Ποτέ χωρίς την κόρη μου

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ & ΟΥΙΛΙΑΜ ΧΟΦΕΡ

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ & ΟΥΙΛΙΑΜ ΧΟΦΕΡ

ISBN 960-274-017-5

1111 1 1

9 789602 740170

Η

Μπέτι Λάβερ ήταν μια διαζευγμένη νοικο­ κοιρά όταν γνώρισε το γιατρό Μαχμουντί στο νοσοκομείο του Κάρσον Σίτι, όπου εκείνη νο­ σηλεύθηκε για ένα διάστημα. Η σχέση τους κατέ­ ληξε σε γάμο από τον οποίο γεννήθηκε η κόρη τους Μαχτόμπ. Τέσσερα χρόνια μετά αποφάσισαν να επι­ σκεφθούν την οικογένεια του Μουντί, στην Τεχεράνη. Εκείνος πήρε την απόφαση να μείνουν για πάντα εκεί και άρχισε να συμπεριφέρεται σαν τύραννος κρατώντας τη γυναίκα και την κόρη του σχεδόν αιχ­ μάλωτες. Με υπεράνθρωπες προσπάθειες και μέ­ σα από απερίγραmες περιπέτειες, η Μπέτι Μαχμουντί κατόρθωσε να δραπετεύσει μαζί με την κόρη της και να γυρίσει στην Αμερική. Σε συνεργασία με τον Ουίλιαμ Χόφερ έγραψε και εξέδωσε το βιβλίο ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ το οποίο γυρίστηκε και ταινία. Από τότε ασχο­ λείται με τα προβλήματα παιδιών που προέρχο­ νται από παρόμοιους γάμους και ίδρυσε την ορ­ γάνωση ΕΝΑΣ ΚΟΣΜΟΣ: ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ. Ταξιδεύει σ' ολόκληρο τον κόσμο δίνοντας διαλέξεις πάνω σ' αυτό το θέμα. Έγραψε μάλιστα και σχετικό βιβλίο με τίτλο ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΕΝΟΣ ΠΑΙΔΙΟΥ.

ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ. ΝΟΤ

WfTHOUT ΜΥ DAUGHTER

από τις εκδόσεις St. Martin's Press, Ν Υόρκη, 1987 ΤΙΤΛΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ. Ποτέ χωρίς τηv κόρη μου ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ Μπέτι Μαχμουvτί - Ουίλιαμ Χόφερ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Κώστια Κοvτολέωv ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ. Γιώργος Γιώvας ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Μαρούσα Δρίβα ΦΩΤΟΣΤΟΙΧΕΙΟΘΕΣJP.: Γ Λεοvτακιαvάκος & Υιοί ΟΕ. ΕΚΤΥΠΩΣΗ Δ. Τουμαζάτος

Πρώτη έκδοση: Απρίl\ιος 1993 Ένατη ανατύπωση: Μάιος 2001

© Betty Mahmoody with William Hoffer, 1987 © Cover art copyright Metro-Goldwyn-Mayer Inc., 1991 © Αθανάσιος Ψυχογιός, Αθήνα, 1993, για την ελληνική γλώσσα

ISBN 960-274-017-5 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ψγΧΟΓΙΟΣ Α.Ε. Μαυρομιχάλη 1 10679 Αθήνα Τηλ.: 3302234-5-3618654 Τelefax: 01/3302098 http: www.psichogios.gr e-mail: [email protected]

PSICHOGIOS PUBLICATIONS S.A. 1, Mavromichali St r. 10679 Athens-Greece Tel.: 3302234-5 -3618654 Τelefax: 013 / 302098 http: www.psichogios.gr e-mail: [email protected]

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ & ΟΥΙΛΙΑΜ ΧΟΦΕΡ

Μετάφραση: Κώστια Κοντολέων

ΕΝΑΤΗ

ΑΝΑΤΥΠΩΣΗ

ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Θ Θ

ΝΙΟ! ΣΥιΤΡΑΦΕΙΣ

�!J ΕΚΑΟΣΕΙΣ ψΥχΟΓIΟΣ

ΤΗΣ ΙΔΙΑΣ ΣγΠΡΑΦΕΑ

FOR ΤΗΕ ιονΕ OF Α CHILD

Αυτό το βιβλίο αφιερώvεται στη μvήμη του πατέρα μ ου, Χάρολ VT Λάβερ.

Ευχαριστίες Η Μέριλιν Χάφερ, με την ασύγΚΡ1Τη συμβολή της σ' αυτήν τη συγ­ γραΦική προσπάθεια, συνδύασε ης εξαφεTlκές συγγραΦικές ικανότη­ τές της με τη βαθιά κατανόηση της γυναίκας, της συζύγου, της μητέ­ ρας κω της φίλης. Χωρίς ης διεισδυηκές της παρατηρήσεις θα ήταν δύσκολο -ίσως αδύνατο να πάΡθ σάρκα κω οστά αυτό το βιβλίο. Ήταν ένα ζωηκό μέλος της ομάδας μας από την αρχή ως το τέλος, τη θαυμάζω ,βαθιά κω την αγαπώ.

1

r

γΡΙΣΑ ΚΑΙ ΚΟΙΤΑΞΑ την κόρη μου, έτσι όπωc; καθόταν μlσοκοιμlσμέ­ νη στη θέση τηc; πλάι στο παράθυρο ενόc; τζετ των Βρετανικών Αε­ ρογραμμών. Οι καστανοκόκκινεc; μπούκλεc; των μαλλιών τηc; στεφά­ νωναν το πρόσωπό τηc;, πέφτονταc; ανέμελα oτouc; ώμουc; τηc;. Ήταν 3 Αυγούστου του 1984. Το αγαπημένο μου παιδί ήταν εξαντλημένο από το μακρύ ταξίδΙ. Είχαμε φύγεl από το Ντιτρόιτ το πρωί τηc; Τετάρτηc; και φτάναμε στο τέλοc; του ταξιδιού μαc; ξημέρωμα Παρασκευήc;. Ο άντραc; μου, ο Μουντί, σήκωσε τα μάτια του από TIC; σελίδεc; του βιβλίου που είχε ακουμπήσει πάνω στην κοιλιά του. Ύστερα στερέωσε τα γυαλιά του στο φαλακρό του μέτωπο. «Καλά θα κάνειc; ν' αρχίσειc; να ετοιμάζεσαι», μου είπε. Ξεκούμπωσα τη ζώνη του καθίσματόc; μου, άρπαξα την τσάντα μου και διέσχισα το στενό διάδρομο που οδηγούσε oτlc; τουαλέτεc; στο πίσω μέροc; του αεροπλάνου. Ήδη το πλήρωμα καμπίναc; μάζευε τα σκουπίδια, κι ετοιμαζόταν για τα πρώτα στάδια τηc; προσγείωσήc; μαc;. Λάθοc; κίνηση, μονολόγησα. Μακάρι να μπορούσα να έβγαινα τού­ . τη τη στιγμή απ' το αεροπλάνο. Κλειδώθηκα στην τουαλέτα και κοί­ ταξα στον καθρέφτη το πρόσωπο μιαc; γυναίκαc; αλλοιωμένο από τον πανικό. Είχα μόλιc; κλείσει τα τριάντα εννιά, ήμουν στην ηλικία που μια γυναίκα μπορεί και πρέπει να χειρίζεται στο βαθμό που θέλει τη ζωή τηc;. Κι εγώ αναρωτιόμουν πώc; είχε γίνει και είχα χάσει τον έλεγ­ χο; Διόρθωσα' το μακιγιάζ μου, μου πήρε ώρα για να το κάνω. Ήταν που ήθελα να δείχνω όσο πιο όμορφη μπορούσα, ή ήταν η αφορμή για να κρατώ συνέχεια απασχολημένο το μυαλό μου. Δεν ήθελα να βρί­ σκομαι εδώ, κι όμωc; βρισκόμουν, ac; φρόντιζα λοιπόν να κρατήσω �IC; KaMTEPEC; στlγμέc; από αυτήν την περιπέτεια. Δυο εβδομάδεc; ήταν αυτέc;, θα περνούσαν γρήγορα. Κι όταν θα βρισκόμαστε πίσω πάλι στο Ντιτρόιτ, η Μαχτόμπ θα πήγαινε στο νηπιαγωγείο, σ' ένα σχολείο στα περίχωρα που εΦάρμοζε το σύστημα Μοντεσόρι. Και τον Μουντί θα

Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

10

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟ ΥΝΤΙ - Ο YfΛ/ΑΜ ΧΟΦΕΡ

τον απορροφούσε πάλι η δουλΕΙά του. Μόνο να περνούσαν αψές οι δυο εβδομάδες γρήγορα, μονολόγησα. Έψαξα στην τσάντα μου να βρω το χοντρό μαύρο καλσόν που μου είχε ΠΕΙ ο Μουντί να αγοράσω. Το φόρεσα κω το τράβηξα ως πάνω στη μέση μου κω ίΟ1ωσα τη φούστα του συντηρητικού σκούρου πράο σινου ταγέρ μου. 'Αλλη μια φορά κοίταξα την ΕΙκόνα μου, έδιωξα γρήγορα την επl· θυμία να βουρτσίσω τα καστανά μου μαλλιά. Τι νόημα είχε άλλωστε; Φόρεσα το χοντρό πράσωο μαντίλι που ο Μουντί μου είχε ΠΕΙ πως θα έπρεπε να το φορώ κάθε φορά που θα βγαίναμε έξω. Έτσι, όπως το έδενα κάτω από το πιγούνι μου, με έκανε να μοιάζω με γριά χωριά­ τισσα. Έμεωα για λίγο αναποφάΟ1στη, για το αν θα έπρεπε να βγάλω τα γυαλιά μου. Πίστευα πως ήμουν πολύ πιο ελκυστική χωρίς αυτά. Α­ ναρωτιόμουν αν το ' κανα γιατί πραγματικά ήθελα να αρέσω στην οικογένΕΙα του Μουντί ή γιατί δεν ήθελα να μου ξεΦύγΕΙ τίποτα σ' αυτήν την ταραγμένη χώρα. Τελικά αποφάσισα να τ' αφήσω στη θέση τους, ήταν τόσο ανεπανόρθωτη η ζημιά που είχε κάνει το μαντίλι, ώστε τίποτα δε θα μπορούσε να τη δlOρθώσει Κάποια στιγμή γύρισα στη θέση μου. «Σκεπτόμουν», είπε ο Μουντί, δουλειές. Στο τέλος όμως της δεύτερης εβδομάδας μας στου Ρεζά και της Εσί, ένιωσα πως οι οικοδεσπότες μας είχαν κουραστεί από τη φιλοξενία που μας πρόσφεραν. Η Μαριάμ αποδείχτηκε ένα εγ�lστlKό παιδί, α­ πρόθυμο να μοιραστεί τα αμέτρητα παιχνίδια της με τη Μαχτόμπ. Η Εσί έκανε προσπάθειες να δείχνει φιλόξενη, μα ήταν ολοΦάνερο πως η παρουσία μας στο στενόχωρο διαμέρισμά τους δεν ήταν και τόσο ευπρόσδεκτη. Κι ο Ρεζά έκανε επίσης προσπάθειες να δείχνει φιλlκός, Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

109

μα όταν γυρνούσε τα βράδια από τη δουλειά του, του λογιστή στις επιχειρήσεις εισαγωγών εξαγωγών του Χατζί Μπαμπά, ένιωθα τον εκνευρισμό του για την τεμπελιά του Μουντί. Οι όροι τώρα είχαν aντlστραφεί. Στην Αμερική απολάμβανε να ζει από τη γενναιοδωρία του Μουντί. Εδώ, όμως, δεν του άρεσε διόλου η ιδέα να συντηρεί τον NτετζΆV του. Η πρόσκλησή τους, ήταν ολοΦάνερο, δεν ήταν παρά μόνο τααρόφ. Του Μουντί του κακοφαινόταν το πόσο γρήγορα ο Ρεζά είχε ξεχά­ σει, γι ' αυτό: «Δεν μπορούμε να μείνουμε εδώ», μου είπε μια μέρα. «Ήρθαμε για λίγο, για να νιώσεις καλύτερα. Μα πρέπει τώρα να γυρίσουμε πίσω. Δεν μπορούμε να πληγώσουμε τα αισθήματα της αδερφής μου». Ένιωσα σαν να είχα δεχτεί σφαίρα κατάστηθα. Ικέτευσα τον Μουντί να μη με ξαναπάει πίσω στη φυλακή του φοβερού σπιτιού της Αμεγlέ Μποζόργκ, μα εκείνος έδειχνε αποφασlσμένος. Η Μαχτόμπ ήταν κι εκείνη το ίδιο αναστατωμένη μ ' εμένα. Παρόλο που ήταν διαρκώς στα μαχαίρια με τη Μαριάμ, δεν υπήρχε αμφιβολία πως το προτιμούσε αυτό το σπίτι. Στο μπάνιο μαζί πάλι εκείνο το βράδυ, ζητήσαμε στην προσευχή μας τη βοήθεια του Θεού. Και έτσι κι έγινε. Δεν ξέρω αν ο Μουντί, βλέποντας πόσο θλιμμένες είμαστε, τους μίλησε πρώτα εκείνος, το θέμα είναι πως ο Μαμάλ και η Νασρίν κατέβηκαν στο διαμέρισμα του Ρεζά για να μας προτείνουν μια εναλλακτική λύση. Ξαφνιάστηκα όταν συνειδητοποίησα πως η Νασρίν μιλούσε άνετα αγγλικά -ένα μυστικό καλά φυλαγμένο ως τώρα. «ο Μαμάλ είναι αναγκασμένος να δουλεύει όλη μέρα κι εγώ πρέπει να πηγαίνω στο Πανεπιστήμιο το απόγευμα», μας εξήγησε. «Θέλουμε λοιπόν κάποιον να φροντίζεl το μωρό μας». Η Μαχτόμπ τσίριξε από τη χαρά της. Το ενός έτους αγοράκι της Νασρίν, ο Αμίρ, ήταν έξυπνο και ζωηρό και της Μαχτόμπ της άρεσε πολύ να παίζει μαζί του. Και, το σπουδαιότερο, του φορούσαν πάντα πάνες. Στην Αμερική aντιπαθoύσα τον Μαμάλ πολύ περισσότερο από τον Ρεζά, και η Νασρίν μου είχε φερθεί περιφρονητικά όλο το διάστημα που βρισκόμουν στο Ιράν. Παρ ' όλα αυτά, η περίmωση να μετακο­ μίσουμε στο διαμέρισμά τους στο πάνω πάτωμα ήταν προτιμότερο από το να γυρίσουμε στης Αμεγlέ Μποζόργκ -και σίγουρα αυτή η πρό­ σκληση δεν ήταν τααρόφ. Μας ήθελαν και μας είχαν ανάγκη να πάμε Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

110

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝ17 - Ο ΥΙΝΑΜ ΧΟΦΕΡ

να ζήσουμε μαζί τους. Ο Μουντί συμφώνησε στη μετακόμιση, μα με προειδοποίησε για άλλη μια φορά πως ήταν μόνο προσωρινή λύση. Κάποια μέρα σύντομα θα έπρεπε να γυρίσουμε στης αδερφής του το σπίτι. Είχαμε φέρει μόνο λίγα πράγματα μαζί μας, έτσι ήταν εύκολη δου­ λειά να τα πακετάρουμε και να μετακομίσουμε αμέσως. Την ώρα που μεταφέραμε τα υπάρχοντά μας στο πάνω πάτωμα, βρήκαμε τη Νασρίν να κουνάει πάνω από το κεφάλι του γιου της ένα λιβανιστήρι γεμάτο μαύρους σπόρους που σιγόκαιγαν και μύριζαν απαίσιΟ" μας εξήγησε πως το έκανε αυτό για να διώξει το κακό το μάτι από τον Αμίρ πριν πάει για ύπνο το βράδυ. Πίστευα πως ένα παραμύθι κι ένα ποτήρι ζεστό γάλα θα ήταν πιο αποτελεσματικά, μα δεν είπα τίποτα. Ο Μαμάλ και η Νασρίν φιλόξενα μας πρόσφεραν την κρεβατοκά­ μαρά τους, αφού ένιωθαν το ίδιο άνετα να κοιμούνται στο πάτωμα ενός άλλου δωματίου όπως και στο διπλό κρεβάτι τους. Στην πραγ­ ματικότητα, έδειχναν μια πλήρη περιφρόνηση στα έπιπλα. Η τραπεζα­ ρία τους αποτελούνταν από ένα μεγάλο τραπέζι με δώδεκα καρέκλες το καθιστικό τους ήταν γεμάτο με άνετα, μοντέρνα έπιπλα από πρά­ σινο βελούδο. Μα συστηματικά αγνοούσαν αυτά τα υπολείμματα της δυτικόφερνης επιρροής του σάχη, κρατώντας τις πόρτες αυτών των δωματίων κλειστές, αφού προτιμούσαν να τρώνε και να κουβεντιά­ ζουν στο πάτωμα του χολ τους, του οποίου η μοναδική διακόσμηση ήταν μερικά περσικά χαλιά, ένα τηλέφωνο, μια γερμανικής κατα­ σκευής τηλεόραση και τίποτε άλλο. Η Νασρίν διατηρούσε το σπίτι της πιο καθαρό από της Εσί, μα σύντομα συνειδητοποίησα πως ήταν μια απαίσια μαγείρισσα, ούτε ή­ ξερε μα ούτε και νοιαζόταν πολύ για την υγιεινή, το διαιτολόγιο ή τη νοστιμιά. Όποτε αγόραζε ένα μεγάλο κομμάτι αρνίσιο κρέας ή ή­ ταν αρκετά τυχερή να βρει κοτόπουλο, απλά τα τύλιγε -το κοτό­ πουλο μαζί με όλα τα φτερά και τα εντόσθιά του- σε κομμάτια εφη­ μερίδας και τα έχωνε στην κατάψυξη . Το ίδιο κρέας αργότερα το ξεπάγωνε και το ξαναπάγωνε τέσσερις ή πέντε φορές, ώσπου να το χρησιμοποιήσει όλο. Το ρύζι της ήταν το πιο βρόμικο που είχα δει ως τότε, γεμάτο μικρά μαύρα μαμούνια κι άσπρα σκουλήκια που ανα­ δεύονταν συνέχεια. Δεν έμπαινε στον κόπο να το πλύνει πριν το μα­ γειρέψεΙ. Ευτυχώς το μαγείρεμα σύντομα το ανέλαβα εγώ. Ο Μαμάλ απαιτούDigitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡ/Σ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟ Υ

111

σε περσικό φαγητό, μα τουλάχιστο σιγουρευόμουν η ίδια πως ήταν καθαρό. Τελικά, βρήκα κάτι να κάνω για να περνώ τις μέρες μου. Όσο η Νασρίν έλειπε στο Πανεπιστήμιο, εγώ ασχολιόμουν με το νοικοκυριό ξεσκονίζοντας, σκουπίζοντας, σφουγγαρίζοντας και τρίβοντας τοί· χους και πατώματα. Ο Μαμάλ ήταν μέλος του συμβουλίου διευθυντών μιας ιρανικής φαρμακευτικής εταιρίας κι αυτό, όπως ανακάλυψα αρ­ γότερα, του έδινε τη δυνατότητα να έχει στο σπίτι του πράγματα που θεωρούνταν σπάνια στο Ιράν. Της Νασρίν η αποθήκη ήταν γεμάτη με απίθανα πράγματα, όπως γάντια από καουτσούκ, δώδεκα μπουκάλια υγρό σαμπουάν και πάνω από εκατό κουτιά απορρυπαντlκού για το πλύσιμο των ρούχων που ήταν εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να βρεθεί στο Ιράν. Η Νασρίν ξαφνιάστηκε όταν έμαθε πως οι τοίχοι του σπιτιού της μπορούσαν να καθαριστούν και πως το αρχικό τους χρώμα ήταν ά­ σπρο και όχι γκρίζο. Ήταν ευχαριστημένη μαζί μου γιατί είχε πια πολύ ελεύθερο χρόνο όχι μόνο για να μελετά για το πανεπιστήμιο, αλλά και για να διαθέτει επιπλέον ώρες για προσευχή και για την ανάγνωση του Κορανίου. Επειδή ήταν περισσότερο θρήσκα από την Εσί, φορούσε το τσαντόρ ακόμη και μέσα στο σπίτι της. Τις πρώτες μέρες η Μαχτόμπ έπαιζε όμορφα με τον Αμίρ την ώρα που εγώ μαγείρευα ή σφουγγάριζα, ενώ ο Μουντί περνούσε τις ώρες του με το να μην κάνει απολύτως τίποτα. Θα έλεγα πως γενικά ήμαστε όλοι μας ευχαριστημένοΙ. Ο Μουντί δεν έκανε κουβέντα πια για να ξαναγυρίσουμε στο σπίτι της Αμεγlέ Μποζόργκ. Οι Ιρανοί είναι μοναδικοί στο να δυσκολεύουν τη ζωή τους. Για παράδειγμα, μια μέρα βγήκαμε με τον Μουντί για ν ' αγοράσουμε ζάχαρη, και η απλή αυτή έξοδος κατέληξε σε μια περιπέτεια που κρά­ τησε όλη την ημέρα. Οι Ιρανοί είναι χωρισμένοι στις προτιμήσεις τους για τον τύπο της ζάχαρης που χρησιμοποιούν στο τσάι τους. Η Αμεγιέ Μποζόργκ προτιμούσε τη χοντρή ζάχαρη, ο Μαμάλ προτιμούσε να βάζει έναν κύβο ζάχαρης στη γλώσσα του πίσω από τα μπροστινά του δόντια και να πίνει το τσάι του νοτίζοντάς τον με αυτό. Ο Μαμάλ εφοδίασε τον Μουντί με δελτία τροφίμων που με την α­ ξία τους θα μπορούσαμε ν ' αγοράζουμε γι ' αρκετούς μήνες ζάχαρη και από τα δυο είδη . Ο ιδιοκτήτης του καταστήματος έλεγξε τα δελ­ τία κι ύστερα γέμισε μια σακούλα με χοντρή ζάχαρη από ένα μικρό σωρό που ήταν πεταμένος πάνω στο πάτωμα. Ύστερα, μ ' ένα σφυρί, Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

112

ΜΠΕTl MAXMOYNTl - O YIΛlAM ΧΟΦΕΡ

έσπασε ένα μεγάλο κομμάτι ζάχαρης από ένα μεγαλύτερο. Στο σπίτι έπρεπε να το κάνω «κύβους», αφού πρώτα το έσπαγα σε μικρότερα κομμάτια μ ' ένα εργαλείο σαν τανάλια που γέμιζε τα χέρια μου φουσκάλες. Δουλειές τέτοιου είδους γέμιζαν τις τρομερές μέρες εκείνου του Οκτώβρη του 1984, μα πρόσεξα πως είχε γίνει κάποια πρόοδος. Ο Μουντί, λίγο λίγο, άρχισε να χαλαρώνει την επιτήρησή του. Ήξερε καλά πως ήμουν καλύτερη μαγείρισσα στα ιρανικά ΦαΥητά από οποια­ δήποτε Ιρανή, κι ήξερε ακόμη πως ψώνιζα προσεκτικά κάθε μέρα στις τοπικές αγορές για να βρω τα πιο φρέσκα κρέατα, φρούτα, λαχανικά και ψωμιά. Ντύνοντας καλά τη Μαχτόμπ και τον Αμίρ για να τους προφυλάξω από τον ψυχρό φθινοπωριάτικο άνεμο, πηγαίναμε με τα πόδια κάθε πρωί σε διάφορα καταστήματα. Ανακάλυψα ένα μαγαζί που ήταν κάτι ανάμεσα σε πιτσαρία και φαστφουντάδικο, και το οποίο, επειδή ήμουν Αμερικάνα, συμφώνησε να μου πουλάει ένα σπάνιο ιρανικό τυρί που έμοιαζε με τη μοτσαρέλα. Έτσι τα κατάφερα να τους φτιάξω μια πολύ καλή απομίμηση πίτσας αμερικάνικου τύπου. Ο ιδιοκτήτης αυτής της πιτσαρίας μού είπε πως θα μου πουλούσε το συγκεκριμένο τυρί οποτεδήποτε ήθελα -μα μόνο σε μένα. Ήταν η πρώτη φορά που η εθνικότητά μου λειτουργούσε υπέρ μου. Σε αυτές τις πρώτες εξόδους μου ο Μουντί έμενε συνέχεια πλάι μου, παρακολουθώντας με ασφυκτικά, μα ένιωσα χαρά όταν πρόσεξα κά­ ποια σημάδια βαριεστιμάρας στη συμπεριφορά του. Κάποτε επέτρεψε στη Νασρίν να με πάρει μαζί της για να ψωνίσου­ με νήμα, να πλέξω ένα πουλόβερ για τη Μαχτόμπ. Ψάχναμε όλο το πρωί για βελόνες πλεξίματος, μα στάθηκε αδύνατο να βρούμε. «Θα πρέπει να έχεις τύχη βουνό για να τις βρεις», μου είπε η Νασρίν. «Αν θέλεις μπορείς να χρησιμοποιήσεις τις δικές μου». Σιγά σιγά έπεισα τον Μουντί πως ήταν μεγάλη αγγαρεία να έρχεται για ψώνια μαζί με τις γυναίκες. Φρόντιζα πάντα να μου τελειώνουν κάποια υλικά την ώρα που μαγείρευα το βραδινό, υλικά που μου ήταν απολύτως απαραίτητα. «Πρέπει να βγω ν ' αγοράσω μερικά φασόλια οπωσδήποτε», του έλεγα. Ή τυρί ή ψωμί ή ακόμη και κέτσαπ, που την αγαπούν πολύ οι Ιρανοί. Μια μέρα, που ήταν ιδιαίτερα σκοτισμένος με τις δικές του έγνοιες, μου παραπονέθηκε πως δεν είχε καθόλου χρόνο να με συνοδεύσει στην αγορά. «Τρέχα να κάνεις τα ψώνια μόνη σου», μου είπε. Επειδή Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ χΩΡ/Σ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

113

όμως δεν ήθελε να μου δώσει χρήματα, πιστεύοντας πως τα χρήματα θα μου πρόσφεραν μια περιορισμένη ελευθερία (δεν είχε ακόμη ιδέα για το κομπόδεμα που Φύλαγα), με διέταξε: «Πρώτα, πήγαινε να μάθεις την τιμή. Ύστερα γύρισε πίσω και θα σου δώσω ακριβώς τα χρήματα που χρειάζονται για να ψωνίσεΙQ>. Ήταν δύσκολη δουλειά αυτό που μου ζητούσε, μα ήμουν αποφα­ σισμένη να τη φέρω σε πέρας. Όλα τα πράγματα τα πουλούσαν με το κιλό, και οι μονάδες μέτρησής τους ήταν για μένα το ίδιο ανεξιχνία­ στες με τα φαρσί. Στην αρχή πήρα χαρτί και μολύβι μαζί μου κι έβαλα τον υπάλληλο να μου γράψει την τιμή. Σταδιακά έμαθα να διαβάζω τα περσικά νούμερα. Στις πρώτες μου εξόδους για ψώνια χωρίς τον Μουντί, ακολουθούσα τις οδηγίες του κατά γράμμα, μιας και δεν ή­ θελα να του προκαλέσω θυμό ή καχυποψία. Είχα επίσης την ανησυχία πως ήταν ικανός να με πάρει από πίσω, κατασκοπεύοντας τις προθέ­ σεις μου. Ύστερα, όταν πια έγινε κι αυτό ρουτίνα, άρχισα να τραβώ σε μάκρος τις απουσίες μου λίγο λίγο, ενώ παράλληλα παραπονιό­ μουν πως έβρισκα πολύν κόσμο στα μαγαζιά και πως οι καταστημα­ τάρχες δεν ήταν διόλου εξυπηρετικοί. Αυτές ήταν δικαιολογίες που γίνονταν εύκολα πιστευτές για μια πόλη τόσο πολυάνθρωπη όπως η Τεχεράνη. Τελικά, στην τέταρτη ή πέμmη έξοδό μου για ψώνια, απο­ φάσισα να διακινδυνεύσω ένα τηλεφώνημα στην Ελβετική Πρεσβεία. Έριξα λίγα ριάλ σε μια εσωτερική τσέπη του φουστανιού μου κι όρ­ μησα στο δρόμο παίρνοντας κοντά μου τη Μαχτόμπ και το μωρό τον Αμίρ για παρέα, έψαχνα να βρω ένα δημόσιο τηλέφωνο, ελπίζοντας πως θα τα κατάφερνα στο χειρισμό του. Δεν άργησα να το ανακαλύΨω, για να συνειδητοποιήσω πως, φυ­ σικά, τα χρήματά μου ήταν άχρηστα. Έπαιρνε μόνον ντοζαρί, δηλαδή ένα νόμισμα των δυο ριάλ, που η αξία του ήταν περίπου μισό σεντ, και που ήταν δύσκολο να το βρει κανείς. 'Αρχισα να μπαινοβγαίνω σε αρκετά καταστήματα, κρατώντας ένα χαρτονόμισμα και τραυλίζο­ ντας: «Ντοζαρί». Οι καταστηματάρχες με αγνοούσαν, μέχρι που μπή­ κα σε κάποιο κατάστημα που πουλούσε αντρικά είδη. «Ντοζαρί; » ρώτησα. Ένας ψηλός με σκούρα μαλλιά άντρας πίσω από τον πάγκο με κοίταξε για ένα λεmό, ύστερα με ρώτησε: «Μιλάς αγγλικά;» «Μάλιστα. Χρειάζομαι ψιλά Υ.α να τηλεφωνήσω». «Μπορείς να χρησιμοποιήσεις το τηλέφωνό μου», είπε. Λεγόταν Χαμίντ και γεμάτος περηφάνια μού είπε πως είχε πάει στην Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

114

ΜΠΕTl ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ - O YlΛlAM ΧΟΦΕΡ

Αμερική αρκετές φορές. Ενώ ο Χαμίντ δούλευε, τηλεφώνησα στην πρεσβεία και κατάφερα να μιλήσω με τη Χέλεν. «Πήρες το μήνυμά μας» με ρώτησε χαρούμενη. «Ποιο μήνυμα;» «Δε σου είπε ο άντρας σου να μας τηλεφωνήσεις» «'Οχι». «Ωχ», είπε έκπληκτη η Χέλεν, <mροσπαθούσαμε να έρθουμε σ ' επα· φή μαζί σου. Οι γονείς σου επικοινώνησαν με το Στέlτ Ντιπάρτμεντ και μας ζήτησαν να επαληθεύσουμε τη διεύθυνσή σου και να εξακρι, βώσουμε κατά πόσον εσύ και η κόρη σου είσαστε καλά. Τηλεφώνησα στην κουνιάδα σου αρκετές φορές, μα μου είπε πως είχατε πάει στην Κασπία». «Δεν έχω πάει ποτέ στην Κασπία Θάλασσα», της είπα. «Η κουνιάδα σου ισχυρίστηκε πως δεν ήξερε πότε θα γυρνούσατε, παρ ' όλ ' αυτά εγώ επέμεινα πως έ!lρεπε να σου μιλήσω το συντομό· τερο δυνατό». Η Χέλεν μου εξήγησε πως ένα από τα ελάχιστα πράγ· ματα που επέτρεπε η ιρανική κυβέρνηση στον Τομέα Αμερικανικών Συμφερόντων να κάνει για μένα ήταν να εξαναγκάσει τον άντρα μου να πληροφορεί συχνά την οικογένειά μου για το πού ζούσαμε εγώ και η Μαχτόμπ και να ελέγχει αν περνούσαμε καλά. Η Χέλεν είπε πως είχε στείλει στον Μουντί δυο γράμματα στα οποία τον διέταζε να μας πάει στην Πρεσβεία. Είχε αγνοήσει το πρώτο γράμμα, μα το ίδιο εκείνο πρωί της είχε τηλεφωνήσεl σε απάντηση του δεύτερου γράμματός της. «Δεν ήταν και πολύ συνεργάmμος», μου είπε η Χέλεν. Ξαφνlκά άρχισα να φοβάμαl. Ο Μουντί ήξερε τώρα πως οι γονείς μου ενεργούσαν μέσα από επίσημα κανάλια, κάνοντας ό,τι μπορού­ σαν για να μας βοηθήσουν. Θα μπορούσε να ήταν αυτός ο λόγος για την κακή του διάθεση αυτές τις τελευταίες μέρες Δεν τόλμησα να καθυστερήσω άλλο την επιστραφή μου στο σπίτι, και μου είχε μείνει ακόμη ν ' αγοράσω ψωμΙ Μα όταν κρέμασα το ακουστικό, ο Χαμίντ επέμεινε να μιλήσουμε για λίγα λεπτά. «Έχεις κάποιο πρόβλημα;» με ρώτησε. Ως τώρα δεν είχα εμπιστευτεί την ιστορία μου σε κανέναν εκτός από την πρεσβεία. Οι μόνες μου επαφές με lρανούς ήταν με τα μέλη της οικογένειας του Μουντί, ο μόνος τρόπος για να κρίνω την προσωπική συμπεριφορά των Ιρανών απέναντι τους Αμερικανούς ήταν μέσα από τις αντιδράσεις της οικογένειάς του απέναντί μου, οι οποίες ήταν α­ προκάλυmα εχθρικές και καταθλlmlκές. Ήταν όλοι οι Ιρανοί λοιπόν Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟ Υ

