻨﺪوق را ﺳﻮراخ ﻣﻲﻛﻨﺪ; ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪروزﮔﺎر ﺧﻮد ﻧﻈﺮ ﻛﻦ ﻛﻪ در ﭼﻪ ﺳﻮدا ﻣﻲﮔﺬرد; ﻋﻤﺮ ﻛﻪ در ﻛﻴﺴﻪ و ﻛﺎﺳﻪ رﻓﺘﻪ از ﻛﻴﺴﺔ ﺗﻮ رﻓﺘﻪ; دل ﺗﺎ ﻟﺐ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻟﺒﻲ ﻣﺰﻳﺪه ,ﻫﺰاران ﭘﺸﺖ دﺳﺖ ﮔﺰﻳﺪه; آﻓﺘﺎبا ﮔﺮ ﻧﻮر ﻧﺪﻫﺪ ﭘﺲ در اﻳﻦ ﮔﻨﺒﺪ ﺷﮕﻔﺖآور ﭼﻜﺎر دارد? ا ﮔﺮ ﺷﻴﺮ در ﺧﻮاب ﺑﺎﺷﺪ رو ﺑﻬﻚ ﻟﻨﮓ دﻧﺒﻪ را ﻣﻲﺑﺮد; ﻫﺮ ﺟﻨﺴﻲ ﺳﻮي ﺟﻨﺲ ﺧﻮد ﻣﻲرود; ﻛﺸﺘﺔ ﻋﺸﻖ ﺷﻬﻴﺪ اﺳﺖ و ﻛﺸﺘﺔ ﺷﻬﻮت ﭘﻠﻴﺪ; در اﻳÇﻦ ﺑﺴÇﺘﺮ ﻋﺎرﻳﺘﻲ ﭘﺎﻫﺎ را دراز ﻣﻜﻦ; در اﻳﻦ ﻃﺎس ﻧﺮد روزﮔﺎر ﺑﻪ ﮔﺰاﻓﻪ ﻣﻬﺮه ﻣﻴﻨﺪاز ﻛﻪ ﺣﺮﻳﻒ اﺳﺘﺎد اﺳﺖ; ﻫﻤﺖ ﺑﻠﻨﺪدار ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺖ ﭘﺴﺖ ﺑﻪﻣﻘﺎم ﺑﻠﻨﺪ ﻧﺘﻮان رﺳﻴﺪ; ﺷﻬﻮت ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺲ اﺳﺖ و ﻧﻮر ﻋﺸﻖ ﭼﻮن ا ﻛﺴﻴﺮ; ﻋﺸﻖ ﺑﻲﺗﻴﻎ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮد دم ﻋﺸﻖ ﻛﺸﺘﻪ را ﺟﺎن ﻣﻲدﻫﺪ; دل ﭘﺎدﺷﺎه ﺑﺪن اﺳﺖ و ﻋﻘﻞ وزﻳÇﺮ او; ﻫÇﺮ ﻛﺎﻓﺮي ﻫﻨﮕﺎم ﺳﺨﺘﻲ رو ﺑﻪﺳﻮي ﺑﻲﺳﻮ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ; ﮔﺎه ﺷﻴﺮ ﺧﻮد را آﻫﻮ ﺟﻠﻮه دﻫﺪ ﺗﺎ ﻣﺎ را ﺳﻮي ﺑﻴﺸﻪ ﻛﺸﺎﻧﺪ; زر ﺧﺎﻟﺺ ﻫﺮﭼﻪ در آﺗﺶ ﺑÇﻴﺸﺘﺮ ﮔÇﺪازد ﺧÇﻨﺪانﺗÇﺮ اﺳﺖ; ﺑﺴÇﻴﺎر دﺷÇﻤﻨﺎن ﭘÇﻨﻬﺎن داري و ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻲ; ا ﮔﺮ ﺗﺸﻨﻪ دل ﺑﻪ آب ﺳﭙﺮد ﺟﺎي ﺷﮕﻔﺘﻲ ﻧﻴﺴﺖ; ﻛﻮر ا ﮔﺮ دو ﭼﺸﻢ ﺑﻴﻨﺎ ﺧÇﻮاﻫÇﺪ ﻋÇﺠﺒﻲ ﻧﻴﺴﺖ; ﻛﻮﺷﺶ را از دﺳﺖ ﻣﺪه ﻛﻪ ﺗﻮ را ﺑﻪﻣﻘﺼﻮد ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ; ﭼﻮن ﺟÇﻨﺒﺶ ﺟÇﻴﻮه ﻋÇﺎرﻳﻪ اﺳﺖ ,ﭼÇﻮن ﺟﻨﺒﺶ زﻧﺪﮔﺎن ﻧﻴﺴﺖ و آرام ﮔﻴﺮد; آب و ﻧﺎن ﻣﺎﻫﻲ ﻫﻤﻪ از درﻳﺎﺳﺖ; ﺗﻦ اﻧﺴﺎن ﭼﻮن ﻗﺮاﺑﻪاي اﺳﺖ ﭘﺮ از رﻧﺞ; آﻓﺘﺎب را ﺗﻨﻬﺎ روي ﻣﻨﻔﻌﺖ ﻧﻴﺴﺖ; ﻣﺎه ا ﮔﺮ ﺑﺎ ﺳﺘﺎره ﻧﺒﺎﺷﺪ از ﺣﺸﻤﺘﺶ ﻛﺎﺳﺘﻪ ﻧﺸﻮد; ا ﮔﺮ ﻣﺲ ﻣﺴﻜﻴﻦ ﻛﻴﻤﻴﺎ ﺟﻮﻳﺪ ﻃﻮري ﻧﻴﺴﺖ; ﻋﺸﻖ ﺷﻴﺮ ﺳﻴﺎﻫﻲ اﺳﺖ ﺧﻮنﺧﻮار ﻛﻪ ﺟÇﺰ ﺧÇﻮن دل ﻋÇﺎﺷﻘﺎن ﻧﺨﻮرد; ﺳﺮﺳﺮ ﻣﺴﺖ راز ﻧﮕﺎه ﻧﺪارد; دﻧﺪان ﻛﻪ درد ﮔﻴﺮد ﻋﺪوي اﻧﺴﺎن ﮔﺮدد; از ﻣﻴﺎن ﺻﺪ ﺳﺒﻮا ﮔﺮ ﻳﻚ ﺳﺒﻮي ﺳﺒﻮ ﮔﺮ را آب ﺑﺮد ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﺎﻃﺮش ﺑﻪﺳﻮي آن ﺑﺮود; ا ﮔﺮ زﻧÇﺪة اوﻳÇﻲ ﻣÇﺮدهدﻻن را ﻣÇﺠﻮي; ﺳﺨﻦ ﻧﺰد ﺳﺨﻨﺪان ﺧﻴﻠﻲ ﺑﺰرگ اﺳﺖ; ﭘﺸﻪاي ﻧﻤﺮودي را ﺑﻪﭼﺮخ آرد; ﻣﻦ ﻛÇﻪ ﻣﺴﺖ ﭼﺸÇﻢ اوﻳÇﻢ, ﻫﺰار ﺳﺎﻏﺮ ﻣﻲ ﺧﻤﺎرم را ﻧﺸﻜﻨﺪ; ا ﮔﺮ ﺗﻮ ﺷﻴﺮي ﻋﺸﻖ ﺷﻴﺮ ﮔﻴﺮ اﺳﺖ; ﻛÇﺪام ﻟﺐ اﺳﺖ ﻛÇﻪ ﺑÇﻮي ﺟÇﺎن ﻧﺪﻫﺪ ,و ﻛﺪام دل اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﻳﺎر ﻧﺪﻫﺪ; ﺳﮓ ﺗﺎﺑﻮي ﻗﻠﻴﻪ از آن دﻳﮓ ﻧﺸﻨﻮد ﻧﺪود; ا ﮔﺮ رﻳﺶ ﻋﻘﻞ را ﺑﻪدﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺸﻬﺎي ﺑﺪﻧﻲ دﻫﻲ ,از ﻏﺼﻪ و ﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻲ رﻳﺶ ﺧﻮد ﺑﺮﻛﻨﻲ; ﻧﻴﺎز ﭘﻴﺸﻪ ﻛﻦ ﻧﻪ ﻧÇﺎزﻛﻪ ﻧÇﺎز ﺧﻮﺑﺎن راﺳﺖ; ﻏﻮره ﻛﻪ از ﺧﺎﻣﻲ رﺳﺖ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﺷﺪ; وﻳﺮاﻧﻪ ﺣﻼل ﺟÇﻐﺪان ﺑÇﺎﺷﺪ; دو ﺻÇﺪ ﺷÇﻨﺒﻪ ﺑÇﻪ ﺟﻬﻮدان ارزاﻧﻲ ﺑﺎد; ﻳﻜﻲ ﮔﻔﺖ :ﺧﻮاﺟﻪ ﺳﻨﺎﻳﻲ ﺑﻤﺮده ,ﻣﺮگ اﻳﻦ ﺧﻮاﺟﻪ ﻛﺎر ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻧﻴﺴﺖ; ﻧﻪ ﻛﺎه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﺑﺎدي ﺑﭙﺮد ,ﻧﻪآب ﺑﻮد ﻛﻪ ازﺳﺮﻣﺎ ﺑﻔﺴﺮد; دراﻳﻦﺧﺎ ﻛﺪانﭼﻮنﮔﻨﺞ زري ﺑﻮدﺗﻦﺧﺎ ﻛﻲ راﺑﻪﺧﺎ ك ﺳﭙﺮد و ﺟﺎن آﺳﻤﺎﻧﻲ را ﺳﻮي آﺳﻤﺎﻧﻬﺎ ﺑﺮد; ﻣﺮوزي و رازي و روﻣﻲ و ﻛﺮد در ﺳﻔﺮ ﺑﺎﻫﻤﻨﺪ وﻟﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺑﻪﺧﺎﻧﺔ ﺧﻮد ﻣﻲروﻧﺪ; ﻫﺮ ﻛﻪ زﺧﺮاﺟﺎت ﺷﺎه ﮔﺮﻳﺰد ,ﺑﺎرﻛﺶ ﻏﻮل ﺑﻴﺎﺑﺎﻧﻲ ﺷﻮد; ﺧﻮد را در دل اﻫﻞ دﻟﻲ ﺟﺎي ﻛﻦ ,ﻧﺒﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﻗﻄﺮه در درﻳﺎ دÔر و ﻣﺮﺟﺎن ﻣﻲﺷﻮد; ﻫﻴﭻ ﺳﮕﻲ ﺷﻴﺮ ﻣﺮﻏﺰار ﻧﺸﻮد; ﻛﺴﻲ ﺑﺎ ﻃﻔﻞ
ﻧﻈﺮ در اﺷﻌﺎر از ﺟﻬﺖ اﻣﺜﺎل و ﺣﻜﻢ
ﺷﺼﺖ و ﻳﻚ
دو روزه ﺳﺨﻦ از ﻣﻲ و ﻣﻌﺸﻮق ﻧﻜﻨﺪ; ﻟﻮﻟﻲ ﻛﻪ ﻧﻪ زر دارد و ﻧﻪ ﻣﺎل ﭘﺪر,ﮔﻮﻳﺪا ﮔﺮ دزدي ﻧﻜﻨﻴﻢ ﭘﺲ ﭼﻪ ﺧﻮرﻳﻢ? راز ﻋﺸﻖ را ﻧﺘﻮان ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮد; ﻫﻮاﻫﺎي ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ و ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ ﺧﺎر ﭘﺎي ﺟﺎن اﺳﺖ; ا ﮔﺮ ﻫﻤﺎ ﺑﺮ ﺗﻮ ﺳﺎﻳﻪ اﻓﻜﻨﺪ ,از زاﻏﻲ ﻛﻪ از دﺳﺘﺖ ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻪ ﻧﮕﺮان ﻣﺒﺎش; ﺗﺎراز زﺧﻤﻪاي ﺳﺴﺖ ﻣﻲﮔﺴﻠﺪ ,ﻗÇﻀﺎ و ﻗﺪر ﮔﺎه در ﻧﻈﺮ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻛﺎه را ﻛﻮه و ﻛﻮه را ﻛﺎه ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ; ﺧﻮﺷﺎ ﺑﻪﺣﺎل ﻗﺎﻓﻠﻪاي ﻛﻪ راﻫﺒﺮش ﺑﻴﻨﺎ ﺑÇﻮد; ﺷﺨﺼﻲ ﻧﺰد ﭘﺰﺷﻜﻲ رﻓﺖ و از درد ﺷﻜﻢ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻧﻤﻮد ﮔﻔﺖ :ﭼﻪ ﺧÇﻮردهاي? ﮔÇﻔﺖ :ﻧÇﺎن ﺳÇﻮﺧﺘﻪ, ﭘﺰﺷﻚ ﭼﺸﻤﺶ را دوا ﻓﺮﻣﻮد ,رﻧﺠﻮر ﮔﻔﺖ :درد ﺷﻜﻢ را ﺑﺎ دواي ﭼﺸﻢ ﭼﻪ ﻧﺴﺒﺖ? ﮔﻔﺖ :ﺗﺎ ﭼﺸﻢ ﺗﻮ ﺳﻮﺧﺘﻪ را ﺑﺸﻨﺎﺳﺪ; ﻛﺮ ﻣﺎدر زاد را ﺑﺎ ﺳÔﺮﻧﺎ ﭼﻪ ﻛﺎر اﺳﺖ; ﭘﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻟﻨﮓ اﺳﺖ ﮔÇﻮ ﭘÇﺮ از ﺧÇﻠﺨﺎل ﺑÇﺎش; ﮔﻮﺷﻲ ﻛﻪ ﻛﺮاﺳﺖ ﮔﻮﺷﻮارش ﭼﻪ ﺳﻮد ,ﺑﺎزوي ﺣﻴﺪر ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎ ذواﻟÖﻔﻘﺎر ﺑﻜﺎر ﺑÇﺮد; ﭼÇﻮن ﺗÇﻮ ﻣÇﺎﻫﻲ ﻧﻴﺴﺘﻲ درﻳﺎ را ﺑﺪﺳﺖ آورده ﮔﻴﺮ; ﭼﻮن رﻧﺠﻮر ﻧﻴﺴﺘﻲ ﺳﺮ ﺧﻮد را ﻣﺒﻨﺪ; ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﮔﻢ ﻧﻜﺮدﻳﺪ ﺑÇﺮاي ﭼﻪ ﻣﻲﺟﻮﻳﻴﺪ? ﻳﺎر ﺑﺎدﻧﺠﺎن ﻳﺎ ﺳﺮﻛﻪ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺳﻴﺮ; ا ﮔﺮ آن ﺑﺎغ را دﻳﺪهاﻳﺪ ﻳﻚ دﺳﺘﻪ ﮔﻞ ﻛÇﻮ? ﺳÇﺮﻛﻪ ﻣﻲآﺷﺎﻣﻲ و ﻣﻲﮔﻮﻳﻲ ﺷﻴﺮﻳﻨﻴﺶ ﻛﻮ? ﻫﺮ ﻛﻪ ﭘﻮﺳﺖ را ﺟﻮﻳﺪ دوﺳﺖ را ﻧﻴﺎﺑﺪ; ﻫﺮ ﻛﻪ در ﺧﺸﻜﻲ ﺳﻔﺮ ﻛﻨﺪ از درﻳﺎ ﺳﺮ ﻧﻴﺎرد; ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﺮ وﻓﻖ ﮔﻮﻫﺮ اﺻﻠﻲ ﺧﻮد ﻳﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﺑﺎ ﺟﻨﺲ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲآﻣﻴﺰد; ﺑﻪ ﻋﻴﺴﻲ ﻧﮕﺮ ﻧﻪ در ﺧﺮ او; ﻳﻜﻲ ﺑﻪﺧﺎﻧﺔ ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻔﺖ :ﮔﺎه ﺧﺮاﺑﻲ ﻣﺮا از ﭘﻴﺶ ﺧﺒﺮ ﻛﻦ /ﺷﺒﻲ ﺑﻨﺎ ﮔﺎه ﺧﺎﻧﻪ ﻓﺮود آﻣﺪ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺪاي ﮔﻔﺖ :آن ﻫﻤﻪ ﺳﻔﺎرش ﭼﻪ ﺷﺪ ,ﭼﺮا از ﭘﻴﺶ ﺧﺒﺮ ﻧﻜﺮدي? ﺧﺎﻧﻪ ﮔﻔﺖ :ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻮ را ﺧﺒﺮ دادم از ﻫﺮ ﻃﺮف ﻛﻪ ﺷﻜﺎﻓﻲ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﺮدم و ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ :ﮔﺎه اﻓﺘﺎدن ﻣﻦ رﺳﻴﺪه ,ﻣﺸﺘﻲ ﮔÇﻞ ﺑÇﺮ دﻫﻦ ﻣﻦ ﻣﻲزدي و ﺷﻜﺎﻓﻬﺎ را ﻣﻲﺑﺴﺘﻲ ,ﺑﺪان ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺗﻦ ﺗﻮﺳﺖ و رﻧﺠﻬﺎ ﭼﻮن ﺷﻜﺎف و ﻣﻌﺠﻮن و دوا ﻣﺜﺎل ﻛﺎﻫﮕﻞ /اﻳﻨﻚ ﺷﺮاب اﻣﺎﻧﺖ و ﻗﺮص ورع ﺑﺴﺎز و از ﺗﻮﺑﻪ و اﺳÇﺘﻐﻔﺎر ﺗÇﺮﺗﻴﺐ ﻣÇﻌﺎﺟﻴﻦ ﺑÇﺪه و ﺑﻪﺣﻖ ﮔﺮﻳﺰ; آب ﻧﻴﻞ ﺑﻪاﻫﻞ ﺧﻮد آب اﺳﺖ و ﺑﻪﻏﻴﺮ ﺧﻮن; ﺗﺮاش ﭼﻮب در دﺳﺖ ﻧﺠﺎر ﺑﺮاي ﻫﻼ ك او ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي ﻣﺼﺎﻟﺤﻲ اﺳﺖ; ﮔÇﻠﺨﻦ ﺗÇﺎﺑﻲ در ﺧÇﻮاب دﻳÇﺪ ﻛÇﻪ ﭘÇﺎدﺷﺎه ﺷÇﺪه اﺳﺖ و ﺑÇﺮ اورﻧﮓ ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﺗﻜﻴﻪ زده و ﻫﺰاران اﻣﻴﺮ و درﺑﺎن و دﺳﺘﻮر و وزﻳﺮ ﻧﺰدش ﺑﻪﺧﺪﻣﺖ اﻳﺴﺘﺎدهاﻧÇﺪ و در ﻛÇﻤﺎل ﻏﺮور ﺣﻜﻢ ﻣﻲراﻧﺪ /ﺣﻤﺎﻣﻲ ﺑﻨﺎ ﮔﺎه در ﮔﻠﺨﻦ درآﻣﺪ ﭘﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﮔﻠﺨﻦ ﺗﺎب زد ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻴﺰ ﻛﻪ ﭼﻮن ﻣﺮده در ﮔﻮر اﻓﺘﺎدهاي /ﭼﻮن ﮔﻠﺨﻦ ﺗﺎب از ﺧﻮاب ﺟﺴﺖ ﻧﻪ ﻣﻠﻜﻲ دﻳﺪ ﻧﻪ ﺧﺰﻳﻨﻪ ,ﺟﺰ ﺧﺰﻳﻨﺔ ﺣﻤﺎم ﺳﺮد ﻧﺎﻟﻪ ﻛﺮد و ﺟﺎﻣﻪ درﻳﺪ /ﻫﺮ ﻛﻪ او را دﻳﺪ ﮔﻔﺖ :دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻳﺎ ﻣﺨﻤﻮر اﺳﺖ; در ﻋÇﻬﺪ ﻋÇﻤﺮ در ﺑÇﺼﺮه دروﻳﺸﻲ ﻣﻔﻠﺲ و ﻣﺴﻜﻴﻦ و ﻋﻴﺎﻟﻤﻨﺪ در ﺧﺎﻧﻪ ﺧﺮاﺑﻪاي ﻣﺴﻜﻦ داﺷﺖ /ﭘﺎدﺷﺎه ﻛﺮﻳﻤﻲ از ﺷﻜﺎر ﺑﺮﺳﻴﺪ ﺗﺸﻨﻪ ﺑﻮد در ﺧﺎﻧﺔ ﮔﺪا را زد و آب ﺧﻮاﺳﺖ /ﻳﻜﻲ از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮون آﻣﺪه ﮔﻔﺖ :آب ﻫﺴﺖ وﻟﻲ ﻛﻮزه ﻧﻴﺴﺖ و ﺷﺮح ﺣﺎل آن ﺧﺎﻧﻪ ﺑﮕﻔﺖ /در اﻳﻦﺣﺎل ﻟﺸﻜﺮ رﺳﻴﺪﻧﺪ ,ﭘﺎدﺷﺎه ﻓﺮﻣﻮد :ﺑﺮاي دل ﻣﻦ ﻫﺮ ﻳﻚ ﻣﻘﺪاري زر ﺑﻪ اﻳﻦ ﻓﻘﻴﺮ ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ ,ﻫﻤﮕﻲ اﻃﺎﻋﺖ ﻛﺮدﻧﺪ /ﺧﺎﻧﺔ آن ﻓﻘﻴﺮ از اﻗﺒﺎل ﭘﺎدﺷﺎه ﺧﺎﻧﺔ ﮔﻨﺞ ﺷﺪ ,وﻟﻮﻟﻪ و آوازه ﺑﻪﺷﻬﺮ دراﻓﺘﺎد و ﻣﺮدم از آﻧﻬﺎ ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﺴﺎن ﺑﻪﻳﻚ روز ﺷÇﻤﺎ ﻣÇﻔﻠﺴﺎن ﺻÇﺎﺣﺐ ﮔÇﻨﺞ
ﺷﺪﻳﺪ? ﮔﻔﺘﻨﺪ :ﻛﺮﻳﻤﻲ ﺑﺮ ﻣﺎ ﺑﮕﺬﺷﺖ و ﺑﻪﭼﺸﻢ رﺣﻤﺖ ﺑﺮ اﻳÇﻦ ﺧÇﺎﻧﻪ ﻧÇﻈﺮ ﻛÇﺮد; ﻣÇﻮم و آﺗﺶ ﭼÇﻮن ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﺷﻮﻧﺪ ,ﻧﻘﺶ و رﻧﮓ ﻣﻮم ﻓﻨﺎ ﮔﺮدد; ﻫﺮ ﻛﻪ از ﻋﺸﻖ ﻧﺒﻀﺶ ﻧﺠﻬﺪ ا ﮔﺮﭼﻪ اﻓﻼﻃﻮن ﺑﻮد ,ﻧﺎدان اﺳﺖ; ﻫﺮ ﻛﺪﺧﺪاي دﻫﻲ را ﺑﺎ ﺷﺎه ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻜﻦ; ﻫﻮاي ﭘﺮﻧﻮر ﭼﻮن ﻏﺒﺎر آﻣﻴﺰ ﺷﻮد ,ﺗﻴﺮه ﮔÇﺮدد; دوﺳﺖ ﭼﻮن ﺑﺎ دﺷﻤﻦ ﺗﻮ ﻧﺸﺴﺖ ,از او ﺑﮕﺮﻳﺰ; ﺗﻮﺑﺔ ﻋﺎﺷﻖ را ﺑﺎور ﻣﻜﻦ; از ﺧﻨﺪة ﺷﻴﺮ اﻳﻤﻦ ﻣÇﺒﺎش ,از زﺧÇﻢ ﺧﻮن آﺷﺎﻣﺶ ﺑﺘﺮس; درﻳﺎ از دﻫﺎن ﺳﮓ ﻧﺠﺲ ﻧﻤﻲﺷﻮد; ا ﮔﺮ ﻋﺎﺷﻘﻲ ,ﭼﺮا ﺑﻴﺮون در ﻣﻲﮔﺮدي ﺑﻪﺑﺰم اﻧﺪرآ و ﺑﻪﺻﺪرﻧﺸﻴﻦ; ﺑﺎدة اﻧﮕﻮري ﺟﺰ ﻛﻮري ﻧﻴﻔﺰاﻳﺪ; ﻳﺎر آﻳﻨﺔ ﻳﺎر ﺑﺎﺷﺪ; از ﺷﺘﺮ ﻣﺮده ﺷÇﻴﺮ ﻣÇﺪوش; ﺧﻮاﺟﻪ ﻣﻲﮔﺮﻳﺪ ﻛﻪ از ﻗﺎﻓﻠﻪ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه وﻟﻲ ﺧﺮش از اﻳﻦ واﻣﺎﻧﺪن ﺷﻜﺮﮔﺰار اﺳﺖ;ﺗﺎ ﻛﻨﻮن ﻫﻴﭻﻛﺲ ﮔﻔﺘﻪ ﺣﻠﻮا ﺗﺮش اﺳﺖ? آﻧﻜﻪ در ﺷﺐ دوغ ﺧﻮرد ,ﻓﺮدا ﺗﺮش ﺑﺎﺷﺪ; روﺑﺎﻫﻲ دﻧﺒﻪاي در ﺳﺒﺰهزار دﻳﺪ ﮔﻔﺖ: ﻫﺮﮔﺰ دﻧﺒﻪ ﺑﻲدام ﻧﺸﻮد; روز ﺳﺮدي ﺑﺮﻫﻨﻪاي را دﻳﺪم و ﭘﻮﺳﺘﻴﻨﻲ را در ﺟﻠﻮ ,ﺑﻪ ﺑﺮﻫﻨﻪ ﮔﻔﺘﻢ :ﭘﻮﺳﺘﻴﻦ را درﻳﺎب ,او ﺑﻪﻃﻤﻊ دﺳﺖ در ﭘﻮﺳﺘﻴﻦ زد ﺑﻪدﺳﺖ ﺧﺮس ﮔﺮﻓﺘﺎر ﮔﺮدﻳﺪ ﮔﻔﺘﻢ :ﭘﻮﺳﺘﻴﻦ را رﻫﺎ و ﺑﺎز آ, ﮔﻔﺖ :ﻣﻦ ﭘﻮﺳﺘﻴﻦ را رﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﭘﻮﺳﺘﻴﻦ ﻣﺮا رﻫﺎ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ; ﺗﻮ ﻛﻪ ﺧﺮت ﻫﻤﻪ ﻛﻨﺠﺪﻫﺎﻳﺖ ﺑﺨﻮرد ,از ﭼﻪﭼﻴﺰ ﺑﺮاي ﭼﺮاغ روﻏﻦ ﻣﻲﻛﺸﻲ; روح ﻣﺎﻧﻨﺪ آب اﺳﺖ و ﺗﻦ ﻫﻤﭽﻮن ﻛﻮزه ,ﭼﻮن آب ﺑﻪدرﻳﺎ رﻓﺖ از ﺷﻜﺴﺘﻦ ﻛﻮزه ﭼﻪ ﺑﺎ ك; اﻳﻦ ﺧﻠﻖ ﺑﻪﺿﺮب دف ﺣﻜﻤﺖ در رﻗﺼﻨﺪ ,ﻳﻚ ﭘﺮده ﺑﻲﭘﺮدة او ﻧﺮﻗﺼﻨﺪ; ﻗﻨﺪ ﺗﺎ زﻳﺮ دﻧﺪان ﻧﻴﺎﻳﺪ ,ﺷﻴﺮﻳﻨﻴﺶ ﻣﻌﻠﻮم ﻧﮕﺮدد; ﺗﺎ زر در ﻛﺎن ﺑﻮد روﻧﻘﻲ ﻧﺪارد ,روﻧﻘﺶ ﻧﺰد زرﮔﺮ اﺳﺖ; ﻣﻦ ﻣﺴﺖ ﻋﺮوﺳﻢ ﻧﻪ ﻣﺴﺖ ﺟﻬﻴﺰ; ﻃﻔﻞ را از ﺟﻮز و ﻣﻮﻳﺰ ﻣﻲﻓﺮﻳﺒﻨﺪ; ﻛﺎﺳﺔ ﺳﻮراخ ,ﭘﻴﻤﺎﻧﮕﻲ را ﻧﺸﺎﻳﺪ; دروﻳﺶ ﻛﻪ در ﺑﻐﻞ ﮔﻮﻫﺮ دارد ,از در ﺑﺪري ﻧﻨﮓ ﻧﺪارد; ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد در زﻧﺪان اﺳﺖ ,ﺷﺤﻨﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ; ﻣﻦ ﺷﺎخ ﺗﺮم اﻣﺎ ﺑﻲ ﺑﺎد ﻛﻲ رﻗﺼﻢ; ا ﮔﺮ ﺷﻬﺒﺎزي ,ﭼﺮا ﺑﺎ زاغ و ﻛﺮﻛﺲ ﻣﻲﭘﺮي? ﺷﺘﺮ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻨﺎر رﻓﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﻦ اﻳﻨﺠﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪهام; دﻫﻞ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺰرﮔﻲ زﻳﺮ ﮔﻠﻴﻢ ﻧﻤﻲﮔﻨﺠﺪ; ا ﮔﺮ ﺳﮓ ﺑﻪ آدﻣﻲ ﺟﻔﺎ ﻛﻨﺪ و ﭘﺎﻳﺶ ﺑﮕﺰد ,آدﻣﻲ ﭘﺎي ﺳﮓ را ﻧﮕﺰد; آب رﻓﺘﻪ ﺑﻪﺟﻮ ﺑﺎز ﻧﻴﺎﻳﺪ; ﺗﻮ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻲ ﭘﺎدﺷﺎه ﺷÇﻮي ,ﺣÇﻴﻒ اﺳﺖ ﺑﻪدرﺑﺎﻧﻲ ﻗﺎﻧﻊ ﮔﺮدي; ﺑﺮاق اﺣÇﺪﻳﺖ ﻫÇﺮﮔﺰ ﻧÇﻤﻲﻟﻨﮕﺪ; ﻣÇﻈﻠﻮم را ﻣÇﻲﻛﺸﻲ و ﺗÇﻈﻠﻢ ﻣÇﻲﻛﻨﻲ; ﻟﻘÇﻤﺔ ﺷﻴﺮﻳﻨﻲ ﻛﻪ از او ﺧﺸﻢ ﺧﻴﺰد ﻣﺨﻮر; ﺧﺸﻢ ﭘÇﻴﻤﺒﺮان ﻣÇﺎﻧﻨﺪ ﺧﺸÇﻢ ﻣÇﺎدر اﺳﺖ; دﻳÇﻮاﻧÇﻪ ﺟÇﺰ زﻧÇﺠﻴﺮ ﺧﺎﻳﻴﺪن ﭼﺎره ﻧﺪارد; ﻻف ﺧﺪا ﺑﻴﻨﻲ ﻣﺰن ﺗﺎ ﺧﺪا ﺑﻴﻦ ﮔﺮدي; ﺗﺎ اﺳﻴﺮ ﻧﻔﺲ ﺳﮕﺴﺎري ,دﻋﻮي ﺷﻴﺮي ﻣﻜﻦ; اﺷﺘﺮ را در ﭼﺸﻤﺔ ﺳﻮزن ﻧﺘﻮان روان ﻧﻤﻮد; از ﻛﻮزه ﻫﺮﭼﻪ در اوﺳﺖ ﺑﺮون ﺗﺮاود; ﻣﺮد اﺑﻠﻪ ﭼﻮن ﺑﺮ زﻣﻴﻦ اﻓﺘﺪ ﺧﻮد را ﺑﻲﮔﻨﺎه داﻧﺪ /ﻫﻤﺎن اﺑﻠﻬﻲ ﮔﻨﺎه اوﺳﺖ; ﻫﺮ ﭼﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﻛﻨﺪم اول ﺧﻮد در آن اﻓﺘﺎدم/
ﺷﺮح اﺣﻮال ﻣﻮﻻﻧﺎ)ﻣﻮﻟﻮي( و ﺧﺎﻧﻮاده و ﺧﻠﻔﺎي او
ﺷﺮح اﺣﻮال ﻣﻮﻻﻧﺎ)ﻣﻮﻟﻮي( و ﺧﺎﻧﻮاده و ﺧﻠﻔﺎي او
ﺷﺼﺖ و ﺳﻪ
)ﻧﻘﻞ از ﻳﻚ ﻣﺜﻨﻮي ﺧﻄﻲ ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻛﻪ در ﺗﺎرﻳﺦ 1021ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه(: ﻣﺤﻤﺪ و اﺟﺪاد اﻟﺪﻳﻦ ﻓﻲ ﺗﺎرﻳﺦ و اردات ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺟﻼل و ﻓﺮزﻧﺪان و ﻣﺮﻳﺪان و ﻣﺼﺎﺣﺒﺎن Çﻗﺪس اﷲ ارو اﺣﻬﻢ1/ ﱠ × Ö Ô
