1. Maliye Eğitimi Sempozyumu: Türkiye'de Maliye Eğitimi (1985)

FMS

I.

~;"~~c -~

" ANA-DatU -",; ONiVERSITESI 0

'-t1erkez. ~utQphane

T.C. ANADOLU 'ONivERS1TESI YAYINLARI ~--No.: 157 ~-lktisadi ve Idari BilimJer FakGltesi Yayrnlan No.: 35

YE

t\i"i'".L,";..,.:-v A' J .--",

T.C.. ...I"'IL,', U"" ."-"

.

SI"?1-ESI

Mer ;:"'! _!,utuphane:~~

.

~

~"

MALiYE EG!'I~NDE .Prof.

.! i

;HUKuKJI Y!AKLA~IM

Dr. Mualla

MALiYE

ONCIEL, D~

E G ITiMiNDE

Dr. Ahmet KUMURULU

HUlKJULKi Y AKLA~IM

1

HAKKINDA

Bm YORUM D~.

I

~

Dr. Albdurr:aihnian. AKDOGAN

17

\

t !

~

MAL.IYE

EG

MALIYE

~.

lTilV.lItNDE

E,OITtMiN I>r. i\jrfif

ElKONOiMIK

..

YA

~~ EKONo.MI:tK,

KIlA~IM

YAKLAf?;IM

~

31

HAKKIND~ ..'

f

I

B:IR

YORUM Dog.

I ~

I

. Dr.

Esfenrl,er

TuRJK1YE'DE NE

KORKMAZ

YURBEKOORETIM

KAIDAR

.tZI~1EN

TU'RJKJIYE'DE Prof.

KURUlvnARI!NDlA

MALiYE:

EGITrMi

I>r. YUKlSIE~GRJET:t Halil N:ADAROGLU

1M

VE

K'UR1Jl\1ILA ...~..

;...

...

BUG

U-

POutTIKASI RINDA

B,UGU

-

I f

NIE

~

HAKKINDIA

roAD

AR

IzUENiEN

...

BiR

f f

,(t

EGfT.:i

~

VE

PO

49

LltT:[1KASJ

-

... Prof.

".

Dr.

TURKIYE'DE

YONE:LEN

,

i

t

,

MALIYE

YORUM

45

PrOf. 1'URKlYE'DE S.tl\lmEN

Orner MA'LIYE

E'G

TAJUEP Dr.

MTIREL ITIMINE

MALIYE

OZEL

KESIlMDEN

. TUIN1CER

EGrnMI!NlE TA~

71

.

,

Se1'8Jhattin

YONELEN

~.

Faruk

.~

'...,"

KAMU

HAIKKIINDA

Dr. Gtineri AKALI~

'.

."'.-'"

VE B,rn

OZiEL

...

79

KE-

YORUM

91

TURKiYE

I.

MALiYE

EGiTil\l1i

SEMPOZYUMU

FROG RAM 22 Nisan 1985 Pazartesi 10.30-14.00

Maliye

B~an

Egitiminde

: Prof.

Hukuki

YaJkl~lm

Dr. Niihat BALKffi

Uludag Uruversitesi RektOrii Klonu:§ma;Cl : D~.

Dr. Ahmet

KUMRULU

Ankara Universitesi H'ukuk FaJkultesi Ogretim Uyesi ~orumcu

: D~.

Dr. A;bdurra1hman AKDOGAN

:Gazi Univ~site.si.

