جهان بیخدا: پاسخ یک انسان اندیشمند به بنیاد گرایی ترسایی

‫ﺑﻪ ﻫﻤﻪ آزاد اﻧﺪﻳﺸﺎن‪ ،‬ﮔﺬﺷﺘﻪ و اﻛﻨﻮن‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ آزادي در اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺎﻳﻪ ﺟﺪاﻳﻲ آنﻫﺎ‬ ‫از آري ﮔﻔﺘﻦ و ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﺎن ﮔﺸﺘﻪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻲﺑﺎﻛﻲ و ﭘﺎﻳﺪارﻳﺸﺎن در‬ ‫روشﻫﺎي داﻧﺸﻴﻚ‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪ را از دوراﻧﻲ ﺳﻴﺎه آزاد ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺮﮔﺮدان اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﻪ اﻳﺮاﻧﻴﺎن آزادهاي ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻫﻤﻪ دﺷﻮاريﻫﺎي ﻫﻤﺒﻮدﮔﺎه‬ ‫ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ دﻳﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺸﻜﺶ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫آﮔﺎه ﺑﺎﺷﻴﺪ‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﺮاي ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪه اﻳﺮاﻧﻲ زﺑﺎن ﭘﻨﺪار آﺳﺎﻧﻲ‬ ‫از ﻛﺘﺎب داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ واژهﻫﺎي آﺷﻨﺎي اﺳﻼﻣﻲ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ از ﻣﺮگ‬ ‫ﺑﺎ ﻣﻌﺎد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭼﻨﺪ ﺑﺎر ‪) Christian god‬ﺧﺪاي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ( ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺮﮔﺮدان ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ در ﻛﺘﺎب ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ واژهي ﺧﺪا ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﺟﺎ ﻣﺘﻦ‬ ‫ﻛﺘﺎب را دﺳﺖﻛﺎري ﻛﺮدهاﻳﻢ اﺻﻞ آن در ﭘﺎ ﻧﻮﻳﺲ آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪن اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﺮاي ﻣﺴﻠﻤﺎنﻫﺎ ﻧﻴﺰ راﻫﻜﺎرﻫﺎي ﺷﺎﻳﺴﺘﻪاي ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ‬ ‫ﺧﻮاﻫﻴﺪ دﻳﺪ ﻫﻤﻪي اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي اﻣﺮوزي ﻣﺴﻠﻤﺎنﻫﺎي ﻫﻤﺎن اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﺗﺎ ﺳﺪه ‪13‬‬ ‫ﻣﻴﻼدي ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن اﺳﺖ‪ .‬داﻧﺴﺘﻪ و ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﺧﺴﺘﻪ ﻧﺸﻮد واژهﻫﺎي اﻳﺮاﻧﻲ و‬ ‫ﺗﺎزي ﮔﺎه ﺑﻪ ﮔﺎه ﺑﻪ ﺟﺎي ﻫﻢ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﻨﮓﻫﺎي زرﮔﺮي ﻛﻪ ادﻳﺎن اﺑﺮاﻫﻴﻤﻲ ﺑﺮاي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻤﻮدن ﭘﻴﺮوان ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ راه‬ ‫اﻧﺪاﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺮﻓﻨﺪ رﻧﮓ و روﻳﻲ رﻓﺘﻪاي اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ اﻳﻦ دﻳﻦﻫﺎ دﺷﻤﻦ اﻧﺴﺎن و داﻧﺶ‬ ‫او ﺑﻮده و ﺑﺎ ﺳﺮ و ﺻﺪا ﺗﻨﻬﺎ ﺧﻮﻳﺶ را درﺳﺖ داﻧﺴﺘﻪ و ﻣﺎﻧﺪه را ﻧﺎدرﺳﺖ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ‬ ‫دوﺳﺘﺎن ﺑﻨﺪ ﻛﻴﻒ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﻳﻦ دﻳﻦﻫﺎ ﻫﻤﮕﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ داﻧﺶ و ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ‬ ‫ﻓﺮو ﺧﻮاﻫﻨﺪ رﻳﺨﺖ وﻟﻲ ﭘﻴﺶ از آن ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﻫﻤﻪي آنﻫﺎ دﺷﻤﻨﻲ ﻳﮕﺎﻧﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ داﻧﺶ‬ ‫و آزادي اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﻼم ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺮدﮔﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺧﻮﻳﺶ دﺳﺖ و ﭘﺎ ﻛﻨﺪ ﺑﺮﮔﺸﺖ‬ ‫از ﻣﺮگ را روﺣﻲ و ﺟﺴﻤﻲ ﻣﻲداﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺗﺎزﻳﺎن ﺧﻮﺷﻲ ﺟﻨﺴﻲ را ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در‬ ‫اﻳﻨﺠﺎ دارﻧﺪ‪ ،‬آﻧﺠﺎ ﻫﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن آن را روﺣﻲ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬در آﻏﺎز ﺑﺮﮔﺮدان‬ ‫"‪ "souls‬را ﻛﺎﻓﺮان و اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ از ﺑﺮﮔﺮدان را دوﺑﺎره روح ﻧﻮﺷﺘﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﺎ )ﻣﻦ و دوﺳﺘﺎﻧﻢ( ﮔﻤﺎن ﻛﺮدﻳﻢ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ واژه "ﺑﻴﺨﺪا" ﺑﻪ ﻫﻢ ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﭼﻮن‬ ‫ﺧﻮدش ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﺳﻮاي و ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬آﻫﻨﮓ ﻣﺎ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻦ واژه ﻧﺒﻮد‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ ارج ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﻪ دﺳﺘﮕﺎه ﺑﻮد‪ .‬اﻣﻴﺪوارﻳﻢ ﻣﺮدم آن را ﺑﭙﺬﻳﺮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ‪) scientific‬ﻋﻠﻤﻲ( ﺑﻪ داﻧﺸﻴﻚ ﺑﺮﮔﺮدان ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺧﻮاﻧﺪن آن‬ ‫دﺷﻮار اﺳﺖ وﻟﻲ ﭼﺎرهاي ﻧﺪارﻳﻢ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﻧﻪ ﻣﻦ و ﻧﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ دﻳﮕﺮ‬

‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ و ﻧﺒﺎﻳﺪ از اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ دﺷﻮاريﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻮزش ﺑﺨﻮاﻫﺪ‪ .‬ﻣﺎ اﻳﻦ واژه را از آﻗﺎي ﻣﺰدك‬ ‫ﺑﺎﻣﺪاد ﻛﻪ اﮔﺮ در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑﻲﮔﻤﺎن ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻴﻢ‪ .‬وي‬ ‫اﻧﺴﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرﮔﻮار و داﻧﺸﻤﻨﺪي اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ از ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺎﻳﺪ آﻏﺎز ﻛﻨﻴﺪ و ﺑﻜﻮﺷﻴﺪ واژهﻫﺎ را‬ ‫ﭘﺎرﺳﻲ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﻳﺎ ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪ ،‬ﭼﺮا از ﻳﻚ ﻛﺘﺎب ﻧﺒﺎﺷﺪ؟‬ ‫ﺑﻲﮔﻤﺎن از ﺳﻲ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﻗﺮون وﺳﻄﻲ در اﻳﺮان آﻏﺎز ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ و ارﺑﺎﺑﺎن‬ ‫ﻣﺴﺠﺪ ﻧﻴﺰ ﻣﻲداﻧﻨﺪ داﻧﺶ اﻧﺴﺎﻧﻲ دﺷﻤﻦ ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﺮاي ﻛﻠﻴﺴﺎ و ﻣﺴﺠﺪ و ﻛﻨﻴﺴﻪ اﺳﺖ و در‬ ‫ﻛﻮﺷﺶ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰي داﻧﺶ اﻧﺴﺎﻧﻲ )ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﻲ( ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﮔﺮدان اﻳﻦ ﻛﺘﺎب و ﻫﺮ‬ ‫ﭼﻪ دﻳﮕﺮ در ﺗﻮان ﻣﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاي ﺑﻲﺑﺎر ﻧﻤﻮدن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي اﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺷﻮم ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن‬ ‫ﻣﺴﺠﺪي اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎري‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ در اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ داﺷﺘﻢ درﻳﺎﻓﺘﻢ ﺷﻤﺎري از ﻓﺮﻫﻴﺨﺘﮕﺎن‬ ‫دﻳﻦدار از دﺳﺖ دﻳﻦ اﺳﻼم ﺗﻨﮓ آﻣﺪه وﻟﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ راﻫﻲ ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪ ﺑﺮاي‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪ درﺳﺖ درﺑﺎره دﻳﻦ و ﺧﺪا‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮي دﻳﻦ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﮔﺮاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ .‬از ﻳﻚ‬ ‫ﺳﻮ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺰرگ ﻛﻨﻮﻧﻲ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﻛﻪ ﻧﺸﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺧﻮردهاﻧﺪ‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ و از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﺎن ﻣﺴﺠﺪ‪ ،‬ﺳﺴﺘﻲ را ارث ﺑﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻬﺎرﺻﺪ‬ ‫ﺳﺎﻟﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻏﻴﺮ از ﺗﻜﻠﻢ ﻛﺎري ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺟﺴﺘﺎري ﻧﻮﻳﻲ در ﻓﻠﺴﻔﻪ دﻳﺪه‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭘﺲ ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ اﻧﺴﺎنﻫﺎي ﺗﺸﻨﻪي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﭘﺎﺳﺦ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮي‬ ‫ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﮔﺮاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺶ ﭘﺎﺳﺨﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺴﺎن‬ ‫اﺳﺖ ﺗﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﭼﺸﻢ ﺑﺎز ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪن اﻳﻨﺎن از ﭼﺎه درآﻣﺪن و ﺑﻪ ﭼﺎﻟﻪ اﻓﺘﺎدن‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎي ﺷﮕﻔﺘﻲ دارد ﻛﻪ ﻣﺮدم اﻳﺮان ﻓﺮﮔﺸﺖ را ﭼﻨﺪان دﻟﻴﻠﻲ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي ﺑﺮاي آﻓﺮﻳﺪه‬ ‫ﻧﺸﺪن و ﻧﺒﻮدن ﺧﺪا ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻦ آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ از ﻧﻔﺲ اﻓﺘﺎدهاﻧﺪ‬ ‫و دﻳﮕﺮ ﺑﻮدن و ﻧﺒﻮدن ﺧﺪا ﻫﻢ ﭼﻨﺪان ﻛﻤﻜﻲ ﺑﻪ آنﻫﺎ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬اﻳﻦ و ﻫﺰارﻫﺎ‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻦ ﮔﻮﺷﺰدي ﺑﻪ اﻳﺮاﻧﻲﻫﺎي آن ﺳﻮي آبﻫﺎي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ‪ ،‬در اﻳﻨﺠﺎ ﻫﻢ ﺳﺮ‬ ‫ﺧﻢ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ .‬دﺳﺖ ﻛﻢ ﺳﻮﺳﻮﻫﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﺸﺎنﻫﺎي از آﺗﺶﻫﺎي ﺑﺰرﮔﻲ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﭘﻴﺪاﺳﺖ‪.‬‬

‫آﻳﻪﻫﺎي ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻣﻘﺪسآورده ﺷﺪه در ﻛﺘﺎب ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‪ ،‬ﻳﻚ راﺳﺖ از ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس ﻓﺎرﺳﻲ ﺑﻪ ﻧﺸﺎﻧﻲ ‪ www.txt.ir‬ﺑﺮداﺷﺘﻪ ﺷﺪه و ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ آواﻫﺎي واژه ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ آورده ﺷﺪه ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺌﻮري‪ ،‬ﺑﻲﮔﻤﺎن ﺑﺮاﺑﺮ آن در ﭘﺎرﺳﻲ‬ ‫ﺑﻮده‪ ،‬وﻟﻲ ﮔﺎﻫﻲ ﭼﻮن واژهي ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻜﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ دﻳﺪه ﺷﺪه ﻫﺮﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫ﺑﻬﺘﺮ از ﺗﺎزي اﺳﺖ و ﮔﺎﻫﻲ ﮔﺰاره را ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ ﻣﻲﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از ﺑﺮﮔﺮدان آن‬ ‫ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه )آﻗﺎي ﻣﺎﻳﻠﺰ( ﭘﺎﻓﺸﺎري ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺮ واژهﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻛﺞ ﻛﺮدن آنﻫﺎ ﻧﻤﺎﻳﺶ‬ ‫داده‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﻴﺰ آنﻫﺎ را ﻛﺞ ﻛﺮدهاﻳﻢ وﻟﻲ در ﭘﺎرﺳﻲ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﻻﺗﻴﻦ ﭘﻴﺪا ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﺸﺎن ﺑﺎزﮔﻮ ﻳﻌﻨﻲ "" ﺑﺮاي ﻛﻨﺎﻳﻪﻫﺎ ﺑﻜﺎرﺑﺮده ﺷﺪه ﻛﻪ ﻛﻮﺷﺶ ﺷﺪه ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ‬ ‫آورده ﺷﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ و ﮔﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﺟﻨﺎب ﻣﺎﻳﻠﺰ اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎ را ارج ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫و ﺟﺎ ﺑﺠﺎ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻳﺎ در ﻧﺸﺎﻧﻪي ﺑﺎزﮔﻮ ﭘﺎﻓﺸﺎري ﺧﻮﻳﺶ راﻧﺸﺎن داده و ﻫﻨﮕﺎم ﻛﺞ ﻧﻮﺷﺘﻦ‬ ‫ﻛﻨﺎﻳﻪ زده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﮕﺮﻫﺎي ﺷﻤﺎ روي ﭼﺸﻢ ﻣﻦ ﺟﺎ دارد و ﺷﻨﻮاي آن ﻫﺴﺘﻢ ﺑﺎ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮﻗﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎري ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﻤﻦ ﻳﺎر‬ ‫زﻣﺴﺘﺎن ‪1389‬‬ ‫اﻳﺮان‬ ‫‪[email protected]‬‬

‫ﻓﻬﺮﺳﺖ‬ ‫ﺳﺮآﻏﺎز ‪ :‬اﺳﺘﻴﮕﻤﺎﺗﺎ ﺑﺎ ﻛﺎﻏﺬ‬

‫‪١‬‬

‫دﻳﺒﺎﭼﻪ‬

‫‪٧‬‬

‫ﭘﻴﺶ ﮔﻔﺘﺎر ‪ :‬آﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﺘﺎﺑﻲ زﻳﺎن آور اﺳﺖ؟‬

‫‪٩‬‬

‫‪ -1‬ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻲﺧﺪا‬

‫‪١٨‬‬

‫‪ -2‬ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﺟﻬﺎن ‪ :‬ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ‬

‫‪۶٨‬‬

‫‪ -3‬ﺧﺪاي ﻧﺎرﺳﺎﻳﻲ ﻫﺎ‪ :‬آﻳﺎ ﺟﻬﺎن ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮ ﻃﺮاﺣﻲ اﺳﺖ؟‬

‫‪٨٧‬‬

‫‪" -4‬ﻣﻌﺠﺰه" ﻧﻈﻢ ﺳﻴﺎره اﻳﻲ‬

‫‪٩۴‬‬

‫‪" -5‬ﻣﻌﺠﺰه" زﻧﺪﮔﻲ در زﻣﻴﻦ‬

‫‪١١٧‬‬

‫‪ -6‬آﻳﺎ ﺗﻮرات ﻣﻄﺎﺑﻖ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ اﺳﺖ؟‬

‫‪١۶٠‬‬

‫‪" -7‬ﻣﻌﺠﺰه" ﺑﻴﻨﺶ دروﻧﻲ دﻳﻦ داران‬

‫‪١٨٧‬‬

‫‪ -8‬اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺟﻬﻨﻢ‬

‫‪٢٠۵‬‬

‫‪ -9‬ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﻲ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ و"ﺧﻄﺮ" ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮتاﻧﮕﻴﺰ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‬

‫‪٢٣٢‬‬

‫‪-10‬آﻳﺎ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮﭘﺎﻳﻪﻫﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺑﻨﻴﺎن ﻧﻬﺎدهﺷﺪه اﺳﺖ؟‬

‫‪٢۵١‬‬

‫‪" -11‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫‪٢۵۶‬‬

‫اﻧﺪﻳﺸﻪي ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ‬

‫‪٣٢٠‬‬

‫ﻳﺎدادﺷﺖﻫﺎ ﺑﺨﺶ‬

‫‪٣٢١‬‬

‫ﻛﺘﺎﺑﺸﻨﺎﺳﻲ‬

‫‪٣٢٧‬‬

‫درﺑﺎره ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‬

‫‪٣٣١‬‬

‫ﺳﺮآﻏﺎز ‪:‬‬ ‫اﺳﺘﻴﮕﻤﺎﺗﺎ‪ 1‬ﺑﺎ ﻛﺎﻏﺬ‬ ‫دورﻳﻦ ﺳﺎﮔﺎن‬ ‫ﺷﺴﺘﻢ ﺑﺎﻛﺎﻏﺬ ﺑﺮﻳﺪ‪ ،‬درﺣﺎﻟﻲﻛﻪ ﻓﺮﻧﻮدﻫﺎي ﻧﺎدرﺳﺖ اﻳﻦ ﭼﺎپ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا را‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪم‪ ،‬اﻧﺪﻳﺸﻴﺪم اﻳﻦ ﻳﻚ ﻧﺸﺎﻧﻪ اﺳﺖ ‪-‬ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻪ ﺑﻪ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي ﺑﺮﺧﻮرد ﻳﻚ ﺗﻜﺎﻧﻪ ﻧﻮراﻧﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎي ﺣﺴﺎس ﺑﺪن در ﻫﻨﮕﺎﻣﻪ دﺷﻮار ﻋﺸﻖ ﺑﺎزي ﭘﻴﺶ از ازدواج‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﻧﺸﺎﻧﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻮاداران آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺧﻨﺪهدارﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ دﻟﺸﺎن ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪي ﻫﻤﭽﻮن داﻧﺸﻤﻨﺪ‬ ‫دﻳﺪه ﺷﺪه و ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﺧﻮد ﻳﺎﻫﻮادارﺷﺎن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان داﻧﺶ در آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮرد‬ ‫ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺎ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ دﻳﺪﮔﺎه آﻧﺎن داﻧﺸﻴﻚ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي آﻧﻜﻪ در ﺑﺮرﺳﻲ روﺷﻦ‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﺎﻧﻪ ﺑﻜﻮﺷﻨﺪ ﺗﺎ درﻳﺎﺑﻨﺪ ﭼﻪ رخ داده در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ ﭼﻴﺴﺘﺎن ﻛﻮﭼﻜﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻧﻪﻫﺎ را‬ ‫ﺑﺎﻻ اﻧﺪاﺧﺘﻪ و ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ اﻳﻦ ﻓﺮاﺗﺮ از دﺳﺘﺮس داﻧﺶ اﺳﺖ‪ .‬درﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺴﻲ ﻧﺪاﻧﺪ‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻳﻚ ﺗﺮدﺳﺘﻲ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد و ﮔﻤﺎن ﻛﻨﺪ ﻫﻤﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ او ﻧﻤﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻛﻮﺷﺶ‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﺪﺳﺖ آوردن داﻧﺶ را ﭼﻮن ﺧﺪا‪ -‬در دﻳﺪﮔﺎه آﻧﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواي ﺳﻤﺘﮕﺮ ‪2000‬‬ ‫ﺳﺎﻟﻪي ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪاي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﺪي ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﺷﺪه وﻫﺮﻛﺲ از او ﭘﻴﺮوي ﻧﻜﻨﺪ را ﺑﻪ زﻧﺪان اﺑﺪي‬ ‫ﺟﻬﻨﻢ ﻣﻲاﻧﺪازد‪ -‬آن ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم داده‪ ،‬رﻫﺎﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﺑﺎﺧﺪاﻳﺎن )ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﺨﻮرﻧﺪ( ﭘﺪﻳﺪهاي را ﺑﻪ ﻫﻴﻮﻻي ﭘﺮﻧﺪه اﺳﭙﺎﮔﺘﻲ)‪ ،(1‬ﻳﺎ ﭼﻴﺰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ آن‬ ‫ﭘﻴﻮﻧﺪ دادﻧﺪ‪ ،‬از ﻛﻨﻜﺎش دﺳﺖ ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ‪ .‬ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻴﺰي ﻓﺮاﺗﺮ از‬ ‫دﺳﺘﺮس داﻧﺶ اﺳﺖ ﻧﻪ ﺑﺎﺳﺮﺷﺖ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻛﺎرآﻓﺮﻳﻨﻲ وﻧﻴﺮوي اﺑﺘﻜﺎراﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ وﺑﻬﺮ رو ﻧﻪ‬ ‫رﻳﺨﺖ وﮔﻮﻧﻪاي از داﻧﺶ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬داﻧﺶ درﻛﺮاﻧﻪي ﻣﺤﺪود ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ‬ ‫اﻳﺴﺘﺎد‪ .‬ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪ .‬داﻧﺶ‪ ،‬اﮔﺮ واژهي ﻣﻨﺎﺳﺐ دﻳﻨﻲ را وام ﺑﮕﻴﺮم‪ ،‬ﭘﺎﻳﺪار اﺳﺖ‪.‬‬

‫زخمھايی که دراثر به صليب کشيدن ايجاد می شود و مقدس است‬

‫‪1-‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫"داﻧﺶ" آﻓﺮﻳﻨﺶ و ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺪار ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻧﻬﺎ در دﺳﺘﻤﺎل ﻛﺎﻏﺬي دوراﻧﺪاﺧﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫داﻧﺶ‪ ،‬درﻧﮕﺎه دﻳﻮﻳﺪ ﺑﻮم‪ ١‬ﻓﻴﺰﻳﻚ دان ﻛﻮاﻧﺘﻮم‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮدن راﺳﺘﻲ‪ ،‬ﭼﻪ ﻣﺎ آن را دوﺳﺖ‬ ‫داﺷﺘﻪ ﻳﺎ دوﺳﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺷﻤﺎري ازﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺎ راﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﻧﺪ ﭼﻨﺪان‬ ‫راﺣﺖ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ داﻧﺸﻤﻨﺪﻧﺪ‪ ،‬واﻧﮕﻬﻲ )ﻫﻢ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ دﻳﻮﻳﺪ ﻣﺎﻳﻠﺰ دراﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻧﺸﺎن‬ ‫داده( آﻧﻬﺎواﻗﻌﻴﺖ را اﺧﺘﺮاعﻛﺮده وﺧﻮﻳﺶ را رد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻌﺼﺐ آﻣﻴﺰ ﺧﻮﻳﺶ‬ ‫ﺑﺮﺳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﺗﻮان ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ دﻳﻨﻲ را دﺳﺖ ﻛﻢ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ‬ ‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮﻧﺎن ﻛﻪ ازﺳﻮي ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺗﺮورﻳﺴﺖﻫﺎي ﺧﻮدﻛﺸﻨﺪهي اﺳﻼﻣﻲ ﻛﻨﻮﻧﻲ‬ ‫در ﻛﻮﺷﺶ ﺑﺮاي درو ﻛﺮدن ﭘﺎداش ‪ 72‬ﺣﻮري ﺳﻴﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﺪون ﻗﺎﻋﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺑﺪون ادرار‪ ،‬ﺑﺪون‬ ‫ﭘﺸﻜﻞ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﺮﻳﻚ ﺑﺴﻲ ﺧﻮﺷﮕﻞﺗﺮ از ﻫﺮ ﺗﻜﻪي ﺳﻜﺴﻲ زﻣﻴﻨﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه؛‬ ‫ﻧﺎﻫﻤﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎور‪ ،‬ﻧﻴﺮوي آن را ﻛﻢ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﻪ اﮔﺮآﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻣﺎ آرزو دارﻳﻢ ﻳﺎ ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﻢ درﺳﺖ‬ ‫درﺑﻴﺎﻳﺪ‪ .‬ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻲدﻫﺪ دوﺳﺘﺶ ﺑﺪارﻳﺪ )آﻳﺎ اﻳﻦ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺸﻘﻲ راﺳﺘﻴﻦ اﺳﺖ؟(‬ ‫وﺗﻬﺪﻳﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ اﮔﺮ وي را ﺑﺎور ﻧﻜﻨﻴﺪ )ﻫﻴﭻ ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻪ اﻧﺪازه ﻛﺎر ﺧﻮب ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻴﺪ( در‬ ‫دوزخ ﺑﺮاي اﺑﺪ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻳﻚ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ ﺑﺴﻴﺎر وﺣﺸﺖ آور ﻛﺎرآﻣﺪ‬ ‫آرﻣﺎﻧﻲ ﻓﺮاﺗﺮ از ﻧﺴﻞ ﻫﺎ‪ ٢‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل راﺳﺘﻴﻦ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻠﺰ در اﻳﻦ‬ ‫ﻛﺘﺎب ﺑﺎ روﺷﻨﻲ و ﻣﺘﻨﻲ روان ﻧﺸﺎن داده ‪-‬ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ در آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎ ﺗﺪرﻳﺲ ﺷﻮد ‪ -‬ﭘﺎﻳﻪ‬ ‫ﮔﺬاران اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا دﻳﻨﻲ ﻧﺒﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮآﻳﻨﻪ‪ ،‬واژهي "زﻳﺮﺳﺎﻳﻪ ﺧﺪا" و واژهﻫﺎي‬ ‫"ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور دارﻳﻢ" ﺷﻌﺎر روي ﭘﻮلﻫﺎي اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺗﻨﻬﺎ در دﻫﻪي ‪ 1950‬از ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ‬ ‫ﺗﺮس ﺟﻨﮓ ﺳﺮد اﻓﺰون ﮔﺸﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ ‪ -‬ﺧﻮاه ﻣﺴﻴﺤﻲ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎن ﻳﺎ ازدﻳﮕﺮ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪﻫﺎي ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن‪-‬ﺳﺎﺧﺘﺎر اﻧﺪﻳﺸﻪ‬ ‫ﻧﻴﺎﻛﺎن اﻧﺴﺎن را دارد‪ .‬ﺑﻬﺮ رو ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻬﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﻪ اﻟﮕﻮﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ‬ ‫ﻛﻪ ﻛﻤﻚ ﻧﻤﻮده زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ‪ -‬ﻧﻪ درﺑﻨﺪ ﻧﻨﮓ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ آن ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻧﻪ از ﺟﺴﺘﺠﻮﻳﻲ‬ ‫‪1. David Bohm‬‬ ‫‪2. transgenerational‬‬

‫‪٢‬‬

‫اﺳﺘﻴﮕﻤﺎﺗﺎ ﺑﺎ ﻛﺎﻏﺬ‬

‫ﻣﺮداﻧﻪ ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺧﺖ راﺳﺘﻲ‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﻜﺸﻴﺪ‪ .‬راﺳﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺷﻤﺎ را آزاد ﻧﻤﺎﻳﺪ وﻟﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ‬ ‫ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﭘﻴﺮوي‪ ،‬درﺟﻪ ﺑﻨﺪي و ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ اﺳﺖ‪ -‬ﭘﺲ ﭼﺮخ ﮔﺮدون‪ ،‬ﺑﻪ وﻳﮋه ﻫﻨﮕﺎم ﺳﺨﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫دورغﻫﺎي ﺳﺎده آﺳﺎنﺗﺮ از راﺳﺘﻲﻫﺎي دﺷﻮار‪ ،‬ﻣﻲﭼﺮﺧﺪ‪ .‬در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﭘﺪﻳﺪار‬ ‫ﺷﺪن اﻧﺴﺎن وزﻧﺪﮔﻲ آﻧﻬﺎ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ دﻳﻦﻫﺎ ﻛﻪ ﺧﺪا ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺮده‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي اﻓﺴﺮ ﭘﻠﻴﺲ‬ ‫ﺑﺰهﻛﺎري درﺑﺎرهي ﻣﻈﻨﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺪون ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﻮاهﻫﺎي ﻛﻬﻨﻪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ از‬ ‫ﮔﻮاهﻫﺎي ﻧﻮ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ﺑﻪ وارﺳﻲ آﻣﻮزهﻫﺎي آﻓﺮﻳﻨﺶ و ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫روش‪-‬ﻫﻤﭽﻮن ﮔﻤﺎﻧﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪه درﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻧﺎدرﺳﺖ‪-‬ﻣﻲﭘﺮدازﻳﺪ‪ ،‬آﺷﻜﺎرا در ﻫﻤﻪ ﺗﻜﻪﻫﺎي‬ ‫ﻛﻮﭼﻚ ﺧﻮدش ﺗﺎﺑﺶ ﻓﺮاﺑﻨﻔﺶ را ﺑﻪ روﺷﻨﻲ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ‪ .‬آﻧﺴﺎن ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻠﺰ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮ زﻳﺒﺎﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪي اﻳﻨﻬﺎ ﺷﺮم آور اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﻏﻴﺮاز ﺧﻮد داﻧﺶ ﻫﻴﭻ ﻧﻴﺮوي ﺑﺮاﺳﺘﻲ ﭘﺎﻛﻲ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫واژهدﻳﻦ"‪ "religion‬ازواژهي ﻻﺗﻴﻦ‪ religare‬ﻳﻌﻨﻲﭘﻴﻮﻧﺪدوﺑﺎره‪ ،١‬آﻣﺪهاﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﻟﺐ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪ دوﺑﺎرهي ﺑﻲدردﺳﺮ و ژرﻓﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي ﮔﻤﺎن ﭘﺮدازي دﻳﻨﻲ ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ داﻧﺶ رخ‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ﻧﻴﻜﻮﻻس ﻛﻮﭘﺮﻧﻴﻚ‪ ٢‬روﺷﻦﺳﺎﺧﺖ زﻣﻴﻦ درﻛﺎﻧﻮن ﺳﺎﻣﺎﻧﻪي‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺨﺸﻲ از ﻓﺮآﻳﻨﺪي را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮد وﮔﺬرﻧﺎﻣﻪي ﺟﻬﺎن وﺷﻬﺮوﻧﺪي ﻛﻬﻜﺸﺎن‬ ‫را ﺑﻪ ﻣﺎداد‪ -‬ﮔﺬرﻧﺎﻣﻪاي ﻛﻪ ﺑﺎﺗﺼﻮﻳﺮﺑﺮداري زﻣﻴﻦ ازﻓﻀﺎ‪ ،‬رﻓﺘﻦ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﻣﺎه‪ ،‬ﻓﺮﺳﺘﺎدن دﺳﺘﮕﺎه‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎﻫﻴﺪ وﺑﻬﺮام‪ ،‬ﻣﻬﺮ ﺧﻮرده اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮﻳﺪﻳﺶ ﻓﻮﻟﺮ‪ ،‬ﺷﻴﻤﻲ دان ﻣﻮادي در ادرار ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ‬ ‫واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻮاد ﺑﻴﺮون از ﺑﺪن ﺑﻮده وﭘﻨﺪار ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪن زﻧﺪﮔﻲ از ﻣﻮاد وﻳﮋه واﺑﺰار ﺟﺎدوﻳﻲ را‬ ‫ﺑﻲرﻧﮓ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬وﻟﻲ آﺷﻜﺎر ﻧﻤﻮدن ﺳﺮﺷﺖ ﭘﻴﺶ ﭘﺎ اﻓﺘﺎده زﻧﺪﮔﻲ از ﺳﻮي وي‪ ،‬ﺑﻪ آﻣﺎده‬ ‫ﺷﺪن ﺳﻜﻮﺑﺮاي درك ﻧﻘﺶ ‪ DNA‬ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﭼﻮن ﭘﺪﻳﺪهي ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‬ ‫ﻛﻤﻚ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻧﻘﻄﻪ اﺗﻜﺎﻳﻲ ﺑﺮاي دورﺷﺪن از دﻳﻦﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‬ ‫وﻟﻲ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻜﻮي ﺑﺮاي ﻧﻮﺳﺎزي ﻣﻴﻨﻮي ﺑﻪ ﺷﻤﺎرآﻳﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺖ روﺑﺮو‬ ‫ﺷﺪه وﻗﺪردان آن ﺑﺎﺷﻴﻢ؛ ﻛﺎرآﺳﺎن وآراﻣﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬

‫‪1. re-linking‬‬ ‫‪2. Nicolaus Copernicus‬‬

‫‪٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﭘﺲ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻫﻴﺪروژن‪ ،‬ﻛﺮﺑﻦ‪ ،‬و ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮ درﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺳﺘﺎرهﻫﺎ‬ ‫از ﺳﻮي اﺧﺘﺮﻓﻴﺰﻳﻚ دان ﻫﺎ‪ ،‬روﺷﻦ ﻣﻲﺳﺎزد ﻣﻮاد ﺳﺎزﻧﺪهي زﻧﺪﮔﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ ﮔﻴﺘﻲ وﺟﻮد‬ ‫داﺷﺘﻪ و ﭼﻪ ﺑﺴﺎدر ﻓﻀﺎي ﺧﺎرﺟﻲ ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﻴﺶ از آﻧﭽﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻳﺎدﮔﺮﻓﺘﻪ اﻳﻢ‪،‬‬ ‫ﻳﺎدﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻳﮕﺮﺳﺨﻦ‪ ،‬ﻫﺮ داﻧﺶ ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺖ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اي‪ ،‬زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﺒﻨﺪي وﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ ﺑﻮدن ﻣﺎ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪ ﻣﻮﻧﺘﺎﻧﺎ ارﻳﻚ د اﺷﻨﺎﻳﺪر وﻣﻦ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ درﺑﺎرهي اﻳﻨﻜﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮﺑﺪن ﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻳﺎﻓﺖ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺣﺘﺎ درﺑﺎرهي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺷﺪن ﻓﺮآﻳﻨﺪ زﻧﺪﮔﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﻳﻚ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ اﻧﺮژي ﭘﻴﭽﻴﺪه‪،‬‬ ‫ﻛﺸﻤﻜﺶ داﺷﺘﻴﻢ‪" .‬ﻣﻦ ﺗﻨﻬﺎ از اﺣﺴﺎﺳﺎت ﭘﺮﺷﺪهام‪ "،‬آﻻﺑﺎﻣﺎﻳﻲ ﺧﻮش ﺑﺮﺧﻮرد‪ ،‬ﺗﺎﻟﻮه‬

‫ﺑﺎﻧﻜﻬﺪ‪١‬‬

‫ﺧﻮﺷﻤﺰﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺎ‪ :‬ازﻧﮕﺮ داﻧﺶ‪ ،‬اﻧﺴﺎنﻫﺎ وﻫﻤﻪي ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ‪،‬ﺑﺨﺸﻲ از‬ ‫ﮔﺮوه ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺳﻪ ﺑﻌﺪي ﻛﻪ ﺑﻄﻮرﻃﺒﻴﻌﻲ در ﺟﺮﻳﺎن ﻣﻮاددرﭼﺮﺧﻪي اﻧﺮژي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه‪ ،‬درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه ي‪ ،‬ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﻫﻤﺮﻓﺘﻲ‪ ،‬ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎي ﺗﻮﻓﺎنﻫﺎي‬ ‫ﭼﺮﺧﺸﻲ)ﻣﺎﻧﻨﺪﮔﺮدﺑﺎدﻫﺎ(‪ ،‬و واﻛﻨﺶﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲﻛﺎﺗﺎﻟﻴﺰوﻫﺎيﺧﻮدﻛﺎرﻫﻤﭽﻮن زﻣﺎنﺳﻨﺞﻫﺎي‬ ‫ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮد)‪ .(2‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ از ﻗﺎﻧﻮن دوم ﺗﺮﻣﻮدﻳﻨﺎﻣﻴﻚ‬ ‫ﭘﻴﺮوي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﻛﺎرآﻣﺪي اﻧﺮژي را ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ -‬ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻨﺪﺗﺮ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎرﭘﺎﻳﺪارﺗﺮ ﻳﺎ‬ ‫ﻫﺮ دو‪ -‬ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﺪون زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻃﺒﻴﻌﻲ آن اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه‬ ‫در ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﺮﭘﺎﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ "ﺗﺎ" اﻧﺮژي را ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﻳﺎ ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ ﺑﻮﺟﻮد آورﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎن‪ ،‬ﻣﺎ ادﻋﺎ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ آﻣﺎج زﻧﺪﮔﻲ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﻓﺮآﻳﻨﺪي ‪ -‬ﺑﺮاي ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺳﺎزي اﻧﺮژي ﺑﺴﻴﺎرﻛﺎر‬ ‫آﻣﺪﺗﺮ ازﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﻲﺟﺎن‪ -‬ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺪور از ﺷﻜﺴﺘﻦ ﻗﺎﻧﻮن دوم)آﻧﭽﺎﻧﻜﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ(‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ ﻳﻜﻲ از ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻛﺎرآﻣﺪ آن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻋﻤﻠﻜﺮد ﻗﺎﺑﻞ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎ ﻣﺎﻫﻮارهﻫﺎي آب وﻫﻮا روﺷﻦ ﮔﺸﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺎرﻛﺮد‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﺷﻴﺐ ﻃﻮل ﻣﻮجﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪ ﻣﻴﺎن ﺧﻮرﺷﻴﺪ وزﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪ آن ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ‬ ‫اﻧﺮژي ﺑﻨﺎﺑﺮ ﻗﺎﻧﻮن دوم اﺳﺖ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻓﺮﮔﺸﺖ زﻣﺎﻧﻲ زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬ﻛﺘﺮهاي ﻧﺒﻮده وﺳﻮيﻫﺎﻳﻲ‬ ‫را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ :‬ﺑﺪﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﭘﺲ از آﻏﺎز زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺸﻲ درﮔﻮﻧﻪﻫﺎ زﻧﺪﮔﻲ وﺷﻤﺎر ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ‪،‬‬ ‫اﻓﺰاﻳﺸﻲ در ﻣﻴﺰان اﻧﺮژي اﻧﺒﺎر ﺷﺪه از ﺳﻮي زﻧﺪﮔﻲ و ﮔﺴﺘﺮش ﻛﻨﺶﻫﺎي آن‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺶ در‬ ‫‪1. socialite Tallulah Bankhead‬‬

‫‪٤‬‬

‫اﺳﺘﻴﮕﻤﺎﺗﺎ ﺑﺎ ﻛﺎﻏﺬ‬

‫ﮔﺴﺘﺮدﮔﻲ ﭘﻬﻨﻪ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﺪه از زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺸﻲ در ﻛﺎرآﻣﺪي ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮي اﻧﺮژي‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺸﻲ‬ ‫درﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺳﻠﻮلﻫﺎ‪ ،‬اﻓﺰاﻳﺸﻲدرﻛﻞ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي وﺣﺴﺎﺳﻴﺖ واﻓﺰاﻳﺸﻲدرﺷﻤﺎرﻋﻨﺎﺻﺮ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‬ ‫ﺑﻜﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﭼﻪ درﺳﺎﺧﺘﺎر ﭼﻪ در ﭘﻴﺮاﻣﻮن‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺖ وﺳﺎز ﻣﻮﺟﻮدات زﻧﺪه‪ ،‬ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﻓﺰاﻳﺶﻫﺎي ﻓﺮﮔﺸﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ زادآوري ژﻧﻲ و ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﻲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪهي ﺑﺎﻟﻴﺪن ﺑﺴﻴﺎرﺑﺰرگ‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪي ﺑﺮﭘﺎﻳﻪﻫﺎي ﻗﺎﻧﻮن دوم زﻳﺴﺖ ﻛﺮه آﺑﻲ رﻧﮓ ﺑﻮده‬ ‫وﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ازآﺳﻤﺎن ﺑﻪ آن ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎرﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮﮔﺸﺖ)و دراﻳﻨﺠﺎ‬ ‫دﻳﻦﻫﺎ در ﻧﻘﺪﺧﻮد ﺑﺮ داروﻳﻨﺴﻴﻢ ﻧﻮﻳﻦ ﺣﻖ دارﻧﺪ( ﻛﺘﺮهاي ﻧﺒﻮد و ﺳﻮ دارد‪ .‬ﺑﻬﺮ رو‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﻮ‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖ ﺧﺪاﻳﻲ ﻧﺒﻮده‪ :‬ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ ﺟﻬﺖ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﭘﺮاﻛﻨﺪه ﺷﺪن‪ ،‬ﺑﻄﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪه و ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎ‬ ‫ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ ﺳﺎز‪ ١‬اﺳﺖ‪ .‬وﺑﺎزﻫﻢ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻳﺎ ﭘﺴﺘﻲ ﻣﺎ درﺑﺮاﺑﺮ ﺟﻬﺎن‪ ،‬زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎﻻﺑﺮدن ﻳﺎ‬ ‫ﮔﺴﺘﺮش درك ﻣﺎﻫﺴﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺨﺸﻲ ازﻳﻚ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻛﻴﻬﺎﻧﻲ ﻣﺼﺮف اﻧﺮژي ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻧﻤﻲرﺳﺪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﮔﺮﻳﺰازﻣﺮﻛﺰ داﻧﺸﻴﻚ ﻛﻮﭘﺮﻧﻴﻜﻲ دﻳﻦ را رد ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ‬ ‫ﻣﻲرﺳﺪﮔﻮﻧﻪاي ازﺧﺪاي ﻏﻴﺮﺷﺨﺼﻲ ﻣﻮردﮔﻔﺘﮕﻮ اﻧﺸﺘﻴﻦ واﺳﭙﻴﻨﻮزا را اﻳﺠﺎب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ -‬ﻳﻚ‬ ‫ﺧﺪا‪" ،‬ﺧﺪاﻳﻲ" ﻛﻪ درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه ﻫﻤﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﻮده وﺑﻲﮔﻤﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرگ ودرﻛﻨﺎر ﻛﻮﭼﻜﻲ‬ ‫ﻣﺎ وﻫﻤﻪي اﻧﺪﻳﺸﻪ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪ ژﻧﺘﻴﻚ ج ب اس ﻫﺎﻟﺪن‪ ٢‬ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﺑﺨﻮﺑﻲ ﮔﻔﺘﻪ‪"،‬ﻛﻴﻬﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰﺷﮕﻔﺖ آوري ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻲﭘﻨﺪارﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎرﺷﮕﻔﺖ آورﺗﺮ از‬ ‫ﺗﻮان اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺎﺳﺖ‪ ".‬داﻧﺶ‪ ،‬دﻳﻦ وﻓﻠﺴﻔﻪ ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎدﻓﺮوﺗﻨﻲ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻧﺎداﻧﻲ ﻣﺎ‪ ،‬ﮔﺮدﻫﻢ‬ ‫آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬اﻧﺸﺘﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪ‪ " ،‬دوﭼﻴﺰ ﻛﺮاﻧﻪ ﻧﺪارد‪ ،‬ﻫﺴﺘﻲ و ﺑﻲﺧﺮدي اﻧﺴﺎن‪".‬‬ ‫ﺧﺪاياﺳﭙﻴﻨﻮزا‪ ،‬ﺳﺮﺷﺘﻲ اﺳﺖﺑﺎ اﻧﺪﻛﻲ ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ،‬اﻳﺰديﻛﻪ درزﻣﺎن دﺳﺘﻜﺎري‬ ‫ﻧﻜﺮده وﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ درآﻓﺮﻳﻨﺶ ﺑﺎ ﻣﺪاﺧﻠﻪﻫﺎي ﻳﺰداﻧﻲ ﻣﻌﺠﺰه وﻓﻀﻮﻟﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺧﺪاي ﻏﻴﺮ‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ وﺑﻪ ﺟﺎوداﻧﮕﻲ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ذوق ﺧﻮد راﺑﺮاي ﻛﻴﻔﺮ‬ ‫دادن و ﺧﺸﻢ دﺷﻮاريﻫﺎي ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﺗﻮدهﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻣﺴﺘﺒﺪ اﺳﺘﻴﺮوﻳﺪي را درآﺳﻤﺎن از‬ ‫دﺳﺖ داده‪ ،‬ﺑﺎ داﻧﺶ ‪ ،‬ﺑﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ وﺑﺎ ﺣﺮﻳﻢ روﺷﻦ اﻧﺪﻳﺸﻲ ﺳﺎزﮔﺎر اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎﻧﺎداﻧﻲ ﻣﺎ ﻫﻤﺮاه‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﺧﺪاي اﺳﭙﻴﻨﻮزا ﺧﺪاﻳﻲ ﺷﺪﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻬﺮ رو‪ ،‬اﺳﭙﻴﻨﻮزا ﻫﻮادارآزاديﻧﻮﺷﺘﻦ وآزادي‬ ‫‪1. entropy-fomenting systems‬‬ ‫‪2. J. B. S. Haldane‬‬

‫‪٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﭘﺮﺳﺘﺶ )ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻧﻮﺷﺘﺎر اﻟﻬﻲ‪-‬ﺳﻴﺎﺳﻲ وي‪ ،‬ﺑﺮ ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺬاران اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬ﺗﺎﺛﻴﺮ داﺷﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ( ﺑﻪآزادي اراده ﺑﺎور ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬او ﻣﻲاﻧﺪﻳﺸﻴﺪ ﺧﺪا‪ ،‬وﻫﻢ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻧﺎداﻧﻲ ﻣﺎ درﺑﺎره‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻋﺎﻟﻲﺗﺮ ﻛﺎرﻫﺎ اﺳﺖ‪ -‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺟﺎوداﻧﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ،‬ﺧﺎرج از زﻣﺎن‪ ،‬ﭼﻴﺰي‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺮاي دﺧﺎﻟﺖ اﻟﻬﻴﻮن روﺷﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬وي از ﺟﻬﺎن ﺟﺒﺮﮔﺮا ﻣﻮرد‬ ‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ‪ ،‬درﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﻣﺎﻛﺲ ﺑﻮرن‪ ،‬آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ "ﺧﺪا ﺗﺎس ﻧﻤﻲرﻳﺰد"‬ ‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬آزادي ﺑﺮاي اﺳﭙﻴﻨﻮزا ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮش داﻧﺶ اﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﻮان ﺑﺮﮔﺰﻳﺪن‪ .‬ﻫﻢ‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ ﻣﺎﻳﻠﺰ روﺷﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺑﺮﭘﺎﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻛﺸﻮرش ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻧﺒﻮده ﺑﻠﻜﻪ دﺋﻴﺴﺖ ﻫﺎ‪ ١‬ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ :‬ﺗﺎ‬ ‫ﺟﺎﻳﻴﻜﻪ ﺧﺪاﻳﺸﺎن‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎداﻧﺶ وﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﻮده‪ ،‬ﻧﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎ رﺷﻜﻲ ﺑﺪون‬ ‫ﻟﮕﺎم و ﻛﻨﺸﻲ ﻓﺮاﺗﺮ از ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ،‬ﺧﺸﻢ دﻳﻮاﻧﻪ وار‪ ،‬واﺗﻤﺎم ﺣﺠﺖﻫﺎي ﭘﺲ از زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﺑﺮاي ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﻫﻤﺎن اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﻳﻜﺘﺎﭘﺮﺳﺘﻲ اﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺎﻫﻤﺴﺎﻧﻲ ﻧﺒﻮد ﻳﻚ‬ ‫ﺧﺪاﺳﺖ‪ .‬ﭘﺎﺳﺦ ﭘﺮآوازهي اﻟﻜﺴﺎﻧﺪرﻫﺎﻣﻴﻠﺘﻮن ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﭘﻮچ ﺑﻦ ﻓﺮاﻧﻜﻠﻴﻦ درﺑﺎرهي در‬ ‫دﺳﺘﺮس ﻗﺮارﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﻴﻤﺎﻧﻲ اﺳﺎﺳﻲ درﻫﻨﮕﺎم ﻋﺒﺎدت را ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻲآورد ﻛﻪ‪" ،‬ﻧﻪ؛ ﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﻧﻴﺎزي‬ ‫ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻧﺪارﻳﻢ‪".‬‬ ‫ﻳﺎدداﺷﺖ اﻓﺰون ﮔﺸﺘﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰي ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺑﺮﻳﺪﮔﻲ اﻧﮕﺸﺖ ﻣﻦ ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻳﻚ ﺷﻮﺧﻲ را ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻦ آورد‪ .‬ﻣﺮد دﻳﻦدار دﻋﺎﺧﻮاﻧﻲ ﭼﻮن ﺑﺮاي دﻳﺪاري دﻳﺮ ﻛﺮده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﺻﺪاي ﺑﻠﻨﺪي ﮔﻔﺖ‪" :‬ﻳﺎ ﻣﺴﻴﺢ اﮔﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺟﺎي ﭘﺎرﻛﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻲ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺳﻮﮔﻨﺪ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮرم ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﺎﻧﺪهي ﻋﻤﺮم زن و وﻳﺴﻜﻲ را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارم‪ ، ".‬ﭼﻮن ﺟﺎي ﭘﺎرﻛﻲ ﭘﻴﺪا‬ ‫ﻧﻤﻮد‪ ،‬و در آن ﭘﻴﭽﻴﺪ و ﮔﻔﺖ‪ " :‬ﺑﻲﺧﻴﺎل‪ ،‬ﻣﻦ ﺧﻮدم ﻳﻜﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدم‪".‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﺎﻧﺪن‪ ،‬ﺑﺎ درﺧﻮاﺳﺖ آﻗﺎي ﻣﺎﻳﻠﺰ ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﺘﻦ ﺳﺮآﻏﺎز ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‬ ‫ﺧﻮب‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺷﺪم‪ .‬ﻣﺎﻳﻠﺰ ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻲ ﻛﻢ و ﻛﺎﺳﺖ‪ ،‬دﻻوري اﻧﺪﻳﺸﻪ و ﻛﺎرداﻧﻲ‬ ‫روﺷﻦ راه ﮔﺬاﺷﺘﻦ از ﺗﻌﺼﺐ دﻳﻨﻲ و رﺳﻴﺪن ﺑﻪ دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎورﺗﺮ‪ -‬و ﺳﺮاﻧﺠﺎم دﻟﻨﺸﻴﻦ ‪-‬‬ ‫از ﺧﻮد ﻣﺎ و ﺟﻬﺎن را ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪1. deists‬‬

‫‪٦‬‬

‫ﭘﻴﺸﮕﻔﺘﺎر‬ ‫اﻛﻨﻮن دوﺳﺘﺎن از ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ﻣﻦ ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ دﺳﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا را ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫رﺳﺎﻧﺪم‪ ،‬ﻣﻲﮔﺬرد‪ .‬از ﻫﻨﮕﺎم ﭼﺎپ ﻛﺘﺎب در آورﻳﻞ ‪ ،2004‬ﺑﺎ ﺷﮕﻔﺘﻲ ﻓﺮوش آن اﻓﺰاﻳﺶ‬ ‫داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﺎن ‪ 400‬ﻓﺮﻧﺎم در ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﻓﺮوﺧﺘﻪﺷﺪه در آﻣﺎزون دات ﻛﺎم‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻨﺪي ﺟﻬﺎن‬ ‫ﺑﻴﺨﺪا ﭘﺮﻓﺮوشﺗﺮﻳﻦ ﻛﺘﺎب آنﻫﺎ ﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺘﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ را‬ ‫در رده ﺑﻨﺪي ﻓﺮوش وارد ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪ .‬در ﻣﻴﺎن ‪ 3‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻛﺘﺎب ﭼﺎپﺷﺪه در ﺟﻬﺎن اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‬ ‫زﺑﺎن‪ ،‬ﻓﺮوش ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا در ﻣﻴﺎن رده ﺑﺎﻻ ﻳﻚ دﻫﻢ از ﻳﻚ درﺻﺪ‪ ،‬اداﻣﻪ دارد‪ .‬ﻫﺮآﻳﻨﻪ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﻛﺘﺎب از ﻫﺮ ﻫﺰار ﻛﺘﺎب )در ﻫﺮ زﻣﻴﻨﻪاي( ﻓﺮوﺷﻲ ﺑﻴﺶ از ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا در آﻣﺎزون داﺷﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﺗﺠﺎري اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻣﺮا ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺷﻮﻛﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺶ از ﭼﺎپ‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﺮ ﻛﺴﻲ را ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮش ﺑﻴﻨﻲ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﺑﺮد ﭼﻪ ﺑﺴﺎ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻓﺮوﺷﻲ‬ ‫ﺑﻴﺶ از اﻧﮕﺸﺘﺎن دو دﺳﺖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎري از ﮔﺮوهﻫﺎي ﺑﺎ دﻟﺒﺴﺘﮕﻲﻫﺎي وﻳﮋه داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ -‬و‬ ‫آﺷﻜﺎرا درﺳﺖ ﻫﻢ ﺑﻮد‪ -‬رﻳﺸﺨﻨﺪ ﻣﻲﻛﺮدم‪ .‬ﻣﻦ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب را ﺑﺮاي ﭘﻮل ﻧﻨﻮﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻃﻮﻻﻧﻲ زﻧﺪﮔﻴﻢ و دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺎر و ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي آن‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ‬ ‫ﻣﻦ ﺑﻪ ﺳﻮد دﻫﻲ ﺗﺠﺎري ﻛﺘﺎب ﭼﻨﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻛﺮدم ﺣﺘﺎ ﻓﺮوش دﺳﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ آن ﺑﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﺑﻨﮕﺎه ﭼﺎپ در ﺧﻴﺎﺑﺎن ﻣﺪﻳﺴﻦ‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﺑﻴﻬﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي آن‪ ،‬ﻣﻦ ﻛﺘﺎب را ﺑﻪ ﻃﻮر اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ‬ ‫ﺑﺮاي اﻛﺲ ﻟﺒﺮﻳﺲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻲ از آن داراﻳﻲ و در ﻛﻨﺘﺮل راﻧﺪمﻫﺎوس ﺑﻮد ﻛﻪ از ﺳﻮي ﺷﻤﺎر‬ ‫ﻣﺤﺪودي از ﻣﻄﺒﻮﻋﺎت ﻣﻲﮔﺸﺖ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻓﺮﻧﺎمﻫﺎي ﭘﻮﺷﻴﺪه را ﭼﺎپ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻓﺮﺳﺘﺎدم‪.‬‬ ‫از اﻳﻦ رو ﻣﻦ ﺧﻮﺷﺤﺎل و ﺳﺮﺑﻠﻨﺪم ﻛﻪ ﺑﻨﮕﺎه ﭼﺎپ اودﻳﺴﻪ‪ ،‬اﻛﻨﻮن ﺑﺮاي ﮔﺴﺘﺮش‬ ‫ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﻛﺘﺎب ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‪ ،‬از ﺑﺎزار اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ ﺑﻪ ﻛﺘﺎب ﻓﺮوﺷﻲﻫﺎي آﺟﺮي و‬ ‫ﺳﻴﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻗﺪم ﭘﻴﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬وﻳﺮاﻳﺸﮕﺮ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖﻫﺎي ﺑﻨﮕﺎه اودﻳﺴﻪ ﻧﻴﻚ داﻧﺘﻮن ﺑﺮاون‪،‬‬ ‫ﺳﻮزن ﻣﺮا در اﻧﺒﺎر ﻛﺎه آﻣﺎزون ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮد و ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ دﻳﺪﮔﺎه ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺷﻮد‪ -‬ﻳﺎ‬ ‫دﺷﻨﺎﻣﺶ دﻫﻴﺪ‪ -‬ﺑﺮاي ﺑﻪ وﺟﻮد آوردن اﻣﻜﺎن ﭼﺎپ ﻛﺘﺎب از ﺳﻮي ﺑﻨﮕﺎه اودﻳﺴﻪ ﻛﻪ اﻛﻨﻮن‬ ‫در دﺳﺖ ﺷﻤﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻧﺒﻮدن اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﻪ ﺗﻮان ﺑﺎزار داﺷﺘﻦ ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از ﻧﺒﻮدن اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﻪ ﺧﻮدم درﺑﺎره‬ ‫ﺧﻤﻴﺮه و ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﻛﺘﺎب ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﻣﻦ درﻳﺎﻓﺘﻢ ﻛﻪ واﻗﻌﻴﺖﻫﺎي ﺑﻲﭼﻮن و‬ ‫ﭼﺮاي ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ از ﺳﻮي اﻗﻠﻴﺖ ﻛﻮﭼﻜﻲ از ﻣﺮدم ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮﺷﻤﺎريﻫﺎي‬ ‫دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﺎزﮔﺎري از ﻫﺮ ﺑﻴﺴﺖ ﻧﻔﺮ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻧﻮزده ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﺧﺪا‬ ‫ﺑﺎور دارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﮔﻤﺎن ﻛﺮدم‪ ،‬ﭼﺸﻢ داﺷﺖ ﺑﺮاي ﻓﺮوش ﭘﺮ ﺷﺘﺎب ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ را‬ ‫ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﻏﻴﺮ واﻗﻌﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﻴﺮﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﺎزار ﻛﺘﺎب را اﻓﺰون‬ ‫ﺑﺮآورد ﻧﻤﻲﻛﺮدم‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي ﺗﻮان ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺑﺎزار را ﻛﻢ ﺑﺮآورد ﻧﻤﻮدم‪.‬‬ ‫ﺧﻮاه ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﻪ ﻓﺮوش ﺑﺮود ﻳﺎ ﻧﺮود‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺣﺘﻢ ﺧﻮﺑﻲ آن را ﻧﺸﺎن‬ ‫ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺘﺎبﻫﺎي واﻻ ﺑﻪ وﻳﮋه ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان و داﻧﺸﮕﺎﻫﻴﺎن واﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ؛ و ﺷﻤﺎري از ﭘﺮﻓﺮوشﺗﺮﻳﻦﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﭘﺮ رﻧﮓ ﺷﺪن آﻧﻲ ﻫﻴﺠﺎن‬ ‫رﺳﺎﻧﻪاي روي ﻣﻮﺿﻮع وﻳﮋهاي‪ ،‬ﺑﺰهﻛﺎري ﺗﺮﺳﻨﺎك ﻳﺎ رﺳﻮاﻳﻲ اﻓﺮاد ﻧﺎﻣﺪار اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﺮ‬ ‫اﺳﺎس ﺷﻤﺎر ﻓﺮوش ﻛﺘﺎب اﻋﺘﺒﺎر آن را ﺑﺴﻨﺠﻴﻢ‪ ،‬ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪهي دﻳﻦ آﺷﻜﺎرا ﺑﺮ‬ ‫ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﭘﻴﺮوز ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ دودﻟﻲ در اﻳﻦ ﺑﻪ اره ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬رﻫﺒﺮان دﻳﻨﻲ ﺑﺎرﻫﺎ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎن ﻛﺮدهاﻧﺪ ﭘﺮﻓﺮوشﺗﺮﻳﻦ ﻛﺘﺎب در ﻫﻤﻪي زﻣﺎنﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ‬ ‫ﺑﺎر ﺑﺮﺗﺮاﻧﺪ راﺳﻞ اﻇﻬﺎر داﺷﺖ "اﻳﻨﻜﻪ دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮدﮔﻲ ﭘﺬﻳﺮش ﺷﺪه دﻟﻴﻞ ﻳﺎوه ﻧﺒﻮدن‬ ‫آن ﻧﻴﺴﺖ؛ ﻫﺮآﻳﻨﻪ ﺑﺎ ﻧﮕﺮ ﺑﻪ ﻧﺎداﻧﻲ ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﻲ از اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺑﺎورﻛﺮدﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎوري‬ ‫ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺪه ﺑﻲﺧﺮداﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪".‬‬ ‫ﻳﺎدآوري ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم و ﭘﺬﻳﺮش ﭘﻨﺪ ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪ راﺳﻞ‪ ،‬ﺑﺮ ﺑﻲﺧﺮدي دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﻣﺮدم ﭘﺴﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد آن‪ ،‬ﻣﻦ دوﺳﺖ دارم ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻣﻦ ﻗﺪرداﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ از ﻫﻤﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﻮاز ﭼﺎپ‬ ‫ﻧﺨﺴﺖ ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا رﻓﺘﻨﺪ و ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ ﺧﻮد‪ ،‬دادن اﻃﻼﻋﺎت ﺷﻔﺎﻫﻲ و‬ ‫ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺎرﻧﻤﺎﻫﺎي آزاد اﻧﺪﻳﺶ ﻣﺮدم ﭘﺴﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺮوش آن ﻛﻤﻚ ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻣﻴﺪوارم اﻳﻦ ﺑﻪ روز‬ ‫رﺳﺎﻧﻲ و ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮ ﺷﺪن ﭼﺎپ ﺑﺎ ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﺷﻤﺎري از ﻧﻜﺘﻪﻫﺎي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﻪ در ﭼﺎپ آﻏﺎزﻳﻦ‬ ‫ﻛﺘﺎب ﺟﺎ اﻓﺘﺎده ﻳﺎ در ﭼﺎپ ﻧﻮ ﻛﺘﺎب ﻛﻪ از ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ‪ ،‬ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪.‬‬

‫‪٨‬‬

‫دﻳﺒﺎﭼﻪ‪:‬‬ ‫آﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب زﻳﺎن آور اﺳﺖ؟‬ ‫ﻳﻚ ﺑﺎر وﻳﻨﺴﺘﻮن ﭼﺮﭼﻴﻞ اﻇﻬﺎر داﺷﺘﻪ "ﻫﻤﻪ آزادي ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ را دوﺳﺖ دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺨﺘﻲ روزي ﺳﭙﺮي ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺮﺗﺮيﻫﺎي آن ﺳﺘﻮده ﻧﺸﻮد‪ .‬وﻟﻲ در ﺑﺎور ﺷﻤﺎري‬ ‫از ﻣﺮدم‪ ،‬آزادي ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ ﻳﻌﻨﻲ آنﻫﺎ ﻫﺮﭼﻪ دﻟﺸﺎن ﺧﻮاﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ و اﮔﺮ ﻫﺮﻛﺲ‬ ‫دﻳﮕﺮي ﭼﻴﺰي ﺑﺎز ﮔﻔﺖ‪ ،‬آن را ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲآورﻧﺪ‪".‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻛﺘﺎﺑﻲ زﻳﺎن آور ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻧﮕﺎه ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻳﻚراﺳﺖ ﺑﻪ اﺻﻞ ﻣﻮﺿﻮع ﭘﺮداﺧﺘﻪ‪ ،‬ﭘﻨﻬﺎﻧﻲﺗﺮﻳﻦ و ژرفﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎور ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮدم‪ ،‬ﺑﺎورﻫﺎﻳﺸﺎن‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺪا‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس و زﻧﺪﮔﻲ ﭘﺲ از ﻣﺮگ را رد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﺎرﻫﺎي ﻓﺮزانﮔﺎن ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺎ ﻫﺸﺪار ﻣﻲدﻫﻨﺪ "اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ دوﺳﺘﺎن ﺧﻮﻳﺶ را ﻧﮕﻪ دارﻳﺪ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ از ﺳﻴﺎﺳﺖ و دﻳﻦ‬ ‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ‪ ".‬ﻣﺎ دوﺳﺘﺎن را ﻣﻲرﻧﺠﺎﻧﻴﻢ‪ .‬ﻣﺎ از ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻛﻔﺸﺖ واﻛﺲ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻳﺎ ﭘﻴﺮاﻫﻨﺖ ﭼﺮوك اﺳﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﺘﺮ از ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ارﺟﻤﻨﺪﺗﺮﻳﻦ ﺑﺎورت‬ ‫دﺳﺖ آﺧﺮ دروغ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺎراﺣﺖ ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﺧﻮاه ﻣﻨﺘﻘﺪ ﻣﺎ درﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻳﺎ ﻧﺎدرﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎدﮔﻲ ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭼﻴﺰي در اﻳﻦ ﺑﻪ اره ﺑﺸﻨﻮﻳﻢ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﺑﺎورﻫﺎي ﻛﻨﻮﻧﻲ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﻴﺮﻧﮓ دﻟﻴﻞ ﺗﺮاﺷﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻓﺮاﺗﺮ از ﻣﻨﻄﻘﻪ دل آﺳﻮدﮔﻲ آﺷﻨﺎ‪،‬‬ ‫ﺳﺮﮔﺮدان ﺷﻮﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻃﻮر دروﻧﻲ‪ ،‬درﺑﺎرهي ﻫﻤﺮاﻫﻲ درﺳﺖ داﻧﺶ و ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﺎ ﻳﻚ‬ ‫دﻳﮕﺮ‪ ،‬دﭼﺎر دودﻟﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬رﻫﺒﺮان دﻳﻨﻲ ادﻋﺎ دارﻧﺪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس و داﻧﺶ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎ‬ ‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﮔﺎﻫﻲ‪ ،‬داﻧﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﻧﺎﺟﻮري ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي‬ ‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎ آن "راﺳﺘﻲ" ﻛﻪ در ﺟﻬﺎن ﺧﺪا ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻛﻮﺷﺸﻲ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ اﻧﺠﺎم‬ ‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﭘﻴﺎﻣﺪش ﭘﺎﻳﺪار ﺷﺪن ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ در اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﭘﻴﺶ از آن ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ‬ ‫ﻣﻮﺷﻜﺎﻓﻲ درﺳﺖ ﺑﺎورﻫﺎي ﻣﻴﻨﻮي ﭘﺪر و ﻣﺎدرﺷﺎن را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﻮدﻛﺎن‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﺎورﻣﻨﺪان در ﺳﺮاﺳﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬در ﺑﺰرگﺳﺎﻟﻲ‪ ،‬ﭼﻴﺰي در رد‬ ‫ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ آن را در زﻣﺎن ﺗﺎﺗﻲ ﻛﺮدن ﺧﻮﻳﺶ آﻣﻮﺧﺘﻪاﻳﻢ‪ ،‬روي دﻫﺪ‪ ،‬ﻣﺎ آن‬ ‫راﻳﻚ" ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ" دﻳﺪه و ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﻢ ﭼﻴﺰ ﺑﺪي ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺮاي ﻣﺎ رخ دﻫﺪ‪ .‬در‬ ‫ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ‪ ،‬دﻳﻦ دارﻫﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎور ﻧﺪارﻧﺪ را ﻫﻢ ﭼﻮن ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺪون ﻧﺪاي دروﻧﻲ‪،‬‬ ‫ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﻣﻌﻴﺎري ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻛﻨﺶﻫﺎي اﺧﻼﻗﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲآورﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﻧﻔﺮﻛﻪ ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﻣﻲروﻧﺪ "رﻓﺘﺎر اﺧﻼﻗﻲ" و "رﻓﺘﺎر ﻣﺴﻴﺤﻲ" ﻫﻢ ﭼﻢ‬ ‫ﺑﻮده و ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺟﺎي ﻫﻢ را ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ "ﻛﻨﺶ ﻣﺴﻴﺤﻲ"ﻳﻚ "ﻛﻨﺶ اﺧﻼﻗﻲ"‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬و ﻳﻚ "ﻛﻨﺶ ﻏﻴﺮاﺧﻼﻗﻲ" ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ " ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻴﺤﻲ" ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ رو‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒﻫﺎ ﻳﻚ‬ ‫دﺷﻮاري ﻣﻨﻄﻘﻲ ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻧﺎﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻮن ﺑﺎوري‬ ‫ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن دﻳﻨﻲ دارﻧﺪ ﺑﺎ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ "راﺳﺘﻴﻦ" ﺳﻨﺠﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ -‬ﺧﻮاه ﻳﻬﻮدي‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﺎن‪ ،‬ﻫﻨﺪو‬ ‫ﻳﺎ ﺑﻲﺧﺪاﻳﺎن‪ -‬ﻫﻤﭽﻮن ﺗﺒﻪ ﻛﺎران ‪ -‬ﻳﺎ دﺳﺖ ﻛﻢ‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ اﺧﻼﻗﻲ ‪ -‬دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬زﻳﺮا اﮔﺮ‬ ‫ﺑﺎورﻫﺎي ﺷﻤﺎ ﻣﻄﻠﻖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر راﺳﺘﻴﻦ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و"از ﺳﻮي ﺧﺪا آﻣﺪه ﺑﺎﺷﺪ"‪ ،‬ﭘﺲ ﻫﺮﻛﺲ‬ ‫ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻄﻠﻖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر راﺳﺘﻴﻦ ﻣﻨﻔﻲ و اﺑﺰاري ﺷﻴﻄﺎن ﻟﻌﻨﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫"اﻧﺪﻳﺸﻪاي" ﺑﻪ ﺗﻌﺼﺐ دﻳﻨﻲ و ﭘﻴﺶ داوري‪ -‬و ﺟﻬﺎد‪ -‬ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻣﺎ دوﺑﺎره‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﭘﻴﺶ از ﺷﻨﺎﺳﺎﻧﺪن اﻳﻦ دﺳﺘﮕﺎه اﺧﻼﻗﻲ ﺗﻌﺼﺐ آﻣﻴﺰ و ﺗﺒﻌﻴﺾ آﻣﻴﺰ‪ -‬دﺳﺘﮕﺎه‬ ‫اﺧﻼﻗﻲ ﻛﻪ ﺑﻲﮔﻤﺎن ﻧﻮﻳﺪ ﭘﺎداش آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﻛﻴﺶ و ﺑﺎورﻫﺎي درﺳﺖ دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي رﻓﺘﺎر‬ ‫واﻗﻌﻲ اﺧﻼﻗﻲ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان در ﺟﻬﺎن واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﻣﻲدﻫﺪ‪ -‬اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﻈﺮي‪ ،‬ﻣﺮدي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺻﺪﻫﺎ اﻧﺴﺎن ﺑﻲﮔﻨﺎه را ﺑﻜﺸﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﻨﺠﺎه ﺗﺎ‬ ‫ﺑﺎﻧﻚ دﺳﺘﺒﺮد ﺑﺰﻧﺪ‪ ،‬آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪاي را زﻫﺮآﻟﻮد ﻛﻨﺪ ﻳﺎ ﺣﺘﺎ ﺟﻨﮕﻲ را آﻏﺎز ﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺮد اﮔﺮ در واﭘﺴﻴﻦ دم زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬از ﮔﻨﺎﻫﺎﻧﺶ ﭘﺸﻴﻤﺎن ﺷﺪه و"ﺧﺪا را ﺑﺎ ﻗﻠﺐ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ ﺑﭙﺬﻳﺮد" ﺑﻪ آﺳﻤﺎنﻫﺎ ﺑﺮده ﻣﻲﺷﻮد و ﺑﺮاي اﺑﺪ ﭘﺎداش ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬در ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺎﻧﻮﻳﻲ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺮاﺳﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد را وﻗﻒ ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﻴﺮﻳﻪ و ﺑﺎ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺤﺮوم و‬ ‫ﻣﻌﻠﻮل ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻛﻤﻚ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ آﻣﻮزهﻫﺎي ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اﮔﺮ وي از ﺗﺎﻳﻴﺪ وﺟﻮد‬ ‫ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﻓﺮا ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺧﻮدداري ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺳﻴﺎه ﭼﺎل ﺟﻬﻨﻢ ﺑﺮده ﺷﺪه و ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫ﺳﻮﺧﺖ‪.‬‬

‫‪١٠‬‬

‫آﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب زﻳﺎن آور اﺳﺖ؟‬

‫ﭘﺲ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اﺧﻼق را ﻧﺨﺴﺖ ﺑﻪ ﻓﺮاﺧﻮر ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ اﻓﺮاد )ﻛﻪ ﻛﺴﻲ دﻳﮕﺮي را در‬ ‫ﻧﮕﺮ ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد( ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﻛﻪ اﺧﻼق را رﻓﺘﺎر ﻛﺮدن دﻳﮕﺮﺧﻮاه ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎرﺗﻴﻦ ﻟﻮﺗﺮ‬ ‫ﻛﻴﻨﮓ ﻛﻮﭼﻚ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺎ آﻣﻮﺧﺖ ﻛﻪ درﺑﺎره اﻓﺮاد ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺷﺨﺼﻴﺖ آنﻫﺎ داوري‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا درﺑﺎرهي اﻓﺮاد ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ آنﻫﺎ داوري ﻧﻜﺮده‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ رﻧﮓ ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ درﺑﺎرهي آﻧﺎن داوري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﺷﻤﺎ درﺑﺎره‬ ‫دﻳﻦ ﺑﺎ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺷﻤﺎ را ﻛﻢ ﺗﻮان اﻋﻼم‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﮔﺬﺷﺘﻪ از اﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎي ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﺑﺎور دارﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ "ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻴﺤﻲ‪،‬‬ ‫ﻛﻢ ﺗﻮان" ﺷﻤﺎ اﻣﻜﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮي )در ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ( ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻛﻨﺶﻫﺎي ﻏﻴﺮاﺧﻼﻗﻲ‬ ‫دارﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﺳﺨﻦ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن "راﺳﺘﻴﻦ" ﺑﻲﮔﻤﺎن اﺧﻼﻗﻲﺗﺮ از ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻌﺼﺐﻫﺎي دﻳﻨﻲ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ادﻋﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺮدﻣﻲ ﺑﺎ دودﻣﺎن اﻓﺮﻳﻘﺎﻳﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻳﺎ ﭼﻴﻨﻲ‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اﻧﺠﺎم ﻛﻨﺶﻫﺎي ﻏﻴﺮ اﺧﻼﻗﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي دارﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻜﺴﺎن اﻫﺎﻧﺖآﻣﻴﺰ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬در‬ ‫ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا ﺧﻮد را ﭼﻮن ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﭘﺎرﺳﺎﻳﻲ و ﻋﺸﻖ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎﻳﺶ‬ ‫آﻣﻮزهﻫﺎي زﻳﺎنآور )و ﻏﻴﺮاﺧﻼﻗﻲ( ﺑﺮ ﺿﺪ اﻓﺮاد ﺑﺎ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي و زﻣﻴﻨﻪﻫﺎي ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن‪،‬‬ ‫آﻣﻮزش ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻼﻫﺎي ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻓﻌﺎل ﺳﺨﻨﺮان در ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﺮي ﻓﺎل ول وﭘﺖ روﺑﺮﺗﺴﻮن‪،‬‬ ‫رﻓﺘﺎر اﺧﻼﻗﻲ را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ و ﻫﻮاداري ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر ﺟﻨﺎح راﺳﺖ اﻓﺮاﻃﻲ ﻫﻨﮕﺎم راي‬ ‫ﮔﻴﺮي‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﻓﺮدي "اﺧﻼﻗﻲ" ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎ ﺣﻘﻮق‬ ‫ﻫﻢﺟﻨﺲﮔﺮاﻫﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻛﻨﺶﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻛﻨﺘﺮل ﺟﻨﮓ اﻓﺰار‪،‬‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻒ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﺑﻨﻴﺎدي‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻛﻤﻚ ﭘﺰﺷﻚ ﺑﻪ ﺧﻮدﻛﺸﻲ‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺷﺪﻳﺪ‬ ‫ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ‪ ،‬از ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ ﺑﻴﺰار ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﻴﻞ ﻛﻠﻴﻨﺘﻮن‪ ،‬ﻫﻴﻼري ﻛﻠﻴﻨﺘﻮن و ﺟﻴﻤﻲ‬ ‫ﻛﺎرﺗﺮ دﺷﻨﺎم دﻫﺪ و ﺑﺎور داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﺮد ﺳﺮور زن اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ از اﻳﻦ ﺑﺎورﻫﺎي‬ ‫ﻣﻘﺪس ﻣﻨﺤﺮف ﺷﻮﻳﺪ ﺑﺮاي اﺑﺪ در آﺗﺶ ﺟﻬﻨﻢ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺳﻮﺧﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺷﺨﺼﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﻦ‬ ‫ﻛﺎوش اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮان از اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺧﻄﺎﺑﻪﻫﺎي اﻟﻬﺎم ﺷﺪه ﺳﻴﺎﺳﻲ درس راﺳﺘﻴﻦ‬ ‫اﺧﻼق ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬دﺷﻮار اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﭘﻴﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﻮدﻛﺎن ﻓﺮا ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎ ﺑﺮدﺑﺎري و ﺑﻴﺰاري‬ ‫از ﻣﺮدم ﺑﺎ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي دﻳﻨﻲ دﻳﮕﺮ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫در ﻫﻤﻴﻦ زﻣﺎن در‪ 2006‬ﻛﻪ ﻣﻦ اﻳﻦ واژهﻫﺎ را در راﻳﺎﻧﻪام ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻢ‪ ،‬ﻣﺎ رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮري‬ ‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر ﺑﺎورﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس در ﻛﺎخ ﺳﻔﻴﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺠﻠﺲ ﺳﻨﺎي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺠﻠﺲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر‪ ،‬و ﻫﻔﺖ ﻧﻔﺮ از ﻧﻪ ﻧﻔﺮ داوران دﻳﻮان ﻋﺎﻟﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‬ ‫ﺑﺪﺳﺖ رﻳﻴﺴﺎن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ )اﻓﺰون ﺑﻪ راﻳﻦ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪن ﻧﺰدﻳﻚ دادﮔﺎه‬ ‫ﻋﺎﻟﻲ(‪ ،‬دارﻳﻢ‪ .‬ﻫﺮآﻳﻨﻪ‪ ،‬ﻓﺎﻛﺲﻧﻴﻮز‪ ،‬اماس ان ﺑﻲ ﺳﻲ و ﺳﻴﺎن ان در اﺧﺒﺎري ﭘﻮﺷﺸﻲ ﺧﻮد‬ ‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﺰودي ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎري ﺧﻮاﻫﻨﺪ رﻓﺖ‪ .‬رادﻳﻮ اﻣﻮاج ﻫﻮاﻳﻲ‪،‬‬ ‫ﻳﻜﺴﺮه زﻳﺮ ﺗﺴﻠﻂ‪ ،‬ﻧﻮاﻫﺎي ﻧﺨﺮاﺷﻴﺪه‪ ،‬ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﺤﻤﻞ‪ ،‬ﺳﺨﻨﺎن رﻳﺎﻛﺎراﻧﻪي ﺟﻨﺎح راﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫ﮔﺮوﻫﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ روش آنﻫﺎ ﺑﺮاي ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن ﮔﻔﺘﮕﻮي ﻧﻔﺮ روﺑﺮو داد و ﻓﺮﻳﺎد‬ ‫اﺳﺖ و ﺧﻮﻳﺶ را در رداي دﻳﻨﻲ ﭘﻨﻬﺎن ﻛﺮده‪ ،‬ﻣﻴﻬﻦ ﭘﺮﺳﺘﻲ ﺑﻲزﺣﻤﺖ و رﻓﺘﺎري ﭘﺮ از‬ ‫ﺧﻮدﺳﺘﺎﻳﻲ در ﺑﻪ ارهي ﺗﻘﻮي ﺧﻮﻳﺶ دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎران‪ ،‬ﺧﻮﻳﺶ را‬ ‫ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﻫﻤﭽﻮن اﻗﻠﻴﺘﻲ ﻓﺮوﺗﻦ و ﻣﻮرد آزار ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﺎه زﻣﺎن ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮاي ﺑﻴﺎن دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي‬ ‫ﻓﺮوﺗﻨﺎﻧﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻴﺎﻟﻲ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را زﻳﺮ ﻛﻨﺘﺮل ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ و‬ ‫ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﺬارم ﺷﻤﺎ درﺑﺎره اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ زﻣﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ روي آﻧﺘﻦ‬ ‫دارد‪ ،‬داوري ﻛﻨﻴﺪ‪ :‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور دارد‪ ،‬ﻳﺎ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﻴﺨﺪا اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬ ‫اﻣﻮاج رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن و رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﭼﺎﭘﻲ ﻫﺮ روز ﺑﺎ داﺳﺘﺎنﻫﺎﻳﻲ از ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﭘﺮ ﺷﺪه‪،‬‬ ‫ﺷﻤﺎري از رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ ﺑﺮاي دﻫﻪﻫﺎ ﺣﺘﺎ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺷﺨﺺ ﺳﺨﻦﮔﻮ ﻛﻪ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ‬ ‫ﺑﻴﺨﺪا ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮاي دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﻔﺘﮕﻮﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﺒﺮي ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫ﭘﻮﺷﺶ ﺧﺒﺮﻫﺎي دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﺗﺮﺳﺎن از رﻧﺠﺎﻧﺪن ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن ﺧﻮﻳﺶ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ادﻋﺎي ﺑﻲﻃﺮﻓﻲ را رﻫﺎ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﺑﺎورﻫﺎ ﺧﻮﻳﺶ را ﺗﺤﻤﻞ‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻞ ﺑﻨﺖ‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻓﻀﻴﻠﺖ و ﻛﺘﺎب ﻓﻀﻴﻠﺖ ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ‬ ‫ﺧﺸﻢ و ﻧﻔﺮت ﺑﺎ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻳﺎ دﻳﻨﻲ ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن ﺑﺎ وي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮرد‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺗﺮﺷﺮوﻳﻲ ﺑﺮ رﺧﺴﺎر ﺑﻨﺖ ﭘﺲ از ﻓﻀﻴﻠﺖ ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﺳﺎلﻫﺎ ﺳﻴﮕﺎر ﻛﺸﻴﺪن و‬ ‫ﻓﻀﻴﻠﺖ ﺑﺎﺧﺖﻫﺎي ﺑﺰرگ در ﻗﻤﺎرﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻻسوﮔﺎس‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١٢‬‬

‫آﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب زﻳﺎن آور اﺳﺖ؟‬

‫اﻟﮕﻮي ﺳﺨﻨﻮري رادﻳﻮﻳﻲ‪ ،‬راشﻟﻴﻤﺒﺎغ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ درﺧﻮاﺳﺖ اﻓﺰون ﺷﺪن زﻣﺎن زﻧﺪان‬ ‫ﺑﺮاي ﻗﺎﭼﺎﻗﭽﻴﺎن ﻣﻮاد داﺷﺖ‪ ،‬ﺧﻮدش ﻫﺮروز ﻣﻮاد ﻣﺨﺪر ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺮاي ﻛﺸﺘﻦ دوازده اﺳﺐ‬ ‫آﺑﻲ اﻓﺮﻳﻘﺎﻳﻲ ﺧﺮﻳﺪاري ﻣﻲﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻴﻞ او رﻳﻠﻠﻲ از ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر ﺳﻨﺘﻲ‪ ،‬ﻫﺮﻛﺲ را ﺑﺎ اﺧﻼق ﻣﻴﺎﻧﻪ رو ﺟﻨﺴﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺎ اﺧﻼق ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺳﻨﺘﻲ ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻨﮓ دﻻﻧﻪ زﺧﻢ زﺑﺎن ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ او رﻳﻠﻠﻲ )و‬ ‫ﻫﻤﺴﺮش( ﻧﻤﻲداﻧﻨﺪ ﺑﺎﻧﻮي ﺗﻬﻴﻪ ﻛﻨﻨﺪهي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر اﺧﻼﻗﻲ ﺿﺒﻂﻫﺎﻳﻲ از‬ ‫ﺻﺪاﻫﺎي اﻓﺮاد ﭘﺮآوازه ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮي وي ﮔﺮاﻳﺶﻫﺎي ﺷﻬﻮاﻧﻲ و ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺟﻨﺴﻲ ﻧﺸﺎن‬ ‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﺳﻜﺲ ﺗﻠﻔﻨﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬درﺑﺎره ﺳﻜﺲ ﺳﻪ ﻧﻔﺮه و وﻳﺒﺮاﺗﻮر ﻛﻨﺠﻜﺎو ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬و‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم درﮔﻮش وي از ﭘﺸﺖ ﺗﻠﻔﻦ اﺳﺘﻤﻨﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬را ﻧﮕﻪ ﻣﻲداﺷﺖ‪.‬‬ ‫درﭘﺎﻳﺎن ﺳﺎل ‪ ،2003‬ﻣﻔﺴﺮ ﺟﻨﺎح راﺳﺖ‪ ،‬آﻧﺎﻛﻮﻟﺘﺮﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﺎ ﻓﺮﻧﺎم ﭘﻴﻤﺎنﺷﻜﻨﻲ ﭼﺎپ ﻧﻤﻮد‪،‬‬ ‫و آﺷﻜﺎرا ﻫﻤﻪي اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان ﻟﻴﺒﺮال را ﺑﻪ ﺗﺒﻪﻛﺎري ﻣﺘﻬﻢ ﻧﻤﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﭘﻴﻤﺎن ﺷﻜﻨﻲ )ﭼﻮن‬ ‫ﻫﻤﻪي ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ ﮔﻨﺎﻫﻜﺎر ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ( ﺧﻮد ﻳﻚ ﺑﺰه ﻛﺎري ﺑﺰرگ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲرود‪.‬‬ ‫ﻛﺘﺎب زﻫﺮآﮔﻴﻦ ﭘﺮ از ﻧﻔﺮت ﻛﻮﻟﺘﺮ ﺑﻪ ﻃﻮرﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي روﺷﻦ از دﻳﺪﮔﺎه ﺣﻖ داﻧﺴﺘﻦ‬ ‫اﺧﻼق ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻧﮕﺮشﻫﺎي آنﻫﺎ را درﺳﻴﺎﺳﺖ و دﻳﻦ ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻳﻚ‬ ‫اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻣﻴﻬﻦﭘﺮﺳﺖ ﻫﺴﺘﻴﺪ و ﺑﻲﮔﻤﺎن ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﺧﻮاﻫﻴﺪ رﻓﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ در دﻳﻦ و ﺳﻴﺎﺳﺖ‬ ‫ﺑﺎآنﻫﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاه ﻣﻴﻬﻦ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﺧﻮاﻫﻴﺪ رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﺧﻮدم ﺑﻪ ﻃﻮرﻫﻤﮕﺎﻧﻲ ﭼﻨﺪ ﺑﺮﭼﺴﺐ "ﺳﺨﻨﮕﻮي ﺷﻴﻄﺎن" و"داﺧﻞ آدم ﻧﻴﺴﺖ" ﻳﻚ‬ ‫"اﺣﻤﻖ" ﻳﻚ "ﻛﻠﻪﭘﻮك" و ﭼﻴﺰي ﻛﻪ دوﺳﺘﺶ دارم "ﻣﺮد ﻣﻴﺎن ﺳﺎﻟﻲ رﻗﺖ اﻧﮕﻴﺰ‪ ،‬ﺷﺮﻣﺴﺎر‬ ‫از ﺑﻲﻛﺎري دراز ﻣﺪت در زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬و ﻓﺮوﻣﺎﻧﺪه ﺣﺴﻲ و ﻫﻮﺷﻲ درآﻏﺎز ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ" داﺷﺘﻪام‪.‬‬ ‫اووه‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﻣﻨﺘﻘﺪ ﻣﻦ ﻧﻮﺷﺖ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺘﻀﺎد ﺑﺎ دﻳﻞ ﻛﺎرﻧﮕﻲ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﺘﺎﺑﺶ‬ ‫درﺑﺎرهي ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﭼﮕﻮﻧﻪ دوﺳﺘﺎن ﺧﻮد را ازدﺳﺖ داده و ﻣﺮدم را ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﻛﻨﻴﻢ ﻧﺎم‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ وي درﺳﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻨﺘﻘﺪان ﻣﻦ ﻳﻮرش ﺑﻪ ﺷﺨﺺ ‪ -‬و‬ ‫ﭘﻨﺪار اﻳﻦ ﻛﻪ اﺧﻼقدرﺳﺘﻲ ﻧﺪارم ‪ -‬را ﺑﻪ ﺟﺎي ﻧﺸﺎن دادن واﻗﻌﻴﺖ و اﺷﺘﺒﺎﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻲ‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﻣﻦ ﺑﻜﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪١٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ )در ‪ 15‬آﮔﻮﺳﺖ ‪ (2003‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﮕﺮﺳﻨﺠﻲ را ﭼﺎپ ﻧﻤﻮد‪ ،‬در آن ﻧﺸﺎن‬ ‫داده ﺷﺪه ﺑﻮد "ﻛﻪ از ‪ 40‬ﺗﺎ ‪ 58‬درﺻﺪ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺑﺎورﺑﻪ ﺧﺪا را ﻟﺰوم اﺧﻼﻗﻲ ﺑﻮدن ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪".‬‬ ‫در ﺑﺮاﺑﺮ آن‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ‪ 13‬درﺻﺪ اروﭘﺎﺋﻲﻫﺎ ﺑﺎ دﻳﺪﮔﺎه اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﻫﺎ ﺳﺎزﮔﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﮕﺮﺳﻨﺠﻲ‬ ‫ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ آﺷﻜﺎر ﺳﺎﺧﺖ "اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﻫﺎ ﺳﻪ ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻓﺮﮔﺸﺖ )‪ 28‬درﺻﺪ( ﺑﻪ زاده ﺷﺪن‬ ‫ﻣﺴﻴﺢ ازﻣﺎدري ﺑﺎﻛﺮه )‪ 83‬درﺻﺪ( ﺑﺎور دارﻧﺪ‪".‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﻧﮕﺮش ﺑﻪ اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﺮا‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا را‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮي ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﺑﺮد‪ :‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﺮاي ﭼﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ؟ آﻳﺎ ﻣﻦ ﻣﻲﻛﻮﺷﻢ رﻫﺮواﻧﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺟﺮي ﻓﺎل ول‪ ،‬ﭘﺖ‬ ‫رﺑﺮﺗﺴﻮن‪ ،‬ﺑﻴﻞ ﺑﻨﺖ‪ ،‬راشﻟﻴﻤﺒﺎغ‪ ،‬ﺑﻴﻞ او رﻳﻠﻠﻲ و آﻧﺎ ﻛﻮﻟﺘﺮ را دﮔﺮﮔﻮن ﺳﺎزم؟ آﻳﺎ ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن ﺧﺎرج از ﺟﻨﺎح راﺳﺖ را ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ دادن در رادﻳﻮ ﺗﻮاﻧﺎ ﺳﺎزد؟ ﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫آﻣﺎج ﻛﺘﺎب ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺣﺘﺎ‪ ،‬در دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻦ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮان ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮدرا از ﺑﺰرﮔﺎن اﺧﻼق داﻧﺴﺘﻪ‬ ‫ﭼﻮن ﺧﻮد را واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دﻳﻨﻲ "راﺳﺘﻴﻦ" ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ ،‬دﮔﺮﮔﻮن ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﮔﻮشﻫﺎ ‪ ،‬ﭼﺸﻢﻫﺎ و‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪ آنﻫﺎ ﺑﺮاي اﺑﺪ ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻ اﻧﺪازهاﻳﻲ از داﻧﺶ و ﻣﻨﻄﻖ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻓﺮﻗﻲ ﺑﺮاي آنﻫﺎ‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬آنﻫﺎ در ﻗﻠﺐ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲﭘﻨﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺪا ﻫﻮادار آﻧﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﺎ آﻧﺎن‬ ‫ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﺒﺎﺷﺪ ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎي آن‪ ،‬اﻳﻦﻛﺘﺎب ﺑﺮاي ‪ 40‬درﺻﺪ از اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﻫﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮﻃﺒﻖ ﻧﮕﺮﺳﻨﺠﻲ‬ ‫ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ‪ ،‬ﺑﺎوردارﻧﺪ در ﻫﻤﻪ دﻳﻦﻫﺎ ‪ -‬و ﺑﻲدﻳﻦﻫﺎ‪ -‬اﻓﺮاد ﺧﻮب )وﻣﺮدم ﺑﺪ( ﭘﻴﺪا‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﺮاي روﺷﻦ اﻧﺪﻳﺸﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﻳﺎدﮔﻴﺮي ‪-‬درواﻗﻊ ﻛﺴﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﻪ آرزﻣﻨﺪ و ﺷﻴﻔﺘﻪ ﻳﺎدﮔﻴﺮي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ -‬درﺑﺎره ﺑﺴﻴﺎري از درﮔﻴﺮيﻫﺎي و ﻧﺎﻫﻤﺴﺎﻧﻲﻫﺎ ﻣﻴﺎن‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺘﺎبﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ درﺑﺎرهي داﻧﺶ و دﻳﻦ ﭼﺎپ ﺷﺪه اﺳﺖ؛ وﻟﻲ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ آنﻫﺎ ﺑﻪ روﺷﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ ﻛﺴﻲ را ﻧﺮﻧﺠﺎﻧﺪ و ﺑﺴﻴﺎري از ﮔﻤﺎنﻫﺎي ﻧﺎدرﺳﺖ درﺑﺎره‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻪ داﻧﺶ و ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس در ﺻﻠﺢ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ راﻫﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﻓﺮوش ﺷﻤﺎر ﺑﺴﻴﺎري از ﻳﻚ ﻛﺘﺎب اﺳﺖ؛ ﺑﺎ ﻧﮕﻔﺘﻦ ﺳﺨﻦﻫﺎي ﺗﻬﺎﺟﻤﻲ و وﻳﮋه‪ ،‬ﻫﻤﻪ را‬ ‫ﺧﺸﻨﻮد ﺳﺎزﻳﻢ‪ .‬اﻳﻦ را ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران ﻧﻴﺰ ﺑﻜﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ :‬ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪن راي ﻣﺮدم ﺑﺎ ﭘﺮﻫﻴﺰ از‬ ‫ﮔﻔﺘﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﺧﺸﻦ‪ .‬ﺣﺘﺎ ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺧﺎﻟﺺ ﻛﻪ ﻳﻚراﺳﺖ اﺳﺘﺪﻻل ﺑﻪ اﺻﻄﻼح‬

‫‪١٤‬‬

‫آﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب زﻳﺎن آور اﺳﺖ؟‬

‫داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ را رد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺰدﻻﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ را ﻧﻘﺪ ﻧﻤﻮده‪،‬‬ ‫ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن دﻳﻦ ﻫﻤﭽﻮن ﻳﻚ ﻛﻞ‪-‬ﻫﺮﻳﻚ از دﻳﻦﻫﺎ‪ -‬ﻳﻚ ﺳﺮاب‬ ‫ﻏﻴﺮداﻧﺸﻴﻚ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ اﻳﻦﻛﺘﺎب از ﻣﻮارد ﺧﺸﻦ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب اﻃﻼﻋﺎﺗﻲﻛﻪ ﻧﺘﻮاﻧﻴﺪ در‬ ‫ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﺤﻠﻲ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﻟﻲ در ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﺤﻠﻲ‪ ،‬اﻳﻦ اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺮاﻛﻨﺪه اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ آﻳﻨﺪ ﺷﺪه‪ ،‬ﭘﻮﺷﻴﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪه‪ ،‬و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﺳﻴﺮابﻛﺮدن ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮاي ﺗﻀﻤﻴﻦ‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻗﺪردان ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻴﺰي را ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ ﺗﻀﺎد ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﻫﻤﺎن‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ دﻳﻦ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻫﻤﻪ ﻗﻄﻌﺎت را ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻛﻨﺎر ﻫﻢ‬ ‫ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﺑﺎ روﺷﻨﻲ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﭼﺮا‪ ،‬در دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻪي داﻧﺶ و ﻣﻨﻄﻖ ﺑﺎ ﻫﻢ روﺷﻦ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻣﺎ درﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺪون ﺧﺪا زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﭘﮋوﻫﺸﻲ درﻧﻴﭽﺮ )‪23‬ﺟﻮﻻي ‪ (1998‬ﭼﺎپ ﺷﺪ آﺷﻜﺎر ﺳﺎﺧﺖ در اﻋﻀﺎي ﺑﺎ اﻋﺘﺒﺎر‬ ‫آﻛﺎدﻣﻲ ﻣﻠﻲ داﻧﺶ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ‪ 7‬درﺻﺪ از داﻧﺸﻤﻨﺪان ﭘﻴﺸﺘﺎز ﺑﻪ ﺧﺪاي ﺷﺨﺼﻲ )درﻫﺮﺻﻮرﺗﻲ(‬ ‫ﺑﺎور دارﻧﺪ و ﺷﻤﺎر ﻛﻤﺘﺮي ﺑﻪ ﻧﻈﺮﻳﻪ "داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ" ﻳﺎ "ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺑﺎور دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ دﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ رو ﻓﺮﻳﺐ دادن رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﺒﺮي و ﻣﺮدم ﻋﺎﻣﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺎور ﻛﻪ‬ ‫ﻛﺸﻤﻜﺸﻲ ﺳﺮاﺳﺮي و در ﺣﺎل رﺷﺪ ﻣﻴﺎن داﻧﺸﻤﻨﺪان در ﻣﻮرد ﻧﻘﺶ ﺧﺪا در ﻃﺒﻴﻌﺖ وﺟﻮد‬ ‫دارد‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﻴﻢ دﻳﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻛﺸﻤﻜﺶ داﻧﺸﻴﻚ درﺑﺎره اﻳﻦ ﮔﺰاره‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﻛﺸﻤﻜﺶ ﺑﻪ ﻃﻮرﻛﻠﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ واﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎي اﻳﻦﻛﺘﺎب ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﺑﻪ ﺧﻮد ﺑﺴﻨﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدﻣﻲ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب‬ ‫ﺧﻮان ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ -‬و ﮔﺮوه ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺴﺎﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪-‬ﻛﻤﻲ اﺣﺴﺎس ﮔﻨﺎه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ اﮔﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎن از ﺑﺨﺸﻲ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ دﻳﮕﺮ ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب را ﻣﻲﺧﻮاﻧﻴﺪ از اﻳﻦ ﭘﺲ و‬ ‫ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻦ در ﺑﺨﺶﻫﺎ‪ ،‬زﻳﺎﻧﻲ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻴﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺨﺸﻲ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ دﻟﻨﺸﻴﻦﺗﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ ﻧﺨﺴﺖ آن‬ ‫را ﻫﺮﺟﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪ .‬وﻟﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺨﺸﻲ را ﺑﺮاي ﺧﻮاﻧﺪن ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ آن را از آﻏﺎز ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ ﭼﻮن درﺑﻴﺸﺘﺮ آنﻫﺎ ﻳﻚ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻣﻨﻄﻘﻲ از اﻧﺪﻳﺸﻪ و ﮔﺴﺘﺮش‬ ‫آن در ﺳﺮاﺳﺮ ﻳﻚ ﺑﺨﺶ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﺨﺶ ‪" ،1‬ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا" ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺎﻣﺰه ﻫﺴﺖ‪ ،‬در ﮔﻔﺘﮕﻮﻳﻲ ﻋﺎﻣﻴﺎﻧﻪ‪،‬‬ ‫ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻫﻤﻪي ﭼﻬﺮهﻫﺎي ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﻧﺸﺎن داده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺨﺶ در واﻗﻊ ﺑﺮﮔﺮدان ﺳﻪ‬ ‫ﮔﻔﺘﮕﻮي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﺣﺬف زواﺋﺪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي ﭘﺨﺶ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻦ‬ ‫ﭘﺎﺳﺦﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه و ﺳﺮراﺳﺘﻲ دادهام‪ .‬ﻫﻤﻪي ﭼﻬﺮهﻫﺎي ﺑﻲﺧﺪاﻳﻲ داراي ﭘﺎﺳﺦﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه‬ ‫ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺎﻧﺪه ﻛﺘﺎب ﮔﻔﺘﮕﻮي ﭘﺮﻣﻐﺰي ﺑﻴﺶ از آن ﻛﻪ در ﺑﺨﺶ ‪ 1‬ﻫﺴﺖ‪ ،‬وﺟﻮد دارد‪.‬‬ ‫ﺑﺨﺶ ‪" ،2‬ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﺟﻬﺎن‪:‬ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ؟" ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺳﺮﺷﺖ ﺟﺴﺘﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺑﺨﺶ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮﺷﻤﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺟﺴﺘﺎر را در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻛﻨﻴﺪ‪ -‬ﻛﻪ ﻣﻄﻤﺌﻦ‬ ‫ﻫﺴﺘﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ‪ -‬ﺑﻘﻴﻪ ﻛﺘﺎب آﺳﺎن اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻬﺮﺣﺎل ﺑﺮاي ﺳﻮدوﻟﺬت ﺑﺮدن از ﺑﺨﺶﻫﺎي ﭘﺲ از‬ ‫آن‪ ،‬ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺨﺶ ‪ 2‬ﺧﻮاﻧﺪه ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮراﺳﺖ‪ ،‬دﻟﻨﺸﻴﻦ وآﺷﻜﺎر اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺶ ازاﻳﻦ ﻛﻪ آﻏﺎزﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻧﮕﺮﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ درﻧﻮﺷﺘﻦ دادهﺑﺎﺷﻢ‪.‬‬ ‫ﻣﻮرﺗﻴﻤﺮآدﻟﺮ‪ ،‬ﺳﺮدﺑﻴﺮﭘﻴﺸﻴﻦ در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﺎﻣﻊ ﺑﺮﻳﺘﺎﻧﻴﻜﺎ‪ ،‬ﻛﻪ ﺳﺎلﻫﺎي ﭘﻴﺶ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‬ ‫"ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ روﺷﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪ ".‬در ﻣﻴﺎﻧﻪ دﻫﻪي ‪ ، 1970‬ﻣﻦ ﺟﺰوهاي ﭼﺎپ ﻧﻤﻮدم ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺧﻮاﻧﻨﺪهاي را درﻳﺎﻓﺖ‬ ‫داﺷﺘﻢ‪ .‬ﻣﺪﻋﻲ ﺑﺎ آﺷﻨﺎ ﺑﻮدن ﺑﺎ دﺳﺘﻮر ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺧﻮب آدﻟﺮ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻮد" ﺑﺮﺧﻼف دﺳﺘﻮر ﻣﻮرﺗﻴﻤﺮ‬ ‫آدﻟﺮﻛﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮده‪ ،‬آﻗﺎي ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﺎﭘﺴﻨﺪﺑﻮد ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ روﺷﻦ ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﺎر ﺑﻮد‬ ‫ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪" .‬ﻣﻦ ﺷﺮﻣﺴﺎرم ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻨﺘﻘﺪ ﻣﻦ داوري درﺳﺘﻲ‬ ‫درﺑﺎرهي ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺪ ﻣﻦ داﺷﺖ‪ .‬از آن ﻫﻨﮕﺎم‪ ،‬درﻳﺎﻓﺘﻢ روﺷﻦ ﻧﻮﺷﺘﻦ ‪-‬ﺑﺎﻻﺗﺮ از دﻳﮕﺮ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎ‪-‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻧﮕﺮ ﻣﻦ ﻫﻢ داﺳﺘﺎن ﻧﺒﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺧﻮاﻧﻨﺪه‪،‬‬ ‫ﻧﺒﺎﻳﺪ در اﻳﻦ ﺑﻪ اره ﺳﺮ درﮔﻢ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮ ارزش دﻳﮕﺮي از ﺳﻮي ﺗﻮﻣﺎس ﺟﻔﺮﺳﻮن ﺑﺪﺳﺖ ﻣﺎ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﺟﻔﺮﺳﻮن در‬ ‫ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪ ﺟﺎن آداﻣﺰ ﻧﻮﺷﺘﻪ‪" ،‬از ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﻮدن ﻧﺎﻣﻪﭘﻮزش ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ‪ ،‬وﻟﻲ زﻣﺎن ﺑﺮاي ﻛﻮﺗﺎه‬ ‫ﻧﻤﻮدن آن را ﻧﺪارم‪ ".‬ﻧﮕﺮﺟﻔﺮﺳﻮن اﻳﻦ اﺳﺖ ﻳﻚ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه اﺳﺘﺎد ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﺷﻤﺎر واژهﻫﺎ را‬ ‫ﺑﺮاي ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﭘﻴﺎﻣﺶ ﺑﻜﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻦ ﺑﺘﻮاﻧﻢ ﺑﺎ ﮔﺰاره ‪ 12‬واژهاي اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي ﺧﻮدم را‬ ‫ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﻦ زﻣﺎن ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﻫﺪر ﻣﻲدﻫﻢ ‪ -‬و اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺧﻮد را آﺑﻜﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ ‪ -‬اﮔﺮ ‪ 13‬واژه ﻳﺎ ‪ 30‬واژه را ﺑﻜﺎر ﺑﮕﻴﺮم‪ .‬ﻛﻮﺗﺎه ﻧﻮﻳﺴﻲ‪ ،‬زﻣﺎن و ﻧﻴﺮوي ﺧﻮاﻧﻨﺪه را‬

‫‪١٦‬‬

‫آﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب زﻳﺎن آور اﺳﺖ؟‬

‫ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻲﮔﻴﺮد وﻟﻲ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪﻛﻪ ﺟﻔﺮﺳﻮن ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬زﻣﺎن و ﻧﻴﺮوي ﺑﻴﺸﺘﺮي از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‬ ‫ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬در ﻧﻮﺷﺘﻦ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﻣﻦ زﻣﺎن ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز را ﺑﺮاي ﻛﻮﺗﺎه ﻧﻤﻮدن ﻫﺮ ﮔﺰاره ﺑﻪ‬ ‫ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﻃﻮل ﮔﺬﺷﺘﻪام‪.‬‬ ‫ﻣﻦ در اﻳﻨﺠﺎ رازي را ﺑﺎ ﺷﻤﺎ در ﻣﻴﺎن ﻣﻲﮔﺬارم ﻛﻪ ازﺳﻮي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن و ﭼﺎﭘﺨﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺨﺘﻲ ﭘﺎﺳﺪاري ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺘﺎبﻫﺎ دﺳﺖ ﺑﺎﻻ دو ﻳﺎ ﺳﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪي ﺑﺎ ﻣﻌﻨﻲ را درﺑﺮدارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺮ رو‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن و ﭼﺎﭘﺨﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ زرﻧﮕﻲ ﺑﺎ ﺗﻜﺮار دو ﻳﺎ ﺳﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﭘﺎﻳﻪاي در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﻞ‬ ‫ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮ ﺣﺠﻤﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﻓﺮوﺷﻨﺪ‪ .‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﮔﺎﻫﻲ ﭼﻨﺎن ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫اﻧﮕﺎر ﺑﺮاي ﻫﺮ واژهاي ﻳﻚ ﭘﻨﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺑﻲﮔﻤﺎن‪ ،‬آنﻫﺎ ﭼﻨﺪان ﭼﻴﺰي‬ ‫ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺧﻮاﻧﺪن اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از واژهﻫﺎي آن را ﻧﭙﺬﻳﺮﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﭘﺎرهاﻳﻲ از ﻣﻮﺿﻮع ﺑﺮﻧﺠﻴﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺷﻤﺎ ﺑﺎور ﻧﺨﻮاﻫﻴﺪ ﻛﺮد ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺳﺨﻨﺎن‬ ‫ﻛﻤﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﺮ زﻣﺎن ﺷﻤﺎ آﻣﻮزﺷﮕﺎه را ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻲدرﻧﮓ ﻫﻤﻴﺸﻪ‪ ،‬آﻧﭽﻪ در ﺑﻪ اره ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬زﺑﺎن‪،‬‬ ‫رﻳﺎﺿﻲ و داﻧﺶ را ﻓﺮاﮔﺮﻓﺘﻪاﻳﺪ‪ ،‬از ﻳﺎد ﻣﻲﺑﺮﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ﻣﻮرد ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي دروﻧﻲ‪-‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﻠﺴﻔﻪ‬ ‫و دﻳﻦ‪ -‬ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ آن را ﺑﻪ ﻳﺎد ﺧﻮاﻫﻴﺪ داﺷﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ ﺷﻤﺎ را از‬ ‫ﺧﻮاﺳﺖﻫﺎ و ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﻘﺪس ﮔﺬﺷﺘﻪ آزاد ﺳﺎزد‪.‬‬

‫ﻫﺎﻧﺘﻴﮕﺘﻮن‪ ،‬وﻳﺮﺟﻴﻨﺎي ﻏﺮﺑﻲ ‪،‬ژوﺋﻦ ‪2006‬‬

‫‪١٧‬‬

‫‪1‬‬ ‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫»ﻣﻦ ﻫﺮﮔﺰ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ اﺛﺒﺎﺗﻲ ﺑﺮاي آﻣﻮزهي ﺑﻬﺸﺖ و ﺟﻬﻨﻢ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ آن ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺮاي اﻓﺮاد‪ ،‬ﻳﺎ ﺧﺪاي‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ از ﺳﻮي داﻧﺶ ﻧﺪﻳﺪهام‪«.‬‬ ‫‪ -‬ﺗﻮﻣﺎس ادﻳﺴﻮن )‪ ،(1847-1931‬در ﻣﺠﻠﻪ ﻛﻠﻤﺒﻴﺎﻳﻲ‪.‬‬

‫»ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﺎ ﺧﺮد ﺧﻮدم ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور ﻧﺪارم‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻴﭻ رو«‬ ‫‪ -‬ﭼﺎرﻟﻲ ﭼﺎﭘﻠﻴﻦ )‪ ،(1889-1977‬ﺑﺎزﻳﮕﺮ و ﺑﺎزﻳﮕﺮ ﻧﻤﺎﻳﺶﻫﺎي ﺧﻨﺪه دار‬

‫»ﻧﻪ در زﻧﺪﮔﻲ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻧﻪ در ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎﻳﻢ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ رازي از ﻳﻚ ﻫﺴﺘﻲ ﻧﮕﻔﺘﻪام ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﺑﺎور‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪«.‬‬ ‫‪-‬زﻳﮕﻤﻮﻧﺪ ﻓﺮوﻳﺪ )‪ (1856-1939‬در ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﭼﺎرﻟﺰ ﺳﻴﻨﮕﺮ‬

‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﺷﻤﺎ آﺷﻜﺎرا ﺧﻮﻳﺶ را ﻳﻚ "ﺑﻴﺨﺪا" ﻣﻲﻧﺎﻣﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ درﺳﺘﻲ اﻳﻦ ﺑﻪ ﭼﻪ ﭼﻤﻲ‬ ‫اﺳﺖ؟‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا ﻛﺴﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﭘﻨﺪاره ﺧﺪا را رد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬واژهي‬ ‫ﺑﻴﺨﺪا "‪ "atheist‬از واژهي ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ‪ iheos‬ﺑﻪ ﭼﻢ ﺧﺪا ﻳﺎ ﺧﺪاﻳﺎن‪ ،‬ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ واژهي اﻟﻬﻴﺎت ﺑﻪ "ﺑﺮرﺳﻲ ﺧﺪا" ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﻮﻧﺪ ﻣﻨﻔﻲ ‪ a‬ﺑﻪ ‪theos‬‬

‫اﻓﺰون ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬واژه ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﺑﻴﺨﺪا اﺳﺖ و ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻳﻌﻨﻲ "ﺑﺪون ﺧﺪا" ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ‬ ‫زادآوري ﻏﻴﺮ ﺟﻨﺴﻲ‪ ،١‬ﻛﻪ زادآوري ﺑﺪون ﻋﻤﻞ ﺟﻨﺴﻲ ﻣﻌﻨﻲ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬وﻟﻲ آﻳﺎ واژهي "ﺑﻴﺨﺪا" ﺑﻪ ﭼﻢﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﻴﺴﺖ؟ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺑﺎور ﻧﺪارﻳﺪ؟ دارﻳﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎور ﻧﺪارم‪ .‬و ﺑﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻦ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ درﺳﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﺪ ﻛﻪ واژه‬ ‫ﺑﻴﺨﺪا ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺣﺘﺎ رد ﻧﻤﻮدن ﻫﻤﻪي وﺟﻮدﻫﺎ و ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﺎدي ﺑﺎ‬ ‫ﭘﻨﺪار ﺧﺪا ﭘﻴﻮﻧﺪ دارد‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ‪ ،‬ﺟﻬﻨﻢ‪ ،‬ﺷﻴﻄﺎن‪ ،‬ﻓﺮﺷﺘﻪ‪،‬‬ ‫ﻣﻌﺠﺰه‪ ،‬روحاﻟﻘﺪس‪ ،‬ﻣﻌﺎد ﺑﺎور ﻧﺪارد‪ .‬اﺳﻘﻒ ﻓﺎﻟﺘﻮن ﺷﻴﻦ‪ ،٢‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ درﺳﺘﻲ‬ ‫از ﺑﻴﺨﺪا ﺑﺪﺳﺖ داده اﺳﺖ‪ "،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺣﺲ ﻧﻜﺮدﻧﻲ را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪".‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﭘﺲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﺷﻤﺎ ﺑﻤﻴﺮﻳﺪ‪ ،‬ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻣﺮدن ﺷﻤﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﻣﺮدن ﻳﻚ ﺳﮓ‬ ‫اﺳﺖ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬اﻳﻦ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺗﻮﺻﻴﻒ دﻟﻨﺸﻴﻦ و ﺟﺎﻟﺒﻲ از ﻣﻮﺿﻮع اﺳﺖ؛ وﻟﻲ ﺑﻠﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﭼﻴﺰي‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺎور دارم‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﻧﺎﻫﻤﺴﺎﻧﻲ ﻣﻴﺎن ﺑﻴﺨﺪا و ﻧﺪاﻧﻢ ﮔﺮا‪ ٣‬ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫‪1. asexual reproduction‬‬ ‫‪2. Bishop Fulton Sheen‬‬ ‫‪3. agnostic‬‬

‫‪١٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬واژهﻫﺎي ﺑﻴﺨﺪا و ﻧﺪاﻧﻢﮔﺮا ﺳﺮﭼﺸﻤﻪﻫﺎي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺳﻮاﻳﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ در‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ واﻗﻌﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺰدﻳﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬از ﻟﺤﺎظ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﺪاﻧﻢﮔﺮا ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﺮ از ﺑﻴﺨﺪا‪،‬‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ دو ﻣﻜﺘﺐ ﻓﻠﺴﻔﻲ در اﻧﺪازهﻫﺎي ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﻤﭙﻮﺷﺎﻧﻲ‬ ‫دارﻧﺪ‪ ،‬در ﻧﮕﺮ ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ در ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ ﻧﺪاﻧﻢﮔﺮا ﻛﻪ در اﻛﻨﻮن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺻﺪﻫﺎ ﭼﻴﺰ‬ ‫ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن ﻣﻌﻨﻲ ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ وﻳﮋه و ﭼﺎرﭼﻮب ﺳﺨﺖﺗﺮي‪ ،‬دارد‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﻣﻦ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻫﺴﺘﻢ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻧﮕﺮ ﺳﻨﺠﻲﻫﺎي ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ از ‪ 94‬ﺗﺎ ‪96‬‬ ‫درﺻﺪ از اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور دارﻧﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﻫﺮ ﻛﺴﻲ دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻏﻴﺮ ﺷﻤﺎ اﺷﺘﺒﺎه ﻣﻲﻛﻨﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﻛﻨﻮﻧﻲ اﻳﺎﻻتﻣﺘﺤﺪه ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ‪ 280‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ ﺟﻤﻌﻴﺖ داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و اﮔﺮ ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ 5 ،‬درﺻﺪ ﺑﻴﺨﺪا ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ‪ 14‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺑﻴﺨﺪا ﺗﻨﻬﺎ در اﻳﺎﻻت‬ ‫ﻣﺘﺤﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ رو‪ ،‬دوﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻳﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر از ﻣﺎ ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن وﺟﻮد‬ ‫دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن در ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ ﻣﻼﻫﺎي دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺶ ﻛﻤﻲ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﮕﻮ درﺑﺎره‬ ‫ﺑﺎورﻫﺎﻳﺸﺎن دارﻧﺪ‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﺷﻤﺎر ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن ﻛﻢ ﺑﺮآورد ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﻫﺴﺘﻢ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﺗﺎ ﻛﻨﻮن ﻣﻼﻗﺎت ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻤﻲ ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ‪ .‬ﺳﺨﻦ‬ ‫ﭘﻮﭼﻲ اﺳﺖ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ ‪-‬آنﻫﺎ ﺑﺎ ﺻﺪﻫﺎ ﺑﻴﺨﺪا دﻳﺪار ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺷﻤﺎر ﻛﻤﻲ از ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن ﺣﺘﺎ‬ ‫ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎره درآﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬آﻳﺎ اﻳﻦ ﻧﮕﺮش ﺑﻪ ﺷﺮﻣﺴﺎر ﺑﻮدن ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن از ﺧﻮدﺷﺎن اﺷﺎره دارد؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻴﭻ رو‪ .‬ﮔﻔﺘﻪاي ﻗﺪﻳﻤﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ "اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻲ دوﺳﺘﺎﻧﺖ را‬ ‫از دﺳﺖ ﻧﺪﻫﻲ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ از ﺳﻴﺎﺳﺖ و دﻳﻦ ﺳﺨﻦ ﻧﮕﻮ‪ ".‬ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻓﻠﺴﻔﻲ‬ ‫آﻧﺎن از ﺳﻮي ﻣﺮدم ﺑﺴﻴﺎري ﺑﺪ ﻓﻬﻤﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ داﻧﺴﺘﻪ‬ ‫دوﺳﺘﺎن ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺮاﻧﻨﺪ و ﺧﻮﻳﺶ را ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ از ﺣﻘﻮق اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻲﺑﻬﺮه ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٢٠‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫اﮔﺮ ﺷﻤﺎري از ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن از ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ واﻫﻤﻪ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﺘﻌﺼﺐﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﻛﻪ‬ ‫روﻳﺎروي آنﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺷﺮﻣﺴﺎري از ﺑﻴﺎن ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ‪ ،‬اﺷﺎره دارد‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺷﮕﻔﺘﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﺧﺪاﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ؟ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪" ،‬ﺗﻨﻬﺎ اﺣﻤﻖ در ﻗﻠﺐ ﺧﻮد‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ' ﺧﺪا ﻧﻴﺴﺖ ‪" ' .‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﻫﺮﮔﺎه ﻛﺴﻲ آﻳﻪاي از ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺑﺨﻮاﻧﺪ ﻫﻤﻮاره آﻳﻪاي دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي‬ ‫آنﻫﺎ ﺗﻼوت ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻣﺘﻲ ‪" 5:22‬وﻟﻲ ﻫﺮﻛﺴﻲ ﺑﮕﻮﻳﺪ ' ﺗﻮ اﺣﻤﻘﻲ' ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه‬ ‫آﺗﺶ ﺟﻬﻨﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪".‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬و ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﭼﻪ ﻓﻜﺮي ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد اﮔﺮ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را‬ ‫ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬آنﻫﺎ آﻣﺎده ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﮔﻤﺎن ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻦ و دﻳﮕﺮ ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي‬ ‫درﺑﺎره ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس و ﺗﺎرﻳﺦ آن ﻧﻤﻲداﻧﻴﻢ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺎﺳﺨﻲ ﻣﻲدﻫﻴﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ‬ ‫ﺷﮕﻔﺖ زده ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ در ﻳﻚ ﮔﻔﺘﮕﻮ در ﺳﺎلﻫﺎي ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ دﻫﻪ ‪ 1970‬ﺑﻮدم و ﺑﺎﻧﻮﻳﻲ در‬ ‫ﻣﻴﺎن ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﭘﺎ ﺧﺎﺳﺖ و آﻳﻪ را ﺑﺎزﮔﻮ ﻧﻤﻮد "ﺗﻨﻬﺎ اﺣﻤﻖ در دل ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ' ﺧﺪا‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ ‪ " '.‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ آﻳﻪ ﻣﺘﻲ ‪ 5:22‬را ﻛﻪ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻟﻌﻨﺖ ﺟﺎوﻳﺪان ﺑﺮاي اﺣﻤﻖ ﻧﺎﻣﻴﺪن‬ ‫دﻳﮕﺮي ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻼوت ﻛﺮدم‪ ،‬وي‬

‫"درﺳﺖ ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﻛﺘﺎب‬

‫ﭘﺎﺳﺦ داد "ﺣﺘﺎ ﺷﻴﻄﺎن ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬

‫ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي ﻫﻤﻮاره ﺑﺮاي درك ﻛﺮدن‬

‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را ﻗﺮاﺋﺖ ﻛﻨﺪ و ﻣﻦ ﻓﻜﺮ‬

‫ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ اﺳﺖ‪".‬‬

‫ﻛﻨﻢ ﺗﻮ ﺷﻴﻄﺎن ﻫﺴﺘﻲ‪ ".‬واﻗﻌﻴﺖ اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ در‬

‫آﻳﺰاك آﺳﻴﻤﻮف )‪(1920-1992‬‬

‫ﺑﻪ اره ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻛﻪ ﻫﺮ ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ﺑﺎر‬

‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه و داﻧﺸﻤﻨﺪ‬

‫‪٢١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﺑﻠﻨﺪي آن را ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ ﭼﻨﺪان ﻧﻤﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮﺷﺤﺎل و ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻫﺴﺘﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ‬ ‫آزﻣﺎﻳﺶ اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻃﻼﻋﺎت درﺑﺎره ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﺎ ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﻣﻲرود و‬ ‫ﭼﻪ ﺑﺴﺎ دﻟﺨﻮاﻫﺎﻧﻪ ﺑﺎﻣﺪاد ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ آﻳﻨﺪه از روي ﻧﻴﻤﻜﺖ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﮔﻠﭽﻴﻦ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺪﻫﻢ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬وﻟﻲ ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ‬

‫"ﻣﻦ ﺑﺮاي ﺧﻮدم‪ ،‬ﺑﺎور ﻧﺪارم ﺷﺨﺼﻲ‬

‫ﺑﻨﻴﺎدي ﺧﻮدم ﺑﺮﮔﺮدم‪ ،‬ﭼﺮا ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور‬

‫ﺑﻪ ﻧﺎم ﻣﺴﻴﺢ ﻫﺮﮔﺰ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ؛‬

‫ﻧﺪارﻳﺪ؟‬

‫وﻟﻲ ﭼﻮن ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺧﺮاﻓﺎت ﮔﺮاﻳﺶ‬ ‫دارﻧﺪ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ ﺑﺎ آنﻫﺎ رو در رو‬

‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﻛﻠﺮﻧﺲ درو‪ ،١‬وﻛﻴﻞ ﻣﺪاﻓﻊ‬

‫ﻧﺸﻮﻳﻢ‪".‬‬

‫ﭘﺮآوازه‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﮔﻔﺘﻪ‪" ،‬ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎورﻧﺪ‬ ‫ارم‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﻣﺎﻣﺎن ﻏﺎز‪ ٢‬ﺑﺎور ﻧﺪارم‪".‬‬ ‫‪-‬ﻧﺎﭘﻠﺌﻮن ﺑﻨﺎﭘﺎرت )‪(1769-1821‬‬

‫ﺗﺎ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ده ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻦ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ‬

‫ﺑﻴﺨﺪا ﺑﻮدن "رﺳﻤﻲ" را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎ ﺷﻮر ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺎ ﺑﺴﻴﺎري از‬ ‫اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي رد و ﭘﺬﻳﺮش وﺟﻮد ﺧﺪا آﺷﻨﺎ ﺳﺎزد‪.‬‬ ‫در واﻗﻊ‪ ،‬ﻣﻦ ﺧﻮدم ﺳﻪ ﻛﺘﺎب ﻛﺎﻣﻞ را ﻓﺪاي ﺑﺮرﺳﻲ دﻗﻴﻖ اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎ ﺑﺎ ﺟﺰﺋﻴﺎت‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺎﻣﻠﻲ ﻧﻤﻮدهام‪ .‬اﻛﻨﻮن ﺑﺎور دارم ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﻳﺮش واﻻ آن‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﺑﻪ ﺧﺪا‬ ‫را ﭼﻮن ﺟﺴﺘﺎر آﺷﻜﺎرا ﺧﻨﺪهداري‪ ،‬ﭼﻨﺎن ﻛﻪ درو ﻛﻨﺎﻳﻪ زده اﺳﺖ‪ ،‬دور ﻣﻲاﻧﺪازد‪ .‬ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن‬ ‫ﺑﻲدرﻧﮓ ﺧﺪاﻳﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ را ﻫﻤﭽﻮن ﮔﻤﺎﻧﻲ آﻣﺪه از ﺗﺨﻴﻞﻫﺎي ﭘﺮﻛﺎر‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ‬ ‫دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺪا ﻫﻤﺎن دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﺑﻪ ﺧﺪاﻳﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻳﺎد آورﻳﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ‬ ‫ﻛﻪ روﻣﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن را ﺑﻪ ﻗﻔﺲ ﺷﻴﺮﻫﺎ ﭘﺮﺗﺎب ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮﻳﺎد ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪" ،‬ﻧﺎﺑﻮد ﺑﺎد اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن" ﭼﻮن ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﺧﺪاﻳﺎن ﻣﺤﻠﻲ روﻣﻲﻫﺎ را ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺮ‬ ‫راﺳﺖ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻴﺨﺪا ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﮔﻮاه دﻳﮕﺮي ﺑﻮدن ﺧﺪا را ﺑﻴﺸﺘﺮ از وﺟﻮد‬ ‫‪1. Clarence Darrow‬‬ ‫ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﺷﻌﺎر ﮐﻮدﮐﺎﻧﻪ ؛‬

‫‪٢٢‬‬

‫‪2. Mother Goose‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﺧﺪاﻳﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﻳﺎ روﻣﻲ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮاي ﺑﻮدن ﺧﺪا ‪ -‬آﻧﭽﻨﺎن ﻛﻪ‬ ‫در ﻫﺮ دﻳﻨﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه‪ -‬وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬وﻟﻲ آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ اﺛﺒﺎت ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ ﺧﺪا ﻧﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ اﺛﺒﺎت داﺳﺘﺎن ﺑﻮدن ﻣﻮارد ﻛﺘﺎب آﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ١‬آدم و ﺣﻮا ﻳﺎ ﺗﻮﻓﺎن ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ‬ ‫ﻧﻮح‪ ،‬آﺳﺎن اﺳﺖ‪ .‬آﺳﺎن اﺳﺖ دروغ ﺑﻮدن اﻳﻦﻫﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن ﺑﺎ ﭘﻨﺪار ﺧﺪا‪،‬‬ ‫ﻣﻮرد آﻓﺮﻳﻨﺶ ﻳﺎ ﺳﻴﻞ ﻧﻮح‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر داﻧﺸﻴﻚ ﻗﺎﺑﻞ آزﻣﺎﻳﺶ ﻫﺴﺖ‪ .‬داﻧﺶ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﺳﺮﭼﺸﻤﻪي اﻧﺴﺎن و ﺗﺎرﻳﺦ زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ را وارﺳﻲ ﻛﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﻪ اره‪ ،‬داﻧﺶ ﺑﻲﮔﻤﺎن‬ ‫اﺛﺒﺎت ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب آﻓﺮﻳﻨﺶ آﺧﺮ اﺳﻄﻮرهﺳﺎزي‪ ٢‬اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﮔﻮاه‬ ‫ﻣﻄﻠﻘﻲ ﺑﺮاي ﻧﺒﻮدن ﺧﺪا اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻧﺪارم‪ ،‬ﻣﻦ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس "ﺳﺨﻦ ﺧﺪا‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ" ﭼﻮن داﻧﺶ ﻧﺸﺎن داده ﺑﺴﻴﺎري از آن دروغ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎز ﻫﻢ‪ ،‬دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎور ﺑﻪ ﺧﺪا در ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ ﺧﺪاﻳﺎن روﻣﻲ ﻳﺎ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫آﻳﺎ ﻣﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻄﻠﻖ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﻢ زﺋﻮس وﺟﻮد ﻧﺪارد؟ ﻧﻪ‪ .‬آﻳﺎ ﺑﻪ زﺋﻮس ﺑﺎور دارم؟‬ ‫ﻧﻪ‪ .‬ﻳﺎدآوري ﻛﻨﻢ ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻨﻄﻖ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺑﺎر اﺛﺒﺎت در ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻣﺜﺒﺖ ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ :‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺧﺪاﻳﻲ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن ﻧﺎﭼﺎر ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﭼﻴﺰي را رد ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ اﺛﺒﺎت ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﮔﺮﻧﻪ ‪-‬‬ ‫ﻣﮕﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎوري را ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ ﻛﻪ درﺑﺎرهي ﻫﻤﻪ ﻣﻮﺟﻮدات ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﮔﻤﺎﻧﻲ درﺳﺖ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ -‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎ "ﻣﻨﻄﻖ" ﺗﺎب دار ﺧﻮﻳﺶ ﻧﺎﭼﺎر ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ ﻓﻴﻞ ﺻﻮرﺗﻲ رﻧﮓ ﻳﻚ ﻣﺎﻳﻠﻲ در‬ ‫ﻛﺮه ﭘﻠﻮﺗﻮن را ﺑﺎور ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﭼﻮن‪ ،‬اﻛﻨﻮن ﻣﺎ ﻫﻨﻮز ﭘﻠﻮﺗﻮن را ﻛﺎوش ﻧﻜﺮدهاﻳﻢ ﻛﻪ ﻧﺒﻮدن ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻓﻴﻠﻲ را ﻧﺸﺎن دﻫﻴﻢ‪ .‬ﭘﻨﺪار ﺧﺪا ﺗﻨﻬﺎ ﻛﻤﻲ ﻣﻨﻄﻘﻲﺗﺮ از ﻓﻴﻞ ﻳﻚ ﻣﺎﻳﻠﻲ در ﭘﻠﻮﺗﻮن ﻳﺎ ﺧﺪاﻳﺎن‬ ‫ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﭼﻮن ﻣﻐﺰ ﻣﺎ را ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺧﺪا ﺑﺎ ﺗﻜﺮار واﻟﺪﻳﻦ و ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت‬ ‫اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺷﺴﺘﺸﻮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫از ﺑﺨﺶ ﻫﺎی ﺗﻮرات‬

‫‪1‬‬‫‪2. mythology‬‬

‫‪٢٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬وﻟﻲ ﭼﺮا ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور دارﻧﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬دوﺑﺎره‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﺑﭽﻪ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻫﺮ ﻛﺴﻲ را ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور دارد‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ ﻫﻤﻪي ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻴﺨﺪا ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻧﻮزادي ﺑﺎ ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻋﻴﺴﻮﻳﻮن‪ ١‬ﻣﻲﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪" ،‬ﺑﭽﻪ را ﺗﺎ ‪ 5‬ﺳﺎﻟﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺪﻫﻴﺪ و او در ﻫﻤﻪ زﻧﺪﮔﻲاش ﻣﺎل‬ ‫ﻣﺎﺳﺖ‪ ".‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮﺗﺮاﻧﺪ راﺳﻞ ﮔﻔﺘﻪ "دﻳﻦ ﻳﻚ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺑﺪون اﺳﺘﺜﻨﺎ‪ ،‬دﻳﻦ‬ ‫ﺟﺎﻣﻌﻪ او اﺳﺖ‪ ".‬ﺷﻤﺎر ﻛﻤﻲ از ﺑﺰرگ ﺳﺎﻻن ‪-‬و ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ ﻛﻠﻤﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﻮدﻛﻲ‪ -‬ﺗﺎ آن‬ ‫اﻧﺪازه ﺧﺮد ﻣﺴﺘﻘﻞ دارد ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ دﻳﺪﮔﺎه ﭼﻴﺮه اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﭼﻮن ﺳﺨﻨﺎﻧﻲ ﺳﺮاﺳﺮ‬ ‫ﻳﺎوه‪ ،‬رد ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﻲﮔﻤﺎن ﻣﻦ ﺑﺎور دارم دﻣﻜﺮاﺳﻲ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﺸﻮرداري ﺑﻮده ﻛﻪ ﺗﺎ ﻛﻨﻮن‬ ‫درﺳﺖ ﺷﺪه‪ ،‬وﻟﻲ در ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي دﻳﻦ ﻳﺎ ﻓﻠﺴﻔﻪ و ﺣﺘﺎ داﻧﺶ‪ ،‬راﺳﺘﻲ ﺑﺎ اﺑﺰار دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ‬ ‫ﺗﺸﺨﻴﺺ داده ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻠﻖ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ ﺧﺪاﻳﻲ ﺑﻮده ﺑﺎﺷﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي ﺑﻲﭘﺮواي واژه "ﺧﻠﻖ‬

‫"ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور داﺷﺘﻪ‬

‫ﺷﺪه"را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارﻳﺪ‪ -‬اﻳﻦ زﻧﺠﻴﺮه‬

‫ﺑﺎﺷﻢ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﻮاه داﻧﺸﻴﻚ‬

‫اﺳﺘﺪﻻل ﺑﻪ ﻧﺎم اﺳﺘﺪﻻل ﺟﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ‬

‫ﺑﺮاي ﺑﻮدن وﺟﻮد واﻻ و ﺧﺎﻟﻖ‬

‫آﻛﻮﻳﻨﺎس‬

‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺗﻮﻣﺎس‬

‫ﻧﻴﺴﺖ‪".‬‬

‫آﻛﻮﻳﻨﺎس ﻛﻪ در ﻗﺮن ‪ 13‬ﻣﻴﻼدي زﻧﺪﮔﻲ‬

‫‪ -‬ﺟﻮدي ﻓﻮﺳﺘﺮ ‪ ،‬ﺑﺎزﻳﮕﺮ و‬

‫ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ ،‬ﮔﻔﺖ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي ﺑﻮدن‪ ،‬ﻧﻴﺎز‬

‫ﻛﺎرﮔﺮدان در ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻛﺎﻟﮕﻮري ﺳﺎن‬

‫ﺑﻪ ﻋﻠﺖ دارد‪ .‬آﻛﻮﻳﻨﺎس ﺑﺎور داﺷﺖ اﮔﺮ ﻣﺎ‬

‫)‪ 10‬ﺟﻮﻻي ‪(1997‬‬

‫‪1. The Jesuits‬‬

‫‪٢٤‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫در زﻣﺎن و زﻧﺠﻴﺮه ﻋﻠﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﺮﮔﺮدﻳﻢ ‪ ،‬ﻣﺎ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺧﻮد ﺟﻬﺎن ﺧﻮاﻫﻴﻢ رﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫آﻛﻮﻳﻨﺎس اﺳﺘﺪﻻل ﻧﻤﻮد‪ ،‬اﻳﻦ "ﻋﻠﺖ ﻧﺨﺴﺖ‪ "١‬ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﻏﻴﺮ ﺧﻮد ﺧﺪا ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺮ رو‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح اﺳﺘﺪﻻل ﻋﻠﺖ ﻧﺨﺴﺖ‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻﻟﻲ ﺗﻚ ﻛﺎره را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ اﮔﺮ "ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻋﻠﺘﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮﺟﻴﻪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮد داﺷﺘﻦ ﺧﻮدش دارد"‬ ‫ﭘﺲ ﻣﺎ ﺑﻲ ﺑﺮو و ﺑﺮﮔﺮدد ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ روﺑﺮو ﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﺧﺪا را ﺧﻠﻖ ﻛﺮده اﺳﺖ؟‬ ‫اﮔﺮ ﺧﺪا ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮده‪ ،‬و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻋﻠﺖ ﺑﺮاي وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﻘﺪﻣﻪ‬ ‫ﻧﺨﺴﺖ‪ ٢‬از اﺳﺘﺪﻻل ﺟﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ‪ -‬ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻋﻠﺖ دارد‪ -‬داراي اﺷﺘﺒﺎه اﺳﺖ ‪:‬‬ ‫ﭼﻴﺰي وﺟﻮد دارد ﻛﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺪارد‪ .‬اﮔﺮ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﺧﺪا ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻋﻠﺖ دارد‪ ،‬ﭘﺲ‬ ‫اﺳﺘﺪﻻل "ﻋﻠﺖ ﻧﺨﺴﺖ"‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻﻟﻲ ﺗﻚ ﻛﺎره‪ ٣‬ﻣﻲﺷﻮد ]ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر‪ ٤‬ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻧﺎرواﻳﻲ ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه[ و اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺎروا اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﻣﺎ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ ﺧﺪا ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮده ‪-‬و ﺑﺪﻳﻦ رو ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ دﻟﻴﻞ وﺟﻮدي ﻧﻴﺴﺖ‪ -‬ﭘﺲ ﻣﺎ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ ﻣﺎده ‪ -‬اﻧﺮژي ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﺎ از آن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮدهاﻧﺪ و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ‬ ‫ﻋﻠﺖ وﺟﻮدي ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم‪ ،‬درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪهي ﺷﻤﺎري از ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن وﻧﺪاﻧﻢ ﮔﺮاﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ را ﻧﺎدرﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن اﻧﻔﺠﺎر ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن ﻣﺎده اﻧﺮژي از ﻫﻴﭻ ]ﺑﺪون وﺟﻮد‬ ‫ﭼﻴﺰي[ ﭘﻴﺶ از آﻏﺎز ﺟﻬﺎن و ﮔﺴﺘﺮش ﻛﻨﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎور ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن‬ ‫ﭼﻴﺰي از ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ ﺑﻠﻜﻪ آﺷﻜﺎرا ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻘﺎي ﻣﺎده و اﻧﺮژي را زﻳﺮ ﭘﺎ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬارد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ﻣﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ داﻧﺸﻴﻚ درﺑﺎره اﻳﻦ ﻫﻤﻴﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻧﻮﺷﺘﻪام‪ .‬ﺟﺴﺘﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪه و ﻓﻨﻲ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ اﺟﺎزه دﻫﻴﺪ آن را اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻮﺗﺎه ﻛﻨﻢ‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻل "ﻋﻠﺖ ﻧﺨﺴﺖ" از ﻧﮕﺮ ﻣﻨﻄﻖ‬ ‫ﻣﺼﺎدره ﺑﻪ ﻣﻄﻠﻮب‪ ٥‬و از ﻧﮕﺮ داﻧﺶ ورﺷﻜﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ وﺟﻮد‬ ‫ﻛﺪام ﺧﺪا ﺑﻨﺎ اﺳﺖ ﺑﺎ اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﺛﺎﺑﺖ ﺷﻮد! ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬زﺋﻮس ﻳﺎ اﷲ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن‬ ‫ﻋﻠﺖ اﻟﻌﻠﻞ ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻣﯿﺪه ﺷﺪه ﮐﻪ آﺷﻨﺎﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ؛‬

‫‪1. First Cause‬‬ ‫‪2. original premise‬‬ ‫‪3. ad hoc‬‬ ‫‪4. inconsistent‬‬ ‫‪5. begs the question‬‬

‫‪٢٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫اﻧﺪازهي ﻳﻬﻮه‪ ١‬ﻳﺎ ﻣﺴﻴﺢ ادﻋﺎي ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪن ﺑﺎ اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل را دارﻧﺪ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﻪ راﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي‬ ‫ﻧﻮﻳﻦ در ﺗﺌﻮري ﻛﻮاﻧﺘﻮم‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺪﺳﺖ اﺳﺘﻔﺎن ﻫﺎوﻛﻴﻨﺰ و‬ ‫ﻫﻤﻜﺎراﻧﺶ‪ ،‬روﺷﻦ ﻣﻲﺳﺎزد ﻛﻪ ﻣﺎده ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد در ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻧﺮژي ﻧﻮﺳﺎن ﺧﻼء‪ ٢‬در‬ ‫ﻓﻀﺎي ﺗﻬﻲ ﺗﻮان ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن را داﺷﺘﻪ و ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﺷﻮد‪] .‬ﺑﺨﺶﻫﺎي ‪ 2‬و‪ 11‬را ﺑﺮاي ﺷﺮح‬ ‫ﻛﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺑﻨﻴﺪ‪[.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﭘﺲ ﭼﮕﻮﻧﻪ زﻳﺒﺎﺋﻲ و ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺎن ﺑﻮدن ﻃﺒﻴﻌﺖ را ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻴﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬درﺟﻪاي از ﻧﻈﻢ و زﻳﺒﺎﻳﻲ در ﻃﺒﻴﻌﺖ وﺟﻮد دارد‪ .‬وﻟﻲ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﺎ ﺑﻼﻳﺎي‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬زﻣﻴﻦ ﻟﺮزه‪ ،‬ﺗﻮﻓﺎنﻫﺎي درﻳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﮔﺮدﺑﺎدﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻴﻞ‪ ،‬رﻋﺪ و ﺑﺮق‪ ،‬آﺗﺶﺳﻮزي‪،‬‬ ‫ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲ‪ ،‬و ﻫﻤﻪﮔﻴﺮي ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ زن‪ ،‬ﻣﺮد و ﻛﻮدك‪ ،‬ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﺑﻲﮔﻨﺎه را ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮﻃﺎن‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﻚ ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ رخ داده ﺑﺴﻴﺎري را ﺑﻴﻤﺎر ﻧﻤﻮد و‬ ‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﻲﺷﻤﺎري از ﺟﺎﻧﻮران و ﮔﻴﺎﻫﺎن را ﻧﺎﺑﻬﻨﮕﺎم از ﻣﻴﺎن ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬آﻳﺎ ﻣﻲداﻧﻴﺪ درﺧﺘﺎن‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ دﭼﺎر ﺳﺮﻃﺎن ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ؟ ﭘﺲ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﮔﺎه ﮔﺎﻫﻲ زﻳﺒﺎ و ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎزه ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ﺑﺪﺳﮕﺎل و آﺷﻮب زده اﺳﺖ‪ .‬در ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﺮ ﻧﻮازدي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰي در ﺑﺨﺶ ﻣﺎﻣﺎﻳﻲ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬در ﺗﻪ راﻫﺮو ﺑﺨﺶ ﺳﺮﻃﺎن‪ ،‬اﻧﺴﺎن ﭘﻴﺮ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ دارد ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺟﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن اﺳﺘﺎد ﮔﻠﭽﻴﻦ ﻛﺮدن ﻧﮕﺮﻫﺎ ‪-‬ﻳﺎ "ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲﻫﺎ را ﺷﻤﺮدﻧﺪ و از ﻧﺎﻛﺎﻣﻲﻫﺎ ﭼﺸﻢ‬ ‫ﭘﻮﺷﻲ ﻛﺮدﻧﺪ" ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن در ﺟﻬﺎن ﻫﺮ ﭼﻴﺰي را دﻟﻨﺸﻴﻦ و ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺎن دﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬آن را‬ ‫ﭼﻮن ﮔﻮاه ﺑﻮدن ﺧﺪا ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ﻃﺒﻴﻌﺖ ﭼﻴﺰ ﺑﻲرﻳﺨﺖ ﻳﺎ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﻲ ﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻫﺮﮔﺰ آن‬ ‫را ﻫﻤﭽﻮن ﻓﺮﻧﻮدي ﺑﺮ ﻧﺒﻮد ﺧﺪا ﺑﻜﺎر ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻫﺮ ﺑﺮآﻳﻨﺪ اﻟﻬﻴﺎﺗﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺪون ﻣﻌﻨﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪1. Jehovah‬‬ ‫‪2. vacuum fluctuation energy‬‬

‫‪٢٦‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬داﻧﺶ روﺷﻨﮕﺮيﻫﺎي ﭘﺮﻣﺎﻳﻪي ﺧﻮﺷﻨﻮد ﻛﻨﻨﺪهاي ﺑﺮاي آن ﺑﺨﺶ از‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ راﺳﺘﻴﻨﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺪن اﻧﺴﺎن را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬دارد ]ﺑﺨﺶ ‪ 5‬را ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ[‪.‬‬ ‫ﺟﺴﺘﺎر دﺷﻮاري در درﻳﺎﻓﺖ ﻳﺎ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ‪ ١‬ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻮﻣﻨﺎن‪ ،‬ﻓﺮﮔﺸﺖ را‬ ‫ﺑﻴﻬﻮده ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ ﭼﻮن اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻮﻳﺶ درﺑﺎرهي آن را ﺗﻨﻬﺎ از ﻣﻴﺎن ﻛﺎرﻳﻜﺎﺗﻮري ﺑﻲﻣﻌﻨﻲ و‬ ‫ﻛﻢ ﺧﺮداﻧﻪ ﺑﺪ اراﺋﻪ ﺷﺪه از ﺳﻮي‪ ،‬ﭘﺎي ﻣﻨﺒﺮﻫﺎي ﻓﺮﺳﻮده ﻣﻼﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺪﺳﺖ آوردهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ]در واﻗﻊ[ ﻫﻨﻮز ﺑﺎور دارﻧﺪ ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻳﺎد ﻣﻲدﻫﺪ اﻧﺴﺎن از‬ ‫ﻣﻴﻤﻮنﻫﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬آﻳﺎ ﮔﻤﺎن ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ دﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﺮدم آراﻣﺶ ﻣﻲدﻫﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﮔﺎهﮔﺎﻫﻲ آراﻣﺶ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬دﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺎﻳﻪي ﺣﺲ ﺑﺪ ﮔﻨﺎهﻛﺎري و دﻟﻮاﭘﺴﻲ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﻓﻀﻮل ﭼﺸﻢ ﭼﺮان ﺑﺎﻻي ﺳﺮ ﺧﻮﻳﺶ دارﻳﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻫﻤﻪي ﻛﺎرﻫﺎي ﺷﻤﺎ‬ ‫را ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﺮده و ﻫﻤﻪي اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺷﻤﺎ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺧﺪا "ﮔﻨﺎﻫﻲ"‬ ‫در زﻧﺪﮔﻲ ﺷﻤﺎ ﺑﺒﻴﻨﺪ‪ ،‬آن ﮔﺎه ﺷﻤﺎ را ﺑﺎ ﺳﻮﺧﺘﻦ در ﺷﻜﻨﺠﻪ ﮔﺎﻫﻲ آﺗﺸﻴﻦ ﺑﺮاي ﺟﺎوﻳﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﻲﺗﺮﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺳﺨﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎوري آراﻣﺶ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫اﻓﺰون ﺑﻪ راﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎورﻣﻨﺪان دﻳﻨﻲ ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه ﮔﻨﺎه ﺧﻮد و دﻟﻮاﭘﺴﻲ ﺧﻮﻳﺶ را ﭼﻮن ﮔﻮاﻫﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﻮدن ﺧﺪا ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻛﻢ ﻛﻢ ﻳﺎد ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﺧﺪا را ﺑﺎ اﻳﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺑﺎور ﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫روحاﻟﻘﺪس "آنﻫﺎ را ﺑﺎ ﮔﻨﺎﻫﺎﻧﺸﺎن ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﻛﻨﺪ" ﻛﻪ ﻛﻮﺷﺸﻲ ﺑﻪ اﻧﮕﻴﺰه دادن ﺑﻪ ﺗﻮﺑﻪ‬ ‫ﺑﺮاي آنﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ رﻫﺮو دﻳﻦ‪ ،‬آن ﺟﻮر ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﺑﺎورﻫﺎﻳﺶ اﺣﺴﺎس آراﻣﺶ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ‪-‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ وي ﻣﻲﭘﻨﺪارد روزي ﺑﺎ ﻣﺎدر دوﺳﺖ‬ ‫داﺷﺘﻨﻲ ﻣﺮدهاش روﺑﺮو ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ -‬ﭘﺲ وي اﺣﺴﺎﺳﺎت دروﻧﻲ ﺧﻮﻳﺶ را ﭼﻮن ‪ -‬آوردن‬ ‫آراﻣﺶ از ﺳﻮي روحاﻟﻘﺪس‪ -‬ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ‪ ٢.‬ﭘﺲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﻴﺎﻣﺪ ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﺧﻮدش‪ ،‬ﭼﺸﻢ‬ ‫ﭘﻮﺷﻲ از اﻳﻦ ﻛﻪ‪ ،‬ﺧﻮاه ﻓﺮد آراﻣﺶ ﻳﺎﺑﺪ ﻳﺎ ﺳﺮاﺳﻴﻤﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻮاره اﻳﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت را ﻫﻢ‬ ‫‪1. biological evolution‬‬ ‫ﺣﺎﻟﺖ ﺳﺒﮑﯽ روﺣﯽ ﭘﺲ از روﺿﻪ ﺧﻮاﻧﯽ وﮔﺮﯾﻪ ﺑﺮ اﻣﺎﻣﯽ را ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﯿﻦ دﯾﺪﮔﺎه ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻤﻮد‪2 - .‬‬

‫‪٢٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﭼﻮن ﮔﻮاه واﻗﻌﻲ روحاﻟﻘﺪس ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪي روان ﺷﻨﺎﺳﻲ را "ﻫﻴﭙﻨﻮﺗﻴﺰم اﻟﻬﻲ"‬ ‫در ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻧﺎم ﻛﻪ در دﻫﻪ ‪ 1970‬ﭼﺎپ ﻛﺮدهام‪ ،‬ﻧﺎﻣﻴﺪهام‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺧﺪا ﻳﺎ ﻣﻌﺎد ﺑﺎور ﻧﺪارﻳﺪ‪ ،‬ﭘﺲ زﻧﺪﮔﻲ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ ﻣﻲدﻫﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻦ اﮔﺮ ﺗﻨﻬﺎ از ﻳﻚ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬از‬ ‫دﻳﺪﮔﺎه ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﻧﺎب‪ ،‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻞ و ﺑﻘﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﺗﻨﻬﺎ آﻣﺎج زﻧﺪﮔﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻲﭘﻨﺪارم‬ ‫ﭘﺮﺳﺶ ﺷﻤﺎ در ﭘﻲ ﭘﺎﺳﺨﻲ ژرفﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺎﺳﺦ راﺳﺘﻴﻦ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻌﻨﺎي زﻧﺪﮔﻲ از‬ ‫‪ 500‬ﻧﻔﺮ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ‪ 500‬ﻣﻌﻨﺎي ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن از زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﻣﻌﻨﺎدار و ﺧﺸﻨﻮد ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻳﻚ ﺧﻮاﺳﺘﻪي ﻛﻢ ارزش ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ ﺷﻤﺎ ﺑﺴﻴﺎر ارﺟﻤﻨﺪ اﺳﺖ ﺷﺎﻳﺪ اﺷﻚ ﻣﺮا درآورد‪ .‬ﺑﻬﺮ رو‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺷﻮد ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮدم‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮدم‪ ،‬ﺑﺴﺘﮕﻲﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ در ﻣﻴﺎن‬ ‫ﻧﻤﻮدﻫﺎي ﭘﺮﻣﻌﻨﺎي زﻧﺪﮔﻲ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻦ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻛﺴﺎﻧﻲ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺑﺎ دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻦ ﻫﻤﺮاه‬ ‫ﻧﺒﻮده و ﺑﺎور دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﺪﻳﺲﻫﺎي ﺑﺎﺷﻜﻮه ﺗﺮاﺷﻴﺪه ﺷﺪه ﻳﺎ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ راﻧﻲ ﻣﻌﻨﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫دارد‪ ،‬ارج ﻣﻲﮔﺬارم‪ .‬ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻣﻌﻨﺎي ﻳﮕﺎﻧﻪ در زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﻲﭘﻨﺪارد ﻫﻤﻪ‬ ‫اﻧﺴﺎنﻫﺎ ارزشﻫﺎي ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬در ﺟﻬﺎن واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﻫﺮ ﻓﺮدي ﺑﺎ دﻳﮕﺮان‬ ‫ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن اﺳﺖ و ﺣﻖ درﺳﺘﻲ ﺑﺮاي ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن ﺑﻮدن دارد‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ اﺗﻬﺎم ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﻓﻠﺴﻔﻪاي ﺳﺮاﺳﺮ ﻣﻨﻔﻲ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﻴﺪ؟ ﻣﺎ ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﭼﻪ ﻣﻲﺟﻨﮕﻴﺪ وﻟﻲ ﻧﻤﻲداﻧﻴﻢ ﺑﺮاي ﭼﻪ ﻣﻲﺟﻨﮕﻴﺪ‪ .‬آﻳﺎ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﻛﻮﺷﺶ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻧﻤﺎﻳﺶ دﻳﮕﺮي را ﺧﺮاب ﻛﻨﻴﺪ ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﺑﺪﻫﻴﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﻧﻪ ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ را ﭼﻮن ﻓﻠﺴﻔﻪي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺜﺒﺖ در ﻧﮕﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪام ﻛﻪ ﺑﺎ آن‪،‬‬ ‫ﺑﺎ از ﻣﻴﺎن ﺑﺮدن ﺑﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻧﺎﭼﺎري ﺑﻪ ﺧﺸﻨﻮد ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪،‬‬

‫‪٢٨‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫اﻧﺴﺎن ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ آزادي را ﺑﺮاي‬

‫"ﻣﻦ ﺑﻴﺨﺪا ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎور‬

‫ﺑﺮﮔﺰﻳﺪن آﻣﺎجﻫﺎ و ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ‬

‫دارم ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺎ ﺑﺪاﻧﻴﻢ‪،‬‬

‫ﻣﻮرد ﺧﺸﻨﻮدي ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآورد‪.‬‬

‫ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‬

‫ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﻫﻴﭻ آﻳﻴﻦ ﻣﺬﻫﺒﻲ ﺧﺸﻜﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻴﻢ و ﻫﺮ ﭼﻪ از دﺳﺘﻤﺎن‬

‫ﺷﻤﺎ درﺳﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ رو‬

‫ﺑﺮﻣﻲ آﻳﺪ ﺑﺮاي ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ اﻧﺠﺎم‬

‫ﺑﺴﻴﺎر دﻟﻨﺸﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﻫﻢ ﭼﻢ ﺑﺎ‬ ‫آزادي اﺳﺖ و آزادي اﻧﺪﻳﺸﻪ از دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻦ‬

‫دﻫﻴﻢ‪".‬‬ ‫ﻛﺎﺗﺮﻳﻦ ﻫﭙﺒﺮون )‪( 1909 -2003‬‬ ‫ﺑﺎزﻳﮕﺮ در ﺧﺎﻧﻢﻫﺎ‬

‫ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺜﺒﺖ و ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﺠﻠﻪ ﺧﺎﻧﮕﻲ )اﻛﺘﺒﺮ ‪(1991‬‬

‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﺧﻮب ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺑﺮاي ﻳﻚ آن ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ ﺑﺎورﻫﺎي ﺷﻤﺎ درﺳﺖ اﺳﺖ‪ :‬ﺧﺪاﻳﻲ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻬﺸﺘﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬و ﺟﻬﻨﻤﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ در اﻳﻦ ﺑﻪ اره راﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ‪ ،‬ﭼﻴﺰي‬ ‫ﺑﺪﺳﺖ ﻧﺨﻮاﻫﻴﺪ آورد‪ .‬وﻟﻲ اﮔﺮ ﻧﮕﺮ ﺷﻤﺎ ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ را ﺟﺎوﻳﺪان از‬ ‫دﺳﺖ ﺧﻮاﻫﻴﺪ داد‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﮔﺮ ﻓﺮدي ﺑﻪ ﺧﺪاﺑﺎور داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻴﺰ را ﺑﺪﺳﺖ‬ ‫آورده و ﭼﻴﺰي را از دﺳﺖ ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺎور وي درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﻲرود‪ .‬اﮔﺮ ﻫﻢ‬ ‫ﺑﺎورش درﺑﺎره ﺑﻮدن ﺧﺪا درﺳﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬دﺳﺖ ﻛﻢ ﺑﻪ اﻣﻴﺪ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﺑﻮده ﺣﺘﺎ اﮔﺮ‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﻛﻨﺎر ﺷﻤﺎ ﺧﺎك ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل‪ ،‬ﭼﻮن ﻧﺨﺴﺖ از ﺳﻮي ﺑﻪ ﻟﻴﺰ ﭘﺎﺳﻜﺎل ﻓﻴﻠﺴﻮف ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﺳﺪه ‪17‬‬ ‫ﻫﻢ‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻل ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎم ﺷﺮط ﺑﻨﺪي ﭘﺎﺳﻜﺎل‪ ١‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﻪ‬ ‫ﻫﺴﺖ‪ .‬وﻟﻲ آﺷﻜﺎرﺗﺮﻳﻦ اﻳﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﻪﻫﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻣﻲﺗﻮان اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل را ﺑﺮاي ﻫﺮ دﻳﻨﻲ ‪-‬‬ ‫ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ -‬ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﺮوﻳﺪن ﺑﻪ اﺳﻼم ﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ‬ ‫ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآورﻳﻢ و ﭼﻴﺰي از دﺳﺖ ﻧﻤﻲدﻫﻴﻢ‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪ ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﻳﺎ اﻳﻦ‬ ‫ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻨﺪو ﺷﺪن‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآورﻳﻢ و ﭼﻴﺰي از دﺳﺖ ﻧﻤﻲدﻫﻴﻢ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ‬

‫‪1. Pascal's Wager‬‬

‫‪٢٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﻫﻨﺪو ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ از اﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ رﻫﺎ ﺷﻮﻧﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻣﻦ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‪ ،‬ﻛﻪ در‬ ‫ﺧﻄﺮ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬در ﺧﻄﺮ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﻣﺴﻠﻤﺎﻧﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﺷﺮط ﺑﻨﺪي ﭘﺎﺳﻜﺎل‪ ،‬در ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺧﻮد‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﺮوﻳﺪن ﺑﻪ دﻳﻦ ﺷﺨﺺ ﻫﻤﻪ‬ ‫ﭼﻴﺰ ﺑﺪﺳﺖ آورده و ﭼﻴﺰي را از دﺳﺖ ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﻛﺎﺳﺘﻲ دارد‪ .‬ﻫﺮآﻳﻨﻪ‪ ،‬ﭼﻪ دوﺳﺖ ﺑﺪارﻳﻢ‬ ‫ﭼﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ زﻣﻴﻨﻲ ﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﻮﻧﻪ زﻧﺪﮔﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ آن را ﺧﻮاﻫﻴﻢ آزﻣﻮد‪ .‬ﭘﺲ‬ ‫اﮔﺮ ﻣﺎ اﻳﻦ ﻳﻜﻲ زﻧﺪﮔﻲ را‪ ،‬ﺑﺮاي ﭼﺎﭘﻠﻮﺳﻲ درﮔﺎه ﺧﺪاوﻧﺪي ﻛﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﻓﺪا ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﻫﻤﻪ‬ ‫ﭼﻴﺰ را از دﺳﺖ دادهاﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻫﺮدو ﻫﻢ داﺳﺘﺎن ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﻋﻴﺴﺎ ﻣﺴﻴﺢ‪ ،‬ﭼﻪ ﺷﻤﺎ او را ﭼﻮن ﺧﺪا‬ ‫ﻳﺎ ﻣﺮدي ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ‪ ،‬وي ﺷﺨﺼﻲ ﺳﺘﻮدﻧﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ؟‬ ‫"ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﭘﺮ از ﭼﻴﺰﻫﺎي دﻟﻨﺸﻴﻦ‬

‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﻧﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ رو‪ .‬ﻣﻦ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻢ ﺑﺎ‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﺎﺷﻜﻮه دارد؛ و‬

‫ﺧﻮاﻧﺪن ﻛﺘﺎب ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ‬

‫اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ؛ و ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﻮن‬

‫آﺷﻜﺎر اﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﻴﺴﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ ﺑﻪ‬

‫آﺷﺎﻣﻲ؛ و ﻧﻜﺘﻪﻫﺎي اﺧﻼﻗﻲ ﺧﻮب؛ و‬

‫ﺟﻬﻨﻢ‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﭼﻮن آﻣﻮزهﻫﺎي‬

‫ﮔﻨﺠﻲ از زﺷﺘﻲ؛ و ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻫﺰار ﺗﺎ‬

‫وي را رد ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﺎدﻳﺴﺘﻴﻚ‬

‫دروغ‪".‬‬

‫ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﻴﺴﺎﻧﺪن در ﺑﻨﺰﻳﻦ و‬

‫ﻣﺎرك ﺗﻮاﻳﻦ )‪(1835-1910‬‬

‫روﺷﻦ ﻛﺮدن ﺑﺎ ﻛﺒﺮﻳﺖ‪ ،‬ﺑﺎور داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﻴﻦ آﻣﻮزﺷﻲ ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻴﺰار ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻮده و‪ ،‬در ﻧﮕﺎه ﻣﻦ‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﻮدﻛﺎن ﻧﻮرس آﻣﻮﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲداﻧﻴﻢ آﺷﻔﺘﻪ ﺷﺪه وﺑﺎ ﺳﺨﻨﺎن ﺗﺮﺳﻨﺎك‪،‬‬ ‫ﻣﻲﺗﺮﺳﻨﺪ‪ .‬ﭘﺪر و ﻣﺎدرﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر آرزوﻣﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻛﻮدﻛﺎﻧﺸﺎن ﻧﻤﺎز ﻛﻮﭼﻚ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ را‬ ‫ﺑﻴﺎﻣﻮزﻧﺪ " ‪ . . .‬اﮔﺮ ﺑﻨﺎ اﺳﺖ ﭘﻴﺶ از ﺑﻴﺪار ﺷﺪﻧﻢ ﺑﻤﻴﺮم‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺮاي ﺧﺪا ﻧﻤﺎز ﻣﻲﺧﻮاﻧﻢ ﻛﻪ‬ ‫روح ﻣﺮا ﺑﺎ ﺧﻮد ﺑﺒﺮد‪ ".‬ﭼﻪ اﻧﺪازه ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﻏﻴﺮاﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷﻴﺪ!‬ ‫ﻣﻴﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺮدم ﭘﺴﻨﺪ "ﭘﺮﻣﻬﺮ" ﻋﻴﺴﺎ ﻛﻪ از ﺳﻮي ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد و‬ ‫آن ﭼﻪ در واﻗﻊ در ﻛﺘﺎب ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺎﻫﻤﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ ﻧﻴﺴﺖ‬

‫‪٣٠‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫اﮔﺮ ﭘﻴﺮواﻧﺶ ﻣﺘﻌﺼﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﺨﻨﻲ از ﻋﻴﺴﺎ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ‪ ،‬ﻫﺮﻛﺴﻲ ﺑﺎ ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ‬ ‫اﻳﺸﺎن ﻫﻢ داﺳﺘﺎن ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺰاوار ﺳﻮﺧﺘﻦ ﺟﺎوﻳﺪان اﺳﺖ‪ ،‬را ﭘﻴﺮوي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‬ ‫ﻫﺮدو ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ و ﻋﻬﺪ ﻗﺪﻳﻢ‪ -‬ﭘﺮ از ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن ﺧﺪا‪ ،‬ﺑﺎ ﺣﻠﻮل در‬‫ﺻﻮرتﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﺮدم و ارﺗﺶﻫﺎ دﺳﺘﻮر ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن و آدﻣﻜﺸﻲ را داده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دﻟﻴﻞ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﻣﻦ ﻋﻴﺴﺎ را ﺳﺰاوار ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻢ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ وي ﺑﻪ ﻗﻮل‬ ‫ﻣﻌﺮوف ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺎ ﺳﺒﻚﺳﺮي‪ ،‬ﺑﻴﻬﻮده ﺑﺮ ﺑﺎد داده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻦ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﺮوﻳﺶ درﻣﺎن ﺑﺮاي ﺑﻴﻤﺎري ﻗﻠﺒﻲ و ﺳﺮﻃﺎن ﺑﻴﺎﺑﺪ‪ ،‬آنرا ﺑﺮاي دﺷﻨﺎم دادن ﺑﻪ درﺧﺖ‬ ‫اﻧﺠﻴﺮ ﺑﻜﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .١‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﭘﺎﻳﺎن دادن ﺑﻪ دﺷﻮاريﻫﺎي زادن و ﻣﺮگ و ﻣﻴﺮ ﻧﻮزادان‪،‬‬ ‫ﺧﻮكﻫﺎ را ﺑﺎ ﺷﻴﻄﺎن ﭘﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻦ ﻛﻪ ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ و ﺑﻲﺳﻮادي را رﻳﺸﻪ ﻛﻦ ﻛﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺟﺎم ﺷﺮاﺑﻲ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺎدوﺋﻲ ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬وه‪ ،‬ﭼﻪ ﻫﺪر دادن ﻧﻴﺮوﻳﻲ از ﺳﻮي ﺧﺪا !‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﺪ وي ﺧﺪا ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻲ آﻳﺎ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻳﺪ ﻋﻴﺴﺎ ﻣﺴﻴﺢ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﻣﺮد‪ ،‬روي زﻣﻴﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻪ‪ .‬ﻫﺮآﻳﻨﻪ‪ ،‬اﮔﺮ وي ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺑﻲﮔﻤﺎن ﺑﻲﺳﻮاد ﺑﻮده‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻴﭻ‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪاي ‪-‬دﺳﺖ ﻛﻢ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻲداﻧﻴﻢ‪ -‬از ﺧﻮد ﺑﺠﺎ ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﮔﻤﺎن ﻣﻲرود وي ﻣﻲزﻳﺴﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻬﺮ رو‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮدم ﺑﻲﺳﻮاد ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻢ در اﻳﻦ ﺑﻪ اره‬ ‫وي را ﻧﻘﺪ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ در آن زﻣﺎن اﮔﺮ ﺑﻮدم‪ ،‬ﺑﻲﺳﻮاد ﺑﻮدم‪ .‬وﻟﻲ ﮔﻤﺎن داﺷﺘﻦ ﺑﻪ ﺧﺪاﻳﻲ‬ ‫ﺑﻲﺳﻮاد‪ ،‬ﺷﮕﻔﺖ آور اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬آﻳﺎ ﻫﻴﭻ ﭘﮋوﻫﺶﮔﺮ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻧﺒﻮده ﺗﺎ ﺑﻪ ﻋﻴﺴﺎ اﺷﺎره ﻛﻨﺪ؟ ﺑﺎ آن ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را رد ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن و ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎران‬

‫در اﺳﻼم ﻧﯿﺰﭼﻨﯿﻦ ﺟﺴﺘﺎری را ﻫﻨﮕﺎﻣﯿﮑﻪ اﻣﺎﻣﯽ ﻣﻮرﭼﻪ ای را از ﻣﺮگ ﻧﺠﺎت داده وﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ اش ﻣﯽ ‪1 -‬‬ ‫رﺳﺎﻧﺪ ﯾﺎ ﺿﺎﻣﻦ آﻫﻮﯾﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﺻﺪﻫﺎ ﻧﻔﺮ دﯾﮕﺮﻣﺤﮑﻮم ﻣﺮگ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﯽ ﺗﻮان دﯾﺪ‪.‬‬

‫‪٣١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫در آن زﻣﺎن‪ -‬ﻫﻤﻪ ﻫﻢ ﻏﻴﺮ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ -‬ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻋﻴﺴﺎ را ﺑﺎ ﻣﻮﺷﻜﺎﻓﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬را ﺷﺮح‬ ‫ﻣﻲدﻫﻴﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬درﺑﺎره اﺷﺎره ﻛﺮدن ﭼﻨﺪﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻪ ﻋﻴﺴﺎ درﺳﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺟﻮزﻓﺲ‪ ،‬ﺗﺎﻛﻴﻮس‪ ،‬ﻟﻮﺳﻴﻦ‪ ،‬ﺳﻮﺗﻮﻧﻴﺲ‪ ،‬ﭘﻠﻨﻲ و ﺟﻮﺳﺘﻴﻦ ﻣﺎرﺗﻴﺮ ﻫﻤﻪ در ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي‬ ‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ "ﻋﻴﺴﺎ" ﻳﺎ "ﻋﻴﺴﺎ ﻣﺴﻴﺢ" اﺷﺎره ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻛﺎﺳﺘﻲ ﺑﺰرﮔﻲ در اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺘﺪﻻل ﻫﺴﺖ‪ :‬ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ ﺗﺎ دﻫﻪﻫﺎ ﭘﺲ از‪ ،‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﻌﺮوف ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻠﻴﺐ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪن ﻋﻴﺴﺎ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻧﻴﺎﻣﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻛﺪام از اﻳﻦ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﺑﻲﮔﻤﺎن ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ دادهﻫﺎي دﺳﺖ ﻳﻚ از زﻧﺪﮔﻲ ﻋﻴﺴﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺷﺎرهﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ‬ ‫آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻴﺴﺎ‪ ،‬ﮔﻮاﻫﻲ ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻋﻴﺴﺎ در زﻣﺎن ﺧﻮد آنﻫﺎ را‪ ،‬ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫آﻳﺎ ﻫﻤﻪاش ﻫﻤﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﻪ راﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻴﺴﺎ اﺷﺎره‬ ‫ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬دﻫﻪﻫﺎ ﭘﺲ از زﻧﺪﮔﻲ وي‪ ،‬ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬رﻳﺰهﻛﺎريﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ ﻋﻴﺴﺎ و اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي‬ ‫ﺑﻲﺷﻤﺎر در ﺑﻪ اره "ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎ" ﺳﺮاﺳﺮ ﺳﻮاي از ﻋﻴﺴﺎ اﺳﺖ‪ .‬داﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺗﺮدﺳﺘﻲﻫﺎي‬ ‫رازآﻟﻮدي ﻛﻪ در ﺟﻬﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﭘﺨﺶ ﺑﻮده و در ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻣﻘﺪس دﻳﻦﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺟﺎ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬زودﺑﺎوري اﻳﻦﭼﻨﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ زﻣﻴﻦ ﺣﺎﺻﻠﺨﻴﺰي ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮش و رﺷﺪ‬ ‫دﻳﻦﻫﺎﻳﻲ ﭼﻮن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲآورد‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬درﺑﺎره ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮي ﻛﻪ ﻫﻢ زﻣﺎن ﺑﺎ ﻋﻴﺴﺎ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺣﺘﺎ ﻳﻚ ﺗﻚ اﺷﺎره ﺑﻪ "ﻋﻴﺴﺎ" ﻳﺎ "ﻋﻴﺴﺎ ﻣﺴﻴﺢ" از ﺳﻮي ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان زﻧﺪه در‬ ‫ﺳﺎلﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻲرود ﻋﻴﺴﺎ روي زﻣﻴﻦ ﺑﻮده‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﻦ‪ ،‬اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ‬ ‫آﺷﻜﺎر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن آن ﺳﺎلﻫﺎ ﻳﻜﻲ از دورهﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬آﻳﺎ ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎي ﻋﻴﺴﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺻﺪﻫﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه و ﺑﺎﻳﮕﺎن ﻫﻢ زﻣﺎﻧﺶ را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﻮد‬ ‫ﻧﻜﺸﻴﺪه اﺳﺖ؟‬

‫‪٣٢‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﭼﺮا ﻫﻴﭻ ﺳﻨﺪ ﺗﺎرﻳﺨﻲ از ﻫﻴﺮدوﻳﺲ‪ ،١‬ﺑﻪ‬

‫"ﻧﮕﺮ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻣﻦ درﺑﺎره ﻧﺎدرﺳﺘﻲ‬

‫ﻗﻮل ﻣﻌﺮوف‪ ،‬ﻗﺎﺗﻞ ﺑﻲﮔﻨﺎﻫﺎن ]دزدي ﺳﺮ‬

‫رﺳﺘﮕﺎري ﻣﺴﻴﺤﻲ و ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ اﻧﺴﺎن از‬

‫راﺳﺖ از ﻛﺘﺎب ﺧﺮوج[ ﻳﺎ از ادﻋﺎﻫﺎي‬

‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس در ﻃﻮل ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﺎﻟﻴﺪﮔﻲ ﻣﻦ‬

‫ﻣﺘﺎ‪ ٢‬ﻛﻪ در ﭘﻲ ﻣﺮگ ﻋﻴﺴﺎ‪ ،‬ﭘﻴﻜﺮﻫﺎي‬

‫ﺑﻮد‪ ،‬روﺷﻦﺗﺮ و ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪﺗﺮ ﺷﺪه و ﻣﻦ‬

‫زﻧﺪه ﻧﺰدﻳﻚ ﮔﻮرﺳﺘﺎن در ﺧﻴﺎﺑﺎنﻫﺎي‬

‫دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻢ ﻫﺮﮔﺰ‬

‫اورﺷﻠﻴﻢ ﺑﺎﻻ و ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺨﻮاﻫﻢ آن را دﮔﺮﮔﻮن ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻢ‪".‬‬

‫آﻳﺎ در آن روزﮔﺎر اﻳﻦ "واﻗﻌﻴﺖﻫﺎ" ﺗﺎ آن‬ ‫اﻧﺪازه ﭘﻴﺶ ﭘﺎ اﻓﺘﺎده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦﻧﮕﺎران ﺑﻪ آنﻫﺎ اﺷﺎره ﻧﻤﻲﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫اﺑﺮاﻫﺎم ﻟﻴﻨﻜﻠﻦ )‪(1809-1865‬‬

‫ﺑﺮاي ﻛﻮﺗﺎه ﻧﻤﻮدن دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻦ درﺑﺎره‬

‫ﺑﻪ داوران ج‪ .‬اس‪ .‬وﻳﻜﻔﻴﻠﺪ در ﭘﻲ ﻣﺮگ وﻳﻠﻲ‬

‫ﻋﻴﺴﺎي "ﺗﺎرﻳﺨﻲ" ﻣﻦ ﭘﻴﺶﺗﺮ ﭼﺎﻣﻪاي‬

‫ﻟﻴﻨﻜﻠﻦ در‪1862‬‬

‫ﺳﺮودهام‪:‬‬ ‫اﻣﺮوز ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻋﻴﺴﺎ ﻣﺮد‪،‬‬ ‫و آرام ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﻣﺮده‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺑﻲﮔﻤﺎن دروغ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎﻳﺶ‪ ،‬ﻫﺮآﻳﻨﻪ راﺳﺘﻲ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫آن ﻋﻴﺴﺎ ﻣﺴﻴﺢ‪ ،‬ﻛﻪ ﺧﻮﻧﺶ ﻫﺪر رﻓﺖ‪،‬‬ ‫ﻛﺴﻲ ﻧﺒﻮده‪ ،‬ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻣﻲﻛﻨﻢ!‬ ‫ﭼﻮن ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ؟‬

‫‪1. Herod‬‬ ‫‪2. Matthew‬‬

‫‪٣٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪] :‬آه ﻣﻲﻛﺸﺪ[ ‪ . . .‬در اﻳﻦ ﺑﻪ اره‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻢ ﺷﻤﺎ واﻗﻊ ﺑﻴﻦ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﻄﻤﺌﻦ‬ ‫ﻫﺴﺘﻢ ﺷﻤﺎ ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﺟﻮرج واﺷﻨﮕﺘﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ رﻳﻴﺲﺟﻤﻬﻮر اﻳﺎﻻتﻣﺘﺤﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎور‬ ‫دارﻳﺪ وي ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﺷﻤﺎ اﻃﻼﻋﺎت دﺳﺖ ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ "واﻗﻌﻴﺖ" ﻧﺪارﻳﺪ‪ .‬ﺑﺪون‬ ‫ﭼﻮن و ﭼﺮا ﺳﺨﻨﺎن دﻳﮕﺮان را درﺑﺎره زﻧﺪﮔﻲ وي‪ ،‬ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻳﺪ؛ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺳﺨﻨﺎن‬ ‫دﻳﮕﺮان درﺑﺎره ﻋﻴﺴﺎ را ﺑﻲدرﻧﮓ رد ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻏﺮضورزي ﺧﻮد را درﺑﺎره دﻳﻦ آﺷﻜﺎر‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻴﺪ!‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﻧﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ رو‪ .‬ﻧﺎﻫﻤﺴﺎﻧﻲﻫﺎﻳﻲ در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن ﻫﺴﺖ‪ .‬زﻧﺪﮔﻲ ﺟﻮرج واﺷﻨﮕﺘﻦ در‬ ‫زﻣﺎن زﻧﺪﮔﻲ وي از ﺳﻮي ﺑﺴﻴﺎري از دﻳﺪه ﺑﻪ آنﻫﺎي ﺑﻲﻃﺮف‪ ،‬ﮔﻮاﻫﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻲﮔﻤﺎن ﺑﺎ ﻣﻮرد ﻋﻴﺴﺎ ﻛﻪ از ﺳﻮي ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان زﻣﺎن وي ﮔﻮاه ﻧﺸﺪه‪ ،‬ﻳﻚ ﺟﻮر‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬واﺷﻨﮕﺘﻦ ﺧﻮدش ﺑﺮاي ﻣﺎ داراﻳﻲ از ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ‬ ‫وﻟﻲ ﻋﻴﺴﺎ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﺟﺎ ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﻳﻚ ﻧﺎﻫﻤﺴﺎﻧﻲ ﺳﻮم ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ اﺳﺖ‪ :‬اﮔﺮﭼﻪ واﺷﻨﮕﺘﻦ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﻧﺎﻣﺘﻌﺎرف ﭘﺮ روﻳﺪادي و ﭘﺮﺑﺎري داﺷﺘﻪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻴﭻ ادﻋﺎﻳﻲ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﺪ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻚ را ﺳﺮ و ﺗﻪ ﻛﺮده‪ ،‬وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ادﻋﺎي ﻧﻜﺮده‬ ‫واﺷﻨﮕﺘﻦ ﻣﺮده‪ ،‬زﻧﺪه ﻛﺮده ﻳﺎ روي آب راه رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺎرل ﺳﺎﮔﺎن ﮔﻔﺘﻪ‪" ،‬ادﻋﺎﻫﺎي‬ ‫ﺷﮕﻔﺖآور‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﮔﻮاﻫﻲ ﺷﮕﻔﺖآور ﻫﻢ دارد‪ ".‬ﭘﺲ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي ﻛﺴﻲ در اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻪ اره ﻛﻪ ﺟﻮرج واﺷﻨﮕﺘﻦ در وﻳﺮﺟﻴﻨﻴﺎ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪه را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮم‪ ،‬ادﻋﺎﻫﺎي ﻛﺲ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻪ واﺷﻨﮕﺘﻦ از ﺑﺎﻧﻮي ﺑﺎﻛﺮه زاﻳﺪه ﺷﺪه‪ ،‬را ﻧﺨﻮاﻫﻢ ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ادﻋﺎ ﻏﻴﺮ‬ ‫ﻣﺘﻌﺎرفﺗﺮ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻮاﻫﻲ ﻧﻴﺰ ﺳﻨﮕﻴﻦﺗﺮ و ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﻜﺎرﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﻫﻢ‬ ‫دورهﻫﺎي ﻋﻴﺴﺎ ﺣﺘﺎ رﻧﺞ اﺷﺎره ﻛﺮدن ﺑﻪ ﻧﺎم وي را در ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﺪادهاﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﭘﺲ ﺗﺮاز ﮔﻮاﻫﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺳﺎﺧﺘﻦ "ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎي" وي ﺷﻮرﺑﺨﺘﺎﻧﻪ ﺑﺴﻨﺪه ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﭼﻴﺰي وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺷﺮط ﺑﺒﻨﺪم ﺑﺴﻴﺎري از"واﻗﻌﻴﺖﻫﺎﻳﻲ" ﻛﻪ درﺑﺎره ﺟﻮرج واﺷﻨﮕﺘﻦ‬ ‫ﻣﻲداﻧﻴﻢ ‪-‬ﻳﺎ ﻣﻲﭘﻨﺪارﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻲداﻧﻴﻢ‪ -‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﺳﻄﻮرهﺷﻨﺎﺳﻲ اﺳﺖ‪ .‬داﺳﺘﺎن درﺧﺖ ﮔﻴﻼس و‬