در ﻣﻨﺎﻗﺐ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ ﺑﻦ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦ ﺣﺴﻴﻦ ﺑﻦ ﻣﻮﻻﻧﺎ اﺣﻤﺪ ﺧﻄﻴﺒﻲ اﻟÖﺒﻠﺨﻲ Ç ﻗﺪﱠس اﷲ ارواﺣﻬﻢ Çﻣﻨﻘﻮل اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن ﻣﻠﻚ ﺧﺮاﺳﺎن ﻋﻼ¾اﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻮارزﻣﺸﺎه ﻛﻪ ﻋﻢ ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻮارزﻣﺸﺎه ﺑﻮد دﺧﺘﺮي داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﻪﻣﻼﺣﺖ و ﻣﻮزوﻧﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﻧﺪاﺷﺖ /ﻻﻳﻖ ﻫﻤﺖ ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎﻧﻪ او را ﻛﻔﻮي ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻲﺷﺪ /ﻣﮕﺮ ﺷﺒﻲ ﺑﺎ وزﻳﺮ ﺧﻮد در آن ﺑﺎب ﻣﺸﻮرﺗﻲ ﻣﻲﻛﺮد ,وزﻳÇﺮ ﻣÇﺮد ﻋﺎﻗﻞ ﺑﻮد و ﻋﺎﻟﻢ ,ﻓﺮﻣﻮد ﻛﻪ :ﻛﻔﻮي ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن ﻋﻠﻤﺎي ﻛﺮام ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ> :اﻟﻤﻠﻮك ﺣﻜﺎم ﻋﻠﻲ اﻟﻨÇﺎس واﻟÖﻌﻠﻤﺎ¾ ﺣﻜﺎم ﻋﻠﻲ اﻟÖﻤﻠﻮك< ﭘﺎدﺷﺎه ﻓﺮﻣﻮد :اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻋﺎﻟﻢ ﻋÇﺎﻣﻞ ﻛÇﺠﺎﺳﺖ? وزﻳÇﺮ ﻓÇﺮﻣﻮد ﻛÇﻪ :در ﺗﺨﺘﮕﺎه ﺑﻠﺦ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦ ﺣﺴﻴﻦ ﺧﻄﻴﺒﻲ اﺳﺖ و دار Öاﻻ ﺳÇﻼم ﺷÇﺪن ﺑÇﻠﺦ و ﺧÇﺮاﺳÇﺎن ﺑﻪﺑﺮﻛﺖ اﺟﺪاد و ﻓﺘﺢ اﺟﺘﻬﺎد اوﺳﺖ و او در ﺟﻤﻴﻊ ﻓﻨﻮن اﻧﮕﺸﺖﻧﻤﺎي ﻋﺎﻟﻢ و ﻛﺒﺮاي ﺑﻨﻲ آدم اﺳﺖ و ﻫﻨﻮز ﺗﺎزه ﺟﻮان اﺳﺖ ,در ﺳﻦ ﺳﻲﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﺴÇﻲ رﻳÇﺎﺿﺖ و ﻣÇﺠﺎﻫﺪه ﻛﺸÇﻴﺪه و ﻣÇﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﺣÇﻀﺮت ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦ ﺣﺴﻴﻦ ﺷﺒﻲ ﺣﻀﺮت رﺳﺎﻟﺖ Çﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴﻼم Çرا در ﺧﻮاب دﻳﺪ ﻛﻪ اﺷﺎرت ﻓﺮﻣﻮد ﻛﻪ :دﺧﺘﺮ ﭘﺎدﺷﺎه ﺧﺮاﺳﺎن را ﻧﻜﺎح ﻛﻦ /ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪﺗﻘﺪﻳﺮ ﺧﺪاوﻧﺪ Çﻋﺰوﺟﻞ Çﻫﻤﺎن ﺷﺐ ﻫﻢ ﭘﺎدﺷﺎه و ﻫﻢ وزﻳﺮ ﺣﻀﺮت رﺳﻮل را درﺧﻮاب دﻳﺪﻧﺪ ﻛﻪ اﺷﺎرت ﻓﺮﻣﻮد ﻛÇﻪ :ﻣÇﻠﻜﺔ ﺟÇﻬﺎن را ﺑÇﻪ ﺣﺴÇﻴﻦ ﺧÇﻄﻴﺒﻲ ﻧﻜÇﺎح ﻛﺮدﻳﻢ /ﻋﻠﻲ اﻟﺼﺒﺎح وزﻳﺮ ﺑﻪﺷﺎدي ﺗﻤﺎم ﭘﻴﺶ ﭘﺎدﺷﺎه آﻣﺪ ﺗﺎ ﺧﻮاب ﻋﺮﺿﻪ دارد ,ﭘﺎدﺷﺎه ﻧÇﻴﺰ ﻫÇﻤﺎن ﺧﻮاب دﻳﺪه ﺑÇﻮد /در ﻋÇﻈﻤﺖ و ﻗÇﺪرت ﺣÇﻴﺮان ﻣÇﺎﻧﺪﻧﺪ /وزﻳÇﺮ ﺑÇﻪاﺟÇﺎزت ﭘÇﺎدﺷﺎه ﺑÇﻪﺧﺪﻣﺖ ﻣÇﻮﻻﻧﺎ ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦ ﺣﺴﻴﻦ ﺧﻄﻴﺒﻲ آﻣﺪ و آﻧﭽﻪ او ﺑﻪﺧﻮاب دﻳÇﺪه ﺑÇﻮد از ﻃÇﺮﻓﻴﻦ ﻧÇﻘﻞ ﻓÇﺮﻣﻮد /ﺑÇﻌﺪ از آن ﺑﻪﺗﻘﺪﻳﺮاﷲ Çﻋﺰوﺟﻞ Çﺑﻪ ﻣﺸﻴﺖ اﻣﺮ ﺧﻴﺮ ﻣﺸﻐﻮل ﮔﺸﺘﻨﺪ و ﺑﻪاﺗﻤﺎم رﺳﺎﻧﻴﺪﻧﺪ /ﻣﻨﻘﻮل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﻧÔﻪ ﻣﺎه ,ﺣﻀﺮت ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ ﺑﻪوﺟﻮد آﻣﺪ /ﭼﻮن دوﺳﺎﻟﻪ ﺷﺪ ,واﻟﺪ او ﺑﻪﺳﺮاي ﻓﺎﻧﻲ ﻧﻘﻞ ﻓﺮﻣﻮد /ﭼÇﻮن ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ ﺑﺰرگ ﺷﺪ و ﺑﺎﻟﻎ ﮔﺸﺖ در اﻧﻮاع ﻋﻠﻮم ﻣﺸﺎراﻟﻴﻪ ﻗﺒﻴﻠﻪ ﺷﺪ و ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪان واﻟﺪة او اﺗﻔﺎق ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ او را ﺑﺮ ﺗﺨﺖ ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﻧﺸﺎﻧﻨﺪ ,ﺣﻀﺮت اﻳﺸﺎن ﻗﺒﻮل ﻧﻜﺮدﻧﺪ و در ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﺔ ﭘﺪر ﺧﻮد درآﻣﺪ و ﺑﻪﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺸﻐﻮل ﺷﺪ و ﻣﺎدر او ﻣﻠﻜﻪ ﺧﺎﺗﻮن ﮔﻔﺖ :ﻣﺮا ﺑﻪﺳﺒﺐ اﻳﻦ ﻋﻠﻮم ﺑﻪ ﭘﺪر ﺑﺰرﮔﻮار ﺗÇﻮ آﺧﺮ ﻳﻚ ﻣﺜﻨﻮي ﺧ ﻄﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺗﺎرﻳﺦ آن 1021ﻫﺠﺮي ﺑﻮد و ﻇﺎﻫﺮ Gاز ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻗﺪﻳﻤﻪ ﻧﻘﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ :ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻨﺎﻗﺐ
(1در اﻓﻼ ﻛﻲ و ﻏﻴﺮه و ﻧﺴﺨﺔ ﻣﻨﺎﻗﺐ در دﺳﺘﺮس ﻧﻴﺴﺖ/ اﻳﻦ ﻣÇﺜﻨﻮي ﺧ ﻄﻲ در اﺻﻔﻬﺎن ﻧﺰد دوﺳﺖ ﻣﺤﺘﺮم آﻗﺎي اﺣﻤﺪ ﺛﻘﻔﻲ دﻳﺪه ﺷﺪ ,در ﭘﺎﻳﺎن ﺟﻠﺪ اول رﻗﻢ ﺷﺪه در ﻋﺎﺷﺮ ﺷﻬﺮ Ö Ö ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﺤ ﻤﺪ ﻋﻘﻴﻠﻲ ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ ﺣÇﺎﻓﻆ ﻛÇﻠﻪ و ﺑÇﻪدﺳﺖ ذياﻟﻘﻌﺪه ﺳﻨﺔ ﺛﻤﺎن و ﺧﻤﺴﻴﻦ و ﺛﻤﺎﻧﻤﺄ¸ ﺑﻪدﺳﺖ اﺑﻮاﻟﺤﺴﻦ ﺣﺴﻦ ﺑﻦ ﻏﺎزي در /1021
ﺷﺼﺖ و ﭼﻬﺎر
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
دادﻧﺪ /ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ ﺑﻪﺟﺪ ﺗﻤﺎم ﺑﻪﺗﺤﺼﻴﻞ ﻋﻠﻮم دﻳﻨﻲ ﻣﺸﻐﻮل و از ﻣﻤﺎﻟﻚ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﻓﺎرغ ﮔﺸﺖ /ﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻮن ﻇﻬﻮر ﻛﺮاﻣﺎت و ﻣﻘﺎﻣﺎت و ﻋﻠﻮم ﺳﻠﻄﺎن اﻟÖﻌﻠﻤﺎ¾ ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳÇﻦ وﻟﺪ ﺷÇﺎﻳﻊ ﮔﺸﺖ, ﺟﻤﻌﻲ از ﻋﻠﻤﺎ و ﺣﻜﻤﺎ ﻣﺜﻞ اﻣﺎم ﻓﺨﺮ رازي و ﻗﺎﺿﻲ زﻳﻦ ﻗÇﺮاري و رﺷÇﻴﺪ ﻗÇﺒﺎﻳﻲ و ﻏÇﻴﺮﻫﻢ در ﺣÇﻖ ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ ﺳﺨﻨﻬﺎ ﮔﻔﺘﻨﺪ و در ﺑﻨﺪ اﻳﺬاي او ﻛﻮﺷﻴﺪﻧﺪ /در ﺗﺎرﻳﺦ ﺳÇﻨﺔ ﺧÇﻤﺲ وﺳÇﺘﻤﺄ¸ ﺣÇﻀﺮت ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ داÄﻤ Hﺑﺮ ﺳﺮ ﻣﻨﺒﺮ در اﺛﻨﺎي ﺗﺬﻛﺮه ,اﻣﺎم ﻓﺨﺮ رازي و ﻣﺤﻤﺪ ﺧﻮارزﻣﺸﺎه را ﻣÔﺒﺪع ﺧﻄﺎب ﻛﺮدي و اﻳﺸﺎن ﻗﻮي رﻧﺠﻴﺪﻧﺪي و اﺻ Âﻣﺠﺎل ﻗﺎل ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ /اﻟﻘﺼﻪ ﻋﻠﻤﺎ ﺑﻪ ﺧﻮارزﻣﺸﺎه ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﻛÇﻪ ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺧﻠﻖ را ﺑﻪﺧﻮد راﺳﺖ ﻛﺮده اﺳﺖ و ﻣﺎ و ﺷﻤﺎ را اﺻ Âاﻋﺘﺒﺎري ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ و ﺗﺼﺎﻧﻴﻒ ﻣﺎ را اﺻ Âﻗﺒﻮل ﻧﻤﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و ﻋﻠﻮم ﻇﺎﻫﺮ را ﻓﺮوع ﺑﺎﻃﻦ ﻣﻲﮔﻴﺮد و در اﻳﻦ ﭼﻨﺪ روز ﻗﺼﺪ ﺗﺨﺖ ﺳﻠﻄﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و ﻋﻮام ﺑﺎ او ﻣﺘﻔﻘﻨﺪ ,ﺣﺎﻟﻴﺎ ﺗﺪﺑﻴﺮ در اﻳﻦ ﺑﺎب اﻫﻢ اﺳﺖ /ﺧﻮارزﻣﺸﺎه ﻗÇﺎﺻﺪي از ﺧÇﺎﺻﺎن ﺧﻮد ﺑﻪﻧﺰدﻳﻚ ﺳﻠﻄﺎن اﻟÖﻌﻠﻤﺎ ﻓﺮﺳﺘﺎد ﻛﻪ ﺷﻴﺦ ﻣﺎ ﺑﻠﺦ را ﻗﺒﻮل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻌﺪاﻟÖﻴﻮم ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ از آن او ﺑﺎﺷﺪ /ﻣﺮا دﺳﺘﻮري دﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻗﻠﻴﻢ دﻳﮕﺮ روم ﭼﺮا ﻛﻪ در ﻳﻚ اﻗﻠﻴﻢ دو ﭘﺎدﺷﺎه ﻧﺸÇﺎﻳﺪ /ﭼÇﻮن ﻗÇﺎﺻﺪ ﺗﺒﻠﻴﻎ رﺳﺎﻟﺖ رﺳﺎﻧﻴﺪ ,ﺣﻀﺮت ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ ﻓﺮﻣﻮد ﻛﻪ ﺑﻪﺳﻠﻄﺎن ﺑÇﺮﺳﺎن ﻛÇﻪ ﻣÇﻤﺎﻟﻚ ﻣÇﻠﻚ ﻓÇﻨﺎ و ﺧﺰاﻳﻦ و دﻓﺎﻳﻦ و ﺗﺨﺖ و ﺑﺨﺖ اﻳﻦ ﺟÇﻬﺎﻧﻲ ﻻﻳÇﻖ ﭘÇﺎدﺷﺎﻫﺎن دﻧÇﻴﺎﺳﺖ ,ﻣÇﺎ دروﻳﺸÇﺎﻧﻴﻢ; ﻣÇﻤﻠﻜﺖ و ﺳﻠﻄﻨﺖ ﭼﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﺎﺳﺖ! ﻣﺎ ﺑﻪﺧﻮﺷﺪﻟﻲ ﺗﻤﺎم ﺳﻔﺮ ﻛﻨﻴﻢ /ﻗﺎﺻﺪ ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﻧÇﻤﻮد /ﺳÇﻠﻄﺎن اﻟÇÖﻌﻠﻤﺎ اﺻﺤﺎب را اﺷﺎرت ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ> :ﺗﺴﺎﻓﺮوا ,ﺗﺼﺤﻮا ,ﺗﻐﺘﻤﻮا< ﺧﻮد اﻳﻦﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺗﺎ ﺳﻔﺮ ﻛﻨﻴﻢ/ﮔﻮﻳﻨﺪ ﺳﻴﺼﺪ ﺷﺘﺮ از ﻛﺘﺐ و ﻏﻴﺮ آن راﺣﻠﺔ اﻳﺸﺎن ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺟﻤﻌﻲ ﻛﺜﻴﺮ از ﻋﻠﻤﺎ و دروﻳﺸﺎن ﺑﺎ اﻳﺸﺎن ﻣﻮاﻓﻘﺖ ﻛﺮدﻧﺪ /ﺑﻌﺪ از آن ﺧﻮارزﻣﺸﺎه اﻋﺘﺬار ﻧﻤﻮد ,ﻗÇﺒﻮل ﻧﻜÇﺮدﻧﺪ /ﺑÇﻌﺪ اﻟﻠÇﺘﻴﺎ واﻟﻠÇﺘﻲ از دﻳÇﺎر ﺑÇﻠﺦ ﺑﻪﺟﺎﻧﺐ ﺑﻐﺪاد ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ /در آن زﻣﺎن ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦ ﻣÇﺤﻤﺪ ﭘÇﻨﺠﺴﺎﻟﻪ ﺑÇﻮد و ﺑÇﺮادر اﻳﺸÇﺎن ﻋﻼ¾اﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﻫﻔﺖ ﺳﺎﻟﻪ /ﺑﻪ ﻫﺮ ﺟﺎﻧﺐ ﻛﻪ ﻣﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ ,ﻛﺮاﻣﺎت ﻏﺮﻳﺒﻪ و اﺣﻮال ﻋﺠﻴﺒﻪ از اﻳﺸÇﺎن ﺑﻪﻇﻬﻮر ﻣﻲآﻣﺪ و ﺧﻼﻳﻖ از ﺧﻮارق ﻋﺎدات ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻣﻌﺘﻘﺪ و ﻣﺮﻳﺪ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﺑÇﻪﺣﻮاﻟﻲ ﺑﻐﺪاد رﺳﻴﺪﻧﺪ /ﺟﻤﻌﻲ ﺑﺮﺳﺒﻴﻞ ﺗﻌﺠﺐ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﭼﻪ ﻗﻮﻣﻨﺪ و از ﻛﺠﺎ ﻣﻲآﻳﻨﺪ و ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﻣﻲروﻧﺪ? ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ ﺳﺮ از ﻋﻤﺎري ﺑﻴﺮون ﻛﺮدﻧﺪ و ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ :ﻣﻦ اﷲ و اﻟﻲ اﷲ و ﻻ ﺣﻮل و ﻻ ﻗﻮ¸ اﻻ ﺑﺎﷲ; از ﻻﻣﻜﺎن ﻣﻲآﻳﻴﻢ و ﺑﻼﻣﻜﺎن ﻣﻲروﻳﻢ /اﻳﻦ ﻛﻼم ﭼﻮن ﺑﻪﺷﻴﺦ ﺷﻬﺎباﻟﺪﻳﻦ ﺳﻬﺮوردي رﺳﻴﺪ, ﺷﻴﺦ ﻓﺮﻣﻮد :ﻣ×ﺎ ﻫ×ﺬ×ا ا ﻻ ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ اﻟﺒﻠﺨﻲ /ﭼﻮن ﺷﻴﺦ ﺑﻪ ﺣﻀﺮت ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮدﻧﺪ, ﺷﻴﺦ زاﻧﻮي ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ را ﭼﻮن از اﺳﺘﺮ ﻓﺮود آﻣﺪ ﺑﻮﺳﻪ داد و در ﻣﺴﺘﻨﺼﺮﻳﻪ ﻓﺮود آﻣﺪﻧﺪ و ﺧﻠﻴﻔﺔ ﺑﻐﺪاد در ﺗﺒﺠﻴﻞ و ﺗﻌﻈﻴﻢ اﻳﺸﺎن ﻣﺒﺎﻟﻐﺔ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻤﻮد و از ﻧÇﻘﻮد و اﺟÇﻨﺎس ﺑÇﻪﺧﺪﻣﺖ اﻳﺸÇﺎن ﻓﺮﺳﺘﺎد ,ﻗﺒﻮل ﻧﻜﺮدﻧﺪ و در ﺑﻐﺪاد وﻋﻆ و ﻧﺼﻴﺤﺖ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ /ﻋﺎم و ﺧﺎص از ﺳÇﺮ ﻋÇﻘﻴﺪت و اﺧÇﻼص ﻣﺨﻠﺺ و ﻣﻌﺘﻘﺪ ﺷﺪﻧﺪ /اﻟﻘﺼﻪ ,روز ﺳﻮم از راه ﻛﻮﻓﻪ ﺑﻪﺳﻮي ﻛﻌﺒﻪ ﻋﺰﻳﻤﺖ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ /ﭼﻮن از زﻳﺎرت
ﺷﺮح اﺣﻮال ﻣﻮﻻﻧﺎ)ﻣﻮﻟﻮي( و ﺧﺎﻧﻮاده و ﺧﻠﻔﺎي او
ﺷﺼﺖ و ﭘﻨﺞ
ﻛﻌﺒﺔ ﻣﻌﻈﻤﻪ ﻣﺮاﺟﻌﺖ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ,ﺑﻪ دﻣﺸﻖ رﺳﻴﺪﻧﺪ /اﻫﻞ ﺷﺎم رﻏﺒﺖ ﻋﻈﻴﻢ ﻛﺮدﻧﺪ ,ﺑﻪﺻﺤﺒﺖ اﻳﺸﺎن اﺳﺘﺪﻋﺎ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﻠﻄﺎن اﻟÖﻌﻠﻤﺎ اﻳﻦﺟﺎ ﻣﻘﻴﻢ ﺷﻮﻧﺪ ,اﺟﺎﺑﺖ ﻧﻜﺮدﻧﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ :اﺷﺎرت اﻟﻬﻲ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺮارﮔﺎه ﻣﺎ روم ﺑﺎﺷﺪ وﺧﺎ ك ﻣﺎ در داراﻟÖﻤﻠﻚ ﻗﻮﻧﻴﻪ ﮔﺮدد و ﺑﻌﺪ از آن ﺑﻪﺷﻬﺮ ﻻرﻧﺪه ﻛﻪ از ﺗﻮاﺑﻊ ﻗﻮﻧﻴﻪ ﻣﻼ ﺟﻼل اﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻪدرﺟÇﺔ ﺑÇﻠﻮغ رﺳÇﻴﺪﻧﺪ /دﺧÇﺘﺮ اﺳﺖ رﺳﻴﺪﻧﺪ /ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺣﻀﺮت ﻛﺮﻳﻢاﻻﺻﻞ ﺑﻮد و دﺧﺘﺮﮔﻮﻫﺮ ﺧﺎﺗﻮن ﻧﺎم داﺷﺖ و Ö ﺧﻮاﺟﻪ ﻻﻻي ﺳﻤﺮﻗﻨﺪي را ﺑﺎ او ﻧﻜﺎح ﻛﺮدﻧﺪ و او ﻣﺮد ﺣﻀﺮت ﺳﻠﻄﺎن وﻟﺪ و ﻋﻼ¾اﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ از آن ﺧﺎﺗﻮن ﺑÇﻮدﻧﺪ /وﻻدت ﺳÇﻠﻄﺎن وﻟﺪ در ﺳÇﻨﺔ ﺛÇﻼث و ﻋﺸﺮﻳﻦ وﺳﺘﻤﺄ¸ ﺑﻮد و ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﭼﻮن ﺣﻀﺮت ﺳﻠﻄﺎن وﻟﺪ ﺑﺎ واﻟﺪ در ﻫﺮ ﻣÇﺠﻠﺴﻲ ﻧﺸﺴÇﺘﻲ ,ﻣÇﺮدم اﻳﺸﺎن را ﺑﺮادران ﭘﻨﺪاﺷﺘﻲ/ ذ@ﻛﺮ اﺳﺎﻣﻲ اوﻻد و اﺧﻼف ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎي ﺑﺰرگ ﺑﻬﺎ¾ا Öﻟ واﻟﺪﻳﻦ اﻟﺒﻠﺨﻲ ﺤﻖ
ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ را دو ﭘﺴﺮ ﺑﻮد و ﻳﻚ دﺧﺘﺮ; ﭘﺴﺮ ﺑﺰرگ ﻧﺎم ﻋﻼ¾اﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ و ﺧﺮد ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ و ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺧﺎﺗﻮن ﻋﺎﻟﻤﻪ ﺧﻮاﻧﻲ ﺑﻮد و در ﺑﻠﺦ در ﺣﺒﺎﻟﻪ ﺷﻮﻫﺮ ﺑﻮد ﻣﻼ ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ را ﺳﻪ ﭘﺴﺮ و ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ﺑﻮد; ﭘﺴÇﺮ ﺳﻔﺮ ﻧﻜﺮد و ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ وﻓﺎت ﻳﺎﻓﺖ و ﺣﻀﺮت ﺑﺰرگ را ﻧﺎم ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻋﻮام او را ﺳﻠﻄﺎن وﻟﺪ ﺧﻮاﻧﻨﺪ و دﻳﮕﺮ را ﻋﻼ¾اﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﻪ در ﻗﺼﺔ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺷﻤﺲ ﺗﺒﺮﻳﺰي ﺑﺎ ﺟﻤﻊ ﺑﻲﺧﺒﺮان ﻣﺘﻔﻖ ﺷﺪ و ﭘﺴﺮ ﺳﻴﻢ را ﻧﺎم ﻣﻈﻔﺮاﻟﺪﻳÇﻦ اﻣÇﻴﺮ ﻋÇﺎﻟﻢ ﺑÇﻮد و دﺧﺘﺮ ,ﻣﻠﻜﻪ ﺧﺎﺗﻮن ﻧﺎم داﺷﺖ و او را اﻓﻨﺪ و ﺑﻮﻟﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪي; ﻳﻌﻨﻲ ﺧﺪاوﻧﺪﮔﺎر زاده /و ﺣﻀﺮت ﺳﻠﻄﺎن وﻟﺪ و ﻋﻼ¾اﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ از دﺧﺘﺮ ﺧﻮاﺟﻪ ﺷﺮفاﻟﺪﻳﻦ ﻻﻻي ﺳﻤﺮﻗﻨﺪي ﺑﻮدﻧﺪ و ﻣﻠﻜﻪ ﺧﺎﺗﻮن و اﻣÇﻴﺮ ﻋﺎﻟﻢ از دﺧﺘﺮ ﻗﻮﻧﻮي ﺑﻮدﻧﺪ /و ﺣﻀﺮت ﺳﻠﻄﺎن وﻟﺪ را از دﺧﺘﺮ ﺷﻴﺦ ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ ﻳﻚ ﭘﺴﺮ ﺑÇﻮد; اﻣÇﻴﺮ ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦ ﻋﺎرف و دو دﺧﺘﺮ ,ﻳﻜﻲ را ﻋﺎﺑﺪه و ﻳﻜﻲ را ﻋﺎرﻓﻪ ﻧﺎم ﺑﻮد; ﻫﺮ دو ﺻﺎﺣﺐ ﻛÇﺮاﻣﺖ و وﻻﻳﺖ ﺑﻮدﻧﺪ /ﺣﻀﺮت ﺳﻠﻄﺎن وﻟﺪ را دو ﭘﺴﺮ ﺑﻮد; از ﻳﻜﻲ ﭼﻠﭙﻲ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ اﻣﻴﺮ ﻋﺎﺑﺪ و از آن دﻳﮕﺮ ﭼﻠﭙﻲ ﺣÔﺴﺎماﻟﺪﻳﻦ اﻣﻴﺮ زاﻫﺪ و ﺣÔﺴﺎماﻟﺪﻳﻦ واﺣﺪ ÇﻗÇÔﺪس ﺳÇﺮﻫÔﻢ Çو ﭼÇﻠﭙﻲ اﻣÇﻴﺮ ﻋÇﺎرف را دو ﭘﺴÇﺮ ﺑÇﻮد; ﺷﺎﻫﺰاده اﻣﻴﺮﻋﺎﻟﻢ و اﻣﻴﺮ ﻋﺎدل و ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ,ﻣﻠﻜﻪ ﺧﺎﺗﻮن /و ﭼﻠﭙﻲ اﻣﻴﺮ ﻋﺎﺑﺪ را ﺳﻪ ﭘﺴﺮ ﺑﻮد; ﭼÇﻠﭙﻲ ﻣﺤﻤﺪ و ﭼﻠﭙﻲ اﻣﻴﺮ ﻋﺎﻟﻢ و ﭼﻠﭙﻲ ﺷﺎه ﻣﻠﻚ Çﻗﺪﱠس اﷲ ارو×ا ﺣﻬÔﻢ/ ﺳﺮه/ اﺣﻮال ﺳﻴﺪ ﺑﺮﻫﺎناﻟﺪﻳﻦ ا Öﻟﻤﺤ ﻘﻖ ا Öﻟﺤﺴﻴﻨﻲ اﻟﺘﺮﻣﺬي Ô Çﻗ ﺪ س
ﺣﻀﺮت ﺳﻴﺪ ﺑﺮﻫﺎناﻟﺪﻳﻦ اﻟÖﻤﺤﻘﻖ از ﻣﺮﻳﺪان و ﺗﺮﺑﻴﺖﻳﺎﻓﺘﮕﺎن ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺑÇﻬﺎ¾اﻟﺪﻳÇﻦ وﻟﺪ ﺑÇﻮدﻧﺪ و ﺑﻪﺳﺒﺐ اﺷﺮاف او ﺑﺮ ﺧﻮاﻃﺮ و ﺿﻤﺎﻳﺮ در ﺧﺮاﺳﺎن و ﺗﺮﻣﺬ ﺑﻪ ﺳﻴﺪ ﭘﺮدان ﻣﺸﻬﻮر /ﻫﻤﺎنروز ﻛﻪ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ ﻧﻘﻞ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﺑﺎ ﺟﻤﻌﻲ از اﺻﺤﺎب در ﺗﺮﻣﺬ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﺳﺨﻨﻲ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮد /در اﺛﻨﺎي
ﺷﺼﺖ و ﺷﺶ
