وردي كه بره ها مي خوانند - جلد دوم volume 2

‫‪28‬‬ ‫ﺳﻼم اي ﮔﺮﺑﻪﻫﺎي ﻧﺠﻴﺐ‬ ‫ﺷﻤﺎ ﻫﻢ اﮔﺮ ﻣﻌﻠﻖ ﺑﻮدﻳﺪ ﻣﻴﺎن ﻛﺸﺎﻛﺶ ﺟﺴﻢ و روح‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻫﻢ اﮔﺮ‬ ‫ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ﺟﻮان ﺗﺎزه ﺑﺎﻟﻐﻲ ﺑﻮدﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﺴﻤﺶ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﺎﻧﻢ ﻋﺒﺎدي‬ ‫ﻣﻲرﻓﺖ و روﺣﺶ ﺑﻪ ﺳﻮي دﺧﺘﺮي ﻫﻢ ﺳﻦ ﺧﻮد‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻣﻲدﻳﺪﻳﺪ اﻳﻦ‬ ‫زن ﺳﻲ و ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪي ﻣﻮﻗﺮ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب را ﭘﺲآورده‪ ،‬دودﺳﺘﻲ آن را‬ ‫ﺑﻪ ﻃﺮف ﺷﻤﺎ دراز ﻛﺮده‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻗﻄﻊ ﺟﻴﺒﻲ ﻛﺘﺎب ﭘﺮِ‬ ‫ﻣﺎﺗﻴﺴﻦ ﻛﻮﭼﻚ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ‪.‬‬ ‫روي ﻟﺐﻫﺎي ﻧﺎزكاش ﻟﺒﺨﻨﺪي ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ رازي ﻫﺴﺖ! و ﮔﺮه‬ ‫اﺑﺮوﻫﺎش ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﺎش ﺗﺎ اﻳﻦ راز ﺑﻴﺮون ﻧﻴﻔﺘﺪ از ﭘﺮده! ﺧﻮاﻫﺮم‬ ‫ﺗﻮي ﻛﻮﭼﻪ ﺑﻮد و ﻣﺎدرم ﻫﻢ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد در آﺳﺘﺎﻧﻪي در‪ .‬ﻛﺴﺎن دﻳﮕﺮي‬ ‫ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ از در و ﻫﻤﺴﺎﻳﻪﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮﺷﺎن ﺟﻠﻮي در‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻴﺘﻮﺗﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻴﭽﻜﺲ ﻫﻢ ﻛﻪ زاغ ﺳﻴﺎه ﻣﺎ را ﭼﻮب‬ ‫ﻧﻤﻲزد‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﺣﻀﻮر ﻣﺎدر و ﺧﻮاﻫﺮ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﺗﺎ آﺑﺮو ﻧﻤﺎﻧﺪ ﺑﺮاي اﻳﻦ زن‬ ‫اﮔﺮ ﻛﻪ راز ﺑﻴﺮون ﻣﻲاﻓﺘﺎد از ﭘﺮده‪ .‬ﻧﮕﺎﻫﺶ را ﻛﻪ از ﻣﻦ دزدﻳﺪ و دوﺧﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻣﺮﻛﺰ ﺟﻬﺎن آﻧﺠﺎﺳﺖ؛ ﻻي ﺷﻜﺎﻓﻲ ﻣﻴﺎن ﺑﺮگﻫﺎي‬ ‫ﻛﺘﺎب‪» .‬ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ؟« ﻫﺮ ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻣﺎﻧﺖ‬ ‫ﻣﻲﺑﺮد‪ ،‬وﻗﺖ ﭘﺲ دادن‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ آن را ﻳﻚدﺳﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﻮﻳﻢ دراز ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﺣﺎﻻ ﻛﻪ دودﺳﺘﻲ دراز ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻣﻌﻨﺎي دﻳﮕﺮي ﻧﺪاﺷﺖ ﺟﺰ‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻦ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ دو دﺳﺘﻲ ﺑﮕﻴﺮﻣﺶ؛ ﻣﺤﻜﻢ! ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﭘﺎي ﺧﺎﻧﻢ‬

‫‪115‬‬

‫ﻋﺒﺎدي ﺑﺮﻳﺪه ﺷﻮد از اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻪ‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻤﺎﻧﺪ و ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻣﺎﻟﻚِ زﺑﺎنِ‬ ‫ﻣﻦ‪ ،‬ﻋﻘﺮﺑﻪي ﺳﺎﻋﺎتِ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﺘﺎب را ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﺑﺎ اﺟﺎزه‪ .«...‬و‪،‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﺎدت ﺟﻨﻮﺑﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻘﻴﻪي ﺟﻤﻠﻪ را ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺎت ﺷﺎﻧﻪﻫﺎ ادا ﻛﺮدم؛‬ ‫ﺗﻜﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻌﻨﻲاش اﻳﻦ ﺑﻮد‪» :‬ﺑﺮوم ﻛﺘﺎب را ﺑﮕﺬارم ﺗﻮي اﺗﺎق و‬ ‫ﺑﺮﮔﺮدم‪«.‬‬ ‫ﭼﻬﺮهاش ﺑﺎز ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻄﺮي ﺣﺎﻣﻞ ﭘﻴﺎم ﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺎ ﻟﺒﺨﻨﺪي از ﺳﺮ آﺳﻮدﮔﻲ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺧﻮاﻫﺶ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﻔﺮﻣﺎﺋﻴﺪ‪«.‬‬ ‫ﮔﻔﺖ؛ ﺑﺎ ﻟﺒﺨﻨﺪي از ﺳﺮ آﺳﻮدﮔﻲ‪ » :‬ﺑﻔﺮﻣﺎﺋﻴﺪ‪ .‬ﺧﻮاﻫﺶ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪«.‬‬ ‫ﻫﻤﻴﻨﻜﻪ وارد ﺣﻴﺎط ﺷﺪم و دﻳﮕﺮ ﺧﻴﺎﻟﻢ راﺣﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﺷﺎﻫﺪ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻻي ﻛﺘﺎب را ﺑﺎزﻛﺮدم‪ .‬ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ از ﻛﻲ؟ ﺗﻮي ﮔﻮﺷﻢ‬ ‫ﺻﺪاي ﮔﺮﺑﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺐﻫﺎ ﺿﺠﻪ ﻣﻲزدﻧﺪ زﻳﺮ ﺷﻴﺮواﻧﻲﻫﺎ‪ ،‬و ﭘﻴﺶ‬ ‫ﭼﺸﻤﻢ رﻳﮕﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد ﺗﻮي ﻫﻮا‪.‬‬ ‫دوﻳﺪم ﺗﻮي اﺗﺎق و ﻛﺎﻏﺬ را ﺑﺎز ﻛﺮدم ‪:‬‬ ‫»ﻣﺤﺒﻮﺑﻢ آﻗﺎي ر‪«.‬‬ ‫ﺳﺮم‪ ...‬ﮔﻴﺞ ج ج ج‪...‬‬ ‫اﺗﺎق ﺗﺎرﻳﻚ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﺮاغ را روﺷﻦ ﻛﺮدم و دوﺑﺎره ﻧﺎﻣﻪ را ﺧﻮاﻧﺪم‪:‬‬ ‫» ﻣﺤﺒﻮﺑﻢ آﻗﺎي ر«‬ ‫ﭼﻪ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻏﺮﻳﺒﻲ‪» :‬ﻣﺤﺒﻮﺑﻢ آﻗﺎي ر«‪ .‬از ﺳﻮي ﻛﺪاﻣﺸﺎن ﺑﻮد؟‬ ‫دﺧﺘﺮي ﻛﻪ آﻧﻘﺪر ﺟﺴﺎرت داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺤﺒﻮﺑﺶ دﺳﺖ ﺗﻜﺎن ﺑﺪﻫﺪ و‬ ‫ﺑﮕﺬارد رﻳﮕﻲ ﺑﺮاي اﺑﺪ ﻣﻌﻠﻖ ﺑﻤﺎﻧﺪ در ﻫﻮا؟ ﻳﺎ از ﺳﻮي زﻧﻲ ﻣﻮﻗﺮ ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ؟‬ ‫ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر در زﻧﺪﮔﻲام »ﻣﺤﺒﻮب« ﻛﺴﻲ ﺑﻮدم و اﻳﻦ ﻋﻈﻤﺖ‬ ‫ﻣﻲداد ﺑﻪ ﻣﻦ‪ .‬اﺑﻌﺎد ﻣﻦ از اﺑﻌﺎد اﺗﺎق ﻓﺮاﺗﺮ ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺑﻪ‬

‫‪116‬‬

‫اﻧﺪازهي ﺳﻮﻣﻴﻦ ﺟﺰء اﻳﻦ ﻋﺒﺎرت‪ ،‬ﻋﺠﺰ ﻣﺮا در ﺑﺮاﺑﺮ ﺳﺮﺳﺎم اﻳﻦ ﺟﻬﺎنِ‬ ‫ﻧﺎﻣﻔﻬﻮم ﺑﺮﻣﻼ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ » :‬ر«‪ .‬آﻧﻘﺪر ﻛﻮﭼﻚ و ﻧﺎﭼﻴﺰ ﺷﺪه ﺑﻮدم ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻤﻪي ﻫﺴﺘﻲام ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻲﺷﺪ در ﻳﻚ ﺣﺮف‪» :‬ر‪«.‬‬ ‫» ر‪ «.‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ اﻧﺘﻬﺎي ﻧﺎﻣﻪ را ﺑﺨﻮاﻧﺪ اﻣﺎ ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻧﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺖ‪ .‬ﺧﺪاﻳﺎ‪ ...‬از ﺳﻮي ﻛﺪام ﻳﻚ از اﻳﻦ دو زن اﺳﺖ؟ »ر«‬ ‫ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ و ﺑﻴﭽﺎرهﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻛﺪاﻣﻴﻚ از اﻳﻦ دو وﺿﻊ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪي ﺳﻌﺎدت ﺑﺎﺷﺪ و ﻛﺪاﻣﻴﻚ آﻏﺎز ﻓﺎﺟﻌﻪ؟‬ ‫»ر« ﻳﻜﻲ دو ﺧﻂ ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﺤﻤﻠﺶ ﺗﻤﺎم ﻣﻲﺷﺪ و ﺑﻲﺻﺒﺮاﻧﻪ‬ ‫ﻣﻲرﻓﺖ ﺳﻤﺖ اﻧﺘﻬﺎي ﻛﺎﻏﺬ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺗﺮس ﺗﻤﺎم وﺟﻮدش را ﻓﺮاﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و‬ ‫ﻧﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺖ‪ .‬ﻫﻴﭽﻜﺪام از آن ﺟﻤﻼت دلاﻧﮕﻴﺰ ﻫﻢ راه ﻧﻤﻲﺑﺮد ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻮﻳﺖ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ .‬اﮔﺮ ﻛﻼﻣﻲ ذﻫﻦ او را ﺑﻪ ﺳﻮي ﭘﺮوﻳﻦ ﻣﻲﺑﺮد‪ ،‬ﻛﻼم دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻟﺤﻦ ﺧﺎﻧﻢ ﻋﺒﺎدي داﺷﺖ‪ .‬اﻧﮕﺎر دﺳﺘﻲ ﻣﺮﻣﻮز‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺒﻚ » اﻳﭽﻴﻨﮓ«‪،‬‬ ‫ﻣﺘﻨﻲ را ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ را ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻓﺎده ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪،‬‬ ‫وﻗﺘﻲ دﻳﮕﺮ ﻫﻮاي اﻃﺮاف ﮔُﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد از ﺣﺮارتِ رگ‪» ،‬ر« رﺳﻴﺪ ﺑﻪ آﺧﺮ‬ ‫ﻧﺎﻣﻪ و اﻣﻀﺎي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهاش را دﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺎﻻ دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ داروي ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺳﻼم اي ﮔﺮﺑﻪﻫﺎي‬ ‫ﻧﺠﻴﺐ‪ .‬ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﻫﺮﺷﺐ ﺑﺎﻻ ﻣﻲروم از دﻳﻮار‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﺴﺖ از ﺷﻜﺎف ﻣﻴﺎن‬ ‫دو ﻻﻳﻪي ﺳﻘﻒ ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ ﺟﺎي آﻧﻜﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺮوم ﺳﻤﺖ‬ ‫ﺣﻴﺎط ﺧﺎﻧﻪي ﭘﺸﺘﻲ‪ ،‬راه ﻣﻲاﻓﺘﻢ روي ﺧﻂ ارﻳﺒﻲ ﻛﻪ ﻣﺤﻮر ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺴﺘﻄﻴﻞ ﺑﺰرگ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮاﭘﺎ آﻟﻮدهي ﻏﺒﺎري ﻛﻪ ﻣﺤﻮﻃﻪي زﻳﺮ ﺷﻴﺮواﻧﻲ را‬ ‫ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه‪ ،‬ﻣﻲرﺳﻢ ﺑﻪ آن ﺳﺮ ﻟﻴﻦ‪ ،‬و ﻓﺮود ﻣﻲآﻳﻢ ﺗﻮي ﺣﻴﺎط ﺧﺎﻧﻪي‬ ‫ﭘﺮوﻳﻦ! ﻧﻪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻪ داروي ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ‪ .‬آﺧﺮ ﭘﺮوﻳﻦ ﻣﻨﺘﻈﺮ‬ ‫اﺳﺖ؛ ﺗﻤﺎم ﺷﺐ! ﺧﻮدش ﻧﻮﺷﺘﻪ در ﻧﺎﻣﻪ‪.‬‬

‫‪117‬‬

‫آه آﻗﺎي »ر«؛ ﮔﺮﺑﻪي ﻣﻠﻮس‪ ...‬ﺗﻮ ﻣﺤﻜﻮﻣﻲ ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﻫﺰار ﺑﺎر اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺴﻴﺮ را ﺑﺮوي و ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺮﺳﻲ ﺑﻪ آن ﻣﺤﺒﻮب‪ .‬آﺧﺮ ﭘﺪر و ﻣﺎدرت‬ ‫ﺧﻮاﺑﻴﺪهاﻧﺪ ﺗﻮي اﺗﺎق‪ .‬ﻫﻤﻪي ﺧﻮاﻫﺮان و ﺑﺮادراﻧﺖ ﺧﻮاﺑﻴﺪهاﻧﺪ ﺗﻮي ﺣﻴﺎط‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪي ﻛﺲ و ﻛﺎر ﭘﺮوﻳﻦ ﻫﻢ ﺧﻮاﺑﻴﺪهاﻧﺪ ﺗﻮي ﺣﻴﺎطﺷﺎن‪ .‬و ﻣﮕﺮ ﺿﺨﺎﻣﺖ‬ ‫اﻳﻦ ﺳﻘﻒﻫﺎ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ؟ ﻧﺎزكﺗﺮ از ﺳﻔﺎل‪ .‬ﻫﺮ ﺗﻜﺎنِ ﻛﻮﭼﻜﻲ آﺷﻔﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺧﻮابِ اﻳﻨﻬﻤﻪ را‪ .‬ﻛﺎﻓﻲﺳﺖ ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﻴﺪار ﺷﻮد و ﺑﮕﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫دزد!‬ ‫ﻧﻪ‪ .‬ﺗﻮ ﻣﺤﻜﻮﻣﻲ ﻓﻘﻂ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻨﻮﻳﺴﻲ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺎ ﮔﺮﺑﻪي ﻣﻠﻮس‪ ...‬اﻳﻨﻘﺪر ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﻣﺮﻧﻮ ﻧﻜﺶ از ﺗﻪ ﺟﮕﺮ! ﻗﻠﻢ ﺑﺮدار‪...‬‬ ‫ﺑﻨﻮﻳﺲ‪ ...‬او ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﺻﻔﺤﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪ ،‬ﺗﻮ ﺳﻲ ﺻﻔﺤﻪ ﺑﻨﻮﻳﺲ!‬ ‫ﺑﺮدار ﻗﻠﻢ را!‬ ‫ﺑﻨﻮﻳﺲ‪:‬‬ ‫ﻳﻪ ﺣﺎﺟﻲ ﺑﻮد‬ ‫ﻳﻪ ﮔﺮﺑﻪ داﺷﺖ‬ ‫ﮔﺮﺑﻪ ﺷﻮ ﺧﻴﻠﻲ دوﺳﺖ ﻣﻲداﺷﺖ‪...‬‬

‫‪118‬‬

‫‪29‬‬ ‫ﻣﺜﻞ ﺗﻜﺎن ﮔﻬﻮاره‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬دﺳﺖﺗﺎن را ﺑﺮدارﻳﺪ‪«.‬‬ ‫ﺑﺮداﺷﺘﻢ‪ .‬ﺧﻮن ﺷﺮه زد ﺑﻴﺮون‪ .‬دﺳﺘﻤﺎل ﻛﺎﻏﺬي را ﻛﻪ ﺟﺪا ﻛﺮد‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﺗﻜﻪ ﮔﻮﺷﺖ ﻗﺮﻣﺰ و ﻣﻠﺘﻬﺐ آوﻳﺰان ﺷﺪ از اﻧﮕﺸﺘﻢ‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬دﻛﺘﺮ‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻪ ﻣﻦ ﺑﮕﻮ!«‬ ‫ﺧﻴﺮه ﺷﺪ ﺑﻪ ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ‪ .‬اﻧﮕﺎر اﻧﺘﻈﺎر ﻧﺪاﺷﺖ اﻳﻨﻄﻮر ﺗﺤﻜﻢ را‪ .‬ﻟﺤﻨﻲ‬ ‫دادم ﺑﻪ ﺻﺪام ﻛﻪ ﺣﺘﻢ ﻛﻨﺪ اﻳﻦ ﻧﻪ ﺗﺤﻜﻢ ﻛﻪ درﺧﻮاﺳﺘﻲ اﻧﺴﺎﻧﻲﺳﺖ؛‬ ‫ﻃﻨﻴﻦ اﺳﺘﻴﺼﺎل ﻛﻪ در ﺻﺪاي ﻫﺮﻛﺴﻲﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﺴﺘﺎده اﺳﺖ ﺑﺮ ﻟﺒِﻪي‬ ‫ﭘﺮﺗﮕﺎه؛ ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ دوﺑﺎره ﺳﺎز ﺑﺰﻧﻢ؟«‬ ‫ـ ﻣﻮزﻳﺴﻴﻦ ﻫﺴﺘﻴﺪ؟‬ ‫ـ زﻧﺪﮔﻲام از اﻳﻦ راه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭼﺮاغ را ﭘﺎﺋﻴﻦﺗﺮ آورد و دو ﺗﻜﻪي ﺟﺪا ﺷﺪهي ﮔﻮﺷﺖ را ﻓﺸﺎر داد ﺗﺎ‬ ‫ﻛﺎﻣﻞ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ از ﻫﻢ‪ .‬دردي دوﻳﺪ ﺗﻮي ﻋﺼﺐِ اﻧﮕﺸﺘﺎن‪ .‬ﭘﺮﺳﺘﺎر‬ ‫ﻛﺎﺳﻪي اﺳﺘﻴﻞ را ﮔﺮﻓﺖ زﻳﺮ دﺳﺘﻢ ﺗﺎ ﺧﻮﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﺮ ﺷﺮ ﻣﻲﭼﻜﻴﺪ‪ ،‬ﻧﺮﻳﺰد‬ ‫روي ﻛﺎﺷﻲﻫﺎي ﺳﻔﻴﺪ اﺗﺎق‪ .‬دﻛﺘﺮ ﭘﻨﺒﻪ را ﻓﺸﺎر داد ﻻي ﺷﻜﺎف‪ ،‬و ﺑﺎز‬ ‫ﻣﻌﺎﻳﻨﻪ ﻛﺮد‪ .‬اﻣﺎ ﻣﮕﺮ ﺑﻪ زﺑﺎن ﻣﻲآﻣﺪ؟‬ ‫ﭼﺸﻤﻢ ﻛﻮر‪ .‬ﺗﻘﺼﻴﺮ ﺧﻮدم ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺠﺮﺑﻪام ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ وﻗﺘﻲ‬ ‫ﺧﺴﺘﻪاي‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺣﻮﺻﻠﻪي ﻛﺎر ﻧﺪاري‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ رﻫﺎ ﻛﻨﻲ وﮔﺮﻧﻪ ﺧﺮاﺑﻲ ﺑﻪ ﺑﺎر‬ ‫ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺟﺰء اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺣﻮﺻﻠﻪ و دﻗﺖ ﺻﻮرت ﺑﮕﻴﺮد‪ .‬وﻗﺘﻲ دﺳﺘﻪ‬

‫‪119‬‬

‫را ﻣﻲﭼﺴﺒﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻛﺎﺳﻪ‪ ،‬ﻛﺎﻓﻲﺳﺖ ﻳﻚ ﺻﺪم ﻣﻴﻞ زاوﻳﻪي اﺗﺼﺎل را‬ ‫اﺷﺘﺒﺎه ﻛﻨﻲ ﺗﺎ ﺻﺪاي ﺳﺎز ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﺑﺸﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﺗَﺮك را ﻛﻪ ﻣﻲﭼﺴﺒﺎﻧﻲ‬ ‫ﺑﻐﻞِ ﺗَﺮكِ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ دﻗﺖ ﻛﻨﻲ ﻛﺎﻣﻼْ ﻟﺐ ﺑﻪ ﻟﺐ ﺑﺎﺷﻨﺪ وﮔﺮﻧﻪ اﺧﺘﻼف‬ ‫ﺳﻄﺢ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﺷﻮد؛ آﻧﻮﻗﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻲ ﺑﺴﺎﺑﻲ ﺗﺎ ﻫﻤﺴﻄﺢ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺴﻄﺢ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ اﻣﺎ ﻓﻘﻂ ﻇﺎﻫﺮ ﻛﺎر را رﻓﻊ و رﺟﻮع ﻛﺮدهاي‪ .‬ﻛﺎﺳﻪ ﻛﻠﻔﺖ و ﻧﺎزك‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺸﻮد‪ ،‬ﺿﺨﺎﻣﺖ ﻛﺎﺳﻪ ﻛﻪ ﻳﻜﺪﺳﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬آﻧﻮﻗﺖ ﺻﺪاي ﺳﺎز ﺑﺴﺘﮕﻲ‬ ‫ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺷﺎﻧﺲ ﺗﻮ‪ ،‬ﻧﻪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪات‪.‬‬ ‫ﺗﻘﺼﻴﺮ ﺧﻮدم ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ آﻧﻬﻤﻪ ﺧﺴﺘﮕﻲ‪ ...‬ﻣﻌﻠﻮم ﺑﻮد ﻛﺎر دﺳﺖِ ﺧﻮدم‬ ‫ﺧﻮاﻫﻢ داد‪ .‬اﻣﺎ ﻣﮕﺮ ﻣﻲﺷﺪ؟ دو ﻫﻔﺘﻪي ﺗﻤﺎم اﻧﺘﻈﺎر ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﻛﺎﻓﻲ‬ ‫ﺑﻮد اﻳﻦ زه ﻛﻮﭼﻚ را ﺑﭽﺴﺒﺎﻧﻢ ﺗﺎ آﻣﺎده ﺷﻮد ﺑﺮاي ﻧﻮاﺧﺘﻦ‪ .‬ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﻪ‬ ‫ﺳﺎزِ ﺧﻮب ﻫﺪﻳﻪاﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺻﺒﺮت ﺑﻪ ﺗﻮ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫ﻛﺮد؟ از ﻫﻤﺎن روز اول ﻛﻪ ﺷﺮوع ﻣﻲﻛﻨﻲ ﺑﻪ ﺧﻴﺴﺎﻧﺪن ﭼﻮبﻫﺎ ﺗﺎ ﺑﻌﺪ‬ ‫ﺑﺒﻨﺪﻳﺸﺎن ﺑﻪ ﻗﺎﻟﺐ‪ ،‬ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد‪ :‬ﻳﻚ ﺻﺪاي رؤﻳﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﭘﻴﭽﺪ داﺋﻢ‬ ‫ﺗﻮي ﻛﺎﺳﻪي ﺳﺮت‪ .‬در ﺗﻤﺎم ﻣﺪت ﻛﺎر‪ ،‬اﻳﻦ ﺻﺪا ﺑﺎ ﺗﻮ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻘﺪر‬ ‫رؤﻳﺎﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮي ﻛﻪ ﻫﺮ زن آﺑﺴﺘﻦ‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﻣﻨﺘﻈﺮي ﻛﻲ ﻓﺎرغ ﺑﺸﻮي‪.‬‬ ‫دﻟﺖ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺒﻴﻨﻲ ﭼﻪ ﺷﻜﻠﻲﺳﺖ رﻳﺨﺖ اﻳﻦ ﺑﭽﻪ‪ .‬ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﺑﻌﺪ از دو‬ ‫ﻫﻔﺘﻪ ﺟﺎن ﻛﻨﺪن‪ ،‬ﺻﺒﺢ از ﺧﻮاب ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪه و ﻧﺸﺪه‪ ،‬ﺷﺮوع ﻛﺮده ﺑﻮدم ﺑﻪ‬ ‫ﻻك زدنِ ﺳﻪﺗﺎر‪ .‬ﻫﻲ ﻻك ﺑﺰن! ﻫﻲ ﺑﺎ دﺳﺘﻤﺎل ﺻﻴﻘﻞ ﺑﺪه ﺗﺎ ﺑﺮق ﺑﻴﻔﺘﺪ‬ ‫و ﻻك ﺑﻪ ﺧﻮردِ ﭼﻮب ﺑﺮود! ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖِ ﺷﺐ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ آﻣﺎده ﺷﺪه ﺑﻮد‬ ‫ﺟﺰ اﻳﻦ زهِ ﻧﺎزكِ دورِ ﻛﺎﺳﻪ‪ .‬ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﺑﭽﺴﺒﺎﻧﻤﺶ و ﺗﻤﺎم‪ .‬ﭼﺴﺒﺎﻧﺪم‪ .‬دو‬ ‫ﻣﻴﻞ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ اﺿﺎﻓﻪاش را ﻣﻲ ﺑﺮﻳﺪم‪ .‬ﺗﻨﺒﻠﻲام آﻣﺪ ﺑﺮوم ﺗﻮي‬ ‫ﺣﻤﺎم و اﻳﻦ ﻛﺎر را روي ﻫﻤﺎن ﺗﺨﺘﻪاي ﺑﻜﻨﻢ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻢ روي وان و‬ ‫از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻴﺰ ﻛﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬زه را ﮔﺬاﺷﺘﻢ روي ﻟﺒﻪي‬

‫‪120‬‬

‫ﻟﻐﺰﻧﺪهي دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬و ﺗﻴﻎ ﻣﻮﻛﺖ ﺑﺮي را ﻓﺸﺎر دادم روي آن‪.‬‬ ‫ﻧﻲ ﭼﻮﺑﻲﺳﺖ ﻓﺸﺮده و ﺳﺨﺖ؛ ﻗﻄﻊ ﻧﻤﻲﺷﻮد ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ‪ .‬از ﻓﺮط ﻋﺠﻠﻪ‪،‬‬ ‫ﻫﻤﻪي ﺗﻮاﻧﻢ را روي دﺳﺘﻪي ﺗﻴﻎ وارد آوردم‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ‬ ‫ﻛﺎر ﺗﻤﺎم ﺑﺸﻮد‪ .‬ﺳﻪﺗﺎر ﻟﻐﺰﻳﺪ و ﻫﻤﻪي آن ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻗﻄﻊ ﻛﺮدن زه‬ ‫وارد ﺷﺪه ﺑﻮد ﺻﺮف دو ﻧﻴﻢ ﻛﺮدن اﻧﮕﺸﺖ ﺷﺪ! آﻧﻬﻢ اﻧﮕﺸﺖ دوم دﺳﺖ‬ ‫ﭼﭗ ﻛﻪ ﻧﻘﺸﻲ اﺳﺎﺳﻲ دارد در ﻧﻮاﺧﺘﻦ ﺳﺎز‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﻣﺎه آﻳﻨﺪه ﻛﻨﺴﺮت دارم ﺗﻮي ﭼﻨﺪ ﺷﻬﺮ ﻫﻠﻨﺪ‪«.‬‬ ‫دو ﺗﻜﻪي ﮔﻮﺷﺖ را ﭼﺴﺒﺎﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻢ و ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺑﺎ ﺟﺪﻳﺖ ﺧﻴﺮه‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ اﻧﮕﺸﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﻮزن‪ ،‬ﻟﻄﻔﺎْ‪«.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺘﺎر ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﻧﺦ و ﺳﻮزن را ﺑﻪ دﻛﺘﺮ داد‪.‬‬ ‫ـ اﻣﻴﺪي ﻫﺴﺖ‪ ،‬دﻛﺘﺮ؟‬ ‫ﻧﮕﺎﻫﻢ ﻛﺮد‪» :‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻛﻨﺴﺮت ﻫﺎﻳﺘﺎن را ﻟﻐﻮ ﻛﻨﻴﺪ!«‬ ‫رﻧﮕﻢ ﭘﺮﻳﺪ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﺳﺮﻃﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪاي‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﻓﻜﺮي ﺑﺮاي‬ ‫ﻗﺒﺮ ﺑﻜﻨﻲ‪.‬‬ ‫ـ ﺑﺮﻳﺪﮔﻲاش ﺧﻴﻠﻲ ﻋﻤﻴﻖ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺟﺎي ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺗﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﻋﺼﺐﻫﺎي ﻗﻄﻊ ﺷﺪه دوﺑﺎره ارﺗﺒﺎﻃﺸﺎن ﺑﺮﻗﺮار ﺑﺸﻮد ﭘﻨﺞ ﺷﺶ ﻣﺎﻫﻲ‬ ‫ﻧﻮك اﻧﮕﺸﺖات ﺣﺲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻛﻢﻛﻢ درﺳﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪«.‬‬ ‫دردِ ﺑﺮﻳﺪﮔﻲ ﻛﻢ ﺑﻮد‪ ،‬ﺷﻜﻨﺠﻪي ﺳﻮزن ﻫﻢ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﻛﻤﺎل‬ ‫ﺷﮕﻔﺘﻲ اﺣﺴﺎس ﻛﺮدم درد اﻳﻦ ﺳﻮزن ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞﺗﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ درد‬ ‫ﺑﺮﻳﺪﮔﻲ‪ .‬ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ ﺑﭙﺬﻳﺮي ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﻮزن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﺖ ﺗﻨﺖ ﻓﺮو ﺑﺮود‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﺗﻴﻎ را ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮد ﺗﻦ‪ .‬ﻳﺎدم اﻓﺘﺎد ﺑﻪ ﺟﻤﻌﻪي ﺑﻴﭽﺎره‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺳﻤﺖِ‬ ‫راﺳﺖِ ﺻﻮرت و رگﻫﺎي ﮔﻠﻮش را ﭼﺎكﭼﺎك ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻴﻎِ‪.‬‬ ‫ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ » :‬دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﻟﺐ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﺖ ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬ﭼﺸﻤﻢ ﻛﻪ‬

‫‪121‬‬

‫ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﺑﻪ ﭼﺎﻗﻮ ﺣﺎﻟﻢ ﺑﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻛﻦ‪ ،‬ﺑﺒﻴﻦ ﭼﻄﻮري ﻣﻲﻟﺮزم؟« و‬ ‫دﺳﺘﺶ آﻧﻘﺪر ﻟﺮزﻳﺪ ﺗﺎ ﭼﺎﻗﻮ اﻓﺘﺎد روي ﻓﺮش‪ .‬ﻛﻨﺎر ﺳﻴﻨﻲ ﻫﻨﺪواﻧﻪ‪.‬‬ ‫از ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺳﻨﺖ آﻧﺘﻮان ﺗﺎ ﺧﺎﻧﻪ راﻫﻲ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻛﻪ اﻧﮕﺸﺘﻢ را‬ ‫ﺑﺨﻴﻪ زده ﺑﻮدﻧﺪ دﻳﮕﺮ ﻟﺰوﻣﻲ ﻧﺪاﺷﺖ ﻋﺠﻠﻪ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﺎ وﺿﻌﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ آﻣﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﺣﺎﻻﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﻲﻛﺸﻴﺪم ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﺻﺪاي ﺳﺎز ﺗﺎزه را‬ ‫درﺑﻴﺎورم‪ .‬ﻫﻮس ﻛﺮدم ﺑﺮوم ﻛﺎﻓﻪاي ﻟﺒﻲ ﺗﺮ ﺑﻜﻨﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﻛﻴﻒ ﭘﻮل ﻫﻤﺮاﻫﻢ‬ ‫ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﺎ آن ﻗﺪرﺗﻲ ﻛﻪ ﺿﺮﺑﻪ وارد ﺷﺪه ﺑﻮد ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﺎر ﺗﻤﺎم اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آﻧﻘﺪر ﻫﻮل ﻛﺮده ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻓﻮراْ ﻳﻚ ﺗﻜﻪ دﺳﺘﻤﺎل ﻛﺎﻏﺬي را ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﻮدم‬ ‫دور اﻧﮕﺸﺘﻢ و ﺑﻪ زﻧﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدم ﺑﻨﺪ ﻛﻔﺶﻫﺎﻳﻢ را ﺑﺒﻨﺪد‪ .‬ﮔﺮه را ﻛﻪ زد‬ ‫ﮔﻔﺖ ﺻﺒﺮ ﻛﻦ ﻣﻦ ﻫﻢ ﻟﺒﺎس ﺑﭙﻮﺷﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‬ ‫ﺳﻨﺖ آﻧﺘﻮان ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻐﻞ اﺳﺖ‪ .‬و ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ زدم ﺑﻴﺮون‪ .‬در آن وﺿﻌﻴﺖ‬ ‫ﻛﻲ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﻛﻴﻒ ﭘﻮل ﺑﻮد؟‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻴﺪان ﺑﺎﺳﺘﻴﻞ ﻛﻪ رﺳﻴﺪم رﻓﺘﻢ ﻛﻨﺎر ﻛﺎﻧﺎل‪ .‬ﺑﻌﺪ از دو ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫ﺣﺒﺲ در ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻗﺪم زدن ﭼﻪ ﻛﻴﻔﻲ داﺷﺖ‪ .‬اﻣﺎ دﻟﺸﻮرهي ﺗﺎزهاي ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻢ‬ ‫اﻓﺘﺎد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺷﺪنِ اﻧﺘﻈﺎرِ ﺷﻨﻴﺪن ﺻﺪاي آن ﺳﻪﺗﺎر ﺗﺎزهﺳﺎز ﺑﻪ‬ ‫ﻛﻨﺎر‪ ،‬ﻛﻨﺴﺮتﻫﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﺷﺪ؟ ﭼﻪ ﺟﺎﻧﻲ ﻛﻨﺪه ﺑﻮدم ﺗﺎ ذره ذره ﺟﺎي ﺧﻮدم‬ ‫را ﭘﻴﺪا ﺑﻜﻨﻢ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﻲ دي ﺑﺎ اﺳﺘﻘﺒﺎل ﺧﻮﺑﻲ روﺑﺮو ﺷﺪه ﺑﻮد و ﻣﺮﺗﺐ‬ ‫دﻋﻮت ﻣﻲرﺳﻴﺪ از ﻛﺸﻮرﻫﺎ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻧﮕﺸﺖ‪ ...‬ﻟﻐﻮ ﻛﻨﺴﺮتﻫﺎ ﺿﺮﺑﻪي‬ ‫ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫از ﭘﻠﻪﻫﺎي ﺳﻨﮕﻲ ﺣﺎﺷﻴﻪي ﺳﺮﺳﺒﺰ ﻛﺎﻧﺎل ﭘﺎﺋﻴﻦ رﻓﺘﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫ﺷﺐ ﻣﻌﻤﻮﻻْ ﭘﺮﻧﺪه ﭘﺮ ﻧﻤﻲزﻧﺪ آﻧﺠﺎ‪ .‬ﺗﻚ و ﺗﻮﻛﻲ ﭼﺮاغ ﻗﺎﻳﻖﻫﺎ روﺷﻦ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻧﺸﺴﺘﻢ روي ﻟﺒﻪي ﺳﻨﮕﻲ ﻛﺎﻧﺎل‪ ،‬ﺧﻴﺮه ﺑﻪ اﻧﻌﻜﺎس ﺷﻜﺴﺘﻪي ﻧﻮر ﭼﺮاغﻫﺎ‬ ‫در آب‪ .‬ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻼﻳﻢ ﻗﺎﻳﻖﻫﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻣﻮجﻫﺎي ﻧﺮم‪ ،‬اﻧﮕﺎر ﺗﻜﺎن ﮔﻬﻮاره‪.‬‬

‫‪122‬‬

‫آرام؛ آراﻣﺒﺨﺶ‪ .‬ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮدم ﮔﺮدوﻧﻪاي ﻛﻪ اﻓﺘﺎده ﺑﻮدم در آن و ﻣﺪﺗﻬﺎ‬ ‫ﺑﻮد ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺘﻲ ﺟﻨﻮنآﻣﻴﺰ ﻣﺮا ﻣﻲﭼﺮﺧﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن از ﻧﻔﺲ اﻓﺘﺎده‪ .‬ﭼﻪ‬ ‫ﺳﻜﻮن دﻟﻨﺸﻴﻨﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎرﻳﻜﻲ دروﻧﻢ را ﻧﻮري آرام آرام روﺷﻦ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬و‬ ‫ﺷﺎﻧﻪام از زﻳﺮ ﺑﺎر وزﻧﻪاي ﺳﻨﮕﻴﻦ آزاد ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻧﮕﺎر اﻳﻦ ﻧﺎﻛﺎر ﺷﺪنِ‬ ‫اﻧﮕﺸﺖ اﺧﻄﺎر ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎري را ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدم ﺟﻠﻮي اﺳﺐ و‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ! ﻣﻦ ﺳﻪﺗﺎر ﺟﺎدوﻳﻲ را ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﭼﻪ ﻛﻨﻢ؟ ﻛﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎت‬ ‫دروﻧﻢ را ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻢ؟ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮب‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﻲ ﻛﻪ روز ﺑﻪ روز‬ ‫زﻣﺨﺖﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪ؟ ﻧﻮازﻧﺪه ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ دﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﻴﺎه و ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺰﻧﺪ! ﻫﻤﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﻛﺎري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﺸﺎن روز ﺑﻪ روز ﻧﺮمﺗﺮ ﺑﺸﻮد‪ ،‬و ﻣﻦ ﺑﺎ‬ ‫ﺳﻪﺗﺎرﺳﺎزي روز ﺑﻪ روز اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﻢ را زﻣﺨﺖﺗﺮ ﻣﻲﻛﺮدم!‬ ‫آدﻣﻲ ﭼﻪ آﺳﺎن دور ﻣﻲاﻓﺘﺪ از ﻣﻘﺼﻮد‪ .‬ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﺗﻴﻎ ﻛﻤﻲ ﻋﻤﻴﻖﺗﺮ‬ ‫ﺑﺒﺮد‪ .‬آﻧﻮﻗﺖ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻛﺎر ﻣﻲآﻣﺪ آن ﺳﻪﺗﺎر ﺟﺎدوﻳﻲ؟ ﺣﺎﻻ ﻣﻲدﻳﺪم ﺗﻤﺎم‬ ‫آن ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎﻟﻲ را ﻛﻪ وﻗﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدم ﺑﺮاي ﭘﺎﺋﻴﻦ رﻓﺘﻦ از آن ﺳﻲ و‬ ‫دو ﭘﻠﻪي ﺗﺎرﻳﻚ‪ ،‬راه را اﺷﺘﺒﺎه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﺑﺎ ﻣﻘﺼﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻴﺮه ﺷﺪم ﺑﻪ روﺷﻨﺎﺋﻲ ﻣﺎه در ﻣﻮجﻟﺮزهﻫﺎي آب‪ .‬از ﻧﻮر ﻫﺪاﻳﺘﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺎﺑﻴﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ دﻟﻢ اﺣﺴﺎس ﺳﻌﺎدت ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬ﺳﺒﻜﻲ رﺧﻮﺗﻨﺎﻛﻲ ﺗﻤﺎم‬ ‫وﺟﻮدم را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺖ‪ .‬اﻧﮕﺸﺘﻢ ﺗﻴﺮ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬اﻣﺎ اﻧﮕﺎر ﻧﺎﻛﺎر ﺷﺪنِ اﻳﻦ‬ ‫اﻧﮕﺸﺖ ﻏﺮاﻣﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲدادم ﺗﺎ ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎﻳﻢ از ﻛﺠﺮاه‪ .‬ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻢ‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ ﺑﺮوم؛ زﻧﻢ ﻧﮕﺮان ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪123‬‬

124

‫‪30‬‬ ‫ﻧﻮﻋﻲ ﺑﺎزي ﮔﻠﻒ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪي ﭘﺮوﻳﻦ ﻫﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﻣﻦ اﻟﻜﺘﺮونِ ﺳﺮﮔﺮدان‪ .‬ﻫﻲ ﭼﺮخ ﻣﻲزدم‬ ‫دور ﻟﻴﻦ و‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﺮ ﭼﺮﺧﺶ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺎر از ﺟﻠﻮي ﺧﺎﻧﻪﺷﺎن ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﺮدم ﺗﺎ‬ ‫ﻛﻲ ﭘﺮوﻳﻦ ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎﻳﺪ و ﻣﻦ ﻧﺎﻣﻪ را ﺑﺮﺳﺎﻧﻢ ﺑﻪ دﺳﺖ او‪ .‬ﻣﺎدرش ﻧﺸﺴﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد دم در‪ ،‬ﺑﺮادرش ﻫﻢ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد ﺗﻮي ﻛﻮﭼﻪ‪ ،‬ﺗﻮپ را ﺷﻮت ﻣﻲﻛﺮد ﺑﻪ‬ ‫دﻳﻮار ﻟﻴﻦ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺿﻊ‪ ،‬اﮔﺮ ﻫﻢ ﭘﺮوﻳﻦ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﻣﻲﺷﺪ ﺟﻠﻮي‬ ‫ﭼﺸﻢ آﻧﻬﺎ ﺟﺴﺎرت ﻛﺮد؟ » ﺧﺪاﻳﺎ‪ ،‬ﻛﺪام ﮔﻮري رﻓﺘﻪاي ﭘﺮوﻳﻦ؟ دﻳﻮاﻧﻪ‬ ‫ﺷﺪم زﻳﺮ وزن ﻧﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺎدرت و اﻳﻦ ﺑﺮادر ﻛﺮهﺧﺮات!« ﺧﺎﻧﻪﺷﺎن‪ ،‬ﻣﺜﻞ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎ ﺳﺮ ﻧﺒﺶ ﺑﻮد‪ .‬از ﺟﻠﻮي در ﻛﻪ رد ﻣﻲﺷﺪم ﻣﻲﭘﻴﭽﻴﺪم ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ ،‬ﺗﻮي ﻛﻮﭼﻪي ﭘﺸﺘﻲ‪ .‬ﻧﺎاﻣﻴﺪاﻧﻪ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺑﺎﻻي دﻳﻮار ﺣﻴﺎط‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدم و رد ﻣﻲﺷﺪم‪ .‬ﺑﺎز روز از ﻧﻮ روزي از ﻧﻮ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﺮ ﭼﺮﺧﺶ ﺟﻨﺲ‬ ‫ﻧﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺎدر و ﺑﺮادرش ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻋﻮض ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎر اول ﺑﻲﺗﻔﺎوت ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎر‬ ‫دوم ﻛﻨﺠﻜﺎو‪ .‬ﺑﺎر ﺳﻮم ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ؛ ﺧﺸﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺮ ﭼﺮﺧﺶ اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫ﺷﻌﻠﻪور ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﺷﺎﻳﺪ ﭘﺮوﻳﻦ ﺗﻮي ﺣﻴﺎط اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺑﺎر رﻓﺘﻢ‬ ‫ﻛﻪ ﻧﺎﻣﻪ را از ﺑﺎﻻي دﻳﻮار ﭘﺮت ﻛﻨﻢ ﺗﻮي ﺣﻴﺎط‪ ،‬ﺗﺮﺳﻴﺪم‪» :‬اﮔﺮ ﻛﺲ‬ ‫دﻳﮕﺮي ﻫﻢ ﺗﻮي ﺣﻴﺎط ﺑﺎﺷﺪ؟ اﮔﺮ اﺻﻼْ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﭼﻪ؟«‬ ‫از زﻳﺮ ﻧﮕﺎهِ ﺧﺸﻤﺎﮔﻴﻦِ آﻧﻬﺎ ﻋﺒﻮر ﻛﺮدم و‪ ،‬ﺳﺮاﭘﺎ ﺧﻔﺖ و ﺧﺸﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي‬ ‫ﺑﺎر ﻫﺰارم ﭘﻴﭽﻴﺪم ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻴﺰ ﻏﺮاﻣﺘﻲ دارد‪ .‬ﺗﺎ ﻛﻲ ﻣﻲﺷﺪ‬ ‫ﺧﺎﻧﻢ ﻋﺒﺎدي ﻧﺎﻣﻪرﺳﺎن ﻣﺎ ﺑﺎﺷﺪ؟ ﻣﮕﺮ ﻣﻲﺷﺪ؟ آﻧﻬﻢ ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﭘﺮوﻳﻦ از‬

‫‪125‬‬

‫ﺗﻤﻨﺎي ﺗﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﻣﻲﺷﺪ از ﺿﺠﻪﻫﺎي دﻳﻮاﻧﻪوار ﮔﺮﺑﻪاي ﻧﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ‬ ‫ﺷﺐ ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﭼﺮخ ﻣﻲزد زﻳﺮ ﺷﻴﺮواﻧﻲﻫﺎ و ﭘﻨﺠﻪ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ ﺑﻪ دﻳﻮارهي‬ ‫روح؟ ﺗﺎزه‪ ،‬از ﻛﺠﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﻋﺒﺎدي ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ را ﻧﻤﻲﺧﻮاﻧﺪ؟ آﻧﻮﻗﺖ‬ ‫ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺷﺪ ﺗﻮي روياش ﻧﮕﺎه ﻛﺮد؟‬ ‫اﻟﻜﺘﺮون ﺳﺮﮔﺮدان ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﺳﺮﻋﺘﻲ ﺟﻨﻮنآور ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻧﺎﮔﻬﺎن‬ ‫ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ‪ .‬آﻧﻮﻗﺖﻫﺎ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﻓﺤﺶ رﻛﻴﻚ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﺑﮕﻮﻳﻲ‬ ‫اﺷﺮف‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳﻲ ﺷﻬﻨﺎز‪ ،‬ﻳﺎ ﭘﺮوﻳﻦ‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﺮ اﺳﻤﻲ ﻛﻪ اﺳﻢ ﺧﻮاﻫﺮ ﻳﺎ ﻣﺎدرِ‬ ‫ﻛﺴﻲﺳﺖ‪ .‬ﺟﻮي ﺧﻮن ﺑﻮد ﻛﻪ راه ﻣﻲاﻓﺘﺎد! ﺑﺮدنِ اﺳﻢ ﺧﻮاﻫﺮ ﻓﺤﺶ ﺑﻮد‬ ‫آﻧﻮﻗﺖ ﻣﻦ ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺗﻤﺎم ﻫﺮ ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ ﻳﻜﺒﺎر از ﺟﻠﻮي ﺧﺎﻧﻪي آﻧﻬﺎ‬ ‫ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﺮدم! اﻟﻜﺘﺮون ﺳﺮﮔﺮدان ﻣﺘﻮﻗﻒ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮادر ﭘﺮوﻳﻦ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ‬ ‫ﻳﻘﻪام را ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ ﻫﻲ از ﺟﻠﻮي ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎ رد‬ ‫ﻣﻲﺷﻮي‪ ،‬اﻻغ ﻣﻴﻤﻮن؟«‬ ‫ﻧﻪ‪ .‬اﻳﻦ دﻓﻌﻪ دﻳﮕﺮ زﺑﺎن ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺧﻴﺎﻧﺖ ﺑﻜﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﻤﺖ ﻫﺎ! و زﺑﺎن ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺟﺎي ﻫﻴﭻ ﺣﺮﻓﻲ را ﻋﻮض ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﻣﻲ ﻛﺸﻤﺖﻫﺎ!‬ ‫ﻣﺎدرش ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﮕﺮ ﺗﻮ ﺧﻮدت ﺧﻮاﻫﺮ و ﻣﺎدر ﻧﺪاري؟«‬ ‫ﻣﺸﺖ ﺑﺮادر ﭘﺮوﻳﻦ ﻓﺮود آﻣﺪ ﺗﺨﺘﻪ ﺳﻴﻨﻪام‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﺸﺘﻲ زدم ﺗﺨﺖ‬ ‫ﺳﻴﻨﻪاش و اﻟﻜﺘﺮون ﺳﺮﮔﺮدان ﺑﻪ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ از ﻣﺪار ﺧﺎرج ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎر دﻳﮕﺮ دﺳﺘﻲ ﺗﻴﻎ ﺑﺮداﺷﺖ و ﺗﻜﻪاي از ﺷﻬﺮ را ﺑﺮﻳﺪ؛ ﺣﺎﻻ ﻓﻘﻂ‬ ‫ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد ﺧﻴﺎﺑﺎن درازي ﺑﻪ ﻃﻮل ﻳﻚ ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ ﻛﻪ ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﺎ‬ ‫دﺑﻴﺮﺳﺘﺎنﻫﺎي دﺧﺘﺮاﻧﻪ و ﭘﺴﺮاﻧﻪ ﻛﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﻫﻢ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺮوﻳﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﺮﻳﻢ ﻣﻲرﻓﺖ؛ دﺧﺘﺮي ﭼﺎدري‪ ،‬ﻻﻏﺮ و زردﻧﺒﻮ ﻛﻪ ﻟﻴﻦ ﺑﻐﻞ ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ‪.‬‬ ‫آﻧﻬﺎ ﺟﻠﻮﺟﻠﻮ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ و ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪاي اﻧﺪك‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺳﺮﺷﺎن‪ .‬ﭘﺮوﻳﻦ‬