‫‪٣٤‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫"ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ دروغ ﺑﮕﻮﻳﻢ" و ﭘﺮﺗﺎب ﻳﻚ دﻻر ﻧﻘﺮه از ﻋﺮض رودﺧﺎﻧﻪي ﭘﻮﺗﻮﻣﺎك ﺑﻪ ﻫﻤﺎن‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ ﻟﻌﻨﺖ ﻧﻤﻮدن درﺧﺖ اﻧﺠﻴﺮ از ﺳﻮي ﻋﻴﺴﺎ ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﭘﺲ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺳﻨﮓ ﺟﻠﻮي آراﻣﮕﺎه ﻋﻴﺴﺎ ﭼﺮﺧﻴﺪه و دور ﺷﺪه اﺳﺖ ؟ آﻳﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﻴﺮوي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ﺑﻪ وﻳﮋه ﺑﺎ ﻧﮕﻬﺒﺎنﻫﺎي روﻣﻲ آﻣﺎده ﺑﺮاي ﺑﻲﺑﺎر ﻧﻤﻮدن ﻛﻮﺷﺶﻫﺎي اﻳﻦ‬ ‫ﭼﻨﻴﻨﻲ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﻧﺒﻮده اﺳﺖ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺑﻲﮔﻤﺎن اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل از ﺳﻮي ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺘﻮده ﺷﺪه و ﺑﺮاي‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎي ﺳﺎده ﻟﻮح ﺷﮕﻔﺖ آور ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺎﺳﺘﻲ آﺷﻜﺎر اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل‪ ،‬آﻏﺎز‬ ‫ﺷﺪن ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﻴﺶ ﭘﻨﺪار اﺳﺖ ﻛﻪ ‪ 99‬درﺻﺪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس راﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪" ،‬اﺛﺒﺎت" ‪1‬‬ ‫درﺻﺪ ﻣﺎﻧﺪه ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻄﻘﻲ ﭼﻨﺪان ﺳﺨﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﭙﻨﺪارﻳﺪ )‪ (1‬ﻋﻴﺴﺎ ﺑﻮده‪(2) ،‬‬ ‫وي در ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻗﻀﺎﻳﻲ روﻣﻲﻫﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮده‪ (3) ،‬ﺑﻪ ﺻﻠﻴﺐ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه‪ (4) ،‬ﭘﻴﻜﺮ‬ ‫وي در آراﻣﮕﺎﻫﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪ (5) ،‬ﺳﻨﮓ ﺑﺰرﮔﻲ ﺟﻠﻮي ورودي ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪(6) ،‬‬ ‫ﻧﮕﻬﺒﺎنﻫﺎي روﻣﻲ ﺑﻴﺮون از آراﻣﮕﺎه ﻧﮕﻬﺒﺎن ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ (7) ،‬ﺳﻨﮓ از ﺟﺎي ﺧﻮد ﺟﺎ ﺑﺠﺎ ﺷﺪه و‬ ‫)‪ (8‬ﭘﻴﻜﺮ ﻋﻴﺴﺎ در روز ﺳﻮم ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ‪ ،‬ﺷﺪﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻲ‬ ‫ﺳﻨﺎرﻳﻮي را ﻛﻪ در آن ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ در ﻛﺎر اﺳﺖ‪ -‬ﻫﺮﭼﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺻﺪﻫﺎ روﺷﻨﮕﺮي‬ ‫دﻳﮕﺮ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ -‬ﺑﺴﺎزد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻣﻦ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﺟﺎدوﮔﺮ ﺑﺪ ﺑﺎور دارم‪ :‬ﺟﺎدوﮔﺮ‪ ،1‬ﺟﺎدوﮔﺮ‪،2‬‬ ‫ﺟﺎدوﮔﺮ‪ 3‬و ﺟﺎدوﮔﺮ ﭼﻬﺎر‪ .‬ﻣﻦ ﺷﮕﻔﺖ زدهام ﻛﺪاﻣﻴﻚ از اﻳﻦ ﺟﺎدوﮔﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎغ ﺳﺒﺰيﻫﺎي در‬ ‫ﺣﺎل ﺧﺸﻜﻴﺪن ﻣﺮا ﺟﺎدو ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺮي اﻓﺴﻮن ﻛﻨﻨﺪهاي‪ ،‬ﺧﺒﺮ ﻣﻲدﻫﺪ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺟﺎدو‬ ‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪه‪ ،‬ﺟﺎدوﮔﺮﻫﺎي ‪ 2 ،1‬و ‪ 4‬در ﺷﻬﺮ ﻧﺒﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻦ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻢ "دﻟﻴﻠﻲ ﻫﺴﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺟﺎدوﮔﺮ ‪ 3‬ﺑﺎغ ﺳﺒﺰيﻫﺎي ﻣﺮا ﺟﺎدو ﻛﺮده اﺳﺖ‪".‬‬ ‫ﺧﻮب‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ در روي زﻣﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺎور ﻛﻨﺪ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﺸﻮد ﭼﻴﺰي را‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﺧﺮد درﺳﺖ را ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﻢ ﺟﺎدوﮔﺮ ‪3‬‬ ‫ﺑﺎغ ﻣﺮا ﺟﺎدو ﻧﻤﻮده‪ ،‬دﻟﻴﻠﻲ ﻧﺪارم ﭼﻮن ﻫﻤﻪي ﻣﻘﺪﻣﻪﻫﺎي اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻦ ﺧﻴﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ‬

‫‪٣٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫وﺟﻮد اﻳﻦ‪" ،‬ﻣﻨﻄﻖ" ﻳﻜﺴﺎن ﭘﻮﭼﻲ ﻛﻪ ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر روزﻣﺮه ﺑﻜﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬از‬ ‫روي ﺳﺎدﮔﻲ از ﺳﻮي ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﺑﺎور ﻛﻪ ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ‬ ‫آنﻫﺎ "ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه" ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻫﺴﺖ‪ ،‬در آراﻣﺶ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﭼﻨﺪ دﻗﻴﻘﻪ ﭘﻴﺶ‪ ،‬از ﻛﺎرل ﺳﺎﮔﺎن ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻴﺪ‪ .‬وي ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در‬ ‫ﺟﺎي دﻳﮕﺮي در ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﺑﺎور دارد‪ .‬آﻳﺎ ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن ﭼﻨﻴﻦ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ را درﺳﺖ ﻣﻲداﻧﻨﺪ؟‬ ‫آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﺧﻮدﺗﺎن ﺑﻪ ‪) UFO‬ﭼﻴﺰﻫﺎي ﭘﺮﻧﺪه ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺳﺮﭼﺸﻤﻪي زﻣﻴﻨﻲ ﻧﺪارد( ﺑﺎور‬ ‫دارﻳﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺑﻠﻪ و ﺧﻴﺮ‪ .‬در اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﻦ ﺑﻲﮔﻤﺎن زﻧﺪﮔﻲ ‪-‬و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ -‬ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻮﺑﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻫﺴﺘﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻦ ﮔﻤﺎن ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﻛﺸﺘﻲ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺑﻴﮕﺎﻧﻪاي‬ ‫از زﻣﻴﻦ دﻳﺪار ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬داﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺑﺸﻘﺎبﻫﺎي ﭘﺮﻧﺪه ﺳﺮاﺳﺮ ﻳﺎوه اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﻛﺸﺘﻲ‬ ‫ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﻣﺴﺎﻓﺖﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرگ ﻣﻴﺎن ﺳﺘﺎرهاي را ﺑﭙﻴﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺑﺸﻘﺎب ﻛﻮﭼﻚ ﺗﺨﺘﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﻓﺰون ﺑﻪ راﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺎژول ﻣﺎه ﻧﻮرد ﻧﻴﺰ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻴﭻ رو ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺸﻘﺎب ﭘﺮﻧﺪه ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﺮاي ﻓﺮود آﻣﺪن در ﺧﺎرج از زﻣﻴﻦ ﻧﻴﺰ‬ ‫اﺟﺎزهي ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي را ﻧﻤﻲداد‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺧﻮد ﻣﻦ ﺑﻪ‬

‫‪UFO‬‬

‫ﺑﺎورﻧﺪ ارم‪ ،‬ﺑﻴﺨﺪا ﺑﻪ‬

‫ﻧﺎﭼﺎر ﺑﺎ ﺑﻮدن ﺑﺸﻘﺎب ﭘﺮﻧﺪهﻫﺎ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺎزدﻳﺪﻛﻨﻨﺪهﻫﺎي ﺑﻴﮕﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﻌﺮف‬ ‫ﻣﻮﺟﻮدات ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪاي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي داﺷﺘﻦ ﺧﺪاﻳﺎﻧﻲ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻛﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ را‬ ‫زﻳﺮ ﭘﺎ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ را ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻜﺎرﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﻛﺎرل ﺳﺎﮔﺎن ﺧﻮدش ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬ ‫ﺳﺮﺳﺨﺖ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬وﻟﻲ آﻳﺎ ﮔﻤﺎن ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﺪ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﺧﺮﺳﻨﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻧﻴﺎز دارﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﭼﻴﺰي‪ ،‬ﺧﻮاه ‪ UFO‬ﻳﺎ ﺧﺪا ﻳﺎ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﺑﺎور داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﻣﻦ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻢ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﺑﺮاي داﺷﺘﻦ دلﺧﻮﺷﻲ ﺑﻴﺸﻴﻨﻪ‪ ،‬ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﺑﻪ‬ ‫دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ و ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ ﺑﻴﺮون از ﺧﻮﺷﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻴﺮوﻧﻲ از‬

‫‪٣٦‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫دﻳﻦﻫﺎي ﻛﻼهﺑﺮدار ﺑﻴﺮون ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻓﺮدي ﻫﺮآﻳﻨﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺳﻮي‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ‬ ‫ﻛﻨﺶ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‪ ،‬ﺳﺮﮔﺮﻣﻲ‪ ،‬رواﺑﻂ‪ ،‬ﻫﻨﺮ و‬ ‫داﻧﺶ ‪ -‬ﻛﻪ ﻫﺮﻛﺪام ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﻓﺮد‬

‫"ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﻮدن ﻣﺴﻴﺢ ﺑﺎور ﻧﺪاﺷﺘﻪ و‬

‫وﻳﮋهاي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻠﻲ ﺧﺸﻨﻮد و ﺷﺎد ﻛﻨﺪ‪-‬‬

‫ﺑﺴﻴﺎري از ادﻋﺎﻫﺎي دﻳﮕﺮ در ﻛﻴﺶ‬

‫ﻛﺸﻴﺪه ﺷﻮد‪ .‬رﻫﺒﺮان دﻳﻨﻲ ﺑﺎ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي‬

‫ارﺗﻮدﻛﺲ را ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﭙﺬﻳﺮم‪".‬‬

‫ﻣﻲﻛﻮﺷﻨﺪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺗﺎزه را ﺑﺎ روﺿﻪ‬ ‫ﺧﻮاﻧﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي ﺧﺸﻨﻮدي ﺑﻪ‬

‫وﻳﻠﻴﺎم ﻫﺎوارد ﺗﻔﺖ )‪(1857-1930‬‬

‫دﻳﻦ ﻧﻴﺎز دارﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﻮد ﺑﻜﺸﻨﺪ‪.‬‬

‫در ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪ داﻧﺸﮕﺎه ﻳﻴﻞ‬

‫ﺑﺪون ﻋﻴﺴﺎ ﻳﺎ اﷲ ﻳﺎ ﺑﻮدا‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺑﻲﭼﻮن و‬ ‫ﭼﺮا ﺑﻪ ﺳﻮي زﻧﺪﮔﻲ ﭘﺮﺑﻼ و ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ ﺧﻮاﻫﻴﺪ رﻓﺖ‪ .‬ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﭼﻲﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻓﺮوش‬ ‫ﻓﺮآوردهاي ﺧﻮﻳﺶ از ﻛﻨﺶ رواﻧﻲ ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ ﺑﻬﺮه ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ :‬آنﻫﺎ ﺷﻤﺎ وادار ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش )‪(1‬‬ ‫ﺷﻤﺎ راﺣﺖ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬دﺷﻮاري دارﻳﺪ‪ (2) ،‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ "دﺷﻮاري" ﺷﻤﺎ زدوده ﺷﻮد‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ‬ ‫ﻓﺮآوردهﻫﺎي آﻧﺎن دارﻳﺪ‪ (3) ،‬دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﻓﺮآوردهاي رﻗﻴﺐ ﺷﻤﺎ را ﺑﺎ ﻧﺎ اﻣﻴﺪي رﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ واروﻧﻪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﺑﺎور داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﺑﺮاي ﺷﺎدي ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ دﻳﻦ وﻳﮋهاي‬ ‫ ﻳﺎ ﺑﺴﺘﻨﻲ ﺷﻜﻼﺗﻲ ﻳﺎ ﻣﺎﺷﻴﻦ ورزﺷﻲ ﻳﺎ ﻫﻤﺪﻣﻲ ﻛﺴﻲ ‪ -‬ﺳﭙﺲ ﺷﻤﺎ آﺷﻜﺎرا ﻳﻚ ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ‬‫ﺧﻮد ﺗﻠﻘﻴﻨﻲ‪ ١‬ﻣﻲآﻓﺮﻳﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح "ﻧﻴﺎز" ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻮد را ﺑﺪﺑﺨﺖ‬ ‫ﺣﺲ ﻛﺮده ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ارﻳﻚ ﻫﻮﻓﺮ ﮔﻔﺘﻪ‪ "،‬آﻣﺎج ﺟﻨﺒﺶﻫﺎي دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﭘﺪﻳﺪار ﻧﻤﻮدن‬ ‫ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎري در ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺳﭙﺲ اراﺋﻪ دﻳﻦ ﻫﻤﭽﻮن داروﻳﻲ ﺑﺮاي آن اﺳﺖ‪ ".‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت دﻳﻨﻲ ‪ -‬ﻳﻌﻨﻲ "ﺑﻲ دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺷﺎدي"‪ -‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﻣﻲﭘﻨﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎ ﺑﺎورﻫﺎ ﺑﺎ زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﺑﻲﻣﻌﻨﻲ و ﭘﻮچ در اﻓﺴﺮدﮔﻲ ﻏﻠﺖ ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻫﻤﻪ ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻢ‪ ،‬ﻣﺮدان و زﻧﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮش ﺑﻴﻦ و ﻛﻮﺷﺎﻳﻲ ﺑﻮده ﻛﻪ از زﻧﺪﮔﻲ ﻟﺬت ﻛﺎﻣﻞ‬ ‫ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ آنﻫﺎ از ﻏﻞ و زﻧﺠﻴﺮ ﺣﺲ ﮔﻨﺎﻫﻜﺎري ﺑﻴﻤﺎرﮔﻮﻧﻪ دﻳﻨﻲ‪ ،‬دور‬ ‫ﮔﺮدﻧﺸﺎن آزاد ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬در ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﻦ دﺳﺘﻪ دﺳﺘﻪ ﺗﺮﺳﺎﻳﺎﻧﻲ را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻢ زﻧﺪﮔﻲﻫﺎي‬ ‫‪1. self-fulfilling prophecy‬‬

‫‪٣٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻲﺑﺎر داﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي "ﻣﻌﺠﺰهاي" ﻛﻪ ﻫﺮﮔﺰ رخ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داد ﻧﻤﺎزﻫﺎي ﺑﻲﭘﺎﻳﺎﻧﻲ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪ ﺷﻴﻮهي اﻓﺴﻮس آوري ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه دوﺑﺎره آﻣﺪن ﻋﻴﺴﺎ ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ‬ ‫اﻓﺘﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬در‪ 1963‬ﻣﺎدﻟﻴﻦ ﻣﻮراي اوﻫﻴﺮ‪ ١‬دادﮔﺎه ﻋﺎﻟﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه را ﻗﺎﻧﻊ ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﻤﺎز را از آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎي دوﻟﺘﻲ‪ ٢‬اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮدارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻫﺴﺘﻢ ﺑﺎ ﺗﺼﻤﻴﻢ دادﮔﺎه‬ ‫ﻫﻢ راي ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ .‬وﻟﻲ آﻳﺎ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻋﺎدﻻﻧﻪ ﺑﻮد در ﺟﺎﻣﻌﻪاي دﻣﻜﺮاﺗﻴﻚ ﻓﺮﺻﺘﻲ از‬ ‫ﺑﻴﺸﻴﻨﻪي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ در آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎ ﻧﻤﺎز ﺑﺨﻮاﻧﺪ از ﺳﻮي اﻗﻠﻴﺘﻲ ﻛﻮﭼﻚ‬ ‫ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر از دﺳﺖ رﻓﺖ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ آزﻣﻮن ﺟﺒﺮ در آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬داﻧﺶ آﻣﻮزان ﺑﺴﻴﺎري‬ ‫دﻋﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ‪ 1963‬ﻧﻤﺎز اﺟﺒﺎري ﻛﻪ در آن داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﺎ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪﻫﺎي‬ ‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن دﻳﻨﻲ‪ ،‬از ﺗﺮس اﺧﺮاج‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻪ زﻣﺰﻣﻪ دﻋﺎﻫﺎﻳﻲ وﻳﮋه ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﻣﺤﻞ‬ ‫آﻣﻮزﺷﮕﺎه‪ ،‬ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬را ﻣﻤﻨﻮع ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ در ﻫﻴﭻ اﻳﺎﻟﺘﻲ ﺑﺮاي ﻗﺪﻏﻦ ﻧﻤﻮدن ﻧﻤﺎز‬ ‫داوﻃﻠﺒﺎﻧﻪ در آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎي دوﻟﺘﻲ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻳﺎدآورﻳﺪ ﻛﻪ ﻋﻴﺴﺎ ﺑﻪ ﻓﺮﻳﺴﻴﺎن ﺑﺮاي‬ ‫ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧﺪن ﺟﻠﻮ ﻣﺮدم ﻫﺸﺪار داد‪ ،‬ﭼﻮن ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻤﺎزﻫﺎﻳﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﻛﻨﺶﻫﺎي ﺑﺪون راﺳﺘﻲ‪،‬‬ ‫رﻳﺎﻛﺎراﻧﻪ ﺑﺮاي ﻧﻤﺎﻳﺶ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ ﻛﻮﺷﺶ وي در ﺗﺼﻤﻴﻢ دادﮔﺎه ﻋﺎﻟﻲ وي "ﻣﻨﻔﻮرﺗﺮﻳﻦ زن در‬ ‫اﻣﺮﻳﻜﺎ" ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬آﻳﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺎ وي دﻳﺪار ﻛﺮدهاﻳﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺑﻠﻪ ﺳﻪ ﺑﺎر‪ .‬ﻣﺎ ﮔﺎه ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻴﻢ و در ﻃﻮل اﻳﻦ ﺳﺎلﻫﺎ ﭘﻨﺞ‪،‬‬ ‫ﺷﺶ ﺑﺎر ﺑﺎ ﺗﻠﻔﻦ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻋﻜﺲ ﻣﺎ ﺑﺮ روﻳﻪ ﺟﻠﺪ ﻛﺘﺎب ﻧﺨﺴﺘﻢ‪،‬‬ ‫ﻫﻴﭙﻨﻮﺗﻴﺰم آﺳﻤﺎﻧﻲ اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪1. Madalyn Murray O'Hair‬‬ ‫‪2. public schools‬‬

‫‪٣٨‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﺷﻤﺎ از وي ﭼﻪ ﺑﺮداﺷﺘﻲ داﺷﺘﻴﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﻣﺮدم دوﺳﺖ ﻧﺪارﻧﺪ اﻳﻦ را ﺑﺸﻨﻮﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ وي زن ﺑﺎﻫﻮش و داراي ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ‬ ‫ﺷﮕﻔﺖآور اﺳﺖ‪ .‬او آﺷﻜﺎرا در دﻳﺪﮔﺎه ﺧﻮﻳﺶ ﭘﺎﻳﺪار ﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬و اﮔﺮ ﮔﻤﺎن ﺑﺒﺮد دﻳﺪﮔﺎه ﺷﻤﺎ‬ ‫درﺑﺎره ﺟﺴﺘﺎري اﺷﺘﺒﺎه اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﺎ ﻛﺎري را اﺷﺘﺒﺎه اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻴﺪ‪ ،‬در درﺳﺖ ﻛﺮدن ﺷﻤﺎ در‬ ‫ﭘﻴﺶ دﻳﮕﺮان ﻧﻴﺰ درﻧﮓ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ارزﻳﺎﺑﻲ‬

‫"در ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺎﻟﻪ ﻣﻦ در رﻳﺎﺳﺖ‬

‫ﺧﻮد ﻣﻦ ﺑﺎ وﺟﻮد ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻏﻮل ﻣﺎﻧﻨﺪي ﻛﻪ‬

‫ﺟﻤﻬﻮري ﻫﻴﭻ اﺛﺮ ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪي دﻳﮕﺮي‬

‫از وي ﻫﺴﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد‪ ،‬او ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻬﺮﺑﺎن‬

‫ﻧﺪﻳﺪم ﻣﮕﺮ اﻇﻬﺎر ﻧﺎ ﺑﺮدﺑﺎري دﻳﻨﻲ ﻛﻪ در‬

‫و ﺑﻮدن ﺑﺎ وي دل ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﺎ ﺷﻤﺎري‬

‫ﻣﻴﺎن ﺑﺴﻴﺎري از ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻣﺎ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻣﻦ‬

‫از ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ وي دﻳﻮار ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻪ‬

‫آن را ﻫﻤﭽﻮن ﺧﻄﺮي ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ‬

‫دور ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺧﻮد ﻛﺸﻴﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻳﺎد‬

‫آزادي ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻟﻴﻢ و ﮔﺮاﻣﻲ ﻣﻲدارﻳﻢ‪،‬‬

‫ﺑﻴﺎورﻳﺪ ﻛﻪ در ﻃﻮل زﻧﺪﮔﻲاش ﺻﺪﻫﺎ ﺑﺎر‪،‬‬

‫ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻢ‪".‬‬

‫ﻫﺮآﻳﻨﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮگ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺷﺪ‪ ،‬دﺳﺖ آﺧﺮ ﻫﻢ‬

‫وارن ﺟﻲ ﻫﺎردﻳﻨﮓ)‪(1865-1923‬‬

‫از ﺳﻮي دزدي‪ ،‬رﺑﻮده ﺷﺪ و در‬

‫ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري )‪ 24‬ﻣﺎرچ ‪(1922‬‬

‫ﺧﻮﻧﺴﺮدي ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﺟﻨﺒﺶﻫﺎ‬

‫‪-‬‬

‫دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﺿﺪ دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻈﺎﻣﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﺮ ﺟﻨﺒﺶ دﻳﮕﺮ‪ -‬ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺰدان ﻳﺎ زﻧﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺷﺨﺼﻴﺖ‬ ‫اﻓﺮاﻃﻲ ﻳﺎ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي اﻓﺮاﻃﻲ ﻫﺪاﻳﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ دﻟﻴﻞ رﻫﺒﺮ ﺑﻮدن آﻧﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬ ‫دﻟﻴﻞ اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻛﺎﻧﺪﻳﺪ دﻣﻜﺮاﺗﻴﻚ در ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ ﻫﻤﮕﺎن‪ ،‬آزاديﺧﻮاهﺗﺮ ﺑﻮده‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﺎﻧﺪﻳﺪ ﺟﻤﻬﻮري ﺧﻮاه در ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ راي دﻫﻨﺪﮔﺎن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎرﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬آﻳﺎ ﭘﺴﺮ ﻣﺎدﻟﻴﻦ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﻧﺸﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺑﻴﻞ ﻣﻮراي ]ﭘﺴﺮ ﻣﺎدﻟﻴﻦ ﻣﻮراي اوﻫﻴﺮ[ دﭼﺎر ﺳﻨﺪروم اﺳﺘﻜﻬﻠﻢ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎري‬ ‫رواﻧﻲ ﻛﻪ ﮔﺮوﮔﺎن ﺑﻪ ﺗﺮورﻳﺴﺖﻫﺎي رﺑﺎﻳﻨﺪه ﺧﻮﻳﺶ دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﻋﺎﻃﻔﻲ و اﺣﺴﺎﺳﻲ ﭘﻴﺪا‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ در ﻣﻮرد ﺑﻴﻞ‪ ،‬ﻣﺮدي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ دﻳﻮﺳﻴﺮﺗﻲ ﺑﻮد ﻛﻪ وي در ﺳﺮاﺳﺮ زﻧﺪﮔﻲاش دﻳﺪ‪.‬‬

‫‪٣٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﺑﻴﻞ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎدﻟﻴﻦ‪ ،‬ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري از ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‬ ‫وي زﻳﺮ ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ اﻳﻦ ﺑﺎر‪ ،‬اﻟﻜﻠﻲ و ﻣﻌﺘﺎد و ﺳﭙﺲ ﻳﻚ ﻓﺮاري ﺑﺪﻧﺎم ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻣﺘﺎرﻛﻪ و‬ ‫ﺟﺪاﻳﻲ از ﺧﺎﻧﻮادهاش‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻜﺒﺎره اﻋﻼم ﻧﻤﻮد ﻳﻚ ﻣﺒﻠﻎ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﮔﺮدش ﮔﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‬ ‫]ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد[‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻢ ﺑﻴﻞ ﻣﻮراي در ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ دوروﻳﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ وي در‬ ‫ﮔﺮدش ﺧﻮﻳﺶ در ﻛﺸﻮر‪ ،‬اﻇﻬﺎرات ﻧﺎدرﺳﺘﻲ‪ ،‬ﺑﻪ درﺳﺘﻲ درﺑﺎره ﮔﺬﺷﺘﻪي ﺧﺎﻧﻮادهاش‬ ‫ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺎدر‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﭼﺮخ ﺧﻮردن ﺑﺸﻘﺎب ﺻﺪﻗﻪ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ از ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫ﺳﺨﻨﺮانﻫﺎ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻧﮕﺸﺖ ﺑﺮ ﻧﻘﻄﻪ ﺣﺴﺎس ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا ﺑﮕﺬارد‪ .‬دﻳﻦ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﺳﻮدآورﺗﺮ از ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﺑﻮده و ﺑﻴﻞ ﻣﻮراي‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ را ﺑﻬﺘﺮ از ﻫﺮﻛﺲ دﻳﮕﺮ ﻣﻲداﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﻣﻲدﻫﻢ ﻛﻮدﻛﺎن دﻳﮕﺮ‬

‫"ﺧﺎﻃﺮه دردﻫﺎ و رﻧﺞﻫﺎﻳﻢ‪ ،‬ﺣﺘﺎ ﻣﺮا از ﻛﺪر‬

‫ﻣﺎدﻟﻴﻦ‪ ،‬ﺟﺎن و راﺑﻴﻦ ﻛﻪ ﻣﻦ ﭘﻴﺶ از ﻗﺘﻞ‬

‫ﻧﻤﻮدن روح ﺟﻮاﻧﻲ ﺑﺎ ﺧﺮاﻓﺎت ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﺎز‬

‫ﻏﻢ اﻧﮕﻴﺰﺷﺎن‪ ،‬آنﻫﺎ را دﻳﺪم‪ ،‬ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن‬

‫ﻣﻲدارد‪".‬‬

‫ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻟﻴﺰاﺑﺖ ﻛﺪي اﺳﺘﻦ ﺗﻮن )‪(1815-1902‬‬

‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﺷﻤﺎ ﻓﺮزﻧﺪي دﺧﺘﺮ دارﻳﺪ‪.‬‬

‫رﻫﺒﺮ ﻓﻤﻴﻨﻴﺴﺖ‪ ،‬در ﻛﺘﺎب ﻫﺸﺖ ﺳﺎل و ﺑﻴﺸﺘﺮ‬

‫آﻳﺎ ﺷﻤﺎ وي را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﺧﻮاﻫﻴﺪ‬ ‫راﻧﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬اﻟﺒﺘﻪ ﻛﻪ ﻧﻪ‪ .‬وﻟﻲ اﮔﺮ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮاﻫﻢ ﻛﺮد‪ :‬ﺑﻪ ﺷﺪت ﭘﺎﻓﺸﺎري ﺧﻮاﻫﻢ‬ ‫ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﻫﻔﺘﻪاي ﭼﻨﺪ ﺑﺎر‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﻳﺎ ﻧﺨﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﺮود‪ .‬ﻧﺎﭼﺎرش ﺧﻮاﻫﻢ ﻧﻤﻮد‬ ‫دﺳﺖ ﻛﻢ روزي دو ﺳﺎﻋﺖ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را ﺑﺨﻮاﻧﺪ و از وي ﺧﻮاﻫﻢ ﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺮ ﺷﺐ‬ ‫ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻴﺰ ﻧﻤﺎز ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﻳﺎد وي ﺧﻮاﻫﻢ آورد اﮔﺮ از ﻋﻴﺴﺎ ﭘﻴﺮوي ﻧﻜﻨﺪ‬ ‫در ﺟﻬﻨﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺳﻮﺧﺖ‪ .‬و وي را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ از ﻗﺮار ﮔﺬاﺷﺘﻦ و آراﻳﺶ ﻛﺮدن ﺗﺎ ‪21‬‬

‫‪٤٠‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﺳﺎﻟﮕﻲ ﺑﺎز ﻣﻲدارم‪ .‬ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي ﭼﻨﻴﻦ ﺷﻴﻮه ﺗﺮﺑﻴﺘﻲ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻲﮔﻤﺎن دﺧﺘﺮم را ﺑﻪ‬ ‫دوﺳﺖ داﺷﺘﻦ ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﻫﺪاﻳﺖ ﺧﻮاﻫﻢ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻮﺧﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﮔﺮ دﺧﺘﺮﺗﺎن ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﺮود‪،‬‬ ‫آﻳﺎ ﻧﺨﻮاﻫﻴﺪ ﻛﻮﺷﻴﺪ دﻟﺴﺮدش ﻛﻨﻴﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﻧﻪ‪ .‬ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺧﻮاﻫﻢ ﺷﺪ وي را ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﺒﺮم‪ ،‬ﻳﺎ اﮔﺮ دوﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻮدم‬ ‫ﺑﺎ وي در ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﻤﺎﻧﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎ دوروﻳﻲ واﻧﻤﻮد ﻧﺨﻮاﻫﻢ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ دﻳﻦ ﺑﺎور دارم‪ .‬و ﮔﺎه‬ ‫ﮔﺎﻫﻲ اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ را درﺑﺎره اﻳﻦ ﻛﻪ ﻛﻠﻴﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺟﻬﺎن و اﻧﺴﺎنﻫﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻋﺮﻓﺎن‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ داﻧﺶ اﺳﺖ‪ ،‬را ﺑﺎزﮔﻮ ﺧﻮاﻫﻢ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻣﻲداﻧﻢ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ‪،‬‬ ‫دﺧﺘﺮم ﻫﺮ راﻫﻲ را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ وي ﻳﺎري رﺳﺎﻧﻢ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل ﺑﺴﻴﺎري از ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﻣﺮا ﭘﺪري‬ ‫"ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺖ" ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن درﺳﺖ اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬دﻳﻦداران‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن‪ ،‬ﻛﻮدﻛﺎن را ﺑﺎ ﻓﺸﺎري روزﻣﺮه ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮش ﺑﺎوري ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬وادار ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪.‬‬ ‫آنﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻮدﻛﺎن را ﺑﺮاي ﻛﺞ روي از آرﻣﺎنﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﻛﻴﻔﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬اﺣﺴﺎس ﻋﺸﻖ‪ ،‬ﻫﻤﺎن اﺣﺴﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﺎﻧﻮاده ﺧﻮﻳﺶ دارﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻴﭻ‬ ‫آزﻣﺎﻳﺶ داﻧﺸﻴﻚ ﻳﺎ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ‪ ،‬دﻳﺪه ﻳﺎ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻲداﻧﻴﺪ ﺑﻲﮔﻤﺎن اﻳﻦ‬ ‫اﺣﺴﺎسﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﺪا ﮔﻔﺘﻪ ﻋﺸﻖ ﺑﻮرز‪ ،‬ﭼﺮا ﺷﻤﺎ ﺑﻮدن "ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﺛﺒﺎت"‬ ‫ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻳﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻋﺸﻖ ﺧﺪا را ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮﻳﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﻋﺸﻖ ﺷﺨﺺ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﺎﻧﻮادهاش ﻛﺎرﻛﺮدي ﺣﻴﺎﺗﻲ و ﺷﮕﻔﺖ آور‪ ،‬روان‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻲ اﻧﺴﺎن اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻮن و ﭼﺮا ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺧﺪا‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻋﺸﻖ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬ﻛﺎرﻛﺮدي در‬ ‫روان ﺷﻨﺎﺳﻲ اﻧﺴﺎن ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﻫﻢ داﺳﺘﺎﻧﻢ‪ :‬ﺑﻲﺷﻚ ﺧﺪا در ﭼﺎرﭼﻮب روان‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ اﻧﺴﺎن "ﻫﺴﺖ"‪ .‬وﻟﻲ در ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻦﻫﺎي ﭘﺮ ﻫﻮادار ﺧﺪا ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻴﺮون‬ ‫از و ﺑﺪون واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ روان ﺷﻨﺎﺳﻲ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻓﺮدا ﻫﻤﻪي اﻧﺴﺎنﻫﺎي روي زﻣﻴﻦ‬

‫‪٤١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻠﻴﺴﺎي دﻳﺪار ﺑﺎور دارد‪ ،‬ﺧﺪا ﻫﻤﭽﻨﺎن ﺑﻪ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﺟﻬﺎن ﭘﺲ از ﻣﺎ اداﻣﻪ ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫داد‪ .‬در ﺑﺮاﺑﺮ آن‪ ،‬ﻋﺸﻖ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻮادهام‪ ،‬ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ زﻧﺪه ﻫﺴﺘﻢ‪ " ،‬ﻫﺴﺖ" و ﻛﺎرﻛﺮدي‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺧﺖ دارد‪ .‬ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻋﺸﻖ ﻧﺎ واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻐﺰ ﻣﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد ﮔﻮارش ﺑﺪون واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺷﻜﻢﻫﺎي ﻣﺎ وﺟﻮد دارد‪ .‬آرزوﻣﻨﺪي اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﻋﺸﻖ‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﺮگ‪ ،‬ﺑﺪون ﺷﻚ دﻟﻴﻞ ﻧﺨﺴﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﻌﺎد اﺧﺘﺮاع و ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻨﺪي ﺑﺎور ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ "ﺧﺪا ﻣﺤﺒﺖ اﺳﺖ" )‪ 1‬ﻳﻮﺣﻨﺎ ‪ .(4:8‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ "ﻣﺤﺒﺖ ﺣﺴﺪ ﻧﻤﻲﺑﺮد" )‪ 1‬ﻗﺮﻧﺘﻴﺎن ‪ .(13:4‬ﺳﭙﺲ ﻣﺎ ﻣﻲﺷﻨﻮﻳﻢ ﻛﻪ "ﻣﻦ‪ ،‬ﺧﺪاي ﺗﻮ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬ﺧﺪاﻳﻲ ﺣﺴﻮد ﻫﺴﺘﻢ" )ﻛﺘﺎب ﺧﺮوج ‪" .(20:5‬ﺧﺪا ﻣﺤﺒﺖ اﺳﺖ" ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ اﻧﺴﺎن ﻏﻴﺮ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ را در ﺟﻬﻨﻢ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻧﻜﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺑﻨﻲ اﺳﺮاﺋﻴﻞ دﺳﺘﻮر ﻧﺪﻫﺪ‬ ‫"ﺑﺎﻛﺮهﻫﺎ را ﺑﺮاي ﺧﻮدﺗﺎن ﺑﺮدار" اﻣﺎ ﻫﻤﻪي ﻣﺮدان‪ ،‬زﻧﺎن و ﻛﻮدﻛﺎن ﭘﺴﺮ ﺑﻲﮔﻨﺎه را ﻗﺘﻞ ﻋﺎم‬ ‫ﻛﻦ در ﺿﺒﻂ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﻣﻮﻋﻮد) ﺷﻤﺎرهﻫﺎي ‪.(13:18‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﺑﻪ اﻳﻦ اﺗﻬﺎم ﻛﻪ ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﺗﻨﻬﺎ دﻳﻨﻲ دﻳﮕﺮ اﺳﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﻴﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻦ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﺑﺮازﻧﺪه ﻧﺎم دﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎوري ﺑﻪ ﺧﺪا ﻳﺎ ﺧﺪاﻳﺎن‬ ‫و ﺷﻤﺎري از ﺑﺎورﻫﺎي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﮔﺮﻧﻪ‪" ،‬دﻳﻦ" را از ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮان‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﺑﺎور ﺑﻪ ﺧﺪا و ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ را رد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬رو در‬ ‫روي دﻳﻦ ﻣﻲاﻳﺴﺘﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ رو‪ ،‬اﮔﺮ "دﻳﻦ" را رﻳﺨﺘﻲ از ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬آﻧﮕﺎه‬ ‫ﻣﻲﺗﻮان ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ را دﻳﻦ ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻓﺮاﮔﻴﺮ و ﺳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﺗﻨﺪي ﺑﻲﻣﻌﻨﺎ ﺷﺪه و‬ ‫ﺑﻪ ﭘﺮﻳﺸﺎﻧﻲ ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻦ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﻛﺎﻣﻞ را ﻣﻲﺗﻮان ﻳﻚ ﭘﺎرﺳﺎي‬ ‫دﻳﻦدار ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ دﻳﻦدار ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪاي ﻛﺎﻣﻞ در‬ ‫ﻣﺴﺎﺋﻞ رواﻧﻲ اﺷﺘﺮاكﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي در ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻪ ﺑﻪ آن دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ‬ ‫دارد‪ ،‬دارﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻢداﺳﺘﺎن ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻛﻮﺷﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﺑﺮاي زدن اﻧﮓ‬

‫‪٤٢‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫"دﻳﻦ" ﺑﻪ ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ را ﭼﻮن ﻓﺮﻳﺐ ﻳﺎﻓﺘﻪام‪ .‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ" ﺗﻮ‪،‬‬ ‫ﺑﻴﺨﺪا‪ ،‬ﻫﻢ اﻧﺪازه ﻣﺎ ﺑﻲﻣﻨﻄﻖ ﻫﺴﺘﻲ‪".‬‬ ‫"دوﺳﺖ دارم ﺑﺎور ﻛﻨﻢ دوﺑﺎره زﻧﺪه ﺧﻮاﻫﻢ‬

‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬آﻳﺎ اﻳﻦ درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ‬

‫ﺑﻮد ‪ ،‬اﻧﺪﻳﺸﻪ‪ ،‬اﺣﺴﺎس‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از ﻣﻦ اداﻣﻪ‬

‫ﺷﻤﺎري از ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن ﭘﺮآوازه در ﺑﺴﺘﺮ‬

‫ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ ،‬ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮدم‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪ‬

‫ﻣﺮگ ﺑﻪ دﻳﻦ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪاﻧﺪ؟‬

‫ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﺎور ﻛﻨﻢ وﺑﺎ‬ ‫وﺟﻮد ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﻨﺘﻲ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ وﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ از‬

‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﻧﻪ‪ .‬داﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ‬

‫ﻣﻌﺎد ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻏﻴﺮ از اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي‬

‫ﺑﺴﻴﺎري از ﺳﻮي ﻣﻼﻳﺎن ﻧﺎدرﺳﺖ‬

‫ﺑﻴﻬﻮده ﻧﺎﻣﻴﺪن آن‪ ،‬ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﻓﻜﺮم‬

‫ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ‪ ،١‬ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ‬

‫ﻧﻤﻲرﺳﺪ‪".‬‬

‫ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از آنﻫﺎ رﻳﺸﻪ درﺳﺘﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬

‫ﻛﺎرل ﺳﺎﮔﺎن )‪ (1996-1934‬ﺑﺮﻧﺪه‬

‫ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﻣﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪي روﺷﻨﻲ از اﻳﻦ ﻛﻪ‬

‫ﺟﺎﻳﺰه ﺳﺘﺎره ﺷﻨﺎﺳﻲ ﭘﻮﻟﻴﺘﺰر‬

‫ﭼﻨﻴﻦ داﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﺪا‪،‬‬

‫در ﻛﺘﺎب ﺟﻬﺎن ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ‬

‫ﻳﺎوه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ .‬ﺗﻮﻣﺎس ﭘﻴﻦ‪ ،٢‬ﻛﺴﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻧﻘﺶ ﺑﺰرﮔﻲ در اﺳﺘﻘﻼل اﻣﺮﻳﻜﺎ داﺷﺖ‪ ،‬در ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﻠﻨﺪآوازهاي ﺑﻪ ﻧﺎم دورهي ﺧﺮد‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲﺗﺎزد‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﻛﻪ وي ﻳﻚ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ دﻻور ﺑﻮد‪ ،‬اﻧﺠﻤﻦ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ آن زﻣﺎن‬ ‫ﺑﺮاي اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي ﭘﺎد دﻳﻨﻲاش‪ ،‬از وي ﺑﻴﺰار ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ ازم رگ ﭘﻴﻦ‪ ،‬ﻓﺮﻗﻪاي از‬ ‫ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎنﻫﺎ‪ ، ٣‬ﻳﻚ ﺷﺎﻳﻌﻪ ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﻦ در ﺑﺴﺘﺮ ﻣﺮﮔﺶ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﻪ راه راﺳﺖ‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ و ﻫﻤﻪي ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﭘﺎد دﻳﻨﻲ ﺧﻮدش را رد ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪي ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ از ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ دﻳﻦ ﭘﻴﺸﻴﻦ درﺑﺎره ﭘﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻛﻮﺷﺸﻲ از‬ ‫ﺳﻮي ﻓﺮﻗﻪاي از ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎنﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﺎزداري ﻣﺮدم از ﺧﻮاﻧﺪن ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﭘﺮﻧﻔﻮذ وي ﺑﻮد‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﭘﻴﻦ‪ ،‬ﺧﻮدش دورهي ﺧﺮد را رد ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﭘﺲ ﻣﺎ ﻫﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر را ﺑﻜﻨﻴﻢ‪ ،‬داﺳﺘﺎن‬ ‫‪1. dishonest TV evangelists‬‬ ‫‪2. Thomas Paine‬‬ ‫‪3. Puritans‬‬

‫‪٤٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﺟﻠﻮ رﻓﺖ‪ .‬ﺑﻬﺮ رو واﻗﻌﻴﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﻦ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ دورهي ﺧﺮد را ﻧﻮﺷﺖ ﻛﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه‬ ‫ﮔﻴﻮﺗﻴﻦ ﺑﻮد! وي ﻧﺎروا زﻧﺪاﻧﻲ ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺑﺎور داﺷﺖ ﻛﻪ ﺳﺮش ﻗﻄﻊ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬در‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﻦ ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺖ واﭘﺴﻴﻦ روزﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲاش اﺳﺖ‪ ،‬دورهي ﺧﺮد را ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﭘﺲ‪،‬‬ ‫ﻧﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ دﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن ﻣﺮگ‪ ،‬ﭘﻴﻦ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻳﻚ ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮ ﻧﺎﺑﺎوري ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺎ ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ‪ ،‬ﭘﺲ از ﻣﺪﺗﻲ ﭘﻴﻦ از زﻧﺪان آزاد ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎنﻫﺎي ﺑﻲﺷﺮم‪،‬‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ داﺳﺘﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﻦ از ﻣﺮگ ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪه‪ ،‬در آﺳﺘﺎﻧﻪ ﻣﺮﮔﺶ ﺑﺎورﻫﺎي ﭘﺎد دﻳﻨﻲ ﺧﻮدش را‬ ‫رد ﻧﻤﻮده اﺳﺖ را ﺳﺎلﻫﺎ ﭘﺲ از آن‪ ،‬ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﺴﻴﺎري از ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﺑﺎور ﻛﺮدن ﻧﻴﺴﺖ ﺷﺨﺼﻲ آﻣﻮزهﻫﺎي اﻟﻬﻲ آﻧﺎن را ﺑﺎ دﻟﻴﻞ‬ ‫ﻧﭙﺬﻳﺮد‪ .‬ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﻣﻲﭘﻨﺪارﻧﺪ در ژرﻓﺎي ﺑﻴﺨﺪاﻫﺎ و ﻧﺪاﻧﻢﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺎوري از ﺧﺪا و ﻣﻌﺎد ‪-‬ﺑﺎوري‬ ‫اﺳﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻲرود در ﻫﻨﮕﺎﻣﻪﻫﺎي ﺧﻄﺮﻧﺎك و در زﻣﺎن ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪن ﻣﺮگ ﻧﻤﺎﻳﺎن‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ -‬وﺟﻮد دارد‪ ".‬ﻫﻴﭻ ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ در ﺳﻨﮕﺮﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ ".‬وﻟﻲ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺑﺎور راﺳﺘﻴﻦ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻌﺎد ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ در ﻫﻨﮕﺎﻣﻪﻫﺎي ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺑﻪ دﻳﻨﻲ ﻣﻲﮔﺮوﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎ ﺑﺮ‬ ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ،‬ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن ﺧﺎرج از اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﺧﻮد ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت از ﻣﺮگ ﻣﻲﺗﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎورﻣﻨﺪان ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﻪ درﺳﺘﻲ‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﻲروﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ از ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ارﺗﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ اﻳﻤﻴﻞ‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲدارم‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از آنﻫﺎ در ﺟﻨﮓ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ در اﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎن ﻳﺎ ﻋﺮاق ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﺷﻤﺎ از ﻣﺮگ ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪ ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﻣﻦ از ﻣﺮگ ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ ﭼﻮن دوﺳﺖ دارم زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻨﻢ‪ .‬دوﺳﺖ ﻧﺪارم زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻦ‬ ‫ﺑﻪ آﺧﺮ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬از ﻣﺮگ ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ‪ ،‬زﻳﺮا ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻫﻤﺴﺮم ﺑﻴﻮه و دﺧﺘﺮم ﺑﻲﭘﺪر ﺷﻮد‪ .‬و‬ ‫ﺑﻲﮔﻤﺎن دوﺳﺖ ﻧﺪارم ﻣﺮگ رﻧﺞ آور ﺳﺨﺖ ﻳﺎ دردﻧﺎﻛﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ ‪ .‬وﻟﻲ از ﻣﺮگ ﺑﺮاي‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻤﻲﺗﺮﺳﻢ ﻛﻪ در ﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪ از ﺟﻬﻨﻢ ﻛﺒﺎب ﺷﻮم‪ .‬ﭼﻮن اﺳﻄﻮره اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٤٤‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﺑﻲﮔﻤﺎن ﺷﻤﺎ ﻣﻲاﻧﺪﻳﺸﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ دﻳﻦﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ دﺳﺖ اﻧﺴﺎنﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫ﻫﻴﭻ ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻣﺮدم ﭼﻴﺰي را داﻧﺴﺘﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﭘﺨﺶ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲداﻧﻨﺪ دروغ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲﭘﻨﺪارم ﻛﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎن ﻧﺎﮔﻬﺎن روزي ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﻛﻪ دﻳﻨﻲ را‬ ‫ﺑﺮﭘﺎ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ رخداده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻧﺴﺎن ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ درﺑﺎره ﺧﻮﻳﺶ و‬ ‫ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺧﻮدش ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬وي ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ ﭼﺮا ﺑﺎران ﻣﻲﺑﺎرد‪ ،‬ﭼﺮا ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺶ از ﻣﻴﺎن‬ ‫ﻣﻲرود‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻮدﻛﺎﻧﺶ ﺑﻴﻤﺎر ﺷﺪه و ﻣﻲﻣﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻓﺼﻞﻫﺎ دﮔﺮﮔﻮن ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪي ﺑﻮدن ﺧﺪاﻳﻲ ﻓﺮا اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﺴﺌﻮل اﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎورﻛﺮدﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ‬ ‫ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪.‬‬ ‫اﻓﺰون ﺑﻪ راﻳﻦ‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻢ ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺮاﺳﻢ و ﭘﻴﺮوي دﻳﻨﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ارزش ﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺮدﻣﺎن در ﭘﻲ ﺗﺸﻮﻳﻖ ﺧﺪاﻳﺎن ﺑﻪ رﻓﺘﺎري دوﺳﺘﺎﻧﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ‪ ،‬ﺷﺨﺼﻲ‬ ‫ﮔﻤﺎن ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﮔﺮ از ﺧﻮﺷﻲ ﺟﻨﺴﻲ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻧﻤﺎﻳﺪ و از ﺧﺪاي ﺳﻴﺐ زﻣﻴﻨﻲ ﺑﺨﻮاﻫﺪ‬ ‫زﻣﻴﻨﺶ را ﭘﺮﺑﺎر ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﭼﺸﻢﭘﻮﺷﻲ از ﺧﻮﺷﻲ ﺟﻨﺴﻲ ﺧﺪاي ﺳﻴﺐزﻣﻴﻨﻲ را ﺑﺮاي‬ ‫واﻛﻨﺸﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﭘﺎداش دادن ﺟﺒﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰد‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻨﻲ دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﻧﺴﺎن ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎ ﻛﻨﺘﺮل‬ ‫ﻛﺮدن ﺑﺨﺶ ﻛﻮﭼﻚ از زﻧﺪﮔﻲ ﺧﺼﻮﺻﻲاش‪ ،‬ﺑﺎ دﻋﺎ و درﺧﻮاﺳﺖ از ﺧﺪاﻳﺎن‪ ،‬اﻣﻴﺪوار ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻨﺘﺮل ﺑﺨﺶ ﺑﺰرگﺗﺮي‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﻣﺎندﻫﻲ آب و ﻫﻮا ﻳﺎ ﺑﻬﺒﻮد ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ‪ ،‬را ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬ ‫ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي اﻳﻦ ﻣﺮاﺳﻢﻫﺎ و ﺧﻮد ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻛﺮدنﻫﺎ‪ ١‬در ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬ ‫آﻏﺎزﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻤﻪ اﻳﻦ دﻳﻦﻫﺎ در ﻳﻚ ﭼﻴﺰ ﻣﺸﺘﺮك ﺑﻮدﻧﺪ‪ :‬ﻛﺴﻲ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ در ﭘﻴﺶ ﺧﺪا رﻧﺞ ﺑﺮد ﺗﺎ ﺧﺪا "ﮔﻨﺎه" را ﺑﺨﺸﻴﺪه و ﺑﻪ ﻣﺮدﻣﺎن ﺑﺮﻛﺖ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺗﺎ درﺟﻪ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي دﻳﻦﻫﺎ ﮔﻮﻧﻪاي ﺧﻮدآزاري‪ ٢‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ :‬ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ‬ ‫ﺑﺪون ﮔﻨﺎه در زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮش ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻛﺴﻲ رﻧﺞ ﻛﺸﺪ‪.‬‬

‫‪1. self-sacrifices‬‬ ‫‪2. masochism‬‬

‫‪٤٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬آﻳﺎ ﺑﺎور دارﻳﺪ دﻳﻦﻫﺎ رﻓﺘﺎر اﺧﻼﻗﻲ را ﺗﺸﻮﻳﻖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ از دﻳﻦ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﺪ‪ ،‬اﻳﺎﻻتﻣﺘﺤﺪه ﺑﺪون ﭼﻮن و ﭼﺮا‬ ‫ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﻣﻠﺖ دﻟﺒﺴﺘﻪ ﺑﻪ دﻳﻦ در ﻛﺮه زﻣﻴﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه از ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﻧﺮخ ﺗﺒﻪ ﻛﺎري ﺟﻬﺎن‪ ،‬در رﻧﺞ اﺳﺖ‪ .‬در ﺑﺮاﺑﺮ آن‪ ،‬ﻣﻠﺖﻫﺎي ﺳﻜﻮﻻر ﺗﺮ اروﭘﺎﻳﻲ‪ -‬ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 10‬درﺻﺪ ﻣﺮدم ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻈﻢ را دارﻧﺪ‪ -‬ﻧﺮخ ﺗﺒﻪ‬ ‫ﻛﺎري ﺑﺨﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻮﭼﻜﻲ از ﻧﺮخ ﺗﺒﻪ ﻛﺎري در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺮاﻧﻪ‬ ‫ﻫﻤﻜﺎري در‬ ‫ﻧﻴﻜﻮﻛﺎري ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﺳﻜﻮﻻر‬

‫"ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺷﻤﺎ را درﺑﺎرهي ده ﻓﺮﻣﺎن‬

‫اروﭘﺎﻳﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻﺗﺮ از آن در اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ‬

‫ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬در واﻗﻊ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ‬

‫ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻣﻴﺎن‬

‫ﻛﻪ آنﻫﺎ ده ﺗﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪".‬‬

‫ﻫﻮاداري ﻣﻠﺘﻲ از دﻳﻦ و رﻓﺘﺎر اﺧﻼﻗﻲ‬ ‫آنﻫﺎ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ واروﻧﻪاي ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ده ﻓﺮﻣﺎن‪ ١‬را ﺑﻪ دﻗﺖ وارﺳﻲ‬

‫اچ‪ .‬ال‪ .‬ﻣﻨﻜﻦ)‪(1880-1956‬‬ ‫ﻣﻨﺘﻘﺪ و وﻳﺮاﻳﺸﮕﺮ‬

‫ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ ،‬ﺷﮕﻔﺖزده ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ ﭼﻮن در‬ ‫ﻣﻲﻳﺎﺑﻴﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻪ ﻓﺮﻣﺎن از ده ﻓﺮﻣﺎن‬ ‫از ﺑﺮﺧﻮرد ﻏﻴﺮاﺧﻼﻗﻲ ﺑﺎ دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻛﺸﺘﻦ‪ ،‬دزدي و ﮔﻮاﻫﻲ دروغ دادن‪،‬‬ ‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ ﻓﺮﻣﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ روشﻫﺎﻳﻲ از ﻣﺮاﺳﻢ دﻳﻨﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﭼﻮن‪،‬‬ ‫ارج ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﻪ روز ﺷﻨﺒﻪ‪ ،‬ﻏﺪﻗﻦ ﺑﻮدن ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺣﻜﺎﻛﻲ و ﺣﺠﺎري ﺷﺪه‪ ،‬ﻧﭙﺮﺳﺘﻴﺪن‬ ‫ﺧﺪاﻳﺎن دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺮ زﺑﺎن ﻧﺮاﻧﺪن ﺑﻴﻬﻮده ﻧﺎم ﺧﺪا‪ ،‬را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ دﻳﻦﻫﺎ را ﺑﺎ ﻫﻤﻪي ﻫﺴﺘﻲام درﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﻛﻮﺷﺶ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ رﻓﺘﺎر اﺧﻼﻗﻲ را‬ ‫ﮔﺴﺘﺮش دﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎري ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻫﻤﻴﺸﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻦ ﻛﻪ اﺧﻼق را رﻓﺘﺎر‬ ‫ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ و ﻣﻬﺮﺑﺎن ﺷﺨﺺ در ﺑﺮاﺑﺮ دﻳﮕﺮان ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬آن را ﺑﻨﺎ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺷﺨﺺ از‬ ‫دﻳﻦ "درﺳﺖ" ﭘﻴﺮوي ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﻪ راﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎن ﻏﻴﺮ‬ ‫‪1. Ten Commandments‬‬

‫‪٤٦‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن را ﺑﻲﭼﻮن و ﭼﺮا از ﻧﮕﺮ اﺧﻼﻗﻲ زﻳﺮدﺳﺖ ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ "اﻧﺪﻳﺸﻪاي"‬ ‫ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻪ ﺗﻌﺼﺐ‪ ،‬ﭘﻴﺶ داوري و ﺟﻬﺎد‪ ١‬ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﺧﻮﻧﻴﻦ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻫﺮ ﺷﺨﺺ واﻗﻊ ﺑﻴﻨﻲ را ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻛﻪ دﻳﻦﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪-‬‬ ‫و ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺑﻪ وﻳﮋه‪ -‬ﻧﻨﮓ اﺧﻼﻗﻲ‪ ،‬ﮔﻮﻧﻪ اﻧﺴﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺟﻨﮓﻫﺎي ﺻﻠﻴﺒﻲ‪ ،‬ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻋﻘﺎﻳﺪ‪،‬‬ ‫ﺳﻮزاﻧﺪن ﺟﺎدوﮔﺮان‪ ،‬ﺷﻜﻨﺠﻪي ﻛﺎﻓﺮان ﻫﻤﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺧﺪا اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ را ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪ ،‬ﺷﻤﺎر ﻣﺮدم‬ ‫ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻧﺎم دﻳﻦ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﮔﺎن ﺑﻪ ﻫﺮ دﻟﻴﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ‬ ‫ﭘﻴﻮﻧﺪ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ‪ 1500‬ﺳﺎل‪ ،‬ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻲ دﺧﻤﻪﻫﺎي‬ ‫ﺷﻜﻨﺠﻪ را در ﺳﺮاﺳﺮ اروﭘﺎ اداره ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﺪون اﺳﺘﺜﻨﺎي‪ ،‬ﺷﻜﻨﺠﻪ ﭼﻮن ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻮد‪ .‬در ﻛﻨﺎر‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﭘﺮ ارزشﺗﺮﻳﻦ و ﮔﺮاﻣﻲﺗﺮﻳﻦ ﻛﺘﺎب در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﻛﺘﺎب‬ ‫‪Malleus Maleficarum‬‬

‫]ﭼﻜﺶ ﺟﺎدوﮔﺮان[ ﺑﻮده ﻛﻪ راﻫﻨﻤﺎي ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻧﻤﻮدن‬

‫زﻧﺎن ﺟﺎدوﮔﺮ و ﺟﺎدوﮔﺮان ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮﺳﺎل‪ ،‬ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ دهﻫﺎ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ از ﻣﺮدم ﺣﺘﺎ‬ ‫ﻛﻮدﻛﺎن دو ﺳﺎﻟﻪ را ﺗﺎ آﺳﺘﺎﻧﻪي ﻣﺮگ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺮط‪ ،‬دﻋﺎ ﺧﻮاﻧﺪن ﺑﻪ اﺑﺰار‬ ‫ﺷﻜﻨﺠﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ از ﺳﻮي روﺣﺎﻧﻲ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﻫﺎ ﮔﻤﺎن‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺳﻮزاﻧﺪن ﺟﺎدوﮔﺮان ﺗﻨﻬﺎ در دورهاي ﻛﻮﺗﺎه ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺴﺘﻌﻤﺮه ﺳﺎزي ﻧﻴﻮاﻳﻨﮕﻠﻨﺪ ﺑﻮده‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﺮآﻳﻨﻪ‪ ،‬ﺳﻮزاﻧﺪن ﺟﺎدوﮔﺮان ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺴﺘﻌﻤﺮه ﻧﻤﻮدن اﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﺲ از ‪ 1500‬ﺳﺎل‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺗﺮس و وﺣﺸﺖ در ﺳﺮاﺳﺮ اروﭘﺎ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫اﻣﺮوزه‪ ،‬روي ﻫﻢ رﻓﺘﻪ ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﻳﺎ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻫﺮ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ رﻓﺘﻪ ‪ -‬دﺳﺖ‬ ‫ﭼﻨﺪ دوﺳﺖ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ را ﻓﺸﺮده و ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪" ،‬اﺟﺮﻛﻢ ﻋﻨﺪاﷲ‪-"٢‬ﺑﻪ روﺿﻪ و ﭼﻨﺪ‬ ‫ﻧﻮﺣﻪي آرام ﺑﺨﺶ ﮔﻮش ﻣﻲدﻫﻨﺪ ‪-‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ "آراﻣﺶ ﺧﺪاﻳﻲ‪ "٣‬در دل ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎز‬ ‫ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن اﻛﻨﻮن ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺑﻪ روﺷﻲ ﻣﺘﻤﺪن رﻓﺘﺎر ﻛﺮده‪ ،‬ﻣﺎﻳﻪ اﻳﻦ اﺣﺴﺎس‬ ‫دروﻏﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ دﻳﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﻴﺮوي آرام ﺑﺨﺶ ﺑﺮاي ﺧﻮﺑﻲ ﻛﺮدن ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫‪1. Holy War‬‬ ‫‪2. God bless you‬‬ ‫‪3. peace of God‬‬

‫‪٤٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ .‬در ﻛﻨﺎر ﻧﺎﺑﻮدي ﻳﻜﺴﺮهي ﺟﺎدوﮔﺮان‪ ،‬ﻛﻠﻴﺴﺎ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺗﺎرﻳﺨﺶ ﺑﺮاي‬ ‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ داﻧﺶ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻲرﺣﻤﻲ‬ ‫ﺟﻨﮕﻴﺪه‪ -‬ﻫﻨﻮز ﻧﻴﺰ در ﺣﺎل ﺟﻨﮓ ‪-‬‬

‫"ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻦ ﺗﻮﺣﻴﺪ ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ‬

‫اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻜﻨﻴﺪ‪ ،‬ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ ﺑﺮاي‬

‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻧﺴﺎن رخ داده اﺳﺖ‪.‬ﻫﻴﭻ‬

‫ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺗﻠﺴﻜﻮﭘﺶ و ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻣﺎهﻫﺎي‬

‫ﮔﻮﻧﻪ ﺧﻮﺑﻲ در ﻳﻬﻮد‪ ،‬اﺳﻼم و ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‬

‫ﻫﺮﻣﺰد‪ ١‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻮد ﻛﺸﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﻓﺰون‬

‫ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﻢ‪ -‬اﻧﺴﺎن ﺧﻮب‪ ،‬ﭼﺮا‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﺮ‬

‫ﺑﻪ راﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻗﺮنﻫﺎ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﺎ ﻧﺎﻣﻴﺪن‬

‫دﻳﻨﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻳﻚ ﺧﺪاي ﻳﻜﺘﺎ‪ ،‬دﻳﻮاﻧﻪ‪،‬‬

‫"ﻫﺘﻚ ﺣﺮﻣﺖ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺧﺪا‪ "٢‬ﻛﺎﻟﺒﺪ‬

‫ﺑﺪﻛﻴﻨﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‬

‫ﺷﻜﺎﻓﻲ ﺑﺪن اﻧﺴﺎن را ﻗﺪﻏﻦ ﻛﺮده ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﻛﻨﻔﺴﻴﻮس ﻛﻪ دﻳﻦ ﻧﺒﻮده ﺑﻠﻜﻪ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪي‬

‫در ﻧﺘﻴﺠﻪ از ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ ﺑﺮاي‬

‫اﺧﻼﻗﻲ‪ ،‬آﻣﻮزﺷﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪".‬‬

‫ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻫﺰار ﺳﺎل ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻲﺧﻮد ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ رﺷﺪ ﭘﺎﻳﺪار و ﻧﻔﻮذ‬

‫ﮔﻮر وﻳﺪال ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‬

‫ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ در دورهاي رخ داده ﻛﻪ ﺗﺎرﻳﺦ‬

‫در ﻛﺘﺎب در ﺧﺎﻧﻪ )‪(1988‬‬

‫ﻧﮕﺎران از آن ﺑﻪ ﻧﺎم ﺳﺪهﻫﺎي ﺗﺎرﻳﻚ ﻧﺎم‬ ‫ﺑﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻣﻲﺗﺮﺳﻢ‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﺎ آﻏﺎز ﺑﻪ آﻣﻮزش داﻧﺶ راﺳﺘﻴﻦ در آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎي ﻏﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬

‫دوﻟﺘﻲ ﻧﻜﻨﻴﻢ‪ ،‬در ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻳﺎﻓﺖ اﻣﺮﻳﻜﺎ در ﺳﺪه ‪ 21‬از ﻓﻀﺎي اﻧﺪﻳﺸﻪاي ﭼﻮن ﺳﺪهﻫﺎي‬ ‫ﺗﺎرﻳﻚ رﻧﺞ ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬ﻣﺎ ﮔﺮاﻳﺶ دارﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎور ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ داﻧﺶ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺮدم اﻓﺘﺎد و‬ ‫ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻧﻤﻮد‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﻴﺮوزي "ﺑﺮﺟﺎ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ" و آﻳﻨﺪه ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ روي ﭘﻴﺮوزيﻫﺎي‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎ ﺗﻨﺪي ﺑﺮ ﭘﺎد ﭼﻨﻴﻦ دﻳﺪﮔﺎه ﺧﻮش ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﻲآورد‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪،‬‬ ‫ﻳﻮﻧﺎﻧﻴﺎن و ﻣﺼﺮﻳﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﻛﺸﻒﻫﺎي ﺷﮕﻔﺖ آوري داﻧﺸﻴﻚ داﺷﺘﻪ و ﺟﺰﺋﻴﺎت واﻛﺎويﻫﺎي‬ ‫داﻧﺶ را ﺑﻪ دﻗﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﺪﺳﺖ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪ و ﺑﺮاي ﺳﺪهﻫﺎ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺸﺘﺮی ﯾﺎ ﺑﺮﺟﯿﺲ ﯾﺎ ﻫﺮﻣﺰد؛‬ ‫اﺳﻼم ﻗﻠﺐ را ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺧﺪا ﻣﯽ داﻧﺪ؛‬

‫‪1. Jupite‬‬ ‫‪2. a desecration of the temple of the Holy Ghost‬‬

‫‪٤٨‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫اﻧﺒﻮﻫﻲ از ﻣﺘﻌﺼﺐﻫﺎي دﻳﻨﻲ داﻧﺴﺘﻪ ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن را در اﺳﻜﻨﺪرﻳﻪ‬ ‫ﻣﺼﺮ ﺑﻪ آﺗﺶ ﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬و ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎم رﻧﺴﺎﻧﺲ ﻛﻪ ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان اروﭘﺎﻳﻲ از ﺑﻨﺪﻫﺎي دﻳﻨﻲ آزاد‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺘﻦ اﻳﻦ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎي داﻧﺶ را از ﻧﻮ ﭘﺲ از ‪ 1500‬ﺳﺎل دوﺑﺎره ﻛﺸﻒ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﺰار و ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺳﺎل ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ از ﺳﻮي ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺧﻔﻪ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻜﻨﺠﻪ و ﻓﺸﺎر‬ ‫دﻳﻦ ﺑﺮ داﻧﺶ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ اﻧﺴﺎن در ‪ 650‬ﭘﺲ از ﻣﻴﻼد در ﻣﺎه ﻓﺮود آﻣﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﺳﺮﻃﺎن در ‪ 800‬ﭘﺲ از ﻣﻴﻼد ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ رﻳﺸﻪ ﻛﻦ ﺷﺪه و ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻗﻠﺒﻲ اﻛﻨﻮن‬ ‫ﻧﺎﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ داﻧﺶ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻳﻮﻧﺎن و ﻣﺼﺮ از ﺳﻮي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ درﺑﻨﺪ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻮر ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﺎ ﻛﻴﻨﻪﺗﻮزي ﺑﺮ ﭘﺎد ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ داﻧﺶ ﺟﻨﮕﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﭘﺲ از‬ ‫ﻧﻜﻮﻫﺶﻫﺎي ﺑﻪ ﻳﻬﻮد‪ ،‬ﺑﺰودي ﻛﻠﻴﺴﺎ از ﺟﺎﻳﮕﺎه ﭘﻴﺸﻴﻦ ﭼﺮﺧﻴﺪه و ﻛﺸﻒ ﻧﻮﻳﻦ را "ﻫﺪﻳﻪ‬ ‫ﺧﺪا ﺑﻪ اﻧﺴﺎن" داﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮاﺗﺐ روﺣﺎﻧﻴﺖ ﻛﻠﻴﺴﺎي ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ ﺣﺘﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ‬ ‫ﻧﻮآوري ﭼﺎپ ﻧﻴﺰ اﻳﺴﺘﺎد‪ ،‬ﭼﻮن ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر اﻧﺒﻮه ﭼﺎپ ﺷﺪه و در‬ ‫دﺳﺖ ﻛﺴﺎﻧﻲ و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ "ﻛﻼم ﺧﺪا" را‬

‫"ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد اﻳﻦ اﺳﺖ‬

‫ﺑﺪ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻳﺎ از آن اﻧﺘﻘﺎد ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺎ‬

‫ﻛﻪ ﻳﻮرش ﺑﺮدن ﺑﺴﻲ ﻧﺎدرﺳﺖ ﻫﺴﺖ‪،‬‬

‫ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﭘﻴﺶ از ﺻﻨﻌﺖ ﭼﺎپ‪ ،‬ﻛﺘﺎب‬

‫ﭼﻮن دﻳﻦ اﻧﺴﺎن را ﭘﺮﻫﻴﺰﻛﺎر ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻦ‬

‫ﻣﻘﺪس ﺗﻨﻬﺎ از ﺳﻮي روﺣﺎﻧﻴﺎن ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ‬

‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻴﭻﮔﺎه اﻳﻦ را ﻧﺪﻳﺪهام‪".‬‬

‫ﺧﻮاﻧﺪه و ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻟﺮد ﺑﺮﺗﺮاﻧﺪ راﺳﻞ )‪(1872-1970‬‬

‫ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﻧﻮآوري در‬

‫اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻧﻮﺑﻞ ادﺑﻴﺎت‪ ،‬رﻳﺎﺿﻲ دان‪،‬‬

‫ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻚ‪ ،‬ﻫﻮش ﺑﺮي‪،‬‬

‫ﻓﻴﻠﺴﻮف‪ ،‬ﻓﻌﺎل ﺻﻠﺢ‬

‫ﺟﺮاﺣﻲ‪ ،‬ﺗﺰرﻳﻖ ﺧﻮن‪ ،‬ﻣﻬﺎر زاد و زاﻳﺶ‪،‬‬

‫در ﻛﺘﺎب ﭼﺮا ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻧﻴﺴﺘﻢ‬

‫ﭘﻴﻮﻧﺪ اﻋﻀﺎ‪ ،‬ﻟﻘﺎح ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻛﺎﻫﺶ درد‪ ،‬را ﻧﻜﻮﻫﺶ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﭘﻨﺪاري‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫اﺑﺰارﻫﺎي داﻧﺶ‪ ،‬در ﻃﺒﻴﻌﺖ دﺧﺎﻟﺖ ﻧﻤﻮده و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮ ﺧﻼف ﺧﻮﺳﺖ ﺧﺪا ﺑﻮد‪ .‬ﻛﻠﻴﺴﺎ‪،‬‬ ‫اﻛﻨﻮن روﺑﺮوي ﭘﮋوﻫﺶ ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﺑﻨﻴﺎدي‪ ،‬ﺗﻜﻨﻮﻟﻮژي ﻫﻤﺎﻧﻨﺪﺳﺎزي و ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ژﻧﺘﻴﻚ‬ ‫اﻳﺴﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي ﻫﻤﺎﻧﻨﺪﺳﺎزي ﻣﻨﺒﻊ ﺑﻲﻛﺮاﻧﻲ از ﺑﺎﻓﺖﻫﺎي‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺮاي ﻛﻮدﻛﺎن در ﺣﺎل ﻣﺮگ ﻓﺮاﻫﻢ آورد‪ ،‬و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ژﻧﺘﻴﻚ‪ ،‬ﻫﻤﻪ‬

‫‪٤٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺳﺮﻃﺎن را ﺧﻮب ﻧﻤﻮد‪ ،‬رﻫﺒﺮان روﺣﺎﻧﻲ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻓﺮاﻣﻮﺷﻲ ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ در‬ ‫آﻏﺎز ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﺮوزيﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮاي ﻋﺸﻖ ﺧﺪا ﺑﻪ اﻧﺴﺎن‪ ،‬درود ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻣﺮوزه‪ ،‬داﻧﺶ ﭼﻴﺮه اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬دﻳﻦ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي داﻧﺸﻴﻚ را‬ ‫ﺧﻔﻪ ﻧﻤﻮده و ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ‪ ،‬آنﻫﺎﻳﻲ را ﻛﻪ ﻫﻮادار روشﻫﺎي داﻧﺸﻴﻚ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻳﺎ‬ ‫اﻋﺪام ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﮕﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎرآﻣﺪي‪ ،‬ﺳﻴﺴﺘﻢ آﻣﻮزﺷﻲ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﻴﻢ‪ ،‬دور از ﺑﺎور‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﺎداﻧﻲ ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﭼﻨﺎن ﻫﻤﻪ ﮔﻴﺮ ﺷﻮد ﻛﻪ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎي ﻓﺮا ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎر ﻣﻬﺎر‬ ‫دوﻟﺖ ﻣﺎ را ﺑﺪﺳﺖ آورده و ﻛﺘﺎب ﺳﻮزي و ﺟﺎدوﮔﺮ ﺳﻮزيﻫﺎ را دوﺑﺎره ﺑﺮﭘﺎ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﮕﺎه‬ ‫ﭘﺎﻧﺼﺪ ﺳﺎل ﮔﻔﺘﮕﻮي داغ در اﻧﺠﻤﻦﻫﺎي داﻧﺶ ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ درﺑﺎره ﮔﺮد ﻳﺎ ﻫﻤﻮار ﺑﻮدن‬ ‫زﻣﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺳﻨﺎرﻳﻮي ﻫﺮاس آور ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﺎورﻛﺮدﻧﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻨﺪان ﻫﻢ ﺑﻲراه‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬آﻳﺎ ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻛﺴﻲ ﺷﻤﺎ را ﺑﺮاي دﻳﺪﮔﺎه ﺧﻮدﺗﺎن ﺑﻪ دﻳﻦ‪ ،‬ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺗﻨﻬﺎ ﭘﻠﻴﺲ ﻣﺤﻠﻲ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬آﻳﺎ ﺟﺪي ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺑﻠﻪ‪ .‬ﭘﻴﺶﺗﺮ در ﺳﺎلﻫﺎي ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ دﻫﻪ ي‪ ،1970‬ﻣﻦ ﺗﻈﺎﻫﺮات اﻋﺘﺮاض آﻣﻴﺰي را‬ ‫ﺑﺮ ﺿﺪ ﻳﻚ ﺷﻔﺎدﻫﻨﺪهي دﻏﻞ ﻛﻪ ﺳﺎﻟﻲ ﻳﻚ ﺑﺎر اﻳﻦ ﺟﻬﺎد ﺷﻔﺎ دﻫﻲ را در ﺷﻬﺮ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻧﻤﻮدم‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ از ﺣﻘﻮق ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ وي ﺑﺮاي ﭘﺨﺶ ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ‬ ‫ﺧﻮدش آﮔﺎه ﺑﻮدم‪ ،‬ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮدم ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﻣﺤﻠﻲ ﻫﺸﺪاري داده ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫"ﻣﺮد ﺧﺪا" ﻫﺮ ﺑﺎر ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎران دﻳﺎﺑﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻛﻪ اﻧﺴﻮﻟﻴﻦﻫﺎ را دور اﻧﺪازﻧﺪ و ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎﻧﻲﻫﺎ‬ ‫دﺳﺘﻮر ﻣﻲداد ﺷﻴﻤﻲ درﻣﺎﻧﻲ را رﻫﺎ ﻧﻤﻮده و ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه ﻣﻌﺠﺰه ﺧﺪا ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٥٠‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﺎه ﭘﻴﺶ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺑﺎزدﻳﺪ ﺷﻔﺎدﻫﻨﺪه از ﺷﻬﺮ ﻣﺎ‪ ،‬ﻛﻮدﻛﻲ در ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺎ ﺳﻮراخ ﺑﺰرﮔﻲ در دﻫﻠﻴﺰﻫﺎي ﻗﻠﺐ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻋﺎدي‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﻤﺒﻮد ﻣﺎدرزادي ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ درﻣﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﺑﻮده و ﺑﭽﻪ را ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺳﺎﻟﻤﻲ‬ ‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺎدر ﻧﻮزاد‪ ،‬ﺟﺮاﺣﻲ وي را ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ و ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه ﺑﺎزدﻳﺪ‬ ‫ﺷﻔﺎدﻫﻨﺪه ﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﺑﺨﺘﺎﻧﻪ ﻛﻮدك از ﭘﻴﺎﻣﺪ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه ﻣﻌﺠﺰه ﺑﻮدن ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻤﺒﻮد ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫زاﻳﺶ‪ ،‬درﮔﺬﺷﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از رﺳﺎﻧﺎﻫﺎي ﺧﺒﺮي ﻣﺤﻠﻲ اﻳﻦ رﺧﺪاد ﻏﻢ اﻧﮕﻴﺰ را‬ ‫ﮔﺰارش ﻧﻜﺮد‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﺧﻮدم ﺑﺎ ﺳﺎﻣﺎﻧﺪﻫﻲ اﻋﺘﺮاﺿﻲ ﺑﺮ ﭘﺎد ﮔﺮدﻫﻤﺎﻳﻲ ﻣﻌﺠﺰه‬ ‫ﺷﻔﺎدﻫﻨﺪه ﻛﻪ ﭘﺲ از آن ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﺷﺪ ‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﮔﺎم ﺷﻮم‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺗﻨﻲ ﭼﻨﺪ از دوﺳﺘﺎن ﻫﻢ اﻧﺪﻳﺸﻪ‪ ،‬ﺷﻤﺎري ﭘﻼﻛﺎرد ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺠﻤﻦ ﻣﻲﮔﻔﺖ‬ ‫"ﺑﺨﺸﺶ ﭘﻮل ﺑﺮاي ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ‪ ،‬ﻧﻪ ﻛﻼهﺑﺮداري دﻳﻨﻲ" ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدم‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺎ اﻣﻴﺪ ﺑﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻪ ﻛﻤﻚ دﻫﻨﺪهﻫﺎي ﻣﺎﻟﻲ از ﭘﺮ ﻛﺮدن ﺧﺰاﻧﻪ ﺷﻔﺎدﻫﻨﺪه‪ ،‬ﭘﺸﻴﻤﺎن ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻴﻢ ﻛﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﺷﻌﺎرﻫﺎ را ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺤﻞ ﮔﺮدﻫﻤﺎﻳﻲ ﺑﺒﺮﻳﻢ‪ .‬و ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ از ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ درﺧﻮاﺳﺖ ‪100‬‬ ‫دﻻر ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺷﺐ ﺑﺮاي ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻣﻲﻧﻤﻮد ﺗﺎ "ﺑﻪ ﺧﺪا ﻧﺸﺎن دﻫﻴﻢ ﭼﻪ اﻧﺪازه ﺑﻪ او اﻳﻤﺎن‬ ‫دارﻳﻢ‪".‬‬ ‫ﺑﻬﺮ رو ﻣﻦ درﺑﺎره ﺗﻈﺎﻫﺮات اﻋﺘﺮاضآﻣﻴﺰ از دو ﺧﻄﺮ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﻣﻲﺗﺮﺳﻴﺪم‪ .‬ﻧﺨﺴﺖ‪،‬‬ ‫ﭘﻴﺮواﻧﺎن اﻳﻦ ﺷﻔﺎ دﻫﻨﺪهي ﺳﻴﺎر از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان دﻧﻴﺎ ﻛﻪ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬و ﭼﻮن ﻣﻤﻜﻦ ﺑﻮد‬ ‫آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻦ و دوﺳﺘﺎﻧﻢ ﻛﻪ ﺑﺎ آراﻣﺶ در ﺣﺎل ﺑﺮدن ﺷﻌﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺤﻞ ﮔﺮدﻫﻤﺎﻳﻲ‬ ‫ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮرد ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﮕﺮان ﺑﻮدم‪ .‬دو‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ اﺣﺘﻴﺎط درﺑﺎره‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻪ اﻋﺘﺮاض ﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﻨﻲ ﻫﻴﭻ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ را زﻳﺮ ﭘﺎ ﻧﻤﻲﮔﺬارد‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ زﻣﻴﻦ‬ ‫ﻣﺮدم‪ ،‬ﺑﻨﺪ آﻣﺪن راه ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﭘﻠﻴﺲ در آن ﺻﻮرت ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﻈﺎﻫﺮات‬ ‫ﻣﺎ را از ﻫﻢ ﺑﭙﺎﺷﺪ‪ ،‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﻳﻦ دل ﻧﮕﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻦ ﻳﻚ ﻛﺎر اﺣﻤﻘﺎﻧﻪ ﺑﺎورﻧﻜﺮدﻧﻲ ﻧﻤﻮدم‪ :‬ﻣﻦ ﺑﺮاي ﺑﺪﺳﺖ‬ ‫آوردن اﻃﻼﻋﺎت و درﺧﻮاﺳﺖ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﭘﻠﻴﺲ ﺑﺮاي ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻧﻬﻔﺘﻪ از ﺳﻮي ﻣﺘﻌﺼﺒﻴﻦ دﻳﻨﻲ در‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم رژهي اﻋﺘﺮاضآﻣﻴﺰ ﺧﻮدﻣﺎن‪ ،‬از ﻣﻘﺎم ﻣﺠﺮي ﻗﺎﻧﻮن‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺎﺳﮕﺎه ﭘﻠﻴﺲ ﻣﺤﻠﻲ رﻓﺘﻢ‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﻓﺴﺮ ﭘﻠﻴﺴﻲ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻧﻤﻮدم‪ ،‬از ﻣﻦ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪ " ،‬آﻳﺎ اﻋﺘﺮاض ﺷﻤﺎ ﺑﺮ ﻟﻪ ﻳﺎ ﻋﻠﻴﻪ‬

‫‪٥١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫اوﺳﺖ؟" ]ﻳﻌﻨﻲ ﺷﻔﺎدﻫﻨﺪه[‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﺮا "ﺑﺮﻋﻠﻴﻪ او"‪ ،‬ﺷﻨﻴﺪ‪ ،‬وي ﮔﻔﺖ ﺧﻮدش‬ ‫ﮔﻤﺎن دارد ﻫﻤﺮاه ﮔﺮدﻫﻤﺎﻳﻲ ﻣﻌﺠﺰه ﺑﺎﺷﺪ و ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ از ﻛﻨﺎر ﺗﻈﺎﻫﺮات ﻣﺎ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‬ ‫ﺑﻲﻣﻴﻞ ﻧﺒﻮد ﺗﻔﻲ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﻦ ﺑﻴﻨﺪازد‪.‬‬ ‫ﻣﻦ اﻧﺪﻳﺸﻴﺪم ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ ﻛﺲ دﻳﮕﺮي ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ .‬اﻓﺴﺮ ﭘﻠﻴﺲ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ﻣﻦ‬ ‫ﮔﻔﺖ اﮔﺮ در ﻫﻨﮕﺎم اﻋﺘﺮاض ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ روﻳﺪادي ﭘﻴﺶ آﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﺎزداﺷﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﮔﻔﺘﻢ‬ ‫ﻛﻪ ﮔﺮاﻳﺸﻲ ﺑﻪ ﺑﺮﺧﻮرد ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻧﺪارم و ﻫﻴﭻﮔﺎه در ﺳﺮاﺳﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد دﻋﻮا ﻧﻜﺮدهام‪.‬‬ ‫ﭘﻠﻴﺲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي وي ﻣﻬﻢ ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ دﻋﻮا را آﻏﺎز ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ از‬ ‫ﭘﻴﺮوان ﺷﻔﺎدﻫﻨﺪه‪ ،‬ﻣﻲﻛﻮﺷﻴﺪ ﺑﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺟﻠﻮ ﻣﺎ را ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺎ در ﻛﺎر ﺧﺪا ﻣﺪاﺧﻠﻪ‬ ‫ﻧﻤﻮده ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﭘﻠﻴﺲ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﻣﻲﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺮا ﺑﺎزداﺷﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﮔﻔﺖ ﺧﻮدش "ﺧﻮﺷﺤﺎل‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ﺗﻦ ﻟﺸﻢ را ﮔﻮﺷﻪ زﻧﺪان ﭘﺮت ﻛﻨﺪ‪".‬‬ ‫ﺑﺎ ﺑﻴﺰاري ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﮔﺸﺘﻢ و ﺑﻪ اﻣﻴﺪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺎ آدم ﻣﻨﻄﻘﻲﺗﺮ از آنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ رو در رو‬ ‫ﺑﺮﺧﻮردم‪ ،‬ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺎﺳﮕﺎه ﺗﻠﻔﻦ زدم‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﻳﻚ ﮔﺮوﻫﺒﺎن ﭘﻠﻴﺲ ارﺗﺒﺎط داده‬ ‫ﺷﺪ و وي ﮔﻔﺖ‪ " ،‬ﻟﻌﻨﺖ ﺑﻪ ﺗﻮ‪ .‬رﻓﻴﻖ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﭘﻠﻴﺴﻲ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ از ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪاي ﻟﻌﻨﺖ ﺷﺪه‬ ‫ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬اﻣﻴﺪوارم ﻳﻜﻲ ﺑﺰﻧﻪ ﺣﺴﺎﺑﻲ ﻟﺖ و ﭘﺎرت ﻛﻨﻪ‪ ".‬در آن روز ﻣﻦ ﺑﺎ ﻫﻔﺖ ﻳﺎ‬ ‫ﻫﺸﺖ ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎي ﭘﻠﻴﺲ رو در رو ﻳﺎ ﺗﻠﻔﻨﻲ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻳﻚ ﻛﻤﻜﻲ ﻧﻜﺮدﻧﺪ و‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ آنﻫﺎ ﺳﺮ راﺳﺖ ﻳﺎ ﺳﺮﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﺎ اﻋﺘﺮاض ﺳﺮاﺳﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺧﻮد را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدادﻳﻢ‪،‬‬ ‫ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ اﻧﺘﻘﺎم ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺪون ﺷﻚ‪ ،‬ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪ "ﺣﺮﻓﻪاي" ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺎ ﻛﻨﻮن ﺑﺮاي ﻣﻦ رخداده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ اﻋﺘﺮاض ﺧﻮﻳﺶ اداﻣﻪ دادﻳﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺑﻠﻪ و ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ رﺧﺪاد ﺑﺪي ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎﻣﺪ‪ .‬و ﺣﺘﺎ ﭘﻠﻴﺲ ﻧﻴﺰ ﻫﻴﭻ واﻛﻨﺸﻲ ﻧﺸﺎن‬ ‫ﻧﺪاد‪ .‬ﺑﺎ ارزشﺗﺮ از ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﻣﺎ ﭘﻮﺷﺶ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي داﺷﺘﻴﻢ و ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﺧﻮد را‬ ‫آﺷﻜﺎر ﻧﻤﻮدﻳﻢ ﻛﻪ ﺷﻔﺎدﻫﻨﺪه ﺑﺎ رﻳﺎﻛﺎري ﻓﺮﻳﺐ آﻣﻴﺰ از آنﻫﺎي ﭘﻮل ﺟﻤﻊ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﻬﺪاﺷﺖ‬

‫‪٥٢‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﭘﻨﺪﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ اﻟﻜﻲ وي‪ ،‬دﭼﺎر ﻣﺨﺎﻃﺮه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ‬ ‫ﺣﺎل وي ﻣﺎﻟﻲ از راه اﻧﻔﺎق ﺟﻤﻊ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫از ﺷﻤﺎ دﻋﻮت ﻣﻲﻛﻨﻢ ﺑﺎﻣﺪاد اﻳﻦ ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ‪ ،‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺮاي ﺗﻤﺎﺷﺎي ﻣﻼﻫﺎ و‬ ‫ﺷﻔﺎدﻫﻨﺪﮔﺎن ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ از ﺧﻮﻳﺶ ﺑﭙﺮﺳﻴﺪ‪ :‬آﻳﺎ ﻳﻚ ﺧﺪاي ﻗﺎدر ﻣﺘﻌﺎل‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ اﻓﺮادي را ﻫﻢ ﭼﻮن ﺳﺨﻨﮕﻮي ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺰﻳﻨﺪ؟‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪] :‬ﺑﺎ ﺧﻨﺪه[ ‪ . . . . .‬آﻳﺎ ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ در زﻧﺪﮔﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺷﻤﺎ ﻛﺎرﺳﺎز ﺑﻮده اﺳﺖ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﻧﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر وﻳﮋه‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ درﺑﺎره دﻳﻦ و ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻮﺷﺘﻪام‪ ،‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻫﻴﭻ‬ ‫ﮔﺎه ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺴﺘﺎري را در ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﻧﻤﻲﻛﺸﻢ‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ درﺑﺎره ﺑﺎورﻫﺎﻳﻢ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺸﻲ‬ ‫وﻳﮋهاي از ﻣﻦ ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﻣﻦ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬درك ﻛﺎﻣﻠﻲ از ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺳﻴﺎه‬ ‫ﭘﻮﺳﺖ ﻳﺎ اﺳﭙﺎﻧﻴﻮل ﻳﺎ ﻫﻢ ﺟﻨﺲ ﺑﺎز ﺑﻮدن در اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬دارم‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﻣﺮدم ﻣﺘﻌﺼﺐ‬ ‫ﺳﺎدهاﻧﺪﻳﺶ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ را درﺳﺖ درك ﻧﻜﺮده و ﺑﺎور دارﻧﺪ ﺷﻤﺎ ﺑﻲاﺧﻼق ﻫﺴﺘﻴﺪ‪،‬‬ ‫روﺑﺮو ﺷﻮﻳﺪ ﭼﻮن ﻳﻚ ﺟﻮري ﺷﻤﺎ در‬

‫"ﻛﺘﺎب ﺧﻮب ‪ -‬ﻳﻜﻲ از ﭼﺸﻤﮕﻴﺮﺗﺮﻳﻦ‬

‫اﻗﻠﻴﺖ ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ .‬ﻏﻢ اﻧﮕﻴﺰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ‬

‫دروغﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺎ ﻛﻨﻮن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ"‬

‫ﻣﻦ در ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي ﭘﺮﺳﺶ و ﭘﺎﺳﺦ‬ ‫رادﻳﻮﻳﻲ ﺑﺎ ﭘﺮﺳﺸﮕﺮان ﺗﻠﻔﻨﻲ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺶ‬

‫اﺷﻠﻲ ﻣﻮﻧﺎﺗﺎﮔﻮ )‪(1905-1999‬‬

‫ﺗﻠﻔﻨﻲ ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺎرﻫﺎ ﻧﺎﭼﺎر ﺷﺪهام‬

‫اﻧﺴﺎن ﺷﻨﺎس اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‬

‫ﭘﺎﺳﺨﻲ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻨﻲ ﺑﺪﻫﻢ‪" ،‬ﻧﻪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ‬

‫ﭘﺮﻓﺴﻮر داﻧﺶ در ﻫﺎروارد وﭘﺮﻳﺴﺘﻮن‬

‫ﻗﺘﻠﻲ ﺑﻪ ﺑﺎور ﻣﻦ درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪".‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﭘﺲ ﺷﻤﺎ ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن ﭼﮕﻮﻧﻪ اﺧﻼق را ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟ ﭼﻮن ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور‬ ‫ﻧﺪارﻳﺪ‪ ،‬آﻳﺎ ﺑﻪ ﺧﻮب و ﺑﺪ ﺑﺎور دارﻳﺪ؟‬

‫‪٥٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺑﻠﻪ ﻛﻪ دارﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺷﺮط ﻣﻲﺑﻨﺪم اﮔﺮ ﺷﻤﺎ در ﻛﻨﺎر ﻣﻦ ﻓﺮا ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎرﺗﺮﻳﻦ ﻣﻼي‬ ‫ﺷﻬﺮ را ﺑﻴﺎورﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻦ و او ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ‪ 95‬درﺻﺪ زﻣﺎنﻫﺎ در ﻣﻮرد "ﺑﺪ" ﻳﺎ "ﺧﻮب" ﺑﻮدن‬ ‫رﻓﺘﺎري‪ ،‬ﻫﻢ داﺳﺘﺎن ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻦ اﺻﻄﻼح "ﺧﻮب" و "ﺑﺪ" از ﺳﻮي ﺑﻜﺎرﮔﻴﺮﻧﺪه‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ﺑﺎ روﺷﻨﻲ درﺳﺖ و ﺑﺪون ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺧﺎﻟﻲ از ﺗﻌﺼﺐ ﺑﻜﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻦ‪،‬‬ ‫ﺧﻮدم ﮔﺮاﻳﺶ دارم ﺑﺮﭼﺴﺐ "ﺑﺎ ﻣﻼﺣﻈﻪ‪ "١‬ﺣﻘﻮق دﻳﮕﺮان و "ﺑﺪون ﻣﻼﺣﻈﻪ‪ "٢‬ﺣﻘﻮق‬ ‫دﻳﮕﺮان را ﺑﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺰﻧﻢ‪ .‬ﻣﻦ اﺣﺴﺎس ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺎر ﺑﻮدن‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﻛﻨﺸﻲ داﻧﺴﺘﻪ و ﺑﺪون ﻧﻴﺎز‪ ،‬ﺣﻘﻮق ﻛﺲ دﻳﮕﺮي را زﻳﺮ ﭘﺎ ﺑﮕﺬارد‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﻣﻦ اﻳﻦ‬ ‫ﻛﻨﺶ را ﻧﺎدرﺳﺖ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮده و از اﻧﺠﺎم آن ﭘﺮﻫﻴﺰ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﻛﺸﺘﻦ‪ ،‬دزدي‪ ،‬زد و ﺧﻮرد‬ ‫ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ‪ -‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻫﻤﻪ ﺗﺒﻪ ﻛﺎريﻫﺎ‪ -‬در اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﺟﺎ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬وﻛﻴﻞﻫﺎ اﻳﻦ ﻛﻨﺶﻫﺎ را‬ ‫‪] malum in se‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﺑﺪ ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد[ ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎز ﻫﻢ‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﺸﻴﺶ ﺑﺎﭘﻴﺴﺖ‪ ٣‬و ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﺮ‬ ‫ﺳﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﻪ رﻓﺘﺎري ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺷﺪن ‪ malum in se‬را دارد‪ ،‬ﻛﻤﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻴﭻ‪،‬‬ ‫اﺧﺘﻼﻓﻲ ﻧﺪارﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺮ رو‪ ،‬ﺑﻲﮔﻤﺎن ﺑﺎ ﻛﺸﻴﺶ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺑﺪ ﺑﻮدن رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻧﺎرواي ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ‪malum‬‬

‫‪] prohibitum‬ﻳﻌﻨﻲ ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ اﺟﺎزه اﻧﺠﺎم ﻧﺪارد[‪ ،‬ﻛﺸﻤﻜﺶ ﺧﻮاﻫﻢ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪاي از رﻓﺘﺎر ﻧﺎرواي ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ رﻫﺎ ﻧﻤﻮدن ﻣﺎﺷﻴﻦ در ﺟﺎ ﭘﺎرك ﭘﺲ از ‪ 5:30‬در‬ ‫ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺳﺎﻋﺖ ﭘﻨﺞ آﻧﺠﺎ ﺧﺎﻟﻲ ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در اﻳﻨﺠﺎ اﻳﻦ ﻛﻨﺶ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻮدي ﺧﻮد ﭘﻠﻴﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺣﺘﻢ زﻳﺎن رﺳﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﻧﺎداﻧﻲ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ را زﻳﺮ ﭘﺎ‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪاﻳﺪ‪ .‬ﻛﺸﻤﻜﺶﻫﺎي اﺧﻼﻗﻲ ﻣﻴﺎن ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن و ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن‪ ،‬ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ ﻫﻤﻮاره در‬ ‫ﮔﺮداﮔﺮد رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻧﺎرواي ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ –ﺑﻴﺸﺘﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ‪ -‬ﻣﻲﭼﺮﺧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺨﺪا ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ‬ ‫دو ﻧﻔﺮ ﺑﺎﻟﻎ و راﺿﻲ ﻛﻪ ازدواج ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﺠﺎ و درﺳﺖ از آﺑﺴﺘﻨﻲ و ﺑﻴﻤﺎري ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻛﻨﺶ ﺟﻨﺴﻲ داﺷﺘﻪاﻧﺪ ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ ﻛﻨﺶ "ﻧﺎرواﻳﻲ" ﻳﺎ "ﻏﻴﺮاﺧﻼﻗﻲ"‬ ‫‪1. considerate‬‬ ‫‪2. inconsiderate‬‬ ‫‪3. Baptist minister‬‬

‫‪٥٤‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫اﻧﺠﺎم داده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ رو‪ ،‬ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن‪ ،‬اﻳﻦ دﻳﺪار ﺟﻨﺴﻲ را ﺑﻲﭼﻮن و ﭼﺮا ﺑﺮﭼﺴﺐ "ﺑﺪ"‬ ‫ﻣﻲزﻧﻨﺪ ﭼﻮن از ﺳﻮي ﺧﺪا‪ ،‬اﺟﺎزه داده ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻤﻨﺎء ﻧﻤﻮﻧﻪ دﻳﮕﺮي اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﭘﺴﺮ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ درﺑﺎرهي دﺧﺘﺮ ﻫﻢ ﻛﻼ ﺳﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻮر ﺧﺼﻮﺻﻲ و ﺑﺪون آﺳﻴﺐرﺳﺎﻧﻲ ﺧﻴﺎلﺑﺎﻓﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا ﺷﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ "ﺧﻮش‬ ‫ﺑﺎش‪".‬‬ ‫در ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻨﺸﻲ را‬ ‫ﭼﻮن ﻛﻨﺸﻲ "ﺑﺪ" در ﻧﮕﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﭼﻮن‬

‫" ﻛﺘﺎب ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ ﻣﺴﺌﻮل ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ‬

‫ﮔﻤﺎن ﻣﻲرود‪ ،‬ﻣﺴﻴﺢ ﻫﻴﭻﮔﺎه اﺳﺘﻤﻨﺎء‬

‫ﻧﺪاﻧﻢ ﮔﺮاﻳﻲ ﻫﺎ و ﻧﺎﺑﺎوري ﻫﺎ – ﻫﺮﭼﻪ‬

‫ﻧﻜﺮده و ﭼﻨﻴﻦ رﻓﺘﺎر "ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺘﻲ" را‬

‫دوﺳﺖ دارﻳﺪ ﺑﻨﺎﻣﻴﺪ – در ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ ﻫﺮ‬

‫ﻗﺪﻏﻦ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻮﺗﺎه ﺳﺨﻦ آن ﻛﻪ‪،‬‬

‫ﻛﺘﺎب دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺗﺎ ﻛﻨﻮن ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪،‬‬

‫ﻣﻦ ﻳﻚ رﻓﺘﺎر را ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ‬

‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪".‬‬

‫ﺑﻪ ﻛﺴﻲ آﺳﻴﺐ ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪" ،‬ﺑﺪ" ﻣﻲداﻧﻢ‪ ،‬ﻧﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﻮن "از ﺳﻮي ﭘﺮوردﮔﺎر‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﺗﻮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ".‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪،‬‬ ‫ا‪.‬ا‪ .‬ﻣﻴﻼن )‪(1882-1956‬‬

‫ﭼﻮن ﺑﻴﺨﺪا ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬درﺑﺎرهي "ارزش‬

‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي وﻳﻨﻪ در رﻧﺞ‬

‫ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ از ﺳﻮي ﺗﺮﺳﺎﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫و رﻓﺘﺎر ﺧﻮدﺷﺎن رﺳﻮاﻳﻲآور اﺳﺖ‪،‬‬

‫ﻣﻮرد اﻧﺘﻘﺎد ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻴﭻﮔﺎه ﺳﺮ دﺧﺘﺮم داد ﻧﺰدهام‪ ،‬ﺣﺘﺎ ﻳﻚ ﺳﻴﮕﺎر ﻧﻴﺰ ﻧﻜﺸﻴﺪهام‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫ﭼﻚ ﺑﻲﻣﺤﻞ ﻧﻜﺸﻴﺪهام‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﻏﻴﺮﻣﺠﺎز ﻧﺮاﻧﺪهام‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ دﻋﻮا ﻧﻜﺮدهام‪ ،‬و ﻫﻴﭻﮔﺎه ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺎﻣﻮر ﻣﺎﻟﻴﺎت دروغ ﻧﮕﻔﺘﻪام‪ .‬ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻛﻮﭼﻮﻟﻮ‪ ،‬ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﻣﻦ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ ﻳﻚ‬ ‫"ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ" ﻣﻮﻣﻦ را دارم‪ ] .‬ﻣﺎﻳﻠﺰ ﻣﻲﺧﻨﺪد[‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬آﻳﺎ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺎ ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻛﺸﺘﻦ اﻧﺴﺎن را "ﺑﺪ" ﻣﻲداﻧﻴﻢ‪ ،‬اﺷﺎره‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﻣﺎ داراي ﻳﻚ وﺟﺪان ﻣﺸﺘﺮك ﺧﺪاﻳﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ؟‬

‫‪٥٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل ]اﻟﻬﺎم ﻛﻠﻴﻮ اﺳﺘﭙﻞ ﻟﻮﺋﻴﺲ‪ [١‬را ﺑﺎرﻫﺎ ﺷﻨﻴﺪهام‪ ،‬وﻟﻲ اﺳﺘﺪﻻل ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺎي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺮﭘﺎي ﺧﻮد ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﮔﺰارهي ﺷﺮح دﻫﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻗﺘﻞ‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ‬ ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ،‬ﻛﺸﺘﻦ ﻧﺎرواي ﻛﺴﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﻟﺒﺘﻪ ﻫﺮﻛﺴﻲ ﻣﻲداﻧﺪ ﻛﺸﺘﻦ ﻧﺎرواي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎدﮔﻲ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﻛﺸﺘﻦ ﻧﺎروا‪ ،‬ﻧﺎرواﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﻧﺎرواﻳﻲ ﻳﻚ ﻛﺸﺘﻦ را روﺷﻦ‬ ‫ﻣﻲﺳﺎزد؟ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎ ﺷﻚ ﺳﺨﺘﻲ روﺑﺮو ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ‪ .‬آﻳﺎ ﺑﭽﻪ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻗﺘﻞ ﻳﺎ ﻳﻚ روﻧﺪ‬ ‫ﭘﻴﺸﮕﻴﺮاﻧﻪي ﭘﺰﺷﻜﻲ اﺳﺖ؟ آﻳﺎ ﻣﺮگ ﮔﺰﻳﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر‪ ،٢‬ﻗﺘﻞ ﻳﺎ راﻫﻲ اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﭘﺮﻣﻬﺮ ﺑﺮاي‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن دادن ﺑﻪ رﻧﺠﻲ ﺑﻴﻬﻮده اﺳﺖ؟ آﻳﺎ ﻛﻴﻔﺮ اﻋﺪام‪ ،‬ﻗﺘﻠﻲ دوﻟﺘﻲ ﻳﺎ اﺟﺮاي ﻋﺪاﻟﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎري از اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﻴﺰ ﻫﻮادار‪ ،‬ﺑﭽﻪ اﻧﺪاﺧﺘﻦ‪ ،‬ﻣﺮگ ﮔﺰﻳﻨﻲ ﺑﻴﻤﺎر و ﺑﺮ ﭘﺎد ﻛﻴﻔﺮ‬ ‫اﻋﺪام ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻨﻴﻦ دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ از ﺳﻮي ﺷﻤﺎر ﻛﻤﻲ از ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ‬ ‫اﻳﻦ "وﺟﺪان ﻣﺸﺘﺮك" ﻛﺠﺎﺳﺖ؟ ﺗﻨﻬﺎ در ﺑﺎزي واژه اﺳﺖ ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬وﻟﻲ آﻳﺎ ﮔﻤﺎن ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﺪ ﮔﻮﻧﻪاي از داوري ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺑﺮاي اﻓﺮاد اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻧﻴﺎز‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ؟ ﻛﺴﺎﻧﻲ در اﻳﻦ ﺟﻬﺎن ﺑﺪي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و ﻛﻴﻔﺮ ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬و ﺧﻮبﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﭘﺎداش‬ ‫ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي زﻧﺪﮔﻲ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ اﻳﻦ ﺑﻴﺪادﮔﺮي ﻧﻴﺴﺖ‪:‬‬ ‫ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﺧﻮب ﭘﺎداش ﮔﻴﺮد و ﺑﺪي ﻛﻴﻔﺮ ﺷﻮد؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺑﻲﮔﻤﺎن دﻳﺪﮔﺎه ﺷﻤﺎ در اﻳﻦ ﺑﻪ اره ﻛﻪ در ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺪاد ﻫﺴﺖ‪ ،‬درﺳﺖ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻦ ﻛﻪ از ﺑﻮدن ﺧﺪا ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﺎد آن اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲآورد‪ .‬ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻠﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﺎور ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻧﺎ دادﮔﺮي ﻛﻪ ﻣﺎ ﻫﺮ روز در زﻧﺪﮔﻲ درك ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ از آﻧﭽﻪ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﻞ ﻫﺴﺘﻲ ﺑﺎ آن ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﭙﻨﺪارﻳﺪ ﭘﻴﻜﻲ ﻳﻚ ﺻﻨﺪوق ﺑﺰرگ ﭘﺮﺗﻘﺎل در ﺧﺎﻧﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲآورد‪ .‬ﺻﻨﺪوق‬ ‫را ﺑﺎز ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ و ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﺪ ﻫﻤﻪي ﭘﺮﺗﻘﺎلﻫﺎي رو ﺧﺮاب ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬آﻳﺎ ﺷﻤﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﺪ‬ ‫ﻣﺎﻧﺪه ﭘﺮﺗﻘﺎلﻫﺎ در زﻳﺮ ﺗﺎ ﺗﻪ ﺟﻌﺒﻪ‪ ،‬ﺧﻮب ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ ﻧﻪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﺪ ﻛﻞ ﺟﻌﺒﻪ آورده‬ ‫‪1. C. S. Lewis-inspired‬‬ ‫‪2. euthanasia‬‬

‫‪٥٦‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﺮﺗﻘﺎلﻫﺎي در رو ﭼﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻴﺪادﮔﺮي ﻛﻪ ﻣﺎ در ﺟﻬﺎن‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ درك ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻦ ﻛﻪ دادﮔﺮي ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه "دادﮔﺮي ﻓﺮاﺗﺮ از دﻳﺪ" ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﮔﻮاﻫﻲ اﺳﺖ ﺑﻪ راﻳﻦ ﻛﻪ در ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺪادﮔﺮي ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﭼﮕﻮﻧﻪ رﺧﺪادﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻏﻴﺐﮔﻮﻳﻲ ﺷﺪه و رخداده اﺳﺖ را‬ ‫روﺷﻦ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺑﻪ اﻫﻤﺎن روﺷﻲ ﻛﻪ درﺑﺎره رخ دادن ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﺳﺘﻮن ﻃﺎﻟﻊ ﺑﻴﻨﻲ روزﻧﺎﻣﻪ‬ ‫ﺷﻤﺎ و ﺳﻮﮔﻨﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎي اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ درﺑﺎره ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲﻫﺎي ﺷﺒﻜﻪي دوﺳﺘﺎن رواﻧﻲ‪،‬‬ ‫روﺷﻨﮕﺮي ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﺎور ﻧﻜﺮدﻧﻲ ﺗﺎر اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﻌﻨﻲ وﻳﮋهاي ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺗﺮاﻧﺪ راﺳﻞ ﮔﻔﺘﻪ "ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎري ﭼﻴﺰﻫﺎ‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد وﻟﻲ داﺷﺘﻦ ﻣﺘﻦ روﺷﻦ‪ ،‬در ﻣﻴﺎن آنﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪".‬‬ ‫در ﺳﺎلﻫﺎي آﻏﺎزﻳﻦ دﻫﻪي ‪ ،1970‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻳﻚ ﺑﺎورﻣﻨﺪ دﻳﻨﻲ ﺑﻮدم ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎور داﺷﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ دوﺑﺎره ﻣﺴﻴﺢ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻤﻪي ﻛﺘﺎبﻫﺎي روز‬ ‫ﻗﻴﺎﻣﺖ ﻫﺎل ﻟﻴﻨﺪﺳﻲ درﺑﺎره ﭘﺎﻳﺎن دﻧﻴﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻏﻴﺐﮔﻮﻳﻲﻫﺎي ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻋﻬﺪ ﻗﺪﻳﻢ و ﺟﺪﻳﺪ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬را ﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬ﺳﺎلﻫﺎ ﭘﺲ از آن ﻛﻪ ﻣﻦ ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻠﻴﺴﺎ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮدم و درﻳﺎﻓﺘﻢ ﻧﺴﻞﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﺑﺮاي ‪ 2000‬ﺳﺎل ﺑﺎور داﺷﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺖ دوﺑﺎره ﻣﺴﻴﺢ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس رﺧﺪادﻫﺎي ﻧﺴﻞ آنﻫﺎ را ﻧﻴﺰ ﻏﻴﺐﮔﻮﻳﻲ ﻧﻤﻮده ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ دوﺳﺖ دارم ﺑﮕﻮﻳﻢ‪،‬‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﻏﻴﺮ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﭘﺲ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور داﺷﺘﻪاﻳﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﻣﻦ "ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﺪه‪ "١‬ﺑﻮدم و در ﻧﻪ ﺳﺎﻟﮕﻲ ﻏﺴﻞ ﺗﻌﻤﻴﺪ داده ﺷﺪم‪ .‬ﺑﺮاي ‪15‬‬ ‫ﺳﺎل ﻧﺨﺴﺖ زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ و ﻛﻼسﻫﺎي ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ‪ ١‬ﻣﻲرﻓﺘﻢ و ﻳﻚ‬ ‫‪1. saved‬‬

‫‪٥٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﺑﺎورﻣﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻛﻴﺶ ﺑﺎﭘﻴﺴﺖ ﺑﻮدم‪ .‬ﺳﭙﺲ در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﺎلﻫﺎي دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻪ دوﺳﺘﺎﻧﻲ‬ ‫ﻧﺰدﻳﻚ ﺷﺪم ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ درﺑﺎره "راﺑﻄﻪﺷﺎن ﺑﺎ ﺧﺪا" ﺑﺴﻴﺎر ﮔﻴﺮا و ﭘﺮﺷﻮر ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺰودي ﺗﺐ‬ ‫ﺗﻨﺪ ﻫﻮاداري‪ ٢‬از آنﻫﺎ در ﻣﻦ ﺧﺎﻣﻮش ﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮدم ﻳﻚ ﻣﺴﺖ ﺗﻌﺼﺐ دﻳﻨﻲ ﮔﺸﺘﻢ‪ ،‬در‬ ‫ﭘﻴﺮاﻣﻮن دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﻣﻲﮔﺸﺘﻢ و ﺟﺰوهاي ﺑﺎ ﻧﺎم ﭼﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻜﻨﻢ ﺗﺎ ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﻮم؟‪ ،‬را ﭘﺨﺶ‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﻮدم‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺮاي ﻫﺮ ره ﮔﻢ ﻛﺮدهاي‪ ٣‬ﻛﻪ ﮔﻮش ﻣﻲداد اﻧﺠﻴﻞ ﺗﻼوت ﻣﻲﻛﺮدم و ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﺮا "ﻣﻼي ﭘﺮﺷﻮر ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ "٤‬ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن آن ﺑﺮﭼﺴﺐ را ﻧﺸﺎن ﭘﺮاﻓﺘﺨﺎري‬ ‫ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺧﺮﺳﻨﺪي ژرﻓﻲ ﺣﺲ ﻣﻲﻛﺮدم‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﭘﺲ ﭼﻪ رﺧﺪادي ﺷﻤﺎ را ﺑﺮ ﺿﺪ ﺧﺪا ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺖ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺷﮕﻔﺖ آور اﺳﺖ ﭼﻮن ﺷﻤﺎر ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺪون‬ ‫ﭼﻮن و ﭼﺮا در زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮﻳﺶ آﺳﻴﺐﻫﺎي ﺑﺰرگ رواﻧﻲ داﺷﺘﻪ و ﺑﺮاي آن از ﺧﺪا روﮔﺮدان‬ ‫ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ ﻛﻮدﻛﻲ ﺷﺎد و ﺑﻪ ﻃﻮر ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﭙﺎس از ﭘﺪر‬ ‫و ﻣﺎدري ﺑﺰرﮔﻮار و ﺧﺎﻧﻮاده ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ ﺧﻮدم‪ ،‬در ﺑﺰرگﺳﺎﻟﻲ زﻧﺪﮔﻲ آرام ﺑﺨﺶ و‬ ‫ﺳﺒﻚ ﺑﺎري داﺷﺘﻪام‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺳﺨﺖﺗﺮﻳﻦ دﺷﻮاري ﻣﻦ‪ ،‬در ﻛﻮدﻛﻲ در دﺑﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎري ﻟﻮزهﻫﺎ‬ ‫ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻪاش ﻫﻤﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻢ ﭘﺮﺳﺶ واﻗﻌﻲ ﺷﻤﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ "ﭼﺮا ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬ ‫ﺷﺪم؟"‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﺑﻠﻪ‪.‬‬

‫ﻛﻼس ﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي آﻣﻮزش ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻳﺎ ﻳﻬﻮدﻳﺖ ﺑﻪ ﻛﻮدﻛﺎن ﻛﻪ در روزﻫﺎي ﻳﻜﺸﻨﻴﻪ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪1‬‬‫‪2. enthusiasm‬‬ ‫‪3. lost soul‬‬ ‫‪4. Jesus freak‬‬

‫‪٥٨‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺑﺎز ﻫﻢ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻪ روزﻫﺎي دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﻛﻪ ﭼﻮن ﻳﻚ اﻧﺴﺎن دوﺑﺎره ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪه‬ ‫ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺑﻮدم‪ ،‬اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﻫﺮﮔﺎه ﻛﺴﻲ را در ﺧﻮاﻧﺪن اﻧﺠﻴﻞ ﺷﺮﻳﻚ ﻣﻲﻛﺮدم ﻳﺎ‬ ‫ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻣﻘﺪس را ﺑﺮاي داﻧﺶآﻣﻮزي "ﻫﺪاﻳﺖ ﻧﺸﺪه" ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ ،‬دﺧﺘﺮ ﻳﺎ ﭘﺴﺮ داﻧﺶآﻣﻮز‬ ‫ﻣﺆدﺑﺎﻧﻪ ﮔﻮش ﻣﻲداد و ﺳﺨﻦ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﮔﺎه ﮔﺎﻫﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﺴﻲ روﺑﺮو ﻣﻲﺷﺪم ﻛﻪ‬ ‫دﻟﻴﻞ درﺳﺖ ﺑﻮدن دﻳﻨﻢ را ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ وﻳﮋه دوﺳﺘﻲ ﺧﻮدم ﺑﻪ ﻧﺎم داگ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ارﺛﻲ ﻳﻬﻮدي وﻟﻲ در ﻋﻤﻞ ﻳﻚ ﺷﻚ ﮔﺮاي دﻳﻨﻲ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻲآورم‪ .‬ﺧﻮب‪ ،‬داگ اﻳﻦ‬ ‫ﺟﻮري ﻧﺒﻮد ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي ﻣﺮا درﺑﺎرهي ﻋﻴﺴﺎ ﻳﺎ ﻣﻌﺠﺰه ﻣﺴﻴﺢ ﻣﻮﻋﻮد ﺑﭙﺬﻳﺮد‪ .‬داگ ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫ﺑﻮد ﺑﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ اﮔﺮ درﺳﺘﻲ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ را ﺑﻪ او ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﻢ‪ .‬ﺑﻪ وي‬ ‫ﮔﻔﺘﻢ ﻋﻴﺴﺎ ﺧﻮدش در ﻗﻠﺒﻢ ﮔﻮاﻫﻲ ﻛﺮده ﻛﻪ واﻗﻌﻲ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ داگ ﺳﻨﺪي ﺑﺎ ﺳﺮﺷﺖ‬ ‫داﻧﺶ ﺑﺎﻻﺗﺮي ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﻮب‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﻬﺘﺮ ﺧﺪﻣﺖ ﻧﻤﻮده و ﮔﻮاه ﻛﺎرآﻣﺪﺗﺮي ﺑﺮاي دﻳﮕﺮان‬ ‫ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬آﻏﺎز ﺑﻪ ﭘﮋوﻫﺶ در ﺷﺒﻬﻪ زداﻳﻲ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ١‬ﻧﻤﻮدم‪ .‬ﺷﺒﻬﻪ زداﻳﻲ ﺷﺎﺧﻪاي از اﻟﻬﻴﺎت‬ ‫ﺑﻮده و ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ از ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﺎ داﻧﺶ ﻳﺎ ﻣﻨﻄﻖ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي ﺑﺎورﻫﺎي‬ ‫ﺑﻲﭼﻮن و ﭼﺮاي دﻳﻦ‪ ،‬ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ درﺑﺎره "داﻧﺶ" آﻓﺮﻳﻨﺶ و "ﻣﻨﻄﻖ"‬ ‫ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲآﻣﻮﺧﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺧﻮاب ﺑﻴﺪار ﻣﻲﺷﺪم‪ .‬ﻧﺨﺴﺖ‪ ،‬ﺷﺒﻬﻪ زداﻳﻲ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﻛﺎرﺳﺎز و ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻦ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬زﺑﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﺳﻮي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺷﺒﻪ زداي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬ ‫ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬داﻧﺴﺘﻪ ﻧﺎ روﺷﻦ و ﭘﺮ از واژهﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﺑﺮاي ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪ ﻧﺸﺎن دادن‪ ،‬آن‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺰودي درﻳﺎﻓﺘﻢ‪ ،‬ﻫﻤﻪ اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺰرگ آنﻫﺎ ﺑﻪ‪" ،‬ﻣﺎ ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس درﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس اﺳﺖ"‪ ،‬ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد‬ ‫واﻧﻤﻮد ﻛﺮدن و ﭘﺎﻓﺸﺎري ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﺑﻪ روﻳﺎروﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﻴﻖ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي در ﻣﻨﻄﻖ ﻳﺎ‬ ‫داﻧﺶ ﺑﺮاي ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺑﺎورﻫﺎي ﺗﻌﺼﺐ آﻣﻴﺰ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪ .‬وﻟﻲ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ از ﺳﻮي ﻣﺮدم‬ ‫ﺑﺮاي دﻟﻴﻞﻫﺎي اﺣﺴﺎﺳﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ :‬ﭼﻮن ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن "روحاﻟﻘﺪس را در ﻗﻠﺐ ﺧﻮﻳﺶ‬ ‫ﺣﺲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪".‬‬

‫‪1. Christian apologetics‬‬

‫‪٥٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﭘﺲ از ﭘﻲ ﺑﺮدن ﺑﻪ اﻳﻦ رازﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻬﺮ رو‬ ‫ﻣﻦ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا ﻧﺸﺪم‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻨﻮز‬

‫" ﻣﻦ ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ﻫﻤﻪ ﺧﺮاﻓﺎت ﺑﺰرگ ﺟﻬﺎﻧﻲ‬

‫ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي داﺷﺘﻦ‬

‫را آزﻣﺎﻳﺶ ﻧﻤﻮدهام‪ ،‬و آﻳﻨﺪه روﺷﻨﻲ در‬

‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ داﻧﺶ‪ ،‬ﺑﻲﮔﻤﺎن ﺑﺎ اﻋﺘﻤﺎد‬

‫ﺧﺮاﻓﺎت وﻳﮋه ﺧﻮدﻣﺎن )ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ( ﭘﻴﺪا‬

‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﺒﻮد ﮔﻮاه و‬

‫ﻧﻜﺮدم‪ .‬ﻫﻤﻪي آنﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮ‬

‫ﺳﻨﺪ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﻛﻤﻲ ﺑﺮ‬

‫ﭘﺎﻳﻪ دروغ و اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪".‬‬

‫ﺑﺎورﻫﺎي ﻣﻦ ﻛﺎرﮔﺮ اﻓﺘﺎد‪ .‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺮا ﺑﻪ ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﻛﺸﺎﻧﺪ ﭘﻲ ﺑﺮدن‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ داﻧﺶ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ‬

‫ﺗﻮﻣﺎس ﺟﻔﺮﺳﻮن )‪(1743-1826‬‬

‫آﻣﻮزهﻫﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﻠﻜﻪ‬

‫در ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪ دﻛﺘﺮ ودز‬

‫ﮔﻮاه و ﺳﻨﺪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﺑﺮ ﺿﺪ‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲآورد‪ .‬ﺗﻮﻓﺎن ﻧﻮح‬ ‫و ﺳﻦ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎر دﻳﮕﺮي از‬ ‫داﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ و ﻋﻬﺪ‬ ‫ﻗﺪﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر اﺛﺒﺎت ﭘﺬﻳﺮي دروغ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﭘﺲ ﭼﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ ﺑﺮاي ﻛﻔﻦ ﻣﺴﻴﺢ‪ ١‬دارﻳﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﻮﺑﻲ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﺧﺮد ﻣﻨﺘﻘﺪ ﺷﺒﻬﻪ‬ ‫زداﻫﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ و "داﻧﺸﻤﻨﺪان" آﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﺮا را ﻓﻠﺞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻴﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶﺗﺮ در ‪ ،1988‬ﻛﻔﻦ‬ ‫در ﺳﻪ آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺳﻮا از ﻫﻢ ﺑﺎ روش ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﺬاري رادﻳﻮ ﻛﺮﺑﻦ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺶ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﺳﻪ‬ ‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ ﮔﺰارش دادﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻔﻦ ﺑﻪ ﺳﺪهﻫﺎي ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﭼﺎرﭼﻮب زﻣﺎﻧﻲ ﭘﺮﺗﻮﺳﻨﺠﻲ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪن ﻛﻔﻦ‪ ،‬ﺑﻪ دﻗﺖ ﺑﺎ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ارﺟﺎع‬ ‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﻪ ﻛﻔﻦ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺳﺪهﻫﺎي ﻣﻴﺎﻧﻲ ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ دﻗﺖ ﻫﻢ زﻣﺎن ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪1. Shroud of Turin‬‬

‫‪٦٠‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻓﺮد ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻛﻨﺪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪن ﻛﻔﻦ‪ ،‬زﻣﺎن ﻋﻴﺴﺎ ﻧﺒﻮده ﺑﻠﻜﻪ‬ ‫ﺳﺪهﻫﺎي ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﺧﻴﺮ‪ ،‬ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺧﺮد ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺮاي ﺷﻮق ﻧﺸﺎن دادن ﻛﻔﻦ‬ ‫ﻫﻤﭽﻮن ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﻪ رﺑﻮدن ﻋﻴﺴﺎ‪ ،‬ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﮔﺮوﻫﻲ از "داﻧﺸﻤﻨﺪان"‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﺮا‪ ،١‬در ﻛﻠﺮادو اﺳﭙﺮﻳﻨﮕﺰ‪ ،‬ﻛﻠﺮادو‪ ،‬ادﻋﺎ ﻛﺮدﻧﺪ ﻫﻤﻪي آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮ‬ ‫ﻛﻔﻦ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺎﻧﻲ ﻛﻔﻦ در ﻧﺰدﻳﻜﻲ آﺗﺶ ﺑﻮده اﺳﺖ! ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻲﮔﻤﺎن آﺗﺶ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺎر اﺗﻤﻲ‪ ،‬اﺗﻢﻫﺎي ﻛﻔﻦ را ﺑﻬﻢ زده‪ ،‬اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻮﺟﻪ‬ ‫ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺎه آزﻣﻮنﻫﺎي داﻧﺶ ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن ﺑﺎ ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ "داﻧﺸﻤﻨﺪان" آﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﺮا ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫آنﻫﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ آنﻫﺎ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﻴﺸﻪ اﻳﻦ آزﻣﻮنﻫﺎي داﻧﺶ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺎدرﺳﺖ داﻧﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﺧﻮدﭘﺴﻨﺪي ﺧﻨﺪهدار "داﻧﺸﻤﻨﺪان" آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا‪،‬‬ ‫آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر رﻳﺸﻪاي ﺑﺴﻴﺎر دﻳﻦدار ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ داﻧﺸﻲ ﻛﻪ "ﻣﺎﻳﻪ رﻧﺠﺶ‬ ‫روحاﻟﻘﺪس ﺷﻮد" را ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪ رد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﺎ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﺑﺎﻫﻮﺷﻴﻢ‪ ،‬اﻓﺮاد ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺧﻮﻳﺶ را ﮔﻮل ﺑﺰﻧﻨﺪ ﻛﻪ آﺗﺸﻲ‬ ‫ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺧﺎﻧﮕﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻧﺮژي ﺑﺴﻨﺪه ﺑﺮاي واﻛﻨﺶ ﻫﺴﺘﻪاي ‪ -‬واﻛﻨﺸﻲ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي‬ ‫واژﮔﻮﻧﻲ ﻧﺘﻴﺠﻪ روش ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﺬاري ﭘﺮﺗﻮﺳﻨﺠﻲ‪ -‬در ﻛﻔﻦ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﺪ! ﻫﺮ "داﻧﺸﻤﻨﺪي"‬ ‫اﮔﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪي ﭼﻨﻴﻦ ﻃﺮح دﻟﻘﻚ ﺑﺎزي ﻣﺴﺨﺮهاي را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ از ﻫﺮ‬ ‫ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ‪ ،‬اﺧﺮاج ﮔﺮدد‪ ،‬ﭼﻮن وي آﺷﻜﺎرا ﻫﻤﻪي ﺑﻲﻃﺮﻓﻲ داﻧﺶ را‬ ‫ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﺑﻨﺪهي زﻳﺮدﺳﺖ ﺗﻌﺼﺐ دﻳﻦ و اﺣﺴﺎسﻫﺎ ﺧﺎم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﮔﺎﻫﻲ ﻣﻲﻛﻮﺷﻨﺪ از ﺑﺎورﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎ "ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﻣﺮﺟﻊ"‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ادﻋﺎ ﻛﻪ‬ ‫"ﻫﻤﻮاره ﻣﺮدم ﺑﺎ ﻫﻮش ﺑﺎﻻ ﺧﺪاﺑﺎور ﻫﺴﺘﻨﺪ"‪ ،‬ﭘﺪاﻓﻨﺪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺮدم ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻫﻮش‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﺎ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬ﻫﻮاداريﻫﺎي ﺧﻮد‪ ،‬ﺳﻨﺖﻫﺎي ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ‪ ،‬ﺑﻪ وﻳﮋه در‬ ‫ﺣﻮزه ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲﻫﺎي دﻳﻨﻲ‪ ،‬راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬دودﻟﻲ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻛﻔﻦ ﻣﺴﻴﺢ‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﺑﺰرگ‬

‫"‪1. Creation "scientists‬‬

‫‪٦١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫از ﻣﺮدم ﺑﺎﻫﻮﺷﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ در ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻫﻮش ﺧﻮﻳﺶ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده و ﺑﻪ " درﻳﺎﻓﺖ‬ ‫ژرف دروﻧﻲ‪ "١‬ﺗﻜﻴﻪ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫از دﻳﮕﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻨﻲ‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﺷﺪن ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﻌﺮوف ﻛﺸﺘﻲ ﻧﻮح در ﺑﺎﻻي ﻛﻮه‬ ‫آرارت در ﺷﺮق ﺗﺮﻛﻴﻪ‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺗﻜﻪ ﭼﻮبﻫﺎي ﻛﻪ ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪ ﺷﺪ از ﻛﺸﺘﻲ ﻧﻮح ﺷﻜﺴﺘﻪ در‬ ‫آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن در ﮔﻮﺷﻪ و ﻛﻨﺎر ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ داﻧﺸﮕﺎه ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ در ﻟﻮسآﻧﺠﻠﺲ‪،‬‬ ‫رﻳﻮرﺳﺎﻳﺪ و ﻻﺟﻮﻻ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺶ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺛﺎﺑﺖ ﮔﺮدﻳﺪ ﭼﻮبﻫﺎ ﻛﻤﻲ ﺑﻴﺶ از ‪ 1200‬ﺳﺎل ‪-‬ﻳﺎ‬ ‫‪ 3500‬ﺳﺎل ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺨﺸﻲ از ﻛﺸﺘﻲ ﻧﻮح را ﺑﺴﺎزد‪ -‬ﺳﻦ دارد‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﻫﻨﻮز ﺑﺎور دارﻧﺪ "ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮاﺗﺮ از دﻳﺪ" ﻛﺸﺘﻲ ﻧﻮح در ﻛﻮه آرارات‬ ‫ﺑﻪ ﮔﻞ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎز ﻫﻢ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت‪ ،‬ﺣﺘﺎ در ﻣﻴﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﺑﺎ ﻫﻮش ﺑﺎﻻ‪،‬‬ ‫ﻣﻨﻄﻖ و ﮔﺰارشﻫﺎي آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ را دور ﻣﻲزﻧﺪ‪.‬‬ ‫"در ﺳﺮزﻣﻴﻦ داﻧﺶ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﻛﻮﺷﺶﻫﺎ‬

‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬وﻟﻲ آﻳﺎ داﻧﺶ ﮔﻪ ﮔﺎه‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻳﻲ‬

‫ﻛﻪ‬

‫ﭘﻴﺶﺗﺮ‬

‫ﺑﺮاي ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن وﺟﻮد ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ‬

‫ﺑﺮﭼﺴﺐ‬

‫ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ ﻣﺘﺎﻓﻴﺰﻳﻜﻲ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن ﺧﺪا‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ‬

‫ﻧﺎدرﺳﺖ زده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ درﺳﺖ دﮔﺮﮔﻮن‬

‫ﺟﺎوﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ،‬و ﻏﻴﺮه ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده‬

‫ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ؟‬

‫ﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻮﺷﺶﻫﺎﻳﻲ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده و‬ ‫اﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﺎاﻧﺼﺎف ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ اﻋﺘﺮاف‬

‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ‪ .‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬

‫ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ در ﺟﻬﺎن داﻧﺶ‪ ،‬ﺧﺪا ﻧﻴﺴﺖ‪،‬‬

‫رخ ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﻧﺎدرﺳﺖ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪن‬

‫ﭼﻴﺰي ﺟﺎوﻳﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻫﻴﭻ روح و رواﻧﻲ‬

‫اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺳﻮي ﻣﺮدم‬

‫ﻫﻤﭽﻮن ﮔﻮﻧﻪاي ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن از ﺑﺪن ﻧﻴﺴﺖ‪".‬‬

‫ﺑﺴﻴﺎري درﺳﺖ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﭼﺎرﻟﺰ ﭘﺮوﺗﺌﻮس اﺳﺘﻴﻦ ﻣﻴﺘﺰ )‪-1923‬‬ ‫‪(1845‬‬

‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬آﻳﺎ ﻛﺮﻳﺴﻤﺲ را ﺟﺸﻦ‬

‫در روزﻧﺎﻣﻪ آزاده اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ )ﺟﻮﻻي ‪(1941‬‬

‫ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﺪ؟‬

‫‪1 - gut feelings‬‬

‫‪٦٢‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن اﻧﻘﻼب زﻣﺴﺘﺎﻧﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮﻳﻦ روز ﺳﺎل – ‪ 25‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺑﺮ‬ ‫ﭘﺎﻳﻪ ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪ ﻣﻴﻼدي ‪-‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ از زﻣﺎنﻫﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ‪ ،‬را ﺟﺸﻦ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺮدم ﺑﺎﺳﺘﺎن‪،‬‬ ‫درﻳﺎﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ دﻳﮕﺮ"در ﭘﺎﻳﺎن ﻛﻨﺎره" ﺑﻮده و از آن ﭘﺲ روزﻫﺎ ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ و ﺑﻠﻨﺪﺗﺮ ﺷﺪه و‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻﺗﺸﺎن دوﺑﺎره ﺑﺎر ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫در روزﻫﺎي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭘﻴﺪاﻳﺶ دﻳﻦ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺎورﻣﻨﺪان ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺎمﻫﺎي‬ ‫ﺣﻜﻮﻣﺖ را وادار ﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮاي ﻳﺎدﺑﻮد ﺗﻮﻟﺪ ﻣﺴﻴﺢ روزي را‪ ،‬ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻘﺎمﻫﺎي دوﻟﺘﻲ‬ ‫ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ "ﭼﻮن ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ از ﭘﺲ آنﻫﺎ را ﺑﺮآﻳﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎ آنﻫﺎ‬ ‫رﻓﻴﻖ ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ"‪ .‬ﭘﺲ از آن ﺗﻮﻟﺪ ﻣﺴﻴﺢ در ﻳﻚ روز ﺗﻌﻄﻴﻞ از ﭘﻴﺶ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪه‪ 25 ،‬دﺳﺎﻣﺒﺮ‬ ‫اﻧﻘﻼب زﻣﺴﺘﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﭘﺎپ ﮔﺮﻳﮕﻮري ‪ 13‬در ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪ ﻣﻴﻼدي دﺳﺖ‬ ‫ﻛﺎري ﻧﻤﻮده؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪاي ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﺑﻜﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ – ﺳﺎﻟﻨﺎﻣﻪ ﮔﺮﻳﮕﻮري‪ -‬اﻧﻘﻼب‬ ‫زﻣﺴﺘﺎﻧﻲ را ﺑﻪ دﻟﻴﻞﻫﺎي ﺳﺘﺎرهﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﭼﻨﺪ روز ﺟﻠﻮﺗﺮ در ‪ 21‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪ‪ ،‬در‬ ‫ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻛﺮﻳﺴﻤﺲ در ﻫﻤﺎن روز ‪ 25‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ﺟﺸﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﺮ ﺑﺎر ﻛﺮﻳﺴﻤﺲ در ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲﻫﺎي ﻛﺸﻴﺶﻫﺎ ﻣﻲﺷﻨﻮم ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻣﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻌﻨﻲ ‪25‬‬ ‫دﺳﺎﻣﺒﺮ را ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ .‬ﺑﻠﻪ درﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮدهاﻳﻢ ‪ 25‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ﻫﻴﭻ ﭘﻴﻮﻧﺪي‬ ‫ﺑﻪ ﺗﻮﻟﺪ ﻋﻴﺴﺎ ﻧﺪارد‪ .‬ﺟﺸﻨﻲ ﺑﺮاي اﻧﻘﻼب زﻣﺴﺘﺎﻧﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻋﻴﺪ ﭘﺎك ﻧﻴﺰ دزدي ﻳﻚ روز‬ ‫ﺗﻌﻄﻴﻞ‪ ،‬اﻋﺘﺪال ﺑﻬﺎري‪ ،‬ﻳﺎ روزي ﻛﻪ در آن زﻣﺎن ﺷﺐ و روز ﺑﺮاﺑﺮ اﺳﺖ‪ ،‬از ﻛﺎﻓﺮان ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﺎ اﻣﺮوزه‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻋﻴﺪ ﭘﺎرك ﻫﺮﺳﺎل ﺑﺎ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ﭘﺲ از ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﺎه ﻛﺎﻣﻞ‬ ‫ﭘﺲ از ‪ 21‬ﻣﺎرس‪ ،‬اﻋﺘﺪال ﺑﻬﺎري ﺑﺮﻗﺮار ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺑﻪ ﺷﻤﺎ در ﺗﺮازي ﻛﺎرﺑﺮديﺗﺮ‪ ،‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل ﺧﺎﻧﻮاده ﻣﻦ درﺧﺘﻲ ﺑﺮﭘﺎ‬ ‫ﻛﺮده و ﺑﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﭘﻴﺸﻜﺸﻲ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎز ﻫﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﺳﻨﺖﻫﺎ از ﺟﺸﻦﻫﺎي‬ ‫ﻛﺎﻓﺮان ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻧﻪ از ﺗﻮﻟﺪ ﻋﻴﺴﺎ‪ ،‬ﻣﺒﺎدا ﻛﺴﻲ ﮔﻤﺎن ﺑﺒﺮد ﻣﻦ رﻳﺎﻛﺎر ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻤﻪ‬ ‫ﺑﭽﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪ ،‬دﺧﺘﺮ ﻣﺎ ﻋﺎﺷﻖ ﺳﺮ و ﺻﺪا و ﻧﻮر ﻫﺴﺖ و ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﻴﺸﻜﺶﻫﺎي‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٦٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﻳﻜﻲ از ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻚ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎده و اﻧﺮژي ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﻧﺎﺑﻮد ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﻣﺎ ﻫﻤﻪ از ﻣﺎده و اﻧﺮژي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﻳﻢ‪ ،‬آﻳﺎ اﻳﻦ اﺻﻞ داﻧﺶ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺎور‬ ‫ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﻲ از زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺎوﻳﺪ ﻧﻤﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬در ﻳﻚ ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪه‪ ،‬ﭼﺮا‪ ،‬ﻣﻲﺷﻮد‪ -‬وﻟﻲ ﻧﻪ ﺑﺎ ذﻫﻨﻴﺖ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﻛﻪ روح‬ ‫ﺷﻤﺎ ﺟﺎوﻳﺪان در ﺑﻬﺸﺖ ﻳﺎ ﺟﻬﻨﻢ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ درﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫ﺷﻮد ﭘﺲ ازم رگ ﺷﻤﺎ‪ ،‬اﺗﻢﻫﺎي ﺳﺎزﻧﺪهي ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ روزي اﻳﻦ اﺗﻢﻫﺎ در‬ ‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ زﻧﺪه ﻳﺎ ﻏﻴﺮ زﻧﺪه آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺷﻤﺎ ﺟﺎوداﻧﻪ زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮدم زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﮔﺰاره "زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺎوﻳﺪ" را ﺑﻜﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﮕﺮﺷﺎن‬ ‫"ﻫﻮﺷﻴﺎري ﺟﺎوﻳﺪ" ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ"ﺧﻮد‪ "١‬ﻳﺎ "ﻣﻦ‪ "٢‬ﻳﺎ "روح‪ "٣‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ زﻧﺪه و ﺑﻪ‬ ‫ﺑﻮدن ﺧﻮﻳﺶ آﮔﺎه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎور ﻣﺘﻌﺎﻟﻲ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻨﻲ از ﺳﻮي ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﻨﺪﮔﻲ اﻧﺮژي و ﻣﺎده‬ ‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫دﻟﻴﻞ اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﺮا اﻧﺴﺎن و دﻳﮕﺮ ﺟﺎﻧﺪاران ﻫﻮﺷﻴﺎري را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‬ ‫ﻛﻪ آنﻫﺎ اﻧﺪامﻫﺎي ﺣﺲ ﻛﻨﻨﺪه داﺷﺘﻪ و از ﻫﻤﻪ ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺮ‪ ،‬ﻣﻐﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺗﻜﺎﻧﻪﻫﺎي‬ ‫ﻋﺼﺒﻲ درﻳﺎﻓﺘﻲ را ﭘﺮدازش ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﻧﺪاري ﻣﻲﻣﻴﺮد‪ ،‬ﺳﻠﻮلﻫﺎي اﻧﺪامﻫﺎي‬ ‫ﺣﺴﻲ و ﻣﻐﺰ ﻧﻴﺰ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﻣﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ رو اﺗﻢﻫﺎي ﺳﺎزﻧﺪهي ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﺑﺪون‬ ‫دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ رﻳﺸﻪاي ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻐﺰ و اﻧﺪامﻫﺎي ﺣﺴﮕﺮ ﺑﻤﻴﺮﻧﺪ و از ﻛﺎر ﻛﺮدن ﺑﺎز‬ ‫ﺑﻤﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﮕﺮ داﻧﺶ‪ ،‬دﺷﻮار اﺳﺖ دﻳﺪه ﺷﻮد ﭼﮕﻮﻧﻪ "ﻫﻮﺷﻴﺎري" ﺑﺎ اﻳﻦ ﺑﻲﺟﺎن‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮﭘﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺧﻮب‪ ،‬راﻳﺎﻧﻪ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ از ﺷﻤﺎر ﻛﻤﻲ از روﻳﺪادﻫﺎي ﺑﻴﺮوﻧﻲ آﮔﺎه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺪام ﻛﻠﻴﺪ را در روي ﺗﺨﺘﻪ ﻛﻠﻴﺪ ﻓﺸﺎر داده ﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ دﮔﻤﻪ ﻣﺎوس را ﻣﻲﻓﺸﺎرﻳﺪ‪.‬‬ ‫راﻳﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﺪي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻲاﻧﺪﻳﺸﺪ وﻟﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻧﺴﺎن ﺳﻨﺠﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺪوي‬

‫‪1 - self‬‬ ‫‪2 - ego‬‬ ‫‪3 - soul‬‬

‫‪٦٤‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫اﺳﺖ‪ .‬اﻛﻨﻮن‪ ،‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﭘﺘﻜﻲ را ﺑﺮدارﻳﺪ و اﻳﻦ راﻳﺎﻧﻪ را ﺑﻪ ﻫﺰاران ﺗﻜﻪ ﻛﻮﭼﻚ ﺧﻮرد ﻛﻨﻴﺪ‪،‬‬ ‫ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از اﺗﻢﻫﺎي راﻳﺎﻧﻪ در زﻳﺮ ﺿﺮﺑﻪ ﺧﻮرد ﻛﻨﻨﺪه آﺳﻴﺒﻲ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ دﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ راﻳﺎﻧﻪ ﭘﺲ‬ ‫از آن راﻳﺎﻧﻪ دﻳﮕﺮ ﻛﺎر ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻛﺮد و دﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﺗﻜﺎﻧﻪﻫﺎي ﺗﺨﺘﻪ ﻛﻠﻴﺪ و ﻛﻠﻴﻚﻫﺎي ﻣﻮس آﮔﺎه‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﻜﺘﻪ اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ در ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻫﻤﻴﺸﻪ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ در ﻛﺎرﻛﺮد را ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه‬ ‫دارد‪ .‬اﮔﺮ ﻫﻮﺷﻴﺎري اﻧﺴﺎن ﻛﺎرﻛﺮد ﻣﻐﺰ و اﻧﺪامﻫﺎي ﺣﺴﻲ او اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺮگ ﻣﻐﺰ و اﻧﺪامﻫﺎي ﺣﺴﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﻫﻮﺷﻴﺎري ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺧﻮاب ﻣﻲروﻳﻢ‬ ‫ﻫﻮﺷﻴﺎري ﻣﺎ ﻛﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﻮﺷﻴﺎري ﺧﻮد را ﻧﻴﺰ ﭘﺲ از ﺿﺮﺑﻪ ﺧﻮردن ﺑﻪ ﺳﺮ از دﺳﺖ‬ ‫ﻣﻲدﻫﻴﻢ‪ .‬آﻳﺎ ﺑﻪ واﻗﻊ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﻧﺒﻮد ﻫﻮﺷﻴﺎري ﭘﺲ از آن ﻛﻪ ﺑﺪن و ﻣﻐﺰ از ﻣﻴﺎن رﻓﺖ‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫اﻧﺪازه دﺷﻮار اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻓﺰون ﺑﻪ راﻳﻦ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺎده‬

‫"ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎر‪ ،‬اﻋﺘﺮاف ﻣﻲﻛﻨﻢ‬

‫‪-‬اﻧﺮژي ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬اﻧﺮژي –ﻣﺎده ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ‬

‫ﺑﻪ راﻳﻢ ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ ﺳﺮﮔﺮم ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻮد ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ‬

‫ﺑﻪ وﺟﻮد آﻳﺪ و ﻧﻪ از ﻣﻴﺎن ﺑﺮود‪ .‬اﮔﺮ‬

‫ﻛﻪ ﺷﻨﻴﺪم ﺳﻨﺖ ﻳﻬﻮدي ‪-‬ﻣﺴﻴﺤﻲ ﻫﻤﭽﻮن‬

‫زﻧﺪﮔﻲ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ‪ -‬ﻳﺎ "ﻫﻮﺷﻴﺎري‬

‫ﻣﻨﺒﻊ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ اﻣﺮوزي ﻣﺎ‪ ،‬ﺳﺘﻮده ﺷﺪه‬

‫ﭘﺲ از ﻣﺮگ"‪ -‬ﺑﻪ ﻗﻮل ﻣﻌﺮوف ﺑﺎ اﻳﻦ‬

‫اﺳﺖ ‪ . . . .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ادﻳﺎن ﺑﺰرگ ﺑﺮاي‬

‫ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺷﻮد ﭘﺲ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ‬

‫ﺳﻬﻞ اﻧﮕﺎري درﺑﺎره ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ ﻗﺎﺑﻞ‬

‫"ﻫﻮﺷﻴﺎري ﭘﻴﺶ از ﻟﻘﺎح" را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ‬

‫ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪".‬‬

‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺎده ‪-‬‬ ‫اﻧﺮژي از ﻧﺎﺑﻮدي ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ از آﻓﺮﻳﻨﺶ ﻫﻮﺷﻴﺎري‪ ،‬در ﺗﻮﻟﺪ و‬

‫آرﺗﻮر ﺷﻮازﻳﻨﮕﺮ ﻛﻮﭼﻚ‬

‫ﻟﻘﺎح‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‬

‫ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎر در ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﺑﺮاون‬

‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎور دارﻧﺪ‬

‫)‪(1989‬‬

‫‪ 20‬ﺳﺎل ﭘﺲ از ﻣﺮﮔﺸﺎن ﻫﻮﺷﻴﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎور ﻧﺪارﻧﺪ ‪ 20‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‬ ‫از ﺗﻮﻟﺪﺷﺎن ﻧﻴﺰ ﻫﻮﺷﻴﺎر ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬

‫‪٦٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا‬

‫آنﻫﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺎده ‪-‬اﻧﺮژي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﻴﺮ ﺟﺎﻣﻊ‪ ١‬ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎور ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺎودان‬ ‫در ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي داﻧﺶ ﻧﺒﻮده ﺑﻠﻜﻪ رﻳﺸﻪ در آﻣﻮزهﻫﺎي دﻳﻦ دارد‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺎده‪ -‬اﻧﺮژي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺎودان را ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪،‬‬ ‫آﻧﮕﺎه ﻣﻨﻄﻖ ﻣﺎ را وادار ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ ﺳﻮﺳﻚﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻮشﻫﺎ و ﭘﺸﻪﻫﺎ ﻧﻴﺰ "وارث‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﺑﻬﺸﺖ" ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ ،‬زﻳﺮا آنﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﺴﺎن از ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬آﻳﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻠﺖﻫﺎي ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ و ﻣﻠﺖﻫﺎي ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ‬ ‫داري دﻟﺒﺎﺧﺘﻪي آزادي ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ را آزار ﻣﻲدﻫﺪ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ در اردوﻫﺎي ﺗﺒﻠﻴﻐﻲ اﻫﺮﻳﻤﻨﻲ ﺧﻮﻳﺶ درﺑﺎره اﻳﻦ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي‬ ‫ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ ﺑﻴﺨﺪا ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻴﺎب ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻧﺨﺴﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﻨﺪار ﻛﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫درﺳﺘﻲ ﻓﻠﺴﻔﻪي ﺑﻴﺨﺪاي راﺳﺘﻴﻦ اﺳﺖ را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻲﻛﺸﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻦ ﺧﺪاي ﻗﺎدر و‬ ‫داﻧﺎي ﻣﻄﻠﻖ و ﺣﺎﺿﺮ در ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺑﺎ دوﻟﺘﻲ ﻗﺎدر و داﻧﺎي ﻣﻄﻠﻖ ﺣﺎﺿﺮ در ﻫﻤﻪ ﺟﺎ‪،‬‬ ‫ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﺎزﻣﺎن ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ دوﻟﺖ داراي ﻫﻤﻪي ﺧﺮد‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺧﻮﺑﻲﻫﺎ و‬ ‫ﻫﻤﻪ ﻧﻴﺮو ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﻢ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه دﻳﻦ درﺑﺎره آرﻣﺎن ﺷﻬﺮ ﺧﻴﺎﻟﻲ ﻏﻴﺮ واﻗﻌﻲ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ و ﺧﻮاب و ﺧﻴﺎلﻫﺎي ﺧﻮش دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻲﮔﻤﺎن‪ ،‬ﺷﻤﺎري از دوﻟﺖﻫﺎي ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﺳﺘﺎﻟﻴﻨﺴﺖﻫﺎي روﺳﻴﻪ و‬ ‫ﻣﺎﺋﻮﻳﺴﺖﻫﺎي ﭼﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﺠﺎوزﻫﺎي وﺣﺸﺘﻨﺎك ﺑﻪ ﺣﻘﻮق اﻧﺴﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﮔﻨﺎﻫﻜﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺨﺪاﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻨﻮن دﻳﺪهام ﻫﻴﭻﻛﺪام ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﺳﺮﻛﻮﺑﮕﺮاﻧﻪ را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ‬ ‫ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ! ﺣﺘﺎ رﻫﺒﺮان ﻛﻨﻮﻧﻲ ﭼﻴﻦ و روﺳﻴﻪ از ﻛﻨﺶﻫﺎي ﺑﺮﺑﺮي دوﻟﺖﻫﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ ﭘﺪاﻓﻨﺪ‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻤﻮاره زﻳﺮ ﭘﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺣﻘﻮق ﺑﺸﺮ‪ ،‬رﻳﺸﻪ در ﺑﺎورﻫﺎي داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﻳﺎ ﻓﻠﺴﻔﻲ‬ ‫درﺑﺎره اﻳﻦ ﻛﻪ دﻳﻦ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ ﻫﻢﺧﻮاﻧﻲ ﻧﺪارد‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ رﻳﺸﻪ در رﻫﺒﺮي ﺟﺎه‬ ‫ﻃﻠﺐ ﺳﻴﺎﺳﻲ دﻳﻮاﻧﻪي ﻗﺪرت دارد‪ .‬ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﺑﻪ ﻫﺮ دوي آزادي دﻳﻦ و آزادي از دﻳﻦ‪،‬‬ ‫آﻧﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﻫﺮ ﻓﺮدي ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺰﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎور دارد‪ .‬اﮔﺮ ﮔﻤﺎن ﺷﻮد ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي ﺳﺮﻛﻮب‬ ‫‪1 - ad hoc‬‬

‫‪٦٦‬‬

‫ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا‬

‫ﺳﻴﺎﺳﻲ در ﭼﻴﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﻲﮔﻤﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي ﺑﻲرﺣﻤﻲ ﺗﻔﺘﻴﺶ ﻋﻘﺎﻳﺪ‪،‬‬ ‫ﺟﻨﮓﻫﺎي ﻣﻘﺪس ﺻﻠﻴﺒﻲ و ﺳﻮزاﻧﺪن ﺟﺎدوﮔﺮان ﻫﺴﺖ‪ .‬آﻳﺎ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻳﻚ ﻣﻜﺘﺐ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﺮاي اﻧﺤﺮاف و ﻛﺎرﺑﺮد ﺑﺪ از آﻣﻮزشﻫﺎﻳﺶ‪ ،‬ﻣﺤﻜﻮم ﺷﻮد؟‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻜﻮﻫﺶﻫﺎي درﺑﺎره "ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ دﻳﻦ را ﻗﺪﻏﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ" از ﺳﻮي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎران‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻﮔﺎه ﭘﺎ ﺑﻪ ﻛﺸﻮري ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺘﻲ ﻧﮕﺬاﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻨﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﺗﺮﺳﺎﻳﻴﺎن ﮔﻮل ﻣﻼﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﺑﻲﺷﺮم ﭘﻮل ﺟﻤﻊ ﻛﻦ‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻮاره ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد "ﺑﺮاي ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﻪ روﺳﻴﻪ و ﭼﻴﻦ" ﺗﻠﻜﻪ ﭘﻮل دارﻧﺪ‪ ،‬را ﺧﻮردهاﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ‬ ‫آﻳﻨﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻛﺴﻲ ﻛﻪ زﻣﺎن ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ در اوج ﺟﻨﮓ ﺳﺮد و ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻧﻈﺎﻣﻲ اﺳﺘﺒﺪادي در‬ ‫ﻟﻬﺴﺘﺎن زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮدم‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت دﺳﺖ ﻧﺨﺴﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺳﺮﻛﻮب‬ ‫دﻳﻨﻲ از ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪاي در آن ﻛﺸﻮر ﻧﺒﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﺎد زن ﻣﻦ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻧﻴﺰ در ﻟﻬﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻲﺑﺮد‪ ،‬ﺑﺎﻧﻮﻳﻲ ﺑﺴﻴﺎر دﻳﻨﻲ ﺑﻮده‪ ،‬و زﻣﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﻪ در ﻟﻬﺴﺘﺎن ﺑﻮدم ﺑﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺑﺎر ﻫﻤﺮاه ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ رﻓﺘﻢ‪ .‬ﻫﻴﭻﮔﺎه "ﭘﻠﻴﺲ‬ ‫ﻣﺨﻔﻲ" ﺑﺮاي رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﻣﺎ را ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻳﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﺒﻌﻴﺪ ﺑﻪ ﺳﻴﺒﺮي ﻧﻜﺮد‪ .‬ﭘﺎپ ﺟﺎن ﭘﻞ‬ ‫دوم‪ ،‬ﻟﻬﺴﺘﺎﻧﻲ ﺗﺒﺎر‪ ،‬اﻧﺪوه ﺧﻮﻳﺶ را از ﺧﺎﻟﻲ ﺷﺪن ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﭘﺲ از آزادي اروﭘﺎي‬ ‫ﺷﺮﻗﻲ از زﻳﺮ ﺳﻠﻄﻪ ﻛﻤﻮﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﻇﻬﺎر داﺷﺖ‪ ،‬زﻳﺮا ﺷﺎﻳﺪ دﻳﮕﺮ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ ﻫﻤﭽﻮن‬ ‫ﻣﺤﻞ ﺗﺠﻤﻊ ﺑﺮ ﭘﺎد دوﻟﺖ ﺑﻜﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺸﮕﺮ‪ :‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ اﺷﺘﺒﺎه ﻛﺮدهاﻳﺪ‪ .‬ﺧﺪاﻳﻲ ﻫﺴﺖ و ﺷﻤﺎ‬ ‫در روز داوري ﭘﻴﺶ وي ﺑﺮده ﺷﺪﻳﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﮔﻔﺖ؟‬ ‫ﻣﺎﻳﻠﺰ‪ :‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ اﺷﺎره ﻛﻨﻢ‪ ،‬در ﻫﻨﮕﺎم زﻧﺪه ﺑﻮدن‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺴﻲ ﺑﻴﺶ از ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫ﭘﻴﺮواﻧﺶ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺧﻮاﻧﺪم‪ .‬در ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺮﺳﺎﻳﻴﺎن ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻠﻴﺴﺎ را ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮرﺳﻲ‬

‫ﻧﻤﻮدم‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻧﺪم و ﺑﻴﺸﺘﺮ درﺑﺎره دﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻢ‪ .‬و ﻣﻦ ﺑﻪ وي ﺑﺎور ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺘﻢ! ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﺎداش ﺑﮕﻴﺮم! ]ﻣﻲﺧﻨﺪد[‬

‫‪٦٧‬‬

‫‪٢‬‬ ‫ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‪:‬‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻓﺮا ﻃﺒﻴﻌﻲ؟‬

‫"ﺧﺪا ﺑﺮاي روﺷﻨﮕﺮي درﺑﺎره رازﻫﺎ اﺧﺘﺮاع ﺷﺪ‪ .‬ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اﺧﺘﺮاع ﺧﺪا ﺑﺮاي روﺷﻨﮕﺮي‬ ‫درﺑﺎره اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻲداﻧﻴﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم درﻳﺎﻓﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭼﻴﺰي ﭼﮕﻮﻧﻪ‬ ‫ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎري ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن را از ﺧﺪا دور ﻧﻤﻮد؛ دﻳﮕﺮ ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ‬ ‫ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ او ﻧﺒﻮد‪".‬‬ ‫رﻳﭽﺎرد ﻓﻴﻤﻦ )‪ ،(1918-1988‬ﺑﺮﻧﺪه ﻧﻮﺑﻞ ﻓﻴﺰﻳﻚ‬

‫در ‪ 1919‬ﻳﻚ ﺟﻮان داﻧﺸﻤﻨﺪ اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﺎم ادوﻳﻦ ﭘﺎول ﻫﺎﺑﻞ‪ ،١‬ﺑﻪ ﮔﺮوه ﺑﻠﻨﺪﭘﺮواز‬ ‫رﺻﺪﺧﺎﻧﻪ ﻛﻮه وﻳﻠﺴﻮن در ﻛﺎﻟﻴﻔﺮﻧﻴﺎ ﭘﻴﻮﺳﺖ‪ .‬ﻫﺎﺑﻞ‪ ،‬ﺗﻠﺴﻜﻮپ ‪ 100‬اﻳﻨﭽﻲ آﻧﺠﺎ را ﺑﻪ ﺳﻮي‬ ‫ﺟﺎﻫﺎي ﺗﺎرﻳﻚ آﺳﻤﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪ رﻓﺘﻪ‪ ،‬و ﺑﺰودي رﺻﺪﻫﺎي ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ و ﺑﺰرﮔﻲ اﻧﺠﺎم داد‪.‬‬ ‫ﻫﺎﺑﻞ در ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺑﻪ دﻗﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺧﻮﻳﺶ از ﻛﻬﻜﺸﺎنﻫﺎي دوردﺳﺖ‪ ،‬در اﻧﺘﻬﺎي‬ ‫ﮔﺴﺘﺮه ﺗﺎﺑﺸﻲ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻧﻮر ﺳﺮخ را ﺗﺸﺨﻴﺺ داد‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﻫﺎﺑﻞ درﻳﺎﻓﺖ‬ ‫در ﻛﻬﻜﺸﺎنﻫﺎي دورﺗﺮ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻧﻮر ﺳﺮخ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ دو رﺻﺪ‬

‫‪1- Edwin Powell Hubble‬‬

‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﮔﻴﺘﻲ؛ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ؟‬

‫ﺳﺘﺎرهاي‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﻣﻮﺷﻜﺎﻓﺎﻧﻪ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﺪه‪ ،‬و ﺑﻪ ﻧﺎم ﻗﺎﻧﻮن ﻫﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﻫﻴﺠﺎناﻧﮕﻴﺰﺗﺮﻳﻦ و دﻳﺮﭘﺎﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎر وي در ﺳﺘﺎره ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬در روﺷﻨﮕﺮي‬ ‫وي درﺑﺎره ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ رﺻﺪ ﺷﺪه ﻧﻮر ﺳﺮخ ﻧﻬﻔﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺎﺑﻞ دﻟﻴﻞ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ رﻧﮓ‬ ‫ﺳﺮخ )ﻳﻌﻨﻲ ﻃﻮل ﻣﻮج( را ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از ﺣﺮﻛﺖ ﻧﺴﺒﻲ دور ﺷﺪن ﻛﻬﻜﺸﺎنﻫﺎي دورﺳﺖ‪ ،‬از‬ ‫زﻣﻴﻦ ﺑﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﻫﺎﺑﻞ ﻣﻲداﻧﺴﺖ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ ﻧﻮر ﺳﺮخ در ﮔﺴﺘﺮه ﺗﺎﺑﺸﻲ‪ ١‬ﻛﻬﻜﺸﺎن ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﺑﺎ دوري آنﻫﺎ از زﻣﻴﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻛﻬﻜﺸﺎنﻫﺎي دورﺗﺮ در ﺟﻨﺒﺶ ﺧﻮﻳﺶ‬ ‫ﭘﺮﺷﺘﺎبﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ از اﻳﻦ ﻛﻪ اﺑﺰار ﻧﻮري ﻫﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﻛﺠﺎي آﺳﻤﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪ رﻓﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﺎﺑﻞ درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻛﻬﻜﺸﺎنﻫﺎ از زﻣﻴﻦ و از ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ دور ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﺮداﺷﺘﻦ‬ ‫ﻳﻚ ﮔﺎم دﻳﮕﺮ ﻣﻨﻄﻘﻲ‪ ،‬ﻫﺎﺑﻞ درﻳﺎﻓﺖ اﮔﺮ ﻛﻬﻜﺸﺎنﻫﺎ در ﺣﺎل دور ﺷﺪن ﺑﺎﺷﻨﺪ‪-‬ﻳﻌﻨﻲ اﮔﺮ‬ ‫دﻳﺮوز از اﻣﺮوز ﺑﻪ زﻣﻴﻦ و ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻧﺰدﻳﻜﺘﺮ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ -‬ﭘﺲ زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر دور درﮔﺬﺷﺘﻪ‪،‬‬ ‫ﻫﻤﻪ ﻣﺎده ﻛﻴﻬﺎن ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ درﺟﺎﻳﻲ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﻫﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرگ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻓﺸﺮده ﺑﻮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬ﭘﻬﻦﺷﺪﮔﻲ رﺻﺪ ﺷﺪه ﻛﻴﻬﺎن ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ در ﻧﺘﻴﺠﻪ‬ ‫ﮔﻮﻧﻪاي از ﻧﻴﺮوي آﻏﺎزﻳﻦ دور ﻛﻨﻨﺪه ﻳﺎ اﻧﻔﺠﺎري ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻧﻔﺠﺎر ﺗﺌﻮرﻳﻚ ﻛﻴﻬﺎن‪،‬‬ ‫ﺳﺒﻚﺳﺮاﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﻮاه ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ ﻣﺤﺪود ﺑﻪ رﺻﺪﻫﺎي ﻫﺎﺑﻞ از ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ‬ ‫ﻧﻮر ﺳﺮخ ﻛﻬﻜﺸﺎنﻫﺎ و اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻧﻤﻲﺷﺪ‪ .‬در ‪ 1965‬آرﻧﻮ ﭘﻨﺰﻳﺎس‪ ٢‬و روﺑﺮت‬ ‫وﻳﻠﺴﻮن‪ ٣‬ﻛﻪ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺗﻠﻔﻦ ﺑﻞ ﻛﺎرﻣﻲ ﻛﺮدﻧﺪ رﻳﺰﻣﻮج‪ ٤‬ﭘﺲ زﻣﻴﻨﻪ ﻛﻢ ﺗﻮاﻧﻲ را ﭘﻴﺪا‬ ‫ﻛﺮدن ﻛﻪ در ﻫﻤﻪ ﺳﻮي در ﮔﻴﺘﻲ ﭘﺨﺶ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ اﺛﺒﺎت ﺷﺪ اﻳﻦ ﭘﺮﺗﻮﻫﺎي رﻳﺰﻣﻮج‬ ‫"ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه" ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ‪ -‬و ﮔﻮاه ﻣﺴﺘﻘﻞ و ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ﺗﺌﻮري ﻛﻴﻬﺎﻧﻲ در ﺣﺎل‬ ‫ﮔﺴﺘﺮش را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﺮد ‪ -‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در آﻏﺎز‪ 1992‬ﻣﺎﻫﻮاره ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮ ﭘﺲ زﻣﻴﻨﻪي‬

‫ﮔﻴﺘﻲ‪٥‬‬

‫‪1. spectrum‬‬ ‫‪2. Arno Penzias‬‬ ‫‪3. Robert Wilson‬‬ ‫‪4. microwave‬‬ ‫‪5. Cosmic Background Explorer‬‬

‫‪٦٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫‪ COBE‬ﻧﺎﺳﺎ ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻧﺎﭼﻴﺰي را در ﭘﺮﺗﻮﻫﺎي ﭘﺲزﻣﻴﻨﻪ ﺛﺒﺖ ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻧﺎﭼﻴﺰ‪،‬‬ ‫ﻛﻪ زﻣﺎن درازي ﻛﻴﻬﺎنﺷﻨﺎﺳﺎن در ﭘﻲ آن ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي روﺷﻨﮕﺮي اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻣﺎده در ﮔﻴﺘﻲ‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﺨﺶ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ اﻧﻔﺠﺎري ﺑﻲ ﻛﻢ و ﻛﺎﺳﺖ ﻫﻤﺴﻨﮓ ﺑﻮده‪،‬‬ ‫ﭘﺲ آﻧﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﻛﻴﻬﺎن اﻛﻨﻮن ﺑﺎ ﻧﻮاﺣﻲ ﭘﻬﻨﺎور ﺑﻪ ﻃﻮر واﻗﻌﻲ ﺑﺪون ﻣﺎده ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﭘﻬﻨﻪﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﺑﺎ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺑﺎﻻﻳﻲ از ﻣﺎده‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬را ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫ﻣﺎﻫﻮاره ‪ COBE‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﻮاهﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺗﺌﻮري ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ‬ ‫زﻳﺒﺎﻳﻲ ﺑﺎ رﺻﺪﻫﺎي ﭘﺨﺶ ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻣﺎده در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺷﺪه ﭼﻔﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﺎ ﭘﻴﺶ از ﻛﺸﻒﻫﺎي ﻫﺎﺑﻞ‪ ،‬ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎي ﻧﻮآوراﻧﻪ اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ در ﻧﺴﺒﻴﺖ ﻋﺎم ﻳﻚ ﺟﻬﺎن‬ ‫در ﺣﺎل ﭘﻬﻦ ﺷﺪن را ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ رو‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰي‪ ،‬وي ﺿﺮﻳﺒﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎم "ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻴﻬﺎﻧﻲ" ﺑﺮاي از ﻛﺎر اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﭘﻬﻦ ﺷﺪن ﺟﻬﺎن‪ ،‬در ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﺧﻮﻳﺶ‬ ‫ﺟﺎﻳﮕﺬاري ﻛﺮد‪ .‬اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ زﻣﺎﻧﻲ ﭘﺲ از آن‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻴﻬﺎﻧﻲ ﺧﻮﻳﺶ را "ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ اﺷﺘﺒﺎه در‬ ‫ﻫﻤﻪ زﻧﺪﮔﻲ" ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﺎورﻛﺮدﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ‪ ،‬اﻓﺰون ﺑﺮ ﻛﻤﻚﻫﺎي ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ‬ ‫اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ﺑﻪ داﻧﺶ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﮔﻮاهﻫﺎي ﺗﺌﻮرﻳﻚ ﺑﺮاي ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ‬ ‫ﻳﺎ رﺻﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﮔﻮاه ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺷﻮرﺑﺨﺘﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎورﻫﺎي ﭘﺮ ﻫﻮادار زﻣﺎن‬ ‫وي ﻛﻪ ﮔﻴﺘﻲ را ﻛﻢ و ﺑﻴﺶ اﻳﺴﺘﺎ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ ،‬در وي ﻛﺎرﮔﺮ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻛﻤﺘﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮ از آﻧﭽﻪ زﻣﺎن ﺧﻮدش‬ ‫ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺶ دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻤﺎري از داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﻚ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﺎ آﻳﺰاك ﻧﻴﻮﺗﻦ‪ ،‬ﻛﻪ در ﻗﺮن ﻫﻔﺪﻫﻢ‬ ‫ﻣﻲزﻳﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﻴﺎز ﺗﺌﻮرﻳﻚ ﺟﻬﺎﻧﻲ در ﺣﺎل ﭘﻬﻦ ﺷﺪن اﻧﺪﻳﺸﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن اﮔﺮ‬ ‫ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻗﺎﻧﻮن ﺧﻮد ﻧﻴﻮﺗﻦ درﺑﺎره ﮔﺮاﻧﺶ ﮔﻴﺘﻲ درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻬﻦ ﻧﻤﻲﺷﻮد‬ ‫و ﮔﻴﺘﻲ ﺛﺎﺑﺖ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺶﺗﺮ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ در ﺧﻮدش ﻓﺮو رﻳﺰد‪ .‬ﭘﺲ در اﻳﻦ دﻫﻪي ﻧﺨﺴﺖ‬ ‫ﺳﺪه ‪ ،21‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﺎ اﻃﻤﻴﻨﺎن و روﺷﻦ اﻧﺪﻳﺸﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮﺳﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺎﻳﻪ ﭘﻬﻦ‬ ‫ﺷﺪﮔﻲ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﮔﻴﺘﻲ‪ ،‬ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ ‪ 14‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﭘﻴﺶ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٧٠‬‬

‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﮔﻴﺘﻲ؛ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ؟‬

‫ﭘﻴﺶ از ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ‬ ‫اﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﺎ ﮔﻤﺎن اﻳﻦ ﻛﻪ ﺗﺌﻮري ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ‪ ،‬دﺳﺖﻛﻢ ﺑﺨﺸﻲ از ﺗﺎرﻳﺦ راﺳﺘﻴﻦ ﺟﻬﺎن ﻣﺎ‬ ‫را روﺷﻦ ﻣﻲﺳﺎزد‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﺑﺮوﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺑﻲدرﻧﮓ ﺑﺎ ﭘﺮﺳﺸﻲ ﮔﻴﺞﻛﻨﻨﺪه روﺑﺮو ﺷﻮﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪي "ﭘﻜﻴﺪن ﻫﺎ" و "اﻧﻔﺠﺎرﻫﺎ" ﻛﻪ از زﻣﻴﻦ رﺻﺪ ﻣﻲﺷﻮد و در ژرﻓﺎي ﻓﻀﺎ‪ ،‬ﭘﺮاﻛﻨﺪﮔﻲ‬ ‫ﺷﺪﻳﺪ ﻣﺎده ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ زا ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻤﺐﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺨﺎر آب ﻳﺎ ﮔﺎز‪ ،‬آﺗﺸﻔﺸﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻮﭘﺮ ﻧﻮا‬ ‫ﻫﻤﮕﻲ واﻛﻨﺶﻫﺎي اﻧﻔﺠﺎري درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﻫﻤﻪي آنﻫﺎ از ﻣﻮاد ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ اﮔﺮ ﺟﻬﺎن‪ ،‬آن ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﻣﺎ اﻣﺮوزه آن را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﭘﻜﻴﺪن ﻳﺎ اﻧﻔﺠﺎر‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرگ آﻏﺎز ﺷﺪه‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻧﻔﺠﺎر ﻣﻮاد ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ درﺳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ؟ ﻳﺎ آﻧﭽﻨﺎن ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻮرﺗﻴﻤﺮ آدﻟﺮ‪ ،١‬ﻓﻴﻠﺴﻮف اﻣﺮوزي دوﺳﺖ دارد ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺷﻮد‪" ،‬ﭼﺮا ﭼﻴﺰي ﻫﺴﺖ ﺑﻪ ﺟﺎي‬ ‫آن ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي ﻧﺒﺎﺷﺪ؟"‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ دﺷﻮاري ﭘﺮﺳﺶ‪ ،‬ﺷﻤﺎري از داﻧﺸﻤﻨﺪان اﻛﻨﻮن دو راه در ﭘﻴﺶ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪:‬‬ ‫‪ (1‬آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﭘﺮﺳﺶ را ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ؛ ﻳﺎ ‪ (2‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎﻳﻲ ﺑﻴﺮون از‬ ‫دﺳﺘﺮس ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي داﻧﺸﻴﻚ ﺑﻮده و ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎن اﻟﻬﻴﻮن‪ ٢‬واﮔﺬار ﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﻟﻬﻴﻮن و ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﺶ دﺷﻮاري دﺳﺖ و ﭘﻨﺠﻪ‬ ‫ﻧﺮم ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬از زﻣﺎن ﺗﻮﻣﺎس آﻛﻮﻳﻨﺎس در ﺳﺪه ‪-13‬و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺶﺗﺮ‪ -‬ﺑﺴﻴﺎري از‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻋﻠﺖ ﻧﺨﺴﺖ را ﺑﺮاي ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ اﻟﻬﻴﻮن ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺧﺪاﻳﻲ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶ آﻧﻲ از ﻧﺒﻮدﻧﻲ‪) ٣‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬از‬ ‫ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ(‪ ،‬ﺑﺎور داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﺪﻻل ﻋﻠﺖ ﻧﺨﺴﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﻨﺘﻲ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﺳﺖ‪ :‬ﻣﺎ در ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻗﺎﻧﻮن‬ ‫ﻋﻠﺖ‪ -‬ﻣﻌﻠﻮل‪ ٤‬را ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي ﻫﺴﺘﻲ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻋﻠﺘﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﻋﻠﺘﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ‪،‬‬ ‫ﺧﻮدش ﻣﻌﻠﻮﻟﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﻋﻠﺘﻲ ﭘﻴﺶ از ﺧﻮد را دارد‪ .‬ﭘﺲ اﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪي ﺑﻲ‬ ‫‪1. Mortimer Adler‬‬ ‫‪2. theologians‬‬ ‫‪3. ex nihilo‬‬ ‫‪4. Law of Cause-Effect‬‬

‫‪٧١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻛﺮان در اﻳﻦ زﻧﺠﻴﺮهي ﻋﻠﺖﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﺲ ﺑﺮوﻳﻢ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺨﺴﺖ ﻣﻲرﺳﻴﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ آن ﺧﺪا ﻧﺎم‬ ‫ﻣﻲدﻫﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪ ،‬ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎن آزاد اﻧﺪﻳﺶ‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻل ﻋﻠﺖ ﻧﺨﺴﺖ را ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ‪،‬‬ ‫"ﻋﻠﺖ ﺧﺪا ﭼﻴﺴﺖ؟"‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﺮدان ﻛﻠﻴﺴﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدادﻧﺪ‬ ‫"ﺧﺪاوﻧﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ"‪ ،‬آزاداﻧﺪﻳﺸﺎن دو ﻧﻜﺘﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲدادﻧﺪ‪ (1 :‬اﮔﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ‬ ‫ﺑﭙﻨﺪارﻳﻢ ﺧﺪا ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﺮا ﮔﻤﺎن ﻧﻜﻨﻴﻢ ﻣﺎده ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ؟ و‬ ‫ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﺑﻪ ﻳﻚ ﭼﻴﺰي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺴﻴﺎر آﺳﺎنﺗﺮ از ﮔﻤﺎن ﺑﻪ ﻳﻚ زﻧﺠﻴﺮه‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪه از ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎي آﻓﺮﻳﻨﺶ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ؛ ‪ (2‬اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل اﻟﻬﻴﻮن ‪ -‬ﺧﺪا ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮده‬ ‫اﺳﺖ‪ -‬ﺑﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﻋﻠﺖ ﻧﺨﺴﺖ ‪"-‬ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻠﺖ و ﻣﻌﻠﻮل" ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺛﺎﺑﺖ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﺑﻜﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ -‬ﺗﻨﺎﻗﺾ دارد‪ .‬اﮔﺮ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﺧﺪا در‬ ‫ﺳﺎﻳﻪ "ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻠﺖ‪ -‬ﻣﻌﻠﻮل" ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﭘﺲ اﺳﺘﺪﻻل ﻋﻠﺖ ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺪون ﻋﻤﻮﻣﻴﺖ ﺷﺪه و‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻧﺎرواﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬درﺳﺖ ﺳﺮ ﺟﺎي آﻏﺎزﻳﻦ اﻳﺴﺘﺎدهاﻳﻢ‪،‬‬ ‫ﻫﻴﭻ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻲ ﻧﻪ در اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻨﻄﻘﻲ و ﻧﻪ در ﭘﻲ ﺑﺮدن ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬داﺷﺘﻪاﻳﻢ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﻛﻬﻦ‪ ،‬ﻫﻢ در ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ و ﻫﻢ ﺑﺮ ﭘﺎد اﺳﺘﺪﻻل ﻋﻠﺖ ﻧﺨﺴﺖ‪ ،‬در‬ ‫ﺳﺮﺷﺖ ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ داﻧﺶ ﻧﺒﻮده‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ از ﭘﺎﻳﻪ ﻓﻠﺴﻔﻲ و اﻟﻬﻴﺎﺗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از داﻧﺸﻤﻨﺪان اﻣﺮوزي‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ در ﺑﺎﻻ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ درﮔﻴﺮ‬ ‫ﺷﺪن در ﭼﻨﻴﻦ ﭘﮋوﻫﺶ ﻏﻴﺮ داﻧﺸﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ و ﺑﺎ ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ آن را ﺑﻪ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎن و اﻟﻬﻴﻮن‬ ‫واﮔﺬار ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫آﻣﺎج ﻣﻦ در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻧﺸﺎن دادن آن اﺳﺖ ﻛﻪ واﮔﺬاري ﭘﺮﺳﺶﻫﺎي اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪي‬ ‫ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي داﻧﺸﻤﻨﺪان اﻣﺮوزي ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬داﻧﺶ ﺑﺎ ﻗﻴﺎس از ﻳﻚ ﻗﺎﻧﻮن‬ ‫ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻛﻬﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﻴﺮوزي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻋﻨﺼﺮي از ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﭘﻴﺶ از ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ را روﺷﻦ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﺳﺨﻦ‪ ،‬آﻫﻨﮓ ﻣﻦ رﺳﺎﻧﺪن اﻳﻦ ﭘﻴﺎم اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﺎده ﭘﺮﺳﺸﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫داﻧﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺶﺗﺮ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ داده وﻟﻲ ﺑﺮاي دادن دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ از آن ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﻋﻤﻮﻣﻲ‪،‬‬ ‫ﻛﺎﻣﻴﺎب ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٧٢‬‬

‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﮔﻴﺘﻲ؛ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ؟‬

‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ‬ ‫اﻣﺮوزه‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ در ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎ و ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ "ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ"‬ ‫اﺷﺎرهﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آﻓﺮﻳﻨﺶ ﻋﺎﺷﻖ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي واژهﻫﺎي داﻧﺶ ﻫﺴﺘﻨﺪ و اﻣﻴﺪوار‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ واژﮔﺎﻧﻲ ﺧﻮﺑﻲ‪ ،‬ﺑﻪ آنﻫﺎ ﭘﻮﺷﺸﻲ از ارﺟﻤﻨﺪي داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﺑﻮدن را ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻛﺘﺎبﻫﺎ و ﻣﻘﺎﻟﻪﻫﺎي "داﻧﺸﻴﻚ" آنﻫﺎ وارﺳﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬دو‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ روﺷﻦ ﻣﻲﺷﻮد ‪ (1‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪهي در رﺷﺘﻪﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬ ‫داﻧﺶ‪ ،‬ﺑﺪ درﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪ ﺑﻜﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ و دوﺑﺎره ﻧﻮﻳﺴﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؛ ‪ (2‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪،‬‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬در ﺗﺮاز ﭘﺎﻳﻪايﺗﺮ ﻧﮕﺮ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ از اﺻﻄﻼح "ﻗﺎﻧﻮن ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ" را‬ ‫درﻧﻴﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از آن ﻛﻪ ﺟﻠﻮﺗﺮ روﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ روﺷﻦ ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻧﮕﺮ داﻧﺶ از‬ ‫"ﻗﺎﻧﻮن ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ" ﭼﻪ ﻫﺴﺖ و ﭼﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻳﻚ ﻗﺎﻧﻮن ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻳﺎ داﻧﺸﻴﻚ‪ ،‬ﻳﻚ روﺷﻨﮕﺮي ﺑﻪ‬ ‫زﺑﺎن اﻧﺴﺎﻧﻲ از ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻛﺎر ﻛﺮدن ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ آﻳﺰاك ﻧﻴﻮﺗﻦ‪ ،١‬ﭘﺲ‬ ‫از ﺑﺮرﺳﻲ ﺟﺮمﻫﺎي آﺳﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن ﺧﻮﻳﺶ از ﮔﺮاﻧﺶ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ را ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد داده‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫دﻗﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻓﺮاوان‪ ،‬ﻣﺪارﻫﺎي ﺳﻴﺎرهﻫﺎي ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ را روﺷﻨﮕﺮي و ﭘﻴﺶﮔﻮﻳﻲ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﺮﮔﻮر ﻣﻨﺪل‪ ،٢‬ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﮔﻴﺎﻫﺎن را ﭘﺮورش داده و ﭼﺎرﭼﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ارثﺑﺮي‬ ‫ژﻧﺘﻴﻚ ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﺗﻮﻟﻴﺪﻣﺜﻞ ﺑﺎ آﻣﻴﺨﺘﮕﻲ ﻧﮋادي‪ ٣‬را ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ‬ ‫ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻫﺮ دو اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻨﺪل و ﻗﺎﻧﻮن ﻧﻴﻮﺗﻦ‪ ،‬از ﺳﻮي داﻧﺸﻤﻨﺪان ﭘﺲ از آنﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي ﺗﺠﺮﺑﻲ آنﻫﺎ دﻗﻴﻖﺗﺮ و ﺑﺎ دادهﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻫﻤﺮاه ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺎﻻﻳﺶ‬ ‫ﮔﺸﺘﻪ و ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮ ﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻳﺎ داﻧﺶ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ‬