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ﺳﺨﻦ ﻓﺮﻳﺎدي ﻋﻈﻴﻢ ﻛﺮد و ﺑﺴﻴﺎري ﺑﮕﺮﻳﺴﺖ و ﮔﻔﺖ :درﻳﻐﺎ! ﺷﻴﺨﻢ از ﻋﺎﻟﻢ ﺧﺎ ك ﺑﻪﻋﺎﻟﻢ ﭘﺎ ك رﺣﻠﺖ ﻓﺮﻣﻮد و ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ روز ﺑﻪﺟﻬﺖ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻟﻮي ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻗﻮﻧﻴﻪ ﺷﺪ و ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻟﻮي ﻧﻪ Ôﺳﺎل در ﺧﺪﻣﺖ ﺣﻀﺮتﺳﻴﺪ Çرﺣﻤﻪ اﷲ Çﺑﻨﺪﮔﻴﻬﺎ ﻧﻤﻮد و ﺗﺮﺑﻴﺘﻬﺎ ﻳﺎﻓﺖ /ﻧﻘﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻮن ﺷﻴﺦ Öاﻻ ﺳﻼم ﺷﻴﺦ ﺷﻬﺎب اﻟÖﺤﻖ واﻟﺪﻳﻦ ÇﻗÔﺪﱠس ﺳﺮه Çاز داراﻟÖﺨﻼﻓﻪ ﺑﻪ روم آﻣﺪﻧﺪ ,ﺑﻪ دﻳﺪن ﺣﻀﺮت ﺳﻴﺪ)ﭘﺮدان( رﻓﺖ /ﺣﻀﺮت ﺳﻴﺪ در ﻣﻴﺎن ﺧﺎ ﻛﺴﺘﺮ ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ اﺻ Âﺣﺮﻛﺖ ﻧﻜﺮد /ﺷÇﻴﺦ از دور ﺗÇﻌﻈﻴﻢ ﻛÇﺮد و ﺑﻨﺸﺴﺖ و ﺳﺨﻦ واﻗﻊ ﻧﺸﺪ /ﻣﺮﻳﺪان ﮔﻔﺘﻨﺪ :ﺳﻜﻮت ﺑﻨﺎﺑﺮ ﭼﻪ ﺑﻮد? ﺷﻴﺦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ :ﭘﻴﺶ اﻫﻞ ﺣÇﺎل, زﺑﺎن ﺣﺎل ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﻧﻪ زﺑﺎن ﻣﻘﺎل /ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ :او را ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻳﺎﻓﺘﻴﺪ? ﺷﻴﺦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ :درﻳﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻣﻮاج از دÔرر ﻣﻌﺎﻧﻲ و ﻏﺮر ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻣﺤﻤﺪي و ﺑﻪﻏﺎﻳﺖ آﺷﻜﺎرا و ﺑﻪﻏﺎﻳﺖ ﭘﻨﻬﺎن; ﻧﭙﻨﺪارم ﻛﻪ در ﻋﺎﻟﻢ ﻏﻴﺮ ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺟﻼلاﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﻛﺴﻲ او را ﻛﻤﺎ ﻫﻮ ﺣﻘﻪ درﻳﺎﺑﺪ /ﺣﻀﺮت ﺷﻴﺦ ﺻÇﻼحاﻟﺪﻳÇﻦ از ﻣÇﺮﻳﺪان ﺣÇﻀﺮت ﺳﻴﺪ)ﭘﺮدان( ﺑﻮده اﺳﺖ /ﺳﻴﺪ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدهاﻧﺪ ﻛÇﻪ ﺣÇﺎﻟﻢ را ﺑÇﻪﺷﻴﺦ ﺻÇﻼحاﻟﺪﻳÇﻦ ﺑÇﺨﺸﻴﺪم و ﻗÇﺎﻟﻢ را ﺑﻪﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ اﻳﺜﺎر ﻛﺮدم و ﻣﺰار ﻣﺘﺒﺮ ك ﺣﻀﺮت در داراﻟÖﻔﺘﺢ ﻗﻴﺼﺮﻳﻪ اﺳﺖ ÇﺳÇﻼم اﷲ و ﺗÇﺤﻴﺎﺗﻪ ﻋﻠﻲ ﺟﻤﻴﻊ ﻋﺒﺎداﷲ اﻟﺼﺎﻟﺤﻴﻦ/ واﻟﺪﻳﻦ ﻓﺮﻳﺪون ا Öﻟﻘﻮﻧﻮي اﻟﻤﻌﺮوف ﺑﻪ زرﻛﻮب اﺣﻮال اﻟﺸﻴﺦ ﺻﻼح ا Öﻟﺤﻖ
ﺣﻀﺮت ﺷﻴﺦ ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ در ﺑÇﺪاﻳﺖ ﻣÇﺮﻳﺪ ﺳÇﻴﺪ ﺑÇﺮﻫﺎناﻟﺪﻳÇﻦ اﻟÇÖﻤﺤﻘﻖ ﺗÇﺮﻣﺬي ﺑÇﻮد /روزي ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ از ﺣﻮاﻟﻲ زرﻛﻮﺑﺎن ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ ,از آواز ﺿﺮب اﻳﺸﺎن ﺣﺎل در اﻳﺸﺎن ﻇﺎﻫﺮ ﮔﺸﺘﻪ و ﺑﺮﻗﺺ اﻧﺪر آﻣﺪﻧﺪ /ﺷﻴﺦ ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ ﺑﻪ اﻟﻬﺎم از دﻛﺎن ﺑﻴﺮون آﻣﺪﻧﺪ و ﺳﺮ در ﻗﺪم ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻧÇﻬﺎدﻧﺪ و ﺣÇﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ او را ﻧﻮازش ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺮدﻧﺪ /از وﻗﺖ ﻧﻤﺎز ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺗﺎ ﻧﻤﺎز دﻳﮕﺮ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ در ﺳﻤﺎع ﺑﻮدﻧﺪ و اﻳﻦ ﻏﺰل ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ: ﻳﻜÇÇÇÇﻲﮔﻨﺠﻲ ﭘÇÇÇÇﺪﻳﺪ آﻣÇÇﺪ درﻳÇÇﻦ دﻛÇÇﺎن زرﻛÇÇﻮﺑﻲ
زﻫÇÇÇÇÇÇÇÇﻲﺻﻮرتزﻫﻲﻣﻌﻨﻲزﻫﻲﺧﻮﺑﻲزﻫﻲﺧﻮﺑﻲ
ﺷﻴﺦ ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﺗﺎ دﻛﺎن را ﻳﻐﻤﺎ ﻛﺮدﻧﺪ و از دو ﻛﻮÖن آزاد ﺷﺪ و در ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻮﻻﻧﺎ رواﻧﻪ ﺷﺪ/ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻋﺸﻘﺒﺎزي و ﻫﻤﺎن ﻋﻨﺎﻳﺘﻬﺎ ﻛﻪ درﺑﺎرة ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ ﻣﻲﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﺑﺎ او ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ و ﻣﺪت ده ﺳﺎل ﺑﺎ او ﻣÆاﻧﺴﺖ و ﻣﺼﺎﺣﺒﺖ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺑﻮدﻧﺪ /روزي از ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺳÆال ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ :ﻋﺎرف ﻛﻴﺴﺖ? ﮔﻔﺘﻨﺪ :آﻧﻜﻪ از ﺳﺮ ﺗﻮ ﺳﺨﻦ ﮔﻮﻳﺪ و ﺗﻮ ﺧﺎﻣﻮش ﺑﺎﺷﻲ و آنﭼﻨﺎن ﻣﺮد ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ اﺳﺖ Çﻋﻈﻢ اﷲ ذ ﻛﺮه /و ﭼﻮن ﺳﻠﻄﺎن وﻟﺪ ﺑﻪﺣﺪ ﺑﻠﻮغ رﺳﻴﺪ ,ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻟﻮي دﺧﺘﺮ ﺣÇﻀﺮت ﺷÇﻴﺦ ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ را ﺑﺎ او ﺧﻄﺒﻪ ﻛﺮد /ﭼﻠﭙﻲ ﻋﺎرف از آن دﺧﺘﺮ ﺑﻮد و ﺷﻴﺦ ﺻﻼحاﻟﺪﻳﻦ در ﻗﻮﻧﻴﻪ وﻓﺎت ﻳﺎﻓﺖ و در ﺟﻮار ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪﻳﻦ وﻟﺪ ﻣﺪﻓﻮن اﺳﺖ Çﻗﺪﱠس اﷲ روﺣﻬﻤﺎ و ﻧﻮر ﺿﺮﻳﺤﻬﻤﺎ/
ﺷﺮح اﺣﻮال ﻣﻮﻻﻧﺎ)ﻣﻮﻟﻮي( و ﺧﺎﻧﻮاده و ﺧﻠﻔﺎي او
ﺷﺼﺖ و ﻫﻔﺖ
اﻟﻮري ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺷﻤﺲ ا Öﻟ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ واﻟﺪﻳﻦ ﺤﻖ ﺳﺮ اﷲ ﺑﻴﻦ × اﺣﻮال ﺳﻠﻄﺎن ا Öﻟﻔﻘﺮا ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ﻣﻠﻚ داداﻟﺘﺒﺮﻳﺰي Ô Çﻗ ﱠﺪ س ارواﺣﻬﻢ/
ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﻛﻪ :در ﻣﻜﺘﺐ ﺑﻮدم و ﻣﺮاﻫﻖ ﻧﺸﺪه ﺑÇﻮدم /ا ﮔÇﺮ ﭼÇﻬﻞ روز ﮔﺬﺷﺘﻲ ,از ﻋﺸﻖ ﺳﻴﺮت ﻣﺤﻤﺪي ﻣﺮا آرزوي ﻃﻌﺎم ﻧﺒﻮدي /ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺷﻤﺲ در اول ﺣﺎل ,ﻣﺮﻳﺪ ﺷﻴﺦ اﺑﻮﺑﻜﺮ ﺳﻠﻪ ﺑﺎف ﺗﺒﺮﻳﺰي ﺑﻮدﻧﺪ Çرﺣﻤﻪ اﷲ Çدر آﺧﺮ ﺣﺎل ,ﭼﻮن در ﻣﺮاﺗﺐ ﻛﻤﺎل ﺗﺮﻗﻲ ﻳﺎﻓﺖ ,در ﻃﻠﺐ ﻛﻠﻲ ﺳﻔﺮ ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺖ و ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻧﻤﺪ ﺳﻴﺎه ﭘﻮﺷﻴﺪي و ﻫﺮ ﺟﺎ ﻛﻪ رﺳﻴﺪي در ﻛﺎرواﻧﺴﺮاي ﺑﻮدي/ ﭼﻮن ﺑﻪﺧﻄﺔ دار Öاﻻ ﺳﻼم ﺑﻐﺪاد رﺳﻴﺪ ,ﺧﺪﻣﺖ ﺷﻴﺦ اوﺣﺪاﻟﺪﻳÇﻦ ﻛÇﺮﻣﺎﻧﻲ درﻳÇﺎﻓﺖ /ﭘÇﺮﺳﻴﺪ ﻛÇﻪ :در ﭼﻴﺴﺘﻲ? ﮔﻔﺖ :ﻣﺎه را در ﻃﺸﺖ آب ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ /ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ :ا ﮔﺮ ﺑﺮ ﮔﺮدن دﻧﺒﻞ ﻧﺪاري ,ﭼﺮا ﺑﺮ آﺳÇﻤﺎﻧﺶ ﻧﺒﻴﻨﻲ? ﻃﺒﻴﺒﻲ ﻃﻠﺐ ﻛﻦ ﺗﺎ ﺗﻮ را ﻣﻌﺎﻟﺠﻪ ﻛﻨﺪ /ﭼﻮن در او ﻧﻈﺮ ﻛﻨﻲ ,ﻣﻨﻈﻮر ﺣﻘﻴﻘﻲ را ﺑﺒﻴﻨﻲ /ﺑﻌﺪ از ﻣﺪﺗﻲ ﻳﻚ ﻣﺎه در ﺷﻬﺮ دﻣﺸﻖ ﺑﺎ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮدﻧﺪ و آن زﻣﺎن ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ دﺳﺖ ﺷﻴﺦ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ را ﺑﮕﺮﻓﺖ و ﮔﻔﺖ :ﺻﺮاف ﻋﺎﻟﻢ ﻣﺮا درﻳﺎب /ﭼﻮن ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ از اﺳﺘﻐﺮاق ﺑﺎز آﻣﺪ, ﻣﻮﻻﻧﺎ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد و ﺑﻌﺪ از ﻃﻮل ﻣﺪت ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ در اﺛﻨﺎي ﻣﺴﺎﻓﺮت ﺑﻪ ﻗﻮﻧﻴﻪ رﺳÇﻴﺪ/ ﺑﺎﻣﺪاد روز ﺷﻨﺒﻪ ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺸÇﻢ ﺷÇﻬﺮ ﺟÇﻤﺎدي ÖاﻻÐﺧÇﺮ ﺳÇﻨﺔ اﺛÇﻨﻲ و ارﺑÇﻌﻴﻦ و ﺳÇﺒﻌﺘﻤﺄ¸ در ﺧÇﺎن ﺷﻜﺮرﻳﺰان ﻓﺮود آﻣﺪه ﺑﻮد ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻮﻻﻧﺎ در آن زﻣﺎن ﺑﻪﺗﺪرﻳﺲ ﻋﻠﻮم ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻮدﻧﺪ /روزي ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺑﺎ ﺟﻤﺎﻋﺘﻲ ﻓﻀﻼ از ﭘﻴﺶ ﺧﺎن ﺷﻜﺮرﻳﺰان ﻣﻲﮔﺬﺷﺘﻨﺪ /ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ ﭘﻴﺶ آﻣﺪﻧﺪ و ﻋﻨﺎن اﺳﺘﺮ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﮔﻔﺘﻨﺪ :ﻳﺎ اﻣﺎم اﻟÖﻤﺴﻠﻤﻴﻦ ,ﺳﻠﻄﺎن اﻟÖﻌﺎرﻓﻴﻦ اﺑÇﻮﻳﺰﻳﺪ ÇﻗÇﺪس ﺳÇﺮه Ç ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﺑﻮد ﻳﺎ ﺣﻀﺮت رﺳﺎﻟﺖ Çﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ? ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﻛﻪ :از ﻫﻴﺒﺖ آن ﺳÆال ﮔﻮﻳﻴﺎ ﻛﻪ ﻫﻔﺖ آﺳﻤﺎن از ﻳﻜﺪﮔﺮ ﺟﺪا ﺷﺪ و ﺑﺮ زﻣﻴﻦ رﻳﺨﺖ و آﺗﺸﻲ ﻋﻈﻴﻢ از ﺑﺎﻃﻦ ﻣﻦ ﺑﺮ دﻣﺎغ ﻣﻦ زد و از آﻧﺠﺎ دﻳﺪم ﻛﻪ دودي ﺗﺎ ﺳﺎق ﻋﺮش ﺑﺮآﻣﺪ /ﺑﻌﺪ از آن ﺟﻮاب دادم ﻛﻪ :ﺣﻀﺮت ﻣﺼﻄﻔﻲ Çﺻﻠﻲ اﷲ ﻋﻠﻴﻪ و آﻟﻪ و ﺳﻠﻢ Çﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻋﺎﻟﻤﻴﺎن اﺳﺖ; ﭼﻪ ﺟﺎي اﺑﻮﻳﺰﻳﺪ اﺳﺖ! ﮔﻔﺖ :ﭼﻪ ﻣﻌﻨﻲ دارد ﻛﻪ آن ﺣﻀﺮت ﺑﺎ ﻫﻤﺔ ﻋﻈﻤﺖ ﻣﻲﻓﺮﻣﺎﻳﺪ> :ﻣ×ﺎ ﻋﺮﻓÖﻨ×ﺎ ك ﺣﻖﱠ ﻣﻌÖﺮ ﻓﺘﻚ< و اﺑﻮﻳﺰﻳﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ> :ﺳÔﺒﺤ×ﺎﻧﻲ âﻣ×ﺎ اÖ ﻋﻈﻢ ﺷﺄﻧÇﻲ اﻧÇﺎ ﺳﻠﻄﺎن اﻟﺴﻼﻃﻴﻦ< ﻧﻴﺰ ﻓﺮﻣﻮد /ﮔﻔﺘﻢ :اﺑﻮﻳﺰﻳﺪ را ﺗﺸﻨﮕﻲ از ﺟﺮﻋﻪاي ﺳﺎ ﻛﻦ ﺷﺪ ,دم از ﺳÇﻴﺮاﺑÇﻲ زد, ﻛﻮزة ادرا ك او از آن ﭘﺮ ﺷﺪ و آن ﻧﻮر ﺑﻪﻗﺪر روزﻧﺔ ﺧﺎﻧﺔ او ﺑﻮد /اﻣﺎ ﺣﻀﺮت رﺳﺎﻟﺖ Çﻋﻠﻴﻪ اﻟﺴÇﻼم Çرا اﺳﺘﺴﻘﺎي ﻋﻈﻴﻢ و ﺗﺸﻨﮕﻲ در ﺗﺸﻨﮕﻲ ﺑﻮد و ﺳﻴﻨﺔ ﻣﺒﺎرﻛﺶ ﺑﻪﺷﺮح> :ا ﻟﻢ ÖﻧﺸÖﺮح Öﻟﻚ ﺻﺪÖر ك ,ارÖض اﷲ و×ا ﺳﻊ واﷲ Ôﻳﺮزق Ôﻣﻦ Öﻳﺸﺎ¾ ﺑﻐﻴﺮ ﺣﺴﺎب< ﭼﻮن ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ ﻋﺰﻳﻤﺖ ﺷﺎم ﻛﺮدﻧﺪ, ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻟﻮي ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﻔﺮ او را اﻣﻼ ﻛﺮدﻧﺪ و ﭼﻠﭙﻲ ﺣﺴﺎماﻟﺪﻳﻦ ﺑﻨﻮﺷﺖ :ﺳﻔﺮ اﻟÖﻤﻮﻟﻮي اﻟﺪاﻋÇﻲ اﻟﻲ اﻟÖﺨﻴﺮ ,ﺧﻼﺻÖ ¹اﻻ رواح ,ﺳﺮ اﻟÖﻤﺸﻜﺎ¸ و اﻟﺰﺟﺎﺟﻪ واﻟÖﻤﺼﺒﺎح ,ﺷﻤﺲ اﻟÖﺤﻖ واﻟÖﻤﻠ ¹واﻟﺪﻳﻦ Çﻧﻮراﷲ ﻓÇﻲ واﻻÐﺧﺮﻳﻦ Çﻳﻮم اﻟÖﺨﻤﻴﺲ اﻟÖﺤﺎدي واﻟÖﻌﺸﺮﻳﻦ ﻣﻦ ﺷﻮال ﺳﻨ ¹ﺛﻼث و ارﺑﻌﻴﻦ وﺳﺘﻤﺄ¸ ﺑÇﻌﺪ از Öاﻻوﻟﻴﻦ Ö ﭼﻨﺪﮔﺎه ﺑﺎز ﺑﻪ ﻗﻮﻧﻴﻪ آﻣﺪﻧﺪ و ﺑﻪدﻳﺪار ﺣﻀﺮت ﺷﻴﺦ ﻣﻮﻟﻮي رﺳﻴﺪﻧﺪ و ﺑﻪﺻﺤﺒﺖ ﻳﻜÇﺪﻳﮕﺮ ﺑÇﻮدﻧﺪ ﺗÇﺎ
ﺷﺮح اﺣﻮال ﻣﻮﻻﻧﺎ)ﻣﻮﻟﻮي( و ﺧﺎﻧﻮاده و ﺧﻠﻔﺎي او
ﺷﺼﺖ و ﻧﻪ
ﺷﺒﻲ ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ ﺑﺎ ﺣﻀﺮت ﻣÇﻮﻟﻮي در ﺧÇﻠﻮﺗﻲ ﻧﺸﺴÇﺘﻪ ﺑÇﻮدﻧﺪ ,ﺷÇﺨﺼﻲ ﺷÇﻴﺦ را آﻫﺴﺘﻪ اﺷﺎرت ﻛﺮد ﺗﺎ ﺑﺮون آﻳﺪ /ﻓﻲاﻟﺤﺎل ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ و ﺑﻪﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﮔﻔﺖ :ﺑﻜﺸﺘﻨﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ /ﺑﻌﺪ از ﺗﻮﺟﻪ و ﺗﻮﻗﻒ ,ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻟﻮي ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ :اﻻ× ﻟﻪ ÔاﻟÖﺨﻠﻖ و Öاﻻﻣﺮ; ﻣﺼﻠﺤﺖ اﺳﺖ /ﻫﻔﺖ ﻛﺲ دﺳﺖ ﻳﻜﻲ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ و در ﻛﻤﻴﻦ اﻳﺴﺘﺎده ﻛﺎردي راﻧﺪﻧﺪ /ﺣﻀﺮت ﺷﻴﺦ ﻧﻌﺮه زد ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ آن ﺟﻤﺎﻋﺖ ﺑﻲﻫﻮش ﺷﺪﻧﺪ و ﻳﻜﻲ از آﻧﻬﺎ ﻋﻼ¾اﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻮده; ﻓﺮزﻧﺪ ﻣﻮﻟﻮي ﻛﻪ ﺑﻪداغ آﻳﺔ> :ﻟﻴÖﺲ ﻣﻦ ÖاﻫÇﻠﻚ رب زدÖﻧﻲ âﺗﺤﻴﺮ / :ﻣﻦ Ö ﺗﻤﺎم ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲﻛﺮد ,دروﻳﺸﻲ ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ از ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﺳÆال ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻓﻘﺮ ﭼﻴﺴﺖ? ﻓﻲ اﻟﺤﺎل در اﺛﻨﺎي ﺳﻤﺎع ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ; ﺷﻌﺮ: Çﺮض ÇÇﻘﺮ و ﺳ ÇÖﻔﻘﺮ ﻋ اﻟﺠÇÇﻮﻫﺮ ﻓ Õ Ô ÇÇﻮي اﻟ
Çﺮض ÇÇﻮي اﻟ اﻟﻔÇÇﻘﺮ ﺷ Õ ÇÇﻔﺎ¾ و ﺳ ÇÇÖﻔﻘﺮ ﻣ Ô
ÇÇÇÇﺪاع و ﻏÇÇÇﺮور اﻟﻌÇÇÇÇﺎﻟ Ôﻢ ﻛÇÇÇÇÔﻠﻬﺎ ﺧ Õ
ÇÇﻦ اﻟÇÇÖﻌﺎﻟﻢ ﻛÇÇﻨﺰ و ﻏÇÇﺮض واﻟ ÇÇÖﻔﻘﺮ ﻣ Ô
ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻟﻮي Çﻗﺪس ﺳﺮه Çﺑﻌﺪ از اداي ﻓﺮض ﺻﺒﺢ اﻳﻦ دﻋﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ> :اﻟﻠﻬﻢ Ö Iﺟﻌﻞ ﻧﻮر Gﻓﻲ ﻗﻠﺒﻲ و ﻧﻮر Gﻓﻲ ﺳﻤÖﻌﻲ و ﻧﻮر Gﻓﻲ ﺑﺼﺮي و ﻧﻮر Gﻓﻲ ﺷﻌﺮي و ﻧﻮر Gﻓﻲ ﺑﺸﺮي و ﻧﻮر Gﻓﻲ ﻟﺤÖﻤﻲ و ﻧﻮر Gﻓﻲ ﻋﻈﺎﻣﻲ و ﻧﻮر Gﻣﻦ ﺑﻴﻦ ﻳﺪي و ﻧﻮر Gﻣﻦ ﺧﻠÖﻔﻲ و ﻧﻮر Gﻣﻦ ﻓﻮﻗﻲ و ﻧﻮر Gﻋﻦ Öﻳﻤﻴﻨﻲ و ﻧÇﻮر GﻋÇﻦ ÖﺷÇﻤﺎﻟﻲ/
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ﻫﻔﺘﺎد و دو
اﻟﻠﻬﻢﱠ زدÖﻧﻲ ﻧﻮر Gو اﻋﻄﻨﻲ ﻧﻮر Gوا Öﺟ ﻌﻠÖﻨﻲ ﻧﻮر Gﻳﺎ ﻧﻮراﻟﻨﻮر ﻳﺎ ار Öﺣﻢ اﻟﺮاﺣﻤﻴﻦﻻ ﺗﺼﺎﺣﺒﻮا ﻏﻴﺮ اﺑﻨﺎ¾ اﻟÖﺠﻨﺲ< و ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ :در اﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﺧﺪاوﻧﺪم ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ Çﻗﺪس ﺳﺮه Çﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﻛﻪ :ﻋÇﻼﻣﺖ ﻣﺮﻳﺪ ﻗﺒﻮل ﻳﺎﻓﺘﻪ آن اﺳﺖ ﻛﻪ اﺑﺪ Gﺑﺎ ﻣﺮدم ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﻧﺘﻮاﻧﺪ داﺷﺘﻦ و ا ﮔﺮ ﻧﺎ ﮔﺎه در ﺻﺤﺒﺖ ﻣﺮدم ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ اﻓﺘﺎد ,ﭼﻨﺎن ﻧﺸﻴﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﻓﻖ در ﻣﺴﺠﺪ و ﻛﻮدك در ﻣﻜﺘﺐ و اﺳﻴﺮ در زﻧﺪان /ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻟﻮي در ﻣﺮض اﺧﻴﺮ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﻛﻪ :از رﻓﺘﻦ ﻣﻦﻏﻤﻨﺎ ك ﻣﺸﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﻮر ﺣﻀﺮت ﻣﻨﺼﻮر Çرﺣﻤﻪ اﷲ Çﺑﻌﺪ از ﺻﺪ و ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎل ﺑﻪ روح ﺷﻴﺦ ﻓﺮﻳﺪاﻟﺪﻳﻦ ﻣﺤﻤﺪ Çﻗﺪس ﺳﺮه Çﺗﺠﻠﻲ ﻛﺮد و ﻣﺮﺷﺪ او ﺷﺪ /در ﻫﺮ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ,ﺑﺎ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﻴﺪ و ﻣﺮا ﻳﺎد ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ ﻣﻦ ﻣﻤﺪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺷﻢ /دﻳﮕﺮ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﻛﻪ :ﻣﺎ را دو ﺗﻌﻠﻖ اﺳﺖ; ﻳﻜﻲ ﺑﻪﺑﺪن و ﻳﻜﻲ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ /ﭼﻮن ﺑﻪﺣﻜﻢ ﺑﺎرﻳﺘﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮد و ﻣﺠﺮد ﺷﻮﻳﻢ و ﻋﺎﻟﻢ ﺗﺠﺮﻳﺪ و ﺗﻔﺮﻳﺪ روي ﻧﻤﺎﻳﺪ ,آن ﺗﻌﻠﻖ ﻧﻴﺰ از آن ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد /ﺷﻴﺦ ﺻﺪراﻟﺪﻳﻦ Çرﺣﻤﻪ اﷲ Çﺑﻪﻋﻴﺎدت اﻳﺸﺎن آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ,ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ: ﺷﻔ×ﺎ ك اﷲ ﺷﻔﺎ¾ ﻋ×ﺎﺟ Âر ﻓﻊ درﺟ×ﺎت ﺑﺎﺷﺪ اﻣﻴﺪ ﺻﺤﺖ اﺳﺖ /ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻛﻪ ﺟﺎن ﻋÇﺎﻟﻤﻴﺎن اﺳﺖ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ ﻛﻪ :ﺑﻌﺪ از اﻳﻦ ﺷﻔﺎ ك اﷲ ﺷﻤﺎ را ﺑﺎﺷﺪ ,ﻫﻤﺎﻧﺎ ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن ﻋﺎﺷﻖ و ﻣﻌﺸﻮق ﭘﻴﺮاﻫﻨﻲ از ﺷﻌﺮ ﺑﻴﺶ ﻧﻤﺎﻧﺪه اﺳﺖ /ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻛﻪ ﻧﻮر ﺑﺎ ﻧﻮر ﭘﻴﻮﻧﺪد; ﺑﻴﺖ: ﻣÇÇﻦ ﺷÇÇﻮم ﻋÇÇﺮﻳﺎن زﺗÇﻦ او از ﺧÇﻴﺎل