115

σαν κι αυτούς Ο lδlΟκτήτης της Πιτσαρίας Πολ δεν ήταν. Μα ως ποιο σημείο θα μπορούσα να εμπιστευτώ ης ξεχωριστές αυτές περιmώσεις Καταπίνοντας τους φόβους μου, ξέροντας πως αργά ή γρήγορα θα έπρεπε να βρω κάποιον έξω από την οικογένεια να με βοηθήσει, διη­ γήθηκα την ιστορία μου στον ξένο. «Αν μπορώ να κάνω κάη για σένα, μη διστάσεις να μου το ζητή­ σεις», μου είπε ο Χαμίντ. «Δεν είνω όλοι οι Ιρανοί σαν τον άντρα σου. Οποτεδήποτε θελήσεις να χρησψοποιήσεις το τηλέφωνό μου, να ξέ­ ρεις πως θα είσω πάντα ευπρόσδεκτη εδώ». Κω πρόσθεσε: «Άφησέ με να κάνω κάπΟlΟν έλεγχο. Έχω μερικούς φίλους στο γραφείο δια­ βατηρίων». Ευχαριστώντας το Θεό για τον Χαμίντ, όρμησα στο vοvvβέ, το φούρνο, με τη Μαχτόμπ κω το μωρό. ΧΡΕΙαζόμαστε ν ' αγοράσουμε λαβάς για το βραδινό ΦαΥητό, σ ' αυτό είχα βασιστεί άλλωστε για να δlκωολοΥήσώ την έξοδό μου. Όπως συνήθως, στεκόμαστε σε μια ουρά που προχωρούσε αργά, έτσι άρχlOα να παρατηρώ μια ομάδα τεσσάρων αντρών την ώρα που δούλευαν. Η διαδικασία άρχιζε στην άλλη άκρη του δωματίου, όπου ένα τεράστιο ανοξίδωτο βαρέλι, γύρω στα τέσσερα πόδια ψηλό κω περισσότερο από έξι μέτρα σε διάμετρο, ήταν γεμάτο με άφθονη ποσότητα από ζυμάρι. Δουλεύοντας ρυθμικά, λουσμένος στον ιδρώτα από την έντονη ζέ­ στη του αναμμένου φούρνου, ένας άντρας άρπαζε μια χούφτα ζυμάρι από τον κάδο με το αριστερό του χέρι κω το έριχνε πάνω σε μια πλάστιγγα, κόβοντάς το φέτες ακριβώς στη σωστή ποσότητα με μια μυτερή λεπίδα. Ύστερα έριχνε τα κομμάηα του ζυμαΡlΟύ πάνω στο πασπαλισμένο με αλεύρι τσψεντένIΟ πάτωμα του μαγαζlΟύ. Καθισμένος ανακούρκουδα, ο επόμενος εργάτης, λικνιζόταν ψέλ­ νοντας απέξω το Κοράνι, ενώ τραβούσε την υγρή ζύμη από το πά­ τωμα, κω την έριχνε αρκετές φορές πάνω στο αλεύρι, για να την πλάσει ύστερα σε σχήμα μπάλας κω να την ξαναπετάξεl πάλι στο πάτωμα, για να πάρει τη θέση της σε μια γραμμή από μπάλες ζυμα­ ριού. Ένας τρίτος εργάτης διάλεγε μια μπάλα από τη γραμμή κω την έριχνε σε μια μικρή ξύλωη πλατΦόρμα, χρησψοποιώντας ένα μακρύ λεmό ξύλινο κουτάλι, έπλαθε το ζυμάρι κω το πίεζε να γίνΕΙ επίπεδο από όλες ης μεριές κι ύστερα το πετούσε στον αέρα μερικές φορές, πιάνοντάς το κάθε φορά με την άκρη της ξύλωης κουτάλας. Με μια γρήγορη κίνηση του χερlΟύ του έριχνε το ζυμάρι ύστερα πάνω σε ένα Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

116

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ

-

OYIΛIAM ΧΟΦΕΡ

κυρτό πλαίσιο καλυμμένο με κουρέλια, που το κρατούσε ένας τέταρ­ τος άντρας. Αυτός ο τέταρτος άντρας στεκόταν μέσα σ ' ένα λάκκο σκαμμένο στο τσιμεντένιο πάτωμα. Μόνο το κεφάλl, οι ώμοι κω τα μπράτσα του φαίνονταν. Το χείλος της τρύπας ήταν παραγεμισμένο με κουρέλια για να προστmεύεl το κορμί του από τη θερμότητα του σχεδόν δίπλα του ανοιχτού φούρνου. Κάθε λίγο κω λιγάκι ο συγκεκριμένος άντρας, έβγαζε μια ψημένη φουρνιά λαβάς. Περιμέναμε υπερβολικά πολλή ώρα για να αγοράσουμε το λαβάς μας εκείνη την ημέρα, κι ανησυχούσα ιδιαίτερα για ης αντιδράσεις του Μουντί. Όταν τελικά έφτασε η σειρά μας, ακουμπήσαμε κάτω τα λεφτά μας κω πήραμε το φρέσκο λαβάς από το πάτωμα για να το μεταφέρουμε στο απίη χωρίς να μας το τυλίξουν σε χαρτί. Ενώ γυρνούσαμε βιαστικά στο απίη, εξήγησα στη Μαχτόμπ πως θα έπρεπε να κρατήσθ τον Χαμίντ κω το τηλεΦώνημα στο μαγαζί του μυστικά από τον μπαμπά. Μα κατάλαβα πως δεν ήταν αναγκαίο αυτό, αφού η μικρή πεντάχρονη κόρη μου ήξερε πια ποιοι ήταν οι εχθροί κω ποιοι οι φίλοl μας. Ο Μουντί έδειχνε καχύποmος για τη μεγάλη αργοπορία μας. Είπα ψέματα για ν ' αποφύγω τα προβλήματα μαζί του, πως είχαμε σταθεί σε μια mέλειωτη ουρά σε κάποιο φούρνο, για να ανακαλύψουμε στο τέλος πως τους είχε τελειώσει το ψωμί. Κι έτσι αναγκαστήκαμε να πάμε σε κάποιον άλλο φούρνο. Δεν ξέρω αν δεν πίστεψε στην ιστορία μου, ή αν τα γράμμmα από την πρεσβεία τον είχαν πανικοβάλει, πάντως ο Μουντί από εκείνη τη μέρα άΡΧ1σε να γίνετω απροκάλυmα απειληηκός κω να είνω σε διαρ­ κή εμπόλεμη κατάσταση μαζί μου. Αλλά οι σκοτούρες μου δεν έλεγαν να τελειώσουν, κωνούριες φα­ σαρίες έφερε ένα γράμμα, που είχε γράΨθ η μητέρα μου. Ως τώρα, ο Μουντί έκρυβε όλα τα γράμμmα που έστελναν η οικογένειά μου κω οι φίλοl μου. Μα για κάποιο λόγο, που δεν ήξερα, αυτήν τη φορά μου έδωσε έναν κλειστό Φάκελο, που η διεύθυνσή του είχε το γραφικό χαρακτήρα της μητέρας μου. Ήταν η πρώτη φορά που έβλεπα το γραφικό της χαρακτήρα από τότε που βρέθηκα στο Ιράν. Ο Μουντί καθόταν στο πάτωμα πλάι μου κω κρυΦΟΚΟ1Τούσε πάνω από τον ώμο μου την ώρα που διάβαζα. Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ XΩPlΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

117

Α γαπητές μου Μπέτι και Μαχτόμπ, Αvησυχούσαμε τόσο πολύ για σας. Είχα δει ΈVΑ άσχημο όvειρο πριv φύγετε πως θα συvέβαιvε κάτι τέτοιο, πως θα σας πήγαιvε εκεί και δε θα σας άφηvε vΑ γυρίσετε πίσω. Μα δε σ ' το ΑVέφερα ποτέ, γιατί δEV ήθελα v ' ΑVΑKατευτώ. Μα τώρα είδα ΈVα ακόμη άσχημο όvειρο, πως η Μαχτόμπ έχασε το πόδι της σε μια έκρηfJ! βόμβας. Α v ποτέ συμβεί κάτι σε οποια­ δήποτε από τις δυο σας θα πρέπει va vιώσει ΈVOXoς. Το λάθος είvαι δικό του και μόvo δικό του... Ο Μουντί άρπαξε το γράμμα από τα χέρια μου. «Είναι γεμάτο βλακείες!» Φώναξε. «Δεν πρόκειται να σε ξαναφήσω να διαβάσεις κανένα γράμμα από αυτούς, και πολύ περισσότερο να τους ξαναμιλή­ σεις». Τις επόμενες μέρες μάς συνόδευε πάντα για ψώνια, πράγμα που με έκανε να τρέμω από ανησυχία κάθε φορά που περνούσαμε μπροστά από το μαγαζί του XαμίVΤ.

Πριν φύγουμε από την Αμερική, ο Μουντί είχε χρεωθεί πάνω από τέσσερις χιλιάδες δολάρια σε πιστωτικές κάρτες, κρυφά από μένα, για να αγοράσει δώρα πανάκριβα για τους συγγενείς του. Είχαμε υπογρά­ ψει ένα συμβόλαιο για το ενοίκιο ενός σπιτιού στο Ντιτρόιτ, μα δεν υπήρχε κανείς εκεί για να πληρώσει τα εξακόσια δολάρια το μήνα στη σπιτονοικοκυρά. Είχαμε αρκετά λεφτά στην τράπεζα, μαζεύτηκαν όλα εκείνα τα κερ­ δοΦόρα χρόνια που ο Μουντί έκανε την εξάσκησή του. Είχε αποσύρει κρυφά μεγάλα ποσά από τους λογαριασμούς μας στην τράπεζα πριν έρθουμε στο Ιράν, μα είχε την προνοητικότητα να μην αποσύρει όλα τα λεφτά, γιατί κάτι τέτοιο θα με είχε βάλει σίγουρα σε υποψίες για τα σχέδιά του. Είχαμε ένα σπίτι στην Αμερική επιπλωμένο πανάκριβα και δυο αυτοκίνητα. Και δεκάδες χιλιάδες δολάρια σε προθεσμιακούς λο­ γαριασμούς, πο\) ο Μουντί ήταν αποφασισμένος να μεταφέρεl στο Ιράν. Δεν είχε υποψιαστεί πως είχα στείλει ακριβώς αντίθετες οδηγίες στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, δεν είχε καμιά πρόθεση να πληρώσει τους φόρους που του αναλογούσαν. «Ως εδώ», έλεγε, «δεν πρόκειται να μου πά­ ρουν άλλα χρήματα». Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

118

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ - ΟΥΙΛΙΑΜ ΧΟΦΕΡ

«Οι γονείς σου πρέπει να πουλήσουν τα πάντα και να μεταφέρουν εδώ τους λογαριασμούς μας!» Ο Μουντί γκρίνιαζε συνέχεια, λες και το οικονομικό αυτό μπέρδεμα ήταν δικό μου λάθος, ή οι γονείς μου υπεύθυνοι για τη διαχείριση των χρημάτων μας. Εδώ, στο Ιράν, το ιατρικό του δίπλωμα δεν είχε καμιά αξία. Το έντονο άγχος που του δημιουργούσε αυτό εκδηλωνόταν με όλο και αυξανόμενη επιθετικότητα σ ' αυτούς που βρίσκονταν γύρω του. Η Μαχτόμπ κι εγώ κρατούσαμε τις αποστάσεις, αποφεύγοντας, όσο μπο­ ρούσαμε, τις εντάσεις μαζί του.

Εργάτες δημόσιων έργων άρχισαν επισκευές στο σύστημα ύδρευ­ σης της γειτονιάς. Δεν είχαμε νερό ούτε για να πλυθούμε. Τα βρόμικα πιάτα στοιβάζονταν στην κουζίνα. Και, το χειρότερο, δεν είχα τρόπο να καθαρίσω σωστά τα υλικά για το φαγητό μας. Ακούγοντάς με να παραπονιέμαι ο Μαμάλ υποσχέθηκε να μας πάει σ ' ένα εστιατόριο το επόμενο βράδυ. Οι συγγενείς του Μουντί σχεδόν ποτέ δεν έβγαιναν έξω για φαγητό, έτσι περιμέναμε με ανυπομονησία τη μεγάλη ευκαιρία. Αντί να μαγειρέψω το επόμενο απόγευμα, μαζί με τη Μαχτόμπ προ­ σπαθήσαμε να ντυθούμε και να χτενιστούμε όσο πιο όμορφα μπορού­ σαμε. Ήμαστε έτοιμες όταν ο Μαμάλ γύρισε από τη δουλειά του κουρα­ σμένος και κακόκεφος. «Όχι, δε θα βγούμε έξω», γκρίνιαξε. Τσσρόφ ξανά. Η Μαχτόμπ κι εγώ απογοητευτήκαμε, είχαμε τόσο λίγες ευκαιρίες για να διασκεδάσουμε λιγάκι. «Ας πάρουμε ένα ταξί κι ας βγούμε έξω μόνοι μας», πρότεινα στον Μουντί, την ώρα που καθόμαστε μαζί με τη Μαχτόμπ στο χολ. «Όχι, δεν πρόκειται να βγούμε έξω», μου απάντησε. «Σε παρακαλώ». «Είπα όχι και το εννοώ, μας φιλοξενούν στο σπίτι τους. Δεν μπο­ ρούμε να βγούμε έξω χωρίς αυτούς. Αφού δε θέλουν να βγουν εκείνοι, κάτσε να τους μαγειρέψεις κάτι». Η απογοήτευσή μου ήταν τόσο έντονη, που δεν μπόρεσα να συ­ γκρατηθώ. Ο Μαμάλ ξαφνικά έγινε για μένα η γενεσιουργός αιτία όλων των προβλημάτων μου. Ήταν εκείνος που μας είχε πρώτος καλέσει στο Ιράν. Μπορούσα ακόμη να ξαναφέρω στο μυαλό μου το πρόσωπό του μ ' εκείνο το χαζό χαμόγελο, τότε στο Ντιτρόιτ, να με Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟ Υ

\

119

διαβεβαιώνει πως η οικογένειά του ποτέ δε θα επέτρεπε στον Μουντί να με κρατήσει στο Ιράν παρά τη θέλησή μου. Σηκώθηκα όρθια. Κοίταξα τον Μουντί και ξεφώνισα. «Είναι ψεύτης. Μεγάλος ψεύτης!» Ο Μουντί πετάχτηκε όρθlΟς, το πρόσωπό του αλλΟ1ωμένο από μlO δαψονlΟμένη οργή. «Λες τον Μαμάλ ψεύτη;» Φώναξε. «Ναι! Τον λέω ψεύτη», τσίριξα. «Και το ίδlΟ είσαι κι εσύ. Οι δυο σας πάντα λέτε πράγματα ... » Το ξέσπασμά μου διακόπηκε απότομα από τη δυνατή γροθιά του Μουντί στη δεξιά μεριά του κεφαλlΟύ μου. Παραπάτησα ζαλισμένη, ανίκανη να νιώσω τον πόνο στην αρχή. Είδα το" Μαμάλ και τη Νασ­ ρίν να μπαίνουν στο δωμάηο για να μάθουν το λόγο όλης αυτής της αναστάτωσης, κι άκουσα ης φοβισμένες κραυγές της Μαχτόμπ και ης βλαστήμιες του Μουντί. Προσπάθησα παραπατώντας να φτάσω στην κρεβατοκάμαρά μου, ελπίζοντας να κλειδωθώ εκεί μέσα ώσπου να κοπάσει η μανία του Μουντί. Η Μαχτόμπ με ακολούθησε ουρλιάζοντας. Έφτασα στην πόρτα της κρεβατοκάμαρας με τη Μαχτόμπ πίσω μου, μα ο Μουντί μας είχε ήδη προλάβεΙ. Η Μαχτόμπ προσπάθησε να μΠΘ ανάμεσά μας, μα ο Μουντί την έσπρωξε άγρια στο πλάι. Το λεπτό της κορμάκι χτύπησε πάνω στον τοίχο και την άκουσα να φωνάζεl από πόνο. Την ώρα που γυρνούσα προς το μέρος της, ο Μουντί με βρό­ ντηξε πάνω στο κρεβάτΙ. «Βοηθήστε με!» Φώναξα. «Μαμάλ, βοήθησέ με». Ο Μουντί με άρπαξε από τα μαλλιά με το αριστερό του χέρι. Με την ελεύθερη γροθιά του άΡΧlΟε να με χτυπάει ξανά και ξανά στο κεφάλl. Η Μαχτόμπ όρμησε να με βοηθήσΘ και ξανά ο πατέρας της την έσπρωξε στο πλάΙ. Αγωνίστηκα να ελευθερωθώ από την αρπάγη των χεριών του, μα ήταν πολύ πιο δυνατός από μένα. Με χαστούκισε με την ανοιχτή του παλάμη. «Θα σε σκοτώσω», μου είπε έξω φρενών. Τον κλότσησα, ελευθερώθηκα κάπως από το σφίξψό του, και προ­ σπάθησα να του ξεφύγω, μα με κλότσησε κι εκείνος στην πλάτη τόσο άγρια ώστε παρέλυσα από τον πόνο που διέτρεξε από πάνω μέχρι κάτω τη σπονδυλική μου στήλη. Με τη Μαχτόμπ να κλαίει σε μια άκρη του δωματίου κι εμένα στο έλεός του, έγινε πιο μεθοδικός, άΡΧlΟε να μου στρίβει το μπράτσο, να μου τραβάΘ τα μαλλιά και να με χαστουκίζει στο πρόσωπο, βλαστηDigitized by 10uk1s, Dec. 2009

120

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟ ΥΝΤΙ - Ο ΥΙΛIΑΜ ΧΟΦΕΡ

μώντας μΕ όλη την ώρα. Μου ΦώναζΕ συνέΧΕ1α: Θα σΕ σκοτώσω! Θα σΕ σκοτώσω! «ΒοηθήστΕ μΕ!» ούρλιαξα αΡΚΕΤές φορές. «Παρακαλώ, ας μΕ βοη. θήσΕ1 κάποιος». Μα ούΤΕ ο Μαμάλ ούΤΕ η Νασρίν προσπάθησαν να ΕΠέμβουν. ΟύΤΕ ο Ρεζά και η Εσί, που ήμουν σίγουρη πως τα Είχαν ακούσΕ1 όλα. Δεν ξέρω πόσα λεπτά πέρασαν, Ενώ ΕΚΕίνος συνέχιζΕ να μΕ χτυπάΕΙ. ΠΕρίμΕνα να χάσω τις αισθήσΕις μου, το θάνατο που μου ΕίΧΕ υΠΟΟ)(Ε­ θΕί. Σταδιακά, η ορμή των χτυπημάτων του μΕ1ώθηΚΕ. ΣταμάτησΕ να πάΡΕΙ ανάσα, μα ακόμη μΕ κρατούσΕ σταθΕρά πάνω στο ΚΡΕβάτι. Κάπου σΕ μια άκρη, η Μαχτόμπ έκλαιγΕ υστΕρικά. «NτετζΆV», ΕίΠΕ μια ήΡΕμη φωνή από την πόρτα. «NτετζΆV». Ήταν ο Μαμάλ. Επιτέλους. Ο Μουντί σήκωσΕ το ΚΕφάλι του. «NτετζΆV», ξαναΕίΠΕ ο Μαμάλ. ΤράβηξΕ απαλά τον Μουντί από πάνω μου και τον έβγαλΕ έξω από την ΚΡΕβατοκάμαρα. Η Μαχτόμπ έτΡΕξΕ κοντά μου κι έκρυΨΕ το ΚΕφαλάκι της στην αγκαλιά μου. ΜοιράσαμΕ τον πόνο μας, όχι μόνο τις φυσικές μΕλανιές μας, μα και το βαθύΤΕΡΟ πόνο που παραμόνΕυΕ μέσα μας. ΚλαίγαμΕ σιωπηλά, καμιά μας δΕν μπορούσΕ να μιλήσΕ1 για πολλή ώρα. Το κορμί μου το ένιωθα σαν να ήταν ολόκληρο μια ΤΕράστια πληγή. Τα χτυπήματα του Μουντί Είχαν στολίσΕ1 το ΚΕφάλι μου μΕ δυο καρού­ μπαλα τόσο μΕγάλα, που ανησυχούσα μήπως μου ΕίΧΕ προκαλέσΕ1 κάποια σοβαρή βλάβη. Τα μπράτσα και η πλάτη μου πονούσαν. Το ένα από τα πόδια μου μΕ πονούσΕ τόσο πολύ, που ήξΕρα πως θα κούτσαινα για μέΡΕς. Αναρωτιόμουν σΕ τι κατάσταση ήταν το πρόσω­ πό μου. ΜΕΤά από λίγα λεπτά η Νασρίν ακροπατώντας μπήΚΕ στην ΚΡΕβα­ τοκάμαρα, η Εικόνα της υπάκουης lρανής προσωποποιημένη, το αρι­ στΕρό της χέρι κρατούσΕ σφιχτά το τσαντόρ στο πρόσωπό της. Η Μαχτόμπ κι εγώ κλαίγαμΕ ακόμη. Η Νασρίν κάθισΕ στο ΚΡΕβάτι και μΕ αγκάλιασΕ από τους ώμους. «Μην ανησυΧΕίς γι ' αυτό», μου ΕίΠΕ. «Δεν Είναι τίποτα σοβαρό». «Δεν Είναι τίποτα σοβαρό;» τη ρώτησα δύσπιστα. «ΔΕν Είναι τίποτα σοβαρό το γεγονός πως μΕ χτύπησΕ τόσο βάρβαρα; Και δΕν το θΕω­ ΡΕίς ΕΠικίνδυνο να μου λέΕ1 πως θα μΕ σκοτώσΕ1;» «ΔΕν πρόΚΕΙΤαι να σΕ-σκοτώσΕ1», μου ΕίΠΕ η Νασρίν. Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡ/Σ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

121

«Λέει πως θα το κάνει. Γιατί δε με βοηθήσατε; Γιατί δεν κάνατε κάτι;» Η Νασρίν προσπάθησε να με παρηγορήσει όσο καλύτερα μπορού· σε, να με βοηθήσει να μάθω να παίζω με τους κανόνες αυτής της φοβερής χώρας. «Δεν μπορούμε ν ' ανακατευτούμε, σε τέτοια πράγ­ ματα», μου εξήγησε. «Δεν μπορούμε να πάμε ενάντια στη θέληση του NτετζΆV». Η Μαχτόμπ καταλάβαινε τα πάντα, βλέποντας τα δακρυσμένα της μάτια ένιωσα ένα ρίγος να διατρέχει τη ραχοκοκαλιά μου. Τι θα γινό­ ταν αν ο Μουντί πραγματοποιούσε την aπειλή του να με σκοτώσει; Θα είχε το κουράγιο να σκοτώσει και τη Μαχτόμπ; Ή ήταν πολύ μικρή ακόμη κι απλά θα μεγάλωνε μαθαίνοντας ν ' aπoδέxεται την τρέλα του σαν κάτι το φυσιολογικό; Θα γινόταν κι αυτή μια γυναίκα σαν τη Νασρίν ή την Εσί, που θα σκέπαζε την ομορφιά, το πνεύμα και την ψυχή της με το τσαντόρ; Θα την πάντρευε ο Μουντί μ ' έναν ξάδερφό της που θα τη χτυπούσε και θα την ανάγκαζε να γεννοβολά μωρά με aπλανή μάτια και γενετικές παραμορφώσεις στο κορμί τους «Δεν μπορούμε να πάμε ενάντια στον NτετζΆV», επανέλαβε η Νασ­ ρίν, «μα μην το παίρνεις κατάκαρδα. Όλοι οι άντρες έτσι είναι». «Όχι», της είπα aπότoμα. «Δεν είναι όλοι οι άντρες έτσι». «Κι όμως είναι», μου είπε σοβαρά. «ο Μαμάλ κάνει το ίδιο σε μένα. Ο Ρεζά κάνει τα ίδια στην Εσί. Όλοι οι άντρες στο Ιράν έτσι είναι». Θεέ μου! σκέφτηκα. Τι με περιμένει ακόμη;

Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

7

Γ

αρκετά καλά για να ξαναρ­ χίσω πάλι τις καθημερινές μου δουλειές και τα ψώνια. Απέφευγα να έρθω σε επαφή με ξένους. Αφού ακόμη και με το ρουσαρί δεν κατόρ­ θωνα να κρύψω το γεμάτο μελανιές πρόσωπό μου, πράγμα που μ ' έκανε να ντρέπομαι πολύ. Η Μαχτόμπ μετά από αυτά τα γεγονότα απομακρύνθηκε ακόμη πιο πολύ από τον πατέρα της. Κάθε βράδυ την άκουγα να κλαίει στον ύπνο της. Καθώς περνούσαν οι μέρες γεμάτες ένταση, ο Μουντί γινόταν ό­ λο και πιο σκυθρωπός κι απειλητικός απέναντί μας, η Μαχτόμπ κι εγώ ζούσαμε πια μέσα στο φόβο. Το άγριο ξύλο μ ' έκανε να συνει­ δητοποιήσω τους κινδύνους που μας απειλούσαν, τα τραύματά μου ήταν η απόδειξη πως ο Μουντί ήταν, στ ' αλήθεια, αρκετά τρελός για να με σκοτώσει -να μας σκοτώσει- αν κάτι ενεργοποιούσε το θυμό του. Οι ζωές μας είχαν γίνει έρμαιο των διαθέσεων του Μουντ1. Τον ήξερα αυτόν τον άντρα τόσο καλά. Για χρόνια έβλεπα τη σκιά της τρέλας να τον τυλίγει. Και κατηγορούσα τον εαυτό μου για την αδρά­ νεια που είχα δείξει, τότε που τα σημάδια συγκεντρώνονταν απειλη­ τικά στον ορίζοντα. Αν είχα δώσει βάση στους φόβους μου κι είχα ενεργήσει νωρίτερα, πριν πάρουμε εκείνη την πτήση για την Τεχερά­ νη, ίσως να μη βρισκόμαστε σήμερα παγιδευμένες σ ' αυτήν τη φοβερή χώρα. Θα μπορούσα να απαριθμήσω τις αιτίες που με είχαν πείσει να δεχτώ αυτό το ταξίδι -αιτίες οικονομικές, νομικές, συναισθηματικές, ακόμη και ιατρικές. Μα όλα κατέληγαν στο ίδιο αποτέλεσμα. Είχα φέρει τη Μαχτόμπ στο Ιράν σε μια τελευταία απελπισμένη προσπάθειά μου να επιβεβαιώσω την ελευθερία της, και να πού είχαμε καταλήξει Η οργή του Μουντί αvτί να με υποτάξει σ ' αυτόν, ατσάλωσε τη θέλησή μου. Η παρουσία της Μαχτόμπ στη ζωή μου μου έδινε θάρρος και η απόφασή μου να τη βγάλω απ ' αυτήν τη χώρα μου έγινε έμμονη ιδέα. ΙΑ ΜΕΡΕΣ ΚΟΥΤΣΑΙΝΑ ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΝΙΩΘΑ

Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

123

Στο μπάνιο μαζί μου έκλαιγε σιωπηλά και με ικέτευε να την πά­ ρω μακριά από τον πατέρα της και να την ξαναγυρίσω στην Αμε­ ρική. «Ξέρω τον τρόπο να γυρίσουμε πίσω», μου είπε μια μέρα. «Ό­ ταν ο μπαμπάς κοιμηθεί, θα βγούμε κρυφά έξω, θα πάμε στο αεροδρό­ μιο και θα μπούμε στο πρώτο αεροπλάνο που θα βρούμε μπροστά μας». Οι προσευχές μας μέρα με τη μέρα αποκτούσαν ένταση και πάθος. Παρόλο που είχα παραμελήσει να πηγαίνω στην εκκλησία τα τελευ­ ταία χρόνια, είχα κατορθώσει να διατηρήσω την πίστη μου στο Θεό. Δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί Εκείνος μας είχε δώσει τόσο βαρύ φορτίο να σηκώσουμε, μα ήξερα πως δε θα τα καταφέρναμε να το σηκώσουμε χωρίς τη βοήθειά Του. Την πρώτη φορά που τόλμησα να μπω στο μαγαζί του Χαμίντ, μετά το ξυλοΦόρτωμα, με ρώτησε «Τι έπαθες» Όταν του εξήγησα, οργίστηκε. «Θα πρέπει να είναι τρελός», μου είπε θυμωμένα. Μιλούσε αργά, προσεκτικά. «Πού μένεις Θα μπορούσα να στείλω κάποιον να τον φροντίσε\)) . Ήταν μια λύση που άξιζε τον κόπο να την υπολογίσουμε, μα όταν το ξανασυλλογιστήκαμε συνειδητοποιήσαμε και οι δυο μας πως κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε υποψίες στον Μουντί πως είχα κάποιους μυ­ στικούς φίλους. Καθώς αναλάμβανα στην υγεία μου, όλο και τολμούσα να βγαίνω έξω συχνότερα, σταματούσα στο μαγαζί του Χαμίντ σε κάθε ευκαιρία για να τηλεφωνήσω στη Χέλεν στην πρεσβεία και να κουβεντιάσω μαζί του τα προβλήματά μου. Ο Χαμίντ ήταν πρώην αξιωματικός στο στρατό του σάχη και ζούσε τώρα στην Τεχεράνη με ψεύτικο όνομα. «ο κόσμος στο Ιράν ήθελε επανάσταση», μου είπε ήρεμα μια μέρα. «Μα αυτό» -έκανε μια χει­ ρονομία προς τις ορδές των αγέλαστων Ιρανών που έτρεχαν στους δρόμους της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Αγιατολάχ- «δεν είναι εκεί­ νο που ονειρευτήκαμε». Ο Χαμίντ προσπαθούσε κι ο ίδιος να βρει έναν τρόπο να φύγει από το Ιράν με την οικογένειά του. Μα υπήρχαν πολλά πράγματα που θα έπρεπε να κάνει πριν το αποτολμήσεΙ. Θα έπρεπε πρώτα πρώτα να πουλήσει την επιχείρησή του, να ρευστοποιήσει την περιουσία του, και να σιγουρευτεί για τις αναγκαίες προφυλάξεις που θα έπρεπε να πάρει, μα ήταν αποφασισμένος να φύγει πριν το παρελθόν του τον προδώσεΙ. Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

124

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ - Ο Υ!ΛIΑΜ ΧΟΦΕΡ

« Έχω αρκετούς φίλους με επιρροή στις Ηνωμένες Πολιτείες», μου είπε. «Κάνουν ό,τι μπορούν για μένα». «Η οικογένειά μου κι οι φίλοι μου στην Αμερική κάνουν επίσης ό,τι μπορούν για μένα», του είπα. Μα είναι ολοΦάνερο πως είναι λίγα αυτά που μπορούν να επιτύχουν μέσα από επίσημα κανάλια. Το γεγονός πως μπορούσα να χρησιμοποιώ όποτε ήθελα το τη­ λέφωνο του Χαμίντ ήταν μεγάλη εξυπηρέτηση για μένα. Παρόλο που οι πληροφορίες που έπαιρνα από την πρεσβεία μου δημιουργού­ σαν ηποπάθεια, ήταν ακόμη το μόνο σημείο επαφής με το σπίτι μου. Η φιλία μου με τον Χαμίντ μου έδειξε πως υπάρχουν πολλοί Ιρανοί που εκτιμούν ακόμη το δυτικό τρόπο ζωής και που εξαγριώνονται για την περιφρόνηση με την οποία η κυβέρνηση αντιμετωπίζει την Αμε­ ρική.

Καθώς περνούσε ο καιρός, συνειδητοποιούσα πως ο Μουντί δεν ήταν ο παντοδύναμος ηγεμόνας που ο ίδιος πίστευε πως ήταν. Είχε κάνει πολύ λίγη πρόοδο για την απόκτηση της άδειας για να μπορέσει να εξασκήσει την ιατρική στο Ιράν. Στις περισσότερες περιmώσεις η αμερικάνικη εκπαίδευσή του του έδινε κάποιο γόητρο, μα το γραφειοκρατικό κράτος του Αγιατολάχ τον αντιμετώπιζε με κάποιο είδος προκατάληψης. Επιπλέον δεν ήταν εκείνος επικεφαλής της μπερδεμένης ιεραρ­ χίας της οικογενειακής τους κλίμακας. Ο Μουντί όφειλε σεβασμό στους μεγαλύτερους συγγενείς του, όπως οι νεότεροι όφειλαν σ ' αυ­ τόν. Δεν μπορούσε να αποφεύγει για πάντα τις υποχρεώσεις του στην οικογένειά του, και τώρα αυτό είχε αρχίσει να λειτουργεί υπέρ ε­ μού. Οι συγγενείς του συχνά αναρωτιόνταν τι είχαμε απογίνει η Μα­ χτόμπ κι εγώ. Όλοι αυτοί που είχαμε συναντήσει τις δυο πρώτες εβδο­ μάδες του ταξιδιού μας στο Ιράν ζητούσαν να μας ξαναδούν, κι ο Μουντί ήξερε καλά πως δεν μπορούσε να μας κρατάει κρυμμένες για πάντα. Απρόθυμα δέχτηκε μια πρόσκληση για δείπνο στο σπίτι του αγά (, μου υποσχέθηκε. Στο τέλος της βραδιάς ο Μουντί δεν έκρυβε τη χαρά του. «ο Ρασίντ μου πρόσφερε δουλειά στην κλινική του», μου είπε, και το πρόσωπό του έλαμπε. «Θα πρέπει να μάθω κάποια στιγμή τι γίνεται με την άδειά μου». Ήταν αργά πια όταν αποχαιρετιστήκαμε. Η Τζούντι κι εγώ χωρίσα­ με με δάκρυα στα μάτια, αναρωτιόμουν αν θα ξανασυναντιόμαστε κάποτε.