‫‪126‬‬

‫ﻫﺮازﮔﺎه ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺖ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻣﺮﻳﻢ ﻫﻢ ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺖ‪ .‬و ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺘﺮﺻﺪ‬ ‫ﺻﻴﺪ اﻳﻦ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻣﺎﻧﺪم‪ .‬ﺗﺎ ﺑﺮﺳﻴﻢ ﺑﻪ ﭼﻬﺎرراﻫﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺮ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن‬ ‫دﺧﺘﺮاﻧﻪ را ﺟﺪا ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻓﻘﻂ ﻓﺮﺻﺖ ﭼﻬﺎر ﭘﻨﺞ ﻧﮕﺎه ﺑﻮد؛ ﺑﺮﻗﻲ ﻛﻮﺗﺎه ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻟﻤﺤﻪاي ﻫﻤﻪي اﺷﺘﻴﺎق و ﻣﺤﺠﻮري را از ﺗﻨﻲ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﻨﻲ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ روز‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﭘﺮوﻳﻦ و ﻣﺮﻳﻢ ﺑﺮﮔﺸﺘﻨﺪ‪ ،‬دﻳﺪم ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺟﻨﺲ ﻧﮕﺎهﻫﺎ‬ ‫ﻋﻮض ﺷﺪ؛ ﻣﺴﻴﺮ ﻧﮕﺎه ﻫﻢ ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ از روي ﻣﻦ ﻟﻐﺰﻳﺪ و رﻓﺖ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ‬ ‫دورﺗﺮ‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺳﺮم‪ .‬رد ﻧﮕﺎه را ﮔﺮﻓﺘﻢ و ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‪ .‬ﺧﺪاي ﻣﻦ! اﻳﻨﻬﺎ ﻛﺠﺎ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ؟ ﺑﻪ ﻧﻈﺮم آﻣﺪ ﻛﻪ ﻗﺒﻼْ ﻫﻢ آﻧﻬﺎ را ﻣﻲدﻳﺪهام‪ .‬اﻣﺎ ﻓﻘﻂ در اﻳﻦ ﻟﺤﻈﻪ‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻣﺎ دوازده ﻧﻔﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪﻫﺎﻳﻲ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ او را ﺗﻌﻘﻴﺐ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻟﺒﻪي ﺗﻴﺰ ﺗﻴﻎ و ﺗﻜﻪﻫﺎي اﺿﺎﻓﻲ ﺗﻦ! ﻓﻘﻂ ﺧﺎﻧﻢ ﻋﺒﺎدي‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﻴﺰ اﺿﺎﻓﻪاي ﻧﻤﻲدﻳﺪ در زﻧﺪﮔﻲام‪ .‬آﻧﻘﺪر ﺑﺰرﮔﻮاري داﺷﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺣﺘﺎ ﺳﺆال ﻧﻜﻨﺪ وﻗﺘﻲ دﻳﺪ دﻳﮕﺮ ﻧﺎﻣﻪاي ﻧﻤﻲدﻫﻴﻢ ﺑﺒﺮد‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻣﻲداﻧﺴﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺷﺮم ﻫﻢ ﺗﻴﻐﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻜﻪ ﺗﻜﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ آدم را‪ .‬ﺣﺘﻢ دارم ﺷﺮح‬ ‫ﻣﺎوﻗﻊ را ﺑﻪ ﺷﻮﻫﺮش ﻣﻲﮔﻔﺖ؛ ﺑﻪ ﻧﻴﺖِ ﺟﻠﺐِ ﻫﻤﺪردي‪ .‬اﻳﻦ را از‬ ‫ﻟﺒﺨﻨﺪﻫﺎي ﺷﻮﻫﺮش ﻓﻬﻤﻴﺪم‪ .‬ﺷﺐﻫﺎ ﻛﻪ ﻗﺪم زﻧﺎن زﻳﺮ ﺗﻴﺮ ﭼﺮاغﻫﺎي ﺑﺮق‬ ‫ﺧﻴﺎﺑﺎن درس ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺷﻮﻫﺮ ﺧﺎﻧﻢ ﻋﺒﺎدي ﻫﻢ ﺑﺎ ﻣﺎ ﺑﻮد‪ .‬درس‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ ﺗﺎ دﻳﭙﻠﻢ ﺑﮕﻴﺮد و ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻪﻫﺎي ﻛﺎرﻣﻨﺪي‪.‬‬ ‫ﻣﻲدﻳﺪﻣﺶ ﻛﻪ ﻧﮕﺎﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺗﺎم‪ .‬ﺣﺘﻢ داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﺪ‬ ‫ﭼﻪ رﻧﺠﻲ دارد ﻋﺎﺷﻘﻲ در ﻣﺤﻠﻪي ﺗﻴﻎ‪ .‬در اﻳﻦ ﺗﻨﮕﻨﺎي ﻣﺤﻠﻪﻫﺎي‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮي‪ ،‬ﺣﺘﺎ ارواح ﻫﻢ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻮدﻧﺪ ﻗﺮار ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ را ﺑﺒﺮﻧﺪ زﻳﺮ‬ ‫ﺷﻴﺮواﻧﻲﻫﺎي ﭘﺮ از ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر؛ ﺑﻪ ﺳﺎﻋﺎﺗﻲ از ﺷﺐ ﻛﻪ ﭼﺸﻢ ﻫﻴﭻ‬ ‫ﺑﻴﮕﺎﻧﻪاي ﻧﺸﻮد ﺧﺎر زﻫﺮآﮔﻴﻦ؛ در ﻣﻜﺎﻧﻲ ﻛﻪ دﺳﺖ ﻫﻴﭻ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺗﻴﻎ ﻧﺸﻮد‬ ‫ﺑﻪ ﺑﺮﻳﺪن ﺗﻦ‪ .‬درس ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎﻳﺶ را ﺑﻴﺮون ﺑﻜﺸﺪ از اﻳﻦ‬

‫‪127‬‬

‫ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن‪ .‬ﺑﺒﺮد ﺑﻪ ﻣﺤﻠﻪﻫﺎي ﻛﺎرﻣﻨﺪي‪ .‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻲ دراز و ﭘﻬﻦ‬ ‫ﺟﺪاش ﻣﻲﻛﺮد از ﻣﺤﻠﻪﻫﺎي ﻛﺎرﮔﺮي‪ .‬آن ﺑﻬﺸﺘﻲ ﻛﻪ ﭘﺪر ﻣﻲﮔﻔﺖ‬ ‫ﻫﻤﻴﻨﺠﺎ ﺑﻮد؛ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺰرگ ﺑﻪ رﻧﮓ اُﺧﺮاﻳﻲ؛ ﺑﺎ ﺣﻴﺎط ﭼﻤﻦ و ﭘﺮﭼﻴﻨﻲ‬ ‫از ﺷﻤﺸﺎد؛ و ﺗﺎﺑﻲ در وﺳﻂ ﺣﻴﺎط ﻛﻪ ﻣﺪام در ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺑﺎ ﻫﺮ‬ ‫ﺟﻨﺒﺶ‪ ،‬داﻣﻨﻲ ﻛﻪ ﭘﻒ ﻣﻲﻛﺮد؛ درﺧﺸﺶ ﺳﺎﻗﻲ در ﻫﻮا؛ و ﮔﻴﺴﻮﻳﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺷﻼل ﻣﻲﺷﺪ در اﻣﺘﺪاد ﺑﺎد؛ ﺧﻨﺪهﻫﺎﻳﻲ دﺧﺘﺮاﻧﻪ ﻛﻪ از ﺟﻨﺲ دﻳﮕﺮي‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ؛ ﺑﻲﺗﺸﻨﺞ و ﺑﻲدرد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﻮﭼﻪاش دوﭼﺮﺧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ رد‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ؛ دﺧﺘﺮ و ﭘﺴﺮ درﻫﻢ؛ رﻛﺎب ﻣﻲزدﻧﺪ در ﻫﻤﻬﻤﻪاي ﻣﻼﻳﻢ از ﺧﻨﺪه‪.‬‬ ‫ﺗﻦﻫﺎ ﻳﻠﻪ؛ ﺑﻲ ﺗﺸﻨﺞ و درد؛ ﺑﻲ ﻫﻴﭻ ﻋﺮﺑﺪه و ﻫﻴﺎﻫﻮ‪ .‬دورﺗﺮ ﻛﻪ ﻣﻲرﻓﺘﻲ‪،‬‬ ‫در ﻋﻤﻖ ﻣﺤﻠﻪﻫﺎي ﻛﺎرﻣﻨﺪي‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲﻫﺎ ﺑﻮد؛ زﻧﺎن‬ ‫ﻧﻴﻤﻪﺑﺮﻫﻨﻪاي ﻛﻪ آﻓﺘﺎب ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ روي ﭼﻤﻦ؛ و آﻧﺴﻮﺗﺮ‪ ،‬ﺑﺮ ﻛﻨﺎرهي‬ ‫ﺷﻬﺮ‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﮔﻠﻒ ﺑﻮد و ﻣﺮدان اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻛﻪ ﻛﻼه ﻟﺒﻪدار ﺑﻪ ﺳﺮ داﺷﺘﻨﺪ و‬ ‫ﮔﻠﻒ ﻣﻲﺑﺎﺧﺘﻨﺪ؛ و ﭘﺸﺖ ﺳﺮﺷﺎن ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻋﺮب ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎﺷﺎن را ﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ‬ ‫)ﺳﺎﻛﻲ ﭘﺮ از ﭼﻮبﻫﺎي ﮔﻠﻒ(‪ .‬ﺑﺎرﺑﺮ ﺑﻮدﻧﺪ اﻣﺎ ﺳﺮ و وﺿﻌﺸﺎن ﺑﻬﺘﺮ از ﻣﺎ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬اﻏﻠﺐ ﻫﻢ دوﭼﺮﺧﻪي ﻫﺮﻛﻮﻟﺲ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﻮل ﺧﻮﺑﻲ ﻣﻲدادﻧﺪ‬ ‫اﻧﮕﻠﻴﺴﻲﻫﺎ‪ .‬ﭘﺪر از آﻧﻬﺎ ﻧﻔﺮت داﺷﺖ؛ ﻣﺜﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺎرﮔﺮان‪ .‬اﻣﺎ ﻋﺮبﻫﺎ‬ ‫ﻓﺮﻗﻲ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺸﺎن ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎرﺑﺮان ﮔﻠﻒ ﻫﻤﻪ ﻋﺮب ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣ‪‬ﻄﻴ‪ّ‬ﺮ ﻣﺮا ﻛﻪ دﻳﺪ‪ ،‬آﻣﺪ ﻃﺮﻓﻢ‪ .‬ﻳﻚ وﻗﺖ ﻫﻤﻜﻼس ﻫﻢ ﺑﻮدﻳﻢ‪ .‬آﻧﻘﺪر‬ ‫ﻏﻴﺒﺖ ﻛﺮد و ﺗﻨﺒﻴﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ وﻗﺘﻲ ﺑﺎ ﻣﺸﺖ زد ﭘﺎي ﭼﺸﻢ ﻣﻌﻠﻢ ﺷﻴﻤﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ اﺧﺮاﺟﺶ ﻛﺮدﻧﺪ از ﻣﺪرﺳﻪ‪ .‬ﻗﺪ ﺑﻠﻨﺪي داﺷﺖ؛ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ از‬ ‫ﺑﺮادرش ﻫ‪‬ﻮوﻳﭽﻢ ﻛﻪ ﺳﺮ دﺳﺘﻪي ﭼﺎﻗﻮﻛﺸﺎن ﻋﺮب ﺑﻮد در ﺑﺎزار‪.‬‬ ‫ﺳﺎك را از دوﺷﺶ ﭘﺎﺋﻴﻦ آورد و از داﺧﻞ آن ﭼﻮب ﮔﻠﻔﻲ را ﺑﻴﺮون‬ ‫ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﻟﺒﺨﻨﺪ زد‪ .‬اﻣﺎ زﻳﺮ ﺟﺬﺑﻪي ﻧﮕﺎه ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﺮﺳﻨﺎﻛﺶ ﻣﺜﻞ ﺗﻴﻎ ﺑﻮد‬

‫‪128‬‬

‫اﻳﻦ ﻟﺒﺨﻨﺪ‪» :‬از اﻳﻦ ﺧﻮﺷﺖ ﻣﻲآﻳﺪ؟«‬ ‫ﺳﺮ ﭼﻮب ﮔﻠﻒ ﻣﺜﻞ ﺳﻢ اﺳﺐ ﺑﻮد و از ﺟﻨﺲ ﻓﻠﺰ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﻻﺑﺪ‬ ‫اﻳﻨﻬﻢ ﻣﺜﻞ ﭼﻮبﻫﺎﻳﻲﺳﺖ ﻛﻪ دﺳﺖ ﺑﻌﻀﻲ از ﺑﭽﻪﻫﺎ ﺑﻮد؛ از ﻛﺎر اﻓﺘﺎده و‬ ‫دور اﻧﺪاﺧﺘﻨﻲ‪ .‬اﺑﻠﻬﺎﻧﻪ ﮔﻤﺎن ﻛﺮدم ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﭼﻮب را ﺑﺪﻫﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫ﻟﺤﻈﻪ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺷﺪم‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪... :‬‬ ‫اﻣﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺗﺮﺳﻨﺎك ﺗﻮي ﭼﺸﻢﻫﺎش ﺑﻮد ﻛﻪ وادارم ﻛﺮد ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻜﻮت‪ .‬اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدﻳﻢ زﻳﺮ ﺳﺎﻳﻪي درﺧﺘﺎن ﻋﺮﻋﺮ؛ ﻛﻨﺎر ﺷﻤﺸﺎدﻫﺎي‬ ‫ﺧﺎﻧﻪاي ﻛﻪ زﻧﻲ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻧﻴﻤﻪﺑﺮﻫﻨﻪ روي ﭼﻤﻦﻫﺎﻳﺶ آﻓﺘﺎب ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﺮش را ﻣﻲﺑﻴﻨﻲ؟ ﻃﻮري ﻣﻲزﻧﻢ ﺗﻮي ﺳﺮت ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﺗﻮپ‬ ‫ﮔﻠﻒ ﺑﺮود ﺗﺎ ﻧﺰدﻳﻚ آن ﺗﺎﻧﻜﻲﻫﺎ!« و ﺑﺎ ﻧﻮك ﭼﻮب اﺷﺎره ﻛﺮد ﺑﻪ‬ ‫اﺳﺘﻮاﻧﻪﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﻏﻮلآﺳﺎﻳﻲ ﻛﻪ ردﻳﻒ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ در اﻧﺘﻬﺎي اﻓﻖ؛‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺟﺴﺪي ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻮد ﺗﺎ اﺑﺪ ﻏﻮﻃﻪ ﺑﺨﻮرد ﻣﻴﺎن ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺨﺎزن ﻧﻔﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻫﻴﻜﻞ درﺷﺖ و ﺑﺎزوﻫﺎي ورزﻳﺪهاش‪ .‬ﺑﺎدم اﻓﺘﺎد ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻴﻜﻞ درﺷﺖ و ورزﻳﺪه ﺗﺮ ﻫﻮوﻳﭽﻢ‪ ،‬ﺑﺮادرش‪ .‬و ﺻﺪاﻳﻢ ﺷﻜﺴﺖ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻣﺪ از ﮔﻠﻮ‪» :‬ﭼﺮا؟«‬ ‫ﭼﺸﻤﻬﺎش‪ ،‬دو ﭼﺸﻢ ﻋﻘﺎب‪ ،‬ﻧﮕﺎه ﺧﺸﻤﺎﮔﻴﻦاش را ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ ﺟﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺎ ﻣﻲﻛﺮد از ﻧﻘﻄﻪاي ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪي دﻳﮕﺮي روي ﺻﻮرﺗﻢ‪ .‬اﻧﮕﺎر دﻧﺒﺎل ﺟﺎي‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻣﻲﮔﺸﺖ ﺑﺮاي وارد آوردن ﺿﺮﺑﻪ‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺟﺮﺋﺖ داري؟ ﺑﺎز ﻫﻢ راه ﺑﻴﻔﺖ دﻧﺒﺎل ﻧﺎﻣﺰد ﻣﻦ!«‬ ‫ﺗﺎزه ﻳﺎدم آﻣﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از آن دوازده ﻧﻔﺮ ﻛﻪ او را دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‬ ‫ﻣﻄﻴ‪‬ﺮ ﺑﻮد!‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻣﺮدان اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻛﻪ ﺗﻮي زﻣﻴﻦ ﮔﻠﻒ ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﻤﺮ‪،‬‬

‫‪129‬‬

‫ﻳﻚ دﺳﺖ ﺗﻜﻴﻪي ﭼﻮب ﮔﻠﻒ‪ ،‬ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮد ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﺎ‪ .‬دﺳﺘﺶ را از ﻛﻤﺮ‬ ‫ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺘﻲ آﻣﺮاﻧﻪ ﺻﺪاﻳﺶ زد‪» :‬ﻣﺎﺗﺎﻳﺮ!«‬ ‫ﻣﻄﻴ‪‬ﺮ ﺳﺎك را ﺑﺮداﺷﺖ‪ .‬ﺑﺮق ﻣﻲﺟﻬﻴﺪ از ﭘﻮﺳﺖِ ﻣﻠﺘﻬﺐِ ﺻﻮرﺗﺶ‪.‬‬ ‫ﺗﻤﺎم ﺗﻨﻢ ﻟﺮزﻳﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر ﻛﻪ ﻧﮕﺎﻫﻢ ﻣﻲﻛﺮد ﻣﺸﺘﺶ را در ﻫﻮا ﺗﻜﺎن‬ ‫ﻣﻲداد؛ ﻫﻢ ﺣﻮاﻟﻪ ﺑﻮد و ﻫﻢ ﺿﺮﺑﺖ!‬

‫‪130‬‬

‫‪31‬‬ ‫ﭼﻪ ﻓﺮﻗﻲ داﺷﺖ ﻫﺴﺘﻲ ﻣﻦ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺎﺷﻴﻦ ِﺷﺴﺘﻦِ رﺧﺖ؟‬ ‫ﭼﻪ ﻓﺮﻗﻲ داﺷﺖ ﻫﺴﺘﻲ ﻣﻦ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﺎﺷﻴﻦ ِﺷﺴﺘﻦِ رﺧﺖ؟ ﭼﺮا‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﺪ از راه دﻳﮕﺮ رﻓﺖ؟‬ ‫رﻓﺘﻪ ﺑﻮدم ﭘﻴﺶ دﻛﺘﺮ ﻣﻌﺎﻟﺠﻢ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﭼﻪ ﺷﺪه؟ ﮔﻔﺘﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ‬ ‫ﻣﺮﻳﺾ ﺑﺸﻮم‪ ،‬ﻟﻄﻒ ﻛﻦ ﭼﻨﺪﺗﺎﻳﻲ آﻣﻮﻛﺴﻲ ﺳﻴﻠﻴﻦ ﺑﻨﻮﻳﺲ و ﻳﻚ ﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﻫﻢ‪ ...‬اﺳﻤﺶ ﭼﻴﺴﺖ؟‪ ...‬از ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺮصﻫﺎي ﺿﺪ ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ‪ .‬ﺧﻨﺪهي‬ ‫ﻋﺎﻗﻞ اﻧﺪر ﺳﻔﻴﻬﻲ ﻛﺮد و دﺳﺘﻪي ﻛﺎﻏﺬ را ﭘﻴﺶ ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﺮد؟ آﺧﺮ‪ ،‬ﺑﺨﻴﻪي اﻧﮕﺸﺘﻢ را ﻛﻪ ﺑﺎز ﻛﺮدﻧﺪ رﻓﺘﻢ ﺳﺮاغ‬ ‫آن ﺳﻲ و دوﻣﻴﻦ ﺳﻪﺗﺎر‪ .‬آن زه ﻟﻌﻨﺘﻲ را ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻟﻜﻪﻫﺎي ﺧﺸﻚ ﺷﺪهي‬ ‫ﺧﻮﻧﻢ روي آن ﺑﻮد ﺑﺮداﺷﺘﻢ و ﻣﺜﻞ ﺑﭽﻪي آدم ﺑﺮدم ﺗﻮي ﺣﻤﺎم‪،‬‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻤﺶ ﻻي ﮔﻴﺮهي آﻫﻨﻲ و ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ار‪‬هاي ﻇﺮﻳﻒ آن دو ﻣﻴﻞ‬ ‫اﺿﺎﻓﻪاش را ﺑﺮﻳﺪم‪ .‬ﺻﺪاي ﺳﺎز را ﻛﻪ درآوردم از ﺷﺎدي ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ ﭼﻪ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺧﻮﺷﺨﻮانﺗﺮ از ﻫﺮ ﺳﻪﺗﺎري ﺑﻮد ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدم ﺗﺎ آﻧﻮﻗﺖ‪ .‬ﺑﺎر‬ ‫دﻳﮕﺮ ﭘﺮت ﺷﺪم ﺑﻪ ﺟﻬﺎن اﺳﻄﻮره‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﺷﺎﻳﺪ ﭼﻮن ﺑﺎ ﺧﻮن ﺧﻮد‬ ‫ﻣﺘﺒﺮﻛﺶ ﻛﺮدهام ﺻﺪاﻳﺶ اﻳﻨﻘﺪر ﺧﻮب ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎر دﻳﮕﺮ رؤﻳﺎي آن‬ ‫ﺳﻪﺗﺎر ﺟﺎدوﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻢ اﻓﺘﺎد‪ » :‬ﻫﻤﻪاش ﻫﺸﺖ ﭘﻠﻪي دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬ﺣﻴﻒ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ؟ اﻳﻨﻬﻤﻪ ﻣﺮارت ﻛﺸﻴﺪي‪ ،‬اﻳﻨﻬﻤﻪ ﺳﺎل اﻧﺘﻈﺎر! وﻗﺘﻲ ﺳﻪﺗﺎر ﺳﻲ و‬ ‫دوم ﭼﻨﻴﻦ ﺻﺪاﻳﻲ دارد ﺑﺒﻴﻦ ﺳﻪﺗﺎر ﭼﻬﻠﻢ ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ!« وﺳﻮﺳﻪ ﻛﺎر‬ ‫ﺧﻮد را ﻛﺮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ اﻳﻦ ﻫﺸﺖ ﭘﻠﻪي ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه را ﺳﻨﺠﻴﺪه ﻣﻲروم؛‬

‫‪131‬‬

‫ﻣﺤﺘﺎط‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي آﻧﻜﻪ اﻧﮕﺸﺘﺎﻧﻢ زﻣﺨﺖ ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﻫﺮ ﺳﺎل ﻓﻘﻂ ﻳﻜﺒﺎر‬ ‫دﺳﺖ ﺑﻪ اره و رﻧﺪه ﻣﻲﺑﺮم؛ آﻧﻬﻢ اول ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﺧﺒﺮي ﻧﻴﺴﺖ از‬ ‫ﻛﻨﺴﺮت‪ .‬ﻫﺮﺑﺎر ﻫﻢ‪ ،‬ﺑﺠﺎي ﻳﻜﻲ‪ ،‬دو ﺗﺎ ﺳﻪﺗﺎر ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻲﺳﺎزم و ﺑﻘﻴﻪي‬ ‫ﺳﺎل را ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﻢ ﺑﻪ زدن‪» .‬اﻳﻨﻄﻮري ﭼﻬﺎرﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﻣﻲرﺳﻲ ﺑﻪ آن‬ ‫رؤﻳﺎ!«‪ .‬اﻳﻨﻄﻮر ﺷﺪ ﻛﻪ اول ﻫﺮ ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﭘﻴﺶ دﻛﺘﺮ ﻣﻌﺎﻟﺠﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪ :‬دﻛﺘﺮ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻣﺮﻳﺾ ﺑﺸﻮم‪.‬‬ ‫ﻧﺴﺨﻪ را دراز ﻛﺮد ﻃﺮﻓﻢ‪ .‬ﭼﻚ و ﭼﺎﻧﻪ ﻧﻤﻲزد‪ .‬ﺑﺎر اوﻟﻢ ﻛﻪ ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫داﺳﺘﺎن را ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﭼﻚ را ﻣﻲﻧﻮﺷﺘﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺗﻮ‬ ‫دﻳﻮاﻧﻪاي‪ ،‬ﺣﺎﺿﺮم ﻗﺴﻢ ﺑﺨﻮرم!«‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ‪ » :‬ﺑﻠﻪ‪ .‬ﺧﻮدم ﻫﻢ ﻣﻲداﻧﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﻓﺮﻗﻢ ﺑﺎ ﺑﻘﻴﻪي دﻳﻮاﻧﮕﺎن‬ ‫اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻳﻮاﻧﻪ ﺑﻮدن ﺧﻮدم آﮔﺎﻫﻢ‪«.‬‬ ‫ﺧﻨﺪﻳﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻮاد ﻻزم ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺎر ﭼﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﺋﻲﺳﺖ؟«‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ‪ » :‬ﻣﻘﺪاري ﭼﻮب ﺗﻮت‪ ،‬ﻣﻘﺪاري ﭼﻮب ﮔﺮدو‪ ،‬ﻣﻘﺪاري ﺳﺮﻳﺸﻢ‪،‬‬ ‫ﺑﻴﺴﺖ ﻋﺪد آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﻗﻮي‪ ،‬ﻣﻘﺪاري ﻛﺮوﺗﻮن‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺴﺘﻪ ﻫﻢ ﻗﺮص ﺿﺪ‬ ‫ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ!«‬ ‫ﺧﻨﺪﻳﺪ‪ .‬ﭼﻚ و ﭼﺎﻧﻪ ﻧﻤﻲزد‪ .‬ﻣﻲ داﻧﺴﺖ ﺳﺨﺖ اﺳﺖ دﺳﺖ ﻛﺸﻴﺪن‬ ‫از رؤﻳﺎ؛ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎْ اﮔﺮ ﺻﺪاﻳﻲ را از اﻋﻤﺎق ﺟﺎﻧﺖ ﺷﻨﻴﺪه ﺑﺎﺷﻲ‪ .‬آﻧﻮﻗﺖ‪ ،‬ﻫﻲ‬ ‫ﻣﻲﭘﻴﭽﺪ ﺗﻮي ﻛﺎﺳﻪي ﺳﺮت‪ ،‬و ﺧﺎرﺧﺎر ﺗﻤﻨﺎﻳﻲ ﭘﻨﻬﺎن داﺋﻢ ﭼﻨﮓ ﻣﻲزﻧﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﺟﮕﺮت‪ .‬آﻧﻮﻗﺖ ﺷﺐ ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﻫﺰار ﺑﺎر از دﻳﻮار ﺣﻴﺎط ﺑﺎﻻ ﻣﻲروي‪.‬‬ ‫آﻧﻮﻗﺖ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﻬﺶ از ﺷﻜﺎف ﻣﻴﺎن دو ﻻﻳﻪي ﺳﻘﻒ ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﻲ ﺗﺎ‬ ‫ﺑﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻣﺤﺒﻮﺑﺖ‪ .‬ﺣﺘﺎ ﺳﺮ ﻓﻠﺰي و ﺗﺮﺳﻨﺎكِ ﭼﻮبِ ﮔﻠﻒ و ﻫﻴﻜﻞ ﻧﻜﺮهي‬ ‫ﻣ‪‬ﻄﻴ‪‬ﺮ و ﺑﺮادر ﭼﺎﻗﻮﻛﺸﺶ ﻫﻮوﻳﭽِﻢ ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮ را ﺑﺎزﺑﺪارد از رؤﻳﺎ‪.‬‬ ‫ﺣﺎﻻ ﻫﺮ روز ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﺑﺎﺷﮕﺎه ﺷﺮﻛﺖ ﻧﻔﺖ؛ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎزوﻫﺎم را ﻛﻠﻔﺖ ﻣﻲﻛﺮدم؛‬

‫‪132‬‬

‫ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي دﻓﺎع از ﺳﻮراخ ﻣﺰﺧﺮﻓﻲ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﻳﻚ ﺟﺎي ﺗﻨﻢ آﻓﺮﻳﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﻣﻄﻴﺮ و رﻗﻴﺒﺎن ﻣﺘﻌﺪدي ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﻧﻢ ﺗﺸﻨﻪ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻫﻲ دﻣﺒﻞ ﺑﺰن ﺗﺎ ﺑﺎزوﻫﺎ ﻛﻠﻔﺖ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻫﻲ ﻣﺸﺖ ﺑﺰن ﺑﻪ‬ ‫ﻛﻴﺴﻪي ﺑﻜﺲ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻫﻲ ﻛﺸﺘﻲ ﺑﮕﻴﺮ ﺗﺎ ﻓﻦ ﺑﻪ ﺧﺎك ﻣﺎﻻﻧﺪن ﭘﺸﺖ‬ ‫ﺣﺮﻳﻒ را ﺑﻴﺎﻣﻮزي‪ .‬ﻫﻤﻪي اﻳﻨﻬﺎ ﻫﻢ ﭘﻨﻬﺎن از ﭼﺸﻢ ﭘﺪر‪ .‬ﻧﻤﻲﮔﺬاﺷﺖ اﮔﺮ‬ ‫ﻣﻲﻓﻬﻤﻴﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ اﻳﻦ ﻣﺮدم را ﺑﻬﺘﺮ از ﻣﻦ ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺖ‪ .‬ﻣﻌﻠﻢ ﻛﺸﺘﻲ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻓﻦ ﻳﻚ ﺧﻢ را ﻳﺎد ﺑﺪﻫﺪ ﻣﻲدﻳﺪم رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﭘﺸﺘﻢ و‬ ‫ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻪ ﻣﻦ‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲدﻫﺪ در ﺑﺎرهي ﻓﻦ ﻓﺘﻴﻠﻪ‬ ‫ﭘﻴﭻ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻳﻚ ﭘﻨﺠﻪ ﺑﻜﺲ ﺧﺮﻳﺪم و ﻳﻚ ﭼﺎﻗﻮ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﻫﻴﭻ ﻧﻘﻄﻪي‬ ‫اﻣﻨﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ وﻗﺘﻲ ﻻتﻫﺎ ﻣﻲاﻓﺘﺎدﻧﺪ ﺑﻪ ﺟﺎن ﻫﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي آﻧﻜﻪ‬ ‫درﺑﺮوم‪ ،‬ﻣﻲﻣﺎﻧﺪم و ﺑﺎ ﺣﻔﻆ ﻓﺎﺻﻠﻪ آﻧﻬﺎ را ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬از ﻫﻮوﻳﭽﻢ‬ ‫ﺧﻮﺷﻢ ﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬ﭼﻬﺮهي ﺟﺬاﺑﻲ داﺷﺖ و ﻫﻴﻜﻠﻲ ورزﻳﺪه؛ ﻣﺜﻞ‬ ‫ﻫﻨﺮﭘﻴﺸﻪﻫﺎ‪ .‬آن ﻳﻜﻲﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻻت ﻣﻲزدﻧﺪ‪ ،‬و ﮔﺎﻫﻲ ﻣﻀﺤﻚ؛ ﻣﺜﻞ‬ ‫ﺑﻬﻤﺌﻲ ﻛﻪ ﺳﺒﻴﻞ ﻫﻴﺘﻠﺮي ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ و رﻳﺰه ﺑﻮد اﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﺮز وﺣﺸﺘﻨﺎﻛﻲ‬ ‫ﻓﺮز ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻮوﻳﭽﻢ ﻟﺒﺎسﻫﺎي ﺷﻴﻚ ﻣﻲﭘﻮﺷﻴﺪ‪ .‬ﻣﻮﻫﺎﻳﺶ را روﻏﻦ ﻳﺎردﻟﻲ‬ ‫ﻣﻲزد و ﺑﺎ ﺣﺮﻛﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ ﺗﻮي ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي وﺳﺘﺮن ﻣﻲﺷﺪ دﻳﺪ ﺻﻮرﺗﺶ‬ ‫را ﻛﺞ ﻣﻲﻛﺮد و ﺷﻴﺸﻪي ﻛﻮﻛﺎﻛﻮﻻ را ﺳﺮﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬از ﻫﻮوﻳﭽﻢ ﺧﻮﺷﻢ‬ ‫ﻣﻲآﻣﺪ؛ ﻫﺮ ﻋﻴﺒﻲ ﻛﻪ داﺷﺖ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻼف ﺑﻬﻤﺌﻲ و ﺑﻘﻴﻪي ﭼﺎﻗﻮﻛﺸﺎن‪،‬‬ ‫ﺑﭽﻪﺑﺎز ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﭘﺮوﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد‪ » :‬ﻣﻄﻴ‪‬ﺮ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮده اﺳﺖ ﻳﺎ‬ ‫دﺳﺖ از ﺗﻮ ﺑﻜﺸﻢ ﻳﺎ روي ﺻﻮرﺗﻢ اﺳﻴﺪ ﻣﻲﭘﺎﺷﺪ!« آرزو ﻣﻲﻛﺮدم اﻳﻦ ﺑﺎر‬ ‫ﺑﻬﻤﺌﻲ ﺑﺰﻧﺪ و دل و رودهي ﻫﻮوﻳﭽﻢ را ﺑﺮﻳﺰد ﺑﻴﺮون‪ .‬ﺗﻤﺎم ﻳﻚ ﺷﻬﺮ‬ ‫دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻫﻢ داده ﺑﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺎ را ﺑﺒﺮﻧﺪ ﺑﻪ ﻟﺒﻪي ﭘﺮﺗﮕﺎه‪ .‬ﺑﺎ »ش« ﻫﻢ‬ ‫ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺷﺪ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻳﻜﻲ آن ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻳﺎ ﭼﻪ ﻣﻲداﻧﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﭘﺎﺋﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪاي‬

‫‪133‬‬

‫ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ ﻋﻤﺮ ﻧﻮح ﻣﻲﻛﺮدم ﺑﺎز ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﺗﻜﺮار ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﺷﺪه‪ .‬ﭼﻪ ﻓﺮﻗﻲ داﺷﺖ ﻫﺴﺘﻲ ﻣﻦ ﺑﺎ‬ ‫ﻳﻚ ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺷﺴﺘﻦ رﺧﺖ؟ » ش« ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﺎدر ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻛﺮده ﻛﻪ اﮔﺮ‬ ‫دﺳﺖ از ﺗﻮ ﻧﻜﺸﻢ ﺧﻮدش را ﻣﻲ ﻛﺸﺪ‪«.‬‬ ‫ـ ﺧﺐ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﺋﻲ ﭼﻪ ﻛﻨﻴﻢ؟ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺟﺪا ﺑﺸﻮﻳﻢ‪.‬‬ ‫ـ ﻣﻦ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ زﻧﺪﮔﻲام را ﺣﺮام ﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ او‪.‬‬ ‫ـ ﺧﺐ‪ ،‬ﺑﺎﻫﺎش ﺻﺤﺒﺖ ﻛﻦ‪.‬‬ ‫ـ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﺗﺎ دو ﻛﻠﻤﻪ ﺣﺮف ﻣﻲزﻧﻴﻢ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺸﺪ ﺑﻪ ﺟﻴﻎ و داد‪.‬‬ ‫ﻣﺘﻨﻔﺮم ازش!‬ ‫ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺎدرش او را دزدﻳﺪه ﺑﻮد و راه اﻓﺘﺎده ﺑﻮد ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻘﺼﺪ ﭘﺎرﻳﺲ‪ » :‬ﻣﻲروﻳﻢ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ دﺳﺖ آن ﭘﺪر ﭘﺪر ﺳﮓات ﺑﻪ ﺗﻮ‬ ‫ﻧﺮﺳﺪ!« وﻗﺘﻲ ﺳﻮار ﻣﺎﺷﻴﻦ ﺑﻨﺰ ﻳﻚ ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻲ از ﭘﻞ ﻣﺮزي اﺳﺘﺮاﺳﺒﻮرگ‬ ‫ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎدر ﭼﺸﻤﺎﻧﺶ را ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد و ﺗﻤﺎم ﻣﺪت دﻋﺎي »اﻧﺎ‬ ‫اﻧﺠﻠﻨﺎ« ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮ و ﭘﺰش آﺧﺮﻳﻦ ﻣﺪ ﺑﻮد اﻣﺎ دﻋﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ ﺗﺎ او و‬ ‫ﺑﭽﻪاش ﻏﻴﺐ ﺑﺸﻮﻧﺪ از ﭼﺸﻢ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﺮزي ﻓﺮاﻧﺴﻪ و آﻟﻤﺎن!)ﺗﺎزه‪ ،‬اﻧﺎ اﻧﺰﻟﻨﺎ‬ ‫را ﻫﻢ ﻣﻲﮔﻔﺖ» اﻧﺎ اﻧﺠﻠﻨﺎ«(‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻦ ﺗﻮ را ﺑﻪ دﻧﺪان ﻛﺸﻴﺪهام ﺗﺎ‬ ‫رﺳﺎﻧﺪﻣﺖ ﺑﻪ اﻳﻨﺠﺎ‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺑﮕﺬارم از ﺗﻮ ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده ﻛﻨﺪ اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺮﺗﻴﻜﻪي ﻧﺮه ﺧﺮ ﻛﻪ ﺳﻦ ﭘﺪر ﺗﻮ را دارد؟«‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﻣﻲﻓﻬﻤﻢ‪ .‬ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻫﻤﺎن ﺑﻼﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﺮ ﺧﻮدش آﻣﺪه ﻋﻴﻨﺎْ‬ ‫ﺳﺮ دﺧﺘﺮش ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮوي ﺑﺎ ﻳﻜﻲ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺳﻦ و ﺳﺎل‬ ‫ﺧﻮدت ﺑﺎﺷﺪ‪«.‬‬ ‫ـ ﻫﻢﺳﻦ و ﺳﺎلﻫﺎي ﻣﻦ ﻣﺮا ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﻨﺪ‪ .‬اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻫﻤﻪﺷﺎن‬ ‫ﺑﭽﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪134‬‬

‫ـ ﺧﺐ ﻣﻲﮔﻮﺋﻲ ﭼﻪ ﻛﺎر ﻛﻨﻴﻢ؟‬ ‫ـ ﺑﺮوﻳﻢ آﻣﺮﻳﻜﺎ‪ .‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭼﺸﻢﻣﺎن ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻫﻴﭻ آﺷﻨﺎﻳﻲ ﻧﻴﻔﺘﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬ﭼﻘﺪر ﺑﺎﻳﺪ از اﻳﻦ ﺷﻬﺮ ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﺑﻪ آن ﺷﻬﺮ‪ ،‬از اﻳﻦ ﻛﺸﻮر‬ ‫ﺑﻪ آن ﻛﺸﻮر؟ ﻫﻤﻪي زﻧﺪﮔﻲام ﺷﺪه ﺑﻮد ﻳﻚ ﻓﺮار ﺑﻲﭘﺎﻳﺎن‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ‬ ‫ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺑﺎر ﻫﻢ ﻛﻪ ﺷﺪه ﺑﻨﺪ ﺷﻮم روي ﻳﻚ ﺗﻜﻪ زﻣﻴﻦ‪ .‬ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮدم از اﻳﻦ ﻫﺴﺘﻲ ﻛﻪ ﺷﺒﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﺷﺎل ﻧﻴﻢ ﻣﺘﺮيِ ﻫﻠﻨﺎ‪ .‬از اﻳﻦ‬ ‫ﻃﺮف ﺷﻜﺎﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ ﺗﺎ دوﺑﺎره ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺷﻴﻮه ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻧﺦﻫﺎ؛‬ ‫ﺑﺎ ﻫﻤﺎن رﻧﮓﻫﺎ‪.‬‬ ‫دﻛﺘﺮ ﻣﻌﺎﻟﺠﻢ ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺗﻮ دﻳﻮاﻧﻪاي« و دوﺑﺎره ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﺧﻨﺪﻳﺪن‪.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻫﻤﺮاﻫﻲام ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ دم در‪ ،‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ دﺳﺘﺶ را دراز ﻣﻲﻛﺮد‬ ‫ﺑﺮاي ﺧﺪاﺣﺎﻓﻈﻲ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺟﺪي ﺷﺪ‪» :‬ﻣﻮاﻇﺐ ﺑﺎش! ﻫﻴﭻ ﺧﻮﺑﻴﺖ ﻧﺪارد‬ ‫ﺧﻮردن اﻳﻨﻬﻤﻪ آﻧﺘﻲ ﺑﻴﻮﺗﻴﻚ و ﻛﻮروﺗﻮن!«‬

‫‪135‬‬

136

‫‪32‬‬ ‫ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻧﺦﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن رﻧﮓﻫﺎ‬ ‫» س« ﺷﺎم ﻣﻬﻤﺎن ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻔﺘﻪي ﻗﺒﻞ‪ ،‬وﻗﺘﻲ آﻣﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ‬ ‫ﻛﻼس ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ :‬اﻧﮕﺎر ﺳﺮ ﺣﺎل ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ‪ .‬ﺣﻮاﺳﺶ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻫﺴﺖ!‬ ‫درﺳﺖ ﻣﺜﻞ »ش« ﻛﻪ ﺑﻴﺴﺖ و ﻳﻚ ﺳﺎﻟﺶ ﺑﻮد اﻣﺎ ﭘﺨﺘﮕﻲ زﻧﻲ را داﺷﺖ‬ ‫ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻟﻪ‪ .‬او ﻫﻢ ﺣﻮاﺳﺶ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﻮد! ﻳﻚ ﺷﺐ دراز ﻛﺸﻴﺪه‬ ‫ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻨﺎر ﻫﻢ؛ ﺳﺒﻚ از ﺧﻠﺴﻪي ﮔﻔﺖوﮔﻮي ﺗﻦ ﺑﺎ ﺗﻦ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﭘﺮ در ﻫﻮا‬ ‫ﺑﻮدﻳﻢ؛ ﻓﺎرغ از ﺛﻘﻞِ ﺳﻴﺎره‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪم ﺑﻪ ﭘﻮﺷﻴﺪن ﻟﺒﺎسﻫﺎﻳﻢ‪.‬‬ ‫ـ ﻛﺠﺎ؟‬ ‫ـ ﺑﺮوم‪ ،‬ﺗﺎ اﻳﻦ آﺧﺮﻳﻦ ﻛﺎﻓﻪ ﻫﻢ ﻧﺒﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺴﺘﻪ ﺳﻴﮕﺎر ﺑﮕﻴﺮم و‬ ‫ﺑﺮﮔﺮدم‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺻﺪاﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ رﺧﻮتِ ﻛﺮﺷﻤﻪ داﺷﺖ ﺗﺎ ﺧﻮاب‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻧﺮو‪«.‬‬ ‫ـ ﻳﻚ داﻧﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻮي ﭘﺎﻛﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻴﭽﺎره ﻣﻲﺷﻮم ﺗﺎ ﺻﺒﺢ‪.‬‬ ‫ـ ﻧﺮو‪.‬‬ ‫اﻳﻦ زﻳﺒﺎﺋﻲ ﺑﺮﻫﻨﻪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻣﻮﺟﻲ ﻣﻲداد ﺑﻪ ﺗﻦ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺒﻴﻪ‬ ‫رﻗﺺ ﺑﻮد در اﻋﻤﺎق آب‪ ،‬وزﻧﻲ ﻣﻲداد ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻼم ﻛﻪ ذﻫﻦ ﻣﺮا ﻣﻲﺑﺮد ﺑﻪ‬ ‫ﻳﻚ روز دﻳﮕﺮ و ﻳﻚ ﺧﻮاﻫﺶ دﻳﮕﺮ‪ » :‬ﺳﻴﮕﺎر ﻧﻜﺶ!«‪ .‬ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ داﺷﺖ‬ ‫ﺑﻪ دود‪ ،‬اﻣﺎ ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ ﺧﻮدش ﻧﻤﻲﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﻪﺧﺎﻃﺮ رﻳﻪﻫﺎي ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﻴﮕﺎر را ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﻛﻨﺎر؛ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ رﻳﻪﻫﺎي او‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ رﻳﻪﻫﺎي ﺧﻮدم‪.‬‬ ‫ﺷﺶ ﻣﺎه ﺗﻤﺎم ﻧﻜﺸﻴﺪم؛ ﺗﺎ روزي ﻛﻪ ﺧﻮدش ﺑﺎ ﻳﻚ ﺟﻌﺒﻪي دهﺗﺎﻳﻲ‬

‫‪137‬‬

‫ﺳﻴﮕﺎر ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ آﻣﺪ‪» :‬ﺷﺶ ﻣﺎه اﺳﺖ ﮔﻢ ﺷﺪهاي‪ .‬دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ دوﺑﺎره‬ ‫ﻫﻤﺎن آدم ﺳﺎﺑﻖ را ﺑﺒﻴﻨﻢ‪ «.‬راﺳﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ .‬اﻓﺴﺮده ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﻛﺞ ﺧﻠﻖ‬ ‫و ﺑﻲﺣﻮﺻﻠﻪ‪ .‬دﻳﮕﺮ دﺳﺘﻢ ﺑﻪ ﺳﺎز ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺎري ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ‬ ‫را ﺑﺎز ﻛﺮدم‪ .‬دوﺑﺎره ﺷﺮوع ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻛﺸﻴﺪن‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﺑﺎر ﺣﻮاﺳﻢ ﺑﻮد‪ .‬اﻏﻠﺐ‪،‬‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻛﻪ او در ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻻي ﭘﻨﺠﺮه را ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻢ‪ .‬ﻳﺎ ﺳﻌﻲ ﻣﻲﻛﺮدم‬ ‫ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻜﺸﻢ‪ .‬و ﺣﺎﻻ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻧﺮو‪ «.‬آﻧﻬﻢ اﻳﻨﻄﻮر ﺑﺎ ﻛﺮﺷﻤﻪ و‬ ‫ﺧﻮاﻫﺶ‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﺷﺎﻳﺪ ﺣﻮاﺳﻢ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎز اﻓﺮاط ﻛﺮدهام و‬ ‫ﺳﻴﻨﻪاش اذﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدم ﭼﻪ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ دو ﭘﺎﻛﺖ‬ ‫ﺳﻴﮕﺎر ﻣﻲﻛﺸﺪ‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺐ ﺑﻴﺪار اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺼﻮرش ﻫﻢ ﻋﺬاب آور‬ ‫اﺳﺖ ﺑﻲﺳﻴﮕﺎر ﻣﺎﻧﺪن ﺗﺎ ﺧﻮد ﺻﺒﺢ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﻬﻤﻪ‪ ،‬ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺷﺪن ﺧﻮدم را‬ ‫ﺗﺮﺟﻴﺢ دادم ﺑﻪ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻛﺮدنِ او‪ .‬ﻟﺒﺎﺳﻢ را درآوردم‪ .‬درﺳﺖ در ﻟﺤﻈﻪاي‬ ‫ﻛﻪ ﺧﺰﻳﺪم روي ﺗﺨﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﻤﺎم ﺑﻲﭘﻨﺎﻫﻲام ﺧﻮدم را رﻫﺎ ﻛﻨﻢ در‬ ‫آﻏﻮشاش‪ ،‬ﺑﻴﺮون ﺧﺰﻳﺪ از ﺗﺨﺖ‪ .‬ﺑﻮر ﺷﺪم‪ » .‬ﭼﺮا از اﺗﺎق ﺑﻴﺮون رﻓﺖ؟«‬ ‫ﻓﻬﻤﻴﺪن زنﻫﺎ دﺷﻮار اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻐﻞ اﺗﺎق ﺧﻮاب‪ ،‬دري ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎز ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ‬ ‫اﺗﺎﻗﻚ رﺧﺘﻜﻦ‪ .‬ﺻﺪاي ﺑﺎز ﺷﺪن در اﺗﺎﻗﻚ آﻣﺪ‪ » .‬ﻧﻜﻨﺪ ﻣﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻟﺒﺎس‬ ‫ﺑﭙﻮﺷﺪ ﺧﻮدش ﺑﺮود؟« از اﻳﻦ ﺟﻮر دﻳﻮاﻧﮕﻲﻫﺎ ﻛﻢ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪» .‬وﻟﻲ اﻳﻦ‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺐ؟« ﻛﻤﺘﺮ دﺧﺘﺮي ﺟﺮﺋﺖ ﻣﻲﻛﺮد ﻧﻴﻤﻪ ﺷﺐ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻴﺮون ﺑﺮود‪.‬‬ ‫اﻣﺎ از اﻳﻦ ﺟﻮر دﻳﻮاﻧﮕﻲﻫﺎ ﻛﻢ ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺮﻋﺖ از ﺗﺨﺖ ﭘﺎﺋﻴﻦ آﻣﺪم‪.‬‬ ‫ﻫﻨﻮز ﭘﺎﻳﻢ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻧﺮﺳﻴﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن وﺿﻌﻲ ﻛﻪ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻟﺒﺨﻨﺪي داﺷﺖ از ﺟﻨﺲ ﻫﻤﺎن ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻣﺮﻣﻮز ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻢ ﻋﺒﺎدي داﺷﺖ‬ ‫وﻗﺘﻲ ﻛﺘﺎب را دو دﺳﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲداد‪ .‬ﻫﻠﻢ داد آرام روي ﺗﺨﺖ و ﺳﺮ‬ ‫ﻓﺮو ﺑﺮد در آﻏﻮﺷﻢ؛ وﻗﺘﻲ دﺳﺘﺶ ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻢ ﺗﻤﺎس ﮔﺮﻓﺖ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﭼﻨﺪﺷﻢ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬اﻧﮕﺎر آن اﻧﮕﺸﺖ ﻫﺎي ﻟﻄﻴﻒ ﺑﺪل ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻪ ﭘﻨﺠﻪﻫﺎي ﻳﻚ‬

‫‪138‬‬

‫ﺣﻴﻮان؛ ﭼﻴﺰي زﻣﺨﺖ و زاوﻳﻪ دار ﻛﻪ ﭘﻮﺳﺖ را ﺧﺮاش ﻣﻲ داد‪ .‬ﺑﺎ ﺣﻴﺮت‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪاي ﺳﻴﮕﺎر ﺗﻮي دﺳﺘﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬ﺑﺠﺎي ﻛﺎر‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺷﺐ را‬ ‫ﭘﻴﺶ او ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬ﻣﺎﻧﺪم ﺗﺎ ﺳﻠﻮل ﺑﻪ ﺳﻠﻮل ﺑﺒﻮﻳﻢ و ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺗﺎ ﭘﻨﺠﻪ‬ ‫ﺑﻴﻨﺪازم ﺑﻪ اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺤﻲ ﻛﻪ ﺑﺰرﮔﺘﺮﻳﻦ ﺷﺎﻧﺲ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺗﻤﺎم‬ ‫ﻳﻚ ﺷﻬﺮ دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻫﻢ دادﻧﺪ ﺗﺎ ﻣﺎ را ﺑﺒﺮﻧﺪ ﺑﻪ ﻟﺒﻪي ﭘﺮﺗﮕﺎه‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫روز ﺳﺮ ﺑﻠﻨﺪ ﻛﺮدم و دﻳﺪم ﺣﺎﻻ ﻓﻘﻂ ﻋﻠﻲ ﻣﺎﻧﺪه و ﺣﻮضاش‪ .‬از ﺑﻴﺴﺖ و‬ ‫ﭘﻨﺞ ﺷﺎﮔﺮد ﻛﻼس؛ ﻓﻘﻂ ﺳﻪ ﺗﺎ ﺳﺒﻴﻞﻛﻠﻔﺖ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺷﻬﺮﻳﻪﺷﺎن ﺣﺘﺎ ﻳﻚ ﭼﻬﺎرم اﺟﺎرهي ﺧﺎﻧﻪ را ﻫﻢ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬ﻫﻤﻪاش‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ؛ ﻳﻚ ﺷﺎل ﻧﻴﻢ ﻣﺘﺮي ﻛﻪ ﻫﻲ از ﻧﻮ ﺑﺎﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد؛ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن‬ ‫ﻧﺦﻫﺎ؛ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن رﻧﮓﻫﺎ‪ .‬وﻗﺘﻲ از ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎدام ﻫﻠﻨﺎ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻣﺪم‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫» ﻟﻄﻔﺎْ ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ ﺻﺒﺮ ﻛﻨﻴﺪ‪ «.‬اﻳﺴﺘﺎدم ﺟﻠﻮي در ﺣﻴﺎط‪ .‬دﺳﺖ ﻛﺸﻴﺪم‬ ‫ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﭼﻮب‪ .‬دﻟﻢ ﻧﻴﺎﻣﺪ ﭼﺎﻗﻮ ﺑﻴﻨﺪازم‪ .‬رﮔﻪ ﻫﺎش ﺷﺒﻴﻪ ﺗﻮت ﺑﻮد اﻣﺎ‬ ‫ﺗﻮت ﻧﺒﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻫﻢ ﺑﻮد اﻳﻦ دري ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ از ﺗﺠﺎوز در اﻣﺎن ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻴﺮه ﺷﺪم ﺑﻪ ﭘﻴﭽﻚﻫﺎي دﻳﻮار ﺣﻴﺎط؛ ﺑﻪ ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ ﻛﻪ ﺧﺎﻣﻮش ﺑﻮدﻧﺪ و‬ ‫دﻟﮕﻴﺮ ﻣﺜﻞ دﻫﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﻠﻤﺎت را از ﻳﺎد ﺑﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ .‬ﭘﺎﻛﺘﻲ ﺗﻮي‬ ‫دﺳﺖﻫﺎﻳﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﻲداﻧﻲ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻣﻲﻧﺸﺴﺘﻲ ﻛﻨﺎر ﻟﻴﻦ و ﻣﺮا‬ ‫ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻣﻲﻛﺮدي‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺑﺎ ﺗﻮ ﺣﺮف ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﭽﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎﻛﺘﻲ ﺗﻮ ﻧﺪﻳﺪهام‪ .‬ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮدم ﺗﻮ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺧﻮدم ﻫﺴﺘﻲ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺑﺎر‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺻﺪاﻳﺖ ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﺟﺮﺋﺖ ﻧﻤﻲﻛﺮدم‪.‬‬ ‫ـ ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻦ اﻳﻨﻘﺪر ﺗﺮﺳﻨﺎﻛﻢ؟‬ ‫ﺧﻨﺪﻳﺪ‪» :‬اﺧﺘﻴﺎر دارﻳﻦ! ﻳﺎدﺗﺎن ﻛﻪ ﻫﺴﺖ درﺑﺎرهي ﻣﺎ ﭼﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ!«‬ ‫ـ ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ارﻣﻨﻲﻫﺎ »ﻧﺠﺲ« ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮوﻛﻠﻪي ﭘﺎرﭼﻪ‬