ﻣÇÇÇÇﻲﺧﺮاﻣÇÇÇﻢ در ﻧÇÇﻬﺎﻳﺎت اﻟÇÇÖﻮﺻﺎل
ﺷﻴﺦ ﺑﺎ اﺻﺤﺎب ﮔﺮﻳﺎن ﺷﺪ /ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻻﻧﺎ اﻳﻦ ﻏﺰل ﻓﺮﻣﻮد; ﺷﻌﺮ: ﭼÇﻪداﻧÇﻲﺗﻮ ﻛÇﻪدرﺑﺎﻃﻦﭼﻪﺷﺎﻫﻲﻫﻤﻨﺸﻴﻦ دارم
زرﻳÇÇﻦ ﻣÇÇﻦ ﻣÇÇﻨﮕﺮ ﻛÇﻪ ﭘÇﺎي آﻫÇﻨﻴﻦ دارم رخ
ﺣﻀﺮت ﻣﻮﻟﻮي در وﺻﻴﺖ اﺻﺤﺎب ﭼﻨﻴﻦ ﻓﺮﻣﻮدﻧﺪ :اÔوﺻﻴ Ôﻜﻢ Öﺑﺘﻘﻮي اﷲ ﻓﻲ اﻟﺴﺮ وا Öﻟﻌﻼﻧﻴ ¹و ﺑ ﻘ ﱠﻠ ¹ واﻻÐﺛﺎم و ﻣﻮا ﻇ ﺒ ¹اﻟﺼﻴﺎم و ﻣÔﺪاو ﻣ ¹اﻟÖﻘﻴﺎم و ﺗÇﺮك اﻟﺸﱠÇﻬﻮات ﻋÇﻠﻲ اﻟﺪوام و اﻟﻄﱠﻌﺎم و ﻫﺠﺮان ا Öﻟﻤﻌﺎﺻﻲ Ö ﺴ ¹اﻟﺴﻔﻬﺎ واﻟÇÖﻌﻮام و ﻣÇÔﺼﺎﺣﺒ ¹اﻟﺼÇﺎﻟﺤﻴﻦ واﻟÖﻜÇﺮام و ان اﺣﺘﻤﺎل اﻟÖﺠﻔﺎ ﻣﻦ ﺟﻤﻴﻊÖ اﻻﻧﺎم و ﺗﺮك ﻣÔﺠﺎ ﻟ ﺧﻴﺮاﻟﻨﺎس ﻣﻦ Öﻳ Öﻨ ﻔﻊ Ôاﻟﻨﺎس و ﺧﻴﺮÔاﻟÖﻜﻼم ﻣﺎ ﻗﻞﱠ و دلﱠ واﻟÖﺤﻤﺪÔﷲ وﺣﺪهﺷÇﻤﺲ< ﮔÇﺮد آورﻧÇﺪة اﻳÇﻦ ﻛÇﺘﺎب در وﺻﻒ ﻣﻮﻟﻮي و آﺛﺎر او ﺳﺮزده
ﺳÇÇﺨﻦ ﭼÇÇﻮ ﺧÇﻴﺰد از دل ﺑÇﻪ دل ﺑﮕÇﻴﺮد ﺟÇﺎ
ﺳÇﺨﻦ ز ﻧÇﻔﺲ و ﻫÇﻮي× ﻧÇﻴﺴﺖ ﻏÇﻴﺮ ﺑÇﺎد ﻫÇﻮا
ﻧﮕÇÇÇﺮ ﺑﮕÇÇﻔﺖ رﺳÇÇﻮﻻن ﺣÇÇﻖ ز ﺑÇÇﻌﺪ ﻗÇÇﺮون
ﭼﮕﻮﻧﻪ در دل و ﺟÇﺎن ﻣÇﻲدﻫﺪ ﺿÇﻴﺎ¾ و ﺻÇﻔﺎ
ﭼÇÇﻪ ﻃÇÇﺒﻌﻬﺎي ﮔÇÇﻬﺮ زا ﻛÇﻪ ﮔÇﺎه ﻧÇﻈﻢ ﺳÇﺨﻦ
ﺳÇÇÇÇﺮودهاﻧÇÇÇÇﺪ ﺳÇÇÇÇﺨﻨﻬﺎي ﺳÇÇÇﺨﺘﺔ ﺷÇÇﻴﻮا
ﻳﻜÇÇﻲ ﮔÇÇﺮﻓﺘﻪ ﺑÇÇﻪ ﺗÇÇﻴﻎ زﺑÇÇﺎن ﺑﺴÇÇﻲ ﻛﺸÇﻮر
ﺑÇÇÇÇﭙﺎ ﻧÇÇÇÇﻤﻮده ز ﺳÇÇÇﺤÖﺮ ﺑÇÇﻴﺎن ﻳﻜÇÇﻲ ﻏÇÇﻮﻏﺎ
ﻳﻜÇÇﻲ ﭼÇﻮ ﺳÇﻌﺪي ﺷÇﻴﺮﻳﻦ زﺑÇﺎن دﮔÇﺮ ﺣÇﺎﻓﻆ
دو ﺑÇÇﻠﺒﻠﻨﺪ ﺗÇÇﻮ ﮔÇÇﻮﻳﻲ ﺑÇÇﻪ ﺑÇÇﺎم ﻋÇÇﺮش ﻋÇÇﻼ
ز اوﺳÇÇÇÇﺘﺎد ﺳÇÇÇﺨﻦ ﺳÇÇﻨﺞ ﭘÇÇﺎدﺷﺎه ﺳÇÇﺨﻦ
ﺣﻜÇÇﻴﻢ ﻃÇÇﻮﺳﻲ ﻓÇÇﺮدوﺳﻲ ﻧÇÇﻈﻢ راﺳﺖ ﺑÇﻘﺎ
ﻧÇÇÇﻈﺎﻣﻲ اﺳﺖ ﻛÇÇﻪ در ﺑÇÇﺰم داده داد ﺳÇÇﺨﻦ
ﻋÇÇÇﺮوس ﻧÇÇﻈﻢ ﻧÇÇﻴﺎراﺳﺖ ﻛﺲ ﭼÇÇﻮ او زﻳÇÇﺒﺎ
ﺧÇÇﺎﻗﺎﻧﻲ
دﮔÇÇÇÇﺮ ﻇÇÇÇÇﻬﻴﺮ و ﻣÇÇﻨﻮﭼﻬﺮي ﻗÇÇﺼﻴﺪه ﺳÇÇﺮا
ز ﺷÇÇÇÇﺎﻋﺮان ﻣÇÇÇÇﻘﺪم ﺑÇÇﻪ ﻗÇÇﺮﻧﻬﺎي ﻧÇÇﺨﺴﺖ
ﺑÇÇﻪ ﻗÇÇﺮن اوﺳÇÇﻂ و ﻫÇÇﻢ آﺧÇÇﺮ و ﻣÇÇﻌﺎﺻﺮ ﻣÇﺎ
ﻫÇÇÇÇﺰار دÔر و ﮔÇÇÇÇﻬﺮ ﺳÇÇﻔﺘﻪاﻧÇÇﺪ ﮔÇÇﺎه ﺳÇÇﺨﻦ
دو ﺻÇÇﺪ ﻫÇÇﺰار ﺳÇÇﺨﻦ ﮔÇﻔﺘﻪاﻧÇﺪ از ﻫÇﻤﻪ ﺟÇﺎ
ﺑﺴÇÇﻲ ﻣÇÇﻀﺎﻣﻴﻦ ﻛÇÇﺎوردهاﻧÇÇﺪ وﺻÇﻒ ﭼÇﻤﻦ
ﺑﺴÇÇÇÇﻲ دواوﻳÇÇÇÇﻦ زاوﺻÇÇÇÇﺎف دﻟﺒÇÇÇÇﺮ رﻋÇÇﻨﺎ
ﻳﻜÇÇÇﻲ ﺳÇÇﺮوده زﺷÇÇﻤﻊ و زﻋﺸÇÇﻖ ﭘÇÇﺮواﻧÇÇﻪ
دﮔÇÇÇÇﺮ زﺑÇÇﻠﺒﻞ و ﻋﺸÇÇﻘﺶ ﺑÇÇﻪ آن ﮔÇÇﻞ ﺑÇÇﻮﻳﺎ
وﻟﻴﻚ در ﺳÇÇÇﺨﻦ ﻣÇÇﻮﻟﻮي ﻛﺸﺸÇÇﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ
ﻛﺸÇÇﺎن ﻛﺸÇÇﺎن ﺑÇÇﺒﺮد ﺟÇÇﺎن ﺑÇÇﻪ ﻋÇÇﺎﻟﻢ ﺑÇÇﺎﻻ
ﺳÇÇﺮودﻫﺎش ﭼÇÇﻮ رودي روان زﻋÇÇﺎﻟﻢ ﻏÇÇﻴﺐ
ﺗÇÇÇÇﺮاﻧÇÇÇÇﻪﻫﺎش ﻫÇÇÇÇﻤﻪ دﻟﺮﺑÇÇÇÇﺎ و روح اﻓÇÇÇﺰا
ﻧﺪﻳﺪه ﭼﺸﻢ ﺟﻬﺎن ﺷﺎﻋﺮي ﭼﻨﻴﻦ ﺳÇﺮﻣﺴﺖ
ﻧÇÇÇÇﻴﺎﻣﺪﺳﺖ ﭼÇÇÇÇﻨﻴﻦ ﻋÇÇÇÇﺎرﻓﻲ ﺳÇÇÇﺨﻦ آرا
ﭘÇÇÇÇÔﺮ اﺳﺖ ﺟÇÇﻤﻠﺔ ﺷÇÇﺮﻳﺎن او زﻋﺸÇÇﻖ اﺣÇÇﺪ
ﻫÇﻤﺎره ﺳÇﺮﻣﺴﺖ اﺳﺖ از ﻋﺸÇﻖ ﺧÇﺎﻟﻖ ﻳﻜÇﺘﺎ
زﻫÇÇﺮ ﻏÇÇﺰل ﺑÇÇﺪﻫﺪ ﻧﺸÇÇﺎÑهاي ﺑÇÇﻪ ﺟÇﺎن ﺑﺸÇﺮ
ﻛÇÇﻪ ﻧÇﻴﺴﺖ ﻧﺸÇﺎة اﻳÇﻨﺴﺎن زﺻÇﺪ ﺧÇÔﻢ ﺻÇﻬﺒﺎ
ﻣÇÇÇÇﺜﻞ ﭼÇÇÇÇﻮ آرد ,دارد ﻫÇÇﺰار ﻛÇÇﺎس ﻋﺴÇÇﻞ
ﻏÇÇÇÇﺰل ﭼÇÇÇﻮ ﺳÇÇﺎزد ,ﺑÇÇﺎزد ﺑÇÇﻪﻳﺎر ﻧÇÇﺮد وﻓÇÇﺎ
ﺑﺴÇÇÇÇﻲ ﺑÇÇÇÇﻴﺎن ﻣÇÇÇÇﻌﺎﻧﻲ ﻧÇÇÇÇﻤﻮده
ﻫﻔﺘﺎد و ﺷﺶ
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ﺑﺴÇÇﺎن ﺷÇÇﻴﺮ ﺑÇÇﻐﺮد ﺑÇÇﻪ ﮔÇﺎه ﻣﺴÇﺘﻲ و ﻋﺸÇﻖ
زﻫÇÇﺎي وﻫÇÇﻮ ﻓﻜÇÇﻨﺪ در ﺟÇÇﻬﺎن ﺟÇÇﺎن ﻫÇﻴﻬﺎ
ا ﮔÇÇÇÇﺮﭼÇÇÇÇﻪ آب رواﻧﺴﺖ آﺗﺸÇÇÇÇﻴﻦ ﮔÇÇﻔﺘﺶ
ﻧÇÇÇÇﻬﻔﺘﻪ ﺧÇÇÇÇﺮﻣﻦ آﺗﺶ ﻣÇÇÇÇﻴﺎن آن درﻳÇÇÇÇﺎ
ﮔÇÇÇÇﻬﻲ ﺑÇÇﻪ راز و ﻧÇÇﻴﺎزﺳﺖ در ﺑÇÇﺮ ﻣÇÇﻌﺸﻮق
ﮔÇÇﻬﻲ ﺑÇÇﻪ رﻧÇÇﺪي و ﻋÇÇﻴﺎري اﺳﺖ ﺑÇÇﺎ ﻣÇÇﻮﻻ
ﺑﻪ ﻫÇﺮ ﻏÇﺰل زﻣÇﻀﺎﻣﻴﻦ ﺧÇﻮب و ﻧÇﻐﺰ و ﺑÇﺪﻳﻊ
ﺑﺴÇÇﻲ ﺳÇÇﺮوده و اﻟﺤÇÇﻖ ﻛÇÇﻪ ﻫﺴﺖ ﺑÇﻲﻫﻤﺘﺎ
ﺑﻤﺎﻧﺪه از اﺛÇﺮش در ﺟÇﻬﺎن ﺳÇﻪ ﭼÇﻴﺰ ﻧÇﻔﻴﺲ
ﻧÇÇÇÇﺨﺴﺖ ﻣÇÇÇÇﺜﻨﻮي آن ﻧÇÇﺎﻣﺔ ﭼÇÇﻮ آب ﺑÇÇﻘﺎ
دوم ﺑÇÇÇÇﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻧÇÇÇÇﺎﻣﺔ ﻏÇÇÇÇﺰل ﻛÇÇﻪ ﺑÇÇﻮد
ﭼÇÇﻮ ﺑÇÇﺤﺮ اﻋÇÇﻈﻢ از آن ﻃÇÇﺒﻊ ﭘÇﺎ ك ﮔÇﻮﻫﺮزا
ﺳÇÇÇﻮم ﮔÇÇﺰﻳﺪه ﺳÇÇﺨﻨﻬﺎي ﻓÇÇﻴﻪ ﻣÇﺎ ﻓÇﻴﻪ اش
ﺑÇÇﻬﺎ¾ دﻳÇÇﻦ وﻟﺪش ﮔÇÇﺮد ﻛÇÇﺮد و ﻣÇﺎﻧﺪه ﺑÇﺠﺎ
ﺑﻪﺳﺎل ﺷﺸÇﺼﺪ و ﭼÇﺎر آﻣÇﺪ اﻧÇﺪر اﻳÇﻦ ﮔÇﻴﺘﻲ
ﺑÇÇÇÇﻪ ﺑﺴﺖ رﺧﺖ ﺑÇÇﻪ ﻫÇÇﻔﺘﺎد و دو ز دار ﻓÇÇﻨﺎ
ﻫÇÇﺰار و ﺳÇﻴﺼﺪ و ﭘÇﻨﺠﺎه و ﻧÇﻪ زﻫÇﺠﺮت رﻓﺖ
ﻛﻪ >ﺷﻤﺲ< ﮔﻔﺖ ﻣﺮ اﻳﻦ ﺷﻌﺮﻫﺎ ﺑÇﻪﻓﻀﻞ ﺧÇﺪا
تصوير منسوب به موالنا
ﺑﺴﻢ اﷲ اﻟﺮﺣﻤﻦ اﻟﺮﺣﻴﻢ
ردﻳﻒ اﻟﻒ ÇÇﺮي ﱠÇÇﺬي ﺧÇÇﻠ ﻖ اﻟﺜÇÇÔﺮ ﻳﺎ و اﻟﺜ ÇÇÇÖﺤ Öﻤ Ôﺪ ﻟﻠ×ﻪ اﻟ أﻟ × â ﺑÇÇﺎﺻﺮ ﻋÇÇﻄﻮف Õ ÇÇﺎدر ﻓÇÇﺮ Õد ÇÇﻴﻒ ×ﻗ ﺣÇÇﻲ ﻟﻄ Õ Õ Õ ﱞ
Çﻤﻦ د ×ﻋÇﺎ ÇÇﺎﻓﺮ و Åوف ×ﻏ رب ر Õ Ô ﱞ ﻫÇÇﻮاﻟﻤÇﺠﻴﺐ ﻟ Õ
Çﻦ ﻻ ﻧ Çﱠﺪ ﻟﻪ Çﺪ ﻟﻪ Çﻦ ﻻ ﺿ ﱠ ﺳÇﺒﺤﺎن ﻣ Ö ﺳﺒﺤﺎن ﻣ Ö
اﻟﻤÇﻨﺎ ﻦ ﻻ ﺣ ﱠﺪ ﻟﻪ ﺳﺒﺤﺎنﻣﻦ Ôﻳ ﺳﺒﺤﺎن ﻣ Ö Çﻌﻄﻲ Ô
ﻋÇﻠﻲﺑﺪر اﻟﻈÇÔﻠﻢ Çﺮم ﺻÇﻠﻮا ﺻﻠﻮا ﻋﻠﻲ ﺻ Öﺪ ر اﻟﺤ
اﻟﻮري Çﺮم ﺻÇﻠﻮا ﻋﻠﻲ ﻋÇﻠﻲﺧﻴﺮ ﺑÇﺤﺮ اﻟﻜ ﺻﻠﻮا ×
ﺑÇﺒﺎﺑﻪ ﻛÇﻔﻴﻦ اﺻÇﺤﺎﺑﻪ واﻟﻌÇﺎ و ﻋÇÇﻠﻲ ﻋÇÇﻤﻮم
واﻟﻮﻓÇﺎ اﻫÇÇﻞ ﺣÇÇﺒ ﺎﺑﻪ واﻟﺨÇÇﻴﺮ ﻣÇÇﻦ ا اﻻﻣÇﺎﻧ ¹
اﻟﻌÇﻠ×ﻲ اﻟﺴ اﻟ ×ﻔ Çﺬي ر ﻓ Çﻤﻮات Ô Çﻊ ÇÇﺎﻃﺮ اﻟ ﻔÇﺮ د اﻟ â
ﺳﭙﺎس ﺧﺪاﻳﻲ را ﻛﻪ ﺧﻠﻖ ﻓﺮﻣﻮده ﺛÔﺮﻳﺎ )ﭘﺮوﻳﻦ( را و زﻣﻴﻦ ﻧﻤﻨﺎ ك را )ﻳﻌﻨﻲ از ﻋﺎﻟﻲ ﺗﺎ ﺳﺎﻓﻞ و ﺑﺎﻻ و ﭘﺴﺖ را اﻳﺠﺎد ﻓﺮﻣﻮد(; آﻓﺮﻳﻨﻨﺪة ﻳﮕﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺮاﻓﺮاﺷﺖ آﺳﻤﺎﻧﻬﺎي ﺑﻠﻨﺪ را/ زﻧﺪهاي ﻛﻪ ﻧﻬﺎن و ﻧﻬﺎﻧﺪان و ﺗﻮاﻧﺎ و ﻳﻜﺘﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻣﻬﺮﺑﺎن و ﺑﻴﻨﺎ ﭘﺮورﻧﺪة ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﺮﺑﺎن و آﻣﺮزﻧﺪه و او اﺟﺎﺑﺖﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ ﻫﺮ ﻛﻪ او را ﺑﺨﻮاﻧﺪ/ ﻣﻨﺰه اﺳﺖ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ او را ﻫﻤﺘﺎ و ﻧﺎﻫﻤﺘﺎ ﻧﻴﺴﺖ و ﻛﺴﻲ ﻛﻪ او را ﻧﻬﺎﻳﺖ و ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ و ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﻲدﻫﺪ آرزو را/ درود ﺑﻔﺮﺳﺘﻴﺪ ﺑﺮ ﺑﺰرگ ﺣﺮم و ﺑﺮ روﺷﻨﻲدﻫﻨﺪة ﺗﺎرﻳﻜﻴﻬﺎ و ﺑﺮ درﻳﺎي ﻛﺮم و ﺑﺮ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺧﻠﻖ/ و درود ﺑﺮ ﻋﻤﻮم ﻳﺎران او و ﻣﻼزﻣﻴﻦ آﺳﺘﺎن او و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ دوﺳﺘﺎن او ﺻﺎﺣﺒﺎن اﻣﺎﻧﺖ و وﻓﺎ/ ﻋﻠﻲ ﻣﺮﺗﻀﻲ ﺳﺮوده در ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺳﻠﻄﺎن اوﻟﻴﺎ¾
آﻓÇÇÇÇﺘﺎب وﺟÇÇÇÇﻮد اﻫÇÇÇÇﻞ ﺻÇÇﻔﺎ
وﻟﻲ ﺧÇÇÇÇﺪا آن اﻣÇÇÇÇﺎم ﻣÇÇÇÇﺒﻴﻦ ,
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
2 آن اﻣÇÇÇﺎﻣﻲ ﻛÇÇﻪ ﻗÇÇﺎÄﻤﺴﺖ ﺑÇÇﺤﻖ
در زﻣÇÇﻴﻦ و زﻣÇÇﺎن و ارض و ﺳÇÇﻤﺎ
ذات او ﻫﺴﺖ واﺟﺐ اﻟﻌÇÇÇÇÇÇÇÇﺼﻤ¹
ﻣÇÇÇÇﻨﺰه ز ﺷÇÇﺮك و ﻛÇÇﻔﺮ و رﻳÇÇﺎ او
ﻋÇÇÇÇﺎﻟﻢ وﺣÇÇÇÇﺪﺗﺴﺖ ﻣﺴﻜÇÇﻦ او
او ﺑÇÇÇÇﺮون از ﺻÇÇÇﻔﺎت ﻣÇÇﺎ ﻓÇÇﻴﻬﺎ
ﺣÇÇÇﻘﻴﻘﺖ اﻧﺴÇÇﺎن ﺟÇÇÇÇﺎن اوﺳﺖ
ﺑÇÇﻮد ﺑÇﺮﺟÇﺎ ﺟÇÇﻤﻠﻪ ﻓÇÇﺎﻧﻲ و ﺟÇÇﺎن
ﺣÇÇﻲ ﻗÇÇﺪﻳﻢ ﺑÇÇﻮد ز ﺟÇÇÇÇﻨﺒﺶ او
ﺑÇÇﻮد ﺑÇÇﻪ ﮔÇÇﺮد ﺑÇÇﻘﺎ ﮔÇÇÇÇﺮدش او
ﻫﺴﺖ ﺑÇÇﺎﻗﻲ ﭼÇﻮ ذات ﺧÇﺎﻟﻖ ﺧÇﻠﻖ
ﻋÇÇÇﻠﻲ ﻋÇÇﺎﻟﻲ را و آن ﺻÇÇÇÇﻔﺎﺗﺶ
ﻧÇÇﻴﺴﺖ ﺧÇﺎﻟﻲ ﺻÇﻔﺎت ﺣÇﻖ از ذات
ﻫﺴﺖ ﻣÇÇﻤﺴﻮس او ﺑÇÇﻪ ذات ﺧÇÇﺪا
اوﺳﺖ آن ﮔÇÇÇﻨﺞ ﻣÇÇﺨﻔﻲ ﻻﻫÇÇﻮت
ﻛÇÇﻪ ز ﺣÇÇﻖ او ﺑÇﻪ ﺣÇﻖ ﺷÇﺪه ﭘÇﻴﺪا
ﻧÇÇÇÇﻘﺪ آن ﮔÇÇÇﻨﺞ ﻋÇÇﻠﻢ ﺑÇÇﻲﭘﺎﻳﺎن
ﻋÇÇÇÇﻠﻲ ÔﻋÇÇﻼ ﻫﺴﺖ ﻣÇÇÇÇﻘﺼﻮد آن
ﺣﻜÇÇÇﻤﺖ او ,ﺟÇÇﺰ او ﻧÇÇﺪاﻧÇÇﺪ ﻛﺲ
ﻛÇÇÇﻮ ﺣﻜÇÇﻴﻢاﺳﺖ و ﻋÇÇﺎﻟﻢ اﺷÇÇﻴﺎ
ﺑÇÇÇÇÇÇÇÇﻮد ﺑÇÇÇÇÇÇÇÇﻼ اول او ل او Ö ﻧÇÇÇÇﺎﺻﺮاﻻﻧÇÇÇÇﺒﻴﺎﺳﺖ او اﻟﺤÇÇÇÇﻖ
ÔﺧÇÇÇﺮي ﺑÇÇÇÇﻮد ﺑÇÇÇÇﻼ ا آﺧÇÇÇÇﺮ او × اوﻟﻴÇÇÇÇÇÇﺎ راﺳﺖ دﻳÇÇÇÇﺪة ﺑÇÇÇÇﻴﻨﺎ
ﺑÇÇﺤﻖ اﺳﺖ و ﺣÇÇﻖ از او ﻇÇÇﺎﻫﺮ او
ﺑÇÇÇÇﺤﻖ اﺳﺖ ﺟÇÇÇÇﺎودان ﺣ ÇÇﻘﺎ او
دل آدم ﺑÇÇÇÇÇÇÇÇﻮد از ﻧÇÇÇÇÇÇÇﻮر او
زان ﺷÇÇÇﺪه ﺗÇÇﺎج و ﻣÇÇﻈﻬﺮ اﺳÇÇﻤﺎ
ﻣÇÇÇÇﻄﻠﻊ ﮔﺸﺖ ﺑÇÇﺮ ﻫÇÇﻤﻪ ﺷÇÇﻴÃﻲ
ÇÇÇÇÔﻘﻲ آدم از ﻋÇÇÇÇﻠﻢ آن اﻣÇÇÇÇﺎم ﺗ × ﭼÇÇﻮن ﻛÇÇﻪ ÔﺑÇÇﺪ ﻧÇÇﻮر ﺧÇÇﺎﻟﻖ ﻳﻜÇﺘﺎ
ﺷÇÇﻴﺚ ,در ﺧÇÇﻮد ﺑÇÇﺪﻳﺪ ﻧÇﻮر ﻋÇﻠﻲ ﻧÇÇﻮح از او ﻳÇÇﺎﻓﺖ آﻧÇﭽﻪ ﻣÇﻲﻃﻠﺒﻴﺪ
اﻋÇÇÇﻠﻲ ﮔﺸﺖ واﻗÇÇÇÇﻒ ز ﻋÇÇÇÇﺎﻟﻢ × ÇÇﻠﻴﺎ ﺗÇÇﺎ رﺳÇÇﺎﻧﺪش ﺑÇÇﻪ ﻣÇÇﻨﺰل Ôﻋ ×
ﻛÇÇﺮد ذ ﻛÇÇﺮش ﺧÇÇﻠﻴﻞ ﺑÇÇﺎ ﺧÇÇÔﻠﺖ
ﺗÇÇÇÇﺎ ﻛÇÇÇﻪ ﺷÇÇﺪ ﻧÇÇﺎر ﻻﻟﺔ ﺣÇÇﻤﺮا
ﻳÇÇﺎد او ﻛÇÇﺮد ﻳÇÇﻮﺳﻒ اﻧÇÇﺪر ﭼÇÇﺎه
ﺳÇÇﺮﻳﺮ ﻣÇÇﻠﻚ آرا ﺗÇÇÇﺎ ﮔÇÇﺮﻓﺖ آن
ﺑﺲ ﻛÇÇﻪ ﻧÇÇﺎﻟﻴﺪ ﭘÇÇﻴﺶ او ﻳÇÇﻌﻘﻮب
ﺑÇÇﻮي ﻳÇÇﻮﺳﻒ ﺷÇÇﻨﻴﺪ و ﺷÇﺪ ﺑÇﻴﻨﺎ
ﻣÇÇﻮﺳﻲ ﻋÇÇﻤﺮان ﻧÇÇÇÇﻮر او دﻳÇÇÇﺪ
ﮔﺸﺖ واﻟﻪ در آن ﺷﺐ ﻳÇÇÇÇÇÇÇÇﻠﺪا
در ﻣÇÇÇﺪﻳﻨﺔ ﻋÇÇﻠﻢ در ﺷÇÇÇÇﺮﻳﻌﺖ ,
اﻣÇÇﻴﺮ ﻫÇÇﺮ دو ﺳÇÇﺮا در ﺣÇÇÇﻘﻴﻘﺖ,
ﻟﻄÇÇÇÇﻒ او ﺑÇÇÇÇﻮد ﻫÇÇﻤﺪم ﻣÇÇﺮﻳﻢ
ﮔﺸﺖ ﻋÇÇﻴﺴﻲ از آن ﺳÇÇﺒﺐ ﭘÇÇﻴﺪا
ﻛÇÇﻮﻧﻴﻦ ﺳÇÇÇﻴﺪ ﺳÇÇÇÇﺮ او دﻳÇÇÇÇﺪ Ö
ﻧÇÇﻲ د ×
از ﻋÇÇÇÇﻠﻲ ﻣÇÇﻲﺷﻨﻴﺪ ﻧÇÇﻄﻖ ﻋÇÇﻠﻲ
ﺑÇÇﻪ ﻋÇÇﻠﻲ ﺟÇÇﺰ ﻋÇÇﻠﻲ ﻧÇﺒﻮد آﻧÇﺠﺎ
رﻫÇÇÇÇﺮوان ﻃÇÇÇÇﺎﻟﺒﻨﺪ ,او ﻣÇÇﻄﻠﻮب
ﻧÇÇÇÇﺎﻃﻘﺎن ﺻÇÇÇÇﺎﻣﺘﻨﺪ ,او ﮔÇÇÇÇﻮﻳﺎ
ﺳÇÇﺠﺪه ﺑÇÇﺮدﻧﺪ ﭘÇÇﻴﺶ او ﻣÇﻠﻜﻮت
3
ردﻳﻒ اﻟﻒ Çﺮش روﺷÇﻦ ﻋÇÇﻠﻢ ﺟÇÇﺎوﻳﺪ ﺷÇÇﺪ ﺑ
ÔوﺣÇﻲﻣÇÇﺎ ا ﻛÇÇﺮد ﺗÇÇﺤﻘﻴﻖ ﺳÇÇﺮ × Ö
ﮔÇÇÇÇﻔﺖ ﺑÇÇÇﺎ اﻣÇÇﺘﺎن ز راه ﻳÇÇﻘﻴﻦ
ﻛÇÇﻪ ﻋÇÇﻠﻲ ﻫﺴﺖ رﻫÇÇﻨﻤﺎي ﺷÇÇﻤﺎ
ﺻÇÇÇÇﺎدﻗﺎن ﺟÇÇﻤﻠﻪ رو ﺑÇÇﺪو آرﻧÇÇﺪ
ﻛÇÇÇﻮ اﻣÇÇﻴﺮﺳﺖ و ﻫÇÇﺎدي و ﻣÇÇﻮﻻ
ÇÇﺮ ﺑÇÇÇÇﻮد ﺑÇÇÇÇﺎ ﻛÇÇÇﻞ اﻧÇÇﺒﻴﺎ در ﺳ
Çﻌﻲ ﺟÖ Çﻬ ×ﺮاﻣ â ×
ﺑÇÇÇÇﻮد در دﻳÇÇÇÇﻦ اول و آﺧÇÇÇÇﺮ او
ﺑÇÇﻮد ﺑÇÇﺨﺪا ﻇÇÇÇÇﺎﻫﺮ و ﺑÇÇÇﺎﻃﻦ او
ﺗÇÇﺎ ﺑÇÇﺪاﻧÇÇﻲ ﺗÇﻮ رﻣÇﺰ اﻳÇﻦ ﻣÇﻌﻨﻲ
ﺗÇÇÇÇÇÇÇÇﺎ رﺳÇÇÇÇÇﻲ در وﻻﻳﺖ واﻻ
ﺗÇﺎ ﺷÇﻮد روﺷÇﻨﺖ ﻛÇﻪ ﻋÇﺎﻟﻲ اوﺳﺖ
ﺑÇﺎ ﻣÇﻦ اي ﺧÇﻮاﺟÇﻪ ﻛÇﻢ ﻛÇﻨﻲ ﻏÇﻮﻏﺎ
ذر هاﻳÇÇﻢ و او ﺧÇÇﻮرﺷﻴﺪ ﻣÇÇﺎ ﻫÇÇﻤﻪ
ﻣÇÇÇﺎ ﻫÇÇﻤﻪ ﻗÇÇﻄﺮهاﻳÇÇﻢ و او درﻳÇÇﺎ
ﺷÇﻤﺲدﻳÇﻦﭼﻮنﺗﻮﺻﺎدﻗﻲدرﻋﺸﻖ
ﺟÇÇÇﺎن ﻓÇÇﺪا ﻛÇÇﻦ ز ﺑÇÇﻬﺮ ﻣÇÇﻮﻻﻧﺎ
واﺻÇÇﻞ ﺟÇﺎﻧﺎن ﺗÇÇﺎ ﺷÇÇﻮد ﺟÇÇﺎﻧÖﺖ
ﺗÇÇﺎ ﻛÇÇﻪ ﺑÇÇﺎﺷﻲ ﺑÇﻪ ﻋﺸÇﻖ راﻫÇﻨﻤﺎ ###
ﻛﻠﻴﺎت ﭼﺎپ ﻫﻨﺪ اﻳﻦ اﺷﻌﺎر در ﻣﺪح و ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺣﻀﺮت ﻋﻠﻲ ﻣﺮﺗﻀﻲ در ﻣﻨﺘﺨﺒﺎت ﻫﺪاﻳﺖ و در ﺛﺒﺖ اﺳﺖ و ﻧﻴﺰ در ﻛﺘﺎبﻣﺠﺎﻟﺲاﻟÖﻤÆﻣﻨﻴﻦ ﻗﺎﺿﻲ ﻧﻮراﷲ ﺷﻮﺷﺘﺮي ﻫﻢ ﺑÇﻪﻧﺎم ﻣÇﻮﻻﻧﺎﻣÇﻨﺪرج اﺳﺖ و ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ در ﻣﻘﺪﻣﺎت ﻛﺘﺎب ذ ﻛﺮ ﻧﻤﻮدﻳﻢ ,ﻋﻘﻴﺪت ﻛﻠﻴﺔ ارﺑﺎب ﺗﺼﻮف ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آن ﺣﻀﺮت ﺑﺎ ﻣﻀﺎﻣﻴﻦ اﻳﻦ اﺷﻌﺎر ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ و ﺑﺎ آﻧﻜﻪ ﺑﻪ ادﻋﺎي ﻣﺤﻘﻖ ﺷﻮﺷﺘﺮي از ﻛﺘﺎب ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻧÇﺎﺳﺨﻴﻦ اﻫÇﻞ ﺳÇﻨﺖ و ﺟﻤﺎﻋﺖ اﻳﻨﮕﻮﻧﻪ اﺷﻌﺎر را اﻧﺪاﺧﺘﻪاﻧﺪ ,ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﺴﻴﺎري از آﻧﻬﺎ در دﻳﻮاﻧﻬﺎي ﻛﻬﻨﻪ و ﭼﺎﭘﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺴﻴﺎري از اﻫﻞ ﺳﻨﺖ ,آن ﺣﻀﺮت را ﮔﺮﭼﻪ در ﺧﻼﻓﺖ ﺻﻮري و ﻇﺎﻫﺮي در ﻣﺮﺗﺒﺔ ﺑÇﻌﺪ داﻧÇﻨﺪ ,در ﻣﻘﺎم ﺧﻼﻓﺖ روﺣﺎﻧﻴﻪ و ﻣﻌﻨﻮﻳﻪ اﺻﻞ و اﺳﺎس و ﻣﻨﺒﻊ ﻓﻴﺾ و ﻣﻘﺘﺪاي ﻛÇﻞ داﻧÇﻨﺪ; ﭼÇﻨﺎﻧﻜﻪ ﻋÇﻘﻴﺪة ﺻﺎﺣﺐ ﻛﺘﺎب ﻣﻨﺎﻗﺐﻣﺮﺗﻀﻮي اﺳﺖ و در آن ﻛﺘﺎب ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﻦ اﺷﻌﺎر ﺑﻪﻧﺎم ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻣﻨﺪرج اﺳﺖ/ و ﻧﻴﺰ در ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺳﻠﻄﺎن اوﺻﻴﺎ¾
ﻫÇÇÇÇﺮ روز ﺑÇÇÇÇﺎﻣﺪاد ﺳÇÇÇÇﻼ ×Õم ﻋÇÇÇÇﻠ Öﻴﻜ ×Ôﻤﺎ
آﻧÇÇﺠﺎ ﻛÇÇﻪ ﺷÇÇﻪ ﻧﺸÇÇﻴﻨﺪ آن ﺷÇﺎه ﻣÇﺮﺗﻀﻲ
دلاﻳﺴﺘﺎده ﭘﻴﺸﺶو ﺑﺴÇﺘﻪ دودﺳﺖ ﺧÇﻮﻳﺶ
ﺗÇÇﺎ دﺳﺖ ﺷÇÇﺎه ﺑÇÇﺨﺸﺪ ﺑÇÇﻲﺣﺪ زر و ﻋÇﻄﺎ
دﺳﺖ ﻣﺴÇﻴﺢ ﻋﺸÇﻖ ﺗÇﺎ زان ﻧÇﺼﻴﺐ ﺑÇﺨﺸﺪ
ﻣÇÇÇÇﺮ ﻣÇÇﺮده را ﺳÇÇﻌﺎدت و ﺑÇÇﻴﻤﺎر را ﺷÇÇﻔﺎ
ﻣﺴﺖ ﻛÇﺎس او ا ﺑÇﺪاﻟ ﺪ ﻫÇﺮ و ﮔÇﻪ ﮔÇﻬﻲ ﺟÇÇﺎن
ﺑÇﺮ ﺧÇﻮان ﺟﺴÇﻢ ﻛÇﺎﺳﻪ ﻧÇﻬﺪ دل ﻧÇﺼﻴﺐ ﻣÇﺎ
ﺑÇÇÇÇﺮگ ﺗÇÇﻤﺎم ﻳÇÇﺎﺑﺪ از او ﺑÇÇﺎغ ﻋﺸÇÇﺮﺗﻲ
ﻫÇÇﻢ ﺑÇÇﺎﻧﻮا ﺷÇÇﻮد زﻃÇÇﺮب ﭼÇÇﻨﮕÔﻞ دو ﺗÇÇﺎ
در رﻗÇÇﺺ ﮔﺸÇÇﺘﻪ ﺗÇﻦ زﻧÇﻮاﻫÇﺎي ﺗÇﻦ ﺗÇﻨﻦ
ﺟÇÇÇÇﺎنﺧﻮدﺧﺮابوﻣﺴﺖ درآن ﻣÇÇﺤﻮوآنﻓﻨﺎ
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ê زﻧÇﺪه ﺷÇﺪه ﺑÇﻬﺸﺖ ز ﻧÇﺎز و ز ﻧÇﻮش ﻋﺸÇﻖ
ﻗÇÇÇﺎﺿﻲ ﻋÇÇﻘﻞ ﻣﺴﺖ در آن ﻣﺴÇÇﻨﺪ ﻗÇÇﻀﺎ
ÇÇﺮد آﻳÇÇﻨﺪ در ﺳÆÇÇال ﺳÇÇÇÇﻮي ﻣÇÇﺪرس ﺧ
ﻛÇÇﺎﻳﻦ ﻓÇÇﺘﻨﺔ ﻋÇÇﻈﻴﻢ در اﺳÇﻼم ﺷÇﺪ ﭼÇﺮا?
ﻓÇﺘﻮي دﻫÇﺪ ﺟÇﻮاب ﻛÇﻞ ﻛÇﻪ ﺑÇﻪ ﻣÇﻔﺘﻲ ﻋÇﻘﻞ ×
ﻛÇÇÇﻴﻦ ﺧÇÇﻮد ﻗÇÇﻴﺎﻣﺘﺴﺖ روا ﮔÇÇﻮ و ﻧÇÇﺎروا?
ﺧÇﻄﻴﺐ ﻋﺸÇﻖ ﻋÇÇﻴﺪﮔﺎه وﺻÇÇﻞ ﺑÇÇﺮآﻣÇﺪ در
ﺑÇÇﺎ ذواﻟÇÇÖﻔﻘﺎر ﮔÇÇﻔﺖ ﻣÇÇﺮ آن ﺷÇÇﺎه را ﺛÇÇﻨﺎ
ﺳÇﺮاي ﻋﺸÇﻖ ﭘÇﺮدﮔﻴﺎن ﺧÇÇﺎﺻﺎن ﺧÇÇﺎص و
در ﺳÇﺮا ﺻÇÇﻒ Ö Ö ﺻﻒ ﻧﺸﺴÇﺘﻪ در ﻫÇﻮﺳﺶ ﺑÇﺮ
ﭼÇﻮن از ﺷﻜÇﺎف ﭘÇﺮده ﺑÇﻪ اﻳﺸÇﺎن ﻧÇﻈﺮ ﻛÇﻨﺪ
ﺑﺲ ﻧÇÇﻌﺮهﻫﺎي ﻋﺸÇÇﻖ ﺑÇﺮآﻳÇﺪ ﻛÇﻪ ﻣÇﺮﺣÇﺒﺎ
ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺳﻴﻨﻪاشﻛÇﻪ ﺳÇﻨﺎÄﻲدﻫﺪ ﺑÇﻪﭼﺮخ
ﺳÇÇÇÇﻴﻨﺎي ﺳÇÇÇﻴﻨﻪاش ﺑÇÇﻨﮕﻨﺠﻴﺪ در ﺳÇÇﻤﺎ
ﻫﺮ ﭼÇﺎر ﻋÇﻨﺼﺮﻧﺪ در اﻳÇﻦ دﻳﮓ ﻫÇﻢ ﺑÇﺠﻮش
ﻧÇÇﻲ ﺧÇÇﺎ ك ﺑÇÇﺮﻗﺮار ﻧÇÇﻪ ﻧÇÇﺎر و ﻧÇÇﻢ و ﻫÇﻮا
ﮔÇÇﻪ ﺧÇÇﺎ ك در ﻟﺒÇÇﺎس ﮔÇÇﻴﺎ رﻓÇﺘﻪ از ﻫÇﻮس
ﺑÇﻬﺮ اﻳÇﻦ وﻻ ﮔÇÇﻪ آب ﺧÇÇﻮد ﻫÇÇﻮا ﺷÇÇﺪه از
از راه اﺗÇÇÇÇÇÇÇÇﺤﺎد ﺷÇÇÇÇﺪه آب آﺗﺸÇÇÇÇﻲ
آﺗﺶ ﺷÇÇﺪه زﻋﺸÇÇﻖ ﻫÇﻮا ﻫÇﻢ درﻳÇﻦ ﻓÇﻀﺎ
ارﻛÇÇﺎن ﺑÇÇﻪﺧﺎﻧﻪ ﺧÇÇﺎﻧﻪ ﺑﮕﺸÇﺘﻪ ﭼÇﻮ ﺑÇﻴﺪﻗﻲ
ﻋﺸÇﻖ ﺷÇﺎه ﻧÇﻪ از ﻟﻬÇﻮ ﭼÇﻮن ﺷÇﻤﺎ ﺑÇÇﻬﺮ از
اي ﺑÇÇﻲﺧﺒﺮ ﺑÇÇﺮو ﻛÇÇﻪ ﺗÇÇﺮا آب روﺷÇÇﻨﺴﺖ
ﻮت ﺻÇÇﻔﺎ ﺗÇÇÇÇﺎ وا رﻫÇÇﺪ زآب و ﮔÇÇﻠﺖ ﺻÖ ÇÇﻔ
ﺻÇÇﻔﺖ ﺻÖ ÇÇﻔﻮﺗﺴﺖ آب زﻳÇÇﺮا ﻛÇÇﻪ ﻃÇÇﺎﻟﺐ
ﻗÇﻠﺰم ﺿÇﻴﺎ وان ﻧÇÇﻴﺴﺖ ﺟÇÇﺰ وﺻÇﺎل ﺗÇﻮ ﺑÇﺎ
ﺑÇÇﻲﺧﺪاي ﻧÇÇﻴﺴﺖ زآدم ا ﮔÇÇÇﺮ ﺑﮕÇÇﺮدي او Ö
ﻛÇÇﻒ ﺧÇÇﺪا اﺑÇÇﻠﻴﺲ وار ﺳÇÇﻨﮓ ﺧÇÇﻮري از
ﺧÇÇÇÇﺪاي ﻧÇÇÇﻴﺴﺖ وﻟﻴﻜÇÇﻦ ﺧÇÇﺪاي را آري Ö
اﺳÇﺮار ﻛÇﺒﺮﻳﺎ اﻳÇÇﻦ ﺳÇÇﻨﺘﻲ اﺳﺖ رﻓÇÇﺘﻪ در
ﭼÇÇﻮن ﭘÇÇﻴﺶ آدم ازدل و ﺟÇﺎن و ﺑÇﺪن ﻛÇﻨﻲ
ﻳﻚ ﺳﺠﺪهاي ﺑÇﻪ اﻣÇﺮ ﺣÇﻖ از ﺻÇﺪق ﺑÇﻲرﻳﺎ
ﻫÇÇﺮﺳﻮ ﻛÇÇﻪ ﺗÇﻮ ﺑﮕÇﺮدي از ﻗÇﺒﻠﻪ ﺑÇﻌﺪ از آن
ﺑÇÇﻬﺮ دل ﺗÇÇﻮ را ﻛÇÇÇÇﻌﺒﻪ ﺑﮕÇÇﺮدد آن ﺳÇÇﻮ
ﻣÇÇﺠﻤﻮع ﭼÇÇﻮن ﻧÇÇﺒﺎﺷﻢ در راه ,ﭘﺲ ز ﻣÇﻦ
ﻣÇÇﺠﻤﻮع ﭼÇÇﻮن ﺷÇÇﻮﻧﺪ رﻓÇÇﻴﻘﺎن ﺑÇÇﻲوﻓﺎ!
دﻳﻮارﻫÇﺎي ﺧÇﺎﻧﻪ ﭼÇﻪ ﻣÇﺠﻤﻮع ﺷÇﺪ ﺑÇﻪ ﻧÇﻈﻢ
آﻧﮕÇÇﺎه اﻫÇÇﻞ ﺧÇÇﺎﻧﻪ در او ﺟÇÇﻤﻊ ﺷÇÇﺪ ﻫÇﻼ
Çﺒ ﻮد ﺑÇﺎﺷﺪ درﻳÇﺪه درز ﭼÇÇﻮن ﻛÇﻴﺴﻪ ﺟÇﻤﻊ ﻧ Ö
ﭘﺲ ﺳﻴﻢ ﺟÇﻤﻊ ﻛÇﻲ ﺷÇﻮد اﻧÇﺪروي اي ﻛÇﻴﺎ?