Η Αμεγlέ Μποζόργκ συνήθιζε να μαζεύει όλη την οικογένεια στο σπίτι της κάθε Παρασκευή, για να γιορτάσουν μαζί της το Σάββα­ το, μα ο Μουντί είχε πάψει πια να είναι τόσο αφοσlωμένος στην αδερ­ φή του, έτσι κάποτε της είπε πως είχαμε άλλα σχέδια για την Παρα­ σκευή. Συνέβηκε το εξής καταπληκτικό, η Αμεγlέ Μποζόργκ ν ' αρρωστή­ σει μέχρι θανάτου την Πέμmη το βράδυ. «Η μαμά πεθαίνει», είπε η 20χρέ στον Μουντί στο τηλέφωνο. «Πρέπει να έρθεις να περάσεις τις τελευταίες της στιγμές μαζί της». Κουρασμένος από τις πονηριές της αδερφής του, μα συνάμα κι ανήσυχος γι ' αυτήν, ο Μουντί μας πήρε και πήγαμε όσο πιο γρήγορα μπορούσαμε στο σπίτι της με ταξΙ Η 20χρέ κι η Φερεστέ μας οδήγη­ σαν αμέσως στην κρεβατοκάμαρα της μάνας τους, όπου η Αμεγlέ Μποζόργκ βρισκόταν ξαπλωμένη κατάχαμα, με το κεφάλl της τυλιγ­ μένο με κουρέλια και σκεπασμένη με υπερβολικά πολλές κουβέρτες. Το μέτωπό της έσταζε συνέχεια ιδρώτα, που τον σκούπιζε με τα χέρια Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

142

ΜΠΕTJ ΜΑΧΜΟΥΝTJ - ΟΥΙΛΙΑΜ ΧΟΦΕΡ

της. Σπαρταρούσε γεμάτη αγωνία και βογκούσε αδιάκοπα στα φαρσί: «Θα πεθάνω, θα πεθάνω». Ο Ματζίντ και ο Ρεζά ήταν ήδη εκεί, ενώ αρκετοί συγγενείς ακόμη είχαν ξεκινήσει για το σπίτι της Αμεγιέ Μποζόργκ. Ο Μουντί εξέτασε προσεκτικά την αδερφή του, μα δεν μπόρεσε να βρει κάτι που να δικαιολογεί την κατάσταση που βρισκόταν. Μου ψιθύρισε πως πίστευε πως όλος αυτός ο ιδρώτας που την έλουζε 0φειλόταν στις κουβέρτες που είχε ρίξει πάνω της και όχι σε πυρετό. Μα εκείνη συνέχισε να βογκάει από τον πόνο που παραπονιόταν πως ένιωθε σ ' όλο της το κορμί. «Θα πεθάνω», έλεγε και ξανάλεγε. Η 20χρέ και η Φερεστέ της μαγείρεψαν σούπα κοτόπουλο. Έφεραν το πιάτο στο δωμάτιο όπου καρτερούσε το τέλος της και, ο ένας μετά τον άλλον, όλα τα μέλη της οικογένειας άρχισαν να ικετεύουν την Αμεγιέ Μποζόργκ να φάεl έστω και μια κουταλιά. Ο μικρότερος γιος της, ο Ματζίντ, κατάφερε ν ' ακουμπήσει το κουτάλι ως τα χείλια της, μα εκείνη κρατούσε το στόμα της κλειστό κι αρνιόταν να καταπιεί. Στο τέλος ο Μουντί κατάφερε να πείσει την αδερφή του να καταπιεί μια κουταλιά σούπας. Όταν το πέτυχε αυτό, όλοι αυτοί που βρίσκο­ νταν στο δωμάτιο και παρακολουθούσαν με αγωνία ξέσπασαν σε κραυγές χαράς. Η ξαγρύπνια μας κράτησε όλη τη νύχτα, μα και την επόμενη μέρα. Πού και πού ο Χατζί Μπαμπά έχωνε το κεφάλl του στο άνοιγμα της πόρτας, μα την περισσότερη ώρα του την περνούσε με προσευχές και με τη μελέτη του Κορανίου. Ο Μουντί, η Μαχτόμπ κι εγώ σιγουρευτήκαμε κάποια στιγμή πως όλα αυτά ήταν ένα κακό θέατρο εκ μέρους της Αμεγlέ Μποζόργκ. Θέλαμε να φύγουμε, αλλά ο Μουντί βρέθηκε για άλλη μια φορά ε­ γκλωβισμένος ανάμεσα στο σεβασμό που όφειλε στην οικογένειά του και στην κοινή λογική. Η Αμεγlέ Μποζόργκ παρέμεινε στο κρεβάτι του πόνου όλο το βράδυ της Παρασκευής -τότε που υποτίθεται πως εμείς θα βρισκόμαστε κάπου αλλού. Ύστερα, αφήνοντάς τα όλα στην πίστη της στον Αλλάχ, σηκώθηκε από το αχυρόστρωμά της κι ανάγγειλε πως θα έκανε αμέσως ένα προσκύνημα στην ιερή πόλη της Μασίντ στα βορειοανατολικά της χώρας, όπου υπήρχε ένα μασrζέvτ γνωστό για τις θαυματουργές του ιδιότητες. Το Σάββατο όλη η οικογένεια συνόδεψε μια γεμάτη ζωντά­ νια Αμεγlέ Μποζόργκ στο αεροδρόμιο για να την κατευοδώσει ως το αεροπλάνο, οι γυναίκες έχυναν δάκρυα θλίψης και οι άντρες άγγιζαν Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟ Υ

143

τις χάντρες των τασμπίχ τους και προσεύχονταν για ένα θαύμα. Ο Μουντί πήρε μέρος στο παιχνίδι από υποχρέωση και μόνο, μα μόλις μείναμε μόνοι μας μου μουρμούρισε «' Ολα αυτά είναι γεννήμα­ τα της φαντασίας της».

Ο Νοέμβριος ακολούθησε τον Οκτώβριο. Τα παγωμένα πρωινά στο διαμέρισμά μας, που η θέρμανσή του δεν επαρκούσε, προμήνυαν πως ο χειμώνας στην ΤεxεΡΆVη θα ήταν το ίδιο βαρύς με το ζεματιστό καλοκαίρι της. Είχαμε έρθει σ ' αυτήν τη χώρα απροετοίμαστοι για το χειμώνα, πρώτη από όλους μας η Μαχτόμπ χρειαζόταν ένα χοντρό παλτό. Έκπληκτη, άκουσα τον Μουντί να διαφωνεί για την αγορά και συνειδητοποίησα πως είχε αρχίσει να γίνεται έξαλλος με θέματα οικο­ νομικά. Το σχέδιό μου με τον αδερΦό μου, τον Τζιμ, απέτυχε. Τηλεφώνησε στο σπίτι του Μαμάλ μετά από δυο εβδομάδες από τότε που είχα δώσει τα γράμματα στην Τζούντι, κι ακολούθησε τις οδηγίες που του είχα γράψει. Εξήγησε στον Μουντί πως ο μπαμπάς ήταν πολύ άρρωστος και πως η οικογένεια είχε μαζέψει χρήματα για να μπορέσουμε να γυρίσουμε αεροπορικώς πίσω. «Θα ήθελες να σας στείλω τα εισιτή­ ρια;» τον ρώτησε. «Τι ημερομηνία να τους βάλω;» «Είναι παγίδα!» ούρλιαξε ο Μουντί, «Δεν πρόκειται να γυρίσει πίσω. Δεν πρόκειται να την αφήσω να κάνει κάτι τέτοιο». Βρόντηξε το ακουστικό με δύναμη πάνω στο τηλέφωνο κι έστρεψε το θυμό του πάνω μου. Διαφωνούσαμε με λόγια σκληρά για το οικονομικό αρκετή ώρα. Η προσφορά δουλειάς από τον Ρασίντ στην κλινική που δούλευε ποτέ δεν υλοποιήθηκε. Υποmεύομαι πως ήταν απλά τααρόφ. Ο Μουντί δεν είχε κατορθώσει ακόμη ν ' αποκτήσει την άδεια ερ­ γασίας και ισχυριζόταν πως ήταν δικό μου λάθος που δεν μπορούσε να εργαστεί. «Πρέπει να μένω στο σπίτι για να σε φυλάω», μου είπε. «Χρειάζομαι μια νταντά για σένα. Δεν έχω καμιά ελευθερία να κινούμαι εξαιτίας σου. Είμαι σίγουρος πως με παρακολουθεί η CIA, από τότε που έβαλες την οικογένειά σου να ψάχνει για σένα και τη Μαχτόμπ». «Τι είναι αυτό που σε κάνει να πιστεύεις πως η οικογένειά μου μας ψάχνει;» τον ρώτησα. Με κοίταξε οργισμένα. Πόσα ήξερε; Σίγουρα δεν υποψιαζόταν πως Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

144

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟ ΥΝΤΙ - Ο ΥΙΛIΑΜ ΧΟΦΕΡ

γνώριζα τις επαφές που είχε η πρεσβεία μαζί του για την υπόθεσή μου. Ή μήπως ήξερε περισσότερα aπό αυτά που φαvταζόμOυν; Ο Moυvτί με είχε aπειλήσει και με δόλο με είχε φέρει μαζί του στο Ιράν. Τώρα δεν ήξερε τι να με κάνει. «Θέλω να γράψεις ένα γράμμα στην Αμερική», μου είπε. «Στους γονείς σου. Πες τους να μας στείλουν aτμoπλoϊKώς όλα μας τα πράγ· ματα εδώ». Μου ήταν δύσκολο να γράψω ένα τέτοιο γράμμα, ιδιαίτερα με τον Moυvτί να στέκεται aπειλητιKός aπό πάνω μου διαβάζοντας κάθε λέξη που έγραφα. Μα συμμορφώθηκα με τις εvτoλές του, έxovτας εμπιστο· σύνη στους γονείς μου πως θα καταλάβαιναν την παγίδα και δε θα έκαναν τίποτε aπό όλα αυτά που τους ζητούσε ο Moυvτί. Μόλις τελείωσα τα γράμμα, ο Μουντί συμφώνησε τελικά πως θα μπορούσαμε να πάμε να ψωνίσουμε το παλτό της Μαχτόμπ. Η Νασρίν και ο Αμίρ θα μας συνόδευαν στα μαγαζιά. Σίγουρος πως η Νασρίν θα ήταν αποτελεσματική κατάσκοπος και δεσμοΦύλακάς μας, ο Moυvτί προτίμησε να μείνει στο σπίτΙ. Πήγε σέρνovτας τα πόδια του ως την κρεβατοκάμαρα έτοιμος ν ' απολαύσει τον aπoγευματινό του υπνάκο. Ήμαστε σχεδόν στην πόρτα όταν χτύ­ πησε το τηλέφωνο. «Είναι για σένα», μου είπε η Νασρίν βαριεστημένα. «Σε ζητάει μια κυρία που μιλάει αγγλικά». Μου έδωσε το ακουστικό και δεν έφυγε aπό πλάι μου όση ώρα μιλούσα. «Ναι;» «Είμαι η Χέλεν», μου είπε μια φωνή. Ξαφνιάστηκα και ταράχτηκα συνάμα, μα προσπάθησα με κόπο να μη δείξω την ταραχή μου. «Πρέπει να σου μιλήσω», μου είπε η Χέλεν. «Νομίζω πως έχετε πάρει λάθος νούμερο», της απάντησα. Η Χέλεν αγνόησε αυτό που της είπα, παρόλο που ήξερε σε πόσο δύσκολη θέση βρισκόμουν. «Δεν ήθελα να σου τηλεφωνήσω στο σπίτι σου», μου εξομολογήθηκε. «Μα κάποιος ήρθε σε επαφή μαζί μας για ' σένα και είναι ανάγκη να σου μιλήσω. ΤηλεΦώνησέ μου ή έλα να με δεις το συvτoμότερo». «Δεν καταλαβαίνω τι λέτε», είπα για να μη δημιουργήσω υποψίες στη Νασρίν. «Σας επαναλαμβάνω πως έχετε πάρει λάθος νούμερο». Αμέσως μετά έκλεισα το τηλέφωνο, η Νασρίν γύρισε πίσω, μπήκε στην κρεβατοκάμαρά μας και ξύπνησε τον Moυvτί που είχε ήδη aπo­ κοιμηθεί. Ήμουν έξω φρενών μαζί της, μα δεν μπόρεσα να της πω Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟ Υ

145

τίποτα, γιατί την ίδια σηγμή είδα τον Μουντί να έρχετω προς το μέρος μου βράζοντας από το θυμό του. «ΠΟlΟς ήταν στο τηλέφωνο;» με ρώτησε. «Δεν ξέρω», τραύλισα. «Κάποια κυρία. Δεν ξέρω ποια ήταν». Ο Μουντί έδειχνε φοβερά αναστατωμένος. «Ξέρεις ποια ήταν!» Φώ­ ναξε. «Κω θέλω να μάθω κι εγώ ποια ήταν». «Δεν ξέρω», του απάντησα, προσπαθώντας να παραμείνω όσο ήρε­ μη μπορούσα, ενώ είχα αρχίσει να μπαίνω ανάμεσα σ ' αυτόν κω τη Μαχτόμπ από φόβο πως θα με χτυποίισε άλλη μια φορά. Η Νασρίν, ο πιστός του Ιρανός κατάσκοπος, τράβηξε τον Αμίρ σε μια γωνιά. «Θέλω να μου πεις λέξη προς λέξη ό,τι σου είπε», με απείλησε ο Μουντί. «Ήταν κάποια κυρία που είπε 'Έίσω η Μπέτι"; "Νω", της απάντη­ σα, κι εκείνη με ρώτησε "Είσαστε καλά, εσύ κω η Μαχτόμπ;" Της είπα: "Νω, είμαστε καλά", κω σ ' αυτό το σημείο τέλειωσε η κουβέντα μας. Έκλεισε η γραμμή». «Κω επΙμένεις πως δεν ξέρεις ποια ήταν», με κατηγόρησε ο Μουντί. «Όχι, φυσlκά κω δεν ξέρω». «Τα μάτια σου δεκατέσσερω), είπε στη Νασρίν κι επανέλαβε το ίδlΟ στον Μαμάλ το βράδυ. «ΚάπΟlΟς την παρακολουθεί. Θα την αρπά­ ξουν κω θα την εξαφανίσουν στο δρόμο». Το τηλεφώνημα της Χέλεν με αναστάτωσε για αρκετές μέρες. Τι μπορεί να ήταν τόσο σημαντικό για ν ' αναγκαστεί η Χέλεν να μου τηλεφωνήσεl στο σπίτι; Ήξερε τον αλλοπρόσαλλο χαρακτήρα του Μουντί κω τους κινδύνους που δlέτρεχα από τα οργισμένα του ξεσπά­ σματα. Αναγκάστηκα να ζήσω με αγωνία κω εικασίες για μια ολόκλη­ ρη εβδομάδα, γιατί εκείνο το τηλεφώνημα έγινε αιτία ο Μουντί να αυξήσει την επαγρύπνησή του. Φρόντιζε να υπάρχει πάντα κάπΟlΟς, ο ίδlΟς ή η Νασρίν, που θα με συνόδευε για ψώνια στην αγορά. Όσο περνούσε ο καφός, τόσο η αγωνία μου μεγάλωνε. Τα πράγματα ίσως να είχαν αλλάξει προς το καλύτερο, μα δεν είχα τρόπο να το μάθω. Τελικά ένα ευλογημένο απόγευμα, που η Νασρίν είχε φύγεl για το ΠανεπιστήμlΟ, ο Μουντί αποφάσlΟε να μας επιτρέψει να . πάμε μόνες μας για ψώνια. Όρμησα στο κατάστημα του Χαμίντ κω τηλεφώνησα αμέσως στη Χέλεν. «Σε παρακαλώ να προσέχεις», με προειδοποίησε η Χέλεν. «Εί­ νω δυο κυρίες που ήρθαν εδώ κω σε έψαχναν. Έχουν έρθει σ ' επαφή με την οικογένειά σου κω θέλουν να σε βγάλουν έξω από τη χώρα. Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

146

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ

-

OYIΛIAM ΧΟΦΕΡ

!\λλ.ά να προσέχεις πολύ, πιστεύω πως δεν έχουν συνειδητοποιήσει τους κινδύνους αυτού που πάνε να κάνουν». Ύστερα πρόσθεσε . Μου έδωσε το τηλέφωvο της Τρις κω της τηλεΦώvησα αμέσως. «Σας παίρvω aπό το γραφείο του υποπροξέvου της πρεσβείας», της είπα. Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ χΩΡIΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

159

Η Τρις ήταν ενθουσιασμένη που ερχόμουν σ ' επαφή μαζί της. «Μί· λησα με τη μητέρα σας χθες βράδυ!» μου είπε. «Ερχόμαστε κάθε μέρα σ ' επαφή μαζί της. Κλαίει συνέχεια κι ανησυχεί πολύ για σας. Μας παρακάλεσε να σας βοηθήσουμε και της υποσχεθήκαμε πως θα κά­ νουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας. Περιμέναμε, όλο αυτό το διάστη­ μα, να βρούμε μια ευκαιρία να επικοινωνήσουμε μαζί σας. Θα θέλαμε να σας συναντήσουμε το συντομότερο». Κανονίσαμε τις λεπτομέρειες. Αύριο θα έλεγα στον Μουντί πως είχα να κάνω ψώνια για το σπίτι μετά το σχολείο και πως θα καθυστερού­ σαμε λιγάκι. Αν δεν έδειχνε διάθεση να μας συνοδεύσει, θα τηλεφω­ νούσα στην Τρις για να επιβεβαιώσουμε τη συνάντησή μας. Η Μα­ χτόμπ κι εγώ θα στεκόμαστε στην πίσω πόρτα του Πάρκου Κουρός στις δώδεκα και τέταρτο. Η Τρις και η Σούζαν θα έρχονταν με μια άσπρη Πέικαν. «Εντάξει», μου είπε η Τρις. «Θα φροντίσουμε να είμαστε εκεί». Είχα ανάμικτα συναισθήματα γι ' αυτήν τη συνάντηση, τον ενθου­ σιασμό διαδεχόταν η ανησυχία. Γιατί το έκαναν αυτό; Μήπως ήθελαν χρήματα ή απλά και μόνο τις είχε συνεπάρει η μαγεία της περιπέτειας Δεν έβλεπα την ώρα να τις συναντήσω. Καθώς έκλεινα το τηλέφωνο, είδα τη Χέλεν να σφίγγει με αγωνία τα χέρια της.

«Τι θα λέγατε για πίτσα αύριο το βράδυ;» τους ρώτησα. «Καταπληκτική ιδέα!» είπαν μ ' ένα στόμα ο Μουντί, ο Μαμάλ και η Νασρίν, κανείς τους δεν υποmεύτηκε την παγίδα που είχα αρχίσει να τους στήνω μελετώντας κάθε λεπτομέρειά της. Πέρασα μια νύχτα ξαγρύπνιας, οι ερωτήσεις διαδέχονταν η μια την άλλη. Ενεργούσα λογικά; Μήπως θα έπρεπε ν ' ακολουθήσω τις συμ­ βουλές που μου είχαν δώσει ο κύριος Βίνκοπ και η Χέλεν ή να προ­ σπαθήσω ν ' αρπάξω την ελευθερία από όποιον και από όπου προερ­ χόταν; Θα έβαζα σε κίνδυνο τη Μαχτόμπ; Κι αν ναι, είχα αυτό το δικαίωμα; Τι θα γινόταν αν μας έπιαναν; Θα μ ' έστελναν πίσω στον Μουντί ή, ακόμη χειρότερα, θα με απέλαυναν και θα έδιναν τη Μα­ χτόμπ σ ' εκείνον που θεωρούσαν πως πραγματικά ανήΚΕ, τον πατέρα της; Αυτός ήταν ο χειρότερος εφιάλτης απ ' όλους. Δεν είχα καμιά επιθυμία να γυρίσω στην Αμερική μόνη μου. Μου ήταν αδύνατο να πάρω μια απόφαση. Κοντά στο χάραμα, την Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

160

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟ ΥΝΤΙ - Ο ΥΙΝΑΜ ΧΟΦΕΡ

ώρα που ο Μου\Πί σηκώθηκε να κάνει τις προσευχές του, ήμουν α­ κόμη ξύπνια, ακόμη αναποφάσιστη_ Όταν ξάπλωσε πάλι στο κρεβάτι, σφίχτηκε πάνω μου για να ζεσταθεί από το κρύο του χειμωνιάτικου πρωινού_ Προσποιήθηκα πως κοιμόμουν, δεν έβλεπα την ώρα να το σκάσω μακριά από αυτόν το σιχαμερό ά\Πρα! Δυο ώρες αργότερα ο Μου\Πί ήταν ακόμη κουλουριασμένος στο κρεβάτι την ώρα που η Μαχτόμπ κι εγώ ετοιμαζόμαστε να φύγουμε για το σχολείο. «Θ ' αργήσω λίγο σήμερα», του είπα αδιάφορα. «Θα πρέπει να περάσω από την Πιτσαρία Πολ για τυρί». «Μμμμ», μουρμούρισε ο Μου\ΠΙ Το πήρα για συμφωνία. Μόλις τέλειωσε το νηπιαγωγείο το μεσημέρι, η Μαχτόμπ ήρθε αμέ­ σως στο γραφείο, προσπαθώ\Πας να κρύψει το πόσο αναστατωμένη ήταν. Πήραμε ένα ταξί και φτάσαμε γρήγορα στο Πάρκο Κουρός, απ ' όπου τηλεφωνήσαμε στην Τ ρις. «Ήρθαμε», της είπα. «Θα είμαστε εκεί σε πΜε λεπτά». Η άσπρη Πέικαν σταμάτησε πλάι μας ακριβώς σε πέ\Πε λεπτά, μέσα κάθο\Παν δυο γυναίκες και μερικά παιδιά που ουρλιάζανε. Εκείνη που καθόταν στη θέση του συνοδηγού με άρπαξε από το μπράτσο και με τράβηξε προς το αυτοκίνητο. «Έλα», μου είπε, «θα σας πάρουμε μαζί μας». Ελευθέρωσα το χέρι μου από το δικό της. «Πρέπει να μιλήσουμε», της είπα. «Πες μου τι σκοπεύετε να μας κάνετε». «Σε ψάχναμε πολλές εβδομάδεQ>, μου είπε η γυναίκα. «Και τώρα ήρθε η ώρα να σας πάρουμε μαζί μας». Προσπάθησε να με τραβήξει πάλι από το μπράτσο, ενώ την ίδια ώρα άρπαζε τη Μαχτόμπ με το άλλο της χέρΙ. Εκείνη έκανε πίσω φοβισμένη κι έβαλε τις φωνές. «Θα πρέπει να έρθεrε μαζί μας τώρα!» μου είπε η γυναίκα. «Δεν έχετε περιθώρια επιλογής. Είτε έρχεστε μαζί μας αμέσως ή δεν πρό­ κειται να σας βοηθήσουμε». «Για σταθείτε, ούπε που σας γνωρίζω», της είπα. «Θέλω να μάθω πρώτα λεπτομέρειες για το πώς με ανακαλύψατε. Τι σχέδια έχετε;» Η γυναίκα μιλούσε γρήγορα προσπαθώντας να καταλαγιάσει το φόβο της Μαχτόμπ. Όλη αυτήν την ώρα κοιτούσε γύρω της νευρικά, ελπίζο\Πας πως δε θα τραβούσαμε την προσοχή της αστυνομίας ή της πσσvτάρ. «Εγώ είμαι η Τρις. Μας μίλησε η Τζού\Πι για σένα. Επικοι- · νωνούμε μαζί της κάθε μέρα. Ερχόμαστε σ ' επαφή και με την ΟΙΚΟDigitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡ/Σ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟ Υ

161

γένειά σου στην Αμερική καθημερινά. Και ξέρουμε τον τρόπο να σας βγάλουμε από τη χώρα». «Πώς» τη ρώτησα. «Θα σας πάμε σε κάποιο διαμέρισμα. Θα σας κρατήσουμε εκεί κρυμμένες ίσως για ένα μήνα ή λίγες μέρες ή ακόμα και ώρες, δεν ξέρουμε ακριβώς. Μα μην αμφιβάλεις πως θα τα καταφέρουμε να σας βγάλουμε έξω από τη χώρα». Η οδηγός βγήκε από το αυτοκίνητο για να μάθει γιατί καθυστερού­ σαμε. Την αναγνώρισα αμέσως, ήταν η «διαβητική» που είχε έρθει να ζητήσει τη βοήθεια του Μουντί. Η Τρις μου τη σύστησε και μου είπε πως την έλεγαν Σούζαν. {(Εντάξει, εξηγήστε μου το σχέδιό σας τώρα», τους είπα. «Θέλω να έρθω μαζί σας». «Το έχουμε μελετήσει με κάθε λεπτομέρεια», με διαβεβαίωσε η Τρις. «Μα δε θέλουμε να σου μιλήσουμε ακόμη γι ' αυτό». . 'Αρχισα να τις βομβαρδίζω μ ' ερωτήσεις κι αποφάσισα να μην μπω στο αυτοκίνητό τους, αν δεν έπαιρνα τις απαντήσεις που ζη­ τούσα. «Γυρίστε σπίτι σας κι όταν θα είσαστε πραγματικά έτοιμες», τους είπα, «σας υπόσχομαι να σας ξανασυναντήσω και να φύγω μαζί σας». «Όλον αυτόν τον καιρό δεν κάναμε τίποτα άλλο από το να περι­ πλανιόμαστε νύχτα μέρα στους δρόμους και να σε ψάχνουμε, μελετώ­ ντας με τι τρόπο θα καταφέρναμε να σας βγάλουμε από τη χώρα, και τώρα ήρθε αυτή η στιγμή. Πάψε να φοβάσαι κι ακολούθησέ μας». «Σας παρακαλώ! Δώστε μου είκοσι τέσσερις ώρες, να καταλάβω το σχέδιό σας». «Όχι. Ή τώρα ή ποτέ». Γι ' αρκετά ακόμη λεπτά διαφωνούσαμε στη μέση του δρόμου, μα δεν μπορούσα να πάρω τη μεγάλη απόφαση και ν ' ακολουθήσω αυτές τις παράξενες γυναίκες, που κάθε άλλο παρά εμπιστοσύνη μου ενέ­ πνεαν. Ούτε να το σκεφτώ δεν ήθελα, τι θα μπορούσε να συμβεί αν δεχόμαστε να κρυφτούμε στο διαμέρισμα που μας έλεγαν και κάποια στιγμή διαπίστωναν πως δε θα μπορούσαν να φέρουν σε πέρας το σχέδιό τους. Για πόσο διάστημα ήταν δυνατό μια Αμερικανίδα και η κόρη της ν ' αποφεύγουν τη σύλληψη σε μια χώρα που μισούσε τους Αμερικανούς Στο τέλος τους είπα: «Λυπάμαι, μα δεν μπορούμε να έρθουμε μαζί σας!» Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

162

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟ ΥΝΤι - ΟΥΙΛIΑΜ ΧΟΦΕΡ

Η Τρις μου γύρισε την πλάτη της κι άνοιξε την πόρτα του αυτοκι­ νήτου , οργισμένη μαζί μου. «Δε θέλεις να τον αφήσεις, αυτό είναι», μου είπε. «Ποτέ δε θα το τολμήσεις. Μόνο λόγια είσαι, για να πείσεις τους άλλους πως θέλεις να φύγεις. Δε σε mστεύουμε. Εσύ αυτό που πραγ­ ματικά θέλεις είναι να μείνεις για πάντα εδώ». Το αυτοκίνητο ξεκίνησε με ταχύτητα και χάθηκε στην κίνηση των δρόμων της Τεχεράνης. Η Μαχτόμπ κι εγώ μείναμε μόνες μας, ανάμεσα σ ' ένα πλήθος Ιρανών που μας προσπερνούσε βιαστικά κι αδιάφορα. Τα λόγια της Τρις ηχούσαν ακόμη στ ' αυτιά μου. Γιατί είχα αφήσει ανεκμετάλλευτη αυτήν την ευκαιρία; Αναρωτιόμουν αν υπήρχε έστω και η ελάχιστη δόση αλήθειας σ ' αυτά που με κατηγορούσε. Μήπως ξεγελούσα τον εαυτό μου, όταν έλεγα πως κάποτε θα τα κατάφερνα να το σκάσω από δω μαζί με τη Μαχτόμπ; Αλλά δεν μπορούσα να δώσω καμιά απάντηση σ ' αυτές τις φοβερές ερωτήσεις. Αν είχα τολμήσει, ίσως τώρα να τρέχαμε με την άσπρη Πέικαν προς άγνωστη κατεύθυνση και προς ένα αβέβαιο και ίσως επικίνδυνο μέλλον. Και αντί γι ' αυτό τώρα πηγαίναμε βιαστικές στην Πιτσαρία Πολ για ν ' αγοράσω τυρί για την καταπληκτική λιχουδιά που ετοιμαζόμουν να μαγειρέψω για τον άντρα μου το ίδιο βράδυ.

Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

10

Ε

συχνά παρέα με τον αγά κω τη χανούμ Χακίμ. Μου άρεσε αυτός ο μουλάς πάρα πολύ, γιατί είχε κατορθώσει να κρατήσει τη θρησκεία κω τη ζωή του σε σωστές ισορροπίες. Μα κω ο Μουντί τον αγαπούσε πολύ. Ο αγά Χακίμ προσπαθούσε μέσα από τις διασυνδέσεις που είχε με τους άλλους μουλάδες να βοηθήσει τον Μουντί να τακτοποιηθεί επαγγελματικά, είτε εξασκώντας την ια­ τρική ή διδάσκοντας στο Πανεπιστήμιο. Ο αγά Χακίμ πρότεινε στον Μουντί μέχρι να βρει δουλειά, ν ' ασχοληθεί στο σπίτι με τη μετάφρα­ ση στ ' αγγλικά των έργων του παππού τους που ήδη ο αγά Χακίμ είχε μεταφράσει από τα αραβικά στα φαρσί. Ο Μουντί αγόρασε μια γραφομηχανή κω μου δήλωσε πως θα γινό­ μουν η γραμματέας του· ξεκίνησε τη μετάφραση από το κεφάλωο Πατέρας και Παιδί, που αναφερόταν στις απόψεις του Ταγατί Χακίμ πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Μέσα σε λίγες μέρες το τραπέζι στην τραπεζαρία του Μαμάλ κω της Νασρίν, που σπάνια το χρησιμοποιούσαν, γέμισε με στοίβες από χειρόγραφα. Ο Μουντί καθόταν στη μια άκρη του τραπεζιού κι έγραφε με τα ορνιθοσκαλίσματά του τη μετάφραση κι ύστερα μου την έδινε να τη δακτυλογραφήσω. Καθώς δούλευα, άρχισα να κατανοώ καλύτερα τον τρόπο που σκε­ φτόταν ο Μουντί. Ο Ταγατί Χακίμ δίδασκε πως ο πατέρας είχε την απόλυτη ευθύνη στην εκπαίδευση κω την ανατροφή του πωδιού του, για να το μάθει να σκέφτετω με το «σωστό» τρόπο κω να συμπε.ριΦέ­ ρεται με σεβασμό στους μεγαλύτερούς του, ώστε η ζωή του να είνω σύμφωνη με τις αρχές του lσλάμ. Για τη μητέρα δεν υπήρχε απολύτως κανείς ρόλος στην ανατροφή των πωδιών της. Για εβδομάδες δουλεύαμε πυρετωδώς. Ο παππούς του Μουντί έ­ γραφε μ � ένα στομφώδη, διδακτικό πεζό λόγο. Κάθε απόγευμα που έφερνα πίσω τη Μαχτόμπ από το σχολείο μια κωνούρια στοίβα από φρεσκoμεταφρασμ�νες σελίδες με περίμενε, κι ο Μουντί είχε την απαίΙΧΑΜΕ ΑΡΧΙΣΕΙ ΝΑ ΚΑΝΟΥΜΕ

Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

164

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟ ΥΝΤΙ - OYlΛIAM ΧΟΦΕΡ

τηση να πιάνω αμέσως δουλειά, γιατί θεωρούσε ότι επιτελούσαμε έργο μεγίστης σημασίας. Μερικές φορές οι λέξεις του Ταγατί Χακίμ μ ' επηρέαζαν βαθιά. Ιδιαίτερα στα σημεία εκείνα που ανέφεραν λεπτομερώς τα καθήκοντα του παιδιού προς τον πατέρα του, διηγιόταν κάπου μια ιστο ρία για έναν ετοιμοθάνατο πατέρα που λαχταρούσε να δει το γιο του για τελευταία φορά. Δάκρυα άΡ)(1σαν να κυλούν στα μάγουλά μου. Οι λέξεις στη σελίδα που διάβαζα θόλωσαν. Και ο δικός μου πατέρας πέθαινε, μα εγώ δεν μπορούσα να βρεθώ στο πλευρό του. Ο Μουντί είδε τα δάκρυά μου. «Τι τρέχει;» με ρώτησε. «Αυτή η ιστορία μ ' εκείνον τον ετοιμοθάνατο πατέρα... » του είπα κλαίγοντας. «Πώς μπο ρείς να με κρατάς μακριά από τον πατέρα μου που είναι ετοιμοθάνατος Δεν κάνεις πράξη αυτά που διδάσκει ο παπ­ πούς σου». «Είναι ο πατέρας σου μωαμεθανός» με ρώτησε ειρωνικά. «Όχι, φυσικά και δεν είναι», του απάντησα. «Τότε σταμάτα τις συγκρίσεις», μου είπε ο Μουντί. «Δε μετράει». Έτρεξα στην κρεβατοκάμαρα να κλάψω. Η μοναξιά με βάραινε τόσο, που δυσκολευόμουν ν ' ανασάνω. Το πρόσωπο του μπαμπά έπαιρνε σάρκα και οστά πίσω από τα κλειστά μου μάτια και ήταν σαν να τον άκουγα πάλι να λέει : « Όπου υπάρχει θέληση, υπάρχει τρόΠΟQ>. Κι όμως θα πρέπει να υπάρχει κάποιος τρόπος, μονολόγησα. Δεν μπορεί να μην υπάρχει. _

Σε μια από τις επισκέψεις μας στου αγά και στης χανούμ Χακίμ, μας πρότειναν να παρακολουθήσουμε, εγώ και η Μοχτόμπ, τάξεις μελέτης του Κορανίου για αγγλόφωνες γυναίκες κάθε Πέμπτη απόγευμα στο μσσrζΈVΤ Χοσεϊνί Ερσάντ. Με αυτήν τους την πρόταση μου απέδειξαν γι ' άλλη μια φορά τις καλές τους προθέσεις απέναντί μου. Σίγουρα ο απώτερος στόχος τους ήταν να με προσηλυτίσουν, αλλά ξεκινούσαν τα πάντα από το ενδιαΦέρον τους για το καλό και την ευτυχία μου, γιατί, γι ' αυτούς, αυτοί ήταν ο καρποί του Ισλάμ. Και, επιπλέον, με αυτήν την πρότασή τους έδιναν στον Μουντί να καταλάβει πως ήταν καιρός πια να με αφήνει να βγαίνω έξω πιο συχνά μόνη μου και πως θα έπρεπε να συναναστρέφομαι και μ ' άλλους που μιλούσαν τη γλώσ­ σα μου. Οι Χακίμ ήθελαν πολύ να γίνω μια υπάκουη σύζυγος, αλλά μόνο αν συμφωνούσα κι εγώ σ ' αυτό. Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡ/Σ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