‫‪139‬‬

‫ﻓﺮوشﻫﺎي ﻳﻬﻮدي ﻫﻢ ﻛﻪ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎدرم ﺑﺎ دﺳﺘﭙﺎﭼﮕﻲ ﻣﺎ را ﻣﻲﺑﺮد‬ ‫ﺗﻮي ﺣﻴﺎط و در را ﻣﺤﻜﻢ ﻣﻲﺑﺴﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ اﻳﻦ ﺟﻬﻮدﻫﺎ ﺑﭽﻪﻫﺎ را‬ ‫ﻣﻲدزدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ و ﺧﻮﻧﺸﺎن را ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪم اﮔﺮ ﺻﺪاﺗﺎن ﺑﻜﻨﻢ دردﺳﺮ درﺳﺖ ﺑﺸﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﻳﻜﻲ ﻗﺪر ﺷﻤﺎﻫﺎ را ﻣﻲداﻧﻢ‪ .‬ﻫﺰار ﺳﺎل اﺳﺖ‬ ‫اﺷﺮﺑﻪﻣﺎن را ﺷﻤﺎ ارﻣﻨﻲﻫﺎ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻛﺮدهاﻳﺪ و اﻃﺮﺑﻪﻣﺎن را ﻳﻬﻮديﻫﺎ‪ .‬اﮔﺮ‬ ‫ﺷﻤﺎﻫﺎ ﻧﺒﻮدﻳﺪ ﻻﺑﺪ ﻣﺎ ﺗﻮي ﻋﺮوﺳﻲﻫﺎﻳﻤﺎن ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﺧﻨﺪﻳﺪ‪ » :‬ﺑﻴﺎ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺎل ﺷﻤﺎﺳﺖ‪ «.‬و ﭘﺎﻛﺖ را دراز ﻛﺮد ﻃﺮﻓﻢ‪.‬‬ ‫ﮔﻴﺞ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ » .‬ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ؟« ﭘﺎﻛﺖ را ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻢ‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر‪ ،‬ﻣﻮﻗﻊ ﺧﺎﻧﻪ ﺗﻜﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﻢ اﻳﻦﻫﺎ را دور‬ ‫ﺑﻴﻨﺪازم‪ .‬اﻣﺎ ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﭼﺮا دﻟﻢ ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻗﺴﻤﺖ ﺷﻤﺎ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺗﻮي ﭘﺎﻛﺖ را ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم‪ .‬ﺷﺎل ﻧﻴﻢ ﻣﺘﺮي ﻫﻠﻨﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﺦﻫﺎش از ﺑﺲ‬ ‫ﺑﺎز ﺷﺪه ﺑﻮد و از ﻧﻮ ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد دﻳﮕﺮ ﻛﺮﻛﻲ ﺑﻪ آن ﻧﻤﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬دﻳﮕﺮ ﺑﻪ درد ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺧﻮرد‪ .‬وﻟﻲ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺷﻤﺎ ﭼﺸﻢﺗﺎن‬ ‫دﻧﺒﺎل اﻳﻦ ﺑﻮد‪«.‬‬ ‫ﺑﻠﻪ ﺷﺎل ﻧﻴﻢ ﻣﺘﺮي ﻫﻠﻨﺎ ﻗﺴﻤﺖ ﻣﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ‪ ،‬ﻫﻨﻮز‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ده ﻧﺸﺪه‪ ،‬ﺑﻪ »س« ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪ » :‬ﻣﻦ ﺧﻮاﺑﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪاﺳﺖ«‪ .‬ﻣﺜﻼْ‬ ‫اﻣﺸﺐ دﻋﻮﺗﺶ ﻛﺮده ﺑﻮدم ﺑﺮاي ﺷﺎم‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻲﺧﻴﺎل ﺷﺎل ﻧﻴﻢ‬ ‫ﻣﺘﺮي ﻫﻠﻨﺎ‪ ،‬ﻟﮕﺪ ﺑﺰﻧﻢ ﺑﻪ آن دﻳﻮار ﻧﺎزكِ ﺷﻴﺸﻪاي!‬ ‫ﺟﺎ ﺧﻮرد‪ .‬ﻫﻔﺘﻪي ﻗﺒﻞ وﻗﺘﻲ آﻣﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﻛﻼس ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ » :‬اﻧﮕﺎر‬ ‫ﺳﺮ ﺣﺎل ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ‪ «.‬ﮔﻔﺘﻢ‪ » :‬ﻫﻨﻮز ﻓﺮﺻﺖ ﻧﻜﺮدهام ﻧﻪ ﻧﺎﺷﺘﺎﻳﻲ ﺑﺨﻮرم ﻧﻪ‬ ‫ﻧﺎﻫﺎر‪ «.‬ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ ﺑﻌﺪازﻇﻬﺮ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ ﻧﮕﺮاﻧﻲ از ﺟﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ‪ » :‬ﭘﺲ ﻣﻦ‬ ‫ﺑﺮوم ﻳﻚ ﭼﻴﺰي ﺑﮕﻴﺮم ﺑﺮايﺗﺎن! ﺣﺘﻤﺎْ وﻗﺖ ﻧﻜﺮدهاﻳﺪ ﺑﺮوﻳﺪ ﺧﺮﻳﺪ‪«.‬‬

‫‪140‬‬

‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﻣﻤﻨﻮن‪ ،‬ﻏﺬا ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻓﻘﻂ وﻗﺖ ﻧﻜﺮدهام ﺑﺨﻮرم‪ «.‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭘﺲ ﺷﻤﺎ‬ ‫ﺑﺎ ﺧﻴﺎل راﺣﺖ ﻏﺬايﺗﺎن را ﺑﺨﻮرﻳﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ درﺳﻢ را ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪.‬‬ ‫ﻋﺠﻠﻪاي ﻫﻢ ﻧﺪارم‪ «.‬ﻟﻮﺑﻴﺎﭘﻠﻮ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﺗﻌﺎرﻓﺶ ﻛﺮدم‪ » :‬ﭘﺲ ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﻳﻚ‬ ‫ﻟﻘﻤﻪاي ﺑﺨﻮرﻳﺪ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻣﻌﺬب ﻧﺒﺎﺷﻢ‪ «.‬ﺧﻮرد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻣﺪتﻫﺎ ﺑﻮد ﻋﺬاي‬ ‫اﻳﺮاﻧﻲ ﻧﺨﻮرده ﺑﻮدم‪ «.‬ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﭘﺲ ﻫﻔﺘﻪي آﻳﻨﺪه ﻛﻪ آﻣﺪﻳﺪ ﺷﺒﺶ‬ ‫ﻣﻬﻤﺎﻧﺘﺎن ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻏﺬاي اﻳﺮاﻧﻲ‪«.‬‬ ‫ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﻣﺜﻼْ ﻣﻬﻤﺎﻧﺶ ﻛﺮده ﺑﻮدم ﺑﻪ ﻳﻚ ﻏﺬاي اﻳﺮاﻧﻲ! »ﻣﻦ ﺧﻮاﺑﻢ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ« !‬ ‫ﺧﺐ ﭼﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد ﻛﺮد؟ وﻗﺘﻲ ﻧﺨﻮاﻫﻲ ﻟﮕﺪ ﺑﺰﻧﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻴﺸﻪي‬ ‫ﻧﺎزك‪ ،‬ﺧﻮاﺑﺖ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻠﻨﺎ؟‬

‫‪141‬‬

142

‫‪33‬‬ ‫ﻟﺤﻈﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﺎﻟﻲاﻧﺪ از ﻛﻠﻤﻪ‬ ‫از ﺧﺎﻧﻪ ﺑﻴﺮون آﻣﺪم‪ .‬ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ رﻧﮓِ ﻣﺴﻠﻂ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻣﻪ ﺑﻮد و‬ ‫ﺷﺮﺟﻲ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي دﻳﺪه ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﺻﺪاﻳﻲ ﻧﻤﻲآﻣﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﺻﺪاي رﻓﺖ‬ ‫و آﻣﺪ ﻣﺎﺷﻴﻨﻲ؛ ﻧﻪ ﻋﺒﻮر ﮔﺎهﮔﺎه اﺳﭙﻜﺘﻮرﻫﺎ)‪ (inspecteur‬ﺑﺎ آن ﻣﻮﺗﻮرﻫﺎي‬ ‫ﻣﺨﺼﻮصﺷﺎن ﻛﻪ ﺟﺎي ﺳﺮﻧﺸﻴﻦ اﺿﺎﻓﻲ داﺷﺖ )ﻣﺜﻞ ﻣﻮﺗﻮرﺳﻴﻜﻠﺖ‬ ‫آﻟﻤﺎﻧﻲﻫﺎ در ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ دوم(‪ ،‬ﻧﻪ ﺣﻀﻮر ﮔﺎهﮔﺎﻫﻲ ﻛﺎرﮔﺮان‬ ‫ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﭙﻮشِ ﺳﺮاﭘﺎ ﺳﻴﺎهِ ﺑﺎ آن ﻣﻴﻠﻪﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪي ﻛﻪ ﺳﺮﺷﺎن را ﺑﻪ ﻫﻢ‬ ‫وﺻﻞ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻫﻲ دراز ﺷﻮد و ﻓﺮو ﻛﻨﻨﺪ در ﭼﺎﻫﻚ ﻓﺎﺿﻼب و ﺗﺎ‬ ‫ﻫﺮﺟﺎ ﻛﻪ ﻻزم ﻫﺴﺖ ﻣﻴﻞ ﺑﺰﻧﻨﺪ ﺑﻪ اﻋﻤﺎق ﺷﻬﺮ ﺗﺎ راه ﺑﺎز ﺷﻮد و اﻳﻦ ﮔﻨﺪ‬ ‫و ﮔﺜﺎﻓﺖ ﺑﻴﺮون ﺑﺮود از ﺗﻦ زﻣﻴﻦ‪ .‬ﻧﻪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﺻﺪاﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻧﻪ ﺣﺘﺎ ﻧﺴﻴﻤﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺠﻨﺒﺎﻧﺪ ﺑﺮﮔﻲ را‪ .‬ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻣﺪرﺳﻪ ﺗﻮي دﺳﺘﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﻴﭽﻴﺪم ﺑﻪ‬ ‫راﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﭼﻴﺰي ﺗﻮي ﻫﻮا ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﺮس را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻣﻲﻛﺮد؛ اﻧﮕﺎر ﺳﻴﻢ‬ ‫ﻟﺨﺖ ﺑﺮق را وﺻﻞ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ذرات ﻫﻮا‪ .‬آﻣﺪﻧﺪ از درون ﻣﻪ ﺑﻴﺮون‪.‬‬ ‫ﭼﻬﺎر‪ ...‬ﭘﻨﺞ‪ ...‬ﺷﺶ‪ ...‬ده‪ ...‬دوازده ﺗﺎ‪ .‬اول ﺣﺮﻛﺖ ﭘﺎﻫﺎ را دﻳﺪم‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﻟﻨﮕﺮ‬ ‫ﺗﻦﻫﺎ را ﻛﻪ از ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻮد ﻧﻪ از ﺣﺮﻛﺖ؛ ﺑﻌﺪ ﭼﻬﺮهﻫﺎ ﻛﻪ ﻫﻲ واﺿﺢﺗﺮ‬ ‫ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ :‬ﺑﺮادر ﭘﺮوﻳﻦ و ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از ﺑﭽﻪﻫﺎي ﻓﺎﻣﻴﻞﺷﺎن ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ ﻣﺜﻞ‬ ‫او از ﻣﻌﺪود ﺑﻮﻣﻴﺎنِ ﺷﻬﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﻫﻤﻪ ﻫﻢ ﻋﻠﻮ ﺑﻮد ﻛﻪ از وﻗﺘﻲ‬ ‫ﭘﺪرش ﺗﻮي ﭼﺎه ﻓﺎﺿﻼب اﻓﺘﺎد‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﭼﻨﺎن ﺷﺮارﺗﺶ ﮔﻞ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻧﮕﺎر‬ ‫ﺳﺮﭘﻮش را ﺑﺮداﺷﺘﻪاﻧﺪ از روي دﻳﮓِ ﺑﺨﺎر‪ .‬ﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﺮﮔﺮدم‪ .‬درِ ﺣﻴﺎط‬

‫‪143‬‬

‫ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ ﭼﭗ‪ .‬درِ ﺧﺎﻧﻪي ديﻣﻤﺪ ﭘﻴﺪا ﻧﺒﻮد‪ .‬راه ﭘﺸﺖ‬ ‫ﺳﺮ ﺑﺎز ﺑﻮد‪ ،‬اﻣﺎ ﻏﺮور ﻣﻲﺑﺴﺖ راه ﮔﺮﻳﺰ را‪ .‬اﻓﺘﺎدم ﻣﻴﺎن ﺣﻠﻘﻪي آﺗﺶ‪.‬‬ ‫ﮔﻮﻧﻪي راﺳﺘﻢ ﺗﻴﺮ ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﺨﻮان ﭘﺎي ﭼﭙﻢ ﺗﻴﺮ ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻬﻠﻮي راﺳﺘﻢ ﺗﻴﺮ ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﺐ ﺑﺎﻻ ‪ ...‬ﺷﻜﺎف‪.‬‬ ‫ﭘﻬﻠﻮي ﭼﭙﻢ‪ ...‬ﺗﻴﺮ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﺨﻮان دﻧﺪه ﻫﺎ‪ ...‬درد‪.‬‬ ‫زﻳﺮ ﭼﺸﻢ راﺳﺘﻢ ‪ ...‬ﺧﻮن‪.‬‬ ‫از اﻋﻤﺎق وﺟﻮدم ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻗﺎﺗﻠﻲ دوﻳﺪ ﺗﻮي ﻋﻀﻠﻪﻫﺎي دﺳﺖ‪.‬‬ ‫از ﺟﻴﺒﻢ ﭼﺎﻗﻮي ﺿﺎﻣﻦ دار‪...‬‬ ‫از ﻓﺸﺎر اﻧﮕﺸﺘﻢ ‪ ...‬ﭼﻖ!‪ ...‬ﺻﺪاي ﺗﻴﻐﻪي ﭼﺎﻗﻮ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﻳﺪﻧﺪ وﺣﺸﺖزده آﻧﻄﺮف ﺟﻮب؛ ﺑﻌﻀﻲﻫﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﭘﺸﺖ درﺧﺖﻫﺎي‬ ‫ﺗﻤﺒﺮ ﻫﻨﺪي‪.‬‬ ‫ﻣﻬﺮه ﺑﻪ ﻣﻬﺮه ﻛﻤﺮ راﺳﺖ ﻛﺮدم‪ .‬زاده ﻣﻲﺷﺪ ﻗﺎﺗﻠﻲ از درون ﻣﻦ‪.‬‬ ‫ﻓﺎﺗﺤﺎﻧﻪ ﻧﮕﺎه ﭼﺮﺧﺎﻧﺪم ﺑﻪ اﻃﺮاﻓﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮﻛﻪ ﭼﺸﻤﻢ ﻣﻲاﻓﺘﺎد ﻗﺎﻳﻢ ﻣﻲﺷﺪ‬ ‫ﭘﺸﺖ درﺧﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻧﺎﮔﻬﺎن از ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﺻﺪا آﻣﺪ‪:‬‬ ‫ـ ﭼﻖ!!!‬ ‫اﻳﻦ ﺻﺪا‪ ،‬ﻛﻠﻴﺪ ﺟﻬﺎن ﻣﺮگ ﺑﻮد! ﭼﻖ‪ ،‬و ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ‬ ‫ﺑﺎزﻣﻲاﻳﺴﺘﺎد از ﺣﺮﻛﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‪ .‬ﻋﻠﻮ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲآﻣﺪ ﺑﺎ ﺑﺮق ﺗﻴﻐﻪي ﭼﺎﻗﻮ! ﭼﻖ! ﺑﺴﺖ‪ ،‬و‬ ‫دوﺑﺎره ﺑﺎزﻛﺮد‪ :‬ﭼﻖ! ﭼﻪ ﻗﺎﺗﻞ زﺑﻮﻧﻲ ﺑﻮد ﻗﺎﺗﻠﻲ ﻛﻪ در دروﻧﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﺟﺮﺋﺖ‬ ‫ﻛﺸﺘﻦ ﻧﺪاﺷﺖ ﻗﺎﺗﻞ ﻣﻦ! ﻋﻠﻮ ﺟﻠﻮ آﻣﺪ؛ آرام؛ ﺗﻤﺎم ﻟﻨﮕﺮِ ﺗﻦاش ﭘ‪‬ﺮ از‬

‫‪144‬‬

‫ﺗﻬﺪﻳﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻓﺮار ﻣﻲﻛﺮدم دﻳﮕﺮ ﺧﻮابﻫﺎم ﺣﺘﺎ ﺟﺮﺋﺖ دﻳﺪار ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﺑﺎ‬ ‫ﭘﺮوﻳﻦ‪ .‬آﺧﺮ‪ ،‬او ﻫﻢ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد ﺳﻤﺖِ دﻳﮕﺮِ ﻣﻪ؛ ﻛﺘﺎبﻫﺎش ﻣﻲﻟﺮزﻳﺪ در‬ ‫ﻳﻚ دﺳﺖ؛ و دﺳﺖ دﻳﮕﺮش ﻛﻪ ﻣﻲﻟﺮزﻳﺪ روي ﮔﺮﻳﻪي ﻟﺐ‪ .‬ﻣﺮﻳﻢ ﻫﻢ ﺑﻮد؛‬ ‫زﻳﺮ ﭼﺎدر ﺗﺮس‪ .‬و ﻣﻲﻟﺮزﻳﺪ ﺗﻤﺎم ﺳﻴﺎﻫﻲ ﭼﺎدر‪ .‬دﻟﻢ ﭘﺮ ﺑﻮد از ﻗﺘﻞ‪ ،‬و‬ ‫دﺳﺘﻢ ﻟﺒﺎﻟﺐ ﺗﺮدﻳﺪ‪ ...‬ﺻﺪاي ﻏﺮﺷﻲ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ! ﻋﻠﻮ ﭘﺎ ﮔﺬاﺷﺖ ﺑﻪ ﻓﺮار؛‬ ‫دﻳﮕﺮان ﻫﻢ ﻫﺮﻛﺪام از ﺳﻮﻳﻲ‪ .‬ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺟﻨﺒﺶِ اﺷﻴﺎء آﻏﺎز ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‬ ‫ﺑﻪ ﺳﻤﺖِ ﺻﺪا‪ .‬ديﻣﻤﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻲدوﻳﺪ ﺑﺎ ﭼﻮبدﺳﺖِ ﺑﻠﻨﺪ و ﺻﺪاي‬ ‫ﺧﺸﻢ آﻟﻮد‪ .‬ﻓﺤﺶ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ ﺑﻪ ﺟﺎن اﻳﻦ » ﺑﻲ ﭘﺪر ﻣﺎدرﻫﺎ« ! در ﺣﻴﺎط‬ ‫ﺑﺎز ﺷﺪ‪ .‬و ﻣﻦ ﮔﻢ ﺷﺪم ﻣﻴﺎن ﺳﺮآﺳﻴﻤﻪﮔﻲ ﻣﺎدر‪ ،‬و ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺳﻴﻨﻪﻫﺎي‬ ‫ديﻣﻤﺪ‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدم ﺑﻪ ﺑﺮگِ درﺧﺘﺎن ﺗﻤﺒﺮ ﻛﻪ ﻣﻲﺟﻨﺒﻴﺪ و ﻣﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﻻ‬ ‫ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬و اﺷﻌﻪي ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻛﻪ رﻧﮓ اُﺧﺮا را ﺑﺎز ﻣﻲداد ﺑﻪ ﻫﻨﺪﺳﻪي‬ ‫ﺷﻬﺮ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ ﭘﻨﺒﻪ ﻣﻲآورد‪ ،‬ﻳﻜﻲ آبﺟﻮش‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﻣﺮﻛﻮرﻛﻮروم‪ .‬ﻳﻜﻲ ﺧﻮن‬ ‫ﮔﻮﻧﻪي ﻣﺮا ﻣﻲﺷﺴﺖ‪ .‬ﻳﻜﻲ ﺧﺎك ﻣﻲﺗﻜﺎﻧﺪ از ﭘﻴﺮاﻫﻦ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﺑﻮﺳﻪ ﻣﻲزد‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻮﻫﺎ و ﮔﻮﻧﻪﻫﺎم‪ .‬و ﻣﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﺑﺎزﻣﻲآﻣﺪم از ﻗﺎﻟﺐِ ﺗﻨﻲ ﻗﺎﺗﻞِ‪،‬‬ ‫ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﺑﻪ ﻛﻮدﻛﻲام‪ ،‬ﻣﻲرﻓﺘﻢ ﺑﻪ ﺗﺮس از ﺟﻦﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﺎز ﻣﻲزدﻧﺪ در‬ ‫ﺗﻪِ ﺳﻮراخِ ﻣﺴﺘﺮاح‪ ،‬و ﺑﻪ ﻓﺮدا ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ ﺑﺮاي رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻣﺪرﺳﻪ ﻳﺎ‬ ‫ﻫﺮﺟﺎ ﺑﺎﻳﺪ از ﺟﺰﻳﺮهﻫﺎﻳﻲ ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﺮدم ﻛﻪ ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﻣﺴﻴﺮِ‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢِ ﻣﺪرﺳﻪ را؛ ﺟﺰﻳﺮهﻫﺎﻳﻲ ﭘﺮ از دزد درﻳﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺸﻨﻪي ﺧﻮن ﻣﻦ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬و ﻣﻲدﻳﺪم ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﭘﺮﻧﺪهاي را ﻛﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ ﻫﺮﮔﺰ اﻣﺎ‬ ‫ﻣﻨﺎدي ﺗﻴﻎ ﺑﻮد و ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ ﺷﺪن‪ .‬و ﺑﺎز ﮔﺮﺑﻪاي ﺟﻴﻎ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ در ﺗﻤﺎم ﺑﻨﺪ‬ ‫ﺑﻨﺪِ ﺗﻨﻢ ﺗﺎ ﺑﺨﺰم ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﺮش زﻳﺮ دو ﻻﻳﻪي ﺳﻘﻒ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ در آن ﺳﺮِ ﻏﺒﺎر‬ ‫ﺑﺒﻴﻨﻢ ﭘﺮوﻳﻦ را دراز ﻛﺸﻴﺪه ﺗﻮي ﺣﻴﺎط؛ ﭼﺸﻢﻫﺎ ﺧﻴﺮه ﺑﻪ آﺳﻤﺎن و‬

‫‪145‬‬

‫دﺳﺖﻫﺎ روي ﺷﻜﻢ؛ اﻧﮕﺎر ﺣﺠﻤﻲ از ﻫﻮا را ﺑﻐﻞ ﻛﺮده‪ ،‬و ﻧﻤﻲﺧﻮاﺑﺪ ﻣﺜﻞ‬ ‫ﻣﻦ؛ و ﺗﻜﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻣﺜﻞ ﻣﻦ ﻫﺮ روز؛ و ﻫﻤﻪي اﻳﻦ رﻧﺞﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي‬ ‫ﻫﺸﺖ ﻛﻠﻤﻪ! و ﻫﻤﻪي اﻳﻦ رﻧﺞﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاي دو ﻓﺮﺻﺖ دﻳﺪار! دﻳﺪارﻫﺎﻳﻲ‬ ‫در ﺳﺎﻳﻪي دﻳﻮارِ ﻟﻴﻦ؛ دﻳﺪارﻫﺎﻳﻲ آﻧﻘﺪر ﺗﺮس زده و ﻧﮕﺮان از ﺳﺮرﺳﻴﺪنِ‬ ‫اﻳﻦ و آن ﻛﻪ اﺻﻼْ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﻫﻢ ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ‬ ‫ﻓﻘﻂ‪ .‬ﭼﺸﻢ ﻛﻪ ﻣﻲاﻓﺘﺎد ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻫﻢ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺸﻲ دردﻧﺎك ﺗﻴﺮ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ در‬ ‫رگ و ﻋﻀﻠﻪ‪ .‬ﻛﺶ ﻣﻲآﻣﺪ ﺑﺪن ﺗﺎ ﺑﭙﺮد و ﺷﻜﻞ آﻏﻮش ﺑﺸﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ‪،‬‬ ‫ﻧﮕﺎهﻫﺎي ﻧﮕﺮان ﺑﻪ ﺳﻤﺖِ راﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻧﮕﺎهﻫﺎي ﻧﮕﺮان ﺑﻪ ﺳﻤﺖِ ﭼﭗ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪،‬‬ ‫ﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﺑﺎﻻ‪ ...‬ﺑﻌﺪ‪ ...‬و دﻳﮕﺮ ﺗﺮس آﻣﺪه ﺑﻮد آﻧﻘﺪر ﻧﺰدﻳﻚ ﻛﻪ ﻋﻀﻠﻪﻫﺎ‬ ‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺖ؛ ﻣﺜﻞ ذوب ﺷﺪنِ زهِ ﻛﻤﺎﻧﻲ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺳﺮﻫﺎ‬ ‫ﻓﺮوﻣﻲاﻓﺘﺎد ﺷﺮﻣﺴﺎر از ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ ﺧﻮﻳﺶ‪ .‬و ﻟﺐﻫﺎ ﻗﻔﻞ ﻣﻲﺷﺪ از ﻛﻠﻤﻪﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻲﮔﺮﻳﺨﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻴﭽﻜﺪام ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺮاي ﻟﺤﻈﺎﺗﻲ‬ ‫اﻳﻨﭽﻨﻴﻦ ﺗﻬﻲ از ﺷﺄن اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ .‬آﻧﺠﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﻣﺮگ را ﻓﻬﻤﻴﺪم‪:‬‬ ‫ﻟﺤﻈﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﺎﻟﻲاﻧﺪ از ﻛﻠﻤﻪ‪ .‬ﻟﺤﻈﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻓﺮﻣﺎﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺮاي‬ ‫ﻋﻀﻠﻪ‪.‬‬ ‫دﻳﮕﺮ ﻧﻘﻄﻪي اﻣﻨﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﻛﻮﭼﻪاي ﻛﻪ ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖِ ﻳﻜﻲ‬ ‫از اﻗﻮام ﭘﺮوﻳﻦ ﺑﻮد ﺣﺎﻻ ﻧﻪ راه ﻛﻪ ﺧﻄّﻪاي ﭘ‪‬ﺮ از ﻣﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻫﻤﻪي‬ ‫راهﻫﺎ ﺑﺎز از ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺞ‪ ...‬ﺣﺎﻻ ﻫﻤﻪي راه ﻫﺎ ﺑﺎز از ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺞ‪ ...‬ﺣﺎﻻ ﻫﻤﻪي‬ ‫راهﻫﺎ از ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺞ‪...‬‬ ‫ﺑﻴﺎ ﮔﺮﺑﻪي ﻣﻠﻮس‬ ‫ﺑﻴﺎ ﭼﺮخ ﺑﺰﻧﻴﻢ زﻳﺮ دوﻻﻳﻪي ﺳﻘﻒ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺎ ﻏﻠﻂ ﺑﺰﻧﻴﻢ ﺗﻮي ﻏﺒﺎر و ﮔُﻪ‬ ‫ﺑﻴﺎ ﮔﺮﺑﻪي ﻣﻠﻮس‪.‬‬

‫‪146‬‬

‫ﻧﺘﺮس از زﺧﻢ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ‬ ‫ﻧﺘﺮس از ﺷﻜﺎف ﻟﺐ‬ ‫ﻧﺘﺮس از درد اﺳﺘﺨﻮان‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺎ ﮔﺮﺑﻪي ﻣﻠﻮس‪...‬‬ ‫ﺑﻴﺎ ﮔﺮﺑﻪي ﻣﻠﻮس‪...‬‬

‫‪147‬‬

148

‫‪34‬‬ ‫ﺟﻬﺎنِ اﻓﻘﻲِ ﺗﺨﺖﻫﺎي روان‬ ‫ـ اﻳﺮاﻧﻲ ﻫﺴﺘﻲ؟‬ ‫» ﻟﻌﻨﺖ ﺑﺮ ﺷﻴﻄﺎن! از ﻛﺠﺎ ﻓﻬﻤﻴﺪ؟« ﺧﻮدم‪ ،‬ﺗﻮي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻳﺎ ﻣﺘﺮو‪،‬‬ ‫اﻳﺮاﻧﻲﻫﺎ را از ﻧﮕﺎهﺷﺎن ﻣﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻢ؛ از ﺣﺎﻟﺖِ ﺑﺪن؛ اﻧﮕﺎر وزنِ ﺳﻴﺎرهاي‬ ‫ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﻣﻲﻛﺮد روي دوشﺷﺎن‪.‬‬ ‫ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ روﭘﻮش ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬ﻗﺪ ﺑﻠﻨﺪ و اﻧﺪام ورزﻳﺪه اش‪ .‬ﻓﺮاﻧﺴﻮي‬ ‫ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬از ﻛﺠﺎ ﻓﻬﻤﻴﺪي؟« ﭼﻪ ﺳﻮآل اﺣﻤﻘﺎﻧﻪاي! ﺧﺐ‪ ،‬ﻫﻤﻪي‬ ‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻣﻦ ﺗﻮي ﭘﺮوﻧﺪهام ﻣﻮﺟﻮد اﺳﺖ!‬ ‫ـ » ﺑﻴﺎ دراز ﺑﻜﺶ ﺟﻴﮕﺮ!« و ﺑﺎ دﺳﺖ ﺗﺨﺖ ﭼﺮﺧﺪاري را ﻛﻪ آورده‬ ‫ﺑﻮد ﺗﻮي اﺗﺎق ﻧﺸﺎﻧﻢ داد‪.‬‬ ‫از ﺗﺨﺘﻢ ﭘﺎﺋﻴﻦ آﻣﺪم‪ .‬اﺣﺴﺎس زﻧﺎﻧﻪاي ﺑﻪ ﻣﻦ دﺳﺖ داد‪ .‬آﺧﺮ‪،‬‬ ‫ﺑﻲاﺧﺘﻴﺎر دﺳﺖ ﺑﺮده ﺑﻮدم ﻃﺮف داﻣﻨﻢ ﻣﺒﺎدا ﭼﺸﻤﺶ ﺑﻴﻔﺘﺪ ﺑﻪ ﺑﻨﺪ و‬ ‫ﺑﺴﺎط‪ .‬اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ زﻧﺎﻧﻪ ﺑﺮاﻳﻢ ﺗﺎزﮔﻲ داﺷﺖ؛ ﻋﻨﻴﻒ ﺑﻮد و ﻣﻀﺤﻚ ﭼﻮن‬ ‫ﺣﺮﻛﺘﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺧﺘﻤﺶ‪ .‬ﻣﺎل ﺗﻦِ ﻣﻦ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪي ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻫﻢ ﻛﻪ ﺧﻮدم را ﺗﻮي آﻳﻨﻪ ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬دﻳﺪم ﭼﻪ رﻳﺨﺖ زﻧﺎﻧﻪي‬ ‫ﻣﻀﺤﻜﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدهام ﺑﺎ آن ﻟﺒﺎس اﺗﺎق ﻋﻤﻞ)ﺷﺒﻴﻪ ﭘﻴﺮاﻫﻦ زﻧﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫آﺧﺮ( و آن ﻛﻼه ﻛﺎﻏﺬي ﺳﺒﺰ رﻧﮕﻲ ﻛﻪ داده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺒﻨﺪم ﺑﻪ ﺳﺮم)ﺷﺒﻴﻪ‬ ‫ﻛﻼﻫﻲ ﻛﻪ زنﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﻨﺪﻧﺪ وﻗﺘﻲ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ دوش ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺑﺪونِ‬

‫‪149‬‬

‫ﺷﺴﺘﻦِ ﻣﻮ(‪ .‬ﭼﻪ ﺷﺎﻧﺴﻲ آوردم زن ﻧﺸﺪم ﺑﺎ اﻳﻦ ﻗﻴﺎﻓﻪي ﻧﺤﺲ! ﺷﺪه ﺑﻮدم‬ ‫ﺷﺒﻴﻪِ ﺟﻨﺪهﻫﺎي دوزاري‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺧﻮاﺳﺘﻢ دراز ﺑﻜﺸﻢ روي ﺗﺨﺖِ ﭼﺮﺧﺪار‬ ‫دوﺑﺎره‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻮاﻇﺒﺖ از ﻻي ﭘﺎ‪ ،‬دﺳﺘﻢ رﻓﺖ ﻃﺮف داﻣﻦ‪ .‬ﻣﻼﻓﻪ را ﻛﻪ ﻛﺸﻴﺪ‬ ‫روﻳﻢ‪ ،‬ﺗﺎزه ﻣﺘﻮﺟﻪ ﭼﻴﺰ ﻋﺠﻴﺒﻲ ﺷﺪم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ » :‬ﭼﻪ ﮔﻔﺘﻴﺪ؟«‬ ‫ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﺗﺨﺖ ﭼﺮﺧﺪار را ﺟﻠﻮ ﻣﻲراﻧﺪ‪ ،‬دوﺑﺎره ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﻲ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»ﮔﻔﺘﻢ‪ ،‬دراز ﺑﻜﺶ‪ ،‬ﺟﻴﮕﺮ!«‬ ‫ـ ﺷﻤﺎ اﻳﺮاﻧﻲ ﻫﺴﺘﻴﺪ؟‬ ‫ﻛﻢ ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدم اﻳﺮاﻧﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻣﺤﻴﻂ ﻛﺎر اﻣﺘﻨﺎع ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ از‬ ‫ﺣﺮف زدن ﺑﻪ زﺑﺎن ﻣﺎدريﺷﺎن‪.‬‬ ‫ـ » ﻧﻪ‪ «.‬ﺧﻨﺪﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﮔﻔﺖ‪» :‬ﻳﻚ وﻗﺘﻲ دوﺳﺖ دﺧﺘﺮم‬ ‫اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﻮد‪ «.‬و ﭼﺮخ را ﻫﻞ داد‪ .‬از آﺳﺘﺎﻧﻪي در ﮔﺬﺷﺘﻴﻢ و ﭘﻴﭽﻴﺪﻳﻢ ﺑﻪ‬ ‫راﻫﺮوي ﺳﭙﻴﺪِ ﺳﻤﺖِ راﺳﺖ‪ .‬ﭼﻘﺪر ﻓﺮق ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻧﮕﺎهِ اﻓﻘﻲ ﺑﺎ ﻧﮕﺎهِ‬ ‫ﻋﻤﻮدي‪ .‬راﻫﺮوي درازِ ﺑﺨﺶ‪ ،‬از اﻳﻦ زاوﻳﻪ‪ ،‬وﻫﻤﻨﺎك ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ؛‬ ‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺎْ ﻛﻪ در ﻃﻮل راه‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ و آﻧﺠﺎ‪ ،‬ﭼﺸﻤﻢ ﻣﻲاﻓﺘﺎد ﺑﻪ اﺟﺴﺎد‬ ‫ﻣﺘﺤﺮﻛﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﭼﺸﻢﺷﺎن را ﺗﻨﻈﻴﻒ ﺳﻔﻴﺪ داﻳﺮه ﺷﻜﻠﻲ ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫در ﺣﺎﻟﺖ ﻋﻤﻮدي آدم ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﻴﻦ را ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ؛ واﻗﻌﻴﺖ را‪ .‬و در ﺣﺎﻟﺖ‬ ‫اﻓﻘﻲ)ﻣﺜﻞ ﺣﺎﻻ ﻛﻪ دراز ﻛﺸﻴﺪهام روي ﺗﺨﺖِ روان( ﺳﻘﻒ را؛ وﻫﻢ را؛‬ ‫ﺳﻔﻴﺪي ﻳﻜﺪﺳﺖ را؛ ﺳﻔﻴﺪي ﻣﺘﺤﺮﻛﻲ را ﻛﻪ ﻫﺮازﮔﺎه ﭘﻴﭻ راﻫﺮو ﻳﺎ ﺣﻀﻮر‬ ‫ﺟﺴﺪ ﻣﺘﺤﺮك دزد درﻳﺎﺋﻲي ﻳﻚ ﭼﺸﻤﻲ وﺳﻌﺖ ﻣﻲداد ﺑﻪ داﻣﻨﻪي وﻫﻢ‬ ‫آن‪ .‬ﺗﺨﺖ اﻳﺴﺘﺎد‪ .‬ﮔﻤﺎن ﻛﺮدم رﺳﻴﺪهاﻳﻢ‪ .‬دﺳﺘﻲ ﺳﭙﻴﺪﭘﻮش دراز ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﻬﺘﺶ را ﮔﺮﻓﺘﻢ‪ .‬دﻛﻤﻪي آﺳﺎﻧﺴﻮر را ﻓﺸﺎر ﻣﻲداد‪.‬‬ ‫ﺻﺪاي ﺗﻮﻗﻒ ﻓﻠﺰ‪ .‬ﭼﺎﻻق!‬ ‫ﺻﺪاي ﻓﻠﺰي ﺑﺎز ﺷﺪن در‪ .‬ﭼﺎاااق!‬

‫‪150‬‬

‫ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮد اﻓﻘﻲ ﺳﻮار آﺳﺎﻧﺴﻮر ﺑﺸﻮم‪ .‬ﺳﻘﻒ ﻧﺰدﻳﻚ ﺻﻮرﺗﻢ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎزه ﻣﻲﻓﻬﻤﻴﺪم ﻓﺸﺎر ﻗﺒﺮ ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻪ‪ .‬اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد ﻣﻘﺎﺑﻠﻢ‪ .‬ﺑﺮ و ﺑﺮ ﻧﮕﺎه‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺿﺮﺑﺎن ﻗﻠﺒﻢ ﺑﻪ وﺿﻮح ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺷﻜﺴﺘﻦ اﻳﻦ ﺳﻜﻮتِ‬ ‫ﺗﺮسآور‪ ،‬ﺑﻪ زﺑﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﮔﻔﺘﻢ‪ » :‬ﺳﺨﺖ ﻧﺒﻮد ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻦ زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ؟«‬ ‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬زﻳﺎد ﺑﻠﺪ ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﭼﻨﺪﺗﺎ اﺻﻄﻼح‪«.‬‬ ‫ـ ﻣﺜﻼْ؟‬ ‫ـ ﻳﻚ اﺻﻄﻼح ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺧﻴﻠﻲ ﺧﻮﺷﻢ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﻛﺪام؟‬ ‫ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﻲ ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺟﻴﮕﺮﺗﻮ ﺑﺨﻮرم!«‬ ‫ﺗﺮس ﺑﺮم داﺷﺖ‪ .‬ﺳﻌﻲ ﻛﺮدم ﺣﺮف را ﻋﻮض ﻛﻨﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬دﺧﺘﺮ‬ ‫ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻮد؟«‬ ‫آﻫﻲ ﻛﺸﻴﺪ و ﮔﻔﺖ‪» :‬دﺧﺘﺮ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺣﻴﻒ‪«...‬‬ ‫» ﭼﻪ ﻃﻮر؟«‬ ‫ـ از ﭼﻨﮕﻢ درآوردﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﭼﺮا دﻟﻢ ﺷﺮوع ﻛﺮد ﺑﻪ ﺷﻮر زدن‪» .‬ش«‪ ،‬ﭘﻴﺶ از‬ ‫آﺷﻨﺎﺋﻲاش ﺑﺎ ﻣﻦ ﻣﺪﺗﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﭘﺴﺮ ﻓﺮاﻧﺴﻮي زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ ﭼﻪ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﻣﻲداﻧﻢ‪ ،‬ﺧﻴﻠﻲ دردﻧﺎك اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬از وﻗﺘﻲ ﻛﻪ رﻓﺖ ﺑﻪ ﻛﻼس ﺳﻪ ﺗﺎر رﻓﺘﺎرش ﻋﻮض ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪،‬‬ ‫ﻳﻚ روز ﻳﺎدداﺷﺘﻲ ﮔﺬاﺷﺖ و ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ رﻓﺖ‪ .‬ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺣﺎﻻ ﺑﺎ‬ ‫اﺳﺘﺎد ﺟﺎﻛﺶاش زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .«.‬ﺟﺎﻛﺶ را ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﻲ ﮔﻔﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﻘﻒ آﺳﺎﻧﺴﻮر ﻫﻲ ﭘﺎﺋﻴﻦﺗﺮ ﻣﻲآﻣﺪ و دﻳﻮارهﻫﺎ از ﻫﺮ ﭼﻬﺎر ﻃﺮف‬ ‫ﻓﺸﺎر ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ .‬ﺳﺆاﻟﻲ ﻧﻮك زﺑﺎﻧﻢ ﺑﻮد اﻣﺎ ﺟﺮﺋﺖ ﻧﻤﻲﻛﺮدم ﺑﭙﺮﺳﻢ‪ .‬در‬ ‫آﺳﺎﻧﺴﻮر ﺑﺎز ﺷﺪ‪ .‬دوﺑﺎره وﻫﻢِ دراز و ﺳﭙﻴﺪِ راﻫﺮو! ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻓﻬﻤﻴﺪم ﭼﻪ‬

‫‪151‬‬

‫ﻫﺮاﺳﻲ دارد ﺑﺮده ﺷﺪن‪ .‬رﻓﺘﻦ ﺑﻪ اﺧﺘﻴﺎر اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ وﻗﺘﻲ ﺗﻮ را ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪...‬‬ ‫از دري ﮔﺬﺷﺘﻴﻢ‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺧﻮد را در اﺣﺎﻃﻪي ﻛﻮﺗﻮﻟﻪﻫﺎي ﺳﺒﺰﭘﻮﺷﻲ‬ ‫دﻳﺪم ﻛﻪ ﻫﻤﮕﻲ ﺳﺮﻫﺎ را ﺑﺎ ﻛﻼﻫﻲ ﻛﻴﺴﻪاي ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮد را در‬ ‫ﺟﻬﺎن دﻳﮕﺮي ﻣﻲدﻳﺪم‪ .‬ﻛﻮﺗﻮﻟﻪاي ﻛﻪ درﺳﺖ ﺑﺎﻻي ﺳﺮم اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﺳﻼم!« ﻟﺤﻨﺶ دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﻮد اﻣﺎ ﭼﻬﺮهاش ﻳﻜﺴﺮه ﻧﺎﺷﻨﺎس‪.‬‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻓﻬﻤﻴﺪ‪ .‬ﺧﻮدش را ﻣﻌﺮﻓﻲ ﻛﺮد‪ .‬دﻛﺘﺮ‬ ‫ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻘﺪر ﻋﻮض ﺷﺪه ﺑﻮد در اﻳﻦ ﻛﻼه و ﻟﺒﺎس ﺳﺒﺰ! ﺑﺮاي ﻣﻦ‬ ‫دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺖ و ﺷﻠﻮار آﺑﻲ و ﻛﺮاوات ﺷﻴﻚ‪ .‬ﻳﻚ ﺟﻮر رﻧﮓ آﺑﻲ‬ ‫ﻛﻪ وﺟﻮد ﻧﺪارد)در ﺗﺒﻠﻴﻎ اﻳﻦ رﻧﮓ اﻳﻨﻄﻮر ﻣﻲﻧﻮﺷﺘﻨﺪ(‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻦ‪ ،‬دﻛﺘﺮ‬ ‫ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ ﻳﻌﻨﻲ ﻗﺪِ ﺑﻠﻨﺪ و ﻣﻮﻫﺎي ﻧﻘﺮهاي‪ .‬آﻧﻄﻮر ﻛﻪ دراز ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدم و ﻫﻤﻪ‬ ‫را ﻓﻘﻂ از ﻛﻤﺮ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﻣﻲ دﻳﺪم دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ ﻛﻮﺗﻮﻟﻪاي ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﺴﺘﺎده‬ ‫ﺑﻮد روي ﺳﻴﻨﻪام‪ .‬ﻻﺑﺪ ﺗﺎ ﻟﺤﻈﻪاي دﻳﮕﺮ ﺟﮕﺮم را ﺑﻴﺮون ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ از‬ ‫ﺳﻴﻨﻪ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﭘﺪر ﻛﻪ ﺧﻴﻤﻪ زده ﺑﻮد روي ﺳﻴﻨﻪي ﻣﺎدر‪ .‬ﺗﻤﺎم ﺷﺐ ﺑﻴﺪار‬ ‫ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮدم ﺗﺎ ﺻﺒﺢ ﺷﻮد و ﭘﺪر ﺳﻪﭘﺮﻃﺎساش را ﺑﺮدارد و ﺑﺮود ﺳﺮ ﻛﺎر‪.‬‬ ‫ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدم ﺑﻪ ﭼﻬﺮه و ﺣﺮﻛﺎتِ ﻣﺎدرم‪ .‬ﻓﺮق داﺷﺖ ﺑﺎ ﻫﺮ روز‪ .‬ﻛﻨﺪ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﺳﺮﮔﺮدان؛ و ﺑﻔﻬﻤﻲ ﻧﻔﻬﻤﻲ ﻛﻤﻲ ﻏﻤﮕﻴﻦ‪ .‬آﻧﻘﺪر ﭼﺮخ زدم ﺗﺎ ﺑﺮود ﺗﻮي‬ ‫اﺗﺎق‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺑﻴﻠﭽﻪ را ﺑﺮداﺷﺘﻢ و رﻓﺘﻢ ﺑﻴﺮون ﺟﻠﻮي در‪ .‬ﻫﻮا اﺑﺮي ﺑﻮد و ﻣﻪ‬ ‫رﻗﻴﻘﻲ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ را ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ زﻣﻴﻦ‪ .‬آﻧﻘﺪر ﺷﻢ ﭘﻠﻴﺴﻲام‬ ‫ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﻢ زﻣﻴﻦ ﻛﻨﺪه ﺷﺪه ﻓﺮق ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺎ زﻣﻴﻦِ ﺑﻜﺮ‪ .‬ﭘﻴﺪا‬ ‫ﻛﺮدﻧﺶ ﻛﺎري ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬آرام آرام ﺧﺎكﻫﺎ را ﻛﻨﺎر ﻣﻲزدم و ﺑﻪ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ‬ ‫ﻣﺸﻜﻮﻛﻲ ﺧﻴﺮه ﻣﻲﺷﺪم ﺣﺘﺎ اﮔﺮ ﺑﻪ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﺳﻨﮕﺮﻳﺰه ﺑﻮد‪ .‬رﺳﻴﺪم ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻲء ﻣﺸﻜﻮﻛﻲ‪ .‬آﻧﻘﺪر ﺟﻠﻮﻳﻢ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪ ﺳﺮ ﺑﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﻢ ﺟﮕﺮ ﭼﻪ‬ ‫ﺷﻜﻠﻲ دارد‪ .‬ﻧﻪ‪ ،‬رﺑﻄﻲ ﻧﺪاﺷﺖ ﺑﻪ ﺟﮕﺮ‪ .‬ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﻨﮕﺮﻳﺰه ﻧﺒﻮد؛ ﭼﻮب‬

‫‪152‬‬

‫ﻫﻢ ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻣﺎ در آن ﭼﻴﺰي ﺑﻮد ﻣﺜﻞ ﻧﺸﺎﻧﻪاي ﮔُﻢ از وﺟﻮد اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ .‬ﻧﻪ‬ ‫آﻧﻘﺪر ﺳﺨﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ از ﺟﺎﻣﺪات ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻪ آﻧﻘﺪر ﻧﺮم ﻛﻪ ﺑﺸﻮد ﮔﻔﺖ‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﺗﻜﻪ اي از ﺗﻦ ﻛﺴﻲ ﺑﻮده‪ .‬ﺑﺎ اﺣﺘﻴﺎط ﮔﺬاﺷﺘﻤﺶ ﻛﻨﺎر و اداﻣﻪ دادم‬ ‫ﺑﻪ ﭘﺲ زدن ﺧﺎك‪ .‬دﻳﮕﺮ رﺳﻴﺪه ﺑﻮدم ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺳﺨﺖ؛ ﺑﻪ ﺗﻪِ ﮔﻮدال‪.‬‬ ‫دوﺑﺎره ﻧﮕﺎﻫﺶ ﻛﺮدم‪ .‬ﺷﺒﻴﻪ ﭼﻐﺮ ﺷﺪهي ﻫﻤﺎن ﺗﻜﻪي اﺿﺎﻓﻲ وﺟﻮدم ﺑﻮد‪.‬‬

‫اﻣﺎ ﻧﻪ ﻧﺦ داﺷﺖ ﻧﻪ ﺳﻮراخ ﻳﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬زﻧﺎﻧﮕﻲ‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ‬ ‫آن را ﺗﻮي دﺳﺘﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم دوﺑﺎره ﺷﺮوع ﻛﺮدم ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ‪ .‬دﻳﺪه ﺑﻮدم‬ ‫ﻛﻪ ﭘﺪر درﺳﺖ ﺟﻠﻮي در ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد آن ﺷﺐ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل وﺟﺐ ﺑﻪ وﺟﺐ‬ ‫ﻣﺤﻮﻃﻪي اﻃﺮاف ﮔﻮدال را دوﺑﺎره ﺷﺮوع ﻛﺮدم ﺑﻪ وارﺳﻲ‪ .‬ﺳﺎﻳﻪاي ﭘﺸﺖ‬ ‫ﺳﺮم ﺗﻜﺎن ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬وﺣﺸﺖزده ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ‪ .‬ﻣﺎدر اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد و ﻧﮕﺎه‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻃﻮري ﺷﺎﻧﻪاش را ﺗﻜﻴﻪ داده ﺑﻮد ﺑﻪ درﮔﺎه ﻛﻪ ﻳﻘﻴﻦ ﻛﺮدم‬ ‫ﻣﺪﺗﻬﺎﺳﺖ آﻧﺠﺎ اﻳﺴﺘﺎده‪ .‬ﺑﺎ ﺻﺪاﻳﻲ ﺿﻌﻴﻒ و ﻣﺮﻳﺾاﺣﻮال ﮔﻔﺖ‪» :‬دﻧﺒﺎل‬ ‫ﭼﻴﺰي ﻣﻲﮔﺮدي؟« ﺗﻪ رﻧﮓِ ﻟﺒﺨﻨﺪي ﻣﺮﻣﻮز ﺑﻪ ﭼﻬﺮه داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ‪ » :‬ﭘﻮﻟﻢ ﮔﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺖ رﻓﺖ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻓﺎﻳﺪهاي ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ آن ﺷﻲء‬ ‫ﻣﺮﻣﻮز ﻛﺮدم و دوﺑﺎره ﺧﺎكﻫﺎ را ﺑﺮﮔﺮداﻧﺪم ﺗﻮي ﮔﻮدال ﺗﺎ ﻣﺒﺎدا ﭘﺪر ﺑﻮ‬ ‫ﺑﺒﺮد‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ در ﻣﻪ؛ ﻫﻨﺪﺳﻪاي ﻣﺒﻬﻢ ﻛﻪ ﺗﻬﻲ ﺑﻮد از ﻫﺮ‬ ‫ﻧﺸﺎنِ ﺣﻴﺎت! اﮔﺮ ﻛﺴﻲ از ﻫﻤﺴﺎﻳﻪﻫﺎ ﺑﻴﺮون ﺑﻮد‪ ،‬اﮔﺮ ديﻣﻤﺪ آﻧﺠﺎ ﺑﻮد‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ رﻓﺖ از او ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ .‬اﻣﺎ درِ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮد؛ ﺷﻴﺸﻪي ﭘﻨﺠﺮهﻫﺎ‬ ‫ﺗﺎرﻳﻚ‪ .‬ﻫﻴﭽﻜﺲ ﺗﻮي ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي ﻧﻤﻲﺟﻨﺒﻴﺪ‪ .‬ﺣﺘﺎ ﺑﺮگ‬ ‫درﺧﺘﺎن ﺗﻤﺒﺮ ﻛﻨﺎرِ ﺟﻮب؛ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻲﺗﻜﺎن‪.‬‬ ‫ﺧﻴﺮه ﺷﺪم ﺑﻪ ﻣﻪ ﻛﻪ ﭘﺎﺋﻴﻦ ﻣﻲآﻣﺪ‪ » .‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬وﻗﺘﻲ دﻓﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﺳﺮﻋﺖ ﻣﻲﭘﻮﺳﺪ؟ اﻳﻨﻄﻮر ﭼﻐﺮ ﻣﻲﺷﻮد در ﻳﻚ ﺷﺐ؟«‬