I.i.B. Fakiiltelsi Ogretim Uyesi 14.00

M'aliye E,gitimindie E:kJonomik Yakla§Im Ba~kan : Prof. Dr. A!ki[ EiRGINAY Dam§ma Me'clisi U~esi ve Anikara Hukuk Emekli Ogretim Uyesi

Kon U§maCl : ~of .D.r. Am NEMIJ ]stanJbul Umversitesi iktdlsat Falkwtelsi Ogretim Uyesi ~prumcu

: Do~. Dr. E:f,sendexK.ORKMAZ

ist,anJbul U niversi tesi ikti~sat

IV

Fakl1[tesi

Qgretim

Uyesi

'

Fa.'kiiltesi

._~

23 Nisan 1985 ,SaIl

10.00-14.00 TUrkirye'de

YUk!sek6gretilIn Kurumlannda Kadar I:zlenen Maliye Egitimi ve Politik&Sl

Bugiine

Ba§kan : !Prof. Dr. Bedii FEYzI0G LU tstanlbul

UnilVersitesi

Iktisat

Falkilltesi

Maliye BOlIiim B~ru Kon~macl

: Prof. Dr. Haliil NADiAROGLU

Mannara U ni IVersi,tesi i.i.~. FaJkilltesi Ogretim Yorumcu

Uyesi

: Prof. Dr. a'mer Faru!k BA TIREL

Marmaxa Universitesi I.I.B. Fakilltesi Dekam 14.0'0

Tiirkiye'de Maliye Egitimine Kamu ve Ore! Kesimden YOnelen Talep .. Ba:§kan

: PDaf. D:r. OIihan

Marmara

Universitlesi

OGUZ

R'ekt6rU ~

K:onu:~a.cIJ1ar : E,rtugrul KUMC'UOGLU Mailiye ve Giimriiik Ba!kanllgl' MUst~n Prof. Dr. Selarhattin TUNCEIR E.i;T .1. Alkademisi Emelkll Ogretim

Yorumcu : ~.

Dr. Giineri

Uyesi

AKALIN

Ankara

U niIVIersitesi

Siy~

Billigiler FakrijJltesi Ogretim Uyesi

24,Nisan

1985 ~ar§amba PANEL

'Saat 10;0,0

: Pane'! B a§karu P~df. Dr. Aykut

lIERE.KMAN

A:nadJOluUniversit~i i.i.B. Faktiiltesi De'kam Konu : Tlirki~e'de 'Maliye Egitimi panele Katl!1:anlar ~of .Dr.

Izzet.tin

OND:ER

.i!stanJbu:lUntversitesi .tktmat FaJkilltesi b'gretim tjyesi Prof. Dr. IK8.mil MUTLUER Ha.cettepe Uni'Vwsitesi I.,I.B. Fakilltesi Dekam

Prof Dr. Balm ~VER Marmara

U njjveI'tsitesi

I.LB. Fa!k.iiltesi Eme'kli Ogretim Uyesi PI1di. Dr. HalkJkl OZEL

Uludag pni'Versit~i I.I.B. FakWtesi Ogretim Uyesi Mehmet BaJyram MaJiye ve Gtimriik Baka.n11F;1 T'efti§ Kurulu Ba§kanl KurtJbay A ONCU Maliye

ve Giimriilk

Bi~ He-sap Uzmaru

VI

Bakanllgl

I

(BirinCi JOturum

MALiYE

EGiTiMiNDE

HUKUKi

YAKLA~IM

KODu§maCl

Prof. Dr. MuaUa ONCEL Do~. Dr. Ahmet KUMR UL U

Ankara Universitesi H ukuk F akillterSi

Ogretim Uyesf

Qe§itli ylik~eJk ogretim kuruml'arImooa Inaliye o,gretimi lie g'Orevld ya da ;g~mi§t:e bu g6revi ii!st.1enmi~ bulunan alkademisyenler He uJl1gul'amacrlar AnadIOlu Umverslrtesi Iktilsaldi ve idari Bilimfer Fa;killtlelSinin oncillugiilnlde rtjiT 8iraJya gelmi§ builunu~rlar. Bu beraJber1.1/k1 tek'i am~ bulgiin!ktli ma1~~ egi ltiminin ~'e§itli Iba~ a~1larlnJd'an lbir degerl'e:ridirmeslm yapmak olacaktlr. Brununla fbirlikte maJli'ye ogretimi!I1!de ugra§ Vleren alkaJdem1i's~erin bu kadar genl'§ birkatIlma ile 'biT konruyu tart]~ma;k u'ze're topranma;lanru saglayan H!k. rgiri'jim Olm:aJSlbak1Inlndan semiJozyumun kendi k:onu,su