ﻣﺠﻤﻮع ﭼﻮن ﺷﻮم? ﭼﻮ ﺑÇﻪ ﺗÇﺒﺮﻳﺰ ﺷÇﺪ ﻣÇﻘﻴﻢ
ﺷﻤﺲاﻟÖﺤﻘﻲ ﻛﻪ او ﺷﺪه ﺳÇﺮ ﺟÇﻤﻊ ﻫÇﺮ ÔﻋÇﻼ ###
ﭘﺲ از ﺗﻌﻤﻖ در اﻳﻦ اﺷﻌﺎر ,ﺑﻌﻀﻲ رﻣﻮز از آن ﻣﻔﻬﻮم ﻣﻲﺷﻮد; ﭼﻨﺪ ﺷﻌﺮ اول ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻣﺮﺗﻀﻲ )ﺳﻼم اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( اﺳﺖ )ﺳﻼم اﷲ ﻋﻠﻴﻪ( و ﭼﻮن ﺳﻮي ﻣﺪرس ﺧﺮد آﻳﻨﺪ و از وي ﺳﺮ ﻓﺘﻨﺔ ﻋﻈﻴﻢ ﻛﻪ در اﺳﻼم ﺷﺪ ﭘﺮﺳﻨﺪ ,ﻋﻘﻞ ﻛﻞ ﺟﻮاب دﻫﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﻮد ﻗﻴﺎﻣﺖ اﺳﺖ ﭼﻪ روا ﮔﻮﻳﻲ و ﭼﻪ ﻧﺎروا و ﺧﻄﻴﺐ ﻋﺸﻖ در ﻋﻴﺪﮔﺎه وﺻﻞ ﺑﺎ ذواﻟﻔﻘﺎر زﺑﺎن ﺑﻪ آن ﺷﺎه ﺛﻨﺎ ﮔﻔﺖ/ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﭼﻬﺎر ﻋﻨﺼﺮ ﻫﺮﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﺑﻨﺎي ﭼÇﻬﺎر ارﻛÇﺎن ﺧÇﺎﻧﻪ ﭘﺲ ﻇÇﻬﻮر ﺳÇﺮ ﺣÇﻖ در آدم
ë
ردﻳﻒ اﻟﻒ
ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻣﺴﺠﻮد/ و ﻣﺠﻤﻮع ﺑﻮدن ﺧﺎﻃﺮ ﻛﻪ رﻓﻴﻘﺎن ﺑﻲوﻓﺎ ﻧﻴﺰ ﺟﻤﻊ ﺷﻮﻧﺪ و ﻃﺎﻟﺐ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﻮدن ﻧﻪ ﺗﻔﺮﻗﻪ رﻣﻮزي و اﺷﺎرﺗﻲ ﺑﻪ ﺟﻤﻊ ﺑﻴﻦ اﻟÖﻤﺬﻫﺒﻴﻦ اﺳﺖ/ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ ﺳﺒﺐ رﻫﺎﻳﻲ از دﻳﻮ ﻧﻔﺲ ﺑﻮده در ﺑﻴﺎن آﻧﻜﻪ ﻋﺸﻖ ا ﮔÇÇﺮ ﺑÇÇﻲﻋﺸﻖ ﺷÇÇﻤﺲاﻟﺪﻳÇﻦ ﺑÇﺪي درروز و ﺷﺐ ﻣÇﺎ را ﻓÇÇﺮاﻏÇÇﺘﻬﺎ ﻛÇﺠﺎ ﺑÇﻮدي ز دام ﻫÇﺮ ﺳÇﺒﺐ ﻣÇﺎ را1 Ô
ﺗÇﺎب ﺧÇﻮد ا ﮔﺮ از ﺗÇﺎﺑﺶ ﻋﺸÇﻘﺶ ﻧÇﺒﻮدي ﺗÇﺎب و ﺗﺐ ﻣÇﺎ را ﺗﺐ ﺷÇÇﻬﻮت ﺑÇﺮآوردي دﻣÇﺎر از ﻣÇﺎ ز ÇÇﺼﺐ ﻣÇﺎ را ﻧÇÇÇﻮازﺷÇÇﻬﺎي ﻋﺸÇÇﻖ او ,ﻟﻄÇÇﺎﻓﺘﻬﺎي ﻣÇÇﻬﺮ او رﻫÇÇﺎﻧﻴﺪ و ﻓÇÇﺮاﻏﺖ داد از رﻧÇÇﺞ و ﻧ ﺑÇÇﻬﺎر ﺣﺴÇﻦ آن دﻟﺒÇﺮ ﺑÇﻪ ﻣÇﺎ ﺑÇﻨﻤﻮد ﻧÇﺎ ﮔÇﺎﻫﺎن ﺷÇÇﻘﺎﻳﻘﻬﺎ و رﻳÇÇﺤﺎﻧﻬﺎ و ﮔÇÇﻠﻬﺎي ﻋÇÇﺠﺐ ﻣÇﺎ را ﻣÇﻬﺮ ﺟÇﺎن او زﻫÇﻲ اﻳÇﻦﻛﻴﻤﻴﺎي ﺣÇﻖﻛﻪ ﻫﺴﺖ از
ﻛÇÇﻪ ﻋÇÇﻴﻦ ذوق و راﺣﺖ ﺷÇÇﺪ ﻫÇÇﻤﻪ رﻧÇÇﺞ و ﺗÇﻌﺐ ﻣÇﺎ را
زﻫﻲدوﻟﺖ ,زﻫÇﻲرﻓﻌﺖ ,زﻫÇﻲﺑﺨﺖ و زﻫÇﻲاﺧÇﺘﺮ ﻛﻪ ﻣﻄﻠﻮب ﻫﻤﻪ ﺟÇﺎنﻫﺎ ﻛÇﻨﺪ از ﺟÇﺎن ﻃÇﻠﺐ ﻣÇﺎ را ﮔÇÇﺰﻳﺪ او ﻟﺐ ﻛÇÇﻪ ﻫÇÇﻲ ﻣﺴÇﺘﻲ ﺑÇÔﺮو ,ﭘÇﻴﺪا ﻣﻜÇﻦ ﻫﺴÇﺘﻲ ﭼÇÇﻮ ﺟÇÇﺎم ﺟÇÇﺎن ﻟﺒÇÇﺎﻟﺐ ﺷÇÇﺪ از آن ﻣÇÇﻴﻬﺎي ﻟﺐ ﻣÇﺎ را در آن ﻣÇÇﺠﻠﺲ ﻛÇÇﻪ ﮔÇÇﺮدان ﻛÇÇﺮد ﻟﻄÇÇﻒ او ﺻÇÇﺮاﺣÇﻴﻬﺎ ﮔÇÇﺮانﻗÇÇﺪر و ﺳÇÇﺒﻚ دل ﺷÇﺪ دل و ﺟÇﺎن از ﻃÇﺮب ﻣÇﺎ را
ﺧÇﻀﺮ ﺑÇﻲ ﻃÇﻠﺐ ﻣÇﺎ را ﺑﻪ ﺳÇﻮي ﺧÇﻄﺔ ﺗÇﺒﺮﻳﺰ ﭼﺸÇﻤﺔ آب ﺣÇﻴﻮاﻧÇﻴﺴﺖ ﻛﺸﺎﻧﺪ دلﺑﺪان ﺟﺎﻧﺐ ﭼÇﻮ در ﺗﺮﻏﻴﺐ ﺳﺎﻟﻜﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﻠﻮك راه ﺣﻖ ﻓﺮﻣﻮده ﮔÇÇﺎه ﺧÇÇﻮش ﻣﺸÇÇﻮ ﻳﻜÇÇﺪم دﻻ ﺗÇÇﻨﻬﺎ دﻣÇÇﻲ ﻣÇÇﻲﻧﻮش ﺑÇÇﺎدة ﺟÇÇﺎن و ﻳﻚ ﻟﺤÇﻈﻪ ﺷﻜÇﺮ ﻣÇﻴﺨﺎ ازﻳÇÇÇÇﻦ اﻗÇÇﺒﺎل
(1در اﻳﻦ اﺑﻴﺎت ﺑﻴﺎن ﻟﺰوم اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ راﻫﻨﻤﺎ را در ﺳﻠﻮك ﻛﻪ ﻣﺘﻔ Õﻖ ﻋﻠﻴﻪ ﻫﻤﺔ اﻫﻞ ﺳﻠﻮك و ﻣﻌﺮﻓﺖ اﺳﺖ ﺑﻴﺎن ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛÇﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﭘﻴﺮ و ﻋﺸﻖ ﻣﺮﻳﺪ ﺑﻪ ﻣﺮاد او را از ﭼﻨﮕﺎل ﻧﻔﺲ ﺑﻬﻴﻤﻲ ﻣﻲرﻫﺎﻧﺪ وﮔﺮﻧﻪ ﻧﻔﺲ ﺷﻬﻮي دﻣﺎر از روزﮔﺎر ﺳﺎﻟﻚ ﺧﻮدﺳﺮ و رﻫﺮو ﺑﻲﭘﻴﺮ ﺑﺮﻣﻲآورد /اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﻘﻮل اﺳﺖ از ﺑﺰرﮔﺎن ﻃﺮﻳﻘﺖ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮدهاﻧﺪ :در ﭘﻨﺎه ﮔﺮﺑﻪ اي ﺑﺎﺷﻲ ,ﺑÖ Çﻪ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﻴﺮ ﻧﻔﺲ ﺧﻮد ﺑﺎﺷﻲ /و در ﻣﺜﻨﻮي ﻣﻌﻨﻮي ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ اﺷﺎره ﻓﺮﻣﻮده: ﻫÇÇﻴﭻ ﻧﻜﺸÇÇﺪ ﻧÇÇﻔﺲ را ﺟÇÇﺰ داﻣÇÇÇﻦ آن ﻧÇÇﻔﺲﻛﺶ را ﺳÇÇﺨﺖ ﮔÇÇﻴﺮ ﻇÇÇﻞ ﭘÇﻴﺮ و ﺟﺎي دﻳﮕﺮ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: ﻋÇÇﻮن و ﻟﺸﮕÇÇﺮﻫﺎي ﺷÇÇﻴﺦ ﻫÇÇÇﻴﻦ ﻣÇÇﭙﺮ اﻻ ﻛÇÇﻪ ﺑÇÇﺎ ﭘÇÇﺮﻫﺎي ﺷÇÇﻴﺦ ﺗÇÇÇﺎ ﺑÇÇﺒﻴﻨﻲ Ö و ﻧﻴﺰ ﻓﺮﻣﻮده: ﺷÇÇÇÇﻴﺮ ﺣÇÇÇÇﻘﻲ ﭘÇÇÇÇﻬﻠﻮاﻧÇÇÇﻲ ﭘÇÇﺮدﻟﻲ ﮔÇÇÇÇﻔﺖ ﭘÇÇﻴﻐﻤﺒﺮ ﻋÇÇﻠﻲ را ﻛÇÇﺎي ﻋÇÇﻠﻲ اﻧÇÇÇÇÇÇÇﺪر آ در ﺳÇÇÇÇﺎﻳﺔ ﻧÇÇÇÇﺨﻞ اﻣÇÇÇÇﻴﺪ ﻟﻴﻚ ﺑÇÇÇÇﺮ ﺷÇÇﻴﺮي ﻣﻜÇÇﻦ ﺗÇÇﻮ اﻋÇÇﺘﻤﻴﺪ ﻛﺶ ﻧÇÇÇÇÇÇÇÇﺘﺎﻧﺪ ÔﺑÇÇÇÇÇﺮد از ره ﻧÇÇÇÇﺎﻗﻠﻲ اﻧÇÇÇÇÇÇÇÇﺪر آ در ﺳÇÇÇÇÇÇÇﺎﻳﺔ آن ﻋÇÇÇÇﺎﻗﻠﻲ ﻳﻦ ﺮ ﻗ ﻪ ﻟ Ôﻦ ﻜ ﻳ ﻢ ﻟ ﻦ ﻣ ﺻﺎدق: ﺣﻀﺮت از اﺳﺖ ﺣﺪﻳﺚ ﺑﻪ ﻣﻨﺴﻮب و ﻪ ﻟ ﻳﻦ ﻻ ﺷ Öﻴﺦ ﻟÖ ﻪ × و ﻧﻴﺰ از ﮔﻔﺘﺎر ﻣﺸﺎﻳﺦ اﺳﺖ ﻛﻪ :ﻣ Öﻦ × ﻻ âد Ö Õ â Ô Ö Ö Ö ﻴﻢ Ôﻳﺮﺷ Ôﺪه Ôﻣ Öﺮ ﺷ Õﺪ ÖاﺳﺘÖ ﻤﻜﻦ ﻋ Ôﺪ وه ﻣ Öﻦ Ôﻋ Ôﻨ ﻘﻪ /و در ﻛﺸﻒ اﻟﻐ ﻤﻪ اﺳﺖ از ﻋﻠﻲ ﺑﻦ ا Öﻟﺤﺴﻴﻦ :ﻫﻠ ﻚ ﻣ Öﻦ ﻟ Öﻴ ﺲ ﻟÔ ﻪ ﺣ âﻜ Õ ﺣﺎﻓﻆ ﺷﻴﺮازي ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ: ﻇÇÇﻠﻤﺎﺗﺴﺖ ﺑÇÇﺘﺮس از ﺧÇﻄﺮ ﮔÇﻤﺮاﻫÇﻲ ﻗﻄﻊ اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻲﻫﻤﺮﻫﻲ ﺧﻀﺮ ﻣﻜÇﻦ
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
ì
ÇÇﻞ< دﻣÇÇﻲ ﺗﺸÇÇﺮﻳﻒ > ا ÖﻋÇÇﻄ Öﻴﻨ×ﺎ Ôﻗ Ö ﺑÇﻪ ﺑÇﺎﻃﻦ ﻫÇﻤﭽﻮ ﻋÇﻘﻞ
ﻲ ﺑÇÇÇÇﻲﭘﺸﻴﻤﺎﻧﻲ ز رزم و ﺑÇÇÇÇﺰم روﺣÇÇÇÇﺎﻧﻲ ,ز ﺳÇÇÇÇﺮ ﺳÇÇÇﺮ او اﺧÇÇÖﻔﻲ1 ﺗÇÇÇÇÇÇﺼﻮرﻫﺎي روﺣÇÇÇÇﺎﻧﻲ ,ﺧÇÇÇÇﻮﺷ Ö × ﻣÇÇÇÇﻼﺣﺘﻬﺎي ﻫÇÇÇﺮ ﭼÇÇﻬﺮه از آن درﻳÇÇﺎﺳﺖ ﻳﻚ ﻗÇÇﻄﺮه ﺑÇÇﻪ ﻗÇÇﻄﺮه ﺳÇﻴﺮ ﻛÇﻲ ﮔÇﺮدد ﻛﺴÇﻲ ﻛﺶ ﻫﺴﺖ اﺳÇﺘﺴﻘﺎ? دﻻ زﻳÇÇﻦ ﺗÇÇﻨﮓ زﻧÇÇﺪاﻧÇÇﻬﺎ رﻫÇÇﻲ داري ﺑÇÇﻪ ﻣÇÇﻴﺪاﻧÇﻬﺎ ﻣﮕÇÇﺮ ﺧÇÇﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﭘÇÇﺎي ﺗÇÇﻮ ,ﺗÇÇﻮ ﭘÇÇﻨﺪاري ﻧÇﺪاري ﭘÇﺎ ازﺻÇﻨﻌﺖ ﻧÇﺎﻧﻬﺎ ﭼÇÇﻪروزيﻫﺎﺳﺖﭘﻨﻬﺎﻧﻲ,ﺟÇÇﺰاﻳÇÇﻦ روزيﻛÇÇﻪ ﻣÇÇﻲﺟﻮﻳﻲ ﭼÇÇﻪ ﻧÇÇﺎﻧﻬﺎ ﭘÇÇﺨﺘﻪاﻧÇﺪ اي ﺟÇﺎن ,ﺑÇﺮون ﺗÇÇÇÇﻮ دو دﻳÇÇÇﺪه ﻓÇÇﺮوﺑﻨﺪي و ﮔÇÇﻮﻳﻲ روز روﺷÇÇﻦ ﻛÇÇﻮ? زﻧÇÇﺪ ﺧÇﻮرﺷﻴﺪ ﺑÇﺮ ﭼﺸÇﻤﺖ ﻛÇﻪ اﻳÇﻨﻚ ﻣÇﻦ ,ﺗÇﻮ در ﺑﮕﺸÇﺎ ﻧﺸÇÇÇÇﺎن رﻧﮓ اﻧÇÇÇÇﺪﻳﺸﻪ ز دل ﭘÇÇÇﻴﺪاﺳﺖ ﺑÇÇﺮ ﺳÇÇﻴﻤﺎ ﺧÇÇﻠﻮت ﺳÇÇﻴﻨﻪ ﻫÇÇÇÇﺮ اﻧÇÇﺪﻳﺸﻪ ﻛÇÇﻪ ﻣÇÇﻲﭘﻮﺷﻲ ,درون ﺿÇÇﻤﻴﺮ ﻫÇÇﺮ درﺧﺖ اي ﺟÇÇﺎن ,ز ﻫÇÇﺮ داﻧÇﻪ ﻛÇﻪ ﻣÇﻲﻧﻮﺷﺪ ﺷÇÇÇﻮد ﺑÇÇﺮ ﺷÇÇﺎخ و ﺑÇÇﺮگ او ,ﻧÇÇﺘﻴﺠﺔ ﺷÇÇﺮب او ﭘÇÇﻴﺪا ز داﻧÇÇﺔ ﺳÇÇﻴﺐ ا ﮔÇÇﺮ ﻧÇÇﻮﺷﺪ ,ﺑÇÇﺮوﻳﺪ ﺑÇﺮگ ﺳÇﻴﺐ از وي ز داﻧÇÇﺔ ﺗÇÇﻤﺮ ا ﮔÇÇﺮ ﻧÇÇﻮﺷﺪ ,ﺑÇÇﺮوﻳﺪ ﺑÇÇﺮ ﺳÇÇﺮش ﺧÇﺮﻣﺎ رﻧÇÇﺞ رﻧÇÇﺠﻮران ,ﻃÇÇﺒﻴﺐ از ﻋÇÇﻠﺖ آ ﮔÇﻪ ﺷÇﺪ ز رﻧﮓ و روي و ﭼﺸÇÇﻢ ﺗÇÇﻮ ﺑÇÇﻪ دﻳÇÇﻨﺖ ﭘÇÇﻲ ﺑÇÇﺮد ﺑÇÇﻴﻨﺎ ﭼÇÇﻨﺎﻧﻚ از دﻳÇÇﻦ ﺗÇÇﻮ ,ﺑÇÇﺪاﻧÇÇﺪ ﻣÇÇﻬﺮ و ﻛÇÇﻴﻦ ﺗÇÇﻮ ز رﻧﮕﺖ ﻟﻴﻚ ﭘÇÇÇÇﻮﺷﺎﻧﺪ ,ﻧﮕÇÇÇÇﺮداﻧÇÇÇÇﺪ ﺗÇÇÇﻮ را رﺳÇÇﻮا ﺣÇÇﺎل ﺑÇÇÇﺒﻴﻨﺪ ﻧÇÇÇÇﻈﺮ در ﻧÇÇÇÇﺎﻣﻪ ﻣÇÇﻲدارد ,وﻟﻲ ﺑÇÇﺎ ﻟﺐ ﻧÇÇﻤﻲﺧﻮاﻧÇÇﺪ ﻫÇÇﻤﻴﻦ داﻧÇÇﺪ ﻛÇÇﺰﻳﻦ ﺣÇﺎﻣﻞ ,ﭼÇﻪ ﺻÇﻮرت زاﻳÇﺪش ﻓÇﺮدا دﮔÇÇÇÇﺮ ﺑÇÇÇÇﺮﮔﻮﻳﺪ از دﻳÇÇÇﺪه ,ﺑﮕÇÇﻮﻳﺪ رﻣÇÇﺰ و ﭘÇÇﻮﺷﻴﺪه ا ﮔÇÇÇÇﺮ درد ﻃÇÇÇÇﻠﺐ داري ,ﺑÇÇÇÇﺪاﻧÇÇÇÇﻲ ﻧﻜÇÇﺘﻪ و اﻳÇÇﻤﺎ ﮔÇÇﻬﺮ ﺳÇﻔﺘﻢ در اﻳÇﻦ دﻳÇﻮان ,ﻛÇﻪ ﺗÇﺎﺗﻮ رﺳÇﺘﻲ از دﻳÇﻮان ﺧÇÇﻤﺶ ﻛÇÇﺮدم ﻛÇﻨﻮن اي ﺟÇﺎن ﻛÇﻪ ﺧÇﺎﻣﻮﺷﻴﺴﺖ رهﭘÇﻴﻤﺎ ز ﺷÇÇÇÇﻤﺲاﻟ ﺪ ﻳÇÇﻦ ﺗÇÇﺒﺮﻳﺰي ,دﻻ ﺑÇÇﺎﻳﺪ ﻛÇÇﻪ ﻧﮕÇÇﺮﻳﺰي
ﻛÇÇﻪ او ﺧÇÇﻮرﺷﻴﺪ ﻳÇÇﺰداﻧﺴﺖ و ﻣÇÇﻲﺗﺎﺑﺪ ﺑÇÇﻪ ﻫÇﺮ ﺷÇﻴﺪا
###
اﻳÇÇﺎ ﻧÇÇﻮر رخ ﻣÇﻮﺳﻲ ,ﻣﻜÇﻦ اﻋÇﻤﻲ ﺻÇﻔﻮرا را2
ﭼÇﻨﻴﻦﻋﺸﻘﻲﻧﻬﺎدﺳﺘﻲ ﺑÇﻪﻧﻮرش ﭼﺸÇﻢ ﺑÇﻴﻨﺎ را
× ﺑÇÇﺮق رام ﺗÇÇﻮ ,ﺑÇﺮاي ﺻÇﻴﺪ و دام ﺗÇﻮ ﻣÇÇﻨﻢ اي
ﮔﻬﻲ ﺑﺮ رﻛÇﻦ ﺑÇﺎم ﺗÇﻮ ,ﮔÇﻬﻲ ﺑﮕÇﺮﻓﺘﻪ ﺻÇﺤﺮا را
ﻫÇÇﻼ اي زﻫÇÇﺮه زﻫÇﺮا ﺑﻜﺶ آن ﮔÇﻮش زﻫÇﺮا را
دل ﻣÇﺎ را ﺗÇÇﻘﺎﺿﺎﻳﻲ ﻧÇÇﻬﺎدﺳﺘﻲ در اﻳÇﻦ ﺟÇﺬﺑﻪ
ﭼÇÇﻪ داﻧÇÇﺪ دام ﺑÇÇﻴﭽﺎره ,ﻓÇÇﺮﻳﺐ ﻣÇﺮغ آواره?
ﭼÇÇﻪداﻧÇﺪ ﻳÇﻮﺳﻒﻣﺼﺮي ,ﻏÇﻢ و درد زﻟﻴÇﺨﺎ را?
ﭼﻮﺷﻬﺮ ﻟﻮط وﻳﺮاﻧÇﻢ ,ﭼÇﻮ ﭼﺸÇﻢ ﻟﻮط ﺣÇﻴﺮاﻧÇﻢ
ﺳﺒﺐ ﺧÇﻮاﻫÇﻢﻛﻪ واﭘÇﺮﺳﻢ,ﻧÇﺪارم ز ﻫÇﺮه و ﻳÇﺎرا
(1اﺷﺎره ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﻗﻠﺐ و ﺳﻠﻮك راه ﻛﻪ ﺑﻪ اﻋﺘﺒﺎري ﻫﻔﺖ ﻣﺮﺗﺒﻪ اﺳﺖ :ﺻﺪر و ﻗﻠﺐ و ﻧﻔﺲ و روح و ﻧﻮراﻧﻴﺖ ﻋﺎﻟﻢ ﺧﻴﺎل و ﻗﻠﺐ ,ﻇﻬﻮر اﻧﻮار ﺣﻘﺎﻳﻖ ﺑﻪﺗﻔﺼﻴﻞ در دل و روح, ﺳﺮ و ﺧﻔﻲ و اﺧﻔﻲ /ﺻﺪر, اﻟﺴﺮ اﺳﺖ ﻓﻨﺎي از اوﺻﺎف و ﺳﺮ ﻛﻪ ﺧﻔﻲ, و اﻟﻬﻲ ﻓﻌﻞ در اﻓﻌﺎل ﻓﻨﺎي , ﺳﺮ و ﺑﺴﻴﻂ و اﺟﻤﺎﻟﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪة ﻣﺤﻮ در ﺻﻔﺎت اﻟﻬﻲ و اﺧﻔﻲ ,ﻓﻨﺎي از ذات در ذات اﻟﻬﻲ و ﺑﻘﺎ ﺑﻪ ﺑﻘﺎي اﻟﻬﻲ/ روﺣﻴﺔ ﺳﺎﻟﻚ در ﭘﻴﺶ اﻫﻞ دل در ﺑﺎﻗﻲ اﻳﻦ اﺷﻌﺎر ﺑﻴﺎن آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺔ اﻃﻮار و اﺧﻼق و ﺻﻔﺎت ﭘﻨﻬﺎن ﻧﻴﺴﺖ و ﻃﺒﻴﺒﺎن اﻟﻬﻲ اﻣﺮاض دروﻧﻲ را ﭘﻲ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ,ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ درد ﻃﻠﺐ از آﻧﻬﺎ اﺳﺘﺸﻔﺎ ﺟﺴﺖ/ ﻗﺼﺔ آن در ﺳﻮرة >ﻗﺼﺺ< اﺷﺎره ﺷﺪه/ (2ﺻﻔﻮرا دﺧﺘﺮ ﺑﺰرگ ﺷﻌﻴﺐ ﺑﻮده ﻛﻪ ﻣﻮﺳﻲ او را ﺑﻪ زﻧﻲ ﮔﺮﻓﺖ و در ﻗﺮآن ﺑﻪ
7
ردﻳﻒ اﻟﻒ ا ﮔﺮ ﻋﻄﺎر1ﻋÇﺎﺷﻖ Ôﺑﺪ ,ﺳÇﻨﺎÄﻲ 2ﺷÇﺎه وﻓÇﺎÄﻖ ÔﺑÇﺪ
ﻧﻪ آﻧﻢ ﻣﻦ ﻧﻪ اﻳﻨﻢ ﻣﻦ ﻛÇﻪ ﮔÇﻢ ﻛÇﺮدم ﺳÇﺮ و ﭘÇﺎرا
ﺧÇÇÇﻤﺶﻛﻦ,در ﺧÇÇﻤﻮﺷﻲ ﺟÇÇﺎنﻛﺸﺪ ﭼÇÇﻮنﻛﻬﺮﺑﺎآن را
ﻛﻪ ﺟﺎﻧﺶ ﻣﺴÇﺘﻌﺪ ﺑÇﺎﺷﺪ ﻛﺸÇﺎ ﻛﺸÇﻬﺎي ﺑÇﺎﻻ را
ﻳﻜﻲآﻫﻢ ,ﻛÇﺰﻳﻦ آﻫÇﻢ ﺑﺴÇﻮزد دﺷﺖ و ﺧÇﺮﮔﺎﻫﻢ
ﻳﻜﻲ ﮔﻮﺷﻢ ﻛﻪ ﻣﻦ وﻗÇﻔﻢ ﺷÇﻬﻨﺸﺎه ﺷﻜÇﺮ ﺧÇﺎرا
ﺑﻬﺎرﻳﻪ و اﺷﺎرات ﻣﻌﻨﻮي ﺑÇÇÇÇﻬﺎر آﻣÇÇÇÇﺪ ﺑÇÇÇﻬﺎر آﻣÇÇﺪ ,ﺳÇÇﻼم آورد ﻣﺴÇÇﺘﺎن را
از آن ﭘÇÇÇÇﻴﻐﻤﺒﺮ)ص(ﺧÇÇÇÇﻮﺑﺎن ﭘÇÇﻴﺎم آورد ﻣﺴÇÇﺘﺎن را
زﺑﺎنﺳﻮﺳﻦاز ﺳÇﺎﻗﻲﻛﺮاﻣÇﺘﻬﺎي ﺑﺴÇﺘﺎن ﮔÇﻔﺖ
ﺷÇﻨﻴﺪآن ﺳÇﺮو ازﺳÇﻮﺳﻦ,ﻗÇﻴﺎمآورد ﻣﺴÇﺘﺎن را
ز ﮔÇÇﺮم اﺑÇÇﺮ ﻧÇÇﻴﺴﺎﻧﻲ ,دم ﺳÇÇﺮد زﻣﺴÇÇﺘﺎﻧﻲ
ﭼÇÇﻪ ﺣÇﻴﻠﺖﻛﺮد ﻛÇﺰﭘﺮده ﺑÇﻪدامآورد ﻣﺴÇﺘﺎن را
>ﺳ× ÇÇﻘﺎ Ôﻫﻢ ر ﺑÔ ÇÇﻬ Öﻢ< ﺧÇÇﻮردﻧﺪ و ﻧÇﺎم و ﻧÇﻨﮓ ﮔÇﻢ ﻛÇﺮدﻧﺪ
ﭼﻮ آﻣÇﺪ ﻧÇﺎﻣﺔ ﺳÇﺎﻗﻲ ,ﭼÇﻪ ﻧÇﺎم آورد ﻣﺴÇﺘﺎن را
3
درون ﻣÇÇﺠﻤﺮ 4دﻟﻬÇÇﺎﺳﭙﻨﺪ و ﻋÇÇﻮد ﻣÇÇﻲﺳﻮزد
ﻛÇÇﻪ ﺳÇÇﺮﻣﺎي ﻓÇﺮاق اوÔ ,ز ﻛÇﺎم آورد ﻣﺴÇﺘﺎن را
ﺟÇÇﻬﺎن را ﮔÇÇﺮ ﺑÇﻬﺎر آورد ,ﻣÇﺎ را روي ﻳÇﺎر آورد
ﺑÇÇﺒﻴﻦ ﻛÇﺰ ﺟÇﻤﻠﻪ دوﻟﺘÇﻬﺎ ﻛÇﺪام آورد ﻣﺴÇﺘﺎن را
ﺳÇﺎﻗﻲ دوﻟﺖ ز ﺷﻤﺲاﻟ ﺪﻳﻦ ﺗÇﺒﺮﻳﺰي ﺑÇﻪﻧﺎ ﮔÇﻪ
ﺑÇﻪﺟﺎم ﺧÇﺎص ﺳÇﻠﻄﺎﻧﻲ ,ﻣÇﺪام آورد ﻣﺴÇﺘﺎن را
ﻛÇﻮﺷﺎه ﻣÇﻪروﻳﺎن ﻫﺰارانﻓÇﺎﺧﺘﻪ ﮔÇﻮﻳﺎن,ﻛÇﻪ ﻛÇﻮ
ﮔÇÇﻞوﻻﻟﻪ در اﻳÇﻦﻣﺠﻠﺲ ﻧÇﻈﺎمآورد ﻣﺴÇﺘﺎن را
ﺟÇﻬﺎن ﺗÇﻠﺦ ﺷÇﻴﺮﻳﻦ ﺷÇﺪ ﺑﻴﺎ ﺑﻨﮕﺮ ﻧﮕﺎرﻳﻦ ﺷﺪ,
ﺳÇﺮ ﻣﺴÇﺘﻲ ﻛÇﻼم آورد ﻣﺴÇﺘﺎن را ﻛÇÇﻪ ﺑÇﻠﺒﻞ از
ﻧﮕﺮ ﻛÇﺎن ﻣÇﻴﻮة ﻏÇﻴﺒﻲ ,زﺑÇﺎغ ﻛﺸÇﻒ و ﺑÇﻲرﻳﺒﻲ
ﺑÇﻪﻣﻬﺮوﻟﻄﻒ ﺑÇﻲﻋﻴﺒﻲ ﺑÇﻪ ﻛÇﺎم آورد ﻣﺴÇﺘﺎن را
ﻛﺖﻛﻪاﻳﻦﺳﻮدايﮔﻔﺖ ﻣÇﻦ ﺧﻤﺶﻛﺮدمﺷﺪمﺳﺎ
زﺑÇÇÇÇﻬﺮ ﺳﻜﺮﺳﻮيﺻﺤﻮ 5رامآورد ﻣﺴÇÇÇﺘﺎن را
(1
(2
(3
(4 (5
ﺗÇﺼﻮف و ﺷﻴﺦ ﻓﺮﻳﺪاﻟﺪ ﻳﻦ اﺑﻮﻃﺎﻟﺐ ﻣﺤ ﻤﺪ ﻋﻄﺎر ﻧﻴﺸﺎﺑﻮري از ﻋﺮﻓﺎي ﺑﺰرگ اﺳﺖ و ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣÇﺮاﺗﺐ ﺳﻠﻮك را ﺑﺎ ﻋﺸﻖ و ﺣﺮارت ﺑﺴﻴﺎر در ﻟﺒﺎس اﺷﻌﺎر و ﻧﻈﻢ ﺑﻴﺎن ﻓﺮﻣﻮده و ﺣﻜﺎﻳﺎت و داﺳﺘﺎﻧﻬﺎي ﺷﻴﺮﻳﻦ در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﻢ آورده /از ﺳﻠﺴﻠﺔ ﻛﺒﺮوﻳﻪ اﺳﺖ و ﺗﻮﺳﻂ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﺠﺪاﻟﺪ ﻳﻦ ﺑﻐﺪادي راه ﺳﻠﻮك ﭘﻴﻤﻮده; ﺑﻪﻃﻮري ﻛﻪ از ﺗÇﺬﻛﺮهﻫﺎ ﻣﺴﺘﻔﺎد اﺳﺖ ,زاﻳﭽﻪاش در ﺳﺎل 513و ﺷﻬﺎدﺗﺶ در ﻓﺘﻨﺔ ﺗﺘﺎر Çﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺖ Çدر ﺳﺎل 627ﮔﻮﻳﻨﺪ 114 ,ﻛﺘﺎب ﺗﺼﻨﻴﻒ ﻓﺮﻣﻮده/ ﺗﺼﻮف و ﻋﺮﻓﺎن را در ﻟﺒﺎس ﻧﻈﻢ ﺣﻜﻴﻤﺎﻧﻪ اﺑﻮاﻟﻤﺠﺪ ﻣﺠﺪود ﺑﻦ آدم ﺳﻨﺎÄﻲ ﻏﺰﻧﻮي ﺷﺎﻋﺮ و او ﻟﻴﻦ ﻛﺴﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮاﺗﺐ و ﻋﺎرﻓﺎﻧﻪ اﻳﺮاد ﻓﺮﻣﻮده /ﺳﺎل رﺣﻠﺘﺶ را در ﺳﺎل 545و ﺑﻌﻀﻲ در 576ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ /ﺣﺪﻳﻘ ¹ا Öﻟﺤﻘﺎﻳﻖ را ﻛÇﻪ ﻛÇﺘﺎﺑﻲ ﺑﺴÇﻴﺎر ﺧﻮب اﺳﺖ ,در ﺳﺎل 525ﺑﻪﭘﺎﻳﺎن رﺳﺎﻧﻴﺪه و ﺣﻜﻴﻢ را ﺳﻮاي ﺣﺪﻳﻘﻪ ﻛﺘﺐ دﻳﮕﺮ اﺳﺖ /در ﺗﺬﻛﺮهﻫﺎي ﻋﺮﻓﺎ او را ﻣﺮﻳﺪ ﺷﻴﺦ اﺑﻮﻳﻮﺳﻒ ﻳﻌﻘﻮب ﻫﻤﺪاﻧﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ و او اﺧﺬ ﻃﺮﻳﻘﺖ از اﺑﻮﻋﻠﻲ ﻓﺎرﻣﺪي ﻧﻤﻮده و او از اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﻋﻠﻲ ﺟﺮﺟﺎﻧﻲ/ اﺷﺎره اﺳﺖ ﺑﻪ آﻳﻪاي ﻛﻪ در ﺳﻮرة دﻫﺮ اﺳﺖ و ﺳﻘ×ﺎ Ôﻫ Öﻢ ر ﺑ Ôﻬ Öﻢ ﺷ ×ﺮاﺑ Hﻃ Ôﻬﻮر ,Gﻳﻌﻨﻲ ﺑﻴﺎﺷﺎﻣﺎﻧﺪ اﻳﺸﺎن را ﭘﺮوردﮔﺎر اﻳﺸﺎن ﺷﺮاﺑﻲ ﭘﺎ ك و ﭘﺎ كﻛﻨﻨﺪه از ﻫﺮ ﻏﻞ وﻏﺶ /ﻫﻤﻴﻦ ﺷﺮاﺑﻲاﺳﺖﻛﻪ ﻣﺴﺘﻲ ﺻﻮﻓﻴﻪو ارﺑﺎب ﻋﺮﻓﺎن از اوﺳﺖ; ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺪام اﺳﺖ ﻛÇﻪ رب در وﻻﻳﺖ اﺳﺖ/ رب ﻣﻀﺎف و رب اﻳﺸﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﺔ ذ ﻛﺮ دوام و ﻓﻜﺮ ﻣﺪام اﺳﺖ و ﺳﺎﻗﻲ ﺑﺎﻗﻲ اﻳﻦ ﺷﺮاب ﻣﺠﻤﺮ ﺑﺮ وزن ﻣﻨﺒﺮ ,ﻋﻮد ﺳﻮز/ ﺑﻪﻣﻌﻨﻲ ﻫﺸﻴﺎري/
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
8 ﻓﺮ ﺷﺎه ﺷÇﻤﺲاﻟ ﺪﻳÇﻦ ,ﺷÇﺪه ﺗÇﺒﺮﻳﺰ ﺻÇﺪ ﭼÇﻮن ﭼÇﻴﻦ ز
ﻣÇÇﻠﻚﻧﻴﺰآﻣÇÇﺪازرﺿÇﻮان 1ﺳÇﻼمآوردﻣﺴﺘﺎن را
در اﺷﺎرات ﺗﻮﺣﻴﺪي و ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﺧﻮد ﺑﮕÇÇﻮﺑﺎ ﺷÇÇﻤﺲ ﺗÇﺒﺮﻳﺰي ﻛÇﻪ >ﺳÇﺒﺤﺎن اﻟﺬﱠ ي اﺳÇﺮي ×ﻻ Çﺮﻗﻲ او ادﻧÇﻲارﻗﻲ< ﻧﻴﺰ ﺧﻮاﻧﺪ و >ارﻓﻲ< داراي آﺳﺎﻳﺶ و آرﻣﻴﺪن از ﺗﺮس و ﭼﻮن ارﻗﻲ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﻮد ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ از ﻋﺮش ﻛﺒﺮﻳﺎ ﺑﺎﺷﺪ; ﻳﻜﻲ از ادﺑﺎي ﻣﻌﺎﺻﺮ آن را ﻣﺨﻔﻒ ارﻓﻊ ﺑﺮاي ﺿﺮورت ﺷﻌﺮ ﻣﻲداﻧﺴﺖ/
9
ردﻳﻒ اﻟﻒ ﺗÇÇﻮ دﻳÇÇﺪي ﻫÇÇﻴﭻ ﻧÇÇﻘﺸﻲ را ﻛÇÇﻪ از ﻧ ÇÇﻘﺎش ﺑﮕÇﺮﻳﺰد?
ﺗÇÇﻮدﻳﺪي ﻫÇﻴﭻواﻣÇﻖ را ﻛÇﻪ ﻋÇﺬري ﺧÇﻮاﻫÇﺪ از ﻋÇﺬرا?1
ﺑÇÇﻮد ﻋÇÇﺎﺷﻖ ﻓÇÇﺮاق اﻧÇÇﺪر ﭼÇﻮ اﺳÇﻤﻲ ﺧÇﺎﻟﻲ از ﻣÇﻌﻨﻲ
وﻟﻲ ﻣÇÇÇÇﻌﺸﻮق ﭼÇÇﻮن ﻣÇÇﻌﻨﻲ ﻓÇÇﺮاﻏﺖ دارد از اﺳÇÇﻤﺎ
ﺗÇÇﻮ درﻳÇÇﺎﻳﻲ ﻣÇﻨﻢ ﻣÇﺎﻫﻲ ,ﭼÇﻨﺎن دارم ﻛÇﻪ ﻣÇﻲﺧﻮاﻫÇﻲ
ﺑﻜÇÇﻦ رﺣÇÇﻤﺖ ﺑﻜÇÇﻦ ﺷÇﺎﻫﻲ ﻛÇﻪ از ﺗÇﻮ ﻣÇﺎﻧﺪهام ﺗÇﻨﻬﺎ
اﻳÇÇﺎ ﺷÇÇﺎﻫﻨﺸﻪ ﻗÇÇﺎﻫﺮ ﭼÇÇﻪ ﻗÇÇﻬﺮ و رﺣÇÇﻤﺘﺴﺖ آﺧÇﺮ?
دﻣÇÇﻲﻛﻪ ﺗÇÇﻮ ﻧÇÇﻪاي ﺣÇÇﺎﺿﺮ,ﮔÇﺮﻓﺖ آﺗﺶ ﭼÇﻨﻴﻦ ﺑÇﺎﻻ?