‫‪153‬‬

154

‫‪35‬‬ ‫ﭘﺮﻧﺪهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲآﻳﻨﺪ از ﻛﻬﻜﺸﺎنﻫﺎي دور‬ ‫»آدم ﻧﮋادﭘﺮﺳﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻧﮋادﭘﺮﺳﺖ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪«.‬‬ ‫اﻳﻦ را ﺑﺮوﻧﻮ ﮔﻔﺖ‪ .‬ﻧﻤﻲداﻧﻢ دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ ﺑﻪ او ﭼﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺨﺖ را از ﺟﻠﻮ در اﺗﺎق ﻋﻤﻞ ﻋﻘﺐ ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬دور زد و ﺑﺮد ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻪاي از‬ ‫اﺗﺎق اﻧﺘﻈﺎر‪ » :‬ﻛﻤﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺒﺮ ﻛﻨﻴﻢ‪«.‬‬ ‫دﻟﻢ ﺷﻮر زد‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻲ اﻓﺘﺎده؟ ﻧﻜﻨﺪ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﺋﻲ را زده اﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺮج ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس؟ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ ﺑﺎزوﻫﺎش‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﺪ ﺑﻠﻨﺪش‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﻬﺮهاش ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﺑﻮد از ﺧﺸﻢ و اﻧﺪوه‪.‬‬ ‫ـ ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ رأي ﻣﻲدادم‪ .‬ﺑﻌﺪ رأﻳﻢ را دادم‬ ‫ﺑﻪ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎر ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺪﻫﻢ ﺑﻪ ﻟﻮﭘﻦ!‬ ‫ـ واﻗﻌﺎْ؟‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ ﻛﺴﻲ را اﻳﻨﻄﻮر زﻫﺮآﮔﻴﻦ ﻧﺪﻳﺪه ﺑﻮدم‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬ﻣﮕﺮ ﻣﻦ ﭼﻘﺪر ﺣﻘﻮق ﻣﻲﮔﻴﺮم ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺎﻫﻲ دو ﻫﺰار‬ ‫ﻓﺮاﻧﻚاش را ﺑﺪﻫﻢ ﻗﺴﻂ ﻣﺎﺷﻴﻦ‪ ،‬دوﻫﺰار ﻓﺮاﻧﻚ ﻫﻢ ﺑﺪﻫﻢ ﺑﺮاي ﺑﻨﺰﻳﻦ و‬ ‫ﻣﺨﻠﻔﺎت؟ ﻗﺒﻼْ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﺎرت ﺳﻴﺼﺪ ﻓﺮاﻧﻜﻲ ﺗﻤﺎم ﻣﺎه را ﺑﺎ ﻗﻄﺎر از ﺣﻮﻣﻪ‬ ‫ﻣﻲآﻣﺪم ﺳﺮ ﻛﺎر و ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺘﻢ‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻧﻜﻦ ﺑﻪ ﻫﻴﻜﻠﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪهام‬ ‫ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ در ﻓﻀﺎي ﺧﺸﻦ‪ .‬از اﻳﻦ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬آدﻣﻲ ﻫﺴﺘﻢ ﭘﺎراﻧﻮﻳﺎك‪.‬‬ ‫ﻳﻚ روز‪ ،‬دوﺗﺎ ﺳﻴﺎه ﻧﺸﺴﺘﻨﺪ روﺑﺮو‪ ،‬دوﺗﺎ ﻋﺮب ﻫﻢ ﻛﻨﺎرم! دﻳﺪهاي‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫ﺻﻨﺪﻟﻲﻫﺎي ﻗﻄﺎر دو ﻧﻔﺮه اﺳﺖ‪ .‬دوﺗﺎ اﻳﻦ ﻃﺮف‪ ،‬دوﺗﺎ ﻫﻢ رو ﺑﻪ روﻳﺶ‪.‬‬

‫‪155‬‬

‫ﻫﻤﻪاش ﻳﻚ ﺟﺎي ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻨﺎر ﻣﻦ ﺑﻮد‪ ،‬آﻧﻮﻗﺖ ﻫﻲ ﻣﺮا ﻫﻞ ﻣﻲدادﻧﺪ ﻃﺮف‬ ‫ﭘﻨﺠﺮه‪ .‬ﺗﺮس ﺑﺮم داﺷﺖ‪ .‬ﻗﻄﺎر ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻴﻒ ﻣﻦ ﻫﻢ ﭘ‪‬ﺮ ﭘﻮل‪ .‬ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪم‬ ‫ﺑﺮوم ﺟﺎي دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻬﺎر ﻧﻔﺮ ﭘﺎﻳﺸﺎن را دراز ﻛﺮدﻧﺪ و راه را ﺑﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺘﻨﺪ از ﻣﺎ ﺑﺪت ﻣﻲآﻳﺪ؟ ﻧﮋادﭘﺮﺳﺖ ﻫﺴﺘﻲ؟ ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﻧﺸﺴﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻨﻄﻮري آرام ﺑﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲﺷﺎن ﻋﻴﻨﻜﻢ را ﺑﺮداﺷﺖ ﮔﺬاﺷﺖ روي‬ ‫ﺻﻮرﺗﺶ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲآﻳﺪ؟ ﺑﻌﺪ ﭘﺮت ﻛﺮد ﺑﺮاي آن ﻳﻜﻲ‪ .‬ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‬ ‫روي ﺻﻮرتﺷﺎن و ﻣﻲﺧﻨﺪﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪم ﺑﺸﻜﻨﺪ‪ ،‬آﻧﻮﻗﺖ از‬ ‫ﻣﻦ ﻧﻈﺮ ﻫﻢ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ! ﺑﻌﺪ ﻛﻼﻫﻢ را ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺑﺎزي را ﻫﻢ ﺑﺎ‬ ‫ﻛﻼﻫﻢ درآوردﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻴﻒ دﺳﺘﻲام را ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر را ﺑﺎ ﻛﺎﻏﺬﻫﺎ‬ ‫و ﻣﺪاركام ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﺳﻮاد ﻧﺪارﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺨﻮان ﭼﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺎﻗﺖ‬ ‫اﻳﻨﻬﻤﻪ ﺗﺤﻘﻴﺮ را ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬از ﺧﻴﺮ ﻛﻼه و ﻋﻴﻨﻚ ﮔﺬﺷﺘﻢ‪ .‬دوﺑﺎره ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪم‬ ‫ﺑﺮوم ﻳﻜﻲﺷﺎن ﭼﺎﻗﻮﻳﺶ را درآورد‪ .‬ﻫﻤﻪي ﭘﻮلﻫﺎﻳﻢ را ﻛﻪ ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ ﻛﻴﻒ‬ ‫را ﭘﺮت ﻛﺮدﻧﺪ ﺗﻮي ﺻﻮرﺗﻢ‪ .‬ﺗﻮ ﺑﻮدي ﺑﺎز ﻫﻢ ﺳﻮار ﻗﻄﺎر ﻣﻲﺷﺪي؟ ﻣﺠﺒﻮر‬ ‫ﺷﺪم ﺑﺮوم آن رﻧﻮ آﺑﻲرﻧﮓ را ﺑﺨﺮم‪«.‬‬ ‫ﻣﺎه رﻣﻀﺎن ﻛﻪ ﻣﻲ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻜﻲﻫﺎي ﺳﺤﺮ ﺗﺎزه ﭼﺸﻤﻢ ﮔﺮم ﺧﻮاب‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺪر ﺻﺪاﻳﻢ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدم ﻛﻪ ﻏﺬاي ﭼﺮب و ﻧﺮﻣﻲ‬ ‫ﻫﺴﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ اﻳﻦ ﻫﻤﺎن آب و داﻧﻪاﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪِ‬ ‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ‪ .‬ﺳﻔﺮه ﻛﻪ ﺟﻤﻊ ﻣﻲﺷﺪ ﭘﺪر ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺑﺮو آن ﻛﺘﺎب دﻋﺎ را ﺑﻴﺎور‪.‬‬ ‫دﺧﺘﺮﻫﺎ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻫﻨﻮز‪ .‬آن دو ﺑﺮادر دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ از ﻣﻦ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ و ﻣﺎدر ﺑﻮدﻳﻢ و ﭘﺪر‪ .‬ﭼﺸﻢﻫﺎم ﭘﺮ ِﺧﻮاب ﺑﻮد اﻣﺎ ﭘﺪر ﻣﻲﮔﻔﺖ‬ ‫ﺑﺨﻮان! ﭼﺸﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﭼﻘﺪر ﻛﺸﺶ دارد ﺑﺮاي ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ؟ از دهِ ﺷﺐ ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاب ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ آرام و ﺑﻲﺻﺪا ﻛﻠﻴﺪ ﻻﻣﭗ را ﻣﻲزدم و‬ ‫ﻣﻲﻧﺸﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮده ﺑﻮدم زﻳﺮ ﻟﺤﺎف‪ .‬ﮔﺎه ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﻪ‬

‫‪156‬‬

‫ﻫﺮ دﻟﻴﻞ‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻛﺴﻲ ﺑﻴﺪار ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲرﻓﺘﻢ زﻳﺮ ﻟﺤﺎف و در آن ﺗﺎرﻳﻜﻲ‬ ‫ﭼﺸﻢ ﻣﻲدوﺧﺘﻢ ﺑﻪ ﺣﺮوف‪ .‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺳﻪ ﺗﺎزه ﺧﻮاﺑﻢ ﺑﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﭘﺪر ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻮ ﺑﺮاي ﺳﺤﺮي! ﭼﺸﻢ اﺳﺖ! ﻣﮕﺮ ﭼﻘﺪر ﻛﺸﺶ دارد‬

‫ﺑﺮاي ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ؟ ﺣﺎﻻ ﺑﺎﻳﺪ دﻋﺎي ﺳﺤﺮ ﻫﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪم‪» .‬ﺧﺐ‪ ،‬ﭼﺮا ﻳﻚ رادﻳﻮ‬ ‫ﻧﻤﻲ ﺧﺮد؟ ﻛﻠﻴﺪش ﻛﻪ دﺳﺖ ﺧﻮد آدم اﺳﺖ! ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ دﻋﺎي ﺳﺤﺮ را ﻛﻪ‬ ‫ﺷﻨﻴﺪ رادﻳﻮ را ﺧﺎﻣﻮش ﻛﻨﺪ‪ «.‬اﻣﺎ اﻧﮕﺎر ﻟﺞ داﺷﺖ‪» .‬ﺑﺨﻮان!« اﻳﻨﻄﻮري ﻫﻢ‬ ‫ﻗﺒﻮل ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ » :‬ﺑﺎ آواز! ﻣﺜﻞ روﺿﻪ ﺧﻮانﻫﺎ ﻗﺸﻨﮓ ﺑﺨﻮان!« از‬ ‫ﺻﺪاي ﺧﻮدم ﻧﻔﺮت داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺗﺎزه آواز ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪم! ﻫﻤﻴﻨﻜﻪ ﺷﺮوع‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدم ﺻﺪاﻳﻢ ﺧﺮوﺳﻚ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ و ﻣﻲﺷﻜﺴﺖ ﺗﻮي ﮔﻠﻮ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫»اﻳﻦ ﭼﻪ ﻃﺮز ﺧﻮاﻧﺪن اﺳﺖ؟ ﻗﺸﻨﮓ ﺑﺨﻮان!« ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪم؛ ﺑﺎ ﺑﻐﻀﻲ در‬ ‫ﮔﻠﻮ‪ ،‬و ﭘﺮدهاي از اﺷﻚ در ﭼﺸﻤﺎن‪...‬‬ ‫ﺑﺮوﻧﻮ داﺷﺖ اداﻣﻪ ﻣﻲداد‪ » :‬ﺗﺎزه‪ ،‬ﭼﻬﻞ درﺻﺪ ﺣﻘﻮﻗﻢ را ﻫﻢ ﻛﻢ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮاي ﻣﺎﻟﻴﺎت و ﻛﻮﻓﺖ و زﻫﺮﻣﺎر ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ اﻳﻦﻫﺎ ﻛﻤﻚ‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪي ﺧﺎﻧﻮاده و ﺣﻖ اوﻻد و ﺑﻴﻤﻪ و ﺣﻖ ﭘﻨﺎﻫﻨﺪﮔﻲ و ﻫﺰار ﻛﻮﻓﺖ و‬ ‫زﻫﺮﻣﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﺧﺐ‪ ،‬ﺑﻠﻪ ﭘﺪران ﻣﺎ رﻓﺘﻨﺪ و ﻣﻤﻠﻜﺖ اﻳﻨﻬﺎ را ﻏﺎرت‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻗﺒﻮل‪ .‬اﻣﺎ ﻣﻦ ﭼﻪ ﮔﻨﺎﻫﻲ دارم؟ ﻣﻦ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺑﺮاي ﺣﻘﻮق اﻳﻨﻬﺎ‬ ‫رﻓﺘﻪام ﺗﻈﺎﻫﺮات‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻫﻢ‪ ،‬آﻧﻬﻤﻪ ﺑﻤﺐﮔﺬاري ﻛﻢ ﺑﻮد‪ ،‬دارﻧﺪ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻫﺎ را‬ ‫ﻣﻲزﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺮجﻫﺎي ﺷﻬﺮﻫﺎﻣﺎن!«‬ ‫اﺳﻢ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ و ﺑﺮج را ﻛﻪ آورد وﺣﺸﺖ ﻛﺮدم‪» .‬ﻧﻜﻨﺪ ﺑﻪ ﺗﻌﻮﻳﻖ‬ ‫اﻓﺘﺎدن ورودﻣﺎن ﺑﻪ اﺗﺎقِ ﻋﻤﻞ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺑﻮده؟« ﻣﻦ ﻫﻢ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺑﺮوﻧﻮ‪ ،‬آدﻣﻲ‬ ‫ﻫﺴﺘﻢ ﭘﺎراﻧﻮﻳﺎك‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ ﻧﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ دارم‪ ،‬ﻧﻪ ﻗﺴﻂ ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫ﺧﺮج ﺑﻨﺰﻳﻦ‪ .‬اﻣﺎ دوﺗﺎ ﭼﺸﻢ دارم ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖﺷﺎن دﺳﺖِ ﺑﺮوﻧﻮﺳﺖ و‬ ‫دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ‪ .‬دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ ﻫﻢ در ﺟﻮاﻧﻲ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﺑﻮده‪ .‬از داﻧﺸﮕﺎه ﻛﻪ‬

‫‪157‬‬

‫ﺑﻴﺮون آﻣﺪه ﻳﻜﺮاﺳﺖ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ اردوﮔﺎهﻫﺎي ﺻﺒﺮا و ﺷﺘﻴﻼ‪ .‬اواﺋﻞ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖﻫﺎ راي ﻣﻲداد‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﺑﻪ ﺳﻮﺳﻴﺎﻟﻴﺴﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻃﺮﻓﺪار‬ ‫ﺳﺒﺰﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﺧﺪاﻳﺎ ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎﻳﺖ را ﻧﻔﺮﺳﺘﺎده ﺑﺎﺷﻲ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﺋﻲ‬ ‫را ﺑﺰﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﺮج ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس؟ آﻧﻮﻗﺖ‪ ،‬از دﺳﺖ دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ ﻫﻢ ﺟﺎن ﺑﺪر‬ ‫ﺑﺒﺮم‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺮوﻧﻮ‪ ،‬وﻗﺖ ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮي ﻫﻤﺎن آﺳﺎﻧﺴﻮر‬ ‫اﻧﮕﺸﺖﻫﺎﻳﺶ را ﻓﺮو ﻛﻨﺪ و ﺟﻔﺖ ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻢ را از ﻛﺎﺳﻪ ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎورد‪.‬‬ ‫ﻣﻲﺑﻴﻨﻲ ﻫﻠﻨﺎ؟ ﻳﻚ ﺷﺎل ﻧﻴﻢ ﻣﺘﺮي ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺠﺎ ﺑﺮوم رﻫﺎﻳﻢ‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺮاي رؤﻳﺎي آن ﺳﻪﺗﺎر ﺟﺎدوﻳﻲ ﻫﻤﻪي درﻫﺎي ﻣﻤﻠﻜﺘﻢ را از‬ ‫ﺟﺎ درآوردم‪ .‬ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﭘﻴﺪا ﺷﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي رؤﻳﺎي دﻳﮕﺮي‪،‬‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻫﻤﻪي ﺑﺮجﻫﺎي ﺟﻬﺎن را از ﺟﺎ ﺑﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﻳﻲ اﻣﻦﺗﺮ از دﻧﻴﺎي‬ ‫ﻛﻮدﻛﻲ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ؟ آﻧﺠﺎ را ﻫﻢ از ﺟﺎ درآوردﻧﺪ‪ .‬ﻣﮕﺮ ﺟﻤﻌﻪي ﺑﻴﭽﺎره ﭼﻪ‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ آﻧﻄﻮر ﺗﻜﻪ ﭘﺎرهاش ﻛﺮدﻧﺪ؟ ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﻫﺮ وﻗﺖ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﻪﺗﺎر‬ ‫ﺗﺎزهاي را ﺷﺮوع ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﺎرد ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻲ ﻣﻲاﻓﺘﺪ از دﺳﺖ‬ ‫ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪ روي زﻣﻴﻦ؛ ﻛﻨﺎر ﺳﻴﻨﻲ ﻫﻨﺪواﻧﻪ‪ » :‬ﺑﻬﺶ ﮔﻔﺘﻢ ول ﻛﻦ ﻧﻨﻪ‪،‬‬ ‫ﺑﻴﺎ ﺑﺮو آن ورِ آب‪ .‬ﮔﻔﺖ ﻣﺎدر اﻳﻨﻬﻤﻪ ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎﺳﻲ ﻫﺮ ﺳﺎل زن ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺗﻮي ﻋﺮوﺳﻲﺷﺎن ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺳﻴﻨﻪزﻧﻲ ﺑﻜﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﺎدر آﻧﺠﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﺑﻨﺪرﻋﺒﺎﺳﻲ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺗﻤﺎم اﻳﻦ ﺑﻨﺎدر‪ ،‬از دوﺑﻲ و ﺷﺎرﺟﻪ و ﻛﻮﻓﺖ و زﻫﺮﻣﺎر‬ ‫ﻫﻤﻪ ﭘﺮ از ﺟﻮانﻫﺎي اﻳﺮاﻧﻲﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮو آﻧﺠﺎ‪ .‬ﺟﺎﻧﺖ را ﻛﻪ از ﺳﺮ راه‬ ‫ﻧﻴﺎرودهاي! ﮔﻔﺖ آﻧﻮﻗﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺻﺪاﻫﺎ ﭼﻪ ﻛﻨﻢ؟ ﻣﻦ اﻳﻦ ﺻﺪاﻫﺎ را از اﻳﻦ‬ ‫ﭘﺮﻧﺪهﻫﺎ ﻣﻲﮔﻴﺮم‪ ،‬از اﻳﻦ درﺧﺖﻫﺎ‪ ،‬از اﻳﻦﺻﺪاي ﺑﺎد‪ .‬ﻛﺠﺎ ﺑﺮوم وﻻﻳﺖ‬ ‫ﻏﺮﺑﺖ؟‪ ...‬دﻳﺪه ﺑﻮدي ﻛﻪ ﭼﻪ ﺳﺎزي ﻣﻲزد‪ ،‬ﻧﻨﻪ؟ ﻣﺎر را ﺑﻴﺮون ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ از‬ ‫ﺳﻮراخ‪ .‬آﻧﻮﻗﺖ‪ ،‬ﻳﻚ روز ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﺑﺮدﻧﺪش ﺗﻮي ﺑﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي اﻃﺮاف‪ .‬ﭘﺰﺷﻚ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ اول ﻛﻤﺮش را ﺷﻜﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺑﺎ ﺗﻴﻎ‪ « ...‬اﺷﻚ‬

‫‪158‬‬

‫ﻫﺎﻳﺶ را ﺑﺎ ﭘﺮِ روﺳﺮي ﭘﺎك ﻛﺮد‪» .‬دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﻟﺐ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﺖ ﺑﺰﻧﻢ‪.‬‬ ‫اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻮد‪ ،‬دور از ﺟﺎن‪ ،‬ﻫﻤﻴﻨﺠﺎ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ ﻧﺸﺴﺘﻪاﻳﺪ ﺷﻤﺎ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ ﻣﺎدر‬ ‫ﻫﻮس ﻛﺒﺎب ﻛﺮدهام اﻣﺮوز‪ ،‬ﺑﺮو ﮔﻮﺷﺖ ﺑﮕﻴﺮ‪ .‬رﻓﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز ﻛﻪ ﻫﻨﻮز اﺳﺖ‬ ‫دارد ﻣﻲرود‪ ...‬ﺣﺎﻻ ﻫﻤﻪي روزﻫﺎﻳﻢ ﺷﺪه ﺟﻤﻌﻪ‪ ...‬ﺷﻨﺒﻪام ﺷﺪه ﺟﻤﻌﻪ‪...‬‬ ‫ﻳﻜﺸﻨﺒﻪام ﺷﺪه ﺟﻤﻌﻪ‪ ....‬ﺟﻤﻌﻪام ﻫﻢ ﺷﺪه ﺟﻤﻌﻪ‪ .‬ﻛﺎش ﻻل ﻣﻲﺷﺪم آن‬ ‫روز‪ ...‬ﻧﻤﻲداﻧﻲ ﭼﻪ ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺎ ﮔﻠﻮ و ﺻﻮرت ﭘﺴﺮم! ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻨﺪ ﻛﺎري‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻛﺴﻲ ﺳﺎز ﻧﺰﻧﺪ در اﻳﻦ اﻃﺮاف‪« Oh... Mr. Hawking! .‬‬

‫ﺣﺎﻻ ﻳﻚ ﻛﺎرد ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻲ ﻣﻲاﻓﺘﺪ روي زﻣﻴﻦ؛ ﺑﻐﻞ ﺳﻴﻨﻲ‬ ‫ﻫﻨﺪواﻧﻪ‪ .‬و ﻳﻚ ﺻﺪا ﻛﻪ داﺋﻢ ﻣﻲﭘﻴﭽﺪ ﺗﻮي ﻛﺎﺳﻪي ﺳﺮم‪ .‬ﺻﺪاي‬ ‫ﺣﻨﺠﺮهي ﭘﺮﻧﺪه ﺑﻮد در ﺳﺎزش‪ .‬ﻧﻪ از اﻳﻦ ﭘﺮﻧﺪهﻫﺎي زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﭘﺮﻧﺪهﻫﺎي‬ ‫ﺧﻮاب‪ .‬ﭘﺮﻧﺪهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲآﻳﻨﺪ از ﻛﻬﻜﺸﺎنﻫﺎي دور‪ .‬ﺻﺪاﻫﺎي ﻏﺮﻳﺒﻲ‬ ‫دارﻧﺪ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺻﺪاي آﻏﺎز ﺧﻠﻘﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ اﻳﻦ ﺻﺪا را ﺑﻴﺎورم ﺗﻮي‬ ‫آن ﺳﻪﺗﺎرِ ﺟﺎدوﻳﻲ‪ .‬ﺻﺪاي ﺟﻴﻎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﺮﻧﺪهﻫﺎي روح ﻣﻲزدﻧﺪ وﻗﺘﻲ‬ ‫ﻫﻤﻪي ﺣﺮفﻫﺎ ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ ﺑﺎ ﭘﺮوﻳﻦ‪ .‬ﺻﺪاي آن ﻫﻤﻪ ﻛﻼم ﻛﻪ ﻣﺮده‬ ‫ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﻲآﻣﺪﻧﺪ و ﻧﻤﻲرﺳﻴﺪﻧﺪ ﺑﻪ ﺣﻨﺠﺮهي ﻣﻦ و او‪ .‬دوﺳﺎل اﻧﺘﻈﺎر‪ ...‬و‬ ‫ﻫﻤﻪاش ﻫﺸﺖ ﻛﻠﻤﻪ! ﻓﻘﻂ ﻫﺸﺖ ﻛﻠﻤﻪ! ﻫﻤﻪاش ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ‬ ‫ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎل اﺳﺖ ﻣﻲدوم ﺗﺎ ﺑﺮﺳﻢ ﺑﻪ آن ﺳﻪﺗﺎر ﺟﺎدوﻳﻲ‪ .‬ﭼﻬﻞﺗﺎ ﺳﻪﺗﺎر را‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ﻇﺮف ﻳﻚ ﻣﺎه ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ ﻫﻤﻴﻦﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﺴﺎزوﺑﻔﺮوشاﻧﺪ‪ .‬و‬ ‫ﻣﻦ ﺷﺎﻧﺰده ﺳﺎل دﻧﺪان ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮدم روي ﺟﮕﺮ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺗﺎزه رﺳﻴﺪهام ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻲ و ﺷﺸﻤﻴﻦ ﺳﻪﺗﺎر‪ .‬و ﺑﺎز دو ﺳﺎل دﻳﮕﺮ ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺒﺮ ﻛﻨﻢ‪.‬‬ ‫دو ﺳﺎل!‬ ‫و ﻫﻤﻪ اش ﻫﺸﺖ ﻛﻠﻤﻪ!‬ ‫ﻫﻤﻪاش ﻫﺸﺖ ﻛﻠﻤﻪ!‬

‫‪159‬‬

160

‫‪36‬‬ ‫ﻳﻚ ﺟﺴﺪ و ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻃﺒﺎل‬ ‫ﺳﻮزن را ﻓﺮو ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﻮي ﻳﻜﻲ از رگﻫﺎي ﻧﺎزك ﭘﺸﺖ دﺳﺘﻢ‪ .‬ﻻﺑﺪ‬ ‫از ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺠﺮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺮﻓﻴﻦ ﺑﺮﺳﺪ ﺑﻪ ﻋﺼﺐ ﻫﺎي ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ‪ .‬ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ داده اﺳﺖ‪ » :‬ﻳﻚ ﻛﻤﻲ درد دارد‪ .‬اﻣﺎ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ اﺳﺖ«‪ .‬ﺧﻮﺷﻢ‬ ‫ﻣﻲآﻳﺪ از ﻇﺮاﻓﺖﺷﺎن‪ .‬وﻇﻴﻔﻪي ﺧﻮد ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺪﻫﻨﺪ ﭼﻪ ﺑﻼﻳﻲ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺳﺮت ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ .‬دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ ﻫﻢ ﻗﺒﻼْ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده اﺳﺖ‪:‬‬ ‫»ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﻣﻮﺿﻌﻲﺳﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺳﺮوﺻﺪاﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ در اﻃﺮافﺗﺎن ﻫﺴﺖ‬ ‫ﻣﻲﺷﻨﻮﻳﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻴﺰي اﺣﺴﺎس ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﺪ‪«.‬‬ ‫ﻫﺮ دو دﺳﺘﻢ را ﺑﺎ ﻛﻤﺮﺑﻨﺪي ﺑﺴﺘﻪاﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺨﺖ‪ .‬ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ دﻳﮕﺮي ﻫﻢ‬ ‫ﻫﺴﺖ ﻛﻪ از روي ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ ﻋﺒﻮر ﻛﺮده و ﺳﺮ را ﻣﻴﺨﻜﻮب ﻛﺮده اﺳﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺨﺖ‪ .‬اﻣﻜﺎن ﻫﺮ ﻧﻮع ﻣﻘﺎوﻣﺘﻲ را ﺳﻠﺐ ﻛﺮدهاﻧﺪ از ﻣﻦ‪ .‬ﻣﻲداﻧﻢ ﺣﺎﻻ‬ ‫ﺳﻮزﻧﻲ را ﻓﺮو ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﮔﻮﺷﻪي ﭼﺸﻢ‪ .‬اﺿﻄﺮاب ﻣﺜﻞ ﻣﻮﺟﻲ ﻣﻨﺘﺸﺮ‬ ‫ﻣﻲ ﺷﻮد در ﺗﻤﺎم رگﻫﺎﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ وﺿﻊ ﭼﻘﺪر ﺷﺒﻴﻪ ﺻﺤﻨﻪﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻛﺮدهاﻧﺪ از ﺷﻜﻨﺠﻪ در زﻧﺪان‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ آﻧﺠﺎ ﺳﻮزن را ﻓﺮو‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ زﻳﺮ ﻧﺎﺧﻦﻫﺎ‪ ،‬ﻳﺎ آﻟﺖ‪ ،‬ﺑﻲ ﻫﻴﭻ ﻣﺨﺪر و ﻣﺮﻓﻴﻦ‪ .‬ﻣﺘﺨﺼﺺ‬ ‫ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ دوﺑﺎره ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲدﻫﺪ‪» :‬اﻃﺮاف ﭼﺸﻤﺘﺎن را ﺗﻤﻴﺰ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪«.‬‬ ‫ﺗﻤﺎس ﭘﻨﺒﻪي ﻣﺮﻃﻮب را ﺑﺎ ﭘﻮﺳﺖ ﭘﻠﻚ و اﺑﺮوﻳﻢ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﻲداﻧﻢ ﺣﺎﻻ ﻧﻮﺑﺖ ﺳﻮزن اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺼﻮرش وﺣﺸﺘﻨﺎك اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﺎرهاي‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ ﺟﺰ ﺗﺴﻠﻴﻢ‪ .‬ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮم‪ .‬ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ را ﻣﻲﺑﻨﺪم و ﺧﻮد را‬

‫‪161‬‬

‫ﻣﻲﺳﭙﺮم ﺑﻪ رﺧﻮﺗﻲ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻛﻪ آرام ﻣﻲدود در رگﻫﺎ‪ .‬ﻣﻲداﻧﻢ‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬در‬ ‫اﻳﻦ اﺗﺎق‪ ،‬اﺻﻞ اول اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻤﺎر دردي را اﺣﺴﺎس ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬ﻋﺒﻮر‬ ‫ﺳﻮزن را از ﻣﻴﺎن ﺑﺎﻓﺖﻫﺎ ﺣﺲ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻮاﺳﻢ ﺑﺎﺷﺪ دﻳﻮاﻧﮕﻲ ﻧﻜﻨﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﻲداﻧﻢ اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ارﺗﺒﺎط ﻗﻄﻊ ﺷﺪهي ﻋﺼﺐﻫﺎ را ﺑﺎ ﻛﻤﻚ‬ ‫ﺗﺨﻴﻠﻢ ﺑﺮﻗﺮار ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻛﺮدهام ﻗﺒﻼَ‪ .‬دﻳﻮاﻧﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد دﻛﺘﺮ دﻧﺪاﻧﭙﺰﺷﻚ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻣﻦ ﺳﻪ ﺗﺎ آﻣﭙﻮل ﺑﻲﺣﺴﻲ زدهام‪ ،‬ﭼﻄﻮر درد دارﻳﺪ؟ ﮔﻔﺘﻢ اﮔﺮ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ دﻳﻮاﻧﮕﻲ ﺑﻜﻨﻢ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻮدم را ﺑﺴﭙﺎرم ﺑﻪ‬ ‫اﻳﻦ رﺧﻮت ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻲدود در رگﻫﺎ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺰي ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻢ‪ .‬دﻳﻮاﻧﮕﻲ‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﺣﺎﻟﺖ اﻓﻘﻲ ﺧﻮدم‪ ،‬و آﺧﺮﻳﻦ ﺗﺼﻮﻳﺮي ﻛﻪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‬ ‫در ﻣﻐﺰم )دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺘﻢ‪ ،‬و دﻛﺘﺮ ﺑﻴﻬﻮﺷﻲ ﺳﻤﺖ ﭼﭙﻢ(‪ .‬ﻣﺮا‬ ‫ﻣﻲﺑﺮد ﺑﻪ ﺷﺐ اول ﻗﺒﺮ‪ .‬درد را ﺣﺲ ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﺗﻴﻎ ‪ ،‬ﻣﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻘﺎر ﻳﺎ‬ ‫ﻫﺮﭼﻪ‪ ،‬ﺣﺲ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻋﺒﻮرش را از اﻟﻴﺎف ﭼﺸﻢ‪ .‬ﻣﻲداﻧﻢ اﻳﻦ ﻧﻜﻴﺮ و ﻣﻨﻜﺮِ‬ ‫ﻣﺪرن ﺣﺎﻻ دارد ﻧﻘﺐ ﻣﻲزﻧﺪ ﺑﻪ اﻋﻤﺎقِ ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻣﻲداﻧﺪ ﻛﻠﻤﺎت‬ ‫ﻣﺮدهاﻧﺪ در ﻣﻦ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻧﺎﻣﻪي اﻋﻤﺎل‪ ،‬ﻣﻲﺗﺮاﺷﺪ و ﺑﻴﺮون ﻣﻲآورد‬ ‫ﻫﻤﻪي ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎﺋﻲ را ﻛﻪ ﺑﻠﻮرِ ﻧﻤﻚ ﺷﺪهاﻧﺪ در ﻋﺪﺳﻲ ﭼﺸﻢ‪ .‬ﺗﺼﻮﻳﺮ‬ ‫ﭘﺮوﻳﻦ در آن روﭘﻮش آﺑﻲ ﻧﻔﺘﻲ ﺑﺎ ﻳﻘﻪي ﺳﭙﻴﺪ‪ ...‬و ﮔﺮﻳﻪاي ﻛﻪ ﻣﻲﻟﺮزﻳﺪ‬ ‫روي ﻟﺐﻫﺎي ﻣﻌﺼﻮﻣﺶ‪ .‬ﻳﻚ ﺟﺴﺪ ﻛﻪ دو ﺷﺒﺎﻧﻪروز ﻃﺒﻞ زدهاﻧﺪ ﻛﻨﺎر‬ ‫رودﺧﺎﻧﻪ ﺗﺎ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ آب‪ .‬و ﻳﻚ ﻧﺎﻣﻪ‪ ...‬ﻫﻴﭻ ﺟﺴﺪي ﻃﺎﻗﺖ ﻧﺪارد‬ ‫اﻳﻨﻬﻤﻪ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺑﻪ زﻳﺮ آب‪ .‬ﭼﻘﺪر ﺑﺎﻳﺪ رﻧﺠﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ از ﺻﺪاﻫﺎي زﻣﻴﻦ‪.‬‬ ‫دﺳﺘﻪاي زﻧﺎن ﺳﻴﺎﻫﭙﻮش و ﻣﺮداﻧﻲ ﺑﺎ ﻛﻼهﻫﺎي ﻟﺒﻪدار‪ ،‬ﺗﻤﺎم روز‪ ،‬در‬ ‫ﺳﻜﻮﺗﻲ ﺳﺮاﻓﻜﻨﺪه‪ ،‬و ﺗﻤﺎم ﺷﺐ‪ ،‬در ﮔﺮﻳﻪاي ﺧﺎﻣﻮش‪ ،‬ﭘﺎ ﺑﻪ ﭘﺎي ﻃﺒﺎل‬ ‫رﻓﺘﻪاﻧﺪ از اﻳﻦ ﺳﺮِ رود ﺗﺎ آن ﺳﺮ‪ .‬و ﭘﺮوﻳﻦ در اﻋﻤﺎق آب ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺰﻧﻴﺪ‬ ‫ﻫﻨﻮز‪ .‬در ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻋﺸﻖ اﺳﻴﺪ اﺳﺖ ﻳﺎ ﭼﺎﻗﻮ‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ ﺧﻮﺷﻢ ﺑﺎ‬

‫‪162‬‬

‫ﻣﺎﻫﻴﺎن رودﺧﺎﻧﻪ و اﻳﻦ رﻳﮓﻫﺎي ﺧﻴﺲ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﭘﺮﺗﺸﺎن ﻛﺮد ﺗﺎ اﺑﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻮا‪ ،‬ﺑﻲﻫﺮاس از ﻣﻄﻴ‪‬ﺮ و ﻫﺮﭼﻪ ﻣﺮد ﻓﺎﻣﻴﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻴﻎ ﻓﺮو ﻣﻲرود در‬ ‫اﻋﻤﺎق‪ .‬دردي ﮔﻨﻚ ﻣﻲﭘﻴﭽﺪ در ﻧﻘﻄﻪاي از ﻛﺎﺳﻪي ﺳﺮ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺮون‬ ‫ﺑﻴﺎورد ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻠﻮر اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻨﻬﻢ ﻧﻨﻪﺣﺒﻴﺒﻪي ﺧﻮدم ﻛﻪ ﺑﺎز ﺧﻮاب‬ ‫اﻣﻴﺮاﻟﻤﺆﻣﻨﻴﻦ دﻳﺪه اﺳﺖ ﺷﺐ ﭘﻴﺶ‪ .‬ﻳﻚ وﺟﺐ ﺟﺎ ﻧﺪارد ﺑﺮاي ﺧﻮاب اﻣﺎ‬ ‫ﻫﺮﺷﺐ ﻣﻴﺰﺑﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ از اﻣﺎﻣﺎﻧﺶ‪ .‬ﺧﻮابﻫﺎش را ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻃﻮري‬ ‫ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻣﺨﺎﻃﺐ او ﻛﺲ دﻳﮕﺮيﺳﺖ؛ ﺷﺎﻳﺪ ﭘﺪر ﻛﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ در آن اﺗﺎق ﻣﻔﺎﺗﻴﺢاﻟﺠﻨﺎن ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺣﻠﻴﺔاﻟﻤﺘﻘﻴﻦ‪ ،‬ﻳﺎ ﻧﻬﺞاﻟﺒﻼﻏﻪ‪.‬‬ ‫دردِ ﮔﻨﮓ دﻳﮕﺮي ﻣﻲﭘﻴﭽﺪ در آن ﺗﻪِ ﺗﻪ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻣﻘﺎر را ﻣﻲﭼﺮﺧﺎﻧﻨﺪ در‬ ‫ﺟﻤﺠﻤﻪام‪ .‬اﻳﻨﻬﻢ ﺑﻠﻮر دﻳﮕﺮي‪ .‬دﻛﺘﺮ ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ دو زاﻧﻮ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﭘﺎي‬ ‫ﺑﺴﺘﺮ ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪي ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬و ﻣﺸﺖ ﻫﺎ را رو ﺑﻪ آﺳﻤﺎن ﺗﻜﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‬ ‫ﻃﻮري ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﺗﻤﺎم ﺳﻴﺎرهي زﻣﻴﻦ ﻣﺨﺎﻃﺐ اوﺳﺖ‪:‬‬ ‫*! ‪Oh, lord, I must forsake you ! I must forsake you‬‬

‫ﺗﻤﺎم ﺗﻨﺶ ﭼﺮك ﻛﺮده اﺳﺖ ﻧﻨﻪدوﺷﻨﺒﻪي ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻟﻪ‪ .‬دﻛﺘﺮ‬ ‫ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ ﻗﺪش ﺑﻠﻨﺪ‪ ،‬رﻳﺶاش اﻧﺒﻮه و ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﺶ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي‪ ،‬ﻣﻲدود‬ ‫در راﻫﺮوﻫﺎي ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ادارهي ﺑﻨﺪر و ﺑﺎ دﻫﺎن ﻛﻒ ﻛﺮده ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزﻧﺪ‪:‬‬ ‫»ﻣﻦ ﻫﻤﻴﻨﺠﺎ ﻣﻲﻣﺎﻧﻢ! ﻣﻦ ﻫﻴﭻ ﻛﺠﺎ ﻧﻤﻲروم!« ﺑﺎ ﻛﺸﺘﻲ از ﺑﺼﺮه آﻣﺪه‬ ‫اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺮود ﺑﻪ اﺻﻔﻬﺎن‪» .‬ﻣﻦ ﻫﻤﻴﻨﺠﺎ ﻣﻲﻣﺎﻧﻢ ﺗﺎ اﻳﻦ دﺧﺘﺮ ﺑﺮﮔﺮدد ﺑﻪ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ‪ «.‬ﺑﺎ ﻣﺸﺖ ﻣﻲزﻧﺪ ﺗﻮي ﺳﻴﻨﻪي رﺋﻴﺲ ادارهي ﺑﻨﺪر‪ ،‬ﭼﻮن ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ ﻣﺎ اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻧﺪارﻳﻢ ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮاﺋﻲ از ﺷﻤﺎ‪ .‬دﻛﺘﺮ ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ‪ ،‬ﻣﺜﻞ‬ ‫دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻘﻪي ﭘﺪر اﻳﻦ دﺧﺘﺮ ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻟﻪ را ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ او‬ ‫را ﭼﺴﺒﺎﻧﺪه اﺳﺖ ﺑﻴﺦ دﻳﻮار ﻫﻲ ﺗﻜﺎﻧﺶ ﻣﻲدﻫﺪ و ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲزﻧﺪ‪» :‬ﺗﻮ‬ ‫اﻣﻜﺎﻧﺎت داري ﻣﺎدر ﻗﺤﺒﻪ! ﺑﮕﻮ ﻛﻪ داري! ﺑﮕﻮ ﻛﻪ داري!« ﻋﻮض ﺷﺪن ﻧﻮر‬

‫‪163‬‬

‫را ﺣﺲ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻢ ﺟﺰ ﻳﻚ داﻳﺮهي ﺳﻴﺎه‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻳﻚ‬ ‫داﻳﺮهي ﻣﺒﻬﻢ ﻗﺮﻣﺰ‪ .‬ﺗﻴﻎ‪ ،‬ﻣﺘﻪ‪ ،‬ﻣ‪‬ﻘﺎر ﻳﺎ ﻫﺮﭼﻪ ﻓﺮو ﻛﻪ ﻣﻲرود در ﭼﺸﻢ‪،‬‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﺒﻬﻢ ﻧﻮر را ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‪ .‬ﺑﻌﺪ دردي ﻫﺴﺖ ﻣﺒﻬﻢ در اﻋﻤﺎق ﺳﺮم‪.‬‬ ‫اﻧﮕﺎر ﻳﻜﻲ ﭼﻨﮓ ﻣﻲزﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺼﺎوﻳﺮي ﻛﻪ آن ﺗﻪِ ﺗﻪاﻧﺪ‪» .‬ﻳﻚ ﻣﺎه ﻣﺎﻧﺪ‬ ‫ﺧﺎﻧﻪي ﻣﺎ‪ .‬ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻳﻚ ﺗﻜﻪ ﺟﻞ ﺑﺮﻣﻲداﺷﺖ و ﻣﻲﺧﻮاﺑﻴﺪ ﺗﻮي‬ ‫ﺣﻴﺎط‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺑﮕﻮ‪:‬‬

‫‪this is the door .‬‬

‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻢ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺑﮕﻮ‪That is the window .:‬‬

‫ﮔﺎﻫﻲ ﻫﻲ راه ﻣﻲرﻓﺖ ﺗﻮي ﺣﻴﺎط‪ .‬ﭼﺮخ ﻣﻲزد ﻣﺜﻞ دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎ و‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪Oh, lord ! Oh, lord! :‬‬

‫ﺻﺪاﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲآﻳﺪ از ﺳﻤﺖ ﻧﺎف‪ .‬ﺻﺪاﻫﺎﻳﻲ از ﺳﻤﺖ ﮔﻮش ﭼﭗ‪،‬‬ ‫ﺻﺪاﻫﺎﻳﻲ از ﺳﻤﺖ ﮔﻮش راﺳﺖ‪:‬‬ ‫ـ ﭘﮋوﻫﻨﺪه را راز ﺑﺎ ﻣﺎدر اﺳﺖ**‪.‬‬ ‫ـ!‪*** Out, damnéd spot‬‬ ‫ـ واﻟﻌﺼﺮ‪ ،‬اناﻻﻧﺴﺎن ﻟﻔﻲ اﻟﺨﺴﺮ‪****.‬‬ ‫ﭘﺪر ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺑﺨﻮان! ﻫﺸﺘﺼﺪ رﻛﻌﺖ ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧﺪهام و ﻫﻨﻮز ﻳﻚ رﻳﺎل‬ ‫ﻫﻢ ﻧﻢ ﭘﺲ ﻧﺪاده اﺳﺖ اﻳﻦ ﻣﺮدك ﻫﻤﺸﻬﺮياش‪ .‬واﻋﻆ روي ﻣﻨﺒﺮ اﺳﺖ و‬ ‫ﻣﻦ ﺗﻜﺒﻴﺮﮔﻮﻳﺎن ﻣﻲاﻳﺴﺘﻢ ﺑﻪ رﻛﻌﺖِ ﻫﺸﺘﺼﺪ و ﻳﻜﻢ‪ .‬ﺳﺨﺖ اﺳﺖ دﺳﺖ‬ ‫ﺷﺴﺘﻦ از رؤﻳﺎ‪ .‬ﺑﺎ ده ﺗﻮﻣﺎن ﭼﻪ ﻛﺘﺎبﻫﺎ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد ﺧﺮﻳﺪ! ﺧﺮﻳﺪ ﻛﻪ ﻧﻪ‪،‬‬ ‫اﮔﺮ ﭘﺪر ﺑﻔﻬﻤﺪ ﭘﺎره ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻫﻤﻪ را‪ .‬ﻣﻦ ﻓﻘﻂ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻔﺎﺗﻴﺢ اﻟﺠﻨﺎن ﺑﺨﻮاﻧﻢ‬ ‫و ﻗﺮآن‪ .‬از ﻫﻴﭽﻜﺪام ﭼﻴﺰي ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﺷﺒﻲ دو رﻳﺎل ﻛﻪ ﺑﺪﻫﻢ‪،‬‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﻫﺮ ﺷﺐ ﻳﻚ ﻛﺘﺎب ﺗﺎزه اﺟﺎره ﻛﻨﻢ‪» .‬ﭼﺮا ﻧﻤﻲﺧﻮاﻧﻲ؟« دزداﻧﻪ‬ ‫ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﺮدﻛﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺸﻬﺮي ﭘﺪر اﺳﺖ و ﻛﺎرﻣﻨﺪ اﺳﺖ و‬ ‫ﻛﺮاواﺗﻲ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﺜﻞ ﭘﺪر رﻳﺶ دارد و ﻣﺮﺗﺐ ﺑﻪ ﻣﺴﺠﺪ ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﺳﺮم را‬

‫‪164‬‬

‫ﻣﻲﺑﺮم ﻧﺰدﻳﻚ ﮔﻮش ﭘﺪر‪ » :‬ﺑﮕﻮ اﻗﻼْ ﻧﺼﻔﺶ را ﻓﻌﻼْ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻪ‬ ‫ﻫﺸﺘﺼﺪ رﻛﻌﺖاش را ﺧﻮاﻧﺪهام!« از ﻣﻦ ﺑﺮاي ﭘﺪرش ﻛﻪ ﺗﺎزه ﻓﻮت ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺖ ﻫﺰار رﻛﻌﺖ ﻧﻤﺎز ﺧﺮﻳﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ ده ﺗﻮﻣﺎن‪ .‬اﮔﺮ از اﻳﻦﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲﺧﺮﻳﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻛﺎرﺷﺎن ﻓﺮوش ﻧﻤﺎز اﺳﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺪ ﺗﻮﻣﻦ ﻣﻲداد‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺧﺮﻳﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ‬ ‫ده ﺗﻮﻣﺎن‪ .‬اﻣﺎ اﻧﮕﺎر ﺧﻴﺎلِ دادنِ ﻫﻤﻴﻦ را ﻫﻢ ﻧﺪارد‪» .‬ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺎﻻ ﺗﻮ ﺑﺨﻮان‪ «...‬از ﻟﺤﻦ ﭘﺪر ﻛﻢﻛﻢ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻣﻲﺷﻮم ﻛﻪ ﺧﺒﺮي از ﭘﻮل‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﺮدوي آﻧﻬﺎ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ ﻛﺮده اﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ زور ﻫﻢ ﻛﻪ ﺷﺪه ﻣﺮا‬ ‫ﺑﺒﺮﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ! ﺳﺨﺖ اﺳﺖ دﺳﺖ ﺷﺴﺘﻦ از رؤﻳﺎ‪ .‬ﺗﻜﺒﻴﺮ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ و‬ ‫ﻣﻲاﻳﺴﺘﻢ ﺑﻪ رﻛﻌﺖ ﻫﺸﺘﺼﺪ و دو‪ .‬وﻟﻲ دﻳﮕﺮ ﺧﻠﻮﺻﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﺣﺴﺎس‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ ﭘﺎره ﭘﻮره ﺷﺪه اﺳﺖ ﭼﻴﺰي؛ آﻧﻬﻢ در اﻳﻦ ﻣﻜﺎن اﻣﻦ! اﻳﻨﻄﻮر ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ دﺳﺖ ﻣﻦ ﺑﺎز ﺷﺪ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺟﻴﺐِ ﭘﺪر‪ .‬ﺳﻮزش و درد را ﺣﺲ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ در آن اﻋﻤﺎق‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺗﻜﻪاي ﺑﻠﻮر ﻧﻤﻚ ﭼﺴﺒﻴﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ آن ﺗﻪِ ﺗﻪ‪.‬‬ ‫ﺗﻠﻔﻦ زﻧﮓ ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﻮم از ﻛﻨﺎر »ش«‪ .‬ﮔﻮﺷﻲ را ﻛﻪ ﺑﺮﻣﻲدارم‬ ‫ﻧﮕﺎش ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﻣﻼﻓﻪ را ﻛﺸﻴﺪه روي ﺗﻦاش‪ ،‬ﭼﻬﺮه اش ﭘﺮِ‬ ‫ﺑﻐﺾ‪ ،‬ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻦ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﺻﺪاي ﻫﺮﺷﺒﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺮ از ﻧﻔﺮت و درد‪:‬‬ ‫»ﺗﻮ ﺧﺠﺎﻟﺖ ﻧﻤﻲﻛﺸﻲ‪ ،‬ﻣﺮدك؟ ﻫﻤﺴﻦ دﺧﺘﺮ ﺗﻮﺳﺖ!« ﮔﻮﺷﻲ را دور ﻧﮕﻪ‬ ‫ﻣﻲدارم از ﮔﻮﺷﻢ و ﺑﺎ اﻧﮕﺸﺖ ﺷﻘﻴﻘﻪﻫﺎ را ﻓﺸﺎر ﻣﻲدﻫﻢ‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻣﻲ ﻛﻨﻢ ﺑﻪ‬ ‫»ش«‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ روزﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻼﻓﻪ ﺷﻮد و ﺑﺰﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻴﻢ آﺧﺮ‪ .‬روﻳﺶ را‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ دﻳﻮار‪ .‬ﻣﻲداﻧﺪ ﺣﺎﻻ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﮔﻮش ﺑﺪﻫﻢ ﺑﻪ ﻫﺰار ﺗﻴﺮ‬ ‫زﻫﺮآﮔﻴﻦ ﻛﻪ ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﻨﺪ از ﺳﻴﻢ‪ .‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪» :‬ﻋﺰﻳﺰ ﻣﻦ‪ ،‬ﻣﺎ ﭼﻬﺎر ﺳﺎل‬ ‫اﺳﺖ ﺟﺪا ﺷﺪهاﻳﻢ از ﻫﻢ!« ﺑﻐﻀﻲ ﺑﻲﺻﺪا ﻣﻲ ﺗﺮﻛﺪ زﻳﺮ ﻣﻼﻓﻪي ﺳﭙﻴﺪ‪.‬‬ ‫دردي ﺗﻴﺮ ﻣﻲﻛﺸﺪ در اﻋﻤﺎق ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻬﻲ ﺷﻮد ﻳﻜﺴﺮه از‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮ؛ از ﻫﺮ ﺑﻠﻮر ﻧﻤﻚ‪ .‬ﻓﻘﻂ ﭘﺮﺗﮕﺎه ﺑﻤﺎﻧﺪ و ﺑﺲ‪ .‬ﺑﻴﺎ ﭘﺮوﻳﻦ‪ .‬ﺑﻴﺎ ﻏﻠﺖ‬

‫‪165‬‬

‫ﺑﺰﻧﻴﻢ در اﻋﻤﺎق آب‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﻣﺎﻫﻴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ از ﺟﻨﺲ رؤﻳﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺗﻮ ﻫﻢ ﺑﻴﺎ‬ ‫اي »ش«‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ در اﻋﻤﺎق آب ﻫﻴﭻ ﺻﺪاﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺻﺪا ﻣﺎل زﻳﺮ‬ ‫ﮔﻨﺒﺪﻫﺎﺳﺖ؛ ﺟﻴﻎ ﻣﺎل زﻳﺮ ﺷﻴﺮواﻧﻲﻫﺎ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺎ ﮔﺮﺑﻪي ﻣﻠﻮس‪ .‬ﺑﮕﺬار اﻋﺘﻨﺎ ﻧﻜﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﺪاﻫﺎي ﻃﺒﻞ‪ .‬آﻧﺠﺎ ﻣﺎﻫﻴﺎﻧﻲ‬ ‫ﻫﺴﺖ ﻛﻪ از ﺟﻨﺲ رؤﻳﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﮕﺬار ﺑﮕﺬرﻧﺪ دﺳﺘﻪﻫﺎي ﻋﺰا‪.‬‬ ‫ﮔﻮشﻫﺎش را ﺑﺎ ﺻﺪف ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه‪ .‬ﺑﮕﺬار ﺑﻐﻠﺘﺪ روي رﻳﮓﻫﺎي ﺗﻪ آب‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺎ ﮔﺮﺑﻪي ﻣﻠﻮس‪ ...‬ﺑﻴﺎ ﮔﺮﺑﻪي ﻣﻠﻮس‪.‬‬ ‫ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬ ‫*‬