~~{f;~~~

,

I

~ ~,:t ;. ,

I

,

j

dI§mda OZiellbir onem t3;§1Jd1~ge~ektir. Bu g'er~!evei~inde sempozyumun' ana lronularmdan 'b'iri u'rerinde lronU§iffiaJk, maliye egitimilnin bJuku!ki ~erig~i berirl:ernek frrsatIm bam veron duzenleyic~re t'e§ei1d{'iir e!tm& isterim. Bilindigi gilbi ma;liye sosyal bilim da11anndan 1JiI1gogu U'e ya;km ill§kil~er ig;mdJe alan b'ir distplindir. Hukruk, i!ktjJsa;t, siya:set, i§letme ikti!sald1, tariih, sos~oll()jl, ps~oloji, muhaloooo ve ist!~t)iJstik gifbi Id:allar bu tl~kiler i~inde illik akla gelenler o1lmaktaldlr. KJonulsunun arzet;tigi gen1~ mali'Yle tie bu bilimlerin kes~e 'nJOkJt'alannd'ag,e~i~tIH maliye d~:1:aT1nln d!ogumuna yol a~lInl§t1T. Mali hukuk, mali iktirsat, malitye politika!Sl, maliye tarihi, mali iIst~t]sti[k, mati ,sosyo]oji 'g~oi. Baylece bu dal~lardan herbirinde mall ola~l:ar, mall mrUl~eler ilf~1i olduiklwn sosy~ bilim dia.l1nm ar~ v,e ge~~leri'ye eJ'eallnac'aJk, 0 dalm kendi'sine 6zgii yontemleriyle ar~ltlrma, inceleme lron:u!Su Yalpll3JC~tlT. i~eriginin gOsterdigi bu renJginli!k maliye egitimind:e de Ya;nISImaslnl bulmu§, sozu edilen maliy,e dal:l~an ders programlar1Jnda aJYn bire'r konu olarak yerlerini alIm~1ardlT. Yme ili~i alammn geni§ligi son ucu maJiye ilktiJsat f:a1\Jilltie;lierlnin ,ders programl'ann'a 5zgiii bir ogretim kJonusu !olmakt!an g1km1§, hukuk, siyasaJ bIII~ileT, ikti:sa{fi ve idari biJl1m1er fa;kiil'te1er:i, O'rta Dogu Amme idaxesi Enstitu'su, meslek dkuN,an giI11i bir~'oIk ~sek 6gr~tim kurumunun d'eT1S programlannda farkl1 yOn V1ekJonulan ile ele alm1!p i~renen biT oosyal bilim dall niteligini kJaza;nmI§tlr. i§te bu t.e:b.ligde ma;li hu!kul< dal1run hangi i!htiyacl 'kar,§uamak, har1Jgi amaCl gergekl'e§tlrmek u~re hangi kurum:l:arda oku!t:ulmaJSl gerektigi, bu o'(!;ret1m!in yogunlugu ve yontem1:eri ollan ve OlmalSl gereken agrsmda;n s:~ptanac:aktlr. Ancak burad:a biT I1Jd~ta:run a;grkllga kavu§turu:lmwsllli Z'Orunlu g6riiyoruz. Bu beblig ilg'in OnJgOroIen ba~l1k (cmaliye egitiminde hU!kuiki yakla§1iIn»QlT. Bu baJ§1l!kt,eblligin i~'eTigi baJklmlndan farkl1 biT iz1enim yarat:aJb.iJlir. Bil'indigi giJbi kamu ma:li)7ie!si (Vergi teiOnsi -bultge) nin mc!el'enme!si ve ogretimi sa1t ekonomi[k anallzlere daJyanaralk, ttfimuYIJJeekJonJomi t,eorilsi U:lJerine kuru;lalbillecegi gjJ1Ji,bunun kar§lt1 ,olaTa!k:~eren!ekiSlelF~ans]Z yakla§lInl me yani kurumsal mJaliye yaJkl!a§lmI ~;e~elvle!Si:nJde de ele almaJbtlir. Bu yiOntemlerln ta,rtl:§IJlmaJSi «ma1i~ e:gi'timJinde e!kJ0nJ0m1k'y~a§lm» kJonulu ikinci t'eblir;i 1Lgillendinnleikrtedir. Bur~dia mal1Jye eg"itlmLnde hulkruki yakla§lIndan bilZim anl!a,~1Z, ,genl§ kapSaInl ilie mal1~elnin biT dal1 ol'an m~li hulkulkun na5ll okutullUp 6gretil!mJefS1flierektlgildir. Telbligimjlzdeki ara§t1rm!a ve taTt1;§mallar bu ooaiS u;Zlerine otuxtulmu§-