زﻫÇÇﻲدﻟﺸﺎد ﻣÇÇﺮﻏﻲ ﻛÇÇﻮ ﻣÇﻘﺎﻣﻲ ﻳÇﺎﻓﺖ اﻧÇﺪر ﻋﺸÇﻖ2
ﺑÇÇﻪ ﻛÇÇﻮه ﻗÇÇﺎف ﻛÇÇﻲ ﻳÇÇﺎﺑﺪ ﻣÇﻘﺎم و ﺟÇﺎي ﺟÇﺰ ﻋÇﻨﻘﺎ
3
ا ﮔÇÇÇÇﺮ آﺗﺶ ﺗÇÇﻮ را ﺑÇÇﻴﻨﺪ ,ﭼÇÇﻨﺎن در ﮔÇÇﻮﺷﻪ ﺑÇÇﻨﺸﻴﻨﺪ
ﻛÇÇﺰ آﺗﺶ ﻫÇÇﺮ ﻛÇÇﻪ ﮔÇÇﻞ ﭼÇÇﻴﻨﺪ ,دﻫÇﺪ آﺗﺶ ﮔÇﻞ رﻋÇﻨﺎ
ﻋÇÇﺬاﺑﺴﺖ اﻳÇÇﻦ ﺟÇÇﻬﺎن ﺑÇﻲﺗﻮ ﻣÇﺒﺎدا ﻳﻚ زﻣÇﺎن ﺑÇﻲﺗﻮ
ﺑÇﻪﺟﺎن ﺗÇﻮ ﻛÇﻪ ﺟÇﺎن ﺑÇﻲﺗﻮ ﺷﻜÇﻨﺠﻪ اﺳﺖ و ﺑÇﻼ ﺑÇﺮ ﻣÇﺎ
ﺧÇÇﻴﺎﻟﺖ ﻫÇÇﻤﭽﻮ ﺳÇÇﻠﻄﺎﻧﻲ ,ﺷÇÇﺪ اﻧÇÇﺪر دل ﺧÇﺮاﻣÇﺎﻧﻲ
ﭼÇÇÇÇﻨﺎن ﻛÇÇÇÇﺎﻳﺪ ﺳÇÇÇÇﻠﻴﻤﺎﻧﻲ ,درون ﻣﺴÇÇﺠﺪ اﻗÇÇﺼﺎ
ﻣÇﻨﻮر ﺷÇﺪ ﻫÇÇﺰاران ﻣﺸÇÇﻌﻠﻪ ﺑÇÇﺮ ﺷÇÇﺪ ,ﻫÇÇﻤﻪ ﻣﺴÇﺠﺪ
ﺑÇÇﻬﺸﺖوﺣﻮضﻛﻮﺛﺮ ﺷÇÇﺪ ﭘÇÇﺮ از رﺿÇÇﻮانﭘÇﺮ از ﺣÇﻮرا
درون ﭼÇÇﺮخ ﭼÇÇﻨﺪﻳﻦ ﻣÇÇﻪ ﺗÇÇÇÇﻌﺎﻟﻲ اﷲ ,ﺗÇÇﻌﺎﻟﻲ اﷲ,
ﭘÇÇﺮ از ﺣÇÇﻮراﺳﺖ اﻳÇÇﻦ ﻣÇﺠﻠﺲ ,ﻧÇﻬﺎن از دﻳÇﺪة اﻋÇﻤﺎ
ﻋÇÇﻨﻘﺎي ر ﺑÇÇﺎﻧﻲ ,ﺷÇÇﻬﻨﺸﻪ ﺷÇÇﻤﺲ ﺗÇÇﺒﺮﻳﺰي زﻫÇÇÇﻲ
ﻛﻪ او ﺷÇﻤﺴﻴﺴﺖ ﻧÇﻲ ﺷÇﺮ ﻗﻲ و ﻧÇﻲ ﻏÇﺮ ﺑﻲ و ﻧÇﻲ ﺑÇﺮﺟÇﺎ
در آرزوي وﺻﺎل و رﻫﺎﻳﻲ از ﻫﺮ ﻋﻘﺎل ﭼÇÇﻪ ﺑÇÇﺎﺷﺪ? ﮔÇÇﺮ ﻧﮕÇÇﺎرﻳﻨﻢ ﺑﮕÇÇﻴﺮد دﺳﺖ ﻣÇÇﻦ ﻓÇﺮدا
ﻣÇÇﺎهﺧﻮش ﺳÇÇﻴﻤﺎ ز روزن ﺳÇÇÇÇﺮ درآوﻳÇÇﺰد ﭼÇÇﻮﻗﺮص
درآﻳÇÇﺪ ﺟÇÇﺎنﻓﺰاي ﻣÇÇﻦ ,ﮔﺸÇÇﺎﻳﺪ دﺳﺖ و ﭘÇÇﺎي ﻣÇÇﻦ
ﻛÇﻒ ﻫÇﺠﺮان ﭘÇﺎ ﺑÇﺮﺟÇﺎ ﻛÇÇﻪ دﺳÇÇﺘﻢ ﺑﺴﺖ و ﭘÇﺎﻳﻢ ﻫÇﻢ ,
ﺑÇÇﻪﺟﺎن ﺗÇÇﻮ ﻛÇÇﻪ ﺑÇÇﻲﺗﻮ اي ﺣÇﻴﺎت ﺟÇﺎن ﺑÇÇﺪو ﮔÇÇﻮﻳﻢ
ﻧÇÇÇÇﻪﺷﺎدمﻣﻲﻛﻨﺪﻋﺸﺮت,ﻧÇÇÇÇﻪﻣﺴﺘﻢﻣﻲﻛﻨﺪ ﺻÇÇÇﻬﺒﺎ4
ا ﮔÇÇﺮ از ﻧÇÇﺎز او ﮔÇÇﻮﻳﺪ> :ﺑÇﺮو ,از ﻣÇﻦ ﭼÇﻪ ﻣÇﻲﺧﻮاﻫÇﻲ?
زﺳÇÇÇÇﻮدايﺗÇÇﻮ ﻣÇÇﻲﺗﺮﺳﻢﻛﻪ ﭘÇÇﻴﻮﻧﺪدﺑﻪﻣﻦ ﺳÇÇﻮدا :ﺣﻘﻴﻘﺖ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﻤﺮغ ﻧﺎم ﺣﻜﻴﻤﻲ ﻣÇﺮﺗﺎض ﺑﻮده ﻛﻪ در ﻛﻮه اﻟﺒﺮز ﻋﺒﺎدت ﻳﺰدان ﻣﻲﻧﻤﻮده ﻛÇﺎﺧÖﺮج اﻟÇÖﻤﺮﻋﻲ :ﻟÇÇﻴﺲ ﻟÇÇﻼﻧÖﺴﺎن ا × ﻻ ﻣÇﺎ ﺳÇﻌﻲ< ﺧÇﺎﻟﻖ3
ﺑÇÇÇÇﻴﻔﻜﻦ داﻧÇÇÇÇﻪاي اﻣÇÇÇﺮوز ﺗÇÇﺎ آن ﺑÖ ÇÇﺪ روي ﻓÇÇﺮدا
ﺑÇÇÇÇﻪﻗﺪر ﺧÇÇÇÇﺮدﻟﻲ ﮔÇÇÇﻔﺘﻲ ﺑÇÇﺪه ﺟÇÇﺎﻳﻴﻢ در ﺧÇÇﺎﻃﺮ
ﺷÇﻮ دﻫÇﻨﺪت ﺟÇﺎ ﺑÇﻪﺧﺎﻃﺮﻫﺎ ﺗﻮ ﭼÇﻮن ﻛÇﻮﻫﻲ ﭼÇﻮ ﺧÇﺮدل Ö
دل ﺻÇÇﺪ ﭘÇÇﺎره آواره ﺗÇÇÇÇﺮا ﺷÇÇÇﺪ ﻣÇÇﺮ ﺑÇÇﻪﺳﻮداﻫÇÇﺎ
اﺳÇÇﺎس ﻗÇÇﺮب ﻣÇÇﻲﺳﺎزي ﺑÇÇﺪﻳﻦ ﻛÇÇﺎﻻ زﻫÇﻲ ﺳÇﻮدا
ﻣﺲ ﺧÇÇﻮد را ﮔÇÇﺪازي ده ﺑÇÇÇﻴﺎ ﮔÇÇﺮ ﻃÇÇﺎﻟﺐ ﺷÇÇﻤﺴﻲ ,
ﻛﺴÇÇﻴﺮ ﻧÇÇﻈﺮ ﺧÇÇﻮد را ﻣﺲ ﺧÇÇÇﻮد را ﺑÇÇﻴﺎ زرﻛÇÇﻦ ﺑÇÇﻪ ا
Ö
×
×
×
اﻋﻠﻲ; ﻳﻌﻨﻲ و آن ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺮون آورد از زﻣﻴﻦ ﮔﻴﺎه ﭼﺮا ﮔﺎه را/ (1اﺷﺎره اﺳﺖ ﺑﻪآﻳﺔ :واﻟ â ﱠﺬي ا ﺧ Öﺮ ج اﻟ Öﻤ × ﺮﻋﻲ در ﺳﻮرة × ﻣﺘﺄﺧﺮ ﺑﻮده ﺑﻪﻫﻤﻴﻦ ﺟÇﻬﺖ در ﺷÇﺮﻛﺖ (2ﻛﻨﻴﺔ ﻳﻜﻲ از ﺻﺤﺎﺑﻪ اﺳﺖ; ﻧﺎﻣﺶ > ﻋﻮﻳﻤﺮ< ﻳﺎ >ﻋﺎﻣﺮ< ﺑﻮده /در ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ اﺳﻼم ﻧﻤﻮدﻧﺶ در ﺟﻨﮓ اﺣﺪ ﻣﺸﻜﻮك ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ /اﺑﻮدردا ﺑﻌﺪﻫﺎ ﻳﻜﻲ از ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﻋﻠﻤﺎ راﺟﻊ ﺑﻪ ﻗﺮآن ﺷﺪه /در دورة ﺧﻼﻓﺖ ﻋﺜﻤﺎن در دﻣﺸﻖ ﻗﺎﺿﻲ و ﭘﻴﺸﻮا ﺑﻮده و در ﻫﻤﺎن ﺷﻬﺮ در ﺳﺎل 31ﻫﺠﺮي درﮔﺬﺷﺖ/ (3ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ از ﺑﺮاي اﻧﺴﺎن ﻣﮕﺮ آﻧﭽﻪ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺮده /اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل از ﻣﻮﻟﻮي دﻟﻴﻞ آن اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن را ﻓÇﺎﻋﻞ ﻣÇﺨﺘﺎر و داراي اراده ﻣﻲداﻧﺪ و ﺳﻌﻲ و ﻛﻮﺷﺶ را وﺳﻴﻠﺔ رﺳﻴﺪن ﺑﻪﻣﻘﺎﺻﺪ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﺪ /و اﺷﻌﺎر ﺑÇﻌﺪ ﻫÇﻢ دﻟﻴÇﻞ آناﺳﺖ ﻛÇﻪ از ﻫﺴﺘﻲ ﻣﺠﺎزي ﺧﻮد ﺑﻜﺎه; ا ﮔﺮ ﻛﻮﻫﻲ ,ﻛﺎﻫﻲ ﺷﻮ ﺗﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ دوﺳﺘﺎن ﺧﺪاﺟﺎ ﻛﻨﻲ و اﻓﻜﺎر ﭘﺮﻳﺸﺎن را ﺟﻤﻊ ﻧﻤﺎ وﮔﺮﻧﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ دل ﺻﺪ ﭘﺎرة آواره ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺎس ﻗﺮب را ﻣﻲﻧﻬﻲ! ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ :ﺗﻮ را ﻳﻚ دل دادﻧﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ دﻟﺒﺮ ﮔﻴﺮي ,ﻧﻪ آﻧﻜﻪ دل را ﺻﺪﭘﺎره و ﻫﺮ ﭘﺎره را در ﻃﻠﺐ ﻣﻬﻤﻲ آواره ] ﻛﻨﻲ[/
11
ردﻳﻒ اﻟﻒ ﺷﻤﺲاﻟﺪﻳﻦ ﺗﺒﺮﻳﺰي در ﻣﻮﻻﻧﺎ ﻧﻤﻮده در ﺗﺄﺛﻴﺮات ﻋﻤﻴﻘﻲ ﻛﻪ ز ﺷÇÇﻤﺲاﻟ ﺪ ﻳÇÇﻦ ﺗÇÇﺒﺮﻳﺰي دﻟﻢ ﻣÇÇﺠﻨﻮن ﺷÇﺪ و ﺷÇﻴﺪا
Çﺮيﺳ Ö ﱠÇﺬ ي ا Öﺳ ×
ز ﺷÇÇÇÇﻤﺲاﻟ ﺪﻳÇÇÇﻦ ﺗÇÇﺒﺮﻳﺰي ﻧÇÇﻴﺎراﻣÇÇﺪ دﻟﻢ ﻳﻚ دم
ﻟﻴÇÇﻠﻲ ﺟÇÇﺎن اﻓÇﺰا ﺟÇÇﺎن ﻣÇÇﻦ از آن ﻛÇÇﻪ ﻣÇÇﺠﻨﻮﻧﺴﺖ
ز ﺷÇÇﻤﺲاﻟ ﺪ ﻳÇÇﻦ ﺗÇÇﺒﺮﻳﺰي ﻣÇÇﺮا ﺟÇﺎﻧﻴﺴﺖ ﺷÇﻴﺪاﻳÇﻲ
ﻛÇÇﺰو روﺷÇÇﻦ ﺷÇÇﻮد ﺟÇÇﺎﻧﻬﺎ و زو ﭘÇÇﻴﺪا ﺷÇÇﻮد ﺗÇÇﻦﻫﺎ
ÇÇﻴﻢ ﻏÇÇﺎﻓﻞ اﻳÇÇﺎ ﻏÇÇﺎﻓﻞ ز ﺷÇÇﻤﺲاﻟ ﺪﻳÇÇﻦ ﺗÇÇﺒﺮﻳﺰي ﻧ
ﻣÇﻲ ﺣÇﻤﺮا ﺑÇÇﻪ ﻛÇÇﺎم ﺟÇÇﺎن ﻣÇÇﻦ در رﻳÇÇﺨﺖ ﺟÇﺎﻣﻲ از
ز ﺷÇÇÇÇﻤﺲاﻟ ﺪﻳÇÇﻦ ﺗÇÇﺒﺮﻳﺰي ا ﮔÇÇﺮ ﺟÇÇﺎﻧﺖ ﺑÇÇﻴﺎﺳﺎﻳﺪ
ﻧÇﻲﻣÇÇﺎ ا ÔÖو ز × ﺳÇﺮ >ا Öو ا Öد × ×
ز ﺷÇÇﻤﺲاﻟ ﺪﻳÇÇﻦ ﺗÇÇﺒﺮﻳﺰي ﺑÇﻴﺎﺑﻲ ﻫÇﺮﭼÇﻪ ﻣÇﻲﺧﻮاﻫÇﻲ
ﻛÇÇﻪ او از ﻋﺸÇÇﻖ ﺟÇﺎن دارد ﻛÇﻪ او از ﻋﺸÇﻖ ﺷÇﺪ ﺟÇﻮﻳﺎ
ز ﺷÇÇﻤﺲاﻟ ﺪ ﻳÇÇﻦ ﺗÇÇﺒﺮﻳﺰي ﺑÇÇﻪوﻗﺖ ﺻÇÇﺒﺤﺪم ﺑÇﻮﻳﻲ
ا ﮔÇÇÇÇﺮ ﻳÇÇÇﺎﺑﻨﺪ ,ﺧÇÇﺎ ك ﻣÇÇﺮده در دم ﻣÇÇﻲﺷﻮد اﺣÇÇﻴﺎ
ﺑÇﻬﺮ ﭼÇﻪ ﻣÇﻲﮔﺮدي ÇÔﺮش ز ﺷÇÇﻤﺲاﻟ ﺪﻳÇÇﻦ ﺗÇÇﺒﺮﻳﺰي ﺗ Ô
ﻛÇÇﻪ او ﻫÇÇﺮ ﻏÇÇﻮره را از ﻟﻄÇÇﻒ ﻣÇÇﻲﺳﺎزد ﺑÇÇﻪدم ﺣÇﻠﻮا
### ﻣﺴÇÇÇÇﻠﻤﺎﻧﺎن ﻣﺴÇÇﻠﻤﺎﻧﺎن ﭼÇÇﻪ ﺑÇÇﺎﻳﺪ ﮔÇÇﻔﺖ ﻳÇÇﺎري را
ﻛÇÇÇﻪ ﺻÇÇﺪﻓﺮدوس ﻣÇÇﻲﺳﺎزدﺟﻤﺎﻟﺶ ﻧÇÇﻴﻤﻪ ﺧÇÇﺎري را
ﻣﻜÇÇﺎﻧﻬﺎ ﺑÇÇﻲﻣﻜﺎن ﮔÇÇﺮدد ,زﻣÇÇﻴﻨﻬﺎ ﺟÇÇﻤﻠﻪ ﻛÇﺎن ﮔÇﺮدد
ﻋﺸÇÇﻖ اودﻫÇÇﺪ ﺗﺸÇÇﺮﻳﻒ ,ﻳﻚ ﻟﺤÇÇﻈﻪ دﻳÇﺎري را ﭼÇÇﻮ
ﭼÇÇÇÇﻮ ﻟﻄÇÇÇÇﻔﺶ ﭘÇÇﺎ ﺑÇÇﻴﻔﺸﺎرد ,ﻫÇÇﺰاران ﻧÇÇﻮﺑﻬﺎر آرد
ﭼÇÇﻪ ﻧÇÇﻘﺼﺎن ﮔÇÇﺮ زﻏÇÇﻴﺮت او زﻧÇÇﺪ ﺑÇﺮ ﻫÇﻢ ﺑÇﻬﺎري را
ﺟÇÇÇÇﻤﺎﻟﺶ آﻓÇÇÇﺘﺎب آﻣÇÇﺪ ,ﺟÇÇﻬﺎن او را ﻧÇÇﻘﺎب آﻣÇÇﺪ
وﻟﻴﻜÇÇﻦ ﻧÇÇﻘﺶ ﻛÇÇﻲ ﺑÇÇﻴﻨﺪ ﺑÇÇﻪﺟﺰ ﻧÇÇﻘﺶ و ﻧﮕÇﺎري را
ا ﮔÇÇﺮ ﮔÇÇﻞ را ﺧÇÇﺒﺮ ﺑÇÇﻮدي ,ﻫÇﻤﻴﺸﻪ ﺳÇﺮخ و ﺗÇﺮ ﺑÇﻮدي
ﺣÇÇÇÇﻴﺎت ﻫÇÇÇÇﻮﺷﻴﺎري را ازﻳÇÇÇÇÇﺮا آﻓÇÇÇÇﺘﻲ ﻧÇÇÇÇﺎﻳﺪ
ﺑÇÇÇﺪﺳﺖ آور ﻧﮕÇÇﺎري ﺗÇÇﻮ ,ﻛÇÇﺰﻳﻦ دﺳÇÇﺘﺴﺖ ﻛÇÇﺎر او
ﭼÇÇÇﺮا ﺑÇÇﺎﻳﺪ ﺳÇÇﭙﺮدن دل ,ﻧﮕÇÇﺎري ﺟÇÇﺎن ﺷﻜÇÇﺎري را
ز ﺷÇÇÇÇﻤﺲاﻟ ﺪ ﻳÇÇﻦﺗﺒﺮﻳﺰي,ﻣÇÇﻨﻢﻗﺎﺻﺪ ﺑÇÇﻪﺧﻮنرﻳﺰي
ﻋﺸÇÇﻖ اوﺳﺖ در دﺳÇÇﺘﻢ ﻛÇÇﻪ ﻣÇﺎﻧﺪ ذواﻟﻔÇﻘﺎري را ﻛÇÇﻪ
در ﺑﻴﺎن آن ﻛﻪ ﻫﺮ دﻳﺪه درﺧﻮر ﻣﺸﺎﻫﺪة ﺟﻤﺎل ﺷﺎﻫﺪ ﻣﻌﻨﻮي ﻧﻴﺴﺖ ﻋÇÇÇÇﻄﺎرد ﻣﺸÇÇÇÇﺘﺮي ﺑÇÇÇÇﺎﻳﺪ ﻣÇÇÇÇﺘﺎع آﺳÇÇÇÇﻤﺎﻧﻲ را
ﻣÇÇÇÇﺮﻳﺦ ﭼﺸÇÇÇﻢ ارزد ﭼÇÇﺮاغ آن ﺟÇÇﻬﺎﻧﻲ را ﻣÇÇÇÇﻬﻲ
ﭼÇﺮاغ ﺟÇﺎن ﭼÇÇﻮ ﭼﺸÇÇﻤﻲ ﻣÇÇﻘﺘﺮن ﮔÇﺮدد ,ﺑÇﺪان ﻏÇﻴﺒﻲ
ﺑÇÇÇÇÇÇÇÇﺒﻴﻨﺪ ﺑÇÇÇÇÇﻲﻗﺮﻳﻨﻪ او ﻗÇÇÇÇﺮﻳﻨﻬﺎي ﻧÇÇÇÇﻬﺎﻧﻲ را
ﺟÇÇﺎن ﻋÇÇﺠﺐ ﺑÇﺎﻳﺪ ﻛÇﻪ داﻧÇﺪ ﺟÇﺎن ﻓÇﺪا ﻛÇﺮدن ﻳﻜÇÇﻲ
ﻋÇÇﺮوﺳﺎن ﻣÇÇﻌﺎﻧﻲ را ﭼÇÇÇÇﻮ ﭼﺸÇÇÇÇﻢ ﻣÇÇﻌﻨﻮي ﺑÇÇﺎﻳﺪ
ﺻÇÇﻘﺎل روح ﭘÇÇﺬرﻓﺘﻪ ﻳﻜÇÇÇÇﻲ ﭼﺸÇÇﻤﻴﺴﺖ ﺑﺸﻜÇÇﻔﺘﻪ,
ﭼÇÇÇÇﻮ ﻧÇÇﺮﮔﺲ ﺧÇÇﻮاب از او رﻓÇÇﺘﻪ ﺑÇÇﺮاي ﺑÇÇﺎﻏﺒﺎﻧﻲ را
1
ﭼÇÇÇÇÇﻨﻴﻦﺑﺎغوﭼﻨﻴﻦﺧﻮشﺟﻮ,ﭘﺲاﻳÇÇÇÇﻦﭘﻨﺞواﻳÇÇÇÇﻦ ﺷﺶﺟÇÇÇÇﻮ
2
ﻗÇÇﻴﺎﺳﻲ ﻧÇÇﻴﺴﺖ ,ﻛÇÇﻤﺘﺮ ﺟÇÇﻮ ﻗÇÇﻴﺎس اﻗÇÇﺘﺮاﻧÇÇﻲ را
(1ﻣﻘﺼﻮد از ﭘﻨﺞ ,ﭘﻨﺞ ﺣﺲ اﺳﺖ) :ﻻﻣﺴﻪ( ﺑﺴﺎواÄﻲ) ,ذاÄﻘﻪ( ﭼﺸﺎﻳﻲ) ,ﺷÇﺎﻣﻪ( ﺑÇﻮﻳﺎﻳﻲ) ,ﺳÇﺎﻣﻌﻪ( ﺷÇﻨﻮاﻳÇﻲ و )ﺑÇﺎﺻﺮه( ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ /و از ﺷﺶ ,ﺷﺶ ﺟﻬﺖ اﺳﺖ :راﺳﺖ ,ﭼﭗ ,ﭘﺸﺖ ,ﭘﻴﺶ ,زﻳﺮ ,ﺑﺎﻻ/ (2ﻗﻴﺎس دراﺻﻄﻼح ﻋﻠﻢﻣﻨﻄﻖ ,ﺳﺨﻨﻲاﺳﺖ ﻣﺮﻛﺐاز ﻗﻀﻴﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻻزم اﺳﺖ ﻃﺒﻌ Hاو را ﻗﻮل دﻳﮕﺮي /ﭘﺲ ﻫÇﺮﮔﺎه ﻗÇﻮل
Ñ
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
12 ﺣÇÇﺎرس اﻣﺖ راﻳﺖ ﻧÇÇÇÇﺼﺮت ,ﺑÇÇÇÇﻪﺷﺒﻬﺎ ﺑÇÇÇÇﻪﺻﻔﻬﺎ
ﻧÇÇÇÇﻬﺎده در ﻛÇÇÇÇﻒ ﻫÇÇÇÇﻤﺖ ,در ﺳÇÇÇﺒﻊ اﻟﻤÇÇﺜﺎﻧﻲ را1
ﻣÇÇﻮﺳﻲ ﻋÇÇﻬﺪ ﺧÇÇﻮد ,درآ در ﺑÇÇﺤﺮ ﺟÇÇﺰر و ﻣÇﺪ ﺗÇÇﻮﻳﻲ
ره ﻓÇÇÇÇﺮﻋﻮن ﺑÇÇÇÇﺎﻳﺪ زد ,رﻫÇÇﺎ ﻛÇÇﻦ اﻳÇÇﻦ ﺷÇÇﺒﺎﻧﻲ را
اﻻ ﺳÇÇÇÇﺎﻗﻲ ﺑÇÇÇÇﻪﺟﺎن ﺗÇÇÇﻮ ,ﺑÇÇﻪاﻗÇÇﺒﺎل ﺟÇÇﻮان ﺗÇÇﻮ
ﻟﺒÇÇÇÇﺎن ﺗÇÇÇÇﻮ ﺷÇÇÇÇﺮاب ارﻏÇÇÇﻮاﻧÇÇﻲ را ﺑÇÇÇÇﻤﺎ ده از
ﺑﮕÇÇﺮدان ﺑÇÇﺎدة ﺷÇÇﺎﻫﻲ ﻛÇÇﻪ ﻫÇÇﻤﺪردي و ﻫÇÇﻤﺮاﻫÇÇﻲ
ﻧﺸÇÇÇÇﺎن درد ا ﮔÇÇﺮ ﺧÇÇﻮاﻫÇÇﻲ ,ﺑÇÇﻴﺎ ﺑÇÇﻨﮕﺮ ﻧﺸÇÇﺎﻧﻲ را
ﻣÇÇﻲ اﺣÇÇﻤﺮ ﻛÇÇﻪ ﻫÇﻢ ﺑÇﺤﺮﺳﺖ و ﻫÇﻢ ﮔÇﻮﻫﺮ ﺑÇÇﻴﺎ درده
ﺑÇÇÇÇﺮﻫﻨﻪ ﻛÇÇÇﻦ ﺑÇÇﻪﻳﻚ ﺳÇÇﺎﻏﺮ ,ﺣÇÇﺮﻳﻒ اﻣÇÇﺘﺤﺎﻧﻲ را
ﺑÇÇﺮو اي رﻫÇÇﺰن ﻣﺴÇÇﺘﺎن ,رﻫÇÇﺎ ﻛÇÇﻦ ﺣÇﻴﻠﻪ و دﺳÇﺘﺎن Ö
Ô
ﻛÇÇÇÇﻪ ره ﻧÇÇÇÇﺒﻮد در اﻳÇÇﻦ ﺑﺴÇÇﺘﺎن دﻏÇÇﺎ و ﻗÇÇﻠﺘﺒﺎﻧﻲ2 Ö
ﺟÇÇﻮاب آﻧﻜÇÇﻪ ﻣÇÇﻲﮔﻮﻳﺪ ﺑÇÇﻪ زر ﻧÇÇﺨﺮﻳﺪه اي ﺟÇÇﺎن را
ﻛÇÇÇÇﻪ ﻫÇÇÇÇﻨﺪو ﻗÇÇÇﺪر ﻧﺸÇÇﻨﺎﺳﺪ ,ﻣÇÇﺘﺎع راﻳﮕÇÇﺎﻧﻲ را
ﺧÇﻤﺶ ﻛÇﻦ اي ﺻÇﻼحاﻟ ﺪﻳÇﻦ ﻛÇﻪ در ﭘÇﻴﺶ ﺿÇﻤﻴﺮ ﺷÇﻪ
ﺣÇÇÇÇﺎﺟﺖ ﮔÇÇÇÇﻔﺘﻦ ﻋÇÇÇÇﺒﺎرات ﻋÇÇÇﻴﺎﻧﻲ را ﻧÇÇÇÇﺒﺎﺷﺪ
در ﺗﺮﻏﻴﺐ رﻫﺮوان ﺑﻪﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﺑﺮ آﺳﻤﺎن ﻣﻌﺎﻧﻲ
اي ﻋÇÇﺎﺷﻖ دﻳÇÇﻮاﻧÇÇﻪ ,ﻳﻚ دم ﺑÇÇﻪﺧﺮاﺑÇÇﺎت آ
ﺟÇÇÇÇﺎم ازﻟﻲ ﺑﺴÇÇÇÇﺘﺎن ,آﻧﮕÇÇﻪ ﺑÇÇﻪﻣﻨﺎﺟﺎت آ
ﺷÇﻮ ﺷÇﻮ ,ﺑÇﺮ ﭼÇﺮخ ﭼÇﻮ ﻋÇﻴﺴﻲ Ö ﺑÇÇﺮ ﻃÇÇﻮر ﭼÇﻮ ﻣÇﻮﺳﻲ Ö
ﺷÇÇﻮ ,آﻧﮕÇÇﻪ ﺑÇÇﻪﻣﻼﻗﺎت آ در ﺟÇÇÇÇﻨﺖ اﻋÇÇÇﻼ Ö
ﺑÇÇﻲﺧﻮﻳﺶ ﻣÇﻘﺪم ﺷÇﻮ ,ﺑÇﻲﺻﻴﺪ ﻣÇﻌﻠﱠﻢ ﺷÇﻮ3
ﻣÇÇﻌﻨﻲ آﻳÇÇﺎت آ ﺷÇÇﻮ ,در در ﻋﺸÇÇÇﻖ ﻣﺴÇÇﻠﻢ Ö
ﺷÇﻮ ﺷÇﻮ ,در اﻣÇﺮ ﻣÇﻄﺎﻋﻲ ﺷÇﻮ و راﻋÇﻲ ﻣÇﺎﻫﻲ Ö Ö Ö
ﺷÇﻮ درﻃÇﻮر ﺑÇﻪﻣﻴﻘﺎت آ ﭼÇÇﻮن ﻣÇÇﻮﺳﻲ راﻋÇﻲ Ö
Ö
Ö
ﺑÇÇﺤﺮ ﻏÇﻢ ذواﻟﻨÇﻮن 4رﻓÇﺘﻲ ﺑÇﻪﺣﺠﺎب ﻧÇﻮن در
Ø
(1 (2 (3 (4
ﺑﻮدي ﺑﻪﺣﻀﻴﺾا ﻛÇﻨﻮن,ﺑÇﺮﺧÇﻴﺰ و ﺑÇﻪاوﺟÇﺎت آ
دﻳﮕﺮي ﺑﻤﺎ د ﺗ ﻪ و ﻫﻴÃﺘ ﻪ در ﻗﻴﺎس ﻣﺬﻛﻮر اﺳﺖ ,آن ﻗﻴﺎس اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ اﺳﺖ; ﻣﺜﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﮔﻮﻳﻲ :ا ﮔﺮ اﻳﻦ ﭼﻴﺰ آدم اﺳﺖ ,ﺟﺎﻧﺪار اﺳﺖ ﻟﻜﻦ آدم اﺳﺖ; ﭘﺲ ﺟﺎﻧﺪار اﺳﺖ /و ا ﮔﺮ ﺟﺰ اﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ,ﻗÇﻴﺎس اﻗÇﺘﺮاﻧÇﻲ اﺳﺖ; ﭼÇﻨﺎﻧﻜﻪ ﮔÇﻮﻳﻲ :ﻋÇﺎﻟﻢ و ﻫÇﺮﭼÇﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ ,ﺣﺎدث اﺳﺖ; ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻋﺎﻟﻢ ﺣﺎدث اﺳﺖ/ ﻣﻘﺼﻮد از ﺳﺒﻊ اﻟﻤﺜﺎﻧﻲ ﺳﻮرة ﻓﺎﺗﺤﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻔﺖ آﻳﻪ اﺳﺖ و ﭼﻮن در ﻫﺮ ﻧﻤﺎز دو ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺗﻜﺮار ﻣﻲﺷﻮد ﺳﺒﻊ اﻟﻤﺜﺎﻧﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺷﺪه/ دﻏﺎ ﻣﻜﺮ و ﺣﻴﻠﻪ و ﻗﻠﺘﺒﺎﻧﻲ ﺑﻲﻏﻴﺮت/ ﻣﻌﻠﻢ )ﺑﻪﻓﺘﺢ ﻻم( ﺳﮓ ﻣﻌﻠﻢ آن اﺳﺖ ﻛﻪ او را ﺗﻌﻠﻴﻢ ﺻﻴﺪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ /ﻫﺮﮔﺎه ﺑﺮاي ﺻﻴﺪ او را رﻫﺎ ﻛﺮدﻧﺪ و ﺻﻴﺪ ﻛﺮد ,ﺣﻼل اﺳﺖ و ﻛﻠﺐ ﻏﻴﺮﻣﻌﻠﻢ را ﻛﻠﺐ ﻫﺮاش ﮔﻮﻳﻨﺪ/ ﺎﺿﺒ Hو در آﻳﺔ دﻳﮕÇﺮ ﻓIﻟ ÇÖﺘﻘ ﻤ ¹ ﻮن ا Öذ ذ ﻫ ﺐ Ôﻣ ×ﻐ ﻣﺮاد از ذواﻟﻨﻮن ﻳﻮﻧﺲ اﺳﺖ; ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ در آﻳﺔ ﺷﺮﻳﻔﻪ اﺳﺖ در ﺳﻮرة اﻧﺒﻴﺎ¾ و ذIاﻟﻨ ﻗﺼﺔ وﻋﺪه دادن او ﻗﻮﻣﺶ را ﺑﻪﻋﺬاب و دﻳﺮﺷﺪن وﻋﺪه وﻏﻀﺒﻨﺎ ك رﻓﺘﻦ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ و >ﻧﻮن< ﺑﻪﻣﻌﻨﻲ ﻮتو Ôﻫ ﻮ ﻣ âﻠﻴﻢ Iﻟ Ô ﺤ ﻳﻮﻧﺲ روح در ﺷﻜﻢ ﻣﺎﻫﻲ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺷﺪه ﺗﺎ ﺑﻪﺗﺴﺒﻴﺢ و ﺗﻘﺪﻳﺲ اﻟﻬﻲ اﺳﺘﺨﻼص ﻣﺎﻫﻲ اﺳﺖ و در ﺗﺄوﻳﻞ ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ , ﻳﺎﺑﺪ و ﺑﻪاﺣﺘﻤﺎل ﺑﻌﻴﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺮاد ذواﻟﻨﻮن ﻣﺼﺮي ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ آن ﻫﻢ ﻣﻮاﻓﻖ آﻧﭽﻪ در ﻃﺮاﻳﻖ اﻟﺤﻘﺎﻳﻖ از ﺗﺬﻛﺮة ﻋﻄ ﺎر ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ> :در ﻛﺸﺘﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪ ,ﮔﻮﻫﺮي از ﺑﺎزرﮔﺎن ﻣﻔﻘﻮد ﺷﺪه /اﺗﻔﺎق ﻛﺮدﻧﺪ ﻛﻪ او را ﺑﺮﻧﺠﺎﻧﻨﺪ و اﺳﺘﺨﻔﺎﻓﺶ ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﻣﺘﻮﺳﻞ ﺷﺪه ﻫﺰاران ﻣﺎﻫﻲ از درﻳﺎ ﺳﺮ ﺑﺮآوردﻧﺪ و ﻫﺮ ﻳﻚ ﮔﻮﻫﺮي در دﻫÇﺎن ﮔÇﺮﻓﺘﻪ /ذواﻟﻨÇﻮن ﻳﻜÇﻲ را ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺑﻪﺣﻖ او × ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻪاﻳﺸﺎن داد :دو ﻫﺰار و ﺳﻴﺼﺪ و ﭘﻨﺠﺎه و ﻫÇﻔﺖ ﺳÇﺎل ﺑÇﻌﺪ از ﺗﺼﺮف داﺷﺘﻪ و ﺷﻬﺮ ﻇﻬﻮر آدم ,ﭘﺎدﺷﺎه ﺳﺮﻳﺎﻧﻴﻮن ﺷﺪ و ﻣﻌﻨﻲ ﻧﺎم وي ﺑﻪﭘﺎرﺳﻲ ﻧﻤﻴﺮاد اﺳﺖ /از ﻣﻮﺻﻞ ﺗﺎ ﻛﻨﺎر ﻋ ﻤﺎن در ﺑﺎﺑﻞ را او ﺑﻨﺎ ﻧﻤﻮده و ﺻﻮرت ﺧﻮد را در ﻋﻤﺎرات و ﻣﺴﺎﺟﺪ ,ﻣﻌﺒﻮد ﺧﻼﻳﻖ داﺷﺘﻪ و ﭘﺴﺮزادهاش ﺑﺎ اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺧﻠﻴﻞ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻮده وﻫﻼ ك ﻧﻤﺮود از ﻏﻠﺒﺔ ﭘﺸﻪ ﻛﻪ ﺿﻌﻴﻒﺗﺮﻳﻦ ﻣﺨﻠﻮﻗﻲ اﺳﺖ دﺳﺖ دادس< و >ي< و >ن< ﺑﺎﺷﺪ ﻫﺮ دو 60ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻛﻨﺎﻳﻪ از اﻋﺘﺪال ﺧÇﺎﺻﻴﺘﻲ را دارا ﻧÇﻴﺴﺖ( ﺑÇﺎدة ﻇﺎﻫﺮ و ﺑﺎﻃﻦ و ﺗﻮاﻓﻖ ﻫﺮ دو و ﻛﻤﺎل آن دوﺳﺖ و ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﺣﺮوف در ﻋﺪد ,ﭼÇﻨﻴﻦ ﺤﻖ ﺑﺪون اﻧﺎ از او ﺳﺮزﻧﺪ ﺷﺒﺴﺘﺮي ﮔﻮﻳﺪ/ ﻣﻨﺼﻮري اﺳﺖ; ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎدهاي ﻛﻪ از روي ﻛﻤﺎل ﻣﺴﺘﻲ ﮔﺎﻫﻲ اﻧﺎ ا Öﻟ ﻧÇÇÇﺒﻮد روا از ﻧÇÇﻴﻚ ﺑÇÇﺨﺘﻲ ﭼÇÇÇÇﺮا روا ﺑÇÇÇﺎﺷﺪ اﻧÇÇﺎ ا ÖﻟÇÇﺤﻖ از درﺧÇÇﺘﻲ آن ﺷﺮاب وﺣﺪت و ﻣﻲ ﻃﻬﻮر ,دوﺑﻴﻨﻲ را ﺑﺴﻮزد و ﭼﺮاغ ﻳﮕﺎﻧﮕﻲ ﻓﺮوزد/ (2ﻣﺮﻏﻲ اﺳﺖ ﺑﻨﺎ ﻣﺒﺎرﻛﻲ و ﺷﻮﻣﻲ ﻣﺸﻬﻮر/ (3ﻣﺮﻏﻲ اﺳﺖ ﻣﺸﻬﻮر ﻛﻪ ﺑﻪ اﺳﺘﺨﻮان ﺧﻮردن ﻣﻌﺮوف و ﻟﻘﺐ ﻫﻤﺎﻳﻮن از آن ﻣﺎﺧﻮذ اﺳﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﺳﻌﺎدﺗﻤﻨﺪ/
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
1ì ﺻﺪ ﭼﺸÇﻢ ﺷÇﻮد ﺣÇﻴﺮان در ﺗÇﺎﺑﺶ اﻳÇﻦ دوﻟﺖ
ﻛÇﻮر ﻋÇﺼﺎﻳﻲ را ﺗÇÇﻮ ﮔÇﻮش ﻣﻜﺶ ﻫÇﺮﺳﻮ ﻫÇﺮ
ﮔÇÇﺮ ﻧÇÇﻘﺪ درﺳÇÇﺘﻲ ﺗÇﻮ ﭼÇﻮن ﻣﺴﺖ ﻗÇﺮاﺿÇﻪ اﺳÇﺘﻲ?1
آﺧÇÇﺮ ﺗÇÇﻮ ﭼÇﻪ ﭘÇﻨﺪاري اﻳÇﻦ ﮔÇﻨﺞ ﻋÇﻄﺎﻳﻲ را?