‫اﺷﺎرهاﻳﺴﺖ واروﻧﻪ ﺑﻪ ﻛﻼم ﻣﺴﻴﺢ ﻛﻪ ﮔﻔﺖ »ﺧﺪاﻳﺎ ﭼﺮا ﻣﺮا واﻧﻬﺎدي« ‪.‬‬

‫**‬

‫ﻓﺮدوﺳﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ‪.‬‬

‫*** ﺷﻜﺴﭙﻴﺮ‪ ،‬ﻣﻜﺒﺚ ‪.‬‬

‫****‬

‫ﻗﺮآن ‪.‬‬

‫‪166‬‬

‫‪37‬‬ ‫ﺑﺎ ﻋﻴﺴﺎي ﻣﻐﺮﺑﻲ‬ ‫درد ﻧﺪارم‪ .‬اﻣﺎ‪...‬‬ ‫دراز ﻛﺸﻴﺪهام روي ﺗﺨﺖ و از ﭘﻨﺠﺮهي اﺗﺎق ﺧﻴﺮه ﺷﺪهام ﺑﻪ ﻧﻴﻤﻲ از‬ ‫ﺻﺒﺢ در ﺳﺎﻋﺖِ ده‪ .‬ﺧﻴﺮه ﺷﺪهام ﺑﻪ آﺳﻤﺎنِ ﺳﭙﻴﺪ و ﺑﺮگﻫﺎي ﺳﺒﺰ‬ ‫درﺧﺘﺎن ﺑﻠﻮط‪ .‬ﺣﺲ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ در ﻣﻦ ﻣﺮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭼﻴﺰي ﮔﻨﮓ‪ .‬ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﭼﻪ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻴﺰي ﻣﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺴﻲ اﺳﺖ ﻣﺜﻞ ﺣﺲ‬ ‫دﺧﺘﺮي ﻋﺎﺷﻖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻼف ﻣﻴﻞاش ﻧﺎﭼﺎر ﺷﺪه اﺳﺖ ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺜﻞ ﺣﺴﻲ ﻛﻪ »ش« داﺷﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ رﻓﺖ ﺗﻮي دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ روي‬ ‫ﻣﺒﻞ؛ ﺧﻴﺮه ﺑﻪ دو ﻛﺒﻮﺗﺮي ﻛﻪ آﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﭘﺸﺖ ﭘﻨﺠﺮهام‪ .‬ﻣﻲﭼﺮﺧﻴﺪﻧﺪ و‬ ‫ﺳﺮ ﻓﺮوﻣﻲﺑﺮدﻧﺪ ﺗﻮي ﮔﻠﻮي ﻫﻢ‪ .‬ﻓﻜﺮ ﻛﺮدم ﭼﺎره ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﭘﻴﺎم‬ ‫ﺗﻘﺪﻳﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﺧﻮدش ﻳﻚﺑﺎرﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎر و‬ ‫ﺑﻨﺪﻳﻞﻣﺎن را ﺑﺒﻨﺪﻳﻢ و ﺑﺮوﻳﻢ ﺑﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎ؛ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭼﺸﻢﻣﺎن ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻫﻴﭻ‬ ‫آﺷﻨﺎﺋﻲ ﻧﻴﻔﺘﺪ؛ ﺑﻲﺧﻴﺎل اﻳﻦ ﻫﻤﻮﻃﻨﺎن ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻛﺎر دﻳﮕﺮي ﻧﺪارﻧﺪ ﺟﺰ‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻛﺮدن ﺑﻪ ﭘﺎﺋﻴﻦﺗﻨﻪي ﻣﻦ و او‪ .‬از دﺳﺘﺸﻮﻳﻲ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻳﺪ؛ ﻧﻮارِ‬ ‫آزﻣﺎﻳﺶ ﺗﻮي دو اﻧﮕﺸﺖاش؛ اﻧﮕﺎر ورﻗﻪي اﻣﺘﺤﺎن‪ .‬ﺣﺎﻟﺖ ﭼﻬﺮهاش دو‬ ‫اﺳﻼﻳﺪ ﻣﺨﺘﻠﻒ اﺳﺖ اﻓﺘﺎده روي ﻫﻢ‪ :‬ﻳﻜﻲ ﺧﻨﺪان‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﻧﮕﺮان‪ .‬از ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﺣﺎﻻ ﻧﻮع راه رﻓﺘﻨﺶ ﻋﻮض ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎﻟﺖِ زﻧﻲ آﺑﺴﺘﻦ ﻛﻪ وﻗﺖِ رﻓﺘﻦ‪،‬‬ ‫ﺑﺎ ﻫﺮ ﻟﻨﮕﺮي ﻛﻪ ﻣﻲدﻫﺪ ﺑﻪ ﺗﻦ اﻧﮕﺎر ﻳﺎدآوري ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﻮد و ﺑﻪ‬ ‫دﻳﮕﺮان ﻛﻪ ﻋﺰﻳﺰﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮد ﺟﻬﺎن در درون اوﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﻮدم ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‬

‫‪167‬‬

‫ﭼﻪ ﺧﻮﺷﺒﺨﺖ اﺳﺖ ﻛﻮدﻛﻲ ﻛﻪ ﻣﺎدرش ﻛﺴﻲ ﻣﺜﻞ او ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻴﺴﺖ و دو‬ ‫ﺳﺎل ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺪارد اﻣﺎ ﻫﻤﺎﻧﻘﺪر داﻧﺎﺳﺖ ﻛﻪ زﻧﻲ ﭼﻬﻞ ﺳﺎﻟﻪ‪ .‬ﻣﻲداﻧﺪ ﻛﻲ‬ ‫ﭼﻪ ﻛﺎر ﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲداﻧﺪ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي را ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﭼﻴﺰي را ﻧﻪ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﺪ روي ﭘﺎﻫﺎﻳﻢ‪ ،‬و ﺳﺮش را ﻣﻲﮔﺬارد روي ﺷﺎﻧﻪام‪ .‬ﻧﻮارِ آزﻣﺎﻳﺶ را‬ ‫از او ﻣﻲﮔﻴﺮم‪ .‬ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ آن ﻣﻲﻛﻨﻢ و ﺳﺮم را ﻣﻲﮔﺬارم روي ﺷﺎﻧﻪاش‪.‬‬ ‫ﺑﮕﺬار ﺳﻜﻮت ﺣﺮف ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﺑﮕﺬار ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﻧﻮﺑﺖِ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦِ ﺷﺎﻧﻪﻫﺎﺳﺖ‪،‬‬ ‫آﻧﻬﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲﻣﺎن‪ .‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪» :‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮوﻳﻢ ﺑﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎ‪«.‬‬ ‫اﻧﮕﺸﺘﺶ را ﻣﻲﮔﺬارد روي ﻟﺐﻫﺎﻳﻢ‪ ،‬و ﮔﻮﻧﻪام را ﻣﻲﺑﻮﺳﺪ‪» :‬ﻓﺮدا ﻣﻲروم‬ ‫درش ﻣﻲآورم‪«.‬‬ ‫ـ ﻧﻪ‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺧﻄﺮ ﺑﻜﻨﻲ‪.‬‬ ‫ـ ﻓﻌﻼْ وﻗﺖ ﺑﭽﻪدار ﺷﺪن ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ درسام را ﺗﻤﺎم ﺑﻜﻨﻢ‪.‬‬ ‫دروغ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﻮي ﻛﻠﻪاش ﻣﻲﮔﺬرد‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ‪،‬‬ ‫ﮔﺎﻫﻲ‪ ،‬زﻧﺎن ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎﻟﻪ ﻫﻢ ﻣﻲروﻧﺪ داﻧﺸﮕﺎه‪ .‬ﻧﻪ ﺑﭽﻪ‪ ،‬ﻧﻪ ﺷﻮﻫﺮ‪ ،‬ﻫﻴﭻ‬ ‫ﭼﻴﺰ ﻣﺎﻧﻊ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻦ را ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ .‬آﺧﺮ‪ ،‬ﻫﻤﺎن روز اول‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدم »ﻧﻪ اﻫﻞ ازدواﺟﻢ‪ ،‬ﻧﻪ اﻫﻞ ﺑﭽﻪ‪ «.‬ﮔﻔﺘﻪﺑﻮدم‪» :‬ﭘﺪري ﻛﻪ‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ اﺣﺴﺎس ﻣﺴﺆﻟﻴﺖ ﺑﻜﻨﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﭽﻪ‪ ،‬اﮔﺮ ﭘﺪر ﺷﻮد ﺟﻨﺎﻳﺘﻜﺎر‬ ‫اﺳﺖ‪ «.‬ﺷﺐ‪ ،‬از ﺣﻤﺎم ﻛﻪ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ دراز‬ ‫ﻛﺸﻴﺪه اﺳﺖ روي ﺗﺨﺖ دﺳﺘﺶ را ﮔﺬاﺳﺘﻪ روي ﺷﻜﻢاش؛ ﭼﺸﻢﻫﺎ ﺧﻴﺮه‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪاي در رؤﻳﺎ‪ .‬از ﺣﺎﻟﺖ دﺳﺖ‪ ،‬از ﺧﻢ اﻧﮕﺸﺖﻫﺎ ﻣﻲﻓﻬﻤﻢ ﻣﺸﻐﻮل‬ ‫ﻧﻮازش ﺑﭽﻪاش ﺑﻮده‪ .‬ﻣﺮا ﻛﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ دﺳﺘﺶ را ﻣﻲدزدد! ﺳﺮ را ﻣﻲﮔﺬارم‬ ‫روي ﺷﻜﻢِ ﺑﺎردار و ﻣﻲﺑﻮﺳﻢ‪ .‬ﮔﻮش را ﻣﻲﭼﺴﺒﺎﻧﻢ ﺑﻪ ﭘﻮﺳﺖ ﻧﺮم‪ .‬ﮔﻮش‬ ‫ﻣﻲدﻫﻢ ﺑﻪ ﺻﺪاﻫﺎي ﻣﺒﻬﻢِ ﺟﻬﺎنِ ﻧﺎﻣﺮﻳﻲ‪ .‬ﺳﺮ را ﭘﻨﻬﺎن ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺗﻮي‬ ‫ﻧﺮﻣﻲي ﭘﻮﺳﺖ‪ .‬ﻛﺎش اﻳﻦ ﻧﺎفِ ﻛﻮﭼﻚ دﻫﺎﻧﻪي ﭼﺎه ﻣﻲﺷﺪ و ﻣﺮا و ﮔﺮﻳﻪ‬

‫‪168‬‬

‫را‪...‬‬ ‫در ﺑﺎز ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺟﺴﻴﻜﺎ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺘﺎر ﻣﺎرﺗﻴﻨﻴﻜﻲ داﺧﻞ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ـ ﺧﻮب ﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﺪ؟‬ ‫ـ ﺑﻠﻪ‪ ،‬ﻣﻤﻨﻮن‪.‬‬ ‫ـ ﺑﺮﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ دﻣﺎي ﺑﺪﻧﺘﺎن را اﻧﺪازه ﺑﮕﻴﺮم‪.‬‬ ‫وﺣﺸﺖ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺗﻮي دﺳﺖ اوﺳﺖ ﺷﺒﻴﻪ ﻫﻴﭽﻜﺪام از‬ ‫دﻣﺎﺳﻨﺞﻫﺎﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل دﻳﺪهام‪ .‬ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﺷﺒﻴﻪ ﭼﺮاغ‬ ‫ﻗﻮهاي ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺎ ﻧﻮﻛﻲ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ و ﺗﻴﺰ! ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﺑﻪ ﻛﺪام ﺳﻮ ﺑﺮﮔﺮدم‪.‬‬ ‫ﺷﻴﺮﺧﻮاره ﻛﻪ ﺑﻮدﻳﻢ دﻣﺎﺳﻨﺞ را ﻓﺮو ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ ﺗﻮي ﻣﻘﻌﺪﻣﺎن‪ .‬ﺑﺰرگ ﻛﻪ‬ ‫ﺷﺪﻳﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ زﻳﺮ ﺑﻐﻞ‪ .‬ﺑﺰرﮔﺘﺮ ﻛﻪ ﺷﺪﻳﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ زﻳﺮ زﺑﺎن‪ .‬ﺑﻌﺪ ﺷﺪ‬ ‫ﻧﻮاري ﻛﻪ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ روي ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ‪ .‬ﭼﺎﻧﻪام را ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﺳﺮم را‬ ‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪ ،‬ﺧﻴﺎﻟﻢ راﺣﺖ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻗﺮار ﻧﻴﺴﺖ اﻳﻨﺠﺎ‬ ‫ﻫﻢ ﭼﻴﺰي را ﭘﺎره ﭘﻮره ﻛﻨﻨﺪ‪» ...‬ﺣﺎﻻ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﺗﻮي ﺳﻮراخ ﮔﻮش!«‬ ‫اﻧﮕﺎر دﻣﺎﺳﻨﺞ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺳﻪﭘﺮﻃﺎس ﻧﻮﻋﻲ اﺑﺰار اﻧﺪازهﮔﻴﺮي زﻣﺎن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ را ﺑﻪ او ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪ .‬ﻃﻮري ﻟﺒﺨﻨﺪ ﻣﻲزﻧﺪ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ » :‬اﻳﻨﻘﺪر‬ ‫ﻓﻜﺮ ﻧﻜﻦ ﺟﻴﮕﺮ‪ ،‬ﺧﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻲ!« ﺧﺴﺘﻪ ﺷﺪهام؛ اﻣﺎ دﺳﺖ ﺧﻮدم ﻧﻴﺴﺖ؛‬ ‫اﻧﮕﺎر ﭼﻨﺪ ﺑﻠﻮر ﻧﻤﻚ ﻫﻨﻮز ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ آن ﺗﻪِ ﺗﻪ‪ .‬ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﻫﺸﺖ‬ ‫ﺻﺒﺢ وﻗﺖ داده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮود درش ﺑﻴﺎورد‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮدم ﺑﻴﺪارم ﻛﻦ ﺑﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﺑﺮوﻳﻢ)آﺧﺮ‪ ،‬ﺗﺎ دمِ ﺻﺒﺢ ﻣﻲﻧﺸﺴﺘﻢ ﭘﺸﺖ ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﭗ‪ ،‬ﺧﻴﺮه ﺑﻪ ﺑﺎﻓﺖﻫﺎي‬ ‫ﭼﻮب(‪ .‬ﺑﻴﺪار ﻛﻪ ﺷﺪم دﻳﺪم ﺳﺎﻋﺖ ده اﺳﺖ و او رﻓﺘﻪ‪ .‬دﻟﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮد‬ ‫ﺻﺪاﻳﻢ ﺑﻜﻨﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ از ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻟﻲ را داﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ‬ ‫دارم ﺣﺎﻻ‪.‬‬ ‫ﺟﺴﻴﻜﺎ دﻣﺎﺳﻨﺞ را از داﺧﻞ ﮔﻮﺷﻢ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآورد‪ » :‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ رو‬

‫‪169‬‬

‫ﺑﻪ راه اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫راه ﻛﻪ ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﺑﻪ ﻃﺮف در‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪» :‬ﻛﻲ ﻣﺮا ﻣﺮﺧﺺ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟«‬ ‫ـ اﻵن دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﭼﺸﻢﺗﺎن را ﻛﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﺮد ﻣﺮﺧﺺ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ را ﻣﻲداﻧﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻣﺮاﺣﻞ را دﻓﻌﻪي ﻗﺒﻞ ﻫﻢ ﻛﻪ‬ ‫آن ﻳﻜﻲ ﭼﺸﻤﻢ را ﻋﻤﻞ ﻛﺮدﻧﺪ ﮔﺬراﻧﺪهام‪ .‬ﻣﻲداﻧﻢ زودﺗﺮ از ﺳﺎﻋﺖ ﻳﺎزده‬ ‫ﻣﺮا ﻣﺮﺧﺺ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬از ﻓﺸﺎر ﺗﻨﻬﺎﻳﻲﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﻮال اﺣﻤﻘﺎﻧﻪ را‬ ‫ﻣﻲﭘﺮﺳﻢ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ او را ﺑﻴﺸﺘﺮ در اﺗﺎق ﻧﮕﻪ دارم؛ ﺣﺘﺎ اﮔﺮ ﺷﺪه ﺑﻪ‬ ‫اﻧﺪازهي ﻃﻮل ﻳﻚ ﭘﺎﺳﺦ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻧﺪن ﺑﺎ ﺣﺲِ از دﺳﺖ‬ ‫دادنِ ﭼﻴﺰي ﮔﻨﮓ‪ .‬ﺑﻲاﺧﺘﻴﺎر دﺳﺖ ﻣﻲﺑﺮم روي ﻣﺤﺎﻓﻆ ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ ﭼﺸﻢ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺜﻞ ﺷﻴﺸﻪ ﺷﻔﺎف اﺳﺖ و درﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺻﺪف‪ .‬ﺧﺎرﺷﻲ ﻣﻲدود‬ ‫زﻳﺮ ﭘﻮﺳﺖِ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ؛ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻜﻪاي ﻧﻮار ﭼﺴﺐ ﺻﺪف و ﺗﻨﻈﻴﻒ را‬ ‫ﭼﺴﺒﺎﻧﺪهاﻧﺪ روي ﭼﺸﻢ ﭼﭗام‪» .‬دﻳﮕﺮ ﻛﺠﺎ ﻣﺎﻧﺪه؟ دﻓﻌﻪي ﺑﻌﺪ ﻧﻮﺑﺖ‬ ‫ﭼﻴﺴﺖ؟ رﻳﻪﻫﺎ؟« اﻳﻦ دو روز ﻛﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮدم ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻜﺸﻢ ﭼﻘﺪر آﺳﺎن‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد آﻣﺪورﻓﺖِ ﻧﻔﺲ‪ .‬ﺑﺮﺧﻼف روزﻫﺎي ﻗﺒﻞ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻗﻴﺮ ﻓﺮو ﻣﻲﺑﺮدم‬ ‫در ﺷﺶﻫﺎ‪.‬‬ ‫در ﺑﺎز ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ورود دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ ﻳﻌﻨﻲ داﺧﻞ ﺷﺪن ﻛﺖوﺷﻠﻮار‬ ‫ﺧﺎﻛﺴﺘﺮيي ﺷﻴﻚ‪ ،‬ﻣﻮﻫﺎيي ﺧﺎﻛﺴﺘﺮيي ﺷﻴﻚ‪ ،‬و ﻟﺒﺨﻨﺪِ ﻣﻬﺮﺑﺎن‪ .‬ﻧﻪ‪.‬‬ ‫اﻧﮕﺎر ﻫﻴﭻ دﻳﻮاﻧﻪاي ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﺋﻲ را ﻧﺰده اﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﺮج ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس‪ .‬دﺳﺘﻢ را‬ ‫ﺑﻪ ﮔﺮﻣﻲ ﻓﺸﺎر ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ ﺣﺎل و اﺣﻮال ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺴﺐ را‬ ‫ﺟﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ از ﭘﻮﺳﺖِ ﭘﻴﺸﺎﻧﻲ‪ .‬ﺻﺪف و ﺗﻨﻈﻴﻒ را ﺑﺮﻣﻲدارد‪ .‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﺮّاق‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ﺟﻬﺎنِ اﻃﺮاﻓﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺷﻔﺎف و ﺗﻤﻴﺰ و ﻧﻮ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺷﺴﺖاش ﭘﻠﻜﻢ را ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺑﺮد‪ » :‬ﻟﻄﻔﺎْ ﭘﺎﺋﻴﻦ را ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ‪«.‬‬

‫‪170‬‬

‫ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻪ داﻣﻨﻢ و ﻣﻼﻓﻪاي ﻛﻪ ﻛﻨﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ از روي ﭘﺎﻫﺎﻳﻢ‪.‬‬ ‫از ﺷﺮم ﻟﺒﻪي ﻟﺒﺎس را ﻣﻲﻛﺸﻢ روي ﺳﺎق ﺑﺮﻫﻨﻪي ﭘﺎﻫﺎ‪.‬‬ ‫ـ ﻋﺎﻟﻲﺳﺖ!‬ ‫ﻧﺴﺨﻪ را ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ و ﻣﻲرود‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﻦ ﻣﺎﻧﺪهام و ﺻﺒﺤﻲ ﻛﻪ ﺟﻼ‬ ‫داده ﺷﺪه از ﻣﻌﺠﺰهي اﻳﻦ ﻋﻴﺴﺎي ﻣﻐﺮﺑﻲ‪ ،‬و ﺣﺴﻲ ﮔﻨﮓ ﻛﻪ ﻧﻤﻲداﻧﻢ‬ ‫ﭼﻴﺴﺖ؛ ﺷﺎﻳﺪ ﭘﺎﻳﺎن ﭼﺸﻢﻫﺎي ﻳﻚ اُدﻳﭗ ﺑﻲﻣﻨﻈﻮر‪ .‬ﭼﺸﻤﺎﻧﻲ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﭼﺸﻢ ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺳﺎﺧﺖ دﺳﺖ دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪171‬‬

172

‫‪38‬‬ ‫ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻫ‪‬ﺮم ﻧﻔﺲﻫﺎ‬ ‫ﻣﺪﺗﻬﺎ ﺑﻮد ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻗﻴﺪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را زده ﺑﻮدم و اﻛﺘﻔﺎ ﻛﺮده ﺑﻮدم ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺗﺪرﻳﺲ در ﻣﻨﺰل‪ .‬آﺧﺮ‪ ،‬ﻛﻨﺴﺮت ﺑﺮاﻳﻢ ﺷﻜﻨﺠﻪاي ﺷﺪه ﺑﻮد ﻓﺮاﺗﺮ از‬ ‫ﻃﺎﻗﺖ‪ .‬ﻣﻲدﻳﺪم ﻫﻲ ﻋﺠﻠﻪ دارم ﻛﺎر زود ﺗﻤﺎم ﺑﺸﻮد و ﺑﻴﺮون ﺑﺰﻧﻢ از‬ ‫ﺳﺎﻟﻦ‪ .‬ﺧﻔﻪام ﻣﻲﻛﺮد ﻫﺮ ﻓﻀﺎي ﺑﺴﺘﻪ و ﻫﺮ ازدﺣﺎمِ ﺟﻤﻌﻴﺖ‪ .‬دﻛﺘﺮ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻧﻴﻤﻲ از ﺷﺶﻫﺎ ﻣﻮﻳﺮگﻫﺎﻳﺶ ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪه‪ .‬ﺣﺎﻻ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل اﺳﺖ‪،‬‬ ‫زﻣﺴﺘﺎن و ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن‪ ،‬ﭘﻨﺠﺮهي اﺗﺎق را ﺑﺎز ﻣﻲﮔﺬارم‪ .‬و دﻳﮕﺮ ﻧﻪ در ﺟﺸﻨﻲ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻧﻪ ﻣﻬﻤﺎﻧﻲ‪ .‬ﺧﻔﻪام ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻫﺮ ﺳﻘﻒ و ﻫﺮ دﻳﻮار‪ .‬ﺧﻔﻪام‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ازدﺣﺎم ﺟﻤﻌﻴﺖ‪ .‬ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻫ‪‬ﺮم ﻧﻔﺲﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫ‪‬ﺮم ﺣﻀﻮر ﻫﻢ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﺣﻀﻮر زﻫﺮآﮔﻴﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮد ﻣﺮا و »ش« را ﺑﻪ ﻟﺒﻪي ﭘﺮﺗﮕﺎه‪ .‬ﭼﻘﺪر راه‬ ‫آﻣﺪه ﺑﻮدﻳﻢ ﺗﺎ ﺑﺮﺳﻴﻢ ﺑﻪ ﻫﻢ؛ ﻫﻤﻪ ﻫﻢ از ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺞ‪ .‬ﻣﻦ اﻳﻦ ﻃﻮر‪ ،‬او آن‬ ‫ﻃﻮر‪ .‬ﭼﻘﺪر آﻣﭙﻮل زده ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻴﻔﺘﺪ اﻳﻦ ﺑﭽﻪ‪ .‬ﻧﻴﻔﺘﺎده ﺑﻮد! آﺧﺮ‪،‬‬ ‫ﺑﺪدل ﺷﺪه ﺑﻮد آﻗﺎي ﻣﻌﺘﻤﺪي‪ .‬ﭘﻨﺞ ﺳﺎل آزﮔﺎر آﻣﭙﻮل و ﻛﻮﻓﺖ و زﻫﺮ ﻣﺎر‬ ‫زده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﭽﻪدار ﺑﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﺳﭙﺮمﻫﺎ ﺟﺎن ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﺳﺎﻟﻢ‬ ‫ﺑﺮﺳﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﻘﺼﺪ‪ .‬آﻧﻮﻗﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﺑﻌﺪ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﭽﻪاي در ﻛﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن زده ﺑﻮد و ﻣﺎدر »ش« ﺣﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺪ‬ ‫دل ﺷﺪه ﺑﻮد آﻗﺎي ﻣﻌﺘﻤﺪي‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ »ﭼﻄﻮر ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ؟«‪ .‬ﻫﺮ ﺑﺎر ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺎدر »ش« ﺑﻴﺮون ﻣﻲرﻓﺖ از ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬وﻗﺖِ ﺑﺮﮔﺸﺘﻦ آﻗﺎي ﻣﻌﺘﻤﺪي‬ ‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﺶ ﺑﻪ زﻳﺮ ﻣﺸﺖ و ﻟﮕﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻛﺎرد آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ ﻗﺎﻳﻢ ﻛﺮده ﺑﻮد ﺗﻮي‬

‫‪173‬‬

‫ﻛﻤﺪ‪ .‬ﻛﺎرد را ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ زﻳﺮِ ﮔﻠﻮش‪» :‬ﻛﺠﺎ رﻓﺘﻪ ﺑﻮدي؟ ﺑﺎ ﻛﻲ؟«‬ ‫ﭼﻪ ﻛﺎرﻫﺎ ﻛﻪ ﻧﻜﺮدﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﭽﻪ را ﺑﻴﻨﺪازﻧﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻣﮕﺮ ﻣﻲاﻓﺘﺎد؟ اﻳﻨﻄﻮر‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﻦ و »ش« رﺳﻴﺪه ﺑﻮدﻳﻢ ﺑﻪ ﻫﻢ‪ .‬ﻣﻦ از ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺞ‪» ،‬ش« از‬ ‫ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺞ! اﻧﮕﺎر رؤﻳﺎ را ﻣﺘﺤﻘﻖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ اﻣﺎ ﺑﻪ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ وﻗﺘﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و‬ ‫در ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬دوﻣﻴﻦ ﺟﻠﺴﻪاي ﻛﻪ آﻣﺪ ﺑﻪ ﻛﻼس‪ .‬درﺳﺶ‬ ‫را ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ اﻳﻨﻄﻮر ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺧﺎﻧﻢ! اﮔﺮ ﻓﺮﺻﺖ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻧﺪارﻳﺪ ﻧﻪ‬ ‫وﻗﺖ ﺧﻮدﺗﺎن را ﺗﻠﻒ ﻛﻨﻴﺪ ﻧﻪ وﻗﺖ ﻣﺮا !‬ ‫ﻣﺜﻞ ﻳﻚ ﺑﺎرﻗﻪ اﺳﺖ زﻳﺒﺎﺋﻲ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﮔﻢ ﺷﻮد زﻳﺮ ﺧﺮوارﻫﺎ ﮔﺮد و ﻏﺒﺎر‪،‬‬ ‫ﺑﻪ ﻳﻚ ﻟﻤﺤﻪ ﺗﺠﻠﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﮔﺎﻫﻲ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺮون ﺑﻴﻔﺘﺪ از ﭘﻴﭽﻪ‪.‬‬ ‫ﻛﺎﻓﻲﺳﺖ ﺑﺒﻴﻨﻲاش در آن ﻟﺤﻈﻪ‪ .‬ﺳﺮزﻧﺶ ﻣﺮا ﻛﻪ ﺷﻨﻴﺪ ﺳﺮ را ﭘﺎﺋﻴﻦ‬ ‫اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬آﻧﻮﻗﺖ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻟﻤﺤﻪ ﻟﺮزهاي ﻋﺒﻮر ﻛﺮد از ﻟﺐﻫﺎش‪ .‬و ﻣﻦ‬ ‫دﻳﺪم آن ﺑﺎرﻗﻪ را‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺑﺮاي آﻧﻜﻪ ﭘﺎﻳﺶ ﺑﺮﻳﺪه ﻧﺸﻮد از ﻛﻼس‪ ،‬ﭼﻨﮓ زده‬ ‫ﺑﻮد ﺑﻪ اﻋﻤﺎق وﺟﻮد‪ ،‬و آن دﺧﺘﺮك ﮔﻤﺸﺪهي دروﻧﺶ را ﻳﻚ آن ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻧﻬﺎده ﺑﻮد؛ آن زﻳﺒﺎﺋﻲ ﻧﺎب! ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻮد ﺑﺮاي ﻛﺞ ﻛﺮدنِ راه‪.‬‬ ‫ﻣﺨﺼﻮﺻﺎْ ﻛﻪ آن ﺧﻂ را ﻫﻢ دﻳﺪه ﺑﻮدم؛ ﻫﻤﺎن ﺟﻠﺴﻪي اول ﻛﻪ ﻃﺮز‬ ‫ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻦ ﻣﭻ دﺳﺘﺶ را ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲﻛﺮدم روي ﺳﻪﺗﺎر؛ ﺧﻄﻲ ﻣﺜﻞ‬ ‫ﺑﺮﻳﺪﮔﻲ ﺗﻴﻎ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺷﻤﺎ ﺧﻮدﻛﺸﻲ ﻛﺮدهاﻳﺪ؟ ﺟﺎﺧﻮرد‪ .‬ﺳﺮش را ﭘﺎﺋﻴﻦ‬ ‫اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬آﺧﺮﻳﻦ ﺷﺎﮔﺮد ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻛﺎر ﺧﺎﺻﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪ :‬ﺑﺮوﻳﻢ‬ ‫ﻛﺎﻓﻪ ﻗﻬﻮهاي ﺑﺨﻮرﻳﻢ‪ .‬اﻳﻨﻄﻮر ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻜﻪاي ﻃﻼ را ﭘﻴﺪا ﻛﺮدم اﻓﺘﺎده ﺗﻮي‬ ‫ﻟﺠﻦ‪ .‬روزي ﻳﻚ ﺑﻄﺮ ودﻛﺎ ﻣﻲﺧﻮرد و ﻳﻚ ﻋﺎﻟﻤﻪ ﻗﺮصﻫﺎي آراﻣﺒﺨﺶ‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺖ‪» :‬ﭼﻨﺪ ﺷﺐ اﺳﺖ ﺧﻮاب ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ ﭘﺪر ﻣﺮده‪«.‬‬ ‫ـ ﺧﻮاب ﻛﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ـ ﻣﻦ ﺧﻮدم را ﻣﻲ ﺷﻨﺎﺳﻢ‪ ،‬وﻗﺘﻲ دﻟﻢ ﺷﻮر ﺑﺰﻧﺪ ﻳﻌﻨﻲ‪...‬‬

‫‪174‬‬

‫ـ ﻓﻜﺮ ﺑﺪ ﺑﻪ دلﺗﺎن راه ﻧﺪﻫﻴﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﻣﻦ ﺧﻮدم را ﻧﻤﻲﺑﺨﺸﻢ اﮔﺮ ﻣﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﺧﺐ ﭼﺮا ﻳﻚ زﻧﮓ ﻧﻤﻲزﻧﻴﺪ ﺑﻪ او؟‬ ‫ـ روﻳﻢ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ـ ﭼﺮا؟‬ ‫ـ ده ﺳﺎل اﺳﺖ ﻫﺮﭼﻪ ﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺟﻮاباش را ﻧﺪادهام‪ .‬دﻳﺸﺐ‬ ‫ﻧﺸﺴﺘﻢ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﺎﻣﻪﻫﺎش‪ .‬دﻟﻢ ﺑﺮاﻳﺶ ﺳﻮﺧﺖ‪ .‬دﻳﺪم ﭼﻪ ﭘﺪر ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ‬ ‫ﺑﻮده‪ ...‬ﭼﻪ اﻟﺘﻤﺎﺳﻲ ﻣﻲﻛﺮده ﻛﻪ دو ﺧﻂ ﺟﻮاب ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪.‬‬ ‫ـ و ﻧﻤﻲﻧﻮﺷﺘﻴﺪ؟‬ ‫ـ ﻣﺎدرم ﻣﻲﮔﻔﺖ اﮔﺮ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﻛﺠﺎ ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻣﻲآﻳﺪ و دوﺑﺎره ﺑﺮت‬ ‫ﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ ﭘﻴﺶ ﺧﻮدش‪.‬‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ‪ » :‬ﺑﻴﺎ ﺑﺮوﻳﻢ و ﻫﻤﻴﻦ اﻻن از ﺧﺎﻧﻪي ﻣﻦ زﻧﮓ ﺑﺰن ﺑﻪ ﭘﺪرت‪«.‬‬ ‫ﮔﻔﺖ‪ » :‬زدهام‪ ،‬ﺑﻲﻓﺎﻳﺪه اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ـ ﭼﺮا؟‬ ‫ـ از آﻧﺠﺎ رﻓﺘﻪ‪.‬‬ ‫ـ آدرﺳﺶ را ﻛﻪ دارﻳﺪ‪.‬‬ ‫ـ آﺧﺮﻳﻦ آدرﺳﻲ ﻛﻪ از او دارم ﻣﺎل ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ـ ﺑﺪه ﺑﻪ ﻣﻦ آدرس را‪.‬‬ ‫ـ اﻵن ﭘﻴﺸﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ ﺑﻪ ﺧﻮاﺑﮕﺎه زﻧﮓ ﻣﻲزﻧﻢ و‬ ‫آدرﺳﺶ را ﻣﻲدﻫﻢ‪.‬‬ ‫ﭘﺪر ﻣﻘﺎﻃﻌﻪﻛﺎر ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻌﺪ از اﻧﻘﻼب ﻫﻤﻪي اﻣﻮاﻟﺶ را ﻣﺼﺎدره ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﺷﺮﻛﺖ راهﺳﺎزي »ﺻﺮاطاﻟﻤﺴﺘﻘﻴﻢ« ﻛﻪ‬ ‫رﺋﻴﺴﺶ ﻳﻜﻲ از ﻛﺎرﻣﻨﺪانِ ﺳﺎﺑﻖِ ﺧﻮد او ﺑﻮد! آدرس را ﻛﻪ از »ش«‬

‫‪175‬‬

‫ﮔﺮﻓﺘﻢ ﮔﻮﺷﻲ را ﺑﺮداﺷﺘﻢ و دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﺪم‪ .‬ﻣﻦ ﻛﻪ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ ﺷﻬﺮ‬ ‫ﻛﺸﻮرم را ﮔﺸﺘﻪ ﺑﻮدم ﺑﺮاي ﭼﻮب ﺳﻪﺗﺎر‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﭼﻬﻞ و ﻫﺸﺖ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ‪ ،‬از ﻃﺮﻳﻖ ﺧﻂ ﺗﻠﻔﻦ‪ ،‬ﺑﻴﺎﺑﺎن ﺑﻪ ﺑﻴﺎﺑﺎن ﻛﺸﻮرم را ﻣﻲﮔﺸﺘﻢ دﻧﺒﺎل آﻗﺎي‬ ‫ﻣﻌﺘﻤﺪي‪ .‬آﺧﺮ‪ ،‬ﺟﺎي ﺛﺎﺑﺘﻲ ﻛﻪ ﻧﺪارﻧﺪ اﻳﻦ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﺟﺎدهاي‬ ‫ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ ﺑﻌﺪ ﻛﻤﭗﺷﺎن را ﺟﻤﻊ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪي دﻳﮕﺮي‪.‬‬ ‫ﻋﻜﺲاش را ﻛﻪ »ش« ﻧﺸﺎﻧﻢ داد دﻟﻢ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭼﻪ ﻣﺮد زﻳﺒﺎﺋﻲ! ﻗﺪ رﺷﻴﺪي‬ ‫داﺷﺖ و ﻟﺒﺎﺳﻲ ﻓﺎﺧﺮ‪ .‬اﻣﺎ ﺣﺎﻻ در ﻳﻜﻲ از ﻛﻤﭗﻫﺎي دوراﻓﺘﺎدهي ﺷﺮﻛﺘﻲ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺪل ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ ﭘﻴﺮﻣﺮد داﺋﻢاﻟﺨﻤﺮي ﻛﻪ در ﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻳﺶ روز‬ ‫ﺑﻪ روز ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ و ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪» :‬اﮔﺮ ﺧﺪا ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺑﺰودي ﺑﺎ ﻣﺨﺘﺼﺮ‬ ‫ﭘﻮﻟﻲ ﻛﻪ ﭘﺲاﻧﺪاز ﻛﺮدهام در ﻣﻤﺴﻨﻲ ﻳﻚ ﻣﻐﺎزهي ﻓﺮوش ﻟﻮازم اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ‬ ‫ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .«.‬ﻳﻚ ﺷﺐ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻛﻪ دراز ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮدﻳﻢ ﻛﻨﺎرِ ﻫﻢ و‬ ‫داﺷﺘﻢ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﭘﺪرش را ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬دﻳﺪم ﻟﺮزش ﺧﻔﻴﻔﻲ ﻣﻲ دود ﺗﻮي‬ ‫ﺗﺎرﻫﺎي ﺗﺸﻚ‪ .‬ﺑﻪ ﺧﻨﺪه زدم زدم روي دﺳﺖاش‪» :‬ﺧﺠﺎﻟﺖ ﺑﻜﺶ دﺧﺘﺮ!«‬ ‫ـ ﭼﺮااا؟‬ ‫ـ آﺧﺮ‪ ،‬ﺗﻮ ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎﻻ‪!...‬‬ ‫ـ ﺧﺐ دﺳﺖ ﺧﻮدم ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ـ ﭼﺮا؟‬ ‫ـ ﻋﺎدت اﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺟﺪا ﺷﺪﻧﺪ از ﻫﻢ‪ ،‬ﭘﺪرم ﻣﺮا ﺑﺮد ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻣﺎدرﺑﺰرگام‪ .‬ﺧﻮدش داﺋﻢ ﻳﺎ ﺳﻔﺮ ﺑﻮد ﻳﺎ دﻧﺒﺎل ﻛﺎر ﭘﺲﮔﺮﻓﺘﻦ اﻣﻮال‬ ‫ﻣﺼﺎدره ﺷﺪهاش‪ .‬ﺗﻤﺎم ﻣﺪت ﻣﻦ ﺑﻮدم و ﻳﻚ ﭘﻴﺮزن ﺷﺼﺖ ﺳﺎﻟﻪ ﻛﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﻛﻠﻤﻪ ﻓﺎرﺳﻲ ﺑﻠﺪ ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺧﺐ‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﺣﻮﺻﻠﻪام ﺳﺮ ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﻳﻚ روز‬ ‫ﻣﺎدرﺑﺰرگ اﻧﺒﺮ داغ را از ﺗﻮي ﻣﻨﻘﻞ آﺗﺶ ﺑﻴﺮون آورد و ﮔﺬاﺷﺖ رو‬ ‫اﻳﻨﺠﺎم‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل از ﺳﺮم ﻧﻴﻔﺘﺎد‪ .‬ﺧﺐ ﺗﻘﺼﻴﺮ ﻣﻦ ﭼﻪ ﺑﻮد؟ ﺗﻮي ﺧﺎﻧﻪ‬

‫‪176‬‬

‫ﺣﻮﺻﻠﻪام ﺳﺮ ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺮون ﻫﻢ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ ﺑﺮوم‪.‬‬ ‫ـ ﭼﺮا؟‬ ‫ـ ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪﻧﺪ ﻣﺎدرم ﻣﺮا ﺑﺪزدد و ﺑﺎ ﺧﻮدش ﺑﺒﺮد‪.‬‬ ‫در ﺑﺎز ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺴﻴﻜﺎ ورﻗﻪاي را ﺑﻪ دﺳﺘﻢ داد‪ » :‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺮوﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺮﮔﻪ را ﻫﻢ ﻟﻄﻔﺎَ ﺑﺪﻫﻴﺪ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﺣﺴﺎﺑﺪاري‪«.‬‬ ‫وﻗﺘﻲ اﺗﺎق را ﺗﺮك ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬ﺣﺲ ﻏﺮﻳﺒﻲ داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻣﺜﻞ ﮔﻮرﺳﺘﺎن‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬اﻧﮕﺎر وداع ﻣﻲﻛﺮدم ﺑﺎ اﺟﺴﺎد ﺗﺼﺎوﻳﺮي ﻛﻪ دﻓﻦ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻻﺑﻼي‬ ‫اﺷﻴﺎء اﺗﺎق‪ ،‬ﻣﻼﻓﻪﻫﺎي ﺗﺨﺖ و ﮔﭻﻫﺎي ﺳﻔﻴﺪ دﻳﻮار‪.‬‬ ‫در ﻃﺒﻘﻪي ﻫﻤﻜﻒ‪ ،‬ﺟﻠﻮي در اﺗﺎقِ ﺣﺴﺎﺑﺪاري‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮردم ﺑﻪ اﺟﺴﺎدِ‬ ‫ﻣﺘﺤﺮكِ ﭘﻴﺮﻣﺮدان و ﭘﻴﺮزﻧﺎﻧﻲ ﻫﻔﺘﺎد ﻫﺸﺘﺎد ﺳﺎﻟﻪ ﻛﻪ روي ﭼﺸﻢ راﺳﺖ ﻳﺎ‬ ‫ﭼﭗ ﻫﺮ ﻛﺪامﺷﺎن ﺗﻨﻈﻴﻒِ داﻳﺮه ﺷﻜﻞِ ﺳﭙﻴﺪي ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﻣﻲﻧﺸﺴﺘﻢ روي ﻳﻜﻲ از ﺻﻨﺪﻟﻲﻫﺎ ﺗﺎ ﺻﺪاﻳﻢ ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮاي ﺗﺴﻮﻳﻪ ﺣﺴﺎب‪.‬‬ ‫اﻣﺎ ﺑﻮي ﻣﺮگ ﻣﻲداد آﻧﺠﺎ‪ .‬رﻓﺘﻢ ﺗﻮي ﺣﻴﺎط‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﺗﺎﻛﺴﻲ‬ ‫ﺧﺎﻟﻲﻳﻲ ﻣﻲآﻣﺪ و ﭘﻴﺮﻣﺮد ﻳﺎ ﭘﻴﺮزن ﻳﻚ ﭼﺸﻤﻲ را ﺳﻮار ﻣﻲﻛﺮد و راه‬ ‫ﻣﻲاﻓﺘﺎد‪ .‬ﺳﻴﮕﺎري روﺷﻦ ﻛﺮدم‪ .‬دﻟﻢ ﻟﻚ زده ﺑﻮد ﺑﺮاي ﺧﺎﻧﻪي ﺧﻮدم‪ .‬از‬ ‫روي ﭘﻠﻪﻫﺎي آﺟﺮيي دمِ در ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪم و ﺷﺮوع ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻗﺪم زدن در‬ ‫ﺑﺎغ؛ ﺧﻴﺮه ﺑﻪ ﺷﺎﺧﻪﻫﺎي درﺧﺘﺎن ﺑﻠﻮط‪ .‬ﻳﻚ وﻗﺘﻲ‪ ،‬از ﻛﻨﺎر ﻫﺮ درﺧﺘﻲ‬ ‫ﻋﺒﻮر ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬اﮔﺮ ﺗﻮت ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲﮔﺸﺘﻢ ﭘﻲ ﺻﺪاﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ زﻧﺪاﻧﻲاﻧﺪ ﺗﻮي‬ ‫درﺧﺖ‪ .‬ﺣﺎﻻ‪ ...‬ﻓﻘﻂ ﻳﻚ ﻗﺪم ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ رؤﻳﺎ‪ .‬آﺧﺮ‪ ،‬در اﻳﻦ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻧﺸﻴﻦ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﻫﺮ ﺑﺎر ﻛﻪ دﺳﺘﻢ ﺗﻨﮓ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺳﻪﺗﺎري‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮدم و زده ﺑﻮدم ﺑﻪ زﺧﻢِ زﻧﺪﮔﻲام‪ .‬اﻣﺎ رﻓﺘﻦِ »ش« دﻳﮕﺮ ﻧﻪ‬ ‫ﺣﻮاﺳﻲ ﺑﺮاﻳﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﻮد ﻧﻪ دل و دﻣﺎﻏﻲ ﻛﻪ ﺑﻔﻬﻤﻢ رﺳﻴﺪهام ﺑﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﻗﺪﻣﻲي آن ﭼﻬﻠﻤﻴﻦ ﭘﻠﻪ؛ از ﺑﺲ ﻫﻤﻪي رؤﻳﺎم ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﺮﮔﺸﺘﻦِ او‪.‬‬

‫‪177‬‬

‫ﭘﺎرﻳﺲ ﻫﻢ ﺷﺪه ﺑﻮد ﻗﺒﺮﺳﺘﺎن؛ ﻧﻘﺸﻪاي ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻳﻜﻲ ﺗﻴﻎ ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺑﻮد و‬ ‫ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ از ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎش ﺑﺮﻳﺪه ﺑﻮد ﺗﺎ ﻓﻘﻂ ﻫﻤﻴﻦ ﺗﻜﻪاي ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﭼﺎردﻳﻮاري آﭘﺎرﺗﻤﺎﻧﻢ ﺑﻮد‪ .‬ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﻄﻪي ﺷﻬﺮ‪ ،‬ﻫﺮ ﺟﺎ ﻛﻪ ردي از او‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ او رﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﺮاي اﺑﺪ؛ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻜﻪﻫﺎ ﺑﺮاي اﺑﺪ‬ ‫ﺣﺬف ﺷﺪهاﻧﺪ از ﻧﻘﺸﻪي ﺷﻬﺮ‪ .‬ﺗﻘﺼﻴﺮ ﺧﻮدم ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﻛﻮن آﺳﻤﺎن ﻛﻪ‬ ‫ﭘﺎره ﻧﺸﺪه ﻣﻦ ﻳﻜﻲ اﻓﺘﺎده ﺑﺎﺷﻢ ﭘﺎﺋﻴﻦ! ﺑﺮو ﺑﮕﺮد‪ .‬ﺣﺘﻤﺎْ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻫﻢ ﺟﻮان ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻢ ﺗﻮ را ﺑﻔﻬﻤﺪ‪ «.‬ﻣﻲرﻓﺖ و دردِ ﻣﻦ ﺷﺮوع‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﻫﻤﻴﻨﻜﻪ زﺧﻢ اﻧﺪﻛﻲ اﻟﺘﻴﺎم ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺑﺮﻣﻲﮔﺸﺖ‪ .‬ﻣﻲﮔﻔﺖ‬ ‫»ﻫﻴﭽﻜﺲ ﻣﺜﻞ ﺗﻮ ﻣﺮا ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﺪ«‪ .‬ﻫﻴﭽﻜﺲ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ او ﻣﺮا ﻧﻤﻲﻓﻬﻤﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ ﻣﺨﻔﻴﺎﻧﻪ اداﻣﻪ ﻣﻲدادﻳﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﺗﻤﺎمِ ﻣﺪت ﺗﺮس داﺷﺖ ﻣﺒﺎدا ﻛﺴﻲ‪،‬‬ ‫آﺷﻨﺎﺋﻲ‪ ،‬ﺑﺒﻴﻨﺪﻣﺎن‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﺮسﻫﺎ ﺗﻴﻎ ﻣﻲﺷﺪ و ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ ﻣﻲﺑﺮﻳﺪ از‬ ‫روح‪ ،‬ﺑﺎز ﺗﺸﻮﻳﻖاش ﻣﻲﻛﺮدم ﺑﺮود‪ .‬ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ .‬ﺧﺴﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﺪﻳﻢ از‬ ‫ﭘﻨﻬﺎنﻛﺎري و ﺗﺮس‪ ،‬ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎ ﻫﺮ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺗﻜﻪي دﻳﮕﺮي از‬ ‫روح ﻣﻦ ﺑﻪ ﻏﺎرت ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺑﺎر آﺧﺮ ﻛﻪ رﻓﺖ‪ ،‬ﺗﺎزه ﻓﻬﻤﻴﺪم ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ‬ ‫ﻏﺮاﻣﺘﻲ دارد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ اﻳﻦ ﺑﺎر ﻛﻪ آﻣﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻏﺮاﻣﺘﺶ را ﺑﭙﺮدازم‪ :‬ﻫﻢ ازدواج‬ ‫ﻫﻢ ﺑﭽﻪ‪ ،‬ﻣﻲروﻳﻢ ﺑﻪ آﻣﺮﻳﻜﺎ‪ .‬اﻣﺎ وﻗﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﺎل ﻛﺸﻴﺪ و ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ ،‬ﻓﻬﻤﻴﺪم‬ ‫رﺳﻴﺪهام ﺑﻪ آﺧﺮ ﺧﻂ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل اﺳﺖ ﻫﺮ ازﮔﺎه زﻧﮓ ﻣﻲزﻧﻢ ﺑﻪ آﻗﺎي‬ ‫ﻣﻌﺘﻤﺪي‪ .‬آﺧﺮ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺣﺴﺎﺑﺪار از ﭘﺸﺖ ﺷﻴﺸﻪ دﺳﺖ ﺗﻜﺎن ﻣﻲداد‪ .‬ﺳﻴﮕﺎر را ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدم‬ ‫ﺗﻮي ﺟﺎﺳﻴﮕﺎري و از ﭘﻠﻪﻫﺎي آﺟﺮي ﻗﺮﻣﺰ رﻧﮓ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻢ‪ .‬در ورودي‬ ‫ﻧﮕﺎه ﺧﻮد ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﻛﺘﻢ‬ ‫ﺧﻮدﺑﻪﺧﻮد ﺑﺎز ﺷﺪ‪ .‬اﺟﺴﺎد ﻣﺘﺤﺮك ﻳﻚ ﭼﺸﻢ ﺑﺎ ِ‬ ‫را دﻧﺒﺎل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﺗﺎق ﺣﺴﺎﺑﺪاري داﺧﻞ ﺷﺪم‪.‬‬ ‫ـ ﺑﻔﺮﻣﺎﺋﻴﺪ ﺑﻨﺸﻴﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫‪178‬‬