tur. 2

II. YUKSEK OG RETIMDE I ~LE vi VE KON UMU A- Am~lar

MALI

HUKUK

E:aiTtlVIiNiN

re K!urumlar i:tjjbariyle Maliye Egi~tlmi

Bilinldigi gifbi mal'iye ~,e!?jit,1i kurumllarda ~efjit1i dallan lie fark11 ~ogunl~da okutul"m'akJt:a~dlr. Mallrye egitiminJin ha:I1Jgi, kurumlRrda, hanJgi ihtiyarCl kar§ll:amalk uzere gerylece oZ'eltleyeibiliriz: Tabl.o 1 in inc'el'enmo&sinden de g"OrU}ecegi gifbi gerelk kamu sekt6runde gere~ ozetl Sek'ooIide belli ilhitiyajgl'ann kar§1Janmasl amacma yrOnelik ol.iaTaJkegibim veren huJkuk ve i!kJtiSat temeHi kurumlarda genel olarak mailiY'e eg"j:tdmilnin a;'g1rll~ e§it bu.1unmmadlr. AncaJk, bu telbligin ~ontuJsunu ,ol.u:§itu,raJnmaJl.i huikuk egitiminin kuruml.:ar ve daJl.J'ari:tjjbariy}e kar§~t1rmaJJ.l ~lgmm ne olmasl gerektigi d!l1~u~dugunde, i!kt:i!sat t'emel.il.i faJkiilteJe'nn bel[,i bO1funl.ertn1n mall hUikulkun beHi d:aJl.Il.:anru hukuk fakilltel.eIinJden dwha ga ~ogun ogretm~si 2Jorunlulugu ort:aya glkmaJktadlr. Genel ve~ hukukunun yogun ol,arak ogreltile'c'e'gi kurum ilSe hukuik fakUateleri,dir. MaJl.i' h:u!kulk ogr.eltim .y6nJtem1lerine gelinc!e, burada 6nem1e vu~gu1an!malSl g;;ereken nJoklta, bu dalrct'a ogretimin i!kbiJsat ve maJld'y'egerg'e!kJ.erinden liZak, soyuttl'anmJ:§ biT yontemle ~iiJtiilemeyec'egvdJiT. Piir hulk'uki an~iz a!!lcak geIJ!el V'er:gi hu!kuJku i~in dIii§unii~lebll!iT, kaJLdl ki, bu dal ilgin bile, S1mrh da ol.sa,' iktiisaldi olglilann gQzaniind!e 'bulun'durulmalSlna gere'k duyul'aJbilooegine yukanda i§areIt etftik. Digler alt dlal!Ew~dai!ktilSaldi-mali temelin ~ogunl.ugu i'se, dal.m ni'teligine gore farkllla§8Jcaktlr. Ma!ll hulku1k egiltilmi iWeilIgi:li ola:rak §unliaT oner.Jlelljilir: Egiti~ min yiiru'tii!1melSmd!e tiik!i,r saJffibi olmak baklmmdan i~mgi ve ,Ilet~min deva:In1nda vie gelii§tirilmeSinde ya:rar vardrr. Bu, d~lerin i~erigind'e belli ol