ﻋÇﻘﻞ از ﭘÇﻲ ﻋﺸÇﻖ آﻣÇﺪ در ﻋÇﺎﻟﻢ ﺧÇﺎ ك ,ارﻧÇﻲ
ﻋÇÇÇﻘﻠﻲ ﺑÇÇﻪﻧﻤﻲ ﺑÇÇﺎﻳﺪ ﺑÇÇﻲﻋﻬﺪ و وﻓÇÇﺎﻳﻲ را
ﺧÇÇﻮرﺷﻴﺪ ﺣÇﻘﺎﻳﻘﻬﺎ ﺷÇﻤﺲاﻟÇÖﺤﻖ ﺗÇﺒﺮﻳﺰﺳﺖ
دل روي زﻣÇÇﻴﻦ ﺑÇÇﻮﺳﺪ آن ﺟÇÇﺎن ﺳÇÇﻤﺎﻳﻲ را
اﻇﻬﺎر ﺷﺎدﻣﺎﻧﻲ از ﻏﻢ ﻳﺎر ﺟﺎﻧﻲ
اي ﺷÇÇﺎد ﻛÇÇﻪ ﻣÇﺎ ﻫﺴÇﺘﻴﻢ! اﻧÇﺪر ﻏÇﻢ ﺗÇﻮ ﺟÇﺎﻧﺎ
ﻫÇÇﻢ ﻣÇÇﺤﺮم ﻋﺸÇﻖ ﺗÇﻮ ﻫÇﻢ ﻣÇﺤﺮم ﺗÇﻮ ﺟÇﺎﻧﺎ
ﻫÇÇﻢ ﻧÇÇﺎﻇﺮ روي ﺗÇÇﻮ ﻫÇÇﻢ ﻣﺴﺖ ﺳÇﺒﻮي ﺗÇﻮ
ﻫÇÇﻢ ﺷﺴÇÇﺘﻪ 2ﺑÇÇﻨﻈﺎره ﺑÇÇﺮ ﻃÇÇﺎرم ﺗÇﻮ ﺟÇﺎﻧﺎ
ﺗÇÇÇÇﻮ ﺟÇÇÇÇﺎن ﺳÇÇÇÇﻠﻴﻤﺎﻧﻲ آراﻣﮕÇÇﻪ ﺟÇÇﺎﻧﻲ
اي دﻳÇÇﻮ و ﭘÇÇﺮي ﺷÇÇﻴﺪا از ﺧÇÇﺎﺗﻢ ﺗÇﻮ ﺟÇﺎﻧﺎ3
ﺑÇÇﻴﺨﻮدي ﺟÇÇﺎﻧﻬﺎ در ﻃÇÇﻠﻌﺖ ﺧÇÇﻮب ﺗÇÇﻮ اي
روﺷÇÇÇÇﻨﻲ دﻟﻬÇÇÇÇﺎ اﻧÇÇÇﺪر دم ﺗÇÇﻮ ﺟÇÇﺎﻧﺎ اي
ﺧÇÇﻤﺎرم در ﺳÇﺮ زﺗÇﻮ ﻣÇﻲدارم در ﻋﺸÇÇﻖ ﺗÇÇﻮ
ﺧÇÇﺮم ﺗÇÇﻮ ﺟÇÇﺎﻧﺎ ﺟÇÇﻤﺎﻻت ﭘÇÇﺮ از ﺣﺴÇÇﻦ و
ﺗÇÇﻮ ﻛÇÇﻌﺒﺔ ﻋﺸÇÇ ﺎﻗﻲ ﺷÇﻤﺲاﻟﺤÇﻖ ﺗÇﺒﺮﻳﺰي!
زﻣÇÇÇﺰم ﺷﻜÇÇﺮ آﻣÇÇﻴﺰد از زﻣÇÇﺰم 4ﺗÇÇﻮ ﺟÇÇﺎﻧﺎ
در ﺗﻘﺎﺿﺎي ﺟﻠﻮات ﻣﺤﺒﻮب ﺣﻘﻴﻘﻲ
ﺟÇÇﺎﻧﺎ ﺳÇÇﺮ ﺗÇÇﻮ ﻣÇÇﺎ را ﻣﮕÇÇﺬار ﭼÇÇﻨﻴﻦ ﻳÇÇﺎرا
اي ﺳÇÇÇÇﺮو روان ﺑÇÇÇÇﻨﻤﺎ آن ﻗÇÇﺎﻣﺖ زﻳÇÇﺒﺎ را
ﺧﺮم ﻛﻦ و روﺷÇﻦ ﻛÇﻦ اﻳÇﻦ ﻣÇﻔﺮش ﺧÇﺎ ﻛÇﻲ را
ﺧÇÇﻮرﺷﻴﺪ دﮔÇÇﺮ ﺑÇÇﻨﻤﺎ اﻳÇÇﻦ ﮔÇÇﻨﺒﺪ ﺧÇÇﻀﺮا را
رﻫÇÇÇﺒﺮ ﻛÇÇﻦ ﺟÇÇﺎﻧﻬﺎ را ﭘÇÇﺮ زر ﻛÇÇﻦ ﻛÇÇﺎﻧﻬﺎ را
در ﺟÇÇÇÇﻮش و ﺧÇÇÇﺮوش آور از زﻟﺰﻟﻪ درﻳÇÇﺎ را
ﻣﻐﺰي ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﺪﻳﺸﺪ آن ﻧÇﻘﺺ ﻣÇﻨﺴﺖ اي ﺟÇﺎن
ﺳÇÇÇÇﻮداي ﺑÇÇÇÇﭙﻮﺳﻴﺪه ﭘÇÇÇﻮﺳﻴﺪة ﺳÇÇﻮدا را
ﺧÇÇÇÇﻮرﺷﻴﺪ ﭘÇÇÇÇﻨﺎه آرد در ﺳÇÇÇﺎﻳﺔ اﻗÇÇﺒﺎﻟﺖ
آري ﭼÇÇÇﻪ ﺗÇÇﻮان ﻛÇÇﺮدن آن ﺳÇÇﺎﻳﺔ ﻋÇÇﻨﻘﺎ را
ﻫÇÇﻢ رﺣÇÇﻤﺖ رﺣÇÇﻤﺎﻧﻲ ﻫÇÇﻢ ﻣÇﺮﻫﻢ درﻣÇﺎﻧﻲ
در ده ﺗÇÇÇÇﻮ ﻃÇÇÇÇﺒﻴﺒﺎﻧﻪ آن داﻓÇÇÇÇﻊ ﺻÇÇﻔﺮا را
ﺗÇÇÇÇﻮ ﺑÇÇÇﻠﺒﻞ ﮔÇÇﻠﺰاري ﺗÇÇﻮ ﺳÇÇﺎﻗﻲ اﺑÇÇﺮاري
ﺗÇÇﻮ ﭘÇÇﺮدة اﺳÇÇﺮاري ﻫÇÇﺮ ﺑÇÇﻲﺳﺮ و ﺑÇﻲﭘﺎ را
اﻓÇÇÇÇﺮوﺧﺘﺔ ﻧÇÇÇÇﻮري اﻧﮕÇÇÇÇﻴﺨﺘﺔ ﺷÇÇÇÇﻮري
ﺑÇÇﻨﺸﺎﻧﺪة ﺻÇÇﺪ ﻃÇÇﻮﻓﺎن آن ﻓÇÇﺘﻨﻪ و ﻏÇﻮﻏﺎ را
(1 (2 (3 (4
ﺑﻪﺿﻢ ﻗﺎف ﺑﻪﻣﻌﻨﻲ رﻳﺰة ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ از اﺛﺮ ﺑﺮﻳﺪن ﺳﺎﻗﻂ ﺷﻮد و اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻘﺼﻮد رﻳﺰة زر و ﺳﻴﻢ اﺳﺖ/ ﺑﻪﻣﻌﻨﻲ ﻧﺸﺴﺘﻪ/ ﺳﻠﻴﻤﺎن ﺑﻦ داود و داﺳﺘﺎن او در ﻛﺘﺐ ﻣﻌﺮوف اﺳﺖ و در ﺗﺄوﻳﻼت ﻋﺮﻓﺎﻧﻲ ﺳﻠﻴﻤﺎن اﻧﺴﺎن ﻛﺎﻣﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ دﻳﻮ و ﭘﺮي و ﻣﺴﺨﺮ و ﻣﻄﻴﻊ او ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ/ ﻃﻴﺮ ﻗﻮاي ﺣﻴﻮاﻧﻲ و ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ﻫﻤﻪ وﺣﺸﻲ و زﻣﺰم ﭼﺎﻫﻲ اﺳﺖ ﻧﺰدﻳﻚ ﻛﻌﺒﻪ و داﺳﺘﺎن ﺟﻮﺷﻴﺪن آن آب در اﺛﺮ ﺧﺮاﺷﻴﺪن اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ زﻣÇﻴﻦ را ﺑÇﻪﭘﺎي ﺧÇﻮد ﻣÇﻌﺮوف اﺳﺖ/
17
ردﻳﻒ اﻟﻒ ﺷÇﻤﺲ اﻟÇÖﺤﻖ ﺗÇﺒﺮﻳﺰي ﺷÇﺎد آﻣÇﺪي از ﻣÇﻌﻨﻲ
ﻣÇÇﻦ ﻏÇÇﻤﮕﻴﻦ زان ﺳÇÇﺎﻏﺮ ﺣÇﻤﺮا را در ده ﺑÇÇﻪ
### ﺳÇÇﺎﻗﻲ ز ﺷÇÇﺮاب ﺣÇÇﻖ ﭘÇÇﺮ دار ﺷÇÇﺮاﺑÇﻲ را
ﻣÇÇÇÇﻲ ر ﺑÇÇÇÇﺎﻧﻲ دﻟﻬÇÇÇÇﺎي ﻛÇÇÇﺒﺎﺑﻲ را در ده
ﻛÇÇﻢ ﮔÇﻮي ﺣÇﺪﻳﺚ ﻧÇﺎن در ﻣÇﺠﻠﺲ ﻣÇﺨﻤﻮران
ﺟÇÇÇÇﺰ آب ﻧÇÇÇÇﻤﻲﺳﺎزد ﻣÇÇﺮ ﻣÇÇﺮدم آﺑÇÇﻲ را
از آب و ﺧÇÇﻄﺎب ﺗÇÇﻮ ﺗÇÇﻦ ﮔﺸﺖ ﺧÇÇﺮاب ﺗÇÇﻮ
آراﺳÇÇﺘﻪ دار اي ﺟÇÇﺎن زﻳÇÇﻦ ﮔÇÇﻨﺞ ﺧÇﺮاﺑÇﻲ را
ﮔÇÇﻠﺰار ﻛÇÇﻨﺪ ﻋﺸÇÇﻘﺖ آن ﺷÇÇﻮرة ﺧÇÇﺎ ﻛÇﻲ را
Ôدر ﺑÇÇﺎر ﻛÇÇﻨﺪ ﻣÇÇﻮﺟﺖ اﻳÇﻦ ﭼﺸÇﻢ ﺳÇﺤﺎﺑﻲ را
ﺑÇÇﻔﺰاي ﺷÇÇﺮاب ﻣÇÇﺎ ﺑÇÇﺮ ﺑÇÇﻨﺪ ﺗÇﻮ ﺧÇﻮاب ﻣÇﺎ
از ﺷﺐ ﭼÇﻪ ﺧÇﺒﺮ ﺑÇﺎﺷﺪ ﻣÇﺮ ﻣÇﺮدم ﺧÇﻮاﺑÇﻲ را?
ﻫÇÇﻤﻜﺎﺳﻪ ﻣÇÇﻠﻚ ﺑÇÇﺎﺷﺪ ﻣÇÇﻬﻤﺎن ﺧÇﺪاﻳÇﻲ را
ﺑÇÇÇÇﺎ ده زﻓÇÇÇÇﻠﻚ آﻳÇÇﺪ ﻣÇÇﺮدان ﺛÇÇﻮاﺑÇÇﻲ را
ﻧÇﻮﺷﺪ ﻟﺐ ﺻÇﺪ ﻳﻘﺶ ز >ا ﻛÇÖﻮاب و اﺑÇﺎرﻳﻘﺶاﻧﺎ Öﻟﺤﻖ< ﮔﻔﺘﻦ ﻣﻨﺼﻮر ﺣ ﻼج
ﻓÇÇﺮﺧÇÇﻨﺪه ﺟÇÇﻤﺎل ﺗÇÇﻮ ﺧÇÇﻮرﺷﻴﺪ ﺟÇﻬﺎن آرا
ﺑﮕﺸÇÇÇÇﻮده ﺑÇÇﻪروي دل ﺻÇÇﺪ روزﻧÇÇﺔ ﺑÇÇﻴﻀﺎ
اي ﺻÇÇÇÇﻮرت ر ﺑÇÇﺎﻧﻲ ﺟÇÇﺎﻧﻲ ﺗÇÇﻮ و ﺟÇÇﺎﻧﺎﻧﻲ
ﭼﺸÇÇﻢ دل ﻣﺸÇÇﺘﺎﻗﺎن ﺑÇÇﺮ روي ﺗÇﻮ ﺷÇﺪ ﺑÇﻴﻨﺎ
در داﻳÇÇÇÇﺮة ﻋÇÇÇÇﺎﻟﻢ روﺣﺴﺖ ﺗÇÇﺮا ﺟÇÇﻮﻳﺎن
ﭼÇÇﻮن ﻧÇﻘﻄﺔ دل ﻣÇﻲدان ﺳÇﺮﮔﺸﺘﻪ و ﭘÇﺎﺑﺮﺟÇﺎ
ﺧÇÇﻮد ﺟÇÇﻠﻮه ﮔÇÇﺮي ﻛÇÇﺮدي در آﻳÇÇﻨﺔ ﺟÇÇﺎﻧﻢ
ﺗÇÇﺎ ﺻÇÇﻮرت روﺣÇÇﺎﻧﻲ در آﻳÇÇﻨﻪ ﺷÇÇﺪ ﭘÇÇﻴﺪا
ﺧﻮد دﻳÇﺪي و ﺧÇﻮد ﮔÇﻔﺘﻲ اﺳÇﺮار ﭼÇﻪ ﺑÇﻨﻬﻔﺘﻲ?
ﺑÇÇÇÇﺮدار ﭼÇÇÇﺮا ﻛÇÇﺮدي آن ﻋÇÇﺎﺷﻖ ﻧÇÇﺎﭘﺮوا?
ﺣÇÇﻼج ﭼÇÇﻮ ﭘÇÇﻴﺪا ﺷÇÇﺪ اﺳÇÇﺮار ﻫÇﻮﻳﺪا ﺷÇﺪ
ﻣÇÇﻨﺼﻮر ﺷÇÇﺪ و اﻟﺤÇﻖ ﻣÇﻲﮔﻔﺖ ز ﻫÇﻮي و ﻫÇﺎ
ﺣÇﻼج ﻛÇﺠﺎ ﺑÇﺎﺷﺪ5 ﺣÇÇﻖ ﺑÇÇﻮد و ﻏÇﻠﻂ ﻛÇﺮدي
ﺧﻮد ﮔÇﻔﺖ و ﺷÇﻨﻴﺪ از ﺧÇﻮد ﺣÇﻼج ﺷÇﺪه رﺳÇﻮا
(1 (2 (3 (4 (5
ﻛﻮزهﻫﺎ و اﺑﺮﻳﻘﻬﺎ/ Ö ﻋﻠﻲ رﻏﻢ ﻛﻔﺎر ﻗﺮﻳﺶ ﻧﺎﻣﺶ ﻋﻤﺮو ﺑﻦ ﻫﺎﺷﻢ از ﺷﺪ ت ﻛﻴﺎﺳﺘﺶ او را ﺑﻮاﻟﺤﻜﻢ ﻳﺎ اﺑﻮ ﻛﻴﺎﺳﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ و اﻫﻞ اﺳﻼم ﻫﻢ × او را ﺑﻮﺟﻬﻞ ﻛﻨﻴﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ /دﺷﻤﻦ ﻗﻮي اﺳﻼم ﺑﻮد و در ﺟﻨﮓ ﺑﺪر ﺑﻪﻗﺘﻞ رﺳﻴﺪ/ ﺻﺤﺎﺑﻲ ,اﺷﺨﺎﺻﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺻﺤﺒﺖ ﭘﻴﻐﻤﺒﺮ را ﺑﻼواﺳﻄﻪ درﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ ﺑﺎاﻳﻤﺎن/ ﺑﻪﻧﺒﻮﺗﺶ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﺻﺎﺑﻲ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ /ﻣﺪار ﻣÇﺬﻫﺐ ﺻﺎﺑﻲ ,ﻣﻨﺴﻮب ﺑﻪ ﺻﺎب ﭘﺴﺮ ادرﻳﺲ اﺳﺖ /اﺷﺨﺎﺻﻲ را ﻛﻪ اﻋﺘﺮاف روﺣﺎﻧﻴﻴﻦ وﻫﻴﺎ ﻛﻞ آﻧﻬﺎﺳﺖ/ ﺻﺎﺑÃﻴﻪ ﺑﺮ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺻﻮﻓﻴﻪ اﺳﺖ /ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺸﺎﻳﺦ ﺑﺰرگ از ﻗﺒﻴﻞ ﻣﻮﻟﻮي و ﺷÇﻴﺦﻋﻄ ﺎر و از ﻣﺸﺎﻫﻴﺮ ﺑﻴﻀﺎوياز ج ﺣﻼ ﺣﺴﻴﻦﺑﻦ ﻣﻨﺼﻮر
Ñ
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
18 از ﺣﺴÇﻦ ﺗÇﻮ ﻳÇﻮﺳﻒ ﺷÇﺪ در ﻣÇﺼﺮ ,ﻋÇﺰﻳﺰ دل
از ﻋﺸÇÇﻖ زﻛÇÇﺮﻳﺎ 1را ﺑÇÇﺨﺸﻮد ز ﻫÇÇﺮ ﻏÇÇﻮﻏﺎ
ﻫﺮ ﻣÇﺮده ﻛÇﻪ از ﺧÇﻮﻳﺖ ﺑÇﻮﻳﻲ ﺑﺸÇﻨﻴﺪ اي ﺟÇﺎن
ﺑÇÇﻲﺷﻚ زﭼÇÇﻨﺎن ﺑÇﻮﻳﻲ ﮔÇﺮدد ﺑÇﻪﺟﻬﺎن اﺣÇﻴﺎ
آن ﻛﺲ ﻛÇÇﻪ ﻫÇﺰاران ﻗÇﺮن ﭘÇﻮﺳﻴﺪه و رﻳÇﺰﻳﺪه
ﺑÇÇﺎز از دم ﺟÇÇﺎن ﺑÇﺨﺸﺖ ﭘÇﻮﻳﻨﺪه ﺷÇﺪ و ﮔÇﻮﻳﺎ
ﺧﺎﻣﺶ ﺗﻮ از اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻦ رﻣÇﺰي ﻛÇﻪ ﻫÇﻤﻲ ﺗÇﺮﺳﻢ
از ﻃÇÇﻠﻌﺖ ﺷÇÇﻤﺲ اﻟ ﺪﻳÇÇﻦ در ﺳÇﻠﻄﻨﺖ اﻋÇﻼ
ﺳÇﺮ ﻟﺐ ﺟÇﺎن ﺑÇﺨﺸﺶ ﺧÇﺎﻣﺶ ﻧÇﺘﻮان ﮔÇﻔﺘﻦ
ﺳÇÇÇﺮي ﻛÇÇﻪ از او آدم در اﺳÇÇﻢ ﺷÇÇﺪه ﮔÇÇﻮﻳﺎ
ﺷÇÇﻴﺮﻳﻨﻲ ﺟÇÇﺎن آﻣÇﺪ ﺷÇﻤﺲ اﻟÇÖﺤﻖ ﺗÇﺒﺮﻳﺰي
ﻛﺰ ﻋﺸÇﻖ رﺧﺶ ﺟÇﺎﻧﻢ ﺷÇﺪ ﻃÇﻮﻃﻲ ﺷﻜÇﺮ ﺧÇﺎ
در ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻫﻤﻨﺸﻴﻨﻲ و ﻣﺼﺎﺣﺒﺖ اوﻟﻴﺎ¾اﷲ
ﮔÇﺮ زاﻧﻜÇﻪ ﻧÇﻪاي ﻃÇﺎﻟﺐ ﺟÇﻮﻳﻨﺪه ﺷÇﻮي ﺑÇﺎ ﻣÇﺎ
ور زاﻧﻜÇÇﻪ ﻧÇﻪاي ﻣÇﻄﺮب ﮔÇﻮﻳﻨﺪه ﺷÇﻮي ﺑÇﺎ ﻣÇﺎ
ﮔÇÇﺮ زاﻧﻜÇÇﻪ ﺗÇÇﻮ ﻗÇÇﺎروﻧﻲ در ﻋﺸÇÇﻖ ﺷÇÇﻮي ﻣÇﻔﻠﺲ
ور زاﻧﻜÇÇﻪ ﺧÇﺪاوﻧÇﺪي ﻫÇﻢ ﺑÇﻨﺪه ﺷÇﻮي ﺑÇﺎ ﻣÇﺎ
ﻳﻚ ﺷﻤﻊ از اﻳﻦ ﻣﺠﻠﺲ ,ﺻÇﺪ ﺷÇﻤﻊ ﺑﮕÇﻴﺮاﻧÇﺪ
ور ﻣÇﺮدهاي ﮔÇﺮ زﻧÇﺪه ﻫÇﻢ زﻧÇﺪه ﺷÇﻮي ﺑÇﺎ ﻣÇﺎ
ﺗÇÇﺎ ﭼﺸÇﻢ ﺗÇﻮ ﺑﮕﺸÇﺎﻳﺪ ,روﺷÇﻦ ﺑÇﻪﺗﻮ ﺑÇﻨﻤﺎﻳﺪ
ﺗﺎ ﺗﻮ ﻫﻤﻪ ﺗﻦ ﭼÇﻮن ﮔÇﻞ در ﺧÇﻨﺪه ﺷÇﻮي ﺑÇﺎ ﻣÇﺎ
در ژﻧÇÇÇﺪه درآ ﻳﻚ دم ,ﺗÇÇﺎ زﻧÇÇﺪهدﻻن ﺑÇÇﻴﻨﻲ
اﻃÇÇﻠﺲ ﺑÇÇﺪر اﻧÇÇﺪازي در ژﻧÇﺪه ﺷÇﻮي ﺑÇﺎ ﻣÇﺎ
ﭼﻮن داﻧﻪ ﺷﺪ اﻓﻜÇﻨﺪه ﺑÇﺮ Ôرﺳﺖ و درﺧÇﺘﻲ ﺷÇﺪ
اﻳÇÇﻦ رﻣÇﺰ ﭼÇﻮ درﻳÇﺎﺑﻲ اﻓﻜÇﻨﺪه ﺷÇﻮي ﺑÇﺎ ﻣÇﺎ
ﺷÇÇﻤﺲ اﻟÇÇÖﺤﻖ ﺗÇﺒﺮﻳﺰي ﺑÇﺎ ﻏÇﻨﭽﺔ دل ﮔÇﻮﻳﺪ
ﭼÇﻮن ﺑÇﺎز ﺷÇﻮد ﭼﺸÇﻤﺖ ﺑÇﻴﻨﻨﺪه ﺷÇﻮي ﺑÇﺎ ﻣÇﺎ
زﻧÇÇÇÇﻬﺎر ﻧÇÇÇÇﺘﺮﺳﻲ ﺗÇÇÇﻮ از رﻓÇÇﺘﻪ و آﻳÇÇﻨﺪه
ﻛÇÇﺰ رﻓÇÇﺘﺔ ﺗÇÇﻘﺪﻳﺴﻲ آﻳÇÇﻨﺪه ﺷÇÇﻮي ﺑÇﺎ ﻣÇﺎ
ﺧÇÇﻮرﺷﻴﺪ ﺷÇÇﻮد ﭼÇÇﺎ ﻛÇÇﺮ زﻫÇﺮه ﺑÇﺪرد ﭼÇﺎدر
در ﻋﺸÇÇﻖ ﭼÇﻨﺎن دﻟﺒÇﺮ ﻓÇﺮﺧÇﻨﺪه ﺷÇﻮي ﺑÇﺎ ﻣÇﺎ
2
Ø
ﻣﺘﺄﺧﺮﻳﻦ ﻗﺎﺿﻲ ﻧﻮراﷲ ﺷﻮﺷﺘﺮي او را ﺳﺘﻮدهاﻧﺪ و ﻛﺮاﻣﺎﺗﻲ و ﻣÇﻘﺎﻣﺎﺗﻲ از او ﻧÇﻘﻞ ﻛÇﺮدهاﻧÇﺪ و ﺑÇﻌﻀﻲ ﻧÇﻴﺰ او را اﻧﻜÇﺎر ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ /ارادت ﺑﻪﺷﻴﺦ ﻋﻤﺮوﺑﻦ ﻋﺜﻤﺎن ﻣﻜﻲ و ﺧﻠﻴﻔﺔ ﺟﻨﻴﺪ داﺷﺘﻪ ,در ﺳﺎل ) 309ﺳﻴﺼﺪ و ﻧﻪ( دﺳﺖ و ﭘﺎي او را ﻗﻄﻊ ﻛﺮده ,در ﺑﺎب اﻟﻄﺎق ﺑﻐﺪاد ﺑﺮ دار زده ﺗﻴﺮ ﺑﺎران ﻧﻤﻮدﻧﺪ و ﺑÇﻌﺪ ﺳÇﻮﺧﺘﻨﺪ و ﺧÇﺎ ﻛﺴÇﺘﺮش را ﺑÇﺮﺑﺎد دادﻧÇﺪ /ﻛÇﺘﺎﺑﻬﺎﻳﻲ از اﻟﺴﻴﺎﺣ ¹اﺳﺖ ﻛﻪ :او از ﻗﺒﻴﻞﺑﺴﺘﺎن Öاﻟﻤﻌﺮﻓ ¹و ﻃﺎﺳﻴﻦ Öاﻻزل ﺑﻪ او ﻧﺴﺒﺖ دادهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﻛﺪام ﻣﻌﺮوف ﻧﺸﺪه /در رﻳﺎض ﺣﻼﺟﻲ ﻛÇﻪ دوﺳﺖ او ﺑÇﻮد آﻣÇﺪه آن ﺣﻼﺟﻲ ﻣﻲﻧﻤﻮد و ﺑﻌﻀﻲ ﮔﻮﻳﻨﺪ :روزي ﺑﻪدﻛﺎن ﺣﻼج ﺑﻮده ﺑﻠﻜﻪ اﺳﺮار اﺻﻞ ﻧﻪ ﺣﻼج را ﺑﻪﺟﺎﻳﻲ رواﻧﻪ ﻧﻤﻮد و ﮔﻔﺖ روزﮔﺎر وي را ﺿﺎﻳﻊ ﻧﻤﻮدم; آﻧﮕﺎه اﻧﮕﺸﺖ اﺷﺎرت ﻛﺮده ﭘﻨﺒﻪ از ﭘﻨﺒﻪ ﺟﺪا ﺷﺪ ﻟﻬﺬا ﺣﻼج ﮔﻔﺘﻨﺪ/ وي را (1ﺑﻪﻓﺘﺢ >زا< و > ﻛﺎف< و >ﻳﺎدال< ﻧﻴﺰ ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﺪه /در ﻋﺮﺑﻲ ﻳÇﺎ ﻋﺒﺮي ﺑﻮدن آن اﺧﺘﻼف اﺳﺖ; ﺑﻪﻣﻌﻨﻲ داﻳﻢ اﻟﺬ ﻛﺮ /ﻣﺴﻜﻨﺶ ﺑﻴﺖا Öﻟﻤﻘﺪ س ﺑﻮد ,در ﭘﻴﺮي و ﻇﻬﻮر ﺿﻌﻒ و ﺷﻜﺴﺘﮕﻲ ﻳﺤﻴﻲ و ﭘﻨﺞ ﺳﺎل ﭘﺲ از ﺑﺸﺎرت ﺑﻮﺟﻮد آﻣﺪ/ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﺸﺎرت داد او را ﺑﻪ × (2ﻗﺎرون ﻧﺎم ﻳﻜﻲ از ﺛﺮوﺗﻤﻨﺪان ﺑﺰرگ ﺑﻨﻲاﺳﺮاÄﻴﻞ ﭘﺴﺮﺧﺎﻟﺔ ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻦ ﻋﻤﺮان ﺑﻮده و ﺑﻪ ﺗﻮرﻳ× ¹ﺑﺴÇﻴﺎر داﻧÇﺎ ﺑÇﻮد /داﺳÇﺘﺎن ﺑﻪﻗﺼﺔ او اﺷﺎره ﺷﺪه ﺳﺮﻛﺸﻲ او و ﮔﺮﻓﺘﻦ زﻣﻴﻦ او را ﺑﻪاﻣﺮ ﻣﻮﺳﻲ ﻣﻌﺮوف و ﻣﺸﻬﻮر اﺳﺖ و در ﻗﺮآن در ﺳﻮرة ﻗﺼﺺ × و در ﺳﻮرة ﻋﻨﻜﺒﻮت و ﻣÆﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﻧﺎم او ﻣﺴﻄﻮر اﺳﺖ/
19
ردﻳﻒ اﻟﻒ ﭼÇÇﻮن ﻣÇÇﺎه ﺑÇﺮون آﻳÇﻲ ﻧÇﺎ ﮔÇﻪ ﺑÇﻪدرون آﻳÇﻲ
ﻧÇﻲ ﺗÇﻨﺪ و ﺣÇﺮون 1آﻳÇﻲ ﭘÇﻮﻳﻨﺪه ﺷÇﻮي ﺑÇﺎ ﻣÇﺎ
ﺷÇÇﻤﺲاﻟÇÇÖﺤﻖ ﺟÇÇﺎن آﻣÇﺪ اﻧÇﻮار ﻋÇﻴﺎن آﻣÇﺪ
او را ﭼÇÇﻮ ﺗÇÇﻮ ﺑﺸÇﻨﺎﺳﻲ ﭘÇﺎﻳﻨﺪه ﺷÇﻮي ﺑÇﺎ ﻣÇﺎ
ﺧﺮﻣﻲ از ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺻﻔﺎت ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ و ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ اﻇﻬﺎر ﺷﺎدي و ﺑﻪ اوﺻﺎف رﺑﺎﻧﻲ ﻣÇÇﻌﺸﻮﻗﻪ ﺑﺴÇﺎﻣﺎن ﺷÇﺪ ,ﺗÇﺎ ﺑÇﺎد ﭼÇﻨﻴﻦ ﺑÇﺎدا 2ﻛÇﻔﺮش ﻫÇﻤﻪ اﻳÇﻤﺎن ﺷÇﺪ ,ﺗÇﺎ ﺑÇﺎد ﭼÇﻨﻴﻦ ﺑÇﺎدا
ﻣﻠﻜﻲ ﻛﻪ ﭘﺮﻳﺸﺎن ﺷﺪ ,از ﺷÇﻮﻣﻲ ﺷÇﻴﻄﺎن ﺷÇﺪ
آن ﺳÇÇﻠﻴﻤﺎن ﺷÇÇﺪ ,ﺗÇÇﺎ ﺑÇﺎد ﭼÇﻨﻴﻦ ﺑÇﺎدا ﺑÇÇﺎز
رخ ﻣÇﺎ ﺑﺴÇﺘﻲ ﻳÇÇﺎري ﻛÇÇﻪ دﻟﻢ ﺧﺴÇﺘﻲ ,در ﺑÇﺮ
ﻏÇÇﻤﺨﻮارة ﻳÇÇﺎران ﺷÇÇﺪ ,ﺗÇÇﺎ ﺑÇﺎد ﭼÇﻨﻴﻦ ﺑÇﺎدا
ﻫﻢ ﺑﺎده ﺟﺪا ﺧÇﻮردي ,ﻫÇﻢ ﻋÇﻴﺶ ﺟÇﺪا ﻛÇﺮدي
ﻧﻚ ﺳÇﺮده 3ﻣﺴÇﺘﺎن ﺷÇﺪ ,ﺗÇﺎ ﺑÇﺎد ﭼÇﻨﻴﻦ ﺑÇﺎدا
زان ﻃÇÇÇÇﻠﻌﺖ ﺷÇÇÇﺎﻫﺎﻧﻪ ,زان ﻣﺸÇÇﻌﻠﺔ ﺧÇÇﺎﻧﻪ
ﻫﺮ ﮔﻮﺷﻪ ﭼÇﻮ ﻣÇﻴﺪان ﺷÇﺪ ,ﺗÇﺎ ﺑÇﺎد ﭼÇﻨﻴﻦ ﺑÇﺎدا
زان ﺧﺸÇÇﻢ دروﻏÇÇﻴﻨﺶ ,زان ﺷÇﻴﻮة دﻳÇﺮﻳﻨﺶ
ﻋÇÇﺎﻟﻢ ﺷﻜÇÇﺮﺳﺘﺎن ﺷÇÇﺪ ,ﺗÇﺎ ﺑÇﺎد ﭼÇﻨﻴﻦ ﺑÇﺎدا
ﺷﺐ رﻓﺖ و ﺻﺒﻮح آﻣÇﺪ ,ﻏÇﻢ رﻓﺖ و ﻓÇﺘﻮح آﻣÇﺪ
ﺧÇÇﻮرﺷﻴﺪ درﺧﺸÇﺎن ﺷÇﺪ ,ﺗÇﺎ ﺑÇﺎد ﭼÇﻨﻴﻦ ﺑÇﺎدا
ﻫÇÇÇÇﻤﺖ ﻣÇÇÇﺠﻨﻮﻧﺎن از دوﻟﺖ ﻣÇÇÇÇﺤﺰوﻧﺎن وز
آن ﺳÇÇﻠﺴﻠﻪ ﺟÇÇﻨﺒﺎن ﺷÇﺪ ,ﺗÇﺎ ﺑÇﺎد ﭼÇﻨﻴﻦ ﺑÇﺎدا
ﻋÇÇﻴﺪ آﻣÇÇﺪ و ﻋÇﻴﺪ آﻣÇﺪ ,ﻳÇﺎري ﻛÇﻪ رﻣÇﻴﺪ آﻣÇﺪ
ﻋÇÇﻴﺪاﻧÇÇﻪ ﻓÇÇﺮاوان ﺷÇÇﺪ ,ﺗÇﺎ ﺑÇﺎد ﭼÇﻨﻴﻦ ﺑÇﺎدا
اي ﻣÇÇﻄﺮب ﺻÇÇﺎﺣﺒﺪل ,در زﻳÇÇﺮ ﻣﻜÇﻦ ﻣÇﻨﺰل
ﻛﺎن Ôز ﻫﺮه ﺑÇﻪ ﻣÇﻴﺰان ﺷÇﺪ ,ﺗÇﺎ ﺑÇﺎد ﭼÇﻨﻴﻦ ﺑÇﺎدا
دروﻳﺶ ﻓﺮﻳﺪون ﺷÇﺪ ,ﻫÇﻢ ﻛÇﻴﺴﺔ ﻗÇﺎرون ﺷÇﺪ
ﻫÇÇﻤﻜﺎﺳﺔ ﺳÇÇﻠﻄﺎن ﺷÇﺪ ,ﺗÇﺎ ﺑÇﺎد ﭼÇﻨﻴﻦ ﺑÇﺎدا
آن ﺑÇÇﺎد ﻫÇÇﻮا را ﺑÇÇﻴﻦ ,زاﻓﺴÇÇﻮن ﻟﺐ ﺷÇﻴﺮﻳﻦ
ﺑÇÇﺎ ﻧÇÇﺎي در اﻓÇÇﻐﺎن ﺷÇﺪ ,ﺗÇﺎ ﺑÇﺎد ﭼÇﻨﻴﻦ ﺑÇﺎدا
ﻓÇÇﺮﻋﻮن ﺑÇﺪان ﺳÇﺨﺘﻲ ,ﺑÇﺎ آن ﻫÇﻤﻪ ﺑÇﺪﺑﺨﺘﻲ
ﻣÇÇﻮﺳﻲ ﻋÇﻤﺮان ﺷÇﺪ ,ﺗÇﺎ ﺑÇﺎد ﭼÇﻨﻴﻦ ﺑÇﺎدا ﻧﻚ
وان ﮔÇﺮگ ﺑÇﺪان زﺷÇﺘﻲ ,ﺑÇﺎﺟﻬﻞ و ﻓÇﺮاﻣﺸÇﺘﻲ4
ﻧﻚ ﻳÇÇﻮﺳﻒ ﻛÇÇﻨﻌﺎن ﺷÇﺪ ,ﺗÇﺎ ﺑÇﺎد ﭼÇﻨﻴﻦ ﺑÇﺎدا
از اﺳÇÇﻠﻢ ÇÇﻴﻄ×ﺎﻧﻲ ,ﺷÇÇﺪ ﻧÇﻔﺲ ﺗÇﻮ رﺑÇﺎﻧﻲ5 ﺷâ Ö Ö
اﺑÇÇﻠﻴﺲ ﻣﺴÇÇﻠﻤﺎن ﺷÇÇﺪ ,ﺗÇﺎ ﺑÇﺎد ﭼÇﻨﻴﻦ ﺑÇﺎدا
(1 (2
(3 (4 (5
ﺳﺮ ﺑﺎز زدن از رﻓﺘﻦ و ﻣﺨﺼﻮص اﺳﺖ ﺑﻪ ﺣﻴﻮاﻧﺎت ﺻﺎﺣﺐ Ôﺳﻢ/ ﻣﺲ و رﺳﻴﺪ اﻟﻬﻲ ﺑﻪاوﻟﻴﺎ¾ ﻛﻪ اﺳﺖ ﺷﺨﺼﻲ از ﻧﻔﺴﺎﻧﻲ ﺑﺸﺎرات اﻳﻦ ﻏﺰل ﺑﻴﺸﺘﺮ راﺟﻊ ﺑﻪﺗﺒﺪﻳﻞ اوﺻﺎف ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ و رذاÄﻞ وﺟﻮد ﺧﻮد را از ا ﻛﺴﻴﺮ ﻧﻈﺮ آﻧﺎن ﻃﻼ ﻧﻤﻮد و ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪة ارﺿﻲ ﺳﻤﺎوي ﻣﻲﺷﻮد و ﻓﺮﻋﻮﻧﻲ در ﻣﻌﻨﻲ و ﻣﺜﻞ ﻣﻮﺳﻲ ﺑﻦ ﻋﻤﺮاﻧﻲ ﻣﻲﺷﻮد ,ﮔﺮگ ﻃﺒﻴﻌﺘﻲ ﻳﻮﺳﻒ رﺧﻲ ﻣﻲﮔﺮدد/ ﺳﺮده ﺑﺮ وزن ﻓﺮﺑﻪ ,ﺳﺎﻗﻲ و ﺳﺮ ﺣﻠﻘﺔ ﻣﻴﺨﻮارﮔﺎن/ ﻓﺮاﻣﺸﺖ و ﻓﺮاﻣﺶ ,ﺑﻪﻣﻌﻨﻲ ﻓﺮاﻣﻮش اﺳﺖ; ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻓﺮﻣﻮده: ﻧÇﻬﺎد از ﻋÇﺎﺟﺰي ﺑÇﺮ دﻳÇﺪه اﻧﮕﺸﺖ زﺑÇÇﺎﻧﺶ ﻛÇÇﺮد ﭘÇÇﺎﺳﺦ را ﻓÇÇﺮاﻣﺸﺖ اﺷﺎره ﺑﻪرواﻳﺘﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻀﻤﻮﻧﺶ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ :ﺣﻀﺮت رﺳﻮل ﻓﺮﻣﻮده> :ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻧﻔﺴﻲ ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ اﺳﺖ /ﻛﺴﻲ ﻋﺮض ﺷﻴﻄﺎن ﻣﻦ ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻦ اﺳﻼم آورده اﺳﺖ ﻛÇÇÇÇÔﻠﻲ و ÇÇÇﺮﺑﻲ و ﻗÇÇﺮي ﻋÇÇﻴﻨﺎا Öر ﺳÇﻠÖﻨ×ﺎ< ﺑÇﻴﺎ ﻃÇÇﺮة اﻧÇﺪر ﻫÇﻤﺖ ,اي زان
رخزﻋÇÇﻔﺮان رﻧﮓآﻣÇÇﺪم ,ﺧÇÇﻢداده ﭼÇﻮن ﭼÇﻨﮓ آﻣÇﺪم
در ﮔÇÇﻮر ﺗÇÇﻦ ﺗÇÇﻨﮓ آﻣÇÇﺪم ,اي ﺟÇÇﺎن ﺑÇÇﺎ ﭘÇÇﻬﻨﺎ ﺑÇÇﻴﺎ
اي ﺗÇÇÇÇﻮ دوا و ﭼÇÇÇÇﺎرهام ,ﻧÇÇÇÇﻮر دل ﺻÇÇÇﺪ ﭘÇÇﺎرهام
اﻧÇÇÇÇﺪر دل ﺑÇÇﻴﭽﺎرهام ﭼÇÇﻮن ﻏÇÇﻴﺮ ﺗÇÇﻮ ﺷÇÇﺪ ﻻ ﺑÇÇﻴﺎ
اي ﺧﺴÇÇﺮو ﻣÇÇﻬﻮش ﺑÇÇﻴﺎ اي ﺧÇﻮﺷﺘﺮ از ﺻÇﺪﺧﻮش ﺑÇﻴﺎ
اي آب و اي آﺗﺶ ﺑÇÇÇÇÇÇÇÇﻴﺎ اي Ôد ر و اي درﻳÇÇÇÇﺎ ﺑÇÇÇÇﻴﺎ
Ö روحاﻻ ﻣÇﻴﻦ ﻣÇﺨﺪوم ﺟÇﺎﻧﻢ ﺷÇﻤﺲ دﻳÇﻦ! از ﺟÇﺎﻫﺖ اي
اﻗÇÇﺼﻲ ﺑÇﻴﺎ ﺗÇÇﺒﺮﻳﺰ ﺷÇÇﺪ ﻋÇÇﺮش ﻣﻜÇÇﻴﻦ از ﻣﺴÇÇﺠﺪ ×
در ﺗﻘﺼﻴﺮ و ﺧﻄﺎﻳﺎي ﺳﺎﻟﻜﻴﻦ و وﻓﺎ و ﻛﺮم ﺻﺎﺣﺒﺎن ﻛﺮم اي دل ﭼÇÇﻪ اﻧÇÇﺪﻳﺸﻴﺪهاي در ﻋÇÇﺬر اﻳÇÇﻦ ﺗÇÇﻘﺼﻴﺮﻫﺎ?