‫‪1. Isaac Newton‬‬ ‫‪2. Gregor Mendel‬‬ ‫‪3. crossbreeding‬‬

‫‪٧٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮده و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺟﺴﺘﺎري ﺑﺮاي ﺑﺎزﻧﮕﺮيﻫﺎي دوﺑﺎره‪ -‬ﻳﺎ ﺣﺘﺎ ﺑﻪ ﻛﻠﻲ رد‬ ‫ﺷﺪن ‪ -‬در آﻳﻨﺪه ﻫﺴﺖ‪ ،‬در اﻳﻨﺠﺎ ارزﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﺸﻢﭘﻮﺷﻲ از اﻳﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي‬ ‫ﻓﻴﺰﻳﻚ – ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺮاﻧﺶ ﻛﻪ ﻋﻠﺖ اﻓﺘﺎدن ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﻮي زﻣﻴﻦ اﺳﺖ ﻳﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ‬ ‫ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻛﻨﺶﻫﺎي ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﻲ را ﻣﻬﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪-‬رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ را روﺷﻦ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ادﻋﺎﻳﻲ‪ -‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ را ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ -‬ﺑﺎزﮔﻮ ﻛﻨﻨﺪهي‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﻧﺎدرﺳﺘﻲ از داﻧﺶ از ﺳﻮي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﻴﻨﺮﺳﺎﻳﺪ و ﻫﻮلﺗﺮ‪ ١‬در ﻛﺘﺎب‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬ﻣﻐﺎﻟﻄﻪ‪ :‬اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ‪ ،٢‬روﺷﻨﮕﺮي و ﻫﻤﺎﻧﻨﺪي ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ از ﺟﺴﺘﺎر ﻓﺮاﻫﻢ‬ ‫ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﭙﻨﺪارﻳﺪ‪ ،‬ﮔﺰارﺷﮕﺮ روزﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﺶ دادن ﺑﻪ ﺑﺎزي ﻓﻮﺗﺒﺎل دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن‬ ‫ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺰارﺷﮕﺮ درﺟﺎي وﻳﮋه ﮔﺰارﺷﮕﺮان ﻧﺸﺴﺘﻪ و ﻧﻮﺷﺘﻪاي روزﻧﺎﻣﻪاﻳﻲ‬ ‫درﺑﺎرهي ﺑﺎزي ﻛﻪ وي ﺗﺎزه ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪ .‬ﮔﻤﺎن ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﮔﺰارﺷﮕﺮ از ﺑﺮآﻳﻨﺪ‬ ‫ﺑﺎزي ﻋﻠﺖ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﺎزي ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻲﺧﺮداﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻦ ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي‬ ‫ﻓﻴﺰﻳﻚ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي ﻧﻮﺷﺘﻪﺷﺪه اﻧﺴﺎنﻫﺎ اﺳﺖ‪ ،‬ﻋﻠﺖ ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎي در ﺣﺎل‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻲﺧﺮداﻧﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬از ﭘﺬﻳﺮش اﻳﻦ ﻛﻪ‬ ‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪي اﻧﺴﺎﻧﻲ دارﻧﺪ‪،‬‬

‫"دﻳﻦ ﻳﻚ ﮔﻤﺎن ﺑﻴﻬﻮده اﺳﺖ ‪" . . .‬‬

‫ﺑﻴﺰار ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎور دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ‬ ‫ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﺪون واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻳﻚ "ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺬار" ﻳﻚ‬

‫زﻳﮕﻤﻮﻧﺪ ﻓﺮوﻳﺪ )‪(1856-1939‬‬

‫ﻧﻴﺮوي ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺑﺮ رﻓﺘﺎر‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪.‬‬

‫اﮔﺮ ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻚ ﻧﻮآوري اﻧﺴﺎنﻫﺎﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﻔﻬﻮم "ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺬار" ﺧﺪاﻳﻲ ﻏﻴﺮ‬ ‫ﺿﺮوري ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻧﺴﺎن ﺧﻮدش "ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺬار" ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪1. Fearnside and Holther‬‬ ‫‪2. Fallacy: The Counterfeit of Argument‬‬

‫‪٧٤‬‬

‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﮔﻴﺘﻲ؛ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ؟‬

‫ﺑﻬﺮ رو‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ داﻧﺸﻤﻨﺪان "ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺬاران" ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﻳﻦ ﭼﻢ ﻧﻴﺴﺖ‬ ‫ﻛﻪ رﻓﺘﺎر ﺟﻬﺎن ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺑﺮ ﻋﻠﺖﻫﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻ داﻧﺸﻤﻨﺪ راﺳﺘﻴﻨﻲ ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﺪ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ رﻓﺘﺎري ﺳﺮاﺳﺮ ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ و ﺑﺎ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ دارد‪.‬‬ ‫ﻫﺮآﻳﻨﻪ‪ ،‬آﻣﺎج درﺳﺖ داﻧﺶ‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن و ﭘﻲ ﺑﺮدن ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺎﻧﻤﻨﺪيﻫﺎي و ﺑﺴﺘﮕﻲﻫﺎي ﻋﻠﻲ‬ ‫ﻛﻨﺸﻤﻨﺪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﺑﺎ ﺑﺎور ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻚ‪ ،‬ﻋﻠﺖ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ از ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﭘﻲﮔﻴﺮي ﺗﻮﺿﻴﺢ اﺻﻠﻲ ﻋﻠﺖ‪-‬ﻣﻌﻠﻮل‪ ،‬را ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ اﮔﺮ ﺑﭙﺮﺳﻢ‪ ،‬ﭼﺮا ﺳﻨﮕﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮي آﺳﻤﺎن ﭘﺮﺗﺎب ﺷﻮد ﺑﺰودي ﺑﻪ ﺳﻮي زﻣﻴﻦ‬ ‫ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدد‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ "ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺮاﻧﺶ" ﺑﻲﻣﻌﻨﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪" .‬ﮔﺮاﻧﺶ" ﻳﺎ "ﻗﺎﻧﻮن‬ ‫ﮔﺮاﻧﺶ" ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻧﺎم ﻳﺎ ﺷﺮﺣﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺪﻳﺪهاي دادهاﻳﻢ‪ .‬دﻟﻴﻞ راﺳﺘﻴﻦ و اﺳﺎﺳﻲ‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎ در ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﻮد ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪ اﻣﺮوز‪،‬‬ ‫ﭼﻴﺴﺘﺎﻧﻲ ﮔﻴﺞ ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬درﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻓﻀﺎ‪-‬‬ ‫زﻣﺎن را ﻛﺞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و اﺛﺮ ﮔﺮاﻧﺸﻲ درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﺮا ﭼﻴﺰﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻦ ﻓﻀﺎ‪-‬زﻣﺎن‬ ‫را ﻛﺞ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟ ﻫﻨﻮز ﭘﺎﺳﺨﻲ ﺑﺮاي ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﺸﻲ ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﻪ ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦ "ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﺮوي‬ ‫ﮔﺮاﻧﺶ اﺳﺖ" ﺑﻪ ﻫﻴﭻ رو ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﻧﻤﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬ﻳﻚ ﻗﺎﻧﻮن ﻓﻴﺰﻳﻚ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﻮﺿﻴﺢ‬ ‫ﻋﻠﻲ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺮﺣﻲ اﻧﺴﺎن ﺳﺎﺧﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح "ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻠﺖ‪-‬ﻣﻌﻠﻮل" ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ از ﺳﻮي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن و‬ ‫ﺳﺨﻨﺮانﻫﺎ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﻜﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮﭘﺎﺷﺪه داﻧﺶﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ‪،‬‬ ‫دﺳﺖ اﻓﺰار ﻓﻠﺴﻔﻲ و اﻟﻬﻴﺎت ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ "ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻠﺖ‪-‬ﻣﻌﻠﻮل" ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ‬ ‫روﺷﻨﮕﺮي ﺑﺮاي دﺷﻮاريﻫﺎ و ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ داﻧﺶ ﺑﺪﺳﺖ ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﭙﻨﺪارﻳﺪ‬ ‫ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻣﻦ ﺧﺮاب ﺷﺪ‪ ،‬و ﻣﻦ آن را ﺑﺮاي درﺳﺖ ﺷﺪن ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺗﺎ ﺗﻌﻤﻴﺮﮔﺎﻫﻲ ﺑﻜﺸﻢ‪ .‬از‬ ‫ﺗﻌﻤﻴﺮﻛﺎر ﺑﭙﺮﺳﻢ ﭼﺮا ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻣﻦ ﻛﺎر ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺗﻌﻤﻴﺮﻛﺎر ﺑﮕﻮﻳﺪ‪" ،‬دوﺑﺎره اﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻗﺎﻧﻮن‬ ‫ﻋﻠﺖ –ﻣﻌﻠﻮل اﺳﺖ‪ ".‬ﺑﻲﮔﻤﺎن ﺣﺲ ﻣﻲﻛﻨﻢ وي ﻣﺮا دﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻛﺮده و "روﺷﻨﮕﺮي"‬ ‫وي ﺳﺮاﺳﺮ ﻳﺎوه ﻫﺴﺖ‪ .‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ‪ ،‬روﺷﻨﮕﺮي راﺳﺘﻴﻦ داﻧﺶ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺷﻤﻌﻚﻫﺎ ﻣﺘﺼﻞ‬ ‫ﻧﺒﻮده‪ ،‬ﭘﺲ ﺳﻮﺧﺖ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ آﺗﺶ ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﻮﺗﻮر ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻴﻞ ﻟﻨﮓ را ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﺪ‪،‬‬

‫‪٧٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻣﺤﻮر ﭼﺮخ ﭘﺸﺖ‪ ،‬ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻣﻴﻞ ﻟﻨﮓ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﭽﺮﺧﺪ‪ ،‬و ﭼﺮخﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺘﺼﻞ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر‪،‬‬ ‫ﻫﻴﭻ ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﺑﺮاي ﭘﻴﺶ ﺑﺮدن ﻣﺎﺷﻴﻦ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻳﻚ روﺷﻨﮕﺮي راﺳﺘﻴﻦ داﻧﺸﻴﻚ‪،‬‬ ‫رواﺑﻂ و واﻛﻨﺶﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ را ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﻲآﻣﻴﺰد‪ .‬ﻫﺮ اﺳﺘﺪﻻﻟﻲ ﻛﻪ اﺻﻄﻼح "ﻗﺎﻧﻮن‬ ‫ﻋﻠﺖ‪-‬ﻣﻌﻠﻮل" را ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪ ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ ﺟﺎﻫﺎي ﺧﺎﻟﻲ را ﭘﺮﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻜﺎر ﮔﻴﺮد‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻﻟﻲ‬ ‫ﺳﺮاﺳﺮ ﺧﺎﻟﻲ از درون ﻣﺎﻳﻪﻫﺎي داﻧﺶ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻣﺎده‬

‫–اﻧﺮژي‪١‬‬

‫اﻛﻨﻮن ﻛﻪ ﻣﺎ درﺑﺎره اﻳﻦ ﻛﻪ "ﻗﺎﻧﻮن ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ" ﭼﻪ ﻫﺴﺖ و ﭼﻪ ﻧﻴﺴﺖ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻧﻤﻮدﻳﻢ‪،‬‬ ‫ﺑﮕﺬارﻳﺪ دوﺑﺎره آﻣﻮزه ﺧﻮدم را ﺑﺎزﮔﻮ ﻧﻤﺎﻳﻢ‪ :‬ﻳﻚ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪهي ﻛﻬﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ آﻏﺎزﻳﻨﻲ ﭘﻴﺶ از ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ ﺑﻜﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬اﺻﻞ از داﻧﺸﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎلﻫﺎي ﺳﺪهي ‪ 19‬ﻣﻴﻼدي ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﻫﻨﻮز دو ﻗﺎﻧﻮن ﺳﻮا ﺑﻮد‪:‬‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻣﺎده و ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ اﻧﺮژي‪ .‬ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻣﺎده ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺟﺮم )ﻣﺎده(‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد ﻳﺎ ﻧﺎﺑﻮد ﮔﺮدد وﻟﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ دﻳﮕﺮ دﮔﺮﮔﻮن‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺗﻜﻪاي زﻏﺎل‪ ،‬ﺟﺮم ﻣﻌﻴﻨﻲ ‪-‬اﻧﺪازه ﻣﺸﺨﺼﻲ از ﻣﺎدهاي ﻛﻪ ﺑﺎ آن ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪه‪ -‬دارد‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﺗﻜﻪ زﻏﺎل ﺑﺴﻮزد ﺑﻪ‪ ،‬ﮔﺎز دي اﻛﺴﻴﺪ ﻛﺮﺑﻦ‪ ،‬ﺑﺨﺎر آب‪ ،‬و ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ‬ ‫دﮔﺮﮔﻮن ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺎده‪ ،‬ﻣﺎده آﻣﻴﺰه ﺷﺪه از ﻓﺮآورده ﻓﺮﻋﻲ ‪-‬‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬اﻧﺪازه ﻛﻞ ﻣﺎده ﻣﻮﺟﻮد ﭘﺲ از ﺳﻮﺧﺘﻦ زﻏﺎل‪ -‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه زﻏﺎل‬ ‫اﺻﻠﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎده ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ آﻓﺮﻳﺪه ﻳﺎ ﻧﺎﺑﻮد ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ اﻧﺮژي ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻣﺎده ﺑﻮده‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺮاي ﭘﻴﺶ‬ ‫ﭼﺸﻢ آوردن‪ ،‬ﺳﺨﺖﺗﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري از اﻧﺮژي ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ :‬اﻧﺮژي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ‪ ،‬اﻧﺮژي‬ ‫اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ‪ ،‬اﻧﺮژي ﺧﻮرﺷﻴﺪي‪ ،‬ﮔﺮﻣﺎ‪ ،‬اﻧﺮژي ﺟﻨﺒﺸﻲ‪ ،‬اﻧﺮژي اﻣﻮاج اﻟﻜﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ و‬ ‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻫﻤﭙﻮﺷﺎن از اﻧﺮژيﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي و ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫‪1. The Conservation of Mass-Energy‬‬

‫‪٧٦‬‬

‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﮔﻴﺘﻲ؛ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ؟‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﻴﺸﻴﻦ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ اﻧﺮژي ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬اﻧﺮژي ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ آﻓﺮﻳﺪه ﻳﺎ ﻧﺎﺑﻮد‬ ‫ﮔﺮدد ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﮔﻮﻧﻪاي ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪي دﻳﮕﺮ دﮔﺮﮔﻮن ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ‬ ‫واﻛﻨﺸﻲ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ رخ دﻫﺪ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ اﻧﺮژي در آن ﮔﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎ اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي‬ ‫دﻗﻴﻖ از ﮔﺮﻣﺎي )ﮔﻮﻧﻪاي از اﻧﺮژي( ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه‪ ،‬ﻳﺎ ﻧﻮر ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه ﻳﺎ ﻓﺮآورده ﻓﺮﻋﻲ‬ ‫اﻟﻜﺘﺮﻳﻜﻲ )ﺑﺎز ﻫﻢ ﮔﻮﻧﻪاي از اﻧﺮژي( ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ‪ ،‬ﭘﺲ از واﻛﻨﺶ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ اﻧﺪازه‬ ‫ﻛﻠﻲ ﻣﻮﺟﻮد اﻧﺮژي ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه دﮔﺮﮔﻮن ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺮژي ﻫﻢ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ آﻓﺮﻳﺪه ﻳﺎ ﻧﺎﺑﻮد‬ ‫ﮔﺮدد‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺮ رو‪ ،‬در دﻫﻪي ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺳﺪهي ﻧﻮزدﻫﻢ داﻧﺸﻤﻨﺪي ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﺑﻪ ﻧﺎم آﻧﺘﻮﻳﻮ ﻫﻨﺮي‬ ‫ﺑﻜﺮل‪ ١‬در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮ روي اوراﻧﻴﻮم ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬در ﻧﺰدﻳﻜﻲ اﻳﻦ ﻋﻨﺼﺮ‪،‬‬ ‫ﻧﺎﮔﻬﺎن اﻧﺮژي ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﮔﺸﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اوراﻧﻴﻮم ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﺎﻧﻨﺪي ﻣﻲﭘﺮﻳﺪ‪ .‬ﺑﻜﺮل‬ ‫ﭘﺮﺗﻮاﻓﺸﺎﻧﻲ ﻃﺒﻴﻌﻲ )ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬اﻧﺮژي ﻫﺴﺘﻪاي( را ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮد‪ .‬در ﻛﻤﺘﺮ از دو دﻫﻪ ﭘﺲ از‬ ‫ﻛﺸﻒ ﺑﻜﺮل‪ ،‬آﻟﺒﺮت اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﻮد ﺟﺮم ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪه از ﻋﻨﺼﺮ ﭘﺮﺗﻮاﻓﺸﺎن‪ ،‬در واﻗﻊ‬ ‫ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﻧﺸﺪه و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻧﺮژي ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪه از ﻧﻴﺴﺘﻲ )ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﻫﻴﭻﭼﻴﺰ( ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ‬ ‫ﻧﺸﺎن داد ﻣﺎده و اﻧﺮژي در واﻗﻌﻴﺖ ﻳﻜﻲ ﺑﻮده ﻛﻪ از ﺳﻮي ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﻪ دو راه ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن‬ ‫ﻧﺸﺎن داده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻓﺮﻣﻮل ﺑﻠﻨﺪآوازه ﺧﻮدش ‪) E=mc2‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬اﻧﺮژي ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺎده در دو‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺷﺘﺎب ﻧﻮر( وي دو ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ را در اﺻﻠﻲ ﻓﺮاﮔﻴﺮ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻢ آﻣﻴﺨﺖ‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن‬ ‫ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي‪ .‬اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﻓﺮاﮔﻴﺮﺗﺮ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻣﺎده ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ اﻧﺮژي دﮔﺮﮔﻮن ﺷﺪه‬ ‫)ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻮرد اوراﻧﻴﻮم(‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻧﺮژي ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺎده دﮔﺮﮔﻮن ﺷﻮد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺎده‬ ‫ﮔﻮﻧﻪي ﺧﻮدش را دﮔﺮﮔﻮن ﺳﺎزد؛ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻧﺮژي ﮔﻮﻧﻪي ﺧﻮﻳﺶ را دﮔﺮﮔﻮن ﻣﻲﺳﺎزد‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻋﻮاﻣﻞ در ﻧﮕﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و آﻣﻴﺨﺘﻪ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ :‬ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫آﻓﺮﻳﺪهﺷﺪه ﻳﺎ ﻧﺎﺑﻮد ﮔﺮدد‪ :‬ﺟﻤﻊ ﻛﻞ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي در ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻣﺎدي‪-‬ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻣﻦ‪ ،‬زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺳﺘﺎرﮔﺎن و ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ اﺗﻢﻫﺎ‪ -‬ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ واژه از ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ‬ ‫ﺗﺌﻮريﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ در ‪90‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﭘﺨﺶ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻪ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ﺗﺠﺮﺑﻲ دﻗﻴﻖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫‪1. Antoine Henri Becquerel‬‬

‫‪٧٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻛﺎﻣﻞ ﻗﺎﻧﻮن وي‪ ،‬ﭘﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺎده و اﻧﺮژي‪ ،‬را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﮕﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻳﺎ در آﻳﻨﺪه ﮔﻮاﻫﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﻗﺎﻧﻮن وي ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﺷﻮد‪ ،‬داﻧﺸﻤﻨﺪان اﻣﺮوزي ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ‬ ‫روﺷﻨﮕﺮي وي را از ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬اﺧﺘﺮﻓﻴﺰﻳﻜﺪانﻫﺎ و ﻛﻴﻬﺎنﺷﻨﺎﺳﺎن‪ -‬ﺑﻪ رﻫﺒﺮي دﻛﺘﺮ اﺳﺘﻔﺎن‬ ‫ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ‪ ١‬در داﻧﺸﮕﺎه ﻛﻤﺒﺮﻳﺞ – درك ﻣﺎ از ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي را ﮔﺴﺘﺮش داده و ﺗﻮﺿﻴﺢ‬ ‫دادهاﻧﺪ ﻛﻪ در واﻗﻊ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺷﮕﻔﺖآور ﻣﺎده ‪-‬اﻧﺮژي ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭼﻴﺴﺘﺎن ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه ﺟﻬﺎن‬ ‫ﻫﺴﺘﻲ راﺣﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ و دﻳﮕﺮان رﺧﺪاد ﭘﺪﻳﺪهاي را ﺑﻪ ﻧﺎم "ﻧﻮﺳﺎن ﺧﻼء‪ "٢‬ﺷﺮح‬ ‫دادهاﻧﺪ ﻛﻪ ﻣﺎده در ﻓﻀﺎي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺗﻬﻲ‪ -‬ﻳﻌﻨﻲ در ﺧﻼء ﻛﺎﻣﻞ‪ -‬اﻳﺠﺎد ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪان درﻳﺎﻓﺘﻦ ﺣﺘﺎ در ﺧﻼء ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬ﻛﻪ در آن ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ از ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژيﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪهي ﻣﺘﻌﺎرف ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻮﺳﺎنﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ از اﻟﻜﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺲ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻫﺮآﻳﻨﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻧﻮﺳﺎنﻫﺎي‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻪي ﮔﻮﻧﻪاي از اﻧﺮژي ﻛﻪ اﻛﻨﻮن اﻧﺮژي ﻧﻮﺳﺎن ﺧﻼء ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻮده‪،‬‬ ‫و ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺎده اﻧﺮژي‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻣﺎده دﮔﺮﮔﻮن ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪" ،‬ﻫﻴﭻ ﺑﻮدن" ﻳﻚ ﺧﻼء ﻛﺎﻣﻞ در ﻓﻀﺎي ﺗﻬﻲ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد و ﺑﺎ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ‬ ‫ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺮ ﺳﻦ وﺳﺎﺋﻞ اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺎده ﺑﺴﺎزد و ﻣﺎده ﻣﻲﺳﺎزد‪.‬‬

‫ﻓﺮا ﮔﺴﺘﺮدن‬ ‫اﮔﺮ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ آﻓﺮﻳﺪه ﻳﺎ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﻮد‪ ،‬اﮔﺮ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ از ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﺘﻮان ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰي‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ‪ :‬ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن‪ ،‬و ﺑﺎ ﭼﮕﺎﻟﻲﻫﺎي ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﻧﺒﻮده ﻛﻪ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﺳﺎزﻧﺪهي ﺟﻬﺎن ﻣﺎ ﻧﺒﻮده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺣﺘﺎ اﮔﺮ ﮔﻮﻧﻪاي از ﻧﻮﺳﺎن‬ ‫ﺧﻼء در ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺗﻬﻲ ﻳﺎ ﻧﻘﻄﻪاي ﺑﺎ ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﻈﺮي‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪاي‬ ‫ﺑﻪ ﻫﻴﭻ رو‪ ،‬ﻛﻪ ﻳﻜﺘﺎﻳﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪1. Dr. Stephen Hawking‬‬ ‫‪2. vacuum fluctuation‬‬

‫‪٧٨‬‬

‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﮔﻴﺘﻲ؛ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ؟‬

‫در ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﭼﮕﺎل و ﺑﺴﻴﺎر داغ ﺑﻮد‪ .‬ﺧﺮده ﻋﻨﺎﺻﺮي ﻛﻪ اﻛﻨﻮن‬ ‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ را ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ ،‬در ﭼﻨﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻂ دﺷﻮاري ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻪاﻧﺪ ﺑﻮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪاي ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻲدرﻧﮓ ﭘﺲ از ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﺗﻨﻬﺎ اﻧﺮژي ﺑﻮد‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﮔﺴﺘﺮش‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﮔﺬاﺷﺖ دﻣﺎي ﻛﻤﺘﺮ ﺷﻮد و ﻣﺎده ﭼﮕﺎل ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ رو‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ از ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي‬ ‫ﻣﺎده ‪-‬اﻧﺮژي ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‪ -‬ﻛﻪ ﺟﻤﻊ ﻫﻤﻪي ﻣﺎده‪ -‬اﻧﺮژي ﺳﺎزﻧﺪه آن ﻫﺴﺖ‪ -‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ‬ ‫ﭘﺎﻳﻪ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي از ﻧﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬آﻧﭽﻨﺎن ﻛﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺴﺖ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس اﻳﻦ اﺻﻞ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺷﺪه داﻧﺶ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﻣﺎ ﻫﻴﭻ ﮔﺎه آﻓﺮﻳﺪه‬ ‫ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬ﺑﺎور ﺑﻪ اﻳﻦ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﺮاﻳﻲ "داﻧﺸﻤﻨﺪاﻧﻪ" ﺑﺎﻳﺪ از ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺎده‪-‬‬ ‫اﻧﺮژي ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ ﻧﻤﻮد ﻳﺎ آن را دور اﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬اﮔﺮ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﮔﻮاهﻫﺎي ﺗﺠﺮﺑﻲ ﺑﺮاي‬ ‫رد ﻛﺮدن ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺎورﻧﺪ و ﭼﻨﻴﻦ اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ را ﺑﺎ اﻧﺠﻤﻦﻫﺎي‬ ‫ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ داﻧﺶ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬وﮔﺮﻧﻪ‪ ،‬آﻣﻮزهي ﺑﻨﻴﺎدي آﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﺮاﻳﻲ ‪-‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬آﻓﺮﻳﺪه ﺷﺪن‬ ‫ﺟﻬﺎن از ﻫﻴﭻ و ﻧﻴﺴﺘﻲ از ﺳﻮي ﺧﺪا‪ -‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻫﻤﭽﻮن آﻣﻮزهاي اﻟﻬﻴﺎﺗﻲ ﻧﻪ داﻧﺸﻴﻚ‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﺻﻄﻼح " داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ" ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ اﺳﺖ‪.‬‬

‫اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﻣﺨﺎﻟﻒ‬ ‫وﻟﻲ درﺑﺎره ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻮرﺗﻴﻤﺮ آدﻟﺮ "ﭼﺮا ﭼﻴﺰي ﻫﺴﺖ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﻧﺒﺎﺷﺪ"‬ ‫ﭼﻪ؟‬ ‫ﻣﻦ ﮔﺮاﻳﺶ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﻘﺪ آدﻟﺮ ﻧﺪارم ﭼﻮن ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي وي راﺳﺘﺎﻳﺶ ﻛﺮده و ﺑﻪ ﺳﻬﻢ‬ ‫وي در آﻣﻮزش ﭘﺮورش و ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻛﻨﻮﻧﻲ ارج ﻣﻲﮔﺬارم‪ .‬ﭘﺲ ﺑﺮاي دﻓﺎع از آدﻟﺮ‪ ،‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ‬ ‫اﺷﺎره ﻛﻨﻢ وي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﻤﭽﻮن ﻳﻚ ﻓﻴﻠﺴﻮف و ﻧﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ رو‪،‬‬ ‫ﭘﺮﺳﺶ آدﻟﺮ‪" -‬ﭼﺮا ﭼﻴﺰي ﻫﺴﺖ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﻧﺒﺎﺷﺪ"‪ -‬از ﭘﻴﺶ ﻣﻲﭘﻨﺪارد‬ ‫ﭼﻴﺰي ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ :‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ "ﻃﺒﻴﻌﻲ" ﺟﻬﺎن ﻧﺒﻮدن ﻫﺴﺖ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﭼﻴﺰي ﻫﺴﺖ‪ ،‬از ﺳﻮي آدﻟﺮ ﻫﻢ ﭼﻮن ﻣﻌﺠﺰهاي ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ روﺷﻨﮕﺮي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ دارد‪،‬‬

‫‪٧٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫دﻳﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪" .‬راز آﻟﻮد" ﺑﻪ ﻧﮕﺮ رﺳﻴﺪن ﭘﺮﺳﺶ آدﻟﺮ‪ ،‬در ﭘﺎﺳﺨﻲ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﻬﻔﺘﻪ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ در ﭘﻴﺶ اﻧﮕﺎره در ﺻﻮرتﺑﻨﺪي ﺧﻮد ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﭘﺮﺳﺶ آدﻟﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ از ﭘﻴﺶ اﻧﮕﺎر ﺷﻮد ﭼﻤﻦ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺳﺮخ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ادﻋﺎ ﺷﻮد ﺑﻲﮔﻤﺎن رﻧﮓ‬ ‫ﺳﺒﺰش ﮔﻮاه رﺧﺪاد ﻣﻌﺠﺰهاي اﻟﻬﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺮ رو‪ ،‬از دﻳﺪﮔﺎه داﻧﺶ ﭘﺮﺳﺶ ﭼﻨﻴﻦ ﻫﺴﺖ‪ :‬ﭼﺮا ﻧﺒﺎﻳﺪ ﭼﻴﺰي ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﻛﻪ‬ ‫ﻧﺒﺎﺷﺪ؟ ﻛﺪام ﻳﻚ از ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي داﻧﺶ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﭘﻨﺪار ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‬ ‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﻳﺎ ﻧﺒﻮدن ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ "ﻃﺒﻴﻌﻲ" ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ؟ ﭼﻨﻴﻦ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫واروﻧﻪي آن‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﻨﺪﮔﻲ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻦ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺎده –اﻧﺮژي ﺳﺎزﻧﺪه ﺟﻬﺎن ﻣﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ آﻧﭽﻨﺎن ﻛﻪ اﻣﺮوزه آن را ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ آﻏﺎزي در ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ در اﺻﻄﻼح اﺳﺘﺪﻻل ﻋﻠﺖ ﻧﺨﺴﺖ اﺷﺎره ﺷﺪ‪ :‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﻴﺰي ﺗﺎﺛﻴﺮي‬ ‫ﺳﺒﺒﻲ ﺑﺮ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻳﺎ درون آن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ اﻳﻦ ﻋﻠﺖ ﺳﺒﺒﻲ ﺧﻮدش ﭘﻴﺶ از‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﺑﻮده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻧﺒﻮده ﺑﺎﺷﺪ ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﭽﻮن ﻫﺮ‬ ‫ﮔﻮﻧﻪاي از ﻋﺎﻣﻞ ﺳﺒﺒﻲ‪ ،‬در درون ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻳﺎ ﺑﺮ آن ﻛﺎري اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺳﺮاﺳﺮ‬ ‫آﻣﻮزهي ﻋﻠﺖ و ﻣﻌﻠﻮﻟﻲ ﺑﺮ ﭘﻴﺶ ﭘﻨﺪار‪ ،‬ﻳﻚ ﻫﺴﺘﻲ از ﭘﻴﺶﺗﺮ ﺑﻮده اﺳﺘﻮار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ اﺻﻞ ﻋﻠﺖ و ﻣﻌﻠﻮل ﭘﻴﺶ ﭘﻨﺪار ﻫﺴﺘﻲ را دارد‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﻳﻚ "ﻣﻨﻄﻖ" واﭘﺲ ﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬ﺑﺎور دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻮدن)ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ( ﻋﻠﻴﺖ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ – ﻳﻌﻨﻲ‪،‬‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ از ﻧﻴﺴﺘﻲ آﻓﺮﻳﺪه ﺷﺪه و ﻧﻴﺎز ﺑﻪ روﺷﻨﮕﺮي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ دارد‪ .‬ﻫﻴﭻ داﻧﺸﻤﻨﺪي‬ ‫اﺳﺘﺪﻻل ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ آﻓﺮﻳﺪه ﺷﺪن ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ از ﻧﻴﺴﺘﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ‬ ‫روﺷﻨﮕﺮي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﺪارد‪ .‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﮔﻢ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻳﻦﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ (1 :‬ﭼﻪ ﮔﻮاﻫﻲﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ ﺟﻬﺎن از ﻧﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻫﺴﺖ؟ ‪(2‬‬ ‫ﭼﻪ ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﻪ رﺑﻮدن ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﺳﺎزﻧﺪه ﺟﻬﺎن ﻣﺎ ﻫﺴﺖ؟ ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬ﻣﺎ ﻫﻴﭻ‬ ‫ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي از ﻧﻴﺴﺘﻲ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﻧﺪارﻳﻢ؛ وﻟﻲ ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي‬ ‫ﺗﺠﺮﺑﻲ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﺪه ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﻧﻴﺴﺘﻲ ﺑﺮآﻳﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ‬

‫‪٨٠‬‬

‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﮔﻴﺘﻲ؛ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ؟‬

‫ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻪ روش داﻧﺶ ﺑﺎور داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲرﺳﻴﻢ‪ :‬ﺟﻬﺎن ﻣﺎ‪،‬‬ ‫ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪاي‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ راﻫﻲ ﻛﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﺮاﻳﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﭽﻮن ﻳﻚ روﺷﻨﮕﺮي داﻧﺸﻴﻚ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ‬ ‫ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺟﺰﺋﻴﺎت دﻗﻴﻖ ﺳﺎزوﻛﺎر ﻳﺎ اﺑﺰاري ﻛﻪ از‬ ‫ﺳﻮي ﺧﺪا ﺑﺮاي آﻓﺮﻳﺪن ﻫﺴﺘﻲ از ﻧﻴﺴﺘﻲ ﺑﻜﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬را ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﻧﺒﻮد ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫روﺷﻨﮕﺮي‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﺮاﻳﻲ را از داﻧﺶ ﺑﻮدن ﺑﺎزداﺷﺘﻪ و آن را ﺑﻪ ﺑﺎورﻫﺎي ﺗﻌﺼﺐ آﻣﻴﺰ‬ ‫دﻳﻨﻲ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻫﻴﺎﻫﻮي راه اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻛﻪ"آﻓﺮﻳﻨﺶ راز اﻟﻬﻲ اﺳﺖ" ﻳﺎ ﭘﻴﺎﻣﺪي از‬ ‫"ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻠﺖ –ﻣﻌﻠﻮل"‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﻄﻊ روﺷﻨﮕﺮي داﻧﺸﻴﻚ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻓﻴﺰﻳﻚدانﻫﺎي ﻧﻈﺮي ﻏﺮق ﺷﺪه در رﻳﺎﺿﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از زﻣﺎن‬ ‫ﭘﻼﻧﻚ ‪-‬ﻳﺎ در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﻴﻜﺮو ﺛﺎﻧﻴﻪ ﭘﺲ از ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ‪ -‬ﭼﻮن ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻓﻴﺰﻳﻚ‬ ‫درﻫﻢﺷﻜﺴﺘﻪ ﺑﻮده‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﮕﺮ را رد ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎري ﺷﺎﻳﺪ ﻓﺮاﺗﺮ رﻓﺘﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن‬ ‫ﻓﻀﺎ‪-‬زﻣﺎن ﺧﻮدش ﭘﺲ از ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ آﻏﺎز ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﭘﻮچ ﻳﺎ ﭘﺮﺳﺸﻲ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ‬ ‫دارﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﻢ‪ :‬ﭘﻴﺶ از ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﻮده ﻳﺎ ﭼﻪ رخداده اﺳﺖ؟‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ ﺧﻮاﻫﻢ داد "ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ" ﭘﻴﺶ از زﻣﺎن ﭘﻼﻧﻚ درﺑﺎره‬ ‫ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻣﻴﺎن ﻧﺴﺒﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ و ﺗﺌﻮري ﻛﻮاﻧﺘﻮم ﺑﻮده و ﻫﻴﭻ ﻛﺪام ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻣﺎده‪-‬‬ ‫اﻧﺮژي را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻧﻜﺸﻴﺪه و رد ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻧﺴﺒﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻳﺎ ﺗﺌﻮري ﻛﻮاﻧﺘﻮم‪-‬ﻳﺎ‬ ‫ﻫﺮ دو‪ -‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم در دمﻫﺎي آﻏﺎزﻳﻦ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﻛﻪ "ﻓﺮوﭘﺎﺷﻴﺪهاﻧﺪ" ﻳﺎ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﭘﺮﺳﺸﻲ درﺑﺎره ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي را ﻧﺪارد‪ .‬در ﺳﺮاﺳﺮ‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ داﻧﺶ‪ ،‬ﻫﻴﭻ آزﻣﺎﻳﺶ در ﺟﻬﺎن واﻗﻌﻲ اﻧﺠﺎم ﻧﺸﺪه‪ -‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﻴﭻ ﺗﺌﻮري ﺟﺪي اراﺋﻪ‬ ‫ﻧﺸﺪه‪ -‬ﻛﻪ درﺳﺘﻲ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي را در ﻫﺮ ﻣﺤﻴﻄﻲ رد ﻛﺮده ﻳﺎ درﺳﺘﻲ آن را‬ ‫ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﺗﺤﺮﻳﻒ ﺛﺎﺑﺖ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻛﻴﻬﺎن‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻲ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ آﺷﻜﺎرا ﻧﻴﺮو دﻫﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي از ﻧﻴﺴﺘﻲ دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ روﺷﻨﮕﺮي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﭘﺮﺳﻴﺪن "ﭼﻪ ﭼﻴﺰي ﭘﻴﺶ از ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ ﺑﻮده ﻳﺎ رخداده اﺳﺖ؟" از دﻳﺪﮔﺎه ﺑﻪ اﺻﻄﻼح‬ ‫ﻓﻴﺰﻳﻚ ﻧﻈﺮي ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺮﺳﺸﻲ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﺑﺮآﻣﺪن ﻓﻀﺎ‪-‬زﻣﺎن ‪-‬و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ واژهﻫﺎي‬

‫‪٨١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫"ﭘﻴﺶ" و"ﭘﺲ"‪ -‬آﺷﻜﺎرا ﺑﺎ ﺑﻮدن و ﮔﺴﺘﺮش ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻧﺎﮔﺸﻮدﻧﻲ دارﻧﺪ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧﻪ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ زﻣﺎن را ﺑﺪون ﺑﻮدن و ﺟﻨﺒﺶ ﻣﺎده اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻛﻨﻴﺪ؟ وﻟﻲ از ﻧﮕﺮ ﻣﻦ‪ ،‬در‬ ‫ﮔﻔﺘﮕﻮي ﻛﺎرﺑﺮدي‪ ،‬ﻛﻴﻬﺎنﺷﻨﺎﺳﺎن ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺮﺳﻴﺪن"ﭘﻴﺶ" از ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ ﭼﻪ رخداده ﻳﺎ‬ ‫ﺑﻮده اﺳﺖ را ﺑﻪ ﺷﺪت رد ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﺸﻲ‪ ،‬از ﻧﮕﺮ ﺷﺨﺼﻲ‬ ‫ﻋﺎدي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺮار از ﭘﺮﺳﺶ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪" .‬ﭼﻮن ﺷﻤﺎ ﭘﺎﺳﺨﻲ ﻧﺪارﻳﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﮔﺬارﻳﺪ ﭘﺮﺳﻴﺪه‬ ‫ﺷﻮد‪ ".‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﺧﺸﻨﻮدي ﻓﺮدي ﻧﺎآﮔﺎه ﺑﻪ ﻓﺮآوري داﻧﺶﻫﺎي ﺑﻴﻬﻮده‬ ‫ﺑﭙﺮدازﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ ﻛﻨﻴﻢ ﺣﺘﺎ ﺑﺎ اﺟﺎزه ﺑﻪ ﭘﺮﺳﻴﺪن اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ از‬ ‫"ﻣﺤﺪودهي ﻗﺪﻏﻦ"‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺨﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﺮاي ﺳﺮﭼﺸﻤﻪي‬ ‫ﺟﻬﺎن ﺑﺪون ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻧﻴﺮوي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر واﻗﻌﻲ از ﭘﺮﺳﻴﺪن اﻳﻦ‬ ‫ﻛﻪ ﭼﻪ ﺑﻮده ﻳﺎ رخداده ﭘﻴﺶ از ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ ﺑﺎزداﺷﺘﻪ ﺷﺪهاﻳﻢ‪ ،‬ﭘﺲ اﻳﻦ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺳﻮي‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ از ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ‪ ،‬ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺣﺘﺎ‬ ‫ﺿﺮورت ﺧﺪاي از ﭘﻴﺶ ﺑﻮده ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺑﺮرﺳﻲ داﻧﺸﻴﻚ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮار ﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﻛﻤﺘﺮ از راه داﻧﺶ از آﻧﭽﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﺮاﻳﻲ آرزو ﺑﺮاي اﻧﺠﺎﻣﺶ دارد‪ ،‬اﺛﺒﺎت ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺳﺪﻫﺎي رواﻧﻲ‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻪ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺑﻨﻴﺎدي ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺎ‪ ،‬اﻧﺪﻳﺸﻪ‬ ‫ﺑﺎورﻧﻜﺮدﻧﻲ و دﺷﻮار ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻛﻨﺶﻫﺎي روزﻣﺮه ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﭼﻴﺰﻫﺎي‬ ‫ﻣﺎدي آﻏﺎز و ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ در ﺑﻮدﻧﺸﺎن دارﻧﺪ‪ .‬اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻧﻮﻳﻲ ﻛﻪ اﻣﺮوز ﻣﻲﺧﺮﻳﻢ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻛﻪ‬ ‫در ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺳﺎزي ﻃﺮاﺣﻲ و در ﭘﺎﻳﻴﺰ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺳﺒﺰي ﻛﻪ‬ ‫اﻣﺮوز ﻣﻲﺧﻮرﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از ﻓﺼﻞ ﻛﺎﺷﺖ‪ ،‬ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮد اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬در رﺣﻢ ﻣﺎدرش ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬روﻳﺎن ﭼﻮن ﺳﻠﻮﻟﻲ ﺗﻚ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﻪ‬ ‫دﻧﻴﺎ آﻣﺪن‪ ،‬ﺑﺪن ﻧﻮزاد ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ ﺳﻠﻮل دارد ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻫﺮﻛﺪام ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺮاي آﻣﺎج‬ ‫وﻳﮋه ﺑﺎ دﻗﺖ ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه‪ ،‬ﻫﺴﺘﻲ ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٨٢‬‬

‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﮔﻴﺘﻲ؛ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ؟‬

‫ﭘﺲ‪ ،‬ﺷﮕﻔﺖآور ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ "ﺧﺮد ﻣﺘﻌﺎرف‪ "1‬ﻣﺎ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻧﻴﺰ ﺧﻮدش‬ ‫آﻏﺎزي داﺷﺘﻪ و ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﺪا آﻓﺮﻳﺪه ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪" .‬ﺧﺮد ﻣﺘﻌﺎرف" ﻣﺎ ﺑﺎ ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻦ‬ ‫ﺑﻪ ﭘﺪﻳﺪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻣﺎ رخ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻨﺠﺎر را ﭼﻨﻴﻦ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ و ﻫﺮآﻳﻨﻪ در‬ ‫روي زﻣﻴﻦ ﻫﺮﭼﻪ را ﻫﻢ ﻛﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬در ﻳﻚ ﻧﻜﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺎ آﻣﺪن ﺑﻪ ﻫﺴﺘﻲ و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ‬ ‫ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ در ﻧﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦﮔﻮﻧﻪ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ دو اﺻﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ را ﺑﻪ ﻳﺎدآورﻳﻢ‪ (1 :‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺎ از‬ ‫روﻳﺪادﻫﺎي رخ دادﻫﺎي ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻳﻚ داوري "ﺧﺮد ﻣﺘﻌﺎرف" ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه در ﻣﻐﺰ‬ ‫ﺧﻮدﻣﺎن را‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪن از ﺳﻮي ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﻳﻚ ﻛﻞ‪ ،‬ﺿﺮوري‬ ‫ﻧﻤﻲﺳﺎزد؛ ‪ (2‬ﺑﺮرﺳﻲ دﻗﻴﻖ از ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎي رخ دادهي ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﭼﻴﺰﻫﺎي‬ ‫ﻣﺎدي‪ ،‬آﻧﭽﻨﺎن ﻛﻪ " ﺧﺮد ﻣﺘﻌﺎرف" ﻣﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ درﺳﺘﻲ از ﻧﻴﺴﺘﻲ در ﻧﻤﻲآﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫داﻧﺶ‪ ،‬در ﺗﻌﺮﻳﻒﻫﺎي ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي "ﺧﺮد ﻣﺘﻌﺎرف" ﻣﺎ ﻫﻢداﺳﺘﺎن‬ ‫ﻧﺒﻮده و ﺑﺮاي ﺑﺮﭘﺎ ﺳﺎزي ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي ﺧﻮدش‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺠﺮﺑﻲ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪي ﺗﺠﺮﺑﻲ را اﮔﺮ ﺗﻜﺮارﭘﺬﻳﺮ ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪون‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺌﻮريﻫﺎي دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﻲ "ﺧﺮد ﻣﺘﻌﺎرف" در ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ ﺑﺎ آن‪ ،‬ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﭙﻨﺪارﻳﺪ در ﻣﻴﺎن دﺷﺖ ﭘﻬﻨﺎوري‪ ،‬ﻣﺮدي اﻳﺴﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬وي ﺗﻔﻨﮕﻲ را‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ اﻓﻘﻲ‪ ،‬ﺷﺶ ﭘﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ از زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺪون زاوﻳﻪ ﺑﻪﺳﻮي ﭘﺎﻳﻴﻦ و ﺑﺪون زاوﻳﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﺑﺎﻻ‪ ،‬در ﺳﻄﺢ ﭼﺸﻢﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮي ﭘﺎﻳﺎن دﺷﺖ ﻧﺸﺎﻧﻪ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬دردﺳﺖ دﻳﮕﺮش‪،‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ در ﺳﻄﺢ ﭼﺸﻢﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺮد ﻳﻚ ﺗﻮپ ﺑﻮﻟﻴﻨﮓ ﭘﺎﻧﺰده ﭘﻮﻧﺪي را ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻛﻨﻮن ﺑﭙﻨﺪارﻳﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﻴﻖ در ﻳﻚ دم‪ ،‬ﮔﻠﻮﻟﻪاي را ﺑﻪ ﺳﻮي اﻧﺘﻬﺎي دﺷﺖ آﺗﺶ‬ ‫ﻛﺮده و ﺗﻮپ ﺑﻮﻟﻴﻨﮓ را ﻳﻚ راﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﻮي زﻣﻴﻦ رﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ داوري "ﺧﺮد‬ ‫ﻣﺘﻌﺎرف" اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻛﻪ ﻛﺪام ﻳﻚ ﻧﺨﺴﺖ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ :‬ﮔﻠﻮﻟﻪ ﻳﺎ ﺗﻮپ‬ ‫ﺑﻮﻟﻴﻨﮓ؟‬

‫‪1. common sense‬‬

‫‪٨٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫آﻳﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺗﻮپ ﺑﻮﻟﻴﻨﮓ ﭘﻴﺶ از ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻲﻛﻨﺪ؟‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮدم ﺷﮕﻔﺖزده ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ ﻛﻪ در ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ ﻗﺮنﻫﺎ ﭘﻴﺶ درﻳﺎﻓﺖ‪ :‬ﻫﻤﻪي‬ ‫ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺑﺎ ﻧﺮخ ﻫﻤﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺎﻫﻤﺴﺎﻧﻲ وزن ﻳﺎ ﻧﻴﺮوي ﭘﻴﺶ ران آنﻫﺎ در‬ ‫ﺳﻄﺢ اﻓﻘﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮي زﻣﻴﻦ ﺷﺘﺎب ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﮔﺮ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎي ﻣﺪاﺧﻠﻪ‬ ‫ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻠﻮﻟﻪ و ﺗﻮپ ﺑﻮﻟﻴﻨﮓ در ﻳﻚ دم ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻲرﺳﻨﺪ‪ .‬ﺧﻮاه"ﺧﺮد‬ ‫ﻣﺘﻌﺎرف" ﻣﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻫﻢداﺳﺘﺎن ﺑﺎﺷﺪ ﺧﻮاه ﻧﻪ‪ ،‬در ﺗﻮﺟﻪ داﻧﺶ ﻗﺮار‬ ‫ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺶ اﻧﺪﻳﺸﻪ داﻧﺸﻴﻚ‬ ‫ﻧﺎﭼﺎرﻣﺎن ﻣﻲﺳﺎزد ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻮاه ﻣﺎ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ اﺣﺴﺎس آراﻣﺶ داﺷﺘﻪ ﻳﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻫﻤﻴﺸﻪ‪ ،‬اﮔﺮ"ﺧﺮد ﻣﺘﻌﺎرف" ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺮاي ﺻﻮرت ﺑﻨﺪي ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي‬ ‫داﻧﺶ ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮﻳﻢ ﮔﻤﺮاه ﻣﻲﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان درﺑﺎرهي‬ ‫ﻣﺴﻄﺢ ﺑﻮدن و ﺑﺪون ﺟﻨﺒﺶ ﺑﻮدن زﻣﻴﻦ از ﻫﻤﻴﻦ ﺧﺮد ﻣﺘﻌﺎرف ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ‬ ‫ﺗﺌﻮريﻫﺎي ﻧﺴﺒﻴﺖ ﻋﺎم و ﻧﺴﺒﻴﺖ وﻳﮋه اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ﺑﺎ ﺧﺮد ﻣﺘﻌﺎرف ﺳﻨﺠﻴﺪه ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫وي را ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن رواﻧﻲ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ‪ .‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﭙﺮﺳﻢ‪ ،‬ﺧﺮد ﻣﺘﻌﺎرف در ﻛﺠﺎي ﮔﺴﺘﺮش‬ ‫زﻣﺎن اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ﻳﺎ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺞ ﺷﺪن ﻓﻀﺎي ﺗﻬﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺎ ﺑﮕﻴﺮد؟ ﻛﺎرﺑﺮد‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از "ﺧﺮد ﻣﺘﻌﺎرف" در داﻧﺶ ﺑﺴﻴﺎر اﻧﺪك اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﻣﺎ در ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻧﻤﻮدﻳﻢ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‬ ‫ﻣﺎده ‪-‬اﻧﺮژي‪ ،‬ﺑﺎ آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي دﻗﻴﻖ‪ ،‬ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎي رخ دادهي ﻣﺤﻠﻲ ﻳﺎ ﺟﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻧﺸﺎن داده‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺎده ﻳﺎ اﻧﺮژي از ﻧﻴﺴﺘﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪ .‬رك ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ‪ ،‬از ﻧﮕﺮ داﻧﺶ درﺳﺖ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد ﺷﺮﻛﺖ ﻣﻮﺗﻮر ﻓﻮرد اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﻣﻲﺳﺎزد‪ ،‬ﭼﻮن‪ ،‬روﺷﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻮاد‬ ‫اوﻟﻴﻪ ﺑﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻓﺮآوري وارد ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ دﻗﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮي ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖ‬ ‫ﻣﻮﺗﻮر ﻓﻮرد‪ ،‬اﺗﻮﻣﺒﻴﻞﻫﺎ را از ﺳﺮﻫﻢ ﻛﺮدن ﺗﻜﻪﻫﺎي ﺳﺎزﻧﺪه‪ ،‬ﻣﻲﺳﺎزد‪ ،‬ﻛﻪ ﺧﻮد اﻳﻦ‬ ‫ﺗﻜﻪﻫﺎ از ﻣﻮاد ﺧﺎم ﻛﻪ از ﭘﻴﺶ در ﻛﺮه زﻣﻴﻦ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از آن‪،‬‬ ‫داﻧﺶ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻳﺎد ﻣﻲدﻫﺪ ﻋﻨﺎﺻﺮ رده ﺑﺎﻻﺗﺮي ﻛﻪ اﻛﻨﻮن ﺑﺪن ﻣﺎ را ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬از‬

‫‪٨٤‬‬

‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﮔﻴﺘﻲ؛ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ؟‬

‫ﻫﻴﺪروژن ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻬﻨﻲ ﻛﻪ در واﻛﻨﺶﻫﺎي ﻫﺴﺘﻪاي دروﻧﻲ ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﻛﺎرل ﺳﺎﮔﺎن‪ ،‬ﻣﻦ و ﺷﻤﺎ از "ﻣﻮاد ﺳﺘﺎدهاي" ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهاﻳﻢ‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫ﺣﺴﻲ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﻣﻦ و ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺟﻬﺎن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﻫﺮﭼﻨﺪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي‬ ‫ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮدهاﻳﻢ‪.‬‬

‫ﭼﻜﻴﺪه‬ ‫ﭘﺲ‪ ،‬درﺑﺎرهي ﭘﻴﺶ از ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ ﺑﻪ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﭼﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ؟‬ ‫ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪي ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻓﻴﺰﻳﻚ‪ ،‬ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي‪ ،‬ﻛﻪ ﮔﺴﺘﺮش ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺧﻮﻳﺶ را از‬ ‫ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ آﻏﺎز ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﭘﻴﺶ از ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ ﻧﻴﺰ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﻫﻮاره‬ ‫ﺟﺴﺘﺠﻮﮔﺮ ﭘﺲ زﻣﻴﻨﻪي ﮔﻴﺘﻲ‬

‫‪COBE‬‬

‫ﻧﺎﺳﺎ دادهﻫﺎﻳﻲ را ﮔﺮدآوري ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﺮاﻳﺶ‬

‫ﺑﻪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻳﻚ اﺻﻄﻼح ﻛﻪ "ﻣﺪل ﺗﻮرﻣﻲ" ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺷﺪه‪ ،‬دارد‪ .‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺗﺌﻮرﻳﻚ‪ ،‬ﻣﺪل ﺗﻮرﻣﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﺎﻟﻲ‪-‬ﻣﺎده ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ –ﻳﻌﻨﻲ‬ ‫ﻣﻴﺰان ﻣﺎده ﻛﻪ در ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻫﺴﺖ‪ -‬ﺑﺮاي ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﻳﺴﺖ دادن ﺑﻪ ﭘﻬﻦ ﺷﺪن ﻛﻨﻮﻧﻲ‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﻛﺸﺶ ﮔﺮاﻧﺶ‪ ،‬ﺑﺴﻨﺪه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻛﺸﺶ‬ ‫ﮔﺮاﻧﺸﻲ‪ ،‬در ﺧﻮدش ﻓﺮو ﻣﻲرﻳﺰد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻫﻤﻪي ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي واروﻧﻪي ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻮر ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ در ﻳﻚ ﺟﺎ ﮔﺮد ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪ .‬داﻧﺸﻤﻨﺪان ﭼﻨﻴﻦ درﻫﻢ رﻓﺘﻨﻲ را "ﻟﻪ ﺷﺪن‬ ‫ﺑﺰرگ" ﻧﺎﻣﻴﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﻲﭘﻨﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻣﺎده اﻧﺮژي در ﻫﻨﮕﺎم ﻟﻪ ﺷﺪﮔﻲ‬ ‫ﺑﺰرگ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪ دﻳﮕﺮ ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ دوﺑﺎره ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ و ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺌﻮري‪-‬‬ ‫ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺮﮔﺸﺖ دوﺑﺎره ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻓﺸﺮده ﺷﺪه‪ -‬ﺑﻪ وﻳﮋه ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ داﻧﺶ ﻣﺎ از ﺳﻮﭘﺮﻧﻮا‪،‬‬ ‫ﻛﻪ‪ ،‬در ﺧﻮدﺷﺎن ﻓﺮورﻳﺨﺘﻪ ﺳﭙﺲ ﺑﺎ "ﺟﻬﺶ ﺑﻪ ﭘﺲ" ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮﭼﻪ در اﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﻮﭘﺮ ﻧﻮا ﻣﻌﻴﺎر ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﻛﻞ ﺟﻬﺎن ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺷﻚ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻣﺪلﻫﺎي‬

‫‪٨٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺗﺌﻮرﻳﻚ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺪه و‬ ‫ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﺑﺴﺘﻪ ﻧﺸﻮد‪ .‬دﻳﺪﮔﺎه ﺧﻮد ﻣﻦ‪ ،‬اﮔﺮ ﻛﻤﻜﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎن‪ ،‬ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻗﺎﺑﻞ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺗﺮي از ﺳﺮﺷﺖ و ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﻪ اﺻﻄﻼح "ﻣﺎده‬ ‫ﺗﺎرﻳﻚ‪ "١‬و "اﻧﺮژي ﺗﺎرﻳﻚ‪- "٢‬ﻛﻪ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﻴﺶ از ‪ 90‬درﺻﺪ ﻫﻤﻪي ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ را دارد‪ -‬ﻫﻴﭻ داﻧﺸﻤﻨﺪي ﺣﻖ ﮔﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎﻟﻴﺪن ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺮاي اﻳﻦ‬ ‫ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺦ "ﻧﻬﺎﻳﻲ" اﻳﻦ ﭼﻴﺴﺘﺎن را ﻣﻲداﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺪارد‪ .‬اﻛﻨﻮن‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ‬ ‫دوره ﮔﺴﺘﺮش ﺧﻮﻳﺶ را ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ ﻳﺎ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ ﺑﺎر ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺪه و در‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ ﻓﺮو رﻳﺨﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در ﺳﺮآﻏﺎز ﺳﺪه ‪ 21‬ﻫﻨﻮز ﻣﺎ ﻧﻤﻲداﻧﻴﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ‬ ‫ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻓﻴﺰﻳﻚ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﻣﺎ ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ‬ ‫ﭘﻴﺮﺗﺮ از دوره ﮔﺴﺘﺮش ﻛﻨﻮﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪1. dark matter‬‬ ‫‪2. dark energy‬‬

‫‪٨٦‬‬

‫‪3‬‬ ‫ﺧﺪاي ﻧﺒﻮد داﻧﺎﻳﻲ‪١‬‬

‫آﻳﺎ ﺟﻬﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﻃﺮاﺣﻲ دارد؟‬

‫"ﺑﻲ ﮔﻤﺎن ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻧﺎداﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ دﻳﻦ را اﺧﺘﺮاع ﻛﺮد ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻧﺎدان‬ ‫ﺟﻬﻨﻤﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪" .‬‬ ‫ﻣﺎرك ﺗﻮاﻳﻦ )‪ ،(1835-1910‬دﺳﺖﻧﻮﺷﺘﻪ وي ﺑﺮﻛﻨﺎرﻫﺎي روزﻧﺎﻣﻪي ﺗﻮاﻳﻦ‬

‫از ﺟﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺷﻌﺒﺪه ﺑﺎز ﺑﺮ روي ﺳﻜﻮي ﺗﻤﺎﺷﺎﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬از ﻣﻴﺎن دود‪ ،‬ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻣﻴﺎن‬ ‫ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮان ﻛﻮدﻛﻲ از ﻫﻴﺠﺎن ﺟﻴﻎ ﻣﻲﻛﺸﺪ‪ .‬ﺷﻌﺒﺪه ﺑﺎز ﺑﺎﻧﻮﻳﻲ داوﻃﻠﺐ را آورده‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﭘﻴﺶ‬ ‫ﭼﺸﻢ وﺣﺸﺖ زده ﻛﻮدك‪ ،‬وي را دو ﻧﻴﻤﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آن‪ ،‬ﻃﻮﻃﻲ ﻛﻮﭼﻜﻲ را از ﻛﻼه‬ ‫ﺑﻴﺮون آورده و ﺑﺮ ﺟﻌﺒﻪ ﺑﺰرﮔﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﭘﺎرﭼﻪ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬ﺑﻪ ﺗﻨﺪي‪ ،‬ﭘﺮﻧﺪه‬ ‫ﻛﻮﭼﻚ‪ ،‬ﺑﺒﺮ آدم ﺧﻮار ﺑﺰرﮔﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻋﺼﺎي ﺟﺎدوﻳﻲ ﺧﻮدش را ﺑﻪ ﭼﻨﺪﻳﻦ دوﺟﻴﻦ‬ ‫ﮔﻞ رز ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﻮدك ﺑﺎ زﺑﺎﻧﻲ ﺑﻨﺪ آﻣﺪه‪ ،‬ﮔﻴﺞ و ﺷﮕﻔﺖ زده اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻌﺒﺪه ﺑﺎز!‬ ‫ﭼﻪ ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ داﺷﺖ‪.‬‬

‫‪1. God of the Gaps‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﭼﺸﻢ ﺑﻨﺪيﻫﺎ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻬﺎرت اﻧﺠﺎم ﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﻌﺠﺰه و ﻛﻨﺸﻲ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ‬ ‫ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻛﻮدك ﺑﻪ اﻳﻦ ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎ ﺑﺎور دارد‪ ،‬ﭼﻮن او ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﻪ آﻧﭽﻪ را‬ ‫در ﺳﻜﻮي ﺗﻤﺎﺷﺎﺧﺎﻧﻪ )ﭘﺸﺖ آﻧﺠﺎ( رخداده را دﻳﺪه و درﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻛﻮدك ﺑﻪ درﻫﺎي‬ ‫ﭘﻨﻬﺎن‪ ،‬ﻣﻴﺎن ﮔﻴﺮﻫﺎي ﻓﺮﻳﺐ دﻫﻨﺪه ﻳﺎ آﻳﻨﻪﻫﺎي ﻳﻚ ﺳﻮﻳﻪ‪ ،١‬ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺪارد‪" .‬ﻣﻌﺠﺰه" ﺑﺎ‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ در درك ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ اﻧﺠﺎم ﭼﺸﻢﺑﻨﺪيﻫﺎ‪ ،‬در ﻣﻐﺰ ﻛﻮدك ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﻜﺎفﻫﺎﻳﻲ از درك ﻋﻠﺖ‪-‬ﻣﻌﻠﻮل ﭼﺸﻢ ﺑﻨﺪيﻫﺎ در اﻧﺪﻳﺸﻪ او ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲﻛﻪ ﻛﻮدك ﺑﺎورﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻌﺠﺰه‪ ،‬زﻳﺮ و ﺑﻨﺪ ﻓﻨﻲ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭼﺸﻢﺑﻨﺪيﻫﺎ‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد را ﻓﺮا ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻨﺪي اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﻌﺠﺰه در او ﻣﻲﻣﻴﺮد‪ .‬و از ﭼﺸﻢ‬ ‫ﺑﻨﺪيﻫﺎي ﻓﻨﻲ ﺳﺎده‪ ،‬دلزده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺟﺎدو از ﻣﻴﺎن رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬او ﺷﻜﺎف در درك‬ ‫ﻋﻠﺖ‪-‬ﻣﻌﻠﻮﻟﻲ ﭘﻴﺸﻴﻦ را دوﺳﺖ داﺷﺖ‪ ،‬ﭼﻮن اﻳﻦ ﺷﻜﺎفﻫﺎ "ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎﻳﻲ" ﻛﻪ او‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر دوﺳﺖ داﺷﺖ را ﺑﻪ راﻳﺶ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫***‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ،‬ﺑﻪ "ﻣﻌﺠﺰهي آﻓﺮﻳﻨﺶ" ﺑﺎور دارﻧﺪ‪ .‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‬ ‫ﺑﺎ ﺳﻨﺪ ﮔﺮﻓﺘﻦ از اﺳﺘﺪﻻل "ﻋﻠﺖ ﻧﺨﺴﺖ"‪ ٢‬ادﻋﺎ دارﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮدن ﻣﺎده ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ در‬ ‫ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ‪ ،‬ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻳﻚ ﻧﻴﺮوي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ را ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪" .‬ﻣﺎده ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺧﻮدش را‬ ‫ﺑﻴﺎﻓﺮﻳﻨﺪ" آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪" .‬ﭘﺲ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﻧﻴﺮوﻳﻲ‬ ‫ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ آﻓﺮﻳﺪه ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻣﺤﺪود ﻧﻤﻲﺷﻮد‪" .‬‬ ‫در ﺑﺨﺶ ﭘﻴﺸﻴﻦ‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﻓﺮضﻫﺎي ﻧﺎدرﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و ﻏﻴﺮ دﻗﻴﻖ‬ ‫"داﻧﺸﻴﻚ" ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮيﻫﺎي اﺳﺘﺪﻻل "ﻋﻠﺖ ﻧﺨﺴﺖ" را ﺑﺮﺷﻤﺮدم‪ .‬در دﺳﺘﺮسﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ درﺑﺎره اﺳﺘﺪﻻل "ﻋﻠﺖ ﻧﺨﺴﺖ" ﻣﺼﺎدره ﺑﻪ ﻣﻄﻠﻮب‪) ٣‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬اﮔﺮ ﺧﺪا ﺟﻬﺎن‬

‫‪1. two-way mirror‬‬ ‫‪2. "First Cause" argument‬‬ ‫‪3. begs the question‬‬

‫‪٨٨‬‬

‫آﻳﺎ ﺟﻬﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﻃﺮاﺣﻲ دارد؟‬

‫را آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﺧﺪا را ﭼﻪ ﻛﺴﻲ آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ؟ اﮔﺮ ﺧﺪا ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﭘﺲ ﭼﺮا ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮده ﺑﺎﺷﺪ؟( ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺗﻮﺿﻴﺢ‬ ‫ﻛﻤﺘﺮ دﻳﺪه ﺷﺪه ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ اﺳﺘﺪﻻل "ﻋﻠﺖ ﻧﺨﺴﺖ" ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪهي ﻧﺎداﻧﻲ ﺑﻪ‬ ‫روشﻫﺎي داﻧﺸﻴﻚ‪ ،‬ﻛﻪ در اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻓﻠﺴﻔﻲ اﻟﻬﻴﺎت ﭼﻮن ﺟﺎﻧﺸﻴﻨﻲ ﺑﺮاي ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺗﺠﺮﺑﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺮ رو‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﭘﺲ از ﻧﺎﻣﻮﻓﻖ ﺑﻮدن "ﻋﻠﺖ ﻧﺨﺴﺖ" ﺑﺎورﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ را‬ ‫رﻫﺎ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪" .‬ﮔﻮاهﻫﺎي" ﺑﻴﺸﺘﺮي از وﺟﻮد ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ را ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ‬ ‫ﻧﮕﺮ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ‪ -‬ﻗﻮاﻧﻴﻨﻲ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﺑﺎور دارﻧﺪ از‬ ‫ﺳﻮي ﺧﺪاي ﺗﻮاﻧﺎي ﻣﻌﺠﺰهﮔﺮ ﺑﺮاي ﻫﺪف وﻳﮋه ﻃﺮاﺣﻲ و ﭘﻴﺎدهﺳﺎزي ﺷﺪه‪ -‬ﻫﺪاﻳﺖ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻳﻚ زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﺳﺎﻣﺎﻧﻤﻨﺪ و ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻨﺠﺎر در ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ را آﺷﻜﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎزوﻛﺎر‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻳﻚ ﺳﺎﻋﺖ ﺟﻴﺒﻲ دﻗﻴﻖ‪ :‬ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ در ﺳﺎﺧﺖ ﺳﺎﻋﺖ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺳﺎﻋﺖ ﺳﺎزي‬ ‫ﻛﺎرآزﻣﻮده ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ و ﻗﺎﺑﻞ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﻮدن آن ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ و‬ ‫ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﭘﺬﻳﺮي ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬و ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ آﺷﻜﺎر ﺷﺪه‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ‬ ‫"ﺳﺎﻋﺖ ﺳﺎزي ﺧﺪا ﮔﻮﻧﻪ" دارد‪ .‬ﺑﺪون ﺷﻚ‪ ،‬ﺧﻮدﻛﺎري ﺧﺪاﻳﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻋﺎﻟﻲ ﺣﺮﻛﺖ‬ ‫ﺳﻴﺎرهﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺨﺖ و اﻗﺒﺎﻟﻲ ﻛﻮر ﻳﺎ ﻫﺮج و ﻣﺮج ﺑﻲﺧﺮداﻧﻪ ﻣﺎده "ﺑﻲ ﺷﻌﻮر"‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻠﻲ ﺳﺎزﻣﺎﻧﻤﻨﺪ ﺷﺪه و اﻳﻦ ﻧﻈﻢ ﺗﻨﻬﺎ از‬ ‫ﺳﻮي ﺧﺪاﺳﺖ‪.‬‬ ‫آﻳﺎ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ درﺳﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ؟ آﻳﺎ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻣﺎ ﺷﻮاﻫﺪي از ﻃﺮاﺣﻲ و‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻧﻴﺮوي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ؟‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ روﺷﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻧﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﮔﻮاﻫﻲ از ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ ﻳﺎ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﭘﺲ از اﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ‬ ‫درﻳﺎﺑﻴﻢ ﭼﺮا آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺎ روﻧﺪي ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺴﺖ را ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎ‬

‫‪٨٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﺎﻳﺪ درﻳﺎﺑﻴﻢ ﭼﮕﻮﻧﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن ﻛﻮدﻛﻲ در ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺷﻌﺒﺪه ﺑﺎزي‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﺪﻳﺪن‬ ‫و درﻧﻴﺎﻓﺘﻦ داﻧﺸﻴﻚ راﺑﻄﻪي ﻋﻠﺖ – ﻣﻌﻠﻮل‪ ،‬ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎي ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺧﻮﻳﺶ را ﻣﻲآﻓﺮﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ورزﻳﺪﮔﻲﻫﺎي ارزﺷﻤﻨﺪ ﺷﻌﺒﺪهﺑﺎزﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﻣﻨﺤﺮف ﻧﻤﻮدن‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮان اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺷﻌﺒﺪه ﺑﺎز‪ ،‬ﭼﺸﻤﺎن ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮان را ﺑﻪ ﺳﻮي ﭼﺮاغ‬ ‫ﭼﺸﻤﻚ زن ﺳﺮخ ﻣﻲﻛﺸﺪ‪ ،‬ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ دﺳﺘﻤﺎﻟﻲ را از آﺳﺘﻴﻦ ﺧﻮدش ﺑﻴﺮون ﻣﻲﻛﺸﺪ‪.‬‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ زﻳﺒﺎروﻳﻲ ﺑﺎ ﭘﺎﻫﺎي ﻫﻮساﻧﮕﻴﺰ و رﺧﺖ ﺷﻨﺎ در ﺣﺎل ﺧﺮاﻣﻴﺪن اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻌﺒﺪه‬ ‫ﺑﺎز ﺧﺮﮔﻮﺷﻲ را در ﻛﻼه ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲﮔﺬارد‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﺸﻢ ﺑﻨﺪي ﭼﮕﻮﻧﻪ‬ ‫اﻧﺠﺎم ﻣﻲﮔﻴﺮد ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺪارد‪ .‬ﺗﺮدﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮان را ﺑﻪ ﺟﺎي دﻳﮕﺮي ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ‬ ‫ﻧﻤﻮده ‪ -‬و ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ در روي ﺳﻜﻮي ﻧﻤﺎﻳﺶ "ﺟﺎدو" رخ داده اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ‬ ‫ﮔﻮﻧﻪي ﮔﺰﻳﻨﺸﻲ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺨﺸﻲ از روﻳﺪادﻫﺎ ﺑﭙﺮدازﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎ ﻓﺮاوان ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻌﺒﺪه ﺑﺎزان‪ ،‬ﻛﻮﺷﺶ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺎ را‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ از‬ ‫رواﺑﻂ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ داﻧﺸﻴﻚ ﻋﻠﺖ‪ -‬ﻣﻌﻠﻮل‪ ،‬ﻛﻪ "ﻣﻌﺠﺰات" را اﻳﻦ دﻧﻴﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺎ آﮔﺎه‬ ‫ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮلزﻧﻚﻫﺎي ﭘﺮ زرق و ﺑﺮق ﺟﻠﺐ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ‬ ‫ﺑﺪﮔﻤﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮد ﻧﺎدرﺳﺖ و ﻧﺪاﻧﺴﺘﻦ ﺑﺴﻴﺎري از ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي ﺳﺨﺖ داﻧﺶ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎراﻓﺘﺎده ﺑﺎ ﻣﻌﺠﺰه‪ ،‬ﻛﻪ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ در ﺳﻪ دﺳﺘﻪ ﺑﺰرگ ﺟﺎ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬را ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪(1) :‬‬ ‫ﻣﻌﺠﺰه ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻮدن ﺟﺮمﻫﺎي ﻓﻀﺎﻳﻲ )ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻮدن ﺳﻴﺎرهﻫﺎ و اﺟﺮام آﺳﻤﺎﻧﻲ‬ ‫اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ(؛ )‪ (2‬ﻣﻌﺠﺰه زﻧﺪﮔﻲ روي زﻣﻴﻦ )ﻛﻪ درﺑﺎره آﻧﺎﺗﻮﻣﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪه اﻧﺴﺎن و‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎي ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ(؛ و )‪ (3‬ﻣﻌﺠﺰه ﺑﻴﻨﺶ دروﻧﻲ دﻳﻦ‬

‫داران‪١‬‬

‫)ﻛﻪ ﺑﻪ رﺧﺪادﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎدر‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺜﺒﺖ در زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد ﻣﻮﻣﻦ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ(‪.‬‬

‫‪1. Miracles of Christian Perception‬‬

‫‪٩٠‬‬

‫آﻳﺎ ﺟﻬﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﻃﺮاﺣﻲ دارد؟‬

‫زﻣﻴﻨﻪي ﺗﺎرﻳﺨﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺎه اﻧﺴﺎن ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺒﻮد داﻧﺶ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮان از درﻳﺎﻓﺘﻦ‬ ‫روﻳﺪاد ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺷﺪ‪" ،‬ﺧﺪاي ﻧﺒﻮد داﻧﺎﻳﻲ"‪ ١‬را ﺑﺮاي ﭘﺮ ﻧﻤﻮدن ﺟﺎي ﺧﺎﻟﻲ‬ ‫داﻧﺶ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪ .‬درﻳﺎﻧﻮردي ﻛﻪ از ﺳﺘﺎرهﺷﻨﺎﺳﻲ ﭼﻴﺰي ﻧﻤﻲداﻧﺴﺖ‪،‬‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪﮔﺮﻓﺖ را ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﺳﻮي ﺧﺪا ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﺎدري‪ ،‬ﻧﺎ آﮔﺎه از ﺑﻮدن‬ ‫وﻳﺮوسﻫﺎ و ﻣﻴﻜﺮو ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎري دﺧﺘﺮش را ﺧﺸﻢ ﺧﺪا‪ ،‬ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺧﺸﻢ‬ ‫اﻫﺮﻳﻤﻦ‪ ،‬ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ﻛﺸﺎورز ﻗﺮن ﭼﻬﺎردﻫﻤﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺑﻮدي ﺣﺎﺻﻞ زﻣﻴﻦﻫﺎي ﺧﻮد را‪ ،‬از‬ ‫ﮔﻨﺎه ﺧﺎﻧﻮاده و ﺧﻮدش ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ﻧﺎ آﮔﺎه از ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ‪ ،‬اﻧﺴﺎن ﻗﺮون وﺳﻄﻲ‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﭘﻴﻜﺮ ﺧﻮﻳﺶ را ﻧﺸﺎﻧﻪي آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺧﺪا ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ .‬ﺷﻜﺎف ﺑﺰرگﺗﺮ در درك‬ ‫داﻧﺸﻴﻚ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﺰرگﺗﺮ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻌﺠﺰهﮔﺮ "ﺧﺪاوﻧﺪ ﻛﻤﺒﻮد داﻧﺶ" دارد‪.‬‬

‫ﭼﺮا ﺑﺎران ﻣﻲﺑﺎرد؟ ﭼﻮن ﺧﺪا ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﺮا ﺑﺎد ﻣﻲآﻳﺪ؟ ﭼﻮن ﺧﺪا ﻓﺮﻣﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﺮا آﺳﻤﺎن آﺑﻲ اﺳﺖ؟ ﭼﻮن ﺧﺪا ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭼﺮا ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻲﺗﺎﺑﺪ؟ ﭼﻮن ﺧﺪا ﻓﺮﻣﺎن داده اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ داراي ﭘﺎﺳﺦﻫﺎي‬ ‫ارزﺷﻤﻨﺪ داﻧﺸﻴﻚ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻧﺴﺎن ﭘﻴﺶ‬

‫"ﺳﻴﺴﺘﻢ دﻳﻨﻲ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ اﻧﺤﺮاف از‬ ‫ﺧﺮد درﺳﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪" .‬‬

‫از رﻧﺴﺎﻧﺲ‪ ،‬در دورهاي زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪،‬‬ ‫ﻛﻪ ﺧﺮاﻓﺎت ﺑﺮ ﺧﺮدورزي ﻣﻨﻄﻘﻲ ﭼﻴﺮه و‬

‫ﺗﻮﻣﺎس ﭘﻴﻦ ‪(1730 -1809) -‬‬ ‫دﻻور ﺷﻮرش اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ‬

‫"‪1. "God of the Gaps‬‬

‫‪٩١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ داﻧﺸﻴﻚ‬ ‫ﻣﻲداد‬ ‫از ﺳﻮي ﻛﺎرﮔﺰاران دﻳﻦ‪ ،‬ﺗﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺮدن ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ از ﺣﻜﻢ‬ ‫اﻋﺪام ﺻﺎدر ﺷﺪه از ﺳﻮي ﻛﻠﻴﺴﺎي ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ ﺑﺮاي رﺻﺪ ﻣﺎهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي زﻣﻴﻦ‬ ‫ﻛﻪ ﺟﺎي دﻧﻴﺎ آﻣﺪن ﻋﻴﺴﺎ و ﻣﺮﻛﺰ ﮔﺮدش ﺟﻬﺎن ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﮔﺮد ﻫﺮﻣﺰد‬ ‫)ﻣﺸﺘﺮي( ﻣﻲﭼﺮﺧﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬رﻫﺎﻳﻲ ﻳﺎﻓﺖ‪.‬‬ ‫در ﺳﺮاﺳﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه‪ ،‬ﺧﺪا ﻫﻤﭽﻮن ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﺣﺎﺿﺮ در ﻫﻤﻪ ﺟﺎ‪ ،‬دﺳﺖ اﻧﺪر‬ ‫ﻛﺎر ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ اﻣﻮر ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ دﻳﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬در ﻃﻮل ﭘﻨﺠﺎه‬ ‫ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺧﻮﻳﺶ درﺑﺎره دﺳﺖ داﺷﺘﻦ ﺧﺪا در‬ ‫ﻫﻤﻪي اﻣﻮر زﻣﻴﻨﻲ و آﺳﻤﺎﻧﻲ را واﮔﺬار ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺧﺪا اﻛﻨﻮن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮي ﻣﻨﻔﻌﻞ‪،‬‬ ‫در ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﺑﺮ ﻃﺒﻴﻌﺖ ‪ -‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺧﻮدﻣﺨﺘﺎر در ﻛﻨﺶ ﺧﻮﻳﺶ‪-‬‬ ‫ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﻟﺮزه و ﮔﺮدﺑﺎدﻫﺎ اﻛﻨﻮن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻫﻤﭽﻮن‬ ‫ﺑﻲﻧﻈﻤﻲﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺗﺎ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬دﻳﮕﺮ ﻧﺎﻣﻴﺪن اﻳﻦﻫﺎ "ﻛﻨﺶ ﺧﺪا"‬ ‫ﭼﻮن ﻣﺮدم ﺑﻲﮔﻨﺎه ﺑﺴﻴﺎري‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺮﺳﻨﺎﻛﻲ ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬زﺷﺖ‬ ‫داﻧﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﺣﺘﺎ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺎور دارﻧﺪ ﺧﺪا ﻧﻴﺮوي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫رخ دادﻫﺎي ﺑﺪ را دارد‪ ،‬وﻟﻲ ﺧﺪا ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺮاي روﻳﺪاد ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺪﺑﺨﺘﻲﻫﺎي ﺟﺎن ﮔﺬاري‬ ‫ﻣﻮرد ﻧﻜﻮﻫﺶ ﻗﺮار ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﻘﺼﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﭼﻮن ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪" :‬ﺧﺪا از‬ ‫راهﻫﺎي ﺷﮕﻔﺖآوري ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪" .‬‬ ‫ﻧﺨﺴﺖ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺎ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ را ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم رخ دادن روﻳﺪادﻫﺎي‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ در‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻪي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻛﻪ داﻧﺶ ﺧﻮدش آﻏﺎز ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺮرﺳﻲ و ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ از‬ ‫ﻫﻤﺎن روﻳﺪادﻫﺎ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻮﻳﺶ را اﺻﻼح ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺎزﻧﮕﺮي در‬ ‫آﻣﻮزهﻫﺎي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ ﺑﺎ ﭘﺬﻳﺮش داﻧﺶ ﻧﻮﭘﺪﻳﺪ ﺑﻜﺎر ﻧﻴﻔﺘﺎد ﺑﻠﻜﻪ ﻛﻮﺷﺸﻲ ﺑﻮد ﺑﺮاي‬

‫‪٩٢‬‬

‫آﻳﺎ ﺟﻬﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﻃﺮاﺣﻲ دارد؟‬

‫وﻓﻖ دادن ﺑﻼﻳﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ )‪ (A‬ﺑﺎ ﺧﺪاﻳﻲ "ﺳﺮاﺳﺮ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ و دوﺳﺘﺪار" )‪ ،(B‬در‬ ‫درون ﺟﺎﻣﻌﻪاي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر روزاﻓﺰون آﻣﻮزش ﻣﻲدﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ‪،‬‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺧﺪاوﻧﺪ را از ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ ﻳﺎ ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﺖ روي ﺳﺮ اﻧﺴﺎن ﻣﻲرﻳﺨﺖ‪ ،‬ﺗﺒﺮﺋﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ‪" :‬ﺧﺪا ﻛﺎر ﻧﺎدرﺳﺘﻲ‬ ‫ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ ١" .‬وﻟﻲ در ﺣﺎﻟﺖ دﻳﮕﺮي‪ ،‬اﮔﺮ ﻃﺒﻴﻌﺖ دل ﭘﺬﻳﺮ ﺑﻮد‪ -‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻳﻚ‬ ‫روز زﻳﺒﺎي ﺑﻬﺎري ﺑﻪ ﺟﺎي زﻣﻴﻦ ﻟﺮزه ﻛﺸﻨﺪه‪ -‬ﻫﻤﭽﻮن اﻋﺘﺒﺎري ﺑﺮاي ﺧﺪا ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬داﻧﺶ ﻫﺮ ﮔﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﺟﻠﻮﻳﻲ ﺑﺮداﺷﺘﻪ‪ ،‬دﺳﺖ ﺧﺪا را از‬ ‫ﻣﺪاﺧﻠﻪ در ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻛﻮﺗﺎهﺗﺮ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ﻧﺒﻮد داﻧﺎﻳﻲ ﺑﺎ درك داﻧﺸﻴﻚ‬ ‫ﺑﻪ آﻫﺴﺘﮕﻲ ﭘﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪" ،‬ﺧﺪاي ﻧﺒﻮد داﻧﺎﻳﻲ" ﮔﻮدالﻫﺎي ﺗﺎرﻳﻚ ﻧﺒﻮد داﻧﺶ ﻛﻤﺘﺮي‬ ‫ﺑﺮاي ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪن‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ھمين گونه در اسالم نيز بدبختی ھا نشانه گناه دانسته میشود‪1 - .‬‬

‫‪٩٣‬‬

‫‪4‬‬ ‫"ﻣﻌﺠﺰه" ﻧﻈﻢ در ﻃﺒﻴﻌﺖ‪١‬‬

‫"ادﻋﺎﻫﺎي ﻏﻴﺮﻋﺎدي‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺳﻨﺪﻫﺎي ﺷﮕﻔﺖآور ﻧﻴﺰ دارد‪".‬‬ ‫ﻛﺎرل ﺳﺎﮔﺎن )‪ ،(1934-1996‬ﺑﺮﻧﺪه ﺳﺘﺎره ﺷﻨﺎس ﺟﺎﻳﺰه ﭘﻮﻟﻴﺘﺰر‪ ،‬در ﻛﺘﺎب ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ‬ ‫و ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ ‪ :‬اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻳﻲ درﺑﺎره زﻧﺪﮔﻲ و ﻣﺮگ در ﭘﺎﻳﺎن ﻫﺰاره‬

‫ﻫﻮاداران داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ و ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺮا ﺑﻪ ﻳﺎد اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان اﻟﻬﻲ ﺧﻼق ﻳﻮﻧﺎن‬ ‫ﺑﺎﺳﺘﺎن اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻨﺪارﻫﺎي روﺷﻦ آنﻫﺎ را ﺑﻪ ﺑﺎور ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﺎرهﻫﺎي را‬ ‫در ﻣﺪار ﺧﻮدﺷﺎن رﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎر ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻣﺮوزه‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻨﺖ ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ دادن ﻛﻨﺘﺮل اﺟﺮام ﻓﻀﺎﻳﻲ از ﺳﻮي ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬اداﻣﻪ‬ ‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺑﺨﺶ دوﺳﺖ دارم ﺧﻮدﻣﺎن ﺳﻔﺮي ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ در زﻣﺎن داﺷﺘﻪ و‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻮازي در "داﻧﺶ" ﺑﻜﺎر رﻓﺘﻪ در ﻳﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن و "ﺳﺘﺎره ﺷﻨﺎﺳﻲ" اﻣﺮوزي‬ ‫ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬ ‫در ﻳﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن‪ ،‬ﺷﻜﺎرﭼﻲ ﻛﻤﺎن ﺧﻮﻳﺶ را ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ و ﺗﻴﺮي ﺑﻪ ﺳﻮي ﺷﻜﺎر‬ ‫ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪ .‬ﺗﻴﺮ ﺑﺎ ﺷﺘﺎب و ﺑﺪون ﻣﻬﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺗﺎ ﺟﺎﻧﻮر ﻧﮕﻮن ﺑﺨﺖ را ﻃﻲ ﻛﺮده‪ ،‬ﺷﺎم‬

‫‪1. Miracle of Planetary Clockwork‬‬

‫آﻳﺎ ﺟﻬﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﻃﺮاﺣﻲ دارد؟‬

‫ﺧﺎﻧﻮاده ﺷﻜﺎرﭼﻲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﺗﻤﺪن ﻳﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن در ﭘﮋوﻫﺶ ﭼﻴﺰﻫﺎي ﭘﺮﻧﺪه‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﺗﻴﺮ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺮدرﮔﻢ ﺑﻮد‪ .‬آنﻫﺎ در ﺷﮕﻔﺖ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻛﺪام ﺧﺪا‪ ،‬ﺗﻴﺮ را در ﻣﺴﻴﺮ‬ ‫ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻫﺪف ﻧﮕﻪ ﻣﻲدارد؟ ﺑﺪون ﺷﻚ‪ ،‬ﻛﻤﺎن ﻓﺸﺎر آﻏﺎزي ﺑﺮاي ﺗﻴﺮ را‬ ‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﺮا ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺗﻴﺮ از ﺗﻤﺎس ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻛﻤﺎن ﺑﻴﺮون ﻣﻲرﻓﺖ‪ ،‬ﺑﻲ‬ ‫درﻧﮓ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻧﻤﻲاﻓﺘﺎد؟ آنﻫﺎ ﻣﻲاﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻧﺪ‪،‬ﻛﺪام ﺧﺪا ﺗﻴﺮ را دﺳﺖ ﻛﻢ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺬار‬ ‫ﺑﺎﻻ ﻧﮕﻪ ﻣﻲدارد؟ ﻛﺪام ﻫﺴﺘﻲ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﺴﺌﻮل ﺣﺮﻛﺖ ﺑﻪ ﺟﻠﻮي ﺗﻴﺮ ﻫﺴﺖ؟‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ درﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭼﻴﺴﺘﺎن ﻳﻮﻧﺎن ﺳﺪهﻫﺎ ﭘﺲ از آن در ﻗﺎﻧﻮن آﺷﻨﺎي ﻧﺨﺴﺖ‬ ‫ﻧﻴﻮﺗﻦ )ﻛﻪ ﻗﺎﻧﻮن اﻳﻨﺮﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد(‪ ،‬ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪ‪ " .‬ﻳﻚ ﭼﻴﺰ در ﺟﻨﺒﺶ‬ ‫ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ رﻓﺘﻦ در ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺎ ﺷﺘﺎﺑﻲ ﺛﺎﺑﺖ دارد‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻴﺮوي دﻳﮕﺮ روي آن‬ ‫ﻛﻨﺶ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ ".‬ﻧﻴﻮﺗﻦ ﻧﺸﺎن داد‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻴﺮ ﺑﺎﻛﻤﺎن ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ درآﻣﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﺧﺪاﻳﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮدن ﺣﺮﻛﺖ آن ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻨﺮﺳﻲ ﺗﻴﺮ‬ ‫را در رﻓﺘﻦ ﻧﮕﻪ ﻣﻲدارد‪ ،‬ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻴﺮوي دﻳﮕﺮي‪ -‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺪف ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﻳﺎ ﻛﺸﺶ‬ ‫ﮔﺮاﻧﺶ‪ -‬ﺗﻴﺮ را از ﺣﺮﻛﺖ رو ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺑﺎزدارد‪.‬‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﻧﺨﺴﺖ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻴﻮﺗﻦ‪ ،‬در ﻋﻤﻖ ﻓﻀﺎ‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺮوﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪ -‬ﻳﻌﻨﻲ‬ ‫ﮔﺮاﻧﺶ‪ ،‬ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﻫﻮا و ﺑﺎد‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﻮرد‪ -‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻬﺘﺮ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺪون آﺷﻮﺑﻲ‪ ،‬ﭘﺮﺗﺎب ﺗﻴﺮي از ﻛﻤﺎن )ﺷﺎﻳﺪ از‬ ‫ﺳﻮي ﻓﻀﺎﻧﻮردي ﺑﻴﺮون از ﻛﺸﻲ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺧﻮدش( ﺑﺪون ﻛﻢ ﺷﺪن ﺷﺘﺎب ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺧﻂ‬ ‫ﺳﻴﺮ ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺮاي اﺑﺪ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺧﻮﻳﺶ اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺗﻴﺮ‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ‪ 100‬ﻣﺎﻳﻞ‬ ‫در ﺳﺎﻋﺖ از ﭼﻠﻪي ﻛﻤﺎن رﻫﺎ ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي اﺑﺪ )ﻳﺎ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﺧﻮدش ﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﺷﻮد( ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﺷﺘﺎب ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل ﻫﻴﭻ ﻧﻴﺮوي ازﻟﻲ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﺑﺮاي ﭘﺎﻳﺪار‬ ‫ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺗﻴﺮ ﻧﻴﺎز ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻨﺮﺳﻲ ﺧﻮد ﺗﻴﺮ اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬

‫‪٩٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر ﻛﻪ اﻳﻦ واژهﻫﺎ را ﻣﻲﺧﻮاﻧﻴﺪ‪ ،‬ﻛﺸﺘﻲ ﻓﻀﺎﻳﻲ ووﻳﺠﺮ ‪ ١2‬در ﻓﻀﺎي ﻣﻴﺎن‬ ‫ﺳﺘﺎرهاي ‪ 35000‬ﻣﺎﻳﻞ در ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺘﺎب دارد‪ .‬از ﻗﻴﻒ ﺗﻪ ﻣﻮﺗﻮر ﻓﻀﺎي ﭘﻴﻤﺎي ووﻳﺠﺮ‪،‬‬ ‫دود و ﺑﺨﺎر ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺑﻪ ﺑﻴﺮون زﺑﺎﻧﻪ ﻧﻤﻲﻛﺸﺪ‪ .‬ووﻳﺠﺮ "در ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﺑﺎ ﺷﺘﺎﺑﻲ‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ" ﭘﺮﺗﺎب ﺷﺪه و ﺑﺮاي اﺑﺪ ﺧﻮاﻫﺪ رﻓﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﺧﻂ ﺳﻴﺮ و ﺷﺘﺎب رﻓﺘﻦ‬ ‫آن ﻫﻴﭻ ﻧﻴﺮوي ﭘﻴﺶ ﺑﺮﻧﺪهاي ﻧﻴﺎز ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻳﻦ ﻛﻪ اﻳﻨﺮﺳﻲ ﺧﻮدش‪ ،‬ﻧﻴﺮو ﻧﻴﺴﺖ اﺳﺎﺳﻲ ﻫﺴﺖ؛ اﻳﻨﺮﺳﻲ ﻧﺒﻮد ﻧﻴﺮو‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎرهي ﺻﻔﺮ )‪ (0‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺑﻮدن‪ ،‬ﻧﺒﻮدن ﭼﻴﺰي را‬ ‫ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﻧﻴﻮﺗﻦ ﻧﻴﺮو را ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺷﺘﺎب را ﺑﺎﻻﺑﺮده‪ ،‬ﻳﺎ ﻛﻢ ﻛﺮده ﻳﺎ ﺧﻂ ﺳﻴﺮ‬ ‫ﺣﺮﻛﺖ ﭼﻴﺰي را ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﺪ‪،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ اﮔﺮ‪ ،‬ﭼﻴﺰي "ﺑﻪ ﺧﻂ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ وﺑﺎ‬ ‫ﺷﺘﺎب ﺛﺎﺑﺖ" ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮن ﻧﺨﺴﺖ ﻧﻴﻮﺗﻦ ﻫﻴﭻ ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﺑﺮ آن ﻛﻨﺶ‬ ‫ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﻧﻈﻢ ﻳﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﻮدن ﺷﺘﺎب ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻧﺒﻮد ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺑﻴﺮوﻧﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬

‫***‬ ‫ﻣﺴﺨﺮه ﻧﻤﻮدن ﺑﺎورﻫﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎن درﺑﺎرهي اﻳﻨﻜﻪ ﺧﺪاﻳﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﺗﻴﺮ را در ﭘﺮواز ﻧﮕﻪ‬ ‫ﻣﻲدارﻧﺪ‪ ،‬آﺳﺎن اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن ﺑﺎ روﻣﻲﻫﺎ و ﺑﻴﺰاﻧﺘﻴﻦ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﻴﺮو‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺖﻛﻢ درﺑﺎرهي اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ ﻛﻨﺠﻜﺎو ﺑﻮده و زﻣﺎﻧﻲ درازي را در رﻓﺘﺎر‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ،‬ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎﻧﻪ ﺑﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﭘﺮداﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﻧﺒﻮد ﺗﺠﺮﺑﻪ در دﻧﻴﺎي واﻗﻌﻲ و ﺳﺮاﺳﺮ‬ ‫ﻓﻠﺴﻔﻲ ﺑﻮدن‪ ،‬ﻧﻘﺺ اﺻﻠﻲ داﻧﺶ ﻳﻮﻧﺎن ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻤﻪي ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎ "آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي‬

‫ذﻫﻨﻲ"‪٢‬‬

‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي "آزﻣﺎﻳﺶ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه"‪" ،‬آزﻣﺎﻳﺶ ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ذﻫﻨﻲ" ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ‬

‫‪1. Voyager 2‬‬ ‫‪2. thought experiment‬‬

‫‪٩٦‬‬

‫آﻳﺎ ﺟﻬﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﻃﺮاﺣﻲ دارد؟‬

‫آزﻣﺎﻳﺶﻫﺎي ذﻫﻨﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ آﻣﻮزﻧﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﻛﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﻳﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ‪ ،‬و آزﻣﺎﻳﺶ ذﻫﻨﻲ ﺧﻮدﻣﺎن را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ‪.‬‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﻜﺎرﭼﻲ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﺗﻴﺮي ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻮري ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬ﺗﻴﺮ "ﺑﻪ ﺧﻂ راﺳﺖ و‬ ‫ﺑﺎ ﺷﺘﺎﺑﻲ ﺛﺎﺑﺖ" ﺑﻪ ﭘﻴﺶ ﻧﻤﻲرﻓﺖ‪ .‬در ﻋﻮض‪ ،‬ﺑﺮ ﺗﻴﺮ "ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻛﻨﺶ‬ ‫دارﻧﺪ"‪ -‬ﮔﺮاﻧﺶ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮد ﺗﻴﺮ ﺑﻪ ﺳﻮي ﭘﺎﻳﻴﻦ در ﻳﻚ ﻗﻮس‬

‫ﺳﻬﻤﻲ‪١‬‬

‫ﺣﺮﻛﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺷﻜﻞ اﻳﻦ ﻗﻮس ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺗﻴﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺗﻴﺮي ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﻛﻢ ﻗﻮس‬ ‫ﮔﺮدﺗﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻴﺮي ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﺳﺎزد‪ .‬ﻳﻚ ﺗﻴﺮ ﭘﺮﺷﺘﺎب در ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ ﺗﻴﺮي‬ ‫ﻛﻢ ﺷﺘﺎب‪ ،‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮي از ﻛﻤﺎن ﻣﻲﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﺨﻮرد‪ .‬ﺗﻴﺮ ﭘﺮﺷﺘﺎبﺗﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮي از ﻛﻤﺎن ﺗﺎ ﺑﺮﺧﻮردش ﺑﻪ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺸﻲ از آزﻣﺎﻳﺶ ذﻫﻨﻲ ﺧﻮدﻣﺎن‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﻜﺎرﭼﻲ وﻳﮋهي‬ ‫ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﺎن وﻳﮋه ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي را ﺑﻜﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬دارﻳﻢ‪ .‬ﺗﻴﺮﻫﺎ ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ‪ 17500‬ﻣﺎﻳﻞ‬ ‫ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ از اﻳﻦ ﻛﻤﺎن ﭘﺮﺗﺎب ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺮﺳﺶ‪ :‬اﮔﺮ ﺷﻜﺎرﭼﻲ ﺗﻴﺮي ﺑﺎ ﺳﺮﻋﺖ‬ ‫‪ 17500‬ﻣﺎﻳﻞ ﺑﻪ ﺳﻮي اﻓﻖ ﭘﺮﺗﺎب ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻴﺮ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﺨﻮرد‪ ،‬ﭼﻪ‬ ‫اﻧﺪازه ﭘﻴﺶ ﻣﻲرود؟‬

‫‪1. Parabolic arc‬‬

‫‪٩٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻫﺮ ﺟﺮﻣﻲ در ﻣﺪار‪ -‬ﻣﺎﻫﻮاره در ﻣﺪار زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻣﺎهﻫﺎ در ﻣﺪار ﺳﻴﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻴﺎرهﻫﺎ در ﻣﺪار‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ -‬در ﺣﺎﻟﺖ ﺳﻘﻮط آزاد ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬زاوﻳﻪ ﻗﻮس ﻣﺪار )‪ (B‬ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻴﺎن‬ ‫ﻧﻴﺮوي ﻛﺸﺶ ﮔﺮاﻧﺶ )‪ (A‬و اﻳﻨﺮﺳﻲ ﺟﺮم در ﻣﺪار)‪ (C‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺎﺳﺦ اﻳﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﺗﻴﺮ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺧﻮرد‪ .‬ﭼﺮا ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻧﻤﻲﺧﻮرد؟‬ ‫ﭼﻮن زﻣﻴﻦ ﮔﺮد اﺳﺖ‪ ،‬و زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻴﺮ ﺑﻪ ﺳﻮي زﻣﻴﻦ ﻗﻮس ﺑﺮﻣﻲدارد‪ ،‬زﻣﻴﻦ زﻳﺮ ﺗﻴﺮ‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻗﻮس ﺑﺮﻣﻲدارد‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻗﻮس ﭘﺮواز ﺗﻴﺮ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﻗﻮس ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ‬ ‫ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺗﻴﺮ در ﻣﺪار ﻛﻢ ارﺗﻔﺎع از زﻣﻴﻦ ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺗﻴﺮ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﻮي زﻣﻴﻦ‬ ‫ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ زﻳﺮ ﺗﻴﺮ را ﺧﺎﻟﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٩٨‬‬

‫آﻳﺎ ﺟﻬﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﻃﺮاﺣﻲ دارد؟‬

‫ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺳﻨﺎرﻳﻮ ﺑﺎﻻ ﺧﻴﺎﻟﻲ)‪ (1‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺎ ﺑﻪ دﻗﺖ روﺷﻦ ﺳﺎﺧﺘﻴﻢ ﭼﮕﻮﻧﻪ‬ ‫ﺷﺎﺗﻞﻫﺎي ﻓﻀﺎﻳﻲ‬

‫‪(2)١‬‬

‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﻮد را در ﻣﺪار زﻣﻴﻦ ﻧﮕﻪ ﻣﻲدارد‪ .‬ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﺑﻪ‬

‫ﺑﺎﻻي ﺑﺨﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺗﻤﺴﻔﺮ زﻣﻴﻦ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺷﺎﺗﻞ ﭘﻴﺸﺮاﻧﻪﻫﺎ را ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﺎﻧﺪه‪ ،‬و ﺑﻪ ﮔﺮد‬ ‫ﺳﻴﺎره ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ‪ 17500‬ﻣﺎﻳﻞ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﻣﻲاﻧﺪازد‪ .‬ﺳﭙﺲ‪ ،‬ﺷﺎﺗﻞ‬ ‫و ﻓﻀﺎﻧﻮردان ﻣﺴﺎﻓﺮ آن‪ ،‬در ﺣﺎﻟﺖ ﺳﻘﻮط آزاد‪ ،‬ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﻮي زﻣﻴﻦ در ﺣﺎل اﻓﺘﺎدن‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ اﻓﻖ زﻣﻴﻦ در ﺣﺎل دور ﺷﺪن از آنﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ و رﺳﺎﻧﺎﻫﺎي ﭼﺎﭘﻲ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم ﮔﺰارش درﺑﺎرهي‬ ‫ﭘﺮواز ﺷﺎﺗﻞ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر اﺷﺘﺒﺎه اﺷﺎره ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ "ﻓﻀﺎﻧﻮردان در ﻣﺪاري ﺑﻴﺮون از ﮔﺮاﻧﺶ‬ ‫زﻣﻴﻦ در ﺑﻲ وزن ﺳﻮار ﺷﺎﺗﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ".‬ﺑﺮاي اﻳﻦ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﻦ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ را ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﻢ ‪ :‬اﮔﺮ ﻣﺎه ‪ 239000‬ﻣﺎﻳﻞ دورﺗﺮ از زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﻴﺪان ﮔﺮاﻧﺶ زﻣﻴﻦ‪ ،‬در ﻣﺪار ﻧﮕﻪ‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺷﺎﺗﻞ ﻛﻪ در ارﺗﻔﺎع ‪ 100‬ﺗﺎ ‪ 300‬ﻣﻲﭼﺮﺧﺪ‪" ،‬ﺑﻴﺮون از ﮔﺮاﻧﺶ‬ ‫زﻣﻴﻦ" ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ؟ ﭘﺎﺳﺦ اﻳﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺎﺗﻞ ﻓﻀﺎﻳﻲ و ﻓﻀﺎﻧﻮردان ﺑﻴﺮون از ﻣﻴﺪان ﮔﺮاﻧﺶ‬ ‫زﻣﻴﻦ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬اﺧﺘﻼف ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻣﻴﺎن ﻛﺸﺶ ﮔﺮاﻧﺶ در ارﺗﻔﺎع ‪ 200‬ﻣﺎﻳﻠﻲ و‬ ‫در ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻧﻴﺮوي ﻛﺸﺶ‪ ،‬ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﻧﻴﻮﺗﻦ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﺣﺎﺻﻞ ﺿﺮب‬ ‫ﺟﺮمﻫﺎ )در اﻳﻨﺠﺎ زﻣﻴﻦ و ﺷﺎﺗﻞ( ﺑﺨﺶ ﺑﺮ ﻣﺮﺑﻊ ﻓﺎﺻﻠﻪاي ﻛﻪ آنﻫﺎ را از ﻫﻢ ﺟﺪا‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﺪاﻧﻴﺪ "ﺑﺪون وزن ﺑﻮدن" ﭼﻪ ﺣﺴﻲ دارد‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺧﻮﻳﺶ را‬ ‫در آﺳﺎﻧﺴﻮري در ﺣﺎل ﺳﻘﻮط آزاد در ﻣﻴﻠﻪي آﺳﺎﻧﺴﻮر ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬اﮔﺮ روي‬ ‫ﺗﺮازوﻳﻲ در آﺳﺎﻧﺴﻮر اﻳﺴﺘﺎده ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﺗﺮازو ﻫﻴﭻ ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ را ﻧﺸﺎن‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ داد‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺧﻮﻳﺶ را ﻫﻤﭽﻮن ﻓﻀﺎﻧﻮردان در ﻣﺪار در ﻫﻮاي ﺑﺎﻻي‬ ‫ﺗﺮازو ﺷﻨﺎور ﺑﻴﺎﺑﻴﺪ‪ .‬اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ‪ ،‬ﺧﻮدش اﺷﺎره ﻧﻤﻮده ﭼﻴﺰي در ﺣﺎل ﺳﻘﻮط آزاد‪ ،‬از ﺗﺎﺛﻴﺮ‬ ‫ﻣﻴﺪان ﮔﺮاﻧﺶ آزاد ﺑﻮده و در ﭼﻨﻴﻦ ﺣﺎﻟﺘﻲ ﺑﻲ وزن ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﭘﺲ اﮔﺮ دوﺳﺖ دارﻳﺪ‬

‫‪1. Space Shuttle‬‬

‫‪٩٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫وزن ﻫﻤﻪي زﻣﻴﻦ در ﻣﺪار ﺧﻮرﺷﻴﺪ را ﺑﺪاﻧﻴﺪ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ درﺳﺖ ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻳﮕﺮ ﭼﻴﺰﻫﺎي در‬ ‫ﻣﺪار‪ ،‬در ﺳﻘﻮط آزاد ﮔﺮاﻧﺸﻲ اﻟﻘﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ 0،‬ﭘﻮﻧﺪ‪ 0 ،‬اوﻧﺲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺗﺼﻮر آﺷﻨﺎي ﺧﻮدﻣﺎن‪ ،‬ﺷﻜﺎرﭼﻲ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺎزﮔﺮدﻳﻢ‪ :‬ﺷﻚ دارم‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از‬ ‫ﺟﺎﻧﻮراﻧﻲ را ﻛﻪ ﺷﻜﺎرﭼﻲ ردﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬از ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮدن ﺑﻪ ﺟﺎﺧﺎﻟﻲ دادن در ﺳﺮاﺳﺮ‬ ‫روز‪ ،‬ﻧﺎراﺣﺖ ﺑﻮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻢ ﺑﺴﻴﺎر از ﺟﺎﻧﻮراﻧﻲ ﻛﻪ وي آنﻫﺎ را ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻛﺮده‪،‬‬ ‫از اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪي روز از ﺟﻠﻮي ﺗﻴﺮﻫﺎي وي ﻓﺮار ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬دﻟﺨﻮر ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ‬ ‫ﺑﭙﻨﺪارﻳﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﺟﺎﻧﻮران ﻧﺎراﺣﺖ‪ ،‬رم ﻛﺮده و ﺷﻜﺎرﭼﻲ دردﺳﺮﺳﺎز را ﺑﺎﻻي ﭘﺮﺗﮕﺎه ﺑﺎ‬ ‫ﺷﺎخ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﺷﻜﺎرﭼﻲ از ‪ 1000‬ﭘﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﺮگ ﺳﻘﻮط ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻛﻨﻮن‪ ،‬ﮔﺮدﻫﻤﺎﻳﻲ‬ ‫از ﮔﺮوﻫﻲ ﺣﻜﻴﻢﻫﺎي اﻟﻬﻴﺎت ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ در ﭘﺎﻳﻴﻦ ﭘﺮﺗﮕﺎه ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺷﺪت ﺷﻚ دارﻧﺪ‬ ‫ﻛﺪام ﺧﺪا ﺷﻜﺎرﭼﻲ را از ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﻣﻲآورد‪ .‬ﺑﺪون ﺷﻚ ﻣﻲداﻧﻴﻢ‪ ،‬ﺟﺎﻧﻮران‬ ‫ﺷﻜﺎرﭼﻲ را از ﺑﺎﻻي ﺻﺨﺮه اﻧﺪاﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪا ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﮔﻤﺎن ﺑﺮد ﻫﻴﭻ‬ ‫ﻳﻚ از ﺧﺪاﻳﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ دﺳﺖ اﻧﺪر ﻛﺎر ﭼﺮﺧﻴﺪن و ﭘﺎﻳﻴﻦ اﻓﺘﺎدن ﺷﻜﺎرﭼﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ آن ﺑﺎﺷﺪ‪ -‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ؟ ﻫﻤﺎن ﮔﺮاﻧﺶ ﺑﻲﭘﻴﺮاﻳﻪ‪ ،‬ﺑﺪون ﻛﻤﻚ ﻧﻴﺮوﻫﺎي‬ ‫ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ﺷﻜﺎرﭼﻲ را ﺑﻪ ﻛﻒ ﭘﺮﺗﮕﺎه ﻣﻲﻛﻮﺑﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﺑﺮآﻳﻨﺪ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﭼﻴﺴﺖ؟ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ و اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫ﭘﺮآوازه "ﻣﻌﺠﺰه ﻧﻈﻢ ﺳﻴﺎرهاي" ﻣﺮﺑﻮط ﻣﻲﺷﻮد؟‬ ‫***‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻧﻈﻢ و ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺑﻮدن ﻣﺪارﻫﺎي ﺳﻴﺎرهﻫﺎ‪ ،‬ﮔﻮاه‬ ‫ﺑﺮ دﺧﺎﻟﺖ ﻧﻴﺮوي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺮ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬درﺳﺖ‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻗﺎﻧﻮن ﻧﺨﺴﺖ ﻧﻴﻮﺗﻦ‪ ،‬ﺑﺎور دارﻧﺪ‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ و ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻮدن ﺣﺮﻛﺖ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﮔﻮاه ﺑﺮ‬ ‫ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻫﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﮔﻮاه ﺑﺮ ﻧﻴﺮوﻳﻲ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ ادﻋﺎي‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ -‬ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻴﺮوي ﻣﻌﺠﺰهﮔﺮ راﻫﺒﺮي ﺳﻴﺎرات‪ -‬ﻛﻪ درﺳﺖ در ﻫﺮ ﮔﺎم ﺧﻮد‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎورﻫﺎي ﻳﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن درﺑﺎره ﺧﺪاي ﭘﻴﺶ ﺑﺮﻧﺪه ﺗﻴﺮ ﻳﺎ ﺧﺪاي ﻫﻢ ﻳﺎر ﺳﻘﻮط‬

‫‪١٠٠‬‬

‫آﻳﺎ ﺟﻬﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﻃﺮاﺣﻲ دارد؟‬

‫ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ دره ﻫﺴﺖ‪ ،‬را ﺑﻪ ﺷﻤﺎ واﮔﺬار ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬اﺟﺎزه دﻫﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻦ را ﻛﻪ "ﻣﻨﻈﻢ ﻳﺎ ﺛﺎﺑﺖ‬ ‫ﺑﻮدن ﻳﻚ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﺸﺎﻧﻪي ﻧﺒﻮدن ﻳﻚ ﻧﻴﺮوي ﺑﻴﺮوﻧﻲ اﺳﺖ" را ﺑﻪ ﻳﺎد آورﻳﻢ‪ .‬ﭘﺲ اﮔﺮ‬ ‫ﺑﺮاي روﺷﻦ ﻧﻤﻮدن ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻦ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻳﻚ ﺗﻴﺮ ﺷﻜﺎرﭼﻲ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺧﺪاﻳﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪،‬‬ ‫ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮاي روﺷﻨﮕﺮي درﺑﺎره ﺣﺮﻛﺖ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ اﺟﺮام ﻓﻀﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺧﺪاﻳﺎن‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ اﻓﺘﺎدن ﺷﻜﺎرﭼﻲ از ﺑﺎﻻي ﭘﺮﺗﮕﺎه ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺧﺪاﻳﺎن‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮاي روﺷﻨﮕﺮي درﺑﺎره دﻳﮕﺮ ﻣﻴﺪانﻫﺎي ﮔﺮاﻧﺸﻲ ﻧﻴﺰ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺪاﻳﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ آﻳﺰاك ﻧﻴﻮﺗﻦ ﭘﻴﺪا ﻛﺮد‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﮔﺮاﻧﺸﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻳﻚ ﺳﻴﺐ )ﻳﺎ ﺷﻜﺎرﭼﻲ( را ﺑﻪ ﺳﻮي زﻣﻴﻦ ﻣﻲﻛﺸﺪ‪ ،‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎه ﻳﺎ‬ ‫ﺳﻴﺎرهﻫﺎي دﻳﮕﺮ را در ﻣﺪار ﺧﻮدﺷﺎن ﻧﮕﻪ ﻣﻲدارد‪ .‬ﻫﻴﭻ ﺗﻔﺎوﺗﻲ ‪ -‬ﻣﮕﺮ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺮاي‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺣﺴﺎﺳﺎت‪ ،‬دوﺳﺖ دارﻧﺪ ﻣﻨﻈﺮهﻫﺎي ﻣﻌﺠﺰهآﺳﺎ ﻳﺎ در آﺳﻤﺎن ﺷﺐ‬ ‫ﺷﮕﻮن ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪ -‬ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫***‬ ‫ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﻣﺘﻌﺼﺒﺎن آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺎرهﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻛﺎﻣﻞ ﻳﻚ ﭘﺪﻳﺪه ﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻒ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﺑﺎور ﺑﻪ "ﻧﺎﻇﻤﻲ اﻟﻬﻲ"‪ ،‬در‬ ‫ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ روﺷﻨﮕﺮي رﻳﺎﺿﻲ اﻳﻦ دﻧﻴﺎﻳﻲ داﻧﺶ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻓﺮﻳﺒﻨﺪهﺗﺮ و اﻣﻴﺪﺑﺨﺶﺗﺮ ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﻧﺪﻛﻲ از آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﺷﻤﺎر ﻛﻤﻲ از اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﻣﺨﺎﻟﻒ‪ ،‬اﮔﺮ ﻫﻴﭻ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﺑﻪ‬ ‫ارهي ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي اﻳﻦ ﺑﺨﺶ دارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺮوه ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻨﺮﺳﻲ و‬ ‫ﮔﺮاﻧﺶ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﺒﻮده و ﻣﺴﻴﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺎرهﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ‪ ،‬ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺑﺮآﻳﻨﺪ‬ ‫اﻳﻨﺮﺳﻲ و ﮔﺮاﻧﺶ دارد‪ .‬ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﺳﺨﻦ‪ ،‬ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻮﭼﻜﻲ از آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ )دﺳﺖ ﻛﻢ‬ ‫در اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ( اﺻﻞ داﻧﺶ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻧﺎم ﺗﻴﻎ اوﻛﺎم‪ ،1‬ﻛﻪ روﺷﻦ ﻣﻲﺳﺎزد‪،‬‬ ‫ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ روﺷﻨﮕﺮي ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ‪ ،‬درﺳﺖﺗﺮﻳﻦ اﺳﺖ‪ ،‬را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫‪1. Ockham's Razor‬‬

‫‪١٠١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺗﻴﻎ اوﻛﺎم ﻧﺎﭼﺎر ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ "ﻫﺮ ﭘﻨﺪار ﺑﺪون ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي روﺷﻨﮕﺮي داﻧﺸﻴﻚ ﺧﻮدﻣﺎن‬ ‫را‪ ،‬ﺟﺪا ﺳﺎزﻳﻢ‪ ".‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺎرهاي ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ و ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫اﺛﺒﺎت ﺑﺎ ﮔﺮاﻧﺶ و اﻳﻨﺮﺳﻲ‪ ،‬ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻴﻎ اوﻛﺎم‪ ،‬ﻣﺎ را از ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺧﺪاي‬ ‫ﻣﻌﺠﺰهﮔﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪه‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ اﻳﻦ ﺣﺮﻛﺖ‪ ،‬ﺑﺎزﻣﻲدارد‪ .‬اﻓﺰون ﺷﺪن ﻏﻴﺮ‬ ‫ﺿﺮوري ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻋﻠﺖ‪-‬ﻣﻌﻠﻮﻟﻲ ﺧﻮدﻣﺎن‪ ،‬ﺑﺰرگ ﺷﺪﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻛﻮﭼﻚ ﺷﻮد‪ -‬ﻫﻤﻪي ﺑﺰرگ ﺷﺪن آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ از ﻫﻤﻪ ﺟﺎي داﻧﺶ و‬ ‫ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻛﻨﺪه ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﺮوه ﻛﻮﭼﻜﻲ از آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ اﺷﺎره ﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎور دارﻧﺪ اﻛﻨﻮن ﺧﺪا‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫دﺳﺘﺎن ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬زﻣﻴﻦ را ﮔﺮد ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻧﻤﻲﭼﺮﺧﺎﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ آنﻫﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺪا در‬ ‫آﻏﺎز‪ ،‬ﺳﻴﺎرهﻫﺎ را در ﺟﺎي ﺧﻮد ﺳﺎﻣﺎﻧﻤﻨﺪ ﻧﻤﻮده و ﺳﭙﺲ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ‪ ،‬اﺟﺎزه داده‬ ‫ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻚ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ را ﺑﺪون ﻛﻤﻚ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬رﻫﺒﺮي‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﻓﻠﺴﻔﻪاي دﺋﻴﺴﻢ‪ (3) ١‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ‪ -‬ﻫﻢ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ و ﻫﻢ دﺋﻴﺴﺖﻫﺎ‪ -‬ﺑﺎور دارﻧﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺪاﻳﻲ‬ ‫ﻣﻌﺠﺰهﮔﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪي ﺧﻮرﺷﻴﺪي را ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻤﻮده و در ﻣﺴﻴﺮ ﻣﺪار ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬آنﻫﺎ را راه اﻧﺪاﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﺨﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺎﺗﻞ ﻓﻀﺎﻳﻲ را ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫ﺑﻴﺎورﻳﻢ‪ ،‬ﻣﺴﻴﺮ ﻣﺪار ﻛﺸﺘﻲ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺪﺳﺖ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺴﻴﺎر ورزﻳﺪه‪ ،‬ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﺷﺎﺗﻞ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ در ﻣﺪار درﺳﺖ ﻗﺮار ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﭘﺮوازي‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ و ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺸﻲ اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪاﻧﻪ ﻫﺴﺖ؛ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي ﺑﻪ "ﺑﺨﺖ ﻛﻮر" واﮔﺬار‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺷﺎﺗﻞ ﻛﻨﺪ ﭘﺮواز ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﭘﺮﺷﺘﺎب ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬از ﻣﺪار‬ ‫زﻣﻴﻦ ﻓﺮار ﻛﺮده‪ ،‬رﻫﺎ ﺷﺪه‪ ،‬و در ﻓﻀﺎي ﻣﻴﺎن ﺳﺘﺎرهاي ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮔﻢ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ‪،‬‬

‫دﺋﻴﺴﻢ دو ﻣﻌﻨﻲ دارد اﻟﻒ ‪ :‬ﺧﺪا آﻓﺮﻳﺪه و ﻛﻨﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ب‪ :‬ﺑﺎور ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺪون ﺑﺎور ﺑﻪ دﻳﻨﻲ وﻳﮋه و ﻳﺎ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮي وﻳﮋه‬

‫‪١٠٢‬‬

‫‪1-‬‬

‫آﻳﺎ ﺟﻬﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﻃﺮاﺣﻲ دارد؟‬

‫دﺳﺖﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻣﺪاري ﭘﺎﺑﺮﺟﺎ‪ ،‬ﻳﻚ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ و ﻧﻘﺸﻪﻛﺸﻲ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ در ﺑﺨﺶ‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻧﺎﺳﺎ‪ ١‬را روﺷﻦ ﻣﻲﺳﺎزد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ ﭼﺮا‪ ،‬ﻣﻨﻈﻮﻣﻪي ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﺧﻮدش ﮔﻮاه روﺷﻨﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻬﻢﺗﺮ‪ ،‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻧﻪ ﺳﻴﺎره از ﻣﺪارﻫﺎي ﺛﺎﺑﺘﻲ ﭘﻴﺮوي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آﻳﺎ اﻳﻦ ﺗﺼﺎدﻓﻲ‬ ‫ﺧﻮش اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ روﻳﺪاد ﺧﻮش ﺑﺎورﻧﻜﺮدﻧﻲ ﻫﺴﺖ؟ اﺣﺘﻤﺎل اﻳﻨﻜﻪ )ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ‬ ‫واژهﻫﺎ ﺑﺎزي ﻛﻨﻴﻢ( ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻛﻮر‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﻴﺎره ‪-‬ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﺘﺮ از ‪ 9‬ﺗﺎ‪ -‬در ﻣﺪاري ﭘﺎﺑﺮﺟﺎ‬ ‫ﺑﺮ ﮔﺮد ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﺎ ﺑﺴﺎزد‪ ،‬ﻧﺠﻮﻣﻲ ﻧﻴﺴﺖ؟‬ ‫ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ و راﺿﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ درك روﺷﻨﻲ از‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪن ﻣﻨﻈﻮﻣﻪي ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﺧﻮدﻣﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮﻣﻪي ﺧﻮرﺷﻴﺪي‬ ‫ﻣﺎ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﺪﻫﺎ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻣﻨﻈﻮﻣﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪ ،‬در آﻏﺎز‪ ،‬اﺑﺮي ﻧﺎﻣﻨﻈﻢ از ﮔﺎز و ﻏﺒﺎر ﺑﻪ ﻧﺎم‬ ‫ﺳﺤﺎﺑﻲ‪ (4) ٢‬ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻮن در ﻣﻨﻈﻮﻣﻪي ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﺧﻮدﻣﺎن ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ‪-‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫آﻫﻦ‪ ،‬ﻃﻼ و اوراﻧﻴﻮم‪ -‬دارﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻲداﻧﻴﻢ اﻳﻦ ﺳﺤﺎﺑﻲ اﺛﺮ اﻧﻔﺠﺎر ﺳﻮﭘﺮﻧﻮاي‪ ٣‬ﭘﻴﺶ از آن‬ ‫ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺳﻮﭘﺮﻧﻮا‪ ،‬آﺧﺮﻳﻦ ﮔﺎم ﻳﻚ ﺳﺘﺎرهي در ﺣﺎل ﻣﺮگ‪ ،‬ﻛﻪ ﺳﻮﺧﺖ ﻫﺴﺘﻪاي آن‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﻮﭘﺮﻧﻮا‪ ،‬ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ از ﮔﺎز ﺗﻬﻲ ﺷﺪ‪ ،‬در ﺧﻮدش ﻓﺮو رﻳﺨﺘﻪ‪،‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺑﺎ اﻧﻔﺠﺎر ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ‪ ،‬ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮري‪ ،‬ﻣﻨﻔﺠﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﻃﻮل اﻧﻔﺠﺎر‪ ،‬ﻋﻨﺎﺻﺮ‬ ‫ﺳﻨﮕﻴﻦﺗﺮ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ در ﻓﻀﺎ رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪه و ﺳﺤﺎﺑﻲ دﻳﮕﺮ از ﮔﺎز‬ ‫و ﻏﺒﺎر را ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪي‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ از اﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ‬ ‫ﺳﻨﮕﻴﻦ را دارد‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي اﻳﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ دﺳﺖ ﻛﻢ ﻳﻚ ﻧﺴﻞ از ﺳﺘﺎرهﻫﺎ‪ -‬ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻢ دو‬ ‫ﻧﺴﻞ‪ -‬ﭘﻴﺶ از ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﻣﺎ در ‪ 4/5‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪،‬‬ ‫ﺑﻮدهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪1. NASA‬‬ ‫‪2. nebula‬‬ ‫‪3. supernova‬‬

‫‪١٠٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﭘﺲ از اﻧﻔﺠﺎر ﺳﻮﭘﺮﻧﻮا‪ ،‬اﺑﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه از ﮔﺎز و ﻏﺒﺎر‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻛﺸﺶ ﮔﺮاﻧﺸﻲ‬ ‫ﺳﺎده‪ ،‬آﻏﺎز ﺑﻪ ﭼﮕﺎل ﺷﺪن ﻳﺎ ﻛﺸﺶ ﺑﻪ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ اﻳﻦ ﮔﺮد آﻣﺪن‬ ‫ﮔﺮاﻧﺸﻲ رخ ﻣﻲداد‪ ،‬ﮔﺎز و ﻏﺒﺎر آﻏﺎز ﺑﻪ ﭼﺮﺧﺶ ﭘﺮﺷﺘﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﮔﺮد ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺪاري‬ ‫ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﻳﻦ اﺛﺮ را ﻣﻲﺗﻮان‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﭘﻲ ﻇﺮفﺷﻮﻳﻲ آﺷﭙﺰﺧﺎﻧﻪ را ﺑﻴﺮون‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﮔﺮاﻧﺶ‪ ،‬آب ﺑﻪ ﺳﻮي ﻣﺮﻛﺰ ﻇﺮفﺷﻮﻳﻲ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫ﭘﻴﺶ از ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﺪن در ﻓﺎﺿﻼب ﺑﻪ ﺷﺪت ﭼﺮخ ﻣﻲﺧﻮرد‪.‬‬ ‫در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ اﺑﺮ ﭼﺮﺧﺎن ﮔﺎز و‬ ‫ﻏﺒﺎر‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ‪ ،‬در ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ ﺳﻮا‬

‫"در آن روزﻫﺎ‪ ،‬در ﻛﻮره راﻫﻲ ﭘﺮ ﺳﻨﮕﻼخ‪،‬‬

‫از ﻫﻢ ﺑﺎ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺑﺎﻻ و ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ‬

‫در ﻣﻌﺒﺪ‪ ،‬ﻣﺮﻛﺰي ﻧﻮﭘﺎ ﺑﺮاي ﻛﻮدﻛﺎن ﻳﻬﻮدي‬

‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻛﻢ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﻧﻮاﺣﻲ ﭼﮕﺎﻟﻲ‬

‫ﺑﺮ ﭘﺎ ﺷﺪ ‪ . . . .‬ﻛﺴﻲ ﻣﺮا ﺑﺮاي رﻳﺎﺳﺖ ﺑﺮاي‬

‫ﺑﺎﻻ داراي ﻣﻴﺪان ﮔﺮاﻧﺸﻲ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ در‬

‫اﻳﻦ ﻣﺮﻛﺰ ﻧﻮﭘﺎ ﻧﺎﻣﺰد ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺰرگﺗﺮﻫﺎ‪ ،‬ﭼﻮن‬

‫ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﺎ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﻛﻤﺘﺮ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻴﺪان ﮔﺮاﻧﺸﻲ‪ ،‬ﺑﻪ دﻳﺴﺎن‬ ‫ﻣﻮاد ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﻮد ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪،‬‬ ‫ﻛﻪ درﺟﺎي ﺧﻮد‪ ،‬ﻛﺸﺶ ﮔﺮاﻧﺸﻲ‬ ‫ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪﺗﺮي‬

‫ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬

‫در‬

‫ﻃﻮل‬

‫در آن زﻣﺎن ﻣﻦ ﺑﻴﺨﺪاي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮدم‪،‬‬ ‫ﻋﺼﺒﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ . . . .‬ﻣﻦ ﻣﻲاﻧﺪﻳﺸﻴﺪم ﻃﺒﻴﻌﺖ‬ ‫ﺧﻮدش ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ‪ ،‬و ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻢ‬ ‫آن را ﺑﺎ داﺳﺘﺎنﻫﺎي ﻣﻌﺠﺰهﮔﺮ ﭘﻴﭽﻴﺪهاش‬ ‫ﻛﻨﻢ‪ .‬و ﺳﭙﺲ ﻛﻢ ﻛﻢ ﺑﻪ ﺑﻲ ﺑﺎوري ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﻪي ادﻳﺎن رﺳﻴﺪم‪".‬‬

‫ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺳﺎل‪ ،‬ﻧﻮاﺣﻲ آﻏﺎزﻳﻦ ﺑﺎ‬ ‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺑﺎﻻ‪ ،‬در ﺟﺬب ﻣﻮاد ﺑﻬﺘﺮ ﺑﻮده‪،‬‬

‫رﻳﭽﺎرد ﻓﻴﻤﻦ )‪ (1918 -1988‬ﺑﺮﻧﺪه‬

‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﺎ‬

‫ﺟﺎﻳﺰه ﻧﻮﺑﻞ ﻓﻴﺰﻳﻚ در ﻛﺘﺎب ﻧﮕﺮان ﭼﻪ‬

‫ﭼﮕﺎﻟﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ از ﺳﻮي ﻣﻴﺪان ﮔﺮاﻧﺸﻲ‬

‫ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻣﺮدم ﺑﻪ ﭼﻪ ﻣﻲاﻧﺪﻳﺸﻨﺪ؟‬

‫ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪﺗﺮ ﻧﻮاﺣﻲ ﺑﺎ ﭼﮕﺎﻟﻲ ﺑﺎﻻ ﺑﻠﻌﻴﺪه‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﻠﻮﺧﻪﻫﺎي اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪه‬ ‫ﻣﻮاد ﭼﮕﺎل‪،‬ﻫﻤﺎن ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ آنﻫﺎ را ﻫﻢ ﭼﻮن ﺳﻴﺎرات ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫‪١٠٤‬‬

‫آﻳﺎ ﺟﻬﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﻃﺮاﺣﻲ دارد؟‬

‫ﻣﺮﻛﺰ اﻳﻦ ﭼﺮخ ﻣﺪاري در اﻳﻦ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ داراي ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻣﻮاد‪ -‬ﭘﺲ‪ ،‬داراي ﻣﻴﺪان‬ ‫ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪﺗﺮ ﮔﺮاﻧﺸﻲ‪ -‬در ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ ﺳﻴﺎرهﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﺮد آن ﻣﻲﭼﺮﺧﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﻴﺎرهﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ﺑﺮاﺑﺮ ﻛﺸﺶ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﻣﺮﻛﺰي‪ ،‬از ﭘﺎ در‬ ‫آﻣﺪه و ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺨﺸﻲ از اﻳﻦ ﻫﺴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪) .‬در ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﻣﺎ‪،‬‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ‪ 99‬درﺻﺪ ﻣﻮاد ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ را در ﺧﻮد دارد‪ (.‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﺴﺘﻪي ﻣﺮﻛﺰي‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﺑﺴﻨﺪه‪ ،‬ﻣﻮاد ﮔﺮدآوري ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺟﺮم در ﺣﺎل رﺷﺪش ﻓﺸﺎر و دﻣﺎي‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﻓﺮاوان ﻛﻪ ﺑﺮاي آﻏﺎز ﮔﺪاﺧﺖ ﻫﻴﺪروژﻧﻲ‪ ١‬ﻧﻴﺎز اﺳﺖ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲآورد‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﮔﺪاﺧﺖ ﻫﺴﺘﻪاي اﻧﺪازه ﺑﺎورﻧﻜﺮدﻧﻲ از اﻧﺮژي ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮﻣﺎ و ﻧﻮر آزاد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺘﺎره ‪-‬ﻳﺎ ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ -‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺳﻴﺎرهاي ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫ﺳﭙﺲ ﻳﻚ "ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪي" ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻮادي ﻛﻪ "ﺑﻪ آﻫﺴﺘﮕﻲ" ﮔﺮد ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻲﭼﺮﺧﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺧﻮرده‬ ‫و ﺑﻪ ﭼﮕﺎﻟﻲ آن ﻣﻲاﻓﺰاﻳﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮادي ﻛﻪ "ﺑﻪ ﺗﻨﺪي ﺑﺴﻴﺎر"ﺑﻪ ﮔﺮد ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻲﭼﺮﺧﻨﺪ‪،‬‬ ‫از ﻣﻴﺪان ﮔﺮاﻧﺸﻲ آن آزاد ﺷﺪه و ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ را ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﺮك ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮادي ﺑﺎ‬ ‫ﺷﺘﺎب "ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ" ﻣﺪاري ﺛﺎﺑﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻛﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ آن را ﭼﻮن ﻣﻌﺠﺰه ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻄﻘﻲ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ "ﺧﺪاي ﻧﺒﻮد داﻧﺎﻳﻲ" را ﺑﻪ ﺟﺎي‬ ‫"ﺗﻮﺿﻴﺢ" اﻳﻦ "ﻣﻌﺠﺰه" ﻣﺪاري ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ "ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎ" ﺳﻴﺎرهاي‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻳﮕﺮ ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎ‪ ،‬درك ﻧﺎدرﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از‬ ‫ﺷﻜﺎف در درك درﺳﺖ ﻋﻠﺖ و ﻣﻌﻠﻮل ﻫﺴﺖ‪ .‬در اﻳﻦ ﻣﻮرد‪ ،‬ﺷﻜﺎف در درك‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ رﻳﺨﺖ ﻳﻚ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آﻣﺎري ﻧﺎﺟﻮر ﺑﻪ ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ :‬آنﻫﺎ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﺷﻤﺎر ﻛﻤﻲ از ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺳﺮﻋﺖ‪-‬ﻣﺪار‪-‬ﻓﺎﺻﻠﻪ‪-‬ﻣﺪار‪ ٢‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺪار ﭘﺎﺑﺮﺟﺎﻳﻲ ﮔﺮد‬

‫‪1. hydrogen fusion‬‬ ‫‪2. orbital-speed-orbital-distance‬‬

‫‪١٠٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺑﺴﺎزد‪ .‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﺴﺌﻮل ﺑﺮﭘﺎﺳﺎﺧﺘﻦ اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺪارﻫﺎي دﺳﺖ ﻧﺎﻳﺎﻓﺘﻨﻲ از ﻧﻈﺮ آﻣﺎري ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل "ﻣﻌﺠﺰه‪-‬ﺳﻴﺎره" ﺑﻪ ﺗﻨﺪي ﺑﻪ دو دﺳﺘﻪ ﺳﻮا ﻣﻲﺷﻮد‪ :‬ﻳﻚ‪،‬‬ ‫ﻣﺤﺎﺳﺒﻪﻫﺎي رﻳﺎﺿﻲ‪-‬ﻧﺨﺴﺖ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪه ﺑﺪﺳﺖ ﻛﭙﻠﺮ‪ ،١‬در آﻏﺎز ﺳﺪهي ‪- 1600‬‬ ‫روﺷﻦ ﺳﺎﺧﺖ ﺷﻤﺎر ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺳﺮﻋﺖ‪-‬ﻣﺪار‪-‬ﻓﺎﺻﻠﻪ‪-‬ﻣﺪار‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻛﻮﭼﻚ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ‬ ‫ﺑﻲﻛﺮان اﺳﺖ‪ .‬دو‪ ،‬رﺻﺪ ﺑﺎ ﺗﻠﺴﻜﻮپ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎن ﺧﻮد ﺧﻮدﻣﺎن‪ ،‬از آﺳﻤﺎن ﺷﺐ‪ ،‬رﺻﺪ‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻲﮔﺬارد ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﺣﺮﻛﺖ اﺟﺴﺎم ﻓﻀﺎﻳﻲ در ﺗﻨﺎﻗﺾ آﺷﻜﺎر ﺑﺎ ﻧﮕﺮﻫﺎي‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ادﻋﺎ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎر ﺗﺮﻛﻴﺐﻫﺎي‬ ‫ﺳﺮﻋﺖ‪-‬ﻣﺪار‪-‬ﻓﺎﺻﻠﻪ‪-‬ﻣﺪار ﻛﻢ ﻫﺴﺖ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ آﺳﻤﺎن را رﺻﺪ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺷﻤﺎر اﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴﺐ‪ ،‬در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺻﺪﻫﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ اﺷﺎره ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﭙﻠﺮ آدﻣﻲ ﺑﺴﻴﺎر دﻳﻦدار ﺑﻮده‪ ،‬ﺳﺎلﻫﺎ ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ ﺧﻮرد‬ ‫ﺗﺎ ﺗﺌﻮري ﺧﻮدش درﺑﺎرهي "ﻫﻨﺪﺳﻪي اﻟﻬﻲ‪ "٢‬ﻛﻪ در آن ﺳﻴﺎرهﻫﺎ در داﻳﺮهﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﻋﺎﻟﻲ‪ ،‬ﮔﺮد ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ ،‬را ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﭼﻮن رﺻﺪ ﺣﺮﻛﺖ ﺳﻴﺎرهﻫﺎ‬ ‫ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﺑﺎ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺗﺌﻮري ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﭙﻠﺮ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻪ رﻫﺎ ﻧﻤﻮدن ﺗﺌﻮري ﺧﻮﻳﺶ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻴﺼﺪ ﺳﺎل ﭘﺲ از آن‪ ،‬ﻫﻨﻮز آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎي "ﻧﻮﻳﻦ" ﻣﺪﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪي‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪي از ﻫﻨﺪﺳﻪي اﻟﻬﻲ ﭘﻴﺮوي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻮﺗﺎه‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮي از ﻧﺎدرﺳﺘﻲﻫﺎي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬در‬ ‫ﺟﺴﺘﺎر ﺳﺘﺎره ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻛﻢ‪ ،‬از ﻛﺘﺎبﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻮارﻫﺎي ﺻﻮﺗﻲ‬ ‫و ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲﻫﺎ و از ﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎريﻫﺎ و ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي ﺧﻮدم ﺑﺎ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ در ﻃﻲ ﺳﺎلﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﮔﺮدآوري ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻢ ﻫﻤﻪي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﻧﺎدرﺳﺖ ﻛﻪ‬

‫‪1. Kepler‬‬ ‫‪2. Divine Geometry‬‬

‫‪١٠٦‬‬

‫آﻳﺎ ﺟﻬﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﻃﺮاﺣﻲ دارد؟‬

‫در ﭘﻲ ﻣﻲآﻳﺪ را دارﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺴﻴﺎري از آنﻫﺎ اﻳﻦ ﻧﺎدرﺳﺘﻲﻫﺎ را در‬

‫ﻣﻘﺪﻣﺎت‪١‬‬

‫اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي "اﺛﺒﺎت ‪-‬ﻣﻌﺠﺰه" ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد اﮔﺮ ﻣﻘﺪﻣﺎت‬ ‫ﻳﻚ اﺳﺘﺪﻻل داراي ﻛﺎﺳﺘﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ -‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻣﻌﺠﺰهآﺳﺎﻳﻲ دارد‪ -‬ﺑﺮآﻳﻨﺪ آن ﻧﻴﺰ داراي ﻛﺎﺳﺘﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎور آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا‪ :‬زﻣﻴﻦ و دﻳﮕﺮ ﺳﻴﺎرهﻫﺎ در ﻣﺪار ﻋﺎﻟﻲ ﮔﺮد ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻲﭼﺮﺧﻨﺪ‪.‬‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ داﻧﺶ‪ :‬ﻫﻴﭻ ﺳﻴﺎرهاي در ﻣﺪار ﻋﺎﻟﻲ ﻧﻤﻲﭼﺮﺧﺪ‪ ،‬ﻣﺪارﻫﺎي ﺳﻴﺎرهﻫﺎ‬ ‫رﻳﺨﺘﻲ ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ داﺷﺘﻪ‪ ،‬و ﻫﻴﭻ ﻛﺪام ﺣﺘﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺛﺎﺑﺘﻲ از ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ در ﻣﺮﻛﺰ ﻣﺪار ﻫﻴﭻ ﺳﻴﺎرهاي ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎور آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا‪ :‬زﻣﻴﻦ و ﺳﻴﺎرهﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺛﺎﺑﺘﻲ ﮔﺮد ﺧﻮرﺷﻴﺪ‬ ‫ﻣﻲﭼﺮﺧﻨﺪ‪.‬‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ داﻧﺶ‪ :‬ﻫﻴﭻ ﺳﻴﺎرهاي ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺛﺎﺑﺖ‪ ،‬ﮔﺮد ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻧﭽﺮﺧﻴﺪه‪ ،‬ﻫﻤﻪ‬ ‫ﺳﻴﺎرهﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ‪ ،‬داراي ﺷﺘﺎبﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ‪ ،‬در ﻣﺪار ﺧﻮدﺷﺎن ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫ﮔﺸﺘﻦ ﮔﺮد ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎور آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا‪ :‬زﻣﻴﻦ و دﻳﮕﺮ ﺳﻴﺎرهﻫﺎ ﻫﺮ ﺳﺎل دوﺑﺎره در ﻣﺪاري ﻳﻜﺴﺎن ﮔﺮد‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻲﭼﺮﺧﻨﺪ‪.‬‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ داﻧﺶ‪ :‬ﻫﻴﭻ ﺳﻴﺎرهاي در ﻳﻚ ﻣﺪار‪ ،‬دو ﺑﺎر ﻧﻤﻲﭼﺮﺧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎور آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا‪ :‬زﻣﻴﻦ ﺑﻪ دﻗﺖ ﺑﺴﻴﺎر در ﻣﺪاري ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﻧﮕﻪدار زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ داﻧﺶ‪ :‬زﻣﻴﻦ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از زﻧﺪﮔﻲ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ )آن ﻃﻮر ﻛﻪ از ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫ﺟﻬﺎن درﻣﻲﻳﺎﺑﻴﻢ( از ﻣﺪاري ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻧﻴﻤﻪ راه ﻧﺎﻫﻴﺪ‪ ٢‬ﺗﺎ ﺑﻬﺮام‪ ١‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ از زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫)‪(5‬‬

‫ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪1. premises‬‬

‫ﺳﻴﺎره زﻫﺮه ‪-‬‬

‫‪2. Venus‬‬

‫‪١٠٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫)ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﺧﺪا از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻓﺮﺻﺖ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﻣﻌﺠﺰهاي راﺳﺘﻴﻦ ﭼﺸﻢ‬ ‫ﭘﻮﺷﻲ ﻛﺮده‪ :‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺣﻴﺎت را در ﻧﺎﻫﻴﺪ‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ دﻣﺎي ﺳﻄﺢ آن اﻧﺪازه ﻫﺴﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺳﺮب را ﺑﮕﺪازد‪ ،‬ﺑﺮﭘﺎ ﺳﺎزد‪(.‬‬ ‫زﻣﻴﻦ در ﻣﺪار ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﺣﻴﺎت روي ﺳﻄﺢ آن ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫در آن ﻫﺴﺖ زﻳﺮا ﻣﺪار زﻣﻴﻦ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻬﻨﺎوري ﻛﻪ ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ زﻧﺪﮔﻲ‪ ٢‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺟﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ (6).‬ﺑﻬﺮام ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ ﻫﺴﺖ و ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ‬ ‫ﻳﻚ زﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻧﺎﺳﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬از ﺣﻴﺎت ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮده‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬آﻳﺎ ﺧﺪا ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻴﻜﺮوارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﺑﻬﺮام را آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ؟‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﻣﺪﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺧﺪا زﻣﻴﻦ را در اﺻﻞ ﻫﻢ ﭼﻮن ﮔﻬﻮاره‬

‫آﺳﻮدهاي‪٣‬‬

‫ﺑﺮاي اﻧﺴﺎن آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﻪ ﻫﺪﻓﻲ ﺳﻴﺎرهﻫﺎ و ﺳﺘﺎرﮔﺎن دﻳﮕﺮ را آﻓﺮﻳﺪه‬ ‫اﺳﺖ؟ ﮔﺎﻫﻲ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺪا آﺳﻤﺎنﻫﺎ را ﭼﻮن ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮ ﺑﺮﺗﺮي‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ و ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدن آﺳﻤﺎﻧﻲ زﻳﺒﺎ در ﺷﺐ آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻﻟﻲ ‪-‬ﻛﻪ ﺣﺘﺎ‬ ‫ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﺷﻚ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ ﺑﻮده‪ -‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻫﻤﻪ اﻳﻦ ﺳﻴﺎرات و‬ ‫ﺳﺘﺎرهﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ دﻳﺪن ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻠﺢ ﺗﻨﻬﺎ در ﻛﻬﻜﺸﺎن راه ﺷﻴﺮي ﺧﻮدﻣﺎن ﻫﺴﺖ‪،‬‬ ‫ﺧﻮرد ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺻﺪﻫﺎ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻛﻬﻜﺸﺎن ﭼﻪ ﺳﻮدي ﺑﺮاي اﻧﺴﺎن دارد؟‬ ‫ﺑﺎور آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا‪ :‬اﮔﺮ ﻳﻚ ﺳﻴﺎره از ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﻣﺎ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﻮد‪ ،‬آن ﮔﺎه‬ ‫ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪي ﻣﻨﻈﻢ ﻓﺮو ﺧﻮاﻫﺪ رﻳﺨﺖ‪.‬‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ داﻧﺶ‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن ﮔﺮاﻧﺶ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻧﻴﻮﺗﻦ‪ ،‬ﺑﺎ "ﮔﻢ ﺷﺪن ﻳﻚ ﺳﻴﺎره" ﻣﻨﻈﻮﻣﻪي‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﻣﺎ را ﺗﻌﻄﻴﻞ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻢ داﺳﺘﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺳﻴﺎره ﻣﺮﻳﺦ ‪-‬‬

‫‪1. Mars‬‬ ‫‪2. Zone of Habitability‬‬ ‫‪3. home‬‬

‫‪١٠٨‬‬

‫آﻳﺎ ﺟﻬﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﻃﺮاﺣﻲ دارد؟‬

‫ﺑﺎور آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا‪ :‬دورﻫﺎي ﻣﻨﻈﻢ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ‪ -‬ﻣﺎﻧﻨﺪ روز و ﺷﺐ و ﭼﻬﺎر‬ ‫ﻓﺼﻞ ﺳﺎل‪ -‬ﺑﻮدن ﻃﺮاﺣﻲ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ را روﺷﻦ ﻣﻲﺳﺎزد‪.‬‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ داﻧﺶ‪ :‬روز و ﺷﺐ از ﭘﻲ ﻫﻢ ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا زﻣﻴﻦ ﮔﺮد ﺧﻮد ﻣﻲﭼﺮﺧﺪ و‬ ‫ﺑﻪ آﻫﺴﺘﮕﻲ‪ ،‬ﺑﺮ اﺛﺮ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪن ﻗﺎرهﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺸﻨﺪ‪ ١‬اﻗﻴﺎﻧﻮسﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺘﺎﺑﺶ ﻛﻤﺘﺮ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻃﻮل ﻳﻚ روز ﺳﻴﺰده ﺳﺎﻋﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭼﻮن ﻣﺤﻮر زﻣﻴﻦ ﻛﺞ اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﺼﻞﻫﺎ ﭼﺮخ ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪ .‬ﻛﺠﻲ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻣﺤﻮر زﻣﻴﻦ‬ ‫‪ 23.5‬درﺟﻪ ﺑﻮده ﻛﻪ زودﮔﺬر و دﮔﺮﮔﻮن ﭘﺬﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺳﻴﺎره ﻣﺎ را در ﭼﻨﺪ ﻫﺰاره‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺑﻪ دوران ﻳﺦﺑﻨﺪان دﻳﮕﺮي ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮد‪ .‬ﻓﺼﻞﻫﺎ‪ ،‬آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ اﻛﻨﻮن آنﻫﺎ را‬ ‫ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ آﺧﺮﻳﻦ دوران ﻳﺦﺑﻨﺪان ﻛﻪ در ‪ 11500‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻏﻴﺮ‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﮕﻔﺘﺎ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ زﻣﻴﻦ ﻧﻴﺰ ﺟﺎ ﺑﺠﺎ و ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻐﻴﻴﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻒ درﻳﺎ زﻳﺮ‬ ‫ﻗﻄﺐ ﺷﻤﺎل‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ زﻣﻴﻦ را در ﺳﻨﮓﻫﺎي آﺗﺸﻔﺸﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻧﮕﻪ‬ ‫داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺪركﻫﺎي زﻳﺮ آﺑﻲ روﺷﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻳﻚ ﭼﻨﺪ ﻫﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻗﻄﺐ‬ ‫ﻧﻤﺎﻫﺎي ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻣﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺟﻨﻮب اﺷﺎره ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻴﺪان ﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺴﻲ ﺳﻴﺎره ﻣﺎ‪ -‬ﻣﺎﻧﻨﺪ دﻳﮕﺮ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي آن‪ -‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ و ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺪت در ﻃﻮل ‪ 4/5‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬دﺳﺖ ﺧﻮش دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ در‬ ‫ﻃﻮل ﺑﻮدن اﻧﺴﺎن در زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﭘﺎﺑﺮﺟﺎ و ﺟﺎوداﻧﻪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬در زﻣﺎن زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻪ‬ ‫زودي ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﺷﺪت ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن دﮔﺮﮔﻮن ﺧﻮاﻫﺪ‪ .‬ادﻋﺎي‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ درﺑﺎرهي "ﻧﻈﻢ" ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪي ﺑﺮرﺳﻲ در زﻣﺎن ﻛﻮﺗﺎه‬ ‫ﻳﺎ دادهﻫﺎي ﻧﺎﻗﺺ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪1. tidal‬‬

‫‪١٠٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﺎور آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا‪ :‬ﺗﺌﻮريﻫﺎي داﻧﺸﻤﻨﺪان درﺑﺎرهي ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪن‬ ‫ﻣﻨﻈﻮﻣﻪي ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﺎ‪ ،‬ﮔﻤﺎﻧﻪزﻧﻲﻫﺎي ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ آزﻣﺎﻳﺶ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ داﻧﺶ‪ :‬اﻛﻨﻮن‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي ﺗﻠﺴﻜﻮپ ﻫﺎﺑﻞ و رﺻﺪ از زﻣﻴﻦ‪،‬‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪان ﮔﻮاه ﺗﺼﻮﻳﺮي از ﻫﺮ ﮔﺎم ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪن ﻳﻚ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪي ﺧﻮرﺷﻴﺪي در دﺳﺖ‬ ‫دارﻧﺪ‪ (1) :‬ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎﻳﻲ از ﺳﺤﺎﺑﻲ ﮔﺎز و ﻏﺒﺎر‪ (2) ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎﻳﻲ از ﭼﮕﺎل ﺷﺪن‬ ‫ﺳﺤﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﻫﻴﺪروژن ﺳﻮزان‪ (3) ،١‬ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎﻳﻲ از ﺳﺘﺎرﮔﺎن اﺣﺎﻃﻪ ﺷﺪه ﺑﺎ‬ ‫ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎي ﺳﻴﺎرهاي ﻣﺪاري ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪي ﻣﺎ‪ ،‬و )‪ (4‬ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎﻳﻲ از اﻧﻔﺠﺎر‬ ‫ﺳﻮﭘﺮﻧﻮا ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪي را ﻧﺎﺑﻮد ﻧﻤﻮده و ﻣﻮاد ﺧﺎم ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪن‬ ‫ﻣﻨﻈﻮﻣﻪﻫﺎي ﻧﻮ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺗﻠﺴﻜﻮپﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ اﺟﺎزه ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮان‬ ‫واﻗﻌﻲ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪن )و ﻣﺮگ( ﻣﻨﻈﻮﻣﻪﻫﺎي ﺧﻮرﺷﻴﺪي دﻳﮕﺮ در راه ﺷﻴﺮي ﺑﺎﺷﻴﻢ‪.‬‬ ‫اﻓﺰون ﺑﻪ راﻳﻦ‪ ،‬داﻧﺶ‪ ،‬درك ﺑﺴﻴﺎر روﺷﻨﻲ درﺑﺎره ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﮔﺴﺘﺮش ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪي‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪي‪ ،‬دارد‪ .‬ﭘﺲ ﭼﺮا ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻐﺮوراﻧﻪ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﻣﺎ ﺑﺎ ﻳﻚ‬ ‫ﺷﻴﻮه ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ و ﺑﻪ ﺷﺪت ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫***‬ ‫ﭼﻮن ﻣﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎدي درﺑﺎره آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪام‪ ،‬در ﻃﻮل ﭼﻨﺪ دﻫﻪ‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺎزﺧﻮردﻫﺎي ﻓﺮاواﻧﻲ از اﻧﺠﻤﻦﻫﺎي ﻣﺴﻴﺤﻲ داﺷﺘﻪام‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﻋﻤﻮﻣﻲﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺗﻜﺬﻳﺐﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ رو ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺳﺨﻦ ﭘﺮآوازهي آﻟﺒﺮت اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ﺑﻮد‪" :‬ﺧﺪا در ﻛﺎر و‬ ‫ﺑﺎر ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺗﺎس ﻧﻤﻲرﻳﺰد‪ ".‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ اﻳﻦ ﺳﺨﻦ وي را ﺑﺪن ﭼﻢ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪:‬‬ ‫)‪ (1‬اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ﺑﻪ ﺧﺪاي ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ ﺑﺎور دارد‪ (2) ،‬اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ﺑﺎور دارد ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‬ ‫ﻣﻨﻈﻢ اﺳﺖ‪ ،‬و )‪ (3‬وي ﺑﺎور دارد ﻛﻪ ﻣﺴﺌﻮل اﻳﻦ ﻧﻈﻢ ﺧﺪا اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1. hydrogen-burning stars‬‬

‫‪١١٠‬‬

‫آﻳﺎ ﺟﻬﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﻃﺮاﺣﻲ دارد؟‬

‫اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ‪ ،‬اﻳﻦ ﮔﺰاره ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻜﺮار ﺷﺪه ﺧﻮﻳﺶ درﺑﺎره ﺧﺪا را در ‪ 1926‬در ﻧﺎﻣﻪاي‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺎﻛﺲ ﺑﺮن‪ ،١‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﻠﻴﺰ ﺑﻮﻫﺮ‪ ٢‬ﻓﻴﺰﻳﻚدان داﻧﻤﺎرﻛﻲ ﭘﺪر ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي‬ ‫ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﻛﻮاﻧﺘﻮم ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﺑﻮﻫﺮ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬رﻓﺘﺎر ذرهﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ از‬

‫اﺗﻢ‪٣‬‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ‪ ،‬آﺷﻮب زده و ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻮﻫﺮ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ ،‬ﭘﻨﺪار ﻣﺎ‬ ‫از ﺳﺎﺧﺘﺎر‪ ،‬ﻧﻈﻢ و ﻋﻠﺖ‪-‬ﻣﻌﻠﻮل در ﺗﺮاز اﺗﻤﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫دﻳﺪﮔﺎه دﻟﺒﺨﻮاﻫﺎﻧﻪاي از ﻃﺒﻴﻌﺖ را ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﻣﻲﮔﻔﺖ‪" ،‬ﺧﺪا در ﻛﺎر و ﺑﺎر‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺗﺎس ﻧﻤﻲرﻳﺰد‪ ".‬ﻛﺸﻤﻜﺶ ﺑﻮﻫﺮ‪ -‬اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ﭘﻴﺶ از ﻳﻚ دﻫﻪ ﻛﻬﻨﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻮﻫﺮ و ﺑﺮن از اﻳﻦ ﻛﺸﻤﻜﺶ ﭘﻴﺮوز ﺑﻴﺮون آﻣﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻨﺪﻫﺎي آنﻫﺎ ﭼﺮﺑﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻲﮔﻤﺎن اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ اﺷﺘﺒﺎه ﻛﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬دﺳﺖﻛﻢ در ﺳﻄﺢ اﺗﻢ‪ ،‬ﺧﺪا در ﻛﺎر و ﺑﺎر‬ ‫ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺗﺎس ﻣﻲرﻳﺨﺖ‪ .‬ذرهﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ از اﺗﻢ‪ ،‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﮔﺎه ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﺷﻴﻮهﻫﺎي‬ ‫ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ‪ -‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ داوري درﺳﺖ ﻣﺎ و ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر از‬ ‫اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ را دور ﻣﻲاﻧﺪاﺧﺖ‪ -‬رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻛﻪ آﻳﺎ اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﻤﺎ از‬ ‫"ﺧﺪا" دارد‪ .‬اﮔﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﻤﺎ از "ﺧﺪا" ‪ -‬ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ -‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ‬ ‫ﻫﺴﺖ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن را آﻓﺮﻳﺪه‪ ،‬ﻧﻤﺎزﺧﻮاﻧﺪن ﺷﻤﺎ را ﻣﻲﺷﻨﻮد و ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻲﮔﻴﺮد‬ ‫ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﻳﺎ ﺑﻬﺸﺖ ﺑﺮوﻳﺪ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ ﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺳﻨﺘﻲ از ﺧﺪا‪ ،‬اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ‬ ‫ﺑﻴﺨﺪا ﺑﻮد‪ :‬وي ﺧﻮدش ﮔﻔﺘﻪ‪" ،‬دروغ ﺑﻮد‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ‪ ،‬آﻧﭽﻪ درﺑﺎره ﺑﺎورﻫﺎي ﺳﺨﺖ دﻳﻨﻲ‬ ‫ﻣﻦ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻴﺪ‪ ،‬دروغ اﺳﺖ‪ ،‬دروﻏﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻈﻢ ﺗﻜﺮار ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺧﺪاي‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ ﻧﺪارم و ﻫﻴﭻ ﮔﺎه اﻳﻦ را رد ﻧﻜﺮده‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ آﺷﻜﺎرا ﮔﻔﺘﻪام‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻴﺰي در ﻣﻦ‬

‫‪1. Max Born‬‬ ‫‪2. Niels Bohr‬‬ ‫‪3 subatomic particles‬‬

‫‪١١١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻮان آن را دﻳﻦ ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ ،‬آن ﺷﮕﻔﺘﻲ ﺑﻴﻜﺮاﻧﻲ ﺑﺮاي آﺷﻜﺎر ﺷﺪن ﺳﺎﺧﺘﺎر‬ ‫ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ داﻧﺶ ﻣﺎ ﺗﻮان آن را دارد‪ ،‬اﺳﺖ‪".‬‬

‫)‪(7‬‬

‫درﺑﺎره زﻧﺪﮔﻲ ﭘﺲ از ﻣﺮگ‪ ،‬اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪" ،‬ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺧﺪاﻳﻲ را ﺗﺼﻮر‬ ‫ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ آﻓﺮﻳﺪهﻫﺎي ﺧﻮدش را ﭘﺎداش ﻣﻲدﻫﺪ ﻳﺎ ﻛﻴﻔﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﻫﺪاﻓﺶ ﭘﺲ از‬ ‫اﻫﺪاف ﺧﻮد ﻣﺎ اﻟﮕﻮ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ -‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﻛﻮﺗﺎه‪ ،‬ﻳﻚ ﺧﺪا‪ ،‬ﻏﻴﺮ از ﺑﻲﻣﺎﻳﮕﻲ اﻧﺴﺎن‪،‬‬ ‫ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦﮔﻮﻧﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺎور ﻛﻨﻢ اﻓﺮاد‪ ،‬ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﭘﻴﻜﺮ ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬زﻧﺪه‬ ‫ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬اﮔﺮﭼﻪ اﻓﺮاد ﺗﺮﺳﻮ‪ ،‬از ﺗﺮس ﻳﺎ ﺧﻮدﭘﺮﺳﺘﻲ ﺧﻨﺪهدار‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻳﻲ ﭘﻨﺎه‬ ‫ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪".‬‬

‫)‪(8‬‬

‫ﮔﻔﺘﻪ اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ "ﺧﺪا در ﻛﺎر و ﺑﺎر ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺗﺎس ﻧﻤﻲرﻳﺰد‪ ".‬اﺷﺎره ﺑﻪ ﻓﻠﺴﻔﻪ‬ ‫ﭘﺎﻧﺘﺰﻳﻢ‪ ١‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺧﺪاﻳﻲ ﺷﺨﺼﻲ‪ ،‬ﻣﻌﺠﺰهﮔﺮ‪ ،‬ﭘﺎﻧﺘﺰﻳﻢ ﺑﺮﺗﺮي ﻗﻮاﻧﻴﻦ‬ ‫ﻓﻴﺰﻳﻚ را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد‪ .‬ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮي‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺧﻮاﻧﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬ ‫"ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ ﺑﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ اﺟﺎزه رﻓﺘﺎر ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻳﺎ آﺷﻮﺑﮕﺮاﻧﻪ را ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ ".‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪،‬‬ ‫ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ اﺷﺎره ﺷﺪ‪ ،‬اﻳﻦ "ﺑﺮﮔﺮدان"‪ ،‬ﮔﺰاره ﺑﺪون راز و رﻣﺰ اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﺎن‬ ‫ﻛﻪ ﻧﻠﻴﺰ ﺑﻮﻫﺮ و ﻣﺎﻛﺲ ﺑﺮن ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪ ﭘﺮآوازه دﻳﮕﺮي ﻛﻪ از ﺳﻮي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺮﺟﻊ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﺗﻜﺮاري ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﻧﺎﺑﻐﻪ‬ ‫داﻧﺶ از زﻣﺎن اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﺳﺘﭙﺎن ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ‪ ٢‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ‪1988‬‬ ‫ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﺟﺎﻟﺐ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻮﺗﺎه زﻣﺎن‪ ،٣‬را ﻣﻨﺘﺸﺮ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ارزﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﭘﺮﻓﺮوش در ﺑﻪ ارهي ﺗﺌﻮريﻫﺎي ﻣﺮدمﭘﺴﻨﺪ ﻛﻨﻮﻧﻲ‪ ،‬ﺷﺮح ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻣﺎ‪،‬‬ ‫اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺰرگ روﺷﻨﮕﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪاي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎز‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ‬

‫ﭘﺎﻧﺘﺰﻳﻢ ‪ :‬اﻟﻒ‪ ،‬ﺧﺪا ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ اﺳﺖ ؛ ب‪ ،‬وﺣﺪت وﺟﻮد‬

‫‪1. Pantheism‬‬ ‫‪2. Stephen Hawking‬‬ ‫‪3. A Brief History of Time‬‬

‫‪١١٢‬‬

‫آﻳﺎ ﺟﻬﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﻃﺮاﺣﻲ دارد؟‬

‫ادﻋﺎي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬در اﻳﻦ ﺑﻪ اره ﻛﻪ وﺟﻮد ﻧﻴﺮوﻫﺎي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي روﺷﻨﮕﺮي‬ ‫درﺑﺎره ﺑﻮدن ﺟﻬﺎن ﻧﻴﺎز ﻫﺴﺖ‪ ،‬را ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻴﺮوﻫﺎﻳﻲ ﻧﻴﺎزي ﻧﺒﻮده و ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬در‬ ‫ﻛﺎرﻛﺮد و ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎوري‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ‪ -‬و ﺣﺘﻲ در ﭘﻬﻨﻪي ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮ‪،‬‬ ‫رﺳﺎﻧﺎﻫﺎي ﺧﺒﺮي‪ -‬ﭼﻮن وي واژه "ﺧﺪا" را در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺘﺎﺑﺶ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ‬ ‫اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ را ﻧﻘﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻜﺎرﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ را ﭼﻮن ﺗﺎﻳﻴﺪ‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ‪ ،‬ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ اﻳﻦ ارزش ﻧﺪﻫﻴﺪ ﻛﻪ‪ ،‬آﻣﻮزهي‪ ١‬ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ در ﺳﺮاﺳﺮ‬ ‫ﻛﺘﺎب ‪ ،‬ﺑﻪ روﺷﻨﻲ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ را رد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ارزش ﻧﺪارد ﻛﻪ ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ‬ ‫)ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ واژه( ﺑﻴﺨﺪا اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻲﺧﻴﺎل ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ‪ ،‬ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ از زﻧﺶ‪ ،‬ﺟﻴﻦ‪،‬‬ ‫ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺑﻪ اﻳﻦ دﻟﻴﻞ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻢ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا ﺷﺪ‪ ،‬ﺟﺪا ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﭼﻮن‪ ،‬ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ واژه‬ ‫"ﺧﺪا" را در ﻛﺘﺎﺑﺶ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﭘﺲ او ﻧﻴﺰ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺠﻠﻪ ﺧﺒﺮي ‪ 20/20‬ﻳﻚ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺷﺪﻳﺪ‪ ،‬درﺟﻪﺑﻨﺪي ﺑﺎﻻ ﺑﻪ ﻃﻮر وﻳﮋه ﺟﺎر زد‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻧﻮ ﻣﻨﺘﺸﺮ )ﻳﻌﻨﻲ ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ( ﭘﺎﻳﻪ داﻧﺸﻴﻚ ﺑﺮاي اﻳﻤﺎن دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫دﻋﺎﺧﻮانﻫﺎي رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ از ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت اﻳﻦ ﻛﻪ ﺧﺪا‬

‫ﺟﻬﺎن را آﻓﺮﻳﺪه‪ ،‬ﻧﺎم ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻌﻞ زﺷﺖ‪ -‬ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ﻋﻤﺪي‪ -‬از ﺗﺎرﻳﺦ ﻛﻮﺗﺎه‬ ‫زﻣﺎن ﺑﺎزﺗﺎب ﺳﻴﻤﺎي ﺑﺴﻴﺎر آﺷﻔﺘﻪ و ﻏﻤﮕﻴﻨﻲ از ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ اﺳﺖ‪ :‬داﻧﺶ ﺑﻲ‬ ‫ﺳﻮادي‪ ،‬ﭼﻨﺎن ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺪه‪ ،‬و ﺑﺎورﻫﺎي ﺗﻌﺼﺐآﻣﻴﺰ دﻳﻨﻲ ﭼﻨﺎن ﻣﺤﻜﻢ رﻳﺸﻪ دواﻧﺪه‪،‬‬ ‫ﻛﻪ ﻟﮋﻳﻮن‪ ،٢‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻳﻚ ﻛﺘﺎب داﻧﺶ ﺧﻮب ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه را ﺑﺪون ﻫﺬﻳﺎنﮔﻮﻳﻲ در ﺑﻪ‬ ‫ارهي ﻫﺴﺘﻲ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬در ﻫﺮ ﺑﺮﮔﺶ ﺑﺨﻮاﻧﺪ‪.‬‬ ‫***‬

‫‪1. thesis‬‬ ‫‪2. legions‬‬

‫‪١١٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫دو واﻗﻌﻴﺖ‪ ،‬ﮔﻮاهﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ درﺑﺎره اﻳﻨﻜﻪ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪي ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺪﺳﺖ اﺑﺰارﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﻣﺎ‬ ‫درﺑﺎره آن در اﻳﻦ ﺑﻬﺶ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻛﺮدﻳﻢ را ﻓﺮاﻣﻮش ﻧﻤﻮدهاﻳﺪ‪ ،‬اﻳﻦ دو واﻗﻌﻴﺖ را ﺑﻪ ﻳﺎد‬ ‫آورﻳﺪ‪(1) :‬ﻫﻤﻪ ﺳﻴﺎهﻫﺎي ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﺎ در ﻳﻚ ﺟﻬﺖ ﮔﺮد ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﻲﭼﺮﺧﻨﺪ؛‬ ‫و )‪ (2‬ﻫﻤﻪ ﺳﻴﺎرهﻫﺎ در ﺻﻔﺤﻪاي ﻳﻜﺴﺎن‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﺻﻔﺤﻪي اﺳﺘﻮاي‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ اﺳﺖ ﻣﻲﭼﺮﺧﻨﺪ‪.‬‬

‫)‪(9‬‬

‫ﭼﺮا اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖﻫﺎي ﻛﻢ رﻧﮓ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻘﺎﻋﺪﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ؟ زﻳﺮا‬ ‫اﮔﺮ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﻣﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪،‬‬ ‫واﻗﻌﻴﺖﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ اﻧﺘﻈﺎر آن را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﭘﻴﺸﻴﻦ درﺑﺎره‬ ‫آﺑﻲ ﻛﻪ از ﻇﺮف ﺷﻮﻳﻲ ﻣﻜﻴﺪه ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬را ﺑﻪ ﻳﺎد آورﻳﺪ‪ :‬ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ آب ﺑﻪ ﺳﻮي‬ ‫ﻣﺮﻛﺰ ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺟﻬﺖ ﭼﺮخ ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻗﻄﺮه آب‬ ‫ﻧﻴﺰ ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن ﻧﻤﻲﭼﺮﺧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﺳﻴﺎرهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺎزه ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﻴﺪان ﮔﺮاﻧﺸﻲ ﺑﺰرگ ﻫﺴﺘﻪ ﻣﺮﻛﺰي ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ‬ ‫در ﻳﻚ ﺟﻬﺖ‪ ،‬آﻏﺎز ﺑﻪ ﭼﺮﺧﺶ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬واﻗﻌﻴﺖ ﭼﺮﺧﻴﺪن ﺳﻴﺎرهﻫﺎ در ﻳﻚ ﺟﻬﺖ‪،‬‬ ‫در ﻳﻚ ﺻﻔﺤﻪ‪ -‬و در ﺧﻂ اﺳﺘﻮاي ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ -‬ﻳﻚ ﮔﻮاه ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻛﻨﻨﺪه درﺑﺎره‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪن ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﻴﺎرهﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﻨﺪهي ﻣﻌﺠﺰهﮔﺮ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺟﻬﺖﻫﺎي و ﺷﻴﺐﻫﺎي ﻣﺪاري ﺑﻲ‬ ‫ﺷﻤﺎري‪ ،‬ﺳﻴﺎرهﻫﺎ را ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‪ ،‬آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﻣﺪار ﺑﺮﺧﻲ ﺳﻴﺎرهﻫﺎ را از‬ ‫ﻏﺮب ﺑﻪ ﺷﺮق ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻣﺪار ﺷﻤﺎري از ﺳﻴﺎرهﻫﺎ را از ﺷﺮق ﺑﻪ ﻏﺮب ﺗﻌﻴﻴﻦ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻴﺎرهﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﺎ ﻣﺪارﻫﺎ ﻗﻄﺒﻲ ﻛﻪ از ﺷﻤﺎل ﺑﻪ ﺟﻨﻮب ﺧﻮرﺷﻴﺪ‬ ‫ﻣﻲﭼﺮﺧﻴﺪﻧﺪ‪ .‬آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻣﺪارﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻧﻴﻤﺴﺎز ‪ 45‬درﺟﻪ ﻣﻴﻞ‪ ،‬ﻳﺎ ﻫﺮ ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ‬ ‫ﻣﻴﺎن آنﻫﺎ را ﺑﺮﭘﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ آراﻳﻪ ﺑﻲ ﻛﺮاﻧﻲ از ﻣﺴﻴﺮﻫﺎي ﻣﺪاري در دﺳﺘﺮس‬ ‫ﭘﺮوردﮔﺎر ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬ﭼﺮا آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر در ﺑﺮﮔﺰﻳﺪن ﻣﺪارﻫﺎي ﺳﻴﺎرهاي اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻏﻴﺮ‬

‫‪١١٤‬‬

‫آﻳﺎ ﺟﻬﺎن ﻧﺸﺎﻧﻪاي از ﻃﺮاﺣﻲ دارد؟‬

‫ﺧﻼﻗﺎﻧﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ؟ ﭼﺮا آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﻣﻌﺠﺰهي ﻃﺮاﺣﻲ ﻣﺪارﻫﺎ را ﭼﻨﺎن ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻘﻠﻴﺪي ﻣﺴﺨﺮه از ﻣﺪارﻫﺎي رخ دادهي ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ﺷﺪه اﺳﺖ؟‬ ‫***‬ ‫ﺑﺪون در ﻧﮕﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻴﺮوي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬در اﻳﻦ دم‪ ،‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ‬ ‫ﻓﻴﺰﻳﻚ ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪن و ﻛﺎر ﻛﺮدن ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ و ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﻣﺎ‪،‬‬ ‫ﺑﺴﻨﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭘﺮﺳﺶ‪ :‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺑﭙﻨﺪارﻳﻢ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﻴﻬﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﻣﻌﺠﺰهآﺳﺎ ﺑﻮدن‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻃﺒﻴﻌﻲ رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬آﻳﺎ آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻗﻮاﻧﻴﻨﻲ ﻛﻪ ﺧﻮدش ﺑﺮاي‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﻲ ﺑﺮ ﺟﻬﺎن ﻧﻮآوري ﻧﻤﻮده‪ ،‬را ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﮕﻴﺮد؟‬ ‫در آﻏﺎز اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ‪ ،‬ﻛﺎﻣﻼً ﻣﻌﻘﻮل دﻳﺪه ﺷﺪه‪ ،‬راﻫﻜﺎري ﺑﺮاي آﺷﺘﻲ دوﺑﺎره داﻧﺶ‬ ‫و آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲداد‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻄﺮح ﺷﺪن اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ‪ ،‬ﺧﻮدش ﺷﻜﺴﺖ‬ ‫ﻛﺎﻣﻠﻲ ﺑﺮاي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﺮا؟ ﭼﻮن اﮔﺮ ﻳﻜﻲ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮ ﺗﺎﻳﻴﺪ‬ ‫ﻣﻌﺠﺰهآﺳﺎ ﺑﻮدن ﻛﻴﻬﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﻛﺴﻲ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﻮاﻫﻲ‪،‬‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺑﻪ ﻳﺎد ﺑﻴﺎورﻳﻢ ﻛﻪ اﺳﺘﺪﻻل آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪهي ﻧﻴﺮوي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﮔﺮ ﺗﺎﻳﻴﺪ‬ ‫ﺷﻮد ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻮاﻫﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ ﻫﻴﭻ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ و ﻫﻤﻪي ﻛﻨﺶﻫﺎي درون‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻣﺎ را ﺳﺎﻣﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺮاي ﻣﻌﺠﺰهﮔﺮ‪ ،‬ﻛﺎري ﺑﺎﻗﻲ ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺗﻴﻎ‬ ‫اوﻛﺎم درﺧﻮاﺳﺖ دارد اﻳﻦ ﻧﻴﺮوي ﺑﺪون ﻛﺎراﻳﻲ را از روﺷﻨﮕﺮيﻫﺎي داﻧﺸﻴﻚ‬ ‫ﺧﻮدﻣﺎن‪ ،‬ﭘﺎك ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي دﻳﺪار ﭘﺎﻳﺎن ﺑﻪ ﻳﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺑﺮﻣﻲﮔﺮدﻳﻢ‪ :‬ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺮدم ﺗﺎﻳﻴﺪ‬ ‫ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از ﺧﺪاﻳﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﺗﻴﺮ را ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﻧﺒﺮده‪ ،‬و ﻫﻴﭻ ﻛﺪام ﺷﻜﺎرﭼﻲ را ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻪ ﭘﺮﺗﮕﺎه ﻧﻤﻲزﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﺮدم ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ رﻓﺘﺎر ﻃﺒﻴﻌﺖ را‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺮض‪ ،‬ﻣﺮدم اﻛﻨﻮن ﺑﻪ ﺟﺎي ادﻋﺎي ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‪،‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﻮآوريﻫﺎي ﻣﻌﺠﺰهآﺳﺎ از ﺳﻮي ﺧﺪاﻳﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺪاﻳﺎن‬

‫‪١١٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻃﺒﻴﻌﺖ را ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ :‬ﺧﺪاﻳﺎن ﻳﻮﻧﺎن اﻳﻨﺮﺳﻲ را )ﺑﺮاي‬ ‫اداﻣﻪ داﺷﺘﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺗﻴﺮ( ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﻧﻴﺮوي ﮔﺮاﻧﺶ را )ﺑﺮاي اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺷﻜﺎرﭼﻲ‬ ‫روي زﻣﻴﻦ( ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺑﺴﻨﺪه ﺑﻮدن ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ ﺑﺮاي روﺷﻨﮕﺮي درﺑﺎره رﻓﺘﺎر ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ،‬ﭼﻪ‬ ‫ﺑﺴﺎ ﺷﮕﻔﺖزده ﺷﻮﻳﻢ‪ ،‬ﭼﺮا ﻣﺮدم ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺘﻌﺼﺒﺎﻧﻪ درﺑﺎره ﺑﻮدن ﺧﺪاﻳﺎن‪ ،‬ﭘﺎﻓﺸﺎري‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ﺑﻮدن ﺧﺪا‪ ،‬ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ؟ ﻫﻴﭻ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﺳﺮﮔﺮدان ﺑﻤﺎﻧﻴﻢ‪،‬‬ ‫ﭼﻪ ﮔﻴﺮهي رواﻧﻲ ﻳﺎ اﺣﺴﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﺧﺪاﻳﺎن‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ داوري داﻧﺸﻴﻚ ﻣﺮدم را ﺗﺎر‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺪ؟ اﻓﺰون ﺑﻪ راﻳﻦ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ ﻧﻮﻳﻦ‪ ،‬ﻛﺎر ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻜﺮده و ﻫﺮ ﻛﺎري‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ روان و اﺣﺴﺎﺳﺎت اﻧﺴﺎن ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١١٦‬‬

‫‪5‬‬ ‫"ﻣﻌﺠﺰهي" ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫"اﻣﺮوزه ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬واﻗﻌﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻛﺴﻲ‪ ،‬ﻣﮕﺮ ﮔﺮوه ﻛﻮﭼﻜﻲ‬ ‫از ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ رد آنﻫﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﺒﻮده ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ آﻣﻮزهﻫﺎ اﺻﻮﻟﻲ‬ ‫دﻳﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪".‬‬ ‫ﺟﻤﻴﺰ واﺗﺴﻮن‪ ،‬ﺑﺮﻧﺪهي ﺟﺎﻳﺰه ﻧﻮﺑﻞ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ و ﻫﻤﻜﺎر در ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﺳﺎﺧﺘﺎر‬ ‫‪DNA‬‬ ‫"ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻧﻮﻳﻦ‪ ،‬ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ ﺗﺌﻮري ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﮔﺸﺘﻦ زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﮔﺮد ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ ،‬واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺖ‪".‬‬ ‫ارﻧﺴﺖ ﻣﺎﻳﺮ)‪ ،(1904-2005‬آﻣﻮزﮔﺎر داﻧﺶ ﻫﺎروارد‪ ،‬در ﻛﺘﺎب رﺳﺎﻧﺎي ﻛﺎرا )ژاﻧﻮﻳﻪ‬ ‫‪ -2000‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪(1999‬‬ ‫"ﻛﺪام ﻳﻚ‪ :‬اﻧﺴﺎن ﻛﮋ روي ﺧﺪاﺳﺖ‪ ،‬ﻳﺎ ﺧﺪا ﻛﮋ روي اﻧﺴﺎن اﺳﺖ‪".‬‬ ‫ﻓﺮدﻳﻚ ﻧﻴﭽﻪ )‪ (1844 -1900‬در ﻛﺘﺎب ﺳﺎﻳﻪ روﺷﻨﻲ از‬

‫ﺧﺪاﻳﺎن‪١‬‬

‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ اﻳﻤﺎن دﻳﻨﻲ ﺑﺎور دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻮدن ﻫﺴﺘﻲ در زﻣﻴﻦ‪ -‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫زﻳﺒﺎﻳﻲ و ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ اﻳﻦ ﻫﺴﺘﻲ ‪ -‬ﮔﻮاه ﺑﺪون ﭼﻮن و ﭼﺮاي از ﻃﺮاﺣﻲ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ و ﺑﺎ‬