165

Η πρότασή τους μου άλλαξε τη διάθεση προς το καλύτερο. Δεν είχα καμιά επιθυμία να μελετήσω το Κοράνι, αλλά η ιδέα πως θα συναντού­ σα συχνά μια ομάδα γυναικών που μιλούσαν αγγλικά ήταν για μένα συναρπαστική. Ο Μουντί ήταν επιφυλακτικός, γιατί έτσι θα ξέφευγα από τον έλεγχό του. Μα ήξερα πως θα υποχωρούσε στο τέλος. Οποιαδήποτε (, του είπα. «Λάθος έκανες». Ήταν απίστευτο, ο Μαμάλ ήθελε να με κάνει να πιστέψω κι εγώ πως αυτό που είχε γίνει δεν ήταν παρά ακόμη μια άσκηση, όμοια μ ' εκείνη της Πολεμικής Εβδομάδας. Έξω στο σαλόνι χτυπούσε το τηλέφωνο και καθώς ο Μαμάλ πήγαι­ νε να το σηκώσει, τον ακολουθήσαμε βγαίνοντας από την κρεβαιο­ κάμαρα. Δεν υπήρχε περίmωση να ξανακοιμηθούμε. Το ηλεκτρικό είχε κοπεί. Όλη η πόλη ήταν τώρα βυθισμένη στο σκοτάδι, φωτιζόταν μόνο από τις φωτιές που είχε αφήσεl πίσω της η επίθεση. Αυτός που μας είχε πάρει τηλέφωνο ήταν η Αμεγlέ Μποζόργκ. Ο Μαμάλ κι ο Μουντί την καθησύχασαν πως είμαστε πολύ καλά. Η Νασρίν άναψε κεριά, έφτιαξε τσάι και προσπάθησε να μας ηρε­ μήσεΙ. «Πάψτε να φοβόσαστε», μου είπε με τη γνωστή της αυτοκυριαρ­ χία. «Δεν πρόκειται να μας χτυπήσουν». Η πίστη της στον Αλλάχ την έκανε να πιστεύει πως, κι αν ακόμη ο Αλλάχ την άφηνε να γίνει κομμάτια σε μια από τις αεροπορικές επιδρομές του Ιράκ, δε θα υπήρ­ χε πιο δοξασμένος θάνατος και θα γινόταν κι εκείνη ένας ακόμη μάρ­ τυρας στον ιερό τους πόλεμο. «Δεν έπεσαν βόμβες», ισχυριζόταν ο Μαμάλ. «Τότε τι ήταν εκείνοι οι δυνατοί θόρυβοι που έκαναν το σπίτι να τρέμει συθέμελα;» τον ρώτησα. Ο Μαμάλ σήκωσε τους ώμους του. Το πρωί η πόλη με σΦΙΥμένα δόντια περιποιόταν τις πληγές της, έκλαιγε και ζητούσε εκδίκηση. Ήταν ολοφάνερο πως οι επιδρομές Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡ/Σ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

177

ήταν δουλειά της Ιρακινής Πολεμικής Αεροπορίας, μα οι εκφωνητές στο ραδιόφωνο ξεστόμιζαν πάλι τις aντΙαμερΙKανΙKές ρητορείες τους. Οι Ιρακινοί, έλεγαν, ενισχύονταν από τους Αμερικανούς. Οι πιλότοι τους είχαν εκπαιδευτεί στην Αμερική. Η επιδρομή είχε προσχεδιαστεί και έγινε υπό την επίβλεψη Αμερικανών συμβούλων. Όλοι οι Ιρανοί πίστευαν πως ο ίδιος ο πρόεδρος Ρίγκαν ήταν πιλότος στο αεροπλά­ νο που ηγούνταν στην επιδρομή. Ο Μουντί ήξερε πως τούτη τη μέρα τα aντΙαμερΙKανΙKά αισθήματα του λαού της Τεχεράνης ήταν οξυμένα και γι ' αυτό επικίνδυνα' στην προσπάθειά του να μας προστατεύσει δε μας άφησε να πάμε στο σχολείο. Όπως έμαθα αργότερα η περιοχή κοντά στο σχολείο ήταν μια από αυτές που είχε πληγεί περισσότερο. Οι απώλειες σε ανθρώ­ mνο δυναμικό ήταν μεγάλες. Αργά την ίδια μέρα η Έλεν κι ο Χορμόζ μας πήγαν μια βόλτα με το αυτοκίνητο για να δούμε τις καταστροφές που είχαν γίνει Είχαν σαρωθεί ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα, άλλα είχαν τιναχτεί στον αέρα κι άλλα είχαν καεί συθέμελα. Καπνός έβγαινε ακόμη από πολλά ερείπια. Συμφωνήσαμε όλοι μας πως ο πόλεμος είναι φριχτό πράγμα, μα είχαμε δlαφορετlκές απόψεις ως προς τα αίτια που τον είχαν προκα­ λέσεΙ. Εγώ το θεωρούσα σαν ένα φυσlκό επακόλουθο της διακυβέρ­ νησης της χώρας από έναν τρελό φανατικό. Ο Μομντί κι ο Χορμόζ καταριόνταν τους Αμερικανούς σαν υπαίτιους αυτού του ολοκαυτώ­ ματος. Η Έλεν ήταν με το μέρος των aντρών. Ο Μουντί έπιασε κουβέντα με τον Χορμόζ για ένα από τα πιο αγα­ πημένα του θέματα -τη διπροσωπία της αμερικανικής κυβέρνησης. Με απώτερο σκοπό τους να διατηρήσουν την ισορροπία δυνάμεων στον Περσικό Κόλπο, έλεγε, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι αναγκασμέ­ νες να παίζουν σε δυο ταμπλό, ενισχύοντας και το Ιράκ και το Ιράν. Ήταν πεπεισμένος πως οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν εΦοδίαζαν μόνο τις βόμβες που έριχναν τα ιρανικά βομβαρδιστικά, αλλά και τα aντΙαε­ ροπορικά που χρησιμοποιούσαν οι Ιρανοί υπερασπιστές, μα εξαιτίας του μακρόχρονου εμπάργκο η Αμερική μπορούσε να ενισχύει το Ιράν μόνο με λαθραίο τρόπο. «Γι ' αυτό το Ιράν αναγκαζόταν να ξοδεύει τεράστια ποσά όσο διαρκούσε ο πόλεμος, αφού έπρεπε ν ' αγοράζει τα όπλα που χρειάζονταν μέσω τρίτης χώρας και βέβαια να πληρώνει αστρονομικά ποσά για την απόκτησή τους». Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

178

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ - OYIΛlAM ΧΟΦΕΡ

Όλοι μας προσευχόμαστε τούτη η επιδρομή να ήταν μεμονωμένο περιστατικό. Το ραδιόφωνο διαβεβαίωνε τον πληθυσμό της Τεχερά­ νης και μαζί με αυτούς και τον Μουντί, πως οι στρατιές των ιερών Σιιτών ήταν έτοιμες να εκδικηθούν τις αμερικάνικες μαριονέτες. Από αναφορές που διαδίδονταν από στόμα σε στόμα, όλοι στην Τεχεράνη ήξεραν πως ίσως εκατοντάδες είχαν σκοτωθεί στην επιδρο­ μή, μα οι επίσημες κυβερνητικές αναφορές μιλούσαν μόνο για έξι νεκρούς, πρόσθεταν μάλιστα ότι η συγκεκριμένη επιδρομή των Ιρακι­ νών Αεροπορικών Δυνάμεων απέδειξε πως ο Αλλάχ ήταν με το μέρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν. Κι αυτό επειδή μια ιρακινή βόμ­ βα, που κατ ' αυτούς την οδηγούσε ο Αλλάχ, έτυχε απλά να καταστρέ­ ψει ένα σπίτι ανεφοδιασμού των MOυvαφεKίν, την αντι-χομεϊνική κίνη­ ση αντίστασης υπέρ του σάχη. Εκείνοι που ερεύνησαν τα ερείπια του σπιτιού βρήκαν όχι μόνο μια μεγάλη κρυψώνα όπλων και πυρομαχι­ κών, αλλά επίσης κι έναν αποστακτήρα για την παραγωγή λαθραίων οινοπνευματωδών ποτών. Αυτό ήταν αναμφισβήτητο σημάδι, είπε η κυβέρνηση, πως ο Αλλάχ ήθελε να δείξει ότι το Ιράν θα κερδίσει τον πόλεμο και θα καταστρέψει τη δαιμονική Μουνσφεκίν. Η πόλη ήταν σε κατάσταση ανάγκης. Πολλοί σταθμοί ενέργειας είχαν καταστραφεί, έτσι όλοι πήραμε οδηγίες να χρησιμοποιούμε όσο λιγότερο ηλεκτρικό γινόταν. Εκείνη τη νύχτα -και κάθε νύχτα μέχρι νεότερης διαταγής- η πόλη θα βρισκόταν τυλιγμένη στο σκοτάδι, αφ ' ενός για να εξοικονομήσει ενέργεια και αφ ' ετέρου σαν αμυντικό μέτρο. Δεν υπήρχε ηλεκτροφωτισμός στο δρόμο. Στο σπίτι μάς επέ­ τρεπαν να χρησιμοποιούμε μόνον πολύ χαμηλά φώτα και με την προϋ­ πόθεση πως δε θα γίνονταν ορατά από το δρόμο. Ο Μουντί άρχισε από τότε να κουβαλάει πάντα μαζί του ένα μικρό φακό. Τις γεμάτες συζητήσεις κι ερωτηματικά μέρες ακολουθούσαν νύχτες φόβου κι έντασης. Για μερικές εβδομάδες οι επιδρομές των βομβαρ­ διστικών επαναλαμβάνονταν κάθε δυο με τρεις νύχτες, κι ύστερα α­ νελλιπώς κάθε νύχτα. Μόλις άρχιζε να σκοτεινιάζει, η Μαχτόμπ πα­ ραπονιόταν πάντα για στομαχόπονους. Περνούσαμε αρκετή ώρα μαζί στο μπάνιο, προσευχόμαστε, κλαίγαμε, τρέμαμε από το φόβο μας. Μεταφερθήκαμε από το κρεβάτι στο πάτωμα και κοιμόμαστε κάτω από το μασίφ τραπέζι της τραπεζαρίας, είχαμε καλύψει με κουβέρτες τις άκρες του για να προστατευτούμε από τα σπασμένα γυαλιά που πετάγονταν την ώρα των εκρήξεων. Όλοι μας υποφέραμε από έλλειDigitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡ/Σ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟ Υ

179

ψη ύπνου. Οι επιδρομές των βομβαρδιστικών ήταν ο πιο ανομολόγη· τος τρόμος που μπορούσαμε να φαvταστoύμε.

Μετά το σχολείο μια μέρα, αφού κατεβήκαμε από το ταξί στη λεω· φόρο Σαριατί, πήγαμε με τη Μαχτόμπ ν ' αγοράσουμε ψωμί, αυτήν τη φορά δε θα παίρναμε λσβάς, μα μπάρμπσρι, δηλαδή προζύμι ψωμιού που το έψηναν σε πλάκες σε σχήμα οβάλ Όταν τρώγεται φρέσκο και ζεστό το μπάρμπσρι είναι πολύ νόστιμο, πολύ πιο νόστιμο από τον πιο διαδεδομένο λσβάς. Περιμέναμε στη σειρά στο νουνβέ, στο φούρνο, περισσότερο από μισή ώρα, παρακολουθώντας τη συνηθισμένη διαδικασία της προετοι­ μασίας του ψωμιού. Την ώρα που περιμέναμε, είδαμε κάποια στιγμή πως τους τελείωσε η ζύμη. Ετοιμάστηκαν λοιπόν να φτιάξουν καινούρια, ένας από τους αρτεργάτες έχωσε μια μάνικα σ ' ένα τεράστιο κάδο κι άνοιξε τη βρύ­ ση. Ξέροντας πως χρειαζόταν πολύ χρόνο για να γεμίσει ο κάδος, ο άντρας έκανε ένα διάλειμμα. Πήγε ως την τουαλέτα, ένα μικρό περl­ φραγμένο χώρισμα στη μέση του μαγαζιού. Η μυρωδιά από τη σπιρ­ τάδα των ούρων έφτασε ως τα ρουθούνια μας την ώρα που εκείνος άνοιγε την πόρτα για να μπει και το ίδιο έγινε όταν ξαναβΥήκε έξω λίγο αργότερα. Θα πλύνει τα χέρια του πριν ξαναρχίσει να δουλεύει; αναρωτήθηκα. Δεν έβλεπα βρύση εκεί κοντά. Ένιωσα αηδία, όταν είδα το φούρναρη να πηγαίνει πίσω στον κάδο και να πλένει τα χέρια του στο ίδιο νερό που θα χρησιμοποιούσε για την καινούρια ποσότητα ζύμης που ετοίμαζε. ΑΛλά γρήγορα ξέχασα και αηδίες και ζύμες, γιατί ξαφνlκά άκουσα το ουρλιαχτό μιας σειρήνας που μας ειδοποιούσε για αεροπορική επι­ δρομή, που βρισκόταν σ ' εξέλιξη. Μέσα σε δευτερόλεπτα έφτασε στ ' αφτιά μας το βουητό από μηχανές βομβαρδιστικών που πλησίαζαν. Τρελές σκέψεις περνούσαν με ταχύτητα κινηματογραφικής ταινίας από το μυαλό μου, προσπαθούσα να καταπνίξω τον πανικό μου. Έπρεπε να αναζητήσω καταφύγιο εκεί γύρω ή θα ήταν καλύτερα να τρέξουμε προς το σπίτι; Ήθελα να δείξω στον Μουντί πως μπορού­ σαμε να φροντίσουμε τους εαυτούς μας κι έται να τον πείσω να συ­ νεχίσει να μας αφήνεl να κυκλοφορούμε μόνες μας. «Τρέχα! Μαχτόμπ», ούρλιαξα. «Πρέπει να φτάσουμε στο σπίτι». Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

180

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ - OYIΛIAM ΧΟΦΕΡ

«Μανούλα, φοβάμαι!» μου Φώναξε η Μαχτόμπ. Την πήρα αγκαλιά. Κάτι μ ' έσπρωξε να βγω από τη λεωφόρο Σα­ ριατί και να μπω στο στενοσόκακο, που οδηγούσε στο σπίτι από την πίσω μεριά, είχα βάλει φτερά στα πόδια μου. Τριγύρω μας ακούγαμε το ουρλιοχτό θανάτου των βομβαρδιστικών αεροπλάνων, τις βροντές των OVTιαρματικών, τις τρομερές εκρήξεις των βομβών την ώρα που έβρισκαν το στόχο τους και τις κραυγές και τα ουρλιοχτά εκείνων που πέθαιναν. Κομμάτια από τ ' OVTιαρματικά πυρά έπεφταν τριγύρω μας, μερικά από αυτά τόσο μεγάλα, που μπορούσαν ακόμα και να σε σκοτώσουν. Δε σταματήσαμε ούτε λεπτό να τρέχουμε. Η Μαχτόμπ είχε κρύψει το πρόσωπό της στο στήθος μου. Τα δά­ χτυλά της βυθίζονταν βαθιά στα πλευρά μου. «Φοβάμαι, μανούλα! Φοβάμαι!» μου έλεγε συνέχεια κλαίγοντας. «Πέρασε πια, πέρασε», Φώναξα προσπαθώντας ν ' ακουστώ πάνω από το βουητό των βομβαρδιστικών. «Προσευχήσου, Μοχτόμπ. Προ­ σευχήσου!» Κάποια στιγμή φτάσαμε στο δρόμο μας και πέσαμε σαν τρελές πάνω στην πόρτα. Ο Μουντί μας περίμενε πίσω της, ανήσυχος, την άνοιξε αμέσως και μας τράβηξε μέσα. Μείναμε αγκαλιασμένοι όλοι μαζί στο κάτω πάτωμα, με τις πλάτες ακουμπισμένες στους τσιμεντέ­ νιους τοίχους, ώσπου να καταλαγιάσει η δοκιμασία.

Πήγα τη Μαχτόμπ και τον Αμίρ στο πάρκο μια μέρα, σπρώχνοντας το καρότσι του μωρού. Για να φτάσουμε στο μέρος όπου θα μπορού­ σαν να παίξουν τα παιδιά έπρεπε να περάσουμε από ένα γήπεδο του βόλεϊ, όπου ένα γεμάτο ζωντάνια παιχνίδι βρισκόταν σε εξέλιξη. Γύρω στα είκοσι αγόρια απολάμβαναν το παιχνίδι τους στη λιακάδα μιας δροσερής, ανοιξιάτικης μέρας. Η Μοχτόμπ έπαιζε στις κούνιες λίγο αργότερα, όταν άκουσα φωνές από τη μεριά του γηπέδου του βόλεϊ. Σήκωσα το κεφάλι μου κι είδα τέσσερα πέντε άσπρα φορτηγά Νισάν να μπλοκάρουν την είσοδο του φράχτη στο πάρκο. Έλεγξα στα γρήγορα τα ρούχα μου. Το μΑVΤό μου ήταν σωστά κουμπωμένο, το ρουσαρίμου ήταν στη θέση του όπως ακριβώς έπρεπε. Μα δεν ήθελα κανένα συναπάντημα με την παΑVΤάρ, γι ' αυτό απο­ φάσισα να γυρίσω στο σπίτι γρήγορα. Φώναξα αμέσως τη Μοχτόμπ. Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟ Υ

181

Σπρώχvoντας το καροτσάκι του Αμίρ και με τη Μαχτόμπ Va χορο­ πηδάει πλάι μου, προχώρησα προς τηv έξοδο. Τηv ώρα που πλησιά­ ζαμε το γήπεδο του βόλεϊ, συvειδητοποίησα πως σήμερα ήταv οι έφη­ βοl ο στόχος της παΣVΤάρ, κάτω από τις KΆVες TWV όπλωv της τ ' αγόρια έμπαιvαv κοπαδιαστά στα φορτηγά. YπάKoυαv σιωπηλά. Μείvαμε εκεί Va κοιτάμε μέχρι που μπήκε και το τελευταίο αγόρι μέσα στο φορτηγό κι εκείvο ξεκίvησε Τι πρόκειται Va τους συμβεί; αvαρωτιόμουv. Γύρισα βιαστικά στο σπίτι, αvαστατωμέvη και συvάμα φοβισμέvη. Διηγήθηκα στηv Εσί και oτov Ρεζά αυτά που είχα δει «Ίσως Va έyIVE αυτό επειδή ήταv πολλά παιδιά μαζί», μου είπε ο Ρεζά. : , της απάντησα. «Καλά λοιπόν, όπως νομίζεις, μα να ξέρεις όμως πως κανείς δεν πρόκειται να το φάε\)) , μου απάντησε θυμωμένη . Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

206

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ - Ο YlΛΙΑΜ ΧΟΦΕΡ

Η Φερεστέ είχε κάνει λάθος. Οι συγγενείς καταβρόχθισαν το φαγη­ τό που τους είχα μαγειρέψει και με γέμισαν επαίνους. Χάρηκα, φυσικά, κι ο Μουντί αναγκάστηκε να δείξει κι εκείνος πως ένιωθε υπερήφανος για μένα, μα εγώ είχα έναν απώτερο σκοπό. Ήξερα πως η εβδομάδα που θ ' ακολουθούσε θα ήταν γεμάτη με τελετουργίες, που θα απαι­ τούσαν αρκετό από το χρόνο των μεγάλων, κι ήθελα να παγιώσω τη θέση μου σαν μπέιμπι-σίτερ που θα έμενε στο σπίτι, θα μαγείρευε και θα καθάριζε. Μετά από αυτό το γεύμα τη θέση αυτή την είχα πάρει με το σπαθί μου. Εκείνο το απόγευμα γύρω στις τρεις, όταν πρότεινα να πάω τα παιδιά σ ' ένα κοντινό πάρκο, όλοι έδειξαν ενθουσιασμένοι. Μα απο­ γοητεύτηκα όταν ο Ματζίντ, που ήταν πάντα πρόθυμος να παίξει μαζί τους, δήλωσε την επιθυμία του να μας συνοδεύσει. Είδα τη Χέλεν από μακριά και μ ' ένα σχεδόν ανεπαίσθητο κούνημα του κεΦαλιού μου της έδωσα να καταλάβει πως δεν έπρεπε να μας πλησιάσει. Παρέμεινε στο πάρκο για κάποιο διάστημα, μα δεν τόλμησε να έρθει κοντά μας.

Η εβδομάδα εκείνη κύλησε αργά. Δεν κατόρθωσα να ξαναχρησιμο­ ποιήσω το τηλέφωνο, γιατί πάντα ένας ή περισσότεροι μεγάλοι έβρι­ σκαν κάποια δικαιολογία για να μείνουν στο σπίτι μαζί μου και με τα παιδιά. Πέταξα από τη χαρά μου όταν ο Μουντί μου είπε τελικά πως το πένθος θα τελείωνε την Παρασκευή και πως το Σάββατο -μια μέρα πριν από την προγραμματισμένη μου συνάντηση με τη δεσποι­ νίδα Αλαβί- η Μαχτόμπ θα γυρνούσε και πάλι στο σχολείο της. Ο Μουντί είχε γίνει πολύ ευέξαmος τον τελευταίο καιρό. Καθώς η θλίψη του για τη Νελουφάρ μειωνόταν, τα δικά του προβλήματα άρ­ χισαν να τον κυριεύουν. Είδα στα μελαγχολικά του μάτια την απόχρω­ ση του παραλογισμού. Την είχα ξαναδεί και πιο πριν, κι ήταν πραγ­ ματικά κάτι που μου προξενούσε φόβο. Με κρατούσε σε μια τέτοια κατάσταση αβεβαιότητας, που ήμουν σχεδόν στα όρια του πανικού. Μερικές φορές θα μπορούσα να πάρω όρκο πως η Έλεν του είχε ήδη μιλήσει' άλλες φορές πάλι πίστευα πως είχε αρκετούς λόγους δικούς του για να τον οδηγήσουν στα όρια της τρέλας. Το Σάββατο, την ώρα που ετοιμαζόμαστε για το σχολείο, μας έδειξε έναν ιδιαίτερα κακό χαρακτήρα. Επειδή δεν ήθελε να μας αφήσει ούτε λεmό χωρίς να μας παρακολουθεί, μας συνόδευσε ο ίδιος στο σχο­ λείο. Βρισκόταν συνεχώς σ ' εμπόλεμη κατάσταση μαζί μας κι ήταν Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟ Υ

207

πολύ νευρικός την ώρα που βγήκαμε στο δρόμο, ύστερα μας έσπρωξε άγρια μέσα σ ' ένα ταξί. Η Μαχτόμπ κι εγώ ανταλλάξαμε φοβισμένες ματιές, ξέροντας πως από στιγμή σε στιγμή θα ξεσπούσε. Όταν φτάσαμε στο σχολείο, ο Μουντί μου είπε μπροστά στη Μα­ χτόμπ: «Άσ ' την εδώ. Θα πρέπει να μάθει να μένει μόνη της. Πήγαινέ τη στην τάξη της, άσ ' την εκεί και γύρισε στο σπίτι μαζί μου». Η Μαχτόμπ έβαλε τις φωνές κι αρπάχτηκε από την άκρη του παλ­ τού μου. Ήταν μόνο πέντε χρονών κι ανίκανη να καταλάβει το διπλό κίνδυνο που θα είχε ν ' αντιμετωπίσει, αν ξεσήκωνε τώρα το θυμό του πατέρα της και αν την έπαιρνε μακριά από τη μητέρα της. «Μαχτόμπ, θα πρέπει να φανείς δυναιή», της είπα γρήγορα. Προ­ σπάθησα να την ηρεμήσω, μα δεν κατόρθωσα να κρύψω το τρέμουλο της φωνής μου. «Έλα να πάμε μαζί στην τάξη σου. Όλα θα πάνε καλά. Θα έρθω να σε ξαναπάρω το μεσημέρι». Η Μαχτόμπ με ακολούθησε στο διάδρομο. Μα μόλις πλησιάσαμε την τάξη της και βρέθηκε μακριά από τη μανία του πατέρα της και πιο κοντά στη στιγμή του χωρισμού της από εμένα, άρχισε να κλαψουρίζει κι ύστερα ξέσπασε σε δυνατούς λυγμούς. Την ώρα που φτάναμε στην τάξη της, είχε αρχίσει ήδη να ουρλιάζει από τον τρόμο της, όπως ακριβώς είχε κάνει και τις δυο πρώτες ημέρες της στο σχολείο, πριν αρχίσω να μένω κι εγώ στο γραφείο του σχολείου ως το σχόλασμα. «Μαχτόμπ!» την ικέτευσα. «Θα πρέπει να ηρεμήσεις. Ο μπαμπάς είναι πολύ θυμωμένος». Τα λόγια μου πνίγηκαν από τις κραυγές της. Με το ένα της χέρι με άρπαξε και με κράτησε σφιχτά, ενώ με το άλλο άρχισε να σπρώχνει μακριά τη δασκάλα της. «Μαχτόμπ!» Φώναξα. «Σε παρακαλώ ... » Ξαφνικά είδα τα κορίτσια στην τάξη ν ' αφήνουν ένα ουρλιαχτό ανάμικτο από ξάφνιασμα και ντροπή . Όλες μαζί με μια κίνηση άρπα­ ξαν τα μαντίλια τους για να σιγουρευτούν πως τα κεφάλια τους ήταν σωστά καλυμμένα. Το ιερόν άβαιον είχε παραβιαστεί από έναν άντρα! Σήκωσα τα μάτια μου και είδα τον Μουντί να στέκεται απειλητικός από πάνω μας, το φαλακρό του μέτωπο είχε γίνει κατακόκκινο σαν να είχε πάρει φωτιά. Με τη μια γροθιά του υψωμένη ήταν έτοιμος να χτυπήσει αυτούς που θεωρούσε υπεύθυνους για την οργή του. Τα μάτια του έκλειναν μέσα τους τη συγκρατημένη οργή χιλιάδων βασα­ νισμένων δαιμόνων. Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

13

Ο

ΜΟΥΝΤΙ ΑΡΠΑΞΕ ΤΗ ΜΑΧΤΟΜΠ από το μπράτσο και την κλότσησε. Με μια απότομη κίνησι Ι τη γύρισε προς το μέρος του για να τον βλέπει και τη χαστούκισε άγρια. «Όχι!» του Φώναξα. «Μην τη χτυπάς!» Η Μαχτόμπ άρχισε να κλαίει, πονούσε πολύ, ύστερα σήκωσε τα μάτια της και τον κοίταξε για μια στιγμή έκπληκτη, μα τα κατάΦερε να του ξεφύγεl κι άπλωσε τα χέρια της ν ' αρπαχτεί για άλλη μια φορά από το παλτό μου. Προσπάθησα να μπω ανάμεσά τους, μα εκείνος πολύ πιο δυΥατός κι από τις δυο μας συνέχισε να τη χαστουκίζει και να τη χτυπάει όπου έβρισκε. Κάθε χτύπημα έκανε πιο δυνατέ" τις γεμάτες τρόμο κραυΥΞς της Μαχτόμπ. Αρπάχτηκα σαν τρελή από το μπράτσο της, προσπαθώντας να την τραβήξω μακριά του. Με το αριστερό του χέρι της έδωσε ένα ακόμη χαστούκι και την έσπρωξε το "λάl, ενώ συνέχισε να την ταρακουνάει χτυπώντας την πάνω στον τοίχο. Η χανούμ Σαχίν και μερικές από τις άλλες δασκάλες κινήθηκαν γμ, iyopa και σχημάτισαν έναν προστατευ­ τικό κλοιό Υύnω της. Η Μαχτόμπ προσπάθησε να τρfξεl, να ελευθε­ ρωθεί από αι, [ές, μα οι δασκάλες συνέχισαν να -:ην κρατούν. Η οργή του Μουντί βρήκε αμέσως καινούριο στόχο. Η δεξιά του {ροθιά έπεσε με δύναμη στον κρόταφό μου κι εγώ έκανα παραπαίο­ ντας μερικά βήματα προς τα πίσω. «Θα σε σκοτώσω!» μου Φώναξε στ ' αγγλικά, κοιτάζοντάς με κατά­ ματα. Ύστερα; παίρνοντας το βλέμμα του από πάνω μου το έριξε προκλητικά στις δασκάλες, με άρπαξε από τον καρπό, σφίΥΥοντάς τον σαν μέγκενη, κι είπε στη χανούμ Σαχίν, ήρεμα, μα μοχθηρά «θα τη σκοτώσω». Με τράβηξε ύστερα από το μπράτσο. Προσπάθησα να του αντισταθώ, μα ήμουν πολύ ζαλισμένη από το χτύπημά του για να μπορέσω να ελευθερωθώ από την αρπάγη των χεριών του. Κάπου στη Ραμπάδα του τρομοκρατημένου μO'J μυαλού ήμουν στην πραγματικό­ τητα ευχαριστημένη που είχε στρέψει τελικά την οργή του πάνω μου. ΑποΦάσισα να πάω μαζί του τώρα με σκοπό να τον απομακρύνω από

Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ XΩPJΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

209

τη Μαχτόμπ. Θα είναι ασφαλής, μονολόγησα, για όσο διάστημα θα είμαι μαζί του, θα προσπαθήσω να τον κρατήσω μακριά της, να την προστατέψω με κάθε τρόπο. Η Μαχτόμπ κατάφερε ξαφνlκά να ξεφύγεl από τη δασκάλα που την κρατούσε κι έτρεξε να με υπερασπιστεί, τραβώντας με από τα ρούχα. «Μην ανησυχείς, Μαχτόμm>, της είπα κλαίγοντας με λυγμούς. «Θα ξαναγυρίσω. Άσε μας τώρα να φύγουμε. Άσε μας, σε παρακαλώ!» Η χανούμ Σαχίν έκανε ένα βήμα μπροστά για να κλείσει τη Μα· χτόμπ στην αγκαλιά της. Οι άλλες δασκάλες τραβήχτηκαν στο πλάι, ανοίγοντας ένα διάδρομο για να περάσουμε εγώ κι ο Μουντί. Όλες αυτές οι γυναίκες ήταν αδύναμες μπροστά στο ξέσπασμα της οργής ενός και μοναδικού άντρα εlΟβολέα. Οι κραυγές της Μαχτόμπ ακού­ γονταν δυνατότερες και πω απελπισμένες, καθώς ο Μουντί με τρα­ βούσε έξω από την τάξη και μ ' έσερνε μαζί του κάτω στο διάδρομο κι από κει έξω στο δρόμο. Ήμουν ζαλισμένη από τον πόνο και το φόβο, τρομοκρατημένη για το η θα μπορούσε να μου κάνει ο Μουντί. Ήταν ικανός πραγμαηκά να με σκοτώσθ; Αν επιζούσα, η θα έκανε στη Μαχτόμπ; Θα την ξαναέβλεπα άραγε; Έξω στο δρόμο τον άκουσα να ουρλιάζει: «Μουστακίμ» σ ' ένα ραδωταξί που πλησίαζε. «Ευθεία!» Το ταξί σταμάτησε μπροστά μας. Ο Μουντί άνΟ1ξε την πίσω πόρτα και μ ' έσπρωξε άγρια μέσα. Τέσσερις πέντε Ιρανοί ήταν ήδη στρψωγ­ μένΟ1 στο πίσω κάθισμα, έτσι ο Μουντί αναγκάστηκε να καθίσθ μπρο­ στά. Ενώ το ταξί έτρεχε, ο Μουντί, μην έχοντας συναίσθηση πως τον άκουγαν οι άλλοι επιβάτες, γύΡlΟε προς το μέρος μου και μου είπε άγρια: «Είσαι πολύ κακός άνθρωπος. Αρκετά σε ανέχτηκα. Θα σε σκοτώσω! Σήμερα θα σε σκοτώσω!» Συνέχισε να μου φωνάζεl έτσι γι ' αρκετά λεπτά, ώσπου στο τέλος, στη οχεηκή ασφάλεια του ταξί, ο θυμός που έκρυβα μέσα μου ξέσπασε ορμηηκός και μ ' έκανε να ξεχάσω και δάκρυα και φόβο. «Ε, και λοιπόν;» του απάντησα σαρκαστικά. «Πες μου τουλάχιστον τον τρόπο που θα το κάνεις». «Μ ' ένα μεγάλο μαχαίρι. Θα σε κόψω κομματάκια. Θα στείλω τη μύτη και τ ' αφηά σου πεσκέσι στους δικούς σου. Δεν πρόκε1Ται να σε ξαναδούν. Θα τους στείλω ης στάχτες μlΟς καμένης αμερικάνικης σημαίας μαζί με την κασετίνα που θα έχω βάλει τ ' αφηά και τη μύτη σου». Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