زان ﺳÇÇﻮي او ﭼÇﻨﺪﻳﻦ وﻓÇﺎ زﻳÇﻦﺳﻮي ﺗÇﻮ ﭼÇﻨﺪﻳﻦ ﺟÇﻔﺎ
زانﺳﻮي او ﭼÇﻨﺪان ﻛÇﺮم ,زﻳÇﻦﺳﻮ ﺧÇﻼف و ﺑÇﻴﺶ و ﻛÇﻢ
زانﺳÇﻮي او ﭼÇﻨﺪﻳﻦ ﻧÇﻌﻢ ,زﻳÇﻦﺳﻮي ﺗÇﻮ ﭼÇﻨﺪﻳﻦ ﺧÇﻄﺎ
ﻇÇﻦ ﺑÇﺪ زﻳﻦﺳﻮي ﺗÇﻮ ﭼÇﻨﺪﻳﻦ ﺣﺴÇﺪ ,ﭼÇﻨﺪﻳﻦ ﺧÇﻴﺎل و
زانﺳﻮي او ﭼÇﻨﺪان ﻛﺸﺶ ﭼÇﻨﺪان ﭼﺸﺶ ﭼÇﻨﺪان ﻋÇﻄﺎ
ﭼﻨﺪﻳﻦ ﭼﺸﺶ از ﺑﻬﺮ ﭼﻪ? ﺗÇﺎ ﺟÇﺎن ﺗÇﻠﺨﺖ ﺧÇﻮش ﺷÇﻮد
ﭼÇÇﻨﺪان ﻛﺸﺶ از ﺑÇÇﻬﺮ ﭼÇÇﻪ? ﺗÇÇﺎ در رﺳÇÇﻲ در اوﻟﻴÇÇﺎ
از ﺟÇﺮم ﺗÇﺮﺳﺎن ﻣÇﻲﺷﻮي? وز ﭼÇﺎره ﭘÇﺮﺳﺎن ﻣÇﻲﺷﻮي
آن ﻟﺤÇÇÇﻈﻪ ﺗÇÇﺮﺳﺎﻧﻨﺪه را ﺑÇÇﺎ ﺧÇÇﻮد ﻧÇÇﻤﻲﺑﻴﻨﻲ ﭼÇÇﺮا?
ﮔÇÇﺮ ﭼﺸÇÇﻢ ﺗÇﻮ ﺑÇﺮﺑﺴﺖ او ﭼÇﻮن ﻣÇﻬﺮهاي در دﺳﺖ او
ﮔÇÇÇÇﺎﻫﻲ ﺑÇÇÇÇﻐﻠﻄﺎﻧﺪ ﺗÇÇÇÇﻮ را ﮔÇÇÇﺎﻫﻲ ﺑÇÇﻴﻨﺪازد ﻫÇÇﻮا
اﻳÇÇﻦﺳﻮ ﻛﺸÇÇﺎن ﺳÇÇﻮي ﺧÇÇﻮﺷﺎن و آنﺳÇÇﻮ ﻛﺸÇÇﺎن ﺑÇÇﺎ ﻧÇﺎﺧﻮﺷﺎن
ﻳÇÇﺎ ﺑﮕÇÇﺬرد ﻳÇÇﺎ ﺑﺸﻜÇÇﻨﺪ ﻛﺸÇÇﺘﻲ درﻳÇÇﻦ ﮔÇÇﺮداﺑÇÇﻬﺎ
ﭼÇÇﻨﺪان دﻋÇÇﺎ ﻛÇﻦ در ﻧÇﻬﺎن ﭼÇﻨﺪان ﺑÇﻨﺎل اﻧÇﺪر ﺷÇﺒﺎن
ﻛÇÇﺰ ﮔÇÇﻨﺒﺪ ﻫÇÇﻔﺖ آﺳÇÇﻤﺎن در ﮔÇÇﻮش ﺗÇÇﻮ آﻳÇﺪ ﺻÇﺪا
آﻳÇÇÇÇÇÇÇÇﻴﻨﻪ ﻣÇÇÇÇÇﻨﻢ ﺳﻜÇÇÇÇﻨﺪري را ﮔÇÇÇÇÇÇÇÇﻨﺠﻴﻨﻪ ﻣÇÇÇÇﻨﻢ ﭘÇÇÇÇﻴﻤﺒﺮي را ﻣﺴÇÇÇÇÇﺘﺎن ﺷÇÇÇÇﺮاب ﺣÇÇÇÇﻴﺪري را ﺳÇÇﺎﻗﻲ ﺑÇÇﻪﺧﺪا ﻣÇÇﻨﻢ در اﻳÇÇﻦ دور ﻣÇﺸﺘÇﺎق ﻋÇﻠÇﻲ ﻗﻠÇﻨÇﺪري را اﻣÇﺮوز ﻋﻴÇﺎن و ﻓÇﺎش ﻛÇﺮده راﻣﻘﻄﻌﺶ اﻳﻨﺴﺖ: اﻟﺴﻴﺎﺣ ¹ﮔﻮﻳﺪ :ﺟﻤﻌﻲ ﻋﻠﻤﺎ و ﻋﺮﻓﺎ ﻣﺜﻞ ﻣﺤ ﻤﺪ ﺑﺎﻗﺮ ﻣﺠﻠﺴﻲ و اﺑﻦ ﻓ Öﻬﺪ (1اﻳﻦ ﺑﻴﺖ اﺷﺎره ﺑﻪﺣﺪﻳﺜﻲ اﺳﺖ ﻣﻔﺼﻞ در ﺑﺴﺘﺎن اﻟﻘﻀﺎت ﻫﻤﺪاﻧﻲ و ﻏﻴﺮﻫﻢ در ﻛﺘﺐ ﺧﻮد ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ از ﺣﻀﺮت رﺳﻮل ﻣﺮوي ﺣ ﻠﻲ و ﭘﻴﺮ ﺟﻤﺎلاﻟﺪ ﻳﻦ اردﺳﺘﺎﻧﻲ و ﻋﻴﻦ ﻻ ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ, ﻗﺎﻟﺖ اﻟﺼﺤﺎﺑ× :Ô¹ ﺪرون ﻣﺎ ﻏ ﻤﻲوﻓﻲ ا ي ﺷÃﻲ ﺗﻔﻜﺮيو ﻓﻲ ا ي ﺷﻲ ¾اﺷﺘﻴﺎﻗﻲ? اﺳﺖ ﻛﻪ رو ﺑﻪﺟﺎﻧﺐ اﺻﺤﺎب ﻓﺮﻣﻮد :اﺗ ﻌﺪي ﻓﻘ×ﺎل اﺑﻮذر :ا و ﻟﺴﻨﺎ اﺧﻮاﻧ ?Ïﻗﺎل :ﻻ×, ﺑ ﻦ ﻣ ﺧﻮاﻧﻲ ا ﻟﻲ ا ﺷﻮﻗH ﻗﺎل ﻌﺪاو اﻟﺼ ﱠﺲ ﻔ ﻨ ﺗ Ôﻢ ﺛ اﷲ ﺷﺎ¾ ﱠ ﱠ â Ö ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎﻳﺪ :ﻗ×ﺎل اﻟ ﻨﺒﻲ اﺧ Öﺒ Öﺮ ﻛ ÔÖﻢ ا Öن ﻣﻔﺼﻞ اﺳﺖ /ﻳﻌﻨﻲ آﻳﺎ ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﭼﻴﺴﺖ ﺷﺄن Öاﻻ ﻧﺒﻴﺎ ﺗﺎ آﺧﺮ ﺣﺪﻳﺚ ﻛﻪ ﺧﻴﻠﻲ اﻧﺘﻢ اﺻﺤﺎﺑﻲ و اﺧﻮاﻧﻲ ﻳﺠﻴÃﻮن ﻣ Öﻦ ﺑﻌﺪي ﺷﺄ Ôﻧ Ôﻬﻢ Ô ﻏﻢ و اﻧﺪوه ﻣﻦ و در ﭼﻪ ﭼﻴﺰ اﺳﺖ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻛﺮدن ﻣﻦ وﺑﻪ ﻛﺪام ﭼﻴﺰ اﺳﺖ آرزوﻣﻨﺪي ﻣﻦ? ﮔﻔﺘﻨﺪ ﺻﺤﺎﺑﻪ :ﻧﻪ ,ﻳﺎ رﺳﻮل اﷲ ﺗﺎ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﻮد ﻧﺒﻲ :ﺧﺒﺮ دﻫﻢ ﺷﻤﺎ را ان ﺷﺎ¾اﷲ /ﭘﺲ آه ﺳﺮدي ﺑﺮﻛﺸﻴﺪ و ﻓﺮﻣﻮد :آه ﺷﻮق و آرزوﻣﻨﺪي ﺑﺮادراﻧﻢ را دارم ﻛﻪ ﺑﻌﺪ از ﻣﻦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ آﻣﺪ /اﺑﻮذر ﻋﺮض ﻛﺮد :اي ﻓﺮﺳﺘﺎدة ﺧﺪا ,آﻳﺎ ﻣﺎ ﺑﺮادران ﺷﻤﺎ ﻧﻴﺴﺘﻴﻢ? ﻓﺮﻣﻮد ﻧﻪ ,ﺷﻤﺎ اﺻﺤﺎب ﻣﻨﻴﺪ/ و ﺑﺮادران ﻣﻦ ,ﭘﺲ از ﻣﻦ ﻣﻲآﻳﻨﺪ; ﺣﺎل اﻳﺸﺎن ﭼﻮن ﺣﺎل ﭘﻴﻐﻤﺒﺮان اﺳﺖ ﺗﺎ آﺧﺮ ﺣﺪﻳﺚ/
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
30 1
ﺑÇÇﺎﻧﻚ ﺷÇÇﻌﻴﺐ و ﻧÇﺎﻟﻪاش وان اﺷﻚ ﻫÇﻤﭽﻮن ﻻﻟﻪاش
ﭼÇÇﻮن ﺷÇÇﺪ ز ﺣÇÇﺪ ,از آﺳÇÇﻤﺎن آﻣÇﺪ ﺳÇﺤﺮﮔﺎﻫﺶ ﻧÇﺪا
ﮔÇÇÇÇﺮ ﻣÇÇÇÇﺠﺮﻣﻲ ﺑÇÇﺨﺸﻴﺪﻣﺖ وز ﺟÇÇﺮم آﻣÇÇﺮزﻳﺪﻣﺖ
ﻓÇÇﺮدوس ﺧÇﻮاﻫÇﻲ دادﻣﺖ ﺧÇﺎﻣﺶ ,رﻫÇﺎ ﻛÇﻦ اﻳÇﻦ دﻋÇﺎ
ﮔﻔﺘﺎ> :ﻧﻪ اﻳﻦ ﺧﻮاﻫﻢ ﻧÇﻪ آن ,دﻳÇﺪار ﺧÇﻮاﻫÇﻢ ﻣÇﻦ ﻋÇﻴﺎن
ﺑÇÇﻬﺮ ﻟﻘÇﺎ ﮔÇÇﺮ ﻫÇÇﻔﺖ ﺑÇÇﺤﺮ آﺗﺶ ﺷÇÇﻮد ﻣÇÇﻦ در روم
ﺟÇÇÇﻨﺖ ﻣÇÇﺮا ﺑÇÇﻲروي او ﻫÇÇﻢ دوزﺧﺴﺖ و ﻫÇÇﻢ ﻋÇÇﺪو
ﻓÇÇﺮ اﻧÇﻮار ﻟﻘÇﺎ? :ﺑÇÇﺎري ﻛÇÇﻢ ﮔÇÇﺮي ﺗÇÇﺎ ﻛÇﻢ ﻧﮕÇﺮدد ﻣÇﺒﺼﺮي
ﻛÇÇﻪ ﭼﺸÇÇﻢ ﻧÇÇﺎﺑﻴﻨﺎ ﺷÇÇﻮد ﭼÇÇﻮن ﺑﮕÇﺬرد از ﺣÇﺪ ﺑﻜÇﺎ :ار دو ﭼﺸÇﻤﻢ ﻋÇﺎﻗﺒﺖ ﺧÇﻮاﻫÇﻨﺪ دﻳÇﺪن آن ﺻÇﻔﺖ
ﻫﺮ ﺟﺰو ﻣﻦ ﭼﺸÇﻤﻲ ﺷÇﻮد ﻛÇﻲ ﻏÇﻢ ﺧÇﻮرم ﻣÇﻦ از ﻋÇﻤﺎ?
ور ﻋÇﺎﻗﺒﺖ اﻳÇﻦ ﭼﺸÇﻢ ﻣÇﻦ ﻣÇﺤﺮوم ﺧÇﻮاﻫÇﺪ ﻣÇﺎﻧﺪ از او
ﺗÇÇﺎ ﻛÇÇﻮر ﮔÇÇﺮدد آن ﺑÇÇﺼﺮ ﻛÇﻮ ﻧÇﻴﺴﺖ ﻻﻳÇﻖ دوﺳﺖ را :ﭼÇﻪ ﭘÇﻴﺸﻪ ﮔÇﺰﻳﺪي اي دﻏÇﺎ?رو ﮔÇÇﻔﺘﺎ ﻛÇﻪ> :ﻣÇﻦ ﺧÇﺮﺑﻨﺪهام< ﭘﺲ ﺑÇﺎﻳﺰﻳﺪش ﮔÇﻔﺖÖ :
ﻳÇÇﺎرب ﺧÇÇﺮش را ﻣÇÇﺮگ ده ﺗÇÇﺎ ﮔÇÇﺮدد او ﺑÇÇﻨﺪة ﺧÇﺪاﻻ ﺷÇÇﺮﻗﻴﻻ ﻏÇÇﺮﺑﻴ ,اﻧÇÇﻲ اﻧÇÇﺎاﷲ< ﻣÇÇﻲزده
ﺑﺸﻜﺴÇÇÇÇﺘﻪ ﮔÇÇÇÇﺮدن آﻣÇÇÇÇﺪه در ﻳÇÇÇﺎ رب و در ر ﺑÇÇﻨﺎ
او زﻋÇÇÇÇﻔﺮاﻧÇÇﻲ ﻛÇÇﺮده رو ,زﺧÇÇﻤﻲ ﻧÇÇﻪ ﺑÇÇﺮ اﻧÇÇﺪام او
ﻏÇÇﻤ ﺎزهاي ﺷﻜÇÇﺮ ﻟﺐ ﺷÇÇﻴﺮﻳﻦ ﻟﻘÇÇﺎ ﺟÇÇÇÇﺰ ﻏÇÇÇÇﻤﺰة
3
اﻳﻦ ﺧﻮاﺟﺔ ﺑÇﺎﺧﺮ ﺧﺸÇﻪ ﺷÇﺪ ﭘÇﺮ ﺷﻜﺴÇﺘﻪ ﭼÇﻮن ﭘﺸÇﻪ
ﺾ ﻋÇÇﻴﻨﻲ ﻣÇÇﻦ ﺑﻜ×Çﺎ4 ﻧÇÇﺎﻻن زﻋﺸÇÇﻖ ﻋÇÇﺎﻳﺸﻪ ﻛÇÇﺎﺑﻴ
اي ﺧÇÇﻮاﺟÇﺔ ﺑÇﺎ دﺳﺖ و ﭘÇﺎ ﭘÇﺎﻳﺖ ﺷﻜﺴÇﺘﺴﺖ از ﻗÇﻀﺎ
دﻟﻬÇÇﺎ ﺷﻜﺴÇÇﺘﻲ ﺗÇÇﻮ ﺑﺴÇÇﻲ ,ﺑÇÇﺮﭘﺎي ﺗÇÇﻮ آﻣÇÇﺪ ﺟÇﺰا
اﻳÇÇﻦ از ﻋÇÇﻨﺎﻳﺘﻬﺎ ﺷÇÇﻤﺮ ,ﻛÇÇﺰ ﻛÇﻮي ﻋﺸÇﻖ آﻣÇﺪ ﺿÇﺮر
ﻋﺸÇÇﻖ ﻣÇÇﺠﺎزي را ﮔÇÇﺬر ﺑÇÇﺮ ﻋﺸÇÇﻖ ﺣ ÇÇﻘﺴﺖ اﻧÇﺘﻬﺎ
ﻏÇÇﺎزي ﺑÇÇﻪ دﺳﺖ ﭘÇﻮر ﺧÇﻮد ﺷÇﻤﺸﻴﺮ ﭼÇﻮﺑﻴﻦ زان دﻫÇﺪ
ﺗÇÇÇÇﺎ او در آن اÔﺳÇÇﺘﺎ ﺷÇÇﻮد ,ﺷÇÇﻤﺸﻴﺮ ﮔÇÇﻴﺮد در ﻏÇÇﺰا
ﺑÇﻮد ﺑÇﻮد ,ﺷÇﻤﺸﻴﺮ ﭼÇﻮﺑﻴﻦ آن ﻋﺸÇÇﻘﻲ ﻛÇÇﻪ در اﻧﺴÇﺎن
ﺑÇÇﻮد ﭼÇÇﻮن آﺧÇÇﺮ آﻳÇÇﺪ اﺑÇÇﺘﻼ آن ﻋﺸÇÇﻖ ﺑÇÇﺎ رﺣÇÇﻤﻦ ×
Ö
âÖ
Ô Ö
در ﺑﻴﺎن اﻳﻨﻜﻪ ﻋﺸﻖ ﻣﺠﺎزي ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻣﻲﻛﺸﺎﻧﺪ و ﻣﻄﻠﻮب ﻃﺎﻟﺐ ﻣﻲﮔﺮدد ﻋﺸÇÇÇÇﻖ زﻟﻴÇÇﺨﺎ ز اﺑÇÇﺘﺪا ﺑÇÇﺮ ﻳÇÇﻮﺳﻒ آﻣÇÇﺪ ﺳÇÇﺎﻟﻬﺎ
ﺷÇÇﺪ آﺧÇÇﺮ آن ﻋﺸÇÇﻖ ﺧÇÇﺪا ﻣÇÇﻲﻛﺮد ﺑÇﺮ ﻳÇﻮﺳﻒ ﻗÇﻔﺎ
ÇÇﻴﺶ ,زد دﺳﺖ در ﭘÇÇﻴﺮاﻫÇﻨﺶ ﺑﮕÇÇﺮﻳﺨﺖ او ﻳÇÇﻮﺳﻒ ﭘ
ﺑÇÇÇÇﺪرﻳﺪه ﺷÇÇﺪ از ﺟÇÇﺬب او ﺑÇÇﺮﻋﻜﺲ ﺣÇÇﺎل اﺑÇÇﺘﺪا
ﮔÇÇﻔﺘﺶ> :ﻗÇﺼﺎص ﭘÇﻴﺮﻫﻦ ﺧÇﻮاﻫÇﻢ ز ﺗÇﻮ اﻣÇﺮوز ﻣÇﻦ :ﺑﺴÇÇﻲ زﻳÇÇﻨﻬﺎ ﻛÇÇﻨﺪ ﺗÇÇﻘﻠﻴﺐ ﻋﺸÇÇﻖ ﻛÇÇﺒﺮﻳﺎ
ﻣÇÇÇÇﻄﻠﻮب را ﻃÇÇÇÇﺎﻟﺐ ﻛÇÇﻨﺪ ﻣÇÇﻐﻠﻮب را ﻏÇÇﺎﻟﺐ ﻛÇÇﻨﺪ
ايﺑﺲ دﻋÇÇﺎ ﮔÇÇﻮ را ﻛÇÇﻪ ﺣÇÇﻖﻛﺮد ازﻛÇÇﺮم ﻗÇÇﺒﻠﺔ دﻋÇﺎﻋﺸÇÇﻖ آﺗﺶ اﻧÇÇﺪر رﻳﺶ زد ﻣÇÇﺎ را رﻫÇﺎ ﻛÇﺮدن ﭼÇﺮا? :اﻟﻐÇÇﻴﺎث اي ﻣﺴÇﻠﻤﻴﻦ! دﻟﻬÇﺎ ﻧﮕÇﻬﺪارﻳÇﺪ ﻫÇﻴﻦ
ﺷÇÇﺪ رﻳÇÇﺨﺘﻪ ﺧÇﻮد ﺧÇﻮن ﻣÇﻦ ﺗÇﺎ اﻳÇﻦ ﻧÇﻴﺎﻳﺪ ﺑÇﺮ ﺷÇﻤﺎ
ﻣÇÇﻦ ﻋÇÇﺎﺷﻘﺎن را در ﺗÇÇﺒﺶ ﺑﺴÇÇﻴﺎر ﻛÇÇﺮدم ﺳÇÇﺮزﻧﺶ
ﻏÇÇﻞ و ﻏﺶ ﺑﺴÇÇﻴﺎر ﮔÇÇﻔﺘﻢ ﻧÇÇﺎﺳﺰاو Öﻳ ﺑÇÇﻮد ÇÇÇÇÔﻞ Ôﻫ Õ ÇÇÇÇﻤ ﺰ :اي ﻧÇﺎدي ﺧÇﻮش اﻫ ÂÇو ﺳÇﻬ ÂﻣÇﺮﺣÇﺒﺎ3
(1واي ﺑﺮ ﻫﺮ ﻋﻴﺐ ﺟﻮﻳﻨﺪه و ﻃﻌﻨﻪ زﻧﻨﺪه/ ﻣﻘﺼﻮد از اﻳﻦ اﺑﻴﺎت اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﻮاﺟﻪ ﻛﻪ ﻋﺸﻖ را ﺑﺎزﻳﭽﻪ ﻣﻲﺷﻤﺮد و ﺑﺮ ﻋﺎﺷﻘﺎن ﺗﺴﺨﺮ ﻣﻲزدﻧﺎ ﮔﺎه ﺗﻴﺮ ﻋﺸﻘﻲ ﺧﻮرد و ﻣﻨﻘﻠﺐ ﮔﺸﺖ; ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻋﺸﻖ زﻟﻴﺨﺎ ﺑﻪ ﻳﻮﺳﻒ ﭼﻮن ﺑﻪﺣﻘﻴﻘﺖ ﭘÇﻴﻮﺳﺖ ,ﻋÇﺎﺷﻖ ﻣÇﻌﺸﻮق ﺷÇﺪ و ﻣÇﻌﺸﻮق ﻋÇﺎﺷﻖ /از ﻋﺸﻘﻬﺎي ﻣﺠﺎزي ﭘﻲ ﺑﻪﻋﺸﻖ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﺗﻮان ﺑﺮد ﻛﻪ ﻣﺸﺖ ﻧﻤﻮﻧﺔ ﺧﺮوار اﺳﺖ ﺑﻪاﺷﺎره و ﻛﻨﺎﻳﻪ و در اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ا ﮔÇﺮﭼÇﻪ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻣﻄﻠﻊ ﺷﺪه وﻟﻲ ﺗﺘﻤﺔ اﺷﻌﺎر ﺳﺎﺑﻘﻪ اﺳﺖ/ اﻟﺼﻼ ﻛﻪ ﺑﻪﻣﻌﻨﻲ وﺳﻂ ﻇﻬﺮ اﺳﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﻣﻌﻨﻲ ﻓﺮﻳﺎد ﺑﺮاي اﻃﻌﺎم و ﻏﻴﺮه ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻮﻗﻊ (2ﺻﻼ ,ﻇﺎﻫﺮ Gاز ﻇﻬﺮ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ /در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻛﺎﺗﻮزﻳﺎن ,ﺗﺄﻟﻴﻒ ﻣﺤ ﻤﺪ ﻋﻠﻲ ﻃﻬﺮاﻧﻲ ,رﻳﺸﺔ او را ﻣﺠﻬﻮل داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ/ (3ﻳﻌﻨﻲ ﻳﺎﻓﺘﻦ اﻫﻞ و ﻛﺴﺎن و ﺟﺎي آﺳﺎن و ﺧﻮش/
اﻟﻬﻴﻪ ﺟﺬﺑﺎت
3ì ﺳÇÇﻤﻌ Hو ﻃÇÇﻮﻋ Hاي ﻧÇÇﺪا ﻫÇÇﺮ دم دو ﺻÇﺪ ﺟÇﺎﻧﺖ ﻓÇﺪا
ﻳﻚ ﺑÇÇﺎر دﻳﮕÇÇﺮ ﺑÇÇﺎﻧﮓ زن ﺗÇÇﺎ ﺑÇﺮﭘﺮم ﺑÇﺮ ﻫÇﻞ اﺗÇﻲ:ﺑÇﺮون از ﺟÇﺎن و ﺟÇﺎ :ﻣﻮﻻﻧﺎ در ﺷﺐ اول ازدواج و ﻫﻤﺴﺮي ﺑﻬﺎ¾اﻟﺪ ﻳﻦ وﻟﺪ ﺑﺎ دﺧﺘﺮ ﺻﻼحاﻟﺪ ﻳﻦ زرﻛﻮب ﻓﺎﻃﻤﻪ ﺧﺎﺗﻮن اﻳﻦ ﻏﺰل را ﺑﻪﻧﻈﻢ آوردهﻫÇÇÇÇﻞ اﺗÇÇÇÇﻲﻻ ﺗÇÇÔﺒﻞ ﻧÇﻔÖﺴ HﺑÇﺎﻟÖﻌﻤﻲ