‫‪1. Twilight of the Idols‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻫﺪف ﺑﺪﺳﺖ آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺌﻮري داﻧﺸﻲ ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ ،١‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‬ ‫دو ﺟﻮر ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﻣﺘﻀﺎد ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪:‬‬ ‫دﻳﺪﮔﺎه آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ ‪ :1#‬ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﻧﺪاران‬ ‫ﺗﺎ اﻧﺪازه ﻛﻤﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺧﻮدﺷﺎن ﺳﺎزﮔﺎر ﮔﺸﺘﻪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﻓﺮاﺗﺮ از‬ ‫"ﮔﻮﻧﻪ" ﺧﻮﻳﺶ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺳﻨﮕﻮاره ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﺷﻮد اﺳﻨﺎد ﻓﺮآﻳﻨﺪ‬ ‫ﻓﺮﮔﺸﺖﻫﺎي در اﻧﺪازهﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده ﻫﺴﺖ ﻳﺎ ﺗﻘﻠﺒﻲ ﺑﻮده ﻳﺎ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺒﻜﺎري‬ ‫اراﺋﻪ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ .‬دﺳﺘﻪﻫﺎي ﻧﻴﺮﻧﮓ ﺑﺎزي در ﻣﻴﺎن داﻧﺸﻤﻨﺪان ‪ -‬از آﻏﺎز اﻟﻘﺎ ﺷﺪه ﺑﻪ دﺳﺖ‬ ‫ﺷﻴﻄﺎن‪ -‬ﺑﺮاي ﭘﻮﺷﺎﻧﺪن ﺣﻘﻴﻘﺖ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺑﺎ ﮔﺴﺘﺮش دروغ ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫دﻳﺪﮔﺎه آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ ‪ :2#‬ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺎ اﻧﺪازهي ﮔﺴﺘﺮده در ﺑﺴﻴﺎري از‬ ‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي رخداده اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﻛﺸﻤﻜﺶ ﻣﻴﺎن ﺗﻮرات و اﻧﺠﻴﻞ ﺑﺎ ﺗﺌﻮري‬ ‫ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ و ﺑﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪاي روﺷﻦ ﻫﺮ دو دﻳﺪﮔﺎه آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ درﺑﺎره ﻓﺮﮔﺸﺖ‬ ‫را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻧﺨﺴﺖ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪" ،‬آﻳﺎ ﻓﺮﮔﺸﺖ داﺳﺘﺎن اﺳﺖ؟" ﺳﭙﺲ‪ ،‬در‬ ‫ﺑﺨﺶ ‪ ،6‬درﺑﺎره ﭘﺮﺳﺶ‪" ،‬ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺗﻮرات را ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﻣﻨﻄﺒﻖ‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ؟" ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫آﻳﺎ ﻓﺮﮔﺸﺖ داﺳﺘﺎن اﺳﺖ؟‬ ‫ﭘﺪر ﻣﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ﻗﻤﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﺑﺎ اﻣﻴﺪي ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻫﻤﻪي اﺣﺘﻤﺎﻻت‪،‬‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ‪ 6‬ﺗﺎس از ‪ 40‬ﻋﺪد را ﻫﻤﺴﺎن ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮﻧﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺷﮕﻔﺖ‬ ‫زده ﻧﻤﻲﺷﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﺧﺰاﻧﻪ‪ ٢‬را ﻧﺒﺮد‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺰدﻳﻚ ﻫﻢ ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ در‬

‫‪1. evolution‬‬ ‫‪2. jackpot‬‬

‫‪١١٨‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫ﻧﻴﻤﻲ از ﻣﻮارد‪ ،‬ﺑﺎﺑﺎﻳﻢ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺗﺎس از ‪ 6‬ﻋﺪد ﺑﺮﻧﺪه را آورده ﺑﻮد‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ دو ﺗﺎ از‬ ‫آنﻫﺎ را ‪ -‬و‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺑﺎر ‪ 3‬ﻋﺪد را آورده ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻔﺘﻪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﺗﺎس‬ ‫درﺳﺘﻲ ﻧﺘﻮاﻧﺴﺖ ﺑﺮﻳﺰد‪ .‬ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺑﺮدن ﻻﺗﺎريﻫﺎ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻧﺸﺪﻧﻲ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن اﺣﺘﻤﺎﻻت‪ ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ‪ ،‬ﺑﺮ ﺿﺪ ﻣﺎﺳﺖ‪.‬‬ ‫دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﺮا ﺑﺮدن ﺧﺰاﻧﻪ‪ ،‬ﺗﺎ اﻳﻦ اﻧﺪازه ﻧﺸﺪﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ‬ ‫ﻫﻤﻪ ﻋﺪدﻫﺎ را ﺟﻮر ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺟﻮر ﺷﺪهﻫﺎ را از ﻳﻚ ﺑﺎزي ورق‪ ١‬ﺑﻪ دﻳﮕﺮي ﻳﺎ‬ ‫از ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ اﻳﻦ ﻫﻔﺘﻪ ﺑﻪ ﻫﻔﺘﻪ دﻳﮕﺮ "ﺑﺒﺮﻳﺪ"‪ .‬ﺑﺎﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﺎر ﺷﻮﺧﻲ ﻣﻲﻛﺮد اﮔﺮ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﻠﻪاي‪ 6 ٢‬ﻋﺪد ﺑﺮﻧﺪه را ﺑﻴﺎورد‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺣﺘﻢ ﺑﺮﻧﺪه ﺧﺰاﻧﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮض ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬اﻳﻦ آرزوي ﺑﺎزي "ﺟﺎ ﺑﺠﺎﻳﻲ" ﺟﻮر ﺷﺪهﻫﺎي ﺑﺎﺑﺎ‪ ،‬ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﻔﺘﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺗﺎس را ﺟﻮر ﺑﻴﺎورد‪ ،‬ﻫﻔﺘﻪ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﺎس دﻳﮕﺮ و در ﻛﻞ‬ ‫دو ﺗﺎس را ﺟﻮر آورده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻣﺎه ﭘﺲ از اﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﻛﺎرت دو ﻋﺪد دﻳﮕﺮ‪ ،‬در‬ ‫ﻣﺠﻤﻮع ﭼﻬﺎر ﺗﺎ را ﺟﻮر ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ زودي در ﻃﻲ ﭼﻨﺪ ﻣﺎه دﺳﺖ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺑﺎﺑﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﻠﻪاي‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺷﺶ ﻋﺪد را ﺟﻮر ﻛﺮده و ﺧﺰاﻧﻪ را ﺑﺒﺮد‪ .‬و ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر ﻫﺮ ﻛﺲ دﻳﮕﺮي ﻧﻴﺰ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‪.‬‬ ‫***‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ و ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺖ را ﻫﻤﭽﻮن "ﻗﻤﺎر‬ ‫ﻫﺴﺘﻲ" ‪ -‬ﻗﻤﺎر ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ ﻛﻪ در آن ﺑﺨﺘﻲ ﻛﻮر و ﭘﻴﺮاﻣﻮﻧﻲ ﺑﻲﺧﺮد ﺑﻪ ﻗﻮل‬ ‫ﻣﻌﺮوف ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪاي را ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻗﻤﺎر ﻣﻲداﻧﻴﻢ‪،‬‬ ‫اﺣﺘﻤﺎﻻت ﺑﺮ ﺿﺪ ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﻧﻤﻲﺷﻮد ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺎ ﺑﺎور ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎﻻت درﺳﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺻﻮرت ﺑﺮ ﺿﺪ ﻓﺮﮔﺸﺖ‪،‬‬

‫‪1. lottery card‬‬ ‫‪2. accumulate‬‬

‫‪١١٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ‪ ،‬ﺟﻤﻊ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ آﻣﻮزهﻫﺎي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺎور ﺑﻪ ﻓﺮﮔﺸﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﺎور ﺑﻪ روﻳﺪادي ﻧﺸﺪﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭼﺸﻢﻫﺎي اﻧﺴﺎن را ﭼﻮن ﮔﻮاه ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﺪا‪ ،‬اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫)ﺑﻪ درﺳﺘﻲ( ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭼﺸﻤﺎن اﻧﺴﺎن در ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ دورﺑﻴﻦﻫﺎي‬ ‫دﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ ﻧﻮﻳﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ و ﭘﻴﭽﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﻛﺎرﻛﺸﺘﮕﻲ ﭘﺮﺳﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪" ،‬اﮔﺮ‬ ‫دورﺑﻴﻦ ﺑﻪ ﻃﺮاح ﻧﻴﺎز دارد‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭼﺸﻤﺎن اﻧﺴﺎن ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﺑﺎ روﻳﺪادﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد؟"‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺸﻢ اﻧﺴﺎن ﺑﺎ "روﻳﺪادﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ" ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻ‬ ‫ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﺴﺖ ﻓﺮﮔﺸﺘﻲ ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ادﻋﺎﻳﻲ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ .‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ ﺑﺎ ﻛﻨﺎر ﻧﺸﺴﺘﻦ و‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ دادن ﻓﺮﮔﺸﺘﻲ دروﻏﻴﻦ ‪-‬ﻳﻌﻨﻲ ادﻋﺎي ﺧﻨﺪهدار‪ ،‬ﺧﻮد‪-‬ﺳﻨﺪ‪ ١‬در ﺑﻪ اره‬ ‫ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ داﻧﺸﻤﻨﺪي از آﻏﺎز ﭼﻨﻴﻦ ادﻋﺎﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﭘﻴﺮوزي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫آﺳﺎن اﺳﺖ اﺳﺘﺪﻻﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺧﺮاب ﻛﺮدن ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬را واژﮔﻮن ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪن ﭼﺸﻢ ﺑﺎ "روﻳﺪادﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ" از اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮدن ﺧﺰاﻧﻪ ﻫﻢ ﻛﻤﺘﺮ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ آﻳﺎ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ دﻗﻴﻘﻲ اﺳﺖ؟ آﻳﺎ ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﻮر ﺷﺪن ﺗﺎسﻫﺎي ﻻﺗﺎري‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﺰدﻳﻚ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪ ﺟﻤﻊ ﺷﺪن ﭘﻠﻪاي آنﻫﺎ در ﻳﻚ دوره ﮔﺴﺘﺮده‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫آرزوﻫﺎي ﺑﺎﺑﺎ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﺳﺖ؟‬ ‫ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ،‬ﺳﺎزﮔﺎري ﻛﻢ ﻛﻢ ﻛﺎرﻛﺮدﻫﺎي اﺳﺎﺳﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮﮔﺸﺖ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻪ اﺻﻞ ﺑﺮاي ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ دارد‪ (1) :‬زﻣﺎن‪ (2) ،‬ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ژﻧﺘﻴﻚ در ﻣﻴﺎن ﻧﺴﻞ و‪،‬‬ ‫)‪ (3‬ﺳﺎزوﻛﺎري ﺑﺮاي ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲﻫﺎي ﺳﻮدﻣﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺎزوﻛﺎري ﮔﺰﻳﻨﺶ‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﭘﻠﻜﺎﻧﻲ‪ ٢‬و ﻧﺨﺴﺖ ﭼﺎرﻟﺰ داروﻳﻦ‪ ٣‬در ‪ 1859‬آن را اراﺋﻪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪1. self-evidently‬‬ ‫ﻳﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻃﺒﻴﻌﻲ ‪2. natural, or cumulative selection‬‬ ‫‪3. Charles Darwin‬‬

‫‪١٢٠‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫ﻧﺨﺴﺖ ﺑﮕﺬارﻳﺪ‪ ،‬درك ﺑﺪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ را از "ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺖ" درﺳﺖ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﻤﺎ ﺑﺎور ﻛﻨﻴﺪ ﻓﺮﮔﺸﺖ‪" ،‬ﺗﺌﻮري" ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻮن‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪان از اﻳﻨﻜﻪ آن واﻗﻌﻴﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ درك ﻧﺎدرﺳﺘﻲ از‬ ‫اﺻﻄﻼح "ﺗﺌﻮري"‪ ،‬ﺑﺎزﺗﺎب ﻧﺎآﺷﻨﺎ ﺑﻮدن ﻛﺎﻣﻞ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺎ اﻧﺠﻤﻦﻫﺎي داﻧﺶ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪان اﺻﻄﻼح "ﺗﺌﻮري" را ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي "روﺷﻨﮕﺮي و ﺗﻮﺿﻴﺢ" ﺑﻪ ﻛﺎر‬ ‫ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺗﺌﻮري ﺳﻠﻮل دارﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻪ درﺑﺎرهي ﺳﺎﺧﺘﺎر و ﻛﺎرﻛﺮد ﺳﻠﻮل زﻧﺪه‬ ‫روﺷﻨﮕﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬و ﻫﻴﭻ داﻧﺸﻤﻨﺪي ﻧﻴﺰ در ﺑﻮدن ﺳﻠﻮل ﺷﻚ ﻧﺪارد‪ .‬ﺗﺌﻮري اﺗﻤﻲ‬ ‫دارﻳﻢ‪ ،‬رﻓﺘﺎر اﺗﻢﻫﺎ را روﺷﻦ ﻣﻲﺳﺎزد‪ .‬وﻟﻲ داﻧﺸﻤﻨﺪان درﺑﺎره ﺑﻮدن اﺗﻢ ﺷﻚ ﻧﺪارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺌﻮري ﺟﺎذﺑﻪ دارﻳﻢ‪ ،‬درﺑﺎره ﻛﺸﺶ اﺟﺮام ﻓﻀﺎﻳﻲ روﺷﻨﮕﺮي ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ داﻧﺸﻤﻨﺪي‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ درﺑﺎره واﻗﻌﻲ ﺑﻮدن ﮔﺮاﻧﺶ‪ ،‬ﺷﻚ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺖ‪،‬‬ ‫ﺷﺮح ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ -‬زﻳﺮﻣﺠﻤﻮﻋﻪﻫﺎ و ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎﻳﺶ ‪ -‬اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﻴﻢ دﻳﺪ‪،‬‬ ‫داﻧﺶ‪ ،‬ﻓﺮﮔﺸﺖ را ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳﻠﻮلﻫﺎ ﻳﺎ اﺗﻢﻫﺎ ﻳﺎ ﮔﺮاﻧﺶ‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه ﻣﻲداﻧﺪ‪ .‬و ﺳﻨﺪ‬ ‫ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺳﺨﺘﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ‪ ،‬ﮔﻮاه ﻓﺮﮔﺸﺖ ﭼﻴﺴﺖ؟ و آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ درﺑﺎره آن ﭼﻪ دارﻧﺪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ؟‬ ‫***‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮﮔﺸﺖ ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ رخ‬ ‫داده اﺳﺖ‪" .‬ﻓﺮﮔﺸﺖ"‪ ،‬ﻣﻮزهﻫﺎي ﺧﺎك ﮔﺮﻓﺘﻪ ﭘﺮ از ﻛﻬﻨﻪ اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎي داﻏﺎن ﺷﺪه از‬ ‫ﺟﺎﻧﻮراﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺎلﻫﺎ ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﺎن رﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬را ﺑﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪ آنﻫﺎ ﻣﻲآورد‪ .‬وﻟﻲ ﺗﺌﻮري‬ ‫ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺮاي ﺗﺎﻳﻴﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮي ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎر دور دارد‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﺳﺎزوﻛﺎر‬ ‫آن‪ ،‬اﻣﺮوزه ﻛﻨﺶ دارد‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﻴﻖ‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﭼﺸﻢ ﻣﺎ‪ ،‬وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺟﺎﻧﻮري و ﮔﻴﺎﻫﻲ ﻧﻮ‬ ‫ﭘﻴﺪا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻛﺸﺎورزان در ﺟﻨﮕﻲ ﺑﻲﭘﺎﻳﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺷﺘﺎﺑﺎن آﻓﺖﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫ﻣﺤﺼﻮﻻت را از ﻣﻴﺎن ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺟﻨﮕﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﺟﻨﮓ ﺑﺎ ﻫﺠﻮم آﻓﺖ‪ ،‬ﻛﺸﺎورزان در‬

‫‪١٢١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫زﻣﻴﻦﻫﺎي ﻛﺸﺎورزي‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻈﻢ ﺣﺸﺮهﻛﺶﻫﺎ را ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ آﻓﺖﻫﺎ ﺑﺎ‬ ‫ﺣﺸﺮهﻛﺶﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬و ﻧﺴﻞ دﻳﮕﺮي از ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ وﺟﻮد ﻧﻤﻲآورﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻮن‬ ‫دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ژﻧﺘﻴﻚ در ﻣﻴﺎن ﺣﺸﺮات ﺑﺴﻴﺎر ﻓﺮاوان اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻤﺎر ﻛﻤﻲ ﺟﺎن ﺑﺪر ﺑﺮده و‬ ‫ﻧﺴﻞ دﻳﮕﺮي را ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآورﻧﺪ‪ .‬ﻧﻮادﮔﺎن‪ ،‬اﻳﻤﻨﻲ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺸﺮهﻛﺶﻫﺎ را از ﭘﺪر و‬ ‫ﻣﺎدر ﺑﻪ ارث ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮد‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﻛﺸﺎورز دوﺑﺎره ﻫﻤﺎن ﺣﺸﺮهﻛﺶ را در زﻣﻴﻦ ﻛﺸﺎورزي ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮد‪،‬‬ ‫آﻓﺖﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي در ﺑﺎر دوم در ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ ﺑﺎر ﻧﺨﺴﺖ ﺳﻢ ﭘﺎﺷﻲ زﻧﺪه ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫در اداﻣﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﺷﻤﺎر اﻓﺰاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ از زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪﮔﺎن ﻧﺴﻠﻲ ﺑﺰرگﺗﺮي از ﺧﻮدﺷﺎن را‬ ‫ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﺑﻪ ﺣﺸﺮهﻛﺶ ﻛﺸﺎورز اﻳﻤﻨﻲ دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﺰودي ﻛﺎراﻳﻲ‬ ‫ﺣﺸﺮهﻛﺶ ﺑﺮاي ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻣﺤﺼﻮﻻت ﻛﺸﺎورز ﻛﻢ ﻳﺎ ﻫﻴﭻ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻛﺸﺎورز ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ‬ ‫ﺑﻪ زﻫﺮ دﻳﮕﺮي رو ﻛﻨﺪ ﭼﻮن ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺣﺸﺮات‪ ،‬ﺣﺸﺮهﻛﺶ وي را ﺑﻲ ﺳﻮد ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﻛﺞ ﮔﻮﻳﻲ و ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ دور ﻫﺴﺘﻴﻢ ‪ ،‬درك و ﭘﺬﻳﺮش‬ ‫ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺎ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ آﺳﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري‪ ،‬ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺘﻲ‪،‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪاي از ﺗﻮﺿﻴﺢ واﺿﺤﺎت اﺳﺖ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮش ﺷﺘﺎﺑﺎن ﺣﺸﺮات‪ ،‬ﻓﺮﺿﻲ‬ ‫ذﻫﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺖ‪ .‬در ﺟﻬﺎن واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﻛﺸﺎورزان‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻣﺮﺗﺐ ﺣﺸﺮهﻛﺶﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ را ﻋﻮض ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻓﺮوﺷﻨﺪه ﺣﺸﺮهﻛﺶ‪،‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺣﻔﻆ ﺗﻌﺎدل در ﺑﺮاﺑﺮ ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺣﺸﺮات ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ را دوﺑﺎره ﻓﺮﻣﻮل ﺑﻨﺪي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﺮﭼﻨﺪ‪ ،‬ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺧﺒﺮ ﺑﺪي ﺑﺮاي ﻛﺸﺎورزان ﻫﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺑﺮاي ﻳﻚ دم از‬ ‫دﻳﺪﮔﺎه ﺣﺸﺮات آن را ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ‪ .‬ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﺷﻤﺎ دﻫﻤﻴﻦ ﻧﺴﻞ از ﻣﻠﺨﻲ ﻛﻪ در زﻣﻴﻦ ﻳﻚ‬ ‫ﻛﺸﺎورز زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ .‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ در ﺑﺮاﺑﺮ ﮔﻮﻧﻪي زﻫﺮ ﻛﺸﺎورز‪،‬‬ ‫اﻳﻤﻨﻲ دارﻳﺪ‪ .‬ﻧﻪ درﺑﺎره ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺗﺎزه ﮔﻮﻧﻪي ﺧﻮد ‪ ،‬ﻧﻪ درﺑﺎره آﻓﺖ ﻛﺸﻲ ﺗﺎزه ﻛﻪ‬

‫‪١٢٢‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫ﺑﺮاي ﺟﺪ ﺷﻤﺎ رويداده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲداﻧﻴﺪ‪ ،‬ﺷﮕﻔﺖ زده ﺑﺮاي ﺷﻴﻤﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﺪن ﺧﻮﻳﺶ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﺎﻳﺪاري در ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺸﺮهﻛﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ .‬ﻋﺪم اﺣﺘﻤﺎل اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫"روﻳﺪادي ﺗﺼﺎدﻓﻲ" ﺷﻴﻤﻲ ﺑﺪن ﺷﻤﺎ را ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎرآﻣﺪ و دﻗﻴﻖ ﺳﺎﺧﺘﻪ را ﺑﺮآورد‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﺮاي ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺮا ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﺑﻮدن‬ ‫آﻓﺮﻳﺪﮔﺎري ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻠﺦﻫﺎي دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﺮح اﻳﻤﻨﻲ ﺷﻤﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ‬ ‫ﺣﺸﺮهﻛﺶ ﺗﺌﻮريﻫﺎي ﻓﺮﮔﺸﺘﻲ اراﺋﻪ دادهاﻧﺪ‪ ،‬را ﺧﻮار ﺷﻤﺮده و ﻣﺴﺨﺮه ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ .‬ﭼﻪ‬ ‫ﺑﺴﺎ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را ﺗﻼوت ﻛﻨﻴﺪ‪" ،‬اﺣﻤﻖ در دل ﺧﻮد ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺧﺪاﻳﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪".‬‬

‫‪١‬‬

‫ﻫﺮﮔﺎه ﻣﺎ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻠﺦ ﻧﻤﻮﻧﻪي ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻜﺎﻓﻲ در درك روﻳﺪادﻫﺎ ﺑﺮﻣﻲﺧﻮرﻳﻢ‪،‬‬ ‫"ﺧﺪاي ﻧﺒﻮد داﻧﺎﻳﻲ" را ﺑﺮاي ﭘﺮ ﻛﺮدن ﭘﻮﭼﻲ‪ ،‬ﻣﻲآﻓﺮﻳﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺷﺘﺎب ﻓﺮﮔﺸﺖﻫﺎي اﻣﺮوزي‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ﺗﺮﺳﻨﺎك اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از داروﻫﺎي‬ ‫آﻧﺘﻲﺑﻴﻮﺗﻴﻜﻲﻫﺎي ﻣﺎ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ‪ ،‬در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻴﻜﺮوارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ‪،‬‬ ‫ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﺎه روي ﺑﻄﺮي دارو ﻣﻲﺧﻮاﻧﻴﺪ "دورهي درﻣﺎن را ﻛﺎﻣﻞ ﻛﻨﻴﺪ"‬ ‫ﻫﺸﺪاري از ﺧﻄﺮ واﻗﻌﻲ ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ داده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﭘﻴﺶ از ﻛﺸﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪن ﻫﻤﻪي ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ دارو را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارﻳﺪ‪ ،‬ﭘﺮواﻧﻪي ﺗﻮﻟﻴﺪﻣﺜﻞ ﺑﻪ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎي ﺑﺎﻗﻲ‬ ‫ﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺎﻳﺪار‪ ،‬دادهاﻳﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﭘﺎﻳﺪارﺗﺮ‪ ،‬آﻏﺎز ﺑﻪ ﺗﻜﺜﻴﺮ ﺷﺪن ﻧﻤﻮدن‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﻴﻤﺎرﺗﺮ از ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺸﻮﻳﺪ‪ .‬ﭘﺰﺷﻜﺎن‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫دﻟﻴﻞ ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻋﻔﻮﻧﺖﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ در واﻗﻊ از‬ ‫ﮔﺴﺘﺮش ﺑﺴﻴﺎر در ﻃﺮاﺣﻲ آﻧﺘﻲ ﺑﻴﻮﺗﻴﻚﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﺸﺘﻦ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ اﺳﺖ‪ .‬درﻣﺎن در اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮارد‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪن آﻧﺘﻲ ﺑﻴﻮﺗﻴﻚ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﺮاﻳﺶ ﻣﺎ‪ ،‬ﺳﻮا و ﺑﻲ رﺑﻂ دﻳﺪن ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺸﻤﻜﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ و‬ ‫ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎري ﺣﺘﻲ اﻣﺮوزه‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺴﺘﺮده زﻧﺪﮔﻲ در زﻣﻴﻦ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮ‬ ‫از آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪون ﻣﻴﻜﺮوﺳﻜﻮپ دﻳﺪه ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﻪ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل‬

‫ﻣﺰاﻣﻴﺮ ‪14:1‬‬

‫‪١٢٣‬‬

‫‪1-‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫رﻳﺨﺖ و زﻳﺴﺖ ﮔﻮﻧﻪ )زي ﻧﻤﻮد( ﭼﻴﺮه‪ ١‬در زﻣﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬و دوﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻳﺎ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻴﺎﻛﺎن ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺧﻮدﺗﺎن‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﻠﻨﻲ ﺳﺎدهي از ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ ﺑﻮده‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﻋﻤﻠﻲ ﺑﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪي ﭘﺮﺷﺘﺎب از ﻓﺮﮔﺸﺖ اﻣﺮوزي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬در آﻏﺎز‬ ‫ﺳﺪهي ‪ ،1800‬ﺧﺰهي ﺑﺎ رﻧﮓ روﺷﻦ ﺑﺴﻴﺎري از درﺧﺘﺎن در ﺣﻮﻣﻪي ﺷﻬﺮﻫﺎي اﻧﮕﻠﻴﺲ‬ ‫را ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻴﺪ ﻓﻠﻔﻠﻲ‪ ٢‬ﺣﺸﺮهاي ﺑﺎ رﻧﮓ روﺷﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮري ﻛﻪ دﻳﺪه ﻧﺸﻮد‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺧﺰه ﺟﻔﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺷﻜﺎرﭼﻲﻫﺎ در ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻴﺪ ﻓﻠﻔﻠﻲ از زﻣﻴﻨﻪاي ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻧﺸﺴﺘﻪ ﺑﻮد دﺷﻮاري ﺑﺴﻴﺎري داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻴﺪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﻧﺠﺎت ﭘﻴﺪا ﻛﺮده و ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﻣﺜﻞ ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ اﻧﻘﻼب ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ٣‬ﺑﻪ ﺣﻮﻣﻪي ﺷﻬﺮﻫﺎي اﻧﮕﻠﻴﺲ رﺳﻴﺪ‪ .‬ﻛﺎرﺧﺎﻧﻪ زﻏﺎل ﺳﻨﮓ‬ ‫ﺳﻮز‪ ،‬ﺧﺰهﻫﺎ را ﺑﺎ دود ﺳﻴﺎه ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻴﺪﻫﺎي ﻓﻠﻔﻠﻲ روﺷﻦ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ آنﻫﺎ ﺧﻮرده ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺧﺘﻼفﻫﺎي ژﻧﺘﻴﻜﻲ و ﺟﻬﺶ‪ ،‬ﺷﻤﺎري از‬ ‫ﺑﻴﺪﻫﺎي ﻓﻠﻔﻠﻲ ﻛﻤﻲ ﺗﻴﺮه ﺗﺮ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﻴﺪﻫﺎي ﺗﻴﺮه ﺗﺮ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺑﻬﺘﺮي ﺑﺮاي ﭘﻨﻬﺎن‬ ‫ﺷﺪن در ﺧﺰهﻫﺎ داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪه و ﺑﻴﺪﻫﺎي ﺗﻴﺮه رﻧﮓ دﻳﮕﺮي را ﺑﻪ‬ ‫وﺟﻮد آوردﻧﺪ‪ .‬در ﻛﻤﺘﺮ از ﻳﻚ ﺳﺪه‪ ،‬ﻧﺴﻞ زاﻳﻲ ﭘﻲ در ﭘﻲ ﺑﻴﺪ ﻓﻠﻔﻠﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ‬ ‫از رﻧﮓ روﺷﻦ ﻳﻜﺪﺳﺖ ﺑﻪ رﻧﮓ ﺗﻴﺮه ﺗﺮ دﮔﺮﮔﻮن ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي‬ ‫"روﻳﺪادي ﺗﺼﺎدﻓﻲ"‪ ،‬ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﻴﺪﻫﺎ را ﭘﻴﺶ ﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺎ ﺑﻲ ﻣﻴﻠﻲ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺎ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ ‪ -‬ﻳﺎ‬ ‫"زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ﺳﺎزﮔﺎرﺗﺮﻳﻦ"‪ -‬ﮔﻮاه آﺷﻜﺎري در ﺗﻜﺜﻴﺮ ﺑﺎﻛﺘﺮيﻫﺎ ﻳﺎ آﻓﺖﻫﺎي‬ ‫ﻛﺸﺎورزي ﻳﺎ ﺑﻴﺪ ﻓﻠﻔﻠﻲ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺎ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ‬

‫‪1. dominant lifeform‬‬ ‫‪2. peppered moth‬‬ ‫‪3. Industrial Revolution‬‬

‫‪١٢٤‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫درﺑﺎره اﻧﺴﺎن را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ‪ .‬دوﺑﺎره‪ ،‬از ﻣﺎ ﻣﻲﭘﺮﺳﻨﺪ‪" ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ دﻟﻴﻞ‬ ‫ﭼﺸﻢ اﻧﺴﺎن ﺑﺎﺷﺪ؟"‬ ‫ﺑﺮاي روﺷﻨﮕﺮي درﺑﺎره ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ در ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ،‬ﭼﺎرﻟﺰ داروﻳﻦ‪ ،‬ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر واﻗﻌﻲ ﮔﺮاﻳﺶ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي ﺑﺮاي اﺿﺎﻓﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ‪ ١‬داﺷﺘﻨﺪ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬رﻗﺎﺑﺖ در ﻣﻴﺎن ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﺮاي ﻛﻤﺒﻮد ﻏﺬا و دﻳﮕﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻛﻤﻴﺎب زﻳﺴﺘﻲ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﺳﺨﺖ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﻋﻀﻮي از اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﻛﻪ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﺑﺮﺗﺮي در رﻗﺎﺑﺖ ﺑﺮ ﺳﺮ اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن و ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻞ داﺷﺘﻪ‪ ،‬و اﻳﻦ ﺑﺮﺗﺮي‬ ‫ﻛﻮﭼﻚ را ﺑﻪ ارث ﻣﻲﮔﺬارد‪.‬‬ ‫ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬آﮔﺎﻫﻲ از ﻣﺤﻴﻂ ﺑﺮﺗﺮي ﺑﺰرگ رﻗﺎﺑﺘﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲآورد‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬اﮔﺮ‬ ‫ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﭘﻮﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﻧﻮر را ﺣﺲ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ زﻳﺴﺖ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‪ (1) :‬ﺧﻮد را‬ ‫راﺳﺖ ﻧﮕﻪ دارد‪ (2) ،‬در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﺧﻮراﻛﻲ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺟﻠﻮ ﻧﻮر را ﻣﻲﮔﻴﺮد‪،‬‬ ‫ﻫﻮﺷﻴﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪ (3) ،‬در ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺷﻜﺎرﭼﻲ ﺳﺎﻳﻪ درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻮﺷﻴﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ زﻳﺴﺖ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺪون ﭼﺸﻢ‪ ،‬ﻓﺮزﻧﺪان ﺑﺪون ﭼﺸﻤﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ ﻣﻲآورد‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﺷﻤﺎر ﻛﻤﻲ از اﻳﻦ ﻓﺮزﻧﺪان‪ ،‬ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺳﻠﻮل ﭘﻮﺳﺘﻲ ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﻧﻮر داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪) .‬ﺳﻠﻮلﻫﺎي ﭘﺴﺖ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻧﺎﻫﻤﺴﺎﻧﻲﻫﺎي ﺑﺰرﮔﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﺲ ﻛﺮدن ﻧﻮر‬ ‫دارﻧﺪ‪ (.‬اﻳﻦ ﻓﺮزﻧﺪان از ﺑﺮﺗﺮي رﻗﺎﺑﺘﻲ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده و ﭼﻨﻴﻦ وﻳﮋﮔﻲ ﻣﺸﺨﺼﻲ را در‬ ‫ﻫﻤﻪي ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮزﻧﺪاﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ را ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ ﺑﺪون ﺗﺎﺛﻴﺮ در‬ ‫ﺧﺰاﻧﻪ ژﻧﻲ‪ ٢‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ از ﻣﻴﺎن ﻣﻲرﻓﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ‪ ،‬اﺟﺎزه ﺑﺪﻫﻴﺪ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬درﺻﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﻲ از اﻳﻦ ﻓﺮزﻧﺪان ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪه در‬ ‫ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﻧﻮر ﺧﻮدﺷﺎن داراي ﺷﻜﻠﻲ ﻳﻚ ﻛﻢ ﻛﺎو ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﮔﺮد ﺑﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ اﺟﺎزه داده ﺗﺎ ﺟﻬﺖ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﻧﻮر را ﺑﻬﺘﺮ ﺗﺸﺨﻴﺺ دﻫﺪ‪ ،‬و دوﺑﺎره ﻳﻚ‬

‫‪1. overpopulation‬‬ ‫‪2. gene pool‬‬

‫‪١٢٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﺮﺗﺮي ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻞ را ﺑﺮاي آن زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﻳﺎدآوري‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺳﻠﻮلﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﺎﻳﻊ ﻧﻴﻤﻪ رﺳﺎﻧﺎ ﭘﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﺎﻳﻊ ﮔﺎﻫﻲ ﺧﻮدش را در‬ ‫ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﻛﺎو ﺷﻜﻞ ﺣﺴﺎس ﺑﻪ ﻧﻮر ﺟﺎ دﻫﺪ‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﺷﮕﻔﺖ آور ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻣﺎﻳﻊ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻮن ﻳﻚ ﻟﻨﺰ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎده‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﻛﺮدن ﻧﻮر ﻛﻤﻚ‬ ‫ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ روﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺎم ﺑﻪ ﮔﺎم‪ ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﭘﺲ از ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺳﺎل‪ ،‬دﺳﺖ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﺖ‪،‬‬ ‫ﺳﺎزﮔﺎريﻫﺎي ﺳﻮدﻣﻨﺪ را اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ و ﺑﺎﻗﻲ را دور رﻳﺨﺖ‪ .‬ﻛﺎرل ﺳﺎﮔﺎن ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪،‬‬ ‫"ﭼﻴﺰي ﻛﻪ در ﻳﻚ ﺳﺪه ﻧﺸﺪﻧﻲ اﺳﺖ‪ ،‬در ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ".‬ﭼﺸﻢ‬ ‫اﻧﺴﺎن ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﭼﻬﺎر ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﺮﮔﺸﺖ اﻧﺪامﻫﺎ و اﻓﺰونﻫﺎي ﺑﺪن‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻲﭘﺮﺳﻨﺪ‪،‬‬ ‫"ﻳﻚ ﭼﺸﻢ ﻧﻴﻤﻪ ﻛﺎره ﭼﻪ ﺳﻮدي دارد؟" ﻳﺎ " ﻧﻴﻤﻲ از ﻳﻚ ﺑﺎل ﭼﻪ ﺳﻮدي دارد؟"‬ ‫ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺨﺸﻲ از ﺑﺪن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻛﺎراﻳﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮﺗﺮي زﻳﺴﺘﻲ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ،‬ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ‬ ‫از ﭼﺸﻤﻲ ﻳﺎ ﺑﺎﻟﻲ ﻛﻪ "در دﺳﺖ ﺳﺎﺧﺖ" ﻳﺎ "در آﻏﺎز ﺳﺎﺧﺘﻦ" ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﺪامﻫﺎ و اﻋﻀﺎي ﻛﺎرﺑﺮدي ﺑﺪن‪،‬‬ ‫ﺑﻪ ﻫﻮﺷﻴﺎري‪ ،‬ﻧﻘﺸﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻛﺎر و ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻴﺎز ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ،‬ﺧﻮدش‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻل ﻫﻤﻪ ﻳﺎ ﻫﻴﭻ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﺎن را رد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن در‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ،‬ﭼﺸﻢ را در ﻫﺮ ﮔﺎم ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺧﻮدش‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ‬ ‫ﻳﺎﻓﺖ‪ (1) :‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺪون ﭼﺸﻢ‪ (2) ،‬ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻮد و ﻧﺒﻮد ﻧﻮر را در‬ ‫ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪ (3) ،‬ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻧﻮر ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﺗﻮان ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﺸﻢﻫﺎي ﻣﻮش‬ ‫ﻛﻮر‪ (4) ،‬ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺶ از ﭼﻨﺪ ﭘﺎ دورﺗﺮ را ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﺪ‪ (5) ،‬ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ رﻧﮓﻫﺎ‬

‫‪١٢٦‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫را ﻧﻤﻲﺑﻴﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﮓ ﺳﺎﻧﺎن‪ (6) ،١‬ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﺸﻢ اﻧﺴﺎن‪ ،‬و )‪(7‬‬ ‫ﭼﺸﻢﻫﺎﻳﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪﺗﺮ از ﭼﺸﻢ اﻧﺴﺎن ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﺸﻢﻫﺎي ﻛﻪ ﻋﻘﺎب ﺳﺮﺳﻔﻴﺪ‬

‫‪٢‬‬

‫دارد‪ .‬ﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ در ﻣﻴﺎن زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻚ زﻧﺠﻴﺮهي ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ و درﺳﺖ از‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي دﻳﺪن‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﭼﺸﻤﻲ ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ‪ 50‬درﺻﺪ ﭼﻪ ﺧﻮﺑﻲ دارد؟ اﻳﻦ ﭼﺸﻢ در ﺗﻨﺎزع ﺑﻘﺎ ﺑﺮﺗﺮي ﻗﺎﻃﻊ‬ ‫در ﺑﺮاﺑﺮ ﭼﺸﻢ ‪ 49‬درﺻﺪ ﻳﺎ ‪ 37‬درﺻﺪ ﻳﺎ ‪ 8‬درﺻﺪ دارد‪ .‬اﺳﺘﺪﻻل آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ ‪-‬‬ ‫درﺑﺎره اﻧﺪاﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﮔﺴﺘﺮش ﭘﻴﺪا ﻧﻜﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺑﺮﺗﺮي ﺑﺮاي زﻧﺪه‬ ‫ﻣﺎﻧﺪن را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ -‬ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ در ﺟﻬﺎن واﻗﻌﻲ را ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ‬ ‫اﻳﻦ‪" ،‬ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺪه‪ "٣‬و"ﻧﺎﺗﻤﺎم" ﻧﺴﺒﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻋﻘﺎب ﺳﺮﺳﻔﻴﺪ ﺑﺮاي ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ‬ ‫"ﻧﺎﺗﻤﺎم‪ "٤‬اﻧﺴﺎن دﻟﺴﻮزي ﻛﻨﺪ و ﺷﮕﻔﺖ زده ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ارﮔﺎن "ﻧﺎﺗﻤﺎﻣﻲ" را ﺑﻴﺮون ﻓﺮﺳﺘﺎده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺎ داﻣﻨﻪي ﺟﺎﻧﻮران ﺑﺎل دار را از ﺷﺎﻫﻴﻦ )ﻳﻚ ﭘﺮﻧﺪهي ﺑﻲﻫﻤﺘﺎ( ﺗﺎ‬ ‫ﻛﺒﻮﺗﺮ )ﭘﺮﻧﺪه ﻣﺘﻮﺳﻂ( ﺗﺎ ﻣﺮغ )ﭘﺮﻧﺪه ﺑﺎ ﭘﺮواز ﺿﻌﻴﻒ( ﺗﺎ ﺳﻨﺠﺎب ﭘﺮﻧﺪه )ﮔﻼﻳﺪر ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﭙﻪ( ﺗﺎ ﺷﺘﺮﻣﺮغ و ﭘﻨﮕﻮﺋﻦ )ﺑﺪون ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﭘﺮواز( ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻳﺎﻓﺖ‪ .‬ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ‪،‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﺑﺪن و وﻳﮋﮔﻲﻫﺎ را ﺑﺮاي ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﻤﻮدن ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ در ﻣﺤﻴﻂ وﻳﮋه ﺧﻮدﺷﺎن‪،‬‬ ‫ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر واﻗﻌﻲ ﻫﻤﻪي زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪﻫﺎ "زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ‪ "٥‬ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺎﻧﺪ‬ ‫ﭼﻮن ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ ﭘﺎﻳﺪار ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫وﻟﻲ اﮔﺮ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ژﻧﺘﻴﻚ ﻳﺎ ﺟﻬﺶ‪ ،‬ﺳﺎزﮔﺎري ﺳﻮﻣﻨﺪي ﻛﻪ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺮ آن‬ ‫ﻛﻨﺶ دارد را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻜﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ؟‬

‫‪1. dog breeds‬‬ ‫‪2. bald eagle‬‬ ‫‪3. fully developed‬‬ ‫‪4. partially developed‬‬ ‫‪5. under construction‬‬

‫‪١٢٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫در ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮردي‪ ،‬ﮔﻮﻧﻪ ﺟﺎﻧﺪاري ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻓﺮﮔﺸﺘﻲ ﻧﺸﺎن ﻧﺪاده و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ از ﻣﻴﺎن‬ ‫ﺑﺮود‪ .‬ﺑﺮاﻓﺘﺎدن‪ ،١‬ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازهي ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻦ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪي زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ‪ 99‬درﺻﺪ زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪﻫﺎ در‬ ‫ﺳﺎزﮔﺎري ﻣﻮﻓﻖ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﺧﻮدﺷﺎن ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده ‪ -‬و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﭼﻮن ﺷﻜﺎري از ﭘﺎ‬ ‫اﻓﺘﺎده‪ ،‬ﺑﺮاﻓﺘﺎدﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺻﻮرت دﻗﻴﻖ و ﺑﺎ‬ ‫ﻫﺪف از ﺳﻮي آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﻛﺎرﻫﺎي‬ ‫ﺑﺰرگ ﭘﺮوردﮔﺎر ‪ 99‬درﺻﺪ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﺳﺎزي ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﻜﺴﺘﻲ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﺑﺮﻛﻨﺎر ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭼﻮن ﻣﺎ اﻧﺴﺎنﻫﺎ اﻛﻨﻮن ﺑﻴﺮون از ﻣﺤﻴﻄﻲ ﮔﺴﺘﺮش ﺧﻮﻳﺶ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ از روي‬ ‫اﺣﺴﺎس رواﻧﻲ‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺸﻲ ﺑﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻧﺪارﻳﻢ‪ .‬ﻣﺤﻴﻂﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن در‬ ‫در آنﻫﺎ ﭘﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻧﻤﻮده ﺑﻪ‬ ‫ﺟﻮاﻣﻊ ﺻﻨﻌﺘﻲ اﻣﺮوزي ﻧﻮﻳﻦ ﺷﺒﺎﻫﺘﻲ‬ ‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺮوزه‪" ،‬ﺟﻨﮓ ﺑﺮاي‬

‫"ﺣﻘﻴﻘﺖ‪ ،‬در ﺟﺴﺘﺎر دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ‬ ‫ﻧﮕﺮي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪".‬‬

‫زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن" ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺮداﺧﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻮﻗﻊ ﻗﺴﻂﻫﺎ‪ ،‬ﻳﺎ اﻧﺪوﺧﺘﻦ ﭘﻮل ﻛﺎﻓﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﻓﺮﺳﺘﺎدن ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮدﺗﺎن ﺑﻪ‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻣﻌﻨﻲ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺎ‪،‬‬

‫اﺳﻜﺎر واﻳﻠﺪ )‪ (1854 -1900‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‬ ‫در ﻧﻘﺎد ﻫﻤﭽﻮن ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ‬

‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﺗﺠﺮﺑﻪ دﺳﺖ اوﻟﻲ‬ ‫از ﺟﻨﮓ واﻗﻌﻲ ﻣﺮگ و‬

‫زﻧﺪﮔﻲ‬

‫‪1. Extinction‬‬

‫‪١٢٨‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻪاﻳﻢ‪ .‬و ﺑﺴﻴﺎر آﺷﻜﺎر اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن از در اﺛﺮ ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﺑﻴﮕﺎﻧﮕﻲ از "ﻧﺒﺮد ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺎﻃﺮ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن" از ﻧﮕﺮ رواﻧﻲ و اﺣﺴﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎر دو دل ﻫﺴﺘﻴﻢ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫اﻧﺴﺎن ﻓﺮﮔﺸﺖ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻓﺰون ﺑﻪ راﻳﻦ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻓﻦآوري ﻛﻪ ﺑﺮ ﻧﻘﺺﻫﺎي ژﻧﺘﻴﻜﻲ اﻧﺴﺎن ﭼﻴﺮه‬ ‫ﺷﺪه‪ ،‬ﻓﺮﮔﺸﺖ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﺟﺎي ﺟﻠﻮ رﻓﺘﻦ ﭘﺴﺮﻓﺖ دارد‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﭼﺸﻤﺎن ﺧﻮد ﻣﻦ‪،‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﺿﻌﻴﻒ ﺑﻮده‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺪام ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﺻﻼح ‪ -5.75‬دارﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻦ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل‬ ‫ﭘﻴﺶ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪه ﺑﻮدم‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ زﻧﺪه ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪم ﺗﺎ ﭘﺪر ﻓﺮزﻧﺪاﻧﻲ ﺑﺎﺷﻢ‪ .‬اﻣﺮوزه ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ‬ ‫ﺑﺎ داﺷﺘﻦ ﻋﻴﻨﻚ ﻳﺎ ﻟﻨﺰﻫﺎي ﭼﺸﻤﻲ راﺣﺖ ﺑﺎﺷﻢ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﻤﺒﻮدي در داﺷﺘﻦ ﺑﺨﺖ‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﻴﺪﻣﺜﻞ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺎ ﭼﺸﻤﺎن ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﺪارم‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ دﺧﺘﺮم ﭼﺸﻢ‬ ‫ﺿﻌﻴﻒ ﻣﺮا ارث ﺑﺮده‪ ،‬و ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻛﻮدﻛﺎن وي ﻧﻴﺰ ارث ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻲ در‬ ‫ﻓﻦآوري ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮدﮔﻲ‪ ،‬ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ را ﺑﻲ اﺛﺮ ﺳﺎزد‪ -‬و در ﻧﺘﻴﺠﻪ‬ ‫اﺷﺘﺒﺎﻫﻲ ﺑﻪ وﺟﻮد ﻣﻲآﻳﺪ ﻛﻪ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻫﺮﮔﺰ در ﻓﺮﮔﺸﺖ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫***‬ ‫ﺗﺎ اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﻣﺎ ﭼﻨﺪ ﻧﻤﻮﻧﻪ از ﻓﺮﮔﺸﺖ در ﻋﻤﻞ را اراﺋﻪ دادﻳﻢ‪ .‬اﻣﻴﺪوارم‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ‬ ‫ﺳﺎدﮔﻲ و زﻳﺒﺎﻳﻲ ﺗﺌﻮري ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ داروﻳﻦ را ﻧﺸﺎن داده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﭙﻨﺪارﻳﻢ ﺷﻤﺎ‬ ‫از اﻓﺮادي ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي ﺗﺌﻮري و ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎﻧﻪ در ﺷﻤﺎ ﭼﻨﺪان ﻛﺎرﮔﺮ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﭘﻴﺸﻴﻨﻪي ﺟﻬﺎن داﻧﺶ ﭘﺮ از ﺗﺌﻮريﻫﺎي ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﻮده ﻛﻪ ﻳﺎوه ﮔﺸﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻓﺮض ﻛﻨﻴﻢ ﺷﻤﺎ از اﻓﺮادي ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﻳﻚ ادﻋﺎي داﻧﺶ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻮاه‬ ‫روﺷﻦ‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ ﻟﻤﺲ و ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﮔﻮاﻫﻲﻫﺎﻳﻲ از ﺳﻨﮓﻫﺎي ﺳﺨﺖ‪ ١‬ﺑﺮاي‬ ‫ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺧﻮدش ‪-‬از ﺗﻚ ﺳﻠﻮﻟﻲﻫﺎ ﺗﺎ اﻧﺴﺎن‪ -‬ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺎﻫﺪ ﺳﻨﮕﻲ ﺳﺨﺖ ﺑﻪ‬

‫‪1. rock-solid‬‬

‫‪١٢٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻧﺎم ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ١‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﻻﻳﻪﻫﺎي ﻣﺘﺮاﻛﻢ ﺷﺪه‬ ‫رﺳﻮﺑﻲ ﺳﻴﺎره ﻣﺎ‪ ،‬اﺷﺎره ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ را ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ‬ ‫اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﺪن آب در ﻳﻚ دﻟﻮ‪ ،‬از ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ‪ ،‬اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻛﻬﻦﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ در ﭘﺎﻳﻴﻦ و ﻻﻳﻪﻫﺎي ﻧﻮ در ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ‪ ،‬اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺣﻴﺎﻃﻲ‪ ٢‬ﺗﺎزه رﻧﮓ ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺎ ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ ﻓﺮاﻫﻢ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ رﻧﮓ ﺗﺎزه ﭘﺮﺗﻐﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺳﺮاﺳﺮ روﻳﻪ ﺻﻨﺪﻟﻲ ﺣﻴﺎط را ﭘﻮﺷﺎﻧﺪه ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻣﻲﺷﻮﻳﺪ ﻻﻳﻪ ﭘﺮﺗﻐﺎﻟﻲ رﻧﮓ ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻻﻳﻪ رﻧﮓ ﺧﻮرده اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻻﻳﻪ‬ ‫ﭘﺮﺗﻐﺎﻟﻲ را ﺑﺨﺮاﺷﻴﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﻻﻳﻪ ﻓﺮﺳﻮده دﻳﮕﺮ ﺑﺎ رﻧﮓ ﺳﺒﺰ در زﻳﺮ آن ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ ﻻﻳﻪ ﺳﺒﺰ ﻛﻬﻦﺗﺮ از ﻻﻳﻪ ﭘﺮﺗﻐﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﮔﺮ‬ ‫ﻻﻳﻪ ﺳﺮخ رﻧﮕﻲ در زﻳﺮ ﺳﺒﺰ ﭘﻴﺪا ﺷﻮد‪ ،‬روﺷﻦ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬رﻧﮓ ﺳﺮخ ﻧﺨﺴﺖ زده‬ ‫ﺷﺪه‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺳﺒﺰ و دﺳﺖ آﺧﺮ ﭘﺮﺗﻐﺎﻟﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺗﺎزه رﻧﮓ ﺷﺎﻳﺪ روي ﻻﻳﻪﻫﺎي‬ ‫ﻛﻬﻨﻪ زده ﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ زﻳﺮ ﻻﻳﻪ ﻛﻬﻨﻪ رﻧﮓ ﻧﻤﻲﺧﻮرد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬ﺳﻨﮓﻫﺎي رﺳﻮﺑﻲ‪ ٣‬ﻛﻪ ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ را درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬ ‫ﻻﻳﻪ ﻻﻳﻪ روي ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ‪ ،‬ﻻﻳﻪ ﺑﺮ روي ﻻﻳﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺑﻮدن‬ ‫ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻛﻬﻨﻪﺗﺮ در ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺳﺘﻮن‪ ،‬و ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻧﻮﺗﺮ در ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺑﺨﺶ‬ ‫ﺳﺘﻮن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻨﻄﻖ ﺳﺎده از ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮيﻫﺎي دﻳﮕﺮ دوري ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻻﻳﻪﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﺘﻮاﻧﺪ از ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻻﻳﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮي ﭘﻴﺮﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ‬ ‫روﺷﻲ‪ (1) :‬ﻳﻚ ﻛﻮه ﻛﺎﻣﻞ را ﺑﻠﻨﺪ ﻛﻨﺪ‪ (2) ،‬ﻻﻳﻪ ﺳﻨﮓ ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ دروﻧﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﻻﻳﻪ را از ﺟﺎ ﺑﺮدارد‪ (3) ،‬ﺳﻨﮓ ﻧﻮ را ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﺳﻨﮓ ﻛﻬﻨﻪ ﻛﻨﺪ‪ (4) ،‬ﺳﻨﮓ ﻛﻬﻨﻪ را‬

‫‪1. geologic column‬‬ ‫‪2. lawnchair‬‬ ‫‪3. sedimentary rocks‬‬

‫‪١٣٠‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫روي ﺳﻨﮓ ﻧﻮ ﺑﮕﺬارد‪ (5) ،‬ﻛﻮه را روي ﺑﺴﺘﺮ ﺗﺎزه ﭼﻴﺪه ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﺳﻨﺎرﻳﻮﻳﻲ ﻓﺮاﺗﺮ از ﻳﺎوه ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫واﻗﻊﮔﺮاﻳﺎﻧﻪﺗﺮ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻓﺮﺳﺎﻳﺶ‪ ،‬ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ را ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺪ‪ ،١‬و‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎ رﺳﻮبﻫﺎي ﺗﺎزهﺗﺮ اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮآﻳﻨﺪ اﻳﻦ ﻛﻨﺶ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﻻﻳﻪﻫﺎي روي ﻫﻢ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺳﺘﻮن‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎ ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ دوره زﻣﺎﻧﻲ ﻫﻤﺮاه ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﻧﻜﺘﻪاي ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﺎدآوري ﺷﻮد اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺘﻮن ﻫﻤﻴﺸﻪ از ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ‪ -‬از‬ ‫ﻛﻬﻦﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻮﺗﺮ‪ -‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻧﺴﺎن اﻧﺪﻳﺸﻪ ورز‬ ‫ﻫﻮﻣﻮ ارﻛﺘﻮس‬ ‫ﻫﻮﻣﻮ ﻫﺒﻴﻠﻴﺲ‬ ‫آﺳﺘﻮراﻟﭙﺘﻴﻮﻛﺲ‬ ‫ﻣﻴﻤﻮن‬ ‫ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران‬ ‫ﺧﺰﻧﺪه‬ ‫دوزﻳﺴﺘﺎن‬ ‫ﻣﺎﻫﻲﻫﺎ‬ ‫ﻧﺮم ﺗﻨﺎن‬ ‫ﭼﻨﺪ ﺳﻠﻮﻟﻲﻫﺎ‬

‫‪1. weather-away‬‬

‫‪١٣١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺗﻚ ﺳﻠﻮﻟﻲﻫﺎ‬

‫ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺳﻨﮓ رﺳﻮﺑﻲ‪ ،‬از ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ‪ ،‬آﺷﻜﺎر ﻣﻲﺳﺎزد‪ ،‬ﻛﺪاﻣﻴﻚ از زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﻧﺨﺴﺖ‬ ‫روي زﻣﻴﻦ ﭘﻴﺪا ﺷﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻓﻦ ﺳﻦ ﻳﺎﺑﻲ ﭘﺮﺗﻮﺳﻨﺠﻲ‪ ١‬ﻧﻴﺰ ﭼﻴﺪﻣﺎن از ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻪ اﻛﻨﻮن ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ را‬ ‫ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻋﻨﺼﺮﻫﺎي رادﻳﻮاﻛﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اوراﻧﻴﻮم‪ ،‬ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ و رﺑﺪﻳﻮم ﺑﺎ ﻧﺮخ ﺛﺎﺑﺖ و‬ ‫دﻗﻴﻘﻲ واﻣﻲﭘﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اوراﻧﻴﻮم ﺑﻪ ﺳﺮب؛ ﭘﺘﺎﺳﻴﻢ ﺑﻪ آراﮔﻮن و رﺑﺪﻳﻮم ﺑﻪ اﺳﺘﺮوﻧﺘﻴﻮم‬ ‫ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﻧﺪازهﮔﻴﺮي ﻧﺴﺒﺖ اﻳﺰوﺗﻮپﻫﺎي ﻋﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ‪) ٢‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬اﻧﺪازهﮔﻴﺮي‬ ‫ﻳﻚ ﻳﺎ دو ﻳﺎ ﭼﻨﺪ اﺗﻢ ﺑﺎ ﻋﺪد اﺗﻤﻲ ﻳﻜﺴﺎن و وزن اﺗﻤﻲ ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن(‪ ،‬زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﺎن ﺳﻦ‬ ‫ﺳﻨﮕﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ در آن ﻫﺴﺖ را روﺷﻦ ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﺗﻜﻪ ﺳﻨﮓ وﻳﮋه در ﻛﺠﺎي ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻚ زﻣﻴﻦﺷﻨﺎس ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻮر آزاداﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺳﻦ ﻳﺎﺑﻲ ﭘﺮﺗﻮﺳﻨﺠﻲ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ را آﺷﻜﺎر ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﭼﻴﺪﻣﺎن ﺳﺘﻮن‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻢ ﺑﺎ روش ﻣﻨﻄﻘﻲ و ﻫﻢ ﺑﺎ روش ﭘﺮﺗﻮﺳﻨﺠﻲ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﻮد‪ -‬ﻫﺮ دو‪ ،‬ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ را‬ ‫ﺗﺎﻳﻴﺪ و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﺮا ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺮاي ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺖ ارزﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ؟ ﭼﻮن ﻛﻬﻦ ﻻﻳﻪﻫﺎي‬ ‫داراي ﺳﻨﮕﻮاره ‪-‬ﻛﻪ ‪ 3/5‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل دارد‪ -‬داراي ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎي ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي ﺗﻚ‬ ‫ﺳﻠﻮﻟﻲ ﺳﺎده ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻻﻳﻪﻫﺎي ﻛﻤﻲ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺳﺘﻮن‪ ،‬ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪه ﻛﻮﭼﻚ ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي‬ ‫ﭼﻨﺪ ﺳﻠﻮﻟﻲ را ﻧﮕﻪ ﻣﻲدارد‪ .‬ﺑﺎ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺑﺎﻻ‪ ،‬اﻳﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺎﻧﻮري ﭼﻨﺪ ﺳﻠﻮﻟﻲ‬

‫‪1. Radiometric dating technique‬‬ ‫‪2. parent-to-daughter‬‬

‫‪١٣٢‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻮران ﻧﺮم ﺗﻦ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮﺟﺎنﻫﺎ‪ ،‬اﺳﻔﻨﺞﻫﺎ و ﻛﺮمﻫﺎ‪ ،‬دﮔﺮﮔﻮن ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﻴﻢ و در ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺑﺎ ﻋﻤﺮ ‪ 600‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﻣﺎﻫﻲﻫﺎ‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺮﻣﻲﺧﻮرﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﺷﻤﺎر ﻛﻤﻲ از ﻣﺎﻫﻲﻫﺎ ﺑﻪ دوزﻳﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺑﻘﺎ در ﺧﺸﻜﻲ و آب‪ ،‬دﮔﺮﮔﻮن‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬دوزﻳﺴﺘﺎن ﻧﺨﺴﺖ در ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﻋﻤﺮ ‪ 405‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل‪،‬‬ ‫ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﺎﻻﺗﺮ رﻓﺘﻦ‪ ،‬در ‪ 310‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﭘﻴﺶ دوزﻳﺴﺘﺎن‪ ،‬درﻣﻲﺑﺎﺑﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﮔﺴﺘﺮش ﭘﻴﺪا ﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬و آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﻮدﻛﻲ ﻣﻲداﻧﺪ‪ ،‬اﻧﺪازهﻫﺎي اﻳﻦ‬ ‫ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﺑﺰرگ ﺷﺪ و داﻳﻨﺎﺳﻮرﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرﮔﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ داﻳﻨﺎﺳﻮر در‬ ‫ﻻﻳﻪﻫﺎي ‪ 225‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﭘﺪﻳﺪار‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران ﻛﻮﭼﻚ ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ‬ ‫ﻻﻳﻪ‬

‫ﭘﺪﻳﺪار‬

‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻧﺎﮔﻬﺎن‬

‫داﻳﻨﺎﺳﻮرﻫﺎ از ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺳﺘﻮن ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ‬

‫" ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻳﻚ زن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎور ﻛﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺧﺪاي ﻣﻬﺮﺑﺎن و دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﻲ در ﻳﻚ‬ ‫دم‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﻮا ﻓﺮﻣﺎن دﻫﺪ ﺑﭽﻪ ﺑﺰاﻳﺪ و ﺟﻬﺎن‬ ‫را ﭘﺮﻛﻨﺪ و در دم دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻪ زاﻳﻴﺪﮔﺎن وي‬

‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران ﺑﻪ‬

‫ﻧﻔﺮﻳﻦ ﺑﻔﺮﺳﺘﺪ؟ ﺑﺎور ﻧﺪارم ﺧﺪا‬

‫ﮔﺴﺘﺮش ﺧﻮد‪ ،‬در اﻧﺪازه و ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ‬

‫دﺳﺘﻮرﻫﺎي ﻣﻮﺳﻲ را ﻓﺮﺳﺘﺎده ﻳﺎ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‬

‫اداﻣﻪ دادﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ از‬

‫ﺑﺮاي زﻧﺎن‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﺪا ﻣﻲﭼﺴﺒﺎﻧﻨﺪ‪،‬‬

‫ﻣﻴﻤﻮن در ﺳﻨﮓ ﻻﻳﻪﻫﺎي ‪ 40‬ﻣﻴﻠﻴﻮن‬

‫ﺑﻴﺮون داده اﺳﺖ‪".‬‬

‫ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در ﺑﺎﻻﺗﺮ در‬ ‫ﺳﺘﻮن‪ ،‬ﻣﻴﻤﻮن ﺑﻪ آﺳﺘﻮراﻟﭙﺘﻴﻮﻛﺲ‪) ١‬ﻣﻴﻤﻮن‬ ‫ﺟﻨﻮﺑﻲ(‪،‬‬

‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‬

‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻴﺰاﺑﺖ ﻛﺪي اﺳﺘﺎﺗﻮن )‪(1815-1902‬‬ ‫رﻫﺒﺮ ﺟﻨﺒﺶ ﻓﻨﻤﻴﺴﺖ‬

‫آﺳﺘﻮراﻟﭙﺘﻴﻮﻛﺲ‪ ،‬ﺟﺪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﮔﻮﻧﻪي ﻣﺎ‬ ‫ﻫﺴﺖ‪.‬‬

‫‪1. Australopithecus‬‬

‫‪١٣٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫اﻛﻨﻮن ﺑﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ رﺳﻴﺪهاﻳﻢ‪ .‬آﺳﺘﻮراﻟﭙﺘﻴﻮﻛﺲ ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺎ‬ ‫ﻫﻮﻣﻮ ﻫﺒﻴﻠﻴﺲ‪ ١‬و ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻫﻮﻣﻮ ارﻛﺘﻮس‪ ٢‬دﻧﺒﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﻫﻮﻣﻮ ارﻛﺘﻮس ﺑﻪ اﻧﺴﺎن‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪ ورز‪ ،٣‬ﮔﻮﻧﻪي ﺧﻮد ﻣﺎ‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮش ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﻬﻦﺗﺮﻳﻦ ﺳﻨﮕﻮاره ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺷﺪه از‬ ‫اﻧﺴﺎن اﻧﺪﻳﺸﻪ ورز‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ در ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻻﻳﻪ ﺑﺎ ﻋﻤﺮ ‪ 275000‬ﺳﺎل‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ را ﺑﺮاي ﻳﻚ آن ﻛﻨﺎر ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺳﻦ ﻳﺎﺑﻲ ﭘﺮﺗﻮ ﺳﻨﺠﻲ‪ ،‬ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﺮﭘﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ (1) :‬ﺗﻚ ﺳﻠﻮﻟﻲﻫﺎ‪ (2) ،‬ﭼﻨﺪ ﺳﻠﻮﻟﻲﻫﺎ‪،‬‬ ‫)‪ (3‬ﻧﺮم ﺗﻨﺎن‪ (4) ،‬ﻣﺎﻫﻲﻫﺎ‪ (5) ،‬ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن‪ (7) ،‬ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران‪ (8) ،‬ﻣﻴﻤﻮنﻫﺎ‪(9) ،‬‬ ‫آﺳﺘﻮراﻟﭙﺘﻴﻮﻛﺲ‪ (10) ،‬ﻫﻮﻣﻮ ﻫﺒﻴﻠﻴﺲ‪ (11) ،‬ﻫﻮﻣﻮ ارﻛﺘﻮس‪ (12) ،‬اﻧﺴﺎن اﻧﺪﻳﺸﻪ ورز‪.‬‬ ‫ﻣﻘﺪسﺗﺮﻳﻦ آﻣﻮزه آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺧﺪا ﻫﻤﻪي ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ‪،‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻧﺴﺎن را‪ ،‬در ﻳﻚ دوره ﻛﻮﺗﺎه و ﺑﻪ ﻳﻜﺒﺎره‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻪ ﻧﺎم "ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶ"‪ ،٤‬آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻢزﻣﺎن‪ ،‬داﻳﻨﺎﺳﻮرﻫﺎ و اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﮔﻮرﻳﻞﻫﺎ و‬ ‫ﺗﺮيﻟﻮﺑﻴﺖﻫﺎ‪ ٥‬روي زﻣﻴﻦ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي زﻳﺴﺖ"ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ" ﭼﻨﺪ روز ﻛﻢ ﻳﺎ زﻳﺎد‪ ،‬ﺳﻦ‬ ‫ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ آﻣﻮزهي ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻣﻘﺪس درﺳﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺳﻨﮕﻮاره ﻫﻤﻪي‬ ‫"ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي" ﺟﺎﻧﻮري ﻫﻢ زﻣﺎن‪ ،‬در ﻛﻨﺎر ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‪ ،‬در ﻻﻳﻪﻫﺎي ﻳﻜﺴﺎﻧﻲ از ﺳﺘﻮن‬ ‫زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ ﻳﺎﻓﺖ ﺷﻮد‪ .‬ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜﻪ ﻳﻚ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ اﻧﺪك اﻧﺪك‬ ‫از ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺳﺎده ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺎﻧﻮري را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻳﻚ‬ ‫ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ از ﻫﻤﻪي زﻳﺴﺖ"ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ" را آﺷﻜﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬وﻟﻲ واﻗﻌﻴﺖﻫﺎي‬ ‫داﻧﺶ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ دﻳﺪﮔﺎه آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ از‬

‫‪1. Homo habilis‬‬ ‫‪2. Homo erectus‬‬ ‫‪3. Homo sapiens‬‬ ‫‪4. Creation Week‬‬ ‫‪5. trilobites‬‬

‫‪١٣٤‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫ﻫﺴﺘﻪ ﺧﻮد ﻧﺎداﻧﺸﻴﻚ ﺑﻮده و ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﺑﺎور ﺗﻌﺼﺐ آﻣﻴﺰ دﻳﻨﻲ دﻳﺪه‬ ‫ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ رد ﻓﺮﮔﺸﺖ از ﺳﻮي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﺎن ﺑﺎ ﭘﺎﻓﺸﺎري‪ ،‬از ﺑﺎورﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺎوري ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ داﻧﺶ ﺑﻪ ﺟﺎي‬ ‫ﺑﺎوري ﺑﺮ اﺳﺎس ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮﻣﻨﺎن ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎري‬ ‫ﺑﺮاي ﻗﺎﻧﻊ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻫﻴﺖ ﻣﺪﻳﺮه آﻣﻮزﺷﮕﺎه ﺑﺮاي ﮔﺬاﺷﺘﻦ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﺑﺨﺸﻲ‬ ‫از داﻧﺶ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﮕﺬارﻳﺪ در زﻳﺮ‪ ،‬رد ﻛﺮدن داﻧﺶ ﻓﺮﮔﺸﺖ از ﺳﻮي‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﺑﺮاي ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎري‪ ،‬ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﭘﺮﺳﺸﻲ را ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ از ﺧﻮدﻣﺎن‬ ‫ﺑﭙﺮﺳﻴﻢ‪ :‬آﻳﺎ رد ﻛﺮدن ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﻮردﻫﺎي داﻧﺶ ﺑﻮده ﻳﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﺘﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎي‬ ‫ﻣﻘﺪس ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﺪﻻل آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ‪ :‬ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ اﻧﻔﺠﺎر ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ‪ ،١‬ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن‬ ‫ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎر از ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺎﻧﻮري‪ ،‬را آﺷﻜﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺎور ﺷﻮد‪ ،‬اﻧﻔﺠﺎر ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ در‬ ‫واﻗﻊ ﻫﻤﺎن ﻫﻔﺘﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮي از‬ ‫زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺮاي دﻟﻴﻞﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﭘﻲ ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫)‪ (1‬ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻻﻳﻪ ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ در واﻗﻊ ﻳﻚ آﺷﻜﺎر ﺷﺪن "ﻧﺎﮔﻬﺎن" از ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺎﻧﻮري ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﺎن و‬

‫‪1. Cambrian Explosion‬‬

‫‪١٣٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫دﻳﺮﻳﻦﺷﻨﺎﺳﺎن‪ ١‬واژه "ﻧﺎﮔﻬﺎن" را ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ دورهي زﻣﺎﻧﻲ دهﻫﺎ‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﻛﻪ در ﻣﻘﻴﺎس زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ ﻳﻚ دوره ﻛﻮﺗﺎه اﺳﺖ‪ ،‬اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬واژه "ﻧﺎﮔﻬﺎن" را در ادﺑﻴﺎت داﻧﺸﻴﻚ ﺧﻮاﻧﺪه و آن را ﻧﺎدرﺳﺖ‬ ‫ﺑﻪ " آﻧﻲ" ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫)‪ (2‬دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﺮا ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻻﻳﻪ ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ ﻳﻚ اﻓﺰاﻳﺶ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ در ﺳﻨﮕﻮاره ﻧﺸﺎن‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺮم ﺗﻨﺎن و ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺎﻧﻮري ﭘﺮه ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ‬

‫‪٢‬‬

‫ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺳﻨﮕﻮاره ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻮﺳﺘﻪﻫﺎ‪ ،‬اﺳﺘﺨﻮانﻫﺎ ﻳﺎ دﻧﺪانﻫﺎي‬ ‫ﺳﺨﺖ ﮔﺴﺘﺮش ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮد و ﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﺳﻨﮕﻮاره ﺷﻮد‪ .‬در واﻗﻊ اﻧﻔﺠﺎر‬ ‫ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺑﺪن ﺑﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻗﺎﺑﻞ ﺳﻨﮕﻮاره ﺷﺪن‪،‬‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)‪ (3‬ﺑﺎ وﺟﻮد دﺷﻮاري و ﻛﻤﻴﺎب ﺑﻮدن ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺳﻨﮕﻮاره ﺷﺪن در ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ‪،‬‬ ‫ﺑﺎز ﻫﻢ داراي ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎي ﭘﺮه ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از اﻧﻔﺠﺎر ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ‬ ‫ﻫﺴﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﺷﻮد اﻧﻔﺠﺎر ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﻫﻔﺘﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﺎﻧﻮري ﭘﻴﺶ از آن را ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲدﻫﻨﺪ؟ ﺑﺎ ﻧﮕﺮ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﺧﺪاي ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﭘﺲ از ﺧﺪاﻳﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬آﻳﺎ ﺧﺪاﻳﺎن ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ اﻳﻦ‬ ‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﺎﻧﻮري ﭘﻴﺶ از اﻧﻔﺠﺎر ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ را آﻓﺮﻳﺪهاﻧﺪ؟‬ ‫)‪ (4‬اﻧﻔﺠﺎر ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ ‪ 570‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﭘﻴﺶ رخ داده‪ ،‬ﻧﻪ ‪ 6000‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬آن ﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﻛﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ ادﻋﺎ دارد‪.‬‬ ‫)‪ (5‬ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻻﻳﻪ ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ‪ ،‬داراي ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎي ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران و ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻦ‪،‬‬ ‫دوﺑﺎره ادﻋﺎي اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻤﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺎﻧﻮري ﻫﻢزﻣﺎن ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬را‬ ‫رد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪1. paleontologists‬‬ ‫‪2. Precambrian‬‬

‫‪١٣٦‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫اﺳﺘﺪﻻل آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ‪ :‬ﺷﻤﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎي ﻏﺎﻳﺐ در ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ‪،‬‬ ‫ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺖ را رد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬اﻳﻨﺠﺎ دوﺑﺎره ﺑﻪ آﺷﻨﺎي دﻳﺮﻳﻦ "ﺧﺪاي ﻧﺒﻮد داﻧﺎﻳﻲ" ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﺑﺎر‪ ،‬ﺷﺪه "ﺧﺪاي ﻧﺒﻮد ﺳﻨﮕﻮاره"‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﻮدﻧﺶ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن "روﺷﻨﮕﺮي درﺑﺎره"‬ ‫ﻫﺮ ﺳﻨﮕﻮارهي ﻏﺎﻳﺒﻲ در ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﺪ ﻧﻜﺘﻪ ﻛﻮﺗﺎه‪:‬‬ ‫)‪ (1‬ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺖ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺳﻨﮕﻮاره ﺷﺪن ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪاي ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﻨﮕﻮاره ﺷﺪن‪،‬‬ ‫ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺘﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞﻫﺎي ﻣﺴﺘﻘﻞ زﻣﻴﻦ ﺷﻴﻤﻲ‪ ١‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ‪ ،‬ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎي ﻏﺎﻳﺐ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﺻﻮرﺗﻲ ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺖ را رد ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺳﺘﻮن‬ ‫زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺧﻮب از ﻃﺒﻴﻌﺖ در ﮔﻮاﻫﻲ دادن ﻓﺮﮔﺸﺖ زﻳﺴﺘﻲ‪ ٢‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)‪ (2‬ﺣﺘﻲ در ﺷﺮاﻳﻂ ﻋﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺳﻨﮕﻮاره ﺷﺪن ﺑﺴﻴﺎر روﻳﺪاد ﻧﺎدري ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫ﺗﺎ آﻏﺎز ﺳﺪه ‪ ،1900‬دهﻫﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻛﺒﻮﺗﺮ ﻣﻬﺎﺟﺮ‪ ٣‬از ﻣﻴﺎن ﺷﻤﺎل اﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﺮواز‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻮدن آنﻫﺎ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎ ﺳﻨﺪﻫﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮي و ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﭼﺸﻢ‬ ‫ﺗﻤﺎﺷﺎﮔﺮ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد‪ ،‬ﺗﺎ اﻳﻦ زﻣﺎن‪ ،‬داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻫﻴﭻ ﺳﻨﮕﻮاره‬ ‫ﻛﺒﻮﺗﺮ ﻣﻬﺎﺟﺮي را ﻧﻴﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ اﮔﺮ ﺑﺴﻴﺎري از ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﺎﻧﻮري ﻫﻴﭻ‬ ‫ﺳﻨﮕﻮارهاي ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺷﮕﻔﺖ زده ﺷﻮﻳﻢ‪.‬‬ ‫)‪ (3‬ﻓﺮﮔﺸﺖ اﻧﺴﺎن اﻧﺪﻳﺸﻪ ورز واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻪ ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎي ﻏﺎﻳﺐ در ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ﭼﻮن ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎ ﺗﻨﻬﺎ در ﻻﻳﻪ ﺑﺎﻻي ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﺷﻮد و‬ ‫ﭼﻮن داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺮاي ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻧﻴﺎﻛﺎن ﺧﻮدﻣﺎن ﻛﻮﺷﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎي ﭘﻴﺸﻴﻨﻪي ﻧﻴﺎﻛﺎن اﻧﺴﺎن اﻣﺮوزي‪ ،‬ﭘﺮﺑﺎر و‬ ‫ﺑﺪون ﭼﻮن و ﭼﺮا ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬دﺷﻮاري ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻓﺮﮔﺸﺖ اﻧﺴﺎن اﻧﺪﻳﺸﻪ ورز‬

‫‪1. geochemistry‬‬ ‫‪2. biological evolution‬‬ ‫‪3. passenger pigeons‬‬

‫‪١٣٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻏﺎﻳﺐ ﺑﻮدن ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﭼﻮن ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫دﺷﻮاري در دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي‪ ،‬ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻧﻴﺎﻛﺎن ﻳﻚ زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪ و آﻏﺎز ﮔﻮﻧﻪ دﻳﮕﺮ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)‪ (4‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎي ﻣﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪ را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ‬ ‫دﻳﮕﺮ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺎز ﻫﻢ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬اﮔﺮ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺳﻨﮕﻮاره ‪ 1#‬را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻴﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﺳﻨﮕﻮاره ‪2#‬‬ ‫اﻋﻼم ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻳﻚ ﻧﺒﻮد ﺳﻨﮕﻮارهاي ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫"ﭼﻴﺰي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻣﺎ"‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪" ،‬آﻳﺎ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻴﺎﻧﻲ )ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ‬ ‫ﺳﻨﮕﻮاره ‪ (1/5#‬ﻫﺴﺖ؟ اﮔﺮ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺳﻨﮕﻮارهي ‪ 1/5#‬را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻳﺎ ﭘﺲ‬ ‫از آن ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ داد ﻣﻲزﻧﻨﺪ اﻛﻨﻮن دو ﺗﺎ ﺳﻨﮕﻮاره ‪-‬ﻳﻜﻲ ﻣﻴﺎن‬ ‫ﺳﻨﮕﻮاره ‪ 1#‬و ‪ 1/5#‬دﻳﮕﺮي ‪ 1/5#‬و ‪ -2#‬ﮔﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)‪ (5‬ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري از دﻳﻦداران ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا‪ ١‬درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺮدهام ﻛﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ اﺻﻄﻼح‬ ‫"داﻧﻪي ﮔﻢ ﺷﺪه‪ "٢‬اﺷﺎره ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬در ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻳﻦ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ادﻋﺎ ﺷﺪه‪ ،‬اﻳﻦ "داﻧﻪي‬ ‫ﮔﻢﺷﺪه"‪ ،‬ﺳﻨﮕﻮاره ﻏﺎﻳﺒﻲ اﺳﺖ و اﻧﺴﺎن را از ﻣﻴﻤﻮنﻫﺎي اﻣﺮوزي‪ ٣‬ﺳﻮا‬ ‫ﻣﻲﺳﺎزد‪ .‬ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﭼﻮن داﻧﻪي ﮔﻢ ﺷﺪه‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﻧﺸﺪه اﺳﺖ ﭘﺲ دﻟﻴﻞ ﺑﺮاي‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ اﻧﺴﺎن از ﻣﻴﻤﻮن ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ داﻧﻪي ﮔﻢ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻴﺎن اﻧﺴﺎن و ﻣﻴﻤﻮنﻫﺎي اﻣﺮوزي ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪،‬‬ ‫زﻳﺮا آنﻫﺎ ﻧﻴﺎﻛﺎن ﻣﺎ‪ ،‬رﺷﺪ ﻧﻤﻮده روي ﺷﺎﺧﻪ دﻳﮕﺮ از راﺳﺘﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪان‪ ،‬در اﻳﻦ روزﻫﺎ در ﭘﻲ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻧﻴﺎي ﻣﺸﺘﺮك اﻧﺴﺎن و ﻣﻴﻤﻮنﻫﺎي اﻣﺮوزي‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ -‬و اﻳﻦ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرﮔﻲ از آﺷﻔﺘﮕﻲ ﻣﻴﺎن ﺑﺴﻴﺎري از آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ و‬

‫‪1. Christian Fundamentalists‬‬ ‫ﺣﻠﻘﻪي ﻣﻔﻘﻮده ‪2. missing link ،‬‬ ‫‪3. modern apes‬‬

‫‪١٣٨‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫ﻣﺮدم ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ در ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ اﻧﺴﺎن اﻧﺪﻳﺸﻪ ورز از ﻫﻮﻣﻮ ارﻛﺘﻮس ﺷﻜﻲ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﺪﻻل آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ‪ :‬داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺖ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﻣﻄﺮح‬ ‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﭼﻮن دو ﺳﻮي ﻳﻚ ﺗﻨﺎﻗﺾ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺘﻲ در‬ ‫ﺑﺨﺸﻲ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﻋﺎﺷﻖ اﻳﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ رخ ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ ،‬داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺌﻮريﻫﺎي ﻧﺎﻫﻤﺴﺎﻧﻲ درﺑﺎره اﻳﻨﻜﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻓﺮﮔﺸﺖ زﻳﺴﺘﻲ در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ زﻣﻴﻦ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎور دارﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﭼﺎرﻟﺰ داروﻳﻦ‪ ،‬در آﻏﺎز‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺎﻧﻮري و ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎزﮔﺎر ﺷﺪن ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﺧﻮدﺷﺎن‪،‬‬ ‫ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺗﺪرﻳﺠﻲ‪ ،١‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ‪،‬‬ ‫ﮔﺮوﻫﻲ از داﻧﺸﻤﻨﺪان‪ -‬رﻫﺒﺮي ﺷﺪه ﺑﺎ ﻫﺎوارد اﺳﺘﻔﺎن ﺟﻲ ﻛﻮﻟﺪ‪ -٢‬ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻓﺮﮔﺸﺖ‬ ‫ﻧﻮﺑﺘﻲ‪ : ٣‬از دورانﻫﺎي ﺑﻠﻨﺪي از ﻓﺮﮔﺸﺖﻫﺎي ﻛﻢ ﻳﺎ ﺑﺪون ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﮔﺸﺖﻫﺎي‬ ‫اﻧﻔﺠﺎري ﺗﻨﺪ ﻗﻄﻊ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﺌﻮري ﻣﻮازﻧﻪي ﻧﺸﺎندار‪ ،٤‬ﻧﺎﻣﻴﺪه‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﻤﺎر اﻧﺪﻛﻲ از ﮔﻤﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﻲ ﺗﺌﻮرﻳﻚ ﺑﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪،‬‬ ‫اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﺧﻮد‪ ،‬وام ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫)‪ (1‬اﻳﻨﺠﺎ دوﺑﺎره‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ در ﺗﻔﺎوت ﮔﺬاري روﺷﻦ ﻣﻴﺎن "ﺗﺌﻮريﻫﺎي‬ ‫ﻓﺮﮔﺸﺖ" و واﻗﻌﻴﺖ ﻓﺮﮔﺸﺖ درﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ‬ ‫ﺗﺌﻮري ﺧﻮﻳﺶ از ﻧﺴﺒﻴﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ در ‪ 1915‬اﻧﺘﺸﺎر داد‪ ،‬ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎري ﻛﻤﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﺗﺌﻮري ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه ﮔﺮاﻧﺶ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ از ﺳﻮي آﻳﺰاك ﻧﻴﻮﺗﻦ اﻋﻼم ﺷﺪه‪،‬‬

‫‪1. gradualism‬‬ ‫‪2. Harvard's Stephen Jay Gould‬‬ ‫‪3. in fits and starts‬‬ ‫‪4. punctuated equilibrium‬‬

‫‪١٣٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫داﺷﺖ‪ .‬آﻳﺎ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ادﻋﺎ ﻛﻨﻨﺪ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎري اﻳﻦ ﺗﺌﻮريﻫﺎي‬ ‫ﮔﺮاﻧﺸﻲ ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻨﻜﻪ ﮔﺮاﻧﺶ ﺑﻲﺧﻮدي اﺳﺖ؟ دودﻟﻲ ﻛﻨﻮﻧﻲ درﺑﺎره ﭼﮕﻮﻧﻪ‪ -‬ﻧﻪ‬ ‫آﻳﺎ‪ -‬ﻓﺮﮔﺸﺖ رﺧﺪادﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ‪ ،‬اﺳﺘﻔﺎن ﺟﻲ ﻛﻮﻟﺪ ﻳﻜﻲ از ﻛﺴﺎﻧﻲ‬ ‫ﺑﻮده ﻛﻪ ﺑﺮاي راه ﻧﺪادن آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﻪ آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﺟﻨﮕﻴﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)‪ (2‬ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺗﺪرﻳﺠﻲ و ﻣﻮازﻧﻪي ﻧﺸﺎن دار‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﻧﺒﻮده ﺑﻠﻜﻪ ﺳﺎزﮔﺎر‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ روﺷﻦ ﻣﻲﺳﺎزد‪ ،‬ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺷﻤﺎري ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺘﻲ‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ و رﻓﺘﻪ رﻓﺘﻪ ﺑﻮده در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎري دﻳﮕﺮ ﻓﺮﮔﺸﺖﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺪون‬ ‫ﻗﺎﻋﺪه و ﺗﻨﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺘﺎب ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺸﺎر ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻛﻪ از ﺳﻮي ﻃﺒﻴﻌﺖ وارد‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺴﺘﮕﻲ ﻧﺰدﻳﻜﻲ دارد‪ .‬در ﻃﻲ دورهﻫﺎي ﭘﺮﺷﺘﺎب دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ زﻣﻴﻦ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﻳﺎ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪه ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﻨﺪي ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬در ﺑﺮاﺑﺮ‪ ،‬ﻛﻮﺳﻪﻫﺎ‬ ‫ﭼﻮن در ﻣﺤﻴﻂ ﭘﺎﻳﺪار اﻗﻴﺎﻧﻮس ﻧﻤﻮ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻫﻴﭻ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻓﺮﮔﺸﺘﻲ‬ ‫در ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺳﺎل ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫)‪ (3‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان آﺷﻜﺎرا در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺮدم‪ ،‬درﺑﺎرهي ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺗﺪرﻳﺠﻲ در‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﻮازﻧﻪ ﻧﺸﺎن دار ﮔﻔﺘﮕﻮ و ﺷﻚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪي اﻋﻀﺎي اﻧﺠﻤﻦ داﻧﺶ‪،‬‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺸﻤﻜﺸﻲ را ﺳﻮدﻣﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺎﻟﺶ اﻧﮕﻴﺰ و ﻧﻴﺮوﺑﺨﺶ و ﻫﻢ ﭼﻮن ﻳﻚ‬ ‫ﻧﻴﺮوﺑﺨﺶ ﺑﺰرگ ﺑﻪ روش داﻧﺶ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ دودﻟﻲ و‬ ‫ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪان را ﻧﺸﺎن ﺳﺴﺘﻲ ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬آنﻫﺎ ذﻫﻦ ﺑﺎز را ﻣﺴﺨﺮه‬ ‫ﻛﺮده و آزادي ﮔﻔﺘﻤﺎن و ﻫﻢ اﻧﺪﻳﺸﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮد روش داﻧﺶ و ﺑﺮاي ﺟﺎﻣﻌﻪ‬ ‫دﻣﻜﺮاﺗﻴﻚ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر اﺳﺎﺳﻲ ﻫﺴﺖ را ﻣﺴﺨﺮه ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻮاﻧﮕﺮي ﺷﻚ ﮔﺮاﻳﻲ درﺳﺖ‪ ،‬اﺟﺎزهاي ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺶ در ﺑﻪ اره دﻳﺪﮔﺎه ﺧﻮد‬

‫‪١٤٠‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫ﺷﺨﺺ ﮔﻨﺎه ﻫﺴﺖ‪ .‬از ﻫﻤﻪي دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﻣﺨﺎﻟﻒ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺎداﻧﻲ‪ ،‬ﭼﺸﻢ‬ ‫ﭘﻮﺷﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﺪا‪ ١‬ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)‪ (4‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺧﻮدﺷﺎن را داﻧﺸﻤﻨﺪ ﻧﺸﺎن ﻧﺪاده‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ ﻛﻠﻤﻪ ﻧﻘﺎد‬ ‫ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻮﺷﻜﺎﻓﻲ ادﺑﻴﺎت داﻧﺶ را ﺑﺮاي ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ‬ ‫ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎري ﻛﻮﭼﻚ در ﻣﻴﺎن ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎ دﻳﺮﻳﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎن در ﭘﻲ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪي‬ ‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﻳﻚ اﺧﺘﻼف در دﻳﺪﮔﺎه ﺑﺮ‬ ‫روي ﺳﻴﻤﺎﻫﺎي ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن از ﺳﺮﭼﺸﻤﻪي ﭘﻴﺪاﻳﺶ اﻧﺴﺎن را ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﺎ ﭘﺮش ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻐﺎﻟﻄﻪ اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻧﺎﻣﻮاﻓﻖ‪ ٢‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ اﺧﺘﻼﻓﻲ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ را اﺛﺒﺎت‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎر ﻛﻤﻲ از آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻢ ﻛﻪ در واﻗﻊ ﻫﻮادار ﻳﺎ ﻫﻤﻜﺎر‬ ‫در ﺣﻔﺎريﻫﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ٣‬ﺷﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻧﻘﺪﻫﺎي ادﻳﺒﺎﻧﻪ‪،‬‬ ‫ﺳﺮﺷﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﺷﻠﻮغ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﺪﻻل آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ‪ :‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺑﺎور ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ از ﺷﻤﺎري ﺳﻠﻮل ﻳﺎ‬ ‫ﻳﻚ ﺳﻠﻮل ﺑﻪ وﺟﻮد آﻣﺪهاﻧﺪ ﺑﺎز ﻫﻢ ﺑﺮاي ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ درﺑﺎره اﻳﻦ ﺟﺴﺘﺎر ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﻪ اﻧﺪامﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﺸﻢ اﻧﺴﺎن‪ ،‬اﺷﺎره ﻧﻤﻮده و ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ اﻧﺪام‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ از‬ ‫ﺳﻮي ﻳﻚ ﻧﻴﺮوي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ را آﺷﻜﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻧﻤﻮدﻳﻢ‪ .‬ﻣﻐﺎﻟﻄﻪ‪ ٤‬اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل‬ ‫اﻳﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﭘﻨﺪارد "ﺑﺨﺖ ﻛﻮر" ﻳﺎ "روﻳﺪادي ﺗﺼﺎدﻓﻲ" ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻓﺮﮔﺸﺖ را‬ ‫رﻫﺒﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﻪ راﻳﻦ‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻل‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺳﺎزﮔﺎري رﻓﺘﻪ رﻓﺘﻪ ﺗﺠﻤﻌﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ادﻋﺎي ﻧﺎدرﺳﺘﻲ از ﺑﻮدن ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺪه آﻧﻲ ﻻﺗﺎري ﻣﺎﻧﻨﺪ را دارد‪.‬‬

‫‪1. Lord Thy God‬‬

‫اﺳﺘﺪﻻﻟﻲ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻟﺰوﻣﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻘﺪﻣﻪﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ‬

‫‪2. non sequitur‬‬

‫‪3. Archaeological dig‬‬ ‫‪4. fallacy‬‬

‫‪١٤١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﺪون ﺧﺴﺘﮕﻲ از ﺗﻜﺮار ﻫﻤﺎن ﻳﻚ اﺷﺘﺒﺎه‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﻨﻬﺎن ﻧﻤﻮدن‬ ‫ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﻣﺮد ﭘﻮﺷﺎﻟﻲ "روﻳﺪاد ﺗﺼﺎدﻓﻲ" ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﺮاي روﺿﻪ ﺧﻮاﻧﺪن درﺑﺎره‬ ‫ﻋﺪم اﺣﺘﻤﺎل آن ﺟﻠﻮ ﻣﻲآورﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺷﺮح ﻛﺎﻣﻠﻲ از ﺳﺎﺧﺘﺎرﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه و ﻛﻨﺶﻫﺎي‬ ‫دروﻧﻲ ﻳﻚ ﺳﻠﻮل ﺗﻚ ‪-‬ﺑﺎ‬

‫‪DNA‬‬

‫‪ RNA ،‬و اﻧﺪامﻫﺎي ﺳﻠﻮﻟﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺎرا وﻇﻴﻔﻪﻫﺎي‬

‫ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺧﻮدﺷﺎن را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ -‬را اراﺋﻪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻣﻲﭘﺮﺳﻨﺪ‪ " :‬ﭼﻮن‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﻠﻮل‪ ،‬ﻳﺎ ﮔﺮوه ﺳﻠﻮلﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ از ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ رﻓﺘﻪ رﻓﺘﻪ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ‬ ‫ﺳﻮد ﺑﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪهاي ﺑﺪون ﻣﺪاﺧﻠﻪي ﺧﺪا ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮﭘﺎ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ؟"‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ ﭼﻨﻴﻦ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺳﻠﻮلﻫﺎي زﻧﺪه ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ داراي ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ اﻧﺪامﻫﺎي ﺳﻠﻮﻟﻲ و‬ ‫اﺳﻴﺪ ﻧﻮﻛﻠﺌﻴﻚ ﺳﻠﻮلﻫﺎي اﻣﺮوزي ﻧﺒﻮدهاﻧﺪ‪ .‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪي اﻣﺮوزي‪،‬‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭼﺸﻢ اﻧﺴﺎن‪ -‬ﻛﻪ ﺑﺮآﻳﻨﺪ ﭼﻬﺎر ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻫﺴﺖ‪ -‬را ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻛﺸﻴﺪه و ﺳﭙﺲ ﻣﻲﭘﺮﺳﻨﺪ‪" ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر اﺳﺘﺎداﻧﻪاي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎﮔﻬﺎن‬ ‫ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﻪ ﻫﺴﺘﻲ درآﻳﺪ؟" ﭘﺎﺳﺦ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد ‪ -‬و ﻫﻴﭻ داﻧﺸﻤﻨﺪي ﻧﻴﺰ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ادﻋﺎﻳﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎي داراي ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﻮﻛﻠﺌﻴﻚ ﻧﺒﻮده و ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫﺎي ﻟﺨﺘﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫ﺑﺎ اﻋﻀﺎي ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻏﺸﺎي ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ و ﺧﻮدﺑﺨﻮد از ﻣﺨﻠﻮﻃﻲ از‬ ‫آب و ﭼﺮﺑﻲﻫﺎي ﺳﺎده‪ ،‬ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺻﺪﻫﺎ ﻛﺘﺎب ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮدﮔﻲ ﺗﺠﺮﺑﻪ اﻛﻨﻮن‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪهي ﻣﻴﻠﺮ‪-‬ﻳﻮري‪ ١‬ﻛﻪ در ‪ 1953‬در داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻴﻜﺎﮔﻮ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه را ﺷﺮح‬ ‫دادهاﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﭼﻜﻴﺪه ﻛﻮﺗﺎه از آن‪ :‬اﺳﺘﻨﻠﻲ ﻣﻴﻠﺮ‪ ٢‬و ﻫﺎروﻟﺪ ﻳﻮري‪ ٣‬درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ اﺳﻴﺪﻫﺎي‬ ‫آﻣﻴﻨﻪ‪ -‬ﭘﺎﻳﻪ ﺳﺎزﻧﺪهي ﭘﺮوﺗﺌﻴﻦ ﺳﻠﻮل‪ -‬ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ از آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺷﺪن ﻣﺤﻠﻮل آﻣﻮﻧﻴﺎك‪،‬‬

‫‪1. Miller-Urey‬‬ ‫‪2. Stanley Miller‬‬ ‫‪3. Harold Urey‬‬

‫‪١٤٢‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫ﻣﺘﺎن‪ ،‬آب و ﮔﺎز ﻫﻴﺪروژن ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮاواﻧﻲ در زﻣﻴﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﻴﻠﺮ و ﻳﻮري‪ ،‬درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎي زﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن را از ﺷﻤﺎر ﻛﻤﻲ ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮاواﻧﻲ در دﺳﺘﺮس ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺳﺮﻫﻢ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آﻏﺎز ﺣﻴﺎت ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻮﻟﻜﻮلﻫﺎي زﻳﺴﺘﻲ‪ ،‬آب و ﺑﺎ ارزشﺗﺮ از ﻫﻤﻪ‪،‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺳﺎل ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ دارد‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬در ﺳﺎلﻫﺎي ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ‪،1990‬‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪان درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ زﻧﺪﮔﻲ ﻧﺰدﻳﻚ ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﺷﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮاي ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎي زﻳﺴﺘﻲ ﻛﺸﻨﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ ‪ -‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺰدﻳﻚ دﻫﺎﻧﻪي ﭼﺸﻤﻪﻫﺎي‬ ‫ﺟﻮﺷﺎن ﮔﺮﻣﺎﺑﻲ در ﻛﻒ اﻗﻴﺎﻧﻮس ﻳﺎ ﻳﺦﻫﺎي زﻫﺮآﻟﻮدﻣﺘﺎﻧﻲ‪ -‬ﭘﺪﻳﺪار ﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﺳﺘﺪﻻل آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ‪ :‬ﺷﺎﻳﺪ ﻓﺮﮔﺸﺖ دﮔﺮﮔﻮن ﻛﻨﻨﺪه ﻣﻘﻴﺎس ﻛﻮﭼﻚ ﺑﺮاي‬ ‫ﭘﺎرهاي از زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪﻫﺎ رخ دﻫﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﺣﺘﻤﺎل رخ داد ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺰرگ ﻣﻘﻴﺎس‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻮن زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻓﺮاﺗﺮ از "ﻧﻮع"‪ ١‬ﺧﻮﻳﺶ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﺸﻜﻞ در اﻳﻨﺠﺎ ﻫﺴﺖ‪:‬‬ ‫)‪ (1‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﭘﺎﻓﺸﺎري ﮔﻮش ﺧﺮاش و ﺧﺸﻢ آﻟﻮد ﻛﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎي‬ ‫داﻧﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﭘﺎﻳﻪﻫﺎي دﻳﻨﻲ‪ ،٢‬اﺳﺘﻮار اﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻل ﺟﻌﻞ ﺷﺪه ﺑﺎﻻ در ﻫﻴﭻ‬ ‫ﻳﻚ اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي داﻧﺶ دﻳﺪه ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎور ﻛﻪ زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ‬ ‫ﻓﺮاﺗﺮ از "ﻧﻮع" ﺧﻮد رﺷﺪ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‬ ‫ﺗﻮرات ﻫﺴﺖ ﻛﻪ اﺻﻄﻼح "ﻧﻮع" در داﺳﺘﺎن آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫روش ﺷﻨﺎﺧﺘﻪﺷﺪه داﻧﺶ ﺑﺮاي دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي )آراﻳﻪ ﺑﻨﺪي( زﻳﺴﺘﻲ‪ ،٣‬ﻫﻤﺎن روش‬ ‫آﺷﻨﺎي ﻟﻴﻨﻪاي‪ :٤‬ﮔﺴﺘﺮه )ﻓﺮﻣﺎن رو( ‪ ،٥‬ﺷﺎﺧﻪ‪ ،١‬رده‪ ،٢‬راﺳﺘﻪ‪ ،٣‬ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،٤‬ﺟﻨﺲ‬

‫‪1. kind‬‬ ‫‪2. Bible-based‬‬ ‫‪3. Taxonomical classification‬‬ ‫)‪4. Linnean ; Linnaean system (1707-1778‬‬ ‫‪5. kingdom‬‬

‫‪١٤٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫)ﺳﺮده(‪ ٥‬و ﮔﻮﻧﻪ‪ ٦‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﮔﺎم در روش ﻟﻴﻨﻪاي‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﺎﻫﻤﺴﺎﻧﻲ ﻣﻌﻨﻲ دار و‬ ‫ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪهي روﺷﻦ در ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺪﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪) .‬ﺑﻪ درﺳﺘﻲ( اﺷﺎره ﺑﻪ "ﻧﻮع"‬ ‫آﻣﻮزهي دﻳﻨﻲ ﺑﻮده و ﻫﻴﭻ اﺧﺘﻼف درﺳﺖ داﻧﺸﻴﻚ ﻣﻴﺎن زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫)‪ (2‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ "اﺳﺘﺪﻻل آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ" در ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﻛﺘﺎﺑﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﺎدرﺳﺘﻲ ﻣﻨﻄﻘﻲ را‬ ‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪ )ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺰرگ ﻣﻘﻴﺎس ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ رخ دﻫﺪ( ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ‬ ‫"ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ" ﻣﻘﺪﻣﻪي )ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﺎﻧﻮري ﻓﺮاﺗﺮ از "ﻧﻮع" ﺧﻮد ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﻨﻨﺪ( ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻘﺪﻣﻪاي ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ را‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي را ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫)‪ (3‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ اﺻﻄﻼح "ﻧﻮع" را در ﻣﻮردﻫﺎي ﻣﺘﻨﺎﻗﻀﻲ ﺑﻜﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﻪ ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﻫﻢ ﭼﻮن ﻳﻚ "ﻧﻮع" ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎﻫﻲﻫﺎ "ﻧﻮع" دﻳﮕﺮي دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﺎﻫﻤﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﭘﺮﻧﺪه ﻳﺎ ﻣﺎﻫﻲ ﺷﺎﻳﺪ رﻓﺘﺎر ﺳﺎزﮔﺎراﻧﻪ در ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎ ﻛﻪ ﻳﻚ ﭘﺮﻧﺪه‪،‬‬ ‫ﭘﺮﻧﺪه و ﻳﻚ ﻣﺎﻫﻲ ﻫﻤﺎن ﻣﺎﻫﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬اﮔﺮ ﭘﺮﻧﺪه و ﻣﺎﻫﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ "اﻧﻮاع" ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ اﻳﻦ اﺻﻄﻼح ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺨﺘﻲ ﺑﺮاﺑﺮ و ﺷﺎﻣﻞ ﮔﺮوهﻫﺎ در دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي ﻟﻴﻨﻪاي ﻫﺴﺖ‪ :‬ﻫﻤﻪ ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن در‬ ‫ردهي ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن‪ ٧‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺎﻫﻲﻫﺎ ﺑﻪ دو رده ﺑﺰرگ اﮔﻨﺎﺗﺎ‪ ٨‬و‬

‫‪1. phylum‬‬ ‫‪2. class‬‬ ‫‪3. order‬‬ ‫‪4. family‬‬ ‫‪5. genus‬‬ ‫‪6. species‬‬ ‫‪7. class Aves‬‬ ‫‪8. Agnatha‬‬

‫‪١٤٤‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫ﻧﺘﻮﺳﺘﺎﻣﺘﺎ‪ ١‬ﺑﺨﺶ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺸﻜﻠﻲ ﻛﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ از "ﻧﻮع" ﭘﻴﺶ‬ ‫ﻣﻲآورد‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ دورﻫﺎي ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﻫﻮﻣﻮارﻛﺘﻮس ﺑﺮاي‬ ‫دﮔﺮﮔﻮن ﺷﺪن ﺑﻪ اﻧﺴﺎن اﻧﺪﻳﺸﻪ ورز ﻧﻴﺎز دارد‪ ،‬دارد‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻮﻣﻮارﻛﺘﻮس ﻫﻢ‬ ‫اﻛﻨﻮن در ﻫﻤﺎن ﺟﻨﺲ )ﻫﻮﻣﻮ‪ (٢‬ﻗﺮار دارد‪.‬‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺧﻮﻳﺶ را از اﻳﻦ ﻫﭽﻞ رﻫﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟ ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺗﻌﺮﻳﻒ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ را از "ﻧﻮع" ﻋﻮض ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬در ﻣﻮرد اﻧﺴﺎن اﻧﺪﻳﺸﻪ ورز‪ ،‬اﺻﻄﻼح‬ ‫"ﻧﻮع" اﻓﺖ وﻳﮋهاي ﻧﻤﻮد و ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬ ‫)‪ (4‬ﺗﻨﻬﺎ اﺻﻞ درﺳﺖ داﻧﺸﻴﻚ در ﻣﺤﺪودﻳﺖ درﺟﻪ ﻓﺮﮔﺸﺘﻲ‪ ،‬زﻣﺎن ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاي‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﺪ داﻧﺸﻤﻨﺪان آﺷﻜﺎرا در ﻃﻮل ‪ 100‬ﺳﺎل‪ ،‬ﻳﻚ زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪ‬ ‫اﻣﺮوزي‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻴﺪ ﻓﻠﻔﻠﻲ‪ ،‬ﻛﻪ‬

‫‪X‬‬

‫درﺟﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ دارد‪ ،‬را ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در‬

‫‪ 1000‬ﺳﺎل‪ ،‬درﺟﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻣﺘﻮﺳﻂ‪،‬‬

‫‪X‬‬

‫‪ 10‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬در ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل‬

‫ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ‪ ١٠،٠٠٠ X‬واﺣﺪ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ رخ دﻫﺪ‪ .‬و در ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل‬ ‫ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ‪ ١٠،٠٠٠،٠٠٠X‬واﺣﺪ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ رخ دﻫﺪ‪) .‬ﻛﺪ ژﻧﺘﻴﻚ اﻧﺴﺎن و‬ ‫ﺷﺎﻣﭙﺎﻧﺰه ﺗﻨﻬﺎ در ﻳﻚ درﺻﺪ ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪(.‬‬ ‫درﺟﻪ واﻗﻌﻲ ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺳﻨﺠﺶ در ﺑﺨﺸﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻃﻮل زﻣﺎن و ﺷﺪت‬ ‫ﻓﺸﺎرﻫﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪﻫﺎ وارد ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬دارد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬اﮔﺮ‬ ‫ﺧﺮده‪-‬ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ ٣‬در ﺧﺮده‪-‬زﻣﺎن‪ ٤‬رخ داده اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺰرگ‪-‬ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ ٥‬در‬ ‫ﺑﺰرگ‪-‬زﻣﺎن‪ ٦‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ رخ دﻫﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻳﻚ ﺳﺎز و ﻛﺎر‪ ٧‬داﻧﺸﻴﻚ ﻣﺤﺪود ﺳﺎز‬

‫‪1. Gnathostomata‬‬ ‫‪2. Homo‬‬ ‫‪3. microevolution‬‬ ‫‪4. micro-timescale‬‬ ‫‪5. macro-evolution‬‬ ‫‪6. macro-timescale‬‬ ‫‪7. mechanism‬‬

‫‪١٤٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻴﺴﺖ؟ ﭼﮕﻮﻧﻪ اﻳﻦ ﺳﺎز و ﻛﺎر ﻛﻨﺶ دارد؟ ﭼﻪ‬ ‫آزﻣﺎﻳﺸﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺑﻮدن و ﻛﻨﺶﻫﺎي آن ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد؟ ﭼﻪ‬ ‫ﺳﻨﺪي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎوري درﺑﺎرهي ﻣﺤﺪودﻳﺖﻫﺎ ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻫﺴﺖ؟ در ﺑﺮاﺑﺮ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎﻳﻲ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺎ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻧﻪ ﺑﺎ داﻧﺶ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫)‪ (5‬ﺳﻨﮕﻮاره ﺳﻨﺪﻫﺎي روﺷﻦ ﺗﺎﻳﻴﺪ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲﻫﺎي ﺑﺰرگ ﻓﺮﮔﺸﺘﻲ را در ﺧﻮد‬ ‫ذﺧﻴﺮه ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎﻫﻲ ﺑﺎل دار ﻛﻪ در آب زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮده وﻟﻲ داراي ﺷﺶ و‬ ‫ﭘﺎﻫﺎي ﭘﺮهدار ﺑﻮده‪ ،‬ﻛﻪ ﻳﻚ ﮔﺎم ﻣﻴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﻴﺎن ﻣﺎﻫﻲﻫﺎ و دوزﻳﺴﺘﺎن ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دوزﻳﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺮاي دﮔﺮﮔﻮن ﺷﺪن از آﺑﺰﻳﺎن‪ ١‬ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺧﺰﻧﺪه ﺧﺸﻜﻲ‬ ‫زي‪ ،٢‬ﻳﻚ ﺑﺰرگ‪-‬ﻓﺮﮔﺸﺖ اﻧﺠﺎم دادهاﻧﺪ‪ .‬ﺳﻴﻨﻮدوﻧﺘﺲ‪ ،٣‬ﺷﻜﺎف ﻣﻴﺎن ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن و‬ ‫ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران را ﺑﺎ داﺷﺘﻦ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻫﺮ دو دﺳﺘﻪ‪ ،‬ﭘﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮ روي ﺷﺎﺧﻪ دﻳﮕﺮي از درﺧﺖ ﻓﺮﮔﺸﺘﻲ‪ ،‬آرﻛﺎﺋﻮﭘﺘﺮﻳﻜﺲ‪ ٤‬ﻧﻴﻤﻲ ﭘﺮﻧﺪه ﻧﻴﻤﻲ‬ ‫ﺧﺰﻧﺪه‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻋﺎﻟﻲ از ﺑﺰرگ‪-‬ﻓﺮﮔﺸﺖ در ﻋﻤﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬آرﻛﺎﺋﻮﭘﺘﺮﻳﻜﺲ‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در ‪ 1860‬در ﺑﺎوارﻳﺎ از زﻳﺮ ﺧﺎك ﺑﻴﺮون آورده ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ‬ ‫ﻛﻪ دﻳﺮﻳﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎن درﻳﺎﻓﺘﻨﺪ ﭼﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮﻳﺸﺎن ﺷﺪه و‬ ‫دﻳﺮﻳﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎن را ﺑﻪ ﭼﺴﺒﺎﻧﺪن ﭘﺮﻫﺎي ﭘﺮﻧﺪه ﺑﻪ ﺳﻨﮕﻮاره ﺧﺰﻧﺪه ﻣﺘﻬﻢ ﺳﺎﺧﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻨﺪ ﺳﻨﮕﻮاره دﻳﮕﺮ آرﻛﺎﺋﻮﭘﺘﺮﻳﻜﺲ ﭘﻴﺪا ﺷﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ دﻳﮕﺮ ﺧﻮﻳﺶ‬ ‫را ﺷﺮﻣﺴﺎر ﻧﻜﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫)‪ (6‬روش دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي ﻟﻴﻨﻪاي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎي ﻣﻴﺎن دﺳﺘﻪاي را ﻧﻴﺰ ﭘﻮﺷﺶ‬ ‫دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺪﻧﻲ ﺳﻨﮕﻮاره ﻣﻴﺎن دﺳﺘﻪاي‪ ،‬ﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺎزه ﭘﻴﺪا‬

‫‪1. aquatic‬‬ ‫‪2. land-dwelling‬‬ ‫‪3. Cynodonts‬‬ ‫‪4. Archaeopteryx‬‬

‫‪١٤٦‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫ﺷﺪه در ﻳﻚ ﮔﺴﺘﺮه‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﺎﺧﻪ‪ ،‬ﻳﻚ رده‪ ،‬ﻳﻚ راﺳﺘﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻮاده‪ ،‬ﻳﻚ ﺟﻨﺲ‬ ‫و ﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪ ﺟﺎ داده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬در روش دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي ﻟﻴﻨﻪاي‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻣﺠﻮزي ﺑﺮاي ﺟﺎ‬ ‫ﺑﺠﺎﻳﻲ ﺳﻨﮕﻮاره ﻳﺎ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻣﻴﺎﻧﻲ وﺟﻮد ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﻛﺘﺎﺑﺪارﻫﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﺗﺎزهاي را دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ‬

‫ﭼﻴﺴﺘﺎﻧﻲ روﺑﺮو ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﭙﻨﺪارﻳﺪ‪ ،‬ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي‪ ،‬ﻛﺘﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻛﺎراﻳﻲ ﺗﺎرﻳﺨﻲ‬ ‫ﻛﺸﻒﻫﺎي داﻧﺶ‪ ،‬ﺧﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺑﻪ ﺑﺨﺶ ﺗﺎرﻳﺦ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺑﺨﺶ داﻧﺶ‬ ‫واﺑﺴﺘﮕﻲ دارد؟ ﭘﺎﺳﺦ روﺷﻨﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ﭼﻮن ﻛﺘﺎب ﺑﺎﻳﺪ ﻳﺎ در "ﺗﺎرﻳﺦ" ﻳﺎ‬ ‫"داﻧﺶ" دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي ﺷﻮد و ﺗﻨﻬﺎ در ﻳﻚ ﺑﺨﺶ از ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ در ﻗﻔﺴﻪ ﺟﺎ ﮔﻴﺮد‪،‬‬ ‫ﺳﺮﺷﺖ ﺟﺴﺘﺎر ﻧﺼﻔﻪ‪-‬ﻧﻴﻤﻪ آن‪ ،‬ﻧﺎﻣﻔﻬﻮم ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در روش ﻟﻴﻨﻪاي ﺑﺮاي‬ ‫دﺳﺘﻪﺑﻨﺪي زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﻣﻴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺴﺖ‪.‬‬

‫‪١٤٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫آرﻛﺎﺋﻮﭘﺘﺮﻳﻜﺲ‪ ،‬وﻳﮋﮔﻲ ﺑﺪﻧﻲ ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن و ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺰرگ‪-‬ﻓﺮﮔﺸﺖ را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫اﺳﺘﺪﻻل آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ‪ :‬ﺣﺘﺎ اﮔﺮ ﻳﻚ ﺟﻬﺶ ﺗﺼﺎدﻓﻲ‪ ،‬ﻳﻚ رﻓﺘﺎر ﻛﻤﻲ ﺳﺎزﮔﺎرﺗﺮ‬ ‫را ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ وﻳﮋﮔﻲ ﻧﻮ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻣﻴﺎن ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺪون دو ﺟﻬﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ‪-‬‬ ‫ﻳﻚ ﻧﺮ و ﻳﻚ ﻣﺎده‪ -‬ﭘﺨﺶ ﺷﻮد‪ .‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮاي ﭘﻴﺪا ﺷﺪن ﻫﻢزﻣﺎن و ﺟﻔﺖ ﮔﻴﺮي در‬ ‫دو ﺟﻬﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪١٤٨‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻫﺮ دو ﺟﻨﺲ ﻧﺮ و ﻣﺎده ﺟﻬﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻل ﺳﺮﺷﻨﺎس و ﻫﻤﻴﺸﻪ در‬ ‫ﻣﻴﺎن ﻗﻮم آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا‪ ١‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺗﻜﺮار ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل )ﺑﺮاي دﻟﻴﻞ ﺧﻮﺑﻲ( از‬ ‫ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻧﻮي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ ﭘﺎك ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺻﻨﺪوق ﻧﺎﻣﻪي ﻣﻦ روﺷﻦ‬ ‫ﻣﻲﺳﺎزد ﻛﻪ اﻧﺠﻤﻦﻫﺎي ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا‪ ،‬ﻫﻨﻮز ﺑﺎور دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ دو ﺟﻬﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ داﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺟﻬﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن ﻫﻢزﻣﺎن آنﻫﺎ ﻫﻤﻪي اﻋﺘﺒﺎر ﻓﺮﮔﺸﺖ‬ ‫را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻣﻲﻛﺸﺪ‪.‬‬ ‫در واﻗﻌﻴﺖ‪-‬ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﻫﺮ داﻧﺶ آﻣﻮز ﺗﺎزه وارد زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻳﺎد ﻣﻲﮔﻴﺮد‪-‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﺎز اﺳﺖ ﻳﻜﻲ از واﻟﺪﻳﻦ ژن وﻳﮋهاي را ﺑﺮاي ارث ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻣﻴﺎن‬ ‫ﻧﻮادﮔﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺳﺘﺜﻨﺎي آن ﺟﺎﻧﻮر ﺟﻬﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪاي اﺳﺖ ﻛﻪ در زﻳﺮ اﺛﺮ آﻟﻞ‬ ‫ﻣﻐﻠﻮب‪) ٢‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﻋﻀﻮي از ﻳﻚ ﺟﻔﺖ ﻳﺎ زﻧﺠﻴﺮهي از ژنﻫﺎ ﻛﻪ ﺟﺎي وﻳﮋهاي در‬ ‫ﻛﺮوﻣﻮزوم‪ ٣‬وﻳﮋهاي ﮔﺮﻓﺘﻪ( ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮرد اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻل آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ :‬ﺑﺮاي ﭘﺨﺶ ﺳﺎﺧﺘﺎر ژﻧﺘﻴﻚ دﮔﺮﮔﻮن ﺷﺪه‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ دو ﺟﺎﻧﺪار‬ ‫ﺟﻬﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ‪ -‬و ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻨﺎرﻳﻮي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در واﻗﻊ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻧﺎﺷﺪﻧﻲ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﻳﻚ آﻟﻞ ﭼﻴﺮه‪ ،٤‬ﺧﻮاه واﻟﺪ دﻳﮕﺮ داراي آﻟﻞ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﺟﻬﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪاي ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﻮاه ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻓﺮزﻧﺪان ارث ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‬ ‫ﻛﻮﺷﺶ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ اﺳﺘﺜﻨﺎ را ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮن دﮔﺮﮔﻮن ﻧﻤﻮده‪ ،‬و ﻗﺎﻧﻮن را ﺑﻪ اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ‬ ‫"ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ" دﮔﺮﮔﻮن ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪1. Creationist folklore‬‬ ‫‪2. recessive allele‬‬ ‫‪3. chromosome‬‬ ‫‪4. dominant allele‬‬

‫‪١٤٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫اﺳﺘﺪﻻل آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن دوم ﺗﺮﻣﻮدﻳﻨﺎﻣﻴﻚ‪ - ١‬ﻳﺎ آﻧﺘﺮوﭘﻲ‪- ٢‬ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬ ‫در ﺟﻬﺎن آﺷﻔﺘﮕﻲ اﻓﺰاﻳﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻳﺎد ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻪ‬ ‫ﻛﻤﺘﺮ‪ ،‬ﺳﺎزﻣﺎنﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن دوم ﺗﺮﻣﻮدﻳﻨﺎﻣﻴﻚ در ﺗﻀﺎد‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ دوﺳﺖ دارﻧﺪ ﻳﻚ ﻣﻔﻬﻮم ژرف ﻓﻠﺴﻔﻲ را ﺑﺎ اﺻﻞ‬ ‫ﺗﺮﻣﻮدﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﻪ ﭼﻢ "ﺣﺮﻛﺖ ﮔﺮﻣﺎ" اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ‬ ‫ﻧﺸﺎن دار‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ اﻳﻦ اﺻﻞ داﻧﺶ را ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻧﻤﻮده و آن را ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر‬ ‫ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﻗﺎﻧﻮن دوم در واﻗﻊ ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﺪ "آﺷﻔﺘﮕﻲ در ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺴﺘﻪ‪ ٣‬ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ دارد‪ ".‬ﻧﮕﺮ داﻧﺸﻤﻨﺪان از "ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺴﺘﻪ" ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪاي ﻛﻪ از ﻣﻨﺒﻊ ﺑﻴﺮوﻧﻲ‬ ‫ﻫﻴﭻ اﻧﺮژي درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻜﻨﺪ‪ .‬ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻮن ﻳﻚ واﺣﺪ‪ ،‬ﭼﻮن اﻧﺪازه ﻛﻞ اﻧﺮژي‬ ‫در ﺟﻬﺎن ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ "ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺴﺘﻪ" دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺟﻬﺎن ﻫﻢ‬ ‫ﭼﻮن ﻳﻚ ﻛﻞ‪ ،‬ﻳﻚ اﻓﺰون ﻛﻨﻨﺪه آﺷﻔﺘﮕﻲ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ را آﺷﻜﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬در‬ ‫ﻣﻴﺎن ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻧﺎﺣﻴﻪﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ‪ ،‬اﻧﺮژي ورودي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻢ ﭼﻮن‬ ‫"ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﺑﺎز"‪ ٤‬دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺳﻴﺎره ﺧﻮد ﻣﺎ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎز اﺳﺖ ﭼﻮن از ﻳﻚ‬ ‫ﻣﻨﺒﻊ ﺑﻴﺮوﻧﻲ اﻧﺮژي ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ :‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ .‬ﺑﺪون اﻧﺮژي ﺧﻮرﺷﻴﺪ زﻧﺪﮔﻲ در زﻣﻴﻦ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ و زﻣﻴﻦ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺴﺘﻪ‪ -‬اﻧﺮژي‬ ‫از ﻣﻨﺒﻊ ﺑﻴﺮوﻧﻲ درﻳﺎﻓﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ -‬ﻫﺴﺘﻨﺪ ﭘﺲ اﻳﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪-‬زﻣﻴﻦ ﻫﻤﻴﺸﻪ‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ آﺷﻔﺘﮕﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ آﺷﻔﺘﮕﻲ اﻓﺰون ﺷﻮﻧﺪه‪ ،‬ﺑﺴﺘﻪﻫﺎﻳﻲ‬

‫‪1. The second law of thermodynamics‬‬ ‫‪2. entropy‬‬ ‫‪3. closed system‬‬ ‫‪4. open systems‬‬

‫‪١٥٠‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫از ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ و ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻨﺪي ﺑﺰرگ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ واﻛﻨﺶﻫﺎي ﮔﺪاﺧﺖ‬ ‫ﻫﺴﺘﻪاي ﻛﻪ ﮔﺮﻣﺎ و ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻫﻴﺪروژن را ﺑﻪ ﻫﻠﻴﻢ و‬ ‫ﻋﻨﺎﺻﺮ ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ دﻳﮕﺮ‪ ،‬دﮔﺮﮔﻮن ﻣﻲﺳﺎزد‪ .‬ﻳﻚ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﻳﺎ "ﻓﺮﮔﺸﺖ‬ ‫ﻋﻨﺎﺻﺮ"‪ ١‬در ﻫﺴﺘﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ رخ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬روي ﻫﻢ رﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ آﺷﻔﺘﻪﺗﺮ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺟﺮم ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪) ،‬ﺑﺮاي ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺨﺶ آن( ﺑﻪ ﮔﺮﻣﺎ و اﻧﺮژي ﺗﺎﺑﺸﻲ دﮔﺮﮔﻮن‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪" ،‬ﭘﺴﺮﻓﺖ" ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻮن زﻣﻴﻦ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎز اﺳﺖ‪ ،‬اﻧﺮژي ﺗﺎﺑﺸﻲ ﺧﻮرﺷﻴﺪ را درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪،‬‬ ‫آﺷﻔﺘﮕﻲ در ﺣﻮزهﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ‪ ٢‬ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﭘﺎﻳﺪار اﻧﺮژي ﭘﺎ‬ ‫ﺑﺮﺟﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﻃﻮل ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺳﺎل‪ ،‬ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﻳﺴﺘﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺎﻣﺎﻧﻪﻫﺎي زﻳﺴﺖﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻣﻨﺒﻊ ﮔﺮﻣﺎ و ﻧﻮر ﺧﻮرﺷﻴﺪ دارﻧﺪ ﺑﻠﻜﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺮاوان ﺧﻮراك و آب ﻧﻴﺰ دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن دوم ﺗﺮﻣﻮدﻳﻨﺎﻣﻴﻚ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻴﭻ رو‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎ ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻢ‬ ‫ﻧﺎﺟﻮر اﺳﺖ ﻛﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن دوم ﺗﺮﻣﻮدﻳﻨﺎﻣﻴﻚ‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﺪ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ آراﻣﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺳﻮي آﺷﻔﺘﮕﻲ ﻣﻲرود‪ ،‬را ﻫﻢ ﭼﻮن‬ ‫ﺳﻨﺪ اراﺋﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﻧﮕﺮ ﻣﻦ‪ ،‬ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ در آن آﺷﻔﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﺎﻳﺪار اﻓﺰاﻳﺶ‬ ‫ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻﻟﻲ ﺑﺮ ﺿﺪ ﻳﻚ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن ﻣﻌﺠﺰهﮔﺮ ﺟﻬﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫)ﻳﻚ ﺑﺎر روﺿﻪﺧﻮان ﻣﺤﻠﻲ‪ ٣‬ﺑﺮاي ﭘﻴﺮوان ﺧﻮدش ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻗﺎﻧﻮن ﻧﺨﺴﺖ‬ ‫ﺗﺮﻣﻮدﻳﻨﺎﻣﻴﻚ‪ -‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ اﻧﺮژي‪ -‬ﻣﺨﺎﻟﻒ دوﻣﻴﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﺗﺮﻣﻮدﻳﻨﺎﻣﻴﻚ‪-‬ﻳﻌﻨﻲ‪،‬‬ ‫آﻧﺘﺮوﭘﻲ‪ ،‬ﻳﺎ "ﺑﻪ ﺳﻮي آﺷﻮب رﻓﺘﻦ" ﺟﻬﺎن‪ -‬ﻫﺴﺖ‪ .‬روﺿﻪﺧﻮان ﻣﻲﮔﻔﺖ‪" ،‬‬

‫‪1. evolution of elements‬‬ ‫‪2. localized spheres‬‬ ‫‪3. local minister‬‬

‫‪١٥١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬داﻧﺸﻤﻨﺪان در واﻗﻊ درﺑﺎره اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن ﮔﻴﺞ ﺷﺪهاﻧﺪ و ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ آن اﻋﺘﻤﺎد‬ ‫ﻧﻤﻮد‪".‬‬ ‫ﺑﺮاي روﺷﻦ ﺷﺪن‪ :‬ﻗﺎﻧﻮن ﻧﺨﺴﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬در ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺴﺘﻪ ﻣﺠﻤﻮع اﻧﺮژي‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻗﺎﻧﻮن دو ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬در ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺴﺘﻪ‪ ،‬اﻧﺮژي ﻗﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي‬ ‫ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎن ﻣﺠﻤﻮع اﻧﺮژي و اﻧﺮژي ﺑﺎ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي در ﺗﻮﻟﻴﺪ‬ ‫ﮔﺮﻣﺎ‪ ،‬ﻛﻪ "ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ" و ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي اﻧﺮژي ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺪﺑﺨﺘﺎﻧﻪ‪ ،‬ﮔﺮﻣﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ‪ ،‬در ﻫﺮ اﺑﺰار ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ ﻳﺎ ﻫﺮ واﻛﻨﺶ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ‪ ،‬ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﺟﺘﻨﺎب‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻼف ﺳﺨﻨﺎن اﻳﻦ روﺣﺎﻧﻲ ﻧﺎآﮔﺎه‪ ،‬آﻧﺘﺮوﭘﻲ‪ ،‬اﻧﺮژي ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫اﺳﺘﻔﺎده را ﺑﺎ اﻓﺮاﻳﺶ ﮔﺮﻣﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬اﻧﺪازه ﻛﻞ اﻧﺮژي درون‬ ‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻣﻴﺎن ﻗﺎﻧﻮن ﻧﺨﺴﺖ و دوم‬ ‫ﺗﺮﻣﻮدﻳﻨﺎﻣﻴﻚ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ اﻳﻦ را ﻫﻢ اﻓﺰون ﻧﻤﺎﻳﻢ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ‬ ‫ﮔﺴﺘﺎﺧﺎﻧﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﭘﺎﻳﻪ "ﺗﻨﺎﻗﺾ" در ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي ﻓﻴﺰﻳﻚ ﻛﻪ ﻓﻴﺰﻳﻚدانﻫﺎﻳﻲ ﭼﻮن آﻟﺒﺮت اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ و‬ ‫اﺳﺘﻔﺎن ﻫﺎوﻛﻴﻨﺰ آن را ﻧﺪﻳﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻮردهاﻧﺪ‪(.‬‬ ‫اﺳﺘﺪﻻل آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ‪ :‬ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺳﺎل رﺳﻮبﮔﺬاري‪،‬‬ ‫رﺳﻮﺑﺎت ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪه‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﺳﻴﻞ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه در ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ ‪ :‬ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬اﮔﺮ ﺧﺪا ﻫﻢزﻣﺎن ﻫﻤﻪي زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪﻫﺎ را آﻓﺮﻳﺪه‪،‬‬ ‫ﭘﺲ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن ﻫﻢزﻣﺎن آنﻫﺎ را در ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ‪ .‬در ﻋﻮض‪،‬‬ ‫ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ در آﻏﺎز‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ ﺗﻚ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺳﭙﺲ‪ ،‬در ﭘﻲ آن ﺑﺎ‬ ‫ﺟﺎﻧﺪاران ﺳﺎده ﭼﻨﺪ ﺳﻠﻮﻟﻲ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻣﺎﻫﻲ را ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺳﭙﺲ در ﭘﻲ آن‪ ،‬ﭘﺲ از‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺳﺎل‪ ،‬دوزﻳﺴﺘﺎن ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﻻﺗﺮ در ﺳﺘﻮن‪ ،‬ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪه‪-‬‬

‫‪١٥٢‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫و ﺳﭙﺲ ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران ﻛﻮﭼﻚ ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻨﻲﻫﺎ‪ ١‬ﺗﻨﻬﺎ در ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻻﻳﻪﻫﺎ ﺟﺎ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن اﻧﺪﻳﺸﻪ ورز ﺗﻨﻬﺎ در ﺑﺎﻻي ﺑﺎﻻ ﺳﺘﻮن ﭘﻴﺪا ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﻳﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺮرﺳﻲ ﺷﺪه در‬ ‫ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺮاي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻲ دﺷﻮار اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﭼﻴﺪﻣﺎن ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎ از ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺑﺎ اﻓﺰاﻳﺶ رﻓﺘﻪ رﻓﺘﻪ‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ؟‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﭼﺮا ! ﭼﻮن ﺗﻮﻓﺎن ﻧﻮح‪ ،‬زﻳﺴﺖ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ را ﻛﺸﺖ‪ -‬ﺳﭙﺲ‬ ‫ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﻣﺎ در ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻲﻳﺎﺑﻴﻢ ‪ -‬را ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺮﺗﺐ‬ ‫ﻧﻤﻮد‪ .‬ﮔﻤﺎن ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢﻫﺎي در ﺗﻪ اﻗﻴﺎﻧﻮس‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ‬ ‫در ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻨﺎور ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ‪ ،‬ﭼﻨﺪ ﺳﻠﻮﻟﻲ زﻧﺪه‬ ‫آﻫﺴﺘﻪﺗﺮ ﻏﺮق ﺷﺪه و در ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺳﻨﮕﻮاره ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬ﺧﺰﻧﺪه در زﻣﻴﻦ زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ و ﻛﻮﺷﺶ ﻛﺮدﻧﺪ از ﺳﻴﻼب ﻓﺮار ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران ﺗﻨﺪ ﺗﺮ دوﻳﺪه و‬ ‫ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﭼﻮن داﻧﺎﺗﺮ از ﻫﻤﻪ ﺑﻮده‪ ،‬ﻣﻲداﻧﺴﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ روي ﻧﻮك ﻛﻮهﻫﺎ ﺑﺮود ﺗﺎ ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﻴﻞ در اﻣﺎن ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫و درﺑﺎره ﺟﺎﻧﻮراﻧﻲ ﻛﻪ در ﺟﻠﮕﻪﻫﺎي ﻫﻤﻮار‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﻮﻫﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ‬ ‫ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻪ؟ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺳﻨﮕﻮاره آﻧﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﺎﻣﺎﻧﻤﻨﺪي در ﻻﻳﻪﻫﺎي ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ ﺷﺪه‪ ،‬ﭼﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ؟‬ ‫دوﺑﺎره آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﺎن ﺑﺎ ﻏﺮور ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪" :‬ﻧﻮعﻫﺎي" ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن ﺟﺎﻧﻮران‪،‬‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي ﻧﺎﻫﻤﺴﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺷﻨﺎور ﺷﺪن دارﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﻧﻮران از ﻳﻚ "ﻧﻮع" در‬ ‫وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺷﻨﺎور ﺷﺪن ﺳﻬﻴﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻳﻜﺴﺎن در آب ﻓﺮو ﻣﻲروﻧﺪ‬ ‫‪ -‬ﺧﺰﻧﺪه ﺑﺎ ﺧﺰﻧﺪه‪ ،‬ﭘﺮﻧﺪه ﺑﺎ ﭘﺮﻧﺪه‪ ،‬ﭘﺴﺘﺎﻧﺪار ﺑﺎ ﭘﺴﺘﺎﻧﺪار و ﻏﻴﺮه‪.‬‬

‫)‪(1‬‬

‫ﭼﻨﺪ ﻧﻜﺘﻪ ﻛﻮﺗﺎه‪:‬‬

‫‪1. Primates‬‬

‫‪١٥٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫)‪ (1‬دﻳﻮاﻧﮕﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﺳﻴﻼب ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻨﮕﻮاره ﻳﺎ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي را‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻨﺪي ﺷﺪه و ﻣﺮﺗﺐ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ از آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﭙﺮﺳﻢ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﺳﻴﻼب دوره ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻛﻪ در ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﺧﻮد ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫رﻳﺨﺖﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ١‬ﺳﺎﻣﺎﻧﻤﻨﺪي ﺑﻪ ﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ را ﭼﻮن ﺳﻨﺪ اراﺋﻪ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻴﻞ را دﻳﺪهاﻧﺪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺳﻴﻞ در ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫ﻓﺮوﻛﺶ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻲ ﻧﻈﻤﻲ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻧﻈﻢ ﻣﻄﻠﻖ ﭘﺪﻳﺪ ﻣﻲآورد‪.‬‬ ‫)‪ (2‬ﺣﺘﺎ ﻳﻚ ادﻋﺎي ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ ﺗﺮ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه‬ ‫در ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﻨﺎور ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻧﺴﺎن در ﻣﻴﺎن ﻫﻤﻪي‬ ‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﻛﻢﺗﺮﻳﻦ ﺗﻮان ﺷﻨﺎوري را دارد‪ .‬ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮد "ﻣﻨﻄﻖ" آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ‬ ‫اﻧﺴﺎن ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺑﺎﻻ در ﺗﻪ ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ واﺑﺴﺘﮕﻲ ﻣﻴﺎن ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ زﻳﺴﺖ ﮔﻮﻧﻪ و ﺷﻨﺎوري آن‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫)‪ (3‬ﺳﻴﻞ ﻧﻮح ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﺎﻫﻲﻫﺎ را ﻛﺸﺘﻪ و ﺳﻨﮕﻮاره ﻧﻤﻮده و ﺳﭙﺲ آنﻫﺎ را در‬ ‫ﻻﻳﻪﻫﺎي زﻳﺮ ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران و ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ؟ آﻳﺎ ﻣﺎﻫﻲﻫﺎ در ﺳﻴﻞ‬ ‫ﭘﻴﺶ از ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران و ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن ﻏﺮق ﺷﺪﻧﺪ؟‬ ‫)‪ (4‬آﻳﺎ واﻗﻌﺎً ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎور ﻧﻤﻮد ﻛﻪ در ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺗﻮﻓﺎن ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،٢‬ﻫﻴﭻ اﻧﺴﺎن‬ ‫زﻣﻴﻨﻲ‪ ،‬در درهي ﻛﻢ ارﺗﻔﺎع ﮔﻴﺮ ﻧﻴﻔﺘﺎده ﺑﺎﺷﺪ؟ ﻫﻴﭻ اﻧﺴﺎﻧﻲ در ارﺗﻔﺎع‬ ‫ﺳﻄﺢ درﻳﺎ ﻧﺒﻮده ﻛﻪ ﺑﻪ داﺧﻞ اﻗﻴﺎﻧﻮس راﻧﺪه ﺷﻮد؟ ﻫﻴﭻ اﻧﺴﺎﻧﻲ در زﻳﺮ‬ ‫ﺗﺮاز ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪﺗﺮﻳﻦ داﻳﻨﺎﺳﻮرﻫﺎ ﻧﻤﺮده اﺳﺖ؟ دﺳﺖ ﻛﻢ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺳﻨﮕﻮاره ﭼﻨﺪ‬ ‫اﻧﺴﺎن را در ﻻﻳﻪﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ؟ ﭼﺮا ﻫﻴﭻ اﺳﺘﺜﻨﺎﻳﻲ در اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ؟‬

‫‪1. morphology‬‬ ‫‪2. Genesis flood‬‬

‫‪١٥٤‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫)‪ (5‬اﮔﺮ ﺗﻮﻓﺎن ﻧﻮح ﺑﻪ ﺗﻨﺪي ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ را آﻓﺮﻳﺪه و ﺑﺎ ﺷﺘﺎب‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫ﺟﺎﻧﻮران زﻣﻴﻦ را ﺳﻨﮕﻮاره ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﺮا ﻓﻦ ﺳﻦ ﻳﺎﺑﻲ ﭘﺮﺗﻮ ﺳﻨﺠﻲ‪،‬‬ ‫ﺳﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ و ﺳﻦ ﻛﻤﺘﺮي ﺑﺮاي ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮﻳﻦ‬ ‫زﻳﺴﺖﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ؟‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﮔﺎﻫﻲ از ﺗﻮﻓﺎن ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺑﻪ ﻧﺎم "ﺗﻨﻈﻴﻢ دوﺑﺎرهي ﺳﺎﻋﺖ‬ ‫رادﻳﻮاﻛﺘﻴﻮ ﺟﻬﺎن" ﻳﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﻬﻦﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺳﻨﮓﻫﺎي ﺑﻬﺮام و ﻣﺎه ﺳﻦ ‪ 4/5‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎﻟﻪ )ﻫﻤﺎن ﺳﻦ زﻣﻴﻦ( را ﮔﻮاﻫﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟ آﻳﺎ ﺗﻮﻓﺎن ﻧﻮح در ﻣﺎه و ﺑﻬﺮام "ﺳﺎﻋﺖ رادﻳﻮاﻛﺘﻴﻮ را دوﺑﺎره‬ ‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﺮده" اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)‪ (6‬در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﻋﻬﺪ ﻗﺪﻳﻢ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ -‬در ﺣﺪود ‪ 500‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‬ ‫از ﻣﻴﻼد‪ -‬اﻧﺴﺎنﻫﺎي آن زﻣﺎن‪ ١‬درك ﻧﻜﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ درﺧﺘﺎن و ﮔﻴﺎﻫﺎن‬ ‫ﮔﻮﻧﻪاي از زﻧﺪﮔﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺧﺪاي ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ از ﺗﺪارك ﺑﺮاي‬ ‫ﻧﮕﻬﺪاري از زﻧﺪﮔﻲ ﮔﻴﺎﻫﻲ ﺑﺮ روي ﻋﺮﺷﻪ ﻛﺸﺘﻲ ﻧﻮح‪ ،٢‬ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺟﻬﺎن‬ ‫ﺟﺎﻧﻮري‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ زﻳﺮ ﻫﺰاران ﭘﺎ آب درﻳﺎ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﻮد‪ ،‬ﻏﻔﻠﺖ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫)‪ (7‬داﺳﺘﺎن ﻛﺸﺘﻲ ﻧﻮح را ﻳﻬﻮدﻳﺎن از ﻳﻚ اﻓﺴﺎﻧﻪي ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺑﺎﺑﻠﻲﻫﺎ ﻛﻪ رزم‬ ‫ﻧﺎﻣﻪي ﮔﻴﻠﻤﻴﺶ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ .‬از ﺑﺴﻴﺎري ﻧﮕﺮﻫﺎ‪ ،‬داﺳﺘﺎن ﺳﻴﻞ‬ ‫ﺑﺎﺑﻠﻲﻫﺎ‪ -‬ﻛﻪ ﻛﻬﻦﺗﺮ از ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻫﺴﺖ‪ -‬ﺳﺮاﺳﺮ ﻫﻤﺴﺎن ﺑﺎ داﺳﺘﺎن‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس اﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺧﺪاﻳﺎن و ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن دﻳﮕﺮي ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﻄﻮره ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ داﺳﺘﺎﻧﻲ از ﺳﻴﻞ دارد‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ زﺋﻮس‪ ٣‬ﺗﺼﻤﻴﻢ‬ ‫ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺮاي ﺗﻨﺒﻴﻪ ﻳﻚ ﻧﮋاد اﻫﺮﻳﻤﻨﻲ اﻧﺴﺎن در زﻣﻴﻦ ﺳﻴﻞ راه اﻧﺪازد‪ ،‬ﭘﺮوﻣﺘﺌﻮس‪ ٤‬ﺑﻪ‬

‫‪1. primitive man‬‬ ‫‪2. Noah's Ark‬‬ ‫‪3. Zeus‬‬ ‫‪4. Prometheus‬‬

‫‪١٥٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫دوﻛﻠﻴﻦ‪ ١‬و ﻫﻤﺴﺮش‪ ،‬ﭘﺎيره‪ ،٢‬آﻣﻮﺧﺖ ﻛﻪ ﻛﺸﺘﻲ ﭼﻮﺑﻴﻦ ﺑﺴﺎزﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از آﻧﻜﻪ ﺳﻴﻞ‬ ‫ﻓﺮوﻧﺸﺴﺖ آنﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺟﺎﻧﺪار روي زﻣﻴﻦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ روﺑﺮت اﻳﻨﮕﻠﺮل ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪" ،‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﺗﺎزه ﻳﺎ اﺻﻴﻞ در ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭘﻨﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎ و ﻧﺎدرﺳﺘﻲﻫﺎ‪،‬‬ ‫آﻣﻮزهﻫﺎﻳﺶ‪ ،‬ﻧﻴﺎﻳﺶﻫﺎ و ﻣﺮاﺳﻢﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﻪ وام ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪".‬‬

‫‪٣‬‬

‫اﺳﺘﺪﻻل آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ‪ :‬داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ درﻳﺎﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪي اﻧﺴﺎنﻫﺎ از ﻳﻚ‬ ‫زن ﺑﻪ ﻧﺎم ﺣﻮا‪ ٤‬زاده ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ درﺑﺎره آﻓﺮﻳﻨﺶ را ﺗﺎﻳﻴﺪ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ‪ :‬در ﻫﻤﻴﻦ ﭼﻨﺪﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺮاي ردﻳﺎﺑﻲ ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻧﻴﺎﻛﺎن ﻣﺎ‪ ،‬ﻓﻦ‬ ‫ارزﻧﺪهي ﺗﺎزهاي را ﭘﻴﺸﺒﺮدﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻮآوري‪ ،‬ﻛﻮﺷﺸﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﺮخ ﺟﻬﺶ‬ ‫و ﺗﺎرﻳﺦ‬

‫‪DNA‬‬

‫ﻣﻴﺘﻮﻛﻨﺪرﻳﺎﻳﻲ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮﺧﻼف‬

‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ژﻧﺘﻴﻚ دو واﻟﺪﻳﻦ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪،‬‬

‫‪DNA‬‬ ‫‪DNA‬‬

‫ﺑﺪون دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ از ﺳﻮي ژنﻫﺎي ﭘﺪر ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬

‫ﻳﻚ ﺷﺨﺺ "ﻋﺎدي" ﻛﻪ اﺗﺤﺎد‬ ‫ﻣﻴﺘﻮﻛﻨﺪرﻳﺎﻳﻲ از ﻣﺎدر ﺑﻪ ﻛﻮدك‬

‫‪DNA‬‬

‫ﻣﻴﺘﻮﻛﻨﺪرﻳﺎﻳﻲ دﺧﺘﺮم ﺑﻪ ﻃﻮر‬

‫ﻛﺎﻣﻞ ﻫﻤﺴﺎن ﺑﺎ ﻣﺎدرش ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ ،‬ﻧﺴﻞ ﺷﻨﺎﺳﺎن‪ ٥‬اﻣﻴﺪ دارﻧﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ دﻳﺮﻳﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎن در ﺗﺸﺨﻴﺺ‬ ‫دﻗﻴﻖ زﻣﺎن و ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻧﺨﺴﺘﻲ ﻛﻪ ﻫﻮﻣﻮارﻛﺘﻮس ﺑﻪ اﻧﺴﺎن اﻧﺪﻳﺸﻪ ورز دﮔﺮﮔﻮن ﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻤﻚ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺨﺴﺖ‪ ،‬ﺳﺮﭼﺸﻤﻪي‬

‫‪DNA‬‬

‫ﻣﻴﺘﻮﻛﻨﺪرﻳﺎﻳﻲ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﻳﻚ ﻧﮋاد اﻓﺮﻳﻘﺎﻳﻲ در‬

‫‪ 200،000‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از دﻳﺮﻳﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎن‪ ،‬اﻳﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ‬ ‫آﻏﺎزﻳﻦ را ﺑﺎ اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻛﻪ اﻧﺴﺎن زودﺗﺮ ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪1. Deucalion‬‬ ‫‪2. Pyrrha‬‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ روﺑﺮت درﺑﺎره اﺳﻼم ﻧﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎر درﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ دﻳﻦ ﻧﻴﺰ ﻛﻢ وﺑﻴﺶ ﻫﻤﻪ دﺳﺘﻮرات و آﻳﻴﻦﻫﺎ را وام ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪3- .‬‬ ‫‪4. Eve‬‬ ‫‪5. geneticists‬‬

‫‪١٥٦‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﻈﺮي‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺗﺎرﻳﺦ و دﮔﺮﮔﻮن ﺷﺪن ‪ DNA‬ﻣﻴﺘﻮﻛﻨﺪرﻳﺎﻳﻲ ﺧﻮدﻣﺎن‬ ‫را دوﺑﺎره ردﮔﻴﺮي ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮔﺮوه زﻧﺎﻧﻲ ﻛﻪ داراي ﺳﺎﺧﺘﺎر‬ ‫ژﻧﺘﻴﻜﻲ اﻧﺴﺎن اﻧﺪﻳﺸﻪ ورز اﻣﺮوزي ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬را ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﻳﺎﻓﺘﻪاي ﺑﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان‬ ‫اﺟﺎزه ﻣﻲدﻫﺪ درك ﺑﺴﻴﺎر دﻗﻴﻖﺗﺮي از ﮔﺎه ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ١‬و ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎي در ﻓﺮﮔﺸﺖ اﻧﺴﺎن‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮدن ﻛﺎوش ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺮاي ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﺳﺮﭼﺸﻤﻪي‬ ‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻛﻮﺷﺶ ﺧﻮﻳﺶ را "ﻓﺮﺿﻴﻪ ﺣﻮا" ﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ‬ ‫ﻓﺮﻧﺎم‪ ،‬ﺷﻤﺎري از آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺮداﺷﺖ ﻧﺎدرﺳﺘﻲ داﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎوﺷﻲ ﺑﺮاي ﺗﺎﻳﻴﺪ‬ ‫داﺳﺘﺎن آدم و ﺣﻮا‪ ٢‬ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﺑﻪ اره‪ ،‬اﻧﺘﻘﺎد اﺻﻠﻲ ﻣﻦ ﻳﻚ راﺳﺖ ﺑﺮ ﺿﺪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ‬ ‫ﺿﺪ ﺷﻤﺎري از اﻋﻀﺎي ﺧﻮد اﻧﺠﻤﻦ داﻧﺶ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﺪان ﺳﺨﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻛﻪ‬ ‫درك درﺳﺘﻲ از ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ژﻧﺘﻴﻚ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬را ﺑﺒﺨﺸﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎري از‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪان ‪-‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻳﻚ اﻗﻠﻴﺖ ﻛﻮﭼﻚ‪ -‬از ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي اﺻﻄﻼحﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﺧﺸﻨﻮد‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻓﺮﻧﺎم ﻛﺘﺎب ﺧﻮﻳﺶ را ﻟﺤﻈﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ٣‬ﻳﺎ ﺗﻔﺴﻴﺮ ذﻫﻦ ﺧﺪا‪ ٤‬ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻤﺎري دﻳﮕﺮ از "دﻳﺪار رو در رو ﺑﺎ ﺧﺪا" ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ اﺛﺮي ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﺬارد‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪان آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎي دﻳﻦداري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻗﺎﺑﻞ درك ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺟﻤﻴﺰ ﺗﺮﻓﻴﻞ‪ ٥‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻟﺤﻈﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﻳﺎ ﺗﻔﺴﻴﺮ ذﻫﻦ ﺧﺪا را ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺪﻳﺪ‬ ‫ﺿﺪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ ﻫﺴﺖ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﺘﺎره ﺷﻨﺎس ﺟﻮرج اﺳﻤﻮت‪ ،٦‬از "دﻳﺪار رو در‬

‫‪1. chronology‬‬ ‫‪2. Adam and Eve‬‬ ‫‪3. The Moment of Creation‬‬ ‫‪4. Reading the Mind of God‬‬ ‫‪5. James Trefil‬‬ ‫‪6. George Smoot‬‬

‫‪١٥٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫رو ﺑﺎ ﺧﺪا" ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺸﻒ ﺧﻮدش از ﻋﺪم ﺗﻘﺎرن ﻛﻮﭼﻚ در ﭘﺮﺗﻮﻫﺎي‬ ‫رﻳﺰﻣﻮج زﻣﻴﻨﻪ ﻛﻴﻬﺎﻧﻲ‪ -١‬ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ واژه رخ ﺑﻪ رخ ﺑﺎ ﻳﻪﻫﻮه‪ -٢‬اﺷﺎره‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎ ﺷﻮق از ﺣﻖ اﻳﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺮاي ﻛﺎرﮔﺮ اﻓﺘﺎدن دﻳﺪﮔﺎه ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺎ‬ ‫ﺑﻪﻛﺎرﮔﻴﺮي اﺳﺘﻌﺎره‪ ،‬ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎور دارم‪ ،‬ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪ ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ رﺳﺎﻧﺪن ﻳﻚ ﺑﺎور ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﮔﺰارهﻫﺎي اﺳﺘﻌﺎرهاي‬ ‫اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ را از ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ ﭘﺎك ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ اﻳﻦ داﻧﺸﻤﻨﺪان و ﻫﻤﻜﺎران آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﻣﻴﺎن اﻳﻦ اﺳﺘﻌﺎرهﻫﺎ و ادﺑﻴﺎت داﻧﺶ ﺗﻔﺎوت ﺑﮕﺬارﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺴﻴﺎر از ﻣﺮدم ﺑﺎ‬ ‫ﻫﻮش‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر اﻧﻜﺎرﻧﺎﭘﺬﻳﺮي ﺑﺎ اﻳﻦ ﮔﺰارهﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﺑﻪ ﻛﺞ روي ﻣﻲاﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ اﻳﻦ‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺎ آواي ﺑﻠﻨﺪ ﺷﻜﺎﻳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي آنﻫﺎ از ﺳﻮي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‬ ‫"ﺑﺪ ﺗﻔﺴﻴﺮ" ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻲداﻧﻢ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻦ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎري‪ ،‬اﻓﺮاﻃﻲ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎري از‬ ‫ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﺷﺎﻳﺪ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﺳﺨﺘﻲ و دﻳﻦداري آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ -‬اﮔﺮ ﭼﻪ‬ ‫در ﻛﺮاﻧﻪي ﻣﺨﺎﻟﻒ آن‪ -‬ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬وﻟﻲ‪ ،‬ﺑﺎور دارم ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ وﻇﻴﻔﻪي ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي داﻧﺶ‪،‬‬ ‫روﺷﻦ ﺑﻮدن آن اﺳﺖ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎور دارم اﮔﺮ ﻣﻮﺿﻮع ﻧﻮﺷﺘﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان‬ ‫ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﻬﺘﺮ اﺳﺖ از ﺳﺨﻨﺎن ﻛﻪ ﺑﺎ روﺿﻪ ﺧﻮاﻧﻲ ﺑﻴﻠﻲ ﮔﺮاﻫﺎم‪ ٣‬ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻪ ﻫﺪﻓﻲ از ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي واژهﻫﺎي اﻟﻬﻴﺎﺗﻲ در ﻛﺘﺎبﻫﺎي‬ ‫داﻧﺶ ﻫﺴﺖ؟ ﺗﺎ ﭼﻨﺪ ﺟﻠﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺘﺎب ﺑﻪ ﻓﺮوش ﺑﺮود؟ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻣﺮدم ﺑﻲﻋﻼﻗﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﺗﺨﺼﺼﻲ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﺟﺬب ﺷﻮﻧﺪ؟ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻲ از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن‬ ‫داﻧﺸﻴﻚ ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ "ﻓﺮوش روح ﺧﻮدﺷﺎن" دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪1. small asymmetries in cosmic microwave background radiation‬‬ ‫‪2. Jehovah‬‬ ‫‪3. Billy Graham‬‬

‫‪١٥٨‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهي ﺣﻴﺎت روي زﻣﻴﻦ‬

‫ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺮاي ﮔﻤﺮاه ﻛﺮدن‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﺮﻧﺎم ﻛﺘﺎب ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﺎه‬ ‫ﺳﺮزﻧﺶ ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي ﺟﻠﺪ ﺗﺒﻠﻴﻐﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ‬ ‫ﺑﺎ ﭼﺎﭘﻠﻮﺳﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ " ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﺑﺎ ﻫﻤﻪي دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﻣﻮاﻓﻖ اﺳﺖ"‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺻﻨﻌﺖ ﭼﺎپ ﺻﻨﻌﺖ ﭘﻮل ﺳﺎز ﻫﺴﺖ ‪-‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ -‬و وﻳﺮاﻳﺸﮕﺮﻫﺎ ﻓﺮﻧﺎم ﻛﺘﺎبﻫﺎ را‬ ‫دﮔﺮﮔﻮن ﻧﻤﻮده و ﻧﻮارﻫﺎي ﺗﺒﻠﻴﻐﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺟﻠﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﻮاﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺸﻮد‪،‬‬ ‫ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﻨﺪ‪ .‬ﻛﺘﺎبﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ آﺷﻜﺎرا درﺑﺎره ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ از ﭘﺮﻓﺮوش ﺑﻮدﻧﺪ‬ ‫ﻛﻨﺎر زده ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ ‪-‬ﺑﻪ ﻣﻦ اﻋﺘﻤﺎد ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫‪١٥٩‬‬

‫‪6‬‬ ‫آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺳﺎﺧﺖ؟‬

‫"ﭘﮋوﻫﺶ در اﻟﻬﻴﺎت‪ ،‬آن ﭼﻨﺎن ﻛﻪ در ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺑﻲﺧﻮد‬ ‫اﺳﺖ؛ ﻫﻴﭻ ﺳﻮدي ﻧﺪارد؛ ﻫﻴﭻ ﺑﻨﻴﺎدي ﻧﺪارد؛ از ﺳﻮي ﻫﻴﭻ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﭘﻴﺶ ﻧﻤﻲرود؛‬ ‫ﻫﻴﭻ دادهاي ﻧﺪارد؛ و ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻴﭻ ﺗﺼﻮﻳﺮي درﺳﺖ ﻛﻨﺪ‪".‬‬ ‫ﺗﻮﻣﺎس ﭘﻴﻦ )‪ ،(1737-1809‬دﻻور اﻧﻘﻼب اﻣﺮﻳﻜﺎ‬ ‫در ﻛﺘﺎب دوره ﺧﺮد‬ ‫"ﺑﺎ ﺑﻮدن داﻧﺶ راﺳﺘﻴﻦ دورهﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ و ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎ ﻧﺸﺪﻧﻲ اﺳﺖ‬ ‫ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺧﺮد درﺳﺘﻲ ﺑﺎور ﻛﻨﺪ‪ ،‬آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺎور دارﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎي از‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس واﻗﻌﻴﺖ دارد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺨﺸﻲ از ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﺑﻴﺸﺘﺮ آن ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻮر ﺧﻮدﻛﺎر ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪".‬‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻴﺲ ﻛﺮﻳﻚ‪ ،(1916-2004) ١‬ﺑﺮﻧﺪه ﺟﺎﻳﺰه ﻧﻮﺑﻞ ‪ -‬ﺑﻴﻮﻓﻴﺰﻳﻚ دان و ﻫﻤﻜﺎر‬ ‫ﻛﺎﺷﻒ ﺳﺎﺧﺘﺎر ‪ ، DNA‬در ﻛﺘﺎب ﭘﻴﮕﻴﺮي دﻳﻮاﻧﻪوار‬

‫ﻳﻚ ﭼﻴﺴﺘﺎن ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ :‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ دﺧﺘﺮم‪ ،‬ﺳﻮﻓﻴﺎ‪ ،‬ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪ‪ 36 ،‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮدم‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪم ﭘﺪرم‪ ،‬ﻫﺎري‪ 35 ،‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﭘﺪرم ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪ ﭘﺪرش‪،‬‬

‫‪1. FRANCIS CRICK‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺳﺎﺧﺖ؟‬

‫ﺷﻠﺒﺎي‪ 28 ،‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ در ﺳﺎل ‪ ،2000‬دﺧﺘﺮم ‪ 5‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻮده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﭼﻪ ﺳﺎﻟﻲ‬ ‫ﭘﺪرﺑﺰرﮔﻢ‪ ،‬ﺷﻠﺒﺎي‪ ،‬ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪه اﺳﺖ؟‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﺎن ﻛﻪ ﭼﻴﺴﺘﺎنﻫﺎ ﭘﻴﺶ ﻣﻲروﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻳﻜﻲ ﺳﺮ راﺳﺖ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﺟﻤﻊ ﻛﺮدن ﺳﻦﻫﺎ )‪ ،(36+35+28+5‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﻛﻢ ﻛﺮدن ﺣﺎﺻﻞ ﺟﻤﻊ )‪ (104‬از ﺗﺎرﻳﺦ‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ )‪ ،(2000-104=1896‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﭘﺪرﺑﺰرﮔﻢ‪ ،‬ﺷﻠﺒﺎي در ‪ 1896‬ﺑﻪ‬ ‫دﻧﻴﺎ آﻣﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل دارد ﺷﻤﺎ دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ درﺧﺖ ﺧﺎﻧﻮادﮔﻲ ﻣﺎﻳﻠﺰﻫﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﻦ‬ ‫ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻢ "ﭼﻴﺴﺘﺎن" ﺧﻮدم ﺑﺴﻴﺎر دﻟﭽﺴﺐ ﺗﺮ و ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮرﺗﺮ از ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي ﺑﻲ ﺳﺮ و‬ ‫ﺗﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﮔﺴﺘﺮده ﺑﺎ روش ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ از‬ ‫ﺷﻤﺎر ﺳﺎلﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ از آﻓﺮﻳﻨﺶ و ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻦ ﻛﺮه زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻫﻤﺴﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮ ﻃﺒﻖ‬ ‫ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺧﺪا در ﺷﺸﻤﻴﻦ روز از ﻫﻔﺘﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ،‬آدم و ﺣﻮا را آﻓﺮﻳﺪ‪ .‬دودﻣﺎن‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎ ﺟﺰﻳﻴﺎت دﻗﻴﻖ ﺳﻦﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ آدم و ﻓﺮزﻧﺪان ﻧﺮﻳﻨﻪاش‪،‬‬ ‫ﻧﻮادﮔﺎن ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﻪ وﺟﻮد آوردهاﻧﺪ را ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﮔﺎه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻋﻬﺪ ﻋﺘﻴﻖ‪،‬‬ ‫ﻧﺴﻞﻫﺎي از آدم ﺗﺎ ﻧﻮح‪ ،‬از ﻧﻮح ﺗﺎ اﺑﺮاﻫﻴﻢ‪ ،١‬از اﺑﺮاﻫﻴﻢ ﺗﺎ داوود‪ ٢‬را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ‪ ،‬ﻛﺘﺎﺑﻤﺘﻲ‪ ٣‬ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ و ﻟﻮﻗﺎ‪ ٤‬ﻧﺴﻞﻫﺎ را از داوود ﺗﺎ ﻣﺴﻴﺢ‪ ،‬دوﺑﺎره ﺑﺎ ﺳﻦ‬ ‫ﻣﺸﺨﺺ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻓﺮزﻧﺪ ﻧﺮﻳﻨﻪ ﻧﺴﻞ ﺑﻌﺪي را ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻧﻤﻮده‪ ،‬اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﺎ ﻳﻚ‬ ‫زﻣﺎن "ﺗﺎرﻳﺨﻲ" ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺮاي ﺗﻮﻟﺪ ﻣﺴﻴﺢ دارﻳﻢ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‬ ‫ﻛﻪ در ‪ 4004‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد‪ ،‬ﺧﺪا زﻣﻴﻦ و آﺳﻤﺎنﻫﺎ‪ ٥‬را آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪ (1) .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪،‬‬ ‫ﺳﻦ زﻣﻴﻦ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﮔﺎه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ 6000 ،‬ﺳﺎل ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪1. Abraham‬‬ ‫‪2. David‬‬ ‫‪3. Matthew‬‬ ‫‪4. Luke‬‬ ‫‪5. heavens‬‬

‫‪١٦١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﺎ وﺟﻮد دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ و زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻓﺮﮔﺸﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺮ‬ ‫روي اﻳﻦ ﺟﺴﺘﺎر و ﻣﻮﺿﻮع ﻫﻢ داﺳﺘﺎﻧﻲ دارﻧﺪ‪ :‬ﺷﺶ ﻫﺰار ﺳﺎل ﺑﺮاي ﻓﺮﮔﺸﺖ زﻳﺴﺖ‬ ‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪهاي ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﻣﺎ آن را در ﻛﺮه زﻣﻴﻦ ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺴﻨﺪه ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻧﺴﺎن‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪ ورز‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﻓﺮﮔﺸﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺗﺮيﻫﺎي ﮔﺰﻳﻨﺸﻲ را در‬ ‫ﺻﺪﻫﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل روي ﻫﻢ ﮔﺬاﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ زﻣﻴﻦ ‪ 6000‬ﺳﺎل ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ و ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺎرﻫﺎ اﺷﺎره ﻛﺮدهاﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻛﺸﻤﻜﺶ زﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻛﻼه ﺑﺮداري اﺳﺖ‪ .‬آنﻫﺎ اﻳﻦ ﺑﺎور ﺳﻨﺖ ﺗﻮﻣﺎس آﻛﻮﻳﻨﺎس را ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻫﺮ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎري ﻣﻴﺎن ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس و داﻧﺶ‪ ،‬ﻧﻪ در ﻧﺎدرﺳﺘﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ در‬ ‫ﻧﺎدرﺳﺘﻲ داﻧﺶ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﺮ ﻣﻮرﻳﺲ‪ ،١‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ "داﻧﺸﻴﻚ" را‬ ‫ﺳﺘﻮده‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ "ﺷﺪﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﺎرهاي درﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻛﻨﻨﺪهي ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس و ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻧﺪﻳﺸﻴﺪ‪".‬‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﺳﺘﺎرهﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﻮﻳﻦ‪ ،‬ﺟﺪاﻳﻲ ﺑﺪون ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻣﻴﺎن راه داﻧﺶ و ﻛﺘﺎب‬ ‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬را روﺷﻦﺗﺮ ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي‪ ،‬آراﻳﻪاي ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ از ﺗﻠﺴﻜﻮپﻫﺎي‬ ‫زﻣﻴﻨﻲ و ﻓﻀﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺳﺘﺎرهﺷﻨﺎﺳﺎن ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻛﻬﻜﺸﺎنﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ ﺳﺎل ﻧﻮري‬ ‫از زﻣﻴﻦ را ﻛﺸﻒ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻧﻮر ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺎل زﻣﺎن ﺑﺮاي ﻃﻲ ﻛﺮدن ﻳﻚ ﺳﺎل ﻧﻮري‬ ‫دارد‪ ،‬ﭘﺲ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﺎ از اﻳﻦ ﻛﻬﻜﺸﺎنﻫﺎ ﺑﺪون ﭼﻮن و ﭼﺮا ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ از‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ ﺳﺎل ﭘﻴﺶ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬وﮔﺮﻧﻪ‪ ،‬ﭘﺮﺗﻮ اﻟﻜﺘﺮوﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺲ ﺗﺎﺑﻴﺪه ﺷﺪه از اﻳﻦ‬ ‫ﻛﻬﻜﺸﺎنﻫﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ ﺳﺎل ﻧﻮري ﺗﺎ زﻣﻴﻦ را ﻃﻲ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬درﺑﺎره اﻳﻦ ﻛﻬﻜﺸﺎنﻫﺎي دوردﺳﺖ ﭼﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ؟ ﺑﺴﻴﺎري از‬ ‫ﻛﺘﺎبﻫﺎي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ از اﻳﻦ ﺟﺴﺘﺎر ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ‬

‫‪1. Henry Morris‬‬

‫‪١٦٢‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺳﺎﺧﺖ؟‬

‫ﺟﺴﺘﺎر ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﻳﻚ ﻛﻼهﺑﺮداري اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻳﻚ راﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﺴﺘﺎر ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﻛﺘﺎب ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه و‬ ‫ﻣﺮدم ﭘﺴﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺸﻤﻜﺶ ﻓﺮﮔﺸﺖ ‪-‬آﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ،‬از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا آر‪ .‬ال‪ .‬ويﺳﺎﻧﮓ‬

‫‪١‬‬

‫ﻛﻪ ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ روﺷﻨﮕﺮي ﻛﻨﺪ‪ ،‬از "ﻣﺪت زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ )ﻧﻮر( ﻧﻴﺎز دارد ﺗﺎ از دورﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺳﺘﺎره ﺑﻪ ﻣﺎ ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ‪ 15‬ﺳﺎل اﺳﺖ" ﻫﻮاداري ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫)‪(2‬‬

‫ﺑﭙﻨﺪارﻳﺪ‪ ،‬ﺳﺎده ﺑﺎوران ﺑﻲﮔﻨﺎﻫﻲ‪ -‬در ﻣﺮﻛﺰ اﺧﺘﺮﻓﻴﺰﻳﻚ ﻫﺎروارد‪-‬اﺳﻤﻴﺘﺴﻮن‪ -٢‬ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺎ ﺳﺎدﮔﻲ اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻛﻪ ﻧﻮر ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺎل ﺑﺮاي ﻃﻲ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻳﻚ ﺳﺎل ﻧﻮري دارد‬ ‫را ﺑﺎور ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬اﻓﺴﻮس ﺑﺮاي ﻧﺎدانﻫﺎي از دﺳﺖ رﻓﺘﻪ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه ﭘﻴﺸﺮاﻧﻪ ﺟﺖ‬ ‫ﻧﺎﺳﺎ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﺳﺎده ﺑﺎوراﻧﻲ ﺑﺮاي ﺑﺎور ﻫﻤﺎن ﺳﺨﻨﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وه ﭼﻪ ﮔﻤﺮاﻫﺎﻧﻲ‪-‬ﻫﺎﺑﻞ‪،‬‬ ‫اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ‪ ،‬ﻓﻴﻦ ﻣﻦ‪ ،٣‬ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ‪ ،٤‬آﺳﻴﻤﻮف‪ ٥‬و ﺳﺎﮔﺎن‪ -٦‬ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﭼﻪ اﻧﺪازه ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻴﻢ‬ ‫ﻛﻪ در اﻳﻦ زﻣﺎﻧﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا‬

‫آر‬

‫ال‬

‫ويﺳﺎﻧﮓ‪،‬‬

‫"ﭘﮋوﻫﺶ در اﻧﺴﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﻣﺮا‬ ‫ﭘﺎﻳﺪار ﻧﻤﻮد‪ ،‬و ﺑﻬﺮ رو اﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﭘﺪرم‬

‫داﻣﭙﺰﺷﻚ‪ ،‬ﻣﺎ را ﺑﻪ راه راﺳﺖ راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ‬

‫ﺑﻮد‪ .‬دﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬رﻓﺘﺎر و ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬

‫ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ‪) ،‬در واﻗﻊ(‬

‫ﻧﻮآوريﻫﺎي رود ﮔﻠﺪﺑﺮگ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ‬

‫ويﺳﺎﻧﮓ ﮔﻤﺎن دارد ﻧﻮر ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ‬

‫ﻫﻤﻴﺸﻪ دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ آن ﮔﻮﻧﻪ ﺑﻮده‬

‫ﺷﺘﺎب ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺷﺘﺎب ﻧﻮر ﺑﺮود‪ ،‬و ﭘﺲ‬ ‫از اﻳﻦ ﻫﻤﻪ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶ زﻣﻴﻦ و آﺳﻤﺎنﻫﺎ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪".‬‬ ‫ﻛﻮرت وﻧﻪ ﮔﺖ‪ ،‬ﻛﻮﭼﻚ‬ ‫ﺧﻮد ﭘﺮﺳﺸﮕﺮي‬

‫در ‪ 6000‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ رخ داده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1. R. L. Wysong‬‬ ‫‪2. Harvard-Smithsonian‬‬ ‫‪3. Feynman‬‬ ‫‪4. Hawking‬‬ ‫‪5. Asimov‬‬ ‫‪6. Sagan‬‬

‫‪١٦٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫وﻟﻲ ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﻛﺸﻤﻜﺶ آﺷﺘﻲﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﻣﻴﺎن داﻧﺶ و دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‬ ‫درﺑﺎره ﻛﺸﺘﻲ ﻧﻮح ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻔﺴﻴﺮي دﻗﻴﻘﻲ از ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﺳﻴﻞ ﺟﻬﺎن ﮔﻴﺮ در‬ ‫‪ 2348‬ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد رخ داده اﺳﺖ‪ .‬اﻧﮕﺎر ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ اﻧﺴﺎنﻫﺎي ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه از ﺳﻴﻞ‪،‬‬ ‫اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮاده ﺧﻮد ﻧﻮح‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻧﻮح و ﺳﺎﻳﺮ ﺟﺎﻧﻮران ﺑﺮ ﻛﺸﺘﻲ ﺳﻮار ﺷﺪهاﻧﺪ‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﺮاي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ دﺷﻮار اﺳﺖ‪ ،‬اﻳﻦ ﻳﻚ واﻗﻌﻴﺖ را روﺷﻦ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻤﺪن دره دﺟﻠﻪ و ﻓﺮات )در ﺧﺎورﻣﻴﺎﻧﻪ(‪ ،‬ﺗﻤﺪن دره ﻧﻴﻞ )در ﻣﺼﺮ(‪ ،‬ﺗﻤﺪن اژه )در‬ ‫ﻳﻮﻧﺎن( ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪ ﺗﺎرﻳﺨﻲ در ﭘﻴﺶ از ﺳﺎل ‪ 2348‬ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد‪ ،‬در ﻃﻮل آن ﺳﺎل‬ ‫و ﭘﺲ از آن ﺳﺎل‪ ،‬را ﻧﻮﺷﺘﻪ و ﻧﮕﻬﺪاري ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي آنﻫﺎ از ﺗﺎرﻳﺦ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﻴﻞ‬ ‫از ﻫﻢ ﮔﺴﺴﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮدم اﻳﻦ ﺗﻤﺪنﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮده‪ ،‬درﺑﺎره ﻧﺎﺑﻮدي ﺧﻮدﺷﺎن‬ ‫ﻧﺎآﮔﺎه ﻣﺎﻧﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ﻛﻪ آﺳﻤﺎنﻫﺎ و زﻣﻴﻦ ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺳﺎل‪ ،‬ﺳﻦ دارد‪.‬‬ ‫وﻟﻲ اﻳﻦ "ﺳﻴﻤﺎي ﺳﺎل دار ﺑﻮدن‪ "١‬ﻳﻚ "ﮔﻤﺮاﻫﻲ ﺣﺴﻲ ﻓﺮﻳﺒﻨﺪه‪ "٢‬اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﺮي‬ ‫ﻛﻠﺮﻧﺲ ﺗﻴﺴﻦ‪ ٣‬در ﺳﺨﻨﺎﻧﻲ در اﻟﻬﻴﺎت ﺳﺎﻣﺎﻧﻤﻨﺪ‪ ،٤‬ﻧﻮﺷﺘﻪ "اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻛﻪ آدم ﺑﺎﻟﻎ آﻓﺮﻳﺪه‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬از ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺨﺶ دوم‪ ،‬ﺑﻪ روﺷﻨﻲ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬دﺳﺖ‬ ‫ﻛﻢ در آﻓﺮﻳﻨﺶ آدم‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﻤﻮد ﺳﺎل دار ﺑﻮدن را ﻣﻲﺑﻴﻨﻴﻢ‪ .‬آﻳﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺑﺎور ﻧﻤﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺳﺮاﺳﺮ آﻓﺮﻳﺪن‪ ،‬ﺧﺪا‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺣﺘﺎ آﻓﺮﻳﺪن ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎ‪ ،‬داراي ﻧﻤﻮد ﺳﺎل دار ﺑﻮدن‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ؟"‬ ‫ﭼﻨﺪ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﺗﻴﺴﻦ‪:‬‬

‫‪1. appearance of age‬‬ ‫‪2 . deceptive illusion‬‬ ‫‪3. Henry Clarence Thiessen‬‬ ‫‪4. Lectures in Systematic Theology‬‬

‫‪١٦٤‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺳﺎﺧﺖ؟‬

‫‪ .1‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎزي "ﺳﻴﻤﺎي ﺳﺎل دار ﺑﻮدن"‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻧﺎﺟﻮر دﻳﮕﺮي‬ ‫از ﺑﻲ ﻣﻨﻄﻖ ﺑﻮدن آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬در ﺑﻬﻢ ﺑﺴﺘﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪﻫﺎي "ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن" اﺳﺖ‪ .‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي "اﺛﺒﺎت"‬ ‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺧﻮدﺷﺎن ﻛﻪ دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ درﺳﺖ اﺳﺖ ‪-‬و اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫در واﻗﻊ زﻣﻴﻦ ﺟﻮان ﺗﺮ اﺳﺖ‪ -‬ﻣﻲﭘﻨﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺮح ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ از‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶ آدم "ﺳﺎل دار" ﺣﻘﻴﻘﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ‬ ‫"ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﻴﻢ" ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﻌﺘﺒﺮ اﺳﺖ‪ ،‬اﮔﺮ اﻧﮕﺎر ﻛﻨﻴﻢ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‬ ‫ﻣﻌﺘﺒﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺳﺮخ ﺑﻮدن دﻣﺎغ‬ ‫دﻟﻘﻚ ﺳﻴﺮك‪ ،١‬ﻫﻤﻜﺎر دﻟﻘﻚ ﺳﻴﺮك‪ ٢‬ﮔﻮاﻫﻲ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﭼﻴﺰي ﻛﻪ در‬ ‫واﻗﻊ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‬ ‫درﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ .2‬ﺑﺮاي ﭼﻪ دﻟﻴﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮري ﺧﺪا ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦﺷﻨﺎﺳﻲ را ﺑﺎ ﺟﺎﻧﻮراﻧﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﻧﺒﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬دﻟﭙﺬﻳﺮﺗﺮ ﺳﺎزد؟ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ "ﺳﺎل دار" ﺑﻪ ﻧﮕﺮ‬ ‫ﺑﺮﺳﻨﺪ؟ ﭼﺮا؟‬ ‫‪ .3‬اﮔﺮ زﻣﻴﻦ ﺗﻨﻬﺎ ‪ 6000‬ﺳﺎل دارد‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻛﻨﺶﻫﺎي ﺗﻜﺘﻮﻧﻴﻚ ﺻﻔﺤﻪاي‪،٣‬‬ ‫ﺑﺎ ﻧﺮخ ﺷﺘﺎب ‪ 4‬اﻳﻨﭻ در ﺳﺎل‪ ،‬اﻣﺮﻳﻜﺎي ﺷﻤﺎﻟﻲ را از اروﭘﺎ و اﻣﺮﻳﻜﺎي‬ ‫ﺟﻨﻮﺑﻲ را از اﻓﺮﻳﻘﺎ ﺟﺪا ﺳﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ؟ ﺟﺪاﻳﻲ اﻳﻦ ﻗﺎرهﻫﺎ از ﻫﻢ دﺳﺖ‬ ‫ﻛﻢ ‪ 200‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل زﻣﺎن ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‪.‬‬ ‫‪ .4‬ﭼﺮا رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ و اﻗﻴﺎﻧﻮسﻫﺎ ﺻﺪﻫﺎ ﻫﺰار ﻻﻳﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ‪ ،‬ﻫﺮ ﻻﻳﻪ روي ﻻﻳﻪ‬ ‫ﺳﻨﮓﻫﺎي ﻛﻬﻨﻪﺗﺮ‪ ،‬را رﺳﻮب ﮔﺬاري ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ؟‬

‫‪1. Rudolph's red nose‬‬ ‫‪2. Dasher‬‬ ‫‪3. plate-tectonic‬‬

‫‪١٦٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﻪ راﺳﺘﻲ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﭼﻮن ﻓﻦ ﺳﻦ ﻳﺎﺑﻲ ﭘﺮﺗﻮ ﺳﻨﺠﻲ ﺳﻦ زﻣﻴﻦ را ‪ 4/5‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد‬ ‫ﺳﺎل ﻣﻲداﻧﺪ‪ ،‬دﭼﺎر اﺳﻜﻴﺰوﻓﺮﻧﻲ‪ ١‬اﻧﺪﻳﺸﻪي ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻧﺨﺴﺖ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ‬ ‫ادﻋﺎ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻓﻦ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﻃﻤﻴﻨﺎن اﺳﺖ‪ ،‬آن را ﻣﻮرد رﻳﺸﺨﻨﺪ ﻗﺮار ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ آنﻫﺎ ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه آﺷﻜﺎر ﺷﺪن زﻣﻴﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻬﻦ ﺑﺎ ﭘﺮﺗﻮ ﺳﻨﺠﻲ‬ ‫ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺧﺪا زﻣﻴﻦ را "ﺳﺎل دار" آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ از اﻳﻦ ﻧﮕﺮ ﻛﻪ ﺳﻦ ﻳﺎﺑﻲ ﭘﺮﺗﻮ ﺳﻨﺠﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ "ﻣﻐﺎﻟﻄﻪ" ﻧﮕﺎرهي‬ ‫ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ‪ ٢‬ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻧﮕﺎره ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ‬ ‫ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ و روزﮔﺎر دور ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺮوزه ﻧﻴﺰ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺶﺗﺮ در اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﮔﻔﺘﻴﻢ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﭘﺎﻳﺪاري ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ را ﭼﻮن اﺛﺒﺎﺗﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﻮدن ﺧﺪا ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ درﺑﺎره ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ ﻛﻪ‬ ‫واﭘﺎﺷﻲ رادﻳﻮاﻛﺘﻴﻮ را ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺳﺎز ﻣﺨﺎﻟﻒ ﻣﻲزﻧﻨﺪ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‬ ‫ﻣﻲﭘﻨﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﻫﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺗﻔﺎوت داﺷﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ ‪ -‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻫﺮ زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﺪ واﭘﺎﺷﻲ رادﻳﻮاﻛﺘﻴﻮ ﻧﺮخ ﺛﺎﺑﺘﻲ داﺷﺘﻪ‬ ‫و زﻣﻴﻦ ﭘﻴﺮﺗﺮ از ‪ 6000‬ﺳﺎل دارد‪ ،‬ﻧﺎدرﺳﺖ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭼﻪ ﺳﻨﺪي از ﺳﻮي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت دﮔﺮﮔﻮن ﺷﺪن ﻧﺮخ واﭘﺎﺷﻲ‬ ‫رادﻳﻮاﻛﺘﻴﻮ‪ ،‬اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮد؟ ﻫﻴﭻ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ "ﮔﻮاه" آنﻫﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ آزﻣﺎﻳﺶ ﭘﺮﺗﻮ‬ ‫ﺳﻨﺠﻲ ﺑﺎ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﭘﺲ در ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﭘﻮﺷﺶ‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪان را ﺑﻪ رخ زدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را در ﺑﺮاﺑﺮ داﻧﺶ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺰﻳﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺮوي ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﻧﺮخ‬ ‫واﭘﺎﺷﻲ رادﻳﻮاﻛﺘﻴﻮ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮ اﻓﺘﺎده و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﮕﺎره ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﻳﻚ ﮔﻤﺎن ﻛﻮر اﺳﺖ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺘﺪﻻﻟﻲ روﺷﻦ ﻣﻲﺳﺎزد‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺪت از ﺳﺎﺧﺘﺎر اﺗﻤﻲ ﻧﺎ آﮔﺎه‬

‫‪1. Schizophrenic mindset‬‬ ‫‪2. uniformitarianism‬‬

‫‪١٦٦‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺳﺎﺧﺖ؟‬

‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي واﻛﻨﺶﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ روي ﻋﻨﺎﺻﺮ رادﻳﻮاﻛﺘﻴﻮ اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﻻﻳﻪ اﻟﻜﺘﺮونﻫﺎ ‪-‬ﻧﻪ ﻫﺴﺘﻪ اﺗﻢ‪ -‬را در ﺑﺮﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬و اﻳﻦ ﺑﻪ دﻗﺖ روﺷﻦ ﻣﻲﺳﺎزد ﻛﻪ‬ ‫ﻫﺴﺘﻪ اﺗﻢ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺟﺪا از ﻫﺮ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻧﺮخ واﭘﺎﺷﻲ ﻫﺴﺘﻪ اﺗﻤﻲ ﻳﻚ‬ ‫ﻋﻨﺼﺮ‪ ،‬ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻛﻨﺶ و واﻛﻨﺶﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻋﻨﺼﺮ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺑﺨﺶ ﭘﺎﻳﻪاي ﭘﮋوﻫﺶ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ داﻧﺶ ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻧﺮخﻫﺎي واﭘﺎﺷﻲ ﭼﻨﺪ ﻋﻨﺼﺮ رادﻳﻮاﻛﺘﻴﻮ را ﺗﻐﻴﻴﺮ دﻫﻨﺪ‪.‬‬