210

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ - Ο Υ/ΛIΑΜ ΧΟΦΕΡ

Τώρα ο τρόμος ξαναγυρνούσε, χειρότερος από πριν. Γιατί τον είχα εκνευρίσει περισσότερο; Συμπεριφερόταν σαν μανιακός τώρα και κα­ νείς δεν μπορούσε να προβλέψει τι ήταν ικανός να κάνεΙ. Οι απειλές του ακούγονταν μυστηριώδεις, μα ήξερα πως ήταν ικανός να τις πραγ­ μστοποιήσεl. Ήξερα πως δε θα δίσταζε να κάνει όλα αυτά τα τρελά που μου περιέγραφε με κάθε λεπτομέρεια. Συνέχισε να μιλάει, να ουρλιάζει, να τσιρίζει, να βλαστημάει. Κι εγώ δεν τολμούσα πια ούτε να του aντιμιλήσω. Το μόνο που μπορούσα να κάνω ήταν να ελπίζω πως θα ξεθύμαινε το θυμό του στα λόγια και δε θα προχωρούσε σε πράξεις. Το ταξί έτρεχε, όχι προς το σπίτι μας, μα προς την κστεύθυνση του νοσοκομείου όπου δούλευε. Είχε σταματήσει πια να φωνάζει, ήταν ολοΦάνερο πως σχεδίαζε προσεκτικά την επόμενη κίνησή του. Όταν το ταξί σταμάτησε σε κάποιο μπλοκάρισμα, ο Μουντί γύρισε προς το μέρος μου και με διέταξε «Βγες έξω!» «Δεν πρόκειται να βγω έξω», του απάντησα γρήγορα. «Είπα, βγες έξω!!!» ούρλιαξε. Άπλωσε το χέρι του στο πίσω κάθι­ σμα, άρπαξε το χερούλι της πόρτας και την άνοιξε. Με το άλλο του χέρι μ ' έσπρωξε και μ ' έβγαλε κακήν κακώς έξω στο δρόμο. Έκπληκτη είδα πως εκείνος παρέμεινε μέσα στο ταξί. Πριν συνειδη­ τοποιήσω τι συνέβαινε, η πόρτα έκλεισε με δύναμη και το ταξί ξεκίνησε γρήγορα. Περικυκλωμένη ξαφνικά από ανθρώπους που πήγαιναν βιαστικά στις δουλειές τους, ένιωσα περισσότερο μόνη από ποτέ. Η πρώτη μου σκέψη ήταν η Μαχτόμπ. Προς στιγμή φοβήθηκα πως ο Μουντί θα πήγαινε πίσω στο σχολείο να την πάρει και να της κάνει κακό, ή ακόμη και να την απομακρύνει από κοντά μου. Όμως όχι, το συνειδητοποίη­ σα, πως προορισμός του ήταν πραγματικά το νοσοκομείο που εργα­ ζόταν. Ήξερα πως ο Μουντί θα γυρνούσε σίγουρα το μεσημέρι να πάρει τη Μαχτόμπ από το σχολείο. Είχα λίγες ώρες μπροστά μου λοιπόν να κάνω κάποια σχέδια. Βρες ένα τηλέφωνο! μονολόγησα. Τηλεφώνησε στη Χέλεν. Τηλε­ φώνησε στην αστυνομία. ΤηλεΦώνησε σε οποιονδήποτε θα μπορούσε να δώσει ένα τέλος σ ' αυτόν τον εφιάλτη. Δεν μπορούσα να βρω τηλέφωνο πουθενά κι έτρεχα σαν τρελή πάνω κάτω στο δρόμο για λίγα λεπτά, τα δάκρυα μούσκευαν το ρου­ σσρί μου, ώσπου κάποια στιγμή αναγνώρισα τη γειτονιά. Ήμουν μόνο Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

211

λίγα τετράγωνα μακριά από το διαμέρισμα της Έλεν. Άρχισα να τρέχω όσο πιο γρήγορα μπορούσα, ενώ συΥΧρόνως καταριόμουν το μακρύ παλτό που περιόριζε τις κινήσεις μου, και προσευχόμουν συνέ­ χεια να ήταν η Έλεν στο σπίτι της. Αυτήν τη φορά ήθελα να βρω εκεί και τον Χορμόζ. Αν δεν τα κατάφερνα να επικοινωνήσω με την πρε­ σβεία, θα έπρεπε να εμπιστευτώ κάποιον! Καθώς πλησίαζα στο σπίτι της Έλεν θυμήθηκα εκείνο το μαγαζί κοντά τους που χρησιμοποιούσαν το τηλέφωνό του. Ίσως να τα κα­ τάφερνα να επικοινωνήσω τουλάχιστον με την πρεσβεία, από αυτό το τηλέφωνο. Πέρασα τρέχοντας από το διαμέρισμα της Έλεν και πλη­ σιάζοντας το μαγαζί προσπάθησα να ηρεμήσω για να μη δημιουργήσω υποψίες στον καταστηματάρχη. Μπήκα μέσα και, όσο πιο ήρεμα μπο­ ρούσα, εξήγησα στον ιδιοκτήτη πως ήμουν φίλη της Έλεν, και πως ήταν ανάγκη να χρησιμοποιήσω το τηλέφωνό του. Δεν έφερε καμιά αντίρρηση. Σε λίγο άκουγα τη Χέλεν από την άλλη μεριά της γραμμής και η αυτοσυγκράτησή μου πήγε περίπατο. «Σε παρακαλώ, βοήθησέ με. Πρέπει να με βοηθήσεις», της είπα κλαίγοντας με λυγμούς. «Ηρέμησε», την άκουσα να μου λέεΙ. «Πες μου τι τρέχεω. Της ξαναδιηγήθηκα την ιστορία. «Δεν πρόκειται να σε σκοτώσεω, με διαβεβαίωσε η Χέλεν. «Σε έχει απειλήσει και στο παρελθόν». «Όχι. Αυτήν τη φορά το εννοούσε. Θα το κάνει σήμερα. Σε παρα­ καλώ, θα πρέπει να συναντηθούμε. Έλα». «Δεν μπορείς να έρθεις εσύ στην Πρεσβεία;» με ρώτησε η Χέλεν. Έκανα κάποιους υπολογισμούς. Δε θα τα κατάφερνα να κάνω αυ­ τήν την τόσο πολύπλοκη διαδρομή ως την πρεσβεία και να μπορέσω να είμαι πίσω στο σχολείο της Μαχτόμπ στην ώρα μου το μεσημέρι. Έπρεπε να βρίσκομαι εκεί, ακόμη και με προσωπικό μου κίνδυνο, για να σώσω το παιδί μου. «Όχι», της απάντησα. «Δεν μπορώ να έρθω . στην πρεσβεία». Ήξερα πως η Χέλεν ήταν πολιορκημένη κάθε μέρα από αμέτρητους ξένους, που είχε ο καθένας τους και από μια φριχτή ιστορία να της διηγηθεί. Όλοι απαιτούσαν κάποιο μερίδιο από το χρόνο της, κι ήταν γι ' αυτή σχεδόν αδύνατο να λείψει από εκεί. Μα την είχα απόλυτη ανάγκη τώρα. «Πρέπει να έρθεις!» της Φώναξα. «ΕντάξεΙ. Πού;» «Στο σχολείο της Μαχτόμπ». «Θα έρθω». Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

212

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟ ΥΝΤΙ - Ο YIΛlAM ΧΟΦΕΡ

Τρέχοντας πίσω πάλι στον κεντρικό δρόμο, όπου θα μπορούσα να σταματήσω ένα ραδlΟταξί, ένιωσα δάκρυα να τρέχουν στα μάγουλά μου, ενώ τα χέρια μου έσπρωχναν τους περαστικούς που μ ' εμπόδιζαν να περάσω, έτσι τρικλίζοντας βρέθηκα κάτω από το διαμέΡlΟμα της Έλεν την ώρα ακριβώς που ο Χορμόζ έτυχε να κοιτάζει έξω από το ανοιχτό παράθυρό του στο δεύτερο πάτωμα. «ΜπέτΙ)), Φώναξε. «Πού πηγαίνεις;» «Πουθενά. Εντάξει είμαι Άσε με ήσυχη». Ο Χορμόζ κατάλαβε τον πανικό στη φωνή μου. Βγήκε τρέχοντας από το σπίτι κω με πρόλαβε πριν κατορθώσω να κάνω τη μισή δια­ δρομή του τετραγώνου. «Τι τρέχει;» με ρώτησε. «Άσε με ήσυχη», του είπα κλαίγοντας με λυγμούς. «Όχι Δεν πρόκειτω να σ ' αφήσουμε ήσυχη. Τι σου συμβαίνει;» «Τίποτα. ΠρέπΕΙ να φύγω». «Μπες μέσα στο σπίτι», μου πρότεινε ο Χορμόζ. «Όχι, δεν μπορώ. Πρέπει να πάω στο σχολείο της Μαχτόμπ». «Έλα μέσα», επανέλαβε ο Χορμόζ ευγενικά. «Έλα να το κουβεντιάσουμε κι ύστερα θα σε πάμε εμείς στο σχολείο». «'0)(1. Τηλεφώνησα στην πρεσβεία κω κάποιοι από κει θα έρθουν να με συναντήσουν στο σχολείο». Η φανlκή περηφάνlΟ του Χορμόζ φούντωσε. «ΓlΟτί τηλεΦώνησες στην πρεσβεία; Δεν είχες καμιά δουλειά να το κάνεις αυτό. 'Ασ ' τους αυτούς έξω από την υπόθεσή σου. Δεν υπάρχΕΙ τίποτα που να μπο­ ρούν να κάνουν για να σε βοηθήσουν». Του απάντησα με λυγμούς. «Κάνεις μεγάλο λάθος», με συμβούλεψε ο Χορμόζ. «Πραγματικά θα μπλεχτείς σε φασαρίες με τον Μουντί γι ' αυτό που έκανες». «Φεύγω», του είπα. «ΠρέπΕΙ να πάω στο σχολείο της Μαχτόμπ». Συνειδητοποιώντας πως δεν μπορούσε να μου αλλάξει τα μυαλά, καταλαβαίνοντας πως έπρεπε να βρίσκομω πλάι στην κόρη μου, ο Χορμόζ μου πρότεωε: «Άσε να σε πάμε εμείς εκεί, με το αυτοκίνητο». «ΝαΙ)), του είπα. «Μα τώρα αμέσως».

Το σχολείο ήταν ανάστατο. Η χανούμ Σαχίν μου είπε πως η Μα­ χτόμπ βρισκόταν στην τάξη της, σκυθρωπή μα σιωπηλή. Μου πρότει­ νε, κι εγώ συμφώνησα, πως δε θα έπρεπε να την ενοχλήσουμε ακόμη . Η Έλεν κι ο Χορμόζ μίλησαν με τη διευθύντρια αρκετή ώρα, επιβεDigitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡ/Σ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

213

βωώνοντας τις λεπτομέρειες της ιστορίας μου. Ο Χορμόζ έδειχνε α­ νήσυχος, γεμάτος ενδιαΦέρον. Δεν του άρεσαν αυτά που άκουγε κι επιβεβαίωναν την τρέλα του Μουντί, δεν του άρεσε που μ ' έβλεπε σε τέτοια κατάσταση να υποφέρω. Έψαξε να βρει κάποιον τρόπο για να σταματήσει αυτήν την κρίση χωρίς παραπέρα κινδύνους κω προβλή­ ματα. Μετά από κάποιο διάστημα η κυρία Αζάρ μπήκε μέσα τρέχοντας κω μου είπε «Κάποιος είνω έξω κω περιμένει να σας δε\)) . «Ποιος» ρώτησε καχύποmα η χανούμ Σαχίν. Ο Χορμόζ της είπε κάτι στα φαρσί κω το πρόσωπο της διευθύντριας σκοτείνιασε. Δεν ήθελε οι αξιωματούχοι της Ελβετικής Πρεσβείας να μπλεχτούν σ ' αυτήν την υπόθεση. Παρά το άγριο βλέμμα της, βγήκα μόνη μου έξω από το σχολείο για να μιλήσω μαζί τους. Η Χέλεν κι ο κύριος Βίνκοπ με περίμεναν, μ ' έμπασαν στο πίσω κάθισμα ενός αυτοκινήτου με συμβατικό αριθμό. Εκεί, τους τα διηγή­ θηκα όλα με κάθε λεπτομέρεια. «Θα σε πάμε στην αστυνομία», μου είπε ο κύριος Βίνκοπ. Η αστυνομία! Την είχα πολλές φορές σκεφτεί ως τώρα, μα κάθε φορά την απέρριmα σαν λύση στο τέλος. Οι αστυνομικοί ήταν Ιρανοί, οι εφαρμοστές του ιρανικού νόμου. Με την κάλυψη του ιρανικού νό­ μου ο Μουντί επέβαλε τη θέλησή του στην οικογένειά του. Θα μπο­ ρούσαν ίσως να βοηθήσουν με κάποιον τρόπο, μα φοβόμουν τη λύση που θα έδιναν τελικά. Είχαν τη δύναμη να με απελάσουν, να με εξα­ ναγκάσουν να φύγω από το Ιράν χωρίς την κόρη μου. Η Μαχτόμπ θα παγιδευόταν για πάντα σ ' αυτήν την τρελή χώρα, κοντά στον παρα­ νοϊκό πατέρα της. Μα τώρα η αστυνομία φωνόταν η μόνη λύση. Κα­ θώς τα γεγονότα του πρωινού ξαναγυρνούσαν στη μνήμη μου, όλο κω περισσότερο φοβόμουν πως ο Μουντί θα μπορούσε να πραγματοποιή­ σει τις φοβερές απειλές του. Έτρεμα για τη Μαχτόμπ το ίδιο όπως κω για τον εαυτό μου. «Εντάξει», τους είπα. «Θα πάω στην αστυνομία. Μα πρώτα θα πρέ­ πει να πάρω μαζί μου τη Μαχτόμπ». Ξαναγύρισα στο σχολείο και βρήκα την Έλεν κω τον Χορμόζ να κουβεντιάζουν ακόμη με τη χανούμ Σαχίν. «Θα πάω τώρα να πάρω τη Μαχτόμπ», τους δήλωσα. Η κυρία Αζάρ μετέφρασε λέξη προς λέξη αυτά που είπα κω την απάντηση της χανούμ Σαχίν. Καθώς τα λόγια της έφταναν ως τ ' αφτιά μου, πρόσεξα μια αλλαγή στη συμπεριφορά της διευθύντριας, έδειχνε Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

214

ΜΠΕTJ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ - ΟΥΙΛΙΑΜ ΧΟΦΕΡ

θυμωμένη και τυπική απέναντί μου. Για μήνες, κι ιδιαίτερα τούτο το πρωινό, ήταν ολοφάνερο πως ήταν με το μέρος μου στον πόλεμο που είχα κηρύξει ενάντια στον άντρα μου. Μα τώρα είχα διαπράξει το ασυvxώρητο σφάλμα να φέρω τους αξιωματούχους του Τομέα Αμερι­ κανικών Υποθέσεων στο περιβάλλον της. Στην πραγματικότητα ήταν αξιωματούχοι της Ελβετικής Πρεσβείας, μα στη συγκεκριμένη περί­ mwoη αντιπροσώπευαν τα συμφέροντα της Αμερικής. Η δουλειά της χανούμ Σαχίν ήταν να σκέφτεται, να διδάσκει και να κάνει κηρύγματα αντιαμερικανικής προπαγάνδας. Είχε επιλεγεί ειδικά γι ' αυτήν τη θέ­ ση, με βάση τα σταθερά της πολιτικά πιστεύω. Η χανούμ Σαχίν μου είπε «Δεν μπορούμε να σας τη δώσουμε. Το απαγορεύει ο ισλαμικός νόμος. Αυτό είναι ισλαμικό σχολείο και πρέπει ν ' ακολουθούμε το νόμο, κι ο νόμος λέει πως το παιδί ανήκει αποκλει­ στικά στον πατέρα του. Κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν υπάρχει nEpimwoη να σας επιτρέψουμε να πάρετε το παιδί». «Μα πρέπει!» της Φώναξα. «Θα της κάνει κακό». Η χανούμ Σαχίν έγινε ακόμη πιο αυστηρή. «Όχι», μου είπε και πρόσθεσε «Δεν έπρεπε να φέρετε τους ανθρώπους της πρεσβείας εδώ». «Λοιπόν, θα έρθετε μαζί με τη Μαχτόμπ κι εμένα στην αστυνομία; Μπορεί κάποιος από το σχολείο να έρθει μαζί μας» «Όχι», μου απάντησε η χανούμ Σαχίν. «Δεν ξέρουμε και δεν είδαμε τίποτα». «Μα είπε μπροστά σας πως θα με σκοτώσει!» «Δεν ακούσαμε τίποτα», μου επανέλαβε η διευθύντρια. Το βλέμμα μου έπεσε πάνω στη χανούμ Ματαβί, μια από τις κοπέ­ λες που δούλευαν στο γραφείο και που ήταν η καλύτερη μαθήτριά μου στα αγγλικά που τους έκανα. «Κι εσείς τι λέτε;» τη ρώτησα. «Το ακού­ σατε να το λέει». «Ναι», μου απάντησε. «Τον άκουσα να το λέει». «Θα έρθετε στην αστυνομία μαζί μου;» Η χανούμ Ματαβί κοίταξε γρήγορα τη χανούμ Σαχίν, η οποία σή­ κωσε αρνητικά το κεφάλι της και πλατάγισε τη γλώσσα της. Όχι. «Δεν μπορώ να το κάνω την ώρα των μαθημάτων», μου είπε η χανούμ ΜαταβΙ «Μα μόλις τελειώσει το σχολείο, θα έρθω μαζί σας στην αστυνομία και θα τους πω πως σας απείλησε να σας σκοτώσει». Η χανούμ Σαxiν την αγριοκοίταξε θυμωμένη γι ' αυτήν της την α­ ναίδεια. Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ χΩΡIΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

215

Απογοητευμένη από όλα, μουδιασμένη από το φόβο μου, αηδιασμέ­ νη από τον ισλαμικό νόμο, που μου αρνιόταν το δικαίωμα να μπορώ να υπερασπιστώ την ίδια μου την κόρη, ξαναγύρισα έξω, πάλι πίσω στο αυτοκίνητο της πρεσβείας_ «Δε θα μου δώσουν τη Μαχτόμπ», τους Φώναξα. «Δεν πρόκειτω να έρθουν μαζί μου στην αστυνομία». «Τι θα κάνεις» με ρώτησε η Χέλεν. «Δεν ξέρω», επανέλαβα. Οι λέξεtς «αστυνομία» κω «ισλαμικός νό­ μος» στριφογύριζαν με ιλιγγιώδη ταχύτητα στο κεφάλ, μου. Αν ο ισ­ λαμικός νόμος εξασκούσε τέτοια γοητεία πάνω στη χανούμ Σοχίν, ΤΙ συμπάθεtα κω κατανόηση θα μπορούσα να περψένω από την αστυ­ νομία; ΕκείνOl ήταν άντρες. Πώς θα μπορούσα να είμω σίγουρη πως το να πάω στην αστυνομία δε θα σήμωνε πως θα έχανα για πάντα τη Μαχτόμπ. Δε θα τολμούσα να κάνω κάTl τέτοιο, ακόμη κι αν με αυτή μου την επιλογή θα έβαζα σε κίνδυνο την ίδια μου τη ζωή. Θα έπρεπε λοιπόν να διακινδυνεύσω τα πάντα, να πιστέψω κι εγώ η ίδια πως ο Μουντί θα ηρεμούσε κάποια στιγμή, πως οι απειλές του θα παρέμεναν μόνο απειλές κω πως θα επιβίωνα γtα ν ' αντικρίσω το φως της κω­ νούριας ημέρας. Η Χέλεν κι ο κύρlOς 8ίνκοπ προσπάθησαν να με βοηθήσουν να σκεφτώ λOγtKά. Καταλάβωναν το φόβο μου να πάω στην αστυνομία. Ήταν πραγματικός. Μα φοβόνταν παράλληλα για την ασφάλειά μου κω για το αθώο πεντάχρονο κορίτσι που βρισκόταν στο στρόβιλο αυτής της τρέλας. Εκφράζοντας τη σκέψη μου δυνατά, τους ανέφερα τη δεσποινίδα Αλαβί κω τα σχέδιά της να μας μεταφέρεl με τη βoήθεtα του αδερφού της στο Πακιστάν. «Θα μπορούσε να γίνει», τους είπα. «Ίσως να τα καταφέρουμε να βγούμε από τη χώρα μ ' αυτόν τον τρόπο». «Είσω τρελή», μου είπε καλοσυνάτα η Χέλεν. «Πήγωνε στην αστυ­ νομία. Μόνο έτσι θα μπορέσεις να βγεtς από το Ιράν. Κι άσε τη Μα­ χτόμπ εδώ με τον πατέρα της». «Ποτέ», την έκοψα απότομα, ενώ για μια ακόμη φορά με είχε ξαφ­ νιάσεt αυτή η αψυχολόγητη συμπεριφορά της. Η Χέλεν ήταν έ­ νας ζεστός άνθρωπος, που δεν είχε καμιά πρόθεση να προξενή­ σει πόνο σε κανένα. Θυμήθηκα όμως πως ήταν Ιρανή, αν κι Αμερικα­ νίδα στην καταγωγή. Όπως ήταν φυσlκό είχε ανατραφεί με δ,αφορε­ Τική φ,λοσοφία. Γι ' αυτήν τα πωδιά ανήκαν στον πατέρα τους. Όπως Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

216

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ - Ο ΥΙΛfAΜ ΧΟΦΕΡ

ήταν φυσικό δεν μπορούσε να κατανοήσει το μητρικό μου ένστικτο. «Δε θα πας στην αστυνομία;» με ρώτησε ο κύριος Βίνκοπ. «Όχι. Αν το κάνω, δε θα ξαναδώ ποτέ πια τη Μαχτόμπ». Ο αξιωματούχος της πρεσβείας αναστέναξε βαθιά. «Εντάξει», είπε. «Δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά για σένα τώρα. Ίσως όμως θα έπρεπε να μιλήσουμε με τους φίλους σου». Φώναξα έξω την Έλεν και τον Χορμόζ. «Μπορείτε να τη βοηθήσετε;» τους ρώτησε ο κύριος Βίνκοπ. «Ναι», απάντησε ο Χορμόζ. «Δεν πρόκειται να την αφήσουμε μόνη της. Θα μείνουμε εδώ μαζί της ώσπου να έρθει ο Μουντί. Θα πάρουμε την Μπέτι και τη Μαχτόμπ στο σπίτι μας και θα σιγουρευτούμε πως είναι ασφαλείς και οι δυο τους. Θα τις κρατήσουμε μαζί μας μέχρι να λυθεί αυτό το πρόβλημα». Όλοι ήταν πιο ήρεμοι τώρα. Η Έλεν κι ο Χορμόζ, με το δικό τους ιρανικό τρόπο, ήθελαν πραγματικά να βοηθήσουν. Η Χέλεν κι ο κύ­ ριος Βίνκοπ μου έδωσαν τον αριθμό του τηλεφώνου των σπιτιών τους, πιέζοντάς με να επικοινωνήσω αμέσως μαζί τους, αν ακολουθούσαν κι άλλα προβλήματα, κι ύστερα έφυγαν. Η Έλεν, ο Χορμόζ κι εγώ περιμέναμε έξω από το σχολείο, μέσα στο αυτοκίνητό τους, την επιστροφή του Μουντί. Κάποια στιγμή ο Χορμόζ είπε «Αποφασίσαμε, παρόλο που είναι το ιρανll�ό μας καθήκον, να μην πούμε τίποτα στον Μουντί για τους ανθρώπους της πρεσβείας και για τα σχέδιά σου. Όχι τώρα. Μα θα πρέπει να μας υποσχεθείς πως θα φροντίσεις να το λύσεις αυτό το θέμα, και να μας υποσχεθείς ακόμη πως δε θα προσπαθήσεις να κάνεις καμιά απόπειρα να το σκάσεις στο μέλλον». «Σας ευχαριστώ», ψιθύρισα. «Σας υπόσχομαι να μείνω στο Ιράν, αν θα μπορώ να είμαι μαζί με τη Μαχτόμπ. Υπόσχομαι να μην προσπα­ θήσω ποτέ να το σκάσω». Θα μπορούσα να ορκιστώ ακόμα και βάζοντας το χέρι μου πάνω στο ΚοράνΙ.

Λίγο πριν το μεσημέρι ένα ταξί σταμάτησε μπροστά στο σχολείο και βγήκε βιαστικά από αυτό ο Μουντί. Μας είδε αμέσως στο αυτοκίνητο του Χορμόζ. «Γιατί τους έμπλεξες κι αυτούς σ ' αυτήν την ιστορία;» μου έβαλε τις φωνές. Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ XΩPlΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

217

«Δεν το έκανε εκείνη», μπήκε στη μέση ο Χορμόζ. «Δεν ήθελε να έρθουμε, αλλά εμείς επιμέναμε». «Δεν είναι αλήθεια», τους κατηγόρησε ο Μουντί. «Ήρθε και σας βρήκε. Σας μπλέκει συνέχεια στις δικές μας υποθέσεις». Αντίθετα από τον Μαμάλ και τον Ρεζά, που δεν τολμούσαν ν ' αντιμιλήσουν στον vτέτζαv τους, ο Χορμόζ αντιμετώπισε τον Μουντί, με θάρρος. Νεότερος, δυνατότερος, πολύ πιο μυώδης απ ' αυτόν, ή­ ξερε πως μπορούσε ν ' αντιμετωπίσει τον Μουντί αν έφταναν στο σημείο να πιαστούν στα χέρια, κι ο Μουντί το ήξερε επίσης αυτό. Μα ο Χορμόζ διάλεξε τη λογική προσέγγιση στο πρόβλημα. «Να πάρουμε τη Μαχτόμπ και να πάμε στο σπίτι μας να τα κουβε­ ντιάσουμε», του πρότεινε. Ζυγιάζοντας τις εναλλακτικές λύσεις, βλέποντας πως ήμουν, επί του παρόντος, προστατευμένη από την Έλεν και τον Χορμόζ, ο Μουντί συμφώνησε. Περάσαμε το απόγευμα στο σπίτι τους, η Μαχτόμπ στην αγκαλιά μου, κουλουριασμένη σαν έμβρυο, γαντζωμένη πάνω μου, άκουγε φοβισμένη τον Μουντί να εκτοξεύει εναντίον μου ένα φοβερό κατη­ γορητήριο. Έλεγε στην Έλεν και στον Χορμόζ το πόσο κακιά σύζυγος ήμουν και πως θα έπρεπε να με είχε χωρίσει χρόνια πριν. Τους είπε πως μισούσα τον Αγιατολάχ Χομεϊνί, πράγμα που ήταν αλήθεια, και ακόμη πως ήμουν πράκτορας της CIA, ένας ισχυρισμός πέρα για πέρα γελοίος, μα που τον εξυπηρετούσε για να δικαιολογήσει το βάθος της τρέλας του. Τώρα ένιωθα πως είχα μια ευκαιρία για να τον πολεμήσω κι εγώ. «Νιώθω τόσο αηδιασμένη από τη συμβίωσή μου μαζί του», μούγκρισα. «ο λόγος που θέλει να μείνουμε στο Ιράν για πάντα είναι γιατί είναι κακός γιατρός». Δεν το πίστευα αυτό, ο Μουντί ήταν ένας ικανότατος, εξαιρετικός θα έλεγα γιατρός, μα ήθελα να τον πληγώσω, κι αυτό μου στερούσε τη δυνατότητα να είμαι δίκαιη απέναντί του. «Είναι τόσο κακός γιατρός, που τον έδιωξαν με τις κλοτσιές αnό το νοσοκομείο της Αλπένα», τους είπα. «Είχε τη μια δίκη μετά την άλλη, τη μια κατάχρηση εξουσίας μετά την άλλη». Συνεχίσαμε να προσβάλουμε ο ένας τον άλλο για κάποιο διάστημα, πριv ο Χορμόζ αποφασίσει να πάρει τον Μουντί για μια βόλτα με τα πόδια με την αστεία δικαιολογία ότι ήθελε ν ' αγοράσει τσιγάρα για την Έλεν. Η Έλεν επωφελήθηκε από την ευκαιρία να με συμβουλέψεΙ. «Μη Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

218

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ - Ο ΥΙΛIΑΜ ΧΟΦΕΡ

συνεχίσεις να τον ερεθίζεΙQ>, μου είπε. «Κάθισε ήσυχα κι άσ ' τον να λέει ό,τι θέλει σε βάρος σου, αλλά εσύ μην του πεις τίποτα που να μπορεί να τον προσβάλει. Κάνε μια προσπάθεια να είσαι καλή απένα­ ντί του. Κι άσε τον να λέει ό,τι θέλει εκείνος». «Μα με κατηγορεί άδικα για τόσα πολλά πράγματα που δεν είναι αλήθεια». «Να το ξέρεις πως οι Ιρανοί γίνονται έξαλλοι από το θυμό τους όταν κάποιος τους κατηγορεί», με προειδοποίησε η Έλεν. Ο πόλεμος συνεχίστηκε όταν ο Χορμόζ κι ο Μουντί επέστρεψαν. Μισώντας τον εαυτό μου, προσπάθησα ν ' ακολουθήσω τη συμβουλή της Έλεν, δαγκώνοντας τα χείλια μου, ενώ ο Μουντί οργισμένος με βομβάρδιζε μ ' ένα σωρό ανύπαρκτες κατηγορίες. Τα λόγια του δεν μπορούσαν να με βλάψουν φυσικά, το ήξερα, και η Έλεν κι ο Χορμόζ μου είχαν υποσχεθεί καταφύγιο στο σπίτι τους. Έτσι καθόμουν εκεί υπάκουα, αφήνοντας τον Μουντί να ξεθυμαίνει πάνω μου τον παρά­ λογο θυμό του. Αυτό έδειξε να φέρνει κάποιο αποτέλεσμα. Σταδιακά ηρέμησε και καθώς περνούσε το απόγευμα, ο Χορμόζ κατάφερε με διπλωματία να μπαλώσει τις διαφορές μας. Ήθελε να μας κάνει να συμβιβαστούμε. Ήθελε να είμαστε ευτυχισμένοΙ. Ήξερε πως ένας μικτός γάμος είχε πολλές πιθανότητες να πετύχει Εκείνος ήταν ευτυχισμένος, γιατί όχι κι εμείς; Η Έλεν ήταν ευτυχισμένη κοντά του, ή τουλάχιστον έτσι πίστευε. Στο τέλος ο Μουντί είπε «Εντάξει. Θα πάμε στο σπίτι μας τώρα». «Όχι», του απάντησε ο Χορμόζ. «Θα πρέπει να μείνετε εδώ ώσπου να δοθεί ένα καλό τέλος σ ' όλη αυτή την ιστορία». «Όχι», μούγκρισε ο Μουντί. «Θα πάμε στο σπίτι μας. Δεν πρόκειται να μείνουμε στο δικό σας». Έντρομη άκουσα τον Χορμόζ να του απαντάει: «Εντάξει. Μα θα θέλαμε πολύ να μένατε κοντά μας». «Δεν μπορείτε να μ ' αναγκάσετε να πάω μαζί του», τους Φώναξα. «Το υποσχεθήκατε σTOUQ> -σχεδόν δάγκωσα τη γλώσσα μου για να μην αφήσω να μου ξεφύγουν οι λέξεις «ανθρώπους της πρεσβείας»­ «υποσχεθήκατε πως θα μας προστατεύατε. Δεν μπορείτε να με στεί­ λετε στο σπίτι μαζί του». «Δε θα σου κάνει κακό», μου είπε ο Χορμόζ, ενώ κοιτούσε κατάματα τον Μουντί. «Είναι μόνο λόγια», πρόσθεσε μ ' ένα συγκρατημένο γέ­ λιο. Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

219

«Θα Φύγουμε», επανέλαβε ο Μουντ1. «ΝΟ1», συμφώνησε κι ο Χορμόζ. Η Μαχτόμπ σφίχτηκε περισσότερο στην αγκαλιά μου. Θα μας άφη­ ναν στο έλεος αυτού του τρελού, σ ' αυτόν τον άντρα που είχε ορκιστεί πως θα με σκότωνε σήμερα; «Έλα», μούγκρισε ο Μουντ1. Καθώς ετοιμαζόταν να μας πάρει να φύγουμε, κατάφερα να μείνω μια στιγμή μόνη με την Έλεν. «Σε παρακαλώ να μ ' έχεις στο νου σου», της είπα κλαίγοντας με λυγμούς. «Το ξέρω πως κάτι πρόκεlτΟ1 να μου συμβεί». Βγήκαμε από ένα ραδιοταξί στη λεωφόρο Σαριατί μπροστά σ ' ένα μαγαζί που πουλούσε χυμούς φρούτων, παρά τις τρομερές στιγμές που είχαμε περάσει εκείνη την ημέρα, η Μαχτόμπ πρόσεξε πως το κατά­ στημα πρόσφερε μια σπάνια απόλαυση. «Φράουλες!» τσίριξε. Δεν ήξερα πως υπήρχαν φράουλες στο Ιράν. Ήταν το αγαπημένο μου φρούτο. «Μπορούμε ν ' αγοράσουμε μερικές φράουλες, μπαμπά;» τον ρώτη­ σε η Μαχτόμπ. «Σε παρακαλώ». Ο Μουντί θύμωσε υπερβολικά γι ' άλλη μια φορά. «Ζούμε ΚΟ1 χωρίς φράουλεQ>, της είπε. «ΕίνΟ1 πολύ ακριβές». Η Μαχτόμπ άρχισε να κλαίει. «Γρήγορα στο σπίτι!» μούγκρισε ο Μουντί, σπρώχνοντάς μας ΚΟ1 τις δυο στο στενοσόκακο.

Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

14

Ε

ΙΧΑ ΠΕΡΑΣΕΙ ΑΤΕΛΕΙΩΤΕΣ νύχτες αγρύπνιας ως τώρα σ ' αυτό το πληκτικό σπίτι. Μα με περίμενε μια ακόμη, η χεφότερη από όλες. Ο Μουντί με αγνοούσε τελείως όλη τη βραδιά, τον άκουγα να κουβεντιάζΕΙ συνωμοτικά πολλή ώρα με τον Μαμάλ κω τη Νασρίν. Όταν τελικά ήρθε να ξαπλώσει, βαθιά μεσάνυχτα πια, ήμουν ακόμη ξύπνια από το φόβο μου, μα προσποιήθηκα την ΚΟΙμισμένη. Φάνηκε να τον παίρνει ο ύπνος γρήγορα, μα εγώ συνέ)(1σα ν ' α­ νησυχώ, κω καθώς αυτή η σκοτεωή νύχτα περνούσε δραματικά αργά, οι φόβοl μου μεγάλωναν. Δεν μπορούσα να πεΡΙμένω πια καμιά προ­ στασία από τον Μαμάλ, τον Ρεζά ή από οποlOνδήποτε άλλον, κι όσο για τον Μουντί, το μόνο που θα μπορούσα να πεΡΙμένω από αυτόν ήταν όλο κω περισσότερα ξεσπάσματα τρέλας. Ο φόβος με κρατούσε άγρυπνη -Φόβος πως θα μπορούσε να σηκωθεί από τον ταραγμένο ύπνο του κω να μου ΕΠιτεθεί με μαχαίρι ή μ ' ένα κομμάτι σχοινί ή ακόμη κω να με στραγγαλίσει με τα ίδια του τα χέρια. Ίσως να προ­ σπαθούσε να μου κάνει μια γρήγορη ένεση από αυτές που προκαλούν ακαριαίο θάνατο. Κάθε στιγμή μου φωνόταν ωωνιότητα. Τ ' αφτιά μου συνέχεια σ ' ετΟΙμότητα, προσπαθούσαν ν ' ανιχνεύσουν κάθε ήχο που προμηνού­ σε κίνδυνο, τα μπράτσα μου πονούσαν έτσι σφιχτά που κρατούσα την κόρη μου κοντά μου, το κεφάλl μου στριφογύριζε από τις ακατάπαυ­ στες προσευχές, περίμενα καρτερικά κω ήμουν σίγουρη πως περνού­ σα τις τελευταίες μου στιγμές, ανίκανη ν ' αντιδράσω, έρμωο στην όρεξη του παράφρονα συζύγου μου. Μετά από ένα διάστημα που μου φάνηκε ωωνιότητα, άκουσα το κάλεσμα του αζάv από τα μεγάφωνα της πόλης, μέσα σε λίγα λεπτά ο Μουντί βρέθηκε στο χολ να κάνει τις προσευχές του μαζί με τον Μαμάλ κω τη Νασρίν. Η Μαχτόμπ ανακινήθηκε ανήσυχη στο κρεβάη. Οι πρώτες αχνές αχτίδες μιας παγωμένης αυγής έδιωχναν ήδη τα σκοτάδια της φοβερής νύχτας. Η Μαχτόμπ ξύπνησε για το σχολείο, τρέμοντας από το φόβο της,

Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟ Υ

221

κρατούσε συvέχεια το στομάχι της και παραποvιόταv για πόvους. Τις πρωιvές της ετοιμασίες διέκοmαv αvαρίθμητες επισκέψεις στο μπά­ VlO. Τώρα ήξερα, πραγματικά ήξερα βαθιά μέσα μου, το επόμεvο σχέδιο του Μουvτί. Μπορούσα va το δω στα μάτια του και va το ακούσω στη φωvή του, έτσι καθώς πίεζε τη Μαχτόμπ va βιαστεί και βεβαιώθηκα πια όταv μου είπε «Θα τηv πάω εγώ στο σχολείο σήμερα, εσύ θα μείvεις εδώ». Η Μαχτόμπ κι εγώ είχαμε γίvει αχώριστες σύμμαχοι αυ­ τούς τους τελευταίους οχτώ μήvες, πoλεμώvτας το μεγάλο όvειρο του Moυvτί va μας μετατρέψει σε μια γvήσια ιραvική οικογέvεια. Μα­ ζί μπορούσαμε va του αvτισταθούμε, χωρισμέvες σίγουρα θα υποκύ­ mαμε. «Av σε πάρει μακριά μου , θα πρέπει va πας μαζί του», της είπα απαλά, αvάμεσα στα δάκρυά μου, έτσι όπως ήμαστε αγκαλιασμέvες μαζί στο μπάvιο εκείvο το πρωιvό. «Θα πρέπει va είσαι καλή με TOV μπαμπά, ακόμ 1 κι av σε πάρει κάποια στιγμή μακριά από μέvα και δε σε ξαvαφέρει πίσω. Ποτέ μηv πεις σε καvέvαv πως έχουμε πάει στηv πρεσβεία. Ποτέ μηv πεις σε καvέvαv πως προσπαθήσαμε va το σκά­ σουμε. Ακόμη κι av σε χτυπήσουv, μηv τους το πεις. Γιατί av το μάθουv, δε θα τα καταφέρουμε ποτέ va φύγουμε από δω. Κράτησέ το oav va ήταv το πιο πολύτιμο μυστικό μας». «Δε θέλω va με πάρει μακριά σου», μου είπε κλαίγοvτας η Μαχτόμπ. «Το ξέρω. Δε θα μπορούσα ούτε κι εγώ va τ ' αvτέξω αυτό. Μα κι av το κάvει, μηv παvικοβληθείς. Να θυμάσαι συvέχεια πως δε θα είσαι ποτέ μόvη σου και πως ο Θεός θα βρίσκεται πάvτα πλάι σου κάθε στιγμή . Όποτε vιώθεις φόβο, va προσεύχεσαι. Και va θυμάσαι πως ποτέ BEV πρόκειται va φύγω από αυτήv τη χώρα χωρίς εσέvα. Ποτέ, τ ' ακούς Μια μέρα θα τα καταφέρουμε va φύγουμε μαζί για πάvτα από το Ιράv». Όταv πια η Μαχτόμπ vτύθηκε κι ετοιμάστηκε για το σχολείο, ήταv ήδη αργοπορημέvη. Ο Moυvτί είχε φορέσει ένα σκούρο μπλε ριγέ κοστούμι κι έδειχνε αvυπόμοvος )α φύγουvε. Αvησυχούσε πως θ ' αργοπορούσε κι εκείvος για το vοσοκομείο. Όλο του το παρουσιαστι­ κό έδειχνε πως ήταv έτοιμος για μια KOlVOlJPIa έκρηξη κι ήταv η Μα­ χτόμπ αυτή που άvαΨΕ το φιτίλι όταv, καθώς ο Μουvτί ετοιμαζόταv va τη βγάλει από τηv πόρτα, εκείvr ι γι ' άλλη μια φορά βόγκηξε κι έτρεξε στηv παρηγοριά του μπάvιου. Ο Μουvτί όρμησε πίσω της και τηv τράβηξε έξω. Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

222

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟ ΥΝΤΙ - O YIΛIAM ΧΟΦΕΡ

«Νιώθει τόσο άσχημα!» του Φώναξα. «Δεν μπορείς να της το κάνεις αυτό». «Ναι, μπορώ», μούγκρισε. «Σε παρακαλώ, άσε με να έρθω μαζί σου». «Όχι!» έδωσε μια μπουνιά στο κεφάλι της Μαχτόμπ κι εκείνη τσίριξε από τον πόνο. Γι ' άλλη μια φορά όλοι μου οι φόβοι για τη δικιά μου ασφάλεια εξαφανίστηκαν. Απελπισμένη να σώσω τη Μαχτόμπ από οποιονδήπο­ τε άγνωστο κίνδυνο την παραμόνευε, όρμησα πάνω στον Μουντί και γαντζώθηκα άγρια από το χέρι του, τα νύχια μου έσκισαν σ ' ένα σημείο το κοστούμι του. Σπρώχνοντας τη Μαχτόμπ στο πλάι, ο Μουντί μ ' άρπαξε και μ ' έριξε στο πάτωμα, ύστερα όρμησε πάνω μου. Άρπαξε το κεφάλι μου στα χέρια του κι άρχισε να το χτυπάει με δύναμη στο πάτωμα. Ουρλιάζοντας, η Μαχτόμπ έτρεξε στην κουζίνα ψάχνοντας για τη Νασρίν. Ο Μουντί έστρεψε το κεφάλι του για μια στιγμή και την ακολούθησε με τα μάτια, κι εγώ επωφελήθηκα εκείνη ακριβώς τη στιγμή από την ευκαιρία που μου δινόταν για να του ξαναεπιτεθώ. Τα νύχια μου του χάραξαν το πρόσωπο. Τα δάχτυλά μου άρπαξαν τα μαλλιά του. Παλεύαμε μαζί στο πάτωμα για λίγα λεπτά πριν αποκτήσει ξανά τον έλεvxο πάνω μου καιαΦέρνοντάς μου μια άγρια μπουνιά στο πρόσωπο. Η Μαχτόμπ δε βρήκε κανένα στην κουζίνα κι έτρεξε στο χολ για να πάει στην κρεβατοκάμαρα του Μαμάλ και της Νασρίν. «Σας παρακαλώ, βοηθήστε μας! Σας παρακαλώ, βοηθήστε μας!» Φώναξα. Η Μαχτόμπ πήγε προς την κρεβατοκάμαρα, μα ήταν κλει­ δωμένη . Κανένας ήχος δεν ακουγόταν από μέσα, καμιά προσφορά βοήθειας. Με τον συσσωρευμένο εκνευρισμό και την οργή οχτώ μηνών μέσα μου, κατάφερα να ξαφνιάσω τον Μουντί με τη δύναμη της αντίστασής μου. Κλοτσώντας, δαγκώνοντας, ψάχνοντας με τα νύχlΟ μου τα μάτια του, προσπαθώντας να του δώσω μια γερή γονατιά στους βουβώνες του, απασχολούσα συνέχεια την προσοχή του. «Κατέβα κάτω στην Εσί!» ούρλιαξα στη Μαχτόμπ. Κλαίγοντας και ουρλιάζοντας, γεμάτη φόβο για τη ζωή μου, όπως και για τη δικιά της, η Μαχτόμπ δεν ήθελε να με αφήσει μόνη μου μ ' αυτόν τον τρελό που ήταν ο πατέρας της. Του επιτέθηκε από πίσω με τις μικρούλες τις γροθιές της, χτυπώντας τον ανίκανη και απογοητευDigitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ XΩPlΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

223

μένη. Τα μπράτσα της του έσφιξαν τη μέση προσπαθώντας να τον τραβήξουν από πάνω μου. Θυμωμένος εκείνος τη χτύπησε και με ευκολία την παραμέρισε. «Φύγε, Μαχτόμπ!» επανέλαβα. «Τρέξε στης Εσί». Απελπισμένο το μωρό μου τελικά εξαφανίστηκε βγαίνοντας σαν τρελό από την πόρτα. Κατέβηκε τρέχοντας τη σκάλα, ενώ ο Μουντί κι εγώ συνεχίζαμε αυτό που ήμουν σίγουρη πια πως ήταν η τελευταία μας μάχη. Ο Μουντί με δάγκωσε βαθιά στο μπράτσο κι είδα το αίμα ν ' ανα­ πηδάει. Φώναξα, συστράφηκα κι ελευθερώθηκα από το σφίξιμό του, κατάφερα ακόμη και να τον κλοτσήσω. Μα η ενέργειά μου αυτή τον γέμισε θυμό παρά πόνο. Με άρπαξε με τα τεράστια χέρια του και μ ' έριξε κάτω στο σκληρό πάτωμα. Έπεσα με δύναμη και χτύπησα τη σπονδυλική μου στήλη, αβάσταχτοι πόνοι άρχισαν να διατρέχουν το κορμί μου σε όλο του το μήκος. Τώρα, μόλις που μπορούσα να κινηθώ. Για πολλά λεπτά στεκόταν από πάνω μου, βλαστημώντας με άγρια, κλοτσώντας με, σκύβοντας από πάνω μου και χαστουκίζοντάς με. Με έσυρε από τη μια άκρη του δωματίου στην άλλη τραβώντας με από τα μαλλιά. Τούφες του έμει­ ναν στα χέρια. Σταμάτησε για να πάρει ανάσα. Έμεινα εκεί κλαψουρίζοντας, ανί­ κανη να κινηθώ. Ξαφνικά έκανε στροφή και βγήκε τρέχοντας από το διαμέρισμα. Η βαριά ξύλινη πόρτα έκλεισε με πάταγο κι ύστερα άκουσα τον ήχο ενός κλειδιού καθώς εκείνος διπλοκλείδωνε την πόρτα για περισσότερη ασφάλεια. Σύντομα άκουσα τη Μαχτόμπ να φωνάζει, οι κραυγές της ακούγονταν απόμακρες από την απόσταση που μας χώριζε, μα παρ ' όλα αυτά ήταν αρκετές για να μου κομματιάζουν την καρδιά. Ύστερα έγινε σιωπή. Πέρασαν αρκετά λεπτά ώσπου να καταφέρω να σηκωθώ καθιστή στο πάτωμα και πολύ περισσότερα για να μπορέσω να σταθώ όρθια. Πήγα παραπατώντας ως το μπάνιο, προσπαθώντας να μη σκέφτομαι το δικό μου αφόρητο πόνο, αφού η αγωνία μου για τη Μαχτόμπ με είχε κάνει κουρέλι. Στο μπάνιο, παρόλο που ένιωθα πυρωμένα σίδερα να μου τρυπούν το κορμί με κάθε κίνηση που έκανα, τα κατάφερα ν ' ανέβω πάνω στο καπάκι της τουαλέτας και, ακροπατώντας, ν ' ακου­ μπήσω το αφτί μου σε ένα φρεάτιο εξαερισμού που συνέδεε το μπάνιο μας μ ' εκείνο του Ρεζά. Μέσα από αυτό το πέρασμα άκουσα τον Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

224

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ - Ο ΥΙΛΙΑΜ ΧΟΦΕΡ

Μουντί να παραπονιέται για μένα στην Eσi, ξεστομίζοντας κάθε βλα­ στήμια και κατάρα που ήξερε. Οι απαντήσεις της Εσί ακούγονταν ήρεμες. Μα δεν μπορούσα ν ' ακούσω το παιδί μου. Αυτό συνεχίστηκε αρκετή ώρα. Ήθελα να βάλω τις φωνές από την αγωνία και τον πόνο στην πλάτη μου που γινόταν πιο έντονος από την προσπάθεια που έκανα για να σταθώ στις μύτες των ποδιών μου, μα δεν είχα χρόνο ν ' ασχοληθώ με τις δικές μου πληγές τώρα. Οι κουβέντες στο κάτω πάτωμα σταδιακά μειώθηκαν σ' ένταση και δεν μπορούσα πια να ξεχωρίσω σχεδόν τίποτα. Ύστερα, ξαφνικά, άκου­ σα τη Μαχτόμπ, οι κραυγές της ξαναγύρισαν πάλι με μεγαλύτερη ένταση. Τ ' αφτιά μου ακολούθησαν εκείνες τις κραυγές, ενώ απομακρύνο­ νταν από το διαμέρισμα της Εσί στη σκάλα και από εκεί έξω στο δρόμο. Η σιδερένια εξώπορτα έκλεισε με πάταγο αφήνοντας τον ίδιον καταθλιmικό, φοβερό ήχο της πόρτας της φυλακής. Κατέβηκα από την τουαλέτα κι έτρεξα στην κρεβατοκάμαρα του Μαμάλ και της Νασρίν, βρήκα το κλειδί στην κλειδαριά και την άνοι­ ξα. Το δωμάτιο ήταν άδειο. Γρήγορα, σύρθηκα ως το παράθυρο, που έβλεπε στην πρόσοψη του σπιτιού. Αναγκάστηκα να πιέσω τη μύτη μου πάνω στο τζάμι για να μπορέσω να ρίξω έστω και μια ματιά κάτω στο δρόμο. Εκεί είδα να στέκεται ο Μουντί, το σκισμένο του μανίκι φρεσκοραμμένο -από την Εσί, φυσικά. Κρατούσε τη Μαχτόμπ σφι­ χτά πάνω του με το ένα του χέρι, τα κατάφερνε να την ελέγχει παρόλο που εκείνη προσπαθούσε με κλοτσιές κι απότομες κινήσεις να του ξεΦύγει. Με το ελεύθερο χέρι του τον είδα ν ' ανοίγει το καροτσάκι του Αμίρ, να πετάει πάνω του τη Μαχτόμπ και να της δένει χέρια και πόδια. Ήμουν αποκαμωμένη και μόνο με τη φοβερή υποψία πως ποτέ πια δε θα την ξαναέβλεπα. Δεν είχα πια καμιά αμφιβολία γι ' αυτό. Έτρεξα σαν τρελή στο υπνοδωμάτιο, άρπαξα τη φωτογραφική μηχανή του Μουντί από το ράφι και γύρισα σε χρόνο ρεκόρ στο παράθυρο για να τους βγάλω μια φωτογραφία την ώρα που προχωρούσαν στο στενο­ σόκακο για να πάνε στη λεωφόρο Σαριατί. Η Μαχτόμπ φώναζε ακόμη, μα ο Μουντί έδειχνε αδιάφορος στις διαμαρτυρίες της:

«Είσαι καλά;» Ήταν η Εσί, που μου Φώναζε από τον εξαερισμό του μπάνιου. Θα Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

225

πρέπΕΙ να με είχε ακούσει να κλαίω, όταν προσπαθούσα να πλύνω το αίμα από τις πληγές μου. «Ναι», της απάντησα. «Μα, σε παρακαλώ, θέλω να σου μιλήσω». Δεν μπορούσαμε να KOυβεVΤιάσOυμε με αυτόν τον τρόπο. «Σε πα· ρακαλώ, βγες στην πίσω αυλή για να μπορέσω να σου μιλήσω», την παρακάλεσα. Έσυρα το πονεμένο μου κορμί ως το πίσω μπαλκόνι και την είδα να με περιμένει στην αυλή από κάτω. «Γιατί άφησες τον Moυvτί να μπει μέσα;» τη ρώτησα, ενώ το κορμί μου τρανταζόταν από τους λυγμούς. «Γιατί δεν έκανες κάτι να προ· στατέψεις τη Μαχτόμπ;» «Μπήκαν κι οι δυο τους ταυτόχρονα», μου εξήγησε η Eσi. «Η Μα· χτόμπ κρυβόταν κάτω από τη σκάλα. Εκείνος τη βρήκε και την έφερε μέσα στο σπίτι». Φτωχιά μου Μαχτόμπ! το κλάμα μου ξαναγύρισε βουβό. Φώναξα στην Εσί: «Σε παρακαλώ, θα πρέπΕΙ να με βοηθήσεις». «ο Ρεζά έχει πάει στη δουλειά του», μου είπε εκείνη. Έβλεπα συ· μπάθεια στα μάτια και στη συμπεριφορά της, μα και την επιφυλακτι, κότητα της Ιρανής. Θα έκανε ό,τι μπορούσε για μένα, μα δεν τολμούσε να έρθει αvτιμέτωπη με τις επιθυμίες του άvτρα της και του θείου του, ήταν ο ντέτζαν του και του όφειλε σεβασμό και υπακοή. «Λυπάμαι πραγματικά, μα δε νομίζω πως υπάρχει τίποτα που να μπορούμε να κάνουμε». «Είναι καλά η Μαχτόμπ; Πού βρίσκεται τώρα;» «Δεν ξέρω πού την πήγε». Ακούστηκε το μωρό της Εσί, ο Μεχντί, να κλαίει. «Θα πρέπει να μπω μέσα», μου είπε. Γύρισα κι εγώ στο διαμέρισμα. Το μυαλό μου δούλευε σαν τρελό. Πρέπει να τηλεφωνήσω στην πρεσβεία! Γιατί δεν το έχω κάνει μέχρι τώρα; Αν δεν κατόρθωνα να βρω τον κύριο Βίνκοπ εκεί ή τη Χέλεν, θα τους έπαιρνα στο σπίτι τους. Πήγα βιαστικά στην κουζίνα -μα το τηλέφωνο είχε εξαφανιστεί. Το ήξερα τώρα πως ο Moυvτί τα είχε σχεδιάσει όλα από καιρό με κάθε λεπτομέρεια. Πού ήταν ο Μαμάλ; Πού ήταν η Νασρίν; Πού ήταν το τηλέφωνο; Έκανα μεγάλη προσπάθεια να σκεφτώ λογικά, να βρω έναν τρόπο να περάσω στην αντεπίθεση. Εξασκημένη πια στο ρόλο του ζώου στο κλουβί, άρχι σα να ερευνώ το περιβάλλον μου ενστικτώδικα. Δεν είχα σκεφτεί κανένα σχέδιο Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

226

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜογΝΤΙ - Ο ΥΙΛfΑΜ ΧΟΦΕΡ

ακόμη, μα ήξερα πως έπρεπε να ψάξω προσεκτικά για τα αδύνατα σημεία της καινούριας παγίδας του Μουντ1. Ξαναβγήκα στο μπαλκόνι κι έριξα μια ματιά γύρω μου, αν πηδούσα από εκεί στο έδαφος, θα παγιδευόμουν στην πίσω αυλή του Ρεζά και της Εσί, περικυκλωμένη από τον ψηλό τοίχο. Στη μια πλευρά του μπαλκονιού υπήρχε ένα στενό περβάζι, λίγες μόνο ίντσες φαρδύ, που οδηγούσε στη στέγη της μονοκατοικίας των γειτόνων. Θα μπορούσα να φτάσω αυτό το περβάζι από το παράθυρο της κρεβατοκάμαράς μας κι ίσως να τα κατάφερνα να τεντωθώ αρ­ κετά για να περάσω στη στέγη των γειτόνων, παρόλο που και μόνο η σκέψη μιας τέτοιας ενέργειας μου προξενούσε φόβο. Μα τι θα έκανα μετά; Θα έβρισκα την πόρτα του μπαλκονιού τους ξεκλείδωτη; Θα έβρισκα κάποιον από την οικογένειά τους εκεί; Θα με βοηθούσε ή θα καλούσε την αστυνομία; Μα κι Αv ακόμη τα κατάφερνα να ελευθερω­ θώ εγώ, τι θα γινόταν με τη Μαχτόμπ; Η απόλυτη απομόνωσή μου με βάραινε. Χρειαζόμουν μια επαφή -μια οποιαδήποτε επαφή- με τον έξω κόσμο. Πήγα γρήγορα στην κρεβατοκάμαρα του Μαμάλ και της Νασρίν, πίσω πάλι στο παράθυρο που ήταv προς την πλευρά του δρόμου. Έξω, ο θόρυβος μιας φυOlο­ λογικής μέρας συνεχlζόταv αμείωτος κι ανεπηρέαστος από την ιδιαί­ τερα δύσκολη θέση μου. Το παράθυρο ήταv ασφαλlσμένο με σιδερένιες μπάρες που είχαν απόσταση γύρω στις τέσσερις ίντσες η μια από την άλλη, και μπροστά από αυτές, από την εσωτερική μεριά, υπήρχε ένα παραβάν που μου εμπόδιζε τη θέα. Το στενοσόκακο από κάτω ήταv πολύ κοντά στο σπίτι και δεν μπορούσα να δω τίποτα. Αν κατόρθωνα να μετακινήσω το παραβάν, θα τα κατάφερνα να περάσω το κεφάλl μου ανάμεσα στις μπάρες και να κρυφοκοιτάξω κάτω στο πεζοδρόμιο. Το παραβάν ήταv στερεωμένο με μερικές βίδες, γι ' αυτό άρ)(lσα να ψάχνω στο σπίτι για κατσαβίδι Δεν μπορούσα να βρω ούτε ένα, έτσι άρπαξα ένα μαχαίρι του φαγητού από την κουζίνα και μ ' αυτό κατόρθωσα να τις ξεβιδώσω. Χωρίς το παραβάν πια να μ ' εμποδίζει, τεντώθηκα για να κοιτάξω από κάτω. Τώρα μπορούσα να βλέπω όλους αυτούς που περνούσαν μπροστά από το σπίτι, μα τι είχα πετύχει; Kαvείς εκεί κάτω δε θα με βοηθούσε. Απογοητευμένη ξαvάβαλα το παραβάν στη θέση του για να μην το καταλάβει ο Μουντ1. Πίσω πάλι στο χολ, συνειδητοποίησα πως ο Μουντί θα μπορούσε Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡ/Σ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟ Υ

227

να με φυλακίσεl έτσι που να μην ξαναδώ το φως του ήλιου. Όλες οι εσωτερικές πόρτες του διαμερίσματος ήταν εφοδlασμένες με λουκέτα. Μπορούσε, αν το ήθελε, να με κλειδώσει στο χολ. Για άλλη μια φορά έψαξα στο σπίτι μήπως βρω κάποια εργαλεία -ή όπλα- και τελικά διάλεξα ένα μυτερό κοφτερό μαχαίρι από την κουζίνα. Το έκρυψα μαζί με το άλλο μαχαίρι του ΦαΥητού, που το είχα χρησιμοποιήσει σαν κατσαβίδι, κάτω από ένα από τα περσικά χαλιά του χολ. Αν ο Μουντί με κλείδωνε εκεί μέσα, θα μπορούσα να τα χρησιμοποιήσω για να βγάλω τις βίδες από τους μεντεσέδες της πόρτας. Ψάχνοντας πιο προσεκτικά το διαμέρισμα, θυμήθηκα πως υπήρχε ένα εσωτερικό παράθυρο στον τοίχο ανάμεσα στην τραπεζαρία και στη σκάλα του δεύτερου ορόφου. Ο Μουντί είχε ξεχάσει αυτήν την έξοδο. Σκεπασμένο με κουρτίνες, μόλις που το έβλεπες. Ήταν ξεκλείδωτο κι άνοιξε μόλις το άγγιξα. Έχωσα το κεφάλl μου στο άνοιγμά του κι άρχισα να κάνω υπολογισμούς, θα μπορούσα να σκαρφαλώσω εύκολα στο παράθυρο και να φτάσω στη σκάλα, μα ακόμη κι έτσι θα παρέμενα φυλακlσμένη, αφού η βαριά σιδερένια εξώπορτα ήταν πάντα κλειδωμένη . Κοίταζα τα σκαλοπάτια του δεύ­ τερου ορόφου που περνούσαν μπροστά από το διαμέρισμα του Μαμάλ και της Νασρίν κι από εκεί συνέχιζαν ως τη στέγη. Θα τα κατάφερνα ίσως να φτάσω ως εκεί και να περάσω στο πλαϊνό κτίριο. Μα τι θα γινόταν ύστερα; Θα τολμούσε ο οποιοσδήποτε γείτονας να επιτρέψει σε μια Αμερικανίδα να μπει στο σπίτι του και από κει να περάσει έξω στο δρόμο; Μα ακόμη κι έτσι να γινόταν, πάλι θα ήμουν μόνη χωρίς την κόρη μου. Δάκρυα πλημμύρισαν τα μάτια μου, όταν άρπαξα το σημειωματάριό μου κι άρχισα να ξεφυλλίζω τις σελίδες, σβήνοντας βιαστικά νούμερα τηλεΦώνων. Παρόλο που ήταν γραμμένα με κωδικούς, δεν ήθελα να βάλω σε κίνδυνο τη ζωή κανενός από όλους εκείνους που είχαν κάνει έστω και την ελάχιστη προσπάθεια να με βοηθήσουν. Έσκισα τα φύλλα με τα κωδικοποιημένα νούμερα και τα έκαψα σ ' ένα τασάκι, ύστερα έριξα στην τουαλέτα τις στάχτες. Εξαντλημένη πια, σωριάστηκα τελικά στο πάτωμα, σε κατάσταση νάρκης, δεν ξέρω για πόση ώρα. Ίσως να με μισοπήρε ο ύπνος. Ξύπνησα από τον ήχο κλειδιού στην κλειδαριά του διαμερίσματος. Πριν βρω το χρόνο ν ' αντιδράσω, η Εσί μπήκε μέσα. Κουβαλούσε ένα δίσκο με ΦαΥητό. «Φάε, σε παρακαλώ», μου είπε. Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

228

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟ ΥΝΤΙ - ΟΥΙΛΙΑΜ ΧΟΦΕΡ

Πήρα το δίσκο, την ευχαρίστησα για το φαγητό και προσπάθησα να κουβεντιάσω μαζί της, μα η Εσί ήταν δειλή, την είδα να γυρνάει αμέ­ σως και να πηγαίνει προς την πόρτα, «Λυπάμαι», μου είπε ήρεμα, λίγο πριν φύγει και με κλειδώσει άλλη μια φορά. Ο ήχος του κλειδιού που γύριζε στην κλειδαριά τρυπούσε σαν καρφί το κεφάλι μου. Κουβάλη­ σα το δίσκο στην κουζίνα χωρίς ν ' αγγίξω τίποτα. Ώρες γεμάτες εκνευρισμό περνούσαν απελπιστικά αργά, ώσπου λίγο μετά το μεσημέρι είδα τον Μουντί να επιστρέφει. Μόνος του. «Πού την έχεις» του Φώναξα. «Δε χρειάζεται να ξέρεις», μου απάντησε αυστηρά. «Μην ανησυχείς γι ' αυτή. Θα τη φροντίζω εγώ από δω και πέρα». Μ ' έσπρωξε και πήγε προς την κρεβατοκάμαρα. Το μίσος που ένιωθα γι ' αυτόν και η λαχτάρα μου να τον εκδικηθώ με όποιον τρόπο έβρισκα ήταν που μου χάρισαν αυτήν τη στιγμιαία ευχαρίστηση, όταν ovτιλήφθηKα τα σημάδια από τις νυχιές που του είχα κάνει σ ' όλο του το πρόσωπο. Μα γρήγορα συνειδητοποίησα πως οι δικές μου πληγές άφηναν πιο βαθιές ουλές. Ουλές που δε θα τις γιάτρευε το πέρασμα του χρόνου. Όσο το μωρό μου θα βρισκόταν μακριά μου, οι πληγές μου θα αιμορραγούσαν κι εγώ δε θα μπορούσα να κάνω τίποτα για να τις γιατρέψω. Πού βρισκόταν το μωρό μου; Σε λίγο ο Μουντί ξαναγύρισε στο χολ κρατώντας λίγα ρούχα της Μαχτόμπ και την κούκλα που της είχαμε κάνει δώρο στα γενέ­ θλιά της. «Θέλει να της πάω την κούκλα τηQ>, μου είπε. «Πού την έχεις Σε παρακαλώ, άσε με να τη δω». Χωρίς άλλη κουβέντα ο Μουντί μ ' έσπρωξε στην άκρη κι έφυγε, διπλοκλειδώνοντας την πόρτα πίσω του.

Αργότερα, το ίδιο απόγευμα, ενώ ήμουν ξαπλωμένη στο κρεβάτι, κουλουριασμένη για να μειώνω τον πόνο που μου σφυροκοπούσε συνέχεια την πλάτη, άκουσα τον ήχο που έκανε το θυροτηλέφωνο. Κάποιος βρισκόταν έξω στο πεζοδρόμιο. Έτρεξα στο εσωτερικό :rη­ λέφωνο, τη μόνη μου επαφή με τον έξω κόσμο. Ήταν η Έλεν. «Είμαι κλειδωμένη μέσα», της είπα. «Περίμενε λίγο να πάω στο παράθυρο. Μηορούμε να μιλήσουμε από εκεί». Γρήγορα μετακίνησα το παραβάν κι έχωσα το κεφάλι μου ανάμεσα στις μπάρες. Η Έλεν στεκόταν στο πεζοδρόμιο με τα παιδιά της, τη Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

229

Μαριάμ και τον Αλί. «Ήρθα να δω τι κάνεις», μου είπε. Ύστερα πρόσθεσε «ο Αλί διψάει Θέλει να πιει κάτι». «Δεν μπορώ να σου δώσω νερό να πιεις», είπα στον ΑλΙ «Μ ' έχουν κλειδώσει μέσα». Η Εσί, που φυσlκά τα είχε ακούσει όλα, βγήκε σε λίγο στο πεζοδρό­ μιο μ ' ένα Φλιτζάνl νερό για τον ΑλΙ «Πώς μπορούμε να σε βοηθήσουμε;» με ρώτησε η Έλεν. «Πήγαινε να φέρεlς τον Χορμόζ» , της πρότεινα. «ΠροσπάθησF \}ο μιλήσεις του Μουντί». Η Έλεν συμφώνησε. Έσπρωξε βιαστικά τα παιδιά της στο γεμάτο κόσμο πεζοδρόμιο, οι ουρές του μαύρου της τσαντόρ ανέμιζαν στην ανοιξιάτικη αύρα.

Λίγο πιο αργά, το ίδιο απόγευμα, ο Ρεζά μου μίλησε από την αυ­ λή την ώρα που βρισκόμουν έξω στο μπαλκόνι. Ήξερα πως η Ε­ σί είχε το κλειδί, αλλά ο Ρεζά αρνήθηκε να μπει μέσα στο διαμέρι­ σμα. «Ρεζά», του Φώναξα. «Σ ' ευγνωμονώ για την καλοσύνη σου απένα­ ντί μου όσο καιρό βρίσκομαι στο Ιράν. Μου έχεις φερθεί καλύτερα από όλους, κι ας σου είχα φερθεί εγώ άσχημα στην Αμερική». «Σ ' ευχαριστώ», μου είπε. «Είσαι καλά;» «Αχ, σε παρακαλώ, βοήθησέ με! Νομίζω πως είσαι ο μόνος που μπορεί να μιλήσει στον ΜουντΙ Πιστεύεις πως θα ξαναδώ κάποια μέρα τη Μαχτόμπ;» «Μην ανησυχείς. Θα την ξαναδείς. Δεν πρόκειται να την κρατήσει μακριά σου. Σ ' αγαπάει. Αγαπάει και τη Μαχτόμπ. Δε θέλει φυσlκά να την αφήσεl να μεγαλώσει χωρίς τη μητέρα της. Μεγάλωσε βλέπεις ο ίδιος χωρίς μητέρα και πατέρα και είναι το τελευταίο πράγμα που θα ήθελε να συμβεί στην κόρη του». «Σε παρακαλώ, μίλησέ του», τον ικέτευσα. «Δεν μπορώ να του μιλήσω. Ό,τι κι αν αποφασίσεl. . . θα πρέπει να το αποφασίσεl μόνος του. Δεν είμαι εγώ αυτός που θα του πει τι πρέπει να κάνει». «Σε παρακαλώ, προσπάθησε. ΑπόψΕ» . «Όχι. Δε γίνεται απόΨΕ» , μου είπε ο Ρεζά. «Πρέπει να πάω στο Ρεστ για δουλειές αύριο. Όταν γυρίσω πίσω μετά από δυο μέρες, αν δεν έχει αλλάξει τίποτα, τότε ίσως να του μιλήσω». Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

230

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ - Ο ΥΙΛΙΑΜ ΧΟΦΕΡ

«Σε παρακαλώ, μην πας. Σε παρακαλώ, μείνε εδώ. Φοβάμα1. Δε θέλω να μείνω μόνη μου». «Όχι. Πρέπει να πάω».