‫زﻧﻲ ﺑﻮد ﻣﻮﺑﻮر‪ .‬ﭼﺸﻢﻫﺎش از ﭘﺸﺖ ﻗﺎب ﻗﻬﻮاي ﻋﻴﻨﻚ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ‬ ‫درﺷﺖ ﻣﻲزد؛ ﻣﺜﻞ ﭼﺸﻤﺎن ﻣﻀﺤﻜﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺧﻂ ﺳﺎده روي ﺗﻜﻪ‬ ‫ﻛﺎﻏﺬي ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ و ﻣﻲﭼﺴﺒﺎﻧﺪﻳﻢ ﭘﺸﺖ ﺷﻴﺸﻪي ﻋﻴﻨﻚ و وﻗﺘﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﺻﻮرﺗﻤﺎن ﻣﻲزدﻳﻢ ﻏﺮاﺑﺖ ﻣﻀﺤﻚاش ﺑﻴﻨﻨﺪه را ﺑﻪ ﺧﻨﺪه ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺮوﻧﺪهي ﻣﺮا ﺑﺎز ﻛﺮد‪ » :‬ﭼﻚ ﻣﻲدﻫﻴﺪ ﻳﺎ ﭘﻮل ﻧﻘﺪ؟«‬ ‫دﺳﺘﻪ ﭼﻚام را درآوردم‪.‬‬ ‫ـ ﺗﻠﻔﻦ ﻛﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﻳﺪ‪ ...‬ﺳﻴﺼﺪ ﻓﺮاﻧﻚ‪.‬‬ ‫ﭼﻚ را اﻣﻀﺎء ﻛﺮدم‪.‬‬ ‫ـ ﻛﺴﻲ را دارﻳﺪ ﺑﻴﺎﻳﺪ دﻧﺒﺎﻟﺘﺎن ﻳﺎ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺗﺎﻛﺴﻲ ﺑﻴﺎﻳﺪ؟‬ ‫ـ ﻟﻄﻔﺎَ ﻳﻚ ﺗﺎﻛﺴﻲ ﺧﺒﺮ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻚ را ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﺟﻠﻮاش‪ .‬ﺗﻠﻔﻦ را ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﻌﺪ از ﭼﻨﺪ ﻟﺤﻈﻪ‬ ‫ﺷﻤﺎرهاي را روي ﻛﺎﻏﺬي ﻧﻮﺷﺖ و دﺳﺘﻢ داد‪ » :‬ﻳﻚ ﺳﻴﺘﺮوﺋﻦ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي‬ ‫رﻧﮓ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻨﻬﻢ ﺷﻤﺎرهاش‪«.‬‬ ‫ﻛﺎﻏﺬ را ﮔﺮﻓﺘﻢ و راه اﻓﺘﺎدم ﻃﺮف ﺣﻴﺎط‪ .‬ﭼﺸﻤﻢ ﻛﻪ اﻓﺘﺎد ﺑﻪ‬ ‫درﺧﺘﺎن ﺑﺎغ دوﺑﺎره آن ﺻﺪاي ﺟﺎدوﻳﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪ ﺗﻮي ﻛﺎﺳﻪي ﺳﺮم‪ .‬دﻛﺘﺮ‬ ‫ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺟﺴﻤﻲ را ﺗﺎ ﻳﻚ ﻣﺎه ﻗﺪﻏﻦ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ از ﻳﻚ ﻣﺎه دﻳﮕﺮ دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﻮم‪ ،‬و ﭘﺎﻧﺰده روز ﺑﻌﺪ ﺑﺮﺳﻢ ﺑﻪ‬ ‫آن ﺳﻪﺗﺎرِ ﺟﺎدوﻳﻲ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻴﺰي ﺗﻪ ذﻫﻨﻢ ﺧﺎرﺧﺎر ﻣﻲﻛﺮد »از ﻛﺠﺎ ﻣﻌﻠﻮم‬ ‫ﻛﻪ آن ﺳﻪ ﺗﺎر ﭼﻬﻠﻢ ﻫﻢ ﻳﻚ ﭘﺨﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻣﺜﻞ ﺑﻘﻴﻪي ﭼﻴﺰﻫﺎي دﻳﮕﺮ؟«‬ ‫آﻓﺘﺎب درﺧﺸﺎﻧﻲ روزم را ﺟﻼ ﻣﻲداد‪ .‬ﺑﺮج ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس در آن‬ ‫دوردﺳﺖ ﭘﻴﺪا ﺑﻮد؛ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻋﻈﻤﺖ ﺑﺮجﻫﺎي ورﻟﺪﺗﺮﻳﺪﺳﻨﺘﺮ‪ .‬ﭼﺸﻤﺎﻧﻢ‬ ‫ﺗﻬﻲ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ از ﻫﻤﻪي آن ﺗﺼﺎوﻳﺮي ﻛﻪ ﺣﻚ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﺑﺮ اﻳﻦ‬ ‫ﻏﺸﺎي ﻇﻠﻤﺎﻧﻲ‪ .‬اﻣﺎ اﻧﮕﺎر آن ﺗﻪِ ﺗﻪِ ﻫﻨﻮز ﭼﻨﺪ ﺗﻜﻪ ﺑﻠﻮر ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺪر‬

‫‪179‬‬

‫ﻧﺎﺧﻦ ﺷﺼﺖ ﭘﺎﻳﺶ را ﻗﻴﭽﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻧﺎﺧﻦ را ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺖ آن را ﮔﺬاﺷﺖ‬ ‫ﻛﻒ دﺳﺘﻢ‪» :‬ﺑﺮو اﻳﻦ را ﻳﻚ ﺟﺎﻳﻲ ﺗﻮي ﻛﻮﭼﻪ ﺧﺎك ﻛﻦ‪«.‬‬ ‫ﻧﮕﺎه ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻧﺎﺧﻦ درﺷﺘﻲ ﻛﻪ ﻛﻒ دﺳﺘﻢ ﺑﻮد‪ .‬آﺷﻨﺎ ﻣﻲزد‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫ﺗﻌﺠﺐ ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﺧﺎك ﻛﻨﻢ؟«‬ ‫ﻣﺎدر ﮔﻔﺖ‪» :‬آره ﻣﺎدر‪ ،‬ﺷﻴﻄﺎن ﺟﻤﻊ ﻣﻲﺷﻮد‪«.‬‬ ‫ﭘﺪر ﮔﻔﺖ‪» :‬اون ﺑﻴﻠﭽﻪ را ﺑﺮدار‪«...‬‬ ‫ﺑﻴﻠﭽﻪ را ﺑﺮداﺷﺘﻢ و رﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﻴﺮون‪ ،‬ﺟﻠﻮي در‪ ،‬ﻧﺸﺴﺘﻢ روي زﻣﻴﻦ و‬ ‫ﺑﻴﻠﭽﻪ را ﻓﺮو ﻛﺮدم در ﺧﺎك‪ .‬ﺻﺪاﻳﻲ در ﻛﺎﺳﻪ ي ﺳﺮم ﭘﻴﭽﻴﺪ‪:‬‬ ‫ﺟﺠﺠﺠﺠﺠﺠﺠﺠﺠﺠﺠﻴﻴﻴﻴﻴﻴﻴﻴﻴﻴﻴﻴﻴﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﻐﺮرر‬ ‫رررررررررررررررر !‬

‫‪180‬‬

‫‪39‬‬ ‫ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس و اﻋﺘﺼﺎب رؤﻳﺎﻫﺎ‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺘﻲ ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻜﻲ از ﭼﻮبﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ در اﻳﻦ ﭼﻨﺪ روزه‬ ‫ﺧﻴﺴﺎﻧﺪه ﺑﻮدم و ﻳﻜﻲﻳﻜﻲ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدم ﺑﻪ ﻗﺎﻟﺐ ﺗﺎ ﺷﻜﻞ ﻋﻼﻣﺖ ﺳﻮآل‬ ‫ﺑﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدم دﺳﺘﻢ و ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺳﺮﮔﺮدان اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدم ﻛﻨﺎر‬ ‫رﻧﺪهاي ﻛﻪ واروﻧﻪ ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻮدم ﺗﻮي ﮔﻴﺮهي ﻓﻠﺰي‪ .‬دﺳﺖ و دﻟﻢ ﺑﻪ ﻛﺎر‬ ‫ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺑﻪ اﺧﻄﺎر دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ رﺑﻄﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬درﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز دو‬ ‫ﻫﻔﺘﻪ ﻫﻢ ﻧﻤﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻋﻤﻞام ﻛﺮده ﺑﻮدﻧﺪ اﻣﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺳﻪﺗﺎر ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖِ‬ ‫ﺟﺴﻤﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﻇﺮﻳﻒﻛﺎريﺳﺖ‪ .‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ آن اﺗﻔﺎقِ ﻋﺠﻴﺐِ ﻟﺤﻈﻪي‬ ‫آﺧﺮ ﻫﻢ رﺑﻄﻲ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﺑﻮد ﻛﻪ ﺗﻪِ ذﻫﻨﻢ ﺧﺎرﺧﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﮔﺮﭼﻪ دﻳﺪنِ آن ﺻﺤﻨﻪ ﻫﻢ در اﻳﻦ دو ﻫﻔﺘﻪ ﻟﺤﻈﻪاي راﺣﺖام ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺗﺎﻛﺴﻲ ﺳﻴﺘﺮوﺋﻦ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮيرﻧﮓ از در ﺣﻴﺎطِ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‬ ‫داﺧﻞ ﺷﺪ ﻣﻦ آن ﻃﺮف ﺣﻴﺎط ﺑﻮدم‪ .‬ﺟﻠﻮي ﭘﻠﻪﻫﺎي ورودي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻮﻗﻒ ﻛﺮد ﺟﻮان ﺳﻲ ﺳﺎﻟﻪاي از ﻣﻴﺎن اﺟﺴﺎد ﻣﺘﺤﺮك ﻳﻚ ﭼﺸﻤﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻚ و ﺗﻮك روي ﭘﻠﻪﻫﺎي آﺟﺮي ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻋﺒﻮر ﻛﺮد و زودﺗﺮ از ﻣﻦ‬ ‫ﺧﻮدش را رﺳﺎﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺎﺷﻴﻦ و درِ آن را ﺑﺎز ﻛﺮد و اﻳﺴﺘﺎد رو ﺑﻪ ﭘﻴﺮزن‬ ‫ﻳﻚﭼﺸﻤﻲ ﻛﻪ ﭘﺸﺖِ ﺳﺮِ او ﻣﻲآﻣﺪ؛ ﭼﻮب زﻳﺮ ﺑﻐﻞ داﺷﺖ و ﺟﺎي ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﺳﺎقﻫﺎش ﺧﺎﻟﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﻻﺑﺪ ﺟﺎﻳﻲ اﺷﺘﺒﺎﻫﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬از ﻣﻦ‬ ‫ﻧﭙﺮﺳﻴﺪ ﭼﺮا اﻋﺘﺮاض ﻧﻜﺮدم‪ .‬ﻣﺴﻠﻤﺎَ از ﺳﺮ دﻟﺴﻮزي ﻧﺒﻮد‪ .‬اﻳﻨﻬﻢ ﻛﻪ از‬ ‫ﭼﺸﻢ ﺳﺎﻟﻤﻢ اﺷﻚ ﻣﻲآﻣﺪ ﻫﻴﭻ رﺑﻄﻲ ﺑﻪ ﺿﻌﻒ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎ‬ ‫ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ آدم ﻧﮕﻮﻳﺪ‪ .‬ﻣﺸﻜﻞ را ﺧﺎﻧﻢ ﺣﺴﺎﺑﺪار ﺑﺮﻃﺮف ﻛﺮد و‬

‫‪181‬‬

‫اﻧﺪﻛﻲ ﺑﻌﺪ ﻳﻚ ﺗﺎﻛﺴﻲ رﻧﻮي ﺳﻴﺎه ﺑﺮاي ﻣﻦ آﻣﺪ‪ .‬در ﻋﻘﺐ را ﻛﻪ ﺑﺎز‬ ‫ﻛﺮدم‪ .‬راﻧﻨﺪهي ﺳﻴﺎﻫﭙﻮﺳﺖ رو ﻛﺮد ﺑﻪ ﻣﻦ‪» :‬ﻛﺠﺎ ﻣﻲروﻳﺪ؟«‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﺑﺮج ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس‪ «.‬و در را ﺑﺴﺘﻢ‪.‬‬ ‫ـ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻗﻄﺎر ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ؟‬ ‫ﺗﺎزه ﻣﺘﻮﺟﻪ اﺷﺘﺒﺎﻫﻢ ﺷﺪم‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‪» :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺒﺨﺸﻴﺪ‪ .‬ﻣﻲروم رو دو ﻻ‬ ‫روﻛﺖ‪ .‬ﺣﻮاﺳﻢ ﭘﺮت اﺳﺖ‪«.‬‬ ‫ﺧﻨﺪﻳﺪ‪» :‬ﻣﻲداﻧﻴﺪ‪ ،‬اﻣﺮوز راﻧﻨﺪﮔﺎن ﻗﻄﺎرﻫﺎ اﻋﺘﺼﺎب ﻛﺮدهاﻧﺪ‪«.‬‬ ‫اﻋﺘﺼﺎب! ﭼﻪ ﻛﻠﻤﻪي زﻳﺒﺎﻳﻲ! ﭼﺮا رؤﻳﺎﻫﺎ اﻋﺘﺼﺎب ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ؟ وﺳﻂ‬ ‫آﻧﻬﻤﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺧﺎﻟﻲ ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﺧﻤﭙﺎرهاي ﺑﻴﺎﻳﺪ و ﺻﺎف ﺑﻴﻔﺘﺪ ﺗﻮي ﺧﺎﻧﻪي‬ ‫آﻧﻬﺎ؟ آﻧﻬﻤﻪ ﺟﺎن ﻛﻨﺪه ﺑﻮد آﻗﺎي ﻋﺒﺎدي ﺗﺎ ﻛﺎرﻣﻨﺪ ﺑﺸﻮد و ﺑﺮوﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺤﻠﻪاي ﻛﻪ در آن ﻧﻪ ﺟﻴﻎ ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﻪ درد و ﻧﻪ ﺗﺸﻨﺞِ ﺗﻴﻎ‪ .‬دﻳﭙﻠﻢاش را‬ ‫ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﺷﺪﻧﺪ ﺑﻪ آﺑﺎدان؛ ﻣﺤﻠﻪي زﻳﺒﺎ و ﺳﺮﺳﺒﺰِ ﺑﻮاردهي‬ ‫ﺷﻤﺎﻟﻲ‪ .‬آﻧﻮﻗﺖ‪...‬‬ ‫ﻣﺜﻞ آﻧﻮﻗﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻓﺮق ﺳﺮش را از ﻛﻨﺎر ﺑﺎز ﻛﺮده ﺑﻮد و ﻣﻮﻫﺎ را‬ ‫ﺷﺎﻧﻪﻛﺮده ﺑﻮد ﺑﻪ ﺳﻤﺖ راﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻮﺗﺎه ﻛﻪ آن ﻣﻮﻗﻊ؛ ﻓﻘﻂ ﺳﻔﻴﺪ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬آن روز ﻫﻢ ﻣﺜﻞ آﻧﻮﻗﺖﻫﺎ ﺑﻠﻮز و داﻣﻦ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻴﭻ‬ ‫ﻧﻤﻲﮔﻔﺘﻴﻢ‪ .‬اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮدﻳﻢ دمِ در ﺗﺎﻛﺴﻲ‪ .‬و ﭘﺴﺮ ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﭼﺮا ﻣﻦ و‬

‫ﻣﺎدرش ﺑﻬﺖزده ﺧﻴﺮه ﺷﺪهاﻳﻢ ﺑﻪ ﻫﻢ‪ ،‬در ﺳﻜﻮتِ ﻣﺤﺾ‪» .‬ﭼﺮا ﻋﺸﻖ‬ ‫ﺟﻤﺎﻋﻲﺳﺖ دﺳﺘﻪﺟﻤﻌﻲ ﻛﻪ در آن ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻫﺮ ﻛﺴﻲ را ﻣﻲﮔﺎﻳﺪ ﺟﺰ‬ ‫ﻣﻦ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮔﺎﺋﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮم«؟‬ ‫وﻗﺘﻲ »ش« ﺑﺮاي آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺳﻴﻨﻪﻫﺎﻳﺶ را ﻋﻤﻞ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ را ﻫﻤﺎن اول ﻫﻢ از روي ﻟﺒﺎس ﻓﻬﻤﻴﺪم‪ .‬دﻳﺪم ﭼﻴﺰي ﺳﺮ ﺟﺎﻳﺶ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺗﻜﻪاي از ﺗﻦ او را ﺑﺮﻳﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺗﻮي ﺗﺨﺘﺨﻮاب ﻛﻪ‬

‫‪182‬‬

‫ﺑﺮﻫﻨﻪ ﺷﺪ و ﭘﺎﻧﺴﻤﺎن را ﺑﺮداﺷﺖ ﺟﺎ ﺧﻮردم‪ .‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ زﻳﺒﺎ ﻧﺒﻮد‪ .‬زﻳﺒﺎ ﺑﻮد؛‬ ‫دو ﺳﻴﻨﻪي ﺑﺰرگ اﻣﺎ ﺑﻪ ﻗﺎﻋﺪه‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﺳﻴﻨﻪﻫﺎ ﺳﻴﻨﻪﻫﺎي ﻛﺲ دﻳﮕﺮي‬ ‫ﺑﻮد؛ ﺳﺎﺧﺖ دﺳﺖ دﻛﺘﺮ ﺑﻼن‪ .‬ﭼﻪ ﺟﺎﻧﻲ ﻛﻨﺪه ﺑﻮدم ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﻮدم و ﺑﻪ او‬ ‫ﺑﺒﺎوراﻧﻢ ﻛﻪ آن ﺳﻴﻨﻪﻫﺎ زﻳﺒﺎﻳﻨﺪ؛ ﺳﻴﻨﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ آﻧﻘﺪر ﺑﺰرگ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫وﻗﺖ ﺧﻮاب ﺗﻮي دﺳﺖ و ﭘﺎ وﻟﻮ ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ و ﮔﺎه ﻛﻪ ﻏﻠﺖ ﻣﻲزدم زﻳﺮ ﺗﻨﻢ‬ ‫ﻣﻲرﻓﺖ و ﺟﻴﻎ او درﻣﻲآﻣﺪ‪ .‬وﻗﺖ راه رﻓﺘﻦ ﻗﻮز ﻣﻲﻛﺮد ﺗﺎ ﻗﺎﻳﻢﺷﺎن ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻪ ﺟﺎﻧﻲ ﻛﻨﺪم ﺗﺎ ﺑﻪ ﺧﻮدم و ﺑﻪ او ﺑﺒﺎوراﻧﻢ ﻛﻪ آن ﺳﻴﻨﻪﻫﺎ زﻳﺒﺎﻳﻨﺪ‪ .‬آﻧﻘﺪر‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ ﻛﻪ ﻛﻢﻛﻢ ﺑﺎورش ﺷﺪ‪ .‬ﺳﺮش را ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﺳﻴﻨﻪﻫﺎ را ﺟﻠﻮ داد و‬ ‫آن زﻳﺒﺎﺋﻲ ﺧﻴﺮه ﻛﻨﻨﺪهي ﭼﻬﺮاش دوﭼﻨﺪان ﺷﺪ‪ .‬آﻧﻮﻗﺖ‪...‬‬ ‫آن ﺷﺐ ﺑﻪ ﺣﺮف ﮔﺬﺷﺖ )ﻣﮕﺮ ﻣﻲﺷﺪ ﺑﺎ ﻛﺲ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﺑﺴﺘﺮ‬ ‫رﻓﺖ؟ آﻧﻬﻢ وﻗﺘﻲ ﺑﺠﺎي ﺑﻮي ﻣﺴﺖ ﻛﻨﻨﺪهي ﺗﻦاش ﺗﻤﺎم ﻣﺪت ﺑﻮي‬ ‫داروي ﺿﺪﻋﻔﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻮي ﻣﺮگ در ﻣﺸﺎﻣﻢ ﺑﻮد؟(‪ .‬از ﭘﺴﺮ اﺣﻤﻘﻲ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺎ او رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻴﺮ داده ﺑﻮد ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻪﻫﺎش‪» :‬ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ درازﻧﺪ«‪.‬‬

‫ﺑﻌﺪ ﺧﻮاﺑﻴﺪﻳﻢ ﺑﻲآﻧﻜﻪ ﻋﺸﻖﺑﺎزي ﻛﻨﻴﻢ‪» .‬ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ آن‬ ‫ﺳﻴﻨﻪﻫﺎ را زﻳﺒﺎ ﺑﺒﻴﻨﻢ اﻳﻦﻫﺎ را ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ‪ .«.‬اﻣﺎ ﭼﻪ ﻓﺎﻳﺪه؟ اﻧﮕﺎر آن‬ ‫ﻏﺒﻄﻪاي ﻛﻪ ﺗﻮي ﻧﮕﺎﻫﻢ ﺑﻮد و آن ﻳﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد ﺗﻮي ﺻﺪام ﺑﻪ او‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺻﺒﺢ آن روز ﻗﺮار‬ ‫داﺷﺖ ﺑﺎ ﻛﻴﻨﻪزوﺗﺮاپ‪ .‬ﻗﺮار ﺑﻮد ﻛﺎر ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ ﺑﺮﮔﺮدد‪ .‬اﻣﺎ ﻛﻴﻨﻪزوﺗﺮاپ‬ ‫ﻛﻪ ﻗﺮار ﺑﻮد ﻣﺎﺳﺎژ ﻃﺒﻲ ﺑﺪﻫﺪ ﻣﺎﻟﻴﺪ‪ .‬ﻫﻲ ﻣﺎﻟﻴﺪ‪ .‬ﻫﻲ ﻣﺎﻟﻴﺪ‪ :‬ﭼﻪ ﺳﻴﻨﻪﻫﺎي‬ ‫زﻳﺒﺎﺋﻲ‪ .‬ﭼﻪ ﭼﺸﻤﺎﻧﻲ‪ .‬ﭼﻪ اﺑﺮوﺋﻲ ﭼﻪ ﺳﻴﻨﻪﻫﺎي زﻳﺒﺎﺋﻲ‪ .‬آﻧﻘﺪر ﻣﺎﻟﻴﺪ ﻛﻪ‬ ‫دﺧﺘﺮ ﺧﻴﺲ ﻛﺮد و »ﺑﻮي ﺑﻬﺸﺖ« ﻛﻪ ﭘﻴﭽﻴﺪ ﺗﻮي اﺗﺎق آﻧﻮﻗﺖ ﻫﻤﺎﻧﺠﺎ‬ ‫روي ﺗﺨﺖ‪ ،‬از ﺟﻠﻮ‪ ،‬از ﻋﻘﺐ‪ .‬از ﺟﻠﻮ‪ ،‬از ﻋﻘﺐ‪.‬‬ ‫آﻧﻮﻗﺖ ﻣﻦ ﻫﻲ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬آﻧﻮﻗﺖ ﻣﻦ ﻫﻲ ﻣﻨﺘﻈﺮ ﻣﺎﻧﺪم‪ .‬اﻣﺎ او‬

‫‪183‬‬

‫ﺣﺎﻻ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻮاﺳﺶ ﻣﻲﺑﻮد ﻛﻪ ﺷﺐﻫﺎي ﺷﻨﺒﻪ ﭼﺮاغ اﺗﺎق را ﺧﺎﻣﻮش ﻧﻜﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺎﻻ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ دﻳﻦ ﻳﻬﻮد ﻣﻲﮔﺮوﻳﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻛﻴﻨﻪزوﺗﺮاپاش ازدواج ﺑﻜﻨﺪ‪.‬‬ ‫رﻧﺪه را از ﺗﻮي ﮔﻴﺮه ﺑﻴﺮون ﻣﻲآورم‪» :‬از ﻛﺠﺎ ﻣﻌﻠﻮم ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﻪﺗﺎر‬ ‫ﭼﻬﻠﻢ ﻫﻢ ﻳﻚ ﭘﺨﻲ ﻧﺸﻮد ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻪي آن ﭼﻴﺰﻫﺎي دﻳﮕﺮ؟« ﭼﻮبﻫﺎ را‬ ‫ﺟﻤﻊ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻣﻲﮔﺬارم ﺗﻮي ﻛﻴﺴﻪاي ﭘﻼﺳﺘﻴﻜﻲ و ﺑﺮﺷﺎن ﻣﻲﮔﺮداﻧﻢ ﺑﻪ‬

‫ﻫﻤﺎن ﻛﻤﺪي ﻛﻪ ﻣﺨﺼﻮص اﻧﺒﺎر ﻛﺮدن ﺧﺮت و ﭘﺮتﻫﺎ ﺑﻮد‪» .‬ﺑﮕﺬار ﺧﻴﺎل‬ ‫ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺳﻪﺗﺎر ﺟﺎدوﻳﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ آﻧﺠﺎﺳﺖ؛ در ﻳﻚ ﻗﺪﻣﻲ‪ .‬ﻛﺎﻓﻲﺳﺖ‬ ‫دﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﺷﻮم‪ ،‬ﭼﻨﺪ روز ﺑﻌﺪ ﺗﻮي ﺑﻐﻞ اﺳﺖ‪ «.‬ﮔﻴﺮه را ﻫﻢ ﺑﺎز‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ‪ ،‬ﻓﺮدا را ﺑﺎ ﺧﻴﺎل راﺣﺖ ﻣﻲروم ﺑﻪ دﻳﺪنِ ﺧﺎﻧﻢ ﻋﺒﺎدي‪ .‬ﻣﻨﺰل‬ ‫ﭘﺴﺮش زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻮي ﻣﺤﻠﻪي ﭘﺎﻧﺰدﻫﻢ‪ .‬ﺑﻪ او ﻗﻮل دادهام ﺑﺮاي‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﺎي ﺗﺎزهاش ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﺮوﻳﻢ )ﭘﺎي ﻗﺒﻠﻲاش ﭼﻨﺪ روزي ﻗﺒﻞ از ﻋﻤﻞ‬ ‫ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮد(‪ .‬ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﻗﺮار اﺳﺖ ﻫﻤﻪي ﻣﺤﻠﻪﻫﺎي دﻳﺪﻧﻲ ﭘﺎرﻳﺲ را ﺑﺎ ﻫﻢ‬ ‫ﻗﺪم ﺑﺰﻧﻴﻢ‪.‬‬ ‫دﺳﺘﻢ را ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ و ﺻﺪف و ﺗﻨﻈﻴﻔﻲ را ﻛﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ از ﮔﺮد‬ ‫و ﻏﺒﺎر ﺑﺴﺘﻪام روي ﭼﺸﻢ ﭼﭗام ﺑﺮﻣﻲدارم)دﻛﺘﺮ ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻮد ﻓﻘﻂ‬ ‫ﻣﻮﻗﻊ ﺧﻮاب ﺑﺒﻨﺪ؛ روزﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎز ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﭼﺸﻢات ﻫﻮا ﺑﺨﻮرد(‪ .‬ﻣﻲآﻳﻢ‬ ‫ﻛﻨﺎر ﭘﻨﺠﺮه‪ .‬ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻪ آﺳﻤﺎن آﺑﻲ دوردﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮج ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس در آن‬ ‫دورﻫﺎ ﭘﻴﺪاﺳﺖ؛ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻋﻈﻤﺖِ ﺑﺮجﻫﺎي ورﻟﺪﺗﺮﻳﺪﺳﻨﺘﺮ‪ .‬ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﺧﻴﺮه‬ ‫ﺑﻪ ﺑﺮج‪ ،‬ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﭘﺮوازِ ﺧﻮﻧﻴﻦ ﺳﺎقِ ﺳﭙﻴﺪ درﺧﺸﻨﺪهاي در ﻫﻮا‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﻴﻠﻲ ﭘﻴﺶﺗﺮ از آن ﺷﺮوع ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻓﻜﺮش را‬ ‫ﺑﻜﻨﻲ‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ﻋﻘﺐﺗﺮ رﻓﺘﻢ دﻳﺪم ﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﻢ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﻜﻪاي ﻧﺒﻮد ﻛﻪ از‬ ‫ﺗﻨﻢ ﺟﺪا ﻛﺮدﻧﺪ؛ ﺧﺎﻧﻢ ﻋﺒﺎدي ﺑﻪ ﻧﻘﻞ از ﻣﺎدرم ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ :‬وﻗﺘﻲ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ‬ ‫آﻣﺪي ﺗﻮي ﻳﻚ ﻛﻴﺴﻪي ﭘﺮ از آب ﺑﻮدي‪ .‬ﻛﻴﺴﻪ را ﺑﺎ ﻗﻴﭽﻲ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ و ﺗﻮ‬

‫‪184‬‬

‫را ﺑﻴﺮون ﻣﻲآورﻧﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﭘﺲ ﺑﺮاي اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻢ ﭘﻮﺳﺖ ﻧﺪارد!‬ ‫ﺧﻨﺪﻳﺪ‪.‬‬ ‫از ﭘﻨﺠﺮه اﺗﺎق ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﺳﻤﺖِ دﻳﮕﺮ آﺳﻤﺎن؛ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺗﻜﻪاي‬ ‫اﺑﺮ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي اﻳﺴﺘﺎده اﺳﺖ در اﻧﺘﻬﺎي اﻓﻖ‪ .‬از ﻛﻨﺎر اﺑﺮ ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﺋﻲ ﺑﻲﺻﺪا‬ ‫ﻣﻲﮔﺬرد‪ .‬ﻣﻲرود ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ؛ ﺳﻤﺖ ﺑﺮج ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس‪ .‬ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدم و‬ ‫ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﻢ‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﺑﻪ ﭘﻨﺠﺮه‪ ،‬روي ﻛﺎﻧﺎﭘﻪي رﻧﮓ و رو رﻓﺘﻪي ﺳﻴﺎه‪ .‬و‬ ‫ﺷﺮوع ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﺪن ورد؛ ﻫﻤﺎن وردي ﻛﻪ ﺑﺮهﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ وﻗﺘﻲ‬ ‫ﻛﻪ در ﻧﻲﻧﻲ ﭼﺸﻢﻫﺎ ﺑﺮق ﻣﻲزﻧﺪ ﺗﻴﻐﻪي ﺳﺎﻃﻮر ‪.‬‬ ‫ﭘﺎرﻳﺲ ـ آورﻳﻞ ‪ 2002‬ـ آورﻳﻞ ‪2007‬‬

‫‪185‬‬

186

‫اﺷﺎره‪:‬‬ ‫اﻳﻦ رﻣﺎن‪ ،‬ﺑﺎر ﻧﺨﺴﺖ‪ ،‬در آورﻳﻞ ﺳﺎل ‪ 2002‬و ﺑﺎ ﻧﺎم »دﻳﻮاﻧﻪ و ﺑﺮج‬ ‫ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس« ﺑﻪ ﻋﻨﻮان رﻣﺎن آﻧﻼﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﻲاﻟﺒﺪاﻫﻪ و زﻳﺮ ﭼﺸﻢ‬ ‫ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺪت ﭼﻬﻞ و دو ﺷﺐ )ﻫﺮ ﺷﺐ ﻳﻚ ﻗﺴﻤﺖ( روي ﺳﺎﻳﺖ‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ ﻣﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫»وردي ﻛﻪ ﺑﺮه ﻫﺎ ﻣﻲ ﺧﻮاﻧﻨﺪ« رواﻳﺖ ﺑﺎزﻧﻮﻳﺴﻲ ﺷﺪهي ﻫﻤﺎن ﻣﺘﻦ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬در زﺑﺎن ﻓﺎرﺳﻲ اﻳﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ رﻣﺎﻧﻲﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﻧﻮﺷﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪه؛ در زﺑﺎنﻫﺎي دﻳﮕﺮ را ﻧﻤﻲ داﻧﻢ‪ .‬ﻋﻨﻮان »رﻣﺎن آﻧﻼﻳﻦ« ﻫﻢ از‬ ‫ﺟﻌﻠﻴﺎت ﺧﻮد ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬از اواﺳﻂ ﻛﺎر‪ ،‬ﻫﺮ ﺷﺐ در ﻛﻨﺎر ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﺨﺸﻲ از‬ ‫اﻳﻦ رﻣﺎن‪ ،‬ﺷﺮوع ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر‪ .‬آﻧﭽﻪ در زﻳﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻴﺪ ﻫﻤﺎن ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻧﻜﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﻛﻪ رواﻳﺖ اول اﻳﻦ رﻣﺎن ﭼﻬﻞ ﺑﺨﺶ داﺷﺖ‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫ادﻏﺎم ﻳﻜﻲ از ﺑﺨﺶﻫﺎ در ﺑﻘﻴﻪ ﻣﺘﻦ رواﻳﺖ ﻓﻌﻠﻲ ﺳﻲ وﻧﻪ ﺑﺨﺶ دارد‪.‬‬ ‫ﺟﺎي ﻳﻚ ﺑﺨﺶ ﻫﻢ ﭘﺲ و ﭘﻴﺶ ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﺮاي روانﺗﺮ ﺷﺪن ﻣﺘﻦ‪ .‬ﭘﺲ‬ ‫ﻫﺮﺟﺎ ﺻﺤﺒﺘﻲ ﻫﺴﺖ از ﺑﺨﺶ ﻣﺸﺨﺼﻲ از ﻛﺎر رﺑﻂ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ رواﻳﺖ اﻳﻦ رﻣﺎن؛ و ﻟﺰوﻣﺎَ ﻫﻤﺨﻮان ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺎ رواﻳﺖ ﻓﻌﻠﻲ‪.‬‬ ‫ر ‪ .‬ق‪.‬‬ ‫ﻳﺎدداﺷﺖ ﻫﺎي رﻣﺎن دﻳﻮاﻧﻪ و ﺑﺮج ﻣﻮنﭘﺎرﻧﺎس‬ ‫دوﺷﻨﺒﻪ ‪ 18‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪٢٠٠٢‬‬ ‫درﺑﺎرهي رﻣﺎن آﻧﻼﻳﻦ‬ ‫»ﭼﻬﻞ ﭘﻠﻪ ﺗﺎ آن ﺳﻪ ﺗﺎر ﺟﺎدوﻳﻲ« ﺗﺠﺮﺑﻪاﻳﺴﺖ در زﻣﻴﻨﻪي ﻧﻮﺷﺘﻦ‬

‫‪187‬‬

‫رﻣﺎن آﻧﻼﻳﻦ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻓﻲاﻟﺒﺪاﻫﻪ‪ ،‬ﺑﻲ ﻫﻴﭻ ﻓﻜﺮ و ﻃﺮﺣﻲ از ﻗﺒﻞ‪.‬‬ ‫آﻧﻬﻢ زﻳﺮ ﭼﺸﻢ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن‪ .‬آﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ دﺳﺘﻲ ﺑﺮ آﺗﺶ دارﻧﺪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‬ ‫دردﻧﺎكﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻳﻚ رﻣﺎن اﺳﺘﺮوﻛﺘﻮر)ﺳﺎﺧﺘﺎر( اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻫﺮ‬ ‫ﻣﺘﻨﻲ)ﻓﺮﻗﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﭼﻪ ﻣﺘﻨﻲ( ﺑﺮآي آﻧﻜﻪ ﺑﺪرﺧﺸﺪ ﺑﺎﻳﺪ اﺳﺘـﺮوﻛﺘﻮر‬ ‫ﻣﺤﻜﻤﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻳﺎ داﺳﺘﺎن ﻛﻮﺗﺎه ﻳﺎ ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪ اﻳﻦ اﻣﺮ‬ ‫رﻧﺞ ﻛﻤﺘﺮي دارد‪ .‬ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻣﻮﺿﻮع واﺣﺪ ﺳﺮ و ﻛﺎر دارد و داﺳﺘﺎن‬ ‫ﻛﻮﺗﺎه ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻٌ‪ ،‬ﺑﺮﺷﻲ اﺳﺖ از ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﻳﺎ ﻳﻚ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ‪ .‬ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻫﻢ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻٌ ﺑﺎ ﻣﻘﻮﻟﻪي زﻣﺎن ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬رﻣﺎن اﻣﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﻌﺪد‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻌﺪد ﻣﻮﺿﻮعﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻌﺪد زﻣﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮدﮔﻲ ﻣﻜﺎنﻫﺎ‪ ،‬و‬ ‫ﺑﻪﻃﻮرﻛﻠﻲ ﺗﻌﺪد ﻣﻮﻗﻌﻴﺖﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﻛﺎر رﻣﺎن ﻧﻮﻳﺲ را ﺷﺒﻴﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎر ﻫﺮﻛﻮل و ﻃﻮﻳﻠﻪي اوﺟﻴﺎس‪ .‬اﮔﺮ ﻓﻜﺮ اﺻﻠﻲ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﻗﻮام ﻧﻴﺎﻣﺪه‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﺑﺮاي ﻛﻤﭙﻮزﻳﺴﻴﻮن اﺛﺮ ﺑﻪدﻗﺖ ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺟﻤﻊوﺟﻮر ﻛﺮدن اﻳﻨﻬﻤﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن در ﻳﻚ ﻣﺘﻦ ﻣﻨﺠﺴﻢ و‬ ‫ﻫﻤﮕﻮن و‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‪ ،‬آﻓﺮﻳﺪن ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻳﻚ ﭘﺎرﭼﻪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي اﺟﺰاﻳﺶ در‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﻲ ارﮔﺎﻧﻴﻚ ﺑﺎﺷﻨﺪ اﻣﺮﻳﺴﺖ اﮔﺮ ﻧﻪ ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ ﺳﺨﺖ دﺷﻮار و ﻃﺎﻗﺖ‬ ‫ﻓﺮﺳﺎ‪ .‬دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺑﺪاﻫﻪ ﺳﺮاﻳﻲ از دو ﺟﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻴﺮد‪:‬‬ ‫ـ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ اﻳﺮاﻧﻲ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻼف ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻛﻼﺳﻴﻚ ﻏﺮﺑﻲ‪ ،‬ﻣﺒﺘﻨﻲ‬ ‫اﺳﺖ ﺑﺮ ﺑﺪاﻫﻪ ﻧﻮازي‪.‬‬ ‫ـ ﺗﻌﻠﻖ ﻣﻦ ﺑﻪ آن ﻧﻮع ﺗ‪Ĥ‬ﺗﺮي ﻛﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲﺳﺖ ﺑﺮ ﺑﺪاﻫﻪﺳﺎزي‬ ‫ﻫﻨﺮﭘﻴﺸﮕﺎن‪ ،‬و ﺗﻜﻴﻪي اﺻﻠﻲاش ﺑﺮ ﻋﻨﺼﺮ »اﺗﻔﺎق« اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪي‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻃﻮل ‪ 17‬ﺳﺎل ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺗ‪Ĥ‬ﺗﺮيام ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ آوردهام‪،‬‬ ‫ﺑﺪون اﺳﺘﺜﻨﺎء‪ ،‬ﻣﺘﻜﻲ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ دو ﻋﻨﺼﺮ‪ ،‬و ﻧﻪ ﺗﺤﻤﻴﻞ ارادهي از‬

‫‪188‬‬

‫ﭘﻴﺶ روﺷﻦ ﻛﺎرﮔﺮدان‪ .‬ﺧﻮب و ﺑﺪ ﻳﺎ درﺳﺖ و ﻏﻠﻂ ﺑﻮدن اﻳﻦ ﺷﻴﻮه‬ ‫رﺑﻄﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺪارد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﻴﻮهاﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺮا ﺗﺮﻏﻴﺐ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﺎر‪.‬‬ ‫آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎ اﻳﻦ ﺷﻴﻮه ﻛﻤﭙﻮزﻳﺴﻴﻮن زﻳﺒﺎﻳﻲ آﻓﺮﻳﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر اﺳﺘﺮوﻛﺘﻮر‬ ‫ﻣﺤﻜﻤﻲ داد؟ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻨﻔﻲ اﺳﺖ‪ .‬و درﺳﺖ ﺑﺮاي ﺟﺒﺮان ﻫﻤﻴﻦ ﻧﻘﻴﺼﻪ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻫﺮ رﻣﺎن را ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻢ‪» .‬ﻫﻤﻨﻮاﻳﻲ ﺷﺒﺎﻧﻪ‪ «...‬را‬ ‫ﺳﻴﺰده ﺑﺎر ﻧﻮﺷﺘﻢ و »ﭼﺎه ﺑﺎﺑﻞ« را ﺑﻴﺴﺖ ﺑﺎر‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ رواﻳﺖ‬ ‫ﻫﺮ رﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻢ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺣﻜﻢ ﻫﻤﺎن ﻳﺎددﺷﺖﻫﺎﻳﻲ را دارد ﻛﻪ‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن دﻳﮕﺮ ﭘﻴﺶ از ﺷﺮوع ﻛﺎر ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ اﻳﻦﻫﺎ‬ ‫ﻳﺎدداﺷﺖ ﻧﻴﺴﺖ و از ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا رواﻳﺘﻲ اﺳﺖ داﺳﺘﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ از‬ ‫راه ﺟﺴﺘﺠﻮ در ﺗﺎرﻳﻜﻲ اﺳﺘﺮوﻛﺘﻮر و ﻓﺮم ﺧﻮدش را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪ .‬و در اﻳﻦ‬ ‫ﻛﺎر ﻓﻘﻂ ﻳﻚ راﻫﻨﻤﺎ دارم‪ :‬ﺣﺲ زﻳﺒﺎيﺷﻨﺎﺳﻲ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ رواﻳﺖ‪ ،‬از‬ ‫آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻧﻮاﻗﺺ ﺑﺴﻴﺎر دارد‪ ،‬ﺑﻌﺪاٌ ﻧﺎﺑﻮد ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي رواﻳﺖﻫﺎي‬ ‫ﺑﻌﺪي ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر؛ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻧﺴﺨﻪي ﻧﻬﺎﻳﻲ‪ .‬ﻣﻦ ﻗﺼﺪ ﻧﺪاﺷﺘﻢ اﻳﻨﺠﺎ رﻣﺎن‬ ‫ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري را ﻫﻢ ﺑﺎ ذات وﺑﻼگ در ﺗﻌﺎرض ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‪ .‬ﭼﻨﺪي‬ ‫ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﻣﺪﺗﻲ ﺑﺴﺘﺮي ﺑﻮدم‪ .‬ﻗﺮارم ﺑﺎ ﺧﻮدم اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم‬ ‫دورهي ﻧﻘﺎﻫﺖ ﺑﺮوم ﺳﺮ وﻗﺖ رﻣﺎنﻫﺎي ﻧﻴﻤﻪ ﻛﺎرهام‪ .‬دور ﻣﺎﻧﺪن از ﻓﻀﺎي‬ ‫وﺑﻼگﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ دﻻﻳﻠﻲ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﺸﺪ‪ .‬اﻧﺠﺎم دادن دو ﻛﺎر در آن‬ ‫واﺣﺪ) رﻣﺎن و وﺑﻼگ( ﻫﻢ ﺑﺮاﻳﻢ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ)اﺻﻼٌ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ را ﻫﻢ‬ ‫ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻨﺎر ﻧﻬﺎدم(‪ .‬درﻣﺪﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺴﺘﺮي ﺑﻮدم ﻓﻜﺮﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ از‬ ‫ذﻫﻨﻢ ﻣﻲﮔﺬﺷﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻢ »اﻟﻮاح ﺷﻴﺸﻪاي« را دوﺑﺎره راه‬ ‫ﺑﻴﻨﺪازم ﺑﻪ ﺧﻮدم ﮔﻔﺘﻢ ﺣﺎﻻ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد ﺑﺮﮔﺮدم ﺳﺮ رﻣﺎﻧﻢ ﺑﻴﺎﻳﻢ ﻳﻚ‬ ‫ﺟﻮر ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﻜﻨﻢ‪ .‬ﺑﻴﺎﻳﻢ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﻣﻲﺷﻮد ﻣﻴﺎن ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻓﻜﺮﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻫﻴﭻ رﺑﻄﻲ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻧﺪارﻧﺪ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮد؟ ﺷﻮﺧﻲ ﺷﻮﺧﻲ اﻧﮕﺎر‬

‫‪189‬‬

‫دارد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﻳﻚ رﻣﺎن‪ .‬آﻳﺎ ﺗﻮاﻧﺶ را دارم ﺗﺎ ﺑﻪ آﺧﺮ اداﻣﻪ‬ ‫دﻫﻢ؟ ﻧﻤﻲداﻧﻢ‪ .‬آﻳﺎ رﻣﺎن ﺧﻮﺑﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ؟ ﻫﻴﭻ ﺗﻌﻬﺪي ﺑﻪ ﻛﺴﻲ‬ ‫ﻧﺪادهام‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻢ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ‪ ،‬در ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪» ،‬ﭼﻬﻞ ﭘﻠﻪ‬ ‫ﺗﺎ آن ﺳﻪﺗﺎر ﺟﺎدوﻳﻲ« رواﻳﺖ اول رﻣﺎﻧﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ‪ ،‬ﺗﺎزه‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ ﭼﻴﺰﻛﻲ ﺑﺸﻮد ﻳﺎ ﻧﺸﻮد‪ .‬آﻧﭽﻪ اﻳﻨﺠﺎ‬ ‫ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ ﺟﻨﻴﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﭼﺸﻢ ﺷﻤﺎ دارد ﺷﻜﻞ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺧﻮد ﻣﻦ‬ ‫ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﻓﺮدا ﭼﻪ ﭼﻴﺰي در اداﻣﻪي ﻛﺎر ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﺜﻞ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻧﻨﺪهي اﻳﻦ اﺛﺮم‪ .‬ﻣﻲداﻧﻢ اﻳﻦ ﻛﺎر ﻧﻮﻋﻲ ﺧﻴﺎﻧﺖ‬ ‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﭘﺮﻧﺴﻴﭗﻫﺎي ﻫﻨﺮيام؛ ﻳﻚ ﺟﻮر ﻧﺸﺎن دادن ﻟﺒﺎسﻫﺎي زﻳﺮ ﺧﻮد‬ ‫ﺑﻪ دﻳﮕﺮان؛ ﻳﻚ ﺟﻮر ﻧﺸﺎن دادن ﻛﻮدك ﻧﻮزاد ﺧﻮد ﭘﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﺑﻨﺪ‬ ‫ﻧﺎﻓﺶ ﺑﺮﻳﺪه ﺷﻮد و ﺗﻨﺶ از ﺧﻮن و زردآﺑﻪ ﺷﺴﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻦ اﻳﻦ ﺧﻄﺮ را‬ ‫ﻣﻲﭘﺬﻳﺮم‪ ،‬ﭼﻮن از اﻫﺎﻟﻲ ﺧﻄﺮم‪ .‬در اﻳﻦ راه ﭘﺮ ﻣﺨﺎﻃﺮه ﺣﺴﻴﻦ ﻧﻮش آذر‪،‬‬ ‫ﻗﺎﺻﺪك‪ ،‬ﻣﺮﺗﻀﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ و ﺗﻨﻲ ﭼﻨﺪ از وﺑﻼگﻧﻮﻳﺴﺎن از ﻣﺸﻮﻗﺎن ﺟﺪي‬ ‫ﻣﻦاﻧﺪ‪ .‬اﻣﻴﺪوارم روﺳﻴﺎه ﻧﺸﻮم‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺮاﻳﺘﺎن ﺟﺎﻟﺐ ﻧﻴﺴﺖ‬ ‫زﺣﻤﺖ ﺧﻮاﻧﺪﻧﺶ را ﺑﻪ ﺧﻮدﺗﺎن ﻧﺪﻫﻴﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ وﺳﻂ راه ﺑﻪ‬ ‫ﺑﻦ ﺑﺴﺖ ﺑﺨﻮرم و وﻟﺶ ﻛﻨﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻢ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﻫﺮ‬ ‫آدﻣﻴﺰادهاي‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻳﻚ ﺷﺐ ﺳﺮﺣﺎل ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﻣﺰﺧﺮف ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ‪ .‬در‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ ﻣﺘﻌﺎرف‪ ،‬آدم ﺷﺐ ﺑﻌﺪ آﻧﻬﺎ را ﭘﺎك ﻣﻲﻛﻨﺪ و از ﻧﻮ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪ .‬اﻣﺎ در‬ ‫»رﻣﺎن آﻧﻼﻳﻦ« ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺠﺎﻟﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﭘﺎك ﻛﺮدﻧﻲ ﻫﻢ در ﻛﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻳﻚ ﺟﻮر ﺑﺎزي ﺑﺎ دﺳﺖ روﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻪ ﺑﺎك؟ ﻗﺮار ﻣﻦ ﺑﺎ ﺧﻮدم‬ ‫اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﺗﻤﺮﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﻜﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ وﻗﺘﻲ ﻫﻢ ﻧﺎﻣﻪي ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ‬ ‫ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻢ ﻳﺎ ﭘﺸﺖ ﻛﺘﺎﺑﻲ را ﺑﺮاي ﻛﺴﻲ اﻣﻀﺎء ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻣﺸﻐﻮل ﺗﻤﺮﻳﻦ‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻦام‪ .‬ﺑﺮاي آدﻣﻲ ﻛﻪ ﭼﻬﻞ ﺳﺎل اﺳﺖ ﺑﺎ ﺧﻮدش دﺳﺖ ﺑﻪ ﻳﻘﻪ اﺳﺖ‬

‫‪190‬‬

‫اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰﻳﺴﺖ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﺟﺪيﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ در ﻣﻦ ﺑﻪ دﻧﺒﺎل‬ ‫ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ در ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﺧﻮد را ﺧﺴﺘﻪ ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ .‬و اﮔﺮ ﺷﻤﺎ‬ ‫ﻫﻢ از اﻫﺎﻟﻲ ﺧﻄﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻢ اﷲ‪ .‬از ﻓﺮدا ﻣﺮاﺳﻢ ﺧﺘﻨﻪ ﺳﻮران اداﻣﻪ دارد‪.‬‬ ‫اﻣﺸﺐ ﭼﺸﻤﻢ ﺑﺎزي درآورده و ﺑﺪﺟﻮر دارد اذﻳﺘﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﺣﻮاﻟﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﻛﺎر ﺧﻼﻗﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﭼﺸﻤﻢ ﻛﻮر‪ ،‬ﺗﻘﺼﻴﺮ ﺧﻮدم اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ دﺳﺘﻮرات‬ ‫ﭘﺰﺷﻚام ﮔﻮش ﻧﻜﺮدم و اﻳﻦ ﭼﺸﻢ ﻣﺎدر ﻣﺮده را ﭘﻴﺶ از ﻣﻮﻋﺪ‪ ،‬و ﺑﻴﺶ از‬ ‫ﺣﺪ ﻛﺸﻴﺪﻣﺶ ﺑﻪ ﺧﺮﻛﺎري‪ .‬ﺗﺎ ﻛﻮر ﺷﻮد ﻫﺮآﻧﻜﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺪ دﻳﺪ)ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺎ ﻛﻮر‬ ‫ﺑﺸﻮد ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﭘﺰﺷﻚاش ﻋﻤﻞ ﻧﻜﺮده و دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺒﻴﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺘﺮﺟﻢ(‪ .‬ﺑﻌﻮﻧﻪ ﺗﻌﺎﻟﻲ‪.‬‬ ‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ‪ 20‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪٢٠٠٢‬‬ ‫ـ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ رﻣﺎن را ﺑﺮدم ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﺮوﻧﺪهي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺗﺎ در‬ ‫دﺳﺘﺮس ﺑﺎﺷﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ ‪ 21‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪٢٠٠٢‬‬ ‫ـ ﺑﺮ اﺛﺮ ﻳﻚ اﺷﺘﺒﺎه ﻓﻨﻲ‪ ،‬ﺑﺨﺶ دﻫﻢ ﺣﺮوﻓﺶ درﻫﻢرﻳﺨﺘﻪ و‬ ‫ﻣﻐﺸﻮش ﺷﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎ ﺣﺪ زﻳﺎدي ﻣﺮﻣﺖ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺧﻮاﺳﺘﻴﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ‬ ‫دوﺑﺎره ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﻛﻢ ﻛﻢ دارد ﺑﺨﺸﻲ از ﭘﻴﻜﺮهي رﻣﺎﻧﻢ آﺷﻜﺎر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺳﻪ ﺧﻂ‬ ‫داﺳﺘﺎﻧﻲ دارم ‪:‬‬ ‫اﻟﻒ ـ ﻣﺎﺟﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻦ ﭼﻬﻠﻤﻴﻦ ﺳﻪﺗﺎر‪.‬‬ ‫ب ـ وﻗﺎﻳﻌﻲ ﻛﻪ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﻲﮔﺬرد‪.‬‬ ‫پ ـ ﻣﺎﺟﺮاﻫﺎي ﺷﻬﺮ ﻛﻮدﻛﻲام‪ .‬از اﻳﻦ ﺑﺎﺑﺖ دﻳﮕﺮ ﻧﮕﺮاﻧﻲ ﻧﺪارم‪ .‬اﻳﻦ‬