‫)‪(3‬‬

‫ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي ﻫﻤﻪي‬

‫اﺑﺰارﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ‪-‬درﺳﺖ و ﻧﺎدرﺳﺖ‪ -‬ﺑﺮاي ﺗﺤﻤﻴﻞ ﭘﺮاﻛﻨﺶ‪ ١‬ﻧﺮخ واﭘﺎﺷﻲ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫ﭘﺮاﻛﻨﺶ دﻳﺪه ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﻪ دو درﺻﺪ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬اﻳﻦ دو درﺻﺪ ﻧﺎﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ ﺑﺎ‬ ‫ﺻﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮن درﺻﺪ ﻧﺎﻫﻤﺨﻮاﻧﻲ ﺳﻦ زﻣﻴﻦ در آزﻣﺎﻳﺶ ﭘﺮﺗﻮﺳﻨﺠﻲ و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ آن در‬ ‫ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﻧﮕﺎره ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ ﻳﻚ "اﻧﮕﺎره" ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺗﺌﻮريﻫﺎي درﺳﺖ و‬ ‫دادهﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻓﺮاوان ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻫﺴﺖ‪ .‬در ﻣﻘﺎﺑﻞ‪ ،‬اﻧﮕﺎرهي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺎ‬ ‫ﻫﻤﻪي دادهﻫﺎي ﺗﺠﺮﺑﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﺗﺎرﻳﺦ زﻣﻴﻦ ﺑﺎ ﻫﻔﺘﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ آﻏﺎز ﺷﺪه و اﮔﺮ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻳﻚ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪي‬ ‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ دﻗﻴﻖ را ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ زﻣﻴﻦ ﻫﻴﭻ دوره ﭘﻴﺶ از ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ‪،‬‬ ‫اﻧﺴﺎنﻫﺎي ﭘﻴﺶ از ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﺒﻮدهاﻧﺪ و ﻫﻴﭻ ﺟﺎﻧﻮري ﭘﻴﺶ از ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫داﻳﻨﺎﺳﻮرﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﺪ ﻫﺰار ﭘﻴﺶ‪ ،‬در ﻛﻨﺎر اﻧﺴﺎن ﻧﻮﻳﻦ در روي زﻣﻴﻦ زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻓﻠﻴﻨﺖ اﺳﺘﻮﻧﺰ‪ ٢‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ را درﺳﺖ ﻧﺸﺎن داده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ درﺑﺎره ﻛﺸﻒﻫﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ از ﻣﺮدم ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻛﻪ ﺻﺪﻫﺎ ﻫﺰار ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻪ؟ درﺑﺎره ﻛﺸﻒﻫﺎي ﺑﻲﺷﻤﺎر از اﺑﺰار و دﺳﺖ اﻓﺰارﻫﺎي‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺑﺘﺪاﻳﻲ‪ ،‬ﭼﻪ؟ آر ال وي ﺳﻮﻧﮓ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﺪ‪" ،‬‬

‫‪1. variance‬‬ ‫يک انيميشن‪ ،‬که از تلويزيون ايران نيز پخش شده به نام عصر حجر‪،‬‬

‫‪١٦٧‬‬

‫‪2. Flintstones‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺗﻤﺪنﻫﺎي آﻏﺎزﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺧﺮدهﻫﺎي ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪﺗﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ در‬ ‫ﻣﺤﻴﻂﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻳﻚ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺳﺎدهﺗﺮ‪ ،‬ﺑﻪ آﻧﺎن ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫)‪(4‬‬

‫داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ،‬اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﻳﻚ زﻣﻴﻦ ﺟﻮان "ﺳﻴﻤﺎي ﺳﺎل دار ﺑﻮدن" را‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي ﺗﻤﺪنﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ "ﺑﺪ رﻳﺨﺖ ﺑﻮدن" را ﻣﻄﺮح ﻣﻲﺳﺎزد‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ‬ ‫ﻣﺮدم "دوره ﺳﻨﮕﻲ" ﺑﺎ ﺳﻘﻮط ﺑﺎزار ﺳﻬﺎم ﺧﻮدﺷﺎن در رﻛﻮرد ‪ ،1929‬ﺑﻪ ﺷﺮاﻳﻂ‬ ‫آﻏﺎزﻳﻦ ﺧﻮدﺷﺎن راﻧﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﻣﺎ ﺳﻦ ‪ 6000‬ﺳﺎل را ﺑﺮاي زﻣﻴﻦ ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ‪ ،‬آﻧﮕﺎه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎور ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺧﺪا ﺑﺎ‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ و اﺳﺘﺎداﻧﻪﺗﺮﻳﻦ ﻛﻼه ﺑﺮداري ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮر را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻮر از ﺳﺘﺎرهﻫﺎي دوردﺳﺖ دﻏﻞ ﺑﺎزي اﺳﺖ‪ :‬در واﻗﻊ ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ ﺳﺎل ﺑﺮاي رﺳﻴﺪن ﺑﻪ‬ ‫زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻪ درازا ﻧﻤﻲﻛﺸﺪ‪ .‬ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ دﻏﻞ ﺑﺎزي اﺳﺖ‪ :‬آن ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺑﻪ اﻫﻢ‬ ‫در ﻫﻨﮕﺎم ﺗﻮﻓﺎن ﻧﻮح ﺷﺴﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺳﻨﮓ ﺑﺴﺘﺮ رودﻫﺎ و ﻛﻒ اﻗﻴﺎﻧﻮسﻫﺎ ‪ -‬ﻧﺸﺎن‬ ‫دادن ﺻﺪﻫﺎ ﻫﺰار ﻻﻳﻪ رﺳﻮب ﮔﺬاري ﺳﺎﻻﻧﻪ‪ -‬دﻏﻞ ﺑﺎزي اﺳﺖ‪ ،‬آن ﻻﻳﻪﻫﺎ ﺑﺮاي‬ ‫"آزﻣﺎﻳﺶ ﻧﻴﺮوي اﻳﻤﺎن ﻣﺎ" در آﻧﺠﺎﺳﺖ‪ .‬ﻛﻨﺶ ﺗﻜﺘﻮﻧﻴﻚ ﺻﻔﺤﻪاي زﻣﻴﻦ )ﻳﺎ ﺟﺪا‬ ‫ﺷﺪن ﻗﺎرهﻫﺎ( ﺑﺮاي دﻟﻴﻞﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﺑﻪ روﺷﻨﻲ از ﺳﻮي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ اراﺋﻪ‬ ‫ﻧﺸﺪه‪ ،‬دﻏﻞ ﺑﺎزي اﺳﺖ‪ .‬ﻛﻞ ﻃﺒﻴﻌﺖ ‪ -‬آﺳﻤﺎن‪ ،‬زﻣﻴﻦ و درﻳﺎ‪ -‬ﻳﻚ ﺷﻮﺧﻲ ﺑﺰرگ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي آن ﭼﻨﺎن ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬آﺳﻤﺎنﻫﺎ و زﻣﻴﻦ ﻣﺎ را‬ ‫اﻫﺮﻳﻤﻨﺎﻧﻪ ﮔﻮل زده‪ ،‬ﺑﺎ زرﻧﮕﻲ ﺟﻮاﻧﻲ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺎ "ﺳﻴﻤﺎي ﺳﺎل دار ﺑﻮدن" ﭘﻨﻬﺎن‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻮﺧﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ﺧﻮدﺷﺎن را دوﺑﺎره ﺗﻨﻈﻴﻢ‬ ‫ﻧﻤﻮده ﺗﺎ ﻓﻦ ﺳﻦ ﻳﺎﺑﻲ ﭘﺮﺗﻮﺳﻨﺠﻲ را ﻓﺮﻳﺐ دﻫﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ ﺑﺎ‬ ‫رﻳﺎﻛﺎري‪ ،‬ﻫﻢزﻣﺎن ﻫﻮادار‪ (1) ،‬ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﺮ ﺑﻮدن ﺧﺪا ﮔﻮاﻫﻲ ﻣﻲدﻫﺪ و )‪ (2‬ﻃﺒﻴﻌﺖ‬ ‫دﺳﺘﺎوﻳﺰ ﻓﺮﻳﺒﻨﺪهاي ﻫﺴﺖ‪ ،‬آﻧﭽﻪ از آن ﻧﻤﻮد دارد ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫‪١٦٨‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺳﺎﺧﺖ؟‬

‫***‬ ‫اﻣﺮوزه‪ ،‬ﺷﻤﺎري از آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺎور ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﺪهي دراز ﻣﺪت ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮاي‬ ‫زﻣﻴﻦ ‪ 6000‬ﺳﺎﻟﻪ را رﻫﺎ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﭼﺮا ﻧﺎﮔﻬﺎن اﻳﻦ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻧﮕﺮ رخ ﻣﻲدﻫﺪ؟ آﻳﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺗﺎزهي ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰي در ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ؟ آﻳﺎ‬ ‫ﻣﻮﺳﻲ در روﻳﺎﻳﻲ ﺟﺎدوﻳﻲ ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪه‪ ،‬ﮔﺎه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺧﻮﻳﺶ را درﺳﺖ ﻛﺮده‬ ‫و ﺗﺎرﻳﺦ زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ زﻣﻴﻦ را ﻳﺎد داده اﺳﺖ؟ ﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻦ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ اﻧﺪﻳﺸﻪ در‬ ‫ﻣﻴﺎن آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺒﺐ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ روﺷﻦ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ‪ ،‬ﮔﺎه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﭼﻴﺰ ﺑﻴﺸﺘﺮي از ﺷﻮﺧﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ در ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺘﺎب )ﺑﺨﺶ‬ ‫‪ 4‬را ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ( اﺷﺎره ﻛﺮدﻳﻢ ﻛﻪ‬

‫" ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﻣﻨﻔﻲﺗﺮ از ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻨﺘﻘﺪاﻧﻪ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﻋﻴﺴﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻋﻴﺴﻲ ﻧﺎﺻﺮي‪ ،‬ﻛﺴﻲ‬

‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﻪ دو اردوﮔﺎه ﻣﺘﺨﺎﺻﻢ‬

‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺴﻴﺢ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬

‫دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎورﻣﻨﺪان ﺑﻪ‬

‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ روﺿﻪ ﺳﺮزﻣﻴﻦ ﺧﺪا را ﺧﻮاﻧﺪه‪،‬‬

‫ﻣﻌﻨﻲ‬

‫دﻗﻴﻖ‬

‫ﻛﺘﺎب‬

‫ﻣﻘﺪس‬

‫‪١‬‬

‫)ﻳﺎ‬

‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺑﻬﺸﺖ را ﺑﺎﻻي زﻣﻴﻦ داﻧﺴﺘﻪ و ﻣﺮد‪،‬‬

‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ(‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ درﺑﺎره آنﻫﺎ‬

‫ﺗﺎ ﻛﺎر ﺧﻮدش را ﺗﻘﺪﺳﻲ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺨﺸﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ‬

‫ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎور دارﻧﺪ زﻣﻴﻦ ﺑﻴﺶ از ﭼﻨﺪ‬

‫ﮔﺎه ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪".‬‬

‫ﻫﺰار‬

‫آﻟﺒﺮت ﺷﻮاﻳﺘﺰر )‪(1875-1965‬‬

‫ﺳﺎل ﺳﻦ ﻧﺪارد و ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر‬

‫ﻓﻴﺰﻳﻚدان‪ ،‬اﻧﺴﺎن دوﺳﺖ و ﻓﻴﻠﺴﻮف‬

‫ﻛﺎﻣﻞ داﺳﺘﺎن اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻫﻮاداران ﻣﻌﻨﻲ‬

‫ﻓﺮاﻧﺴﻮي‬

‫دﻗﻴﻖ ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻓﺮﮔﺸﺖ‬

‫در ﻛﺘﺎب ﻛﻨﻜﺎش در ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ‬

‫ﺳﺎزﮔﺎري ﻛﻮﭼﻚ ﻣﻘﻴﺎس رخ دﻫﺪ‪،‬‬

‫ﻋﻴﺴﻲ‬

‫وﻟﻲ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺟﺎﻧﻮران ﻓﺮاي "ﻧﻮع"‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ رﺷﺪي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬رد ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪1. literalists‬‬

‫‪١٦٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎي ﺑﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي آزاديﺧﻮاهﺗﺮ‪ ،‬ﻛﻮﺷﻴﺪهاﻧﺪ ﺧﻮﻳﺶ را از‬ ‫ﺧﺸﻜﻪ ﻣﻘﺪﺳﺎن‪ ،‬ﺟﺪا ﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻏﻴﺮ ﻫﻮاداران ﻣﻌﻨﻲ دﻗﻴﻖ ﮔﺎﻫﻲ ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺑﻪ ﺧﺪا ﻫﻢ ﭼﻮن ﺗﻮاﻧﺎي ﻣﻄﻠﻖ آﻓﺮﻳﻨﻨﺪهي آﺳﻤﺎنﻫﺎ و زﻣﻴﻦ ﺑﺎور‬ ‫دارﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺮوه ﻏﻴﺮ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا ﺑﻪ زﻣﻴﻨﻲ دﻳﺮﻳﻨﻪ و ﻓﺮﮔﺸﺖ ﮔﻨﺪه‪) ١‬ﺑﺰرگ‬ ‫ﻣﻘﻴﺎس( ﺑﺎور دارﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺎور دارﻧﺪ ﺑﺎ ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺗﻔﺎوت اﺻﻠﻲ ﻣﻴﺎن‬ ‫ﻣﻼﻧﻘﻄﻲﻫﺎ و ﻏﻴﺮ ﻫﻮاداران‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ‪ :‬ﻣﻼﻧﻘﻄﻲﻫﺎ‪ ،‬داﻧﺶ را ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ‬ ‫ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻏﻴﺮ ﻫﻮاداران‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺎ‬ ‫داﻧﺶ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﺣﺘﻤﺎل آﺷﺘﻲ دوﺑﺎره داﻧﺶ و دﻳﻦ ﺑﻪ ﺗﻨﺪي در ﺣﺎل ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮدن‬ ‫ﻫﻮاداران ﺑﺴﻴﺎري‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ در ﻣﻴﺎن ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮﻳﺶ را "آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا" ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ در ﻣﻴﺎن ﻣﺮدم ﻋﺎدي‪ ،‬اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻧﻔﺮ آرزو دارﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺎور ﻛﻨﻨﺪ ﺳﺮاﻧﺠﺎم دﻳﻦ و‬ ‫داﻧﺶ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﻮده و ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻜﻤﻞ ﻫﻤﺪﻳﮕﺮ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻓﺮاد دﻳﻦدار دوﺳﺖ دارﻧﺪ‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن را ﻫﻤﭽﻮن داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪ .‬و اﻓﺮاد داﻧﺸﻤﻨﺪ دوﺳﺖ دارﻧﺪ ﺧﻮﻳﺶ را‬ ‫داراي ﮔﻮﻧﻪاي از ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﺑﺪاﻧﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ آﻳﺎ ﺑﺴﺘﻦ ﭘﻴﻤﺎﻧﻲ ﻣﻴﺎن داﻧﺶ و دﻳﻦ‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل دارد؟‬ ‫ﻧﻪ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ و راه داﻧﺶ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ را ﻧﻤﻲﺗﻮان ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ درﺑﺎرهي ﻣﺮدم ﭘﺴﻨﺪي ﮔﺴﺘﺮده اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻛﻪ داﻧﺶ و ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪،‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬روﺷﻨﮕﺮي ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ؟‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬اﻓﺮاد دﻳﻦدار درﺑﺎره داﻧﺶ‪ ،‬آﮔﺎﻫﻲ ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬و اﻓﺮاد‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪ ﻧﻴﺰ ﺣﺘﻲ ﭼﻨﺪان درﺑﺎره ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻧﻤﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪﺑﺨﺘﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻧﺎ آﮔﺎﻫﻲ ﻫﺮ دو‬ ‫ﮔﺮوه درﺑﺎره آن دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﺮ دو ﺳﻮ‪ ،‬آﺷﺘﻲ دادن‪ ،‬ﺷﺪﻧﻲ و ﭘﺴﻨﺪﻳﺪه ﺑﻪ ﻧﮕﺮ‬ ‫ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬در واﻗﻌﻴﺖ‪ ،‬ﭘﻴﻤﺎن ﻣﻴﺎن اﻳﻦ دو‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ )‪ (1‬ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ ﻛﺮدن داﻧﺶ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ‬

‫‪1. macro‬‬

‫‪١٧٠‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺳﺎﺧﺖ؟‬

‫ﻛﻪ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﺎ )‪ (2‬ﺗﻜﻪﺗﻜﻪ ﻛﺮدن ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻏﻴﺮ‬ ‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻧﺎﺑﻴﻨﺎدﮔﺮاﻫﺎ‬

‫‪١‬‬

‫ﻓﻴﻠﺴﻮف اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺑﺮﺗﺮاﻧﺪ راﺳﻞ‪ ٢‬ﻳﻚ ﺑﺎر ﮔﻔﺘﻪ "ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﺮاي ﺑﺴﻴﺎري‬ ‫ﭼﻴﺰﻫﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ روﺷﻨﻲ در ﻣﻴﺎن اﻳﻦ ﭼﻴﺰﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ ".‬ﺣﺘﻲ دﻳﻦﻣﺪارﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ ﻧﺎﭼﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﭙﺬﻳﺮﻧﺪ‪ ،‬درك ﺷﻤﺎري از آﻳﻪﻫﺎي ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﺴﻴﺎر دﺷﻮار‬ ‫ﺑﻮده و ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﻳﻚ ﺗﻔﺴﻴﺮﮔﺮي ﻛﺎرآزﻣﻮده دارد‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬ ‫ﻋﻬﺪ ﻗﺪﻳﻢ‪ ٣‬و ﻛﺘﺎب ﻣﻜﺎﺷﻔﻪي ﻳﻮﺣﻨﺎي رﺳﻮل‪ ٤‬اﻧﺠﻴﻞ‪ ٥‬زﺑﺎن ﻧﺎ روﺷﻨﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ‬ ‫ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻣﻲﺷﻮد آن را ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﻠﻴﺴﺎروﻫﺎ ﺑﺎور دارﻧﺪ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲﻫﺎي رﻣﺰآﻟﻮد ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫درﺳﺘﻲ روﻳﺪادﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻛﻪ در ﺳﺪهي ‪ 20‬رﺧﺪادﺳﺖ‪ ،‬را ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺮ رو‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﺒﻬﻢ ﺑﻮدن ﺑﺴﻴﺎري از آﻳﻪﻫﺎي ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر آﺳﺎن‬ ‫ﻫﺴﺖ ﻛﻪ روﻳﺪادﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ دورهي ﻛﻨﻮﻧﻲ را ﺑﺎ ﺑﺪﻧﻬﺎدي دروﻧﻲ‪ ،‬در ﺗﻔﺴﻴﺮﻫﺎي‬ ‫اﻳﻦ ﭘﻴﺸﮕﻮﻳﻲﻫﺎي ﻧﺎ روﺷﻦ ﺟﺎﺳﺎزي ﻧﻤﻮد‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ در ﺟﻬﺎن رخ دﻫﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ‬ ‫ﮔﻤﺎن ﺷﺪه اﻳﻦ روﻳﺪاد ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه‪ ،‬ﻛﺴﻲ ‪ -‬ﻳﺎ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﻃﺎﻟﻊﺑﻴﻦ ﻳﺎ ﻓﺮدي رواﻧﻲ ‪-‬‬ ‫ﭼﻴﺰي در ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﺴﻴﺎر دﻗﻴﻖ ﭘﻴﺶ از ﺧﻮد را‬

‫‪1. Non-literalists‬‬ ‫‪2. Bertrand Russell‬‬ ‫‪3. The Old Testament prophets‬‬ ‫‪4. Book of Revelation‬‬ ‫‪5. New Testament‬‬

‫‪١٧١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﭘﻴﺶﮔﻮﻳﻲ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ آﻳﻨﺪه ﻣﺎ را ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ دﻳﻮاﻧﻪ ﻛﻨﻨﺪه و‬ ‫ﺑﺪون اﻣﻴﺪ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻲﻛﺸﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻳﻌﻨﻲ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﻳﻚ ﻧﻔﺮ در ﺑﺮاﺑﺮ‬ ‫دﻳﺪﮔﺎه ﻳﻚ ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﻣﻦ ﺑﻪ درﺷﺘﻲ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻳﻚ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا را ﺑﻪ ﺟﺎي‬ ‫ﺗﻔﺴﻴﺮي دﻳﮕﺮ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻢ؟ و ﻣﻦ ﻫﻢ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﺑﻴﺨﺪاي وﻗﻒ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻫﻮاداري از اﻧﺠﻴﻞ و ﺗﻮرات ﺧﻮاﻧﺪن ﻳﻚ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاي‬ ‫)‪(5‬‬

‫ﻣﻼﻧﻘﻄﻲ؟‬

‫اﻧﺤﺮاف از ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس در "روﺷﻨﮕﺮيﻫﺎي" ﺷﻴﻮاﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﺎﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺮاي‬ ‫ﺣﻞ ﻛﺸﻤﻜﺶ ﻣﻴﺎن داﻧﺶ و ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻧﻮﺷﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‬ ‫‪ -١‬ﻧﺎﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺎور دارﻧﺪ ﺳﺎل زﻣﻴﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺶ از ‪ 6000‬ﺳﺎل اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي‬ ‫ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪي اﻳﻦ ﺑﺎور ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺳﺎل دار‪ ،‬ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬ ‫دودﻣﺎنﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس داراي "ﻟﻐﺰش ﺟﺎ اﻓﺘﺎدﮔﻲ"‪ ١‬ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ‬ ‫دﻳﮕﺮ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس در واﻗﻊ ﺑﺨﺸﻲ از‬ ‫ﺳﻴﺎﻫﻪ ﺑﻮده و از ﻧﺴﻞﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري در ﻣﻴﺎﻧﻪ راه از آدم ﺗﺎ ﻋﻴﺴﻲ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ‬ ‫ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪" ،‬ﺻﺎﻟﺢ‪ ٢‬ﺳﻲ‬ ‫ﺳﺎل زﻧﺪﮔﻲ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻫﻮد‪ ٣‬را ﺑﻪ وﺟﻮد آورد‪ "،‬در واﻗﻊ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺻﺎﻟﺢ‬ ‫ﺳﻲ ﺳﺎل زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮده و ﺳﭙﺲ ﭘﺪرﺑﺰرگ ﻳﺎ ﺟﺪ‪ ،‬ﺟﺪ‪ ،‬ﺟﺪ‪ ،‬ﭘﺪرﺑﺰرگ ﻫﻮد‬ ‫را ﺑﻪ وﺟﻮد آورده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻧﺴﻞﻫﺎي "ﮔﻢﺷﺪه" ﺑﻪ ﮔﺎه ﺷﻨﺎﺳﻲ‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس اﻓﺰوده ﮔﺮدد‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺦ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر دور ﻛﺸﻴﺪه‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪1. errors of omission‬‬ ‫‪2. Salah‬‬ ‫‪3. Eber‬‬

‫‪١٧٢‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺳﺎﺧﺖ؟‬

‫در ﻧﮕﺮ ﻣﻦ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻮﺿﻊﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻄﻠﻖ دو ﺗﺎ ﻫﻨﺪواﻧﻪ را ﺑﺎ ﻳﻚ دﺳﺖ‬ ‫ﺑﺮداﺷﺘﻦ‪ ١‬اﺳﺖ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﺎور ﻛﻨﻴﻢ‬

‫)‪(A‬‬

‫ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬وﺣﻲ ﺷﺪه‪،‬‬

‫ﻋﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺳﺨﻦ ﻣﻌﺼﻮم‪ ٢‬ﺧﺪا‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎور ﻛﻨﻴﻢ‬

‫)‪(B‬‬

‫دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ آن‪،‬‬

‫ﭼﻮن داراي "ﻟﻐﺰش ﺟﺎ اﻓﺘﺎدﮔﻲ" اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد؟ آﻳﺎ ﺧﺪا‬ ‫در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را "وﺣﻲ" ﻣﻲﻛﺮده‪ ،‬در ﺣﺎﻟﺖ ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺎري ﺑﻮده‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮا ﻫﻨﺮي ﻛﻠﺮﻧﺲ ﺗﻴﻨﺴﻦ ﻣﻲاﻧﮕﺎرد ﻛﻪ از دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب‬ ‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﻲﺷﻮد ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻛﻪ "ﺑﺮرﺳﻲ از ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن )دﻳﮕﺮ( دودﻣﺎن‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس روﺷﻦ ﻣﻲﺳﺎزد ﻛﻪ آنﻫﺎ ﻧﺎﻛﺎﻣﻞ و داراي ﺟﺎ اﻓﺘﺎدﮔﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪".‬‬ ‫)‪(6‬‬

‫ﺗﻴﻨﺴﻦ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﻪ آﺷﻔﺘﮕﻲ دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ درﻣﺘﻲ ﺑﺨﺶ ﻳﻚ و ﻟﻮﻗﺎ‬ ‫ﺑﺨﺶ ﺳﻮم ارﺟﺎع ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻫﺮ دوي اﻳﻦﻫﺎ ادﻋﺎي ﭘﻴﺸﻴﻨﻪي دودﻣﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ از داوود‬

‫‪٣‬‬

‫ﺗﺎ ﻋﻴﺴﻲ را دارﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺳﻴﺎﻫﻪي آنﻫﺎ داراي دادهﻫﺎي ﻣﺘﻀﺎدي ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻳﻚ ﺷﻚ ﮔﺮا‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ در اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻛﻨﺠﻜﺎو ﺷﻮد ﻛﻪ ﭼﺮا ﻛﻮدﻛﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻓﺮض ﻣﻲﺷﻮد از "ﻣﺎدري ﺑﺎﻛﺮه‪ ٤‬زاده ﺷﺪه" ﺑﺎﻳﺪ دو ﺳﻴﺎﻫﻪ دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ از‬ ‫ﻣﻴﺮاث ژﻧﺘﻴﻜﻲ ﻳﻮﺳﻒ‪ ٥‬را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ اﺳﺘﺪﻻل ﻧﺎﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﭘﻴﺶ ﻣﻲرود ‪ :‬ﻣﺎ ﺑﺎور دارﻳﻢ ﻛﻪ دودﻣﺎن‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻳﺮا دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ دﻳﮕﺮ در‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎد ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫‪1. mind-boggling‬‬ ‫‪2. Infallible‬‬ ‫‪3. David‬‬ ‫‪4. Virgin‬‬ ‫‪5. Joseph‬‬

‫‪١٧٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻣﻦ‪ ،‬ﺷﺨﺼﺎً‪ ،‬ﻗﺒﻮل دارم ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲﻫﺎي ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﻗﺒﻮل ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﺧﻨﺪه دار اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺎﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ ﮔﻤﺎن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻل "ﻟﻐﺰش‬ ‫ﺟﺎ اﻓﺘﺎدﮔﻲ" ﺧﻮدﺷﺎن ﺗﻤﺎﻣﻴﺖ و ﻣﻌﺼﻮم ﺑﻮدن ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻧﻤﻲﻛﺸﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﺷﻌﺎر ﺿﺪ ﺟﻨﮓ در دﻫﻪي ‪ 1960‬ﻛﻪ "اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺣﻔﺎﻇﺖ از‬ ‫وﻳﺘﻨﺎم‪ ،‬در ﺣﺎل ﻧﺎﺑﻮد ﻛﺮدن آن اﺳﺖ" را ﻳﺎدآوري ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻧﺎﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻔﺴﻴﺮ دودﻣﺎن‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺮاي ﻫﺪف "واﻻﺗﺮ" ﻧﺠﺎت ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬از ﻧﺎدرﺳﺘﻲﻫﺎي داﻧﺸﻴﻚ درﺑﺎره‬ ‫ﺳﻦ زﻣﻴﻦ ﻛﻪ در آن ﻫﺴﺖ‪ ،‬واژهي ﻣﻘﺪس ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪" ١‬ﻣﻌﺼﻮم" را ﺧﺮاب ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي وﻓﻖ دادن دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺑﺎ ‪ 4/5‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل‪ ،‬ﺳﻦ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻣﺎ‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎور ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ "ﻟﻐﺰش ﺟﺎ اﻓﺘﺎدﮔﻲ" ﺳﺮ ﺑﻪ دهﻫﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﭼﻪ دﻟﻴﻞ ﺧﺪا‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﭼﻨﺪ ﭘﺎرﮔﻲ و دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﮔﻤﺮاه ﻛﻨﻨﺪه را در ﺳﺨﻨﺎن ﻣﻌﺼﻮم ﺧﻮدش‬ ‫ﺑﮕﻨﺠﺎﻧﺪ؟ آﻳﺎ ﻛﻮﺷﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻳﻚ "ﺳﻴﻤﺎي ﺟﻮان" از زﻣﻴﻨﻲ ﭘﻴﺮ ﺑﻴﺎﻓﺮﻳﻨﺪ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻨﺪﮔﺎن ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺶ ﻣﺸﻐﻮل درﺳﺖ ﻛﺮدن "ﺳﻴﻤﺎي ﺳﺎل دار" ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫‪1. time-honored‬‬

‫‪١٧٤‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺳﺎﺧﺖ؟‬

‫دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﺘﻲ‬ ‫ﻋﯿﺴﯽ‬ ‫ﯾﻮﺳﻒ‬ ‫ﯾﻌﻘﻮب‬ ‫ﻣﺘﺎن‬ ‫اﯾﻠﻌﺎرز‬ ‫اﯾﻠﯿﻬﻮد‬ ‫ﯾﺎﮐﯿﻦ‬ ‫ﺻﺎدوق‬ ‫ﻋﺎزور‬ ‫اﯾﻠﯿﺎﻗﯿﻢ‬ ‫اﺑﯿﻬﻮد‬ ‫زروﺑﺎﺑﻞ‬ ‫ﺳﺎﻟﺘﯿﺌﯿﻞ‬ ‫ﯾﮑﻨﯿﺎ‬ ‫ﯾﻮﺷﯿﺎ‬ ‫آﻣﻮن‬ ‫ﻣﻨﺴﯽ‬ ‫ﺣﺰﻗﯿﺎ‬ ‫اﺣﺎز‬ ‫ﯾﻮﺗﺎم‬ ‫ﻋﺰﯾﺎ‬ ‫ﯾﻮرام‬ ‫ﯾﻬﻮﺷﺎﻓﺎط‬ ‫آﺳﺎ‬ ‫اﺑﯿﺎ‬ ‫رﺣﺒﻌﺎم‬ ‫ﺳﻠﯿﻤﺎن‬ ‫داوود‬

‫دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻟﻮﻗﺎ‬

‫‪1. Christ‬‬ ‫‪2. Joseph‬‬ ‫‪3. Jacob‬‬ ‫‪4. Matthan‬‬ ‫‪5. Eleazar‬‬ ‫‪6. Eliud‬‬ ‫‪7. Achim‬‬ ‫‪8. Sadoc‬‬ ‫‪9. Azor‬‬ ‫‪10. Eliakim‬‬ ‫‪11. Abiud‬‬ ‫‪12. Zorobabel‬‬ ‫‪13. Salathiel‬‬ ‫‪14. Jechonias‬‬ ‫‪15. Josias‬‬ ‫‪16. Amon‬‬ ‫‪1 7. Manasses‬‬ ‫‪1 8. Ezekias‬‬ ‫‪19. Achaz‬‬ ‫‪20. Joatham‬‬ ‫‪21. Ozias‬‬ ‫‪22. Joram‬‬ ‫‪23. Josaphat‬‬ ‫‪24. Asa‬‬ ‫‪25. Abia‬‬ ‫‪26. Roboam‬‬ ‫‪27. Solomon‬‬ ‫‪28. David‬‬

‫ﻋﯿﺴﯽ‬ ‫ﯾﻮﺳﻒ‬ ‫ﻫﺎﻟﯽ‬ ‫ﻣﺘﺎت‬ ‫ﻻوی‬ ‫ﻣﻠﮑﯽ‬ ‫ﯾﻨﺎ‬ ‫ﯾﻮﺳﻒ‬ ‫ﻣﺘﺎﺗﯿﺎ‬ ‫آﻣﻮس‬ ‫ﻧﺎﺣﻮم‬ ‫ﺣﺴﻠﯽ‬ ‫ﻧﺠﯽ‬ ‫ﻣﺎت‬ ‫ﻣﺘﺎﺗﯿﺎ‬ ‫ﺷﻤﻌﯽ‬ ‫ﯾﻮﺳﻒ‬ ‫ﯾﻬﻮدا‬ ‫ﯾﻮﺣﻨﺎ‬ ‫رﯾﺴﺎ‬ ‫زروﺑﺎﺑﻞ‬ ‫ﺳﺎﻟﺘﯿﺌﯿﻞ‬ ‫ﻧﯿﺮی‬ ‫ﻣﻠﮑﯽ‬ ‫ادی‬ ‫ﻗﻮﺳﺎم‬ ‫اﯾﻠﻤﻮدام‬ ‫ﻋﯿﺮ‬ ‫ﯾﻮﺳﯽ‬ ‫اﯾﻠﻌﺎذر‬ ‫ﯾﻮرﯾﻢ‬ ‫ﻣﺘﺎت‬ ‫ﻻوی‬ ‫ﺷﻤﻌﻮن‬ ‫ﯾﻬﻮدا‬ ‫ﯾﻮﺳﻒ‬ ‫ﯾﻮﻧﺎن‬ ‫اﯾﻠﯿﺎﻗﯿﻢ‬ ‫ﻣﻠﯿﺎ‬ ‫ﻣﯿﻨﺎن‬ ‫ﻣﺘﺎﺗﺎ‬

‫‪ ‬‬

‫ﻧﺎﺗﺎن‬ ‫داوود‬

‫‪١٧٥‬‬

‫‪1. Christ‬‬ ‫‪2. Joseph‬‬ ‫‪3. Heli‬‬ ‫‪4. Matthat‬‬ ‫‪5. Levi‬‬ ‫‪6. Melchi‬‬ ‫‪7. Janna‬‬ ‫‪8. Joseph‬‬ ‫‪9. Mattathias‬‬ ‫‪10. Amos‬‬ ‫‪11. Naum‬‬ ‫‪12. Esli‬‬ ‫‪13. Nagge‬‬ ‫‪14. Maath‬‬ ‫‪15. Mattathias‬‬ ‫‪16. Semei‬‬ ‫‪1 7. Joseph‬‬ ‫‪18. Juda‬‬ ‫‪19.Joanna‬‬ ‫‪20. Rhesa‬‬ ‫‪21. Zorobabel‬‬ ‫‪22. Salathiel‬‬ ‫‪23. Neri‬‬ ‫‪24. Melchi‬‬ ‫‪25. Addi‬‬ ‫‪26. Cosam‬‬ ‫‪27. Elmodam‬‬ ‫‪28. Er‬‬ ‫‪29. Jose‬‬ ‫‪30. Eliezer‬‬ ‫‪31. Jorim‬‬ ‫‪32. Matthat‬‬ ‫‪33. Levi‬‬ ‫‪34. Simeon‬‬ ‫‪35. Juda‬‬ ‫‪36. Joseph‬‬ ‫‪37. Jonan‬‬ ‫‪38. Eliakim‬‬ ‫‪39. Melea‬‬ ‫‪40. Menan‬‬ ‫‪41. Mattatha‬‬ ‫‪42. Nathan‬‬ ‫‪43. David‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫‪ -٢‬دﺳﺘﺎوﻳﺰ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﻧﺎﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺎ آن ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ادﻋﺎﻳﻲ ﻛﻪ دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ را ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﻴﻖ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻧﻤﻮد‪ -‬ﻳﻌﻨﻲ‪،‬‬ ‫در دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ در واﻗﻊ اﺳﺘﻌﺎره ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﮕﻮﻧﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد در ﻳﻚ ﺳﻴﺎﻫﻪ ﻧﺎم و ﺷﻤﺎرهي ﺑﻲ رﻧﮓ و آب اﺳﺘﻌﺎر ﺑﻜﺎر ﮔﺮﻓﺖ؟‬ ‫اﺳﺘﻌﺎره ﺑﺮاي ﭼﻪ؟‬ ‫اﺟﺎزه ﺑﺪﻫﻴﺪ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ ﻳﻚ ﻧﻤﻮﻧﻪي ﻛﻮﭼﻚ از ﮔﺎه ﺷﻨﺎﺳﻲ ﭘﻴﺪاﻳﺶ را از‬

‫ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ‪ 11‬ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ :‬و ﻓﺎﻟﺞ ﺳﻲ ﺳﺎل ﺑﺰﻳﺴﺖ‪ ،‬و رﻋﻮ را آورد‪ .‬و رﻋﻮ‬ ‫ﺳﻲ و دو ﺳﺎل ﺑﺰﻳﺴﺖ‪ ،‬و ﺳﺮوج را آورد‪ .‬و ﺳﺮوج ﺳﻲ ﺳﺎل ﺑﺰﻳﺴﺖ‪ ،‬و ﻧﺎﺣﻮر را آورد‪ .‬و ﻧﺎﺣﻮر‬ ‫ﺑﻴﺴﺖ و ﻧﻪ ﺳﺎل ﺑﺰﻳﺴﺖ‪ ،‬وﺗﺎرح را آورد‪.‬‬ ‫اﻛﻨﻮن وﺟﺪاﻧﻲ‪ ،‬آﻳﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﺎﻻ‪ ،‬ﺗﻔﺴﻴﺮي ادﺑﻲ ﻳﺎ اﺳﺘﻌﺎرهاي از‬ ‫دادهﻫﺎي ﺧﻮدش ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻪ اﺳﺖ؟ اﮔﺮ اﻳﻦ ﻧﺎمﻫﺎ و ﺷﻤﺎرهﻫﺎ را اﺳﺘﻌﺎره ﺑﺪاﻧﻴﻢ‪ ،‬ﭘﺲ‬ ‫ﻣﻦ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻛﺘﺎﺑﭽﻪي راﻫﻨﻤﺎي ﺗﻠﻔﻦ ‪-‬ﻛﻪ آن ﻫﻢ ﺳﻴﺎﻫﻪاي از ﻧﺎمﻫﺎ و ﺷﻤﺎرهﻫﺎ‬ ‫اﺳﺖ‪ -‬ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از اﺳﺘﻌﺎرهﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ژرف ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬و ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻳﻦ‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ را ﺑﭙﺬﻳﺮد‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﻮﺗﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻼﻧﻘﻄﻲ‪ ،‬ﻧﺎﺗﻮان از درك اﺳﺘﻌﺎره اﺳﺖ‪.‬‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺧﻮدش‬ ‫ادﻋﺎي ﻫﻴﭻ رخ داد ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ ﻳﺎ ﻫﺴﺘﻲ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﺪارد‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ ﻧﺘﻮاﻧﻴﻢ اﻳﻦ دودﻣﺎن‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻲ اﻳﻦ ﺟﻬﺎﻧﻲ را ﺑﺎ ﻣﻌﻨﻲ دﻗﻴﻖ ﻫﺮ واژه ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﭘﺲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي را‬ ‫در ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﺗﻔﺴﻴﺮ واژه ﺑﻪ واژه ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪ .‬اﻳﻦﻫﺎ ﻫﻤﻴﻦ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬از ﻣﺎ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻣﺎ ﺗﻔﺴﻴﺮ دﻗﻴﻖ واژه ﺑﻪ واژه ﺑﺮاي ﺑﻮدن ﺧﺪا‪ ،‬ﻣﺴﻴﺢ‪ ،‬روحاﻟﻘﺪس‪ ،‬اﻫﺮﻳﻤﻦ‪،‬‬ ‫ﻓﺮﺷﺘﻪ‪ ،‬دوزخ و ﺑﻬﺸﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪي رخ دادﻫﺎ ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ در ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ واژه ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺷﻮد‪ :‬ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ واژه آب را ﺑﻪ ﻣﻲ دﮔﺮﮔﻮن ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ واﻗﻌﻲ واژه اﻫﺮﻳﻤﻦ را‬ ‫راﻧﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ واژه روي آب درﻳﺎي ﺟﻠﻴﻞ راه رﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ واﻗﻌﻲ واژه‬

‫‪١٧٦‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺳﺎﺧﺖ؟‬

‫درﺧﺖ اﻧﺠﻴﺮ را ﻧﻔﺮﻳﻦ ﻛﺮده‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ واﻗﻌﻲ واژه از ﻣﺮگ ﺑﺎزﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ‬ ‫ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﺑﺎﻳﺪ اﺳﺘﻌﺎرهاي ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻤﺎري از آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬اﻛﻨﻮن ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻳﻚ ﺗﻔﺴﻴﺮ اﺳﺘﻌﺎرهاي‬ ‫از ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را دارﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ داﻧﺶ ﻧﺸﺎن داده ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ‬ ‫واژه‪ ،‬ﻳﺎوه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ :‬زﻣﻴﻦ ﺑﻴﺶ از ‪ 6000‬ﺳﺎل‪ ،‬ﺳﻦ دارد‪ .‬اﺟﺎزه دﻫﻴﺪ ﺑﻪ ﻳﺎد آورﻳﻢ‪،‬‬ ‫در ﺳﺮاﺳﺮ ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ‪ ،‬رﻫﺒﺮان دﻳﻨﻲ ﻳﻚ زﻣﻴﻦ ﺟﻮان را ﺗﺒﻠﻴﻎ ﻣﻲﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻴﭻ ﻣﻼي ﻗﺮون وﺳﻄﻲ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﺎه از اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ زﻣﻴﻦ ‪ 4/5‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎﻟﻪ را‬ ‫ﺷﺮح داده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻮاداري ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻣﺪرﻛﻲ از ﻛﻠﻴﺴﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ ادﻋﺎ ﻧﻜﺮده‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ آدم و ﺣﻮا ﺻﺪﻫﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﭘﻴﺶ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬و ﻫﻴﭻ ﻣﺒﻠﻎ دﻳﻨﻲ ﭘﻴﺶ‬ ‫از رﻧﺴﺎﻧﺲ ﻫﺮﮔﺰ درﺑﺎره "ﺟﺎ اﻓﺘﺎدﮔﻲ" ﻳﺎ "وﻗﻔﻪ زﻣﺎﻧﻲ" در دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب‬ ‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ روﺿﻪ ﻧﺨﻮاﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ اﻛﻨﻮن دوﺳﺖ دارﻧﺪ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺗﺎرﻳﺨﻲ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ را رﻫﺎ ﻧﻤﻮده و ﺑﻪ ﻳﻚ زﻣﻴﻦ ﭘﻴﺮ ﺑﺎور داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻦ اﻳﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ را ﺑﻪ‬ ‫آﻧﺎن آﻓﺮﻳﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﻟﻮدﮔﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ادﻋﺎ ﺷﻮد ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻫﻴﭻ ﮔﺎه‬ ‫زﻣﻴﻦ را ﺟﻮان ﻧﺨﻮاﻧﺪه‪ ،‬ﭼﻮن دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ اﺳﺘﻌﺎرهاي ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ -٣‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ‪ ،‬آﺳﺎنﺗﺮﻳﻦ و ﻣﺮدم ﭘﺴﻨﺪﺗﺮﻳﻦ راه ﺑﺮاي اﻓﺮاد "داﻧﺸﻤﻨﺪ" در ﺳﺮ و‬ ‫ﻛﻠﻪ زدن ﺑﺎ دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب آﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻧﺪﻳﺪن آن ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻦ‬ ‫ﺷﻚ دارم از ‪ 94‬درﺻﺪ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻛﻪ آﺷﻜﺎرا ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور دارﻧﺪ‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ از‬ ‫ﻳﻚ درﺻﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر واﻗﻌﻲ دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را ﺧﻮاﻧﺪه ﻳﺎ‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪاي ﺟﺪي در ﺑﻪ اره درﺳﺖ ﺑﻮده ﭼﻬﺎرﭼﻮب زﻣﺎﻧﻲ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎر آﺧﺮ‪ ،‬ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬اﻳﻦ دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ را ﻛﻪ اﺷﺎره ﻛﺮدﻳﻢ در درس‬ ‫آﻣﻮزﺷﮕﺎه روز ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ﺷﻨﻴﺪﻳﺪ؟ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ آﺧﺮﻳﻦ ﺑﺎر ﺑﺮاي ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ‬ ‫دودﻣﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ روﺿﻪ ﺧﻮاﻧﺪ؟ از اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪي دوري ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬زﻳﺮا‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر از ﭘﻴﺮوان دﻳﻦ در ﺻﻮرﺗﻲ ﻛﻪ واﻧﻤﻮد ﺷﻮد داﻧﺶ و ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس رد ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ‬

‫‪١٧٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻛﺎﻣﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷﺎد و آﺳﻮده ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ رﻫﺒﺮي دﻳﻨﻲ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎ اﺷﺎره آﺷﻜﺎرا ﺑﻪ‬ ‫ﻧﺎدرﺳﺘﻲﻫﺎي داﻧﺸﻴﻚ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬در دل ﻣﻮﻣﻨﺎن ﺧﻮدش ﺷﻚ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰد‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫اﻓﺮاد ﻛﻪ ﻛﻮﺷﺶ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮع ﺳﻦ زﻣﻴﻦ را ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻳﺎ از ﻛﻨﺎر آن ﺑﮕﺬرﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻟﻘﺐ "ﺑﺰرگ دﻏﻞ ﺑﺎزان" را دادهام‪ ،‬ﭼﻮن آنﻫﺎ ﻣﻲﻛﻮﺷﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﺸﻤﻜﺸﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻛﺸﻤﻜﺶ ﻣﻴﺎن داﻧﺶ و ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺨﺸﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺰرگ دﻏﻞ ﺑﺎزان ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻮارد ﺧﻨﺪه دار دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‪:‬‬ ‫ﭘﻴﺮي ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ‬ ‫"ﭘﺲ ﺗﻤﺎم اﻳﺎم آدم ﻛﻪ زﻳﺴﺖ‪ ،‬ﻧﻬﺼﺪ و ﺳﻲ ﺳﺎل ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮد‪ -".‬ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪5:5‬‬ ‫"ﭘﺲ ﺟﻤﻠﻪي اﻳﺎم ﻣﺘﻮﺷﺎﻟﺢ‪ ،‬ﻧﻬﺼﺪ و ﺷﺼﺖ و ﻧﻪ ﺳﺎل ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮد‪ - ".‬ﻛﺘﺎب‬ ‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪5:27‬‬ ‫"ﭘﺲ ﺟﻤﻠﻪي اﻳﺎم ﻧﻮح ﻧﻬﺼﺪ و ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎل ﺑﻮد ﻛﻪ ﻣﺮد‪ - ".‬ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪9:29‬‬ ‫ﺑﻮدن ﺗﻚ ﺷﺎخ‬

‫‪2 ١‬‬

‫"آﻳﺎ ﮔﺎو وﺣﺸﻲ راﺿﻲ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﻮ را ﺧﺪﻣﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻧﺰد آﺧﻮر ﺗﻮ ﻣﻨﺰل‬ ‫ﮔﻴﺮد؟ آﻳﺎ ﮔﺎو وﺣﺸﻲ را ﺑﻪ رﻳﺴﻤﺎﻧﺶ ﺑﻪ ﺷﻴﺎر ﺗﻮاﻧﻲ ﺑﺴﺖ؟ ﻳﺎ واديﻫﺎ را از ﻋﻘﺐ‬ ‫ﺗﻮ ﻣﺎزو ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد؟" ‪ -‬ﻛﺘﺎب اﻳﻮب ‪39: 9-10‬‬ ‫"ﻣﺮا از دﻫﺎن ﺷﻴﺮ ﺧﻼﺻﻲ ده‪ ،‬اي ﻛﻪ ﻣﻴﺎن ﺷﺎخﻫﺎي ﮔﺎو وﺣﺸﻲ ﻣﺮا اﺟﺎﺑﺖ‬ ‫ﻛﺮدهاي‪ - ".‬ﻣﺰاﻣﻴﺮ ‪22:21‬‬ ‫ﺗﻚ ﺷﺎخﻫﺎ ﻫﻢ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﻫﺴﺘﻲ واﻗﻌﻲ در ﭘﺎرهاي ﺷﻤﺎره ‪ ،23:22‬ﺷﻤﺎره ‪،24:8‬‬ ‫ﻣﺰاﻣﻴﺮ ‪ ،29:6‬ﻣﺰاﻣﻴﺮ ‪ ،92:10‬ﻛﺘﺎب ﺗﺜﻨﻴﻪ‪ ،33:17 ٣‬و ﻛﺘﺎب اﺷﻌﻴﺎ‪ 34:7 ١‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪1. unicorns‬‬ ‫البته در توراتی که در برگردان اين کتاب به کار گرفته شده گاو وحشی ولی در متن اصلی به نام تک شاخ که ‪2.‬‬ ‫جانوری افسانه ای ھم مانند اسب با شاخی روی پيشانی است نوشته شده است‪ .‬در پايين نويسنده روشن نموده است‪.‬‬ ‫‪3. Deuteronomy‬‬

‫‪١٧٨‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺳﺎﺧﺖ؟‬

‫ﺑﻮدن زﻧﺎن ﺟﺎدوﮔﺮ‬

‫‪٢‬‬

‫"زن ﺟﺎدوﮔﺮ را زﻧﺪه ﻣﮕﺬار" ‪ -‬ﻛﺘﺎب ﺧﺮوج ‪22:18‬‬ ‫زﻧﺎن ﺟﺎدوﮔﺮ و ﺟﺎدوﮔﺮان در ﻛﺘﺎب ﻧﺨﺴﺖ ﺳﻤﻮﺋﻴﻞ ‪ ،15:23‬ﻛﺘﺎب دوم‬ ‫ﭘﺎدﺷﺎﻫﺎن ‪ ،21:6‬و ﻛﺘﺎب ﻻوﻳﺎن ‪ 19:31‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ آﻳﻪﻫﺎ‪ ،‬و ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر آﻳﻪﻫﺎي‬ ‫دﻳﮕﺮ‪ ،‬از ﺳﻮي ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﺑﺮاي ﺳﺪهﻫﺎ ﺑﺮاي ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﻜﻨﺠﻪ "زﻧﺎن ﺟﺎدوﮔﺮ" ﺑﻪ ﻛﺎر‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺻﺪﻫﺎ ﻫﺰار زن ﺑﻲ ﮔﻨﺎه ‪ -‬ﺣﺘﻲ دﺧﺘﺮ ﺑﭽﻪﻫﺎي دو ﺳﺎﻟﻪ‪ -‬ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫روزﻣﺮه ﺗﺎ ﺳﺮ ﺣﺪ ﻣﺮگ از ﺳﻮي دﻳﻦ داران ﭘﺎرﺳﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﻴﺮوي از دﺳﺘﻮر ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس در ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﺎن ﻫﺮ "زن ﺟﺎدوﮔﺮي"‪ ،‬ﺷﻜﻨﺠﻪ ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻮدن اژدﻫﺎ‬ ‫"آن ﺧﺎﻧﻪ اژدﻫﺎ و ﻣﺠﻤﻊ ﺟﻐﺪﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد"‪ -‬ﻛﺘﺎب اﺷﻌﻴﺎ ‪34:13‬‬ ‫"‪ . . .‬ﺷﻴﺮ ﺑﭽﻪ و اژدﻫﺎ را ﭘﺎﻳﻤﺎل ﺧﻮاﻫﻲ ﻛﺮد‪ - ".‬ﻣﺰاﻣﻴﺮ ‪91:13‬‬ ‫اژدﻫﺎي اﻓﺴﺎﻧﻪاي ﻫﻢ ﭼﻮن ﻳﻚ واﻗﻌﻴﺖ در ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ دوﺟﻴﻦ ﻗﻄﻌﻪ ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺰاﻣﻴﺮ ‪ ،74:13‬ﻛﺘﺎب ﺗﺜﻨﻴﻪ ‪ ،32:33‬و ﻣﻴﻜﺎه ‪ 1:8‬ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس داري ارﺟﺎعﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﻮدات ﺧﻴﺎﻟﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﻛﻮﻛﺎﺗﺮﻳﺲ‪ -٣‬اﻫﺮﻳﻤﻨﻲ ﻛﻪ از ﺗﺨﻢ ﺧﺮوس‪ ٤‬درآﻣﺪه و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻧﮕﺎه دﺷﻤﻨﺎن‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ را ﻣﻲﻛﺸﺪ‪) -‬اﺷﻌﻴﺎ ‪ (11:8‬ﻫﺴﺖ؛ ﺳﺘﺎﻳﺮ ‪ -‬ﻣﻮﺟﻮدي ﻧﻴﻤﻲ اﻧﺴﺎن و ﻧﻴﻤﻲ‬ ‫دﻳﮕﺮ ﺑﺰ ﻳﺎ اﺳﺐ‪ -‬ﺑﻮده؛ اﻫﺮﻳﻤﻦ آﺗﺸﻴﻦ )ﺗﺜﻨﻴﻪ ‪ ،(18:5‬اﻫﺮﻳﻤﻦ ﭘﺮﻧﺪه)اﺷﻌﻴﺎ ‪،(30:6‬‬ ‫ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺑﺎر‪ ،‬دوﺳﺖ دارم روﺿﻪاي درﺑﺎره آﻳﻪﻫﺎي زﻳﺮ ﺑﺸﻨﻮم‪:‬‬

‫‪1. Isaiah‬‬ ‫ويچرز‪ ،‬زنان جادوگری با قابليت ھای بسيار بيشتر از آنچه که در فرھنگ ايرانی ھست‪ ،‬ھستند‪2. Witches - .‬‬ ‫‪3. Cockatrice‬‬ ‫‪4. cock‬‬

‫‪١٧٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫"ﺑﻮفﻫﺎ آﻧﺠﺎ ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد‪ ،‬واﺳﺘﺎﻳﺮ آﻧﺠﺎ ﺧﻮاﻫﺪ رﻗﺼﻴﺪ‪ ،‬و ﺟﺎﻧﻮرﻫﺎي‬ ‫وﺣﺸﻲ ﺟﺰﻳﺮه در ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي وﻳﺮان ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎﻧﮓ ﺧﻮاﻫﺪ زد و اژدﻫﺎﻳﺎن در ﻛﺎخﻫﺎي‬ ‫دل ﭘﺴﻨﺪ ﺧﻮﻳﺶ" ‪ -‬اﺷﻌﻴﺎ ‪13: 21-22‬‬ ‫"زﻳﺮا ﻛﻪ از رﻳﺸﻪ ﻛﻮﻛﺎﺗﺮﻳﺲ ﺑﻴﺮون ﻣﻲآﻳﺪ و ﻧﺘﻴﺠﻪ او اژدﻫﺎﻳﻲ آﺗﺸﻴﻦ ﭘﺮﻧﺪه‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد" ‪ -‬اﺷﻌﻴﺎ ‪14:29‬‬ ‫در اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﮔﺮوهﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن آﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﺮاﻫﺎي ﻧﺎﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد‪،‬‬ ‫"اژدﻫﺎ" در واﻗﻊ "اژدﻫﺎ" ﻧﻴﺴﺖ و "ﻛﻮﻛﺎﺗﺮﻳﺲ" ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺴﻴﺎر ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻌﻨﻲ‬ ‫"ﻛﻮﻛﺎﺗﺮﻳﺲ" ﺑﺪﻫﺪ و"اﺳﺘﺎﻳﺮ" ﺑﻪ ﻫﻴﭻ رو "اﺳﺘﺎﻳﺮ" ﻧﻴﺴﺖ و "اﻫﺮﻳﻤﻦ آﺗﺸﻴﻦ"‬ ‫ﻧﻤﻲﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻛﻪ در واﻗﻊ ﺑﻪ "اﻫﺮﻳﻤﻦ آﺗﺸﻴﻦ" اﺷﺎره ﻛﻨﺪ و "زن ﺟﺎدوﮔﺮ" در واﻗﻊ‬ ‫ﻫﻤﺎن "زن ﺟﺎدوﮔﺮ" ﻧﻴﺴﺖ و "ﺗﻚ ﺷﺎخ" ﺑﻪ اﻃﻤﻴﻨﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻌﻨﻲ "ﺗﻚ ﺷﺎخ"‬ ‫ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺰرگ دﻏﻞ ﺑﺎزان‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ از ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻣﻮارد ﺧﻨﺪه دار ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺳﺘﻌﺎره ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ ﻧﻤﻮده و ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي در ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﺎ‬ ‫داﻧﺶ ﻛﺸﻤﻜﺸﻲ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ درﻳﺎﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ‪ ،‬در ﺑﺮﮔﺮدانﻫﺎي ﻧﻮ و زﺑﺎنﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ از‬ ‫ﺑﺮﮔﺮدان ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﻗﻄﻌﻪﻫﺎي ﺧﻨﺪه دار آن‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﺎدرﺳﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺮﻳﺪه ﺷﺪه‪ ،‬ﻳﺎ از ﻧﻮ‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﻳﺎ وﻳﺮاﻳﺸﻲ ﻓﺮاﺗﺮ از آن ﭼﻪ ﻛﻪ اﺻﻞ ﺑﺮﮔﺮدان ﺷﺎه ﺟﻴﻤﺰ ﺑﻪ رﺳﻤﻴﺖ‬ ‫داﻧﺴﺘﻪ‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺰرگ دﻏﻞ ﺑﺎزان‪ ،‬اﻓﺘﺨﺎر درازﻣﺪت و ﺑﺎور‬ ‫ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ را رﻫﺎ ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‬ ‫ﺧﻮدش‪ ،‬ﺑﺎ ﻧﻈﺎرت آنﻫﺎ‪ ،‬در ﺣﺎل ﺗﺠﺮﺑﻪ آراﻳﺸﻲ‪ ،‬آرام‪ ،‬ﭘﺸﺖ ﭘﺮده و ﻫﺎﻟﻴﻮودي‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ -۴‬اﻳﻦ ﻣﺎ را ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺰرگ‪" -‬ﺑﺎ ارزشﺗﺮﻳﻦ" و "ژرفﺗﺮﻳﻦ" اﺳﺘﺪﻻﻟﻲ ﻛﻪ از‬ ‫ﺳﻮي ﻧﺎﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺮاي دادن اﻋﺘﺒﺎر داﻧﺸﻲ ﺑﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ‬

‫‪١٨٠‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺳﺎﺧﺖ؟‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪ -‬ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ‪ :‬ﺗﺌﻮري روز‪-‬دوره‪ .١‬ﺗﺌﻮري روز‪ -‬دوره ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻔﺖ‬ ‫روز ﻫﻔﺘﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺑﻪ روزﻫﺎي ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺘﻪ اﺷﺎره ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‬ ‫واژه "روز" را ﻫﻤﭽﻮن اﺳﺘﻌﺎره ﺑﺮاي اﺷﺎره ﻧﻤﻮدن ﺑﻪ دورهﻫﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ‬ ‫زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺗﺌﻮري روز‪-‬دوره ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﻮي اﻟﻬﻴﻮن آزاداﻧﺪﻳﺶ و اﺳﺘﺎدان داﻧﺸﮕﺎه‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ‪ ،‬در ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﻲ‪ ،‬اﻓﺮاد داﻧﺸﻤﻨﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻮاداران ﺗﺌﻮري روز‪-‬دوره ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ واژه "راﺳﺖ" و وﺣﻲ اﻟﻬﻲ ﺑﻮدن‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را رد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ از ﺑﺮ ﭼﺴﺐ ﺗﺮﺳﻨﺎك "ﺑﻲ"‬

‫‪٢‬‬

‫دوري ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺎ‪ ،‬آﺷﻜﺎرا ﺷﺨﺼﻲ‪ ،‬ﺧﻮدش را ﺑﻴﺨﺪا اﻋﻼم ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫اﺧﻼﻗﻲ ﺑﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮدم ﻳﻮرش ﺑﺮده و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ اراﺋﻪ‬ ‫ﺗﺌﻮري روزه‪-‬دوره‪ ،‬اﻳﻦ ﺑﺰرگ دﻏﻞ ﺑﺎزان درﺑﺎره اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ در واﻗﻊ از‬ ‫زﻣﻴﻨﻲ ﻛﻬﻦ ﺳﺎل ﮔﻔﺘﻪ‪ ،‬را ﻗﺎﺑﻞ ﺑﺎور ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬ﻫﺪف اﻳﻦ ﻟﻮدﮔﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﭘﺮ زرق‬ ‫و ﺑﺮق‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﺰرگ دﻏﻞ ﺑﺎزان ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺟﺎزه دﻫﺪ "ﻫﺮ دو را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ"‬ ‫ ﻫﻢ ﺧﻮدﺷﺎن را ﻣﺘﺪﻳﻦ و ﻫﻢ زﻣﺎن ﺧﻮدﺷﺎن را ﻧﻴﺰ داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ‪.‬‬‫ﺑﻬﺮ رو‪ ،‬اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﭘﻴﺪاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺣﻖ ﺗﻘﺪم و ﭘﻴﺶ دﺳﺘﻲ در رد ﺗﺌﻮري روز‪-‬‬ ‫دوره‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺧﻮدش‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ روﺷﻦ و وﻳﮋه از "روز" در ﮔﺰارش ﻫﻔﺘﻪي‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮده اﺳﺖ‪:‬‬ ‫"و ﺷﺎم ﺑﻮد و ﺻﺒﺢ ﺑﻮد‪ ،‬روزي اول‪ - ".‬ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪1:5‬‬ ‫ﺑﺮاي اﺣﺘﻴﺎط ﻛﻪ ﻣﺎ ﻧﻜﺘﻪ را ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ آن را در آﻳﻪ ‪ 8‬دوﺑﺎره‬ ‫ﺑﺎزﮔﻮ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ "و ﺷﺎم ﺑﻮد و ﺻﺒﺢ ﺑﻮد‪ ،‬روزي دوم‪ ".‬دوﺑﺎره در آﻳﻪ ‪" 13‬و ﺷﺎم‬

‫‪1. The Day-Age theory‬‬ ‫در زبان التين با اين واژهی‪ ،‬واژه خداپرست منفی شده يعنی بيخدا می شود "‪2. "A‬‬

‫‪١٨١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﻮد و ﺻﺒﺢ ﺑﻮد‪ ،‬روزي ﺳﻮم‪ ".‬و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﻫﻔﺖ روز ﻫﻔﺘﻪ‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﻟﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬روز را‪ ،‬ﺻﺒﺤﻲ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺷﺎم ﻣﻲآﻳﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺎي آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﺎ اﻣﺮوزه روز را ﺷﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﺻﺒﺢ ﻣﻲآﻳﺪ‪ ،‬ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻧﻤﻮده‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻬﻮد ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮاﺳﻢﻫﺎ و اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﻮدﺷﺎن را از ﭘﻴﺮوزﻣﻨﺪان ﺑﺎﺑﻠﻲ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬در ﻣﻴﺎن ﺳﺮﻗﺖ ادﺑﻲ اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬داﺳﺘﺎن آﻓﺮﻳﻨﺶ )ﻳﻌﻨﻲ‪" ،‬آدم و ﺣﻮاي"‬ ‫ﺑﺎﺑﻠﻲ( و ﺣﻤﺎﺳﻪي ﮔﻴﻠﻤﻴﺶ )ﻳﻌﻨﻲ "ﻧﻮح" ﺑﺎﺑﻠﻲ( اﺳﺖ‪ .‬در ﻣﻴﺎن ﻣﺮاﺳﻢﻫﺎي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪه‪ ،‬ﺳﻨﺖ آﻏﺎز روز ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﻪ ﺑﺎ ﺑﺎﻻ آﻣﺪن ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ ﭘﺎﻳﻴﻦ رﻓﺘﻦ‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪ و ﺗﺎ ﻓﺮدا ﭘﺎﻳﻴﻦ رﻓﺘﻦ دوﺑﺎرهي ﺧﻮرﺷﻴﺪ اداﻣﻪ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﻳﻬﻮديﻫﺎ از‬ ‫ﺳﻨﺖ ﺑﺎﺑﻠﻲ روز "ﺻﺒﺤﻲ ﭘﺲ از ﺷﺎم"‪ ،‬ﻛﻪ ﻳﻚ روز‪ 24 -‬ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺒﺎﻧﻪروز ﺑﻮده‪،‬‬ ‫ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻧﺎﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ادﻋﺎ ﻛﻨﻨﺪ در داﺳﺘﺎن آﻓﺮﻳﻨﺶ‪" ،‬ﺷﺎم" ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي‬ ‫واﻗﻌﻲ ﺷﺎم و "ﺻﺒﺢ" ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ ﺻﺒﺢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﻟﻲ اﮔﺮ ﻫﻤﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‬ ‫اﺳﺘﻌﺎره اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻪ ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﺑﺎ اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي آﺳﭙﻮ‪ ١‬ﻳﺎ اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي ﺟﻦ و ﭘﺮي ﮔﺮﻳﻤﻲ‪ ٢‬دارد؟‬ ‫اﮔﺮ واژهﻫﺎي ﻏﻴﺮ اﺳﺘﻌﺎرهي ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﭼﻨﺪان ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭘﺲ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﭼﻪ‬ ‫ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﺑﺎ ﻳﻚ ﻛﺘﺎب ﻣﺼﻮر ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺳﻮﭘﺮﻣﺎرﻛﺘﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي‬ ‫از ادﻋﺎﻫﺎي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﻴﻤﻲ درﺳﺖ و ﻧﻴﻤﻲ دﻳﮕﺮ ﻳﺎوهﻫﺎي ﻏﻴﺮ داﻧﺸﻴﻚ اﺳﺖ‪ ،‬دارد؟‬ ‫ﭼﺮا ﺗﺌﻮري روز‪-‬دوره ﭘﺲ از ﭘﻴﺪا ﻛﺮدن ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻛﻬﻦ ﺳﺎﻟﻲ ﺳﻴﺎره زﻣﻴﻦ از ﺳﻮي‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪان ‪ ،‬اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮد؟ ﭼﺮا ﺗﺌﻮري روز‪-‬دوره‪ ،‬در روزﻫﺎي آﻏﺎزﻳﻦ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﻳﺎ‬ ‫ﺳﺪهﻫﺎي ﻣﻴﺎﻧﻲ ﺳﺮ ﻫﻢ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ؟ آﻳﺎ اﻳﻦ ﻧﺎدرﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ اﻛﻨﻮن ادﻋﺎ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻳﻚ زﻣﻴﻦ ﻛﻬﻦ ﺳﺎل را ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﻲﻛﺸﻴﺪه اﺳﺖ‪.‬اﮔﺮ ﺗﻮﺻﻴﻒ‬

‫داستان ھايی از قصه گوی مشھور يونان ‪1. Aesop's Fables‬‬ ‫داستان ھای عاميانه آلمانی جمع آوری شده از سوی برادارن گريمی ‪2. Grimm's Fairy Tales‬‬

‫‪١٨٢‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺳﺎﺧﺖ؟‬

‫زﻣﻴﻦ ﻛﻬﻦ ﺳﺎل ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻧﺘﻴﺠﻪ‬ ‫رﺳﻴﺪ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺷﻮد‪ ،‬آﻳﺎ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﻪ ﻋﻨﻮان راﻫﺒﺮ داﻧﺶ‪ ،‬ﺑﺪون ﺳﻮد ﻧﻴﺴﺖ؟ آﻳﺎ‬ ‫اﻛﻨﻮن ﺑﺎﻳﺪ داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺮرﺳﻲ دﻗﻴﻘﻲ از ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﺮاي ﻳﺎدﮔﻴﺮي درﺑﺎره ﺟﺮم‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ‪ ١‬ﺳﻴﺎه ﭼﺎﻟﻪﻫﺎي ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ‪ ،‬آﺷﻜﺎر ﻧﻤﻮدن ﻣﻨﺒﻊ اﻧﺮژي ﻧﻴﺮو دﻫﻨﺪهي اﺧﺘﺮ‬ ‫ﻧﻤﺎﻫﺎي‪ ٢‬دوردﺳﺖ‪ ،‬اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ؟ در زﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﭘﺲ از ﺳﺎلﻫﺎ ﻛﺎر ﺳﺨﺖ‪ ،‬ﻛﻪ داﻧﺸﻤﻨﺪان‬ ‫اﻳﻦ ﭼﻴﺴﺘﺎنﻫﺎي ﻓﻀﺎﻳﻲ را ﺣﻞ ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻲ ﮔﻤﺎن آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬اﺳﺘﻌﺎرهﻫﺎﻳﻲ از‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت اﻳﻨﻜﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎي داﻧﺶ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‬ ‫ﻫﺴﺖ‪ ،‬را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻨﺪ ﭘﻴﺶ ﺧﻮاﻫﻨﺪ آورد‪.‬‬ ‫***‬ ‫ﭼﻨﺪ ﺑﺮگ ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺸﻲ ﭘﺮﺳﻴﺪﻳﻢ‪" :‬ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ‬ ‫ﺷﻮد؟" اﻛﻨﻮن‪،‬ﭼﻪ ﭘﺎﺳﺦ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺮاي ﻛﻮﺗﺎه ﻛﺮدن ﺑﺪﻫﻴﺪ؟‬ ‫اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺑﺰرﮔﻲ از ﻣﺮدم اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي داﻧﺸﻤﻨﺪاﻧﻪ و‬ ‫ﺳﺮﺷﺘﻲ ﭘﺎرﺳﺎ‪ ،‬ﻣﻲﭘﻨﺪارﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ دوﮔﺎﻧﮕﻲ و ادراك ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﺧﻮﻳﺸﺘﻦ از ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ‬ ‫دو ﻓﺮﻳﺐ رواﻧﻲ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ اﺳﺖ‪ (1) :‬ﺑﺮاي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻔﺴﻴﺮ دﻗﻴﻘﻲ واژهﻫﺎ از ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ و ﻳﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﻴﻬﻮدهاي ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻛﺮدن‬ ‫اﺳﺖ‪ (2) ،‬آن ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ از ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﺗﺠﺮﺑﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎدﮔﻲ از اﻳﻦ ﻣﻮارد ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﭼﺶ ﭘﻮﺷﻲ ﻛﺮده ﻳﺎ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺗﻔﺴﻴﺮي دوﺑﺎره ﺑﺮ‬ ‫ﺧﻼف ﺗﻔﺴﻴﺮﻫﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺮوه واﭘﺴﻴﻦ ﻫﻴﭻ ﮔﺮاﻳﺶ‬ ‫ﺑﺮاي اﻧﻜﺎر آﺷﻜﺎر ﺑﺎروﻫﺎي دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻣﺤﺮوﻣﻴﺖﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﻪ ﻗﻮل‬ ‫ﻣﻌﺮوف ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻴﺎن دﻳﻦ و ﺑﺮﺗﺮي اﺧﻼﻗﻲ‪ ،‬ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﺪون ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ‪ ،‬در‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎدرﺳﺘﻲ ﻫﻢ ﭼﻮن ﻳﻚ ﺷﺨﺼﻴﺖ ورﺷﻜﺴﺘﻪ‪ ،‬دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫‪1. mass-density‬‬ ‫‪2. quasars‬‬

‫‪١٨٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﺎ ﻳﺎدآوري اﺻﻞ ﺗﻴﻎ اوﻛﺎم‪-‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ دﻟﻴﻞ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ دﻗﻴﻖﺗﺮﻳﻦ ﻫﻢ‬ ‫ﻫﺴﺖ‪ -‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس درﺑﺎرهي ﺳﺮﭼﺸﻤﻪي ﭘﻴﺪاﻳﺶ اﻧﺴﺎنﻫﺎ‬ ‫و ﺳﻦ زﻣﻴﻦ اﺷﺘﺒﺎه ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ اﺳﺘﺪﻻﻟﻲ ﻏﻴﺮ از اﻳﻦ ﻧﻴﺎز دارد ﺑﻪ )‪ (1‬ﺑﺪﻳﻬﻲ‬ ‫ﺷﻤﺮدن ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﺳﺘﺪﻻﻟﻲ ﺑﺪون ﻋﻤﻮﻣﻴﺖ )ﺑﺮاي ﺑﻲ اﻋﺘﺒﺎر ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي‬ ‫داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ(‪ (2) ،‬اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﺧﻮدﺳﺮاﻧﻪ دور از ﺧﺮدورزي )دوﺑﺎره ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻛﺮدن در‬ ‫دم آﺧﺮ ﺑﺮاي ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮدﮔﻲ ﺑﺮﭘﺎ ﺳﺎﺧﺘﻦ دوﺑﺎرهي اﻋﺘﺒﺎر داﻧﺸﻴﻚ ﺑﺮاي ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس(‪.‬‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ دﻳﮕﺮ زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺮاي ﺷﻬﺮوﻧﺪان دورهي داﻧﺶ رﺳﻴﺪه ﻛﻪ ﺑﺰرگ ﺷﺪه و ﺧﺮاﻓﺎت‬ ‫دوران ﺑﭽﮕﻲ ﺧﻮدﺷﺎن را دور اﻧﺪاﺧﺘﻪ و ﻳﺎ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺑﺠﻮﻧﺪ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬زﻣﺎن آن‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎﺋﻴﺎن از ﺗﻌﺼﺐ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬رﻓﺘﺎر اﺧﻼﻗﻲ ﺗﻨﻬﺎ از ﺑﺎور دﻳﻨﻲ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﺮدارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺗﻌﺼﺐ دﻳﻨﻲ ‪-‬ﻧﺎﭘﻴﺪا وﻟﻲ ﺣﺎﺿﺮ در ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﺑﺮاي اﻛﺜﺮﻳﺖ‬ ‫ﺧﺪاﺗﺮﺳﺎن‪ -‬ﻛﻤﺘﺮ از اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻔﻴﺪﭘﻮﺳﺘﺎن اﺧﻼﻗﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻳﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮدان‬ ‫ﺑﺮاي رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮري اﻳﺎﻻتﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬داراي ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻜﻮﻫﻴﺪه‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻛﻪ ﻧﺎﺑﺎورﻫﺎ ﺷﻴﻄﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫***‬ ‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس درﺑﺎره زﻣﻴﻦ ‪ 6000‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﻲراﻫﻪ رﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﭼﻪ‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻳﻬﻮد ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس از ﭼﻨﻴﻦ زﻣﻴﻨﻲ ﺟﻮاﻧﻲ ﻫﻮاداري ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ؟‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻤﻮدن ﺗﺎرﻳﺦ و ﺳﺮﭼﺸﻤﻪي ﭘﻴﺪاﻳﺶ‬ ‫زﻣﻴﻦ را ﺑﺎزﺳﺎزي ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻨﺒﻊ داﻧﺶ آنﻫﺎ‪ ،‬زﻧﺠﻴﺮهاي از ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﻮد‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻤﺪن ﺳﻮﻣﺮيﻫﺎ‪ ١‬ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ .‬ﺳﻮﻣﺮيﻫﺎ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﺨﺘﺮﻋﺎن ﻧﻮﺷﺘﻦ ‪-‬ﺧﻂ ﻣﻴﺨﻲ‪-‬‬ ‫ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ در ‪ 4000‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد ﻳﺎ ﻛﻤﻲ ﭘﺲ از آن ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﭘﮋوﻫﺶ‪،‬‬

‫‪1. Sumerian civilization‬‬

‫‪١٨٤‬‬

‫آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮان ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺳﺎﺧﺖ؟‬

‫آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﻣﺎ اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻴﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻦ ‪ 4000‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﻣﻴﻼد اﺧﺘﺮاع‬ ‫ﺷﺪ‪ ،‬آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﭘﻴﺪاﺳﺖ ﻳﻬﻮدﻳﺎن ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن و زﻣﻴﻦ در ﻫﻤﺎن ﺳﺎلﻫﺎ‬ ‫اﺧﺘﺮاع ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﺎﻛﺖ ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎﺑﻠﻲﻫﺎ و ﻳﻬﻮدﻳﺎن‪ -‬ﺑﺪون در ﻧﮕﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪن ﻋﻬﺪ ﻗﺪﻳﻢ‪ -‬در زﻣﺎن‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن ﺗﻤﺪنﻫﺎي ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ و ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪاي ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‬ ‫ﻫﺰاران ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از دوره روﺷﻦ اﻧﺪﻳﺸﻲ ﻣﻲزﻳﺴﺘﻪ‪ ،‬و ﺑﺮاي ﻧﺪاﻧﺴﺘﻦ درﺑﺎره زﻣﻴﻦ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬دﻳﺮﻳﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ و زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﮔﻨﺎﻫﻜﺎر ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻧﺎﺑﻐﻪﻫﺎي داﻧﺸﻤﻨﺪ‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻮﻫﺎن ﻛﭙﻠﺮ‪ ،‬ﻛﻮﭘﺮﻧﻴﻚ‪ ،‬ﮔﺎﻟﻴﻠﻪ و آﻳﺰاك ﻧﻴﻮﺗﻦ ‪ -‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ‪ 2000‬ﺳﺎل ﭘﺲ از‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻦ ﻋﻬﺪ ﻗﺪﻳﻢ‪ ،‬ﻣﻲزﻳﺴﺘﻪاﻧﺪ‪ -‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ درﺑﺎره ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﺬﺷﺘﻪ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ درﺑﺎره‬ ‫ﺑﻮدن داﻳﻨﺎﺳﻮرﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﺎ ﺳﺎلﻫﺎي آﻏﺎزﻳﻦ ﺳﺪه ‪ 1800‬درك و ﭘﻴﺪا ﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﭼﻴﺰي ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﻧﻜﺮده و ﻧﺘﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﺮ راه ﺑﻨﺪﻫﺎي ﺿﺪ‬ ‫داﻧﺶ‪ ،‬ﻛﻪ از ﺳﻮي دوره ﻏﻴﺮ روﺷﻦ اﻧﺪﻳﺸﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺧﻮد ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس در آن دوره‬ ‫ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺮﺗﺮي ﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﺳﺨﻦ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺪت دﺳﺖ‬ ‫ﻛﺎر اﻧﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫***‬ ‫در ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ‪ ،‬ﻣﻦ در ﭘﻲ ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺑﻪ ﻣﻮارد وﻳﮋهاي درﺑﺎره ﻛﺸﻤﻜﺶ ﻣﻴﺎن‬ ‫داﻧﺶ و دﻳﻦ ﺑﻮدهام‪ .‬در ﭘﺎﻳﺎن ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﻳﻚ ﻧﻤﺎي ﻛﻠﻲ از دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫درﺑﺎرهي ﻧﺎﻫﻤﺴﺎﻧﻲ ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻛﻪ دﻳﻦ را از داﻧﺶ ﺳﻮا ﻣﻲﺳﺎزد‪ ،‬را اراﺋﻪ ﻛﻨﻢ‪:‬‬ ‫‪ -١‬ﻫﺮ دﻳﻨﻲ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ اﻳﻦ ﻧﺎم اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪهي ﺷﻤﺎري از ﺑﺎورﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ )ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺪاﻳﺎن‪ ،‬ﺷﻴﻄﺎنﻫﺎ‪ ،‬روحاﻟﻘﺪس‪ ،‬ﻓﺮﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻬﺸﺖ‪،‬‬ ‫ﺟﻬﻨﻢ( ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل‪ ،‬داﻧﺶ از ﭘﺪﻳﺪهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ رخ‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻧﻤﻮده‪ ،‬و ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ،‬ﺑﻪ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ‬ ‫ﻧﻤﻲﭘﺮدازد‪.‬‬

‫‪١٨٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫‪ -٢‬دﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎورﻫﺎي ﺧﻮدش را از "وﺣﻲ اﻟﻬﻲ" و "اﻋﺘﻘﺎد دروﻧﻲ ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬در ﺑﺮاﺑﺮ‪ ،‬داﻧﺶ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي ﺧﻮدش را از ﺗﺠﺮﺑﻪ در ﺟﻬﺎن واﻗﻌﻲ و‬ ‫ﺑﺎ رﻳﺎﺿﻴﺎت و ﺧﺮدورزي ﻣﻨﻄﻘﻲ‪ ،‬ﺑﺪﺳﺖ آورده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ -٣‬دﻳﻦﻫﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺎور "اﻧﺠﺎم ﻫﺮ ﻛﺎري ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﻛﻪ ﻋﺎﺷﻖ ﺧﺪا ﻫﺴﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ" ﭼﺴﺒﻴﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺷﻮد‪ ،‬آﻳﺎ ﻋﻴﺴﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻨﮕﻲ‬ ‫را ﺑﺎ ﺷﺘﺎﺑﻲ ﺑﻴﺶ از ﺷﺘﺎب ﻧﻮر‪ ،‬ﭘﺮﺗﺎب ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺮوان دﻳﻦﻫﺎ ﺑﻲ درﻧﮓ‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ ﺧﻮاﻫﻨﺪ داد‪ ،‬ﺑﻠﻪ‪ .‬ﺑﻬﺮ رو‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ ﺷﺪه داﻧﺶ‪ ،‬ﺑﻪ رﻓﺘﺎر‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﺤﺪود ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬داﻧﺶ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻋﻴﺴﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﺳﻨﮕﻲ را ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺷﺘﺎب ﻧﻮر ﭘﺮﺗﺎب ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ -۴‬ﭼﻮن ﮔﻤﺎن ﻣﻲﺷﻮد آﻣﻮزهﻫﺎي دﻳﻨﻲ از ﺳﻮي ﺧﺪا ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺮوان‬ ‫ﺳﺮﺳﺨﺖ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ اﻳﻦ آﻣﻮزشﻫﺎ را‪ ،‬ﺣﺘﻲ در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ ﺷﻮد ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬زﻳﺮ ﭘﺮﺳﺶ ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬داﻧﺸﻤﻨﺪان‪،‬‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺧﺮد ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﻮده و درك ﻣﺎ را از‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ دﮔﺮﮔﻮن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﭘﺎداش را دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪ -۵‬اﻓﺮاد دﻳﻦ دار ﻛﻮﺷﺶ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﺸﻨﻮدي ﺧﺪا و ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﺎداش‬ ‫ﺑﻬﺸﺘﻲ‪ ،‬رﻓﺘﺎرﻫﺎي "اﺧﻼﻗﻲ" اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬ﻓﺮد داﻧﺸﻤﻨﺪ‪ ،‬دﺳﺘﮕﺎه‬ ‫اﺧﻼﻗﻲ ﺧﻮدش را از ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ از ﻛﻨﺶﻫﺎي ﺷﺨﺺ در‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮدش و در ﺑﺮاﺑﺮ دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﻣﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫‪ -۶‬اﻓﺮاد دﻳﻦ دار ﺑﺎ ﺗﻌﺼﺐ و ﺳﺮﺳﺨﺘﻲ ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ ﺑﺎورﻫﺎي‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن داﺷﺘﻪ و ﺑﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﺎز‪-‬ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪي ﭘﺮﺳﺸﻲ درﺑﺎره‬ ‫درﺳﺘﻲ آﻣﻮزشﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﻧﻤﻲﭘﺮﺳﻨﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪاي‬ ‫ﺑﺎز و آرزوﻣﻨﺪ ﺑﺮاي ﺳﺮﻧﮕﻮن ﻛﺮدن ﺗﺌﻮريﻫﺎي ﻛﻬﻨﻪ و ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺗﺌﻮريﻫﺎي‬ ‫ﻧﻮﻳﻦ ﻛﻮﺷﺶ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫‪١٨٦‬‬

‫‪7‬‬ ‫"ﻣﻌﺠﺰه" ﺑﻴﻨﺶ دروﻧﻲ دﻳﻦ داران‬

‫‪١‬‬

‫"ﻛﺎوشﻫﺎي داﻧﺸﻴﻚ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ اﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ رخ دادي‪ ،‬و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﺮاي ﻛﻨﺶﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺮ اﺳﺎس ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻃﺒﻴﻌﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮ داﻧﺸﻤﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻪ ﺑﺎور اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻤﺎزﺧﻮاﻧﺪن‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ آرزوي ﺧﻮاﺳﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪه از ﻳﻚ ﻫﺴﺘﻲ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬در رﺧﺪادﻫﺎ ﻛﺎرﮔﺮ اﻓﺘﺪ‪ ،‬دارﻧﺪ‪" .‬‬ ‫ آﻟﺒﺮت اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ )‪ ،(1879-1955‬در زﻧﺪﮔﻲ ﻧﺎﻣﻪ آﻟﺒﺮت اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ‪ :‬روي اﻧﺴﺎﻧﻲ‬‫"ﺷﺨﺼﻴﺖﻫﺎي واﻗﻌﻲ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ادﻋﺎي ﻣﻌﺠﺰه ﻧﺪارﻧﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬دﻟﻴﻞ ﻣﻌﺠﺰه‬ ‫ﺑﺮاي ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮدن ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ وﺣﻲ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪".‬‬ ‫ﺟﺎن اﺳﺘﻮرات ﻣﻴﻞ‪ ،(1806-1873) ٢‬ﻓﻴﻠﺴﻮف و اﻗﺘﺼﺎدان‪ ،‬ﻣﻨﻄﻖ دان و داﻧﺸﻤﻨﺪ‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﺖ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‪ ،‬در ﻛﺘﺎب ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﻲ‬

‫ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﺮﺳﺮي‪ ،‬ﺷﺶ ﺑﺨﺶ ﭘﻴﺸﻴﻦ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب را ﺧﻮاﻧﺪه ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﺗﺎ‬ ‫اﻧﺪازهاي ﻳﻚ اﻧﺴﺎن ﺑﺎﺗﺠﺮﺑﻪ در اﺳﺘﺪﻻل ﺑﺮ ﺿﺪ و ﺑﻪ ﻫﻮاداري اﻋﺘﺒﺎر ﻛﺘﺎبﻫﺎي‬ ‫ﻣﻘﺪس و وﺣﻲ اﻟﻬﻲ ﺷﺪهاﻳﺪ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬در ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ دﻳﻦ داران‪ ،‬درﺑﺎره اﻳﻦ‬ ‫ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎ آﮔﺎهﺗﺮ ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ داﻧﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ‪ 90‬درﺻﺪ از روﺣﺎﻧﻴﻮن‬

‫‪1. "Miracles" of Christian Perception‬‬ ‫‪2. John Stuart Mill‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺣﺮﻓﻪاي اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮب روﺿﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ وﻟﻲ درﺑﺎره اﺛﺒﺎت آن ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﻛﻢ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ ،‬دارﻳﺪ‪.‬‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ زﺷﺖ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﭘﻴﺮوان دﻳﻦ دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ وﻳﮋهاي ﺑﻪ ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي‬ ‫دﻳﻨﻲ درﺑﺎره ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻳﺎ ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﭼﻮن اﻳﻤﺎن دﻳﻨﻲ آنﻫﺎ در ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫رازﻫﺎي ﻛﻮﭼﻚ رﻳﺸﻪ ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﺮاي دﻳﻦ داران ﻣﻴﺎﻧﻪ رو‪ ،‬اﻳﻤﺎن ﺧﻮدش‪ ،‬ﺑﻪ اﻧﺪازهي‬ ‫ﺑﺴﻨﺪه‪ ،‬ﺑﺎ آن ﭼﻪ در زﻧﺪﮔﻲ روزﻣﺮه درك ﻣﻲﻛﻨﺪ‪-‬ﺑﺎ ﺑﻴﻨﺶ دروﻧﻲ دﻳﻦدار‪ ،‬ﺗﺎﻳﻴﺪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫از ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ "ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎي" روزاﻧﻪ در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن‪" ،‬آﺳﻮدﮔﻲ ﺑﺮاي ﺑﻮدن‬ ‫ﺧﺪا‪"١‬ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ادﻋﺎ دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻳﺎ داﻧﺸﻴﻚ ﺑﺮاي ﺑﻮدن‬ ‫ﺧﺪا ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺧﺪا ﺧﻮدش در ﻗﻠﺐ آنﻫﺎ ﮔﻮاﻫﻲ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺧﺪا ﻫﺴﺖ و ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس از ﺳﻮي ﺧﺪا ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﺑﺮاي "ﻧﺎدانﻫﺎ" و "روحﻫﺎي ﮔﻢ ﺷﺪه"‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎورﻫﺎي ﻣﺘﻌﺼﺒﺎﻧﻪ دﻳﻨﻲ را رد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬اﻓﺴﻮس ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ‪ ،‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﺷﻚ‬ ‫ﮔﺮاﻳﺎن در درك و ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬از دﻟﻴﻞﻫﺎي آﺷﻜﺎري ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ در"آﺳﺎﻳﺶ‬ ‫دروﻧﻲ" ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ادﻋﺎ دارﻧﺪ‪ ،‬روحاﻟﻘﺪس ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ آراﻣﻲ در درون اﺣﺴﺎﺳﺎت اﻓﺮاد‬ ‫آراﻣﺶ ﻳﺎ ﺑﻲ آراﻣﻲ را وارد ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻳﻚ دﻳﻦ دار ﺑﺎور ﻛﻨﺪ ﺧﺪا را ﺧﺸﻨﻮد‬ ‫ﻣﻲﺳﺎزد و از دﺳﺘﻮرﻫﺎي اﻟﻬﻲ ﭘﻴﺮوي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺪا ﻧﻴﺰ ﻗﻠﺐ وي را آرام ﻧﻤﻮده و روح‬ ‫وي را ﻧﻴﺮو ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬در ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﺎور داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻓﺮاي اراده ﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﺧﺪا ﻛﻮﺷﺶ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ ﺧﺪا را ﻧﺎراﺿﻲ ﻧﻤﻮده‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ روحاﻟﻘﺪس‬ ‫"وي را در ﮔﻨﺎﻫﺎﻧﺶ ﺑﺴﺘﻪ" و ﺑﺮاي ﻛﻮﺷﺸﻲ در راه ﺗﻮﺑﻪ ﻧﻤﻮدن‪ ،‬روح وي را آزار‬

‫‪1. Holy Ghost‬‬

‫‪١٨٨‬‬

‫"ﻣﻌﺠﺰه" ﺑﻴﻨﺶ دروﻧﻲ دﻳﻦ دارﻫﺎ‬

‫ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬ﭼﻪ آرام ﭼﻪ ﻧﺎراﺣﺖ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﺧﻮدﺷﺎن‪،‬‬ ‫اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺧﻮﻳﺶ را ﭼﻮن ﺗﺎﻳﻴﺪي ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ ﺑﺮاي ﺑﻮدن ﺑﻲ واﺳﻄﻪ ﺧﺪا ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫در واﻗﻌﻴﺖ‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬دﻳﻦداران‬ ‫داراي ﺑﺎورﻫﺎي وﻳﮋهاي ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ -‬ﺑﺎورﻫﺎي ﺳﺨﺖ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦﻫﺎي اﺣﺴﺎﺳﻲ ﺷﺪﻳﺪي دارد‪.‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ داﺷﺘﻦ ﺑﺎورﻫﺎي ژرفﺗﺮ‪ ،‬ﺣﺲ ﻛﺮدن ژرفﺗﺮ اﺣﺴﺎﺳﺎت اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل‪،‬‬ ‫اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از دﻳﻦ‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬درﺳﺖ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻳﻚ روز ﻋﺼﺮ‪ ،‬ﺑﻪ دوﺳﺘﻢ از ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺑﺨﺖ آزﻣﺎﻳﻲ اﻳﺎﻟﺘﻲ‪ ١‬زﻧﮓ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬دوﺳﺘﻢ درﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎره وي ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ از ﺧﺰاﻧﻪي ﺑﺨﺖ آزﻣﺎﻳﻲ‬ ‫درآﻣﺪه و در ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه ﻛﻪ وي ﺑﻪ ﻃﻮر ﺣﺘﻢ ‪2500‬‬ ‫دﻻر ﺑﺮده و اﻣﻜﺎن ﺑﺮدن ‪ 50000‬دﻻر را دارد‪ .‬ﻧﻴﺎز ﻧﻴﺴﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬دوﺳﺘﻢ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﻫﻴﺠﺎن زده ﺷﺪه ﺑﻮد و ﺑﻪ ﻫﻤﻪ ﻫﻤﺴﺎيﮔﺎن زﻧﮓ زده و از ﺑﺨﺖ ﺧﻮش ﻏﻴﺮﻣﻨﺘﻈﺮه‬ ‫ﺧﻮدش‪ ،‬ﮔﻔﺖ‪ .‬اﺣﺴﺎﺳﺎت وي ﺑﺴﻴﺎر ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺎورش ﻧﻴﺰ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﻮد‪ :‬او ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﻣﻲرﻓﺖ و ﺷﺎﻳﺪ داراﻳﻲ ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻧﻴﺰ ﻣﻲﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﺷﻮرﺑﺨﺘﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت دوﺳﺘﻢ درﺑﺎره ﺑﺨﺖ ﭼﻴﺰي را ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﻲﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ‬ ‫ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ دوﺳﺘﻢ درﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﺗﻠﻔﻦ زده ﺷﺪه از ﻛﻤﻴﺘﻪي ﺑﺨﺖآزﻣﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺷﻮﺧﻲ‬ ‫ﺑﻲﻣﺰه ﭼﻨﺪ ﻧﻮﺟﻮان ﭘﺮﮔﻮ‪ ،‬از آب درآﻣﺪ‪ .‬وي ﺑﺮاي ﻣﺴﺎﺑﻘﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﻧﺸﺪه‬ ‫ﺑﻮد؛ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي ﻧﺒﺮده ﺑﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬اﺣﺴﺎس ﺧﻮﺷﻲ آﻏﺎزﻳﻦ دوﺳﺘﻢ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺛﺎﺑﺖ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ وي ﺑﺎور ﻛﺮده ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺰرﮔﻲ و ﺳﺨﺘﻲ‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت دروﻧﻲ‬ ‫وي‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﻄﻊ ﭼﻴﺰي را درﺑﺎره واﻗﻌﻴﺖ ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ دوﺳﺘﻢ ﻧﺘﻴﺠﻪ‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎﺗﺶ ﺛﺎﺑﺖ ﻛﺮدهاﻧﺪ وي ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪه‪ ،‬اﺷﺘﺒﺎه ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دﻳﻦداران‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺧﻮد ﺧﻮدﺷﺎن را ﻫﻢ ﭼﻮن دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﺑﻮدن‬ ‫ﺧﺪا ﻣﻲﻧﮕﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺷﻜﺎري از ﭘﺎ اﻓﺘﺎده در دام اﻳﻦ ﻧﺎدرﺳﺘﻲ ﻣﻨﻄﻘﻲ وﻳﮋه‪ ،‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ‬

‫‪1. State Lottery Commission‬‬

‫‪١٨٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺣﺎل‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺎي ﺑﻨﺪ ﺑﻮدن ﺳﺮﺳﺨﺘﺎﻧﻪي اﻓﺮاد را‬ ‫ﺑﻪ ﺑﺎورﻫﺎي ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﻫﺮ‬ ‫اﻧﺪازه ﺑﻪ ﻃﻮر ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ آراﻣﺶ دﻫﻨﺪهاي ﻳﺎ آﺷﻔﺘﻪ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺧﻮﺷﻲ‬ ‫دوﺳﺘﻢ ﺑﺮاي اﺛﺒﺎت ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪن ﺑﺨﺖ آزﻣﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ آﻣﻮزهﻫﺎي دﻳﻨﻲ‬ ‫درﺳﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﺑﺎ ﺧﻮدﭘﺴﻨﺪي ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎت دروﻧﻲ‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬در ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ ﻣﺮدم ﺑﺎ ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي‪ ،‬ﻗﺎﺑﻞ اﻋﺘﻤﺎدﺗﺮ و‬ ‫درﺳﺖﺗﺮ از ﺳﻮي ﺧﺪا آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﻫﻤﻴﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﭘﻴﺮوان ﺳﺮﺳﺨﺖ‪ ،‬دﻳﻦﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪،‬‬ ‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ادﻋﺎ دارﻧﺪ‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت دروﻧﻲ ﺧﻮد آنﻫﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ‬ ‫آنﻫﺎ درﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬و ﭼﻪ ﻛﺴﻲ درﺳﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ؟ زﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﻚ ﮔﺮا ﺑﺮآورد ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد ﻛﻪ "در ﺟﻬﺎدﻫﺎ‪ ،‬ﺧﺪا ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻫﻮادار ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ارﺗﺶ ﺑﻮده اﺳﺖ‪".‬‬

‫وارﺳﻲﻫﺎي ﮔﺰﻳﻨﺸﻲ‬ ‫ﭘﻴﺮوان دﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬اﻋﺘﺮاف ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎور آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﺪا‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر اﺳﺎﺳﻲ‬ ‫رﻳﺸﻪ در ﻏﺮﻳﺰه و اﻳﻤﺎﻧﻲ ﻛﻮر دارد‪ ،‬را دﺷﻮار ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ‪ ١.‬ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺧﺪا‪ ،‬از ﻣﻴﺎن ﺳﺮ‬ ‫و ﺻﺪاي ﺷﻜﻢ ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺮاي ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﭼﻨﺪان داﻧﺸﻴﻚ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻧﻤﻲرﺳﺪ‪.‬‬ ‫دﺳﺖ ﻛﻢ‪ ،‬در ﭘﻴﺸﮕﺎه ﻣﺮدم‪ ،‬دﻳﻦ داران‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ادﻋﺎ دارﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻤﺎن آنﻫﺎ از‬ ‫ﺳﻮي ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻴﺮوﻧﻲ ‪ -‬ﮔﻮاﻫﻲ‪ ،‬ﺳﻮاي از اﺣﺴﺎﺳﺎت آﻣﺪه از روحاﻟﻘﺪس ﺧﻮدﺷﺎن ‪-‬‬

‫در اﺳﻼم اﻳﻦ را ﺑﺎ ﭘﻴﺶ ﻛﺸﻴﺪن اﺻﻄﻼﺣﻲ ﻛﻪ آن را ﻓﻄﺮت ﻧﺎﻣﻴﺪه اﻧﺪ و ﻫﻴﭻ اﻋﺘﺒﺎري داﻧﺸﻲ ﻫﻢ ﻧﺪارد ﺧﻮاﺳﺘﻪ اﻧﺪ ﺣﻞ ﻛﻨﻨﺪ ‪1-‬‬

‫ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ ﻛﻪ از ﻓﻄﺮت اراﺋﻪ ﻣﻲ دﻫﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ ﻓﻄﺮت‪ ،‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻫﻤﺎن ﻏﺮﻳﺰه اﺳﺖ وﻟﻲ ﻳﻚ ﻛﻢ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﺗﺮ !!!‪-‬ﻣﺮﺗﻀﻲ ﻣﻄﻬﺮي‬

‫‪١٩٠‬‬

‫"ﻣﻌﺠﺰه" ﺑﻴﻨﺶ دروﻧﻲ دﻳﻦ دارﻫﺎ‬

‫ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ روزﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن‪ ،‬ﺧﻮﻳﺶ را ﭼﻨﺎن داﻧﺸﻤﻨﺪ ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺎي ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي "روحاﻟﻘﺪس"‬

‫"اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻛﻪ دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ‬

‫واژهي "روح ﺑﻠﻨﺪﻣﺮﺗﺒﻪ" ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ‬

‫ﮔﺴﺘﺮدﮔﻲ ﻛﺎرﺑﺮد دارد‪ ،‬ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺴﻴﺎر‬

‫آنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎوﻗﺎرﺗﺮ و ﻛﻤﺘﺮ از ﺳﻮي ﻛﺴﺎﻧﻲ‬

‫درﺳﺖ ﺑﻮدن آن ﻧﻴﺴﺖ؛ در واﻗﻊ ‪ ،‬ﺑﺎ‬

‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﻚ درﺑﺎره ﺑﻮدن روحﻫﺎ‬

‫ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺎداﻧﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮدم‪ ،‬ﺑﺎورﻫﺎﻳﻲ‬

‫ﻣﻲﭘﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﺮاي دﺳﺖ اﻧﺪاﺧﺘﻦ دﻳﻦ‬

‫ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﮔﺴﺘﺮده ﭘﺨﺶ ﺷﺪهاﻧﺪ‪،‬‬

‫دارﻫﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬را ﺑﻪ ﻛﺎر‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻲ ﺧﺮداﻧﻪ ﻫﺴﺖ ﺗﺎ ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪ‪".‬‬

‫ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫)‪(1‬‬

‫ﻋﻤﻮﻣﻲﺗﺮﻳﻦ "ﻣﻌﺠﺰه ﺑﻴﻨﺶ دروﻧﻲ‬ ‫ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن"‪ ،‬ﺟﺪا از اﺣﺴﺎس دروﻧﻲ‪،‬‬ ‫ﺑﻮدن ﺧﺪا‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ ﮔﺮﻓﺘﻦ از ﺧﺪا ﺑﺮاي‬

‫ﻟﺮد ﺑﺮﺗﺮاﻧﺪ راﺳﻞ )‪(1872-1970‬‬ ‫ﺑﺮﻧﺪهي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻧﻮﺑﻞ‪ ،‬رﻳﺎﺿﻲ دان‪،‬‬ ‫ﻓﻴﻠﺴﻮف‪ ،‬ﺻﻠﺢ ﻃﻠﺐ‪ ،‬در"اﺧﻼق‬ ‫ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن" از زﻧﺎﺷﻮﻳﻲ و اﺧﻼق‬

‫ﻧﻴﺎﻳﺶ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪ ،‬دﻳﺪن‬ ‫ﻣﺪاﺧﻠﻪي ﺧﺪا در ﻣﺴﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ رﺧﺪادﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺟﻤﺎﻋﺖ‬ ‫دﻳﻦ دار ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ﺑﺮاي ﺷﻔﺎ ﭘﺮﺷﺘﺎب ﺑﻴﻤﺎر ﻳﺎ ﻧﻔﺮ ﺑﺴﺘﺮي در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻧﻤﺎز‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ اﻳﻦ ﻧﻔﺮ ﺑﺴﺘﺮي ﺷﺪه‪ ،‬ﭘﺲ از اﻳﻦ ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺖ‪ ،‬ﻛﻠﻴﺴﺎ‪ ،‬درﺑﺎره ﺷﻔﺎي‬ ‫وي از ﺳﻮي ﺧﺪا ﻣﻌﺠﺰه ﮔﺮ ﻻف ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬در ﻋﻮض‪ ،‬اﮔﺮ ﺷﺨﺺ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻤﻴﺮد‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪي ﻧﺎراﺣﺖ ﻛﻨﻨﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻴﭻ رو‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻢ ﭼﻮن ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮ ﻧﺒﻮدن ﺧﺪا‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﺮاي‬ ‫ﻧﺎﺗﻮاﻧﻲ ﺧﺪا ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺦ دادن ﺑﻪ ﻧﻴﺎﻳﺶ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﻧﻤﻲرود‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺴﺘﺠﺎب ﻧﺸﺪن‪،‬‬ ‫ﺻﺒﻮراﻧﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان "اراده ﺧﺪاوﻧﺪي‪ "١‬ﻳﺎ ﻳﻚ رﺧﺪاد ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ﺑﺪون‬ ‫ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي اﻟﻬﻴﺎﺗﻲ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪" .‬ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ‪ ،‬دﻳﮕﺮ زﻣﺎن رﻓﺘﻦ وي‬ ‫ﻓﺮارﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪".‬‬

‫‪1. God's will‬‬

‫‪١٩١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬دﻳﻦ دارﻫﺎ ﭘﻨﺪاري از ﻧﻴﺎﻳﺶﻫﺎي ﭘﺎﺳﺦ ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻈﻢ از‬ ‫ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي ﻣﻐﺎﻟﻄﻪ "ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺰﻳﻨﺸﻲ"‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﺎ ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺧﻄﺎي ادراﻛﻲ ﻛﻪ ﻫﻢ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ "ﺷﻤﺮدن ﺑﻪ ﻫﺪف ﺧﻮردهﻫﺎ و ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ از ﺑﻪ ﻫﺪف ﻧﺨﻮرده"‪ ،‬ﻧﺎﻣﻴﺪه‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﺮاي روﺷﻦ ﺳﺎﺧﺘﻦ آن‪ ،‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي دو دﻫﻪ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي‬ ‫ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ‪ ،‬ﭘﻨﺠﺎه ﭘﮋوﻫﺶ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻛﺸﻴﺪن ﺳﻴﮕﺎر ﺑﺮاي‬ ‫ﺗﻨﺪرﺳﺘﻲ زﻳﺎن دارد‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ .‬اﺟﺎزه ﺑﺪﻫﻴﺪ ﺑﭙﻨﺪارﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻬﻞ و ﻫﻔﺖ ﺗﺎ از اﻳﻦ‬ ‫ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎ‪ ،‬ﭘﻴﻮﻧﺪي را ﻣﻴﺎن ﺳﺮﻃﺎن و ﺟﮕﺮ ﺳﻔﻴﺪ روش ﻣﻲﺳﺎزﻧﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﺳﻪ ﻣﻮرد‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻴﻮﻧﺪي را ﻧﺸﺎن ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ ﻳﻚ ﺟﻨﺠﺎل‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪاي ﺑﺮﭘﺎ ﺳﺎزﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﻪ ﻣﻮرد ﭘﮋوﻫﺶ داﻧﺸﻴﻚ‪ ،‬روﺷﻦ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻛﻪ ﻛﺸﻴﺪن‬ ‫ﺳﻴﮕﺎر‪ ،‬آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻋﺎﻣﻞ ﺳﺮﻃﺎن ﺟﮕﺮ ﺳﻔﻴﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﮔﺰارش روزﻧﺎﻣﻪاي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ در ﺷﺮح وﻳﮋﮔﻲ ﺳﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫دﻗﻴﻖ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻧﺘﻴﺠﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ دﻳﺪﮔﺎه ﺧﻮدﺷﺎن را ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﺑﺎ‬ ‫زدودن ﻋﻤﺪي و اﻋﻼم ﮔﻮاهﻫﺎي ﻣﺨﺎﻟﻒ‪ ،‬ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺗﻨﺒﺎﻛﻮ ﺑﺮاي "ﺷﻤﺮدن ﺑﻪ ﻫﺪف‬ ‫ﺧﻮردهﻫﺎ و ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ از ﺑﻪ ﻫﺪف ﻧﺨﻮردهﻫﺎ" ﮔﻨﺎﻫﻜﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﻜﺘﻪ ارزﺷﻤﻨﺪ ﺑﺮاي‬ ‫ﻳﺎدآوري در اﻳﻨﺠﺎ اﻳﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ از ﭘﻴﺶ داوريﻫﺎي اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪﻫﺎي ﮔﺰﻳﻨﺶ ﺷﺪه‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮيﻫﺎي ‪،‬ﻛﺸﻴﺪن ﺳﻴﮕﺎر ﺑﺮاي ﺗﻨﺪرﺳﺘﻲ ﺑﻲ‬ ‫ﺧﻄﺮ اﺳﺖ ﻳﺎ اﻋﺘﻘﺎد راﺳﺦ ﺑﻪ ﺷﻔﺎي ﺑﻴﻤﺎر از ﺳﻮي ﺧﺪا‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻲ ﺧﻮد اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻮردﻫﺎي ﻣﺘﻀﺎد ﺑﺴﻴﺎري ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ راﺑﻄﻪ ﻋﻠﻲ ﺗﻨﻬﺎ از‬ ‫ﻣﻮاردي ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻫﺪفﻫﺎي ﻣﺎ اﺳﺖ‪ ،‬اراﺋﻪ ﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ‪ ،‬از زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮد ﻣﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﻳﻲ‪ ،‬از ﻫﻮاداري ﻳﻚ ﺳﻮﻳﻪ ﻳﺎ ﺑﺮرﺳﻲ‬ ‫ﮔﺰﻳﻨﺸﻲ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻮن ﺳﻨﺪ ﺑﻴﺎورم‪ .‬در ‪ 1993‬ﭘﺪرم دﭼﺎر ﻳﻮرش ﻗﻠﺒﻲ ﮔﺮدﻳﺪ و ﺑﻪ ﻛﻤﺎ‬

‫‪١٩٢‬‬

‫"ﻣﻌﺠﺰه" ﺑﻴﻨﺶ دروﻧﻲ دﻳﻦ دارﻫﺎ‬

‫رﻓﺖ و دو ﻣﺎه در ﺑﺨﺶ ﻣﺮاﻗﺒﺖﻫﺎي وﻳﮋه ‪ (ICU)١‬ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ‬ ‫دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻧﻤﻲﻛﺮد وي زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ .‬ﻛﺒﺪ و ﺷﺶﻫﺎ و ﻛﻠﻴﻪﻫﺎي وي از ﻛﺎر اﻓﺘﺎده‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ و ﺑﺎ ﻛﻤﻚ اﺑﺰارﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﺣﻴﺎﺗﻲ ‪ -‬ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ‪ -‬زﻧﺪه ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺪر‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ و ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬ﻫﻤﻪ را ﺷﮕﻔﺖ زده ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از‬ ‫اﻓﺮاد ﺑﻪ ﻣﻦ ﮔﻔﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﺪرم دﻋﺎ ﺧﻮاﻧﺪه و ﺧﺪا ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎﻳﻲ ﭘﺪرم را‬ ‫ﺷﻔﺎ داده اﺳﺖ‪ .‬دﻟﻴﻞ آن ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺴﻴﺎري ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺑﻮدم ﻛﻪ ﭘﺪرم زﻧﺪه و ﺑﻬﺘﺮ‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺎه ﭘﺲ از آن‪ ،‬ﻣﺎدر ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺧﻮشﺑﻴﻦ‪ ،‬ﭘﺮﺗﻜﺎﭘﻮي ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎري ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻧﺴﺒﻲ ﻛﻤﺘﺮ‪ ،‬ﺗﺮﻣﻴﻢ زاﻧﻮ ﻛﻪ ﻋﻘﺐ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن رﻓﺖ‪ .‬ﻛﻮﺗﺎه زﻣﺎﻧﻲ ﭘﺲ از‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪي ﻋﺎدي‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ‪ ،‬در ﺑﺴﺘﺮ در اﺗﺎق ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻣﺮد‪ -‬ﻛﻪ ﻣﻮرد راز‬ ‫آﻟﻮدي را ﺳﺎﺧﺖ‪ .‬ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﮕﻔﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺮگ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﺸﺪه ﻣﺎدرم‪ ،‬ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺧﺪا اﻓﺴﺎﻧﻪ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻤﻪ ﮔﻔﺘﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻬﺒﻮدي ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻧﺸﺪهي ﭘﺪرم‪،‬‬

‫" ﻣﻦ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻢ دﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻳﻚ‬

‫ﺛﺎﺑﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺪا واﻗﻌﻴﺖ دارد‪.‬‬

‫ﺑﻴﻤﺎري اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪".‬‬

‫ﭼﺮا؟ ﭼﻮن ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﺧﺪا ﻳﻌﻨﻲ‬ ‫"ﻧﻴﻚ" و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺴﻴﺎري ﺑﺮاي‬ ‫روﻳﺪادﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر آﻣﺎري‬ ‫ﻛﻤﺘﺮ اﺣﺘﻤﺎل دارد‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻬﺒﻮدي ﭘﺪرم‪،‬‬

‫اچ‪ .‬ال‪ .‬ﻣﻨﻜﻦ )‪ (1880-1956‬ﺗﺪوﻳﻦ ﮔﺮ‬

‫ﺑﻪ او داده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ رﺧﺪادﻫﺎي‬

‫و ﻣﻨﺘﻘﺪ در ﻣﺠﻠﻪ ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ )‪11‬‬

‫ﻣﻨﻔﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر آﻣﺎري ﻛﻤﺘﺮ اﺣﺘﻤﺎل‬

‫ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪(1955‬‬

‫دارد‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮگ ﻣﺎدرم‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﺨﺖ ﺳﻴﺎه‬

‫‪1. intensive care unit‬‬

‫‪١٩٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻳﺎ ﺑﻪ ﻛﻤﺒﻮد اﺑﺰار در ﺑﺨﺸﻲ از ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﻧﺴﺒﺖ داده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬دوﺑﺎره‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﻘﺪﻣﻪﻫﺎي‬ ‫اﺳﺘﺪﻻل ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﻲ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻮاداري ﻳﻚ ﺳﻮﻳﻪ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪه‪ ،‬ﻳﺎ رﻓﺘﺎري ﺗﻚ ﻛﺎره و‬ ‫ﺑﺪون ﻋﻤﻮﻣﻴﺖ دارﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﺑﻲ ﺧﻮد اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻓﺰون ﺑﻪ راﻳﻦ‪ ،‬دﻛﺘﺮﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺧﻮدﺷﺎن را از دادﺧﻮاﺳﺖﻫﺎي ﺣﻘﻮﻗﻲ‬ ‫ﺣﺮﻓﻪاي ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﻬﺒﻮديﻫﺎي ﻛﻢ ﺑﻴﻤﺎران از ﺟﺮاﺣﻲﻫﺎي و‬ ‫ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر دﺷﻮار‪ ،‬ﺧﻮد داري ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎر )و ﻓﺮزﻧﺪاﻧﺶ(‪،‬‬ ‫اﮔﺮ ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ رو دﻫﺪ‪،‬ﮔﺮاﻳﺶ ﻛﻤﺘﺮي ﺑﻪ ﻣﺘﻬﻢ ﻧﻤﻮدن دﻛﺘﺮ دارﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از اﻳﻦﻫﺎ‪،‬‬ ‫"ﺑﻴﻤﺎري ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺨﺖ ﺑﻮد و ﻫﻴﭻ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻪ راﻳﺶ ﻧﻤﺎﻧﺪه ﺑﻮد‪ ".‬اﮔﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪،‬‬ ‫ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺎ ﭘﻴﺮوزي ﺑﻴﻤﺎري را ﭘﺸﺖ ﺳﺮ ﮔﺬاﺷﺖ‪ ،‬ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺪ را ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻗﻬﺮﻣﺎن ﺷﺪه و ﺑﺮ ﺻﻨﺪﻟﻲ "ﺷﻔﺎدﻫﻨﺪه" ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﺸﺴﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮدم‬ ‫ﺷﻤﺎري از اﻓﺮاد را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻢ ﻛﻪ اﻣﺮوزه زﻧﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ و"‪ 1‬درﺻﺪ ﺑﺨﺖ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن‬ ‫داﺷﺘﻪاﻧﺪ‪".‬‬ ‫ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﻋﻤﻮﻣﻲ در ﻫﻤﻪي "ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎي ﭘﺰﺷﻜﻲ" ﻣﺒﻬﻢ ﺑﻮدن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ درﺳﺘﻲ‬ ‫در آﻏﺎز ﺗﺎ ﭼﻪ اﻧﺪازه ﻓﺮد ﺑﻴﻤﺎر ﺑﻮده اﺳﺖ؟ آﻳﺎ ﺑﻴﻤﺎر ﺑﺪون اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺴﻲ ﻧﻴﺎﻳﺶ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪،‬‬ ‫ﻫﻢ ﻧﺠﺎت ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﺮد؟ ﭘﺎﺳﺦ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﮔﻨﮓ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﻫﻴﭻ ﮔﺎه‬ ‫"ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎي" ﺧﺪا روﺷﻦ ﻧﻴﺴﺖ؟ ﭼﺮا ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﭘﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮاي‬ ‫ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎل‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﻳﻚ ﺑﺎﻣﺪاد ﺑﻴﺪار ﺷﻮد و ﻳﻚ ﺟﻔﺖ ﭘﺎي ﻧﻮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﺷﺎﻫﻜﺎر را ﺧﺪا ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ؟ اﮔﺮ ﺧﺪا ﻧﻴﺮوي اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎي ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ ﺑﺮاي‬ ‫ﺷﻔﺎي ﺑﻴﻤﺎران دارد )ﺑﻪ ﻃﻮر ﺛﺎﺑﺖ در راﻫﻲ ﻏﻴﺮ ﻣﻄﻤﺌﻦ و ﻣﺒﻬﻢ(‪ ،‬ﭼﺮا ﻫﻴﭻ زﻣﺎﻧﻲ ﺧﺪا‬ ‫ﺑﻪ ﻗﻄﻊ ﻋﻀﻮيﻫﺎ ﻛﻤﻚ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ؟‬ ‫در ﻃﻲ دوﻣﻴﻦ دور ﺳﻔﺮ ﺟﺎن ﮔﻠﻦ‪ ١‬ﺑﻪ ﻓﻀﺎ‪ -‬از روي ﻋﺮﺷﻪي ﺷﺎﺗﻞ ﻓﻀﺎﻳﻲ‪-‬‬ ‫ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﻮي زﻣﻴﻦ اﻧﺪاﺧﺘﻪ و ﮔﻔﺘﻪ‪ ،‬زﻳﺒﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻮدن ﺧﺪا را ﺛﺎﺑﺖ‬

‫‪1. John Glenn‬‬

‫‪١٩٤‬‬

‫"ﻣﻌﺠﺰه" ﺑﻴﻨﺶ دروﻧﻲ دﻳﻦ دارﻫﺎ‬

‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﮔﻠﻦ ﻫﻤﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ از ﭘﻨﺠﺮه ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﺮهي آﺑﻲ رﻧﮓ ﭘﻮﺷﻴﺪه از اﺑﺮ ﺧﻴﺮه‬ ‫ﺷﺪه ﺑﻮد ﮔﻔﺖ‪" ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ آﻓﺮﻳﻨﻨﺪهاي ﺑﺎﺷﺪ‪ ".‬در ﻫﻤﺎن زﻣﺎن ﺑﺴﻴﺎر از دﻳﻦدارﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻦ اﻳﻤﻴﻞ زده ﮔﻔﺘﻪ ﻛﻠﻦ را ﺑﺎزﮔﻮ ﻛﺮده و آن را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﭘﺎدﺷﺎﻫﻲ ﺧﺪا ﺑﺮ ﻃﺒﻴﻌﺖ‬ ‫داﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬دﻳﻦ داري ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﻴﺪ‪" ،‬ﺟﺎن ﮔﻠﻦ ﻳﻚ اﻧﺴﺎن روﺷﻦ اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ﻧﻴﺴﺖ؟"‬ ‫"اﻛﻨﻮن اﻣﻴﺪوارم درﻳﺎﺑﻴﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور دارد ﻳﻚ اﻧﺴﺎن ﺑﺪردﻧﺨﻮر ﺑﻲ‬ ‫ﺧﺮد ﻧﻴﺴﺖ‪".‬‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه اﻳﻤﻴﻞ ﺑﺪون ﺷﻚ راﺳﺖ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪:‬ﺟﺎن ﮔﻠﻦ ﺑﻲ ﮔﻤﺎن ﻧﻪ ﺗﺮﺳﻮ و ﻧﻪ ﺑﻲ‬ ‫ﺧﺮد ﺑﻮد‪ .‬و ﺑﻪ روﺷﻨﻲ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ اﻧﺴﺎن ﺑﺎﻫﻮش‪ ،‬ﻛﺎردان‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻌﺪاد‪ ،‬دﻟﻴﺮ و ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ‪،‬‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﮔﻠﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور دارﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﺟﺎزه ﺑﺪﻫﻴﺪ‪ ،‬در اﻳﻦ ﺑﻪ اره ﻛﮋ‬

‫"ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ دﻳﻨﻲ ﺳﺒﻚ ﻣﻐﺰ اﺳﺖ‪".‬‬

‫ﻧﺮوﻳﻢ‪ .‬و در ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﻲ از آن‪،‬‬ ‫ﺑﺎورﻣﻨﺪان‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﮔﻮاهﻫﺎي ﺧﻴﺎﻟﻲ‪،‬‬ ‫ﮔﻮاهﻫﺎي واﻗﻌﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻨﺪ اراﺋﻪ‬

‫ﺟﻮرج وﻳﺪال ‪ -‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‪ ،‬در ﻣﺠﻠﻪ ﺗﺎﻳﻤﺰ‬

‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬زﻣﻴﻦ از ﻓﻀﺎ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ زﻳﺒﺎ‬

‫)‪ 28‬ﺳﭙﺘﺎﻣﺒﺮ ‪(1992‬‬

‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﺖ درﺟﻪﻫﺎﻳﻲ از ﻧﻈﻢ‬ ‫ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ ﺑﻪ ﻳﺎد دارم‪ ،‬در ﻫﻤﺎن دﻣﻲ ﻛﻪ ﮔﻠﻦ اﻳﻦ ﺳﺨﻨﺎن ﺑﺴﻴﺎر ﺗﻜﺮار‬ ‫ﺷﻮﻧﺪه ﺧﻮدش را درﺑﺎرهي آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﺑﺮ زﺑﺎن ﻣﻲراﻧﺪ‪ ،‬ﺷﺎﺗﻞ در ﺣﺎل ﭘﺮواز ﺑﺮ روي‬ ‫اﻣﺮﻳﻜﺎي ﻣﺮﻛﺰي ﺑﻮد‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﻓﺎن ﻣﻴﭻ‪ ١‬ﺗﺎزه زﻳﺮﺳﺎﺧﺖ ﭘﻨﺞ ﻣﻠﺖ را در ﻫﻢ‬ ‫ﻛﻮﺑﻴﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﺰاران ﻧﻔﺮ را ﻛﺸﺘﻪ و ﺻﺪﻫﺎ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ دﻳﮕﺮ را ﺑﺪون ﺧﺎﻧﻪ ﻧﻤﻮده ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻘﺎمﻫﺎي دوﻟﺘﻲ اﻋﻼم ﻧﻤﻮده ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺑﺎزﺳﺎزي ﺧﺮاﺑﻲﻫﺎ ‪ 30‬ﺳﺎل زﻣﺎن ﻧﻴﺎز‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از اﻳﻤﻴﻞﻫﺎي رﺳﻴﺪه ﺑﻪ ﻣﻦ از ﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎران ﻣﺴﻴﺤﻲ‪ ،‬درﺑﺎره ﻛﺸﺘﺎر‬

‫ﺗﻮﻓﺎن ﻣﻴﭻ در ‪1. Hurricane Mitch 1998‬‬

‫‪١٩٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫و آﺳﻴﺐﻫﺎي ﻓﺎﺟﻌﻪ ﺑﺮﺟﺎ ﻣﺎﻧﺪه از ﺗﻮﻓﺎن‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ‪ 200‬ﻣﺎﻳﻞ ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از ﮔﻠﻦ و ﺷﺎﺗﻞ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﻴﺰي ﻧﻤﻲﮔﻔﺖ‪ .‬دوﺳﺖ ﻧﺪارم ﻣﻨﻔﻲ ﺑﺒﺎﻓﻢ‪ .‬وﻟﻲ در اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬دوﺑﺎره‪" ،‬ﭘﻨﺪار ﺧﺪا"‬ ‫ﮔﻠﻦ‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺰﻳﻨﺸﻲ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺷﻚ دارم‪ ،‬اﮔﺮ ﺧﺎﻧﻮاده ﮔﻠﻦ ﺑﺎ ﺗﻮﻓﺎن از‬ ‫ﻣﻴﺎن رﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬وي ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ دﻳﺪﮔﺎه ﻛﻤﺎل ﻣﻄﻠﻮﺑﻲ از ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺳﺨﻦ ﻣﻲراﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ‬ ‫ﻫﺮﮔﺎه‪ ،‬دﻳﻦ دارﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻦ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎري از اﻓﺮاد ﺑﺎﻫﻮش‪ ،‬ﺧﺪا را ﺑﺎور دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻦ‬ ‫ﺧﻮدم از ﺗﻪ دل ﻣﻲﭘﺬﻳﺮم‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮدم‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي ﺗﺠﺮﺑﻲ اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺳﻮي اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﺎﻫﻮش‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ‪،‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از زﻣﺎنﻫﺎ "ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺰﻳﻨﺸﻲ" ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻳﻚ واﻗﻌﻴﺖ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻃﺒﻴﻌﺖ درﺟﻪﻫﺎﻳﻲ از زﻳﺒﺎﻳﻲ و ﻧﻈﻢ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﺑﺪﺑﺨﺘﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﺎ ﺑﻲ ﺧﺮدي‪ ،‬دﺳﺘﻪ دﺳﺘﻪ ﻣﺮدﻫﺎ‪ ،‬زﻧﺎن و ﻛﻮدﻛﺎن‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻲ ﮔﻨﺎه را‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻼﻳﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ﻫﺎرﻳﻜﻦ‪ ،‬ﺗﺮﻧﺎدو‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﻟﺮزهﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻴﻞﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﺧﺸﻚ ﺳﺎﻟﻲ‪ ،‬آﺗﺶ‪ ،‬ﺑﺮق‪ ،‬ﻗﺤﻄﻲ و ﻫﻤﻪ ﮔﻴﺮي ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ ﻛﺸﺘﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻃﺒﻴﻌﺖ ﺑﻪ‬ ‫روﺷﻨﻲ آﻣﻴﺰهاي از ﻧﻈﻢ و ﺑﻲ ﻧﻈﻤﻲ‪ ،‬زﻳﺒﺎﻳﻲ و زﺷﺘﻲ‪ ،‬ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ و ﺳﺮﺧﻮد اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫آﻣﻴﺨﺘﮕﻲ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﻜﺎري‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﺎﻇﺮ واﻗﻊ ﮔﺮا را ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﺖ‬ ‫ﻧﻪ ﺑﺎ ﺧﺪاﻳﻲ ﻧﻴﻚ اﻧﺪﻳﺶ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺎ اﻫﺮﻳﻤﻨﻲ ﺑﺪاﻧﺪﻳﺶ رﻫﺒﺮي ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻃﺒﻴﻌﺖ‬ ‫ﻫﺴﺖ و ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎ ﻳﺎ ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ آرزوﻫﺎ ﻣﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﻛﺎر ﻛﺮدن ﺑﺎ‬ ‫ﺗﺮدﺳﺘﻲﻫﺎ و رازﻫﺎي ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ "ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ"‪ ،‬ﺑﺮ ﺧﻼف اﺣﺘﻤﺎلﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻬﺒﻮد ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﻛﺲ‬ ‫دﻳﮕﺮي ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺧﻼف اﺣﺘﻤﺎلﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻲ ﺧﻮد و ﻧﺎ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎم ﻣﻲﻣﻴﺮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﺮ‬ ‫ﻏﺮوب دل اﻧﮕﻴﺰ ﺑﭽﻪاي ﻫﺴﺖ ﻛﻪ دﭼﺎر ﺳﺮﻃﺎن ﺧﻮن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺷﺐ ﭘﺮ از‬ ‫ﺳﺘﺎرهﻫﺎي درﺧﺸﺎن‪ ،‬ﻳﻚ ﺣﻤﻠﻪ ﻗﻠﺒﻲ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﺴﺮ ﺷﺎدي را‪ ،‬ﺑﻴﻮهي‬ ‫اﻧﺪوﻫﮕﻴﻨﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺎ در آن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻧﻈﻢ‬

‫‪١٩٦‬‬

‫"ﻣﻌﺠﺰه" ﺑﻴﻨﺶ دروﻧﻲ دﻳﻦ دارﻫﺎ‬

‫ﻣﻄﻠﻖ و آﺷﻮب ﻣﻄﻠﻖ ﺟﺎ ﮔﺮﻓﺘﻪ ‪ -‬ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ ﺑﻲ ﻃﺮﻓﻲ ﻛﻪ آرزوﻫﺎي ﻣﺎ در آن ﻛﺎرﮔﺮ‬ ‫ﻧﻤﻲاﻓﺘﺪ‪.‬‬ ‫در ﻧﻘﺪ ﻣﻐﺎﻟﻄﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺰﻳﻨﺸﻲ‪ ،‬ﺧﻮﻳﺶ را در ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻧﻘﺪ از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ ﻣﻮارد ﻣﺜﺒﺖ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎﻓﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﭽﻮن وﻳﮋﮔﻲ ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﺧﻮب اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ روي ﺟﻨﺒﻪﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ ﺳﻴﺎره و ﺟﻬﺎن ﺧﻮدﻣﺎن ﻛﻪ در آن زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ اﻧﺴﺎن ﻣﻨﻔﻲ را دوﺳﺖ ﻧﺪارد‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻫﺮ‬ ‫ﭼﻴﺰي ﺑﺪي دارد‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮدم دوﺳﺖ دارم ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻢ‪ ،‬در ﻫﻤﻪي ﻧﮕﺮشﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ‬ ‫ﺧﻮش ﺑﻴﻦ ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬وﻟﻲ روش داﻧﺸﻴﻚ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم درﺳﺖ ﻧﻤﻮدن اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻨﻄﻘﻲ در ﺑﻮدن‬ ‫ﻳﺎ ﻧﺒﻮدن ﺧﺪا از ﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪهﻫﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ‪-‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪات‬ ‫ﻣﺜﺒﺖ‪ -‬را ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﺒﺮﻳﻢ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬روش داﻧﺶ ﻣﺎ را ﻧﺎﭼﺎر ﻣﻲﺳﺎزد ﺗﺎ روﺷﻦ‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬آﻳﺎ رﺧﺪادﻫﺎي ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ روﺷﻨﮕﺮيﻫﺎي ﺑﺴﻨﺪه‬ ‫ﺳﺎدهﺗﺮي‪ ،‬درﺑﺎره آنﻫﺎ ﺑﺴﻨﺪه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﻣﻌﺠﺰه راﺳﺘﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ،‬ﺑﺎ اﺑﺰارﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ﻧﺸﺪﻧﻲ ‪-‬ﻳﺎ دﺳﺖ ﻛﻢ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر دﺷﻮار اﺳﺖ‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﺑﺨﺖ و ﺷﺎﻧﺲ ﻫﻤﻮاره ﺑﻴﺸﺘﺮ از آن ﻛﻪ ﮔﺰارش ﻣﻌﺠﺰه‬ ‫در ﺷﺮح روﻳﺪاد ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ رخداده ﻳﺎ ﺑﺮاي ﭼﻪ رخداده اﺳﺖ‪ ،‬روﺷﻦ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬اﮔﺮ در ﻋﻨﻮان ﻛﻮﺗﺎه ﺷﺪهي ﺧﺒﺮي ﺑﺨﻮاﻧﻢ‪ ،‬ﺟﺎن ﻛﻨﺪي زﻧﺪه ﺷﺪه‪،‬‬ ‫ﺑﺎﻳﺪ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻧﻤﺎﻳﻢ ﻛﺪام اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺰرگﺗﺮ اﺳﺖ )‪ (1‬ﺟﺎن ﻛﻨﺪي ﺑﻪ راﺳﺘﻲ از آراﻣﮕﺎه‬ ‫ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬و )‪ (2‬داﺳﺘﺎن رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ وي ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ ﺑﺪون ﺷﻚ ﻫﺮ‬ ‫ﻛﺴﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬دوﻣﻴﻦ ﮔﺰﻳﻨﻪ ‪ -‬ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﺪون داﺳﺘﺎن‪ -‬ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﺘﻤﻞﺗﺮ‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻦ ﻧﺰدﻳﻚ آراﻣﮕﺎه‬

‫"اﮔﺮ دﻳﻦﻫﺎي ﺧﺪاﻳﻲ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه از‬

‫ﻛﻨﺪي در ﮔﻮرﺳﺘﺎن ﻣﻠﻲ ارﻟﻴﻨﮕﺘﻮن‬

‫ﺳﻮي ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان ﭼﻴﺰي را روﺷﻦ ﻛﻨﺪ‪ ،‬آن‬

‫اﻳﺴﺘﺎدهام‪ ،‬و زﻣﻴﻦ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﺎز ﺷﺪه و‬

‫اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻫﺴﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ دﻳﻦﻫﺎ‬

‫ﺗﺎﺑﻮﺗﻲ آﺷﻜﺎر ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻦ ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ ﻛﻪ‬

‫ﻧﺎدرﺳﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪".‬‬

‫‪١٩٧‬‬

‫ﻓﺮاﻧﺴﻴﺲ ﮔﺮﻳﻚ )‪(1916-2004‬‬ ‫ﺑﻴﻮﻓﻴﺰﻳﻜﺪان اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺑﺮﻧﺪه ﺟﺎﻳﺰه ﻧﻮﺑﻞ‬ ‫و ﻫﻤﻜﺎر در ﻛﺸﻒ ﺳﺎﺧﺘﺎر دﻳﺎﻧﺎي‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺗﺎﺑﻮت ﺑﺎز ﺷﺪه و ﻣﺮدي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﻨﺪي ﺑﻠﻨﺪ ﺷﺪ و از آﻧﺠﺎ رﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺣﺘﺎ در اﻳﻦ ﺷﺮاﻳﻂ ﺑﺴﻴﺎر ﺷﮕﻔﺖ‪ ،‬ﺑﺎز‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺤﺘﻤﻞ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫)اﻟﻒ( ﻣﻦ درك درﺳﺘﻲ از آن ﭼﻪ در ﺣﺎل رخ دادن اﺳﺖ ﻧﺪارم‪ ،‬ﻳﺎ )ب( ﻛﺴﻲ‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ دارد ﺳﺮ ﺑﻪ ﺳﺮ ﻣﻦ ﻣﻲﮔﺬارد‪ ،‬ﻳﺎ )پ( ﻣﻦ ﺑﻴﻨﻨﺪه ﻓﻴﻠﻢ ﺑﺮداري ﻳﻚ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻳﺎ‬ ‫)ث( در ﺣﺎل ﺧﻮاب دﻳﻦ ﻫﺴﺘﻢ‪ ،‬ﻳﺎ )ت( آن ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ دﻳﺪهام‪ ،‬ﺟﺎن ﻛﻨﺪي واﻗﻌﻲ‬ ‫ﻧﺒﻮده‪ ،‬ﻳﺎ )ج(ﻛﺴﻲ ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎه داوري روان ﮔﺮدان ﺑﻪ ﻣﻦ ﺧﻮراﻧﺪه‪ ،‬ﻳﺎ )ح( دﻳﻮاﻧﻪ‬ ‫ﺷﺪهام‪ ،‬ﻳﺎ )خ( ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن را ﺑﻪ ﻫﻢ ﺑﺎﻓﺘﻪام‪ .‬ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ روﺷﻨﮕﺮيﻫﺎ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎورﻛﺮدﻧﻲﺗﺮ از ادﻋﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺟﺎن ﻛﻨﺪي ﺑﻪ راﺳﺘﻲ زﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺣﺘﺎ‬ ‫اﻳﻦ روﺷﻨﮕﺮيﻫﺎ از ادﻋﺎي اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺎ ﭼﺸﻢﻫﺎي ﺧﻮدم اﻳﻦ روﻳﺪاد را دﻳﺪم‪ ،‬ﺑﺎور‬ ‫ﻛﺮدﻧﻲﺗﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ‪ ،‬اﻓﺴﺎﻧﻪ ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎ دﺳﺖ دوم ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻛﺘﺎبﻫﺎي‬ ‫ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﻧﺴﻞ ﺑﻪ ﻧﺴﻞ دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬درﺳﺘﻲ داﺳﺘﺎن آﻏﺎزﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﺎه‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ آزﻣﺎﻳﺶ ﻧﺒﻮده و ﺳﺰاوار ﺟﺪي ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬روﺷﻨﮕﺮي ﺑﺮ ﻃﺒﻖ‬ ‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي ﺷﺮح ﻳﻚ روﻳﺪاد ﺑﺎ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺴﻴﺎر درﺳﺖﺗﺮ‬ ‫ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎ "ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎ" را ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺰﻳﻨﺸﻲ و ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي ﻣﻘﺪﻣﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻲ‬ ‫ﻃﺮف ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲآﻓﺮﻳﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒﻫﺎي ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن ﻣﺎ از "ﻣﻌﺠﺰه" ﺧﻮدش ﮔﻮاﻫﻲ‬ ‫ﺑﺮ ﭘﻴﺶ داوري ﻏﻴﺮﻣﻨﻄﻘﻲ ﻣﺎ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﻣﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي اﺻﻄﻼح "ﻣﻌﺠﺰه" را ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﻮﺻﻴﻒ آن دﺳﺘﻪ از روﻳﺪادﻫﺎ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺷﺨﺼﻲ ﺧﻮدﻣﺎن ﻣﺜﺒﺖ ارزﻳﺎﺑﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪاﻳﻢ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬اﮔﺮ در روﻳﺪادي ﺑﺎ اﺣﺘﻤﺎل رﺧﺪاد ﻳﻚ در ﻳﻚ‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺑﻪ ﻃﻮر ﺷﺪﻳﺪي آﺳﻴﺐ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺶ ﻛﻤﺘﺮي ﺑﻪ "ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ" ﻧﺎﻣﻴﺪن آن‬ ‫ﻫﺴﺖ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ از ﻳﻚ ﺗﺼﺎدف ﺷﺎخ ﺑﻪ ﺷﺎخ ﺑﺎ ‪ 70‬ﻣﺎﻳﻞ در ﺳﺎﻋﺖ )ﻧﺰدﻳﻚ‬

‫‪١٩٨‬‬

‫"ﻣﻌﺠﺰه" ﺑﻴﻨﺶ دروﻧﻲ دﻳﻦ دارﻫﺎ‬

‫‪ 115‬ﻛﻴﻠﻮﻣﺘﺮ در ﺳﺎﻋﺖ( ﺑﺪون ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ ﺧﺮاﺷﻲ دور ﺷﻮﻳﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ ﭘﻴﺎﻣﺪي را‬ ‫دوﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر آﺳﺎنﺗﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ رﺧﺪادي را ﭼﻮن ﻣﻌﺠﺰه ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ‪،‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﺷﺨﺼﻲ ﻣﺎ‪ ،‬واﻗﻊﮔﺮاﻳﺎﻧﻪ ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺑﺪون واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬آﻳﺎ ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﻠﻲ آن ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺎ‬ ‫ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﺴﻴﺎري ﺑﻪ دﻳﺪن ﻣﻌﺠﺰه دارﻳﻢ‪.‬‬ ‫اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬رﺧﺪادﻫﺎي "ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ" زرق و ﺑﺮق ﻣﻘﺪس ﺑﻮدن ﺧﻮﻳﺶ را‪،‬‬ ‫اﮔﺮ ﻫﻢ ﭼﻮن ﺟﻨﮓ ﺑﺎ "ارادهي ﺧﺪا" ﻳﺎ ده ﻓﺮﻣﺎن دﻳﺪه ﺷﻮد‪ ،‬از دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻦ در ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﺑﺎرﻫﺎ در ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻣﺤﻠﻪ دوﭼﺮﺧﻪ ﺳﻮاري ﻣﻲﻧﻤﻮدم‪ .‬ﻳﻚ ﺑﺎر‬ ‫ﺷﺎم از ﻛﻨﺎر ﺧﺎﻧﻪ دﺧﺘﺮي ﻛﻪ ﺑﺎ وي ﺑﻪ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﻣﻲرﻓﺘﻢ‪ ،‬ﮔﺬﺷﺘﻢ‪ .‬ﻫﻤﻪ ﭘﺴﺮﻫﺎي‬ ‫دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻦ‪ ،‬ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺘﻴﻢ اﻳﻦ دﺧﺘﺮ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮاﺳﺘﻨﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ‬ ‫رﻛﺎب ﻣﻲزدم ﺑﺮاي ﻳﻚ دم ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي دﺧﺘﺮ ﭼﺸﻢ دوﺧﺘﻢ‪ .‬و دﻗﻴﻖ در ﻫﻤﺎن دم‪ ،‬دﺧﺘﺮ‬ ‫ﺑﻪ ﻛﻨﺎر ﭘﻨﺠﺮه اﺗﺎق ﺧﻮاب ﺧﻮدش آﻣﺪ ﺑﺪون ﭘﻴﺮاﻫﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻳﻮ ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﻮد!‬ ‫ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻦ‪ ،‬ﻳﻚ ﭘﺴﺮ ﻧﻮﺟﻮان‪ ،‬اﻳﻦ را از ﻧﮕﺮ ﺗﺎرﻳﺨﻲ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢﺗﺮ از ﺟﻨﮓ دوم ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻼوه ﻧﺸﺴﺘﻦ در ﻛﺮه ﻣﺎه‪ ،‬دﻳﺪم‪ .‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻢ‬ ‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻲ ﺑﺎورﻧﻜﺮدﻧﻲ ﺧﻮدم را ﺑﺎور ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻣﺪاوم از ﺧﻮدم ﻣﻲﭘﺮﺳﻴﺪم‪" ،‬ﺑﺎ ﭼﻪ‬ ‫اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ‪ ،‬در ﻫﻤﺎن دﻣﻲ ﻛﻪ دﺧﺘﺮ ﺑﺪون ﭘﻴﺮاﻫﻦ از ﺟﻠﻮي ﭘﻨﺠﺮه رد ﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﭘﻨﺠﺮه‬ ‫ﻧﮕﺎه ﻣﻲﻛﺮدم؟" ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻻت ﺑﺎ ﻫﻴﺠﺎن ﻣﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﻫﺎن ﻃﻮر ﻛﻪ‬ ‫رﻛﺎب زﻧﺎن ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺸﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻠﻨﺪ داد ﻛﺸﻴﺪم‪" ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺪاﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺪاﻳﻲ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ".‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﭘﺴﺮﻫﺎي دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن درﺑﺎره روﻳﺪاد ﭼﺸﻢ ﭼﺮاﻧﻲ دل اﻧﮕﻴﺰ‬ ‫ﺧﻮدم‪ ،‬ﺧﻮدﺳﺘﺎﻳﻲ ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬ﺷﻤﺎر ﻛﻤﻲ از آنﻫﺎ ﺳﺨﻦ ﻣﺮا ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺸﺪﻧﻲ ﻣﻲﻧﻤﻮد و ﺗﻨﻬﺎ "ﺑﻪ ﺣﺪي ﺧﻮب ﺑﻮد ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ راﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪".‬‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺷﺮط ﺑﺒﻨﺪم‪ ،‬در ﻫﻴﭻ ﺷﺮاﻳﻄﻲ‪ ،‬واﺗﻴﻜﺎن ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻴﺠﺎن ﻛﻢ ارزش‬ ‫ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﻣﺮا ﺑﻪ ﻃﻮر رﺳﻤﻲ ﻣﻌﺠﺰهاي در ﻛﻠﻴﺴﺎي ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ ﺑﺪاﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻴﭻ زاﻳﺮ‬ ‫دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﺧﻂ ﺳﻴﺮ دوﭼﺮﺧﻪ ﻣﺮا ﺑﻪ اﻣﻴﺪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎ ﻫﻤﺎن ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ‬

‫‪١٩٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺳﺎلﻫﺎ ﭘﻴﺶ داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﻧﻈﺮ ﻛﺮده ﺷﻮد‪ ،١‬ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﭘﻴﻤﻮد‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻬﺮ ﺣﺎل ﻧﮕﺎه ﺗﻨﺪ‬ ‫ﺷﻬﻮاﻧﻲ ﻣﻦ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﻣﻌﺠﺰه‪ ،‬از ﻧﮕﺮ آﻣﺎري ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺸﺪﻧﻲ ﺑﻮد و‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﻣﻌﺠﺰه‪،‬‬ ‫)از دﻳﺪ ﻣﻦ( ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﻴﭻ رﻫﺒﺮ دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ اﻳﻦ روﻳﺪاد را ﻣﻌﺠﺰه ﻧﺨﻮاﻫﺪ‬ ‫داﻧﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﻃﻮر ﺣﺘﻢ ﺧﺪا ﻣﺨﺎﻟﻒ‪ ،‬ﻧﮕﺎه ﺷﻬﻮت آﻣﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﻴﻨﻪﻫﺎي ﻫﻤﺴﺎﻳﻪﻫﺎي‬ ‫ﺧﻮدﻣﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬درك ﻣﺎ از آﻧﭽﻪ "ﻣﻌﺠﺰهي" اﻟﻬﻲ ﻫﺴﺖ‪ ،‬و از آﻧﭽﻪ‬ ‫"ﻣﻌﺠﺰهي" اﻟﻬﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﻳﻚ ﭘﻴﺶ داوري‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن آن را درﺑﺎره ﺳﺮﺷﺖ‬ ‫ﺧﺪا ﺑﺎور دارﻳﻢ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬دﻳﺪن "ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎ"‪ ،‬ﺳﺒﺐ ﺑﺎور ﺑﻪ ﺧﺪا‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ‪ ،‬ﺑﺎور ﺑﻪ ﺧﺪا ﺳﺒﺐ دﻳﺪن "ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎ" ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎ و رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‬ ‫ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﻗﺮن ‪ 21‬آﻏﺎز ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ ﻛﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻪ ﻟﺰوﻣﺎً ﭘﻴﺮوان‬ ‫دﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ اﻋﻀﺎي ﺧﺒﺮي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ دﻳﺪن ﻣﻌﺠﺰه دارﻧﺪ‪ .‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ‬ ‫ﻫﺮ روزه‪ ،‬ﺷﺒﻜﻪي ﺧﺒﺮي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن و روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ‪ ،‬داﺳﺘﺎنﻫﺎﻳﻲ درﺑﺎره ﻣﺮدﻣﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر "ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎﻳﻲ" از ﺗﺼﺎدﻓﻲ وﺣﺸﺘﻨﺎك‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎري ﻳﺎ ﺑﻼﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺟﺎن‬ ‫ﺑﻪ در ﺑﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺮدم ﺑﻲ ﮔﻨﺎه ﻛﻪ ﺑﻲﺧﻮد‬ ‫ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻳﻜﻨﻮاﺧﺘﻲ در داﺳﺘﺎن ﻧﻴﻚ اﻧﺪﻳﺸﻲ ﺧﺪا ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻣﻦ اﻳﻦ ﮔﺮاﻳﺶ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ را‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن آﻧﺘﺮوﭘﻲ واروﻧﻪ‪ ٢‬ﻣﻲﻧﺎﻣﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻼﻳﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻛﻪ‬ ‫دﺳﺖ ﻛﻢ "ﺟﻬﺎن ﻣﻨﻈﻢ" را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﮔﻮاه ﺑﺮاي ﺑﻮدن ﺧﺪا‪،‬‬ ‫در ﻧﮕﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ روﻳﺪاد دردﻧﺎكﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ‪ -‬و ﻛﺸﺘﻪﻫﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪-‬‬ ‫رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻧﺸﺎن دادن "ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺖﮔﺎن ﻣﻌﺠﺰه" در‬ ‫اﺧﺒﺎر ﺳﺎﻋﺖ ﺷﺶ‪ ،‬دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫‪1. Being blessed‬‬ ‫‪2. The Rule of Inverse Entropy‬‬

‫‪٢٠٠‬‬

‫"ﻣﻌﺠﺰه" ﺑﻴﻨﺶ دروﻧﻲ دﻳﻦ دارﻫﺎ‬

‫ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﮔﺮدﺑﺎد ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي‪ ١‬از ﻣﻴﺎن ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك‪ ٢‬در ﭘﺎرك آﻳﻮا‬

‫‪٣‬‬

‫ﺑﮕﺬارد‪ .‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ در ﺗﻮﻓﺎن ﻛﺸﺘﻪ ﻧﺸﻮد‪ ،‬ﺧﺒﺮ درﺷﺖ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪" ،‬ﻫﻤﻪي‬ ‫ﺳﺎﻛﻨﺎن از ﺗﻮﻓﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎﻳﻲ ﺟﺎن ﺑﺪر ﺑﺮدﻧﺪ‪ ".‬ﺑﻴﻨﻨﺪﮔﺎن ﺣﺎﺿﺮ ﮔﻔﺘﻨﺪ "‬ ‫ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺎ را از ﮔﺰﻧﺪ ﺑﺪ در اﻣﺎن داﺷﺖ‪ ".‬وﻟﻲ ﭼﻮن ﻛﺴﻲ آﺳﻴﺒﻲ ﻧﺪﻳﺪه‪ ،‬ﻣﺮدم ﺷﻬﺮ‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪" ،‬ﺗﻮﻓﺎن ﺗﺎ اﻳﻦ اﻧﺪازه ﺑﺪ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪".‬‬ ‫اﮔﺮ ﺷﻤﺎر اﻧﺪﻛﻲ در ﮔﺮدﺑﺎد ﻛﺸﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺠﺎ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻮﻓﺎن ﺑﺪﺷﮕﻮن دﻳﺪه‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬اﻛﺜﺮﻳﺖ رﻫﻴﺪه از ﺑﻼﻳﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ﭘﺲ از آن ﺑﺎور ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ‪ ،‬ﻳﻚ‬ ‫ﻧﻴﺮوي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ زﻧﺪﮔﻲ آنﻫﺎ را از ﭼﻨﮓ ﺗﻮﻓﺎن ﻣﺮﮔﺒﺎر ﻧﮕﻪ دارد‪ .‬ﺷﻤﺎري‬ ‫ادﻋﺎ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ "ﻓﺮﺷﺖﮔﺎن رﺣﻤﺖ" را دﻳﺪهاﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺎﻧﻪ و ﺧﺎﻧﻮادهي آنﻫﺎ را‬ ‫از وﻳﺮاﻧﻲ ﻣﺤﺎﻓﻈﺖ ﻣﻲﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﺑﺮاﺑﺮ اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬اﮔﺮ ﮔﺮدﺑﺎد ﺑﺴﻴﺎر از ﺳﺎﻛﻨﺎن ﺧﺎﻧﻪﻫﺎي ﻣﺘﺤﺮك در ﭘﺎرك را از‬ ‫ﻣﻴﺎن ﺑﺒﺮد‪ ،‬رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﺒﺮي ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﺮ ﺷﻤﺎر ﻛﻤﻲ از "ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺖﮔﺎن ﻣﻌﺠﺰه"‬ ‫ﺗﻤﺮﻛﺰ ﻣﻲﻳﺎﺑﻨﺪ و ﺑﻪ ﺷﮕﻔﺘﻲ ﻣﻲﭘﺮﺳﻨﺪ " ﭼﺮا اﻳﻦ ﺷﻤﺎر ﻛﻢ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪه و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮدم‬ ‫ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪهاﻧﺪ؟" ﺑﻲﮔﻤﺎن‪ ،‬دﻻﻟﺖ دارد ﻛﻪ ﺧﺪا ) ﺑﻪ دﻟﻴﻞﻫﺎي ﻧﺎ روﺷﻨﻲ( اﻳﻦ ﺷﻤﺎر‬ ‫ﻛﻢ را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه‪ ،‬در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﻴﺎن رﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺗﺎ زﻧﺪه ﻧﮕﻪ دارد‪ .‬ﺑﻪ وﻳﮋه‪ ،‬اﮔﺮ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ از ﺗﻮﻓﺎن ‪-‬ﻳﺎ ﺳﺮﻧﮕﻮن ﺷﺪن ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎ‪ -‬ﺟﺎن ﺑﺪر ﺑﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻮن ﻳﻚ‬ ‫ﺗﺠﺴﻢ از ﺷﺨﺼﻴﺖ واﻗﻌﻲ ﻣﻌﺠﺰه‪ ،‬وي را ﺗﻮﺻﻴﻒ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻋﻜﺲ اﻳﻦ آﻗﺎ ﻳﺎ ﺧﺎﻧﻢ‬ ‫در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ داﺳﺘﺎن ﮔﺮﻳﻪ آور "ﺧﺪاي ﻧﺠﺎت ﺑﺨﺶ" ﭘﺨﺶ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ﺑﺴﻴﺎر ‪ -‬ﻳﺎ ﭼﻪ ﻛﻢ‪ -‬در ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻛﺸﺘﻪ‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺪا ﻣﻌﺠﺰه ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬در ﺑﻼﻳﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﺮگ ﺑﺎرﺗﺮ‪ ،‬اﻋﺘﺒﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ ﺧﺪا‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪهﻫﺎ‪ ،‬داده ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬در ﺑﻼي ﻃﺒﻴﻌﻲ‬

‫‪1. tornado‬‬ ‫‪2. mobile home‬‬ ‫‪3. Iowa‬‬

‫‪٢٠١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﺰرگ ﻫﻤﻪ اﻓﺮاد از ﻣﻴﺎن ﻣﻲروﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺮﻧﮕﻮن ﺷﺪن ﻳﻚ ﺟﻤﺒﻮﺟﺖ‪ ،‬ﻓﺮﻧﺎم‬ ‫روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻫﺮﮔﺰ "يﻫﻮه ﻫﻨﮕﺎم ﭘﺮواز ﺷﻮم‪ ،‬ﺑﺮاي ﻧﺎﻫﺎر رﻓﺘﻪ ﺑﻮد" ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬دﻟﻴﻞ‬ ‫ﺗﺼﺎدف ﺑﻪ ﻃﻮر واﻗﻌﻲ دﻟﻴﻞﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ اﻧﺴﺎﻧﻲ دﻳﺪه ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ دﻟﻴﻞ‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺶ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺑﺮرﺳﻲ ﮔﺰﻳﻨﺸﻲ‪ ،‬ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪﮔﺎن ﺑﺴﻴﺎر‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻢ‬ ‫ﭼﻮن ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮ ﺑﻲ ﻧﻈﻤﻲ دﻳﺪه ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‪ ،‬ﺷﻤﺎر ﻛﻤﻲ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪه ﻫﻢ ﭼﻮن‬ ‫ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮ ﻧﻈﻢ و ﺧﺪاﻳﻲ ﻣﻌﺠﺰه ﮔﺮ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎ " ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲﻫﺎ را ﺷﻤﺮده‪ ،‬و از‬ ‫ﻧﺎﻛﺎﻣﻲﻫﺎ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪".‬‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﭼﻨﻴﻦ روﻳﺪادي رخ ﻧﺪاده اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪاوﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫اﻧﺪازه ﺑﺴﻨﺪه ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪهﻫﺎﻳﻲ را ﻧﺠﺎت دﻫﺪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﻼﻳﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻧﻴﺎﻣﺪه ﭘﻴﺶ دﺳﺘﻲ ﻧﻤﻮده و ﺟﺎن ﻗﺮﺑﺎﻧﻲﻫﺎي ﺑﻲﮔﻨﺎه را ﺑﺒﺨﺸﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‪،‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم در اﻳﻦ ﺑﻪ اره اﻧﺪﻳﺸﻴﺪهاﻧﺪ وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ ﺳﺨﻨﻲ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﮔﻔﺘﺎري ﻛﻔﺮ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬ ‫اﺣﺘﺮام ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ دﻳﮕﺮان را از ﻣﺮگ ﻧﺠﺎت ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻳﺎ ﭘﺰﺷﻜﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺗﺨﺼﺺ ﺑﺎﻻﻳﻲ در اﻧﺠﺎم ﺟﺮاﺣﻲﻫﺎي اﺿﻄﺮاري در ﺑﻼﻳﺎ ﻃﺒﻴﻌﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬ﮔﺬاﺷﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺧﺪا ﺑﻮد‪ -‬ﺧﺪاي ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن‪،‬‬ ‫اﻟﺒﺘﻪ‪ -‬ﻛﻪ ﺑﺎزﻣﺎﻧﺪهﻫﺎ را ﻧﺠﺎت داد‪.‬‬ ‫زﺋﻮس و اﷲ در رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي اﻣﺮﻳﻜﺎ‬ ‫ﭼﻨﺪان ﻣﻄﺮح ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻲ ﮔﻤﺎن اﷲ و‬

‫"اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﺧﺪا ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ‪ ،‬در ﺣﺎل‬ ‫ﻧﻤﺎز ﺧﻮاﻧﺪن ﻫﺴﺘﻴﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﺧﺪا ﺑﺎ ﺷﻤﺎ‬ ‫ﺳﺨﻦ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬دﭼﺎر اﺳﻜﻴﺰوﻓﺮﻧﻲ‬ ‫ﺷﺪهاﻳﺪ‪".‬‬

‫زﺋﻮس ﻧﻴﺰ‪ ،‬ﻣﻌﺠﺰات ﺧﻮدﺷﺎن را ﮔﺎه‬ ‫ﺑﻪ ﮔﺎه اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺧﺪاي‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺧﺒﺮﻫﺎ را از آن ﺧﻮد‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫‪٢٠٢‬‬

‫دﻛﺘﺮ ﺗﻮﻣﺎس ﺷﺎش‪ ،‬روانﭘﺰﺷﻚ‪ ،‬در‬ ‫ﻛﺘﺎب دوﻣﻴﻦ ﮔﻨﺎه‬

‫"ﻣﻌﺠﺰه" ﺑﻴﻨﺶ دروﻧﻲ دﻳﻦ دارﻫﺎ‬

‫ﻫﺮﮔﺎه ﺑﻼﻳﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺮﺳﺪ‪ -‬ﮔﺮدﺑﺎد‪ ،‬ﻫﺎرﻳﻜﻦ زﻣﻴﻦ ﻟﺮزه ﻳﺎ ﺗﺼﺎدفﻫﺎي ﻫﻮاﻳﻲ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ -‬داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ﺑﺮاي ردﮔﻴﺮي و ردﻳﺎﺑﻲ زﻧﺠﻴﺮهي ﻋﻠﺖﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫اﻳﻦ رﺧﺪاد رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ دﺷﻮاريﻫﺎي ﺑﺰرﮔﻲ روﺑﺮو ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﺑﺰارﻫﺎي‬ ‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪي ﻫﻮاﺷﻨﺎﺳﺎن و زﻣﻴﻦ ﻟﺮزه ﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﺮاي ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺑﻼﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ﮔﺎﻫﻲ ﻓﺮا‬ ‫رﺳﻴﺪن ﺗﻮﻓﺎنﻫﺎ ﻳﺎ زﻣﻴﻦ ﻟﺮزهﻫﺎي ﻣﺮﮔﺒﺎر‪ ،‬ﺑﺪون اﻋﻼم ﺧﻄﺮ‪ ،‬آنﻫﺎ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ‬ ‫ﺷﮕﻔﺖ زده ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻂﻫﺎي ﻫﻮاﻳﻲ ﺗﺠﺎري ﺑﺎ ذﺧﻴﺮه ﺳﺎزﻫﺎي‬ ‫دادهﻫﺎي ﭘﺮواز ‪-‬ﻛﻪ ﺑﻪ وﻳﮋه ﺑﺮاي روﺷﻦ ﺷﺪن ﻋﻠﺖ ﻫﺮ روﻳﺪادي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪهاﻧﺪ‪-‬‬ ‫ﺑﺎزرﺳﺎن ﻛﺎرآزﻣﻮده ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺎهﻫﺎ ﻳﺎ ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﺮاي روﺷﻦ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺟﺰﺋﻴﺎت اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﭼﺮا ﻫﻮاﭘﻴﻤﺎﻳﻲ ﺳﺮﻧﮕﻮن ﮔﺮدﻳﺪه‪ ،‬ﻛﺸﻤﻜﺶ دارﻧﺪ‪ .‬ﮔﺎﻫﻲ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﭘﺮوﻧﺪه ﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﻧﻤﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﮔﺮ داﻧﺸﻤﻨﺪان‪ ،‬ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﻮدن اﻳﻨﻜﻪ ﭼﺮا ﺑﻼﻳﺎي روي داده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫دﺷﻮاريﻫﺎﻳﻲ روﺑﺮو ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺷﮕﻔﺖ زده ﺑﺸﻮﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎزرﺳﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻣﺠﺰا در ﺗﻌﻴﻴﻦ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﺮا از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺑﻼﻳﺎ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬اﻟﻒ‪ ،‬ب و پ ﻣﺮدهاﻧﺪ‪،‬‬ ‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪات‪ ،‬ث و ج زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪهاﻧﺪ‪ ،‬را ﺑﺴﻴﺎر دﺷﻮار ﺑﻴﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﻣﺤﻴﻂ اﻳﻦ رﺧﺪادﻫﺎ‬ ‫ﭼﻨﺎن ﭘﻴﭽﻴﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ اﺑﺮ راﻳﺎﻧﻪي ﻓﻌﺎل اﻣﺮوزي ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪﻫﺎي ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز‬ ‫آن را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ‪ ،‬داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ دادهي‬ ‫ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﺑﺮ روي آن‪ ،‬را ذﺧﻴﺮه ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ؟ ﺷﻤﺎر ﻛﻤﻲ از ﺑﻼﻳﺎي در‬ ‫ﺷﺮاﻳﻂ ﻛﻨﺘﺮل ﺷﺪه آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ روي ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﺳﺎده‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ﻧﻤﻲداﻧﻴﻢ‪ ،‬ﭼﺮا ﻛﺲ وﻳﮋهاي در ﺑﻼﻳﺎ ﻓﺮ رﺳﻴﺪه‬ ‫ﻣﻲﻣﻴﺮد‪ .‬ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن و ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﻫﻢ اﻧﺪازه اﺳﺖ‪ ،‬و‬ ‫ﭘﺮﻫﻴﺰﻛﺎران ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازهي ﮔﻨﺎه ﻛﺎران ﻛﺸﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻪ‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻴﻢ ﻛﻪ زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪهﻫﺎ در ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ ﻣﺮدﮔﺎن‪ ،‬آﺳﻴﺐ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻛﻤﺘﺮي در ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫ﺗﺼﺎدف ﻳﺎ ﺗﻮﻓﺎن‪ ،‬دﻳﺪهاﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ روﺷﻨﮕﺮي راﺿﻲ ﻛﻨﻨﺪه ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬در درك ﻣﺎ از‬ ‫ﻋﻠﺖ‪-‬ﻣﻌﻠﻮل روﻳﺪاد‪ ،‬ﻧﺎداﻧﻲ ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٢٠٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﺪﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻣﺎ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻛﺘﺎب را ﻛﻪ از ﭼﻨﺪ ﺑﺨﺶ ﭘﻴﺶ )ﺑﺨﺶ ‪" - (3‬ﺧﺪاي‬ ‫ﻧﺎداﻧﻲ" ‪ -‬آﻏﺎز ﻛﺮده ﺑﻮدﻳﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن ﻣﻲرﺳﺎﻧﻴﻢ‪ .‬ﺧﺪا ﺑﺎ ﺷﺘﺎب رﺧﻨﻪﻫﺎ را ﭘﺮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎ در ﭘﻲ ﻳﻚ دﻟﻴﻞ ﻓﻴﻠﺴﻮﻓﺎﻧﻪﺗﺮ و ژرفﺗﺮ ﺑﺮاي ﻣﺮگ ﻛﺴﻲ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ‬ ‫"ﻳﻚ درﺧﺖ اﻓﺘﺎد روي ﺳﺮش" ﻳﺎ "ﺑﺎ اﺗﻮﻣﺒﻴﻞ ﺗﺼﺎدف ﻛﺮد‪ ".‬اﻳﻦﻫﺎ‪ ،‬دﻟﻴﻞﻫﺎي‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻮچ و ﺳﺒﻚ در ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺪﺑﺨﺘﻲﻫﺎي دل آزاري‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﻨﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ‬ ‫ﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﻜﻪي ﭘﺎزل ﮔﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺎ ﺑﺴﻴﺎر دﻟﭙﺴﻨﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎز ﺑﻪ ﺟﺎي آﺳﺎن ﮔﺮﻓﺘﻦ "ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺨﺖ ﺑﺎ ﻣﺎ ﻳﺎر ﺑﻮد" ﻳﺎ "ﻣﺎ در زﻣﺎن و ﺟﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ و درﺳﺘﻲ ﺑﻮدﻳﻢ"‪ ،‬در ﭘﻲ ﭘﺎﺳﺦ‬ ‫واﻗﻌﻲﺗﺮي ﻣﻲﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻲاﻧﺪازه ﺗﺼﺎدﻓﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﺎ در ﭘﻲ "ﻫﺪف‬ ‫واﻻﺗﺮي" ﻣﻲﮔﺮدﻳﻢ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ "ﻫﺪف واﻻﺗﺮ" ﭼﻴﺴﺖ؟ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﻴﭻ ﮔﺎه دﺳﺖ ﻳﺎﻓﺘﻨﻲ‬ ‫ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺎ در اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺧﻮدﻣﺎن‪ ،‬ﺧﺪاي ﻧﺎداﻧﻲ را‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﺮ ﻛﺮدن ﺟﺎﻫﺎي‬ ‫ﺧﺎﻟﻲ در درك ﺧﻮدﻣﺎن از ﻋﻠﺖ‪ -‬ﻣﻌﻠﻮل ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻛﻪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺮﺗﺮي اﻧﺴﺎن ﺑﻲ‬ ‫ﺗﻔﺎوت ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬را اﺧﺘﺮاع ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫‪٢٠٤‬‬

‫‪8‬‬ ‫اﻓﺴﺎﻧﻪي ﺟﻬﻨﻢ‬

‫‪١‬‬

‫"ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺧﺪاﻳﻲ را ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻫﺪف آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺧﻮﻳﺶ را ﭘﺎداش داده ﻳﺎ ﻛﻴﻔﺮ‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ آﻣﺎﺟﺶ ﭘﺲ از آﻣﺎج ﺧﻮد ﻣﺎ ﭘﻴﻜﺮﺑﻨﺪي ﺷﺪه‪ -‬ﺧﺪا‪ ،‬ﻛﻮﺗﺎه ﺳﺨﻦ‪،‬‬ ‫ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﻏﻴﺮ از ﻧﺎداﻧﻲ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺎور ﻛﻨﻢ ﻛﺴﻲ ﭘﺲ از ﻣﺮگ‬ ‫ﺑﺪﻧﺶ زﻧﺪه ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺎري ‪ ،‬اﻧﺴﺎنﻫﺎي ﻧﺎﺗﻮان ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎﻳﻲ از روي ﺗﺮس ﻳﺎ‬ ‫ﺧﻮدﭘﺮﺳﺘﻲ ﭘﻮچ‪ ،‬ﭘﻨﺎه ﻣﻲﺑﺮﻧﺪ‪".‬‬ ‫ آﻟﺒﺮت اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ )‪ ،(1879-1955‬در ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ ) ‪ 19‬آورﻳﻞ ‪(1955‬‬‫"ﺟﻬﻨﻤﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻓﺮاﻧﺴﻪ ﻫﺴﺖ‪".‬‬ ‫ﻓﺮاﻧﻚ زاﭘﺎ )‪ (1940-1993‬ﻣﻮﺳﻴﻘﻲ دان در "ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ در روي‬ ‫ﺳﻜﻮي ﻧﻤﺎﻳﺶ اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﺪ"‬

‫ادﻋﺎي ﺑﻮدن ﺧﺪا‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲ از ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي دﻟﻜﺶ ﻣﻴﺎن‪ ،‬ﺧﺪاﭘﺮﺳﺘﺎن و‬ ‫ﺳﻜﻮﻻرﻫﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮدان ﺧﺪا ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻧﻴﺮوي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ را ﺑﻪ ﻫﺴﺘﻲ آورده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻳﻦ اﻓﺮاد ﺑﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪ دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از‬ ‫ﺗﺌﻮريﻫﺎي داﻧﺶ درﺑﺎرهي ﺳﺮﭼﺸﻤﻪي ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ روﺷﻨﮕﺮيﻫﺎي‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺎﺷﺪ را ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ‪ .‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬اﻧﺴﺎن ﺧﻮدش‪ ،‬ارﮔﺎﻧﻴﺴﻢ ﺑﺴﻴﺎر‬

‫‪1. Hell‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﭘﻴﭽﻴﺪهاي اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ از ﻳﻚ ﻣﺎده ﺑﻲ روح ‪ ،‬ﺑﺪون زﻧﺪﮔﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ‬ ‫آنﻫﺎ ﻣﻲﭘﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻣﺎده ﺑﻲ ﺟﺎن از ﻛﺠﺎ آﻣﺪه اﺳﺖ؟‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺮ رو‪ ،‬ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﮔﺮاﻳﺎن‪ ،‬از ﺳﻮي داﻧﺸﻤﻨﺪان‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن را ﭘﻴﺎﻣﺪ ﻳﻚ‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻓﺮﮔﺸﺘﻲ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻨﺪي‪ ،‬زﻳﺮ ﻳﻮرش ﻗﺮار ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي روﺷﻦ ﺳﺎﺧﺘﻦ‬ ‫ﺟﺎﻳﮕﺎه ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮاي ﺑﻮدن ﺧﺪا‪ ،‬اﻫﺮﻳﻤﻦ‪،‬‬ ‫ﻟﭙﺮﺟﺎﻧﺲ‪ ،١‬ﺟﻦ‪ ،٢‬ﻓﺮﺷﺘﻪ‪ ،‬اﻟﻒ و ﻳﺎ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺮﭼﺴﺐ "ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ" ﺑﻪ آن‬ ‫ﻣﻲزﻧﻴﻢ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺑﻪ ﻣﺎ ﻳﺎدآور ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ در واﻗﻊ ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎي ﺗﺎزه ﭘﻴﺪا‬ ‫ﺷﺪه و ﻓﻦآوري ﻧﻮﻳﻦ‬

‫‪DNA‬‬

‫ﮔﻮاﻫﻲﻫﺎي ﺳﻨﮕﻴﻨﻲ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ اﻧﺴﺎن از ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻦ‬

‫ﺣﻴﺎت‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﺷﺪه‪ ،‬اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﺷﻚ ﮔﺮاﻳﺎن دﻳﻨﻲ ادﻋﺎ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪﺑﺨﺘﻲﻫﺎي‬ ‫ﻣﺮﮔﺒﺎر ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺎرﻳﻜﻦ‪ ،‬زﻣﻴﻦ ﻟﺮزه‪ ،‬ﺳﻴﻞ‪ ،‬ﻗﺤﻄﻲ‪ ،‬ﺧﺸﻚ ﺳﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﻣﺎدرزادي‬ ‫و ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﺎ از ﺳﻮي ﺧﺪاي ﻣﻬﺮﺑﺎن و ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﻃﺮاﺣﻲ و‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﺪف اﻳﻦ ﺑﺨﺶ‪ ،‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﺷﻚ ﻧﻤﻮدن در ﺑﻮدن ﺧﺪا ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺮاي ﻫﺪف اﻳﻦ‬ ‫ﮔﻔﺘﮕﻮ‪ ،‬ﻣﺎ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﭘﻨﺪاﺷﺖ ﻛﻪ ﺧﺪاي ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي آن‪ ،‬آﻣﺎج اﻳﻦ ﺑﺨﺶ‪ ،‬رد ﻧﻤﻮدن‬ ‫ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪاﻧﻪي ﺟﻬﻨﻢ ﻣﺸﻬﻮر‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﻧﻔﺮ ﺑﺎور دارﻧﺪ ﺧﺪا ﺑﺮاي ﻛﻴﻔﺮ دادن ﮔﻨﺎﻫﺎن‬ ‫ﺑﺮﭘﺎ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﭘﺮﺳﺶ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ "آﻳﺎ ﺧﺪا ﻫﺴﺖ؟" ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﭘﺮﺳﺶ‬ ‫ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺷﺪه و ﺑﻪ ﺑﺎور ﻣﻦ ﭘﺎﺳﺦ داده ﺷﺪهي اﻳﻦ ﺑﺨﺶ "آﻳﺎ ﺧﺪا ﺟﻬﻨﻢ ﺑﺮﭘﺎ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ؟" اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﺮد درﺳﺖ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﺧﺪا ﺗﻨﻬﺎ اﮔﺮ دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﻛﻴﻔﺮ دادن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﺟﻬﻨﻢ را ﺑﺮﭘﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺧﺪا ﺑﻪ ﻃﻮر دﻟﺒﺨﻮاه ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﺨﻮاﻫﺪ‬

‫جانوران پنداری در داستان ھای مردم اسکاتلند ‪1. Leprechauns‬‬ ‫‪2. fairy‬‬

‫‪٢٠٦‬‬

‫اﻓﺴﺎﻧﻪي ﺟﻬﻨﻢ‬

‫ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ از ﺳﻮزاﻧﺪن و ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻛﺮدن اﻧﺴﺎنﻫﺎ )و ﻓﺮﺷﺖﮔﺎن رﺟﻴﻢ(‪ ١‬ﺧﻮﺷﺤﺎل‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ و ﺟﻬﻨﻢ را ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ اﻳﻦ ﺟﺴﺘﺎر ﺑﺮﭘﺎ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﭼﻮن از اﻳﻦ ﺳﻨﺎرﻳﻮ ﺑﺮداﺷﺖ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺧﺪا رﻓﺘﺎر دﻳﮕﺮآزاري‪ ٢‬داﺷﺘﻪ و ﺑﺮاي ﺧﺮﺳﻨﺪ ﻧﻤﻮدن ﺧﻮد ﺑﺎ دﻳﺪن رﻧﺞ و‬ ‫ﺷﻨﻴﺪن ﻧﺎﻟﻪﻫﺎي درد‪ ،‬اﻳﻦ ﺗﻮده ﺑﺰرگ آﺗﺶ را آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺎ ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺧﺪا ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ رﻓﺘﺎر دﻳﮕﺮآزاري داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺪارﻳﻢ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﭼﻨﻴﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪاي ﭼﻨﺪان ﺑﺎ ﻣﻌﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎ ﻣﻌﻨﻲ ﺗﺮ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ‬ ‫ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ اﻧﺪازهي ﺑﺴﻨﺪه ﺧﺮد داﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن و ﻫﺴﺘﻲ را در آن ﺑﻴﺎﻓﺮﻳﻨﺪ‪ ،‬داراي‬ ‫رواﻧﻲ ﺑﻴﻤﺎر ﻧﻴﺴﺖ ‪ -‬وﺑﻲ ﮔﻤﺎن ﻧﺒﺎﻳﺪ آن اﻧﺪازه ﺳﻨﮕﺪل ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ از رﻧﺞ دﻳﺪن‬ ‫آﻓﺮﻳﺪهﻫﺎي ﺧﻮدش‪ ،‬ﺷﺎد ﮔﺮدد‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺧﺪاﻳﻲ‪،‬‬ ‫اﻓﺮاد را در ﺟﻬﻨﻢ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻴﻔﺮ ﺧﻮاﻫﺪ داد ﻛﻪ ﺑﺮاي آن دﻟﻴﻞ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ‪ ،‬ﺑﺎ در ﻧﮕﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻛﻴﻔﺮ ﺟﻬﻨﻢ‪ ،‬ﺑﺪﺳﺖ ﺧﺪا‪ ،‬ﻣﺎ اﺣﺘﻤﺎلﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﭘﻲ ﻣﻲآﻳﺪ‬ ‫را دارﻳﻢ‪:‬‬ ‫)‪ -(1‬ﺧﺪا دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي آﻓﺮﻳﺪن ﺟﻬﻨﻢ دارد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آن را آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)‪ -(2‬ﺧﺪا دﻟﻴﻞ ﺑﺮاي آﻓﺮﻳﺪن ﺟﻬﻨﻢ ﻧﺪارد‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬آن را‬ ‫آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪ -‬از آزار دﻳﮕﺮان ﺧﻮﺷﺶ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬ ‫)‪ -(3‬ﺧﺪا دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي آﻓﺮﻳﺪن ﺟﻬﻨﻢ ﻧﺪارد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آن را ﻧﻴﺎﻓﺮﻳﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﺎ اﻛﻨﻮن ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ ﻣﻴﺎن اﺟﺮاي ﻛﻴﻔﺮ ﺑﺪون دﻟﻴﻞ و اﺟﺮاي ﻛﻴﻔﺮ ﺑﺎ‬ ‫دﻟﻴﻞ درﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻔﺎوت ﺑﮕﺬارﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎ ﻧﺨﺴﺖ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ درﺑﺎره ﻛﻴﻔﺮﻫﺎي ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه در‬ ‫ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ دﻟﻴﻞﻫﺎي ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻴﻔﺮﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻧﻤﺎﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎ‬ ‫درﺑﺎرهي اﻳﻦ ﻛﻴﻔﺮﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻧﻪ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ آنﻫﺎ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺳﺮ راﺳﺘﻲ‬

‫)‪1. (and fallen angels‬‬ ‫‪2. behaved sadistically‬‬

‫‪٢٠٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﺎ آﻣﻮزهﻫﺎي ﺟﻬﻨﻢ در ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻨﻴﺎدي ﻗﻴﺎﺳﻲ را ﭘﺎﻳﻪ‬ ‫ﮔﺬاري ﻧﻤﺎﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﻢ ﺑﺮ روي آن ﺗﻔﺎوت ﮔﺬاري ﺧﻮدﻣﺎن از ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪ و ﻣﺴﺨﺮه‬ ‫آﻣﻴﺰ را درﻳﺎﺑﻴﻢ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ‪ ،‬ﭼﻪ دﻟﻴﻞﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد اﻧﮕﻴﺰهي ﻛﻴﻔﺮ دادن ﻫﺴﺖ؟ ﭼﺮا ﻗﺎﻧﻮنﺷﻜﻦﻫﺎ را‬ ‫رواﻧﻪي زﻧﺪان ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ؟ ﭼﺮا داﻧﺶآﻣﻮزان ﺑﻲﻧﻈﻢ از آﻣﻮزﺷﮕﺎه اﺧﺮاج ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ؟‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﺳﻪ دﻟﻴﻞ اﺻﻠﻲ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻛﺴﻲ ﻛﻴﻔﺮ داده ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﻫﺴﺖ‪:‬‬ ‫)‪ -(1‬ﺑﺮاي ﺑﺮﭘﺎداﺷﺘﻦ ﻳﻚ روﻳﻪ ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺟﺎﻣﻌﻪ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﺪﻣﺖ ﻫﻢ‬ ‫ﭼﻮن ﻳﻚ ﺑﺎزدارﻧﺪه از ﺑﺰه ﻛﺎري در آﻳﻨﺪه‪ ،‬ﺳﻮدﻣﻨﺪ اﺳﺖ؛‬ ‫)‪ -(2‬ﺑﺮاي ﺟﺪا ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺑﺰه ﻛﺎر از ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺣﻘﻮق آنﻫﺎ ﺷﻜﺴﺘﻪ اﺳﺖ؛‬ ‫)‪ -(3‬راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻧﻤﻮدن ﺑﺰه ﻛﺎر ﺑﺮاي ﺳﻮدرﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﻮدش و اﻓﺮاد دﻳﮕﺮ‪.‬‬ ‫ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻮﺗﺎه‪ ،‬ﻫﺮ ﻳﻚ از دﻟﻴﻞﻫﺎي ﻣﺠﺎزات ﻛﺮدن را‪ ،‬ﺑﺎزﺗﺮ ﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬

‫ﺑﺎزداري‪١‬‬

‫ﻣﺎ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﻣﻲﻛﻮﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻮد زﻧﺪﮔﻲ ﺑﻬﺘﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬ﻛﺎر‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺗﺎ دﻳﺪهﻫﺎ و ﻧﺎدﻳﺪهﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻢ ﭼﻮن ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﺧﻮدﻣﺎن ﻣﻲداﻧﻴﻢ‪ ،‬را ﺑﺪﺳﺖ‬ ‫آورﻳﻢ و از ﺑﺎرﻫﺎي ﮔﺮان ﺑﻴﻬﻮده رﻫﺎ ﺷﻮﻳﻢ‪ .‬ﻫﺮآﻳﻨﻪ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺴﻲ اﻳﻦ ﻛﻨﺶ را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي‬ ‫ﻛﻪ ﺳﺪ راه ﺣﻘﻮق ﺷﺨﺼﻲ دﻳﮕﺮان ﻧﺸﻮد‪ ،‬اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﺪﺑﺨﺘﺎﻧﻪ ﺷﻤﺎري از ﻣﺮدم ﭼﻨﻴﻦ دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ را درﺑﺎرهي ﺣﻘﻮق‬ ‫ﻫﻤﺴﺎيﮔﺎن ﺧﻮدﺷﺎن ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬اﻗﻠﻴﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻮﭼﻜﻲ از ﻣﺮدم‪ ،‬در راه ﺷﺎدي ﺧﻮدﺷﺎن‪،‬‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪي ﺑﻪ ﺣﻘﻮق دﻳﮕﺮان در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺠﺎوز ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻛﺴﻲ‬