Νωρίς το ίδιο βράδυ η Εσί ήρθε και ξεκλείδωσε την πόρτα. «'Ελα κάτω», μου είπε. Η Έλεν κι ο Χορμόζ βρίσκονταν ήδη εκεί, όπως και ο Ρεζά. Ενώ η Μαριάμ κι ο λλί έπαιζαν με τα δυο παιδιά του Ρεζά και της Εσί, εμείς ψάχναμε για κάποια λύση στο πρόβλημά μου. Όλοι αυτοί είχαν, στο παρελθόν, βοηθήσει και στηρίξει τον Μουντί στον αγώνα του εναντίον μου, μα το είχαν κάνει για κάποια -κατά τη γνώμη τους- λογικά κίνητρα. Αφού ήταν πιστοί μουσουλμάνοι, έπρεπε να σεβαστούν το δικαίωμα του Μουντί να κυβερνά όπως ήθελε την οικογένειά του. Μα ήταν επίσης και δικοί μου φίλοl κι όλοι τους αγαπούσαν πολύ τη Μαχτόμπ. Ακόμη και σ ' αυτήν την ταραγμένη Ισλαμική Δημοκρατία ήξεραν πως ήταν δυνατόν κάποιος σύζυγος και πατέρας να τραβήξει τα πράγματα στα άκρα σε τέτοιο βαθμό, ώστε να είναι αναγκαία η μεσολάβηση τρίτων. Κανείς δεν ήθελε να πάει στην αστυνομία και πιο πολύ από όλους εγώ. Μπροστά στον Ρεζά και στην Εσί, δεν τολμούσα να συζητήσω το θέμα της πρεσβείας με την Έλεν και τον Χορμόζ. Ακόμη κι αν το έκανα, το ήξερα πως θα απέρρlmαν αμέσως οποιαδήποτε άλλη επαφή με Αμερικανούς ή Ελβετούς αξιωματούχους. Δεν υπήρχε τίποτα που να μπορούσα να κάνω από μόνη μου, εκτός από το να προσπαθήσω να βρω μια λύση κουβεντιάζοντας με τον Μουντί, μα όλοι το ξέραμε καλά πως δεν ήταν πια σε θέση ν ' αντι­ μετωπίσει με κάποια λογική τα πράγματα. Τουλόχιστον όχι τώρα. Κι ίσως ποτέ πια ξανά στο μέλλον. Προσπάθησα να πνίξω τον άγριο θυμό που θέρlευε μέσα μου. Χτυ­ πήστε τον! Κλειδώστε τον μέσα! Στείλτε τη Μαχτόμπ κι εμένα στο σπίτι μας στην Αμερική! ήθελα να τους φωνάξω και να τους δείξω ποια ήταν η καλύτερη λύση αυτής της τρομερά μπερδεμένης κατά­ στασης. Αλλά θα έπρεπε να δω τα πράγματα με τα δικά τους μέ­ τρα και σταθμά. Έπρεπε να βρω κάποιο είδος μέσης λύσης που θα μπορούσε να γίνει αποδεκτό από όλους. Και δε φαινόταν να υπάρχει καμιά. Στη μέση της κουβέντας μας ακούσαμε την εξώπορτα ν ' ανοιγοDigitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ χΩΡ/Σ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟ Υ

231

κλείνει Ο Ρεζά πήγε προς τα κει για να δει ποιος ήταν κω ξαναγύΡlΟε με τον Μουντί. «Πώς τα κατάφερες κω βγήκες έξω;» με ρώτησε. «Γιατί βρίσκεσαι εδώ κάτω;» «Η Εσί έχει κλεtδί», του εξήγησα. «Εκείνη με έφερε εδώ στο σπίτι της». «Δώσ ' το μου αμέσως!» ούρλlΟξε. Η Εσί υπάκουσε χωρίς δεύτερη κουβέντα. «Δεν υπάρxεt πρόβλημα, Nτέτζσv», του είπε ήρεμα ο Ρεζά, προσπα­ θώντας να εμπoδίσεt την ολοΦάνερη έκρηξη τρέλας του Μουντί που πλησίαζε. «Τι κάνουν αυτοί εδώ;» Φώναξε ο Μουντί, κουνώντας τα χέρια του σαν τρελός προς το μέρος της Έλεν κω του Χορμόζ. «Προσπαθούν να βοηθήσουν», του απάντησα. «Έχουμε προβλήμα­ τα. Xρεtαζόμαστε βoήθεtα». «Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα!» μου Φώναξε έξαλλος ο Μουντί. «Εσύ είσω αυτή που έχεt πρόβλημα». Γύρισε προς το μέρος της Έλεν κω του Χορμόζ. «Φύγετε από δω κι αφήστε μας μόνους μας», τους είπε. «Δεν έχετε καμιά δoυλεtά ν ' ανακατεύεστε στα οικογενειακά μας. Δε σας επιτρέπω να έχετε από δω κω πέρα καμιά σχέση μαζί της». Έντρομη είδα την Έλεν κω τον Χορμόζ να σηκώνοντω αμέσως για να φύγουν. «Σας παρακαλώ, μη φεύγετε», τους ικέτευσα. «Φοβάμω πως θα ξαναπΡOσπαθήσεt να μου κάνει κακό. Θα με σκοτώσει Αν με σκoτώσεt, ποτέ δε θα το μάθει κανένας σας. Γι ' αυτό, σας παρακαλώ, μη φεύγετε, μη μ ' αφήνετε μόνη μαζί του». «Είμαστε αναγκασμένοι να φύγουμε», μου είπε ο Χορμόζ. «Τον ά­ κουσες κι εσύ που μας είπε να φύγουμε, κι αφού αυτή είνω η απόφασή του, πρέπει να υπακούσουμε». Αμέσως έφυγαν. Ο Μουντί μ ' έσυρε στο πάνω πάτωμα κω κλειδώ­ θηκε μέσα μαζί μου. «Πού είνω ο Μαμάλ κω η Νασρίν;» τον ρώτησα νευρικά. «Εξαιτίας της κακιάς σου συμπεριφοράς δεν μπορούσαν να μείνουν άλλο εδώ πέρα, δε σε ανέχονταν πια», μου είπε ο Μουντί. . Είχα, φυσlκά, επιλογή. Ήταv η ΠIO οδυνηρή, αλλά άρ)(1ζε να παίρνεl μορφή στο μυαλό μου. Είχα ακόμη την ελπίδα πως θα ΦT1άχvαμε το γάμο μας, τώρα που ο Μαμάλ θα έφευγε μακριά μας. Δεν ήθελα να βάλω τον εαυτό μου κω τα πωδιά στην τραυμαΤ1κή εμπειρία ενός δtαζυγίoυ. Μα ούτε κι ήθελα να πάω στο Ιράν. Ο Moυvτί μαλάκωσε τη στάση του πρoσπαθώvτας να με πείσεt μ ' επιχειρήματα. «Γιατί δε θέλεtς να πάμε;» με ρώτησε. «Γιατί ξέρω πως Αv πάω εκεί κι εσύ θέλεtς να μείνεις στο Ιράν, δε θα μπορώ εγώ να γυρίσω πίσω». «Ώστε αυτό είνω που σε ΑVησυXεί;» μου είπε απαλά ο Moυvτί. «Δε θα σ ' το έκανα ποτέ αυτό. Σ ' αγαπώ. Φέρε μου το Κοράνι», είπε σαν να του είχε έρθεt μια ξαφνική ιδέα. Πήρα το ιερό βιβλίο από τη βιβλlOθήκη μας κω το ' δωσα στον άvτρα μου. Εκείνος έβαλε το χέρι του πάνω του κω δήλωσε «Ορκίζομω στο Κοράνι πως δε θα σ ' αναγκάσω ποτέ να μείνεις στο Ιράν. Ορκίζο­ μω πως δε θα σ ' ανάγκαζα ποτέ να ζήσεtς κάπου χωρίς τη θέλησή σου». Ο Μαμάλ πρόσθεσε κι αυτός τη δική του υπόσχεση. «Αυτό δε θα συμβεί ποτέ», με διαβεβαίωσε. «Η οlκογένειά μας δε θα το επέτρεπε. Σου υπόσχομω πως δε θα συμβεί. Σου υπόσχομω πως αv υπάρξεt οποιοδήποτε πρόβλημα, η οικογένειά μας θα το ΦΡOVΤίσεt». Ξαφνικά ένιωσα μεγάλη ανακούφιση. «Evτάξεt», είπα, «θα πάμε». *

*

*

Ο Moυvτί αγόρασε τ ' αεροπορικά εlΟ1Τήρια. Η Ιη Αυγούστου πλη­ σίαζε πιο γρήγορα απ ' όσο ήθελα. Παρά τη μελοδραματική υπόσχεση του άvτρα μου στο Κοράνl, οι αμφιβολίες με βασάνlζαv. Η δική μου Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

392

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ - Ο YIΛlAM ΧΟΦΕΡ

έξαψη μεγάλωνε. Περνούσε ώρες καταβροχθίζοντας κάθε ιρανικό έ­ ντυπο που μπορούσε να βρεΙ. Μιλούσε με αφοσίωση για την οικογέ­ νειά του -ειδικά για την Αμεγιέ Μποζόργκ. Άρχισε να προσεύχεταΙ. Γι ' άλλη μια φορά άλλαζε, μπρος στα μάτια μου, από Αμερικανός σε Ιρανό. Κρυφά, πήγα να επισκεφτώ ένα δικηγόρο. «Είμαι αναγκασμένη να τον ακολουθήσω, διαφορετικά θα πρέπει να πάρω διαζύγιο», του εξή­ γησα. «Δε θέλω να πάω στο Ιράν. Φοβάμαι πως αν πάω δε θα μ ' αφήσει να επιστρέψω». Συζητήσαμε την πιθανότητα αυτήν, κι ενώ μιλούσαμε, ένας άλλος Φόβος ήρθε στην επιφάνεια. Η επιλογή του διαζυγίου ήταν επίσης ριψοκίνδυνη, ίσως περισσότερο από το ταξίδι. Αν έπαιρνα διαζύγιο, αν απομακρυνόμουν από τη Μαχτόμπ, εκείνος θα με ξέγραφε από τη ζωή του, εμένα δεν μπορούσε να με πάρει με το ζόρι στο Ιράν, αλλά τη Μαχτόμπ; Αν την έπαιρνε μαζί του στο Ιράν κι αποΦάσιζε να μείνει εκεί, θα έχανα την κόρη μου για πάντα. «Μήπως θα μπορούσαμε να πείσουμε κάποιο δικαστή για τον κίν­ δυνο που διατρέχει η Μαχτόμπ κι έτσι να κρατήσει τον Μουντί μακριά από το παιδί;» Ο αμερικανικός νόμος δεν επιτρέπει τιμωρία πριν το έγκλημα, μου τόνισε ο δικηγόρος. «Δεν έχει κάνει έγκλημα. Δεν υπάΡ)ει τρόπος να ζ τον εμποδίσεις από του να έχει το δικαίωμα να την πάρει μαζί του στο Ιράν για μια επίσκεψη». «Ειλικρινά, κι εμένα δε μου αρέσει η ιδέα να πας στο Ιράν», συνέΧlΟε ο δικηγόρος, «μα δε βλέπω και τίποτα κακό σ ' αυτό. Ίσως ο Μουντί να έχει καταπιεστεί πολύ και για καιρό κι αν πάει να δει την οικογένειά του, ν ' απαλλαχτεί απ ' όλα. Θα γυρίσει για μια καινούρια αρχή. Ίσως να ' ναι καλό γι ' αυτόν». Η συνομιλία μας μ ' άφησε πιο ταραγμένη από πριν. Αν έπαιρνα διαζύγιο, ήξερα μέσα μου πως ο Μουντί θα έπαιρνε τη Μαχτόμπ μα­ κριά μου σε μια ζοφερή ζωή στο Ιράν. Δεν είχα άλλη επιλογή από το να ρισκάρω, όποια κι αν ήταν τα σκοτεινά του σχέδια, πραγματικά ή ΦΑVΤαστΙKά, στο ταραγμένο μυαλό του Μουντί, πως οι κοινωνικές διαφορές θα τον έπειθαν να γυρίσει πίσω στην Αμερική. Τότε, μόνο να ΦΑVΤαστώ μπορούσα το πόσο φοβερή πρέπει να ήταν η ζωή στην Τεχεράνη, μα έπρεπε να το ρισκάρω πως οι δυο εβδομάδες θα ήταν αρκετές για τον Μουντί. Ο πραγματικός λόγος που πήρα τη Μαχτόμπ στο Ιράν ήταν αυτός: Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ χΩΡ/Σ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟ Υ

393

ήμουν χαμένη αν το έκανα, αλλά και αν δεν το έκανα ήταν χαμένη η Μαχτόμπ. Η μέρα έφτασε. Η Μαχτόμπ κι εγώ βάλαμε λίγα ρούχα στη βαλίτσα αφήνοντας χώρο για τα δώρα που θα παίρναμε μαζί μας. Ο Μουντί όμως κουβαλούσε αρκετές τσάντες, μια μάλιστα γεμάτη φάρμακα που, όπως μου εξήγησε, θα χάριζε στην τοπική ιατρική κοινότητα. Τελευταία στιγμή η Μαχτόμπ αποφάσισε να πάρει μαζί της το λαγου· δάκι της. Έτσι φύγαμε την 1η Αυγούστου του 1984, πετώντας πρώτα για Νέα Υόρκη και μετά για Λονδίνο. Εκεί, είχαμε μια δωδεκάωρη αναμονή, αρκετό χρόνο για να τριγυρίσουμε στην πόλη. Αγόρασα στη Μαχτόμπ δυο αγγλικές κούκλες. Καθώς οι ώρες περνούσαν, με κυρίεψε τρόμος στην ιδέα της επιβίβασής μας σ ' άλλο αεροπλάνο. Ενώ περιμέναμε στο αεροδρόμιο Χίθροου του Λονδίνου, λίγη ώρα πριν φύγεl η πτήση για Κύπρο και Τεχεράνη, ο Μουντί έπιασε κουβέ­ ντα μ ' έναν Ιρανό γιατρό που επέστρεφε στην πατρίδα του ύστερα από μια επίσκεψή του στην Αμερική. «Υπάρχει κανένα πρόβλημα να ξαναβγείς από τη χώρα;» τον ρώ­ τησα νευρικά. «Όχι», με διαβεβαίωσε. Ο Ιρανός γιατρός μας έδωσε μερικές συμβουλές για το τελωνείο. Οι Ιρανοί, είπε, βάζουν υψηλούς φόρους σ ' όλα τ ' αμερικάνικα προϊό­ ντα που μπαίνουν στη χώρα. «Αν βέβαια τους πεις πως θα μείνεις εκεί και θα δουλέψεις, ίσως σε απαλλάξουν από το συγκεκριμένο φόρο». Δεν ήθελα ν ' ακούω μια τέτοια περίmωση ούτε σαν κόλπο για να γλιτώσουμε χρήματα. «Εμείς όμως δεν . . .» «Ξέρω», με διέκοψε. «Δεν έχουμε πρόθεση να μείνουμε στο Ιράν», συνέχισα. «Θα παρα­ μείνουμε μόνο για δυο εβδομάδες και μετά θα γυρίσουμε αμέσως πί­ σω». «Ναι», είπε. Τότε εκείνος κι ο Μουντί άρχισαν να μιλούν στα φαρσί. Έτρεμα από φόβο ως την ώρα που μπήκαμε στο αεροπλάνο. Ήθελα να φωνάξω, να γυρίσω και να τρέξω μακριά, αλλά το σώμα μου δεν υπάκουε στην καρδιά μου. Με τη Μαχτόμπ να κρατά μ ' εμπιστοσύνη το χέρι μου, περπατήσαμε ως το αεροπλάνο, βρήκαμε τις θέσεις μας και δέσαμε τις ζώνες μας. Στη διάρκεια της mήσης για την Κύπρο, ξαναζύγισα το δίλημμα στο Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

394

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ - Ο ΥΙΛΙΑΜ ΧΟΦΕΡ

μυαλό μου. Την ώρα που οι τροχοί άγytζΑV το μεσoγεtαKό νησί, ήξερα πως είχε φτάσεl η τελευταία μου ευκαφία. Θα ' παφνα τη Μαχτόμπ, θα τρέχαμε έξω από το αερoπλάvo κω θα παίρναμε την ΕΠόμενη πτήση για το σπίη μας. Σκεφτόμουν σοβαρά αυτήν την τελευταία ΕΠιλογή που μου είχε μείνει, αλλά στ ' αφηά μου ηxoύσαv τα λόγια του δικηγόρου. «Δεν έχει KΆVεl τίποτα κακό. Δεν μπορείς να τον εμποδί­ σεις από το δικαίωμά του να πάρει την κόρη του κω να ΕΠlΟκεφτεί την πατρίδα του». /V\λά όπως κω να ' χε, δεν μπορούσα να φύγω από το αερoπλάvo. Καθώς φτΆVαμε στο αεροδρόμlΟ, μας εξήγησαv πως θα μέναμε ελά­ )(1στα στην Κύπρο. Οι ΕΠιβάτες που συνέ)(1ζΑV για ΤεXερΆVη θα παρέ­ μεναv στο αεροσκάφος. Πέρασαv μόνο λίγα λεπτά. Σύντομα ήμαστε κω πάλι έτοιμοι γι ' απογείωση. Η μύτη του αεροπλάνου όρμησε προς τα πάνω, οι τροχοί άφησαv το έδαφος. Ένιωσα ης μηxαvές να μας μεταφέρουν στον oυΡΑVό. Δίπλα μου, η Μαχτόμπ λαyOKOψότΑV εξαντλημένη από το μακρύ ταξίδι μας. Ο Μουντί διάβαζε κάποlΟ ιρανικό βιβλίο. Καθόμουν στη θέση μου έντρομη, σοκαρισμένη . Γνώριζα τον προο­ ρισμό μου, αλλά δε γνώριζα τη μοίρα μου.

Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

24

Η

ΤΕΤΑΡΤΗ ΤΗΣ 29ης IΑΝΟΥΑΡΙΟΥ του 1986 ξημέρωσε παγωμένη και σκυθρωπή σαν τη διάθεσή μου. Είδα στον καθρέφτη ένα κατακόκκι­ νο πρόσωπο, πρησμένο aπό το κλάμα μιας ολόκληρης νύχτας. Ο Μουντί πήγε τη Μαχτόμπ ως το σχολικό και μου είπε πως θα πηγαί­ ναμε στα γραφεία της Swissair για να τους δώσω το διαβατήριό μου, το οποίο θα κρατούσαν ως την επιβίβασή μου στο αεροπλάνο την Παρασκευή. «Πρέπει να πάω στο ταβαvέ με τη Σαμσί και τη χανούμ Χακίμ», του θύμισα. Δεν μπορούσα ν ' αγνοήσω τη δέσμευση που είχα με τη σύ­ ζυγο του ιερωμένου. «Θα πάμε πρώτα στη Swissair», μου είπε. Μας πήρε κάμποση ώρα να φτάσουμε, γιατί τα γραφεία της εταιρίας ήταν στην άλλη άκρη της πόλης. Όσο ήμαστε στο ταξί διασχίζοντας τους δρόμους, σκεφτόμουν τα ψώνια. Θα μας άφηνε ο Μουντί να πάμε τρεις γυναίκες μόνες μας; Θα μπορούσα κάποια στιγμή ν ' aπομακρυν­ θώ για να τηλεφωνήσω; Προς μεγάλη μου λύπη, ο Μουντί με συνόδεψε στο σπίτι της Σαμσί. «Τι συμβαίνει;» ρώτησε η Σαμσί βλέποντας το πρόσωπό μου. Δε μίλησα. «Πες μου τι συμβαίνει;» με ξαναρώτησε. Ο Μουντί έστεκε aπειλητικός πάνω μας. «Απλά δε θέλω να πάω στην Αμερική», Φώναξα κλαίγοντας. «ο Μουντί λέει πως πρέπει να φροντίσω για κάποιες δουλειές εκεί, θέλει να πάω �αι να τα πουλήσω όλα. Εγώ δε θέλω να πάω». Η Σαμσί γύρισε προς το μέρος του ΜουντΙ «Δεν μπορείς να την αναγκάσεις να φροντίσει δουλειές μια τέτοια στιγμή. Άσ ' τη να πάει λίγες μέρες να δει τον πατέρα της». «Όχι», γρύλισε ο ΜουντΙ «ο πατέρας της δεν είναι στ ' αλήθεια άρρωστος. Είναι κόλπο. Τα έχουν κανονίσει κρυφά όλα». «Είναι άρρωστος!» Φώναξα. «ο μπαμπάς είναι στ ' αλήθεια άρρω­ στος και το ξέρεις».

Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

396

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ - Ο Υ/ΛΙΑΜ ΧΟΦΕΡ

Μπροστά στη Σαμσί και στη Ζαρί, ο Μουντί κι εγώ αφήσαμε το μίσος μας να ξεχυθεί. «Πιάστηκες στην παγίδα που έστησες η ίδια!» μου Φώναξε έξαλλος ο Μουντί. «Ήταν κόλπο για να πας στην Αμερική. Τώρα θα πας, θα πας και θα στείλεις όλα τα χρήματά μας εδώ». «Όχι», του απάντησα φωνάζοντας. Ο Μουντί γράπωσε το μπράτσο μου και μ ' έσυρε προς την πόρτα. «Φεύγουμε». «Γνήσιας Μποζόργκ», παρατήρησε η Σαμσί. «Ηρεμήστε. Πρέπει να το συζητήσετε». «Φεύγουμε!» επανέλαβε ο Μουντί. Ενώ μ ' έσπρωχνε βίαια έξω, γύρισα και Φώναξα κλαίγοντας στη Σαμσί και στη Ζαρί: «Βοηθήστε με, σας παρακαλώ. Εμποδίστε τον να μας κάνει κακό». Ο Μουντί έκλεισε με θόρυβο την πόρτα. Κρατώντας με σφιχτά από το μπράτσο, μ ' έσυρε στο παγωμένο πεζοδρόμιο προς την κατεύθυνση των Χακίμ. Ήταν περίπου δεκαπέ­ ντε λεπτά απόσταση με τα πόδια και μου φώναζε σ ' όλο το δρόμο προσβάλλοντάς με συνέχεια με όσα αισχρόλογα μπορούσε να θυμη­ θεί. Οι βρισιές του δε με πλήγωσαν τόσο βαθιά, όσο όταν μου είπε «Δε θα ξαναδείς ποτέ τη Μαχτόμπ!» Καθώς πλησιάζαμε στο σπίτι των Χακίμ, μου είπε «Σήκωσε το κορμί σου. Μη χύσεις ούτε ένα δάκρυ μπροστά στη χανούμ Χακίμ. Να μην καταλάβει τίποτα». Ο Μουντί αρνήθηκε το τσάι που μας πρόσφερε η χανούμ Χακίμ. «Ας πάμε στο ταβαvέ», είπε. Οι τρεις μας περπατήσαμε ως το κατάστημα του μαστζΈVΤ, χωρίς ο Μουντί ν ' αφήσει ούτε για μια στιγμή το μπράτσο μου. Αγοράσαμε φακές και γυρίσαμε πίσω στο σπίτι μας. Όλο το απόγευμα ο Μουντί ήταν απασχολημένος στο ιατρείο του. Δε μου μιλούσε καθόλου, μα μου έριχνε κάπου κάπου μια σιωπηλή ματιά σαν να με επιτηρούσε, κάτι που θα συνεχιζόταν για δυο ακόμα μέρες, μέχρι την ώρα που θα επιβιβαζόμουν στο αεροπλάνο για την Αμερική. Η Μαχτόμπ γύρισε από το σχολείο κι αφού σιγουρεύτηκε πως ο πατέρας της ήταν απασχολημένος ήρθε να με βρει στην κουζίνα. «Μα­ μά, πάρε με μαζί σου στην Αμερική, σήμερα», μου είπε ξαφνικά. Ή­ ταν η πρώτη φορά στους τόσους μήνες που η Μαχτόμπ μιλούσε έDigitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ χΩΡ/Σ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

397

τσl. Ήξερε κι εκείνη πως ο χρόνος μας είχε εξαντληθεί. Την πήρα στην αγκαλιά μου κι άρχισα να την κανακεύω. Τα δά­ κρυά μου ενώθηκαν με τα δικά της. «Μαχτόμπ, δεν μπορούμε να φύγουμε», της είπα. «Μα μη στεναχωριέσαι, δε θα σ ' αφήσω μόνη στην Τεχεράνη. Δε θα πάω στην Αμερική χωρίς εσένα». Πώς μπορούσα όμως να πραγματοποιήσω την υπόσχεσή μου ; Κι αν ο Μουντί μ ' έσερνε ως το αεροπλάνο φωνάζοντας και χτυπώντας με; Συνειδητοποίησα πως θα το έκανε και κανείς δε θα σκεφτόταν να τον σταματήσεΙ. Θα μπορούσε ακόμη και να με ναρκώσεΙ. Θα μπορούσε να κάνει οτιδήποτε για να με διώξει. Η Φερεστέ ήρθε αργά το απόγευμα να με αποχαιρετήσεΙ. Ήξερε πως ήμουν άσχημα και προσπάθησε να με παρηγορήσει όσο καλύτερα μπορούσε. Είχα αποκαλυφτεί πια και σ ' αυτήν, και στις άλλες φίλες μου και στον Μουντί. Δεν μπορούσα να υποκρίνομαι άλλο την ευτυ ­ χισμένη σύζυγο ενός μουσουλμάνου . Τι νόημα είχε άλλωστε; Ο Μουντί έκανε αισθητή την παρουσία του ζητώντας μου να του φτιάξω τσάΙ. Ζήτησε να μάθει από τη Φερεστέ αν είχε νέα από τον άντρα της κι αυτό έγινε αιτία για νέα δάκρυα. Ο καθένας είχε το δικό του πόνο. Σε παρακαλώ, Θεέ μου , προσευχήθηκα, σε παρακαλώ, κάνε η Μα­ χτόμπ κι εγώ να γλιτώσουμε από τον Μουντί. Σε παρακαλώ, σε πα­ ρακαλώ! 'Ακουσα το ασθενοΦόρο ή το φαντάστηκα; Είδα πράγματι τα φώτα του ν ' αναβοσβήνουν στα παράθυρα και ν ' αντανακλούν στους τοί­ χους του σπιτιού ή τα ονειρεύτηκα όλα αυτά; Δεν είχε βάλει τη σει­ ρήνα του . Είχε απλά σταματήσει έξω από την πόρτα μας. Ήταν μια omaσia. Κάποιο επείγον περιστατικό! Ο Μουντί έπρεπε να πάει στο νοσο­ κομείο. Τα μάτια του έπεσαν στα δικά μου . Κύματα μίσους, απόγνωσης κι αμφιβολίας ξεχύθηκαν ανάμεσά μας χωρίς να βγάλουμε μιλιά. Πώς θα πήγαινε στο νοσοκομείο και θα μ ' άφηνε χωρίς επίβλεψη; Τι μπορούσα να κάνω; Πού μπορούσα να τρέξω; Δίστασε για μια στιγμή, ταλαντεύ­ τηκε ανάμεσα στη βαθιά του καχυποψία για μένα και στην υποχρέωση του επιστήμονα για το καθήκον του . Δεν μπορούσε ν ' αρνηθεί να πάει στο νοσοκομείο, μα ούτε και να χαλαρώσει την επιτήρησή του . Η Φερεστέ διαισθάνθηκε τις διαστάσεις του δράματος. «Θα μείνω μαζί της μέχρι να γυ ρίσεις», είπε στον Μουντί. Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

398

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΓΙ - ΟΥ/ΛΙΑΜ ΧΟΦΕΡ

Χωρίς άλλη κουβέντα ο Μουντί άρπαξε την ιατρική του τσάντα κι όρμησε έξω στο ασθενοΦόρο που τον περίμενε. Είχε Φύγει. Δεν ήξερα πότε θα ξαναγύριζε. Μπορεί σε πέντε ώρες, μπορεί σε μιάμιση -ανάλογα με τη σοβαρότητα του επείγοντος πε­ ριστατικού. Το μυαλό μου βγήκε από το λήθαργό του. Αυτή ήταν η ευκαιρία για την οποία προσευχόμουν, είπα στον εαυτό μου. Κάνε κάτι! Τώρα! Η Φερεστέ ήταν καλή φίλη, αξιαγάπητη κι απόλυτα έμπιστη. Θα μπορούσα ν ' ακουμπήσω τη ζωή μου στα χέρια της, μα δεν ήξερε τίποτα για τον Εμαχί, τίποτα για τις κρυφές ίντριγκες της ζωής μου. Για το δικό της το καλό δεν μπορούσα να την ανακατέψω σ ' όλα αυτά. Ο άντρας της ήταν φυλακή για σκέψεις ενάντια στο καθεστώς κι αυτό από μόνο του έκανε την κατάστασή της επισφαλή . Δεν μπο­ ρούσα να προστεθώ κι εγώ στους κινδύνους που αντιμετώπιζε. Άφησα λίγα λεπτά να περάσουν, αναζητώντας μια μικρή πίστωση χρόνου. Ύστερα της είπα, προσπαθώντας να κάνω τη φωνή μου ν ' ακουστεί απόλυτα φυσική . «Πρέπει να βγω να πάρω λίγα λουλούδια για το δείπνο το βράδυ». Ήμαστε καλεσμένοι στο σπίτι της γειτόνισσάς μας της Μαλιχέ, για ένα ακόμη αποχαιρετιστήριο δείπνο. Η δικαιολογία μου ήταν πιστευτή, οι καλοί τρόποι απαιτούσαν λουλούδια. «Εντάξει, θα σε πάω εγώ με το αυτοκίνητο», μου είπε η Φερεστέ. Πάρκαρε έξω από το ανθοπωλείο μερικά τετράγωνα παραπέρα, και, καθώς άνοιγε την πόρτα για να βγει έξω, της είπα: «Άσε μας εδώ. Χρειάζομαι λίγο καθαρό αέρα. Θα γυρίσουμε αργότερα με τη Μα­ χτόμπ στο σπίτι με τα πόδια». Η δικαιολογία μου ακούστηκε γελοία και στα ίδια μου τ ' αυτιά. Κανείς δεν ήταν δυνατό να χρειάζεται καθαρό αέρα με τόσο πάγο και χιόνΙ. «Σε παρακαλώ, άσε με να σας πάω πίσω με τ ' αυτοκίνητο», επέμενε η Φερεστέ. «Όχι, στ ' αλήθεια χρειάζομαι καθαρό αέρα. Θέλω να περπατήσω». Έγειρα προς το μέρος της και την αγκάλιασα. «Άφησέ μας», επανέ­ λαβα. «Φύγε εσύ. Και σ ' ευχαριστώ για όλα». Τα μάτια της γέμισαν δάκρυα την ώρα που μου έλεγε: «Εντάξει». Η Μαχτόμπ κι εγώ βγήκαμε από το αυτοκίνητο και την είδαμε ν ' απομακρύνεταΙ. Ο κρύος αέρας μας χτυπούσε στο πρόσωπο, μα δε μ ' ένοιαζε. Θα Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡ/Σ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟ Υ

399

τον ένιωθα αργότερα. Η Μαχτόμπ δε μου έκανε καμιά ερώτηση. Αλλάξαμε δυο ραδιοταξί και φύγαμε μακριά από την περιοχή για να σβήσουμε τα ίχνη μας. Στο τέλος κατεβήκαμε σ ' ένα δρόμο σκεπα­ σμένο ολότελα από το χιόνι και βρήκαμε έναν τηλεφωνικό θάλαμο. Με τρεμάμενα χέρια σχημάτισα τον προσωπικό αριθμό του Eμαχi. Απάντησε αμέσως. «Αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία που έχω», του είπα. «Πρέπει να φύγω τώρα». «Χρειάζομαι χρόνο», μου απάντησε ο Εμαχί. «Δεν είναι ακόμη όλα έτοιμα». «Όχι. Θα πρέπει από δω και πέρα να ρισκάρουμε. Αν δε φύγω τώρα, δεν πρόκειται ποτέ να ξαναπάρω τη Μαχτόμm>. «Εντάξει. Έλα λοιπόν». Μου έδωσε τη διεύθυνση ενός διαμερίσμα­ τος δίπλα σχεδόν στο γραφείο του και με προειδοποίησε να σιγουρευ­ τώ πως δε με ακολουθούσε κανένας. Κρέμασα το ακουστικό και γύρισα στη Μαχτόμπ να της πω τα υπέροχα νέα. «Μαχτόμπ», άρχισα, «φεύγουμε για την Αμερική». Έκπληκτη, την είδα να κλαίει. «Τι συμβαίνει;» τη ρώτησα. «Το απόγευμα εσύ δεν ήσουν που μου ζητούσες να σε πάω σήμερα κιόλας στην Αμερική;» «Ναι», κλαψούρισε. «Θέλω να πάω στην Αμερική, μα όχι τώρα α­ μέσως. Θέλω πρώτα να γυρίσουμε στο σπίτι να πάρω το λαγουδάκι μου». Έκανα προσπάθεια να παραμείνω ήρεμη. «Άκου», της είπα, «αγο­ ράσαμε το λαγό σου στην Αμερική, έτσι δεν είναι;» Κούνησε καταφα­ τικά το κεφάλι της. «Θ ' αγοράσουμε καινούριο στην Αμερική. Πες μου, θέλεις να πάμε στην Αμερική ή μήπως προτιμάς να γυρίσουμε πίσω στο σπίτι, στον μπαμπά;» Η Μαχτόμπ σκούπισε τα δάκρυά της. Είδα στα μάτια της εξάχρονης κόρης μου πως ήταν αποφασισμένη για όλα και κατάλαβα μεμιάς πως ο Μουντί δεν είχε καταφέρει ακόμη να την υποτάξεΙ. Το πνεύμα της λύγισε, μα δεν έσπασε. Δεν ήταν ένα υπάκουο lρανάκι, ήταν η απο­ φασισμένη Αμερικάνα κόρη μου. «Θέλω να πάω στην Αμερική», μου απάντησε αποφασιστικά. «Έλα γρήγορα», της είπα. «Πρέπει να πάρουμε πάλι ταξί».

Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

25

Μ

« ππι;» ΡΩΤΗΣΕ Η ΚΟΠΕΜ, ανοίγοντας ελάχιστα την πόρτα, ίσα που άφηνε μια χαραμάδα. «Εγώ είμαι». Έκανε στο πλάι για να μπορέσουμε να μπούμε στο διαμέρισμα. Μας είχε πάρει περισσότερο από μια ώρα να φτάσουμε εκεί μέσα στη χιο­ νοθύελλα, αφού αναγκαστήκαμε για λόγους ασφαλείας ν ' αλλάξουμε πολλές φορές ραδιοταξί. Ο Εμαχί είχε έτσι αρκετό χρόνο μπροστά του να ξεκινήσει τις προετοιμασίες για την ξαφνική μας πτήση. «ο Εμαχί μου είπε, αν πεινάτε, να σας φέρω κάτι να φάΤΘ>, μας πρότεινε η κοπέλα. Δεν πεινούσα, μα ούτε κι η Μαχτόμπ. Το μόνο πράγμα που δε σκεφτόμαστε αυτήν την ώρα ήταν το φαγητό. Συνειδητοποίησα ό­ μως πως δεν έπρεπε από δω και πέρα να χάνουμε καμιά ευκαιρία για να παίρνουμε δυνάμεις, αφού ήμουν κάτι παραπάνω από σίγου­ ρη πως μας περίμεναν πολλές δυσκολίες κι εκείνη τη νύχτα, μα και τις επόμενες μέρες και νύχτες που θα ταξιδεύαμε χέρι χέρι με τον κίνδυνο. «Ναι, αν σας είναι εύκολο», της απάντησα. Η κοπέλα φόρεσε ένα μαύρο ρουσαρί, κρύβοντας έτσι τα νεανικά χαρακτηριστικά της. Σκέφτηκα πως ίσως ήταν κάποια φοιτήτρια. Τι να ήξερε άραγε για μας Τι σχέση είχε με τον Εμαχί;» «Θα γυρίσω γρήγορα», μας είπε. Μας άφησε μόνες μας στο νέο μας περιβάλλον κι εγώ έτρεξα γρή­ γορα να κλείσω τις κουρτίνες. Το διαμέρισμα ήταν μικρό κι ακατάστατο, αλλά σίγουρα ήμαστε πιο ασφαλείς εδώ από τους δρόμους. Στο καθιστικό υπήρχε ένας παλιός καναπές απ ' αυτούς που γίνονται κρεβάτι, μα τα μισά του ελατήρια ήταν σπασμένα. Δεν είδαμε κρεβάτι στην κρεβατοκάμαρα' μόνο διά­ φορα στρώματα σκορπισμένα στο πάτωμα. Ο Φόβος είναι μεταδοτικός κι έβλεπα το δικό μου ν ' αντανακλάται στα μάτια της Μαχτόμπ. Είχε άραγε γυρίσει ο Μουντί στο σπίτι τώρα; Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟ Υ

401

Και αν ναι, ποιος μπορούσε να με καθησυχάσει πως δε θα είχε καλέσει την αστυνομία; Τα μάτια της Μαχτόμπ δεν έδειχναν όμως μόνο φόβο. Βαθιά μέσα τους υπήρχε ακόμη ενεργητικότητα κι ελπίδα. Τουλάχιστον είχαμε πάρει την απόφαση να δράσουμε. Για καλό ή για κακό, οι εξουθενω­ τικοί μήνες της αδράνειας ήταν πια παρελθόν για μας. Ερωτήσεις γεμάτες αγωνία βασάνιζαν συνέχεια το μυαλό μου. Κι αν δεν καταφέρναμε να φύγουμε γρήγορα από την Τεχεράνη; Πόσες νύχτες θα μέναμε ακόμη εδώ; Το είχα ακούσει πολλές φορές να το λένε πως η μόνη ελπίδα για μια πετυχημένη απόδραση ήταν να την έχει προετοιμάσει κανείς από πριν, ακόμη και στην παραμlκρότερή της λεπτομέρεια. Εμείς όμως ήμαστε η εξαίρεση του κανόνα. 'Αρπαξα το τηλέφωνο κι ακολουθώντας τις οδηγίες που μου είχε δώσει, πήρα τον Εμαχί για να του πω πως φτάσαμε. «Αλό», άκουσα τη γνώριμη φωνή στην άλλη άκρη της γραμμής. «Φτάσαμε», του είπα. «Μπέτι!» Φώναξε. «Είμαι τόσο χαρούμενος που βρίσκεστε ασφαλείς πια στο διαμέρισμα. Μην ανησυχείς. Όλα θα πάνε καλά. Θα σε φρο­ ντίσουμε. Έχω κιόλας επικοινωνήσει με τα κατάλληλα πρόσωπα κι ετοιμάζω κάτι γι ' απόψε. Τίποτα δεν είναι ακόμη έτοιμο, μα ελπίζω πως θα τα καταφέρουμε στο τέλος». «Μόνο κάνε γρήγορα, σε παρακαλώ». «Μην ανησυχείς. Όλα θα πάνε καλά», μου είπε. Μετά πρόσθεσε «Η κοπέλα θα σας φέρεl φαγητό και μετά θα φύγεl. Εγώ, θα έρθω πρωί πρωί αύριο για να σας φέρω πρωινό. Εσείς, όμως πρέπει να μείνετε μέσα. Μη βγείτε από το σπίτι και μείνετε μακριά από τα παράθυρα. Για ό,τι θελήσεις τηλεΦώνησέ μου. Κι αν χρειαστεί μη διστάσεις να μου τηλεφωνείς όλη τη νύχτα». «Εντάξει». «Τώρα μόλις σκέφτηκα κάτι, και θα ήθελα να το σημειώσεις», μου είπε. Άφησα το ακουστικό κι έβγαλα από το πορτοφόλl μου ένα στιλό κι ένα κομμάτι χαρτί. «Για να σε βγάλουμε από την Τεχεράνη πρέπει να κερδίσουμε χρόνο από τον άντρα σου. Θέλω να του τηλεφωνήσεις. Πρέπει να τον πείσεις πως υπάρχει πιθανότητα να γυρίσεις πίσω». «Δε θέλω να τηλεφωνήσω στον Μουντί», διαμαρτυρήθηκα. «Το ξέρω, μα πρέπει να το κάνεις». Μου έδωσε οδηγίες, τι ακριβώς θα έπρεπε να του πω κι εγώ τις σημείωσα. Λίγο μετά το τηλεΦώνημά μου στον Εμαχί, γύρισε η κοπέλα κουβαDigitized by 10uk1s, Dec. 2009

402

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ - Ο ΥΙΝΑΜ ΧΟΦΕΡ

λώντας μας φανlκή πίτσα -λίγη σάλτσα ντομάτα, χάμπουργκερ σε ξερό λσβάς- και δυο μπουκάλια κόκα κόλα. Την ευχαριστήσαμε κι εκείνη έφυγε γρήγορα, τελειώνοντας εκεί την αποστολή της. «Δε θέλω να τη Φάω», μου είπε η Μαχτόμπ κοιτάζοντας την άνοστη πίτσα. Ούτε κι εγώ ήθελα. Για την ώρα τρεφόμαστε με αδρεναλίνη. Κοίταξα τις σημειώσεις που είχα γράψει βιαστικά, τις καθαρόγραψα, τις μελέτησα και τις είπα μια φορά απέξω. Ύστερα συνειδητοποίησα πως όλα αυτά τα έκανα απλά και μόνο για ν ' αναβάλω το τηλεΦώ­ νημα. Σήκωσα διστακτικά το ακουστικό και σχημάτισα τον αριθμό του σπιτιού μας. Ο Μουντί απάντησε από το πρώτο κουδούνισμα. «Εγώ είμαι», του είπα. «Πού είσαι;» μ ' έκοψε απότομα. «Στο σπίτι κάποιου φίλου». «Ποιανού φίλου;» «Δεν πρόκειται να σου πω». «Έλα αμέσως στο σπίτι», με διέταξε. Ο τρόπος του Μουντί ήταν όπως πάντα εριστικός, μα εγώ συνέχισα να του μιλώ ήρεμα ακολουθώντας τις οδηγίες του Εμαχί. «Έχουμε μερικά πράγματα να συζητήσουμε», του είπα. «Πρέπει να δώσουμε μια λύση στο πρόβλημά μας, αν είναι κάτι που το θέλεις κι εσύ». «Και βέβαια το θέλω», η φωνή του μαλάκωσε λίγο, είχε αρχίσει να προσποιείται πάλι. « Έλα σπίτι και τα βρίσκουμε», μου πρότεινε. «Δε θέλω να μάθει κανείς όσα έχουν συμβεί ανάμεσά μας» , του είπα. «Δε θέλω να κάνεις καμιά κουβέντα στον Μαμάλ ή στον Ματζίντ ή στην αδερφή σου ή σε οποιονδήποτε άλλον. Αν πρόκειται να υπάρξει κάποια λύση, είμαστε εμείς που θα τη βρούμε, γι ' αυτό θα πρέπει να κουβεντιάσουμε όσο είναι ακόμη καφός. Αυτές τις τελευταίες μέρες άφησες πάλι τον Μαμάλ να ξαναμπεί στη ζωή σου και τα πράγματα πήγαν κατά διαβόλου για μας. Δεν πρόκειται να δεχτώ να κουβεντιά­ σω τίποτα, αν δε συμφωνήσεις πρώτα σ ' αυτό». Του Μουντί δεν του πολυάρεσε ο προκλητικός τόνος της φωνής μου. «Γύρνα σπίτι και θα τα κουβεντιάσουμε όλα αυτά», μου επανέλαβε. «Αν έρθω σπίτι, το ξέρω πως θα έχεις τον Μαμάλ πίσω από την πόρτα για ν ' αρπάξει τη Μαχτόμπ κι ύστερα θα με κλειδώσεις μέσα, όπως μ ' έχεις απειλήσει πως θα το κάνεις» . Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ χΩPlΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

Ο Μουντί είχε σαστίσει, δεν ήξερε πώς ακριβώς έπρεπε να μου φερθεί. Ο τόνος της φωνής του μαλάκωσε. «Δεν πρόκειται να κάνω κάτι τέτοιο. Ακύρωσα όλα μου τα ραντεβού γι ' αύριο. Έλα σπίτι. Θα φάμε πρώτα κι ύστερα θα έχουμε όλη τη νύχτα μπροστά μας για να κουβεντιάσουμε». «Δεν πρόκειται να μπω στ ' αεροπλάνο την Παρασκευή». «Δεν μπορώ να σου το υποσχεθώ αυτό». «Λοιπόν, σ ' το λέω από τώρα, δεν πρόκειται να μπω στ ' αεροπλάνο την Παρασκευή». Ένιωσα πως είχα αρχίσει να υψώνω τον τόνο της φωνής μου. Συγκρατήσου, προειδοποίησα τον εαυτό μου. Δεν είναι ώρα για καβγά. Πρέπει να κερδίσεις χρόνο, όχι να καβγαδίσεις. Από την άλλη άκρη της γραμμής άκουσα τον Μουντί να μου φω­ νάζει. «Δεν πρόκειται να σου δώσω καμιά υπόσχεση! Γύρισε τώρα αμέσως στο σπίτι! Σου δίνω μισή ώρα διορία για να γυρίσεις, αλλιώς θα κάνω αυτό που πρέπει να κάνω». Εννοούσε πως θα καλούσε την αστυνομία, κι έτσι έπαιξα κι εγώ το τελευταίο μου χαρτί, όπως ακριβώς με είχε συμβουλέψει ο Εμαχί. «Άκουσέ με καλά», του είπα αποφασιστικά, «εξασκείς την ιατρική χωρίς άδεια. Αν μου δημιουργήσεις πρόβλημα, θα σε καταγγείλω στην κυβέρνηση». Ο τόνος του Μουντί μαλάκωσε αμέσως. «Μην το κάνεις αυτό, σε παρακαλώ. Χρειαζόμαστε τα χρήματα. Ό,τι κάνω το κάνω για το καλό μας. Το μόνο που σου ζητώ είναι να γυρίσεις στο σπίτι». «Θα το σκεφτώ», του είπα κι έκλεισα το τηλέφωνο. Δεν ήξερα τι θα έκανε τώρα ο Μουντί, μα ήμουν σίγουρη πως δε θα καλούσε την αστυνομία. Η απειλή μου θα τον εμπόδιζε -τουλά­ χιστο γι ' απόψε. . Έστρεψα την προσοχή μου στη Μαχτόμπ, που είχε παρακολουθήσει την κουβέντα μου με τον πατέρα της από την αρχή ως το τέλος. Μιλήσαμε για το ταξίδι μας στην Αμερική. «Είσαι σίγουρη πως αυτό είναι που θέλεις» τη ρώτησα. «Το ξέρεις καλά πως, αν φύγουμε τώρα, δε θα ξαναδείς ποτέ πια τον πατέρα σου». «Το ξέρω», μου απάντησε, «μα θέλω πολύ να πάμε στην Αμερική». Η ικανότητά της ν ' αντιμετωπίζει τέτοιου είδους καταστάσεις με ξάφ­ νιασε γι ' άλλη μια φορά. Η αποφασιστικότητα που διέκρινα στ η φωνή της ήταν καθοριστική για μένα. Δεν υπήρχε επιστροφή πια. Περάσαμε αρκετές ώρες κουβεντιάζοντας με έξαψη, γεμάτες νο­ σταλγία για την Αμερική. Λείπαμε τόσον καιρό! Τη φλυαρία μας διέDigitized by 10uk1s, Dec. 2009

404

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟ ΥΝΤI - Ο YlΛIΑΜ ΧΟΦΕΡ

Komav μόνο τα τηλεφωνήματα του Εμαχί, που μας πήρε αρκετές φορές για να μας ρωτήσει πώς περνούσαμε και να μας δώσει κάποιες αόριστες αναφορές για την πορεία των σχεδίων του. Τελευταία φορά μάς πήρε στις δώδεκα και μισή. «Δε θα σας ξανα­ τηλεφωνήσω απόψε», μας είπε «Χρειάζεστε αρκετό ύπνο, γιατί οι μέ­ ρες που θ ' ακολουθήσουν θα είναι δύσκολες. Κοιμηθείτε τώρα, θα σας ξαναπάρω το πρωί». Πέσαμε με τη Μαχτόμπ στον ξεχαρβαλωμένο καναπέ και περάσαμε πολλές ώρες με προσευχές κι ατέλειωτα στριφογυρίσματα στο στρώ­ μα. Η Μαχτόμπ κατάφερε να κοιμηθεί, μα εγώ έμεινα ξάγρυπνη όλο το βράδυ μέχρι το χάραμα, κι είδα το αχνό φως της μέρας να μπαίνει στο δωμάτιο. Τότε περίπου ήταν που τηλεφώνησε ο Εμαχί για να μας πει πως θα ερχόταν να μας δει. Έφτασε γύρω στις εφτά, κουβαλώντας μια τσάντα γεμάτη από ψω­ μί, τυρί φέτα, ντομάτες, αγγούρια, αβγά και γάλα. Έφερε ακόμη βιβλία ζωγραφικής και χρωματιστά μολύβια για τη Μαχτόμπ, ρούχα και τα πράγματα που είχα αφήσει στο γραφείο του την Τρίτη. Μου χάρισε μια ακριβή δερμάτινη τσάντα -σαν αποχαιρετιστήριο δώρο. «Όλη τη νύχτα δούλευα,' ήρθα σ ' επαφή με διάφορους ανθρώ­ nOUQ>, μου είπε. «Το σχέδιό μας είναι να φύγετε μέσω Τουρκίας». Μέσω Τουρκίας! αναπήδησα στο κάθισμά μου. Πτήση για το Μπα­ ντάρ Αμπάς και μετά με ταχύπλοο στον Περσικό Κόλπο -mήση για το 2αχιντάν και πέρασμα με τους λαθρεμπόρους στο Πακιστάν, πτήση για το Τόκιο με δανεικό διαβατήριο- ήταν οι εναλλακτικές λύσεις που είχαμε σκεφτεί στο παρελθόν. Η Τουρκία ήταν πάντα λύση ανά­ γκης για τον Εμαχί. Μου είχε πει πως η απόδραση μέσω Τουρκίας δεν ήταν μόνο πιο κουραστική σωματικά, αλλά και πιο ριψοκίνδυνη εξαι­ τίας των ανθρώπων που θα έπαιρναν μέρος σ ' αυτήν. «Τώρα που εξαφανίστηκες, δεν μπορείς να βγεις αεροπορικώς από τη χώρα», μου εξήγησε. «Πρέπει να φύγεις από την Τεχεράνη με αυ­ τοκίνητο. Είναι βέβαια πολύωρη η οδήγηση ως τα τουρκικά σύνορα, είναι όμως και το πιο κοντινό πέρασμα». Είχε κανονίσει με κάποιον να μας πάει με αυτοκίνητο ως την Ταυρίδα, στο βορειοδυτικό τμήμα του Ιράν, και μετά ακόμη δυτικότερα ως τα σύνορα που θα τα περνούσαμε μ ' ένα ασθενοΦόρο του Ερυθρού Σταυρού. «Θέλουν να τους δώσω τριάντα χιλιάδες αμερικάνικα δολάρια», μου είπε ο Εμαχί. «Είναι πάρα πολλά. Προσπαθώ να τους κατεβάσω την τιμή . Τους έριξα στα δεκα­ πέντε χιλιάδες αλλά κι αυτά πολλά είναι». Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

405

«Εντάξει, κλείσε τη συμφωνία», του είπα. Δεν ήξερα πόσα λεφτά είχαν μείνει στους λογαριασμούς μας στην πατρίδα, αλλά δε μ ' ένοια­ ζε. Θα ' βρισκα χρήματα οπωσδήποτε. Ο Εμαχί κούνησε το κεφάλι του. «Όχι, είναι πολλά», μου είπε. Ξαφνικά συνειδητοποίησα πως μιλούσαμε για δικά του λεφτά, κι όχι για δικά μου. Που θα τα πλήρωνε τώρα και μάλιστα χωρίς καμιά εγγύηση πως θα έφτανα στην Αμερική κάποια στιγμή για να του τα επιστρέψω. «Θα προσπαθήσω να τους πείσω με λιγότερα», μου είπε. «Έχω πολλά να κάνω σήμερα. Αν χρειαστείς τίποτα, τηλεΦώνησέ μου στο γραφείο». Η Μαχτόμπ κι εγώ περάσαμε μια μέρα γεμάτη υπερένταση, καθισμέ­ νες πλάι πλάι μιλούσαμε και προσευχόμαστε. Πού και πού, έπαιρνε κάποιο από τα βιβλία της ζωγραφικής της, μα ήταν ολοΦάνερο πως το μυαλό της ήταν αλλού. Βημάτιζα πάνω κάτω στα παλιά περσικά χαλιά, με ανάμικτα αισθήματα χαράς κι ανησυχίας. Μήπως ήμουν εγωίστρια; Μήπως διακινδύνευα τη ζωή της κόρης μου; Μήπως θα ήταν καλύτερα γι ' αυτήν να μεγαλώσει εδώ με ή χωρίς εμένα από το να μη μεγαλώσει καθόλου; Ο Εμαχί ξανάρθε το μεσημέρι και μου δήλωσε πως είχε καταφέρει να κατεβάσει την τιμή στις δώδεκα χιλιάδες δολάρια. «Όπως νομίζεις», του είπα. «Δε με νοιάζει». «Δε νομίζω πως μπορώ να κατέβω κι άλλο». «Όπως νομίζεις», επανέλαβα. «Ωραία λοιπόν», μου είπε, προσπαθώντας να με καθησυχάσει. «Αυ­ τοί οι άνθρωποι δε θα σας πειράξουν. Σου το υπόσχομαΙ. Είναι καλοί. Τους έχω ελέγξει όλους και θέλω να είσαι σίγουρη πως, αν πίστευα ότι υπήρχε έστω και η παραμικρότερη πιθανότητα να σας κάνουν κακό, δε θα σας έστελνα μαζί τους. Δεν είναι η καλύτερη λύση, μα έπρεπε να δράσουμε όσο πιο γρήγορα μπορούσαμε. Μην ανησυχείς. Θα σας φροντίσουν πολύ». Η νύχτα της Πέμmης ήταν μια ακόμη νύχτα αγρύπνιας, που μου φάνηκε πως δε θα τέλειωνε ποτέ. Ο καναπές ήταν φοβερά άβολος, έτσι αποφασίσαμε αυτήν τη φορά να δοκιμάσουμε το πάτωμα, ξαπλώ­ σαμε λοιπόν πάνω στα στρώματα. Η Μαχτόμπ κοιμήθηκε με την α­ θωότητα της παιδικής ηλικίας, αλλά για μένα δεν υπήρχε πια ανάπαυ­ ση, ως την ημέρα που θα πήγαινα την κόρη μου στην Αμερική -ή θα πέθαινα. Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

./06

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟΥΝΤΙ - Ο YfΛIAM ΧΟΦΕΡ

Νωρίς το πρωί της Παρασκευής ο Εμαχί ξανάρθε φορτωμένος αυ­ τήν τη φορά με τρόφιμα -μαγειρεμένο κοτόπουλο που το είχε τυλίξει με εφημερίδα και για τη Μαχτόμπ κορν φλέΙΚζ, που είναι πολύ δύσκο­ λο να βρεθούν στην Τεχεράνη. Ένα μαύρο τσαντόρ για μένα κι ένα μικρό πακέτο γερμανικές τσιχλόφουσκες. Όσο η Μαχτόμπ δοκίμαζε αυτήν τη ν εκλεκτή λιχουδιά, ο Εμαχί μας μιλούσε για την πορεία των ενεργειών που είχε κάνεΙ. «Προσπαθώ να συντονίσω τους χρόνους στα σχέδιά μας», μου είπε. «Είναι δύσκολο, γιατί οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που συνεργάζομαι δεν έχουν τηλέφωνο!» «Πότε φεύγουμε;» τον ρώτησα γρήγορα. «Δεν ξέρω ακόμα», μου απάντησε. «Γι ' αυτό θέλω να ξανατηλεφω­ ήσεις στον άντρα σου, αλλά όχι από αυτό το τηλέφωνο. Θα ξανάρθω ν α μεί ν νω με τη Μαχτόμπ, για να μπορέσεις να βγεις και να πάρεις από θάλαμο. Θα γράψουμε από πριν όλα όσα πρέπει να του πεις». «Εντάξει», συμφώνησα. Και οι δυο μας εμπιστευόμαστε απόλυτα τον Εμαχί. Η Μαχτόμπ δε θα δεχόταν να μείνει με κανέναν άλλον όσο θα έλειπα. Καταλάβαινε τα πάντα. Κούνησε το κεφάλι της δείχνοντάς μας πως συμφωνούσε με το σχέδιο του Εμαχί κι ύστερα μας χαμογέλασε μασώντας την τσιχλόφουσκά της. Εκείνο το απόγευμα βγήκα από το σχετικά ασφαλές διαμέρισμα του Εμαχί στους παγωμένους, επικίνδυνους δρόμους της Τεχεράνης. Για πρώτη φορά στον ενάμιση χρόνο που βρισκόμουν εδώ ένιωθα ευγνω­ μοσύνη για το τσαντόρ που φορούσα, αφού με βοηθούσε να κρύβομαι πίσω από την ανωνυμία. Ο κρύος αέρας με χαστούκιζε στο πρόσωπο την ώρα που πήγαινα προς τον τηλεφωνικό θάλαμο, ένα τετράγωνο πιο πέρα από το διαμέρισμα. Με ξυλιασμένα από το κρύο δάχτυλα άρπαξα το ακουστικό και σχημάτισα τον αριθμό. Έβγαλα το χαρτάκι με τις οδηγίες από το πορτοφόλι μου. Μου απάντησε ο Ματζίντ. «Πού είσαι;» με ρώτησε. «Πού είσαι;» Αγνόησα την ερώτησή του και τον ρώτησα κι εγώ. «Πού είναι ο Μουντί; Θέλω να του μιλήσω». ·«Δεν είναι εδώ. Πήγε στο αεροδρόμιο». «Πότε θα γυρίσει;» «Περίπου σε τρεις ώρες». «Θέλω να του μιλήσω για το πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί ανά­ ιεσά μας». «Ναι, κι αυτός το θέλεΙ. Έλα, σε παρακαλώ». Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟ Υ

407

«Καλά, τότε, θα έρθω αύριο με τη Μαχτόμπ ΚΟ1 το δικηγόρο μου ΚΟ1 θα τα κουβεντιάσουμε, μα δε θέλω να είναι κανένας άλλος εκεί. Πες του πως θα έρθω έξι με οχτώ. Μόνο εκείνη την ώρα μπορεί ο δικηγόρος μου», του είπα ψέματα. «Έλα έντεκα με δώδεκα», μου είπε ο Ματζίντ. «Ακύρωσε όλα τα αυριανά ραντεβού του, αλλά μη φέρνεις δικηγόρο». «Φοβάμαι», του είπα. «ο Μουντί με χτύπησε κΟ1 με κλείδωσε κάποτε κι εσύ και η οικογένειά σου δεν κάνατε τίποτα». «Μην ανησυχείς. Θα είμαι κι εγώ εδώ», ξανάπε ο Ματζίντ. Ήθελα από καιρό να δείξω την περιφρόνησή μου σε κάποιον από τους συγγενείς του Μουντί κΟ1 τώρα επιτέλους μου δινόταν η ευκαιρία. «Ξέρω από πρώτο χέρι πόσο καλό θα ' νΟ1 αυτό για μένα», του είπα ειρωνικά. «Την έχω ξανακούσει αυτήν την ιστορία κΟ1 παλιότερα. Α­ πλά, σε παρακαλώ, δώσ ' του το μήνυμα». Έκλεισα τρέμοντας από φόβο. Ήξερα γιατί ο Μουντί είχε πάει στο αεροδρόμιο. Για να πάρει το ιρανικό μου διαβατήριο από το γκισέ της Swissair. Δεν ήθελε να ρισκάρει την περίmωση να πήγΟ1να να το πάρω εγώ πριν απ ' αυτόν. Θα ήταν άραγε η αστυνομία το επόμενο βήμα του; Η κάλυψη που μου πρόσφερε το τσαντόρ δε μ ' εμπόδισε να νιώσω σαν να περπατούσα γυμνή στους δρόμους της Τεχεράνης την ώρα που γύριζα στο διαμέρισμα. Υπήρχαν παντού αστυνομικοί με προτε­ ταμένα τ ' αυτόματά τους. Νόμιζα πως όλοι έψαχναν για μένα. Ήξερα πως όποιοι κι αν ήταν οι κίνδυνοι της απόδρασης, θα έπρεπε να τους αντιμετωπίσουμε. Όσο τρομεροί κΟ1 κακοί κι αν ήταν οι λαθρέμποροι του βορειοδυτικού Ιράν, δε θα με απειλούσαν περισσό­ τερο από τον άντρα μου. Εκείνος ήταν σίγουρα ικανός ακόμη κΟ1 να σκοτώσει. Όταν γύρισα πίσω στο διαμέρισμα, ο Εμαχί μου είπα: «Φεύγετε απόψε». Έβγαλε ένα χάρτη και μου έδειξε την πορεία που θ ' ακολου­ θούσαμε, θα πηγαίναμε με αυrOKίνητo ως την Ταυρίδα, ακολουθώ­ ντας μια μακριά κΟ1 δύσκολη διαδρομή, και μετά θα συνεχiζαμε ακόμη πιο πέρα στην ορεινή χώρα που τον έλεγχό της μοιράζονταν Κούρδοι επαναστάτες κΟ1 περιπολίες πσΣVΤάρ. Οι Κούρδοι ήταν εχθρικοί τόσο στην κυβέρνηση του σάχη, όσο κΟ1 στον Αγιατολάχ. «Αν κάποιος σου μιλήσει, μην του δώσεις καμιά πληροφορία», μου είπε ο ΕμαχΙ «Μην τους πεις τίποτα για μένα, ούτε πως είσΟ1 Αμερικάνα, κουβέντα για τα σχέδιά μας». Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

408

ΜΠΕΤΙ ΜΑΧΜΟ ΥΝΤΙ - O YlΛlAM ΧΟΦΕΡ

Η ευθύνη της ομάδας των λαθρεμπόρων ήταν να μας πάει από την Τεχεράνη ως τα σύνορα, να μας περάσει στην Τουρκία μ ' ένα ασθε­ νοφόρο του Ερυθρού Σταυρού και τελικά να μας αφήσει στο Βαν, στα βουνά της ανατολικής Τουρκίας. Από κει και πέρα θα παίρναμε οι ίδιες τη ζωή μας στα χέρια μας. Μας προειδοποίησε ο Εμαχί, πως από δω και πέρα θα ζούσαμε παίρνοντας διαρκώς προφυλάξεις. Δε θα περνούσαμε τα σύνορα από κάποιο σημείο ελέγχου, για να μην ανα­ γκαστούμε να δείξουμε τ ' αμερικάνικα διαβατήριά μας. Οι τουρκικές αρχές θα θεωρήσουν σίγουρα ύποπτα τα χαρτιά μας κι αν μας πιάσουν δε θα μας στείλουν βέβαια πίσω στο Ιράν, μα όπως είναι φυσικό θα μας θέσουν υπό κράτηση, κι υπάρχει Φόβος να μας χωρΙσουν. Από το Βαν θα πάρουμε αεροπλάνο ή λεωφορείο για την Άγκυρα και μόλις φτάσουμε εκεί, το πρώτο πράγμα που θα κάνουμε θα είναι να πάμε κατευθείαν στην Αμερικανική Πρεσβεία. Μόνο τότε θα είμα­ στε απόλυτα ασφαλείς. Ο Εμαxi μου έβαλε στο χέρι μερικά κέρματα. «Παίρνε με από κάθε τηλεφωνικό θάλαμο που θα συναντάς στο δρόμο σου», μου είπε. «Πρόσεχε όμως τι θα λες». Κοίταξε για μια στιγμή προς το ταβάνΙ. «Εσφαχάν», είπε ύστερα, ήταν το όνομα μιας ιρανικής πόλης. «Αυτή θα είναι η συνθηματική λέξη μας για την Άγκυρα. Όταν φτάσεις εκεί, θα μου πεις πως είσαι στο Εσφαχάν». Ένιωθα έντονη την ανάγκη να ήταν και ο Εμαχί μαζί μας για να μας μιλά και να μας δίνει κουράγιο. Όσο έμενε κοντά μας ένιωθα ασφα­ λής. Τον είδα πάλι κάποια στιγμή να φεύγει βιαστικά για να ταχτοποιή­ σει τις τελευταίες λεπτομέρειες, ήταν Παρασκευή και η κίνηση στους δρόμους αυξημένη, αφού κάθε Παρασκευή είναι για τους μουσουλμά­ νους ό,τι είναι για μας το Σάββατο. Ήταν λοιπόν αυτή η τελευταία μας Παρασκευή στο Ιράν; Προσευ­ χήθηκα στο Θεό -στον Αλλάχ- να ήταν. Ένιωσα την ανάγκη να κάνω κάτι για ν ' απασχοληθώ. Τι θα έπαιρ­ να μαζι μου; Κοίταξα τη βαριά ταπισερί που είχα κουβαλήσει στο γραφείο του Εμαχί την Τρίτη. Τι σ ' έπιασε, σκέφτηκα. Δεν τη χρειά­ ζεσαι. ΤΙποτα από όλα αυτά δε χρειάζεσαι. Να πας στο σπίτι σου θέλεις, αυτό είναι όλο. Θ ' άφηνα την ταπισερί και τη ζαφορά εδώ. Τα κοσμήματα θα μπορούσα ίσως να τα κρύψω κάπου και χρεια­ ζόμουν βέβαια το ρολόι μου για να κοιτώ την ώρα. Τα έχωσα κι αυτά στην τσάντα μου μαζί μ ' ένα νυχτικό για τη Μαχτόμπ και μια αλλαξιά εσώρουχα για μένα. Η Μαχτόμπ έβαλε κι εκείνη τα κορν φλέικς, τα

Digitized by 10uk1s, Dec. 2009

ΠΟΤΕ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΚΟΡΗ ΜΟΥ

409

μπισκότα και μερικά από τα βιβλία ζωγραφικής που της είχε φέρεl ο Εμαχί στη σχολική της τσάντα. Ήμαστε πια έτοιμες, περιμέναμε μόνο το σινιάλο για αναχώρηση. Ο Εμαχί τηλεφώνησε στις έξι και είπε πως θα φεύγαμε στις εφτά. Μια ώρα ακόμη. Ύστερα από τόσες μέρες, εβδομάδες, μήνες -είχαμε μόνο μια ώρα. Γι ' άλλη μια φορά, το μυαλό μου άρχισε να ταξιδεύει. Θεέ μου, προσευχήθηκα, τι πάω να κάνω; Μη μας αφήνεις. Ό,τι κι αν γίνει, φρόντισε το παιδί μου, σε παρακαλώ. Στις εφτά παρά δέκα ήρθε ο Εμαχί στο διαμέρισμα με δυο άντρες που έβλεπα για πρώτη φορά. Ήταν νεότεροι απ ' όσο περίμενα, γύρω στα τριάντα. Ο ένας που μιλούσε λίγα αγγλικά φορούσε τζιν, μπλούζα και μΠOυφΆV μοτοσικλε­ τιστή. Μου θύμισε τον Φόντζl στις «Ευτυχισμένες Μέρες». Ο άλλος είχε μούσι και φορούσε σπορ σακάκΙ. Η συμπεριφορά τους απέναντί μου ήταν ευχάριστη. Δεν είχαμε χρόνο για χάσιμο. Βοήθησα τη Μα­ χτόμπ να βάλει το μαντό της, έβαλα κι εγώ το δικό μου και σκέπασα ολόκληρο το πρόσωπό μου με το τσαντόρ μου. Γι ' άλλη μια φορά ένιωσα το πόσο τυχερή ήμουν που μπορούσα να κρύβομαι πίσω από το μαύρο ρούχο. Γύρισα προς το μέρος του Εμαχί, η συγκίνηση μας έπνιγε το λαιμό. Ήταν η ώρα του αποχαιρετισμού. «Είσαι σίγουρη πως το θέλεις» με ρώτησε. «Ναι», του απάντησα. «Θέλω να φύγω». Τα μάτια του γέμισαν δάκρυα την ώρα που μου έλεγε «Σας αγαπώ πολύ και τις δυο σας», μετά γύρισε προς το μέρος της Μαχτόμπ. «Έχεις εξαιρετική μανούλα, να την προσέχεις», της είπε. «Θα την προσέχω», του απάντησε σοβαρά εκείνη. «Εκτιμώ ιδιαίτερα όλα όσα έκανες για μένα», του είπα. «Θα σου στείλω τις δώδεκα χιλιάδες δολάρια αμέσως μόλις φτάσω στην Αμε­ ρική».