‫‪191‬‬

‫ﻫﻢ دﻳﮕﺮ ﺗﻜﻨﻴﻚام ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺳﻪ ﺧﻂ داﺳﺘﺎﻧﻲ ﭼﻄﻮر ﻫﻤﺎن‬ ‫رﻓﺘﺎري را ﺑﻜﻨﻢ ﻛﻪ در ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻛﻼﺳﻴﻚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ ﺧﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ‬ ‫ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﺳﺎز ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ .‬ﻣﻬﻢ ﺣﻔﻆ رﻳﺘﻢ اﺳﺖ و ﺗﻌﺎدل رﻣﺎن ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫اﻳﻦ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺖﻫﺎ‪ .‬ﺧﻄﺮ اﺻﻠﻲ آﻧﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺳﻪ ﺧﻂ ﭼﻄﻮر در‬ ‫آﺧﺮ ﻛﺎر ﺑﻪ وﺣﺪت ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎر اوﻟﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻄﺮي ﻣﻲﻛﻨﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻪ ﻣﻴﺎن ﻫﻤﻪي ﭼﻴﺰﻫﺎي ﺑﻲرﺑﻂ‪ ،‬رﺑﻄﻲ ﻫﺴﺖ)ﻣﮕﺮ ﻧﻪ آﻧﻜﻪ‬ ‫ﻫﻤﻪي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺮﺷﺎن ﺑﻪ ﺗﻦﺷﺎن ﻣﻲارزد ﭘﺎراﻧﻮﻳﺎك ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ و‬ ‫ﻣﮕﺮ ﻧﻪ آﻧﻜﻪ ﺣﺪي از ﭘﺎراﻧﻮﻳﺎ ﻧﻮﻋﻲ ﻫﻮش اﺳﺖ ﻛﻪ ﻗﺎدر ﺑﻪ ﻛﺸﻒ ارﺗﺒﺎط‬ ‫ﻣﻴﺎن ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲﺳﺖ ﻛﻪ دﻳﮕﺮان ﻣﻴﺎﻧﺸﺎن ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻨﺪ؟(‪ .‬ﺗﻮﻓﻴﻖ ﻳﺎ‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻦ اﻣﺎ در اﻳﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ رﺑﻂﻫﺎ ﺑﺎ ﭘﻮﺷﺎل ﺑﺮﻗﺮار ﺷﻮد ﻳﺎ‬ ‫ﭘﻮﻻد‪ .‬ﮔﻔﺖ‪ :‬ﻋﺸﻖ درداﻧﻪ ﺳﺖ و ﻣﻦ ﻏﻮاص و درﻳﺎ ﻣﻴﻜﺪه‬ ‫ﺳﺮ ﻓﺮو ﺑﺮدﻳﻢ در آﻧﺠﺎ ﺗﺎ ﻛﺠﺎ ﺳﺮ ﺑﺮﻛﻨﻴﻢ‬ ‫ﺑﻘﻴﻪاش ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ـ ﺟﻤﻌﻪ ‪ 22‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪٢٠٠٢‬‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﻢ اﻳﻦ ﻓﺮوﻧﺖ ﭘﻴﺞ ﭼﺮا اﻣﺸﺐ ﺑﺎزي درآورده‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺧﻂ اول را‬ ‫ﺑﻴﺨﻮدي ﻛﻠﻔﺖ ﻛﺮده‪ .‬ﻫﺮﻛﺎر ﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﻢ رﺿﺎ ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﺎدت ﻣﻌﻬﻮد‪ ،‬ﻫﺮﺷﺐ ﻗﺒﻞ از ﻧﻮﺷﺘﻦ‪ ،‬ﻳﻚﺑﺎر از اول ﺗﺎ اﻳﻨﺠﺎ‬ ‫را ﺑﺨﻮاﻧﻢ‪ ،‬اﻧﺪﻛﻲ راﺳﺖ و رﻳﺴﺖ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﻌﺪ ﺑﭙﺮدازم ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﺗﺎزه‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫وﺑﻼگﻫﺎ ﻧﻤﻲﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬ﭘﺮﻳﺸﺐ ﺧﻮاب دﻳﺪم ﻗﺴﻤﺖ دﻫﻢ ﻣﺰﺧﺮف اﺳﺖ‪ .‬از‬ ‫ﺧﻮاب ﻛﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪم ﻳﻚ ﺑﺎر از اول ﺧﻮاﻧﺪم ﺗﺎ رﺳﻴﺪم ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ دﻫﻢ‪.‬‬ ‫دﻳﺪم ﻫﻤﻪي »ي« ﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ رﻳﺨﺘﻪ و ﻣﺘﻦ ﻛﻤﻲ ﻣﻐﺸﻮش اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﺧﺐ‬ ‫ﺑﺪ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺗﻮﻗﻊ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ از اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ‪.‬‬

‫‪192‬‬

‫اﻳﻨﺠﻮر ﺑﺨﺶﻫﺎ ﻧﻮﻋﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬارﻳﺴﺖ ﺑﺮاي ﺑﻌﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﻳﺎدم ﺑﺎﺷﺪ ﻓﺮدا ﺑﺮوم ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﺴﻴﺤﻲﻫﺎ‪ .‬روز ﺑﻌﺪ ﻫﻢ ﺑﺮﮔﺮدم‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻔﺮﻳﻦ ﺗﻮت‪.‬‬ ‫ـ اي داد و ﺑﻴﺪاد‪» ،‬ش« دارد ﻓﺮاﻣﻮش ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ـ اﻳﻦ دو ﻗﺴﻤﺖ اﺧﻴﺮ ﻫﻤﻪاش ﺷﺪه ﺗﻐﺰﻟﻲ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻌﻲ ﻛﻨﻢ‬ ‫»ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﺴﻴﺤﻲﻫﺎ« را ﺑﺮﮔﺮدم ﺑﻪ روﺣﻴﻪي ﻃﻨﺰ‪ .‬ﭼﻘﺪر دﺷﻮار اﺳﺖ‬ ‫راه رﻓﺘﻦ ﻣﻴﺎن ﺗﻐﺰل و ﻃﻨﺰ‪ .‬ﻃﻨﺰ راه ﻧﻤﻲﺑﺮد ﺑﻪ ﻓﻜﺮﻫﺎي ﻋﻤﻴﻖ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻬﺘﺮ‬ ‫اﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﻢ آن ﻧﻮع ﺧﻴﺮه ﺷﺪﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻣﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺜﻞ‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ دو ﻗﺴﻤﺖ آﺧﺮ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﺮد؟ اﻳﻦ ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫ﻣﻲﮔﻴﺮم اﻳﻦ ﺗﻜﻪ ﻃﻨﺰ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ روﺣﻴﻪي ﻫﻤﺎن روز ﻣﻦ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤﻲ دوﭘﻴﻨﮓ ﺑﻜﻨﻢ‪ .‬ﻟﻴﺰاﻧﻜﺴﻴﺎ ﺗﻤﺎم ﺷﺪه‪ .‬ﻳﺎدم ﺑﺎﺷﺪ ﻓﺮدا ﺑﺮوم‬ ‫دﻛﺘﺮ دوﺑﺎره ﻧﺴﺨﻪ ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬ ‫ـ ﻳﺎدم ﺑﺎﺷﺪ زﻧﮓ ﺑﺰﻧﻢ ﺑﻪ ﻏﻼﻣﺸﺎه‪ .‬او ﺣﺎﻓﻈﻪي ﻣﻨﻔﺼﻞ ﻣﻦ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﻴﻠﻲ از اﺻﻄﻼﺣﺎت ﻳﺎدم رﻓﺘﻪ‪ .‬ﺑﻪ آن ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﺗﻮﻧﻞ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ؟ ﺗﻮﻧﻴﻠﻲ؟‬ ‫ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ 24‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪٢٠٠٢‬‬ ‫ﺑﺪاﻫﻪ ﺳﺎزي ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از دوﺳﺘﺎن ﺧﻮاﺳﺘﻪاﻧﺪ در ﺑﺎرهي ﺷﻴﻮهي ﻛﺎرم در »ﭼﻬﻞ‬ ‫ﭘﻠﻪ ﺗﺎ آن ﺳﻪ ﺗﺎر ﺟﺎدوﻳﻲ« و ﻧﻴﺰ در ﺑﺎرهي ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻓﻲاﻟﺒﺪاﻫﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ‬ ‫ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬ﺑﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن ﻳﺎدداﺷﺖﻫﺎي روزاﻧﻪام در ﭘﺎﻳﺎن ﻫﺮ ﺑﺨﺶ‪ ،‬ﮔﻤﺎن‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺖ اول ﭘﺎﺳﺦ دادهام‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻛﻮﺷﺸﻲ اﺳﺖ ﺑﺮاي‬ ‫روﺷﻦ ﻛﺮدن ﺑﺪاﻫﻪﻧﻮﻳﺴﻲ‪ .‬ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ در ﺑﺪاﻫﻪﺳﺮاﻳﻲ اﻫﻤﻴﺖ دادن‬

‫‪193‬‬

‫ﺑﻪ ﻧﻘﺶ »اﺗﻔﺎق« ﻳﺎ ﺑﻪ ﻗﻮل ﻓﺮاﻧﺴﻮيﻫﺎ ‪ Le hasard‬اﺳﺖ در اﻣﺮ‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶ ﻫﻨﺮي‪ .‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺑﺪاﻫﻪﺳﺮا‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺗﻌﻠﻖ دارد ﻛﻪ در آن ﻳﻘﻴﻨﻲ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬او‪ ،‬ﺧﻮدﺷﻴﻔﺘﮕﻲ ﻛﻤﺘﺮي دارد و داﻧﺶ ﺧﻮد را در ﺑﺮاﺑﺮ‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲﻫﺎي اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﻧﺎﭼﻴﺰ ﻣﻲداﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ذﻫﻦ ﺑﺸﺮ آﮔﺎه‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬و ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي راهﻫﺎي »ﻣﻄﻤﺌﻦ« از ﺑﻴﺮاﻫﻪﻫﺎ ﺑﺮود ﺷﺎﻳﺪ در‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺴﻴﺮ ﺑﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﺮﺑﺨﻮرد ﻛﻪ در ﻣﺨﻴﻠﻪاش ﻫﻢ ﻧﻤﻲﮔﻨﺠﻴﺪه‪ .‬اﺳﺘﻔﺎده‬ ‫از ﺑﺪاﻫﻪﺳﺮاﻳﻲ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻫﻨﺮ ﺧﺎﺻﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬و اﺻﻼٌ ﺑﻴﺶ از آﻧﻜﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﻮع ﻫﻨﺮ رﺑﻂ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻧﮕﺎه ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ و درك او از ﺟﻬﺎن ﻣﺮﺗﺒﻂ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺪاﻫﻪ ﺳﺮاﻳﻲﻫﺎ در ﺷﻌﺮ و ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎد‪ .‬ﺗ‪Ĥ‬ﺗﺮ‬ ‫آﺧﺮﻳﻦ ﻫﻨﺮي ﺑﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﺷﻴﻮه را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻌﻨﺎ‪ ،‬ﺑﺪاﻫﻪﺳﺮاﻳﻲ‬ ‫ﺷﻴﻮهاﻳﺴﺖ اﺑﺘﺪاﻳﻲ‪ ،‬و ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ ﺑﻪ دورهاي ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﺧﻮد را از درك‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻋﺎﺟﺰ ﻣﻲدﻳﺪ‪ ،‬و ﻣﻲﻛﻮﺷﻴﺪ از راه ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻧﻴﺮوﻫﺎﻳﻲ ﻓﺮاﺗﺮ از ﺗﻮان‬ ‫ﻓﺮد)اﺗﻔﺎق( ﺟﻬﺎن اﻃﺮاﻓﺶ را ﺑﻴﺎن ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﭘﻴﺪاﻳﺶ و ﮔﺴﺘﺮش ﻓﻠﺴﻔﻪ و‬ ‫داﻧﺶ‪ ،‬اﻧﺴﺎن ﺑﻪ اﻳﻦ ﮔﻤﺎن رﺳﻴﺪ ﻛﻪ اﺑﺰار ﻻزم ﺑﺮاي درك ﺟﻬﺎن ﻓﺮاﻫﻢ‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻴﺪاﻧﺎن ﻛﻼﺳﻴﻚ ﻏﺮﺑﻲ و رﻣﺎن ﻧﻮﻳﺴﺎن ﻗﺮون ﻫﻴﺠﺪه و‬ ‫ﻧﻮزده‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﺑﺎ دﻗﺘﻲ رﻳﺎﺿﻲ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬و ﻫﻴﭻ ﺟﺎﻳﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدف و اﺗﻔﺎق ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﻣﺮوزه‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮ ﻫﺎﻳﺪﮔﺮ‬ ‫دوران ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺑﻪ ﺳﺮآﻣﺪه و ﻋﺼﺮ ﺗﻔﻜﺮ آﻏﺎز ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺮوزه‪ ،‬ﺑﺮﻏﻢ‬ ‫ﻫﻤﻪي ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎ‪ ،‬داﻧﺶ و ﺗﻔﻜﺮ ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ زﻣﺎن دﻳﮕﺮ ﺧﻮد را ﻋﺎﺟﺰ‬ ‫ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ از ﻓﻬﻢ ﺟﻬﺎن‪ .‬ﺑﺎزﮔﺸﺖ دوﺑﺎره ﺑﻪ ﺑﺪاﻫﻪﺳﺮاﻳﻲ ﻧﺘﻴﺠﻪي ﻃﺒﻴﻌﻲ‬ ‫ﺷﻜﺴﺘﻦ ﻫﻤﻪي آن ﻳﻘﻴﻦﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﻗﺮون ﭘﻴﺸﻴﻦ اﺟﺎزه‬ ‫ﻣﻲداد از ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﻨﮕﺮﻧﺪ و اﻳﻦ ﺟﻬﺎن را داراي‬ ‫ﻏﺎﻳﺘﻲ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻗﺎﺑﻞ درك اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻦ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ وﺟﻪ‬

‫‪194‬‬

‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﻫﻤﻪ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﺑﺪاﻫﻪﺳﺮاﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﻮز‬ ‫ﻫﻢ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﻣﻌﻤﻮل روي ﻣﻲآورﻧﺪ‪.‬‬ ‫آﻧﭽﻪ اﺗﻔﺎق اﻓﺘﺎده اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﺎﺑﻮﻫﺎ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪه و ﻫﻴﭻ ﻗﺮار و ﻗﺎﻋﺪهاي‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﻜﻢ ازﻟﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺴﺎب‪ ،‬اﻳﻨﻜﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد‬ ‫ﺑﺪاﻫﻪﺳﺮاﻳﻲ ﻣﺨﺼﻮص ﺑﺎزﻳﮕﺮي اﺳﺖ و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺷﺎﻫﺪ دارد‪ ،‬ﺳﺨﻨﻲ اﺳﺖ‬ ‫از ﺳﺮ ﺑﻲاﻃﻼﻋﻲ‪ .‬ﺑﻲاﻃﻼﻋﻲ از ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﻨﺮ‪ ،‬و ﺑﻲاﻃﻼﻋﻲ از ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺑﻴﺎن‬ ‫ﻫﻨﺮي‪ .‬ﭼﺮا؟‬ ‫‪ 1‬ـ در ﻫﻤﻴﻦ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻫﺮﺷﺐ ﭼﻴﺰي ﺣﺪود ﺻﺪ و ﺳﻲ ﭼﻬﻞ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺻﺤﻨﻪ ﻣﻲرود‪ .‬از اﻳﻦ ﺗﻌﺪاد‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﺣﺪود ده درﺻﺪﺷﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻴﻮهي ﺑﺪاﻫﻪﺳﺎزي آﻣﺎده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻘﻴﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺷﻴﻮهﻫﺎي ﻣﺘﺪاول ﺑﻪ‬ ‫ﺻﺤﻨﻪ ﻣﻲآﻳﻨﺪ؛ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﺳﺎده ﻛﻪ ﺑﺪاﻫﻪﺳﺎزي وﻗﺖ و اﻧﺮژي ﺑﻴﺸﺘﺮي‬ ‫ﻣﻲﻃﻠﺒﺪ‪ .‬و ﺑﺮاي ﺗ‪Ĥ‬ﺗﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻴﺸﻪ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻃﺒﻌﺎٌ آﻣﺎده ﻛﺮدن ﻛﺎر‬ ‫در ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ زﻣﺎن ﻣﻤﻜﻦ و ﺑﺎ ﺣﺪ اﻗﻞ اﻧﺮژي ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ اﺻﻞ اﺳﺖ؛ درﺳﺖ‬ ‫ﻣﺜﻞ ﺳﻴﻨﻤﺎ‪ .‬ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ اﻣﺎ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺪاﻫﻪ ﺳﺎزيﻫﺎ در‬ ‫ﺧﻠﻮت ﺻﻮرت ﻣﻲﮔﻴﺮد )ﻳﻌﻨﻲ در ﻣﺤﺪودهي ﻫﻤﺎن اﻓﺮاد ﮔﺮوه( و ﻧﻪ در‬ ‫ﺣﻀﻮر ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮان! ﻗﺼﺪ و ﻏﺮض ﻫﻢ دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺷﻴﻮهي‬ ‫اﺟﺮاي ﻳﻚ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻌﺪاٌ‪ ،‬آن ﺑﺨﺶ از اﻳﻦ ﺑﺪاﻫﻪﺳﺎزيﻫﺎ ﻛﻪ ﭼﻴﺰ‬ ‫دﻧﺪانﮔﻴﺮي از ﻛﺎر درآﻣﺪه ﺣﻚ و اﺻﻼح ﻣﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي‬ ‫اﺿﺎﻓﻲاش دور رﻳﺨﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬و ﻗﺴﻤﺖﻫﺎي اﺳﺎﺳﻲ آن ﺑﻪ ﺻﻮرت‬ ‫ﺣﺮﻛﺖﻫﺎﻳﻲ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪه ﻫﺮﺷﺐ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺻﻮرت اﺟﺮا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ 2‬ـ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮر ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺘﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺗ‪Ĥ‬ﺗﺮ آﺧﺮﻳﻦ ﻫﻨﺮيﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺪاﻫﻪﺳﺮاﻳﻲ رو ﻣﻲآورد‪ .‬ﻳﺎدﻣﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻗﻮاﻋﺪ ﺳﻔﺖ و ﺳﺨﺖ‬ ‫را ارﺳﻄﻮ ﻧﻮﺷﺖ ﺑﺮاي ﺗ‪Ĥ‬ﺗﺮ‪ ،‬ﻗﻮاﻋﺪي ﻛﻪ ﺗﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻳﻚ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ وﺣﻲ‬

‫‪195‬‬

‫ﻣﻨﺰل ﺑﻮد‪ .‬رﺋﺎﻟﻴﺴﻤﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﺎﻧﻴﺴﻼوﺳﻜﻲ ﺑﺎب ﻛﺮد در ﺗ‪Ĥ‬ﺗﺮ‪ ،‬از ﻗﻮاﻋﺪ‬ ‫ارﺳﻄﻮ ﻫﻢ ﺳﻔﺖ و ﺳﺨﺖﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬و ﺗﺎ ﭘﻴﺶ از ﺑﺮوك و ﮔﺮوﺗﻮﻓﺴﻜﻲ‬ ‫)ﻳﻌﻨﻲ ﭼﻬﺎر دﻫﻪي ﭘﻴﺶ( وﺣﻲ ﻣﻨﺰل ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺴﺎب‪ ،‬ﻧﻜﻨﺪ اﻳﻦ‬ ‫دوﺳﺖ ﻣﺎ از ﺗﻤﺎم ﺗﺎرﻳﺦ ﺗ‪Ĥ‬ﺗﺮ ﻓﻘﻂ ﺗ‪Ĥ‬ﺗﺮ روﺣﻮﺿﻲ را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﺪ‪ ،‬و وﻗﺘﻲ‬ ‫ﻫﻢ از »ﺷﺎﻫﺪ« ﺻﺤﺒﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ از ﺗﻤﺎم ﻫﻨﺮﻣﻨﺪان ﻋﺎﻟﻢ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ آن‬ ‫ﺷﺎﻋﺮان دﻟﻘﻚ درﺑﺎري ﻧﻈﺮ دارد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﻃﺒﻊ رواﻧﺸﺎن در‬ ‫ﺣﻀﻮر ﺟﻤﻊ ﺷﻌﺮي ﻓﻲاﻟﺒﺪاﻫﻪ ﻣﻲﮔﻔﺘﻨﺪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻀﻤﻮﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ‬ ‫داده ﻣﻲﺷﺪ؟ و ﮔﺮﻧﻪ ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺗﻮان از ﺗﻤﺎم ﻧﻘﺎﺷﺎن آﺑﺴﺘﺮه ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ﺑﺪاﻫﻪﺳﺎزيﺷﺎن ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻴﺎورﻧﺪ؟ ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺷﻮد از ﻳﻚ‬ ‫ﻧﻮازﻧﺪهي ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺟﺎز ﺧﻮاﺳﺖ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻴﺎورد؟ ﭼﻄﻮر ﻣﻲﺷﻮد از ﺳﻠﻤﺎن‬ ‫رﺷﺪي ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺑﺪاﻫﻪﻧﻮﻳﺴﻲاش ﺷﺎﻫﺪ ﺑﻴﺎورد؟ ﺷﺎﻫﺪ آﻧﻬﺎ ﻫﻤﺎن‬ ‫ﺷﻴﻮهي ﻛﺎر آﻧﻬﺎﺳﺖ! ﻻﺑﺪ اﮔﺮ ﺳﻴﻨﻤﺎ ﻫﻢ ﻫﻨﺮي اﻧﻔﺮادي ﺑﻮد اﻣﺜﺎل‬ ‫ﻛﻴﺎرﺳﺘﻤﻲ و ﭘﺮوﻳﺰ ﻛﻴﻤﻴﺎوي ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ﺑﺪاﻫﻪ ﭘﺮدازﻳﺸﺎن ﺷﺎﻫﺪ‬ ‫ﻣﻲآوردﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪاﻫﻪﺳﺎزي آﻧﻬﺎ در ﻗﻴﺎس ﺑﺎ ﺳﻴﻨﻤﺎيﻫﺎﻟﻴﻮد اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻮد‬ ‫ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ؛ ﺳﻴﻨﻤﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آن ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﺜﻞ ﺳﺎﻋﺖ از ﭘﻴﺶ ﺗﻨﻈﻴﻢ‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻋﺎﻟﻢ ادﺑﻴﺎت‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهاي ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﻛﻪ‬ ‫»اﮔﺮ ﺧﺪا ﻧﻴﺴﺖ ﭘﺲ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﺠﺎز اﺳﺖ« ﻣﺠﺒﻮر اﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي‬ ‫دﻗﻴﻖ ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ و ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي را ﺑﻪ ﺷﺎﻧﺲ و »اﺗﻔﺎق« واﮔﺬار ﻧﻜﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻨﻄﻮر ﺑﻮد ﻛﻪ داﺳﺘﺎﻳﻮﻓﺴﻜﻲ ﺑﺮاي ﻳﻚ رﻣﺎن ﻫﺸﺘﺼﺪ ﺻﻔﺤﻪاي ﺟﻬﺎرﺻﺪ‬ ‫ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺻﻔﺤﻪ ﻳﺎدداﺷﺖ ﻣﻲﻧﻮﺷﺖ‪ .‬او‪ ،‬از ﻫﻤﺎن اﺑﺘﺪا ﻣﻲداﻧﺴﺖ درﺑﺎرهي‬ ‫ﭼﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﺗﻌﺪاد ﺷﺨﺼﻴﺖ در اﻳﻦ رﻣﺎن ﻫﺴﺖ‪ .‬ﮔﺬﺷﺘﻪ‬ ‫و ﺣﺎل و آﻳﻨﺪهي آﻧﻬﺎ ﺑﺮ او روﺷﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺎ ﻫﻤﻪي ﺟﺰﺋﻴﺎت را ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ‬ ‫ﻗﻠﻢ را روي ﻛﺎﻏﺬ ﻧﻤﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻓﻠﻮﺑﺮ ﮔﺮﻳﻪ ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺷﺶ ﻣﺎه اﺳﺖ‬

‫‪196‬‬

‫ﻓﻘﻂ ﺳﻪ ﺻﻔﺤﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ؛ ﭼﻮن ﻣﻘﺼﺪ ﺑﺮاﻳﺸﺎن از ﭘﻴﺶ روﺷﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﻲ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﻤﺎم ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت آنﻫﺎ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺮﻳﺰد و ﻛﺎر را ﺑﻪ ﻧﺎﻛﺎﻣﻲ‬ ‫ﺑﻜﺸﺎﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﻃﻮري ﻛﻪ ﮔﺎه ﻛﻤﭙﻮزﻳﺴﻴﻮن ﻳﻚ‬ ‫ﻗﻄﻌﻪ ﺑﻴﺶ از آﻧﻜﻪ آﻓﺮﻳﻨﺸﻲ ﻫﻨﺮي ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻮﻋﻲ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪي رﻳﺎﺿﻲ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﻫﻨﺮ ﻣﺨﺘﺺ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ آن داراي ﻣﻌﻨﺎ‬ ‫ﺑﻮد و ﺣﺮﻛﺖ ﺟﻬﺎن ﻏﺎﻳﺘﻲ داﺷﺖ روﺷﻦ‪ .‬ﺑﺮاي ﺑﻜﺖ ﻳﺎ ﻧﺎﺗﺎﻟﻲ ﺳﺎروت ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ »ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻳﻚ ﻗﻠﻢ و ﻳﻚ ﻛﺎﻏﺬ ﻛﺎﻓﻲ اﺳﺖ« ﺟﻬﺎن ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﻓﻬﻢ و ﻋﺎري از ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ‪ .‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي اﻣﺮوز ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ آن ﻧﺒﻮغ را‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻓﻠﻮﺑﺮ روي زﺑﺎن ﻛﺎر ﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻣﺎ ﻣﻄﻤﺌﻨﺎٌ ﺑﻴﺶ از‬ ‫او ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ زﺑﺎن ﺣﺴﺎﺳﻴﺖ دارد‪ .‬ﭘﺲ ﺧﻂ زدن و از ﻧﻮ ﻧﻮﺷﺘﻦ اﻣﺮي‬ ‫اﺳﺖ اﻟﺰاﻣﻲ‪ .‬اﻣﺎ اﮔﺮ ﻛﺴﻲ اﻳﻦ را ﺑﻄﻼن ﺑﺪاﻫﻪﺳﺮاﻳﻲ ﺑﺪاﻧﺪ ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﮔﻔﺖ ﻣﺎﻫﻴﺖ رﻣﺎن را ﺑﻪ درﺳﺘﻲ درك ﻧﻜﺮدهاﺳﺖ‪ .‬وﻗﺘﻲ ﻣﻘﺼﺪ روﺷﻦ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻗﺘﻲ ﺗﻌﺪاد ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎ ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ‪ ،‬و وﻗﺘﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺣﺎل‬ ‫آﻧﻬﺎ و ﺣﺘﺎ ارﺗﺒﺎطﺷﺎن ﺑﺎ ﻫﻢ ﻫﻨﻮز روﺷﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﻧﺘﻬﺎي ﻛﺎر ﻛﺠﺎﺳﺖ؟ و‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ رﻣﺎﻧﻲ ﻗﺮار اﺳﺖ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫﺴﺘﻲ ﺑﺪﻫﺪ؟ اﻳﻨﺴﺖ ﻣﻌﻨﺎي‬ ‫واﻗﻌﻲ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻓﻲاﻟﺒﺪاﻫﻪ‪ .‬ﺑﺎزﻫﻢ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻛﺴﻲ اﻳﻦ‬ ‫ﺷﻴﻮه را ﺑﭙﺴﻨﺪد ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﺟﺎي ارزﺷﺪاوري ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺤﺚ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ‬ ‫ﻣﺎﻫﻴﺖ ﭼﻴﺰﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺗﻤﺎم آﺛﺎرم را ﺑﺠﺰ دو ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪ )ﻣﺎﻫﺎن ﻛﻮﺷﻴﺎر‪،‬‬ ‫و ﻣﻌﻤﺎي ﻣﺎﻫﻴﺎر ﻣﻌﻤﺎر( ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻴﻮه ﻧﻮﺷﺘﻪام‪ .‬آن دو ﻧﻤﺎﻳﺸﻨﺎﻣﻪ‪،‬‬ ‫آﺳﺎنﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﻛﻪ در ﺗﻤﺎم ﻋﻤﺮم ﻧﻮﺷﺘﻪام‪ .‬ﺑﺮاي اوﻟﻲ دوازده‬ ‫روز وﻗﺖ ﮔﺬاﺷﺘﻪام و ﺑﺮاي دوﻣﻲ ﻓﻘﻂ ﻫﺸﺖ روز‪ .‬ﻫﺮ دو ﻫﻢ ﺟﺰو‬ ‫ﻛﺎرﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ اﺳﺘﻘﺒﺎل را ﺑﻪ ﺧﻮد دﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻨﺤﺎل‬

‫‪197‬‬

‫ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻢ ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﺘﻦ رﻣﺎﻧﻲ ﻓﻲاﻟﺒﺪاﻫﻪ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل رﻧﺞ ﺑﻜﺸﻢ‪ .‬ﭼﺮا؟‬ ‫ﭼﻮن اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ راﻫﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ آن ﻓﺮاﺗﺮ از‬ ‫ﺧﻮد ﺑﺮود‪ .‬ﻣﻦ ﺳﻪ رﻣﺎن ﻧﻴﻤﻪ ﻛﺎره دارم‪ .‬ﺑﺮاي ﻳﻜﻲ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﻓﻜﺮ‬ ‫ﻛﺮدهام‪ ،‬ﺑﺮاي آن ﻳﻜﻲ ده ﺳﺎل‪ ،‬ﺑﺮاي آن ﻳﻜﻲ ﭘﻨﺞ ﺳﺎل‪ .‬ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻛﺎري‬ ‫ﻓﻜﺮ ﺷﺪه ﻛﻤﺘﺮ ﻣﺨﺎﻃﺮهآﻣﻴﺰ اﺳﺖ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻲ ﺻﺮﻓﺎٌ از ﻣﻴﺎن‬ ‫ﻓﻜﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن از ذﻫﻨﺶ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺮون‬ ‫ﺑﻜﺸﻲ و از آن ﻳﻚ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪي ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺑﺴﺎزي‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري ﻫﻴﭻ ﻧﺎم‬ ‫دﻳﮕﺮي ﻧﺪارد ﺟﺰ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻓﻲاﻟﺒﺪاﻫﻪ‪ .‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهاي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻴﻮهاي ﻣﺘﺪاول‬ ‫ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪ ،‬ﺣﻜﻢ ﻣﻌﻤﺎري را دارد ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻋﻤﺎرﺗﻲ ﺑﺴﺎزد‪ .‬او از ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻣﻲداﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﺣﺖ اﻳﻦ ﺑﻨﺎ ﭼﻘﺪر اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻃﺒﻘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻜﻠﺶ ﭼﻪ‬ ‫ﺟﻮريﺳﺖ‪ .‬ﻓﻀﺎي ﺳﺒﺰش ﭼﻘﺪر و ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻴﻜﻪ‪ ،‬ﻛﺎر ﻣﻦ در‬ ‫»ﭼﻬﻞ ﭘﻠﻪ ﺗﺎ آن ﺳﻪ ﺗﺎر ﺟﺎدوﻳﻲ« ﺷﺒﻴﻪ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﺸﻨﺎﺳﻲﺳﺖ ﻛﻪ اﺣﺴﺎس‬ ‫ﻛﺮده زﻳﺮ اﻳﻦ ﺗﭙﻪ ﻳﻚ ﺷﻬﺮ ﻣﺪﻓﻮن اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻪ ﺟﻮر ﺷﻬﺮي اﺳﺖ؟‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺷﻬﺮ ﻛﺎﻣﻞ ﻳﺎ ﻋﻤﺎرﺗﻲ ﻣﺨﺮوﺑﻪ؟ ﻧﻤﻲداﻧﺪ‪ .‬ﺣﻔﺎري را از ﻛﺠﺎ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺮوع ﻛﻨﺪ؟ ﻧﻤﻲداﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم از ﺟﺎﻳﻲ آﻏﺎز ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺗﻜﻪ آﺟﺮ‬ ‫اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآورد از ﺧﺎك‪ .‬ﻳﻚ ﻇﺮف ﺳﻔﺎﻟﻲ آﻧﻄﺮفﺗﺮ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺟﻤﺠﻤﻪ اﻳﻨﺠﺎ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻳﻚ دﺳﺖﻧﻮﺷﺘﻪ آﻧﺠﺎ‪ .‬او راﻫﻲ ﻧﺪارد ﺟﺰ‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻲوﻗﻔﻪ ﺑﻪ ﻛﻨﺪوﻛﺎو اداﻣﻪ دﻫﺪ و در اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن‬ ‫ﺗﺼﻮر روﺷﻨﻲ از آﻧﭽﻪ ﻛﻪ در زﻳﺮ ﺧﺎك ﻣﺪﻓﻮن اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر اﺳﺖ ﻣﺪام ﺑﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﺗﻜﻪﻫﺎي ﺑﻲرﺑﻄﻲ ﻛﻪ از دل ﺧﺎك ﺑﻴﺮون آورده ور ﺑﺮود‪ ،‬و ﻣﻴﺎﻧﺸﺎن‬ ‫ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ از اﻳﻦ ﻃﺮﻳﻖ ﺟﺴﺘﺠﻮ را در ﻣﺴﻴﺮ درﺳﺘﻲ ﺑﻴﻨﺪازد‬ ‫و ﺑﻪ آن ﺳﺮﻋﺖ و دﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﺣﺎل‪ ،‬از اﻳﻦ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪ‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺴﺘﺮاح ﻋﻤﺎرﺗﻲ ﺑﻲارزش ﻧﺼﻴﺐ ﺷﻮد ﻳﺎ ﻋﻤﺎرﺗﻲ ﺑﺎ ﺷﻜﻮه ﭼﻮن‬

‫‪198‬‬

‫ﺗﺨﺖ ﺟﻤﺸﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﺮﻛﺲ ﻛﻪ ﺗﻦ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺴﺘﺠﻮﻳﻲ ﻣﻲدﻫﺪ‬ ‫ﭘﻴﻪ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﺑﻤﺎﻟﺪ‪ .‬ﺧﺘﻢ ﻛﻼم اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬ﺑﺪاﻫﻪﺳﺮاﻳﻲ ﻣﺮاﺗﺐ‬ ‫دارد‪ .‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ ﺳﻨﺘﻲ آﺷﻨﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬اﺑﺘﺪاﻳﻲﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪي ﺑﺪاﻫﻪ ﻧﻮازي‪ ،‬ﻧﻮاﺧﺘﻦ ردﻳﻒ اﺳﺖ در ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ اﺑﺘﻜﺎري‪ .‬و‬ ‫ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮﺗﺒﻪي ﺑﺪاﻫﻪﻧﻮازي ﻧﻮاﺧﺘﻦ ﻗﻄﻌﺎﺗﻲﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺮﭼﻪ اﺳﺘﺮوﻛﺘﻮر‬ ‫ﺳﻨﺘﻲ دارﻧﺪ اﻣﺎ ﻳﻜﺴﺮه اﺑﺘﻜﺎرياﻧﺪ و ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه در ﻟﺤﻈﻪ‪ .‬در رﻣﺎن‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻲ ﻓﻲاﻟﺒﺪاﻫﻪ ﻫﻢ ﻛﺎر ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻮال اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻐﺰ‬ ‫ﺧﺮ ﺧﻮرده ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﻮدش را ﻣﺤﺮوم ﻛﻨﺪ از ﺗﺮاش دادن ﻛﺎر و اﺳﺘﺤﻜﺎم‬ ‫ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﻪ اﺳﺘﺮوﻛﺘﻮر آن‪ .‬ﻣﮕﺮ ﻳﻚ ﺳﻴﻨﻤﺎﮔﺮ ﺑﺪاﻫﻪﺳﺮا در ﭘﺎي ﻣﻴﺰ‬ ‫ﻣﻮﻧﺘﺎژ ﺧﻮدش را ﻣﺤﺮوم ﻣﻲﻛﻨﺪ از ﻫﺮ ﺗﻐﻴﻴﺮي ﻛﻪ ﻛﺎرش را ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺑﺪﻫﺪ؟‬ ‫ﺑﺪاﻫﻪﺳﺮاﻳﻲ ﻳﻌﻨﻲ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻋﻨﺎﺻﺮي ﻛﻪ دﺳﺖ ﺗﺼﺎدف در اﺧﺘﻴﺎر‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻗﺮا داده‪ ،‬و ﻧﻴﺰ ﻛﺸﻒ ارﺗﺒﺎﻃﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﻣﺎﻓﻮق داﻧﺶ ﺑﺸﺮي‬ ‫ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﺑﺮﻗﺮار ﻛﺮده‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﺎر‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﭘﻴﺘﺮ ﺑﺮوك‪ ،‬ﻛﺎﻓﻲﺳﺖ آدم‬ ‫ﺷﺎﺧﻚﻫﺎي ﺣﺴﺎﺳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﮔﻴﺮﻧﺪهﻫﺎﻳﺶ داﺋﻢ آﻣﺎدهي ﺷﻜﺎر‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ‪ ،‬ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ ﺧﻮد را ﻳﻚ ﻣﺪﻳﻮم ﻣﻲداﻧﺪ و ﻧﻪ ﻳﻚ ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫داﻧﺎي ﻛﻞ‪.‬‬ ‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ‪ 26‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪٢٠٠٢‬‬ ‫اﻣﺸﺐ اﺣﻮاﻟﻲ ﻧﻤﺎﻧﺪه ﺑﻮد ﺑﺮاي ﻛﺎر ﺧﻼﻗﻪ‪ ،‬دﻧﺒﺎﻟﻪي رﻣﺎن را ﻓﺮدا‬ ‫ﺷﺐ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻢ‪.‬‬ ‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ‪ 27‬ﻓﻮرﻳﻪ ‪٢٠٠٢‬‬ ‫‪1‬ـ در ﻣﺘﻦ دﻳﺸﺐ ) ﺑﺨﺶ ﭼﻬﺎردﻫﻢ( در ﻳﻚ ﻣﻮرد ﺑﺠﺎي »غ«‬

‫‪199‬‬

‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدم »ش« اﻳﻦ ﺣﻮاس ﭘﺮﺗﻲ ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ ﻛﻞ ﻣﺘﻦ را ﻣﻐﺸﻮش و‬ ‫ﻣﻨﻈﻮر را ﻋﻮض ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺗﺼﺤﻴﺢ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎﻳﻠﻴﺪ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ را دوﺑﺎره‬ ‫ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ ‪.‬‬ ‫‪ 2‬ـ در ﻳﻜﻲ از ﺑﺨﺶﻫﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﻪ ﺟﺎي اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدم‬ ‫ﻣﻮﺳﻲ‪ .‬ﻣﻤﻨﻮن از »ﺑﺎﺑﺎ و دﺧﺘﺮش« ﻛﻪ ﻟﻄﻒ ﻛﺮد ﺗﺬﻛﺮ داد ‪.‬‬ ‫‪ 3‬ـ اﻳﻦ ﺣﻮاس ﭘﺮﺗﻲﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ‬ ‫ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ .‬اﺿﺎﻓﻪ ﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺣﺎﻻ رﻣﺎن دارد ﻣﻲرﺳﺪ ﺑﻪ ﻳﻜﻲ از آن ﭘﻴﭻﻫﺎي‬ ‫ﺧﻄﺮﻧﺎك ﻛﻪ اﮔﺮ ﻛﺎﻣﻼٌ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻧﺒﺎﺷﻢ اﺣﺘﻤﺎل ﺳﻘﻮﻃﻢ ﺣﺘﻤﻲﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺳﺘﻮن ﻣﻌﺮﻓﻲ وﺑﻼگﻫﺎ ﺗﺎ ﻣﺪﺗﻲ ﺗﻌﻄﻴﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﻣﺎ‬ ‫ﺗﻌﺪادي از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ وﺑﻼگﻫﺎي ﻧﻮرﺳﻴﺪه را ﺗﻮي ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﻫﺎ وارد‬ ‫ﻛﺮدهام‪ .‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺒﻪ ‪ 2‬ﻣﺎرس ‪٢٠٠٢‬‬ ‫آﮔﻬﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻛﻮراﺳﻴﻮن‬ ‫رﻣﺎن »ﭼﻬﻞ ﭘﻠﻪ ﺗﺎ آن ﺳﻪ ﺗﺎر ﺟﺎدوﻳﻲ« را ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﺻﻔﺤﻪي ﺗﺎزه‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪:‬‬ ‫ﻳﻚ ـ »اﻟﻮاح ﺷﻴﺸﻪاي« ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻳﻚ وﺑﻼگ ﺑﺎﻗﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ؛‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ روزﻧﻮﺷﺖﻫﺎي ﻣﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد در ﺑﺎرهي ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ و ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ‪.‬‬ ‫دو ـ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪان ﺑﻪ آن رﻣﺎن ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻄﻠﺐ را دﻧﺒﺎل‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ ﺑﻲآﻧﻜﻪ ﺑﻲﻋﻼﻗﮕﺎن ﺑﻪ آن رﻣﺎن ﺣﺎلﺷﺎن ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد از ﺣﻀﻮر‬ ‫ﻣﻄﻠﺒﻲ ﺑﻪ آن درازي در اﻳﻨﺠﺎ‪.‬‬ ‫ﺳﻪ ـ ﺣﺎﻻ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺎ ﺧﻴﺎل راﺣﺖ ﺑﻪ ﺑﻌﻀﻲ از ﺣﻀﺮات ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺗﺮا‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺪﺗﺎن اﻳﻨﻘﺪر دراز ﻧﻨﻮﻳﺴﻴﺪ!‬

‫‪200‬‬

‫ﭼﻬﺎر ـ ﻳﻌﻨﻲ آن ﺳﻪ ﺗﺎ دﻟﻴﻞ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﻮد؟‬ ‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ‪ 6‬ﻣﺎرس ‪٢٠٠٢‬‬ ‫ﭼﻪ ﻋﻘﻠﻲ ﻛﺮدم رﻣﺎن را ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻛﺮدم ﺑﻪ ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪي ﺟﺪا ﮔﺎﻧﻪ‪.‬‬ ‫ﺣﺎﻻ ﻣﺠﺒﻮر ﻧﻴﺴﺘﻢ ﻣﺜﻞ ﺳﮓ ﺑﺪوم‪ .‬از آن ﻣﻬﻤﺘﺮ‪ ،‬ﺑﺎ رﻫﺎ ﻛﺮدن اﻳﺪهي‬ ‫اوﻟﻴﻪ )ﻧﻮﺷﺘﻦ رﻣﺎﻧﻲ در ﻣﺤﺪودهي وﺑﻼگ( ﺣﺎﻻ ﻣﺠﺒﻮر ﻧﻴﺴﺘﻢ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻘﺘﻀﻴﺎت اﻳﻨﺠﻮر ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺗﻦ ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻧﮕﺮان ﻧﻴﺴﺘﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ زﺑﺎن‬ ‫دﺷﻮار ﺑﺮاي ﺧﻮاﻧﻨﺪهي وﺑﻼگ ﻗﺎﺑﻞ ﻫﻀﻢ ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﺠﺒﻮر‬ ‫ﻧﻴﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﺗﻨﮓ ﺣﻮﺻﻠﮕﻲ ﻓﻀﺎي وﺑﻼگ‪ ،‬ﻓﺼﻞﻫﺎ را ﻛﻮﺗﺎه و ﻓﺸﺮده‬ ‫ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪ .‬از آن ﻣﻬﻤﺘﺮ‪ ،‬ﻣﺠﺒﻮر ﻧﻴﺴﺘﻢ ﻫﺮﺷﺐ ﻓﺼﻞ ﺗﺎزهاي ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ﻳﻚ وﻗﺖﻫﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻣﺜﻞ اﻣﺸﺐ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﺨﺸﻲ ﺗﺎزه‪ ،‬ﺑﺮﮔﺮدم‬ ‫ﺑﻪ راﺳﺖ و رﻳﺴﺖ ﻛﺮدن ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻗﺒﻠﻲ‪ .‬اﻣﺸﺐ ﭼﻬﺎرده ﺑﺨﺶ اول را‬ ‫راﺳﺖ و رﻳﺴﺖ ﻛﺮدم‪ .‬ﭼﻘﺪر اﻏﻼط ﺗﺎﻳﭙﻲ و اﻣﻼﻳﻲ داﺷﺖ! ﭼﻘﺪر ﺑﻌﻀﻲ‬ ‫ﺟﻤﻼت ﺷﻠﺨﺘﻪ و ﮔﻨﮓ ﺑﻮد! اﻟﺒﺘﻪ اﻳﻨﻬﺎ از ﺿﺎﻳﻌﺎت ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻫﺮ ﻧﻮع ﺑﺪاﻫﻪ‬ ‫ﺳﺮاﻳﻲﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﺑﻴﭽﺎره ﭼﻪ ﻛﺸﻴﺪه اﻧﺪ از دﺳﺖ ﻣﻦ! ﺣﺎﻻ‪،‬‬ ‫ﺑﺎ اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪن ﺑﻌﻀﻲ ﺟﻤﻼت و ﺧﺬف ﺑﻌﻀﻲ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﺘﻦ رواﻧﻲ و روﺷﻨﻲ‬ ‫ﺧﻮﺑﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ؛ دﺳﺖ ﻛﻢ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﺗﻼش ﻣﻦ‬ ‫ﻣﻌﻄﻮف اﺳﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﭘﻴﻜﺮهي رﻣﺎن‪ .‬آﺧﺮ ﻣﻦ ﭼﻪ ﻣﻲداﻧﻢ ﻧﻨﻪ‬ ‫دوﺷﻨﺒﻪ و ﻣﺎدام ﻫﻠﻨﺎ ﻛﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر راﻫﺸﺎن را ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ و آﻣﺪﻧﺪ‬ ‫ﺗﻮي ﻛﺎر‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﻨﻢ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ دﻧﺒﺎل آﻧﻬﺎ ﺑﺪوم ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻢ ﺑﻪ ﻛﺠﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ‬ ‫ﻣﺮا ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﭼﻘﺪر اﺣﺴﺎس ﺳﺒﻜﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ اﻣﺸﺐ‪ .‬اﻧﮕﺎر وزﻧﻪاي را از روي‬ ‫دوﺷﻢ ﺑﺮداﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮدا ﺷﺐ ﻫﻢ آن ﺷﺶ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه را راﺳﺖ و‬ ‫رﻳﺴﺖ ﻣﻲﻛﻨﻢ و اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﻢ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﻘﻴﻪي ﻛﺎر‪ .‬اﺻﻞ اﻳﻨﺴﺖ ﻛﻪ‬

‫‪201‬‬

‫اﺳﻜﻠﺖ اﻳﻦ ﻣﻮﺟﻮد درﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﻛﺎر ﻛﻪ ﺗﻤﺎم ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ ﺑﻪ‬ ‫اﻓﺰودن ﺟﻤﻠﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﻀﺎ را ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﺜﻞ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﭼﻨﺪ‬ ‫ﺗﺎش )‪(tache‬ﻣﺜﻞ ﺳﻴﺎه ﻗﻠﻢﻫﺎي ﭘﻴﻜﺎﺳﻮ‪ .‬آن ﺗﻮﺻﻴﻒﻫﺎي واﻗﻌﮕﺮاﻳﺎﻧﻪ‬ ‫ﻣﺮا ﺑﻪ ﺧﻤﻴﺎزه ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺎش؛ ﻫﻤﻴﻦ و ﺑﺲ‪ .‬اﻣﺎ از آن ﻣﻬﻤﺘﺮ‬ ‫اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪن ﺟﻤﻼﺗﻲﺳﺖ ﻛﻪ ادﺑﻴﺎت ﻣﺤﺾاﻧﺪ؛ ﻫﻤﺎن ﺟﻤﻠﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﮔﺮ‬ ‫ﻗﺮار ﺑﺎﺷﺪ رﻣﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺮﮔﺮداﻧﻨﺪ ﻫﻴﭻ ﺳﻴﻨﻤﺎﮔﺮي ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺗﺒﺪﻳﻞ‬ ‫ﻛﺮدنﺷﺎن ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬آه ﭼﻘﺪر ﺟﺎي اﻳﻨﻄﻮر ﺟﻤﻼت ﺗﻮي رﻣﺎن‬ ‫اﻳﺮاﻧﻲ ﺧﺎﻟﻲﺳﺖ؛ ﺟﻤﻼت ‪ Littéraire‬ادﺑﻴﺎت ﻣﺤﺾ! ﻧﻮﺷﺘﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ در ﻧﻤﻲآﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن دﻗﻴﻖ اﻳﻦ ﭼﻬﺎرده ﺑﺨﺶ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﻳﻚ‬ ‫ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺑﺮ ﻣﻦ روﺷﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ :‬ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ اﻳﺪهي ﺑﻨﻴﺎﻧﻲ رﻣﺎن‪ ،‬ﺑﺎر‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪام ﺑﻪ دﻏﺪﻏﻪي اﺳﺎﺳﻲام در اﻳﻦ ﺳﺎل ﻫﺎي اﺧﻴﺮ‪ :‬ﻫﻮﻳﺖ ﻣﺎ‬ ‫ﭼﻴﺴﺖ؟ ﻣﺎ ﻛﻴﺴﺘﻴﻢ؟ ﻣﺎ اﻳﺮاﻧﻲﻫﺎ؟‬ ‫ﺷﻨﺒﻪ ‪ 10‬ﻣﺎرس ‪٢٠٠٢‬‬ ‫ﺑﺮاي آﻧﻜﻪ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﭼﻘﺪر ﺑﻌﻀﻲ از ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺧﺴﺘﮕﻲ را از ﺗﻦ‬ ‫ﻳﻚ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎروﻧﺪ‪ ،‬دوﺗﺎ از اﻳﻤﻴﻞﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ اﻣﺮوز درﻳﺎﻓﺖ‬ ‫ﻛﺮدم اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻘﻞ ﻣﻲﻛﻨﻢ؛ اﻟﺒﺘﻪ ﭼﻮن ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﺻﺎﺣﺒﺎﻧﺸﺎن رﺿﺎﻳﺖ دارﻧﺪ‬ ‫ﻳﺎ ﻧﻪ از آوردن ﻧﺎم ﻓﺮﺳﺘﻨﺪه ﻣﻌﺬورم‪:‬‬ ‫آﻗﺎي ﻗﺎﺳﻤﻲ ﻣﻦ ﻫﻤﻪ ﺑﺨﺸﻬﺎي رﻣﺎن ﺷﻤﺎ را ﭘﺮﻳﻨﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪام‪ .‬ﻣﻦ‬ ‫در ﺧﻮاﺑﮕﺎه زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ و ﻣﻦ ﻳﻚ دوﺳﺖ ﻧﺎﺑﻴﻨﺎ دارم ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ اﻳﻦ‬ ‫رﻣﺎن ﺷﻤﺎ را ﺑﺮاي او ﻣﻴﺨﻮاﻧﻢ و او ﻫﻢ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺳﺮاغ ﺑﺨﺶ ﺟﺪﻳﺪ رﻣﺎن‬ ‫ﺷﻤﺎ را ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬او از ﻣﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻛﻪ از ﺷﻤﺎ ﺧﻴﻠﻲ ﺗﺸﻜﺮ ﻛﻨﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﻤﻨﻮﻧﻢ‪...‬‬

‫‪202‬‬

‫‪ba salam;aghayeh ghasemi emshab geryeh kardam be‬‬ ‫‪khater-e madari keh salhast jawab-e soalash sale digeh ast.wa‬‬ ‫‪khandidam beh khaterh madari keh ghorbaneh kir-e parpar-e‬‬ ‫‪pesarash mirawad.shayad hichwaghat khodam ra beh khater-e‬‬ ‫‪drughhaie keh beh in pirzan goftam nemibakhshidam agar‬‬ ‫‪emshab matlab-e shoma ra nakhandeh budam.‬‬

‫ﭼﻬﺎرﺷﻨﺒﻪ ‪ 13‬ﻣﺎرس ‪٢٠٠٢‬‬ ‫ﻫﻨﻮز ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻔﻬﻤﻢ ﭼﻪ اﺗﻔﺎﻗﻲ اﻓﺘﺎده]اﺷﺎره اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺮگ ﻣﺎدرم‬ ‫در ﻫﻤﺎن روزﻫﺎ[‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻨﻮز ﮔﺮﻣﻢ؛ ﻣﺜﻞ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در ﺣﻴﻦ ﺑﺎزي دﺳﺖ‬ ‫ﻳﺎ ﭘﺎﻳﺶ ﺷﻜﺴﺘﻪ‪ .‬دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺎرﻛﻨﻢ‪ .‬اﻣﺎ ﻛﺎﺳﻪي ﺳﺮم ﺧﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﺜﻞ ﺧﺎﻧﻪاي ﻣﺘﺮوك‪ .‬ﻣﻲداﻧﻢ اﮔﺮ ﺷﺮوع ﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻓﻜﺮ ﻫﻢ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺎ وﻗﺘﻲ ﻧﺸﺎﻃﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺗﻠﺦ ﻣﻲﺷﻮد و اﻳﻦ ﺑﺮاي روﺣﻴﻪي رﻣﺎﻧﻢ‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺴﺖ؛ ﭼﻮن ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ ﺗﻠﺦ ﻫﺴﺖ و ﻣﻦ ﺑﻨﺎ دارم اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻠﺨﻲ را ﺑﺎ ﻟﺤﻨﻲ ﺷﻮخ ﺑﻴﺎن ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪاش دﻟﻢ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺨﻮاﺑﻢ‪ .‬از‬ ‫دﻳﺸﺐ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﻫﻲ ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪهام و ﻫﻲ دوﺑﺎره ﺧﻮاﺑﻴﺪهام‪ .‬ﻧﻤﻲداﻧﻢ؛‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﺧﻮاب ﻫﻢ ﺷﻜﻠﻲ اﺳﺖ از ﮔﺮﻳﻪ‪ .‬ﻣﻲروم ﺑﺨﻮاﺑﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﻟﻮﻳﻲ ﻓﺮه ‪:‬‬ ‫‪tout s'en va‬‬