‫‪1. Deterrence‬‬

‫‪٢٠٨‬‬

‫اﻓﺴﺎﻧﻪي ﺟﻬﻨﻢ‬

‫ﭘﻮل ﻛﺲ دﻳﮕﺮ را ﺑﺪزد‪ .‬ﺑﺮاي ﭼﻨﻴﻦ رﻓﺘﺎر ﻏﻴﺮاﺧﻼﻗﻲ‪ ،‬وي از ﺳﻮي اﻛﺜﺮﻳﺖ ﻣﺤﻜﻮم‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺪاري از "رﻓﺎه ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ‪ "١‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻗﺎﻧﻮن‪ ،‬اﺷﺎره‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي دﺳﺘﺒﺮد زدن ﺑﻪ ﭘﻮل ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻴﻔﺮ وﻳﮋهاي داده ﺷﻮد‪ .‬ﺑﻮدن‬ ‫ﺑﺎزداﺷﺘﮕﺎه و زﻧﺪان‪ ،‬ﺑﻪ اﻣﻴﺪي اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻓﺮادي ﻛﻪ درﺑﺎرهي ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ ﺣﻘﻮق‬ ‫دﻳﮕﺮان ﻣﻲاﻧﺪﻳﺸﻨﺪ را ﺑﺎزدارد‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺎزداري‪ ،‬ﻧﺮخ ﺑﺰه ﻛﺎري را ﻛﺎﻫﺶ داده و ﺟﺎﻣﻌﻪ‬ ‫از آن ﺳﻮد ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﺳﻦ ‪ 40‬ﺳﺎل ﺑﻪ ﻳﺎد ﻣﻲآورﻧﺪ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در دﺑﺴﺘﺎن ﺧﺎﻧﻢ آﻣﻮزﮔﺎر‬ ‫ﭼﻮﺑﺶ را از روي ﻣﻴﺰ ﺧﻮدش ﺑﺮﻣﻲ داﺷﺖ و ﻣﻲﮔﻔﺖ ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻲ‪ ،‬ﺑﭽﻪ ﻧﺨﺎﻟﻪ ﻛﻼس‬ ‫ﺑﻲ ﮔﻤﺎن‪ ،‬ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻛﻪ دﻫﺎن ﺧﻮد را ﺑﺎز ﻣﻲﻛﺮد‪" ،‬ﻳﺎد ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ ".‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ‪ ،‬آن‬ ‫ﺑﭽﻪ ﻧﺨﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﺮدي ﺟﻮان ﺳﺎﻛﺘﻲ‪ ،‬ﻓﺮو رﻓﺘﻪ در ﻛﺎر ﻛﻼﺳﻲ ﺧﻮدش‪ ،‬دﮔﺮﮔﻮن ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﺮس اﻳﻦ ﺑﭽﻪ ﻧﺨﺎﻟﻪ از ﭼﻮب‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ از ﺷﻴﻄﻨﺖﻫﺎي آﻳﻨﺪه ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﻮﺷﻤﺎﻟﻲ دادن ﺑﻪ اﻗﻠﻴﺘﻲ ﺑﺪ رﻓﺘﺎر‪ ،‬ﻛﻼس ﻣﻨﻈﻤﻲ درﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ در آن‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻳﺎد ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎزداري ﻗﺎﻧﻮن ﻳﺎ ﺣﺪ ﺷﻜﻨﺎن ﺑﺎﻟﻘﻮه‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﻬﺘﺮ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺷﺮاﻳﻂ‬ ‫ﺑﺮاي اﻛﺜﺮﻳﺖ‪ ،‬ﻳﻜﻲ از دﻟﻴﻞﻫﺎي ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي ﻛﻴﻔﺮ ﻫﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺟﺪاﺳﺎزي‪٢‬‬

‫در ﻫﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪاي‪ ،‬ﻫﻤﻮاره اﻗﻠﻴﺘﻲ از اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ اﮔﺮ اﺟﺎزه ﻳﺎﺑﻨﺪ آزاداﻧﻪ‬ ‫ﭘﺮﺳﻪ زﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ دم از زﻣﺎن را ﺑﺮاي زﻳﺎن زدﻧﺪ ﺑﻪ دﻳﮕﺮان‪ ،‬از دﺳﺖ ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﭼﺎرﻟﺰ ﻣﺎﺳﻮن‪ ٣‬ﺑﺎ دﺳﺘﻮر دادن ﺑﻪ ﭘﻴﺮواﻧﺶ ﺑﺮاي آدﻣﻜﺸﻲ دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﻲ‪ ،‬ﺑﺪون‬ ‫ﺷﻚ ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﭘﻴﺮو ﺧﻮﻳﺶ را زﻳﺮ ﭘﺎ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﻣﻘﺎمﻫﺎي ﻣﺴﺌﻮل ﻣﺎﺳﻮن را ﻫﻢ‬

‫‪1. General welfare‬‬ ‫‪2. Separation‬‬ ‫قاتل و رھبر فرقه ای در امريکا‪ ،‬ھم اکنون زندانی است ‪3. Charles Manson‬‬

‫‪٢٠٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﭼﻮن ﻳﻚ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎك ﺑﺮاي ﺟﺎﻣﻌﻪ داﻧﺴﺘﻪ ﻛﻪ آزاد ﻧﻤﻮدن اﻳﻦ ﻗﺼﺎب‬ ‫ﻣﺸﻬﻮر ﺑﻲ ﮔﻤﺎن ﺑﻪ ﻛﺸﺘﻪ ﺷﺪن ﺷﻤﺎري دﻳﮕﺮي از اﻓﺮاد ﺧﻮاﻫﺪ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻮن اﻛﺜﺮﻳﺖ اﻓﺮاد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮاﺳﺘﻲ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﺑﺮاي ﻛﺸﺘﻪ ﻧﺸﺪن دارﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺎﺳﻮن‬ ‫"ﺗﺒﻌﻴﺪ" ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻛﺜﺮﻳﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺑﻜﺸﺪ‪ ،‬اﮔﺮ ﭘﻠﻴﺲ وي را‬ ‫از ﺑﻨﺪ آزاد ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻫﺮ ﺷﺨﺼﻲ در ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎ ﺧﻨﺠﺮ ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ وي از ﭘﺎ در‬ ‫ﻣﻲآﻣﺪ‪.‬‬ ‫ﮔﻮﺷﻤﺎﻟﻲ دادن ‪ -‬ﺑﺎ ﺟﺪا ﻧﻤﻮدن‪-‬‬ ‫ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ در آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﻧﻴﺰ‬ ‫ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬رﻓﺘﺎرﻫﺎي زﻧﻨﺪه‬ ‫در ﻛﻼس‪ ،‬ﺷﻜﺴﺘﻦ اﺑﺰارﻫﺎي در‬

‫"ﻳﻜﻲ از دﻟﻴﻞﻫﺎي ﻧﺎﻣﻴﺮا ﺑﻮدن روح اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم ﺑﻪ آن ﺑﺎور‬ ‫دارﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ آنﻫﺎ ﺑﺎور دارﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫زﻣﻴﻦ ﻣﺴﻄﺢ اﺳﺖ‪".‬‬

‫ﻛﻼس‪ ،‬ﻳﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪ و آزار دﻳﮕﺮان‪،‬‬ ‫ﭼﻪﺑﺴﺎ ﺑﻪ ﻣﻌﻠﻖ ﻳﺎ اﺧﺮاج ﻧﻤﻮدن‬

‫ﻣﺎرك ﺗﻮاﻳﻦ )‪ (1835-1910‬در ﻛﺘﺎب‬

‫داﻧﺶآﻣﻮز اﻧﺠﺎﻣﺪ‪ .‬ﮔﺮاﻳﺶ آﻣﻮزﺷﮕﺎه‬

‫دﻓﺘﺮﭼﻪ ﻳﺎدداﺷﺖ‬

‫ﺑﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪ آﻣﻮزش و ﭘﺮورش ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﻛﻴﻔﺮ دردﺳﺮﺳﺎزان‪ ،‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﺮاي از ﻣﻴﺎن ﺑﺮدن ﻓﺮﺻﺖ آﻧﺎن‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﺎزداري‬ ‫دﻳﮕﺮ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻳﺎ ﺧﺮاب ﻛﺮدن داراﻳﻲﻫﺎي آﻣﻮزﺷﮕﺎه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺟﺪا ﺳﺎﺧﺘﻦ‪،‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﺗﺠﺎوزﻫﺎي آﻳﻨﺪه ﺑﻪ ﺣﻘﻮق دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﻳﻚ دﻟﻴﻞ دﻳﮕﺮ ﺑﺮاي ﻛﻴﻔﺮ‬ ‫دادن‪ ،‬ﻣﻲﺳﺎزد‪.‬‬

‫‪٢١٠‬‬

‫اﻓﺴﺎﻧﻪي ﺟﻬﻨﻢ‬ ‫ﺑﺎزﭘﺮوري‪١‬‬

‫اﻓﺮادي ﻛﻪ از ﻛﻨﺸﻲ ﺑﺰه ﻛﺎراﻧﻪ‪ ،‬ﮔﻨﺎﻫﻜﺎر ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﺎرﻫﺎ‬ ‫ﭘﺸﺖ ﻣﻴﻠﻪﻫﺎ ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻣﻴﺪ دارد اﻳﻦ ﻣﺘﺠﺎوزان ‪-‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻛﻴﻔﺮ‬ ‫ﺷﺪن‪ ،‬از ﻛﻨﺶ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎزداﺷﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮﻧﺪ‪ -‬ﺑﺎ در ﺑﻨﺪي ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﺑﻮدن‪ ،‬در آﻳﻨﺪه‪،‬‬ ‫ﺑﺎزداﺷﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از زﻧﺪانﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ آﻣﻮزش ﻳﻚ ﺣﺮﻓﻪ ﻳﺎ ﺻﻨﻌﺖ ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺘﺠﺎوزان‪ ،‬در ﺑﺎزﭘﺮوري آنﻫﺎ ﻛﻮﺷﻴﺪهاﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮﭼﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﻛﻴﻔﺮي‪ ،‬داراي‬ ‫ﻛﻤﺒﻮد اﻣﻜﺎﻧﺎت ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎر اﻧﺪﻛﻲ‪ ،‬آﻣﻮزشﻫﺎﻳﻲ در‬ ‫رﺷﺘﻪﻫﺎي اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻚ‪ ،‬ﺗﺎﺳﻴﺴﺎت‪ ٢‬و ﻧﺠﺎري ﺑﺮاي زﻧﺪاﻧﻲﻫﺎ اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﭘﺎرهاي از‬ ‫ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﺗﺎدﻳﺒﻲ‪ ،٣‬ﺣﺘﻲ روان درﻣﺎﻧﻲ ﻧﻴﺰ دارﻧﺪ‪ .‬ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻣﻴﺪ دارد اﻳﻦ ﻣﺘﺠﺎوزان‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﻓﺮاﮔﻴﺮي اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎ و رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‪ ،‬از ﻛﻨﺶﻫﺎي ﺑﺰه ﻛﺎراﻧﻪ‪ ،‬ﻫﻨﮕﺎم آزادي‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن در آﻳﻨﺪه‪ ،‬ﺧﻮدداري ﻧﻤﻮده و از اﻳﻦ رو ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﻮد ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬ﺗﺎدﻳﺐ ﻳﺎ‬ ‫ﺑﺎزﭘﺮوري دﻟﻴﻞ دﻳﮕﺮ ﻛﻴﻔﺮ دادن اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦﻫﺎ ﺳﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺴﻲ ﻛﻴﻔﺮ داده ﻣﻲﺷﻮد را در ﺑﺮ دارد‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﺑﺎزداري‪ ،‬ﺟﺪاﺳﺎزي و ﺑﺎزﭘﺮوري دﻟﻴﻞﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻛﻴﻔﺮ دادن ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن‬ ‫)و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ( ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺳﻮدﻣﻨﺪي ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﻛﻴﻔﺮ ﻳﻚ ﺷﺨﺺ ‪ -‬ﻳﺎ اﻋﻼم‬ ‫اﺣﺘﻤﺎل آن )ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎزداري( ﻛﻪ ﻣﺤﻴﻂ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻬﺘﺮي ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﺒﻮدن ﻛﻴﻔﺮ ﻣﻲﺳﺎزد‬ ‫‪ ،‬ﻳﻚ دﻟﻴﻞ ﺑﺮاي ﺑﻮدن ﻣﺠﺎزات ﻫﺴﺖ‪.‬‬

‫‪1. Rehabilitation‬‬ ‫‪2. plumbing‬‬ ‫‪3. penal institutions‬‬

‫‪٢١١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫اﻛﻨﻮن ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻴﺎن اﺟﺮاي ﻛﻴﻔﺮ ﺑﺮاي دﻟﻴﻞ درﺳﺖ و ﻛﻴﻔﺮي ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي اﻧﺘﻘﺎم ﻳﺎ‬ ‫ﺷﺎد ﺷﺪن از دﻳﮕﺮآزاري اﻧﺠﺎم ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺗﻔﺎوت ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ داﺳﺘﺎن‬ ‫روﺷﻨﮕﺮي در اﻳﻦ ﺑﻪ اره ﺑﺨﻮاﻧﻴﻢ ‪:‬‬ ‫ﺟﺎﻧﻢ ﺟﻮﻧﺰ در ﻳﻚ ﺑﻌﺪ از ﻇﻬﺮ ﺑﺎ ﺻﺪاي ﺿﺮﺑﺎت ﺷﺪﻳﺪي ﻛﻪ ﺑﻪ در ﺧﺎﻧﻪاش‬ ‫ﻣﻲﺧﻮرد‪ ،‬از ﺟﺎ ﭘﺮﻳﺪ‪ .‬او ﺑﻪ ﺗﻨﺪي از ﺟﺎ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﻪ ﻣﻬﻤﺎن ﻧﺎﺷﻨﺎس ﺧﻮدش‬ ‫ﺧﻮﺷﺎﻣﺪ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺧﺎﻧﻢ ﺟﻮﻧﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﺧﻮدش ﻛﻪ روي آﺳﺘﺎﻧﻪ ﺧﺎﻧﻪ اﻳﺴﺘﺎده ﺑﻮد ﮔﻔﺖ‪" ،‬ﭼﻪ‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻳﺸﻲ دارﻳﺪ؟" ﺧﺎﻧﻢ ﺟﻮﻧﺰ از آن ﭼﻪ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪاش ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﺷﮕﻔﺖ زده ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﮔﻔﺖ‪" ،‬ﺷﻮﺧﻲ را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارﻳﺪ‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﺷﻤﺎ ﻳﻚ دﻗﻴﻘﻪ ﭘﻴﺶ ﺳﻨﮕﻲ‬ ‫ﺑﺮداﺷﺖ و ﺑﻪ ﻋﻤﺪ زد وﺳﻂ ﺷﻴﺸﻪ اﺗﺎق ﻧﺸﻴﻤﻦ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺎ ﭼﺸﻢﻫﺎي ﺧﻮدم دﻳﺪﻣﺶ!"‬ ‫ﺧﺎﻧﻢ ﺟﻮﻧﺰ ﻋﺬرﺧﻮاﻫﻲ ﺑﺴﻴﺎري ﻧﻤﻮده و ﻗﻮل داد ﻛﻪ ﭘﻮل ﺷﻴﺸﻪ ﻧﻮ را ﺑﺪﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﺎﻧﻢ ﺟﻮﻧﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﺧﻮدش ﮔﻔﺖ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺟﺎﻧﻲ ﺑﺮﮔﺮدد ﺑﺪون ﺷﻚ‬ ‫ﮔﻮﺷﻤﺎﻟﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻛﻨﻮن‪ ،‬در اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺸﻲ از ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﭼﻪ اﻧﮕﻴﺰهاي ﺑﺮاي ﮔﻮﺷﻤﺎﻟﻲ دادن ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻲ‬ ‫ﻫﺴﺖ؟ ﻛﺪام ﻳﻚ از اﻳﻦ دو ﮔﺰاره دﻟﻴﻞ را روﺷﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ؟‬ ‫)‪ -(1‬ﺟﺎﻧﻲ ﻛﻴﻔﺮ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻋﻤﺪي ﭘﻨﺠﺮه ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ را ﺷﻜﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)‪ -(2‬ﺟﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻪ اﻣﻴﺪ اﻳﻨﻜﻪ در آﻳﻨﺪه از رﻓﺘﺎرﻫﺎي زﻳﺎن آور ﺑﺎزداﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻴﻔﺮ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺷﻤﺎره ‪ ،2‬ﭼﻮن ﻫﺪف ﺳﻮدﻣﻨﺪي از ﻛﻴﻔﺮ دادن را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬دﻟﻴﻞ را اراﺋﻪ‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ‪ :‬ﺟﺎﻧﻲ از ﺗﻜﺮار رﻓﺘﺎر وﻳﺮاﻧﮕﺮ ﺑﺎزداﺷﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎره ‪ ،1‬ﺗﻨﻬﺎ واﻗﻌﻴﺖ‬ ‫ﺷﻜﺴﺘﻦ ﭘﻨﺠﺮه را ﺑﺪﺳﺖ ﺟﺎﻧﻲ روش ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬دﻟﻴﻠﻲ )ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﻫﺪف ﻳﺎ‬ ‫اﻧﮕﻴﺰهاي( را ﺑﺮاي ﮔﻮﺷﻤﺎﻟﻲ دادن‪ ،‬روﺷﻦ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﭘﻨﺠﺮه ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪه "دﻟﻴﻞ" ﻛﺘﻚ ﺧﻮردن ﺟﺎﻧﻲ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫اﺷﺎره ﻧﻤﻮدن ﺑﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ در زﻣﺎن ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﺮﮔﺸﺘﻪ و از ﺷﻜﺴﺘﻦ‬ ‫‪٢١٢‬‬

‫اﻓﺴﺎﻧﻪي ﺟﻬﻨﻢ‬

‫ﭘﻨﺠﺮه ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻳﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﺑﺎ ﮔﻮﺷﻤﺎﻟﻲ ﺟﺎﻧﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﭘﻨﺠﺮه را درﺳﺖ‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬وﻟﻲ‪ ،‬آﻳﺎ ﺑﺎ ﻛﺘﻚ زدن ﺟﺎﻧﻲ اﻳﻦ اﻫﺪاف ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ؟ ﺑﻲ ﮔﻤﺎن ﻧﻪ‪.‬‬ ‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﻪ روﺷﻨﻲ اﻣﻜﺎن ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺴﻴﺮ روﻳﺪادﻫﺎي آﻳﻨﺪه ‪ -‬ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺠﺎزات‪،‬‬ ‫ﺟﺎﻧﻲ را از ﺗﻜﺮار رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺧﺮاﺑﻜﺎراﻧﻪ ﺑﺎزدارد‪ -‬ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻛﺘﻚ زدن ﺟﺎﻧﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ و‬ ‫ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ واﻗﻌﻴﺖ ﺷﻜﺴﺘﻦ ﭘﻨﺠﺮه در ﮔﺬﺷﺘﻪ را دﮔﺮﮔﻮن ﺳﺎزد‪ .‬ﻧﻜﺘﻪ‬ ‫ارزﺷﻤﻨﺪي ﻛﻪ در اﻳﻨﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﺎدآوري ﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ "درس ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﺎﻧﻲ"‪ ،‬در‬ ‫واﻗﻊ دﻟﻴﻞ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﻳﺮﺷﻲ ﺑﺮاي ﻣﺠﺎزات ﻧﻤﻮدن‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪ .‬وﻟﻲ اﻧﺘﻘﺎم ﮔﻴﺮيﻫﺎي ﺧﺸﻦ ‪-‬‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ روﻳﺪادﻫﺎي دﮔﺮﮔﻮن ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ -‬ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد‪ ،‬ﻳﻚ دﻟﻴﻞ ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﭘﺬﻳﺮش ﺑﺮاي ﻣﺠﺎزات ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻮن از اﻳﻦ راه ﻫﻴﭻ ﺳﻮدي ﺑﺪﺳﺖ ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪.‬‬ ‫***‬ ‫ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ‪ -‬ﻫﻢ ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ‪ ،‬ﻫﻢ ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎن‪ -‬روﺿﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﺧﺪا ﺑﺮاي‬ ‫ﻛﻴﻔﺮ دادن "روحﻫﺎي ﻛﺎﻓﺮ" و "ﻓﺮﺷﺘﻪﻫﺎي رﺟﻴﻢ" دﻟﻴﻞ داﺷﺘﻪ و ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﺟﻬﻨﻢ‬ ‫را آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻛﻨﻮن ﻣﺎ ﻣﻨﻄﻖ‪ ،‬اﻋﺘﺒﺎر و اﺧﻼﻗﻲ ﺑﻮدن اﻳﻦ آﻣﻮزه را ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺑﺎزداري‬

‫ﭼﻮن ﺳﻮدﻣﻨﺪي آﻣﺎج ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺎزدارﻧﺪه‪ ،‬ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي از ﻛﻨﺶﻫﺎي‬ ‫ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﺘﻴﺰ‪ ١‬ﻫﺴﺖ و ﭼﻮن اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻨﺶﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺷﺨﺺ )ﻳﺎ ﮔﺮوﻫﻲ(‬ ‫ﻧﺎﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺑﺎزداري ارزش ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ اﻳﻦ ﺑﺨﺶ را ﺑﻪ دو‬ ‫ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻛﻨﻴﻢ‪ (1) :‬ﺟﻬﻨﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﺎزداﺷﺘﻦ از ﮔﻨﺎﻫﺎن ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺳﺘﻴﺰي‪ ،‬آﻓﺮﻳﺪه ﺷﺪه‪،‬‬

‫)‪(1‬‬

‫ﺑﺮاي ﺳﻮدرﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ‪ (2) ،‬ﺟﻬﻨﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﺎزداﺷﺘﻦ از ﮔﻨﺎه‪ ،‬آﻓﺮﻳﺪه ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺮاي‬ ‫ﺳﻮدرﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﺪا‪.‬‬

‫‪1. antisocial‬‬

‫‪٢١٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﭘﻴﺶ رو‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ‪ ،‬آﻳﺎ ﺧﺪا ﺟﻬﻨﻢ را ﺑﺮاي ﺳﻮد‬ ‫ﺑﻪ اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻋﺬاب دادن در آن ﻫﻢ ﭼﻮن ﻳﻚ ﺑﺎزدارﻧﺪه از‬ ‫ﮔﻨﺎه‪ ،‬آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ؟‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﻨﺪار آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺟﻬﻨﻢ‪ -‬آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺳﻮدرﺳﺎﻧﻲ‬ ‫ﺑﻪ اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ‪ -‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ درﻳﺎﻓﺖ درﺳﺘﻲ از روﺿﻪي ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ درﺑﺎره اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ را‬ ‫درﻳﺎﺑﻴﻢ‪ .‬ﻛﻠﻴﺴﺎ اﻋﻼم ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ اﻛﺜﺮﻳﺖ اﻧﺴﺎنﻫﺎي روي زﻣﻴﻦ‪ ،‬در آﺗﺶ ﺑﺰرگ ﺟﻬﻨﻢ‬ ‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺳﻮﺧﺖ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ درﺧﻮاﺳﺖ ﺳﻨﺪ ﺑﺮاي اﻳﻦ آﻣﻮزه آنﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬رﻫﺒﺮان‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻣﺘﻲ‪14‬و‪ 7:13‬ارﺟﺎع ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪.‬‬ ‫"از در ﺗﻨﮓ داﺧﻞ ﺷﻮﻳﺪ‪ .‬زﻳﺮا‬

‫"ﮔﺮﭼﻪ زﻣﺎن ﻣﺮگ ﻣﻦ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬ ‫از ﻣﺮگ و رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﺗﺮﺳﻲ ﻧﺪارم ﻳﺎ‬

‫ﻓﺮاخ اﺳﺖ آن در و وﺳﻴﻊ اﺳﺖ آن‬

‫)آﻧﭽﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺪﺗﺮ اﺳﺖ( ﺑﻪ ﻧﺴﺨﻪ ﻣﺮدم‬

‫ﻃﺮﻳﻘﻲ ﻛﻪ ﻣ‪‬ﻮد‪‬ي‪ ‬ﺑﻪ ﻫﻼﻛﺖ اﺳﺖ و‬

‫ﭘﺴﻨﺪ ﺑﻬﺸﺖ ﺧﻮاﻫﻢ رﻓﺖ‪ .‬ﻣﻦ اﻧﺘﻈﺎرم از‬

‫آﻧﺎﻧﻲ‬

‫ﻛﻪ‬

‫ﺑﺪان‬

‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‬

‫داﺧﻞ‬

‫ﺑﺴﻴﺎرﻧﺪ‪".‬‬

‫ﻣﺮگ ﻧﻴﺴﺘﻲ اﺳﺖ و ﺑﺮاي دور ﻛﺮدن‬ ‫ﻫﻤﻪي ﺗﺮسﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ از ﻣﺮگ‪ ،‬از‬

‫"زﻳﺮا ﺗﻨﮓ اﺳﺖ آن در و دﺷﻮار‬

‫ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﺳﭙﺎﺳﮕﺰارم‪".‬‬

‫اﺳﺖ آن ﻃﺮﻳﻘﻲ ﻛﻪ ﻣﻮدي ﺑﻪ ﺣﻴﺎت‬ ‫آﻳﺰاك آﺳﻴﻤﻮف )‪(1920-1992‬‬

‫)‪(2‬‬

‫اﺳﺖ و ﻳﺎﺑﻨﺪﮔﺎن آن ﻛﻤﺎﻧﺪ‪".‬‬

‫ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﻴﺶ ﮔﻮﻳﻲ‬ ‫"اﻟﻬﻲ" ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬

‫داﻧﺸﻤﻨﺪ و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه در ﻛﺘﺎب "درﺑﺎرهي‬ ‫دﻳﻦ داري" ﮔﻔﺘﮕﻮي آزاد‬

‫اﻧﺴﺎنﻫﺎ راه ﻧﺎدرﺳﺖ را در زﻧﺪﮔﻲ رﻓﺘﻪ و ﭘﻲ آﻳﻨﺪ آن‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ رﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺎور ﻛﺎﻣﻠﻲ دارﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻧﺘﻮاﻧﻴﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﻨﺪار ﻛﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺟﻬﻨﻢ‬ ‫ﻛﻮﺷﺸﻲ ﺑﺮاي ﺳﻮد اﻧﺴﺎنﻫﺎ‪ ،‬از ﺳﻮي ﺧﺪاﻳﻲ ‪ -‬ﺑﺎ ﺧﺮد ﺑﻲ ﻛﺮان‪ -‬ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ‬ ‫ﻣﻲداﻧﺪ اﻛﺜﺮﻳﺖ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺑﻪ آن دﺧﻤﻪ ﻋﺬاب وﺣﺸﺘﻨﺎك ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﺷﻮد ﺑﺮاي‬ ‫ﺳﻮدﻣﻨﺪي اﻧﺴﺎنﻫﺎ اﺳﺖ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﻨﺪ اﻓﺘﺎد‪ ،‬را ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺗﺮس ﮔﺴﺘﺮده از‬ ‫ﺟﻬﻨﻢ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻮن ﻛﻨﺶ ﮔﺮي ﺑﺎزدارﻧﺪه از ﺑﺰه و "ﮔﻨﺎه"‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﺸﺮﻳﺖ ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫‪٢١٤‬‬

‫اﻓﺴﺎﻧﻪي ﺟﻬﻨﻢ‬

‫ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ روﺑﺮو ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺪ‪ :‬آﻳﺎ ﺳﻮد ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه از ﺑﺎزداﺷﺘﻦ ﺑﺮ ﺑﻬﺎي‬ ‫رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ و اﺑﺪ ﻣﻲﭼﺮﺑﺪ؟ ﭘﺎﺳﺦ ‪ :‬ﻳﻚ ﻧﻪ ﺣﺴﺎﺑﻲ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻗﻴﺎس‪ ،‬ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﺷﻤﺎ را ﺑﺮاي ﺷﺎم ﺑﻪ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ رﺳﺘﻮران ﺷﻬﺮ‬ ‫ﻓﺮاﺧﻮاﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬وي ﻗﻮل داده‪ ،‬ﺷﻤﺎ را ﺑﺎ ﻟﻴﻤﻮزﻳﻦ ﺧﻮدش ﺑﺒﺮد‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﺮج ﺧﻮدش ﺷﺎم‬ ‫ﺑﺪﻫﺪ و ﺑﺎده ﮔﺴﺎري ﻛﻨﻴﺪ و ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎزﮔﺮداﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ﻋﻮض‪ ،‬ﺑﺮاي دﺳﺖ و‬ ‫دل ﺑﺎزي ﺧﻮدش‪ ،‬ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺑﺮاي ﺧﺮﺳﻨﺪي ﺣﺲ آﺗﺶ اﻓﺮوزي‪ ١‬ﺧﻮدش ﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﺷﻤﺎ را آﺗﺶ ﺑﺰﻧﺪ‪ .‬ﮔﺰﻳﻨﻪﻫﺎي ﺷﻤﺎ )اﻟﻒ( دﻋﻮت ﺑﻪ ﺷﺎم را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬و ﭼﻮن ﻳﻚ‬ ‫ﭘﻴﺎﻣﺪ‪ ،‬ﺧﺎﻛﺴﺘﺮ ﺷﺪن ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ؛ ﻳﺎ )ب( ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاري‬ ‫ﺧﺎﻧﻪي ﺧﻮد از وﻳﺮاﻧﻲ‪ ،‬دﻋﻮت را ﻧﭙﺬﻳﺮﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻲ ﮔﻤﺎن ﻫﺮ ﻛﺴﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﭘﺮﻫﻴﺰ از زﻳﺎﻧﻲ ﺑﺰرگ )ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮدﺷﺎن(‪ ،‬دﻋﻮت ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺎم را رد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪي ﮔﺰﻳﻨﺸﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ واﻗﻌﻴﺖ دﻋﻮت‬ ‫ﻧﻤﻮدن آن ﻧﻔﺮ از ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺷﺎﻣﻲ ﺷﺎﻫﺎﻧﻪ را ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ‪ ،‬آن ﮔﺎه ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﮕﻮﻳﻴﺪ دﻋﻮت‬ ‫ﺧﻮﺑﻲ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎ دﻳﺪن ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ ،‬دﻋﻮت ﺷﺪن در‬ ‫ﻣﺠﻤﻮع‪ ،‬ﭼﻮن ﻛﻪ زﻳﺎن )ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﺧﺎﻧﻪ ﺧﻮدﺗﺎن( ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرگﺗﺮ از دﺳﺘﺎورد )ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﺷﺎم‬ ‫راﻳﮕﺎن( ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺳﻮدﻣﻨﺪ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬در داﺳﺘﺎن ﻣﺎ‪ ،‬اﻟﺒﺘﻪ )ب( را‪ ،‬واﮔﺬاري ﺑﺎزداري ﮔﻨﺎه ﺿﺪاﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬ ‫ﺑﻪ )اﻟﻒ( ﮔﺰﻳﻨﺶ ﺑﺎزداري از ﮔﻨﺎه ﺿﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه آن‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﺪ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺷﺪن در‬ ‫ﺳﻴﺎهﭼﺎل آﺗﺸﻴﻦ ﺟﻬﻨﻢ‪ ،‬ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺰﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻋﺬاب ﺟﻬﻨﻢ اﺣﺴﺎس ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺪي داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن زﻣﺎن اﺑﺪي ﻋﺬاب‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﺧﻮﺑﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻗﻮل ﻣﻌﺮوف )ﻫﻢ ﭼﻮن ﻳﻚ ﺑﺎزدارﻧﺪه از ﮔﻨﺎه ﺿﺪاﺟﺘﻤﺎﻋﻲ( ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ دوره ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺧﺪﻣﺖ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬را ﺧﻨﺜﻲ‬

‫‪1. pyromaniacal desires‬‬

‫‪٢١٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﺳﺎده‪ ،‬ﺑﺪي داﺷﺘﻦ ﺟﻬﻨﻢ ﺑﺮ ﺧﻮﺑﻲﻫﺎي آن ﻣﻲﭼﺮﺑﺪ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶ‬ ‫ﺟﻬﻨﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻳﻚ زﻳﺎن ﺧﺎﻟﺺ ﺑﺮاي اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﮔﻮاه دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺟﻬﻨﻢ ﻫﻢ ﭼﻮن ﻳﻚ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﻨﺪه ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺎزدارﻧﺪﮔﻲ از ﮔﻨﺎه ﺿﺪاﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﻮد اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻧﺨﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺮدم‬ ‫ﺗﺮﺳﺎن از ﺟﻬﻨﻢ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر از ﻛﻨﺶﻫﺎي ﺷﺎدي آﻓﺮﻳﻦ ﺣﺮام ﺷﺪه از ﺳﻮي دﻳﻦ‪ ،‬وﻟﻲ ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﺑﺨﺸﺶ از ﺳﻮي ﺟﺎﻣﻌﻪ را اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺪﺑﺨﺘﺎﻧﻪ‪ ،‬اﻓﺮاد ﻋﺬاب ﺷﺪه دﻳﻨﻲ‪ ،‬از اﻧﺠﺎم‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﻨﺶﻫﺎي ﺷﺎدي آور‪ ،‬ﻛﻪ ﺗﺠﺎوز ﺑﻪ ﺣﻘﻮق ﻫﻴﭻ ﻛﺴﻲ ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪،‬‬ ‫ﻣﻲﺗﺮﺳﻨﺪ‪ .‬ﺗﺤﻤﻴﻞ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﺎزوﺧﻴﺴﻢ ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺳﻮدﻣﻨﺪي ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫دوم‪ ،‬ﺣﺘﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻓﺮدي دﻳﻨﻲ "ﺧﻄﺮ" ﻳﻜﻲ از اﻳﻦ ﻛﻨﺶﻫﺎي "ﺣﺮام"‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫راﺑﻄﻪي ﺟﻨﺴﻲ ﭘﻴﺶ از ازدواج را اﻧﺠﺎم ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ﺑﺎور دارد ﻛﻪ ﺑﺮاي‬ ‫اﺑﺪ‪ ،‬در آﺗﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﺳﻮﺧﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ وي ﺑﺪون ﻧﻴﺎز و ﺑﺪون "ﺳﻮد" از ﻧﮕﺮاﻧﻲ و‬ ‫ﺑﺰه رﻧﺞ ﻣﻲﻛﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻮم‪ ،‬ﺧﺪا‪ ،‬ﺑﺎ داﻧﺶ ﺑﻲ ﻛﺮان ﺧﻮدش‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﺑﺪاﻧﺪ‪ ،‬ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻧﺴﺎﻧﻲ‪،‬‬ ‫ﺳﺎﻣﺎﻧﻪي ﻛﻴﻔﺮي ﺧﻮﻳﺶ را‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺑﺎزدارﻧﺪه زﻳﺮ ﭘﺎ ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺣﻘﻮق دﻳﮕﺮان‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮﭘﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺳﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﭼﻬﺎرم‪ ،‬ﺧﺪا‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲداﻧﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻣﺮدم ﺑﻪ ﻫﻴﭻ رو ﺟﻬﻨﻢ را‬ ‫ﺑﺎور ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﺬاب ﺟﺎوﻳﺪان راﻫﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ آنﻫﺎ را از‬ ‫ﮔﻨﺎه ﺑﺎزدارد‪.‬‬

‫ﭘﺲ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ‪" :‬آﻳﺎ ﺧﺪا ﺟﻬﻨﻢ را ﺑﺮاي ﺳﻮدرﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻮن‬ ‫ﺑﺎزدارﻧﺪهاي از ﮔﻨﺎه‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﺬاب در ﺟﻬﻨﻢ‪ ،‬آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ؟" ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﺳﺦ‬ ‫ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ ،‬ﻧﻪ‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﮔﺎم ﭘﺮﺳﺶ دﻳﮕﺮي ﺑﻪ ذﻫﻦ ﻣﻲرﺳﺪ‪ :‬آﻳﺎ ﺧﺪا ﺟﻬﻨﻢ را ﺑﺮاي ﺳﻮدرﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ‬ ‫اﻧﺴﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻪ ﻟﺰوﻣﺎً ﺑﺮاي ﺑﺎزداري از ﮔﻨﺎه و ﺑﺰه‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻦ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﺗﻮﺑﻪ‬ ‫ﻛﺮدن و ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺑﺪﺳﺖ ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ‪ ،‬آﻓﺮﻳﺪ؟‬ ‫‪٢١٦‬‬

‫اﻓﺴﺎﻧﻪي ﺟﻬﻨﻢ‬

‫در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻳﺎدآورﻳﻢ ﻛﻪ ﻫﺪف اﺳﺎﺳﻲ و ﻧﺘﻴﺠﻪ‬ ‫ﺗﻮﺑﻪ ﻧﻤﻮدن‪ ،‬رﻫﺎ ﺷﺪن از آﺗﺶ ﺟﻬﻨﻢ و‬

‫"آﻣﻮزﺷﮕﺎه ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ :‬زﻧﺪاﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﻮدﻛﺎن‬

‫رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻛﺴﻲ‬

‫ﺑﺮاي ﺑﺎﻃﻦ ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ ﭘﺪران و ﻣﺎدران‬

‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ در ﺟﻬﻨﻢ ﺑﺴﻮزد‪ ،‬اﮔﺮ از‬

‫ﺧﻮدﺷﺎن ﻃﻠﺐ ﺑﺨﺸﺎﻳﺶ و ﺗﻮﺑﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪".‬‬

‫آﻏﺎز آﻓﺮﻳﺪه ﻧﺸﺪه ﺑﻮد و ﭼﻮن ﮔﻤﺎن‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻧﺴﺎنﻫﺎ در اﻳﻦ آﺗﺶ‬ ‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺷﺪ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ‬ ‫ﺑﻮدن ﺟﻬﻨﻢ ﺗﻮﺑﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ‬

‫اچ‪ .‬ال‪ .‬ﻣﻨﻜﻦ )‪ (1880-1956‬روزﻧﺎﻣﻪ‬ ‫ﻧﮕﺎر و ﻣﻨﺘﻘﺪ در ﻛﺘﺎب ﻗﻄﻌﻪﻫﺎي ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه‬

‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﺪف آﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ﻣﻨﻜﻦ‬

‫ﺟﻬﻨﻢ ﺳﻮدرﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻧﺴﺎﻧﻲ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ در ﭘﺎﺳﺦ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺟﻬﻨﻢ ﺑﻪ ﺳﻮد اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬آﻳﺎ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻫﺪف آن ﺑﻬﺮه رﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﺪا ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺎ ﺗﺮﺳﺎﻧﺪن اﻧﺴﺎنﻫﺎ‪ ،‬آنﻫﺎ از ﻛﻨﺶﻫﺎي ﻛﻪ ﭘﺎﻳﻪﮔﺬار اﻋﺘﺮاض‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺧﻮدداري ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬آﻳﺎ ﺧﺪا‪ ،‬ﻫﺮآﻳﻨﻪ ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻤﻮده ﺟﻬﻨﻢ را‬ ‫ﺑﺮاي اﻧﺴﺎن ﺗﺮﺳﻨﺎك ﺳﺎزد‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر وي را ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺧﻮدش وادار ﻛﻨﺪ؟‬ ‫ﭘﺬﻳﺮش اﻳﻦ ﭘﻨﺪار‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻮن ﻳﻚ ﺗﺼﻮﻳﺮ دﻗﻴﻖ از ﺳﺮﺷﺖ ﺧﺪا‪ ،‬در دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻦ‪،‬‬ ‫ﻳﻚ ادﻋﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻔﺮآﻣﻴﺰ ﻫﺴﺖ‪ -‬اﻳﻦ ﺳﻨﺎرﻳﻮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﺮﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲرﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺧﺪا‬ ‫رﻓﺘﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺪﺗﺮي از اﺳﺘﺎﻟﻴﻦ‪ ١‬ﻳﺎ ﻫﻴﺘﻠﺮ‪ ٢‬در اوج ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺟﻨﮓ دوم ﺟﻬﺎﻧﻲ دارد‪،‬‬ ‫ﭼﻮن اﺳﺘﺎﻟﻴﻦ ﻳﺎ ﻫﻴﺘﻠﺮ آﻣﺎج وﻳﮋهاي داﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻪاﻧﺪ ﺑﻪ آن دﺳﺖ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬

‫‪1. Stalin‬‬ ‫‪2. Hitler‬‬

‫‪٢١٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻋﻨﻮان رﻫﺒﺮان ﻣﻠﺖ ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻮان ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻧﻤﻮدن ﻳﺎ ﻛﺸﺘﻦ و ﻳﺎ رﻫﺎ‬ ‫ﻧﻤﻮدن ﻣﺮدم را داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬اﺳﺘﺎﻟﻴﻦ و ﻫﻴﺘﻠﺮ ﻧﻴﺰ راه ﺑﺮﺑﺮﻳﺖ و ﺳﻨﮕﺪﻟﻲ را ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻧﺪ ﭼﻮن‬ ‫ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي آنﻫﺎ ﺑﺮ ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﭼﻴﺮه ﺑﻮد و ﺗﺎﺑﻊ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﺧﻮدﭘﺴﻨﺪاﻧﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﺳﺘﺎﻟﻴﻦ و ﻫﻴﺘﻠﺮ ﻛﻪ ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻪ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻛﺸﺘﻦ‪ ،‬ﻳﺎ ﻧﻜﺸﺘﻦ‪ ،‬ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺧﻮد ﻳﺎ‬ ‫ﻫﻤﺴﺎيﮔﺎن ﻛﺸﻮرﺷﺎن ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺪا‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻪ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﺑﺮدن‪ ،‬ﻳﺎ ﻧﺒﺮدن‪،‬‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎ دﻟﻴﻞﻫﺎي ﺧﻮب ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻟﻴﻦ و ﻫﻴﺘﻠﺮ‬ ‫ﭼﻮن اﻧﺴﺎن زﻳﺎنآور ﻳﺎ دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮآزار ﻧﮕﺎه ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺣﻜﻮﻣﺖ‬ ‫ﻣﺴﺘﺒﺪاﻧﻪ ﻏﻴﺮاﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﻣﻠﺖﻫﺎ و اﻧﺴﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻓﺮض ﻣﻲﺷﻮد ﺳﺪ راه آﻣﺎج آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﺑﺮآﻳﻨﺪ ﺑﺮﺳﻴﻢ ﻛﻪ ﺧﺪا ﺟﻬﻨﻢ را ﺑﺎزداري از رﻓﺘﺎرﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺧﻮدش دوﺳﺖ ﻧﺪارد‪ ،‬آﻓﺮﻳﺪه‪ -‬ﭼﻮن ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ روﺷﻦ ﺷﺪه ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻧﺴﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻢ‬ ‫ﭼﻮن ﻳﻚ ﭘﻴﺎﻣﺪ‪ ،‬در آﻧﺠﺎ ﺑﺮاي اﺑﺪ ﻋﺬاب ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺸﻴﺪ‪ -‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ‬ ‫اﻳﻦ ﺧﺪا ﻧﻴﺰ ﻟﻘﺐ ﺷﺮﻳﺮ و دﮔﺮآزار ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻮن او ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ اﻧﺴﺎنﻫﺎ را ﺑﺮاي‬ ‫رﺳﻴﺪن ﺑﻪ آﻣﺎج ﺧﻮﻳﺶ ﻋﺬاب ﺧﻮاﻫﺪ داد‪.‬‬ ‫ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎري از ﻛﻠﻴﺴﺎروﻫﺎي دﻳﻦ دار از اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎر‬ ‫"ﺧﺪاي دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﻲ" ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬ﺧﺸﻤﮕﻴﻦ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﻫﻤﻮاره ادﻋﺎ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺪا‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺲ "ارادهاي آزاد"‪ ،(3) ١‬ﺑﺮاي ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي درﺑﺎرهي ﺳﺮاي اﺑﺪي ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺎ‬ ‫ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﻳﺎ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﻋﻴﺴﻲ ﻳﺎ ﻣﻨﺠﻲ‪ ،‬داده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪ ،‬رﻫﺒﺮان ﻛﻠﻴﺴﺎ اﺳﺘﺪﻻل ﺧﻮﻳﺶ را‪ ،‬ﻫﻢ زﻣﺎن ﺑﺎ ادﻋﺎي اﻳﻨﻜﻪ ﺧﺪا داﻧﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻫﺴﺖ‪ :‬او داراي داﻧﺶ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺣﺎل و آﻳﻨﺪه ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻃﻞ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬از‬ ‫اﻳﻦ رو‪ ،‬اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻧﺴﺎنﻫﺎ "ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ را راﺳﺖ ﮔﻮ"‪ ٢‬ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ )و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‬ ‫در آﺗﺶ اﺑﺪي ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺳﻮﺧﺖ(‪ -‬ﺑﺮ ﺧﺪا‪ ،‬ﭘﻴﺶ از اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ آﻓﺮﻳﺪن ﺟﻬﻨﻢ‬

‫"‪1. "free will‬‬ ‫‪2. forsake Jesus‬‬

‫‪٢١٨‬‬

‫اﻓﺴﺎﻧﻪي ﺟﻬﻨﻢ‬

‫ﺑﮕﻴﺮد‪ ،‬ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن را ﺑﻴﺎﻓﺮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از اﻳﻨﻜﻪ دادن ﻳﻚ روح اﺑﺪي ﺑﻪ اﻧﺴﺎن‬ ‫را ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از اﻳﻨﻜﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ روح اﻧﺴﺎنﻫﺎ را ﻣﺸﺮوط ﺑﻪ "ﭘﺬﻳﺮش ﺳﺨﻦ‬ ‫ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان"‪ ١‬ﻧﻤﻮده ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬و ﭘﻴﺶ از اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮد ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ ﺑﻴﺎﻓﺮﻳﻨﺪ ﺗﺎ اﻧﺴﺎن را‬ ‫ﻓﺮﻳﺐ داده ﻛﻪ از ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان دل ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ دﻳﮕﺮ ﺳﺨﻦ‪ ،‬اﮔﺮ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ دﻳﻦ دارﻫﺎ ﺑﺎور‬ ‫دارﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺪا ﺑﻪ درﺳﺘﻲ داﻧﺶ ﻣﻄﻠﻖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ دﻳﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ‬ ‫"ﻧﻘﺸﻪي ﺑﺰرگ" وي ﺑﺮاي اﻧﺴﺎن ﻣﺼﻴﺒﺖآﻣﻴﺰ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﺣﺎل‪ ،‬ﻃﺒﻖ آﻣﻮزهي‬ ‫ﻛﺘﺎبﻣﻘﺪس‪ ،‬وي ﻧﻘﺸﻪ ﺧﻮدش از رﺳﺘﮕﺎري ﻣﺸﺮوط را اراﺋﻪ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ‬ ‫ﻧﻔﺮ‪،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ وي آنﻫﺎ را ﺑﻪ آﻓﺮﻳﺪه‪،‬‬ ‫ﺑﺮاي اﺑﺪ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻋﺬاب ﺟﻬﻨﻢ ﺧﻮاﻫﻨﺪ‬

‫"زﺷﺖﺗﺮﻳﻦ و ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﺟﻨﺎﻳﺖﻫﺎي ﻛﻪ‬ ‫در ﺗﺎرﻳﺦ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه زﻳﺮ ﭘﻮﺷﺶ دﻳﻦ ﻳﺎ‬

‫ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻫﺮ درد و‬

‫ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﮕﻴﺰهﻫﺎي دﻳﻨﻲ‬

‫رﻧﺠﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺮ اﻧﺴﺎن ﺑﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ او‬

‫اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪".‬‬

‫ﻣﺮﺑﻮط اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ادﻋﺎ دارد "ﻋﻴﺴﻲ‬ ‫ﺧﺪاﺳﺖ" ﻧﺠﺎت ﺑﺨﺶ دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﻲ‬

‫ ﻣﻬﺎﺗﻤﺎ ﮔﺎﻧﺪي )‪(1868-1948‬‬‫در ﻛﺘﺎب ﺗﺒﺎﻫﻲ ﺑﺎورﻫﺎ‬

‫و ﻧﻴﻚ اﻧﺪﻳﺶ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺻﻠﻴﺐ ﻣﺮد‪،‬‬ ‫ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن را از ﻋﺬاب اﺑﺪي اﻟﻬﻲ ﻧﺠﺎت ﺑﺨﺸﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫ﺑﭙﺮﺳﻢ‪ ،‬ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻧﻤﻮده اﻳﻦ ﻋﺬاب را ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد؟ ﭘﺎﺳﺦ درﺳﺖ ﻫﻤﺎن ﺧﺪا‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﻫﺮآﻳﻨﻪ‪ ،‬ﻋﻴﺴﻲ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ داوري ﺧﻮﻳﺶ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺻﻠﻴﺐ‪،‬‬ ‫ﻫﻤﭽﻮن ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ ﻳﻚ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ‪-‬ﻣﺮاﺳﻢ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻛﺮدن ﻛﻪ ﻋﻴﺴﻲ ﺧﻮدش را ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻧﻤﻮد‪،‬‬ ‫ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ "ﮔﻨﺎه" را ﺑﺒﺨﺸﺪ‪ -‬ﻣﺮد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺳﺮاﺳﺮ ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﺮاي‬ ‫رﺳﺘﮕﺎري‪ ،‬ﺗﻜﺮار ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ )ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﻲﺧﻮد( اﺳﺖ‪ .‬ﺧﺪاي ﻗﺎدر ﻣﻄﻠﻖ و‬ ‫ﺧﻴﺮﺧﻮاه‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﮔﺬﺷﺘﻪ را ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ واﮔﺬار ﻛﺮده و "ﻛﺎﻓﺮﻫﺎ" را ﺣﺘﺎ‬

‫‪1. accepting Jesus‬‬

‫‪٢١٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫اﮔﺮ ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﻧﺎدرﺳﺘﻲ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺒﺨﺸﺪ‪ .‬اﮔﺮ ارزاﻧﻲ داﺷﺘﻦ ﺑﺨﺸﺶ‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻲ و ﺑﺪون ﺷﺮط‪ ،‬ﺑﺮاي ﺧﺪا ﺷﺪﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﻗﺎدر ﻣﻄﻠﻖ ﻧﺒﻮده؛ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ وي‬ ‫ﻣﻬﺎر ﺷﺪه و ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺗﺮ از ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ وي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﭼﺮﺧﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻫﻢ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﻤﻪي "ﻛﺎﻓﺮﻫﺎ" را ﺑﺪون ﭘﻴﺶ ﺷﺮط ﺑﺒﺨﺸﺪ وﻟﻲ ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮد‪ ،‬ﺧﻴﺮﺧﻮاه‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﭙﻨﺪارﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﻤﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻏﺮﻳﺒﻪاي ﺗﻔﻨﮕﻲ را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺷﻤﺎ ﻣﻲﮔﻴﺮد و ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪،‬‬ ‫"ﭘﻮﻟﺖ ﻳﺎ ﺟﺎﻧﺖ‪ ".‬آﻳﺎ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻫﻴﺌﺖﻣﻨﺼﻔﻪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﺷﻤﺎ "ﮔﺰﻳﻨﺸﻲ آزاداﻧﻪ"‬ ‫داده اﺳﺖ‪ ،‬ﺣﻖ ﺗﺒﺮﺋﻪ ﻣﺮد ﻣﺴﻠﺢ را دارد؟‬ ‫آﻳﺎ ﻣﺮد ﻣﺴﻠﺢ‪ ،‬ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ ﺗﻔﻨﮓ را روي ﺳﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﮔﺬاﺷﺖ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻲﮔﺮﻓﺖ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﺷﻤﺎ را ﺑﺒﺨﺸﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺳﺘﺎﻳﺶ و ﺑﻬﺸﺖ ﻣﻲﺷﺪ؟ ﻧﻪ‪ ،‬زﻳﺮا دﺳﺖ ﺑﺎﻻ ﺗﻬﺪﻳﺪي‬ ‫ﻛﻪ ﺧﻮد او‪ ،‬ﺑﺪون ﭘﺮﺳﺶ و ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﺑﻪ وﺟﻮد آورده ﺑﻮد‪ ،‬از ﻣﻴﺎن ﺑﺮده‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺧﺪاي ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻣﻘﺪس "ﺧﺪاﻳﻲ ﻣﻬﺮﺑﺎن" ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﺷﻤﺎر‬ ‫اﻧﺪﻛﻲ ﻣﺮدم را از ﻋﺬاب ﺟﻬﻨﻢ ﺧﻮدش‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺪون درﺧﻮاﺳﺖ و ﭘﺮﺳﺶ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻧﺴﺎن‬ ‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪" ،‬ﻧﺠﺎت" ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫"وﻟﻲ" ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﭘﺎﺳﺦ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪" ،‬ﺑﺪون رﻳﺨﺘﻪ ﺷﺪن ﺧﻮن ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺷﻮد ﮔﻨﺎه‬ ‫ﺑﺨﺸﻴﺪه ﺷﻮد‪ .‬و ﺧﺪا ﺗﻨﻬﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺟﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﺮ ﺻﻠﻴﺐ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ‬ ‫ﻧﻤﻮد‪ ،‬را ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ‪".‬‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﭙﺮﺳﻢ‪ ،‬و ﭼﻪ ﻛﺴﻲ اﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮن را ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﻛﻪ "ﺑﺪون رﻳﺨﺘﻦ ﺧﻮن‬ ‫ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ‪ ،‬ﮔﻨﺎه ﺑﺨﺸﻴﺪه ﻧﻤﻲﺷﻮد"؟ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺎز ﻫﻢ "ﺧﺪا" ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﺧﺪا‬ ‫ﻗﺎدر ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻮد ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ اﻋﻼم ﻛﻨﺪ "ﺑﺪون ﻧﻮﺷﻴﺪن ﺷﺮاب ﺳﻴﺐ‪ ،‬ﮔﻨﺎه ﺑﺨﺸﻴﺪه‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد" ﻳﺎ "ﺑﺪون ﺧﺎﻟﻲ ﻧﻤﻮدن ﺑﺎد ﻣﻌﺪه ﮔﻨﺎه ﺑﺨﺸﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ١".‬اﮔﺮ ﺧﺪا ﻗﺎدر‬

‫کنايه ھايی به کتاب مقدس ھست‪1 .‬‬

‫‪٢٢٠‬‬

‫اﻓﺴﺎﻧﻪي ﺟﻬﻨﻢ‬

‫ﻣﻄﻠﻖ ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻫﺮ ﻛﺎري ﻛﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺨﺸﻴﺪن ﺑﺪون ﺷﺮط ﻫﻤﻪي‬ ‫"ﻛﺎﻓﺮﻫﺎ"‪ ،‬را ﺑﻪ اﻧﺠﺎم ﺑﺮﺳﺎﻧﺪ‪ ١.‬در واﻗﻊ‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﻨﺪار ﻛﻪ ﺧﺪا‪ ،‬ﭘﻴﺶ از ﻓﺮود آوردن‬ ‫ﺑﺨﺸﺶ ﺧﻮدش‪ ،‬ﻃﻠﺐ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬اﺷﺎره ﺑﻪ ﺟﺎﻧﻮرﺧﻮﻳﻲ دﺳﺘﮕﺎه اﻧﺪﻳﺸﻪ در‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎي اﺑﺘﺪاﻳﻲ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺧﺪاي ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس از ﭘﻨﺪارﻫﺎي اﻧﺴﺎن ﺗﺸﻨﻪي ﺧﻮن اﻧﺘﻘﺎم ﺟﻮ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﺧﺎﻧﻮاده ﻳﺎ دوﺳﺘﺎن ﻣﻦ "در‬ ‫ﺣﻘﻢ ﺑﺪي ﻛﻨﻨﺪ"‪ ،‬ﺑﻪ زودي آنﻫﺎ را‬

‫"از دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻦ‪ ،‬ﭘﻨﺪار ﺧﺪا ﺷﺨﺼﻲ ﻳﻚ‬ ‫ﻣﻔﻬﻮم اﻧﺴﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ‬

‫ﺑﺨﺸﻴﺪه و ﻛﻴﻨﻪ دراز ﻣﺪﺗﻲ از آنﻫﺎ ﺑﻪ‬

‫آن را ﺑﺴﻴﺎر ﺟﺪي ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ‬

‫دل ﻧﻤﻲﮔﻴﺮم‪ .‬و ﺑﺎ ﻫﻤﻪي ﻫﺴﺘﻲ ﺧﻮدم‬

‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ اراده و ﻫﺪﻓﻲ را ﺑﻴﺮون از‬

‫ﺷﺮط ﻣﻲﺑﻨﺪم ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﻴﻦ ﻛﺎر را‬

‫ﻗﻠﻤﺮو اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺗﺼﻮر ﻛﻨﻢ ‪ . . . . .‬داﻧﺶ‬

‫ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻫﺪف ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪاي در‬

‫ﺑﺮاي ﺿﻌﻴﻒ ﻧﻤﻮدن اﺧﻼق ﻣﻮرد اﺗﻬﺎم‬

‫داد و ﺑﻴﺪاد ﻛﻮدﻛﺎﻧﻪ ‪ -‬ﻳﺎ ﺣﺘﻲ در‬

‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ اﺗﻬﺎم دادﮔﺮاﻧﻪ‬

‫ﺧﺸﻢﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻮدﻛﺎﻧﻪ‪ -‬ﻛﻪ در ﭘﻲ‬ ‫وﺣﺸﻲ ﮔﺮي و اﻧﺘﻘﺎمﻫﺎي ﺑﻲﺧﻮدي‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫ﺗﻘﺎﺿﺎي "رﻳﺨﺘﻦ ﺧﻮن ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ" ﺑﺮاي‬

‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬رﻓﺘﺎر اﺧﻼﻗﻲ ﻳﻚ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻮر ﻣﻮﺛﺮي ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ‪ ،‬ﻫﻤﺪردي‪،‬‬ ‫آﻣﻮزشﻫﺎي‪ ،‬ﺑﺴﺘﮕﻲﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و‬ ‫ﻧﻴﺎزﻫﺎﻳﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﺒﻨﺎي‬ ‫دﻳﻨﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﺮ آﻳﻨﻪ‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﺗﺮس‬

‫ﺟﺒﺮان رﻓﺘﺎر "ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺘﻪ" دوﺳﺘﺎن ﻳﺎ‬

‫ﻛﻴﻔﺮ ﻳﺎ اﻣﻴﺪ ﺑﻪ ﭘﺎداش ﭘﺲ از ﻣﺮگ‬

‫ﺧﺎﻧﻮاده ﺧﻮدم را ﻧﺨﻮاﻫﻢ داﺷﺖ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﺧﻼق ﺿﻌﻴﻔﻲ دارد‪".‬‬

‫"ﺗﻼﻓﻲ ﺧﻮﻧﻴﻨﻲ" ﺗﻨﻬﺎ از ﺳﻮي ﺳﺮان‬ ‫ﻣﺎﻓﻴﺎ‪ ،‬ﻧﻪ از ﺳﻮي ﻳﻚ ﻫﺴﺘﻲ ﺑﺎ‬

‫‪ -‬آﻟﺒﺮت اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ )‪ (1879-1955‬در‬

‫"ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﻲ ﻛﺮان" ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫دﻳﻦ و داﻧﺶ ‪ -‬ﻣﺠﻠﻪي ﻧﻴﻮﻳﻮرك ﺗﺎﻳﻤﺰ‬ ‫)‪ 9‬ﻧﻮاﻣﺒﺮ‪(1930 ،‬‬

‫در واقع اسالم نيز با پيش کشيدن حق الناس و حق ﷲ‪ ،‬تنھا توانسته جانور خويی خدا را تا اندازه ايی از گردن خدا ‪1‬‬

‫باز نموده و گردن انسان بگذارد‪ ،‬در اين حالت مجری و دادگاه ھمان خداست تنھا به عنوان گرفتن حق مردم از مردم‪،‬‬ ‫جھنم را ابدی ساخته و بيماری روانی ساديسم را در واقع به عنوان مامور و معذور فراموش کرده است‪.‬‬

‫‪٢٢١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺣﺘﻲ ﻣﺎ اﻧﺴﺎنﻫﺎي ﭘﺴﺖ درﻳﺎﻓﺘﻪاﻳﻢ ﻛﻪ از ﻧﮕﺮ اﺧﻼﻗﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫اﻧﺴﺎنﻫﺎ را ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ آنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ اﻧﺪازه ﺑﺎورﻫﺎي آﻧﺎن‬ ‫را ﻧﺎدرﺳﺖ ارزﻳﺎﺑﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻋﺬاب داده ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺴﻲ ﻛﺎر ﻳﺎ ﺧﺎﻧﻪ اﺟﺎره ﻧﺪﻫﻴﻢ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺎورﻫﺎي آن ﺧﺎﻧﻢ ﻳﺎ آﻗﺎ از ﻧﺴﺨﻪ ﺧﻮدﻣﺎن از‬ ‫"ﺣﻘﻴﻘﺖ" ﺗﻔﺎوت دارد‪ .‬ﺑﻲ ﮔﻤﺎن‪ ،‬ﺧﺪاﻳﻲ ﺑﺎ "ﻋﺸﻖ و ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﺑﻲ ﻛﺮان" از‬ ‫اﻧﺴﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻬﺮﺑﺎن و ﺑﺨﺸﻨﺪه ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺗﺎ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻬﺮﺑﺎن و ﺑﺨﺸﻨﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫ﺑﺮ ﻃﺒﻖ آﻣﻮزشﻫﺎي دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﺧﺪا ﺧﻮدش ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﻣﺘﻌﺼﺐ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﺧﺪا ﻧﻘﺸﻪ دارد ﻛﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ را ﺑﺮاي ﺑﺎورﻫﺎي ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي‬ ‫ﺗﺮﺳﻨﺎك و اﺑﺪي ﻋﺬاب ﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﻣﺪﻋﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺧﺪا ﻧﺎﭼﺎر اﺳﺖ ﻛﺎﻓﺮﻫﺎ را ﻋﺬاب ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن‬ ‫ﺧﻮدش ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻨﺰه اﺳﺖ‪ .‬و اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ را ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺧﺪاي ﻗﺎدر‬ ‫ﻣﺘﻌﺎل ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ "ﻧﺎﭼﺎر" در اﻧﺠﺎم ﻛﺎري ﺑﺎﺷﺪ و ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﺷﺖ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ‬ ‫" ﻋﺬاب اﻟﻬﻲ"‪ ،‬ﺳﺮاﺳﺮ اﺳﺘﺪﻻل "ﺧﺪاي ﻣﻨﺰه" را ﺧﻮدش ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﻠﺴﻔﻲ ﭘﻮچ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺧﺪا را "ﻣﻘﺪس" ﻧﺎﻣﻴﺪﻧﺪ ﺑﻴﺶ از آن ﻛﻪ ﭘﺎپ را ﻳﻚ ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ ﺧﻮب ﻧﺎﻣﻴﺪه‬ ‫ﺷﻮد‪ ،‬ﻣﻌﻨﻲ دار ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﻫﺮ ﻳﻚ ﺑﺮ ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ ﻛﻨﺘﺮل دارﻧﺪ ﻛﻪ آن را ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن رﺳﺎﻧﺪهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺎپ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪي ﮔﺴﺘﺮدهاي‪ ،‬ﺗﻮان ﺳﺎﺧﺘﻦ آﻣﻮزهﻫﺎي ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ و ﻣﺴﻴﺮ‬ ‫آﻣﻮزشﻫﺎي آن را دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﻧﺎﻣﻴﺪن ﭘﺎپ ﺧﻮدش را ﻳﻚ "ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ ﺧﻮب" ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻮر روﺷﻨﻲ ﺑﻲﺧﻮد اﺳﺖ ‪ -‬زﻳﺮا اﻳﻦ ﮔﺰاره داراي ﻣﻮاردي اﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﺎپ آن را در‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻳﺎ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺳﻨﺘﻲ آن‪ ،‬آن ﮔﻮﻧﻪ ﭘﻴﺸﻴﻨﻴﺎن وي آن را ﺑﺮﭘﺎ ﺳﺎﺧﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬آن را ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن رﺳﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪ ،‬ﻧﺎﻣﻴﺪن ﺧﺪا ﺧﻮدش را "ﻣﻨﺰه و ﻣﻘﺪس" ﺳﺮاﺳﺮ‬ ‫ﺑﻲﺧﻮد اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن ﻓﺮض ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺧﺪا ﺑﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ "ﻣﻨﺰه و ﻣﻘﺪس" ﻛﻨﺘﺮل ﻛﺎﻣﻞ‬ ‫دارد‪ .‬ﮔﺰارهي "ﺧﺪا ﻣﻨﺰه اﺳﺖ" ﻧﻤﻮﻧﻪي دﻳﮕﺮي از ﺧﻄﺎي درﺳﺘﻨﻤﺎﻳﻲ‪ ١‬اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ‬

‫‪1. tautological error‬‬

‫‪٢٢٢‬‬

‫اﻓﺴﺎﻧﻪي ﺟﻬﻨﻢ‬

‫وﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﺑﺪون اﻧﺪﻳﺸﻪ اﻳﻦ ﺧﻄﺎي ﻣﻨﻄﻘﻲ را "دﻟﻴﻞ ﺗﺎﻳﻴﺪ" ﻧﻘﺸﻪ ﺧﺪا ﺑﺮاي‬ ‫ﻋﺬاب ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ اﻧﺴﺎن ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺧﺪا و ﻫﻴﺘﻠﺮ‪ ،‬در اﻳﻦ ﺑﺎور ﻧﺎﭘﺴﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫اﺧﻼﻗﻲ ﺳﺰاوار اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ را اﮔﺮ ﭘﻴﺮوي دﻳﻦ "ﻧﺎدرﺳﺘﻲ" ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺬاب ﻧﻤﻮد‪،‬‬ ‫ﻣﺸﺘﺮك ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫اﻛﻨﻮن‪ ،‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ دوﺑﺎره ﭘﺮﺳﺶ اﺻﻠﻲ در دﺳﺘﻮر ﻛﺎر را ﺑﺎزﮔﻮ ﻛﻨﻴﻢ‪" :‬آﻳﺎ آﻓﺮﻳﻨﺶ‬ ‫ﺟﻬﻨﻢ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺎزداري از ﻛﻨﺶﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﺪا از آن ﺧﻮﺷﺶ ﻧﻤﻲآﻳﺪ‪ ،‬در ﭘﻲ‬ ‫ﺳﻮدرﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺧﺪا اﺳﺖ؟"‬ ‫ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ دو ﭘﺎﺳﺦ درﺳﺖ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻫﺴﺖ‪:‬‬ ‫)‪ (1‬ﺑﻠﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ‪ ،‬اﮔﺮ ﻣﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﺧﺪاي اﺳﺘﺎﻟﻴﻨﻲ‪-‬ﻫﻴﺘﻠﺮي )اﻟﻒ(‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻫﻮسﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺮآورده ﺳﺎزد‪-‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺮس و ﺗﻬﺪﻳﺪ دﻳﮕﺮان را ﺑﻪ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ "دﻳﻨﺪاراﻧﻪ" ﺑﻜﺸﺎﻧﺪ‪ -‬ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜﻪ اﻧﺴﺎنوار رﻓﺘﺎر ﻛﻨﺪ‪) ،‬ب( ﻗﺎدر ﻣﻄﻠﻖ‬ ‫ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺪارد ﻛﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺟﻬﻨﻢ ﻳﻚ راﺳﺖ ﻋﺬاﺑﻲ اﺑﺪي اﻧﺴﺎنﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ او‬ ‫ﺧﻮدش آنﻫﺎ را آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪) ،‬پ( زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﺸﺪار ﻣﻲدﻫﺪ "ﺑﺒﺨﺶ و ﻓﺮاﻣﻮش‬ ‫ﻛﻦ" رﻳﺎﻛﺎر اﺳﺖ ﭼﻮن او ﺑﺨﺸﺶ ﺧﻮدش را ﻣﺸﺮوط ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪) ،‬ت( ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪،‬‬ ‫ﻛﻨﺶﻫﺎي وي درﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﻧﺎدان اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)‪ (2‬ﻧﻪ‪ ،‬اﮔﺮ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﺧﺪا ﺑﻪ ﻃﻮر ﻋﻤﺪي‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﺘﻢ ﻛﺎري و ﺑﺪون ﻫﺪف‬ ‫ﻋﺬاب را ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪٢٢٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺟﺪاﺳﺎزي‬

‫آﻳﺎ ﺧﺪا ﺟﻬﻨﻢ را آﻓﺮﻳﺪه ﺗﺎ "راﻧﺪه ﺷﺪﮔﺎن"‪ 1‬را از "ﻫﺪاﻳﺖ ﺷﺪﮔﺎن"‪ 2‬ﺟﺪا‬ ‫ﺳﺎزد؟ ﻳﻜﻲ از ﺑﺎورﻫﺎي اﺳﺎﺳﻲ دﻳﻦدارﻫﺎ اﻳﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ "ﮔﻨﺎه ﻛﺎري"‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ از ﭘﻞ ﺻﺮاط‪ 3‬ﺑﮕﺬرد‪ .‬اﻓﺰون ﺑﻪ راﻳﻦ‪ ،‬آنﻫﺎ ﺑﺎور دارﻧﺪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ )ﭘﻴﺎﻣﺒﺮﻫﺎ‬ ‫و اﻣﺎمﻫﺎ و( ﻋﻴﺴﻲ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺠﺎت ﺑﺨﺶ ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬از ﻧﮕﺮ ﺧﺪا "ﮔﻨﺎه ﻛﺎر‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن "ﻳﻌﻨﻲ ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻖ" ﺑﺮآﻳﻨﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻋﻴﺴﻲ را ﺗﻜﺬﻳﺐ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ راه ﭘﻴﺪا ﻛﺮده و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬ﻛﻠﻴﺴﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‬ ‫ﺧﺪا ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺣﻜﻢ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ "ﻛﺎﻓﺮﻫﺎ" ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﺑﺮوﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻮن او ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫"ﻣﻠﻜﻮﺗﻲ"‪ ٤‬اﺳﺖ‪" ،‬ﻧﺎﭼﺎر اﺳﺖ" ﻛﻪ ﻛﺎﻓﺮﻫﺎ را ﺑﻴﺮون از ﺑﻬﺸﺖ ﺑﺮﻳﻦ ﺧﻮدش ﻧﮕﻪ‬ ‫دارد‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺧﺪا ﻫﺴﺖ و ﺑﻬﺸﺖ وي در آﺳﻤﺎنﻫﺎ‪ ،‬در ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﮔﻨﺎه‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ وارد ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲﺷﻮد ﭘﺬﻳﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ دو ﮔﻮﻧﻪي ﻏﻴﺮ ﺟﻬﻨﻤﻲ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮان "ﻛﺎﻓﺮﻫﺎ" را از "ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺖﮔﺎن" ﺟﺪا ﺳﺎزد‪.‬‬ ‫)‪ (1‬ﺧﺪا‪ ،‬ﭘﺲ از ﻣﺮگ "ﮔﻨﺎه ﻛﺎر" ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ "روح ﮔﻨﺎه ﻛﺎر" را‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻴﺶ از‬ ‫ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪﻧﺶ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫)‪ (2‬ﺧﺪا‪ ،‬ﭘﺲ از ﻣﺮگ "ﮔﻨﺎه ﻛﺎر" ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ "ﻛﺎﻓﺮ" را ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ دور از ﺑﻬﺸﺖ‬ ‫ﺑﺒﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻋﺬاب ﺑﻲ ﺧﻮد اﻧﺠﺎم ﻧﻤﻲﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫ﺣﺘﻲ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺧﺪا ﻗﺎدر ﻣﺘﻌﺎل "ﻧﺎﭼﺎر" ﺑﺎﺷﺪ از ورود "روحﻫﺎﻳﻲ" ﻛﻪ‬ ‫"ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان را دروغﮔﻮ" ﺧﻮاﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺮ ﻳﻚ از راه ﻛﺎرﻫﺎي‬

‫"‪1. "lost souls‬‬ ‫"‪2. "saved‬‬ ‫‪3. Heaven's pearly gates‬‬ ‫‪4. holiness‬‬

‫‪٢٢٤‬‬

‫اﻓﺴﺎﻧﻪي ﺟﻬﻨﻢ‬

‫ﺑﺎﻻ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﻫﺪفﻫﺎ ﺑﺮﺳﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻋﺬابﻫﺎي وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﺳﺎدﻳﺴﻤﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﺟﺪا ﻛﺮدن "روحﻫﺎي ﺳﺮﮔﺮدان" از "ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺖﮔﺎن" ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ در ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺴﺘﻴﺪ و ﺑﺎ ﺷﻤﺎري از دوﺳﺘﺎن درﺑﺎرهي‬ ‫ﻫﺪﻳﻪاي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺟﺸﻦ ﺗﻮﻟﺪ ﭘﺴﺮ ﭘﻨﺞ ﺳﺎﻟﻪ ﺧﻮدﺗﺎن ﻛﻪ ﺑﻪ زودي ﻓﺮا ﻣﻲرﺳﺪ‪،‬‬ ‫ﺧﺮﻳﺪهاﻳﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ‪ .‬در ﻣﻴﺎن ﮔﻔﺘﮕﻮ‪ ،‬ﭘﺴﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ اﺗﺎق ﻣﻲآﻳﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﺑﻲ ﮔﻤﺎن‬ ‫ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﭘﺴﺮ از ﮔﻔﺘﮕﻮي ﺷﻤﺎ ﺑﺎﺧﺒﺮ ﺷﻮد‪ ،‬از دﺧﺘﺮ ﺧﻮدﺗﺎن‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺰرگﺗﺮ‬ ‫ﻫﺴﺖ درﺧﻮاﺳﺖ ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺮادر ﺧﻮدش در ﺟﺎي دﻳﮕﺮي ﺑﺎزي ﻛﻨﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ‪،‬‬ ‫دﺧﺘﺮ و ﭘﺴﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ اﺗﺎق دﻳﮕﺮ ﺧﺎﻧﻪ رﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪ‬ ‫ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ ﺑﺮاي دﻳﺪن دوﺳﺖ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺮوﻧﺪ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬واﻛﻨﺶ ﺑﺴﻴﺎر اﻓﺮاﻃﻲ ﻫﺴﺖ اﮔﺮ‬ ‫دﺧﺘﺮ ﺷﻤﺎ ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻨﺪ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮادر ﺧﻮدش را از ﮔﻔﺘﮕﻮ دور ﻛﻨﺪ وي را ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺸﺖ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺮده و وي را در ﺑﺸﻜﻪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ ﻛﻪ در ﺣﺎل ﺳﻮﺧﺘﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺮت ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﺪﻻل "ﺟﺪاﺳﺎزي" ﻛﻠﻴﺴﺎ ‪-‬از ﻧﮕﺮ ﻣﻨﻄﻘﻲ و اﺧﻼﻗﻲ‪ -‬از اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﺗﺮﺳﻨﺎك‬ ‫ﺑﻬﺘﺮ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﺮﺳﺶ‪" :‬آﻳﺎ ﺧﺪا ﺟﻬﻨﻢ را ﺑﺮاي ﺟﺪا ﻛﺮدن "روح ﺳﺮﮔﺮدان"‬ ‫از "ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺖﮔﺎن" آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ؟" ﺑﺎﻳﺪ ﭘﺎﺳﺦ دﻫﻴﻢ ﻧﻪ‪ ،‬ﭼﻮن اﻳﻦ ﻫﺪف از‬ ‫راهﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲﺗﺮ ﻧﻴﺰ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎزﭘﺮوري‬

‫آﻳﺎ ﺧﺪا ﺑﺮاي ﺑﺎزﭘﺮوي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﻃﻮل زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮدﺷﺎن از دﺳﺘﻮرﻫﺎي ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس ﭘﻴﺮوي ﻧﻜﺮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﺟﻬﻨﻢ را آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ؟ وﻟﻲ اﻳﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻛﻪ ﻫﺪف ﺟﻬﻨﻢ‬ ‫ﺑﺎزﭘﺮوري "ﻛﺎﻓﺮﻫﺎ" اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻲ درﻧﮓ رد ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻮن ﻛﻠﻴﺴﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﻋﺬاب‬ ‫ﺑﺮاي اﺑﺪ اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ رﻫﺎ ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺑﺮاي ﺧﻨﺪه ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ‪،‬‬

‫‪٢٢٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺟﻬﻨﻢ "ﻛﺎﻓﺮﻫﺎ" را ﺑﻪ "ﻣﺮاﺟﻊ"‪ 1‬دﮔﺮﮔﻮن ﻣﻲﺳﺎزد‪ ،‬ﺑﺎز ﻫﻢ ﻋﺬاب ﺟﻬﻨﻢ ﻫﻴﭻ ﻫﺪف‬ ‫ﺳﻮدﻣﻨﺪي ﻧﺪارد‪ ،‬ﭼﻮن ﻛﺎﻓﺮﻫﺎي ﺑﺎزﭘﺮوده ﺷﺪه ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮ ﻧﻤﻲﮔﺮدﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺳﻮدي از درﺳﺖ ﺷﺪن آنﻫﺎ ﺑﺪﺳﺖ آﻳﺪ‪ .‬آﺷﻜﺎرا‪ ،‬ﻧﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮدش ‪ -‬ﻧﻪ ﻫﻴﭻ ﻫﺴﺘﻲ‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮري‪ -‬از ﺳﻮﺧﺘﻦ ﺷﺪﻳﺪ و اﺑﺪي اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺳﻮدي ﺑﺪﺳﺖ‬ ‫ﺧﻮاﻫﻨﺪ آورد‪.‬‬

‫ﻛﻮﺗﺎه ﺳﺨﻦ‬

‫ﮔﻔﺘﻴﻢ ﻛﻪ‪ ،‬ﻛﻴﻔﺮ ﻧﻤﻮدن ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺳﻮدي واﻗﻌﻲ ﻳﺎ ﺑﺎﻟﻘﻮه ﺑﺮاي ﻛﺴﻲ ﻳﺎ‬ ‫ﮔﺮوﻫﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي اﺟﺮا ﺷﺪن دارد‪ .‬در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت‪ ،‬ﻛﻴﻔﺮ دادن‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫اﻧﺘﻘﺎﻣﻲ وﺣﺸﻴﺎﻧﻪ و ﺑﻲ ﺧﻮد‪ ،‬از ﺳﻮي ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﺪف ﺳﺎدﻳﺴﻤﻲ وي‪ ،‬ﺗﺤﻤﻴﻞ‬ ‫رﻧﺞ ﺑﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ اﺳﺖ‪ ،‬دﮔﺮﮔﻮن ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬اﻓﺰون ﺑﻪ راﻳﻦ‪ ،‬ﻣﺎ درﺑﺎرهي اﻧﮕﻴﺰهي‪ ،‬اﮔﺮ‬ ‫ﭼﻴﺰي ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺧﺪا ﺑﺮاي آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺟﻬﻨﻢ اﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻠﻲ ﭘﻴﺪا ﻧﺸﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪ ،‬ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﻫﺮﮔﺰ ادﻋﺎ ﻧﻜﺮده‬ ‫ﻛﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺟﻬﻨﻢ ﺑﺮاي ﺑﺎزﭘﺮوري "روحﻫﺎ"‪ ،‬اﺳﺖ‪ .‬ﮔﺮﭼﻪ اﻟﻬﻴﺎت دانﻫﺎ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﮔﺎه‬ ‫ﺑﻪ ﮔﺎه"ﺑﺎزداري از ﮔﻨﺎه" و "ﺟﺪاﺳﺎزي روحﻫﺎ" را ﺑﺨﺸﻲ از اﻧﮕﻴﺰه ﺧﺪا ﺑﺮاي‬ ‫آﻓﺮﻳﺪن ﺟﻬﻨﻢ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲآورﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي )ﻣﻌﻴﻮب( ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ و‬ ‫ﻳﺎ ﻫﻢ ﭼﻮن دﻟﻴﻞ اﺻﻠﻲ ﺑﻮدن ﺟﻬﻨﻢ‪ ،‬داﻧﺴﺘﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ‪ ،‬دﻟﻴﻠﻲ ﻛﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﺮاي ﻋﺬاب ﺟﻬﻨﻢ ﻣﻲآورد‪ ،‬ﭼﻴﺴﺖ؟ از دﻳﺪﮔﺎه ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪،‬‬ ‫ﻛﻠﻴﺴﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺧﻮاه ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ ﺧﻮاه ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ادﻋﺎ ﻛﺮدهاﻧﺪ‬ ‫اﻧﺴﺎنﻫﺎ در ﺟﻬﻨﻢ ﻋﺬاب ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺸﻴﺪ‪" ،‬ﭼﻮن آنﻫﺎ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ در ﮔﻨﺎه ﺑﻮده و ﭘﻴﺎﻣﺒﺮان‬ ‫را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﺠﺎت ﺑﺨﺶ ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﺮدﻧﺪ‪".‬‬

‫‪1. saints‬‬

‫‪٢٢٦‬‬

‫اﻓﺴﺎﻧﻪي ﺟﻬﻨﻢ‬

‫آﻳﺎ ﺑﻪ واژهﻫﺎي "ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻮده‪ "١‬و "ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻛﺮدﻧﺪ‪ "٢‬ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻮدﻳﺪ؟ اﻳﻦ‬ ‫واژهﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ درﻳﺎﻓﺘﻴﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺷﺎره دارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪،‬‬ ‫اﻳﻦ ﻋﺬاب آﺗﺸﻴﻦ ﺟﻬﺖدار ﮔﺮدﻳﺪه‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﺳﺨﻨﺎن ﻛﻠﻴﺴﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر اﻧﺤﺼﺎري‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺘﺠﺎوزﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺷﺎره ﻧﻤﻮده و ﻫﻴﭻ ﮔﺮاﻳﺸﻲ ﺑﻪ ﺗﺎﺛﻴﺮات ﺳﻮدﻣﻨﺪ در آﻳﻨﺪه‬ ‫ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻋﺬاب ﺟﻬﻨﻢ ﺧﻮدش ﻳﻚ ﭘﺎﻳﺎن ﺑﻮده و ﺑﺪون ﻫﻴﭻ ﻫﺪف ﺳﻮدﻣﻨﺪي در‬ ‫آﻳﻨﺪه اﺟﺮا ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﺳﺎدهﺗﺮ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺪا "ﮔﻨﺎه ﻛﺎرﻫﺎ" را در‬ ‫ﺟﻬﻨﻢ "ﭼﻮن آنﻫﺎ در ﮔﻨﺎه ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮده و ﻋﻴﺴﻲ را ﺗﻜﺬﻳﺐ ﻧﻤﻮدﻧﺪ" ﻋﺬاب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪،‬‬ ‫آنﻫﺎ ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻠﻲ ﻧﻤﻲآورﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﺪﻻل آنﻫﺎ دﻟﻴﻞ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي ﺑﻮدن ﺟﻬﻨﻢ ﺑﺪﺳﺖ‬ ‫ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬دﻟﻴﻞ ﺑﺪي ﻫﻢ ﺑﺮاي آن ﻧﻤﻲآورﻧﺪ‪ .‬ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻞ ﻳﺎ ﻫﺪﻓﻲ را‬ ‫ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﭼﺮا ﺧﺪا اﻧﺴﺎنﻫﺎ را‬

‫"ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎن‪ ،‬ﺑﺎور ﺑﻪ ﻧﻴﺮوي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ‪،‬‬

‫ﻋﺬاب ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻧﻤﻲآورﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮآﻳﻨﺪ ﮔﺮﻳﺰ‬

‫ﭼﻮن در ﮔﺎمﻫﺎي آﻏﺎزﻳﻦ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ اﻧﺴﺎن‬

‫ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ "دﻟﻴﻞ" ﻋﺬاب ﺟﻬﻨﻢ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ‬

‫ﺧﺪﻣﺘﻲ ﺑﺰرگ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ‬

‫"ﻋﺬاب دادن" ‪-‬ﻫﻢ ﭼﻮن ﻫﺪﻓﻲ ﭘﺮ‬

‫ﭼﻮن ﻧﻴﺎزي اﺳﺎﺳﻲ داﻧﺴﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻧﻪ ﺑﺮاي‬

‫ﻛﻴﻨﻪ ﺑﻲ ﺧﻮد ‪ -‬اﺳﺖ‪ .‬ادﻋﺎي اﻳﻨﻜﻪ‬

‫دادن ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺷﻨﺎﺧﺘﻦ ﺧﻮﺑﻲ و ﺑﺪي در‬

‫ﺧﺪا ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ "ﻧﺎﭼﺎر" ﺑﻪ ﻋﺬاب‬

‫اﺧﻼق اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‪ ،‬ﻳﺎ ﻧﻪ ﺑﺮاي دادن اﻧﮕﻴﺰهي‬

‫اﻧﺴﺎنﻫﺎ اﺳﺖ‪ ،‬اﻧﻜﺎر ﻗﺪرت ﻻﻳﺰال و‬ ‫ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲﻫﺎي ﺑﻲ ﻛﺮان ﺧﺪا ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ادﻋﺎي‬

‫اﻳﻨﻜﻪ‬

‫ﺧﺪا‬

‫"ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ"‬

‫اﻧﺴﺎنﻫﺎ را ﻋﺬاب ﻛﻨﺪ‪ ،‬رد ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ‬

‫اﻧﺠﺎم ﻛﺎرﻫﺎي درﺳﺖ و دوري از ﺑﺪي‪".‬‬ ‫ ﺟﺎن اﺳﺘﻮرات ﻣﻴﻞ )‪(1806-1873‬‬‫ﻓﻴﻠﺴﻮف‪ ،‬اﻗﺘﺼﺎد دان‪ ،‬ﻣﻨﻄﻖ دان و‬ ‫داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺳﻴﺎﺳﺖ اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ‪ -‬در ﻛﺘﺎب‬ ‫ﺳﻮدﻣﻨﺪي دﻳﻦ‬

‫ﺧﺪاﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1. lived‬‬ ‫‪2. rejected‬‬

‫‪٢٢٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫در ﻫﺮ ﺻﻮرت‪ ،‬ﺟﻨﮕﻲ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﻣﻴﺎن آﻣﻮزهﻫﺎ ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان آﺧﺮﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﭘﻮﺷﺎﻟﻲ‪ ،‬رﻫﺒﺮان دﻳﻨﻲ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺎ اﻧﺴﺎنﻫﺎ آن‬ ‫اﻧﺪازه ﺧﺮد ﻧﺪارﻳﻢ ﻛﻪ ﻧﻘﺸﻪ اﺻﻠﻲ ﺧﺪا را درﻳﺎﺑﻴﻢ‪" .‬ﺗﻨﻬﺎ اﺣﻤﻖ در ﻗﻠﺐ ﺧﻮد‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ' ﺧﺪا ﻧﻴﺴﺖ ‪ " ' .‬ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﮔﻔﺘﺎر ﻋﺎﻟﻲ و ﺑﺪون ﻟﻐﺰش ﺧﺪاﺳﺖ و‬ ‫ﮔﺮﭼﻪ ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻫﻤﻪي رازﻫﺎي ﺧﺪا را درﻳﺎﺑﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﺧﺪا ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺛﺎﺑﺖ و‬ ‫ﺑﺎ دادﮔﺮي رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬درﺳﺖ ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻛﻮدﻛﻲ ﺷﺎﻳﺪ درﻧﻴﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا از‬ ‫ﺳﻮي ﭘﺪر و ﻣﺎدري دوﺳﺖداﺷﺘﻨﻲ ﺗﻨﺒﻴﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻣﺎ ﻧﻴﺰ ﻫﺪف آﺧﺮﻳﻦ ﺧﺪا را‬ ‫درك ﻧﻤﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﮔﺮ ﺧﺪا ﺑﺮاي ﻋﺬاب اﻧﺴﺎنﻫﺎ و ﺷﻴﻄﺎن رﺟﻴﻢ‪ ١‬ﺟﻬﻨﻢ را آﻓﺮﻳﺪه ﭘﺲ‬ ‫ﺑﺪون ﺷﻚ‪ ،‬دﻟﻴﻞ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم آن دارد‪.‬‬ ‫ﻣﻐﺎﻟﻄﻪي روﺷﻨﻲ در اﻳﻦ "ﻣﻨﻄﻖ" اﻳﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪاي را ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺛﺎﺑﺖ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ اﺳﺘﺪﻻل ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺎ اﻳﻦ ﭘﻴﺶ ﻓﺮضﻫﺎ آﻏﺎز ﻛﻨﻴﺪ )‪(1‬‬ ‫ﻛﻪ ﺧﺪاﻳﻲ ﻫﺴﺖ‪ (2) ،‬او ﺧﺪاي ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن )ﻧﻪ ﺧﺪاي اﺳﻼﻣﻲ ﻳﺎ ﻳﻮﻧﺎﻧﻲ(‬ ‫ﻫﺴﺖ‪ (3) ،‬او ﻫﻤﻴﺸﻪ رﻓﺘﺎر ﻋﺎدﻻﻧﻪ دارد‪ (4) ،‬او ﻗﺎدر ﻣﻄﻠﻖ و ﺧﺮد ﺑﻲ ﻛﺮان اﺳﺖ‪،‬‬ ‫)‪ (5‬ﺟﻬﺎن‪ ،‬زﻣﻴﻦ‪ ،‬اﻧﺴﺎنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻬﺸﺖ و ﺟﻬﻨﻢ را آﻓﺮﻳﺪه‪ ،‬و )‪ (6‬ﻫﻤﻪي ﻛﻨﺶﻫﺎي وي‬ ‫داراي ﻫﺪف اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺪون ﺷﻚ ﺑﺮآﻳﻨﺪ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي "اﺳﺘﻨﺒﺎط ﻣﻨﻄﻘﻲ"‬ ‫ﻃﻮﻃﻲوار ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻘﺪﻣﻪﻫﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ﺑﺪون ﻧﻘﺪ ﺑﺎ اﻳﻤﺎﻧﻲ ﻛﻮر آن را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪاﻳﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ "ﻣﻨﻄﻘﻲ" ﺑﺎ "اﺛﺒﺎت" ﺑﻮدن ﺑﺘﻤﻦ‪ ،‬ﺑﺎ اﺳﺘﻨﺎد ﺑﻪ ﮔﻮاﻫﻲ ﭘﺴﺮ‬ ‫ﺷﮕﻔﺖاﻧﮕﻴﺰ راﺑﻴﻦ‪ ،‬ﻳﻜﺴﺎن اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮي ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻣﻘﺪﻣﻪﻫﺎي "ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن" آن‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺎورﻫﺎي ﺗﻌﺼﺐآﻣﻴﺰ ﻳﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي ﺧﻴﺎﻟﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ارزش ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ از ﭘﺮﺳﺶ ﺣﻴﺎﺗﻲ درﺧﻮر ﺑﻮدن ﻋﺬاب‪ ،‬ﭼﺸﻢ‬ ‫ﭘﻮﺷﻲ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ :‬آﻳﺎ ﻋﺬاب اﻧﺪازه ﺑﺰه اﺳﺖ؟ ﺑﻪ وﻳﮋه ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪،‬‬ ‫ﻛﻴﻔﺮ دادن ﻏﻴﺮﻋﺎدي ﺑﺎ ﺑﻲ رﺣﻤﻲ را‪ ،‬ﻫﺮ اﻧﺪازه ﻛﻪ ﺑﺰه اﻧﺠﺎم ﺷﺪه از ﺳﻮي ﺑﺰهﻛﺎر‬

‫‪1. fallen angels‬‬

‫‪٢٢٨‬‬

‫اﻓﺴﺎﻧﻪي ﺟﻬﻨﻢ‬

‫ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺰاوار ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮان ﺣﺘﻲ‬ ‫ﻗﺎﺗﻞﻫﺎي ﺳﺮﻳﺎﻟﻲ ﻳﺎ ﺑﭽﻪ ﺑﺎزﻫﺎ را در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در ﺑﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺷﺪه ﻳﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻣﻮرد ﺳﻮ اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار داد‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل درﺑﺎره ﺧﺪا‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻫﻴﭻ‬ ‫اﻧﺪازهاي از ﺷﻜﻨﺠﻪ و ﻋﺬاب ﺑﺮاي ﺧﺎﻣﻮش ﻛﺮدن ﺣﺮص وي از اﻧﺘﻘﺎم ﺑﺴﻨﺪه ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫"ﻛﺎﻓﺮﻫﺎ" ﺑﺎ ﺑﻲ رﺣﻤﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ ‪ -‬ﻧﻪ ﻫﺰار ﺳﺎل‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﻳﺎ ﻳﻚ‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮاي اﺑﺪ‪ -‬ﻣﻲﺳﻮزﻧﺪ‪.‬‬ ‫درﺑﺎره اﻳﻦ ﺑﻴﻨﺪﻳﺸﻴﺪ‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺑﭙﻨﺪارﻳﻢ‪ ،‬در ﻃﻮل زﻧﺪﮔﻲ ﻳﻚ ﺷﺨﺺ وﻳﮋه‬ ‫ﺷﻴﻄﺎن ﺻﻔﺖ‪ ،‬در ﺳﺮﺟﻤﻊ ﺻﺪ ﻫﺰار ﮔﻨﺎه اﻧﺠﺎم داده اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻳﻚ از آنﻫﺎ‬ ‫ﺧﺪا ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪا در ﺟﻬﻨﻢ ﺷﻜﻨﺠﻪ و ﻋﺬاب ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻳﻚ "ﻛﺎﻓﺮ" ﺑﺮاي ﻫﺮ‬ ‫ﮔﻨﺎﻫﻲ ﻛﻪ اﻧﺠﺎم داده ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺎل ﺷﻜﻨﺠﻪ و ﻋﺬاب ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺷﻮد ‪ -‬داوري‬ ‫ﺳﺎدﻳﺴﺘﻚ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﺼﻮر‪ -‬ﭘﺲ دورهي ﻛﻴﻔﺮ وي ﺑﺎﻳﺪ ‪ 100،000‬ﺳﺎل ﻧﻴﺰ ﻃﻮل ﺑﻜﺸﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ آﻣﻮزهﻫﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﻋﺬاب و ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺑﻴﺶ از ﺻﺪ ﻫﺰار ﺳﺎل ﻃﻮل ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫ﻛﺸﻴﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻛﻴﻔﺮ ﻫﺮ ﮔﻨﺎه ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﺳﺎل اداﻣﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺧﺪا ﺑﺮاي‬ ‫ﻫﺮ ﮔﻨﺎﻫﻲ ﻛﻪ ﻳﻚ "ﮔﻨﺎه ﻛﺎر" اﻧﺠﺎم داده وي را ‪ 100‬ﺳﺎل ﻋﺬاب ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺬاب وي‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ده ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﻃﻮل ﺑﻜﺸﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺟﻬﻨﻢ ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ اداﻣﻪ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ‬ ‫‪ 100‬ﺳﺎل ﺷﻜﻨﺠﻪ و ﻋﺬاب ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮔﻨﺎه ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﻋﺬاب‬ ‫ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮔﻨﺎه در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﺬاب اﺑﺪي‪ ،‬ﭼﻨﺪان زﻣﺎﻧﻲ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ اﮔﺮ ﺷﻤﺎ در روز ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ﺑﻪ ﺟﺎي رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺗﻤﺎﺷﺎي ﻓﻮﺗﺒﺎل را‬ ‫ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﻴﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﻦ ﻳﻜﻲ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﻋﺬاب ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﭼﻤﺪاﻧﻲ ﺳﻨﮕﻴﻦ را روي ﭘﺎ ﺧﻮد ﻣﻲاﻧﺪازﻳﺪ‪ ،‬ﻧﺎﻟﻪ ﻛﻨﻴﺪ "اه"‪ ،١‬آن ﮔﺎه ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺗﻚ "ﮔﻨﺎه" ﻋﺬاب ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ دﺧﺘﺮي ﻛﻪ ﻟﺒﺎس ﺷﻨﺎ‬ ‫ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺑﻴﺶ از اﻧﺪازه ﺧﻴﺮه ﺷﻮﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺶ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻨﺶ ﻏﻴﺮ ﺧﺪاﻳﻲ‬

‫"‪1. "shit‬‬

‫‪٢٢٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻋﺬاب ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺗﺮﺑﻴﺖ ﺷﺪه ﭘﺪر و ﻣﺎدري ﻣﺴﻠﻤﺎن ﺑﺎﺷﻴﺪ و ﺑﻪ ﺟﺎي دﻳﻦ‬ ‫ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺑﻪ دﻳﻦ آنﻫﺎ ﺑﮕﺮوﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﺧﺪاﺷﻨﺎﺳﻲ ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﻴﺶ از ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل‬ ‫ﻋﺬاب ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮﭼﻪ ﺧﺪا‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺪون ﺷﻚ ﺑﺮ ﻣﻘﺎمﻫﺎي دوﻟﺘﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﺮﺗﺮي‬ ‫داﺷﺘﻪ و ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ آن ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﺮ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪاي‪ ،‬ﻋﺬاب ﺟﻬﻨﻢ ﻏﻴﺮﻋﺎدي و‬ ‫ﻏﻴﺮاﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﺟﻔﺮﺳﻮن‪ ،١‬ﻣﺪﻳﺴﻦ‪ ٢‬و دﻳﮕﺮ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﺧﻮدﻣﺎن ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ "ﭘﺪر ﻣﻬﺮﺑﺎن آﺳﻤﺎﻧﻲ" ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ دﻟﺴﻮزي و ﻣﻬﺮﺑﺎﻧﻲ ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﭘﺪر و ﻣﺎدر ﻣﻬﺮﺑﺎن‪ ،‬ﻛﻮدﻛﺎن ﺧﻮد‬ ‫را‪ ،‬ﺑﺮاي رﻓﺘﺎر ﻧﺎدرﺳﺖ‪ ،‬ﺷﻜﻨﺠﻪ داده و ﺑﻪ ﭼﻮب ﺑﺴﺘﻪ و ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺳﻮزاﻧﺪ؟‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ادﻋﺎ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎي "ﻧﺠﺎت ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ"‪" ،‬ﭘﺴﺮان ﺧﺪا" ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ وﻟﻲ آﻳﺎ ﺳﺰاوار اﺳﺖ ﻛﻮدﻛﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﻤﺎ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺧﻮﻳﺸﺎوﻧﺪي ﻧﺪارﻧﺪ را آزار‬ ‫دﻫﻴﺪ؟ ﻣﻦ اﻣﻴﺪوارم و ﺑﻪ ﺷﻤﺎ اﻋﺘﻤﺎد دارم ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺦ ﺷﻤﺎ ﻧﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺧﻮب‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪاي ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ؟‬

‫ﺟﻬﻨﻢ ﻫﺴﺖ‬

‫اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺧﺪا ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎ را ﺑﻪ ﺟﺎي‬ ‫اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺪون ﺷﺮط ﺑﺒﺨﺸﺪ‪ ،‬ﺷﻜﻨﺠﻪ و ﻋﺬاب ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﺑﻪ ﺧﺪا اﺗﻬﺎم‬ ‫ﻣﻲزﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﻬﻨﻢ را ﺑﺪون ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻠﻲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﺷﻜﻨﺠﻪ و ﻋﺬاب دادن آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫از اﻳﻦ روي‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺗﻮﻣﺎس ﭘﺎﻳﻦ‪ ٣‬ﮔﻔﺘﻪ‪ ،‬درﺳﺖﺗﺮ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‬ ‫ﺳﺨﻨﺎن ﺷﻴﻄﺎن ﻧﻪ ﺳﺨﻨﺎن ﺧﺪا ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺎ ﭘﻨﺪار اﻳﻨﻜﻪ ﺧﺪا ﻫﺴﺖ ﭘﻴﺶ ﺑﺮوﻳﻢ‪،‬‬

‫‪1. Jefferson‬‬ ‫‪2. Madison‬‬ ‫‪3. Thomas Paine‬‬

‫‪٢٣٠‬‬

‫اﻓﺴﺎﻧﻪي ﺟﻬﻨﻢ‬

‫ﻣﻦ ﺑﺎ اﺳﺘﻮاري ﺑﺎور دارم ﻛﻪ ادﻋﺎي ﻛﻔﺮآﻣﻴﺰ اﻳﻨﻜﻪ او ﺟﻬﻨﻢ را آﻓﺮﻳﺪه‪ ،‬ﺗﻮﻫﻴﻦ ﺑﻪ ﺧﺪا‬ ‫ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﻲآﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻬﻨﻢ ﻧﻴﺴﺖ‬

‫اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻳﻌﻨﻲ اﻳﻨﻜﻪ ﺧﺪا ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﺗﺤﻤﻴﻞ ﺷﻜﻨﺠﻪ و ﻋﺬاب ﺑﻲ ﻫﺪف و‬ ‫دﻳﮕﺮآزاري ﺑﻪ روحﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ آﻓﺮﻳﺪه را ﻧﺪارد‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي اﺗﻬﺎم ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺟﻬﻨﻢ را‬ ‫ﻧﻪ ﺑﻪ ﺧﺪا‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬ﻛﻪ در ﺑﺮآورد ﻣﻦ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﻴﺸﺘﺮي دارد‪ .‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﻛﻪ روﺑﺮت اﻳﻨﮕﺮﺳﻞ اﺷﺎره ﻧﻤﻮده‪ ،‬اﻓﺴﺎﻧﻪ ﺟﻬﻨﻢ "ﻫﺮﭼﻪ ﭘﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻪ ﻛﻴﻨﻪ ﺗﻮزي‪،‬‬ ‫ﻫﺮﭼﻪ ﺧﻮدﺧﻮاﻫﻲ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻪ ﺳﺘﻤﮕﺮي‪ ،‬ﻫﺮﭼﻪ دﺷﻤﻨﻲ‪ ،‬ﻫﺮﭼﻪ رﺳﻮاﻳﻲ ﻛﻪ ﻗﻠﺐ اﻧﺴﺎن‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺟﺎ ﺑﮕﻴﺮد" را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺧﺪا در واﻗﻊ در ﭘﻨﺪار ﺧﻮد اﻧﺴﺎن را آﻓﺮﻳﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٢٣١‬‬

‫‪9‬‬

‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ و "ﺧﻄﺮ"‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‬

‫"ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ ﺑﺎور ﻛﻨﻢ ﺟﺎودان ﺑﻮدن اﻧﺴﺎن را و از ﻧﮕﺮ ﻣﻦ اﺧﻼق ﺗﻨﻬﺎ ﻧﮕﺮش اﻧﺴﺎﻧﻲ‬ ‫ﺑﺪون ﺑﻮدن ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن ﻓﺮا اﻧﺴﺎﻧﻲ در ﭘﺸﺖ آن اﺳﺖ‪".‬‬ ‫ آﻟﺒﺮت اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ )‪ ،(1879-1955‬در زﻧﺪﮔﻲ ﻧﺎﻣﻪ او آﻟﺒﺮت اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ ‪ :‬روي اﻧﺴﺎﻧﻲ‬‫"دﻳﻦﻫﺎي ﺳﺎزﻣﺎن ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻳﻚ دروغ و ﻋﺼﺎﻳﻲ ﺑﺮاي اﻧﺴﺎنﻫﺎي ﺳﺴﺖ ﻋﻨﺼﺮ‪،‬‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي در ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻮدن دارﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺮدم ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺮون ﺑﺮوﻳﺪ‬ ‫و در ﻛﺎر دﻳﮕﺮان ﻓﻀﻮﻟﻲ ﻛﻨﻴﺪ‪".‬‬ ‫ﺟﺴﻲ وﻧﺘﺮا ‪ ،‬ﻛﺸﺘﻲ ﮔﻴﺮ و ﻓﺮﻣﺎﻧﺪار ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻣﻴﻨﻪ ﺳﻮﺗﺎ در ﻣﺠﻠﻪي ﭘﻠﻲ ﺑﻮي )ﻧﻮاﻣﺒﺮ‬ ‫‪(1999‬‬

‫ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻦ ﺳﺎده ﺑﺎﺷﻢ ﻳﺎ از ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﻬﺮهي ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ رو‬ ‫ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎﻟﻪي ﻓﺮاﻧﺴﻮي دل ﺑﺴﺘﮕﻲ ﻧﺪارم‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﭼﻴﺰي در ﺑﻪ اره ﻧﻤﻲداﻧﻢ‪ ،‬و‬ ‫ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ در اﻳﻦ ﺑﻪ اره ﻫﻢ ﭼﻴﺰي ﺑﺪاﻧﻢ‪ .‬ﻓﻬﺮﺳﺘﻲ از ‪ 10،000‬دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﻣﻦ ﻫﻴﭻ‬ ‫ارﺟﺎﻋﻲ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎﻟﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﻧﺪارد‪ .‬در واﻗﻊ ﻣﻦ دوﺳﺖ دارم دراز ﺑﻜﺸﻢ و ﭼﺮﺗﻲ‬ ‫ﻛﻮﺗﺎه ﺑﺰﻧﻢ ﺗﺎ اﻳﻨﻜﻪ در ﺑﻪ اره ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎﻟﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﺑﺨﻮاﻧﻢ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﭘﮋوﻫﺶ ﮔﺮان و‬

‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ و "ﺧﻄﺮ" ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‬

‫ﻫﻨﺮﻣﻨﺪاﻧﻲ ﻛﻪ آن ﺟﺴﺘﺎر را دﻟﻜﺶ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ ،‬ارج ﮔﺬاﺷﺘﻪ و ﻗﺪر داﻧﻲ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﺧﻮدم‪ ،‬ﺑﻲ ﺧﻴﺎل ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ آن ﻧﺪارم‪.‬‬ ‫آﻧﭽﻪ ﻣﻦ ﺑﻪ آن دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ دارم‪ ،‬در ﻣﻴﺎن ﭼﻴﺰﻫﺎي دﻳﮕﺮ‪ ،‬راﻳﺎﻧﻪ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ‬ ‫راﻳﺎﻧﻪ ﺧﻮدم را در ﺳﺎلﻫﺎي آﻏﺎزﻳﻦ دﻫﻪ ‪ ،1980‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر ﺑﺮاي ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎر ﮔﻴﺮي ﺧﺎﻧﮕﻲ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬ﺧﺮﻳﺪم‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ راﻳﺎﻧﻪ ﻣﻦ‪ ،‬ﻛﻪ از ردﻳﻮ ﺷﻚ‬

‫‪١‬‬

‫ﺧﺮﻳﺪاري ﺷﺪ‪ 4 ،‬ﻛﻴﻠﻮﺑﺎﻳﺖ ﺣﺎﻓﻈﻪ داﺷﺖ ‪ -‬ﺗﻮﺟﻪ ﻛﻨﻴﺪ ﻧﻪ ‪ 4‬ﻣﮕﺎﺑﺎﻳﺖ ‪-‬ﻣﻨﻈﻮر ﻣﻦ ‪4‬‬ ‫ﻛﻴﻠﻮ )‪ (4096‬ﺑﺎﻳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ از ﺑﺰرﮔﻲ ‪ RAM‬ﺷﮕﻔﺖ زده ﺷﺪه و از ﭘﺮﺷﺘﺎﺑﻲ‬

‫‪CPU‬‬

‫دﺳﺘﮕﺎه‪ ،‬ﻛﻪ ﻛﻤﻲ از ‪ 1‬ﻣﮕﺎﻫﺮﺗﺰ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻫﺮاﺳﻨﺎك ﺷﺪه ﺑﻮدم‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ راﻳﺎﻧﻪ ﻣﻦ‪،‬‬ ‫در ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﮔﺮاﻓﻴﻜﻲ ﺧﻮدش‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﻫﻢ زﻣﺎن ﭼﻬﺎر رﻧﮓ ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن را‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺶ دﻫﺪ!‬ ‫در آن زﻣﺎن‪ ،‬اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺗﻨﻬﺎ در اﻧﺤﺼﺎر ﭼﻨﺪ داﻧﺸﮕﺎه و ﻣﺮﻛﺰ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﺳﺮآﻣﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ ﻛﺴﻲ از ﻧﺖ اﺳﻜﻴﭗ‪ ،‬ﺑﻴﻞ ﮔﻴﺘﺲ‪ ٢‬ﻳﺎ وﻳﻨﺪوز اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ اﻛﺴﭙﻠﻮر ﭼﻴﺰي ﻧﺸﻨﻴﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮر ﮔﺴﺘﺮده ﺟﻬﺎﻧﻲ‪ ٣‬ﻳﻚ دﻫﻪ زﻣﺎن ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‪ .‬اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺘﻨﻲ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻮد ﺗﺎ ﻛﺪﻫﺎي آدرس ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺑﺎ رﻧﺞ ﺑﺴﻴﺎر وارد ﺷﻮد ﺗﺎ ﺳﻴﺴﺘﻢ راﻫﺒﺮي‬ ‫ﮔﺮدد‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻣﻮدم ﻣﻦ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ در ‪ 150‬ﺑﺎود‪ ٤‬ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪ ،‬وﻟﻲ ﮔﺎه ﺑﻪ ﮔﺎه ﺑﻪ‬ ‫ﺷﺘﺎب درﺧﺸﺎن ‪ 300‬ﺑﺎود دﺳﺖ ﻣﻲﻳﺎﻓﺖ‪ .‬از آن روزﻫﺎ ‪ -‬ﻛﻪ ﭼﻨﺪان زﻣﺎن ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﮕﺮ ﻧﻤﻲرﺳﻨﺪ‪ -‬راﻳﺎﻧﻪ و اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﺎورﻧﻜﺮدﻧﻲ دﮔﺮﮔﻮن ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫آﺷﻜﺎري ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ و )ﺷﺎﻳﺪ( ﺑﺮاي ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻳﻚ ﻛﻢ آﺳﺎنﺗﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪1. Radio Shack‬‬ ‫‪2. Bill Gates‬‬ ‫‪3. World Wide Web‬‬ ‫شتاب انتقال داده ھا در ثانيه ‪4. Baud‬‬

‫‪٢٣٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫در ﻃﻮل دﻫﻪي ‪ 1980‬و ‪ 1990‬ﻫﺰاران ﺑﺎر ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ وارد ﺷﺪم و ﺑﻪ دهﻫﺎ ﻫﺰار‬ ‫ﺳﺎﻳﺖ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪم‪ .‬در ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﺳﺎلﻫﺎي ﮔﺸﺖ و ﮔﺬار در ﺷﺒﻜﻪ‪،‬‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ‪ -‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺑﺎر‪ -‬ﺑﻪ ﺳﺎﻳﺘﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﺒﻌﻲ از ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎﻟﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻮي ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﻣﺘﺼﻞ ﻧﺸﺪم‪ .‬ﻣﻦ اﻃﻤﻴﻨﺎن دارم ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ روي اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﺧﻮدم را ﺑﺮاي ﺟﺴﺘﺠﻮ آنﻫﺎ آزار ﻧﺪادم‪ ،‬زﻳﺮا ﺑﻪ ﻫﻴﭻ روي ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﻣﻮﺿﻮع دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻢ‪ .‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﻴﻖ ﻫﻢ ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ ﻛﺠﺎ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﺮدم‪،‬‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻧﻜﺮدم‪.‬‬ ‫***‬ ‫در دﻫﻪي ‪ ،1980‬ﻣﻦ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺳﺨﻦ و ﻧﮕﺮ ﻣﻨﻔﻲ درﺑﺎره اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻧﺸﻨﻴﺪم‪ .‬ﺑﺪون‬ ‫ﺷﻚ‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮان اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺧﻮدﺷﺎن ﻫﻤﻴﺸﻪ از ﺷﺘﺎب ﭘﺎﻳﻴﻦ و ﺳﺨﺖ ﺑﻮدن راﻫﺒﺮي ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﮔﻼﻳﻪ داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﺮﮔﺰ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻧﻤﻲﭘﻨﺪاﺷﺖ ﻛﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‬ ‫ﭼﻴﺰ ﺑﺪي ﻳﺎ ﻳﻚ ﻧﻴﺮوي ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﺎ آﻏﺎز ﺳﺎلﻫﺎي دﻫﻪ ‪،1990‬‬ ‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎي ﻣﺴﻴﺤﻲ ‪ -‬و رﺳﺎﻧﺎﻫﺎي ﺧﺒﺮي ﺟﻮﻳﻨﺪهي اﺣﺴﺎس ‪ -‬آﻏﺎز ﻧﻤﻮدن ﻛﻪ‬ ‫اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ را ﻫﻤﭽﻮن ﺧﻄﺮي ﺑﺮاي اﻧﺴﺎﻧﻴﺖ ﻧﺸﺎن دﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻟﻲ ﻣﺎ داﺳﺘﺎنﻫﺎي‬ ‫ﺗﺮﺳﻨﺎﻛﻲ درﺑﺎرهي ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺴﻴﺎر اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ از ﺳﻮي ﺗﺮورﻳﺴﺖﻫﺎ ﺑﺮاي دزدﻳﺪن‬ ‫ﻧﻘﺸﻪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻤﺐ اﺗﻤﻲ‪ ،‬ﺷﻨﻴﺪﻳﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ‪ ،‬اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ در ﺗﺪارك ﺑﺮاي ﻧﺎﺑﻮد‬ ‫ﻛﺮدن زﻣﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬اﻫﻤﻴﺖ ﻧﺪﻫﻴﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻤﺎن ﻧﻘﺸﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﺑﻤﺐ اﺗﻤﻲ در ﻛﺘﺎبﻫﺎي‬ ‫داﻧﺸﮕﺎه ﻫﺴﺖ‪ .‬ﭼﻮن اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻳﻚ ﭘﻴﻚ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﻴﺪ اﻳﻦ داﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺗﻮﻃﺌﻪ‬ ‫آﻣﻴﺰ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺪﺷﮕﻮنﺗﺮ و ﭘﻴﺎﻣﺪي ﺑﺎ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺮاي از ﻣﻴﺎن رﻓﺘﻦ زﻣﻴﻦ‬ ‫دارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ از ﺳﻮي ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻣﺘﻮﺳﻂ‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ از آﻧﭽﻪ ﭼﻴﺰي درﺑﺎره آن‬ ‫ﻧﻤﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺮس داﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻤﺘﺮ درك ﻣﻲﺷﺪ‪.‬‬

‫‪٢٣٤‬‬

‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ و "ﺧﻄﺮ" ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‬

‫داﺳﺘﺎنﻫﺎي ﺗﺮﺳﻨﺎك ﭘﺲ از اﻳﻦ‪ ،‬ﻛﻪ درﺑﺎرهي اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ دور ﻣﻲزد‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ آدم ﻛﺶ‪ ،‬آدم رﺑﺎ و ﺑﭽﻪ ﺑﺎز‪ ،١‬ﭘﺸﺖ ﭘﺎﻳﺎﻧﻪﻫﺎي راﻳﺎﻧﻪﻫﺎ در ﻛﻤﻴﻦ ﻧﺸﺴﺘﻪ‪،‬‬ ‫آﻣﺎده ﻳﻮرش ﺑﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻋﻀﺎي ﺧﺎﻧﻮاده ﺷﻤﺎ ﻛﻪ روي ﺧﻂ‪ ٢‬ﻣﻲرود‪ ،‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﮔﻮﻧﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﻏﺎرﺗﮕﺮان ﺧﺸﻦ‪ ،‬ﻫﻤﮕﻲ ﻧﺎﺑﻐﻪﻫﺎي راﻳﺎﻧﻪاي ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎدﮔﻲ ﻧﺸﺎﻧﻲ ﺧﺎﻧﻪ ﺷﻤﺎ را ﺑﺎ دﻳﺪن ﻧﺸﺎﻧﻲ اﻳﻤﻴﻞ ﺷﻤﺎ ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي‬ ‫دادهﻫﺎي ﭘﻨﻬﺎن‪ ،‬اﻳﻦ ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪﮔﺎن اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺧﺎﻧﻪي ﺷﻤﺎ رﺧﻨﻪ ﻛﺮده و‬ ‫در ﻫﻨﮕﺎم ﺧﻮاب ﮔﻠﻮي ﺷﻤﺎ را ﺑﺒﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﻋﻜﺲ اﻳﻦ ﺻﺪاي ﺗﺮﺳﺎن از ﻧﺎﭘﻴﺪاﻳﺎن‬ ‫اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ‪ ،‬ﻫﻴﭻ اﻋﺘﺮاﺿﻲ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ در ﻛﺘﺎب راﻫﻨﻤﺎي ﺗﻠﻔﻦ ﺷﻬﺮ ﭼﺎپ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﺎم‬ ‫ﻛﺎﻣﻞ و ﻧﺸﺎﻧﻲ ﺧﺎﻧﻪ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ در ﺷﻬﺮ ﺑﻮد‪ ،‬ﻧﺪاﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫)‪(1‬‬

‫وﻟﻲ ﺗﺮس از ﺑﻤﺐ اﺗﻤﻲ ﭘﺨﺶ ﺷﺪه اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ و ﺟﻨﺎﻳﺖ ﻛﺎران اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺳﻨﮕﻴﻦ‬ ‫ﺗﻬﺪﻳﺪ ﻳﻚ ﭘﻠﻪ ﻋﻘﺐ رﻓﺘﻪ‪ :‬آن اﺣﺘﻤﺎل ﺗﺮﺳﻨﺎك اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺴﻲ ‪ -‬ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻚ‬ ‫ﻧﻮﺟﻮان "ﻛﻢ ﺳﺎل" ﻣﺮد ‪ -‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ را ﺑﺮاي دﻳﺪن ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻟﺨﺖ ﻳﻚ زن ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺎر ﮔﻴﺮد!‬ ‫ﻛﻤﭙﻴﻦ ﻫﺎي راه اﻓﺘﺎده ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎري ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر‪ ،‬ﻣﺎﻳﻪ آن ﺷﺪ ﻛﻪ در ‪1995‬‬ ‫ﻛﻨﮕﺮه اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻗﺎﻧﻮن ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ‬

‫‪٣‬‬

‫)‪(CDA‬‬

‫را ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻗﺎﻧﻮن‬

‫ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ "ﺧﺮدﺳﺎلﻫﺎ" را از "ﺗﻬﺪﻳﺪ" ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ‬ ‫اﻳﺘﻨﺮﻧﺘﻲ را ﭘﻴﮕﻴﺮي ﻣﻲﻛﺮد‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﭘﺨﺶ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎ و ﻓﺮاﻫﻢ‬ ‫ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪﻣﺎت اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ آﻏﺎز ﺑﻪ اراﺋﻪ ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎي ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﻨﺪه از ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي‬ ‫ﻛﻪ ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪ ﻣﻲﺷﺪ "ﺑﺮاي ﺧﺮدﺳﺎل زﻳﺎن آور" ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻧﺮم اﻓﺰارﻫﺎﻳﻲ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﻧﺖ ﻧﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺳﺎﻳﺒﺮﭘﺎﺗﺮول‪ ،‬ﺳﺎﻳﺒﺮﺳﻴﺘﺮ‪ ،‬اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻓﻴﻞﺗﺮ و ﺳﻮرف واچ ﺻﺪﻫﺎ ﻫﺰار ﻧﺴﺨﻪ ﺑﻪ‬

‫‪1. pedophiles‬‬ ‫‪2. online‬‬ ‫‪3. Communications Decency Act‬‬

‫‪٢٣٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﭘﺪر و ﻣﺎدراﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﮕﺮان ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي ﺑﺪون ﻧﻈﺎرت راﻳﺎﻧﻪ از ﺳﻮي ﻛﻮدﻛﺎن ﺧﻮﻳﺶ‬ ‫ﺑﻮدﻧﺪ ﻓﺮوﺧﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﺰاران وب ﺳﺎﻳﺖ ﺑﺎ ﮔﺮاﻳﺶ ﺟﻨﺴﻲ آﻏﺎز ﺑﻪ ﺑﺎزرﺳﻲ ﺑﺰرگﺳﺎل‬ ‫ﺑﻮدن‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﺳﻦ ﺑﺮاي اﺟﺎزه ورود ﻧﺪادن ﺑﻪ ﺧﺮدﺳﺎﻻن‪ ،‬ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫دوﻧﺎ رﻳﺲ ﻫﻮﻛﺲ‪ ،١‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪاي از ﺧﻮاﺑﻴﺪن ﺑﺎ ﻫﻴﭻ ﻣﺮد زن‬

‫"ﭘﻴﺸﮕﺎﻣﺎن و ﻣﺎﻣﻮران دﻳﻨﻲ دﻟﻴﻞ اﺻﻠﻲ‬

‫داري ﻧﺪاﺷﺖ "از ﭘﻴﺶ ﺑﺮاي ﻛﺎخ‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ دﺷﻮاريﻫﺎ و ﺟﻨﮓﻫﺎ در‬

‫ﺳﻔﻴﺪ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪه" ﺧﺎﻧﻢ ﺳﺨﻨﮕﻮي‬

‫ﺳﻨﺠﺶ ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﮔﺮوهﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ‬

‫ﺑﺮاي ﻣﺪارا ﺑﺲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﮔﺮوه از‬

‫ﺑﻮدهاﻧﺪ‪".‬‬

‫دوﺑﺎره ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪﮔﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﻮﺷﺶ داﺷﺘﻨﺪ "ﭘﺎﺳﺪار ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺎ از‬

‫‪-‬ادﮔﺎر آﻟﻦ ﭘﻮ )‪(1809-1849‬‬

‫ﺧﻄﺮ دﻳﺪن ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ‬

‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‬

‫اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ"‪ ،‬ﺑﻮد‪.‬‬ ‫***‬ ‫آﻳﺎ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻪ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺪي دارد؟ و‬ ‫اﮔﺮ ﺑﺪي دارد‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﻢ ﭼﻮن ﻳﻚ ﺑﺰرگﺳﺎل‪ ،‬ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺑﻜﻮﺷﻴﻢ از دﻳﺪن ﺗﺼﺎوﻳﺮ‬ ‫ﺷﻮت اﻧﮕﻴﺰ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﺑﺰرگﺳﺎلﻫﺎ اﺳﺖ از ﺳﻮي ﻛﻮدﻛﺎن ﺗﺎﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ؟‬ ‫ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﻫﺴﺖ‪ (1) :‬ﻧﻪ ﻣﺴﺌﻠﻪاي ﻧﻴﺴﺖ؛ و )‪ (2‬ﻣﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ‬ ‫ﻛﻮﺷﺸﻲ ﺑﺮاي "ﺟﺪاﺳﺎزي ﻛﻮدﻛﺎن‪ "٢‬از اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﻨﻤﺎﻳﻴﻢ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ از اﻳﻨﻜﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪ‬ ‫ﻛﻮدﻛﺎن را از اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺟﺪاﺳﺎزي ﻧﻤﻮد دﻓﺎع ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﻧﻤﻲﻛﻮﺷﻢ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺿﻤﻴﻤﻪ‬

‫‪1. child-proof‬‬ ‫‪2. First Amendment‬‬

‫‪٢٣٦‬‬

‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ و "ﺧﻄﺮ" ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‬

‫ﻧﺨﺴﺖ‪ ١‬ﻳﺎ رد ﺑﻨﻴﺎدي ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﺳﺎﻧﺴﻮر دوﻟﺘﻲ وارد ﻛﻨﻢ‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻣﻦ ﺑﺎ دل‬ ‫ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﺴﻴﺎر اﻇﻬﺎر دادﮔﺎه ﻋﺎﻟﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه را ﻛﻪ درﺑﺎره ﻗﺎﻧﻮن ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ‬ ‫)‪ (CDA‬ﮔﻔﺘﻪ‪ ،‬ﺑﺮﺧﻼف ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﺳﺖ ﻣﻲﺳﺘﺎﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ در زﻣﻴﻨﻪاي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ‬ ‫ﻣﺘﻔﺎوت‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﻦ ﺑﺎور دارم ﻛﻪ ﺳﺎﻧﺴﻮر اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺪاري از ﻛﻮدﻛﺎن ﺧﻮدﻣﺎن‬ ‫از "آﺳﻴﺐ" ﺧﻴﺎﻟﻲ‪ ،‬ﻫﻢ ﻏﻴﺮﺿﺮوري و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻏﻴﺮ ﺗﻮﻟﻴﺪي اﺳﺖ‪.‬‬ ‫***‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ ﻗﺎﻃﻊ‪ ،‬درﺳﺖ ‪ -‬و دﻳﺪﮔﺎه ﺛﺎﺑﺖ‪ -‬درﺑﺎره ﻛﻮدﻛﺎن و ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺟﻨﺴﻲ‪ ٢‬ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻛﺸﺶ ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻪ ﺳﻮي‬ ‫وب ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﺤﺘﻮي ﺟﻨﺴﻲ ﺑﻪ اﻧﺪازه دل ﺑﺴﺘﮕﻲ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎﻟﻪي ﻓﺮاﻧﺴﻮي‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ :‬ﻫﻴﭻ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ دﻟﻴﻞ‪ ،‬ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻮﺷﺶ ﭘﺮ ﺳﺮ و ﺻﺪاي ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﭘﺎﺳﺪاري ﻛﻮدﻛﺎن از دﻳﺪن ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﺑﻪ اﺣﺘﻤﺎل ﺑﻪ‬ ‫اﻳﺘﺮوژﻧﻴﻚ‪ ٣‬ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ‪" .‬اﻳﺘﺮوژﻧﻴﻚ" ﻳﻚ اﺻﻄﻼح ﮔﻨﮓ ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ درﻣﺎن دﻛﺘﺮ و داروﻫﺎي داده ﺷﺪه از ﺳﻮي وي‪ ،‬اﻧﺴﺎﻧﻲ را دﭼﺎر‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي آن اﻧﺪازه ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻛﻪ ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻪ ﺳﻮي وب ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي ﺑﺰرگﺳﺎل ﻛﺸﻴﺪه‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﺸﺶ ﺷﻬﻮت ﻧﺒﻮده ﺑﻠﻜﻪ ﻛﻨﺠﻜﺎوي اﺳﺖ‪ -‬ﻛﻨﺠﻜﺎوي ﻛﻪ از‬ ‫ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي ﺑﻲ ﭘﺎﻳﺎن ﺧﻮدﻣﺎن و ﻛﻨﺎﻳﻪ زﻧﻲﻫﺎي ﻋﻤﻮﻣﻲ درﺑﺎره ﺷﻬﻮت درﺳﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن اﺧﻼﻗﻲ ﺟﻬﺎدﮔﺮ‪ ٤‬در ﻛﻮدﻛﺎن ﻛﺸﺶ ﺑﻪ ﺳﻮي وب ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻛﻮدﻛﺎن از آنﻫﺎ دﻳﺪن ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬را ﺑﻴﺪار ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺧﺒﺮﮔﺎن روان ﺷﻨﺎﺳﻲ‬

‫‪1. Constitutionally‬‬ ‫‪2. libido‬‬ ‫‪3. iatrogenic‬‬ ‫‪4. Morally crusading adults‬‬

‫‪٢٣٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻛﻮدك ‪ -‬ﻫﻢ ژان ﭘﻴﺎژه‪ ١‬و ﻫﻢ زﻳﮕﻤﻮﻧﺪ ﻓﺮوﻳﺪ‪ - ٢‬دﻫﻪﻫﺎي ﭘﻴﺶ ﻧﺸﺎن دادهاﻧﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﻮدﻛﺎن ﻳﻚ دوره ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻧﻬﻔﺘﮕﻲ ﺟﻨﺴﻲ‪ ،‬ﻛﻪ در آن ﻫﻴﭻ ﮔﺮاﻳﺶ ﺟﻨﺴﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪،‬‬ ‫دارﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ دوره ﻧﻬﻔﺘﮕﻲ ﺟﻨﺴﻲ ﺑﺎ ﻳﻮرش ﺑﻠﻮغ در آﻏﺎز ﺗﺎ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﺑﻪ ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺬﻳﺮش ﻳﺎ درك اﻳﻦ ﻛﻪ‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎ اﻧﮕﻴﺰش ﻳﺎ ﭘﻨﺪارﻫﺎي ﺧﻮﺷﻲ ﺟﻨﺴﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ از ﻧﮕﺮ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‪ ،‬ﺑﻪ وﻳﮋه ﺑﺰرگﺳﺎل ﻣﺮد‪ ،‬ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺮدان ﻣﻴﺎن ﺳﺎل‬ ‫ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺑﻪ ﭘﻨﺪارﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ وﺳﻮاس دارﻧﺪ‪ .‬ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر ﮔﺮاﻳﺶ دارﻧﺪ ﭼﻬﺎرﭼﻮب‬ ‫رواﻧﻲ و رﻓﺘﺎري ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻪ دﻳﮕﺮان‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﻓﺮاﻓﻜﻨﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي‬ ‫ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ دﺷﻮار اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎور ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر واﻗﻌﻲ ﻫﻴﭻ‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ را ﺑﺪون درﮔﻴﺮي در ﭘﻨﺪارﻫﺎي ﺷﻬﻮاﻧﻲ ﻣﻲﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﻴﻖ‪ ،‬ﭼﻮن‬ ‫ﭘﻨﺪارﻫﺎي ﺷﻬﻮاﻧﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻃﺒﻴﻌﻲ در دورهي ﻧﻬﻔﺘﮕﻲ ﻛﻮدﻛﻲ رخ ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ -‬ﻧﻪ‬ ‫ﻫﻤﻪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ -‬ﮔﺰارشﻫﺎي ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن از ﺳﻮاﺳﺘﻔﺎده ﺟﻨﺴﻲ ﻛﻮدﻛﺎن درﺳﺖ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﮕﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﻤﻪ ﭘﺎﺳﺦﻫﺎي اﻳﻦ ﭘﻨﺪارﻫﺎي ﺧﻴﺎﻟﻲ از ﺳﻮي ﻳﻚ روان ﺷﻨﺎس ﻳﺎ‬ ‫ﭘﮋوﻫﺶ ﮔﺮ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﺎﭘﺨﺘﻪ ﻓﺮاﻫﻢ ﺷﻮد‪ ،‬ﺗﺼﻮرﻫﺎي و ﺧﻮاﺳﺘﻪﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻛﺎﻣﻞ در ﻛﻮدﻛﺎن ﻧﻴﺴﺖ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻠﻮغ آﻏﺎز ﺷﻮد‪ .‬ﮔﺮاﻳﺶ ﺑﺮاي داﻧﻠﻮد‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰﻧﺪه راﻳﺎﻧﻪاي‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ در دوره ﭘﻴﺶ از ﺑﻠﻮغ‬ ‫ﻛﻮدﻛﺎن ﻏﺎﻳﺐ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺛﺎﺑﺖ در اﻧﺪﻳﺸﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﻧﮕﻪ دارﻳﻢ ﻛﻪ وب‬ ‫ﺳﺎﻳﺖﻫﺎ ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ درونﻣﺎﻳﻪ آنﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﻌﺎل از ﺳﻮي ﻛﺎرﺑﺮ راﻳﺎﻧﻪ‬ ‫ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﻮد‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻧﺎﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺮ روي ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ ﺷﻤﺎ ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت و ﭘﻴﺎمﻫﺎي رﺧﺪادي ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1. Jean Piaget‬‬ ‫‪2. Sigmund Freud‬‬

‫‪٢٣٨‬‬

‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ و "ﺧﻄﺮ" ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‬

‫ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ اﺷﺎره ﻧﻤﻮدم‪ ،‬در ﻃﻮل دو دﻫﻪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ از ﺳﻮي ﻣﻦ‪،‬‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺳﺎﻳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎﻟﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻮي ارﺟﺎع دﻫﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺪون ﺷﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻧﺮﻓﺘﻢ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻗﺎﻧﻮن ﺗﺼﻮﻳﺒﻲ ﻛﻨﮕﺮه ﺟﻠﻮ دﻳﺪن‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻄﺎﻟﺒﻲ را از ﻣﻦ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻧﺮم اﻓﺰار "ﺑﺎزدارﻧﺪه" ﻳﺎ ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺰرگﺳﺎل‬ ‫ﺑﻮدن ﺑﺮ ﻣﻦ ﻧﻈﺎرت ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬و ﻫﻴﭻ ﮔﺮوه ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻳﺎ دﻳﻨﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻜﺮد ﻣﺮا از وارد‬ ‫ﺷﺪن ﺑﻪ اﻳﻦ ﺳﺎﻳﺖﻫﺎ ﺑﺎزدارد‪ .‬ﻛﻤﺒﻮد دل ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺳﺮﺷﺖ ﺧﻮد ﻣﻦ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ‬ ‫"ﭘﺎﺳﺪار" از دﻳﺪن ﺑﺎﻟﻪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﻓﺮض ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻨﮕﺮه ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻗﺎﻧﻮن ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﺑﺎﻟﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻮي‪،‬‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﻓﻜﺮ ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻨﺠﻜﺎوي ﻣﻦ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﻴﺪار ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﭙﻨﺪارﻳﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺷﺮﻛﺖﻫﺎي ﻧﺮم اﻓﺰاري و ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﺪﻣﺎت اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﻛﺎر ﻧﻤﻮده ﺗﺎ ﻣﻦ‬ ‫رازﻫﺎي ﺑﺎﻟﻪ را درﻧﻴﺎﺑﻢ‪ .‬و ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻔﺴﺮان و ﻓﻌﺎﻻن دﻳﻨﻲ ﺑﺪون اﻳﺴﺖ درﺑﺎره‬ ‫"ﺧﻄﺮﻫﺎي" دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻣﻦ ﺑﻪ وب ﺳﺎﻳﺖﻫﺎي ﺑﺎﻟﻪ ﻓﺮاﻧﺴﻮي‪ ،‬روﺿﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ‪ .‬ﮔﻤﺎن‬ ‫ﻛﻨﻢ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺷﺐﻫﺎ ﺑﻴﺪار دراز ﻛﺸﻴﺪه و ﺷﮕﻔﺖ زده ﺑﺎﺷﻢ ﻛﻪ اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﻫﻴﺎﻫﻮ ﺑﺮاي‬ ‫ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺎر دﻳﮕﺮ ﻛﻪ ﻣﻦ وارد اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﻣﻲﺷﻮم‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﺑﺮاي ﭼﻪ ﺳﺎﻳﺘﻲ‬ ‫ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺧﻮاﻫﻢ ﻧﻤﻮد؟ ﺑﺎز ﻫﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﺮ "دﺷﻮاري" ﮔﻤﺎن ﺷﺪهاي از دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻲ‬ ‫ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﺘﺮوژﻧﻴﻚ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﭘﺎﺳﺪاران‬ ‫درﻣﺎﻧﮕﺮ اﺧﻼق‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ درﺑﺎره ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﺑﻲ ﺷﻤﺎر ﻛﻪ "درﻣﺎن" اﺧﻼﻗﻲ ﻣﺎﻳﻪ‬ ‫"ﺑﻴﻤﺎري" ﺷﺪهاﻧﺪ ﺑﻪ اﻧﺪﻳﺸﻴﻢ‪ .‬ﻳﻜﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﻛﻪ در ﻫﻤﻪي دوران آن‬ ‫را دوﺳﺖ داﺷﺘﻢ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﺮوﺳﻲ ﻛﺮده و ﻛﻮدﻛﺎن‪ ١‬در ‪ 1987‬ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺪون ﺷﻚ ﻫﺮ‬ ‫ﻗﺴﻤﺖ آن ﭘﺮ ﺑﻮد از ﻛﻨﺎﻳﻪﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ و ﺧﻮاﻫﺶﻫﺎي ﺷﻬﻮاﻧﻲ ﺷﺮم آور‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ‬

‫‪1. Married with Children‬‬

‫‪٢٣٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺳﻮي ﻫﻤﺴﺮ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﻧﺒﻮد‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﻓﺎﻛﺲ ﻧﺨﺴﺖ در ‪ 1987‬ﺑﻪ‬ ‫ﭘﺨﺶ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﺮوﺳﻲ ﻛﺮده و ﻛﻮدﻛﺎن ﭘﺮداﺧﺖ‪ ،‬رﺗﺒﻪ ﺧﻮدش ﻓﺮو اﻓﺘﺎد‪ .‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ آن‬ ‫را ﺗﻤﺎﺷﺎ ﻧﻜﺮد‪ ،‬و ﻓﺎﻛﺲ ﻃﺮح ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ را ﮔﺬاﺷﺖ‪.‬‬ ‫ﺳﭙﺲ ﺧﺎﻧﻤﻲ‪ ،‬اﻓﺴﻮس‪ ،‬ﻛﻪ ﻧﺎم وي را ﻧﻤﻲداﻧﻢ‪ ،‬آﻏﺎز ﺑﻪ ﻧﺸﺎن دادن ﺧﺸﻢ ﺧﻮد ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻮر ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ درﺑﺎره ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺟﻨﺴﻲ‪ ،‬ﻧﻤﻮد‪ .‬وي ﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري ﻧﻮﺷﺖ‪ .‬ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻤﻮد‬ ‫ﺗﺎ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎنﻫﺎي ﻧﻤﺎﻳﺶ را از اداﻣﻪي ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺎزدارد‪ .‬وي دﺳﺘﻪﻫﺎي ﻣﺨﺎﻟﻒ‬

‫را ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﭘﻴﺎﻣﺪ آﻏﺎز ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻫﻤﮕﺎن ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﺮوﺳﻲ ﻛﺮده و‬ ‫ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﻮد‪ .‬و ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﺮاي ده ﻓﺼﻞ اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﺎم اﻳﻦ‬ ‫ﺧﺎﻧﻢ ﻣﻘﺪس را ﻣﻲداﻧﺴﺘﻢ‪ ،‬ﺑﻲ ﮔﻤﺎن ﻳﻚ ﻛﺎرت ﺳﭙﺎﺳﮕﺰاري ﺑﺮاي ﻫﻤﻜﺎري ﺿﺮوري‬ ‫وي‪ ،‬در ﭘﺨﺶ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ دوﺳﺖ داﺷﺘﻨﻲ ﺧﻮدم‪ ،‬ﻣﻲﻓﺮﺳﺘﺎدم‪.‬‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ دﻳﮕﺮ‪ :‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر دﻟﺨﻮاه در ﺷﻬﺮك ﻛﻮﭼﻜﻲ در ﻗﻠﺐ آﭘﺎﻻش زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬در ‪ 1997‬ﻛﻮﻛﻠﻮسﻛﻼن‪ ١‬اﻋﻼم ﻧﻤﻮد ﺑﺮاي راﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻲ در ﭘﺎرك ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬ ‫رﻳﺰي دارد‪ .‬اﻳﻦ راﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻲ دور از ﻫﺮ ﻧﺎﺣﻴﻪ ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ ﻳﺎ ﺷﻬﺮك‪ ،‬ﭘﻨﺞ‪ ،‬ﺷﺶ ﻧﮋادﭘﺮﺳﺖ‬ ‫ﻛﻢ ﺳﻮاد‪ ،‬ﭘﻴﭽﻴﺪه در ﻟﺒﺎسﻫﺎي ﺳﻔﻴﺪ رﻧﮓ ﺧﻮد‪ ،‬را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺧﻮد ﻣﻲﻛﺸﻴﺪ‪ .‬در ﺷﻬﺮ‬ ‫ﻛﺴﻲ ﻛﻮﭼﻚﺗﺮﻳﻦ ﺗﻮﺟﻪاي ﺑﻪ اﻳﻦ دﻳﻮاﻧﻪﻫﺎ ﻧﺪاﺷﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﺎل ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﻴﺎم ﻧﻔﺮت‬ ‫اﻧﮕﻴﺰ‪ ،‬رﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران ﻣﺤﻠﻲ آﻫﻨﮓ ﺑﻲ ﺑﺎر ﻧﻤﻮدن اﻳﻦ اﺟﺘﻤﺎع ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪه از‬ ‫ﻛﻼن را داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﺨﺴﺖ‪ ،‬ﻣﻘﺎمﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﻧﻤﻮدن ﻫﻢﺧﻮاﻧﻲ اﻳﻦ ﮔﺮدﻫﻤﺎﻳﻲ را‬ ‫ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﺑﻜﺸﻨﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻛﺎر ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردﻧﺪ‪ ،‬در ﭘﻲ‬ ‫ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﻲ راﻫﭙﻴﻤﺎﻳﻲ ﮔﺴﺘﺮدهي ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ آﻣﻴﺰي در ﺳﺮاﺳﺮ ﻫﻤﺎن ﭘﺎرك اﺟﺘﻤﺎع‬ ‫ﻛﻼنﻫﺎ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﻴﺎﻣﺪ آن ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﺮاي ﻣﺎهﻫﺎ ﻫﺮ روز روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ در ﻋﻨﻮان ﺻﻔﺤﻪ‬ ‫ﻧﺨﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﺮح ﺟﺰﺋﻴﺎت ﻛﺸﻤﻜﺶ ﺑﺮ ﺳﺮ اﺟﺘﻤﺎع ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﻳﺰي ﺷﺪهي ﻛﻼنﻫﺎ‬

‫‪1. Ku Klux Klan‬‬

‫‪٢٤٠‬‬

‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ و "ﺧﻄﺮ" ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‬

‫ﭘﺮداﺧﺘﻨﺪ‪ .‬و‪ ،‬ﺑﺪﺑﺨﺘﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺷﻤﺎر اﻋﻀﺎي ﻛﻼن‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﭘﻴﺶ رﺷﺪ ﻧﻤﻮد‪ .‬ﭘﺎداش ﭘﻮﺷﺶ‬ ‫راﻳﮕﺎن روزﻧﺎﻣﻪﻫﺎ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن داده ﺷﺪه از ﺳﻮي ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران ﻣﺤﻠﻲ را‪ ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ‬ ‫دﻻر ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ را ﺑﺮاي ﻛﻼنﻫﺎ ﺑﺨﺮد‪ .‬اﻳﻦ ﺟﺎ ﻧﻜﺘﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ‬ ‫ﻣﺮدم را ﺑﻪ ﺳﻮي ﺟﺴﺘﺎري ﻛﻪ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ آنﻫﺎ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻜﺸﻴﺪ‪.‬‬ ‫***‬ ‫ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﻛﻪ ﻛﻮدﻛﺎن ﺷﻬﻮﺗﻲ ﺑﺮاي ﻣﻮﺿﻮعﻫﺎي ﺷﻬﻮاﻧﻲ ﻧﺪارﻧﺪ ‪ -‬و‬ ‫اﻳﻦ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺿﺪ ﺷﻬﻮت ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻛﻨﺠﻜﺎوي ﻛﻮدﻛﺎن دام ﻣﻲزﻧﺪ‪ -‬ﺑﺎز ﻫﻢ ﭘﺮﺳﺶ‬ ‫ﭘﺎﺑﺮﺟﺎ ﻫﺴﺖ‪ :‬درﺑﺎرهي ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﺎﻟﻎ ﺷﺪه ﭼﻪ؟ آﻳﺎ آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﻌﺎل ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي‬ ‫ﺷﻬﻮاﻧﻲ را ﺑﻪ دﻟﺨﻮاه ﺧﻮﻳﺶ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ؟‬ ‫در اﻳﻨﺠﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﻪ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﻧﻮﺟﻮان دارد‪ .‬زﻧﺎن‪ ،‬ﺧﻮاه ﻧﻮﺟﻮان ﺧﻮاه‬ ‫ﺑﺰرگﺳﺎل‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮاﻧﻲ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺨﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻣﺮدان‬ ‫ﭘﻨﺪارﻫﺎي ﺑﻴﻬﻮدهاي درﺑﺎره اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ زن در ﺷﺒﻜﻪ در ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺗﺼﺎوﻳﺮ آﻟﺖ‬ ‫ﻣﺮداﻧﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎوري ﻧﺎ آﺷﻨﺎﻳﻲ اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺎ روان ﺷﻨﺎﺳﻲ زن‬ ‫را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ از ﺳﺮﮔﺮﻣﻲﻫﺎي وﻳﮋه ﻣﺮدان‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﮔﺮ ﻣﺎ ﺷﻬﻮتراﻧﻲ زﻧﺎن و ﻛﻮدﻛﺎن را از "دﺷﻮاري" ﻓﺮض ﺷﺪه‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮتاﻧﮕﻴﺰ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارﻳﻢ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﮔﺮوه ﺑﺎﻗﻲ ﻣﺎﻧﺪه ﺟﻤﻌﻴﺖ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻲ ﮔﺮوه ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﻣﺮد ﺗﺎزه ﺑﺎﻟﻎ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﮔﺮوه درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه ﻣﺮدان ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ‬ ‫ﻣﻴﺎن ‪ 13‬ﺗﺎ ‪ 17‬ﺳﺎﻟﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﻠﻮغ و رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺟﻨﺴﻲ را ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻨﻮز‬ ‫از ﻧﮕﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ "زﻳﺮ ﺳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‪ "١‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آﻳﺎ اﻳﻦ ﻣﺮدان ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي زﻧﺎﻧﻪ در ﺷﺒﻜﻪ‬ ‫در "ﺧﻄﺮ" ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬

‫‪1. underage‬‬

‫‪٢٤١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ از دﻳﺪﮔﺎه ﺗﺎرﻳﺨﻲ دﻳﺪه ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮان ﺑﺎور ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻮر واﻗﻌﻲ ﻣﺮدان ﻧﻮﺟﻮان ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮاﻧﻲ‪ ،‬آﺳﻴﺐ ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﻳﺎدآوري‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ‪ 99‬درﺻﺪ از ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻣﺮدان ﻫﻤﻴﻦ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺑﻠﻮغ رﺳﻴﺪﻧﺪ‪ ،‬از‬ ‫آﻏﺎز ﺗﺎ ﻣﻴﺎﻧﻪ ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ‪ ،‬آﻏﺎز ﺑﻪ ﻛﻨﺶ ﺟﻨﺴﻲ‪ ١‬ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ‬ ‫ﺟﺎﻧﻮري‪ ،‬از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺗﻮاﻧﻤﻨﺪ ﺷﺪﻧﺪ‪ ،‬درﮔﻴﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬در زﻣﺎنﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻤﻮل ازدواج ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﺑﭽﻪﻫﺎ را‬ ‫ﺑﺰرگ ﻛﺮده‪ ،‬ﭘﻴﺸﻪور ﺑﻮده‪ ،‬ﺳﻮداﮔﺮي ﻛﺮده ﻳﺎ ﮔﺎﻫﻲ ﻣﻠﺖﻫﺎ را رﻫﺒﺮي ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺘﺎب داﻧﺸﻨﺎﻣﻪي ﺟﻬﺎن‪ ٢‬ﻧﻮﺷﺘﻪ‪" ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر رواﻧﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺷﺘﺎﺑﻲ ﻛﻪ از‬ ‫ﺳﻮي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﻛﺎرﮔﺰاري ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﺎﻟﻎ ﻣﻲﮔﺮدﻧﺪ‪ ".‬دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ‪ ،‬اﻣﺮوزه‪،‬‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻛﻨﺶ ﺟﻨﺴﻲ در آﻏﺎز ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﻣﺎ را از ﺗﺮس ﺑﻪ ﻧﻔﺲ ﻧﻔﺲ ﻣﻲاﻧﺪازد‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﻘﻼب ﺻﻨﻌﺘﻲ‪ ٣‬آﻣﻮزش رﺳﻤﻲ را در ﺳﺎلﻫﺎي ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﻧﺎﭼﺎر ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺮوزه‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻫﺮ زوج ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﻛﻪ از دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﺑﺮاي ازدواج ﻳﺎ ﺑﭽﻪ‬ ‫داﺷﺘﻦ اﺧﺮاج ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ را ﺑﻲ ﭘﺮوا ﻣﻲدﻳﺪﻳﻢ‪ .‬اﻧﻘﻼب ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﻛﻪ ازدواج و‬ ‫ﻛﻮدﻛﺎن ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن آﻣﻮزش رﺳﻤﻲ در ‪ 18‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﻋﻘﺐ ﺑﻴﻔﺘﺪ‪.‬‬ ‫در ﻃﻮل ﻳﻚ ﭼﻬﺎرم آﺧﺮ ﺳﺪه‪ ،‬ﭘﻴﺸﺮﻓﺖﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي و ﻓﻦ آوري‪ ،‬آﻣﻮزﺷﻲ ﺑﻴﺶ‬ ‫از آﻣﻮزش دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﻧﻴﺎز داﺷﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺳﻦ ﻣﻴﺎﻧﻪ ازدواج ﺑﻪ ﻛﻠﻲ از ‪ 18‬ﺳﺎل ﺑﺎﻻﺗﺮ‬ ‫رﻓﺖ‪ .‬و ﺑﺎز ﻫﻢ‪ ،‬ﻣﺎ ﻫﺮ ازدواج ﻳﺎ ﺑﭽﻪ داﺷﺘﻨﻲ را ﭘﻴﺶ از ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﻓﺘﻦ داﻧﺸﮕﺎه در ﺳﻦ‬ ‫‪ 22‬ﺳﺎﻟﮕﻲ ﻧﺎﺑﺨﺮداﻧﻪ ﻣﻲ ﺑﻪ ﺑﻨﻴﻢ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ درﺟﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﺮاي اﻗﺘﺼﺎد ﻓﺮدا ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫و ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻴﺎز ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻣﻴﺎﻧﻪي ﺳﻦ ازدواج ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻻﺗﺮ رود‪.‬‬

‫‪1. copulating‬‬ ‫‪2. The World Book Encyclopedia‬‬ ‫‪3. Industrial Revolution‬‬

‫‪٢٤٢‬‬

‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ و "ﺧﻄﺮ" ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬واﻗﻌﻴﺖ اﻗﺘﺼﺎدي‪ ،‬ﺑﻴﺶ از ﻫﺮ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي‪ ،‬درك ﻣﺎ را از "آﺳﻴﺐ"‬ ‫دﻳﺪن ﻣﺮدان ﻧﻮﺟﻮان از ﭘﻨﺪارﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ‪ ،‬ﺳﺎﻣﺎن داده اﺳﺖ‪ .‬اﻣﺮوزه ﻣﺮدان ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ‬ ‫ﺑﺎ ﺷﻜﺎف ﺑﺎﻃﻞ ده ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬از آﻏﺎز ﺑﻠﻮغ ﺟﻨﺴﻲ و ﻣﻴﺎﻧﮕﻴﻦ ﺳﻦ ازدواج‪ ،‬روﺑﺮو ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪ ،‬ژﻧﺘﻴﻚ و ﻫﻮرﻣﻮنﻫﺎي ﻣﺮدان ﻧﻮﺟﻮان اﻣﺮوزي از روزﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻛﻨﺶ‬ ‫ﺟﻨﺴﻲ در آﻏﺎز ﻧﻮﺟﻮاﻧﻲ ﻫﻨﺠﺎر ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻔﺎوﺗﻲ ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ .‬در ﻃﻮل اﻳﻦ‬ ‫ﺷﻜﺎف ﮔﺴﺘﺮده ﻣﻴﺎن ﺑﻠﻮغ و ازدواج ﻧﻮﺟﻮانﻫﺎي ﻣﺮد ﺑﺎرﻫﺎ اﺳﺘﻤﻨﺎ ﻧﻤﻮده و ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﺻﻮرت دﻳﺪن ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ در اﻛﺜﺮﻳﺖ آنﻫﺎ ﻛﺎرﮔﺮ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫دوﺑﺎره ﭘﺮﺳﺶ را ﻣﻄﺮح ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ :‬اﮔﺮ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﻞ ﺗﺎرﻳﺦ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻣﺮدان ﻧﻮﺟﻮان‬ ‫ﺑﺎ ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﻛﺎﻣﻞ‪ ١‬ﺑﺎ دﻳﮕﺮ ﻫﻢ ﺳﻦﻫﺎي ﺧﻮدﺷﺎن "در ﺧﻄﺮ" ﻧﺒﻮده اﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﮕﻮﻧﻪ‬ ‫اﻣﺮوزه ﺑﺎ دﻳﺪن ﻋﻜﺲ ﺧﺎﻧﻢﻫﺎ "در ﺧﻄﺮ" ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬ ‫ﻫﻴﭻ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻳﺎ روان ﺷﻨﺎﺳﻲ درﺑﺎره اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﺮ‬ ‫ﮔﺰﻧﺪي از ﺗﻤﺎﺷﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮ زن ﻟﺨﺖ ﻳﺎ از ﻧﺰدﻳﻜﻲ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن از ﺳﻮي ﻧﻮﺟﻮان ﻣﺮد‬ ‫روﺷﻦ ﻧﺴﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﻤﻪ دﻳﻦﻫﺎ و ﻧﺎداﻧﻲﻫﺎي اﺧﻼﻗﻲ دور رﻳﺨﺘﻪ ﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬ﺑﺮاي ﮔﻮاه آوردن ﺗﺠﺮﺑﻲ "آﺳﻴﺐ" دﻳﺪن‬ ‫ﻣﺮدان ﻧﻮﺟﻮان‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ را ﭼﻮن ﻣﺤﺮك اﺳﺘﻤﻨﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲﺧﻮرﻧﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﺿﺪ‬ ‫ﺷﺒﻜﻪﻫﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﺳﺘﻴﺰﻧﺪه ﺑﺎ اﺳﺘﻤﻨﺎ‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪:‬‬ ‫اﻳﻦ ﻛﺎر روح اﻟﻘﺪوس را اﻧﺪوﻫﮕﻴﻦ ﻣﻲﺳﺎزد؛ ﻗﻠﺐ را ﺳﻴﺎه ﻣﻲﺳﺎزد؛ از ﻣﺮدان را ﺗﺒﻪ‬ ‫ﻛﺎراﻧﻲ دﻳﻮآﺳﺎ ﻣﻲﺳﺎزد‪.‬‬ ‫***‬

‫‪1. Full penile-vaginal intercourse‬‬

‫‪٢٤٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫دﻳﻦ داران ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﮔﺰارش ﻛﺎرﮔﺮوه ﻣﻴﺰ‪ ١‬در ﻛﺸﻤﻜﺸﻲ‬ ‫"اﺛﺒﺎت ﻧﻤﻮدن" ﻛﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ ﺑﻪ ﺗﺒﻪ ﻛﺎري ‪ -‬ﺑﻪ وﻳﮋه ﺑﺮﻋﻠﻴﻪ زﻧﺎن‪-‬‬ ‫ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﺑﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪاي ﺑﺎز ﻛﺎرﮔﺮوه ﻣﻴﺰ‪ ،‬ﻃﺮح و زﻣﻴﻨﻪ‪ ،‬و ﮔﺰارش آنﻫﺎ‬ ‫ﻛﻪ در ‪ 1986‬ﭘﺨﺶ ﺷﺪ‪ ،‬وارﺳﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪:‬‬ ‫در زﻣﺎن ﻣﺒﺎزره ﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ ‪ ،1980‬روﻧﺎﻟﺪ رﻳﮕﺎن‪ ٢‬ﭼﺎﭘﻠﻮﺳﻲ ﻧﻤﻮده و ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ‬ ‫اﻧﺠﻤﻦ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ‪ ٣‬را ﺑﺪﺳﺖ آورد‪ .‬از ﻧﮕﺮ ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪ ،‬اﻳﻦ دﺳﺘﻪ‬ ‫راي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن ﻧﺎﻣﺰد دﻣﻜﺮاتﻫﺎ در ﮔﺰﻳﻨﺶ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ در ‪،1980‬‬ ‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎي از ﺟﻴﻤﻲ ﻛﺎرﺗﺮ‪" ٤‬ﮔﻨﺎه ﻛﺎر"‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن ﭘﻴﻮﺳﺖ "ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ"‬ ‫ﺣﻘﻮق ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻪ ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺘﻮه آﻣﺪﻧﺪ‪ .‬رد ﺷﺪن ﻛﺎرﺗﺮ از‬ ‫ﺳﻮي ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ ﺑﻪ وﻳﮋه ﻛﻨﺎﻳﻪ آﻣﻴﺰ ﭼﻮن ﺟﻴﻤﻲ ﻛﺎرﺗﺮ ﺑﺪون ﭼﻮن و ﭼﺮا ﻳﻚ اﻧﺴﺎن‬ ‫دﻳﻦدار ﭘﺎرﺳﺎ ﺑﻮد‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ آﺷﻜﺎرا ادﻋﺎ ﻣﻲﮔﺮدد "دوﺑﺎره ﺑﻪ دﻧﻴﺎ" آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬در‬ ‫ﺑﺮاﺑﺮ‪ ،‬دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي دﻳﻨﻲ رﻳﮕﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪي ﻧﺎ روﺷﻦ از ﺳﻮي ﻧﺎﻇﺮﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ و‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﺷﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ رﻳﮕﺎن ﺑﺮﻧﺪه ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺮوان ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاي وي ﭼﺸﻢ ﺑﻪ راه ﺑﻮدﻧﺪ رﻳﻴﺲ‬ ‫ﺟﻤﻬﻮر ﻧﻮ‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﻤﻪ ﻧﻴﺮو دﺳﺘﻮرﻛﺎر اﻓﺮاﻃﻲ )ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﭘﺎﻳﺎن دادن ﺑﻪ ﻫﻤﻪي ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ‪،‬‬ ‫ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻲ ﭼﻮن و ﭼﺮاي ﻧﻤﺎزﺧﻮاﻧﻲ ﺑﻪ آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎي دوﻟﺘﻲ‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎر ﺳﺎﺧﺘﻦ‬ ‫دﺑﻴﺮﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﺮاي اراﺋﻪ "داﻧﺶ" آﻓﺮﻳﻨﺶ در درس زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ( آنﻫﺎ را ﺑﻪ ﭘﻴﺶ‬ ‫ﺑﺮد‪ .‬ﻫﺮ زﻣﺎن دوﻟﺖ رﻳﮕﺎن‪ ،‬ﮔﺎه ﮔﺎﻫﻲ ﻧﺸﺎﻧﻪاي ﻛﻮﭼﻜﻲ از ﻣﻴﺎﻧﻪ روي ﻳﺎ ﭘﺮاﮔﻤﺎﺗﻴﺴﻢ‬ ‫در ﻣﺴﺎﺋﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ آﺷﻜﺎرا رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر را ﺑﺮاي "ﻓﺮاﻣﻮش‬ ‫ﻧﻤﻮدن دﻟﻴﻞ اﻧﺘﺨﺎﺑﺎت" ﺳﺮزﻧﺶ ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪.‬‬

‫‪1. Meese Commission‬‬ ‫‪2. Ronald Reagan‬‬ ‫‪3. America's Fundamentalist Christian community‬‬ ‫‪4. Jimmy Carter‬‬

‫‪٢٤٤‬‬

‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ و "ﺧﻄﺮ" ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاي ﭘﺮﺗﺎب اﺳﺘﺨﻮاﻧﻲ ﺑﻪ دﺳﺘﻪ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺳﺮﻛﺸﺎن دﻳﻨﻲ‪ ،‬در ‪ 1986‬رﻳﮕﺎن‬ ‫ﺑﻪ ادوﻳﻦ ﻣﻴﺰ‪ ١‬دﺳﺘﻮر ﺑﺮﭘﺎ ﺳﺎزي ﻛﺎرﮔﺮوﻫﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﺪي ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت‬ ‫اﻧﮕﻴﺰ‪ ،‬ﺧﺎر دﻳﺮﻳﻨﻪاي در ﭼﺸﻢ‪ ٢‬ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎي ﭘﺮﺗﺴﺘﺎن‪ ،‬را ﺻﺎدر ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ادوﻳﻦ ﻣﻴﺰ‪ ،‬آدﻣﻜﺶ ﻣﺰدور ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬رﺳﻮا‪ ،‬ﺳﻨﮕﺪل رﻳﮕﺎن ﺑﻮد ﻛﻪ ﭘﺴﺖ دادﺳﺘﺎﻧﻲ‬ ‫اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه را ﭼﻮن رﺷﻮه ﺳﻴﺎﺳﻲ ﭘﺮ ﺻﺪاﻳﻲ را ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﻴﺰ ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ در رﺳﻮاﻳﻲ‬ ‫اﻳﺮان ﻛﻨﺘﺮا‪ ،٣‬رﺳﻮاﻳﻲ ودﺗﻚ‪ ٤‬و ﻧﻴﻢ دوﺟﻴﻦ ﻛﺎرﻫﺎي ﭘﺴﺖ دﻳﮕﺮ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫اﻛﻨﻮن ﻣﻴﺰ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ در ﺟﺎﻳﮕﺎه داوري ﺑﺮاي "ﻧﺎدرﺳﺖ داﻧﺴﺘﻦ" ﻧﺸﺮﻳﻪﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ‬ ‫ﭘﻠﻲ ﺑﻮي‪ ٥‬و ﭘﻨﺘﺎﻫﻮس‪ ٦‬ﻣﻲﻧﺸﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻴﺰ ﺑﻪ دﻗﺖ ﻫﻤﻜﺎران ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺮاي رﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪ‪.‬ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﻫﻤﻪ روﺿﻪ ﺧﻮان‬ ‫رادﻳﻮ و ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن ﺟﻤﻴﺰ دوﺑﺴﺎن‪ ،٧‬ﺑﻪ ﺳﺨﺘﻲ ﺿﺪ ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ‪ ،‬ﺑﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﺗﻤﺮﻛﺰ وي درﺑﺎرهي ﺧﺎﻧﻮاده ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎران ﺧﺸﻦ‪ ،‬اﻓﺴﺎﻧﻪاي ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ‬ ‫اﻋﻀﺎي دﻳﮕﺮ ﭼﻮن دوﺑﺴﺎن ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ زﻣﻴﻨﻪ ﺳﺎز‬ ‫ﺑﺎزﺗﺎب دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻴﺰي ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻛﺎرﮔﺮوه‪ ،‬ﺟﺴﺘﺠﻮي ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ واﻗﻌﻴﺖ‬ ‫راﺳﺘﻴﻦ درﺑﺎرهي ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه آﻏﺎز ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﭼﻮن ﻫﺪف ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﻛﺎرﮔﺮوه‬ ‫ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ ﺑﺎ ﺑﺰه‬ ‫ﻛﺎري ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﺸﻢ داﺷﺖ ﺑﺴﻴﺎري از‬

‫"آﻣﻮزﮔﺎران ﻓﺮﺳﺘﺎده ﺷﺪه دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫آﺳﻴﺐ رﺳﺎن ﺑﻮده‪ ،‬و از ﻫﺮ ﺟﺎ ﻛﻪ رﻓﺘﻨﺪ‬ ‫آﻧﺠﺎ را ﺑﺪﺗﺮ از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻳﺎﻓﺖ ﺷﺪه‪ ،‬رﻫﺎ‬ ‫ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪".‬‬

‫‪1. Edwin Meese‬‬

‫‪2. thorn in the flesh‬‬ ‫‪3. Iran-Contra scandal‬‬ ‫‪4. the Wedtech scandal‬‬

‫ﭼﺎرﻟﺰ دﻳﻜﻨﺰ )‪(1812-1870‬‬‫‪5. Playboy‬‬ ‫‪6. Penthouse‬‬ ‫‪7. James Dobson‬‬

‫‪٢٤٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻧﺎﻇﺮان از اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﻛﻪ ﺑﻪ دﻗﺖ‬ ‫آﻣﺎر ﺑﺰه ﻛﺎري را وارﺳﻲ ﻧﻤﻮده و ﺑﺎ‬ ‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﻴﺮون از ﻛﺎرﮔﺮوه راﻳﺰﻧﻲ‬ ‫ﻧﻤﻮده و زﻣﻴﻨﻪﻫﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ ﻣﺘﺠﺎوزان ﺗﺒﻪ‬ ‫ﻛﺎر را وارﺳﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻛﺎرﮔﺮوه ﺑﻪ‬ ‫ﻫﺮ روي ﻧﮕﺮ دﻳﮕﺮي داﺷﺖ‪ .‬اﻋﻀﺎي‬ ‫ﮔﺮوه‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻋﻠﺖﻫﺎي‬ ‫ﭘﻨﻬﺎن ﺗﺒﻪ ﻛﺎري‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ ﭘﻴﺶ‬ ‫از ﻫﺮ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺧﻮدﺷﺎن ﻛﻤﻲ‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ را ﺑﺒﻴﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻳﻚ ﺗﺮﻳﻠﻲ ﭘﺮ‪ ١‬از ﻣﻮاد ﺑﺮاي‬ ‫ﺑﺎزرﺳﻲ دﻗﻴﻖ ﻛﺎرﮔﺮوه آورده ﺷﺪ‪.‬‬ ‫اﻋﻀﺎي ﺑﺎ ﺗﻤﺎﺷﺎي ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ ﻓﻴﻠﻢ از ﻛﻨﺶﻫﺎي آﺷﻜﺎر ﺟﻨﺴﻲ‪ ٢‬آﻏﺎز ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫)ﺷﺎﻳﺪ ﻛﺴﻲ ﮔﻤﺎن ﻧﻤﺎﻳﺪ دﻳﺪن ﺑﻴﺴﺖ و ﭘﻨﺞ "ﻓﻴﻠﻢ" اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻨﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي‬ ‫ﻛﺎرﮔﺮوه ﺗﺼﻮﻳﺮ روﺷﻨﻲ از ﺟﺴﺘﺎر اﺻﻠﻲ‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﺒﻮد‪ (.‬ﻛﺎرﮔﺮوه‬ ‫ﻣﻴﺰ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮ دارد‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ آنﻫﺎ ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ ‪ -‬و ﺑﻴﺸﺘﺮ ‪ -‬و ﺑﻴﺸﺘﺮي را ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺎرﮔﺮوه ﻳﻚ ﺑﺎر ﺳﻨﮕﻴﻦ و‬ ‫ﺑﺰرگ از ﻧﺸﺮﻳﻪﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ را ﺧﻮاﺳﺘﻪ‪ ،‬ﻫﻤﻪ را ﻳﻚ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﺎ دﻗﺖ ﺑﺴﻴﺎر‪ ،‬از آﻏﺎز ﺗﺎ‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮد‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻛﺎوش ﭘﺎﻳﺎن ﮔﺮﻓﺖ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮوه ﻛﻤﻴﻨﻪ ‪ 2370‬ﻓﻴﻠﻢ‪،‬‬ ‫‪ 2323‬ﻧﺸﺮﻳﻪ و ‪ 725‬ﻛﺘﺎب ﻛﻨﺶﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ را ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻤﻮده ﺑﻮد ‪ -‬اﺛﺒﺎت ﻧﻤﻮد‪،‬‬ ‫دﺳﺖ ﻛﻢ ﺑﺮاي ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎران دﺳﺖ راﺳﺘﻲ ﻛﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ اﻋﺘﻴﺎدآور‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1. literal truckload‬‬ ‫‪2. twenty-five hardcore pornographic films‬‬

‫‪٢٤٦‬‬

‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ و "ﺧﻄﺮ" ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‬

‫ﺳﭙﺲ ﻛﺎرﮔﺮوه ﻳﻚ ﭼﻜﻴﺪه ‪ 300‬ﺑﺮﮔﻲ از ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﻛﻨﺶﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ ﻛﻪ آزﻣﺎﻳﺶ‬ ‫ﻧﻤﻮده ﺑﻮد‪ ،‬ﭼﺎپ ﻧﻤﻮد‪ .‬در ﻣﻴﺎن ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎي ﻛﻮﺗﺎه ﺷﺪه ﻓﻴﻠﻢﻫﺎ اﻳﻦ ﮔﻔﺘﮕﻮﻫﺎ ﺑﻮد‪:‬‬ ‫"ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ آب‪ ١‬ﺗﻮ را ﺑﭽﺸﻢ‪ ،‬آﺑﺖ را ﺑﺮﻳﺰ در دﻫﺎﻧﻢ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ آب ﮔﺮم ﺑﭙﺎﺷﻪ در‬ ‫دﻫﺎﻧﻢ‪ ".‬ﭼﻜﻴﺪه ﻛﺎرﮔﺮوه داراي ﺑﺎزﮔﺸﺖﻫﺎي ﺑﻲ ﺷﻤﺎر اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻨﻲ ﺑﻮده و ﺧﻮدش‬ ‫ﻳﻜﻲ از ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰﺗﺮﻳﻦ ﺳﻨﺪﻫﺎي ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﺎ آن زﻣﺎن ﺑﻮد‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﻮ در‬ ‫ﻧﺸﺮﻳﺎت دوﻟﺘﻲ را ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻤﻮد‪) .‬و ﻧﺸﺪ ﺗﺎ زﻣﺎن ﺑﺎزرﺳﻲ ﺟﻨﺴﻲ ﻛﻦ اﺳﺘﺮ‪ ٢‬ﻳﻚ دﻫﻪ‬ ‫دﻳﺮﺗﺮ ﻛﻪ ﺟﻤﻬﻮري ﺧﻮاﻫﺎن ﺧﻮدﺷﺎن را دﺳﺘﻲ ﺑﻪ زﻣﻴﻦ زدﻧﺪ و ﺧﻮﺷﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮي‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﺸﺮﻳﺎت دوﻟﺘﻲ‪ ،‬درﺑﺎرهي ﺳﻴﮕﺎر رﻳﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮر در واژن ﻣﻮﻧﻴﻜﺎ ﻟﻮﻳﻦ اﺳﻜﺎي‬

‫‪٣‬‬

‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪(.‬‬ ‫ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻛﻪ از ﺳﻮي اﻋﻀﺎي ﻛﺎرﮔﺮوه ﺷﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻮد‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ آنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ اﺟﺎزه‬ ‫دﻳﺪن ﻛﺎﻻﻫﺎي ﺷﻬﻮاﻧﻲ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ دﺳﺘﺮﺳﻲ ﻫﺮ ﻛﺲ دﻳﮕﺮي ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻧﺎروا ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﻨﻄﻖ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻳﻚ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي اﻳﻦ ﺑﻮد‬ ‫"ﺷﻬﻮت ﻣﺎﻳﻪ ﺟﻨﺎﻳﺖ اﺳﺖ‪ ".‬وﻟﻲ ﻛﺎرﮔﺮوه ﻣﻴﺰ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﻮاﻫﻲ‪ ،‬از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي‬ ‫اﺛﺒﺎت ﻧﻤﻮدن ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺷﻚ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ ﺧﻮدﺷﺎن ‪ ،‬ﻛﻪ از روز ﻧﺨﺴﺖ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬اراﺋﻪ‬ ‫ﻧﺪادﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ روي ﻛﺎرﮔﺮوه ﺑﻪ ﻫﺪف رﺳﻴﺪه ﺑﻮد‪ :‬ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ "ﭘﺎﻳﻪ راي ﮔﻴﺮي"‪،‬‬ ‫دﺳﺖ ﻛﻢ‪ ،‬آرام ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﻋﻀﺎي ﻛﺎرﮔﺮوه ﻣﻴﺰ‪ ،‬ﺑﺎ دوروﻳﻲ‪ ،‬ﻫﺮﮔﺰ ﺗﺮﺳﻲ از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن ﻧﺪاده ﻛﻪ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ‬ ‫آنﻫﺎ ﺧﻮدﺷﺎن ﭘﺲ از دﻳﺪن اﻳﻦ ﻫﻤﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ‪ ،‬ﺗﺒﻪ ﻛﺎر ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن را ﭘﺪران ﻳﺎ ﺷﻮﻫﺮان ﺑﻲ ﻧﻮا ﻧﺪﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﺧﻮدﺷﺎن را ﭼﻮن ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﺗﻬﺪﻳﺪ‬ ‫ﺑﺮاي اﻣﻨﻴﺖ ﻫﻤﺴﺎﻳﻪ در ﻧﮕﺮ ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل‪ ،‬ﺑﺮاي دﻓﺎع آنﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﺎﻳﺪ ﻳﺎدآوري‬

‫اسپرم ‪1. Cum‬‬ ‫‪2. Ken Starr‬‬ ‫‪3. Monica Lewinsky‬‬

‫‪٢٤٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻧﻤﺎﻳﻢ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از اﻋﻀﺎي ﻛﺎرﮔﺮوه ﭘﺲ از اﻳﻦ ﻛﺎر ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﺗﺒﻪ ﻛﺎري ﭘﻨﺎه ﻧﺒﺮد‪-‬‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ اﺳﺘﺜﻨﺎ ﺧﻮد ﻣﻴﺰ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎران‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ "ﺗﻔﻨﮓﻫﺎ ﻧﻤﻲﻛﺸﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻣﻲﻛﺸﻨﺪ"‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎراﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎي ﺷﻬﻮاﻧﻲ‬ ‫را ﺑﻪ ﺟﺎي اراده ﻓﺮد‪ ،١‬ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺗﺒﻪ ﻛﺎري ﮔﻤﺎن ﻛﺮدﻧﻲ‪ ،‬ﮔﻨﺎﻫﻜﺎر ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬در‬ ‫ﺳﺎزﮔﺎري‪ ،‬ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎران درﺳﺖ ﻛﻤﺘﺮ درﺧﻮاﺳﺖ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﺎﻻﻫﺎي ﺷﻬﻮاﻧﻲ و‬ ‫اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ را دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫***‬ ‫ﻣﻦ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻢ ﻫﻤﻪ اﻋﻀﺎي دوﻟﺖ رﻳﮕﺎن‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ادوﻳﻦ ﻣﻴﺰ‪ ،‬ﻫﻮادار ﻳﺎ ﺑﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪ‬ ‫ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬وزﻳﺮ ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ رﻳﮕﺎن‪ ،‬دﻛﺘﺮ س‪ .‬اروت ﻛﻮپ در راه اﺻﻠﻲ ﺑﻲ‬ ‫ﻃﺮﻓﻲ داﻧﺶ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬دﻛﺘﺮ ﻛﻮپ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد داﺷﺘﻦ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي ﺷﺪﻳﺪ ﺿﺪ‬ ‫ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ‪ ،‬وي اﻣﻀﺎي ﮔﺰارش ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪه ﺑﺪﺳﺖ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻔﺖ ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ‬ ‫ﻣﺎﻳﻪ آﺳﻴﺐ رواﻧﻲ ﭘﺎﻳﺪار در زﻧﺎن ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬را ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺖ‪ .‬ﻛﻮپ ﮔﻔﺖ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﺑﻴﺰاري‬ ‫ﺷﺨﺼﻲ وي از ﺳﻘﻂ ﺟﻨﻴﻦ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﻮاﻫﻲ از آﺳﻴﺐ رﺳﻴﺪن ﭘﺎﻳﺪار رواﻧﻲ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺷﺨﺼﻲ ﻛﻮپ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ ﺑﻮد‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ از وي در ﺑﻪ اره درﺳﺘﻲ آﺳﻴﺐ رﺳﺎﻧﻲ ﻛﺎﻻﻫﺎي ﺷﻬﻮت‬ ‫اﻧﮕﻴﺰ ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺎﺳﺦ داد "ﺗﻨﻬﺎ دو ﻛﻠﻲ ﮔﻮﻳﻲ درﺑﺎره ﻛﺎرﮔﺮ ﺷﺪن ﻛﺎﻻﻫﺎي‬ ‫"ﭘﺴﺖ" ﺟﻨﺴﻲ در روي ﺑﻴﻨﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮدش ﻣﻲﺗﻮان ﮔﻔﺖ‪ :‬آن ﻣﺎﻳﻪاي ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ اﻳﻦ‬ ‫اﻓﺮاد ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺟﻨﺴﻲ ﺑﻴﺶ از آﻧﭽﻪ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻣﻲﭘﻨﺪاﺷﺘﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻋﺎدي اﺳﺖ و ﻣﺎﻳﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ آنﻫﺎ ﺑﺮآورد درﺳﺖﺗﺮي از رواج رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن‬ ‫ﺟﻨﺴﻲ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ".‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎي ﺷﻬﻮاﻧﻲ ﻣﺎﻳﻪ آﺳﻴﺐ‬ ‫ﻧﺸﺪه و در واﻗﻊ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻴﺎﻧﻪ روي آﻣﻮزﺷﻲ ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻳﻚ وزﻳﺮ‬

‫‪1. individual choice‬‬

‫‪٢٤٨‬‬

‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ و "ﺧﻄﺮ" ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‬

‫ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﻪ ﺷﺪت ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪي دﻻوراﻧﻪاش ﺑﻪ روش‬ ‫داﻧﺶ ﺟﻠﻮي ﺑﺎزﮔﻮ ﻧﻤﻮدن ﺧﻂ ﺣﺰﺑﻲ ﺧﻮدش را ﮔﺮﻓﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎورﻣﻨﺪان دﻳﻨﻲ ﻫﺮ ﺣﻘﻲ ﺑﺮاي ﺟﺎر زدن اﻋﺘﺮاض ﺧﻮﻳﺶ درﺑﺎرهي ﻛﺎﻻي ﺟﻨﺴﻲ‬ ‫و اﺳﺘﻤﻨﺎ دارﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ‪ ،‬ﻛﻪ اﻋﺘﺮاض آنﻫﺎ رﻳﺸﻪ در داﻧﺶ ﻧﺪاﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ در‬ ‫دﻳﻦ دارد‪ .‬ﺷﻚ ﻛﻨﻴﺪ درﺑﺎره ﺳﺨﻨﮕﻮي ﻫﺮ دﻳﻨﻲ ﻛﻪ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎي‬ ‫ﺟﻨﺴﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪي ﺑﻪ ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ وي ﻧﺪارد‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻢ ﺟﻬﺎدﮔﺮ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ ﻛﻮدﻛﺎن را از ﺧﻄﺮﻫﺎي اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ ﭘﺎﺳﺪاري ﻛﻨﺪ‪ ،‬در واﻗﻊ آﻧﭽﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‬ ‫اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ او ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ "روح" ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن را از ﺟﻬﻨﻢ ﭘﺎﺳﺪاري ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﭼﻮن اﻳﻦ‬ ‫ﻣﺠﺎﻫﺪ‪ ١‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ اﺳﺘﺪﻻل ﻣﺘﻘﺎﻋﺪﻛﻨﻨﺪه ﺑﺮاي ﺷﻨﻮﻧﺪهي ﭘﮋوﻫﺶ ﮔﺮ از ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‬ ‫ﺑﻴﺎورد‪ ،‬اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻢ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ "ﺧﻄﺮي" ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﺑﺸﻮد ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻣﺴﺘﻘﻞ از‬ ‫ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ او اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻴﺎورد‪ -‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮ زن ﻟﺨﺖ ﻧﺮخ ﺑﺰه ﻛﺎري را ﺑﺎﻻ‬ ‫ﻣﻲﺑﺮد‪.٢‬‬ ‫ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ راﻫﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺮاي "ﺑﻴﺮون ﻛﺸﻴﺪن از ﭘﻨﺎﻫﮕﺎه"‪ ٣‬اﻧﮕﻴﺰه راﺳﺘﻴﻦ ﺟﻬﺎد ﺿﺪ‬ ‫ﺟﻨﺴﻲ‪ ،‬ﮔﻔﺘﻦ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ در ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺸﻮرﻫﺎي اروﭘﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر آزادي ﺧﻮاه ﺗﺮي در ﺑﺎرهي ﻛﺎﻻﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ دارﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺮخ ﺑﺰه ﻛﺎري‬ ‫ﭘﺎﻳﻴﻦﺗﺮ از اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬در ﻛﺸﻮرﻫﺎﻳﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭼﻴﻦ‪ ،‬اﻳﺮان و‬ ‫ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدي‪ ،‬ﻛﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎي ﺷﻬﻮاﻧﻲ ﺑﺎ ﻣﺮگ ﻛﻴﻔﺮ داده ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﻴﺰارﻛﻨﻨﺪه‬ ‫اي ﺑﺰه ﻛﺎري ﺑﺮ ﺿﺪ زﻧﺎن ﻋﺎدي اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﮔﺮ ﻧﺮخ ﺗﺒﻪ ﻛﺎري "ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺳﺮ‬ ‫راﺳﺘﻲ" ﺑﺎ اﻧﺪازه ﻛﺎﻻﻫﺎي ﺷﻬﻮاﻧﻲ دارد‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻲ درﻧﮓ‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﺎﻫﺶ ﻧﺮخ ﺑﺰه‬ ‫ﻛﺎري ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اروﭘﺎ‪ ،‬ﻛﺎﻻﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﻪ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﻴﺎورﻳﻢ‪ (3).‬در واﻗﻌﻴﺖ‪،‬‬

‫‪1. crusader‬‬ ‫آن ھا جلوتر ھستند در نگر آيت ﷲ ھای ايرانی تصوير زن لخت نه تنھا نرخ بزه کاری را باال می برد بلکه نرخ ‪2.‬‬ ‫زمين لرزه و خشکسالی را نيز باال می برد‪.‬‬ ‫"‪3. "smoke out‬‬

‫‪٢٤٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪ ،‬اﻧﮕﻴﺰه راﺳﺘﻴﻦ ﺟﻬﺎد ﺿﺪ ﺟﻨﺴﻲ ﻫﻴﭻ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﺎ "ﻧﺮخ ﺑﺰه ﻛﺎري" ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻪ آﺳﺎﻧﻲ‪ ،‬دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﺧﻮد را ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺲ‬ ‫دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﺑﺎ زور دوﻟﺖ ﻓﺪرال و ﻣﺠﻠﺲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺲ دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﺗﺤﻤﻴﻞ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪيﻫﺎي رواﻧﻲ ﺑﺴﻴﺎري ﻣﻴﺎن ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ و ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ ﻛﻪ‬ ‫آﻳﺖ اﷲ ﺧﻤﻴﻨﻲ را در ‪ 1979‬ﺑﻪ ﻗﺪرت رﺳﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻫﺮ دوي اﻳﻦ ﮔﺮوهﻫﺎي ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﺧﻮدﺷﺎن ﭼﻮن ﻗﺎﻧﻮن ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪ زﻣﻴﻦ‪ ١‬ﭘﺮﺳﺘﺶ ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮ‬ ‫دو ﮔﺮوه در ﺑﺮاﺑﺮ دﻣﻮﻛﺮاﺳﻲ و دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺳﻨﮕﺪل ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺗﻨﻬﺎ دﻳﺪﮔﺎه‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن "از ﺳﻮي ﺧﺪا ﻓﺮﻣﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ".‬ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﮔﺮوهﻫﺎي ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ آزادي ﮔﺰﻳﻨﺶ را روا ﻧﻤﻲداﻧﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻪ اﺟﺎزه دﻫﺪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﺗﺎ دﻳﺪن ﻳﺎ ﻧﺪﻳﺪن‬ ‫ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮاﻧﻲ را ﺧﻮدش ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي آن‪ ،‬اﻳﻦ "ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ ﺑﺰرگ" ﻛﺎﻻﻫﺎي‬ ‫ﺷﻬﻮاﻧﻲ ﺑﺎﻳﺪ از روي ﭼﻬﺮهي زﻣﻴﻦ ﭘﺎك ﺷﺪه و ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻛﺎﻻي ﺑﻨﺠﻞ ﻏﻴﺮاﺧﻼﻗﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﻟﻌﻨﺖ اﺑﺪي ﺳﭙﺮده ﺷﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﻜﻮﻻر و ﺑﺎ ﭘﺎﺳﺪاري ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ ﻣﺎ‪ ،‬ﻣﻴﺎﻧﻪ رو ﻧﺸﺪه ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬اﻣﺮوزه ﻧﻴﺰ اﻳﻦ ﻣﺘﻌﺼﺒﺎن‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﻧﻴﺎﻛﺎن ﻣﻌﻨﻮي‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن‪" ،‬ﺟﺎدوﮔﺮان" را آﺗﺶ ﻣﻲزدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﮔﺎم ﻧﺨﺴﺖ‪ ،‬داراي ﮔﻮاﻫﻲ ﺧﻮب وﻟﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﻮزاﻧﺪن‬ ‫ﻳﻚ ﺟﺎدوﮔﺮ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺶ ﻧﺰدﻳﻚ از واژن وي از ﺳﻮي ﻛﺸﻴﺶ ﻳﺎ ﻓﺮﻣﺎﻧﺪه ﻣﺮد ﺑﻮده‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺷﻬﻮت ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬ﻣﺮد اﻧﮕﺸﺘﺎن ﺧﻮدش را ﺑﺮاي ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻃﻠﺴﻢ ﺷﻴﻄﺎﻧﻲ ﭘﻨﻬﺎن‪،‬‬ ‫درون واژن "ﺟﺎدوﮔﺮ" ﻧﻤﻮده و آن را از ﻫﻢ ﺑﺎز ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬ﺧﻮﺷﺎﻳﻨﺪ ﺑﻮدن اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ‬ ‫ﺑﺮاي "ﺑﺎزرسﻫﺎ"‪ ،‬ﻳﻜﻲ از دﻟﻴﻞﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭼﺮا ﺳﻮزاﻧﺪن ﺟﺎدوﮔﺮﻫﺎ ﺑﺮاي ﺳﺪهﻫﺎ‬ ‫ﭘﻴﮕﻴﺮي ﺷﺪ‪ .‬ﺷﺮم آور اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺎرﮔﺮوه ﻣﻴﺰ ﺑﺎ ﺷﺮاﻳﻂ ﻣﺤﻴﻂ‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎر در ﺳﺪه ‪ 20‬ﺑﺮﭘﺎ‬ ‫ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺷﻜﻲ ﻧﺪارم‪ ،‬ﺳﺪهﻫﺎي ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﻛﺎرﮔﺮوه ﻣﻴﺰ ﺑﺎ ﺷﺎدي‪ ،‬ﺑﺮاي ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺟﺎدوﮔﺮ و‬ ‫ﻃﻠﺴﻢ ﭘﻨﻬﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻛﻮﺷﺸﻲ ﺑﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻣﻲﻧﻤﻮد‪.‬‬

‫‪1. Secular Law of the Land‬‬

‫‪٢٥٠‬‬

‫‪10‬‬

‫آﻳﺎ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ‬ ‫ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎد ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ؟‬

‫"ﻣﻦ ﺑﺎورﻫﺎي ﺗﻌﺼﺐ آﻣﻴﺰ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ را ﻏﻴﺮ ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪ ﻣﻲداﻧﻢ‪ ،‬در آﻏﺎز زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺧﻮدم‬ ‫را از ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻛﻨﺎر ﻛﺸﻴﺪم‪".‬‬ ‫ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻦ ﻓﺮاﻧﻜﻠﻴﻦ )‪(1706-1790‬‬‫"ﻫﺮﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﭼﻴﺮﮔﻲ ﺑﺮ آﻣﻮزش ﻳﺎ دوﻟﺖ از ﺳﻮي ﻳﻚ ﻧﻔﺮ‬ ‫ﺑﻪ وﻳﮋه ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ﺑﺮاي ﻣﺮدم ﺷﺎدي ﻧﻴﺎورده اﺳﺖ‪".‬‬ ‫اﻟﻨﻮر روزوﻟﺖ )‪ ،(1884-1962‬در ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪ ﻛﺎردﻳﻨﺎل اﺳﭙﻠﻤﻦ )‪ 23‬ﺟﻮﻻي ‪(1949‬‬‫"ﻣﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ آزادي دﻳﻨﻲ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ آزادي ﻧﺎﺑﺎوري‪ ،‬در ﺑﺮاﺑﺮ ﻫﺮ ﻛﺸﻮر دﻳﮕﺮي در‬ ‫ﺟﻬﺎن را دارﻳﻢ‪".‬‬ ‫‪-‬ﺑﻴﻞ ﻛﻠﻴﻨﺘﻮن ‪ ،1996‬در ﮔﻔﺘﮕﻮي رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري‪ ،‬ﺳﺎن دﻳﮕﻮ‬

‫اﻳﻦ روزﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻼﻫﺎي ﺳﺨﻨﺮان و ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران ﺟﻨﺎح راﺳﺖ ﺧﺸﻜﻪ ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ‬ ‫روﺿﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻨﺪ ﻛﻪ"ﺑﻨﻴﺎن اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ اﺻﻮل ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ".‬آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﻪ ﻣﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺪران ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺰار اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻫﻤﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎﻧﻲ دوﺑﺎره زاده ﺷﺪهي ﭘﺎرﺳﺎ‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﻮده ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﺳﺘﻪ اﻧﺪ ﺧﺪا در ﻫﺮ ﭼﻬﺮه ﺟﺎﻣﻌﻪي اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﭘﻴﺪا ﺑﻮده و ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻮن ﺑﻨﻴﺎد اﺧﻼﻗﻲ در ﻗﺎﻧﻮن و دوﻟﺖ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫وﻟﻲ‪ ،‬آﻳﺎ اﻳﻦ ﻧﻮ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪﻛﺎران ﺑﺮگﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ راﺳﺘﻴﻦ را ﺑﺮاي ﻣﺎ ﻓﺮاﻫﻢ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﻳﻚ ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﺑﺎزﻧﮕﺮي ﺷﺪه ﺑﺮاي رواج ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﺧﻮد آنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﻣﺎ اراﺋﻪ ﻣﻲﺷﻮد؟ ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬آﻳﺎ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮ ﺑﻨﻴﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺑﻨﻴﺎد ﮔﺬاﺷﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ؟‬ ‫ﺗﺎ درﺟﻪاي وﻳﮋهاي‪ ،‬ﭘﺪران ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺰار اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ واﺑﺴﺘﮕﻲ دﻳﻨﻲ ﻧﺪاﺷﺘﻪ‪،‬‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ ﭘﺮﺗﻮ ﻛﻢ رﻧﮕﻲ از ﻓﻠﺴﻔﻪي دﺋﻴﺴﻢ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﺳﺎﻣﺎﻧﻪي ﻣﺮدم ﭘﺴﻨﺪ اﻧﺪﻳﺸﻪ‬ ‫در ﺳﺪهي ‪ 18‬ﺑﺎور ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻧﻴﺮوي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ در آﻏﺎز {ﻫﺎن را آﻓﺮﻳﺪه وﻟﻲ اﻛﻨﻮن ﭘﻲ‬ ‫ﮔﻴﺮ ﻛﻨﺶﻫﺎي روزﻣﺮهي آن ﻧﺒﻮده ﻳﺎ ﺧﻮدش در ﻛﺎرﻫﺎي اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﻣﺪاﺧﻠﻪ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺗﻮﻣﺎس ﺟﻔﺮﺳﻮن‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎﻣﻴﻦ ﻓﺮاﻧﻜﻠﻴﻦ و ﺗﻮﻣﺎس ﭘﻴﻦ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺴﺎﻧﻲ دﻳﮕﺮان در ﻣﻴﺎن‬ ‫آنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺑﺎورﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ دﺋﻴﺴﺖ ﺑﻮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﻫﻤﻪي دورهﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارﻳﻢ‪ ،‬در ﻧﺘﻴﺠﻪ‬ ‫ﻳﻚ واﻗﻌﻴﺖ ﺷﮕﻔﺖ آور و ﺑﺴﻴﺎر روﺷﻦ ﭘﺪﻳﺪار ﻣﻲﺷﻮد‪ :‬ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻛﺸﻮر ﻣﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ‬ ‫دو ﺳﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﺎ ﺷﺪه ‪ -‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬اﻋﻼﻣﻴﻪ اﺳﺘﻘﻼل‪ ١‬و ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪ - ٢‬ﻛﻪ‬ ‫داراي ﺣﺘﻲ ﻳﻚ واژه درﺑﺎره ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬اﺻﻮل ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﻳﺎ ﻋﻴﺴﻲ ﻣﺴﻴﺢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻢ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﻫﻴﭻ اﺷﺎره ﺑﻪ ده ﻓﺮﻣﺎن‪ ،‬ﺑﻬﺸﺖ‪ ،‬ﺟﻬﻨﻢ ﻳﺎ ﻧﺠﺎت ﻳﺎﻓﺖﮔﺎن ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻳﻚ‬ ‫واژه! ﮔﺰارهي "آنﻫﺎ از ﺳﻮي آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﺧﻮﻳﺶ داراي ﺣﻘﻮق وﻳﮋه ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ واﮔﺬاري‬ ‫ﺷﺪﻧﺪ" ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮﮔﺸﺘﻲ ﺑﻪ آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر دﺋﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺗﺎ ﺧﺪاي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬اﺳﺖ‪.‬‬ ‫روﺣﺎﻧﻴﺖ در دوران اﻧﻘﻼب ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ ﻛﻮﺷﻴﺪﻧﺪ ﺗﺎ ﻳﻚ راﺳﺖ ﻣﻨﺒﻌﻲ از‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ در ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﻴﺎورﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﺮ ﺑﺎر از ﺳﻮي ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺬاران‬

‫‪1. Declaration of Independence‬‬ ‫‪2. Constitution of the United States‬‬

‫‪٢٥٢‬‬

‫آﻳﺎ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎد ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ؟‬

‫رد ﺷﺪ‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﺑﻲ ﺧﻮد ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻣﻨﺒﻌﻲ درﺑﺎره ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﻳﺎ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس در‬ ‫دو ﺳﻨﺪ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺬاري اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه اﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎن از دﻳﺪﮔﺎه ﺗﺎرﻳﺨﻲ‬ ‫ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺘﺮي‪ ،‬ﻛﻪ ادﻋﺎ ﺷﻮد اﻣﺮﻳﻜﺎ "ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ" ﺑﺮﭘﺎﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در زﻣﺎن ﻛﺸﻤﻜﺶﻫﺎي اﻧﺘﺨﺎﺑﺎﺗﻲ رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري ‪ 1800‬ﺟﻔﺮﺳﻮن از ﺳﻮي‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران رﻗﻴﺐ ﺑﺮﭼﺴﺐ "ﻳﻚ زوزه ﻛﺶ ﺑﻴﺨﺪا" ﺧﻮرده ﺑﻮد‪ .‬ﺗﻮﻣﺎس ﭘﻴﻦ ‪-‬‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي ﻛﺘﺎﺑﭽﻪ اﻣﻴﺪ ﺑﺨﺶ ﺷﻮرش‪ ،‬ﮔﺰارهي ﺟﺎوداﻧﻪي ﻫﻨﺮﻣﻨﺪ و ﺧﺮد درﺳﺖ‬ ‫"اﻳﻦﻫﺎ زﻣﺎنﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ روح اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ ﻛﺸﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد"‪ -‬ﻳﻚ ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬دوره ﺧﺮدورزي )ﻫﻨﻮز ﻫﻢ ﭼﺎپ ﻣﻲﺷﻮد(‪ ،‬ﻛﻪ ﻳﻚ راﺳﺖ ﺑﻪ ﺳﺨﻦ ﺧﺪا ﺑﻮدن‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺗﺎﺧﺘﻪ و آن را رد ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺷﺎﻳﺪ در واﻗﻊ دو "ﺑﻨﻴﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ"‪ ،‬آن زﻣﺎن ﻛﻪ اﻋﻼﻣﻴﻪ و ﻗﺎﻧﻮن اﺳﺎﺳﻲ را‬ ‫ﻣﻲﻧﻮﺷﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﺪران ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺬار ﻛﺎرﮔﺮ اﻓﺘﺎده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻚ "ﺑﻨﻴﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ" ﻛﻪ ﻫﻨﻮز در‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎ ﺗﺎزه اﺳﺖ‪ ،‬روﻧﺪ ﻛﺸﺘﻦ "ﺟﺎدوﮔﺮان" از ﺳﻮي ﻓﺮﻗﻪاي از ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎنﻫﺎي‬ ‫اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‬

‫‪١‬‬

‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺟﻔﺮﺳﻮن‬

‫در‬

‫زﻧﺪﮔﻲﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮدش ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ " ،‬از‬ ‫آﻏﺎز ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‪ ،‬ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﻣﺮد‪ ،‬زن و‬ ‫ﻛﻮدك ﺑﻲ ﮔﻨﺎه ﺳﻮزاﻧﺪه‪ ،‬ﺷﻜﻨﺠﻪ‪،‬‬ ‫ردﮔﻴﺮي ﻳﺎ زﻧﺪاﻧﻲ ﺷﺪهاﻧﺪ‪".‬‬

‫"ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ روزي ﻛﻪ آن ﮔﺎه ﺑﺴﺘﻪ ﺷﺪن‬ ‫رازآﻣﻴﺰ ﻧﻄﻔﻪي ﻋﻴﺴﻲ‪ ،‬از ﺳﻮي ﻫﺴﺘﻲ‬ ‫ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻫﻢ ﭼﻮن ﭘﺪر وي‪ ،‬و در زﻫﺪان‬ ‫زﻧﻲ ﺑﺎﻛﺮه ﺑﺎ زاده ﺷﺪن ﻣﻴﻨﺮوا در ﻣﻐﺰ‬ ‫ژوﭘﻴﺘﺮ در ﻳﻚ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺑﺎﺷﺪ‪".‬‬

‫دوﻣﻴﻦ "ﺑﻨﻴﺎن ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ" ﻛﻪ در‬ ‫ﭘﺪران ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺬار ﻛﺎرﮔﺮ اﻓﺘﺎده ﺑﻮد‪،‬‬ ‫ﺳﺮﭘﺮﺳﺘﻲ ﻣﻄﻠﻖ ﺷﺎه ﺟﻮرج ﺳﻮم ﻛﻪ‬

‫‪-‬ﺗﻮﻣﺎس ﺟﻔﺮﺳﻮن )‪ ،(1743-1826‬در‬

‫ﺑﺎ رﻓﺘﺎري ﻛﻪ از ﺳﻮي ﻛﻠﻴﺴﺎي‬

‫ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪ ﺟﺎن آداﻣﺰ )‪ 11‬آورﻳﻞ ‪(1823‬‬

‫‪1. Puritan‬‬

‫‪٢٥٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎدوﮔﺮ ﺳﻮزاﻧﻲ و ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺴﺎ‪ ،‬ﭘﺪران ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺬار‬ ‫را ﺑﻪ ﻛﺸﻴﺪن ﻳﻚ "دﻳﻮار ﺟﺪاﺳﺎز ﻣﻴﺎن دوﻟﺖ و ﻛﻠﻴﺴﺎ" رﻫﻨﻤﻮن ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﮔﺬاﺷﺖ‬ ‫ﺑﺮ اﺳﺎس دﻳﺪﮔﺎه ﻫﺮ ﺷﻬﺮوﻧﺪ‪ ،‬آزاد در دﻳﻦ ﻳﺎ آزاد از دﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ‪ 1979‬اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﭘﻴﻤﺎن ﻃﺮاﺑﻠﺲ‪ ١‬را ﻗﺒﻮل ﻧﻤﻮد ﻛﻪ از ﺳﻮي ﺧﻮد ﺟﻮرج‬ ‫واﺷﻨﮕﺘﻦ‪ ٢‬ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺷﺪه و از ﺳﻮي ﺟﺎﻧﺸﻴﻦ وي‪ ،‬ﺟﺎن آداﻣﺰ‪ ٣‬اﻣﻀﺎ ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﭘﻴﻤﺎن ﻧﺎﻣﻪ‬ ‫روﺷﻦ ﻣﻲﺳﺎﺧﺖ "دوﻟﺖ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻴﭻ رو ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎي دﻳﻦ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬ ‫ﺑﻨﻴﺎنﮔﺬاري ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ ".‬ﻛﻨﮕﺮه ﻧﻴﺰ ﻳﻜﺪل ﻣﺘﻦ اﻳﻦ ﭘﻴﻤﺎن را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ ﻛﺪام ﻳﻚ را ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎور ﻛﻨﻴﻢ؟ ادﻋﺎي ﻣﻼﻫﺎي ﻣﻨﺒﺮﻫﺎي ﻓﺮﺳﻮده ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ‪ ٤‬ﻛﻪ‬ ‫اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺑﻨﻴﺎن ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ؟ ﻳﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﮔﻤﺎن ﺧﻮﺑﻲ درﺑﺎره‬ ‫ﺟﻮرج واﺷﻨﮕﺘﻦ‪ ،‬ﺟﺎن آداﻣﺰ و ﻛﻨﮕﺮهي ﻫﻢ راي‪ ،‬در زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ دوﻟﺖ ﻣﺎ ﺑﺮ ﭘﺎ ﺷﺪ‪،‬‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ؟ ﺑﻴﺎﻳﺪ ﺑﺎ دﻗﺖ اﻳﻦ ﮔﻮاﻫﻲ دادن آنﻫﺎ را ﺑﺎزﺧﻮاﻧﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪" :‬دوﻟﺖ‬ ‫اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻴﭻ رو ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎي دﻳﻦ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺑﻨﻴﺎنﮔﺬاري ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪) ".‬ﻣﺘﻦ‬ ‫اﺻﻠﻲ ﭘﻴﻤﺎن ﻧﺎﻣﻪ ﻃﺮاﺑﻠﺲ‪ ،‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ در ﻫﻤﻪي ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎي ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ ﻳﺎ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ ﺑﺮاي‬ ‫آزﻣﺎﻳﺶ ﺧﻮد ﺷﻤﺎ در دﺳﺘﺮس ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪(.‬‬ ‫ﺷﻌﺎر ﻣﻠﻲ ﻣﺎ ﺑﻪ "ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور دارﻳﻢ" ﺗﺎ ‪ 180 ،1956‬ﺳﺎل ﭘﺲ از ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ دوﻟﺖ‬ ‫ﺧﻮدﻣﺎن دﮔﺮﮔﻮن ﻧﺸﺪ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﺰارهي "زﻳﺮ ﺳﺎﻳﻪ ﺧﺪا" ﺑﻪ ﺳﻮﮔﻨﺪ وﻓﺎداري ﺗﺎ‬ ‫‪ 1954‬اﻓﺰون ﻧﺸﺪه ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ‪ ،‬ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎران اﻣﺮوزي درﺑﺎرهي "ﻣﺴﻴﺤﻲ زاده ﺷﺪن دوﻟﺖ ﻣﺎ"‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي رﺳﻤﻲ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ درﺑﺎرهي زاﻳﺶ ﮔﻴﺘﻲ‪ ،‬ﻧﺎدرﺳﺖ و‬ ‫ﺧﻮدﺧﻮاﻫﺎﻧﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﻫﺮ دو ﻣﻮرد‪" ،‬ﻣﺮدان ﺧﺪا" ﺳﺮاﺳﺮ از ﮔﻮاﻫﻲﻫﺎي در‬

‫‪1. Treaty of Tripoli‬‬ ‫‪2. George Washington‬‬ ‫‪3. John Adams‬‬ ‫‪4. Pulpit-pounding TV evangelists‬‬

‫‪٢٥٤‬‬

‫آﻳﺎ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎد ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ؟‬

‫دﺳﺘﺮس ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ ﻧﻤﻮده و داﺳﺘﺎﻧﻲ اﻓﺴﺎﻧﻪاي را اﺣﻀﺎر ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ اﻳﻦ‬ ‫داﺳﺘﺎن را‪ ،‬ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﺳﻨﺪﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﭘﺨﺶ ﻧﻤﻮده‪ ،‬و ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ آن را ﺗﻜﺮار ﻛﺮده ﺗﺎ از‬ ‫ﺳﻮي ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﺑﺪون اﻧﺘﻘﺎد ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪ ،‬اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه رﻫﺒﺮان ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪي‬ ‫دﻣﻮﻛﺮاﺗﻴﻚ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺰﻳﻨﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاي ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪن‪ ،‬ﺑﺪون ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬ ‫دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي راﺳﺘﻴﻦ ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎر اﺳﺖ ﺳﺨﻨﺎﻧﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ دﻳﺪﮔﺎه ﭼﻴﺮه دﻳﻨﻲ ﻛﻨﻮﻧﻲ‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﺗﺎرﻳﺦ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‬ ‫در ﺳﺨﻦ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻫﻤﻪي ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران‪ ،‬ﺑﺮاي ﺑﺪﺳﺖ آوردن راي ﺑﺎورﻣﻨﺪان ﻣﺴﻴﺤﻲ‪،‬‬ ‫ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﭘﺲ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ دﻳﺪن ﭘﺸﺖ ﭘﺮده ‪-‬در ﺑﺮﺧﻮردي ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻳﺎ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي‬ ‫ﻋﺎدي ﭘﺲ از ﺗﺮك اداره‪ -‬ﻣﻲﺗﻮان ﺗﺼﻮﻳﺮ واﻗﻌﻲ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٢٥٥‬‬

‫‪11‬‬ ‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫"ﻫﻤﻪ اﻧﺴﺎنﻫﺎي اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ﺑﻴﺨﺪا ﻫﺴﺘﻨﺪ‪".‬‬ ‫ارﻧﺴﺖ ﻫﻤﻴﻨﮓوي )‪ ،(1961-1899‬در ﻛﺘﺎب ﺑﺪرود ﺑﺎ ﺟﻨﮓ اﻓﺰار‬‫"ﻣﻦ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ ﺑﺎ اﻓﺮاد داﻧﺸﻤﻨﺪي ﺑﺮﺧﻮرد داﺷﺘﻪام ﻛﻪ دﻳﺪﮔﺎه آﻧﺎن از ﺳﻮي دﻳﻦ‬ ‫ﻣﺤﺪود ﻳﺎ ﻛﺞ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪".‬‬ ‫ﺟﻤﻴﺰ ﺑﻴﻜﺎﻧﻮن )‪(1791-1868‬‬‫"ﻫﻤﻪي دﻳﻦﻫﺎ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ -‬ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎري از اﺻﻮلﻫﺎ ﺑﺎور دارﻳﺪ ‪ . . .‬اﻧﺴﺎن‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎﻳﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎﻻﺗﺮ از ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ ﺧﻮدش اﺧﺘﺮاع ﻛﺮده‪ ،‬دﺳﺖ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪".‬‬ ‫‪-‬رود اﺳﺘﺮﻳﮕﺮ )‪ ،(1952-2002‬ﺑﺎزﻳﮕﺮ‪ ،‬در ﭘﻠﻲ ﺑﻮي )‪(1969‬‬

‫ﭘﺪﻳﺪاري ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪١‬‬

‫از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﻛﺘﺎب ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺨﺪا را در ‪ 2004‬ﭼﺎپ ﻧﻤﻮدم‪ ،‬ﻳﻚ ﻛﻴﺶ ﻧﻮﻳﻦ‬ ‫ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮاﺑﺮي در ﺑﺎره ﺷﻚﻫﺎي ﺧﺪاﭘﺮﺳﺘﻲ و رﺧﻨﻪي آن در اﻣﺮﻳﻜﺎ‪،‬‬ ‫ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ ‪-‬ﻫﻮادار ﻓﻠﺴﻔﻪاي ﻛﻪ "ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﻧﺎﻣﻴﺪه‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪ -‬درﺑﺎره ﻣﻌﺠﺰات آن ﺳﺎلﻫﺎ ﺑﺎﻻي ﻣﻨﺒﺮ روﺿﻪ ﺧﻮاﻧﺪهاﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ‬ ‫ﺗﺎزﮔﻲ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ و روﺣﺎﻧﻴﻮن ﺑﻪ ﺷﺪت ﺑﻪ آن ﮔﺮاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ‬

‫‪1. Intelligent Design‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﮔﺮاﻳﺶ ﻣﺮدم ﺑﻪ اﻳﻦ ﺟﻨﺒﺶ در ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﭘﺪﻳﺪاري ﻛﻠﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ و دﻳﻨﻲ در اﻳﺎﻻت‬ ‫ﻣﺘﺤﺪه ﺑﻮده‪ ،‬و‪ ،‬ﺑﺎ اﻧﺪوه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﭘﺬﻳﺮش ﻓﺮﻫﻨﮓ داﻧﺶ ﭘﺬﻳﺮي‬ ‫در ﻣﻴﺎن ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺮدم اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ اﺳﺖ‪ .‬در ﭘﻲ ﮔﺰﻳﻨﺶ دوﺑﺎره ﺟﻮرج دﺑﻠﻴﻮ‪ .‬ﺑﻮش در‬ ‫ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺎل ‪ 2004‬ﺟﻨﺒﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ )ﻳﺎ ‪ (ID‬ﻧﻴﺮوي ﺗﺎزهاي ﻳﺎﻓﺘﻪ و ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر‬ ‫اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺑﺎزوي ﻧﻮي ﺧﺸﻦ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺧﻮد‪ ،‬ﻛﻮﺷﻴﺪه اﺳﺖ ﺑﺎ ﻓﺸﺎر ﺑﺴﻴﺎري ﻛﺘﺎبﻫﺎي‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را ﺑﻪ ﻛﻼسﻫﺎي آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﺑﺒﺮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن زودﺑﺎوري ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ ﻛﻪ زﻣﻴﻨﻲ ﺑﺎردﻫﻲ ﺑﺮاي ﺟﻨﺒﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻓﺮاﻫﻢ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬راي دﻫﻨﺪﮔﺎن اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ را ﺑﺎ ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﻪ ﺳﻮي ﺷﻨﻴﺪن ﺳﺨﻨﺎن ﮔﻴﺮاي دﻳﻨﻲ ‪-‬‬ ‫درﺑﺎرهي ﺟﻮرج دﺑﻠﻴﻮ‪ .‬ﺑﻮش‪ ،‬ﻳﺎوهﻫﺎي ﮔﺴﻴﺨﺘﻪ‪ -‬از ﻫﺮ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاري ﺣﻤﺎل ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس ﻛﻪ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪" ،‬دوﺑﺎره زاده ﺷﺪهاﻧﺪ"‪ ،‬ﻣﻲﺑﺮد‪ .‬از ﻧﮕﺮ ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﭼﻨﺪان‬ ‫دﺷﻮاري ﺑﺰرﮔﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي ﻳﻚ ﻛﺎﻧﺪﻳﺪا ﺑﻪ ﺻﻠﺢ و ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺟﻨﮓ و‬ ‫ورﺷﻜﺴﺘﻲ ﺑﻴﻨﺠﺎﻣﺪ‪ .‬راي دﻫﻨﺪﮔﺎن ﻃﺒﻘﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ و ﻛﻢ درآﻣﺪ ﺑﺎ ﺷﻮر ﻓﺮاوان از‬ ‫ﻛﺎﻧﺪﻳﺪﻫﺎﻳﻲ‪ ،‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ آﺷﻜﺎرا ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﻫﻮادار ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎي داراﺗﺮﻳﻦ اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬

‫"ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﭘﺪرم‪ ،‬ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻲ ﻣﻦ ﺑﻮده‪ ،‬و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ وي‬

‫آﻧﭽﻪ‬

‫درﺑﺎره روح ﺳﺮﮔﺮدان ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮدﻣﺎن‬

‫ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺮ ﻫﺮ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي اﺳﺖ‪ ،‬آن‬

‫را ﭼﻮن ﻛﺎﻻي ﻓﺮآوري ﺷﺪه ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﻛﻪ‬

‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ‪ ،‬در ﻣﻴﺎن ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاﻫﺎ‬

‫ﺧﻮدش رازي ﺑﺰرگ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‪".‬‬

‫ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﻫﻤﻪ ﻋﻴﺴﻲ و ﭘﺪرش‪ ،‬ﻃﺮاﺣﺎن‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﮔﻴﺘﻲ‪ ،‬را دوﺳﺖ دارد‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را‬ ‫"ﻛﻴﺶ" ﻧﺎﻣﻴﺪم ﭼﻮن‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ‬ ‫ﻧﺸﺎن ﺧﻮاﻫﻢ داد‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ از‬ ‫ﺑﺎورﻫﺎﻳﻲ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ‬

‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‬

‫ﻛﻪ‬

‫‪٢٥٧‬‬

‫ﺟﻤﻴﺰ واﺗﺴﻮن‪ -‬ﺑﺮﻧﺪهي ﻧﻮﺑﻞ زﻳﺴﺖ‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻲ و ﻫﻤﻜﺎر در ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮدن ﺳﺎﺧﺘﺎر‬ ‫‪ DNA‬در ﻣﺠﻠﻪي دﻳﺴﻜﺎوري )ﺟﻮﻻي‬ ‫‪(2003‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪي ﻛﻤﻲ ﺑﺎ آﻣﻮزهﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ دارد‪ .‬ﻧﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ‬ ‫ﺑﺎ ﻣﻌﻨﻲ واﻗﻌﻲ ‪ -‬ﻳﺎ ﺣﺘﻲ اﺳﺘﻌﺎرهاي ‪-‬ﻫﻴﭻ ﺗﻔﺴﻴﺮي از ﻛﺘﺎب آﻓﺮﻳﻨﺶ درﺑﺎرهي‬ ‫ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﮔﻴﺘﻲ و اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﻫﺪف اﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻪ روز رﺳﺎﻧﻲ دو ﭼﻴﺰ‬ ‫اﺳﺖ‪ (1) :‬رد ﻧﻤﻮدن اﺳﺘﺪﻻل "ﻧﻮ" ﻛﻪ ﺑﺎرﻫﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﮔﻴﺘﻲ را آﻓﺮﻳﺪه‪ ،‬و )‪ (2‬ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن آن ﻛﻪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ ارزش‬ ‫ﻇﺎﻫﺮي و ﺑﺪون اﻧﺘﻘﺎد ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﮔﺮدد‪ ،‬اﻧﮕﺎرهﻫﺎي اﺻﻠﻲ آن ﺑﺮاي ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ و رﺳﻮاﻳﻲ‬ ‫ﺑﺎ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺳﻨﺘﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﺮﺧﻮرد ﺧﻮاﻫﻨﺪ داﺷﺖ ‪ -‬ﻛﻔﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ‬ ‫ﻣﻲرﺳﺪ ﺷﻤﺎر ﻛﻤﻲ از ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ و ﻣﻼﻫﺎ آن را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﺮده و آن را ارﺟﻤﻨﺪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫ﭘﻴﺶ زﻣﻴﻨﻪي ﺗﺎرﻳﺨﻲ‬

‫ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻛﺴﻲ ﺑﮕﻮﻳﺪ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه ﺧﻮد دﻳﻦ ﻛﻬﻦ‬ ‫ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻮن دﻳﻦ‪ ،‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺮﺧﻲ از اﻧﮕﺎرهﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﮔﻴﺘﻲ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺳﺮﭼﺸﻤﻪي اردوﮔﺎه ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻛﻨﻮﻧﻲ‪،‬‬ ‫ﺗﺎزهﺗﺮ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﻴﺎﻳﻴﺪ ﺑﻪ ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﭼﮕﻮﻧﻪ و از ﭼﻪ زﻣﺎﻧﻲ اﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﻫﺴﺖ درآﻣﺪه و ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﻴﻖ ﭼﻪ آﻣﻮزش ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬

‫در ‪ ،1859‬ﻃﺒﻴﻌﻲ دان اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ‪ ،‬ﭼﺎرﻟﺰ داروﻳﻦ‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺧﻮدش‪ ،‬ﻣﻨﺸﺎ‬ ‫اﻧﻮاع‪ ،١‬ﻛﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪي ﮔﻮاهﻫﺎي ﮔﺮدآوري ﺷﺪه وي ﺑﺮاي ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺎ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ‬ ‫ﺑﻮد را ﻧﺸﺎن ﻣﻲداد‪ ،‬ﭼﺎپ ﻧﻤﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ داروﻳﻦ در ﻧﺴﺨﻪ اﺻﻠﻲ ﻫﻴﭻ اﺷﺎرهاي ﺑﻪ‬ ‫ﻓﺮﮔﺸﺖ اﻧﺴﺎن ﻧﻜﺮده ﺑﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﺸﺎﻧﻪاي آﺷﻜﺎر ﺑﺮاي اﻧﺠﻤﻦ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر‬ ‫ﻣﻲرﻓﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎر ﻛﻤﻲ از ﺑﺎورﻣﻨﺪان دﻳﻨﻲ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ داروﻳﻦ در آﻏﺎز ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ‬ ‫ﻛﺸﻴﺸﻲ ﻣﺴﻴﺤﻲ ﺷﻮد‪ ،‬و در داﻧﺸﮕﺎه ﻛﻤﺒﺮﻳﺞ اﻟﻬﻴﺎت ﻣﻲﺧﻮاﻧﺪ‪ .‬در ‪ 1871‬داروﻳﻦ ﻛﺎر‬

‫‪1. The Origin of Species‬‬

‫‪٢٥٨‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫دﻳﮕﺮي ﭼﺎپ و ﭘﺨﺶ ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﺗﺒﺎر اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،١‬ﻛﻪ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ از ﻓﺮﮔﺸﺖ اﻧﺴﺎن ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن‬ ‫ﮔﻮﻧﻪ ﻫﻮاداري ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ .‬از آن زﻣﺎن‪ ،‬از ﺳﻮي روﺣﺎﻧﻴﺖ ﺟﻬﺎن دﻳﻨﻲ‪ ٢‬درﺑﺎرهي ﭼﺎرﻟﺰ‬ ‫داروﻳﻦ ﺑﺪﮔﻮﻳﻲ ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﺑﺪ ﻧﻤﺎﻳﺶ داده ﺷﺪه و ﺧﻮار ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ داروﻳﻦ‬ ‫اﻧﺴﺎن ﺳﺮاﻓﺮازي ﺑﻮد و آراﻣﮕﺎه وي در ﻛﻠﻴﺴﺎي وﺳﺖ ﻣﻴﻨﺴﺘﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﺎدآوري‬ ‫ﻛﻮﭼﻜﻲ از ﻧﺎم وي‪ ،‬ﻛﺎم ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎي دﻳﻦ دار را ﺗﻠﺦ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬ ‫زورآزﻣﺎﻳﻲ ﺗﺎرﻳﺨﻲ و زودﻫﻨﮕﺎم ﻣﻴﺎن ﻓﺮﮔﺸﺖ و ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ در دﻳﺘﻮن‪ ،‬ﺗﻨﺴﻲ در‬ ‫‪ 1925‬رخ داد‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎن اﺳﻜﻮﭘﺲ‪ ،٣‬آﻣﻮزﮔﺎر زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﻲ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن‪ ،‬اﺗﻬﺎم آﻣﻮزش‬ ‫ﻓﺮﮔﺸﺖ ‪ -‬ﻳﻚ "ﺗﺒﻪ ﻛﺎري" ﻛﻪ ﺧﻮد وي اﻋﺘﺮاف ﺑﻪ اﻧﺠﺎم آن ﻧﻤﻮده ﺑﻮد‪ -‬زده ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ "دادﮔﺎه اﺳﻜﻮﭘﺰ‬ ‫ﻣﻴﻤﻮﻧﻪ"‪ ٤‬اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺖ و ﻫﻢ ﭼﻮن‬ ‫ﻛﺎرواﻧﻲ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎي‬

‫"ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور ﻧﺪارم‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﻣﺎﻣﺎن ﻏﺎزه‬

‫دو ﮔﺮوه ﻫﻤﺎورد ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬وﻛﻴﻞ‬

‫ﺑﺎور ﻧﺪارم‪".‬‬

‫اﺳﻜﻮﭘﺰ و ﻫﻮادار ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺖ‪-‬‬ ‫وﻛﻴﻞ ﻣﺪاﻓﻊ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻛﻠﺮﻧﺲ درو ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺷﺎﻛﻲ ﺑﺮاي ﭘﻴﮕﺮد ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ‪ -‬و ﻫﻮادار‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﺮاﻳﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪-‬‬

‫ﻛﻠﺮﻧﺲ درو )‪ ،(1857 -1938‬وﻛﻴﻞ‬

‫وﻳﻠﻴﺎم ﺟﻨﻴﻨﮕﺰ ﺑﻪ راﻳﺎن‪ ٥‬وزﻳﺮ ﺧﺎرﺟﻪ‬

‫دادﮔﺎه‪ ،‬در ﻳﻚ ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ در ﺗﻮرﻧﺘﻮ در‬

‫ﭘﻴﺸﻴﻦ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‬

‫و‬

‫ﺳﻪ ﺑﺎر‬

‫)‪(1930‬‬

‫ﻛﺎﻧﺪﻳﺪاي رﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮري دﻣﻜﺮاتﻫﺎ‬

‫‪1. The Descent of Man‬‬ ‫‪2. world's Christian clergy‬‬ ‫‪3. John Scopes‬‬ ‫"‪4. "Scopes Monkey Trial‬‬ ‫‪5. William Jennings Bryan‬‬

‫‪٢٥٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﻮد‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﺳﻜﻮﭘﺰ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪ و ﺑﻪ ‪ 100‬دﻻر ﺗﺎوان ﭘﺮداﺧﺖ ﻧﻤﻮد‪،‬‬ ‫دادﮔﺎه ﺛﺎﺑﺖ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺑﺪﺑﺨﺘﻲ ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﺮاي رواﺑﻂ ﻋﻤﻮﻣﻲ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﺮاﻳﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در زﻣﺎن دادﮔﺎه ﺳﺨﻨﺎن ﺷﻴﻮا در دادﮔﺎه ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺸﺎن داد آﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﺮاﻳﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ داﻧﺶ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻳﻚ ﺗﻌﺼﺐ دﻳﻨﻲ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻓﺮﮔﺸﺖ آﺷﻜﺎرا از ﺳﻮي ﭘﺎﻳﻪﻫﺎي‬ ‫داﻧﺶ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي زﻳﺴﺖ ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ راﻳﺎن و آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ در‬ ‫دادﮔﺎه ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻮار ﺷﺪه و ﺑﻪ راﻳﺎن در واﻗﻊ ﭘﺲ از ﻳﻚ ﻫﻔﺘﻪ از ﻧﺘﻴﺠﻪ دادﮔﺎه‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن‬ ‫ﻣﺮد‪.‬‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ از ﭘﻴﺮوزي ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪ ،‬ﻛﺎرﺑﺮدي واﻗﻌﻲ را ﺑﺎزﺗﺎب‬ ‫ﻧﻜﺮد‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ دادﮔﺎه اﺳﻜﻮﭘﺰ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﺑﻮدن ﺑﻨﻴﺎدﻫﺎي ﻛﻴﺶ داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﺮاﻳﻲ ﺑﺮ‬ ‫ﭘﺎﻳﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را روﺷﻦ ﻧﻤﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﭘﻴﺎﻣﺪ در ﺟﻬﺎن واﻗﻌﻲ آن ﺑﻮد ﻛﻪ ﭼﺎﭘﮕﺮان‬ ‫ﻛﺘﺎبﻫﺎ ﭘﺲ از آن از ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎزﮔﺸﺘﻲ ﺑﻪ ﻓﺮﮔﺸﺖ در ﻛﺘﺎبﻫﺎي داﻧﺶ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ‪ ،‬ﺗﺮس از ﻛﻨﺶ ﺳﺨﺖ دﺷﻤﻨﻲ ﻳﺎ ﺗﺤﺮﻳﻢ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﻫﺮاﺳﺎن ﺑﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ از‬ ‫‪ 1925‬ﺗﺎ ﺳﺎلﻫﺎي ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ دﻫﻪي ‪ 1950‬آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎي ﻛﻮدﻛﺎن اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ ﻫﻴﭻ ﻳﺎ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﻛﻢ درﺑﺎره داﻧﺶ ﻓﺮﮔﺸﺖ آﻣﻮزش ﻣﻲدادﻧﺪ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎن داﻧﺶ آﻣﻮزان اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲ از ﻧﮕﺮ‬ ‫داﻧﺶ در ﭘﺸﺖ داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻛﺸﻮرﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺟﺎﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در آﻣﻮزش داﻧﺶ‬ ‫ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻬﺮ ﺣﺎل در ‪ ، 1957‬اﻣﺮﻳﻜﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﺗﺤﺎد ﺷﻮروي ﺑﺎ ﭘﻴﺮوزي ﻣﺎﻫﻮارهاي ﺑﻪ‬ ‫ﻓﻀﺎ ﭘﺮﺗﺎب ﻧﻤﻮد‪ ،‬ﻳﻚ دﺳﺘﺎورد ﺑﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ داﻧﺶ‪ ،‬ﺗﻜﺎن ﺧﻮرد‪ .‬اﺳﭙﻮﺗﻨﻴﻚ ﻳﻚ‪ ١‬ﺑﺎﻻي ﺳﺮ‬ ‫ﻣﺎ دور ﻣﻲزد‪ ،‬اﻣﺮﻳﻜﺎﻳﻲﻫﺎ را ﻣﻲﺗﺮﺳﺎﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮﺗﺮي داﻧﺶ ﺷﻮري ﺑﻪ اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﺑﻤﺐ‬ ‫اﺗﻤﻲ از ﻓﻀﺎ ﺑﺮ روي ﺷﻬﺮﻫﺎي ﻣﺎ‪ ،‬ﺧﻮاﻫﺪ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ‪ .‬اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ ﺷﺘﺎب در ﻛﻮﺷﺸﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺷﻮروي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣﻮزش داﻧﺶ ﺧﻮدش را ﺑﺎزﺳﺎزي ﻧﻤﻮد‪ .‬ﺑﻮدﺟﻪ وﻳﮋه ﺷﺪه‬

‫‪1. Sputnik I‬‬

‫‪٢٦٠‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﻓﺪرال اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﺮاي آﻣﻮزش رﻳﺎﺿﻲ و داﻧﺶ دو ﺑﺮاﺑﺮ ﮔﺮدﻳﺪ و ﻛﺘﺎبﻫﺎي‬ ‫داﻧﺶ ﻛﻬﻨﻪ ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺎ آﻏﺎز دﻫﻪي ‪ 1960‬ﮔﻮاهﻫﺎ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ از ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﭼﻨﺎن درﺟﻪاي از اﻧﺒﺎﺷﺘﮕﻲ‬ ‫رﺳﻴﺪ ﻛﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻫﻴﭻ ﻛﺘﺎب داﻧﺸﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ ﺑﻪ ﺗﺌﻮري داروﻳﻦ اﺷﺎره ﻧﻜﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻧﻮ و ﺑﻪ روز ﺷﺪه ‪-‬درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪه داﻧﺶ ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ -‬از ﺳﻮي دوﻟﺖ در اﻳﺎﻻت‬ ‫ﻣﺘﺤﺪه ﺑﺮاي داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻫﻤﻪ آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﺧﺮﻳﺪاري ﺷﺪ‪ .‬ﺳﭙﺲ داﻧﺶ‬ ‫ﻓﺮﮔﺸﺘﻲ ﺑﺨﺸﻲ از ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي آﻣﻮزﺷﻲ آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎي دوﻟﺘﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﮔﺮدﻳﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬آﻣﻮزش ﻓﺮﮔﺸﺖ در آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﺑﺎ ﻣﺨﺎﻟﻔﺖ‬ ‫ﺷﺪﻳﺪ اﺟﺘﻤﺎع ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر روﺑﺮو ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮاي آﻧﺎن‪ ،‬ﻓﺮﮔﺸﺖ در آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎ‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻧﮕﺎرهاي از ﺳﺪوم و ﮔﻮﻣﻮراه ﺑﻮد‪ ،‬و ﺟﻨﺎح راﺳﺖ ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺎ‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ رﻧﺞ ﺧﻮاﻫﺪ ﻛﺸﺪي‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﻛﻮﺷﺶﻫﺎي ﭼﺸﻤﮕﻴﺮ ﺑﺮاي‬ ‫ﻧﺠﺎت روح ﻣﻠﺖ ﻣﺎ از ﻛﻔﺮ داروﻳﻨﻲ اﻧﺠﺎم ﮔﻴﺮد‪.‬‬ ‫درك اﻳﻦ ﺑﺤﺮان ﻣﻌﻨﻮي‪ -‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎري اﻳﺴﺖ ﺑﻲ درﻧﮓ آﻣﻮزش ﻓﺮﮔﺸﺖ ﭘﻴﺶ‬ ‫از آن ﻛﻪ ﻛﻮدﻛﺎن ﻣﺎ در آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﮔﻤﺮاه ﺷﻮﻧﺪ‪ -‬ﻣﺎﻳﻪ ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪن ﺟﻨﺒﺸﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﺎم آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻳﻲ داﻧﺸﻴﻚ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﭘﺲ از آن ﺑﻪ زودي ﻧﺎم آن ﺑﻪ ﻛﻴﺶ داﻧﺶ‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶ دﮔﺮﮔﻮن ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬در اﺻﻞ از ﺳﻮي ﻳﻚ ﻣﻬﻨﺪس ﻫﻴﺪروﻟﻴﻚ وﻳﺮﺟﻴﻨﻴﺎي‪ ،‬ﻫﻨﺮي‬ ‫ﻣﻮرﻳﺲ‪ ،١‬ﺑﺮ ﭘﺎ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﻛﻴﺶ داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻳﺎﻓﺘﻦ روﺷﻨﮕﺮي درﺑﺎره‬ ‫زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪي ﻓﺴﻴﻞﻫﺎ‪ ،‬در ﭼﻬﺎرﭼﻮب ﺗﻔﺴﻴﺮ دﻗﻴﻘﻲ از ﻛﺘﺎب‬ ‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻮرﻳﺲ و ﭘﻴﺮوان وي ﺑﺎ ﻧﻮﺷﺘﻦ دهﻫﺎ ﻛﺘﺎب ﻛﻮﺷﻴﺪن اﺛﺒﺎت ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺧﺪا ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺑﻬﺸﺖ و زﻣﻴﻦ را ﺗﻨﻬﺎ در ‪ 6000‬ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﻴﻨﻪي‬

‫‪1. Henry Morris‬‬

‫‪٢٦١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺗﺒﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺶ روز ﻫﻔﺘﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ،‬ﻫﻤﺮاه‬ ‫ﺑﺎ داﺳﺘﺎن آدم و ﺣﻮا‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﺎن از ﺳﻮي ﻛﻴﺶ داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ ادﻋﺎ ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي‬ ‫ﻛﻨﺎﻳﻪ ﻳﺎ اﺳﻄﻮرهﻫﺎي دﻳﻨﻲ‪ ،‬واﻗﻌﻴﺖ راﺳﺘﻴﻦ اﺳﺖ‪ .‬در ﺑﻠﻨﺪ آوازهﺗﺮﻳﻦ ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﺗﻮﻓﺎن‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ،‬ﻣﻮرﻳﺲ از درﺳﺘﻲ داﺳﺘﺎن ﻛﺸﺘﻲ ﻧﻮح ﻛﺘﺎب ﻋﻬﺪ ﻗﺪﻳﻢ ﻫﻮاداري ﻧﻤﻮده و‬ ‫ادﻋﺎ ﻧﻤﻮده داﻧﺶ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ واﻗﻌﻴﺖ رخ داد اﻳﻦ ﺳﻴﻞ ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﻨﺪ‪ .‬ﺟﻨﺒﺶ‬ ‫داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ آﺷﻜﺎرا ﻣﻲﻛﻮﺷﻴﺪ ﺗﺎ آﻣﻮزش ﻓﺮﮔﺸﺖ در آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎ دوﻟﺘﻲ را ﺑﺎ‬ ‫اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه اﻧﺴﺎن از ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ ﻳﺎ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮرﻳﺲ و‬ ‫ﺷﺮﻳﻚﻫﺎ ﻛﻮﺷﻴﺪﻧﺪ ﺑﺎ ﻗﻠﺪري ﻫﻴﺌﺖ ﻣﺪﻳﺮه آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ را وادار ﺑﻪ ﺧﺮﻳﺪ و‬ ‫ﺑﻬﺮهﮔﻴﺮي از ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻛﻴﺶ داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺧﻮدﺷﺎن ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎي دﻳﻨﻲ آﺷﻜﺎرﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻛﻴﺶ داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ‪،‬‬ ‫ﺧﺪا را ﺳﭙﺎس ﮔﻔﺘﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﻴﻨﻨﺪﮔﺎن ﺑﻲ ﻃﺮف اﻳﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎ را ﻧﻪ ﻛﺘﺎبﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮ اﺳﺎس‬ ‫داﻧﺶ ﺑﻠﻜﻪ ﻛﺘﺎبﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﻲداﻧﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻣﻮرﻳﺲ و ﻟﮋﻳﻮن وي ﺑﺎ‬ ‫ﭘﻴﺮوزي ﻣﺤﺪود و زودﮔﺬر ﺟﺎﮔﻴﺮي ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﺧﻮدﺷﺎن در ﺷﻤﺎر ﻛﻤﻲ از‬ ‫آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﺧﻮﺷﺤﺎل ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬وﻟﻲ‪ ،‬ﻳﻮرش ﻛﻴﺶ داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ،‬روي ﻫﻢ‬ ‫رﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﻜﺴﺖ و ﺧﻮاري ﺑﺮاي ﺑﺎورﻣﻨﺪان دﻳﻨﻲ ﻓﺮﻫﻴﺨﺘﻪ ﺑﻮد‪ .‬ﺳﺮاﺳﺮ ﺑﺪﻧﻪي داﻧﺶ‬ ‫ﺣﺮﻓﻪاي ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر رﺳﻤﻲ ﻣﺨﺎﻟﻒ آﻣﻮزش داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ﺑﺮﭼﺴﺐ‬ ‫ﺷﺒﻪ داﻧﺶ رﺳﻮا‪ ١‬ﺑﻪ آن زده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﺎﻗﺎﻋﺪه ﺑﺮ ﺿﺪ آن ﻣﻲﺟﻨﮕﺪ‪.‬‬ ‫آﻣﻮزش ﻓﺮﮔﺸﺖ در آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎي دوﻟﺘﻲ اداﻣﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻛﻴﺶ داﻧﺶ‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶ ﻳﻮرش را ﺳﺮاﺳﺮ ﺑﺎﺧﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ آﻣﺎده ﺑﺮاي واﮔﺬاري ﺑﻪ آﻣﻮزش ﻓﺮﮔﺸﺖ در‬ ‫آﻣﻮزﺷﮕﺎهﻫﺎي دوﻟﺘﻲ ﻧﺒﻮدﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻳﻚ دوره اﻧﺪﻳﺸﻪ و ﮔﺮوه ﺑﻨﺪي ‪-‬و ﻣﻬﻠﺖ‬

‫‪1. blatant pseudoscience‬‬

‫‪٢٦٢‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﻛﻮﺗﺎﻫﻲ ﺑﺮاي دروغ ﮔﻮﻳﻲ ﺑﻴﻞ ﻛﻠﻴﻨﺘﻮن درﺑﺎره ﭘﺎﭼﻪ ﺧﻮاري‪ -١‬ﺟﻨﺎح راﺳﺖ ﭼﻮن‬ ‫ﺟﻮرج دﺑﻠﻴﻮ‪ .‬ﺑﻮش رﻳﺎﺳﺖ دوﻟﺖ ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺳﺎﻣﺎن دوﺑﺎره ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ "ﻧﻮ‬ ‫ﺷﺪه و ﺑﻬﺒﻮد ﻳﺎﻓﺘﻪ" اﻛﻨﻮن دوﺑﺎره دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﺷﺪه‪ ،‬ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻧﻤﻮده و ﻧﺎﻣﻲ دوﺑﺎره‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪" ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪".‬‬

‫ﻛﻴﺶ ﻧﻮﻳﻨﻲ ﺑﺮﺧﺎﺳﺖ‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﻲآﻣﻮزد ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﺎ و زﻧﺪﮔﻲﻫﺎي در آن ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮ از آن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪون ﻧﻴﺮوي راﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﻳﻚ ﻃﺮاح ﺧﺮدﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﺴﺘﻲ در آﻳﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﭼﻪ داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎور داﺷﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺟﻬﺎن ﻣﺎ ﺑﻪ ﺧﺪا ﻧﻴﺎز ﻫﺴﺖ‪،‬‬

‫"ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻳﺎ دارم‪ ،‬در اﻧﺠﻴﻞ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ‬ ‫واژه ﺑﺮاي ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺧﺮد ﻧﻴﺎﻣﺪه اﺳﺖ‪".‬‬

‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺧﻮدش را ﺑﺎ روﺷﻲ‬ ‫ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ و ﮔﻤﺎن ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ ﺧﻮدش‬ ‫را ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن ﻣﻲﺳﺎزد‪:‬‬

‫ﻟﺮد ﺑﺮﺗﺮاﻧﺪ راﺳﻞ )‪(1872-1970‬‬

‫ﻛﻴﺶ داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﻣﻲﮔﻔﺖ‪،‬‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ‪-‬ﻫﻢ ﻋﻬﺪ ﻗﺪﻳﻢ و ﻫﻢ‬

‫ﺑﺮﻧﺪهي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﺟﺎﻳﺰه ﻧﻮﺑﻞ‪ ،‬رﻳﺎﺿﻲ‬ ‫دان‪ ،‬ﻓﻴﻠﺴﻮف و ﻓﻌﺎل ﺻﻠﺢ‬

‫ﻋﻬﺪ ﺟﺪﻳﺪ‪ -‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ درﺳﺖ‬ ‫اﺳﺖ‪،‬‬ ‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ‪ ID‬درﺳﺖ ﺑﻮدن واﻗﻌﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬رﻫﺒﺮان ﺟﻨﺒﺶ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ ﻫﻤﻪي ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻋﻬﺪ‬ ‫ﺟﺪﻳﺪ را ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬آنﻫﺎ ﺑﺎور دارﻧﺪ ﻛﻪ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ ﺑﺮ آب راه رﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺑﻪ‬

‫‪1. blow job‬‬

‫‪٢٦٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫واﻗﻊ ﺧﻮك را از ﺷﻴﻄﺎن ﭘﺮ ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﺑﻪ راﺳﺘﻲ درﺧﺖ اﻧﺠﻴﺮ را ﺟﺎدو ﻧﻤﻮده‪ ،‬در واﻗﻊ‬ ‫ﭘﺲ از ﻣﺮدن زﻧﺪه ﺷﺪه و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻦﻫﺎ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎ ﺷﻤﺎر ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي روﺿﻪ‬ ‫ﺧﻮانﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﭼﻮن و ﭼﺮاﻳﻲ ﺑﺮﺟﺎ ﻧﻤﻲﻣﺎﻧﺪ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازه‬ ‫درﺳﺘﻲ ﻋﻬﺪ ﻗﺪﻳﻢ را‪ ،‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ رد ﻧﻜﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ‪ .‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫آﺷﻜﺎرا ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻴﮓ ﺑﻨﮓ را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮد‪ ،‬ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺎ ﺑﻲ ﻃﺮﻓﻲ ﮔﻔﺘﮕﻮ ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﻴﭻ‬ ‫ﮔﻮﻧﻪ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪي ﺑﺎ داﺳﺘﺎن آﻓﺮﻳﻨﺶ آدم و ﺣﻮا در ﺷﺶ روز ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺎ اﺻﻮل ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺳﻨﺘﻲ‪ ،‬ﺟﻨﺒﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻳﻚ ﻛﻴﺶ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﭘﺬﻳﺮش آﻣﻮزهﻫﺎ و ﺗﻔﺴﻴﺮﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را رد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ‪ ،‬روﺿﻪ ﺧﻮانﻫﺎي ﺑﺎزﻧﮕﺮﻧﺪه ﻧﻮﻳﻦ ﮔﺮا ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‬ ‫ﻣﺘﻌﺎرف ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ‪ 2000‬ﺳﺎل ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن از ﻫﻤﻪ ﮔﻮﻧﻪ ‪-‬ﻫﻢ ﻛﺎﺗﻮﻟﻴﻚ ﻫﻢ ﭘﺮوﺗﺴﺘﺎن‪ -‬ﺷﺮﺣﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ درﺑﺎره آﻓﺮﻳﻨﺶ داده ﺑﻮد‪ ،‬را ﺑﺎور داﺷﺘﻨﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻳﻬﻮديﻫﺎي و ﺑﺴﻴﺎري‬ ‫از ﻏﻴﺮ ﻣﺴﻴﺤﻴﺎن آﻣﻮزهﻫﺎي ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪" 1:1 ،‬در آﻏﺎز‪ ،‬ﺧﺪا آﺳﻤﺎنﻫﺎ و زﻣﻴﻦ را‬ ‫آﻓﺮﻳﺪ" را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪ ،‬اﻳﻦ آﻳﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪي ﺟﻬﺎﻧﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﻛﻪ‬ ‫ﺧﺪا آﺳﻤﺎنﻫﺎ )ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﺳﻴﺎرهﻫﺎ‪ ،‬ﻣﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺘﺎرﮔﺎن و ﻛﻬﻜﺸﺎنﻫﺎ( و زﻣﻴﻦ را در آﻏﺎز‬ ‫زﻣﺎن آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬درﺳﺘﻲ و ﻣﻌﻨﺎي اﻳﻦ آﻣﻮزه ﺑﺮاي ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺪه آﺷﻜﺎر و ﺑﺪون ﭼﻮن‬ ‫و ﭼﺮا ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪ ،‬اﻣﺮوزه ﺟﻨﺒﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ اﻳﻦ آﻣﻮزه ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس را رد ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻋﺘﺒﺎر ﺧﻮدش‪ ،‬اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ داﻧﺶ ﻛﻪ‬ ‫ﮔﻴﺘﻲ ﻳﺎ " آﺳﻤﺎنﻫﺎ" ‪ 8‬ﺗﺎ ‪ 10‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﭘﻴﺶ از ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪن زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﻫﺮ روي‪ ،‬زﻣﻴﻦ و آﺳﻤﺎنﻫﺎ ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻫﻢ "در آﻏﺎز " آﻓﺮﻳﺪه ﻧﺸﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﻳﻚ ﺷﻜﺎف‬ ‫ﭼﻨﺪﻳﻦ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎﻟﻲ ﺳﺮآﻏﺎز اﻳﻦ دو را ﺟﺪا ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺪون ﺷﻚ‬ ‫از ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺮاي رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﻮي ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﺳﺘﺎره ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺳﺪه ‪ 21‬ﺳﺘﺎﻳﺶ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ روﺷﻦ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺳﺎزﮔﺎري‪ ،‬ﭘﺬﻳﺮش ﺗﺎزه ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ از‬ ‫‪٢٦٤‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﺳﻮي ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ درﮔﻴﺮي ﻳﻚ راﺳﺖ و ﭼﺸﻤﮕﻴﺮي ﺑﺎ آﻣﻮزهﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ﺑﺎ‬ ‫ﮔﺰاره روﺷﻦ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪ - 1:1‬ﻳﻌﻨﻲ آﻓﺮﻳﺪه ﺷﺪن ﻫﻢ زﻣﺎن آﺳﻤﺎنﻫﺎ و زﻣﻴﻦ "در‬ ‫آﻏﺎز" ‪ -‬ﭘﻴﺪا ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺟﺎي آراﺳﺘﻪ ﻧﻤﻮدن اﻳﻦ ﭼﻬﺎرﭼﻮب زﻣﺎﻧﻲ ﻣﻮرد اﺧﺘﻼف‬ ‫ﻗﺎﻃﻊ‪ ،‬آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ رﻫﺒﺮان ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ دوﺳﺖ دارﻧﺪ ﻣﺎ اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ آن را‬ ‫ﭼﻮن ﻛﺸﻤﻜﺶ ﺑﻨﻴﺎدي و ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﻣﻴﺎن آﻣﻮزهﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪،‬‬ ‫ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻛﺮده و ﺑﺮ آن ﭘﺎﻓﺸﺎري ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬ ‫)ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ( اﮔﺮ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ‬

‫"ﻣﻦ ﻛﺴﻲ ﻧﻴﺴﺘﻢ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻈﻢ ﺑﻪ‬

‫داﻧﺶ ﺑﺮاي ﻣﺎ روﺷﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻴﺘﻲ ﺑﻪ‬

‫ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﺮود‪ .‬ﻋﻨﺎﺻﺮ وﻳﮋهي ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‬

‫ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ‪ 14‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎﻟﻪ اﺳﺖ و‬

‫ﭼﻴﺰي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻦ ﺑﺎور ﭼﻨﺪاﻧﻲ ﺑﻪ آنﻫﺎ‬

‫زﻣﻴﻦ ‪ 5‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬ﭘﺲ روي ﻫﻢ‬

‫ﻧﺪارم‪".‬‬

‫رﻓﺘﻪ زﻣﻴﻦ ﺗﻨﻬﺎ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﻳﻚ ﺳﻮم از‬ ‫ﺳﻦ ﻛﻴﻬﺎن را دارد‪ .‬در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎزي‬ ‫ﻓﻮﺗﺒﺎل ‪ 60‬دﻗﻴﻘﻪ‪ ١‬زﻣﺎن ﺑﺎزي‬

‫دارد‪.‬‬

‫‪-‬ﺑﻴﻞ ﮔﻴﺘﺲ‬

‫دو ﺳﻮم اﻳﻦ زﻣﺎن ‪-‬ﻳﻌﻨﻲ ‪ 40‬دﻗﻴﻘﻪ ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺎزي ‪ -‬درازي زﻣﺎﻧﻲ را ﻛﻪ ﻛﻴﻬﺎن ﭘﻴﺶ‬ ‫از ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪن زﻣﻴﻦ ﺑﻮده اﺳﺖ را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬آﻳﺎ درﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ادﻋﺎ ﺷﻮد‬ ‫آوردن ﻳﻚ اﻣﺘﻴﺎز ﺗﺎﭼﺪان‪ ٢‬در ﭼﻬﻠﻤﻴﻦ دﻗﻴﻘﻪ ﺑﺎزي ‪ -‬ﻳﺎ ﭘﻨﺞ دﻗﻴﻘﻪ ﭘﻴﺶ از آﻏﺎز ﻳﻚ‬ ‫ﭼﻬﺎرم‪ ،‬ﭼﻬﺎرم ‪ -‬اﻣﺘﻴﺎزي ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه "در آﻏﺎز" ﺑﺎزي ﺑﻮده اﺳﺖ؟ ﮔﻤﺎن ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ‬ ‫ﻫﻴﭻ ﺷﺨﺺ ﺧﺮدﻣﻨﺪي ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﭘﺎﺳﺦ آري ﺑﻪ اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﺑﺪﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ‬ ‫ﺻﻮرت ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﻫﻮاداري ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﻴﻬﺎن ﺑﺎ ﺳﻦ ‪ 14‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد و‬ ‫زﻣﻴﻨﻲ ﺑﺎ ‪ 5‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﻫﺮ دو ﺑﺎ ﻫﻢ "در آﻏﺎز" ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬آﻓﺮﻳﺪه ﺷﺪهاﻧﺪ‪.‬‬

‫فوتبال امريکايی ‪1.‬‬ ‫‪2. touchdown‬‬

‫‪٢٦٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫در اﻳﻨﺠﺎ دو ﻧﻜﺘﻪ ﻫﺴﺖ‪ (1) :‬ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ داراي ﻧﺎدرﺳﺘﻲ در ‪ 1:1‬اﺳﺖ‪ ،‬و)‪(2‬‬ ‫ﺑﺎ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ اﻳﻦ ﻧﺎدرﺳﺘﻲ و ﺣﺘﻲ رد آﻳﻪ آﻏﺎزﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫از ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ ﺳﻨﺘﻲ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﻛﻨﺎرهﮔﻴﺮي ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دوروﻳﻲ ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ‪ID‬‬

‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻮدﭘﺴﻨﺪي "ﻟﻴﺒﺮالﻫﺎ" و اﻟﻬﻴﺎت ﻟﻴﺒﺮاﻟﻲ" را ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺪي‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺸﻮد ﮔﻤﺎن ﻛﺮد ﮔﻨﺎه ﻛﺎر ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ ،‬رﻫﺒﺮان ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ دوروﻳﻲ ﻫﺴﺘﻪ‬ ‫اﺻﻠﻲ اﻟﻬﻴﺎت ﻟﻴﺒﺮاﻟﻲ را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ‪ -‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﺑﺎور ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﻧﻤﻲﺗﻮان‬ ‫ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي اﺻﻠﻲ درﻳﺎﻓﺖ‪ .‬روﺿﻪ ﺧﻮانﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﺎ‪ ،‬ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ را ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺎور دارﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺪاﭘﺮﺳﺘﺎن ﻟﻴﺒﺮال‬ ‫ﻛﻪ ﻣﺴﺨﺮه ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬درﮔﻴﺮ در رﻧﺠﻲ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺧﻄﺮﻧﺎك‪ ،‬ﺧﻤﻴﺪه ﺑﻪ ﭘﺸﺖ‪ ،‬ﻗﻮزك ﭘﺎ‬ ‫ﭼﺴﺒﻴﺪه ﺑﻪ ﭘﺸﺖ ﮔﻮش ﺑﺎ ﭘﺸﺘﻚ و واروي ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﺑﺮاي "ﺗﻔﺴﻴﺮ دوﺑﺎره"‬ ‫ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺑﺮاي ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ دارﻧﺪ‪ .‬آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺟﻮرج ﺑﺮﻧﺎردﺷﺎو‬

‫‪١‬‬

‫ﮔﻔﺘﻪ‪" ،‬ﻫﻴﭻ ﻣﺮدي ﻫﺮﮔﺰ ﺑﺎور ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﮕﺮ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس آﻧﭽﻪ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫وي ﺧﺸﻨﻮد اﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس آن را ﻛﻪ وي در ﻧﮕﺮ دارد ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪".‬‬ ‫ﺑﺮاي ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺪه‪ ،‬ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﺮد ﻛﻪ ﺧﺪا آﺳﻤﺎنﻫﺎ و زﻣﻴﻦ و ﻫﻤﻪي‬ ‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ را در زﻣﺎن واﻗﻌﻲ ﺷﺶ روز در ﻫﻔﺘﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ،‬آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ‬ ‫ﻛﺴﻲ ﻛﻪ درﺑﺎرهي اﻳﻦ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺷﻚ ﻣﻲﻛﺮد ﺑﺮﭼﺴﺐ ﻣﺮﺗﺪ ﺧﻮرده و در واﻗﻊ ﺧﻄﺮ‬ ‫ﻛﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ از ﺳﻮي ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﺮاي ﻛﻔﺮ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﻳﺎ اﻋﺪام ﺷﻮد‪ .‬ﭘﮋوﻫﺶ ﮔﺮان ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬ ‫اﺳﺘﺪﻻل ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬در ﺧﻮد ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‪ ،‬ﺧﻮد ﺧﺪا ﻳﻚ ﺗﻌﺮﻳﻒ روﺷﻦ و وﻳﮋه از‬ ‫"روز" آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﺷﺮح آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺑﻪ ﻛﺎر رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺪﺳﺖ داده اﺳﺖ‪:‬‬ ‫"و ﺷﺎم ﺑﻮد و ﺻﺒﺢ ﺑﻮد‪ ،‬روزي اول‪".‬‬

‫‪1. George Bernard Shaw‬‬

‫‪٢٦٦‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪1:5‬‬‫"و ﺷﺎم ﺑﻮد و ﺻﺒﺢ ﺑﻮد‪ ،‬روزي دوم‪".‬‬ ‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪1:8‬‬‫"و ﺷﺎم ﺑﻮد و ﺻﺒﺢ ﺑﻮد‪ ،‬روزي ﺳﻮم‪".‬‬ ‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ‪1:13‬‬‫ﻣﻮﺳﻲ‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﮔﻤﺎن ﺷﺪه ﭘﻨﺞ ﻛﺘﺎب آﻏﺎزﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﺳﺮ راﺳﺖ ﺷﺶ روز‬ ‫واﻗﻌﻲ ﻫﻔﺘﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ را ﺑﻪ ﻫﻔﺘﻪ ﻛﺎري ﻳﻚ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﭘﻴﻮﻧﺪ داده اﺳﺖ‪:‬‬

‫"ﺷﺶ روز ﻣﺸﻐﻮل ﺑﺎش و ﻫﻤﻪي ﻛﺎرﻫﺎي ﺧﻮد را ﺑﺠﺎ آور‪ ،‬اﻣﺎ روز‬ ‫ﻫﻔﺘﻤﻴﻦ‪ ،‬ﺳﺒﺖ يﻫﻮه‪ ،‬ﺧﺪاي ﺗﻮﺳﺖ‪ .‬زﻳﺮا ﻛﻪ در ﺷﺶ روز‪ ،‬ﺧﺪاوﻧﺪ‬ ‫آﺳﻤﺎن و زﻣﻴﻦ ﺑﺴﺎﺧﺖ ‪ . . . .‬و در روز ﻫﻔﺘﻢ آرام ﻓﺮﻣﻮد‪".‬‬ ‫ﺧﺮوج ‪20:9،11‬‬‫آﻳﺎ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎور ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻫﻔﺘﻪ ﻛﺎري اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺷﺶ دوره زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ١‬دراز داﺷﺘﻪ ‪-‬‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎي ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺑﻮدن ﺷﺶ روز واﻗﻌﻲ ‪ -‬ﭘﻴﺶ از آﻧﻜﻪ ﺧﺪا ﺑﻪ اﻧﺴﺎن ﻳﻚ روز ﺑﺮاي‬ ‫آﺳﻮدن در ﺳﺒﺖ‪ ،٢‬را اﺟﺎزه دﻫﺪ؟ ﺗﻔﺴﻴﺮي دور از ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ اﻳﻦ ﺑﻨﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‬ ‫دﻏﻞ ﻛﺎراﻧﻪ و ﺳﺮاﺳﺮ دوروﻳﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﻳﺎدآوري‬ ‫ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ ﻛﻪ واژه "روز" در ﻣﺘﻦ اﺻﻠﻲ ﻋﺒﺮي ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻳﻮم‪ ٣‬ﺑﻮده‪ ،‬ﻛﻪ زﻣﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﻤﺎرهﻫﺎي ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ ‪-‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬روز ﻧﺨﺴﺖ‪ ،‬روز دوم‪ ،‬روز ﺳﻮم‪ -‬ﺑﻪ ﻛﺎر رود‪،‬‬ ‫ﻫﻤﻮاره ﺑﻪ ﻳﻚ دوره ‪ 24‬ﺳﺎﻋﺘﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ واژه در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس اﺷﺎره‬ ‫دارد‪.‬‬

‫‪1. eons‬‬ ‫‪2. Sabbath‬‬ ‫‪3. yom‬‬

‫‪٢٦٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻫﺮﮔﺰ ﻫﻴﭻ ﺷﻜﻲ ‪-‬ﻳﺎ ﺣﺘﻲ اﻧﺪﻳﺸﻪاي‪ -‬ﻧﺒﻮده ﻛﻪ "روز" در ﻛﺘﺎب‬ ‫ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﻌﻨﺎي "روز" ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﻫﻨﺮي ﻣﻮرﻳﺲ و دﻳﮕﺮ ﭘﻬﻠﻮاﻧﺎن داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺎورﻫﺎي ﺧﻮد درﺑﺎره درﺳﺖ ﺑﻮدن ﻣﻌﻨﺎي دﻗﻴﻖ واژهﻫﺎ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‬ ‫را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﻟﻲ ﺑﺮاي ﭘﻴﺮوان ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ‪ .‬آنﻫﺎ رد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ در ﻣﻌﻨﺎي دﻗﻴﻖ واژهاي درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﻲ ﻫﻨﻮز آن اﻧﺪازه ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ در ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ واژهﻫﺎ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬آنﻫﺎ دﻳﻮاﻧﻪوار ﻣﻴﺎن‬ ‫واﺑﺴﺘﮕﻲ اﺣﺴﺎﺳﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ دﻳﻦ ﺑﻮﻣﻲ‪ ١‬و ﺷﺮﻣﺴﺎري ﭘﺬﻳﺮش ﺷﻴﻄﺎن در ﺑﺎغ ﺑﻬﺸﺖ‬ ‫ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﺠﺎت ﺑﺨﺶ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺮ ﺻﻠﻴﺐ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎورﻣﻨﺪان ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻫﻢ ﭼﻮن ﭘﺎرﺳﺎﻳﻲ دﻳﻦدار ﺑﻪ ﺷﻤﺎر آﻳﻨﺪ وﻟﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻫﻢ ﭼﻮن اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان‬ ‫داﻧﺶ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬ ‫روﺿﻪ ﺧﻮانﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ از ﻣﺘﻦ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺧﻮدﺷﺎن ﺷﺮﻣﺴﺎر‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﺑﺎزﮔﺸﺖﻫﺎي ﺑﻲ ﺷﻤﺎر ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﻪ "ﺷﻴﻄﺎن"‪ ،٢‬ﭼﻮن از‬ ‫اﻳﻦ واژه ﺷﺮﻣﺴﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﺎه در ﭘﻴﺸﮕﺎه ﻣﺮدم آن را ﺑﻪ ﻛﺎر ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد‬ ‫ﺑﺨﺶﻫﺎي ﺑﻲ ﺷﻤﺎري ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ﺳﻴﻤﺎي ﻳﻚ ﺟﻬﻨﻢ آﺗﺸﻴﻦ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي دﻗﻴﻖ واژه‬ ‫ﺑﺮاي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎورﻣﻨﺪان ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ اﻳﻦ درﻳﺎي‬ ‫آﺗﺶ اﺷﺎره ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬زﻳﺮا ﺟﻬﻨﻢ و ﺷﻴﻄﺎن ﺑﺎ ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ آﻣﺎج آنﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻪ ﺧﺮدﻣﻨﺪ و‬ ‫ﻣﺘﻤﺪن ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ آﺷﻜﺎرا ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺷﻮد‪ ،‬آﻳﺎ‬ ‫آنﻫﺎ ﺑﺎور دارﻧﺪ ﻫﻤﻪي ﻏﻴﺮ ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﺟﺎوداﻧﻪ در آﺗﺶ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺳﻮﺧﺖ‪ ،‬رﻫﺒﺮان ﻛﻴﺶ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ ادﻋﺎي "اﻳﻦ داوري ﺑﺮاي آنﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ" از زﻳﺮ ﭘﺮﺳﺶ ﺷﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﻲ‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻫﻤﺎﻧﺎ‪ ،‬آنﻫﺎ دﻏﻞ ﺑﺎزﺗﺮﻳﻦ اﻓﺮاد روي زﻣﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻦ ﮔﻔﺘﮕﻮ‬

‫‪1. local religion‬‬ ‫"‪2. "the devil‬‬

‫‪٢٦٨‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫درﺑﺎرهي ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺑﺪ آﺗﺸﻴﻦ ﻏﻴﺮ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ از ﺳﻮي ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻮاﻫﻲ‬ ‫ﺑﺮ دﻏﻞ ﺑﺎز ﻧﺒﻮدن آنﻫﺎ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮ ﺷﺮﻣﺴﺎر ﺑﻮدن آنﻫﺎ و ﻛﻮﺷﺶ ﺑﺮاي‬ ‫ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺘﻦ و ﭘﻨﻬﺎن ﻧﻤﻮدن آﻣﻮزهﻫﺎي واﻗﻌﻲ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ روش‪ ،‬ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ "روحاﻟﻘﺪس"‪ ١‬را ﻛﻨﺎر ﮔﺬاﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺘﻦ آﺷﻜﺎر درﺑﺎرهي اﻳﻦ اﺻﻄﻼح ﻣﻘﺪس ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ را ﺗﺮك ﻧﻤﻮده اﺳﺖ و ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﮔﺎه ﮔﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي آن واژهي ﺗﺎزه ﺑﻪ روز ﺷﺪهي "روحاﻟﻘﺪس"‪ ٢‬را ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﺑﺮد‪.‬‬ ‫ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺑﺎ ﺑﻪ راه اﻧﺪاﺧﺘﻦ ﻳﻚ دﻳﻦ ﻧﻮ‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﻴﺮون رﻳﺨﺘﻦ ﺑﺎرﻫﺎي ﻳﺎوه اﻓﺴﺎﻧﻪاي‬ ‫ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‪ ،‬ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ آﺳﻮدهﺗﺮ و درﮔﻴﺮي ﻛﻤﺘﺮي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫ﺑﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﺮ اﻛﺜﺮﻳﺖ‪ ،‬آنﻫﺎ ‪ -‬از ﻧﮕﺮ رواﻧﻲ‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﻲ‪ ،‬و ﻣﺎﻟﻲ‪ -‬ﮔﻴﺮ‬ ‫ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬آنﻫﺎ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﻪ ﺟﺎي دوﺑﺎره ﻧﻮﺷﺘﻦ‪" ،‬ﺗﻔﺴﻴﺮ‬ ‫دوﺑﺎره" ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﻧﺎﻫﻤﺴﺎﻧﻲ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻣﻴﺎن ﻛﻴﺶ داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ و دار و دﺳﺘﻪي ﻛﻴﺶ ﻧﻮﻳﻦ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﻳﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎري ﻣﻴﺎن داﻧﺶ و ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﭘﺪﻳﺪ آﻳﺪ‪،‬‬ ‫ﻛﻴﺶ داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد ﻧﺎم ﺧﻮدش‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻮاداري ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس آن را ﻳﺎ‬ ‫ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻛﺮده ﻳﺎ واﮔﺬار ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮدﮔﻲ‪ ،‬در‬ ‫ﻫﻮاداري داﻧﺶ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻛﺮده ﻳﺎ واﮔﺬار ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ -‬از دﻳﺪﮔﺎه ﻣﻦ‬ ‫ﺑﻴﺨﺪا‪ ،‬وﻟﻲ ﺗﻨﻬﺎ اﻳﻦ رﻓﺘﺎر ﻛﻪ ﭘﻴﺎم آنﻫﺎ را ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻧﻤﻮده و ﻛﻔﺮآﻣﻴﺰ ﺑﻪ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ‬ ‫ﺳﻨﺘﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻲ ﮔﻤﺎن ﮔﺎﻣﻲ ﻣﺜﺒﺖ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺧﻮدﺷﺎن را از ﻣﺘﻦ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ‬ ‫دﮔﺮﮔﻮن ﺳﺎزﻧﺪ‪ ،‬اﻳﻦ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ آﻧﺎن ﭘﻴﺎﻣﺪ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻣﺘﻦ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬آنﻫﺎ‬ ‫اﻻﻛﻠﻨﮕﻲ ﻛﺎر ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺟﻨﺒﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻛﻨﻮﻧﻲ‬

‫"‪1. "Holy Ghost‬‬ ‫"‪2. "Holy Spirit‬‬

‫‪٢٦٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﭘﺮ ﺑﺎد ﺷﺪه و ارزش روﺷﻦ اﻧﺪﻳﺸﻲ واﻻﺗﺮ از ﻫﻮاداري ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در‬ ‫اﻳﻦ ﻣﻮرد ارزﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺳﺎزﮔﺎري ﺧﻮدش را ﺑﺎ داﻧﺶ‬ ‫ﺳﻜﻮﻻر ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻳﻜﻲ از ﮔﻴﺞ ﻛﻨﻨﺪه ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ از ﺗﺮك ﻛﺮدن‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﻛﺘﺎب ﺟﺮاﻟﺪ ﺷﺮودر‪ ١‬داﻧﺶ ﺧﺪاوﻧﺪ‪ ٢‬اﺳﺖ‪ .‬ﺷﺮودر‪ ،‬در واﻗﻊ ادﻋﺎ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ اﺷﺎره ﺑﻪ ﺗﺌﻮري ﻧﺴﺒﻴﺖ اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ دارد! اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ‬ ‫ﭘﻴﺪاﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻬﻦ ﺷﺪﮔﻲ زﻣﺎن‪ ٣‬اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا "روزﻫﺎي" آﻓﺮﻳﻨﺶ در واﻗﻊ‬ ‫ﺑﻪ اﻧﺪازه دورهﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺑﻠﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺟﺎي دﻳﮕﺮي از ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﺷﺮودر روﺷﻦ‬ ‫ﻣﻲﺳﺎزد ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﻛﻮاﻧﺘﻮم ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺗﻨﺎﻗﺾﻫﺎي ﻣﻴﺎن ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ و‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي داﻧﺶ ﻧﻮﻳﻦ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﺷﻮد‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻔﺴﻴﺮ دوﺑﺎرهاي از ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس را "ﺳﺎزﮔﺎر ﺳﺎزي"‪ ٤‬ﻧﺎﻣﻴﺪن‪،‬‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺨﺸﻨﺪﮔﻲ ﺑﺰرﮔﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫"اﮔﺮ ﺧﺪا ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ ﻣﺮدم ﺑﻪ وي ﺑﺎور‬ ‫داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﻣﻨﻄﻖ را اﺧﺘﺮاع ﻧﻤﻮد‪".‬‬

‫اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺧﻮﺑﻲ در ﻣﻴﺎن ﻓﻴﺰﻳﻚدانﻫﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻧﺴﺒﻴﺖ و ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﻛﻮاﻧﺘﻮم‬

‫دﻳﻮﻳﺪ ﻓﻬﺮﺗﻲ‪ ،‬ﺗﻮر ‪ ، PGA‬ﺑﺎزﻳﻜﻦ ﮔﻠﻒ‪،‬‬

‫ﻫﺮﮔﺎه ﻓﺮاﺗﺮ از داﻣﻨﻪي ﺧﻮد ردﻳﺎﺑﻲ‬

‫ﮔﺰارﺷﮕﺮ ورزﺷﻲ ‪ ، CBS‬ﺳﺎﻳﺖ ﻓﻬﺮﺗﻲ‪:‬‬

‫ﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻫﻢ دﻳﮕﺮ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬

‫‪http://www.protourgolfers.com/a‬‬ ‫‪nnouncers/feherty‬‬

‫ﭘﺲ اﮔﺮ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻤﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ‬

‫‪1. Gerald Schroeder‬‬ ‫‪2. The Science of God‬‬ ‫‪3. time-dilation‬‬ ‫"‪4. "a stretch‬‬

‫‪٢٧٠‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫دو ﻧﺴﺒﻴﺖ و ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﻛﻮاﻧﺘﻮم ﭘﻴﻮﻧﺪ دارد‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ از آن ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم‬ ‫ﭘﺲ از ﻛﺎﻣﻴﺎب ﺷﺪن ﻳﻚ ﺗﺌﻮري ﻳﻜﭙﺎرﭼﻪ ﻓﻴﺰﻳﻚ‪ ،‬دور اﻧﺪاﺧﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﺗﺮك ﻧﻤﻮدﻧﻲ‬ ‫ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎن در آﻳﻨﺪه‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪ ،‬ﺑﺮاي ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻫﻴﭻ‬ ‫دﺷﻮاري‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﻧﻤﻲآورد‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﻲ از ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻣﻘﺪس را ﺑﺮاي ﻫﻮاداري از روﻧﺪ ﺳﻜﻮﻻر ﻛﻨﻮﻧﻲ رد ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫از ﺑﺴﻴﺎري ﻧﮕﺮﻫﺎ‪ ،‬رﻫﺒﺮان ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻫﻨﻮز ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﭼﻪ را ﺑﺎور‬ ‫ﻛﻨﻨﺪ ﻳﺎ آﻣﻮزش دﻫﻨﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﺑﺴﻴﺎر دوﺳﺖ دارﻧﺪ ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ اﻧﻔﺠﺎر ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ‪ ،١‬آن ﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﭘﻴﺪا اﺳﺖ‪ ،‬ﻓﺮﮔﺸﺖ را رد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬اﻧﻔﺠﺎر ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ ﺑﻪ دورهاي از‬ ‫ﭘﻴﺸﻴﻨﻪي زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ‪ 570‬ﻣﻴﻠﻴﻮن ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري از‬ ‫ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺑﺎر در ﺳﺘﻮن زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن‪ ،‬اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬آﻳﺎ‬ ‫ﮔﻤﺎن ﻣﻲﺷﻮد اﻧﻔﺠﺎر ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﻛﺘﺐ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺷﺪه اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪي ﻫﻔﺘﻪ آﻓﺮﻳﻨﺶ اﺳﺖ؟ رﻫﺒﺮان ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﺑﻪ ﻣﺎ ﭘﺎﺳﺦ ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ داد‪،‬‬ ‫ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ آنﻫﺎ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺎ ﺷﻴﻄﻨﺖ اﻣﻜﺎن آن را ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﻮدن ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺳﺎده زﻧﺪﮔﻲ در ﭘﺮه ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ‪ ٢‬را ﺗﺎﻳﻴﺪ‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ و ﺑﺎ ﺑﻴﺰاري اﻋﺘﺮاف ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ در ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺳﻨﮓ ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ داراي ﻧﺸﺎﻧﻪاي ﻧﻪ‬ ‫از ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن و ﻧﻪ از ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻫﺮ دوي اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖﻫﺎ رو در روي ﻫﻢ زﻣﺎﻧﻲ‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶ ﻫﻤﻪي ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺪﺳﺖ ﺧﺪا در اﻧﻔﺠﺎر ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ اﺳﺖ‪ .‬ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي‬ ‫ﺳﺎده زﻧﺪﮔﻲ ﭘﻴﺶ از ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ ﻫﺴﺖ‪ ،‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ ﻧﻮﻳﻦ ﺗﺎ ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ‬ ‫ﺳﺎل ﭘﺲ از اﻧﻔﺠﺎر ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ ﭘﺪﻳﺪار ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻮن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻮﺷﺸﻲ ﺑﺮاي ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﺎ ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎ آزادﻳﻢ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﺧﻮدﻣﺎن را اﻧﺠﺎم دﻫﻴﻢ‪ .‬ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬

‫‪1. Cambrian Explosion‬‬ ‫‪2. Precambrian‬‬

‫‪٢٧١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺗﺮﺗﻴﺐ رﺧﺪادﻫﺎي زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ در اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎ ﺳﺮﺑﺴﺘﻪ و ﺑﺪون ارزش‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي آن ﺑﻪ ﺳﻮد آﻧﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﭘﻴﺪاﺳﺖ‪ ،‬ﺧﺪا در زﻣﺎن‬ ‫ﭘﺮه ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ ﻧﺨﺴﺖ زﻧﺪﮔﻲﻫﺎي ﺳﺎده را آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ در واﻗﻊ ﺧﺪا ﻫﻮس‬ ‫ﻛﺮده و ﺑﺴﻴﺎري از ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻧﻮي زﻧﺪﮔﻲ را در اﻧﻔﺠﺎر ﻛﺎﻣﺒﺮﻳﻦ آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ‬ ‫روي‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﭘﺲ از زﻣﺎﻧﻲ دراز‪ ،‬ﺧﺪا ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪﺗﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن و‬ ‫ﭘﺴﺘﺎﻧﺪاران را آﻓﺮﻳﺪ‪ .‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم ‪ -‬ﺑﺎ ﻣﻘﻴﺎس زﻣﺎﻧﻲ زﻣﻴﻦ ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺗﺎزﮔﻲﻫﺎ‪ -‬اﻧﺴﺎن را‬ ‫آﻓﺮﻳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در واﻗﻊ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲدﻫﺪ‪ -‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻛﻪ ﻫﻴﭻ‬ ‫ﺗﺮﺗﻴﺐ رﺧﺪادي را ﮔﻔﺘﻪ ﻧﺸﻮد‪ -‬ﻛﻪ روش ﭘﻴﺶ روﻧﺪهي ﺧﺪا در آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫دﻗﻴﻖ اﻟﮕﻮﺑﺮداري ﺧﻨﺪه داري از ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺎ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ!‬

‫ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ‪ID‬‬

‫اﮔﺮ ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺎ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺮاي روﺷﻦ ﻧﻤﻮدن ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ در‬ ‫ﺳﻴﺎره ﻣﺎ ﺑﺴﻨﺪه اﺳﺖ‪،‬ﭘﺲ ﭼﺮا ﻫﻮاﺧﻮاﻫﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﻳﻦ روﺷﻨﮕﺮي داﻧﺶ را‬ ‫رد ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻨﺪ؟‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري از ﺑﺨﺶﻫﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﭼﺎﻟﺶﻫﺎي ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪه ﺑﺮاي ﺗﺌﻮري‬ ‫ﻓﺮﮔﺸﺖ از ﺳﻮي ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا را ﻧﺸﺎن داده و رد ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ‬ ‫ﺟﻨﺒﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﻨﻬﺎ از ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬رد ﻧﻤﻮدن ﻓﺮﮔﺸﺖ از ﺳﻮي‬ ‫آﻧﺎن ﺑﺎ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﻮادار ﻛﻴﺶ داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺑﻮده ﻛﻪ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ ﮔﻔﺘﮕﻮ‬ ‫ﺷﺪ ﻳﻜﺴﺎن ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻳﻚ ﭼﻴﺰي اﻓﺰون ﺷﺪهي دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ دﻳﮓ‬ ‫ﺷﺒﻪ داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﺮاﻳﻲ را ﻫﻢ ﻣﻲزﻧﺪ ﺑﺎ دو واژه ﺳﺎده‪ ،‬ﻛﻮﺗﺎه ﻣﻲﺷﻮد‪ :‬زﻧﺠﻴﺮه‬ ‫ﭘﺴﺮو‪ .١‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي ‪-‬ﻳﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي ﻧﺎدرﺳﺖ‪ -‬اﺳﺘﺪﻻل‬

‫‪1. backward reasoning‬‬

‫‪٢٧٢‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ )ﻳﻌﻨﻲ ﭘﺲ از رﺧﺪادي(‪ ،‬ﻫﺮ رﺧﺪادي‪ ،‬ﺷﺮاﻳﻂ‪ ،‬ﭘﻴﺎﻣﺪ‪ ،‬ﻛﻨﺶ‪،‬‬ ‫رﺧﺪادﻫﺎي ﺗﺼﺎدﻓﻲ‪ ،‬ﭼﻴﺰﻫﺎ‪ ،‬ﻳﺎ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ را ﺑﻪ ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻧﺸﺎن داده‬ ‫و ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮاي ﺑﻮدن ﻳﻚ ﻃﺮاح ﺧﺮدﻣﻨﺪ ﺑﺪاﻧﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻐﺎﻟﻄﻪي ﻣﻨﻄﻘﻲ درﺳﺖ در ﻗﻠﺐ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻦ ﺑﺮاي ﻓﺮاﻫﻢ آوردن ﻳﻚ اﻧﮕﺎرهي ﺧﻮب‬ ‫و روﺷﻦ از آﻧﭽﻪ ﺑﺎ "زﻧﺠﻴﺮهي ﭘﺴﺮو" در ﻧﮕﺮ دارم‪ ،‬درﻧﮓ ﻧﻤﻮده و ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﻫﻢ‬ ‫ﮔﻔﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﺎزﮔﻲ ﻣﻦ ﺧﻮدم ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﻧﺎدرﺳﺘﻲ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺷﺪم‪.‬‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻣﺎه ﭘﻴﺶ‪ ،‬دﻳﺮﻫﻨﮕﺎم در ﺷﺐ ﻣﺠﻠﻪاي را ﺑﺮگ ﻣﻲزدم‪ ،‬در ﺧﻮاب و ﺑﻴﺪاري‬ ‫در ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﻳﻚ ﻣﻘﺎﻟﻪي ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺘﻲ ﻓﺮﻳﺒﻨﺪه ﺑﺮﺧﻮردم‪ .‬ﺧﻮاﻧﺪم‬ ‫"ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ در ﻛﻨﺎر ﻫﻤﻪي ﺷﻬﺮﻫﺎي ﺑﺰرگ در ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه‪ ،‬رودﺧﺎﻧﻪاي‬ ‫روان اﺳﺖ‪".‬‬ ‫اﻳﻦ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﻳﻚ ﻛﺸﻒ ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ ﺑﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﮔﻤﺎن ﻛﺮدم‪ ،‬ﻛﻪ اﻳﻦ ﺑﺨﺖ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻮﭼﻚ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﺷﻬﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻢ زﻣﺎن ﻫﺮ دوي اﻳﻦ‬ ‫ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻲ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻨﺒﻊ آب آﺷﺎﻣﻴﺪﻧﻲ و اﺑﺰار ﺑﺎ ارزﺷﻲ ﺑﺮاي ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ‪ ،‬را ﺑﺎﻳﺪ داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺷﺪﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ ﺑﺨﺸﺶ ﺧﺪاﻳﻲ در ﺟﺎي ﮔﻴﺮي اﻳﻦ ﻫﻤﻪ رودﺧﺎﻧﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ‬ ‫ﺧﻮﺑﻲ دﺳﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬ ‫ﭘﺲ از آﻧﻲ ﺳﺮ در ﮔﻤﻲ ﺧﺴﺘﮕﻲ آور‪ ،‬درﻳﺎﻓﺘﻢ در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻨﻄﻖ ﻣﻦ ﺳﺮاﺳﺮ ﭘﺴﺮو‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ در اﻳﻦ ﺟﺎﻫﺎ‪ ،‬ﺟﺎ ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ ﺑﻮدﻧﺪ ﭼﻮن ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﻪ آنﻫﺎ ﻧﻴﺎز داﺷﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﻠﻜﻪ ﺷﻬﺮﻫﺎ در ﻛﻨﺎر رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﺮﭘﺎﺷﺪه و ﺑﺎﻟﻴﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن ﺳﻜﻨﻪﻫﺎ‬ ‫اﺳﺎﺳﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺮ ﭼﻮن و ﭼﺮاي در ﺑﺎره اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ‬ ‫رﺧﺪادﻫﺎ‪-‬ﻧﺨﺴﺖ رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ آﻣﺪن‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺷﻬﺮﻫﺎ ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪن‪ -‬ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﺣﻞ ﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ روش ﻧﺎدرﺳﺖ ﭘﺴﺮو‪ ،‬دﻳﺪه ﺷﻮد‪ ،‬آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﻦ اﻧﺠﺎم دادم‪ ،‬ﺟﺎي‬ ‫ﮔﻴﺮي ﻣﻨﺎﺳﺐ رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻃﺮﺣﻲ ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬

‫‪٢٧٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﮕﺬارﻳﺪ اﻧﮕﺎره ﭘﻴﭽﻴﺪهﺗﺮي از ﻣﻨﻄﻖ ﭘﺴﺮو ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻴﻨﺪازﻳﻢ‪ .‬ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ ﺑﻴﺮون از‬ ‫ﺧﺎﻧﻪ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﻳﻚ ﭼﺎﻟﻪ ﺑﺰرگ در زﻣﻴﻦ ﭘﻴﺪا ﺷﻮد‪ .‬ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬رﻳﺨﺖ ﺑﻲ ﻗﺎﻋﺪهي‬ ‫وﻳﮋهاي دارد‪ .‬در اﻳﻦ ﭼﺎﻟﻪ ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﭘﻴﭻ ﺧﻮردﮔﻲﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺞ ﺷﺪﮔﻲ و ﻣﻨﺤﻨﻲﻫﺎ و‬ ‫زاوﻳﻪﻫﺎي ﻧﺎﻣﺘﻘﺎرن ﻓﺮاواﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺑﺮرﺳﻲ و واﻛﺎويﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر دﻗﻴﻖ‪ ،‬در‬ ‫ﻣﻲﻳﺎﺑﻴﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﺮح داﻧﺸﻴﻚ اﻳﻦ ﭼﺎﻟﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ‪ 10000‬ﻧﻘﻄﻪ داده ﺑﺮ روي ﻳﻚ‬ ‫ﻧﻤﻮدار ﺳﻪ ﺑﻌﺪي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﺑﺎ رﻧﺞ ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ﻧﻘﻄﻪﻫﺎي داده را ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي‬ ‫ﻧﺮم اﻓﺰار‬

‫‪CAD‬‬

‫)ﻃﺮاﺣﻲ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ راﻳﺎﻧﻪ( و ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﻳﻚ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻋﺎﻟﻲ از ﭼﺎﻟﻪ ﺑﺮ‬

‫ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮ راﻳﺎﻧﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲﺳﺎزﻳﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ ﺷﻜﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻓﺮآوري ﺷﺪه‬ ‫راﻳﺎﻧﻪاي از ﭼﺎﻟﻪ در زﻣﻴﻦ ﺷﻤﺎ ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﻧﺠﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ از ﻫﻔﺘﻪﻫﺎ ﻛﺎر ﺑﺮ روي ﭼﺎﻟﻪي ‪ 10000‬ﻧﻘﻄﻪاي‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﻮﻓﺎن ﺗﻨﺪري ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ‬ ‫ﻧﺸﺪه ﭼﺎﻟﻪ ﺷﻤﺎ را ﺑﺎ آب ﭘﺮ ﻧﻤﻮده و در ﺷﺐ ﻫﻨﮕﺎم ﻳﺦ ﻣﻲزﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮداري‬ ‫دﻗﻴﻖ اﻳﻦ ﺗﻜﻪ ﻳﺦ ﻛﻪ در ﭼﺎﻟﻪ درﺳﺖ ﺷﺪه‪ ،‬ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻣﻌﺠﺰه اﻟﻬﻲ‬ ‫رخ داده اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا؟ ﭼﻮن ﺑﺮآورد ﻣﻲﺷﻮد ﻳﺨﻲ ﻛﻪ اﻛﻨﻮن ﭼﺎﻟﻪ را ﭘﺮ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﺑﻪ‬ ‫ﻃﻮر دﻗﻴﻖ ﻫﻤﺎن ﺷﻜﻞ ﭼﺎﻟﻪ ﺑﻲ ﻗﺎﻋﺪه در زﻣﻴﻦ ﺷﻤﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﭼﺎﻟﻪ‬ ‫ﻣﻲداﻧﺴﺘﻪ ﭼﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻧﻴﺎز اﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ؟ اﻳﻦ ﺟﻮر ﺑﻮدن ﻫﻤﻪي اﻳﻦ ‪ 10000‬ﻧﻘﻄﻪ داده‬ ‫)ﻣﻴﺎن ﭼﺎﻟﻪ و ﻳﺦ( ﺑﺪون ﭼﻮن و ﭼﺮا ﻫﻤﻪي ﻗﺎﻧﻮنﻫﺎي اﺣﺘﻤﺎل و ﺑﺨﺖ را ﺑﻪ ﭼﺎﻟﺶ‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﺪ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺪون ﻛﻤﻚ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺮ ﭼﺎﻟﻪ اﻳﻦ اﻧﺪازه ﺑﻪ دﻗﺖ ﻛﺎر ﺷﺪه‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ؟ ﺷﻤﺎ ﺑﺮآورد ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﺣﺘﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻧﻘﻄﻪﻫﺎي داده ﺗﻨﻬﺎ داراي دو‬ ‫ارزش ‪ 0-‬و ‪ -1‬ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﭼﺎﻟﻪاي ﺑﻪ ﺷﻜﻞ اﻳﻦ ﻳﺦ ﻧﺎﻣﻨﻈﻤﻲ ﻛﻪ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻪ ﻫﺰارﻫﺎ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﺪ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ روﺷﻨﮕﺮي ﻣﻤﻜﻦ‬ ‫در اﻳﻦ ﺑﺎره‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﭼﺎﻟﻪ ﻳﻚ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺪﺳﺖ ﻳﻚ آﻓﺮﻳﺪﮔﺎري‬ ‫ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫آﻳﺎ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﺧﻨﺪه دار ‪-‬ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﺧﻮارﺷﻤﺮدن ﻫﻮش ﺷﻤﺎ‪-‬‬ ‫ﻫﺴﺖ؟ آﻳﺎ ﻛﺎﺳﺘﻲ ﻣﻨﻄﻘﻲ آن‪ ،‬ﭼﻨﺎن آﺷﻜﺎر اﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺷﺎﮔﺮد ﻛﻮدﻛﺴﺘﺎﻧﻲ ﺑﻲ‬ ‫‪٢٧٤‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫درﻧﮓ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﺎدرﺳﺘﻲ آن را درﻳﺎﺑﺪ؟ ﺑﺎز ﻫﻢ در اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪي رﺧﺪادﻫﺎ و‬ ‫ﻣﻨﻄﻖ آن ﭘﺴﺮو اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺨﺴﺖ ﭼﺎﻟﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬و آب و ﻳﺨﻲ ﻛﻪ ﭘﺲ از آن آﻣﺪهاﻧﺪ‬ ‫ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻮده ﻛﻪ از ﺷﻜﻠﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺮاﻣﻮن آنﻫﺎ اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺮوي ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭼﺎﻟﻪ ﺧﻮدش را ﭘﻴﺶ‬ ‫از زﻣﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻛﻪ ﺗﻜﻪ ﻳﺦ در آﻳﻨﺪه ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬دﮔﺮﮔﻮن ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻣﺎ دهﻫﺎ ﺑﺮگ ﺑﺎ ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎي رﻳﺎﺿﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي واﻛﺎوي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪي ﺷﻜﻞ ﺗﻜﻪ‬ ‫ﻳﺦ و ﺷﻜﻞ ﭼﺎﻟﻪ‪ ،‬ﺧﻂ ﺧﻄﻲ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﻫﻴﭻ ﻣﻌﺠﺰهاي رخ ﻧﺪاده اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻨﻄﻖ ﻣﺎ ﭘﺴﺮو ﻫﺴﺖ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺷﺮح درﺑﺎرهي ﺟﻮر ﺑﻮدن‬ ‫ﺷﻜﻞﻫﺎي آﻧﺎن ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻳﻚ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﻫﺮ آﻳﻨﻪ ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﻦ ﺳﻨﺎرﻳﻮ ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻛﻤﻲ ﺑﭽﮕﺎﻧﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻧﻴﺮوي ﺧﺮد‬ ‫ﺷﻤﺎ ﻧﺒﺎﻳﺪ درﻧﮕﻲ در رد ﻧﻤﻮدن ﺑﻲ درﻧﮓ ﻫﺴﺘﻪي اﺻﻠﻲ ﺗﺌﻮري ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن "دﻟﻴﻞﻫﺎي” آﻧﺎن ﺑﺮاي ﺑﻮدن ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﻛﻪ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ دﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻳﻚ ﻧﺎدرﺳﺘﻲ روﺷﻦ از ﮔﻤﺎن ﭘﺴﺮو‪ ١‬ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺳﺘﺪﻻل ﺗﻜﺮار ﺷﺪه ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺮاي ﺑﻮدن ﺧﺪا‪ ،‬اﺻﻞ اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ٢‬ﻧﺎﻣﻴﺪه‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ‪-‬ﺑﺪﻳﻦ دﻟﻴﻞ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺎﻣﻴﺪه ﺷﺪه ﻛﻪ ﮔﻮﻧﻪي اﻧﺴﺎن )‪ (anthro‬دﻟﻴﻞ ﺑﻮدن‬ ‫ﮔﻴﺘﻲ و وﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ آن ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ‪-‬ﺣﺘﻲ ﭘﻴﺶ‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ و ﮔﻮﻧﻪي اﻧﺴﺎن در روي آن ﭘﺪﻳﺪار ﺷﻮد‪ -‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺎ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪي ﺧﺪا دﮔﺮﮔﻮن ﻧﻤﻮده ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻴﺎزﻫﺎي اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﻴﻠﻴﺎردﻫﺎ‬ ‫ﺳﺎل دﻳﺮﺗﺮ ﻣﻲآﻣﺪ‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬زﻧﺪﮔﻲ در روي زﻣﻴﻦ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻧﻜﺮده ﻳﺎ‬ ‫دﮔﺮﮔﻮن ﻧﺸﺪه ﺗﺎ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ آن ﺟﻮر ﺷﻮد‪ .‬ﻧﻪ‪ .‬ﻫﻤﻪي ﻫﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ‬ ‫ﺑﺪﺳﺖ ﭘﺪر ﻋﻴﺴﻲ‪ ،‬ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي اﻧﺴﺎن ﺟﻮر ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1. backward reckoning‬‬ ‫‪2. The Anthropic Principle‬‬

‫‪٢٧٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻛﺎري ﺑﻴﺶ از اﻧﺪازه ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي رد ﻛﺮدن اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﻛﻴﺶ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻏﻴﺮ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺷﻮد‪ :‬ﻧﺨﺴﺖ ﻛﺪاﻣﻴﻚ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ :‬ﮔﻴﺘﻲ ﻳﺎ‬ ‫اﻧﺴﺎن؟ اﮔﺮ ﻧﺨﺴﺖ اﻧﺴﺎن ﭘﻴﺪا ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ آﻣﺪه ‪-‬ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮاي زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن اﻧﺴﺎن ﻧﻴﺎز اﺳﺖ‪ -‬ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ درﺑﺎرهي اﻳﻦ ﺗﺼﺎدف ﺧﻮش ﺑﺎور‬ ‫ﻧﻜﺮدﻧﻲ ﺷﮕﻔﺖ زده ﺑﻮده و ﺑﺮاي ﻃﺮاح ﺧﺮدﻣﻨﺪ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﻨﻴﻢ‪ .‬اﮔﺮ‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻧﺨﺴﺖ ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪه‪ ،‬و ﺳﭙﺲ زﻧﺪﮔﻲ ﭘﺲ از ﮔﺴﺘﺮش ﭘﻴﺪا ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪،‬‬ ‫روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ ﻧﺎﭼﺎر اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺨﻮاﻫﺪ ﭼﻪ ﻧﺨﻮاﻫﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻪ ﺧﻮدش‬ ‫را در آن ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺳﺎزﮔﺎر ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﻓﺮﮔﺸﺖ از راه ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ روﺷﻨﮕﺮي ﻗﺎﻧﻊ ﻛﻨﺪه‬ ‫و ﻓﺮاﮔﻴﺮي ﺑﺮاي ﺳﺎزﮔﺎر ﺷﺪن ﻣﻴﺎن ﻧﻴﺎزﻫﺎي ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﺎﻧﻮري و ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻪ در آن‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﻄﻖ ﻣﺎ ﭘﺴﺮو ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‬ ‫ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﺮدﻣﻨﺪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻼﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻳﻚ ﺣﻖ ﺑﺪون ﭼﻮن و ﭼﺮاي ﺑﺮاي روﺿﻪ ﺧﻮاﻧﻲ درﺑﺎره‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻪ ﺧﺪا ﺟﻬﺎن را ﺑﺮاي ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي اﻧﺴﺎن آﻓﺮﻳﺪه اﺳﺖ‪ ،‬دارﻧﺪ‪ .‬ﭘﺮﺳﺶ از آزادي‬ ‫آنﻫﺎ در ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﻛﺎري ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺮﺳﺶ اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ اﻧﺴﺎن‬ ‫و ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺟﺎﻧﻮري ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﺧﻮدﺷﺎن ﺳﺎزﮔﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ‬ ‫ﺳﺎزﮔﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﻃﻮر ﺳﺮاﺳﺮي ﻧﺎﺑﻮدي ﺑﺴﻴﺎري از ﮔﻮﻧﻪﻫﺎ ﻛﻪ در زﻣﻴﻦ‬ ‫ﺑﻮدهاﻧﺪ را ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﺟﻮر ﻧﺒﻮدن‪ ١‬ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬رﻳﺸﻪ ﻛﻦ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ‪ ،‬ﭘﺮﺳﺶ‬ ‫ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ‪ :‬آﻳﺎ‪) ،‬اﻟﻒ( ﺟﻬﺎن ﺧﻮﻳﺶ را ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﺑﺮاي اﻧﺴﺎن ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺳﺎﺧﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ؛ ﻳﺎ )ب( زﻧﺪﮔﻲ زﻣﻴﻨﻲ ﺑﺮاي ﺟﻮر ﺷﺪن ﺑﺎ ﻣﺤﻴﻄﻲ ﻛﻪ ﺑﻮده‪ ،‬ﺳﺎزﮔﺎر ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪ ،‬اﺻﻞ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﻴﺶ از ﺳﺎزﮔﺎري ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ‬ ‫ﭼﺎﻟﻪ ﺑﺮاي ﺗﻜﻪ ﻳﺦ‪ ،‬ﻳﺎ ﺟﺎﮔﻴﺮي رودﺧﺎﻧﻪﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي آﻳﻨﺪه ﺷﻬﺮﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻳﺎ‬ ‫داﻧﺸﻴﻚ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﺻﻞ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻧﻤﺎدي ﺑﺰرگ از ﺧﻮدﺑﺰرگ ﺑﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺧﻮد ﺳﺘﺎﻳﻲ و ﺧﻮد‬

‫‪1. mismatches‬‬

‫‪٢٧٦‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﺷﻴﻔﺘﮕﻲ ﻛﻪ وارد ﮔﻮد ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﻬﺎن ﺧﻮد ﺷﻴﻔﺘﮕﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﻳﺎدآور ﺑﺎورﻫﺎي ﻫﺮاﺳﻨﺎك ﻗﺮنﻫﺎي وﺳﻄﻲ ﻣﺴﻴﺤﻴﺖ درﺑﺎرهي ﻣﺮﻛﺰ ﺟﻬﺎن ﺑﻮدن زﻣﻴﻦ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﺮ آﻳﻨﻪ‪ ،‬اﺻﻞ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﻲﭘﻨﺪارد‪ ،‬ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ آﻓﺮﻳﺪﮔﺎري ﮔﻴﺘﻲ را‬ ‫ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ‪-‬ادﻋﺎﻳﻲ ﻛﻪ اﻧﮕﺎر ﻣﻲﺷﻮد ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫اﺳﺘﺪﻻل ﻧﻤﻮدن "اﺛﺒﺎت" ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﺳﺘﺪﻻل ﻣﺼﺎدره ﺑﻪ ﻣﻄﻠﻮب ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﭼﻴﺰي را اﺛﺒﺎت ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ و ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﺑﺎور ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪي دﻳﻨﻲ ﺑﻪ ﺟﺎي داﻧﺶ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺧﺮاب ﻛﺎريﻫﺎي‪ ١‬ﺑﻴﺸﺘﺮي از ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬

‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﺟﻨﺒﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را رﺳﻴﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬واﻗﻌﻴﺘﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻳﺎد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﮔﻮاﻫﻲ ﻧﻮي ﺑﺮاي آﻓﺮﻳﺪﮔﺎري‬ ‫اراﺋﻪ ﻧﺸﺪه اﺳﺖ‪ .‬آنﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻓﺮﻳﺒﻨﺪه اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﻛﻬﻨﻪي ﺑﻲ اﻋﺘﺒﺎر را‬ ‫دوﺑﺎره ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻨﺪي و ﺑﺎزارﻳﺎﺑﻲ ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻛﻮﺷﺶ ﻛﻴﺶ ﭘﻴﺸﻴﻦ داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ از ﺑﻪ‬ ‫ﺻﻠﻴﺐ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪن دردﻧﺎﻛﻲ رﻧﺞ ﺑﺮده و در آراﻣﮕﺎه ﺧﻮاﺑﻴﺪ‪ .‬ﻛﻮﺷﺶ ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ رﺳﺘﺎﺧﻴﺰ داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ در رﻳﺨﺖ و ﻛﺎﻟﺒﺪي ﻧﻮﻳﻦ ﺑﻮد‪ .‬اﻳﻨﺠﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي‬ ‫دﻳﮕﺮي از ﻧﻤﻮدﻫﺎي ﺧﺮاﺑﻜﺎري‪ ،‬ﻧﺎدرﺳﺘﻲﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻲ‪ ،‬و ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي ﺑﻲ ﺧﻮد ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻼﻫﺎي ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﻨﺪ‪ ،‬آورده ﺷﺪه اﺳﺖ‪:‬‬

‫‪1. Bloopers‬‬

‫‪٢٧٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺗﻌﺼﺐ "ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻧﺎﺗﻮان از ﺳﺎده ﺷﺪن"‪١‬‬

‫ﻳﻚ اﺳﺘﺪﻻل ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻓﺮاواﻧﻲ در ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ ﺳﻠﻮل زﻧﺪه ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﺣﺘﻲ رﺷﺘﻪي ‪ DNA‬ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪي زﻧﺪﮔﻲ‪ ،‬دادهﻫﺎﻳﻲ ﺑﻴﺶ از ﺳﺮاﺳﺮ ﻳﻚ داﻧﺸﻨﺎﻣﻪ‬ ‫دارد‪ .‬ﭘﺲ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻃﺮاح ﺧﺮدﻣﻨﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﻳﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر "ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻧﺎﺗﻮان از ﺳﺎده‬ ‫ﺷﺪن" ‪-‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎري ﻛﻪ ﻫﺮ ﺑﺨﺶ آن ﺑﺮاي ﻛﺎرﻛﺮد و زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن اﺳﺎﺳﻲ اﺳﺖ‬ ‫ را آﻓﺮﻳﺪه ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬‫دوﺑﺎره‪ ،‬ﻧﺎدرﺳﺘﻲ اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي ﻣﻨﻄﻖ ﭘﺴﺮو ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻳﻚ ﮔﻮﻧﻪ ﺟﺎﻧﻮري ﻧﻮﻳﻦ را ﻧﻤﻮﻧﻪ آورده ‪ -‬ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﭼﻬﺎر ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل‬ ‫ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺳﻠﻮﻟﻲ اﺳﺖ‪ -‬ﺳﭙﺲ ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪهاي ﻧﺎﮔﻬﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﻫﺴﺘﻲ درآﻣﺪﻫﺎﺳﺖ‪ .‬ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻧﺎﮔﻬﺎن در ﻫﺴﺘﻲ ﭘﺪﻳﺪار ﺷﻮد و ﻫﻴﭻ ﭘﮋوﻫﺶﮔﺮ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه زﻧﺪﮔﻲ ﻫﺮﮔﺰ‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ادﻋﺎﻳﻲ ﺑﻲ ﺧﻮدي ﻧﻜﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﮓ زﻧﻲ اﺳﺘﺪﻻل ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﻪ رﺷﺘﻪ‬ ‫‪DNA‬‬

‫‪ ،‬ﻳﻚ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﭘﻮﺷﺎﻟﻲ‪ ٢‬اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎ ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ‬

‫‪DNA‬‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻪاﻧﺪ‪.‬‬

‫آنﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺷﺪن ‪ -‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺧﺮد ﺷﺪن‪ -٣‬ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﺜﻞ ﻣﻲﻛﺮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺎرﭘﻴﭽﻲ دوﺗﺎﻳﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪه ‪ ،DNA‬ﺳﺮاﻧﺠﺎم در ‪ 1953‬ﺑﺎ ﻛﺎر ﺑﺰرگ‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻴﺲ ﻛﺮﻳﻚ‪ ٤‬و ﺟﻤﻴﺰ واﺗﺴﻮن‪ ٥‬آﺷﻜﺎر ﮔﺮدﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﺸﻒ ﺗﺎرﻳﺨﻲ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﻛﺮﻳﻚ و واﺗﺴﻮن در ‪ 1962‬ﺟﺎﻳﺰه ﻧﻮﺑﻞ ﻓﻴﺰﻳﻮﻟﻮژي داده ﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر‬

‫‪DNA‬‬

‫اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﺪ و آن را ﻫﻢ ﭼﻮن ﮔﻮاه ﺑﺮ ﻳﻚ‬

‫"‪1. "IRREDUCIBLE COMPLEXITY‬‬ ‫‪2. empty strawmen‬‬ ‫‪3. falling apart‬‬ ‫‪4. Francis Crick‬‬ ‫‪5. James Watson‬‬

‫‪٢٧٨‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ ﻣﻲداﻧﺪ )ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺳﻠﻮلﻫﺎي داراي‬

‫‪DNA‬‬

‫ﻧﺒﻮده‬

‫اﻧﺪ(‪ ،‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﻛﻪ ﺑﺸﻨﻮﻳﻢ ﻛﺮﻳﻚ و واﺗﺴﻮن ﺧﻮدﺷﺎن در ﺑﺎره اﻳﻦ ﺟﺴﺘﺎر ﭼﻪ دارﻧﺪ‪،‬‬ ‫ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪:‬‬ ‫"اﮔﺮ دﻳﻦﻫﺎي اﻟﻬﻲ‪ ،١‬ﭼﻴﺰي ﮔﻔﺘﻪاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﻮده اﺳﺖ‪".‬‬ ‫"داﻧﺸﻲ از ﺳﻦ درﺳﺖ زﻣﻴﻦ و ﭘﻴﺸﻴﻨﻪي ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎ آن را ﻧﺸﺪﻧﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ‬ ‫اﻧﺴﺎن ﺧﺮدﻣﻨﺪ آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺎور دارﻧﺪ ﻫﻤﻪي ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس را‬ ‫ﺣﻘﻴﻘﺘﻲ ﺑﺪون ﭼﻮن و ﭼﺮا ﺑﺪاﻧﺪ‪ .‬و اﮔﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎﻳﻲ از ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس آﺷﻜﺎرا ﻧﺎدرﺳﺖ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﺮا ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﻪي آن ﺑﻪ ﻃﻮر ﺧﻮدﻛﺎر ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد؟"‬ ‫ﻓﺮاﻧﺴﻴﺲ ﻛﺮﻳﻚ‬‫"ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﻪ ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﮔﺮاﻳﺶ ﭘﻴﺪا ﻛﺮدم"‬ ‫از زﻧﺪﮔﻲ ﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮدﻧﻮﺷﺘﻪ‪ ،٢‬دﻳﻮاﻧﻪ در ﭘﻲ ﭼﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫" اﻣﺮوزه ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻳﻚ واﻗﻌﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﺑﺮاي ﻫﺮ ﻛﺲ‪ ،‬ﻣﮕﺮ اﻗﻠﻴﺘﻲ از‬ ‫ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ رد ﻛﺮدن آنﻫﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺧﺮدورزي ﻧﺒﻮده ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﭘﺎي ﺑﻨﺪي ﺑﻪ‬ ‫آﻣﻮزهﻫﺎي دﻳﻨﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪".‬‬ ‫" ﺑﻪ ﺧﺪا ﺑﺎور ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﭘﺪرم‪ ،‬ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ ﺧﻮﺷﺒﺨﺘﻲ ﻣﻦ ﺑﻮده‪ ،‬و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ وي درﺑﺎره‬ ‫روح ﺳﺮﮔﺮدان ﻧﺒﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺧﻮدﻣﺎن را ﭼﻮن ﻛﺎﻻي ﻓﺮآوري ﺷﺪه ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺧﻮدش‬ ‫رازي ﺑﺰرگ اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﺑﻴﻨﻢ‪".‬‬ ‫ﺟﻤﻴﺰ واﺗﺴﻮن‬‫"ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻫﻨﮕﺎم ﻳﺎﻓﺘﻦ‪ :‬وارﻧﻪي ﺑﺪيﻫﺎ"‬ ‫در ﻳﺎﻓﺘﻦ )ﺟﻮﻻي ‪(2003‬‬ ‫آﻳﺎ اﻳﻦ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺑﺮاي ﺷﻤﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻛﺮﻳﻚ و واﺗﺴﻮن ﺑﺎ ﻧﮕﺮش ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ از ‪ DNA‬ﻫﻢداﺳﺘﺎن ﻫﺴﺘﻨﺪ؟ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ در ﺟﺴﺘﺎر واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ‪ ، DNA‬ﺑﻪ ﻛﺪام‬ ‫ﻳﻚ ﺑﻬﺎي ﺑﻴﺸﺘﺮي ﺑﺪﻫﻴﻢ‪ :‬ﺑﻪ دو داﻧﺸﻤﻨﺪي ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻛﺸﻒ آن ﺑﺮﻧﺪهي ﻧﻮﺑﻞ ﺷﺪهاﻧﺪ‬

‫‪1. revealed religions‬‬ ‫‪2. autobiography‬‬

‫‪٢٧٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻳﺎ ﻣﻼﻫﺎي ﻣﻨﺒﺮﻫﺎي ﻓﺮﺳﻮده ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ؟ ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ واژهي‬ ‫ﺳﺮ ﺑﺴﺘﻪ "ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺳﺎده ﻧﺸﺪﻧﻲ" را ﺑﺎرﻫﺎ ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻳﻜﻲ از‬ ‫ﻫﻮاداران ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻳﻜﻞ ﺑﻪ‪ ،‬ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮﻳﺶ را ﻣﻄﻤﺌﻦ ﺳﺎزد‬ ‫ﻛﻪ ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻠﻲ ﺑﺮاي ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻧﺪارد‪ .‬وﻟﻲ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ‪،‬‬ ‫در ﺟﻬﺎن ﺑﻴﺮوﻧﻲ‪ ،‬ﻛﺎرآﻣﺪي ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰي در ﻓﺮآوري ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪه دارد‪ .‬ﺑﺎور "ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺳﺎده ﻧﺸﺪﻧﻲ" ﻫﻨﻮز ﻛﻮﺷﺸﻲ ﺑﺮاي اراﺋﻪ ﻳﻚ‬ ‫"ﺗﻮﺿﻴﺢ" ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬ﺗﻚ ﮔﺎﻣﻲ‪ ،‬ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻳﻚ "ﺗﻮﺿﻴﺢ" ﻛﻪ ﻣﻲﭘﻨﺪارد‬ ‫ﻳﻚ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ اﻟﻬﻲ از ﭘﻴﺶ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬و از اﻳﻦ رو ﻫﻴﭻ ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ ﻧﻤﻲدﻫﺪ‪ .‬ﮔﺰﻳﻨﺶ‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬در ﺑﺮاﺑﺮ‪ ،‬در واﻗﻊ ﻳﻚ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ‪ ،‬آزﻣﺎﻳﺶ ﭘﺬﻳﺮ‪ ،‬واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﻛﺎري ﭼﮕﻮﻧﻪ‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ از ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﺮﻣﻲﺧﻴﺰد‪.‬‬ ‫ﻣﻴﮕﻮﻳﻨﺪ دﺳﺘﮕﺎﻫﻲ "ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻧﺎﺗﻮان از ﺳﺎده ﺷﺪن" ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ رﻓﺘﻪ‬ ‫رﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻃﺒﻴﻌﻲ دﺳﺘﮕﺎه را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ‪ ،‬رخ ﻧﺪاده اﺳﺖ‪ .‬ﻃﺒﻴﻌﺖ ﭘﺮ از دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي‬ ‫ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻜﻲ در ﻫﻤﻪي ﺟﺎي زﻣﻴﻦ از ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎده ﺗﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﭘﻴﭽﻴﺪه ‪-‬ﺑﺎ‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲﻫﺎي ﻣﻴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﻨﻮز اﻣﺮوز ﺑﺮاي وارﺳﻲ ﺑﺪون ﻣﻴﺎﻧﺠﻲ‪ ،‬در دﺳﺘﺮس ﻣﺎ‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ -‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺧﻮاﺳﺖ ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ از ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻫﻤﻪي ﻳﺎ ﻫﻴﭻ در‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻣﻴﺎن ﺟﻬﺎن ﺑﺮاي ﭼﻴﺰي از ﻣﻴﺎن ﻫﻴﭻ‪ ،‬ﺑﺎزﺗﺎب ﻳﻚ اﻧﺪﻳﺸﻪ اﻓﺮاﻃﻲ ﻧﺎﺗﻮان از‬ ‫درﻳﺎﻓﺖ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ رﻓﺘﻪ رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺪﻳﺸﻪي ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺳﺎده ﻧﺸﺪﻧﻲ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ‬ ‫ﻧﺎدرﺳﺘﻲ ﻣﻲﭘﻨﺪارد ﻛﻪ ﻫﻤﻪي ﺑﺨﺶﻫﺎي ﻳﻚ دﺳﺘﮕﺎه ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻛﺎرﻛﺮد‬ ‫روﺷﻨﻲ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﺎﻧﻜﻪ اﻣﺮوزه دارد‪ ،‬داﺷﺘﻪ و دﻳﮕﺮ ﻛﺎرﺑﺮدﻫﺎ و ﺳﻮدﻣﻨﺪيﻫﺎي ﺳﺎزﮔﺎري‬ ‫در زﻣﺎن ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻓﺮﮔﺸﺘﻲ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﺎﻧﻮري‪ ،‬ﺷﺪﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ -‬ﻫﻤﻪاش ﭘﻨﺪارﻫﺎي ﺑﻲ‬ ‫ﺧﻮد‪.‬‬ ‫ﺳﺮاﻧﺠﺎم‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺳﻴﻠﻲ ﺟﺎﻧﺎﻧﻪاي از ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎري اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ‪:‬‬ ‫ﻫﺮ آﻳﻨﻪ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﺎﻧﻮري ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﻲ داراي ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺳﺎده‬ ‫ﻧﺸﺪﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺨﺸﻲﻫﺎي از رﺷﺘﻪﻫﺎي ژﻧﺘﻴﻚ ﻣﺎ اﻓﺰون ﺑﺮ ﻧﻴﺎز ﺑﻮده و‬ ‫‪٢٨٠‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺨﺶ از ﺑﺪن ﻣﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﭘﺎﻧﺪﻳﺲ و دﻧﺪان ﻋﻘﻞ آﺳﻴﺐ رﺳﺎن ﺑﻪ ﺑﻬﺰﻳﺴﺘﻦ ﻣﺎ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺳﺮﻃﺎن‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻲ ﺳﺎﻣﺎﻧﻲ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﻠﻮلﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﻧﻔﺮ ﺑﻲ ﮔﻨﺎه را‬ ‫در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻣﻲﻛﺸﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي وارﺳﻲ ﮔﺰﻳﻨﺸﻲ‪ ،‬ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ را‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ درﺳﺖ اﺳﺖ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺪن اﻧﺴﺎن‬ ‫ﺗﻨﺪرﺳﺖ ﻛﺎري‪ ،‬ﻫﺴﺖ ﻫﻢ ﭼﻮن ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮ ﺑﻮدن ﺧﺪا ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ .‬اﮔﺮ ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪،‬‬ ‫ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ وﻳﺮوس ﻛﺸﻨﺪهاي ﻳﺎ ﻳﻚ‬ ‫ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن اﻧﮕﻠﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪه ﻳﺎ ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺑﺪون درﻣﺎن‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﻳﻦ‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ را از ﻋﻠﺖﻫﺎي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲداﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻛﺎرﺑﺮد ﻧﺎدرﺳﺖ ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ از آﻣﺎر‪١‬‬

‫ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎدي ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻧﺎدرﺳﺖ از آﻣﺎر‪،‬‬ ‫ﺑﺪﻧﺎم ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺮﺳﺸﻲ ﻫﻤﻴﺸﻪ از ﺳﻮي ﻫﻮاداران ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ از ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن‬ ‫ﭘﺮﺳﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪" :‬اﺣﺘﻤﺎل اﻳﻨﻜﻪ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﺑﺴﻴﺎر ﻋﺎﻟﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﻧﮕﻬﺪاري از زﻧﺪﮔﻲ اﻧﺴﺎن ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﺸﻮد‪ ،‬ﭼﻪ اﻧﺪازه اﺳﺖ؟"‬ ‫ﻣﺎ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ﻧﻴﺰ دﻳﺪهاﻳﻢ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاري از زﻧﺪﮔﻲ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﺸﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻠﻜﻪ زﻧﺪﮔﻲ اﻧﺴﺎن ‪ -‬و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎ ﺟﻬﺎن از راه ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ‪،‬‬ ‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﺳﺘﺪﻻل ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺎ ﭘﺮﺳﺶ ﭘﻲ‬ ‫ﮔﻴﺮ واﺑﺴﺘﻪ اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪" :‬ﭘﺲ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﻪ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ وﻳﮋﮔﻲ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪،‬‬ ‫ﻛﻪ دارد؟"‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ واﻛﺎوي آﻣﺎري از اﻳﻦ ﭘﺮﺳﺶ در رﺧﺪادﻫﺎي ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ آﻏﺎز ﮔﺮدد‪ ،‬و از‬ ‫ﻫﻤﺎن آﻏﺎز ﮔﻤﺎن ﺷﻮد ﻛﻪ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﮔﺮﻳﺰﻧﺎﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ ‪ -‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻛﻴﺶ‬

‫‪1. STATISTICS‬‬

‫‪٢٨١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻖ ﭘﺴﺮو ﺧﻮدش اﻳﻦ ﻛﺎر را ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ -‬ﭘﺲ ﻫﺮ آﻳﻨﻪ اﺣﺘﻤﺎل‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻮﭼﻜﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻛﻴﻬﺎن اﻳﻦ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي وﻳﮋه ﻛﻪ اﻛﻨﻮن دارد‪ ،‬را داﺷﺘﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﺎرﭘﻴﭽﻲ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل ﺑﺮاي ﻫﺮ وﻳﮋﮔﻲ ﻛﻪ در ﻛﻴﻬﺎن ﻫﺴﺖ ﻳﺎ‬ ‫ﻛﻨﺶ دارد‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻮﭼﻚ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‪ ،‬اﺣﺘﻤﺎل داﺷﺘﻦ اﻳﻦ ﺷﻤﺎرهي ﻣﻠﻲ‪ ١‬وﻳﮋه ﻛﻪ ﺷﻤﺎ دارﻳﺪ ﭼﻪ اﻧﺪازه‬ ‫ﻫﺴﺖ؟ اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﻦ ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻳﻚ ﺷﻤﺎرهي ﻧﻪ رﻗﻤﻲ دارﻳﺪ‪ ،‬ﻛﻪ اﺣﺘﻤﺎل‬ ‫آﻣﻴﺨﺘﻦ ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺷﻤﺎره را اﺟﺎزه‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ دوﻟﺖ ﻓﺪرال‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻳﻚ ﺷﻤﺎرهي‬ ‫ﻧﻪ رﻗﻤﻲ ﺑﺴﺎزد ﻛﻪ اﮔﺮ ﺑﺮاي ﻛﺎرت‬

‫"اﮔﺮ ﭘﻨﺠﺎه ﻣﻴﻠﻴﻮن اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﭼﻴﺰ‬ ‫ﻧﺎﺑﺨﺮداﻧﻪاي ﺑﮕﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎز ﻫﻢ آن‬ ‫ﻧﺎﺑﺨﺮداﻧﻪ اﺳﺖ‪".‬‬

‫ﺷﻤﺎ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻧﺲ آن ﺑﻪ واﻗﻊ‬ ‫ﺑﺮاي درﻳﺎﻓﺖ ﻛﺪي ﻛﻪ دارﻳﺪ‪ ،‬ﻳﻚ در‬ ‫ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ آﻳﺎ ﺷﻤﺎ‬ ‫داراي ﻳﻚ ﺷﻤﺎره ﻣﻠﻲ ﻣﻌﺠﺰه آﺳﺎ‬

‫ﻟﺮد ﺑﺮﺗﺮاﻧﺪ راﺳﻞ )‪(1872-1970‬‬

‫ﻣﻲﺑﺎﺷﻴﺪ؟ ﻧﻪ‪ .‬ﭼﺮا ﻧﻪ؟ ﭼﻮن ﻫﻴﭻ ﻧﻴﺎز‬

‫اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ ﻧﻮﺑﻞ ادﺑﻴﺎت‪ ،‬رﻳﺎﺿﻲ دان‪،‬‬

‫از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪهاي ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺷﻤﺎ ﺷﻤﺎرهي وﻳﮋهاي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﺪ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪي از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﻳﺎ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﺑﺮآﻳﻨﺪي درﺳﺖ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا ﺑﺨﺖ آزﻣﺎﻳﻲ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﺑﺮاي ﭘﻴﺮوزي ﺷﺪن اﻓﺮاد ﻧﺸﺪﻧﻲ اﺳﺖ‪ .‬ﺷﻤﺎ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ ﺷﻤﺎرهﻫﺎي ﺑﺮﻧﺪه را از ﻣﻴﺎن ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ اﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻴﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﺷﺎﻳﺪ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺪهي ﺧﻮش ﻳﺨﺖ ﺧﺰاﻧﻪ‪ ،‬ﺑﺎور داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻲ‬ ‫ﺧﺪاﻳﻲ ﺑﻮده‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻲ ﻃﺮف ﺗﺮﻳﻦ ﺑﻴﻨﻨﺪﮔﺎن دﺳﺖ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺧﺪا را در ﭘﻴﺮوزي‬

‫‪1. Social Security number‬‬

‫‪٢٨٢‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﺗﻮپﻫﺎي ﭼﺮﺧﺎن‪ ١‬ﻧﺎدﻳﺪه ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺲ ﺣﺘﻲ در ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﭘﻴﺶ ﺧﻮاﻧﺪن اﺳﺎﺳﻲ‬ ‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﻤﺎرﺑﺎزي و ﺣﺘﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﻤﺎرهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻛﺮدهاﻳﻢ ﺧﺰاﻧﻪ را ﻣﻲﺑﺮد‪،‬‬ ‫ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻞ داﻧﺸﻴﻚ ﺑﺮ ﭘﻴﺶ ﻧﻴﺎز ﺑﻮدن ﻣﺪاﺧﻠﻪي ﻳﻚ آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ‬ ‫ﭘﻴﺎﻣﺪ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪهاي ﻧﻴﺴﺖ ‪-‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺣﺎﻟﺖ وﻳﮋهاي ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ از ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‪ -‬ﻗﻮاﻧﻴﻦ‬ ‫اﺣﺘﻤﺎﻻت‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺮﻣﻲ ﮔﺮدد‪ ،‬ﻫﻤﮕﻲ ﺑﺪون ﭘﻴﻮﻧﺪ و ﺑﺪون ﻣﻌﻨﺎ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻞ از ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه ﻳﺎ ﺳﺮﻧﻮﺷﺘﻲ از ﭘﻴﺶ دﻳﺪه ﺷﺪه ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ‬ ‫ﭼﺮا ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ اﻣﺮوز ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻫﺮ آﻳﻨﻪ ﺑﺎور ﺑﻪ ﺑﻮدن دﻟﻴﻠﻲ از‬ ‫ﭘﻴﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪه )اﺻﻞ اﻧﺴﺎﻧﻲ(‪ ،‬ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﻣﻘﺪﻣﻪ "ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن" ﺑﺮاي ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻛﻴﺶ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در اﺳﺘﺪﻻل آﻧﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ -‬ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎن ﺳﺮاﺳﺮ ﻗﻴﺎس ﻣﻨﻄﻘﻲ‪ ٢‬ﺑﻲ‬ ‫اﻋﺘﺒﺎر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺌﻮري‪" ،‬زﻧﺪﮔﻲ آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﺎ آن را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻴﻢ"‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺴﺖ‪" ،‬زﻧﺪﮔﻲ آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﺎ آن را ﻧﻤﻲﺷﻨﺎﺳﻴﻢ" ﻳﺎ زﻧﺪﮔﻲ آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻣﺎ‬ ‫ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﮔﻤﺎﻧﻲ از آن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ" ﻳﺎ "زﻧﺪﮔﻲ در زﻣﺎن و ﺟﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮ" ﻳﺎ‬ ‫"ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﺟﺰ زﻧﺪﮔﻲ" ﻳﺎ "ﻧﺒﻮد ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ زﻧﺪﮔﻲ"‪ ،‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻨﻄﻖ ﻣﺎ زﻧﺠﻴﺮهي ﭘﺴﺮو ﺑﺎﺷﺪ‪ -‬ﻳﻌﻨﻲ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺎور داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﻛﻪ ﭘﺲ از‬ ‫رﺧﺪاد واﻗﻌﻲ ﭼﻴﺰﻫﺎ آن ﭼﻨﺎن ﻛﻪ اﻣﺮوزه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ -‬و ﻫﺎﻟﻪاي رازآﻟﻮد‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺎ را ﺗﺎر ﺳﺎﺧﺘﻪ و واﻛﺎوي رﻳﺎﺿﻲ ﻣﺎ از رﺧﺪادﻫﺎ را ﺧﺮاب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻧﺎدرﺳﺘﻲ‬ ‫ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻨﺪاﺷﺘﻦ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﺮﭘﺎﺷﺪه ﺗﺎ اﺛﺒﺎت ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪ .‬آﻧﺎ‬ ‫ﻣﻲﭘﻨﺪارﻧﺪ ﻛﻪ اﻳﻦ رﻳﺨﺖ ﺑﻮدن اﻧﺴﺎن ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا؟ ﭼﻮن ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس‬ ‫ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬و ﺑﺎ اﻳﻦ وﺟﻮد ﺑﺎرﻫﺎ و ﺑﺎرﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺗﺌﻮري ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ داﻧﺶ اﺳﺘﻮار اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1. ping-pong balls‬‬ ‫‪2. logical syllogism‬‬

‫‪٢٨٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﭘﺲ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺗﺼﺎدف ﺧﻮب ﺑﻮده ﻛﻪ ﮔﻴﺘﻲ از زﻧﺪﮔﻲ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﭘﺸﺘﻴﺎﻧﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ؟‬ ‫ﻧﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻴﭻ رو ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻴﺤﻄﻲ ﻛﻪ ﺧﻮﻳﺶ‬ ‫را در آن ﻳﺎﻓﺘﻪ‪ ،‬ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺎﻳﻜﺴﺎن ﺑﺎ ﺗﺤﺮﻳﻒﻫﺎي روﺿﻪ ﺧﻮانﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺶ از آﻧﺎن ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻼﻫﺎي داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ،‬ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺎ‬ ‫"ﺑﺨﺘﻲ ﻛﻮر" ﻳﺎ "ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺧﻮش" رﻫﺒﺮي ﻧﻤﻲﺷﻮد‪) .‬ﺑﺨﺶ ‪ 5‬را ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ(‬

‫"داروﻳﻨﺴﻴﻢ"‪ ١‬و ﻧﻤﺎدﻫﺎي ﻓﺮﮔﺸﺖ‬ ‫در ﻛﻮﺷﺸﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺣﺴﺎب ﺷﺪه و ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ‪ ،‬ﻫﻮاداران ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﻓﺮﮔﺸﺖ‬ ‫ﺑﻪ ﺟﺎي ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﻫﻤﻮاره ﺑﺎ ﻧﺎم داروﻳﻨﻴﺴﻢ اﺷﺎره ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬آﻧﺎن ﻧﺎﺑﺨﺮداﻧﻪ‬ ‫ﺑﺎور دارﻧﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ ﻳﻚ ﻧﺎدرﺳﺘﻲ ﻛﻮﭼﻚ در ﺑﺪﻧﻪي ﻛﺎر ‪ 150‬ﺳﺎﻟﻪي ﭼﺎرﻟﺰ داروﻳﻦ‬ ‫ﭘﻴﺪا ﺷﻮد‪" ،‬داروﻳﻨﺴﻴﻢ" ﺑﻲاﻋﺘﺒﺎر ﺷﺪه و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺛﺎﺑﺖ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬داروﻳﻦ در زﻣﺎن ﭘﮋوﻫﺶ ﺧﻮدش‪ ،‬ﭘﻴﺶ ﻃﺮحﻫﺎي ﮔﻤﺎﻧﻲ‪ ٢‬ﺑﺴﻴﺎري‬ ‫درﺑﺎره اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ درﺧﺖ زﻧﺪﮔﻲ ﺑﺎﻟﻴﺪه ﻳﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﺎﻧﻮري ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن ﺑﻪ‬ ‫ﻳﻚ دﻳﮕﺮ واﺑﺴﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺸﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ‪ ،‬ﭘﻴﺪا ﺷﺪن ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎي‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري در اﻳﻦ دوره ‪ 150‬ﺳﺎﻟﻪ‪ ،‬آﺷﻜﺎر ﻧﻤﻮد ﻛﻪ ﺑﻴﻨﺶ داروﻳﻦ ﺑﻪ زﻳﺒﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻫﺪف‬ ‫ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ روي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ‪ ،‬ﺷﻤﺎري از ﻋﻨﺼﺮﻫﺎي‬ ‫ﻧﮕﺎرﮔﺮيﻫﺎي ﮔﻤﺎﻧﻲ داروﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ از ﻧﺎدرﺳﺘﻲ ﻳﺎ ﻛﺎﻣﻞ ﻧﺒﻮدن دارد‪ .‬درﺧﺖ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ در ﺳﻮﻫﺎي ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن ﺑﺎ ﭘﻨﺪارﻫﺎي داروﻳﻦ ﺑﺎﻟﻴﺪه و ﺷﺎﺧﻪ ﭘﻴﺪا ﻛﺮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫"‪1. "DARWINISM‬‬ ‫‪2. speculative drawings‬‬

‫‪٢٨٤‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﻫﻮاداران ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ از ﭘﺎﻳﻜﻮﺑﻲ ﺗﻨﺪ و ﺧﻮﺷﺤﺎﻟﻲ ﻛﻪ در روحاﻟﻘﺪس‪،‬‬ ‫ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻧﺎدرﺳﺘﻲ ﻛﻮﭼﻜﻲ در اﻳﻦ ﭘﻴﺶ ﻃﺮحﻫﺎي ‪ 150‬ﺳﺎﻟﻪ ﺑﺮﺧﻮردﻧﺪ‪،‬‬ ‫اﻧﺠﺎم دادﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻴﺞ ﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ آﻧﺎن ﮔﻤﺎن دارﻧﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ‪-‬ﺑﺎ ﻧﺎﻣﻴﺪن "داروﻳﻨﻴﺴﻢ"‪-‬‬ ‫ﺗﺌﻮري ﻓﺮﮔﺸﺖ را ﻳﻚ راﺳﺖ و ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﭼﺎرﻟﺰ داروﻳﻦ ﺑﭽﺴﺒﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻨﺪار آنﻫﺎ از‬ ‫ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﺎ ﻫﻢ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ اﻳﻦ ﺑﺎزي ﻛﻮدﻛﺎﻧﻪ را ﺑﺎ اﺷﺎره‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺗﻮﻣﺎس آﻛﻮﻳﻨﺎس ‪-‬ﻣﻌﻤﺎر ﻗﺮن ﺳﻴﺰدﻫﻤﻲ اﺳﺘﺪﻻل "ﻋﻠﺖ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ"‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ -‬ﺑﺎور داﺷﺖ ﻛﻪ ﭼﺸﻤﺎن ﻳﻚ ﺧﺎﻧﻢ در دوره ﻗﺎﻋﺪﮔﻲ ﺧﻮدش‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ آﻳﻨﻪ ﻛﺎرﮔﺮ اﻓﺘﺪ‪ ،‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪ .‬آﻳﺎ اﻳﻦ ﭼﻴﺰ ﻧﺎﭼﻴﺰ ﭼﻨﺪ ﺳﺪهاي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ درﺑﺎره ﺑﻮدن آﻓﺮﻳﺪﮔﺎري‪ ،‬ﺑﻲ اﻋﺘﺒﺎر ﺳﺎزد؟ ﻧﻪ‪.‬‬ ‫در واﻗﻊ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ رو‪ ،‬ﭼﺎرﻟﺰ داروﻳﻦ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ‬ ‫روﺷﻨﮕﺮي درﺑﺎره ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﺎ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ‪ ،‬اﻋﺘﺒﺎر دارد‪ ،‬ﮔﻮاهﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻪ اﻣﺮوزه‬ ‫ﺑﺮاي ﺳﻨﺪ ﻧﻤﻮدن ﻓﺮﮔﺸﺖ در دﺳﺘﺮس ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﭼﻨﺪان ﻛﺎري ﺑﺎ اﺻﻞ ﻛﺎر داروﻳﻦ‬ ‫ﻧﺪارد‪ .‬در واﻗﻊ دهﻫﺎ ﻫﺰار ﺳﻨﮕﻮاره ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻣﺮگ داروﻳﻦ از زﻣﻴﻦ ﺑﻴﺮون آورده‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬و اﻳﻦ ﺳﻨﮕﻮارهﻫﺎ ‪-‬ﺑﻪ ﺟﺎي ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﻪ دﺳﺖ داروﻳﻦ ﻳﺎ‬ ‫دﻳﮕﺮ ﻛﺎرﻫﺎﻳﺶ‪ -‬ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮاي ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﻴﻮﻟﻮژﻳﻚ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬ ‫دﻟﻴﻞ دﻳﮕﺮي ﻛﻪ ﭼﺮا ﻫﻮاداران ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻓﺮﮔﺸﺖ را "داروﻳﻨﺴﻴﻢ"‬ ‫ﻣﻲﻧﺎﻣﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ آنﻫﺎ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﻓﺮﮔﺸﺖ را ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ رد ﻛﻨﻨﺪ ﺷﺮﻣﺴﺎر‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل رد ﻧﻤﻮدن "داروﻳﻨﺴﻴﻢ" ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺟﻮري دﻟﭙﺬﻳﺮﺗﺮ‬ ‫ﺑﻮده و ﺷﺮﻣﺴﺎري ﻛﻤﺘﺮي ﺑﺮاي ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﻛﻮﺷﻨﺪ ﺧﻮد را ﻫﻢ ﭼﻮن داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺟﺎ‬ ‫ﺑﺰﻧﻨﺪ‪ ،‬دارد‪.‬‬

‫‪٢٨٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫در ﻛﻨﺎر ﻃﺮاﺣﻲﻫﺎي ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه از ﺳﻮي داروﻳﻦ‪ ،‬ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺷﻤﺎر‬ ‫دﻳﮕﺮي از اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﻛﻬﻨﻪ و ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ را زﻧﺪه ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﺟﺎﻧﺎﺗﺎن وﻟﺰ‪ ،١‬ﻳﻚ‬ ‫ﺣﻜﻴﻢ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺘﺎﺑﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﻧﺎم ﻧﻤﺎدﻫﺎي ﻓﺮﮔﺸﺖ‪ ،٢‬ﻛﻪ در آن‬ ‫ﻧﮕﺎرﮔﺮيﻫﺎي اﺻﻠﻲ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪه ﺑﺪﺳﺖ داروﻳﻦ را ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻳﺎدﮔﺎرﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ‬ ‫دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻧﻘﺪ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬در ﭘﻲ ﭼﺎپ و ﭘﺨﺶ ﻛﺘﺎب وي‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫وﻟﺰ از آنﻫﺎ ﻫﻢ ﭼﻮن ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﺧﻮدش و ﺗﺎﻳﻴﺪ آن‪ ،‬در ﻛﺘﺎب ﻳﺎد ﻛﺮده‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬آﺷﻜﺎر ﺑﻪ وي ﭘﺎﺳﺦ ﮔﻔﺘﻪ و ﺑﺮاي ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻧﻤﻮدن و ﺑﺪ ﮔﻔﺘﻦ‬ ‫ﺳﺨﻨﺎن آﻧﺎن ﺑﻪ وي دﺷﻨﺎم دادﻧﺪ‪.‬‬ ‫در ﻛﺘﺎب دﻳﮕﺮ "ﻧﻤﺎدﻫﺎي ﻓﺮﮔﺸﺖ" وﻟﺰ ﻛﻮﺷﻴﺪ ﺳﻨﮕﻮاره واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ دوره ﮔﺬر‬

‫‪٣‬‬

‫ﺑﺎ ﻧﺎم آرﻛﻴﻮﭘﺘﺮﻳﻜﺲ‪ ٤‬را ﺑﻲ اﻋﺘﺒﺎر ﺳﺎزد‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﻛﻪ واﻗﻌﻴﺖﻫﺎي آﺷﻜﺎر و ﺑﺪون‬ ‫ﭼﻮن و ﭼﺮا آرﻛﻴﻮﭘﺘﺮﻳﻜﺲ را ﺑﺎ وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﻫﻢ ﺧﺰﻧﺪﮔﺎن و ﻫﻢ ﭘﺮﻧﺪﮔﺎن ﻧﺸﺎن‬ ‫ﻣﻲداد‪ ،‬وﻟﺰ ﺑﻪ راﺣﺘﻲ ﺑﺎ آن ﺑﺮﭼﺴﺐ "ﻳﻚ ﭘﺮﻧﺪه" را زد‪ ،‬ﺑﺎ ﺑﺎور ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‬ ‫ﺑﻮدن اﻳﻦ ﻧﺸﺎﻧﻪي ﻛﻼن ﻓﺮﮔﺸﺘﻲ‪ ٥‬را ﻛﻨﺎر ﺑﮕﺬارد‪ .‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ وﻟﺰ ﭼﻨﻴﻦ ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮ ﻓﺮﮔﺸﺖ را ﭘﻨﻬﺎن و ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻛﺮده‪،‬‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺴﻴﺎري از ﺧﻮارﺷﻤﺎري و ﻧﻘﺪﻫﺎ ﻣﺎﻧﻨﺪ "ﻧﻤﺎدﻫﺎي ﻓﺮﮔﺸﺖ"‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﺎد‬ ‫ﺧﻮد ﺟﻤﺎﻋﺖ ﻫﻮادار ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ‪ .‬اﻧﺠﻤﻦ درﺳﺖ داﻧﺶ در ﻃﻮل‬ ‫ﭘﻨﺠﺎه ﺳﺎل "ﻧﻤﺎدﻫﺎي" وﻟﺰ را ﻫﻢ ﭼﻮن ﮔﻮاه اﺻﻠﻲ در ﻓﺮﮔﺸﺖ ﻧﻤﻲﺧﻮاﻧﺪ‪.‬‬

‫‪1. Jonathan Wells‬‬ ‫‪2. Icons of Evolution‬‬ ‫‪3. transitional fossil‬‬ ‫‪4. Archaeopteryx‬‬ ‫‪5. macro-evolution‬‬

‫‪٢٨٦‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬ ‫دروغﻫﺎي ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ درﺑﺎرهي ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺰرگ‬

‫ﺑﺎ وﺟﻮد ادﻋﺎﻫﺎي ﭘﺮ زرق و ﺑﺮق آﻧﺎن در ﺑﺎره راﺳﺘﮕﻮ ﺑﻮدن‪ ،‬ﻓﺰوﻧﻲ داﻧﺴﺘﻪاي از‬ ‫ﺗﺤﺮﻳﻒ واﻗﻌﻴﺖ در ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻫﺴﺖ‪ .‬اﻛﻨﻮن‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﺑﻠﻨﺪآوازهﺗﺮﻳﻦ‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه و دﻻور ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﻟﻲ اﺳﺘﺮوﺑﻞ‪ ١‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻛﺘﺎبﻫﺎي وي‬ ‫ﻣﻴﻠﻴﻮنﻫﺎ ﺟﻠﺪ ﻓﺮوﺧﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬وﻟﻲ ﺳﺨﻨﺮان ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺮدم ﭘﺴﻨﺪي در ﮔﺮدﻫﻤﺎﻳﻲﻫﺎي‬ ‫ﮔﺮوﻫﻲ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﻮده و ﺧﻮدش ﻳﻚ آﺧﻮﻧﺪ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا ﻫﺴﺖ‪ .‬ﮔﺰارهﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﭘﻲ‬ ‫ﻣﻲآﻳﺪ ﺑﺮ روي ﺟﻠﺪ ﻛﺘﺎب ﺑﺴﻴﺎر ﭘﺮﻓﺮوش اﺳﺘﺮوﺑﻞ‪ ،‬دﻟﻴﻞ ﺑﺮاي ﺑﻮدن ﻳﻚ آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر‪ ،٢‬ﭘﺮ‬ ‫رﻧﮓ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫"ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎن ﻫﻢ راي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن از ﻣﻴﺎن ﻧﻴﺴﺘﻲ ﻣﻄﻠﻖ‬ ‫ﭘﺪﻳﺪار ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﮕﻮﻧﻪ؟ و ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺑﺎ ﭼﻨﻴﻦ وﺳﻮاس دﺷﻮاري‪ ،‬ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺪه‬ ‫اﺳﺖ؟"‬ ‫اﻳﻦ روي ﺟﻠﺪي ﺳﺘﺎﻳﺶ ﮔﺮ‪ ،‬ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻤﻜﻦ از ﺟﻌﻞ واﻗﻌﻴﺖ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻴﺰر‬ ‫ﺗﺒﻠﻴﻐﺎﺗﻲ اﺳﺘﺮوﺑﻞ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ درون ﻛﺘﺎب وي را ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺪﺑﺨﺘﺎﻧﻪ‬ ‫دﺷﻮاري ﻫﻤﻴﻦ ﺟﺎﺳﺖ‪ .‬ﺑﺨﺶ ﭘﺸﺖ ﺑﺨﺶ‪ ،‬اﺳﺘﺮوﺑﻞ ﻧﺎﺑﺨﺮدي )ﺑﻲ ﮔﻤﺎن ﻏﻴﺮ دﻳﻨﻲ(‬ ‫ﺳﺮﭼﺸﻤﻪ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺟﻬﺎن از ﻧﻴﺴﺘﻲ ‪ -‬اﺳﺘﺪﻻﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﺘﺮﺳﻜﻲ ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ ﺑﺪﺳﺖ اﺳﺘﺮوﺑﻞ‬ ‫ﻫﺴﺖ و ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﺷﻜﺴﺖ ﺑﺨﻮرد‪ ،‬ﺑﺮﭘﺎ ﺷﺪه‪ -‬را رﻳﺸﺨﻨﺪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻛﻴﻬﺎن‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎن ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﻄﻌﻲ ﻫﻴﭻ ﮔﺎه ادﻋﺎ ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ "ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن از ﻣﻴﺎن ﻧﻴﺴﺘﻲ ﻣﻄﻠﻖ‬ ‫ﭘﺪﻳﺪار ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪ ".‬ﺑﺪ ﻧﻤﺎﻳﺶ دادن وﻳﮋﮔﻲﻫﺎ از ﺳﻮي اﺳﺘﺮوﺑﻞ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺗﺤﺮﻳﻒ‬ ‫ﻛﺎﻣﻞ از اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي ﻛﻴﻬﺎﻧﻲ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ روش ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ‬

‫‪1. Lee Strobel‬‬ ‫‪2. The Case for a Creator‬‬

‫‪٢٨٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺟﻨﺒﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ از ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي ﻧﺎدرﺳﺘﻲ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ "ﺳﺮﻛﻮب‬ ‫ﺷﻤﺎرﺷﻲ"‪ ١‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫در اﻳﻦ ﻟﻐﺰش‪ ،‬ﺳﺮﻛﻮب ﺷﻤﺎرﺷﻲ‪ ،‬ﺷﻤﺎر "ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎن" ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ‪،‬‬ ‫ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﭘﻨﺪاﺷﺘﻪ ﺷﻮد ﻣﺮدم ﺑﺴﻴﺎري ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن آن دﻳﺪﮔﺎه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر داﻧﺴﺘﻪ‬ ‫ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬اﺳﺘﺮوﺑﻞ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ "ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎن ﻫﻢ راي ﻫﺴﺘﻨﺪ" ‪ -‬ﻳﻌﻨﻲ دو ﻛﻴﻬﺎن‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻳﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن دو ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎس دور از ﻫﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻛﻪ ﺗﺎﻳﻴﺪ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ "ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﻧﺎﮔﻬﺎن از ﻣﻴﺎن ﻧﻴﺴﺘﻲ ﻣﻄﻠﻖ ﭘﺪﻳﺪار ﮔﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪ ".‬وﻟﻲ اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه‬ ‫ﻛﺴﺎن و ﻧﻬﺎدﻫﺎي ارﺟﻤﻨﺪي ﻛﻪ ﻣﻦ آنﻫﺎ را ﻣﻲﺷﻨﺎﺳﻢ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺎن ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ‪ ،٢‬ﺳﺮآﻣﺪ ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎن ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻧﻪ‬

‫زﻣﺎن آﻏﺎزﻳﻦ و ﻧﻪ آﻏﺎزي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ داﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻫﺎوﻛﻴﻨﮓ در ﻛﺘﺎب ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ زﻣﺎن‬

‫‪٣‬‬

‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪:‬‬ ‫"ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﺟﻬﺎن آﻏﺎزي دارد‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫آﻓﺮﻳﺪﮔﺎري ﻫﻢ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ اﮔﺮ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﻫﺮ آﻳﻨﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺪون واﺑﺴﺘﮕﻲ‪،‬‬ ‫ﺑﺪون ﻟﺒﻪ ﻳﺎ ﻛﺮاﻧﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﻪ آﻏﺎزي و ﻧﻪ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ دارد‪ :‬ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﭘﺲ‪،‬‬ ‫ﭼﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮاي آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﻫﺴﺖ؟" )ﺑﺮگ ‪(141‬‬ ‫ﺑﺮ روي زﻣﻴﻦ اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه ﻫﺮ ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎس ارﺟﻤﻨﺪي ﻫﺴﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻫﻮاداران ﻛﻴﺶ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ وﺿﻌﻴﺖ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮدﮔﻲ ﺑﺎ ﻧﻴﺎز ﺷﺪﻳﺪ‬ ‫آﻧﺎن ﺑﺮاي آﻏﺎز ﺟﻬﺎن از ﻧﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﺮدم ﻋﺎدي‪ ،‬ﻛﻴﺶ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬از اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺰرگ ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻮن ﻳﻚ ﻃﺮح ﺟﺎدوﻳﻲ‪،‬‬

‫"‪1. "suppressed quantification‬‬ ‫‪2. Stephen Hawking‬‬ ‫‪3. A Brief History of Time‬‬

‫‪٢٨٨‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﺑﻲدرﻧﮓ ﭘﻴﺶ از ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺪن ﺟﻬﺎن از ﻧﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺗﻔﺴﻴﺮ‬ ‫ﻧﺎدرﺳﺘﻲ دارد‪ .‬ﺑﺎز ﻫﻢ اﻳﻦ ﻳﻚ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ و ﺑﺪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي داﻧﺶ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺘﺎبﻫﺎي اﺳﺘﺮوﺑﻞ و رادﻳﻮ ﺗﺠﺎرﺗﻲ ﺳﺨﻨﺎن ﻛﺎرل ﺳﺎﮔﺎن‪ ،١‬اﺳﺘﻴﻮن‬ ‫واﻳﻨﺒﺮگ‪ ،٢‬رﻳﭽﺎرد داوﻛﻴﻨﺰ‪ ،٣‬ج‪ .‬ب‪ .‬اس‪ .‬ﻫﺎﻟﺪﻳﻦ‪ ،٤‬ﻓﺮاﻧﺴﻴﺲ ﻛﺮﻳﻚ‪،٥‬‬ ‫اﺳﺘﻔﺎن ﺟﻲ ﮔﻮﻟﺪ‪ ٦‬و ﻟﻴﻨﻮس ﭘﺎﺋﻮﻟﻴﻨﮓ‪ - ٧‬ﻫﻤﮕﻲ از ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن ﺑﺎ اراده ‪ -‬را‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫ﺑﺮداﺷﺘﻲ ﭘﺴﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺳﺨﻦ اﻳﻨﺎن ﻣﺎﻳﻪي اﻋﺘﺒﺎر ﺑﺮاي ﺗﺌﻮري ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﻲﮔﺮدد‪،‬‬ ‫ﺗﺤﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﺪ‬

‫اﺳﺘﺪﻻل ﻛﻼم‪: ٨‬‬

‫ﺧﻮك آراﻳﺶ ﺷﺪه‪٩‬‬

‫ﻫﺪف اﺻﻠﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﺨﻨﺮانﻫﺎ و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﻳﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻢ ﭼﻮن‬ ‫ﺧﺮدﻣﻨﺪان ﺑﺰرﮔﻲ از ﺳﻮي ﭘﻴﺮوان ﺟﻤﻬﻮري ﺧﻮاه ﻛﻠﻴﺴﺎﻳﻲ ﺧﻮدﺷﺎن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر آﻳﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﻪي آنﻫﺎ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﺣﺮﻓﻪاي داﻧﺶ‪ ،‬اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎي ﺗﻌﺼﺐ آﻣﻴﺰ‬ ‫ﻛﻮرﻛﻮراﻧﻪي دﻳﻨﻲ آنﻫﺎ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺷﺒﻪ داﻧﺶ رازآﻟﻮد رد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ در ﻳﻚ‬ ‫دﺳﺖ و ﭘﺎ زدن ﺟﺒﺮاﻧﻲ‪ ،‬ﻫﻮاداران ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﺮاﺳﻢ و ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﺧﻮدﺷﺎن را‬

‫‪1. Carl Sagan‬‬ ‫‪2. Steven Weinberg‬‬ ‫‪3. Richard Dawkins‬‬ ‫‪4. J. B. S. Haldane‬‬ ‫‪5. Francis Crick‬‬ ‫‪6. Stephen Jay Gould‬‬ ‫‪7. Linus Pauling‬‬ ‫‪8. THE KALAM ARGUMENT‬‬ ‫‪9. LIPSTICK ON A PIG‬‬

‫‪٢٨٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﺎ واژهﻫﺎي ﭘﻴﭽﻴﺪه و ﭼﺮت و ﭘﺮتﻫﺎي ﺑﻲ ﺳﺮ و ﺗﻪ‪ ،‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻚ ﺳﻮﭘﺮﻣﻦ‬ ‫ﺧﺮدﻣﻨﺪ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﺑﺮﺳﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺮ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬دﻳﮕﺮ ﺑﻴﺶ از اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ‬ ‫"ﻋﻠﺖاﻟﻌﻠﻞ"‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻل "ﻋﻠﺖاﻟﻌﻠﻞ" ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ .‬اﻛﻨﻮن ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﻳﻦ‬ ‫ﺷﺎه ﺑﻠﻮط را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺳﺨﻦ ﻃﻮﻻﻧﻲﺗﺮ ﺷﺪه‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻل ﻛﻼم‪ ،‬دوﺑﺎره آراﺳﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)ﺑﻪ ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻛﺎﻣﻞ‪ ،‬واژهي ﻛﻼم از ﺗﺎزي آﻣﺪه و ﻣﻌﻨﻲ "ﮔﻔﺘﺎر" ﻣﻲدﻫﺪ‪ (.‬ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﺗﻔﺎوت ﻣﻴﺎن اﺳﺘﺪﻻل ﻛﻼم و اﺳﺘﺪﻻل ﻋﻠﺖاﻟﻌﻠﻞ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﻛﻼم ﺑﻪ ﺟﺎي‬ ‫ﻳﻚ ﺑﺎر‪ ،‬دو ﺑﺎر ﻣﺼﺎدره ﺑﻪ ﻣﻄﻠﻮب ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫دﺷﻮاري اﺳﺘﺪﻻل اﺻﻠﻲ ﻋﻠﺖاﻟﻌﻠﻞ اﻳﻦ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻋﻠﺖ‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﺳﺖ وﻟﻲ ﺳﭙﺲ ﻗﺎﻧﻮن ﺧﻮدش را در ﻣﻴﺎﻧﻪي ﻛﺎر دﮔﺮﮔﻮن ﻣﻲﻛﺮد و ﺑﻪ ﻃﻮر‬ ‫اﻻﻛﻠﻨﮕﻲ ﻗﺎﻧﻮن را درﺑﺎره ﺧﺪا‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﻛﺎر ﻧﻤﻲﺑﺮد‪ .‬ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ‬ ‫در ﺑﺨﺶ ‪ 2‬ﮔﻔﺘﮕﻮي ﺑﻠﻨﺪي داﺷﺘﻴﻢ ﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ اﻧﮕﺎرهي ﺑﺴﻴﺎر ﺳﺎدهﺗﺮي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ‪ :‬ﻛﻪ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﻛﻪ ﺟﻬﺎن را ﺳﺎﺧﺘﻪ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ اﻧﮕﺎرهاي ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ‬ ‫ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ ﺧﻮدﻣﺎن درﺑﺎرهي ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي‪ ،‬ﻛﻪ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ آﻓﺮﻳﻨﺸﻲ از ﻫﻴﭻ‬ ‫)ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬از ﻧﻴﺴﺘﻲ( ‪-‬اﺻﻠﻲ ﻛﻪ ﺑﺮاي ﻓﻠﺴﻔﻪي ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﺳﺎﺳﻲ اﺳﺖ‪ -‬را رد‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ ﻣﺎ ﺳﻪ اﺣﺘﻤﺎل دارﻳﻢ‪:‬‬ ‫)‪ (1‬ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺒﻮده‪ ،‬اﻛﻨﻮن ﻫﻢ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﺷﺎﻳﺪ رﻳﺸﺨﻨﺪآﻣﻴﺰﺗﺮ از ﻫﻤﻪ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن روﺷﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻫﺮآﻳﻨﻪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﻛﺲ اﻳﻦ دﻳﺪﮔﺎه را ﻧﺪارد‪.‬‬ ‫)‪ (2‬ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺴﻴﺎر دور در زﻣﺎﻧﻲ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ؛ اﻳﻦ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎﺳﺖ‬ ‫ﻛﻪ دﺳﺖ ﻛﻢ ﻳﻚ ﺑﺎر‪ ،‬ﺑﺎ آﻓﺮﻳﻨﺶ از ﻧﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫)‪ (3‬ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﺳﺎزﻧﺪهي ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻣﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ اﻧﮕﺎره ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﺳﺎدهﺗﺮ از ﭘﻴﺶ ﮔﻤﺎن زﻧﺠﻴﺮهي ﭘﻴﭽﻴﺪهاي از ﻣﻌﺠﺰهﻫﺎي آﻓﺮﻳﻨﺶ اﻟﻬﻲ و ﻳﻚ ﻫﺴﺘﻲ‬ ‫ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻗﺎﻧﻮن ﺗﻴﻎ اوﻛﺎم ‪ -‬ﻳﻌﻨﻲ ﺳﺎدهﺗﺮﻳﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻣﺎنﻫﺎ‬

‫‪٢٩٠‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫درﺳﺖﺗﺮﻳﻦ اﺳﺖ ‪ -‬ﺑﻪ اﻧﮕﺎره ﺳﻮم‬ ‫ﮔﺮاﻳﺶ دارد‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬اﻳﻦ اﻧﮕﺎره‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن‬

‫ﭘﺎﻳﻨﺪﮔﻲ‬

‫ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي‬

‫را‬

‫"ﺑﻲ ﺷﻚ‪ ،‬اﻧﭽﻪ ﺷﻤﺎ در ﺑﺎرهي ﺑﺎور ﺳﺨﺖ‬ ‫دﻳﻨﻲ ﻣﻦ ﻣﻲﺧﻮاﻧﻴﺪ ﻳﻚ دروغ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫دروﻏﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪي ﻣﻨﻈﻢ ﺗﻜﺮار‬

‫ﻧﻤﻲﺷﻜﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻣﺎ رخ دادن آﻓﺮﻳﻨﺶ‬

‫ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﺧﺪاي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺎور ﻧﺪارم‬

‫از ﻫﻴﭻ را رد ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ .‬ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي‬

‫و ﻫﻴﭻ ﮔﺎه اﻳﻦ را رد ﻧﻜﺮده ام‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ‬

‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮع ادﻋﺎ‬

‫ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ روﺷﻨﻲ ﻫﻤﻴﻦ را ﮔﻔﺘﻪام‪ .‬اﮔﺮ‬

‫ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺟﻬﺎن ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ‬

‫ﭼﻴﺰي در ﻣﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﺸﻮد آن را دﻳﻦ‬

‫اﻣﺮوز ﻧﻴﺰ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ‬

‫ﻧﺎﻣﻴﺪ‪ ،‬ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺑﻲ ﻛﺮان ﺑﺮاي ﺳﺎﺧﺘﺎر‬

‫ﻣﻲداﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﻣﺎ آﻏﺎزي داﺷﺘﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﭘﺎرهﻫﺎي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ‬

‫ﺟﻬﺎن ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ داﻧﺶ ﻣﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ آن را‬ ‫آﺷﻜﺎرﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪".‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﻣﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬رد اﺻﻠﻲ‬ ‫اﻳﻦ ﻓﺮﺿﻴﻪ‪ ،‬داﻧﺸﻴﻚ ﻧﺒﻮده ﺑﻠﻜﻪ ﻫﻤﺎن‬ ‫ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﺨﺶﻫﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪ‪،‬‬ ‫رواﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ آﻟﺒﺮت اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ )‪ ،(1879-1955‬در‬‫زﻧﺪﮔﻲ ﻧﺎﻣﻪ آﻟﺒﺮت اﻧﻴﺸﺘﻴﻦ‪ :‬روي اﻧﺴﺎﻧﻲ‬

‫در واﻗﻊ‪ ،‬ﻳﻚ اﺣﺘﻤﺎل ﭼﻬﺎرﻣﻲ ﻛﻪ وام دار ﻧﻮﺳﺎن ﺧﻼء ﻓﻴﺰﻳﻚ اﺳﺖ‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎن ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﻲ ﻣﺎده را از ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﺗﻬﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ ،‬ﺷﺮح دادهاﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎده ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﺑﺎ دو روش ﭘﺪﻳﺪار ﺷﻮد‪:‬‬ ‫)‪ (1‬از ﻳﻚ ﻣﻴﺪان اﻧﺮژي ﻛﻪ از ﭘﻴﺶ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ (2) ،‬از ﻳﻚ ﻓﻀﺎي ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ‬ ‫ﺗﻬﻲ‪ .‬دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﺮا ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن ﻣﺎده از اﻳﻦ راه دوم ‪-‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺌﻮري ﻧﻘﻄﻪ ﺻﻔﺮ‪-١‬‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي را ﻧﻤﻲﺷﻜﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺎده ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه از اﻳﻦ راه‬ ‫داراي آﻣﻴﺰش ﺑﺮاﺑﺮ از اﻧﺮژي ﻣﺜﺒﺖ و اﻧﺮژي ﺗﺎرﻳﻚ‪ ٢‬ﻫﺴﺖ‪ :‬ﭼﻴﺰﻫﺎي ﻣﺎدي ﻧﻤﻮﻧﻪي‬

‫‪1. the zero-state theory‬‬ ‫‪2. negative energy‬‬

‫‪٢٩١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫اﻧﺮژي ﻣﺜﺒﺖ ﺑﻮده و اﻧﺮژي ﺗﺎرﻳﻚ در ﻫﻤﺮاﻫﻲ ﺑﺎ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻣﻴﺪانﻫﺎي ﮔﺮاﻧﺸﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر رﻳﺎﺿﻲ آنﻫﺎ آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﺮ دو اﻧﺮژي ﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﺮاﺑﺮ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ را‬ ‫ﺧﻨﺜﻲ ﻧﻤﻮده و ﭘﻴﺎﻣﺪ آن "ﻧﻘﻄﻪ ﺻﻔﺮ" اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻲ ﮔﻤﺎن ﺷﺪﻧﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن در ﻛﻞ‬ ‫ﻳﻚ ﺳﺮﺟﻤﻊ اﻧﺮژي ﺻﻔﺮ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻮﺳﺎن ﺧﻼء‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﻴﺪان ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﭘﻴﭽﻴﺪه‬ ‫ﻓﻴﺰﻳﻚ ﻫﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎز ﻫﻢ‪ ،‬اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺑﺮاي ﻳﺎدآوري در اﻳﻨﺠﺎ ارزﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺟﻬﺎن‬ ‫ﻫﺴﺘﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻧﻪ ﺑﺎ رازﻫﺎي ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ داﻧﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ درﻳﺎﻓﺘﻪ و روﺷﻦ ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻳﺎدآوري ﺷﻮد‪ ،‬ﻫﺮﭼﻨﺪ اﻧﮕﺎرهي رﻳﺴﻤﺎن ﺳﺎلﻫﺎ‬ ‫اﺳﺖ ‪-‬اﮔﺮ دﻫﻪﻫﺎ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪ -‬ﻛﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﺷﺪه‪ ،‬ﻫﻮاداران ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ادﻋﺎ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ﭘﺎﺳﺦ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪن ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﻴﻬﺎن را ﻣﻲداﻧﻨﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫رازآﻟﻮد اﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮا ﻫﺮﮔﺰ آنﻫﺎ "دادهﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺸﻲ" و"ﮔﻮاه" ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻪ ﻫﻴﺌﺖ‬ ‫داوران‪ ١‬ﻳﻚ ﻣﺠﻠﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻲ درﺳﺖ اراﺋﻪ ﻧﻤﻲدﻫﻨﺪ‪ .‬ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ آنﻫﺎ ﻫﻴﭻ دادهي‬ ‫ﭘﮋوﻫﺸﻲ و ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮاي اراﺋﻪ ﺑﻪ ﻫﻴﺖ داروان ﻳﻚ ﻣﺠﻠﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ اﻳﻦ ﻧﺒﻮدن‬ ‫ﮔﻮاه ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﺪ ﻛﻪ ﭼﺮا داﻧﺸﻤﻨﺪاﻧﻲ ﻛﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ ﺷﻤﺎرﻫﺴﺘﻨﺪ؟ ﭘﮋوﻫﺸﻲ ﻛﻪ در )‪ 23‬ﺟﻮﻻي ‪ (1998‬ﻧﻴﭽﺮ ﭼﺎپ ﮔﺮدﻳﺪ روﺷﻦ‬ ‫ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ ﺗﻨﻬﺎ ‪ 7‬درﺻﺪ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﺘﺮ‬ ‫از آﻧﭽﻪ "ﮔﻮاه" ﺟﻬﺎد ﻃﺮاﺣﻲ‬

‫" در اﻳﻦ زﻣﺎن‪ ،‬دﻳﻦ ﺑﺮﭘﺎي ﺑﺎ اﻋﺘﺒﺎر در‬

‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ‪ ،‬از داﻧﺸﻤﻨﺪ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺑﻪ‬

‫ﺟﻬﺎن ﻧﻴﺴﺖ‪".‬‬

‫ﺧﺪاي ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺎور دارﻧﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﭘﻴﺮوزي ﺑﺰرگ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﻳﻦ‬ ‫ﺑﻮده ﻛﻪ ﻋﺎﻣﻪ ﻣﺮدم را ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﺳﺎزد ﻛﻪ‬

‫ﺟﻮرج ﺑﺮﻧﺎردﺷﺎو )‪(1856 -1950‬‬

‫ﻣﻴﺎن داﻧﺸﻤﻨﺪان ﻳﻚ ﻛﺸﻤﻜﺶ ﻛﻬﻨﻪ‬

‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪهي اﻧﮕﻠﻴﺴﻲ در ﺳﺮﮔﺮد ﺑﺎرﺑﺎرا‬

‫درﺑﺎرهي ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻫﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ‬