‫‪avec le temps va‬‬

‫ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻣﻲرود ﭘﻲ ﻛﺎرش‪...‬‬ ‫ﺷﻨﺒﻪ ‪ 16‬ﻣﺎرس ‪٢٠٠٢‬‬ ‫ﺧﺐ‪ ،‬ﺣﺎﻻ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻛﺎﻓﻲ ﻣﻴﺎن ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي داﺳﺘﺎن و راوي ﻓﺎﺻﻠﻪ‬

‫‪203‬‬

‫اﻳﺠﺎد ﺷﺪه‪ ،‬و ﻣﻦ ﺑﺎ ﺧﻴﺎل راﺣﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﻫﺮ ﺑﻼﻳﻲ ﻛﻪ دﻟﻢ ﺧﻮاﺳﺖ ﺳﺮ‬ ‫راوي ﺑﻴﺎورم ﺗﺎ رﻣﺎن ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺧﺎﻃﺮه را ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺣﺎﻓﻈﻪ‪ .‬ﺗﻘﺮﻳﺒﺎْ‬ ‫ﭘﻴﻜﺮهي اﺻﻠﻲ رﻣﺎن درآﻣﺪه‪ .‬ﺣﺎﻻ ﻣﻲداﻧﻢ ﺳﻲ و ﻧﻪ ﺑﺨﺶ ﺧﻮاﻫﻢ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ ﺑﺪاﻧﻢ ﻛﻪ آﻗﺎي ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ ﻛﻴﺴﺖ‪ .‬ﻧﻨﻪ دوﺷﻨﺒﻪ ﻛﻢﻛﻢ ﺧﻮدش‬ ‫را ﺑﺮ ﻣﻦ آﺷﻜﺎر ﻛﺮده اﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﻧﻤﻲداﻧﻢ اﻳﻦ ﻗﻀﻴﻪ ارﺗﺒﺎﻃﺶ ﺑﺎ ﻣﺴﺘﺮ‬ ‫ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﻫﻠﻨﺎ ﻫﻨﻮز رازش را ﺑﺮ ﻣﻦ آﺷﻜﺎر ﻧﻜﺮده‪ .‬ﻛﻢﻛﻢ‬ ‫دارم ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲرﺳﻢ ﻛﻪ اﻳﻨﻄﻮر ﻧﻮﺷﺘﻦ رﻣﺎن ﻧﻮﻋﻲ دﻳﺪن ﺧﻮاب‬ ‫اﺳﺖ ﺑﻪ ﺑﻴﺪاري‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮوز و ﻓﺮدا ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ و ﻃﺮﺣﻲ از اﺳﺘﺮوﻛﺘﻮر‬ ‫رﻣﺎن را)ﺑﺮاﺳﺎس آﻧﭽﻪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه( رﺳﻢ ﻛﻨﻢ ﺗﺎ ﺑﺒﻴﻨﻢ اﻣﻜﺎﻧﺎت‬ ‫اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ آن در آﻳﻨﺪه ﭼﻪ ﺟﻮر ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻌﺪ‪ ،‬ﺑﻘﻴﻪي‬ ‫راه را‪ ،‬ﺑﺎ ﻗﺎﻃﻌﻴﺖ و در ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺤﻘﻖ ﻃﺮﺣﻲ ﻗﻄﻌﻲ ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﺮوم‪ .‬ﻛﺎش‬ ‫ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻘﻴﻪي ﻛﺎر را ﻳﻜﺴﺮه ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ و ﺗﻤﺎم ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻳﻚ ﻋﺎﻟﻤﻪ اﻳﺪه آﻣﺪه‬ ‫اﺳﺖ ﺑﻪ ذﻫﻨﻢ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ ﻓﺮاﻣﻮﺷﻢ ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﺑﺮاي اوﻟﻴﻦ ﺑﺎر‪ ،‬ﭘﺲ از‬ ‫اﺗﻤﺎم ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻫﺮﺑﺨﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺛﺒﺖ اﻳﻦ اﻳﺪهﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻲﻧﺸﻴﻨﻢ ﺑﻪ وﺑﻼگ‬ ‫ﺧﻮاﻧﻲ! اﻳﻦ ﻫﻢ از آﺧﺮ و ﻋﺎﻗﺒﺖ ﻣﺎ‪ .‬ﭼﻘﺪر اﺣﺴﺎس ﺳﺒﻜﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ اﻣﺸﺐ‪.‬‬ ‫ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻣﺮا دﭼﺎر ﺧﻮﺷﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺣﺎﻻ آن‬ ‫اﺣﺴﺎس ﺧﺸﻢ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﻣﺎدر ﻫﻢ ﺟﺎي ﺧﻮد را ﺑﻪ آراﻣﺶ داده‪ .‬ﭼﻮن‬ ‫اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﻢ رﻣﺎن دارد ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻪ ﺑﺎزﺗﺎﺑﻲ از رﻧﺞ ﻋﻈﻴﻢ اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺎدران‪ .‬و ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ او را ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫دوﺷﻨﺒﻪ ‪ 18‬ﻣﺎرس ‪٢٠٠٢‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺣﻮاﺳﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ‪ ،‬در ﺑﺎزﻧﻮﻳﺴﻲ رﻣﺎن‪ ،‬ﺗﻤﺎم ﺗﻼﺷﻢ را ﻣﻌﻄﻮف‬ ‫ﻛﻨﻢ ﺑﻪ ﻛﺎﺑﺮد ﺳﺎﺣﺖ ﺟﺴﻤﺎﻧﻲ زﺑﺎن ﻧﻪ ﺳﺎﺣﺖ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ آن؛ اﺗﻔﺎﻗﻲ ﻛﻪ‬

‫‪204‬‬

‫ﻓﻌﻼ ﺗﺎ ﺣﺪود ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ در ﺑﺨﺶ ﺑﻴﺴﺖ و دو و ﺑﻴﺴﺖ و ﻫﻔﺖ اﻓﺘﺎده‪.‬‬ ‫ﺑﺮوم ﺑﺨﻮاﺑﻢ‪ .‬ﺳﺎﻋﺖ ﻫﻔﺖ و ﻧﻴﻢ ﺻﺒﺢ اﺳﺖ‪ ،‬دو ﺑﻌﺪاز ﻇﻬﺮ ﻫﻢ ﺷﺎﮔﺮدان‬ ‫از راه ﻣﻲرﺳﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭼﻬﺎر روز ﻫﻔﺘﻪ ﻛﻪ ﺗﺪرﻳﺲ ﻣﻲﻛﻨﻢ رس ﻣﻦ ﻛﺸﻴﺪه‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ :‬ﭘﻨﺞ ـ ﺷﺶ ﺳﺎﻋﺖ ﺳﺮوﻛﻠﻪ زدن ﺑﺎ ﺷﺎﮔﺮد‪ ،‬و ﺑﻌﺪ ﻧﻮﺷﺘﻦ رﻣﺎن‪.‬‬ ‫*‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺑﻴﺴﺖ و ﺷﺶ را ﺑﺎزﻧﻮﻳﺴﻲ ﻛﺮدم ﻛﻤﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺨﺶﻫﺎي‬ ‫ﭘﺎﻧﺰده ﺑﻪ ﺑﻌﺪ را ﻫﻢ راﺳﺖ و رﻳﺴﺖ ﻛﺮدم‪ .‬ﺧﻴﻠﻲ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎن آدم‬ ‫ﺑﺎﻻ ﻣﻲآﻳﺪ ﺗﺎ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﻳﻚ ﻣﺘﻦ ﻫﻤﺎﻧﻲ ﺑﺸﻮد ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ورﺳﻴﻮن ﺗﻤﺎم ﻛﻪ ﺑﺸﻮد ﺗﺎزه اول ﻛﺎر اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻪ ﻛﻴﻔﻲ دارد وﻗﺘﻲ‬ ‫ﺟﺎﻫﺎي ﻛﺞ و ﻛﻮج ﻣﺘﻦ ﺻﺎف و ﺻﻮف ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ 24‬ﻣﺎرس ‪٢٠٠٢‬‬ ‫دو ﻣﺎﻫﻲ ﻣﻲﺷﺪ ﻣﻄﻠﺐ ﻫﻔﺘﻪ ﻧﺎﻣﻪي ژونآﻓﺮﻳﻚ در ﺑﺎره‬ ‫رﻣﺎﻧﻢ)ﻫﻤﻨﻮاﻳﻲ ﺷﺒﺎﻧﻪ( روي ﻣﻴﺰم ﺧﺎك ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻫﻤﺖ ﻛﺮدم و‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮش را ﮔﺬاﺷﺘﻢ ﺗﻮي ﺳﺎﻳﺘﻢ‪ .‬اﻣﻴﺪوارم ﻳﻜﻲ ﻫﻢ ﻫﻤﺖ ﻛﻨﺪ اﻳﻨﻬﺎ را‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮدم ﻛﻪ ﻧﻪ ﺣﺎل و ﺣﻮﺻﻠﻪاش را دارم ﻧﻪ وﻗﺘﺶ را‪ .‬ﭼﻴﺰي‬ ‫ﻛﻪ در ﻧﻘﺪ ژون آﻓﺮﻳﻚ ﺑﺮاﻳﻢ ﺟﺎﻟﺐ ﺑﻮد ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ردي از ادﻳﭗ در ﻃﺮح‬ ‫اﻳﻦ رﻣﺎن اﺳﺖ‪ .‬درﺳﺖ دﻳﺪه اﺳﺖ؛ ﺧﻮدم ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻢ! ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮدم‬ ‫ردي از ﻣﺎﻫﺎن ﻛﻮﺷﻴﺎر ﻧﻈﺎﻣﻲ در آن ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻛﺎر ﻣﻨﺘﻘﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻦ‪،‬‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎﺳﺖ؛ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ردﻫﺎ؛ آﻧﻬﻢ ﺑﻪ ﻧﻴﺖ ﻓﻬﻢ راز ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻳﻚ‬ ‫ﻛﺘﺎب‪ .‬اﻏﻠﺐ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن و ﻣﻨﺘﻘﺪان وﻃﻦ ﻫﻢ دﻧﺒﺎل ﺷﺒﺎﻫﺖﻫﺎ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‬ ‫اﻣﺎ ﻧﻪ ﺷﺒﺎﻫﺖ در ﻃﺮح‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺟﺰﺋﻲ از ﻳﻚ اﺛﺮ ﺑﺎ ﺟﺰﺋﻲ از اﺛﺮ ﻳﻚ‬

‫‪205‬‬

‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي دﻳﮕﺮ؛ آﻧﻬﻢ ﺑﻪ ﻧﻴﺖ ﺗﺨﻄﺌﻪ و ﻣﭻﮔﻴﺮي‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ اوﻗﺎت ﺗﻘﺼﻴﺮي‬ ‫ﻫﻢ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن در زﻣﻴﻨﻪي ادﺑﻴﺎت‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﺑﻘﻴﻪي زﻣﻴﻨﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻏﺎﻟﺒﺎْ ﻣﺎ‬ ‫دﻧﺒﺎﻟﻪرو و ﻣﻘﻠﺪ ﺑﻮدهاﻳﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻦ‪ ،‬اﻳﻦ دوران دارد ﺳﭙﺮي ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬و‬ ‫ﻻزم اﺳﺖ در ﻗﻀﺎوتﻫﺎ اﺣﺘﻴﺎط ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺧﺮج ﺷﻮد‪ .‬ﺷﺒﺎﻫﺖ در ﻃﺮح‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ اﺷﻜﺎﻟﻲ ﻧﺪارد ﻛﻪ ايﺑﺴﺎ ﻗﺪرت ﺗﺎﺛﻴﺮﮔﺬاري را دو ﭼﻨﺪان ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ »ﮔﺰارش ﻳﻚ ﻣﺮگ« ﻣﺎرﻛﺰ ﺑﺮ اﺳﺎس ﻃﺮح »اودﻳﭗ« ﺳﻮﻓﻜﻞ ﻧﻮﺷﺘﻪ‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﺪ ايﺑﺴﺎ آن درﺧﺸﺸﻲ را ﻧﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﺣﺎﻻ دارد‪ .‬آﻧﺎﻛﺎرﻧﻴﻨﺎ را‬ ‫ﺗﻮﻟﺴﺘﻮي‪ ،‬آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﻧﺎآﮔﺎﻫﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻃﺮح ﻣﺎدام ﺑﻮاري ﻓﻠﻮﺑﺮ ﻧﻮﺷﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ اﻳﻦ ﻫﻴﭻ از ﻗﺪر ﺗﻮﻟﺴﺘﻮي ﻛﻢ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن‪ ،‬در ﻫﻨﺮ‪ ،‬آﻧﭽﻪ‬ ‫ﻣﻬﻢ اﺳﺖ اﺟﺮاي ﻳﻚ ﻓﻜﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺧﻮد آن ﻓﻜﺮ‪ .‬اﺟﺮاي ﺗﻮﻟﺴﺘﻮي از اﻳﻦ‬ ‫ﻃﺮح‪ ،‬اﮔﺮ ﻗﻮﻳﺘﺮ از ﻓﻠﻮﺑﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻛﻤﺘﺮ از آن ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻴﭻ‬ ‫ﻫﻨﺮي ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻧﺘﻮاﻧﺪ درﺳﺘﻲ اﻳﻦ ﻧﻈﺮ را ﺑﻪ وﺿﻮح ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺻﺪ ﻧﻘﺎش را ﺑﻨﺸﺎﻧﻴﺪ ﺟﻠﻮي ﻳﻚ ﻣﻨﻈﺮهي واﺣﺪ‪ ،‬ﺻﺪ ﺗﺎﺑﻠﻮ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻤﺎ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬در ﺳﻴﻨﻤﺎ‪ ،‬وﺿﻮح اﻳﻦ اﻣﺮ از ﻧﻘﺎﺷﻲ ﻫﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬آﻳﺎ ﻻزم اﺳﺖ ﻧﺎم ﻫﻤﻪي ﻓﻴﻠﻢﻫﺎﻳﻲ را اﻳﻨﺠﺎ ردﻳﻒ ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﺑﺮ‬ ‫اﺳﺎس ﺳﻨﺎرﻳﻮي واﺣﺪي ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ؟ اﻳﻦ ﺣﺮفﻫﺎ را ﻣﺪتﻫﺎ ﺑﻮد دﻟﻢ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ در ﺟﺎي دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺖ دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬ﻓﺮﺻﺘﺶ ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ ،‬اﻳﻨﺠﺎ زدم‪ .‬ﻏﺮض‪ ،‬ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻢ ﻛﺮد اﻳﻦ ﻧﻘﺪ‪ .‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻛﻤﺘﺮ از ﻫﺮ‬ ‫ﻛﺴﻲ آﮔﺎه اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﻫﺮﮔﺰ ﻗﺎدر ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻪ ﺗﻤﺎﻣﻲ از‬ ‫اﺛﺮش ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﮕﻴﺮد و ﺑﺎ دﻳﺪي ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﻪ آن ﻧﮕﺎه ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪاي ﻫﻢ‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ ﺻﺎﻟﺢ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺮاي ﻗﻀﺎوت‪.‬‬ ‫***‬ ‫ـ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻳﺎد ﻧﺎم رﻣﺎﻧﻢ را ﻋﻮض ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪» .‬ﭼﻬﻞ ﭘﻠﻪ‪«...‬‬

‫‪206‬‬

‫ﻛﻤﻲ ﻛﻬﻨﻪ ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬از »دﻳﻮاﻧﻪ و ﺑﺮج ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس« ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮﺷﻢ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﻌﻼْ ﻋﺠﻠﻪاي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺒﺮ ﻛﻨﻢ ﺗﺎ اﻳﻦ ﻧُﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه ﻫﻢ ﻧﻮﺷﺘﻪ‬ ‫ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ـ اﻳﻦ ﻧُﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه را ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻤﻲ ﺳﺮ ﺻﺒﺮ ﺟﻠﻮ ﺑﺮوم‪ .‬ﭼﻮن ﺣﺎﻻ‬ ‫وﻗﺖ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻛﺮدن ﻋﻨﺎﺻﺮﻳﺴﺖ ﻛﻪ ﭘﻞوﭘﺨﺶ ﻛﺮدهام در ﻃﻮل ﻛﺎر‪ .‬ﻧﺒﺎﻳﺪ‬ ‫ﻫﻴﭻ ﻣﻮﺗﻴﻔﻲ ﺑﻴﺮون ﺑﻤﺎﻧﺪ از ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻧﻬﺎﻳﻲ اﺛﺮ‪.‬‬ ‫ـ ﻓﻀﻮﻟﻚ در ﻧﺎﻣﻪاي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮده ﻛﻪ رﻣﺎن را‪ ،‬ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻮرت ﻳﻚ ﻓﺎﻳﻞ ‪ PDF‬ﺑﮕﺬارم روي ﺳﺎﻳﺘﻢ‪ .‬ﺿﻤﻦ ﺗﺸﻜﺮ از ﻟﻄﻒ اﻳﻦ‬ ‫دوﺳﺖ ﻋﺰﻳﺰ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ رﻣﺎن ﭘﺲ از اﺗﻤﺎم ﻧﮕﺎرﺷﺶ)ﺣﺪ اﻛﺜﺮ ده‬ ‫دوازده روز دﻳﮕﺮ( ﺑﻪ ﻛﻠﻲ از روي ﺳﺎﻳﺖام ﺣﺬف ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن اﻳﻦ‬ ‫رواﻳﺖ ﭼﺮكﻧﻮﻳﺲ ﻛﺎر اﺳﺖ‪ .‬و ﻳﻜﻲ دو ﺳﺎﻟﻲ ﻛﺎر دارد ﺗﺎ ﺑﺸﻮد آن‬ ‫ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺗﻮﻗﻊ و ﺳﻠﻴﻘﻪي ﻣﻦ اﺳﺖ از ﻳﻚ اﺛﺮ ادﺑﻲ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺪت ﻛﺎﻓﻲ‬ ‫ﻧﺒﻮد ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن رﺧﺖ ﭼﺮكﻫﺎﻳﻢ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان؟‬ ‫ﺳﻪ ﺷﻨﺒﻪ ‪ ٢۶‬ﻣﺎرس ‪٢٠٠٢‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ﻫﺎي ﺑﻴﺴﺖوﺳﻪ ﺗﺎ ﺳﻲ رﻣﺎن را دﻳﺸﺐ ﺑﺎزﺧﻮاﻧﻲ ﻛﺮدم؛ ﻛﻤﻲ‬ ‫زﻳﺮ اﺑﺮو ﺑﺮداﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻣﻘﺪاري وﺳﻤﻪ ﻛﺸﻴﺪم‪ ،‬و در ﻣﺠﻤﻮع از ﺗﻐﻴﻴﺮات ﺑﻪ‬ ‫وﺟﻮد آﻣﺪه ﺑﺴﻴﺎر راﺿﻲام؛ ﻣﺨﺼﻮﺻﺎْ ﺑﺨﺶ ﺳﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ ﭘﺎراﮔﺮاف ﻛﺎﻣﻞ‬ ‫ﺑﻪ آن اﺿﺎﻓﻪ ﺷﺪ و ﭼﻔﺖ و ﺑﺴﺖ ﻛﺎر را ﺑﻬﺘﺮ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻌﻮﻧﻪ ﺗﻌﺎﻟﻲ ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ 31‬ﻣﺎرس ‪٢٠٠٢‬‬ ‫دﻳﺸﺐ آﻣﺪم ﺑﺨﺶ ﺳﻲوﻫﻔﺖ رﻣﺎن را ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‪ .‬دﻳﺪم‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي‬ ‫ﭘﺮﺳﻮﻧﺎژﻫﺎي رﻣﺎﻧﻢ‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﻌﺮ ﺗﻠﺦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮر ﻳﻜﺴﺮه ﺗﻮي‬

‫‪207‬‬

‫ﻛﺎﺳﻪي ﺳﺮم ﻣﻲﭼﺮﺧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ اﻳﻦ ﺳﻪ ﺑﺨﺶ ﺑﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪه اﻫﻤﻴﺘﻲ اﺳﺎﺳﻲ‬ ‫دارﻧﺪ‪ .‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﮕﺬارم ﻓﻀﺎي ﻣﺎﻳﻮس ﻛﻨﻨﺪهي ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺸﻨﺞﻫﺎي اﺧﻴﺮ در‬ ‫وﺑﻼگﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺸﺖ ﻛﻨﺪ ﺗﻮي رﻣﺎﻧﻢ‪ .‬آﻣﺪم ﺑﻨﺸﻴﻨﻢ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ وﺑﻼگ‪ ،‬دﻳﺪم‬ ‫آن ﺷﻌﺮ ﺗﻠﺦ ﻫﻤﭽﻨﺎن‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﭘﺮﻧﺪهاي ﻣﺤﺒﻮس‪ ،‬دارد ﭘﺮ و ﺑﺎل ﻣﻲﻛﻮﺑﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎﺳﻪي ﺳﺮ‪ :‬ﻣﻦ دﻟﻢ ﺳﺨﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ازﻳﻦ ﻣﻴﻬﻤﺎﻧﺨﺎﻧﻪي ﻣﻬﻤﺎنﻛﺶ‬ ‫روزش ﺗﺎرﻳﻚ‪.‬‬ ‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﻘﺾ ﻋﻬﺪ ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬از ﺧﻴﺮ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﮔﺬﺷﺘﻢ‪.‬‬ ‫دوﺷﻨﺒﻪ ‪ 1‬آورﻳﻞ ‪2002‬‬ ‫رﺿﺎ ﺷﺎﻳﺎن ﻣﺸﺎﻃﻴﺎن )در ﻳﺎدداﺷﺖ ‪ 29‬ﻣﺎرس( ﻣﻄﻠﺒﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪاﺳﺖ‬ ‫در ﻣﻮرد رﻣﺎن آنﻻﻳﻦ ﻣﻦ‪» :‬دﻳﻮاﻧﻪ و ﺑﺮج ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس« )ﭼﻬﻞ ﭘﻠﻪ ﺳﺎﺑﻖ(‪.‬‬ ‫ﺿﻤﻦ ﺗﺸﻜﺮ از ﻧﻈﺮ ﻟﻄﻒ اﻳﻦ دوﺳﺖ ﻋﺰﻳﺰ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪاش ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻮﻗﻢ آورد ﺗﺎ ﻛﺎر رﻣﺎن ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﻴﺪ درﺑﺎرهي ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ و‬ ‫ﻣﻨﻔﻲ اﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ؛ ﻧﻴﺰ از ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﺗﻠﺦ و ﺷﻴﺮﻳﻨﺶ‪.‬‬ ‫ﻓﻌﻼْ ﻫﻤﻴﻨﻘﺪر ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﻪ روزﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﻀﺎي وﺑﻼگﻫﺎ ﺷﻮقاﻧﮕﻴﺰ ﺑﻮده‬ ‫ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻣﻦ ﺷﻮخ و ﺷﻨﮓﺗﺮ و ﻣﺘﻤﺮﻛﺰﺗﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬و روزﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اوﺿﺎع‬ ‫ﻣﺘﺸﻨﺞ ﺑﻮده ﺗﻠﺦ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻓﻀﺎي ﻧﻮﺷﺘﻪام‪ .‬ﺑﺮرﺳﻲ اﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻪ از آن ﻧﻈﺮ‬ ‫ﻣﻬﻢ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﻣﻴﺎن ﭼﻬﺎر ﻧﻮع ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ )‪(Solitude‬ﻛﻪ ﮔﺮه ﺧﻮردهاﻧﺪ‬ ‫ﺑﺎ ﺳﺎﺣﺖ ادﺑﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه)ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺑﺮﻛﻨﺎر ﻣﺎﻧﺪن از ﺗﺸﻮﻳﻖﻫﺎ ﻳﺎ‬ ‫ﻣﺮدمآزاريﻫﺎي دﻳﮕﺮان( ﻫﻤﻮاره ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺮﻃﻲ اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺮاي آﻓﺮﻳﻨﺶ‬ ‫در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ در ﭘﺎرﻳﺲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ دوﺳﺖ‬ ‫دارﻧﺪ ﺑﺮوﻧﺪ و در ﻳﻚ ﻛﺎﻓﻪ ﺑﻨﺸﻴﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ؛ ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻮﻋﻲ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺣﻀﻮر‬ ‫دﻳﮕﺮان‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎز اﻳﻦ ﻓﺮق ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن در ﻳﻚ ﻛﺎﻓﻪ ﻫﻴﭽﻜﺲ اﺟﺎزه ﻧﺪارد‬

‫‪208‬‬

‫ﻣﺰاﺣﻢ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺷﻮد و ﻧﻮﺷﺘﻪاش را ﺑﺨﻮاﻧﺪ؛ ﭼﻪ رﺳﺪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺸﻮﻳﻖ‬ ‫ﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﻣﺮدمآزاري!‬ ‫ﭘﻨﺠﺸﻨﺒﻪ ‪ 4‬آورﻳﻞ ‪2002‬‬ ‫ﻣ‪‬ﺮدم‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﻮﺷﺘﻢ و ﺗﻤﺎم ﺷﺪ رﻣﺎن! ﺑﺎﻻﺧﺮه ﻫﻢ ﺷﺪ ﻫﻤﺎن ﭼﻬﻞ‬ ‫ﺑﺨﺸﻲ ﻛﻪ از اول ﻗﺮار ﺑﻮد ﺑﺸﻮد‪ .‬ﺑﺨﺶ ﺳﻲوﻧﻪ و ﭼﻬﻞ را ﺑﺎ ﻫﻢ ﻧﻮﺷﺘﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪ .‬ﺑﺮوم ﺑﺨﻮاﺑﻢ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ ﻧﻌﺶ ﻏﻴﺮﻣﺘﺤﺮﻛﻢ‪ .‬ﺧﻮدم‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﭼﻪ ﻏﻠﻄﻲ ﻛﺮدهام اﻣﺸﺐ‪ ،‬ﭼﻮن ﺣﺎل ﺟﺴﻤﺎﻧﻲام ﺧﻮب ﻧﺒﻮد‬ ‫اﺻﻼْ‪ .‬اﻣﻴﺪوارم ﻓﺮدا ﻛﻪ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻲﺷﻮم ﻧﺒﻴﻨﻢ ﻛﺎر ﻣﺰﺧﺮف ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﻤﻌﻪ ‪ 5‬آورﻳﻞ ‪2002‬‬ ‫ـ ﺣﺎﻻ ﻛﻤﻲ ﻧﻌﺶ ﻣﺘﺤﺮﻛﻢ‪ .‬دﻳﺸﺐ ﻧﻌﺶ ﻏﻴﺮ ﻣﺘﺤﺮك ﺑﻮدم‪ .‬ﻫﻨﻮز‬ ‫ﺟﺮﺋﺖ ﻧﻜﺮدهام دو ﺑﺨﺶ آﺧﺮ رﻣﺎن را ﻛﻪ دﻳﺸﺐ ﻧﻮﺷﺘﻪام ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻴﻨﺪازم‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺑﺮاي ﻓﺮدا ﺷﺐ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﻲداﻧﻢ ﺑﺴﻴﺎر در آن دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﻢ‬ ‫ﺑﺮد‪ .‬ﻛﻞ رﻣﺎن را ﻛﻪ اﺻﻼْ ﺣﺮﻓﺶ را ﻧﺒﺎﻳﺪ زد‪ .‬ﻗﺮارم ﺑﺎ ﺧﻮدم اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‪،‬‬ ‫ﻗﺒﻞ از ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺑﺨﺶ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺣﺪاﻗﻞ ﻳﻚ ﺑﺎر ﻫﻤﻪي رﻣﺎن را از اول‬ ‫ﺑﺨﻮاﻧﻢ‪ ،‬اﻣﺎ ﺗﻨﺒﻠﻲ ﻧﮕﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪاش ﻫﻢ اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻜﻲ از ﻣﻮﺗﻴﻒﻫﺎي اﺻﻠﻲ‬ ‫ﻛﺎر )ﺗﻜﻪ ﺗﻜﻪ از دﺳﺖ دادن ﺑﺪن( ﻧﺎﺗﻤﺎم ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن در رواﻳﺖ ﻓﻌﻠﻲ‪ ،‬در‬ ‫اﻳﻦ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻋﻀﻮي ﻛﻪ ﺑﺮﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﻧﺎف راوي‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺎل آﻧﻜﻪ ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻋﻘﺐﺗﺮ ﻣﻲرﻓﺘﻢ و ﻣﻲرﺳﻴﺪم ﺑﻪ ﺑﺮﻳﺪه ﺷﺪن‬ ‫ﻋﻀﻮ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ از ﻫﻤﻪي اﻳﻨﻬﺎ ﻣﻬﻤﺘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬و اﺻﻼْ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ اﺳﺘﻌﺎري ﺑﻪ‬ ‫ﻛﻞ ﻫﺴﺘﻲ راوي ﻣﻲداد‪ .‬ﺧﺐ ﻓﺮاﻣﻮﺷﻢ ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ ﺑﺮاي ﺑﺎزﻧﻮﻳﺴﻲ‬ ‫رﻣﺎن‪.‬‬

‫‪209‬‬

‫ـ ﻗﺮارم ﺑﺎ ﺧﻮدم اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ رﻣﺎن را‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺤﺾ ﺗﻤﺎم ﺷﺪن‪ ،‬از روي‬ ‫ﺳﺎﻳﺖ ﺑﺮدارم‪ .‬ﭼﻨﺪ ﺗﻦ از دوﺳﺘﺎن ﻧﺎﻣﻪ زدﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﻮن دوﺳﺖ ﻧﺪارﻧﺪ رﻣﺎن‬ ‫را ﺗﻜﻪ ﺗﻜﻪ ﺑﺨﻮاﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ اﻣﺮوز و ﻓﺮدا ﺧﻮاﻧﺪن آﻧﺮا ﺷﺮوع ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﻣﻲﻓﻬﻤﻢ؛ ﭼﻮن ﺧﻮدم ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻨﻄﻮرم‪ .‬ﻣﺤﺾ ﮔﻞ روي اﻳﻦ دوﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺗﺎ‬ ‫ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪي دﻳﮕﺮ اﻳﻦ رواﻳﺖ اول را ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺷﻜﻞ روي ﺳﺎﻳﺖ ﻧﮕﻪ‬ ‫ﻣﻲدارم‪ .‬ﻟﻴﻨﻚ اش ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ـ دوﺳﺖ ﻧﺎزﻧﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد اﻫﻞ ﻓﻠﺴﻔﻪ و ادﺑﻴﺎت اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﺪود ﻳﻚ‬ ‫ﻫﻔﺘﻪ ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﻮاﻧﺪن ﻫﻤﺎن ﻣﻘﺪاري از رﻣﺎن ﻛﻪ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻮق آﻣﺪ و ﻣﻄﻠﺐ ﻫﻔﺘﻪﻧﺎﻣﻪ ژونآﻓﺮﻳﻚ در ﺑﺎرهي »ﻫﻤﻨﻮاﻳﻲ‪ «...‬را‬ ‫ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻛﺮد‪ .‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺑﻪ اﻧﺪازهي اﻳﻨﻄﻮر ﻣﺤﺒﺖﻫﺎ ﺧﺴﺘﮕﻲ را از ﺗﻦ‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺑﻴﺮون ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻳﻜﻲ دو روزه ﺗﺮﺟﻤﻪي اﻳﺸﺎن را ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ و ﻣﻲﮔﺬارم روي ﺳﺎﻳﺖ‪ .‬اﻳﻦ دوﺳﺖ ﻧﺎزﻧﻴﻦ ﻛﻪ ﻣﺒﺪاء آﺷﻨﺎﺋﻲﻣﺎن‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﺗﺮﺟﻤﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻘﺪار اﻛﺘﻔﺎ ﻧﻜﺮده و ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻣﻄﻠﺒﻲ ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﺗﺎﻣﻞ درﺑﺎره رﻣﺎن »دﻳﻮاﻧﻪ و ﺑﺮج ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس« ﻣﺮا ﺣﺴﺎﺑﻲ ﺷﺮﻣﻨﺪه ﻛﺮده‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬اﻳﺸﺎن وﺑﻼﮔﻲ دارﻧﺪ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪ ﺣﺎل ﻓﻘﻂ‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎري از آن اﺳﺘﻔﺎده ﻣﻲﻛﺮده‪ .‬ﻧﻜﺎت ﻇﺮﻳﻔﻲ را ﻛﻪ اﻳﺸﺎن در‬ ‫اﻳﻦ رﻣﺎن دﻳﺪهاﻧﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ در اﻳﻦ آدرس ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪ .‬ﺳﭙﺎس وﺑﻼگ را ﻛﻪ‬ ‫اﻣﻜﺎن ارﺗﺒﺎطﻫﺎﻳﻲ از اﻳﻦ ﻧﻮع را ﻣﻴﺎن ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه و ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮد‪.‬‬ ‫ـ ﻣﻦ وﻗﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻢ ﻓﻘﻂ ﺳﻠﻴﻘﻪي ﺧﻮدم را‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان‬ ‫ﺧﻮاﻧﻨﺪه‪ ،‬در ﻧﻈﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮم‪ .‬ﻫﺮ ﻧﻮع ﻧﻮﺷﺘﻨﻲ را ﻛﻪ ﻣﻌﻄﻮف ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻠﻴﻘﻪي ﻧﻮع ﺧﺎﺻﻲ از ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن‪ ،‬ﺑﻼﻧﺴﺒﺖ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﺧﺮﺣﻤﺎﻟﻲ ﻣﻲداﻧﻢ‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶ ادﺑﻲ‪ .‬اﻣﺎ ﭘﺲ از اﻧﺘﺸﺎر آﺛﺎرم ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻣﻲﺷﻮم وﻗﺘﻲ‬ ‫ﺑﺒﻴﻨﻢ ﭘﻴﻐﺎﻣﻲ ﻛﻪ در ﺑﻄﺮي ﻧﻬﺎده و ﺑﻪ درﻳﺎ ﻓﻜﻨﺪهام ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺨﺎﻃﺐ‬

‫‪210‬‬

‫اﺻﻠﻲ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ‪ ،‬ﺻﻔﺤﻪي ﻣﺨﺼﻮﺻﻲ درﺳﺖ ﻛﺮدهام‬ ‫ﺑﺮاي اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻄﺮي را درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬از ﻓﺮدا ﺷﺐ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻟﻴﻨﻚاش را ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻤﺖ ﭼﭗ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ‪) .‬اﮔﺮ ﻫﻢ ﻛﺴﻲ ﺑﻄﺮي را‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮده اﻣﺎ ﺗﻮي آن ﭼﻴﺰي ﻧﺪﻳﺪه‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﻘﺪاري آت و آﺷﻐﺎل دﻳﺪه‪،‬‬ ‫ﻏﺮوﻟﻨﺪ او را ﻫﻢ در ﻫﻤﻴﻨﺠﺎ ﻣﻲﮔﺬارم(‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺒﻪ اﻧﮕﺎر ‪ 6‬آورﻳﻞ ‪2002‬‬ ‫داﺷﺘﻢ ﻛﺎﻣﭙﻴﻮﺗﺮم را ﺧﺎﻣﻮش ﻣﻲﻛﺮدم ﺑﺮوم ﺑﺨﻮاﺑﻢ‪ ،‬ﻓﻜﺮي ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ‬ ‫از ﺧﺎﻃﺮم ﮔﺬﺷﺖ‪ :‬ﻋﻨﻮان ﻫﻤﻪي ﺑﺨﺶﻫﺎي رﻣﺎن را اﮔﺮ زﻳﺮ ﻫﻢ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ‬ ‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﻌﺮي اﺗﻔﺎﻗﻲ ﺑﻴﻨﺠﺎﻣﺪ‪ .‬ﻧﻮﺷﺘﻢ‪ ،‬و ﺣﺎﺻﻞ ﻛﺎر ﻫﻴﭻ ﺑﺪك‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺣﺎل و ﻫﻮا ﭼﻴﺰي ﺷﺪه اﺳﺖ ﻣﻴﺎن ﺷﻌﺮﻫﺎي اﻟﻴﻮت و‬ ‫ﺳﻼن‪ .‬در روزﻫﺎي آﻳﻨﺪه ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦﻫﺎ ور ﻣﻲروم ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﭼﻴﺰك ﺑﻬﺘﺮي از‬ ‫آن در ﺑﻴﺎورم‪:‬‬ ‫ﻣﮕﺮ ﻧﻪ آﻧﻜﻪ ﻫﺮﭼﻴﺰ ﻏﺮاﻣﺘﻲ دارد؟‬ ‫وردي ﻛﻪ ﺑﺮهﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‬ ‫آﻳﺎ ﻣﺴﻴﺢ در راه اﺳﺖ؟‬ ‫ﭘﺮﻧﺪهاي ﻛﻪ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫از ﭘﺸﺖ ﻏﺒﺎرﻫﺎي ﻣﻌﻠﻖ ﭼﻮب‬ ‫اﻓﻌﺎل ﺑﻲﻗﺎﻋﺪه‬ ‫ﺑﻬﺸﺖ و دوزخ‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺳﻪ ﺗﺎري »ﻛﺎﺳﻪ ﻳﻚ ﺗﻜﻪ« ﺑﺴﺎزﻳﻢ‪ ،‬ﻧﺴﺨﻪي ‪1/5‬‬ ‫ﺟﺎﻳﻲ ﻣﻴﺎن ﺑﻨﻔﺶ و ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ‬ ‫ﻧﻨﻪ دوﺷﻨﺒﻪ و ﺷﺎل ﻧﺎﻣﺮﺋﻲ ﻣﺎدام ﻫﻠﻨﺎ‬

‫‪211‬‬

‫ﻣﻌﻨﺎﺷﻨﺎﺳﻲ ﻳﻚ ﻣﺘﻦ ﮔﻢ ﺷﺪه‬ ‫راهﻫﺎﻳﻲ از ﻣﺴﻴﺮ ﻛﺞ‬ ‫ﻳﻚ اودﻳﭗ ﺑﻲ ﻣﻨﻈﻮر‬ ‫ﻧﻔﺮﻳﻦ درﺧﺖ ﺗﻮت‬ ‫ﻋﻮض ﻛﺮدن ﺑﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ روح‬ ‫درﻫﺎ و دارﻫﺎي ﻣﻤﻠﻜﺘﻢ‬ ‫ﻧﻘﺶ ﺣﺎدﺛﻪاي ازﻟﻲ‬ ‫اﻟﻤﺎ‪ ،‬ﺟﻤﻌﻪ‪ ،‬ﻣﻮﻧﺘﻨﻲ‪ ،‬ﺳﻮﻓﻴﺎﻟﻮرن و ﺑﻘﻴﻪ‬ ‫ﺳﻔﺮ اداﻣﻪ داﺷﺖ‬ ‫ﭼﺸﻢﻫﺎ‪ ،‬دﺳﺖﻫﺎ و ﻛﭙﻞﻫﺎ‬ ‫ﺟﺸﻦ ﺑﻲﭘﺎﻳﺎن‬ ‫ﺟﻴﮕﺮ‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻫﻤﺎن ﻣﺮﻏﺎن‬ ‫ﺧﻴﺮه ﺑﻮدم ﺑﻪ ﺻﺒﺢ‪ ،‬ﻓﻘﻂ‬ ‫ﺳﺮخ ﻣﺜﻞ دو ﻟﻜﻪي ﺧﻮن‬ ‫دﻳﻮاﻧﻪ و ﺑﺮج ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس‬ ‫ﻣﺜﻞ اﻓﺘﺎدن ﺳﻜﻪاي در آب‬ ‫ﺗﻜﻪاي ﺗﻮر ﺳﭙﻴﺪ‬ ‫ﺳﻼم اي ﮔﺮﺑﻪﻫﺎي ﻧﺠﻴﺐ‬ ‫ﻣﺜﻞ ﺗﻜﺎن ﮔﻬﻮاره‬ ‫ﻧﻮﻋﻲ ﺑﺎزي ﮔﻠﻒ‬ ‫ﺟﻬﺎنِ اﻓﻘﻲِ ﺗﺨﺖﻫﺎي روان‬ ‫ﭼﻪ ﻓﺮﻗﻲ داﺷﺖ ﻫﺴﺘﻲ ﻣﻦ ﺑﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦِ ﺷﺴﺘﻦِ رﺧﺖ؟‬

‫‪212‬‬

‫ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻧﺦﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن رﻧﮓﻫﺎ‬ ‫ﻟﺤﻈﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﺎﻟﻲاﻧﺪ از ﻛﻠﻤﻪ‬ ‫ﭘﺮﻧﺪهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲآﻳﻨﺪ از ﻛﻬﻜﺸﺎنﻫﺎي دور‬ ‫ﻳﻚ ﺟﺴﺪ و ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻃﺒﺎل‬ ‫ﺑﺎ ﻋﻴﺴﺎي ﻣﻐﺮﺑﻲ‬ ‫ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﻫ‪‬ﺮم ﻧﻔﺲﻫﺎ‬ ‫ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس و اﻋﺘﺼﺎب رؤﻳﺎﻫﺎ‬ ‫*‬ ‫ـ ﻛﺎش‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺑﻴﺴﺖ و ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬ﺷﺒﺎﻧﻪ روز ﭼﻬﻞ وﻫﺸﺖ‬ ‫ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻮد‪ .‬در اﻳﻦ ﺻﻮرت ﻣﺎ ﭘﻨﺠﺎه درﺻﺪ ﻛﻤﺘﺮ ﻋﻤﺮ ﻣﻲﻛﺮدﻳﻢ اﻣﺎ‪ ،‬در‬ ‫ﻋﻮض‪ ،‬ﺻﺪ در ﺻﺪ ﺑﻪ ﻛﺎر و زﻧﺪﮔﻲﻣﺎن ﻣﻲرﺳﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ!‬ ‫ﻋﻤﺮيﺳﺖ ﻣﻲدﻳﺪم ﻳﻜﻲ ﭼﻴﺰي را ﺧﺪاوﻧﺪ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده اﺳﺖ ﺑﮕﺬارد‬ ‫ﺗﻮي ﺗﻤﭙﻠﺖ اﻳﻦ ﺟﻬﺎن‪ .‬ﻧﮕﻮ ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد! ﻋﻴﺒﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬اﮔﺮ ﺟﻬﺎن ﻏﻴﺮ از‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻲﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﻴﭻ اﻧﮕﻴﺰهاي ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ ﺗﺎ در ﻛﺎرﻣﺎن ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺧﻠﻖ ﻛﻨﻴﻢ‬ ‫ﻛﻪ ﺗﻤﭙﻠﺖاش ﻧﻘﺺ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﻢ اﻧﮕﺎر در ﺳﺮﺷﺖ ﺗﻤﭙﻠﺖ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﻚ ﺟﺎﺋﻲش ﻟﻨﮓ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻏﻴﺮ از اﻳﻦ ﻣﻲﺑﻮد‪ ،‬ﻣﺎ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻫﻴﭻ اﻧﮕﻴﺰهاي ﻧﺪاﺷﺘﻴﻢ ﺑﻪ ﻓﻜﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺗﻤﭙﻠﺖ ﺑﻌﺪي ﺑﻴﻔﺘﻴﻢ! ﺑﻨﺎ ﺑﻪ‬ ‫دﻻﻳﻞ ﻓﻠﺴﻔﻲ ـ رﻳﺎﺿﻲ ـ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻓﻮقاﻟﺬﻛﺮ‪ ،‬اﻣﺸﺐ ﻓﻘﻂ اﻛﺘﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﻪ‬ ‫اﺿﺎﻓﻪ ﻛﺮدن ﻟﻴﻨﻚ ﺻﻔﺤﻪي اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن در ﺑﺎرهي رﻣﺎن‬ ‫»دﻳﻮاﻧﻪ و ﺑﺮج ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس«‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻐﻞ اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﻤﺖ ﭼﭗ‪.‬‬ ‫ﺟﻤﻌﻪ ‪ 12‬آورﻳﻞ ‪2002‬‬

‫‪213‬‬

‫ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪاي وﻗﺖ ﮔﻴﺮآورده ام اﻳﻦ دو ﻛﻠﻤﻪ ﺑﻨﻮﻳﺴﻢ و ﺑﺮوم‪.‬‬ ‫ـ رﻣﺎن را از روي ﺳﺎﻳﺖ ﺑﺮداﺷﺘﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ وﻗﺖ آﻧﺴﺖ ﺗﺎ ﺑﺮود در ﻛﻮره‬ ‫و ذوب ﺷﻮد ﺗﺎ‪...‬‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻧﻔﺮ از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي وﺑﻼگ ﻫﺎﻳﻜﻮ ﺑﻪ دﻻﻳﻠﻲ ﻣﻨﻄﻘﻲ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ رﻣﺎن روي ﺻﻔﺤﻪام ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﺿﻤﻦ ﺗﺸﻜﺮ از ﻧﻈﺮ ﻟﻄﻒ‬ ‫اﻳﻦ دوﺳﺘﺎن ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻔﺖ دﻟﻴﻞ ﻣﻦ ﻫﻢ ﻣﻨﻄﻘﻲ اﺳﺖ‪ :‬رﻣﺎن از ﻧﻈﺮ ﺧﻮدم‬ ‫ﻫﻨﻮز ﺗﻤﺎم ﻧﺸﺪه‪ .‬اﺟﺎزه ﺑﺪﻫﻴﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ اﻛﺘﻔﺎ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﺠﺮﺑﻪاي ﺑﺎ‬ ‫اﻳﻦ ﺟﻤﻊ در ﻣﻴﺎن ﻧﻬﺎده ﺷﺪه‪ .‬اﻣﺮوزه‪ ،‬ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ روي دﺳﺘﻨﻮﺷﺘﻪﻫﺎي‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺟﺎي ﻣﻬﻤﻲ در ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ادﺑﻲ ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده‪ :‬ﭼﺮا‬ ‫اﻳﻦ ﺟﻤﻠﻪ را ﺑﻌﺪاْ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺧﻂ زده؟ ﭼﺮا اﻳﻦ ﺑﺨﺶ را ﺑﻪ ﻛﻞ ﺣﺬف‬ ‫ﻛﺮده؟ ﭼﺮا‪ ...‬؟ ﻣﺪت ﻳﻚ ﺳﺎل اﺳﺖ ﺧﺎﻧﻢ ﺟﻤﻴﻠﻪ ﻃﺎﻟﺒﻲ زاده ﻛﻪ ﻋﻤﺪﺗﺎْ‬ ‫روي ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻳﻚ ﻛﺘﺎب ‪ 366‬ﺻﻔﺤﻪاي روي »ﺑﺎغ‬ ‫ﺑﻬﺸﺖ« ارﻧﺴﺖ ﻫﻤﻴﻨﮕﻮي ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﺗﻔﺎوت ﻧﺴﺨﻪي ﭼﺎپ ﺷﺪه را ﺑﺎ‬ ‫دﺳﺘﻨﻮﺷﺘﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮده‪ ،‬اﺻﺮار ﻣﻲﻛﻨﺪ دﺳﺘﻨﻮﺷﺘﻪ »ﭼﺎه ﺑﺎﺑﻞ« و‬ ‫»ﻫﻤﻨﻮاﻳﻲ ﺷﺒﺎﻧﻪ‪ «...‬را ﺑﻪ او ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬ﮔﻔﺘﻪام ﻣﻦ ﺟﺰ ﻧﺴﺨﻪي ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻫﻤﻪي‬ ‫دﺳﺘﻨﻮﺷﺘﻪﻫﺎ را ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﺎور ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ؛ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ روز‬ ‫اول ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺧﻮدم را ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﻮع ﻛﺎرﻫﺎ اﻋﻼم ﻛﺮدهام‪ .‬اﺻﺮار او ﻫﻢ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ دارم‪ ،‬اﻣﺎ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬ﺣﺎﻻ‬ ‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪام ﻛﻪ اﻳﻨﻄﻮر ﻛﺎﻟﺒﺪﺷﻜﺎﻓﻲﻫﺎ‪ ،‬در ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ،‬ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰمﻫﺎي آﻓﺮﻳﻨﺶ ادﺑﻲ‪ .‬و ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻢ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻮع ﻛﺎﻟﺒﺪﺷﻜﺎﻓﻲﻫﺎ ﻛﺲ دﻳﮕﺮي ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻦ‬ ‫»دﻳﻮاﻧﻪ و ﺑﺮج ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس« ﺑﻪ ﺻﻮرت آنﻻﻳﻦ‪ ،‬ﻧﻮﻋﻲ ﺗﻦ دادن ﺑﻮد ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖﻫﺎﻳﻲ از اﻳﻦ دﺳﺖ‪.‬‬

‫‪214‬‬

‫ـ ﻛﻤﺎل‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي وﺑﻼگ دﻳﺪن‪ ،‬در ﻳﺎدداﺷﺖ ‪ 9‬آورﻳﻞ‪ ،‬ﺗﺎﻣﻼت‬ ‫ﺧﻮدش را روي »دﻳﻮاﻧﻪ و ﺑﺮج ﻣﻮﻧﭙﺎرﻧﺎس« ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻨﺎ ﻧﺪارم در‬ ‫ﺑﺎرهي اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻳﺎ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮﻫﺎي ﺑﻘﻴﻪي دوﺳﺘﺎن ﻧﻈﺮ ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪي‬ ‫اﻳﻦ اﻇﻬﺎر ﻧﻈﺮﻫﺎ را ﻫﻢ اﮔﺮ در ﻳﻚ ﺟﺎ ﺟﻤﻊ ﻛﺮدهام ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻴﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ دﺳﺖ آﺧﺮ ﺑﺸﻮد از ﻣﻴﺎن آﻧﻬﺎ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ﻣﻌﺘﻨﺎﺑﻬﻲ ﻣﻮاد ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮد‬ ‫ﺑﺮاي ﺻﺤﺒﺖ درﺑﺎرهي ادﺑﻴﺎت‪ .‬اﻣﺎ ﻧﻜﺘﻪاي ﻛﻪ در ﻧﻮﺷﺘﻪي ﻛﻤﺎل ﺑﺮاي ﻣﻦ‬ ‫ﺟﺎﻟﺐ ﺑﻮد اﺷﺎرهاش ﺑﻪ ﺧﺎﻛﺴﺘﺮي ﺑﻮدن ﻛﺖ و ﺷﻠﻮار و ﻣﻮﻫﺎي دﻛﺘﺮ‬ ‫ﭘﺎﻧﺘﻴﻪ اﺳﺖ در آﺧﺮ رﻣﺎن‪ .‬اﻗﺮار ﻣﻲﻛﻨﻢ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺎﻣﻼْ ﻧﺎآﮔﺎﻫﺎﻧﻪ و‬ ‫ﺑﻴﺮون از ارادهي ﻣﻦ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺎ ﭼﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺟﺎﻟﺒﻲ! ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻴﭻ‬ ‫ﭼﻴﺰ ﺑﻪ اﻧﺪازهي اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﺮدن آن‬ ‫ﺑﻦﻣﺎﻳﻪاي ﻛﻪ ﺧﻮدم در اﻳﻦ ﻛﺎر ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‪ .‬ﻣﺮﺳﻲ ﻛﻤﺎل ﺑﺮاي اﺷﺎرهات ﺑﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮ! ﻳﻚ ﺑﺎر در ﻣﺼﺎﺣﺒﻪاي ﮔﻔﺘﻪام‪ :‬آﻓﺮﻳﻨﺶ ادﺑﻲ از ﺟﺎﻳﻲ ﻣﻲآﻳﺪ‬ ‫ﺑﺲ ﻋﻤﻴﻖﺗﺮ از آﮔﺎﻫﻲ‪.‬‬

‫‪215‬‬