‫‪1. peer-reviewed‬‬

‫‪٢٩٢‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﺣﺎل ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻛﺸﻤﻜﺶ در اﻳﻦ ﺑﺎره در داﻧﺶ ﻧﻴﺴﺖ‪.‬‬ ‫ﻫﻮاداران ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﻋﻠﺖاﻟﻌﻠﻞ آنﻫﺎ داراي ﻛﻤﺒﻮد‬ ‫ﻫﺴﺖ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ در ﻛﻮﺷﺸﻲ ﺑﺮاي ﻧﺠﺎت ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪي ﺑﻪ ﺑﻮدن ﻳﻬﻮه‪" ،‬وﺻﻠﻪاي"‬ ‫اﻧﺪﻳﺸﻴﺪﻧﺪ‪ .‬آنﻫﺎ ﮔﺰاره ﻧﺨﺴﺖ اﺳﺘﺪﻻل ﺧﻮدﺷﺎن را از "ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻋﻠﺖ‬ ‫دارد" ﺑﻪ "ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﻮدن آن آﻏﺎز ﺷﻮد ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻋﻠﺖ دارد" دﮔﺮﮔﻮن ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻮن ﺑﻮدن ﺧﺪا )ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻛﺘﺎبﻫﺎي آﺳﻤﺎﻧﻲ( از زﻣﺎﻧﻲ آﻏﺎز ﻧﺸﺪه و ﭼﻮن ﮔﻴﺘﻲ از‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ آﻏﺎز ﺷﺪه )ﺑﺮ اﺳﺎس دروﻏﻲ ﻛﻠﻲ ﻛﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ درﺑﺎره آن ﭼﻪ ﻛﻴﻬﺎن‬ ‫ﺷﻨﺎﺳﺎن "ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ"(‪ ،‬رﻫﺒﺮان ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ادﻋﺎ دارﻧﺪ ﻛﻪ اﺛﺒﺎﺗﻲ داﻧﺶ ﭘﺴﻨﺪ از‬ ‫ﺑﻮدن ﺧﺪا اراﺋﻪ ﻧﻤﻮدهاﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺳﻪ ﻧﺎدرﺳﺘﻲ آﺷﻜﺎر در اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻل ﺑﻠﻨﺪآوازهي ﻛﻼم ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻧﺨﺴﺖ‪ ،‬ﮔﺰاره‬ ‫ﺑﻮدن ﺧﺪا و ﺑﻮدن ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﺧﺪا آﻣﻮزهي ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﻮدن ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﺧﺪا را‪ ،‬ﺑﺎ ﮔﺰارهاي ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻛﺘﺎبﻫﺎي آﺳﻤﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﭘﻨﺪارد‬ ‫ﺧﺪا ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬را "اﺛﺒﺎت ﻣﻲﻛﻨﺪ"‪ .‬و ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﺘﺎب‬ ‫آﺳﻤﺎﻧﻲ درﺳﺖ اﺳﺖ ﭼﻮن ﻛﺘﺎب آﺳﻤﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫دﺷﻮاري دوم اﺳﺘﺪﻻل ﻛﻼم ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﺑﺎﻻ ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬ادﻋﺎي ﺑﺴﻴﺎر دروغ‬ ‫درﺑﺎره اﻳﻦ ﻛﻪ "ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎن ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪاﻧﺪ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ از ﻧﻴﺴﺘﻲ ﻣﻄﻠﻖ ﺑﺪر آﻣﺪه‬ ‫اﺳﺖ"‪ ،‬اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ در اﻳﻨﺠﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﺑﺒﻴﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻘﺪﻣﻪﻫﺎي ﻧﺎدرﺳﺖ‬ ‫ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ﻧﻴﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي دروﻏﻴﻦ و ﻧﺎدرﺳﺖ دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺧﻮدﺷﺎن‬ ‫دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻧﺎدرﺳﺘﻲ ﺳﻮم‪ ،‬درﺑﺎره ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺧﺪاﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ اﺳﺘﺪﻻل ﻛﻼم ﺑﻮدن آن‬ ‫"اﺛﺒﺎت ﺷﺪه اﺳﺖ" ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﺮا ﻧﻤﻲﺷﻮد ﻃﺮاح ﺧﺮدﻣﻨﺪ زﺋﻮس‪ ،‬ﻳﺎ اﷲ ﻳﺎ آﭘﻮﻟﻮ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ؟ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰي در اﺳﺘﺪﻻل ﻛﻼم ﻛﻪ اﻳﻦ ﺟﺴﺘﺎر را روﺷﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد‬ ‫اﻳﻦ‪ ،‬ﭘﻴﺮوان ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در دل ﺧﻮد ﻣﻲداﻧﻨﺪ ﻛﻪ ﻃﺮح ﺧﺮدﻣﻨﺪ ﭘﺪر ﻋﻴﺴﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٢٩٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺗﻴﻠﻪ ﺑﺎزي‪١‬‬

‫ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ دﻳﺪه ﺷﺪ‪ ،‬آﻣﻮزهي زوري ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻣﺎده ‪-‬‬ ‫اﻧﺮژي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﻴﺎز ﺑﻮدن آن ﺑﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ ﻓﺮاﻃﺒﻴﻌﻲ دارد‪.‬‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴﺨﺮهاي‪ ،‬ﺷﻤﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﻲ از داﻧﺸﻤﻨﺪان ﺣﺘﻲ ادﻋﺎي اﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن‬ ‫ﺟﺎدوﻳﻲ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ دﺳﺘﻴﺎري ﺧﺪاﻳﻲ )از ﻫﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪاي( دارد‪ ،‬را دارﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﺟﺴﺘﺎر اﺻﻠﻲ ‪-‬ﻛﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﻳﺒﻜﺎري ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪه ‪ -‬اﻳﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ آﻳﺎ‬ ‫ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﺑﺎز ﻫﻢ‪ ،‬ﺑﻲ ﭼﻮن و ﭼﺮا‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻧﺎﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﺑﺎور ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﺴﻴﺎري‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ‬ ‫درﻳﺎﺑﻴﻢ ﻛﻪ‪ ،‬اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺰرگ در ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ ادﻋﺎ ﻧﺪارد ﻛﻪ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﭘﻴﺶ از اﻧﻔﺠﺎر‬ ‫ﺑﺰرگ ﺑﻮده ﻳﺎ از ﻧﻴﺴﺘﻲ ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ اﻧﮕﺎرهاي از ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن ﻣﺎده ﻳﺎ اﻧﺮژي‬ ‫از ﻫﻴﭻ )آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﭘﻴﺮوان ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﮔﻤﺎن دارﻧﺪ( ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻣﺎده ‪-‬‬ ‫اﻧﺮژي را ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﻜﺴﺖ‪ .‬وﻟﻲ‪ ،‬اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺰرگ ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺗﻨﻬﺎ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬در‬ ‫اﺛﺮ ﻳﻚ اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرگ ﻧﺰدﻳﻚ ﺑﻪ ‪ 14‬ﻣﻴﻠﻴﺎرد ﺳﺎل ﭘﻴﺶ‪ ،‬ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﻛﻪ‬ ‫ﺳﺎزﻧﺪهي ﺟﻬﺎن در دورهي ﻛﻨﻮﻧﻲ اﺳﺖ آﻏﺎز ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮده ﺷﺪن ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﭘﺲ در ﺗﻨﺎﻗﺾ ﮔﻮﻳﻲ آﺷﻜﺎر‪" ،‬اﺛﺒﺎت داﻧﺸﻴﻚ ﺑﻮدن ﺧﺪا" از ﺳﻮي ﻛﻴﺶ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﺑﺎوري دارد ﻛﻪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ داﻧﺶ ﻣﺎ را ﭘﺎﻳﻤﺎل ﺳﺎزد‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ‪،‬‬ ‫ﺑﺎور اﻟﻬﻴﺎﺗﻲ رازآﻟﻮد ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن ﭼﻴﺰي از ﻫﻴﭻ ﻛﻪ ﭘﻴﺮوان ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ دارﻧﺪ‪،‬‬ ‫وﻟﻲ )آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﭘﻴﺪاﺳﺖ( اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان ﺳﻜﻮﻻر را ﺑﺮاي ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻛﺮدن ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪن‬ ‫از ﻫﻴﭻ دﺳﺖ ﻣﻲاﻧﺪازﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺎوري درﺑﺎرهي آﻓﺮﻳﻨﺶ اﻟﻬﻲ از ﻧﻴﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺗﺮك اﺻﻞ‬ ‫داﻧﺶ ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪1. PLAYING WITH MARBLES‬‬

‫‪٢٩٤‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﭼﻪ "اﺛﺒﺎﺗﻲ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﻧﺒﻮده ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي دارد؟" آﻧﺎن ﻫﻴﭻ‬ ‫اﺛﺒﺎﺗﻲ داﻧﺸﻴﻚ ‪-‬و ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ -‬ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﻫﻤﻴﺸﻪ‬ ‫ﻧﺒﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﻧﺪارﻧﺪ و ﺑﻪ ﺟﺎي آن ﺑﻪ ﻓﺮار ﻓﻠﺴﻔﻲ و ﺑﺎزي ﺑﺎ واژه ﻣﻲﭘﺮدازد‪.‬‬ ‫ﻓﻴﻠﺴﻮف وﻳﻠﻴﺎم ﻟﻴﻦ ﻛﺮﻳﮓ در ﻣﻴﺎن ﻧﻴﻤﻜﺖ ﻧﺸﻴﻦﻫﺎي ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا‪ ،‬ﺑﺮاي دﻓﺎع از‬

‫اﺳﺘﺪﻻل ﻛﻼم ارج دارد‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻟﻲ اﺳﺘﺮوﺑﻞ در ﻛﺘﺎب ﺧﻮدش‪ ،‬دﻟﻴﻞ ﺑﺮاي ﺑﻮدن‬ ‫ﻳﻚ آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر‪ ،‬از وي ﻣﻲﭘﺮﺳﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﭼﮕﻮﻧﻪ "ﻣﻲداﻧﻴﻢ" ﻛﻪ ﺳﺎزﻧﺪهاي ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﻲ دﻧﻴﺎ‬ ‫ازﻟﻲ و ﺳﺮﻣﺪي ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻛﺮﻳﮓ ﺑﺮاي "ﭘﺎﺳﺦ دادن" ﺗﻴﻠﻪ را ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮد‪:‬‬ ‫"ﺑﭙﻨﺪارﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻦ ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﻴﻠﻪ دارم‪ ،‬و ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ‪ ،‬ﺷﻤﺎري از آنﻫﺎ را‬ ‫ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬در واﻗﻊ‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﻴﻠﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬ﻳﻚ روﺷﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﻢ اﻳﻦ ﻛﺎر را اﻧﺠﺎم دﻫﻢ‪ ،‬دادن ﻛﻞ ﺗﻮدهي ﺗﻴﻠﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎن‬ ‫ﺗﻴﻠﻪ ﺑﺮاي ﺧﻮدم ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫"ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪ ،‬راه دﻳﮕﺮي ﺑﺮاي اﻧﺠﺎم اﻳﻦ ﻛﺎر‪ ،‬دادن ﺗﻴﻠﻪﻫﺎي ﺷﻤﺎره ﻓﺮد ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻤﺎﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ از آن ﻣﻦ ﻫﻨﻮز ﺧﻮدم ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﻴﻠﻪ دارم و ﺷﻤﺎ ﻫﻢ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ‬ ‫ﺗﻴﻠﻪ دارﻳﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎ ﻫﻢ اﻧﺪازه ﻣﻦ ﺗﻴﻠﻪ دارﻳﺪ ‪-‬و در واﻗﻊ ﻫﺮ ﻳﻚ از ﻣﺎ ﺑﻪ ﻫﻤﺎن اﻧﺪازهي‬ ‫ﻛﻪ ﻣﻦ از آﻏﺎز داﺷﺘﻢ ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺗﻴﻠﻪﻫﺎ ﺑﻪ زوج و ﻓﺮد ﺑﺨﺶ ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬دارﻳﻢ! ﻳﺎ ﺑﺎ‬ ‫روﺷﻲ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻣﻦ ﻫﻤﻪي ﺗﻴﻠﻪﻫﺎي را‪ ،‬از ﺷﻤﺎره ‪ 4‬و ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺪﻫﻢ‪ .‬در اﻳﻦ ﺣﺎﻟﺖ‪،‬‬ ‫ﺷﻤﺎ ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ ﺗﻴﻠﻪ ﺧﻮاﻫﻴﺪ داﺷﺖ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺮاي ﻣﻦ ﺗﻨﻬﺎ ‪ 3‬ﺗﻴﻠﻪ ﻣﺎﻧﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫"آﻧﭽﻪ اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪ از ﭼﻴﺰﻫﺎي ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ‬ ‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺘﻨﺎﻗﻀﻲ ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ‪) ".‬ﺑﺮگ ‪(103‬‬ ‫ﻛﺮﻳﮓ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮد‪،‬‬ ‫"ﭘﺲ‪ ،‬در ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ رﺧﺪاد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ‬ ‫آﻏﺎزي داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪".‬‬

‫‪٢٩٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻛﺮﻳﮓ درﺳﺖ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ اﮔﺮ ﺷﻤﺎ اﻋﺪاد ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ و ﻛﺮان دار را در ﻣﻌﺎدﻟﻪي‬ ‫رﻳﺎﺿﻲ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺑﻴﺎﻣﻴﺰﻳﺪ‪ ،‬ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺘﻨﺎﻗﺾ و ﭼﺮﻧﺪي ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬وﻟﻲ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ‬ ‫ﺗﻨﻬﺎ در ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ١‬اﺳﺖ ‪-‬ﻳﻌﻨﻲ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪي رﻳﺎﺿﻲ ﺧﻮد را ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻲدﻫﺪ و در ﺟﻬﺎن‬ ‫ﺗﺠﺮﺑﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﻮد‪" ،‬دو ﺑﺎ دو ﻣﻲﺷﻮد ﭼﻬﺎر؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪،‬‬ ‫ﭼﻮن ﻛﻴﻬﺎن از ﻫﻴﭻ ﻧﺎﮔﻬﺎن ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪه ﻣﺪاﺧﻠﻪي آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر را اﺛﺒﺎت ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ".‬ﻧﺘﻴﺠﻪ‬ ‫ﮔﻴﺮي ﻛﺮﻳﮓ ﻳﻚ اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻧﺎﻣﺘﻮاﻓﻖ‪) ٢‬ﻳﻌﻨﻲ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي از ﻣﻘﺪﻣﻪﻫﺎ ﭘﻴﺮوي ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ(‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬وي دﻳﺪﮔﺎه ﺧﻮدش از ﺟﻬﺎن ﺧﻮد آﻓﺮﻳﺪه‪ ،‬واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺧﻮد از اﻋﺪاد ﻣﻄﻠﻖ را ﺑﻪ‬ ‫ﺟﺎي ﺟﻬﺎن واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻛﻪ در واﻗﻊ ﻣﺎ در آن زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﭼﻮن‬ ‫ﻳﻚ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﻓﺪاﻛﺎر ﺳﺘﺎﻳﺶ ﺑﺮاﻧﮕﻴﺰ‪ ،‬ﻛﺮﻳﮓ ﻫﻴﭻ ﺷﻜﻲ در ﻧﻴﺮوي ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻛﺘﺎب‬ ‫آﺳﻤﺎﻧﻲ ﻧﺪارد‪ .‬وﻟﻲ او ﺑﻪ ﻃﻮر ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن ‪-‬ﻳﺎ ﺣﺘﻲ ﻛﻮﺷﺶ ﺑﺮاي ﻧﺸﺎن دادن‪-‬‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮد ﺟﻬﺎن واﻗﻌﻲ ﻧﻤﻮﻧﻪ رﻳﺎﺿﻲ ﺧﻮدش از راه داﻧﺶ‪ ،‬ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲﺧﻮرد‪ .‬ﭘﺲ‪،‬‬ ‫ﭼﻨﺪان ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﻤﻮﻧﻪ رﻳﺎﺿﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﭘﻴﻮﻧﺪي ﺑﺎ ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ‬ ‫ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﻧﺪارد‪ .‬ﭘﺲ ﺧﻮاه ﻛﺮﻳﮓ ﺳﻪ ﺗﺎ ﻳﺎ ﻧﻴﻤﻲ ﻳﺎ ﻫﻤﻪي ﺗﻴﻠﻪﻫﺎي ﺧﻮد را از‬ ‫دﺳﺖ ﺑﺪﻫﺪ‪ ،‬ارزﺷﻲ ﻧﺪارد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي از ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ‬ ‫ﭘﺪﻳﺪار ﺷﺪﻧﻲ از ﻧﻴﺴﺘﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﺮﻳﮓ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ازﻟﻲ و ﺳﺮﻣﺪي ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن‬ ‫زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ اﻧﺪازه ﺑﻲ ﻛﺮان ﺟﻠﻮﺗﺮ از اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺰرگ اﺳﺖ‪ -‬زﻣﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻃﻮل ﺑﻲ ﻛﺮان ﻛﻪ‪،‬‬ ‫در ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ،‬ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﭘﺎﻳﺎن ﻳﺎﺑﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ رخ دادن اﻧﻔﺠﺎر ﺑﺰرگ اﺟﺎزه دﻫﺪ‪ .‬ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ در ﻳﻚ ﺟﻬﺎن ازﻟﻲ و ﺳﺮﻣﺪي‪ ،‬ﻣﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﻢ ﻫﺮﮔﺰ در واﻗﻊ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻫﻨﮕﺎم‬ ‫وﻳﮋهاي در زﻣﺎن ﺑﺮﺳﻴﻢ‪.‬‬

‫‪1. definitional‬‬ ‫‪2. non sequitur‬‬

‫‪٢٩٦‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﻛﺮﻳﮓ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ رﻳﺎﺿﻲ ﺧﻮدش را ﺑﺪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮد ﺗﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻛﻪ‬ ‫ﺑﻪ ﻃﻮر رﻳﺎﺿﻲ درﺳﺖ وﻟﻲ از ﻧﮕﺮ ﺗﺠﺮﺑﻲ ﺧﻨﺪه دار اﺳﺖ‪ ،‬را "اﺛﺒﺎت ﻛﻨﺪ"‪.‬‬ ‫ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﻣﻦ ﺑﻪ ﺷﻤﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﻢ ﭼﺮا‪ :‬ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻪ اﻧﺪازه ﻳﻚ‬ ‫ﺑﻠﻮك ﺷﻬﺮي‪ ١‬راه ﺑﺮوﻳﺪ‪ .‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ‬ ‫ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺧﻮد ﻳﻚ ﺑﻠﻮك دورﺗﺮ ﺑﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ اﻳﻦ راه را ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ )ﻳﺎ ﻧﻴﻤﻲ از‬ ‫ﺑﻠﻮك(‪ ،‬ﺑﭙﻴﻤﺎﻳﻴﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﻧﻴﻤﻪ راه‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﻴﻤﻲ از‬ ‫ﺑﻠﻮك‪ ،‬ﺑﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻪ ﻧﻴﻤﻪ آن راه )ﻳﺎ ﻳﻚ ﭼﻬﺎرم ﺑﻠﻮك از ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ آﻏﺎز‬ ‫ﻛﺮدهاﻳﺪ( ﺑﺮﺳﻴﺪ‪ .‬ﭘﻴﺶ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﭼﻬﺎرم ﺑﻠﻮك ﺑﺮﺳﻴﺪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ‬ ‫ﻫﺸﺘﻢ آن ﺑﺮﺳﻴﺪ و ﻫﻤﻴﻦ ﻃﻮر ﺗﺎ آﺧﺮ‪ .‬ﻫﻤﻪي اﻳﻦﻫﺎ واﻗﻌﻴﺖﻫﺎي ﺑﺪون ﭼﻮن و ﭼﺮاي‬ ‫درﺳﺘﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺪون ﺷﻚ ﺗﺎ ﺑﻴﻦﻫﺎﻳﺖ ﮔﺴﺘﺮده ﺷﻮد )ﺑﺮاي ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬ﭘﻴﺶ از‬

‫اﻳﻦ ﻛﻪ ‪ 1/5000‬ﻳﻚ ﺑﻠﻮك را ﺑﺮوﻳﺪ ﺑﺎﻳﺪ ‪ 1/10000‬ﺑﻠﻮك را ﺑﺮوﻳﺪ‪ ،‬و ﻫﻤﻴﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﺎ‬ ‫آﺧﺮ(‪ .‬ﺑﺎ ﻛﺎرﺑﺮد ﺗﺌﻮري ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖﻫﺎي ﻛﺮﻳﮓ در ﺟﻬﺎن واﻗﻌﻲ ﺷﻤﺎ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ ﻣﻘﺼﺪ‬ ‫ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺧﻮد ﻳﻚ ﺑﻠﻮك آن ﺳﻮﺗﺮ ﺑﺮﺳﻴﺪ‪ .‬ﭼﺮا ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ؟ ﭼﻮن ﺷﻤﺎ ﻧﺨﺴﺖ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ از ﻧﻘﻄﻪﻫﺎي ﻣﻴﺎن راﻫﻲ‪-‬ﺑﻲﻧﻬﺎﻳﺖ اﻳﺴﺘﮕﺎه ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ،‬ﺑﺪون ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫ﺑﻮده و ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻧﺸﺪﻧﻲ ﻫﺴﺖ‪ -‬ﺑﺮﺳﻴﺪ‪ .‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﻪ "ﻓﺮاﺗﺮ از" ﭼﻴﺰي‬ ‫ﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﺖ روﻳﺪ؟‬ ‫ﺑﺮﮔﺮدﻳﻢ ﺑﻪ واﻗﻌﻴﺖ‪ :‬ﻧﻴﺎزي ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد "ﻧﺸﺪﻧﻲ ﺑﻮدن" رﻳﺎﺿﻲ‬ ‫ﺑﺮاي ﮔﺬﺷﺘﻦ از ﺷﻤﺎر ﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﺘﻲ از اﻳﺴﺘﮕﺎهﻫﺎ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻃﻮل ﻳﻚ ﺑﻠﻮك ﺷﻬﺮي را دﺳﺖ‬ ‫ﺑﺎﻻ در دو ﻳﺎ ﺳﻪ دﻗﻴﻘﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ ﺑﺮوﻳﺪ‪ .‬اﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬آﺷﻜﺎرا ﻧﺎﻫﻤﺴﺎﻧﻲ ﻣﻴﺎن‬ ‫"ﮔﻮاهﻫﺎي” ﻓﻠﺴﻔﻲ ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺮاي ﺑﻮدن ﺧﺪا و ﻓﻴﺰﻳﻚ ﺗﺠﺮﺑﻲ دﻧﻴﺎي‬ ‫واﻗﻌﻲ‪ ،‬را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬

‫‪1. city block‬‬

‫‪٢٩٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻫﻤﻪ ﻛﻴﻬﺎن ﺷﻨﺎﺳﺎن ‪-‬ﺧﻮاه ﺳﻜﻮﻻر ﻳﺎ ﺧﺪاﺷﻨﺎس‪ -‬ﻧﺎﭼﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ درﺑﺎرهي ﻳﻚ‬ ‫ﭘﺲ رﻓﺘﻦ ﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ ،‬ﻳﺎ در رﻳﺨﺖ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ﻳﺎ در رﻳﺨﺖ ﺧﺪا‪ ،‬اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ‬ ‫ﭘﺮﺳﺶ دوﺑﺎره ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻪ آﻳﺎ )اﻟﻒ( اﻳﻦ ﭘﺴﺮﻓﺖ ﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ‬ ‫ﻗﺎﻧﻮن ﭘﺎﻳﺴﺘﮕﻲ ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي ) ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ اﺷﺎره ﻧﻤﻮدم( ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻳﺎ )ب( ﺧﺪا ﻗﺎﻧﻮن‬ ‫ﻣﺎده‪-‬اﻧﺮژي را ﺑﺎ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﭼﻴﺰي از ﻫﻴﭻ ﺷﻜﺴﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﻛﺮﻳﮓ ﺳﺮ ﺟﺎي آﻏﺎزﻳﻦ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ ﺑﺮﮔﺸﺖ‪ ،‬ﺑﺪون اﻳﻦ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻲ ﺑﻪ ﺟﻠﻮﻳﻲ در اﺳﺘﺪﻻل ﻛﺎﻣﻴﺎﺑﻲ‪ ١‬ﺧﺪاي‬ ‫ﺧﻮدش‪ ،‬داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻛﺴﻲ ﺑﺎ اﻳﻤﺎن دﻳﻨﻲ ﺑﺎور داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﺪا‪ ،‬ﺟﻬﺎن را ﻧﻴﺴﺘﻲ آﻓﺮﻳﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ دﻟﻴﻞ داﻧﺸﻤﻨﺪاﻧﻪ درﺑﺎره آﻓﺮﻳﻨﺶ دارد‪:‬‬ ‫"دﻟﻴﻞ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺗﻌﺮﻳﻒﻫﺎي اﻧﺘﺰاﻋﻲ‪ ،‬ﻣﻘﺪﻣﻪﻫﺎي ﻧﺎدرﺳﺖ‪ ،‬اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻧﺎﻣﺘﻮاﻓﻖ و‬ ‫ﺗﺤﺮﻳﻒﻫﺎي ﺳﺮاﺳﺮي واﻗﻌﻴﺖ ‪-‬ﺗﺤﺮﻳﻔﻲ ﻛﻲ اﮔﺮ ﻫﻢ درﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻧﺎﭼﺎر ﻫﺴﺘﻴﻢ‬ ‫ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ را زﻳﺮ ﭘﺎ ﮔﺬﺷﺘﻪ و از ﻛﺘﺎب ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻫﻢ ﭼﻮن ﺗﻨﻬﺎ اﺳﺘﻌﺎرهﻫﺎ‬ ‫ﭼﺸﻢﭘﻮﺷﻲ ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬ ‫اﻓﺰون ﺑﻪ راﻳﻦ‪ ،‬ﺑﺎز ﻫﻢ اﺳﺘﺪﻻل ﮔﺮﻳﻚ ﻣﺼﺎدره ﺑﻪ ﻣﻄﻠﻮب ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن اﮔﺮ‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪي ﺗﻴﻠﻪﻫﺎي وي اﺛﺒﺎت ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﭼﻴﺰ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺮﻣﺪي ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﺧﺪا ﻫﻢ‬ ‫ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎن ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺮﻣﺪي ﺑﺎﺷﺪ‪.‬ﭘﺲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮن در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪهي ﺧﺪا‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ ﭼﻮن ﻗﺎﻧﻮن درﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪهي ﺧﺪا ﻧﻴﺴﺖ ‪ -‬ﻛﻪ ﻳﻚ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﺑﻲ ﭘﺮده از ﻣﻐﺎﻟﻄﻪي‬ ‫"ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ از ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﺨﺎﻟﻒ" را ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻪ "ﺧﺪا ﻓﺮاﺗﺮ از زﻣﺎن اﺳﺖ" ﻫﻢ ﺑﻲ ﻣﻌﻨﻲ و ﻫﻢ ﻣﻨﺤﺮف ﻛﻨﻨﺪه اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ‬ ‫ﭘﻴﺶ ﭘﺎ اﻓﺘﺎدﮔﻲ در زﻣﻴﻨﻪ داﻧﺶ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﭼﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﻣﻲدﻫﺪ؟ ﻣﻦ ﻧﻤﻲداﻧﻢ‪ .‬او ﭘﻴﺶ از‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺟﻬﺎن ﻣﺎ ﻫﻴﭻ اﻧﺪﻳﺸﻪي ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪاي ﻧﺪاﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﻣﻬﺮي درﺑﺎرهي‬ ‫ﮔﺮوه آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺧﻮدش‪ ،‬ﻫﻴﭻ دﺷﻮاري ﺑﺮاي ﺣﻞ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻳﺎ ﻫﻴﭻ ﻛﻨﺸﻲ‬

‫‪1. God- Did-It argument‬‬

‫‪٢٩٨‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﻧﺪاﺷﺘﻪ اﺳﺖ؟ اﮔﺮ ﺧﺪا درﮔﻴﺮ در ﭼﻨﻴﻦ اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎ ﻳﺎ ﻛﻨﺶﻫﺎﻳﻲ ﭘﻴﺶ از آﻓﺮﻳﻨﺶ‬ ‫ﺟﻬﺎن ﻣﺎ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺌﻮري‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﻨﺶﻫﺎ ﻳﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎ دﺳﺖ ﻛﻢ در‬ ‫ﺑﺨﺸﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺷﻤﺎره ﺑﻨﺪي ﻳﺎ ﺳﻴﺎﻫﻪ ﺑﺮداري ﺷﻮد‪ .‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻛﺮﻳﮓ ﺑﺎ ﺧﻮدﭘﺴﻨﺪي‬ ‫اﻳﻦ ﻛﻨﺶﻫﺎ ﻳﺎ اﻧﺪﻳﺸﻪﻫﺎ را "ﭘﻴﺶ از زﻣﺎن" ﻳﺎ "ﻓﺮاﺗﺮ از زﻣﺎن" ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫ﻧﻤﻮد‪ ،‬وﻟﻲ ﻧﻤﻲﺷﻮد اﻳﻦ رﺧﺪادﻫﺎي ﭘﻴﺸﻴﻦ را ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻴﺎﻫﻪي اﻓﺰودﻧﻲ از دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻛﻨﺶﻫﺎ و وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي ﺳﺘﻮدﻧﻲ ﺧﺪا اﻓﺰود؟ آﻳﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ اﻳﻦ ﺳﻴﺎﻫﻪي ﻛﻨﺶﻫﺎي ﭘﻴﺶ‬ ‫از آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺧﺪا ‪-‬ﻫﺮﭼﻨﺪ ﻧﺎرﺳﺎ ﺑﺎﺷﺪ‪ -‬ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﻛﻪ ﭘﺲ رﻓﺘﻦ در رﺧﺪاد وﻳﮋهاي‪،‬‬ ‫اﮔﺮ ﮔﻤﺎن ﺷﻮد ﺧﺪا ﺳﺮﻣﺪي ﻫﺴﺖ ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﻛﺮﻳﮓ ﺑﺎور دارد‪ ،‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺪﻧﻲ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﭼﺎره ﺑﺮدار ﻧﻴﺴﺖ؟ ﺑﻪ زﺑﺎن ﺳﺎده‪ ،‬ﻛﺮﻳﮓ ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ زﻣﺎﻧﻲ ﭼﻴﺰي‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﺖ و ﺑﻲ ﻛﺮان ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف او ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ اﺳﺖ و ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻲ‬ ‫ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﺎﺷﺪ اﮔﺮ ﺑﺎ ﻫﺪف او ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻧﺒﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﭼﻪ ﻛﻨﺶﻫﺎي ﭘﻴﺶ از آﻓﺮﻳﻨﺶ ﺧﺪا "درون زﻣﺎن" ﭼﻪ "ﺑﻴﺮون زﻣﺎن" ﺗﻌﺮﻳﻒ‬ ‫ﺷﻮد‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻦ ﻛﻪ ﮔﺰاره ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺟﺴﺘﺎري ﻣﻌﻨﺎﺷﻨﺎﺳﻲ ﮔﺰﻳﻨﺸﻲ‬

‫‪١‬‬

‫اﺳﺖ‪ .‬در واﻗﻊ آن ﭼﻪ ﻛﺮﻳﮓ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‪" ،‬ﻧﻤﻲﺧﻮاﻫﻢ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ از‬ ‫اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي دوري‪ ،٢‬ﻣﺼﺎدره ﺑﻪ ﻣﻄﻠﻮب و ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ از ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﺨﺎﻟﻒ‪ ٣‬ﻣﺮا ﻧﻘﺪ‬ ‫ﻛﻨﻴﺪ‪ .‬ﻣﻲداﻧﻢ ﻛﻪ ﺗﻴﻠﻪ ﺑﺎزي ﻧﻪ‪-‬ﺑﻲ ﻧﻬﺎﻳﺖ‪ -‬ﭘﺲ روي ﻧﺎﺟﻮر ﻫﺴﺖ و ﻣﺘﻘﺎﻋﺪ ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﭘﺲ‪ ،‬ﻣﻦ ﻳﻚ 'ﻣﻨﻄﻘﻪي ﻣﻤﻨﻮﻋﻪ ﺑﺮاي ﻧﻘﺪﻛﻨﻨﺪﮔﺎن' ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮده و ﺑﻪ ﻛﻨﺶﻫﺎي ﺧﺪا‬ ‫ﭘﻴﺶ از آﻓﺮﻳﻨﺶ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺮﭼﺴﺐ 'ﻓﺮاﺗﺮ از زﻣﺎن' ﻣﻲزﻧﻢ‪ ".‬ﺗﻴﻠﻪ ﺑﺎزي‬ ‫ﻛﺮﻳﮓ ﻛﻮﺷﺶ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪاي ﺑﺮاي ﺑﺴﺘﻦ دﻫﺎن ﻫﻤﻪ از درﺧﻮاﺳﺖ دوري از ﻣﻐﺎﻟﻄﻪ‬ ‫ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ از ﺷﻮاﻫﺪ ﻣﺨﺎﻟﻒ ﺑﺮاي آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1. preferential semantics‬‬ ‫‪2. circular‬‬ ‫‪3. Special pleading‬‬

‫‪٢٩٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺟﻨﺒﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﻮدن ﺧﺪا را ﺑﺎ ﻧﺸﺎن دادن ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺟﻬﺎن‬ ‫و زﻧﺪﮔﻲ در آن‪ ،‬اﺛﺒﺎت ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ "روﺷﻨﮕﺮي" ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺣﺘﻲ ﻳﻚ‬ ‫ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺑﺰرگﺗﺮ ﭘﻴﺶ از ﺑﻮدن را ﻓﺮض ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ :‬ﻳﻚ ﺗﻮاﻧﺎي ﻣﻄﻠﻖ ﻣﻌﺠﺰهﮔﺮ‪.‬‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ را ﺑﺎ ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ "ﺷﺮح ﻣﻲدﻫﺪ"‪ ،‬ﺑﺎ اﻳﻦ روش اﺳﺘﺪﻻل‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮرده ﻃﺮاﺣﻲ را ﺑﺎ اﺳﺘﺪﻻل ﻋﻠﺖاﻟﻌﻠﻞ ﺷﻜﺴﺖ ﺧﻮردهي ﺧﻮﻳﺶ ﻳﻜﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ در ﺑﺨﺶ ‪ 2‬ﮔﻔﺘﻴﻢ‪ ،‬آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺣﺘﻲ درﻧﻤﻲﻳﺎﺑﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﮕﺮ داﻧﺶ‬ ‫از اﺻﻄﻼح "روﺷﻨﮕﺮي" ﭼﻴﺴﺖ‪ .‬در ﻳﻚ روﺷﻨﮕﺮي درﺳﺖ داﻧﺶ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺘﻲ‬ ‫ﺗﻮﺿﻴﺢ وﻳﮋهي ﻣﻜﺎﻧﻴﻜﻲ از رﺧﺪاد ﻳﻚ روﻳﺪاد‪ ،‬ﺟﺎ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﮔﺮ روﺿﻪ‬ ‫ﺧﻮانﻫﺎي ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪن ﭼﻴﺰي را از ﻫﻴﭻ‬ ‫از ﺳﻮي آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر روﺷﻦ ﺳﺎزﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ آﻧﺎن ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﻪ دﻳﻦ دارﻧﺪ ﺗﺎ روﺷﻨﮕﺮي‬ ‫داﻧﺸﻴﻚ ﻛﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ ﮔﻔﺘﻦ "آﻓﺮﻳﻨﺶ ﻣﻌﺠﺰه اﻟﻬﻲ اﺳﺖ" ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎز ﺑﺮاي‬ ‫ﻳﻚ روﺷﻨﮕﺮي داﻧﺸﻴﻚ را ﭘﺎﻳﺎن دﻫﺪ‪ .‬ﺑﺎز ﻫﻢ‪ ،‬ﻫﻮاداران ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ آزاد ﻫﺴﺘﻨﺪ‬ ‫ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ دوﺳﺖ دارﻧﺪ در ﺑﺎره ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه ﻛﻴﻬﺎن ﺑﺎور ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ادﻋﺎي آﻧﺎن درﺑﺎره‬ ‫داﺷﺘﻦ "ﺳﻨﺪ" داﻧﺸﻴﻚ از دﻳﻦ ﺧﻮدﺷﺎن ﻳﻜﺴﺮه ﭘﻮچ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﻣﻘﺪﻣﻪي اﺳﺘﺪﻻل ﻛﻼم‪"-‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ﻛﻪ ﺑﻮدن را آﻏﺎز‬ ‫ﻛﻨﺪ ﻧﻴﺎزﻣﻨﺪ ﻋﻠﺖ اﺳﺖ"‪ -‬ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮدﮔﻲ ﺑﺎ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﻛﻮاﻧﺘﻮم ﻧﻮﻳﻦ‪ ،‬ﻧﺎﺳﺎزﮔﺎر‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﻛﻮاﻧﺘﻮم درﺑﺎره ﻏﻴﺮ ﻋﻠﻲ ﺑﻮدن در ﺗﺮاز اﺗﻢ‪ ،‬ﻛﻪ ﺣﺎﻟﺖﻫﺎي‬ ‫"ﺑﻮدن ﻳﺎ "ﻧﺒﻮدن" ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬دﻟﻴﻞ اﺻﻠﻲ‪ ،‬اﻳﻦ ﻛﻪ ﭼﺮا در ﻓﻴﺰﻳﻚ‬ ‫ﻛﻼﺳﻴﻚ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻧﻤﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪ .‬ﭘﺲ اﺳﺘﺪﻻل ﻛﻼم ﻫﻢ در ﺗﺮاز رﻳﺰ و ﻫﻢ ﻛﻼن‬ ‫ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲﺧﻮرد‪.‬‬

‫‪٣٠٠‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫وﻳﻠﻴﺎم ﻟﻴﻦ ﻛﺮﻳﮓ ‪ ،‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻤﻪي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ درﺑﺎره ﻋﻠﻴﺖ ﮔﻔﺘﮕﻮ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬دورو اﺳﺖ‪ .‬وي ﺧﻮاﺳﺘﺎر ﭘﻴﺮوي از ﻳﻚ دﻳﺪﮔﺎه ﺳﺨﺖ ﺟﺒﺮﮔﺮا‪ ،‬ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﺟﺴﺘﺎر "آزادي اراده"‪ ١‬اﻧﺴﺎن آﻏﺎز ﮔﺮدﻳﺪ‪ ،‬ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺎز ﻫﻢ‪ ،‬ﻫﻨﻮز اﻻﻛﻠﻨﮕﻲ‪ ،‬ﻛﺮﻳﮓ از‬ ‫ﺳﻮي دﻳﻦ و ﻛﺘﺎب آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺧﻮدش‪ ،‬ﺑﻪ ﻧﺎﭼﺎر ادﻋﺎ ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﻧﺴﺎن‪ ،‬رﻫﺎ از ﻋﻠﺖﻫﺎي‬ ‫ﺑﻴﺮوﻧﻲ و ﮔﻨﺎﻫﺎن ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬داراي "آزادي اراده" ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻴﺎز اﺳﺖ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﻛﺮﻳﮓ و‬ ‫ﻫﻮاداران وي از ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻠﻴﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻳﻚ ﻫﺪف رﺳﻮاي ﺗﻚ ﻛﺎره‪ ،‬ﮔﻮاه‬ ‫ﻣﻲآورﻧﺪ‪.‬‬ ‫وﻳﻠﻴﺎم ﻟﻴﻦ ﻛﺮﻳﮓ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ راﻫﺒﺮدﻫﺎي ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪" ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺒﺮدي ﻣﻴﺎن ﺷﺎﻫﺪ روحاﻟﻘﺪس از ﺑﻨﻴﺎدﻫﺎي راﺳﺘﻴﻦ ﺑﺎورﻫﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬ ‫و ﺑﺎورﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ اﺳﺘﺪﻻل و ﮔﻮاه اﺳﺘﻮار اﺳﺖ درﮔﻴﺮد‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎورﻫﺎي‬ ‫ﻧﺨﺴﺖ ﭘﻴﺮوز ﮔﺮدد‪ ،‬ﻧﻪ واروﻧﻪ" )ﺑﺎور ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪ‪ :‬ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ و ﺷﺒﻬﻪ زداﻳﻲ‪،‬‬ ‫وﻳﺮاﻳﺶ ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪه ﺑﺮگ ‪(36‬‬

‫‪٢‬‬

‫از ﻓﻘﺮ روﺣﻲ ﺗﺎ ﻛﻤﺎل‪٣‬‬

‫آن ﭼﻪ ﺑﺮاي ﻣﻦ از رﻧﺞآورﺗﺮﻳﻦ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ‪،‬‬ ‫ﮔﺮاﻳﺶ وﻳﮋه آﻧﺎن ﺑﻪ دزدي ادﺑﻲ داﺳﺘﺎنﻫﺎي زﻧﺪﮔﻲ دﻳﮕﺮان اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ راﺳﺘﻲ‪ ،‬ﻫﺮ‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﻓﺴﺎﻧﻪي ﺑﻬﻢ ﺑﺎﻓﺘﻪاي از زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﺻﺪﻗﻪ ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ‪،‬‬ ‫ﭘﻴﺶ از آﮔﺎه ﺷﺪن از اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻖ ﻛﺎﻣﻞ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻴﺨﺪاي ﺑﺪﻧﺎم)ﻳﻌﻨﻲ‪،‬‬ ‫ﺑﺪﺳﻴﺮت‪ ،‬ﻧﺎﻫﻨﺠﺎر‪ ،‬ﺧﻮدﺧﻮاه( ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﺷﻚ دارم ﻛﻪ ﭼﻨﻴﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪي ﻓﻘﺮ‬ ‫روﺣﻲ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻛﻤﺎل ﺑﻪ ﺧﻮﺑﻲ در ﻛﻠﻴﺴﺎ ﻳﺎ ﮔﺮدﻫﻤﺎﻳﻲ ﻛﻪ در ﭼﺎدر ﺑﺮﮔﺰار ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬

‫"‪1. "free will‬‬ ‫‪2.‬‬

‫روشن است که اين کتاب در امريکا و بدست يک امريکايی ترسا نوشته شده و نشان می دھد که ترسايان نيز در‬ ‫برخورد با خرد و انسان ھای خردمند دست کمی از بسيجيان خودمان در ايران ندارند‪.‬‬ ‫‪3. Spiritual Rags to Riches‬‬

‫‪٣٠١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﭘﻴﺶ ﺑﺮود‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﻣﻦ ﻫﻨﻮز در ﭘﻲ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻳﻚ ﮔﻮاه ﻛﻮﭼﻚ اﺳﺘﻮار‪ ،‬ﻧﺎواﺑﺴﺘﻪ‬ ‫ﺑﺮاي ﺗﺎﻳﻴﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ ﺷﺨﺼﻲ از ﻫﻮاداران ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪهي ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻫﺴﺘﻢ‪ .‬ادﻋﺎي آﻧﺎن در ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ ﺑﺪﺳﻴﺮت ﺑﻴﺸﺘﺮ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﺎزﺗﺎﺑﻲ از ﮔﺬﺷﺘﻪ راﺳﺘﻴﻦ‬ ‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭼﻮن ﻳﻚ ﺷﻴﺮﻳﻦ ﻛﺎري ﻧﻤﺎﻳﺸﻲ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﻲرﺳﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ آﻟﻮده‬ ‫ﻧﻤﻮدن و ﻣﻨﺤﺮف ﻛﺮدن ﺑﻴﺨﺪاﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺎ ﺗﺒﻠﻴﻐﺎت ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﻲ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻠﻲ‬ ‫ﺳﺎزﮔﺎر اﺳﺖ‪ .‬و ‪-‬ﺷﻚ ﻧﺪارم‪ -‬ﺟﻨﺒﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﭘﻨﻬﺎن ﺷﺪن در ﺟﺎﻣﻪي‬ ‫ﻳﻚ ﭘﮋوﻫﺶ ﮔﺮ‪ ،١‬دوﺑﺎره زﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻳﻜﻲ دﻳﮕﺮ از ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎي ﻳﻜﺴﺎن ﻣﻴﺎن ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫اﺳﺖ ﻛﻪ "ﺳﻔﺮ ﻳﺎﻓﺘﻦ" آنﻫﺎ ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﭘﺲ از اﻳﻦ ﻛﻪ ﻳﻚ از ﻧﺰدﻳﻜﺎن ﻳﻚ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬ ‫دوﺑﺎره ﺑﻪ دﻧﻴﺎ آﻣﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬آﻏﺎز ﻣﻲﮔﺮدد‪ .‬ﭼﻨﺪﻳﻦ رﻫﺒﺮ ﺳﺨﻨﮕﻮي ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ در ﻣﻴﺎن آﻧﺎن ﭘﺎﺗﺮﻳﻚ ﮔﻠﻦ‪ ٢‬و ﻟﻲ اﺳﺘﺮوﺑﻞ‪ -‬آﺷﻜﺎرا ﺑﻪ ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‬‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻮﺑﻪ ﻳﻚ دوﺳﺖ ﻧﺰدﻳﻚ از ﮔﻨﺎه ﻣﺎﻳﻪ ﻛﺸﻤﻜﺶﻫﺎي ﺳﺨﺖ و ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي‬ ‫دﺷﻮار ﺟﺪي ﺷﺪ ﺗﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺧﻮدﺷﺎن ﻧﻮر را دﻳﺪه و از ﮔﻨﺎه ﺗﻮﺑﻪ ﻧﻤﻮدﻧﺪ‪.‬‬ ‫در اﻳﻨﺠﺎ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺮرﺳﻲ ﺑﻠﻨﺪآوازه از ارﻳﻚ ﻫﻮﻓﺮ‪ ٣‬را ﻳﺎدآوري ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ‬ ‫ﻛﻪ زﻳﺮ ﻓﺸﺎر ﺳﺨﺖ از ﺳﻮي ﻣﺤﻴﻂ ﺧﺎﻧﻮاده ﻧﺎﭼﺎر ﺷﺪﻳﻢ‪ ،‬دﻳﺪﮔﺎه ﺧﻮﻳﺶ را درﺑﺎره‬ ‫ﺟﺴﺘﺎر ارزﺷﻤﻨﺪ دﮔﺮﮔﻮن ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪ ،‬دﺳﺖ ﻛﺸﻴﺪن ﻣﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ واﻗﻌﻲ ﺑﻮد ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜﻪ دو‬ ‫روﻳﻲ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﺎ راﺳﺘﻲ در آﻳﻨﻪ ﻧﮕﺎه ﻛﺮدﻳﻢ‪ .‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﻣﺎ ﺑﺰرگ ﻣﻨﺸﻲ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ را ﻧﮕﻪ دارﻳﻢ اﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻋﻴﺴﻲ ﺑﮕﺮدﻳﻢ "ﭼﻮن داﻧﺶ ﺑﻪ آن ﺳﻮي اﺷﺎره‬ ‫ﻛﻨﺪ‪ "،‬وﻟﻲ ﻧﻪ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ "ﻫﻤﺴﺮ ﻳﺎ ﻧﺎﭘﺪري‪ ٤‬از اﺳﺘﻤﻨﺎ ﻛﺮدن ﻣﺎ ﺧﺮده ﮔﻴﺮي ﻛﺮده و‬ ‫ﺑﺎ ﺷﻼق ﻣﺎ را ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا اﻧﺪﻳﺸﻪاي ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ".‬ﻧﮕﺮش ارزﺷﻤﻨﺪ ﻫﻮﻓﺮ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ درﺑﺎره اﻳﻦ‬

‫‪1. lab coat‬‬ ‫‪2. Patrick Glynn‬‬ ‫‪3. Eric Hoffer‬‬ ‫‪4. in-laws‬‬

‫‪٣٠٢‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﻛﻪ ﭼﺮا "ﮔﻮاه" ﺑﻮدن آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺮاي ﮔﺮوه ﻫﻢ ﺳﺮاﻳﺎن ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻣﺘﻘﺎﻋﺪﻛﻨﻨﺪهﺗﺮ از ﭘﮋوﻫﺶ ﮔﺮان ﺑﻲ ﻃﺮف اﺳﺖ‪ ،‬را روﺷﻦ ﻣﻲﺳﺎزد‪.‬‬

‫ﻗﻴﺎس ﺧﻮدﺑﻴﻦ‪١‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ‪ ،‬ﻟﻲ اﺳﺘﺮوﺑﻞ‪ ،‬وﻳﻠﻴﺎم دﻣﺒﺴﻜﺎي‪ ،٢‬ﻣﺎﻳﻜﻞ ﺑﻬﻲ‪ ،٣‬وﻳﻠﻴﺎم ﻟﻴﻦ ﻛﺮﻳﮓ‪،‬‬ ‫ﻫﻴﻮ راس‪ ٤‬و دﻳﮕﺮ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺨﻨﺮانﻫﺎ و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮﺑﻲ‬ ‫ﺑﻮده‪ ،‬ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ و ﻗﻴﺎسﻫﺎي ﺟﻮراﺟﻮري در ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬ ‫راﻳﺞﺗﺮﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪاي ﻛﻪ آنﻫﺎ ﺑﺮاي اﻟﮕﻮ ﭘﻨﺪاﺷﺘﻲ ﻛﻨﺶ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ ﻣﻲآورﻧﺪ‬ ‫در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪهي‪ (1) ،‬ﺳﺎﻋﺖ ﺟﻴﺒﻲ‪ (2) ،‬راﻳﺎﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬و )‪ (3‬ﺗﻠﻪ ﻣﻮش ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﻫﺮ ﻗﻄﻌﻪاي در دﺳﺘﮕﺎهﻫﺎي ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﻛﺎرﻛﺮد و ﺑﻮدن ﻗﻄﻌﻪﻫﺎي‬ ‫دﻳﮕﺮ در دﺳﺘﮕﺎه اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬اﮔﺮ ﻛﺴﻲ ﻳﻚ ﻗﻄﻌﻪ را ﺟﺪا ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻛﻞ دﺳﺘﮕﺎه از‬ ‫ﻛﺎرﻛﺮد درﺳﺖ ﺑﺎز ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪ .‬ﻣﺎﻳﻜﻞ ﺑﻬﻲ اﻳﻦ واﺑﺴﺘﮕﻲ دو ﺳﻮﻳﻪ را اﺻﻞ "ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ‬ ‫ﻧﺎﺗﻮان از ﺳﺎده ﺷﺪن" ﻧﺎﻣﻴﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ اراﺋﻪ اﻳﻦ اﺑﺰارﻫﺎي ﺳﺎﺧﺖ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻗﻴﺎس ﺧﻮدﺷﺎن را ﺑﻪ ﺟﻬﺎن و ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﺎﻧﻮري ﮔﺴﺘﺮش دادﻧﺪ‪-‬‬ ‫ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﭼﻴﺰي در ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻐﺎﻟﻄﻪ اﻳﻦ اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬ﻗﻴﺎس ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه از ﺳﻮي‬ ‫ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ‪ -‬ﻣﺎﻧﻨﺪ‪ ،‬ﺳﺎﻋﺖ ﺟﻴﺒﻲ‪ ،‬راﻳﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻠﻪ ﻣﻮش‪ -‬از آﻏﺎز‬ ‫ﻫﻤﮕﻲ ﻓﺮآوري ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه ﺑﺎ ﻫﻮش )اﻧﺴﺎن( اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ از اﻳﻦ ﭼﮕﻮﻧﻪ‬

‫‪1. Presumptuous Analogies‬‬ ‫‪2. William Dembski‬‬ ‫‪3. Michael Behe‬‬ ‫‪4. Hugh Ross‬‬

‫‪٣٠٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺗﻜﻪﻫﺎي آنﻫﺎ را ﺑﻴﺎﻣﻴﺰﻳﻢ‪ ،‬ﻳﺎ ﺳﻮا ﺳﺎزﻳﻢ ﻳﺎ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ دﻳﮕﺮ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻓﻠﺴﻔﻲ دﺳﺘﻜﺎري‬ ‫ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﻗﻴﺎسﻫﺎي ﻛﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ از ﺳﺎﻋﺖ ﺟﻴﺒﻲ‪ ،‬راﻳﺎﻧﻪ و ﺗﻠﻪ ﻣﻮش ﮔﻮاه‬ ‫ﻣﻲﮔﻴﺮد ﻫﻤﻮاره ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻧﻴﺮوﻣﻨﺪي از ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را دارد ﭼﻮن آنﻫﺎ ﻓﺮآوري‬ ‫از ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎز ﻫﻢ‪ ،‬ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ درون ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻘﺪﻣﻪﻫﺎ‪،‬‬ ‫اﺳﺘﺪﻻﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻖ ﺧﻮدش اﺛﺒﺎت ﻛﻨﺪ‪ ،‬را ﺟﺎ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﺮﺣﻮم داﻧﻴﻞ ﭘﺎﺗﺮﻳﻚ ﻣﻮﻳﻨﻴﻬﺎن‪ ١‬ﺳﻨﺎﺗﻮر اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻳﻚ ﺑﺎر اﺷﺎره ﻧﻤﻮد ﻛﻪ اﮔﺮ‬ ‫ﻫﻤﺎورد ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺷﻤﺎ را در ﺗﻠﻪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي واژﮔﺎن ﺧﻮش ﮔﻴﺮ اﻧﺪاﺧﺖ‪ ،‬آن ﮔﺎه ﻫﻢ‬ ‫اﻛﻨﻮن ﺑﺮ ﺷﻤﺎ ﭘﻴﺮوز ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪي ﻫﻤﺎﻧﻨﺪي‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎري از ﻧﭙﺬﻳﺮﻓﺘﻦﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎدي‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬اﻓﺘﺎدن ﺑﻪ اﻳﻦ ﺗﻠﻪﻫﺎي ﻛﺸﻨﺪهي ﭘﺬﻳﺮش ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ اﺳﺘﺪﻻل‬ ‫ﻗﻴﺎسﻫﺎي ﺧﻮد ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎري از رديات ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان ﺑﺮ ﻛﻴﺶ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ داﻧﺶ ﺑﻮد و ﺷﻜﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻛﺸﻤﻜﺶﻫﺎي‬ ‫آﻣﻮزﺷﻲ ﻫﺎروارد ﺑﺮاي ﭘﮋوﻫﺶ ﮔﺮان ﭘﺎداش ﭘﻴﺮوزي را ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﺑﺮاي‬ ‫ﺷﻨﻮﻧﺪﮔﺎن ﻋﺎﻣﻪ‪ ،‬ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻗﻴﺎس ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺳﺎﻋﺖ ﺟﻴﺒﻲ‪ ،‬راﻳﺎﻧﻪ‪ ،‬ﺗﻠﻪ ﻣﻮش‪ ،‬ﺣﺎل و‬ ‫ﻫﻮاي روﺷﻨﻲ از ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را دارد‪ ،‬ﭼﻮن اﻳﻦ ﻧﻮآوريﻫﺎ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻓﺮآوري‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪-‬ﺧﻮد ﻣﺎ‪ -‬ﻫﺴﺖ‪ .‬ﭘﺲ اﮔﺮ ﻫﺮﮔﺎه‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻛﺘﺎﺑﻲ از ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را‬ ‫ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ و ﺳﺮﺑﺴﺘﻪ ﺣﺲ ﻛﻨﻴﺪ آنﻫﺎ ﻧﻜﺘﻪي درﺳﺘﻲ درﺑﺎرهي ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬از ﺧﻮﻳﺶ ﺑﭙﺮﺳﻴﺪ‪ ،‬آﻳﺎ ﻗﻴﺎس ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در واﻗﻊ ﻧﻤﻮﻧﻪاي از‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮش اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﻮن ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺧﻮدش را ﻓﺮض ﻧﻤﻮده‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬رﻫﺎﻳﺶ ﻛﻨﻴﺪ‪.‬‬

‫‪1. Daniel Patrick Moynihan‬‬

‫‪٣٠٤‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬ ‫ﺗﺴﻮﻧﺎﻣﻲ ﺧﺪا‬

‫در ﺑﺎﻣﺪاد ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ ‪ 26‬دﺳﺎﻣﺒﺮ ‪ ،2004‬ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﭘﺎﻳﺎن‬ ‫ﻫﻔﺘﻪ ﻛﺮﻳﺴﻤﺲ را ﺟﺸﻦ ﻣﻲﮔﺮﻓﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭘﻮﺳﺘﻪي زﻣﻴﻦ در زﻳﺮ اﻗﻴﺎﻧﻮس ﻫﻨﺪ ﺟﺎﺑﻪﺟﺎﻳﻲ‬ ‫ﺷﺪﻳﺪي را آﻏﺎز ﻧﻤﻮد‪ .‬در ﭼﻨﺪ ﺳﺎﻋﺖ‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﻼي ﺑﺰرگ زﻣﻴﻦﻟﺮزهي ‪ 9‬رﻳﺶﺗﺮي‪،‬‬ ‫ﻣﺎﻳﻪ ﻳﻚ ﻣﻮج ﻛﺸﻨﺪي ﺑﺰرگ ﮔﺮدﻳﺪ ﻛﻪ در ﻣﻴﺎن آبﻫﺎي ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺧﻮدش ﮔﺴﺘﺮده‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺗﺴﻮﻧﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﺳﺎﺣﻞ ﻗﺎرهي آﺳﻴﺎ رﺳﻴﺪ ﺻﺪﻫﺎ ﻫﺰار زن‪ ،‬ﻛﻮدك و ﻣﺮد‬ ‫ﺑﻲ ﮔﻨﺎه از ﺳﻮي درﻳﺎ ﮔﺮﻓﺘﺎر ﺷﺪه و ﻏﺮق ﮔﺮدﻳﺪﻧﺪ‪ .‬ﺷﻤﺎر ﺑﻲﺷﻤﺎر دﻳﮕﺮي از ﻛﺎر‬ ‫اﻓﺘﺎده ﻳﺎ ﺑﺪون ﺧﺎﻧﻪ و ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ و ﺧﺎﻧﻮاده آﻧﺎن ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻧﺎﺑﻮد ﺷﺪه‬ ‫ﺑﻮد‪.‬‬ ‫ﻛﺸﻴﺶﻫﺎ در ﺳﺮﺗﺎﺳﺮ اﻣﺮﻳﻜﺎ‪ ،‬آن روز ﺑﺮاي ﻣﺮاﺳﻢ ﻳﻜﺸﻨﺒﻪ‪ ،‬ﻛﺘﺎبﻫﺎي آﺳﻤﺎﻧﻲ‬ ‫ﺧﻮﻳﺶ را ﮔﺸﻮدﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﮕﻲ اﻳﻦ ادﻋﺎي ﺧﻮدﺷﺎن را ﺗﻜﺮار ﻛﺮدﻧﺪ‪ ،‬ﻧﻈﻢ ﻋﺎﻟﻲ در‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﺖ‪ ،‬ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را اﺛﺒﺎت ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ از ﺳﻮي رﺳﺎﻧﻪﻫﺎي‬ ‫ﺧﺒﺮي از آﻧﺎن ﭘﺮﺳﻴﺪه ﺷﺪ‪ ،‬ﭼﺮا ﺧﺪا ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ اﺟﺎزه دﻫﺪ ﻳﺎ ﻋﻠﺖ ﭼﻨﻴﻦ رﻧﺞ ﻛﺸﻴﺪن‬ ‫دردﻧﺎك ﻣﺮدم ﺑﻲ ﮔﻨﺎه ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﺨﻨﮕﻮﻳﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺗﻨﻬﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺎﺳﺨﻲ دادﻧﺪ‬ ‫"ﺧﺪا از ﻫﺮ ﭘﺪﻳﺪهاي ﻫﺪﻓﻲ دارد‪ ".‬در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﺳﻜﺎرﺑﺮاغ ﻛﺎﻧﺘﺮي‪ ١‬در ‪،MSNBC‬آن‬ ‫ﮔﺮاﻫﻢ ﻟﻮﺗﺰ‪ ،٢‬دﺧﺘﺮ دﻋﺎﺧﻮان ﺑﻴﻠﻲ ﮔﺮاﻫﺎم‪ ،٣‬ﭘﺪﻳﺪار ﮔﺸﺖ و ﺑﺎ ﻫﻤﺪﻟﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﮔﻔﺖ‪:‬‬ ‫"ﺧﺪا ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﺴﻮﻧﺎﻣﻲ ﻫﻴﭻ اﻧﺴﺎن اﺿﺎﻓﻲ را ﻧﻜﺸﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬دﻳﺮ ﻳﺎ زود‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ ﺣﺎل‪،‬‬ ‫ﻫﻤﻪي آنﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﻣﻲﻣﺮدﻧﺪ‪ ".‬ﻟﻮﺗﺰ ﺳﭙﺲ اﻳﻦ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻣﺮدم ﭘﺴﻨﺪ را ﺑﺎزﮔﻮ ﻧﻤﻮد‬ ‫ﻛﻪ "ﺧﺪا از ﻫﺮ ﭘﺪﻳﺪهاي ﻫﺪﻓﻲ دارد‪".‬‬

‫‪1. Scarborough Country‬‬ ‫‪2. Anne Graham Lotz‬‬ ‫‪3. Billy Graham‬‬

‫‪٣٠٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﺮاي ﻫﺮ ﺑﻴﻨﻨﺪهي ﺧﺮدﻣﻨﺪي اﻳﻦ ﺗﺴﻮﻧﺎﻣﻲ ﻓﺎﺟﻌﻪ آﻣﻴﺰ‪ -‬و دﻳﮕﺮ زﻣﻴﻦﻟﺮزهﻫﺎ‪،‬‬ ‫ﻫﺎرﻳﻜﻦﻫﺎ‪ ،‬ﺗﻮرﻧﺎدوﻫﺎ‪ ،‬ﺳﻴﻞﻫﺎ‪ ،‬ﺧﺸﻜﺴﺎﻟﻲﻫﺎ‪ ،‬آﺗﺶ ﺳﻮزيﻫﺎ‪ ،‬ﻗﺤﻄﻲﻫﺎ‪ ،‬و ﻫﻤﻪ ﮔﻴﺮي‬ ‫ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎ‪ -‬ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮ ﺧﺪا ﻣﻬﺮﺑﺎن ﻧﺒﻮده‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻲ ﻃﺮﻓﻲ ﻃﺒﻴﻌﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ اﻧﺴﺎنﻫﺎ را‬ ‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻨﺎن ﻛﻪ در ﺑﺨﺶ ‪ 7‬ﻧﺸﺎن دادﻳﻢ‪" ،‬ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﺎ در آن زﻧﺪﮔﻲ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬درﺳﺖ در ﻣﻴﺎن ﺳﺎﻣﺎﻧﻤﻨﺪي ﻣﻄﻠﻖ و ﺑﻲ ﻧﻈﻤﻲ ﻣﻄﻠﻖ ﻫﺴﺖ ‪ -‬ﻳﻚ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ‬ ‫ﺑﻲﻃﺮﻓﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ از ﻳﻚ ﺟﻬﺎن ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻧﺎﭘﺬﻳﺮ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺧﻮدﻣﺎن‪ ،‬ﭼﺸﻢ‬ ‫داﺷﺖ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ‪".‬‬ ‫ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻲ از ﺑﻼﻫﺎي ﺟﻬﺎن واﻗﻌﻲ ﻳﺎ ﻧﺎﺑﺴﺎﻣﺎﻧﻲﻫﺎي‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺮ ﺿﺪ ﺗﺌﻮري ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ادﻋﺎ ﺑﻪ اﻳﻦ ﻛﻪ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﻨﺪي ﻃﺒﻴﻌﺖ‬ ‫ﻧﺸﺎﻧﻪي آﻓﺮﻳﺪﮔﺎري ﻣﻬﺮﺑﺎن اﺳﺖ‪ ،‬اداﻣﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻧﺎدرﺳﺘﻲ ﻣﻨﻄﻘﻲ را ﺑﻪ دﻳﮕﺮي ﭘﻴﻮﻧﺪ‬ ‫ﻣﻲدﻫﺪ‪ .‬اﺳﺘﺪﻻل ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ از‬ ‫ﭘﺎﻳﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻫﺴﺖ‪ :‬رﻓﺘﺎر ﻃﺒﻴﻌﺖ آن‬

‫"آن ﭼـــﻪ از آﻣﻮزﺷـــﮕﺎه ﻳﻜﺸـــﻨﺒﻪ ﮔﻴـــﺮ‬ ‫ﻣــــﻦ آﻣــــﺪ ‪ . . .‬ﺑــــﻪ ﺳــــﺎدﮔﻲ ﻳــــﻚ‬ ‫ﭼﻬــﺎرﭼﻮب اﻧﺪﻳﺸــﻪي اﺳــﺘﻮار ﺑــﻮد ﻛــﻪ‬

‫ﭼﻨﺎن ﺳﺎﻣﺎﻧﻤﻨﺪ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ "درﺳﺖ‬

‫ﺑـــﺎور ﺗﺮﺳـــﺎﻳﻲ ﭘـــﺮ از ﭘـــﻮﭼﻲ ﺑـــﻮده و‬

‫ﺑﺎﺷﺪ‪ "،‬ﭘﺲ ﺑﺎﻳﺪ در واﻗﻊ از ﺳﻮي‬

‫ﺧـــﺪاي ﺗﺮﺳـــﺎﻳﻲ ﺧﻨـــﺪه دار ﻣــﻲﺑﺎﺷـــﺪ‪.‬‬

‫ﺧﺪا ﺑﺎﺷﺪ ‪ -‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ "ﺑﻪ درﺳﺘﻲ‬

‫ﻛــﻨﺶ ﭘﺮﺳــﺘﺶ آن ﮔﻮﻧــﻪ ﻛــﻪ ﺗﺮﺳــﺎﻳﺎن‬

‫ﻫﺴﺖ‪ ".‬دو ﻟﻐﺰش ﺑﻪ ﻫﻢ دﻳﮕﺮ ﭘﻴﻮﻧﺪ‬

‫اﻧﺠــﺎم ﻣ ـﻲدﻫﻨــﺪ‪ ،‬ﺑــﻪ ﻧﮕــﺮ ﻣــﻦ ﺑــﻪ ﺟــﺎي‬

‫ﺧﻮرده ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻳﻜﻲ ﺷﺪه‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﻛﻴﺶ‬

‫آﺑــﺮوي دادن ﭘﺴــﺘﻲ اﺳــﺖ‪ .‬ﭼﻴــﺰي ﻛــﻪ‬

‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ آن را "ﺑﺮﺗﺮي ﮔﻮاه"‬

‫ﻛــﺮﻧﺶ ﭘــﻴﺶ روي ﻳــﻚ ﻫﺴــﺘﻲ‪ ،‬ﻛــﻪ‬ ‫اﮔـــﺮ او ﺑـــﻪ راﺳـــﺘﻲ ﺑﺎﺷـــﺪ‪ ،‬ﺑـــﻪ ﺟـــﺎي‬

‫ﻣﻲﻧﺎﻣﺪ‪.‬‬ ‫"روﺷﻨﮕﺮي" درﺑﺎرهي ﻧﻈﻢ ﺑﺎ اراﺋﻪ‬

‫ﺑﺰرﮔﺪاﺷﺘﻦ‪ ،‬ﺳﺰاوار ﻧﻨﮓ اﺳﺖ‪".‬‬

‫ﻧﻤﻮﻧﻪي ﺳﺎﻣﺎﻧﻤﻨﺪي ﻛﻪ از ﭘﻴﺶ ﺑﻮده‪،‬‬

‫‪-‬اچ‪ .‬ال‪ .‬ﻣﻨﻜﻦ )‪ (1880-1956‬روزﻧﺎﻣﻪ‬

‫روﺷﻨﮕﺮي ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺑﺎ ﻧﺎدرﺳﺘﻲ‬

‫ﻧﮕﺎر و ﻣﻨﺘﻘﺪ در ﻧﺎﻣﻪاي ﺑﻪ وﻳﻞ دوراﻧﺖ‬

‫ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺑﺮاي ﮔﻔﺘﮕﻮ‪ ،‬ﻛﻪ درﺟﻪي‬ ‫‪٣٠٦‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﻧﻈﻢ ﻣﺤﺪود ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﻓﻴﺰﻳﻚ ﺗﻮﺿﻴﺢ داده ﺷﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﻮاﻫﻲﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎري از ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در روي زﻣﻴﻦ ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬وﻟﻲ اﻳﻦ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ از ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي اﻧﺴﺎن ﻫﺴﺖ‪ .‬ﻫﻮاداران ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪي‪ ،‬ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ‬ ‫درﺑﺎرهي ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺷﺮاﻳﻂ ﺳﻴﺎره ﻣﺎ ﺑﺮاي زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ‬ ‫وﺟﻮد اﻳﻦ ﻫﻤﺎن ﺳﺨﻨﮕﻮﻳﺎن‪ ،‬در ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ در زﻣﺴﺘﺎن ﮔﺮم‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ‪-‬ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ از ﻳﺦ زدن ﺗﺎ ﻧﺰدﻳﻚ ﻣﺮگ ﻧﺮوﻧﺪ‪ -‬و در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺳﺮد ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫ ﺑﺮاي اﻳﻦ ﻛﻪ از ﮔﺮﻣﺎزدﮔﻲ و ﺗﺸﻨﮕﻲ دوري ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ ﻳﻚ ﻫﻮادار ﻛﻴﺶ‬‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را در ﻳﻚ ﺟﺎ ﺗﺼﺎدﻓﻲ روي ﻛﺮه زﻣﻴﻦ ﺑﮕﺬارﻳﻢ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ او در دﻣﻲ‬ ‫ﺑﻤﻴﺮد‪ ،‬ﭼﻮن ‪ 75‬درﺻﺪ زﻣﻴﻦ را آب ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﺪه و از اﻳﻦ رو ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ اﻧﺴﺎن‬ ‫ﻧﺎﺟﻮر اﺳﺖ‪ .‬ﻟﻲ اﺳﺘﺮوﺑﻞ را ﻧﺎﭼﺎر ﻛﻨﻴﻢ ﻳﻚ ﺷﺐ ﺑﻴﺮون از ﺧﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻟﺨﺖ‪ ،‬در دﺷﺖ‬ ‫ﺳﻴﺒﺮي ﺑﻪ ﺳﺮ ﺑﺮد‪ ،‬ﺳﭙﺲ از وي ﺑﭙﺮﺳﻴﻢ ﺗﺎ ﭼﻪ اﻧﺪازه ﻣﺤﻴﻂ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺑﺮاي زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن‬ ‫اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻋﺎﻟﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫از زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻣﺪاد از ﺧﻮاب ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ و دﻧﺪانﻫﺎي ﺧﻮد را ﻣﺴﻮاك ﻣﻲزﻧﻴﻢ )ﺑﺎ‬ ‫ﻣﻮاد ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺳﺎﺧﺖ اﻧﺴﺎن(‪ ،‬ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﻛﻠﻴﺪ ﭼﺮاغ ﺑﺮق ﺳﺎﺧﺖ اﻧﺴﺎن را‬ ‫ﺧﺎﻣﻮش ﻧﻤﻮده و در ﺑﺴﺘﺮي ﺳﺎﺧﺘﻪي اﻧﺴﺎن ﻣﻲﺧﻮاﺑﻴﻢ‪ ،‬ﻣﺤﻴﻂ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺎ ﭘﺮ از‬ ‫ﻧﻮآوريﻫﺎي ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪي ﻃﺮاﺣﻲ ﺷﺪه اﻧﺴﺎﻧﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ را آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫آن ﺧﻮ ﮔﺮﻓﺘﻪاﻳﻢ‪ ،‬ﺷﺪﻧﻲ و آﺳﺎن‪ ،‬ﻣﻲﺳﺎزد‪ .‬ﻧﻴﺮوي ﻧﻮآوري اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي واﻗﻌﻲ‬ ‫ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺮاﺳﺮ ﺳﻴﺎره ﻣﺎ را دﮔﺮﮔﻮن ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫در ﺳﺎل ‪ ،1900‬ﻛﻮدﻛﻲ ﻛﻪ در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه زاده ﻣﻲﺷﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ‪ 47‬ﺳﺎل اﻣﻴﺪ ﺑﻪ‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ‪ ١‬داﺷﺖ‪ ،‬ﭘﺲ از ﻳﻚ ﺳﺪه ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ داﻧﺶ‪ ،‬ﻛﻮدﻛﻲ ﻛﻪ در ﺳﺎل ‪ 2000‬زاده‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ‪ 80‬ﺳﺎل اﻣﻴﺪ ﺑﻪ زﻧﺪﮔﻲ دارد ‪ -‬ﻳﻚ ﭘﻴﺮوزي ﺑﺎورﻧﻜﺮدﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺑﺎ ﻧﻤﺎز‬

‫‪1. Life expectancy‬‬

‫‪٣٠٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺧﻮاﻧﺪن ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ داﻧﺶ ﺑﺪﺳﺖ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺟﻨﺒﺶ ﻋﺎﻣﻪ ﭘﺴﻨﺪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺮ‬ ‫ﭘﺎﻳﻪﻫﺎي داﻧﺶ اﺳﺘﻮار ﻧﺒﻮده‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺮ ﮔﺮاﻳﺶ روان اﻧﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﻓﺮاﻓﻜﻨﻲ‪ ١‬ﻧﺎﻣﻴﺪه‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬اﺳﺘﻮار اﺳﺖ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر دروﻏﻴﻦ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪي اﻧﺴﺎﻧﻲ را ﺑﻪ‬ ‫ﺟﻬﺎﻧﻲ ﭘﻬﻨﺎور ﻏﻴﺮ ﺷﺨﺼﻲ ﻓﺮاﻓﻜﻨﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪ ،‬از اﻳﻦ رو ﻳﻚ ﭘﻨﺪار ﻓﺮﻳﺒﺎ درﺳﺖ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ ﺟﻬﺎن ﺑﺎ ﻳﻚ ﻫﻮش اﻧﺴﺎن ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرگ ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻫﻮﺷﻴﺎري ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﺎ ﺟﺎوداﻧﮕﻲ اﺳﺖ؟‬

‫ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻳﻚ ﻋﺮﻓﺎن ﺗﺮﺳﻨﺎك ﻗﺮون وﺳﻄﻲ و دﻳﻦ ﺳﻨﺘﻲ‪،‬‬ ‫اﺳﺘﺪﻻﻟﻲ ﭘﻨﺪاري را ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻧﻤﻮده ﻛﻪ ﻫﻮﺷﻴﺎري اﻧﺴﺎن ﺑﺪون واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﻐﺰ اﻧﺴﺎن‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ و ﻫﺴﺖ و ﻛﻨﺶ دارد‪ .‬ﺑﭙﻨﺪارﻳﺪ‪ ،‬اﻧﺪﻳﺸﻪ‪ ،‬ﻫﻴﺠﺎنﻫﺎ‪ ،‬اﺣﺴﺎﺳﺎت و ﺷﺨﺼﻴﺖ‬ ‫ﻣﺎ ﻛﺎري ﺑﻪ ﻓﺮآﻳﻨﺪﻫﺎي ﻣﻐﺰ ﻣﺎ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﮔﻮاه رازآﻟﻮدي ﺑﺮاي ﺟﺎوداﻧﻪ ﺑﻮدن‬ ‫"روح" ﻣﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎوري‪ ،‬در ﭘﺮﮔﺎر ﻓﻠﺴﻔﻲ دوﮔﺎﻧﻪ اﻧﮕﺎري‪ ٢‬ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪،‬‬ ‫ﭼﻮن ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ دو ﺗﺎ ﻫﺴﺘﻲ‪ ،‬ﺑﺪن و اﻧﺪﻳﺸﻪ‪ ،‬ﭼﻮن دو ﻋﺎﻣﻞ ﺳﻮا و ﺧﻮدﮔﺮدان‬ ‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﭼﻪ از ﻣﻴﺎﻧﻪي ﺳﺎلﻫﺎي ﺳﺪه ‪ 1500‬اﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪان دوﮔﺎﻧﻪ اﻧﮕﺎري را رﻳﺸﺨﻨﺪ‬ ‫ﻣﻲﻧﻤﻮدﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ و ﺑﭙﺬﻳﺮﻳﻢ ﻛﻪ دوﮔﺎﻧﻪ اﻧﮕﺎري‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﻣﺮوزه‪ ،‬ﻳﻚ ﺑﺎور‬ ‫اﺳﺎﺳﻲ ﺑﺮ ﺑﺎور ﺑﻪ ﺟﺎوداﻧﮕﻲ در ﻫﻤﻪي دﻳﻦﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ؛ زﻳﺮا ﺗﻨﻬﺎ زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ‬ ‫ﺷﻤﺎ ﺟﺪا و ﺑﺪون واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﻐﺰ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻴﺪ زﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﻣﺮگ ﺟﺴﻤﻲ‬ ‫داﺷﺘﻴﺪ ﺑﻪ ﺑﻴﺮون از ﺑﺪن ﺧﻮﻳﺶ ﭘﺮواز ﻧﻤﻮده ﺑﻪ ﺑﻬﺸﺖ ﻳﺎ ﺟﻬﻨﻢ ﺑﺮوﻳﺪ‪.‬‬

‫‪1. projection‬‬ ‫‪2. dualism‬‬

‫‪٣٠٨‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﺑﺪون واﺳﻄﻪﺗﺮﻳﻦ رد ﻛﺮدن دوﮔﺎﻧﻪ اﻧﮕﺎري از ﺳﻮي داﻧﺶ‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺑﺎ ﻫﺮ‬ ‫ﻣﻌﻴﺎر آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎﻫﻲ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪن ﻳﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ دﻧﻴﺎي واﻗﻌﻲ‪ ،‬ﻫﺮ آﻳﻨﻪ ﻫﻮﺷﻴﺎري اﻧﺴﺎن‪،‬‬ ‫ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻣﻐﺰ اﻧﺴﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎ ﺑﺪﻳﻦ رو در اﻳﻨﺠﺎ اﻳﻦ واﻗﻌﻴﺖ را ﻣﻲﮔﻮﻳﻴﻢ ﭼﻮن ﺑﻪ‬ ‫ﺳﺎدﮔﻲ اﺛﺒﺎت ﭘﺬﻳﺮ اﺳﺖ‪ .‬آﺳﻴﺐ ﻣﻐﺰي ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺳﺎلﻫﺎ ﻛﺴﻲ را ﺑﻲ ﻫﻮش‬ ‫ﻧﻤﻮده ﻳﺎ ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮدﮔﻲ ﺷﺨﺼﻴﺖ وي را دﮔﺮﮔﻮن ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬داروﻫﺎي ﻛﺎرﻛﺮد اﻧﺪﻳﺸﻪ و‬ ‫ﺣﺎﻓﻈﻪ‪ ،‬ﭼﻮن ﺑﺮ ﺷﻴﻤﻲ ﻣﻐﺰ ﻛﻨﺶ دارﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺮ ﻃﺒﻴﻌﺖ و درﺟﻪ ﻫﻮﺷﻴﺎري ﻣﺎ ﻛﺎرﮔﺮ‬ ‫ﻣﻲاﻓﺘﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﮔﺎﻫﻲ ﺧﻮاﺑﻴﺪن ﺑﻪ ﺑﻲ ﻫﻮﺷﻲ ﺑﺮاي ﺳﺎﻋﺖﻫﺎ ﻣﻲاﻧﺠﺎﻣﺪ‪ .‬آﻳﺎ ﺑﺴﻴﺎر‬ ‫ﺳﺨﺖ اﺳﺖ ﺗﺎ درﻳﺎﺑﻴﻢ‪ ،‬ﻫﻮﺷﻴﺎري ﺧﻮﻳﺶ را زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺮگ ﻣﻐﺰﻣﺎن ﺳﺮاﺳﺮ از ﻛﺎر‬ ‫اﻓﺘﺎد از دﺳﺖ ﻣﻲدﻫﻴﻢ؟‬ ‫اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬اﮔﺮ ﻫﻮﺷﻴﺎري‪،‬‬

‫"ﻫﺮﮔﺰ ﻧﺪﻳﺪم آﻧﭽﻪ ﺑﻪ ﻧﮕﺮﻣﻦ ﻳﻚ اﺛﺒﺎت‬

‫ﮔﻮاﻫﻲ از ﺑﻮدن روح ‪ -‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻐﺰ‪-‬‬

‫ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻮﭼﻜﻲ از زﻧﺪﮔﻲ در ﺟﻬﺎن دﻳﮕﺮ‬

‫در ﺑﺪن ﻫﺮ ﻛﺴﻲ ﻛﻪ ﻫﻮﺷﻴﺎر اﺳﺖ‬

‫ﻧﻴﺎﻓﺘﻢ‪".‬‬

‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﭼﻨﻴﻦ "واﻗﻌﻴﺘﻲ" ﺑﺪون‬ ‫ﺷﻚ ﺑﺮاي ﺟﻬﺎن ﺟﺎﻧﻮري ﺧﺒﺮ ﺧﻮﺑﻲ‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن آنﻫﺎ ﻧﻴﺰ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ‬

‫ﻣﺎرك ﺗﻮاﻳﻦ )‪ (1835-1910‬ﻣﺎرك‬‫ﺗﻮاﻳﻦ‪ :‬زﻧﺪﮔﻴﻨﺎﻣﻪ ‪ ،‬از آﻟﺒﺮت ﺑﻴﮕﻠﻮ ﭘﺎﻳﻦ‬

‫ﻣﺤﻴﻂ ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺧﻮﻳﺶ ﻫﻮﺷﻴﺎري‬ ‫داﺷﺘﻪ و از اﻳﻦ رو زﻧﺪﮔﻲ ﺟﺎوداﻧﻪ را‬ ‫ﺑﻪ ارث ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﺮد‪ .‬ﺟﺎﻧﻮران ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺷﻨﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲﺑﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻣﻲﭼﺸﻨﺪ و درد را‬ ‫ﺣﺲ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮ آﻳﻨﻪ‪ ،‬ﺟﺎﻧﻮراﻧﻲ وﻳﮋهاي ﺑﺮاي ﻧﻴﺮوي دﻳﺪن‪ ،‬ﺷﻨﻴﺪن‪ ،‬ﻳﺎ ﺣﺲ ﺑﻮﻳﺎﻳﻲ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺮﺗﺮ از ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ اﻧﺴﺎن ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲﺑﺎﻟﻨﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺗﻮاﻧﺎﻳﻲ ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪ‬ ‫وارﺳﻲ ﻧﻤﻮدن ﺟﺎﻧﻮران ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻪﺗﺮ از اﻧﺴﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺪون ﺷﻚ داراي درﺟﻪﻫﺎﻳﻲ‬ ‫از ﻫﻮﺷﻴﺎري‪ ،‬ﺑﺎ ﻫﺮ ﺗﻌﺮﻳﻒ اﺳﺘﺎﻧﺪاردي از واژه‪ ،‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﺎ ﺑﺎور ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺟﺎﻧﻮران‬ ‫زﻧﺪﮔﻲ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﻧﺪارﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ درﺳﺖ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﻮﺷﻴﺎري از ﺳﻮي ﻃﺮاﺣﻲ‬

‫‪٣٠٩‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻫﻢ ﭼﻮن ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮ ﺟﺎوداﻧﮕﻲ "روح" ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬ﻣﻦ درﻳﺎﻓﺖ اﻳﻦ‬ ‫را ﻛﻪ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎري ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ ﻛﻪ رﺷﺘﻪ داﻧﺶ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﺑﺮﺳﺪ‪ ،‬ﭼﺮا از‬ ‫دوﮔﺎﻧﻪ اﻧﮕﺎري ﻗﺮون وﺳﻄﻲ ﻫﻤﭽﻮن ﻳﻚ ﮔﺰاره ﭘﺸﺘﻴﺒﺎن ﺑﻬﺮه ﻣﻲﮔﻴﺮد‪ ،‬دﺷﻮار ﻳﺎﻓﺘﻢ‪.‬‬ ‫دﻟﻴﻞ ﺑﺮاي ﺑﻮدن ﻳﻚ آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﻟﻲ اﺳﺘﺮوﺑﻞ در ﺳﻄﺢ رﺳﻮا آﻣﻴﺰ ﻧﺸﺮﻳﻪﻫﺎي ﺗﺒﻠﻴﻐﻲ‬ ‫ﺳﻮﭘﺮي‪ ١‬ﻓﺮو ﻣﻲاﻓﺘﺪ ﻛﻮﺷﻴﺪه ﺗﻴﺮك ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﺑﺮاي دوﮔﺎﻧﻪ اﻧﮕﺎري ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺑﺮگ‬ ‫‪ 257‬ﭼﺎﭘﻲ ﺑﺎ روﻛﺶ ﭼﺮﻣﻲ‪ ،‬درﺑﺎره ﺧﺎﻧﻤﻲ ﻛﻪ در ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﺴﺘﺮي ﺑﻮده و ﻣﺮده‬ ‫اﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ج‪ .‬پ‪ .‬ﻣﻮرﻟﻨﺪ‪ ٢‬ﻛﺴﻲ ﻛﻪ اﺳﺘﺮوﺑﻞ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي وي ﺑﺎ ﺳﺘﺎﻳﺶ‬ ‫ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺎزﮔﻮ ﻧﻤﻮده‪" ،‬روح" اﻳﻦ ﺧﺎﻧﻢ ﭘﺲ از ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻦ از ﺑﺪن وي از ﻣﻴﺎن ﺑﺎم‬ ‫ﺑﻴﻤﺎرﺳﺘﺎن ﺑﻴﺮون رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ "روح" از ﺑﻴﺮون آﻣﺪه ﻟﻜﻪﻫﺎﻳﻲ ﺑﺮ ﻛﻔﺶ ﺗﻨﻴﺴﻲ‬ ‫ﻛﻪ روي ﺑﺎم رﻫﺎ ﺷﺪه ﺑﻮد ﺑﺮﺟﺎ ﮔﺬاﺷﺖ ‪ -‬ﻳﻚ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﺎﭼﻴﺰ و ﺑﻪ وﻳﮋه ﺷﮕﻔﺘﻲ آور‬ ‫از ﺳﻔﺮ "روﺣﻲ" ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮي آﺳﻤﺎنﻫﺎ ره ﻣﻲﺳﭙﺎرد‪ .‬آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﭘﻴﺪاﺳﺖ ﺑﺎ دﻳﺪن‬ ‫ﻛﻔﺶ ﺗﻨﻴﺲ ﻧﻘﺸﻪ ﺳﻔﺮ "روح" دﮔﺮﮔﻮن ﺷﺪه‪ ،‬ﺳﭙﺲ از ﻣﻴﺎن ﺑﺎم دوﺑﺎره ﭘﺎﻳﻴﻦ آﻣﺪه ﺗﺎ‬ ‫در ﺗﻦ ﺑﻲ ﺟﺎن ﺧﺎﻧﻢ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎن وي ﭘﺲ از ﻣﺮگ زﻧﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺧﺒﺮﻫﺎي‬ ‫اﻳﻦ "ﻣﻌﺠﺰه" ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﺎزﮔﻮ ﺷﺪه ﺗﺎ ﺳﺮاﻧﺠﺎم ﺑﻪ ﮔﻮش ﻟﻲ اﺳﺘﺮوﺑﻞ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ‪ ،‬و‬ ‫وي اﻳﻦ داﺳﺘﺎن را ﻫﻢ ﭼﻮن ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺑﺮ زﻧﺪه ﺷﺪن ﻣﺎ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺑﺎزﮔﻮ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬ ‫ﻣﻮرﻟﻨﺪ و اﺳﺘﺮوﺑﻞ ﭼﻪ ﮔﻮاﻫﻲ ﺑﺮاي ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻦ اﻧﺴﺎن ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻧﺸﺎن‬ ‫ﻣﻲدﻫﻨﺪ؟ ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي ﻣﻮرﻟﻨﺪ ﻛﻪ از ﺳﻮي اﺳﺘﺮوﺑﻞ ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‪" ،‬ﻣﺎ‬ ‫ﻫﺴﺘﻲ ﺑﻴﺶ از ﺑﺪنﻫﺎي ﺧﻮدﻣﺎن دارﻳﻢ ﻳﺎ اﻳﻦ داﺳﺘﺎنﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻧﮕﺮ ﻣﺎ ﭼﺮﻧﺪ ﺑﺮﺳﺪ‪".‬‬ ‫)ﺑﺮگ ‪(257‬‬ ‫اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎري اﺳﺖ ‪ -‬ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬آﻳﺎ ﺑﺮاي ﻣﺎ ﺧﻨﺪه دار اﺳﺖ‪ -‬ﻛﻪ ﻣﺎ درﺑﺎرهي اﻋﺘﺒﺎر‬ ‫اﻳﻦ "ﮔﻮاه" داوري ﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﺧﻮب ﻣﻦ ﻣﻌﻴﺎر اﻧﺪازه ﮔﻴﺮي ﺧﻮد ﻣﻮرﻟﻨﺪ را ﻣﻲﭘﺬﻳﺮم‪.‬‬

‫‪1. supermarket tabloid‬‬ ‫‪2. J. P. Moreland‬‬

‫‪٣١٠‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﻳﻌﻨﻲ ﻣﻮرﻟﻨﺪ و اﺳﺘﺮوﺑﻞ اﮔﺮ ﺑﻪ ﻛﻠﻲ وزﻧﻲ ﺑﻪ اﻳﻦ اﻓﺴﺎﻧﻪﻫﺎي ﻛﻬﻨﻪ‪ ١‬ﺑﺪﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﮔﻮاه‬ ‫دﻳﻮاﻧﮕﻲ ﺧﻮدﺷﺎن ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻮرﻟﻨﺪ ﺑﺮاي ﻣﺎ داﺳﺘﺎن اﻧﺪوهﺑﺎري درﺑﺎرهي ﻳﻚ زن ﺟﻮان‪ ،‬ﻛﻪ در ﻣﺎه ﻋﺴﻞ‬ ‫ﺧﻮدش دﭼﺎر آﺳﻴﺐ ﻣﻐﺰي ﺷﺪه ﺑﻮد‪ ،‬ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ‪ .‬ﻫﻢ ﭼﻮن ﭘﻴﺎﻣﺪ اﻳﻦ ﺗﺼﺎدف‪ ،‬وي‬ ‫ﻫﻤﻪي ﺣﺎﻓﻈﻪ و ﺑﺨﺶ ﺑﺰرﮔﻲ از ﺷﺨﺼﻴﺖ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﻮد را از دﺳﺖ داده ﺑﻮد‪ .‬ﺧﺎﻧﻢ‬ ‫ﮔﻤﺎن ﻧﻤﻲﻛﺮد ازدواج ﻛﺮده ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﻋﺮوﺳﻲ ﺑﻪ وي ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺎور‬ ‫ﻛﻨﺪ ﺷﻮﻫﺮ دارد‪.‬‬ ‫ﻣﻮرﻟﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻦ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﮕﻴﺮد ﻣﻐﺰ درون ﺳﺮ ﻫﻮﺷﻴﺎري‪ ،‬ﺣﺎﻓﻈﻪ و ﺷﺨﺼﻴﺖ‬ ‫را ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﻳﻚ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺷﮕﻔﺖ اﻧﮕﻴﺰ وﻳﮋه از رﺧﺪاد دارد‪:‬‬ ‫"ﻫﺮﭼﻨﺪ ﺧﺎﻧﻢ ﺟﻮر دﻳﮕﺮي رﻓﺘﺎر ﻣﻲﻧﻤﻮد‪ ،‬وي اﻧﺴﺎن دﻳﮕﺮي ﻧﺒﻮد‪ .‬ﺧﺎﻃﺮهﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ را‬ ‫ﻓﺮاﻣﻮش ﻛﺮده و ﺣﺘﻲ ﺷﺨﺼﻴﺖ ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺧﻮدش را ﻫﻢ ﻧﺪاﺷﺖ‪ .‬اﺛﺒﺎت ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ‪ ،‬ﺷﻤﺎ ﻫﻤﺎن‬ ‫رﻳﺨﺖ ﻫﺴﺘﻴﺪ ﺣﺘﻲ اﮔﺮ ﺧﺎﻃﺮهﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ را از ﻳﺎد ﺑﺒﺮﻳﺪ و ﺧﺎﻃﺮهﻫﺎي ﻧﻮ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ‪ ،‬ﻳﺎ ﺷﻤﺎ‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖ وﻳﮋه ﭘﻴﺸﻴﻦ ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﺑﺪﻫﻴﺪ و ﺷﺨﺼﻴﺖ وﻳﮋه ﻧﻮﻳﻲ ﺑﺪﺳﺖ آورﻳﺪ‪) ".‬ﺑﺮگ ‪(260‬‬ ‫ﺧﻮب ﻣﻮرﻟﻨﺪ ﻣﻲﮔﻮﻳﺪ ﭼﻮن ﭘﺲ از ﺗﺼﺎدف ﺧﺎﻧﻢ‪"،‬ﻫﻤﺎن ﺷﺨﺺ" ﺑﻮده اﺛﺒﺎت‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد ﻛﻪ "اﻧﺴﺎن"‪ 2‬ﺑﺮﺗﺮ از ﺗﻨﻬﺎ ﻛﺎرﻛﺮد ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﻣﻐﺰ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬او "ﻫﻤﺎن ﺷﺨﺺ"‬ ‫ﻫﺴﺖ ﺳﻮا از ﺧﻮد‪ ٣‬ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ ﺧﻮدش‪ ،‬ﭘﺲ از اﻳﺴﺖ ﻛﺎرﻛﺮد ﻫﻤﻪ اﻋﻀﺎي ﺑﺪن در‬ ‫ﻫﻨﮕﺎم ﻣﺮگ‪ ،‬زﻧﺪه ﻣﻲﻣﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫‪1. folklore‬‬ ‫"‪2. "personhood‬‬ ‫‪3. self‬‬

‫‪٣١١‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﮔﻤﺎن ﻧﻤﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻣﻮرﻟﻨﺪ ﻫﺮﮔﺰ ﻳﻚ ﻣﻐﺎﻟﻄﻪ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺟﺴﻤﻴﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪن‪ 1‬را‬ ‫ﻫﺮﮔﺰ ﺷﻨﻴﺪه ﺑﺎﺷﺪ؟ ﺟﺴﻤﻴﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪن ﻳﻌﻨﻲ "ﺗﻠﻘﻴﻦ ﻧﻤﻮدن اﻳﻦ ﻛﻪ ﻳﻚ اﻧﮕﺎره‬ ‫اﻧﺘﺰاﻋﻲ ﻳﺎ دﺳﺘﻪاي از ﺑﺮرﺳﻲﻫﺎي ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ".‬وي ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﺎ ﺑﺮﭼﺴﺐ زدن‬ ‫ﺑﻪ اﻳﻦ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ آﺳﻴﺐ ﻣﻐﺰي "ﻫﻤﺎن ﺷﺨﺺ"‪ ،‬ﻧﺎﺑﺨﺮداﻧﻪ ﺑﻪ ﺑﻮدن "روح" ﺟﺴﻤﻴﺖ‬ ‫ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ آن ﺧﺎﻧﻢ‪ ،‬ﺑﻪ ﺻﻮرتﻫﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻲ ﮔﻤﺎن ﻫﻤﺎن ﺷﺨﺺ ﺑﻮد ‪-‬ﺑﺮاي‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ‪ ،‬وي ﻫﻤﺎن را دارد‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﭼﻬﺮه و ﺑﺪن را دارد‪ ،‬ﻫﻤﺎن ﭘﺎﻫﺎ و دﺳﺖﻫﺎ را دارد‪-‬‬ ‫آﺳﻴﺐ ﻣﻐﺰي وي ﺑﻪ ﮔﺴﺘﺮدﮔﻲ ﺑﺮ ﺷﺨﺼﻴﺖ‪ ،‬ﺣﺎﻓﻈﻪ و ﻫﻮﺷﻴﺎري وي ﻛﺎرﮔﺮ اﻓﺘﺎده‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﭘﻴﺎﻣﺪ از ﻛﺎراﻓﺘﺎدﮔﻲ وي ﺑﻪ روﺷﻨﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻳﻚ راﺳﺘﻲ ﻣﻴﺎن ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﻐﺰ‬ ‫درون ﺳﺮ و ﺷﺨﺼﻴﺖ وي را اﺛﺒﺎت ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻲﮔﺬارم ﺧﻮدﺗﺎن ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻳﺪ ﻛﺪام ﮔﺰاره از ﻧﮕﺮ داﻧﺶ درﺳﺖﺗﺮ اﺳﺖ‪:‬‬ ‫ﮔﺰاره ‪ :1#‬ﺣﺘﻲ ﺑﺎ اﻳﻨﻜﻪ آن ﺧﺎﻧﻢ ﺑﺎ آﺳﻴﺐ ﻣﻐﺰي ﭘﺲ رﺧﺪادي ﻛﻪ ﺑﺮاي وي‬ ‫روﻳﺪاده‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺘﻲ و ﺣﺎﻓﻈﻪاي ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن دارد‪ ،‬او ﻫﻤﺎن ﺷﺨﺺ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ واﻗﻌﻴﺖ‬ ‫ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ اﻧﺴﺎن ﺑﻮدن ﻣﺎ ﻳﺎ روح ﺑﺪون واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺑﺪن ﻣﺎ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻮن اﻧﺴﺎن‬ ‫ﺑﻮدن ﻣﺎ ﺑﺪون واﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻪ ﺑﺪن ﻣﺎ ﻫﺴﺖ‪ ،‬ﻫﻮﺷﻴﺎري ﻳﺎ روح ﻣﺎ‪ ،‬ﺣﺘﻲ ﭘﺲ از اﻳﻨﻜﻪ‬ ‫ﺑﺪن ﻣﺎ ﭘﻮﺳﻴﺪ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﮔﺰاره ‪ :2#‬در ﭘﻲ آﺳﻴﺐ ﻣﻐﺰي آن ﺧﺎﻧﻢ‪ ،‬ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ اﻳﻦ روﻳﺪاد‪ ،‬از ﺑﺮﺧﻲ ﻧﮕﺮﻫﺎ‬ ‫ﻫﻤﺎن ﺷﺨﺺ و از ﺑﺮﺧﻲ ﻧﮕﺮﻫﺎ‪ ،‬ﺷﺨﺺ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ اﺳﺖ‪ .‬در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺣﻘﻮق‬ ‫ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻫﻢ ﭼﻮن ﻳﻚ ﻓﺮد و رﻳﺨﺖ ﺑﻴﺮوﻧﻲ وي ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﭘﻴﺶ اﺳﺖ‪ ،‬آﺳﻴﺐ ﻣﻐﺰي وي‬ ‫ﻧﺨﺴﺖ ﭘﻴﺎﻣﺪ ﺑﻲ ﻫﻮﺷﻲ داﺷﺘﻪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﻪ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﮔﺴﺘﺮده ﻛﺎرﻛﺮد ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪه‬ ‫ﻛﻪ در ﺑﺮﮔﻴﺮﻧﺪهي دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﺷﺨﺼﻴﺖ و از دﺳﺖ دادن ﺣﺎﻓﻈﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﭼﻮن ﺑﻲ‬ ‫ﻫﻮﺷﻲ‪ ،‬دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﺷﺨﺼﻴﺖ و از دﺳﺖ دادن ﺣﺎﻓﻈﻪ‪ ،‬درﺳﺖ در ﻫﻤﺎن دﻣﻲ ﻛﻪ‬ ‫آﺳﻴﺐ ﻣﻐﺰي رخ داده اﺳﺖ‪ ،‬روﻳﺪاده‪ ،‬درﺳﺖ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺑﮕﻴﺮﻳﻢ ﻣﻐﺰ آن ﺧﺎﻧﻢ‬

‫‪1. reification‬‬

‫‪٣١٢‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﻫﻮﺷﻴﺎري‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺖ و ﺣﺎﻓﻈﻪ وي را ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻐﺰ ﻣﺎ ﻫﻮﺷﻴﺎري‪،‬‬ ‫ﺷﺨﺼﻴﺖ و ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻣﺎ را ﻛﻨﺘﺮل ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﭘﺲ از دﻳﺪﮔﺎه داﻧﺶ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر دور اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﻫﻮﺷﻴﺎري‪ ،‬ﺷﺨﺼﻴﺖ و ﺣﺎﻓﻈﻪ ﻣﺎ ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺑﺎﻗﻲ ﺑﻤﺎﻧﺪ‪.‬‬ ‫ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﻫﻮﺷﻴﺎري‬ ‫اﻧﺴﺎن را ﺑﺎ ﻳﻚ ﻫﻮﺷﻴﺎري اﻟﻬﻲ ﻛﻪ‬

‫"اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﻦ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﺪ ﭼﻴﺰي ﺑﻪ ﻧﺎم روح‬

‫اﻧﮕﺎر ﻣﻲﺷﻮد از ﭘﻴﺶ ﻫﺴﺖ‪" ،‬ﺷﺮح‬

‫را درﻳﺎﺑﺪ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻧﺎدرﺳﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬اﻧﺴﺎن‬

‫ﻣﻲدﻫﺪ‪ ".‬از اﻳﻦ ﻧﮕﺮ‪ ،‬ﻃﺮاﺣﻲ‬

‫ﺷﺎﻳﺪ روح داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؛ وﻟﻲ ﻣﻦ ﺑﻪ‬

‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻫﻴﭻ روﺷﻨﮕﺮي واﻗﻌﻲ از‬

‫ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﻪ آن ﺑﺎور ﻧﺪارم‪".‬‬

‫ﻫﻮﺷﻴﺎري ﺑﻪ دﺳﺖ ﻧﻤﻲدﻫﺪ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم‬ ‫در ﻣﺼﺎدره ﺑﻪ ﻣﻄﻠﻮب و دﻟﻴﻞ دوري‬ ‫ﺑﻲ ﭘﺎﻳﺎن ﮔﺮﻓﺘﺎر ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪،‬‬

‫ﺗﻮﻣﺎس ادﻳﺴﻮن )‪ (1847-1931‬در‬ ‫"آﻳﺎ ﻣﺎ دوﺑﺎره زﻧﺪﮔﻲ ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﻧﻤﻮد؟"‬

‫داﻧﺶ‪ ،‬رﻳﺸﻪ ﻫﻮﺷﻴﺎري را ﺑﺎ ﮔﻔﺘﻦ‬ ‫ﺟﺰﺋﻴﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺗﺮي ﻛﻠﻴﺪي ﻫﻮﺷﻴﺎري در ﻣﺒﺎرزه ﺑﺮاي زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪن دارد‪ .‬ﺑﻪ روﺷﻨﻲ‪،‬‬ ‫ﻳﻚ ﺟﺎﻧﻮر ﻫﻮﺷﻴﺎر‪ ،‬ﺑﺴﻴﺎر ﻛﺎراﺗﺮ از ﻳﻚ ﮔﻴﺎه‪ ،‬ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮاي ﺧﻮراك ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﻨﺪ‪،‬‬ ‫از ﺧﻮدش دﻓﺎع ﻛﻨﺪ‪ ،‬و در ﭘﻲ ﺟﻔﺖ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از اﻳﻦ رو‪ ،‬ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ‬ ‫ﺳﻮد ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ و ﭘﺎﻻﻳﺶ ﻫﻮﺷﻴﺎري در ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﺎﻧﻮري ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬ﺑﺎوري ﺑﻪ‬ ‫ﻧﺎﻣﻴﺮا ﺑﻮدن ﻫﻮﺷﻴﺎري‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي داﻧﺶ در ﺳﺮ ﺑﺨﺶﻫﺎي دﻳﻦ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺎزﮔﻮﻳﻲ ﻧﺎدرﺳﺖ ﮔﺴﺘﺮده از واﻗﻌﻴﺖ‬

‫زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻣﻦ و دﻳﮕﺮان ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎي ﺟﻨﺒﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را ﻧﻘﺪ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‪ ،‬ﮔﺮاﻳﺶ‬ ‫ﺑﻪ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﺮ ﻧﺎدرﺳﺘﻲﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻛﻪ ﻛﺘﺎبﻫﺎي آنﻫﺎ از آن ﭘﺮ اﺳﺖ‪ ،‬دارﻳﻢ‪ .‬ﻣﺎ اﺷﺎره‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﻄﻘﻲ از ﻣﻘﺪﻣﻪﻫﺎي واﻗﻌﻲ‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي‬ ‫ﺧﻮدﺷﺎن ﭘﻴﺮوي ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﺳﺨﻦ دﻳﮕﺮ‪ ،‬اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎي آﻧﺎن اﺳﺘﻨﺘﺎج ﻧﺎﻣﺘﻮاﻓﻖ اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ‬

‫‪٣١٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻫﺮ روي‪ ،‬ﻣﺎ ﻣﻲﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺗﺎﻳﻴﺪ ﻛﻨﻴﻢ "واﻗﻌﻴﺖﻫﺎﻳﻲ" ﻛﻪ در‬ ‫ﻣﻘﺪﻣﻪﻫﺎي آﻏﺎزﻳﻦ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﺑﻪ راﺳﺘﻲ واﻗﻌﻴﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﺑﺪﺑﺨﺘﺎﻧﻪ‪ ،‬اﻳﻦ ﮔﺬﺷﺖ ﻧﺎﺷﺎﻳﺴﺖ و ﮔﻤﺮاه ﻛﻨﻨﺪه ﻫﺴﺖ‪ .‬داﻧﺴﺘﻪ ﻳﺎ ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ‪ ،‬ﻧﻮﺣﻪ‬ ‫ﺳﺮاﻳﺎن و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن رﻫﺒﺮي ﻛﻨﻨﺪه ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ﺧﻄﺒﻪﻫﺎ و ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﺧﻮد را از‬ ‫واﻗﻌﻴﺖﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺷﺪهي ﺑﻲ ﺧﻮد ﺗﺤﺮﻳﻒ ﺷﺪه ﭘﺮ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﭼﻨﺪ ﺗﺎ ﺳﻨﺪ‬ ‫ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﻴﺎورم‪:‬‬ ‫‪ ‬راس در ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺟﺎن آﻧﻜﻠﺒﺮگ ‪" :‬اﮔﺮ زﻣﻴﻦ ﻧﻴﻢ درﺻﺪ ﺑﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻧﺰدﻳﻚﺗﺮ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬آبﻫﺎي روي زﻣﻴﻦ ﺑﺨﺎر ﻣﻲﺷﺪﻧﺪ‪ .‬اﮔﺮ زﻣﻴﻦ ﻧﻴﻢ درﺻﺪ از ﺧﻮرﺷﻴﺪ دورﺗﺮ‬ ‫ﺑﻮد‪ ،‬آبﻫﺎي روي زﻣﻴﻦ ﻳﺦ ﻣﻲﺑﺴﺘﻨﺪ‪".‬‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ ﭼﻨﻴﻦ اﺳﺖ‪ ،‬دوري راه زﻣﻴﻦ ﺗﺎ ﺧﻮرﺷﻴﺪ‪ ،‬در ﺳﺮاﺳﺮ ﺳﺎل ‪ -‬و از ﺳﺎﻟﻲ‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺎل دﻳﮕﺮ‪ -‬و ﺑﺴﻴﺎر ﺑﻴﺸﺘﺮ از "ﻧﻴﻢ درﺻﺪي" ﻛﻪ راس ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ زﻧﺪﮔﻲ در‬ ‫روي ﺳﻴﺎره ﻣﺎ از ﺑﻴﻦ ﻣﻲرود‪ ،‬ﺗﻔﺎوت ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ اﻧﮕﺎرهي ﭘﻴﭽﻴﺪهاي در اﻳﻨﺠﺎ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬اﺳﺘﺪﻻل راس ﺑﻲ ﮔﻤﺎن ﻧﺎدرﺳﺖ اﺳﺖ‪ ،‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ‪ ،‬وي ﻫﻢ ﭼﻮن‬ ‫زﻳﺮدﺳﺖﺗﺮﻳﻦ ﺳﺘﺎره ﺷﻨﺎس ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﺳﺘﺎﻳﺶ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ ‬راس در ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺟﺎن آﻧﻜﻠﺒﺮگ ‪" :‬ﺗﻨﻬﺎ دو درﺻﺪ از ﺳﺘﺎرﮔﺎن ﺳﻴﺎرهﻫﺎﻳﻲ‬ ‫ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺧﻮد دارﻧﺪ‪".‬‬ ‫ﭼﮕﻮﻧﻪ راس ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪي ﻗﻄﻌﻲ رﺳﻴﺪه اﺳﺖ؟ ﻣﺎ ﺗﺎزه ﺑﺎ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﻴﺮي‬ ‫ﺗﻠﺴﻜﻮپ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻫﺎﺑﻞ‪ ١‬و رﺻﺪﺧﺎﻧﻪﻫﺎي روي زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺑﺮاي ﺳﻴﺎرهﻫﺎي‬ ‫ﭘﻴﺮاﻣﻮن ﺳﺘﺎرهﻫﺎي دوردﺳﺖ را آﻏﺎز ﻛﺮدهاﻳﻢ‪ .‬ﺷﺎﻳﺪ ﻧﺎﺳﺎ ﺑﺎﻳﺪ در زﻣﺎن و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﻮد‬ ‫را ﺑﺎ اﺟﺎزه دادن ﺑﻪ راس ﺑﺮاي ﻏﻴﺐ ﮔﻮﻳﻲ از ﭘﻴﺶ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪1. Hubble Space Telescope‬‬

‫‪٣١٤‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫‪ ‬راس در ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺟﺎن آﻧﻜﻠﺒﺮگ ‪" :‬ﺟﺎﻳﮕﺎه‪ ،‬ﺗﻮده و ﻣﺪار ﻫﺮ ﻳﻚ از ﺳﻴﺎرهﻫﺎي‬ ‫ﻣﻨﻈﻮﻣﻪي ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﻧﻘﺶ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺰرﮔﻲ ﺑﺮاي ﻫﺴﺘﻲ در روي زﻣﻴﻦ دارد‪".‬‬ ‫ﺳﺮاﺳﺮ ﭼﺮﻧﺪ اﺳﺖ! ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﻴﺎرهﻫﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﺪون اﺛﺮ زﻳﺎن آوري ﺑﺮ روي‬ ‫زﻣﻴﻦ‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻪ ﻛﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻓﺮدا ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﺳﺮﻧﻮﺷﺖ ﺳﺎزي داﺷﺘﻪ و ﻣﺎه‬ ‫ﻧﻘﺶ ﻛﻤﺘﺮي دارد‪ .‬وﻟﻲ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻴﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﺷﺨﺼﻲ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ روي زﻣﻴﻦ‪ ،‬اﮔﺮ‬ ‫ﭘﻠﻮﺗﻮ‪ ١‬ﻳﺎ ﺗﻴﺮ‪ ٢‬از ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ از ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﻧﺎﭘﺪﻳﺪ ﺑﺸﻮﻧﺪ‪ ،‬ﺣﺘﻲ آﮔﺎه ﺑﺸﻮد‪-‬‬ ‫ﻛﻪ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﺘﺮ از ﻧﺎﺑﻮدي اﺳﺖ؟ ﻧﻪ‪ .‬اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ‪ ،‬ﺣﺘﻲ اﮔﺮ زﻧﺪﮔﻲ روي زﻣﻴﻦ ﺑﻪ‬ ‫دﻟﻴﻞ ﺳﻴﺎرهﻫﺎي دﻳﮕﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬زﻧﺪﮔﻲ ﻧﺘﻴﺠﻪ ‪-‬ﻧﻪ دﻟﻴﻞ ﺑﺮاي‪ -‬ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻣﺪاري ﺳﻴﺎرهﻫﺎ‬ ‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬ ‫‪ ‬راس در ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺟﺎن آﻧﻜﻠﺒﺮگ ‪" :‬ﺗﻨﻬﺎ ﻛﻬﻜﺸﺎنﻫﺎي ﻣﺎرﭘﻴﭽﻲ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ‪،‬‬ ‫ﺳﻴﺎرهﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﺪارﻫﺎي ﺛﺎﺑﺖ ﮔﺮد ﺧﻮرﺷﻴﺪﻫﺎي ﺧﻮدﺷﺎن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪".‬‬ ‫ﺑﺎز ﻫﻢ دوﺑﺎره‪ ،‬راس آﺷﻜﺎرا اﻳﻦ "ﺣﻘﺎﻳﻖ" را ﺳﺮ ﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﭘﻴﺶ رﻓﺘﻪ و‬ ‫"اﺛﺒﺎت" ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻋﻴﺴﻲ ﺑﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺳﻴﺎره ﺑﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪاﻧﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﻛﻴﻬﺎن آﻣﺪه‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮد ﻣﻦ‪ ،‬ﻧﻤﻲداﻧﻢ ﻛﻪ آﻳﺎ زﻧﺪﮔﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در ﺟﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮي از ﻛﻴﻬﺎن ﻫﺴﺖ ﻳﺎ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﻣﻦ ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻢ ﻛﻪ ﻫﺴﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻧﻤﻲﺗﻮاﻧﻢ اﻳﻦ ﺑﺎور ﺧﻮدم را اﺛﺒﺎت ﻛﻨﻢ ﻛﻪ‬ ‫واﻗﻌﻴﺖ دارد‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪ ،‬راس ﭼﻮن ﻛﻪ ﻧﻤﻲﭘﺬﻳﺮد ﺑﺎورﻫﺎي وي )درﺑﺎرهي ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ( اﺛﺒﺎت ﺷﺪﻧﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻪ ﺟﺎي آن‪ ،‬ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺷﻌﺒﺪه ﺑﺎز ﻻسوﮔﺎس "ﺣﻘﺎﻳﻖ"‬ ‫را از آﺳﺘﻴﻦ ﺧﻮﻳﺶ ﺑﻴﺮون ﻣﻲﻛﺸﺪ‪ .‬ﺑﺎز ﻫﻢ‪ ،‬ﻫﻴﭻ ﺷﻜﻲ ﻧﺪارم ﻛﻪ ﻧﺎﺳﺎ ﺑﺴﻴﺎر دوﺳﺖ‬ ‫دارد ﺑﺪاﻧﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ راس ﻣﺪار ﻫﻤﻪي ﺳﻴﺎرهﻫﺎ را در ﺳﺮاﺳﺮ ﮔﻴﺘﻲ‪ ،‬ﻛﻪ ﺑﺮاي ﺗﺎﻳﻴﺪ‬ ‫ﺧﻮدش ﻣﺪرك ﻧﻤﻮده‪ ،‬ﺳﻨﺠﻴﺪه و ﻓﻬﺮﺳﺖ ﺑﻨﺪي ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1. Pluto‬‬ ‫‪2. Mercury‬‬

‫‪٣١٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫در ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻨﻈﻮﻣﻪي ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻛﻪ ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ ﭼﻴﺰﻫﺎﻳﻲ درﺑﺎرهي آن ﻣﻲداﻧﻴﻢ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ‬ ‫ﺳﻴﺎره ﻫﺴﺖ ﻛﻪ زﻧﺪﮔﻲ در آن ﺷﺪﻧﻲ اﺳﺖ و دﻳﮕﺮي‪ ،‬ﺑﻬﺮام‪ ،‬ﻛﻪ ﻳﺎ زﻧﺪﮔﻲ در زﻳﺮ‬ ‫ﺳﻄﺢ ﺧﺎك در آن ﻫﺴﺖ ﻳﺎ در ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬زﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ رودﻫﺎ آزاداﻧﻪ در روي ﺳﻄﺢ آن‬ ‫روان ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬از زﻧﺪﮔﻲ ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ ﻣﻲﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻨﻈﻮﻣﻪي ﺧﻮرﺷﻴﺪ ﻣﺎ‪ ،‬ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ‬ ‫ﻧﻤﺎﻳﺸﮕﺮي ﻛﺎﻣﻞ از ﻣﻨﻈﻮﻣﻪﻫﺎي ﺑﻲ ﺷﻤﺎر در ﺳﺮاﺳﺮ ﮔﻴﺘﻲ ﻫﺴﺖ‪.‬‬ ‫‪ ‬ﻳﻚ ﺳﺨﻦ ﻛﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ از ﺳﻮي ﻣﺪاﻓﻌﺎن ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد اﻳﻦ‬ ‫ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﻫﺮﻣﺰد‪ ،١‬ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪاي ﻣﻨﻈﻢ از ﺳﻨﮓﻫﺎي آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ‬ ‫در ﻏﻴﺮ اﻳﻦ ﺻﻮرت ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﺑﺮﺧﻮرد و آن را ﻧﺎﺑﻮد ﻣﻲﻛﺮدﻧﺪ‪ -‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﻪ‬ ‫آﻓﺮﻳﺪﮔﺎري‪ ،‬ﺑﺮاي ﺳﻮد رﺳﺎﻧﻲ ﺑﻪ اﻧﺴﺎن‪ ،‬ﻫﺮﻣﺰد را در اﻳﻦ ﻣﺪار ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﭼﻪ ﻫﺮﻣﺰد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺎه و دﻳﮕﺮ ﺳﻴﺎرات ﺟﻠﻮي ﺑﺮﺧﻲ ﺳﻨﮓﻫﺎي آﺳﻤﺎﻧﻲ را‬ ‫ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﻛﻪ ﺳﻨﮓﻫﺎي در ﺳﺮاﺳﺮ ‪ 360‬درﺟﻪ ﻣﻲﺗﻮاﻧﻨﺪ و ﺑﺎ‬ ‫زﻣﻴﻦ ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﻫﺮﻣﺰد ﺗﻨﻬﺎ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ‪ ،‬دﺳﺖ ﺑﺎﻻ‪ 1 ،‬درﺟﻪ ﻛﻤﺎن ‪ -‬و ﭼﻪ‬ ‫ﺑﺴﺎ ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻤﺘﺮ‪-‬ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻛﻨﺪ‪ .‬ﻫﻴﭻ دﻟﻴﻠﻲ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ ﺳﻨﮓﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ‬ ‫ﻫﺮﻣﺰد ﺟﻠﻮﮔﻴﺮي ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺧﻄﺮﻧﺎكﺗﺮ از ﺳﻨﮓﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺳﻮي دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻣﻨﻈﻮﻣﻪ ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﺑﻪ ﺳﻮي زﻣﻴﻦ ﻣﻲآﻳﻨﺪ‪ ،‬ﻫﺴﺖ‪ .‬از اﻳﻦ ﮔﺬﺷﺘﻪ‪ ،‬ﻫﺮ ﻛﺴﻲ‬ ‫ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺎدﮔﻲ ﺑﮕﻮﻳﺪ‪ ،‬ﻣﻴﺪان ﮔﺮاﻧﺸﻲ ﻫﺮﻣﺰد ﺳﻨﮓﻫﺎﻳﻲ را ﺑﻪ ﺳﻮي زﻣﻴﻦ‬ ‫ﻣﻲﻛﺸﺪ ﻛﻪ اﮔﺮ اﻳﻦ ﻣﻴﺪان ﮔﺮاﻧﺸﻲ ﻧﺒﻮد‪ ،‬ﺑﻴﺮون از ﻣﺮزﻫﺎي ﻣﻨﻈﻮﻣﻪي‬ ‫ﺧﻮرﺷﻴﺪي ﻣﻲﻣﺎﻧﺪﻧﺪ‪.‬‬

‫‪1. Jupiter‬‬

‫‪٣١٦‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫ﺷﮕﻔﺘﺎ‪ ،‬ﻟﻲ اﺳﺘﺮوﺑﻞ در دﻟﻴﻞ ﺑﺮاي ﺑﻮدن ﻳﻚ آﻓﺮﻳﺪﮔﺎر ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي ﻫﻮادار ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و ﺳﺘﺎره ﺷﻨﺎس ﮔﻴﻠﺮﻣﻮ ﮔﻮﻧﺰاﻟﺲ‪ ١‬را ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ ﺳﻴﺎركﻫﺎ‪ ٢‬ﺑﻪ‬ ‫ﻧﺎﻫﻴﺪ‪ ٣‬ﺑﺮﺧﻮرد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ و اﮔﺮ ﻧﺒﻮد ﺑﻪ زﻣﻴﻦ ﻣﻲﺧﻮردﻧﺪ‪) .‬ﺑﺮگ ‪(174‬‬ ‫ﻣﻲﺧﻮاﻫﻢ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﺰاﻟﺲ ﮔﻨﺎه ﻛﺎر ﻧﺪاﻧﻢ و اﻧﮕﺎر ﻛﻨﻢ ﻛﻪ اﺳﺘﺮوﺑﻞ درﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﻳﺎ‬ ‫ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي وي را ﺑﺪ ﺑﺎزﮔﻮ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬وﻟﻲ ﻣﺪار زﻣﻴﻦ ﻣﻴﺎن ﻧﺎﻫﻴﺪ و ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ ﺳﻴﺎركﻫﺎ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﻧﺎﻫﻴﺪ ‪ -‬ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﻏﻴﺮ ﻧﮕﻬﺒﺎﻧﺎﻧﻪ‪ -‬ﻣﻴﺎن زﻣﻴﻦ و ﻛﻤﺮﺑﻨﺪ ﺳﻴﺎركﻫﺎ ﮔﺮدش‬ ‫ﻧﻤﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫اﻳﻦ ﻧﺎدرﺳﺘﻲﻫﺎ و ﮔﺰاﻓﻪﮔﻮﻳﻲﻫﺎ ﻛﻪ در ﺑﺎﻻ آورده ﺷﺪه ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻤﻮﻧﻪي ﻛﻮﭼﻜﻲ از‬ ‫ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي ﻧﺎدرﺳﺘﻲ ﺑﻲ ﺷﻤﺎري واﻗﻌﻴﺖ ﺷﻤﺮده ﺷﺪه از ﺳﻮي ﺑﺰرﮔﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ روﺷﻨﻲ‪ ،‬آنﻫﺎ ﺑﺮاي ﭘﺎﺳﺪاري از ﺧﺪا ﺧﻮدﺷﺎن‪ ،‬ﻫﺮ ﭼﻴﺰي ‪ -‬راﺳﺖ ﻳﺎ‬ ‫دروغ‪ -‬ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﻫﺪف اﺑﺰار را ﺗﻮﺟﻴﻪ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫ﻳﻚ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﻤﻪ ﺳﻮﻳﻪ از ﻫﻤﻪي ﻧﺎدرﺳﺘﻲﻫﺎ واﻗﻌﻲ و ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻧﻮﺷﺘﻪﻫﺎي ﻛﻴﺶ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻳﻚ ﭘﺮوژهي ﭼﻨﺪﻳﻦ ﺟﻠﺪي داﻧﺸﻨﺎﻣﻪاي دارد‪ .‬اﮔﺮ ﻣﻦ ﺗﻨﻬﺎ از‬ ‫ﻛﺘﺎبﻫﺎي اﺳﺘﺮوﺑﻞ‪ ،‬ﻫﻤﻪي ﻛﮋيﻫﺎي ﻣﻨﻄﻘﻲ و ﻧﺎدرﺳﺘﻲﻫﺎ را ﺑﺎزﮔﻮ ﻣﻲﻛﺮدم‪ ،‬ﭼﻨﻴﻦ‬ ‫ﺑﺎزﮔﻮﻫﺎﻳﻲ ﭼﻨﺎن ﮔﺴﺘﺮده ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﺘﺎب از ﺧﻂ "ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮي ﻣﻨﺼﻔﺎﻧﻪ"‪ ٤‬ﮔﺬﺷﺘﻪ و‬ ‫ﺑﻲ ﮔﻤﺎن ﻗﺎﻧﻮن ﺣﻖ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه و ﭼﺎپ‪ ٥‬را ﻣﻲﺷﻜﺴﺘﻢ‪ .‬اﺳﺘﺮوﺑﻞ‪ ،‬ﺑﺰرگ آﺧﻮﻧﺪ ﻛﻴﺶ‬ ‫ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ‪ ،‬ادﻋﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﮕﺎري ﺑﻲ ﻃﺮﻓﻲ اﺳﺖ و ﻣﻲﻛﻮﺷﺪ ﺗﺎ‬ ‫ﻫﻤﻪي دادهﻫﺎي درﺳﺖ را ﮔﺮدآوري ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ .‬وﻟﻲ‪ ،‬در ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﺧﻮدش ﺗﻨﻬﺎ از "‬ ‫ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﺎﻧﻲ" ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺎﭘﻴﺶ ﻣﻲداﻧﺪ از ﻧﻤﺎزﺧﻮانﻫﺎي دوﺑﺎره زاده ﺷﺪهي ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮا‬

‫‪1. Guillermo Gonzalez‬‬ ‫‪2. asteroid belt‬‬ ‫‪3. Venus‬‬ ‫"‪4. "fair use‬‬ ‫‪5. copyright‬‬

‫‪٣١٧‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﮔﻔﺘﮕﻮ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﭘﺲ‪ ،‬ﺑﻲ ﺧﻮد ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻧﺎﺷﺮ اﺳﺘﺮوﺑﻞ‪ ،‬زوﻧﺪروان‪ ،١‬ﻫﻢ ﻧﺎﺷﺮ‬ ‫ﭘﻴﺸﺘﺎز ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و ﻫﻢ ﻧﺎﺷﺮ ﭘﻴﺸﺘﺎز ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻛﺘﺎب آﺳﻤﺎﻧﻲ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﻳﻦ ﺑﻪ ﻣﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻳﻚ ﺑﺎور دﻳﻨﻲ‬ ‫ﻧﺒﻮده ﺑﻠﻜﻪ ﻳﻚ اﺻﻞ ﺑﻲ ﻃﺮف داﻧﺶ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﭘﺎداش ﻧﻮﺑﻞ آﻳﻨﺪه؟‬

‫ﭼﺮا ﺷﻤﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺨﻦ ﻣﺮا ﺳﻨﺪ ﺑﺪاﻧﻴﺪ ﻛﻪ اﺳﺘﺪﻻل ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ در آزﻣﺎﻳﺸﮕﺎه‬ ‫داﻧﺶ راﺳﺘﻴﻦ ‪ ،‬ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻲﺧﻮرد؟ ﻣﮕﺮ ﻣﻦ ﭼﻪ ﻛﺴﻲ ﻫﺴﺘﻢ؟ ﺑﺨﺖ ﺧﻮﺑﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ‬ ‫ﺷﻤﺎ ﻫﺮﮔﺰ ﭘﻴﺶ از ﺧﻮاﻧﺪن اﻳﻦ ﻛﺘﺎب درﺑﺎره ﻣﻦ ﭼﻴﺰي ﻧﺸﻨﻴﺪه ﺑﺎﺷﻴﺪ‪ .‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﭘﺲ‬ ‫از ﺧﻮاﻧﺪن اﻳﻦ ﻛﺘﺎب‪ ،‬ﻧﻴﺰ ﭼﻴﺰ دﻳﮕﺮي از ﻣﻦ ﻧﺸﻨﻮﻳﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮاي ﺑﺎرﮔﺎه‬ ‫ﺟﻬﺎن داﻧﺶ ﺑﮕﻮﻳﻢ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي ﺧﻮدم ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ‪.‬‬ ‫ﺑﺎرﮔﺎه ﺟﻬﺎن داﻧﺶ‪ ،‬اﺑﺰارﻫﺎي رﺳﻤﻲ ﺧﻮدش را ﺑﺮاي ﺷﻨﺎﺧﺖ و ارج ﻧﻬﺎدن ﺑﻪ‬ ‫ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ دﺳﺘﺎوردﻫﺎي داﻧﺶ دارد‪ .‬ﭘﺎداش ﻧﻮﺑﻞ ﻫﺮﺳﺎﻟﻪ ﺑﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﮕﺎم‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ از ﺳﻮي اﻧﺠﻤﻦﻫﺎي راﺳﺘﻴﻦ داﻧﺶ ﭘﮋوﻫﺶ و ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬ﻣﻲرﺳﺪ‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﻣﺎ ﺳﺨﻨﺎن ﭘﻴﺸﺮوان و ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را ﺑﺎور ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﻮدن ﺧﺪا را ﺑﻪ ﻃﻮر داﻧﺸﻴﻚ اﺛﺒﺎت ﻛﺮدهاﻧﺪ‪ .‬ﻧﻴﺎزي ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻦ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬اﺛﺒﺎت‬ ‫ﺑﻮدن ﺧﺪا‪ ،‬ﺑﺰرگﺗﺮﻳﻦ دﺳﺘﺎورد داﻧﺶ در ﻫﻤﻪي دورانﻫﺎ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﻛﺪام ﻳﻚ از‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎي داﻧﺶ ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ دﻟﻴﻞ واﻗﻌﻴﺖ داﺷﺘﻦ ﺧﺪا‪ ،‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﻮد؟ ﻳﺎﻓﺘﻪي ج‪ .‬ج‪.‬‬ ‫ﺗﺎﻣﺴﻮن‪ ٢‬در ﺑﺎرهي اﻟﻜﺘﺮون ﻛﻪ وي را ﺑﺮﻧﺪهي ﭘﺎداش ﻧﻮﺑﻞ ‪ 1906‬ﻧﻤﻮد‪ ،‬در ﺑﺮاﺑﺮ‬ ‫ﻳﺎﻓﺘﻦ داﻧﺸﻴﻚ ﺧﺪا ﺑﺴﻴﺎر ﻛﻢ رﻧﮓ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬روﺷﻨﮕﺮي ﻛﺎرﻳﻚ و واﺗﺴﻮن از‬

‫‪1. Zondervan‬‬ ‫‪2. J. J. Thomson's, Sir Joseph John Thomson‬‬

‫‪٣١٨‬‬

‫"ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ" ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ ﻛﻴﺶ ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬

‫اﺳﻴﺪﻫﺎي ﻧﻮﻛﻠﺌﻴﻚ‪ ١‬در ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ارزﻳﺎﺑﻲ داﻧﺸﻴﻚ ﺧﺪا ﻫﻴﭻ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺣﺘﻲ اﻧﺪازه‬ ‫و ﻛﺎراﻳﻲ ﻣﻌﺎدﻟﻪﻫﺎي ﻧﺴﺒﻴﺖ ﻋﺎم اﻳﻨﺸﺘﻴﻦ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺗﺎﻳﻴﺪ داﻧﺶ از ﺑﻮدن ﺧﺪا‪ ،‬ﻛﻮﺗﻮﻟﻪ‬ ‫اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺲ اﮔﺮ ﻫﻮاداران ﻛﻴﺶ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻫﺮ آﻳﻨﻪ در اﺛﺒﺎت داﻧﺸﻴﻚ واﻗﻌﻲ‬ ‫ﺑﻮدن ﺧﺪا‪ ،‬ﻛﺎﻣﻴﺎب ﺑﻮدهاﻧﺪ‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﻦ ﭼﺸﻢ داﺷﺖ دارم ﻛﻪ ﭘﺎداش ﻧﻮﺑﻞ آﻳﻨﺪه ﺑﻪ آنﻫﺎ‬ ‫ﺑﺮﺳﺪ‪.‬‬ ‫آﻳﺎ آﻣﻮزهﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻧﻮﺑﻠﻲ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﺮد؟ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻢ‪ ،‬در ﻫﻤﺎن آن ﻫﻢ‬ ‫اﻧﺪوه آور و ﻫﻢ ﺧﻨﺪه دار ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺮﺑﻴﺎن ﻣﺎرﮔﻴﺮ و ﻓﺮﻣﻨﺪان‪ ٢‬ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺧﻠﺴﻪ‬ ‫دﻳﻨﻲ ﺳﺨﻦ ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ ،‬ﺟﻨﺒﺶ دﻳﻨﻲ ﻳﻚ دﺳﺘﻪ از دﻳﻦ داران ﻣﺘﻌﺼﺐ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ‬ ‫در ﻧﻮاﺣﻲ ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر در اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﻬﺎن‪ ،‬ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ اﻧﺠﻤﻦ ﻧﻮﺑﻞ‪،‬‬ ‫ﺑﻪ ﺳﺨﻨﺎن دﻳﻦ ﺑﺎوراﻧﻪي آنﻫﺎ ﺗﻮﺟﻪاي ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﻧﻤﻮد‪.‬‬ ‫ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ ﺳﻢ ﻫﺮﻳﺲ‪ ٣‬ﺑﻪ ﻃﻮر دﻗﻴﻖ ﮔﻔﺘﻪ اﺳﺖ‪" ،‬در ﺟﻤﻊ‪ ٤‬ﺳﻼﻣﺘﻲ رواﻧﻲ‬ ‫ﻫﺴﺖ‪ ".‬اﮔﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﻧﻔﺮ ﺑﺎور داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﻳﻚ ﻫﺴﺘﻲ ﺟﺎدوﻳﻲ ﺑﺮ ﺟﻬﺎن‪ ،‬از ﻳﻚ‬ ‫ﺷﻬﺮ ﺟﺎدوﻳﻲ‪ ،‬ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﺲ از ﻣﺮگ "روحﻫﺎي" ﻣﺎ ﺑﻪ آﻧﺠﺎ ﭘﺮواز ﺧﻮاﻫﺪ ﻧﻤﻮد‪،‬‬ ‫ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﻳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﺪون ﺷﻚ ﺑﻪ درﺳﺘﻲ وي ﻫﻤﭽﻮن ﻳﻚ دﻳﻮاﻧﻪ ﻧﮕﺮﻳﺴﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫ﺷﺪ‪ .‬وﻟﻲ ﭼﻮن ﺷﻤﺎري ﺑﺴﻴﺎري ﺑﻪ اﻳﻦ داﺳﺘﺎن ﺑﺎور دارﻧﺪ‪ ،‬ﭼﺮﻧﺪي اﻳﻦ ﭘﻨﺪار ﭘﻮچ از‬ ‫ﻣﻴﺎن رﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪1. nucleic acids‬‬ ‫‪2. charismatics‬‬ ‫‪3. Sam Harris‬‬ ‫‪4. In numbers‬‬

‫‪٣١٩‬‬

‫اﻧﺪﻳﺸﻪي ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ‬

‫"ﻣﻦ دوﺑﺎره ﺑﻴﺨﺪا زاده ﺷﺪم"‬ ‫‪-‬ﮔﻮره وﻳﺪال‬

‫ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﮔﻤﺎن ﻛﻨﻴﻢ ﺷﻤﺎ ﺳﺮاﺳﺮ اﻳﻦ ﻛﺘﺎب را ﺧﻮاﻧﺪه و ﻫﻨﻮز دودل ﻫﺴﺘﻴﺪ ﻛﻪ‬ ‫درﺑﺎرهي ﺟﻬﺎن دﻳﺪﮔﺎﻫﻲ ﺳﻜﻮﻻر ﻳﺎ ﺧﺪاﭘﺮﺳﺘﺎﻧﻪ‪ ١‬را ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﻴﺪ‪ .‬اﮔﺮ ﺷﻤﺎ ﺑﻪ ﺟﺎي ﻳﻚ‬ ‫دﻳﺪﮔﺎه ﺳﻜﻮﻻر دﻳﻦ دار ﺷﻮﻳﺪ‪ ،‬آن ﮔﺎه ﻣﻦ و دﻳﮕﺮ آزاداﻧﺪﻳﺸﺎن ﻛﻤﻲ ﻧﺎراﺣﺖ‬ ‫ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﺷﺪ ﭼﻮن ﺷﻤﺎ را ﻫﻢ ﭼﻮن ﻳﻚ ﻫﻢﻗﻄﺎر از دﺳﺖ دادهاﻳﻢ‪ ،‬وﻟﻲ ﺑﻪ ﻫﺮ آﻧﭽﻪ‬ ‫ﻛﻪ ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي ﺑﺎور داﺷﺘﻦ ﺑﺮﮔﺰﻳﻨﻴﺪ ارج ﺧﻮاﻫﻴﻢ ﮔﺬاﺷﺖ‪ .‬ﭘﺮوﻧﺪه ﺑﺴﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫اﮔﺮ ﺷﻤﺎ آﻣﻮزهﻫﺎي ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ و ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﺧﺪاﭘﺮﺳﺘﺎﻧﻪ را رد ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬آن‬ ‫ﮔﺎه ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﻨﻴﻦ آﻣﻮزهﻫﺎﻳﻲ ﺑﺎور دارﻧﺪ‪ ،‬ﮔﻤﺎن ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﺷﻤﺎ ﺑﺮاي ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ‬ ‫اﻳﻦ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﻪ ﻃﻮر وﺣﺸﺘﻨﺎﻛﻲ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﮔﻮﺷﺖ ﺑﺪن ﺷﻤﺎ ﺳﻮزان ﺧﻮاﻫﺪ‬ ‫ﺑﻮد ﭘﺲ از ﻣﺮگ ﺷﻤﺎ‪ ،‬و ﺷﻤﺎ داراي ﻳﻚ ﺑﺪن وﻳﮋه ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺧﺮدﻣﻨﺪاﻧﻪ ﻃﺮاﺣﻲ‬ ‫ﺷﺪه‪ ،‬ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻮد ﻛﻪ رﻧﺞ ﺷﻜﻨﺠﻪ ﺟﺎوداﻧﻪ را ﺑﻜﺸﻴﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ زﺑﺎن ﺷﻤﺎ ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﻛﺘﺎب‬ ‫آﺳﻤﺎﻧﻲ )ﻟﻮﻗﺎ ‪ (16:24‬در آﺗﺶ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﺑﺮاي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻦ داﻧﺶ ﺳﻜﻮﻻر‪ ،‬ﺷﻤﺎ‬ ‫ﺟﺎوداﻧﻪ در ﺟﻬﻨﻢ ﺧﻮاﻫﻴﺪ ﺑﻮد‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ اﻳﻦ روزﻫﺎ از ﮔﻔﺘﻦ درﺑﺎرهي ﻋﺬاب دﻳﺪن‬ ‫ﻫﻤﻪي ﺑﻲدﻳﻨﺎن‪ ،‬ﻣﻴﺎن ﻋﻤﻮم ﻣﺮدم ﺷﺮﻣﮕﻴﻦ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ ﻫﻨﻮز ﺑﺎور‬ ‫دارد ﺳﻮﺧﺘﻦ ﺷﻤﺎ ﺑﺰرﮔﻲ اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺮاﺣﻲ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪ را‬ ‫ﺑﺮاي ﻏﻴﺮﻣﻨﻄﻘﻲ ﺑﻮدن و ﻏﻴﺮ اﻧﺴﺎﻧﻲ ﺑﻮدن رد ﻧﻤﺎﻳﻴﻢ‪.‬‬

‫‪1. Christianity‬‬

‫ﻳﺎدداﺷﺖ ﺑﺨﺶﻫﺎ‬

‫ﺳﺮآﻏﺎز‬

‫‪ -1‬در واﻗﻊ آنﻫﺎ اﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻤﻲﮔﻮﻳﻨﺪ‪ :‬ﻫﻴﻮﻻي اﺳﭙﺎﮔﺘﻲ ﭘﺮﻧﺪه ﻣﺴﺨﺮه ﻧﻤﻮدن ﺷﺒﻪ‬

‫داﻧﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﺮاﻳﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻴﺸﺘﺮ درﺑﺎرهي ﺧﺪا ﻳﺪﻛﻲ و ﭘﻴﺮوان "ﭘﺎﺳﺘﺎﻓﺎرﻳﺎﻧﻲ"‬ ‫آن در ‪ www.venganza.org‬ﻳﺎﻓﺖ ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ درﺑﺎرهي ﺳﺎﻋﺖﻫﺎي ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﺑﻪ ‪www.intothecool.com‬‬

‫ﺑﺮوﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺶ ‪4‬‬

‫‪ -1‬اﮔﺮ ﺗﻴﺮ ﺑﺎ ﺷﺘﺎب ‪ 17500‬ﻣﺎﻳﻞ ﺑﺮ ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺮود‪ ،‬ﮔﺎزﻫﺎي ﻫﻮا ﻧﺰدﻳﻚ ﺳﻄﺢ زﻣﻴﻦ‬ ‫آن را ﺑﻪ دﻟﻴﻞ اﺻﻄﻜﺎك ﻣﻲﺳﻮزاﻧﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺑﺮاي دﻗﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﺷﺎره ﻛﻨﻢ در واژه ﻧﺎﻣﻪي رﺳﻤﻲ "ﺷﺎﺗﻞ ﻓﻀﺎﻳﻲ" ﺑﻪ ﺳﻪ ﻋﻨﺼﺮ‬ ‫ﻣﺪارﮔﺮد )ﻳﻌﻨﻲ‪ ،‬ﻓﻀﺎﭘﻴﻤﺎ(‪ ،‬اﻧﺒﺎر ﺳﻮﺧﺖ ﺑﻴﺮوﻧﻲ و ﺑﻮﺳﺘﺮ ﺟﺎﻣﺪ راﻛﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ روي‬ ‫ﺳﻜﻮي ﭘﺮﺗﺎب ﺑﻪ روي ﻫﻢ ﺳﻮار ﺷﺪهاﻧﺪ در آﻏﺎز ﭘﺮﺗﺎب ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﺧﻮدروﻳﻲ ﻛﻪ‬ ‫در ﺑﺎﻻ ﺳﻄﺢ‪ ،‬ﺑﺎ ﻓﻀﺎﻧﻮرداﻧﻲ درون آن ﮔﺮد زﻣﻴﻦ ﮔﺮدش ﻣﻲﻛﻨﺪ ﺷﺎﺗﻞ ﻓﻀﺎﻳﻲ‬ ‫ﻣﺪارﮔﺮد ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲﺷﻮد‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﺑﺮاي ﮔﻔﺘﮕﻮﻳﻲ درﺑﺎرهي ﺧﺪاﻳﻲ ﻛﻪ در اﻋﻼﻣﻴﻪ اﺳﺘﻘﻼل ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه‪ ،‬ﺧﺪاي ﻧﺪاﻧﻢ‬ ‫ﮔﺮاﻳﻲ ﺑﻮده ﻧﻪ ﺧﺪا ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﺨﺶ ‪ 10‬را ﺑﺒﻴﻨﻴﺪ ‪ -‬آﻳﺎ ﺑﻪ راﺳﺘﻲ اﻣﺮﻳﻜﺎ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ‬ ‫ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‪ ،‬ﺑﻨﻴﺎد ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﺪ؟‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫‪ -4‬ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه اﻳﻦ "ﻣﻮاد ﺧﺎم" در ﺑﺨﺶ ‪ " ،2‬ﺧﺎﺳﺘﮕﺎه ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ‪ :‬ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻳﺎ ﻓﺮا‬ ‫ﻃﺒﻴﻌﻲ ؟"‪ ،‬ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ -5‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪﻫﺎ را ﺟﺎن ﮔﻴﺮﺑﻦ در ‪Genesis: The Origins of Man and the‬‬

‫‪ Universe. New York: Delacorte Press/Eleanor Friede, 1981‬اﻧﺠﺎم داده‬ ‫اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‪ -6‬در ‪ 1997‬ﻛﺸﺘﻲ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﮔﺎﻟﻴﻠﻮ ﻧﺎﺳﺎ‪ ،‬اروﭘﺎ ﻳﻜﻲ از ﭼﻬﺎر ﻣﺎه ﺑﺰرگ ﻫﺮﻣﺰد‪ ،‬ﺑﺎ‬ ‫اﻗﻴﺎﻧﻮﺳﻲ از آب ﭘﻮﺷﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ‪ ،‬ﻛﻪ در ﻻﻳﻪﻫﺎي ﺑﺎﻻﻳﻲ ﻳﺦ زده و ﺑﻲ ﮔﻤﺎن‬ ‫ﻛﻤﺎﺑﻴﺶ در ﻻﻳﻪﻫﺎي ﭘﺎﻳﻴﻨﻲ ﺑﻪ دﻟﻴﻞ ﻛﺎراﻳﻲ ﻓﺸﺎر ﮔﺮﻣﺎيزاي ﮔﺮاﻧﺸﻲ اروﭘﺎ ﻣﺎﻳﻊ‬ ‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭼﻮن آب ﻳﺦ ﻧﺰده ﺑﺮاي ﺑﺮﭘﺎﻳﻲ زﻧﺪﮔﻲ اﺳﺎﺳﻲ اﺳﺖ‪ ،‬ﺷﺎﻳﺪ ﻣﻨﻄﻘﻪي ﺑﺎ‬ ‫ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻫﻲ ﺑﺮاي زﻧﺪﮔﻲ ﺗﺎ ﻫﺮﻣﺰد ﮔﺴﺘﺮش ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ‪.‬‬ ‫‪.Albert Einstein: The Human Side, Princeton University Press, 1981-7‬‬ ‫‪.The New York Times, April 19, 1955 -8‬‬ ‫‪ -9‬ﻣﺪار ﭘﻠﻮﺗﻮن ﺧﻴﻠﻲ ﻛﻢ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﻣﺪاري ﺧﻮرﺷﻴﺪ ارﻳﺐ اﺳﺖ ﻛﻪ روﺷﻦ‬ ‫ﻣﻲﺳﺎزد‪ ،‬ﭘﻠﻮﺗﻮن ﺑﻪ ﺟﺎي اﻳﻨﻜﻪ از اﺻﻞ ﺳﻴﺎره ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﻴﺸﺘﺮ از ﺳﻨﮓﻫﺎي اﺑﺮ اورت‬ ‫ﮔﺮﻓﺘﺎر اﻓﺘﺎده اﺳﺖ‪ .‬واﻗﻌﻴﺖ اﻳﻦ ﻛﻪ ﭘﻠﻮﺗﻮن ﻳﻚ ﻏﻮل ﮔﺎزي ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮﻣﺰد‪ ،‬ﻛﻴﻮان‪،‬‬ ‫اوراﻧﻮس‪ ،‬ﻧﭙﺘﻮن ﻧﻴﺴﺖ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﻪ اﻋﺘﺒﺎر اﻳﻦ ﺗﺌﻮري ﺑﻬﺮه ﻣﻲرﺳﺎﻧﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺶ ‪5‬‬ ‫‪ -1‬ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺘﺎبﻫﺎي آﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﺮاﻳﻲ آﺷﻨﺎ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﭼﻪ ﺑﺴﺎ ﺷﮕﻔﺖ زده‬ ‫ﺷﻮﻧﺪ ﻛﻪ آﻳﺎ ﻛﺘﺎبﻫﺎي آﻧﺎن ﺑﻪ راﺳﺘﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻮﺿﻴﺢﻫﺎي ﺧﻨﺪه داري را اراﺋﻪ ﻣﻲدﻫﺪ‪.‬‬ ‫ﻣﻦ ﺷﻤﺎ را ﺑﻪ ﺑﺎزدﻳﺪ از ﻛﺘﺎبﻫﺎي ‪The Genesis Flood by Henry Morris and‬‬ ‫‪John G. Whitcomb, Jr. (Philadelphia: Presbyterian and Reformed‬‬ ‫‪ (Publishing Co., 1961‬ﻓﺮاﻣﻲﺧﻮاﻧﻢ‪ .‬ﭘﺲ از ﻛﺘﺎب آﺳﻤﺎﻧﻲ اﻳﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎ‬

‫ﻣﻘﺪسﺗﺮﻳﻦ ﻣﺘﻦﻫﺎي ﺟﻨﺒﺶ آﻓﺮﻳﻨﺶ ﮔﺮاﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻛﺘﺎب ﺗﻮﻓﺎن آﻓﺮﻳﻨﺶ ﻳﻜﻲ از‬

‫‪٣٢٢‬‬

‫ﻳﺎدداﺷﺖ ﺑﺨﺶﻫﺎ‬

‫ﻛﺘﺎبﻫﺎﻳﻲ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺳﻮي آﻓﺮﻳﻨﺶﮔﺮاﻫﺎ ﺑﺮاي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻣﻮزﺷﻲ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد‬ ‫ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺶ ‪6‬‬

‫‪ -1‬ﺟﻤﻴﺰ آﺳﺸﻠﺮ )‪ (1581-1656‬اﺳﻘﻒ اﻋﻈﻢ ﻛﻠﻴﺴﺎي اﻳﺮﻟﻨﺪ‪ ،‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﻠﻲ ﻣﻌﺘﺒﺮﺗﺮﻳﻦ‬ ‫و ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ "اﺛﺒﺎت" از ﺳﺎل آﻓﺮﻳﻨﺶ را ﭼﺎپ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﺗﺎرﻳﺦ دﻗﻴﻖ‬ ‫آﻓﺮﻳﻨﺶ آﺳﺸﻠﺮ ﺗﺎ ﺳﺎل ‪ 1650‬ﭼﺎپ ﻧﺸﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﻛﻠﻴﺴﺎ ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺑﺎور داﺷﺘﻪ ﻛﻪ زﻣﻴﻦ ﺗﻨﻬﺎ‬ ‫ﭼﻨﺪ ﻫﺰار ﺳﺎل از ﻋﻤﺮش ﻣﻲﮔﺬرد‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺑﺮگ ‪ 156‬ﭼﺎپ ﺟﻠﺪ ﻛﺎﻏﺬي‬ ‫‪ -3‬ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﺪ ﺑﻪ‪Science and Creationism. New York: Oxford University ،‬‬ ‫‪Press, 1984‬‬

‫‪ -4‬ﺑﺮگ ‪.The Creation-Evolution Controversy ،164‬‬ ‫‪ -5‬ارﻳﻚ ﻫﻮﻓﺮ در ﻛﺘﺎب ﺑﺎورﻣﻨﺪان راﺳﺘﻴﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﻟﻔﺎن ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻳﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ‬ ‫ﺑﻴﺨﺪاي ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬در ﺑﺮاﺑﺮ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ و ﺑﻴﺨﺪاﻳﺎن ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‬ ‫ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭘﺮﺳﺶﻫﺎي اﻟﻬﻴﺎﺗﻲ دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ ﻧﺪارﻧﺪ‪ .‬ﻣﻦ ﺑﺎ وي ﻫﻢ راي ﻫﺴﺘﻢ‪.‬‬ ‫‪ -6‬ﺑﺮگ ‪ 117‬از ﺳﺨﻨﺮاﻧﻲ درﺑﺎرهي اﻟﻬﻴﺎت ﺳﺎﻣﺎﻧﻤﻨﺪ‬ ‫‪ -7‬ﭘﺲ از آﻫﻨﮓ از ﭘﺎﻟﺘﺮز‬ ‫‪ -8‬ﺑﺮاي ﺷﺮح ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﻴﺎه و ﭘﺮ ﺟﺰﺋﻴﺎت ﺳﻮزاﻧﺪن ﺟﺎدوﮔﺮان از ﺳﻮي ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن‪ ،‬ﻛﺘﺎب‬ ‫ﻋﺎﻟﻲ ﻛﺎرل ﺳﺎﮔﺎن‪ ،‬ﺟﻬﺎن ﺷﻜﺎر ﺷﺪهي دﻳﻮ‪ :‬داﻧﺶ ﻫﻢ ﭼﻮن ﺷﻤﻌﻲ در ﺗﺎرﻳﻜﻲ‪ ،‬را‬ ‫ﺑﺨﻮاﻧﻴﺪ‪.‬‬

‫‪٣٢٣‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫ﺑﺨﺶ ‪7‬‬

‫‪ -1‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﺷﺎرهﻫﺎي ﺑﻲ ﺷﻤﺎر ﻛﺘﺎب آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺑﻪ "ﺷﻴﻄﺎن" ﺗﺮﺳﺎﻳﺎن ﻛﻨﻮﻧﻲ آن‬ ‫ﭼﻨﺎن ﺧﻮﻳﺶ را ﺑﻠﻨﺪﭘﺎﻳﻪ ﻣﻲﺑﻴﻨﻨﺪ ﻛﻪ آﺷﻜﺎرا ﺑﻪ آن اﺷﺎره ﻧﻤﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫"‪"Satan‬‬

‫ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ‬

‫"ﺷﻴﻄﺎن" ﮔﺸﺘﻪ ﻫﻤﺎن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ "‪ "Holy Spirit‬ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻦ "روحاﻟﻘﺪس" ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬آﻳﺎ‬ ‫اﻳﻦ دﮔﺮﮔﻮﻧﻲ ﻣﻌﻨﺎﻳﻲ روﺷﻦ ﻛﻨﻨﺪهي اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻨﻴﺎدﮔﺮاﻫﺎي ﻛﻤﻲ از ﻣﺘﻦ ﻛﺘﺎب‬ ‫آﺳﻤﺎﻧﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﺷﺮﻣﺴﺎر ﻫﺴﺘﻨﺪ؟‬ ‫‪ -2‬ﺷﺎﻳﺪ ﺟﻬﺎن ﻣﺎ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺳﻮي ﻧﻈﻢ ﻣﻲرود ﺗﺎ ﺑﻲ ﻧﻈﻤﻲ‪ ،‬ﭼﻮن ﻫﻢ اﻧﺴﺎن ﺧﻮدش‬ ‫ﻧﻈﻤﻲ ﺳﺎﺧﺘﮕﻲ را ﺑﺎ رﻳﺨﺖ دادن ﺑﻪ ﭼﺸﻢ اﻧﺪازهاي ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ و ﻫﻢ ﭼﻮن‬ ‫ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺧﻮدش ﻳﻚ ﺳﺎزوﻛﺎر دروﻧﻲ ﺑﺮاي ﻧﮕﻬﺪاري ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﺟﺎﻧﻮري ﻛﺎرا‪،‬‬ ‫در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎي ﻧﺎﻛﺎرآﻣﺪ را از ﻣﻴﺎن ﻣﻲﺑﺮد‪ ،‬ﻓﺮاﻫﻢ ﻛﺮده اﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪ ،‬اﻳﻦ‬ ‫راﻧﺪ )‪ (Ayn Rand‬اﺷﺎره ﻧﻤﻮده ﻛﻪ ﺳﺮاﺳﺮ اﻧﺪﻳﺸﻪ ﻣﺎ از "ﻧﻈﻢ" از رﻳﺨﺖ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه‪،‬‬ ‫و ﺑﺎ آﻧﭽﻪ ﻛﻪ دﻳﺪهاﻳﻢ رﻳﺨﺖ ﺑﻨﺪي ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ ادﻋﺎي آﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ‬ ‫"ﻣﻨﻈﻢ" اﺳﺖ ﻧﺎدرﺳﺘﻲ اﻓﺰودﻧﻲ اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺶ ‪8‬‬

‫‪ -1‬ﻣﻦ "ﻛﺮدار ﺿﺪ اﺟﺘﻤﺎع" را ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﺮ ﻛﻨﺸﻲ ﻛﻪ در ﻛﺘﺎب ﻣﻘﺪس ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪه‬ ‫ﻫﻢ ﭼﻮن "ﮔﻨﺎه ﻛﺎراﻧﻪ" و ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ داﻧﺴﺘﻪ و ﺑﺪون ﻧﻴﺎز ﺣﻘﻮق دﻳﮕﺮان را در ﺟﺎﻣﻌﻪ‬ ‫زﻳﺮ ﭘﺎ ﺑﮕﺬارد‪ ،‬ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲﻛﻨﻢ‪ .‬ﻧﻤﻮﻧﻪي "ﮔﻨﺎه ﺿﺪ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ" ﻛﺸﺘﻦ‪ ،‬ﺗﺠﺎوز ﺑﺎ زور‪،‬‬ ‫دزدي‪ ،‬زورﮔﻮﻳﻲ‪ ،‬ﻛﺘﻚ زدن و ﻣﺎﻧﻨﺪ اﻳﻦﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -2‬ﺑﺮاي ﭘﺸﺘﻴﺒﺎﻧﻲ از ﮔﻔﺘﻪﻫﺎي ﺧﻮدﺷﺎن ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮ اﻧﺴﺎنﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﻬﻨﻢ ﺧﻮاﻫﻨﺪ رﻓﺖ‪،‬‬ ‫رﻫﺒﺮان ﻛﻠﻴﺴﺎ ﺑﻬﻤﺘﻲ ‪ 14،22:13‬و ﻟﻮﻗﺎ ‪ 13:23،24‬اﺳﺘﻨﺎد ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ در ﭘﻲ‬ ‫ﻣﻲآﻳﺪ‪:‬‬

‫‪٣٢٤‬‬

‫ﻳﺎدداﺷﺖ ﺑﺨﺶﻫﺎ‬

‫"ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﮔﺮﻳﻪ و ﻓﺸﺎر دﻧﺪان ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﻃﻠﺒﻴﺪﮔﺎن ﺑﺴﻴﺎرﻧﺪ و ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﮔﺎن‬ ‫ﻛﻢ‪".‬‬ ‫"ﻛﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﻪ وي ﮔﻔﺖ‪ :‬اي ﺧﺪاوﻧﺪ آﻳﺎ ﻛﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻧﺠﺎت ﻳﺎﺑﻨﺪ؟ او‬ ‫ﺑﻪ اﻳﺸﺎن ﮔﻔﺖ‪ :‬ﺟﺪ و ﺟﻬﺪ ﻛﻨﻴﺪ ﺗﺎ از در ﺗﻨﮓ داﺧﻞ ﺷﻮﻳﺪ‪ .‬زﻳﺮا ﻛﻪ ﺑﻪ‬ ‫ﺷﻤﺎ ﻣﻲﮔﻮﻳﻢ ﺑﺴﻴﺎري ﻃﻠﺐ دﺧﻮل ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﻛﺮد و ﻧﺨﻮاﻫﻨﺪ ﺗﻮاﻧﺴﺖ‪".‬‬ ‫‪ -3‬اﺻﻄﻼح "اراده آزاد" آن ﮔﻮﻧﻪ ﻛﻪ از ﺳﻮي ﺧﺪاﭘﺮﺳﺘﺎن ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ‬ ‫ﻣﻲﺷﻮد‪ ،‬ﻳﻚ ﭘﻨﺪارﻫﺎي ﻏﻴﺮ داﻧﺸﻴﻚ رﺳﻮا آﻣﻴﺰ اﺳﺖ‪ ،‬ﭼﻮن در آن ﮔﻤﺎن ﻣﻲﺷﻮد‬ ‫آﻣﻴﺰه ژﻧﺘﻴﻚ‪ ،‬ﭘﺮورش و ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﺤﻴﻄﻲ‪ ،‬اﺛﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻳﺎ ﺗﺒﺮﺋﻪ آﻣﻴﺰي ﺑﺮاي رﻳﺨﺖ‬ ‫دادن ﺑﻪ وﻳﮋﮔﻲ دﻳﻨﻲ ﻳﻚ ﺷﺨﺺ ﻧﺪارد‪ .‬در ﺗﻀﺎد آﺷﻜﺎر ﺑﺎ آﻣﻮزهي ﺧﻮد آنﻫﺎ‬ ‫درﺑﺎرهي اراده آزاد‪ ،‬ﺑﻪ ﻫﺮ روي‪ ،‬اﻟﻬﻴﺎتدانﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر دﻳﻨﻲ ﻗﺎﻧﻮن ﺑﻪ اﺻﻄﻼح ﻋﻠﺖ‬ ‫و ﻣﻌﻠﻮل را ﺑﺮاي در واﻗﻊ اﺛﺒﺎت ﺑﻮدن ﺧﺪا ﺑﻪ ﻛﺎر ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮي ﻛﻪ ﻫﺮ‬ ‫ﭘﺪﻳﺪهاي )ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺧﻮد ﺟﻬﺎن ﻫﺴﺘﻲ( ﻧﻴﺎز ﺑﻪ ﻋﻠﺘﻲ ﺑﺮاي ﺷﺮح ﻋﻠﺖ ﺑﻮدن و رﻓﺘﺎر‬ ‫ﺧﻮدش ﺑﺎﻳﺪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻴﺎز اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﮕﻮﻳﻢ‪ ،‬ﺧﺪاﭘﺮﺳﺘﺎن ﻣﻲﮔﻮﻳﻨﺪ ﻗﺎﻧﻮن ﻋﻠﻴﺖ‬ ‫آﺷﻜﺎرا ﺷﺎﻣﻞ ﻫﻤﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮد؟ ﻣﻦ ﺧﻮدم ﺑﻪ ﻃﻮر ﺷﺨﺼﻲ درﻳﺎﻓﺘﻢ ﻛﻪ ﻫﻤﻪي‬ ‫وﻳﮋﮔﻲﻫﺎي اﻧﺴﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي ﻳﺎ رﻓﺘﺎري‪ ،‬رﻳﺸﻪ در زﻣﻴﻨﻪي ژﻧﺘﻴﻚ‪ ،‬ﻳﺎ ﻛﺎرﮔﺮ‬ ‫ﺷﺪن ﻣﺤﻴﻂ‪ ،‬ﻳﺎ در ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ آﻣﻴﺰهاي از ﻫﺮ دو اﺳﺖ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ دﻟﻴﻞ اﻳﻨﻜﻪ ﻛﺴﻲ ﻣﻠﺦ‬ ‫ﻧﻴﺴﺖ اﻳﻦ ﻫﺴﺖ ﻛﻪ ﭘﺪر و ﻣﺎدر وي ﻣﻠﺦ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ‪ .‬اﮔﺮ آنﻫﺎ ﻣﻠﺦ ﺑﻮدﻧﺪ‪ ،‬رﻳﺨﺖ‪،‬‬ ‫رﻓﺘﺎر‪ ،‬وﻳﮋﮔﻲﻫﺎ و ﺑﺎورﻫﺎي ﻛﻪ اﻛﻨﻮن آن ﺷﺨﺺ داﺷﺖ ﺑﺴﻴﺎر ﺑﺴﻴﺎر ﻧﺎﻫﻤﺴﺎن ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺑﺨﺶ ‪9‬‬

‫‪-1‬اﮔﺮ ﭼﻪ ﻳﻚ راﺳﺖ ﺑﻪ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ واﺑﺴﺘﻪ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬وﻟﻲ آﺷﻔﺘﮕﻲ‬

‫‪Y2K‬‬

‫ﻳﻚ ﺗﺼﻮﻳﺮ‬

‫ﻛﻼﺳﻴﻚ از ﺗﺮس ﺑﻲ ﻣﻮرد واﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ راﻳﺎﻧﻪ ﺑﻮد ﻛﻪ ﺑﻪ ﺳﻮي آﺷﻔﺘﮕﻲ رﻓﺘﻪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫‪٣٢٥‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫‪ -2‬ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ ﻛﻮدﻛﺎن‪ ،‬ﻛﻪ ﻛﻮدﻛﺎن ﻧﺎﭼﺎر ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﺑﺎ ﻳﻚ دﻳﮕﺮ ﻳﺎ‬ ‫ﺑﺰرﮔﺴﺎل ﻛﻨﺶﻫﺎي ﺟﻨﺴﻲ اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ ﺗﺒﻪ ﻛﺎري ﺑﻮده ‪-‬و ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر آﻳﺪ‪ .‬ﭼﻮن ﺑﺮ‬ ‫ﭘﺎﻳﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺮﻫﺎي ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ ﻛﻮدﻛﺎن ﺑﺰه ﻛﺎري اﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺲ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎ‬ ‫اﻓﺰاﻳﺶ در ﺷﻤﺎر ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ‪ ،‬ﻣﻲﺑﺎﻳﺪ ﻳﻚ راﺳﺖ ﺑﺮ ﻧﺮخ ﺗﺒﻪ ﻛﺎري ﺗﺎ آن‬ ‫درﺟﻪ ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎ اﻓﺰاﻳﺶ دﻫﺪ‪ .‬ﭘﺲ در ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺷﺨﺺ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‪ ،‬ﺗﺼﺎوﻳﺮ‬ ‫ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ ﻛﻮدﻛﺎن را ﻣﺤﻜﻮم ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺑﮕﺬارﻳﺪ ﻣﺎ ﺑﮕﻮﻳﻴﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎي‬ ‫ﻏﻴﺮﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﻳﻚ ﺧﺮده از ‪ 1‬درﺻﺪ از ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ در ﭼﺮﺧﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ .‬ﻫﻢ‬ ‫ﭼﻮن دﺳﺘﺎوﻳﺰي ﺑﺮاي ﺳﺎﻧﺴﻮر اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻻن آﻧﺘﻲ ﭘﻮم )‪ (anti-pom‬ﻫﻤﻮاره ﻣﻮارد‬ ‫داغ درﺑﺎرهي ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ ﻛﻮدﻛﺎن را رو ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬و ﺑﺮ ﺿﺪ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺳﺨﺖ و‬ ‫ﻧﺎﭼﺎر ﻛﻨﻨﺪهاي ﻛﻪ دارﻳﻢ‪ ،‬ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ﻫﻤﻪي ﻃﺮفﻫﺎ ﻣﺤﻜﻮم ﺷﺪهاﻧﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ‪ ،‬ﺟﺴﺘﺎر‬ ‫ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ ﻛﻮدﻛﺎن ﻳﻚ ﺗﺎﻛﺘﻴﻚ اﻧﺤﺮاﻓﻲ ﺑﺮاي ﻣﻨﺤﺮف ﻧﻤﻮدن از ﻣﻮرد‬ ‫اﺻﻠﻲ‪-‬ﺳﺎﻧﺴﻮر ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺷﻬﻮت اﻧﮕﻴﺰ ﺑﺰرﮔﺴﺎﻻن‪ -‬ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪ -3‬ﻓﻴﻠﻢﻫﺎي ﺷﻬﻮاﻧﻲ و ﻛﻠﻮپﻫﺎي رﻗﺺ ﺑﺮﻫﻨﻪ )‪ (strip clubs‬در واﻗﻊ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﻧﻮاﺣﻲ‬ ‫ﺑﺎ ﻧﺮخ ﺗﺒﻪ ﻛﺎري ﺑﺎﻻ ﺟﺎﮔﻴﺮ ﺷﺪهاﻧﺪ‪ ،‬وﻟﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﺳﻴﺎﺳﺘﻤﺪاران‬ ‫ﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﻛﺎر‪ ،‬آﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺤﺪود ﺷﺪه ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺷﺪ ﻧﺎﭼﺎر ﺳﻮداﮔﺮي ﻣﺴﺎﺋﻞ‬ ‫ﺟﻨﺴﻲ در اﻳﻦ ﻧﻮاﺣﻲ ﻛﺸﻴﺪه ﺷﺪ‪ .‬ﺑﻜﻮﺷﻴﺪ ﻛﻠﻮپ رﻗﺺ ﺑﺮﻫﻨﻪاي در ﻛﻨﺎر ﻛﻠﻴﺴﺎي‬ ‫ﺑﺎﭘﻴﺴﺘﻲ ﻳﺎ دﺑﺴﺘﺎن ﺑﺎز ﻛﻨﻴﺪ اوﺑﺎش ﻣﻘﺪس ﻧﻤﺎ ﺷﻤﺎ را ﻧﺎﭼﺎر ﺑﻪ رﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺟﺎي دﻳﮕﺮ‬ ‫ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺶ ‪11‬‬

‫ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺟﺎن آﻧﻜﻠﺒﺮگ‪ ،‬ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه در ﺷﺒﻜﻪي وﺣﻲ‪ ،‬ﺧﻮدش را "ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪي‬ ‫ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﻲ ﻣﻠﻲ ﺟﺎن ﺳﭙﺎر روﺿﻪ ﺧﻮانﻫﺎي ﺗﺮﺳﺎﻳﻲ" ﻣﻲداﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٣٢٦‬‬

‫ﻛﺘﺎب ﺷﻨﺎﺳﻲ‬

‫ﻛﺘﺎب ﻫﺎ و ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻫﺎي زﻳﺮ ﻳﺎ ﺑﻪ آﻣﺎده ﺳﺎزي اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﻛﻤﻚ ﻛﺮده اﻧﺪ ﻳﺎ ﺑﺮاي‬ .‫ﺑﺮرﺳﻲ ﻫﺎي آﻳﻨﺪه ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﻣﻲ ﮔﺮدﻧﺪ‬ Adler, Mortimer J. How to Think about God. New York: Macmillan Publishing Company, 1980. Allen, Steve. Meeting of Minds. Los Angeles: Hubris House, 1978. Aquinas, Thomas. Basic Writings of Saint Thomas Aquinas. New York: Random House, 1945. Asimov, Isaac. In the Beginning. South Yarmouth, MA: J. Curley & Associates, 1982. ——. Understanding Physics. New York: Barnes & Noble Books, 1993. Baggini, Julian. Atheism: A Very Short Introduction. New York: Oxford University Press, 2003. Barker, Dan. Losing Faith in Faith: From Preacher to Atheist. Madison, WI: Freedom From Religion Foundation, 1992. Behe, Michael J. Darwin's Black Box: The Biochemical Challenge to Evolution. New York: Free Press, 1998. Bronowski, Jacob. The Ascent of Man. Boston: Little, Brown and Company, 1973. Carnegie, Dale. How to Develop Self-Confidence and Influence People by Public Speaking. New York: Pocket Books, 1956. ——. How to Win Friends and Influence People. New York:Pocket Books, 1940. Carrier, Richard. Sense and Goodness Without God: A Defense of Metaphysical Naturalism. Bloomington, IN: Authorhouse, 2005. Carter, Jimmy. Keeping Faith. New York: Bantam Books, 1982. Carter, Lee. Lucifer's Handbook. Van Nuys, CA: Academic Associates, 1977. Craig, William Lane. Reasonable Faith: Christian Truth and Apologetics. Wheaton, IL: Crossway Books, 1994. Dawkins, Richard. The Blind Watchmaker. New York: Norton, 1985. ——. The God Delusion. Boston: Houghton Mifflin, 2006. Dembski, William A. The Design Revolution: Answering the Toughest Questions about Intelligent Design. Downers Grove, IL: InterVarsity Press, 2004. Eller, David. Natural Atheism. Parsippany, NJ: American Atheist Press, 2004. Ellis, Albert. Is Objectivism a Religion? New York: Lyle Stuart,1968. Ellis, Albert, and Robert A. Harper. A Guide to Rational Living. North Hollywood, CA: Wilshire Book Company, 1998. Entzminger, Robert L. Divine Word. Pittsburgh, PA: Duquesne University Press, 1985.

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

Fearnside, W. Ward, and William B. Holther. Fallacy: The Counterfeit of Argument. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall, 1959. Foote, G. W, and W. P. Ball. The Bible Handbook for Atheists. Austin, TX: American Atheist Press, 1977. Frye, Roland Mushat. Is God a Creationist? New York: Charles Scribner's Sons, 1983. Gaylor, Annie Laurie. Women Without Superstition: No Gods—No Masters. Madison, Wl: Freedom From Religion Foundation, 1997. Gilbert, Michael A., How to Win an Argument. New York: McGraw-Hill, 1979. Godfrey, Laurie R. Scientists Confront Creationism. New York: W. W.. Norton, 1983. Gribbin, John R. Genesis: The Origins of Man and the Universe. New York: Delacorte Press/Eleanor Friede, 1981. Harris, Sam. The End of Faith: Religion, Terror, and the Future of Reason. New York: W. W. Norton & Company, 2004. Haught, James A. Holy Horrors: An Illustrated History of Religious Murder and Madness. Amherst, NY: Prometheus Books, 1999. ——. Honest Doubt: Essays on Atheism in a Believing Society. Amherst, NY: Prometheus Books, 2007. ——. Science in a Nanosecond: Illustrated Answers to 100 Basic Science Questions. Amherst, NY: Prometheus Books, 1991. ——. 2000 Years of Disbelief: Famous People with the Courage to Doubt. Amherst, NY: Prometheus Books, 1996. Hawking, Stephen W. A Brief History of Time. New York: Bantam Books, 1988. Hazen, Robert M., and James Trefil. Science Matters. New York:Anchor Books, 1992. Hoffer, Eric. The True Believer. New York: Harper & Row, 1951. Jacoby, Susan. Freethinkers: A History of American Secularism. New York: Metropolitan Books, 2004. Lewis, C. S. Mere Christianity. New York: HarperSanFrancisco,2001. Little, Paul E. Know Why You Believe. Downers Grove, 1L:InterVarsity Press, 1968. Martin, Michael, and Ricki Monnier. The Impossibility of God. Amherst, New York: Prometheus Books, 2003. McDowell, Josh. The New Evidence that Demands a Verdict. Nashville, TN: Nelson Reference, 1999. Mills, David A. Overcoming Religion. Secaucus, NJ: Citadel Press, 1981. ——. Science Shams & Bible Bloopers. Philadelphia: Xlibris, 2000. Montagu, Ashley. Science and Creationism. New York: Oxford University Press, 1984. Morris, Henry M., and Gary E. Parker. What Is Creation Science?San Francisco: Creation-Life, 1982. Morris, Henry M., and John G. Whitcomb, Jr. The Genesis Flood. Philadelphia: Presbyterian and Reformed Publishing Company, 1961. Narciso, Dianna. Like Rolling Uphill: Realizing the Honesty of Atheism. Tamarac, FL: Llumina Press, 2004. Nourse, Alan E. Universe, Earth and Atom: The Story of Physics. New York: Harper & Row, 1969.

٣٢٨

‫ﻛﺘﺎب ﺷﻨﺎﺳﻲ‬ O'Hair, Madalyn Murray. An Atheist Epic: Bill Murray, The Bible and the Baltimore Board of Education. Austin, TX: American Atheist Press, 1970. ——. What on Earth Is an Atheist? Austin, TX: American Atheist Press, 1969. Perakh, Mark. Unintelligent Design. Amherst, NY: Prometheus Books, 2003. Price, Robert M., and Jeffery Jay Lowder. The Empty Tomb: Jesus Beyond the Grave. Amherst, NY: Prometheus Books, 2005. Ross, Hugh. The Creator and the Cosmos: How the Latest Scientific Discoveries of the Century Reveal God. Colorado Springs, CO: Navpress Publishing Group, 2001. ——.Journey toward Creation (DVD). Pasadena, CA: Reasons to Believe, 2003. ——. A Matter of Days: Resolving a Creation Controversy. Colorado, Springs, CO: Navpress Publishing Group, 2004. Russell, Bertrand. Why I Am Not a Christian. New York: Simon and Schuster, 1957. Sagan, Carl. Cosmos. New York: Random House, 1980. ——. The Demon-Haunted World. New York: Random House, 1995. ——. The Dragons of Eden. New York: Ballantine Books, 1977. Schroeder, Gerald L. The Science of God. New York: Free Press, 1997. Smith, George H. Atheism: The Case Against God. Amherst, NY: Prometheus Books, 1980. Strobel, Lee. The Case for a Creator: A Journalist Investigates Scientific Evidence That Points Toward God. Grand Rapids, MI: Zondervan, 2004. Thiessen, Henry C. Lectures in Systematic Theology. Grand Rapids, MI: William B. Eerdmans, 1979. Tucker, Wallace H., and Karen Tucker. The Dark Matter. New York: Morrow, 1988. Wells, Jonathan. Icons of Evolution: Science or Myth? Why Much of What We Teach about Evolution Is Wrong. Washington, D.C.: Regnery Publishing, Inc., 2002. Wysong, R. L. The Creation-Evolution Controversy. Midland, MI: Inquiry Press, 1976. Young, Howard S. A Rational Counseling Primer. New York: Institute for Rational Living, 1974.

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺳﺨﻨﺎن ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه از دﻳﮕﺮان‬ Brantlinger, Patrick. Rule of Darkness: British Literature and Imperialism, 18301914. Ithaca, NY: Cornell University Press, 1990. Cardiff, Ira D. What Great Men Think of Religion. New York: Arno Press, 1972. "Celebrity Atheist List" at www.celebatheists.com. Del Rio Garcia, Eduardo. Manual of a Perfect Atheist. Austin, TX: American Atheist Press, 1994. "Famous Non-Believers" at quinnell.us/religion/famous. Green, Jonathon. Cassell Dictionary of Cynical Quotations.Sterling, 2000. Haught, James A. 2000 Years of Disbelief: Famous People with the Courage to Doubt. Amherst, NY: Prometheus Books, 1996. Noyes, Rufus K. Views of Religion. Boston: LK Washburn, 1906. "Religious Affiliation of History's 100 Most Influential People" at www.adherents.com/adh_influ.html.

٣٢٩

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

Stenger, Victor J. Has Science Found God? The Latest Results in the Search for Purpose in the Universe. Amherst, NY: Prometheus Books, 2003.

‫ﻣﻨﺎﺑﻊ اﻳﻨﺘﺮﻧﺘﻲ‬ American Atheists—www.atheists.org Freedom From Religion Foundation—www.ffrf.org Freethought Media—www.freethoughtmedia.com Hellhound Alleee (Francois Tremblay and Alison Randall)— www.hellboundalleee.com The Infidel Guy (Reginald Finley)—www.infidelguy.com Kill the Afterlife (Aaron Kinney)—www.killtheafterlife.blog spot.com Positive Atheism—www.positiveatheism.org The Secular Web—www.infidels.org

٣٣٠

‫درﺑﺎره ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه‬

‫دﻳﻮﻳﺪ ﻣﺎﻳﻠﺰ ﺳﻲ ﺳﺎل اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﺨﺪا ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ و ﺳﻪ ﻛﺘﺎب ﻛﺎﻣﻴﺎب در ﺟﻨﮓ‬ ‫ﻣﻴﺎن داﻧﺶ و دﻳﻦ ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﻳﻦ ﻛﺘﺎب ﺗﻨﻬﺎ ﺷﺎﻳﺪ ﻳﻚ دﻟﺒﺴﺘﮕﻲ او ﻫﺴﺖ‪ .‬دﻳﻮﻳﺪ‬ ‫ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﻛﺘﺎبﻫﺎي ﭘﺮﻓﺮوﺷﻲ روان ﺷﻨﺎﺳﻲ و ﺧﻮدﻳﺎري ﺑﺮاي ﺑﻨﻴﺎد آﻟﺒﺮت اﻟﻴﺲ‬ ‫)‪ (Albert Ellis‬ﻧﻴﻮﻳﻮرك و ﻣﺸﺘﺮﻳﺎن روان ﺷﻨﺎﺳﻲ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬﺎن ﻧﻮﺷﺘﻪ اﺳﺖ‪ .‬در‬ ‫دﻫﻪ‬ ‫‪ 1980‬دﻳﻮﻳﺪ ﻫﻢ ﭼﻮن ﻳﻚ ﺧﺒﺮﻧﮕﺎر ﻛﻪ‬ ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺷﺎﻧﻞ ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻧﺎﺳﺎ را در ﻣﺮﻛﺰ‬ ‫ﻓﻀﺎﻳﻲ ﻛﻨﺪي ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲداد ﻛﺎر ﻣﻲﻛﺮد‪.‬‬ ‫اﻛﻨﻮن‬

‫آﻣﻮزﮔﺎر‬

‫ﺳﺮﮔﺮﻣﻲﻫﺎي‬

‫دﻳﻮﻳﺪ‬

‫ﺳﺮﺧﺎﻧﻪ‬

‫ﻫﺴﺖ‪،‬‬

‫راﻳﺎﻧﻪ‪،‬‬

‫ﻃﺮاﺣﻲ‬

‫ﺻﻔﺤﺎت وب‪ ،‬ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﻲ‪ ،‬ﻧﻮاﺧﺘﻦ ﮔﻴﺘﺎر و‬ ‫ﭘﻴﺎﻧﻮ‪ ،‬ﺑﺎزي ﺑﻮﻟﻴﻨﮓ و ﻛﺸﻤﻜﺶ ﺑﺎ ﺧﺮد‬ ‫ﻣﺘﻌﺎرف در ﻫﺮ ﻓﺮﺻﺘﻲ ﻣﻲﺷﻮد‪ .‬دﻳﻮﻳﺪ در‬ ‫‪ 1959‬ﺑﻪ دﻧﻴﺎ‪ ،‬در ﻫﺎﻧﺘﻴﮕﺘﻮن‪ ،‬وﻳﺮﺟﻴﻨﻴﺎي‬ ‫‪© Bradley Photography‬‬

‫ﻏﺮﺑﻲ زﻧﺪﮔﻲ ﻛﺮده و ﻳﻚ دﺧﺘﺮ ﺑﻪ ﻧﺎم‬ ‫ﺳﻮﻓﻴﺎ دارد ﺑﺮاي اﻃﻼﻋﺎت ﺗﻤﺎس ﻛﻪ ﻫﻢ‬

‫اﻛﻨﻮن دارد ﺑﺮوﻳﺪ ﺑﻪ ‪www.davidmills.net :‬‬

‫ﺟﻬﺎن ﺑﻲ ﺧﺪا‬

‫درﺑﺎره ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﭘﻴﺸﮕﻔﺘﺎر‬ ‫دﻳﻮرﻳﻦ ﺳﺎﮔﺎن ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه درﺑﺎره داﻧﺶ اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻳﺎ ﻫﻤﻜﺎر ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه ﻛﺘﺎبﻫﺎي‬ ‫ﺑﺴﻴﺎري در ﺑﺎرهي ﻓﺮﮔﺸﺖ ﺑﻮده ﻛﻪ ﺗﺎزهﺗﺮﻳﻦ آنﻫﺎ ﺑﻪ درون ﺳﺮﻣﺎ اﺳﺖ‪ .‬وي ﺑﺮاي‬ ‫‪Wired, Skeptical Inquirer, the New York Times, Natural History and‬‬ ‫‪ the New York Times Book Review‬ﻣﻲﻧﻮﻳﺴﺪ‪ .‬وي ﭘﺴﺮ ﻛﺎرل ﺳﺎﮔﺎن ﺳﺘﺎره‬

‫ﺷﻨﺎس اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪٣٣٢‬‬